การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ

(Authentic competency–based assessment)

รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ

รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency–based assessment)

รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ

รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment) รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล พมพเผยแพรออนไลน มถนายน 2562 แหลงเผยแพร ศนยผน านวตกรรมหลกสตรและการเรยนร www.curriculumandlearning.com พมพท ศนยผน านวตกรรมหลกสตรและการเรยนร, กรงเทพมหานคร หนงสอเลมนไมมลขสทธ จดพมพเพอสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและการแบงปน

ค าน า

หนงสอ “การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ” เลมน มวตถประสงค เพอน าเสนอความคดรวบยอดหลก (Concept) และแนวทางการปฏบต (Guideline) ของการประเมนสมรรถนะผ เรยนในลกษณะของการประเมนตามสภาพจรง ทด าเนนการควบคไปกบการจดการเรยนร และชวยท าใหผสอนสามารถพฒนาสมรรถนะของผเรยนไดอยางตอเนอง หวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมน จะเปนประโยชนตอผท เกยวของ ไดมากพอสมควร

รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล

สารบญ

1. แนวคดการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ 1 2. ขนตอนการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ 2 3. การออกแบบการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ 3 4. ตวอยางการออกแบบการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ 5 5. การประเมนอยางตอเนอง (Ongoing assessment) 17 6. การถอดบทเรยน (Lesson learned) เพอพฒนาสมรรถนะผเรยน 18 บรรณานกรม 19

บญชแผนภาพ

1 แนวคดการออกแบบการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ 4 2 กระบวนการนยามสมรรถนะ 5 3 Competency mapping สมรรถนะการจดการเรยนร 6 4 การสงเคราะหประเดนยอยๆ ไปสการก าหนดตวชวด 7 5 การสงเคราะห key concept เพอก าหนดตวบงชเชงพฤตกรรม 8 6 วงจรการประเมนอยางตอเนอง 17

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment)

1. แนวคดการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ Key concept ค าส าคญทเปนพนฐานของการศกษาหนงสอเลมน สามตถยะ (Competence) หมายถง ทกษะ ความสามารถของบคคล ทน าความร ความเขาใจ มาแสดงออกหรอกระท าการอยางใดอยางหนงไดถงระดบมาตรฐานทก าหนด (ราชบณฑตยสถาน, 2555) สมรรถนะ (Competency) หมายถง คณลกษณะและพฤตกรรมทบงชถงความสามารถ ความช านาญในการใชความร ความเขาใจและทกษะทมอย อยางเชยวชาญ (ราชบณฑตยสถาน, 2555) การประเมน (Assessment) หมายถง กระบวนการรวบรวมและสงเคราะหขอมลในรปของตวบงช หรอการจดกลมขอมล เพอการประเมนคณภาพ และมาตรฐานหรออยางใดอยางหนง บางครงอาจจะไมไดก าหนดเกณฑประเมน ไวลวงหนา (ราชบณฑตยสถาน, 2555) การประเมนตามสภาพจรง (Authentic assessment) การประเมนการเรยนรของผเรยน จากพฤตกรรม กระบวนการท างาน ผลงาน ในบรบทของการจดการเรยนร (ราชบณฑตยสถาน, 2555)

2 การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment)

การประเมน องสมรรถนะ (Competency-based assessment) หมายถง การรวบรวมและสงเคราะหขอมลตามตวบงชเพอประเมนความสามารถ ของผเรยนตามมาตรฐานทก าหนด

ความหมายของการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ หมายถง การประเมนทกษะความสามารถของผเรยน ทน าความร ความเขาใจ รวมทงทศนคต มาแสดงออกหรอกระท าการอยางใดอยางหนงตามระดบมาตรฐานทก าหนด โดยใชวธการประเมน และแหลงขอมลส าหรบประเมนอยางหลากหลาย สอดคลองกบสภาพการจดการเรยนรเพอพฒนาสมรรถนะทประเมน มงเนนการประเมนเพอพฒนา (assessment for improvement) การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ ชวยท าใหผสอน ผบรหาร ตลอดจนผเกยวของกบการจดการศกษา มสารสนเทศเพอน าไปปรบปรงและพฒนาผเรยนใหมสมรรถนะตามทมาตรฐานหลกสตรก าหนด

2. ขนตอนการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ

1. ผเรยนประเมนสมรรถนะของตนเอง เปนการสรางการรบรสมรรถนะตนเองของผเรยน เพอสรางแรงจงใจภายในส าหรบการมงมนพยายามพฒนาสมรรถนะของตนเองในอนาคต อกทงเปนการกระตนทกษะการก าหนดเปาหมายของตนเอง (self - direction)

2. ผสอนประเมนสมรรถนะของผเรยน เปนการตรวจสอบสมรรถนะของผเรยนทมอยในปจจบนโดยผสอน เพอใชเปนฐานขอมล (based line data) ส าหรบการก าหนดเปาหมายการพฒนาสมรรถนะตอไป

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment) 3

3. รวมกนก าหนดเปาหมายสมรรถนะ เปนการก าหนดเปาหมายการพฒนาสมรรถนะของผเรยนในลกษณะของการเสรมพลงสมรรถนะ (competency empowerment) ของผเรยน ผเรยนเปนผทมบทบาทหลกในการก าหนดเปาหมายสมรรถนะทตองการบรรล ผสอนใหค าชแนะแนวทางการก าหนดเปาหมายใหกบผเรยน 4. รวมกนพฒนาใหบรรลเปาหมายสมรรถนะ เปนการพฒนาสมรรถนะ ของผเรยนในกระบวนการจดการเรยนรทมลกษณะเปนการบรณาการไปกบกจกรรมการเรยนร (competency – based learning) ผเรยนมความมงมนพยายามและกระตอรอรนในการพฒนาสมรรถนะของตนเอง ผสอนมบทบาทเปนโคช 5. ประเมนความกาวหนาอยางตอเนอง เปนการตรวจสอบความกาวหนาทางสมรรถนะของผเรยน ตามแนวทางการประเมนตามสภาพจรง และน าผลการประเมนมาปรบปรงกระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ใหตอบสนองความตองการธรรมชาตของผเรยน และระดบสมรรถนะทมอยในปจจบน

3. การออกแบบการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ

การออกแบบการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ มขนตอนดงตอไปน 1. ก าหนดสมรรถนะ (ประเมนสมรรถนะอะไร) เปนการก าหนดสมรรถนะทตองการประเมน

2. นยามสมรรถนะ (สมรรถนะทตองการประเมนคออะไร) เปนการก าหนดความหมายของสมรรถนะทตองการประเมน

3. ก าหนดตวบงชสมรรถนะ (มตวบงชส าคญอะไรบาง) เปนการก าหนดวาตองประเมนอะไรบางตามสมรรถนะทก าหนด

4 การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment)

4. ก าหนดวธการประเมน (ประเมนไดดวยวธการใด) เปนการก าหนดวธการประเมนตวบงชสมรรถนะ

5. สรางเครองมอประเมน (เครองมอเปนอยางไร) เปนการสรางเครองมอประเมนตามตวชวดทตองการประเมน การออกแบบการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะแสดงแนวคด ไดดงแผนภาพตอไปน

แผนภาพ 1 แนวคดการออกแบบการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment) 5

4. ตวอยางการออกแบบการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ 4 ขนตอน

กรณศกษาการประเมน สมรรถนะการจดการเรยนร

ขนท 1

ก าหนดสมรรถนะทตองการประเมน คอ การจดการเรยนร

ขนท 2 นยามสมรรถนะการจดการเรยนร มแนวทางส าคญคอ การสงเคราะห เพอก าหนดองคประกอบของสงทตองการประเมน การจดกลมประเดนยอยของสงใดๆ เขาดวยกนเปนองคประกอบตางๆ ทภายในองคประกอบเดยวกบมความเหมอนกน และระหวางองคประกอบมความตางกน การส งเคราะห เพอก าหนดนยาม การบรณาการค าส าคญ (Keywords) จากการใหความหมายของค าใดๆ แลวก าหนดเปนนยาม (ความหมาย) เพอใชในการประเมน

การสงเคราะหเพอก าหนดนยาม แสดงแผนภาพประกอบการท าความเขาใจไดดงน แผนภาพ 2 กระบวนการนยามสมรรถนะ

