Bai tieu luan

Tiểu luận: Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về những chuẩn mực đạo đức cách mạng từ đó liên hệ với trách nhiệm và nghĩa vụ của bản thân.

I. LỜI MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài.

Đảng Cộng sản Việt Nam trở thành Đảng cầm quyền từ sau thắng lợi của cuộc cách

mạng tháng Tám 1945. Trong lịch sử hơn 60 năm cầm quyền, Đảng ta đã nhiều lần vượt

qua những thách thức lớn, giữ vững vị trí của một Đảng cầm quyền, xứng đáng là đội tiền

phong của giai cấp công nhân và của dân tộc.

Thực tế cho thấy, để Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, một trong những nội dung

quan trọng của công tác xây dựng Đảng là phải thực hành tiết kiệm, và đi liền cùng đó là

cuộc đấu tranh chống những nguy cơ dẫn đến sự suy yếu của Đảng, đó là tham ô, tham

nhũng và bệnh quan liêu.

Tham ô, tham nhũng và bệnh quan liêu vốn là những căn bệnh của quyền lực. Nhận

thức sâu sắc rằng “giành chính quyền đã khó, nhưng giữ chính quyền còn khó hơn nhiều”,

ngay từ những ngày đầu cách mạng mới thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất quan

tâm đến những tệ nạn này. Dù mới giữ cương vị Chủ tịch nước một thời gian ngắn, song

trước những tồn tại, những khuyết điểm của đội ngũ cán bộ đảng viên trong các cơ quan

công quyền, trước ra những thói hư, tật xấu, nạn tham ô, sự lãng phí của công, bệnh quan

liêu, cửa quyền, lên mặt của những “ông quan cách mạng”, Người đã nhận trách nhiệm

trước quốc dân.

Cuộc kháng chiến chống Pháp diễn ra ngày càng quyết liệt, đòi hỏi sự tập trung trí

lực, sức mạnh đại đoàn kết của toàn dân tộc, đặc biệt là sự nêu gương của đội ngũ cán bộ

đảng viên. Bởi vậy, năm 1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết Cần kiệm liêm chính và

Người là một mẫu mực tuyệt vời của cần, kiệm, liêm, chính.

Tác phẩm ra đời đã gây tiếng vang lớn đối với toàn thể nhân dân Việt Nam cũng

như các dân tộc khác trên thế giới. Đây chính là kim chỉ nam về giáo dục đạo đức cho các

nhà cách mạng nói riêng và toàn thể nhân dân nói chung. Tác phẩm này đã đem lại nhiều

động lực cho các nhà lãnh đạo cũng như tạo được lòng tin sâu sắc của nhân dân đối với

Đảng.

Giảng viên hướng dẫn: Lê Thị Ngọc – SVTH: Mai Thanh Thái - Lớp T16XDCB

1


Nhờ tác phẩm này, về cơ bản, Đảng ta đã xây dựng được một Đảng trong sạch

vững mạnh, đáp ứng yêu cầu bức thiết của sự nghiệp cách mạng hiện tại và kéo dài đến

nay.

Hiện nay, bên cạnh những thuận lợi, một đất nước Việt Nam hòa bình, thống nhất

đang tiến hành công cuộc đổi mới và hội nhập cùng bạn bè quốc tế cũng gặp không ít

những khó khăn, thử thách. Trước những nguy cơ của lạm phát, của sự suy thoái nghiêm

trọng về lối sống, về đạo đức cách mạng, về tệ nạn quan liêu, tham nhũng, chạy chức chạy

quyền, ham hư danh, v.v.. đe dọa sự tồn vong của một Đảng cầm quyền, những lời căn

dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tấm gương thực hành Cần kiêm liêm chính, chống tham

ô, lãng phí và bệnh quan liêu của Người càng trở nên có ý nghĩa vô cùng to lớn. Thiết thực

góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng, thiết thực triển khai giai đoạn II của Cuộc vận động

Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, chúng ta cùng ôn lại, suy ngẫm,

thấm nhuần những tâm nguyện và chỉ dẫn của Người lúc sinh thời, để nhân nguồn sức

mạnh nội lực của toàn Đảng, toàn dân, góp phần to lớn vào thắng lợi của sự nghiệp xây

dựng một đất nước Việt Nam XHCN dân chủ, giàu mạnh.

1.2. Ý nghĩa của việc nghiên cứu

Nghiên cứu tác phẩm Cần Kiệm Liêm Chính của Hồ Chí Minh sẽ đem lại cho ta

những hiểu biết sâu sắc, về định nghĩa, thế nào là Cần, Kiệm, Liêm và Chính. Giúp chúng

ta hiểu sâu sắc hơn về con người Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam.

Giúp chúng ta biết được, nguyên nhân sâu xa và cơ bản nhất giúp Đảng ta vượt qua những

khó khăn và thử thách trong hơn 60 năm cầm quyền, bên cạnh đó, đây là một cơ hội tốt

nhất để chúng ta hiểu, và thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về Cần, Kiệm, Liêm, Chính,

tạo cơ sở để bản thân mỗi cá nhân áp dụng nó vào đời sống hàng ngày. Đặc biệt, hiểu

được bản chất của giai cấp cầm quyền ngày nay, để có thể đề xuất những giải pháp giúp

cải thiện tình trạng tham ô, tham nhũng, lãng phí hiện nay còn đang như nhối ở các bộ

phận lãnh đạo ở nước ta. Sau bài nghiên cứu này, bản thân mỗi sinh viên sẽ tự rút ra cho

mình những bài học quan trọng trong suy nghĩ, lối sống, nhân cách và trong học tập cũng

như công việc sau này, tạo điều kiện tốt nhất để sinh viên đến gần hơn với tư tưởng Hồ

Chí Minh, củng cố lòng yêu nước, sự kính trọng đối với Bác, Hồ Chí Minh, nhà cách

mạng và vị lãnh tụ vĩ đạo, đem lại cho bản thân mỗi sinh viên khát khao được thay đổi


2


cuộc sống, thay đổi những gì xấu xa đang diễn ra trong xã hội, kìm chế những gì tốt đẹp

hiện hữu và phát triển.

1.3. Kết cấu đề tài

Bố cục của bài tiểu luận gồm 3 phần:

I. Mở đầu

I.1. Lý do chọn đề tài

I.2. Ý nghĩa của việc nghiên cứu

I.3. Kết cấu đề tài

II. Nội dung

II.1. Quan điểm của Hồ Chí Minh về những chuẩn mực của đạo đức cách mạng.

Trung với nước, hiếu với dân;

Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư;

Yêu thương con người;

Tinh thần Quốc tế trong sang;

II.2. Liên hệ trách nhiệm và nghĩa vụ của bản thân.

III. Kết luận.

Nhóm chúng em xin chân thành cám ơn sự hướng dẫn tận tình của Giảng viên Lê

Thị Ngọc để nhóm chúng em hoàn thành tốt bài tiểu luận. Cám ơn đề tài mà Cô giáo đã

giao cho nhóm chúng em, tạo điều kiện cho nhóm chúng em mở rộng hiểu biết, cũng như

thay đổi cách suy nghĩ, cách sống, ứng xử hàng ngày.


3


II. NỘI DUNG

I.1. Quan điểm của Hồ Chí Minh về những chuẩn mực của đạo đức

cách mạng.

Trung với nước, hiếu với dân

Trong mối quan hệ đạo đức thì mối quan hệ giữa mỗi người với đất nước, với nhân dân, với dân tộc là mối quan hệ lớn nhất. Trung, hiếu là phẩm chất đạo đức quan trọng nhất, bao trùm nhất.

Trung, hiếu là những khái niệm đã có trong tư tưởng đạo đức truyền thống Việt Nam và phương Đông, xong có nội dung hạn hẹp. Trung với vua, hiếu với cha mẹ, phản ánh bổn phận của dân đối với vua, con đối với cha mẹ. Hồ Chí Minh đã vận dụng và đưa vào nội dung, mới đạo đức cách mạng: Trung với nước hiếu với dân, đồng thời người đã loại bỏ đi những yếu tố hạn chế của đạo đức cũ.

Trung với nước là trung thành với sự nghiệp giữ nước và dựng nước. Nước là của dân, còn nhân dân là chủ của đất nước. Bao nhiêu quyền hạn đều của dân, bao nhiêu lợi ích đều vì dân. Đây là chuẩn mực đạo đức có ý nghĩa quan trọng hàng đầu.

Trung với nước, hiếu với dân là suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng. Bác vừa kêu gọi hành động vừa định hướng chính trị- đạo đức cho mỗi người Việt Nam.

