Administrasjonens

årsrapport

2018

Ivar Aasen-tunet

Olav H. Hauge-senteret

Vinje-senteret

Allkunne

Vinje-fondet

Administrasjonen

2

Framsida

På det opne 25-årsjubileumsarrangementet i Aasen-tunet 28.9.2018 song Synne Vorkinn (20) frå

Lesja den nye singelen sin «Lær meg å leve», som kom inn på radiolistene veka etter.

Foto: Svein Olav Humberset 2018.

3

Innhald1 Organisasjon 4

Avdelingar

2 Administrasjonen 9

3 Ivar Aasen-tunet 10

4 Olav H. Hauge-senteret 11

5 Vinje-senteret 12

6 Allkunne 13

7 Vinje-fondet 15

Arbeidsområde

8 Samling, forsking og dokumentasjon 15

9 Utstilling og formidling 19

10 Tilbod til barn og ungdom 20

11 Festivalar 23

12 Kulturprogram 28

13 Kafé og utleige 29

14 Butikkar 29

15 Digitale tenester 32

16 Kommunikasjon 34

17 Gjester 37

18 Økonomi 38

Vedlegg

Publisering 2018 41

Kultur- og festivalprogram 2018 43

Temautstillingar 2000–2018 61

1 Organisasjon

Ved inngangen til 2018 eig og driv Nynorsk

kultursentrum desse tiltaka:

• Ivar Aasen-tunet med Dei nynorske fest-

spela, handlenett.no og tunkatten.no

• Olav H. Hauge-senteret med Ulvik poe-

sifestival

• Vinje-senteret med Litteraturdagane i

Vinje

• Allkunne

I tillegg forvaltar stiftinga Vinje-fondet på

oppdrag frå Kulturdepartementet. Frå 2018

blir dette gjort av avdelinga Vinje-senteret.

Nynorsk kultursentrum har vore ein av

fire medlemer i Samyrkelaget Norske Barne-

blad sidan 2008.

I 2018 utførte vi 23,3 mot 19,7 lønte års-

verk året før. Over 80 personar har hatt

større eller mindre oppdrag for verksemda i

2018.

Nynorsk kultursentrum leidde arbeidet

med forskingsprosjektet «museum som min-

nepolitiske aktørar» i Litteraturnettverket,

leidde Nynorsk forum med dei 17 nasjonale

nynorskorganisasjonane, Fehn-forum og In-

ternational Network of Language Museums.

Figur 1. Betalte årsverk 2014–2018

1.1 Råd

24 stiftarar og partnarar står bak Nynorsk

kultursentrum.

Kvar stiftar utnemner for minst to år om

gongen ein medlem og ein varamedlem til

rådet i Nynorsk kultursentrum.

Arbeidsoppgåvene for rådet er desse:

1. Sjå til at stiftinga arbeider i samsvar med

føremålet

2. Velje to styremedlemer og ein vara-

medlem til styret i Nynorsk kultursent-

rum

3. Velje revisor for Nynorsk kultursentrum

4. Drøfte faglege spørsmål og aktuelle sa-

ker etter behov og eventuelt vedta frå-

segner om saker som gjeld arbeidsområ-

det for stiftinga, utan å binde styret.

Gjennom ei vedtektsendring er no funk-

sjonstida avgrensa til åtte år for rådsmedle-

mer. Rådet oppmodar jamleg stiftarane og

partnarane om å sikre god kjønnsbalanse.

Per Halse var rådsordførar, og sekretær

var direktøren.

Rådet hadde desse medlemene i 2018

(oppnemningsperiode i parentes):

Kommunar og fylkeskommunar

Hordaland fylkeskommune: Jon Askeland

(2011–19), vara May-Eva Sandvik (2015–19)

Møre og Romsdal fylkeskommune: Gunn

Berit Gjerde (2015–19), vara Hild Våge

(2015–19)

Rogaland fylkeskommune: Torkel Mykle-

bust (2005–19), vara Erik Tangeraas Lygre

(2015–18), erstatta av Unni S. Fuglestad

(2018–19).

Sogn og Fjordane fylkeskommune: Hege

Lothe (2015–19), vara Jon Olav Kvamme

(2015–19)

Telemark fylkeskommune: Jørund A.

Ruud (2014–19), vara Veslemøy Wåle (2018–

2019).

Ulvik herad: Hans Petter Thorbjørnsen

(2012–19), vara Jens Olav Holven (2015–19)

Vinje kommune: Signe Marie Kittelsaa

(2014–19), vara Jon Rikard Kleven (2017–18)

Volda kommune: Astrid Gjersdal (2015–

19), vara Anne Lise Fredly (2015–19)

Ørsta kommune: Jostein O. Mo (2008–19),

vara Hjørdis Almelid Vikenes (2008–19)

Forskings- og utdanningsinstitusjonar

Høgskulen i Volda: Per Halse (2014–19),

vara Gudrun Kløve Juul (2018–19)

Høgskulen på Vestlandet: Gunnar Yttri

(2012–19), vara Eli Natvik (2016–19)

Møreforsking: Inga oppnemning.

5

Møre Folkehøgskule: Einar Opsvik (2018–

2021), vara Birte Einan (2018–2021)

Noregs teknisk-naturvitskaplege univer-

sitet: Ivar Berg (2018–19), vara Randi Sol-

heim (2018–19).

Universitetet i Bergen: Ann-Kristin Hel-

land Gujord (2011–18), vara Endre Brunstad

(2015–18)

Universitetet i Oslo: Jon Gunnar Jørgen-

sen (2017–18), vara Gudleik Grimstad (2015-

18)

Universitetet i Tromsø – Noregs arktiske

universitet: Åse Mette Johansen (2018–2021),

vara Ketil Zachariasen (2018–2021)

Kulturinstitusjonar

Litteraturselskapet Det Norske Samlaget:

Edmund Austigard (2015–2019), vara Håkon

Kolmannskog (2018–2019)

Det Norske Teatret: Carl Morten Amund-

sen (2012–19), vara Åse Ryvarden (2016–19)

Sunnmøre Museum: Elling Dybdal (2018–

19), vara Cecilie Rørstad (2015–19)

Målrørsle

Noregs Mållag: Vidar Lund (2014–19), vara

Bente Riise (2012–19)

Noregs Ungdomslag: Terje Svindseth

(2018–19), vara Mette Vårdal (2018–19)

Landssamanslutninga av nynorskkom-

munar: Odd Ivar Øvregård (2018–19), vara

Gunnar Strøm (2013–19)

Vestmannalaget: Inga oppnemning

1.2 Styre

Styret har sju medlemer og fire varamedle-

mer. Rådsordførar kan møte som observatør

på alle styremøta. Sekretær var direktøren.

Staten v/Kulturdepartementet utnemner

fire medlemer og to varamedlemer i num-

merert rekkjefølgje, rådet vel to medlemer

og éin varamedlem, og dei tilsette vel éin

medlem og éin varamedlem.

Styret attvalde 27.2.2018 Lodve Solholm

som styreleiar 2018–20.

Styret i 2018 var:

Oppnemnde av Kulturdepartementet 2018–2021

Lodve Solholm, Ålesund (utnemnd første

gongen 2014)

Hilde Løkensgard Bjørnsvik, Ål (ut-nemnd første gongen 2018)

1. varamedlem: Bjørn Lødemel, Hornin-

dal (utnemnd første gongen 2018)

2. varamedlem: Sven-Roald Nystø, Drag

(utnemnd første gongen 2018)

Oppnemnde av Kulturdepartementet 2016–2019

Hilde Barstad, Oslo (utnemnd første gongen

2016)

Sæbjørn Forberg, Skjåk (utnemnd første

gongen 2016)

Vald av rådet 2016–2019

Jon Østbø, Oslo (vald første gongen 2012)

Valde av rådet 2018–2022

Janne Nygård, Oslo (vald første gongen

2018)

Varamedlem for rådsvalde styremedle-

mer: Ellen C. Kvalsund, Ulstein (vald første

gongen 2016)

Vald av dei tilsette 2018–2020

Siri Beate Gjerde, Volda (vald første gongen

2018)

Varamedlem Stina Aasen Lødemel (til

1.11.2018), Laila Walseth Lid (frå 1.12.2018)

1.3 Medarbeidarar

Nynorsk kultursentrum hadde arbeidsavtale

med 71 medarbeidarar, mot 64 året før. Av

desse arbeidde 21 personar i 19 faste stil-

lingar.

Medarbeidarane utførte 23,3 årsverk mot

19,7 året før. Av dette stod dei fast tilsette for

18,9 årsverk, mot 16,1 året før. Frivillige ut-

førte 1,00 årsverk, mot 0,20 året før.

Det samla sjukefråværet utgjorde 4,1

prosent, mot 7,0 prosent året før. Av dette

var fråvær over 16 dagar 1,7 prosent, mot 3,9

prosent året før.

Desse medarbeidarane var fast tilsette el-

ler i vikariat for faste stillingar:

6

Ottar Grepstad, direktør (til 31.10.)

Per Magnus F. Sandsmark, direktør (frå 1.11.), redaktør Allkunne (til 31.10.) Stina Aasen Lødemel, redaktør Allkunne (frå 1.11.), redaksjonssekretær (til 31.10.)

Geir S. Netland, dagleg leiar Hauge-senteret

Kristian W. Rantala, dagleg leiar Vinje-sente-

ret (frå 1.1.)

Gaute Øvereng, dagleg leiar Aasen-tunet

Jorid Lekve Eide, salssekretær og festival-

produsent (frå 1.2.)

Siri Beate Gjerde, bibliotekar

Stein Arnold Hevrøy, dokumentasjonsan-

svarleg

Milan Ilic, kafé- og kjøkkenleiar

Ida Karin Aarflot Kornberg, formidlar (frå 17.9.) Anders Kalvatn, butikkansvarleg

Laila Walseth Lid, kommunikasjonsrådgivar

Guro Ljone, formidlar Hauge-senteret (om-

sorgspermisjon til 20.3.)

Sigbjørn Denton Mork, driftsansvarleg

Ragnhild Nabben, vikar formidlar (til 31.10.)

Ingrid I. Opedal, tunvert (60 prosent)

Olav Øyehaug Opsvik, programansvarleg

(frå 1.1.)

Sunniva Lund Osdal, prosjektmedarbeidar

(engasjement)

Janne Driveklepp Semb, økonomisekretær

60 prosent

Synnøve Marie Sætre, formidlar (til NÅR)

Anders Aanes, dokumentasjonsleiar

Oddny Nupen Aarflot, administrasjonssek-

retær 90 prosent

I gjennomsnitt arbeidde kvar fast tilsett

51 timar pluss- og overtid, mot 43 timar året

før.

50 medarbeidarar var tilsette i engasje-

mentsstillingar og utførte 4,4 årsverk, mot

3,6 årsverk av 28 medarbeidarar året før:

1.4 Verneombod og internkontrollutval

Milan Ilic var verneombod med Guro Ljone

som vara. Direktør og verneombod hadde

regelmessige møte gjennom året.

I internkontrollutvalet møtte direktør,

verneombod og styremedlem vald av dei til-

sette. Utvalet hadde eitt møte i 2018. Det blei

gjennomført brannøvingar og fysisk verne-

runde i begge avdelingane.

1.5 Rekneskap og revisjon

Rekneskapen blei ført av Voldaregnskap i

Volda.

Revisor var Hovden & Vatne Statsautori-

serte Revisorar AS v/ Dag Hopland.

1.6 Personalforvaltning

Nynorsk kultursentrum og Forskarforbun-

det har avtale om eit lokalt lønssystem som

gjeld for alle tilsette, bygd på alternativ B i

museumsovereinskomsten i Virke. Dette er

supplert med særavtalen «Lokalt arbeidsreg-

lement for Nynorsk kultursentrum».

Nynorsk kultursentrum har frå 2009 hatt

signert samarbeidsavtale om eit meir inklu-

derande arbeidsliv med Arbeids- og vel-

ferdsetaten. På denne måten systematiserer

vi arbeidet med å sikre eit godt arbeidsmiljø

betre.

1.7 Samarbeid mellom avdelingane

Frå og med 2016 har Nynorsk kultursentrum

hatt fire faggrupper med møte på tvers mel-

lom avdelingane:

• Museumsgruppe

• Nettredaksjon

• Programgruppe

• Salsgruppe

Måla er å fremje samarbeid mellom av-

delingane, samordne tiltak og bruke den

samla kunnskapen best mogleg.

Ein avdelingsleiar leier kvar gruppe, som

har minst to førebudde møte i halvåret. Alle

fast tilsette får referat med konklusjonar.

Faggruppene er ikkje vedtaksorgan som kan

binde enkeltavdelingar eller institusjonen

økonomisk eller fagleg. Gruppeleiaren tek

konklusjonane vidare til avgjerd av direktø-

ren.

1.8 Medlemskapar

Nynorsk kultursentrum var i 2018 medlem i

desse institusjonane og organisasjonane:

7

• Arkivforbundet (frå 2003)

• BIBSYS (frå 2000)

• Destinasjon Ålesund & Sunnmøre (frå

2005)

• Visit Hardangerfjord (frå 2012)

• Festivalforum Søre Sunnmøre (frå 2014)

• Hanen, nettverk for bygde- og gardstu-

risme (frå 2010)

• ICOM Norge (frå 2003)

• International network of language muse-

ums (frå 2016)

• Litteraturnettverket (frå 2008)

• Musea i Møre og Romsdal (frå 2000)

• Norges Museumsforbund (frå 2000)

• Norsk Barneblad (frå 2008)

• Norsk Bibliotekforening (frå 2004)

• Norsk Kulturhusnettverk(frå 2000)

• Norske Festivaler (frå 2005)

• Nynorsk Forum (frå 1997)

• Ulvik næringslag (frå 2012)

• Virke (frå 2008)

• Virke reiselivsnettverk for museum (frå

2011)

• Virke-nettverk for kulturledere (2017–

2018)

• Ørsta næringskontor

• Ørsta reiselivslag (frå 2000)

1.9 Verv og representasjon

Tilsette hadde verv og representasjonsopp-

gåver i 21 styre, råd og utval, som året før:

• Nynorsk Forum: Ottar Grepstad (til

31.10.) (leiar, 1997–), Per Magnus F.

Sandsmark (frå 1.11.2018, leiar)

• Forum for nynorsk i skulen: Ottar

Grepstad (2005–2018), Per Magnus F.

Sandsmark (2018–)

• Musea i Møre og Romsdal: Gaute Øver-

eng, styremedlem (2011– )

• Ørsta Reiselivslag: Gaute Øvereng (vara-

medlem 2011–)

• Fehn-forum: Gaute Øvereng (leiar,

2011–), Ottar Grepstad (2008–2018)

• Litteraturnettverket: Ottar Grepstad/ Per

Magnus F. Sandsmark, og elles har vi

møtt etter emne og behov.

• Interimsstyre Jon Fosse-arkivet: Ottar

Grepstad (2008–2018), Per Magnus F.

Sandsmark (2018–)

• Frukostforum i Volda: Ottar Grepstad/

Per Magnus F. Sandsmark, Gaute Øver-

eng, Stina Aasen Lødemel (2009–)

• Norsk Barneblad (2017–18): rådsmedlem

Laila W. Lid med personleg varamedlem

Jorid Lekve Eide, og rådsmedlem Stina

Aasen Lødemel med personleg vara-

medlem Gaute Øvereng

• Norsk Barneblad: Siri Beate Gjerde (sty-

remedlem 2017–20)

• Norsk Barneblad: Gaute Øvereng (vara-

medlem styret 2009–20)

• Nynorskfylket.no: Ottar Grepstad

(2012–2018), Per Magnus F. Sandsmark

(2018–)

• Styre i Ulvik næringslag: Geir S. Netland

(2013–)

• Cittaslow-råd, oppnemnd av Ulvik he-

rad: Geir S. Netland (frå 2014)

• Nasjonal komité for 200-årsjubileet for

A.O. Vinje i 2018: Ottar Grepstad (2014–

2018)

• Regionalt forum for kriseberedskap og

restverdiredning i Møre og Romsdal:

Anders Aanes (frå 2015)

• Museumsforum i Hordaland: Geir S.

Netland (frå 2015)

• Forskargruppe for nynorsk skriftkultur:

Ottar Grepstad (arbeidsutvalet –

31.10.2018), Anders Aanes (arbeidsutva-

let frå 1.11.2018) og Per Magnus F.

Sandsmark (frå 1.11.2018).

• Jury for Årets nynorskkommune: Gaute

Øvereng (2016–19)

• Styret i International network for lang-

uage museums: Ottar Grepstad (leiar,

2016–18), Per Magnus F. Sandsmark

(2018–)

• Kritikk av museum-prosjektet: Per Mag-

nus F. Sandsmark (2017–)

1.10 Råd og utval

Desse råda og utvala var i arbeid.

Programrådet for Ulvik poesifestival: Brit

Aksnes, Sindre Ekrheim, Kirstin Auestad

Danielsen, Endre Ruset og Eirik Vassenden.

Programrådet hadde eitt møte i 2018. Dagleg

leiar Hauge-senteret leier rådet.

8

Programrådet for Litteraturdagane i

Vinje: Odd Nordstoga, Stein Versto, Kjersti

Rorgemoen. Programrådet hadde eitt møte i

2018. Dagleg leiar Vinje-senteret leier rådet.

Redaksjon i Allkunne: Øystein Idsø Vi-

ken, Svein Tuastad, Mariann Schjeide, Espen

Tørset og Kjersti Opstad Strand. Redaktøren

i Allkunne leier redaksjonen.

Styret oppemnde i 2018 to nye råd og ut-

val, som byrjar arbeidet sitt i 2019:

Fagråd for Vinje-fondet: Laila Walseth

Lid, Guro Ljone, Håvard Tvedte og Kristian

Ihle Hanto

Utstillingsgruppe for Vinje-senteret: Ha-

rald Stanghelle, Sigrun Høgetveit Berg, Kris-

tian Lødemel Sandberg og Ingrid Sponheim.

1.11 Nasjonale nettverk

Nynorsk kultursentrum hadde nøkkelroller i

tre nasjonale nettverk i 2018.

Nynorsk forum er eit samarbeidsorgan

som i 2018 hadde 17 nasjonale, nynorske ins-

titusjonar, organisasjonar og bedrifter som

medlemer. Forumet arbeider særleg med er-

faringsutveksling, kompetanseutvikling og

samordning av tiltak, ikkje minst priorite-

ringar i dei årlege statsbudsjetta. Nynorsk

Forum hadde tre møte og handsama i alt 24

saker, mot 23 året før. Utanom informasjons-

utveksling og samordning var hovudsakene

nynorskprioriteringar i statsbudsjettet, kon-

sekvensar av stortingsvalet 2017, og kom-

mune- og regionreform. Frå 2018 er Nynorsk

kultursentrum formelt sekretariat for Ny-

norsk forum.

Fehn-forum er eit nettverk for dei seks

musea som har byggverk skapte av Sverre

Fehn. Desse ligg i Horten, Oslo, Hamar, Alv-

dal, Ørsta og Fjærland. Musea møtest til

vanleg minst ein gong i året. Føremålet er å

sikre erfaringsutveksling for førebyggjande

tiltak, utvikle kompetanse, samarbeide om

marknadsføring og eventuelt utvikle felles

produkt. Forumet hadde eit møte i 2018.

I samsvar med avtale med ABM-ut-

vikling etablerte Nynorsk kultursentrum

7.11.2008 Litteraturnettverket. Ved årsskiftet

var 29 driftseiningar ved 14 litterære mu-

seum med. Frå 2015 leier Aust-Agder mu-

seum og arkiv / Grimstad bys museer nett-

verket, som hadde to møte.

Litteraturnettverket sette i 2015 i gang ar-

beid med forskings- og dokumentasjonspro-

sjektet Museum som minnepolitiske aktørar un-

der leiing av Ottar Grepstad. Prosjektet blei

avslutta med publikasjon og lansering i

2018.

1.12 Internasjonale nettverk

Nynorsk kultursentrum inviterte i oktober

2015 språkmuseum over heile verda til å bli

med i International network of language muse-

ums. Nettverket blei formelt skipa i Milano

3.7.2016 og hadde ved utgangen av året 14

medlemer. Direktøren i Nynorsk kultursent-

rum leier nettverket.

1.13 Samarbeidspartnarar

Nynorsksenteret – Nasjonalt senter for ny-

norsk i opplæring. Også i 2018 samarbeidde

vi særleg om den nynorske barnebokveka

«Klart vi les!»

Seminarnettverket for poetisk tenking (frå

2015) blei skipa av Hauge-senteret i 2015. I

2017 arrangerte nettverket for andre gong eit

seminar, denne gongen «Lyrikk, samfunn og

krise».

I 2016 tok rådet initiativ til å opprette Na-

sjonalt forum for nynorskforsking. I første om-

gang blei dei sju universiteta og høgskulane

blant stiftarane og partnarane våre inviterte

med. Ved utgangen av 2019 hadde fire takka

ja, og prosjektet blir då følgt opp.

Nynorsk kultursentrum er med i forskar-

gruppa for skriftkultur ved Høgskulen i

Volda.

Dei fleste tiltaka Nynorsk kultursentrum

gjennomfører, involverer elles ulike samar-

beidspartnarar. Årleg har vi jamleg og mål-

retta kontakt med godt over 60 institusjonar,

organisasjonar og verksemder som er

spreidde i mange fylke landet over. Vi er

med i både lokale, regionale, nasjonale og in-

ternasjonale nettverk.

Denne utoverretta verksemda kravde

svært mykje arbeids- og reisetid i 2018.

9

1.14 Planar som styringsreiskap

Nynorsk kultursentrum har utvikla og revi-

derer regelmessig desse 11 langtidsplanane

som styringsdokument for verksemda (siste

vedtak i parentes):

• Visjon og strategi (2017)

• Sikring og bevaring (2015)

• Samling, forsking og dokumentasjon

(2018)

• Utstilling og formidling (2016)

• Digitale tenester (2017)

• Festivalar (2016)

• Kulturprogram (2017)

• Kommunikasjon (2015)

• Butikk (2018)

• Kafé (2018)

Alle planane blir drøfta og godkjende av sty-

ret, dei fleste med tre års mellomrom.

2 Administrasjonen

Administrasjonen auka inntektene med 24

prosent frå 3 631 000 i 2017 til 4 495 00 i 2018.

Med finansinntekter gav drifta eit underskot

på 266 000, mot 670 000 i overskot året før.

Dei høge kostnadene kjem av rekruttering

av ny direktør, feiring av 25-årsjubileet og

etablering av eit jubileumsstipend på 200 000

kr til Arnfinn Kolerud.

Dei viktigaste resultata var 25-årsjubi-

leum, oppdaterte bibliografiar av skjønnlitte-

rære debutantar, Ivar Aasen og Aasmund

Olavsson Vinje og publikasjonar om minne-

politikk, språkmuseum og nynorsk littera-

turhistorie. Det blei òg lagt grunnlag for å

etablere ei administrasjonsavdeling, og nye

system for personal, administrasjon og øko-

nomi.

2.1 Mål og strategi

Administrasjonen har vore i drift frå 1.1.2011

med direktøren som leiar og dekkjer muse-

umsfaglege og driftsfaglege fellesfunksjonar.

Avdelinga leier arbeidet med samfunnsrolla

og det språk- og litteraturpolitiske arbeidet

til Nynorsk kultursentrum.

Avdelinga leier arbeidet med å gjen-

nomføre tiltaka i Visjon og strategi og arbei-

der særleg med strategi, organisering og

utvikling av nye tiltak.

Administrasjonen skal sikre ein slitesterk

og personuavhengig organisasjon med kort

veg til overordna og avgjerder, og godt

handlingsrom for sjølvstendig arbeid.

Administrasjonen førebur og følgjer opp

alle møte i styre og råd, samordnar

verksemda driftsavdelingane imellom, ut-

viklar statistisk dokumentasjon, følgjer den

økonomiske utviklinga nøye og lagar nød-

vendige analysar. Fellesfunksjonane gjeld

særleg personalforvaltning, språk, økono-

mistyring, ikt, digitale tenester, forskings- og

utviklingsarbeid og kommunikasjon.

2.2 Bygningar og uteområde

Ansvaret for å forvalte bygningar og uteom-

råde ligg til dei ulike driftsavdelingane.

2.3 Forankring

Administrasjonen gir den nasjonale og inter-

nasjonale forankringa av verksemda i Ny-

norsk kultursentrum. Avdelingane står for

den regionale og lokale forankringa.

2.4 Organisering

Administrasjonen hadde ved utgangen av

året to faste tilsette, direktøren og økonomi-

ansvarleg (60 prosent). I tillegg var 60 pro-

sent av stillinga til administrasjonssekretær

og 30 prosent av stillinga som kommunika-

sjonsrådgivar knytte til avdelinga.

I leiargruppa sat direktør, avdelingsleia-

rar og kommunikasjonsrådgivaren. Leiar-

gruppa hadde 13 møte og handsama 119 sa-

ker, mot 122 saker på 13 møte året før

Etter ein grundig og open prosess om den

vidare organiseringa av institusjonen kon-

kluderte styret med at ei ny stilling som ad-

ministrasjonssjef skal opprettast når det øko-

nomiske grunnlaget er til stades.

1.11.2018 byrja Per Magnus F. Sandsmark

som den andre direktøren i den 25 år lange

historia til Nynorsk kultursentrum.

10

2.5 Innhald og drift

Avdelinga leidde forskings- og dokumenta-

sjonsprosjektet «Museum som minnepoli-

tiske aktørar» 2015–2018. Dette førte til ut-

giving av boka Forfattarenes skriftstader i

2018, med fire kapittel frå Nynorsk kultur-

sentrum.

Vi følgde utviklinga i arbeidet med

språksamlingane og Norsk Ordbok ved Uni-

versitetet i Bergen og Høgskulen i Volda,

men hadde inga rolle og var ikkje tillagd no-

kon oppgåver.

Avdelinga var mykje involvert i planleg-

ginga og gjennomføringa av 200-årsjubileet

for A.O. Vinje i 2018..

Sentrale kulturfaglege bidrag i 2018 var

oppdaterte utgåver av Vinje-bibliografien, Aa-

sen-bibliografien og Skjønnlitterære debutantar

på nynorsk og dialekt. Grepstad gav ut to ka-

pitlar i ei engelskspråkleg bok om språkmu-

seum, teksten Barnetimetanta i eventyrbyen og

boka Skriftkultur. Tidssignal frå det 21. århund-

ret, og første arbeidsdag publliserte Sands-

mark grunnartikkelen Den nynorske litteratu-

ren 1848–2018.

25-årsjubileet blei feira med 25-årsbok,

feiring 28.9.2018 med eit gratis og ope ar-

rangement i Aasen-tunet og middag for invi-

terte gjester. Det var til saman 530 gjester på

arrangementa. Det blei òg delt artiklar om

historia til institusjonen på nettstadene og i

sosiale medium.

2.6 Årets nynorskbrukar

Prisen «Årets nynorskbrukar» blei i 2018

delt ut for 19. gong.

