การวางแผนส าหรบโครงงาน (Project Planning)

การวางแผนโครงการดวย PERT/CPM

• โครงการ (project) มลกษณะแตกตางจากงานประจ าในแงของเวลาและการด าเนนการ โครงการจะประกอบดวยกจกรรมซงมจดเรมตนและจดสนสด หรอกลาวอกนยหนงโครงการ คอ งานทมเวลาแลวเสรจ แตกตางกบงานประจ าซงไมมเวลาสนสดของการท างาน การวางแผนโครงการกมลกษณะคลายคลงกบการวางแผนงานอนๆ คอ การก าหนดแนวทางปฏบตวาจะตองท าอะไรบาง เพอใหบรรลวตถประสงคทตองการ

• การวางแผนโครงการกมขนตอนตางๆ โดยเรมจากการก าหนด เปาหมาย ของโครงการ ซงประกอบดวยทรพยากรทตองการ เวลาแลวเสรจของโครงการและผลลพธทจะได การก าหนดและมอบหมายงานใหแกผมสวนรวมในโครงการ การประมาณการเวลาทตองใชและทรพยากรทตองการในการท ากจกรรมตางๆ ในโครงการ โดยอาศย วธการพยากรณ การวางแผนการใชเงนตลอดจนการควบคมงบประมาณใหอยภายในปรมาณทก าหนด และประการสดทายผบรหารโครงการจะตองก าหนดนโยบายเพอการท ากจกรรมวา กจกรรมจะมผลกระทบตอการด าเนนโครงการมากทสดในแงของเวลาทแลวเสรจของโครงการ และในกรณทตองเรงโครงการใหเสรจเรวขนกวาทวางแผนไว ผบรหารโครงการจะตองก าหนดวาควรจะใชทรพยากรในกจกรรมใดเพอเรงรดใหโครงการเสรจเรวขนไดตามทตองการ นอกจากน ผบรหารโครงการยงจะตองก าหนดล าดบการท างานกอนหลงของกจกรรมตางๆ ในโครงการวา จะตองท ากจกรรมใดกอนหลงกนอยางไร

โดยสรปส าหรบผบรหารโครงการ สงซงจ าเปนจะตองรเพอการวางแผนและควบคมโครงการไดอยางมประสทธภาพ คอ 1. ในโครงการมกจกรรมหรองานยอยอะไรบางทจะตองท า แตละกจกรรมมความสมพนธกน

อยางไร กจกรรมใดตองท ากอน กจกรรมใดตองท าหลงจากกจกรรมใด และเวลาทตองใชในการท าแตละกจกรรมเปนเทาใด

2. โครงการทท ามเวลาแลวเสรจเปนเทาไร 3. ในบรรดากจกรรมตางๆ มกจกรรมใดบางทถอวาเปนกจกรรมวกฤต (critical activity) ซง

หมายถงกจกรรมทเมอเกดลาชาไปกวาทก าหนด จะมผลกระทบตอเวลาแลวเสรจทงหมดของโครงการ

4. ในบรรดากจกรรมตางๆ มกจกรรมใดบางทเมอเกดการลาชา จะไมมผลกระทบตอเวลาแลวเสรจของโครงการ และกจกรรมเหลานอาจลาชาไดนานมากทสดเทาใด จงจะไมมผลตอเวลาแลวเสรจของโครงการ

5. ในกรณทตองการเรงใหโครงการเสรจเรวขนกวาทก าหนด จะตองท าการเรงรดกจกรรมใดบาง และจะท าอยางไรจงท าใหตนทนการเรงรดกจกรรมถกทสด

การวางแผนโครงการดวยวธการอนๆ

รป GANTT CHART แสดงล าดบและเวลาการด าเนนงาน

เวลา

งาน

สปดาห

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

a

b

c

d

e

f

g

h

การวเคราะหขายงาน PERT/CPM

การวเคราะหขายงาน PERT/CPM มวตถประสงคเพอหาวถวกฤตของโครงการ ขนตอนการวเคราะหขายงานประกอบดวย

1. การแยกแยะงาน (job breakdown) เปนขนตอนการแจกแจงของกจกรรมตางๆ ทจ าเปนตองท าในโครงการท งหมดวา มกจกรรมอะไรบางทตองท า กจกรรมตางๆ มความสมพนธกนอยางไร กจกรรมใดตองท ากอน กจกรรมใดตองท าหลง

2. การประมาณการเวลาของกจกรรม (activity time estimation) เปนการประมาณการเวลาทตองใชท าแตละกจกรรมโดยอาศยผช านาญงานในแตละกจกรรม

1. ส าหรบขายงาน CPM การประมาณการจะท าโดยประมาณการเพยงคาเดยว โดยถอวาคานมความเปนไปไดมากทสด มโอกาสนอยมากทจะเกดความคลาดเคลอน ซงเปนแบบ Deterministic

2. ถาขอมลเวลาการท างานของแตละงานไมคอยแนนอนโดยทเราสามารถก าหนดหาความนาจะเปนของเวลาเหลานน เรยกวา PERT ซงเปนแบบ Probabilistic

