Bachelor Biologji-Drejtimi Ekologjik Viti1

Bachelor Biologji-Drejtimi Ekologji/Mbrojtje e Ambientit Departamenti i Biologjisë Titulli i kursit (lëndës mësimore) : Kimia pë Biologë Niveli dhe lloji i kursit Bachelor / obligative Viti i studimeve dhe semestri: Viti I ( Sem I + Sem II ) Numri i orëve në javë: Sem. I ( 2 = 1 ) sem. II (2 + 1 ) Kodi ose shifra e lëndës: 3706 Vlera në kredi ECTS : ( 9 ) Koha/lokacioni : E premte ( 1030-1200) Salla C Mësimdhënësi i kursit:: Dr. Sc. Ramiz Hoti, ass. Profesor Zyra: Departamenti i Kimisë FSHMN (Kab. 23) Tel: 038 / 229 964 (lok. 114) Mobil: ( 044 / 271 068 ) e-mail: [email protected] Konsultimet me studentë : E mërkurë (1030-1200)

E premte (1230-1400) Qëllimet e kursit(modulit): Studentët duhet të zgjerojnë dhe të thellojnë njohuritë nga Kimia e përgjitshme, Inorganike dhe Kimia organike duke përfillur intersimet dhe nevojat e tyre për zhvillim akademik dhe profesional. Të aftësohen për njohjn dhe kuptimin e ligjshmërive kimike, elementeve dhe komponimeve kimike që ndodhen në natyrë dhe atyre që përftohen në mënyrë sintetike. Të zhvillohet personaliteti i studentit në krijimin e shprehive dhe shkathësive për punë të pavarur eksperimentale, përdorimin e drejtë të substancave kimike, të pajisjeve laboratorike dhe të edukohen për ruajtjen e shëndetit të tyre dhe të mjedisit. Përmes këtij kursi, studentëve do t’u ofrohet informacion i mjaftueshëm për bazat e kimisë së përgjithshme dhe të kimisë organike. Rezultatet e pritura të nxënies: Pas përfundimit të këtij kursi (lënde) studenti do të jetë në gjendje që:

Të njohin përbërjen dhe strukturën e materies (lëndës). Të kuptojnë proceset e ndryshme kimike dhe të përshkruajnë zhvillimin e tyre.. Të zbatojnë rregullat për paraqitjen e formulave, barazimeve kimikë dhe ato të

emërtimit të komponimeve kimike sipas Sistemit ndërkombëtar “IUPAC”. Të Identifikojnë komponimet kimike sipas vetive të tyre dhe grupeve funksionore. Të analizojnë përbërjen e komponimeve kimike. Të sintetizojnë komponimet kimike përmes reaksioneve kimike. Të vlerësojnë rëndësinë e komponimeve kimike për nevoja të njerëzimit dhe

ndikimin e tyre në ndotjen e mjedisit. Metodologjia e mësimdhënjes: (leksione, diskutime, debate, ushtrime numerike, ushtrime eksperimentale, punime seminarike). Literatura bazë :

1. A. Lajçi, V. Kalaj, Kimia, për studentë të mjekësisë, stomatologjisë dhe Biologjisë, Universiteti i Prishtinës, Prishtinë, 1998

2. I. Filipivic. S. Lipanovc, Opca i Anorganska Kemija (I, II ) Skolska Knjiga Zagreb, 1984

3. I. Filipiviq. S. Lipanovq, Kimia e Përgjithshme dhe inorganike (I, II ) (përkthim)Universiteti i Prishtinës, 1997

4. K. Peter C. Vollhard, N. E. Score, Organic Chemistry, Structure and function, New York, Basingstoke, 2003

5. G. Damani, Kimia Organike, Teori dhe probleme të zgjidhura, Tiranë, 2006

6. D.R. Bloch, Organic Chemistry demystified, Mc. Graw Hill, New York, San Francisco , London, Madrid, Sidney, Toronto… 2006.

7. B. A. Hathaway, Barron’s Organic Chemistry, The esay way, New York, 2006

8. N. Daci, Kimia Organike, Prishtinë, 1997 9. P. Atkins, Atkins’ Molecules , Cambridge University Press, 2006. 10. K. P. Vollhard, N. E. Schore, Organic Chemistry,H, Freeman and Company,

USA, 2003 11. S. Pine, J. Handricson, D. Cram, G. Hammond, Organska Kemija, Skolska

knjiga, Zagreb, 1984 Plani i detajizuar i mësimit për semestrin dimror: Java e parë : Njoftim me planprogramine lëndës dhe literaturën Java e dytë: Materia dhe struktura e saj;

Vetitë e materies, masa, vëllimi, lëvizja. Llojet e substancave, substancat e pastra (elementet, komponimet), përzierjet. Simbolet e formulat kimike, barazimet kimike. Masat atomike relative, Masat molekulare relative, Sasia e substancës (moli dhe masa molare).

Literatura: Lit. 1 (pp. 3-16), lit. 2-3 Java e tretë: Sistemi periodik i elementeve kimike

Ndërtmi i Sistemit periodik, Ligji periodik, grupet, periodat, format bashkëkohoret të Sistemit periodik.

Lit. 1 (pp. 17-26 ), lit. 2-3 Java e katërt: Struktura elektronike e atomit

Përbërësit e atomit (protonet, elektronet, neutronet), bërthama dhe mbështjellësi elektronik, radioaktiviteti, rrezet rentgen, Ligji i Mozlit, izotopet. Energjia e jonizimit, numrat kuantik, Parimi i Paulit t ndalesës.

Lit. 1 (pp. 27-50 ), lit. 2-3 Java e pestë: Teoria e mekanikës valore për strukturën e materies

Natyra duale e materies, Hipoteza e DeBrolit, Parimi i Hajzenbergit, Ekuacioni i Schrodingerit, orbitalet atomike s, p, d, plotësimi i orbitaleve atomike me elektroneve, Rregulla e diagonales, lidhmëria e konfiguracionit me strukturën e Sistemit periodik.

Lit. 1 (pp. 51-71 ), lit. 2-3 Java e gjashtë: Lidhjet kimike dhe struktura e molekulave

Lidhja jonike, gjysmëradiuset jonike, Struktura dhe vetitë e komponimeve jonike. Lit. 1 (pp. 72-95 ), lit. 2-3

Java e shtatë: Llojet e lidhjeve kovalente, lidhja metalike

Lidhja kovalente në këndvështrim të mekanikës kuantike, vetitë e komponimeve kovalente, llojet e lidhjeve kovalente (lidhjet σ dhe π ). Hibridizimi (sp3, sp3d, sp3d2), Rezonanca,. Lidhjet metalike (modeli i gazit elektronik, modeli i shiritave elektronik). Lit. 1 (pp. 96-114 ), lit. 2-3

Java e tetë: Forcat intermolekulare, komponimet komplekse

Polariteti i molekulave, dipoli permanent dhe i indukuar. Forcat e Ëan der Valsit, lidhja hidrogjenore. Lidhjet kimike në komponimet komplekse. Lit. 1 (pp. 115-130 ), lit. 2-3

Java e nëntë: Termodinamika kimike

Nocionet termodinamike, Ligji i Hess-it. Proceset spontane, Energjia e Gjibsit. Lit. 1 (pp. 131-148 ), lit. 2-3

Java e dhjetë: Kinetika e reaksioneve kimike

Ndikimi i faktorëve në shpejtësinë e reaksioneve kimike (përqendrimi, temperatura, katalizatorët),. Enzimet (nomenklatura, klasifikimi), mekanizmi i reaksioneve enzimatike. Lit. 1 (pp. 149-168 ), lit. 2-3

Java e njëmbëdhjëtë: Sistemet dispersive

Tretësirat dhe tretshmëria, përqendrimet e tretësirave, Vetitë e tretësirave të holluara (difuzioni, osmoza, presioni osmotik), tretësirat koloidale Lit. 1 (pp. 169-202 ), lit. 2-3

Java e dymbëdhjetë: Vlerësimi i parë intermedier Java e trembëdhjetë: Drejtëpeshimi kimik

Drejtpeshimi në sisteme homogjene, ndikimi i faktorëve në drejtpeshim (përqendrimi, temperatura, presioni). Klasifikimi i substancave inorganike (oksidet, acidet, bazat, kripërat, amfolitët). Indikatorët Lit. 1 (pp. 203-239 ), lit. 2-3

Java e katërmbdhjetë: Hidroliza e kripërave, puferët

Konstanta e hidrolizës, Puferët (acetat, karbonat, amonjakal, fosfat). Lit. 1 (pp. 240-256 ), lit. 2-3

Java e pesërmbdhjetë: Punim seminarik-referim i studentëve Plani i detajizuar i mësimit për semestrin veror: Java e parë : Reaksionet e oksido-reduktimit, fotokimia

Numri oksidues, elementet galvanike, potenciali i elektrodave, ekuacioni i Nernst-it. Elektroliza, Ligji i Faradejit. Lit. 1 (pp. 257-280 ), lit. 2-3

Java e dytë: Punim seminarik (Elementet kimike dhe komponimet e tyre) Java e tretë: Hyrje në Kiminë Organike

Vetitë e komponimeve organike, përcaktimi i formulave, analiza cilësore dhe sasiore, struktura, izomeria. Aktiviteti optik (enantiomerët, konfiguracioni, konformerët). Reaksionet organike (llojet dhe mekanizmi i tyre). Lit. 1 (pp. 351-376 ), lit. 4-11

Java e katërt: Klasifikimi i komponimeve organike, hidrokarburet

Hidrokarburet, klasifikimi (aciklike, ciklike, alifatike aromatike). Alkanet, alkenet, alkinet, dienet. Hidrokarburet ciklike (cikloalkanet, cikloalkenet). Hidrokarburet aromatike, benzene, struktura, vetitë, reaksionet, derivatet e benzenit, hidrokarburet aromatike poliunazore. Lit. 1 (pp. 377-412 ), lit. 4-11

Java e pestë: Halogjenoalkanet Përfaqësuesit, vetitë, sintezat.

