Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
“การลงทนในการอบรมวชาชพใหกบผยากไร
ของศนยถอเปนการลงทนใหกบสงคมและประเทศชาต
เพอใหผทจบออกไปแลวสามารถมอาชพเลยงตนเองได
ไมสรางปญหาสงคมไมเปนภาระของผอน”
๑๒โครงการอนเนองมาจากพระราชด�ารสการพฒนาอยางยงยน
6
ควำมเปนมำ สมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถทรงเสดจพระราชด�าเนนตามพระบาทสมเดจ-
พระเจาอยหวไปทรงเยยมราษฎรในทวทกภาคของประเทศไทย พระราชกรณยกจนไดทรงปฏบต
ตดตอกนมานานหลายสบปแลว จงทรงเหนสภาพความเปนอยทแทจรงของราษฎรวา มความทกขสข
อยางไร ททรงเปนหวงมากกคอ ความยากจนของราษฎร จงทรงมพระราชประสงคจะจดหาอาชพ
ใหราษฎรท�า เพอเพมพนรายไดใหเพยงพอแกการยงชพ สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ
ทรงสนพระทยในงานฝมอพนบาน หรอศลปกรรมพนบาน พระองคจงสงเสรมในเรองนโดยการ
จดใหครออกไปฝกสอนราษฎร เปนการชวยปรบปรงคณภาพของงานใหดยงขน เมอราษฎรมความ
ช�านาญแลวผลงานทผลตออกมากจะทรงรบซอดวยพระราชทรพยสวนพระองค ซงงานนตอมา
ไดขยายออกเปน “มลนธสงเสรมศลปาชพในสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ” เมอ
วนท ๒๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๙ และไดทรงจดตง “โรงเรยนฝกอบรมศลปาชพ” ขนแหงแรก
ทพระต�าหนกจตรลดา
ในป พ.ศ. ๒๕๒๓สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ทรงมพระราชด�ารจะจดสราง
ศนยศลปาชพเพมขนอกแหงหนง บรเวณใกลเคยงกบพระราชวงบางปะอน จงทรงพระกรณา
โปรดเกลาฯใหนายธานนทรกรยวเชยรซงขณะนนด�ารงต�าแหนงองคมนตรและรองประธานกรรมการ
มลนธสงเสรมศลปาชพฯ สรรหาทดนทเหมาะสมส�าหรบการจดสรางศนยศลปาชพ นายธานนทร
กรยวเชยร องคมนตร จงไดประสานงานกบส�านกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (ส.ป.ก.)
กราบบงคมทลเสนอทดนทไดรบพระราชทานไวทอ�าเภอบานนา จงหวดนครนายก และอ�าเภอ
บางไทร จงหวดพระนครศรอยธยา ใหทรงมพระราชวนจฉย ตอมาพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
และสมเดจพระนางเจาฯพระบรมราชนนาถทรงเสดจไปทอดพระเนตรทดนแปลงทอยทอ�าเภอบางไทร
จงหวดพระนครศรอยธยา และทรงคดเลอกใหจดตงศนยศลปาชพขนบนพนทเขตปฏรปทดนท
ทรงพระกรณาพระราชทานไวบนเนอท๘๖๑ไร๒งาน๘๕ตารางวา