Prisen gjekk til generalsekretær John-

Ragnar Aarset i Høgre fordi han braut eit

språkleg hegemoni i Høgre.

Prisen var på 100 000, diplom og eit

grafisk blad av Arne Nøst og blei overrekt

av styreleiar Lodve Solholm under opnings-

høgtida for Dei nynorske festspela.

3 Ivar Aasen-tunet

Driftsinntektene auka frå 14 556 000 i 2017 til

14 708 000 i 2018. Drifta gav eit underskot

på 134 000 mot eit overskot på 167 000 året

før.

Dei viktigaste resultata var temautstil-

linga Eg er om nynorsk identitet, tingings-

verket Ferdaminne av Tord Gustavsen, med

ny musikk til Aasmund Olavsson Vinje sin

sakprosatekst og relansering av

tunkatten.no. Aasen-tunet arrangerte dei

første Festspela på nye datoar tidleg i juni,

fekk besøksrekord og nådde meir enn 1 000

skuleelevar, museet satsa på familiearrange-

ment heile året, formidla ny nynorsk

litteratur på fleire arenaer til både barn og

vaksne, og hadde utøvarar på to ulike skule-

sekk- turnear i tre fylke.

Aasen-tunet hadde 23 380 gjester, mot

20 060 året før. Festspela hadde 7878 gjester,

kulturprogrammet samla 2691 gjester, utstil-

lingane 6727 og utleigearrangement utanom

festivalen 2351 gjester, medan 3933 var med

på skulesekk-framsyningar (figur 2).

Figur 2. Gjesteprofil Aasen-tunet 2014–2018 Absolutte tal

3.1 Mål og strategi

Ivar Aasen-tunet er eit nasjonalt dokumenta-

sjons- og opplevingssenter for nynorsk

skriftkultur. Dette er det eldste språkmuseet

i verda og det einaste språkmuseet i Norden.

Med 11 fast tilsette i 2018 er Aasen-tunet det

største litterære museet i landet.

Aasen-tunet er både arkiv, bibliotek og

museum, produserer utstillingar og utviklar

eit breitt kulturprogram, driv Dei nynorske

festspela, tunkatten.no og handlenett.no, har

11

kafé og butikk som ein svært viktig del av

publikumstilbodet, som også femner om

mange andre tenester.

Dokumentasjonssenteret har to hovud-

oppgåver: ta vare på relevant dokumenta-

sjon for ettertida, og aktivisere slik doku-

mentasjon i kulturskapande verksemd. Dette

dokumentasjonssenteret har eit digitalt tyng-

depunkt i aasentunet.no.

Basisutstillinga er på 350 m2 og fortel om

språk i verda, Ivar Aasens liv og verk, aktu-

elle emne frå nynorsk skriftkultur og inne-

held ei eiga avdeling for barn. Utstillinga

blei fornya i 2007 og i 2013–14.

3.2 Bygningar og uteområde

Nynorsk kultursentrum eig fem bygningar

og eit 30 mål stort uteområde i Aasen-tunet.

Dette kulturlandskapet er sterkt knytt til den

nynorske kulturhistoria og byd på ein auten-

tisitet som gjer sterkt inntrykk på mange.

Hovudbygningen frå 2000 i Aasen-tunet

er heidra med A.C. Houens fonds diplom for

framifrå byggjekunst. Dette er ein av dei

vakraste og mest særmerkte bygningane i

landet, med krevjande tekniske anlegg.

Jamleg vedlikehald og dagleg tilsyn blei

prioritert høgt også i 2018, både av byg-

ningar og uteområde. I 2018 blei området på

nedsida av tunvegen rydda for røter og de-

lar av gamlevegen kom dermed til syne

igjen.

Dei nye kontora i Steinhuset blei bygt om

og opna med tre nye faste arbeidsplassar.

3.3 Forankring

Både Volda og Ørsta er vertskommunar, og

vi har heile tida lagt stor vekt på nær kon-

takt med desse. Aasen-tunet samarbeider

både med kommunar, skular og næringsliv i

begge vertskommunane, og det er tydeleg at

mange ser på Aasen-tunet som ein viktig

institusjon.

Aasen-tunet hadde med anna eigne ar-

rangement i samband med Øyralangs,

Ørsta-Volda Pride og Austefjorddagane.

Nasjonalt har verksemda i Aasen-tunet

vunne tillit og respekt, og Aasen-tunet har

lenge vore ein nasjonal institusjon. Institu-

sjonen er blitt ein stad å vende seg til med

fagspørsmål, lån av utstillingar, erfaringsut-

veksling og språk- og litteraturpolitisk do-

kumentasjon.

3.4 Organisering

Aasen-tunet hadde ved utgangen av 2018 11

fast tilsette i 11 stillingar – dagleg leiar, fire

kulturfaglege og seks driftsfaglege medar-

beidarar. I tillegg hadde vi heile året ein pro-

sjektmedarbeidar for marknads- og kommu-

nikasjonsarbeid i eit deltidsengasjement.

4 Olav H. Hauge-senteret

Driftsinntektene auka med 43 prosent frå

5 267 000 i 2017 til 7 515 000 i 2018. Drifta

gav eit resultat på 18 6700 i 2018 mot 82 000

i 2017.

Figur 3. Gjesteprofil Hauge-senteret 2014–2018 Absolutte tal

Den viktigaste årsaka til auka driftsinn-

tekter var at 2018 var eit år med festival.

Sjølv om Poesifestivalen hadde eit mindre

omfattande program enn i 2016 og 500 færre

besøkande, auka billettinntektene med 60’

samanlikna med førre festival. Olav H.

Hauge-stipendet for unge diktarar blei delt

ut for første gong og markerte at festivalen

blei arrangert for 10. gong. Prisvinnar Erlend

O. Nødtvedt fekk eit stipend på 150’ finansi-

ert av Sparebanken Vest, Sparebankstiftinga

Hardanger og Ulvik herad. Den nye DKS-

framsyninga Les for livet! for mellomsteget

hadde førpremiere under festivalen. Skrive-

12

verkstaden Olav H. og eg er eit anna nytt un-

dervisningstilbod utvikla av Hauge-senteret.

Nettverket Poetisk tenking følgde opp semi-

naret Lyrikk i krisetider under festivalen og ei

artikkelsamling er under utgjeving.

Hauge-senteret hadde 10 350 gjester i

2018 medrekna Poesifestivalen, mot 6915

gjester i 2017 utan festival. Kulturprogram-

met samla 997 gjester, utleigearrangement

255, medan 2102 gjesta utstillingane og 3101

var med på skulesekk-framsyningar (figur

6).

4.1 Mål og strategi

Hauge-senteret er eit dokumentasjons- og

formidlingssenter for Olav H. Hauges liv og

verk og for lyrikk i mange former på tvers

av språkgrenser. Hauge-senteret er det

første lyrikksenteret i landet, og hadde fire

fast tilsette og ein prosjektmedarbeidar i

2018.

Basisutstillinga Indre syn, ytre blikk utgjer

145 m2 i seks store og små rom over to eta-

sjar. Utstillinga fortel om Olav H. Hauges liv

og verk, viser lyrikk i mange former på tvers

av språkgrenser med lyrikkbibliotek og ly-

rikkverkstad og boksamlinga etter Olav H.

Hauge.

Hauge-senteret produserer temautstil-

lingar, gjennomfører eit breitt kulturpro-

gram om skrift- og songlyrikk, driv Ulvik

poesifestival, digital formidling og eigen

museumsbutikk, og utviklar elevprogram i

og utanfor Den kulturelle skulesekken.

4.2 Bygning og uteområde

Hauge-senteret held til i det gamle herads-

huset på Brakanes og betaler leige for delar

av huset i samsvar med leigeavtale med Ul-

vik herad frå 2014.

Senteret disponerer til saman 294 m2 av

huset. I tillegg deler Hauge-senteret eit felle-

sareal på 183 m2 medrekna heradsstyresalen

som vi bruker til møte og arrangement.

Som ein del av leigeavtalen disponerer

også Hauge-senteret plassen framfor herads-

huset der det i sommarsesongen blir plassert

utemøblar og lyrikkbøker til inspirasjon og

ettertanke.

4.3 Forankring

Hauge-senteret har god kontakt og godt

samarbeid med Ulvik herad og Hordaland

fylkeskommune.

Hauge-senteret samarbeider også med

Venelaget Olav H. Hauge, og med Olav H.

Hauge-stiftinga der dagleg leiar er sekreta-

riat. Hauge-senteret forvaltar boksamlinga

etter Olav H. Hauge i tråd med Avtale om

samarbeid og deponi mellom Olav H. Hauge-stif-

tinga og Nynorsk kultursentrum 2014–2023.

Hauge-senteret blei Cittasow-sertifisert i

2018.

Hauge-senteret har eit avtalefesta samar-

beid 2015–2019 med Hardanger og Voss mu-

seum om Diktardagen. Vinnaren i 2018 var

Einar Økland, den 27. diktaren som blei

heidra.

4.4 Organisering

Hauge-senteret hadde fire faste heiltidsstil-

lingar – dagleg leiar, dokumentasjonsansvar-

leg, formidlar og salssekretær – og tre del-

tidstilsette utstillingsvertar. Ein prosjekt-

medarbeidar var engasjert for å gjere for-

midlings- og festivalarbeid.

4.5 Innhald og drift

Verksemda er utdjupa i kap. 8–18.

5 Vinje-senteret Driftsinntektene auka med 22 prosent frå

2 371 000 i 2017 til 2 661 000 i 2018.

Drifta gav eit resultat på 240 000 mot 325 000

året før.

Dagleg leiar byrja 1. januar 2018. Dei vik-

tigaste resultata var gjennomføring av første

sesongen med omvisingar ved Vinjestoga og

dei første Litteraturdagane i Vinje i regi av

Nynorsk kultursentrum.

Stortinget løyvde 8,4 millionar og fylkes-

tinget 2,0 millionar til Vinje kommune for å

byggje Vinje-senteret, og Vinje kommune

sjølv løyvde dei resterande 20,6 millionane.

Målet er at bygget opnar i 2020 og utstillinga

i 2021.

13

5.1 Mål og strategi

Vinje-senteret i Vinje skal bli eit dokumenta-

sjons- og formidlingssenter for dikting og

journalistikk, og målet er eit komplett publi-

kumstilbod hausten 2021.

Grunnlag, mål og tiltak er grundig om-

talte i prosjektplanen som blei lagd fram

29.2.2016. Denne planen låg til grunn for ar-

beidet også i 2018.

Basisutstillinga er budsjettert til 6,3 milli-

onar. Med løyvinga frå Stortinget og eiga av-

setjing i 2017-rekneskapen har vi alt 2,2 mil-

lionar til rådvelde. Styret fastsette i 2018

mandat for ei utstillingsgruppe og opp-

nemnde medlemer til denne.

5.2 Bygning og uteområde

Vinje kommunestyre la gjennom vedtak i

februar 2014 til grunn at Vinje-senteret blir

lagt til hovudetasjen Vinje skule etter om-

bygging, med Vinjar samfunnshus vegg-i-

vegg som sambruk ved større arrangement.

Gjennom skisseprosjekt og forprosjekt frå

arkitektane ligg det til rette for å etablere

Vinje-senteret på om lag 700 m2 inkludert

ein ny kontorfløy med fire arbeidsplassar.

I mars 2017 gav Riksantikvaren dispensa-

sjon frå kulturminnevernlova for det nybyg-

get som kontorfløya blir.

Vinjestoga blei restaurert av Vinje kom-

mune med opning i mars 2018.

5.3 Forankring

Få prosjekt i regi av Nynorsk kultursentrum

har vore betre forankra enn dette.

Arbeidet byggjer no på ein overtakings- og

driftsavtale mellom Vinje kommune og Ny-

norsk kultursentrum, signert 6.4.2017.

Den 200. fødedagen for A.O. Vinje blei

markert på Vinjar samfunnshus 1.4. saman

med Vinje kommune.

Nynorsk kultursentrum samarbeidde

med Nasjonalbiblioteket og Vinje kommune

om Vinje-jubileet i 2018 med arrangement i

heile landet, stor jubileumsfeiring i Vinje og

arrangement i samband med landsmøtet i

Noregs mållag.

5.4 Organisering

Nynorsk kultursentrum og Vinje kommune

samarbeidde tett om prosjektet også i 2018.

Avtalen mellom medlemslaget Litteraturda-

gane i Vinje og Nynorsk kultursentrum in-

neber at Vinje kommune og Nynorsk kultur-

sentrum skal gjere ein tilleggsavtale om fes-

tivalen.

5.5 Innhald og drift

Verksemda er utdjupa i kap. 7–18.

6 Allkunne

Driftsinntektene auka med 20 prosent frå 2

782 000 i 2017 til 3 327 000 i 2018. Drifta gav

eit resultat på 148 000 mot 83 000 året før.

Kulturdepartementet løyvde eit øyre-

merkt tilskot på 2 680 000 til Allkunne som

språkpolitisk tiltak. Allkunne fekk i tillegg

370 000 i eksterne prosjektmidlar frå Utdan-

ningsdirektoratet og Sparebanken Vest. 30

000 frå Sparebanken Vest og 35 000 frå Ut-

danningsdirektoratet blei inntektsført i 2018.

Allkunne fekk også 20 000 i gåvemidlar frå

Samlaget.

Figur 7. Tekstar og unike brukarar 2014–2018 Absolutte tal

Allkunne honorerer alle redaksjonelle

medarbeidarar. Honorar til forfattarar, fag-

konsulentar, omsetjarar, språkrettarar og re-

daksjon utgjorde 822 000, mot 668 000 året

før.

Ved utgangen av året hadde Allkunne

publisert 25 341 artiklar mot 25 030 året før.

14

3376 artiklar var originalskrivne for All-

kunne, medan 21 965 var redigerte artiklar

frå andre utgivingar.

Talet på brukarar økter auka med 30 pro-

sent frå 299 467 i 2017 til 389 741 i 2018. Talet

på sidevisingar auka med 20 prosent frå 585

181 i 2017 til 699 577 i 2018.

6315 likte Allkunne på Facebook, 2 2244

følgde leksikonet på Twitter, 534 følgde kon-

toen på Instagram, mot 5 608, 2248 og 313

året før.

Både i innhald og bruk var allkunne.no

den største av nettstadene våre.

6.1 Mål og strategi

Allkunne er eit redigert oppslagsverk med

digitalt kvalitetsinnhald på nynorsk. All-

kunne skal vere ein av dei fremste nettsta-

dene i ein digital nynorsk skriftkultur.

Allkunne skal gi nynorskbrukarane og

andre som ønskjer å lese nynorsk, godt og

påliteleg stoff som er kvalitetssikra språkleg

og tverrfagleg. Leksikonet skal styrkje posi-

sjonen til nynorsk skriftkultur på Internett

og kunnskapen om nynorsk skriftkultur i

samtid og fortid.

Allkunne er eit fritt og sjølvstendig opp-

slagsverk, redigert etter redaksjonelle ret-

ningslinjer som styret fastsette i 2016. Ret-

ningslinjene byggjer mellom anna på lov om

redaksjonell fridom, Redaktørplakaten, Ver

varsam-plakaten og forskingsetiske ret-

ningslinjer.

6.2 Organisering

Allkunne hadde i 2018 to faste stillingar.

Allkunne har ein tverrfagleg redaksjon

med fem eksterne medlemer som arbeidde

med vurdering av manuskript, innhaldsut-

vikling og strategiske prioriteringar. Redak-

sjonen hadde to møte i 2018 og handsama 12

saker. Dette kom i tillegg til handsaming av

alle nyskrivne artiklar.

6.3 Innhald og drift

Allkunne publiserer både leksikonartiklar,

artikkelseriar, kvissar og temasider. Stoffet

er dels originalskrive for leksikonet, dels re-

digert frå andre tidlegare utgivingar, som

Caplex og Fylkesleksikon for Sogn og Fjor-

dane.

I 2018 oppdaterte Allkunne 654 artiklar

mot 591 året før. Det blei lagt inn foto og vi-

deo i 708 artiklar mot 590 året før.

I 2018 lanserte Allkunne Nynorsk littera-

turhistorie i digital utgåve i samarbeid med

Det Norske Samlaget og Jan Inge Sørbø, med

periodeartiklar, kvissar og over 900 oppda-

terte forfattarbiografiar. Publiseringa er ein

del av prosjektet «Røystene som nådde må-

let», som er støtta av Fritt Ord og Spareban-

ken Vest.

I 2018 sette Allkunne i gang eit lesestimu-

leringsprosjekt, med lettlesne faktaartiklar

innan natur- og samfunnsfag for ungdom.

Prosjektet er støtta av Utdanningsdirektora-

tet og Sparebanken Vest og held fram i 2019.

I tillegg til temasida om Nynorsk littera-

turhistorie, laga Allkunne i 2018 temasider

om Vinje-jubileet og folk på vandring.

I 2017 gjorde Allkunne avtale med Det

Norske Samlaget om publisering av heile el-

ler delar av ei rekkje verk, og deler av Norsk

historie bd. 5 av Jostein Nerbøvik blei publi-

sert i 2018.

Allkunne fekk i 2018 omsett fleire artiklar

til engelsk om forfattar knytt til institusjonen

og om grunnforteljingane om nynorsk og lit-

teratur, slik at også utanlandske lesarar har

tilgang til denne informasjonen. Allkunne er

nærare målet om å vere eit allment oppslags-

verk på nynorsk. Frå og med 2018 har vi ar-

tiklar frå alle dei store fagområda i Caplex.

Ved utgangen av året var 14 792 oppdaterte

og omsette artiklar frå Caplex publiserte.

Allkunne har rett til å publisere 32 000 slike

artiklar i alt.

Dokumentasjonen av den nynorske kul-

turhistoria har blitt utvida med nye biogra-

fiar om skjønnlitterære forfattarar på ny-

norsk og dialekt, og historia om den ny-

norske litteraturen er publisert. I tillegg

publiserte vi i 2018 artikkelen «Den ny-

norske litteraturen 1848–2018» på all-

kunne.no. Dette er den første samla framstil-

linga av nynorsk litteraturhistorie, uav-

hengig av sjangrar, som omfattar både

15

dikting og saktekstar publisert i alle moglege

medium.

7 Vinje-fondet Vinje-fondet fekk 612 000 i tilskot frå Kul-

turdepartementet mot 598 784 året før.

Etter avtale med Kulturdepartementet

blir det ikkje gjort tildeling før i 2019.

7.1 Mål og retningslinjer

Vinje-fondet skal styrkje nynorsk journalis-

tikk og anna publisistisk verksemd på ny-

norsk, og medverke til større rekruttering av

nynorskbrukande journalistar.

Fondet skal gjere det lettare å vere ny-

norskbrukar, vere med og gjere nynorsk til

eit sjølvsagt språk i alle typar media, og sti-

mulere utgivarar og redaktørar til å enga-

sjere og tilsetje fleire nynorskbrukarar i ulike

media.

7.2 Organisering

Styret i Nynorsk kultursentrum svarar for

bruken av midlane.

Styret avgjer tildelingar på grunnlag av

innstilling frå eit fagråd, som legg til grunn

ei tilråding frå administrasjonen.

8 Samlingar, dokumenta-

sjon og forsking

Samlingane våre inneheldt 69 865 gjenstan-

dar og objekt ved utgangen av 2018. Av

dette var 64 prosent tilfredsstillande regist-

rert. Vi hadde også nær 115 hyllemeter arki-

valia, og av dette var 77 prosent tilfredsstil-

lande arkivert.

Vi hadde 10 302 museumsgjenstandar, og

av dette var nær 98 prosent tilfredsstillande

registrert (figur 8). Av 744 audiovisuelle ob-

jekt var nær 83 prosent tilfredsstillande arki-

vert, og av 58 819 band i dei ordinære bok-

samlingane var over 58 prosent tilfredsstil-

lande registrert.

Etter denne nye sorteringa av samlingane

blir tilvekst og avhendingar dokumentert for

kblei år frå og med 2018.

Figur 8. Samlingar og registreringar 2018 Prosent

Avisårgangar, bøker og småskrifter ut-

gjorde 84 prosent av samlingane. Desse blir

berre unntaksvis digitaliserte av di Nasjonal-

biblioteket digitaliserer alt norsk materiale.

Det same gjeld dei fleste av 8 638 band i bok-

samlingane etter Ivar Aasen og Olav H.

Hauge.

Vi hadde også publisert 381 objekt i Digi-

talt Museum. Dette femner om både muse-

umsgjenstandar bilete og trykte skrifter.

Av plassgrunnar førte vi også i 2018 ein

svært restriktiv tilvekstpolitikk for større

bokgåver og arkivmateriale.

Grunnlaget for arbeidet var Samlings- og

dokumentasjonsplan nr. 4 2015–2018 og Sik-

rings- og bevaringsplan nr. 5 2015–2018. Styret

vedtok 7.12.2018 ny Samlings-, forskings- og

dokumentasjonsplan nr.5 2019–2022.

8.1 Samlingsforvaltning

Frå og med 2018 blir samlingane våre delte i

fire kategoriar, og dokumentasjonen av 2018

er grunnlaget for dette.

Vi skil mellom museumsgjenstandar i ty-

dinga kultur- eller kunsthistoriske objekt frå

fortid og samtid, arkivalia som er lagrings-

verdig, audiovisuelle objekt (fotograf, bilete,

lydfestingar) av kulturhistorisk verdi, og

trykte og digitale skrifter i ordinære boksam-

lingar.

Museumsgjenstandar inkluderer særleg

gjenstandar etter Ivar Aasen, Olav H. Hauge

og andre, boksamlingane etter Aasen og

16

Hauge, utvalde titlar frå Reidar Djupedal-

samlinga og bruksgjenstandar frå samtid og

fortid. I 2018 hadde vi 10 302 slike gjenstan-

dar, og 96,7 prosent av dei var tilfredsstil-

lande registrerte.

Arkivalia inkluderer mellom anna klipp-

arkiv frå Noregs Mållag og Reidar Djupedal

og litteraturhistorisk arkiv etter Idar Handa-

gard, dessutan eige historisk organisasjons-

arkiv. Vi har fleire arkiv i deponi, som Peder

Hovdans Arkiv for norsk målreising, Sivert

Aarflot-arkivet og Jon Fosse-arkivet. Arkiva-

lia utgjorde nær 115 hyllemeter i 2018, og 73

prosent var tilfredsstillande registrert.

Audiovisuelle objekt inkluderer original-

opptak frå arrangement og munnlege minne

frå enkeltpersonar, utgivingar av filmar og

lydfestingar, historiske foto og kunstverk.

Det står att å skilje ut foto av historisk verdi

frå store mengder digitale foto. Bruksfoto for

marknadsføring og annan dagleg bruk er ik-

kje rekna med. Vi hadde 744 audiovisuelle

objekt i 2017, og 83 prosent var tilfredsstil-

lande registrerte.

Ordinære samlingar av bøker og skrifter blir

forvalta av biblioteket i Aasen-tunet, også

samlingar i andre avdelingar. Reidar Djupe-

dal-samlinga og utgivingar frå og med 1935 i

Aure-samlinga er dei to største. Frå og med

opninga i 2000 har samlingane auka med

5846 band i form av gåver og kjøp. Sam-

lingane utgjorde i 2018 58 819 band, og 58

prosent var tilfredsstillande registrerte.

Etter drøfting i rådet vedtok styret i 2015

kriterium for prioriterte forfattarar i sam-

lingane. Vi skal ha flest mogleg verk i første-

utgåver av dei forfattarane.

Ved utgangen av året var 15 132 titlar ka-

talogiserte i BIBSYS og 14 784 titlar i Micro-

marc. I 2018 blei 500 nye titlar av bøker, små-

skrifter og av-materiale katalogiserte.

Biblioteket i Aasen-tunet hadde 239 utlån

i 2017, mot 246 året før. Samlingane våre blei

brukte av både tilsette og eksterne brukarar,

og i tillegg lånte vi ut og sende kopiar til

andre bibliotek.

8.2 Samlingar i Aasen-tunet

Ivar Aasen-tunet forvalta 10 prioriterte sam-

lingar ved utgangen av 2018.

Ivar Aasen-samlinga: 226 registrerte gjen-

standar og om lag 2400 bøker og skrifter.

Reidar Djupedal-samlinga: Samlinga på 34

000 band inneheld bøker, særprent, små-

trykk og periodika frå ulike fagområde, mest

språk- og litteraturvitskap, på minst 15 ulike

språk. I tillegg kjem 22 kartongar med

aviser, blad og avisklipp. I 2017 avhenda vi

518 dublettar.

Sivert Aarflot-arkivet: Over 2000 original-

dokument i 43 arkivboksar, deponert av Si-

vert Aarflot-museet.

Delar av Norsk boksamling (Anton Aure-

samlinga): om lag 5000 band med bøker og

skrifter utgitt 1936–1979 (Aure-samlinga del

II), og 2200 årgangar av 147 ulike aviser,

blad og tidsskrift frå perioden 1877–1972.

Samlinga er deponert av Det Norske Samla-

get. Resten av samlinga er førebels deponert

ved Nasjonalbiblioteket.

Arkiv for norsk målreising (Peder Hovdans

arkiv): 153 arkivboksar med avisklipp og

noko anna materiale i ganske ordna former,

og ein stor og svært innhaldsrik handskriven

protokoll som gjennom 50 år dokumenterer

bruken av nynorsk i kommunar, skulekrin-

sar og kyrkjesokn fram til om lag 1950. Arki-

vet er deponert av Det Norske Samlaget.

Noregs Mållags avisklipparkiv 1983–2005:

155 kassettar og permar.

Jon Fosse-arkivet: 20 øskjer grovsortert ma-

teriale frå og med 1979.

Historisk saksarkiv: Dette inneheld mellom

anna arkivalia om Aasen-museet frå 1898,

det nye Aasen-tunet frå 1990, Dei nynorske

festspela frå 1990, og komplett arkiv etter

Ivar Aasen-året 1996 og Språkåret 2013.

Arkiv for nynorsk presse: Eit mindre arkiv

med materiale samla inn og brukt av Ottar

Grepstad i arbeidet med boka Avisene som

utvida Noreg (2010).

Språkfakta: Ei stor samling dokumenta-

sjon, kjeldeskrifter m.m. samla inn og brukt

av Ottar Grepstad i arbeidet med publikasjo-

nane Nynorsk faktabok og Språkfakta frå og

med 1998.

17

8.3 Samlingar i Hauge-senteret

Hauge-senteret forvalta fire prioriterte sam-

lingar ved utgangen av 2018:

Olav H. Hauges boksamling: 6237 bøker og

tidsskrift. Samlinga er registrert i Micromarc

av Ulvik folkeboksamling, kontrollert ved

plassering i Hauge-senteret i 2014 og depo-

nert av eigaren Olav H. Hauge-stiftinga. Bø-

kene som blir viste i basisutstillinga, er sette

opp mest mogleg slik dei stod hos Olav H.

Hauge kring 1990.