Lit. 1 (pp. 413-418 ), lit. 4-10 Java e gjashtë: Komponimet organike që posedojnë oksigjen, alkoolet dhe

fenolet Alkoolet, klasifikimi, vetitë, reaksionet. Fenolet, eteret. Lit. 1 (pp. 419-434 ), lit. 4-11

Java e shtatë: Aldehidet dhe ketonet

Struktura, nomenklatura, vetitë, reaksionet Lit. 1 (pp. 435-447), lit. 4-11

Java e tetë: Acidet karboksilike dhe derivatet e tyre

Struktura, vetitë, klasifikimi, reaksionet.Acidet karboksilike të pangopura, acidet aromatike. Acidet e halogjenuara, hidroksiacidet, ketoacidet. Derivatet e acideve karboksilike (halogjenuret e acideve, anhidruret, esteret, amidet, nitrilet Lit. 1 (pp. 448-478 ), lit. 4-11

Java e nëntë: Karbohidratet

Monosakaridet, struktura (vargu i hapur dhe struktura ciklike), reaksionet, përfaqësuesit. Disakaridet, vetitë, përfaqësuesit. Polisakaridet, përfaqësuesit, vetitë, përhapja, përdorimi. Lit. 1 (pp. 479-490 ), lit. 4-11

Java e dhjetë: Vlerësimi i dytë intermedier Java e njëmbëdhjëtë: Komponimet organike që posedojnë azot,

nitrokomponimet, aminat dhe komponimet heterociklik Nitrokomponimet, emërtimi, vetitë, struktura. Aminat, struktura, emërtimi, klasifikimi, vetitë, reaksionet.

Aminoalkoolet, komponimet heterociklike (me bërthamë gjashtëkëndëshe me një dhe me dy heteroatome). Lit. 1 (pp. 491-526 ), lit. 4-11

Java e dymbëdhjetë: Lipidet

Gliceridet, përhapja në natyrë, vetitë, përdorimi. Sapunet dhe detergjentet, steroidet, hormonet, Vitaminat D, Lipidet e përbëra (glikoproteidet, fosfolipidet, lipoproteidet Lit. 1 (pp. 527-544 ), lit. 4-10

Java e trembëdhjetë: Aminoacidet dhe proteinat, acidet nukleike

Struktura, vetitë, konfiguracioni, sintezat dhe reaksionet. Proteinat, klasifikimi (proteinat e thjeshta dhe të përbëra), vetitë, funksioni biologjik, denatyrimi. Proteinat e përbëra (fosfoproteidet, glikoproteidet, lipoproteidet, nukleoproteidet). Acidet nukleike,përbërja, funksioni biologjik, Nukleozidet, nukleotidet, ADN dhe ARN. Lit. 1 (pp. 545-580 ), lit. 4-10

Java e katërmbdhjetë: Punim seminarik – referim i studentëve Java e katërmbdhjetë: Dhënia e nënshkrimeve në indeks Literatura Organizimi i ushtrimeve: Ushtrimet organizohen si ushtrime teorike dhe eksperimentale. Për literaturën, terminet dhe specifikat tjera të ushtrimeve studentët njoftohen nga asistenti i lëndës. Moskryerja e ushtrimeve rezulton me mosdhënie të nënshkrimit në indeks. Planprogrami i ushtrimeve përfshinë përmbajtjet vijuese:

1. Laboratori i kimisë, mjetet e punës dhe rregullat e punës në laborator 2. Llogaritja e përqindjes së elementeve në komponim, formulës molekulare,

valencës dhe numrit oksidues 3. Llogaritje në bazë të ligjeve të gazeve 4. Përqendrimi i tretësirave 5. Llogaritja e presionit osmotik, krioskopisë, ebulioskopisë dhe presionit të avujve

mbi tretësirë. 6. Produkti jonik i ujit, eksponenti pH. 7. Konstanta e hidrolizës dhe puferët 8. Identifikimi i kationeve dhe i anioneve 9. Përcaktimi volumetrik i përqendrimit të HCl 10. Analiza elementare e komponimeve organike

11. Reaksionet karakteristike të alkeneve, alkooleve dhe fenoleve. 12. Reaksionet karakteristike të aldehideve dhe ketoneve 13. Reaksionet karakteristike të acideve karboksilikedhe saponifikimi i yndyrave. 14. Sheqerërat reduktues dhe joreduktues dhe reaksionet karakteristike të proteinave

Metodat e vlerësimit: Për vlerësim merren në konsideratë të gjitha aktivitetet e matshme të dijes dhe të shkathtësive të studentëve.

Vlerësimi i parë: 10% Vlerësimi i dytë 15% Punimet seminarike 10% 15% Pjesëmarrja aktive në leksione 5% 10% Provimi final:(Testi final, 35% + intervista, 15%) 50% Total: 100%

Politikat akademike dhe rregullat e mirësjelljes: Vijimi në ligjërata dhe ushtrime duhet të jetë i rregullt. Studentët duhet të sillen konform rregulltivave të Universitetit të Prishtinës dhe në përputhje me Ligjin mbi Arsimin e Lartë të Kosovës. Për rregullat e veçanta dhe specifikat e organizimit të ligjëratave e ushtrimeve, studentët njoftohen nga profesori i lëndës dhe asistenti i tij. Prishtinë më 25. 10. 2006 Prof. Dr. Ramiz Hoti

UNIVERSITETI I PRISHTINËS FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKE-NARYRORE DEPARAMENTI I FIZIKËS, KIMISË DHE BIOLOGJISË Drejtimi: fizikë, kimi, biologji Titulli i kursit (lëndës mësimore): Gjuhë angleze Niveli dhe lloji i kursit: Bachelor/obligativ dhe zgjedhor Viti studimeve dhe semestri: Viti i I, semestri i I Kodi ose shifra e lëndës: Numri i orëve/javë: 1+1 Vlera në kredi ECTS: fizikë:4; kimi:4; biologji: 5 Koha/lokacioni: E hënë 14-15,30 në amfiteatër, E enjte 12,30-14 në klasën nr.47, E

premte 13-14,30 në amfiteatër Mësimdhënësi i kursit: Shyqri Thaçi, lektor kabineti nr.118 A, tel.038-516-011,

mob.044-715-331 Konsultimet: E hënë 11-12, E premte 12-13. Qëllimet e kursit (modulit): -të ngulitin më tej njohuritë e fituara në shkollën e mesme në tri aspekte të gjuhës: lexim, të four dhe shkrim; - të shqiptojnë drejtë fjalët dhe shprehjet e njohura. Të lexojnë rrjedhshëm dhe me saktësi. Të zotërojnë mirë theksin e fjalës dhe të fjalisë; -të kenë zgjeruar fondin e fjalorit me fjalë e shprehje të reja me tematikë të larmishme.Të kuptojnë dhe të dinë të përdorin gjithë leksikun e njohur; -të zotërojnë më mirë njohuritë gramatikore të mësuara më parë dhe të kenë përvetësuar dukuri të reja gramatikore që përfshihen në program; -të kenë rritur më tej aftësinë e të folurit në gjuhë të huaj; -të kenë përforcuar më tej të shkruarit pa gabime; - të jenë aftësuar më shumë për punë të pavarur, të jenë në gjendje të përdorin mirë fjalorin në përkthimin e literaturës profesionale Rezultatet e pritura të nxënies: Në fund të këtij kursi pritet që studentët të pajisën me njohuri të reja duke u aftësuar që të komunikojnë më mirë në gjuhën angleze, ta pasurojnë leksikun me fjalë dhe shprehje të reja, të përdotrin drejtë gramatikën dhe të aftësohen që kuptojnë dhe ta përkthejnë lite- raturën profesionale.

