ผลการศึกษาsoreda.oas.psu.ac.th/files/984_file_Chapter4.pdf · 303 859 261 469 778 123 679 334 117 126 395 127 225 393 62 653 334 129 177 464 134 244 385 61 415

67

บทท 4 ผลการศกษา

ผศกษาน าเสนอผลการศกษา เรอง การปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

ในจงหวดปตตาน ดวยการพรรณนาขอเทจจรง โดยอาศยขอมลปฐมภม และทตยภม ซงเปนการรวบรวมจากการสมภาษณ การสนทนากลม และการสงเกตจากปรากฏการณทางสงคมทเปนจรง (empirical studies) ตามวตถประสงคทก าหนดไวโดยแบงเนอหาเปน 7 สวน ดงน

สวนท 1 บรบททวไปของชมชนแหงหนงในจงหวดปตตาน สวนท 2 ขอมลสวนบคคลของกลมเปาหมาย และผเกยวของกบกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด สวนท 3 ภมหลงตอการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

3.1 ขอมลสวนบคคล 3.2 ขอมลการใชสารเสพตด 3.3 ขอมลการบ าบดรกษา

สวนท 4 การเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด 4.1 ทกษะชวต 4.2 ครอบครว 4.3 สงคม สวนท 5 การปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด ตามระดบการ

ปรบเปลยนพฤตกรรม 5.1 ไมสนใจปญหา 5.2 ลงเลใจ 5.3 ตดสนใจและเตรยมตว 5.4 ลงมอปฏบต 5.5 กระท าตอเนอง 5.6 เสพซ า

สวนท 6 กรณศกษา สวนท 7 แนวทางในการพฒนาการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

68

สวนท 1 บรบททวไปของชมชนแหงหนงในอ าเภอปะนาเระ จงหวดปตตาน

1. สภาพทวไปและขอมลพนฐานของชมชน ชมชนแหงนตงอยทางทศตะวนออกเฉยงใตของทวาการอ าเภอปะนาเระ หางจากทวาการ

อ าเภอ ประมาณ 5 กโลเมตร หางจากตวจงหวดประมาณ 45 กโลเมตร มเนอทประมาณ 13,138.13 ไร หรอ (21.021 ตารางกโลเมตร) ลกษณะภมประเทศ เปนทราบชายฝงทะเล ทศเหนอจดทะเลอาวไทยทางทศตะวนออกเปนภเขาสงสวนตอนกลางและทางทศตะวนตกเปนทราบและทราบลม มจ านวนครวเรอนทงสน 1,495 ครวเรอน จ านวนประชากรทงสน 5,039 คน ชาย 2,458 คน หญง 2,581 คน มความหนาแนน 2.60คน/ตารางกโลเมตร จ าแนกตามหมบาน ดงน

ตาราง 3 จ านวนประชากรจ าแนกตามหมบาน

หมท จ านวนประชากร (คน) ชาย (คน) หญง (คน) จ านวนครวเรอน เนอท (ไร) 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1,332 668 246 303 859 261 469 778 123

679 334 117 126 395 127 225 393 62

653 334 129 177 464 134 244 385 61

415 167 87 102 214 102 156 205 47

1,009 1,451 1,982 1,422 1,748

1,575.13 753

2,293 905

รวม 5,039คน 2,458คน 2,581คน 1,495ครวเรอน 13,138.13 ไร

ทมา : ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอปะนาเระ (30 พฤศจกายน 2559) 2. สภาพทางเศรษฐกจ

2.1 อาชพ ประชากรสวนใหญประกอบอาชพรบจางทวไป คดเปนรอยละ 32.05 รองลงมา ประกอบอาชพ

เกษตรกรรม ไดแก ท านา ประมง ท าสวนท าไร และปศสตว คดเปนรอยละ 18.12

69

ตาราง 4 จ านวนประชากร จ าแนกตามอาชพ

ประเภทอาชพ เพศ

รวม (คน) รอยละ ชาย (คน) รอยละ หญง (คน) รอยละ

เกษตรกรรม – ท านา 199 8.10 269 10.42 468 9.29 เกษตรกรรม – ท าไร 1 0.04 - - 1 0.02 เกษตรกรรม – ท าสวน 106 4.31 108 4.18 214 4.25 เกษตรกรรม – ประมง 226 9.19 3 0.12 229 4.54 เกษตรกรรม – ปศสตว 1 0.04 - - 1 0.02 รบราชการ/เจาหนาทของรฐ 31 1.26 55 2.13 86 1.71 พนกงานบรษท 2 0.08 - - 2 0.04 รบจางทวไป 961 39.10 654 25.34 1,615 32.05 คาขาย 60 2.44 147 5.70 207 4.11 ธรกจสวนตว 44 1.79 28 1.08 72 1.43 อาชพอน (นอกเหนอทกลาวมาแลว) 60 2.44 439 17.01 499 9.90 ก าลงศกษา 569 23.15 592 22.94 1,161 23.04 ไมมอาชพ 198 8.06 286 11.08 484 9.61

รวม 2,458 100.0 2,581 100.0 5,039 100.0

ทมา : ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอปะนาเระ (30 พฤศจกายน 2559)

2.2 หนวยธรกจ - ปมน ามนและกาซ จ านวน 12 แหง - โรงอฐ จ านวน 1 แหง - โรงส จ านวน 4 แหง - โรงเลยงแพะ จ านวน 2 แหง - โรงเลยงไก จ านวน 11 แหง - รานขายวสดกอสราง จ านวน 1 แหง - รานขายของช า จ านวน 49 ราน - รานขายอาหารและน าชา จ านวน 13 ราน - รานซอมรถจกรยานยนต จ านวน 4 ราน - รานเกมสและอนเตอรเนต จ านวน 2 ราน - รานตดผม จ านวน 1 ราน - บานเชา จ านวน 1 แหง

70

3. สภาพทางสงคม 3.1 การศกษา

- โรงเรยนประถมศกษา จ านวน 5 แหง - ทอานหนงสอพมพประจ าหมบาน จ านวน 9 แหง - หอกระจายขาวประจ าหมบาน จ านวน 9 แหง

ประชากรสวนใหญจบการศกษาในระดบประถมศกษา (ป.4, ป.7, ป.6) คดเปนรอยละ 51.97 และมประชากรถงรอยละ 12.70 ทไมเคยศกษา ดงน

ตาราง 5 จ านวนประชากรจ าแนกตามการศกษา

ระดบการศกษา เพศ

รวม (คน) รอยละ ชาย (คน) รอยละ หญง (คน) รอยละ

ไมเคยศกษา 266 10.82 374 14.49 640 12.70 อนบาล/ศนยเดกเลก 103 4.19 75 2.91 178 3.53 ต ากวาชนประถมศกษา 135 5.49 108 4.18 243 4.82 จบชนประถมศกษา (ป.4, ป.7, ป.6)

1,372 55.8 1,247 48.31 2,619 51.97

มธยมศกษาตอนตน (มศ.1-3, ม.1-3)

274 11.15 301 11.66 575 11.41

มธยมศกษาตอนปลาย (มศ.4-5, ม.4-6, ปวช.)

217 8.83 251 9.72 468 9.29

อนปรญญา หรอเทยบเทา 41 1.67 76 2.94 117 2.32 ปรญญาตร หรอเทยบเทา 50 2.03 148 5.73 198 3.93 สงกวาปรญญาตร - - 1 0.04 1 0.02

รวม 2,458 100.0 2,581 100.0 5,039 100.0


3.2 สถาบนและองคกรทางศาสนา - วด จ านวน 2 แหง - มสยด จ านวน 6 แหง - สเหรา จ านวน 4 แหง โดยประชากรสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม รอยละ 91.82 และนบถอศาสนาพทธ รอยละ

8.18 ดงน

71

ตาราง 6 จ านวนประชากรจ าแนกตามการนบถอศาสนา

ศาสนา เพศ

รวม(คน) รอยละ ชาย (คน) รอยละ หญง (คน) รอยละ

พทธ 180 7.32 232 8.99 412 8.18 อสลาม 2,278 92.68 2,349 91.01 4,627 91.82

รวม 2,458 100.0 2,581 100.0 5,039 100.0


3.3 สาธารณสข - สถานอนามยต าบล จ านวน 3 แหง - อตราการมและใชสวมราดน า รอยละ 100

ทมา : ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอปะนาเระ (30 พฤศจกายน 2559) 4. การบรการดานพนฐาน 4.1 การคมนาคม การคมนาคมของชมชน ใชเสนทางคมนาคมทางบกเปนหลก มถนนลาดยางตดตอถงอ าเภอถนนในหมบานสวนใหญเปนถนนคอนกรตเสรมเหลกและถนนลกรง

4.2 การไฟฟา ภายในเขตองคการบรหารสวนต าบล มไฟฟาเขาถงทกหมบาน และประชาชนทกครวเรอนมไฟฟาใชรอยละ 100 4.3 แหลงน าธรรมชาต

- คลอง จ านวน 3 แหง 4.4 แหลงน าทสรางขน

- คลองชลประทาน จ านวน 3 แหง - บอน าตน จ านวน 10 แหง - ถงเกบน าคอนกรต จ านวน 1 แหง - บอน าบาดาล จ านวน 1 แหง - ประปาหมบาน จ านวน 2 แหง - ประปาต าบล จ านวน 1 แหง


72

5. ขอมลอนๆ 5.1 มวลชนจดตง

- กลมสตร จ านวน 150 คน 5.2 ศกยภาพของชมชนและพนท

5.2.1 การรวมกลมของประชาชนจ านวนกลม22กลม แยกประเภทกลม ดงน - กลมอาชพ จ านวน 10 กลม - กลมออมทรพย (เพอการพฒนาคณภาพชวต) จ านวน 3 กลม - กลมอนๆ (กองทนหมบานฯ) จ านวน 9 กลม 5.2.2 จดเดนของพนท (ตอการพฒนาต าบล) - มพนทเปนทราบลม เหมาะแกการเพาะปลกท านา - มพนทเปนภเขาซงเหมาะแกการท าสถานททองเทยว - มพนทตดชายฝงทะเลดานอาวไทยเหมาะแกการท าประมงและสถานททองเทยว

ทมา : ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอปะนาเระ (30 พฤศจกายน 2559) สวนท 2 ขอมลสวนบคคลของกลมเปาหมายและผเกยวของกบกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

2.1 ขอมลสวนบคคลของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด ผใชสารเสพตดดวยวธฉดครงน มจ านวน 15 ราย เปนเพศชายมสลมทงหมด สวนใหญอยในชวง

อาย 30-39 ป เปนโสด 7 ราย สมรส 6 ราย สวนทเหลออก 2 ราย หยาราง สถานภาพในครอบครว เปนสมาชก จ านวน 10 ราย สวนอก 5 ราย เปนหวหนาครอบครว ระดบการศกษา ไมจบและจบการศกษาในระดบชนประถมศกษา จ านวน 7 ราย และ 6 ราย ตามล าดบ สวนอก 2 ราย ไมไดรบการศกษา และ ดานอาชพของกลมเปาหมาย พบวา สวนใหญประกอบอาชพประมง 9 ราย วางงาน 3 ราย ทเหลอเปนอาสาสมครขององคกรพฒนาเอกชนแหงหนง และรบจาง จ านวน 2 ราย และ 1 ราย ตามล าดบ ดานรายไดตอเดอน พบวา มรายไดไมแนนอน 4 ราย มรายไดระหวาง 5,000 - 10,000 บาท มากกวา 10,000 บาทและไมมรายได จ านวนเทากน คอ อยางละ 3 ราย และอก 2 ราย ต ากวา 5,000 บาท สวนสถานภาพการใชสารเสพตดในปจจบน พบวา ยงคงใช สารเสพตดอย 9 ราย เปนผทเขารบการบ าบดโดยใชสารทดแทน (เมทาโดน) 4 ราย และมเพยง 2 ราย ทยตการใชสารเสพตดแลว ดงปรากฏในตาราง 7

73

ตาราง 7 ขอมลสวนบคคลของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

ขอมลสวนบคคล จ านวน (n=15) อาย (ป)

20-29 30-39 40-49 50 ปขนไป

3 8 3 1

สถานภาพสมรส โสด สมรส หยาราง

7 6 2

สถานภาพในครอบครว หวหนา สมาชก

5 10

ระดบการศกษา ไมไดศกษา ไมจบชนประถมศกษา ประถมศกษา

2 7 6

อาชพ ประมง อาสาสมครขององคกรพฒนาเอกชน รบจาง วางงาน

9 2 1 3

รายไดตอเดอน (บาท) ต ากวา 5,000 5,000-10,000 มากกวา 10,000 ไมแนนอน ไมมรายได

2 3 3 4 3

สถานภาพการใชสารเสพตด ยงคงใชสารเสพตดอย เขารบการบ าบดโดยใชสารทดแทน ยตการใชสารเสพตด

9 4 2

74

2.2 ขอมลสวนบคคลของผเกยวของกบกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด ในการศกษาครงน ไดเกบขอมลจากกลมผเกยวของกบกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด รวม

ทงสน จ านวน 6 ราย โดยไดสมภาษณแบบเจาะลก 4 ราย ไดแก ผใหบรการดานสาธารณสข คนในครอบครว (มารดา) ผน าชมชนผน าศาสนา และท าการสนทนากลม 1 ครง กบผใหบรการดานสาธารณสขและอาสาสมครจากโครงการลดอนตรายจากการใชยา จ านวน 2 คน ซงกลมผเกยวของ เปนกลมเปาหมายทนบถอศาสนาอสลามทงหมด เปนเพศชาย 4 ราย หญง 2 ราย สวนใหญอยในชวงอาย 46-60 ป 4ราย และอาย 31-45 ป 2 ราย สมรส 4 ราย โสดและเปนหมาย อยางละ 1 ราย

สวนท 3 ภมหลงตอการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

ในสวนนผศกษาไดน าเสนอรายละเอยดภมหลงตอการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใช สารเสพตดดวยวธฉด โดยแจกแจงเปนรายบคคลทง 15 ราย ดงน

3.1 ขอมลสวนบคคล ภมหลงดานขอมลสวนบคคลของกลมผใชสารเสพตดทมการปรบเปลยนพฤตกรรม ไดแก

ระดบการศกษา อาย อาชพ รายไดตอเดอน สถานภาพสมรส สถานภาพในครอบครว ทงในขณะเสพสารเสพตด และปจจบน และจ านวนสมาชกในครอบครวทประกอบอาชพ ดงปรากฏในตาราง 8

75

ตาราง 8 ภมหลงดานขอมลสวนบคคลของกลมเปาหมายตอการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

รายท ระดบ

การศกษา

อาย อาชพ รายไดตอเดอน สถานภาพสมรส สถานภาพในครอบครว จ านวนสมาชกในครอบครวทประกอบอาชพ