ศนยศลปำชพบำงไทร ในสมเดจพระนำงเจำสรกต พระบรมรำชนนำถ
จงหวดพระนครศรอยธยำ
๑
๑๒โครงการอนเนองมาจากพระราชด�าร
สการพฒนาอยางยงยน7
ตอมาเมอวนท๓มถนายนพ.ศ.๒๕๒๓คณะรฐบาลไดนอมเกลาฯถวายทดนในเขตปฏรปทดน
เพอจดตง “ศนยศลปาชพบางไทรในสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ” ขน โดยมอบหมาย
ใหกระทรวงเกษตรและสหกรณและ ส.ป.ก. เปนผรบผดชอบในการด�าเนนการกอสรางปรบปรง
พนทและดแลรกษาตลอดจนเปนหนวยงานกลางในการตดตอประสานงานกบหนวยงานตางๆ เพอ
ใหการด�าเนนงานเปนไปตามวตถประสงค
เมอวนท๗ธนวาคมพ.ศ.๒๕๒๗สมเดจพระนางเจาฯพระบรมราชนนาถเสดจพระราชด�าเนน
ทรงเปดศนยศลปาชพบางไทรฯ ดวยพระองคเอง และทรงมอบหมายใหนายธานนทร กรยวเชยร
องคมนตรเปนผรบผดชอบบรหารงานจนถงทกวนน
แนวพระรำชด�ำร ศนยศลปาชพบางไทรฯ โดยนายธานนทร กรยวเชยร องคมนตร รองประธานกรรมการ
มลนธสงเสรมศลปาชพฯ และประธานกรรมการบรหารศนยศลปาชพบางไทรฯ ไดอญเชญ
แนวพระราชด�ารในสมเดจพระนางเจาฯพระบรมราชนนาถททรงพระราชทานไวในการจดฝกอบรม
วชาชพของศนยศลปาชพบางไทรฯดงน
“การลงทนในการอบรมวชาชพใหกบผยากไรของศนย ถอเปนการลงทนใหกบสงคมและ ประเทศชาต เพอใหผ ทจบออกไปแลวสามารถมอาชพเลยงตนเองได ไมสรางปญหาสงคม ไมเปนภาระของผอน”
ศนยศลปาชพบางไทรฯ ไดนอมน�าแนวพระราชด�ารนมาเปนหลกในการด�าเนนการจดฝกอบรม
ศลปาชพอยางตอเนอง ใหกบเกษตรกร ชาวไรชาวนา ราษฎรผยากไร ผดอยโอกาส และคนพการ
ทวทกภมภาคของประเทศโดยผเขารบการฝกอบรมไมตองเสยคาใชจายใดๆทงสนดงพระราชเสาวนย
เมอวนท๑๑สงหาคมพ.ศ.๒๕๓๒ตอนหนงวา
“ขาพเจานนภมใจเสมอวาคนไทยมสายเลอดของชางฝมอทกคน ไมวาจะเปนชาวนาชาวไรหรออาชพใดอยสารทศใดคนไทยมความละเอยดออนและฉบไวตอการรบศลปะทกชนดขอเพยงแตใหเขามโอกาสเรยนรและฝกฝนเขากจะแสดงความสามารถออกมาใหเหนได”
ศาลาพระมงขวญ
๑๒โครงการอนเนองมาจากพระราชด�ารสการพฒนาอยางยงยน
8
แนวทำงกำรด�ำเนนงำนและบทบำทของ ส.ป.ก. ศนยศลปาชพบางไทรฯ เรมด�าเนนการ
ฝกอบรมงานศลปาชพมาตงแตป พ.ศ. ๒๕๒๗
โดยรบสมครผสนใจผาน ส.ป.ก. และส�านกงาน
สงเสรมอตสาหกรรมจงหวดทวประเทศปจจบน
เปดใหการฝกอบรมศลปาชพสาขาตาง ๆ รวม
๓๑แผนกชาง
ส�าหรบหลกสตรศลปาชพแตละสาขา
วชาชางของศนยศลปาชพบางไทรฯ มงเนนการ
ฝกทกษะและการปฏบตตามหลกสตรฝกอบรม
๔ ประเภทวชา ไดแก ศลปกรรม คหกรรม