1 Metodologjia e mësimdhënies: Me ligjerata dhe ushtrime duke shfrytëzuar metodologjinë më të re për mësimdhënie p.sh. metodën interaktive, direkte, punën në grupe, në qifte, duke përdorë disketat dhe kasetat e parapara sipas programit. Literatura bazë:

1. John and liz Soars- New Headway (Pre-Intermediate) Oxford Universiry Press

Plani i detajizuar i mësimit për një semestër Java e parë:

1. Getting to know you (Simple Present Tense and Past Continuous Tense 2. Getting information, Using a bilingual dictionary

Java e dytë: 1. People the great communicators- Present tenses 2. Social expression

Java e tretë: 1. The way we live- have/have got 2. Vocabulary-daily life

Java e katërt: 1. Living in the USA 2. Daily life-Making conversation

Java e pestë: 1. It all went wrong-Past tenses od regular and irregular verbs 2. Past continuous-Using of Past Simple and Past Continuous

Java e gjashtë 1. The perfect crime-word formation 2. Time xexpressions

Java e shtatë: 1. Let’s go shopping-much/many 2. some/any, a little, a lot of

Java e tetë: 1. The best shopping stree in he world- Articles 2. Shopping-Prices

Vlerësimi i parë intermediar Java e nëntë:

1. Stop and check 1 2. Stop and check 1: –që përfshinë lëndën e zhvilluar gjatë dy muajve të kaluar.

Java e dhjetë: 1. Përkthim nga literatura profesionale (zgjedhur nga mësimdhënësi) 2. Përkthim nga literatura profesionale (zgjedhur nga mësimdhënësi)

Java e njëmbëdhjetë 1. What do you want to do-verb patterns-future forms

2. Hot verbs- How do you feel 2 Java e dymbëdhjetë:

1. Hollywood kids-future intentions 2. Hot verbs-How do you feel

Vlerësimi i dytë intermediar Java e trembëdhjetë

1. Progress test 1 2. Progress terst 1

Java e katërmbëdhjetë 1. Tell me! What’s it Like 2. Comparatives and superlatives

Java e pësëmbëdhjetë: 1. Grammar exercise 2. Ushtrohet gramatika e zhvilluar në semestrin e parë

Vërejtje: Tërminin e vlerësimeve intermediare e cakton mësimdhënësi sipas planifikimit të lëndës që e zhvillon. Metodat e vlerësimit: Vlerësimi i parë: Stop and check 1 25%

Vlerësimi i dytë: Progress test 1 25% Detyrat e shtëpisë 5% Vijimi i rregullt 5% Provimi final 40% Total 100% Politikat akademike dhe rregullat e mirësjelljes Studentët janë të obliguar të vijojnë mësimin (ligjeratat dhe ushtrimet) me rregull, të hynë me kohë në sallën e mësimit, të jenë të disciplinuar gjatë përcjelljes së mësimit. Literatura shtesë dhe bibliografia:

1. John Eastwood –Oxford practice grammar 2. Penny Ur-Grammar practice activities 3. Oxford Advanced Leanner’s Dictionary 4. Pavli Qesku- Fjalor anglisht shqip

Prishtinë, 23.11.2006 Mësimdhënësi i lëndës Shyqri Thaçi _____________________

3

Universiteti i Prishtinës Departmenti \ Fakulteti \ Njësia akademike: Fizikë, Biologji, Gjeografi, Kimi, FSHMN Titulli i kursit (lënda mësimore) : Gjuhë frënge I Niveli dhe lloji i kursit: (p.sh. Bachelor \ obligative ) Viti i studimeve dhe semestri : 2006 \ 07 I Numri i orëve në javë: 6 Kodi ose shifra e lëndës : 5622 3580 (2614-2517), (4518-4617) K B Gj F Vlera në kredi ECTS: 4 9 4+4 9 4 Koha \ lokacioni (termini i mbajtjes së ligjëratës dhe salla) Departamenti i fizikës ( kati përdhes pa numër – E marte E enjte 10 – 11.30 12 – 13 .30 12 – 13.30 Mësimëdhënësi i kursit: Detajet kontaktuese: zyra \ telefoni\e-mail dhe termini i caktuar për bisedë me studentë. Kabineti N = 46, 044 198 846 , [email protected]. Konsultimet me studentë - Të hënë dhe të enjten 12 – 14 10 – 12 Qëllimet e kursit (moduli) : Përvetësimi i një fjalori dhe i nocioneve gramatikore themelore, që japin mundësi të përdoren automatizmat të nevojshme në praktikën e gjuhës së folur dhe asaj të shkruar: zotrimi efektiv i gjuhës që çdo ditë e më shumë e kërkojnë, nevojat e profesionit dhe të punës shkencore si dhe njohja e jëtës së qytetrimit të popullit të huaj. Rezultatet të pritura të nxënies (nënkuptojnë njohurit, aftësit dhe shkathtësitë që do ti fiton studenti pas përfundimit të suksesshëm të këtij kursi. Për ti paraqitur këto të arritura përdoren foljen si: din, njeh, përshkruan , krahason, projekton, harton , zhvillon, etj).

Pas përfundimit të këtij kursi (lënde) studenti do të jetë në gjendje që: 1. Të komunikoj, të din dhe njeh gjuhën frënge 2. Të jetë në gjendje të shkruaj për nivelin e parë dhe të dytë 3. Të bëj përshkrimin e leksionit, të hartoj një esse të shkurtër, të bëj krahasime në mes

të gjuhës frënge dhe shqipe. Metodologjija e mësimëdhënies: (p.sh ligjëratë, seminar, diskutim, punë në grupe etj.) Literatura bazë: Café crème I Plani i detajizuar i mësimit për një semestër: Java e parë: (Titulli i ligjëratës): L’ Alphabet français, Présentation et préférance, les goüts. Café crème, page 13 , Grammair précis français page 3-4 Java e dytë: Portraits- identité (dire son nom sa nationalité profession , demander à quelqu’un son identité, remplir une fiche – grammaire – phrase affirmative et negative moi, toi , vous ; Café crème I page 6- 13). Java e tretë: Moi et les autres – les rencontres informelles, les salutations. (grammaire : l’ article défini et indéfini, Café crème I ; page 28 – 34) Java e katërt: Carnet d’ adresses – les moments et lieux des rendez – vous vocabulaire :les mots pour dire l’ heure, les moments de la journée, Café crème I ; page 36 – 42) Java e pestë: Récapitulation – exercices de grammaire et conversation . Précisés de grammaire française : page 31. Java e gjashtë: Civilsation – Un peu de géographie, Café crème I; page 44 – 46 ) Vlerësimi i parë intermediar: Java e shtatë: La pause de midi : ( les aliments , le restaurant inviter quelqu’un à la maison, Analyse de grammaire, Café crème I; page 48 – 51, 54 – 55.) Java e tetë: Sport et santé dire qu’un est malade, s’adresser à un médecin, ordonner conseiller, Café crème I; page 56-57.) Java e nëntë: La famille, les jours de la semaine, les saisons les mois. Grammaire : verbes avoir et être en présent, Café crème I; page 30, 62 – 63 page 60 - 61.)

Java e dhjetë: De toutes les couleurs, la mode. Grammaire sur le texte. Café crème I ( Page 66- 69, page 70.) Java e njëmbëdhjetë; N’achetez pas sans essayer (vocabulaire les vêtements, taille et pointure) grammaire les adjectifs, Café crème I; page 68 . Vlerësimi i dutë intermediar: Java e dymbëdhjetë: C’est la mode? Conversation ; Café crème I page 72 – 73. Java e trembëdhjetë: Un aller – retour. Comprendre les annonce à la gare prendre les trains, Vocabulaire - Exercices oraux et écrits, Café crème I; page 74 – 75.) Java e katërmbëdhjetë: Vive les vacances ! Parler des vacances, les activités etc, grammaire sur le texte, Café crème I ; pages 80 ; 77 – 79 Java e pesëmbëdhjetë; Récapitulation, couleurs des villes – Exercices Café crème I (page 82 – 84) Vërejtje: termini e vlerësimeve intermediere e cakton mësimëdhënësi sipas planifikimit të lëndës që ligjëron. Metodat e vlerësimit: Në vlerësim duhet të caktohet përqindja e pjesëmarrjes së sëcilit vlerësim parcial ose intermdier në vlerësimin definitiv. Një nga mënyrat e vlerësimit do të ishte si në vazhdim: Vlerësimi im Vlerësimi i parë 30% 15% Vlerësimi i dytë 25% 25% Detyrat e shtëpisë ose angazhimet tjera 10% 15% Vijimi i rregullt 5% 10% Provimi final 30 % 35% Total 100% 100% Politika akademike dhe rregullat e mirësjelljes: (mësimëdhënësi cakton kriteret për vijimin e rregullt në ligjërata dhe ushtrime dhe rregullat e mirësjelljes si : mbajtja e qetësisë në mësim, shkyqja e telefonave celular, hurja në sallë me kohë etj.)

Literatura shtesë dhe bibliografia :

1. Dr. Editha Horecky, Précices de grammaire française – Zagreb 1965 2. Vedat Kokona , Fjalori i gjuhës frënge - Frëngjisht – Shqip Tiran 1996 3. Grup autorësh Nassia – Kaneman – Paugatch Sandra – Trevisi, Dominique

Jennepin , “Café crème I” ( Mêthode de français), Hachette , Livre français étrangère ,58,rue Jean Bleuze 9217 Vanves.

