9/15/2011

1

11 22

• Ngât xiu la sư mât tinh tao trong giây lat, do lương mau đên nao

tam, thơi bị giam.

• Mach đâp trơ nên rât châm nhưng chăng bao lâu no se trơ lai

binh thương.

• Viêc phuc hôi diên ra nhanh va hoan toan.

• Ngât xiu co thê la phan ưng xay ra khi đau, sơ sêt, tưc tôi, kiêt

sưc va đoi, no cung thương xay ra ơ tre em gai tuôi đang dây thi

khi tâm ly tinh cam chưa ôn định.

• Nhưng ngươi it hoat đông thê chât, ơ nơi nong bưc mau khi đo

dôn xuông phần dươi cơ thê lam giam mau đên nao.

33

• Triêu chưng:

– Bênh nhân bât tinh trong môt thơi gian ngăn; bênh nhân se nga xuông sàn.

– Mach đâp châm lai .

– Da nhơt nhat.

• Xư tri:– 1. Đăt bênh nhân năm xuông, nâng va đơ chân bênh nhân

lên nhăm lam tăng lương mau lên nao.

– 2. Bao đam thoang khi, nêu cân thi mơ cưa sô ra.

– 3. Khi bênh nhân tinh lai, trân an bênh nhân va đơ bênh nhân ngôi dây tư tư.

44

4. Tim xem bênh nhân co thương tich gi do nga gây ra không va điêu trị cho bênh nhân.

– Nên bênh nhân không tinh lai, hay kiêm tra mach đâp va nhịp thơ cua bênh nhân. Chuân

bị hô hâp nhân tao nêu thây cân thiêt.

– Đăt bênh nhân ơ tư thê hôi sưc, quay sô 115 đê goi câp cưu.

– Nêu bênh nhân băt đâu cam thây muôn ngât

xiu trơ lai, hay đăt đâu bênh nhân giưa hai

đâu gôi cua ho va bao ho hit sâu

55

Hạ đường huyết - Hypoglycaemia

• Não sẽ phản ứng rất nhanh khi lượng đường trong máu giảm xuống thấp hơn mức bình thường.

• Nguyên nhân:

– Thiếu ăn – hay gặp ở trẻ em,

– Uống thuốc quá liều ở người điều trị đái tháo đường,

– Uống rượu nhiều,

• Dấu hiệu nhận biết:

– Chóng mặt, ngất xỉu hoặc đói

– Tim đập nhanh, run cơ

– Thay đội hành vi như hoảng loạn, gây gổ, cáu gắt

– Đổ mồ hôi, da nhợt nhạt, chân tay lạnh ẩm ướt.

– Mạnh nhanh nhỏ khó bắt

– Thở nhanh nông

– Nếu không điều trị có thể hôn mê

66

• Xử trí: Nhanh chóng làm tăng lượng đường huyết

• Đối với bệnh nhân còn tỉnh:– Giữ bệnh nhân ở tư thế thoải mái, cho bệnh nhân uống nước

đường (đối với người lớn-trà đường nóng)

– Khi sức khỏe hồi phục, cho bệnh nhân ăn thức ăn hay nước uống có nhiều đường và để bệnh nhân nghỉ ngơi đến khi bình phục hẳn

• Đối với bệnh nhânbất tỉnh:– Thông khí đạo

– Kiểm tra nhịp tim nhịp thở của bệnh nhân.

– Đặt bệnh nhân ở tư thế dễ hồi sức

– Đưa bệnh nhân đi cấp cứu.

9/15/2011

2

77

Co giật (convulsive)

• Chấn thương đầu,

• Thiếu oxy

• Nhiễm độc - Ngộ độc

• Động kinh cơn lớn

• Viêm não màng não,áp xe não…

• Sốt cao

• Hạ đường huyết

8

99

Dấu hiệu nhận biết

• Ngã ra bất tĩnh

• Thân thể cứng đờ

• Có thể ngưng thở môi tái xanh, mặt mũi bị xung huyết

• Có dấu hiệt co giật: hàm nghiến chặt lại, chảy nước bọt

• Có thể đại, tiểu tiện trong quần

• Sau cơn các cơ mềm trở lại, thở lại bình thường

• Bệnh nhân có thể đi vào giấc ngủ sâu

1010

Chữa trị

• Đừng để nạn nhân bị chấn thương khi họ đang co giật.

• Không nên di chuyển nạn nhân nếu không cần thiết

• Không được dùng sức đè nạn nhân, không cột chặt taychân nạn nhân

• Trai vơi nhưng hiêu biêt cua moi, ngươi lên cơn cogiât không bao giơ căn lươi cua ho. Do đo , không đătbât cư vât gi vao miêng cua nan nhân. Nên bancô găng cay miêng nan nhân co thê lam tôn thươngrăng va ham, nan nhân co thê căn tay cua ban.

Nới bớt nút quanh cổ, bảo vệ đầu nạn nhân

• Chăm sóc nạn nhân khi họ hồi phục

11

Cần gọi cấp cứu 115 khi

– Nếu co giật keo dai trên 5 phut ma không co dấu hiệu giam, hoăc nếu co vấn đê vê hô hấp, thương tôn, đau, hôi phuc bất thường, cân goi ngay 115,

– Lên cơn co giật khac nay sau khi cơn thư nhất kết thuc,

– Nạn nhan không tinh lai sau khi co giật chấm dưt,

– Nạn nhan bị tôn thương khi co giật,

– Nạn nhan trơ nên hung hăng,

– Co giật xay ra khi đang ơ dươi nươc,

– Nạn nhan co bệnh đai thao đường, bệnh tim mạch, co thai.

– www.cdc.gov/epilepsy/basics/first_aid.htm

Đôi vơi sôt cao co giật• Đặt trẻ nơi thoáng mát

• Cở bỏ bớt quần áo, tả lót, thắt lưng.

• Đặt trẻ nằm nghiên

• Lau mát cho trẻ bằng nước ấm; không dùng nước đá.

• Đưa trẻ đến cơ quan y tế nếu co giật không giảm

• Sử dụng thuốc hạ sốt acetaminophen 10 – 15mg/kg/lần

• Thuốc chống co giật diazepam 0,3 – 0,5 mg/kg, có thể nhet hậu môn

• Tìm nguyên nhân để điều trị

9/15/2011

3

Phòng ngừa

• Hạ nhiệt ngay khi mơi sôt cao• Phòng ngừa cac bệnh nhiễm trùng• Khuyên cac ba mẹ:

– Lam mat khi trẻ sôt– Không vắt chanh vao miệng– Không nên chích lể– Co sẳn thuôc hạ nhiệt tại nha– Không ủ kín khi trẻ sôt– Đưa ngay trẻ đến trung tam y tế gân nhất khi trẻ

co giật keo dai

1414

15 1616

Noc rắn gôm nhiêu loại Acid amin, enzym, và vi khuẩn gâynhiễm trùng vết cắn và tôn thương nhiêu bộ phận khác củacơ thể.

Tuz loại rắn, noc độc có những tác hại khác nhau:

Rắn độc ơ cạn có hai ho chính:

- Rắn hô mang (Elapidae) như rắn hô mang, rắn cạp nong,cạp nia…

Tác hại độc đôi vơi hệ thân kinh trung ương, trung tâm hôhấp. 01gr noc độc rắn hô mang giết chết 1000 con thỏ, 167người

- Rắn luc (Viperidae) như rắn luc xanh, rắn luc đâu đen, rắnluc núi, rắn luc sừng…

Tác dung độc đôi vơi máu, tán huyết, đông máu nội mạch …

Rắn độc biển (hydrophiidae) như đẹn cơm, đẹn khoang, đẹnsoc dưa …

1717

II. Triệu chưng:1. Triệu chưng tại chỗ:

• Dựa vao đăc điểm của vết cắn để xac định loai rắn

(A) Nonvenomous snake.Rắn lành không độc

(B) Venomous snake.Rắn độc

1818

Rắn lục

9/15/2011

4

19Rắn chằm quặp

lửa

20

Rắn lục đuôi đỏ

2121

• 2. Triệu chưng toàn thân:

- Nhưc đâu, chóng măt, buôn nôn, khát nươc,sau đo khó thơ, tim nhanh, mạch yếu, huyếtáp hạ, dân dân hôn mê.

- Đôi vơi rắn hô có thể co giật, liệt chi.

• Đôi vơi rắn luc: Có xuất huyết tiêu hoá, đôngmáu nội mạch nếu không xử trí và điêu trị kịpthời bệnh nhân sẽ tử vong vì truỵ tim mạch,liệt hô hấp .

2222

III. Xử trí:1. Giữ cho vùng bị nhiễm độc thấp hơn tâm ngực để làmgiam dòng máu chay của noc độc

Rửa bằng nươc Javen, xà phòng.

23 2424

9/15/2011

5

2525

1. Càng sớm càng tốt, rữa vết thương bằng nước xà phòng, javen, dùngbăng thun băng từ dưới vết thương băng lên nhưng không quá chặt để máu có thể lưu thông, tránh hoại tử (để các móng tay, chân lòi ra khỏi băng để kiểm tra sự lưu thông của máu. Không cần cởi quần áo nạn nhân mà có thểbăng qua cả quần áo.

2626

2. Băng lên cao để chèn các đường bạch huyết, giảm chất độc trở về hệ thần kinh

2727

3 Băng qua cả quần áo, không quá chặt để tuần hoàn vẫn có thể lưu thông

2828

4It is vital to

now apply a

splint. Bind a

stick or

suitable rigid

item over the

initial

bandage to

splint the

limb. Secure

the splint to

the bandaged

limb by using

another

bandage, (if

another

bandage is not

available, use

clothing strips

or similar to

bind). It is

very

important to

keep the

bitten limb

still.

4It is vital to

now apply a

splint. Bind a

stick or

suitable rigid

item over the

initial

bandage to

splint the

limb. Secure

the splint to

the bandaged

limb by using

another

bandage, (if

another

bandage is not

available, use

clothing strips

or similar to

bind). It is

very

important to

keep the

bitten limb

still.