Brev 1970–1975: Samlinga inneheld alle

dei 134 breva og postkorta som Olav H.

Hauge og Bodil Cappelen skreiv til kvar-

andre 1970–75. Cappelen gav samlinga i

gåve til Hauge-senteret i 2011.

Hauge-materiale: Sidan opninga i 2011 har

Hauge-senteret fått inn ein del Hauge-rela-

tert materiale, til dømes bøker, notatbøker,

fotografi og kopiar av brev skrivne av

Hauge. Ved utgangen av 2018 var 1167 gjen-

standar registrerte, mellom dei 35 samlings-

verdige gåver. Det meste er avisutklipp som

blir registrerte med tittel, materialtype,

sjanger, årstal, og eventuelle tilleggsopplys-

ningar.

Hauge-foto: Samlinga inneheld store delar

av Bodil Cappelens private fotosamling, gitt

i gåve av henne i 2012. Ved utgangen av

2015 var 105 av desse bileta digitaliserte.

Mesteparten er fotografi frå 1970- og 80-åra

som ikkje har vore offentleggjorde før. I til-

legg er der ein heil del originalar av tidle-

gare publiserte bilete. Nynorsk kultursent-

rum gjorde i april 2016 avtale med fotograf

Odd E. Nerbø om bruksrett til 31 bilete av

Olav H. Hauge. Bileta er sikra som digitale

filar.

8.4 Samlingar i Vinje-senteret

Vinje-senteret forvalta tre prioriterte sam-

lingar ved utgangen av 2018:

Erik Gjestvang-samlinga: Erik Gjestvang

frå Skien, no busett i Vinje, gav i 2014 ei stor

og verdfull boksamling til Vinje kommune. I

avtalen med kommunen heiter det at sam-

linga «skal inngå i Vinje-senteret frå den tid

det er etablert». Samlinga utgjer bort imot

300 hyllemeter. Vinje kommune registrerte

den prioriterte delen av samlinga i Micro-

marc i 2015 og 2016 med til saman 9547 tit-

lar.

Vest-Telemark Blad: I 2016 tok vi over ein

god del arkivalia og gjenstandar frå avisa på

det vilkåret at vi står fritt til å makulere det

vi ikkje meiner er samlingsverdig. Gåva set

oss i stand til å fortelje historia om denne

avisa.

Idar Handagard-samlinga: Nynorsk kultur-

sentrum kjøpte i 2017 ei større litteraturhis-

torisk samling etter forfattaren og forleggja-

ren Idar Handagard. Samlinga inneheld mel-

lom anna sju originalbrev frå A.O. Vinje.

8.4 Kunstsamling

Nynorsk kultursentrum byggjer år for år

varsamt opp ei kunstsamling.

8.5 Sikring og bevaring

Arbeidet blei følgt opp på grunnlag av Sik-

rings- og bevaringsplan nr. 5 2015–2018. Priori-

terte sikrings- og bevaringstiltak blei gjen-

nomførte.

8.6 Dokumentasjon og forsking

Nynorsk kultursentrum arbeidde i 2018 med

12 eigne dokumentasjons- og forskingstiltak.

Språkfakta (frå 1998). Denne dokumenta-

sjonen av Ottar Grepstad er truleg den mest

omfattande og pålitelege statistiske doku-

mentasjonen av ein skriftkultur som nokon

gong er blitt laga. Arbeidet har resultert i

mange og til dels omfattande publikasjonar.

Ei enkel interaktiv utgåve og samandrag på

engelsk blei gjort klar til publisering i 2018,

og blir lansert i 2019.

Eit språk blir til (frå 1998). Dette er ein krø-

nike over utviklinga av nynorsk skriftkultur

like frå 1646 til i dag. Dokumentasjonen blir

oppdatert ved kblei årsskifte og publisert på

allkunne.no med to inngangar – år for år,

dag for dag.

Ivar Aasen-bibliografi (frå 2002). Denne

har vore i arbeid i lengre tid med fleire de-

lutgivingar. I 2018 blei det heile utvida og

samla i Aasen-bibliografien. Skrifter av og om

Ivar Aasen 1826–2016. Bibliografien inneheld

18

dokumentasjon av både publiserte og upub-

liserte skrifter av Aasen.

Historia om Ivar Aasen-museet/ Nynorsk kul-

tursentrum (frå 2003). Vidare dokumentasjon

blei samla inn også i 2018, og i 2018 blei dei

skrive ei 25-årsbok til jubileet.

Language museums of the world (frå 2008):

Etter forarbeid 2008–2009 blei ein omfat-

tande dokumentasjon av museum for språk

og skriftkultur verda rundt teke opp att i

2014. Den samla dokumentasjonen av 59

språkmuseum m.m. blei publisert i skriftet A

world of languages and written culture i 2015.

Arbeidet heldt fram i 2018 og blei avslutta

med dokumentasjonen Language museums of

the world. Ottar Grepstad publiserte to artik-

lar i boka Languages museums på Routledge.

Nynorsk litteraturhistorie (frå 2009). Beho-

vet for eit slikt verk omtalte vi for første

gong i årstale nr. 9 i 2009. Arbeidet blei teke

opp att i 2013 og i meir utvida form i 2014.

Historia om nynorsk skjønnlitteratur blei

skriven av Jan Inge Sørbø og utgitt som Ny-

norsk kulturhistorie i 2018. Denne blei gjort

tilgjengeleg i forkorta utgåve på allkunne.no,

redigert av Per Magnus F. Sandsmark.

Sandsmark skreiv også grunnartikkelen Den

nynorske litteraturen 1848–2018 i 2018.

Hauge-bibliografien. Arbeidet tok til att i

2018 og første del av bibliografien skal bli

publisert i løpet av 2019. Denne skal inne-

halde oversyn over Olav H. Hauge-dikt pub-

lisert i bøker, Olav H. Hauges omsetjingar

publisert i bøker, og akademiske skrifter om

Olav H. Hauges forfattarskap. Seinare skal

bibliografien ta for seg større delar av Hau-

ges produksjon, og musikk og filmar basert

på Hauges verk. Ambisjonen er at den på

sikt skal bli meir omfattande enn Hauge-bib-

liografien av Bjørkan et. al. frå 1980.

Skjønnlitterære debutantar på nynorsk og di-

alekt (frå 2014). Ein første dokumentasjon i

enkelt format blei publisert i Nynorsk faktabok

2005. I 2014 blei arbeidet teke opp att, og

skriftet Skjønnlitterære debutantar på nynorsk

og dialekt 1843–2014 blei publisert i 2015. Ny

og utvida oppgåve til og med 2017 blei pub-

lisert i 2018.

Museum som minnepolitiske aktørar (frå

2014). Dette dokumentasjons- og forskings-

prosjektet for litterære museum har første-

amanuensis Olaf Aagedal som fagleg men-

tor. Med støtte frå Norsk kulturråd blei pro-

sjektet gjennomført 2015–2018 under vår lei-

ing, og med deltaking frå både Aasen-tunet

og Hauge-senteret. I alt var seks delprosjekt

i arbeid ved årsskiftet. Boka Forfattarens

skriftstader. Litterære museum i norsk minnepo-

litikk blei gitt ut på Samlaget våren 2018.

Vinje-bibliografien (frå 2016). Bibliografien

over skrifter av og om A.O. Vinje er ein pa-

rallell til bibliografien over skrifter om Ivar

Aasen og dannar ein del av det faglege

grunnlaget for Vinje-senteret. Boka Vinje-bib-

liografien. Skrifter av og om Aasmund Olavsson

Vinje 1843–2016 blei utgitt i 2017. Denne blei

supplert i 2018.

Økland-samlingane (frå 2017). Einar Øk-

land har eineståande samlingar av trykksa-

ker og bruksgrafikk. For avgrensa og intern

bruk blei materialet i 2017 dokumentert i Øk-

land-samlingane. Eit portrett av skrift- og bilet-

kultur. Samlingane utgjer om lag 453 hylle-

meter.

Stadfesting av nynorsk skriftkultur (frå

2018). Per Magnus F. Sandsmark arbeider

med eit prosjekt om korleis lesarbrevskri-

bentar definerer «språknøytral» i kommune-

språkdebattane i Stavanger, Midt-Telemark

og Ålesund. Anders Aanes og Per Magnus F.

Sandsmark deltek i forskarprosjektet Fog-

derifylket Møre og Romsdal, der dei under-

søkjer språklege skiljelinjer i fylket.

Nettverk for poetisk tenking (frå 2015). Dette

blei skipa i 2015, og er eit samarbeid mellom

Olav H. Hauge-senteret og lyrikkforskarar, -

kritikarar og andre personar med litteratur-

fagleg kompetanse. Dei fleste medlemmene

er tilsett i universitets- og høgskulesektoren.

Formålet med nettverket er å halde ein aktiv

debatt kring tenking, poesi og tilhøvet mel-

lom poesi og samfunn. Nettverket held for-

skingsseminar og seminar på Poesifestivalen

annakblei år, i tillegg til å publisere vitskap-

lege artiklar og essay.

19

9 Utstillingar og formid-

ling

I 2018 hadde vi 9813 utstillingsgjester, mot

8568 året før. 6727 personar gjesta utstil-

lingane i Aasen-tunet, mo t 6700 året før.

Hauge-senteret hadde 2102 utstillingsgjester,

mot 1868 året før.

Aasen-tunet laga éi ny temautstilling i

2018 og utvida ei utstilling om julehefte frå

2014. Hauge-senteret laga ei ny temautstil-

ling. Til og med 2018 har avdelingane laga

39 temautstillingar. Komplett liste ligg ved.

Figur 9. Representasjon og publisering 2014–18 Absolutte tal

I alt viste Hauge-senteret og Aasen-tunet

sju temautstillingar i 2018, som året før.

Dokumentasjons- og formidlingsarbeidet

var svært utoverretta også i 2018. Tilsette og

personar i verv stod for 125 bøker, artiklar,

skrifter og foredrag, mot 62 året før. Styre-

medlemer og tilsette representerte ved 170

møte og tilstellingar, mot 181 året før (figur

9). Aktivitet knytt til Språkåret 2013 er ikkje

rekna med i figuren.

Grunnlaget for arbeidet var Utstillings- og

formidlingsplan nr. 4 2017–2020.

9.1 Basisutstillingar

Aasen-tunet og Hauge-senteret forvaltar

kvar sine basisutstillingar og heldt desse ved

like i 2018 med jamlege oppdateringar.

I Forfattarrommet i basisutstillinga presen-

terer Aasen-tunet heile tida ni forfattarar.

Kblei år blir nokre av dei skifta ut, og til no

har vi presentert 52 forfattarar.

9.2 Temautstillingar

Aasen-tunet laga ei ny temautstilling i 2018:

Eg er. Ei utstilling om språk og identitet. Utstil-

linga blei denne gongen supplert av ei utan-

dørs fotoutstilling med ti portrett av ulike

nynorskbrukarar, tekne av fotograf Anne

Marte Før. Utstillinga hadde også ein video-

installasjon, i tillegg til plansjar og banner.

Hauge-senteret hadde to temautstillingar

i 2018. Den eine var laga i høve A. O. Vinje-

jubileet, Ferdaminne frå Troja til Vestlandet, og

tok føre seg poesien i den reiselitterære tra-

disjonen Vinje står i. Den andre utstillinga

var Menneske og språk på vandring, på lån frå

Aasen-tunet.

Dette året viste Aasen-tunet fire temaut-

stillingar:

• Olaug Nilssens basar 2. januar – 2. april

• Kort sagt: stort tenkt. Ei utstilling om novel-

ler 3. april – 31. mai

• Eg er. Ei utstilling om språk og identitet 1.

juni – 22. november

• Frå Joletre til Juleroser. Ei utstilling om ny-

norske julehefte 23. november og ut året.

Hauge-senteret viste to temautstillingar:

• Ferdaminne frå Troja til Vestlandet

• Menneske og språk på vandring

9.3 Vandreutstillingar

I 2018 kunne vi tilby bibliotek, museum og

andre interesserte 32 vandreutstillingar. Tru-

leg har få museum eit liknande tilbod.

Aasen-tunet hadde tre utlån av vandreut-

stillingar, mot to året før (tabell 1).

Tabell 1. Utlån vandreutstillingar 2014–2018 2014 2015 2016 2017 2018 Utstillingar 6 3 4 2 3 Stader 3 3 12 2 2

Språksamlaren Ivar Aasen. Midt-Troms

Museum Barnemuseum 6.2.-1.9.2018

Halldis i livet. Hauge-senteret 1.11.–21.12.

Menneske og språk på vandring, Hauge-sen-

teret, frå oktober 2018

Frå og med 2000 har vi hatt 179 utlån av

28 ulike utstillingar i 18 fylke. Det er uråd å

20

føre nokon påliteleg statistikk for gjestetal på

vandreutstillingar.

9.4 Publisering

Tilsette heldt 80 større foredrag og presenta-

sjonar, mot 32 året før. Dei fleste foredraga

har vore tilgjengelege som manuskript.

Tilsette publiserte 45 bøker og lengre sig-

nerte artiklar i aviser, tidsskrift og bøker,

mot 30 året før. Av dette var 13 større utgiv-

ingar, mot fire året før.

9.5 Fagleg representasjon

Representantar for Nynorsk kultursentrum

deltok på 170 eksterne tilstellingar, mot 180

året før. Møta blei haldne mange stader, flest

i Ulvik, Ørsta og Oslo.

9.6 Publikumssørvis

Som før om åra fekk tilsette jamleg spørsmål

frå publikum på telefon, i e-post, via sosiale

medium og ein hende gong i vanlege brev.

Ofte er det skuleelevar som treng hjelp til

heimeoppgåver. Det er også vanleg at vi får

spørsmål frå folk som leiter etter dikt eller

tekstar der dei berre har nokre få ord eller

verselinjer. Ein del førespurnader kom frå

akademiske og andre fagmiljø.

I Aasen-tunet svara bibliotekaren og do-

kumentasjonsleiaren på dei fleste spørsmåla

utanfrå. I Hauge-senteret svara formidlaren

og dokumentasjonsansvarleg på spørsmål.

Skriftlege svar blir tekne vare på slik at

det er lett å hente dei fram når det trengst.

9.7 Vinjestoga

Nynorsk kultursentrum tok i april 2018 over

formidlingsansvaret for husmannsplassen

der Aasmund Olavsson Vinje vaks opp, den

nyleg restaurerte Vinjestoga. Vinjestoga var

tilgjengeleg for publikum i frå 1. juni til 24.

august, og for grupper frå april til november

2018. Omvisarane Anne T. Romtveit, Re-

becca Egeland og Aasmund Nordstoga gjen-

nomførte 1150 registrerte omvisingar i Vinje-

stoga i 2018.

10 Tilbod til barn og

unge

14 294 barn og skuleelevar gjesta arrange-

ment og utstillingar, mot 13 510 året før.

Dette var 60 prosent av alle gjestene våre,

mot 50 prosent året før. 7771 elevar og lærarar var med på fram-

syningar i Den kulturelle skulesekken, mot

8948 året før – av dette 3933 på turnear (figur

10). 10 347 barn var med på dei pedagogiske

tilboda våre i 2018, mot 10 978 året før. Til og med 2018 hadde Aasen-tunet laga

åtte produksjonar og reviderte utgåver for

Den kulturelle skulesekken, og Hauge-sente-

ret tre. Den siste produksjonen til Hauge-

senteret, Les for livet, blei produsert i samar-

beid med Aasen-tunet, men blir no admi-

nistrert av Hauge-senteret. Figur 10. Gjester skulesekk-framsyningar 2014–2018 Absolutte tal

Frå og med 2004 har vi gjennomført 1953

turnéframsyningar av ti produksjonar i Den

kulturelle skulesekken for 65 680 elevar og

lærarar i åtte fylke. 2407 elevar gjesta utstillingane våre, mot

2178 året før. Aasen-tunet heldt fram med faste familie-

dagar vår og haust, og dei utvida program-

tilboda Festsprell for barnefamiliar og for-

fattarbesøk til skulane under Dei nynorske

festspela. Vi hadde i 2018 til saman 11 ute-

bibliotek i åtte kommunar.

21

10.1 Nye tilbod

Ved utgangen av 2018 kunne Nynorsk kul-

tursentrum tilby fire produksjonar i Den

kulturelle skulesekken. Den nye produksjo-

nen for 5.–7. steg Les for livet!, skrive av Lars

Mæhle, hadde premiere under Ulvik poesi-

festival 2018. Produksjonen var på turné i

Sogn og fjordane hausten 2018.

Aasen-tunet har i fleire år samarbeidd

med Ørsta mållag og Ørsta kommune om å

gje eit tilbod til barnehagane i Ørsta. Tidle-

gare er det Oppdrag alfabet! som er blitt vist.

Då produksjonen stod utan skodespelar,

laga formidlaren i Aasen-tunet den nye

framsyninga Bok, boks, bokstav. Framsyninga

presenterer barna for Lurivar, legg opp til

språkleik og formidling av nynorsk barnelit-

teratur.

I samband med temautstillinga på

Hauge-senteret, Ferdaminne frå Troja til Vest-

landet, blei det utvikla eit formidlingsopp-

legg som retta seg mot barnehage og små-

skulen som heiter «Å reisa i bøkene si verd».

Hauge-senteret har vore med på oppstar-

ten av av prosjektet Nøringen, eit kultur-

skuletilbod for barn frå 4 – 6 år, med fokus

på kulturarv. Hauge-senteret sitt bidrag inn

vil dreie seg om Olav H. Hauge, lyrikk og

folkedikting.

10.2 Tunkatten Lurivar

Etter premieren i november 2006 er tunkat-

ten Lurivar blitt det fremste verkemiddelet

vårt for å nå dei yngste barna. I 2018 var han

på fem arenaer: Aasen-tunet, turnear i Den

kulturelle skulesekken, Lurivar.no, gjennom

utebiblioteka og i eigenproduksjonen Bok,

boks, bokstav frå Aasen-tunet i barnehagane i

Ørsta. Nettstaden er omtalt i kapittel 15.

I Aasen-tunet heldt Lurivar påskefest for

128 barn og vaksne over tre dagar, 197 barn

og vaksne var med på ti Lurivar-omvisingar

i sommarsesongen.

Utebiblioteka hadde 2413 gjester, mot

1940 året før.

Lurivar og det hemmelege skrinet blei vist

for 1 898 elevar og lærarar, og Bok, boks, bok-

stav blei vist til 139 barn og vaksne i barne-

hagane i Ørsta.

10.3 Barn og småbarnsfamiliar

Vi gjennomførte 79 arrangement for barn og

småbarnsfamiliar, mot 38 året før – 62 i Aa-

sen-tunet og 17 i Hauge-senteret. Aasen-tunet hadde ti barneprogram i vår-

programmet, 25 under Dei nynorske fest-

spela, ti i sommarsesongen og 14 i haustpro-

grammet. I tillegg stod barnekunstutstillinga

i november for to arrangement. Hauge-senteret hadde eitt familiearrange-

ment i vårprogrammet, eitt i haustprogram-

met, og eitt under Ulvik poesifestival. Det

var også tre program for skuleelevar under

poesifestivalen, i tillegg til skriveverkstaden

Olav H. og eg, som var ute på 11 skular der

185 elevar deltok. I påska 2018 arrangerte vi

påskejakt for barn i utstillinga dei dagane

senteret var ope.

10.4 Barnehagar

Aasen-tunet har hatt omvisingstilbod for

barnehagar frå 2009. I 2018 var 84 barneha-

gebarn med på omvisingane, mot 45 året før.

Hauge-senteret har hatt omvisingstilbod for

barnehagebarn sidan 2015. I 2018 var 99 bar-

nehagebarn med på slike omvisingar, mot 19

året før.

Også i 2018 arrangerte Aasen-tunet

barnekunstutstilling for barn frå barneha-

gane i regionen. Barna tok utgangspunkt i

Jakob og Neikob og Alle Andre av Kari Stai.

Barn frå 22 ulike barnehagar las boka og

laga verk til utstillinga. Til saman 324 barn

var med på fire opningar, mot 357 året før.

I 2017 vedtok Ørsta kommune lokal ram-

meplan for barnehagane. Rammeplanen

trekker fram at barnehagebarna skal få

kunnskap om Ivar Aasen og få opplevingar

knytt til Aasen-tunet Dette er eit viktig ut-

gangspunkt for arbeidet vi gjer ut mot kom-

munen.

10.5 Skular

Utanom skulesekk-turnear på eksterne are-

naer gjesta 2178 elevar utstillingane våre,

22

mot 2492 året før. Av dette var 1708 i Aasen-

tunet, mot 2178 året før, og 470 i Hauge-sen-

teret, mot 314 året før. Like sidan hausten 2000 har Aasen-tunet

hatt program for ulike alderssteg i skulen.

Tilboda blir alltid tilpassa det skulane øns-

ker. I 2018 var dette dei ti standardtilboda,

tilpassa gjeldande læreplan:

• Oppvekståra til Ivar Aasen: barnesteg

• Ivar Aasens verk med Ivar Aasens ordtak:

barnesteg, ungdomssteg og vidaregå-

ande

• Arkitektur: barnehage, barnesteg, ung-

domssteg og vidaregåande

• Dialektar: barnesteg, ungdomssteg og vi-

daregåande

• Nynorske teikneseriar: barnesteg, ung-

domssteg og vidaregåande

• Nynorske dikt: barnesteget, ungdomsste-

get og vidaregåande

• Samtidslitteratur: ungdomssteget og vi-

daregåande

• Om Allkunne og kjeldekritikk på internett:

ungdomssteget og vidaregåande

• Bokformidling: barnehage, barnesteg,

ungdomssteg og vidaregåande

Hauge-senteret har hatt skuletilbod sidan

opninga i 2014. I 2018 har formidlar arbeidd

med revidering av eksisterande program og

utvikling av nye. I 2018 kunne Hauge-sente-

ret tilby fire elevprogram:

• Å reise i bøkene si verd 1.-2. steg

• Tanke og draum – eit museumsbesøk for

alle sansar 1.–4. steg

• Ein tanke slo meg – bli kjend med Olav

H. Hauge 8. – 10. steg

• Kva kan vi lære av diktet? Vgs

Oktober 2018 var Hauge-senteret invitert

med på museumstokt med seglbåten Ma-

thilde i samarbeid med Hardanger fartøy-

vernsenter. Formidlar var med om bord og

gjennomførte ein skriveverkstad inspirert av

livet til sjøs og med oppgåver frå skriveverk-

staden Olav H. og eg. Formidlar deltok på 4

muesumstokt og hadde skriveverkstad for

88 elevar i 6 klasse frå Kvam.

10.6 Den kulturelle skulesekken

Nynorsk kultursentrum hadde fire produk-

sjonar på turné

• Lurivar og det hemmelege skrinet (1.–4.

steget)

• Les for livet! (5.–7. steget)

• Snakk om språk! (8.–10. steget)

• Ein nordmann likar ikkje å vera våpen-

laus (8.–13. steget)

Ein eller fleire produksjonar blei kjøpt inn

av fylka Oppland, Buskerud, Hordaland,

Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal.

Frå og med skuleåret 2009/2010 har Aa-

sen-tunet samarbeidd med vertskommunane

om årlege program i Den kulturelle skule-

sekken til alle elevane på 3., 6., 8. og 10. ste-

get. I 2018 hadde Festspela tilbod om eige

skuleprogram til grunnskulane i Ørsta og

Volda kommunar, med besøk av tre ulike

forfattarar. Dette erstatta det tidlegare tilbo-

det til 8. steg.

Det årlege programmet fordelte seg slik:

• Bli kjend med Ivar Aasen. 250 elevar på tre

arrangement, 3. steg

• Det ligg mellom linjene. 223 elevar på fem

arrangement, 6. steg

• Forfattarbesøk. Festspeldiktaren Lars

Mæhle møtte 265 elevar på ni arrange-

ment, 8. steg

• Snakk om språk! 254 elevar på ni arrange-

ment, 10. steg

I tillegg gav Ørsta Mållag og Ørsta kom-

mune den nye framsyninga Bok, boks, bokstav

i gåve til alle fem- og seksåringane i barne-

hagane i Ørsta. Det blei fem framsyningar

for 139 for barn og 17 barnehagetilsette, mot

femframsyningar for 1108 barn og 20 barne-

hagetilsette året før på framsyningar av Bok,

boks, bokstav.

Hauge-senteret har samarbeidd med Ul-

vik herad om å tilby litterære program til

barnehage og skuleelevar i Den kulturelle

skulesekken. Våren 2018 fekk 80 barn frå

barnehagen og 1.–4. klasse med seg pro-

grammet Timothy mister seg sjølv med Ve-

gard Markhus. Hausten 2018 fekk 54 elevar

frå 1.–4.klasse forfattarbesøk med Gro

23

Dahle, og 32 elevar i 5.–7. klasse hadde skri-

vekurs med Gro Dahle.

10.7 Klart vi les!

Frå og med 2012 har Aasen-tunet utvikla

Klart vi les! Nynorsk barnebokturné. I 2018 var

Møre og Romsdal fylkesbibliotek, Sogn og

Fjordane fylkesbibliotek og Nynorsksenteret

med i samarbeidet, som året før. Saman med forfattaren Vegard Markhus

presenterte vi i 2018 nynorsk barnelitteratur

for barnehagelærarar, elevar og lærarar

på barnesteget. Vi hadde to veker på turné

om hausten, ei veke i kblei fylke.urneen in-

neheldt 18 forfattarbesøk i ulikefolkebiblio-

tek og skular, fem lærarmøte og to seminar-

dagar i dei to fylkeskommunane.. 675 elevar

var med på forfattarbesøka i bibliotek og

skule, 128 lærarar var med på forfattarbesøk

og lærarmøta, og vi hadde 70 deltakarar på

seminara.

10.8 Nasjonalt lesedøgn

Hausten 2017 gjekk Nynorsk kultursentrum

inn i eit formelt samarbeid med Samlaget

om Nasjonalt digitalt lesedøgn våren 2018.

Lesedøgnet blei eitt av hovudarrangementa

under 150-årsjubileet til Samlaget. Elevar på

1.–4. steg i heile landet blir inviterte til ein

heil dag med lesing av nynorsk barnelittera-

tur på den digitale leseplattforma Lesemeis-

ter.no. Aasen-tunet hjelpte Samlaget i den

praktiske gjennomføringa av prosjektet.

10.8 Lettlesne artiklar

I 2018 sette Allkunne i gang eit lesestimule-

ringsprosjekt, med lettlesne faktaartiklar for

ungdom innan natur- og samfunnsfag. Dette

gir også yngre ungdommar tilgang til kvali-

tetssikra innhald på allkunne.no. Prosjektet

held fram i 2019.

11 Festivalar I 2018 gjennomførte Nynorsk kultursentrum

tre litteraturfestivalar med samla driftsinn-

tekter på 5 800 000 mot 2 095 000 for ein fes-

tival i 2017.

Grunnlaget for arbeidet med Dei ny-

norske festspela var Langtidsplan for festivalar

2017–2020.