4. Larousse – 17 rue du Montparnasse,75298 Paris Cedex 06, 1988 - Conjugaison

5. Dominique Berger\ Nerina Spicacci, Accord – méthode de français niveau 1, Dider 2000,Paris.

Departamenti i Biologjisë Anatomia dhe Morfologjia e bimëve Bachelor/obligative/Drejtimi ekologjik-mbrojtja e ambientit Viti i pare,semestri parë 310,3501,3502,3703,3709 ECTS(8) 10-11.30 S.C Dr.Enver Sherifi,93/044 154-124/e_sherifi,,E Hëne 12-13 Qëllimet e kursit: Të ushrojnë në menyrë praktike perdorimin e mikroskopit,të vrejnë qelizat,indet dhe ndertimin anatomik të bimeve.Të pervetsojnë tekniken e punimit të preparateve anatomike. Rezultatet e pritura: 1.Të fitojë njohurit elementare mbi qelizen 2.Të pervetsojnë shkathtesit e punimit të preparateve citologjike dhe anatomike 3.Të pershkruan ndertimin anatomic te grupeve ndryshme bimore dhe ti krahasojnë ato ne mes vedi. 4.Të aftësohen me punuar mini projekte Metodologjia e mësimdhënies: Ligjeratë,seminar,punë në grupe,diskutime etj.. Literatura bazë:Anatomia dhe morfologjia e bimëve,dr.E.Sherifi. Java e pare:(Citologjia,forma dhe madhësia e qelizave bimore,citoplazma) (Anatomia dhe morfologjia e bimeve,5-18)

Java e dytë:(Plastet dhe organelet tjera qelizore) (Anatomia dhe morfologjia e bimëve,18-32) Java e tretë:Berthama,Mitoz dhe Mejoza (Anatomia dhe morfologjia e bimeve,32-52) Java e katertë(Paraplasti dhe modifikimet e murit qelizor) (Anat.. dhe morfologjia e bimeve,52-74) Java e pestë:(Indet bimore) (Anatomia dhe morfologjia e bimëve,75-84) Java e gjashtë(Indet perçuese) (Anatomia dhe morfologjia e bimëve,84-114) Vlersimi i pare intermediar Java e shtatë(Paraplasti) Anatomia dhe morfologjia e bimëve,52-63 Java e tetë:Muri qelizor dhe modifikimet e tijë Anatomia dhe morfologjia e bimëve,63-74. Java e nëntë:Indet bimore Anatomia dhe morfologjia e bimëve,75-84. Java e dhjetë:Indet mbrojtese dhe indet mekanike Anatomia dhe morflogjia e bimëve,84-96. Java e njëmbdhjetë:Indet absorbuese dhe indet e fotosintezes Anatomia dhe morfologjia e bimëve,96-128. Vlersimi I dytë intermediar Java e dymbdhjetë:Ndertimi anatomik I organeve bimore-Kercelli Anatomia dhe morfologjia e bimëve,130-152. Java e trembëdhjetë:Ndertimi I kercellit dhe I rrenjes Anatomia dhe morfologjia e bimëve,153-200. Java e katermbëdhjetë:Metamorfozat dhe shumëzimi I bimëve) Anatomia dhe morflogjia e bimëve,201-268. Java e pesëmbbëdhjetë:Lulja,lulesat,pllenimi,farat dhe frytet Anatomia dhe morfologjia e bimëve,269-346 Literatura shtesë dhe bibliografia: 1.Topuzi,L.:Botanika 1(vëllimi I pare),Tiranë 2.Topuzi,L.:Botanika 2(vëllimi I dytë),Tiranë 3.Cecie Starr/Ralph Taggart.:The unity and Diversity of Life. www.brookscole.com Revistat: 1.Anals of Botany. 2.Biologia Plantarum

Programi mësimor për lëndën Zoologjia e pakurrizorëve Syllabusi ______________________________________________________

Departamenti i Bioligjisë Titulli I kursit(lëndës mësimore): Zoologjia e pakurrizorëve Niveli dhe lloji i kursit : Bachelor , lëndë obligative Viti i studimeve dhe semestri: viti i I sem I dhe II Numri i orëve në javë: 2+2 Kodi ose shifra e lëndës : 3701 Vlera në kredi : 5+5( 10) Koha apo termini i mbajtjës së ligjeratës dhe salla: Ligjërata-E premte ,8.30-10 Salla Nr.11 Ushtrimet: e merkurë 11.00-14.00 Mësimdhënësi i kursit :Mr. Esma Rugova ,kontakti: 038 249-872/203 Mobil: 044-661-635 Konsultimet me student: E marte 10.00-12.00 ,E premte 10.00-11.30

Qëllimet e kursit (modulit): Të njihen Protozoat, ndërtimi i trupit, roli i organeleve si dhe rëndësia ekologjike e tyre. 2. Të mësojnë morfologjinë dhe funksionin në degët eveçanta të metazoave : Porifera ,

Cnidaria , Plathelminthes, annelida. Njohja e koncepteve kryesore si që janë : skeleti hidrostatik,metamerizimi, parazitizmi dhe embriologjia e metazoave .

3. Të përshkruhen Molluscat, karakteristikat morfologjike, sistemet e organeve, diverziteti ityre. Të njihen me nocionin torsion dhe rolin e hidroskeletit për lokomocion .

4.Të mësojnë për Arthropodat ; morfologjia dhe fiziologjia e tyre, eksoskeleti, segmentimiheteronom, regjionet trupore dhe ekstremitetet te grupet e ndryshme.

5. Të njihen me Echinodermatat, karakteristikat e përgjithshme, me akcent të veçant nësistemin ambulakral dhe skeletin.

Paralelisht me ligjerata zhvillohet edhe pjesa praktikee mësimit apo ushtrimet. Ushtrimetpërmbajnë njohjen me morfologjinë e anatominë dhe sistematikën e grupeve karakteristike tëpakurrizorëve. Për këtë qëllim përdoren preparatet native dhe të përhershme, disekcionet ,përgatitja e kolekcioneve të ndryshme të pakurrizorëve dhe në veçanti insektariumet.

Rezultatet e pritura të nxënjes: Pas përfundimit të këtij kursi (lënde) studenti do të jetë në gjendje që:

1. Din karakteristikat kryesore të pakurrizorëve, dhe ndarjën e tyre në kategori sistematike. 2. Përshkruaj ndërtimin morfologjik dhe fiziologjinë e grupeve karakteristike . 3. Ti dallojë përfaqsuesit me tipik të grupeve të caktuara sistematike. 4. Ta njeh ekologjinë e grupeve të caktuara dhe ekologjinë e tyre. 5. Të dallon preparate të gatshme dhe zhvillon disekcione te përfaqsues më karakteristik.

Metodologjia e mësimdhënjës: Ligjerata, ushtrime laboratorike, seminare, diskutime . Literatura bazë: Shenimet nga mësimdhënësi i lëndës dhe literatura e sugjeruar. 1. Literatura bazë: Lekë Gjiknuri Zoologjia e parruazorëve,SHBLU,Tiranë Plani i detajizuar i mësimit për një semestër: Java e pare:(titulli i ligjeratës, literatura dhe nr. i faqës në tekstin e sugjeruar ) : Lënda e studimit të zoologjise së pakurrizorëvë dhe rëndësia e saj, principet themelore të ndërtimit të shtazëve. Taksonomia modernë dhe pasqyra e ndarjës themelore të botës shtazore. Ligjeratat në faqe 1 -7 Libri i Lekë Gjiknurit-faqe 5 – 20. Java e dytë : Protozoa – karakteristikat e përgjithshme dhe ekologjia . Organelet qelizore , mënyra e shumëzimit Ligjeratat faqe 7 – 14, Java e tretë: Sistematika e protozoave - Flagellata dhe Sarcodina faqe 15 – 24, libri 27 - 44 Java e katërt: Sporozoa dhe Ciliophora faqe 24 – 33, libri 44 - 61 Java e pestë: Shtazët shumëqelizore – Metazoa, karakteristikat dhe prejardhja e metazoave, Ligjerata faqe 33 – 38, Libri 66 - 71 Java e gjashtë : Sfungjerët – karakteristikat e përgjithshme skeleti e sistematika. faqe 39 – 42 . libri 81. Testi i parë provues

Java e shtatë: Coeletherata – Cnidaria, karakteristikat dhe ekologjia e tyre. Hydrozoa Hydra viridisima dhe Obelia geniculata . Faqe 43 – 50; libri 82 – 101. Java e tetë : Scyphozoa , Anthozoa, dhe Ctenophora, .Karakteristikat e përgjithëshme faqe 50 – 57. 101 – 119 Java e nëndë : Plathelminthes: Turbelaria dhe Trematodes, faqe 57 – 66; 120 – 136. Java e dhjetë:Cestodes( shiritat) Karakteristikat e përgjithshme , sistemet e organeve , zhvillimi. Ligjeratat 67 – 72; libri 136 – 146. Java e njëmbëdhjetë: Rotatoria , Pseudocelomata, karakteristikat Morfologjia , sistemet e organeve dhe ekologjia e tyre. ligjeratat në faqe 73 – 75. Libri 153 – 156. Testi i dytë provues. Java e dymbëdhjetë :Nematodes -Karakteristikat e përgjithshme , sistematika , llojet karakteristike parazitare. ligjeratat faqe 75 – 79. Libri 167 – 176. Java e trembëdhjetë: Mollusca – karakteristikat e përgjithshme dhe sistematika ( Monoplacophora dhe Aplacophora ligjeratat ; 79 – 90; libri 177 – 204. Java e katërmbëdhjetë : Klasa Polyplacophora dhe Gastropoda ,Morfologjia , regjionet trupore , guaska , torsion faqe 90 – 100; libri 204 – 219. Java e pesëmbëdhjetë: Klasa Bivalvia dhe Cephalopoda ,Karakteristikat, rëndësia ekologjike dhesistematika ligjeratat në faqe 100 – 112; libri 220 – 238.

