(1)

การวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร

ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

The Financial Analysis of Dendrobium Orchid Production of the Farmers

in Bang Len District, Nakhon Pathom Province

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา

บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการธรกจเกษตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements For the Degree of

Master of Business Administration in Agribusiness Management

Prince of Songkla University

2556

ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

มณฑนา หมมหนะ

Muntana Hemmina

(2)

ชอวทยานพนธ การวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย

ของเกษตรกร ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

ผเขยน นางสาวมณฑนา หมมหนะ

สาขาวชา การจดการธรกจเกษตร ______________________________________________________________________________

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก คณะกรรมการสอบ

…..……………………………………... .……………………………..ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.สธญญา ทองรกษ) (ดร.อรอนงค ลองพชย)

..……………………………………...กรรมการ

อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม (รองศาสตราจารย ดร.สธญญา ทองรกษ)

…..……………………………………... …..……………………………...……กรรมการ (ดร.สรรตน เกยรตปฐมชย) (รองศาสตราจารยชศกด จรญสวสด)

...………………….………………….กรรมการ (ดร.สรรตน เกยรตปฐมชย)

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปน

สวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต

...…..………………………………… (รองศาสตราจารย ดร.ธระพล ศรชนะ) คณบดบณฑตวทยาลย

(3)

ขอรบรองวา ผลงานวจยนเปนผลมาจากการศกษาของนกศกษาเอง และขอแสดงความขอบคณบคคลทมสวนเกยวของ

ลงชอ……………………………………

(รองศาสตราจารย ดร.สธญญา ทองรกษ)

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ลงชอ…………………..……

(นางสาวมณฑนา หมมหนะ)

นกศกษา

(4)

ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยนไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใดมากอน และ

ไมไดถกใชในการยนขออนมตปรญญาในขณะน

ลงชอ…….………………...

(นางสาวมณฑนา หมมหนะ)

นกศกษา

(5)

ชอวทยานพนธ การวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย

ของเกษตรกร ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

ผเขยน นางสาวมณฑนา หมมหนะ สาขาวชา การจดการธรกจเกษตร ปการศกษา 2555

บทคดยอ

การศกษานมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาลกษณะทางสงคมและเศรษฐกจของเกษตรกร

ผผลตกลวยไมสกลหวาย 2) ศกษาการผลตและการจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวายของ

เกษตรกร 3) วเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการลงทนผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร

และ 4) ศกษาปญหาและอปสรรค ตลอดจนแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวายของ

เกษตรกร ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม โดยเกบขอมลจากการสมภาษณเกษตรกรผปลก

กลวยไมสกลหวายใน 4 ต าบลของอ าเภอบางเลนทงหมด (Census) จ านวน 40 ราย วเคราะหขอมลเชง

พรรณนาโดยใชสถตอยางงาย และใชเทคนคการวเคราะหโครงการโดยมเกณฑการตดสนใจ 3 เกณฑ

คอ มลคาปจจบนสทธ (NPV) อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (BCR) และอตราผลตอบแทนของ

โครงการ (IRR) วเคราะหความออนไหว และวเคราะหคาความแปรเปลยนของโครงการ

ผลการศกษาพบวา เกษตรกร 58% เปนเพศชาย มอายเฉลย 45 ป 63% ผลตกลวยไมสกลหวาย

เปนอาชพหลก และมรายไดตอครวเรอนเฉลย 42,250 บาทตอเดอน มหนสนเฉลย 1.023 ลานบาท

เกษตรกรประมาณสองในสามกเงนจาก ธ.ก.ส. สวนใหญกเงนเพอลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย และ

ด าเนนธรกจแบบกจการในครวเรอน เกษตรกรมประสบการณในการปลกกลวยไมสกลหวายเฉลย 9 ป

โดยสองในสามเลอกปลกกลวยไมสกลหวายเพราะเลยงงาย และไดผลผลตเรว เกษตรกร 70%

ไดรบความรในการปลกกลวยไมสกลหวายจากการศกษาดวยตนเอง และถอครองทดนเพอปลก

กลวยไมเฉลย 17 ไร ซงสวนใหญเปนพนทเชา ในพนท 1 ไร จะปลกตนกลวยไม 16,275 ตน โดย

พนธทนยมปลก คอ บอมโจแดง สวนใหญใชกาบมะพราวเรอใบเปนวสดปลก และเรมตดดอก

หลงจากการปลกในเดอนท 8 โดยตดดอกเฉลย 4.35 ครงตอสปดาห ไดผลผลตเฉลย 7.13 ชอตอตน

ตอป และมอตราการรอดของตนกลวยไมเฉลย 84% เกษตรกรขายดอกกลวยไมใหกบบรษทสงออก

(6)

และพอคาตลาดกลางทงแบบคดเกรดและไมคดเกรด โดยขายในลกษณะเปนชอ เปนก า และ

กโลกรม มราคาขายเฉลย 2.98 บาทตอชอ และ 100 บาทตอกโลกรม เกษตรกรครงหนงไดรบเงน

หลงการขายเปนเงนสด และ 80% ไดรบความรดานการตลาดจากบรษททรบซอกลวยไม

ดานการลงทนผลตกลวยไมสกลหวายในพนท 1 ไร มเงนลงทนเรมแรก 251,733 บาท

ตนทนด าเนนงานในปท 1 - 4 เทากบ 62,963 67,543 72,148 และ 65,646 บาท และผลตอบแทนใน

ปท 1 - 4 เทากบ 48,950 202,307 235,276 และ 267,482 บาท ตามล าดบ ผลการวเคราะหทางการเงน

โดยใชอตราคดลด 7% ตอป พบวา การลงทนปลกกลวยไมสกลหวายมความคมคาทางการเงน ทง

กรณไมกยมเงนและกรณกยมเงนมาลงทน กลาวคอ มคา NPV เทากบ 156,488 บาท และ 144,974

บาท BCR เทากบ 1.34 และ 1.23 และ IRR เทากบ 36% และ 52% ตามล าดบ ซงในกรณไมกยมเงน

จะท าใหเกษตรกรไดรบผลประโยชนสงสด ผลการวเคราะหความออนไหวทกกรณ โครงการยงคงม

ความเปนไปไดในการลงทน ยกเวนกรณเดยวทโครงการไมมความเปนไปไดในการลงทน

กลาวคอ ถาตนทนเพมขน 20% และผลตอบแทนลดลง 20% พรอมกน ผลการวเคราะหคาความ

แปรเปลยนของการลงทน พบวา การลงทนผลตกลวยไมสกลหวายมความเสยงอยในระดบต าและ

มความเสยงในดานผลตอบแทนมากกวาตนทน

(7)

Thesis Title The Financial Analysis of Dendrobium Orchid Production of the Farmers in Bang Len District, Nakhon Pathom Province Author Miss Muntana Hemmina Academic Year 2012

ABSTRACT

This research aims to: 1) examine the socio-economic characteristics of Dendrobium orchid

growers, 2) study the production and marketing of Dendrobium orchids, 3) analyze the financial

return of Dendrobium orchid production, and 4) identify problems and guidelines for Dendrobium

orchid production in the Bang Len District, of Nakhon Pathom Province. The primary data was

collected through interviews of all 40 Dendrobium orchid growers, from 4 sub - districts in Bang

Len District. The data was analyzed using descriptive statistics, and an analysis technique of the

financial feasibility, via 3 criteria, that being; Net Present Value (NPV), Benefit - Cost Ratio

(B/C), and the Internal Rate of Return (IRR). Sensitivity Analysis, and the Switching Value Test

were also applied.

The results reveal that around 58% of the growers are male with an average age of 45 years.

Sixty three percent grow Dendrobium orchids for their main source of income. The growers

obtained an average monthly income of 42,250 Baht/household. They also have an average debt

of roughly 1.023 million Baht. Around two-thirds of the growers obtained a loan from the BAAC.

The majority of such loans was used for orchid production. Orchid plantations are owned by

individual growers.

The growers have experience in orchid production on average of nine years. Two - thirds

of them chose to grow Dendrobium orchids, because it is not difficult to manage and has a rapid

production. Seventy percent of the growers obtained knowledge about orchid growing from

self - learning. On average, each grower owns 17 Rai for orchid plantation, while the majority of

(8)

land is rented. In one Rai, 16,275 orchid seedings were grown. The main orchid seeding variety is

Bomjodaeng , while the popular planting material is coconut cover.

After 8 months of production, the first harvest could start. In a week, the growers harvest

orchids 4.35 times on average. Total harvest obtained was around 7.13 bunches/stem/year. From

the sample data, most orchids have a 84% survival rate. The growers sold their orchids to the

exporters, and middlemen. Orchids were sold both in grades, and mixed (without grading). They

were also sold in bunch, horde, and kg. The price was 2.98 baht /bunch, and 100 baht/kg on

average. Half the growers received cash for orchid sales. Eighty percent of the growers obtain

marketing knowledge from the companies that purchased the orchids.

To invest in Dendrobium orchid production, in an area of 1 rai, has an initial cost of

251,733 Baht, along with an operating cost for year 1 through to year 4 to the amounts of 62,963,

67,543, 72,148, and 65,646 Baht.

The benefits obtained in year 1 through to year 4 are 48,950, 202,307, 235,276, and

267,482 Baht, respectively. With a discount rate of 7% per year, the results show that it is

worthwhile to invest in orchid production, in both cases, namely with, and without financing.

Without financing, the NPV is 156,488 Baht. The B/C is 1.34, and the IRR is 36%. If the

project is financed, the NPV is 144,974 Baht. The B/C is 1.23, whilst the IRR is 52%. The

sensitivity analysis also shows that in all cases the project is still feasible except when the case

reflexs an increase in cost at 20% coupled with a return decrease of 20% simultaneously. The

Switching Value Test results, revealed that the Dendrobium Orchid production has low risk,

while risk, if occuring, will be from the return more than from the cost sides.

(9)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบน ส าเรจลลวงไปไดดวยดนน เพราะไดรบการสนบสนนและความชวยเหลอ

รวมทงก าลงใจจากบคคลหลายทาน ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.สธญญา ทองรกษ

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ซงเปนผใหความร ใหค าปรกษาค าแนะน าตลอดจนแนวคดตาง ๆ ใน

การท าวจย ขอกราบขอบพระคณ ดร.สรรตน เกยรตปฐมชย อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม

และกรรมการสอบวทยานพนธ ทคอยแนะน าการปรบปรงแกไขในการท าวจยเพมเตมเพอให

การศกษามความสมบรณมากยงขน และท าใหวทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยด

ขอกราบขอบพระคณ ดร.อรอนงค ลองพชย ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และ

รองศาสตราจารยชศกด จรญสวสด กรรมการสอบวทยานพนธ ทไดเสนอแนะแนวทางในการ

ปรบปรงแกไขในการท าวจย เพอใหวทยานพนธฉบบนมความสมบรณมากยงขน

ขอขอบคณกองทนวจยคณะเศรษฐศาสตร ทไดใหทนอดหนนวจยในการท าวทยานพนธ

รวมถงเจาหนาทหลกสตรปรญญาโทสาขาการจดการธรกจเกษตร คณะเศรษฐศาสตร ทชวยอ านวย

ความสะดวกในดานตาง ๆ

ขอขอบคณเกษตรกรผปลกกลวยไมสกลหวาย ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐมทกทาน

ทไดใหขอมลแกผวจย ท าใหวทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยด

สดทายขอกราบขอบพระคณ คณพอและคณแม ทไดใหโอกาสในการศกษา และคอยเปน

ก าลงใจทส าคญมาโดยตลอดระยะเวลาของการศกษา

มณฑนา หมมหนะ

(10)

สารบญ

หนา

บทคดยอ (5)

Abstract (7)

กตตกรรมประกาศ (9)

สารบญ (10)

รายการตาราง (12)

รายการตารางภาคผนวก (13)

รายการรป (14)

บทท 1 บทน า 1

1.1 ทมาและความส าคญของการวจย 1

1.2 วตถประสงคของการวจย 3

1.3 ขอบเขตของการวจย 4

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5

1.5 นยามศพท 5

บทท 2 เอกสารงานวจยทเกยวของ 6

2.1 องคความรทเกยวของกบกลวยไมสกลหวายและการตลาด 6

2.2 แนวคดทฤษฎทเกยวของ 28

2.3 งานวจยทเกยวของ 38

(11)

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 วธด าเนนการวจย 48

3.1 ขอมลและวธการรวบรวมขอมล 48

3.2 วธการวเคราะหขอมล 50

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล 57

4.1 ลกษณะทางสงคมและเศรษฐกจ 57

4.2 การผลตและการจดการทางการตลาด 63

4.3 ผลการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงน 81

4.4 ปญหาและอปสรรค ตลอดจนแนวทางในการพฒนาการผลต 93

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 97

5.1 สรปผลการวจย 97

5.2 ขอเสนอแนะ 100

5.3 ขอจ ากดในการศกษา 104

5.4 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 104

บรรณานกรม 105

ภาคผนวก 110

1 แบบสอบถาม 111

2 มลคาคงเหลอของทรพยสน 123

3 ผลการวเคราะหความเปนไปไดทางการเงน 125

ประวตผเขยน 131

(12)

รายการตาราง

ตารางท หนา

2.1 ประวตการพฒนากลวยไมสกลหวายพนธลกผสมในประเทศไทย 7

2.2 ขอมลพนทปลก และผลผลตกลวยไมของไทย ป 2549 - 2554 19

2.3 สถตขอมลพนทปลกและผลผลตกลวยไม จงหวดนครปฐม ป 2554 20

2.4 ขนาดมาตรฐาน (Specification) กลวยไมสกลหวาย 22

2.5 ปรมาณและมลคาการสงออกดอกกลวยไมสด ป 2552 - 2554 จ าแนกเปนรายประเทศ 26

3.1 จ านวนประชากรทใชในการศกษา จ าแนกตามต าบล 49

4.1 ลกษณะทางสงคม 58

4.2 ลกษณะทางเศรษฐกจ 60

4.3 ขอมลทวไป 64

4.4 การจดการการผลตกลวยไมสกลหวาย 69

4.5 การตดดอกและผลผลต 74

4.6 การจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวาย 77

4.7 คาใชจายในการลงทนเรมแรก 82

4.8 คาใชจายในการด าเนนงาน 84

4.9 ผลตอบแทนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย 86

4.10 ผลการวเคราะหความเปนไปไดทางการเงน 88

4.11 ผลการวเคราะหความออนไหว 90

4.12 ผลการวเคราะหคาความแปรเปลยน 92

4.13 ปญหาและอปสรรคในการผลต 94

4.14 แนวทางในการพฒนาการผลต 96

(13)

รายการตารางภาคผนวก

ตารางภาคผนวกท หนา

2.1 มลคาคงเหลอของทรพยสนเมอสนปท 4 124

3.1 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณฐานไมกยมเงน 126 3.2 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณฐานกยมเงน 126

3.3 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณไมกยมเงน ตนทนเพมขน 10% 127 3.4 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณไมกยมเงน ผลตอบแทน 127

ลดลง 10% 3.5 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณไมกยมเงน ตนทนเพมขน 10% 128

และผลตอบแทนลดลง 10% 3.6 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณไมกยมเงน ตนทนเพมขน 20% 128

และผลตอบแทนลดลง 20% 3.7 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณกยมเงน ตนทนเพมขน 10% 129

3.8 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณกยมเงน ผลตอบแทน 129

ลดลง 10% 3.9 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณกยมเงน ตนทนเพมขน 10% 130

และผลตอบแทนลดลง 10% 3.10 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณกยมเงน ตนทนเพมขน 20% 130

และผลตอบแทนลดลง 20%

(14)

รายการรป

รปท หนา

2.1 เสนทางการตลาดกลวยไม 24

4.1 โรงเรอนกลวยไมสกลหวาย 67

4.2 ตนพนธกลวยไมสกลหวาย 67

4.3 การขยายพนธกลวยไมสกลหวาย 72

4.4 การใชกาบมะพราวเรอใบวางซอนกน 2 ชน เปนวสดในการปลก 72 4.5 การรดน ากลวยไมสกลหวายดวยระบบสปรงเกลอร 72

4.6 เครองสบน า 83

4.7 ถนนทางเขาฟารมกลวยไมสกลหวาย 83

1

บทท 1

บทน ำ

1.1 ทมำและควำมส ำคญของกำรวจย

กลวยไมเปนพชใบเลยงเดยว ในวงศ Orchidaceous เปนไมตดดอกทไดรบความนยม

เนองจากมลกษณะดอกและสสนลวดลายสวยงาม มอายการใชงานไดนาน จดเปนพชเศรษฐกจทม

ความส าคญของประเทศ แหลงก าเนดกลวยไมทส าคญของโลกม 2 แหลง คอ ลาตนอเมรกากบ

เอเชยแปซฟก ในสวนของภมภาคเอเชย ประเทศไทยถอเปนศนยกลางของการผลตกลวยไม

เนองจากมพนธกลวยไมเปนจ านวนมาก แสดงใหเหนวาประเทศไทยมสภาพแวดลอมทเอออ านวยตอ

การเจรญเตบโต อกทงกลวยไมทพบในประเทศไทยมลกษณะเดนเปนเอกลกษณ แตกตางจากกลวยไม

ในภมภาคอน (รฐศกด พลสงห, 2553)

ในป 2554 ประเทศไทยมพนทการปลกกลวยไมตดดอก 17,040 ไร มผลผลต 40,800 ตน

ผลผลตรอยละ 53 ใชบรโภคภายในประเทศ และรอยละ 47 ใชในการสงออกไปจ าหนายตางประเทศ

สกลทปลกมากทสด ไดแก สกลหวาย (รอยละ 80) โดยพนธทปลกมากทสด ไดแก โจแดง บอม 17

เอยสกล แอนนา ซากระ ขาว 5 เอน ขาวสนาน รองลงมาเปน สกลมอคคารา ออนซเดยม และแวนดา

มจ านวนเกษตรกรผปลก 2,960 ราย ซงพนทปลกกลวยไมสวนใหญจะเปนกลวยไมชนดตดดอก

มากกวารอยละ 90 ของพนททงหมด (เศรษฐพงศ เลขะวฒนะ, 2554) แหลงปลกกลวยไมสวนใหญอย

ในกรงเทพมหานคร สมทรสาคร ราชบร นนทบร พระนครศรอยธยา และนครปฐม เมอพจารณาถง

พนทปลกและปรมาณผลผลตจะเหนไดวา ในชวง 5 ปทผานมา (ป 2549 - 2553) การปลกกลวยไมใน

ประเทศไทยมแนวโนมทเพมสงขน โดยมพนทปลกเพมจาก 20,032 ไร ในป 2549 เปน 22,779 ไร ใน

ป 2553 และมปรมาณผลผลตเพมจาก 45,972 ตน ในป 2549 เปน 54,692 ตน ในป 2553 เนองจาก

ตลาดตางประเทศมความตองการดอกกลวยไมเพมสงขน ท าใหเกษตรกรเกดแรงจงใจในการขยาย

พนทการปลกกลวยไมเพมขน สวนในป 2554 มพนทปลกลดลงเหลอ 17,040 ไร และผลผลตเหลอ

40,800 ตน เนองจากเกดปญหาอทกภยในชวงปลายป (ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2555)

การปลกเลยงกลวยไมไดพฒนาจากเพอความเพลดเพลนเปนการปลกเพอการสงออก

เนองจากกลวยไมสามารถน าไปใชประโยชนไดหลากหลาย เชน ปกแจกน จดกระเชาของขวญ ท า

2

พวงมาลย หรด ใชตกแตงสถานทในพธการตาง ๆ ตามความนยมของทองถนซงเปนแหลงตลาด จง

ท าใหการปลกกลวยไมตดดอกเปนการคาไดอยางมนคง (ดวงพร อมตรตนะ, 2547) ประเทศไทยได

พฒนาระบบการผลตและสงออกกลวยไมมาเปนเวลาเกอบ 50 ป และสามารถขยายพนธกลวยไม

ใหม ๆ อยางตอเนอง หนวยงานราชการโดยกระทรวงเกษตรและสหกรณไดสงเสรมยทธศาสตรการ

แขงขนกลวยไมไทยในตลาดโลก ป 2554 - 2559 โดยมเปาหมายสงออกกลวยไมเพมเปน 10,000 ลาน

บาทตอป เพอใหประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตกลวยไมเขตรอนของโลก และสงเสรมใหกลวยไม

เปนจดดงดดการทองเทยว โดยเนนการเพมประสทธภาพการผลต การเพมขดความสามารถดาน

การตลาด และปรบระบบการบรหารจดการทด (เศรษฐพงศ เลขะวฒนะ, 2554) และการปลกเลยง

กลวยไมเปนไปอยางครบวงจร เรมตงแตการผสมเกสร เพาะเลยงเนอเยอ เลยงตนกลวยไม จนกระทง

ใหดอก ตดดอก บรรจหบหอ และสงออกไปจ าหนายตางประเทศ (ธรรมนต ช านาญ, 2552)

ในดานการบรโภคกลวยไมทวโลกประมาณการเปนมลคาปละ 50,000 ลานบาท โดย

ประเทศญปนบรโภคกลวยไมมากทสดถงปละ 16,400 ลานบาท มลคาการซอขายระหวางประเทศ

แตละปไมนอยกวา 30,000 ลานบาท ซงประเทศไทยเปนผสงออกกลวยไมมากเปนอนดบ 2 ของ

โลก รองจากประเทศเนเธอรแลนด ทงนประเทศเนแธอรแลนดสงออกกลวยไมตดดอกเมองหนาว

ไดแก สกลซมบเดยม เปนหลก สวนประเทศไทยสงออกกลวยไมตดดอกเมองรอนไดแก สกลหวาย

เปนหลกและสงออกกลวยไมเมองรอนมากเปนอนดบหนงของโลก (Logistics Thailand, 2009) ในป

2554 ประเทศไทยมมลคาการสงออกลดลง เนองจากไดรบผลกระทบจากการแขงคาของเงนบาท และ

การประสบกบปญหาภาวะเศรษฐกจตกต าของประเทศคคา เชน สหรฐอเมรกาและญปน ท าใหมมลคาการ

สงออกกลวยไมลดลงเหลอ 2,773 ลานบาท แบงเปนสงออกดอกกลวยไมมลคา 2,220 ลานบาท และตน

กลวยไมมลคา 256 ลานบาท (ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2555) ตลาดสงออกทส าคญไดแก

ประเทศญปน สหรฐอเมรกา จน อตาล เนเธอรแลนด และไตหวน โดยกลวยไมสกลหวาย มสดสวน

การสงออกมากทสด (รอยละ 95) จากทงหมด 20 สายพนธ (Setapong Lekawatana, 2010)

ตลาดกลวยไมสงออกของไทยเรมมมลคาลดลง เนองจากประเทศคแขงมการพฒนาพนธ

กลวยไมเปนทตองการมากกวา และพนธกลวยไมสงออกของประเทศไทยไมมความหลากหลาย

เนองจากมขอจ ากดในหลาย ๆ ดาน คอ ขาดการพฒนากลวยไมพนธใหม ๆ อยางตอเนอง ไมสามารถ

สรางความหลากหลายใหสอดคลองกบความตองการของตลาดได มปญหาศตรพช เชน เพลยไฟ ขาด

3

การพฒนาเทคโนโลยการผลตใหมประสทธภาพ มการเพาะปลกในสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม และ

ขาดการเชอมโยงตลาดกบแหลงผลตและตลาดกลางมาตรฐานกลวยไม (รฐศกด พลสงห, 2553)

จงหวดนครปฐมเปนแหลงผลตกลวยไมทมปรมาณการผลตสงทสดในประเทศไทย

เนองจากมสภาพอากาศและสภาพภมประเทศทเหมาะสม ใกลแหลงน า มอาณาเขตตดตอกบ

กรงเทพมหานครซงมตลาดขายสงไมดอกทส าคญ การคมนาคมขนสงมความสะดวก มการผลต

กลวยไมกระจายอยตามพนทตางๆในทกเขตอ าเภอ ไดแก อ าเภอเมอง อ าเภอบางเลน อ าเภอ

ก าแพงแสน อ าเภอนครชยศร อ าเภอสามพราน อ าเภอดอนตม และอ าเภอพทธมณฑล โดยอ าเภอ

บางเลนเปนแหลงผลตกลวยไมทมปรมาณการผลตสงทสดของจงหวดนครปฐม

จากสาเหตของปญหามลคาการสงออกกลวยไมของประเทศไทยลดลง และประเทศไทยม

การผลตและการสงออกกลวยไมสกลหวายเปนหลก จงมความจ าเปนทจะตองท าการศกษาสภาพ

การผลต การจดการทางการตลาด ความคมคาในการลงทน ปญหาอปสรรค ตลอดจนแนวทางใน

การพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร ผวจ ยจงเลอกอ าเภอบางเลนเปนพนท

ท าการศกษา และองคความรทไดจากการศกษาจะเปนประโยชนตอเกษตรกรทก าลงตดสนใจลงทน

ผลตกลวยไมสกลหวายรวมทงหนวยงานในกระทรวงเกษตรและสหกรณ ตลอดจนบรษทเอกชน

สามารถใชเปนแนวทางในการวางแผนงานสงเสรมและการแกไขปญหากลวยไมสกลหวายไดอยาง

มประสทธผลตอไป

1.2 วตถประสงคของกำรวจย

การวจยครงนมวตถประสงคทส าคญ คอ

1) เพอศกษาลกษณะทางสงคมและเศรษฐกจของเกษตรกรผผลตกลวยไมสกลหวาย

ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

2) เพอศกษาการผลตและการจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร

ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

3) เพอวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการลงทนผลตกลวยไมสกลหวายของ

เกษตรกร ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

4

4) เพอศกษาปญหาและอปสรรค ตลอดจนแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวาย

ของเกษตรกรในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

1.3 ขอบเขตของกำรวจย

ในการวจยครงนผวจยไดก าหนดขอบเขตการศกษา ในดานพนทศกษา ดานประชากร

ประเดนการวเคราะห และเวลาในการเกบรวบรวมขอมล ไวดงน

1.3.1 พนทศกษำ

ผวจยไดเจาะจงเลอกพนทศกษาใน 4 ต าบล คอ นราภรมย บางปลา คลองนกกระทงและ

บางระก า ของอ าเภอบางเลน ซงเปนต าบลทมจ านวนเกษตรกรผปลกกลวยไมสกลหวายมากทสด

4 อนดบแรก

1.3.2 ประชำกร

ประชากรทศกษา คอ เกษตรกรผปลกกลวยไมสกลหวายในพนทศกษา 4 ต าบล ซงมจ านวน

เกษตรกรทงหมด 40 ราย โดยเกบทกหนวยประชากร (Census)

1.3.3 ประเดนกำรวเครำะห

1) ตนทนและผลตอบแทนทางการเงนจากการลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย ใช

การค านวณหาคาตวชวดความคมคาของโครงการตามการวเคราะหแบบปรบคาของเงนตามเวลา คอ

มลคาปจจบนสทธ (NPV) อตราสวนผลประโยชนตอตนทน (BCR) และอตราผลตอบแทนภายใน

ของโครงการ (IRR) และผวจยไดท าการศกษาเฉพาะในสวนของการปลกกลวยไมสกลหวาย

ตดดอกเพอจ าหนายเทานน

2) อายโครงการ 4 ป ตามอายของการเรมปลกกลวยไมจนกระทงรอสวนแลวท า

การปลกใหม

3) อตราคดลดรอยละ 7 ตอป อางองจากอตราดอกเบยเงนกส าหรบลกคารายยอยชน

ดของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) ป 2555

1.3.4 ระยะเวลำกำรเกบขอมล

ผวจยเกบรวบรวมขอมลในชวงเดอน มกราคม - กมภาพนธ 2555

5

1.4 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

องคความรทไดจากการศกษาในครงน คาดวาจะเปนประโยชนตอการตดสนใจของ

เกษตรกรในการลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย นอกจากน ยงสามารถน าขอมลไปใชประโยชนโดย

หนวยงานในกระทรวงเกษตรและสหกรณ ตลอดจนบรษทเอกชนในการพจารณาแกไขและ

สงเสรมการผลตกลวยไมสกลหวายใหแกเกษตรกรไดอยางเหมาะสมตอไป

1.5 นยำมศพท

การวจยครงนไดก าหนดนยามศพทเพอความเขาใจทตรงกน ดงน

กลวยไมตดดอกและชอดอกกลวยไม ใชค านยามศพทตามส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตร

และอาหารแหงชาต (2552) ดงน

1) กลวยไมตดดอก (Cut Flower Orchid) หมายถง ตนกลวยไมทกสกลในวงศ Orchidaceae

ทปลกเพอตดชอดอกกลวยไมส าหรบการจ าหนาย

2) ชอดอกกลวยไม (Orchid Cut Flower) หมายถง ชอดอกกลวยไมสดทมองคประกอบ

ครบสมบรณ คอ มกานชอ และดอก

ส าหรบไมนอกและไมตลาด ใชค านยามศพทตามศรโสภาคย บรพาเดชะ และคณะ (2547) ดงน

3) ไมนอก หมายถง ดอกกลวยไมทสงออกไปจ าหนายในตลาดตางประเทศ โดยผานการ

คดเกรดหรอคณภาพแลว

4) ไมตลาด หมายถง ดอกกลวยไมทไมไดมาตรฐานหรอตกเกรดจากการตดเพอสงออกไป

จ าหนายในตลาดตางประเทศ

6

บทท 2

เอกสารงานวจยทเกยวของ

ในบทนเปนการตรวจสอบเอกสารและงานวจยทเกยวของ ผวจยไดศกษารวบรวมขอมล

ตลอดจนงานวจยทเกยวของเพอเปนกรอบแนวคดในการศกษา ประกอบดวยเนอหาส าคญ 3 สวน

คอ (1) องคความรทเกยวของกบกลวยไมสกลหวายและการตลาด (2) แนวคดทฤษฎทเกยวกบ

การศกษาความเปนไปไดของโครงการ ความเสยงและความไมแนนอน และ (3) งานวจยทเกยวของ

โดยมรายละเอยดแตละสวนดงน

2.1 องคความรทเกยวของกบกลวยไมสกลหวายและการตลาด

การตรวจสอบเอกสารทเกยวกบองคความรทเกยวของกบกลวยไมสกลหวายและการตลาด

ในสวนนประกอบดวย ความรโดยทวไปทเกยวของกบกลวยไมสกลหวาย การผลตกลวยไมตดดอก

สกลหวาย สถานการณการผลตกลวยไมสกลหวายในประเทศไทยและจงหวดนครปฐม สถานการณ

การตลาด และปญหาการผลตและการตลาด

2.1.1 ความรโดยทวไปเกยวกบกลวยไมสกลหวาย

1) ประวตการปลกเลยงกลวยไมสกลหวายในประเทศไทย

มานตย ใจฉกรรจ (2553) ไดสรปประวตการปลกเลยงกลวยไมสกลหวายใน

ประเทศไทยวา กลวยไมสกลหวาย (Dendrobium) เปนสกลทใหญทสดในวงศกลวยไม

(Orchidaceae) มถนก าเนดในเขตรอนของภมภาคเอเชย และในเขตรอนแถบมหาสมทรแปซฟค ทม

ระบบรากกงอากาศ (Semi-Epiphyte) และมการเจรญเตบโตประเภทแตกกอ (Sympodial) ลกษณะ

การเจรญเตบโต มการเจรญเตบโตดกวาตนกลวยไมชนดอนๆ แตกหนอ 2 - 3 หนอ/ป ปกต

เกด 1 หนอ/ล า หากสภาพแวดลอมเหมาะสมอาจเกดได 2 หนอ/ล า ล ามการเจรญเตบโตเตมท 3 - 6

เดอน เมอสดล าจะออกดอก 1-3 ชอ จากตาทปลายล า และตาขอทถดลงมา ชอดอกมอาย 45 - 60 วน บาน

3 ใน 4 ของชอกเกบเกยวได แตละล าจะผลตดอกได 5 - 15 ชอ ขนอยกบขนาดและความสมบรณ

ของตน (จตราพรรณ พลก, 2537 อางถงใน มานตย ใจฉกรรจ, 2553 ) กลวยไมลกผสมสกลหวาย

เกดจากการผสมขามชนดจากกลวยไมปา ทมแหลงก าเนดอยในแถบรอนของประเทศออสเตรเลย

7

อนโดนเซย และปาปวนกน เชน หวายฟาเลนอปซส (Den. phalaenopsis) หวายสแตรตโอเตส

(Den.stratiotes) หวายกดไอ (Den. gouldii) และหวายชเลอไร (Den. schulleri) ฯลฯ เนองจากการ

ผสมขามระหวางชนดของกลวยไมในสกลนท าใหไดกลวยไมลกผสมทมลกษณะแตกตางกนไปจาก

เดม มความหลากหลายในเรองฟอรมของดอก ขนาด และสดอก ประวตการพฒนากลวยไมสกล

หวายพนธลกผสมในประเทศไทยสรปไดดงตารางท 2.1

ตารางท 2.1 ประวตการพฒนากลวยไมสกลหวายพนธลกผสมในประเทศไทย

ป การพฒนากลวยไมสกลหวายพนธลกผสม พ.ศ. 2380 นายเฮนร อาลาบาสเตอร ผรเรมเลยงกลวยไมรายแรกๆ ของประเทศไทย ไดสะสม

พนธและทดลองเลยงกลวยไมพนเมองและน าเขามาจากตางประเทศ พ.ศ. 2460 มการจดพมพต าราเลนกลวยไมครงแรกในประเทศไทย และการปลกเลยงกลวยไมได

เรมมแพรหลายมากขน พ.ศ. 2478 ผปลกเลยงเปนงานอดเรกหนมาปลกเลยงเพอการคาแทน และมการสงออกยง

ตางประเทศ ตลอดจนมการออกใบรบรองปลอดศตรพช พ.ศ. 2488 ประเทศแถบยโรป ไดน าเขากลวยไมรองเทานารคางกบจากประเทศไทย และชวง

หลงสงครามโลกครงท 2 ภาครฐไดมการทดลองเพาะเมลดกลวยไมแบบวทยาศาสตร (Seed Culture) ในหองปฏบตการโรคพช

พ.ศ. 2492 เรมมการพฒนาพนธและปลกกลวยไมสกลหวายพนธลกผสม พ.ศ. 2495 ประเทศไทยน าเขาพอ-แมพนธกลวยไมสกลหวายพนธลกผสมจากหมเกาะชวา และ

มเอกสารเผยแพรความรทางดานการปลกเลยงกลวยไมเขาสสงคมไทย พ.ศ. 2498 - 2516 นกพฤกษศาสตรประเทศไทย รวมกบนกพฤกษศาสตรชาวเดนมารค ไดศกษาและ

ส ารวจพชในวงศกลวยไมในประเทศไทย และเขยนต าราทางดานอนกรมวธานกลวยไมไทย

พ.ศ. 2504 เรมมเทคโนโลยการผลตกลวยไมสมยใหม โดยมเอกชนรายแรกตงหองปฏบตการรบบรการเพาะเมลดกลวยไมแบบวทยาศาสตร

พ.ศ. 2506 ประเทศไทยเรมมการปลกเลยงกลวยไมตดดอกเพอสงออกไปยงตางประเทศแบบจรงจง ในรปอตสาหกรรม

พ.ศ. 2518 ประเทศไทยเปนเจาภาพงานชมนมกลวยไมอาเซยน ครงท 1 ณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ

พ.ศ. 2520 - 2521 เกดปญหาผสงออกตดราคากนเอง ภาครฐจงเขามาควบคมราคา และ พ.ศ. 2521 ประเทศไทยไดรบเกยรตเปนประเทศเจาภาพจดงานกลวยไมโลก ครงท 9 ณ สวนสามพราน จงหวดนครปฐม

8

ตารางท 2.1 ประวตการพฒนากลวยไมสกลหวายพนธลกผสมในประเทศไทย (ตอ)

ป การพฒนากลวยไมสกลหวายพนธลกผสม พ.ศ. 2524 การสงออกของประเทศไทยเรมลดลง จงไดเรมมการผสมพนธกลวยไมพนธใหมๆ

ขนมาเพอไปทดแทนพนธปอมปาดวร พ.ศ. 2525 - 2530 มกลวยไมสกลหวายพนธใหม ๆ เขามาทดแทนพนธปอมปาดวร เชน พนธแอนนา

พนธโซเนย และพนธซาบน และผสงออกหนมาสงทางตลาดญปนทดแทนประเทศแถบยโรป

พ.ศ. 2529 ประเทศไทยไดเปนประเทศเจาภาพจดงานชมนมกลวยไมอาเซยนครงท 6 ณ กรงเทพมหานคร

พ.ศ. 2535 ประเทศไทยไดเปนประเทศเจาภาพจดงานกลวยไมเอเชยแปซฟค ครงท 4 ซงจดขน ณ มหาวทยาลยแมโจ อ าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม

พ.ศ. 2538 - 2540 การสงออกมปญหาเนองจากมแมลงศตรพช เพลยไฟตดไปกบดอกกลวยไมสงออกไปทางประเทศแถบยโรป และทางสหภาพยโรปไดกดกนการน าเขากลวยไมตดดอกของประเทศไทย รฐบาลจงมมาตรการแกปญหาเรองเพลยไฟและเขามาควบคมการสงออกกลวยไมไปสหภาพยโรป โดยเรมมการจดทะเบยนผสงออกกลวยไมตดดอก

พ.ศ. 2542 พระราชบญญตคมครองพนธพช พ.ศ. 2542 มผลบงคบใช พ.ศ. 2545 กระทรวงเกษตรและสหกรณ ประกาศใหกลวยไมสกลหวายทเปนพนธพชใหม

สามารถจดทะเบยนคมครองพนธได ในปนการจดทะเบยนพนธพชใหมในกลวยไมสกลหวายนบเปนครงแรกประเทศไทย

ทมา : มานตย ใจฉกรรจ, 2553

2) ถนก าเนดและการกระจายตว

ส าหรบประเดนเกยวกบถนก าเนดและการกระจายตวของกลวยไมสกลหวาย

ทวพงษ สวรรณโณ (2551) ไดกลาวไววา กลวยไมสกลหวายมชอวทยาศาสตร คอ Dendrobium Hybrid

มชอสามญ คอ Dendrobium อยในวงศ Orchidaceae มถนก าเนดในบรเวณกวางตงแตประเทศจน

อนเดย ลงมาคาบสมทรมาลายไปจนถงเกาะนวกน ออสเตรเลยและนวซแลนด แตส าหรบกลวยไม

ตดดอกสกลหวายทปลกเลยงในประเทศไทยเปนพนธลกผสมของกลวยไมทมถนก าเนดในเขตรอน

ของประเทศออสเตรเลย อนโดนเซย และปาปวนวกน กลาวคอ กลวยไมสกลหวาย ในหม

Phalaenanthe (หวายฟอรมกลม) ไดแก Dendrobium phalaenopsis, Dendrobium bigibum และหม

9

Ceratobium (หวายกลบบด) ไดแก Dendrobium stratiotes, Dendrobium schulleri, Dendrobium

taurinum, Dendrobium discolor, Dendrobium veratrifolium

3) ลกษณะทางพฤกษศาสตร

ราก มลกษณะอวบน า เปนรากอากาศ ไมมรากฝอย ดานนอกมเนอเยอหนาคลาย

เปนนวมหม เรยกวา Velamen ซงสามารถดดซบน าและแรธาตเขาไปยงภายในเซลลของราก

กลวยไมได

ล าตน กลวยไมสกลหวายมการเจรญแบบแตกกอ (Sympodial) ล าตนจรงเรยกวา

เหงา (Rhizome) ซงเจรญเตบโตในแนวขนานกบผวหนาของวสดปลก สวนทเจรญขนมาเหนอวสด

ปลกเปนตนเทยมเรยกวาลกล ากลวย (Pseudobulb)

