140

ภาคผนวก

141

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ

142

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย เรอง ผลการจดการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎสรรคนยมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการคดวจารณญาณ และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนในสงคมพหวฒนธรรม

แผนการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง สงมชวตกบสงแวดลอม 1. รองศาตราจารยนเเวเตะ หะยวามง อาจารยประจ าแผนกวชาฟสกส

ภาควชาวทยาศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

2. อาจารยจฬาทพย กยรตน ศกษานเทศก อนดบ คศ.3 กลมนเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ปตตาน เขต 2

3. อาจารยมนญ พชสะกะ ศกษานเทศก อนดบ คศ.3 กลมนเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ยะลา เขต 1

4. อาจารยพล จกรอาร ครประจ าโรงเรยนเทศบาล 3 ปากน า อ าเภอเมอง จงหวดปตตาน

5. อาจารยยามลาห กรยอ ครประจ าโรงเรยนสตรยะลา อ าเภอเมอง จงหวดยะลา

143

แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม

1.อาจารยจฑา ธรรมชาต อาจารยประจ าภาควชาการวดและประเมนผล ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

2. อาจารยมนญ พชสะกะ ศกษานเทศก อนดบ คศ.3 กลมนเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ยะลา เขต 1

3.ผชวยศาสตราจารยชมนา จกรอาร อาจารยประจ าโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

4. ดร.อสมาน สาร อาจารยประจ าโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

5. อาจารยพล จกรอาร ครประจ าโรงเรยนเทศบาล 3 ปากน า อ าเภอเมอง จงหวดปตตาน

144

แบบทดสอบวดความสมารถในการคดวจารณญาณ 1. ผชวยศาสตราจารยนฟารด ระเดนอะหมด อาจารยประจ า สาขาวชาหลกสตรและการสอน

ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

2. อาจารยจนทรดา พทกษสาล อาจารยประจ าโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

3. อาจารยมนญ พชสะกะ ศกษานเทศก อนดบ คศ.3 กลมนเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ยะลา เขต 1

4. อาจารยจฬาทพย กยรตน ศกษานเทศก อนดบ คศ.3 กลมนเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ปตตาน เขต 2

5. อาจารยพล จกรอาร ครประจ าโรงเรยนเทศบาล 3 ปากน า อ าเภอเมอง จงหวดปตตาน

145

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ คอแบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน แบบสมภาษณนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนร แบบบนทกภาคสนามของผวจย 1. รองศาสตราจารย ดร. ชดชนก เชงเชาว อาจารยประจ า ภาควชาประเมนผลและวจย

ทางการศกษา ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

2. ดร. วทธศกด โภชนกล อาจารยประจ า ภาควชาเทคโนโลยการศกษา

ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

3. ดร. ชวลต เกดทพย อาจารยประจ า สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

4. อาจารยอไรรตน ยามาเรง อาจารยประจ า สาขาวชาหลกสตรและการสอน

ภาควชาการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา

5. อาจารยชย แกวหนน ครประจ าโรงเรยนวดเขาออ อ าเภอควนขนน จงหวดพทลง

146

ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม

147

แผนการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยมท 1 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหส – ชอรายวชา ว.16101 ชนประถมศกษาปท 6 หนวยการเรยนรท 3 สงมชวตกบสงแวดลอม เวลา 20 ชว โมง เรอง กลมสงมชวตในแตละแหลงทอย เวลา 3 ชวโมง สอนวนท.............เดอน...............................พ.ศ. ........... ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 1. สาระส าคญ สงตาง ๆ ทอยรอบตวเรามทงสงมชวตและสงไมมชวต มทงสงทเกดขนเองตามธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน สงมชวตทอาศยอยในแตละแหลงทอยมหลากหลายชนดทงพช สตว และสงมชวตขนาดเลกรวมเรยกวา กลมสงมชวต กลมของสงมชวตทจะมความสมพนธกบสงแวดลอมในธรรมชาตซงอย กระจดกระจายในบรเวณแหลงทอย (habitat) แตกตางกน ความสมพนธระหวางกลมสงมชวตทมผลตอกนเองและกลมสงมชวตทมความสมพนธกบแหลงทอย เรยกวา ระบบนเวศ (Ecosystem) 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 ระบปญหาเกยวกบกลมสงมชวตในแตละแหลงทอย 2.2 ส ารวจ สบคนขอมลเกยวกบกลมสงมชวตในแตละแหลงทอย 2.3 บอกความหมายของกลมสงมชวต แหลงทอย และระบบนเวศได 2.4 บอกเกณฑและแหลงทอยของสงมชวตในระบบนเวศได 2.5 น าเสนอ อภปรายและสรปความสมพนธเกยวกบกลมสงมชวตในแตละแหลงทอย 2.6 มทกษะการน าเสนอทกษะกระบวนการกลมในการท างาน 3. สาระการเรยนร 3.1 กลมสงมชวต 3.2 แหลงทอย 3.3 ระบบนเวศ 4. ชนงานหรอภาระงาน การทดสอบยอยท1 เรองกลมสงมชวตในแตละแหลงทอย

148

5. การวดและประเมนผล/ เกณฑการใหคะแนน

สงทตองการวด วธการ เครองมอ ความรความเขาใจ เรองกลมสงมชวตในแตละแหลงทอย

ตรวจแบบทดสอบยอยเรองกลมสงมชวตในแตละแหลงทอย

แบบทดสอบยอยเรองกลมสงมชวตในแตละแหลงทอย

ทกษะการน าเสนอ ประเมนการน าเสนอ แบบประเมนการน าเสนอ ทกษะกระบวนการกลม ประเมนการท างานกลม แบบประเมนการท างานกลม

เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ รายการ ระดบคะแนน เกณฑ

ตอบถกต ากวา 5 ขอ 1 ออน ตอบถก 5 – 7 ขอ 2 ปานกลาง ตอบถก 8 – 10 ขอ 3 ด

เกณฑการใหคะแนนทกษะการน าเสนอ

สงทตองการวด การน าเสนอ

เกณฑการใหคะแนน

3 (10-8 คะแนน) 2 (7-5 คะแนน) 1 (ต ากวา 5 คะแนน)

มการวางแผนการท างาน วางแผนการท างานไดอยางเปนขนตอนดมาก

วางแผนการท างานไดอยางเปนขนตอนปานกลาง

วางแผนการท างานอยางเปนขนตอนคอนขางนอย

มความพรอมในการน าเสนอ การน าเสนอไดอยาง ชดเจนและมนใจ

การน าเสนอไดอยางชดเจนแตไมมนใจ

การน าเสนอไมชดเจนและไมมนใจ

ความนาสนใจในการน าเสนอ

เสยงดงฟงชด ลลาประกอบดมาก

เสยงดงปานกลาง ลลาประกอบด

เสยงเบา ลลาประกอบคอนขางนอย

มความคดสรางสรรค มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ ดมาก

มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ ด

มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ คอนขางนอย

ประโยชน-ความถกตองของงานน าเสนอ

เนอหาสาระถกตองครบถวน

เนอหาสาระถกตองเปนสวนมาก

เนอหาสาระถกตองเปนสวนนอย

149

เกณฑการใหคะแนนทกษะกระบวนการกลม

สงทตองการวด ทกษะกระบวนการกลม

เกณฑการใหคะแนน

3 ด 2 ปานกลาง 1 ควรปรบปรง 1. การรวมกนวางแผนการท างาน รวมมอวางแผนการท างาน

เกอบครบทกขนตอน รวมมอวางแผนการท างานบาง แตไมครบทกขนตอน

รวมมอการวางแผนงานนอยมาก

2. ท างานตามหน าทท ได รบมอบหมาย

ท างานตามหนาททไดรบมอบหมายครบถวน

ท างานตามหนาททไดรบมอบหมายบาง แตไมครบถวน

รบผดชอบในงานทไดรบมอบหมายนอยมาก

3. เปนผพดและผฟงทด มมารยาทในการพดการฟง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนบอยครง ใชค าพดและน าเสยงไดเหมาะสมด

มมารยาทในการพดการฟง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนบอยครง ใชค าพดและน าเสยงไดเหมาะสมพอใช

ขาดมารยาทในการพดการฟง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนนอยมาก ใชค าพดไมเหมาะสม ท าใหบรรยากาศการท างานและความรสกของผรวมงานไมด

4. แสดงความคดเหนอยางมเหตผล

ใชเหตผลในการแสดงความคดเหนไดด

ใชเหตผลในการแสดงความคดเหนไดบางพอสมควร

ใชความรสกสวนตวในการแสดงความคดเหนมากกวาเหตผล

5. ยอมรบขอสรปและผลงานของกลมและรวมกนปรบปรง

มสวนรวมในการสรป ยอมรบขอสรปของกลม รวมรบผดชอบปรบปรง แกไขงานสวนใหญของกลม

มสวนรวมในการสรป ยอมรบขอสรปของกลมบาง ยอมรบขอสรปของกลม รวมรบผดชอบและปรบปรง แกไขงาน สวนใหญของกลมพอสมควร

เกอบจะไมมสวนรวมในการสรป ยอมรบขอสรปของกลม รวมรบผดชอบและปรบปรงแกไขงานของกลมเพยงเลกนอย

ทดสอบกอนการจดการเรยนร 2 ชวโมง 1. ครชแจงจดประสงคในการเรยนรใหนกเรยนทราบ ชแจงบทบาทของครและนกเรยนใน

2. ครจดทดสอบกอนการจดการเรยนร (Pre-test) ซงประกอบดวยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองความสมพนธของสงมชวตและสงแวดลอม แบบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ ครแนะน าใหนกเรยนอานค าสงใหเขาใจกอนลงมอท า 3. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนการจดการเรยนรตามเวลาทครก าหนด เสรจแลวสงครเพอเกบเปนขอมลเปนการเปรยบเทยบหาความกาวหนากบการทดสอบหลงการจดการเรยนร

150

กจกรรมท กลมสงมชวตในแตละแหลงทอย เวลา 3 ชวโมง

7. กจกรรมการเรยนร

ชวโมงท 1 ขนท 1 กระตนความสนใจ (Invitation) 1. ครใหนกเรยนศกษาแผนภาพระบบนเวศ และทบทวนความรเดมของนกเรยน โดยใหนกเรยนตอบค าถามในประเดน - นกเรยนคดวาสงมชวตกบสงแวดลอมในทองถนมความสมพนธกนอยางไร (เปนแหลงทอย แหลงอาหาร แหลงสบพนธ และแหลงเลยงดลกออน) 2. ครใหนกเรยนระบปญหาในการศกษาในครงน และแสดงแผนผงบรเวณโรงเรยนใหนกเรยนชวยกนบงชบรเวณตางๆ และก าหนดบรเวณทคาดวาจะมสงมชวตอย เพอวางแผนการส ารวจ โดยใชค าถามกระตน - นกเรยนคดวา บรเวณใดนาจะมสงมชวตอาศยอย (บรเวณ ขอนไมผ สระน า ตนไมใหญ สวนหยอม หรอบรเวณอนๆทมอยในโรงเรยน) - นกเรยนคาดวาแตละบรเวณจะพบสงมชวตแตกตางกนหรอไม อะไรบาง (แตกตางกน เชนตนไม มด ตนหญา ผเสอ ฯลฯ ) 3. ครแบงกลมนกเรยนออกเปนกลม กลมละเทาๆกนจ านวน 5 คน ซงประกอบดวยสมาชกทมระดบความสามารถ เพศ เชอชาตและศาสนาตางกน ในอตราสวน 2 : 1 : 2 และท าการแบงหนาท โดยใหนกเรยนภายในกลมเลอกบรเวณทจะท าการส ารวจ บรเวณละ 1-2 คน

ขนท 2 ส ารวจเรยนร (Exploration) 1. ครปลอยใหนกเรยนออกส ารวจทละบรเวณ ซงนกเรยนทออกส ารวจแตละบรเวณจะมาจากทกกลม กลมละ 1-2 คน และบนทกผลการส ารวจลงในใบกจกรรมท 1.1 – 1.4 2. เมอนกเรยนออกส ารวจบรเวณตางๆเรยบรอยแลวกลบเขาหองเรยนใหนกเรยนกลบเขากลมเดม โดยใหนกเรยนปฏบตดงน - ใหนกเรยนสบคนขอมลเกยวกบกลมสงมชวตในแตละแหลงทอยอาศย จากใบความรท 1 ทครแจก หนงสอเรยนวทยาศาสตร - รายงานผลการส ารวจใหเพอนในกลมทราบโดยพด เขยนหรอสอความเขาใจภายในกลม ใหมความหมายทชดเจน

151

- นกเรยนท าการรวบรวมขอมลและจดจ าแนกประเภทขอมล พรอมทงพจารณาความนาเชอถอของแหลงขอมลจากการส ารวจและการสบคนจากใบความรและหนงสอเรยนวทยาศาสตรเพอใชในการสรปประเดนปญหา และการอภปรายทสมเหตสมผล

ชวโมงท 2 ขนท 3 น าเสนอการอธบายและขอคนพบ (Proposing explanation and solution) 1. ใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอขอมลหรอขอคนพบจากการส ารวจ ในระหวางทแตละกลมน าเสนอโดยครใชค าถามกระตนยวย เพอใหนกเรยนสามารถน าเสนอขอความรใหชดเจนทสดดงน

- นกเรยนบอกความหมายของกลมสงมชวต แหลงทอย และระบบนเวศ - นกเรยนเหนสงมชวตชนดเดยวกนในทกท ทส ารวจหรอไม (ไม) - สงทส ารวจพบในบรเวณตางๆ มอะไรบาง (ตนไม สตว พช กอนหน เมดทราย)

2. ใหนกเรยนบอกเกณฑในการจ าแนกกลมสงมชวต บอกแหลงทอยของสงมชวตในระบบนเวศและสรปความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอม โดยใชค าถามดงน - นกเรยนจะใชเกณฑใดในการจ าแนกกลมสงมชวตในระบบนเวศ (แหลงทอยเชนกลมสงมชวตในแหลงน าจด น าเปนแหลงทอยของกลมสงมชวต เชนกง ปลา หอย เปนตน) - สงมชวตทพบในแตละบรเวณมอะไรบาง และแตกตางจากในบรเวณอนหรอไม อยางไร (ตามทไดส ารวจในแตละพนทของแตละกลม ) - สงมชวตทพบมความสมพนธกบสงแวดลอมอยางไร (สงมชวตมความสมพนธกบสงแวดลอมอยางเปนระบบ ในเชงเปนแหลงทอยอาศย แหลงสบพนธ แหลงทเลยงลกออน และแหลงอาหาร เชนน า ปา ตนไมเปนแหลงทอย ในแหลงทอยแตละแหลง นอกจากจะมสงมชวตแลวกอาจมสงไมมชวต ) 2. นกเรยนรวมกนสรปผลการส ารวจกลมสงมชวตในแตละบรเวณหรอแตละแหลงทอย โดยใหนกเรยนทรวมกนสรปตองเปดโอกาสใหเพอนแสดงความคดเหน นอกเหนอจากความคดเหนของตนเอง ซงอาจสรปไดวา - ในแตละแหลงทอยจะพบกลมสงมชวตแตกตางกน สงมชวตเหลานนมความสมพนธกบสงแวดลอม เชน เปนแหลงอาหารและทอยอาศย เชนแหลงทอยในน าจะม น า ดนโคลน อากาศ แสงแดด ซงมความสมพนธกบสงมชวตในแหลงทอยนน รวมกนเขาเปนระบบทกลมสงมชวตในแหลงทอยเดยวกนมความสมพนธซงกนและกน และมความสมพนธกบสงไมมชวตในแหลงทอยนน เรยกระบบในลกษณะนวา ระบบนเวศ

152

ชวโมงท 3 ขนท 4 ลงมอปฏบต (Taking action) 1. นกเรยนสบคนขอมลเพมเตมทางอนเตอรเนต (สงลวงหนา) โดยใหนกเรยนศกษาและท าความเขาใจ โดยครตงประเดนค าถามใหนกเรยนรวมกนวเคราะห ดงน - ในแตละแหลงทอยอาศย ลกษณะของสงมชวตจะเหมอนกนหรอแตกตางกน เพราะอะไร (อาจเหมอนหรอตางกนกได ตามการส ารวจในแตละบรเวณ) - สงมชวตทอาศยอยรวมกนในแหลงทอยเดยวกน มความสมพนธกนหรอไม อยางไร (มความสมพนธกนเชน ปลาและบวอยในน า นกอยบนตนไม) 2. ใหนกเรยนแลวรวมกนแสดงความคดเหน และท าใบงานท 1 เรองกลมสงมชวตในแตละแหลงทอย 3. นกเรยนท าการทดสอบยอยเรอง กลมสงมชวตในแตละแหลงทอย 8. สอและแหลงเรยนร 8.1 ใบความรท 1 เรองกลมสงมชวตในแตละแหลงทอย 8.2 ใบกจกรรมท 1.1 – 1.4 8.3 แบบทดสอบยอยเรอง กลมสงมชวตในแตละแหลงทอย 8.4 แผนภาพระบบนเวศ 8.5 หนงสอเรยนวทยาศาสตร 8.6 แหลงเรยนรในบรเวณโรงเรยน 8.7 หองคอมพวเตอร 2

153

9. ขอเสนอแนะของฝายวชาการ หรอผไดรบมอบหมาย และหวหนาสถานศกษา (ตรวจ/นเทศ/เสนอแนะ/รบรอง) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ ……………………………………. (นางนตยา ทองเนยม) ต าแหนง หวหนากลมบรหารงานวชาการ

……………………………………………….................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ ………………………………………. (นายดสต ณ สวรรณ) ผอ านวยการโรงเรยนนบงชนปถมภ

154

บนทกหลงผลการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร เรอง สงมชวตกบสงแวดลอม

1. ผลการเรยนร 1.1 ผเรยนทผานตวชวด มจ านวน………………………….คน คดเปนรอยละ…………………………….. 1.2 ผเรยนทไมผานตวชวด มจ านวน…………………………คน คดเปนรอยละ……………………………... 1) ……… ………………………...สาเหต……………………………………… 2) …………………………………สาเหต…………………………..................... แนวทางแกไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………….

1.3 ผเรยนทมความสามารถพเศษ ไดแก 1) …………………………………………. 2) …………………………………….. แนวทางการพฒนา / สงเสรม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………... 1.4 ผเรยนไดรบความร…………………………………………………………………………... 1.5 ผเรยนเกดทกษะกระบวนการ………………………………………………………………... 1.6 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม คานยม………………………………………………….……… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

155

2. ปญหาอปสรรค ………………………………………………………………………....................……………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………..................... 3. ขอเสนอแนะ ……………………………………………………………........................................………………………………………………………………………………………….....................……………………………………….………………………………………………………………...…………….

ลงชอ ……………………………………. (นางสาวกฟละห มาโซ) ผวจย

156

ปแบบประเมนผลทกษะการน าเสนอ

ชน / หอง.......................................................................................................... กลมท ………………………………………..………………

ชอสมาชก ................................................................................................................................................................................................................ หนวยการเรยนรท .................................................................... กจกรรม…………………...……………………….…………………

ค าชแจง : ให ผสอน ประเมนจากการสงเกตพฤตกรรมผเรยนขณะการน าเสนอผลงาน โดยขด ลงในชอง

3, 2 หรอ 1 ทตรงกบพฤตกรรมของผเรยน

เกณฑการใหคะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานทชดเจน ถอวา ด ให 3 คะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานเทยบเทาคนทวไป ถอวา ปานกลาง ให 2 คะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานต ากวาคนทวไป ถอวา ควรปรบปรง ให 1 คะแนน

ขอท พฤตกรรมทสงเกต คณภาพการปฏบต

3 2 1

1. มการวางแผนการท างาน 2. มความพรอมในการน าเสนอ 3. ความนาสนใจในการน าเสนอ 4. มความคดสรางสรรค 5. ประโยชน – ความถกตองของงานน าเสนอ

เกณฑการประเมน นกเรยนตองมพฤตกรรมในแตละรายการอยางนอยระดบ 2 ขนไป จ านวน 3 ใน 5 รายการ

ลงชอ ................................................................................. ผประเมน ……………………. / …………………………………….. / ……………....

แบบประเมนผลการน าเสนอ

157

ปแบบประเมนทกษะการท างานกลม

ชน / หอง.......................................................................................................... กลมท ……………………………………………

ชอสมาชก ..................................................................................................................................................... ........................................................... หนวยการเรยนรท .................................................................... กจกรรม…………………...………………………………………

ค าชแจง : ให ผสอน ประเมนจากการสงเกตพฤตกรรมผเรยนขณะปฏบตกจกรรมกลม โดยขด ลงในชอง

3, 2 หรอ 1 ทตรงกบพฤตกรรมของผเรยน

เกณฑการใหคะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานทชดเจน ถอวา ด ให 3 คะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานเทยบเทาคนทวไป ถอวา ปานกลาง ให 2 คะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานต ากวาคนทวไป ถอวา ควรปรบปรง ให 1 คะแนน

ขอท พฤตกรรมทสงเกต คณภาพการปฏบต

3 2 1

1. มการปรกษาและวางแผนรวมกนกอนท างาน 2. มการแบงหนาทอยางเหมาะสม และสมาชกท างานตามหนาท 3. มการปฏบตงานตามขนตอน 4. มการใหความชวยเหลอกน 5. ผลงานเสรจทนตามก าหนดเวลา 6. จดวสด อปกรณเรยบรอย หลงเลกปฏบตงาน

เกณฑการประเมน นกเรยนตองมพฤตกรรมในแตละรายการอยางนอยระดบ 2 ขนไป จ านวน 3 ใน 5 รายการ

ลงชอ ................................................................................. ผประเมน ……………………. / …………………………………….. / ……………....

158

แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท ชนประถมศกษาปท 6 เรอง..................................................................ผถกสงเกต..............................................เลขท........... วน...............................ท..................เดอน................................ป....................เวลา...................... ค าชแจง : แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนนมวตถประสงคเพอประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในดานตางๆ 1. การเขารวมการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม เชน การมสวนรวมในขนตอนกจกรรมการเรยนรทง 4 ขน ความสนใจ การชวยเหลอซงกนและกนในการจดการเรยนร เปนตน .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 2. การมความกระตอรอรนในการแสวงหาความร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 3. การซกถามเพอหาเหตผลและค าตอบ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 4. การแสดงความคดเหน การอภปราย การกลาแสดงออกในชนเรยน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 5. ความสนใจในการหาความรเพมเตม .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................

159

6. อปสรรคทมตอการจดกจกรรมการเรยนร และการแกปญหาเฉพาะหนา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 7. อนๆ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ผบนทก.........................................................