Kulturrådet løyvde i 2017 midlar til eit

tingingsverk om A.O. Vinje som blei fram-

ført på alle dei tre festivalane våre i 2018.

Komplett festivalprogram ligg ved.

11.1 Dei nynorske festspela

Dei nynorske festspela er ei årleg feiring av

den nynorske skriftkulturen og dei norske

dialektane. I 2018 blei festivalen arrangert

for 27. gong.

Driftsinntektene auka med 20 prosent frå

1 992 000 i 2017 til 2 394 000 i 2018. Festspela

gav eit underskot på 108 000, mot eit under-

skot på 17 000 året før.

Billettinntektene kom på 413 000, mot 274

000 året før. Medrekna fribillettar utgjorde

førehandssalet 31 prosent, mot 39 prosent

året før. Den sosiale profilen kom til uttrykk

ved at heile 32 prosent av arrangementa var

utan inngangsbillettar, mot 37 prosent året

før, og billettprisane varierte mykje.

Medrekna internsal utløyste Festspela ei

bruttoomsetning på 234 000 i kafeen og bu-

tikken dei fire festspeldagane, mot 263 000

året før. Butikken selde mindre til festspel-

gjestene enn tidlegare år, kafeen enda på om

lag same nivå som året før.

Festspela blei gjennomførte med 50 eigne

arrangement og 18 arrangement med eks-

terne arrangørar, til saman 68, mot 53 året

før. I alt gjennomførte vi arrangement på 22

scener utanfor Aasen-tunet, mot 15 året før.

I 2018 var 74 prosent av arrangementa i

vår regi, og der var også 64 prosent av gjes-

tene. Fordelen med mange eigne arrange-

ment er at vi då styrer innhald og økonomi.

Ulempa er at færre eig i festivalen og invol-

verer seg direkte i prosjektet. Det eksterne

engasjementet er likevel stort, med 42 sam-

arbeidspartnarar.

113 utøvarar var med i programmet, mot

111 året før.

Dei nynorske festspela hadde 7843

gjester, mot 4054 året før. Det er ny publi-

kumsrekord og over budsjettet på 6650.

24

Temaet Identitet gav oss nok å spele

på i programplanlegginga. Publikum fekk

møte temaet mellom anna i foredrag om identitet i den nynorske litteraturen, i samta-

lar om kjønn og identitet, om vestlendingen,

og om bygging av identiteten til litterære ka-rakterar.

Festspeldiktar Marit Eikemo prega programmet med samtalar om eigen forfat-

tarskap, litterær vising av ein bustad til sals, i

samtale om språk for tru, og vi fekk møte ei

av bøkene hennar gjennom ei opplesings-

framsyning med skodespelarar frå Det

Norske Teatret. Ho fekk også sunnmøringar

til å ete hardangerretten hakkasteik, og skryte av ho.

Dei litterære og språklege arrange-menta er kjernen i festspelprogrammet. Dei

samla i år jamt over tilnærma full sal. Fest-

spela hadde som før fleire faglege originalfo-

redrag og førte vidare mange faste postar,

som Ivar Aasen-minneforedraget, møte med

Årets nynorskbrukar og ein utanlandsk fore-dragshaldar i programposten Verda den vide

om språk i andre land.

Programmet strekte seg frå lett til-gjengeleg visepop og tradisjonsmusikk til

unike møte med litterære tekstar, både for

seg sjølv og i dialog med musikk. Vi gav 12-konserten i Volda kyrkje publikumsrekord

med eit unikt meistermøte mellom felespela-rane Jorun Marie Kvernberg og Susanne

Lundeng. Operaen Kimen nådde breitt ut

med mange aktørar, og tingingsverket Ferda-minne av Tord Gustavsen gav ei heilt unik

tolking av Aasmund O. Vinje sin 150 år gamle tekst. Aasen-stemnet avslutta med ein stemnetale med meining og av ypparste

klasse frå Frode Grytten, og ein delvis imp-

rovisert duo-konsert frå Susanne Lundeng

trio, grunna tåke på flyplassen.

Festspela held på sin klare nynorskprofil

og klarer likevel å fornye seg innanfor dei rammene. Det kunstnarlege og faglege ni-

vået på utøvarane er som regel høgt, utan at her er mange opplagde plakatnamn. Vi gjer

mykje for å unngå dei opplagde gjenganga-rane; det viser breidda og vinn tillit.

Dei nynorske festspela hadde også i 2018 eit breitt tilbod for barn og unge.

Åtte arrangement fekk plass under

vignetten Festsprell, frå konsert i Aasen-tu-

net til forfattarmøte på bibliotek og levande

lydsti til barneboktua. Kaihuset i Ørsta

hadde for første gong aktivitetskveld med

litterært tilsnitt, og Urørt-vinnar JON OLAV vitja studenthuset Rokken.

I år var første gongen vi arrangerte

Festspela i skuleåret. Den moglegheita

brukte vi, og fire utøvarar møtte i alt 1193

elevar frå 11 skular. Festivalorganisasjonen hadde passe

mange frivillige og ryddig organisering. Vi utvida staben av fast tilsette med 21 deltids-

tilsette og 39 frivillige, mot 52 året før.

Avviklinga baud på få vanskar, og

Festspela var ein trygg stad å vere for både

store og små. På kritiske punkt blir organi-

seringa forbetra år for år, også i 2018. Det var noko meir tid mellom arrangementa i Sa-len, ein ekstra salsstasjon for kafeen ute i tu-net og eit stort mattelt som skjerma mot

nedbør. Også i år blei utvalde arrangement

strøyma på nett og gav dermed fleire høve til

å oppleve nokre av høgdepunkta på Fest-spela.

Programmet blei lansert 14.3., mot

26.4. året før. Det var få endringar i pro-grammet etter lanseringa.

Vi brukte 339’ i marknadsføring,

mot 342’ året før. Dette utgjorde 15 prosent

av samla festivalkostnader, mot 17 året før. I

stor grad marknadsførte vi Festspela gjen-nom dei faste kanalane, der sosiale medium

no er ein sjølvsagd del. Riksmedia var også i 2018 lite interesserte i festivalen.

Vi er til dels for rause med svært høg

kunstnarleg kvalitet som kostar på gratisar-

rangement. For seinare år vil festivalen sjå

nærmare på balansen mellom gratis og be-talte arrangement. Framdrifta i programplan-

legginga er også no betre slik at programmet

blir ferdig før 1.3. frå 2019.

25

11.2 Ulvik poesifestival

Med Olav H. Hauges forfattarskap som

grunnlag skal Ulvik poesifestival fremje in-

teresse for Hauges forfattarskap og lyrikk i

mange former. Festivalen skal vere ein møte-

plass for innsikt, formidling og opplevingar

som kan overraske og skape gjenkjenning.

Festivalen i 2018 var den tredje i Hauge-sen-

teret sin regi.

Driftsinntektene auka frå 1 786 000 i 2016

til 2 426 000 i 2018. Sidan større del av festi-

valstøtta for 2017 blei inntektsført i 2018 enn

til festivalen i 2016 kunne overskotet vore

større.

Billettinntektene auka med 20 prosent,

506 000 i 2016 til 609 000’ i 2018. Medrekna

fribillettar utgjorde førehandssalet 71 pro-

sent, ein auke på 18 prosent frå 2016. Den so-

siale profilen kom til uttrykk ved at sju ar-

rangement var gratis. Billettprisane varierte,

men alle arrangement hadde studentrabatt.

Poesifestivalen utløyste ei bruttoomset-

ning på 192 000 i butikken og festivalkroa

dei tre festivaldagane, mot 174 000 i 2016.

Museumsbutikken ligg litt under omset-

ninga i 2016, medan festivalkroa hadde meir

sal.

Poesifestivalen blei gjennomført med 34

arrangement på 13 arenaer, mot 35 arrange-

ment på 16 arenaer i 2016. I tråd med evalu-

eringa i 2016 har vi redusert talet på arenaer

for å forenkle gjennomføringa. 33 av 34 ar-

rangement var i eigen regi, mot 33 av 35 i

2016.

Ulvik har stadfesta posisjonen som ei god

festivalbygd for både fastbuande og tilrei-

sande. Korte avstandar mellom arenaene og

mange dyktige lokale frivillige gir festivalen

ei god intim innramming. Samarbeidet med

Frukt- og siderruta, Hauge-heimen på

Rossvoll og Slow Food Hardanger, som stod

for kortreist og god mat i festivalkroa, er

med på å styrke identiteten til festivalen. I

tillegg har festivalen eit interessert og lyd-

høyrt publikum som bidreg til god festival-

stemning.

Festivalen hadde 4 727 gjester, mot 4 982 i

2016. Besøksnedgangen var som forventa

med bakgrunn i redusert arenakapasitet. Det

positive er at billettinntektene er 16 prosent

over budsjett og 11 prosent høgare enn i

2016. Overskotet skulle vore høgare med re-

kordstore offentlege løyvingar til festivalen.

Årets tema var ordskifte. Temaet var nok til

stades i det litterære programmet. 10 av dei

25 lyrikarane som gjesta festivalen bidrog til

ein diktantologi med nyskrivne dikt om-

kring festivaltema og nokre også i dialog

med Olav H. Hauge.

I 2018 blei festivalen arrangert for tiande

gongen, og i samband med jubileet har Ny-

norsk kultursentrum fått etablert Olav H.

Hauge-stipendet for unge diktarar. Stipen-

det på 150 000 kr er finansiert av Spareban-

ken Vest, Sparebankstiftinga Hardanger og

Ulvik herad, og går til ein skrift- eller song-

lyrikar som har utmerka seg gjennom å for-

nye det lyriske språket. Erlend O. Nødtvedt

er vinnar av det første Olav H. Hauge-sti-

pendet som blei tildelt under opningssere-

monien av Poesifestivalen.

Ulvik poesifestival har ein tydeleg prog-

ramprofil innanfor lyrikkfelt. Festivalen skal

syne breidda og mangfaldet i lyrikken med

både songlyrikk, brukslyrikk og fleire sce-

niske uttrykk som gjer at festivalen appelle-

rer til ulike målgrupper. Lyrikarane har ein

sentral plass i programmet, og Poesifestiva-

len er staden der publikum møter både etab-

lerte og unge talentfulle lyrikarar på ny-

norsk, bokmål og svensk.

Diktframføring har ein sentral plass i pro-

grammet, og saman med den litterære sam-

talen skal festivalen auke interessa for både

song- og skriftlyrikk. Musikkprogrammet

konsentrerer seg derfor om dei gode song-

tekstane.

Herborg Kråkevik kom til Ulvik for å

samtala med den kjende og folkekjære poe-

ten Kolbein Falkeid. Blandinga samtale, le-

sing og song frå scena, og Kråkevik si sær-

eigne formidlingsevne gjorde dette til eit av

høgdepunkta under festivalen.

Programposten «Når poetane får velje»

var vellykka, her presenterte etablerte forfat-

tarar som Cecilie Løveid, Knut Ødegård og

Tone Hødnebø nye poetiske stemmer som

Bendik Vada, Øyvind Rangøy og Juliane

26

Rui. Unge talentfulle lyrikarar som fortener

merksemd.

Eit anna høgdepunkt var årets Ulvika-

samtale der stipendiat Øystein Hide sam-

talte med professor Eirik Vassenden om

Olav H. Hauges dagbøker og den litterære

dagboktradisjonen.

Dei musikalske innslaga hadde stor

spennvidde med alt frå progressiv etnisk

musikk frå den unge kvartetten 9 Grader

Nord til folkemusikk og barokkimpulsar

med Tidekverv. Festivalpublikummet fekk

for første gong oppleve ordmeisteren Ole

Paus i Ulvik. Tingingsverket Ferdaminne

med Tord Gustavsen var eit anna høgde-

punkt for mange av årets gjester.

Festivalen hadde fleire arrangement for

barn, unge og familiar. Om lag 200 elevar frå

10 skular i regionen fekk vera med på skri-

veverkstaden Olav H. og eg med forfattarane

Endre Ruset og Joakim Kjørsvik.

Les for livet! den nye framsyninga i Den

kulturelle skulesekken hadde førpremiere

for elevar frå Eidfjord, Granvin og Ulvik un-

der festivalen. Den nye diktsamlinga til Ruth

Lillegraven Skogen den grøne blei lansert i eit

populært familiearrangement med fri inn-

gang. Vinje-jubileet blei også markert med

dokketeater-framsyninga Blåmann.

Ulvik poesifestival var ein trygg stad å

vere både for store og små. Festivalen var

godt organisert og grundig planlagt. Festi-

valprodusenten hadde gjort eit godt forar-

beid med dei mange frivillige, alle samar-

beids-partnarane og ikkje minst alle utøva-

rane. I tillegg til ni medarbeidarar ved

Hauge-senteret var meir enn 55 frivillige i

aksjon.

Programmet blei lansert med hovudpos-

tar 10.4. og i komplett form 14.6. Dette pro-

grammet blei gjennomført utan endringar.

Vi brukte 222’ i marknadsføring, mot 240’

i 2016. Den summen utgjorde om lag 10 pro-

sent av dei samla kostnadene. Vi marknads-

førte festivalen gjennom lokalaviser, utvalde

nasjonale aviser, og i stor grad gjennom be-

talt og ubetalt annonsering på Facebook.

Nettstaden Poesifestivalen.no og konto-

ane i sosiale medium blei bukte systematisk

med jamlege oppslag om arrangement og

utøvarar. Programdrypp, dikt og spelelister

blei systematisk delte i sosiale medium. Fes-

tivalen presenterte alle programpostane til

årets festival på Facebook frå juni til septem-

ber. Det var også kontinuerleg formidling

frå arrangement på sosiale medium og nett-

stad under sjølve festivalen.

Det blei i år gjennomført publikums-

undersøking for andre gong i festivalhisto-

ria. 112 svara på undersøkinga. Neste under-

søking skal gjennomførast i 2020. Dei fleste i

årets undersøking svarar på alle spørsmåla

vi stiller. Alle svarer at dei er svært nøgd el-

ler ganske nøgd med festivalen. Det er ingen

som svarar «nei» på spørsmålet om dei kjem

att til neste festival;

• Festivalen er har eit godt vakse pub-

likum. 86 prosent av gjestene er over

50 år

• Sjølv om gjennomsnittsalderen er

høg er berre 28 prosent av gjestene

pensjonistar

• 73 prosent av gjestene er her heile

festivalhelga

• 45 prosent bur på hotell og over-

nattingsstader, medan dei fleste

andre bur privat hos slekt og vener

• Mesteparten av festivalgjestene

deltek på mellom 3 og 5 arrange-

ment

• 41 prosent får vite om festivalar-

rangementa via internett og sosiale

media, dei fleste andre frå vener og

kjente

• Dei fleste er svært nøgde med festi-

valen, og heile 69 prosent vil til-

bake neste gong

11.3 Litteraturdagane i Vinje

Litteraturdagane i Vinje blei etablerte i

2001 av frivillige, som etter blei danna

medlemslaget Litteraturdagane i Vinje. På

årsmøtet i laget i 2016 fekk styret i full-

makt å forhandle med Nynorsk kultur-

sentrum om at festivalen skulle bli ein del

av Vinje-senteret, og i 2018 er Vinje-sente-

27

ret for første gong arrangør av Litteratur-

festivalen. Nynorsk kultursentrum har ik-

kje talunderlag eller sluttrapportar frå fø-

regåande festivalar. Vi har dermed ikkje

eit godt grunnlag for å vurdere utviklinga

i festivalarbeidet jamført med tidlegare år,

men som arrangør av andre festivalar er

det mogleg å gje ein kvalifisert første vur-

dering.

I 2018 er det gjennomført ei evaluering

av planlegging, organisering, program,

marknadsføring, festivalstader og teknisk

gjennomføring. Dette er det staben i Vinje

og programrådet som har gjort, der prog-

ramrådet i hovudsak gav tilbakemeldingar

på innhald og praktisk gjennomføring frå

utøvar og publikumsperspektiv. Publi-

kumsundersøkinga med 65 respondentar

gir ein peikepinn på kven gjestene er, og

korleis dei opplever programtilbod og

gjennomføring av arrangement undervegs.

Dei første Litteraturdagane i Vinje i regi av

Nynorsk kultursentrum gjekk med 71 000 i

overskot. Dei samla inntektene var på

979 000.

Festivalen krev store ressursar, og my-

kje av tilskotet frå Kulturdepartementet og

Vinje kommune blei ført her. Det trengst

over tid eigne tilskot til festivalen, for at

denne ikkje skal gå utover framdrifta for

Vinje-senteret.

Litteraturdagane i Vinje 2018 hadde

2183 gjester fordelt på 32 arrangement i ei-

gen regi og 1 eksternt. Ingen av program-

postane gav heilt fulle hus, men kvar ei-

naste innandørs programpost var godt be-

søkt, med 80–90 prosent av kapasiteten ut-

nytta.

Det er stor avstand mellom kvar festi-

valarena, og kvar kapasiteten på kvar

programpost er godt utnytta. Det kan

peike på at festivalen har eit godt innar-

beida, lojalt publikum, og at publikum-

sauke ikkje må vere eit satsingsområde.

Det lojale publikumsgrunnlaget gjer eit

godt høve til å utvikle program og festival-

oppleving, med dramaturgi, servering, lo-

gistikk, kommunikasjon og atmosfære.

Salsinntekter frå butikk og servering

går til Aasen-tunet og Vinje-senteret.

I overtakingsavtalen med Medlemsla-

get Litteraturdagane i Vinje står tydelege

datoar for avvikling i 2018 og 2019. Tids-

punktet for 2018 kom ikkje i konkurranse

med andre liknande festivalar, ikkje nasjo-

nalt og ikkje regionalt. Lokalt var det ei ut-

fordring med tidspunktet i Vinjedagen.

Dette er eit større arrangement som samlar

næringsliv, lag og organisasjonar frå Vest-

Telemark. Vinjedagen er godt besøkt av

både aktørar og publikum. I tillegg arrang-

erer dei ei fotballturnering for dei små.

Administrasjonen valde å samarbeide

med Vinjedagen frå dag ein. Dette gjorde

vi ved å gje ungane ei gratis forestilling på

Vinjehuset: Gubben på sokkelen – ei familie-

framsyning om A.O. Vinje og ein konsert

med Oddbjørn Aase og Sigrid Aase i Ve-

saas-parken utanfor kommunehuset.

Gubben på sokkelen blei suksess med fullt

hus, medan konserten i Vesaas-parken

ikkje trakk så mange publikummarar.

Samarbeidet var eit godt tillegg til Littera-

turdagane i Vinje. Problemet med Vinjeda-

gen og Litteraturdagane i Vinje er at det er

såpass mange involvert i Vinjedagen at det

er vanskeleg å få tak i frivillige, og fleire

av dei aktuelle målgruppene til festivalen

er i drift av Vinjedagen. Dette kjem til å

fortsette i framtida, og denne utfordringa

må vere synleg i planlegginga av kom-

mande festivalar.

Det blei i år for første gong gjort ei festi-

valundersøking etter malen i Nynorsk kul-

tursentrum. Administrasjonen har ikkje

kjennskap til tidlegare publikumsunder-

søkingar. Det vil seie at det ikkje er jam-

stillingstal for festivalhistoria i Vinje. Men

det er mogleg å sjå på desse tala opp mot

dei andre festivalane. Nokre av hovud-

punkta frå denne er:

28

• Festivalen er har eit godt vakse

publikum. 86 prosent av gjestene

er over 50 år, og 58 prosent er pen-

sjonistar

• 56 prosent av gjestene var i Vinje

festivalhelga

• 63 prosent bur privat, på hytte eller

hos slekt og vener

• 81 prosent deltek på over 3 arrang-

ement

• 38 prosent får vite om festivalar-

rangementa frå vener og kjente.

25% frå internett og sosiale me-

dium. Berre 0,05% frå programblad

• Dei fleste er svært nøgde med festi-

valen, og heile 87 prosent vil

tilbake neste gong

12 Kulturprogram Det samla kulturprogrammet hadde drifts-

inntekter på 1 694 000, mot 1 490 000 året før.

Dette gav eit overskot på 62 000, mot 45 000

året før.

Figur 12. Arrangementsstader kulturprogram 2014–2018 Absolutte tal

12.1 Arrangement Ivar Aasen-tunet

Kulturprogrammet inneheldt 75 arrange-

ment mot 85 året før. Desse samla 2691 gjes-

ter, mot 2715 året før.

I 2018 gjennomførte vi ikkje skulebesøk

frå festspeldiktaren, men prioriterte heller eit

omfattande skuleprogram under Festspela.

Andre faste programpostar som den in-

ternasjonale morsmålsdagen og Ivar Aasen

sin fødselsdag 5.8. blei gjennomført som tid-

legare. Programmet Bok og bakverk, som var

nytt i 2017, blei gjennomført på både vår- og

haustprogrammet.

Vårprogrammet i eigen regi blei gjen-

nomført frå 4.2. til 23.5. Olaug Nilssen i sam-

tale med Siri Økland om boka Tung tids tale

trekte klart mest gjester på vårprogrammet.

Sommarprogrammet blei avgrensa til to

veker med spesialomvisingar med Lurivar

og arrangementet «Arkiverte løyndomar»

med Ottar Grepstad og Ellen E. Nicolaysen i

høve Ivar Aasens fødselsdag 5.8. Haustprogrammet i eigen regi blei gjen-

nomført frå 7.9. til 9.12. 25-års jubileet til

Nynorsk kultursentrum blei den viktigaste

hendinga i Aasen-tunet denne hausten.

Boknatta la vi vekt på omsetjing av moderne

klassikarar til nynorsk.

Hausten 2018 var det tre familiedagar.

Familiedagane hadde kvar sine tema, med

presentasjon av barnebøker og verkstad

knytt til dette.

12.2 Arrangement Hauge-senteret

Hauge-senteret hadde 21 eigne arrangement

same som året før. Desse samla 997 gjester,

mot 932 året før.

Hauge-senteret arrangerer kulturpro-

gram knytt til Verdas poesidag 21.3.,

Sidersleppet i mai og Olav H. Hauges

fødselsdag 18.8. I 2018 blei også Den interna-

sjonale morsmålsdagen 21.2. markert.

Vårprogrammet gjekk frå 27.1. til 18.5.

Både Verdas poesidag med Stein Torleif

Bjella og konsert med Frode Grytten Beat

Band blei publikumssuksessar med fulle

hus.

Diktardagen blei markert for 26. gong på

Hardanger folkemuseum på Utne den 16.6.

Haustprogrammet byrja den 18.8. med

markering av Hauges fødselsdag og oppvar-

ming til Ulvik poesifestival. For første gong

vitja poeten Gro Dahle Ulvik, og hadde fullt

program med to arrangement i skulen, skri-

vekurs for vaksne og forfattarmøte med

29

opplesing og samtale. For første gong samla

familiedagen over 50 besøkande.

12.3 Program Vinje-senteret

Vinje-senteret hadde fire eigne arrangement

i 2018, utanom Litteraturdagane i Vinje og ei

rekkje samarbeidsarrangement i løpet av

feiringa av 200-årsjubileet til A.O. Vinje.

Vinje-senteret hadde ei nasjonal rolle i

gjennomføringa av Vinje-jubileet som infor-

masjonsnav og formidlar av digitale ressur-

sar og tinging av Vinje-produksjonar. Lag og

organisasjonar frå heile Noreg sendte inn

sine arrangement til Vinje-senteret, som re-

sulterte i ein kalender på vinjesenteret.no

med over 200 arrangement fordelt på heile

landet.

Under hovudmarkeringa av Vinje-jubi-

leet i Vinje skipa Vinje-senteret til fire kul-

turfaglege arrangement på Vinjar samfunns-

hus laurdag 6. april, med 300 registrerte

gjester fordelt på arrangementa Så sant som

det er skrive med Hadle Reisæter, Vinje på ta-

larstol og gullstol med Ottar Grepstad, Vinje i

dikt og prosa med Vigdis Ystad, og Vinjes litte-

rære kvinner med Margunn Vikingstad.

13 Kafé og utleige

Omsetninga i kafeen i Aasen-tunet auka

med 16 prosent frå 627 000 i 2017 til 781 000 i

2018. Drifta gav eit underskot på 116 000

mot eit underskot på 125 000 året før. Sum-

mane inkluderer utleige.

Figur 13. 2014–2018 1000 kroner

Matsal utgjorde 52 prosent av omset-

ninga, mot 47 prosent året før. 21 prosent

kom frå internomsetning, likt med året før

(figur 13).

Frå og med 2015 har Westre bakeri i

Ørsta selt om lag 60 100 Tunbrød frå Åsen, og

Ole Ringdal på Hellesylt har selt om lag 952

kg Tunpølse frå Åsen.

Grunnlaget for drifta var Langtidsplan ka-

feen nr. 5 2018–2020.

13.1 Kafédrift

Kafeen er ein integrert del av det samla pub-

likumstilbodet i Aasen-tunet, skal drive

kommersielt og gi viktige eigeninntekter.

I år var Festspela frå 7. juni til 10. juni.

Juni stod for 31 prosent av årsomsetninga

for kafeen, mot 34 prosent i juni og juli året

før. Festspeldagane gav kafeen eit sal på

162 000, mot 113 000 året før. Då er intern-

omsetninga ikkje rekna med.

Kostnadsfaktoren er forholdet mellom sal

og varekostnad. I 2018 var kostnadsfaktoren

33 prosent, mot 34 prosent året før. Denne

faktoren har vore ganske låg og stabil over

mange år.

13.2 Utleige

Inntektene frå utleige av lokale til lukka og

opne arrangement auka frå 54 000 i 2017

til 109 000 i 2018. Sal av mat og drikke og

andre tenester kjem i tillegg.

Talet på utleigearrangement gjekk opp

frå 54 i 2017 til 60 i 2018.

14 Butikkar Omsetninga i dei fire butikkane i Aasen-tu-

net, Hauge-senteret, Vinje-senteret og nett-

butikken Handlenett var på til saman 1 527

000, opp frå 1 344 000 i 2017. Dette er ein

auke på 14 prosent frå 2017 til 2018.

Den samla butikkdrifta for dei tre butikkane

i Aasen-tunet, Hauge-senteret og nettbutik-

ken Handlenett gav eit underskot på 367,

mot 284 året før.

30

Nettbutikken Handlenett stod for 13

prosent av brutto butikksal, mot 16 prosent

året før. Ved utgangen av 2018 hadde Hand-

lenett 7105 adresser, mot 7051 året før.

Eit samla boksal på 747 stod for 49

prosent av omsetninga, mot 45 året før. Bok-

salet auka med 137 frå 2017.

Samla varekjøp på 910 utgjorde 51

prosent av alle kostnadar, same som året før.

Butikkane hadde i alt 1643 kurante varer ved

årskiftet mot 1456 eit år tidlegare.

Butikkane er ein integrert del av det

samla publikumstilbodet i Aasen-tunet og

Hauge-senteret og skal ha mykje å seie for

eigeninntektene våre.