เรม เสพยา

ปจจบน ขณะ

เสพยา ปจจบน

ขณะ เสพยา

ปจจบน กอน

เสพยา ขณะ


กอน เสพยา


ปจจบน ม ไมม

1

ป.4

21

68

ประมง, ชางไม

วางงาน

5,000-6,000

ไมม

สมรส

สมรส

สมรส

อาศย พอแม

อาศยภรรยา


2

4

2 ป.4 18 46 พอครวทมาเลเซย วางงาน 15,000 ไมม โสด สมรส/หยา หยา อาศย พอแม

อาศยแม/ภรรยา

อาศยแม/นองสาว

1 2

3 ป.6 15 32 ประมง วางงาน ไมแนนอน ไมม โสด สมรส สมรส อาศย พอแม


อาศยพอแม 1 4

4 ป.5 17 33 ประมง อาสาสมคร ไมแนนอน 7,000-8,000 โสด โสด โสด อาศย พอแม


อยคนเดยว 1 -

5 ป.2 22 36 วางงาน รบจาง ไมม 2,000 โสด โสด โสด อาศย พอแม


อาศยแม 1 1

6 ป.6 14 33 ประมง, รบจางทมาเลเซย

อาสาสมคร 3,000-4,000 7,000-8,000 โสด โสด สมรส อาศย พอแม


อาศยพอ/ภรรยา

3 -

75

76

ตาราง 8 ภมหลงดานขอมลสวนบคคลของกลมเปาหมายตอการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด (ตอ)

รายท ระดบ

การศกษา

อาย อาชพ รายไดตอเดอน สถานภาพสมรส สถานภาพในครอบครว จ านวนสมาชกในครอบครวทประกอบอาชพ

เรม เสพยา

ปจจบน ขณะ



ปจจบน กอน

เสพยา ขณะ


กอน เสพยา


ปจจบน ม ไมม

7 ป.2 16 31 ประมง ประมง 18,000 18,000 สมรส สมรส สมรส อาศย พอแม


อาศยภรรยา 2 4

8 ป.6 21 43 คาขาย ประมง 15,000-18,000 3,000-4,000 โสด สมรส หยา อาศย พอแม


อาศยพอ/นองสาว

2 2

9 ไมเรยน 15 42 รบจาง ประมง 9,000-10,000 15,000-18,000 โสด สมรส สมรส อาศย พอแม

เจาบาน เจาบาน 2 5

10 ป.2 22 34 ประมง ประมง ไมแนนอน ไมแนนอน โสด โสด โสด อาศยแม อาศยแม อยคนเดยว 1 -

11 ป.3 19 24 ประมง ประมง 9,000-10,000 9,000-10,000 โสด โสด โสด อาศย พอแม

อาศยพสาว อยคนเดยว 1 -

12 ไมเรยน 17 33 ประมง ประมง ไมแนนอน ไมแนนอน โสด สมรส สมรส อาศย พอแม



13 ป.6 20 23 ประมง ประมง 15,000 15,000 โสด โสด โสด อาศย พอแม


อยกบพชาย 2 1

14 ป.6 19 28 ประมง ประมง ไมแนนอน ไมแนนอน โสด โสด โสด อาศยแม อาศยแม อาศยแม 1 1

15 ป.6 25 37 รบจางทมาเลเซย ประมง 9,000-10,000 ไมแนนอน โสด สมรส สมรส อาศย พอแม



หมายเหต รายท 1-6 เปนผใชสารเสพตดดวยวธฉดทมการปรบเปลยนพฤตกรรม

76

77

เนองจากขอมลสวนบคคลของกลมเปาหมายจ านวน 15 ราย ขางตน (ในสวนท 2) พบวา มกลมเปาหมาย จ านวน 9 ราย ยงคงใชสารเสพตดอยและมเพยง 6 ราย เทานน ทมการปรบเปลยนพฤตกรรม โดยอยในระบบการบ าบดรกษาดวยสารทดแทน (เมทาโดน) และยตการใชสารเสพตดได 4 ราย และ 2 ราย ตามล าดบ ดงนน ผศกษาจงน าเสนอผลการศกษาเชงคณภาพทเกยวกบภมหลงตอการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดเฉพาะกลมเปาหมายทมการปรบเปลยนพฤตกรรม ทง 6 ราย (หนา 75) ดงกลาว ดงตอไปน

จากตาราง 8 พบวา ภมหลงดานขอมลสวนบคคลของกลมเปาหมายตอการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

3.1.1 การศกษา กลมเปาหมายทมการปรบเปลยนพฤตกรรม โดยสวนใหญไดศกษาในชนประถมศกษา แตไมจบการศกษาในระดบชนประถมศกษาปท 6 จ านวน 4 รายและมเพยง 2 ราย ทจบการศกษาชนประถมศกษาปท 6

จะเหนไดกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดไมจบการศกษาภาคบงคบ ซงเปนผลมาจากฐานะทางครอบครว และบางกเปนสาเหตจากการเสพตดสารเสพตด ท าใหตองออกจากโรงเรยนกลางคน หรอไมศกษาตอ ดงค ากลาวทวา

“...เรยนจบ ป.6 กมาออกเรอ...” (กลมเปาหมาย รายท 3, สมภาษณ 12 มกราคม 2559)

“...จบ ป.6 กไมไดเรยนตอ ทบานจน กออกมาชวยพอท างาน และ พอตดยากไมไดคดถงเรองเรยนตอเลย...”

(กลมเปาหมาย รายท 6, สมภาษณ 15 มกราคม 2559)

3.1.2 อาย ของกลมเปาหมาย ประกอบดวย 1) อายปจจบนอยระหวาง 32-68 ป มอายตงแต 30 ปขนไป จ านวน 4 ราย (32, 33, 33

และ 36 ป) สวนทเหลออาย 46 และ 68 ป มเพยงอยางละ 1 ราย 2) ชวงอายทเรมเสพยาอยระหวาง 14-22 ป สวนใหญเรมเสพยาตงแตอายต ากวา 20 ป 4 ราย

(14, 15, 17 และ 18 ป) สวนทเหลออาย 21 และ 22 ป คอ อยางละ 1 ราย จะเหนไดวากลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดมการปรบเปลยนพฤตกรรมอยในชวงอาย 30 ปขนไป ทงน

อาจเปนไปไดวาในชวงวยน บคคลจะมวฒภาวะสงขน ความรบผดชอบมากขนจงท าใหเกดความตระหนกหรอสนใจในผลกระทบทเกดกบตนเองและครอบครวจนท าใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของตนเอง

78

ดงค ากลาวทวา “...เคยบงคบตวเอง หกดบเอง หยดได 5 เดอน รสกวาไมอยากเสพยาแลว คดวาถาเวลาของ(เฮโรอน)ไมมแลวเราจะอยยงไง เงนหาไดแตยาหายาก รสกทอเวลาหาของ(เฮโรอน)ไมได เลยคดวาเลกดกวา ถาของไมม มโอกาสทเราเลกได แตกยงคดถงความรสกตอนเสพยาอย...”


3.1.3 อาชพ กลมเปาหมายในขณะเสพยา สวนใหญประกอบอาชพประมง 4 ราย สวนทเหลอท างานทมาเลเซยและวางงาน ปจจบน ระหวางการปรบเปลยนพฤตกรรม กลมเปาหมายวางงาน และมงานท า อยางละ 3 ราย เทากน

จะเหนไดวากลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดทอยในชวงการปรบเปลยนพฤตกรรมจะวางงาน เนองจากกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด จะตองเดนทางไปรบสารทดแทน (เมทาโดน) ทกวน จงเปนขอจ ากดทท าใหไมสามารถไปท างานได เพราะตองใชเวลาเดนทางไปโรงพยาบาลเฉพาะชวงเวลาราชการเทานน ดงค ากลาวตอไปน

“...ตอนนไมไดท างาน เพราะกลวจะไมมเวลาไปกนเมทาโดน เมยท างานอยคนเดยว ตอนทไมไดกนเมทาโดน เรากท างานอยนะ...”


3.1.4 รายไดตอเดอน กลมเปาหมายในขณะเสพยาไมมรายได 1 ราย มรายไดไมแนนอน จ านวน 2 ราย มรายได 15,000 บาท 5,000 - 6,000 บาท และ 3,000-4,000 บาท อยางละ 1 รายเทากน สวนปจจบน กลมเปาหมายไมมรายได จ านวน 3 ราย มรายไดระหวาง 7,000 - 8,000 บาท 2 ราย และ 2,000 บาท 1 ราย

จะเหนไดวากลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดทอยในชวงการปรบเปลยนพฤตกรรมจะไมมรายได เพราะไมมงานท า สวนรายทมรายไดกต ากวาเกณฑคาแรงขนต า เปนผลมาจากกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดนนสวนใหญเรยนไมจบชนประถมศกษาขาดคณวฒ เพราะความรนอย และคนทวไปอาจไมยอมรบ ถกตตราหรอตราหนา (stigma) จากสงคมดงค ากลาวตอไปน

“...ตอนนไมมรายได เพราะไมไดท างาน อยากท างานแตไมคอยมใครมาจาง อยากมเงนเพราะจะไดใหหลานได เวลาหลานมาขอเงน เราไมมให กไมคอยสบายใจ...”

(กลมเปาหมาย รายท 1, สมภาษณ 28 พฤศจกายน 2558)

79

3.1.5 สถานภาพสมรส พบวา กอนเสพยากลมเปาหมายสวนใหญมสถานภาพโสด จ านวน 5 ราย และสมรส 1 ราย เมอเปรยบเทยบกบขณะเสพยา พบวา ผทเปนโสด 5 ราย เปลยนเปนสมรส 2 ราย และถาเปรยบเทยบในปจจบน ผทสมรสขณะเสพยาเปลยนเปนหยาราง 1 ราย ดงนน สถานภาพสมรสทในปจจบน สมรสและเปนโสด มจ านวนเทากน คอ อยางละ 3 ราย

จะเหนไดวากลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด มทงทเปลยนสถานภาพสมรสทงในขณะเสพยาและปจจบน โดยจากเปนโสด มาเปนสมรส และบางรายจากสมรสกหยารางในขณะเสพยา โดยเกดจากการทะเลาะเบาะแวงกบคสมรสทผใชสารเสพตดดวยวธฉดไมเลกเสพสารเสพตด ดงค ากลาวตอไปน

“...ไดแตงงานกบคนอนโดนเซย ทมาท างานทมาเลเซยดวยกน แตไมเคยพากลบมาเมองไทย แตงไดไมนานประมาณปกวาๆ กหยา เพราะมปญหากน แฟนใหเลกยา แตเราไมยอมเลก และเลกไมได กเลยหยากนไป...”


3.1.6 สถานภาพในครอบครว พบวา กอนเสพยากลมเปาหมายทงหมด 6 ราย อาศยอยกบพอแม ในขณะเสพยาอาศยยงอยกบพอแม จ านวน 4 รายอกอยางละ 1 ราย อาศยอยกบพอแมและภรรยา สวนในปจจบนกลมเปาหมายอาศยกบบคคลทหลากหลายมากขน ทงกบแมคนเดยว กบพอ ภรรยา นองสาว มเพยงรายเดยวทเปนเจาของบานในปจจบน ซงอยคนเดยว

จะเหนไดวากลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด มสมาชกในครอบครวคอยดแล ทงในชวงทงกอนเสพยา ขณะเสพยา และปจจบนทมการปรบเปลยนพฤตกรรมมเพยง 1 ราย ทอยคนเดยวเนองจากวาพอแมไดเสยชวต ดงค ากลาวตอไปน

“...ตอนใชยาอยกบพอแม สวนพอเสยไปประมาณปกวาแลว แมกเพงเสยได 50วน ตอนนกอยคนเดยว สวนนองๆ ไปอยกบญาตๆ ในหมบานเดยวกน...”


3.1.7 จ านวนสมาชกในครอบครวทมอาชพ สวนใหญมสมาชกในครอบครวเพยง 1 คน ทมอาชพหรอมรายไดเลยงดครอบครว จ านวน 4 ราย และมเพยง 1ราย ทสมาชกในครอบครวมอาชพทกคน

แสดงใหเหนวา ครอบครวของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด สวนใหญยากจน เพราะแตละครอบครวมภาวะพงพงสง ผมรายได 1 คน ตองหาเลยงสมาชกในครอบครวหลายคน เพราะจ านวนสมาชกในครอบครวทม

80

อาชพในหนงครอบครว มผท างานเพยง 1 คน ถง 4 รายและอก 2 ราย จ านวนสมาชกในครอบครวไมมอาชพ ถง 4 คนดงค ากลาวตอไปน

“...อยกบแม แมไมไดท างาน เพราะอายมากแลว ตอนนเรากรบจางญาตทขายขาวแกงอยหนามสยด กชวยเขายกของ เตรยมของเสรจกไปกนเมทาโดน กลบมากเกบของไดวนละ 50-60 บาทเทานน...”


3.2 ขอมลการใชสารเสพตด ขอมลการใชสารเสพตด ไดแก ปรมาณทใช คาใชจาย และระยะเวลาการใช ดงปรากฏในตาราง 9

ตาราง 9 ขอมลการใชสารเสพตด (เฮโรอน) ดวยวธฉด

รายท ปรมาณ(ตว*)

ตอครง จ านวน (ครง)

ตอวน คาใชจาย (บาท)

ตอเดอน ระยะเวลา(ป) ทใชสารเสพตด

1 1-2 3-4 13,200 30 2 1-2 3-4 13,200 19 3 1 5-6 12,300 1 (สบ 20 ป) 4 1 2-3 6,000 7 5 1-2 5-6 20,400 8 6 1 4-5 10,800 10

*ตว คอ เฮโรอนบรรจในหลอดกาแฟ หรอกระดาษปดหวทายยาว 1 นว ใน 1 ตว มเนอเฮโรอนประมาณ 50 มลลกรม (ทมา: https://tatiya5651.wordpress.com)

จากตาราง 9 ภมหลงดานขอมลการใชสารเสพตด (เฮโรอน) ดวยวธฉดของกลมเปาหมายทมการปรบเปลยนพฤตกรรม พบวา

กลมเปาหมายมพฤตกรรมการฉดสารเสพตดในปรมาณมากทสดไมเกน 2 ตว ตอครง ซงใชจ านวน 2-6 ครง ตอวน ทงนขนอยกบจ านวนเงนทมหรอหาได (ถามเงนมาก กจะใชมาก) โดยมคาใชจายในการใชสารเสพตด (เฮโรอน) เฉลยตอเดอน ต าสด ประมาณ 6,000 บาท มากทสด 20,400 บาท ซงรายไดสวนใหญไดมาจากการเปนผคายารายยอย บางรายขอเงนจากครอบครว ท างานไดเอง หรอบางรายกจะลกขโมยของในบานไปขายเพอน าเงนไปซอยา และกลมเปาหมายมพฤตกรรมการฉดสารเสพตด อยในระยะเวลา

81

7-10 ป มากทสด จ านวน 3 ราย รองลงมา 10-20 ป 2 ราย และนอยทสด 30 ปขนไป เพยง 1 ราย ภมหลงดานขอมลการใชสารเสพตด ผวจยไดสมภาษณกลมเปาหมายเกยวกบขอมลการใชสารเสพตด

ทงปรมาณทใช คาใชจาย และระยะเวลาการใชสารเสพตด จากการศกษาพบวา กลมเปาหมายสวนใหญเรมใชสารเสพตดตงแตในชวงวยรนอายประมาณ 14-22 ป ดวยสาเหตอยากรอยากลอง ความคกคะนองคบเพอนทใชสารเสพตดเพอนจงชกชวน โดยเรมมาจากการสบบหร กญชา จากนนสบกญชารวมกบเฮโรอน (เรยกวา โรยหนา) ใชวธการสบในบองไมไผ เมอสบไปจนถงปรมาณทรางกายไมรสกเคลมเมา กจะตองการในปรมาณมากขน แตดวยขอจ ากดของรายได จงเปลยนวธมาเปนฉด เนองจากการฉดใชปรมาณของตวยาในจ านวนนอยกวา และจะสามารถรสกเคลมเมาไดมากกวาการสบ ครงแรกทกลมเปาหมายฉดเฮโรอน เพอนทอยดวยกนฉดใหดงค ากลาวตอไปน

“...เรมจากสบบหร กญชา แลวกเฮโรอน สบในบองอย 7 ป ออกจากคกกมาใชเฮโรอนฉด เพราะสบในบองไมเมา กฉดมา 30 ป เคยใชมากทสด 9 ตว ใน 1 วน ...”