160

ใบความรท 1 เรองกลมสงมชวตในแตละแหลงทอย

กลมสงมชวตในแตละแหลงทอย สงตาง ๆ ทอยรอบตวเรามทงสงมชวต ไดแก พช สตว และสงมชวตเลก ๆ และสงทไมมชวต เชน ดน หน น า และอากาศ เปนตนทงสองกลมนเปนสงทเกดขนตามธรรมชาต นอกจากนมสงไมมชวตทมนษยสรางขนเพอการด ารงชวตไดแก ตก บาน ถนน เสาไฟฟา รถยนต ฯลฯ และศลปวฒนธรรมขนบธรรมเนยมประเพณตาง ๆ ทมนษยสรางขนเพอการอยรวมกน ในสงคม สงตาง ๆ เหลาน เรยกวา สงแวดลอม สงมชวตหลาย ๆ ชนดทงพช สตว และสงมชวตขนาดเลกทอาศยอยรวมกนในแหลงทอยใดทอยหนง เรยกวา กลมสงมชวต กลมสงมชวตในแหลงทอยหนงจะมความสมพนธกบสงแวดลอม เชน เปนทอยอาศย เปนทเลยงดลกออนและเปนแหลงอาหาร ฯลฯ

ในธรรมชาต เรามกพบวาสงมชวตหลายชนดอาศยอยรวมกนเปนกลมสงมชวต หรอเปนสงคมของสงมชวต (community) กระจดกระจายอยในบรเวณแหลงทอย (habitat) แตกตางกน

161

ไดแก กลมสงมชวตในสระน าจด ในทะเล ในปา บนตนไมใหญ ใตขอนไมผรมก าแพงบานหรอแมแตรางกายของสงมชวตกยงเปนแหลงทอยของสงมชวตบางชนดดวย กลมสงมชวตทอาศยอยรวมกนในแหลงทอยแตละแหงนนจะมความสมพนธซงกนและกนทงในลกษณะทพงพาอาศยกนในรปแบบตาง ๆ และการแกงแยงแขงขนกน เปนความสมพนธทางชวภาพกลมสงมชวตยงมความสมพนธกบสภาพแวดลอมของแหลงทอย ซงเปนสภาพทางกายภาพ ไดแก ดน น า แรธาต แสงสวาง และ อน ๆ ทจ าเปนตอการด ารงชพของสงมชวต ความสมพนธทงหมดดงกลาวประกอบกนเปนระบบนเวศ ระบบนเวศ หมายถง หนวยของความสมพนธของสง มชวต ในแหลงทอยแหลงใดแหลงหนง ความสมพนธนม 2 ลกษณะ คอ ความเกยวของสมพนธระหวาง สงมชวต กบ สงไมมชวต ทแวดลอมอย และในขณะเดยวกนกจะมความสมพนธอกลกษณะหนง คอ ความเกยวโยง พงพากนหรอการสงผลตอกน ระหวางสงมชวตดวยกนเอง

ความสมพนธทงสองลกษณะดงกลาวนจะเกดขนพรอม ๆ กนและมอยในระบบนเวศทก

ระบบแสดงวาชวตทงหลายไมอาจอยไดอยางโดดเดยว โดยปราศจากการเกยวของสมพนธกบองคประกอบอน ๆ ความสมพนธทเกยวของกนทกลาวนเปนปจจยทส าคญทสดทท าใหบรรดาชวตทงหลายอยรอดได ชวตหนงจะอยไดกตอเมอมชวตอน ๆ และองคประกอบอน ๆ อยดวย

162

ดงนนสรปไดวา 1. กลมสงมชวต (Community) หมายถง สงมชวตหลายๆชนด (ตงแต 2 ชนด) มาอาศยอยบรเวณเดยวกน ในแตละบรเวณจะมสงแวดลอมทแตกตางกน จงมกพบกลมสงมชวตตางกนดวยเชน - กลมสงมชวตในทงเลยงสตว ไดแก หญา แพะ แกะ แมลง วว ง เปนตน - กลมสงมชวตในแหลงน าจด ไดแก สาหราย กง ป ปลา ตะไครน า ไรแดง เปนตน 2. แหลงทอย (Habitat) หมายถง สถานทสงมชวตอาศยอย ซงจะมสงแวดลอมทแตกตางกน เชน อณหภม ความชน แสง ความเปนกรด-เบส เปนตน แหลงทอยมความส าคญตอสงมชวตในหลายๆ ดาน เชน เปนแหลงใหอาหาร เปนทหลบภย เปนทผสมพนธ และเปนทเลยงลกออน เปนตน 3. ระบบนเวศ (Ecosystem) หมายถงระบบทมความสมพนธระหวางกลมสงมชวตทมผลตอกนเองและกลมสงมชวตทมความสมพนธกบแหลงทอย ระบบนเวศ ถาแบงตามแหลงทอย สามารถแบงออกเปน 2 แบบคอ 3.1 ระบบนเวศบนบก ไดแก สนามหญา ภเขา ทงนา ทะเลทรายเปนตน 3.2 ระบบนเวศในน า สามารถแบงออกเปน 2 ประเภท คอ - ระบบนเวศน าจด เชน หวย หนอง คลอง บง บอน า สระน า เปนตน - ระบบนเวศน าเคม เชน ทะเล ทะเลสาบ และมหาสมทร

163

ใบกจกรรมท 1.1 เรองการส ารวจสนามหญา

ชอกลม……………………………………………ชน………………..เลขท………………

วนท……………เดอน……………………………….พ.ศ…………………………….

สนามหญา สภาพทวไปแสงแดด-รมเงา - ........................................ อณหภมอากาศ - ..................... ความชนของขอนไม - .........................

วาดแผนผงบรเวณส ารวจ

สงมชวต (ระบชอ, แหลงทอย, ปรมาณ ) ....................................................................................................................................................................................................................................................................................

.................................

สงไมมชวต(ระบชอ, แหลงทอย, ปรมาณ) ....................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................

164

ใบกจกรรม 1.2 เรอง การส ารวจบอน าหรอสระน า

ชอกลม……………………………………………ชน………………..เลขท……………… วนท……………เดอน……………………………….พ.ศ…………………………….

บอน าหรอสระน า

สภาพทวไปแสงแดด-รมเงา - .................................... อณหภมอากาศ - ................. ความชนของขอนไม - .......................

วาดแผนผงบรเวณส ารวจ

สงไมมชวต(ระบชอ, แหลงทอย, ปรมาณ ) ....................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................

สงมชวต(ระบชอ, แหลงทอย, ปรมาณ ) ....................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................

165

ใบกจกรรม 1.3 เรองการส ารวจตนไมใหญ

ชอกลม……………………………………………ชน………………..เลขท………………

วนท……………เดอน……………………………….พ.ศ…………………………….

ตนไมใหญ

สภาพทวไปแสงแดด-รมเงา - ..................................... อณหภมอากาศ - ......................... ความชนของขอนไม .................................. ลกษณะดน/สดน ...................................

วาดบรเวณทส ารวจ

สงมชวต(ระบชอ, แหลงทอย, ปรมาณ ) ....................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................

สงไมมชวต(ระบชอ, แหลงทอย, ปรมาณ ) ....................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................

166

ใบกจกรรม 1.4 เรองการส ารวจสวนหยอม

ชอ……………………………………………ชน………………..เลขท……………… วนท……………เดอน……………………………….พ.ศ…………………………….

สวนหยอม

สภาพทวไปแสงแดด-รมเงา - ............................... อณหภมอากาศ ......................................... ...................................... ความชนของขอนไม .................................. ลกษณะดน/สดน ............................. ............................. ..............................

สงมชวต(ระบชอ, แหลงทอย, ปรมาณ ) ....................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................

วาดบรเวณทส ารวจ

สงไมมชวต(ระบชอ, แหลงทอย, ปรมาณ ) ....................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................

167

แบบทดสอบยอยท 1 เรอง กลมสงมชวตในแตละแหลงทอย

ค าชแจง จงท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ 1. ขอใดหมายถงกลมสงมชวตในเขตทงหญา

ก. มาลาย 1 ตว ข. มาลาย 1 ฝง ค. มาลายวงไลกน ง. มาลายกบสงโต 2. สงมชวตกลมใดในระบบนเวศทสามารถ เปลยนพลงงานแสงเปนพลงเคม ก. เหด รา ข. พช สตว ค. พช สาหราย ง. สตว มนษย 3. ระบบนเวศใด ทมขนาดใหญทสด ก. ปาดงดบ ข. ทะเลสาบ ค. มหาสมทร ง. ทะเลทราย 4. กลมสงมชวตใดทพบอยในระบบนเวศปาไมทงหมด ก. ตนไผ ตนสก เสอ ชาง ข. ตนเขม กลวยไม งเหา มา ค. ตนหญา ตนตะแบก สงโต มาลาย ง. ตนเฟรน ตนล าพน หงหอย นกฮก 5. ขอใดอธบายความหมายของค าวากลมสงมชวตไดถกตองทสด ก. ปลาและสาหรายอยในสระน า ข. ปลาอาศยอยในน า ค. กาฝากบนตนไมใหญ ง. นกอยบนตนไม

6. ในน า มปลา ในนา มขาว ค าทขดเสนใตหมายถงอะไร ก. ประชากร ข. แหลงทอย ค. ระบบนเวศ ง. กลมสงมชวต 7. ขอใดหมายถงระบบนเวศ ก. การรวมกลมของสงมชวต ข. กลมสงมชวต ณ สถานทแหงหนง ค. ระบบแหงความสมพนธระหวางกลมของ สงมชวตชนดตางๆ ง. ความสมพนธระหวางกลมของสงมชวตกบสงแวดลอมและสงมชวตดวยกน 8. กลมสงมชวตทประกอบดวย ง ตกแตน ป กบ และหน สงมชวตเหลานควรจะพบอยในแหลงทอยประเภทใด ก. ทงนา ข. ทงหญา ค. ปาดบชน ง. ปาชายเลน 9. “กบวางไขในสระน า” ไขของกบมความสมพนธกบสระน าในดานใด ก. เปนทหลบภย ข. เปนทผสมพนธ ค. เปนแหลงอาหาร ง. เปนทเลยงลกออน 10. สงแวดลอมในทองถน หมายถงอะไร ก. แหลงน าในทองถน ข. สงมชวตในทองถน ค. สงไมมชวตในทองถน ง. สงรอบตวทมในทองถน

168

ขอท เฉลยค าตอบ 1 ง 2 ค 3 ค 4 ค 5 ก 6 ข 7 ง 8 ก 9 ง 10 ง

เฉลย

169

แผนการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยมท 2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหส – ชอรายวชา ว.16101 ชนประถมศกษาปท 6 หนวยการเรยนรท 3 สงมชวตกบสงแวดลอม เวลา 20 ชว โมง เรองลกษณะความสมพนธระหวางสงมชวตในแตละแหลงทอย เวลา 3 ชวโมง สอนวนท.............เดอน...............................พ.ศ. ........... ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554

1. สาระส าคญ กลมสงมชวตสมพนธกบสงมชวตในเรองของการกนตอกน เปนทอด ๆ สามารถเขยนแผนภาพแสดงการกนตอกนเปนทอด ๆ ในรปโซอาหาร มนษยมสวนเกยวของกบโซอาหารเพราะมนษยเปนผบรโภคพชและสตว สายใยอาหาร (food web) เปนความสมพนธของโซอาหารหลาย ๆ หวงโซ ในธรรมชาตโซอาหารจะสมพนธกนอยางซบซอนในรปสายใยอาหาร

2. จดประสงคการเรยนร 2.2 ระบปญหาความสมพนธระหวางสงมชวตในแตละแหลงทอย 2.5 สบคนขอมลและสรปเกยวกบความหมายของโซอาหารและสายใยอาหาร 2.3 ระบไดวาสงมชวตใดเปนผผลต ผบรโภค ผยอยสลาย 2.4 น าเสนอผลงานเกยวกบกจกรรมการเรยนรทครมอบหมาย 2.5 อภปราย แสดงความคดเหน เกยวกบกจกรรมการเรยนรทครมอบหมาย 2.6 วางแผน อธบายความสมพนธของสงมชวตกบสงมชวตในรปของโซอาหารและสายใยอาหารได 2.7 สรปความรเกยวกบผลกระทบเมอสงมชวตหายไปจากหวงโซอาหา 2.8 มทกษะการน าเสนอทกษะกระบวนการกลมในการท างาน 3. สาระการเรยนร 3.1 โซอาหาร (food chain) คอ ความสมพนธระหวางสงมชวตชนดตาง ๆ ในลกษณะของการกนตอกนเปนทอด ๆ โดยเรมตนทผผลต หลกการเขยนโซอาหาร นยมใหผถกกนอยทางซายมอ และผกนอยทางขวามอ และปลาย หวลกศรชไปทางผกน 3.2 สายใยอาหาร (food web) หมายถง ความสมพนธของโซอาหารหลาย ๆ หวงโซ ในธรรมชาตโซอาหารจะสมพนธกนอยางซบซอนในรปสายใยอาหาร

170

4. ชนงานหรอภาระงาน 4.1 แผนพบสงมชวตทส าคญและแนวทางปองกนปญหาการสญพนธของสงมชวต 4.2 การทดสอบยอย เรองลกษณะความสมพนธระหวางสงมชวตในแตละแหลงทอย

5. การวดและประเมนผล/ เกณฑการใหคะแนน สงทตองการวด วธการ เครองมอ

ความรความเขาใจ เรองลกษณะความสมพนธระหวางสงมชวตในแตละแหลง

ตรวจแบบทดสอบยอยเรองลกษณะความสมพนธระหวางสงมชวตในแตละแหลง

แบบทดสอบยอยเรองลกษณะความสมพนธระหวางสงมชวตในแตละแหลง

ตรวจแผนพบสงมชวตทส าคญและแนวทางปองกนปญหาการสญพนธของสงมชวต

แบบประเมนการตรวจชนงาน

ทกษะการน าเสนอ ประเมนการน าเสนอ แบบประเมนการน าเสนอ ทกษะกระบวนการกลม ประเมนการท างานกลม แบบประเมนการท างานกลม

เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ รายการ ระดบคะแนน เกณฑ

ตอบถกต ากวา 5 ขอ 1 ออน ตอบถก 5 – 7 ขอ 2 ปานกลาง ตอบถก 8 – 10 ขอ 3 ด

เกณฑการใหคะแนนแผนพบ

รายการ ระดบคะแนน เกณฑ คะแนนต ากวา 5 1 ออน คะแนน 5 – 7 2 ปานกลาง คะแนน 8 – 10 3 ด

171

เกณฑการใหคะแนนทกษะการน าเสนอ สงทตองการวด การน าเสนอ

เกณฑการใหคะแนน

3 (10-8 คะแนน) 2 (7-5 คะแนน) 1 (ต ากวา 5 คะแนน) มการวางแผนการท างาน วางแผนการท างานได

อยางเปนขนตอนดมาก วางแผนการท างานไดอยางเปนขนตอนปานกลาง

วางแผนการท างานอยางเปนขนตอนคอนขางนอย

มความพรอมในการน าเสนอ การน าเสนอไดอยาง ชดเจนและมนใจ

การน าเสนอไดอยางชดเจนแตไมมนใจ

การน าเสนอไมชดเจนและไมมนใจ

ความนาสนใจในการน าเสนอ เสยงดงฟงชด ลลาประกอบดมาก

เสยงดงปานกลาง ลลาประกอบด

เสยงเบา ลลาประกอบคอนขางนอย

มความคดสรางสรรค มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ ดมาก

มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ ด

มการน าอปกรณมาประกอบการน าเสนอ คอนขางนอย

ประโยชน-ความถกตองของงานน าเสนอ

เนอหาสาระถกตองครบถวน

เนอหาสาระถกตองเปนสวนมาก

เนอหาสาระถกตองเปนสวนนอย

เกณฑการใหคะแนนทกษะกระบวนการกลม

สงทตองการวด ทกษะกระบวนการกลม

เกณฑการใหคะแนน

3 ด 2 ปานกลาง 1 ควรปรบปรง 1. การรวมกนวางแผนการท างาน รวมมอวางแผนการ

ท างานเกอบครบทกขนตอน

รวมมอวางแผนการท างานบาง แตไมครบทกขนตอน

รวมมอการวางแผนงานนอยมาก

2. ท างานตามหนาททไดรบมอบหมาย ท างานตามหนาททไดรบมอบหมายครบถวน

ท างานตามหนาททไดรบมอบหมายบาง แตไมครบถวน

รบผดชอบในงานทไดรบมอบหมายนอยมาก

3. เปนผพดและผฟงทด มมารยาทในการพดการฟง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนบอยครง ใชค าพดและน าเสยงไดเหมาะสมด

มมารยาทในการพดการฟง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนบอยครง ใชค าพดและน าเสยงไดเหมาะสมพอใช

ขาดมารยาทในการพดการฟง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนนอยมาก ใชค าพดไมเหมาะสม ท าใหบรรยากาศการท างานและความรสกของผรวมงานไมด

172

กจกรรมท ลกษณะความสมพนธระหวางสงมชวตในแตละแหลงทอย เวลา 3 ชวโมง

สงทตองการวด ทกษะกระบวนการกลม

เกณฑการใหคะแนน 3 ด 2 ปานกลาง 1 ควรปรบปรง

4. แสดงความคดเหนอยางมเหตผล ใชเหตผลในการแสดงความคดเหนไดด

ใชเหตผลในการแสดงความคดเหนไดบางพอสมควร

ใชความรสกสวนตวในการแสดงความคดเหนมากกวาเหตผล

5. ยอมรบขอสรปและผลงานของกลมและรวมกนปรบปรง

มสวนรวมในการสรป ยอมรบขอสรปของกลม รวมรบผดชอบปรบปรง แกไขงานสวนใหญของกลม

มสวนรวมในการสรป ยอมรบขอสรปของกลมบาง ยอมรบขอสรปของกลม รวมรบผดชอบและปรบปรง แกไขงาน สวนใหญของกลมพอสมควร

เกอบจะไมมสวนรวมในการสรป ยอมรบขอสรปของกลม รวมรบผดชอบและปรบปรงแกไขงานของกลมเพยงเลกนอย

6. กจกรรมการเรยนร

ชวโมงท 1

ขนท 1 กระตนความสนใจ (Invitation) (10 นาท) 1. ครใหนกเรยนศกษาภาพสตวก าลงกนอาหาร และทบทวนความรเดมของนกเรยน โดยใหนกเรยนตอบค าถามในประเดน - นกเรยนคดวาสตวชนดตาง ๆ กนอะไรเปนอาหารอะไรบาง บอกไดหรอไมวาเปนอาหารทไดจากพชหรอสตว - เพราะเหตใดสตวแตละชนดจงกนอาหารแตกตางกน 2. ครใหนกเรยนระบปญหาในการศกษาครงน วาเพราะเหตใดสตวแตละชนดกนอาหารทแตกตางกน บางชนดกนพช บางชนดกนสตว

ขนท 2 ส ารวจเรยนร (Exploration) (20 นาท) 1. ใหนกเรยนตงสมมตฐานใหสอดคลองกบปญหาวา เพราะเหตใดสตวจงกนอาหารทแตกตางกน ( สตวแตละชนดอยในแหลงทอยอาศย และแหลงอาหารทแตกตางกน เชนสตวบางชนดอาศยอยในน า สตวอาจกนสาหรายเปนอาหาร สาหรายจดเปนผผลต ทสามารถสรางอาหารเองได

173

กลมสงมชวตบางชนดอาศยอยในนา อาจกนสตวเลกๆ เปนอาหาร กลมสงมชวตทกนอาหารอนเปนอาหาร เรยกวาผบรโภค เกดการกนอาหารกนเปนทอดๆ ซงความสมพนธของสงมชวตทกนอาหารเปนทอดๆ เรยกวา หวงโซอาหารและความสมพนธของโซอาหารหลายๆหวงโซทมความซบซอน เรยกวา สายใยอาหาร) 2. ครแบงกลมนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 5 คนซงประกอบดวยสมาชกทมระดบความสามารถ เพศ เชอชาตและศาสนาตางกน ในอตราสวน 2 : 1 : 2 และท าการแบงหนาท 3. ใหนกเรยนสบคนขอมลเกยวกบความหมายของโซอาหาร สายใยอาหาร และความสมพนธของสงมชวตกบสงมชวตในรปของโซอาหารและสายใยอาหาร จากแหลงเรยนรทครก าหนด ใหนกเรยนรวบรวมขอมลและจดจ าแนกประเภทขอมล พจารณาความนาเชอถอของขอมล เพอน าไปสการน าเสนอและการอภปรายทสมเหตสมผล

ขนท 3 น าเสนอการอธบายและขอคนพบ (Proposing explanation and solution) (20 นาท) 1. ครใหผแทนนกเรยนแตละกลมน าเสนอผลงาน หนาชนเรยนโดยใหน าขอมลเขยนลงในกระดาษฟลปชารต 2. ครใหนกเรยนรวมกนสรปความรใหไดประเดนตามจดประสงคการเรยนร คอ - ระบสงมชวตทเปนผผลต และผบรโภคได - สรปความหมายของโซอาหาร และสายใยอาหารได

ขนท 4 ลงมอปฏบต (Taking action) (10 นาท) ครใหนกเรยนสบคนขอมลเกยวกบความหมายของผลา เหยอ และความสมพนธของสตวทเปนเหยอ ผลา และเปนทงผลาและเหยอและใหนกเรยนท าใบกจกรรมท 2.1-2.2 ชวโมงท 2

ขนท 1 กระตนความสนใจ (Invitation) (10 นาท) ครใหนกเรยนศกษาวดทศนหวงโซและสายใยอาหาร ในระบบนเวศ และทบทวนความรเดมของนกเรยน โดยใหนกเรยนตอบค าถามในประเดน - นกเรยนคดวาโซอาหารและสายใยอาหารของสงมชวตมลกษณะอยางไร (โซอาหาร เปนความสมพนธ ระหวางสงมชวตตางๆ ในลกษณะการกนตอกนเปนทอดๆ โดยเรมตนทผผลต สายใยอาหาร เปนความสมพนธของโซอาหารหลายๆ หวงโซในธรรมชาต)

174

ขนท 2 ส ารวจเรยนร (Exploration) ( 20 นาท) 1. ครใหนกเรยนสบคนขอมลเพมเตมในใบความรท 2 3 และในหนงสอเรยนวทยาศาสตร 2. รวบรวมขอมลและจดจ าแนกประเภทขอมล พจารณาความนาเชอถอของขอมล เพอน าไปสการวางแผนงาน 3. ใหนกเรยนแตละกลมวางแผนแสดงความสมพนธยกตวอยางสายใยอาหารทพบในชวตประจ าวน ของความสมพนธของโซอาหารหลายๆหวงโซ ลงในใบกจกรรมท 2.3 เรองสายใยอาหาร

ขนท 3 น าเสนอการอธบายและขอคนพบ (Proposing explanation and solution) ( 20 นาท) 1. ครใหผแทนนกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการท ากจกรรมหนาชนเรยน 2. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายและแสดงความคดเหนเกยวกบผลการท ากจกรรม โดยครถามค าถามหลงท ากจกรรม ดงน - จากรปภาพทนกเรยนน าเสนอ สงมชวตใดเปนผผลต และสงมชวตใดเปนผบรโภค - จากรปภาพมโซอาหารกโซอาหาร - สงมชวตใดเปนผบรโภคอนดบสดทาย - โซอาหาร คออะไร (โซอาหาร คอ ความสมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในการถายทอดพลงงานในลกษณะของการกนตอเปนทอด ๆ โดยเรมตนทผผลต) - สายใยอาหารคออะไร (สายใยอาหาร คอ ความสมพนธระหวาง หวงโซอาหาร หลายๆ หวงโซ ซงมความสมพนธอยางซบซอน) - ผผลต คออะไร (กลมพชและสงมชวตทสงเคราะหดวยแสง หรอสรางอาหารเองได ) - ผบรโภค คออะไร ( กลมสตวและสงมชวตทไมสามารถสรางอาหารเองได ตองอาศยกนสงมชวตอนเปนอาหาร แบงออกเปน 4 ประเภท คอ ผบรโภคพช ผบรโภคสตว ผบรโภคทงพชและสตว และผบรโภคซากพชซากสตว) - ผยอยสลายอนทรยสาร คออะไร (กลมจลนทรยตาง ๆ เหด รา ท าหนาทยอยสลายอนทรยสารใหกลายเปนแรธาตลงสดน ซงผผลตจะดดไปใชตอไป) - นกเรยนสรปผลการท ากจกรรมนไดวาอยางไร (สงมชวตกบสงมชวตมความสมพนธกนในรปของโซอาหาร และสายใยอาหาร) 3. ครใหนกเรยนสรปผลการท ากจกรรมเกยวกบ โซอาหาร และสายใยอาหารใหไดประเดนตามจดประสงคการเรยนร - อธบายความสมพนธของสงมชวตกบสงมชวตในรปของโซอาหารและสายใยอาหารได