Đối với cán bộ đảng viên phải suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng, đó là điều chủ chốt của đạo đức cách mạng. Phải tuyệt đối trung thàmh với Đảng, với dân, phải tận trung, tận hiếu, thì mới xứng đáng vừa là đầy tớ trung thành, vừa là người lãnh đạo của dân; dân là đối tượng để phục vụ hết lòng. Phải nắm vững dân tình, hiểu rõ dân tâm, cải thiện dân sinh, nâng cao dân trí để dân hiểu được quyền và trách nhiệm của người chủ đất nước.

Nội dung chủ yếu của trung với nước là:

- Đặt lợi ích của đảng, của Tổ quốc, của cách mạng lên trên hết.

- Quyết tâm phấn đấu thực hiện mục tiêu của cách mạng.

- Thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.


4


Nội dung của hiếu với dân là:

- Khẳng định vai trò sức mạnh thực sự của nhân dân.

- Tin dân, lắng nghe dân, học dân, tổ chức vận động nhân dân cùng thực hiện tốt đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước.

- Chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

- Mọi đường lối, chính sách đều phục vụ lợi ích của nhân dân

Phân tích Cần, Kiệm, Liêm, chính

“Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông.

Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc.

Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính.

Thiếu một mùa, thì không thành trời.

Thiếu một phương, thì không thành đất.

Thiếu một đức, thì không thành người”.

(Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tr.5, Tr.631)

Chủ tịch Hồ Chí Minh là người nêu một tấm gương mẫu mực về thực hành đạo đức

cách mạng để toàn Đảng, toàn dân noi theo. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, lãnh tụ

Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm tới giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ,

đảng viên và nhân dân. Đạo đức là một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu của Hồ Chí

Minh trong sự nghiệp cách mạng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Đạo đức cách mạng phải qua đấu tranh, rèn

luyện bền bỉ mới thành. Người viết: “Đạo đức cách mạng không phải từ tên trời rơi xuống.

Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phải phát triển củng cố. Cũng như ngọc

càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”.

1) Cần:

Trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cần (trong cần, kiệm, liêm, chính) là

một trong những phẩm chất trung tâm của đạo đức cách mạng, là mối quan hệ “với tự

mình” của mỗi người.

Trước hết, cần là lao động cần cù, siêng năng; lao động có kế hoạch, sáng tạo, có

năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng, không ỷ lại,

không dựa dẫm. Cần còn có nghĩa là làm việc có phương pháp, có khoa học và có trí tuệ.


5


Cần mà không có trí tuệ thì cũng chỉ là bán thân bất toại. Phải thấy rõ "lao động là nghĩa

vụ thiêng liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của chúng ta". Lời dạy của Người từ thế

kỷ trước, đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Dẫu khoa học kỹ thuật đã phát triển tạo ra những

thành tựu mới, giải phóng đáng kể sức lao động, nhưng đức tính cần cù siêng năng ở lĩnh

vực nào cũng là đòi hỏi không thể thiếu.

Người nhắc nhở chúng ta về công tác tổ chức khi nói đến chữ “Cần” , đó là “phải

theo nguyên tắc là có việc mới cần đến người, chứ khoog phải là có sẵn người nên phải

tìm việc cho làm”. Đã có nhiều trường hợp chúng ta vì người mà bố trí việc khiến cho bộ

máy cồng kềnh, trở nên kém hiệu quả.

Không dừng lại ở cá nhân, người còn mở rộng đến tập thể, cộng đòng va cả nước.

Người nói:

“ Siêng năng thì mau tiến bộ

Cả nhà thương nhau thì chắc ấm no

Cả làng siêng năng thì làng phồn thịnh

Cả nước siêng năng thì nước mạnh giàu”.

Như vậy, chữ “Cần” không chỉ mang ý nghĩa đạo đức của con người, mà nó còn là

vấn đề kinh tế, nếu lao đông siêng năng thì sẽ tăng năng suất lao động, làm giàu cho đất

nước : “Năng suất lao động là nguồn của cải lớn nhất”. Để có năng suất lao động cao,

Người nhắc nhở:

Cần phải đi liền với kế hoạch.

Ví dụ: Một người thợ mộc muốn đóng một cái tủ. Trước hết, anh ta mài sẵn cưa,

bào, tràng, đục … và làm sao có thứ tự hẳn hoi. Rồi anh lấy gỗ vừa đủ làm cái tủ. Khi các

thứ đều sẵn sàng, anh ta bắt tay vào việc đóng tủ. Như thế là thợ mộc ấy làm việc có kế

hoạch, anh ấy sẽ không hao thì giờ, tốn lực lượng, mà việc lại mau thành.

“ Phải cố gắng học tập dùng kĩ thuật mới, xây dựng cơ sở kĩ thuật mới, kiên quyết

từ bỏ lối làm ăn lạc hậu”.

Phải tuyên truyền mọi người hăng say lao động, coi lao động là nghĩa vụ thiêng

liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của mọi người.

“Phải tổ chức lao động cho tốt, đồng thời phải “củng cố và phát triển các HTX

nông nghiệp, phải tiến tục cải tiến quản lý các xí nghiệp”.

Người cũng lên án tính lười biếng:


6


“Lười biến là kẻ địch của chữ cần

Vì vậy, lười biếng cũng là kẻ địch của dân tộc”.

Những tấm gương nêu lên đức tính cần cù:

Đồng chí Võ Ngọc Châu, tấm gương thi đua của cơ quan Ban Dân vận Thành

uỷ.

Vào năm 2000, anh Võ Ngọc Châu là Phó trưởng Phòng Đoàn thể, chưa được học

qua lớp vi tính, tin học văn phòng! Anh phát huy cái tính cần cù, tận tụy, chịu khó của

anh đến cao độ bằng cách tự học, tự khắc phục những điểm yếu của mình để hoàn thiện

mình! Mỗi buổi chiều hết giờ làm việc thấy anh vẫn miệt mài với công việc, xử lý hồ sơ,

công văn! Ở anh Võ Ngọc Châu có đức tính thật tốt. Đó là sự tận tụy với công việc của

cấp trên giao. Anh thường nói, khi đã nhận nhiệm vụ, nếu thấy có khó khăn thì phải báo

cáo với lãnh đạo để được chia sẻ, hỗ trợ. Còn đã nhận nhiệm vụ rồi thì phải quyết tâm

hoàn thành. Mỗi năm, vào dịp phân tích chất lượng đảng viên anh đều được cả chi bộ bỏ

phiếu đảng viên xuất sắc 100%. Đến năm 2007, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung

ương Đảng phát động thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo

đức Hồ Chí Minh”, tinh thần tận tụy, hết lòng vì công việc của anh càng phát huy hơn

nữa. Anh được bầu vào chức danh bí thư chi bộ. Từ Từ tấm gương của anh Võ Ngọc

Châu, nghiệm ra một điều tâm đắc: Mỗi người, trong học tập, làm theo tấm gương đạo

đức Hồ Chí Minh, không cứ phải làm được những điều gì cao xa, to lớn. Cái quý nhất là

trong học tập, làm theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ, phải xuất phát từ cái tâm thật

của mình đối với mọi người, mọi việc; không phải làm là để cho lãnh đạo, cấp trên thấy

chấm điểm, ghi công, mà phải làm với trách nhiệm cao nhất, với lòng tự trọng của người

cán bộ, đảng viên.

2) Kiệm:

KIỆM trong lời dạy của Bác có ý nghĩa hết sức sâu rộng.Trước hết, kiệm là tiết

kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của của dân, của nước, của bản thân

mình, tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ.

Đẩy mạnh sản xuất đi đôi với thực hành tiết kiệm là một nét nổi bật trong tư duy

kinh tế của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Theo quan đẻm của Người, sản xuất và tiết kiệm luôn

gắn liền với nhau. Đảy mạnh gia tăng sản xuất và thực hành tiết kiệm là trách nhiệm và là


7


nghĩa vụ thiêng liêng của của mỗi người công dân đối với đất nước. Chúng ta phải hiểu

rằng thực hành tiết kiệm góp phần xây dựng nền kinh tế nước nhà tức là yêu nước.

Về vấn đề tiết kiệm, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Tiết kiệm không phải là bủn

xỉn, không phải là xem đồng tiền to bằng cái nong” mà là “khi không nên tiêu xài thì một

đồng xu cũng không nên tiêu, khi có việc đáng làm, việc lợi ích cho đồng bào, cho Tổ

quốc thì dù bao nhiêu công, tốn bao nhiêu của cũng vui lòng. Như thế mới đúng là kiệm”.

Tiết kiệm với mục đích giúp sản xuất phát triển, là để cải thiện đời sống vật chất,

tinh thần của nhân dân, phục vụ yêu cầu của sự nghiệp cách mạng. Người phê phán cách

thức tiết kiệm cứng nhắc, nặng nề như: “ép bộ đội, cán bộ và nhân dân nhịn ăn, nhịn mặc”.