Figur 14. Inntektsprofil butikkar 2014–2018 1000 kroner

14.1 Butikk Aasen-tunet

Omsetninga minka med 2 prosent frå

1 107 000 i 2017 til 1 084 000 i 2018. Drifta

gav eit underskot på 202 000, mot eit under-

skot på 284 000 året før.

Boksalet gjekk opp 7 prosent frå 454 000 i

2017 til 488 000 i 2018 og utgjorde 43 prosent

av samla sal, same som året før.

Som før om åra var Aasen-boksaren best-

seljaren, men oppvaskklut med dialektord nær-

mar seg i sal eksemplar. Det årlege salet av

festspelkrus er jamt høgt i sal kroner, og vi

har selt godt med Aasen-magnetar saman-

likna med året før. Dei fem bestseljarane

stod for 20 prosent av samla butikksal (tabell

4).

Tabell 4. Bestseljarar Aasen-butikken 2018 Sal kroner og eksemplar

Aasen-boksarar 844 89 828

Oppvaskklut med dialektord 640 14 428

Aasen-magnetar 303 11 453

Festspelkrus 254 41 865

Handlenett med Aasen-sitat 172 12 451

Generelt sel Aasen-butikken framleis meir

barnebøker enn vaksenbøker, og vi tener på

at dei fleste bokhandlane har eit dårleg utval

av nynorske barnebøker.

For vaksenbøker konkurrerer vi særleg

med Haugenbok.no og nettbutikken til

Samlaget. Nyare norsk skjønnlitteratur er

vanskeleg å selje anna enn når forfattarane

er til stades og signerer bøker. Elles set

mange pris på å finne andre typar bøker her

enn andre stader.

14.2 Butikk Hauge-senteret

Omsetninga gjekk opp med 36 prosent frå

237 000 i 2017 til 322 000 i 2018. Drifta gav eit

underskot på 165 000, mot 198 000 året før.

Boksalet auka med 32 prosent frå 156 000 i

2017 til 206 000 i 2018 og utgjorde 64 prosent

av alt sal, mot 66 prosent året før.

Hauge-senteret selde 162 Postkort med

eplemotiv, og det meste av det som selde

bra, var knytt til forfattarskapen til Olav H.

Hauge. Hauge-senteret hadde ingen storsel-

jar, men dei fem bestseljarane stod for 5,5

prosent av samla sal.

Som venta var omsetninga i museums-

butikken på topp i sommarsesongen. Festi-

val i september gjorde til at dette blei den

beste salsmånaden dette året.

Ser vi på enkeltmånadar som april (med

omsetning lik null) ser vi kor nøye tala i bu-

tikken heng saman med besøkstala i utstil-

linga. (Besøkstala for april var på 50. Av

desse var berre 14 prosent betalande gjester.)

Julesalet i desember auka med 24 prosent

frå 2017 til 2018. Største auken låg i novem-

ber månad, sjølv om det var i desember vi

hadde arrangement i museet. Besøkstala for

utstillinga i november var låge. Slik sett kan

vi sjå det som positivt at butikken i 2018

trakk fleire kundar på eiga hand, enn i 2017.

Tabell 5. Bestseljarar Hauge-butikken 2018 Sal kroner og eksemplar Postkort eplesortar 162 1932

31

Bokmerke Hauge 87 2419 Olav H. Hauge; Dikt i samling 72 10 698 Hauge-magnetar 67 1939 Postkort Poesifestivalen 67 1020

14.3 Butikk Vinje-senteret

Vinje-butikken blei etablert til hovudmarke-

ringa av Vinje-jubileet i Vinje 4.-6. april. Va-

relageret blei sett opp med Vinje-relaterte

bøker og varer frå Aasen-tunet, og nokre lo-

kale varer frå Vinje handverkslag som Vinje-

stav, nøkkelring, Blåmann-kort. Denne am-

bulerande butikken flytta rundt til dei aktu-

elle arrangementsstadane under jubileet,

som Vinjar og Vinje-huset. Butikken var

også i drift på Vinje-huset under landstreffet

til Noregs mållag 12.-13. april. Same meto-

dikk blei bruka under Litteraturdagane i

Vinje, men då i regi av Aasen-tunet.

Frå juni til august var det Vinje-relaterte

varer i sal i Vinjestoga, som bøker av og om

A.O. Vinje, Blåmann speledåse og Vinje-bok-

støtte. Totalt sal av varer i Vinjestoga og i

samband med arrangement var i 2018

42 000.-

14.4 Handlenett.no

Bruttoomsetninga i nettbutikken Handle-

nett.no gjekk ned med 8 prosent frå 221 000 i

2017 til 204 000 i 2018. Nettbutikken stod for

15 prosent av det samla butikksalet, mot 14

prosent året før. Sal via telefon og e-post blir

rekna med i den vanlege butikkdrifta.

Grunna innføring av GDPR gjekk talet på

aktive kundeadresser ned med heile 71 pro-

sent frå 1369 i 2017 til 402 i 2018. Ordretalet

gjekk opp med sju prosent frå 464 til 495,

medan omsetninga per ordre minka frå 476 i

2017 til 412 i 2018.

I 2018 selde nettbutikken mest av Aasen-

boksarar, oppvaskklut med dialektord, kort-

haldar med Aasen-ordtak og Bø og Bæ-dok-

ker.

Ved årsskiftet kunne nettkundane velje

mellom 1996 varer, mot 2026 varer ved ut-

gangen av 2017. Kvar månad var i gjennom-

snitt 1332 gjester innom nettbutikken, mot

1273 året før. Førjulssalet stod for 33 prosent

av årsomsetninga – november 17 prosent og

desember 17 prosent av årsomsetninga, mot

21 og 24 prosent året før.

I 2018 kom 25 prosent (38 prosent i 2017)

gjennom søk, 31 prosent (33) var direkte tra-

fikk, og 44 prosent (23) av kundane kom via

peikarar frå andre nettstader. Av dei sist-

nemnde kom 83 prosent (89) frå våre eigne

nettstader. Desse stod for 36 prosent (32) av

omsetninga i nettbutikken.

Kjøpsfrekvensen måler kor mange som

går vidare frå å kome inn på nettbutikken til

å gjennomføre kjøp. Denne kjøpsfrekvensen

var i 2018 på 3,1 prosent i Handlenett.no,

mot 3,0 prosent i 2017.

Vi bruker MailChimp til å administrere

og sende ut nyheitsbrev. I 2018 sende vi ut

20 nyheitsbrev gjennom denne tenesta, mot

10 året før.

14.5 Nye varer

Aasen-tunet produsert eit nytt sitjeunderlag

i ull frå Røros Tweed, denne gongen i grønt

med sitat av A.O. Vinje: «No ser eg atter

slike fjell og dalar som dei eg i min fyrste

ungdom såg». Festspelkrus og -t-skjorte

hadde i år tekst av Marit Eikemo. Av desse

selde festspelkruset best.

Hauge-butikken laga ein ny turkopp i

emalje med illustrasjon av Ulvik-fjellet Vass-

fjøra og med sitat av Olav H. Hauge. Butik-

ken produserte også ein ny plakat med ut-

gangspunkt i eit utvalt motiv frå serien med

eplepostkort som vi laga i 2017.

Vinje-senteret laga ein ny boksar: «Store-

gut». 87 Storegut-boksarar blei selde i 2018.

14.6 Varelager

Etter nedskriving for ukurans var den samla

lagerverdien 1 245 000 , mot 1 140 000 året

før. No er Vinje-senteret med i desse tala.

Vi har jamleg skrive ned varelageret for

ukurans for å hindre at fiktive verdiar byg-

gjer seg opp. I 2018 skreiv vi ned lagerver-

dien med 52 000, mot 82 000 året før.

32

Etter dette utgjorde verdien av butikkla-

geret 80 prosent av nettoomsetninga i butik-

kane i 2018, mot 79 prosent året før. Bøker

utgjorde 42 prosent av samla varelagerverdi,

mot 29 prosent året før.

Ved årsskiftet hadde Aasen-butikken der-

med 1254 kurante varer på lager, mot 1149

året før.

Hauge-butikken hadde 73 kurante varer

på lager, mot 67 året før.

Vinje-butikken hadde i sitt fyrste år ein

lagerverdi på 56 000 og ingen ukurante varer

på lager.

15 Digitale tenester

I 2018 opna Nynorsk kultursentrum nettsta-

dene nynorsk.no og litteraturdagane.no og

opna konto for Vinje-senteret på Instagram,

tok over Litteraturdagane i Vinje og etab-

lerte Nynorsk lesedøgn på Facebook. Med

det hadde Nynorsk kultursentrum i 2018 ti

nettstader og 15 kontoar i sosiale medium.

Handlenett.no er omtalt i kapittel 14.

Talet på økter auka med 18 prosent frå

594 507 i 2017 til 698 574 i 2018. Desse såg på

1 481 058 sider, mot 1 252 694 året før (figur

15).

Aasentunet.no fekk ein engelsk versjon i

2015, haugesenteret.no til sommaren 2016,

og allkunne.no har artiklar om Ivar Aasen,

Olav H. Hauge, Aa.O. Vinje, Tarjei Vesaas,

Halldis Moren Vesaas, Aslaug Vaa, norsk,

nynorsk, bokmål, om nynorskpressa i

Amerika og nynorsk litteraturhistorie på

engelsk.

Figur 15. Bruk av nettstadene 2014–2018 Absolutte tal

Det vi digitaliserer og publiserer, over-

lappar ikkje det arbeidet Nasjonalbiblioteket

gjer.

Grunnlaget for arbeidet var Langtidsplan

digitale tenester nr. 6 2018–2021.

15.1 Nettstader i utvikling og bruk

Nettstadene våre er utvikla over tid og blei

opna på desse tidspunkta:

Aasentunet.no 26.4.2000

Tunkatten.no 12.9.2006

Allkunne.no 20.10.2009

Haugesenteret.no 22.9.2011

Festspela.no 3.6.2013

Handlenett.no 17.7.2013

Poesifestivalen.no 20.6.2014

Vinjesenteret.no 29.2.2016

Litteraturdagane.no 5.6.2018

Nynorsk.no 1.10.2018

Nynorsk kultursentrum gjorde i 2017 avtale

med Norsk Målungdom om å kjøpe dome-

net nynorsk.no, og tok det i bruk i 2018. Fø-

rebels er nynorsk.no ikkje utnytta i særleg

grad, men er viktig for framtidig nettstruk-

tur, som er under planlegging.

15.2 Allkunne.no

Som allment digitalt oppslagsverk treng All-

kunne gode tekniske løysingar til å presen-

tere stoffet på, både tekst, bilete og anna au-

diovisuelt innhald. I 2018 kom allkunne.no

med nye funksjonar – tidslinjer og sitatfelt –

som utvidar måten å formidle på. Nettstad-

løysinga som blei lansert i 2015 fungerer

godt og gir rom for utvikling og tilpassing.

Allkunne er tilrettelagt som godkjent, di-

gitalt hjelpemiddel til eksamen.

33

Ved utgangen av året hadde Allkunne

publisert 25 341 artiklar, mot 25 030 året før,

og sletta 666 artiklar.

Allkunne no hadde 329 591 unike bruka-

rar og 699 577 sidevisingar, mot 252 329 og

585 181 året før.

Både i innhald og bruk var allkunne.no

den største nettstaden vår også i 2018.

Allkunne er største nordiske oppslagsver-

ket i sosiale medium.

Innhaldet er omtalt i kapittel 6.

15.3 Aasentunet.no

År for år har vi bygt ut aasentunet.no.

Hausten 2018 publiserte vi ein serie insti-

tusjonshistoriske artiklar i høve 25-årsjubi-

leet til Nynorsk kultursentrum.

Digital publisering av Fedraheimen 1877–

1891 er det største enkeltprosjektet på nett-

staden. Ved utgangen av 2018 var 15 av 15

årgangar publiserte med 8545 artiklar.

Arbeidet med å publisere tekstar frå fleire

nolevande eller nyare forfattarar held fram i

2019.

Aasentunet.no hadde 137 076 unike

brukarar og 322 760 sidevisingar, mot

138 635 og 304 041 året før.

15.4 Festspela.no

Her er informasjon om utøvarar og program,

billettsal, praktisk informasjon til publikum,

presse og frivillige, og arkiv med dokument

frå tidlegare festspel.

Festspela.no hadde 10 826 unike brukarar

og 49 745 sidevisingar, mot 7334 og 36 710

året før.

15.5 Tunkatten.no

Nettstaden er eit aktiviserande formidlings-

tilbod for barn i alderen 5–12 år om nynorsk

språk og litteratur.

Nettstaden opna i ny drakt 1.12.2018 med

responsiv og universelt utforma nettbunad.

Nettstaden inneheldt ved utgangen av

2017 mellom anna 13 originaltekstar om

Lurivar av ulike forfattarar, blogg, lydbøker

med utdrag frå 15 nynorske barnebøker,

ordliste og boktips. Der var 73 songar med

lydfiler og notar i Tunkattens songbok.

Born sende også inn spørsmål til nettsta-

den.

I desember hadde Tunkattens adventska-

lender 4480 gjester mot 1321 året før.

Publikum kunne laste ned og spele av

lydfiler gratis, og vi dekte som før Tono-av-

gifta.

Tunkatten.no hadde 21 331 unike bruka-

rar og 252 106 sidevisingar, mot 23 641 og

271 673 året før.

15.6 Haugesenteret.no

I hovudsak blei nettstaden nytta til å infor-

mere om arrangementstilbod, kulturarrange-

ment og utstillingar.

Det blei også publisert lyrikkfaglege

artiklar om lyrikk og litteratur og akademisk

arbeid. Formidlingsartiklar om lyrikk blei

presentert kvar månad under « Månadens

bok» og «Drypp frå boksamlinga». I 2018

lanserte vi også «Mitt Hauge dikt». Besø-

kjande lyrikarar og songlyrikarar som vitjar

senteret i løpet av året presenterer her sitt

favorittdikt av Hauge.

Under fana for «Barn og unge» lanserte vi

ei digital utgåve av Poesiverkstaden. Her

ligg skrivetips frå 4 ulike forfattarar. Tipsa er

meint å brukast i skulesamanheng eller for

dei som likar å skrive på fritida.

Hauge-senteret hadde 20 043 unike

brukarar og 47 441 sidevisningar i 2018, mot

21 843 unike brukarar og 46 315

sidevisningar året før.

15.7 Poesifestivalen.no

Her er informasjon om utøvarar og program,

billettsal, praktisk informasjon til publikum,

presse og frivillige og presentasjon av årets

diktantologi med 10 nyskrivne dikt i dialog

med festivalteam og Olav H. Hauge.

Poesifestivalen hadde 8382 unike bruka-

rar og 45 804 sidevisningar, mot 8682 unike

brukarar og 36 194 sidevisningar for 2016.

15.8 Vinjesenteret.no

Strukturen er som for dei andre nettsta-

dene, men framsida er tilpassa det faktum

34

at vi førebels er utan slikt som opningsti-

der og billettprisar. I staden henta vi fram

dei viktigaste delane av prosjektplanen for

Vinje-senteret. I 2018 var vinjesenteret.no

nettstaden for Vinje-jubileet 2018, med na-

sjonalkalender for alle Vinje-relaterte ar-

rangement, jubileumsnyhende, ressursar

for arrangørar, informasjon om den nasjo-

nale, regionale og lokale jubileumsnemnda

og ei samling av unike, nyproduserte

Vinje-tekstar frå forfattarar, akademikarar,

journalistar og kulturfolk frå heile landet.

I 2018 besøkte 8360 unike brukarar nett-

staden, mot 3931 året før.

15.9. Litteraturdagane.no

Strukturen er som for dei andre festival-

nettstadene, med informasjon om utøva-

rar, program, billettsal, praktisk informa-

sjon, presse og frivillige.

Frå september 2018 besøkte 190 unike

brukarar nettstaden. Det blei ikkje lagt inn

sporing på nettstaden før medio septem-

ber 2018. Besøket før festivalen i august er

ikkje med.

15.10 Besøk og brukarar

53 prosent (56 prosent i 2017) av alle bruka-

rane på nettstadene kom til nettstadene gjen-

nom søkjemotorar. 25 prosent (22) kom di-

rekte inn på nettstadene, medan 22 prosent

(22) kom via peikarar frå andre, som Face-

book. Allkunne.no er inkludert frå 2017.

Det skil seg mykje kvar brukarane til

ulike nettstader kom frå. Alle nettstadene

hadde i 2018 størst trafikk frå søkjemotorar,

men festivalnettstadene, tunkatten.no og

handlenett.no hadde ei likare tredeling enn

avdelingsnettstadene, som hadde klart flest

besøk frå søkjemotorane. (I 2017 gjekk fleire

direkte inn på festivalnettstadene, Handle-

nett.no og Tunkatten.no enn via søkemoto-

rane, medan Allkunne, Aasentunet.no og

Haugesenteret.no fekk fleire via søkemoto-

rar.

Kvar nettbrukar såg i gjennomsnitt på 3,0

sider per økt i 2018, mot 3,2 sider året før.

Det var store skilnader mellom dei ulike

nettstadene, men eit mønster der musea og

Allkunne har lågt tal, festivalane, nettbutik-

ken og Vinje-senteret noko høgare og tun-

katten mykje høgare (tabell 6).

Tabell 6. Sidevisingar etter nettstad 2015–2018 Gjennomsnitt per brukar 2015 2016 2017 2018 Aasentunet.no 2,2 2,2 1,8 1,8 Haugesenteret.no 2,0 2,1 1,8 1,9 Vinjesenteret.no - 2,0 1,8 3,1 Allkunne.no 2,3 2,3 1,9 1,8 Festspela.no 2,4 3,4 3,7 3,3 Poesifestivalen.no 1,3 4,2 2,3 3,7 Tunkatten.no 8,3 11,5 8,1 5,7 Handlenett.no 4,9 6,5 4,4 3,6 Litteraturdagane.no 1,9

Godt og tilgjengeleg fagstoff er ein del av

grunnlaget for nettstadene. Dei største

brukarane er skular over heile landet.

Mange elevar, studentar, lærarar og andre

fagfolk finn tilbod på nettstadene våre som

dei ikkje finn andre stader. Det er også grun-

nen til at sidene om Ivar Aasen var mellom

dei mest populære på nettstadene i 2018

med 10 924 gjester på opningssida.

Tunkattens songbok hadde i 2018 28 604

økter (31 216). I 2018 var det 41 276 avspe-

lingar og 9348 nedlastingar frå denne song-

boka, mot 45 825 og 4049 året før.

For festivalane skilde programsidene seg

ut, på Haugesenteret.no var det Bodil Cap-

pelens utvalde dikt, og på Aasentunet.no

songen «Det lyser i stille grender». På Vinje-

senteret.no er det Vinje-jubileet som har fått

mest merksemd, og på Allkunne.no artikke-

len om Ivar Aasen.

16 Kommunikasjon Kommunikasjonskostnadene utanom løn

auka med 55 prosent frå 1 415 000 i 2017 til

2 192 000 i 2018. Dette utgjorde 6,7 prosent

av samla kostnader, mot 5,1 prosent året før.

Vi sende ut 125 pressemeldingar, mot 99 i

2017. Ulvik poesifestival, Litteraturdagane i

Vinje, NK-jubileum og direktørskifte var ho-

vudårsakene til auken.

Ivar Aasen, Olav H. Hauge og A.O. Vinje

er skilt ut i ein eigen tabell, så tala for ulike

35

sider av verksemda vår inkluderer av-

delinga, festival og leiarar. Ulike sider av

verksemda vår blei omtalt i 6016 registrerte

artiklar og oppslag i norske massemedium,

mot 4 388 året før (figur 16 a og b). I 2016 var

talet 4214.

Vi praktiserte også i 2018 open informa-

sjon og svara på alle dei spørsmåla som

kom.

Figur 16a. Medieomtale 2013–2017 Tal medieklipp

Figur 16b. Medieomtale 2013–2017 Tal medieklipp

Det samla opplaget for trykksaker var

119 254 eksemplar, mot 82 000 året før. Av

dette stod Hauge-senteret for 41 200 ek-

semplar, Aasen-tunet for 64 700, Vinje-sente-

ret for 12 500 og administrasjonen for 854.

Grunnlaget for arbeidet var Langtidsplan

for kommunikasjon nr. 9 2016–2019.

16.1 Mediedekning

Mest omtalt av institusjonane våre var Aa-

sen-tunet, før Nynorsk kultursentrum, Ottar

Grepstad, Dei nynorske festspela, Hauge-

senteret, Allkunne og Vinje-senteret.

Av norske litteraturfestivalar vi under-

søkte, var vi blant dei mest omtalte med Dei

nynorske festspela (300). Bjørnsonfestivalen

låg over med 314 og Norsk litteraturfestival

under med 296. Aasen-tunet var omtalt 620

gongar, Prøysenhuset 557, Aukrustsenteret

296 og Hamsunsenteret 167. Noregs Mållag

var omtalt om lag dobbelt så mange gonger

som Aasen-tunet.

Ivar Aasen blei omtalt 2046 gonger, mot

1962 året før. Olav H. Hauge blei omtalt 618

gonger, mot 514 året før. Aasmund Olavsson

Vinje blei omtalt 906 gonger, mot 272 året

før.

Over tid viser omtalane at poesi blir mykje

meir brukt enn lyrikk, og nynorsk blir omtalt

dobbelt så mange gonger som dialekt. I 2018

registrerte vi 7525 oppslag om nynorsk, mot

6750 året før. Tilsvarande tal for dialekt var

3795 og 3759.

16.2 Presse og kringkasting

Alt i alt sende vi ut 125 pressemeldingar,

mot 99 i 2017. Dei aller fleste blei også publi-

serte på nettstadene og i sosiale medium.

61 av meldingane var frå Aasen-tunet, 8

frå Vinje-senteret og 22 frå Hauge-senteret.

Nynorsk kultursentrum sende ut 32 presse-

meldingar i 2018 og Allkunne to.

I samarbeid med Noregs Mållag og LNK

abonnerte vi på medieklipp frå Retriever.

16.3 Trykksaker

I 2018 gav Aasen-tunet ut to nummer av

meldingsbladet Symra, i januar og septem-

ber. Dei blei trykte i 5000 og 6500 eksemplar

0

5000

10000

2014 2015 2016 2017 2018

Medieomtale 2014–2018, tal medieklipp

AASEN-TUNET

Gaute Øvereng

Dei nynorske festspela

Aasen-tunet / Aasentunet

ALLKUNNE

0

1000

2000

3000

4000

2014 2015 2016 2017 2018

Medieomtale 2014–2018, tal medieklipp

A.O. Vinje / Aasmund …

Olav H. Hauge

Ivar Aasen

36

og distribuert til fast adresseliste og til faste

utleveringsstader i ti kommunar.

Dei nynorske festspela hadde i 2018 same

grafiske profilen på alle trykksakene, utvikla

av formgivar Thomas Lewe.

Festspelavisa var som tidlegare år eigen-

produsert avis på 32 sider i fire fargar. Avisa

blei trykt i 28 000 eksemplar, mot 22 000 året

før. Den blei spreidd som innstikk i heile

opplaget til Sunnmørsposten 24.5., som inn-

stikk i Møre Nytt 28.5., og lagd ut i butikkar

og andre samlingsstader i regionen.

Ein programfaldar blei spreidd i 24 000

eksemplar til alle husstandar og eit utval

samlingsstader i dei ti næraste kommunane.

Festspelplakaten blei trykt i 1200 eksemp-

lar i fleire format og send til mellom andre

bibliotek, kulturhus og rådhus i utvalde

kommunar.

Hauge-senteret gav ut to utgåver av mel-

dingsbladet Onen, i januar og august. Begge

blei trykte i 9000 eksemplar. Onen blei

spreidd som innstikk i Avisa Hordaland (om

lag 7000 husstandar) og til bibliotek, turistin-

formasjonar, tenestetorg, kafear og reisemål i

Hardanger og på Voss. Bladet blei også lagt

ut på Bergen offentlege bibliotek og andre

utvalde kulturarenaer i Bergen.

Reisemålsbrosjyrane blei distribuert til

alle reiselivsaktørar i Hordaland. I tillegg låg

brosjyren framme på alle romma i Brakanes

hotell og konferansesenter. Hotellet nyttar

også brosjyren i mapper til kundegrupper

og anna marknadsføring av Ulvik.

Til Ulvik poesifestival blei det trykt opp

200 plakatar og 12 000 programbrosjyrar,

som blei distribuerte regionalt og lokalt.

Til poesiverkstaden «Olav H. og eg» blei det

trykt opp 1000 brosjyrar.

Vinje-senteret produserte meldingsbla-

det Dølen for første gong. 4000 eksemplar

blei distribuert til husstandar i Vinje.

Litteraturdagane i Vinje hadde eit

programhefte i 8500 eksemplar, som blei dis-

tribuert til husstandar i Vinje og på sentrale

møtestader.

Administrasjonen laga eit 25-års jubi-

leumshefte i 400 eksemplar, som blei gitt

som gåve til alle gjester jubileumsdagen. Ut-

greiinga «Diktarar og dialektar.» blei trykt i

200 eksemplar og «Aasen-bibliografien»

trykt i 150 eksemplar. «Language museums

of the world» blei trykt i 100 eksemplar.

16.4 Annonsering

Alle arrangementa i Aasen-tunet blei annon-

serte i lokalavisene Møre, Møre-Nytt, Vike-

bladet, Vestlandsnytt og Fjordingen, og ut-

valde arrangement blei annonsert på Face-

book.

For Dei nynorske festspela brukte vi om

lag to tredelar av annonsebudsjettet lokalt

og ein tredel i riksmedium.

Aasen-tunet var også i 2018 med i Ørsta

Reiselivslag og Destinasjon Ålesund &

Sunnmøre si marknadsføring av regionen.

Til arrangementa på Hauge-senteret

trykte vi plakatar som blei spreidde i nær-

miljøet. Arrangementa blei annonserte i

Avisa Hordaland og på gratissida «Det

skjer» i Bergens Tidende. Hauge-senteret er

medlem i Destinasjon Hardanger.

Ulvik poesifestival blei i større grad

marknadsført i sosiale medium og mindre i

trykte medium i 2018.

Litteraturdagane i Vinje annonserte i Vest-Telemark Blad og Varden. I tillegg blei det annonsert i sosiale medium som Face-book og Instagram.

Dei tre festivalane hadde fellesannonse i programbladet for litteraturfestivalen i Lille-hammer.

16.5 Sosiale medium og strøyming

Talet på følgjarar i sosiale medium auka

med 16 prosent frå 20 181 i 2017 til 23 367 i

2018. Desse fordelte seg med 14 908 følgjarar

på sju Facebook-kontoar, 3893 likarar på tre

Twitter-kontoar og 1380 følgjarar på tre

Instagramkontoar.

Både Aasen-tunet, Hauge-senteret og

Vinje-senteret har kontoar på Facebook,

Instagram og Twitter (ikkje Vinje), og er

mest aktive i marknadsføringa av aktivitetar

og drypp frå utstillingane på Facebook og

Instagram.