175

ขนท 4 ลงมอปฏบต (Taking action) (10 นาท) 1. ครสอนค าศพทภาษาองกฤษใหนกเรยนดงน โซอาหาร (food chain) 2. ครใหนกเรยนจดท าเกมจบคสงมชวตทท าหนาทเปน ผผลต ผบรโภค ผยอยสลาย ชวโมงท 3

ขนท 1 กระตนความสนใจ (Invitation) (10 นาท) 1. ครใหนกเรยนศกษาวดทศนหวงโซและสายใยอาหาร ในระบบนเวศ และทบทวนความรเดมของนกเรยน โดยใหนกเรยนตอบค าถามในประเดน - นกเรยนคดวาหากมสงมชวตบางชนดไดรบสารพษหรอสญพนธไปจะเกดผลตอโซอาหารและสายใยอาหารของสงมชวตอยางไร (ท าใหระบบนเวศเสยสมดล และอาจท าใหสงมชวตทอยในหวงโซอาหาร และสายใยอาหารนนสญพนธตามไปดวย) 2. ใหนกเรยนระบปญหาหวขอทศกษาในครงน (หากสงมชวตบางชนดไดรบสารพษหรอสญพนธไป จะเกดผลตอโซอาหารและสายใยอาหารของสงมชวต)

ขนท 2 ส ารวจเรยนร (Exploration) ( 20 นาท) 1. ครแบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 5 คน จากนนใหนกเรยนท ากจกรรมวาดภาพแสดงหวงโซและสายใยอาหารของสงมชวตในทองถน พรอมทงระบบทบาทของสงมชวตนน 2. นกเรยนรวบรวมขอมลจากหนงสอเรยน และพจารณาความนาเชอถอของแหลงขอมล 3. ครใหนกเรยนระดมสมองบอกถงผลกระทบทเกดขนเมอมสงมชวตบางชนดหายไปจากหวงโซอาหาร ขนท 3 น าเสนอการอธบายและขอคนพบ (Proposing explanation and solution) ( 20 นาท) 1. ครใหนกเรยนน าเสนอผลงาน หนาชนเรยนโดยใหน าขอมลของแตละกลมเขยนลงกระดานทท าตารางสรปไว จากนนครถามค าถามกระตน ดงน - หากมสงมชวตบางชนดไดรบสารพษหรอสญพนธไปจะเกดผลตอโซอาหารและสายใยอาหารของสงมชวตอยางไร (ท าใหโซอาหารและสายใยอาหารเปลยนแปลงและเกดการเสยสมดลของระบบนเวศ) - นกเรยนจะมวธการปองกนไมใหเกดเหตการณอยางนอยางไร (ตวอยางค าตอบ รวมกนอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสตวในทองถน) 2. ครใหนกเรยนสรป (อปนย) ความรเกยวกบ ผลกระทบทเกดขนเมอมสงมชวตบางชนดหายไปจากหวงโซอาหาร ใหไดประเดนตามจดประสงคการเรยนร

176

ขนท 4 ลงมอปฏบต (Taking action) (10 นาท) ครใหนกเรยนท าแผนพบสงมชวตทส าคญและแนวทางปองกนปญหาการสญพนธของสงมชวตนน 7. สอและแหลงเรยนร 7.1 ใบความรท 2 เรองความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอม 7.2 ใบกจกรรมท 2.1 – 2.2 เรองใครกนใคร 7.3 ใบกจกรรมท 2.3 เรองหวงโซอาหาร 7.4 แบบทดสอบยอยเรองลกษณะความสมพนธระหวางสงมชวตในแตละแหลงทอย 7.5 บตรค าภาพความสมพนธของสงมชวตตางๆ 7.6 หองสมด หองคอมพวเตอร ขอมลทางอนเตอรเนต 7.7 หนงสอเรยนวทยาศาสตร 7.8 วดทศนหวงโซและสายใยอาหาร ในระบบนเวศ

177

8. ขอเสนอแนะของฝายวชาการ หรอผไดรบมอบหมาย และหวหนาสถานศกษา (ตรวจ/นเทศ/เสนอแนะ/รบรอง) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ ………………………………….. (นางนตยา ทองเนยม) ต าแหนง หวหนากลมบรหารงานวชาการ

……………………………………………….................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ ………………………………………. (นายดสต ณ สวรรณ) ผอ านวยการโรงเรยนนบงชนปถมภ

178

บนทกหลงผลการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร เรอง สงมชวตกบสงแวดลอม

1. ผลการเรยนร 1.1 ผเรยนทผานตวชวด มจ านวน………………………….คน คดเปนรอยละ…………………………….. 1.2 ผเรยนทไมผานตวชวด มจ านวน…………………………คน คดเปนรอยละ……………………………... 1) ……… ………………………...สาเหต……………………………………… 2) …………………………………สาเหต…………………………..................... แนวทางแกไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………….

1.4 ผเรยนทมความสามารถพเศษ ไดแก 1) …………………………………………. 2) …………………………………….. แนวทางการพฒนา / สงเสรม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………... 1.4 ผเรยนไดรบความร……………………………………………………………………... 1.5 ผเรยนเกดทกษะกระบวนการ…………………………………………………………... 1.6 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม คานยม……………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

179

2. ปญหาอปสรรค ………………………………………………………………………....................……………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………..................... 3. ขอเสนอแนะ ……………………………………………………………........................................………………………………………………………………………………………….....................……………………………………….………………………………………………………………...…………….

ลงชอ ..................................................... (นางสาวกฟละห มาโซ) ผวจย

180

ปแบบประเมนผลทกษะการน าเสนอ

ชน / หอง.......................................................................................................... กลมท ……………………………………………

ชอสมาชก ..................................................................................................................................................... ........................................................... หนวยการเรยนรท .................................................................... กจกรรม…………………...………………………………………

ค าชแจง : ให ผสอน ประเมนจากการสงเกตพฤตกรรมผเรยนขณะการน าเสนอผลงาน โดยขด ลงในชอง

3, 2 หรอ 1 ทตรงกบพฤตกรรมของผเรยน

เกณฑการใหคะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานทชดเจน ถอวา ด ให 3 คะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานเทยบเทาคนทวไป ถอวา ปานกลาง ให 2 คะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานต ากวาคนทวไป ถอวา ควรปรบปรง ให 1 คะแนน

ขอท พฤตกรรมทสงเกต คณภาพการปฏบต

3 2 1

1. มการวางแผนการท างาน 2. มความพรอมในการน าเสนอ 3. ความนาสนใจในการน าเสนอ 4. มความคดสรางสรรค 5. ประโยชน – ความถกตองของงานน าเสนอ

เกณฑการประเมน นกเรยนตองมพฤตกรรมในแตละรายการอยางนอยระดบ 2 ขนไป จ านวน 3 ใน 5 รายการ

ลงชอ ................................................................................. ผประเมน ……………………. / …………………………………….. / ……………....

181

ปแบบประเมนทกษะการท างานกลม

ชน / หอง.......................................................................................................... กลมท ……………………………………………

ชอสมาชก ............................................................................................................................................................. ................................................... หนวยการเรยนรท .................................................................... กจกรรม…………………...………………………………………

ค าชแจง : ให ผสอน ประเมนจากการสงเกตพฤตกรรมผเรยนขณะปฏบตกจกรรมกลม โดยขด ลงในชอง

3, 2 หรอ 1 ทตรงกบพฤตกรรมของผเรยน

เกณฑการใหคะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานทชดเจน ถอวา ด ให 3 คะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานเทยบเทาคนทวไป ถอวา ปานกลาง ให 2 คะแนน

พฤตกรรมหรอผลงานต ากวาคนทวไป ถอวา ควรปรบปรง ให 1 คะแนน

ขอท พฤตกรรมทสงเกต คณภาพการปฏบต

3 2 1

1. มการปรกษาและวางแผนรวมกนกอนท างาน 2. มการแบงหนาทอยางเหมาะสม และสมาชกท างานตามหนาท 3. มการปฏบตงานตามขนตอน 4. มการใหความชวยเหลอกน 5. ผลงานเสรจทนตามก าหนดเวลา 6. จดวสด อปกรณเรยบรอย หลงเลกปฏบตงาน

เกณฑการประเมน นกเรยนตองมพฤตกรรมในแตละรายการอยางนอยระดบ 2 ขนไป จ านวน 3 ใน 5 รายการ

ลงชอ ................................................................................. ผประเมน ……………………. / …………………………………….. / ……………....

182

แบบประเมนการตรวจชนงาน

ชอ รายการประเมน สรป

ความถกตอง (4) ความสะอาด (3) ความคดสรางสรรค (3)

เกณฑผานการประเมน ไดคะแนนรอยละ 70 ขนไป ( 6 คะแนน ) ลงชอ....................................... ผประเมน (.........................................................) ................../........................./..............

183

แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท ชนประถมศกษาปท 6 เรอง..................................................................ผถกสงเกต..............................................เลขท........... วน...............................ท..................เดอน................................ป....................เวลา.............................

ค าชแจง : แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนนมวตถประสงคเพอประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในดานตางๆ 1. การเขารวมการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม เชน การมสวนรวมในขนตอนกจกรรมการเรยนรทง 4 ขน ความสนใจ การชวยเหลอซงกนและกนในการจดการเรยนร เปนตน .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 2. การมความกระตอรอรนในการแสวงหาความร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 3. การซกถามเพอหาเหตผลและค าตอบ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 4. การแสดงความคดเหน การอภปราย การกลาแสดงออกในชนเรยน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 5. ความสนใจในการหาความรเพมเตม .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................

184

6. อปสรรคทมตอการจดกจกรรมการเรยนร และการแกปญหาเฉพาะหนา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 7. อนๆ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ผบนทก.........................................................

185

ใบความรท 2 เรองความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอม

ความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอม สงมชวตจะสมพนธกบสงมชวตในเรองของการกนตอกนเปนทอด ๆ จากผผลตสผบรโภค จากภาพเราจะพบวา ไกกนขาวเปนอาหาร งกนไกเปนอาหาร และเหยยวกนงเปนอาหารอกทอดหนง การกจตอกนเปนทอด ๆ เชนนเรยกวา โซอาหาร โซอาหารจะเรมตนทพชสรางอาหารดวยกระบวนการสงเคราะหดวยแสง สะสมน าตาลและแปงไวตามสวนตาง ๆ ของพชจากนนบรรดาสตวกนพช เรยกวา ผบรโภคพช ไดแก กวาง กระตาย วว ควาย ฯลฯ จะกนพชเปนอาหาร แตในขณะเดยวกนสตวกนพชกจะถกเสอ สงโต ง จระเข สนขจงจอก คอยตะครบเหยอกนเปนอาหารอกทอดหนงเรยกสตว พวกนวา ผบรโภคสตว สตวบางชนดกนทงพชและสตวเปนอาหารเรยกวา ผบรโภคพชและสตว เชน มนษย สนข แมว ฯลฯ สตวทออกลาสตวอนกน เปนอาหารเปน ผลา เชน เสอ สงโต สตวทตกเปนอาหารของผลาเรยกวา เหยอ เราสามารถแสดงความสมพนธของสตวเหลาน โดยใชแผนภาพโซอาหาร มนษยมสวนเกยวของกบโซอาหารเพราะมนษยเปนผบรโภคพชและสตว หากมนษยใชสารก าจดศตรพชในการเกษตรอาจเกดสารพษตกคางและสงผลตอเนองเขาไปในโซอาหาร

186

ความสมพนธระหวางสงมชวตทอาศยอยรวมกนในระบบนเวศ ในระบบนเวศหนง ๆ จะมสงมชวตหลากหลายชนดอาศยอยรวมกนเปนกลมสงมชวตและมความสมพนธซงกนและกน ทส าคญคอการกนเปนอาหาร ท าใหมการถายทอดพลงงานในโมเลกลของอาหารตอเนองเปนล าดบจากพช ซงเปน ผผลต (producer) ส ผบรโภคพช (herbrvore) ผบรโภคสตว (carnivore) กลมผบรโภคทงพชและสตว (omnivore) และ ผยอยอนทรยสาร (decomposer) เชน เหด รา ยสต แบคทเรย เปนตน

ภาพแสดงหวงโซอาหาร

187

ใบความรท 3 เรองสายใยอาหาร

สายใยอาหาร

สงมชวตในระบบนเวศหนงๆนอกจากจะมความสมพนธเชงอาหารแบบโซอาหารแลว ยงมความสมพนธเชงอาหารแบบสายใยอาหารอกดวย สายใยอาหาร (Food Web) เปนระบบ ความสมพนธเชงอาหารของสงมชวตทมความซบซอนมาก ซงประกอบดวยโซอาหารหลายๆโซ ดงแผนภาพดงน

ภาพแสดงสายใยอาหาร

จะเหนไดวา ในระบบนเวศหนงๆผผลตจะเปนตวกลางส าคญ ในการถายทอดพลงงาน โดยผผลตจะรบพลงงานแสงจากดวงอาทตยมา แลวถายทอดไปยงผบรโภคชนดตางๆ ในรปของพลงงานเคมควบคไปกบสารตางๆ ทเปนสวนประกอบของสารอาหาร ดงนน ถาในระบบนเวศใดๆ ไมมผผลต มแตผบรโภคและผยอยสลายอนทรยสารแลว สงมชวตตางๆบนโลกนกคงจะสญพนธไปหมดทงนเพราะสภาวะสมดลธรรมชาตของระบบนเวศสญเสยไป ท าใหผบรโภคทเคยบรโภคพช (ผผลต) หนมาบรโภคกนเอง หรอไมกตายไปเนองจากขาดอาหาร วฏจกรของกาซทจ าเปนตอสงมชวตกจะสญเสยไป อณหภมของโลกจะสงขน สงมชวตทด ารงชวตอยเมอปรบตวใหเขากบสภาวะแวดลอมทเปลยนแปลงไปไมได กจะตายและสญพนธไปในทสด

188

ใบกจกรรมท 2.1 เรองใครกนใคร

ชอ……………………………………ชน………………..เลขท……………………….. วนท…………..เดอน……………………………….พ.ศ……………………………….

ใครกนใคร

1. ใหนกเรยนเขยนโซอาหารจากทนกเรยนไดเหนในชวตประจ าวน

เหยอ ผลา

เหยอ ผลา

โซอาหาร

โซอาหาร

......... ............

........

.............. .......... ..............

.......... .......

........... .............. ............

189

ใบกจกรรมท 2.2 เรองใครกนใคร

ชอ……………………………………ชน………………..เลขท……………………….. วนท…………..เดอน……………………………….พ.ศ……………………………….

ใครกนใคร

1. จงเขยนแผนภาพโซอาหารในนาขาว .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

190

ใบกจกรรมท 2.3 เรองสายใยอาหาร

ชอ…………………………………………ชน…………………………………………. วนท………………………………………….กลม……………………………………..

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนวงจรสายใยอาหาร และอธบายการถายทอดพลงงาน

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

191

แนวค าตอบใบกจกรรมท 2.1 เรอง ใครกนใคร

ชอ……………………………………ชน………………..เลขท……………………….. วนท…………..เดอน……………………………….พ.ศ……………………………….

ใครกนใคร

1. เขยนโซอาหารจากการส ารวจไดอยางไร

เหยอ ผลา

เหยอ ผลา

โซอาหาร

แมลง กงกา

ตนเขม

นกกระจอก หนอน ตนแสงจนทร

หนอน นก

ง กงกา ผเสอ

192

ใบกจกรรมท 2.3 เรอง ใครกนใคร

ชอ……………………………………ชน………………..เลขท……………………….. วนท…………..เดอน……………………………….พ.ศ……………………………….

ใครกนใคร

1. จงเขยนแผนภาพโซอาหารในนาขาว หน ง เหยยว ขาว หน เหยยว กบ ง เหยยว

193

แบบทดสอบยอยท 2 เรอง ความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอม

ค าชแจง จงท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ 1.ขอใดเปนองคประกอบทางชวภาพของระบบ นเวศ ก. ผผลต แสง ข. แสง อณหภม ค. ผบรโภค ผผลต ง. ผบรโภค อณหภม 2. .การถายทอดพลงงานจากสงมชวตชนดหนงไปยงสงมชวตหนงอกชนดหนงเรยกวาอะไร ก. ผบรโภค ข. โซอาหาร ค. สายใยอาหาร ง. การถายเทพลงงาน 3. ผผลต ในโซอาหารมความหมายตรงกบขอใด ก. สรางอาหารเองได ข. กนสงมชวตอนเปนอาหาร ค. สรางอาหารเองไดและกนสงอนเปนอาหาร ง. ไมสามารถสรางอาหารไดแตตองการอาหาร 4. ขอใดจดเปนผบรโภคทงพชและสตว ก. นก เปด ไก ข. ชาง มา ควาย ค. กงกอ มด ปลวก ง. กบ ง สนขจงจอก 5. ขอใดแสดงแผนผงของหวงโซอาหาร ไดถกตอง ก. กบเสอ สนขจงจอก กวาง ใบไม ข. ดวงอาทตย คน ไก หนอน ค. สาหราย แมลง นก ง ง. ขาว หน ง เหยยว

6. หวงโซขอใดเขยนผดจากขอเทจจรง ก. ใบไม ผเสอ นกกระจอก เหยยว ข. แพลงตอน โปรโตซว กง ปลา ค. นก ไรนก โปรโตซว แบคทเรย ง. เมลดขาว หน ง นก 7. ควรเตมสงใดในชองหวงโซอาหาร

ก. ง ข. กบ ค. หญา ง. หนอน 8. ขอใดไมใชผผลต ก. หนอนสเขยว ข. แพลงกตอนพช ค. สาหรายสเขยว ง. หมอขาวหมอแกงลง 9. สงมชวตในขอใดจดเปนผสลายอนทรย ก. ไสเดอน มอด เหด ข. ปลวก นกแรง มด ค. แบคทเรย เหด รา ง. ยสต รา ปลาดก 10. การถายทอดพลงงานบนโลกมนษยสงใดทเปนพลงงานทส าคญทสด ก. น า ข. น ามน ค. ความรอน ง. ดวงอาทตย

แมลง นก

194

เฉลย

ขอท เฉลยค าตอบ 1 ค 2 ข 3 ก 4 ก 5 ง 6 ก 7 ก 8 ก 9 ค 10 ง

195

แผนการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยมท 3

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหส – ชอรายวชา ว.16101 ชนประถมศกษาปท 6 หนวยการเรยนรท 3 สงมชวตกบสงแวดลอม เวลา 20 ชว โมง เรอง ความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ เวลา 3 ชวโมง สอนวนท.............เดอน...............................พ.ศ. ........... ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 1. สาระส าคญ

สงมชวตทอาศยอยรวมกนจะมความสมพนธกนในรปแบบตาง ๆ สงมชวตบางชนดมการพงพาอาศยกน ไดประโยชนรวมกน เชน นกเอยงกบควาย มดด ากบเพลยออน สงมชวตบางชนดเบยดเบยนกนไดประโยชนฝายเดยวและยงท าลายสงมชวตทอาศยอยรวมกนอกดวยแบบนเรยกวา แบบปรสต เชน พยาธกบคน กาฝากกบตนไมใหญสงมชวตบางชนดอยรวมกนไดประโยชนฝายเดยว แตไมท าลายสงมชวตทอาศยอยดวยกนแบบน เรยกวา แบบองอาศย เชน เหาฉลามกบปลาฉลาม กลวยไมกบตนไมใหญ เฟนกบตนไมใหญ สงมชวตบางชนดทอาศยอย รวมกนตลอดชวตแยกจากกนไมได แบบนเรยกวาแบบพงพา อาศยกน เชน ไลเคน ตอไทรกบไทร 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 ตงประเดนปญหาเกยวกบความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวต 2.2 ส ารวจเกยวกบความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวต 2.3 วาดภาพเกยวกบความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวต 2.4 น าเสนอ อภปรายเกยวกบความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวต 2.5 บอกความสมพนธของสงมชวตรปแบบตางๆในระบบนเวศ 2.6 จ าแนกรปแบบความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตได 3. สาระการเรยนร รปแบบความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวต 3.1 ความสมพนธแบบไดประโยชนรวมกน สงมชวต 2 ชนดอยรวมกน ไดประโยชนทงสองฝายและสามารถแยกจากกนได เชน ผเสอกบดอกไม นกเอยงกบควาย เปนตน 3.2 ความสมพนธแบบพงพา สงมชวต 2 ชนดอยรวมกนไดประโยชนทงสองฝาย แตไมสามารถแยกจากกนได เชน ไลเคน เปนตน

196

3.3 ความสมพนธแบบองอาศย สงมชวต 2 ชนดอยรวมกน โดยทฝายหนงไดประโยชน สวนอกฝายไมไดหรอไมเสยประโยชน เชน ฉลามกบเหาฉลาม กลวยไมกบตนไมใหญ เปนตน 3.4 ความสมพนธแบบลาเหยอ สงมชวต 2 ชนดอยรวมกนโดยทฝายหนงคอผลาไดประโยชน แตอกฝายคอเหยอเสยประโยชน เชน กวางกบสงโต เปนตน 3.5 ความสมพนธแบบปรสต สงมชวต2 ชนดอยรวมกนโดยฝายผอาศยไดประโยชน สวนฝายผถกอาศยเสยประโยชน เชน คนกบพยาธ กาฝากกบตนไม เปนตน 4. ชนงานหรอภาระงาน การทดสอบยอยท3 เรองความสมพนธสงมชวตกบในระบบนเวศ 5. การวดและประเมนผล/ เกณฑการใหคะแนน

สงทตองการวด วธการ เครองมอ ความรความเขาใจ เรองความสมพนธสงมชวตกบในระบบนเวศ

ตรวจแบบทดสอบยอยเรองความสมพนธสงมชวตกบในระบบนเวศ

แบบทดสอบยอยเรองความสมพนธสงมชวตกบในระบบนเวศ

เกณฑการใหคะแนน

รายการ ระดบคะแนน เกณฑ ตอบถกต ากวา 5 ขอ 1 ออน ตอบถก 5 – 7 ขอ 2 ปานกลาง ตอบถก 8 – 10 ขอ 3 ด