4It is vital to

now apply a

splint. Bind a

stick or

suitable rigid

item over the

initial

bandage to

splint the

limb. Secure

the splint to

the bandaged

limb by using

another

bandage, (if

another

bandage is not

available, use

clothing strips

or similar to

bind). It is

very

important to

keep the

bitten limb

still.

4It is vital to

now apply a

splint. Bind a

stick or

suitable rigid

item over the

initial

bandage to

splint the

limb. Secure

the splint to

the bandaged

limb by using

another

bandage, (if

another

bandage is not

available, use

clothing strips

or similar to

bind). It is

very

important to

keep the

bitten limb

still.

4. Sau khi băng ép, dùng nẹp để cố định chân tay nạn nhân, hạn chế sự cửđộng.

2929

5. Băng chặt để bảo vệ cơ và các khớp cử động và sự di chuyển của nọc độc.

3030

6. Đối với vết cắn vùng cánh tay, sau khi băng chặt và cố định, treo tay nạn nhânlên trước ngực bằng băng tam giác.

9/15/2011

6

3131

• Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để chữa:– Phong bế novocain– Rạch rộng vết thương – hút máu– Bất động chi, đắp nước đá– Tiêm huyết thanh chống nọc rắn– Chống sốc – kháng viêm – chống đông máu- kháng histamin– Tiêm phòng uống ván SAT, kháng sinh chống bội nhiễm– Chuẩn bị đặt nội khí quản hô hấp nhân tạo.

32

Điêu trị bằng y hoc dan tộc• *Bài 1: Lấy ngay trong một các loại thuốc sau đây:

-Lá Kim Vàng 20g + phèn 5g; giã vắt nước uống, bã đắp tại chỗ. -Rau răm 20g + muối 2g; giã vắt nước uống, bã đắp tại chỗ. -Chanh trái 1 quả + phèn 5g; vắt uống. -Rượu hội: 10ml uống 1 lần, cứ 15 phút lại uống 1 lần, không quá 5 lần. *Bài 2: Sau khi sử trí cấp cứu theo y học hiện đại rồi thì dùng tiếp đơn sau: -Lá trầu không tươi 40g, sinh khương 40g, quế chi 80g, phèn chua phi 20g, vôi đãtôi 20g. Vôi, quế, phèn phi tán thành bột mịn, gừng (sinh khương), trầu không giã vắt lấynước cốt, trộn với bột trên, đem phơi khô, tán mịn lại lần nữa đưa vào chai vôkhuẩn. Cho bệnh nhân uống 12g bột hoà với nước đun sôi để nguội. Lấy 10g bộtpha với nước đun sôi để nguội rửa vết thương, 10g bột rắc vào vết thương băng lại. *Bài 3: Lá phèn đen còn tươi 1 nắm ( 5 – 10g) nhai nát nuốt nước, bã đắp lên chổrắn cắn. 4.Điều kiện chuyển tuyến sau: -Bệnh nhân tạm thời ổn định: Mạch đều rõ, huyết áp tối đa >90 mmHg có thểchuyển bệnh nhân về tuyến sau. Vừa hồi sức vừa chuyển. -Nếu bệnh nhân vẫn còn nặng, điều kiện vận chuyển khó khăn, phải mời tuyến saulên chi viện.

3333

Đau tim - Heart attack

3434

3535

• Đau tim xảy ra khi máu cung cấp cho tim bị nghẽn, như cụcmáu đông, mãng xơ vữa làm tắc động mạch vành. Bệnhnăng hay nhẹ tùy thuộc vào mức độ thiếu máu cơ tim.Nhiều trường hợp phục hồi hoàn toàn.

Cách nhận biết:

• Nhẹ: Đau thắt ngực:– Bệnh nhân nắm chặt chổ đau ở ngực

– Tay đau hoặc có cảm giác châm chích

– Hơi thở ngắn

– Đột ngột yếu đi và suy kiệt

3636

• Trường hợp nặng:

– Bệnh nhân có cảm giác bị đau, ep tim liên tục, nghỉ ngơi không làm giảm cơn đau

– Không thở được

– Chóng mặt, ngất xỉu đột ngột

– Có cảm giác sắp chết.

– Da nhợt nhạt môi tái

– Mạch nhanh, người yếu, ngã quỵ mà không có triệu chứng báo trước.

9/15/2011

7

3737

Chữa trị: MONA (morphin, oxy, nitrate, aspirine

1. Đỡ bệnh nhân ngôi xuông tư thế thoai mái(nửa ngôi, tư thế Fowler)

2. Dùng thươc giam đau Dolacgan (nếu có)

3. Ngậm một viên nitromine dươi lưỡi (nếucó)

4. Cho bệnh nhân một viên aspirin và bao honhai chậm (nếu có)

5. Điện thoại 115

6. Kiểm tra nhịp thơ, mạch thường xuyên, nếucân thì hô hấp nhân tạo 3838

Tim ngừng đập

• Nguyên nhân: là hậu quả của cơn đau tim hay các nguyên nhân khác:

– Mất mau, ngạt thơ, điện giật, sôc phan vệ, dùng thuôc qua liêu, hạ than nhiệt ….

– Rung thất la nguyên nhan thường lam tim ngưng đột ngột.

– Rung thất co thể chữa bằng may khử rung. Cac xe cấp cưu thường co may khử rung. Mạch ngừng đập va ngưng thơ, phai nhanh chong hô hấp nhan tạo cang sơm cang tôt cho đến khi co xe cấp cưu tơi.

3939 4040

• Hit phai khoi, gas, hơi khi đôc co thê lam chêt ngươi,

không đươc găng sưc cưu ngươi nêu co nguy hai đên ban thân.

• Khoi tich tu trong môt không gian chât hep co thê lam

ngươi cưu hô không đươc trang bị ngât xiu. Ngoai lưa

ra con co bao nhiêu la nguy hiêm khac như dây điên đưt; cây đô, tương sâp xuông đe doa tinh mang.

• Bât cư ai ơ trong không gian chât hep đêu co thê hit

phai khoi, khi nơi đo co hoa hoan. Khoi do nhưa, nêm

mut, sơi tông hơp chay se chưa nhiêu khi đôc.

4141

• Nan nhân cân phai đươc giam định cac vêt thương khac do lửa gây ra.

• Khi CO rât nguy hiêm vì no kêt hơp rât chăt vơi hông câu lam cho hông câu không thê vân chuyên O2 va CO2 gây ngat va chêt rât nhanh.

• Binh gas xi cung lam ngat co thê nguy hiêm đên tinh mang.

4242

1. Tác hai khi hit phải khói

• 1.1. Khoi: Kho do đam chay co chưa it oxy va cac khi

đôc khac do vât liêu khi chay phat sinh. Khi hit phai, khoi se kich thich khi đao gây co thăt, gây sưng dân

đên thơ to nhanh va yêu đông thơi co ho va kho khe.

Nan nhân co thê bât tinh, phong ơ trong mui, miêng.

• 1.2. Khi CO: Khi CO phat sinh tư khoi xe, khoi cac đam chay, ông khoi bị nghen, tư binh gas ...

• Hit phai khi CO lam nan nhân đau đâu, lân lôn, cau

găt, buôn nôn, nôn mưa, không kiêm chê đươc.

• Khi đôc co thê gây thơ nhanh, yêu, da xanh tai, tri nhơ

suy giam, trương hơp năng bât tinh, chêt.

9/15/2011

8

4343

• 1.3. Khi CO2: Khi CO2 năng nên thương

tich tu nơi hô sâu, giêng, hay cac thung

chưa dươi đât. Khi hit nhiêu khi CO2

lam nan nhân không thơ đươc, đau

đâu, chong măt dân đên nan nhân bât tinh.

• Ngoai cac khi trên, cac khi đôc phat

sinh do chay, trong qua trinh san xuât

cung rât đôc vơi cơ thê, co thê gây tử

vong nhanh chong cho ngươi hit phai lương lơn

4444

2. Xư tri

• 2.1. Quay sô 114, 115 goi cưu hoa va câp cưu.

• 2.2. Đưa nan nhân ra khoi nơi nguy hiêm, đên nơi co không khi trong lanh, thoang. Dâp tăt lưa chay trên ao quân nan nhân. Không đươc vao phong con đây khoi ma không đeo thiêt bị an toan chông khoi.

• 2.3. Nêu nan nhân bât tinh, kiêm tra nhịp thơ, mach đâp cua nan nhân va chuân bị hô hâp nhân tao. Đăt nan nhân tư thê hôi sưc.

• 2.4. Cho nan nhân thơ oxy nêu co săn va ban đa đươc huân luyên. Chưa cac vêt bong hay cac vêt thương tich khac.

4545

AÛNH HÖỞNG CUÛA NHIEÄT ÑOÄ QUAÙ NOÙNG

Heat Exhaustion

1. Söï ñieàu hoaø nhieät ñoä cuûa cô theå:

• Nhieät ñoä cuûa cô theå chuùng ta naèm trong giôùi

haïn 37± 0.5oC. Neáu vöôït quaù giôùi haïn naøy cô

theå seõ bò beänh. Do ñoù, cô theå luoân luoân giöõ caân

baèng giöõa löông nhieät sinh ra do chuyeån hoaù

thöùc aên vaø löông nhieät toûa ra moâi tröôøng xung

quanh .

4646

-

4848

Quaù trinh sinh nhieät vaø thaûi nhieät cuûa cô theå

1. Sinh nhieät

• Ñoát chaùy chaát dinh döôõng sinh ra naêng löôïng hoïat ñoäng va sinh nhieät.

• Quaù trình sinh nhieät phuï thuoäc vaøo

– Hoïat ñoäng theå löïc.

– Nhieät ñoä moâi tröôøng

M ± C ± R – E = 0

M: Nhieät do chuyeån hoaù

C: Nhieät ñoái löu.

R: Nhieät do böùc xaï.

E: nhieät ño do boác hôi

2. Thaûi nhieät

• Daãn truyeàn: khi tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi vaät laïnh.