Như vậy, quan điểm về tiết kiệm của Người mang nội dung khoa học, đó là tích lũy, được

coi như một nguyên tắc cơ bản để tái sản xuất mở rộng XHCN. Tiết kiệm là để có được

nhiều sản phẩm và để được tiêu dùng nhiều hơn. Tiết kiệm để sử dụng thời gian, nhân lực,

tài lực, trí tuệ của con người đạt hiệu quả hơn. Tiết kiệm là hình thức giáo dục, bồi dưỡng

đạo đức cách mạng và huy động nguồn lực để xây dựng cơ sỏ vật chất của CNXH. Người

thường xuyên nhắc nhở: “Chúng ta chỉ có thể xây dựng bằng cách gia tăng sản xuất và

thực hành tiết kiệm. Sản xuất mà không có tiết kiệm thì khác nào gió vào nhà trống”.

CẦN với KIỆM phải đi đôi với nhau, như hai chân của con người. CẦN mà không

KIỆM, “thì làm chưng nào xào chừng ấy”. Cũng như một cái thùng không có đáy, nước

đổ vào chừng nào, chảy ra hết chừng ấy, không lại hoàn không. KIỆM mà không CẦN,

thì không tăng thêm, không phát triển được. Cũng Như cái thùng chỉ đựng một ít nước, mà

không tiếp tục đổ thêm vào, lâu ngày chắc chắn nước đó sẽ hao bớt dần, cho dến khi khô

kiệt.

Nếu toàn dân ta “thi đua tiết kiệm”:

Các cơ quan tiết kiệm tiền công và của công, để đỡ tốn ngân quỹ;

Chiến sĩ thi đua tiết kiệm thuốc đạn, bằng cách bắn phát nào trúng phát

ấy;

Công nhân thi đua tiết kiệm nguyên liệu;

Học sinh thi đua tiết kiệm giấy bút;

Đồng bào hậu phương thi đua tiết kiệm tiền bạc và lương thực, để giúp

đỡ bộ đội;

Mỗi người, thi đua tiết kiệm thời giờ;


8


Thì kết quả thi đua tiết kiệm cũng bằng kết quả thi đua gia tăng sản xuất.

Một mặt, chúng ta thi đua KIỆM.

Một mặt, chúng ta thi đua CẦN.

Kết quả CẦN cộng với KIỆM là bộ đội sẽ đầy đủ, nhân dân sẽ no ấm, kháng chiến

sẽ mau thắng lợi, kiến quốc sẽ mau thành công, nước ta sẽ mau giàu mạnh ngang hàng với

các nước tiên tiến trên thế giới.

Những tấm gương nêu lên đức tính tiết kiệm

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh được thừa hưởng truyền thống một gia đình xứ

Nghệ, rất coi trọng việc rèn luyện đạo đức cần, kiệm, liêm, chính. Thân sinh Người – Cụ

Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc khi vinh danh khoa bảng, được làng xóm đề nghị dựng cho

ngôi nhà to như thông lệ với người hiển vinh, nhưng Cụ chỉ xin 2 gian nhà tranh nhỏ. Ấy

là kiệm! Bà ngoại Người – Cụ Hoàng Xuân Đường dạy con cháu ăn cơm phải ăn hết mọi

hạt trong bát, hạt rơi phải nhặt, bữa bữa nhường con, nhường cháu… Ấy là kiệm! Thân

mẫu Người – Bà Hoàng Thị Loan trong ngày giỗ cha ở kinh thành Huế đã nhịn ăn để gói

ghém thức ăn cho con mang biếu hàng xóm. Ấy là kiệm, để nuôi tình bằng hữu, để giáo

dục con ý thức nhường nhịn người khác…

Câu chuyện phong bì của Hồ Chủ tịch:

Hồ Chủ tịch dùng một cái phong bì hơn 2,3 lần. Người nói: “Trung bình, cái phong

bì là 180 phân vuông giấy (0,018 m2). Mỗi ngày các cơ quan, đoàn thể và tư nhân trong

nước ta ít nhất cũng dùng hết một vạn cái phong bì, tức là 180 thước vuông giấy. Mỗi

tháng là 5400 thước. Mỗi năm là 64800 thước vuông giấy. Nếu ai cũng tiết kiệm, dùng

một cái phong bì 2 lần, thì mỗi năm chỉ tốn một nửa giấy, tức là 32400 thước vuông. Còn

32400 thước thì để dùng cho các lớp bình dân học vụ, thì chẳng tốt sao? Hơn nữa, nhờ sự

tiết kiệm giấy, mà tiền bạc, công phu làm giấy có thể thêm vào việc kiến thiết khác, thì

càng lợi ích hơn nữa…”

Cái thí dụ ấy rất rõ rệt, dễ hiểu. Đối với mọi thứ vật liệu khác đều như thế.

Mấy xã Liên Khu I có sáng kiến làm “Hũ gạo kháng chiến”. Mỗi nhà mỗi ngày cứ

bỏ vào hũ một vốc gạo. Chỉ thế thôi, mà số gạo đủ nuôi anh em dân quân du kích trong xã.

3) Liêm:

Liêm là liêm khiết, trong sáng, không tham của cải vật chất, không tham địa vị,

không tham sung sướng; không nịnh hót kẻ trên và cũng không thích người khác tâng bốc


9


mình.Chữ Liêm, theo Bác, còn phải hiểu theo nghĩa rộng là trung với Tổ quốc, hiếu với

nhân dân. Có như thế thì không bao giờ vụ lợi. Tất cả vì sự nghiệp của Đảng, của dân tộc,

Chữ Liêm theo tinh thần, đạo đức của người cách mạng cao cả là thế!

Chữ Liêm phải đi đôi với chữ Kiệm. Cũng như chữ Kiệm phải đi đôi với chữ Cần.

Có Kiệm mới Liệm được. Vì xa xỉ mà sinh tham lam.

Tham tiền của, tham địa vị, tham danh tiếng, tham ăn ngon, sống yên đều là Bất

Liêm.

Người cán bộ, cậy quyền thế mà đục khoét dân, ăn của đút, hoặc trộm của công làm

của tư.

Người buôn bán, mua 1 bán 10, hoặc mua gian bán lậu chợ đen chợ đỏ,tích trữ đầu

cơ.

Người có tiền, cho vay cắt cổ, bóp hầu bóp họng đồng bào.

Người cày ruộng, không ra công đào mương mà lấy cắp nước ruông của láng giềng.

Người làm nghề (bất cứ nghề gì) nhân lúc khó khăn mà bắt chẹt đồng bào.

Người cờ bạc, chỉ mong xoay của người làm cho mình. Đều là tham lam, dều là Bất

Liêm.

Dìm người giỏi, để giữ địa vị và danh tiếng của mình là đạo vị (đạo là trộm).

Gặp việc phải, ,mà sợ khó nhọc nguy hiểm, không dám làm, là tham vật úy lạo.

Gặp giặc mà rút ra, không dám đánh là tham sinh úy tử.

Đều làm trái với chữ Liêm.

Do Bất Liêm mà đi đến tội ác trộm cắp. Công khia hay bí mật, trực tiếp hay gián

tiếp, Bất Liêm tức là trộm cắp.

Trước nhất là cán bộ các cơ quan, các đoàn thể, cấp cao thì quyền to,cấp thấp thì

quyền nhỏ. Dù to hay nhỏ, có quyền mà thiếu lương tâm là có dịp đục khoét, có dịp ăn của

đút, có dịp “dĩ công vi tư”.Vì vậy, cán bộ phải thực hành chữ Liêm trước, để làm kiểu mẫu

cho dân.”Quan tham vì dân dại”. Nếu dân hiểu biết, không chịu đút lót ,thì “quan” dù

không liêm cũng phải hóa ra Liêm.Vì vậy dân phải biết quyền hạn của mình, phải biết

kiểm soát cán bộ, để giúp cán bộ thực hiện được chữ Liêm. Nhưng trên thực tế thì dân mà

không đưa cái gọi là “hoa hồng”, “quà”… thì chỉ có dân chịu thiệt mà thôi. Khi dân đi làm

giấy tờ thì phải ngồi đợi lâu, phải đi qua nhiều khâu, nhiều quy trình, nhưng rồi cũng được

nghe một câu trả lời là “ chờ”!


10


Hay vụ PMU 18 vụ tham ô tại dự án cầu Bãi Cháy và sai phạm trong quản lý,do

Bất Liêm nên để lại những hậu quả nhiêm trọng cho ngân sách nhà nước và sự thiệt hại về

vật chất.

Pháp luật phải thẳng tay trừng trị những kẻ Bất Liêm, bất kỳ kẻ ấy ở địa vị nào, làm

nghề nghiệp gì.