197

กจกรรมท ความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ เวลา 3 ชวโมง

6. กจกรรมการเรยนร

ชวโมงท 1 -2

ขนท 1 กระตนความสนใจ (Invitation) 1. ครและนกเรยนสนทนารวมกนในประเดนเกยวกบความสมพนธระหวางสงมชวตทอยรวมกน โดยครกระตนดวยค าถามวา - นกเรยนเคยพบเหนสงมชวตชนดใดบาง ทเหนอยดวยกนบอยครง เชน ดอกไมกบผเสอ (ค าตอบ นกเอยงกบควาย) 2. ครกระตนความสนใจ โดยการใหนกเรยนดภาพเกยวกบความสมพนธของสงมชวตทมการอาศยอยรวมกนในสงแวดลอมตางๆ เชน ผเสอกบดอกไม กลวยไมกบตนไมใหญ กาฝากกบตนไมใหญ กาฝากกบตนมะมวง เสอกบกวาง เปนตน แลวแสดงความคดเหน ครคอยถามน าในสงทจ าเปน เชน - ภาพทเหนนกเรยนคดวาใครเปนฝายไดประโยชนและใครเปนฝายเสยประโยชน - ภาพทนกเรยนเหน นกเรยนคดวาควรจดภาพใด ใหอยในกลมเดยวกนบาง นกเรยนจะไดเรยนรเกยวกบลกษณะความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตทอาศยอยรวมกนในโรงเรยนและทองถนของเราวาเปนแบบไหน มอะไรบาง 3. ครชกชวนใหนกเรยนตงประเดนปญหา ขอควรศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวต โดยครคอยถามน า เพอโยงเขาสสาระการเรยนร และประเดนปญหาวา - สงมชวตทอาศยอยรวมกน นอกจากจะสมพนธกนแบบหวงโซอาหารแลวยงมความสมพนธแบบใดอก จากนนเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมและเสนอประเดนปญหาอยางหลากหลายเพอตงประเดนปญหาทตองการจะศกษา ซงครและนกเรยนรวมกนเรยบเรยงถอยค า สามารถตงไดวา - สงมชวตทอาศยอยรวมกนในโรงเรยนและทองถนของเรามความสมพนธกนแบบใดบาง

ขนท 2 ส ารวจเรยนร (Exploration) 1. จากประเดนปญหาขางตน ใหนกเรยนท ากจกรรมท 3 เรอง การศกษาความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ ในบรเวณโรงเรยน โดยนกเรยนแตละกลมรวมกนท าความเขาใจใน

198

ประเดนหรอค าถามทสนใจจะศกษาอยางถองแทแลว กท าการวางแผนก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได เพอออกไปศกษาหาความรจากแหลงเรยนรตางๆ ซงคดวาจะใหค าตอบในเรองนได เพอท าความเขาใจในปญหา รวบรวมขอมลมาวเคราะหหาความร องคประกอบเกยวกบสงมชวตทอาศยอยรวมกนวามความสมพนธกนแบบใดบาง ทงดานความหมาย ประเภท ความส าคญ และประโยชนของความสมพนธของสงมชวตทอาศยอยรวมกนในแหลงทอยตางๆ 2. หลงจากท าการศกษา ใหแตละกลมมารบใบความรท 4 เรอง สงมชวตทอาศยอยรวมกนมความสมพนธกนอยางไรในแตละแหลงทอยตางๆ และใบบนทกกจกรรมท 3 เรองความสมพนธระหวางสงมชวตดวยกน 3. นกเรยนรวมกนวางแผน ออกส ารวจในแตละแหลงทกลมสนใจ ตามกจกรรมท 3 เรองความสมพนธระหวางสงมชวตดวยกนรวมกนวเคราะห วจารณ ระดมความคดหาขอสรป ท าความเขาใจใหตรงกน 4. จากนนครอธบายเพมเตมเกยวกบการเขยนภาพใหเหนความสมพนธอยางชดเจนโดยใหแตละกลมวาดภาพแทนตวหนงสอ ความสมพนธของสงมชวตเปนแบบใด อยางชดเจน ลงในใบบนทกกจกรรมท 3 เรองความสมพนธระหวางสงมชวตดวยกน 5. เตรยมจดท าเปนรายงานตามหวขอของกจกรรมท 3 ทก าหนดไวเพอเสนอตอไป

ชวโมงท 3 ขนท 3 น าเสนอการอธบายและขอคนพบ (Proposing explanation and solution) 1. แตละกลมสงตวแทนเสนอผลการส ารวจ ทงรายงานการศกษาคนควาขอมลความรทไดมาจากการท ากจกรรมท 3 เพอใหเพอนกลมอนแสดงความคดเหน 2. ครและนกเรยนรวมกนอภปราย แสดงความคดเหนและอธบายเพมเตมเกยวกบประเดนทศกษา ครสรปเพมเตมเกยวกบประเดนทไดศกษา ซงลงเปนขอสรปไดวา “สงมชวตทอาศยอยรวมกนจะมความสมพนธกนในรปแบบตางๆ สงมชวตบางชนดมการพงพาอาศยอยรวมกนจะมความสมพนธกนในรปแบบตางๆ สงมชวตบางชนดมการพงพาอาศยกนไดประโยชนรวมกน บางชนดไดประโยชนเพยงอยางเดยว โดยการองอาศยสงมชวตอนและบางชนดเปนปรสตอาศยผอนแลวยงท าลายผใหอาศยอกดวย”

ขนท 4 ลงมอปฏบต (Taking action) เพอประเมนความเขาใจ เรองความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ โดยใชใบกจกรรม จากการรายงานการศกษาคนควา ในประเดนตางๆ โดยนกเรยนตอบค าถามทครสมถามเปน

199

รายบคคล การตรวจผลงานจากใบกจกรรมเปนรายบคคล จะไดน าไปเปนขอมลในการปรบปรงและพฒนาตอไปและนกเรยนท าแบบทดสอยยอยท 3 เรองความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ

7. สอและแหลงเรยนร 7.1 ภาพความสมพนธของสงมชวตทมการอาศยอยรวมกนในสงแวดลอมตางๆ 7.2 ใบความรท 4 เรอง สงมชวตทอาศยอยรวมกนมความสมพนธกนอยางไรในแตละแหลงทอยตางๆ 7.3 ใบบนทกกจกรรมท 3 เรองความสมพนธระหวางสงมชวตดวยกน 7.4 แบบทดสอยยอยท 3 เรอง ความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ 7.5 แหลงเรยนรในบรเวณโรงเรยน

8. ขอเสนอแนะของฝายวชาการ หรอผไดรบมอบหมาย และหวหนาสถานศกษา (ตรวจ/นเทศ/เสนอแนะ/รบรอง) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ ……………………………… (นางนตยา ทองเนยม) ต าแหนง หวหนากลมบรหารงานวชาการ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ ………………………………….. (นายดสต ณ สวรรณ) ผอ านวยการโรงเรยนนบงชนปถมภ

200

บนทกหลงผลการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร เรองสงมชวตกบสงแวดลอม

1. ผลการเรยนร 1.1 ผเรยนทผานตวชวด มจ านวน………………………….คน คดเปนรอยละ…………………………….. 1.2 ผเรยนทไมผานตวชวด มจ านวน…………………………คน คดเปนรอยละ……………………………... 1) ……… ………………………...สาเหต……………………………………… 2) …………………………………สาเหต…………………………..................... แนวทางแกไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………….

1.5 ผเรยนทมความสามารถพเศษ ไดแก 1) …………………………………………. 2) …………………………………….. แนวทางการพฒนา / สงเสรม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………... 1.4 ผเรยนไดรบความร……………………………………………………………………... 1.5 ผเรยนเกดทกษะกระบวนการ…………………………………………………………... 1.6 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม คานยม……………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

201

2. ปญหาอปสรรค ………………………………………………………………………....................……………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………..................... 3. ขอเสนอแนะ ……………………………………………………………........................................………………………………………………………………………………………….....................……………………………………….………………………………………………………………...…………….

ลงชอ ………………………………… (นางสาวกฟละห มาโซ) ผวจย

202

แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท ชนประถมศกษาปท 6 เรอง..................................................................ผถกสงเกต..............................................เลขท........... วน...............................ท..................เดอน................................ป....................เวลา............................. ค าชแจง : แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนนมวตถประสงคเพอประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในดานตางๆ 1. การเขารวมการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม เชน การมสวนรวมในขนตอนกจกรรมการเรยนรทง 4 ขน ความสนใจ การชวยเหลอซงกนและกนในการจดการเรยนร เปนตน .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 2. การมความกระตอรอรนในการแสวงหาความร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 3. การซกถามเพอหาเหตผลและค าตอบ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 4. การแสดงความคดเหน การอภปราย การกลาแสดงออกในชนเรยน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 5. ความสนใจในการหาความรเพมเตม .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................

203

6. อปสรรคทมตอการจดกจกรรมการเรยนร และการแกปญหาเฉพาะหนา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 7. อนๆ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ผบนทก.........................................................

204

ใบความรท4 เรองความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ สงมชวตทอาศยอยรวมกนจะมความสมพนธกนในรปแบบตาง ๆ สงมชวตบางชนดมการพงพาอาศยกน ไดประโยชนรวมกน เชน นกเอยงกบควาย มดด ากบเพลยออน สงมชวตบางชนดเบยดเบยนกนไดประโยชนฝายเดยวและยงท าลายสงมชวตทอาศยอยรวมกนอกดวยแบบนเรยกวา แบบปรสต เชน พยาธกบคน กาฝากกบตนไมใหญสงมชวตบางชนดอยรวมกนไดประโยชนฝายเดยว แตไมท าลายสงมชวตทอาศยอยดวยกนแบบน เรยกวา แบบองอาศย เชน เหาฉลามกบปลาฉลาม กลวยไมกบตนไมใหญ เฟนกบตนไมใหญ สงมชวตบางชนดทอาศยอย รวมกนตลอดชวตแยกจากกนไมได แบบนเรยกวาแบบพงพา อาศยกน เชน ไลเคน ตอไทรกบไทร

สงมชวตทอาศยอยรวมกนจะมความสมพนธกนในรปแบบตาง ๆ แบบปรสต แบบพงพาอาศยกน แบบองอาศยและแบบไดประโยชนรวมกนแบบพงพาอาศยกนแตกตางจากแบบไดประโยชนรวมกนตรงทสงมชวตทอาศยอยรวมกนนนไมสามารถแยกไปด ารงชวตไดเองตองอาศยอยดวยกนตลอดชวต สวนแบบไดประโยชนรวมกนนน เมอแยกจากกนสงชวตแตละชนดกสามารถด ารงชวตไดตามล าพง ตวอยางความสมพนธของสงมชวตทอาศยอยรวมกนเพมเตม ไลเคน เปนความสมพนธของรากบสาหราย ราใหความชนแกสาหรายสวนสาหรายสรางอาหารไดดวยกระบวนการสงเคราะหดวยแสงเปนอาหารแกเชอรา ไลเคนมหลากหลายชนดลกษณะของไลเคน บงชถงสภาพแวดลอม ไดวาบรเวณนนมความชมชนสมบรณหรอแหงแลง

205

ภาพ รปแบบ

ความสมพนธ ความสมพนธ

ลกษณะความสมพนธ

สงมชวต สงมชวต มดด ากบเพลยออน

ไดประโยชนรวมกน

+ + มดด าจะดดน าเลยง (อาหาร) จากเพลยออนทางทวารหนกและคาบเพลยออนไปวางตามทตาง ๆ เพอหาแหลงดดน าเลยงตอไป ซงท าใหเพลยออนไดแหลงอาหารใหม ๆ

นกเอยงกบควาย

ไดประโยชนรวมกน

+ + นกเอยงเกาะบนหลงควายเพอคอยกนเหบหรอแมลงอน ๆ บนหลงควาย ท าใหควายสบายตวขน

ไลเคน

พงพาอาศยกน + + ไลเคนเปนสงมชวต 2 ชนดทอาศยอยรวมกนคอ รากกบสาหราย สาหรายจะท าหนาทสรางอาหาร โดยการสงเคราะหดวยแสง สวนราจะใหความชมชนแกสาหราย

กาฝากกบตนไมใหญ

ปรสต + - กาฝากเปนพชทอาศยบนตนไมอนแบะเบยดเบยนตนไมอน โดยชอนไชรากเขาไปดดน าเลยงจากตนไมทอาศยอย

พยาธกบคน

องอาศย + - พยาธเปนสตวไมมกระดดสนหลงทอาศยอยในสตวอนและท าลายสตวนนน

206

ภาพ รปแบบ

ความสมพนธ ความสมพนธ

ลกษณะความสมพนธ

สงมชวต สงมชวต เฟนกบตนไมใหญ

องอาศย + 0 เฟนเปนตนไมใหญทอาศยบนตนไมอน แตไมเบยดเบยนตนไมอนเพยงแตอาศยรมเงา และความชนเพอการด ารงชวต

เหาฉลามกบปลาฉลาม

องอาศย + 0 เหาฉลามเปนปลาชนดหนงทเกาะตดอยกบปลาฉลามคอยอาศยเศษอาหารจากปลาฉลามทเลดลอดออกมา

ตอไทรกบลกไทร

พงพาอาศยกน + + ตอไทรเปนแมลงชนดหนงทอาศยอยในดอกไทร ซงเปนดอกพเศษทอดตวกนแนน จนมองมลกษณะคลายลกไทร ภายในลกไทรมทงดอกเพศษผและดอกทพฒนาเพอเปนทอยอาศยของแมลงโดยเฉพาะซงเปนดอกทตวตอไทรเขาไปอาศยอย ตอไปทรจะท าหนาทผสมเกสรใหโดยบนออกจากลกหนงไปผสมยงอกลกหนง ท าใหตนไทรสบพนธตอไปได ตอไทรจะอาศยในลกไทรตลอดชวต วนเวยนเปนวฎจกรตลอดไป

+ ไดประโยชน - เสยผลประโยชน 0 ไมไดและไมเสยผลประโยชน

207

ใบบนทกกจกรรมท 3

เรองความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ ชอ……………………………………ชน………………..เลขท……………………….. วนท…………..เดอน……………………………….พ.ศ……………………………….

ความสมพนธของสงมชวตทอาศยอยรวมกน

สงมชวตทอาศยอยรวมกนทส ารวจพบ ไดแก ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ความสมพนธของสงมชวตทอาศยอยรวมกน (เลอกสบคน 1 ภาพ) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………..

208

แบบทดสอบยอยท 3 เรอง ความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ

ค าชแจง จงท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ 1.ควรใชสงใดเปนตวก าจดเพลยในนาขาว จงไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม ก. ง ข. แมลงเตาทอง ค. การพนสารเคม ง. ยาก าจดศตรพช 2. ขอใดอธบายเกยวกบภาวะตองพงพาไดถกตอง ก. ไมมใครไดหรอเสยประโยชน ข. ไดประโยชนรวมกน แยกจากกนได ค. ไดประโยชนรวมกน ไมสามารถแยกจากกนได ง. สงมชวตฝายหนงไดประโยชน อกฝายหนงเสยประโยชน 3. เหตการณขอใด น าประโยชนของความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอมแบบตางฝายตางไดประโยชน ไปใชไดเหมาะสม ก. ปมเลยงพลดางไวในหองนอน ข. เอน ากาฝากมาปลกบนตนมะมวง ค. แหวนผสมเกสรชมพโดยใชแมลง ง. อมน ากลวยไมมาประดบบนตนไม 4. ความสมพนธของสงมชวตในขอใดทเกดประโยชนมากทสด ก. สนขกบหมด ข. ดอกไมกบแมลง ค. นกเอยงกบควาย ง. กลวยไมกบตนไมใหญ

5. พชในขอใดมรปแบบความสมพนธแตกตางจากขออน ก. เฟรน – ตนไมใหญ ข. กาฝาก – ตนไมใหญ ค. พลดาง – ตนไมใหญ ง. กลวยไม – ตนไมใหญ 6. จากค าตอบในขอ 5 มรปแบบความสมพนธเปนแบบใด ก. ไดประโยชนรวมกน ข. พงพาอาศยกน ค. องอาศยกน ง. ปรสต 7. สงมชวตในขอใดมความสมพนธกบแบบลาเหยอ ก. วว – ควาย ข. พยาธ – คน ค. ยราฟ – มาลาย ง. ตกแตน – แมงมม 8. ขอใดเปนการอยรวมกนแบบไดประโยชนรวมกน ก. งกบกบ ข. หมากบแมว ค. กระตายกบเตา ง. ควายกบนกเอยง

209

9. ค าวา ปรสต นาจะตรงกบค าใด ก. ตวท าลาย ข. ตวสงเสรม ค. ตวสนบสนน ง. ตวสรางสรรค 10. ขอใดเปนการก าจดศตรพชทางชวภาพ ก. ชาวนาฆาป ข. ใชยาปราบศตรพช ค. แมลงเตาทองกนเพลย ง. ชาวนาใชสารเคมฆาหอยเชอรในนา

210

เฉลย

ขอท เฉลยค าตอบ 1 ข 2 ค 3 ค 4 ข 5 ข 6 ง 7 ง 8 ง 9 ก 10 ค

211

แผนการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยมท 4 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหส – ชอรายวชา ว.16101 ชนประถมศกษาปท 6 หนวยการเรยนรท 3 สงมชวตกบสงแวดลอม เวลา 20 ชวโมง เรอง ความสมพนธสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ เวลา 2 ชวโมง สอนวนท.............เดอน...............................พ.ศ. ........... ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 1. สาระส าคญ สงมชวตมความสมพนธกบสงแวดลอมทางกายภาพ คอแสงสวาง อากาศ อณหภม ความชน แรธาต ลวนเปนสภาพแวดลอมทางกายภาพทมอทธพลตอชนด จ านวน การกระจาย และการด ารงชวตของสงมชวต

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 ระบประเดนปญหาเกยวกบความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ 2.2 สรางสวนขวดระบบปด 2.3 น าเสนอและรวมกนอภปราย อธบายเกยวกบความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ 2.4 บอกปจจยสงแวดลอมทางกายภาพทจ าเปนตอสงมชวต 2.5 สบคนขอมลเกยวกบความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ

3. สาระการเรยนร สงส าคญตอการด ารงชวตของสตว คอ อาหาร สตวทกชนดใชอาหารในการเจรญเตบโต และด ารงชวต น า คอรางกายของสตวมน าเปนสวนประกอบส าคญ สตวตองการน าเพอการด ารงชวต สตวไดน าจากแหลงทอยอาศย และอากาศ สตวทกชนด ตองการแกสออกซเจนซงเปนสวนประกอบของการด ารงชวต สตวบกไดรบออกซเจนจากอากาศรอบตว สตวน าจะโผลขนมาเหนอผวน าเพอหายใจน าอากาศเขา

212

กจกรรมท ความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ เวลา 2 ชวโมง

4. ชนงานหรอภาระงาน 4.1 สวนขวด 4.2 แผนภาพความคดเรองปจจยทส าคญในการด ารงชวตของสงมชวต 4.3 การทดสอบยอยท 4 เรองความสมพนธสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ

5. การวดและประเมนผล/ เกณฑการใหคะแนน สงทตองการวด วธการ เครองมอ

ความรความเขาใจ เรองความสมพนธสงมชวตกบในระบบนเวศ

ตรวจแบบทดสอบยอยเรองความสมพนธสงมชวตกบในระบบนเวศ

แบบทดสอบยอยเรองความสมพนธสงมชวตกบในระบบนเวศ

ตรวจสวนขวด แบบประเมนการตรวจชนงาน ตรวจแผนภาพความคด แบบประเมนการตรวจชนงาน

เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ รายการ ระดบคะแนน เกณฑ

ตอบถกต ากวา 5 ขอ 1 ออน ตอบถก 5 – 7 ขอ 2 ปานกลาง ตอบถก 8 – 10 ขอ 3 ด

เกณฑการใหคะแนนสวนขวดและแผนภาพความคด

รายการ ระดบคะแนน เกณฑ คะแนนต ากวา 5 1 ออน คะแนน 5 – 7 2 ปานกลาง คะแนน 8 – 10 3 ด

6. กจกรรมการเรยนร

ชวโมงท 1

ขนท 1 กระตนความสนใจ (Invitation) 1. ครน าภาพระบบนเวศมาใหนกเรยนชวยกนวเคราะหความสมพนธ จากนนครซกถาม

213

นกเรยน วานอกจากกลมสงมชวต จะมความสมพนธระหวางกนแลว ยงตองอาศยปจจยใด ในการด ารงชวตอก และปจจยตางๆ เหลานน มความส าคญตอสงมชวตนนอยางไร 2. ครน าสวนขวดมาใหนกเรยนด และใหนกเรยนรวมกนสนทนาแสดงความคดเหนวา สงมชวตในสวนขวดสามารถด ารงชวตไดอยางไร พรอมทงใหนกเรยนระบประเดนปญหาในการศกษาครงน (ปจจยทส าคญในการด ารงชวตของสงมชวต ทเรยกวา สงแวดลอมทางกายภาพ ไดแก แสง น า ดนและแรธาต อณหภม)

ขนท 2 ส ารวจเรยนร (Exploration) 1. แบงกลมใหแตละกลมศกษาใบความรท 4 เรองสวนขวด โดยออกแบบสรางสวนขวด รวมทงก าหนดวสดตางๆ ทจะใชใสลงในสวนขวด ลงในใบกจกรรมท 4 เรองสวนขวด 2. ใหนกเรยนตงสมมตฐาน ในการท ากจกรรมเรองสวนขวด (สมมตฐาน คอสงมชวตในสวนขวดพงพาอาศยสงแวดลอมในสวนขวดเพอการด ารงชวต ไดแก น า อากาศ แรธาต) 3. นกเรยนแตละกลมลงมอจดสวนขวดตามทไดออกแบบไว และตดปายชอกลม 4. ครใหนกเรยนน าสวนขวดไปตงไวในบรเวณทมแสงแดดสองถง 5. นกเรยนสงเกตและบนทกผลทเกดขนในสวนขวดเมอเวลาผานไป 2-3 วน

ชวโมงท 2 ขนท 3 น าเสนอการอธบายและขอคนพบ (Proposing explanation and solution) 1. นกเรยนรวบรวมขอมลจากการสงเกตและจากการบนทกผลทเกดขนในสวนขวด และท าการพจารณาความนาเชอถอของขอมล เพอน าไปสการน าเสนอและการอภปรายอยางสมเหตสมผล 2. ครใหนกเรยนน าเสนอและรวมกนอภปรายเกยวกบการด ารงชวตของสงมชวตในสวนขวด โดยใชค าถามกระตน - นกเรยนคดวาสงมชวตตองการปจจยใดบางในการด ารงชวต ปจจยเหลานนมาจากทใด - นกเรยนคดวาสงมชวตมความสมพนธกบสงแวดลอมทางกายภาพอยางไรบาง 2. นกเรยนรวมกนสรป อภปรายเกยวกบความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมในสวนขวด ซงสรปไดวา สงมชวตในสวนขวดพงพาอาศยสงแวดลอมในสวนขวดเพอการด ารงชวต ไดแก น า อากาศ แรธาต

ขนท 4 ลงมอปฏบต (Taking action) 1. นกเรยนสบคนขอมลจากหนงสอ เพอขยายความเขาใจ 2. ใหนกเรยนท าใบงานท 4 เรองความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ

214

และรวมกนอภปราย จ าแนกประเภทของขอมลและสรปเปนแผนภาพความคดเกยวกบปจจยทส าคญในการด ารงชวตของสงมชวต 3. นกเรยนท าแบบทดสอบยอยท 4 เรองความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ 7. สอและแหลงเรยนร 7.1 ใบความรท 5 เรองความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ 7.2 ใบกจกรรมท 4 เรองสวนขวด 7.3 ใบงานท 4 เรองความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ 7.4 แบบทดสอบยอยเรองความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ 7.5. หนงสอเรยนวทยาศาสตร 7.6 ขวดน าอดลมพลาสตก ดน กรวด หน พชตนเลก ๆ เทปใส

215

8. ขอเสนอแนะของฝายวชาการ หรอผไดรบมอบหมาย และหวหนาสถานศกษา (ตรวจ/นเทศ/เสนอแนะ/รบรอง) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ ………………………………………… (นางนตยา ทองเนยม) ต าแหนง หวหนากลมบรหารงานวชาการ

……………………………………………….................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ ………………………………………… (นายดสต ณ สวรรณ) ผอ านวยการโรงเรยนนบงชนปถมภ

216

บนทกหลงผลการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร เรองสงมชวตกบสงแวดลอม

1. ผลการเรยนร 1.1 ผเรยนทผานตวชวด มจ านวน………………………….คน คดเปนรอยละ…………………………….. 1.2 ผเรยนทไมผานตวชวด มจ านวน…………………………คน คดเปนรอยละ……………………………... 1) ……… ………………………...สาเหต……………………………………… 2) …………………………………สาเหต…………………………..................... แนวทางแกไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………….