• Ñoái löu: laø söï trao ñoåi nhieät thoâng qua söï löu chuyeån khoâng khí treân beà maët

cô theå. C = 1.0V0.6(Ta - Ts)

• C: Söï trao ñoåi nhieät kcal/h

• V: vaän toác gioù

• Ta: nhieät khoâng khí

• Ts: nhieät ñoä beà maët da

9/15/2011

9

4949

• Böùc xaï nhieät:

• Cô theå trao ñoåi vôùi moâi tröôøng xung quanh thoâng qua böùc xaï

nhieät. Böùc xaï nhieät laø soùng hoàng ngoaïi. Cuõng nhö ñoái löu böùc

xaï nhieät cuõng coù theå laøm tích nhieät hoaëc thaûi nhieät.

• - Neáu ñieåm böùc xaï nhieät cuûa moâi tröôøng xung quanh cao hôn

nhieät ñoä da, cô theå seõ tích nhieät, neáu nhieät ñoä da cao hôn moâi

tröôøng thì cô theå seõ toûa nhieät ra moâi tröôøng xung quanh.

• R = 11,3(Tw – Ts)

• R: Böùc xaï nhieät kcal/h

• Tw: nhieät ñoä böùc xaï trung bình cuûa vaät raén xung quanh

• Ts nhieät ñoä beà aët da.

• Cô theå chæ thaûi ñöôïc nhieät khi nhieät ñoä thaáp hôn nhieät da (33oC)

5050

• Söï bay hôi: Cô theå coù khaû naêng tieát moà hoâi nhö laø bieän phaùp

chính ñeå caân baêng nhieät cuûa cô theå. Söï hoaït ñoäng cuûa tuyeán

moà hoâi ñöôïc ñieàu chænh bôûi vuøng döôùi ñoài ôû naõo. Möùc ñoä hoaït

ñoäng cuûa cô theå vaù caùc yeáu toá khaùc aønh höôûng ñeán soá löôïng

tuyeán moà hoâi hoaït ñoäng. Söï bay hôi moà hoâi coøn phuï thuoäc vaøo

moâi tröông xung quanh nhö nhieät ñoä, ñoä aåm, vaän toác gioù, aùo

quaàn ñang maëc.

• Bay moà hoâi (1 gam nöôùc bay hôi laây ñi 0.6 – 0.67 kcal)

• Ñoä aåm khoâng khí thaáp deã bay moà hoâi vaø ngöôïc laïi.

• Vaän toác gioù lôùn giaûi nhieät nhanh, nhöng khoâng neân > 3m/s

• Nhieät ñoä laøm vieäc deã nhaát: 20 - 25oC, ñoä aåm: 50 – 70%, vaän

toác gioù 0.2 – 0.4m/s

5151

Trung taâm ñieàu

hoaøø nhieät ñoä

5252

Caûm nhieät

Heat strock• Ở ñieàu kieän nhieät ñoä quaù noùng, cô cheá toûa nhieät cuûa cô

theå toû ra keùm hieäu quaû. Khi nhieät ñoä cuûa moâi tröôøng

baèng thaân nhieät, cô theå khoâng theå naøo toûa nhieät döôùi

daïng böùc xaï ñöôïc. Neáu ñoä aåm khoâng khí cuõng cao, vaät

toác gioù thaáp, moà hoâi cuõng khoù bay hôi ñöôïc. Trong

tröôøng hôïp naøy neáu ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc quaù söùc cô

baép saûn sinh nhieàu nhieät thì caûm nhieät coù theå xaûy ra.

Caûm nhieät thöôøng xaûy ra ñoät ngoät vaø coù theå gaây baát

tænh trong vaøi phuùt.

• Coù theå coù trieäu chöùng baùo tröôùc nhö beänh nhaân caûm

thaáy khoù chòu vaø khoâng ñöôïc khoûe.

5353

Trieäu chöùng

• Ñau ñaàu, choùng maët, baát an.

• Boàn choàn vaø boái roái .

• Da khoâ, noùng maët ñoû böøng.

• Phaûn öùng yeáu ñi moät caùch nhanh choùng.

• Maïch ñaäp nhanh.

• Thaân nhieät treân 40oc.

5454

2 . Xöû trí

• Nhanh choùng di chuyeån naïn nhaân ñeán nôi maùt meõ. Côûi

taát caû caùc lôùp aùo quaàn ngoai ra. Quaït maùt cho beänh

nhaân vaø goïi baùc só. Cho na n nhaân uoáng nöôùc coù pha ít

muoái.

• Duøng mieáng vai öôùt, laïnh ñaép cho beänh nhaân luoân giöõ

cho vaûi öôùt. Laøm cho beänh nhaân maùt laïi cho ñeán khi

nhiêt ñoä cô theå coøn 38oc.

• Neáu beänh nhaân baát tænh, ñaët hoï naèm xuoáng, kieåm tra

maïch, hôi thôû vaø chuaån bò hôi söùc neáu caàn thieát vaø goïi

xe caáp cöùu.

• Khi nhieät ñoä cô theå xuoáng ñeán möùc an toaøn 38oc, haõy

thay taám vaûi öôùt baèng mieáng vaûi khoâ . Tieáp tuïc theo doõi

beänh nhaân caån thaän.

9/15/2011

10

5656

5757 5858

KHAM TÔNG QUAT MÔT

NAN NHÂN

- Phai luôn kham kỹ nan nhân tư đâu đên chân. Co thê di chuyên hoăc cơi ao quân cua nan nhân ra, nhưngphai thân nhe nhang va thưc sư cân thiêt.

- Khi kham dung ca hai tay va luôn luôn so sanh ca hai bên vơi nhau.

-Nêu thât cân thiêt ma cơi bo quân ao kho khăn thi ta co thê dung keo căt doc theo đương chi may đê bôc lô chô tôn thương ma xử tri.

5959

1. Hôp so va da đâu

• Luôn tay vao toc đê xem co chô nao chay mau, sưng hay co mêm nhũn hoăc lom vao không.

2. Măt

• Chu y mau da, nhiêt đô va trang thai cua da.

• Vi du: da tai đô mô hôi, bênh nhân co thê bị sôc.

• Măt đo bưng, da nong, bênh nhân co thê lên cơn sôt, say năng.

3. Măt

• Kiêm tra hai măt cung môt luc xem hai đông tử co băng nhau không, co vât lạ hay bâm tim ơ trong trăng không.

6060

4. Tai

• Noi chuyên vơi bênh nhân xem co nghe đươckhông.

• Tim xem co mau hoăc nươc trong, mau co lân hat mơ chay ra không nêu co vơ nên so.

5. Mui

• Kiêm tra xem co chay mau hay nươc nhơn mau trong, hoăc hai thư pha lân chưng to co tôn thương hôp so.

6. Miêng

• Xem đô sâu va tinh chât cua hơi thơ (dê hay kho, nhanh hay châm).

• Hơi thơ co mui hôi đăc biêt không.

9/15/2011

11

61 6262

• Xem co dị vât bên trong miêng không co răng gia không chăc chăn không.

• Môi bị bong hay tim tai không.

7. Cô

• Cơi cô ao nan nhân, cơi ca vat.

• Xem mach canh đâp như thê nao. Xem co bât thương, bâm tim không.

• Vuôt tư đâu đên vai xem co chô nao đau nhoi không.

• Sơ nhe nhanh hai xương đon xem co biên dang, co điêm đau nhoi không.

8. Ngưc bung

• Bao bênh nhân thơ sâu xem hai lông ngưc co căng đêu không. Co biên dang lông ngưc không.

6363

• Sơ lông ngưc xem co điêm nao đau nhoi không.

• Xem bung co di chuyên theo nhịp thơ không.

• Bung co co cưng không.

• Sơ, ân nhe hai bên xương châu xem co bị gay xương châu không.

9. Lưng va côt sông

• Nêu thây cử đông hoăc cam giac ơ tay chân yêu đi thi không nên di chuyên bênh nhân đê kham xương sông.

• Sơ nhe doc xương sông tư trên xuông dươi đê xem co chô nao bị sưng hoăc đau nhoi không.

10 Tay chân

• Bao bênh nhân nâng tưng tay, chân lên, co lai duôi ra co đươc không. Xem ky tưng tay, chân xem co điêm nao đau nhoi, biên dang, bâm tim không.

6464

R.I.C.E

- Rest: Nghi ngơi

- Ice: Chườm đa

- Compress: Băng ép

- Elevation: Nâng cao

Chữa trị chấn thương phần mềm

6565 6666

9/15/2011

12

6767

Đứt lìa tay chân

• Câm máu bằng băng ép: Dùng gạc sạch lơn trùm lên mỏmcut, sử dung băng cuộn băng chăt đến khi máu ngừng chay.

– Nếu còn chay phủ một lơp gạc lên và tiếp tuc băng ép.

– Nêu quá chăt phai nơi ra, để tránh hoại tử

• Phân đưt lìa: Bỏ vào túi nilon, boc ngoài một lơp vai, bỏ vàothùng đa và chơ theo nạn nhân đến bệnh viện để phẩu thuậtnôi phân đưt lìa.

– Không được đem phân đưt lìa đi rữa, không được boctrong túi cotton

– Không để phân đưt lìa tiếp xúc vơi nươc đa

• Ghi rõ tên địa chi, thời gian chấn thương

• Chông shock.

6868

Vật nặng đè

< 10 phút

• Tìm cách giai thoát nạn nhân

• Câm máu, băng bó vét thương

• Băng bó những chô nghi gãy xương

• Thương xuyên theo dõi nạn nhân để chữa trị kịpthời hay ngất xiu.

• Goi cấp cưu, báo rõ thời gian bị đè.

>10’ không được nhất vật năng ra.

1. Goi cấp cưu và cung cấp những thông tin mà bạnbiết

2. Trấn an nạn nhân

6969

BAÊNG BOÙ VEÁT THƯÔNG

Bandage

• Baêng boù nhaèm moät soá muïc ñích sau: baûo veä

veát thöông khoâng bò baån, traùnh nhieãm truøng.

Caàm maùu, naâng ñôõ vaø coá ñònh choã bò thöông

vaø laøm bôùt söng. Coù 3 loaïi baêng chính

– Baêng cuoän,

– Baêng tam giaùc,

– Baêng oáng.

7070

7171 7272

I. Nguyeân taéc baêng boù

• Giaûi thích nhöõng gì baïn saép laøm vaø traán an

naïn nhaân.

• Neáu coù theå cho naïn nhaân ngoài mieãn laø naïn

nhaân thaáy thoaûi maùi, deã chòu laø ñöôïc.