อตสาหกรรมศลป และชางอตสาหกรรม โดยม
วตถประสงคหลกในการฝกอบรม๓ประการคอ
ประการแรก เพออนรกษศลปะไทย
โบราณใหคงอยสบไป โดยคงรปแบบดงเดม
ไว ทกประการ เช น การท�าหวโขน การท�า
หนกระบอกการเขยนลายรดน�าเปนตน
ประการทสอง เพอปรบปรงดดแปลง
ศลปะไทยด ง เดม ให เป น ไปตามกาลสมย
เชน จตรกรรมประยกต เบญจรงคประยกต
ประตมากรรมรวมสมยเปนตน
ประการทสาม เพอสรางสรรคผลงาน
ในรปแบบศลปะสมยใหมหรอศลปะสากลซง
มไดมขอจ�ากดเฉพาะศลปะไทยเทานน เชน การ
ออกแบบเครองเคลอบดนเผา การเขยนภาพ
บนกระเบองเคลอบเปนตน
ส.ป.ก. ได สนบสนนการด�าเนนงาน
ของศนยศลปาชพบางไทรฯ โดยมอบหมาย
ใหส�านกงานการปฏรปทดนจงหวดทกจงหวด
ประชาสมพนธการฝกอบรมศลปาชพพรอมรบ
สมครและคดเลอกผสนใจเขารบการฝกอบรมโดยไมเสยคาใชจายแตอยางใด และยงไดรบเบยเลยง
คนละ๑๒๐บาทตอวนตลอดหลกสตรโดยศนยศลปาชพบางไทรฯไดใหการสนบสนนคาวสดอปกรณ
การฝกอบรมพรอมจดเตรยมทพกอาศยและสวสดการตางๆใหแกผเขารบการฝกอบรม
ผกปฏบตแผนกชางเครองเคลอบดนเผา
แผนกชางเปาแกว
แผนกชางปนตกตาชาววง
๑๒โครงการอนเนองมาจากพระราชด�าร
สการพฒนาอยางยงยน9
ปจจบน ส�านกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม ไดด�าเนนการรบสมครและคดเลอกบคคล
เขารบการฝกอบรมศลปาชพในสองรปแบบไดแก
๑) การฝกอบรมศลปาชพเพอวสาหกจชมชน โดยพจารณาคดเลอกวสาหกจชมชนในพนท
เขตปฏรปทดน เพอฝกฝนและพฒนาทกษะในเรองศลปหตถกรรมและผลตภณฑชมชนใหตรงกบ
ความตองการเพอสรางอาชพและรายไดใหกบสมาชกวสาหกจชมชน
๒) การฝกอบรมศลปาชพเพอบคคลทวไป โดยพจารณาคดเลอกบตรหลานของเกษตรกร
ในพนทเขตปฏรปทดนเขารบการฝกอบรมเพอพฒนาทกษะและอนรกษศลปหตถกรรมไทย
โดยแบงเปนปละ ๒ รน ๆ ละ ๖ เดอน (รนท ๑ เรมตงแตเดอนตลาคมของทกป และรนท ๒
เรมตงแตเดอนเมษายนของทกป)
ควำมส�ำเรจของโครงกำร นบตงแตป พ.ศ. ๒๕๒๗ จวบจนถงปจจบน ศนยศลปาชพบางไทรฯ ไดด�าเนนการ
ฝกอบรมศลปาชพใหกบเกษตรกร ราษฎรผยากไร ผดอยโอกาส ผพการ และผทสนใจทวไปแลว
จ�านวน๘๒รนมผส�าเรจการฝกอบรมศลปาชพกวา๒๐,๐๐๐รายครอบคลมทกภาคของประเทศ
นอกเหนอจากความรจากการฝกอบรมศลปาชพแลว ศนยศลปาชพบางไทรฯ ยงใหการชวยเหลอ
อยางตอเนอง โดยจ�าหนายเครองมอและอปกรณทจ�าเปนตองใชในการผลตชนงานแกผส�าเรจ
การฝกอบรมในราคาทนเพอใชในการผลตผลงานและสามารถน�าผลงานทไดมาตรฐานมาฝากจ�าหนาย