ใบ มลกษณะแบนแบบแผนกวางและหนา จ านวนหลายใบ ออกเรยงสลบกน

ตลอดล าลกกลวยและแนนทางปลายยอด

ชอดอก แทงออกจากตาทอยตามขอใกลปลายยอดหรอทปลายยอดของล าลกกลวย

ดอก ประกอบดวยกลบดอก 6 กลบ กลบชนนอก 3 กลบ ชนใน 3 กลบ กลบชนใน

กลบลางมขนาดเลกเรยกชอเฉพาะวา ปาก หรอกระเปา ดอกของกลวยไมตดดอกสกลหวายสามารถ

แบงได 4 รปแบบตามขนาดความกวางและรปรางของกลบดอก คอ ดอกฟอรมกลม กงฟอรมกลม

กลบแคบและกลบบด เกสรตวผและเกสรตวเมยอยในดอกเดยวกน สวนของกานชยอดเกสรตวเมย

กบกานชอบเรณของเกสรตวผอยรวมกนเรยกวาเสาเกสร สวนปลายสดของเสาเกสรทอยถดลงมา

เปนยอดเกสรตวเมยทมลกษณะเปนแองกลม ๆ มน าเหนยว ๆ

ฝก ลกษณะเรยวยาว ผวเรยบ ฝกแกมสเขยวอมเหลอง ระยะเวลาตงแตผสมจนเปน

ฝกแกประมาณ 4-5 เดอน ภายในมเมลดซงเมอแกมลกษณะคลายแปงหรอฝ นจ านวนมาก ภายใน

เมลดไมมอาหารสะสม (ทวพงษ สวรรณโณ, 2551)

4) พนธ

ทวพงษ สวรรณโณ (2551) ไดสรปเกยวกบพนธของกลวยไมตดดอกสกลหวายท

นยมปลกในปจจบนไวดงน

(1) สมวง-แดง ไดแก พนธบอมโจแดง บอม17 บอมแค แดงพรยา เอยสกล

(2) สมวง ไดแก พนธซาบน

10

(3) สชมพ ไดแก พนธแอนนา ซากระ มสทน

(4) สขาว ไดแก พนธขาว 4 เอน ขาว 5 เอน ขาวสนาน

(5) สเขยว ไดแก พนธบรณาเจด ลเบอรต

(6) สเหลอง ไดแก พนธฟาตมา

2.1.2 การผลตกลวยไมตดดอกสกลหวาย

ทวพงษ สวรรณโณ (2551) ไดสรปรายละเอยดเกยวกบการผลตกลวยไมสกลหวายไวดงน

1) การปลก

1.1) โรงเรอน

การปลกเลยงกลวยไม จ าเปนตองสรางโรงเรอนพรางแสงเพอลดความ

เขมของแสงแดดลงใหเหมาะกบการเจรญเตบโต ซงสกลหวายตองพรางแสงรอยละ 40 - 50 โดยใช

ตาขายพรางแสงสด า ขงใหตดกนทงผน แตในกรณโรงเรอนขนาดใหญหรออากาศถายเทไมด ให

เวนระยะระหวางตาขายพรางแสงหางกนประมาณ 15 เซนตเมตร หรอสงต าเหลอมกน 50

เซนตเมตร ทกระยะ 20 - 25 เมตร เพอระบายอากาศ สวนโตะวางกลวยไมควรมความกวาง 1 เมตร สง

50 - 70 เซนตเมตร ยาว 20 - 30 เซนตเมตร พนโตะใชสายโทรศพทขงตามความยาวของโตะเปน 4 ค

โดยมคานรบหาง 50 - 75 เซนตเมตร

ในการก าหนดรปแบบของโรงเรอนยงตองค านงถงปจจยอน ๆ ดงน

(1) สภาพภมอากาศ หากเปนพนททมอากาศรอน ควรสรางโรงเรอนให

สงขน เพอใหมการระบายอากาศดขน โดยทวไปโรงเรอนกลวยไมในเขตภาคกลางไมควรต ากวา 3 เมตร

(2) ทศทางและความแรงของลม หากเปนพนททลมแรงควรท าแนวกนลม

เชนปลกตนไมกนลมหรอท าคนดน และจ าเปนตองใชวสดสรางโรงเรอนใหแขงแรงมากขน เชน

เหลก สลง คอนกรตอดแรงและเสาไมเนอแขง

(3) ทศทางการขนลงของดวงอาทตย เปนปจจยก าหนดแนวทางสรางโตะ

และหลงคาซาแรนใหตนกลวยไมไดรบแสงสม าเสมอ ควรสรางขวางทศทางการขนลงของดวง

อาทตย เพอใหแสงแดดทลอดผานชองวางระหวางแผนซาแรนไมอยนงตรงบรเวณหนงตลอด และ

จากประสบการณของเกษตรกรในการสรางโตะตามแนวการขนลงของดวงอาทตย พบวา หวโตะจะ

แหงมากแตทายโตะจะมตะไครขนเขยวทเครองปลก

11

(4) ลกษณะของดนและน า มผลตอการเลอกใชวสด หากเปนดนเคมและ

น ามธาตเหลกเจอปนอยมากควรหลกเลยงการใชโครงสรางเหลกเพราะจะท าใหผเรว

(5) ตนทนการกอสรางตองมตนทนต า

(6) วสดทใชตองมความคงทนแขงแรง และหาซองาย

(7) ชางทกอสรางตองมทกษะความช านาญ

1.2) การเตรยมตนพนธ

(1) ตนพนธจากการเพาะเนอเยอ

ตนพนธทไดจากการเพาะเนอเยอทดตองมระบบรากแขงแรง มรากมาก

ตนสมบรณ ใบไมหนาหรออวบน า และเปนตนททงในขวดนานไมเกน 6 เดอน กอนน าตนออกจาก

ขวดควรวางขวดในเรอนลกไมทพรางแสงรอยละ 80 และกนฝนไดประมาณ 7 - 10 วน วางใหทาย

ขวดหนไปในดานทมแสง เพราะจะท าใหตนเอนไปทางทายขวดงายในการใชลวดเกยว วธการน า

ตนออกจากขวด ใหใชลวดเบอร 14 (ขนาดไมแขวนเสอ) ปลายไมคม งอใหมลกษณะเปนตะขอ

เกยวบรเวณสวนโคนรากแลวคอยๆดงออกมาหรอใชวธทบขวดโดยใชคอนทบทรอยตอของกนขวด

กบตวขวดซงเปนวธทท าใหตนบอบช านอย น าตนมาลางวนออกในน าสะอาด แยกตนตามขนาด ใหญ

กลาง เลก เปน 3 กลม เพอสะดวกในการปลก เรยงตะกรา ผงในทรมร าไรไมโดนฝน 7 - 10 วน หาก

พบตนทตายหรอเปนโรคใหรบคดออก หลงจากผงแลวน ามาหมรากดวยกาบมะพราว รดดวยหนง

ยางวางในเรอนทพรางแสงรอยละ 80 มพลาสตกกนฝน รดน าวนละครง ในชวงสปดาหแรกไมตอง

ใหปย หลงจากนนใหปยสตร 30 - 10 - 10 สลบสตร 21 - 21 - 21 เมอตนอายประมาณ 2 - 3 เดอนขนไป

จงน าไปปลกเพอตดดอก

(2) ตนพนธจากการแยกล า

สามารถแยกทงล าหนาและล าหลง การแยกล าหนาใชกบตนทตองการเกบ

กอเดมเอาไวตดดอกออกไป โดยใชกรรไกรชนดบาง ปลายแหลมตดล าหนาหรอล าใหมทเพงเจรญ

สดล าใหตดมา 1 - 2 ล า น าไปปลกไดเลย สวนแยกล าหลงใชกบกลวยไมทมอายมากทถงเวลาทจะ

รอแปลง โดยใชมดหรอกรรไกรตดแยกล าหลงใหขาดจากเหงา ทงไวจนเกดหนอใหม สงส าคญในการ

ตดแยกล าคอ ควรจมกรรไกรหรอมดในน ายาฆาเชอโรคทกครงหลงตด โดยใชคลอรอกซ หรอไฮเตอร

5 ซซ ละลายน า 1 ลตร และทาปนแดงทรอยตดทงของล าทแยกและกอเดม ในกรณตดแยกล าแลวยง

12

ไมมพนทปลกสามารถน าไปช ากอน โดยวางนอนบนโตะทปพนดวยซาแรน รดน าวนละครง

เกษตรกรบางรายจะใชปยสตร 20 - 20 - 20 ทก 7 วน เพอเรงใหแตกหนอเรวขน หลงจากช า

ประมาณ 2 เดอน หนอใหมจะมรากประมาณ 3 - 4 ราก พรอมทจะยายไปปลก โดยตองยายกอนท

รากจะยดตดกบซาแรน

1.3) วธการปลก

(1) ปลกบนกาบมะพราวเรอใบ

เปนการปลกบนโตะทเรยงดวยกาบมะพราวเรอใบ นยมใชกนมากเพราะ

ตนทนถกกวา เกบความชนไดดกวา โดยใชระยะปลก 20 x 20 หรอ 20 x 25 เซนตเมตร แตละ

โตะปลกได 4 แถว โดยผกล ากลวยไมตดกบไม ใหโคนของล าสงจากปลายไมประมาณ 1 - 2 นว

แลวน าไปปกใหโคนล าชดกบผวกาบมะพราวหรอปลกโดยขงเชอกไนลอนตามความยาวโตะ 2 ราว

ระหวางแถวปลกแรกกบแถวทสอง และระหวางแถวทสามกบแถวทส แลวน าล ากลวยไมมาวางให

โคนอยต าแหนงตามระยะปลก คอ 20 x 20 หรอ 20 x 25 เซนตเมตร เอนปลายล าไปปลกกบราว

นอกจากนสามารถปลกแบบวางล ากลวยไมนอนบนกาบมะพราวเรอใบใหโคนอยในต าแหนงตาม

ระยะปลก โดยปลายล าตองนอนไปในทศทางเดยวกน วธนถาใชกบล าหลงจะแตกหนอดกวาล าตง

แตจะไมไดชอดอกจากล าเดม

(2) ปลกในกระบะกาบมะพราว

เปนการปลกกลวยไมโดยใชกาบมะพราวทอดเปนรปกระบะสเหลยม

ขนาดประมาณ 24 x 32 เซนตเมตร แตละกระบะปลกได 4 ตน มขอด คอ สะดวก สามารถเคลอนยาย

ตนไดงาย มการระบาย อากาศระหวางแตละกระบะ โดยปลกใหแตละตนหางจากมมเขาประมาณ 3 นว

หนหนอล าหนาออกไปดานมมของกระบะ วธปลกอาจใชคมปอกมะพราวถางรอยตอระหวางกาบ

แลวใสตนลงไปใหโคนตนเสมอพนกระบะหรอน าตนผกตดกบไม แลวน าไปปกบนกระบะ ใหตน

อยในแนวตรง ซงวธนตนจะไมเปนระเบยบเนองจากโคนของตนจะลอยเหนอกาบมะพราว

2) การดแลรกษา

2.1) การใหน า

น าเปนสงจ าเปนยงในการผลตกลวยไมใหไดคณภาพด ดงนนเกษตรกร

ตองใหความส าคญกบคณภาพของน าและวธการใหน าใหถกตองและเหมาะสม การปลกกลวยไม

13

ตดดอกสกลหวาย โดยทวไปควรใหน าวนละครง ระหวางเวลา 6.00 - 9.00 น. หากมฝนตกควรงด

ใหน าจนกวาเครองปลกจะแหง สวนฤดแลงควรใหน าเพมอก 1 ครงในตอนบายแตไมควรใหหลงเวลา

15.00 น. เพอใหเครองปลกแหงกอนค า วธการรดน าควรรดดวยบวขนาด 400 ร หรอใชระบบสปรงเกลอร

ทมหวพนสงกวายอดกลวยไม 0.5 - 1 เมตร

2.2) การใหปย

การใหปยกลวยไมในระยะตาง ๆ ของการเจรญเตบโต ประกอบดวย

(1) ระยะอนบาล ใชปยสตร 21 - 21 - 21 สลบสตร 30 - 10 - 10 อตรา

250 - 400 กรมตอน า 200 ลตร ทก 7 วน

(2) ระยะลงแปลง ใชปยสตร 21-21-21 สลบสตร 30 - 10 - 10 อตรา

400 - 600 กรมตอน า 200 ลตร ทก 7 วน

(3) ระยะออกดอก ใชสตร 21 - 21 - 21 สลบกบ 16 - 21 - 27 หรอ 15 - 30 -15

อตรา 600 - 800 กรมตอน า 200 ลตร ทก 7 วน

3) การจดการดานสขลกษณะและความสะอาด

(1) ก าจดวชพชในสวนกลวยไม โดยเฉพาะบรเวณใตโตะปลกใหสะอาด

อยเสมอ

(2) หลงการตกแตงกลวยไมตองน าเศษตนพชไปเผาท าลายนอกบรเวณปลก

(3) เศษวสดปลกทไมใชแลว ใหน าไปเผาท าลายนอกบรเวณปลก

(4) เศษวสดจากบรรจภณฑตางๆทใชงานแลวตองท าลายหรอฝงดน

(5) เกบสารเคมปองกนก าจดศตรพชและปยเคมไวในทรม ระบายอากาศด

ปลอดภย และมกญแจปด

(6) ท าความสะอาดอปกรณตางๆทใชในการพนสารปองกนก าจดศตรพช

หลงใชงานแลว หากเกดช ารดควรซอมใหอยในสภาพดพรอมใชงาน

(7) จมมด กรรไกรในสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด (โซดาไฟ) อตรา

รอยละ 1 (1 ชอนแกงพนตอน า 1 ลตร หลงตดกลวยไมทกครง และควรเปลยนสารละลายทใชทก

ครงวน เพอใหสามารถฆาเชอโรคไดอยางมประสทธภาพ)

14

4) การปองกนก าจดศตรพช

4.1) โรคทส าคญ

(1) โรคเนาด า หรอโรคยอดเนา หรอโรคเนาเขาไส เกดจากเชอรา

Phythopthera palmivora เกดไดทกสวนของกลวยไม มลกษณะอาการคอ รากเปนแผลสด า เนา

แหง ยบตวลง เชอสามารถท าลายไดทงทางยอดและโคนตน ปองกนก าจดโดยไมควรปลกกลวยไม

แนนเกนไป ถาพบโรคในระยะลกกลวยไม ใหแยกไปปลกเลยงตางหาก แตถาเปนตนทโตแลวให

เผาท าลาย ไมควรใหน ากลวยไมตอนใกลค า เพราะท าใหมความชนสงเหมาะส าหรบการระบาดของ

โรค เมอพบโรคใหใชสารปองกนคอ 1) ฟอสฟอรส แอซด อตรา 30 - 50 มลลลตรตอน า 20 ลตร

2) เมทาแลกซลอตรา 40 กรมตอน า 20 ลตร 3) ฟอสอทลอะลมเนยม (รอยละ 80 WP) อตรา 25 - 50 กรม

ตอน า 20 ลตร

(2) โรคดอกสนมหรอจดสนม เกดจากเชอรา Curvularia eragrostidis

เปนโรคส าคญส าหรบกลวยไมสงออก อาการของโรคจะปรากฏในระหวางการขนสง โดยเกดเปน

จดขนาดเลกสเหลองอมน าตาลบนกลบดอก ระบาดรวดเรวในชวงฤดฝน ปองกนก าจดโดยเกบดอก

กลวยไมทรวงและเปนโรคเผาท าลาย ถาใชน าประปาหรอน าทมสวนผสมของผงคลอรน ควรปลอย

น าทงคางคนจนหมดกลนคลอรนกอนน าไปใช ในระยะออกดอกควรเพมปยทมโพแทสเซยมสงเพอ

เพมความตานทานโรค เมอพบโรคใหใชสารปองกนก าจด คอ 1) แมนโคเซบ (รอยละ 80 WP)

อตรา 30 กรม ตอน า 20 ลตร 2) โปรพเนบ (รอยละ 70 WP) อตรา 40 กรมตอน า 20 ลตร

(6) โรคไวรส เกดจากเชอไวรส Cymbidium masaic virus เปนโรคทพบ

มากในกลวยไมทขยายพนธมาเปนเวลานาน ท าใหกลวยไมแสดงอาการความรนแรงของโรคใน

ระยะแรกๆไมเทากน ขนกบชนด พนธและความออนแอของตนกลวยไม ในระยะยาวท าใหเกด

ความเสยหายตอคณภาพตนและดอกกลวยไม เชน ท าใหตนมใบดาง ขอปลองสน ชอดอกสน ตน

ทรดโทรม ผลผลตดอกลดลง ปองกนก าจดโดยการตรวจสอบไวรสตนกลวยไมทจะคดเลอกไป

ขยายพนธโดยวธเพาะเลยงเนอเยอแยกอปกรณทใชตดแยกหนอระหวางตนทปลอดโรคกบตนทไม

แนใจวาปลอดโรค

15

4.2) แมลงและสตวศตรทส าคญ

(1) เพลยไฟ มขนาดเลกมาก ล าตวมสเหลอง ท าลายโดยดดน าเลยงจาก

เนอเยอของกลบดอก ท าใหสดอกจางเกดรอยดางทวไปบนกลบดอกพช ระบาดมากในชวงฤดรอน

และฤดหนาว หรอในชวงอากาศแหงแลงหรอฝนทงชวงเปนเวลานานๆ ปองกนก าจดโดย ตดตงกบ

ดกกาวเหนยว อตรา 100 กบดกตอไร เพอพยากรณและลดปรมาณตวเตมวย หากพบเพลยไฟเกนระดบ

ทก าหนด ใหใชสารปองกน คอ 1) อมดาคลอพรด (รอยละ 10 SL) อตรา 10 - 20 มลลลตรตอน า 20 ลตร

2) อะบราเมคทรน (รอยละ 1.8 EC ) อตรา 10 - 20 มลลลตรตอน า 20 ลตร 3) ฟโพรนล (รอยละ 5 SC)

อตรา 20 มลลลตรตอน า 20 ลตร 4) อะเซทตามพรด (รอยละ 20 SP) อตรา 20 มลลลตรตอน า 20 ลตร

(2) บวกลวยไม เปนแมลงวนชนดหนง อาศยอยในกลบดอกตม ลกษณะ

การท าลายของบวกลวยไมคอท าใหดอกตมรวงหลดจากชอดอกอยางรวดเรว ชาวสวนเรยกแมลงน

วาไอฮวบ ระบาดรนแรงในฤดฝน ปองกนก าจดโดย เกบดอกทมลกษณะถกท าลายเผาทงเพอก าจด

หนอนทอยในดอก ไมควรปลอยใหดอกเนา รวงหลนจากกานดอกและฝงตวอยตามพนดนหรอวสด

ปลกท าใหก าจดไดยาก เมอพบการระบาดใหใชสารปองกนก าจด คอ 1) คารโบซลแฟน (รอยละ 20 EC)

อตรา 10-20 มลลลตรตอน า 20 ลตร 2) อมดาคลอพรด (รอยละ 10 SL) อตรา 120 มลลลตรตอน า 20 ลตร

(5) หอยทาก หอยทากทพบในสวนกลวยไมสวนมากเปนหอยทากบก

ขนาดเลก คอ หอยทากซคซเนย และหอยทากเลขหนง เปนศตรพชทตดไปกบดอกกลวยไมท

สงออก ท าลายโดยกดกนตาหนอ ตาดอก และชอดอก และปลอยเมอกไวตามทางเดนเปนสาเหตท า

ใหเกดเชอโรคหรอเชอราเขาท าลายตอได ระบาดรนแรงในชวงฤดฝน ปองกนก าจดโดย เมอน าตน

ใหมเขามาในสวนหรอเปลยนเครองปลกใหม ควรอบหรอตากแหงกาบมะพราวเสยกอน หรอชบ

กาบมะพราวหรอเครองปลกดวยสารก าจดหอยกอนน ามาใช เมอพบหอยทากระบาดใหใชสารเคม

ปองกนก าจด คอ นโคลซาไมด (รอยละ 70 WP) อตรา 40 กรมตอน า 20 ลตร เมทลดไฮด (รอยละ 80 WP)

อตรา 40 กรมตอน า 20 ลตร

5) การเกบเกยว

จากการศกษาการเกบเกยวดอกกลวยไมสกลหวายโดยภคคพร พงศเจรญ (2551)

พบวา การจ าหนายกลวยไมในตางประเทศ เกษตรกรตดดอกกลวยไมสกลหวายในตอนเชามด

โดยคดเลอกตดชอดอกตามขนาดความยาวและจ านวนชอดอกบานอยางนอย 3 - 4 ดอกขนไป

16

การจ าหนายในประเทศตดดอกในชวงเชาหรอเยน เชนเดยวกบทวพงษ สวรรณโณ (2551) ได

กลาวถงระยะเวลาทเหมาะสมในการตดดอกวา ควรตดเมอมดอกบานไมนอยกวา 3 ใน 4 ของจ านวน

ดอกทงชอ โดยตดในชวงเชาระหวางเวลา 5.00 - 9.00 น. และตดหลงจากใหปยแลว 2-3 วน ควรใช

กรรไกรหรอมดทสะอาดตดกานชอดอกใหเกอบชดล าตนใหไดกานชอทยาวทสด ในขณะทดวงใจ

ตด า (2549) ไดศกษาเกยวกบวธการลดการเสอมสภาพของดอกกลวยไมพบวา การใชไคโตซาน

กอนการเกบเกยวทความเขมขนรอยละ 0.12 มผลท าใหอตราการดดน า น าหนกสดของชอดอก และ

การบานของดอกตมมากทสด ชวยใหความกวางของดอกบาน น าหนกสดและน าหนกแหงของดอก

ยอย ความสวางของกลบดอกเพมสงขน สามารถลดอตราการหายใจ อตราการผลตเอทธลน การ

เสอมสภาพของดอก การโคงงอของกานดอกยอย และปรมาณสารโพรลนในดอกได สวนการใช

ปโตรเลยมออยลกอนการเกบเกยวทความเขมขนรอยละ 0.6 ท าใหคาความสวาง (คา L) ของกลบ

ดอกสง ทความเขมขนรอยละ 0.2 และ 0.4 สามารถลดอตราการหายใจ อตราการผลตเอทธลน การ

เสอมสภาพของดอก และปรมาณสารโพรลนในดอกลงได และยงมผลชวยเพมอตราการดดน า

น าหนกสดของชอดอก และอตราการบานของดอกตม ดอกกลวยไมทไดรบไคโตซานทความ

เขมขนรอยละ 0.12 กอนการเกบเกยว แลวน ามาท าพลซงดวยซลเวอรไนเตรต 500 มลลกรมตอลตร

รวมกบน าตาลกลโคสรอยละ 10 เปนเวลา 30 นาท หลงจากนนน ามาปกในสารละลายเคมยดอาย ซง

ประกอบดวยซลเวอรไนเตรต 30 มลลกรมตอลตร รวมกบ 8-Hydroxyquinolinesulfate (HQS)

225 มลลกรมตอลตร และน าตาลกลโคสรอยละ 4 ตลอดระยะการปกแจกน มผลท าใหเพมอตราการดด

น า น าหนกสดของชอดอก อตราการบานของดอกตมมากทสด และมผลชวยลดอตราการหายใจ การ

ผลตเอทธลน การเสอมสภาพของดอกยอย การโคงงอของกานดอกยอย และปรมาณสารโพรลนในดอก

6) การปฏบตหลงการเกบเกยว

ทวพงษ สวรรณโณ (2551) ไดสรปรายละเอยดการปฏบตหลงการเกบเกยววา

หลงจากตดควรรบน าดอกกลวยไมมาใสในถงน า ใหกานแชอยในน า 2 - 3 นว เปลยนน าในถงทก

วนและลางถงดวยน ายาฆาเชอสปดาหละครง หากมฝ นหรอสงสกปรกตดทดอก ใหจมกานชอดอก

ในน าสะอาดโดยใหรอยตดทกานชออยเหนอน า เพอปองกนเชอแบคทเรยจากชอดอกออกมา

ปนเปอนในน า ผงดอกใหแหงกอนการขนสงหรอบรรจ ระหวางรอผสงออกมารบหรอรอการขนสง

ควรฉดพรมน าหรอใชผาดบชบน าหมาด ๆ ปดคลมไวเมอสงถงบรษทสงออกน ามาตดปลายกานให

17

เฉยงเปนปากฉลาม แชปลายกานในน าสะอาด อาจใชน ายาพลชงชวย แลวตรวจคณภาพและคด

ขนาด ใชส าลพนปลายกานหรอเสยบปลายกานในหลอดพลาสตก โดยน าทใสในหลอดหรอจมส าล

พนกาน อาจใสสารยดอายดอก ตวอยางน ายายดอายกลวยไมสกลหวาย 1 ลตรประกอบดวย (1) 8 -

ไฮดรอกซควโนลนซลเฟต 200 มลลกรม (2) ซลเวอรไนเตรท 10 มลลกรม (3) เบนซลอะดโนพวรน 5

มลลกรม (4) น าตาล 20 มลลกรม กลวยไมสงออกจะตองมการรมเมทธลโบรไมด 24 กรม/ลกบาศก

เมตร นาน 90 นาท เพอท าลายแมลงทตดมาแลวเกบในหองเยน 8 - 12 องศาเซลเซยส ความชน

สมพทธรอยละ 85 - 95 นาน 1 - 2 ชวโมงเพอลดอณหภม ตอจากนนจงน าออกมาบรรจกลอง

ภายในกลองใสสารดดซบเอทธลน ซงใชชอลคหนยาว 0.4 - 0.6 นว แชในสารละลายอมตวของดาง

ทบทมแลวน ามาผงใหแหงใสถงทเจาะรถงละ 25 กรม 1 - 2 ถง ใชไดกบกลวยไม 10 ชอ และ

ระหวางขนสงใหอยในอณหภม 12 - 15 องศาเซลเซยส

สรพงษ สวาง (2548) ไดศกษาเกยวกบการปฏบตหลงการเกบเกยวดอกกลวยไม

โดยพบวา การใชระบบท าความเยนแบบระเหยสามารถท าใหอณหภมลดลงเมอเปรยบเทยบกบ

ภายนอก 6 องศาเซลเซยส และความชนเพมขนจากรอยละ 40 RH เปนรอยละ 95 RH ทอณหภมและ

ความชนดงกลาว สามารถยดอายการเกบรกษาคณภาพของดอกกลวยไมหลงการตดดอกภายในฟารม

ลดการสญเสยและประหยดพลงงานเมอเปรยบเทยบกบหองเยนปกต ในขณะทศขณฐก มานวงศ (2550)

ไดศกษาเกยวกบการปฏบตหลงการเกบเกยวดอกกลวยไมโดยพบวา การใชตวดดซบเอทธลน (EA)

สามารถรกษาคณภาพของชอดอกกลวยไมได โดยท าใหชอดอกกลวยไมมอายการปกแจกนนานกวา

การไมใสเอทธลน และการเกบรกษาชอกลวยไมในถงโพลโพรพลน (PP) ทใสตวดดซบเอทธลน

(EA) ทอณหภม 13 องศาเซลเซยส ความชนสมพทธรอยละ 70 - 80 ท าใหชอดอกกลวยไมมอายการ

ปกแจกนนานกวาการใชบรรจภณฑเอคทฟ (Active) ทใสตวดดซบเอทลน (EA) โดยชอดอกม

อตราการหายใจต ากวาในระหวางการปกแจกน

เชนเดยวกบกนษฐ ปรงเรอน (2545) ไดศกษาเกยวกบการปฏบตหลงการเกบ

เกยวดอกกลวยไมซงพบวา การฉดพน Benzyladenine ทระดบความเขมขน 200 ppm โดยการฉด

พนและการแชสารละลาย ชวยยดอายการปกแจกนกลวยไมได 16 วน การใช Naphthalene Acetic

Acid ทระดบความเขมขน 10 ppm ชวยยดอายการปกแจกนกลวยไมได 12 วน และการใช

Benzyladenine Naphthalene Acetic Acid รวมกบการท าพลซงทระดบความเขมขน 200 ppm

18

ชวยยดอายการปกแจกนกลวยไมได 16 วน สามารถลดการเปลยนแปลงทางสรรวทยาและยดอาย

การปกแจกนของดอกกลวยไมได โดยมผลในการลดการเปลยนแปลงน าหนกสด ปรมาณน าตาล

รดวสซง อตราการหายใจ อตราการผลตเอทธลน การเปลยนแปลงส และเพมอตราการดดน า ใน

ดานการบรรจหบหอ ยพา ปานแกว และคณะ (2550) กลาววา สามารถใชวสดบรรจไดหลายแบบ

คอ (1) ถงพลาสตกพพ เจาะรถง บรรจถงละ 10 ชอ (2) หอชอดอก 10 ชอดวยกระดาษขาวบาง โดย

ใสสารดดซบเอทธลนไวใกลชอดอกแลวใสถงพลาสตกพพ ไมเจาะรอกชนหนง (3) หอดวย

แผนพลาสตกโอพพ หอละ 10 ชอ (4) น าชอกลวยไมบรรจในกลองกระดาษ กลองละ 20, 40, 60

หรอ 80 ชอ แลวบรรจลงกลองใหญอกขนหนง จากนนเกบรกษาไวทอณหภม 12 องศาเซลเซยส ขณะรอ

การขนสง

2.1.3 สถานการณการผลตกลวยไมสกลหวายในประเทศไทยและจงหวดนครปฐม

การปลกเลยงกลวยไมในปจจบนเปนแบบครบวงจร เรมตงแตการผสมเกสร เพาะเลยง

เนอเยอ เลยงลกกลวยไม เลยงตนกลวยไม จนกระทงใหดอก ตดดอก บรรจหบหอ และสงออกไป

จ าหนายตางประเทศ (ธรรมนต ช านาญ, 2552) ซงการพฒนาอตสาหกรรมกลวยไมของไทยไดมการ

พฒนาระบบการผลตอยางตอเนอง เพอใหมประสทธภาพ เชน การพฒนากระบะกาบมะพราวอด

เพอใชเปนวสดปลก ระบบโตะวางกลวยไมใชวสดทมอยในทองถน ไดแก สายโทรศพทหรอ

สายไฟฟาทใชแลว และการบงคบการออกดอกกลวยไมสกลหวาย เปนตน นอกจากน เกษตรกร

สามารถพฒนาพนธกลวยไมใหมๆอยางตอเนอง อกทงยงมธรกจอน ๆ ทเขมแขงสนบสนน ไดแก

ธรกจเพาะเลยงเนอเยอเพอขยายพนธกลวยไมจ านวนมากทมคณภาพสงสม าเสมอ แขงแรง และ

ราคาเหมาะสม (เศรษฐพงศ เลขะวฒนะ, 2554)

จากการศกษาการผลตกลวยไมของอรสา ดสถาพร (2551) พบวา ในประเทศไทยมการปลก

กลวยไมกระจายอยทวประเทศ แหลงปลกทส าคญสวนใหญอยในเขตภาคกลางและภาคตะวนตก

รอบ ๆ กรงเทพมหานคร โดยจงหวดทมพนทปลกมากทสดคอ นครปฐม รองลงมาคอ สมทรสาคร

กรงเทพมหานคร ราชบร นนทบร และพระนครศรอยธยา พนททมการปลกกลวยไมหนาแนน

ไดแก เขตอ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม อ าเภอกระทมแบนและอ าเภอบานแพว จงหวด

สมทรสาคร ซงในระยะหลงพนทเหลานไดเปลยนเปนเขตชมชน และมโรงงานอตสาหกรรม

หนาแนน ท าใหเกดมลภาวะทงน าเสย อากาศเปนพษ และมฝ นละออง สงผลกระทบตอคณภาพดอก

19

กลวยไม เกษตรกรบางสวนจงไดยายไปปลกในพนทใหมทมสภาพแวดลอมดขน เชน อ าเภอบาน

โปงและอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร อ าเภอบางเลนจงหวดนครปฐม อ าเภอบางใหญและอ าเภอ

ไทรนอย จงหวดนนทบร อ าเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร อ าเภอสองพนอง จงหวดสพรรณบร

และอ าเภอเสนา จงหวดพระนครศรอยธยา นอกจากนในปจจบนยงมการขยายไปปลกในพนทภาค

อน ๆ และไดผลผลตดอกกลวยไมทมคณภาพ เชน จงหวดนครราชสมา และจงหวดสกลนคร

จากขอมลทางสถตซงรายงานโดยส านกงานเศรษฐกจการเกษตร (2555) แสดงขอมลการ

ผลตกลวยไมในประเทศไทยในชวง 5 ป ตงแตป 2549 - 2553 (ตารางท 2.2) พบวา พนทปลก

ผลผลต และผลผลตตอไรของกลวยไมมแนวโนมทเพมสงขน โดยในป 2549 มพนทปลก 20,032

ไร ผลผลต 45,972 ตน ผลผลตตอไร 2,295 กโลกรม ตอมาป 2553 มพนทปลกเพมขน 22,779 ไร

ผลผลต 54,692 ตน และผลผลตตอไร 2,401 กโลกรม การขยายพนทปลกของเกษตรกร มสาเหต

เนองจากราคาจงใจใหเกษตรกรขยายเพมขน และพนทสวนใหญจะเปนการปลกกลวยไมสกลหวาย

สวนในป 2554 มพนทปลกลดลงเหลอ 17,040 ไร ผลผลต 40,800 ตน และผลผลตตอไร 2,394

กโลกรม สาเหตมาจากการเกดอทกภยในชวงปลายป สงผลใหพนทปลก ไดแก กรงเทพมหานคร

นนทบร นครปฐม ปทมธาน พระนครศรอยธยาและสพรรณบร เกดความเสยหาย ไมสามารถฟนฟ

เพอเกบเกยวผลผลตได รวมทงเกษตรกรบางรายลดการปลกลงเนองจากตนพนธและวสดปลก เชน

กาบมะพราวขาดแคลนและมราคาแพง ขณะทความตองการทงในประเทศและตางประเทศยง

เปนไปตามปกต

ตารางท 2.2 ขอมลพนทปลก และผลผลตกลวยไมของไทย ป 2549 - 2554

ป พนทปลก (ไร) ผลผลต (ตน) ผลผลตตอไร (กก.)

2549 20,032 45,972 2,295

2550 20,746 48,639 2,345

2551 21,602 51,834 2,400

2552 22,200 52,422 2,361

2553 22,779 54,692 2,401

2554 17,040 40,800 2,394

ทมา : ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2555

20

จากขอมลทางสถตซงรายงานโดยส านกงานเกษตรจงหวดนครปฐม (2555) แสดงขอมล

การปลกกลวยไมของจงหวดนครปฐม ป 2554 (ตารางท 2.3) พบวา ในป 2554 จงหวดนครปฐมม

พนทเพาะปลก 11,319.25 ไร มผลผลตรวม 23,534.5 ตน คดเปนมลคา 1,643.96 ลานบาท ม

ครวเรอนเกษตรกรผลตกลวยไมจ านวน 999 ครวเรอน การผลตกลวยไมไดกระจายอยตามพนท

ตาง ๆ ในทกเขตอ าเภอของจงหวดนครปฐม ไดแก อ าเภอเมอง บางเลน ก าแพงแสน นครชยศร สาม

พราน ดอนตม และพทธมณฑล โดยอ าเภอบางเลนมพนทปลกมากทสด คอ 3,846 ไร รองลงมาคอ

สามพราน 2,593 ไร และนครชยศร 2,513.25 ไร ตามล าดบ

ตารางท 2.3 สถตขอมลพนทปลกและผลผลตกลวยไม จงหวดนครปฐม ป 2554

ขอมล

อ าเภอ

รวม เมอง บางเลน ก าแพง แสน

นคร ชยศร

สาม พราน

ดอน ตม

พทธมณฑล

พนทปลก (ไร)

538 3,846 524 2,513.25 2,593 313 992 11,319.25

ครวเรอนเกษตรกร(ครวเรอน)

49 166 32 102 574 12 64 999

พนทเสยหาย (ไร)

101 2,528 14.3 1,303 1,340.50 54 912.25 3,610

พนทเกบเกยว (ไร)

528.50 3,818 515 2,349.25 2,593 313 750 10,866.75

ผลผลตเฉลย (กก./ไร)

2,137 2,147 2,201 2,175 2,163 2,130 2,253 2,172

ผลผลตรวม (ตน)

1,129.05 8,197.25 1,133.52 5,109.62 5,608.66 666.69 1,689.75 23,534.5

มลคา (ลานบาท)

75.64 573.80 79.34 357.67 392.59 46.64 118.28 1,643.96

ทมา : ส านกงานเกษตรจงหวดนครปฐม, 2555

21

2.1.4 สถานการณการตลาด

กลวยไมเปนไมตดดอกทไดรบความนยมจากผบรโภคจากตลาดทงในและตางประเทศ

เนองจากมลกษณะดอกและสสนลวดลายสวยงาม มอายการใชงานไดนาน จากการศกษาของศร

โสภาคย บรพาเดชะ และคณะ (2547) พบวาตลาดกลวยไมของประเทศไทยแบงออกเปน 2 ประเภท

คอ ตลาดในประเทศและตลาดตางประเทศ โดยดอกกลวยไมทใชภายในประเทศ เรยกวา “ไมตลาด”

หมายถง ดอกกลวยไมทไมไดมาตรฐานหรอตกเกรดทจะสงออก สวนดอกกลวยไมทสงออกไป

จ าหนายในตลาดตางประเทศ เรยกวา “ไมนอก” หมายถง กลวยไมทผานการคดเกรดหรอคณภาพแลว

1) ตลาดภายในประเทศ

ปรมาณกลวยไมทผลตไดใชบรโภคภายในประเทศรอยละ 53 ของผลผลตกลวยไม

ทงหมด สวนทเหลออกรอยละ 47 สงออกไปจ าหนายตลาดตางประเทศ (เศรษฐพงศ เลขะวฒนะ, 2554)

จากการศกษาของอรสา ดสถาพร (2551) พบวา ดอกกลวยไมทใชบรโภคภายในประเทศสวนใหญ

เกษตรกรจะสงใหพอคาขายสงทปากคลองตลาด หลงจากนนพอคาขายสงจะกระจายดอกกลวยไม

สวนใหญไปยงพอคาขายสงรายยอยทงในกรงเทพฯและตางจงหวดตามค าสงซอ แลวพอคาขายสง

รายยอยจงจะสงใหพอคาขายปลกตอไป นอกจากระบบการซอขายทผานพอคาขายสงรายยอยแลว

ยงมผใชดอกกลวยไมในปรมาณมาก เชน โรงแรม รานจดดอกไม โดยซอดอกกลวยไมโดยตรงจาก

พอคาขายสงทปากคลองตลาด ดอกกลวยไมทจ าหนายในประเทศสวนใหญเปนดอกกลวยไมทไม

สามารถสงออกได เนองจากไมไดคณภาพหรอเปนสวนทเกนจากค าสงซอ ดงนนการจ าหนายจง

เปนลกษณะคละเกรด โดยจ าหนายเปนก าใหญน าหนก 800 กรม ถง 1 กโลกรม ราคาดอกกลวยไมท

เกษตรกรจ าหนายไดจะขนลงตามฤดกาล หากเปนดอกกลวยไมสงออกสวนใหญเกษตรกรจะ

จ าหนายใหบรษทสงออกโดยตรงในลกษณะทเปนสมาชก เกษตรกรแตละรายจะสงดอกกลวยไมให

บรษทสงออกมากกวาหนงบรษท โดยบรษทสงออกจะแจงปรมาณการสงซอในแตละครงให

เกษตรกรทราบลวงหนา แลวน ารถมารบดอกกลวยไมทสวนเกษตรกร หลงจากนนจงน าดอก

กลวยไมไปคดคณภาพ แบงเกรด แลวท าการบรรจหบหอ แตกมเกษตรกรบางรายทท าการสงออก

เองโดยรวบรวมผลผลตจากทงของตนเองและเกษตรกรรายอน ในปจจบนบรษทสงออกขนาดใหญ

เกอบทกบรษทมสวนกลวยไมของตนเอง ในการสงออกจงใชผลผลตดอกกลวยไมของตนเองเปน

หลก สวนทเหลอจงรบซอจากเกษตรกร ทงนราคาดอกกลวยไมทจ าหนายใหบรษทสงออกจะ

22

ขนกบพนธกลวยไม เกรด และฤดกาล โดยในฤดฝนมปรมาณผลผลตดอกกลวยไมมาก ราคาจะต า

และในชวงฤดแลงมปรมาณผลผลตดอกกลวยไมนอย ราคากจะสง

ในการก าหนดราคากลวยไม เกษตรกรจะใชเกณฑการพจารณาจากมาตรฐาน

คณภาพ (Specification) กลวยไมสกลหวายดงตารางท 2.4

ตารางท 2.4 ขนาดมาตรฐาน (Specification) กลวยไมสกลหวาย

ลกษณะ ชนพเศษ

(Extra)

ชนหนง

(I)