• Naâng, giöõ phaàn bò thöông, neáu khoâng coù ai

phụ, naïn nhaân coù theå giuùp baïn laøm vieäc naøy.

• Luoân luoân thao taùc ôû phía tröôùc maët hay ôû

beân naïn nhaân neáu coù theå.

9/15/2011

13

7373 7474

7575 7676

7777

2 . Luùc baêng boù

• Neáu naïn nhaân ñang naèm, haõy luoàn baêng qua döôùi

nhöõng choã hoõm töï nhieân cuûa cô theå nhö coå chaân, ñaàu

goái, thaét löng... Keùo nheï baêng tôùi choã bò thöông.

• Baêng chaët vöøa phaûi ñeå caàm maùu vaø giöõ giöõ mieáng

baêng coá ñònh moät choã.

• Ñöøng baêng quaù chaët laøm maùu khoâng löu thoâng ñöôïc.

• Neáu coù theå ñeå caùc ngoùn tay ngoùn chaân ra ngoaøi ñeå

kieåm tra söï löu thoâng cuûa maùu.

• Phaûi chaéc chaén raèng caùc moái buoäc khoâng gaây ñau ñôùn

cho naïn nhaân, khoâng ñöôïc buoäc caùc moái baêng leân choã

xöông.

7878

3. Khi coá ñònh tay chaân

• Phaûi ñaët mieáng ñieám giöõa hai chaân hoaëc

tay chaân vôùi caùc phaàn khaùc cuûa cô theå.

Duøng khaên, goái, boâng gaáp laïi nheùt ñeäm ôû

trong tröôùc khi buoäc baêng.

• Buoäc moái baêng beân khoâng bò thöông, neáu

caû hai beân bò thöông ta buoäc moái baêng leân

chính giöõa.

9/15/2011

14

7979

4. Kieåm tra söï löu thoâng maùu

• Kieåm tra söï löu thoâng maùu ngay sau khi baêng boù xong vaø cöù 10 phuùt thì

phaûi kieåm tra moät laàn

• Caùch kieåm tra söï löu thoâng maùu:

– AÁn maïnh xuoáng da hay moùng tay cho ñeán khi- taùi. Thaû tay ra ñeå cho

chuùng hoàng haøo trôû laïi, neáu chuùng khoâng hoàng trôû laïi chöùng toû löu

thoâng maùu yeáu

– Nôùi loûng ra baèng caùch thaùo bôùt voøng baêng ra cho ñeán khi caùc ngoùn

tay, da hoàng trôû laïi. Naïn nhaân coù theå coù caûm giaùc teâ raàn. Haõy baêng

laïi neáu thaáy caàn thieát.

• Caùc daâu hieäu döôùi daây cho thaáy söï löu thoâng maùu yeáu:

– Baøn tay, chaân taùi xanh vaø laïnh ngaét.

– Sau moät thôøi gian da trôû neân xaùm ñen, thaâm laïi.

– Teâ cöùng tay chaân.

– Khoâng theå cöû ñoäng phaàn tay chaân bò thöông.

8080

8181

BAÊNG KHUYÛU TAY VAØ

KHÔÙP GOÁI

• I. Caùch söû duïng baêng cuoän.

• Baêng cuoäc coù moät phaàn dö ra goïi laø

• ñuoâi baêng, phaàn coøn cuoän laïi laø ñaàu

• baêng. Khi baêng tay phaûi giöõ ñaàu treân 1

• cuûa baêng. 1

• 1. Ñaët ñuoâi baêng ôû phía döôùi choã bò 1

• thöông, duøng ñaàu baêng quaán hai voøng

• theo ñöôøng thaúng töø trong ra ngoaøi ñeå

• coá ñònh baêng.

8282

• 2. Quaán caùc voøng theo ñöôøng xoaén

• oác töø döôùi leân treân (töø phaàn chi nhoû ñeán phaàn chi

lôùn) voøng sau phuû 1/2 ñeán 2/3 voøng tröôùc ñoù.

• 3. Quaán moät voøng theo ñöôøng thaúng ñeå keát thuùc vaø

buoäc baêng laïi.

• Neáu baêng quaù ngaén haõy quaán theâm moät baêng nöõa

theo caùch vöøa neâu treân.

• 4. Kieåm tra söï löu thoâng cuûa maùu. Neáu baêng quaù

chaët haõy thaùo bôùt moät soá voøng roài quaán laïi loõng hôn

.

8383

• II Baêng khuyûu tay vaø khôùp goái.

• 1 Naâng caùnh tay bò thöông leâ a ôû tö theá gaáp moät

nöõa. Neáu khoâng ñöôïc haõy naâng vaø giöõ caùnh tay

leân ôû tö theá beänh nhaân thaáy thoaûi maùi, deã chòu

nhaát.

• 2. Ñaët phaàn ñuoâi baêng leân phía trong khuyûu tay

vaø quaán baêng quanh khuyûu tay ñoä moät voøng

röôøi ñeå bao kín khôùp khuyûu tay.

• 3. Ñöa phaàn ñaàu baêng leân phía treân khuyûu tay

tôùi caùnh tay vaø quaán moät voøng, caùc voøng tieáp

sau phuû leân 1/2 beà ngang lôùp baêng tröôùc. .

8484

• 4. Ñöa phaàn ñaàu baêng xuoáng phía döôùi khuyûu tay

ngay döôùi khôùp phaàn caúng tay vaø quaán moät voøng,

caùc voøng tieáp sau phuû leân 1/2 beà ngang lôùp baêng

tröôùc.

• 5. Tieáp tuïc quaán caùc voøng theo caùch naøy, tuø töø

baêng roäng ra, caùc voøng tieáp sau phuû leân 1/2 - 2/3 beà

ngang lôùp baêng tröôùc.

• Khoâng ñöôïc baêng quaù chaët khieán maùu khoâng löu

thoâng ñöôïc.

• 6. Quaán 2 voøng thaúng ñeå keát thuùc vaø neo baêng laïi.

• 7. Kieåm tra söï löu thoâng cuûa maùu. Neáu baêng quaù

chaët, haõy thaùo bôùt baêng ra cho ñeán khi maùu löu

thoâng trôû laïi, sau ñoù baêng laïi loõng hôn.

9/15/2011

15

8585

TRIEÄU CHÖÙNG GAÕY XÖÔNG TRAÄT KHÔÙP

Fracture and dislocation sign

• 1. Ñau.

• - Ñau töï nhieân: laø caûm giaùc ngöôøi beänh thaáy ñau khi hoaøn

toaøn khoâng ñuïng ñeán vuøng cô theå bò beänh. Thí duï gaõy

xöông do chaán thöông ñau töï nhieân coù khuynh höôùng

giaûm daàn nhanh choùng roái heát haún khi ñöôïc baát ñoäng.

Ngöôïc laïi bong gaân ñau töï nhieân döõ doäi trong moät thôøi

gian khaù daøi.

• - Ñau khi sôø naén taïi choã: chæ ñau khi sôø naén ñuùng vuøng bò

ñau.

• - Ñau doàn, goõ töø xa: ñoù laø caûm giaùc ñau ôû vuøng bò beänh khi

ta doàn töø, goõ xa. Chæ coù xöông môùi truyeàn söùc doàn, goõ töø

xa veà ñöôïc vuøng beänh lyù, neân ñau doãn, goõ töø xa laø daáu

hieäu cuûa gaõy xöông hay vieâm khôùp.

• - Khi keùo daøi chi vuøng beänh lyù ñau nhoùi thí ñoù cuõng laø daáu

hieäu naëng cuûa gaõy xöông .

8686

• 2. Maát cô naêng.

• Khi toaøn boä chi khoâng cao ñöôïc thì noùi laø maát cô

naêng. Neáu sau chaán thöông maø maát cô naêng hoaøn

toaøn ngay thöôøng phaûi nghi gaõy xöông hoaëc traät

khôùp

• Maát cô naêng sau moät chaán thöông thì raát coù giaù trò:

• - Ñau töï nhieân ít (nheï) + maát cô naêng hoaøn toaøn

khaû naêng gaõy xöông hay sai khôùp.

• - Ñau töï nhieân döõ ñoäi (naëng) + maát cô naêng khoâng

hoaøn toaøn (nheï) khaû naêng chaïm thöông, nhaát laø

bong gaân.

8787

• 3. Söng vaø baàm tím.

• Söng xuaát hieän sau moät chaán

thöông coù theå do tuï maùu ñôn

thuaàn hoaëc coù theâm noát

phoûng, ñaëc bieät ôû caúng chaân,

caøng phaûi nghó ñeán gaõy

xöông.

• 4. Bieán daïng.

• Bieán daïng cuûa cô quan vaän

ñoäng coù theå bieån hieän baèng:

• - Söng.

• Thay ñoåi hình daïng bình

thöôøng.

• - Thay ñoåi truïc cuûa chi .

• - Ngaén hoaëc daøi chi (so saùnh

vôùi chi laønh).

• Bieán daïng sau moät chaán

thöông laø daáu hieäu ñaëc hieäu

cuûa gaõy xöông hay traät khôùp .

Gãy xương hở

8888

• 5. Cöû ñoäng loø xo hoaëc daáu hieäu loø

xo:

• Laø daáu hieäu beänh lyù cuûa khôùp: khi

khôùp bò haõm ôû moät tö theá bieán

daïng nhaát ñònh neáu ta tìm caùch

laøm thay ñoåi tö theá khi ta thaû tay ra

cho khôùp ñoù töï noù seõ trôû laïi tö theá

ban ñaàu. Traïng thaùi y nhö chieác loø

xo bò neùn seõ bung ra khi ñeå tö do.

8989

• 6. Cöû ñoäng baát thöôøng.

• 6.1. Cöû ñoä baát thöôøng ôû moät ñoaïn

chi: Neáu thaáy cöû ñoäng baát thöôøng ôû

moät ñoaïn chi khoâng phaûi laø khôùp (ví

duï cöû ñoäng ôû giöõa caùnh tay) thì ñoù laø

daáu hieäu chaéc chaén cuûa gaõy xöông

hay khôùp giaû hoaëc xöông chöa lieàn.