4) Chính:

Nội dung của Chính, theo Bác là “không tà, nghĩa là thẳng thắn, đúng đắn. Điều gì

không đúng đắn, thẳng thắn, tức là tà”.Hiểu rộng ra là phải làm theo chủ trương, chính

sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước; không làm sai, không vì lợi ích cá nhân để ngày

phát huy điều chính, giảm và tiêu diệt điều tà.

Cần, Kiệm, Liêm, Chính, là gốc rễ của Chính. Nhưng một cây cần có gốc rễ, lại cần

có ngành, lá, hoa, quả mới là hoàn toàn. Một người phải Cần, Kiệm, Liêm, nhưng còn phải

Chính mới là người hoàn toàn.

Trên quả đất có hàng trăm triệu người. Song số người ấy có thể chia làm hai hạng:

người Thiện và người Ác. Trong xã hội, tuy có trăm công, nghìn việc. Song những công

việc ấy có thể chia làm hai thứ: việc Chính và việc tà.

Làm việc Chính, là người Thiện.

Làm việc tà , là người ác.

Siêng năng (cần), tần tiện (kiệm), trong sạch (liêm), Chính là Thiện.

Lười biếng, xa xỉ, tham lam, là tà, là ác.

Đối với mình: không tự cao,tự đại,luôn chịu khó học tập cầu tiến bộ, luôn tự kiểm

điểm để phát triển điều hay, sửa đổi điều dở của bản thân mình.

Đối với người: không nịnh hót người trên, không xem khinh người dưới, luôn giữ

thái độ chân thành, khiêm tốn,đoàn kết thật thà, không dối trá, lừa lộc.

Đối với việc: để việc công lên trên, lên trước việc tư, việc nhà. Được giao nhiệm vụ

gì quyết làm cho kì được “việc thiện dù nhỏ mấy cũng làm, việc ác dù nhỏ mấy cũng

tránh”.

Bác còn dặn: “Mình là người làm việc phải có công tâm, công đức.Chớ nên của

công dùng vào việc tư, chớ đem người tư làm việc công. Việc gì cũng phải công minh,

chính trực, không nên vì tư ân, tư huệ hay tư thù, tư oán. Mình có quyền dùng người thì

phải dùng những người có tài năng, làm được việc.Chớ vì bà con, bầu bạn mà bổ họ vào


11


chức nọ, chức kia. Chớ vì sợ mất lòng mà dìm những kẻ có tài hơn mình. Phải trung thành

với Chính phủ, với đồng bào. Chớ lên mặt làm quan cách mạng” .Người còn nhấn mạnh,

cán bộ, công chức phải tự mình “chính” trước mới giúp được người khác “chính”, nếu

mình không “chính” mà muốn người khác “chính” là vô lý.

Một sử gia người Mỹ - bà Stenson - nhận định về Hồ Chí Minh: "Một số đông

người đã bị tha hoá chạy theo đời sống vật chất, bất chấp cả nhân phẩm đạo đức, coi sự

hưởng thụ là mục đích của cuộc sống thì nhân loại lại tìm về tấm gương sáng ngời nhân

cách Hồ Chí Minh - một tấm gương cho mọi thế hệ tiếp theo". Đó chính là nền tảng, là

đạo đức thuộc về thì quá khứ, hiện tại và tương lai - Đạo đức Hồ Chí Minh.

5) Chí công vô tư :

Chí công vô tư, là công bằng, công tâm, không thiên tư, thiên vị ; là làm bất cứ việc

gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì nhân dân, vì lợi ích của

cách mạng. Thực hành chí công vô tư là quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức

cách mạng. “phải lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ (tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên

hạ chi lạc nhi lạc). Chủ nghĩa cá nhân chỉ biết đến mình, muốn “mọi người vì mình”. Nó

là giặc nội xâm, còn nguy hiểm hơn cả giặc ngoại xâm. Hồ Chí Minh viết: “ Một dân tộc,

một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định

hôm nay vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu

sa vào chủ nghĩa cá nhân”. Hồ Chí Minh cũng phân biệt lợi ích cá nhân và chủ nghĩa cá

nhân. Chí công vô tư là tính tốt có thể gồm 5 điều: nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm. Bồi dưỡng

phẩm chất đạo đức cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là để vững vàng qua mọi thử

thách : Giàu sang không quyến rũ, nghèo khó không thể chuyển lay, uy vũ không thể khuất

phục.

Chí công vô tư là nêu cao chủ nghĩa tập thể, trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân.

Người nói : "Đem lòng chí công vô tư mà đối với người, với việc ”. " Khi làm bất

cứ chuyện gì cũng đừng nghỉ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau” ; "phải

lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ ”.

Đây là một yêu cầu nửa đối với đạo đức của người cách mạng, nó trái ngược với

chủ nghĩa cá nhân mà Hồ Chí Minh coi chủ nghĩa cá nhân như là " Bệnh mẹ ” đẻ ra hàng

loạt các căn bệnh khác. Nếu cuộc sống bị chủ nghĩa cá nhân hoành hành thì đạo đức bị

xuống cấp một cách nghiêm trọng.Do đó, nhiều người bị sa vào tham ô, lãng phí, xa hoa,


12


tham danh, trục lợi, thích địa vị, quyền hành, tự cao tự đại, coi thường tập thể, xem khinh

quần chúng, độc đoán, chuyên quyền, xa rời thực tế, quan liêu.

Những nơi bị chủ nghĩa cá nhân xâm hại thì xảy ra mất đoàn kết, thiếu tính tổ chức,

kỷ luật, kém tinh thần trách nhiệm, không chấp hành đúng đường lối, chủ trương chính

sách của Đảng và nhà nước.

Hồ Chí Minh cho rằng, có chí công vô tư thì lòng dạ mới trong sáng, đầu ốc mới

sáng suốt để chăm làm những việc ích quốc lợi cho dân. Người giải thích : Lòng mình chỉ

biết vì Tổ quốc, vì đồng bào thì sẻ tiến đến chổ chí công vô tư ; có chí công vô tư thì mới

có năm đức tính tốt là Nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm – là những phẩm chất đạo đức của

người cách mạng.

Nhìn trở lên bên trên, đến đây chúng ta thấy rỏ hơn cái triết lý phát triển trong hành

động của Hồ Chí Minh ở 8 chữ : "Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí, Công, Vô, Tư ”.

Yêu thương con người

Kế thừa truyền thống nhân nghĩa của dân tộc, kết hợp truyền thống nhân nghĩa với chủ nghĩa nhân đạo cộng sản, tiếp thu tinh thần nhân văn của nhân loại qua nhiều thế kỷ, qua hoạt động thực tiễn, Hồ Chí Minh đã xác định tình yêu thương con người là phẩm chất đạo đức cao đẹp nhất.

Tình yêu rộng lớn dành cho những người cùng khổ, những người lao động bị áp bức, bóc lột. Hồ Chí Minh chỉ ham muốn cho đất nước được hoàn toàn độc lập, dân được tự do, mọi người ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Chỉ có tình yêu thương con người bao la đến như vậy mới có cách mạng, mới nói đến chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

Nghiêm khắc với mình, độ lượng với người khác. Phải có tình nhân ái với cả những ai có sai lầm, đã nhận rõ và cố gắng sửa chữa, đánh thức những gì tốt đẹp trong mỗi con người. Người căn dặn Đảng phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau, trên nguyên tắc tự phê bình và phê bình chân thành.

Tình yêu thương con người còn là tình yêu bạn bè, đồng chí, có thái độ tôn trọng con người, điều này có ý nghĩa đối với người lãnh đạo.

Tinh thần quốc tế trong sáng, thuỷ chung

Đó là tinh thần quốc tế vô sản, bốn phương vô sản đều là anh em. Đó là tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị áp bức, với nhân dân lao động các nước. Đó là tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với tất cả những người tiến bộ trên thế giới vì hoà bình, công lý và tiến bộ xã hội. Sự đoàn kết là nhằm vào mục tiêu lớn của thời đại hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.


13


I.2. Liên hệ trách nhiệm và nghĩa vụ cảu bản thân - những suy nghĩ về

đạo đức của người lãnh đạo hiện nay.

I.2.1. Đạo đức của cán bộ lãnh đaọ hiện nay – thực trạng và nguyên

nhân.

Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, nó được bắt nguồn từ tồn tại xã hội và phản

ánh tồn tại xã hội.Đạo đức có vị trí, vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển

kinh tế - xã hội ở mỗi quốc gia, dân tộc.