1. ขนตอนการด าเนนงาน

1. ศกษาโครงงานทเกยวของเพอก าหนดชนดของงาน

2. ก าหนดชวงเวลา หรอระยะเวลาซงจะใชในการท างานแตละขนตอน

3. ปรบปรงโครงงาน

2. การตงรปแบบปญหาการวางแผนส าหรบโครงงาน

• ใชประโยชนจากการสรางโครงขาย ดวยไดอะแกรมลกศร – ลกศร แทน ความหมายของขนตอนของงานตางๆ ในโครงงาน – node แทน ความหมายของเวลาเรมตน และเวลาสนสดของงาน – เสนปะ แทน ขนตอนของงานสมมต เพอชวยในการหาผลลพธ

การเขยนขายงาน

1 2 3

a b

1

2

3 a

b

1 2

3

a b

ตวอยาง Dummy Activity

1 2

3

4

a

b

c

F=Dummy

กฎเกณฑในการเขยนโครงขายของโครงงาน

1. งานแตละงานจะใชแทนดวยเสนตรงมลกศร เสนตรงหนงเสนจะแทนดวยงานเพยงหนงงานเทานน

2. งานสองงานทเรมท าไปพรอมกน จะมจดเรมตนเดยวกน แตจะมจดสนสดเดยวกนไมได เพราะนนจะหมายถงงานทงสองงานนนเรมตนและสนสดลงพรอมกน......ปญหานจะน า Dummy เขามาชวย

1 2

3

a

b

1 3

2 b

a

ตวอยาง 1

งาน ระยะเวลา(week) งานทตองท ากอน

a 1 -

b 4 -

c 2 -

d 1.5 a,b

e 5 b,c

ภาพขายงาน

1

4

2

3 5

a

b

c

d

e

F=d1

G=d2

ตวอยาง 2

• โครงการแนะน าผลตภณฑใหมออกสทองตลาด มกจกรรมตางๆ ทตองท าดงแสดงในตารางตอไปน จงเขยนขายงาน PERT/CPM และวเคราะหหาเวลาทตองใชในการท าโครงการและกจกรรมทเปนกจกรรมวกฤตของโครงการ

รหส กจกรรม

รายละเอยด กจกรรมทตองท ากอน

เวลาในการท ากจกรรม (สปดาห)

A จดองคการเพอการขาย - 6

B วาจางพนกงานขาย A 4

C ฝกอบรมพนกงานขาย B 4

D เลอกตวแทนโฆษณา A 2

E วางแผนโฆษณา D 2

F ท าการโฆษณา E 10

G ออกแบบภาชนะบรรจผลตภณฑ - 2

H ตดตงเครองบรรจผลตภณฑ G 10

I บรรจผลตภณฑทมในสตอก H, J 6

J สงผลตภณฑจากบรษทผผลต - 13

K เลอกตวแทนจ าหนาย A 9

L จ าหนายผลตภณฑใหตวแทนจ าหนาย C, K 3

M ขนสงผลตภณฑใหตวแทนจ าหนาย I, L 5

รหส กจกรรม

รายละเอยด กจกรรมทตองท ากอน

เวลาในการท ากจกรรม (สปดาห)

A จดองคการเพอการขาย - 6

B วาจางพนกงานขาย A 4

C ฝกอบรมพนกงานขาย B 4

D เลอกตวแทนโฆษณา A 2

E วางแผนโฆษณา D 2

F ท าการโฆษณา E 10

G ออกแบบภาชนะบรรจผลตภณฑ - 2

H ตดตงเครองบรรจผลตภณฑ G 10

I บรรจผลตภณฑทมในสตอก H, J 6

J สงผลตภณฑจากบรษทผผลต - 13

K เลอกตวแทนจ าหนาย A 9

L จ าหนายผลตภณฑใหตวแทนจ าหนาย C, K 3

M ขนสงผลตภณฑใหตวแทนจ าหนาย I, L 5

ตวอยาง 3

1

3

2

4

6

a d

b

c

e

5 h

8

f

7

g

i

j

ตวอยาง 4

1. งาน ก จะตองท ากอนทกงาน 2. งาน ข จะตองเสรจกอนงาน ค จะเรม 3. งาน จ จะท าไดตอเมองาน ค และ ง เสรจแลว 4. งาน ฉ จะท าไดตอเมองาน จ และ ซ เสรจแลว 5. งาน ช จะเรมไดภายหลงจากงาน ฉ และ ฆ

4. วเคราะหหางานวกฤต (critical path analysis)

• หลงจากเขยนขายงานเสรจแลวขนตอนสดทายคอการหาเสนทางวกฤตของขายงาน จากเสนทางวกฤตนจะท าใหทราบถงเวลาแลวเสรจของโครงการวาเปนเทาใด และกจกรรมใดบางทอยในเสนทางวกฤต ซงจะท าไปสการวางแผนตดสนใจเพอควบคมโครงการ หรอเรงรดโครงการตอไป