• Khi môùi gaõy xöông cöû ñoäng baát

thöôøng laøm cho beänh nhaân ñau ñôùn,

traùnh laøm, khoâng neân coá laøm. Chæ

tình côø khi di chuyeån naïn nhaân phaùt

hieän ñöôïc daáu hieä u naøy thì phaûi

nghó ñeán gaõy xöông.

• 6. 2 . Cöø ñoäng baát thöôøng ôû moä t

vuøng khôùp: Moät cöû ñoäng baát thöôøng

ôû moät vuøng khôùp laø khi coù moät hoaëc

nhieàu ñoäng taùc maø bình thöôøng khôùp

ñoù khoâng theå laøm ñöôïc ñoù laø cuûa gaõy

xöông traät khôùp hoaëc bong gaân

naëng.

9090

9/15/2011

16

9191

• 7. Tieáng laïo xaïo (cảm giác lục cục ở tay):

• Ñoù laø moät daáu hieäu, coù khi do nghe thaáy, nhöng

thoâng thöôøng laø caûm giaùc do duøng tay sôø naén.

• Ôø xöông choã khoâng phaûi laø khôùp töï nhieân sau

moät chaán thöông thaáy tieáng laïo xaïo ñoù laø daáu

hieäu chaéc chaàn cuûa gaõy xöông. Tieáng laïo xaïo

cuûa gaõy xöông bao giôø cuõng keøm theo cöû ñoäng

baát thöôøng. Noù cuõng gaây ñau cho naïn

9292

9393 9494

9595 9696

9/15/2011

17

9797 9898

Chữa trị gay xương hơ

9999 100100

101101 102102

9/15/2011

18

103103 104104

105105 106106

107107 108108

9/15/2011

19

109109 110110

Băng cằm

111111 112112

113113

Gay xương đùi

1. Dấu hiệu nhận biết:• Sôc do đau và chay máu• Nhìn thấy biến dạng của chi, bàn chân và cẳng chân

xoay ra ngoài• Đùi sưng to2. Xử trí• Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi nơi nguy hiểm• Chông sôc cho nạn nhân• Bộc lộ vùng bị thương• Quan sát, đanh giá xác định vùng bị thương• Băng câm máu nếu gãy xương hơ

114114

2.1. Nếu không co nẹp

• Dùng 5 cuộn băng to ban hoăc 5 manh vai cô định hai chan vao nhau:– Trên chỗ gay

– Dươi chỗ gay

– Hai đâu gôi

– Hai cẳng chan

– Hai bàn chân

9/15/2011

20

115115 116116

Cố định gãy xương đùi bằng nẹp tre hay nẹp gỗ

• Cân có 3 người:

– Người thư nhất ngôi phía bàn chân để đỡ gótchân và kéo truc chi và giữ bàn chân vuông gócvơi truc chi

– Người thư 2 ngôi phía chi làn để luôn dây

– Người thư 3 đăt nẹp: Đo nẹp bên chi lành,

• Nẹp ngoài từ nách đến quá mắt cá ngoài

• Nẹp trong từ bẹn đến quá gót.

– Độn bông, chêm vai vào hai đâu nẹp và nhữngnơi tiếp xúc vơi cơ thể.

117117

• Luồn dây: luồn qua các chỗ lõm tự nhiên của cơ thể:

• Cố định gãy xương đùi cần 10 dây:– 1 dây ngang ngực

– 1 dây ngang mào chậu

– 1 dây trên chỗ gãy

– 1 dây dưới chỗ gãy

– 1 dây dưới khớp gối

– 1 dây 1/3 dưới cẳng chân

– 1 dây băng số 8 để giữ 2 bàn chân

– 3 dây còn lại để cố dịnh hai chi vào nhau:• 1 dây sát hai cổ chân

• 1 dây gữa hai gối

• 1 dây sát bẹn

118118

119119

Di chuyển nạn nhân, bệnh nhân

Bipolar Traction Splint

9/15/2011

21

121121

Gãy cột sống cổ

122122

123123 124124

Gãy cột sống cổ

Gãy cột sống lưng

Spine injury

126126

Các nguyên tắc xử trí ngộ độcPoisoning

• Chất độc vào cơ thể bằng 3 đường tiêu hoá, da và hô hấp.

• Khi nói đến ngộ độc cấp phải nói đến thời gian:– Thời gian tiềm tàng là thời gian từ khi chất độc vào cơ thể đến khi xuất hiện

triệu chứng ngộ độc đầu tiên. Nó phụ thuộc vào tốc độ hấp thu và đột nhậpvào các phủ tạng.

– Thời gian tác dụng phụ thuộc phần lớn vào sự chống đỡ của cơ thể bằng cáchlàm mất hoạt tính ở gan và thải trừ qua thận. Sự tích lũy và phân phối chấtđộc vào cũng các tổ chức cũng làm thay đổi thời gian tác dụng

– Thời gian vận chuyển nạn nhân có ảnh hưởng lớn đến thời gian tiềm tàng vàthời gian tác dụng.

9/15/2011

22

127127

• Nguyên tắc xử trí trong ngộ độc cấp nhằm

– Loại trừ chất độc ra khỏi cơ thể.

– Phá hũy hoặc trung hoà chất độc bằng các chất đặc hiệu.

– Chống lại hậu quả của nhiễm độc.

1. Lọai trừ chất độc ra khỏi cơ thể.

Khi chất độc và cơ thể, nhanh chóng loại trừ ra khỏi cơ thể qua đường tiêu hoá, tiết niệu, qua phổi và lọc qua thận.

128128

Qua đường tiêu hoá

• Hiệu qua phương pháp này phu thuộc vào thời gian hấpthu và loại chất độc.

• Các phương phá loại trừ có gây nôn, rửa dạ dày, thut tháo Bệnh nhân tinh gây nôn bằng cách kích thích hong bằng

lông gà, cong cỏ, bút lông… không dùng tay móc hong nạnnhân.

Uông bột ipêca 1,5 – 2g trong nũa côc nươc ấm Tiêm dươi da apomorphine 0,005g Nếu không có gì trong tay thì cho uông nươc ấm

thật nhanh 1 – 2lit rôi kích thích hong cho nôn.

129129

Rửa dạ dày luôn ông sonde đến dạ dày bệnh nhân nghiêngvê một bên, đâu thấp. Một lân đô 1lít nươc ấm có pha 4 – 5gmuôi NaCl hoăc 1 lít nươc thuôc tím 0,20/00 sô lượng nươcrửa 10 – 50lít. Phai giữa 200ml nươc súc rửa lân đâu.

Bệnh nhân mê Không rửa dạ dày như thủ tuc thông thường mà phai đăt

nội khí quan sau đo luôn ông sonde nhỏ, bơm 100 –200ml rôi hút nươc ra, tiếp tuc làm cho đến khi nươctrong. Nên kết hợp rửa dạ dày vơi thut tháo.

Qua thận. Tăng thai chất độc qua thận bằg cách chuyên dịchưu trương như manitol 10%, thuôc lợi tiểu.

Loc máu ngoài thận, thẩm phân phúc mạc. Thay máu khi nhiễm độc quá năng. Qua phôi, một sô chất thai trừ nhanh qua phôi như xăng,

benzen, aceton. Trường hợp năng cho bệnh nhân thơ máyđể tăng thông khí phôi vơi tân sô 20 – 25lân/phút.

130130

Trung hòa bằng chất đặc hiệu

• Sử dung các chất đăc hiệu để trung hòa và thai trừ qua đường tiểu.– B.A.L (Bimecaprol) để gắp As, Hg– EDTA Canci để trung hoà chì Pb– PAM (panalidoxim)– Côn ethylic để trung hoà methylic, ethylengycon….– Vitamine B12 trong ngộ độc sắn (mì)– Nalocphine trong ma tuý– Methylen blue khi bị methemoglobin…

• Giai quyết hậu qua của ngộ độc - điêu trị triệu chưng, hôisưc

Một số chất độc trong thực phẩm thường gặp

• Củ sắn (mz) HCN: Gây hiên tương MetHb

• Măng HCN: Gây hiên tương MetHb

- Tạo môi liên kết vơi sắt trong hông câu làm cho hông câukhông thể vận chuyển O2 (ferrocyanures ou

hexacyanoferrates II) Fe(CN)6

• Đậu phung: aflatoxine do nấm: aspergillus flavus

• Khoai tây moc mâm: solanin

131

Ngộ độc củ dên ơ trẻ nhỏ

• do nitrate-nitrites co trong cu dên, phô biên hơn la do

tiêp xuc vơi hoa chât, hay con goi la ngô đôc hoa chât

hoăc thuôc bao gôm cac chât như nitrate-nitrites,

cyanure, naphthalene, nitrobenzene, cac thuôc như

gôc sulfonamides, thuôc chông sôt rét, thuôc gây mê

v..v…

• Ham lương nitrates trong cu dên kha cao, khi vao

trong cơ thê se đươc vikhuân co trong ruôt chuyên

hoa thanh nitrite, no đươc hâp thu vao mau, kêt hơp

vơi săt cua hông câu gây nên MetHb

• Tre biêu hiên xanh tim va nêu không câp cưu kịp thơi

co thê dân đên tư vong132

9/15/2011

23

• MetHb hay xay ra ơ cac đôi tương tre em,

nhât la nhom nhay cam la nhom dươi 4

thang tuôi vi cac ly do sau:

• 1.1: Cơ thê con chưa nhiêu huyêt câu tô

bao thai, la loai nhay cam dê bị chuyên

thành MetHb

• 1.2: Do đăc tinh chưa trương thanh cua

cơ thê nên thiêu hut enzyme khư MetHb

• 1.3: Nông đô acid da day kém toan nên

nitrate dê chuyên hoa thanh nitrite

• 1.4: Tôn tai nhiêu loai vi khuân co kha

năng chuyên hoa nitrate trong đương tiêu

133

• 1. Theo khuyên cao cua Tô chưc Y tê Thê giơi:

• (a) tât ca trẻ sơ sinh cân đươc bu me hoan toan cho

đên tôi thiêu la 4-6 thang tuôi. Bu me hoan toan ơ

đây đươc hiêu la chi co sưa me ma không co môt

thư gi khac kèm theo kê ca nươc lọc. Ngay cả trong

mùa hè nóng nực, trẻ bú mẹ cũng không có nhu cầu

thêm vê nươc chuyên môn, va trẻ bu binh cung

không co nhu câu nươc thêm [24].