“...เรมใชยาเมออาย 18 ป เรมจากสบบหรกอน คบเพอนทใชยา ตอนเพอนไมเมาไมเคยพดเรองยา แตพอเมากจะชวนเรา ใชสกหนอย เรากสบกญชา แลวเอาเฮโรอนโรยหนา ประมาณ 1 เดอน กเรมฉด ครงแรกเพอนฉดให...”


“...หลงจากออกจากคกกเรมฉดเขาเสนเลอด และขายดวย เพราะตอนทเขาคกไดรจกกบพอคาในคก ทคายา เพราะอยากรวย อยากมเงน...”


“...ตอนใชยากออกเรอ รายไดไมแนนอน ไดมากซอยา ถาไมมเงน กขอแมหรอไมกเอาของในบานไปขาย...”


“...ทมาเลนเฮโรอนเพราะคกคะนอง อยากลอง ตอนใชใหมๆ กท างานออกเรอ ไปท างานทมาเลเซย ไดเงนเทาไหรกใชยาหมด...”


82

“...เรมใชเฮโรอน ตอนอาย 17 ตอนแรกสบกอน เรยกวาโรยหนา สบกบบหร สบอยปกวา แลวกเปลยนมาฉด เคยเหนคนทใชฉดมความรสกวาเขาดเคลมด เมากวา กเลยอยากจะลองวา สบกบฉด มนเมาตางกนอยางไร...”


นอกจากการศกษาดานขอมลการใชสารเสพตดของกลมเปาหมายในขางตน ผศกษาไดสมภาษณเจาะลกเกยวกบพฤตกรรมการใชเขมฉดสารเสพตด และการตรวจเลอดเพอหาเชอเอชไอว เนองดวยเปนพฤตกรรมทเกยวของกน และเปนผลกระทบทสงผลกบการปรบเปลยนพฤตกรรม ดงปรากฏในตาราง 10

ตาราง 10 พฤตกรรมการใชเขมฉดสารเสพตดและการตรวจเลอด

รายท การใชเขมฉดสารเสพตด การตรวจเลอดเพอหาเชอเอชไอว 1 ไมใชแลว ตรวจแลว 2 ไมใชแลว ตรวจแลว 3 ไมใชแลว ตรวจแลว 4 ไมใชแลว ตรวจแลว 5 ไมใชแลว ตรวจแลว 6 ไมใชแลว ตรวจแลว

จากตาราง 10 ภมหลงดานขอมลการใชสารเสพตด (เฮโรอน) ดวยวธฉดของกลมเปาหมายทมการปรบเปลยนพฤตกรรม ดานพฤตกรรมการใชเขมฉดสารเสพตดและการตรวจเลอด พบวา กลมเปาหมายทง 6 ราย ไมใชเขมฉดสารเสพตดแลว เพราะไดมการปรบเปลยนพฤตกรรมโดยอยในกระบวนการบ าบดดวยสารทดแทน (เมทาโดน) ดวยการรบประทานวนละ 1 ครง และมการก ากบดแลโดยแพทยและเจาหนาทดานสาธารณสข บางรายเหนถงผลกระทบจากการใชเขมฉดสารเสพตดเขาเสนเลอด วามการเสยชวตจากการใชเขม ซงมทงกรณทใชสารเสพตดเกนขนาด และตดเชอเอชไอว ไวรสตบอกเสบบ และซ จากการใชเขมฉดสารเสพตดรวมกนกบผทมเชอนนๆ และไดรบการตรวจเลอดเพอหาเชอเอชไอว ดงค ากลาวตอไปน

83

“...เราซอเขมเอง 1 เลมใช 2-3 วน ไมใชเขมรวมกบคนอนเลย ใชเสรจกเอาเขมไปฝง...”

(กลมเปาหมาย รายท 1, สมภาษณ 28 พฤศจกายน 2558) “...ตอนนแผลรองรอยจากการฉด กหาย เพราะหลงจากทเขารบการบ าบด กประมาณปกวา ในระหวางการบ าบดกไมเคยกลบไปฉดเฮโรอนอกเลย...”


“...ตงแตโดนจบครงท 4 แลวถกสงไปบ าบด กไมไดใชเขมเลย...” (กลมเปาหมาย รายท 2, สมภาษณ 11 มกราคม 2559)

“...ใชเขมฉดเฮโรอนแคปเดยว พอรสกวามนแรงเกนไป จงตดสนใจหยด เพราะไดขาววามคนตายจากการใชเขมเยอะ จงเลกใชเขมแลวมาสบอยางเดยว...”


“...ไมไดใชเขมเลย ตงแตเขาไปบ าบด และมากนเมทาโดน...” (กลมเปาหมาย รายท 4, สมภาษณ 13 มกราคม 2559)

“...ตอนนไมใชเขมเลย ตงใจวาจะกนเมทาโดนอยางเดยว...” (กลมเปาหมาย รายท 5, สมภาษณ 14 มกราคม 2559)

“...เคยกลบไปฉด แตไมรสกเมา เพราะเรากนเมทาโดน กเลยเสยดายเงน...”


จากขอความดงกลาวแสดงใหเหนวา กลมผใชสารเสพตดทง 6 ราย ไมเสยงตอการสงตอหรอรบเชอเอชไอวผานทางเลอด (การใชเขมฉดยา) แตอาจมความเสยงจากการมเพศสมพนธทไมปองกนได ถงแมกลมผใชสารเสพตดไดผานการตรวจเลอดเพอหาเชอเอชไอวแลวกตาม

3.3 ขอมลการบ าบดรกษา ขอมลการบ าบดรกษา ไดแก จ านวนครง ระบบการเขาสกระบวนการบ าบด รปแบบการบ าบด

ระยะเวลาในการบ าบด และผลการบ าบดรกษาในแตละครงดงปรากฏในตาราง 11

84

ตาราง 11 ขอมลและผลการบ าบดรกษา

รายท ครงท ระบบ รปแบบ/กระบวนการ ระยะเวลา ผลการบ าบด 1 1

2 ตองโทษ สมครใจ

คมขง เมทาโดนระยะยาว

4 ป 3 ป

เสพซ า ยตการใชสารเสพตดได

2 1 2 3 4

ตองโทษ ตองโทษ ตองโทษ บงคบบ าบด

คมขง คมขง คมขง 4.1 การฟนฟฯ แบบควบคมตว 4.2 เมทาโดนระยะยาว

6 เดอน 4 เดอน 5 ป 1 เดอน ตงแต ป 2555

เสพซ า เสพซ า เสพซ า สงตอศนยบ าบดฯ 6 เดอน ก าลงบ าบด

3 1 2 3 4 5

บงคบบ าบด บงคบบ าบด บงคบบ าบด บงคบบ าบด สมครใจ

การฟนฟฯ แบบควบคมตว การฟนฟฯ แบบควบคมตว การฟนฟฯ แบบควบคมตว การฟนฟฯ แบบควบคมตว เมทาโดนระยะยาว

4 เดอน 4 เดอน 4 เดอน 4 เดอน ตงแต ธ.ค. 2558

เสพซ า เสพซ า เสพซ า เสพซ า ก าลงบ าบด

4 1 2 3

บงคบบ าบด บงคบบ าบด สมครใจ

การฟนฟฯ แบบควบคมตว การฟนฟฯ แบบควบคมตว เมทาโดนระยะยาว

1 เดอน 15 วน (หน) 4 เดอน ตงแต ป 2555

เสพซ า เสพซ า ก าลงบ าบด

5 1 2

สมครใจ บงคบบ าบด

2.1 การฟนฟฯ แบบควบคมตว 2.2 เมทาโดนระยะยาว

1 สปดาห (หน) 1 เดอน ตงแต ป 2555

เสพซ า สงตอศนยบ าบดฯ 4 เดอน ก าลงบ าบด

6 1 สมครใจ เมทาโดนระยะยาว 3 ป ยตการใชสารเสพตดได

จากตาราง 11 กลมเปาหมายทงหมดเคยผานการบ าบดในระบบสมครใจ ระบบบงคบบ าบด และระบบตองโทษ โดยครงลาสดทกลมเปาหมายมการปรบเปลยนพฤตกรรมได มจ านวน 4 ราย ทเขารบการบ าบดในระบบสมครใจ และ 2 ราย เขารบการบ าบดดวยระบบบงคบบ าบด ซงทงหมดไดรบสารทดแทน (เมทาโดน) โดยกลมเปาหมายไดรบค าแนะน าจากแพทยผใหการบ าบด ซงมกระบวนการบ าบดดวยสารทดแทน (เมทาโดน) เปนทางเลอกหนงส าหรบผทตดเฮโรอน หรอสารเสพตดกลมฝน หากกลมเปาหมายเลอกการบ าบดดวยเมทาโดน ผเขารบการบ าบดจะตองรบประทานวนละ 1 ครง ทกวน ทสถานพยาบาล

85

ซงบางรายกไมสามารถท างานประจ าทจะตองเขาท างานเปนเวลาได จงท าไดเพยงงานรบจางเลกๆ นอยๆดงค ากลาวตอไปน

“...พออยในศนยบ าบดได 4 เดอน หมอมาคยและใหเรากนเมทาโดน พอกนแลวรสกวาคลายๆ กบเฮโรอน รสกอยได เลยคดอยากจะเลก ซงตอนแรกคดอยากออกจากศนยบ าบดเรวๆ เพราะอยากกลบไปใชยา แตพอไดกนเมทาโดน กไมรสกวาอยากจะใชเฮโรอนแลว...”


“...เมทาโดนไดกนแลวจะรสกไมตองการยาเสพตดอน แตตองกนทกวน ท าใหเสยโอกาสทจะท างานหาเงน ท าไดแครบจางเลกๆ นอยๆ...”


จากขอความดงกลาวแสดงใหเหนวา กลมผใชสารเสพตดทง 2 ราย สามารถใชเมทาโดนทดแทนสารเสพตด (เฮโรอน) ได เปนตวเลอกหรอตวแทนทจะท าใหกลมเปาหมายปรบเปลยนพฤตกรรม แตกยงท าใหกลมเปาหมายเสยโอกาสตอการท าอาชพนอกพนทหรอ อาชพทก าหนดเวลาเขา ออกเปนเวลา ท าใหกลมเปาหมายขาดรายไดอยางเพยงพอส าหรบคาใชจายรายวน

การปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดทสามารถเลกใชสารเสพตดไดนน เปนการปรบเปลยนพฤตกรรมไดเมออายมากขน (อาย 32 และ 68ป) ซงเปนวยทมวฒภาวะสงขน เลอมใสตอค าสอนของศาสนาทตนศรทธา สามารถไตรตรอง ทบทวนถงผลกระทบจากการใชสารเสพตด วาเจบปวดรางกายมากเพยงใด กอปรกบการไดรบความร ความชวยเหลอและความเขาใจจากผใหบรการดานสาธารณสข และอาสาสมครจากโครงการลดอนตรายจากการใชยา ทงยงมก าลงใจจากครอบครว และไมตองการใหครอบครวของภรรยารวาเคยเสพยามากอน จงตองพยายามเพอมใหเขารงเกยจ จนอาจสงผลใหสามารถยตการใชสารเสพตดไดส าเรจ ซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

“...ตอนทเสพยากคดตลอดวามนไมดตอตนเองและคนอน แตกหยดไมได เพราะเราไมรวธ จนไดมาเจอคนแนะน า และเปนทปรกษา ท าใหเราชนะมนได...”


86

“...ศาสนาชวยไดเยอะ พอหลงละหมาดจะเตาบต (สารภาพบาป) กจะรสกกลว จะไมท าอก แมจะเจอกลมเพอนอกครง เรากไมคดถงยาเลย...”


“...ตอนกนเมทาโดนทโรงพยาบาล แรกๆ กเคยกลบไปสบเฮโรอน 2 ครง แตไมรสกเมานะ พอดเพอนกลบมา เลยลองทสองท แตกไมเมาอก ไมรสกแลว เลยไมเอาดกวา...”


“...กอนจะเลกได เขาไปสถานบ าบดครงท 2 อยครบโปรแกรมนะ แลวมาใชเมทาโดน 2 ป ไมไดไปเลนเฮโรอนอกเลย...”


“...กอยากจะหยดเมทาโดนจรงๆจงหกดบเอง ชวง 3 วนแรกทหยด เมทาโดนกยงไมคอยมอาการ แตพอหลงจากนน นอนกไมได กนกไมได เจบปวดทวตวตง 2 เทา กบอาการเสยนเฮโรอน มนปวดเหมอนกบมอะไรก าลงกดกนอยขางในกระดกเรา ตองสะบดมอ เหมอนมนกดจนเราร าคาญ ตอนนนกคดจะกลบไปใชอก คดอยากจะออกจากบาน เจบกเจบ กนกไมได นอนกไมได แตดทเราไปอยกบเมย สวนหนงคอเราไมอยากใหครอบครวของเมยรวาเราเปนผใชยามากอน กลวเขารงเกยจ จงตองพยายาม...”


สวนท 4 การเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

ในสวนน ผศกษาน าเสนอเกยวกบการเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใช สารเสพตดดวยวธฉด 3 ดาน ประกอบดวย ทกษะชวต ครอบครว และสงคม

4.1 ทกษะชวต

87

ทกษะชวตทเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดนน ในทน ไดศกษาใน 3 องคประกอบหลก คอ ความรเกยวกบสารเสพตด ประสบการณ และการควบคมตนเอง ซงปรากฏผลการศกษา ดงตอไปน

4.1.1 ความรเกยวกบสารเสพตด ความรเกยวกบสารเสพตดทเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวย

วธฉดจากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 6 ราย ทมการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเสพตดแลวในดานความรเกยวกบสารเสพตด พบวา สวนใหญกลมเปาหมายทราบถงผลกระทบจากการใชสารเสพตดในเบองตนวามผลเสยตอรางกาย และอาจมอนตรายถงตายได หากใชยาเกนขนาด คนทเคยเสพจะตกเตอนไมใหลอง แตไมสามารถอธบายถงรายละเอยดได อยากเลกแตเลกไมไดซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

“...ตอนใชอยกรวามนอนตรายถงตาย เพราะเพอนกตายไปดวยสาเหตเสยนยาจนตาย นอคยาจนตาย เราเหน เราอยากจะเลก แตเลกยาก...”


“...รนะวาเฮโรอนมผลเสยกบรางกาย แตจะอธบายไมได และกม คณหมอและเพอนๆ ทท างานโอโซนเคยมาพดคย ท ากจกรรมกลม เคยฟง แตจะอธบายไมได บอกไดอยางเดยววามนอนตราย...”