1.6 ผเรยนทมความสามารถพเศษ ไดแก 1) …………………………………………. 2) …………………………………….. แนวทางการพฒนา / สงเสรม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………... 1.4 ผเรยนไดรบความร……………………………………………………………………... 1.5 ผเรยนเกดทกษะกระบวนการ…………………………………………………………... 1.6 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม คานยม……………………………………………………. ……………………………………………………………........................................………………………………………………………………………………………….....................……………………………………….………………………………………………………………...…………….

217

2. ปญหาอปสรรค ………………………………………………………………………....................……………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………..................... 3. ขอเสนอแนะ ……………………………………………………………........................................………………………………………………………………………………………….....................……………………………………….………………………………………………………………...…………….

ลงชอ ………………………………………………. (นางสาวกฟละห มาโซ) ผวจย

218

แบบประเมนการตรวจชนงาน

ชอ รายการประเมน สรป

ความถกตอง (3) ความสะอาด (3) ความคดสรางสรรค (3)

เกณฑผานการประเมน ไดคะแนนรอยละ 70 ขนไป ( 6 คะแนน ) ลงชอ....................................... ผประเมน (.........................................................) ................../........................./..............

219

แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท ชนประถมศกษาปท 6

เรอง..................................................................ผถกสงเกต..............................................เลขท........... วน...............................ท..................เดอน................................ป...................เวลา.............................. ค าชแจง : แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนนมวตถประสงคเพอประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในดานตางๆ 1. การเขารวมการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม เชน การมสวนรวมในขนตอนกจกรรมการเรยนรทง 4 ขน ความสนใจ การชวยเหลอซงกนและกนในการจดการเรยนร เปนตน .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 2. การมความกระตอรอรนในการแสวงหาความร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 3. การซกถามเพอหาเหตผลและค าตอบ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 4. การแสดงความคดเหน การอภปราย การกลาแสดงออกในชนเรยน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 5. ความสนใจในการหาความรเพมเตม .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................

220

6. อปสรรคทมตอการจดกจกรรมการเรยนร และการแกปญหาเฉพาะหนา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 7. อนๆ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ผบนทก.........................................................

221

ใบความรท 5 เรอง ความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ

สวนขวดเปนการจดสวนเลยนแบบสวนจรงในธรรมชาตโดยใชวสดอปกรณในการจดสวนขวดเหมอนกบการจดสวนจรง เพยงแตมขนาดเลกลงและจดอยในภาชนะจ ากด เชน ขวด ถาด โถ ฯลฯ สวนขวดระบบปด สงมชวตอยภายในขวดจะไดรบสารจากภายนอกขวดเพยงครงเดยว คอกอนปดฝาขวด หลงจากปดฝาขวดแลวสงมชวต ภายในขวดจะอาศยสารตาง ๆ ภายในขวดซงเกดจากการหมนเวยนของสาร เชน แกสคารบอนไดออกไซด แกสออกซเจน และน า ถงแมสงมชวตภายในขวดจะ มอาหารเพอด ารงชวต แตกยงคง ตองการแสงอาทตย เพอใชใน กระบวนการสรางอาหารของพช เพอการด ารงชวตของสงมชวต ภายในสวนขวดตอไป

เปรยบเทยบสวนขวดระบบปดกบโลก หากเปรยบเทยบสวนขวดระบบปดกบโลกในรปของการด ารงชวตอยไดของสงมชวตาง ๆ บนพนโลกจะพบวามสภาพคลายคลงกน ทงนเพราะสงมชวตตาง ๆ บนพนโลกจะมการถายทอดพลงงานไปกบโซอาหารและอาศยการหมนเวยนของสาร เชน การหมนเวยนของน าการหมนเวยนของแกส ตลอดจนการหมนเวยนของสารอนทรยตาง ๆ การถายทอดพลงงาน เรมตนจากพชรบพลงงานแสง ใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงสะสมพลงงานไวในรปของอาหารและถายทอดพลงงานไปกบโซอาหาร และสายใยอาหาร ผลของการสงเคราะหดวยแสง และการหายใจของพชและสตว ท าใหเกดการหมนเวยนของแกส CO และ CO อยในวฎจกร ตลอดจนการหมนเวยนของสารอนทรยกบสารอนนทรยอนเนองจากการยอยสลายซากพชซากสตวของจลนทรย

222

ความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ แสงสวาง อากาศ อณหภม ความชน แรธาต ลวนเปนสภาพแวดลอมทางกายภาพทม อทธพลตอชนด จ านวน การกระจาย และการด ารงชวตของสงมชวต แสง ดวงอาทตยเปนแหลงพลงงานทส าคญของโลกสงมชวต พชและสงมชวตทมคลอโรฟลลเปนกลมแรกทรบพลงงานแสงจากดวงอาทตยมาใชในกระบวนการสงเคราะหแสง และเปลยนเปนพลงงานเกบไวในรปของอาหารส าหรบใชในการด ารงชวตของพชเอง และเปนอาหารของสตวตอไปตามล าดบ อณหภม สงมชวตละชนดจะด ารงชวตอยไดในอณหภมประมาณ 10 – 30 องศาเซลเซยส ในททมอณหภมสงมากหรออณหภมต ามากจะมสงมชวตอาศยอยนอยทงชนดและจ านวน หรออาจไมมสงมชวตอาศยอยเลย ความชน ความชนในบรรยากาศจะแตกตางกนไปในแตละภมภาคของโลกและยงเปลยนแปลงไปตามฤดกาล ความชนมผลตอการระเหยของน าออกจากรางกายของสงมชวต ท าใหจ ากดชนดและการกระจายของสงมชวตในแหลงทอยดวย ในเขตรอนจะมความชนสง เนองจากมฝนตกชกและสม าเสมอ และจะมความอดมสมบรณจงมความหลากหลายของชนดและปรมาณของสงมชวตมากกวาในเขตอบอนหรอเขตหนาว แรธาตและกาซ แรธาตและกาซตางๆ จะมอยในอากาศทหอหมโลก อยในดนและละลายอยในน า แรธาตทส าคญไดแก ออกซเจน คารบอน ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แมกนเซยม แมกนเซยม และแรธาตอนๆ เปนสงจ าเปนททกชวตตองการในกระบวนการด ารงชวต ปรมาณความตองการกาซและแรธาตของสงมชวตแตละชนดมความแตกตางกน เชนพชมความตองการออกซเจนต ากวาสตว เพราะพฤตกรรมของสตวตองการพลงงานทสงกวาพช แตพชกลบมความตองการใชกาซคารบอนไดออกไซดมากกวาสตว เนองจากน าไปใชเปนวตถดบในการสรางอาหารในกระบวนการสงเคราะหแสง เปนตน นอกจากสภาพแวดลอมทกลาวมาแลวน ยงมสภาพแวดลอมอนๆ ทส าคญกบสงมชวตอก เชนความเปนกรด – เบส ของดน และน า ความเคม กระแสลม เปนตน

223

ใบกจกรรมท 4 เรองสวนขวด

ชอ……………………………………………ชน………………..เลขท……………… วนท……………เดอน……………………………….พ.ศ…………………………….

สวนขวด

วสด – อปกรณทใช

1. ขวดน าอดลมพลาสตก 2. ดน 3. กรวดหยาบ 4. ถาน 5. ตนไม 6. เทปใส 7. กระบอกฉดน า 8. ……………………………. 9. ……………………………. 10. …………………………… 11…………………………….. 12…………………………….. วธสรางสวนขวด

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

วาดภาพสวนขวด

224

ใบงานท 4 เรอง ความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถาม ตอไปน 1. เมอตงสวนขวดไว 2 วน เกดอะไรขนในสวนขวด สงทเกดขนมาจากไหน และเกดขนไดอยางไร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. เหตใดจงตองตงสวนขวดไวในทแสงแดดสองถง ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. สงมชวตในสวนขวด ตองการปจจยใดบางในการด ารงชวต และไดจากไหน ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. หลงจากปดขวดไวเปนเวลา 1 สปดาห พชในขวดสามารถด ารงชวตอยไดหรอไม เพราะเหตใด ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 5.สรปความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมภายในขวดไดอยางไร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

225

แบบทดสอบยอยท 4 เรองความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ

ค าชแจง จงท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ 1. พชไมสามารถสรางอาหารได ยกเวนในขอใด ก. แรธาต ข. ความชน ค. แสงแดด ง. ความเปนกรด – เบส 2. ถาอากาศหนาวเยนมากๆ จะสงผลตอการ ด ารงชวตของสงมชวตอยางไร ก. ไมสามารถเจรญเตบโตไดเลย ข. มสงมชวตอาศยอยนอย ค. หยดการเคลอนไหว ง. เจรญเตบโตไดด 3. ขอใดแสดงถงความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงไมมชวต ก. สตวปาอาศยอยในปา ข. พชดดซมแรธาตในดนมาใชในการเจรญเตบโต ค. ตกแตนกงไมเปลยนแปลงรปรางใหเหมอนกงไม ง. กงกาปรบสผวใหเหมอนสงแวดลอมทมนอาศยตวอาศยอย 4. ปจจยในขอใดทมผลตอการเจรญเตบโตของพช ก. แสง น า ความชน ข. แรธาต น า ความชน ค. น า อากาศ ความชน แรธาต ง. แสง น า อากาศ อณหภมทเหมาะสม

5. ปจจยในขอใดมอทธพลตอการปรบเปลยนลกษณะรปรางของสงมชวต ก. น า ข. ดน ค. แสง ง. อณหภม 6. ปจจยในขอใดมผลตอการอพยพยายถนของสตวมากทสด ก. แสง ข. อณหภม ค. ความชน ง. ความเปนกรด – เบส 7. ขอใดเปนองคประกอบทางกายภาพของระบบนเวศ ก. ผผลต แสง ข. แสง อณหภม ข. ผบรโภค ผผลต ค. ผบรโภค อณหภม 8. พชไมสามารถสรางอาหารเองไดถาขาด ปจจยในขอใดมากทสด ก. อากาศ ข. แรธาต ค. แสงแดด ง. ความชน 9. สงมชวตใชกาซอะไรในการหายใจ ก. กาซฮเลยม ข. กาซออกซเจน ค. กาซไนโตรเจน ง. กาซคารบอนไดออกไซด 10. บรเวณสระน าแหงหนงพบวา ในตอนเชาทผวน ามจ านวนสตวมากกวาในตอนบาย ปจจยใดมอทธพลตอปรากฏการณดงกลาว ก. อณหภม ข. ความชน ค. แสงสวาง ง. ปรมาณกาซออกซเจน

226

ขอท เฉลยค าตอบ 1 ง 2 ข 3 ข 4 ง 5 ก 6 ข 7 ข 8 ค 9 ข 10 ก

เฉลย

227

แผนการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม ท 5 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหส – ชอรายวชา ว.16101 ชนประถมศกษาปท 6 หนวยการเรยนรท 3 สงมชวตกบสงแวดลอม เวลา 20 ชว โมง เรองความสมพนธระหวางการด ารงชวตของสงมชวตกบสภาพแวดลอม เวลา 2 ชวโมง สอนวนท.............เดอน...............................พ.ศ. ........... ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 1. สาระส าคญ สงมชวตทอาศยอยในแตละแหลงทอยจะมโครงสรางทเหมาะสมตอการด ารงชวตในแหลงทอยนน เชน มลกษณะโครงสรางทกลมกลนกบธรรมชาตทอาศยอย หรอมการพรางตว มโครงสรางของรางกายเหมาะสมกบสภาพแวดลอม เชน สตวในบรเวณทอากาศหนาวจะมขนหนา มไขมนมาก เปนตน 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 ระบประเดนปญหาเกยวกบความสมพนธระหวางการด ารงชวตของสงมชวตกบสภาพแวดลอม 2.2 สบคนขอมล ส ารวจเกยวกบการด ารงชวตของสงมชวตในสงแวดลอมได 2.3 น าเสนอ อภปราย และอธบายเกยวกบการด ารงชวตของสงมชวตในสงแวดลอมได 2.4 บอกลกษณะการปรบตวและการอ าพรางตวของสงมชวตในสงแวดลอมได 3. สาระการเรยนร โครงสรางทเหมาะสมตอการด ารงชวตและการปรบตวของสตว คอสตวปรบโครงสรางของรางกายเพอใหเหมาะสมตอการด ารงชวต เชน หมขวโลก ขนหนา และมชนไขมนใตผวหนง เพอใหรางกายทนตอความหนาวเยนได ยราฟ มคอยาวเพอกนใบไมทอยสงๆ ได ตกแตนใบไมปรบสผว และรปรางใหคลายใบไม เพอพรางตวจากศตรและซมหาอาหาร เปนตน 4. ชนงานหรอภาระงาน การทดสอบยอยท 5 เรองการด ารงชวตของสงมชวตในสงแวดลอม

228

กจกรรมท ความสมพนธระหวางการด ารงชวตของสงมชวตกบสภาพแวดลอม เวลา 2 ชวโมง

5. การวดและประเมนผล/ เกณฑการใหคะแนน

สงทตองการวด วธการ เครองมอ

ความรความเขาใจ เรองความสมพนธระหวางการด ารงชวตของสงมชวตกบสภาพแวดลอม

ตรวจแบบทดสอบยอยเรองความสมพนธระหวางการด ารงชวตของสงมชวตกบสภาพแวดลอม

แบบทดสอบยอยเรองความสมพนธระหวางการด ารงชวตของสงมชวตกบสภาพแวดลอม

เกณฑการใหคะแนน

รายการ ระดบคะแนน เกณฑ ตอบถกต ากวา 5 ขอ 1 ออน ตอบถก 5 – 7 ขอ 2 ปานกลาง ตอบถก 8 – 10 ขอ 3 ด

6. กจกรรมการเรยนร

ชวโมงท 1 ขนท 1 กระตนความสนใจ (Invitation) 1. ครสรางความสนใจนกเรยน เพอเชอมโยงเขาสบทเรยน โดยการตงค าถามเกยวกบสงมชวตและแหลงทอย เชน

2. ใหนกเรยนระบประเดนปญหาวา “ท าไมสงมชวตถงอยในแหลงทอยทแตกตางกน” โดยเลอกยกตวอยางจากบตรค าในเกม จากนนใหนกเรยนชวยกนอภปรายรวมกน

ควาย ทงนา

มนษย บาน เสอ

นก

ปา

ตนไม ไสเดอน ดน

หม ขวโลก

229

3. เมอครและนกเรยนรวมกนอภปรายถงแหลงทอยของสงมชวตทแตกตางกน นกเรยนระบประเดนปญหาวา “สงมชวตนนนอกจากจะเลอกอยในสงแวดลอมเพอการด ารงชวตแลว สงมชวตยงตองมโครงสรางทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในแหลงทอยอาศยนน”

ขนท 2 ส ารวจเรยนร (Exploration)

1. ครใหนกเรยนสบคนขอมลในหองสมดเพอสรางองคความรจากประเดนปญหาในขนท 1โดยเรมจากการแบงกลมนกเรยน กลมละ 5 คน แลวศกษาใบความรท 5 เรอง การด ารงชวตของ สงมชวตในสภาพแวดลอม พรอมทงใหนกเรยนพจารณาความนาเชอถอของแหลงขอมล เพอรวมกนวางแผนท าการส ารวจ 2. ใหสมาชกในกลมรวมกนวางแผนเพอท าการส ารวจบรเวณรอบ ๆ โรงเรยนเพอใหเกด องคความรใหม ๆ พรอมทงบนทกผลการส ารวจลงในใบกจกรรมท 5.1 เรอง การส ารวจสงมชวตท ด ารงชวตในสงแวดลอม 3. นกเรยนมารบใบกจกรรมท 5.2 เรอง การด ารงชวตของสงมชวตในสงแวดลอม และรวมกนตอบค าถามใหสมบรณ 4. ใหสมาชกในกลมรวมกนระดมความคด วเคราะห วจารณ และหาขอสรปจากผลการ ส ารวจการด ารงชวตของสงมชวตในทองถน เพอน าเสนอหนาชนเรยน ชวโมงท 2 ขนท 3 น าเสนอการอธบายและขอคนพบ (Proposing explanation and solution) 1. ใหแตละกลมสงตวแทนน าเสนอ รายงาน และผลการส ารวจผลการส ารวจสงตาง ๆ จากนนใหเพอน ๆ แสดงความคดเหน 2. นกเรยนรวมกนอภปราย และแสดงความคดเหนเพมเตมเกยวกบประเดนทตนเองท าการ ส ารวจ จากนนครและนกเรยนชวยกนลงขอสรป วา “สงมชวตนอกจากจะสมพนธกบสงแวดลอม เพอการด ารงชวตแลว สงมชวตยงตองมโครงสรางทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในแหลงทอยอาศย ทสงมชวตนนด ารงอย” 3. นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเพมเตมจากขอสรปทไดครสนทนากบนกเรยนโดยตงค าถามกระตนเพอตองการใหนกเรยนอยากรเกยวกบการด ารงชวตของสงมชวตในทองถน - นกเรยนทราบหรอไมวาสตวมการปรบโครงสรางของรางกายเพอใหเหมาะตอการด ารงชวตอยางไรบาง (ตวอยางค าตอบ หมขวโลกมขนหนา และมชนไขมนใตผวหนง เพอใหรางกายทนตอความหนาวเยนได ยราฟมคอยาวเพอกนใบไมทอยสงๆได)

230

4. ครและนกเรยนรวมกนขยายองคความรผลจากการอ าพรางตวของสงมชวตในสงแวดลอมในทองถนของตนเอง และรวมกนสรปองคความรวา “สตวมการปรบโครงสรางและการอ าพรางตวเพอปรบตวใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมและพรางตวจากศตร”

ขนท 4 ลงมอปฏบต (Taking action) 1. ครใหนกเรยนรวมกนแลกเปลยนความรระหวางกลมจากการรายงานหนาชนเรยนโดยการถาม-ตอบ 2. นกเรยนชวยกนตอบค าถามเมอครสมถาม 3. นกเรยนท าการทดสอบยอยท 5 เรองการด ารงชวตของสงมชวตในสงแวดลอม

ทดสอบหลงการจดการเรยนร 1-2 ชวโมง

1. ครจดทดสอบหลงการจดการเรยนร (Pos-test) ซงประกอบดวยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองความสมพนธของสงมชวตและสงแวดลอม แบบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ เปนฉบบเดยวกนกบการทดสอบกอนการจดการเรยนร และวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร 2. นกเรยนท าการทดสอบหลงการจดการเรยนร และท าการวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามเวลาทครก าหนด เสรจแลวสงครเพอเกบเปนขอมลเปนการเปรยบเทยบหาความกาวหนา 7. สอและแหลงเรยนร 7.1 ใบความรท 5 เรอง การด ารงชวตของสงมชวตในสภาพแวดลอม 7.2 ใบกจกรรมท 5.1 เรอง การส ารวจสงมชวตทด ารงชวตในสงแวดลอม 7.3 ใบกจกรรมท 5.2 เรอง การด ารงชวตของสงมชวตในสงแวดลอม 7.4 แบบทดสอบยอยท 5 เรองการด ารงชวตของสงมชวตในสงแวดลอม

231

8. ขอเสนอแนะของฝายวชาการ หรอผไดรบมอบหมาย และหวหนาสถานศกษา (ตรวจ/นเทศ/เสนอแนะ/รบรอง) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ …………………………………………. (นางนตยา ทองเนยม) ต าแหนง หวหนากลมบรหารงานวชาการ

……………………………………………….................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ …..…………………………………….. (นายดสต ณ สวรรณ) ผอ านวยการโรงเรยนนบงชนปถมภ

232

บนทกหลงผลการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร เรองสงมชวตกบสงแวดลอม

1. ผลการเรยนร 1.1 ผเรยนทผานตวชวด มจ านวน………………………….คน คดเปนรอยละ…………………………….. 1.2 ผเรยนทไมผานตวชวด มจ านวน…………………………คน คดเปนรอยละ……………………………... 1) ……… ………………………...สาเหต……………………………………… 2) …………………………………สาเหต…………………………..................... แนวทางแกไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………….

1.7 ผเรยนทมความสามารถพเศษ ไดแก 1) …………………………………………. 2) …………………………………….. แนวทางการพฒนา / สงเสรม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………... 1.4 ผเรยนไดรบความร……………………………………………………………………... 1.5 ผเรยนเกดทกษะกระบวนการ…………………………………………………………... 1.6 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม คานยม……………………………………………………. ……………………………………………………………........................................………………………………………………………………………………………….....................……………………………………….………………………………………………………………...……………

233

2. ปญหาอปสรรค ………………………………………………………………………....................……………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………..................... 3. ขอเสนอแนะ ……………………………………………………………........................................………………………………………………………………………………………….....................……………………………………….………………………………………………………………...…………….

ลงชอ ………………………………………………… (นางสาวกฟละห มาโซ) ผวจย

234

แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท ชนประถมศกษาปท 6 เรอง..................................................................ผถกสงเกต..............................................เลขท........... วน...............................ท..................เดอน................................ป...................เวลา..............................

ค าชแจง : แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนนมวตถประสงคเพอประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในดานตางๆ 1. การเขารวมการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม เชน การมสวนรวมในขนตอนกจกรรมการเรยนรทง 4 ขน ความสนใจ การชวยเหลอซงกนและกนในการจดการเรยนร เปนตน .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 2. การมความกระตอรอรนในการแสวงหาความร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 3. การซกถามเพอหาเหตผลและค าตอบ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 4. การแสดงความคดเหน การอภปราย การกลาแสดงออกในชนเรยน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 5. ความสนใจในการหาความรเพมเตม .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................

235

6. อปสรรคทมตอการจดกจกรรมการเรยนร และการแกปญหาเฉพาะหนา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 7. อนๆ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ผบนทก.........................................................