• (b) Trẻ con chi nên cho ăn xam (tưc la ăn thêm cac

thưc ăn khac ngoai sưa) tư 6 thang tuôi trơ lên (xin

nhăc lai tư 6 thang tuôi).

• Như vây chi băng thưc hanh nay thôi, ta đa loai bo

đươc cac nguy cơ cao lam cho trẻ bị măc MetHb đo

la: cơ thê trẻ dươi 6 thang la cơ thê nhay cam vơi

tinh trang MetHb, va tranh tiêp xuc đươc vơi nguôn

nitrate-nitrite trong tư nhiên. 134

• 2. Khi dung rau tươi chê biên thưc ăn cho trẻ (đăc

biêt cac loai co chưa nitrate nêu trên) nên lưu y:

rau phai ăn tươi, chê biên xong ăn ngay; không

giư rau lâu ngay, bo chăt, hoăc chê biên rôi đê lâu

trong tu lanh thi dễ co nguy cơ bị ngô đôc nitrate.

• 3. Không nên sử dung nươc rau luôc cac loai đê

lam thưc uông (kê ca ngươi lơn), vi đơn gian la no

không co gia trị vê dinh dương. Không nhưng

không lơi ma con co thê "bât câp hai" la nươc đo

co thê nhiễm nitrate ơ mưc đô cao, hơn nưa khi

đun sôi thi co thê lam cho nông đô nitrate tăng

lên.

• Nươc giêng, nhât la giêng khoan sử dung đê nâu

ăn, pha sưa, tôi ưu la nên đươc chuân đô nitrate

135

• Khuyên cao công đông: Ở cac quôc gia đa phat

triên như My, Úc, châu Âu v.v.., khi nguôn nươc

uông đươc kiêm tra thây nông đô nitrate-nitơ trên

10mg/lít thì:

• 1. Không đươc sử dung nươc nay đê pha sưa cho

trẻ em dươi 6 thang tuôi.

• 2. Phu nư co thai không đươc uông nươc nay.

• 3. Không nên coi la co thê loai bo đươc nitrate trong

nươc băng cach đun sôi, lam như vây la cang lam

cho nông đô nitrate tăng cao hơn.

• 4. Chu y đên chưng MetHb (xanh tim) ơ trẻ

• 5. Phat hiên va xử ly nguôn nitrate gây ô nhiễm

nươc.

136

Ngộ độc mật cá trắm 5α-Cyprinolsulfate (the toxic bile salt of cyprinid fish)

• Ca trăm co hai loai:

- Ca trăm đen: mau xam đen, ăn tôm ca

nho.

- Ca trăm trăng: minh va vay mau xam

nhat, gân như trăng, ăn rong co.

• Đôc tô chinh co trong mât ca la môt alcol steroid có 27C goi la 5 α - cyprinol

sulfate , gây tôn thương chu yêu la hoai

tử ông thân câp va viêm gan.137

• Phòng tránh

- Không uông mât cua cac loai ca vơi muc đich lam

tăng sưc khoẻ hoăc đê điêu trị bênh.

- Khi đa chot uông rôi thi tôt nhât la nên đi kham tai

cac cơ sơ y tê.

• Triêu chưng lâm sang

- Buôn nôn, nôn.

- Đau bung dư dôi.

- Sau đo ia chay, đôi khi co mau.

- Đông thơi co cac dâu hiêu toan thân: bênh nhân rât

mêt năm liêt giương, đau khăp ngươi, chong măt,

toat mô hôi.

138

9/15/2011

24

• Viêm ống thân cấp

• Viêm tế bao gan cấp

• Tim mach: Mach thường không nhanh, đôi khi

tương đối châm 50–60ml/phút.

• Huyết áp giai đoan đâu co thê giam do nôn va ia

long, giai đoan vô niêu co thê găp tăng huyêt ap.

• Nguyên nhân tử vong:

• - Phu phôi câp

- Phù não

- Tăng kali mau

• Xet nghiêm

• - Urê mau tăng dân.

• - Creatinin mau tăng cao.

• - Urê niêu rât giam139 140140

Chất độc vào miệng

Kiểm tra xem nạn nhân có dấu hiệu nôn mửa và có thở được không.

Chú ý: Không nên cố tìm cách làm cho nạn nhân nôn mửa.

141141

Kiểm tra xem nạn nhân có bị phỏng xung quanh miệng. Nếu có, cho nạn nhân nhấp nước lạnh hay sữa.

142142

Đưa nạn nhân đi cấp cứu, nên tìm hiểm xem nạn nhân nuốt phải chất độc gì và ch bác sĩ biết

143143

Nếu bất tỉnh, nên đặt nạn nhân ở tư thế hồi sức

144144

Ngộ độc rượu (ethanol – C2H5OH)• Độc tính cấp thường do uông quá nhiêu, liêu ngộ độc thay đôi

theo từng người, lượng côn trong máu 1 – 1,5g/l gây say; 4 –6g/l có thể gây chết người.

• Mỗi giờ cơ thể oxy hoá được 10ml côn 1000 , khoang 10% cônđược thai trừ qua phôi và nườc tiểu, ethanol được oxy hoá bơimen ancol dehydrogenaza

• Ngộ độc:

– Giai đoạn đâu kích thích, bệnh nhân thấy sang khoái, nóinhiêu nhưng vận động bị rôi loạn.

– Giai đoạn ưc chế: phạn ưng gân xương giam, tri giác giam,mất kha năng tập trung. Giãn mạch ngoại vi.

– Nếu lượng rượu quá nhiêu, có thể gây hôn mê, mạch chậm,hạ thân nhiệt, cuôi cùng liệt hô hấp va truy tim mạch.

– Người uông rượu thường ăn ít, trong khi đo dị hoá và toanhiệt tiêu thu nhiêu năng lượng do đo có thể hạ đườnghuyết

9/15/2011

25

145145

Xử trí• Say rượu: cho nằm nghi nơi yên tĩnh, có thể uông 10 - 20

giot amoniac hay 1 – 5g amonium acetat trong một côc nươcmuôi

• Nếu ngộ độc năng

– Rửa dạ dày, cho thuôc lợi tiểu để thai trừ rượu nhanhchóng.

– Nếu lượng rượu > 5g/l phai loc ngoài thận

– Xử lý rôi loạn hô hấp

– Chông hạ đường huyết bằng glucose 30%

– Sươi ấm bệnh nhân.

146

Ngộ độc thuôc bao vệ thực vật• TBVTV là những hợp chất có nguôn gôc tự nhiên hoăc

tông hợp hóa hoc được dùng để diệt trừ sinh vật có hạicây trông và nông san như sâu bo, bệnh, cỏ dại, chuột… TBVTV có nhiêu nhóm khác nhau, phân loại theo đôitượng tác động bao gôm: thuôc trừ sâu, thuôc trừ cỏ, thuôc diệt chuột, thuôc diệt nấm, thuôc trừ ôc hại.

• TBVTV có nhiêu thương phẩm dùng trong nông nghiệp vàdiệt côn trùng trong nhà, nên được dùng rộng rãi khắp nơivà được lưu trữ trong nhà do vậy đa trơ thành nguy cơgây ngộ độc

• Các chất trừ sâu có phospho hữu cơ vào người thấm qua da, hít vào phôi hoăc vào đường tiêu hoá (uông nhâm, taydính hoăc ăn dính, tự tử …). Vào trong cơ thể, phosphohữu cơ gây độc bằng cách ưc chế men Cholinesterase làmcho Acetycholin ư đong trong các sinap thân kinh – cơ gâynên các dấu hiệu bệnh lý liệt các cơ vân.

147

Daãn truyền qua

sinap

Acetylcholin acetylcholinesterase

148

Nhóm tác nhân Tên thương phẩm

Thuốc trừ sâu:

Phosphor hữu cơ: Methamidophos (Monitor)

Phenthoat (Vifel-sound) Hopsan, Vifel 50 ND

Vicidi Diazinon (Vibasu)

DDVP (thuốc trừ muỗi)

Carbamat: Carbofuran (Furadan)

Fenobucarb (Thiodan)

BPMC (thuốc trư muỗi)

Chlor hữu cơ: Endosulphan (Thiodan) DDT, các dẫn chất của cyclo - hexan (666).

Pyrethroid: Cypermethrin (Vifast)

Ethofenfenprox (Sherpa, Mafox, Trebon)

Fenvalerat (Sumicidin)

Thuốc trừ sâu khác: Buproferin (Appaud)

Zincopper (Zinc-Metiram)

Đồng oxyclorur, Đồng oxide (Vizincop 50 BTN)

Thuốc diệt cỏ: Bipyridyls (Paraquat, Gramoxon)

Acidchlorophenoxyacetic (2,4D, Vicidi M 50ND)

Glyphosat (Round up, Spark)

Acetamide (Dual)

Thuốc diệt chuột: Natri monofluoroaceta (thuốc diệt chuột Trung Quốc)

Phosphor kẽm (Fokeba)

149

1. Triệu chưng

1.1. Phosphor hữu cơ và carbamat: các triệu chưng xuấthiện vài giờ sau khi ngộ độc.

- Cường phế vị: nôn, đau bung, vã mô hôi, tăng tiếtnươc bot, co đông tử, ia đai không chủ động, mạchchậm, huyết áp hạ, co thắt phế quan, tăng tiết dịchphế quan, ho, đôi khi phù phôi, ngừng thơ.

- Vê thân kinh vận động: co giật mí mắt, cơ măt, rutlưỡi, co cơ cô và lưng có khi cưng toàn thân.

- Vê thân kinh trung ương: hoa mắt, chóng măt, run, vậtvã, cơn co giật, nói khó, lẫn lộn, có khi bị hôn mê.