37

Meldingskanalen Twitter blei i 2018 mest

brukt til å spreie pressemeldingar med poli-

tisk innhald, utdrag frå talar, innlegg, debat-

tar og foredrag under Festspela.

16.6 Reiselivssamarbeid

Som medlem i Ørsta reiselivslag og i Desti-

nasjon Ålesund og Sunnmøre er Aasen-tunet

nemnt som reisemål i brosjyrar og anna

trykt og digitalt materiell frå reiselivslaga.

Frå 1.1.2017 marknadsfører selskapet seg

på nynorsk, både digitalt og på trykk. Ny-

norsk kultursentrum tok initiativ til denne

endringa i 2012.

Aasen-tunet var med på Bygdeturisme-

kampanjen, ein del av ein Noregskampanje

til Innovasjon Norge for å profilere Noreg

som feriemål for folk busett i Noreg.

Hauge-senteret er medlem i Reisemål

Destinasjon Hardanger Fjord og Ulvik desti-

nasjon med omtale i Hardanger Guiden

2018.

16.7 Logo- og profilprogram

Litteraturdagane i Vinje fekk i 2018 logo og

profilprogram i same utforming som dei

andre avdelingane og festivalane. Arbeidet

med å lage i meir utfyllande profilhandbok,

som skal gjere det enklare for fleire å bruke

profilmalen rett, blei sett i gang hausten

2018.

17 Gjester

Med tre festivalar og høg aktivitet i av-

delingane var 2018 det året med nest flest

gjester nokon gong, gjestetalet auka med 39

prosent frå 27 143 i 2017 til 37 844 i 2018. Aa-

sen-tunet hadde 23 380 gjester mot 20 060

året før og 26 866 i 2016. Hauge-senteret

hadde 10 350 gjester mot 6915 året før og 11

332 i 2016. Vinje-senteret hadde 3594 gjester

mot 168 gjester året før og 1350 i 2016.

Vi hadde fleire gjester enn året før på

eigne arrangement, festivalar og i utstil-

lingar, men færre på skuleturnear og utleige-

program enn året før (figur 17).

Figur 17. Gjesteprofil 2014–2018 Absolutte tal

Truleg er vi eit av musea i Noreg med

størst del barn og unge blant gjestene. I 2018

var 37 prosent av gjestene barn og unge, mot

50 prosent året før.

Ved utgangen av året hadde Nynorsk

kultursentrum hatt 6 134 432 gjester og

brukarar.

17.1 Gjesteprofil

I 2018 kom 81 prosent av gjestene til festival,

utstillingar eller skulesekk-framsyningar,

mot 80 prosent året før. Skulesekkfram-

syningane stod for 19 prosent (32 prosent i

2017) av gjestene, utstillingane for 26 prosent

(33), Dei nynorske festspela for 21 prosent

(15), Ulvik poesifestival for 12 prosent, og

Litteraturfestivalen i Vinje for 6 prosent.

Gjestene fordelte seg annleis utover året

enn i 2017, og sommarsesongen med to festi-

valar var best (tabell 7). Aktivitetsprofilen

vår gjer at gjestene likevel kjem meir jamt

gjennom året enn tilfellet er for mange andre

museum.

Tabell 7. Prosentfordeling gjester etter sesong 2013–2018 Vår Sommar Haust 2013 32 37 31 2014 18 31 51 2015 27 46 27 2016 30 31 39 2017 40 31 29 2018 25 39 36

38

17.2 Marknadsposisjon 2016

Den siste nasjonale museumsstatistikken

som er gitt ut er museumsstatistikken for

2016.

Rekna i gjester er vi ein liten institusjon i

Noreg og ganske middels i Møre og Roms-

dal. I digitale tenester er vi blant dei store.

I 2016 hadde 109 museumseiningar 11,3

millionar gjester. Av dette stod vi for 0,4

prosent, mot 0,2 prosent året før. Seks muse-

umseiningar i Møre og Romsdal hadde 368

358 gjester. Av dette stod vi for 10,9 prosent,

mot 5,9 prosent året før.

Musea i heile landet hadde 13,3 millionar

brukarar på nettstadene sine. Av dette stod

vi for 3,1 prosent, mot 2,3 prosent året før.

Musea i Møre og Romsdal hadde 759 526

brukarar på eigne nettstader. Av dette stod

vi for 55 prosent, mot 34 prosent året før.

Tabell 8. Barn og unge gjester 2013–2016 Prosent av alle gjester 2013 2014 2015 2016 Nynorsk kultursentrum 42 40 33 40 Møre og Romsdal 27 36 29 27 Noreg 28 27 25 23

Barn og unge utgjer ein mykje større del

av gjestene våre enn for musea i Møre og

Romsdal og for heile landet (tabell 8). Dette

gjeld også dei som var med i pedagogiske

tilbod (tabell 9).

Tabell 9. Pedagogisk verksemd for barn og unge 2013–2016 Prosent av alle gjester 2013 2014 2015 2016 Nynorsk kultursentrum 38 36 28 33 Møre og Romsdal 7 11 11 14 Noreg 12 9 8 7

17.3 Gjesteundersøking

I 2018 gjennomførte vi nye publikumsunder-

søkingar i sommarsesongen i Aasen-tunet,

ved Ulvik poesifestival og under Litteratur-

dagane i Vinje

17.4 Opningstider

Opningstidene for Aasen-tunet har, med

små justeringar, vore dei same sidan op-

ningssesongen, med utvida opningstider un-

der Dei nynorske festspela, og ope enkelte

dagar i dei store høgtidene:

1.6.–15.8.: mån–fre 10–16, søn 12–17

16.8.–31.5.: mån–fre 10–17, laur og søn 12–17

Hauge-senteret hadde desse opningsti-

dene:

2.1.–21.12.: tys–fre 10–16

3.5.–9.9..: laur og søn 11–17

15.9..–22.12.: laur 12–15

Vinjestoga var open frå

1.6 til 24.8. med desse opningstidene: 11–17

17.5 Billettsystem og prisar

Den etablerte prismodellen blei ført vidare

med berre små endringar i 2018. Aasen-tu-

net og Hauge-senteret hadde dei same pri-

sane:

• Vaksne 100,00

• Barn og unge 6–16, og studentar 50,00

• Honnør 70,00

• Familie (inntil to vaksne) 220,00

• Grupper (minst 15 personar) 70,00

• Skuleklassar 20,00

• Tillegg utanom opningstid 25,00

Alle festivalgjester hadde fritt tilgjenge til

basisutstillingane.

Billettprisane i Vinjestoga var:

• Vaksne 80,00

• Barn 40,00

• Honnør, student, grupper 60,00

• Familie 200,00

Vi har like sidan opningssesongen lagt

vekt på å venje publikum til at kvalitet kos-

tar og at dei skal få valuta for pengane. Sam-

stundes skal tilbodet vårt romme høveleg

mange arrangement som er gratis eller kos-

tar svært lite. For enkeltarrangement varierte

prisane i 2018 frå 0 til 400 kroner, noko meir

enn i 2017.

Dei nynorske festspela, Litteraturdagane i

Vinje og Ulvik Poesifestival hadde både gra-

tistilbod, svært rimelege arrangement og

nokre dyrare. Publikum kunne løyse festi-

valpass med tilgjenge til alle arrangement til

1600 kroner på alle dei tre festivalane.

39

18 Økonomi

Driftsinntektene auka med 14 prosent frå

28 607 000 til 32 705 000. Driftskostnadene

auka med 19 prosent frå 27 367 000 til

32 608 000.

Med resultatet i 2018 er eigenkapitalen

over 4,6 millionar ekskludert vedlikehalds-

fondet.

Eigenkapitalen passerte ein million så

seint som i 2011 og to millionar i 2013.

18.1 Resultat

Drifta gav eit resultat på 175 000 mot

1 328 000 året før.

18.2 Vedlikehald og investeringar

Dei vedlikehaldsoppgåvene vi meinte var

nødvendige, blei gjennomførte i 2018. Vi

gjorde også større investeringar i ny infra-

struktur for tunkatten.no, restaurering av

Ivar Aasen-museet frå 1898 og kontor i

Steinhuset.

Trass i slike store investeringar auka av-

skrivingskostnadene berre frå 551 000 i 2017

til 657 000 i 2018, og likviditeten blei styrt

godt gjennom heile året.

18.3 Driftsinntekter

Rekneskapsført driftstilskot frå Kulturdepar-

tementet blei redusert med 1 prosent frå 19

579 000 til 19 474 000 grunna manglande løy-

vingar frå Vinje-fondet.

Offentlege prosjekt- og driftstilskot elles

auka til 5 680 000 frå 3 168 000 med 79 pro-

sent.

Tabell 12. Profil driftsinntekter 2013–2018 Prosent Stat Fylke Kommunar Marknad 2013 59 3 4 34 2014 64 4 9 23 2015 67 4 7 22 2016 62 3 9 23 2017 68 4 6 19 2018 61 5 11 23

Billettsal, sal av varer og tenester, utleige

og sponsoravtalar m.m. utgjer marknadsinn-

tektene. Desse auka frå 5 309 000 til

7 439 000.

Medrekna inntektsførte øyremerkte mid-

lar til Vinje-fondet og Allkunne utgjorde or-

dinært driftstilskot frå Kulturdepartementet

61 prosent i 2018, mot 68 prosent året før .

18.4 Driftskostnader

Kostnadene auka meir enn inntektene i 2019.

Året var offensivt, med storslått jubileums-

feiring og fleire omfattande og kostbare til-

setjingsprosessar.

Figur 18. Kostnadsprofil 2015–2018 Prosent

Samla lønskostnader auka med 23 pro-

sent frå 13 890 000 til 17 100 000.

Offentlege refusjonar blei redusert frå

726 000 kr til 197 000 kr. Dette blei i stor grad

brukt til å tilsetje prosjektmedarbeidarar for

å løyse dei aktuelle oppgåvene.

Nynorsk kultursentrum har vore medlem

i Statens pensjonskasse sidan 2000. Pensjons-

kostnadene var på 1 016 000 mot 602 000 året

før. Dette utgjorde 3 prosent av kostnadene.

Vi kjøpte varer og tenester for 5 610 000

mot 5 495 000. Dette utgjorde 17 prosent av

kostnadene, mot 29 året før.

Reisekostnadene auka med 40 prosent frå

1 414 000 til 1 965 000 etter ein kraftig ned-

gang, med berre ein festival, og ingen festi-

val i Hardanger eller Vest-Telemark i 2017.

Reisekostnaden er lågare i 2018 enn han var

med to festivalar i 2016 og 2014.

18.5 Drifts- og prosjekttilskot

40

Nynorsk kultursentrum inntektsførte

19 474 000 kr i statstilskot frå Kulturdeparte-

mentet mot løyva 20 060 000 kr. Dette skul-

dast at det ikkje blei noko utdeling frå Vinje-

fondet i 2018. Desse midlane er overførte til

2019.

Den nest største tilskotsgivaren er Ulvik

kommune med 2 169 000 kr inntektsført til-

skot, Hordaland fylkeskommune med

997 000 kr. Begge gir både tilskot til drift og

til festival. Vinje kommune med 975 000 kr

til drift kjem like etter, deretter 300 000 kr frå

Telemark fylkeskommune, 140 200 kr frå

Møre og Romsdal fylkeskommune, 75 000 kr

frå Ørsta kommune og 75 000 kr frå Volda

kommune.

I tillegg blei det inntektsført 961 000 kr i

andre offentlege inntekter. Dei største til-

skotsgivarane er Norsk kulturråd (tingings-

verk Ferdaminne og forskingsprosjektet Mu-

seum som minnepolitiske aktørar), Utdan-

ningsdirektoratet (prosjektet artiklar for

ungdomssteget), Lom kommune (på vegner

av Lom, Skjåk, Vågå og Oppland for utgrei-

ing av Diktarhuset) og Kulturdepartementet

(Språkfakta Interaktiv).

18.6 Samarbeidspartnarar

Vi hadde i 2018 gode og langsiktige sponsor-

og gåveavtalar med tre samarbeidspartna-

rar:

• Sunnmørsposten

• Sparebank1 Søre Sunnmøre

• Sparebanken Vest

Vi fekk òg gåver og tilskot frå Sparebank-

stiftinga Hardanger, Det Norske Samlaget

og Fritt Ord.

Også desse samarbeidde vi med:

Amfi Ørsta, Avisa Hordaland, Bakk-Ola-

marka, Bertel O. Steen Volda, Bil & Gummi-

service, Brakanes barne- og ungdomsskule,

Brakanes hotell og kurs- og konferansesen-

ter, Buskerud fylkeskommune, Cappelen

Damm, Den grøne kafé, Den nasjonale komi-

teen for Vinje-jubileet 2018, Destinasjon Åle-

sund & Sunnmøre, Det Grøne Treet, Det

Norske Samlaget, Drøs bakeri og kafé, Elle-

melle, Flamme Forlag, Forlaget Oktober,

Forlaget Skald, Forskingsdagane, Frivillig-

sentralen i Volda, Fru Svendsen kunst- og

kulturkafé, Frukt- og siderruta, Furene AS,

Gyldendal Norsk Forlag, Hardanger og Voss

Museum, Herøy mållag, Hordaland fylkes-

kommune, Hotell Ivar Aasen, Hovdebygda

soge- og velferdslag, Høgskolen i Innlandet,

Høgskulen i Volda, Jærmuseet / Garborgsen-

teret, Litteraturnettverket, Lydkjelleren,

Medlemslaget Litteraturdagane i Vinje,

Møre folkehøgskule, Møre og Romsdal fyl-

kesbibliotek, Møre og Romsdal fylkeskom-

mune, Nasjonalbiblioteket, Naturfestivalen,

Nettbuss, Noregs Ungdomslag Norsk Barne-

blad, Norsk Forfattarsentrum, Norsk kul-

turråd, NRK Nynorsk mediesenter, NRK

Sogn og Fjordane, Nynorsksenteret, Nytte-

vekstforeningen i Ålesund, Olav H. Hauge-

stiftinga, Ole Bull Akademiet, Ole Ringdal

as, Racer, Rossvoll, Selja forlag, Slow Food

Hardanger, Sogn og Fjordane fylkeskom-

mune, Sogn og Fjordane fylkesbibliotek,

Sparebanken Vest, Sparebankstiftinga Har-

danger, Spinneriet kjøpesenter, Sula biblio-

tek, Sunnhordland Museum, Sunnmøre kul-

turnæringshage, Sunnmøre museum, Sunn-

mørsposten, Telemark fylkeskommune,

Tine Meierier Ørsta, Torgdagen i Ulvik,

Tussa ASA, Ulvik folkebibliotek, Ulvik he-

rad, Ulvik kyrkje, Ulvik næringslag, Ulvik

Sogelag, Ulvik Turlag, Universitetet i Ber-

gen, Universitetet i Oslo, Universitetet i Sta-

vanger, Universitetsforlaget, Vagant, Vene-

laget Olav H. Hauge, Vest-Telemark Mu-

seum, Vinje Handverkslag, Vinje kommune,

Volda Fotball, Volda kommune, Volda kul-

turskule, Volda læringssenter, Volda næ-

ringsforum, Volda og Ørsta kunstlag, Volda

omsorgssenter, Volda sokneråd, Volda stat-

lege mottak, Volda vidaregåande skule, Voss

bibliotek, Voss Lyd, Westre bakeri, Ørsta Bil,

Ørsta folkebibliotek, Ørsta frivilligsentral,

Ørsta kommune, Ørsta Mållag, Ørsta opp-

læringssenter, Ørsta næringskontor, Ørsta

reiselivslag, Ørsta sokneråd.

Nynorsk kultursentrum takkar alle!

41

Ottar Grepstad: Skjønnlitterære debutantar på nynorsk og dialekt 1843–2017. 2. utgåva. E-bok, Ørsta 2018

–: Language museums of the world. 2. utgåva. E-bok, Ørsta 2018

–: Aasen-bibliografien. Skrifter av og om Ivar Aasen 1825–2017. Ørsta 2018

–: Barnetimetanta i eventyrbyen. Manuskript. Gåve som e-bok til Det Norske Samlaget 24.3.2018 og som særtrykk 28.4.2018

–: Skriftkultur. Tidssignal frå det 21. hundre-året. Det Norske Samlaget, Oslo

Ottar Grepstad ofl.: (red.): Den store ideen. Personane, dokumenta, forteljingane 1993–2018. Ørsta 2018

–: Diktarar og dialektar. Ei utgreiing om ein kulturinstitusjon i Ottadalen. Ørsta 2018

–: «Fri oss frå evalueringstyranniet». Muse-umsnytt nr 1 2018

–: «Språkstrid på nøytral grunn? Ein kom-mentar til eit dusin oppslagsord i dei to norske ordbokverka». Aasentunet.no 24.1.

A.O. Vinje: «Den norske språksituasjo-nen». Omsett frå engelsk med merknader. Vinjesenteret.no 22.3.2018

–: «Då Vinje såg verda utanfrå». Viinjesen-teret.no 22.3.2018

–: «Den gløymde fornyaren». Dag og Tid 23.3.2018

–: «Den gløymde fornyaren av barne-songen». Sunnmørsposten 2.4.2018

–: «Vinje på talarstol og gullstol». Vinjesen-teret.no 7.4.2018

–: «Forskingskritikk med smal pensel». Museumsnytt nr 2 2018

–: «Historia før Nynorsk litteraturhisto-rie». Dag og Tid 29.6.

–: «The Oldest Language Museum: The Ivar Aasen Centre, Ørsta, Norway», i Nadia Cannata et al (red.): Language museums, Routledge, London 2018, under utgiving

–: «Language museums in change: politics of memory and diversity of language», i Na-dia Cannata et al (red.): Language museums, Routledge, London 2018, under utgiving

–: «Ein ettertanke». Aasentunet.no m.m. 28.9.

–: «Forfattarens skriftstader» (red.), Det Norske Samlaget -

Per Halse og Lodve Solholm: «Ideens ring-verknader». Morenytt.no 26.9., Møre-Nytt 27.9., Sunnmørsposten 1.10. Stein Arnold Hevrøy: «Olav H. Hauge-sam-lingane, kva og kvar er dei?». I Medlemshefte for Venelaget Olav H. Hauge 11.12. Per Magnus Finnanger Sandsmark: Den ny-norske skjønnlitteraturen 1850–2015. Forkorta og digital utgåve, med kvissar og tidslinjer. E-bok, Ørsta 2018 –: «Solveig Abrahamsen», «Matias Aske-vold», «Nikolai Astrup (politikaren)», «Den nynorske litteraturen 1848– 2018» «Ola El-vestuen», «Torill Eidsheim», «Torgeir Knag Fylknesnes», «Metoo», «Helge Andre Njå-stad», «Marit Berger Røssland», «Geir Polle-stad», «Iselin Nybø», «Marit Berger Røss-land», «Kjersti Toppe», «Tor Mikkel Vara», «Trøndelag fylke», leksikonartiklar All-kunne.no 2018 Gaute Øvereng: Noreg rundt med Ivar Aasen. Årbok for Hovdebygda, Hovdebygda soge og velferdslag 2018.

42

KULTURPROGRAM 2019

Vår januar–mai

TYSDAG 2. JANUAR-2.APRIL

Basisutstilling, Ivar Aasen-tunet

Olaug Nilssens basar

Temautstilling om forfattaren

FREDAG 19. JANUAR

12.30 Hauge-senteret

Lansering av leseaksjonen Tid for ti

Aksjonen Tid for ti 2018 er skreddarsydd

for sjuande klasse, og har som mål å auke

det språklege sjølvbiletet til elevane, og

etablere betre haldningar til nynorsk.

I samarbeid med Foreningen !les

Fri

LAURDAG 27. JANUAR

18.30 Elvatun, Ulvik

Voggesongar undervegs

Ein konsert med utgangspunkt i vogge-

songar som innvandrarkvinner har med

seg frå sine heimland.

I samarbeid med Voss bibliotek og d’kor

Kr 200 / 100 student

TORSDAG 1. FEBRUAR

13.00 Bikuben, Det Norske Teatret

Presentasjon av programmet for Vinje-ju-

bileet 2018

Den nasjonale jubileumsnemnda presente-

rer programmet for Vinje-jubileet 2018.

Jon Rikard Kleven, ordførar Vinje kom-

mune, Anders Sandvik assisterande råd-

mann Vinje kommune, Kristian W. Ran-

tala, dagleg leiar Vinje-senteret, Siw Elena

Skinnemoen, Folkeakademiet, Eirin S.

Skinnemoen, Folkeakademiet og Tom Ro-

ger Aadland, musikar.

Fri

SØNDAG 4. FEBRUAR

13.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Familiedag: Do

Ei stinkande reise i bæsjens historie

Aktivitetar til å fordøye

Kr 70 / 50 familie pr. person

TYSDAG 6. FEBRUAR-1. SEPTEMBER

Midt-Troms Museum Barnemuseum

Språksamlaren Ivar Aasen 1813-1896

Temautstilling

SØNDAG 11. FEBRUAR

13.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Kunstverkstad

Rita Slotterøy frå Seanse

Inspirert av bøkene Norges låver og Av stein

Kr 500

ONSDAG 14. FEBRUAR

19.00 Elvatun, Ulvik

Migrasong

Reidun Horvei gir eit viktig innblikk i

norsk-amerikansk historie. Songar som

norske immigrantar hadde med seg til det

nye landet, og songar som oppstod i møte

med nye kulturar.

I samarbeid med Ulvik herad

Kr 200 / 350 familie

TORSDAG 15. FEBRUAR

14.00 Kafeen, Ivar Aasen-tunet

Bok og bakverk

Bjella: «Jordsjukantologien»

Lundquist: «Eg og ho eg kunne ha vore»

Helge Torvund, «Alt brenner»

Gratis

ONSDAG 21.FEBRUAR

13.00 Ulvik folkebibliotek

Morsmålsdagen

Vi feirar det språklege mangfaldet i bygda

på den internasjonale morsmålsdagen.

I samarbeid med Ulvik folkebibliotek

Fri

ONSDAG 21. FEBRUAR

19.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Gresk for meg

43

Ord, uttrykk og verdsbilete på ulike språk

Reidun Aambø

I høve den internasjonale morsmålsdagen

Kr 100

TORSDAG 1. MARS

11.00 Hauge-senteret

Timothy mister seg sjølv

Forfattar og illustratør Vegard Markhus

kjem til Hauge-senteret med høgtlesing og

song. Dessutan treng han hjelp til å finne

nokre forsvunne kroppsdelar og løyse eit

kroppsdelspuslespel.

I samarbeid med Ulvik herad

Fri

SØNDAG 4. MARS

13.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Familiedag: Fiskelykke

Ingunn Røyset

Kr 70 / 50 familie pr. person

ONSDAG 7. MARS

19.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Tung tids tale

Olaug Nilssen i samtale med Siri Økland

Kr 100

SØNDAG 11. MARS

15.00 Salen og kafeen, Ivar Aasen-tunet

Digg!

Anders Totland fortel om god mat og la-

gar deilige rettar av restemat

I samarbeid med Framtiden i våre hender

– Søre Sunnmøre

Kr 150

TYSDAG 13. MARS

14.00 Kafeen, Ivar Aasen-tunet

Bok og bakverk

Brevet til Rosalin av Øystein Orten

Gratis

ONSDAG 21. MARS

19.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Vêret i poesien

Kva rolle har vêret i dikta til Hans Børli,

Arne Garborg og Ivar Aasen?

Fire litteraturmuseum presenterer sine

diktarar og deira forhold til vêret. Ingun

Aastebøl, Anno Museum, Inger Undheim,

Garborgsenteret og Anders Aanes, Ivar

Aasen-tunet.

I høve den internasjonale poesidagen, og

den internasjonale meteorologidagen to

dagar seinare

I samarbeid med Litteraturnettverket

Kr 100

ONSDAG 21.MARS

20.00 Syse gard, Ulvik

Verdas poesidag

I diktsamlinga Jordsjukantologien kretsar

Stein Torleif Bjella om dei to store tragedi-

ane i livet: tap av kjæraste og jordskifte.

Bjella les dikt, samtalar om poesi og syng

og spelar.

Kr 250

MÅNDAG 26.–ONSDAG 28. MARS

13.00 Salen og utstillinga, Ivar Aasen-tunet

Påskejakt med Lurivar

Maria Halseth som Lurivar

Kr 70 / 50 familie pr. person

TYSDAG 3. APRIL-31. MAI

Basisutstillinga, Ivar Aasen-tunet

Kort sagt: stort tenkt. Ei utstilling om no-

veller

Temautstilling

LAURDAG 5. APRIL

12.00 – 16.00 Vinjar Samfunnshus, Vinje

Så sant som det er skrive

Hadle Reisæter les høgt frå dikt og prosa

av A. O. Vinje

Vinje på talarstol og gullstol

Ottar Grepstad om talaren A. O. Vinje

Vinjes poesi i dikt og prosa

Vigdis Ystad fortel om Vinjes posei i dikt

og prosa

Vinjes litterære kvinner

44

Margunn Vikingstad fortel om Vinjes litte-

rære kvinner

Fri

TORSDAG 12. APRIL

19.30 Hauge-senteret

Utstillingsopning: Ferdaminne frå Troja

til Vestlandet

Den nye temautstillinga syner korleis

ulike reiselitterære verk – frå Homers

Odysseen til Erlend Nødtvedts Vestlandet

– brukar poesi. Forfattar Tomas Espedal

kjem for å snakke om Aasmund Olavsson

Vinjes Ferdaminni og å lese frå eigne verk.

Fri

SØNDAG 15. APRIL

19.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

The secrets of the best museums

Tomislav S. Šola, professor emeritus, Zag-

reb

I 2002 etablerte Šola verdskonferansen

«Best in Heritage». Dit har han kvart år in-

vitert dei beste musea frå fleire verdsdelar.

Kva gjer museum gode?

Gratis

TORSDAG 26. APRIL

19.00 Voss kulturhus

Seljefløyta (AVLYST)

Lansering av diktsamlinga Seljefløyta med

upubliserte Hauge-dikt, redigert av Bodil

Cappelen. Bodil Cappelen les og held poe-

sikonsert saman med felespelar Knut

Hamre og Ranveig Lægreid.

I samarbeid med Voss kulturhus

FREDAG 18. MAI

21.00 Lekve gard, Ulvik

Siderslepp: Frode Grytten Beat Band

Ein pulserande konsertkveld mellom eple-

tre i bløming. Frode Grytten Beat Band

miksar eksplosiv poesi med songar av ar-

tistar som Talking Heads, Bruce

Springsteen og The Velvet Underground –

Amerika med vestlandsbeat!