236

ใบความรท 6 เรองความสมพนธระหวางการด ารงชวตของสงมชวตกบสภาพแวดลอม

เรอง การปรบตวสงมชวต การปรบตว(Adaptation) หมายถง กระบวนการทสงมชวตมการเปลยนแปลงหรอปรบลกษณะบางประการใหเขากบสภาพแวดลอมทอาศยอยซงลกษณะทเปลยนแปลงไป ดงกลาวจะอ านวยประโยชนแกชวตในแงของการอยรอดและสามารถสบพนธ ปจจยทเกยวของกบการอยรอดของสงมชวตมหลายประการ ไดแก การแสวงหาอาหาร การสบพนธ การตอสกบศตร และการหลบหลกศตร หรอสงแวดลอม ซงสงมชวตจะมการเปลยนแปลงรางกายใหมความคลายคลงกบธรรมชาตทอาศยอยทงนเพออ าพรางศตรทจะเขามาท าราย และอ าพรางเหยอทหลงเขาไปใกลตว และสงมชวตทกชนดจะปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทอาศยอยเสมอ ทงนกเพอความอยรอดและสามารถสบพนธตอไปได สงมชวตมลกษณะการปรบตว ดงน 1. การเกดและการคงรปราง ทาทาง ลกษณะ หรอหนาท ของสงมชวตในประชากร ท าใหเหมาะสมและสามารถด ารงชพอยไดในสภาวะแวดลอมนนๆการปรบตวชนดนเกดจากการคดเลอกโดยธรรมชาตของสงมชวตทแปรผนท าใหเกดความแตกตางกนทางพนธกรรม 2. ลกษณะทางสรระวทยา พฤตกรรมหรอสณฐาน ซงควบคมโดยพนธกรรม เอออ านวยใหสงมชวตชนดนนๆอยไดในสภาวะแวดลอมอยางเหมาะสมจนกระทงสบพนธได 3. เกดการเปลยนแปลงในชวงชวตของสงมชวตชนดใดชนดหนง เชน การขาดออกซเจนไปเลยงสมองท าใหคนลมลง ท าใหเลอดสงออกซเจนไปเลยงสมองไดเรวขน นนคอ การเปนลม

237

การปรบตวดานตาง ๆ ของสงมชวต 1. การปรบลกษณะปากของแมลง เพอใหเหมาะสมตอเหยอทกน มผลท าใหแมลงแตละชนดมโครงสรางทางสรระแตกตางกน คอ 1.1 แมลงทกดกนใบไม จะปรบสวนปากใหมลกษณะคลายกรรไกรหรอคมเพอกดกน บดเคยว หรอแทะอาหารออกเปนชนเลกๆ เชน จงหรด ตกแตน แมลงสาบ มด เปนตน ปากของแมลงกลมน เรยกวา ปากกด 1.2 แมลงทกนอาหารเปนของเหลว จะปรบสวนปากใหมลกษณะแบนคลายใบพาย รมฝปากจะแผกวางเพอเลยและดดซบอาหาร ภายในมทอกลวงส าหรบเปนทางเปดของทอน าลายชวยในการยอยและเปนทางเดนของอาหารสคอหอย แมลงกลมน เชน แมลงวน เหลอบ ผง เปนตน ปากของแมลงกลมน เรยกวา ปากเลยและดด 1.3 แมลงทดดน าจากเหยอ จะปรบสวนปากใหมลกษณะเปนทอยาวๆคลายเขมยน ออกมาเพอใชเจาะและดดอาหารจ าพวกน าจากเหยอ เชน ยง เพลยออน แมงดานา เปนตน ปากของแมลงกลมน เรยกวา ปากเจาะและดด 1.4 แมลงทดดกนน าหวานจากดอกไม ปรบสวนปากใหมลกษณะเปนวงมวนเกบ ไดหลงจากดดอาหารเสรจแลว เชน ผเสอ เปนตน ปากของแมลงกลมนเรยกวา ปากดด 2. การปรบตวของสตวตาง ๆ 2.1 การปรบตวของจงจก จงจกจะปรบสตามผนงหรอเพดานทมนอาศยอย ถาเปน ตกสขาวจงจกจะปรบตวใหมสซดเกอบขาว แตถาอยตามบานไม กจะปรบสเปนสน าตาล 2.2 การปรบตวของผเสอกลางคน เดมผเสอกลางคนจะเกาะตามเปลอกไมสขาว จง มสจางตามเปลอกไม แตเมอมการปลอยควนและเขมาตางๆจากโรงงานอตสาหกรรมในบรเวณนน ท าใหเปลอกไมมสด า ผเสอกจะเปลยนเปนสด าใหเขากบสภาพแวดลอมใหมเพอความอยรอด 2.3 การปรบตวของปลาโลมา ปลาโลมา จะปรบสภาพรปรางใหยาวเพรยวและ เปลยนขาใหเปนเหมอนใบพาย เพอสะดวกในการวายน า และลดความเสยดทานในขณะวายน า 2.4 การปรบตวของนกเปดน า นกเปดน าทอาศยและหากนอยในน าจะปรบขนเปน มน ขามพงผดระหวางนว เพอใชในการวายน าและสะดวกในการจบปลากนเปนอาหาร 2.5 หมขาวอาศยบรเวณขวโลกทมอากาศหนาวเยนจดไดเพราะรางกายมขนปกคลมหนาและมไขมนสะสมมากใหความอบอนแกรางกายไดด 2.6 อฐมโหนกทเตมไปดวยไขมนสะสมอาหารไวใชมขายาวสงจากพนดนและขนเกรยนระบายความรอนไดด

238

2.7 ตกแตนกงไมมลกษณะรางกายคลายกบกงไมทอาศยอยเพอพรางศตรและลอเหยอใหเขามาใกล ทงนเพอการอยรอดในธรรมชาต 2,8 เพลยไกฟาทเกาะนง ๆ อยตามล าตนไมเนอออนมลกษณะคลายดอกไม หลบหลกศตรหรอแมลงอน ๆ ทจะท ารายได 3. การปรบตวของพช การปรบตวใหเขากบสงแวดลอม นอกจากจะพบในสตวแลว ยงพบ ในพชอกดวย การปรบตวของพชขนอยกบสงแวดลอมทอาศยอย เชน ผกตบชวา เปนพชน า จะม กานใบทพองออกเปนกระเปาะ ภายในมชองวางระหวางเซลลมากน าหนกเบา ท าใหสามารถลอยอยเหนอน าได โกงกางจะมรากค าจนไวหายใจในยามทน าทะเลทวมถง ตนกระบองเพชรจะลดรปใบกลายเปนหนามแหลมเพอลดการคายน า สงมชวตทกชนดจะมการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทอาศยอยเสมอ ทงนกเพอความอยรอดและสามารถสบพนธตอไปได แตเนองจากสงมชวตในโลกมมากมายหลายชนด การปรบตวของสงมชวตแตละชนดจงมลกษณะแตกตางกนไป

239

ใบกจกรรมท 5.1 เรอง การส ารวจสงมชวตทด ารงชวตในสงแวดลอม

ชอ……………………………………………ชน………………..เลขท……………วนท……………เดอน……………………………….พ.ศ…………………………

ค าชแจง : ใหนกเรยนส ารวจสงมชวตรอบ ๆ บรเวณโรงเรยน และเขยนอธบายลกษณะการปรบตวการพรางตว ของสงมชวตเพอการอยรอด

สถานท สงมชวต ลกษณะการปรบตว/การพรางตว

240

ใบกจกรรมท 5.2 เรอง การด ารงชวตของสงมชวตในสงแวดลอม

ค าชแจง : ใหนกเรยนตอบค าถามลงในใบงานใหสมบรณ 1. การด ารงชวต หมายถง…………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………. 2. การปรบตวของสงมชวต หมายถง………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. 3. สงมชวตสามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมไดอยางไร ………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. 4. ใหยกตวอยางลกษณะของสงมชวตทมการปรบตวในสภาพแวดลอมตาง ๆ มาอยางนอย 5 ชนด 4.1…………………………………………………………………………………………………. 4.2…………………………………………………………………………………………………. 4.3…………………………………………………………………………………………………. 4.4…………………………………………………………………………………………………. 4.5…………………………………………………………………………………………………. 5. ใหบอกประโยชนการปรบตวและการอ าพรางตวของสงมชวตในสงแวดลอม มาอยางนอย 5 ขอ 5.1 …………………………………………………..……………………………………………. 5.2 …………………………………………………..….…………………………………………. 5.3 …………………………………………………………………………………………………. 5.4 …………………………………………………………………………………………………. 5.5 ………………………………………………………………………………………………….

241

แบบทดสอบยอยท 5 เรองความสมพนธระหวางการด ารงชวตของสงมชวตกบสภาพแวดลอม ค าชแจง จงท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ 1. การปรบตวของสงมชวตในขอใดสามารถเปลยนกลบไปกลบมาไดในชวงระยะเวลาสนๆ ก. ตนมะละกอเบนล าตนเขาหาแสง ข. ผกตบชวามล าตนพองออกเปนทน ค. ตนโกงกางมรากค าจนชวยพยงล าตน ง. ตนกระบองเพชรเปนใบเปนหนามตน 2. สงมชวตทปรบตวเขากบสงแวดลอมไดดยอมสงผลตอการด ารงชวตอยางไรเหมาะสมตามขอใด ก. เพอท ารายศตรและลอเหยอ ข. ชวยท าใหธรรมชาตมความสวยงาม ค.ชวยดงดดเพศตรงขามใหมาผสมพนธ ง. ความอยรอดและด ารงเผาพนธตอไป 3. ในปจจบนพบวา ไดโนเสารเปนสตวทสญพนธไปแลว นกเรยนคดวาเปนเพราะเหตใด ก. ภยธรรมชาต ข. ไมมอาหารกน ค. เปนโรคระบาดตาย ง. ไมสามารถปรบตวได

4. สตวขอใดทมการปรบตวของสงมชวต เพอพรางตาจากศตร ก. งเขยวมสเขยว ข. กบจะมขาคหลง ค. ตกแตนมสคลายกบกงไม ง. จงจกมหางงอกออกมาใหม 5. แมลงทดดน าหวานจากดอกไมจะมลกษณะของปากเปนแบบใด ก.ลกษณะคลายกรรไกรหรอคม ข. เปนวงมวนเกบไดหลงจากดดอาหารเสรจแลว ค. เปนทอยาวๆคลายเขมยนออกมาเพอใชเจาะและดดอาหาร ง. ลกษณะคลายใบพายรมฝปากจะแผกวางเพอเลยและดดซบอาหาร 6. อะไรเปนสาเหตใหสตวอ าพรางตวเอง ก. หลบศตร ข. หาอาหาร ค. ผสมพนธ ง. ถกทง ก และ ข 7. ขอใดกลาวไดถกตอง ก. สตวอ าพรางตวเพอความสวยงาม ข. สตวอ าพรางตวเพอกนสตวอนๆ ค. สตวอ าพรางตวเพอเขากบสภาพแวดลอม ง. สตวตองอ าพรางตวเพอเปลยนแปลงรางกาย

242

8. การทตนกระบองเพชรสรางหนามขนมา ถอเปนการปรบตวของสงมชวตเนองจากปจจยในขอใด ก. น า ข. แสง ค. อณหภม ง. ความเคม 9. กบตองเตรยมตวท าสงใดเมอพบวาไขมนททองมาก ก. หาครอบครวใหม ข. ผสมพนธ ค. อพยพ ง. จ าศล 10. แมลงชนดใดทมการปรบตวโดยปากคลายกรรไกรหรอคม ก. แมลงวน ข. จงหรด ค. ผเสอ ง. ผง

243

เฉลย

ขอท เฉลยค าตอบ 1 ก 2 ง 3 ง 4 ค 5 ข 6 ง 7 ค 8 ก 9 ง 10 ข

244

ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรองสงมชวตกบสงแวดลอม 2. แบบทดสอบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ 3. แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม 4. แบบบนทกภาคสนามของผวจย 5. แบบบนทกการสมภาษณนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม 6. แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน

245

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 เรอง สงมชวตกบสงแวดลอม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 ค าชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 40 ขอ รวม 40 คะแนน ใชเวลาในการทดสอบ 1 ชวโมง 2. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบเลอกตอบม 4 ตวเลอก และค าถามแตละขอมค าตอบถกทสดเพยงค าตอบเดยว ถาเกนหนงค าตอบหรอไมตอบเลย ถอวาไมไดคะแนนในขอนน 3. การตอบ ใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบทก าหนดให เชน ถานกเรยนเลอกตอบตวเลอก ก. ใหปฏบตดงน

ขอ ก ข ค ง 00.

หรอถานกเรยนตองการเปลยนตวเลอกใหม จากตวเลอก ก. เปนตวเลอก ง. ใหนกเรยนปฏบตดงน

ขอ ก ข ค ง 00.

4. หามขดฆา ท าเครองหมายหรอเขยนขอความใดๆ ลงในแบบทดสอบ

246

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรองสงมชวตกบสงแวดลอม ชนประถมศกษาปท 6

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554

ค าชแจง : จงท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ ชองทถกตองทสด 1. สงแวดลอมในทองถน หมายถงอะไร ก. แหลงน าในทองถน ข. สงมชวตในทองถน ค. สงรอบตวในทองถน ง. สงไมมชวตในทองถน 2. แหลงทอย มความหมายตรงกบขอความใด ก. สตวในทะเลทรายจะขดรอยในตอนกลางวน และออกหาอาหารในเวลากลางคน ข. กบจ าศลในฤดหนาวและใชอาหารทสะสมอยในรปไขมนตลอดชวงฤดหนาวนน ค. ปลาดกชอบอาศยอยตามรมหนองน าทมพชน าขนปกคลมและมอาหารอดมสมบรณ ง. หยาดน าคางเปนพชทมดอก และรากท าหนาทดดอาหารจากดน ใบเปลยนโครงสรางส าหรบดกจบสตวเปนอาหาร 3. ขอความใดอธบายค าวา ระบบนเวศ ไดเหมาะสมทสด ก. ปลากนกงฝอยในสระน า ข. กวางกนหญาทคนตดมาเลยง ค. เสอตองการน าในการด ารงชวต ง. คนตองการอากาศในการหายใจ

4. ในทงหญามกวางก าลงหาอาหาร แหลงทอยและกลมสงมชวตทพบคออะไร ก. ปาเปนแหลงทอยของกลมสงมชวตคอกวาง ข. ปาเปนแหลงทอยของกลมสงมชวตคอหญา ค. ทงหญาเปนแหลงทอยของกลมสงมชวตคอกวาง ง. ทงหญาเปนแหลงทอยของกลมสงมชวตคอกวางและหญา

5. ถากลมสงมชวตเปนผบรโภคในระบบนเวศเพมขน จะท าใหเกดเหตการณใด ในแหลงทอยนน ก. ปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดและแกสออกซเจนคงท ข. ปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดเพมขน ค. ปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดลดลง ง. ปรมาณแกสออกซเจนเพมขน

247

6. ถาโดงแบงสงทพบเหนออกเปน 2 กลม ควรใชเกณฑใดเหมาะสมทสด ก. พชและสตว ข. กนไดและกนไมได ค. อยบนบกและอยในน า ง. สงมชวตและสงไมมชวต 7. บงแหงหนงมสตวน าและพชน าเปนจ านวนมาก บงแหงนมกลมสงมชวตหรอไม เพราะเหตใด ก. ม เพราะมสตวน า ข. ไมม เพราะมสงมชวตไมมความสมพนธกน ค. ไมม เพราะสงมชวตกบน าไมมความสมพนธ ง. ม เพราะ มสงมชวตมากกวา 2 ชนด อาศยอยในแหลงทอยเดยวกน 8. ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบความสมพนธของสงมชวตกบสงไมมชวตในแหลงทอยเดยวกน ก. สงไมมชวตบางอยางเปนอาหารของสงมชวต ข. สงไมมชวตไดประโยชนจากสงมชวต ค. สงมชวตไดประโยชนจากสงไมมชวต ง. สงมชวตเปนอาหารของสงไมมชวต

ศกษาขอมลตอไปนแลวตอบค าถาม 1. การถายทอดพลงงาน 2. ลกษณะของแหลงทอยอาศย 3. รปแบบความสมพนธระหวางสงมชวต 4. ความสมพนธของสงมชวตนนๆ กบแหลงทอย 9. ถานกเรยนตองการศกษาระบบนเวศอยางสมบรณ ควรศกษาขอมลในขอใดเพอน าไปใช ก. 1 และ 2 ข. 3 และ 4 ค. 1 3 และ 4 ง. 2 3 และ 4 10. จากเหตการณสนามท าใหแนวปะการงบางพนทถกท าลาย นกเรยนมแนวทางในการปรบปรงระบบนเวศดงกลาวใหดขนอยางไร ก. เสาะหาแนวปะการงใหม ข. ปลกแนวปะการงทดแทน ค. จดโครงการทองเทยวเชงอนรกษ ง. สงเสรมเศรษฐกจและการทองเทยว 11. การถายทอดพลงงานจากสงมชวตชนดหนงไปยงสงมชวตหนงอกชนดหนงเรยกวาอะไร ก. ผบรโภค ข. โซอาหาร ค. สายใยอาหาร ง. การถายเทพลงงาน 12. ผผลตในโซอาหารมความหมายตรงกบขอใด ก. สรางอาหารเองได ข. กนสงมชวตอนเปนอาหาร ค. สรางอาหารเองไดและกนสงอน ง. สรางอาหารไมไดแตตองการอาหาร

โดงส ารวจสถานทแหงหนงพบวามผเสอบน อยหลายตว ในน าม สาหราย ปลา ผกบง กอนหน ขอนไม บว

248

13. การโยงลกศรในหวงโซอาหารเพอประโยชนในขอใด ก. เพอแสดงต าแหนงของผถกกน ข. เพอแสดงลกษณะของผลาและเหยอ ค. เพอแสดงทศทางการถายทอดพลงงาน ง. เพอแสดงความสมพนธระหวางสงมชวต ใชแผนภาพ ตอบค าถามขอ 14 – 15 14. นาจะเปนสตวในขอใด ก. มด ข. ลง ค. หนอน ง. หม 15. สตวชนดใดเปนผบรโภคอนดบท 3 ก. ใบไม ข. นก ค. ง ง. นกและง 16. ขอใดแสดงแผนผงของหวงโซอาหารไดถกตอง ก. กบเสอสนขจงจอกกวางใบไม ข. ดวงอาทตยคนไกหนอน ค. สาหรายแมลงนกง ง. ขาวหนงเหยยว 17.โซอาหารในสระน า เขยนแทนดวยแผนภาพใดตอไปน ก. ปลาเลก ปลาใหญนกสาหราย ข. ปลาใหญ สาหรายปลาเลกนก ค. สาหรายปลาเลกปลาใหญนก ง. สาหราย ปลาใหญ ปลาเลกนก

ใชแผนภาพตอไปนตอบค าถามขอ 21-22 นกกนปลา ปลานล ลกกง แหนแดง ไรน า หอยโขง แพลงกตอนพช 18. แผนภาพขางบนนเรยกวาอะไร ก. ความสมพนธของสงมชวต ข. การถายทอดพลงงาน ค. หวงโซอาหาร ง. สายใยอาหาร 19. แผนภาพนมหวงโซกหวง ก. 3 ข. 4 ค. 5 ง. 6 20. หนอนตกแตนต าขาวนก พชเพลยตกแตนต าขาว พชหนอนตกแตนต าขาว หวงโซอาหารทง 3 หวงโซ ถาน ามาเขยนเปนสายใยอาหาร สงมชวตชนดใดเปนผบรโภค ล าดบสดทาย ก. นก ข. เพลย ค. หนอน ง. ตกแตนต าขาว 21. ขอใดมทง ผบรโภคพช ผบรโภคสตว และผบรโภคพชและสตว ครบทง 3 ประเภท ก. มา คน เสอ ข. สนข ชาง วว ค. จระเข กบ ไก ง. ควาย ไก แมว

ใบไม A นก ง

A

ใบไม A นก ง

A

249

22. ขอใดจดเปนผบรโภคทงพชและสตว ก. นก เปด ไก ข. ชาง มา ควาย ค. กงกอ มด ปลวก ง. กบ ง สนขจงจอก 23. ขอใดอธบายเกยวกบภาวะตองพงพาไดถกตอง ก. ไมมใครไดหรอเสยประโยชน ข. ไดประโยชนรวมกน แยกจากกนได ค. ไดประโยชนรวมกน แยกจากกนไมได ง. สงมชวตฝายหนงไดประโยชน อกฝายหนงเสยประโยชน 24. บคคลในขอใด น าประโยชนของความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอมแบบตางฝายตางไดประโยชน ไปใชไดเหมาะสม ก. ปมเลยงพลดางไวในหองนอน ข. เอน ากาฝากมาปลกบนตนมะมวง ค. แหวนผสมเกสรชมพโดยใชแมลง ง. อมน ากลวยไมมาประดบบนตนไม 25. สงมชวตในขอใดทจะตองอาศยอยรวมกนตลอดเวลาจงจะสามารถด ารงชวตอยไดและทงสองฝายตางกไดประโยชนจากการอยรวมกน ก. ซแอนนโมเนยกบปลาการตน ข. ปลาฉลามกบเหาฉลาม ค. ดอกไมกบแมลง ง. รากบสาหราย

26. สงมชวตคใดทมความสมพนธเหมอนกน ก. นกแรงกบหมาปา เสอกบกวาง ข. โปรโตซวในล าไสปลวก รากบสาหราย ค. กาฝากกบตนมะมวง พลดางกบตนจามจร ง. กลวยไมกบตนมะขาม ตนฝอยทองกบตนมะนาว 27. ความสมพนธของสงมชวตในขอใดทเกดประโยชนมากทสด ก. สนขกบหมด ข. ดอกไมกบแมลง ค. นกเอยงกบควาย ง. กลวยไมกบตนไมใหญ 28. ควรใชสงใดเปนตวก าจดเพลยในนาขาว จงไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม ก. ง ข. แมลงเตาทอง ค. การพนสารเคม ง. ยาก าจดศตรพช 29. แบคทเรยทอยในล าไสคนจะชวยยอยอาหาร และสรางวตามนใหแกคนเราโดยทคนเราไมท าอนตรายใดๆ ใหตอแบคทเรย ความสมพนธดงกลาวจดไดตามขอใด ก. ภาวะปรสต ข. การลาเหยอ ค. ภาวะมการเกอกล ง. ตางกไดประโยชนรวมกน

250

30. ความสมพนธระหวาง ผงกบดอกล าไย เปนความสมพนธแบบเดยวกบขอใด ก. หนกบหมด ข. นกกบแมงเมา ค. มดด ากบเพลย ง. กาฝากกบตนสน 31. ถาก าหนดให ; + แทนการไดประโยชน - แทนการเสยประโยชน 0 แทนคาเสมอตว ความสมพนธระหวาง เสอกบวว เปนไปตามขอใด ก. + , 0 ข. 0 , - ค. + , - ง. + , + 32. ถาอากาศหนาวเยนมากๆ จะสงผลตอการด ารงชวตของสงมชวตอยางไร ก. ไมสามารถเจรญเตบโตไดเลย ข. มสงมชวตอาศยอยนอย ค. หยดการเคลอนไหว ง. เจรญเตบโตไดด 33. ขอใดแสดงถงอทธพลของปจจยทางกายภาพทมตอสงมชวต ก. น าเนาในแมน าท าใหปลาตายจ านวนมาก ข. คางคาวกดแทะนอยหนาเปนจ านวนมาก ค. การเลยงหอยในตปลาท าใหขางฝาตปลาสะอาดด ง. หนอนคบกระหล าปลท าลายกระหล าปล นอยลงในฤดหนาว