ทรานผลตภณฑศษยเกาภายในศาลาพระมงขวญได
แผนกชางผาบาตก
แผนกเครองเคลอบดนเผา
๑๒โครงการอนเนองมาจากพระราชด�ารสการพฒนาอยางยงยน
10
จากการตดตามผลการฝกอบรมศลปาชพอยางตอเนองพบวาผส�าเรจการฝกอบรมศลปาชพ
จ�านวนไมนอยไดน�าความรงานศลปาชพไปประกอบอาชพและประสบความส�าเรจ สามารถผลต
ผลงานทมคณภาพและไดมาตรฐาน เปนการสรางงานสรางอาชพและมรายไดเพยงพอส�าหรบ
เลยงตนเองและครอบครวไดเปนอยางด ผส�าเรจการฝกอบรมศลปาชพหลายรายสามารถพฒนา
ตนเองสการมกจการเปนของตนเองโดยเปดรานผลตและจ�าหนายผลตภณฑตามความรความสามารถ
และศกยภาพของตนเองเชนรานตดเยบเสอผารานผาบาตกอซอมรถจกรยานยนตเปนตน
นอกจากนนยงพบวา ผส�าเรจการฝกอบรมศลปาชพหลายรายไดรวมกลมกนผลตผลงาน
ตามความตองการของลกคา เชน การรบเขยนภาพสน�ามนและสอะครลค ภาพจตรกรรมไทย
งานเปาแกวและศลปประดษฐตางๆเปนตน
การทผ ส�าเรจการฝกอบรมศลปาชพน�าความรไปใชในการประกอบอาชพเพอเพมรายได
และเลยงดตนเองและครอบครว สามารถสะทอนถงความส�าเรจของการจดฝกอบรมศลปาชพของ
ศนยศลปาชพบางไทรฯไดเปนอยางด
นกเรยนศลปำชพตวอยำง“หลงจากทมาเรยนทศนยศลปาชพบางไทรฯ ท�าใหชวตความเปนอยดขน
ไดรบความรประกอบอาชพ มรายไดเพมขน และเลยงดพอแมได”
นางสาวอ�านวย อนทพย อกหน ง
ความส�าเรจของศนย ศลปาชพบางไทรฯ ท
สามารถสรางงานและรายไดเพอเลยงดตนเอง
และครอบครวเมอส�าเรจการฝกอบรมศลปาชพ
นางสาวอ�านวยเปนบตรหลานของเกษตรกร
ในเขตปฏรปทดนจงหวดสโขทย มภมล�าเนา
อยทต�าบลเมองเกาอ�าเภอเมองจงหวดสโขทย
ไดสมครและผานการคดเลอกจากส�านกงาน
การปฏรปทดนจงหวดสโขทยใหเปนนกเรยน
ศลปาชพ แผนกชางตดเยบเสอผาและปกจกร
รนท๕๑-๒/๒๕๔๕และรนท๕๒-๑/๒๕๔๖โดยเขารบการฝกอบรมระหวางวนท๓ เมษายน
๒๕๔๕ - ๓๐ เมษายน ๒๔๔๖ รวม ๒ ภาคการศกษา และไดรบประกาศนยบตรขนตนแผนก
ตดเยบเสอผาและปกจกร
นางสาวอ�านวย อนทพย
๑๒โครงการอนเนองมาจากพระราชด�าร
สการพฒนาอยางยงยน11
ปจจบนนางสาวอ�านวยเปดรานตดเยบ
เสอผาสตรอยทบานเลขท๒๗หมท๑ต�าบล
เมองเกา อ�าเภอเมอง จงหวดสโขทย โดยใช
พนทชนลางของบานเปดเปนรานตดเยบเสอผา
ซงเปดใหบรการทกวน ในชวงทายของการ
สมภาษณนางสาวอ�านวยไดฝากถงน อง ๆ
นกเรยนศลปาชพทกคนวา เมอไดรบโอกาส
ไดเขามาเรยนทศนยศลปาชพบางไทรฯ ขอให
ตงใจเรยนและจดจ�าค�าสอนของครบาอาจารย
เพอวนหนงจะไดมอาชพและรายไดเลยงดตนเอง