Công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo đã, đang diễn ra sâu sắc và

toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu,

nhiệm vụ của thời kỳ đẩy mạnh CNH - HĐH đất nước, tiến đến mục tiêu "Dân giàu, nước

mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh". Từ đó đòi hỏi phải có đội ngũ cán bộ lãnh

đạo, quản lý ở các cấp có đức, có tài, vừa hồng vừa chuyên, ngang tầm, đáp ứng yêu cầu

của nhiệm vụ cách mạng.

Bác Hồ đã dạy: "Cán bộ là gốc của mọi công việc, công việc thành công hay thất

bại đều do cán bộ tốt hay kém ". Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng, không có

đạo đức cách mạng thì tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân. Đạo đức là nền

tảng là gốc của mọi cán bộ, đảng viên. Có đạo đức cách mạng, có lối sống giản dị trong

sạch, lành mạnh, cán bộ đảng viên sẽ có uy tín, có điều kiện hoàn thành tốt nhiệm vụ của

mình.

Tuy nhiên, đứng trước sự thay đổi to lớn của nền kinh tế thị trường một bộ phận

cán bộ, đảng viên đã thoái hoá biến chất, làm suy giảm lòng tin của quần chúng nhân dân

với Đảng, với chế độ.

Tại Đại hội lần thứ VII, Đảng ta đã nhận định: "Sự suy thoái về phẩm chất đạo đức

của một bộ phận cán bộ, đảng viên rất nghiêm trọng".

Đại hội lần thứ VIII đánh giá sự sa sút về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống diễn

ra nghiêm trọng hơn: "Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng bản thân,

phai nhạt lý tưởng, mất cảnh giác, giảm sút ý chí, kém ý thức tổ chức kỷ luật, sa đoạ về

đạo đức lối sống" và "Điều đáng lo ngại không ít cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng

cách mạng, tha hoá về phẩm chất đạo đức".


14


Đảng ta đã đưa ra nhiều biện pháp để khắc phục tình trạng tiêu cực nêu trên.Song

đến nay tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán

bộ đảng viên vẫn còn rất nghiêm trọng.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX Đảng ta đã nhận định: "Tình trạng suy

thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, bệnh cơ hội, giáo điều, bảo

thủ, chủ nghĩa cá nhân và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong một bộ phận không

nhỏ cán bộ, công chức còn diễn ra nghiêm trọng" [17, Tr.80-81].

Đại hội Đảng lần thứ X nhấn mạnh: "Đấu tranh phòng chống tham nhũng

lãng phí là một nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng Đảng, nhiệm vụ trực tiếp,

thường xuyên của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội" [20, Tr.286-287].

Thứ nhất, suy thoái về đạo đức, lối sống trong cán bộ, Đảng viên có xu hướng tăng

cả về số lượng và phạm vi.

Trong xã hội ta đang diễn ra cuộc đấu tranh giữa hai lối sống: lối sống có lý tưởng,

lành mạnh, trung thực, sống bằng lao động của mình, có ý thức tôn trọng và bảo vệ của

công, chăm lo lợi ích của tập thể, của nhà nước, với lối sống thực dụng, dối trá, ích kỷ, ăn

bám, chạy theo đồng tiền.

Đến nay, tình trạng đó đã, đang diễn ra ngay trong Đảng. Từ chỗ chỉ có ở “một bộ

phận” thì nay đã diễn ra ở “một bộ phận không nhỏ”. Trong đó có cả cán bộ Đảng viên có

chức, có quyền.

Suy thoái về đạo đức, lối sống làm nảy sinh lãng phí, tham nhũng, nhũng nhiều

dân, trước kia diễn ra ở một số cán bộ, Đảng viên hoạt động trong lĩnh vực kinh tế, thì nay

xảy ra tất cả các ngành, các lĩnh vực: y tế, giáo dục, văn hóa, thực hiện chính sách xã hội,

tổ chức cán bộ, công tác tham mưu, hoạch địch chính sách cụ thể…

Thứ hai, bệnh cơ hội, chủ nghĩa cá nhân có chiều hướng gia tăng.

Việc này không chỉ có ở Đảng viên trẻ mà còn biểu hiện cả trong một bộ phận cán

bộ, Đảng viên nói chung, nhất là những cán bộ nắm quyền, tiền, và tài sản công. Lối sống

này trái với đạo đức, phẩm chất của người cộng sản “cần kiệm liên chính, chí công vô tư”

như sinh thời Bác Hồ đã dạy.

Báo cáo của Bộ Chính trị trình Hội nghị trung ương VI (lần 2) khóa VIII đã đề cập

đến 5 kiểu “chạy”. Đó là “chạy chức”, trước khi bầu cử; “chạy quyền” trước khi bổ nhiệm,

thuyên chuyển công tác cán bộ; “chạy chỗ”, tìm “chỗ thơm”, “chỗ ngon”, chỗ kiếm được


15


nhiều lợi (chẳng những cho bản thân mà còn cho cả người thân, người nhà); “chạy lợi” khi

phân chia ngân sách, xét duyệt dự án đầu tư, giao thầu, tính thuế, xét duyệt đề tài nghiên

cứu….; “chạy tội” cho bản thân cho người thân, có trường hợp cho cả những tên tội phạm.

Thứ ba, nói nhiều làm ít; nói nhưng không làm.

Tình trạng này còn xảy ra ở không ít cán bộ, Đảng viên, trái với lời dạy của Bác Hồ

là “nói phải đi đôi với làm”, “dù khó khăn đến mấy cũng kiên quyết làm đúng chính sách

và nghị quyết của Đảng” đúng như báo cáo chính trị trình đại hội đã nêu: “Tình trạng nói

nhiều, làm ít, làm không đến nơi đến chốn hoặc không làm còn diễn ra ở nhiều nơi”.

Thứ tư, quan liêu, xa dân, thích nghe thành tích, ngại nghe sự thật.

Hiện nay còn không ít cấp ủy, người lãnh đạo… còn xa dân, không sát cơ sở,

không hiểu thực tiễn, ít lắng nghe ý kiến cấp dưới, không nắm được hoạt động, lối sống

của cán bộ dưới quyền, nên có trường hợp đề ra chủ trương chính sách không phù hợp với

thực tế, người dân không đồng tình. Việc nhận xét cán bộ chung chung, thậm chí sai lệch

với mức “vô trách nhiệm”.

Thứ năm, tham nhũng, nhũng nhiễu dân gây hậu quả nặng nề trên nhiều mặt, làm

thất thoát tài sản, tiền vốn của nhà nước, của nhân dân và sự hư hỏng của một bộ phận

không nhỏ cán bộ, Đảng viên.

Tình trạng “nhũng nhiễu”, “vòi vĩnh” dân ở nhiều cán bộ, Đảng viên, công chức

khi thực thi công vụ, chưa tới mức phải truy tố trước pháp luật diễn ra ngày càng nghiêm

trọng trong nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều lĩnh vực, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng

đến môi trường đầu tư, làm nhiều cán bộ Đảng viên và nhân dân băn khoăn, chưa thật sự

tin tưởng đối với cuộc đấu tranh phòng chống tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, nhũng

nhiễu dân.

Tóm lại, có thể nói tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, về phẩm chất đạo đức,

lối sống dẫn đến tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, sách nhiễu của một bộ phận không

nhỏ cán bộ, công chức, Đảng viên diễn ra nghiêm trọng làm cho nhân dân bất bình, lo

lắng, giảm lòng tin đối với Đảng, nhà nước, là nhân tố kìm hãm bước tiến của công cuộc

đổi mới và vẫn là nguy cơ, hiểm họa lớn đe dọa sự tồn vong của Đảng, chế độ ta.

Vậy nguyên nhân của tình trạng trên là gì?

- Về yếu tố khách quan:


16


Do việc thực hiện đổi mới kinh tế phải vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, chưa lường

hết được những tác động của mặt trái cơ chế thị trường như việc chạy theo lợi ích, lợi

nhuận; sự phân hóa giàu nghèo, tình trạng bất công xã hội, gian lận thương mại, chủ nghĩa

cá nhân… chưa có giải pháp khắc phục tích cực, trong khi có những mặt trở nên nghiêm

trọng. Tình trạng yếu kém trong lãnh đạo, quản lý kinh tế, xã hội; tệ quan liêu, tham

nhũng, hối lộ, sự suy thoái về đạo đức, lối sống trong một số cán bộ có chức, có quyền…

chậm được ngăn chặn, đẩy lùi. Tất cả đã tác động tạo nên sự hoài nghi, dao động và cả

tiêu cực trong tư tưởng chính trị của cán bộ, đảng viên.