34. ถาในระบบนเวศขาดแคลนแหลงน า นกเรยนจะมวธการปฏบตอยางไร เพอแกไขปญหาทเกดขน ก. ปลอยใหเปนไปตามธรรมชาต ข. ชวยกนขดบอน าในพนทใหมปรมาณเพมมากขน ค. ใหหนวยงานรฐบาลสงรถบรรทกน าเชาไปในพนท ง. รณรงคการปลกปาทดแทนเพอเพมแหลงตนน าล าธาร 35. นกเรยนจะมแนวทางในการบ าบดแหลงน าเนาเสยใหดขนและเหมาะสมส าหรบการด ารงชวตของสตวน าไดอยางไร ก. ไมทงขยะมลฝอยลงในแหลงน า ข. ปลกพชน าเพอเพมออกซเจนในน า ค. ใชกงหนน าเพอเพมออกซเจนในน า ง. เพมแรธาตในน าโดยการสารเคมบ าบด 36. ในปาดบชนมกพบหญาหรอไมพมขนาดเลกๆ เจรญอยใตตนไมใหญ นกเรยนคดวาปจจยใดทมผลตอการเจรญเตบโตของหญาและไมพมเหลานน ก. อณหภม ข. แสงสวาง ค. น าในดน ง. แรธาตในดน

251

37. สงมชวตทปรบตวเขากบสงแวดลอมไดดยอมสงผลตอการด ารงชวตอยางไร ก. เพอท ารายศตรและลอเหยอ ข. ชวยท าใหธรรมชาตมความสวยงาม ค.ชวยดงดดเพศตรงขามใหมาผสมพนธ ง. ความอยรอดและด ารงเผาพนธตอไป 38. มาลส ารวจ สงเกตพบวา ผกตบชวามการปรบตวใหเขากบสงแวดลอม โดยมกานใบพองเปนกระเปาะเพอสงใด ก. เกบน าเพอไวดด ข. เกบสะสมเปนเแปง ค. เกบอากาศเพอเปนทนลอยน า ง. เกบคลอโรฟลลเพอสรางอาหาร 39. การจ าศลของสตวเปนการขจดปญหาเกยวกบขอใด ก. ชะลอการเพมประชากร ข. พกผอนรางกายเพอชวยใหมชวตยนยาวกวาเดม ค. ปรบและรกษาสภาวะสมดลของระบบตางๆภายในรางกาย ง. หลบหลกเลยงสภาวะการขาดแคลนอาหาร และสภาพอากาศทไมเหมาะสม 40. สตวขอใดทมการปรบตวของสงมชวต เพอพรางตาจากศตร ก. งเขยวมสเขยว ข. กบจะมขาคหลง ค. ตกแตนมสคลายกบกงไม ง. จงจกมหางงอกออกมาใหม

252

เฉลยค าตอบ

ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย 1 ค 18 ง 35 ค 2 ค 19 ค 36 ข 3 ก 20 ก 37 ง 4 ง 21 ก 38 ค 5 ข 22 ก 39 ง 6 ง 23 ค 40 ค 7 ง 24 ค 8 ง 25 ง 9 ค 26 ข

10 ข 27 ข 11 ข 28 ข 12 ก 29 ง 13 ค 30 ค 14 ค 31 ค 15 ค 32 ข 16 ง 33 ก 17 ค 34 ง

253

แบบทดสอบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ ค าชแจง 1. การทดสอบวดฉบบนเปนแบบเลอกตอบ มทงหมด 5 ตอน แตละตอนวดดานตางๆ ดงตอไปน ตอนท 1 ดานการสรปอางอง จ านวน 6 ขอ (1-6) ตอนท 2 ดานการอปนย จ านวน 6 ขอ (7-12) ตอนท 3 ดานการนรนย จ านวน 6 ขอ (13-18) ตอนท 4 ดานการตความ จ านวน 6 ขอ (19-24) ตอนท 5 ดานการประเมนขอโตแยง จ านวน 6 ขอ (25-30) 2. การตอบ ใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบทก าหนดให เชน ถานกเรยนเลอกตอบตวเลอก ก. ใหปฏบตดงน

ขอ ก ข ค ง 00.

หรอถานกเรยนตองการเปลยนตวเลอกใหม จากตวเลอก ก. เปนตวเลอก ง. ใหนกเรยนปฏบตดงน

ขอ ก ข ค ง 00.

3. เมอนกเรยนท าการทดสอบวดความสามารถในการคดวจารณญาณเสรจเรยบรอยแลว กรณาใหนกเรยนน าแบบทดสอบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ พรอมกระดาษค าตอบสงคนกบกรรมการผคมหองสอบ 4. การทดสอบวดคามสามารถในการคดวจารณญาณนเปนสวนหนงของการวจย ถานกเรยนท าดวยความตงใจคะแนนทไดจะเปนตวบงบอกถงความสามารถในการคดวจารณญาณ ซงจะเปนผลดตอการเรยนรของนกเรยน 5. ระยะเวลาทใชในการท าการทดสอบวด 1 ชวโมง

254

ค านยาม 1. การสรปอางอง หมายถง การตดสน การจ าแนกความนาจะเปนของขอสรป วาขอสรปใดเปนจรง หรอขอสรปใดเปนเทจ 2. การอปนย หมายถง การหาขอสรปจากประโยคทอางโดยอาศยเหตผลจากความจรงยอยไปสความจรงหลก ซงขอสรปทไดจ าเปนตองสมเหตสมผล 3. การนรนย หมายถง การหาขอสรปจากประโยคทอางโดยอาศยเหตผลจากความจรงหลกไปสความจรงยอย ซงขอสรปทไดจ าเปนตองสมเหตสมผล 4. การตความ หมายถง การลงความเหนอธบายความเปนไปไดของขอสรป 5. การประเมนขอโตแยง หมายถง การตอบค าถามและการอางเหตผลไดอยางสมเหตสมผล

หาม ขด หรอเขยนขอความใดๆ ลงในแบบทดสอบ

255

ตอนท 1 การสรปอางอง จ านวน 6 ขอ ค าสง ใหนกเรยนอานขอความทก าหนดใหแลวพจารณาการสรปความในแตละขออยางรอบคอบ แลวท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบเพยงตวเลอกเดยว

อานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอท 1-3 ขอความ “แฟชนเครองแตงกายของผหญงสมยนฟต รดรปลงทกวน ไมวาเสอ กางเกง หรอกระโปรง สงทนาเปนหวงคอ เดกวยรนผหญงสวนใหญมกมคานยมตามแฟชน ยคไหนอะไรมากแตงตามนนเปนผลใหเดกสาวจ านวนมากตงอกตงใจเหลอเกน ทจะอดอาหาร เพอใหรปรางตวเองเพรยวลมจนใสเสอผาตามแฟชน” 1. ขอสรปใดเปนจรงมากทสด โดยการอางถงเรองราวทก าหนดให ก. เดกวยรนหญงไมนยมอดอาหาร ข. เดกวยรนหญงนยมใสเสอผาขนาดใหญ ค. ปจจบนเสอผาขนาดเลกก าลงเปนทนยม ง. ปจจบนเกดปญหาเสอผาขนาดเลกเกนไป

ตวอยาง “สามและภรรยาคหนง ตดสนใจไปแลนเรอ ในวนหยดททองฟาแจมใส สามเกบเบดตกปลาลงในเรอใหเรยบรอย ในขณะเดยวกน ไดเอยถามภรรยา ถงน ามนเชอเพลงในถง ภรรยาตอบวา คะ น ามนมอยเตมเลย ทงสองจงไดขบรถลากจงเรอไปในทาเรอทยนลงไปในทะเลและปลอยเรอลง และในเวลาตอมาทงสองคนไดขบเรอไปในทะเลอยางเรว หลงจากนนประมาณสบนาทตอมา เครองยนตของเรอมเสยงดงผดปกตแลวหยดท างาน เมอเวลาผานไปหลายชวโมงสามและภรรยาทงสองคนกกลบเขาถงฝง” ขอ 0. ขอใดตอไปนเปนจรงมากทสด จากสถานการณทก าหนดให ก. เรอแลนดวยความเรวไปในทะเล ข. ทงสองคนพายเรอกลบเขาฝง ค. รถทใชลากจงเรอมน ามนเตมถง ง. ทะเลเงยบสงบ ค าตอบคอ ขอ ก. เปนเหตการณทมการกลาวเอาไวจรงในเนอเรองทก าหนด

256

2. จากขอความทก าหนดใหขอใดตอไปนสรปไดถกตองทสด ก. วยรนหญงสวนใหญอดอาหารตามแฟชน ข. วยรนหญงอดอาหารเพอเกบเงนซอเสอผา ค. วยรนหญงประสบปญหาโรคขาดสารอาหาร ง. เครองแตงกายมขนาดไมเหมาะสมกบเดกวยรน 3. ขอใดสรป ไมเปนจรง เกยวกบเรองราวทก าหนดให ก. เสอผาในปจจบนมขนาดเลกลง ข. แฟชนเสอผาเปลยนแปลงตามยคสมย ค. วยรนชายตามแฟชนมากกวาวยรนหญง ง. วยรนหญงนยมอดอาหารเพอตามแฟชน

ขอความตอไปนตอบขอค าถามขอท 4-5 ขอความ “กาฬโรคเปนโรคของสตวจ าพวกหน มนษยตดโรคเมอถกหมดหนกด หรอถกผปวยทเปนโรคปอดบวมจากเชอกาฬโรค ไอ จาม รด ผทถกหมดหนกดจะปวยเปนกาฬโรคของตอมน าเหลอง แตผทไดรบเชอจากการถกผปวยไอ จาม รด หรอจากการหายใจเอาละอองของเหลวทมเชอ วาย. เพสตส จะปวยเปนโรคปอดบวมจากเชอกาฬโรค ซงมอตราการตายสงมาก ผปวยทกคนเสยชวต หากไมไดรบการรบยาปฏชวนะในการรกษาทเหมาะสมภายในเวลา 24 ชวโมง” 4. ขอสรปใดตอไปน ไมเปนจรง ตามเรองราวทก าหนดให ก. กาฬโรคเปนโรคทตดตอถงมนษยได ข. มยาปฏชวนะส าหรบใชรกษากาฬโรค ค. มวธปองกนการตดตอของเชอกาฬโรคได ง. ไมมละอองเชอกาฬโรคปะปนอยในอากาศ 5. จากขอความทก าหนดให ขอสรปใดกลาวเปนจรงมากทสด ก. หมดหนเปนพาหะน าเชอกาฬโรค ข. กาฬโรคใชเปนอาวธเชอโรคในปจจบน ค. เชอกาฬโรค วาย.เพสตส ยงไมมยารกษา ง. คนทไดรบเชอกาฬโรคจะถงแกกรรมภายในเวลา 1 วน

257

ขอความ “ สารคาเฟอนทแมไดรบสามารถผานไปยงทารกในครรภได ซงอาจท าใหเกดผลแกทารกไดเชนเดยวกบผลทเกดขนกบผใหญ การศกษาและทดลองในหน พบวาคาเฟอนไมเพมความเสยงตอการคลอดลกทพการหรอการแทงลก แตอยางไรกตามกยงมค าเตอนใหสตรตงครรภควรระมดระวงการบรโภคอาหารและเครองดมคาเฟอน “ 6. จากขอความทก าหนดให ขอสรปใดกลาวเปนจรง มากทสด ก. ทารกในครรภไดรบคาเฟอนเทากบผใหญ ข. สารคาเฟอนมประโยชนและโทษตอหญงมครรภ ค. การแทงลกหรอการคลอดลกทพการเกดจาคาเฟอน ง. มารดาทตงครรภไมควรบรโภคอาหารและเครองดมทมคาเฟอน

ตอนท 2 การอปนย จ านวน 6 ขอ ค าสง ใหนกเรยนพจารณาขอความทเปนเหตเปนผลของกนและกน แลวจงพจารณาตวเลอก วาสรปตามขอความทใหไวหรอไม แลวท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ 7. ขอความ “การเกดปฏกรยาทางเคม คอการไดสารใหมเกดขน การเกดปฏกรยาทางเคมของสารเคมนนจะไดสารใหม เรยกวา การเปลยนแปลงทางเคม” ขอใดเปนไปตามขอความน ก. น าแขงละลายกลายเปนน า ข. การตมน าแลวเกดเปนไอน า ค. การตมน าตาลทรายเปนน าเชอม ง. น าสมสายชหยดลงบนหนปนเกดฟองกาซ

ตวอยางขอความ สารเคมมอยทวไปรอบตวเรา (ความจรงยอย) บางชนดเปนอนตรายและบางชนดมประโยชน (ความจรงยอย) จากขอความสรปไดวา ก. มนษยอาจไดรบวตถมพษจากผกและบหร ข. เกษตรกรยงใชวตถมพษไมถกตองตามหลกการ ค. มนษยกนผกและเนอสตวจะเปนอนตรายตอชวต ง. วตถมพษเหลานนไมสะสมในรางกายมนษยเพราะละลายน าได ค าตอบคอ ขอ ก. มนษยอาจไดรบวตถมพษจากผกและบหร ซงผกบางชนดมประโยชนจรงแตอาจมสารพษตกคางอย

258

8. ขอความ “ยาบางชนดตองบรรจในขวดสชา เพอรกษาคณภาพตวยาไว” ขอใดกลาวไดถกตอง ก. ยาทใสขวดสชาเปนยาทมราคาแพง ข. ยาทใสขวดสชาปองกนเดกไมใหหยบกน ค. ยาทใสขวดสชามราคาถกกวาขวดธรรมดา ง. ยาทใสขวดสชาปองกนตวยาจากแสงแดดทจะท าใหยาเสอม 9. ขอความ “การเกดการเปลยนแปลงทางกายภาพ คอการเปลยนแปลงรปรางลกษณะภายนอกและสามารถกลบมา มลกษณะกายภาพเหมอนเดมได” ขอใดเปนไปตามขอความน ก. การท าใหน าปนใสขน ข. น าแขงละลายกลายเปนน า ค. เกดจากการเผาไหมเชอเพลง ง. สารละลายรวมตวกบน าไดกรด 10. ขอความ “สารเคมมการเปลยนแปลงตามธรรมชาตได” ขอใดเปนการเปลยนแปลงตามธรรมชาต ก. การเปลยนสของกงตม ข. การเปลยนสของผกตม ค. พรกจากสเขยวเมอแกเปลยนเปนมแดง ง. การเปลยนสของดอกไมเมอถกน ามะนาว 11. ขอความ “การใชยาฆาแมลงควรใชอยางระมดระวง ขณะฉดยาฆาแมลงควรปฏบตตวใหถกตองและควรศกษาหลกการใชใหถกตอง“ ขอใดเปนไปตามขอความน ก. อยใตลมขณะฉดยาฆาแมลง ข. อยเหนอลมขณะฉดยาฆาแมลง ค. รอใหลมสงบขณะฉดยาฆาแมลง ง. รอใหแดดจดขณะฉดยาฆาแมลง 12. ขอความ “ถาใชผงซกฝอก แลวเกดมอาการคน ตามนวมอ ผวหนง ควรหลกเลยงผงซกฝอกยหอนน” ขอใดเปนไปตามขอความนน ก. ตองลางมอทนทหลงจากซกผาเสรจ ข. ควรใชผงซกฝอกใหนอยลง ค. ลองเปลยนไปใชชนดใหม ง. ควรใชเครองซกผาแทน

259

ตอนท 3 การนรนย จ านวน 6 ขอ ค าสง ใหนกเรยนพจารณาขอความทเปนเหตเปนผลของกนและกน แลวจงพจารณาตวเลอก วาสรปตามขอความทใหไวหรอไม แลวท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ ขอความ “คนยมสวยทกคนนารก คนนารกบางคนเปนนางสาวไทย” 13. จากขอความทก าหนดใหดงนน สรปไดวา... ก. คนยมสวยบางคนเปนนางสาวไทย ข. คนนารกทกคนเปนนางสาวไทย ค. คนนารกไมไดเปนนางสาวไทย ง. ไมมคนนารกเปนนางสาวไทย ขอความ “นกเรยนทอานหนงสอพมพเปนคนทนตอเหตการณ คนททนตอเหตการณบางคนคดอยางมวจารณญาณ ” 14. จากขอความทก าหนดให ดงนนสรปไดวา ก. นกเรยนทกคนคดอยางมวจารณญาณ ข. ไมมนกเรยนคนใดทนตอเหตการณ ค. ไมมนกเรยนคนใดคดอยางมวจารณญาณ ง. นกเรยนบางคนทคดอยางมวจารณญาณชอบอานหนงสอพมพ

ตวอยางขอความ 1. ถานายจางเปนคนขยนแลว เขาจะร ารวย (ความจรงหลก) 2. ถานายจกรร ารวยแลว เขาจะมความสข (ความจรงยอย) 3. แตนายจกรไมมความสข (ความจรงยอย) จากขอความสรปไดวา ก. นายจกรเปนคนขยน ข. นายจกรเปนคนร ารวย ค. นายจกรไมเปนคนขยน ง. นายจกรไมเปนคนร ารวย ค าตอบคอ ค. เพราะนายจกรไมมความสข ไมไดยนยนขอสมมตสวนทสอง ของขอความท 2 ขอสรปจงเปนปฏเสธสวนทหนง ของขอความ 1

260

ขอความ ” วนหยดบางวนฝนตก วนทฝนตกเปนวนทนาเบอ ” 15. จากขอความหลกทให ดงนนสรปไดวา ก. วนทนาเบอไมใชวนหยด ข. วนหยดบางวนนาเบอ ค. วนหยดทกวนนาเบอ ง. ไมมวนหยดนาเบอ ขอความ “คนฉลาดทกคนคดกอนตดสนใจ คนทคดกอนตดสนใจบางคนเปนนกเรยน” 16. จากขอความทก าหนดให ดงนนสรปไดวา ก. ไมมนกเรยนคนใดคดกอนตดสนใจ ข. คนฉลาดบางคนเปนนกเรยน ค. นกเรยนทกคนเปนคนฉลาด ง. ไมมนกเรยนเปนคนฉลาด ขอความ “นกเรยนทกคนทขยนมรายไดจากการท างานระหวางเรยน แตจรภรณไมไดท างานระหวางเรยน” 17. จากขอความหลก ดงนนสรปไดวา ก. จรภรณไมมรายได ข. จรภรณเปนนกเรยนทขยน ค. จรภรณไมไดเปนคนขยน ง. จรภรณอาจเปนนกเรยนหรอไมเปนกได ขอความ “นกฟตบอลทดตองมรปรางใหญ แตมนกฟตบอลทมชาตไทยบางคนรปรางไมใหญ” 18. จากขอความหลกทก าหนดให ดงนนสรปไดวา ก. นกฟตบอลทมชาตไทยบางคนไมใชนกฟตบอลทด ข. ทมชาตไทยทกคนไมใชนกฟตบอลทด ค. นกฟตบอลตวเลกเปนนกฟตบอลทด ง. คนทรปรางใหญไมใชทมชาตใหญ

261

ตอนท 4 การตความ จ านวน 6 ขอ ค าสง ใหนกเรยนพจารณาขอความยอยภายใตเรองราวทเสนอไวในแตละขอวา เปนจรงหรอไมเปนจรงตามทไดกลาวไวในเรองราวนนๆ แลวท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ

ขอความตอไปนใชตอบค าถามขอท 19-20 ขอความ “ประโยชนของก ามะถนหรอซลเฟอรไดออกไซด คอชวยยดอายการเกบรกษาอาหาร หรอทรจกกนดวา สารกนบด เพราะมคณสมบตทสามารถปองกนและยบยงการเจรญเตบโตของแบคทเรย ยสต และราทท าใหอาหารเนาเสยไดเปนอยางด ” 19. ขอใด ไมได แสดงใหเหนถงความส าคญในเนองดงกลาว ก. การใสซลเฟอรไดออกไซดชวยยดอายของอาหาร ข. อาหารทไมไดใสก ามะถนอาจจะเกดการเนาเสยเรว ค. ซลเฟอรไดออกไซดมประโยชนอยางมากตอการถนอมอาหาร ง. การใสซลเฟอรไดออกไซดท าใหแบคทเรยเจรญเตบโตไดเปนอยางด 20. จากขอความดงกลาวตองการเนน ใหเหนความส าคญในเรองใดมากทสด ก. คณประโยชนของสารซลเฟอรไดออกไซด ข. อนตรายทเกดจากสารซลเฟอรไดออกไซด ค. วธการใสสารซลเฟอรไดออกไซดเพอถนอมอาหาร ง. อายของแบคทเรยจากการใสสารซลเฟอรไดออกไซด

ตวอยาง ขอความ “กระเพรามประโยชนชวยรกษาและปองกนโรคนานาชนด ตงแตสมยโบราณจะใชกระเพราเปนตวยาในการถอนพษตางๆ ทเกยวกบสมอง ปอด หวใจ กระเพราะอาหาร ไต และยงมประสทธภาพสงในระบบยอยอาหาร แกทองอดเฟอ ปรบระดบน าตาลในเลอด บรรเทาอาการหอบหด บรรเทาอาการไข ปวดศรษะจากหวดได จากขอความดงกลาวตองการเนน ในเรองใด ก. การรบประทานอาหารทปรงจากกระเพราะรกษาไดทกโรค ข. ปจจบนคนรบประทานอาหารทปรงจากกระเพรามากขน ค. กระเพราเปนสมนไพรชนดเดยวทมประโยชนในทางการแพทย ง. กระเพรามคณคายงกวาการเปนผกสวนครวธรรมดา ค าตอบ ขอ ง. เพราะ กระเพราเปนผกสวนอกชนดหนงทใชประกอบอาหาร และยงเปนสมนไพรทมสรรพคณเปนยาแกและบรรเทาอาการตางๆได

262

ใหนกเรยนพจารณาขอความสนทนาในภาพทใหตอไปน ภาพตอไปนตอบขอ 21-22 21. จากภาพนการสนทนาตองการเนนถงเรองอะไร ก. โลกมบรวารเพมขนทกวน ข. มสะเกดดาวเกดขนใหมทกวน ค. ความรนแรงทเกดจากการกระท าของมนษย ง. โลกก าลงประสบปญหาทเกดจากการกระท าของมนษย 22. จากบทสนทนาในภาพขางตนนกเรยนสรปไดวาอยางไร ก. เหตการณรนแรงจากการกระท าของมนษยเกดขนมากมายบนโลก ข. ดาวเคราะหมการเปลยนแปลงอยางรนแรงเกดขน ค. เราอาศยอยบนสะเกดของดาวเคราะห ง. โลกมดาวเคราะหเปนบรวารมากมาย

263

ภาพตอไปนตอบขอ 23-24 23. จากภาพขางตนตองการเนนใหเหนความส าคญในเรองใด ก. การแขงขนกนท างานของขาราชการ ข. การรวมมอกนท างานของขาราชการ ค. ขาราชการประจ าเปรยบเปนลกไกในก ามอ ง. ความขดแยงกนในการท างานระหวาง ขาราชการการเมอง 24. จากภาพขางตนขอใดสรป ไมถกตอง ก. ขาราชการการเมองรวมมอกนกระตนการท างานของขาราชการเมอง ข. ความขดแยงระหวางขาราชการการเมองสงผลเสยตอขาราชการ ค. การงดขอแสดงถงการขาดความสามคคของขาราชการการเมอง ง. สงคมปจจบนความสามคคยงเปนสงส าคญตอการท างาน

264

ตอนท 5 การประเมนขอโตแยง จ านวน 6 ขอ ค าสง ใหนกเรยนพจารณาขอความทก าหนดใหตอไปน แลวประเมนขอโตแยงในเรองราว ทเสนอไวในแตละขอวามเหตผลเพยงพอหรอไม แลวท าเครอง ลงในกระดาษค าตอบ