Kr 275

ONSDAG 23. MAI

19.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Glimt av opphav

Christine de Luca, Odd Goksøyr og Øy-

stein Orten

Kr 100

Sommar juni–august

FREDAG 1. JUNI

12.00 Basisutstillinga, Ivar Aasen-tunet

Utstillingsopning: Eg er. Ei utstilling om

språk og identiet

FREDAG 1. JUNI-22. NOVEMBER

Basisutstillinga, Ivar Aasen-tunet

Eg er. Ei utstilling om språk og identitet

Temautstilling

LAURDAG 16. JUNI

15.30 Hardanger folkemuseum, Utne

Diktardagen

Diktartavla vert delt ut til ein markant

norsk lyrikar og i 2018 går prisen til Einar

Økland. Tale til prisvinnaren ved Idar Ste-

gane, konsert med Cecilie Anna.

I samarbeid med Hardanger folkemuseum

Kr 200

25.-29. JUNI

Kl 13.00 Kaféen, utstillinga og biblioteket,

Ivar Aasen-tunet

Orda rundt med Lurivar

Daglege vandreutstillingar for familiar

Kr 100 / 220 familie / 50 barn

23.-27. JULI

Kl 13.00 Kaféen, utstillinga og biblioteket,

Ivar Aasen-tunet

Orda rundt med Lurivar

Daglege vandreutstillingar for familiar

Kr 100 / 220 familie / 50 barn

45

SØNDAG 5. AUGUST

17.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Arkiverte løyndomar

Ottar Grepstad: Nye avsløringar om Ivar

Aasen

Ellen E. Nicolaysen: Anton Aure – port-

rett av ein samlar og ei samling

Gratis

Haust

september–desember

SØNDAG 2. SEPTEMBER

13.00-17.00 Aasen og utescena, Ivar Aasen-

tunet

Soppdag

Ålesund & Sunnmøre nyttevekstforeining

Gratis

FREDAG 7. SEPTEMBER

19.00–21.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Benedicte Maurseth – Tidekverv

Konsert med Berit Opheim, Rolf Lislevand

og Håkon Stene

Kr 300 / 250 h / 200 s u

ONSDAG 12 SEPTEMBER

14.00–15.00 Kafeen, Ivar Aasen-tunet

Bok og bakverk: Frå Vesaas til Eikemo

Gratis

FREDAG 14. SEPTEMBER

09.30–13.30 Salen, uteområde og ev. ka-

feen, Ivar Aasen-tunet

Dukketeater: Blåmann

For påmeldte barnehagarONSDAG 19.

SEPTEMBER

18.00-19.00 Høgskulebiblioteket, Berte

Kanutte-huset, Høgskulen i Volda

Nynorsk digital oppvekst – Forskingsda-

gane i Volda

Panelsamtale leia av Per Magnus Fin-

nanger Sandsmark

Arrangementet er ein del av Forskingsda-

gane i Volda, og eit samarbeid mellom

Høgskulen i Volda, Volda mållag og All-

kunne

Gratis

ONSDAG 26. SEPTEMBER

19.00-20.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Gud skapte, Linné ordna, Aasen samla

Foredrag ved Torbjørn Urke

Kr 100 / 50

MÅNDAG 1. OKTOBER-31. DESEMBER

Basisutstillinga, Hauge-senteret

Menneske og språk på vandring

Temautstilling

ONSDAG 3. OKTOBER

14.00–15.00 Kafeen, Ivar Aasen-tunet

Bok og bakverk: Frå Duun til Sortland

Gratis

TORSDAG 4. OKTOBER

19.00-20.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Mørk sommar

Ragnar Hovland i samtale med Jan Landro

Kr 200 / 150

SØNDAG 7. OKTOBER

13.00-15.00 Salen og utstillinga, Ivar Aa-

sen-tunet

Familiedag: Ti ville ekspedisjonar

Kr 70 / 50 (familie per pers)

ONSDAG 17. OKTOBER

19.00-20.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Ikkje ver redd for sånne som meg

Sumaya Jirde Ali i samtale med Lars Petter

Sveen

150 / 100

TORSDAG 1. NOVEMBER

18.00-22.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Boknatt: Klassikarar på nynorsk

Tre samtalar om klassikar-serien til Skald

forlag. Musikkinnslag ved Rune Klakegg

og Cecilie Schilling mellom samtalane.

46

TORSDAG 1. NOVEMBER-21. DESEM-

BER

Basisutstillinga, Hauge-senteret

Halldis i livet. Halldis Moren Vesaas

(1907-1995)

Temautstilling

1 Frankenstein 200 år

Øystein Vidnes i samtale med Svenn Arve

Myklebost

2 Gertrude Stein – Alice B. Toklas’ sjølv-

biografi

Brit Bildøen i samtale med Jan Inge Sørbø

3 Kvifor nynorske klassikarar?

Simone Stibbe og Jan Inge Sørbø i samtale

Kr 300 / 200

SØNDAG 4. NOVEMBER

13.00-15.00 Salen og utstillinga, Ivar Aa-

sen-tunet

Familiedag: Mørkt

Kr 70 / 50 (familie per pers)

ONSDAG 14, NOVEMBER

14.00–15.00 Kafeen, Ivar Aasen-tunet

Bok og bakverk: Frå Nygard til Lillegra-

ven

Gratis

FREDAG 23. NOVEMBER-31. DESEMBER

Basisutstillinga, Ivar Aasen-tunet

Frå Juletre til Juleroser. Ei utstilling om

nynorske julehefte

Temautstilling

LAURDAG 24. NOVEMBER

20.00-21.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Kjemilie

Visejazz

Kr 250 / 150 (medlem Jazzklubben / stu-

dent og ungdom)

SØNDAG 9. DESEMBER

13.00-15.00 Salen og utstillinga, Ivar Aa-

sen-tunet

Familiedag: Jakob og Neikob

Kr 70 / 50 (familie per pers)

Den kulturelle skulesekken

Ein nordmann likar ikkje å vere våpenlaus

Eit program for 8.-10. og vidaregåande

skule med rap-utøvarar Per Olav Hoff

Mydske og André Jarnvig Jensen. Fram-

syning om lyriske verkemiddel, lyrikksoge

og det å slost med rap og dikt. Var på

turné i Oppland hausten 2018.

8. OKTOBER

Lena-Valle videregående skole avd. Lena,

Østre Toten

8. OKTOBER

Vestoppland fengsel avd. Gjøvik, Gjøvik

9. OKTOBER

To framsyningar Gjøvik vgs., Gjøvik

10. OKTOBER

To framsyningar Raufoss vgs., Vestre To-

ten

11. OKTOBER

Dokka vgs., Nordre Land

11. OKTOBER

Vestoppland fengsel avd. Valdres, Vestre

Slidre

12. OKTOBER

Nord-Gudbrandsdal vgs. avd. Dombås,

Dovre

22. OKTOBER

Lena-Valle videregående skole avd. Lena,

Østre Toten

23. OKTOBER

Nord-Gudrbrandsdal vgs. avd. Otta, Sel

24. OKTOBER

To framsyningar Vinstra vgs., Nord-Fron

25. OKTOBER

To framsyningar Lillehammer vgs. avd.

Nord, Lillehammer

26. OKTOBER

Gausdal vgs., Gausdal

47

26. OKTOBER

NTG Lillehammer, Lillehammer

Les for livet!

Eit program for 5.-7.klasse produsert i

samarbeid mellom Ivar Aasen-tunet og

Olav H. Hauge-senteret. Lars Mæhle har

skrive manus og Siri Beate Fossum og Kim

Helge Strømmen står på scena. To fram-

tidsmenneske er fanga i romsonden Lit-

tera, og berre litteraturen kan berge dei. I

Les for livet! får elevane vere med på ei

spennande ferd tilbake til jorda. På vegen

dukkar vi inn i fem utvalde barne- og ung-

domsbøker på nynorsk. Hausten 2018 var

produksjonen på turné i Sogn og Fjordane.

15. OKTOBER

Atløy skule, Askvoll

15. OKTOBER

Askvoll skule, Askvoll

16. OKTOBER

Flekke skule og barnehage, Fjaler

16. OKTOBER

Dingemoen skule, Fjaler

17. OKTOBER

Bulandet, Askvoll

17. OKTOBER

Holdedal Montessoriskule, Askvoll

18. OKTOBER

Gjelsvik skule, Askvoll

18. OKTOBER

Bygstad skule, Gaular

19. OKTOBER

Viksdalen skule, Gaular

19. OKTOBER

Sande skule, Gaular

22. OKTOBER

To framsyningar Naustdal barne- og ung-

domsskule, Naustdal

23. OKTOBER

Brandsøy skule, Flora

23. OKTOBER

Torvmyrane skule, Flora

24. OKTOBER

Eikefjord barne- og ungdomsskule, Flora

24. OKTOBER

Steinhovden skule og barnehage, Flora

25. OKTOBER

Florø barneskole, Flora

26. OKTOBER

Krokane skule, Flora

29. OKTOBER

Høyanger skule, Høyanger

29. OKTOBER

Kyrkjebø skule, Høyanger

30. OKTOBER

Lavik skule, Høyanger

30. OKTOBER

Hyllestad skule, Hyllestad

31. OKTOBER

Solund barne- og ungdomsskule, Solund

31. OKTOBER

Eivindvik barnehage og skule, Gulen

1. NOVEMBER

Bjordal skule, Høyanger

1. NOVEMBER

Brekke barnehage- og skule, Gulen

2. NOVEMBER

Byrknes barnehage- og skule, Gulen

2. NOVEMBER

Dalsøyra skule, Gulen

Lurivar og det hemmelege skrinet

Den prislønte forfattaren Lars Mæhle har

skrive manus til denne produksjonen, som

har form som eit musikkteater med littera-

tur- og kunstformidling. Komponist Beate

Lech har laga musikk til songane som blir

brukt i framsyninga

I framsyninga får elevane møte tunkatten

Lurivar som har med seg ein koffert med

nynorske biletbøker. Så dukkar kunstmå-

laren opp med staffeli og målesaker. Han

har også med seg eit skrin han passar godt

på. Kunstmålaren elskar illustrasjonane i

biletbøkene Lurivar har med seg. Men

Lurivar bryr seg ikkje så veldig om illust-

rasjonane i bøkene, han er mest interessert

i orda og forteljingane. Han er også veldig

nysgjerrig på kva som er oppi det hemme-

lege skrinet til kunstmålaren og pønskar

ut ein måte for å lure til seg skrinet.

48

MÅNDAG 8. JANUAR

Egge skole, Lier

Nordal skole, Lier

TYSDAG 9. JANUAR

Høvik skole, Lier

ONSDAG 10. JANUAR

Heia skole, Lier

Hennumsmarka skole, Lier

TORSDAG 11. JANUAR

Hegg skole, Lier

Hallingstad skole, Lier

FREDAG 12. JANUAR

Oddevall skole, Lier

Sylling skole, Lier

MÅNDAG 15. JANUAR

Krokstad skole, Nedre Eiker

TYSDAG 16. JANUAR

Steinberg skole, Nedre Eiker

Stenseth skole, Nedre Eiker

ONSDAG 17. JANUAR

Mjøndalen skole, Nedre Eiker

TORSDAG 18. JANUAR

Gullaug skole, Lier

Solberg skole, Nedre Eiker

FREDAG 19. JANUAR

Rosendal skole, Nedre Eiker

Åsen skole, Nedre Eiker

MÅNDAG 3.SEPTEMBER

Nerstad skole, Sigdal

Prestfoss skole, Sigdal

TYSDAG 4. SEPTEMBER

Eggedal skole, Sigdal

ONSDAG 5. SEPTEMBER

Folkestad skole, Hurum

Tofte skole, Hurum

TORSDAG 6. SEPTEMBER

Sætre skole, Hurum

Steinerskolen i Hurum, Hurum

FREDAG 7. SEPTEMBER

Hyggen skole, Røyken

Midtbygda skole, Røyken

MÅNDAG 8. OKTOBER

Torvbråten skole, Røyken

Frydenlund skole, Røyken

TYSDAG 9. OKTOBER

Nærsnes skole, Røyken

Slemmestad barneskole, Røyken

ONSDAG 10. OKTOBER

Sydskogen skole, Røyken

Spikkestad barneskole, Røyken

TORSDAG 11. OKTOBER

Noresund skole, Krødsherad

Krøderen skole, Krødsherad

FREDAG 12. OKTOBER

Enger skole, Modum

Buskerud skole, Modum

MÅNDAG 29. OKTOBER

Vikersund skole, Modum

Sysle skole, Modum

TYSDAG 30. OKTOBER

Stalsberg skole, Modum

Snakk om språk

I dette opplegget får elevane møte to pro-

fesjonelle utøvarar som er opptekne av

språk. Produksjonen har form som ei

framsyning med aktiv deltaking frå tilhøy-

rarane. I samtalen kjem dei inn på elevars

og eigne haldningar til språk. Dei diskute-

rer skriftspråksituasjonen, dialektbruk,

språkendringar, språk og makt og språk-

leg vane. Med i tilbodet er ei utstilling om

ungdom og språk, og programmet blir

bygd opp rundt denne temautstillinga.

Tema som blir tekne opp er: sjølvsagt,

stolt, vane og språkleg kultur.

MÅNDAG 8. JANUAR

Nore Neset ungdomsskule, Os

TYSDAG 9. JANUAR

Nore Neset ungdomsskule, Os

ONSDAG 10. JANUAR

Nore Neset ungdomsskule, Os

TORSDAG 11. JANUAR

Nore Neset ungdomsskule, Os

FREDAG 12. JANUAR

Os ungdomsskule, Os

MÅNDAG 15. JANUAR

49

Os ungdomsskule, Os

TYSDAG 16. JANUAR

Os ungdomsskule, Os

ONSDAG 17. JANUAR

Moster skule, Bømlo

TORSDAG 18. JANUAR

Kaland barne- og ungdomsskule, Austr-

heim

Årås skule, Austrheim

FREDAG 19. JANUAR

Årås skule, Austrheim

MÅNDAG 22. JANUAR

Sandnes skule, Masfjorden

Nordbygda skule, Masfjorden

TYSDAG 23. JANUAR

Matre skule, Masfjorden

Mo skule, Modalen

ONSDAG 24. JANUAR

Lindås ungdomsskule, Lindås

TORSDAG 25. JANUAR

Lindås ungdomsskule, Lindås

FREDAG 26. JANUAR

Lindås ungdomsskule, Lindås

MÅNDAG 5. FEBRUAR

Knarvik ungdomsskule, Lindås

TYSDAG 6. FEBRUAR

Knarvik ungdomsskule, Lindås

ONSDAG 7. FEBRUAR

Knarvik ungdomsskule, Lindås

TORSDAG 8. FEBRUAR

Knarvik ungdomsskule, Lindås

MÅNDAG 12. FEBRUAR

Knarvik ungdomsskule, Lindås

TYSDAG 13. FEBRUAR

Knarvik ungdomsskule, Lindås

ONSDAG 14. FEBRUAR

Nordhordland kristne grunnskole, Lindås

TORSDAG 15. FEBRUAR

Ostereidet ungdomsskule, Lindås

FREDAG 16. FEBRUAR

Ostereidet ungdomsskule, Lindås

MÅNDAG 12. MARS

Gossen barne- og ungdomsskole, Aukra

TYSDAG 13. MARS

Gossen barne- og ungdomsskole, Aukra

ONSDAG 14. MARS

Julsundet skole, Aukra

TORSDAG 15. MARS

Julsundet skole, Aukra

Fræna ungdomsskule, Fræna

FREDAG 16. MARS

Fræna ungdomsskule, Fræna

MÅNDAG 19. MARS

Fræna ungdomsskule, Fræna

TYSDAG 20. MARS

Fræna ungdomsskule, Fræna

ONSDAG 21. MARS

Fræna ungdomsskule, Fræna

TORSDAG 22. MARS

Hustad barne- og ungdomsskole, Fræna

FREDAG 23. MARS

Bud barne- og ungdomsskole, Fræna

MÅNDAG 9. APRIL

Helland skule, Vestnes

TYSDAG 10. APRIL

Helland skule, Vestnes

ONSDAG 11. APRIL

Helland skule, Vestnes

Tomrefjord skule, Vestnes

TORSDAG 12. APRIL

Tomrefjord skule, Vestnes

FREDAG 13. APRIL

Sunnylven skule, Stranda

Stranda ungdomsskule, Stranda

MÅNDAG 16. APRIL

Stranda ungdomsskule, Stranda

TYSDAG 17. APRIL

Stranda ungdomsskule, Stranda

ONSDAG 18. APRIL

Godøy skule, Giske

TORSDAG 19. APRIL

Godøy skule, Giske

Valderøy ungdomsskule, Giske

FREDAG 20. APRIL

Valderøy ungdomsskule, Giske

MÅNDAG 23. APRIL

Valderøy ungdomsskule, Giske

TYSDAG 24. APRIL

Valderøy ungdomsskule, Giske

ONSDAG 25. APRIL

Valderøy ungdomsskule, Giske

TORSDAG 26. APRIL

Valderøy ungdomsskule, Giske

50

DEI NYNORSKE FESTSPELA

Torsdag 7. juni

9.00–13.00 Møre Folkehøgskule, Ørsta

Perspektivmøte for Nynorsk

Lukka møte

09.30-14.30 Gymsalen, Vikemarka skule

Roald Kaldestad: Heavykatten

Dalane, Hovden, Velle, Vikemarka og

Åmås skule, 1.-4 trinn

09.30.-14.30 Multimediesal, 3. etasje, Øyra

skule

Nynorsk er bynorsk, Terje Torkildsen

Volda ungdomsskule, Austefjord, Dals-

fjord og Folkestad skule, 8.-9. trinn.

09.30-14.30 Øyra skule, Volda

Apetryne

Atle Hansen

Austefjord, Bratteberg, Dalsfjord, Folke-

stad, Mork, Ulvestad og Øyra skule, 7.

klasse

10.00 Ivar Aasen-statuen, Ørsta

Blomar ved bauta: Ivar Aasen-statuen

Gaute Øvereng, dagleg leiar Ivar Aasen-

tunet

Gratis

13.00–16.15 Møre Folkehøgskule, Ørsta

Nynorsk forum

Lukka møte

15.00–21.00 Kaihuset, Ørsta

Ope hus på Kaihuset

I samarbeid med Kaihuset, Volda ung-

domsråd og Ørsta ungdomsråd

16.30 Kunsthuset, Ørsta

Opning kunstutstilling

Roar Hagen i samtale med Ottar Grepstad

Musikk v/kulturskulelevar

Arrangør: Volda og Ørsta kunstlag

Gratis

17.00–24.00 Kafeen, Ivar Aasen-tunet

Festspelretten 2018: Hakkasteik/gryna-

steik/brurasteik

Komponert av festspeldiktaren

17.30–18.00 Ivar Aasen-tunet (ute, ved

flaggstonga)

Velkomen!

Vi ønsker publikum velkomne i tunet

18.00–19.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Opningshøgtid

Festspeldiktar Marit Eikemo framfører ein

nyskriven tekst

Opningstale ved debutant Tharaniga L.

Rajah

Utdeling av prisen Årets nynorskbrukar

2017

Musikkinnslag: Frida Ånnevik

Framføring av Festspelsongen

Allsong

Programleiar: Maria Horvei

Kr 200 / student og ungdom 150

Rett etter Opningshøgtida

Gamletunet, Ivar Aasen-tunet

Blomar ved bauta: Ivar Aasen-bautaen

Festspeldiktar Marit Eikemo les og kransar

Ivar Aasen-bautaen

Allsong: «Dei gamle fjelli»

Gratis

20.00–21.15 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet

Frida Ånnevik

Konsert

Kr 350 i amfiet/ 325 / ungdom 250 / barn

200

21.30–22.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Årets nynorskbrukar 2018

John-Arne samtale med Heidi Fagna

Kr 150 / student og ungdom 80

22.00-01.00 Studenthuset Rokken

51

JON OLAV

I samarbeid med Studenthuset Rokken

Kr 200 / 150

23.00–01.00 Peisestova, Møre folkehøg-

skule, Ørsta

Målbar

23.15–23.45

Roar Hagen

i samtale med Maria Horvei om karikatu-

rar som politisk språk og bileta som for-

mar identiteten vår

Kr 100 / student og ungdom 70

Fredag 8. juni

09.00-10.00 Kunsthuset, Ørsta

Frukostmøte

Roar Hagen teiknar og fortel om politikk

og næringsliv

I samarbeid med Volda og Ørsta kunstlag

og Fugl føniks kaffibar

Kr 150 – frukost inkludert

09.30-14.30 Amfiet, Øyra skule

Amfiet, Øyra skule

Heavykatten, Roald Kaldestad

Austefjord, Bratteberg, Dalsfjord, Folke-

stad, Mork, Vikebygda, Ulvestad og Øyra

skule. Målgruppe: 1.-4. trinn.

9.30-14.30 Storstova, Velle skule

Atle Hansen: Apetryne

Dalane, Hovden, , Velle, Vikemarka og

Åmås skule, 7. trinn

9.30–14.30 Aulaen, Ørsta ungdomsskule

Terje Torkildsen: Nynorsk er bynorsk

To framsyningar 8.klasse ØUS, ei fram-

syning Bleidal og Vaksenopplæringa

10.00–10.45 Salen, Ivar Aasen-tunet

Ivar Aasen-minneforedraget: «Eg finner

vel eit hus som vil meg hysa»

Reisa som nynorsken sin identitet

Jan Inge Sørbø, professor, Høgskulen i

Volda

Kr 120 / ungdom 70

11.00–11.45 Volda omsorgssenter

Nynorsktango m/Øyvind Robak trio: Aa-

sen, Vinje og Grieg

Song og musikk

I samarbeid med Volda kommune og Den

kulturelle spaserstokken

Gratis

11.00–11.30 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet

Festsprell: Silje Sirnes Winje

11.30–12.30 Aktivitetar

I samarbeid med

Høver best for barn 3–6 år

Kr 70 / 50 familie per person

11.30–12.15 Salen, Ivar Aasen-tunet

Medietimen

Utdeling av Kulturdepartementets ny-

norskpris for journalistar

Programleiar: Juryleiar Solveig Barstad

Arrangør: NRK Nynorsk mediesenter

Musikkinnslag: Sigrid Moldestad

Gratis

11.30–12.00 Fugl Føniks, Ørsta

Kaffi, bokstaveleg talt

Hilde Kvalvaag les frå Lev vel, alle

Kr 70 / ungdom 50

12.00-13.00 Ulstein vgs

Linda Eide: Meirfiksjon

Elevar ved Ulstein vgs

13.00-14.00 Ulstein vgs

Linda Eide: Meirfiksjon

Elevar ved Ulstein vgs

12.30–13.15 Salen, Ivar Aasen-tunet

Festspeldiktaren

Festspeldiktar Marit Eikemo i samtale med

Maria Horvei om forfattarskapen sin

I samarbeid med Samlaget

Kr 150 / honnør 100 / student og ungdom

70

52

13.00–13.45 Bakk-Ola-marka, Ørsta

Nynorsktango m/Øyvind Robak trio: Aa-

sen, Vinje og Grieg

Song og musikk

I samarbeid med Aktivitetssenteret Bakk-

Ola-marka

Gratis

14.00–14.45 Salen, Ivar Aasen-tunet

Vestlandet

Erlend O. Nødtvedt, Runar Gudnason i

samtale med Eivind Myklebust om å finne

seg sjølv mellom bakkar og berg

Kr 150 / honnør 100 / student og ungdom

80

15.00–15.45 Salen, Ivar Aasen-tunet

Kven er eg – og er det viktig?

Samtale om språket og orda som definerer

oss – på godt og vondt.

Kristin Fridtun, Linda Klakken og Thara-

niga L. Rajah i samtale med Per Magnus

Finnanger Sandsmark

I samarbeid med Allkunne.

Kr 150 / honnør 100 / student og ungdom

80

16.30–17.15 Salen, Ivar Aasen-tunet

Munn til munn

Om den munnlege forteljartradisjonen

Forfattar Bergsveinn Birgisson, rappar Ru-

nar Gudnason i samtale med festspeldik-

tar Marit Eikemo

Kr 150 / honnør 120 / student og ungdom

80

17.00-19.00 Volda bygdetun

Familiestund i bygdetunet

Musikk frå Silje Sirnes Winje og lesing frå

lesegledar Trond Strand

I samarbeid med stiftinga Sunnmøre mu-

seum

Kr 150 / barn, student og ungdom 100 / fa-

milie 75 per person

18.00–19.30 Propellhallen kulturarena,

Volda

Kimen

Opera av Magnar Åm basert på Kimen av

Tarjei Vesaas

Arrangør: Magnar Åm

Kr 430 / ungdom 320 / barn og student 230

18.00–19.15 Salen, Ivar Aasen-tunet

Alt inkludert

Lesing av Alt inkludert av Marit Eikemo

med skodespelarar frå Det norske teatret

v/Ellen Birgitte Winther, Nina Woxholtt,

Eivin Nilssen Salthe og Paul Åge Johanne-

sen

I samarbeid med Det Norske Teatret

Kr 200 / barn, student og ungdom 100

20.00–21.30 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet

Sigrid Moldestad

Kr 350 / honnør, student og ungdom 250 /

barn 150

22.00–22.45 Salen, Ivar Aasen-tunet

B.R.U.S.

Godbitar og sære saker frå den nynorske

vinylsoga

Platekåseri med Olav Hove, allmennlærar

med to vekttal i musikk, mest kjent frå

Utakt på NRK P1, og samlaren Arild Tor-

vund Olsen, som i år har endå fleire vinyl-

plater med nynorske songar!

Kr 100

23.00–02.00 Peisestova, Møre folkehøg-

skule, Ørsta

Målbar

23.30-24.00

Finst det liv på mars?

Songar frå den engelskspråklege populær-

kulturen omsett og framført på nynorsk

Heidi Marie Vestrheim, Roy Ole Førland

og Frode Grytten

Kr 150 / student og ungdom 100

Laurdag 9. juni

53

10.30 Gågata, Ørsta sentrum

Festspelfrukost

Arrangør: Butikkane i gågata

10.30 Spinneriet, Volda sentrum

Festspelfrukost og familiekonsert

10.30 Peisestova, Møre folkehøgskule

Samtidsruinar

Festspeldiktaren les frå boka som har ins-

pirert Svein Olav Humberset til si fotout-

stilling

11.00

Knølkvalen Kai

Heidi Marie Vestrheim og Roy Ole Før-

land

Arrangør: Volda frivilligsentral og Volda

næringsforum

11.00 Gågata, Ørsta sentrum

Festsprell

Arrangør: Butikkane i gågata, Ørsta friid-

rettslag, Topp trening og Bondens mark-

nad

11.00–12.00 Ørsta folkebibliotek

Festsprell:

Forfattarbesøk: Arnfinn Kolerud les frå

Snillionen

Høver best for barn 8–12 år

Kr 50

11.00–11.45 Matsalen, Møre folkehøgskule

Essayisten Vinje

Festspeldiktar Marit Eikemo og Gunnar

Skirbekk i samtale med Ottar Grepstad

Kr 150 / ungdom 100

12.00 Ørsta stadion

Festsprell på friidrettens dag

Kl 13.00 Lesegledar Trond Strand

Arrangør: Ørsta friidrettslag

12.00–12.45 Volda kyrkje, Volda

12-konsert: Susanne Lundeng og Jorun

Marie Kvernberg

Unikt meistermøte

Gratis

12.00–12.30 Fru Svendsen, Ørsta

Kaffi, bokstaveleg talt

Bergsveinn Birgisson les frå Svar frå brev til

Helga

Kr 70 / ungdom 50

13.00–13.45 Hus til sals, Ørsta / Volda

Gratis og uforpliktande verdivurdering

Lesing og samtale om norske hus og eige-

domsmekling

Festspeldiktar Marit Eikemo og Frode

Grytten

I samarbeid med Sparebank1 eigedoms-

mekling

Kr 150

13.00–13.45 Salen, Ivar Aasen-tunet

Verda den vide: Katalansk språk og iden-

titet

F. Xavier Vila, professor ved Universitetet

i Barcelona

Kr 120 / ungdom 70

14.00–14.30 Det Grøne Treet, Volda

Kaffi, bokstaveleg talt

Gjertrud Langva les frå Vi spring ikkje slik

vi sprang

Kr 70

14.00–15.00 Salen, Ivar Aasen-tunet

Det nynorske i det nordiske

Kvifor ei nynorsk litteraturhistorie? Kva

skil den nynorske litteraturen frå den nor-

diske?