“...ไดเหนไดรบรเพอนๆ ของเราทตายไปดวยสาเหตทใชเขมฉดผงขาว จงท าใหมความรสกกลว อยากเลก...”


“...สงทรเกยวกบเฮโรอนกอนจะเสพยา รนพเขาบอกเราวา เฮโรอน ถายงไมไดลอง อยาไปลองเลย...”


จะเหนไดวา โดยสวนใหญความรเกยวกบสารเสพตดทกลมเปาหมายไดรบนนจะเกดจากประสบการณตรงจากการทไดเหนเพอนเสยชวต หรอค าบอกเลา บอกตอจากเพอนๆ ทใชสารเสพตดดวยกน และบางรายไดรบการถายทอดความรจากเจาหนาทในสถานพยาบาล รวมไปถงอาสาสมครจากโครงการลดอนตรายจากการใชยาซงอาจเปนผลมากจากการทกลมผใชสารเสพตดไมไดมกลมเพอนมาก

88

นก จะมการปฏสมพนธเฉพาะกลมเพอนทใชยาดวยกน หรอบางคนกจะปกปดเรองการใชสารเสพตด ท าใหไมไดเขาถงสออนๆ แตจะมบางคนเทานนทเปดเผยตวตนกบอาสาสมครของโครงการลดอนตรายจากการใชยา จงท าทมโอกาสในเขาถงขอมลความรผานการพดคย ท ากจกรรมกลมยอย รวมไปถงไดรบการสงตอ ไปยงหนวยงานสาธารณสข

4.1.2 ประสบการณ ประสบการณทเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด จากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 6 ราย ทมการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเสพตดแลวในดานประสบการณพบวา 1) ดานความร

กลมเปาหมายมความร จากค าบอกเลาของเพอนรวมเสพสารเสพตด ซงเปนความรจากการผานประสบการณตรงเฉพาะดานเทานน เชน ขอดของการเสพสารเสพตด ซงกลมเปาหมายไมสามารถวเคราะหแยกแยะถงขอดขอเสยการปองกนหรอเสนอแนวทางการปองกนการใชสารเสพตดตอคนอนได ซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

“...ตอนทเสพยากคดตลอดวามนไมดตอตนเองและคนอน แตกหยดไมได เพราะเราไมรวธการหยดยา (เฮโรอน)...”


“...ตอนฉด เขาใจ จะรสกดกวาสบ แตมนจะทกขกวาเมอไมไดใชมน...” (กลมเปาหมาย รายท 3, สมภาษณ 12 มกราคม 2559)

“...เราปรกษากบเพอนวาคดจะเลกยา จะไปหาต ารวจใหต ารวจจบ แตเพอนไมแนะน าวธน เพราะเขาผานมนมาแลวแตไมไดผล...”


2) ดานเจตคต กลมเปาหมายทมการปรบเปลยนพฤตกรรมแลว มทศนคตทดตอกฎระเบยบสงคมเหนคณคาของ

ตนเองทจะสามารถชวยเหลอสงคมได โดยตองการทจะบอกเลาประสบการณของตนเองเพอเปนกรณศกษาใหกบคนรนหลงมความตระหนกรในตนเองวาพฤตกรรมหรอการกระท าใดทไมถกตอง เชน การเปนผคา จงสามารถยบยงใจตนเองไมใหท าในสงทเปนความผดทงตอตนเองและผอน เหนใจผอน และความรบผดชอบตอสงคมเพมมากขน ซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

89

“...ถามโอกาสจะชวยเหลอเพอนใหเลกเฮโรอน โดยจะใชวธเลาประสบการณของตนเองทสามารถเลกได เพอเปนแนวทางและก าลงใจใหคนทอยากเลก...”


“...อยากขอบคณต ารวจทมาจบเรา ถาไมเจอต ารวจวนนน เราอาจตายไปนานแลว...”


“...เคยคดทจะเปนเอเยนต เหนเขามเงนกน แตกไมท า พอคดวาเราไมเคยเขาเรอนจ ามากอนเลย กไมอยากท าใหเสยชอเสยงของเรา...”


3) ดานทกษะ กลมเปาหมายทมการปรบเปลยนพฤตกรรมแลว สะทอนใหเหนถงทกษะ ในดานการสราง

สมพนธภาพและการสอสาร การตดสนใจและการแกปญหา รวมไปถงการจดการอารมณและความเครยด ซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

“...ในระหวางทกนเมทาโดน เปาะคดตลอดวาจะเลกกน และไดลดดวยตนเอง โดยใชโอกาสเดอนปอซอถงรายอฮจย เพราะชวงนทางโรงพยาบาลอนญาตใหพาเมทาโดนมากนทบานได...”


“...วนนนเกอบเทยงแลว กวาจะไดกนเมทาโดน รสกวาอาการขาด เมทาโดนรนแรงกวาตอนขาดเฮโรอน กวนนนแหละ กระสบกระสาย อยไมได แตกไมไดตองการใชเฮโรอนนะ...”


“...มความรสกกลว อยากเลกเมอคดเชนนนได จงไปแตงตว บอกเมยวาจะไปบ าบด...”


90

จะเหนไดวา นอกจากกลมเปาหมายจะทราบถงผลกระทบจากการใชสารเสพตดทมตอตนเองแลว ซงเมอถงชวงระยะเวลาหนงของการใชสารเสพตด กลมเปาหมายจะรสกตองการและพยายามหาวธการเพอทจะยตการใชยาซงทง 6 ราย ไดมการปรบเปลยนพฤตกรรมมาระยะหนง โดยม 4 ราย ทยงตองพงพงสารทดแทน (เมทาโดน) และทง 4 ราย กพยายามทจะทบทวน และตงเปาหมายวาไมตองการพงพง สารเสพตดไปตลอดชวต อาจจะเปนไปไดวาการทกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด จะมการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเสพตดไดนน จะตองมการพฒนาทกษะชวตเพอหลกเลยงและปองกนสารเสพตด โดยรถงโทษของสารเสพตด มความตระหนกในตนเอง มความสามารถในการตดสนใจและแกปญหาตางๆ สามารถจดการอารมณและความเครยด มความนบถอและรจกคณคาในตวเอง

4.1.3 การควบคมตนเอง การควบคมตนเองทเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด จากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 6 ราย ทมการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเสพตดแลวนน พบวา ดานการควบคมตนเอง กลมเปาหมายทตงใจ และมความมงมนทจะยตการใชสารเสพตด จะมประสบการณในการควบคมตนเองในการไมไปใชสารเสพตด ซงในรายทเขาสกระบวนการบ าบดในชวงแรก จ าเปนตองพงพงสารทดแทน (เมทาโดน) กอน เพอใหรางกายไมตองทรมานจากความเจบปวด ในขณะเดยวกนกจะมเวลาในการทบทวนตนเองมากขนเนองจากไมตองใชเวลาในการไปหาเฮโรอนมาเสพ โดยกลมเปาหมายสวนใหญจะน าหลกการศาสนาอสลาม (หลกปฏบต หลกศรทธา) มาเปนทยดเหนยวทางจตใจ เพอควบคมตนเองไมใหกลบไปเสพซ า ซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

“....ในระหวางการบ าบดทกนเมทาโดน กไมเคยกลบไปฉดเฮโรอนอกเลย...”


“...ไมไดเสพซ า หลงจากทใชเมทาโดนแลว และคดวาจะไปคยกบหมอ เรองการลดและเลกเมทาโดน เพราะไมอยากใชเมทาโดนไปจนแก...”


“...พอบ าบดครงท 4 กตงใจจะกนเมทาโดน ไมคดจะไปใชเฮโรอน และไดเตาบต (ปฏญาณตนใหค ามนสญญาตอพระเจา) ทกครงหลงละหมาด ทจะไมกลบไปใชเฮโรอน...”


91

“...ครงลาสดเราเลอกไปเอง จากความรสกทวา ถายงไมหยดเสพ เรากไมใชคนแลว และคดวาพระเจาใหโอกาสแกทกคน อยทวาจะพยายามหรอไม...”


“...เคยบงคบตวเอง จะนอน ไมออกไปหายา ท าไดหลายครง กเจบนะ แตชนแลว ทนได เรารแลววามนเจบแคไหน หกดบเองหยดได 5 เดอน รสกวาไมอยากเอาแลว...”


จะเหนไดวา กลมเปาหมายไดใชความพยายามในการควบคมตนเองเปนอยางมาก ในทางรางกายชวงแรกอาจจะยงไมสามารถทนตออาการขาดเฮโรอนทเกดขนอยางรนแรงได จงมความจ าเปนทจะตองพงพงสารทดแทน (เมทาโดน) ทออกฤทธคลายคลงกนกบเฮโรอน แตสามารถออกฤทธนานประมาณ24 ชวโมงและไดรบการดแลโดยแพทย จงท าใหลดความเสยงจากอนตรายจากการใชสารเสพตดไดมากขน ทงนกลมเปาหมายสวนใหญซงเปนมสลม ไดน าหลกศาสนามาปฏบต ซงมสวนชวยใหสามารถควบคมก าหนดตนเองในดานความคด อารมณ ความรสกทตองการกลบไปใชเฮโรอนได กลมเปาหมายมความภาคภมใจทสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมตนเอง โดยไมกลบไปเสพซ า ทงนอาจเปนเพราะ เมอกลมผใชสารเสพตดมพฤตกรรมทเหมาะสม ควบคมตนเองได และอยในกระบวนการบ าบดอยางตอเนอง จงไดรบการยอมรบจากคนรอบขางหรอชมชนมากขน

4.2 ครอบครว สงทครอบครวเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดนน ได

ศกษาใน 3 องคประกอบหลก คอ สมพนธภาพในครอบครว การอบรมเลยงดของครอบครวและหนาทความรบผดชอบในครอบครว ซงปรากฏผลการศกษา ดงตอไปน

4.2.1 สมพนธภาพในครอบครว ความสมพนธในครอบครวทเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดจากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 6 ราย พบวา คนในครอบครวมอทธพลตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผใชสารเสพตดดวยวธฉด ซงกลมเปาหมาย ไดรบความสมพนธทดจากคนในครอบครว ทงจาก พอแม พนองและภรรยา ไดรบความเขาใจในสภาวการณของผใชสารเสพตด ไมทะเลาะหรอพดใหเกดความรสกโกรธ คอยใหก าลงใจ สนบสนนทนทรพยคาใชจายระหวางการบ าบดรกษา ฟนฟรางกาย หรอเพอซอยา (เฮโรอน) ซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

92

“...กบภรรยา (คนปจจบน) กด ไมเคยทะเลาะ ขอเงนซอยา ถาม กให ตอนไมมกมบนๆ บาง...”


“...นองสาวชวยเยอะ คอยใหก าลงใจ ใหคาน ามนรถ ขณะมากนยาทโรงพยาบาล รวมทงคากน คาใชจายภายในบาน...”


“...พอเสยตงแตอาย 15 ป ตอนใชยากทะเลาะกบแมเพราะขอเงนไปซอยา ถาแมไมใหกจะเอาของในบานไปขาย แตตอนนไดขอโทษแมแลว และตงใจวาจะเลกเมทาโดน...”

(กลมเปาหมาย รายท 2, สมภาษณ 11 มกราคม 2559) 4.2.2 การอบรมเลยงดของครอบครว การอบรมเลยงดของครอบครวทเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตด

ดวยวธฉดจากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 6ราย ดานการอบรมเลยงดของครอบครว พบวา กลมเปาหมายไดรบการอบรมเลยงดจากครอบครว ดวยความรก ใหการศกษาทงทางสามญและศาสนา ใหการตกเตอน คาดโทษ แตไมจรงจง เพราะรกลกมาก การพดคยปรกษาหารอถงแนวทางการเลกใช สารเสพตดซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

“...พอกบแมดแลเปนอยางด อยากไดอะไรกได เราเปนลกชายคนเดยว คนสดทอง ครอบครวฐานะด สงเรยนสามญจบป. 4 แลวสงไปเรยนศาสนาทปอเนาะ เรยนกตาบ (หนงสอเรยนศาสนาอสลาม) สอนวธการละหมาด เปาะใชยาตอนทอยปอเนาะ พอแมร แตยงไมรวาตดอะไร กสงเงนมาใหใชเรอยๆ และไมหามดวย เพราะพอแมรกเรามาก ตามใจทกอยาง...”


“...เคยขโมยของในบาน พอแมรกแคบน วาไอเดกนขโมยของอกแลว กแคนนไมไดท าอะไรตอ...”


93

“...พอแมวาทกวน เขาไมอยากใหใช อยากใหเลก เขากคยปรกษากนวาจะท ายงไง...”


“...พอกโมโห เคยจะทบตบอยๆ เรากหน พอไลไมทน สวนแมกดา บนตลอด เขาพดนะ วาใหเลกอยาไปยงกบเพอนๆ เราไมเชอ เรากตามใจเราเอง เรากรบปากบาง แตพอไปหาเพอน เรากใชอก...”


“...พอพอแมมาเยยมทศนยบ าบด ไดปรกษากบพอแมวาจะขอหนกลบ เพราะเจบ กนขาวกไมได แตทบานบอกใหอดทน กอดทน...”


4.2.3 หนาทความรบผดชอบในครอบครว หนาทความรบผดชอบในครอบครวทเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดจากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 6รายดานหนาทความรบผดชอบในครอบครว พบวา บางรายท างานบางเลกๆ นอยๆ บางรายชวงแรกๆ ไมตองรบผดชอบในครอบครว แตเมอพอแมชราหรอเสยชวต ตองรบผดชอบในครอบครวกลมเปาหมายมหนาทหาเงนมาใชจายในครอบครว ดแลพอแม ภรรยาและลก ความรบผดชอบทกลมเปาหมายมเปนแรงผลกดนใหปรบเปลยนพฤตกรรมซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

“...พอแมเปนเจาของเรอหลายล า เราไมตองรบผดชอบอะไร อาศยอยกบพอแม ท างานเลกๆ นอยๆ เงนไมพอใชกขอแม จนเราอาย 50 ป พอแมกตาย จากนนกตองท างานหาเลยงครอบครวเอง...”


“...ไมไดชวยอะไรทบาน กลบมาจากกนเมทาโดน กไปมสยด นงคยกบเพอน รอละหมาดตอนเทยง เสรจกกลบมากนขาว แลวกไปมสยด รอละหมาดตอนบาย และเยน แลวกกลบมากนขาว ตอนค าละหมาดทบาน แลวกเขานอน...”


94

“...กสงลกไปโรงเรยน แลวกมาชวยภรรยาขายของบาง ตอนนไมไดท างาน เพราะกลวจะไมมเวลาไปกนเมทาโดน...”


“...ตอนเยนหลงกลบจากท างาน กจะซกผา ท ากบขาวกนเอง...” (กลมเปาหมาย รายท 4, สมภาษณ 13 มกราคม 2559)

“...กท างานรบจางเลกๆ นอยๆ ทรานขายขาวของญาต พอมคาน ามนรถ ไปกนยา ทรพ. นอกนนกไมตองรบผดชอบอะไร...”


