Ảnh hưởng của chế độ dinh dưỡng và phương thức cho ăn đến hiệu quả chăn nuôi bê hậu bị hướng sữa

7/31/2019 nh hng ca ch dinh dng v phng thc cho n n hiu qu chn nui b hu b hng sa

1/9

NHHNGCACH DINH DNG V PHNGTHC CHO NNHIUQUCHN NUI B HUBHNGSATI BA V, H NI

Nguyn Hu Lng, 1n Vn Tuyn, Ng n Tn, on Hu Tn,ng T Dng, u T H, Tng un Lu, Png Qung Trng,

Vng Tun Tc, 1M T H, 1Nguyn V n

Trung tm Nghin cu B v ng c Ba V1B mn Dinh dng, Thc n Chn nui v ng c

Tm tt

Nghin cu nh hng ca ch dinh dng v phng thc cho n thc n TMR n hiu qu chn nuib hu b hng sa ti Trung tm nghin cu B v ng c Ba V c th nghim trn 12 b lai hng sa t 8 10 thng tui, c trng lng t 180 220 kg. B c b tr th nghim theo vung la tinh chia lm 3 l n theo 3phng thc. Th nghim tin hnh lm hai t, t 1 t thng 2- 4/2009 (ma kh), t 2 t thng 6 8/2009 (mama). B hu b s dng khu phn n TMR thu nhn c lng ln vt cht kh (12,0 32,74%); trng lng

tng (14,3 20,7%); tiu tn thc n trn kg tng trng lnh nhau gia 3 l th nghim; phng thc chn nui btheo kiu truyn thng c tnh ton khu phn mang li hiu qu kinh t cao hn hai l cn li.

1. t vn

Hin nay, vic nui dng nhng b ci sa hu b ang c ngi chn nui quan tm,nhng con b hu b hm nay chnh l nhng con b vt sa trong tng lai. V vy, phi quantm n s pht trin ca b ci hu b l rt cn thit.C th l, nui dng b pht trin cc iu kin v cn nng cng nh thnh thc v tnh, c phi ging lc 14 15 thng tui v la u trong khong 23 26 thng tui. t c mc tiu ny, ch chm sc, nuidng v qun l b hu b phi c quan tm ng mc. B hu b cn c cung cp y

cc cht dinh dng cho vic sinh trng v pht trin ca c th. Chng cn c p ng cc nhu cu dinh dng v nng lng, protin v khong cht...

Ngi chn nui nc ta quen vi vic cho b, b n ring l tng loi thc n. iuny c nhiu nghin cu xc nh l khng ti u ha c hot ng ca h vi sinh vtcng sinh trong d c, do pH d c b thay i t ngt theo mi t thc n n vo.

Phng thc chn nui dng thc n hn hp hon chnh TMR (Total Mixed Ration) c p dng rng ri nhiu quc gia c ngnhchn nui b sa pht trin cho kt qu tt c vmt kinh t v k thut. Vit Nam, phng thc chn nui ny cng c p dng ti mt s

trang tri chn nui tin tin mt s a phng. Cu hi t ra l phng thc chn nui TMR

s tc ng ln i tng b hu b nh th no? tr li cu hi, chng ti tin hnh ti:nh hng ca ch dinh dng v phng thc cho n thc n TMR n hiu qu chnnui b hu b hng sa ti Ba V, H Ni.

Mc tiu ca ti: nh gi ch dinh dng v phng thc cho n TMR c nhhng n kh nng thu nhn thc n, kh nng tng trng v hiu qu kinh t ca chn nui bhu b hng sa ti Ba V. ng thi a ra c khuyn co p dng nh th no vo thc tsn xut.


2/9

2. Vt liu v phng php nghin cu

2.1. ng, m v gn ngn cu

Th nghim c tin hnh lm hai t, mi t ko di 50 ngy, ti Trung tm Nghincu B v ng c Ba V. t th nghim th nht tin hnh t thng 2 n thng 4 nm 2009

(ma kh). t th nghim th hai t thng 6 n thng 8 nm 2009 (ma ma). i tng cami t th nghim l 12 b ci lai HF ang tui 8 10 thng tui, c khi lng trongkhong 180 210 kg.