Đất nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập

quốc tế, xây dựng, phát triển với quy mô ngày càng lớn, một bộ phận cán bộ lãnh đạo,

quản lý nắm giữ khối lượng tài sản, nguồn vốn lớn của tập thể, của Nhà nước, đó là môi

trường để chủ nghĩa cá nhân vụ lợi, thực dụng phát triển. Trong khi đó, các thế lực thù

địch không từ bỏ âm mưu và hoạt động "diễn biến hòa bình", thúc đẩy "tự diễn biến", "tự

chuyển hóa", tăng cường hoạt động chống phá, chia rẽ nội bộ Đảng và phá hoại mối quan

hệ gắn bó giữa Đảng với nhân dân, làm suy yếu vai trò lãnh đạo của Đảng”.

- Về yếu tố chủ quan:

Thứ nhất, do công tác giáo dục chính trị, tư tưởng chưa được coi trọng đúng mức,

hoạt động kém hiệu quả.

Trước hết, về hệ thống nhà trường đào tạo lý luận mở rộng ngày một nhiều; chương

trình cũ, nhiều nội dung trùng lặp, chồng chéo, xa thực tế; đội ngũ giáo viên chưa kịp

chuyển đổi để thống nhất, nên kiến thức cũ, phương pháp lạc hậu; việc thi cử thì dễ dãi

“dong công, phóng điểm”, quản lý văn bằng lỏng lẻo, cộng với yêu cầu thái quá về bằng

cấp đối với các loại cán bộ, dẫn tới tình trạng “chạy bằng”. Vì thế, nhiều người có thái độ

sai lệch trong học lý luận chính trị.

Việc tổ chức học tập, nghiên cứu chỉ thị, nghị quyết, chủ trương, đường lối của

Đảng chưa thật nghiêm túc, chưa truyền đạt được tính khoa học, tính cách mạng sáng tạo,

tính thiết thực của nó tới cán bộ, đảng viên để tạo nên sự chuyển biến tích cực, niềm tin

trong nhận thức làm cơ sở cho hành động đúng và thống nhất của họ.

Nhận thức về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước

chưa dựa trên cơ sở khoa học, cách mạng thì khó có niềm tin vững chắc. Cho nên khi

đứng trước sự vật, hiện tượng, vấn đề họ khó thấy được bản chất của nó để có nhận thức


17


đúng, dễ ngộ nhận, và tất yếu hệ lụy là dao động, dễ thoái hóa, biến chất. Đó là cội rễ dẫn

tới tiêu cực, sai trái trong hành vi của một bộ phận cán bộ, đảng viên.

Thứ hai, do tình trạng lạc hậu của lĩnh vực lý luận chính trị hiện nay. Đảng ta đã

nhận thức: “Công tác nghiên cứu lý luận của Đảng chưa ngang tầm với sự phát triển của

thực tiễn; chưa giải đáp có căn cứ khoa học, thuyết phục nhiều vấn đề quan trọng do thực

tiễn đặt ra”; “Việc cụ thể hóa, thể chế hóa nghị quyết còn chậm, tổ chức thực hiện nghị

quyết của các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương vẫn là khâu yếu…”. Sự lạc

hậu của lý luận, một mặt tạo nên băn khoăn, thắc mắc nhiều vấn đề, sự khác biệt, thiếu

thống nhất trong nhận thức, trong hành động; mặt khác lúng túng, không rõ phương cách

giải quyết nhiều vấn đề mà Nghị quyết nêu, thực tiễn đặt ra của thời kỳ quá độ, phát triển

kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Thứ ba, là do nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, quản lý đảng viên bị buông

lỏng, chấp hành chưa nghiêm.

Nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng nhiều nơi bị vi phạm; quy chế dân chủ còn

nặng về hình thức, thiếu cơ chế thực tế để thực hiện, ở nhiều nơi, nhiều tổ chức nguyên tắc

này bị một số người cơ hội lợi dụng để phục vụ mục đích cá nhân. Công tác cán bộ là

“công việc gốc” của Đảng còn nhiều hạn chế, thiếu khách quan, công tâm, thậm chí có

tiêu cực.

Vì thế nảy sinh tư tưởng ý thức chấp hành nguyên tắc sinh hoạt đảng kém, thiếu tin

tưởng ở công tác cán bộ, thiếu tôn trọng, thiếu niềm tin đối với không ít cán bộ lãnh đạo,

kể cả cấp cao; thiếu nhiệt tình tu dưỡng, phấn đấu… Đó cũng là nguyên nhân căn bản tạo

nên sự suy thoái tư tưởng chính trị, niềm tin, đạo đức… của cán bộ, đảng viên hiện nay.

Thứ tư, là do cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng, rèn luyện và học tập để chủ nghĩa

cá nhân phát triển, chi phối. Họ nặng tính thực dụng, thiếu tu dưỡng rèn luyện thường

xuyên nên ý thức giác ngộ, lập trường giai cấp phai nhạt, tư tưởng hưởng thụ, bệnh gia

trưởng, hẹp hòi ích kỷ, chủ nghĩa cá nhân trỗi dậy chi phối suy nghĩ và hành vi. Do lười

học tập, nghiên cứu lý luận chính trị, do những yếu kém của công tác này dẫn tới nhận

thức, giác ngộ về hệ tư tưởng, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng trong không ít

cán bộ, đảng viên yếu kém. Sự chênh lệch về mức sống giữa nhiều người có chức, có

quyền, có tiền và gia đình họ với quảng đại quần chúng nhân dân đang dần trở thành mâu

thuẫn đối kháng. Vì thế họ càng xa dân, không được nhân dân ủng hộ trong thực tế…


18


Những biểu hiện, phẩm cách trên của một bộ phận cán bộ, đảng viên trước hết làm cho uy

tín của họ giảm sút, nhân dân thiếu niềm tin vào họ…

Thứ năm, là do những yếu kém trong quản lý nhà nước, quản lý xã hội vừa là

nguyên nhân, vừa là hệ quả của sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán

bộ, đảng viên.

Tình trạng pháp luật chưa đủ, chất lượng chưa cao, thi hành chưa nghiêm ở cả

người duy trì và người chấp hành pháp luật. Sự yếu kém này làm cho phân hóa thu nhập

trong xã hội ngày càng gia tăng; những tiêu cực xã hội không được kiểm soát và xử lý

nghiêm minh đã tạo khoảng cách lớn giữa người làm ăn chân chính, lương thiện với

những người suy thoái đạo đức làm ăn bất chính, kể cả tham nhũng quyền lực để có được

của cải bất chính ngày càng gia tăng, còn là sự khuyến khích người khác không tôn trọng

pháp luật, không cần chính trị cao cả, không cần đạo đức mà nghèo, đói…

Trên đây là những suy nghĩ về đạo đức người lãnh đạo trong xã hội hiện nay, yêu

cầu bức thiết đặt ra là làm sao phải tìm ra những giải pháp tối ưu nhất để nâng cao đạo đức

cách mạng cho cán bộ lãnh đạo hiện nay và trong tương lai.

I.2.2. Liên hệ trách nhiệm và nghĩa vụ của bản thân.

A. Mai Thanh Thái

Giải pháp 1:

Trước hết đạo đức bộc tôi phải nhìn lại bản thân mình, tìm hiểu bản thân mình và

biết được điều gì thật sự làm cho tôi hạnh phúc. Vấn đề đạo đức đầu tiên đối với tôi là

khám phá chính mình. Nếu tôi tiến hành công việc này một cách trung thực và dũng cảm,

tôi sẻ khám phá ra những thứ mà tôi không thể ngờ được rằng chúng đang hiện hữu trong

tôi, những thứ vốn được che đậy ở bên trong. Tôi đã từng nghe các nhà khoa học là tôi chỉ

mới sử dụng 5% năng lực của mình trong cuộc sống hằng ngày, 95% còn lại tôi chưa bao

giờ sử dụng đến vì tôi chưa bao giwof phát hiện ra chúng. Thật là uổng phí! Và đối với

những người khác, điều này cũng xảy ra tương tự. Quá là uổng phí! Vì thế, việc khám phá

những tiềm năng của bản thân trở thành nhiệm vụ hàng đầu đối với tôi. Tôi là một người

thiếu đạo đức nếu tôi chỉ sử dụng 5% năng lực của mình.

Từ việc nghiên cứu đề tài này tôi đã tìm ra cho mình một phương hướng phấn đấu

để khẳng định mình và hoàn thiện bản thân mình. Để đáp ứng những yêu cầu của công

cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chủ nghĩa xã hội.


19


Một là; Bồi dưỡng đạo đức cách mạng: Đạo đức cách mạng là đạo đức mới, là

phẩm chất không thể thiếu và là cái gốc của con người xã hội chủ nghĩa. Bởi như song thì

có nguồn mới có nước, không có nguồn thì song cạn. cây phải có gốc, không có gốc thì

cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì tài giỏi đến mấy cũng

không lãnh đạo được nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh có câu “người có đức mà không có

tài thì làm việc gì cũng khó; người có tài mà không có đức sẽ trở nên vô dụng”.