Semestri i dytë Java e gjashtëmbëdhjetë:Tipi Annelida, karakteristika të përgjithshme,morfologjia dhe sistematika. zgavra e trupit. Prejadhja dhe evolucioni i tyre. Klasa Archianelida. Ligjeratat: faqe 114 – 120 Libri: 249 – 253 Java e shtatëmbdhjetë: Klasa Polychaeta , karakteristikat, shumëzimi dhe zhvillimi , sistematika. Nënklasa Errantia-polihetet rrëshqitëse dhe nënklasa Sedentaria polihetet sessile. Ligjerata: 120 – 126; Libri : 253 - 261 Java e tetëmbëdhjetë: Klasa Oligochaeta, karakteristikat dhe sistematika . Ligjeratat:127 – 134; Libri : 262 - 267 Java e nëndëmbdhjetë:Klasa Hirudinea,karakteristikat , substitucioni , sistematika. Ligjerata: 135 – 142; Libri : 267 - 275 Java e njëzetë Tipi Arthropoda, karakteristikat e përgjithshme, segmentimi, mbulesa e trupit ekstremitetet , zgavra e trupit , sistemet e organeve, zhvillimi , zhveshja dhe sistematika. Ligjerata :143 – 152; Libri : 286 – 296. Java e njëzetenjëtë: Nëntipi Trilobitomorpha dhe klasa Trilobita Nëntipi Chelicerata , Xiphosura (Limulus polyphemus) Ligjerata: 153 – 164; Libri : 296 - 304 Java e njëzetedytë: Testi provues Java e njëzetëtretë:Klasa Arachnida Karakteristikat dhe sistematika,me akcent të veçantë nëRendet: Scorpiones , Aranea dhe Acarina . Ligjerata : 165 – 177; Libri: 304 - 315 Java e njëzetekatërtë: Nëntipi Mandibulata:Klasa Crustacea, karakteristikat e përgjithshme dhesistematika Nënklasa: Branchiopoda,( akcent i veçant në Rendet Cladocera Copepoda , Branchiura) . Ligjerata: 178 – 209; Libri 316 – 334 Java e njëzetepestë: Nënklasa Malacostraca , karakteristikat e përgjithshme, regjionet e trupit, dhe sistematika. Ligjeratat 209 – 220; Libri: 334 - 346

Java e njëzetegjashtë: Mandibulatet tokësore apo trakeata, Miriapoda , karakteristikat epërgjithshme, sistematika . Ligjerata: 221 – 278; Libri: 347 - 357 Java e njëzetështatë: Klasa Insekta Karakteristikat e përgjithshme, prejardhja dhe drejtimetkryesore evolutive, regjionet truporee sistemet e organeve. Ligjerata: 279 – 290; Libri : 358 - 369

Java e njëzetetetë:Shumëzimi dhe zhvillimi i insekteve , sistematika : Nënrendi Apterigota dhe Pterigota. Ligjerata: 291 – 315;Libri 369 - 416 Java e njëzetenëndë: Testi provues Java e tridhjetë: Tipi Echinodermata : karakteristikat e përgjithshme , skeleti , celomi dhe sistemet me prejardhje nga celomi: sistemi hemal, perihemal dhe ambulakral. Sistematika. Ligjerata: 316 – 330; Libri : 423 - 448

Metodat e vlerësimit : Vlerësimi i parë 10% Vlerësimi i dytë 10% Vlerësimi i tretë 10% Vlerësimi i katërt 10% Seminaret apo angazhimet tjera 10% Vijimi i rregullt 5% Provimi final 45% Total 100% Literatura shtesë dhe bibliografia: 1. Hickman, Larry Roberts , Frances M. Hickman :Integrated principles of Zoology; Clevland 2. Paul A. Meglitsch (1972) Invertebrate zoology 3. Ivo Matonički (1978): Zoologija avertebrata I i II Beskralješnjaci (Biologija nižih avertebrata). Školska knjiga, Zagreb. 4. Burton dhe Guttman : Biology (1999), Mc Graw - Hill

Departamenti i Biologjisë

Drejtimi: Ekologji dhe mbrojtje e ambientit

Titulli i kursit: Biologjia e qelizës

Fondi i orëve: 2+2

Niveli dhe lloji i kursit: Bachelor/obligative

Viti i studimeve dhe semestri: Viti i parë , semestri i parë

Kodi ose shifra e lëndës: 3700

Vlera në kredi ECTS: 4

Koha/lokacioni i mbajtjes së ligjeratës dhe salla: E hane ora 16.30-11.00, salla nr.4

Mësimdhënësi i kursit: Dr.sc. Isa R. Elezaj, Profesor i rregullt

E-mail: [email protected]

Tel.zyre: 038/549-872/3/4, lok. 219

Konsulltimet në kabinetin Nr.18, çdo të marte, merkure dhe të enjëte prej

orës 12.00-14.00

Qëllimet e kursit (modulit):

Qëllimi i këtij kursi është që studenti gjatë ligjeratave dhe ushtrimeve të i zgjëroj njohurit

mbi qelizën, strukturat qelizore, organizimin molekular dhe funkcionin e organeleve

qelizore. Po ashtu, studentit i mundësohet të njihet me strukturën e ndërtimit të katër

indeve bazë të organizmave shtazorë: indit epithelial, lidhor, muskulor dhe nervor.

Vëmendje e posaqme i kushtohet pjesës praktike ku studenti arrin të fitoj një përvojë të

punës në mikrroskopin optik dhe të vërej dhe kuptoj ndërtimin e qelizave dhe indeve

shtazore.

Rezultatet e pritura të nxënjës:

Pas përfundimit të këtij kursi studenti do të jetë në gjendje që:

1. Të përshkruaj strukturën dhe funkcionin e qelizës dhe organeleve qelizore si dhe

organizimin themelor të kromatinës.

2. Të kryej hulumtime me mikrroskop optik në qeliza dhe inde shtazore.

3. Të dallon ultrastrukturën e organeleve qelizore në bazë të mikrrofotogarfive nga

mikrroskopi elektronik (të njef strukturën ndërtimore).

4. Të ketë mundësi për hulumtime në nivel qelizor.

Metodologjia e mësimdhënjës:

1. Ligjërim nga materiali i përgaditur më parë

2. Diskutime

3. Punë praktike (mikrroskopim dhe skematizim)

4. Punë seminarike

Literatura bazë: 1. Materiali përgaditur më pare në formë skripte

Literatura shtesë:

1. Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri

universitar”, Tiranë.

2. Lewis, J. K., Valerie, M. K. (1988): Principles of Cell biology, New York &

London. 3. Karp, G.(1996): Cell and Molecular Biology, New York

4. Alberts, B., Bray, D., Jonson, A., Lewis, J., Raff, M., Roberts, K., Walter, P.

(1997):Esential Cell Biology, New York

5. Alberts, B., Bray, D., Jonson, A., Lewis, J., Raff, M., Roberts, Watson, J. (1989):

Molekular Biology of THE CELL. Second edition, New York & London.

6. Elsa, K., Çaço, B., Çeka, Xh.(2002): Bazat e histologjisë dhe embriologjisë, Shtëpia Botuese e Librit Universitar, Tiranë.

Plani i detajizuar i mësimit për një semestër:

Java e pare: Natyra e gjallë dhe vetit e saja Dallimi në mes qelizave prokariote dhe eukariote

• Virusët • Rikeciet • Mikoplazmat • Bakteret

Karakteristikat e përgjithëshme të qelizës Literatura: Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri universitar”, Tiranë. Faqe1-12 Karp, G.(1996): Cell and Molecular Biology, New York. Faqe1-20

Java e dytë: Membrana qelizore Përbërja kimike

• Lipidet membranore • Proteinat membranore • Karbohidratet membranore

Lidhjet qelizore

• Zona occludens • Zona adherens • Dezmozomet • Hemidezmozomet

Literatura: Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri universitar”, Tiranë. Faqe 30-54

Java e tretë: Qarkullimi i materieve nëpër plazmolemë Transporti i molekulave të vogla dhe joneve

1. Difuzioni i thjeshtë 2. Transporti pasiv (difuzioni i lehtësuar) 3. Transporti aktiv • Kanalet proteinore • Kanalet ujore • Kanalet jonike • Bartësit proteinor • Pompa e Natrium - Kaliumit • Jonoforet

Transporti i makrromolekulave • Endocitoza • Ekzocitoza • Transporti transcelular

Literatura: Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri universitar”, Tiranë. Faqe55-69 dhe Faqe 95-101 Java e katërt: Citosoli Vetit e përgjithëshme dhe përmbajtja e citosolit Përbërsit specifik të qelizës

• Glukogjeni • Pikëzat e yndyrës • Pigmentet

Bërthama • Mbështjellësi bërthamor • Laminat bërthamore • Kromatina dhe kromozomet • Bërthamëza

Literatura: Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri universitar”, Tiranë. Faqe216-245 Java e pestë: Organelet e citosolit

• Ribozomet Organelet membranore

• Endozomet • Lizozomet • Kompleksi i Golxhit • Retikulumi endoplazmatik

Literatura: Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri universitar”, Tiranë. Faqe 104-127 dhe 275-282 Java e gjashtë:

• Peroksizomet • Mitokondritë • Kloroplastet

Zonat (kompartmentet) intraqelizore dhe transporti Sortimi dhe transporti i proteinave nëpër organele Literatura: Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri universitar”, Tiranë. Faqe 128-192 Java e shtatë: Komunikimi qelizor

• Principet e përgjithëshme të sinjalizimit

• Përgjigjet e qelizave në sinjale të caktuara • Kalimi i molekulave sinjalizuese nëpër membranën plazmatike • Receptorët sipërfaqësorë • Receptorët enzimatik

Literatura: Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri universitar”, Tiranë. Faqe 69-94 Karp, G.(1996): Cell and Molecular Biology, New York Faqe 649-684

Vlerësimi i parë intermedier Java e tetë: Citoskeleti

• Filamentet e ndërmjetme • Mikrrogypat • Qendrozomi • Centriolet • Ciliet • Aktina dhe filamentet e aktinës • Mikrrovilet

Literatura: Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri universitar”, Tiranë. Faqe 195-214 Java e nëntë: Ndarja qelizore