ชนสอง

(II)

ชนสาม

(III)

ความยาวชอดอก (ซม.) ไมนอยกวา 55 ไมนอยกวา 45 ไมนอยกวา 35 ไมนอยกวา 30

จ านวนดอก/ชอ ไมนอยกวา 12 ไมนอยกวา 10 ไมนอยกวา 8 ไมนอยกวา 6

จ านวนดอกบาน/ชอ ไมนอยกวา 7 ไมนอยกวา 6 ไมนอยกวา 5 ไมนอยกวา 4

ทมา : ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต, 2547

ส าหรบราคาดอกกลวยไมสกลหวายโดยเฉลย ของป 2553 มดงน ชอยาวพเศษ

3.79 บาทตอชอ ชอยาว 2.85 บาทตอชอ ชอสน 2.53 บาทตอชอ และชอสนสด 0.75 บาทตอชอ

(ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2553 อางถงในศนยบรการจดการเครอขายกลวยไม, 2553)

ยพา ปานแกว และคณะ (2550) ไดศกษาเสนทางกลวยไมในพนทภาคกลางและ

พนทใกลเคยง พบวาเสนทางการตลาดทใชในการกระจายสนคาของอตสาหกรรมกลวยไมในพนท

ภาคกลางและพนทใกลเคยงแบงออกไดเปน 2 ลกษณะใหญ ๆ คอ (1) ชองทางการตลาดทเปนชอง

ทางตรง (Direct-Marketing Channel) หรอ ชองทางศนยระดบ (Zero-Level Channel) คอ การทผ

ประกอบธรกจกลวยไมกระจายสนคาไปยงกลมลกคาเปาหมาย หมายถง ลกคาทเปนผบรโภคคน

สดทาย (Ultimate Consumer) โดยตรง ไมผานคนกลางทางการตลาดประเภทคาสงและคา

ปลก (2) ชองทางการตลาดทเปนชองทางออม (Indirect-Marketing Channel) หรอชองทาง

หลากหลายระดบ (Multi-Level Channel) คอ การทผประกอบธรกจกลวยไมกระจายสนคาไปยง

กลมลกคาเปาหมาย หมายถง ลกคาทเปนผบรโภคคนสดทาย (Ultimate Consumer) โดยผานคน

กลางทางการตลาดประเภทตาง ๆ ทเปนพอคาสงหรอพอคาปลก ผประกอบธรกจกลวยไม 1 ราย มการ

บรหารชองทางการตลาดและการกระจายสนคาไดมากกวา 1 ชองทาง ท าใหสามารถสรปรปแบบ

23

ของชองทางการตลาดทผประกอบธรกจกลวยไมนยมใชในการกระจายกลวยไมแบงออกไดเปน 5

รปแบบ โดยเรยงตามล าดบจากมากไปหานอยไดดงน (รปท 2.1)

อนดบท 1 ชองทางพอคาสงออก (Exporter Channel) หมายถง การทผผลต

จ าหนายกลวยไมใหกบคนกลางทเปนผสงออก หลงจากนนผสงออกกจะจ าหนายกลวยไมใหกบ

ลกคาในตลาดตางประเทศ ซงมทงลกคาทเปนผบรโภคคนสดทาย ลกคาประเภทองคกร ลกคาทเปน

คนกลางคาสง และลกคาทเปนคนกลางคาปลก คดเปนรอยละ 62

อนดบท 2 ชองทางพอคาตลาดกลาง (Agricultural Market-Wholesaler Channel)

หมายถง การทผผลตจ าหนายกลวยไมใหกบคนกลางทเปนพอคาตลาดกลาง (เชน พอคาตลาดไท

พอคาปากคลองตลาด) ซงพอคาตลาดกลางกจะจ าหนายตอใหกบพอคาปลก และพอคาปลกกจะ

จ าหนายใหกบผบรโภค คดเปนรอยละ 17.1

อนดบท 3 ชองทางตรง (Direct-Marketing Channel) หมายถง การทผผลตเปน

ผด าเนนการกระจายสนคาดวยตนเองไปยงผบรโภคโดยตรงไมผานพอคาคนกลาง คดเปนรอยละ 13.3

อนดบท 4 ชองทางพอคาสง (Wholesaler Channel) หมายถง การทผผลตจ าหนาย

กลวยไมใหกบคนกลางทเปนพอคาสง (ทไมใชพอคาสงประเภทพอคาตลาดกลาง) ซงพอคาสงกจะ

จ าหนายตอใหกบพอคาปลก และพอคาปลกกจะจ าหนายใหกบผบรโภค คดเปนรอยละ 5.7

อนดบท 5 ชองทางพอคาปลก (Retailer Channel) หมายถง การทผผลตจ าหนาย

กลวยไมใหกบคนกลางทเปนพอคาปลกโดยตรง (ไมผานคนกลางคาสง) และพอคาปลกกจะ

จ าหนายใหกบผบรโภค คดเปนรอยละ 1.9

24

รปท 2.1 เสนทางการตลาดกลวยไม

ทมา : ยพา ปานแกว และคณะ, 2550

เกษตรกร

1. บรษทสงออก

ลกคาตลาดตางประเทศ

2.พอคาตลาดกลาง

พอคาปลก ผบรโภค คนสดทาย

3.ผบรโภคคนสดทาย

4.พอคาสง

พอคาปลก ผบรโภค คนสดทาย

5.พอคาปลก

ผบรโภค คนสดทาย

1.9 %

5.7 %

13.3 %

17.1 %

62 %

25

2) ตลาดตางประเทศ

ในการปลกกลวยไมเชงการคานน สามารถสรางรายไดเขาประเทศนบพนลานบาท

ตอป ประเทศไทยไดรบการยกยองวาเปนแหลงผลตกลวยไมเมองรอนทส าคญของโลก ในตลาด

ตางประเทศมความตองการดอกกลวยไมในปรมาณมาก โดยเฉพาะกลวยไมสกลหวาย เพราะมการ

ใชดอกกลวยไมในงานพธและเทศกาลตาง ๆ กนมากขน เนองจากมระยะเวลาใชงานไดนานและ

ราคาไมแพง จงท าใหมปรมาณการสงออกดอกกลวยไมของประเทศไทยมแนวโนมเพมขนทกป ใน

ป 2552- 2553 ปรมาณการสงออกดอกกลวยไมมแนวโนมเพมสงขน คอ 24,601 ตนในป 2552 เปน

25,270 ตน ในป 2553 สวนมลคาการสงออกมแนวโนมลดลง คอ 2,366 ลานบาท ในป 2552 เปน

2,305 ลานบาท ในป 2553 สวนในป 2554 มปรมาณการสงออกลดลงเหลอ 24,644 ตน มลคา

2,220 ลานบาท เนองจากเกดอทกภยในชวงปลายป 2554 ท าใหพนทปลกและผลผลตบางสวน

เสยหาย ประเทศทน าเขาดอกกลวยไมมากทสด คอ ญปน สหรฐอเมรกา อตาล จนและรสเซย

ตามล าดบ และในเชงปรมาณประเทศไทยสงออกดอกกลวยไมไปประเทศจนมากทสด (ตารางท 2.5)

จะเหนไดวา ในดานมลคาการสงออกดอกกลวยไมจะมแนวโนมทลดลง ซงเปนไปในลกษณะ

ตรงกนขามกบปรมาณการสงออกทมแนวโนมเพมสงขน เนองจากตลาดของประเทศคแขงมการ

พฒนาพนธกลวยไมเปนทตองการของตลาดมากกวา ท าใหดอกกลวยไมสงออกมราคาตกต า

โดยเฉพาะกลวยไมสกลหวาย ซงเปนสกลหลกทมสดสวนการสงออกสงทสดของประเทศไทย และ

การทประเทศไทยไดรบผลกระทบจากปจจยหลายดาน เชน เงนบาทแขงคา และสภาวะเศรษฐกจ

ของโลกชะลอตวโดยเฉพาะในประเทศคคาหลกของประเทศไทย

26

ตารางท 2.5 ปรมาณและมลคาการสงออกดอกกลวยไมสด ป 2552- 2554 จ าแนกเปนรายประเทศ ป 2552 ป 2553 ป 2554 ล าดบท ประเทศ ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา

(ตน) (ลานบาท) (ตน) (ลานบาท) (ตน) (ลานบาท) 1 ญปน 4,308 740.46 4,604 777.14 4,300 752.67 2 สหรฐอเมรกา 2,892 445.85 2,793 410.71 2,677 396.61 3 อตาล 2,395 232.73 2,150 199.84 1,947 183.38 4 จน 7,493 232.17 7,593 243.74 7,072 172.55 5 รสเซย 199 46.4 302 62.47 386 80.95 6 อนเดย 1,830 67.42 2,121 67.88 2,160 78.69 7 สงคโปร 279 27.89 498 30.57 549 42.72 8 เนเธอรแลนด 689 83.05 649 64.08 531 65.01 9 ไตหวน 983 66.68 731 49.13 950 51.30 10 โรมาเนย 147 41.08 122 33.47 106 31.77 11 ออสเตรเลย 199 30.26 193 34.30 274 44.38 12 เวยดนาม 793 41.22 1,122 41.43 1,256 47.7 13 ซาอดอาระเบย 173 29.53 194 30.32 195 31.68 14 สหรฐอาหรบ

เอมเรตส 281 37.31 251 29.11 245 26.04

15 เกาหลใต 126.71 17.24 148.24 21.27 164 26.53 รวม ทวโลก

24,601 2,366.43 25,270 2,305.15 24,644 2,220.19

ทมา : ดดแปลงจากศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยความรวมมอจากกรมศลกากร กระทรวงพาณชย, 2555

27

2.1.5 ปญหาการผลตและการตลาด

เศรษฐพงศ เลขะวฒนะ (2554) ไดสรปปญหาและอปสรรคการผลตและการตลาดกลวยไม

ของประเทศไทย แบงออกเปน 3 ดาน ดงน

1) ดานเกษตรกรผปลกเลยงกลวยไม

(1) ตนทนการผลตสงขน ไดแก สารเคม ปย และคาจางแรงงาน

(2) แรงงานสวนใหญเปนแรงงานตางดาว

(3) พนทการผลตในเขตปรมณฑลมปญหาเกยวกบสงแวดลอมทไม

เหมาะสม ไดแก ปญหาน าเสยจากโรงงาน การมน าเคมปะปนและบางแหงมน าทวม

(4) สารเคมทใชในการปองกนก าจดศตรพชมสารออกฤทธไมเปนไป

ตามทระบ ท าใหการก าจดศตรพชไมมประสทธภาพ

(5) ดอกกลวยไมราคาตกต า โดยเฉพาะพนธการคาหลก สวนพนธใหมยง

ไดราคาสง

(6) ผลจากการเกดภาวะน าทวม ท าใหพนทปลกและผลผลตบางสวน

เสยหาย ซงการฟนฟเขาสสภาวะปกตตองใชระยะเวลาและเงนลงทน สงผลใหเกดการขาดแคลน

ผลผลตในชวงดงกลาว นอกจากน ในชวงฤดรอนทสภาพอากาศรอนจด จะสงผลใหการตดดอกของ

กลวยไมลดลง ท าใหสนคาขาดตลาดในบางชวง และราคาแกวงตวสง

2) ดานการตลาด

(1) ตลาดคคาหลกประสบภาวะเศรษฐกจตกต า เชน ประเทศญปน

สหรฐอเมรกา อตาล และเนเธอรแลนด

(2) ขาดกลวยไมพนธใหม ๆ ท าใหตลาดอมตวเกดราคาสนคาลดต า

(3) ขาดการโฆษณาและประชาสมพนธการใชกลวยไมใหเปนทรจกใน

ตางประเทศอยางตอเนอง

(4) ในภาพรวมกลวยไมไทยไมไดรบการยอมรบเปนดอกไมทมคณภาพ

เมอเปรยบเทยบกบกลวยไมจากสงคโปร เนองจากการสงออกดอกกลวยไมทบานนอยโดยเฉพาะ

ในชวงทกลวยไมขาดตลาด

28

3) ดานผสงออก

(1) ปญหาสนคาปนเปอนศตรพชทส าคญ ไดแก เพลยไฟและหอยทาก

บางครงสนคาถกท าลายทปลายทาง

(2) มการตดราคากนเองของผสงออก

(3) ผสงออกสวนใหญเปนรายเลก ๆ ขาดประสบการณและความพรอม

ในการจดการสงออก

(4) เทยวบนทจะสงจ าหนายไปตางประเทศมนอย ท าใหคาระวางแพงและ

การระวางบรรทกมไมเพยงพอ

2.2 แนวคดทฤษฎทเกยวของ

2.2.1 แนวคดทฤษฎทเกยวกบการศกษาความเปนไปไดของโครงการ

1) ความหมายของการศกษาความเปนไปไดของโครงการ

ประสทธ ตงยงศร (2544) ไดใหความหมายวา การศกษาความเปนไปไดของ

โครงการ คอ การศกษาและการจดท าเอกสารทประกอบไปดวยขอมลตาง ๆ ทจ าเปน ทแสดงถง

เหตผลสนบสนนความถกตองสมบรณของโครงการ เพอใหไดมาซงโครงการทด โดยโครงการทด

จะไดแกโครงการทสามารถน าไปปฏบตไดจรง และเมอปฏบตแลวจะใหผลประโยชนตอบแทน

คมคาตอการลงทน การศกษาความเปนไปไดของโครงการจงมความหมายเชนเดยวกบการวเคราะห

โครงการ (Project Analysis) ซงจะเปนการประเมนขอดและขอเสย หรอผลตอบแทนและตนทน

ของโครงการ การศกษาความเปนไปไดของโครงการจะเนนการประเมนความคมคาของโครงการ

โดยโครงการจะมความคมคากตอเมอผลตอบแทนมคาสงกวาตนทน

2) การศกษาความเปนไปไดของโครงการ

ประสทธ ตงยงศร (2544) ไดสรปรายละเอยดของการศกษาความเปนไปไดของ

โครงการในแตละดานไวดงน

2.1) ความเปนไปไดดานตลาดหรออปสงค

การวเคราะหและคาดคะเนอปสงคผลผลตของโครงการเปนสงจ าเปนตอ

การวางแผนและการวเคราะหโครงการเปนอยางยง ทงนเพราะ หากผลตอะไรออกมาแลวไมมตลาด

29

รองรบกไมมเหตผลใดทจะท าการผลต นอกจากน ขนาดอปสงคยงชถงขนาดการผลตหรอขนาด

ของโครงการอกดวย นกวเคราะหโครงการตองเรมดวยการจดเกบ รวบรวม และวเคราะหขอมลใน

อดตดานราคาและปรมาณของผลผลตชนดนน จากขอมลในอดตและปจจบนของปรมาณการผลต

การน าเขาและสงออก กจะท าใหทราบไดวาขนาดอปสงคเปนอยางไร หลงจากนนกคาดคะเน

ปรมาณการขายทคาดวาจะขายได โดยอาศยวธการตาง ๆ เชน การคาดคะเนโดยอาศยแบบจ าลองทาง

เศรษฐมต สวนการพจารณาการตอบสนองตอความตองการของตลาดมากนอยเพยงใด จ าเปนตอง

พจารณาคแขงขนทงปรมาณการผลต คณภาพ สถานทตง ราคา และตนทน เพอจะไดพจารณา

หนทางปรบปรงใหสามารถท าการแขงขนได

2.2) ความเปนไปไดดานเทคนค

การผลตสนคาและบรการจะมเทคนคการผลตใหเลอกไดหลายประการ

ซงเทคนคแตละประเภทกมความแตกตางกนไปในดานกรรมวธการผลต เครองจกร เครองมอ

อปกรณการผลต ชนด ปรมาณ และคณภาพของปจจยการผลตทตองการ สงตาง ๆ เหลานจะมผลตอ

ตนทนการผลต ดงนน จงจ าเปนตองพจารณาขอดขอเสยของเทคนคการผลตประเภทตาง ๆ แลว

คดเลอกเทคนคการผลตทเหมาะสมทสด การวเคราะหทางดานนจงเนนไปทการก าหนดทางเลอก

และการคดเลอกทางเลอกดานเทคนคทดทสดใหกบโครงการ ในการวเคราะหจงตองพจารณาปจจย

ตาง ๆ ทเกยวของ ไดแก ขนาดโครงการ สถานทตงของโครงการ จ านวนประชากรทไดประโยชน

จากโครงการ ประสทธภาพการใชและการดแลรกษาเทคโนโลย วตถดบ ปรมาณและคณภาพ

แรงงาน และการประมาณการตนทนการผลต

2.3) ความเปนไปไดดานสงแวดลอม

ในโครงการลงทนอาจมผลกระทบตอสภาพแวดลอม หรอทเรยกในทาง

เศรษฐศาสตรวาผลกระทบภายนอกของโครงการ อาจมผลกระทบทงดานบวกและดานลบ เมอ

เกดขนแลวยอมเปนทงผลดและผลเสยของโครงการ ซงจะตองน ามาคดค านวณเปนผลตอบแทน

และคาใชจายของโครงการดวย เรยกวาผลตอบแทนและคาใชจายทางออมหรอขนรองของโครงการ

โดยเฉพาะทางดานคาใชจายนนกอาจจะประกอบไปดวย คาใชจายในสวนทเกยวกบการปองกน

แกไข และคาใชจายทางเศรษฐกจทท าใหทรพยากรเกดการสญเสย ดงนน กอนตดสนใจลงทนใน

โครงการประเภททมผลกระทบตอสงแวดลอม จงตองท าการศกษาวเคราะหทางดานนเสยกอน เพอ

30

หาหนทางปองกน หลกเลยง หรอลดความเสยหายทอาจเกดขน การวเคราะหสงแวดลอมจงสามารถ

ชวยใหเกดความมนใจวา ผลกระทบสงแวดลอมของโครงการจะไดรบการพจารณาดแลตงแตตน

และน าไปสการเลอกสถานทตงและการออกแบบวางแผนโครงการทเหมาะสม เพอใหเกดการ

พฒนาทย งยน

2.4) ความเปนไปไดดานเศรษฐกจ

การวเคราะหทางเศรษฐกจเกยวของกบการก าหนดวา โครงการจะมผลตอ

การพฒนาระบบเศรษฐกจทงระบบหรอไมเพยงใด และถามผล ผลทเกดขนมมากเพยงพอตอการ

ตดสนใจใหมการใชทรพยากรทมจ ากดหรอไม ตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐกจจะประเมน

โดยมมมองจากสวนรวม ไมใชจากมมมองสวนบคคลหรอธรกจ ประเมนจากมมมองของการเพม

หรอลดในรายไดประชาชาตหรอสนคาและบรการขนสดทาย การวเคราะหตนทนและผลตอบแทน

ทางเศรษฐกจโดยทวไปจะเรมจากการวดตนทนและผลตอบแทนทางการเงนของโครงการ จากนนก

ปรบตนทนและผลตอบแทนดงกลาวใหสะทอนมลคาทางเศรษฐกจทแตกตางไปจากมลคาทาง

การเงน โดยในการปรบนนจะมการใชราคาเงาและคาเสยโอกาส การวเคราะหทางเศรษฐกจ

เกยวของกบการใชทรพยากรแทจรง หลกเกณฑทใชในการประเมนความสามารถท าก าไรทาง

เศรษฐกจ ไดแก มลคาปจจบนสทธ (NPV) อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (B/C) อตรา

ผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) ผลตอบแทนสทธตอการลงทน (N/K) และตนทน

ทรพยากรภายในประเทศ (DRC)

2.5) ความเปนไปไดดานสถาบน

ความส าเรจของโครงการจะขนอยกบความสามารถในการบรหารหรอ

การจดการเปนส าคญ ดงนน ในการวเคราะหความเปนไปไดของโครงการจงจ าเปนตองมการ

วเคราะหทางดานนดวย เพอกอใหเกดความมนใจวาจะไมมปญหาแตประการใด เมอมการน า

โครงการไปปฏบตและด าเนนการ การวเคราะหสถาบนจะเกยวของกบการประเมนจดแขงและ

จดออนขององคการตาง ๆ ทเกยวของกบการปฏบตและด าเนนโครงการ เชน บคลากร หนาทและ

ความรบผดชอบ ระดบทกษะ ความร และความช านาญ วธด าเนนงาน ระบบขอมล นโยบายดาน

ราคาและการคาทจะมผลกระทบตอเสถยรภาพโครงการ ครอบคลมถงระบบการบรหารและการ

จดการ กระบวนการดานการเงน การบรหารงานบคคล และการฝกอบรม

31

2.6) ความเปนไปไดดานการเงน

การวเคราะหทางการเงน คอ การวเคราะหถงการลงทนและผลตอบแทน

ของโครงการในแงเอกชนหรอผลก าไรทางการเงนเปนส าคญ นอกจากน ยงรวมถงการวางแผนทาง

การเงนทเหมาะสมกบโครงการ เพอกอใหเกดความมนใจวา ถามโครงการนแลวจะไมมปญหาทาง

การเงนใด ๆ ในทกขนตอนของโครงการ และรวมตลอดถงการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงน

ของผรวมโครงการ เชน เกษตรกร ธรกจเอกชน รฐวสาหกจ และผทเกยวของอน ๆ เพอใหแนใจวา

โครงการมผลตอบแทนใหแกผรวมโครงการมากพอทจะจงใจใหเขาเหลานนเขามารวมโครงการดวย

ผลตอบแทนทางการเงน (Benefit) คอ รายรบ (Revenue) และตนทน

ทางการเงน คอ รายจาย (Expenditure) ถาโครงการผลตสนคาหรอบรการเพอจ าหนาย รายรบจาก

การจ าหนายในแตละปจะเปนผลตอบแทนของโครงการ สวนตนทนทเกดขนจะเปนรายจายทเกด

จากการลงทนและการด าเนนงาน

กระแสเงนสดทางการเงน คอ กระแสตนทนและผลตอบแทนทางการเงน

หรอรายรบและรายจายทเกดขนในแตละปตลอดชวอายของโครงการ ความแตกตางระหวางกระแส

รายรบและรายจาย คอ กระแสเงนสดสทธ (Net Cash Flow) หรอกระแสผลตอบแทนสทธ (Net Benefit)

กระแสเงนสดดงกลาวโดยทวไปจะอยในรปของตารางทแสดงถงประมาณการตนทนหรอรายจาย

(Outflow) และประมาณการผลตอบแทนหรอรายรบ (Inflow) ปตอป จงเขยนเปนสมการไดดงน

กระแสเงนสดสทธ = ผลตอบแทนตอป - คาใชจายตอป

โดยทวไป องคประกอบของกระแสเงนสดของโครงการสามารถจดกลม

ได 4 ประเภท ดงน

(1) กระแสเงนสดในชวงเรมแรก โดยในชวงนมแตเฉพาะคาการลงทน

ของโครงการเทานน จะประกอบดวยคาลงทนในทรพยสนคงท เชน ทดน โรงงาน สงกอสราง งาน

โยธา ยานพาหนะ เครองจกรกล และอปกรณ เปนคาใชจายกอนการด าเนนงาน ซงกระแสเงนสด

ในชวงเรมแรกนมกตดลบ

(2) กระแสเงนสดในชวงด าเนนงาน โดยในชวงนมทงกระแสเงนสดรบ

และกระแสเงนสดจาย กระแสเงนสดรบ ไดแก เงนสดรบจากการขายสนคาและบรการทโครงการผลต

ได รวมทงรายรบอน ๆ เชน รายรบจากเงนฝากธนาคาร สวนกระแสเงนจาย ไดแก รายจายทเกด

32

จากการจางแรงงาน วตถดบ สาธารณปโภค การตลาด การขนสง การประกน และคาภาษ ซงคด

ตลอดชวอายของโครงการ

(3) กระแสเงนสดเมอสนสดโครงการ เปนกระแสเงนสดทเกดขนในป

สดทายของการวเคราะหโครงการ ซงประกอบดวย 2 สวน คอ มลคาซาก (Salvage Value) ของ

ทรพยสนคงทและเงนทนหมนเวยน

(4) กระแสเงนสดสทธหรอกระแสผลตอบแทนสทธ คอ ความความ

แตกตางระหวางกระแสรายรบ (หรอผลตอบแทน) และกระแสรายจาย (หรอตนทน) ทเกดขนจรง

ในแตละปของโครงการ

ในการศกษาความเปนไปไดทางการเงน นกวเคราะหจะตองจดท างบ

การเงนตางๆ เชน งบก าไรขาดทน งบดล และงบกระแสเงนสด เพอก าหนดวาโครงการจะมเงนทน

เพยงพอตอการด าเนนงานในอนาคตหรอไม ก าหนดอตราผลตอบแทนทางการเงนของโครงการ

ประเมนสภาพคลอง และความสามารถในการช าระหน การวเคราะหทางการเงนจะเรมดวยการ

คาดคะเนอปสงค ผลผลตหรอบรการโครงการ ซงจะชวยใหสามารถประมาณการรายรบ

นอกจากนนจะมการคาดคะเนตนทนในแตละระดบการผลตหรอการด าเนนงานภายใตขอสมมต

เกยวกบราคาสนคาหรอบรการทผลต เครองมอส าคญทใชในการวเคราะห ไดแก วธการปรบลด

กระแสเงนสด ซงจะตองมการจดเตรยมกระแสเงนสดของโครงการ และท าสวนลดกระแสเงนสด

การค านวณหามลคาปจจบนสทธ (NPV) และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR)

ในการเลอกอตราสวนลด โดยอตราสวนลดทเหมาะสมไดแก Marginal

Rate of Time Preference (MRTP) เพราะเปนอตราผลตอบแทนของรายไดปจจบนทแตละบคคล

ไดรบ เพอไมใหเกดความแตกตางระหวางการใชรายไดในเวลานหรอในอนาคต ถารคา MRTP ของ

บคคล กสามารถใชในการท าสวนลดเพอน าไปสการตดสนใจเรองการลงทน โดยทวไป MRTP จะ

เทากบอตราดอกเบยตลาด ซงถกก าหนดจากอปสงคและอปทานของเงนทนในตลาดทน ในการ

วเคราะหดานการเงน ซงใชราคาตลาดในการตคาปจจยการผลตและผลผลต ราคาตลาดของเงนทน

ทมตอผลงทนกคอ อตราดอกเบยตลาด ซงจะเปนตนทนของเงนทนทลงไปในโครงการ อตรา

สวนลดทเหมาะสมในการวเคราะหดานการเงนจงไดแก “ ตนทนของเงนทน (Cost Capital) ” ของ

โครงการ ในกรณเปนผก สทธ อตราดอกเบยทโครงการสามารถกไดคอ ตนทนคาเสยโอกาส

33

(Opportunity Cost) ของเงนทนทน ามาใช ซงในกรณน อตราดอกเบยเงนกในตลาดกควรน ามาใช

เปนอตราสวนลดทางเงนในการวเคราะหและประเมนโครงการ โดยสรปคอ อตราสวนลดทเลอกใช

ในการวเคราะหดานการเงน ไดแก อตราดอกเบยของเงนทน ซงกคอ ตนทนของเงนทนทสะทอน

ตนทนคาเสยโอกาสของเงนทน

ผวเคราะหโครงการสามารถประเมนความคมคาของโครงการได โดย

อาศยหลกเกณฑการประเมนแบบปรบคาของเวลาไดดงน

(1) มลคาปจจบนสทธของโครงการ (Net Present Value : NPV)

มลค า ปจ จบนสทธของโครงการ คอ มลค า ปจ จบนของกระแส

ผลตอบแทนสทธหรอกระแสเงนสดของโครงการ ซงค านวณไดดวยการท าสวนลดกระแส

ผลตอบแทนสทธตลอดชวอายของโครงการใหเปนมลคาปจจบน หรออาจค านวณหา NPV จาก

ความแตกตางระหวางมลคาปจจบนของกระแสผลตอบแทนรวม และมลคาปจจบนของกระแส

ตนทนรวม ซงเขยนเปนสตรการค านวณไดดงน

NPV =

โดยท Bt หมายถง ผลตอบแทนในปท t

Ct หมายถง ตนทนในปท t

r หมายถง อตราสวนลดทเหมาะสม

t หมายถง ระยะเวลาของโครงการ (1,2,…,n)

n หมายถง จ านวนปทงสนของโครงการ

กฎการตดสนใจ คอ ควรรบหรออนมตโครงการเมอ NPV > 0 แตถา NPV

ของโครงการมคาเทากบหรอต ากวาศนย กไมควรรบหรออนมตโครงการ เพราะในกรณเชนน

รายไดทไดรบจะไมคมคากบการลงทน (ประสทธ ตงยงศร, 2544)

34

ขอดของการใชเกณฑ NPV (หฤทย มนะพนธ, 2542) คอ

- NPV ของโครงการหนงเปนผลมาจากการรวม NPV แบบสะสมในแต

ละปตลอดอายของโครงการ คณลกษณะเชนนไมปรากฏในเกณฑการตดสนใจแบบอน

- การค านวณหาคา NPV ขนกบการคาดคะเนการเปลยนแปลงอตรา

ดอกเบย

ขอเสยหรอขอจ ากดในการใชเกณฑ NPV คอ

- คา NPV ถกก าหนดในเทอมของคาสมบรณมากกวาทจะเปนเทอมเชง

เปรยบเทยบ เพราะฉะนนคา NPV จงไมค านงถงขนาดของโครงการ

- เกณฑ NPV ไมไดควบคมอายโครงการ ผลกคอ เมอเราท าการพจารณา

ตดสนใจเลอกลงทนในระหวางโครงการทเปนโครงการเดยวทมอายแตกตางกน เกณฑ NPV จะท า

ใหเกดความล าเอยง เลอกลงทนในโครงการทมอายยาวนานกวา

- เกณฑ NPV ไมสามารถบอกไดวาโครงการทก าลงพจารณาจะคนทนใน

อตราเทาใด

(2) อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit - Cost Ratio : BCR)

อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน คอ อตราสวนระหวางมลคาปจจบนของ

กระแสผลตอบแทนกบมลคาปจจบนของกระแสตนทนซงเขยนเปนสตรไดดงน

BCR =

โดยท Bt หมายถง ผลตอบแทนปท t

Ct หมายถง ตนทนในปท t

r หมายถง อตราสวนลดทเหมาะสม

t หมายถง ระยะเวลาของโครงการ (1,2,…,n)

n หมายถง จ านวนปทงสนของโครงการ

35

กฎการตดสนใจคอ ควรรบโครงการทมคา BCR > 1 นนคอ เมอมลคา

ปจจบนของผลตอบแทนมมากกวามลคาปจจบนของตนทน และควรปฏเสธโครงการเมอ BCR มคา

เทากบหรอต ากวา 1 หรอเมอมลคาปจจบนของตนทนสงกวามลคาปจจบนของผลตอบแทน เพราะ

ในกรณนผลตอบแทนจะไมคมคากบการลงทน (ประสทธ ตงยงศร, 2544)

ขอเสยหรอขอจ ากดในการใชเกณฑ BCR (หฤทย มนะพนธ, 2542) คอ

- ไมสามารถน ามาใชเพอคดเลอกหรอจดล าดบความส าคญของโครงการ

- การใชเกณฑ BCR มาตดสนเลอกลงทนในโครงการขนาดเลกอาจกอใหเกด

ความผดพลาดได

(3) อตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (Internal Rate of Return : IRR)

อตราผลตอบแทนภายในของโครงการ เปนหลกเกณฑการประเมนความ

คมคาของโครงการทไดรบความนยมมากทสด เนองจากแนวคดของ IRR มความสอดคลองกบ

อตราผลก าไรของโครงการ จงท าใหเขาใจงาย อกทงไมตองมการก าหนดอตราสวนลดไวกอน

ดงเชน NPV และ BCR อตราผลตอบแทนภายในของโครงการอาจนยามไดวา คอ อตราสวนลดทท า

ให NPV มคาเทากบศนย ดงนน IRR จงไดแกอตราสวนลดหรอ r ทท าให

NPV =

โดยท IRR คอ อตราสวนลดภายในโครงการ การค านวณหาคา IRR จงไม

ขนอยกบการเลอกอตราสวนลดไวกอน หากแตเปนอตราสวนลดทท าใหโครงการมความคมทน นน

คอ จะเปนอตราดอกเบยสงสดทโครงการสามารถจายใหกบทรพยากรทใช เปนทนาสงเกตวา จะ

ค านวณหาคา IRR ได กระแสผลตอบแทนสทธในปแรก ๆ จะตองตดลบ ถากระแสผลตอบแทนสทธม

คาเปนบวกทกป จะไมมอตราสวนลดตวไหนทสามารถท าให NPV มคาเทากบศนย

กฎการตดสนใจ คอ รบทกโครงการทมคา IRR เทากบหรอสงกวาคาเสย

โอกาสของทน และถา IRR ของโครงการต ากวาคาเสยโอกาสของทนหรอต ากวาอตราเปาหมายท

ตองการแลวกไมควรรบ (ประสทธ ตงยงศร, 2544)

36

ขอดของการใชเกณฑ IRR (หฤทย มนะพนธ, 2542) คอ

- ผวเคราะหโครงการสามารถใชเกณฑนไดโดยไมจ าเปนตองรคาอตรา

สวนลด (r) ซงกคอตนทนของเงนทน

- เปนอตราทบอกใหนกลงทนทราบวา เมอเขาลงทนในโครงการนแลว

ตองไดรบอตราผลตอบแทนจากการลงทนเทาใดจงจะคมคากบคาเสยโอกาสของทน

- บอกใหทราบถงประสทธภาพการผลตอนเกดจากการใชปจจยการผลตใน

การลงทน

ขอเสยหรอขอจ ากดของการใชเกณฑ IRR คอ

- เมอ IRR เปนตววดขนาดตวหนงซงท าใหผตดสนใจเลอกโครงการ เกด

ความล าเอยงทจะเลอกลงทนในโครงการขนาดเลก ซงจะใหผลตอบแทนในรปแบบเปอรเซนตทสง

กวาโครงการขนาดใหญ

- เมอโครงการมขนาดเงนทนเรมแรกนอยมากหรอไมมเลยและมอาย

โครงการยาวนาน กรณเชนนจะไมสามารถค านวณคา IRR ออกมาไดหรอถาค านวณไดกไร

ความหมาย

- เมอโครงการมคามากกวา 1 คา ท าใหผวเคราะหไมสามารถตดสนใจได

วาจะใช IRR ตวใด

2.2.2 แนวคดทฤษฎเกยวกบความเสยงและความไมแนนอน

1) ความหมายของความเสยงและความไมแนนอน

ชชพ พพฒนศถ (2540) ไดใหความหมายวา ความเสยง (Risk) คอ สถานการณทม

ขอมลขาวสารพอทจะใชก าหนดคาความนาจะเปนทงแบบรปธรรม และแบบนามธรรมของผลลพธ

จากการตดสนใจ

ความไมแนนอน (Uncertainty) คอ สถานการณทไมมลทางใดทจะทราบคาความ

นาจะเปน (แมกระทงแบบนามธรรม) ของผลลพธจากการตดสนใจไดเลย

2) การวเคราะหในสถานการณทมความเสยงและความไมแนนอน

(1) การวเคราะหความออนไหว (Sensitivity Analysis)

เปนวธทงายและใชกนแพรหลายมากทสดส าหรบการวเคราะหความไม

37

แนนอน เปนการวดการวเคราะหตนทนและผลตอบแทน (Cost Benefit Analysis : CBA) ออนไหว

หรอไมและอยางไร ตอการเปลยนแปลงในตวแปรใดตวแปรหนงหรอกลมของตวแปร (ชชพ

พพฒนศถ, 2540) วตถประสงคของการวเคราะหความออนไหว คอ การก าหนดตวแปรทม

ผลกระทบตอความออนไหวของ NPV หรอ IRR มากทสด โดยเฉพาะตวแปรทจะท าให NPV มคา

ตดลบ การวเคราะหจงมประโยชนเพอก าหนดผลทเกดขนจากการเปลยนแปลงในตวแปรท

เกยวของ ซงโดยทวไป ไดแก ราคาผลผลต ปรมาณการจ าหนาย คาลงทน และคาปจจยการผลต โดย

ทดสอบวาถาตวแปรเหลานเปลยนแปลงแลว จะมผลกระทบตอ NPV หรอ IRR อยางไร หรอกลาว

อกนยหนง NPV หรอ IRR ของโครงการจะมความออนไหวตอการเปลยนแปลงในตวแปรตาง ๆ

อยางไร (ประสทธ ตงยงศร, 2544)

การวเคราะหความออนไหวเปนเทคนคทมขอดหลายประการส าหรบการ

วเคราะหความไมแนนอน กลาวคอ เปนการสรางทางเลอกของการตดสนใจ ดวยผลลพธทเปนไป

ไดภายใตสถานการณทแตกตางกน โดยเนนใหความส าคญกบตวแปรหลก และมลคาทเปนไปได

ของตวแปรนน ๆ

(2) การทดสอบคาความแปรเปลยน (Switching Value Test : SVT)

คาความแปรเปลยนของโครงการ หมายถง การเปลยนแปลงเปนรอยละ

ของปจจยทเชอวามอทธพลตอผลลพธของโครงการ ซงท าให NPV มคาเทากบศนย เนองจากภายใต

ขอสมมตทเปนไปไดมากทสด NPV มคาเปนบวก ณ ระดบหนง ถาหากปจจยทมอทธพลลดลงรอยละ 10

แลวท าใหคา NPV ของโครงการเทากบศนย กหมายความวา คาความแปรเปลยน คอ รอยละ 10 ดงนน

ระดบความเสยงภยในโครงการจงถกก าหนดไดโดยขนาดของคาความแปรเปลยน

การทดสอบคาความแปรเปลยน (SVT) แยกไดเปน 2 วธ

(2.1) การทดสอบคาความแปรเปลยนดานตนทน (SVTc) หมายความวา

ตนทนโครงการสามารถเพมขนไดรอยละเทาไร กอนทจะท าให NPV มคาเทากบศนย

สตร SVTc = ( NPV/PVC) × 100

(2.2) การทดสอบคาความแปรเปลยนดานผลประโยชน SVTB หมายความวา

ผลประโยชนโครงการสามารถลดลงไดรอยละเทาไร กอนทจะท าให NPV มคาเทากบศนย

สตร SVTB = (NPV/PVB) × 100

38

ถา SVTc หรอ SVTB ทค านวณไดมคาสง กหมายความวา ความเสยงภยใน

โครงการอยในระดบต า และในท านองเดยวกนแตมความหมายกลบกน (ชชพ พพฒนศถ, 2540)

การทดสอบคาความแปรเปลยน “ Switching Value ” จะตงค าถามวา ตว

แปรส าคญทจะเปลยนแปลงไปในทศทางทไมพงประสงคไดมากนอยเพยงใด โดยทโครงการยงพอ

ยอมรบไดในระดบต าสด ซงชวดจากเกณฑวดคาโครงการเกณฑใดเกณฑหนง เชน ผลตอบแทน

ลดลงไดมากทสดเทาใด ตนทนทสงขนไดมากทสดเพยงใด และโครงการสามารถชะลอการเรม

โครงการไดนานกป (ประสทธ ตงยงศร, 2544)