6 การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment)

Competency mapping เครองมอชวยการนยามสมรรถนะ แผนภาพแสดงสมรรถนะของผเรยนสะทอนใหเหนสมรรถนะยอยดานตางๆ ทสามารถสงเคราะหไปสสมรรถนะของการปฏบตหนาทตามมาตรฐานวชาชพ ตวอยาง Competency mapping สมรรถนะดานการจดการเรยนร แผนภาพ 3 Competency mapping สมรรถนะการจดการเรยนร

การนยามปฏบตการ (Operational Definition) การสรางเครองมอวดสงทตองท า คอ การนยามปฏบตการซงการนยามปฏบตการมองคประกอบทส าคญ 3 ประการ ไดแก 1) ความคดรวบยอดหลกของสงทตองการวด 2) พฤตกรรมทแสดงออกตามสถานการณหรอเงอนไข 3) วธการวด

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment) 7

ตวอยางนยามสมรรถนะการจดการเรยนร การจดการเรยนร หมายถง ทกษะของผเรยนเกยวกบการวเคราะหผเรยน การออกแบบการจดการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนร และการประเมน เพ อพฒนาการเรยนร ประเมนไดจากการตรวจสอบแผนการจดการเรยนร และการสงเกตพฤตกรรมการจดการเรยนรตามหวขอทนกศกษาสนใจ

ขนท 3 ก าหนดตวบงชสมรรถนะการจดการเรยนร เปนการก าหนดตวบงช เชงพฤตกรรมทสอดคลองกบนยามสมรรถนะและ competency mapping โดยทตวบงชตางๆ จะถกสงเคราะหมาจากขอมลทหลากหลายหรอประเดนยอยตางๆ ดงแผนภาพตอไปน แผนภาพ 4 การสงเคราะหประเดนยอยๆ ไปสการก าหนดตวชวด

8 การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment)

การสงเคราะหขอมลทหลากหลายเพอก าหนดตวชวดเชงพฤตกรรมส าหรบการน าไปประเมนสมรรรถนะ เปนขนตอนทส าคญอกขนตอนหนง ทจะท าใหไดตวชวดเชงพฤตกรรมทตอบสนองสมรรถนะทตองการประเมนไดอยางแทจรง และ ไมท าใหตวชวดเชงพฤตกรรมมจ านวนมากเกนความจ าเปน จนเปนภาระในการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ การสงเคราะห key concept เพอก าหนดตวบงช เชงพฤตกรรมจากขอมลทหลากหลาย แสดงไดดงแผนภาพตอไปน แผนภาพ 5 การสงเคราะห key concept เพอก าหนดตวบงชเชงพฤตกรรม

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment) 9

ตวอยางการก าหนดตวบงชสมรรถนะดานการจดการเรยนร การวเคราะหผเรยน มตวชวดเชงพฤตกรรม 2 รายการดงน 1) ออกแบบกจกรรมการเรยนรมความหลากหลาย 2) ออกแบบกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบระดบพฒนาการทางสตปญญาของผเรยน การออกแบบการจดการเรยนร มตวชวดเชงพฤตกรรม 2 รายการดงน 3) ก าหนดจดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด 4) ออกแบบกจกรรมการเรยนรตอบสนองจดประสงคการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนร มตวชวดเชงพฤตกรรม 2 รายการดงน 5) จดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบแผนการจดการเรยนร 6) แสดงบทบาท coaching และ facilitator การประเมนเพอพฒนาการเรยนร มตวชวดเชงพฤตกรรม 2 รายการดงน 7) ประเมนผเรยนตรงตามจดประสงคการเรยนร 8) ประเมนและใหขอมลยอนกลบแกผเรยนทนทระหวางการจดการเรยนร

10 การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment)

ขนท 4 ก าหนดวธการประเมน การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ สามารถใชวธการประเมน ไดอยางหลากหลายตอบสนองธรรมชาตของตวชวดเชงพฤตกรรมตามแนวทางดงตอไปน

1. การประเมนจากการปฏบตในสภาพจรงควบคกบการจดการเรยนการสอนและการเรยนร

2. การป ระ เม น ท ค าน งถ งร ป แบ บ ก าร เร ย น ร ข อ งผ เร ย น ตามความถนดและความสนใจ