• Cikli qelizor • Mitoza • Mejoza

Literatura: Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri universitar”, Tiranë. Faqe 321-338 Java e dhjetë: Kontrolli i ciklit qelizor dhe vdekja e qelizës

• Sistemi i kontrollit të ciklit qelizor • Kontrolli i numrit të qelizave te organizmat shumë qelizor

Literatura: Rexha, T. (1998): Biologjia qelizore dhe molekulare, Shtëpia botuese “Libri universitar”, Tiranë. Faqe 305-321 Java e njëmbëdhjetë: Rritja dhe kanceri Literatura: Karp, G.(1996): Cell and Molecular Biology, New York Faqe 694-716

Vlersimi i dytë intermedier Java e dymbëdhjetë: Histologji e përgjithëshme Indi epitelial

• Klasifikimi i epitelit mbulues • Klasifikimi i gjëndrrave

Literatura: Elsa, K., Çaço, B., Çeka, Xh.(2002): Bazat e histologjisë dhe embriologjisë, Shtëpia Botuese e Librit Universitar, Tiranë. Faqe: 70-88-2 Java e trmbëdhjetë: Indi lidhor

• Klasifikimi i indit lidhor Literatura: Elsa, K., Çaço, B., Çeka, Xh.(2002): Bazat e histologjisë dhe embriologjisë, Shtëpia Botuese e Librit Universitar, Tiranë. Faqe: 89-230 Java e katërmbëdhjetë: Indi muskulor

• Muskulatura e lëmuar • Muskulatura tërthorovijore • Muskulatura e zemrës

Literatura: Elsa, K., Çaço, B., Çeka, Xh.(2002): Bazat e histologjisë dhe embriologjisë, Shtëpia Botuese e Librit Universitar, Tiranë. Faqe: 218-230 Java e pesëmbëdhjetë: Indi nervor Literatura: Elsa, K., Çaço, B., Çeka, Xh.(2002): Bazat e histologjisë dhe embriologjisë, Shtëpia Botuese e Librit Universitar, Tiranë. Faqe: 231-249 Politika akademike dhe rregullat e mirësjelljes: Pjesmarrja e rregullt dhe aktive e studentëve në ligjerata, ushtrime (pjesën praktike) dhe se punë seminarike Mbajtja e qetësisë në mësim, shkyqja e telefonave celular, hyrja me kohë në sallë të mësimit etj.. Kushtet e marrjes së nënshkrimit: Pjesëmarrje e rregullt në ligjerata dhe ushtrime Mënyra e vlersimit të dijës dhe dhënjës së provimit: Vlerësimi përfundimtar paraqet shumën:

1. E punës së suksesëshme praktike: 25% 2. Vlersimit të parë intermedier; 15% 3. Vlersimit të dytë intermedier:20% 4. Vijimit të rregullt dhe angazhimit në diskutime dhe seminare 10% 5. Provimit final me test ose me gojë: 30%

Totali: 100 %

Departamenti i Biologjisë Titulli i kursit (lëndës mësimore): Biofizika, Drejtimi ekologji dhe mbrojtje e mjedisit

Niveli dhe lloji i kursit: Bachelor/obligative Viti i studimeve dhe semestri: Viti i parë, semestri i dytë Numri i orëve në javë: 2+1 Kodi ose shifra e lëndës: 3708 Vlera në kredi ECTS: 4 (katër) Koha/lokacioni (termini i mbajtjes së ligjëratës dhe salla): Të premtën nga ora 12- 13,30 në Amfiteatrin e fizikës. Mësimdhënësi i lëndës: Dr. Ahmet Veseli, profesor i rregullt e-maili: [email protected] Tel. 038/549-872, lok. 211 Të martën, të enjten dhe të premten nga ora 11-13. Qëllimet e kursit (modulit): Studenti duhet t’i zotrojnë dituritë themelore nga shkenca e biofizikës Rezultatet e pritura të nxënies: Pas përfundimit të këtij kursi (lënde) studenti duhet të jetë në gjendje që:

1. Të dinë dhe të njeh materien nga lëmitë e shpjeguara 2. Të përshkruan dhe krahason shembuj të ndryshëm nga biofizika 3. Të harton dhe të zhvillon detyra të ndryshme nga biofizika

Metodologjia e mësimdhënjes: - Ligjërata 20 orë - Seminar 7 orë - Diskutim 3 0rë Literatura bazë: 1. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005. 2. R. Glaser, Biophysics, G.F.Vderlag, Springer, Berlin 2000. 3. P. Tipler and G. Mosca, Physics for Scientists and Engineers, by W.H Freeman and Company, New York 2004. 4. J. D. Vilson and A. J. Buffa, College Physics, Person Edukation LTD., London, 2003. 5. K. Bogdanov, Biology in Physics, Academic Press, New York, 1998. 6. M. Marinov, Biofizika, Sofija, 2001. Plani i detajizuar i mësimit për një semestër: Java e parë: (titulli i ligjëratës) Komponentet e sistemit. Klasifikimi i sistemit. Shqyrtimi i sistemit. Kuptimet që përkufizojnë sistemin. Detyrat themelore të sistemologjisë. Sistemet e rendit zero. Sistemi i rendit të pare. Sistemi i rendit të dytë. Sistemi kibernetik. Procesi informatik. Gjendja e sistemit dhe veçoritë informative. Probabiliteti i gjendjes së sistemit. Veçoritë informative të njeriut. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 3-26. Java e dytë: (titulli i ligjëratës) Përkufizimi i modelit. Kuptimi i modelit. Klasifikimi i modelit.Izomorfizmi dhe homomorfizmi. Shembull i modelimit. Citologjia. Organizimi. Qelizat prokaryote.

Qelizat eukaryote. Pareti qelizor. Membrana qelizore. Biopolimeret. Proteinat. Acidet nukleike A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 26-48. Java e tretë: (titulli i ligjëratës) Ligjet e Njutonit. Bazat fizike të balistokardiografisë. Puna, energjia kinetike dhe fuqia. Energjia potenciale dhe ruajtja e energjisë. Baza e metabolizmit. Bilanci energjetik i fotosintezës dhe djegies. Cikli biologjik. Sistemi referent dhe forcat inerciale. Parimi i Galileit. Graviteti dhe sistemet referente të cilat nxitohen. Sistemet joinerciale. Forcat inerciale. Organizmi i njeriut në sisteme joinerciale. Aparati vestibular si sistem inercial i dëgjimit. Veçoritë themelore të elementeve të sistemit lokomotor. Eshtrat. Nyjat. Muskujt. Funksionimi i sistemit lokomotor. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 48-71. Java e katërt: (titulli i ligjëratës) Elasticiteti i trupave të ngurtë. Forca impulsive dhe veprimi i saj në organizëm. Mekanizmi i kontraksionit të muskujve. Modeli fizik i sistemit të llozit. Lëngjet ideale në lëvizje. Ekuacioni i kontinuitetit. Ekuacioni i Bernulit. Viskoziteti i lëngjeve. Rrjedhja e një lëngu viskoz nëpër një gyp të hollë. Ligji i Puazeut. Fluksi turbulent i lëngjeve. Tensioni sipërfaqsor. Ekuacioni i Laplasit. Materialet viskoelastike. Vetitë reologjike të lëngut viskoz A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 71-93 Java e pestë: (titulli i ligjëratës) Ligji i parë i termodinamikës. Ligji i dytë i termodinamikës. Entropia. Entropia si funksion termodinamik i sistemit. Natyra probabilistike e entropisë dhe ligji i rritjes së saj. Jeta, rregulli dhe ligji i dytë i termodinamikës. Entalpia. Energjia e lirë dhe energjia e lidhur. Entalpia e lirë. Kuptimi fizik i energjisë dhe entalpisë së lirë. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 93-112. Java e gjashtë: (titulli i ligjëratës) Ligji i përbashkuar i termodinamikës. Termodinamika e sistemeve biologjike. Energjia dhe potenciali kimik. Potenciali elektrokimik. Forcat molekulare. Tretësirat. Transporti i substancës nëpër membrane. Transporti pasiv, lehtësues dhe aktiv. Zbatimi i ekuilibrimit termodinamik në sisteme biologjike. Ekuilibrimi osmotik. Difuzioni i substancave Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 112-128.

Vlerësimi i parë intermediar Java e shtatë: (titulli i ligjëratës) Lëkundjet e thjeshta harmonike. Zgjidhja e ekuacionit të lëkundjeve. Lëkundjet nga aspekti i shqyrtimit energjetik. Lëkundjet e lira të shuara. Lëkundjet e detyrueshme. Rezonanca. Lëvizja valore. Valët gjatësore dhe tërthore. Shpejtësia e valëve. Energjia dhe intensiteti i valëve. Zëri dhe përhapja e tij. Burimet e zërit. Karakteristikat e zërit. Dukuria e reflektimit të zërit dhe jehona. Anatomia e veshit. Përgjigjja logaritmike e veshit. Njësitë e dëgjimit. Bazat fizike të sistemit të dëgjimit dhe të folurit. Toni, zhurma dhe pëlcitja. Zhurma dhe vibrimet. Mbrojtja nga zhurma. Efektet biologjike të infrazërit dhe ultrazërit. Gjeneratorët dhe detektorët e ultrazërit. Veprimi i ultrazërit në sisteme biologjike. Bazat fizike të terapisë dhe diagnostifikimit me ultrazë A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 129-165.