150

1.2. Triệu chưng chủ yếu của ngộ độc chlor hữu cơ:

• Các chất này thấm qua da, phôi đường tiêu hoa, gay tôn thương tiểu nao, vỏ nao vùng vận động.- Nôn mửa, ia chay.- Run cơ bắt đâu ơ măt rôi đến cac đâu chi, sau đo co giật rung, co giật toan than rôi đi vào hôn mê.- Thơ nhanh sau đo rôi loạn hô hấp, dân dân liệt hô hấp, chu { liệt cơ hô hấp co thể xuất hiện nhiêu giờ sau nhiễm độc.

9/15/2011

26

151

1.3. Triệu chưng sơm ngộ độc paraquat

• Ói dịch xanh ngay sau uông sau đo nuôt kho, nuôt đau.

• Triệu chưng muộn của ngộ độc paraquat sau 2 – 25 ngay, gôm co thiểi niệu, vô niệu, tiểu mau la dấu hiệu tôn thương tại thận (66,7%) vơi urê mau > 100mg%, creatinin 2 – 6mg%, co thay đôi cấu truc chủ mô thận phat hiện trên siêu âm.

• Vang da, thường kèm theo gan to, sờ được bờ dươi ơ vùng hạ sườn 2 – 3cm, va tăng transaminase (SGOT va SGPT), tăng bilirubin chủ yếu la bilirubin trực tiếp.

• Thơ nhanh, sau đo la kho thơ vơi tôn thương 152

Tác nhân

và đặc điểm

Triệu chứng lâm sàng

quan trọng

Biện pháp điều trị

1. Phosphor hữu cơ

Mùi tỏi

Chế phẩm hỗn hợp

Dang nhũ tương

Co đồng tư

Tăng tiết

Test atropin (+)

Rưa da dày

Than hoat đa liều

Atropin

Pralidoxime

2. Chlor hữu cơ

(8 trường hợp)

Co giật

Hôn mê

Rưa da dày

Than hoat

Điều trị triệu chứng

Cholestyramin

3. Paraquat

Thuốc diệt cỏ, khai quang

Mùa xanh

Ói dịch xanh ngay sau uống

(100%)

Phỏng miệng (100%)

Thiểu niệu (66,7%)

Vàng da (50%)

Thở nhanh (58,3%)

Rưa da dày

Fuller earth hoặc than

hoat đa liều

Đảm bảo hô hấp, tuần

hoàn

Điều trị nhiễm trùng thứ

phát, giảm đau

Dinh dưỡng

Ngăn ngừa suy thận

Tham vấn tâm lý

2. Xử trí

153

Tác nhân

và đặc điểm

Triệu chứng lâm sàng

quan trọng

Biện pháp điều trị

4. Thuốc diệt chuột

Trung Quốc

Ống nhựa chứa dung dịch

màu hồng

Dang hat gao màu hồng

Co giật Rưa da dày

Than hoat đa liều

Điều trị triệu chứng

5. Phosphor kẽm

Thuốc diệt chuột

Mùi hôi

Nôn, buồn nôn Rưa da dày

Than hoat đa liều

Điều trị triệu chứng

154

• Nếu bị nhẹ, các triệu chưng giam dân sau 2 – 3 ngày, đến khi tơi 2 – 3 tuân lễ. Những trường hợprất năng chết rất nhanh, có trường hợp trong vòng30 phút đến 1-2 giờ do tăng tiết phế quan, liệt cơhô hấp.

- Test atropin: tiêm tĩnh mạch 2 mg Atropin:

+ Đông tử ít thay đôi, không giãn to, mạch khôngnhanh lên hoăc nhanh ít: nghĩ đến ngộ độc do phospho hữu cơ.

+ Đông tử gian to ngay, mạch nhanh ngay, da đỏnóng, nếu bệnh nhân tinh sẽ vật vã, kích thích: không nghĩ đến ngộ độc do phospho hữu cơ.

2.1. Xử trí ngộ độc Phosphor hữu cơ và carbamat

155

2.2. Xử trí:

Xử trí ngay tại bệnh xá:

- Nếu chất độc vao qua đường tiêu hoa, phai rửa dạ day bằng dung dịch Natri bicarbonat. Rửa nhiêu nươc cho đến khi hết chất độc trong nươc rửa dạ day (co khi tơi 40 – 60 lít), nươc ấm.

- Uông than hoạt lòng trắng trưng.

- - Nếu chất độc ơ da, phai rửa da bằng nươc xà phòng.- Dùng Atropin liêu cao: tiêm tĩnh mạch 0,5 –2 mg, cư 2 giờ 1 lân cơ thể nhẹ, cư 15 phút 1 lân vơi thể năng cho đến khi da nong, đông tử gian 5 mm (tình trạng thấm Atropin).

156

• Dấu hiệu ngộ độc Atropin: Đông tử gian to, môm khô, mắt đỏ, nhịp tim nhanh.- Nếu co thuôc PAM dung dịch 2,5% 1 – 2g tiêm tĩnh mạch chậm 5- 10 phut, sau nhỏ giot tĩnh mạch 0,5 g/giờ.- Chông truy tim mạch: bù dịch bằng dung dịch riger lactat, dung dịch muôi 9%.- Hôi sưc hô hấp: thơ ôxy, nếu suy hô hấp cấp, đăc Masque bop bong va chuyển tuyến bệnh viện ngay.- Khanh sinh chông bội nhiễm.

• 2.3. Điêu kiện chuyển tuyến sau:- Bệnh nhan tạm thời ôn định: tự thơ, mạch đêu rõ, huyết ap tôi đa > 90mmHg co thể chuyển bệnh nhan vê tuyến sau. Vừa hôi sưc

9/15/2011

27

157

Các chất độc khác:Nếu chất độc thấm qua da, cân rửa sạch da, thay quân ao nhiễm.

• Trong điêu trị, cac biện phap thực hiện trong thời gian nằm viện chủ yếu la loại thai độc chất qua đường tiêu hoa bằng rửa dạ day, than hoạt đa liêu. Chất hấp phu Fuller’s earth được dùng trong ngộ độc paraquat.

• Trong trường hợp ngộ độc paraquat, do chưa co chất đôi khang đăc hiệu nên điêu trị nang đỡ vẫn la chủ yếu. Măc dù loại thai qua mau được thực hiện ơ 3 trường hợp ngộ độc paraquat.

• Nếu do uông thì rửa dạ day cang sơm cang 158

- Tăng đao thai thuôc qua nươc tiểu.

+ Lasix 20 mg tiêm tĩnh mạch, nhắc lại 6 giờ 1 lân.

+ Truyên tĩnh mạch dung dịch Natriclorua 5%0 hoăc glucose 5% ngày 3 – 4 lít.

- Chông co giật: gardenal 0,10g hoăc Seduxen 10mg tiêm bắt thịt.

- Hôi sưc hô hấp la cơ ban: hô hấp nhan tạo điêu khiển.

- Trợ tim mạch.

- Truyên dịch, chông sôc nếu co.

159159 160160

I. Chân đông nao.

• Moi vêt thương ơ đâu đêu nguy hiêm va cân săn soc đăc biêt, nhât la khi bị chân thương ơ nao hay cac mach mau trong hôp so, xương so gây lu lân, rôi loan hê thân kinh. Bị lu lân co thê la dâu hiêu cho thây co nhưng rôi loan tiêm ân. Do đo, nan nhân cân đươc đưa đi câp cưu đê đươc chân đoan kịp thơi.

• Nao bô thương vân di chuyên trong hôp so, do đó khi va cham hay bị đanh manh vao đâu se bị chân đông nao, co thê gây hâu qua co hai cho nao nhưng chi tam thơi. Nêu bị bât tinh thi thơi gian phuc hôi cung nhanh.

• Chân đông nao chi đươc xac định chinh xac khi bênh nhân đa hôi phuc hoan toan.

161161

1. Dâu hiêu nhân biêt:

• Bât tinh trong thơi gian ngăn.

• Chong măt buôn nôn sau khi hôi phuc.

• Không thê nhơ đươc nhưng sư viêc luc bị chân thương va ca trươc đo.

• Đau đâu nhe .

2. Xử tri:

• Trương hơp nan nhân mau chong hôi phuc, cung cân tiêp tuc theo doi co nhưng phan ưng bât ôn gi không, kê ca luc nan nhân hôi phuc hoan toan.

• Đê nan nhân cho môt ngươi co trach nhiêm chăm soc.

162162

9/15/2011

28

163163

• Đưng đê nan nhân môt minh, không cho bênh nhân

xem cac trân thi đâu thê thao gay cân khi chưa đươc

sư đông y cua bac si.

• Khuyên nan nhân nên đi kham bênh.

• Nêu bênh nhân bât tinh trên 3 giờ nên đưa bênh nhân

đi câp cưu ngay.

• Đăt bênh nhân trong tư thê hôi sưc, quan sat va ghi lai

nhịp thơ, mach đâp va mưc đô phan ưng.

164164

II. Nưt xương so.

• Hôp so co hinh mai vom bao quanh nao đê bao vê

nao. Môt chân thương manh có thê lam nưt, vơ

xương so. Trương hơp nay rât nguy hiêm vi chân

thương nao, vi khuân co thê tân công vao gây

viêm nhiễm. Khi xương so nưt, vơ chât dịch nao

tuy trong hoăc co mau co thê chay ra ơ mui, tai.

Đo không chi la dâu hiêu nguy hiêm ma con la

đương xâm nhâp cua vi khuân. Khi bị chân

thương gây nưt, vơ so nan nhân thương bât tinh>3h. Tuy nhiên co nhiêu trương hơp nưt so nhưng

nan nhân vân tinh tao.

165165 166166

167167

1. Nguyên nhân gây nưt so:

– Bị đanh trưc tiêp vao đâu.

– Nga tư trên cao xuông, te xe, vât năng rơi vao đâu ...

• Nưt so thương co hai loai:

– Nưt trên vom so

– Nưt nên so.

• Nưt so chi co thê chân đoan chinh xac cach chup X quang, chup căt lơp.

2. Triêu chưng:

– Bị thương hay bâm ơ đâu:

– Da đâu bị dâp hay bị lom xuông.

– Kha năng phan ưng ngay cang yêu đi

– B ịchay mau hoăc nươc trong ơ mui va tai.

– Trong măt đo.

– Đâu hoăc măt bị meo không con đôi xưng nưa.