Lĩnh hội các đức tính: Cần, kiệm, liêm, chính. Những phẩm chất này giống như bốn

mùa của trời đất; nếu thiếu đi một trong bốn phẩm chất đó thì con người không thể trở

thành người theo đúng nghĩa. Nhưng đạo đức cách mạng không phải là cái có sẵn, không

phải từ trên trời rơi xuống, mà là kết quả của sự đấu trang, rèn luyện bền bỉ hằng ngày của

mổi con người. Đối với thế hệ trẻ, phải luôn nổ lực rèn luyện đạo đức cách mạng: thực

hiện đức tính cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư; sống trong sạch, có chí tiến thủ và

đoàn kết, không kiêu ngạo, tích cực đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân; phê phán những

thói hư, tật xấu; thường xuyên phê bình và tự phê bình…để tự giúp đở nhau cùng tiến bộ.

Hai là; bồi dưỡng tri thức lý luận và văn hóa, khoa học - kỹ thuật: Theo Chủ tịch

Hồ Chí Minh, thanh niên phải vừa có đức, vừa có tài. Bởi vì, người có đức mà không có

tài thì làm việc gì cũng khó; người có tài mà không có đức sẽ trở nên vô dụng. Hơn nửa,

chính sự dốt nát là một trong những nguyên nhân cơ bản kìm hảm sự phát triển: “Dốt thì

dại, dại thì hèn”. Vì vậy để trở thành người có trí tuệ, có tri thức, tức là có tài, bên cạnh

việc trau dồi đạo đức cách mạng, thanh niên còn phải hăng hái học tập, trong đó có học

tập lý luận chính trị của chủ nghĩa Mác -Lê Nin. Nghiên cứu học tập lý luận Mác – Lê Nin

là nhằm trang bị và nâng cao trình độ lý luận cách mạng ngọn đèn pha soi sang cho hoạt

động thực tiễn.

Cùng với việc học tập lý luận cách mạng, các thế hệ trẻ còn phải tích cực học tập

văn hóa, khoa học – kỹ thuật…; sử dụng những tri thức đó để xây dựng xã hội mới. Bởi

chúng ta đi lên chủ nghĩa xã hội từ một nước nông nghiệp lạc hậu. Để thế hệ trẻ có thể tích

lũy được những tri thức cần thiết, tạo tiền đề phát huy năng lực sang tạo, góp phần quan

trọng vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng xã hội chủ nghĩa cảu dân tộc.

Ba là; bồi dưỡng thể chất để có sức khỏe dỏe dai, thể chất cường tráng, tinh thần

mạnh mẽ và nghị lực lớn, không có cách nào khác ngoài việc hăng hái, tích cực rèn luyện

thể dục thể thao. Có sức khỏe mới có thể làm việc.


20


Thấm nhuần và thực hiện những tư tưởng đúng đắn, sâu sắc nói trên của Chủ tịch

Hồ Chí Minh. Giúp tôi khám phá đến đỉnh cao của những tiềm năng ở trong tôi. Nó khiến

tôi nhận ra lý tưởng tự hoàn thiện mình trong suốt cuộc đời. Nó khuyến khích tôi vượt lên

trên sự tồn tại đơn thuần để đạt đến một tầm cao mới trong nhận thức. Nó giúp tôi tạo lập

một cuộc sống hướng vào sự hoàn thiện cá nhân và phụng sự xã hội. Góp phần xây dựng

đất nước ta ngày càng đẹp hơn, vững mạnh hơn nữa, như mong ước cháy bỏng của Người

trước khi từ biệt thế giới này.

Giải pháp 2:

Một là; tiến hành thường xuyên và nghiêm túc việc học tập chủ nghĩa Mác-Lênin,

tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước, đặc

biệt là giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên. Qua đó nâng cao nhận thức,

trách nhiệm, tích cực tu dưỡng, rèn luyện về phẩm chất đạo đức, nhân cách và phòng

chống có hiệu quả chủ nghĩa cá nhân ích kỷ cho cán bộ, đảng viên. Tiếp tục thực hiện tốt

cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh một cách thiết thực,

hiệu quả, tạo niềm tin trong Đảng và trong nhân dân.

Hai là; thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị,

đạo đức lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó biện pháp hàng

đầu là đẩy mạnh và nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình, nêu cao tính tiền phong

gương mẫu, tự tu dưỡng rèn luyện của cán bộ, đảng viên. Việc tự phê bình và phê bình,

phải chỉ rõ ưu, khuyết điểm và nguyên nhân; ra sức học tập và xây dựng kiểu mẫu tốt;

kiên quyết đấu tranh sửa chữa khuyết điểm; thông qua tự phê bình và phê bình giúp nhau

tiến bộ, tăng cường đoàn kết trong Đảng, nâng cao kỷ luật và uy tín của Đảng.

Ba là; tiến hành đồng bộ hệ thống kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên nhất là sự

kiểm tra, giám sát của tổ chức Đảng và sự giám sát của công luận đối với phẩm chất đạo

đức, lối sống của cán bộ, đảng viên trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, đặc biệt là những

người có chức, có quyền. Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy vai trò của quần

chúng tham gia ý kiến phê bình cán bộ, đảng viên, góp ý kiến vào việc xét khen thưởng,

kỷ luật đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý.

Bốn là; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, nhất là

tổ chức cơ sở Đảng. Giữ vững nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng, tăng cường công tác

quản lý cán bộ, đảng viên, kiên quyết đưa ra khỏi Đảng, bộ máy Nhà nước những người


21


không đủ tư cách đạo đức, loại bỏ những nhân tố đang làm mất uy tín, trở thành nguy cơ

đe dọa Đảng cầm quyền. Đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng với tư cách là

biểu hiện tập trung của sự suy thoái đạo đức, lối sống và chủ nghĩa cá nhân ích kỷ.

Năm là; tăng cường rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch,

lành mạnh, chống chủ nghĩa cá nhân.

Tình trạng “chạy chức, chạy quyền, chạy chỗ, chạy tội, chạy tuổi, chạy bằng cấp”,...

chưa được khắc phục... “Trong nội bộ, những biểu hiện xa rời mục tiêu của chủ nghĩa xã

hội, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có những diễn biến phức tạp”(4) ngay từ trong đội ngũ

cán bộ, đảng viên. Vì thế, việc rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống trong

sạch, lành mạnh của đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay là vấn đề thực sự cấp bách. Do

vậy, mỗi cán bộ, đảng viên phải tích cực rèn luyện phẩm chất, đạo đức cách mạng, lối

sống trong sạch, lành mạnh, dù ở cương vị công tác nào cũng không được bằng lòng với

chính mình về trình độ hiểu biết, đạo đức và phong cách công tác.

Sáu là; đổi mới công tác giáo dục lý luận chính trị, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán

bộ, đảng viên.

Cần tạo điều kiện cho cán bộ, đảng viên học tập nâng cao trình độ chuyên môn,

nghiệp vụ, đồng thời đặc biệt coi trọng nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,

đảng viên trong hệ thống các trường chính trị từ Trung -ương đến cơ sở. Đào tạo, bồi dư-

ỡng phải gắn với quy hoạch, bố trí, sử dụng và luân chuyển cán bộ; kịp thời chấn chỉnh

việc đào tạo tràn lan, trùng lắp, không theo quy hoạch, chất lượng thấp, gây lãng phí ngân

sách và thời gian.

Tăng cường và nâng cao chất lượng các lớp bồi dưỡng theo các chuyên đề thích

hợp, thiết thực đối với cán bộ, đảng viên. Đội ngũ giảng viên lý luận chính trị cần được

quy hoạch, đào tạo bồi dưỡng riêng cho hệ thống các trường chính trị của Đảng và hệ

thống các trường đại học, cao đẳng trong cả nước; gắn đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính

trị với nghiên cứu thực tiễn.

Bảy là; đổi mới việc nhận xét đánh giá cán bộ, phân loại đảng viên, thực hiện

nghiêm chỉnh chủ trương luân chuyển cán bộ.

Nhận xét, đánh giá cán bộ, phân loại đảng viên đúng đắn có tác dụng to lớn đối với

việc xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ, đảng viên. Việc nhận xét,

đánh giá cán bộ phải căn cứ vào tiêu chuẩn cán bộ, vào kết quả thực hiện nhiệm vụ được


22


giao và sự tín nhiệm của cán bộ, căn cứ vào sự vững vàng về chính trị, vào công việc được

đảm nhiệm, vào sự đúng đắn của những quyết định, vào sự quy tụ cán bộ cấp dưới và uy

tín trong quần chúng, căn cứ vào đạo đức, lối sống của bản thân và gia đình cán bộ...