4.3 สงคม สงทสงคมเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดนน ในทน ได

ศกษา 3 องคประกอบหลก คอ การรบรขาวสารจากสอประชาสมพนธหรอองคกรทเกยวของกบสารเสพตดการไดรบสนบสนนทางสงคมจากผใกลชด และการไดรบสนบสนนทางสงคมจากชมชน ซงปรากฏผลการศกษา ดงตอไปน

4.3.1 การรบรขาวสารจากสอประชาสมพนธหรอองคกรทเกยวของกบสารเสพตด การรบรขาวสารจากสอประชาสมพนธหรอองคกรทเกยวของกบสารเสพตดทเกอหนนใหเกดการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด จากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 6 ราย ดานการรบรขาวสารจากสอประชาสมพนธหรอองคกรทเกยวของกบสารเสพตด พบวา กลมเปาหมาย ไดรบทราบถงแนวทางการเลกสารเสพตด (เฮโรอน) จากองคกรพฒนาเอกชน (NGOs) จนเกดความมนใจและกลาตดสนใจเขารบการฟนฟรกษา ตลอดถงการไดรบความรดานการฟนฟรางกายการดแลสขภาพอยางตอเนองจากโรงพยาบาลทเขารบเมทาโดน ซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

“...ไดขอมลจากเจาหนาทโอโซน นองเขามาคยเรองแนวทางการเลกยา จนเกดความเชอวาเปนทางทสามารถท าได จงตดสนใจเขารบการบ าบดตงแตตอนนนเลย...”


“...เรากไมไดรบบรการแลกเปลยนเขมจากโอโซน เพราะตอนนนเราเขาบ าบด และกนเมทาโดนอยแลว...”


95

“...ครงท 3 แบแอ (อาสาสมครโครงการลดอนตรายจากการใชยา) พาไปศนยบ าบดฯ อยในนน 20 วน เขาใหกนเมทาโดน แลวกสงมาทโรงพยาบาลยะหรง กนเมทาโดนแบบไปกลบ...”


“...ทางโรงพยาบาลยะหรง กใหความรในการดแลรกษาตนเอง เชน การออกก าลงกาย...”


“...ไดรเรองเมทาโดนจากศนยบ าบด ตอนทเขาไปอยครงแรก แตตอนนนยงไมไดกนเมทาโดน เพราะเขาใหกนยาเมด บรรเทาอาการกอน ทนอยไมไหวเพราะเสยนมาก เลยหนกลบ...”


“...ทท างานสงไปอบรมความรตางๆ ทกรงเทพฯ บาง ทหาดใหญบาง เพราะเราเปนอาสาสมคร ทจะตองท ากลมเพอนชวยเพอน กไดน าความรมาใชกบตวเองดวย...”


4.3.2 การไดรบการสนบสนนทางสงคมจากผใกลชด การไดรบการสนบสนนทางสงคมจากผใกลชดทเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลม

ผใชสารเสพตดดวยวธฉด จากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 6 ราย การไดรบการสนบสนนทางสงคมจากผใกลชด พบวา กลมเปาหมาย ไดรบการอ านวยความสะดวกจากพอแม ภรรยาลก รวมถงเพอนทอยในกระบวนการบ าบดดวยกน ในการเดนทางไปรบการรกษาฟนฟ ทงดานคาใชจายในระหวางการรกษา เปนธระพาไปโรงพยาบาลเมอมอาการแทรกซอน การประสานงานกบสถานบ าบดและน าไปเขารบการบ าบดซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

“...ในระหวางการรกษา ชวงเลกยา กจะมภรรยา และลกเลยง 2 คน ทคอยดแล และพาไปหาหมอเมอเราเจบไข ลกเลยงกใหเงนใช...”


96

“...แมกคอยตกเตอน และนองสาวกคอยชวยเหลอ ใหคาน ามนรถมากนเมทาโดนทโรงพยาบาล วนไหนไมมเงน เพอนทกนเมทาโดนดวยกนกใหนงรถมาดวย...”


“...ครงท 2 พอพาไปทศนยบ าบดฯ อยได 4 เดอน ถอนพษยา แมบอกวาใหอยไปกอน กลบมากหยดไดสกพก แตจ าไมไดวานานเทาไหร...”

(กลมเปาหมาย รายท 4, สมภาษณ 12 มกราคม 2559

4.3.3 การไดรบการสนบสนนทางสงคมจากชมชน การไดรบการสนบสนนทางสงคมจากชมชนทเกอหนนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใช

สารเสพตดดวยวธฉดจากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 6 ราย การไดรบการสนบสนนทางสงคมจากชมชนพบวา กลมเปาหมาย ไดรบความรจากกจกรรมในชมชน การสงตวเขารบการบ าบดโดยองคการบรหารสวนต าบล ซงสามารถยกเวนคาธรรมเนยมแรกเขารบการบ าบด การอ านวยความสะดวกของผน าชมชนทบรการดวยใจ ทางสถานบรการยดหยนปรบกฎระเบยบใหสอดคลองกบวถวฒนธรรมพนท และคนในชมชนไดมอบโอกาสในการอยรวมสงคมภายหลงจากเขารบการฟนฟบ าบดและยกเปนตวอยางของบคคลทมความอดทดจนไดรบความส าเรจ เปนก าลงใจอยางดตอการเปลยนแปลง ซงสอดคลองกบการสมภาษณเจาะลก ดงค ากลาวตอไปน

“...ในชมชนมผใหญบานไดจดกจกรรมใหความรเรองยาเสพตดมาเรอยๆ คนในชมชนไมคอยสนใจ เพราะทผานมา ผใหญบานหรอคนในชมชนจะพดยงไงเรากไมสนใจ เพราะเปนคนหวแขง เขาบอกใหเลก เรากพดกลบไปวา ไมใชเงนมง นเงนก...”


“...วนนชาวบานตางชนชมวา เราเปนตวอยางของความอดทน...” (กลมเปาหมาย รายท 3, สมภาษณ 12 มกราคม 2559)

“...ตอนชวงถอศลอด ทางโรงพยาบาลไดอนญาตใหรบเมทาโดนกลบไปกนทบาน เรากถอศลอดไดประมาณ 15 วน...”

97


สวนท 5 การปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดตามระดบการปรบเปลยนพฤตกรรม

ผศกษาไดศกษาการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดโดยไดศกษาตามทฤษฎของ Prochaska และ DiClemente (1984) ท ดารณ สบจากด (2552) ไดสรปไว ซงประกอบดวย 6 ระดบดงน

5.1 ไมสนใจปญหา กลมเปาหมายทยงไมไดตงใจทจะเปลยนแปลงตนเองไมรบรไมใสใจตอพฤตกรรมทเปนปญหาของ

ตน จากการศกษาพบวา มกลมเปาหมาย 4 ราย ทไมเคยเขารบการบ าบดรกษาใดๆ เลย คอ กลมเปาหมายรายท 12 รายท 13 รายท 14 และรายท 15 กลมเปาหมายยงไมไดตงใจทจะเปลยนแปลงตนเองเกดจากสาเหตไมไดรบรขอมลถงผลกระทบของพฤตกรรมนน หรอรบรขอมลถงผลกระทบจากผทไมนาเชอถอ (ผใชสารเสพตดดวยกน) ไมทราบถงวธการฟนฟบ าบด มรายไดหรอคนใกลชดสนบสนนเงนส าหรบซอยา (เฮโรอน) และมความเชอวา สารเสพตด (เฮโรอน) สามารถท าใหขยน แขงแรง กลาไดกลาเสยง ไมเกยงงาน เสพแลวมโชคลาภ เงนทองเขามาไมหยดเมอพจารณาจากภมหลงทเกยวกบขอมลดานการบ าบดรกษา ดงทกลมเปาหมายกลาววา

“...เลนผงมาหลายปแลว ไมเคยบ าบดเลย...” (กลมเปาหมาย รายท 12, สมภาษณ 20 มกราคม 2559)

“...คดจะหยดตลอดเวลา แตยงไมมอะไรมาทดแทนมนได...” (กลมเปาหมาย รายท 13, สมภาษณ 21 มกราคม 2559)

“...ชวงนไมมเงน กใชแคตวเดยว 100 บาทพอเสยนกอดทนไว ตนเชามากตองหาเงนกอน ขอจากญาตๆ นาสาว พอไดเงนมากไปซอยา ไมไดคดเรองอนตองเอายากอน...”


“...ไมเคยมประสบการณเขารบการบ าบด แตกมเพอนชวนไปบ าบด เฮโรอนท าใหมก าลงขนอยางทนท จากอาการขาดยา ทไมมแรง ขเกยจ หงดหงด แตเมอไดใชยาแลว ความรสกกลบเปนตรงกนขาม มก าลง

98

ขนมา ไมกนขาวทงวนกอยได สงาน ไมเหนอย ใชยาแลวมเงนใชสมองโปรง เหนลทางการหาเงนไดทนท ไมเกยงงาน กวาดขยะ เกบอะไรใตถนบาน ไดเงน 5 บาท 10 บาท กท าได เพอทจะใชยารบงานขนตนสะตอสงๆ ลกสะตออยปลายกง ซงมโอกาสตกหรอกงหก กยงท า...”


“...ความรเรองเฮโรอน ไดทราบจากรนพทใชอยในพนท เขากหามปราม ไดบอกถงโทษของยา แตคนหามกยงท าอย ท าใหเราอยากลองเพมขน...”


“...ในขณะทเราเมายาสวนใหญจะชอบคดถงเรองงาน วาจะหาเงนมาใชจายในบานยงไง ถาเรามงานท า กจะมเงนใช มยาใหฉด...”


“...ตลอดการใชเฮโรอน 3-4 ปทผานมา เจอปญหาเรองการเงน และเมอปวยขนมาท าใหหายยาก กนยาไมหาย ตองเลนเฮโรอน ถงจะหาย...”


ส าหรบกลมเปาหมายรายอนๆ ทเคยปรบเปลยนพฤตกรรมแลว หรออยในขนลงมอปฏบต ไดกลาวถงชวงก าลงใชยากจะมความคดตอการใชสารเสพตดวาเปนความสข และตนเองกสามารถหาเงนไดเอง ไมไดมผลกระทบตอใคร ดงทกลมเปาหมายกลาววา

“...ตอนนนรสกวา ผลทไดจากการเสพยา ท าใหรางกายแขงแรง ทสรางบานหลงนเสรจกเพราะไดเสพยานนแหละ ยงเสพทกวนจะท าใหมแรง ขยนท างาน ทรางกายไมแขงแรง เพราะเสพบางไมเสพบาง...”


“...เงนทใชยาเปนเงนทไดจากการท างานของตวเอง โดยใชวนละ 3 ตว สงทไดจากการเสพยา คอ ความสข ความเมาทไดจากตวยา โดยไมคดถงอะไรอนเลย...”

99


5.2 ลงเลใจ

กลมเปาหมายทลงเลทจะเปลยนแปลงตนเอง จากการศกษาพบวา กลมเปาหมายทอยขนลงเลใจ มอย 2 ราย คอ รายท 6 และรายท 13 โดยกลมเปาหมายมความกลวทตองเผชญภายหลงการหยดใช สารเสพตด (เฮโรอน) ทงทางกายและทางใจ ซงอาจจะมผลกระทบตอการท างานหาเงนมาใชจายในครอบครว ดงทกลมเปาหมายกลาววา

“...เคยคดวาจะหยดแลว แตสมมตวาตอนเยนเราไมเลนยา กลางคนจะนอนไมหลบ รสกเจบปวดทงตว เหมอนจะเปนไข ขเกยจท างาน เปนไปตางๆ นานา...”


“...คดจะไปกนเมทาโดนเหมอนกน เพอนกชวน แตมนตดกบเวลาท างานทเราตองออกมาหาปลาตอนเชา ถาเราไปกนเมทาโดนกไมสามารถไปท างานได ไมมเงน...”


5.3 ตดสนใจและเตรยมตว ขนตดสนใจและเตรยมตว เปนขนทบคคลตงใจวาจะลงมอปฏบตในการเปลยนแปลงพฤตกรรมใด

ของตน ในเรวๆ น (ภายใน 1 เดอน) ในขนน จากการศกษา พบวา มกลมเปาหมาย 3 ราย ทเคยเขารบการบ าบดโดยสมครใจดวยตนเอง แตใชระยะเวลาไดเพยง 1 เดอน ไดแก กลมเปาหมายรายท 8 รายท 9 และ รายท 10 เพราะมสาเหตจากการทไมสะดวกทจะบ าบดอยในศนยบ าบดจงตองเดนทางไปกลบทกวนดวยระยะทางทไกล และตองใชเวลาในการเดนทาง มคาใชจายในการเดนทาง จงท าใหตองออกจากระบบการบ าบดรกษา ดงทกลมเปาหมายกลาววา

“...กคดอย ถามตงคประมาณ 2,000 บาท อยากจะสมครใจไปบ าบดเหมอนกน คงจะสบายใจกวา ไมเรองมากเหมอนไปกบพรบ. ไปกบพรบ. พอจบออกมาตองไปเซน ไปอะไรอก จะไปท างานกตองกลบมาเซนอะไรนนแหละ คดวามนยงยาก...”


100

“...ยงหกดบไมได คดอยากเลก แตกกลว และกไมมเงน...” (กลมเปาหมาย รายท 9, สมภาษณ 18 มกราคม 2559)

“...คดวาอยากเลก โดยไปกนเมทาโดน แตถาขาด 1 วน แลวหมอลดยา ท าใหรสกเสยน (อยากยา) เลยตองชดยาใหม กตองกลบมาใชยาใหม...”


“...คดจะหยดแตหยดไมได ตอนไมมของ (เฮโรอน) เสยนยาอยประมาณ 1 สปดาห นอนไมได กระสบกระสาย นอนไมหลบ กนขาวไมลง ตอนนนอยบนเรอทมาเลเซย เหนเพอนนอนสบาย แตเรานอนไมได ตองแชในน า 2 วน 2 คน กหยดไปได 3 เดอน พอกลบมาบานกโดนอก เมอเพอนกลบมาจากมาเลเซยเอายามาทบาน พากนเลนยาอก...”


“...เคยเลกยาดวยตวเอง เพราะไมมเงน โดยอยกบบาน ไมออกไปไหน เสยนยากอาบน า มพอแมนวดคลายความเมอยให...”


“...เคยไปบ าบดดวยความสมครใจ ครงแรกไปได 1 เดอน กหนออก หลงจากนน 2 สปดาหกกลบมาเลนใหม...”