3. การก าหนดเกณฑการประเมน ตองสามารถยอมรบไดทงผเรยน ผสอนและผ เกยวของรวมทงการประเมนแบบมสวนรวมระหวางเพอน ผสอน และผเกยวของ

4. การประเมนตนเองจะชวยใหผเรยนไดพฒนาตนเองดานทกษะการเรยนร คณภาพของผลงาน

5. วธการประเมนอาจเลอกใชวธการดงตอไปน 5.1 การสงเกตแบบมโครงสรางและไมมโครงสราง 5.2 การสมภาษณ 5.3 การรายงานตนเอง 5.4 การบนทกจากผเกยวของ 5.5 การใชแบบประเมนการปฏบตจรง 5.6 การประเมนโดยใชแฟมผลงาน 5.7 การทดสอบภาคปฏบต

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment) 11

ตวอยางการก าหนดวธการประเมนสมรรถนะการจดการเรยนร

การวเคราะหผเรยน มตวชวดเชงพฤตกรรม 2 รายการดงน 1) ออกแบบกจกรรมการเรยนรมความหลากหลาย 2) ออกแบบกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบระดบพฒนาการทางสตปญญาของผเรยน ใชวธการตรวจแผนการจดการเรยนร + การสงเกตพฤตกรรมการจดการเรยนร การออกแบบการจดการเรยนร มตวชวดเชงพฤตกรรม 2 รายการดงน 3) ก าหนดจดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด 4) ออกแบบกจกรรมการเรยนรตอบสนองจดประสงคการเรยนร ใชวธการตรวจแผนการจดการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนร มตวชวดเชงพฤตกรรม 2 รายการดงน 5) จดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบแผนการจดการเรยนร 6) แสดงบทบาท coaching และ facilitator ใชวธการสงเกตพฤตกรรมการจดการเรยนร การประเมนเพอพฒนาการเรยนร มตวชวดเชงพฤตกรรม 2 รายการดงน 7) ประเมนผเรยนตรงตามจดประสงคการเรยนร 8) ประเมนและใหขอมลยอนกลบแกผเรยนทนทระหวางการจดการเรยนร ใชวธการตรวจแผนการจดการเรยนร + การสงเกตพฤตกรรมการจดการเรยนร

12 การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment)

ขนท 5 สรางเครองมอประเมน การสรางเครองมอประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ ด าเนนการสราง ตามขนตอนการสรางเครองมอวดและประเมนผลโดยทวไป ซงเครองมอทสรางจะมความหลากหลายและสอดคลองกบวธการประเมนทก าหนดไวในขนตอนท 4 - แบบสงเกต (มโครงสราง / ไมมโครงสราง) - แบบสมภาษณ (มโครงสราง / ไมมโครงสราง) - แบบรายงานตนเอง - แบบประเมนจากผเกยวของ (คร เพอน ชมชน) - แบบประเมนแฟมพฒนางาน - แบบประเมนชนงานตางๆ - แบบทดสอบภาคปฏบต - เกณฑการใหคะแนน (Scoring rubrics)

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment) 13

ตวอยางเครองมอทใชในประเมน

สมรรถนะการจดการเรยนร

ดานท 1 การวเคราะหผเรยน (ตรวจแผนการจดการเรยนร + การสงเกตพฤตกรรม การจดการเรยนร)

ค าชแจง ใหผสอนประเมนสมรรถนะการจดการเรยนร ดานการวเคราะหผเรยน โดยใชเกณฑการใหคะแนนทก าหนดให แลวเขยนระดบคะแนนลงในชองผลการประเมนใหครบถวน

ล าดบ ชอ – สกล

ผลการประเมน ดานการวเคราะหผเรยน

รวมคะแนน

ออกแบบกจกรรมการเรยนร มความหลากหลาย

ออกแบบกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบระดบ

พฒนาการทางสตปญญาของผเรยน

เกณฑการใหคะแนนสมรรถนะการจดการเรยนรดานการวเคราะหผเรยน ให 1 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองเมอไดรบการดแลอยางใกลชด ให 2 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองเมอไดรบค าแนะน า ให 3 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองดวยตนเอง ให 4 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองและมความตงใจในการปฏบต ให 5 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตอง มความตงใจในการปฏบต และพยายามพฒนาความสามารถของตนเองใหดยงขน