และครอบครวตอไปได
นางสาวอ�านวยกลาวถงชวงระยะเวลาทไดรบการฝกอบรมศลปาชพ ณ ศนยศลปาชพ
บางไทรฯ ตลอดระยะเวลา ๑ ปวา เปนชวงเวลาทประทบใจมากทสดเพราะไดเรยนร เรอง
การตดเยบเสอผาจากอาจารยทมความรความเชยวชาญ บรรยากาศการเรยนการสอนไมเครยด
การเรยนจะเนนใหนกเรยนศลปาชพฝกปฏบตจนเกดเปนทกษะและความช�านาญ วสดอปกรณทใช
ในการเรยนครบครนและทนสมย นกเรยนศลปาชพทกคนเปนกนเอง เจาหนาทใหการดแลเอาใจใส
เปนอยางด ท�าใหตนเองรสกประทบใจเปนอยางยง นอกจากนนความรทไดจากการฝกศลปาชพ
สามารถน�ามาประกอบอาชพเพอหารายไดเลยงดตนเองและครอบครวไดเปนอยางด ปจจบนตนเอง
ยดอาชพการตดเยบเสอผาเปนอาชพหลก โดยจะรบตดชดใหกบลกคาในชมชนซงมทงขาราชการ
พนกงานบรษท และประชาชนทวไปสนใจมาใชบรการอยางตอเนอง แตละเดอนมรายไดเฉลย
ประมาณ๑๐,๐๐๐-๑๕,๐๐๐บาท
ขนตอนลอกลายปกจกร
ขนตอนการปกลายดวยจกร
๑๒โครงการอนเนองมาจากพระราชด�ารสการพฒนาอยางยงยน
12
แนวทำงกำรขบเคลอนโครงกำร นบตงแตปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๖ งานศนยศลปาชพบางไทรไดถกน�าไปบรรจในแผน
การพฒนาศลปหตถกรรมและผลตภณฑชมชน กจกรรมศนยศลปาชพบางไทร ตามโนบายรฐบาล
และในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๘ - ๒๕๕๙ ถกบรรจไวในแผนงานพฒนาเศรษฐกจระดบ
ฐานราก โครงการสงเสรมและอนรกษศลปหตถกรรมพนบานของไทย กจกรรมการพฒนาและ
สงเสรมศลปหตถกรรม
ส�าหรบแนวทางการขบเคลอนการด�าเนนงานในสวนของ ส.ป.ก. เพอสนองพระราชด�าร
งานศนยศลปาชพบางไทรฯนนจะด�าเนนงานภายใตกรอบการด�าเนนงานของคณะกรรมการบรหาร
ศนยศลปาชพบางไทรฯ เปนส�าคญ โดยยงคงด�าเนนการรบสมครและพจารณาคดเลอกบตรหลาน
ของเกษตรกรและวสาหกจชมชนในพนทเขตปฏรปทดนเขารบการฝกอบรมศลปาชพอยางตอเนอง
ขณะเดยวกนไดใหความส�าคญในเรองการตดตามผลการฝกศลปาชพโดยการก�าหนดแผนตดตาม
นกเรยนศลปาชพทกคนหลงจากส�าเรจการฝกอบรมศลปาชพ เพอจดท�าเปนฐานขอมลส�าหรบใช
ในการวางแผนด�าเนนงานและใหการสนบสนนตามความเหมาะสม นอกจากนนยงไดมการสงเสรม
การด�าเนนกจกรรมของศนยศลปาชพบางไทรฯ โดยการจดแสดงและจ�าหนายผลตภณฑของศนยฯ
รวมทงการสงเสรมใหเปนแหลงเรยนร ดงาน และทองเทยวเชงอนรกษศลปหตถกรรมพนบานจาก
ทวทกภาคของประเทศ
v
การเขยนภาพบนกระเบองเคลอบ
๑๒โครงการอนเนองมาจากพระราชด�าร
สการพฒนาอยางยงยน13