5.4 ลงมอปฏบต ขนลงมอปฏบต เปนขนทบคคลลงมอปฏบตหรอกระท าพฤตกรรมทพงประสงคโดยปรบเปลยน

พฤตกรรมภายนอกตามทไดตงเปาหมายไวเปนเวลาไมนอยกวา 4-6 เดอน จากการศกษาพบวา กลมเปาหมายทก าลงอยในขนการลงมอปฏบต มจ านวน 4 ราย ไดแก รายท 2 รายท 3 รายท 4และ รายท 5 อยในกระบวนการบ าบดโดยใชสารทดแทน (เมทาโดน) มาเปนระยะเวลา ไมนอยกวา 4-6 เดอน ในชวงแรกจะเปนการปรบปรมาณเมทาโดนใหพอดกบทรางกายตองการ (ขนอยกบปรมาณและระยะเวลาการใชเฮโรอน) เพอหาคาคงทซงจะอยในการควบคมดแลของเจาหนาทตามโปรแกรมการฟนฟบ าบด และกลมเปาหมายไดปรบเปลยนวถชวต กจวตรประจ าวนทจะท าใหไมกลบไปใชเฮโรอนอก ดงค ากลาวตอไปน

“...ใชเมทาโดนมา 3 ปกวา เรมจาก 60 มลลกรม แตตอนนใชอยท

101

100 มลลกรม แตกอยากจะลด...” (กลมเปาหมาย รายท 2, สมภาษณ 11 มกราคม 2559)

“...เขาไปบ าบดอย 3 เดอน ในสถานบ าบด โดยไปดวยตวเอง ไมมใครบงคบ ตอนอยทนนเจาหนาทเขาดแลด จนเราสามารถเลกเฮโรอนได แลวออกมากนเมทาโดนจนถงวนน...”


“...ปจจบนตนเชามากอาบน า กนขาว ออกมากนเมทาโดนเสรจ กไปท างาน กลบตอนเยนกซกผา ท ากบขาวเองแลวกนอน...”


“...ไปบ าบดครงท 2 อยจนครบโปรแกรม จนถงปจจบนกไมไดเลนเฮโรอนเลย ใชเมทาโดนมา 2 ปแลว...”


5.5 กระท าตอเนอง ขนกระท าตอเนอง เปนขนทบคคลกระท าพฤตกรรมใหมอยางตอเนองเกนกวา 6 เดอน โดยทยงคง

ท ากจกรรมทเปนการปองกนการกลบมาเสพซ าของตนเองตอไป จากการศกษาพบวา มกลมเปาหมาย 2 ราย ไดแก รายท 1 และรายท 6 ทกระท าพฤตกรรมใหมอยางตอเนองไดปฏญาณและบนบานตอพระผเปนเจาทศรทธาและเกรงกลว มความเชอมนวาตนเองสามารถเปลยนแปลงและพฒนาตนเองจนเปนนสยใหม เหนคณคาของตนเองและพรอมทจะชวยเหลอคนอนๆ ใหพนจากการเสพยา (เฮโรอน) ดงค ากลาวตอไปน

“...เปาะเลกมนไดแลว จงเตาบต (สารภาพบาป) ขอโทษตอพระเจาทท าผดไป และใหสญญาวาถาฉนกลบไปเลนยาอก ขอใหมาเอาลมหายใจไปเลย...”


“...เปาะจะเลาประสบการณตนเองทสามารถเลกได เพอเปนการใหก าลงใจแกคนทอยากเลก...”


102

“...ตอนนเลกเมทาโดนมา เกอบปแลว แลวกก าลงคยกบเพอนอก 2 คนทเขาใชเมทาโดนอยางเดยว เพอวางแผนการหยด...”


5.6 เสพซ า กลมเปาหมายทกลบมาเสพซ าภายหลงทไดรบการเขารบการบ าบดจากการศกษาพบวา ม 3 ราย

คอรายท 7 รายท 9 และรายท 10 ทง 3 รายเปนผรบการบ าบดในรปแบบบงคบบ าบด ไมมเงนใชจายส าหรบการเดนทาง ดงทกลมเปาหมายกลาววา

“...กโดนจบเขาไปอยในคก แลวถกสงไปบ าบด 2 ครง ออกมากเลนยาเหมอนเดม...”


“...เคยเขาบ าบดไดเดอนกวา กหยด เพราะไมมคารถ...” (กลมเปาหมาย รายท 9, สมภาษณ 18 มกราคม 2559)

“...ครงท 2 เขาบ าบดเพราะโดนจบ แลวถกสงไปสงขลา เขาไปบ าบดครบโปรแกรม 4 เดอน ออกมาได 3 สปดาหกกลบไปเลนอก เพราะเจอเพอน...”

(กลมเปาหมาย รายท 10 , สมภาษณ 18มกราคม 2559)

สวนท 6 กรณศกษาการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

จากขอมลภมหลงตอการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมเปาหมาย พบวา มกลมเปาหมาย 2 รายทสามารถยตการใชสารเสพตดได คอ กลมเปาหมายรายท 1 และรายท 6 กลมเปาหมายทง 2 ราย สมครใจเขารบการบ าบด โดยไดรบรรบทราบขอมลรวมถงวธการทจะชวยใหหยดใชเฮโรอน มการดแลตนเอง ในชวงระหวางการบ าบด และปจจบนไมไดพงพงสารทดแทน (เมทาโดน) มการวางแผนยตการพงพงเมทาโดนดวยตนเอง มสมาชกในครอบครวเปนผดแล ดงนน ในสวนนผศกษาจงน าเสนอเพอเปนกรณศกษาในการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดทง 2 รายทสามารถยตการใชสารเสพตดได โดยสรปเกยวกบขอมลสวนบคคล รายละเอยดดานการใชสารเสพตด การบ าบดรกษา รวมไปถงความเปลยนแปลงทเกดขนเมอเขาสการบ าบดรกษา จนน าไปสการยตการใชสารเสพตดไดในทสด ดงตอไปน

103

6.1 กรณศกษาท 1 6.1.1 ขอมลสวนบคคล

คณเลาะห (นามสมมต) เปนชายมสลม อาย 68 ป เรยนจบชนประถมศกษาปท 4 สมรสกบภรรยาคนปจจบนมา 15 ป กอนหนานมภรรยามา 3 คน แตงงานกบภรรยาคนแรกตอนอาย 21 ป ซงเสยชวตไปแลวมลกดวยกน 6 คน จากนนจงไปแตงงานกบคนท 2 แตงงานกนไมนานกเลกเพราะไมชอบ สวนคนท 3 กเลกรากนเพราะคณเลาะหตดคก ลกชาย 3 คน ใชยาเสพตดดวยเชนกนและเสยชวตไปแลว สวนลกสาวอก 3 คนแตงงานอยกบครอบครวทตางจงหวด และมาเลเซยปจจบนคณเลาะหไมไดท างาน ไมมรายได มลกของภรรยาคนปจจบน (ลกเลยง) คอยชวยดแลคาใชจายภายในบาน ปจจบนยตการใช สารเสพตด และไมพงพาเมทาโดนมาเปนเวลา 1 ป 2 เดอน 25 วน (สมภาษณ, 28 พฤศจกายน 2558)

6.1.2 ประวตการใชสารเสพตด คณเลาะหใชสารเสพตดตงแตอาย 19 ป เรมจากสบกญชา จนอาย 21 ป กสบเฮโรอน สบ

อยประมาณ 7 ป คณเลาะหถกจบ อยในเรอนจ า 4 ป พอออกมากกลบมาใชเฮโรอนดวยวธฉด เพราะลองสบแลวไมเมา ในชวงนนฉดเฮโรอนครงละ 1-2 ตว วนละ 3 ครง ซงกไมแนนอนขนอยกบจ านวนเงนทม ถามเงนมากกใชมาก เคยใชมากทสด วนละ 8-9 ตว โดยแบงฉด 4-5 ครงรวมระยะเวลากวา 40 ป ทคณเลาะหใชสารเสพตด ดงค ากลาวตอไปน

“...รวมระยะเวลากวา 40 ป ทใชชวตอยกบยาเสพตด ตอนอาย 19 ป เรมสบกญชา อาย 21 ปกเรมสบเฮโรอน อยประมาณ 7 ป แลวถกจบ เขาคก 4 ป ตอนอยในคกกมของใหใช (มสารเสพตด) แตเราไมเอา อยในคกเราอยด เปนโตะอหมามน าละหมาด หลงออกจากคก อายประมาณ 32-33 ป กมาฉดเฮโรอนเขาเสน เพราะสบแลวไมเมา ใชครงละ 1-2 ตว ตอนนนราคาตวละ 80 บาท ใชวนละ 3 ครง แตกไมเปนเวลา ขนอยกบเงนทม เคยใชมากทสด วนละ 8-9 ตว โดยแบงฉด 4-5 ครงตอวน ตอนใชอยกรวาอนตรายถงตาย เพราะเพอนกตายไปดวยสาเหตการเสยนยา บางคนชอก เราเหนแลวอยากจะเลก แตเลกยาก ตอนนนรสกวา ผลทไดจากการเสพยา ท าใหรางกายแขงแรง ทสรางบานหลงนเสรจกเพราะไดเสพยานนแหละ ยงเสพทกวนจะท าใหมแรง ขยนท างาน ทรางกายไมแขงแรง เพราะเสพบางไมเสพบาง และสวนขอเสย คอ ตองใชตลอด เลกไมได เพราะมนตด และเมอเราหงดหงดทตองการใชยา จะท าใหเราทะเลาะกบคนรอบขาง ทะเลาะกบเมย แลว

104

นอนซม พอลกมาเหนกจะไปซอยามาให ชวตประจ าวนในชวงใชยา ตนเชาขนมา ตองหายามาเสพกอน ไมอยางนนจะท าอะไรไมได ใชยาเสรจ กอาบน า กนขาวแลวไปท างาน ชวงนนเปนชางไม ท าวงกบประต เพอนทท างานดวยกนกใชเฮโรอนดวยวธสบ จากนนเทยงกจะไปหายามาเสพอก แลวกนขาวเทยงเสรจกไปท างาน กลบมาอาบน า กนขาว เสพยาแลวกนอน เปนอยางนตลอดในชวงชวตของการใชยา ตอนใชยากคดตลอดวามนไมดตอตนเองและคนใกลชด แตกหยดไมได เพราะไมมคนบอก ไมรวธจะรกษา จนไดมาเจอคนแนะน า และเปนทปรกษาจงไดไปบ าบดรกษา นบวาโชคยงเขาขางนะ...”


6.1.3 การบ าบดรกษา คณเลาะหไมมบตรประชาชนมา 30 ป ตงแตตดคก เพงมาไดท าใหมเมอจะเขารบการบ าบด

ไดเขารบการบ าบดดวยเมทาโดน 16 กนยายน 2556 ทสถานบ าบดสงตอโดยอาสาสมครขององคกรพฒนาเอกชนแหงหนง รบเมทาโดนแบบเดนทางไปกลบ ตองเดนทางไปกลบเปนระยะทาง 80 กโลเมตร (โดยประมาณ) ตอวน เปนระยะเวลา 2 เดอน กไดรบการสงตอใหมารบทโรงพยาบาลชมชนตางอ าเภอ เมอวนท 16 พฤศจกายน 2556 โดยไดรบปรมาณเมทาโดนคงท ท 60 มลลกรม ตลอดระยะเวลาการรกษา ไมเคยปรบเพมหรอลด

จากระยะการเดนทางลดลง ไปกลบ 40 กโลเมตร โดยประมาณ และไดรบการดแลตดตามอยางตอเนองจากอาสาสมครขององคกรพฒนาเอกชนแหงหนง และเขารวมกจกรรมใหความรเกยวกบการลดอนตรายจากการใชสารเสพตด ในพนทอยางสม าเสมอ ทงไดเขารวมกจกรรมครอบครวสมพนธ ไดรบเงนสงเคราะห เปนคาน ามนรถในการเดนทางมารบเมทาโดน 1-2 ครง ชวงเขารบการบ าบดใหมๆ ในชวงแรกลกสาวไมเชอวาพอจะหยดเฮโรอน คณเลาะหจงขอใหผวจยซงขณะนนท างานเปนเจาหนาทขององคกรพฒนาเอกชนแหงหนง โทรไปคยยนยนกบลกสาว และขอใหลกสาวชวยเรองคาเดนทางดวย

6.1.4 การยตการใชสารทดแทน (เมทาโดน) ชวงทรบเมทาโดนทโรงพยาบาลชมชนตางอ าเภอ ผานไปประมาณ 6 เดอน กพยายามคด

วาอะไรเปนสาเหตทท าใหขเกยจ ไมอยากละหมาด จงคดวาเปนเพราะใชเมทาโดน ท าใหขเกยจ ไมอยากท าอะไร และรสกไดวาสมรรถภาพทางเพศเสอม พอถงชวงถอศลอด ไดมโอกาสรบเมทาโดนกลบบาน จงคดวาจะเลกเมทาโดนเอง จงพยายามจดการ ทงลดปรมาณลง โดย 1 ขวด ทได 60 มลลกรม น ามาแบงเปน 3 สวน กจะกนได 3 วน พอเรมอยได กน ามาแบงเปน 5 สวน กนได 5 วน และลดลงเปน 6

105

สวน จบเฉพาะเวลามอาการเสยน และสดทายน ามาปาดแคทลน กลดความกระหายได ลดเรอยๆ จนหมดความตองการเมทาโดนได หลงจากเดอนถอศลอดกไมไปรบเมทาโดน เพราะ ใชระยะเวลาตงแตเรมถอศลอด จนถงรายอฮจญ ประมาณ 4เดอน กหยดใชเมทาโดนได จากนนกพกผอน ดแลรางกายจนรสกวาแขงแรง ความรสกทตองการยากหมดไปดวย และในระหวางนน ภรรยาและลกเลยงคอยดแลเอาใจใส ตอนตดสนใจเลกเมทาโดนกรสกผดทไมท าตามสญญากบโรงพยาบาล คอ ตองกนยาใหหมด แตดวยเพราะอยากจะเลก และขเกยจนงรถไปหาหมอทกวน รสกเบอทตองเดนทาง จงตดสนใจเลกเมทาโดน ซงรสกเหนอยกวาเลกผงขาว (เฮโรอน) อก

ความเปลยนแปลงทเกดขนท าใหรสกภาคภมใจในตวเอง และยนดทจะถายทอด และเลาเรองราว ใหแกรนนอง ผใหการบ าบด หรอคนอนๆ ภรรยากภาคภมใจในตวเรา และมรอยยมมากขน (มความสข)

จะเหนไดวาปจจยตอการยตการใชสารเสพตดของคณเลาะห คอ จดเรมตนมาจากความตองการเลกเสพยา ไดรบค าแนะน า ความรวธการเกยวกบการบ าบดดวยเมทาโดน ตามแนวทางการลดอนตรายจากการใชสารเสพตด ไดรบการสงตอเพอเขารบการบ าบด มการบรการทดจากเจาหนาทผดแล สงตอใหกบโรงพยาบาลใกลบาน ลดระยะทางในการเดนทาง คาใชจาย และดวยเปนคนทด าเนนชวตตามวถอสลาม ละหมาดอยางสม าเสมอ ไดมการสงเกตตนเองวาเมอใชเมทาโดนท าใหรสกเกยจครานในการละหมาด และรบรวาสขภาพทางเพศของตนเองเสอมลง จากทไดรบรถงผลกระทบดงกลาว จงคดทจะเลกพงพงเมทาโดน มความตงใจทจะเลกใหได ไดวางแผนการเลกดวยตนเอง และถอโอกาสชวงเดอนถอศลอดทโรงพยาบาลใหเมทาโดนกลบบาน ตนเองกพยายามถอศลอด และลดการใชเมทาโดนในแตละวนลง ในระหวางนนกมภรรยาและสมาชกในครอบครวทดแล พรอมมความเขาใจใหกนอยางสม าเสมอตลอดมา

6.2 กรณศกษาท 2

6.2.1 ขอมลสวนบคคล คณนน (นามสมมต) เปนเพศชาย อาย 33 ป เรยนจบชนประถมศกษาปท 6 ไมไดเรยน