2.3 งานวจยทเกยวของ

1) ดานการผลต

หทยกาญจน อารยะรตนกล (2546) ไดศกษาเรองประสทธภาพทางเทคนคการผลตกลวยไม

ตดดอกสกลหวาย โดยมวตถประสงคเพอศกษาการผลต การตลาด และปญหาดานการผลตและ

การตลาดของเกษตรกรโดยส ารวจเกษตรกร 110 รายในจงหวดนครปฐม สมทรสาคร และ

กรงเทพมหานคร ปการผลต 2544/2545 วเคราะหขอมลเชงพรรณนาโดยใชสถตอยางงาย ไดแก คา

รอยละ ผลรวม และคาเฉลย เพออธบายการผลต การตลาด การจดการการผลตกลวยไม และปญหา

อปสรรคตาง ๆ ของเกษตรกรผท าสวนกลวยไม สวนการวเคราะหเชงปรมาณเปนการวเคราะห

ประสทธภาพการผลตดวยวธ Stochastic Production Frontier โดยใหรปแบบสมการเปนแบบ

Cobb-Douglas

ผลการศกษาพบวา เกษตรกรตวอยางมทดนเฉลยเทากบ 13.97 ไร/ครวเรอน เปนพนทปลก

กลวยไมเฉลยเทากบ 11.13 ไร เกษตรกรมการปลกสกลหวายหลายพนธควบคกนแตมกปลกพนธ

บอม โจแดง บอม 17 แดง และขาวสนาน ตามล าดบ สารเคมปองกนก าจดโรคทเกษตรกรใชกนมาก

คอ แมนโคแซบ สวนสารเคมก าจดแมลงใชไซเปอรเมทรนมากทสด เกษตรกรรอยละ 98 มการใช

สปรงเกลอรทเหลอสปรงเกลอรและใชปยชวภาพ ตลาดกลวยไมตดดอกสกลหวายมทงในและ

ตางประเทศ โดยท าการสงออกรอยละ 58.73 สวนทเหลอจะขายในประเทศ โดยตดดอกไมเฉลย 3-4

ครงตอสปดาห เดอนพฤศจกายนถงเดอนกรกฎาคมกลวยไมไดราคาดเพราะปรมาณผลผลตมไม

มาก สวนเดอนสงหาคมถงเดอนตลาคม (ฤดฝน) ผลตมากเกนความตองการและตางประเทศมค าสง

39

ซอนอย เกษตรกรแกไขปญหาโดยขายในประเทศและถาปรมาณผลผลตมมากเกนกวาความตองการ

เกษตรกรจะตดชอดอกทงเพอใหชอดอกใหมออกมาทนกบชวงทขายไดด สวนปญหาในดานการ

ผลตและการตลาดกลวยไม มปญหาเกยวกบคณภาพน า ดานพนธ โรคและแมลง เมอวเคราะห

ประสทธภาพดานเทคนคการผลตโดยใชแบบจ าลอง Stochastic Production Frontier ดวยวธ

Maximum Likeilhood Estmation พบวา ระดบประสทธภาพทางเทคนคการผลตของเกษตรกรเฉลย

0.78 ซงปจจยทมอทธพลตอความดอยประสทธภาพทางเทคนค ณ ระดบนยส าคญทางสถตท = 0.10

ไดแก ตวแปรขนาดการผลต จ านวนปการศกษาและความถในการดแลรกษา กลาวคอ เมอตวแปร

เหลานเพมขนมผลใหความดอยประสทธภาพทางเทคนคลดลงเทากบ 0.02 0.04 และ 0.03

ตามล าดบ สวนประสบการณในการปลกเลยง ความรในการปฏบตในการดแลรกษา และคาความ

เปนกรดดางของน าทใชรดกลวยไมสกลหวายของเกษตรกรมคาไมแตกตางกนมากจงไมสงผล

กระทบตอประสทธภาพทางเทคนคอยางมนยส าคญ

การวจยนชใหเหนวาประสทธภาพทางเทคนคการผลตมความเชอมโยงกบขนาดการผลต

และการศกษาของผผลตเปนปจจยส าคญตอคณภาพการจดการและการเพมผลผลตดวย การใชปจจย

การผลตนน เกษตรกรควรปรบปรงปรมาณการใชปยใหเหมาะสมกบราคากลวยไมและราคาปย

เนองจากเกษตรกรโดยเฉลยท าการผลตในชวงผลตเพมอยในระยะลดลง

ภคคพร พงศเจรญ (2551) ไดศกษาเรองการผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร อ าเภอ

บางใหญ จงหวดนนทบร โดยมวตถประสงคเพอศกษาการปลกกลวยไมสกลหวายของเกษตรกรใน

อ าเภอบางใหญ จงหวดนนทบร ในประเดนตางๆ ไดแก สภาพทางเศรษฐกจและสงคม การผลต

กลวยไมสกลหวาย การตลาดกลวยไมสกลหวาย รวมถงปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบการผลต

กลวยไมสกลหวายของเกษตรกร การเกบรวบรวมขอมลใชวธเกบจากเกษตรกรผปลกกลวยไมสกลหวาย

ทขนทะเบยนกบส านกงานเกษตรอ าเภอบางใหญ จงหวดนนทบรจ านวนทงสน 98 ราย โดยใชแบบ

สมภาษณเชงโครงสราง และการสมภาษณเชงลกเกยวกบการตลาดกลวยไมสกลหวายจากเกษตรกร

ผมประสบการณมากจ านวน 1 ราย ใชเวลา 2 เดอน ระหวางวนท 15 กมภาพนธ ถง 10 เมษายน 2552

และวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก คาเฉลย คารอยละ คาสงสด คาต าสด และสวน

เบยงเบนมาตรฐาน

40

ผลการศกษาพบวา กลวยไมสกลหวายมการลงทนครงแรกสงเฉลย 214,489.80 บาท/ไร

การลงทนปลกกลวยไมสกลหวายสงแตเกษตรกรกมรายไดสงเฉลย 50,102.04 บาท/เดอน เกษตรกร

รอยละ 98.2 ใชทนสวนตวในการผลตกลวยไมสกลหวาย โดยเกษตรกรรอยละ 86.7 ประกอบอาชพ

ปลกกลวยไมสกลหวายเปนอาชพหลก และรอยละ 69.4 มอาชพรอง เชน การท าไมกระถาง ท านา

เกษตรกรทกรายไดรบขอมลขาวสารจากเพอนรวมอาชพ และนยมปลกกลวยไมสกลหวายพนธโจแดง

เพราะเปนทตองการของตลาดทงในประเทศและตางประเทศ เกษตรกรรอยละ 99.0 จ าหนายผลผลต

ทงในประเทศและตางประเทศ โดยรอยละ 74.5 จ าหนายทตลาดปากคลองตลาด รอยละ 98.0

จ าหนายทประเทศจน เกษตรกรทกรายใชสารเคมก าจดศตรพช และโรคพช รวมทงใชปยเคมและ

ฮอรโมนเปนอาหารเสรม การเกบเกยวผลผลต ถาเปนกลวยไมตดดอกเพอจ าหนายตางประเทศจะ

ตดกลวยไมสกลหวายชวงเชามด สวนการจ าหนายในประเทศจะตดชวงเชาหรอชวงเยน เกษตรกร

ประสบปญหาในดานตาง ๆ คอ ปญหาราคาผลผลตไมแนนอน โรคแมลงในกลวยไม ไดแก โรคเนาด า

โรคราสนม โรคใบจด โรคเนา โรคเกสรด า ปญหาแมลงศตรพช ไดแก เพลยไฟ บวกลนน า หนอน

กระทผก หนอนกระทหอม หอยทาก เปนตน และปญหาดานปจจยการผลต ไดแก วสดในการ

กอสรางโรงเรอนราคาแพง ปยเคม สารเคมก าจดโรคพชและก าจดแมลงศตรพช ดงนนเกษตรกรจง

เสนอแนะใหหนวยงานทเกยวของชวยเหลอดานราคา เมอมผลผลตทออกมาลนตลาดในชวงฤดฝน

ท าใหราคาผลผลตตกต า มการใหความรเกยวกบการปองกนก าจดเกยวกบโรคและแมลงศตรพชท

เหมาะสม สงเสรมการรวมกลมเกษตรกรใหเปนศนยรวบรวมผลผลตและเพมขดความสามารถใน

การตอรองการซอขายราคาของผลผลต

2) ดานการตลาด

นรรตน กจพยคฆ (2544) ไดศกษาเรองการวเคราะหเศรษฐกจและการตลาดกลวยไมสดตด

ดอก โดยมวตถประสงคเพอศกษาสภาพทวไปของการผลต ขนาดของการใชปจจยการผลตและ

ผลตอบแทนตอขนาดของการผลต ประสทธภาพของการใชปจจยการผลตแตละชนด ประสทธภาพ

ของตลาด และความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศ เกบรวบรวมขอมลโดยใชการ

สอบถามและสมภาษณเกษตรกรทผลตกลวยไมสดตดดอก ในอ าเภอสามพราน นครชยศร และ

กระทมแบน จ านวน 135 ราย ดวยวธการสมอยางงาย วเคราะหขอมลเชงพรรณนาโดยใชสถตอยาง

งาย ไดแก คาเฉลย รอยละ อตราสวนของการขยายตว และใชรปแบบของตารางในการอธบายผล

41

ของการวเคราะห เพออธบาย สภาพทวไปของเกษตรกรทปลกกลวยไมสดตดดอก สถานการณการ

ผลต สถานการณทางการตลาดทงในและตางประเทศ สวนการวเคราะหเชงปรมาณเปนการ

วเคราะหสมการการผลตแบบ Cobb-Douglas Production Function โดยใชสมการถดถอยเชงพห

(Multiple Regression Analysis) และน าฟงกชนทไดมาวเคราะหประสทธภาพทางเทคนค

(Technical Efficiency) ประสทธภาพทางเศรษฐกจ (Economic Efficiency) และผลตอบแทนตอ

ขนาด (Returns to Scale) เพอหาระดบการใชปจจยการผลตทมความเหมาะสม ใชสมการสวน

เหลอมทางการตลาดเพอวเคราะหขอมลทางดานประสทธภาพตลาด และใชดชนความไดเปรยบ

โดยเปรยบเทยบทปรากฏ (Revealed Comparative Advantage Index : R.C.A.) เปนตววด

ความสามารถในการแขงขนดานการตลาดตางประเทศ

ผลการศกษาสภาพการผลต พบวา เกษตรกรสวนใหญปลกกลวยไมสกลหวาย ขยายพนธ

ดวยการแยกล า เดอนทเหมาะสมในการปลก คอ เมษายน - มถนายน ใชเวลา 9 - 10 เดอน การตด

ดอกกลวยไมมทงไมนอกและไมตลาด และนยมปลกพนธบอม 17 ผลการวเคราะหสมการการผลต

กลวยไมสดตดดอก โดยใชสมการการผลตแบบ Cobb-Douglas พบวา ปจจยการผลต ไดแก พนท

ในการเพาะปลก ตนพนธ ปรมาณปย และแรงงานคนนน สามารถอธบายการเปลยนแปลงผลผลต

กลวยไมสดตดดอกไดอยางมนยส าคญทางสถต และผลตอบแทนตอขนาด มคาเทากบ 1.115 ซงเปน

ระยะทผลตอบแทนตอขนาดเพมขน (Increasing Returns to Scale) ในดานประสทธภาพของการใช

ปจจยการผลตพบวา เกษตรกรควรเพมปรมาณปย และพนทในการเพาะปลก แตควรลดปรมาณการ

ใชตนพนธและแรงงานคนลง จนกระทงอตราสวนระหวางมลคาเพมและราคาปจจยการผลตแตละ

ชนดจะเทากบ 1 เพอใหเกดการใชปจจยการผลตในระดบทมความเหมาะสมและกอใหเกดก าไร

สงสด สวนผลการศกษาเรองสวนเหลอมตลาดกลวยไม คอ บอมแดง ขาว 5N ไมยอมส และซากระ

เมอท าการเปรยบเทยบสดสวนของราคาทเกษตรกรไดรบ ตนทนการตลาด และก าไรของพอคากบ

ราคาขายปลกนน พบวา สวนทเกษตรกรไดรบและก าไรของพอคาสงพอสมควร หลงจากนนท าการ

เปรยบเทยบสดสวนของราคาทเกษตรกรไดรบ ตนทนการตลาด และก าไรพอคากบสวนเหลอม

การตลาดพบวา ในสวนเหลอมการตลาดทเกดขน มสดสวนก าไรของพอคาสงมากถงรอยละ 85.04

แตเปนตนทนการตลาดเพยงรอยละ 14.96 เทานน แสดงวาตลาดกลวยไมสดตดดอกยงไมม

ประสทธภาพ เนองจากพอคาคนกลางยงคงมก าไรในอตราทสงมาก

42

ส าหรบผลการศกษาความสามารถในการแขงขนกบประเทศคแขงในแถบเอเชย คอ

ออสเตรเลย นวซแลนด ไตหวน และมาเลเซย ในการสงออกไมดอกไมประดบไปยงประเทศคคาท

ส าคญของไทย คอ ญปน สหรฐอเมรกา และอตาล ในชวง พ.ศ. 2539 - 2543 พบวา ทกประเทศไม

วาจะเปน ไทย ออสเตรเลย นวซแลนด ไตหวนและมาเลเซย มความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบใน

การสงออกไมดอกไมประดบ คอ มคา R.C.A. มากกวา 1 ตลอดชวงเวลาทท าการศกษา ยกเวนในป

พ.ศ.2543 มาเลเซยสญเสยความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ คอ มคา R.C.A นอยกวา 1 ในตลาด

สหรฐอเมรกา พบวา ไทย นวซแลนด ไตหวนและมาเลเซย ไมมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบใน

การสงออกไมดอกไมประดบ มเพยงออสเตรเลยทมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ มคา R.C.A

มากกวา 1 ในตลาดอตาล ไทย และนวซแลนด มความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกไม

ดอกไมประดบ คอ มคา R.C.A. มากกวา 1 ในขณะท ออสเตรเลยและมาเลเซยไมมความไดเปรยบ

โดยเปรยบเทยบ คอ มคา R.C.A นอยกวา 1

สรลกษณ อบลแยม (2546) ไดศกษาเรองการวเคราะหทางการเงนของการลงทนสวน

กลวยไมในจงหวดพระนครศรอยธยา โดยมวตถประสงคเพอศกษาผลตอบแทนทางการเงนและการ

ก าหนดระยะ เวลา ท เหมาะสมในการปลกทดแทนของกลวยไมสกลหวายในจงหวด

พระนครศรอยธยา ใชวธเกบรวบรวมขอมลจากเกษตรกรทขนทะเบยนเกษตรกรผปลกกลวยไม

สกลหวายในจงหวดพระนครศรอยธยา ซงจดท าโดยกรมสงเสรมการเกษตร เมอป 2554 จ านวน

26 ราย โดยสมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง วเคราะหขอมลเชงพรรณนาโดยใชสถตอยางงาย ไดแก

คารอยละ คาเฉลยประกอบตารางมาใชในการอธบาย สวนการวเคราะหเชงปรมาณเปนการ

วเคราะห Capital Budgeting เพอก าหนดระยะเวลาทเหมาะสมในการรอถอนกลวยไมแลวท าการ

ปลกใหมเพอใหไดรบผลตอบแทนสทธสงสด การวเคราะหทางการเงนของโครงการลงทน

(Financial Analysis of Invesment Project) เพอหามลคาปจจบนสทธ (NPV) อตราสวนรายไดตอ

คาใชจาย (BCR) และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) และน าการวเคราะหทางการเงน

ของโครงการลงทนนมาประเมนผลกระทบของการเปลยนแปลงทางดานตนทนหรอผลประโยชน

ของการลงทน

ผลการวเคราะหชใหเหนวา เกษตรกรควรรอสวนกลวยไมสกลหวายทงแลวปลกทดแทน

เมอสนปท 4 ซงจะใชเปนตวก าหนดอายโครงการ ในการหาผลวเคราะหผลตอบแทนทางการเงน

43

ของการลงทนท าสวนกลวยไมสกลหวาย ผลการศกษาพบวา ในการลงทนท าสวนทขนาดพนท 3 ไร

มคาใชจายรวมทงหมดเทากบ 1,341,216 บาท และมรายไดเทากบ 1,979,400 บาท ผลการวเคราะห

ทางการเงนบอกใหทราบวา การลงทนท าสวนกลวยไมสกลหวายมความเหมาะสมและคมคาในการ

ลงทน ทงในกรณเกษตรกรไมมการกยมเงน และกรณทมการกเงนมาลงทน เนองจากมคาตววดผล

ทางการเงนทง 3 ตว คอ NPV มคาเปนบวก BCR มคามากกวา 1 และ IRR มากกวาคาเสยโอกาส

ของเงนลงทน (รอยละ 10.50 ตอป)

สวนการวเคราะหหาผลตอบแทนทางการเงนของโครงการลงทน โดยใชอตราคดลด

รอยละ 10.50 ตอป ในกรณท 1 เกษตรกรไมมการกยมเงนมาลงทน ตวชวดผลทางการเงน พบวา

มลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 640,313.64 บาท อตราสวนรายไดตอคาใชจาย (BCR) เทากบ

1.63 และอตราผลตอบแทนของการลงทน (IRR) เทากบรอยละ 39.30 กรณท 2 เกษตรกรมการกยม

เงนมาลงทน ตวชวดผลทางการเงน พบวา มลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 640,293.83 บาท

อตราสวนรายไดตอคาใชจาย (BCR) เทากบ 1.55 และอตราผลตอบแทนของการลงทน (IRR) เทากบ

รอยละ 48.74

นอกจากนผลการวเคราะหความออนไหวของการลงทนโดยใชวธ Switching Value Test

เพอประเมนความเสยงทางการเงนของการลงทน เนองจากมการเปล ยนแปลงในตนทนและ

ผลตอบแทนของการลงทน ไดแสดงใหเหนวา การลงทนท าสวนกลวยไมสกลหวายยงใหผลก าไร

และปลอดภย ตราบเทาทตนทนหรอคาใชจายในการลงทนเพมขนไมเกนรอยละ 62.52 ในกรณไมม

การกยมเงน และไมเกนรอยละ 54.56 ในกรณมการกยมเงนมาลงทน หรอตราบเทาทผลตอบแทนท

ไดรบจากการลงทนลดลงไม เกนรอยละ 38.47 ในกรณไมมการกยมเงน และลดลงไมเกนรอยละ 35.30

ในกรณมการกยมเงนมาลงทน จงสรปไดวา การลงทนท าสวนกลวยไมสกลหวายมระดบความเสยง

ทางการเงนต า

นวลนภา โกศลเมธากล (2547) ไดศกษาเรองการวเคราะหตนทนและผลตอบแทนทางการ

เงนของการลงทนปลกกลวยไมตดดอกของเกษตรกรในอ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม โดยม

วตถประสงคเพอวเคราะหความคมคาทางการเงนของการลงทน รวมทงความเสยงของการลงทน

ปลกกลวยไมตดดอกของเกษตรกรในอ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม การเกบรวบรวมขอมลใช

วธสมภาษณเกษตรกรทปลกกลวยไมตดดอก ปการเพาะปลก 2545/2546 จ านวน 30 รายแบบ

44

เฉพาะเจาะจง และวเคราะหขอมลเชงพรรณนาโดยใชสถตอยางงาย ไดแก อตราสวน รอยละ

คาเฉลย เพอวเคราะหสภาพทวไปทางการผลต ปญหาและอปสรรคในการผลต สวนการวเคราะห

เชงปรมาณ เปนการวเคราะหทางการเงนและการวเคราะหความออนไหวของโครงการลงทน โดย

แบงรปแบบการลงทนในพนททศกษาได 4 กรณ คอ กรณท 1 ผลงทนตองการซอทดนมาใชในการ

ลงทนปลกกลวยไมและใชตนพนธทไดมาจากการเพาะเลยงเนอเยอ กรณท 2 ผลงทนตองการซอ

ทดนมาใชในการลงทนปลกกลวยไมและใชตนพนธเกามาตดแยก กรณท 3 ผลงทนเลอกใชวธเชา

ทดนมาใชในการปลกกลวยไมใชตนพนธทไดมาจากการเพาะเลยงเนอเยอ และกรณท 4 ผลงทน

เลอกใชวธเชาทดนมาใชในการปลกกลวยไมใชตนพนธเกามาตดแยก

ผลการวเคราะหชใหเหนวาการลงทนปลกกลวยไมตดดอกทง 4 กรณใหผลตอบแทน

ทางการเงนคมคาและมก าไรจากการลงทน เมอพจารณาจากตววดผลทางการเงน 3 ตวคอมลคา

ปจจบนสทธ (NPV) ซงมคาเปนบวก อตราสวนตนทนตอรายได (BCR) มคามากกวา 1 และ

ผลตอบแทนภายในของการลงทน (IRR) มคามากกวารอยละ 5.75

ผลการวเคราะหทางการเงน โดยใชอตราคดลดเทากบรอยละ 5.75 ตอป กรณท 1 เกษตรกร

ซอทดนและซอตนพนธจากการเพาะเลยงเนอเยอ ตวชวดผลทางการเงน พบวา มลคาปจจบนสทธ

(NPV) เทากบ 662,319.55 บาท อตราผลตอบแทนตอตนทน (BCR) เทากบ 1.20 และอตรา

ผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบรอยละ 11.24 กรณท 2 เกษตรกรซอทดนและซอตน

พนธเกามาตดแยก ตวชวดผลทางการเงน พบวา มลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 728,513.41 บาท

อตราผลตอบแทนตอตนทน (BCR) เทากบ 1.23 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR)

เทากบรอยละ 11.94 กรณท 3 เกษตรกรเชาทดนและซอตนพนธจากการเพาะเลยงเนอเยอ ตวชวดผล

ทางการเงน พบวา มลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 941,443.04 บาท อตราผลตอบแทนตอตนทน

(BCR) เทากบ 1.37 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบรอยละ 22.67 กรณท 4

เกษตรกรเชาทดนและซอตนพนธเกามาตดแยก ตวชวดผลทางการเงน พบวา มลคาปจจบนสทธ

(NPV) เทากบ 1,007,636.89 บาท อตราผลตอบแทนตอตนทน (BCR) เทากบ 1.41 และอตรา

ผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบรอยละ 24.86

นอกจากน ยงมการวเคราะหความออนไหวของการลงทนเพอประเมนความเสยงของการ

ลงทนปลกกลวยไม เมอการลงทนตองเผชญกบความเปลยนแปลงทางดานตนทนและดานรายได

45

ผลการวเคราะหพบวา การลงทนปลกกลวยไมในแตละกรณมระดบความเสยงแตกตางกน เชน การ

ลงทนปลกกลวยไมกรณท 1 มคาความเสยงสงทสด ในขณะทการลงทนปลกกลวยไมกรณท 4 มคา

ความเสยงนอยทสด ผลการวเคราะหใหขอเสนอแนะผสนใจลงทนวาจ าเปนตองตระหนกถงระดบ

ความเสยงของการลงทนปลกกลวยไมในแตละกรณ และศกษาหากลยทธทเหมาะสมมาใชในการ

บรหารจดการความเสยงของการลงทนดงกลาว

ฤทธรงค ทฆะพนธ (2547) ไดศกษาเรองการวเคราะหทางการเงนของการลงทนท าสวน

กลวยไมตดดอกสกลหวายในจงหวดราชบร โดยมวตถประสงคหลกของการศกษา เพอวเคราะห

ตนทนและผลตอบแทนทางการเงน รวมทงวเคราะหปจจยทมผลกระทบตอการลงทนท าสวน

กลวยไมตดดอกสกลหวายของเกษตรกรในจงหวดราชบร เกบรวบรวมขอมลจากการสมภาษณ

เกษตรกรผปลกกลวยไมสกลหวายตดดอก จ านวน 30 ราย วเคราะหขอมลเชงพรรณนาโดยใชสถต

เบองตน ไดแก การหาคารอยละ เพอใหทราบถงสภาพทวไปทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกร

ปญหาอปสรรคดานการผลตและการตลาด รวมทงขอเสนอแนะทจะเปนแนวทางในการผลต

กลวยไม สวนการวเคราะหเชงปรมาณเปนการวเคราะหตนทนและผลตอบแทนในการผลต การ

วเคราะหทางการเงนของโครงการลงทน และการวเคราะหความออนไหวของโครงการลงทน

ผลการวเคราะหพบวา ในการลงทนท าสวนกลวยไมทขนาดพนท 5 ไร ระยะเวลา 5 ป ม

คาใชจายรวมทงหมดเทากบ 1,894,910 บาท และมรายไดเทากบ 2,318,250 ผลการวเคราะห

ผลตอบแทนทางการเงน โดยใชอตราคดรอยละ 5.75 ตอป ในกรณท 1 เกษตรกรไมมการกยมเงน

พบวา NPV เทากบ 1,041,533.90 บาท BCR เทากบ 1.60 และ IRR เทากบรอยละ 25.64 สวนกรณท 2

เกษตรกรมการกยมเงน พบวา NPV เทากบ 1,044,803.98 บาท BCR เทากบ 1.56 และ IRR เทากบ

รอยละ 28.33 ผลการวเคราะหทางการเงนบอกใหทราบวา การลงทนท าสวนกลวยไมสกลหวายม

ความเหมาะสมและคมคาในการลงทน ทงในกรณทเกษตรกรไมมการกยมเงน และกรณทมการ

กยมเงนมาลงทน เนองจากมคาวดผลทางการเงนทง 3 ตวคอ คา NPV มคาเปนบวก BCR มคา

มากกวา 1 และ IRR มากกวาคาเสยโอกาสของเงนลงทน

ส าหรบผลการวเคราะหความออนไหว แบงเปน 2 กรณหลก คอ กรณเกษตรกรไมกยมเงน

และกยมเงน โดยในแตละกรณแบงเปน 3 กรณยอย คอ คาใชจายเพมขน 10% รายไดลดลง 10%

และคาใชจายเพมขน 10% พรอมกบรายไดลดลง 10% ซงพบวา ในกรณไมกยมเงน มคา NPV

46

เทากบ 868,486.82 764,333.43 และ 591,286.35 บาท BCR เทากบ 1.46 1.44 และ 1.31 IRR เทากบ

19.79% 19.20% และ 13.77% ตามล าดบ สวนในกรณกยมเงน มคา NPV เทากบ 857,893.91

753,413.50 และ 566,503.44 บาท BCR เทากบ 1.42 1.40 และ 1.28 IRR เทากบ 21.34% 20.64%

และ 14.28% ตามล าดบ ผลการวเคราะหความออนไหว แสดงใหเหนวา ในทกกรณยงมความคมคา

ตอการลงทน

สวนการวเคราะหในสถานการณทมความเสยงและความไมแนนอนของการลงทน โดย

ทดสอบคาความแปรเปลยน พบวา การลงทนท าสวนกลวยไมมความเสยงอยในระดบต า โดยม

ความเสยงในดานผลประโยชนมากกวาตนทน ซงกรณทก าหนดใหคาใชจายรวมมากขน จะมความ

ออนไหวนอยกวาหรอมความเสยงต ากวากรณทใหรายไดจากการขายกลวยไมลดลง เพราะคาใชจาย

สวนมากเปนคาใชจายในการด าเนนงาน ซงมคาปยเคมและสารปองกนก าจดศตรพชทสงขน และม

ความจ าเปนตองใชเพอท าใหสวนกลวยไมมสภาพสมบรณขายไดราคา ซงหากมการควบคม

คาใชจายดงกลาวไมใหสงขนในแตละป หรอหากมการใชสารปองกนก าจดศตรพชจากธรรมชาต ก

จะชวยลดคาใชจายจากการด าเนนงานได แตหากผลผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกรมปรมาณ

ลดลงมากอนเนองจากโรคและแมลง ภยธรรมชาต หรอราคาของกลวยไมลดลงเนองจากปรมาณ

ผลผลตกลวยไมมมากเกนความตองการของตลาด ความเสยงจะมมากกวากรณทคาใชจายเพมขน

ภวาเดช โหราเรอง และคณะ (2550) ไดศกษาเรองการผลตและการตลาดกลวยไมในพนท

ภาคกลางและพนทใกลเคยง โดยมวตถประสงคเพอพฒนาฐานขอมลทางธรกจของอตสาหกรรม

กลวยไมในพนทภาคกลางและพนทใกลเคยงรวม 10 จงหวด ไดแก จงหวด กรงเทพมหานคร

นนทบร นครปฐม ราชบร ชลบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา สมทรสาคร สมทรปราการ และ

สมทรสงคราม ใชวธเกบรวบรวมขอมลจากผประกอบธรกจกลวยไมทขนทะเบยนผผลตและ

ผประกอบการกลวยไมกบกรมสงเสรมการเกษตรในป พ.ศ. 2550 จ านวน 129 ราย จากจ านวน

ทงหมด 1,275 ราย ในชวงวนท 15 มถนายน ถง วนท 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 โดยใชแบบสอบถาม

ควบคกบการสมภาษณเชงลก (In-Depth Interview) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล

ผประกอบการกลวยไมและนกวชาการ ในประเดนทเกยวของกบการผลตและการจดจ าหนาย

กลวยไม และวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) เพออภปรายขอมลของ

47

ผประกอบธรกจกลวยไมในประเดนตางๆ ไดแก ประเดนดานธรกจ ดานการผลต และดาน

การตลาด

ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางผประกอบธรกจกลวยไม คดเปนรอยละ 98.8 ประกอบ

ธรกจในลกษณะกจการเจาของคนเดยว สวนใหญเปนธรกจขนาดใหญมพนทเพาะปลกมากกวา 5 ไร

ใชเงนทนสวนตวในการประกอบกจการ โดยควรมเงนลงทนเรมตนโดยเฉลย 374,744 บาท

ตอพนทเพาะปลก 1 ไร พนธกลวยไมทนยมเพาะปลก คอ พนธบอมโจแดง ส าหรบตนทนการผลต

สามารถแบงการพจารณาออกไดเปน 2 กรณ คอ (1) ตนทนการเพาะปลกตอไรกรณท าไมนวคดเปน

เงนเฉลย 142,820 บาทตอไร และ (2) ตนทนการเพาะปลกตอไรกรณไมตดดอก คดเปนจ านวนเงน

โดยเฉลย 398,965.83 บาทตอไร ผประกอบธรกจกลวยไมสวนใหญไมตองใชบรรจภณฑในการ

จ าหนายกลวยไม แตใชยางรดกลวยไมเปนชอ ๆ ตามยอดสงซอของลกคาและบรรจใสเขง ยกเวนผ

ประกอบธรกจกลวยไมสงออกไปตางประเทศทจ าเปนตองใชบรรจภณฑเพอการขนสง การก าหนด

ราคาซอขายของกลวยไมนนท าใน 2 ลกษณะ (1) ก าหนดราคาจากราคาตลาด (2) ก าหนดราคาโดย

ใชวธตอรองราคา ส าหรบรปแบบชองทางการตลาดทใชในการจดจ าหนายกลวยไมมทงหมด 5 รปแบบ

คอ ชองทางพอคาตลาดกลาง ชองทางพอคาสงทองถน ชองทางพอคาปลก ชองทางพอคาสงออก

และชองทางตรง ผประกอบธรกจกลวยไมคดเปนรอยละ 62.0 กระจายสนคาผานชองทางพอคา

สงออก ขอเสนอแนะทไดจากการวจย คอ ภาครฐและหนวยงานทเกยวของควรใหการชวยเหลอใน

ดานการประกนราคากลวยไมและการจดหาตลาด

48

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

ในบทนเปนการน าเสนอวธการวจย ซงประกอบดวย (1) ขอมลและวธการรวบรวมขอมล

และ (2) วธการวเคราะหขอมล โดยมรายละเอยดดงน

3.1 ขอมลและวธกำรรวบรวมขอมล

ผวจยไดเกบรวบรวมขอมลทใชในการวเคราะห 2 ประเภท คอ ขอมลทตยภม (Secondary

Data) และขอมลปฐมภม (Primary Data) ดงรายละเอยดตอไปน

3.1.1 ขอมลทตยภม

เปนการศกษาจากขอมลทมบคคลหรอหนวยงานตาง ๆ ศกษาหรอรวบรวมไวแลว ในเรอง

ขององคความรทเกยวของกบกลวยไมสกลหวาย ทฤษฎทเกยวของกบการวเคราะหผลตอบแทนทาง

การเงน ทฤษฎทเกยวของกบความเสยงและความไมแนนอน และงานวจยทเกยวของ ซงเปน

เอกสารประเภทรายงานการวจย บทความวจย สารนพนธ วทยานพนธ วารสาร และเอกสารทาง

วชาการตาง ๆ ซงไดมการรวบรวมขอมลจากแหลงตาง ๆ ไวไดแก ส านกทรพยากรการเรยนร

คณหญงหลงอรรถกระวสนทร หองสมดคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยส งขลานครนทร

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร กรมวชาการเกษตร ส านกงานเกษตรอ าเภอ

บางเลน รวมถงการสบคนขอมลจากเครอขายอนเตอรเนตตาง ๆ

3.1.2 ขอมลปฐมภม

เปนขอมลทผวจยไดจากการเกบรวบรวมภาคสนาม (Field Survey) โดยการสมภาษณ

เกษตรกรผ ปลกกลวยไมสกลหวาย ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม เพอใหบรรลตาม

วตถประสงคของการศกษาทระบไว ดงรายละเอยดตอไปน

1) พนทศกษำ

ผวจยไดเจาะจงเลอกพนทศกษาใน 4 ต าบล คอ นราภรมย บางปลา คลอง

นกกระทงและบางระก า ของอ าเภอบางเลน ซงเปนต าบลทมจ านวนเกษตรกรผปลกกลวยไมสกลหวาย

มากทสด 4 อนดบแรก

49

2) ประชำกรในกำรศกษำ

ประชากรทศกษา คอ เกษตรกรผปลกกลวยไมสกลหวายในพนทศกษา 4 ต าบล ซง

มจ านวนเกษตรกรทงหมด 40 ราย โดยเกบทกหนวยประชากร (Census) ดงตารางท 3.1

ตำรำงท 3.1 จ านวนประชากรทใชในการศกษา จ าแนกตามต าบล

ต ำบล ประชำกรทศกษำ (รำย) 1) นราภรมย 14 2) บางปลา 11 3) คลองนกกระทง 9 4) บางระก า 6

รวม 40 ทมา : ส านกงานเกษตรอ าเภอบางเลน, 2551

3) เครองมอในกำรรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลในการวจย น ผว จยใช วธสมภาษณเกษตรกรกรเปน

รายบคคล ( Personal Interview) โดยใชแบบสอบถามเชงโครงสราง (Structured Questionnaire)

เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล โดยมแนวค าถามแบงออกเปน 4 สวนดงน (ดรายละเอยด

แบบสอบถามในภาคผนวก 1)

สวนท 1 ขอมลทวไปทางสงคมและเศรษฐกจของเกษตรกรผปลกกลวยไม

สกลหวาย เชน เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา ศาสนา อาชพ รายได และการมหนสน

เปนตน

สวนท 2 การผลตและการจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวาย เชน

ลกษณะโรงเรอนทใชปลก จ านวนกลวยไมตอพนทการปลก พนธกลวยไมสกลหวายทปลก วสด

ปลก ระยะเวลาทเรมตดดอกหลงจากการปลก อตราการรอดของตนกลวยไม ชองทางการขาย

ลกษณะการขายดอกกลวยไม และการช าระเงนหลงการขาย เปนตน

สวนท 3 ตนทนและผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย

สวนท 4 ปญหาและอปสรรคตลอดจนแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไม

50

สกลหวาย ไดแก ปญหาดานการผลต ปญหาดานการตลาด และแนวทางในการพฒนาการผลต

กลวยไมสกลหวาย

ส าหรบการวเคราะหปญหาและอปสรรค ใชมาตรวดประเมนคา (Rating

Scale ) ก าหนดเกณฑในการวดระดบความรนแรงของปญหา โดยแบงออกเปน 5 ระดบดงน

ระดบคะแนน การแปลความหมาย

5 มปญหามากทสด

4 มปญหามาก

3 มปญหาปานกลาง

2 มปญหานอย

1 มปญหานอยทสด

4) กำรทดสอบแบบสอบถำม (Pretest)

หลงจากผวจยไดพฒนาแบบสอบถามเชงโครงสรางแลว ไดน าแบบสอบถามท

จดพมพเสรจแลว ไปทดลองสมภาษณเกษตรกรในพนทศกษาจ านวน 5 ราย เพอตรวจสอบความ

ยากงายและความสามารถน าไปใชจรง โดยพจารณาถงความเขาใจและความชดเจนในการตอบ

รวมถงเวลาทใชในการตอบวาใชเวลามากนอยเพยงใด เหมาะสมทจะน าไปใชรวบรวมขอมลจรง

หรอไม โดยน าขอบกพรองเหลานนมาปรบปรงและแกไขแบบสอบถามใหสมบรณยงขน แลวจงน า

แบบสอบถามนนไปด าเนนการสอบถามจรง

3.2 วธกำรวเครำะหขอมล

การวเคราะหขอมลส าหรบการวจยในครงน ใชการว เคราะหขอมล เชงพรรณนา

(Descriptive Analysis) โดยใชสถตอยางงาย ไดแก การแจกแจงความถ (Frequency Distribution) คา

รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) เพอวเคราะหลกษณะทวไปทางสงคมและเศรษฐกจ การผลต

และการจดการทางการตลาดของเกษตรกรผผลตกลวยไมสกลหวาย ตลอดจนปญหาอปสรรคตาง ๆ

โดยการวเคราะหปญหาอปสรรคน ใชเกณฑการพจารณาจากคากลาง (Mid - Point) ซงเปนคาเฉลย

ดงน (ดดแปลงจากสมบรณ เจรญจระตระกล, 2553)

51

คำเฉลยระดบคะแนน ควำมหมำย

4.50 – 5.00 มปญหามากทสด

3.50 – 4.49 มปญหามาก

2.50 – 3.49 มปญหาปานกลาง

1.50 – 2.49 มปญหานอย

1.00 – 1.49 มปญหานอยทสด

นอกจากนยงใชเทคนคการวเคราะหโครงการ (Project Analysis) เพอวเคราะหผลตอบแทน

ทางการเงนจากการลงทนผลตกลวยไม สกลหวาย ซงมรายละเอยดของการวเคราะหใน

ประเดนทส าคญคอ (1) ขอสมมตในการวเคราะห (2) ตนทนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย (3)

ผลตอบแทนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย (4) เกณฑในการตดสนใจ (5) การวเคราะหความ

ออนไหว และ (6) การวเคราะหคาความแปรเปลยนดงน

3.2.1 ขอสมมตในกำรวเครำะห

กรณท 1 (ไมกยมเงน)

1) อตราคดลดรอยละ 7 ตอป อางองจากอตราดอกเบยเงนกส าหรบลกคารายยอยชน

ดของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) ป 2555

2) เกษตรกรเชาทดนในราคาไรละ 3,000 บาทตอป เพอปลกกลวยไมสกลหวาย

3) ใชระยะเวลาในการสรางโรงเรอน 2 เดอนในปท 1

4) ขอมลตนทนและผลตอบแทนใชคาเฉลยจากประชากรทศกษา

5) การจางแรงงานคดเฉพาะการจางแรงงานรายเดอนทเปนตวเงน

6) ผลตอบแทนของโครงการประกอบดวย 3 รายการหลก คอ

(1) รายไดจากการขายกลวยไมตดดอกในปท 1 - 4

(2) รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหมในปท 4

(3) มลคาคงเหลอของทรพยสนในปท 4

52

กรณท 2 (กยมเงน)

1) เกษตรกรกยมเงนมาลงทนในวงเงนไมเกนรอยละ 70 ของเงนลงทนเรมแรก

ระยะเวลาใหก 4 ป อตราดอกเบยเงนกรอยละ 7 ตอป ผอนช าระเงนตนและดอกเบยเทากนทกป

ตลอดอายโครงการคอ 4 ป

2) เกษตรกรเชาทดนในราคาไรละ 3,000 บาทตอป เพอปลกกลวยไมสกลหวาย

3) ใชระยะเวลาในการสรางโรงเรอน 2 เดอนในปท 1

4) ขอมลตนทนและผลตอบแทนใชคาเฉลยจากประชากรทศกษา

5) การจางแรงงานคดเฉพาะการจางแรงงานรายเดอนทเปนตวเงน

6) ผลตอบแทนของโครงการประกอบดวย 3 รายการหลก คอ

(1) รายไดจากการขายกลวยไมตดดอกในปท 1 - 4

(2) รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหมในปท 4

(3) มลคาคงเหลอของทรพยสนในปท 4

3.2.2 ตนทนในกำรผลตกลวยไมสกลหวำย

การค านวณตนทนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย ประกอบดวย คาใชจายในการลงทน

เรมแรก และคาใชจายในการด าเนนงาน มรายละเอยดดงน

1) คำใชจำยในกำรลงทนเรมแรก

คาใชจายในการลงทนเรมแรกในการผลตกลวยไมสกลหวาย ประกอบดวย

คาใชจายในการผลตและคาสาธารณปโภคดงน

(1) คาใชจายในการผลต ไดแก คาปรบพนท คาสรางโรงเรอน คาซาแรน คา

ตนพนธ คาเครองสบน า คาระบบใหน า คาเครองฉดพนสารเคม คากรรไกรตดแตงกงและดอก คากาบ

มะพราว คาสายโทรศพท คาตาชง และคาวาลวปด - เปดน า

(2) คาสาธารณปโภค ไดแก คารวลอมรอบและประตเขา-ออกฟารม คาท า

ถนนทางเขาฟารม คาสรางบานพกคนงาน และคาสรางโรงเรอนเกบกาบมะพราว

2) คำใชจำยในกำรด ำเนนงำน

คาใชจายในการด าเนนงานในการผลตกลวยไมสกลหวาย ประกอบดวย คาเชาทดน

คาปยและสารเคม คาแรงงาน คาไฟฟา คาน ามนเชอเพลง คาวสดอปกรณตาง ๆ และคาซอมแซม

53

3.2.3 ผลตอบแทนจำกกำรผลตกลวยไมสกลหวำย

ผลตอบแทนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย ประกอบดวย รายไดจากการขายดอกกลวยไม