2.2. N dung ngn cu

- Lng thc n n vo- Tng trng ca b- Hiu qu kinh t

2.3. Png pp ngn cu

- Thit k th nghim

Th nghim c b tr theo kiu vung la tinh, trong b th nghim c phn chiavo 4 khi, mi khi 3 con da vo yu t thng tui v cn nng. B th nghim trong mi khili c phn ngu nhin vo mt trong 3 l th nghim khc nhau v ch dinh dng hocphng thc cho n. Mi t th nghim ko di 50 ngy bao gm 2 giai on l giai on thchnghi trong 20 ngy u v giai on thu thp s liu trong 30 ngy cui.Bng 1.S b tr gia sc th nghim

Ma kh Ma ma

L 1a

L 2a

L 3a

L 1a

L 2a

L 3a

Khi 1 616 604 212 115 206 695

Khi 2 176 254 177 617 002 610

Khi 3 922 267 921 208 222 195

Khi 4 965 260 196 615 271 207a: s hiu b

- Khu phn th nghim v cch cho n:+ Khu phn cho l 1 (i chng) l khu phn do h chn nui t xy dng theo kinh

nghim ca gia nh+ Khu phn cho l 2 v l 3 c xy dng theo tiu chun ca NRC (2001) [6] c tham

kho tiu chun ca Nht Bn (NARO, 2006) [5] v AFRC (1993) [3].+ Cch cho n bao gm: cch cho n truyn thng (tinh th ring r) p dng vi l 1

v l 2; cch cho n hn hp hon chnh (TMR) p dng vi l 3.Khu phn n ca b th nghim l 2 v 3 c xy dng da trn khi lng c th ti

thi im bt u mi t th nghim v kt qu xc nh thnh phn ha hc ca cc nguynliu thc n trong bng Thnh phn ha hc v gi tr dinh dng thc n ca Vin Chn nuinm 2001 [2]. Khu phn n ny ch c iu chnh v mt s lng, ngha l ch thay i


3/9

lng thc n cho n m khng lm thay i nng dinh dng cng nh thnh phn cc loithc n. S iu chnh ny p dng sau khi kt thc giai on nui thch nghi (20 ngy u) vsau mi 15 ngy theo di th nghim. Cng thc khu phn (tnh trung bnh) ca cc l thnghim c trnh by ti bng 2.

Bng 2. Cng thc khu phn cho b cc l th nghima

Nguyn liuMa kh Ma ma

L 1 L 2 L 3 L 1 L 2 L 3

C voi 12,4 8,2 8,8 28,8 28,84 30,18

C Ruzi kh 1,47 2,5 2,6 1,3 1,2

Thn cy s n 4,2 5,6 5,4

Hygro 005 2,17 2,36 0,65 0,63

Bt s n 1,66 1,54 0,87 0,92

Bt ng 0,66 0,62

B bia 1,70 1,8 2,5 2,6

R mt 1,2 1,05 1,06 0,6 0,6

Ur 0,04 0,04 0,05 0,05

ME (MJ/kg VCK) 9,27 9,33 9,30 9,66 9,79 9,76

Protein (%/kg VCK) 12,4 11,93 11,91 15,35 13,56 13,64

a: kg/con/ngy theo khi lng dng s dngb: khi lng cc loi thc n c xc nh sau khi kt thc th nghim (kg)

- Lng thc n n vo (kg): c xc nh thng qua cn tng lng thc n cho n v

lng thc n tha trong sut thi gian th nghim.- Tng trng ca b (g/ngy): c xc nh bng thng s gia khi lng b tng ln

trong thi gian th nghim v s ngy th nghim.- Phng php xc nh hiu qu kinh t: Tnh hiu qu trong chn nui b sa hu b rt

kh em ra so snh mt cch r rng nh b vt sa. Tuy nhin, c mt s ch tiu m ngita thng dng n nh gi hiu qu ca chn nui b hu b, l mc tng trng bnhqun/ngy, chi ph thc n/kg tng trng hoc tng chi ph tiu tn cho 1 kg tng trng ca b.Trong nghin cu ny, chng ti xc nh hiu qu kinh t ca cc phng thc chn nui thngqua tnh ton tng chi ph tiu tn cho 1 kg tng trng ca b. Ch a vo phn tch nhng phn

c s khc nhau gia cc phng thc chn nui. Nhng phn c xem l nh nhau gia ccphng thc chn nui khng a vo phn tch.Nu coi sn phm ca qu trnh chn nui b hu b ch l phn khi lng tng thm,

ng thi coi phn chi ph bin i tnh trn n v u con l khng i khi thay i quy mchn nui th chi ph tiu tn cho 1 kg tng trng ca b s c tnh cho cc l th nghim theo

cc phng trnh (1), (2), (3) nh sau:


4/9

(1) Y1(C) =

A+(d1+e1)x=

Ax-1

+

d1+e1

n1x n1 n1

(2) Y2 (TT) =A+(d2+e2)x

=Ax

-1

+d2+e2

n2x n2 n2

(3) Y3 (TMR) = A+b+c+(d3+e3)x = (A+b+c)x-1

+ d3+e3n3x n3 n3

Y1(C), Y2 (TT), Y3(TMR): ln lt l chi ph tiu tn cho 1 kg tng trng ca b phng thc chn nuitheo kinh nghim (i chng - C), phng thc chn nui truyn thng (TT) c tnh ton khu phn v

phng thc chn nui dng TMR.A: Phn chi ph ging nhau gia cc phng thc chn nui.b: Chi khu hao my mc tng thm (my thi thc n th kh, my trn).c: Chi li ngn hng tng thm (khi u t thm my mc)d1, d2, d3: Ln lt l chi ph thc n/con/ngy ca cc l 1, 2, 3e1, e2, e3: Ln lt l chi ph nng lng/con/ngy ca cc l 1, 2, 3

n1, n2, n3: Ln lt l tng trng bnh qun/ngy ca b l 1, 2, 3x: S lng b

Trong qu trnh theo di th nghim, cc tham s A, b, c, d 1, d2, d3, e1, e2, e3, n1, n2, n3, sc xc nh thng qua c lng, ghi chp v tnh ton s hc thng thng. Khi gii ccphng trnh: Y1 = Y3; Y2 = Y3hoc v th cc hm s Y1 = f1(x); Y2 = f2(x); Y3 = f3(x) s tmc cc gi tr x (quy m chn nui) m ti phng thc chn nui TMR s c hiu qu kinh

t tng ng vi cc phng thc chn nui cn li.

- Phng php x l s liuS liu c tnh ton trn bng tnh Excel v sau phn tch phng sai (ANOVA)

trn phn mm Minitab 14 vi cc tham s l l v khi.3. Kt qu v tho lun

3.1. Tu nn c n c b ngm

Bng 3.Lng thc n thu nhn ca b cc l th nghim i

Ma kh Ma ma

L 1 L 2 L 3 SEM P L 1 L 2 L 3 SEM P

VCK thu

nhn (DMI)6,08

a6,81

b7,19

c0,118


5/9

Kt qu trnh by bng 3 cho thy, lng VCK n vo ca b l 2 v l 3 cao hn l 1

(i chng) ma kh l 12,0% v 18,25%; tng ng ma ma l 22,94% v 32,74%. LngVCK n vo ca l 2 v l 3 c 2 ma khc nhau r rt so vi l i chng v mt thng k(P0,05 187,3 187,5 186,8 2,18 >0,05

Kh i lng bt utheo di TNo (kg)

202,5 204,8 205,1 3,02 >0,05 197,5 199,7 199,5 2,21 >0,05

Khi lng kt thcth nghim (kg)

219,0a 223,3b 224,4b 2,11


6/9

Tng khi lng tng (kg) 16,46a 18,52b 19,31b 0,648


7/9

cho tng trng cao hn ch chn nui theo kinh nghim. Kt hp vi s liu bng 4 th chiph thc n/kg tng trng tnh trung bnh cho c hai ma ca b 3 l th nghim ln lt l50663; 41837; 40149 l 1, l 2 v l 3.

Bng 5. Chi ph thc n theo ma ca b cc l th nghim

(n v n: vn)

Nguyn liuGi

(/kg)

Ma kh Ma ma

L 1 L 2 L 3 L 1 L 2 L 3

C voi ma kh 800 9920 6560 7040

C voi ma ma 300 8640 8652 9054

C Ruzi kh 2500 3675 6250 6500 3250 3000

Thn l sn 200 840 1120 1080

Hygro 005 6000 13020 14160 3900 3780

Bt sn 2800 4648 4312 2436 2576

Bt ng 5000 3300 3100

B bia 1200 2040 2160 3000 3120

R mt 3000 3600 3150 3180 1800 1800

Ur 9000 360 360 450 450

T ng chi T (/con/ngy) 31055 27428 27732 22800 23488 23780

Chi thc n trung bnh c 2ma (/con/ngy) 26928 25458 25756

Chi thc n trung bnh chai ma (/kg tng trng) 50663 41837 40149

Gim chi ph thc n, tn dng c cc ph phm c ngon ming km, gim thc n

tha, ti u ha hot ng ca h vi sinh vt d c vn c xem l mt s u im ni bt caphng php cho n TMR. Tuy nhin, vic p dng phng php cho n ny i hi phi u tthm mt s my mc l my thi thc n th kh v my trn TMR. Nhng chi ph pht sinhkhi p dng phng php TMR c lit k bng 6.