ศาสนา เมอจบป.6 กออกมาท าประมง มพนอง 6 คน เปนลกคนท 5 ปจจบนอาศยอยกบบดา สวนมารดาเสยชวตเมอ 6 ปทแลว แตงงานมาไดปกวายงไมมลก สวนภรรยาอยคนละจงหวด จะไปหาภรรยาในชวงวนหยด ปจจบนเปนอาสาสมครในองคกรพฒนาเอกชนแหงหนง ท างานเกยวกบการดแลดานสขภาพของเพอนผใชสารเสพตดดวยวธฉด ยตการใชสารเสพตด และไมพงพาเมทาโดนมาเปนระยะเวลา 1 ป 3 เดอน 28 วน(สมภาษณ,15มกราคม 2559)

6.2.2 ประวตการใชสารเสพตด

106

คณนนใชสารเสพตดตงแตอาย 14-15 ป ดวยความอยากรอยากลอง โดยเรมจากการสบบหร สบกญชา เมออาย 17 ป ใชเฮโรอนดวยการสบอยปกวา กเรมฉด เนองจากเหนคนทฉดแลวรสกวาเขาเคลมด จงลองฉดดบางเพราะอยากรวาฉดกบสบตางกนอยางไร ในชวงแรกเพอนของคณนน เปนคนฉดให สปดาหแรกใชวนละ 1 ตว กอยได พอสปดาหท 2 ตองเพมปรมาณขน เคยใชมากทสดวนละ 5 ตว ดงค ากลาวตอไปน

“...เหตผลทใชยาเสพตด เพราะอยากลอง ตอนอาย 14-15 ป กเรมสบบหร สบกญชา โดยมวนใสใบจากกอน จากนนกสบในบองไมไผ ชวงนนไมท างานเอาแตจะเสพยาอยางเดยว ทงๆ ทรวาฐานะยากล าบาก แตพอเสพยากขเกยจทจะท างาน และไมสนใจท างาน ขอเงนจากครอบครว จากพสาว ตอนแรกครอบครวไมรวาใชยา กจะใหทกๆ วน วนละ 100 บาท เขาคดวาเราจะเอาไปใช ไปกนขาว จากนนเรมใชเฮโรอน ตอนอาย17 ตอนแรกสบกอน เรยกวาโรยหนา สบกบบหร สบอยปกวา แลวกเปลยนมาฉด เคยเหนคนทใชฉด มความรสกวาเขาดเคลมด คนทฉดเขาเมากวา กเลยอยากจะลองวา สบกบฉด มนเมาตางกนอยางไร พอลองไปแลว กเมาและอาเจยนทงวน ซงลองตอนทมาอยกบเพอนมาเลเซย มาท าประมง โดยในชวงแรกๆ เพอนฉดให พอหลงๆ มอาการเสยนยามากกวาปกตเสพยาดวยวธสบกไมบรรเทา กตองฉดเอง ชวงแรกฉดไมตรงเสน เสนเลอดเสยหมด เพราะ ไมมความรวาจะฉดเสนไหน หรอเขาตรงไหนจงฉดมวๆ ชวงทใชยา วนๆ หนงหาเงนไดเปนพนสมองของเราอยกบยา เราหาเงนไดบาง เขาใหบาง ไปลกขโมยของคนอนบาง แรกๆ ใชครงเดยวอยเลย วนละตว พอเขาอาทตยทสอง ตองเพมขน ทเคยใชมากสด วนละ 5 ตวๆ ละ 100 บาท ยาเดยวนไมเหมอนเมอกอน ๆ ทรนพๆ เขาใช ตวเดยวกอยไดเปนวน แตของปจจบน บางคนเปน 10 ตวตอวน 1 ตวอยไมถงชวโมง บางทกพอใสยาไปแลวฉดเขาไปพอมกลน มนๆ เมาๆ นดเดยว พอถอดเขมออกกหาย หลงจากนนพอเสยนขนมากตองหามาใชอก เกรดยาไมเหมอนเมอกอน สมยนมอย 3 เกรด ถาดๆ หนอยกเกรดเอ บกละประมาณ 5,000 บาท เกรดบลองลงมาหนอย ก

107

4,000 กวาๆ เกรดซถกทสด ประมาณ 2,000- 3,000 กวาบาท เนอเฮโรอนนดเดยว แลวกผสมกบสารอน ครงตอครงเลย การสบตองใชปรมาณเยอะ ถาฉดกเขาเสนเลอดโดยตรงเลย ใชปรมาณนอยกวา...”


คณนนไดบอกเลาถงการใชสารเสพตดในชวงทไปอยมาเลเซยกบญาต เขาเคยใชเขมฉดเฮโรอนเลมเดยวกน ซงคณนนเองไมเคยทราบถงผลกระทบจากการใชเขมเลมเดยวกนกบคนอนวาอาจท าใหตดเชอได เขาเหนญาตเอาเขมไปตมน ารอน กอนทจะเอามาให เขาใช คณนนไดแตสงสย แตไมไดถามเพราะคดเพยงแตวาตองการใชเฮโรอนอยางเดยว ดงค ากลาวตอไปน

“...ตอนทอยมาเลยกใชกบกลมญาตสองสามคน และมญาตท อยมาเลเซยเขาเปนเอเยนตดวยแรกๆ เราใชรวมกน เรากไมรวาจะมเรองการตดเชอ เพงจะมารตอนหลง ญาตเราใชแบบระมดระวง กวาจะเอาเขมมาใหเราใชกจะเอาไปตมน ารอน เรากอยากจะถามตอนนนแตกไมไดถาม คดแตจะใชอยางเดยว ไมคดเรองอะไร...”


หลงจากทคณนนใชเฮโรอนไดสก 2-3 ป ครอบครวกทราบเรอง กพยายามจะพาคณนนไปบ าบด แตตอนนนคณนนไมไป หลงจากนนคณนนกใชยาในบาน เพราะเสยนยามาก ดงค ากลาวตอไปน

“...ครอบครวมารหลงจากทเราใชไปได 2-3 ป พอรกวนวายกนหมด ทงพสาวทงพอ จะเอาเราไปบ าบดอยางเดยวเลย แตเรากไมไป ตอนทครอบครวรแลว เรากเคยเลนยาในบาน กไมรจะท าไง เวลามนเสยน อาการปวดเมอยกจะมาเลย กระสบกระสาย น าตาไหล น ามกไหล จนมนท าใหร าคาญ อาการปวดเมอยเจบปวดยงพอทนได แตอาการน าตาน ามกไหล แถมหาวอก อะไรอก ท าใหเราร าคาญ บางทสมองของเรามนสง "ไปใชเหอะ อยาทนเลย ไปใชเหอะ" ตวยาอยางอน เชน กระทอม ยาบา เราจะเอาไมเอากได ถามกใช ถาไมมกอยได อยทใจเราวาจะตองการมนแคไหน แตถาเปนเฮโรอน ถาเอาแลวกตองเอาเลย เรากรนะวามนอนตราย เพอนเรากบอกวามนแรง เรารวาจะสงผลกระทบทงตอตวเองและครอบครว หรอคนอนดวย แตเรากยงใช

108

มนอย เฮโรอนถาเราไมเคยลองมากอน อยาไปลองเลย ค าๆ นเกดกบตวเองเลย เรากไมเคยรจกกบมนมากอน พอเราใชมนแลวกรเลยวาจะหยดมนไมได ถาเอาแลวตองเอาเลย เคยคดทจะเปนเอเยนต เหนเขามเงนกนแตกไมท า พอคดวาเราไมเคยเขาเรอนจ ามาเลย กไมอยากท าใหเสยชอเสยงของเรา...”


6.2.3 การบ าบดรกษา คณนนไดเขาบ าบดโดยสมครใจ 1 ครง ซงไดปรกษากบเพอนวาอยากเลกยา โดยจะให

ต ารวจจบ แตเพอนของคณนนหามไว เพราะเขาเคยมประสบการณทถกต ารวจจบมาแลว ในขณะเดยวกนกมอาสาสมครของโครงการลดอนตรายจากการใชยา มาเชญชวนใหไปบ าบด โดยไดกนเมทาโดนอยโรงพยาบาลตางอ าเภอแหงหนง ระยะเวลาเกอบ 3 ปตอนแรกเขาไปในศนยบ าบด เพอปรบปรมาณเมทาโดนใหคงททจะเพยงตอความตองการของรางกายใหสามารถอยได 24 ชวโมง ประมาณ 1 เดอน ซงคงทอยท70 มลลกรม จงถกสงตวมารบเมทาโดนตอทโรงพยาบาลตางอ าเภอ ประมาณ 2 สปดาหผานไป กมอาการกระตก โดยคณนนบอกวามอาการทรสกวาเหมอนเวลาขนไปบนทสงแลวตกลงมา ชวงหลบกฝนราย แลวกกระตก ตกใจ จงไดไปปรกษากบแพทยแพทยวนจฉยวาปรมาณเมทาโดนยงไมเพยงพอตอรางกาย จงไดปรบปรมาณขนเปน 80 มลลกรมจากนนอาการเหลานนกเกดขนอก

คณนนยงไดบอกเลาถงความแตกตางระหวางทใชสารเสพตดกบปจจบนวาตอนทใชยาอยเขาตองคดหลายเรอง มความหวาดระแวง อารมณหงดหงด และโกรธงาย แตเมอไดมาบ าบด เขาไมตองคดมาก ไมตองกงวลวาจะเสยนยา และยงมเวลาในการทบทวนตนเองมากขน ดงค ากลาวตอไปน

“...ตอนทเราใชยาตองคดหลายเรอง หวาดระแวง หงดหงด บางทหลานๆ มาทกอะไรกไมได จะโกรธจะเอาแตใจตวเองอยางเดยว แตพอเรามาดแลตวเอง โดยใชการบ าบดดวยเมทาโดน เราไมตองคดอะไรเยอะ ถงเวลากไปกนยา มนดอยอยางหนง เมทาโดนมนอยในรางกายเราได 24 ชวโมง ไมตองคดวาจะไปใชยาอก ไมตองคดวาจะตองเสยน ไมคดเลยวาจะกลบไปใชเฮโรอนอก แตแรกๆ กมบางตอนออกมาจากศนยบ าบดใหมๆ เราเหนภาพในอดต พอกลบมาท

109

บาน เพอนๆ เรา ททเราเคยใช ทไหนทเรานงสเล นงเปรมอย คอ มนเหนภาพขนมากบการมาอยกบสงแวดลอมเดมๆ กลบมาแรกๆ เพอนกใจดนะ นานๆ ไมเจอกบเรา กชวนเราไปหาของ ในใจเราคดวา ไมตองการทจะยงแลว กวาจะผานจดนนมาได กล าบากใจอยเหมอนกน บางทเราตองอดทนมาก หลงบานกมเอเยนต หนาบานเพอนกเดนผานไปมาๆ มนท าใหเราเหนภาพ ชวงกนเมทาโดนแรกๆ ไมคอยจะกลบบานเทาไหร บางทกจะนงอยทคลนกทโรงพยาบาลตางอ าเภอ คอ จะอยจนถงค า บางทกหกโมงเยน 1 ทมกวาจะถงบาน จะกลบไปแบบทไมตองเหนอะไรแลว ท าอยางนนอยประมาณ 2-3 สปดาห กวาจะทใจเราจะอยคงทได...”


ความเปลยนแปลงทเกดขน ท าใหคณนนรสกกบตวเองดขน เหมอนๆ กบตอนทไมใชยา โดยเฉพาะความสมพนธกบครอบครว ตอนทตดยา ครอบครวจะไมสนใจเขาเลย เขาเองกไมไดสนใจครอบครวเชนกนแตเมอไปบ าบดอยทศนยบ าบดครอบครวของเขากไปเยยมซอขนมของฝากและเมอคณนนออกจากศนยบ าบดฯ แลว ครอบครวเขากมขาวซอทซอเผอไวใหเขาพอตนมากจะไดกนขาวพรอมๆ กนนอกจากนนแลวความสมพนธกบคนในชมชนกดขน จากทเมอกอน คณนน ไปทไหน คนกกลวและหวาดระแวง แตปจจบนคนในชมชนทกทายเขา ทกคนชนชม ผน าชมชนกใหความชวยเหลอ สวนตวเขาเองกพาเพอนๆ ทตดยาไปบ าบด ดงค ากลาวตอไปน

“...ตอนท เราใชยานะ อยาวาคนอนเลย ตวเราเองกไม เหลยวแลครอบครวเชนกนในชมชนตอนทเราใชยาแตกอนเนย ไปไหนคนกกลว คนกดเวลาไอนผานมาตองระมดระวง พอเดยวนไปไหนคนกทกเรามเพอนทตดยากพาไปบ าบด ทกคนกชนชมชมชนกยอมรบมากขนก านน ผใหญบานกชวยเหลอเวลาเราจดกจกรรม เชน ท าความสะอาดมสยด ก

110

โบร (สสาน) เขากชวยบอกตางกบแตกอนเยอะ เมอกอนเขาไมอยากจะเจอ ทางใครกทางมนกนเลย...”


6.2.4 การยตการใชสารทดแทน (เมทาโดน) หลงจากทใชเมทาโดนสกระยะหนง คณนนไดทบทวนตนเอง และรสกตองการทจะหยดเม

ทาโดน ซงกมความกงวลเพราะมหลายๆ คนบอกเขาวาอนตราย แตในชวงนนเปนชวงทเขาตองหยดท างานอาสาสมคร เพราะมการเปลยนแปลงโครงการ จงตดสนใจทจะหกดบเมทาโดนดวยตนเอง แตกมภรรยาทชวยดแลตลอดในชวงทเขาตองขาดเมทาโดน ดงทเขากลาวไววา

“...ชวงแรก ๆ กวาจะคงทในรางกายเรามนกอยาก แตพอมนคงทแลว เราจะไปใชเฮโรอนอกกไมเมา ไมรสกตอมาจงคดหยดเมทาโดนโดยการหกดบเอง หลายคนบอกวาอนตราย แตพอดชวงนนตองหยดท างานไป ครงเดอน (ชวงเปลยนโครงการ) กไปอยกบภรรยาทตางจงหวด กอยากจะหยดเมทาโดนจรงๆ ชวง 3 วนแรกทหยดเมทาโดนกยงไมคอยมอาการ แตพอหลงจากนน นอนกไมได กนกไมได เจบปวดเปน 2 เทา มากกวาอาการเสยนเฮโรอน มนปวดเหมอนกบมอะไรก าลงกดอยขางในกระดกเรา ตองสะบดมอเหมอนมนกนจนเราร าคาญ ตอนนนกคดจะกลบไปใชอก คดอยากจะออกจากบาน มนเจบกเจบ แตดทเราไปอยภรรยา ดานหนงคอเราไมอยากใหครอบครวของภรรยารวาเราเปนผใชยามากอน กอยในหองน าทงวน มความคดอยากจะวงออกจากบาน อยากกลบไปทบาน แลวกคดวาถาเรากลบไปกไมมทางจะเลกได ผานมาไดโดยการอยในหองน า3วน ราดน าอยางเดยว 10 วนไมกนขาว ภรรยาซอนมมาใหกน เจบยงกวาเสยนเฮโรอน อาการจะมาชวงกลางคน ประมาณเทยงคน จนถงเชา ภรรยาอยตลอด ยาทายานวดหมด เรานอนดนบนเตยง จนภรรยานอนไมได เรากสงสารเขา ไหนจะตองท างานอกตสองตสามกยงไมไดนอน เรากอยากใหเขาไดพกผอน เราตองอดทน มนเจบทสด จนทนไมไหวกวงเขาหองน า เอาน าราดๆพอหนาวหนอยกพอท าใหเราไดนอน พอรสกตว ปวดปสสาวะ กรสกปวดขนมาอก ปวดอยครงเดอนนะ ความเจบทรมานเปนสงทเราตองรบกบมนเอง เพราะเราท าตวของเราเอง จะท าไงไดละ...”