ในปท 1 - 4 รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหมในปท 4 และมลคาคงเหลอของทรพยสน

เมอสนสดอายโครงการในปท 4 มรายละเอยดดงน

1) รายไดจากการขายดอกกลวยไม ซงค านวณจากการน าราคาผลผลตทเกษตรกร

ไดรบในแตละฤดกาลคณดวยปรมาณผลผลต มหนวยเปนบาทตอไร โดยในปท 1 เกษตรกรเรมม

รายไดในชวงฤดหนาว

2) รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม ซงค านวณจากการน าราคาผลผลต

ทเกษตรกรไดรบ (บาทตอกโลกรม) คณดวยปรมาณตนพนธ (กโลกรมตอไร) มหนวยเปนบาทตอไร

3) มลคาคงเหลอของทรพยสนเมอสนสดอายโครงการในปท 4 ไดแก โรงเรอน

ซาแรน เครองสบน า ระบบใหน า เครองฉดพนสารเคม กรรไกรตดแตงกงและดอก สายโทรศพท

ตาชง วาลวปด-เปดน า รวและประตเขา-ออกฟารม ถนนทางเขาฟารม บานพกคนงาน และโรงเรอน

เกบกาบมะพราว การค านวณหามลคาคงเหลอของทรพยสน ใชการค านวณคาเสอมราคาดวยวธ

เสนตรง (Straight Line Method) โดยคดตามอายการใชงาน

คาเสอมราคาวสดอปกรณ ไดใชวธการค านวณเปนแบบเสนตรง (Straight Line) ซงมสตร

ในการค านวณดงน

Ds = (OC-SV) / L

Ds = คาเสอมราคาตอปทคดดวยวธเสนตรง

OC = มลคาทรพยสนเมอซอ (Original Cost)

SV = มลคาซาก (Salvage Value)

L = อายการใชงานของทรพยสน

3.2.4 เกณฑในกำรตดสนใจ

เกณฑในการตดสนใจพจารณาการผลตกลวยไม ไดใชเกณฑการตดสนใจในการพจารณา

แบบปรบคาของเงนตามเวลา โดยใชอตราคดลดรอยละ 7 ตอป ใชเกณฑในการตดสนใจ 3 วธ คอ

(1) มลคาปจจบนสทธ (NPV) (2) อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (BCR) และ (3) อตรา

ผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) โดยมรายละเอยดดงน คอ

54

1) มลคาปจจบนสทธ (Net Present Value : NPV)

มลคาปจจบนสทธ คอ มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธจากการผลตกลวยไมท

ไดรบตลอดระยะเวลา 4 ป โดยมหลกเกณฑการตดสนใจ คอ เมอ NPV > 0 แสดงวาการผลต

กลวยไมมความคมคากบการลงทน แตถา NPV ของโครงการมคาเทากบหรอต ากวาศนย แสดงวา

การผลตกลวยไมไมคมคากบการลงทน สามารถเขยนสตรไดวา

NPV =

โดยท Bt หมายถง ผลตอบแทนจากการผลตกลวยไม ในปท t โดย t = 1 ถง 4

Ct หมายถง ตนทนจากการผลตกลวยไม ในปท t โดย t = 1 ถง 4

r หมายถง อตราคดลดรอยละ 7 ตอป

t หมายถง ระยะเวลาของโครงการ (ป) โดย t = 1 ถง 4

n หมายถง อายของโครงการ 4 ป

2) อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit - Cost Ratio หรอ BCR)

อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน คอ อตราสวนระหวางมลคาปจจบนของ

ผลตอบแทนจากการผลตกลวยไมกบมลคาปจจบนของตนทนจากการผลตกลวยไม โดยม

หลกเกณฑการตดสนใจ คอ เมอ BCR > 1 แสดงวาการผลตกลวยไมมความคมคากบการลงทน แต

ถา BCR ของโครงการมคาเทากบหรอต ากวา 1 แสดงวาการผลตกลวยไมไมคมคากบการลงทน

สามารถเขยนสตรไดวา

BCR =

Bt, Ct, r, t และ n มความหมายเหมอนกบกรณของ NPV

3) อตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (Internal Rate of Return : IRR)

อตราผลตอบแทนภายในของโครงการ คอ อตราสวนลดทท าให NPV มคาเทากบ

55

ศนย ดงนน IRR คอ อตราสวนลดหรอ r โดยมหลกในการตดสนใจ คอ IRR มคามากกวาอตรา

ดอกเบยของเงนลงทน แสดงวา การผลตกลวยไมมความคมคากบการลงทน สามารถหาไดจาก

สมการตอไปน

NPV =

Bt, Ct, t และ n มความหมายเหมอนกบกรณของ NPV

r หมายถง อตราสวนลดซงหมายถง IRR

3.2.5 กำรวเครำะหควำมออนไหว

ในการวเคราะหความออนไหวในการลงทน (Sensitivity Analysis) เพอทดสอบวาถารายได

และคาใชจายของการลงทนการผลตกลวยไมเปลยนแปลงไปจากเดมทก าหนดไว จะสงผลกระทบ

ตอตววดผลทางการเงนทใชเปนเกณฑการตดสนใจเปลยนแปลงไปมากนอยเทาไหร ในการ

วเคราะหแบงออกเปน 8 กรณ คอ

กรณไมกยมเงน

1) ตนทนเพมขน 10%

2) ผลตอบแทนลดลง 10%

3) ตนทนเพมขน 10% และผลตอบแทนลดลง 10%

4) ตนทนเพมขน 20% และผลตอบแทนลดลง 20%

กรณกยมเงน

5) ตนทนเพมขน 10%

6) ผลตอบแทนลดลง 10%

7) ตนทนเพมขน 10% และผลตอบแทนลดลง 10%

8) ตนทนเพมขน 20% และผลตอบแทนลดลง 20%

56

3.2.6 กำรวเครำะหคำควำมแปรเปลยน

ในการวเคราะหคาความแปรเปลยน (Switching Value Test) เพอทดสอบวา ณ ระดบตนทน

เพมขนไดรอยละเทาใด หรอผลตอบแทนลดลงไดรอยละเทาใด โครงการจงไมคมคาทจะลงทน

โดยแบงออกเปน 4 กรณคอ

กำรเปลยนแปลงทำงดำนตนทน

1) กรณไมกยมเงน

2) กรณกยมเงน

เพอวเคราะหวา ตนทนสามารถเพมขนไดรอยละเทาใด จงจะท าให

NPV = 0 และ BCR = 1

จากสตร SVTc = ( NPV/PVC) × 100

กำรเปลยนแปลงทำงดำนผลตอบแทน

3) กรณไมกยมเงน

4) กรณกยมเงน

เพอวเคราะหวา ผลตอบแทนสามารถลดลงไดรอยละเทาใด จงจะท าให

NPV = 0 และ BCR = 1

จากสตร SVTB = (NPV/PVB) × 100

57

บทท 4

ผลการวจยและอภปรายผล

ในบทนเปนการน าเสนอผลการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไม

สกลหวายของเกษตรกร ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม โดยแบงผลการศกษาออกเปน 4 สวน คอ

(1) ลกษณะทางสงคมและเศรษฐกจของเกษตรกรผผลตกลวยไมสกลหวาย (2) การผลตและการ

จดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร (3) ผลการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงน

จากการลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย และ (4) ปญหาและอปสรรค ตลอดจนแนวทางในการ

พฒนาการผลตกลวยไมสกลหวาย ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

4.1 ลกษณะทางสงคมและเศรษฐกจ

ขอมลลกษณะทางสงคมและเศรษฐกจของเกษตรกรผผลตกลวยไมสกลหวาย มรายละเอยด

ดงตอไปน

4.1.1 ลกษณะทางสงคม

ลกษณะทางสงคมของเกษตรกรผผลตกลวยไมสกลหวาย ประกอบดวย เพศ อาย ศาสนา

สถานภาพสมรส ระดบการศกษา จ านวนสมาชกในครวเรอน และจ านวนสมาชกทชวยผลต

กลวยไมสกลหวาย (ตารางท 4.1)

1) เพศ อาย ศาสนา และสถานภาพสมรส

เกษตรกรสวนใหญเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 57.5 และเปนเพศหญง คดเปน

รอยละ 42.5 ของเกษตรกรทงหมด เกษตรกรรอยละ 42.5 มอายต ากวา 40 ป รองลงมามอายระหวาง 40 - 50 ป

คดเปนรอยละ 25.0 มอายระหวาง 51 - 60 ป คดเปนรอยละ 22.5 และมอายมากกวา 60 ป คดเปนรอยละ 10.0

ของเกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรมอายเฉลย 45.48 ป ซงถอวาอยในวยทมศกยภาพในการท างาน

สรางรายไดและสรางฐานความมนคงในการประกอบอาชพ เกษตรกรทงหมดนบถอศาสนาพทธ โดย

เกษตรกรสวนใหญ มสถานภาพสมรส คดเปนรอยละ 52.5 รองลงมามสถานภาพโสด คดเปนรอย

ละ 30.0 และมสถานภาพหมายหรอหยาหรอแยกกนอย คดเปนรอยละ 17.5 ของเกษตรกรทงหมด

58

ตารางท 4.1 ลกษณะทางสงคม

รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

เพศ - ชาย 23 57.5 - หญง 17 42.5 อาย (ป)

- < 40 17 42.5 - 40 - 50 10 25.0 - 51 - 60 9 22.5 - > 60 4 10.0

คาเฉลย 45.48 ศาสนา

- พทธ 40 100.0 สถานภาพสมรส

- โสด 12 30.0 - สมรส 21 52.5 - หมาย/หยา/แยกกนอย 7 17.5 ระดบการศกษา - ประถมศกษาหรอต ากวา

14

35.0

- มธยมศกษา - อนปรญญา/ปวส. - ปรญญาตรหรอสงกวา

9 10 7

22.5 25.0 17.5

จ านวนสมาชกในครวเรอน (คน) - < 3

- 3 - 5 16 7

40.0 17.5

- > 5 17 42.5

คาเฉลย 5.68 จ านวนสมาชกทชวยผลตกลวยไมสกลหวาย (คน)

- < 3 21 52.5 - 3 - 4 15 37.5 - > 4 4 10.0

คาเฉลย 2.73

59

2) ระดบการศกษา

เกษตรกรรอยละ 35.0 มระดบการศกษาอยในระดบประถมศกษาหรอต ากวา

รองลงมาอยในระดบอนปรญญาหรอปวส. คดเปนรอยละ 25.0 ระดบมธยมศกษา คดเปนรอยละ 22.5

และระดบปรญญาตรหรอสงกวา คดเปนรอยละ 17.5 ของเกษตรกรทงหมด จะเหนไดวาเกษตรกร

ทกรายไดรบการศกษาอยางนอยสามารถอานออกเขยนได และมเกษตรกรจ านวนไมนอยทม

การศกษาคอนขางสง ซงสงทสดคอในระดบปรญญาโท แสดงใหเหนวา ในปจจบนผทจบการศกษา

ในระดบสง ไดใหความสนใจตอการประกอบอาชพผลตกลวยไมสกลหวายมากขน

3) จ านวนสมาชกในครวเรอน

เกษตรกรรอยละ 42.5 มจ านวนสมาชกในครวเรอนมากกวา 5 คน รองลงมาม

จ านวนนอยกวา 3 คน คดเปนรอยละ 40.0 และมจ านวน 3 - 5 คน คดเปนรอยละ 17.5 ของเกษตรกร

ทงหมด โดยเกษตรกรมจ านวนสมาชกในครวเรอนเฉลย 5.68 คน

4) จ านวนสมาชกทชวยผลตกลวยไมสกลหวาย

เกษตรกรสวนใหญมจ านวนสมาชกทชวยผลตกลวยไมสกลหวายนอยกวา 3 คน

คดเปนรอยละ 52.5 รองลงมามจ านวน 3 - 4 คน คดเปนรอยละ 37.5 และมจ านวนมากกวา 4 คน คด

เปนรอยละ 10.0 ของเกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรมจ านวนสมาชกทชวยผลตกลวยไมสกลหวาย

เฉลย 2.73 คน ไมวาจ านวนสมาชกในครวเรอนจะมกคน แตจ านวนสมาชกทชวยผลตกลวยไมม

เพยงไมกคนทมความรในการผลตกลวยไม ในครอบครวหนง ๆ จะมเพยงสามและภรรยา หรอลกท

ดแลการผลต ทงนขนอยกบความรความช านาญและประสบการณในการผลต รวมถงความสนใจ

ของสมาชกแตละคนทมตอการผลตกลวยไมสกลหวาย

4.1.2 ลกษณะทางเศรษฐกจ

ลกษณะทางเศรษฐกจของเกษตรกร ประกอบดวย อาชพหลกและอาชพเสรม รายไดเฉลย

ตอครวเรอน การมหนสนของครวเรอน จ านวนหนสนของครวเรอน แหลงเงนก วตถประสงคใน

การกเงน ลกษณะการด าเนนกจการ และแหลงเงนทนทใชในการผลตกลวยไมสกลหวาย (ตารางท 4.2)

60

ตารางท 4.2 ลกษณะทางเศรษฐกจ รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

อาชพหลก - ผลตกลวยไมสกลหวาย 25 62.5 - ท านา 9 22.5 - อน ๆ เชน คาขาย 6 15.0 การมอาชพเสรม

- ไมม 6 15.0 - ม 34 85.0 ลกษณะอาชพเสรม (N= 34)

- ท านา 16 47.1 - ผลตกลวยไมสกลหวาย 15 44.1 - อน ๆ เชน ปลกดอกกหลาบ 3 8.8 รายไดเฉลยตอครวเรอน (บาท/เดอน)

- < 30,000 22 55.0 - 30,000 - 40,000 5 12.5 - 40,001 - 50,000 6 15.0 - 50,001 - 60,000 3 7.5 - > 60,000 4 10.0

คาเฉลย 42,250.00 การมหนสนของครวเรอน - ไมม 14 35.0 - ม 26 65.0 จ านวนหนสนของครวเรอน (บาท) (N = 26)

- < 100,000 7 26.9

- 100,000 - 500,000 6 23.1

- 500,001 - 1,000,000 6 23.1

- > 1,000,000 7 26.9

คาเฉลย 1,023,076.92

61

ตารางท 4.2 ลกษณะทางเศรษฐกจ (ตอ)

รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

แหลงเงนก* (N = 26)

- ธ.ก.ส. 17 65.4

- ธนาคารกรงเทพ 8 30.8

- ญาตพนอง 6 23.1

- อน ๆ เชน ธนาคารไทยพาณชย 4 15.4

วตถประสงคในการกเงน* - ใชในการลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย - ใชในการอปโภค บรโภค - อน ๆ เชน ใชในการช าระหน

(N = 26) 23 15 5

88.5 57.7 19.2

ลกษณะการด าเนนกจการ

- กจการในครวเรอน 40 100.0

แหลงเงนทน*

- เงนทนของตวเอง 21 52.5

- เงนก 23 57.5

หมายเหต : * ตอบไดมากกวา 1 ขอ

1) อาชพหลกและอาชพเสรม

เกษตรกรสวนใหญมอาชพหลกทางการผลตกลวยไมสกลหวาย คดเปนรอยละ 62.5

รองลงมาคอ ท านา คดเปนรอยละ 22.5 และอน ๆ เชน คาขาย คดเปนรอยละ 15.0 ของเกษตรกรทงหมด

และสวนใหญมอาชพเสรม คดเปนรอยละ 85.0 ของเกษตรกรทงหมด โดยรอยละ 47.1 ท านาเปน

อาชพเสรม รองลงมาผลตกลวยไมสกลหวายเปนอาชพเสรม คดเปนรอยละ 44.1 และมอาชพอน ๆ เปน

อาชพเสรม เชน ปลกดอกกหลาบ คดเปนรอยละ 8.8 ของเกษตรกรทมอาชพเสรม

การทเกษตรกรสวนใหญมอาชพหลกและอาชพเสรมทางการเกษตร คอ ปลก

กลวยไมสกลหวายและท านา เนองจากสภาพพนททท าการศกษามความเหมาะสมตอการท า

การเกษตร เพราะอยใกล กบแมน าทาจนตลอดจนล าคลองตาง ๆ ซงผลการศกษาทพบวา

เกษตรกรสวนใหญประกอบอาชพผลตกลวยไมสกลหวายเปนอาชพหลก สอดคลองกบผล

การศกษาของ ภคคพร พงศเจรญ (2551) และสรลกษณ อบลแยม (2546) ทไดศกษาการผลต

62

กลวยไมสกลหวาย ในอ าเภอบางใหญ จงหวดนนทบร และศกษาการลงทนสวนกลวยไมในจงหวด

พระนครศรอยธยา ซงพบวา เกษตรกรสวนใหญประกอบอาชพปลกกลวยไมสกลหวายเปนอาชพหลก

2) รายไดเฉลยตอครวเรอน

เกษตรกรสวนใหญมรายไดเฉลยตอครวเรอนนอยกวา 30,000 บาทตอเดอน คดเปน

รอยละ 55.0 รองลงมามรายได 40,001 - 50,000 บาทตอเดอน คดเปนรอยละ 15.0 และมรายได

30,000 - 40,000 บาทตอเดอน คดเปนรอยละ 12.5 ของเกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรมรายไดตอ

ครวเรอนเฉลย 42,250 บาทตอเดอน

3) การมหนสนและจ านวนหนสนของครวเรอน

เกษตรกรสวนใหญมหนสน คดเปนรอยละ 65.0 ของเกษตรกรทงหมด สวนท

เหลอไมมหนสน ในกรณมหนสน เกษตรกรมจ านวนหนสนนอยกวา 100,000 บาท และมากกวา

1,000,000 บาท คดเปนรอยละ 26.9 เทากน รองลงมามจ านวนหนสน 100,000 - 500,000 บาท และ

มจ านวนหนสน 500,001 - 1,000,000 บาท คดเปนรอยละ 23.1 ของเกษตรกรทมหนสนเทากน โดย

เกษตรกรมจ านวนหนสนของครวเรอนเฉลย 1,023,076.92 บาท

4) แหลงเงนกและวตถประสงคในการกเงน

เกษตรกรกเงนจากหลายแหลง นอกจาก ธ.ก.ส. แลว ยงกเงนจาก ธนาคารกรงเทพ

คดเปนรอยละ 30.8 จากญาตพนอง คดเปนรอยละ 23.1 และจากทอนๆ เชน ธนาคารไทยพาณชย

คดเปนรอยละ 15.4 ของเกษตรกรทมหนสน โดยกเงนเพอใชในการลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย

ใชในการอปโภคบรโภค และใชในวตถประสงคอน ๆ เชน ใชในการช าระหน คดเปนรอยละ 88.5

57.7 และ 19.2 ของเกษตรกรทมหนสน ตามล าดบ

5) ลกษณะการด าเนนกจการและแหลงเงนทน

เกษตรกรทงหมดผลตกลวยไมสกลหวายในรปแบบกจการในครวเรอน โดยแหลง

เงนทนทเกษตรกรใชในการผลตกลวยไมสกลหวาย สวนใหญมาจากเงนก คดเปนรอยละ 57.5 และ

มาจากเงนทนของตวเอง คดเปนรอยละ 52.5 ของเกษตรกรทงหมด สอดคลองกบผลการศกษาของ

ภวาเดช โหราเรอง และคณะ (2550) ไดศกษาการผลตและการตลาดกลวยไมในพนทภาคกลางและ

พนทใกลเคยง ซงพบวา เกษตรกรสวนใหญประกอบกจการแบบเจาของคนเดยว

63

4.2 การผลตและการจดการทางการตลาด

ลกษณะการผลตและการจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร ม

รายละเอยดดงตอไปน

4.2.1 ขอมลทวไป

ขอมลทวไปเกยวกบการผลตกลวยไมสกลหวาย ประกอบดวย ชนดของกลวยไมทปลก

ประสบการณในการปลกกลวยไมสกลหวาย สาเหตส าคญทสดทเลอกปลกกลวยไมสกลหวาย แหลง

ความรในการปลกกลวยไมสกลหวาย การถอครองทดนเพอการปลกกลวยไมสกลหวาย ลกษณะ

การถอครองทดน พนทโรงเรอนส าหรบปลกกลวยไมสกลหวาย ลกษณะโรงเรอนทใชปลก

จ านวนกลวยไมตอพนทการปลก และราคาตนพนธกลวยไมสกลหวาย (ตารางท 4.3)

1) ชนดของกลวยไมทปลก

เกษตรกรนอกจากปลกกลวยไมสกลหวายแลว บางรายยงปลกแคทรยา มอคคารา

และแวนดา รอยละ 5.0 เทากน

2) ประสบการณในการปลกกลวยไมสกลหวาย

เกษตรกรรอยละ 27.5 มประสบการณในการปลกกลวยไมสกลหวายนอยกวา 6 ป

รองลงมามประสบการณ 12 - 14 ป คดเปนรอยละ 25.0 มประสบการณ 9 -11 ป คดเปนรอยละ 22.5 ม

ประสบการณ 6 - 8 ป คดเปนรอยละ 17.5 และมประสบการณมากกวา 14 ป คดเปนรอยละ 7.5 ของ

เกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรมประสบการณในการปลกกลวยไมสกลหวายเฉลย 9.33 ป

3) สาเหตส าคญทสดทเลอกปลกกลวยไมสกลหวาย

สาเหตส าคญทสดทเกษตรกรสวนใหญเลอกปลกกลวยไมสกลหวาย คอ ปลกเลยง

งาย ไดผลผลตเรว คดเปนรอยละ 67.5 รองลงมาคอราคาจงใจ คดเปนรอยละ 25.0 และมสภาพพนท

เหมาะสม คดเปนรอยละ 7.5 ของเกษตรกรทงหมด

4) แหลงความรในการปลกกลวยไมสกลหวาย

เกษตรกรไดรบความรในการปลกกลวยไมสกลหวายจากหลายแหลง นอกจากการ

เรยนรดวยตวเองแลว ยงไดรบความรจากเกษตรกรรวมอาชพ จากหนวยงานในกระทรวงเกษตรฯ

และจากสอตาง ๆ คดเปนรอยละ 57.5 25.0 และ 22.5 ของเกษตรกรทงหมด ตามล าดบ

64

ตารางท 4.3 ขอมลทวไป

รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

ชนดของกลวยไมทปลก*

100.0 - หวาย 40

- แคทรยา 2 5.0 - มอคคารา 2 5.0 - แวนดา 2 5.0 ประสบการณในการปลกกลวยไมสกลหวาย (ป)

- < 6 11 27.5 - 6 - 8 7 17.5 - 9 -11 9 22.5 - 12 - 14 10 25.0 > 14 3 7.5

คาเฉลย 9.33 สาเหตส าคญทสดทเลอกปลกกลวยไมสกลหวาย - ปลกเลยงงาย ไดผลผลตเรว 27 67.5 - ราคาจงใจ 10 25.0 - สภาพพนทเหมาะสม 3 7.5 แหลงความรในการปลกกลวยไมสกลหวาย*

- เรยนรดวยตนเอง 28 70.0 - เกษตรกรรวมอาชพ 23 57.5 - หนวยงานในกระทรวงเกษตรฯ 10 25.0 - จากสอตางๆ 9 22.5 การถอครองทดน (ไร) - < 10 23 57.5 - 10 - 20 6 15.0 - 21 - 30 3 7.5 - > 30

คาเฉลย 8 20.0

17.03

65

ตารางท 4.3 ขอมลทวไป (ตอ)

รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

ลกษณะการถอครองทดน* - พนทเชา 29 72.5

- ของตนเอง 9 22.5 - มทง 2 อยาง 2 5.0 พนทโรงเรอนส าหรบปลกกลวยไมสกลหวาย (ไร)

- < 10 24 60.0 - 10 - 20 7 17.5 - 21 - 30 3 7.5 - > 30 6 15.0

คาเฉลย 14.35 ลกษณะโรงเรอนทใชปลก*

- หลงคาใชซาแรนพรางแสงไดรอยละ 50-60 40 100.0 - โครงสรางเสาคอนกรต 40 100.0 - โตะเปนคอนกรต พนโตะขงดวยสายโทรศพท 40 100.0 จ านวนกลวยไมตอพนทการปลก (ตน/ไร) - 15,000 - 15,001 - 16,000 - > 16,000

คาเฉลย

17 12 11

42.5 30.0 27.5

16,275 ราคาตนพนธกลวยไมสกลหวาย (บาท/ตน) (N = 35) - 0.60 9 25.7 - 0.70 14 40.0 - 1.00 12 34.3

คาเฉลย 0.77 หมายเหต : * ตอบไดมากกวา 1 ขอ

5) การถอครองทดนและลกษณะการถอครองทดน

เกษตรกรสวนใหญมพนทถอครองเพอการปลกกลวยไมสกลหวายนอยกวา 10 ไร

คดเปนรอยละ 57.5 รองลงมามพนทถอครองมากกวา 30 ไร คดเปนรอยละ 20.0 มพนทถอครอง 10 - 20 ไร

คดเปนรอยละ 15.0 และมพนทถอครอง 21 - 30 ไร คดเปนรอยละ 7.5 ของเกษตรกรทงหมด โดย

66

เกษตรกรถอครองทดนเพอการปลกกลวยไมสกลหวายเฉลย 17.03 ไร สวนลกษณะการถอครอง

ทดนของเกษตรกรสวนใหญเปนพนทเชา คดเปนรอยละ 72.5 เปนทดนของตนเอง คดเปนรอยละ 22.5

และมทง 2 อยาง คดเปนรอยละ 5.0 ของเกษตรกรทงหมด

การทเกษตรกรสวนใหญเชาทดนปลกกลวยไมสกลหวาย เนองจากในพนทอ าเภอ

บางเลน ทดนมราคาคอนขางแพง ราคาเฉลยไรละ 300,000 บาท ไมคมคาตอการลงทน เกษตรกรจง

เลอกการเชาทดนปลกกลวยไมสกลหวายเพราะใหผลตอบแทนคมคาตอการลงทน ซงแตกตางจาก

ผลการศกษาของสรลกษณ อบลแยม (2546) ทไดศกษาการลงทนสวนกลวยไมในจงหวด

พระนครศรอยธยาและพบวา เกษตรกรสวนใหญมทดนเปนของตนเอง

6) พนทโรงเรอนส าหรบปลกกลวยไมสกลหวาย

เกษตรกรสวนใหญมพนทโรงเรอนส าหรบปลกกลวยไมสกลหวายนอยกวา 10 ไร

คดเปนรอยละ 60.0 รองลงมามตงแต 10 - 20 ไร คดเปนรอยละ 17.5 มมากกวา 30 ไร คดเปนรอยละ 15.0

และมตงแต 21 - 30 ไร คดเปนรอยละ 7.5 ของเกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรมพนทโรงเรอน

ส าหรบปลกกลวยไมสกลหวายเฉลย 14.35 ไร

7) ลกษณะโรงเรอนทใชปลก

เกษตรกรทงหมดมโรงเรอนทใชปลกกลวยไมสกลหวายในลกษณะเดยวกน คอ

หลงคาใชซาแรนพรางแสงไดรอยละ 50 - 60 โครงสรางเสาคอนกรต โตะเปนคอนกรต และพนโตะ

ขงดวยสายโทรศพท (รปท 4.1) การทเกษตรกรเลอกใชซาแรนพรางแสงรอยละ 50 - 60 เพอใหปรมาณ

ของแสงสองผานไปยงตนกลวยไมในระดบทเหมาะสม เพราะหากกลวยไมไดรบแสงมาก

จนเกนไปจะท าใหใบไหมและตายได และวางซาแรนหางกนเลกนอยเพอระบายอากาศ เกษตรกร

เลอกใชคอนกรตเปนเสาของโรงเรอนและเปนโตะของกลวยไม เนองจากมความคงทนแขงแรงไมผพง

ไดงายเหมอนไมเมอโดนแดดหรอโดนฝน จงมอายการใชงานไดนานกวาไม และเกษตรกรเลอกใช

สายโทรศพทขงตามความยาวของโตะ เพอรองรบกาบมะพราวและตนกลวยไม เนองจากการใช

สายโทรศพทจะชวยลดตนทนในการผลตแทนการใชไม สอดคลองกบการสรปลกษณะโรงเรอน

กลวยไมสกลหวายของ ทวพงษ สวรรณโณ (2551) และผลการศกษาของ ภคคพร พงศเจรญ (2551) ท

ไดศกษาการผลตกลวยไมสกลหวายในอ าเภอบางใหญ จงหวดนนทบร ซงพบวา การสรางโรงเรอน

67

ใชซาแรนพรางแสง รอยละ 50 - 60 ใชโครงสรางของเสาและโตะเปนคอนกรต รวมทงพนโตะขง

ดวยสายโทรศพท

8) จ านวนกลวยไมตอพนทการปลก

เกษตรกรรอยละ 42.5 ปลกกลวยไม 15,000 ตนตอไร รองลงมาปลกกลวยไม

15,001 - 16,000 ตนตอไร คดเปนรอยละ 30.0 และปลกกลวยไมมากกวา 16,000 ตนตอไร คดเปน

รอยละ 27.5 ของเกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรปลกกลวยไมเฉลย 16,275 ตนตอไร

9) ราคาตนพนธกลวยไมสกลหวาย

เกษตรกรรอยละ 40.0 ซอตนพนธในราคา 70 สตางคตอตน รองลงมาซอตนพนธใน

ราคา 1 บาทตอตน คดเปนรอยละ 34.3 และซอตนพนธในราคา 60 สตางคตอตน คดเปนรอยละ 25.7

ของเกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรซอตนพนธกลวยไมสกลหวายเฉลย 77 สตางคตอตน (รปท 4.2)

รปท 4.1 โรงเรอนกลวยไมสกลหวาย รปท 4.2 ตนพนธกลวยไมสกลหวาย

4.2.2 การจดการการผลตกลวยไมสกลหวาย การจดการการผลตกลวยไมสกลหวาย ประกอบดวย พนธกลวยไมสกลหวายทปลก

แหลงทมาของตนพนธ วธการขยายพนธ วสดปลก แหลงน าทใชปลก วธการรดน า ประเภทของปย

68

ทใชปลก วธการใหปย วธการปองกนและก าจดศตรพช ลกษณะการจางแรงงาน และคาจางแรงงาน

(ตารางท 4.4)

1) พนธกลวยไมสกลหวายทปลก

พนธกลวยไมสกลหวายทเกษตรกรนยมปลกมหลายพนธ นอกจากนยมปลกพนธ

บอมโจแดงแลว ยงปลกพนธขาว 5 เอน คดเปนรอยละ 45.0 พนธขาวสนาน คดเปนรอยละ 30.0

และพนธอน ๆ เชน เอยสกล คดเปนรอยละ 17.5 ของเกษตรกรทงหมด ซงสอดคลองกบผล

การศกษาของ ภวาเดช โหราเรอง และคณะ (2550) และหทยกาญจน อารยะรตนกล (2546) ได

ศกษาเกยวกบการผลตกลวยไม ซงพบวา พนธกลวยไมทเกษตรกรนยมเพาะปลก คอ พนธบอมโจแดง

2) แหลงทมาของตนพนธ

เกษตรกรสวนใหญขยายพนธดวยตนเองและซอตนพนธมาจากแหลงอน คดเปน

รอยละ 70.0 รองลงมาซอมาจากแหลงอนเพยงอยางเดยว คดเปนรอยละ 17.5 และขยายพนธดวย

ตนเองเพยงอยางเดยว คดเปนรอยละ 12.5 ของเกษตรกรทงหมด

ในกรณทเกษตรกรซอตนพนธมาจากแหลงอนนน ตนพนธจะอยในลกษณะของไม

ขวดและไมนว สวนในกรณทเกษตรกรขยายพนธเอง ตนพนธจะมาจากการการแยกล าตนกลวยไมทม

อายมากใกลรอปลกใหม โดยจะน าไปช าวางบนโตะทปดวยซาแรน เมอแตกหนอใหมและมราก

ออกมาจงน าไปปลกบนกาบมะพราว (รปท 4.3) สอดคลองกบทวพงษ สวรรณโณ (2551) ไดสรปการ

ขยายพนธตนกลวยไมสกลหวายโดยการแยกล าวา การแยกล าหลงใชกบกลวยไมทมอายมากทถงเวลา

จะรอแปลง โดยวางนอนบนโตะทปพนดวยซาแรน รดน าวนละครง หลงจากช าประมาณ 2 เดอน หนอ

ใหมจะมรากประมาณ 3-4 ราก พรอมทจะยายไปปลก โดยตองยายกอนทรากจะยดตดกบซาแรน

3) วธการขยายพนธ

เกษตรกรสวนใหญขยายพนธกลวยไมสกลหวายดวยวธการแยกล า คดเปน

รอยละ 93.9 และขยายพนธดวยวธการเพาะเลยงเนอเย อ คดเปนรอยละ 6.1 ของเกษตรกรท

ขยายพนธดวยตนเอง สอดคลองกบผลการศกษาของ นรรตน กจพยคฆ (2544) ไดศกษาการ

วเคราะหเศรษฐกจและการตลาดกลวยไมสดตดดอก ซงพบวา เกษตรกรสวนใหญขยายพนธ

กลวยไมดวยวธการแยกล า

69

ตารางท 4.4 การจดการการผลตกลวยไมสกลหวาย

รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

พนธกลวยไมสกลหวายทปลก * - บอมโจแดง 26 65.0 - ขาว 5 เอน 18 45.0 - ขาวสนาน 12 30.0 - อน ๆ เชน เอยสกล 7 17.5 แหลงทมาของตนพนธ

- ขยายพนธดวยตนเองและซอมาจากแหลงอน 28 70.0 - ซอมาจากแหลงอน 7 17.5 - ขยายพนธดวยตนเอง 5 12.5 วธการขยายพนธ (N = 33)

- การแยกล า 31 93.9 - การเพาะเลยงเนอเยอ 2 6.1

วสดปลก - กาบมะพราวเรอใบ 36 90.0

- กาบมะพราวอดแทงหรอกระบะกาบมะพราว 4 10.0 แหลงน าทใชปลก

- น าคลอง 40 100.0 วธการรดน า

- สปรงเกลอร 33 82.5 - สายยางตดหวฉด 3 7.5 - ทง 2 อยาง 4 10.0 ประเภทของป ยทใชปลก*

- ปยเกลด

- ปยเมด

- ปยน า

- ปยอนทรย

40

17

9

2

100.0

42.5

22.5

5.0

วธการใหป ย*

- พนดวยเครองฉดชนดฝอย

- ใชเครองผสมปยกบน า

- รดดวยบวรดน าชนดฝอย

29

72.5

13

4

32.5

10.0

70

ตารางท 4.4 การจดการการผลตกลวยไมสกลหวาย (ตอ)

รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

วธการปองกนและก าจดศตรพช* - ใชแรงงานคน 40 100.0

- ฉดพนดวยสารเคมปองกนและก าจดศตรพช 40 100.0

ลกษณะการจางแรงงาน - แรงงานประจ า 40 100.0

คาจางแรงงาน (บาท/คน/เดอน) - ≤ 4,500 21 52.5

- 4,501 - 5,000 12 30.0 - > 5,000 7 17.5

คาเฉลย 4,887.50 หมายเหต : * ตอบไดมากกวา 1 ขอ

4) วสดปลก

เกษตรกรสวนใหญใชกาบมะพราวเรอใบหรอกาบมะพราววางหงายเปนวสดใน

การปลก คดเปนรอยละ 90.0 ของเกษตรกรทงหมด และสวนทเหลอใชกาบมะพราวอดแทงหรอ

กระบะกาบมะพราว กาบมะพราวเรอใบทเกษตรกรใชปลกม 2 แบบ คอ แบบบางและแบบหนา หาก

ใชแบบบางจะตองวางซอนทบกน 2 ชน เพราะกาบมะพราวแบบบางจะเปอยเนอหมดเรวกวากาบ

มะพราวแบบหนา (รปท 4.4) และกาบมะพราวเรอใบจะมราคาถกกวากาบมะพราวอดแทง แตจะมการ

ใชแรงงานในการจดเรยงมากกวา สอดคลองกบผลการศกษาของ ภคคพร พงศเจรญ (2551) ไดศกษาการ

ผลตกลวยไมสกลหวายในอ าเภอบางใหญ จงหวดนนทบร ซงพบวา เกษตรกรใชกาบมะพราวเรอใบ

เปนวสดปลกมากกวากาบมะพราวอดแทง เพราะมราคาถกกวา

5) แหลงน าทใชปลกและวธการรดน า

เกษตรกรทงหมดใชน าคลองในการปลก และสวนใหญรดน าโดยใชระบบสปรงเกลอร

คดเปนรอยละ 82.5 ใชสายยางตดหวฉด คดเปนรอยละ 7.5 และใชทง 2 อยาง คดเปนรอยละ 10.0

ของเกษตรกรทงหมด เนองจากในพนทมล าคลองทเชอมตอกบแมน าทาจนหลายสายลอมรอบ

สามารถน าน ามารดตนกลวยไมไดตลอดทงปแมแตหนาแลง โดยเกษตรกรจะสบน าจากล าคลองมา

71

พกเกบไวในบอพกน าแลวจงสบน ามารดตนกลวยไม เพราะในน าอาจมตะกอน จงตองพกทงไวจน

สารแขวนลอยในน านนตกตะกอน เพราะน าทมปรมาณเกลอแรเจอปนมากเกนไป อาจท าใหน าใน

รากกลวยไมถกดดออกมา ท าใหตนทรดโทรมหรอตายได และเกษตรกรใชวธรดน าดวยระบบ

สปรงเกลอร (รปท 4.5) สอดคลองกบผลการศกษาของ ภคคพร พงศเจรญ (2551) และหทยกาญจน

อารยะรตนกล (2546) ไดศกษาเกยวกบการผลตกลวยไมสกลหวายโดยพบวา เกษตรกรสวนใหญ

รดน ากลวยไมสกลหวายโดยใชระบบสปรงเกลอร

6) ประเภทของปยทใชปลกและวธการใหปย

เกษตรกรใชปยหลายชนด นอกจากปยเกลดแลวยงใชปยเมด คดเปนรอยละ 42.5

ปยน า คดเปนรอยละ 22.5 และปยอนทรย คดเปนรอยละ 5.0 สวนวธการใหปย เกษตรกรใชวธพน

ดวยเครองฉดชนดฝอย ใชเครองผสมปยกบน า และรดดวยบวรดน าชนดฝอย คดเปนรอยละ 72.5

32.5 และ 10.0 ของเกษตรกรทงหมด ตามล าดบ

7) วธการปองกนและก าจดศตรพช

ในการปองกนและก าจดศตรพช เกษตรกรทงหมดใชทงแรงงานคนและการฉดพน

สารเคมปองกนและก าจดศตรพช ในการใชแรงงานคนจะใชเฉพาะบนโตะกลวยไม โดยการใหคน

ถอนวชพชทขนอยบนกาบมะพราว สวนการฉดพนสารเคมจะใชฉดวชพชบรเวณใตโตะกลวยไม

และบรเวณรอบ ๆ สวน รวมทงการฉดยาเพอก าจดแมลงศตรพช

8) ลกษณะการจางแรงงานและคาจางแรงงาน

เกษตรกรทงหมดใชแรงงานประจ าในการปลกกลวยไมสกลหวาย โดยเกษตรกร

สวนใหญจายคาจางแรงงานไมเกน 4,500 บาทตอคนตอเดอน คดเปนรอยละ 52.5 รองลงมาจาย

ตงแต 4,501 - 5,000 บาทตอคนตอเดอน คดเปนรอยละ 30.0 และมากกวา 5,000 บาทตอคนตอเดอน

คดเปนรอยละ 17.5 ของเกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรจายคาจางแรงงานเฉลย 4,887.50 บาทตอ