ขอความ “ อาหารและขนมส าหรบเดกนนสมควรหรอไมทจะตองมการตกแตงเตมใสสใหจดกวาปกต ” 25. จากขอความทก าหนดให ขอใดใหเหตผลโตแยงไดเหมาะสมทสด ก. ไมสมควร เพราะเปนการเอาเปรยบผรโภค ข. ไมสมควร เพราะท าใหสนเปลองคาใชจายมากขน ค. ไมสมควร เพราะอาจมการน าสารแตงสทเปนอนตรายมาใชผสม ง. ไมสมควร เพราะไมไดชวยเพมรสชาตแตเรยกรองความสนใจได ขอความ “ ภาษาไทยเปนภาษาทละเอยดออน เพราะฉะนนจ าเปนตองเขาใจและเอาใจใสในเรองของการใชภาษา ” 26. จากขอความทก าหนดให ขอใด ใหเหตผลโตแยงระหวางกนไดเหมาะสมทสด ก. เหนดวย เพราะภาษาไทยเทานนทใชตดตอสอสารกน ข. เหนดวย เพราะภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาต ค. เหนดวย เพราะหากไมรกษาไวอาจสญหายได ง. เหนดวย เพราะตางชาตก าลงสนใจภาษาไทย

ตวอยาง ขอความ “สมควรหรอไมทรานทองทกรานตองมการตดตงโทรทศนวงจรปด” จากขอความทก าหนดให ขอใดใหเหตผลโตแยงไดเหมาะสมทสด ก. สมควรเพราะเพอจบผดพนกงานในราน ข. สมควรเพราะบนทกหนาตาผทฉกทองในราน ค. สมควรเพราะเจาของรานทองร ารวย ง. สมควรเพราะเปนการโฆษณารานทอง ค าตอบ คอ ข. เพราะเปนการตดตงไวปองกนการขโมยทองในรานพรอมทงบนทกหนาตาของกลมมจฉาชพ

265

ขอความ “ ทกคนควรใหเวลากบสขภาพรางกายของตนเองดวยการออกก าลงกาย เพอท าใหสภาพรางกายสมบรณและชะลอความเสอมตางๆ ได ” 27. จากขอความทก าหนดให ขอใดใหเหตผลโตแยงระหวางกนไดเหมาะสมทสด ก. เหนดวย เพราะทกคนมเวลาเปนของตนเอง ข. เหนดวย เพราะ รางกายตองการการบ ารงรกษา ค. เหนดวย เพราะเปนการทดสอบการท างานของรางกาย ง. เหนดวย เพราะการออกก าลงกายชวยเพมสมรรถภาพของรางกาย ขอความ “ เหนดวยหรอไมทมหนวยงานตางๆรณรงคไมใหมการชงสกกอนหามของวยรนหนม-สาว ในวนวาเลนไทล หรอวนแหงความรก ” 28. จากขอความทก าหนดให ขอใดใหเหตผลโตแยงระหวางกนไดเหมาะสมทสด ก. เหนดวย เพราะเปนการปองกนโรคตดตอ ข. เหนดวย เพราะชวยกนควบคมความประพฤตของวยรน ค. เหนดวย เพราะสงคมประสบปญหาความขดแยงเรองการท าแทง ง. เหนดวย เพราะวยรนยงไมพรอมกบสภาวะเจรญพนธและสถานะทางสงคม ขอความ “ รฐบาลควรมการสงเสรมใหประชาชนหนมานยมใชของทผลตในประเทศ ” 29. จากขอความทก าหนดให ขอใดใหเหตผลโตแยงไดเหมาะสมทสด ก. เหนดวย เพราะลดตนทนการผลตสนคา ข. เหนดวย เพราะสนคาตางประเทศไมไดมาตรฐาน ค. เหนดวย เพราะลดการน าเขาสนคาจากตางประเทศ ง. เหนดวย เพราะปองกนการปลอมปนสารตางๆ ขอความ “ การปลาลาพะยน เพอน าไปท าเปนอาหารและยา ” 30. จากขอความทก าหนดให ขอใดใหเหตผลโตแยงไดเหมาะสมทสด ก. เหนดวย เพราะเปนการหารายไดจนเจอครอบครว ข. ไมเหนดวย เพราะท าใหเกดผลกระทบตอสงมชวต ค. เหนดวย เพราะเปนยาทสงเสรมสขภาพรางกายใหแขงแรง ง. ไมเหนดวย เพราะท าใหจ านวนพะยนลดลงและใกลสญพนธ

266

เฉลยค าตอบแบบทดสอบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ

ขอ เฉลย ขอ เฉลย 1 ค 21 ง 2 ก 22 ก 3 ค 23 ง 4 ง 24 ก 5 ก 25 ค 6 ง 26 ข 7 ค 27 ง 8 ง 28 ง 9 ข 29 ค

10 ค 30 ง 11 ข 31 12 ก 32 13 ก 33 14 ง 34 15 ข 35 16 ข 36 17 ค 37 18 ก 38 19 ง 39 20 ก 40

267

แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนนบงชนปถมภ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา2554 ค าชแจง แบบวดฉบบนมวตถประสงคเพอวดความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎสรรคนยม ซงผตอบแบบสอบถามฉบบนคอนกเรยนชนปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยมมทงหมด 30 ขอ ประกอบดวย 2 ตอน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม ตอนท 2 แบบวดความพงพอใจของนกเรยนตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม ขอมลทไดจากนกเรยนจะเปนประโยชนอยางยงตอการวจยเพอน าไปพฒนาคณภาพการจดการเรยนรตอไป ค าตอบของนกเรยนจะถอเปนความลบและจะไมสงผลกระทบตอการเรยนประการใด ขอใหนกเรยนตอบค าถามทกขอและใหตรงกบความเปนจรงมากทสด

ขอขอบคณทใหความรวมมออยางดยง

268

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรค นยม

ค าชแจง โปรดเขยนและท าเครองหมาย ลงในชองวางตามความเปนจรง 1. ชอ............................................................................เลขท.......................ชน...................... 2. เพศ (......) ชาย (.......) หญง 3. อาย.................ป 4. คะแนนเฉลยสะสม.........................................

269

ตอนท 2 แบบวดความพงพอใจของนกเรยนตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม

ค าชแจง หลงจากทนกเรยนทผานการไดรบการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยมมาแลว นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยมในระดบใดใหท าเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบระดบความพงพอใจของนกเรยนมากทสด

แบบวดความพงพอใจของนกเรยนตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม แบงเปน 6 ดาน คอ 1. ดานบทบาทครผสอน จ านวน 10 ขอ 2. ดานบทบาทของนกเรยน จ านวน 10 ขอ 3. ดานการจดกจกรรมการเรยนร จ านวน 10 ขอ

เกณฑการใหคะแนนของระดบความพงพอใจมดงน 5 หมายถง พงพอใจระดบมากทสด 4 หมายถง พงพอใจระดบมาก 3 หมายถง พงพอใจระดบปานกลาง 2 หมายถง พงพอใจระดบนอย 1 หมายถง พงพอใจระดบนอยทสด การแปลความหมายคาเฉลยของคะแนนความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนเปรยบเทยบกบเกณฑ

4.51 – 5.00 หมายถง มความพงพอใจมากทสด 3.51 – 4.50 หมายถง มความพงพอใจมาก 2.51 – 3.50 หมายถง มความพงพอใจปานกลาง 1.51 – 2.50 หมายถง มความพงพอใจนอย 1.00 – 1.50 หมายถง มความพงพอใจนอยทสด

270

ตวอยาง

ขอความ ระดบความพงพอใจ

5 4 3 2 1

ดานบทบาทครผสอน 1. ครใชค าถามกระตนใหนกเรยนคนหาค าตอบดวยตนเอง 2. ครสงเสรมใหนกเรยนคดคนควาและแสวงหาความรดวยตนเอง ถานกเรยนตองการเปลยนค าตอบใหท าดงน

ขอความ ระดบความพงพอใจ

5 4 3 2 1

ดานบทบาทครผสอน 1. ครใชค าถามกระตนใหนกเรยนคนหาค าตอบดวยตนเอง 2. ครสงเสรมใหนกเรยนคดคนควาและแสวงหาความรดวยตนเอง

271

ขอความ ระดบความพงพอใจ

5 4 3 2 1

ดานบทบาทครผสอน

1. การแจงจดประสงคบทเรยนใหแกนกเรยน 2. การส ารวจความรเดมของนกเรยน 3. การใชค าถามกระตนใหนกเรยนคนหาค าตอบดวยตนเอง 4. การทงชวงเวลาใหนกเรยนคดตอบค าถาม 5. การสงเสรมใหนกเรยนคดคนควาและแสวงหาความรดวยตนเอง 6. การกระตนใหนกเรยนคด และน าความรมาแกปญหา 7. การเปดโอกาสใหนกเรยน ซกถามและแสดงความคดเหน 8. การแนะน าแหลงคนควาหาความรเพมเตม 9. การสงเสรมใหนกเรยนมปฎสมพนธกบกลมเพอน 10. การประเมนผลการเรยนรจากผลงานของนกเรยน

ดานบทบาทของนกเรยน

11. การปฏบตกจกรรมตามความชอบและความสนใจของตนเอง 12. การใชทกษะการสงเกต ทกษะการคดวเคราะหในการรวมกจกรรมการเรยนร

13. การมอสระในการแสดงความคดเหน 14. การเขยนบนทกผลการสงเกตในกจกรรมการเรยนร 15. การอภปรายความรกบเพอนและครในชนเรยน 16. การสบคนขอมลจากหองสมด อนเตอรเนตหรอแหลงเรยนรอนๆ 17. การใหความชวยเหลอซงกนและกนในการท างานกลม 18. การวางแผนคนควาหาค าตอบดวยตนเอง 19. การน าความรมาประยกตใชในชวตประจ าวน 20. การมสวนในการประเมนผลงานของตนเอง

272

ขอความ ระดบความพงพอใจ

5 4 3 2 1

ดานการจดกจกรรมการเรยนร

21. นกเรยนไดเรยนรจากสงทเปนจรง เชนการส ารวจในบรเวณโรงเรยน เปนตน

22. นกเรยนมการท างานรวมกนเปนทม 23. นกเรยนไดใฝรแสวงหาความรดวยตนเองและสรางความรไดดวยตนเอง

24. นกเรยนแสดงความรความสามารถตามความสนใจและความถนดของแตละคน

25. นกเรยนไดฝกการตอบค าถาม การตงค าถามจากการจดกจกรรมการเรยนร

26. นกเรยนไดฝกทกษะการคดวจารณญาณ 27. นกเรยนมการคดวเคราะห และแกปญหาทสอดคลองกบการด ารงชวต 28. นกเรยนไดฝกทกษะทางสงคมไดรวมแลกเปลยนเรยนรระหวางเพอน และคร

29. สรางใหนกเรยนมความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวม 30. กระตนใหนกเรยนมปฏสมพนธไดในเวลาเดยวกน

ใหนกเรยนเขยนแสดงความคดเหนขอด ขอเสย ขอปรบปรงและขอเสนอแนะเพมเตมทมตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

273

แบบบนทกภาคสนามของผวจย กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท ชนประถมศกษาปท 6 แผนการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม โรงเรยนนบงชนปถมภ เรอง......................................... วน..............ท.....เดอน....................ป...........เวลา.............................. ค าชแจง : แบบบนทกภาคสนามของผวจย ใชบนทกเหตการณจากการสงเกต พฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนโดยผวจยเปนผบนทก ตงแตเรมเรยนจนหมดชวโมง ครบทกขนตอน 1. บนทกสนาม .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. สงทเออตอการเรยนร (สงทท าใหนกเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ) .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................

274

3. ปญหาทเกดในการจดกจกรรมการเรยนร 3.1 กอนการจดกจกรรมการเรยนร.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3.2 ระหวางการจดกจกรรมการเรยนร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3.3 หลงการจดกจกรรมการเรยนร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. ขอดของการจดการเรยนร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 5. ขอเสยของการจดการเรยนร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 6. ขอเสนอแนะ ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

275

7. เหตการณทไมไดคาดคดมากอน.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 8. อนๆ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผบนทก...............................................................

276

แบบสมภาษณนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท ชนประถมศกษาปท 6 เรอง...................................................ชอ- สกล......................................................เลขท..................... วน...............................ท..................เดอน...............................ป....................เวลา.............................. ค าชแจง : ใหนกเรยนอธบายหรออภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม ในเรองตอไปน 1. นกเรยนรสกอยางไรตอวธการจดการเรยนรของครตามแนวทฤษฎสรรคนยม.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 2. นกเรยนชอบ หรอประทบใจกจกรรมขนตอนใดในการจดเรยนรของครตามแนวทฤษฎสรรคนยม ใหนกเรยนยกตวอยางประกอบ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 3. เวลาทครใชในการจดกจกรรมการเรยนรมความเหมาะสมหรอไม อยางไร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. นกเรยนมขอเสนอแนะ หรออยากใหครเพมเตมเนอหา หรอกจกรรมอะไรอกบาง เพอท าใหการจดการเรยนรของครเปนทพอใจของนกเรยน .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................

ผสมภาษณ................................................ ผใหสมภาษณ...........................................

277

แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท ชนประถมศกษาปท 6 เรอง..................................................................ผถกสงเกต..............................................เลขท........... วน...............................ท.................เดอน................................ป....................เวลา.............................. ค าชแจง : แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนนมวตถประสงคเพอประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในดานตางๆ 1.พฤตกรรมดานความตงใจเรยน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 2. การเขารวมกจกรรม .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 3. ความกลาแสดงออก .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 4. การชวยเหลอซงกนและกน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 5. ความเขาใจในเนอหา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................

278

6. อปสรรคทมตอการจดกจกรรมการเรยนร และการแกปญหาเฉพาะหนา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 7. อนๆ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ผบนทก.........................................................

279

ภาคผนวก ง คณภาพของเครองมอการวจย

280

คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบกบจดประสงคการเรยนรของ แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ตาราง 9 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาวทยาศาสตร

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ IOC

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ IOC คน

ท1 คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

1 1 1 1 1 1 1 21 1 1 1 1 1 1 2 0 1 1 1 1 0.8 22 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 23 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 24 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 1 1 25 1 1 1 1 1 1 6 1 1 1 1 1 1 26 1 1 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1 1 27 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 28 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 29 1 1 1 1 1 1

10 1 1 1 1 1 1 30 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 31 1 1 1 1 1 1 12 1 1 1 1 1 1 32 1 1 1 1 1 1 13 1 1 1 1 1 1 33 1 1 1 1 1 1 14 1 1 1 1 1 1 34 1 1 1 1 1 1 15 1 1 1 1 1 1 35 1 1 1 1 1 1 16 1 1 1 1 1 1 36 1 1 1 1 1 1 17 1 1 1 1 1 1 37 1 1 1 1 1 1 18 1 1 1 1 1 1 38 1 1 1 1 1 1 19 1 1 1 1 1 1 39 1 1 1 1 1 1 20 1 1 1 1 1 1 40 1 1 1 1 1 1

281

คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอค าถามกบองคประกอบของการคดวจารณญาณของแบบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ

ตาราง 10 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ IOC

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ IOC คน

ท1 คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

1 1 1 1 1 1 1 16 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 17 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 18 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 19 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 1 1 20 1 1 1 1 1 1 6 1 1 1 1 1 1 21 1 1 1 1 0 0.8 7 1 1 1 1 1 1 22 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 23 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 24 1 1 1 1 1 1

10 1 1 1 1 1 1 25 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 26 1 0 1 1 1 0.8 12 1 1 1 1 1 1 27 1 1 1 1 1 1 13 1 1 1 1 1 1 28 1 1 1 1 1 1 14 1 1 1 1 1 1 29 1 1 1 1 1 1 15 1 1 1 1 1 1 30 1 1 1 1 1 1

282

คาดชนความสอดคลอง (IC) ระหวางขอความกบความรสกทดทมผลมาจากความชอบ ตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยม

ตาราง 11 คาดชนความสอดคลอง (IC) ของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎสรรคนยมของนกเรยนในสงคมพหวฒนธรรม

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ IC

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ IC คน

ท1 คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

1 1 1 1 1 1 1 16 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 17 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 18 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 19 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 1 1 20 1 1 1 1 1 1 6 1 1 1 1 1 1 21 1 1 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1 1 22 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 23 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 24 1 1 1 1 1 1

10 0 1 1 1 1 0.8 25 1 1 1 1 1 1 11 0 1 1 1 1 0.8 26 1 1 1 1 1 1 12 1 1 1 1 1 1 27 1 1 1 1 1 1 13 1 1 1 1 1 1 28 1 1 1 1 1 1 14 1 1 1 1 1 1 29 0 1 1 1 1 0.8 15 1 1 1 1 1 1 30 1 1 1 1 1 1

283

คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ตาราง 13 คาความยาก และคาอ านาจจ าแนก ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร

ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก 1 0.67 0.33 21 0.22 0.22 2 0.58 0.50 22 0.22 0.33 3 0.28 0.22 23 0.77 0.20 4 0.63 0.46 24 0.77 0.33 5 0.57 0.20 25 0.5 0.73 6 0.22 0.22 26 0.63 0.33 7 0.54 0.42 27 0.25 0.28 8 0.67 0.40 28 0.50 0.22 9 0.75 0.33 29 0.57 0.06 10 0.73 0.26 30 0.70 0.46 11 0.58 0.50 31 0.33 0.22 12 0.71 0.58 32 0.72 0.22 13 0.43 0.46 33 0.5 0.2 14 0.63 0.58 34 0.44 0.33 15 0.7 0.20 35 0.27 0.23 16 0.71 0.58 36 0.33 0.22 17 0.54 0.58 37 0.50 0.22 18 0.55 0.58 38 0.72 0.22 19 0.43 0.46 39 0.5 0.46 20 0.75 0.50 40 0.65 0.21

มคาความเชอมนเทากบ 0.76

284

คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนของแบบวดความสามารถ ในการคดวจารณญาณ

ตาราง 14 คาความยาก และคาอ านาจจ าแนก ของแบบแบบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ

ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก 1 0.67 0.33 16 0.68 0.33 2 0.58 0.50 17 0.43 0.56 3 0.63 0.58 18 0.76 0.51 4 0.54 0.42 19 0.8 0.26 5 0.76 0.33 20 0.63 0.42 6 0.86 0.13 21 0.5 0.73 7 0.22 0.22 22 0.56 0.73 8 0.75 0.33 23 0.66 0.32 9 0.53 0.57 24 0.63 0.6 10 0.75 0.50 25 0.58 0.50 11 0.23 0.21 26 0.73 0.26 12 0.26 0.26 27 0.76 0.20 13 0.74 0.50 28 0.66 0.33 14 0.75 0.33 29 0.56 0.33 15 0.63 0.42 30 0.71 0.58

มคาความเชอมน 0.70

285

ภาคผนวก จ

คะแนนการทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และคะแนนการทดสอบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ

286

ตาราง 15 คะแนนสอบกอนการจดการเรยนร และหลงการจดการเรยนรของนกเรยนจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

เลขท รหสประจ าตว คะแนนสอบ

กอนการจดการเรยนร หลงการจดการเรยนร 1 19258 26 31 2 19259 24 34 3 19303 24 33 4 19401 25 29 5 20389 25 30 6 20400 24 32 7 20405 19 21 8 20457 26 32 9 20477 23 31

10 20481 27 29 11 20497 19 32 12 20512 22 30 13 20519 22 32 14 22223 16 20 15 19274 27 30 16 19277 29 34 17 19278 24 36 18 19286 21 30 19 19315 21 29 20 19322 24 28 21 19353 21 30 22 19383 22 28 23 19413 18 23 24 19415 29 31

287

เลขท 19417รหสประจ าตว คะแนนสอบ

กอนการจดการเรยนร หลงการจดการเรยนร 25 19417 24 27 26 19440 26 28 27 19447 21 24 28 19455 22 27 29 19931 24 32 30 20161 21 30 31 20411 20 28 32 20422 31 34 33 20431 20 28 34 20443 26 31 35 20463 24 34 36 20464 27 36 37 20482 19 30 38 20490 23 26 39 20503 9 19 40 20505 23 27 41 20510 29 33 42 20511 20 25 43 20527 29 32 44 20946 13 22 45 20957 22 27

คะแนนรวม จ านวนกลมตวอยาง

คาเฉลย คาเฉลยรอยละ

1,031 1,315 45 45 23 29 51 64

288

ตาราง 16 คะแนนความสามารถในการคดวจารณญาณกอนการจดการเรยนรและหลงการจดการเรยนรของนกเรยนจากแบบวดความสามารถในการคดวจารณญาณ

เลขท รหสประจ าตว คะแนนสอบ

กอนการจดการเรยนร หลงการจดการเรยนร 1 19258 18 23 2 19259 20 25 3 19303 21 22 4 19401 21 22 5 20389 20 22 6 20400 20 21 7 20405 15 17 8 20457 21 23 9 20477 19 26

10 20481 24 25 11 20497 20 22 12 20512 22 24 13 20519 19 21 14 22223 15 21 15 19274 20 19 16 19277 21 22 17 19278 21 23 18 19286 21 22 19 19315 19 20 20 19322 20 22 21 19353 21 23 22 19383 23 24 23 19413 18 21 24 19415 23 25

289

เลขท รหสประจ าตว 21คะแนนสอบ23

กอนการจดการเรยนร หลงการจดการเรยนร 25 19417 21 23 26 19440 16 19 27 19447 17 20 28 19455 20 22 29 19931 20 23 30 20161 18 20 31 20411 18 19 32 20422 20 21 33 20431 19 22 34 20443 24 25 35 20463 22 24 36 20464 20 22 37 20482 17 20 38 20490 16 20 39 20503 14 17 40 20505 23 25 41 20510 20 22 42 20511 19 21 43 20527 24 26 44 20946 17 18 45 20957 16 20

คะแนนรวม จ านวนกลมตวอยาง

คาเฉลย คาเฉลยรอยละ

880 1,010 45 45 20 22 44 49

290

ภาคผนวก ช ตวอยางผลการสมภาษณนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนร

ตามแนวทฤษฎสรรคนยม

291

292

293

294

295

ภาคผนวก ซ ตวอยางภาพการจดกจกรรมการเรยนร

296

นกเรยนทดสอบกอนการจดการเรยนร (Pre-Tes

297

ครชแจงกจกรรมการเรยนร

298

นกเรยนท าการส ารวจและบนทกผลบรเวณสวนหยอมหนาอาคาร ป.6

299

นกเรยนท าการส ารวจและบนทกผลบรเวณลานสน

300

นกเรยนท าการส ารวจและบนทกผลบรเวณสนามฟตบอล

301

นกเรยนท าการส ารวจและบนทกผลบรเวณสระน าประตทางเขาโรงเรยน

302

นกเรยนบนทกผลการส ารวจและท าใบกจกรรม

303

นกเรยนน าเสนอผลการส ารวจหนาชนเรยน

นกเรยนตงใจฟงเพอนน าเสนอ

304

นกเรยนท าการวางแผนและสบคนขอมล

305

นกเรยนน าขอมลมาพจารณาจ าแนกความถกตอง ความนาเชอถอและลงขอสรป

306

นกเรยนน าเสนออภปรายและสรปหนาชนเรยน

307

นกเรยนออกแบบและสรางสวนขวด

308

ผลงานนกเรยน

309