14 การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment)

ดานท 2 การออกแบบการจดการเรยนร (ตรวจแผนการจดการเรยนร) ค าชแจง ใหผสอนประเมนสมรรถนะการจดการเรยนร ดานการออกแบบการจดการ

เรยนร โดยใชเกณฑการใหคะแนนทก าหนดให แลวเขยนระดบคะแนน ลงในชองผลการประเมนใหครบถวน

ล าดบ ชอ – สกล

ผลการประเมน ดานการออกแบบการจดการเรยนร

รวมคะแนน

ก าหนดจดประสงค การเรยนรสอดคลองกบ

มาตรฐานการเรยนร และตวชวด

ออกแบบกจกรรมการเรยนร ตอบสนองจดประสงค

การเรยนร

เกณฑการใหคะแนนสมรรถนะการจดการเรยนรดานการออกแบบการจดการเรยนร ให 1 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองเมอไดรบการดแลอยางใกลชด ให 2 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองเมอไดรบค าแนะน า ให 3 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองดวยตนเอง ให 4 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองและมความตงใจในการปฏบต ให 5 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตอง มความตงใจในการปฏบต และพยายามพฒนาความสามารถของตนเองใหดยงขน

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment) 15

ดานท 3 การจดกจกรรมการจดการเรยนร (สงเกตพฤตกรรมการจดการเรยนร) ค าชแจง ใหผสอนประเมนสมรรถนะการจดการเรยนร ดานการจดกจกรรมการเรยนร

โดยใช เกณ ฑ การให คะแนนท ก าหนดให แล ว เข ยนระดบคะแนน ลงในชองผลการประเมนใหครบถวน

ล าดบ ชอ – สกล

ผลการประเมน ดานการจดกจกรรมการเรยนร รวม

คะแนน จดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบ

แผนการจดการเรยนร

แสดงบทบาท coaching และ facilitator

เกณฑการใหคะแนนสมรรถนะการจดการเรยนรดานการจดกจกรรมการเรยนร ให 1 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองเมอไดรบการดแลอยางใกลชด ให 2 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองเมอไดรบค าแนะน า ให 3 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองดวยตนเอง ให 4 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองและมความตงใจในการปฏบต ให 5 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตอง มความตงใจในการปฏบต และพยายามพฒนาความสามารถของตนเองใหดยงขน

16 การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment)

ดานท 4 การประเมนเพอพฒนาการเรยนร (สงเกตพฤตกรรมการจดการเรยนร) ค าชแจง ใหผสอนประเมนสมรรถนะการจดการเรยนร ดานการจดกจกรรมการเรยนร

โดยใช เกณ ฑ การให คะแนนท ก าหนดให แล ว เข ยนระดบคะแนน ลงในชองผลการประเมนใหครบถวน

ล าดบ ชอ – สกล

ผลการประเมน ดานการจดกจกรรมการเรยนร รวม

คะแนน ประเมนผเรยน ตรงตามจดประสงค

การเรยนร

ประเมนและใหขอมลยอนกลบแกผเรยนทนทระหวางการจดการเรยนร

เกณฑการใหคะแนนสมรรถนะการจดการเรยนรดานการประเมนเพอพฒนาการเรยนร ให 1 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองเมอไดรบการดแลอยางใกลชด ให 2 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองเมอไดรบค าแนะน า ให 3 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองดวยตนเอง ให 4 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตองและมความตงใจในการปฏบต ให 5 คะแนน เมอ ปฏบตไดถกตอง มความตงใจในการปฏบต และพยายามพฒนาความสามารถของตนเองใหดยงขน

หมายเหต เกณฑการใหคะแนนมหลายชนดหลายลกษณะ สามารถออกแบบ ใหสอดคลองกบสภาพบรบทการจดการเรยนรไดตามความเหมาะสม