คนตอเดอน

ในการจางแรงงานนนจะมทงแรงงานทเปนคนไทยและแรงงานตางดาว ลกษณะ

การจางเปนแบบรายเดอนโดยคดคาจางเหมาแบบคสามภรรยาเพราะถกกวาการจางแบบรายคน และ

สามารถอยท างานไดนานกวา แตเนองจากแรงงานคนไทยหายากและไมคอยมความอดทนตอการ

72

ท างาน ประกอบกบคาจางตอเดอนแพงกวาแรงงานตางดาว เกษตรกรสวนใหญจงนยมใชแรงงาน

ตางดาวในการปลกกลวยไมสกลหวาย

รปท 4.4 การใชกาบมะพราวเรอใบวางซอนกน 2 ชน เปนวสดในการปลก

รปท 4.3 การขยายพนธกลวยไมสกลหวาย โดยการแยกล า

รปท 4.5 การรดน ากลวยไมสกลหวายดวยระบบสปรงเกลอร

73

4.2.3 การตดดอกและผลผลต

รายละเอยดขอมลเกยวกบการตดดอกและผลผลต ประกอบดวย ระยะเวลาทเรมตดดอก

หลงจากการปลก ชวงเวลาทตดดอก ความถในการตดดอก วธปฏบตหลงการตดดอก ปรมาณ

ผลผลตเฉลย อตราการรอดของตนกลวยไม (ตารางท 4.5)

1) ระยะเวลาทเรมตดดอกหลงจากการปลก

เกษตรกรรอยละ 42.5 เรมตดดอกกลวยไมสกลหวายหลงจากการปลกในเดอนท 9

เรมตดดอกในชวงเดอนท 8 - 9 คดเปนรอยละ 32.5 และไมเกนเดอนท 7 คดเปนรอยละ 25.0 ของ

เกษตรกรทงหมด ซงโดยเฉลยแลวเกษตรกรเรมตดดอกในเดอนท 8

ในปแรกเกษตรกรจะใชเวลาในการปรบพนทและสรางโรงเรอน 2 เดอน และเรม

ตดดอกหลงจากการปลกเฉลยในเดอนท 8 ดงนนในปแรกเกษตรกรสามารถเกบผลผลตได 2 เดอน

ระยะเวลาทเรมตดดอกจะมความสมพนธกบลกษณะของตนพนธและความสมบรณของตนพนธท

น ามาปลก เพราะหากตนพนธมาจากไมขวดทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอ จะท าใหตนกลวยไมให

ผลผลตดอกชากวาตนพนธทมาจากไมนวซงมขนาดตนพนธโตกวา และสาเหตส าคญอกประการ

คอ ความสมบรณของตนพนธจากการปลกและการดแลของเกษตรกรดวย

2) ชวงเวลาทตดดอก

เกษตรกรมกนยมตดดอกกลวยไมในชวงเชาและชวงสาย กลาวคอ นอกจากตดดอก

กลวยไมสกลหวายในชวงเชาแลว เกษตรกรยงตดดอกในชวงสาย คดเปนรอยละ 55.0 ของเกษตรกร

ทงหมด ในบางกรณเกษตรกรจ าเปนทจะตองตดดอกกลวยไมเกรดสงออกในชวงบายหากมการสงซอ

จากบรษทสงออกแบบเรงดวน โดยบรษทสงออกจะขอใหเกษตรกรตดดอกใหเปนกรณพเศษ

สอดคลองกบทวพงษ สวรรณโณ (2551) ไดกลาวถงระยะเวลาทเหมาะสมในการตดดอกวา ควรตด

ในชวงเชาระหวางเวลา 5.00 - 9.00 น. และการศกษาของ นรรตน กจพยคฆ (2544) ซงพบวา

เกษตรกรสวนใหญตดดอกในชวงเชา

3) ความถในการตดดอก

เกษตรกรรอยละ 42.5 ตดดอก 4 - 5 ครงตอสปดาห รองลงมาตดดอกไมเกน

3 ครงตอสปดาห คดเปนรอยละ 32.5 และตดดอกมากกวา 5 ครงตอสปดาห คดเปนรอยละ 25.0

ของเกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรตดดอกเฉลย 4.35 ครงตอสปดาห

74

ความถในการตดดอกของเกษตรกรขนอยกบหลายปจจย ไดแก ระยะเวลาใน

การปลก ฤดกาล และการสงซอจากลกคา โดยในปท 1 เปนปทเรมใหผลผลตจงท าใหมความถ

ในการตดดอกนอย และเกษตรกรจะเรมตดดอกถขนในปท 2 และ 3 เนองจากใหผลผลตมาก

ขนและจะคอย ๆ ใหผลผลตลดลงในปท 4 เกษตรกรจะตดดอกถขนในชวงฤดฝนเพราะให

ผลผลตมาก และตดดอกนอยลงในชวงฤดรอนเพราะใหผลผลตนอยลง แตบางครงในชวงฤด

ฝนแมวากลวยไมจะมปรมาณผลผลตมาก แตเกษตรกรบางรายจะไมตดดอก โดยยอมปลอยให

ดอกกลวยไมรวงไปเพราะเปนชวงทราคาถกมาก

ตารางท 4.5 การตดดอกและผลผลต

รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

ระยะเวลาทเรมตดดอกหลงจากการปลก (เดอน) - ≤ 7 10 25.0

- 8 - 9 13 32.5 - > 9 7 42.5

คาเฉลย 8.48 ชวงเวลาทตดดอก*

- เชา 40 100.0 - สาย 22 55.0 ความถในการตดดอก (ครง/สปดาห)

- ≤ 3 13 32.5 - 4 - 5 17 42.5 - > 5 10 25.0

คาเฉลย 4.35 วธปฏบตหลงการตดดอก

- พรมน า 24 60.0 - ไมไดจดการอยางอน (พรมน า แชน า แชน ายายดอาย) 16 40.0

75

ตารางท 4.5 การตดดอกและผลผลต (ตอ)

รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

ปรมาณผลผลตเฉลย (ชอ/ตน/ป) - ≤ 6 10 25.0 - 7 6 15.0 - 8 18 45.0 - > 8 6 15.0

คาเฉลย 7.13 อตราการรอดของตนกลวยไม (%)

- ≤ 80 24 60.0 - 81 - 90 10 25.0 - > 90 6 15.0

คาเฉลย 83.63 หมายเหต : * ตอบไดมากกวา 1 ขอ

3) ความถในการตดดอก

เกษตรกรรอยละ 42.5 ตดดอก 4 - 5 ครงตอสปดาห รองลงมาตดดอกไมเกน

3 ครงตอสปดาห คดเปนรอยละ 32.5 และตดดอกมากกวา 5 ครงตอสปดาห คดเปนรอยละ 25.0

ของเกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรตดดอกเฉลย 4.35 ครงตอสปดาห

ความถในการตดดอกของเกษตรกรขนอยกบหลายปจจย ไดแก ระยะเวลาใน

การปลก ฤดกาล และการสงซอจากลกคา โดยในปท 1 เปนปทเรมใหผลผลตจงท าใหมความถ

ในการตดดอกนอย และเกษตรกรจะเรมตดดอกถขนในปท 2 และ 3 เนองจากใหผลผลตมาก

ขนและจะคอย ๆ ใหผลผลตลดลงในปท 4 เกษตรกรจะตดดอกถขนในชวงฤดฝนเพราะให

ผลผลตมาก และตดดอกนอยลงในชวงฤดรอนเพราะใหผลผลตนอยลง แตบางครงในชวงฤด

ฝนแมวากลวยไมจะมปรมาณผลผลตมาก แตเกษตรกรบางรายจะไมตดดอก โดยยอมปลอยให

ดอกกลวยไมรวงไปเพราะเปนชวงทราคาถกมาก

4) วธปฏบตหลงการตดดอก

เกษตรกรสวนใหญพรมน าหลงการตดดอก คดเปนรอยละ 60 และไมไดจดการ

อยางอนหลงการตดดอก ไดแก การพรมน า การแชน าสะอาด และการแชน ายายดอาย คดเปนรอยละ 40

76

ของเกษตรกรทงหมด สอดคลองกบผลการศกษาของ ภคคพร พงศเจรญ (2551) ไดศกษาการผลต

กลวยไมสกลหวายในอ าเภอบางใหญ จงหวดนนทบร โดยพบวา กอนการขนสงเกษตรกรจะใช

วธการพรมน าหรอใชผาคลมเพอใหความชมชนกบดอกกลวยไม

5) ปรมาณผลผลตเฉลย

เกษตรกรรอยละ 45.0 ไดผลผลตดอกกลวยไมในปรมาณ 8 ชอตอตนตอป รองลงมา

ไดในปรมาณไมเกน 6 ชอตอตนตอป คดเปนรอยละ 25.0 ไดในปรมาณ 7 ชอตอตนตอป คดเปน

รอยละ 15.0 และไดในปรมาณมากกวา 8 ชอตอตนตอป คดเปนรอยละ 15.0 ของเกษตรกรทงหมด

ซงโดยเฉลยแลวเกษตรกรไดผลผลตประมาณ 7.13 ชอตอตนตอป ทงนปรมาณของผลผลตกลวยไม

จะขนอยกบระยะเวลาในการปลก ซงปรมาณผลผลตจะเพมขนในแตละป โดยในปท 1 จะใหปรมาณ

ผลผลตนอยทสด และจะเพมมากขนในปท 2 โดยเพมมากทสดในปท 3 สวนปท 4 จะลดนอยลง

6) อตราการรอดของตนกลวยไม

เกษตรกรรอยละ 60.0 ผลตกลวยไมมอตราการรอดของตนกลวยไมไมเกน 80%

รองลงมามอตราการรอด 81 - 90% คดเปนรอยละ 25.0 และมากกวา 90% คดเปนรอยละ 15.0 โดยอตรา

การรอดของตนกลวยไมของเกษตรกรเฉลย 84% ซงจะรอดมากหรอนอยขนอยกบลกษณะของตนพนธ

ทน ามาปลกและการดแลของเกษตรกร หากเกษตรกรซอตนพนธทมาจากไมขวดซงมขนาดเลกมาปลก

อตราการรอดกจะต ากวาตนพนธทมาจากไมนวซงมขนาดของตนโตกวา และอตราการรอดยงขนอยกบ

การปลกการดแลของเกษตรกรใหตนกลวยไมมความสมบรณแขงแรง โดยเกษตรกรตองมความรความ

ช านาญ จงจะท าใหอตราการรอดของตนกลวยไมสง และระยะเวลาของการเรมใหชอดอกกจะเปนไป

ตามเปาหมายทเกษตรกรวางไว

4.2.4 การจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวาย

รายละเอยดเกยวกบการจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวาย ประกอบดวย ชองทางการขาย

สถานทขาย คณภาพของดอกทขาย ลกษณะการขายดอกกลวยไม ผก าหนดราคาและเกณฑในการ

ก าหนดราคา ราคาขายเฉลยตอชอ ราคาขายเฉลยตอกโลกรม การช าระเงนหลงการขาย วธการขนสง

และแหลงความรดานการตลาด (ตารางท 4.6)

77

1) ชองทางการขาย

เกษตรกรทงหมดขายดอกกลวยไมใหกบบรษทสงออกและพอคาตลาดกลาง โดย

เกษตรกรบางรายขายดอกกลวยไมใหกบผบรโภคโดยตรง คดเปนรอยละ 25.0 ของเกษตรกรทงหมด

การขายดอกกลวยไมใหกบบรษทสงออกจะเปนเกรดกลวยไมสงออก สวนการขายดอกกลวยไมใหกบ

พอคาตลาดกลางทปากคลองตลาดจะเปนเกรดกลวยไมตลาด และเกษตรกรบางรายจะน าดอกกลวยไม

มามดเปนก าเพอน าไปขายใหกบผบรโภคโดยตรงตามตลาดทวไป เชน ตลาดน าล าพญา ตลาดนดตาง ๆ

สอดคลองกบผลการศกษาของ ยพา ปานแกว และคณะ (2550) ไดศกษาเสนทางการผลตและการตลาด

กลวยไมในพนทภาคกลางและพนทใกลเคยง ซงพบวา เกษตรกรสวนใหญขายดอกกลวยไมเกรด

กลวยไมสงออกใหกบพอคาสงออก และขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมตลาดใหกบพอคาตลาดกลาง

ตารางท 4.6 การจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวาย รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

ชองทางการขาย*

- บรษทสงออก 40 100.0

- พอคาตลาดกลาง 40 100.0

- ผบรโภคโดยตรง 10 25.0

สถานทขาย*

- ฟารมกลวยไม 40 100.0

- ตลาดปากคลองตลาด 40 100.0

- อน ๆ เชน ตลาดน าล าพญา ตลาดทวไป 11 27.5

คณภาพของดอกทขาย

- คดเกรดและไมคดเกรด

40

100.0

ลกษณะการขายดอกกลวยไม*

- ชอ 40 100.0

- ก า 40 100.0

- กโลกรม 40 100.0

- ดอก 5 12.5

78

ตารางท 4.6 การจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวาย (ตอ) รายการ จ านวน (N = 40) รอยละ

ผก าหนดราคาและเกณฑในการก าหนดราคา*

- พอคาก าหนดราคา 40 100.0

- เกษตรกรก าหนดราคา 40 100.0

- ตามคณภาพ 40 100.0

- ตามราคาตลาด 40 100.0

ราคาขายเฉลย (บาท/ชอ)

- 2 13 32.5

- 3 15 37.5

- > 3 12 30.0

คาเฉลย 2.98

ราคาขายเฉลย (บาท/กโลกรม)

- < 95

- 95 - 100

- > 100

คาเฉลย

9

25

6

22.5

62.5

15.0

100.00

การช าระเงนหลงการขาย

- เงนสด 21 52.5

- เงนสดและเงนเชอ 19 47.5

วธการขนสง* - บรษทสงออกมารบซอและขนสงเอง 40 100.0

- เกษตรกรขนสงไปขายทปากคลองตลาด 40 100.0

แหลงความรดานการตลาด* - บรษททรบซอกลวยไม 32 80.0

- เพอนรวมอาชพปลกกลวยไม 30 75.0 - ศกษาดวยตวเอง 11 27.5 - เจาหนาทรฐ 6 15.0 - อน ๆ เชน จากสอตาง ๆ 5 12.5 หมายเหต : * ตอบไดมากกวา 1 ขอ

79

2) สถานทขาย

เกษตรกรทงหมดขายดอกกลวยไมทฟารมและตลาดปากคลองตลาด และยงขาย

ดอกกลวยไมในสถานทอน ๆ เชน ตลาดน าล าพญา และตลาดทวไป เกษตรกรจะขายดอกกลวยไม

เกรดกลวยไมสงออกทฟารม โดยบรษทสงออกจะน ารถมารบซอดวยตวเอง แตหากเปนเกรด

กลวยไมตลาด เกษตรกรจะน าไปขายทปากคลองตลาด ตลาดน า และตลาดทวไป

3) คณภาพของดอกทขาย

เกษตรกรทงหมดขายดอกกลวยไมในแบบคดเกรดและไมคดเกรด โดยการคด

เกรดจะเปนการขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมสงออก สวนแบบไมคดเกรดหรอแบบคละเกรด จะ

เปนการขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมตลาด

4) ลกษณะการขายดอกกลวยไม

เกษตรกรทงหมดขายดอกกลวยไมในแบบชอ ก า กโลกรม และดอก ซงการขายใน

ลกษณะเปนชอจะเปนการขายในเกรดกลวยไมสงออก โดยจะแยกตามขนาดของชอและเปนการตก

ลงราคาระหวางเกษตรกรและบรษทสงออก สวนการขายในลกษณะเปนก าจะเปนเกรดกลวยไม

ตลาดคละเกรด โดยเกษตรกรจะมดเปนก า ก าละ 10 ชอ ราคาก าละ 10 บาท และน าไปขายแก

ผบรโภคโดยตรงตามตลาดทวไป และการขายในลกษณะเปนกโลกรมจะเปนกลวยไมเกรดกลวยไม

ตลาด คละเกรด โดยเกษตรกรจะน าไปขายพอคาตลาดกลางทปากคลองตลาด ส าหรบการขายใน

ลกษณะเปนดอกจะเปนการขายแกผบรโภคโดยทวไปทตองการซอกลวยไมโดยนบจ านวนดอก

โดยลกคาจะมาตดตอขอซอทฟารมหรอทตลาดเมอเกษตรกรน าดอกกลวยไมไปขายในลกษณะเปน

ก า ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ ภคคพร พงศเจรญ (2551) ไดศกษาการผลตกลวยไมสกล

หวายในอ าเภอบางใหญ จงหวดนนทบร ทพบวาการขายในตลาดภายในประเทศ จะเปนในลกษณะ

ชงเปนกโลกรมโดยเกษตรกรจะขายผานพอคาคนกลาง สวนการขายในตลาดตางประเทศจะคด

เกรดกอนการขายในลกษณะการมดก าก าละ 10 ชอ โดยเกษตรกรจะขายผานบรษทสงออก

5) ผก าหนดราคาและเกณฑในการก าหนดราคา

วธการก าหนดราคากลวยไมของเกษตรกรมหลายแบบ โดยเกษตรกรทงหมดใชทก

แบบ กลาวคอ พอคาก าหนดราคา เกษตรกรก าหนดราคา ก าหนดราคาตามคณภาพ และก าหนดราคา

ตามราคาตลาด การก าหนดราคาตามคณภาพและตามราคาตลาดนนจะมความสมพนธกบชวง

80

ฤดกาล โดยปกตการขายดอกกลวยไมจะพจารณาตามคณภาพความยาวของชอดอก และมการตกลง

ราคากนตามราคาตลาดของแตละขนาดความยาวของชอดอก หากเปนชวงฤดรอนราคากจะสง แต

ถาเปนชวงฤดฝนผลผลตออกมามากราคากจะถกลง และฤดกาลจะเปนตวก าหนดถงอ านาจในการ

ตอรองราคา โดยในชวงฤดรอนผลผลตนอย เกษตรกรจะมอ านาจการตอรองราคากบบรษทสงออก

สวนในชวงฤดฝนผลผลตลนตลาด บรษทสงออกหรอพอคาจะเปนผก าหนดราคาขายโดยเกษตรกร

ไมมอ านาจในการตอรองราคา

6) ราคาขายเฉลยตอชอ

ในการขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมสงออก เกษตรกรรอยละ 37.5 ขายในราคา

3 บาทตอชอ รองลงมาขายในราคา 2 บาทตอชอ คดเปนรอยละ 32.5 และขายในราคามากกวา

3 บาทตอชอ คดเปนรอยละ 30.0 ของเกษตรกรทงหมด โดยเกษตรกรขายดอกกลวยไมเกรด

กลวยไมสงออกในราคาเฉลย 2.98 บาทตอชอ

7) ราคาขายเฉลยตอกโลกรม

ในการขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมตลาด เกษตรกรสวนใหญขายในราคา 95-100

บาทตอกโลกรม คดเปนรอยละ 62.5 รองลงมาขายในราคานอยกวา 95 บาทตอกโลกรม คดเปนรอย

ละ 22.5 และขายในราคามากกวา 100 บาทตอกโลกรม คดเปนรอยละ 15.0 ของเกษตรกรทงหมด

โดยเกษตรกรขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมตลาดในราคาเฉลย 100.0 บาทตอกโลกรม

8) การช าระเงนหลงการขาย

เกษตรกรประมาณครงหนงไดรบเงนสดอยางเดยว และทเหลอไดรบทงเงนสด

และเงนเชอ ในการช าระเงนหลงการขายจะขนอยกบขอตกลงระหวางเกษตรกรและพอคา ซงการ

ขายในรปแบบของเงนสดนนเกษตรกรจะขายใหกบพอคาทกรายทมารบซอดวยเงนสด สวนการ

ขายในรปแบบของเงนเชอ จะเปนการขายโดยใหเครดตกบพอคาทเปนลกคาประจ าของเกษตรกร

9) วธการขนสง

ในการขนสงดอกกลวยไม เกษตรกรทงหมดมวธการขนสง 2 แบบ คอ ในกรณท

บรษทสงออกมารบซอและขนสงเองจะเปนการซอดอกกลวยไมเกรดกลวยไมสงออกของบรษท

สงออก โดยจะน ารถหองเยนมาบรรทกดอกกลวยไมจากฟารม สวนกรณทเกษตรกรขนสงไปขายท

81

ปากคลองตลาด จะเปนการขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมตลาด โดยเกษตรกรจะน ารถของตวเอง

บรรทกดอกกลวยไมเพอไปขายพอคาตลาดกลางทปากคลองตลาด รวมถงตลาดทวไป

10) แหลงความรดานการตลาด

เกษตรกรไดรบความรดานการตลาดจากหลายแหลง นอกจากไดรบความรดาน

การตลาดจากบรษททรบซอกลวยไมแลว ยงไดรบความรจากเพอนรวมอาชพปลกกลวยไม คดเปน

รอยละ 75.0 จากการศกษาดวยตวเอง คดเปนรอยละ 27.5 จากเจาหนาทรฐ คดเปนรอยละ 15.0 และ

จากแหลงอน ๆ เชน จากสอตาง ๆ คดเปนรอยละ 12.5 ของเกษตรกรทงหมด

4.3 ผลการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงน

ผลการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย ไดแก

คาใชจายในการลงทนเรมแรก คาใชจายในการด าเนนงาน ผลตอบแทนจากการผลตกลวยไมสกล

หวาย ผลการวเคราะหความเปนไปไดทางการเงน ผลการวเคราะหความออนไหวทางการเงน และ

ผลการวเคราะหคาความแปรเปลยน มรายละเอยดดงตอไปน

4.3.1 คาใชจายในการลงทนเรมแรก

คาใชจายในการลงทนเรมแรกในการผลตกลวยไมสกลหวาย ในพนท 1 ไร ประกอบดวย

คาใชจายในการผลตและคาสาธารณปโภค (ตารางท 4.7)

1) คาใชจายในการผลต เกษตรกรเสยคาใชจายในการปรบพนทโดยท าการขดคนดนยกรองเพอปองกนน า

ทวมฟารมกลวยไมเฉลย 22,000 บาทตอไร คาสรางโรงเรอนเฉลย 80,000 บาทตอไร คาซาแรนเฉลย

40,000 บาทตอไร คาซอตนพนธเฉลย 12,400 บาทตอไร คาซอเครองจกรเครองมอและอปกรณ

เฉลยไร 81,642 บาทตอไร ซงประกอบดวย คาเครองสบน า 2 เครอง (รปท 4.2) ส าหรบสบน าจาก

คลองเขาบอพกน าและสบน าออกจากบอพกน าไปยงฟารมกลวยไมเฉลย 4,840 บาทตอไร คาระบบ

ใหน าประกอบดวยทอพวซและสปรงเกลอรเฉลย 20,000 บาทตอไร คาเครองฉดพนสารเคมเฉลย

4,990 บาทตอไร คากรรไกรตดแตงกงและดอกเฉลย 115 บาทตอไร คากาบมะพราว 2 คนรถสนลอ

เฉลย 41,800 บาทตอไร คาสายโทรศพท ใชปรมาณไรละ 700 กโลกรม ราคากโลกรมละ 12 บาท

82

เฉลย 8,400 บาทตอไร คาตาชงเฉลย 156 บาทตอไร และคาวาลวปด-เปดน าเฉลย 1,546 บาทตอไร

รวมคาใชจายในการผลตเฉลย 236,247 บาทตอไร

ตารางท 4.7 คาใชจายในการลงทนเรมแรก

รายการ คาใชจาย (บาท/ไร)

1. คาใชจายในการผลต 236,247 1) คาปรบพนท 22,000 2) คาสรางโรงเรอน 80,000 3) คาซาแรน 40,000 4) คาตนพนธ 12,400 5) คาเครองจกรเครองมอและอปกรณ

- เครองสบน า 4,840 - ระบบใหน า 20,000 - เครองฉดพนสารเคม 4,990 - กรรไกรตดแตงกงและดอก 115 - กาบมะพราว 41,800 - สายโทรศพท 8,400 - ตาชง 156 - วาลวปด-เปดน า 1,546 2. คาสาธารณปโภค 15,486 1) คารวลอมรอบและประตเขา-ออกฟารม 1,377 2) คาท าถนนทางเขาฟารม 1,436 3) คาสรางบานพกคนงาน 10,364 4) คาสรางโรงเรอนเกบกาบมะพราว 2,309

รวมคาใชจายทงหมด 251,733 ทมา : จากการค านวณ

2) คาสาธารณปโภค

เกษตรกรมคาใชจายในการสรางรวลอมรอบและประตเขา - ออกฟารมเฉลย

1,377 บาทตอไร คาท าถนนทางเขาฟารมเฉลย 1,436 บาทตอไร (รปท 4.3) คาสรางบานพกคนงานเฉลย

83

10,364 บาทตอไร และคาสรางโรงเรอนเกบกาบมะพราวเฉลย 2,309 บาทตอไร รวมคาสาธารณปโภค

เฉลย 15,486 บาทตอไร

ดงนน เกษตรกรมคาใชจายในการลงทนเรมแรกรวมเปนเงนจ านวน 251,733 บาทตอไร

รปท 4.6 เครองสบน า รปท 4.7 ถนนทางเขาฟารมกลวยไมสกลหวาย

4.3.2 คาใชจายในการด าเนนงาน

คาใชจายในการด าเนนงานในการผลตกลวยไมสกลหวาย ในพนท 1 ไร ประกอบดวย คาเชาทดน คาปยและสารเคม คาแรงงาน คาไฟฟา คาน ามนเชอเพลง คาวสดอปกรณตาง ๆ และคาซอมแซม (ตารางท 4.8)

1) คาเชาทดน

เกษตรกรเสยคาใชจายในการเชาทดนในปท 1 - 4 เปนจ านวนเทากนทกป โดย

เฉลยเกษตรกรเสยคาเชาทดนในปท 1 - 4 จ านวน 3,000 บาทตอไรตอป ในการเชาทดน เกษตรกร

ไดท าสญญาการเชาทดนรายปกบเจาของทดน ซงมคาเชาเทากนทกปเปนระยะเวลา 4 ป

2) คาปยและสารเคม

เกษตรกรเสยคาใชจายในการซอปยและสารเคมเพมขนในปท 1 - 3 และลดลงในป

ท 4 ตามปรมาณของผลผลตดอกกลวยไม โดยเฉลยเกษตรกรจายคาปยและสารเคมในปท 1 - 4

จ านวน 36,750 40,425 44,100 และ 38,588 บาทตอไร ตามล าดบ โดยในปท 1 เกษตรกรเรมม

คาใชจายในการซอปยและสารเคม เนองจากตองการบ ารงตนพนธใหมความสมบรณเตมท เพอจะ

ไดใหผลผลตชอดอกเรวขน

84

ตารางท 4.8 คาใชจายในการด าเนนงาน รายการ ป (บาทตอไร)

1 2 3 4

1. คาเชาทดน 2. คาปยและสารเคม 3. คาแรงงาน 4. คาไฟฟา 5. คาน ามนเชอเพลง 6. คาวสดอปกรณตางๆ 7. คาซอมแซม

3,000 36,750 12,939 1,222 3,799 2,803 2,450

3,000 40,425 12,939 1,222 4,179 3,083 2,695

3,000 44,100 12,939 1,222 4,559 3,363 2,965

3,000 38,588 12,939 1,222 3,989 2,943 2,965

รวม 62,963 67,543 72,148 65,646 ทมา : จากการค านวณ

3) คาแรงงาน

เกษตรกรเสยคาใชจายในการจางแรงงานในปท 1 - 4 เปนจ านวนเทากนทกป

เนองจากเกษตรกรจางแรงงานประจ าในการผลตกลวยไมสกลหวาย และจายคาจางแรงงานทกเดอน

โดยเฉลยเกษตรกรจายคาจางแรงงานในปท 1 - 4 จ านวน 12,939 บาทตอไร

4) คาไฟฟา

เกษตรกรจายคาไฟฟาทใชในสวนของบานพกคนงาน ในปท 1 - 4 เปนจ านวน

เทากนทกป โดยเฉลยเกษตรกรจายคาไฟฟาในปท 1 - 4 จ านวน 1,222 บาทตอไร

5) คาน ามนเชอเพลง

เกษตรกรจายคาน ามนเชอเพลงส าหรบใชกบเครองสบน า โดยจายคาน ามน

เพมขนในปท 1 - 3 และลดลงในปท 4 ตามปรมาณของผลผลตของดอกกลวยไม โดยเฉลย

เกษตรกรเสยคาน ามนในปท 1 - 4 จ านวน 3,799 4,179 4,559 และ 3,989 บาทตอไร ตามล าดบ

6) คาวสดอปกรณตาง ๆ

เกษตรกรเสยคาใชจายในการซอวสดอปกรณตาง ๆ เชน ยางมดก า ลวด และเขง

หวาย โดยเสยคาใชจายเพมขนในปท 1 - 3 และลดลงในปท 4 ตามปรมาณของผลผลตของดอก

กลวยไม โดยเฉลยเกษตรกรจายคาวสดอปกรณตาง ๆ ในปท 1 - 4 จ านวน 2,803 3,083 3,363

และ 2,943 บาทตอไร ตามล าดบ

85

7) คาซอมแซม

เกษตรกรเสยคาใชจายในการซอมแซมเครองมอและอปกรณตาง ๆ เชน เครองสบน า

ระบบใหน า และเครองฉดพนสารเคม โดยเสยคาใชจายเพมขนในปท 1 - 3 และเสยคาใชจายเทากน

ในปท 3 - 4 ตามสภาพของการใชงาน โดยเฉลยเกษตรกรจายคาซอมแซมในปท 1 - 4 จ านวน

2,450 2,695 2,965 และ 2,965 บาทตอไร ตามล าดบ

ดงนนเกษตรกรมคาใชจายในการด าเนนงานรวมทงหมดในปท 1 - 4 จ านวน 62,963

67,543 72,148 และ 65,646 บาทตอไร ตามล าดบ

4.3.3 ผลตอบแทนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย

ผลตอบแทนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย ในพนท 1 ไร ประกอบดวย รายไดจากการ

ขายดอกกลวยไม ซงไดแก เกรดกลวยไมสงออกและเกรดกลวยไมตลาด รายไดจากการขายตนพนธ

จากการรอปลกใหมเมอสนปท 4 และมลคาคงเหลอของทรพยสนเมอสนปท 4 (ตารางท 4.9)

1) รายไดจากการขายดอกกลวยไม

1.1) เกรดกลวยไมสงออก

จากการสมภาษณเกษตรกรผปลกกลวยไมสกลหวายในพนทศกษา พบวา

เกษตรกรมรายไดเฉลยจากการขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมสงออกในปท 1 - 4 จ านวน 32,550

138,337 158,681 และ 122,063 บาทตอไร ตามล าดบ การคดรายไดเฉลยในทนใชราคาขายเฉลยใน

แตละฤดกาล คณดวยจ านวนผลผลตชอดอกทไดในแตละฤดกาล

ในการขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมสงออกนน เกษตรกรจะขายใหกบ

บรษทสงออก ชอดอกกลวยไมทสามารถตดขายไดจะตองมดอกบาน 3 ใน 4 ของจ านวนดอก และ

จะคดเกรดขายตามขนาดความยาวของชอดอก โดยจะแบงเปน 4 ขนาด คอ ชอยาวพเศษ ชอยาว ชอ

ส น และชอส นสด ชอยาวพเศษจะมราคาสงทสด รองลงมาคอชอยาว ชอส น และชอส นสด

ตามล าดบ นอกจากราคาจะแตกตางกนตามขนาดของชอดอกแลว ราคายงขนอยกบฤดกาลในแตละ

ป ในการส ารวจครงน ผวจยไดสอบถามปรมาณผลผลตชอดอกกลวยไมและราคาขายเฉลยในแตละ

ฤดกาลจากเกษตรกร โดยในฤดรอน (ม.ค.-พ.ค.) ดอกกลวยไมใหผลผลตนอยและมราคาแพงเฉลยชอ

ละ 4 บาท สวนในฤดฝน (ม.ย.-ต.ค.) ดอกกลวยไมใหผลผลตมากจนลนตลาด ท าใหราคาถกจนเหลอ

ชอละ 50 สตางค สวนฤดหนาว (พ.ย.-ก.พ.) ราคาเฉลยชอละ 2 บาท

86

ตารางท 4.9 ผลตอบแทนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย รายการ

ป (บาทตอไร)

1 2 3 4

1. รายไดจากการขายดอกกลวยไม (ปรมาณ×ราคา) 1) เกรดกลวยไมสงออก

- ฤดรอน - 16,275×4 = 65,100

16,275×4 = 65,100

16,275×4 = 65,100

- ฤดฝน - 48,825×0.50

= 24,413 56,962×0.50

= 28,481 48,825×0.50

= 24,413

- ฤดหนาว 16,275×2 = 32,550

24,412×2 = 48,824

32,550×2 = 65,100

16,275×2 = 32,550

รวม 32,550 138,337 158,681 122,063 2) เกรดกลวยไมตลาด

- ฤดรอน -

130×115 = 14,950

155×115 = 17,825

117×115 = 13,455

- ฤดฝน - 328×90 = 29,520

393×90 = 35,370

290×90 = 26,100

- ฤดหนาว 164×100 = 16,400

195×100 = 19,500

234×100 = 23,400

176×100 = 17,600

รวม 16,400 63,970 76,595 57,155

รวมรายไดจากการขายดอกกลวยไมทงหมด 48,950 202,307 235,276 179,218

2. รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม เมอสนปท 4

- - - 1,302

3. มลคาคงเหลอของทรพยสนเมอสนปท 4 - - - 86,962 รวมผลตอบแทนจากการผลตกลวยไมสกลหวายทงหมด 48,950 202,307 235,276 267,482

ทมา : จากการค านวณ หมายเหต : เกรดกลวยไมสงออก (บาทตอชอ) เกรดกลวยไมตลาด (บาทตอกโลกรม)

87

1.2) เกรดกลวยไมตลาด

จากการสมภาษณเกษตรกรผปลกกลวยไมสกลหวายในพนทศกษา พบวา

เกษตรกรมรายไดเฉลยจากการขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมตลาดในปท 1-4 จ านวน 16,400

63,970 76,595 และ 57,155 บาทตอไร ตามล าดบ การคดรายไดเฉลยในทนใชราคาขายเฉลยในแต

ละฤดกาล คณดวยจ านวนกโลกรมของดอกกลวยไมทขายไดในแตละฤดกาล ในการขายดอก

กลวยไมเกรดกลวยไมตลาดนนจะเปนไปในลกษณะคละเกรด ชอดอกสนไมไดขนาดตามเกณฑ

ปรมาณดอกกลวยไมทเกษตรกรไดรบขนอยกบอายของกลวยไมและฤดกาลเชนเดยวกบเกรด

กลวยไมสงออก สวนราคาขายจะขนอยกบราคาตลาดและชวงฤดกาล โดยในฤดรอนมราคาขาย

เฉลยกโลกรมละ 115 บาท ฤดฝนมราคาขายเฉลยกโลกรมละ 90 บาท และฤดหนาวมราคาขายเฉลย

กโลกรมละ 100 บาท

เมอรวมรายไดจากการขายดอกกลวยไมทงหมดทงเกรดกลวยไม

สงออกและเกรดกลวยไมตลาด จะมรายไดในปท 1 - 4 เทากบ 48,950 202,307 235,276 และ

179,218 บาทตอไร ตามล าดบ ซงจะเหนไดวาในปแรกนน กลวยไมใหผลผลตชอดอกนอย

เนองจากล าตนกลวยไมยงไมเจรญเตบโตสมบรณเตมทประกอบกบเกษตรกรไดใชเวลาในการปรบ

พนทและสรางโรงเรอน 2 เดอน และเรมตดดอกหลงจากการปลกเฉลยในเดอนท 8 ท าใหเกษตรกร

เกบผลผลตในปแรกได 2 เดอน กลวยไมจะเรมใหผลผลตชอดอกในชวงฤดหนาว โดยในปท 1 จะ

ใหปรมาณผลผลตชอดอกนอยทสดและมปรมาณเพมมากขนในปท 2 และ 3 และผลผลตชอดอกเรม

ลดลงในปท 4 สอดคลองกบผลการศกษาของนวลนภา โกศลเมธากล (2547) และฤทธรงค ทฆะพนธ

(2547) ไดศกษาเกยวกบการลงทนปลกกลวยไมตดดอก ซงพบวา ในปแรกดอกกลวยไมทเกษตรกร

ขายไดมปรมาณนอย เนองจากดอกกลวยไมสามารถตดดอกขายไดหลงจากปลกประมาณ 8 เดอน

โดยปรมาณดอกกลวยไมจะเพมมากขนและมากทสดในปท 3 หลงจากนนจงเรมลดลง ดงนน

รายไดทเกษตรกรไดรบในปท 3 จงมากทสด

2) รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหมเมอสนปท 4

เมอตนกลวยไมใหผลผลตชอดอกครบ 4 ปแลว ตนกลวยไมจะเรมแกล าตนไมม

ความสมบรณ และไมสามารถใหผลผลตชอดอกทเพยงพอตอการตดขายได เกษตรกรจงตองท าการ

รอแลวปลกตนกลวยไมรนใหมแทน และจะจ าหนายตนเกาในลกษณะเปนกโลกรม โดยจะมพอคา

88

มารบซอถงทฟารมกลวยไม ซงมราคาขายเฉลยกโลกรมละ 4 บาท โดยเฉลยเกษตรกรไดรบรายได

จากการขายตนพนธจากการรอปลกใหมในปท 4 จ านวน 1,302 บาทตอไร

3) มลคาคงเหลอของทรพยสนเมอสนปท 4

เมอสนสดอายโครงการในปท 4 แลว ตนกลวยไมไมสามารถใหผลผลตชอดอกทม

คณภาพเพยงพอตอการตดขายได และมมลคาของทรพยสนตาง ๆ คงเหลออย จากการสมภาษณ

เกษตรกรเกยวกบราคาและอายการใชงานของเครองมออปกรณตาง ๆ รวมถงสาธารณปโภค ซง

ประกอบดวย โรงเรอน ซาแรน เครองสบน า ระบบใหน า เครองฉดพนสารเคม กรรไกรตดแตงกง

และดอก สายโทรศพท ตาชง วาลวปด - เปดน า รวและประตเขา-ออกฟารม ถนนทางเขาฟารม

บานพกคนงาน และโรงเรอนเกบกาบมะพราว แลวน ามาค านวณหามลคาคงเหลอของทรพยสน

และใชวธการค านวณหาคาเสอมราคาดวยวธเสนตรงโดยคดตามอายการใชงาน รวมมมลคา

คงเหลอของทรพยสนเมอสนปท 4 จ านวน 86,962 บาทตอไร (ตารางภาคผนวกท 2.1)

ดงนน โครงการจงมผลตอบแทนในปท 1 - 4 จ านวน 48,950 202,307

235,276 และ 267,482 บาทตอไร ตามล าดบ

4.3.4 ผลการวเคราะหความเปนไปไดทางการเงน

ในสวนนเปนการน าเสนอผลการวเคราะหความเปนไปไดทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกล

หวาย โดยแบงออกเปน 2 กรณหลก คอ 1) กรณฐานไมกยมเงน และ 2) กรณฐานกยมเงน (ตารางท 4.10)

ตารางท 4.10 ผลการวเคราะหความเปนไปไดทางการเงน

รายการ

ตวชวดทางการเงน หมายเหต

NPV (7%)

(บาท) BCR (7%)

IRR (%)

1. กรณฐานไมกยมเงน 156,488.11 1.34 36 มความเปนไปไดทางการเงน 2. กรณฐานกยมเงน 144,974.09 1.23 52 มความเปนไปไดทางการเงน

ทมา : ตารางภาคผนวกท 3.1-3.2

1) ความเปนไปไดทางการเงน กรณฐานไมกยมเงน

มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 156,488.11 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทน (BCR) เทากบ 1.34 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ 36%

89

2) ความเปนไปไดทางการเงน กรณฐานกยมเงน

มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 144,974.09 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทน (BCR) เทากบ 1.23 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ 52%