พจารณาโครงสรางตอไปน

1

3

2

6

5

4

2 4

6 3

เสนทางวกฤตคอ 1-2 ,2-4 และ 4-5 ซงใชเวลาอยางนอยทสดทงโครงการเทากบ 13 วน ซงการจะท าใหโครงการเสรจเรวกวานตองลดเวลาการท างานในเสนทางวกฤตเทานน ไมมประโยชนในการลดเวลาในเสนทางอนๆ

พนฐานการวเคราะหขายงาน

ในการค านวณหาวถวกฤตจ าเปนตองทราบถงนยามตางๆ ทใชในการวเคราะหดงตอไปนคอ

• เวลาเรมตนเรวทสด (earliest start, ES) หมายถง เวลาเรวทสดทกจกรรมจะสามารถเรมตนท าได

• เวลาแลวเสรจเรวทสด (earliest finish, EF) หมายถง เวลาเรวทสดทกจกรรมสามารถท าเสรจได

• เวลาเรมตนชาทสด (Latest start, LS) หมายถง เวลาชาทสดทกจกรรมจะสามารถเรมตนได โดยไมท าใหเวลาแลวเสรจของโครงการลาชาไปกวาทวางแผนไว

• เวลาแลวเสรจชาทสด (Latest finish, LF) หมายถง เวลาชาทสดทกจกรรมจะสามารถท าเสรจได โดยไมท าใหเวลาแลวเสรจของโครงการลาชาไปกวาทวางแผนไว

พนฐานการวเคราะหขายงาน

ในการค านวณหาวถวกฤตจ าเปนตองทราบถงนยามตางๆ ทใชในการวเคราะหดงตอไปนคอ (ตอ)

• เวลาลอยตวอสระ (free float, FF) หมายถง เวลาทกจกรรมสามารถเลอนเวลาเรมตนหรอท าลาชาออกไปจากทก าหนด โดยไมมผลกระทบทจะท าใหเวลาแลวเสรจของโครงการเสรจลาชากวาก าหนด และไมมผลท าใหก าหนดเวลาเรมตนของกจกรรมอนทตามหลงตองเลอนตามไปดวย

• เวลาลอยตวรวม (total float, TF) หมายถง เวลาทกจกรรมสามารถเลอนเวลาเรมตนหรอท าลาชาออกไปจากทก าหนด โดยไมมผลกระทบทจะท าใหเวลาแลวเสรจของโครงการเสรจลาชากวาทก าหนด แตอาจท าใหเวลาเรมตนเรวทสดของกจกรรมทตามหลงเลอนตามไปดวย

วถวกฤต (critical path)

Critical path method มสวนซงใชในการก าหนดหางานวกฤต 2 สวน 1. Forward pass คอ สวนการก าหนดจากเวลาเรมตนไปถงเวลาสนสดของโครงการ โดยคดหาผลลพธของเวลาเรมตนเรวสดของ node ทก node ในโครงขายของโครงงานซงใชสญลกษณ แทนความหมายของการเรมตนเรวสดของแตละ node ค านวณไดดงน

ESj = Maxi (ESi + Dij) ESj = เวลาเรมตนเรวสดของ node j ESi = เวลาเรมตนเรวสดของ node i ใดๆ Dij = เวลาท างานของงาน i-j ส าหรบ i ใดๆ

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

0+1

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

0+1

6+1

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1

7

1+8 , 7+3

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1

7

14

10

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1

7

14 15

10

วถวกฤต (critical path)

Critical path method มสวนซงใชในการก าหนดหางานวกฤต 2 สวน (ตอ) 2. Backward pass คอ สวนการก าหนดจากเวลาสนสดของโครงงานไลกลบมาถงเวลาเรมตนในโครงขายของโครงงานซงใชสญลกษณ แทนความหมายของการเสรจชาสดของแตละ node ค านวณไดดงน

LFi = Minj (LFj - Dij) LFi = เวลาแลวเสรจชาสดของ node i LFj = เวลาแลวเสรจชาสดของ node j ใดๆ Dij = เวลาท างานของงาน i-j ส าหรบ i ใดๆ

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1

7

14 15 15

10

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1

7

14 15-1

15 15

10

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1

7

14 14

15 15

10 14-3

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1

7 11-3 , 14-7

14 14

15 15

10 11

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1 7-6

7 7

14 14

15 15

10 11

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1 1

7 7

14 14

15 15

10 11

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1 1

7 7

14 14

15 15

10 11

ผลตางของหวลกศรและทายลกศรใน แตละจดยอดวกฤตจะเปนเวลาวกฤต และรวมแลว = 15

1

3

5 2

4

6

1 6

8

3

7

3

1 0 0

1 1

7 7

14 14

15 15

10 11

สวนใดท ESi = LFi จะเรยกจดนนวา จดยอดวกฤต และ ณ จดยอดนนจะมเสนทางวกฤตอย

จากตวอยางท 2 ลองหาเสนทางวกฤต และ เวลา วกฤต.....