Java e tetë: (titulli i ligjëratës) Impedanca e sistemit biologjik. Modelet elektrike të sistemeve biologjike. Ndikimi i frekuencës në impedanceën e sistemit biologjik. Bazat fizike të diatermisë. Bazat fizike të reografisë. Dukuritë elektrike në fiziologji. Potenciali i membranes. Biopotenciali. Potenciali aksional. Matja e biopotencialit. Bartja e impulseve me nerva. Kalimi i impulsit nëpër synapse. Përçueshmëria e muskujve. Bartja e impulseve elektrike. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 174-202. Java e nëntë: (titulli i ligjëratës) Fijet optike të endoskopit. Qelqi zmadhues. Mikroskopi optik. Optika e syrit. Thellësia vatrore. Adaptimi i retinës. Të metat e syrit. Astigmatizmi. Syri si instrument optik. Mprehtësia e syrit. Pigmentet fotosenzibile të syrit. Pigmentet vizuele. Shikimi i ngjyrave. Mikroskopia fluoreshente. Mikroskopia polarizuese. Mikroskopia e interferences. Mikroskopia elektronike. Mikroskopia me kontrast të fazës A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 202-228. Java e dhjetë: (titulli i ligjëratës) Energjia e orbitës rrethore. Postulatet e Borit. Kuantizimi i madhësive. Spektri i atomit të hidrogjenit. Orbitalet atomike. Parimi i Paulit. Kalimet elektronike A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 239-258. Java e njëmbdhjetë: (titulli i ligjëratës) Lidhja jonike dhe kovalente. Orbitalet molekulare. Numrat kuantikë orbitalë. Orbitalet hibride. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 258-271. Vlerësimi i dytë intermediar Java e dymbdhjetë: (titulli i ligjëratës) Përfitimi i rrezeve-x. Spektri i rrezeve-x. Faktorët përkatës të tufës së rrezeve-x. Përdorimi i rrezeve-x. Analiza e strukturës difraksionale të rrezeve – x në biofizikën molekulare. Difraksioni i rrezeve –x dhe modelet e biomakromolekulave. Bërthama atomike dhe vetitë e saj. Defekti i masës. Energjia e lidhjes. Rrezatimi radioaktiv. Ligji i zbërthimit radioaktiv. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 302-312. Java e trembdhjetë: (titulli i ligjëratës) Aktiviteti. Matja e aktivitetit. Bashkëveprimi i rrezatimit jonizues me materien. Zbërthimi-α . Zbërthimi- β . Zbërthimi-γ Transformimi artificial i bërthamës atomike. Protonet dhe neutronet. Radioaktiviteti artificial. Vetitë e reaksioneve bërthamore. Bashkëveprimi i neutronit me bërthamë. Fisioni bërthamor. Reaksioni vargor. Energjia e aktivizimit. Reaktori bërthamor. Fuzioni bërthamor. Bomba atomike dhe termobërthamore. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 312-329. Java e katërmbdhjetë: (titulli i ligjëratës) Dozat. Përkufizimi i madhësive themelore. Bashkëveprimi i rrezatimit jonizues me sisteme biologjike. Detektimi i rrezatimit jonizues. Efekti biologjik i rrezatimit. Efekti biologjik i rrezatimit te njeriu. Faktorët që ndikojnë në efekte biologjike të rrezatimit. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 330-341. Java e pesëmbdhjetë: (titulli i ligjëratës)

Zbatimi i radionukleideve në mjekësi.Numeruesi scintilograf.Metodat e shenimit – shembuj. Mbrojtja nga rrezatimi jonizues. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005, faqe 341-345. Literatura: 1. A. Veseli, Biofizika, Prishtinë 2005. 2. R. Glaser, Biophysics, G.F.Vderlag, Springer, Berlin 2000. 5. K. Bogdanov, Biology in Physics, Academic Press, New York, 1998. 6. M. Marinov, Biofizika, Sofija, 2001. 7. D Ristanović i dr., Biofizika, Beograd-Zagreb, 1984. 10. C. Sybesma, Biophysics, Published by Kluwer Academic Publishers, The Netherlands, 1989. 11. I. Gubanov & A. A. Utepbergenov, Medicinska biofizika, Sofija, 1980. 15. J. A. Pope, Medical Physics, Heinemann 1973 Vrejtje: Terminin e vlerësimeve intermediare e cakton mësimdhënësi sipas planifikimit të lëndës që e ligjëron. Metodat e vlerësimit: Në vlerësim duhet të caktohet përqindja e pjesëmarrjes së secilit vlerësim parcial ose intermediar në vlerësimin definitiv. Një nga mënyrat e vlerësimit do të ishte si në vazhdim: Vlerësimi i parë: 30% Vlerësimi i dytë: 25% Detyrat e shtëpisë ose angazhimet tjera: 10% Vijimi i rregullt: 5% Provimi final: 30% Total: 100% Politika akademike dhe rregullat e mirësjelljes: (mësimdhënësi cakton kriteret për vijimin e rregullt në ligjërata dhe ushtrime dhe rregullat e mirësjelljes si: mbajtja e qetësisë në mësim, shkyqja e telefonave celular, hyrja në sallë me kohë etj.) Literatura shtesë dhe bibliografia: 1. V. Todorov, Medicinska fizika, Sofija 1995 2. R. A Serway, R. J. Beichner and J. W. Jewett, Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics, London, 2000. 4. A. Miho, Fiziologjia e bimëve, Tiranë 1999. 5. D.M. Burns and S.G.G. MacDonald, Physics for Biology and Premedical Students, Adison-Wesley Publishing Company, Massachusetts 1970. 6. B. Metzger, Fizika za medicinare, Zagreb 1970. 7. S. Stankonić, Biofizika, Novi Sad 1989. 8. L.H. Greendberg, Physics for Biology and Premedical Students, by W.B. Saunders Company,

Phyladelphia-London-Toronto 1975. 8. Z. Maksiq, Kimia kuantike (përkthim nga kroatishtja), Prishtinë 1984. 9. M. Spiro, Biofizika për studentët e biologjisë dhe të mjekësisë, Tiranë 1987. 10. A. Angelov i dr., Biohimija za medicini i stomatolozi, Sofija 1995. 11. Helmut Dreißig etc., Physik für die Sekundarstufe I, Urban Fraefel, Zürich, 1996. 12. W. Kuhn, Physik, Band I, Gesamtband, Braunschweig, 1975. 13. D. Marinkoviq, Gjenetika, Universiteti i Prishtinës, 1987. 14. D. Murray, N. B. Ben-Tal, Honig & S. McLaughlin (1997)., Structure 5:985-989.

Departamenti i Biologjisë

Drejtimi: Ekologji dhe mbrojtje e ambientit

Titulli i kursit: Biologjia e zhvillimit

Fondi i orëve: 2+2

Niveli dhe lloji i kursit: Bachelor/obligative

Viti i studimeve dhe semestri: Viti i parë , semestri i dytë

Kodi ose shifra e lëndës:3714

Vlera në kredi ECTS: 4

Koha/lokacioni i mbajtjes së ligjeratës dhe salla: E hane ora 16.00-17.00, salla nr.4

Mësimdhënësi i kursit: Dr.sc. Isa R. Elezaj. Profesor i rregullt

Tel.zyre: 038/549-872/3/4, lok. 219

E-mail: [email protected]

Konsulltimet në kabinetin Nr.18, çdo të marte, merkure dhe të enjëte prej

orës 12.00-14.00

Qëllimet e kursit (modulit):

Qëllimi i këtij kursi është që studenti gjatë ligjeratave dhe ushtrimeve të thelloj njohurit

mbi principet themelore të biologjisë së zhvillimit ontogjenetik të kategorive të ndryshme

sistematike të shtazëve si dhe të kuptoj mekanizmat molekularë të proceseve të cilat e

mundësojnë këtë zhvillim. Vëmendje e posçme i kushtohet pjesës praktike ku gjatë

mikrroskopimit do të vrojton dhe kupton procesin e gametogjenezës (spermatogjenezën

dhe oogjenezën) si dhe stadet e ndryshme të zhvillimit ontogjenetik të llojeve të

ndryshme duke filluar nga pakurrizoret deri te kurrizorët e lartë siq janë gjitarët.

Rezultatet e pritura të nxënjës:

Pas përfundimit të këtij kursi studenti do të jetë në gjendje që:

5. Të përshkruaj principet themelore të biologjisësë zhvillimit.

6. Të sqarojë mekanizmat molekular të proceseve të rëndësishme siq është procesi i

diferencimit të indeve (histogjeneza) dhe organeve (organogjeneza).

7. Të dalloj stadet e ndryshme të zhvillimit embrional si në kuadër te llojit ashtu

edhe në kuadër të llojeve të ndryshme.