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment) 17

5. การประเมนอยางตอเนอง (Ongoing assessment) จากการทการประเมนตามสถาพจรงองสมรรถนะ มแนวคดหลกคอ มงประเมนเพอพฒนาสมรรถนะของผเรยน ไมเนนการประเมนเพอตดสนวาผเรยน มสมรรถนะตามมาตรฐานทก าหนดหรอไม ดงนนจงตองประเมนอยางตอเนอง ควบค ไปกบการจดการเรยนรปกต ไมแยกการประเมนออกจากการจดการเรยนร และน าผลการประเมนมาพฒนาผ เรยนใหมสมรรถนะสงขน โดยทการประเมน อยางตอเนองมลกษณะเปนวงจรทตอเนองกน 4 ประการ ไดแก การวางแผน (Plan) การปฏบ ต (Do) การตรวจสอบ (Check) และการถอดบทเรยน (Lesson learned) แสดงไดดงแผนภาพตอไปน

แผนภาพ 6 วงจรการประเมนอยางตอเนอง

18 การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment)

6. การถอดบทเรยน (Lesson learned) เพอพฒนาสมรรถนะผเรยน การถอดบทเรยน หมายถง กระบวนการวเคราะหหลงการปฏบตหรอการท ากจกรรมเพอการจดการความร เปนการใหขอมลปอนกลบอยางเปนระบบ ตอคณะท างานเกยวกบผลการปฏบตกจกรรมทด าเนนการแลว เปนการกระตน ใหคณะท างานเกดความตนตวและมความรสกผกพน (involve) อยกบงานทท า ชวยใหมสตรตวและมปญญารคดในการปรบปรงและพฒนางาน

การถอดบทเรยนมแนวทางดงตอไปน 1. ตองตอบโจทยวาการถอดบทเรยนอะไร เพออะไร 2. ใครคอบคคลทจะถอดบทเรยน การถอดบทเรยนของคนอน หรอการถอดบทเรยนตวเอง 3. วธการถอดบทเรยนควรเลอกวธการใหเหมาะสม 4. บทเรยนทด (Best Practice) อาจจะมประเดนท คลายกน แตแตกตางบรบท การหาบทเรยนทดถอวาไดความรทมคณคา มพลง 5. สนทรยสนทนา (Dialogue) จะเป นกล ไกส าคญ ในการ ถอดบทเรยนทมากกวาการตงค าถาม 6. บทเรยนมใชความแตกตางทเกดขนจากสงท คาดหวงกบสงทเกดขนจรงตามนยของการตงสมมตฐานการวจย อะไรทท าใหเกดความแตกตางนน

เปนปจจยกอใหเกดพฤตกรรมอยางไร สงนคอบทเรยน การถอดบทเรยนผลการประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ ชวยท าใหผสอนทราบวามปจจยอะไรทสงเสรมใหผ เรยนมพฒนาการของสมรรถนะ จากนนผสอนน าปจจยเหลานนมาใชในการจดการเรยนร ปจจยใดทไมสงเสรม ใหผเรยนมพฒนาการของสมรรรถนะ ผสอนน าปจจยนนออกจากการจดการเรยนร

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ (Authentic competency – based assessment) 19

บรรณานกรม มารต พฒผล. (2561). การพฒนารปแบบการประเมนเพอพฒนาการเรยนรของผเรยน

ระดบบณฑตศกษา. วารสาร Veridian E-Journal, Silpakorn University ฉบบภาษาไทย สาขามนษยศาสตร สงคมศาสตร และศลปะ , 11(3), กนยายน–ธนวาคม, 3413–3432.

ราชบณฑตยสถาน. (2555). พจนานกรมศพทศกษาศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถาน. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: อรณการพมพ.

วชย วงษใหญ , และมารต พฒผล. (2562). การโคชเพอพฒนาศกยภาพผเรยน. กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ.

วชย วงษใหญ, และมารต พฒผล. (2561). ขอบฟาใหมแหงการเรยนรสการสรางสรรคอนาคต. กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ.

Colby, R. (2017). Competency – based Education: A New Architecture for K-12 Schooling. MA: Harvard Education Press.

Goodyear, T. (2016). Competency-Based Education and Assessment: The Excelsior Experience. NY: Excelsior College.

การประเมนตามสภาพจรงองสมรรถนะ มงเนนการประเมนเพอพฒนาผเรยนอยางตอเนอง

(assessment for improvement)