จะเหนไดวาทงกรณไมกยมเงน และกรณกยมเงน ทง 2 กรณมความเปนไปไดทาง

การเงน คมคาตอการลงทน เนองจากคา NPV เปนบวก BCR มคามากกวา 1 และ IRR มากกวาอตราคดลด

แตกรณทมความคมคามากทสดคอ กรณไมกยมเงนซงจะใหผลตอบแทนสงสด แตเกษตรกรตองม

เงนทนของตวเองทมากพอ เพราะตนทนทใชในการผลตกลวยไมสกลหวายนนคอนขางสง

สอดคลองกบผลการศกษาของสรลกษณ อบลแยม (2546) ไดศกษาเรองการวเคราะหทางการเงน

ของการลงทนสวนกลวยไมในจงหวดพระนครศรอยธยา และฤทธรงค ทฆะพนธ (2547) ไดศกษา

เรองการวเคราะหทางการเงนของการลงทนท าสวนกลวยไมตดดอกสกลหวายในจงหวดราชบร ซง

พบวา การลงทนท าสวนกลวยไมสกลหวายมความเหมาะสมและคมคาในการลงทน ทงในกรณไม

กยมเงน และกรณกยมเงน

4.3.5 ผลการวเคราะหความออนไหวทางการเงน

ผลการวเคราะหความออนไหว เปนการตรวจสอบวา ถาตนทนและผลตอบแทนจากการ

ผลตกลวยไมสกลหวายเปลยนแปลงไปจากเดม จะท าใหการลงทนผลตกลวยไมสกลหวายนนยงคงม

ความคมคาตอการลงทนหรอไม โดยผลการวเคราะหความออนไหว แบงออกเปน 8 กรณ (ตารางท 4.11)

1) กรณไมกยมเงน และตนทนเพมขน 10% มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 110,280.63 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทน (BCR) เทากบ 1.22 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ 26%

2) กรณไมกยมเงน และผลตอบแทนลดลง 10%

มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 94,631.61 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทน (BCR) เทากบ 1.20 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ 25%

3) กรณไมกยมเงน ตนทนเพมขน 10% และผลตอบแทนลดลง 10%

มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 48,424.13 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทน (BCR) เทากบ 1.10 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ 15%

90

4) กรณไมกยมเงน ตนทนเพมขน 20% และผลตอบแทนลดลง 20%

มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ -59,641.31 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทน (BCR) เทากบ 0.89 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ -3%

จะเหนไดวาทง 3 กรณแรก คอ ในกรณไมกยมเงน ตนทนเพมขน 10% กรณไมกยม

เงน รายไดลดลง 10% และกรณไมกยมเงน ตนทนเพมขน 10% และรายไดลดลง 10% มความเปนไป

ไดทางการเงน คมคาตอการลงทน เนองจากคา NPV เปนบวก BCR มคามากกวา 1 และ IRR มากกวา

อตราคดลด สวนกรณสดทาย คอ ไมกยมเงนตนทนเพมขน 20% และรายไดลดลง 20% ไมมความ

เปนไปไดทางการเงน ไมคมคาตอการลงทน เนองจากคา NPV ตดลบ BCR มคาไมถง 1 และ

IRR นอยกวาอตราคดลด สวนกรณไมกยมเงนทมความคมคาตอการลงทนมากทสด คอ กรณไมกยม

เงน และตนทนเพมขน 10% ซงเปนกรณทใหผลตอบแทนสงสด

5) กรณกยมเงน และตนทนเพมขน 10%

มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 97,589.04 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทน (BCR) เทากบ 1.14 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ 35%

ตารางท 4.11 ผลการวเคราะหความออนไหว

ตวชวดทางการเงน

รายการ NPV (7%) BCR IRR หมายเหต

(บาท) (7%) (%)

กรณไมกยมเงน 1. ตนทนเพมขน 10% 110,280.63 1.22 26 มความเปนไปไดทางการเงน 2. ผลตอบแทนลดลง 10% 94,631.61 1.20 25 มความเปนไปไดทางการเงน 3. ตนทนเพมขน 10% และผลตอบแทนลดลง 10% 48,424.13 1.10 15 มความเปนไปไดทางการเงน 4. ตนทนเพมขน 20% และผลตอบแทนลดลง 20% -59,641.31 0.89 -3 ไมมความเปนไปไดทางการเงน กรณกยมเงน 5. ตนทนเพมขน 10% 97,589.04 1.14 35 มความเปนไปไดทางการเงน 6. ผลตอบแทนลดลง 10% 83,117.59 1.13 33 มความเปนไปไดทางการเงน 7. ตนทนเพมขน 10% และผลตอบแทนลดลง 10% 35,732.54 1.05 17 มความเปนไปไดทางการเงน 8. ตนทนเพมขน 20% และผลตอบแทนลดลง 20% -73,445.87 0.90 -13 ไมมความเปนไปไดทางการเงน ทมา : ตารางภาคผนวกท 3.3-3.10

91

6) กรณกยมเงน และผลตอบแทนลดลง 10%

มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 83,117.59 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทน (BCR) เทากบ 1.13 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ 33%

7) กรณกยมเงน ตนทนเพมขน 10% และผลตอบแทนลดลง 10%

มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 35,732.54 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทน (BCR) เทากบ 1.05 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ 17%

8) กรณกยมเงน ตนทนเพมขน 20% และผลตอบแทนลดลง 20%

มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ -73,445.87 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทน (BCR) เทากบ 0.90 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ -13%

จะเหนไดวาทง 3 กรณแรก คอ ในกรณกยมเงน ตนทนเพมขน 10% กรณกยมเงน

รายไดลดลง 10% และกรณกยมเงน ตนทนเพมขน 10% และรายไดลดลง 10% มความเปนไปได

ทางการเงน คมคาตอการลงทน เนองจากคา NPV เปนบวก BCR มคามากกวา 1 และ IRR มากกวา

อตราคดลด สวนกรณสดทาย คอ กยมเงนตนทนเพมขน 20% และรายไดลดลง 20% ไมมความ

เปนไปไดทางการเงน ไมคมคาตอการลงทน เนองจากคา NPV ตดลบ BCR มคาไมถง 1 และ IRR

นอยกวาอตราคดลด สวนกรณกยมเงนทมความคมคาตอการลงทนมากทสด คอ กรณกยมเงน และ

ตนทนเพมขน 10% ซงเปนกรณทใหผลตอบแทนสงสด เชนเดยวกบกรณไมกยมเงน และตนทน

เพมขน 10%

4.3.6 ผลการวเคราะหคาความแปรเปลยน

การวเคราะหคาความแปรเปลยนเปนการตรวจสอบวา ณ ระดบตนทนเพมขนไดรอยละ

เทาใด หรอผลตอบแทนลดลงไดรอยละเทาใด โครงการจงไมคมคาทจะลงทน แบงออกเปน 4 กรณ

(ตารางท 4.12)

การเปลยนแปลงทางดานตนทน

1) กรณไมกยมเงน

ในกรณทเกษตรกรไมกย มเงน ตนทนสามารถเพมขนไดถง 34% ของ

ตนทนรวมทงหมด

92

ตารางท 4.12 ผลการวเคราะหคาความแปรเปลยน

การเปลยนแปลงทางดานตนทน การเปลยนแปลงทางดานผลตอบแทน

รายการ SVTc SVTb (ตนทนเพมขนมากทสด) (ผลตอบแทนลดลงมากทสด) 1. กรณไมกยมเงน 34% 25% 2. กรณกยมเงน 23% 19% ทมา : จากการค านวณ

2) กรณกยมเงน

ในกรณทเกษตรกรกย มเงน ตนทนสามารถเพมขนไดถง 23% ของ

ตนทนรวมทงหมด

การเปลยนแปลงทางดานผลตอบแทน 3) กรณไมกยมเงน

ในกรณทเกษตรกรไมกยมเงน ผลตอบแทนสามารถลดลงไดถง 25% ของผลตอบแทนรวมทงหมด

4) กรณกยมเงน

ในกรณทเกษตรกรกยมเงน ผลตอบแทนสามารถลดลงไดถง 19% ของ

ผลตอบแทนรวมทงหมด

ทง 4 กรณขางตน ท าใหมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 0 อตราผลตอบแทน

ตอตนทน (BCR) เทากบ 1 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เทากบ อตราคดลด

กลาวคอ เมอเกษตรกรลงทนผลตกลวยไมสกลหวายในพนท 1 ไรแลว จะท าใหตนทนทลงไป

เทากบผลตอบแทนพอด สรปวา หากเกษตรกรลงทนผลตกลวยไมสกลหวายในอ าเภอบางเลน

จงหวดนครปฐม ในพนท 1 ไรแลว การเปลยนแปลงทางดานผลตอบแทนโดยผลตอบแทนลดลงทง

ในกรณไมกยมเงนและกยมเงน จะสงผลกระทบในดานความเสยงตอการลงทนมากกวาการ

เปลยนแปลงทางดานตนทน ซงในการเปลยนแปลงทางดานตนทนนน จะท าใหเกษตรกรไดรบ

ผลประโยชนจากการลงทนมากกวา

93

4.4 ปญหาและอปสรรค ตลอดจนแนวทางในการพฒนาการผลต

ปญหาและอปสรรค ตลอดจนแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวาย ม

รายละเอยดดงตอไปน

4.4.1 ปญหาและอปสรรคในการผลต

ผลการศกษาปญหาและอปสรรคในการผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร ประกอบดวย

ปญหาดานการผลตและปญหาดานการตลาด (ตารางท 4.13)

ปญหาดานการผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร ไดแก ปญหาเงนลงทน

เรมแรกสง น าทวมผลผลตเสยหาย มโรคและแมลงมาก กาบมะพราวราคาแพง ปยและสารเคมราคาแพง

ปรมาณผลผลตไมตอเนอง ขาดสภาพคลองทางการเงนจากน าทวม ทดนราคาสง มวชพชมาก ตนพนธ

ราคาแพง แรงงานคนไทยหายาก สของดอกไมตรงตามความตองการ และขาดแคลนน าในหนาแลง

สวนปญหาดานการตลาดกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร ไดแก ปญหาราคาไมสม าเสมอ

จะเหนไดวา ปญหาหลกของเกษตรกรคอ ปญหาเกยวกบการใชเงนลงทนสงในการ

ปลกกลวยไมสกลหวาย ทงคาใชจายในการลงทนเรมแรกและคาใชจายในการด าเนนในแตละป ปญหา

ดานการซอปจจยการผลตและวสดปลกทมราคาแพงขน รวมถงปญหาโรคและแมลงทแพรระบาดใน

ฟารมกลวยไม เชน โรคเนา เพลยไฟ บวกลนน า และหอยทาก ซงท าใหตนกลวยไมและผลผลตดอก

กลวยไมของเกษตรกรไดรบความเสยหาย ดอกตกเกรดไมไดคณภาพตองตดทงหรอขายเปนเกรด

กลวยไมตลาด และในปจจบนปญหาใหญของเกษตรกรคอ ปญหาน าทวม ซงท าใหฟารมกลวยไมของ

เกษตรกรไดรบความเสยหาย ทงวสดอปกรณรวมถงตนพนธกลวยไมทงทเรมลงปลกและทก าลงให

ผลผลต เปนปญหาทเกษตรกรใหความส าคญและเฝาระวงหาวธการแกไขปญหาตอไป สวนปญหา

ดานการตลาดเกยวกบราคาผลผลตนนจะขนลงและมสวนตางกนมาก ในชวงฤดรอนผลผลตนอยแต

ราคาแพง สวนฤดฝนผลผลตมากแตราคากตกต ามาก สอดคลองกบผลการศกษาของ ภคคพร พงศเจรญ

(2551) ไดศกษาการผลตกลวยไมสกลหวายในอ าเภอบางใหญ จ.นนทบร และ ยพา ปานแกว และคณะ

(2550) ไดศกษาการผลตกลวยไมในพนทภาคกลาง ซงพบวา เกษตรกรประสบปญหาเงนลงทนสง ปย

และสารเคมราคาแพง ราคาผลผลตไมแนนอน และปญหาโรคและแมลง

เนองจากในพนทอ าเภอบางเลนทดนมราคาสง เกษตรกรสวนใหญจงเชาทดนเพอ

ปลกกลวยไมเพราะใชเงนลงทนนอยกวา มความคมคาทางการเงนมากกวาและสามารถขยายพนทปลก

94

กลวยไมไดมากขน ปญหาตนพนธราคาแพงเปนปญหาของเกษตรกรทกฟารม เกษตรกรหลายราย

แกไขปญหาโดยการขยายพนธดวยตนเอง เพอลดคาใชจาย จากปญหาสของดอกไมตรงตามความ

ตองการ เกดเนองจากการทเกษตรกรซอตนพนธกลวยไมขนาดเลกมาปลก เมอกลวยไมใหผลผลตดอก

สของดอกไมเปนไปตามตองการ ซงเกดมาจากเกษตรกรทขยายตนพนธ ไมมความเชยวชาญมากพอ

ในการขยายพนธ ในสวนปญหาขาดแคลนน าจะเกดในชวงหนาแลง เพราะน าในคลองทเกษตรกรสบ

มาใชรดตนกลวยไมเรมแหง น าจงไมเพยงพอตอการรดตนกลวยไม สงผลตอการใหผลผลตดอก

กลวยไม สวนปญหาแรงงานเกษตรกรหลายรายไมสามารถหาแรงงานคนไทยได เกษตรกรหลายรายจง

ใชแรงงานตางดาว เชน แรงงานชาวพมา เพราะคาจางถกและหางาย

ตารางท 4.13 ปญหาและอปสรรคในการผลต ประเดน คะแนนเฉลย ระดบปญหา

ปญหาดานการผลต (N=40) 1. เงนลงทนเรมแรกสง 5.00 มากทสด 2. น าทวมผลผลตเสยหาย 5.00 มากทสด 3. โรคและแมลงมมาก 5.00 มากทสด 4. กาบมะพราวราคาแพง 5.00 มากทสด 5. ปยและสารเคมราคาแพง 4.75 มากทสด 6. ปรมาณผลผลตไมตอเนอง 4.60 มากทสด 7. ขาดสภาพคลองทางการเงนจากน าทวม 4.55 มากทสด 8. ทดนราคาสง 4.15 มาก 9. วชพชมมาก 4.00 มาก 10. ตนพนธราคาแพง 3.75 มาก 11. แรงงานคนไทยหายาก 3.48 ปานกลาง 12. สของดอกไมตรงตามความตองการ 3.30 ปานกลาง 13. ขาดแคลนน าในหนาแลง 2.93 ปานกลาง ปญหาดานการตลาด (N=40)

1. ราคาไมสม าเสมอ 5.00 มากทสด 2. ลกคาจายเงนลาชา 2.43 นอย ทมา : จากการส ารวจ

95

4.4.2 แนวทางในการพฒนาการผลต

แนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร ประกอบดวย การเพม

ปรมาณการผลต และการลดตนทนการผลต (ตารางท 4.14)

1) การเพมปรมาณการผลต

เกษตรกรมแนวทางการเพมปรมาณการผลตหลายแนวทาง นอกจากเพมการใสปย

และขยายพนทปลกแลว ยงใชฮอรโมนเรงดอก คดเปนรอยละ 65.0 เพมอาหารเสรม คดเปนรอยละ 42.5

ปลกแซมใหเตมพนท คดเปนรอยละ 22.5 และเปลยนตนพนธใหเปนไมรนตลอด คดเปนรอยละ 15.0

ของเกษตรกรทงหมด

ในปทกลวยไมเรมใหชอดอกมากขน คอ ปท 2 และ 3 หรอในชวงฤดกาลทกลวยไม

ราคาแพง และในชวงฤดรอน เกษตรกรจะเพมการใสปยเพอใหตนกลวยไมใหผลผลตชอดอกเพมขน

และจะใชวธการขยายพนทปลกโดยการเชาทดนปลกกลวยไมเพมขน จาก 1 ไร ขยายพนทเพมเปน

2 - 3 ไร ขนอยกบเงนทนของเกษตรกรแตละราย ซงการขยายพนทปลกจะท าแบบคอยเปนคอยไป

เมอเกษตรกรไดรบก าไรจากการปลกจะแบงก าไรบางสวนมาซอหรอเชาทดนเพอขยายพนทปลก

กลวยไมใหมากขน

2) การลดตนทนการผลต

เกษตรกรมแนวทางการลดตนทนการผลตหลายแนวทาง นอกจากขยายพนธดวย

ตวเองแลว ยงใชวธดแลรกษาอปกรณใหใชงานนานขน คดเปนรอยละ 47.5 ซอวสดอปกรณจ านวน

มากเพอตอรองราคา คดเปนรอยละ 25.0 และชวงกลวยไมราคาถก ใชปยราคาถก คดเปนรอยละ 15.0

ของเกษตรกรทงหมด

ในการลดตนทนการผลต เกษตรกรจะขยายพนธโดยใชวธการแยกล าหรอการผาตน

เพอแยกตนพนธจาก 1 ตนใหไดตนพนธหลาย ๆ ตน ชวยลดคาใชจายในการซอตนพนธทมราคา

สงขน การซอวสดอปกรณจ านวนมากเพอตอรองราคา ซงรวมทงปย สารเคมปองกนและก าจด

ศตรพช สวนใหญจะเปนเกษตรกรทปลกกลวยไมจ านวนหลายไร เพราะมเงนทนเพยงพอตอการซอ

ปจจยการผลต

96

ตารางท 4.14 แนวทางในการพฒนาการผลต

รายการ จ านวน (N= 40) รอยละ

การเพมปรมาณการผลต* - เพมการใสปย 40 100.0 - ขยายพนทปลก 40 100.0 - ใชฮอรโมนเรงดอก 26 65.0 - เพมอาหารเสรม 17 42.5 - ปลกแซมใหเตมพนท 9 22.5 - เปลยนตนพนธใหเปนไมรนตลอด 6 15.0 การลดตนทนการผลต*

- ขยายพนธดวยตวเอง 40 100.0 - ดแลรกษาอปกรณใหใชงานนานขน 19 47.5 - ซอวสดอปกรณจ านวนมากเพอตอรองราคา 10 25.0 - ชวงกลวยไมราคาถก ใชปยราคาถก 6 15.0 หมายเหต : * ตอบไดมากกวา 1 ขอ

97

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

ในบทนเปนการสรปผลจากการศกษาและขอเสนอแนะ ขอจ ากดในการศกษาและ

ขอเสนอแนะในการวจยในครงตอไป สรปไดดงน

5.1 สรปผลการวจย

การวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกรใน

อ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม มวตถประสงคเพอ (1) ศกษาลกษณะทางสงคมและเศรษฐกจของ

เกษตรกรผผลตกลวยไมสกลหวาย (2) ศกษาการผลตและการจดการทางการตลาดกลวยไมสกล

หวายของเกษตรกร (3) วเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการลงทนผลตกลวยไมสกลหวายของ

เกษตรกร และ (4) ศกษาปญหาและอปสรรค ตลอดจนแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวาย

ของเกษตรกรในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม ขอมลทใชศกษาประกอบดวยขอมลทตยภมและ

ขอมลปฐมภม เกบขอมลโดยใชแบบสอบถามเชงโครงสรางและสมภาษณเกษตรกรผปลกกลวยไม

สกลหวายจ านวน 40 ราย วเคราะหขอมลเชงพรรณนาโดยใชสถตอยางงาย ไดแก การแจกแจง

ความถ คารอยละ คาเฉลย และใชเทคนคการวเคราะหโครงการโดยใชเกณฑการตดสนใจ 3 เกณฑ

คอ มลคาปจจบนสทธ (NPV) อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (BCR) และอตราผลตอบแทน

ภายในของโครงการ (IRR) การวเคราะหความออนไหว การวเคราะหคาความแปรเปลยนของ

โครงการ สวนการวเคราะหปญหาและอปสรรคใช Rating Scale โดยใชเกณฑการพจารณาจากคา

กลาง (Mid-Point) ผลการวจยสรปไดดงน

5.1.1 ลกษณะทางสงคมและเศรษฐกจของเกษตรกรผผลตกลวยไมสกลหวาย

เกษตรกรสวนใหญเปนเพศชาย มอายเฉลย 45.48 ป มสถานภาพสมรส จบชน

ประถมศกษาหรอต ากวา มจ านวนสมาชกในครวเรอนเฉลย 5.68 คน และมจ านวนสมาชกท

ชวยผลตกลวยไมสกลหวายเฉลย 2.73 คน ผลตกลวยไมสกลหวายเปนอาชพหลก มรายไดเฉลย

ตอครวเรอน 42,250.00 บาทตอเดอน สวนใหญมหนสน โดยมจ านวนหนสนเฉลย 1,023,076.92 บาท

98

และกเงนจาก ธ.ก.ส. เกษตรกรน าเงนกมาใชลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย และด าเนนกจการใน

ครวเรอน ส าหรบแหลงเงนทนทใชในการผลตกลวยไมสกลหวายมาจากการกเงน

5.1.2 การผลตและการจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวาย

เกษตรกรสวนใหญทปลกกลวยไมสกลหวาย มประสบการณในการปลกเฉลย 9.33 ป

สาเหตทเลอกปลกเพราะปลกเลยงงาย ไดผลผลตเรว และไดรบความรในการปลกกลวยไมสกล

หวายจากการเรยนรดวยตนเอง โดยถอครองทดนเพอการปลกเฉลย 17.03 ไร ซงสวนใหญเปนพนท

เชา และใชส าหรบปลกกลวยไมสกลหวายเฉลย 14.35 ไร ลกษณะของโรงเรอนปลกกลวยไมใน

สวนของหลงคาจะใชซาแรนพรางแสง เสาและโตะเปนคอนกรต สวนพนโตะขงดวยสายโทรศพท

โดยในพนท 1 ไรจะปลกตนกลวยไมเฉลย 16,275 ตน และมราคาตนพนธเฉลย 77 สตางคตอตน

เกษตรกรสวนใหญเลอกปลกกลวยไมสกลหวายพนธบอมโจแดง ซงขยายพนธดวยตนเอง

และซอมาจากแหลงอน เกษตรกรทขยายพนธดวยตวเองใชวธการแยกล า สวนใหญใชกาบมะพราว

เรอใบเปนวสดในการปลกและใชน าคลองในการปลก รดน าตนกลวยไมดวยสปรงเกลอร เกษตรกร

ใชปยเกลดและใหปยโดยการพนดวยเครองฉดชนดฝอย ปองกนและก าจดศตรพชดวยการใช

แรงงานคนและใชการฉดพนดวยสารเคมปองกนและก าจดศตรพช แรงงานทใชจะเปนแรงงาน

ประจ า โดยจายคาจางแรงงานเฉลย 4,887.50 บาทตอคนตอเดอน เกษตรกรเรมตดดอกในเดอนท 8

โดยตดดอกในชวงเชาเฉลย 4.35 ครงตอสปดาห ซงจะพรมน าหลงการตดดอก ไดผลผลตดอก

กลวยไมเฉลย 7.13 ชอตอตนตอป และมอตราการรอดของตนกลวยไมเฉลย 84%

เกษตรกรขายดอกกลวยไมใหกบบรษทสงออกและพอคาตลาดกลาง โดยหากขายใหบรษท

สงออกจะขายทฟารมกลวยไม และหากขายใหกบพอคาตลาดกลางเกษตรกรจะน าไปขายท

ปากคลองตลาด คณภาพของดอกกลวยไมทขายจะมทงแบบคดเกรดและไมคดเกรด โดยการขายจะ

มลกษณะเปนชอ ก า และกโลกรม สวนผก าหนดราคาและเกณฑในการก าหนดราคาขาย มทงแบบ

พอคาก าหนดราคา เกษตรกรก าหนดราคา ก าหนดราคาตามคณภาพและตามราคาตลาด ดอก

กลวยไมเกรดกลวยไมสงออกมราคาขายเฉลย 2.98 บาทตอชอ และดอกกลวยไมเกรดกลวยไมตลาด

มราคาขายเฉลย 100 บาทตอกโลกรม ไดรบเงนหลงการขายเปนเงนสด บรษทสงออกมารบซอและ

ขนสงเองในกรณเกรดกลวยไมสงออกและเกษตรกรขนสงไปขายทปากคลองตลาดในกรณเกรด

กลวยไมตลาด สวนใหญไดรบความรดานการตลาดจากบรษททรบซอกลวยไม

99

5.1.3 การวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย

1) ตนทนและผลตอบแทนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย

ตนทนในการผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร แบงออกเปน 2 สวน ไดแก

คาใชจายในการลงทนเรมแรกและคาใชจายในการด าเนนงาน กลาวคอ คาใชจายในการลงทน

เรมแรก ประกอบดวย คาใชจายในการผลตเทากบ 236,247 บาทตอไร และคาสาธารณปโภค

เทากบ 15,486 บาทตอไร รวมคาใชจายในการลงทนเรมแรกเทากบ 251,733 บาทตอไร สวน

คาใชจายในการด าเนนงานในปท 1 - 4 เทากบ 62,963 67,543 72,148 และ 65,646 บาทตอไร

ตามล าดบ รวมคาใชจายทงหมดของเกษตรกรในปท 1 - 4 เทากบ 314,696 67,543 72,148 และ

65,646 บาทตอไร ตามล าดบ

ผลตอบแทนของโครงการ ประกอบดวย 3 รายการหลก ไดแก รายไดจากการ

ขายดอกกลวยไม รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหมในปท 4 และมลคาคงเหลอของ

ทรพยสนในปท 4 ส าหรบรายไดจากการขายดอกกลวยไม ประกอบดวย รายไดจากการขายดอก

กลวยไมเกรดกลวยไมสงออกในปท 1 - 4 เทากบ 32,550 138,337 158,681 และ 122,063 บาทตอไร

ตามล าดบ และรายไดจากการขายดอกกลวยไมเกรดกลวยไมตลาดในปท 1 - 4 เทากบ 16,400

63,970 76,595 และ 57,155 บาทตอไร ตามล าดบ รวมรายไดจากการขายดอกกลวยไมทงหมดใน

ปท 1 - 4 เทากบ 48,950 202,307 235,276 และ 179,218 บาทตอไร ตามล าดบ สวนรายไดจาก

การขายตนพนธจากการรอปลกใหมในปท 4 เทากบ 1,302 บาทตอไร และจากมลคาคงเหลอของ

ทรพยสนในปท 4 เทากบ 86,962 บาทตอไร รวมรายไดทงหมดของเกษตรกรในปท 1 - 4 เทากบ

48,950 202,307 235,276 และ 267,482 บาทตอไร ตามล าดบ

2) การวเคราะหความเปนไปไดทางการเงน

ผลการวเคราะหความเปนไปไดทางการเงน ในกรณฐานทง 2 กรณ คอ กรณไม

กยมเงนและกรณกยมเงน ตางกมความเปนไปไดทางการเงน เนองจาก NPV มคาเปนบวก BCR ม

คามากกวา 1 และ IRR มคามากกวาอตราคดลด

3) การวเคราะหความออนไหวทางการเงน

ผลการวเคราะหความออนไหวทงกรณไมก ยมเงนและกรณก ยมเงน ในกรณ

ตนทนเพมขน 10% กรณรายไดลดลง 10% และกรณตนทนเพมขน 10% และรายไดลดลง 10% ม

100

ความเปนไปไดทางการการเงน คมคากบการลงทน เนองจาก NPV มคาเปนบวก BCR มคามากกวา 1

และ IRR มคามากกวาอตราคดลด สวนผลการวเคราะหความออนไหวทงกรณไมกยมเงนและกรณ

กยมเงน ในกรณตนทนเพมขน 20% และรายไดลดลง 20% ไมมความเปนไปไดทางการเงน

เนองจาก NPV มคาเปนลบ BCR มคานอยกวา 1 และ IRR มคานอยกวาอตราคดลด ซงในกรณไม

กยมเงน ตนทนเพมขน 10% จะท าใหเกษตรกรไดรบผลประโยชนสงสด

4) การวเคราะหคาความแปรเปลยน

ผลการวเคราะหคาความแปรเปลยนของการลงทน พบวา การเปลยนแปลง

ทางดานผลตอบแทนทงในกรณไมกยมเงนและกยมเงน จะสงผลกระทบในดานความเสยงตอการ

ลงทนมากกวาการเปลยนแปลงทางดานตนทน ซงในการเปลยนแปลงทางดานตนทนนนจะท าให

เกษตรกรไดรบผลประโยชนจากการลงทนมากกวา

5.1.4 ปญหาอปสรรค และแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวาย

ปญหาและอปสรรคในการผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร ไดแก เงนลงทนเรมแรกสง

น าทวมผลผลตเสยหาย โรคและแมลง กาบมะพราวราคาแพง ปยและสารเคมราคาแพง ปรมาณ

ผลผลตไมตอเนอง ขาดสภาพคลองทางการเงนจากน าทวม ทดนราคาสง มวชพชมาก และตนพนธ

ราคาแพง สวนปญหาดานการตลาด ไดแก ราคาไมสม าเสมอ ใหผลผลตนอยในชวงฤดรอนและมาก

ในชวงฤดฝนแตราคาถก ท าใหเกดความไมสมดลทางดานราคาและมสวนตางกนมาก

ส าหรบแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวาย เกษตรกรเพมปรมาณการผลต

โดยเพมการใสปยและขยายพนทปลก ใชฮอรโมนเรงดอก เพมอาหารเสรม ปลกแซมใหเตมพนท

และเปลยนตนพนธใหเปนไมรนตลอด สวนแนวทางการลดตนทนการผลต เกษตรกรจะขยายพนธ

ดวยตวเอง ดแลรกษาอปกรณใหใชงานนานขน ซอวสดอปกรณจ านวนมากเพอตอรองราคา และ

ชวงกลวยไมราคาถก กใชปยราคาถก

5.2 ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษาน ามาสขอเสนอแนะ เพอใชเปนแนวทางในการปฏบตและเปนประโยชน

แกเกษตรกรหรอผทสนใจลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย รวมทงหนวยงานทเกยวของ ดงน

101

5.2.1 เกษตรกรหรอผทสนใจลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย

จากผลการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย ของเกษตรกร

ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม ชชดวากลวยไมสกลหวาย เปนการลงทนทใหผลตอบแทนสง

ซงเปนทางเลอกทดในการลงทน แตควรค านงถงประเดนตาง ๆ ดงน

1) การเงน : ในการลงทนปลกกลวยไมสกลหวายถงแมวาจะใหผลตอบแทนสง

แตในการลงทนกใชเงนทนคอนขางสง ท งคาใชจายในการลงทนเรมแรกและคาใชจายในการ

ด าเนนงาน ดงนน เกษตรกรหรอผทสนใจจะลงทนจะตองค านงถงขอจ ากดหรอสถานภาพทาง

การเงนของตนเอง โดยผทลงทนปลกกลวยไมจะตองมสถานภาพทางการเงนทด

2) พนทปลก : ในปลายป 2554 เกษตรกรตองประสบกบปญหาน าทวม ท าใหพนท

ปลกกลวยไมไดรบความเสยหายเปนจ านวนมาก ดงนน เกษตรกรหรอผทสนใจจะลงทนปลก

กลวยไมสกลหวาย ควรค านงถงสภาพพนทในการปลกทไมเสยงตอการถกน าทวม หากไมสามารถ

หลกเลยงไดควรหาวธการปองกนน าทวม โดยอาจยกคนดนรอบฟารมกลวยไมใหสงขนเพอปองกน

น าไหลเขาฟารมกลวยไม มใหผลผลตเสยหายและปองกนความเสยงตอการขาดทน

3) ตนพนธและการขยายพนธ : เกษตรกรหรอผทสนใจจะลงทนควรมความรใน

เรองของตนพนธกลวยไมสกลหวาย โดยควรค านงถงองคประกอบตาง ๆ ของตนพนธทตองการ

น ามาปลก ไดแก ราคา การขยายพนธ อตราการรอด ระยะเวลาการใหผลผลตชอดอก ลกษณะของ

ชอดอก และสงส าคญทควรค านงคอ พนธกลวยไมสกลหวายทตลาดตองการ เนองจากตลาดแตละ

แหงมความตองการสของชอดอกทแตกตางกน ทงตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศ กรณ

ทเกษตรกรซอตนพนธมาปลก ควรตรวจสอบแหลงจ าหนายตนพนธทไดมาตรฐาน มความรและ

ความช านาญในการขยายพนธ รวมทงมความรบผดชอบหลงการจ าหนาย เมอเกดปญหาสของดอก

ไมตรงกบความตองการของเกษตรกร

4) ปจจยการผลต : ในปจจบนเกษตรกรตองประสบกบปญหาปจจยการผลตม

ราคาแพง เชน ปย สารเคมปองกนและก าจดศตรพช รวมถงวสดปลกกาบมะพราว เกษตรกรจงควร

มการรวมกลมกนซอปจจยการผลตเพอสรางอ านาจตอรองราคา เพราะหากซอในปรมาณมากจะ

สามารถซอไดในราคาถกกวาการซอปลก

102

5) การผลต : จากปญหากลวยไมใหผลผลตไมตอเนอง เกษตรกรหรอผทสนใจ

ลงทนผลตกลวยไมสกลหวาย ควรมการวางแผนการจดการเพอใหไดผลผลตสม าเสมอ ศกษา

เทคนควธการตาง ๆ เพอน ามาใชพฒนาการใหผลผลตชอดอกกลวยไมในชวงฤดกาลตาง ๆ โดย

เรยนรจากผมประสบการณในการปลก หรอจากเจาหนาทผเชยวชาญทางดานการปลกกลวยไม

สกลหวาย

6) โรคและแมลง : ปญหาใหญทเกดขนในฟารมกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร

คอ ปญหาการระบาดของโรคและแมลงโดยเฉพาะในชวงฤดฝน ดงนน เกษตรกรควรมความรใน

การปองกนและก าจดโรคและแมลงทถกตอง เพอชวยลดความเสยหายทอาจเกดขนภายในฟารม

กลวยไมได

7) การตลาด : กอนการปลกกลวยไมสกลหวาย เกษตรกรควรศกษาการตลาดของ

กลวยไมสกลหวาย และเมอตองประสบกบปญหาราคาผลผลตตกต าในชวงฤดฝน ซงเปนชวงท

กลวยไมใหผลผลตมากจนลนตลาด เกษตรกรควรมการรวมกลมกนจ าหนายดอกกลวยไม เพอเพม

อ านาจตอรองราคากบบรษทสงออก ท าใหสามารถปองกนการกดราคาจากพอคาสงออกได

5.2.2 หนวยงานทเกยวของ

จากผลการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย ของเกษตรกร

ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม พบวามความคมคาตอการลงทน ดงนน ผวจยจงมขอเสนอแนะ

ตอหนวยงานทเกยวของในประเดนตาง ๆ ดงน

1) การเงน : จากผลการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการลงทนผลต

กลวยไมสกลหวาย ไมวาจะเปนกรณทเกษตรกรไมกยมเงนมาลงทนและกรณทกยมเงนมาลงทนนน

ผลตอบแทนทไดกยงมความคมคาตอการลงทน ดงนนหนวยงานทเกยวของควรมการสงเสรมและ

สนบสนนการลงทนปลกกลวยไมสกลหวายเพมขน อาจมการใหสนเชอแกเกษตรกรส าหรบใชใน

การลงทนปลกกลวยไมสกลหวายกได

2) พนทปลก : จากปญหาน าทวมในปลายป 2554 ท าใหพนทปลกกลวยไมเสยหาย

เปนจ านวนมาก รวมถงแหลงปลกกลวยไมในพนทอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐมดวย ท าให

เกษตรกรหลายรายตองเลกอาชพปลกกลวยไม เพราะไมมเงนลงทน และยงมหนสนตดตวจากการก

เงนมาลงทน สวนเกษตรกรทยงคงปลกตอไปกตองประสบกบภาวะขาดสภาพคลองทางการเงน

103

หนวยงานภาครฐควรเขามาดแลหรอนาจะมโครงการเกยวกบสนเชอ จดหาแหลงเงนกดอกเบยต า

ใหกบเกษตรกรทประสบภยน าทวมเปนกรณพเศษ เพอเกษตรกรจะไดมเงนมาลงทนในการผลต

กลวยไมไดตอไป และควรหาวธการหรอแนวทางการปองกนน าทวมใหกบเกษตรกรเพอปองกน

ผลผลตเสยหายดวย

3) ตนพนธและการขยายพนธ : หนวยงานทเกยวของควรมการพฒนาปรบปรงพนธ

กลวยไมสกลหวายใหเกดพนธใหม ๆ ทมความหลากหลายมากขน เพอชวยเพมมลคาและขยายตลาด

กลวยไมสกลหวายของเกษตรกรใหกวางขน และควรจดอบรมวธการขยายพนธกลวยไมทถกตอง

ใหกบเกษตรกร เพอแกไขปญหาสของดอกไมตรงกบความตองการ

4) ปจจยการผลต : จากปญหาปจจยการผลตมราคาแพงท าใหเกษตรกรมตนทนใน

การผลตทเพมสงขน หนวยงานภาครฐควรมการควบคมราคาปจจยการผลต เชน ปย สารเคม

ปองกนและก าจดศตรพชตาง ๆ เพอไมใหมราคาสงจนเกนความเปนจรง และควรตรวจสอบ

คณภาพของสนคาเพอปองกนการปลอมปนสนคาทไมไดคณภาพ

5) การผลต : จากปญหากลวยไมใหผลผลตไมตอเนอง หนวยงานภาครฐควรจด

อบรมใหความรในการปลกกลวยไมสกลหวายทถกตอง รวมถงการแนะน าเทคนควธการตาง ๆ

ใหกบเกษตรกร เพอใหไดผลผลตดอกกลวยไมสม าเสมอ มคณภาพ และขายไดราคา

6) โรคและแมลง : จากปญหาโรคและแมลงศตรพชระบาดภายในฟารมกลวยไม

ของเกษตรกร ท าใหตนกลวยไมตายและผลผลตดอกกลวยไมไมมคณภาพ เจาหนาทหนวยงาน

ภาครฐควรจดใหมการอบรมแนะน าใหความรเกยวกบวธการก าจดโรคและแมลงทถกตอง เพอ

เกษตรกรจะไดน าไปจดการแกไขปญหาโรคและแมลงศตรพชทเกดขนภายในฟารมได

7) การตลาด : จากปญหาราคาผลผลตตกต า หนวยงานภาครฐควรแกไขปญหาโดย

การจดหาตลาดรองรบผลผลต โดยเฉพาะในชวงฤดฝนซงมปรมาณผลผลตมากจนเกดภาวะผลผลต

ลนตลาด หรออาจมการจดระบบประกนราคาใหกบเกษตรกร และชวยสนบสนนสงเสรมการ

สงออกดวย

104

5.3 ขอจ ากดในการศกษา

จากการศกษาการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวายของ

เกษตรในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม ผวจยมขอจ ากดดงน

1) ในการลงพนทสมภาษณเกษตรกร ซงตรงกบชวงหลงจากเกดน าทวมใหญปลายป 2554

ท าใหเกดปญหาในการตดตอกบเกษตรกร เพราะเกษตรกรไมไดอยประจ าทฟารม เนองจากฟารม

กลวยไมของเกษตรกรหลายรายไดรบความเสยหาย อยในชวงก าลงปรบปรงฟนฟ และมเกษตรกร

บางรายทเลกปลกกลวยไมสกลหวายหลงจากเกดปญหาน าทวม

2) ในการสอบถามขอมลจากเกษตรกรเกยวกบรายไดจากการปลกกลวยไมสกลหวาย ซงม

อายของโครงการ 4 ปและมความถในการตดดอกขายอยเปนประจ า ท าใหเกษตรกรไมสามารถ

จดจ ารายไดจากการขายไดทงหมดเพราะไมมการบนทกขอมลไว ผวจยจงไดสอบถามปรมาณ

ผลผลตของดอกกลวยไมเฉลยทไดรบในแตละฤดกาลจากเกษตรกร เพอน ามาค านวณรายไดท

เกษตรกรไดรบในแตละป

5.4 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

จากการศกษาการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวายของ

เกษตรในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม ผวจยมขอเสนอแนะในการวจยครงตอไปดงน

1) เนองจากในอ าเภอบางเลน มเกษตรกรหลายรายทปลกกลวยไมสกลหวายควบคกบ

กลวยไมสกลอน ๆ จงควรมการศกษาเปรยบเทยบการวเคราะหการลงทนระหวางการปลกกลวยไม

สกลหวายกบกลวยไมสกลอน เชน แวนดา เปนตน

2) ควรศกษาผลตอบแทนทางการเงนจากการจ านายกลวยไมสกลหวายแบบกระถางและ

แบบตดดอก

3) ควรมการเปรยบเทยบผลตอบแทนระหวางการปลกกลวยไมสกลหวายกบไมดอก

เศรษฐกจชนดอน เชน ดอกกหลาบ และดอกมะล เปนตน

4) ควรศกษาแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกรท งแนว

ทางการลดตนทนการผลตและแนวทางในการเพมปรมาณการผลต

5) ควรศกษาผลกระทบจากปญหาอทกภยตอการผลตและการตลาดกลวยไมสกลหวาย

105

บรรณานกรม

กนษฐ ปรงเรอน. 2545. ผลของ Benzyladenine และ Naphthalene acetic acid ตออายการปก

แจกนของดอกกลวยไม Dendrobium Walter Oumae 4N. วทยานพนธวทยาศาสตร

มหาบณฑต. สาขาวชาเทคโนโลยหลงการเกบเกยว คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย,

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

จตราพรรณ พลก. 2537. ไมตดดอกเขตรอน. กรงเทพฯ : กลมไมดอกไมประดบ กรมสงเสรม

การเกษตร, 9 - 15. อางถงใน มานตย ใจฉกรรจ. 2553. แนวโนมและทศทางการพฒนา

พนธกลวยไมเพอการคาในทศวรรษหนา. เอกสารประกอบการบรรยายสมมนาเชง

วชาการ โครงการ 35 ป คณะผลตกรรมการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ วนท 10

ธนวาคม 2552 ณ หองประชมอาคารเฉลมพระเกยรตพระศรนครนทร (ศนยกลวยไมและ

ไมดอกไมประดบ) . (ออนไลน). URL: http://www.orchid.mju.ac.th/orchid/uploadfiles/docs/8488.pdf

(สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2553).