8. Të kryej hulumtime të ndryshme në fushën e embriologjisë së përgjithshme.

Metodologjia e mësimdhënjës:

5. Ligjërim nga materiali i përgaditur më parë

6. Diskutime

7. Punë praktike (mikrroskopim dhe skematizim)

8. Punë seminarike

Literatura bazë:

2. Materiali i përgaditur më parë në formë skripte.

Literatura shtesë:

3. Gilbert, F. S. ( 1988): Developmental biology, USA

4. Wolpert, L. (1998): Principles of development, London, New York

5. Kalthoff, K. (1996) : Analysis of biological development, New York

6. Müller, A. W. (1996): Developmental Biology, Haidelberg, Germany

7. Curcic, B. (1985): Razvice zivotinja, Naucna knjiga, Beograd

Plani i detajizuar i mësimit për një semestër:

Java e pare:

Hyrje në Biologjinë e zhvillimit

• Organizmi si tërsi

• Perspektivat historike

Literatura: Müller,A.W. (1996): Developmental Biology, Haidelberg, Germany Faqe 9-

20

Curcic, B. (1985): Razvice zivotinja, Naucna knjiga, Beograd Faqe 5-14

Java e dytë:

Gametogjeneza

• Spermatogjeneza

• Ndërtimi i spermatozoidit

• Veçorit biologjike të spermatozoidit

• Cikli seksual mashkullor

Literatura: Kalthoff, K. (1996) : Analysis of biological development, New York faqe 50-

54

Java e tretë:

Oogjeneza

• Trupi i verdhë

• Cikli seksual femëror

• Fazat e ciklit seksual


57

Java e katërt:

Organizimi i vezës

• Organizimi i citoplazmës

• Vitelinogjeneza

• Specializimet morfologjike në citoplazmën e oociteve


65

Java e pestë:

Ekspresioni i gjeneve gjatë oogjenezës

Mbështjellësit e qelizës vezë


67

Java e gjashtë:

Pllenimi (fekondimi)

Bashkëveprimi i qelizës vezë dhe spermatozoidit gjatë pllenimit

• Bashkëveprimi reciprok distant

• Bashkëveprimi kontaktues

• Proceset të cilat rrjedhin pas hyrjes së spermatozoidit në qelizën vezë

Segregacioni ooplazmatik

Partenogjeneza


91

Java e shtatë:

Segmentimi

• Përcaktimi dhe roli biologjik i segmentimit

• Orientimi hapësinor i segmentimit

• Ligjëshmërit lidhur mepranin dhe radhitjen e vitelinës

• Segregacioni ooplazmatik gjatë segmentimit

• Bashkëveprimi kontaktues në mes bllastomereve


116

Vlerësimi i parë intermedier

Java e tetë:

Morulla dhe Bllastulla

Tipet e bllastullës

Aktivizimi i gjenomit të embrionit

Literatura: Gilbert, F. S. ( 1988): Developmental biology, USA. Faqe 96-102

Java e nëntë:

Gastrullacioni dhe formimi i fillesave primare të organeve

• Formimi i mezodermës

• Gastrullacini dhe formimi i fillesave primare të organeve te amfioksusi

• Gastrullacioni dhe formimi i fillesave të organeve te iriqi i detit

• Gastrullacioni dhe formimi i fillesave të organeve te peshqit

Literatura: Wolpert, L. (1998): Principles of development, London, New York Faqe 214-

222

Java e dhjetë:

• Gastrullacioni dhe formimi i fillesave të organeve te amfibet

• Gastrullacioni dhe formimi i fillesave të organeve te shpezët

• Adaptimet embrionalete reptilët dhe shpezët


235

Java e njëmbëdhjetë:

Zhvillimi embrional i gjitarëve

• Organet ekstraembrionale te gjitarët

• Placentacioni te gjtarët

• Tipet e placentave

• Barriera placentale


239

Vlersimi i dytë intermedier

Java e dymbëdhjetë:

Organogjeneza

• Morfogjeneza

• Origjina embrionale e organeve

• Diferencimi citologjik dhe histologjik

Java e trmbëdhjetë:

Roli i gjeneve në determinimin dhe diferencimin e qelizave

• Ekuivalentiteti i gjenomit

Literatura: Curcic, B. (1985): Razvice zivotinja, Naucna knjiga, Beograd. Faqe113-125

Java e katërmbëdhjetë:

Rritja

Literatura: Curcic, B. (1985): Razvice zivotinja, Naucna knjiga, Beograd. Faqe 413-423

Java e pesëmbëdhjetë:

Metamorfoza

Regjenerimi

Literatura: Curcic, B. (1985): Razvice zivotinja, Naucna knjiga, Beograd. Faqe 427-457

Politika akademike dhe rregullat e mirësjelljes:

Pjesmarrja e rregullt dhe aktive e studentëve në ligjerata, ushtrime (pjesën praktike) dhe

se punë seminarike

Mbajtja e qetësisë në mësim, shkyqja e telefonave celular, hyrja me kohë në sallë të

mësimit etj..

Kushtet e marrjes së nënshkrimit:

Pjesëmarrje e rregullt në ligjerata dhe ushtrime

Mënyra e vlersimit të dijës dhe dhënjës së provimit:

Vlerësimi përfundimtar paraqet shumën:

6. E punës së suksesëshme praktike: 25%

7. Vlersimit të parë intermedier; 15%

8. Vlersimit të dytë intermedier:20%

9. Vijimit të rregullt dhe angazhimit në diskutime dhe seminare 10%

10. Provimit final me test ose me gojë: 30%

Totali: 100 %

Universiteti i Prishtinës

Departmenti i biologjisë

Lënda mësimore: PALEONTOLOGJIA;

Niveli dhe lloji i kursit: baçelar/ zgjedhore;

Viti i studimeve dhe semestrat: viti i parë, semestri i II (Drejtimi ekologjik-mbrojtje

e mjedisit) dhe viti i tretë, semstri i V ( Drejtimi arsimor).

Numri i orëve në javë: 2 orë;

Kodi dhe shifra: 3704 dhe 3577;

Vlera në kredi: 9+4;

Koha e mbajtjes: E martë, salla C.

Mësimdhënësi: Dr. sci. Qazim PAJAZITAJ, prof. asst.

Qëllimi i kursit: Njohja me historinë e zhvillimit të jetës së gjallë gjatë të kaluares

gjeologjike si të florës ashtu edhe të faunës.

Pas perfundimit të kursit , studentet do të jenë në gjendje të:

1. njihen me një të kaluar te gjatë të jetës ;

2. krijojnë idenë e vijueshmerisë së jetes biologjike të organizmave;

3. kuptojnë se bota e sotme e gjallë është rezultat i një zhvillimi të gjatë

4. njihen me faktet paleobiologjike si dëshmi të zhvillimit evolutiv të botës së

gjallë.

Metodologjia e mësimdhënjes: Ligjerata dhe diskutim.

Literatura bazë: Dr. sci. Qazim Pajazitaj: KURS I PËRGJITHSHEM I

PALEONTOLOGJISË, dispensë, Prishtinë, 2003.

PLANI DETAL:

Java e parë:

Hyrje, Lindja dhe zhvillimi i Paleontologjisë, Vështrim i shkurtër i historisë së

natyres;

Literatura : Dr.sci. Qazim Pajazitaj: Kurs i përgjithshëm paleoekologjisë,dispensë,

Faqe : 1 – 8.

Java e dytë:

Mineralet dhe shkëmbinjtë, Fosilet dhe fosilizimi;


Faqe : 9 – 13.

Java e tretë:

Përcaktimi i moshës së shkëmbinjve, Klasifikimi stratigrafik i kohëve gjeologjike;


Faqe : 14 – 16.

Java e katërt:

Kronologjia e jetës në Tokë; Era prekambriane;


Faqe : 17 – 19.

Java e pestë:

Era paleozoike, Periudha kambriane;Flora detare, Fauna detare.


Faqe : 20 – 22.

Java e gjashtë:

Periudha ordovikiane.Flora detare. Fauna detare.


Faqe : 23 – 26.

Java e shtatë:

Periudha siluriane;Flora detare, Flora tokësore, Fauna detare. Fauna tokësore.


Faqe : 27 – 30.

Java e tetë:

Periudha devoniane; Flora tokësore. Fauna tokësore. Flora detare. Fauna detare.


Faqe : 31 – 34.

Java e nëntë:

Periudha karbonifere; Flora tokësore. Fauna tokësore. Flora detare. Fauna detare


Faqe : 35 – 38.

Java e dhjetë:

Periudha permiane; Flora tokësore. Fauna tokësore. Flora detare. Fauna detare


Faqe : 39 – 44.

Java e njëmbëdhjetë:

Era mesozoike, Periudha triasike; Flora tokësore. Fauna tokësore. Flora detare.

Fauna detare


Faqe : 45 – 49.

Java e dynmbëdhjetë:

Periudha jurasike; Flora tokësore. Fauna tokësore. Flora detare. Fauna detare


Faqe : 50 – 55.

Java e trembëdhjetë:

Periudha kretake; Flora tokësore. Fauna tokësore. Flora detare. Fauna detare


Faqe : 56 – 60.

Java e katërmbëdhjetë:

Era kenozoike, Periudha terciare; Flora tokësore. Fauna tokësore. Flora detare.

Fauna detare


Faqe : 61 – 66.

Java e pesëmbëdhjetë:

Periudha kuaternare. Flora tokësore. Fauna tokësore. Flora detare. Fauna detare


Faqe : 67 – 72.

LITERATURA SHTESË:

1.Donald R. Prothero: Bringing Fossils to Life, An Introduction to Paleobiology,

Boston,2005.

2. Martin Ivanov, et al.:The Complete Encyclopedia of Fossils, Praha,2005.

3. Henry N. Andrews: Studies i Paleobotany, New York, 1961;

4.David Lambert: The Encyclopedia of Dinosaurs, London, 1990.

5. Marko Ercegovic: Mikropaleontologija, Beograd, 1981;

6.Milan Herak: Geologija, Zagreb, 1973

7.Kochansky, V., Paleontologija. Zagreb, 1948.

8. Krumbiegel- Walther. Fossilien. Leipzig.

Documents

Bachelor Biologji-Drejtimi Ekologjik Viti1