Bng 6. Chi ph tng thm khi p dng phng php cho n TMR

Chi khu hao my mc

Gi myThi gian sdng (nm)

Chi ph (/ngy)

L 1 L 2 L 3

My thi c kh 15000000 6 0 0 6944

My trn TMR 65000000 6 0 0 30093

Chi li ngn hng (/ngy) 0 0 30685

Chi ph nng lng (/ngy/con) 966 966 1496

Theo s liu bng 6, nu tnh khu hao my trong thi gian 6 nm v mc li sut vayngn hng l 14%/nm th chi ph c nh l 3 s cao hn 2 l cn li l 67722 /ngy (baogm khu hao my mc 37037 v li ngn hng 30685 ). Ngoi ra, vic vn hnh cc loi


8/9

my mc ny cng lm chi ph nng lng (in) cho b l 3 tng thm 530 /con/ngy (vigi in 1000/KWh). Tuy nhin, mt nng h chn nui b sa khng th u t cc my mcny ri ch p dng phng php cho n TMR i vi b hu b m khng p dng i vicc nhm b khc. Chnh v vy phn chi ph c nh tng thm s c phn chia cho c bsinh sn v b hu b trong trang tri.

Thng thng, t l b ci hu b trong tng n chim khong 40%, nhm b sinh snchim khong 60%. Do phn chi khu hao my mc tng thm s c phn chia theo t l40:60 gia nhm b hu b v nhm b sinh sn, v phn chi c nh tng thm ca l 3 so vi 2l cn li s l 27089 /ngy.

Vi mc tng chi c nh khng nh (27089 /ngy), cng vi vic tng chi ph nnglng (530 /con/ngy) th chc chn phng php cho n TMR s khng c li cho nhng h

chn nui c quy m nh. iu ny s c th hin r qua nhng ng cong biu din githnh sn xut sn phm (chi ph/kg tng trng b) ca cc l th nghim th 1.

1.Mi tng quan gia quy m chn nui v chi ph cho tng trng ca b th 1 cho thy, chi ph/kg tng trng ca l 1 v l 2 khng bin i mnh khi quy m

chn nui tng ln, trong khi chi ph/kg tng trng ca l 3 bin i rt mnh khi gia tng quym n. Vi quy m tng n t 10 con tr ln (4 b hu b) th chi ph cho tng trng ca lTMR thp hn l i chng, nhng khi so vi l cho n truyn thng c tnh ton khu phnth phi quy m n rt ln (hn 50 b) chi ph cho tng trng ca b l 3 mi tng ng.

Nh vy, trong chn nui b sa hu b, nu xt trn kha cnh kinh t th phng thc chn nui

s dng TMR khng hiu qu bng phng thc chn nui truyn thng c tnh ton khu phn. 4. Kt lun v ngh

4.1. lun

B nui theo phng thc cho n thc n TMR c kh nng thu nhn thc n cao hn rrt so vi l cho n truyn thng v l i chng


9/9

Ch dinh dng c tc ng r rng n tc sinh trng ca b. B sa hu b nui

theo kinh nghim ca ngi chn nui cho tng trng bnh qun trn ngy thp hn r rt so vib nui theo khu phn c tnh ton da trn tiu chun ca NRC (2001).

Phng thc cho n c nh hng khng ln n tc sinh trng ca b. B n TMRc mc tng trngbnh qun trn ngy cao hn khng ng k so vi b c cho n truyn thng khi khu phnca c hai c tnh ton da trn cng mt tiu chun

Khi em phn chi ph khu hao my mc chia u trn n v u con ca ton n (60%cho b sinh sn; 40% cho b hu b) th chn nui b sa hu b theo phng thc s dng TMRkhng kinh t bng phng php nui truyn thng c tnh ton khu phn.

4.2. ng

Tip tc nghin cu tc ng ca ch dinh dng TMR trn n b ci hu b v mtkinh t.Ti liu tham kho1. Pozy, P., Dehareng, D v V Ch Cng. 2002. Nui dng b Min Bc Vit Nam; Nhu cu dinh

dng ca b v gi tr dinh dng ca thc n. 124 trang, Nh xut bn Nng nghip.

2. Vin Chn nui. 2001. Thnh phn ho hc v gi tr dinh dng thc n gia sc gia cm Vit Nam . Nhxut bn Nng nghip.

3. AFRC (1993). Energy and protein requirement of ruminants. An advisory manual prepared by the AFRCTechnical Committee on Responses to Nutrients. CAB international, Wallingford, UK.

4. Gabler, M.T., P.R. Tozer and A.J. Heinrichs. 2000. Development of a cost analysis spreadsheet forcalculating the costs to raise a replacement dairy heifer. J. Dairy Sci. 83:1104-1109.

5. NARO. 2006. Japanese Feeding Standard for Dairy Cattle. Japan Livestock Industry Association.6. NRC, 2001. Nutrient requirement of dairy cattle: Seventh Revised Edition. National Academy Press

Washington D.C.

7. Zanton, G.I. and A.J. Heinrichs. 2005. Meta-analysis to assess effect of prepubertal average daily gain onHolstein heifers on first-lactation production. J. Dairy Sci. 88:3860-3867.

Documents

Ảnh hưởng của chế độ dinh dưỡng và phương thức cho ăn đến hiệu quả chăn nuôi bê hậu bị hướng sữa