ชชพ พพฒนศถ. 2540. เศรษฐศาสตรการวเคราะหโครงการ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ภาควชา

เศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ดวงใจ ตด า. 2549. ผลของการพนไคโตซานและปโตรเลยมออยลกอนการเกบเกยวตอสรรวทยาและ

คณภาพของชอดอกกลวยไมหวาย Walter Oumae ‘4N’และ Sonia ‘No.17’ ภายหลงการ

เกบเกยว. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชาเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

ดวงพร อมตรตนะ. 2547. กลวยไม. เอกสารวชาการ ล าดบท 15/2547 กรมวชาการเกษตร กระทรวง

เกษตรและสหกรณ.

ทวพงษ สวรรณโณ. 2551. คมอนกวชาการสงเสรมการเกษตร กลวยไมตดดอกสกลหวาย.

ส านกงานสงเสรมและจดการสนคาเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร. (ออนไลน). URL:

http://www.agriman.doae.go.th/home/t.n/t.n1/4flowers_of%20tn1.1.html (สบคน

เมอ 12 พฤศจกายน 2553).

ธรรมนต ช านาญ. 2552. คมอหดปลกกลวยไม. กรงเทพฯ : ทบเค มเดย พบลชชง.

106

บรรณานกรม (ตอ)

นรรตน กจพยคฆ. 2544. การวเคราะหเศรษฐกจและการตลาดกลวยไมสดตดดอก. วทยานพนธ

วทยาศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชาเศรษฐศาสตร, มหาวทยาลยรามค าแหง.

นวลนภา โกศลเมธากล. 2547. การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนทางการเงนของการลงทนปลก

กลวยไมตดดอกของเกษตรกรในอ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม . วทยานพนธวทยา

ศาสตรมหาบณฑต. สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ประสทธ ตงยงศร. 2540. การวเคราะหและประเมนโครงการ. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : ครสภา

ลาดพราว.

______________. 2544. การวางแผนและการวเคราะหโครงการ. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.

ภคคพร พงศเจรญ. 2551. การผลตกลวยไมสกลหวายของเกษตรกร อ าเภอบางใหญ จงหวด

นนทบร. วทยานพนธเกษตรศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชาสงเสรมการเกษตรและสหกรณ

แขนงวชาสงเสรมการเกษตร, มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ภวาเดช โหราเรอง, ยพา ปานแกว, ฤด ธระวนช, ประไพพศ สวสดรมย, และ พมพรรณ สจารณ

พงค. 2550. การผลตและการตลาดกลวยไมในพนทภาคกลางและพนทใกลเคยง. รายงาน

การวจย สถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร สถาบนวจยและพฒนาแหง

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร . (ออนไลน). URL: http://kucon.lib.ku.ac.th/Fulltext/KC4807009.pdf

(สบคนเมอ 22 พฤศจกายน 2553).

มานตย ใจฉกรรจ. 2553. แนวโนมและทศทางการพฒนาพนธกลวยไมเพอการคาในทศวรรษหนา.

เอกสารประกอบการบรรยายสมมนาเชงวชาการ โครงการ 35 ป คณะผลตกรรมการ

เกษตร มหาวทยาลยแมโจ วนท 10 ธนวาคม 2552 ณ หองประชมอาคารเฉลมพระ

เกยรตพระศรนครนทร (ศนยกลวยไมและไมดอกไมประดบ) . (ออนไลน). URL:

http://www.orchid.mju.ac.th/orchid/uploadfiles/docs/8488.pdf (สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2553).

107

บรรณานกรม (ตอ)

ยพา ปานแกว, มะลวลย ธนะสมบต, ฤด ธระวนช, วราวฒ ศภมตรมงคล, วระภาส คณรตนศร,

ภวเดช โหราเรอง, พมพรรณ สจารนพงศ, ประไพพศ สวสดรมย, และ กณทมา โอชารส.

2550. การใชภมสารสนเทศเพอการส ารวจเสนทางกลวยไมเพอสนบสนนการผลต

การตลาด และการสงออกแบบครบวงจร : กรณพนทศกษาภาคกลางและพนทใกลเคยง.

รายงานผลการวจยฉบบสมบรณ (ฉบบราง) โครงการวจยทนอดหนนวจย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปงบประมาณ 2550. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. (ออนไลน). URL:

http://www.orchid.kapi.ku.ac.th/images/stories/grap 001.pdf (สบคนเมอ 17 มถนายน 2554).

รฐศกด พลสงห. 2553. แหลงรวบรวมพนธเพออนาคตกลวยไมไทย. หนงสอพมพกสกร 83(2) : 85-86.

ฤทธรงค ทฆะพนธ. 2547. การวเคราะหทางการเงนของการลงทนท าสวนกลวยไมตดดอกสกล

หวายในจงหวดราชบร. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศขณฐก มานวงศ. 2550. ผลของบรรจภณฑและตวดดซบเอทลนระหวางการขนสงตอคณภาพการ

ปกแจกนของกลวยไม Dendrobium Big White Jumbo. วทยานพนธวทยาศาตรมหาบณฑต.

สาขาวชาเทคโนโลยหลงการเกบเกยว คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย, มหาวทยาลย

เทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

ศรโสภาคย บรพาเดชะ, กรรณกา บนสทธ, และ เสาวรส ใหญสวาง. 2547. การศกษาความคมคาใน

การลงทนในธรกจกลวยไม. รายงานวจยฉบบสมบรณ คณะพาณชยศาสตรและการบญช

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (ออนไลน). URL :

http://tdc.thailis.or.th/tdc//browse.php?option=show&browse_type=title&titleid=97331&

query=ก ล ว ย ไ ม &s_mode=all&d_field=&d_start=0000-00-00&d_end=2554-08-

20&limit_lang=&limited_lang_code=&order=&order_by=&order_type=&result_id=5&

maxid=6 (สบคนเมอ 18 กรกฎาคม 2554).

108

บรรณานกรม (ตอ)

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. 2555. ปรมาณและมลคาการสงออกดอกกลวยไม

สด ป2552–2554 จ าแนกเปนรายประเทศ . กระทรวงพาณชย. (ออนไลน). URL:

http://www.ops3.moc.go.th/infor/HS/export/export_commodity/report.asp (สบคน

เมอ 26 กมภาพนธ 2555).

เศรษฐพงศ เลขะวฒนะ. 2554. สถานการณกลวยไม. เกษตรกาวหนา 24(1) : 8-10.

สมบรณ เจรญจระตระกล. 2553. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาวธวจยทางธรกจเกษตร.

สงขลา :หลก สตรป รญญาโทสาขาการจดการ ธ ร ก จ เกษตร คณะ เศรษฐศาต ร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ส านกงานเกษตรจงหวดนครปฐม. 2555. สถตขอมลการปลกกลวยไมจงหวดนครปฐม ป 2554. ส านกงาน

เกษตรจงหวดนครปฐม. (ออนไลน). URL: http://www.nakhonpathom.doae.go.th/content/สถต

ขอมลการปลกพชป%2052.pdf (สบคนเมอ 25 กรกฎาคม 2555).

ส านกงานเกษตรอ าเภอบางเลน. 2551. ท าเนยบเกษตรกรผปลกกลวยไม. ส านกงานเกษตร

อ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม.

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต. 2547. กลวยไม. ส านกงานมาตรฐานสนคา

เกษตรและอาหารแหงชาต กระทรวง เกษตรและสหกรณ . (ออนไลน ) . URL:

http://contact.doae.go.th/cts/upload/810/812/823/1728_มาตรฐานกลวยไม. pdf (สบคน

เมอ 9 ตลาคม 2553).

__________________________________________. 2552. มาตรฐานการปฏบตทาง

การเกษตรทดส าหรบกลวยไมตดดอก . ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหาร

แหงชาต กระทรวงเกษตรและสหกรณ. (ออนไลน). URL:

http://www.acfs.go.th/standard/showSTD.php?STDname1=%A1%C5%E9%C7%

C2%E4%C1%E9%B5%D1%B4%B4%CD%A1 (สบคนเมอ 22 กนยายน 2554).

109

บรรณานกรม (ตอ)

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2553. ราคากลวยไม. อางถงใน ศนยบรการจดการเครอขายขอมล

กลวยไม. 2553. (ออนไลน). URL: http://orchidnet.doae.go.th/form/report_length.php

(สบคนเมอ 15 สงหาคม 2554).

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2555. สถานการณสนคาเกษตรทส าคญและแนวโนมป 2555.

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. (ออนไลน). URL :

http://www.oae.go.th/bapp/main.php?filename=outlook2011 (สบคนเมอ 5 มนาคม 2555)

สรลกษณ อบลแยม. 2546. การวเคราะหทางการเงนของการลงทนสวนกลวยไมในจงหวด

พระนครศรอยธยา. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สรพงษ สวาง. 2548. การใชระบบท าความเยนแบบระเหยเพอยดอายการเกบรกษาดอกกลวยไม.

ว ท ย า น พน ธ ว ศ ว ก ร ร ม ศ า ส ต รมห าบณ ฑ ต . ส า ข า ว ช า ว ศ ว ก ร ร ม เ ก ษ ต ร ,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

หฤทย มนะพนธ. 2542. หลกการวเคราะหโครงการ. คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย.

หทยกาญจน อารยะรตนกล. 2546. ประสทธภาพทางเทคนคการผลตกลวยไมตดดอกสกลหวาย.

วทยานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต. สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร, มหาวทยาลยเชยงใหม.

อรสา ดสถาพร. 2551. การพฒนาประเทศไทยเปนศนยกลางการผลต และการตลาดกลวยไมเมอง

รอนของโลก. รายงานการวจย ส านกสงเสรมและจดการสนคาเกษตร กรมสงเสรม

การเกษตร. ออนไลน URL : http://www.agriman.doae.go.th/home/Research/Reseach2.html

(สบคนเมอ 20 มถนายน 2554).

Logistics Thailand. Orchid Supply Chain. Logistics Thailand. 2009 : 18.

Setapong Lekawatana. 2010. Thai Orchid : Current Situation. Artile For The 2010

Taiwan International Orchid Symposium, March 5, 2010, International

Conference Hall, Taiwan Orchid Plantation, Tainan, Taiwan. (ออนไลน). URL:

http://www.orchid.mju.ac.th/orchid/uploadfiles/docs/23894.pdf (สบคนเมอ 20 ธนวาคม 2553).

110

ภาคผนวก

111

ภาคผนวก 1

แบบสอบถาม

112

แบบสอบถาม

โครงการวจยเรอง : การวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย

ของเกษตรกร ในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

เลขทแบบสอบถาม………………………...

วนทสมภาษณ .………/………./…………..

ค าชแจง

แบบสอบถามน เปนสวนหนงของการรวบรวมขอมลในโครงการวจยเพอวทยานพนธ

(Thesis) ส าหรบหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการธรกจเกษตร คณะเศรษฐศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ เพอความสมบรณของงานวจยและเพอ

ประกอบการตดสนใจส าหรบเกษตรกรและผทสนใจลงทนปลกกลวยไมสกลหวาย ในอ าเภอบาง

เลน จงหวดนครปฐม ผวจยขอความอนเคราะหทาน ในการตอบแบบสอบถามตามความเปนจรง

และโดยอสระ ขอมลทงหมดทได ผวจยจะวเคราะหในภาพรวมเนองจากตองการน าไปใชเพอ

ประโยชนทางการศกษาเทานน และขอขอบพระคณในความอนเคราะหมา ณ โอกาสน

แบบสอบถามประกอบดวย 4 สวน ดงน

สวนท 1 ขอมลทวไปทางดานสงคมและเศรษฐกจของเกษตรผปลกกลวยไมสกลหวาย

สวนท 2 การผลตและการจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวาย

สวนท 3 ตนทนและผลตอบแทนทางการเงนจากการผลตกลวยไมสกลหวาย

สวนท 4 ปญหาและอปสรรคตลอดจนแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวาย

ชอผตอบแบบสอบถาม………………………………………………………………………………

บานเลขท……………หมท………….. ต าบล…………อ าเภอ………...จงหวด………………........

โทร…………………………………………………………………………………………………..

113

กรณาท าเครองหมาย ลงในชอง ( ) หรอเตมขอความหนาขอทตรงกบขอมลเกยวกบกจการของทาน

สวนท 1 ขอมลทวไปทางสงคมและเศรษฐกจของเกษตรผผลตกลวยไมสกลหวาย

1. เพศ

( ) 1.1 ชาย ( ) 1.2 หญง

2. อาย ………………….ป

3. ระดบการศกษา

( ) 3.1 ประถมศกษาหรอต ากวา ( ) 3.2 มธยมศกษา

( ) 3.3 อนปรญญา/ปวส. ( ) 3.4 ปรญญาตรหรอสงกวา

4. ศาสนา

( ) 4.1 พทธ ( ) 4.2 อสลามหรออนๆ

5. สถานภาพสมรส

( ) 5.1 โสด ( ) 5.2 สมรส

( ) 5.3 หมาย

6. จ านวนสมาชกในครวเรอนทงหมด………………….. คน

7. จ านวนสมาชกในครวเรอนทชวยธรกจการผลตกลวยไมสกลหวาย จ านวน………………….คน

8. อาชพหลกของทานคอ……………………………………………………………………………

9.ทานมอาชพเสรมหรอไม

( ) 9.1ไมม (ขามไปตอบขอ 11) ( ) 9.2 ม

10. อาชพเสรมของทาน คอ…………………………………………………………………………

11. ทานมรายไดเฉลยตอครวเรอน (จากสมาชกทกคน)………………………….บาท/เดอน

12. ครวเรอนของทานมหนสนหรอไม

( ) 12.1 ไมม (ขามไปตอบขอ 16) ( ) 12.2 ม

13. ครวเรอนของทานมหนสนทงหมด………………………………………….บาท

14. ครวเรอนของทานกเงนจากแหลงใดบาง ………………………………………………………...

15. ครวเรอนของทานกเงนมาเพอวตถประสงคใดบาง………………………………………………

114

16. ลกษณะการด าเนนกจการของทานเปนแบบใด

( ) 16.1 กจการในครวเรอน ( ) 16.2 กจการแบบหนสวน

( ) 16.3 รบจางปลก ( ) 16.4 อนๆ (ระบ)………………………..

17. ทานใชเงนลงทนในการปลกกลวยไมสกลหวายจากแหลงใดบาง

( ) 17.1 เงนทนของตนเอง ( ) 17.2 เงนทนจากหนสวน

( ) 17.3 เงนก

สวนท 2 การผลตและการจดการทางการตลาดกลวยไมสกลหวาย

1. ทานปลกกลวยไมชนดใดบาง …………………………………………………………………..

2. ทานมประสบการณในการปลกกลวยไมสกลหวายมาแลว………………………. ป

3. สาเหตส าคญทสดททานเลอกปลกกลวยไมสกลหวาย (เลอกเพยงค าตอบเดยว)

( ) 3.1 ราคาจงใจ ( ) 3.2 ปลกเลยงงาย ไดผลผลตเรว

( ) 3.3 สภาพพนทเหมาะสม ( ) 3.4 อนๆระบ……………………………

4. ทานไดรบค าแนะน าและความรเกยวกบการปลกกลวยไมสกลหวายจากแหลงใดบาง

( ) 4.1 เรยนรดวยตนเอง ( ) 4.2 เกษตรกรรวมอาชพ

( ) 4.3 จากสอตางๆ ( ) 4.4 หนวยงานในกระทรวงเกษตรฯ

( ) 4.5 อนๆ ระบ ………………………………………………………………………

5. การถอครองทดนเพอการปลกกลวยไมสกลหวาย ………..ไร ………..งาน ………. ตารางวา

แบงเปน ( ) ของตนเอง ………..ไร ………..งาน ………. ตารางวา

( ) พนทเชา .………..ไร ………..งาน ………. ตารางวา

6. พนทโรงเรอนส าหรบปลกกลวยไมสกลหวายทงหมด………………………….. ไร

7. จ านวนกลวยไมตอพนทการปลก…………………………………………………ตน/ไร

8. ลกษณะโรงเรอนททานใชปลกเปนแบบใดบาง

( ) 8.1 หลงคาใชซาแรนพรางแสงไดรอยละ 50-60 ( ) 8.2 โครงสรางเสาคอนกรต

( ) 8.3 โตะเปนคอนกรต พนโตะขงดวยสายโทรศพท ( ) 8.4 อนๆ (ระบ) ………………

115

9. ทานปลกกลวยไมสกลหวายพนธใดบาง

( ) 9.1 บอมโจแดง ( ) 9.2 บอม 17

( ) 9.3 ขาวสนาน ( ) 9.4 อนๆ ระบ …………………………

10. ทานไดตนพนธกลวยไมจากแหลงใดมาปลก

( ) 10.1 ขยายพนธดวยตนเอง

( ) 10.2 ซอมาจากแหลงอน (ขามไปตอบขอท 12)

( ) 10.2 ทง 2 แบบ

11. ทานขยายพนธกลวยไมดวยวธใด

( ) 11.1 การเพาะเลยงเนอเยอ ( ) 11.2 การแยกหนอ

( ) 11.3 อนๆ (ระบ) ……………..………………………………………………………..

12. ทานใชวสดปลกแบบใด

( ) 12.1 กาบมะพราวเรอใบ ( ) 12.2 กาบมะพราวอดแทงหรอกระบะกาบมะพราว

( ) 12.3 อนๆ (ระบ) ………………………………………………………………………

13. ทานรดน าดวยวธใดบาง

( ) 13.1 สปรงเกลอร ( ) 13.2 ใชสายยางตดหวฉด

( ) 13.3 อนๆ (ระบ) …………………………………………………………………………

14. ทานใชแหลงน าในการปลกจากแหลงใด

( ) 14.1 น าฝน ( ) 14.2 น าบาดาล

( ) 14.3 น าคลอง ( ) 14.4 น าประปา

15. ทานใชปยประเภทใดบาง

( ) 15.1 ปยเกลด ( ) 15.2 ปยเมด

( ) 15.3 อนๆ (ระบ) ………………………………………………………………………

16. ทานใหปยดวยวธใดบาง

( ) 16.1 รดดวยบวรดน าชนดฝอย ( ) 16.2 พนดวยเครองฉดชนดฝอย

( ) 16.3 ใชวธจม ( ) 16.4 ปลอยน ายาเขาทวมกระถางแลวระบายออก

( ) 16.5. ใชเครองผสมปยกบน า

116

17. ทานปองกนและก าจดศตรพชดวยวธใดบาง

( ) 17.1 ใชแรงงานคน ( ) 17.2 ฉดพนดวยสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

( ) 17.3 อนๆ (ระบ) ………………………………………………………………………

18. ทานใชแรงงานในการปลกกลวยไมสกลหวายแบบใดบาง

( ) 18.1 แรงงานประจ า คาจาง…………… บาท/คน/เดอน

( ) 18.2 แรงงานชวคราว คาจาง…………… บาท/คน/วน

19. ทานเรมตดดอกในเดอนท……………นบจากวนปลก

ความถในการตดดอก…………………ครง/สปดาห

ปรมาณ……………………………….. ชอ/ตน/ป

ราคาขายเฉลยชอละ…………………...บาท (ตอภาพรวมทงป)

อตราการรอด………………………… %

20. ทานตดดอกกลวยไมสกลหวายในชวงใดบาง

( ) 20.1 เชา ( ) 20.2 สาย

( ) 20.3 บาย ( ) 20.4 เยน

21. ทานปฏบตหลงการตดดอกดวยวธใดบาง

( ) 21.1. แชน าสะอาด ( ) 21.2 ไมแชน า

( ) 21.3 แชน ายายดอาย ( ) 21.4 พรมน า

22. ทานขายดอกกลวยไมสกลหวายใหแกใครบาง

( ) 22.1 ผบรโภคโดยตรง ( ) 22.2 บรษทสงออก

( ) 22.3 พอคาขายปลก ( ) 22.4 พอคาตลาดกลาง

( ) 22.5 อนๆ (ระบ) ………………………………………………………………………

23. สถานทททานขายดอกกลวยไมสกลหวายคอทไหนบาง

( ) 23.1 ทฟารมกลวยไม ( ) 23.2 ตลาด (ระบ)…………………………

( ) 23.3 อนๆ (ระบ) ……………………………………………………………………….

117

24. คณภาพดอกกลวยไมสกลหวายททานขายเปนแบบใด

( ) 24.1 คดเกรด ( ) 24.2 ไมคดเกรด

( ) 24.3 ทง 2 แบบ

25. ลกษณะของผลผลตดอกกลวยไมสกลหวายททานจ าหนายเปนแบบใดบาง

( ) 25.1 ดอก ( ) 25.2 ชอ

( ) 25.3 ก า ( ) 25.4 กโลกรม

26. ในการขายดอกกลวยไมสกลหวายทานใชวธการก าหนดราคาแบบใดบาง

( ) 26.1 ตามราคาตลาด ( ) 26.2 ตามคณภาพ

( ) 26.3 พอคาก าหนดราคา ( ) 26.4 เกษตรกรก าหนดราคาเอง

( ) 26.5 อนๆ (ระบ) ……………………………………………………………………….

27. ทานขนสงดอกกลวยไมสกลหวายดวยวธใดบาง

( ) 27.1 ขนสงดวยตวเอง ( ) 27.2 จางผอนขนสง

( ) 27.3 ผซอมารบขนสงเอง

28. ทานไดรบเงนจากการขายดอกกลวยไมสกลหวายแบบใด

( ) 28.1 เงนสด ( ) 28.2 เงนเชอ

( ) 28.3 ทง 2 แบบ

29. ทานไดรบความรดานการตลาดจากแหลงใดบาง

( ) 29.1 เจาหนาทรฐ ( ) 29.2 เพอนรวมอาชพปลกกลวยไม

( ) 29.3 สอมวลชน ( ) 29.4 อนๆ (ระบ) …………………………

118

สวนท 3 ตนทนและผลตอบแทนทางการเงนจากการปลกกลวยไมสกลหวาย

1. คาใชจายในการลงทนเรมแรกในการผลตกลวยไมสกลหวาย

รายการ จ านวน

(หนวย)

ราคาตอหนวย

(บาท)

อายการใชงาน

(ป)

จ านวนเงน

(บาท)

1. คาใชจายในการผลต

1) คาซอทดน

2) คาปรบพนท

3) คาสรางโรงเรอนรวมซาแรน

4) คาตนพนธ -

5) คาเครองจกรเครองมอและ

อปกรณ

- เครองสบน า

- ระบบใหน า (ทอพวซ, สปรง

เกลอร)

- สายยางรดน า

- เครองฉดพนสารเคม

- กรรไกรตดแตงกงและดอก

- กาบมะพราว

- สายโทรศพท

- ตาชง

- วาลวปด-เปดน า

ระบ…………………………….

6) อนๆระบ……………………..

2. คาสาธารณปโภค

1) คาตดตงระบบไฟฟาภายในฟารม

2) คารวลอมรอบและประต

119

เขา-ออกฟารม

3) คาท าถนนทางเขาฟารม

4) คาสรางบานพกคนงาน

5) คาสรางโรงเรอนเกบกาบมะพราว

6) คายานพาหนะทใชในฟารม

7) อนๆระบ……………………….

2. คาใชจายในการด าเนนงานตอป

รายการ ปท 1 ปท 2 ปท 3 ปท 4

1. คาปยและสารเคม

2. คาแรงงาน

- แรงงานประจ า (รายเดอน)

- แรงงานชวคราว (รายวน)

3. คาไฟฟา

4. คาน ามนเชอเพลง

5. คาวสดอปกรณตางๆ

- หนงยางมดก า

- ลวด

ระบ …………………………..

ระบ …………………………..

6. คาซอมแซม

7. อนๆ (ระบ) ………………..

120

3. รายไดจากการปลกกลวยไมสกลหวาย

3.1) รายไดจากการขายดอกกลวยไม

รายการ ปท 1 ปท 2 ปท 3 ปท 4

ปรมาณ (ชอ/ป)

ราคา (บาท/ชอ)

ปรมาณ (ชอ/ป)

ราคา (บาท/ชอ)

ปรมาณ (ชอ/ป)

ราคา (บาท/ชอ)

ปรมาณ (ชอ/ป)

ราคา (บาท/ชอ)

เกรดกลวยไม สงออก

ฤดรอน เดอน.................

ฤดฝน เดอน.................

ฤดหนาว เดอน.................

รายการ ปท 1 ปท 2 ปท 3 ปท 4

ปรมาณ (กก. /ป)

ราคา (บาท/กก.)

ปรมาณ (กก. /ป)

ราคา (บาท/กก.)

ปรมาณ (กก. /ป)

ราคา (บาท/กก.)

ปรมาณ (กก. /ป)

ราคา (บาท/กก.)

เกรดกลวยไม ตลาด (........... ชอ/กก.)

ฤดรอน เดอน.................

ฤดฝน เดอน.................

ฤดหนาว เดอน.................

3.2) รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม

จ านวน…………กโลกรม ราคากโลกรมละ……….บาท รวมจ านวนงน……………บาท

121

สวนท 4 ปญหาและอปสรรค ตลอดจนแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวายของ

เกษตรกรในอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

ค าชแจง กรณาลงเครองหมาย ในขอทตรงกบทานมากทสด โดยก าหนดให

5 มปญหามากทสด

4 มปญหามาก

3 มปญหาปานกลาง

2 มปญหานอย

1 มปญหานอยทสด

ประเดน

ไมม

ปญหา

มปญหา หมายเหต

ระดบความ

รนแรงของ

ปญหา

5 4 3 2 1

ปญหาดานการผลต

1. เรองทดน ระบ……………………………….

2. เรองเงนทน ระบ…………………………….

3. เรองพนธ ระบ………………………………

4. เรองปรมาณดอกกลวยไม ระบ………………

5. เรองน า ระบ………………………………….

6. เรองปย ระบ…………………………………

7. เรองวชพช ระบ……………………………...

8. เรองสารเคม ระบ…………………………….

9. เรองโรคและแมลง ระบ……………………...

10. เรองโรงเรอนและอปกรณการปลก

ระบ……………………………………………..

122

11. เรองแรงงาน ระบ…………………………..

12. เรองการจดการดานสขลกษณะภายในฟารม

ระบ…………………………………………….

13. เรองผลกระทบจากสภาพแวดลอม

ระบ……………………………………………..

ปญหาดานการตลาด

14. เรองตลาดรบซอดอกกลวยไม

ระบ……………………………………………..

15. เรองราคาดอกกลวยไม

ระบ………………..............................................

16. เรองการขนสง

ระบ…………………………………………….

17. เรองการจดการหลงการเกบเกยว

ระบ……………………………………………..

18. เรองการจายเงนหลงการขาย

ระบ……………………………………………..

19. เรองการสงเสรมจากเจาหนาทในหนวยงาน

ราชการ

ระบ…………………………………………….

18. ปญหาอนๆ

ระบ……………………………………………

19. ทานมแนวทางในการพฒนาการผลตกลวยไมสกลหวายอยางไร

การเพมปรมาณการผลต…………………………………………………………………...

การลดตนทนการผลต …………………………………………………………………….

อน ๆ (ระบ) ……………………………………………………………………………....

123

ภาคผนวก 2

มลคาคงเหลอของทรพยสน

124

ตารางภาคผนวกท 2.1 มลคาคงเหลอของทรพยสนเมอสนปท 4

รายการ

มลคา (บาท)

อายการใชงาน (ป)

ซาก

คาเสอมตอป (บาท)

มลคาคงเหลอ (บาท)

โรงเรอน 80,000 15 0 5,333 58,667 ซาแรน 40,000 4 0 10,000 0 เครองสบน า 4,635 10 0 464 2,781 ระบบใหน า 20,000 10 0 2,000 12,000 เครองฉดพนสารเคม 4,990 10 0 499 2,994 กรรไกรตดแตงกงและดอก 115 4 0 29 0 สายโทรศพท 8,400 4 0 2,100 0 ตาชง 156 10 0 16 94 วาลวปด-เปดน า 1,546 8 0 193 773 รวและประตเขา-ออกฟารม 1,377 12 0 115 918 ถนนทางเขาฟารม 1,436 5 0 287 287 บานพกคนงาน 10,364 12 0 864 6,909 โรงเรอนเกบกาบมะพราว 2,309 12 0 192 1,539

รวม 175,328

86,962 ทมา : จากการส ารวจ

125

ภาคผนวก 3

ผลการวเคราะหความเปนไปไดทางการเงน

126

ตารางภาคผนวกท 3.1 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณไมกยมเงน หนวย : บาท/ไร

โครงการปท

รายการ 1 2 3 4

1. กระแสเงนสดรบ - รายไดจากการขายดอกกลวยไม 48,950 202,307 235,276 179,218 - รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม - - - 1,302 - มลคาคงเหลอของทรพยสน - - - 86,962 รวมกระแสเงนสดรบ 48,950 202,307 235,276 267,482

2. กระแสเงนสดจาย - เงนลงทนเรมแรกในการผลต 251,733 - - - - คาใชจายในการด าเนนงาน 62,963 67,543 72,148 65,646 รวมกระแสเงนสดจาย 314,696 67,543 72,148 65,646

3. กระแสเงนสดสทธ -265,746 134,764 163,128 201,836 NPV เทากบ 156,488.11 บาท

BCR เทากบ 1.34 IRR เทากบ 36%

ตารางภาคผนวกท 3.2 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณกยมเงน

หนวย : บาท/ไร

โครงการปท

รายการ 1 2 3 4

1. กระแสเงนสดรบ - รายไดจากการขายดอกกลวยไม 48,950 202,307 235,276 179,218 - รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม - - - 1,302 - มลคาคงเหลอของทรพยสน - - - 86,962 - เงนก 176,000 - - - รวมกระแสเงนสดรบ 224,950 202,307 235,276 267,482

2. กระแสเงนสดจาย

- เงนลงทนเรมแรกในการผลต 251,733 - - - - คาใชจายในการด าเนนงาน 62,963 67,543 72,148 65,646 - ช าระคนเงนตนและดอกเบย 56,320 53,240 50,160 47,080 รวมกระแสเงนสดจาย 371,016 120,783 122,308 112,726

3. กระแสเงนสดสทธ -146,066 81,524 112,968 154,756

NPV เทากบ 144,974 .09 บาท BCR เทากบ 1.23 IRR เทากบ 52%

127

ตารางภาคผนวกท 3.3 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณไมกยมเงน ตนทนเพมขน 10 % หนวย : บาท/ไร

โครงการปท

รายการ 1 2 3 4 1. กระแสเงนสดรบ - รายไดจากการขายดอกกลวยไม 48,950 202,307 235,276 179,218 - รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม - - - 1,302 - มลคาคงเหลอของทรพยสน - - - 86,962 รวมกระแสเงนสดรบ 48,950 202,307 235,276 267,482 2. กระแสเงนสดจาย - เงนลงทนเรมแรกในการผลต 276,906 - - - - คาใชจายในการด าเนนงาน 69,259 74,297 79,363 72,211 รวมกระแสเงนสดจาย 346,165 74,297 79,363 72,211

3. กระแสเงนสดสทธ -297,215 128,010 155,913 195,271 NPV เทากบ 110,280.63 บาท

BCR เทากบ 1.22 IRR เทากบ 26%

ตารางภาคผนวกท 3.4 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณไมกยมเงน ผลตอบแทนลดลง 10 % หนวย : บาท/ไร

โครงการปท

รายการ 1 2 3 4

1. กระแสเงนสดรบ - รายไดจากการขายดอกกลวยไม 44,055 182,076 211,748 161,296 - รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม - - - 1,172 - มลคาคงเหลอของทรพยสน - - - 78,266 รวมกระแสเงนสดรบ 44,055 182,076 211,748 240,734

2. กระแสเงนสดจาย - เงนลงทนเรมแรกในการผลต 251,733 - - - - คาใชจายในการด าเนนงาน 62,963 67,543 72,148 65,646 รวมกระแสเงนสดจาย 314,696 67,543 72,148 65,646 3. กระแสเงนสดสทธ -270,641 114,533 139,600 175,088

NPV เทากบ 94,631.61 บาท BCR เทากบ 1.20 IRR เทากบ 25%

128

ตารางภาคผนวกท 3.5 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณไมกยมเงน ตนทนเพมขน 10% และผลตอบแทนลดลง 10% หนวย : บาท/ไร

โครงการปท

รายการ 1 2 3 4

1. กระแสเงนสดรบ - รายไดจากการขายดอกกลวยไม 44,055 182,076 211,748 161,296 - รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม - - - 1,172 - มลคาคงเหลอของทรพยสน - - - 78,266 รวมกระแสเงนสดรบ 44,055 182,076 211,748 240,734

2. กระแสเงนสดจาย - เงนลงทนเรมแรกในการผลต 276,906 - - - - คาใชจายในการด าเนนงาน 69,259 74,297 79,363 72,211 รวมกระแสเงนสดจาย 346,165 74,297 79,363 72,211

3. กระแสเงนสดสทธ -302,110 107,779 132,385 168,523 NPV เทากบ 48,424.13 บาท

BCR เทากบ 1.10 IRR เทากบ 15%

ตารางภาคผนวกท 3.6 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงนกรณไมกยมเงน ตนทนเพมขน 20% และผลตอบแทนลดลง 20% หนวย : บาท/ไร

โครงการปท

รายการ 1 2 3 4

1. กระแสเงนสดรบ - รายไดจากการขายดอกกลวยไม 39,160 161,846 188,221 143,374 - รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม - - - 1,042 - มลคาคงเหลอของทรพยสน - - - 69,570 รวมกระแสเงนสดรบ 39,160 161,846 188,221 213,986

2. กระแสเงนสดจาย - เงนลงทนเรมแรกในการผลต 302,080 - - - - คาใชจายในการด าเนนงาน 75,556 81,052 86,578 78,775 รวมกระแสเงนสดจาย 377,636 81,052 86,578 78,775

3. กระแสเงนสดสทธ -338,476 80,794 101,643 135,211

NPV เทากบ -59,641.31 บาท

BCR เทากบ 0.89 IRR เทากบ -3%

129

ตารางภาคผนวกท 3.7 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณกยมเงน ตนทนเพมขน 10 % หนวย : บาท/ไร

โครงการปท

รายการ 1 2 3 4

1. กระแสเงนสดรบ - รายไดจากการขายดอกกลวยไม 48,950 202,307 235,276 179,218

- รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม - - - 1,302 - มลคาคงเหลอของทรพยสน - - - 86,962 - เงนก 194,000 - - - รวมกระแสเงนสดรบ 242,950 202,307 235,276 267,482

2. กระแสเงนสดจาย - เงนลงทนเรมแรกในการผลต 276,906 - - -

- คาใชจายในการด าเนนงาน 69,259 74,297 79,363 72,211 - ช าระคนเงนตนและดอกเบย 62,080 58,685 55,290 51,895 รวมกระแสเงนสดจาย 408,245 132,982 134,653 124,106

3. กระแสเงนสดสทธ -165,295 69,325 100,623 143,376

NPV เทากบ 97,589.04 บาท

BCR เทากบ 1.14

IRR เทากบ 35%

ตารางภาคผนวกท 3.8 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณกยมเงน ผลตอบแทนลดลง 10 % หนวย : บาท/ไร

โครงการปท

รายการ 1 2 3 4 1. กระแสเงนสดรบ

- รายไดจากการขายดอกกลวยไม 44,055 182,076 211,748 161,296 - รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม - - - 1,172 - มลคาคงเหลอของทรพยสน - - - 78,266 - เงนก 176,000 - - - รวมกระแสเงนสดรบ 220,055 182,076 211,748 240,734 2. กระแสเงนสดจาย

- เงนลงทนเรมแรกในการผลต 251,733 - - - - คาใชจายในการด าเนนงาน 62,963 67,543 72,148 65,646 - ช าระคนเงนตนและดอกเบย 56,320 53,240 50,160 47,080 รวมกระแสเงนสดจาย 371,016 120,783 122,308 112,726 3. กระแสเงนสดสทธ -150,961 61,293 89,440 128,008

NPV เทากบ 83,117.59 บาท

BCR เทากบ 1.13

IRR เทากบ 33%

130

ตารางภาคผนวกท 3.9 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณกยมเงน ตนทนเพมขน 10% และผลตอบแทนลดลง 10%

หนวย : บาท/ไร

โครงการปท รายการ 1 2 3 4

1. กระแสเงนสดรบ - รายไดจากการขายดอกกลวยไม 44,055 182,076 211,748 161,296

- รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม - - - 1,172 - มลคาคงเหลอของทรพยสน - - - 78,266 - เงนก 194,000 - - - รวมกระแสเงนสดรบ 238,055 182,076 211,748 240,734

2. กระแสเงนสดจาย - เงนลงทนเรมแรกในการผลต 276,906 - - -

- คาใชจายในการด าเนนงาน 69,259 74,297 79,363 72,211 - ช าระคนเงนตนและดอกเบย 62,080 58,685 55,290 51,895 รวมกระแสเงนสดจาย 408,245 132,982 134,653 124,106

3. กระแสเงนสดสทธ -170,190 49,094 77,095 116,628

NPV เทากบ 35,732.54 บาท

BCR เทากบ 1.05

IRR เทากบ 17%

ตารางภาคผนวกท 3.10 ผลการวเคราะหความเปนไปไดดานการเงน กรณกยมเงน ตนทนเพมขน 20 % และผลตอบแทนลดลง 20 %

หนวย : บาท/ไร โครงการปท

รายการ 1 2 3 4

1. กระแสเงนสดรบ - รายไดจากการขายดอกกลวยไม 39,160 161,846 188,221 143,374

- รายไดจากการขายตนพนธจากการรอปลกใหม - - - 1,042 - มลคาคงเหลอของทรพยสน - - - 69,570 - เงนก 211,000 - - - รวมกระแสเงนสดรบ 250,160 161,846 188,221 213,986 2. กระแสเงนสดจาย

- เงนลงทนเรมแรกในการผลต 302,080 - - - - คาใชจายในการด าเนนงาน 75,556 81,052 86,578 78,775 - ช าระคนเงนตนและดอกเบย 67,520 63,828 60,135 56,443 รวมกระแสเงนสดจาย 445,156 144,880 146,713 135,218 3. กระแสเงนสดสทธ -194,996 16,966 41,508 78,768

NPV เทากบ -73,445.87 บาท

BCR เทากบ 0.90

IRR เทากบ -13%

131

ประวตผเขยน

ชอ สกล นางสาวมณฑนา หมมหนะ

รหสประจ ำตวนกศกษำ 5311221023

วฒกำรศกษำ

วฒ ชอสถำบน ปทส ำเรจกำรศกษำ

คหกรรมศาสตรบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2550

(วชาเอกโภชนาการชมชน)

วทยาศาสตรบณฑต

(โปรแกรมวชาวทยาศาสตร

และเทคโนโลยการอาหาร)

มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร 2551