111

ปจจบนคณนนเลกเมทาโดนมาเกอบปแลว มความรบผดชอบในครอบครว เพราะตองดแลนองๆ2 คน วนจนทรถงศกร ในตอนเชาจะตองสงนองไปโรงเรยนกอน แลวท างานเปนอาสาสมครอยในพนทขณะนก าลงใหค าแนะน ากบเพอนอก 2 คนทก าลงใชเมทาโดนอยางเดยว เพอวางแผนการหยดรวมกน สวนวนเสาร-อาทตย จะไปอยกบภรรยาทตางจงหวด ไปชวยภรรยาท างาน

สวนท 7 แนวทางในการพฒนาการปรบเปลยนพฤตกรรมของกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด

จากการสมภาษณกลมเปาหมาย 15 ราย และกลมผเกยวของกบผใชสารเสพตดดวยวธฉด6 รายไดใหขอคดเหนตอแนวทางพฒนาการปรบเปลยนพฤตกรรมของผใชสารเสพตดดวยวธฉด ดงน

7.1 การใหความรเกยวกบผลกระทบจากการใชสารเสพตดดวยวธฉด ใหแกกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดเปนกลมทมความเปราะบาง การกลบไปเสพซ าอาจเปนไปไดโดยงาย หากเพยงมปจจยบางอยางมากระตน เชน เจอเพอนเกา เสยใจกบค าพดหรอการกระท าจากผใกลชด สายตาทมองมาจากคนในชมชน หรอการขาดปจจยบางอยางทอาจท าใหเกดความไมสะดวกหรอคลองตว เชน ไมมเงนเตมน ามน ซงไมวาจะมการปรบเปลยนพฤตกรรมในระดบใด กสามารถทจะกลบไปเสพซ าไดเพราะอาจเกดจากขอกงวลทยกตวอยางไวขางตน ดงนน ผใชสารเสพตดดวยวธฉดควรไดรบความรและทราบถงอนตรายทเปนผลกระทบจากการใชสารเสพตดชนดตางๆ เพอปองกนผลกระทบทจะเกดขน เชน การปองกนการสงตอหรอรบเชอเอชไอว รวมถงไวรสตบอกเสบบ และซ การใชยาเกนขนาด (overdose) รวมไปถงรปแบบหรอโปรแกรมการฟนฟรกษาการวางแผนการบ าบด และการตระหนกถงคณคาในตนเองโดยใชแนวทางตามหลกศาสนาในการด าเนนชวต สอดคลองกบความคดเหนจากการสมภาษณกลมเปาหมายดงน

“...แตพอเรามาดแลตวเอง โดยใชการบ าบดดวยเมทาโดน เราไมตองคดอะไรเยอะ ถงเวลากไปกนยา มนดอยอยางหนง เมทาโดนมนอยในรางกายเราได 24 ชวโมง ไมตองคดวาจะไปใชยาอก ไมตองคดวาจะตองเสยน ไมคดเลยวาจะกลบไปใชเฮโรอนอก…”


“...เคยหกดบ หยดเฮโรอนได 3 เดอน พอกลบบานมากโดนอก เพอนจากมาเลยเอายามาทบาน กพากนเลนอก...”


7.2 ครอบครวหรอคนใกลชด การทคนในครอบครวหรอคนใกลชดเหนความส าคญ ใหก าลงใจ พรอมชวยเหลอดแล โดยเฉพาะในขณะทกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด ทก าลงเขารบการบ าบด หรอการ

112

ยตการใชสารเสพตดดวยตนเอง เปนความจ าเปนตองทจะตองมคนคอยดแลอยางใกลชด อาจจะชวยเหลอดานคาใชจายในการบ าบดหรอการเดนทางไปบ าบด รวมไปถงการตกเตอน ชวนใหกลมเปาหมายตระหนกคดได สอดคลองกบความคดเหนจากการสมภาษณของกลมเปาหมายดงน

“...ในระหวางการรกษา ชวงเลกยา กจะมภรรยา และลกเลยง 2 คน ทคอยดแล และพาไปหาหมอเมอเราเจบไข ลกเลยงกใหเงนใช...”

(กลมเปาหมาย รายท 1, สมภาษณ 28 พฤศจกายน 2558

“...แมกคอยตกเตอน และนองสาวกคอยชวยเหลอ ใหคาน ามนรถมากนเมทาโดนทโรงพยาบาล วนไหนไมมเงน เพอนทกนเมทาโดนดวยกนกใหนงรถมาดวย...”


“...มเพอนทใชยาในกลมเดยวกน ชวนกนไปเลกยา กคอยตกเตอนกนนะ เราเตอนเขา เขากเตอนเรา กเปนสวนหนงทชวยใหเราไดหยดยา...”


“...ครอบครวหรอคนใกลชดของคนเสพ มสวนส าคญอยางมากทจะชวยในการดแลในระหวางการบ าบด พเองจะเชญคนใกลชดของเขามาคยพรอมกน กรณทเคสสะดวก ถาเขาไมไดบอกกบครอบครว กจะใหเพอนทมาบ าบดดวยกนเปนบดดในการตดตามดแล เพราะเจาหนาทเราเองกไมไดสามารถทจะตดตามเขาไปไดตลอดเวลา ...”

(ผใหบรการดานสาธารณสข, สมภาษณ 7 สงหาคม 2559)

“...เรากสงไปบ าบดหลายราย โดยเรมคยจากครอบครวเราตองคยกบครอบครวเขากอนใหเขาใจนะ วาเคสนแบบนตองเขาคสช. แลวกจะบอกวาชวงไหนๆ จะไปเอาตวเคสลาสดทสงไปใชยาเสพตดทกตว...”

(ผน าชมชน, สมภาษณ 24 มกราคม 2559)

“...เรองของครอบครวบางครอบครวไมยอมรบสภาพเรากเลยแกไขปญหายาก...”


113

7.3 ชมชน นอกจากตวบคคลทใชสารเสพตดเอง หรอครอบครวและคนใกลแลว ชมชนเปนอกสวนส าคญทจะเกอหนนใหผใชสารเสพตดเกดความมนใจ หรอไมมนใจทจะกลบเขามาอยรวมชมชน เพราะคนกลมนกยงมความตองการการยอมรบจากชมชนเชนเดยวกบสมาชกชมชนคนอนๆ หากชมชนรวมถงผน าชมชน และผน าศาสนา ไดเปดโอกาส แสดงถงความเขาใจ และเหนความส าคญกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด ในฐานะเปนสมาชกคนหนงในชมชน โดยไมตตรา รงเกยจหรอกดกน และใหก าลงใจ หรอสนบสนนใหกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดใหไดรบการบ าบดโดยสมครใจ สอดคลองกบความคดเหนในบทสมภาษณของกลมเปาหมายดงน

“...พอเดยวนไปไหนคนกทก เรามเพอนทตดยากพาไปบ าบด ทกคนกชนชม ชมชนกยอมรบมากขน ก านน ผใหญบานกชวยเหลอเวลาเราจดกจกรรม...”


“...สวนเรองคาธรรมเนยม ไดปรกษากบนายก อบต. ท าเรองขอความอนเคราะห จงไดยกเวนคาธรรมเนยม ใหฟร ไมตองจาย และนายกกไปสงเอง ซงนายกเขาดจรง ขอความชวยเหลองาย...”

(มารดา, สมภาษณ 25 มกราคม 2559)

“...ป 2538 เคยจดอบรมทตาดกา ท าฮกมปากต (ขอตกลงชมชน) ไดประชมกบก านน(ไมใชคนปจจบน) ผใหญบาน ท าขอตกลงแกมบงคบ ถาใครยงไมหยดเลนสงเสพตดจะไมมการใหความชวยเหลอกน อยางเชนถาเกยวกบทางรฐจะไปอ าเภอไปไหนๆ ผใหญจะไมชวย สวนทางดานศาสนา เชน การท าเมาลด ท าดอาร ทบาน ทตองใช อหมาม คอเตบ บลาล (ผน าศาสนา) พวกเราจะไมไปชวย ท างานอะไรจะไมไปชวยและเวลาตายจะไมมใครไปละหมาดให นอกจาก อหมาม คอเตบ บลาล 3 คน เทานนท าเพอจะใหเขาไดหยดเลนยา...”

(ผน าศาสนา, สมภาษณ 26 มกราคม 2559)

“...ในวนศกรตองมาฟงบรรยายทมสยด ถาไมมาฟงจะออกทะเลไมได เคยมนะ ก านนไปดกรอทปากน าเลย ถาใครออกจะยงขนฟาเลย ตองการใหเขาไดเรยนในวนศกร จะไดไมละทงละหมาดวนศกร ท ามาประมาณ 4-5 ป ผลกออกมาด คนใชยาเสพตดลดลง ชวงนนทท าเพราะมยาเสพตดเยอะ

114

ทงคนเสพ คนขาย เดกๆ ดวย เดกๆ เราจดไปอบรมเลย อบรมเกยวกบพษภยยาเสพตด...”


“...บางคนครอบครวทนไมไหวแลวกมาหาก านนใหชวย เรากเรยกครอบครวทอยดวยกนมาคยเกยวกบขนตอนการบ าบด สมครใจแบบน จะพาไปทไหน แตถาไมสมครใจ กอยาหาวาก านนรงแก ถาโอเคกสงไปบ าบด บางทกเขาไปคลนกฟาใส บางทกสงต ารวจเขาโครงการคสช. เดอนทแลวสงไป 1คน เขาคสช. กเลอกคนทอาละวาด หามไมอย วาแลวไมฟง ทะเลาะกบคนในครอบครว...”


“...วยรนทตดยา มทงพวกทเสพครงคราว พวกทตด พวกทเสพครงคราวไมเปนไรเทาไหร มกเสพ ไมมกไมเปนไร แตพวกทตดนมปญหาหนอยพอไมมเงน แลวจะขโมย ขนมะพราว บางทไปขโมยทหม 4 เราตองตามไปจบทโนน...”


7.4 เจาหนาทผใหการบ าบด และองคกรหรอหนวยงานทมสวนเกยวของกบกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉดเปนบคคลทจะตองมความเขาใจ มชดขอมลความร และทกษะในการรบฟง สามารถชวนกลมเปาหมายวเคราะหตนเอง เพอการบรการหรอจดโปรแกรมทมลกษณะเฉพาะส าหรบกลมผใชสารเสพตดดวยวธฉด โดยค านงถงความเปราะบาง และขอจ ากดสวนบคคลและมการตดตามอยางตอเนอง จรงใจสอดคลองกบความคดเหนในบทสมภาษณของกลมเปาหมายดงน

“...ทงโรงพยาบาลธญญารกษ โรงพยาบาลยะหรง และโรงพยาบาล ปะนาเระทกทใหบรการด และแนะน าเราอยางด เหนวาเขาดใจทเรามาใชบรการมากนยาเอง เขามเวลาใหท ากจกรรมกลม แนะน าการใชชวต เรากไดน ามาใช เชน การออกก าลงกายการใชหลกศาสนามาบ าบด...”


“...อยากจะลดเมทาโดน แตถาจะลด พยาบาลจะตองใหไปเจอหมอ พอจะตองเจอหมอกรสกวาขเกยจ เพราะตองรอควนาน และหมอถามจกจก และอยากจะเจอหมอทโรงพยาบาลยะหรงมากกวา...”

115


“...ตอนอาย 34 เลกอยพกหนง พอดถกจบ อยในเรอนจ า 2 อาทตย กไปอยในศนยบ าบด เพราะเตยงในศนยบ าบดวางเปนครงแรก อยทนน4 เดอน ตอนนน ป พ.ศ. 2542 อยในนนกดนะ ทงอาหารการกน เชาๆ เยนๆ กไดออกก าลงกาย ไดละหมาด กอยในนนสมบรณด เพอนบางคนออกมารางกายแขงแรง เราเองอยในนนน าหนกกเพมหลายกโล...”


“...เจาหนาททดแลคนกลมนตองมความเขาใจเรองโรคสมองตดยาดวย ซงตองใฝรทจะหาขอมลเพมเตม พเขาใจตรงน จงท าใหเปดใจยอมรบ และรบฟงผตดยาไดมากขน พอเขาใจไดวา เพราะอะไรเขาจงกลบไปเสพซ า เรากจะพยายามชวยกนหาแนวทางยดเวลาในการหยดยาใหไดนานทสด ...”

(ผใหบรการดานสาธารณสข, สมภาษณ 7 สงหาคม 2559)

7.5 ดานนโยบาย ควรศกษาถงนโยบายดานยาเสพตดอยางรอบดาน ทงดานการปราบปราม เพอลดปรมาณสารเสพตดและผคา ซงเปนการชวยใหสภาพแวดลอมหรอชมชนไมมการแพรระบาดของสารเสพตดดานการบ าบดรกษาฟนฟ เพอชวยใหผตดหรอผเสพไดฟนฟสภาพรางกายและจตใจ ใหสามารถกลบมาใชชวตอยางปกต โดยไมตองพงพงสารเสพตด และยงมนโยบายดานการลดอนตรายจากการใชสารเสพตด ทจะเปนแนวทางใหการชวยเหลอผตด/หรอผเสพในขณะทยงใชสารเสพตดอย เพอลดความเสยงของอนตรายทจะเกดขน ดวยเหตนการตดตามถงผลการปฏบตตามนโยบายในเชงคณภาพจงมความส าคญ ทจะไมท าใหเกดความซบซอน ยงยาก แตมประสทธภาพและประเมนผลได เพอทจะท าใหเกดประโยชนสงสดตอผทมสวนไดสวนเสย สอดคลองกบความคดเหนในบทสมภาษณของกลมเปาหมาย ดงน

“...ไปบ าบดกบพรบ. พอจบออกมาตองไปเซน ไปอะไรอก จะไปท างานกตองกลบมาเซนอะไรนนแหละ คดวามนยงยาก...”


“...ชวงนนบานเราพวกยาเมด ยาบาไมคอยระบาดเทาไหร กญชาระบาดมาก หลงจากนนไมกปเฮโรอนกเขามา เรารดวยวาคนขายอยใกลๆ บานเรา สายของเราไปฟอง สายของเรากโดนใสขอหาวาแจงความเทจ ท าใหสายของเราตองจายคาเสยหายใหเพราะคนทขายกญชานนเปนเดกของต ารวจนายหนง...”

116


Documents

ผลการศึกษาsoreda.oas.psu.ac.th/files/984_file_Chapter4.pdf · 303 859 261 469 778 123 679 334 117 126 395 127 225 393 62 653 334 129 177 464 134 244 385 61 415