168168

3. Xử tri:

3.1. Nêu nan nhân bât tinh, kiêm tra nhịp thơ, mach đâp cho nan nhân. Đăt nan nhân ơ tư thê hôi sưc.

3.2. Đăt nan nhân năm xuông, phân đâu va vai đươc nâng lên va đươc bao vê trong tư thê thoai mai.

• Nêu nghi nan nhân bị chân thương côt sông sơ cưu nan nhân theo cach cua chân thương côt sông.

• Nêu tai nan nhân co triêu chưng khac thương, cho nan nhân năm nghi, tai bị chân thương phia dươi.

• Dung gac hay băng vêt thương lai nhưng không đươc bịt kin ông tai .

3.3 . Câm mau đông thơi chưa trị cac vêt thương khac.

3.4. Đưa nan nhân đi câp cưu, thương xuyên theo doi nannhân.

9/15/2011

29

169169

• Tăng ap lưc nôi so la môt dang bênh năng cân phai đươc câp cưu kịp thơi. Tăng ap lưc nôi so co thê do mau tu, u nao...

• Tăng ap lưc nôi so thương do hâu qua cua chân thương đâu, nưt so hay cac nguyên nhân khac như tai biên mach mau nao, u nao, cac bênh nhiễm trung ơ trong nao. No co thê phat triên ngay lâp tưc nhưng co thê sau nhiêu ngay thâm chi ca thang, năm.

• Cac dâu hiêu nhân biêt:

1. Phan ưng yêu ơt.

2. Nan nhân rơi vao trang thai hoãng loan và mâtđịnh hương không gian và thơi gian.

III. Tăng ap lưc nôi so

170170

3.Đau đâu dư dôi, nôn mưa, nôi vot, nôn rât dễ dàng.

4. Hơi thơ dôn dâp sau đo châm lai (rôi loan nhịp thơ)..

5. Mach đâp manh nhưng châm. Hai đông tử khôngcân đôi vơi nhau.

6. Có thê liêt bán thân bên đôi diên tôn thương.

7. Thân nhiêt tăng, măt nóng và đo bưng.

• Xử trí: nhanh chóng đưa nan nhân đên trung tâmcâp cưu. Nên nan nhân bât tinh thì xử lý như trươnghợp bất tinh

Phòng tránh dị vật – Dị vật tai• Dị vật vào tai có thể gây đau tai, giam sưc nghe, thường thì

chúng ta biết vật gì vào tai, nhưng trẻ em thì khôngbiết diêuđo.

• Nếu dị vật vào tai thì làm theo các bươc sau:

• Đừng thăm dò hay cô lấy dị vật bằng tăm bông, que diêm, hay cac dung cu. Nó sẽ đay di vật sau hơn và có thể lam thũng mang nhĩ, tôn thương tai giữa.

• Trẻ lơn, ngôi yên, nếu dị vật mên, ơ phía ngoài, dễ thấy, cóthể dùng kẹp để gắp ra.

• Vật tròn như hạt đậu xanh, thóc, hạt bi nhỏ, nghiên tai, nhaylò cò để vật rơi ra.

171

• Sử dụng dầu ăn đối với côn trùng. Nếu dị vậtlà công trùng, ngữa đầu nạn nhân, nghiêngđầu qua một bên, cố gắng làm nổi côn trùngbằng cách rót nước muối, dầu ăn hay dầu chotrẻ em vào tai. Côn trùng sẽ nôi lên trên dầuvà gắp chúng ra

172

• Không sử dụng dau đối với trường hợp các divật khác

• Không sử dụng phương pháp này với trườnghợp thủng tai, chảy máu

• Nếu cá phương pháp trên thất bại thì phải đigặp bác sĩ để họ gắp ra.

173

Dị vật vào mũiNếu dị vật vào mũi:

‒ Đừng lấy que tăm bông hay dung cu để thăm dò vì sẽ đẩyvật vào sâu hơn.

‒ Đừng cô hít mạnh vật vào, nên thơ bằng miệng cho đếnkhi lấy vật ra được.

‒ Bịt một lỗ mũi lại, cô gắng xì hơi bằng mũi để đẩy dị vật ravài lân.

‒ Nếu thấy dị vật ơ gân lỗ mũi ngoài, nhẹ nhàng gắp dị vậtra. Đừng cô lấy dị vật nếu ơ sâu và khó lấy.

‒ Đưa trẻ đến trung tâm y tế gân nhất nếu không thể gắp nóra.

174

9/15/2011

30

Nếu dị vật vào mắt:

• Rữa tay sạch sẽ, lau khô.

• Dùng nươc sạch, nươc muôi sinh lý dội nhẹ vào mắt để loại bỏ dị vật.

• Kéo nhẹ hai mí mắt và kiểm tra kỹ xem còn dị vật không.

• Nếu dị vật nằm trên bê măt giác nạc, dùng nươc dội lại

• Chú ý:

• Đừng cô gắng lấy dị vật cắm sâu vào giác mạc, dị vật lơn làm nhắmmắt khó khăn.

• Đừng dui mắt.

• Goi cấp cưu khi không thể loại bỏ dị vật, vẫn còn nhìn không rõ, đau, đỏ mắt sau loại bỏ dị vật.

175 176176

Các vật dụng dùng để sơ cứu

• Trong nhà, trong xe, nơi làm việc của bạn cân phai có cácdung cu sơ cưu. Ở nơi làm việc, nhà máy xí nghiệp phailuôn có sẳn có dung cu sơ cưu và một sô dung cu cân thiêtkhác tuz tính chất công việc.

• Các vật liệu và đô dùng sơ cưu chuẩn làm thành một bộdung cu đơn gian và hữu dung ttrong gia đình, bạn nênthêm và các loại băng đăc biệt và băng cá nhân, vai, bông,kéo, gant tay…, để chung nơi khô ráo và thuận tiện,thường xuyên kiểm tra và bô sung chúng.

177177

Các vật dung cơ ban

• 10 băng dan• 3 goi băng vô trùng cơ trung bình• 1 băng vô trùng cơ lơn• 1 băng vô trùng cực lơn• 1 miếng gạc mắt vô trùng• 2 băng tam giac• 2 băng cuộng vai hoăc băng thun.• 6 cay kim băng• 1 cây kéo• 1 cay kẹp (pince)• 1 lo oxy gia• 1 lo thuôc sat trùng (betadine)

• 1 cay đèn pin

• 1 cái còi

• 1 Chăn mỏng chắc bên

• Một sô băng tam giac

• Vật dung khi bo nẹp

• Một sô miếng gạc

• Tui cưu hộ bằng politen

178178

Thuôc thiết yếu(Theo OMS - Đơn vị cơ bản dùng cho 1000 người trong 3 tháng)

1. Thuôc:Aspirine, v 300mg 3000 viênBenzoate benzyl, dd 25% 1 litChlorhexidine 5% 1 litChloroqine, v 150 mg 2000 viênHydroxyde d’aluminium 500mg 1000 viênMébendazole 500mg 100 viênParacétamol 500 mg 200 viênORS 200 góiBactrim 480 mg 2000 viênSulfate sắt +acide folique 200+0,25 2000 viênPommade Tetracyline 1% 5g 50 tubeViolet de gentiane 25 g 4 gói

179179

2. Nguyên vật liệu có thể thay đôi:Bông thấm nươc 1kgBăng dính 2,5cm x 5m 30 cuộnSavon (xà phòng)100 – 200g 10 cucBăng thun 7,5 cm x 10m 20 cuộnBăng gac 7,5 cm x 10m 100 cuộnCompresse 10 x 10 không vô trùng 500 góiCăp nhiệt độ 6 cáiGant tay, khong vô trùng, dùng 1lân 100 đôiBút bi 10 câySô ghi chép 4 quyểnBao đựng thuôc 2000 baoSơ đô điêu trị cơ ban 2 sơ đôThẻ y tế và bao 500

180180

3. Dụng cụ:

Bàn chải đánh tay 2 cái

Sô nhựa 20 litres 1 cái

Ca nước inox 10ml 1 cái

Bồn inox 26 x 14 1 cái

Khay inox 30 x 15 x 3cm 1 cái

Hộp băng bó 3 dung cụ + hộp 2 bộ

Pince Kocher không móc 2 cái

Bình plastique, 1 litres 3 bình

Bình nhựa 125 ml 1 cái

Keo thẳng, cong 2 cái

9/15/2011

31

181181

Phương tiện cấp cưuBan hành theo thông tư số 09/2000/TT-BYT ngày 28-04-2000

1. Vị trí đặc túi cấp cứu:

• Đặt túi nơi làm việc của người lao động

• Đặt nơi dễ thấy nhất, dễ lấy nhất và có dấu hiệu riêng

• Thông báo cho người lao động biết vị trí và qui định cách cách sử dụng.

2. Trang bị dụng cụ, thuốc cho túi cấp cứu:

• Các túi cấp cứu phải có đủ số lượng trang bị, dụng cụ cần thiết để cấp cứu. Không được để lẫn thứ khác.

• Phải kiểm tra thường xuyên các túi cấp cứu để đảm bảo số lượng đầy đủ các dụng cụ

182182

TT Trang thiết bị Số lương trang bị 01 túi

Túi 25 người Túi 50 người Túi 100 người

1 Băng dinh 02 02 04

2 Băng 5 x 200 cm 02 04 06

3 Băng 10 x 200 com 02 04 06

4 Băng 15 x 200 cm 01 02 04

5 Gac thấm nước (10 miếng/gói) 01 02 04

6 Bông thấm nước 05 07 10

7 Băng tam giác 04 04 06

8 Garott cao su 6 x 100 cm 02 02 04

9 Garott cao su 4 x 100 cm 02 02 04

10 Kéo 01 01 01

11 Pince không mấu 04 04 06

12 Gant tay dùng một lần (đôi) 02 02 04

13 Mặt na phòng độc thich hợp 01 01 02

14 Dung dịch sát khuẩn, nước rữa vết

thương loai 100 ml

01 03 06

15 Nẹp cố định gãy xương 01 01 01 (đùi, cẳng chân

02)

16 Thuốc sát trùng chlorhexidine 250,

500ml (Cyteal); betadine, oxygià

sorbiltol 3,3%

01 02 02

17 Phác đồ cấp cứu 01 01 01