Professor Jan Inge Sørbø og Marta Nor-

heim i samtale med Eivind Myklebust.

Info om Allkunne-artikkel.

Kr 150 / honnør 100 / student og ungdom

80

54

14.00–14.30 Scena, Austefjordhelg

Festsprell: Snillionen

Arnfinn Kolerud les frå Snillionen

15.15–16.15 Salen, Ivar Aasen-tunet

Linda Eide: Meirfiksjon

Kr 150 / honnør 100 / student og ungdom

80

16.30–17.15 Salen, Ivar Aasen-tunet

Mødrer i litteraturen

Samtale med festspeldiktar Marit Eikemo,

Hilde Kvalvaag og Marta Norheim

Samtaleleiar: Kristin Fridtun

Kr 150 / honnør 100 / student og ungdom

80

17.30 – 18.15 Utstillinga, Ivar Aasen-tunet

Karakterbygging

Frode Grytten og Marit Eikemo fortel om å

skrive fram roman- og novellekarakterar

Kr 150 / honnør 100 / student og ungdom

80

[Salen oppteken frå kl. 17.30 til øving, Tord

G.]

18.00–19.30 Propellhallen kulturarena,

Volda

Kimen

Opera av Magnar Åm basert på Kimen av

Tarjei Vesaas

Arrangør: Magnar Åm

Kr 430 / ungdom 320 / barn og student 230

18.00 Det Grøne Treet, Volda

Kviss med Allkunne.no

Leia av Per Magnus Finnanger Sands-

mark, redaktør i Allkunne.no

Kr 50

20.00–21.15 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet

Herborg Kråkevik

Konsert-kabaret

Kr 350 / student og ungdom 250 / barn 150

22.00–23.15 Salen, Ivar Aasen-tunet

Ferdaminne

Tingingsverk til Vinje-jubileet av Tord

Gustavsen

Tord Gustavsen, piano, Tore Brunborg,

sax, Jarle Vespestad, trommer, Cecilie Jør-

stad, resitasjon

Kr 400 / student og ungdom 200

23.00–02.00 Peisestova, Møre folkehøg-

skule, Ørsta

Målbar

23.15–23.45

Linda Eide og Herborg Kråkevik

Kr 150 / student og ungdom 100

Søndag 10. juni 11.00–12.00 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet

Festspelgudsteneste i det fri

Preike ved Kari Veiteberg, biskop i Oslo

Musikk ved Susanne Lundeng og Bjørn

Andor Drage

Lesing ved festspeldiktar Marit Eikemo

Arrangør: Volda sokneråd i samarbeid

med Ørsta sokneråd

12.00–17.00 Kafeen og Jostein Nerbøvik-

plassen, Ivar Aasen-tunet

Kyrkjekaffi og søndagskafé

12.30-13.00

Festsprell: Levande lydsti

Instrument-skattejakt for dei minste på

veg til Barneboktua

I samarbeid med kulturskulane i Ørsta og

Volda

Gratis

13.00–13.30 Høgetua, Ivar Aasen-tunet

Festsprell: På Barneboktua

Høgtlesing frå Ei kjedeleg bok, skriven av

Vegard Markhus

I samarbeid med Det Norske Samlaget

Gratis

13.00–13.45 Salen, Ivar Aasen-tunet

55

Språk for tru

Biskop Kari Veiteberg og festspeldiktar

Marit Eikemo i samtale med Linda Eide

Kr 150 / student og ungdom 80

15.00–16.30 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet

Aasen-stemnet 2018

Stemnetale: Frode Grytten

Susanne Lundeng trio

Susanne Lundeng, fiolin, Arnfinn Berg-

rabb, trommer, Bjørn Andor Drage, tang-

entar og Are Simonsen, lyd/elektronikk

Kr 200 / honnør 150 / ungdom og barn 100

LITTERATURDAGANE I

VINJE

Torsdag 23. august

08.10-09.40 Bø vidaregåande skule

Nynorsk litteraturhistorie på nett: premi-

ere

Redaktør Per Magnus F. Sandsmark

Redaksjonssekretær Stina Aasen Lødemel

Forfattar Marit Kaldhol

allkunne.no

12.30–14.00 Dalen vidaregåande skule Ny-

norsk litteraturhistorie på nett All-

kunne.no

Fredag 24. august

09.00 Vinjesenteret.no

Ny tekst i dag: Ottar Grepstad: ”Tillegg

til Vinje-bibliografien”

09.00 Blomar ved Bauta

Edland: Storegut-statue v/Ragnvald

Christenson

Vinje: Vinje-statue og Vinje-bauta v/dagleg

leiar Kristian

W. Rantala

Åmot: Vesaas-statuane v/ordførar Jon Ri-

kard Kleven

10.00–10.30 Norheimstunet omsorgssenter,

Edland

Olav Nordstoga les tekstar av A.O. Vinje

I samarbeid med Vinje kommune

10.30–10.45 Rauland skule

Marit Kaldhol les og samtalar med elevar

I samarbeid med Vinje kommune

11.00–17.00 Vinjestoga, Vinje

Omvising kvar time med ei Vinje-fortel-

jing

Rebecca Egeland

11.30–12.00 Kommunehuset, Åmot

Boklunsj med Jan Inge Sørbø

12.00–12.45 Vinjar samfunnshus

Opningshøgtid

Opningstale ved direktør Åse Wetås,

Språkrådet

Ragnar Hovland: Alltid undervegs

Allsong og fleire andre innslag

12.45 Vinjar samfunnshus

Festivallunsj

12.45–13.30 Åmot skule

Marit Kaldhol les og samtalar med elevar

I samarbeid med Vinje kommune

13.30–14.15 Vinjar samfunnshus

Dei nynorske fornyarane

Jan Inge Sørbø om Nynorsk

litteraturhistorie. I samarbeid med

Samlaget

14.30–15.15 Vinjar samfunnshus

Vinje vestanfor

Vinje i England og Skottland

Guy Puzey, University of Edinburgh

15.30–16.15 Vinjar samfunnshus

56

Vinje in English

Beryl Foster om å omsetje Vinje-songane

til engelsk, med lydprøver

17.00 Midtbø

Omvising i forfattarheimen til Tarjei og

Halldis Moren Vesaas

19.30–20.45 Festsalen, Vinjehuset, Åmot

Huldra

Tingingsverk av Tord Gustavsen

Tore Brunborg, Jarle Vespestad, Sigurd

Hole og Rune Børø

I samarbeid med Dei nynorske festspela

og Ulvik poesifestival

21.00–24.00 Vestibylen, Vinjehuset

Festivalkro med alle rettar

21.30–23.00 Vestibylen, Vinjehuset

Litteraturkviss med Allkunne.no

Kvissmeister: redaktør Per Magnus

Finnanger Sandsmark, Allkunne

09.00 Vinjesenteret.no

Ny tekst i dag Utdrag frå Rita Mundal:

Tustar før Tusten

10.00–10.45 Vesaas-salen,

Raulandsakademiet

Vinje, makta, økonomien

Morten Søberg, essayist og direktør

Sparebank1

11.00–11.45 Vesaas-salen,

Raulandsakademiet

Det store spelet

Atle Grønn, sjakk-kommentator i Dag og

Tid, og direktør Åse Wetås i Språkrådet Kr

150

11.00–17.00­ Vinjestoga, Vinje

Omvising kvar time med ei Vinje-

forteljing

Rebecca Egeland

11.45 Matsalen, Raulands-akademiet

Festivallunsj

12.30–13.15 Vinje-salen,

Raulandsakademiet

Vesaas-foredraget 2018

Rita Mundal: Tustar før Tusten

13.30–14.15 Vinje-salen,

Raulandsakademiet

Slagerens kunst – Vidar Sandbeck og

lyrikken

Foredrag av Kjartan Fløgstad

14.45–15.30 Vinje-salen,

Raulandsakademiet

Tarjei Vesaas’ debutantpris

Olav Vesaas, Åse Wetås og Anne M. K.

Prinos om Zeshan Shakar, prisvinnaren

2017

14.00–14.30­ Vesaas-parken, Åmot Konsert

med Sigrid og Oddbjørn Aase

I samarbeid med Vinjedagen

16.00–17.00 Vinjehuset

Gubben på sokkelen. Familieforestilling

om A.O.

Teater for barn av Aasmund og Ellen

Nordstoga

16.45–17.30 Buss frå Raulands-akademiet

til Edland

Litterær transportetappe

18.00–22.30 Edland samfunns-hus

FESTKVELD

18.00–19.15 Festsalen

Vinje, vår mann

Lars Amund Vaage, Aasmund Kaldestad,

Kyrre Eikaas Ottesen.

I samarbeid med Sogn og Fjordane Teater

og Rom for ord

57

19.30–20.30 Storeguthallen

Festivalkaffi med kringle, kling og

gomme

20.30–21.15 Storeguthallen

Storegutprisen 2018

Stein Versto deler ut prisen til Olav

Vesaas. Aasmund Nordstoga syng

Storegut-songar. Arrangør: Medlemslaget

Litteraturdagane i Vinje

21.30–22.30 Festsalen

Fløgstads songbok

Kjartan Fløgstad, Berit Opheim og Gabriel

Fliflet

I samarbeid med Ulvik poesifestival

23.30–02.00 Raulandsakademiet

Nattopen festivalkro med alle rettar

Søndag 26. august

09.00 Vinjesenteret.no

Ny tekst i dag: Ei overrasking

10.00–10.45 Parkering, Plassen

Litterær vandring frå Plassen til Vinje

kyrkje

Stein Versto og Olav Nordstoga

11.00–12.00 Vinje kyrkje Festivalgudste-

neste med litterær ettertanke

Arrangør: Vinje sokneråd

11.00–17.00 Vinjestoga, Vinje

Omvising kvar time med ei Vinje-fortel-

jing

Anne T. Romtveit

13.00–13.45 Vinje biletgalleri, Smørklepp

Vinjes Rosa

Jon Haarberg om Rosa Kjeldseth,

14.00–14.30 Vinje biletgalleri, Smørklepp

Anne Hytta solo

Ordførar Jon Rikard Kleven: Takk og vel-

komen attende i 2019

ULVIK POESIFESTIVAL

Torsdag 6. september

11.00 Ulvik sjukeheim, Ulvik

Lyrisk tjuvstart

Poesikonsert med forfattar Ruth Lillegra-

ven og musikar Rannveig Djønne

Fri

13.00 Den grøne Kafè, Ulvik

Lyrisk tjuvstart

Poesikonsert med forfattar Ruth Lillegra-

ven og musikar Rannveig Djønne

Kr 150 / fri for pensjonistar

I samarbeid med Den kulturelle spaser-

stokken i Ulvik herad

Fredag 7. september

9.00, Bauten over diktinga til Olav H.

Hauge, Allmennningen, Ulvik

Diktblomar til Olav H. Hauge

Geir S. Netland, dagleg leiar Olav H.

Hauge-senteret

Elevar frå Brakanes Skule og Granvin

Skule

Fri

12.00 Fleirbrukshallen, Brakanes skule, Ul-

vik

Les for livet!

Premiere på ny framsyning produsert av

Nynorsk kultursentrum. Lars Mæhle har

skrive manus, på scena står Kim Helge

Strømmen og Beate Fossum.

Fri

12.00 Hauge-senteret, Ulvik

Lyrikk i krisetider

58

Kvifor får lyrikk ein framskoten plass i kri-

setider? På kva premisser deltek lyrikken i

den offentlege samtalen?

Seminar der festivaltema står i fokus. Med

Ingrid Nielsen, Ole Karlsen, Eirik Vassen-

den, Sissel Furuseth, Stein Arnold Hevrøy

og Sindre Ekrheim.

Kr 100 / fri for student

16.00 Rossvoll, Ulvik

Festivalvorspiel med Erlend O. Nødtvedt:

Sidervisdom

Bergenspoet Erlend O. Nødtvedt les frå sin

nyaste roman Vestlandet i hagen til Olav H.

Hauge.

Kr 100

18.00 Elvatun, Ulvik

Festivalopning

Velkomen ved dagleg leiar Geir S. Netland

Opningstale ved Herborg Kråkevik

Hordaland fylkeskommune helsar ved

fylkesordførar Anne Gine Hestetun. Nyskriven poesi og diktopplesing ved Er-

lend. O Nødtvedt, Mona Høvring, Catha-

rina Gripenberg, Bendik Vada og Cecilie

Løveid

Musikkinnslag ved Herborg Kråkevik

Utdeling av det fyrste Olav H. Hauge-sti-

pendet ved jurymedlem Stein Erik Lunde

Kr 150 / 100 student

19.00 Elvatun, Ulvik

Syng liv i ditt liv

Konsert med Erik Lukashaugen og Ar-

beidslaget

Kr 250 / 200 student

21.30 Kongressenteret, Ulvik

Ole Paus

Konsert

400 / 350 student

23.00 Elvatun, Ulvik

9 grader nord

Konsert

Kr 300 / 250 student

24.00 Festivalkroa, Elvatun, Ulvik

Microbandet

Konsert

Fri

Laurdag 8. september

10.00 Elvatun, Ulvik

Ulvika-samtalen 2018: Olav H. Hauge og

den nynorsk dagboka

Kva er ei dagbok, og korleis kan ho vere

med på å forme både liv og forfattarskap?

Doktorgradsstipendiat Øystein Hide i

samtale med professor i nordisk litteratur

ved Universitet i Bergen, Eirik Vassenden.

Kr 150 / 100 student

11.00 Ulvik folkebibliotek, Ulvik

Nye poetisk røyster

Debutantane Sigmund Løvåsen og Svan-

hild Amdal Telnes i samtale med biblio-

teksjef Theresa Wallevik.

Kr 100

11.30 Elvatun, Ulvik

Nynorsk lyrikkhistorie

I Nynorsk litteraturhistorie presenterer

forfattar og professor Jan Inge Sørbø ny-

norsk litteratur frå Asen til i dag. Sørbø

samtalar med Herborg Kråkevik, ein stor

formidlar av den nynorske songlyrikken.

Kr 200 / 150 student

13.00 Syse gard, Ulvik

Lyrikk på Frukt- og Siderruta:

Gjendikting som politisk handling og fe-

minisme

Poetane og gjendiktarane Tone Hødnebø

og Anna Kleiva møter redaktør og kritikar

Carina Bedarri til samtale om korleis gjen-

dikting kan bli forstått som politisk hand-

ling og feminisme.

Kr 150 / 100 student

59

13.00 Rossvoll, Ulvik

Hauge-dikt i Hauges hage

Poesitreff på Rossvoll med meisterspele-

mann Knut Hamre og skodespelar Liv

Bernhoft Osa. Utdeling av Amboltprisen

2018.

Arrangør: Venelaget Olav H. Hauge

Kr 250 / 150 honnør, student, venelags-

medlem

14.30 Syse gard, Ulvik

Lyrikk på Frukt- og Siderruta:

Når poetane får velje

Kva yngre poetar har dei etablerte poetane

lagt merke til?

Vi møter poetane Tone Hødnebø, Juliane

Rui, Cecilie Løveid, Bendik Vada, Knut

Ødegård og Øyvind Rangøy.

Kr 150 / 100 student

15.00 Fjordsalongen, Brakanes hotel, Ulvik

Skogen den grøne

Lansering av Ruth Lillegraven si nyaste

diktbok for born, Skogen den grøne.

I samarbeid med Det Norske Samlaget.

Fri

15.00 Hauge-senteret, Ulvik

Solreven

Kjartan Hatløy si dikting er blitt tysk film.

Filmframsyning og samtale mellom poet

Kjartan Hatløy og regissør Frank Wierke.

Kr 150 / 100 student

16.00 Lekve gard, Ulvik

Lyrikk på Frukt- og Siderruta:

Svein Tang Wa & Gjøkene

Konsert

Kr 300 / 250 student

17.30 Kongressenteret, Ulvik

Tord Gustavsen ensemblet: Ferdaminne

Konsert

Kr 400 / 350 student

19.30 Elvatun, Ulvik

Lyrisk festkveld – Ordskifte

Poetisk festkveld med poetane Øyvind

Berg, Cecilie Løveid og Knut Ødegård. Dei

tek på ulike måtar opp samtidsaktuelle

tema i diktinga si, og her møter dei forfat-

tar og kritikar Kaja Schjerven Mollerin til

samtale.

Kr 250 / 200 student

21.00 Kongressenteret, Ulvik

Herborg Kråkevik møter Kolbein Falkeid

Konsert og samtale

Kr 350 / 300 student

23.00 Elvatun, Ulvik

Tom Roger Aadland med band

Konsert

Kr 300 / 250 student

24.00 Festivalkroa, Elvatun

Lyrikk-kro med kviss

Redaktør i Allkunne Per Magnus Fin-

nanger Sandsmark held nynorsk lyrikk-

kviss i kroa.

Fri

Søndag 9. september

11.00 Rossvoll, Ulvik

Poetisk møte med Catharina Gripenberg

Den finlandssvenske poeten Catharina

Gripenberg les dikt og samtalar med poet

og kritikar Sindre Ekrheim.

Kr 150 / 100 student

11.00 Fjordsalongen, Brakanes hotel, Ulvik

Lesing ut frå tema

Med utsyn til fjorden får festivalgjestene

høyre fire framifrå poetar lese frå sine

diktkatalogar. Med Asta Olivia Norden-

hof, Øyvind Berg, Tone Hødnebø og Kjar-

tan Fløgstad.

Kr 150 / 100 student

11.00 Hauge-senteret, Ulvik

Blåmann, blåmann, bukken min

60

Ei ny barneframsyning om venskap og

lengsel av og med Siw Elena Skinnemoen.

Framsyninga byggjer på den songen som

Aasmund Olavsson Vinje skreiv i 1860.

13.00 Elvatun, Ulvik

Sandharpesongar

Konsert med Berit Opheim, Gabriel Fliflet,

Kjartan Fløgstad og Lars Klevstrand.

Kr 300 / 250 student

13.00 Hauge-senteret, Ulvik

Poeten i si samtid

Kvar brenn det for poetane Asta Olivia

Nordenhof, Mona Høvring og Ingrid Niel-

sen? Og kva for lyrisk uttrykk får det? Dei

tre les og samtalar med kritikar Kaja

Schjerven Mollerin.

Kr 150 / 100 student

15.00 Ulvik kyrkje, Ulvik

Tidekverv

Avslutningskonsert og plateslepp med Be-

nedicte Maurseth og Berit Opheim.

61

Temautstillingar 2000–

2018 Premieredatoar

* Ikkje laga som vandreutstilling

** Utstillinga blei første gongen vist 28.11.2015

i Aasen-tunet, men har ikkje vore registrert her

1 22.6.2000 Diktaren et marsipan. Rune Belsvik,

festspeldiktar 2000

2 19.11.2000 Songen om kysten. Livet langs

havkanten slik det er skildra i litteraturen

3 25.1.2001 Askerkretsen. Miljøet rundt Hulda

og Arne Garborg på Labråten

4 21.6.2001 Den som diktar, byggjer bruer. Brit

Bildøen, festspeldiktar 2001

5 26.9.2001 Kaffikoppens kulturelle kraft. Kaffi-

stovene hundre år

6 9.11.2001 Diktarens litterære liv. Olav Duun

125 år

7 20.1.2002 Mannen som kristna landsmålet.

Elias Blix

8 16.3.2002 Tre forfattarar – mange fantasiar.

Ragnar Hovland, Torvald Sund og Lars

Amund Vaage 50 år

9 20.6.2002 Ei røyst som er mi. Einar Økland,

festspeldiktar 2002

10 13.2.2003 Striper, ruter, bobler. Nynorske

teikneseriar frå Smørbukk til Margarin

11 26.6.2003 Utbrytaren Marie Takvam. Festspel-

diktar 2003

12 24.6.2004 Musikken i språket. Frode Grytten,

festspeldiktar 2004

13 4.11.2004 Klassisk kulturarv. Liner frå Eu-

ropa til den norske bokheimen

14 23.6.2005 I Edvard Hoems tid. Festspeldiktar

2005

15 11.11.2005 Med blikk for republikk. Re-

publikanarar i Noreg gjennom 100 år

16 29.1.2006 Viljen til språk. Mange røyster –

felles mål

17 22.6.2006 Olaug Nilssens basar. Festspeldik-

tar 2006

18 28.6.2007 Store forteljingar for små øyre.

Barne- og ungdomsbøker frå Løland til Osland

18 25.9.2007 Halldis i livet. Halldis Moren

Vesaas 1907–1995

19 3.2.2008 Diktarens utvegar. Olav H. Hauge

1908–1994

20 26.6.2008 Stille musikk. Språk, litteratur, mu-

sikk

21 26.6.2009 Det usynlege språket. Omsetjing og

gjendikting

22 15.8.2009 Kunsten i livet. Diktaren Jon Fosse

23 21.8.2009 Undrande og skapande. Rasmus Lø-

land og nynorsk barnelitteratur

24 24.6.2010 Kort sagt: stort tenkt. Ei utstilling

om noveller

25 20.2.2011 Elias Blix. Ordets sølvsmedkunst-

nar 1836–1902. Ny utgåve av utstilling frå

2002

26 24.6.2011 Hjarteklapp. Ung forelsking og

kjærleik

27 29.6.2012 Kryssord og magi. Songlyrikk frå

Bob Dylan til Arne Moslåtten

28* 7.9.2012 Sjeli ho spela. «Glør i oska» med

teikningar av Jon Hjelmevoll

29 1.3.2013 Språksamlaren Ivar Aasen 1813–

1896

30 26.6.2014 Makta i språket. Ei utstilling om

språk, makt og demokrati

31* 13.6.2015 Nye sting i gamal duk

32 26.6.2015 Språk til sals! Ei utstilling om rek-

lamespråket

33* 12.5.2016 Filmpoesi

34 15.6.2016 Menneske og språk på vandring

35* 4.12.2016 Obstfelder, Jonsson og Hauge. I sam-

arbeid med Nasjonalbiblioteket

36* 11.5.2017 Ordefar. Randi Annie Strand

37 15.6.2017 Sannare enn røynda? Ei utstilling

om liv og dikt i litteraturen

38 12.4.2018 Ferdaminne frå Troja til Vestlandet

39 1.6.2018 Eg er. Ei utstilling som språk

og identitet

40** 23.11.2018 Frå Joletre til Juleroser. Ei ut-

stilling om nynorske julehefte

62

Forfattarrommet i Aasen-

tunet 2000–2018 I Forfattarrommet i basisutstillinga presenterer

Aasen-tunet heile tida ni forfattarar. Kblei år

blir nokre av dei skifta ut, slik at den vesle ut-

stillinga om ein forfattar blir vist i om lag tre

år.

1 Olav Duun 22.6.2000–9.11.2001

2 Kjartan Fløgstad 22.6.2000–5.10.2002

3 Jon Fosse 22.6.2000–23.6.2004,

26.9.2007–17.2.2012

4 Arne Garborg 22.6.2000–20.1.2002

5 Olav H. Hauge 22.6.2000–22.2.2001,

1.8.2008–1.9.2010

6 Rasmus Løland 22.6.2000–20.6.2002

7 Erna Osland 22.6.2000–23.6.2004

8 Halldis Moren Vesaas 22.6.2000–

20.8.2001, 4.12.2006–26.9.2007

9 Aasmund Olavsson Vinje 22.6.2000–

19.2.2003

10 Hulda Garborg 22.2.2001–17.11.2004

11 Tarjei Vesaas 20.8.2001–17.11.2004

12 Marie Takvam 9.11.2001–25.6.2003

13 Tor Jonsson 20.1.2002–21.6.2005

14 Hans Skjervheim 20.6.2002–21.6.2005

15 Eldrid Lunden 5.10.2002–4.12.2006

16 Kristofer Uppdal 19.2.2003–4.12.2006

17 Sigmund Skard 25.6.2003–21.6.2006

18 Marit Tusvik 23.6.2004–27.2.2008

19 Olav Aukrust 23.6.2004–27.2.2008

20 Are Kalvø 17.11.2004–24.11.2010

21 Per Sivle 17.11.2004–1.8.2008

22 Reidar Djupedal 21.6.2005–24.11.2010

23 Eva Jensen 21.6.2005–24.11.2010

24 Rønnaug Kleiva 21.6.2006–24.11.2010

25 Jon Hellesnes 4.12.2006–24.11.2010

26 Åse Gruda Skard 27.2.2008–17.2.2012

27 Frode Grytten 27.2.2008–17.2.2012

28 Arthur Arntzen 24.11.2010–1.4.2015

29 Anders Hovden 24.11.2010–23.1.2014

30 Kåre Lunden 24.11.2010–23.1.2014

31 Helga Eriksen 24.11.2010–23.1.2014

32 Maria Parr 24.11.2010–1.4.2015

33 Gunnhild Øyehaug 24.11.2010–

1.4.2015

34 Helge Stangnes 17.2.2012–1.4.2015

35 Magnhild Bruheim 17.2.2012–1.4.2015

36 Marit Kaldhol 17.2.2012–8.10.2013

37 Agnes Ravatn 23.1.2014–8.12.2016

38 Lars Mæhle 23.1.2014–12.1.2018

39 Oddgeir Bruaset 23.1.2014–8.12.2016

40 Linda Eide 23.1.2014–8.12.2016

41 Lars Petter Sveen 1.4.2015 –

42 Jan Roar Leikvoll 1.4.2015 –12.1.2018

43 Arvid Hanssen 1.4.2015 –12.1.2018

44 Brit Bildøen 1.4.2015 –

45 Ruth Lillegraven 1.4.2015 –12.1.2018

46 Kari Stai 8.12.2016–

47 Marit Eikemo 8.12.2016–

48 Gunnar Skirbekk 8.12.2016–

49 Rune Timberlid 12.1.2018-

50 Øystein Orten 12.1.2018-

51 Mette Karlsvik 12.1.2018-

52 Knut Ødegård 12.1.2018-

63