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời

sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng

như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”.

Đảng viên là cán bộ lãnh đạo chủ chốt càng phải gương mẫu, rèn luyện, giữ gìn

phẩm chất đạo đức, lối sống. Mọi nơi, mọi lúc, nhất là trước những cám dỗ vật chất phải

tự đấu tranh với chính mình, thực hiện đạo đức “cần, kiệm, liêm, chính”, không sa ngã,

tích cực đấu tranh chống lại những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân.

Mặt khác, cần phát huy mạnh mẽ vai trò của các tổ chức đảng và các đoàn thể quần

chúng trong rèn luyện phẩm chất, đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch, lành mạnh của

cán bộ, đảng viên; hoàn thiện hệ thống chính sách và pháp luật, xử lý kịp thời và nghiêm

minh những cán bộ, đảng viên suy thoái về phẩm chất, đạo đức & lối sống.

B. Nguyễn Văn Tuyền

Mong rằng hiện tại cố gắng nỗ lực thì trong tương lai bộ máy nhà nước và đạo đức

người lãnh đạo sẽ lành mạnh, toàn diện, xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ.

Suy thoái về đạo đức, lối sống làm nảy sinh lãng phí, tham nhũng, nhũng nhiều dân,

trước kia diễn ra ở một số cán bộ, Đảng viên hoạt động trong lĩnh vực kinh tế, thì nay xảy

ra tất cả các ngành, các lĩnh vực: y tế, giáo dục, văn hóa, thực hiện chính sách xã hội, tổ

chức cán bộ, công tác tham mưu, hoạch địch chính sách cụ thể… Mức độ này ngày càng

tăng, nếu trước kia chủ yếu là “ăn cắp vặt”, “bớt xén” mang tính chất cá nhân đơn lẻ thì

nay chặt chẽ, móc nối chằng chịt trên dưới, trong ngoài để trục lợi như: thông đồng, chia

chác giữa các bên trong đầu tư xây dựng cơ bản, giải phóng mặt bằng, mua sắm vật tư,

đấu thầu và chỉ định thầu, phân phối dự án, hoàn thuế giá trị gia tăng, trong cấp phát vốn,

nhận hối lộ, trong điều tra truy tố xét xử; “ra giá” trong việc cung cấp thông tin bí mật…

Vấn đề này mang lại không ít những khó khăn cho toàn Đảng và toàn dân ta, thanh

lọc và làm trong sạch bộ máy lãnh đạo là vấn đề cấp thiết của đất nước, cần có sự chung

tay góp sức của toàn thể nhân dân.

Em xin đóng góp một số giải pháp nhằm cải thiện tình trạng suy thoái đạo đức

trong một bộ phận không nhỏ của đội ngũ lãnh đạo hiện nay.


23


Thứ nhất; theo suy nghĩ chủ quan của cá nhân em, một trong những nguyên nhân

chính gây ra tình trạng tham nhũng, nhũng nhiễu của cán bộ đối với nhân dân chính là chế

độ lương thưởng. Chế độ tiền lương và các khoản trợ cấp cho các cán bộ, từ cao đến thấp,

theo em là chưa thực sự thỏa đáng. Nếu cải tổ lại chính sách tiền lương, cải thiện đời sống

vật chất cho đội ngũ cán bộ một cách hợp lí sẽ góp phần làm giảm tình trạng tham nhũng,

cải thiện được trật tự xã hội.

Thứ hai; cần có nhiều chính sách tuyên truyền hơn nữa, kêu gọi toàn thể nhân dân

cùng tham gia chống tham nhũng, bất kì hành vi tham nhũng nào, của cấp lãnh đạo nào,

nếu biết được thì cần tố cáo cho các cơ quan chức năng. Đặc biệt, cần có 1 cơ quan có

nhiệm vụ điều tra các vụ tố cáo và các hành vi bất thường của đội ngũ cán bộ.

Thứ ba; bên cạnh đó, định kì 6 tháng hoặc một năm cần có các chuyên gia thanh

tra, kiểm soát tài sản của các cán bộ lãnh đạo. Nếu có bất kì tài sản nào không rõ nguồn

gốc, cũng như tổng tài sản lớn một cách bất thường thì cần điều tra, làm rõ.

Thứ tư; đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền tư tưởng trung với nước, hiếu

với dân của chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn này hết sức cần thiết, nó sẽ góp phần

khuyến khích mỗi cán bộ, đảng viên tuyệt đối trung thành với lợi ích của đất nước, của

nhân dân, đặt lợi ích của toàn thể dân tộc Việt Nam lên trên hết. Cần phát hiện và trọng

dụng người tài, cần động viên, cỗ vũ trong từng hành động nhỏ nhất, khuyến khích những

người cống hiến hết tài năng và sức lực cho đất nước.

Thứ năm; cần cụ thể hóa thái độ tận tụy, trung thành phục vụ Tổ chức, phục vụ

nhân dân thành các nhiệm vụ trên từng vị trí công tác, từng loại công việc. Thấm nhuần và

quán triệt sâu sắc tư tưởng và tấm gương vì nước quên thân, vì dân phục vụ của Bác Hồ để

vận dụng, cụ thể hóa nội dung những lời dạy của Bác đối với ngành, địa phương trong

điều kiện mới, gắn với hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị.

Cuối cùng; theo em, cần thường xuyên tổ chức các lớp học cũng như các cuộc thi

về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, cần tổ chức cho đội ngũ cán bộ tham quan về những

di tích liên quan đến những vị lãnh đạo liêm khiết của dân tộc, cho họ thấy được những

bài học gần gũi nhất đến từ cuộc sống hàng ngày, để họ rút ra kinh nghiệm cho bản thân,

tạo động lực cho bản thân tránh xa cách tệ nạn của quyền lực.

C. Phặm Văn Tặng


24


Trong giai đoạn hiện nay, thực hiện lời dạy: “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công

vô tư” của Bác, mỗi người Việt Nam nói chung, trước hết là mỗi cán bộ, đảng viên, công

chức, viên chức cần phải thực hiện tốt những việc sau:

Tích cực lao động, học tập, công tác với tinh thần lao động sáng tạo, có năng suất,

chất lượng, hiệu quả cao; biết quý trọng công sức lao động và tài sản của tập thể, của nhân

dân; không xa hoa, lãng phí, phô trương, hình thức.

Thực hiện chí công, vô tư là kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực

dụng. Đối với cán bộ lãnh đạo, đảng viên phải loại bỏ thói chạy theo danh vọng, địa vị,

giành giật lợi ích cho mình; lạm dụng quyền hạn, chức vụ để chiếm đoạt của công, thu vén

cho gia đình, cá nhân...; cục bộ, địa phương chủ nghĩa. Hãy thẳng thắn, trung thực, bảo vệ

chân lý, lẽ phải; bảo vệ đường lối, quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước, bảo vệ

người tốt; chân thành, khiêm tốn; không bao che, giấu giếm khuyết điểm...

Thực hiện “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” thì phải kiên quyết chống bệnh

lười biếng, lối sống hưởng thụ, vị kỷ, nói không đi đôi với làm, nói nhiều, làm ít, miệng

nói lời cao đạo trọng nhưng tư tưởng, tình cảm và việc làm thì mang nặng đầu óc cá nhân,

tư lợi; việc gì có lợi cho mình thì “hăng hái”, tranh thủ kiếm lợi, việc gì không “kiếm

chác” được cho riêng mình thì thờ ơ, lãnh đạm; không muốn phục vụ dân mà ngược lại,

muốn dân phục vụ mình. Phương pháp giáo dục đạo đức cách mạng phải kết hợp chặt chẽ

giữa “xây và chống”. Xây dựng ý thức và thói quen hành vi đạo đức cho cán bộ, đảng

viên không đơn thuần chỉ là quá trình tuyên truyền, giáo dục về các giá trị, chuẩn mực đạo

đức cách mạng, mà còn là quá trình đấu tranh, khắc phục, loại bỏ dần thói hư, tật xấu của

con người. Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Mỗi con người ta đều có cái thiện và ác ở trong lòng. Ta

phải biết làm cho phần tốt ở trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa xuân và phần xấu

bị mất dần đi, đó là thái độ của người cách mạng”. Như vậy, xây dựng đạo đức cách mạng

phải đi liền với đấu tranh, phê phán những biểu hiện trái với đạo đức cách mạng. Hai mặt

này không thể tách rời nhau, bởi lẽ, vun đắp cho những giá trị tốt đẹp cũng đồng thời là

quá trình loại bỏ những cái xấu, cái tiêu cực; mặt khác, đấu tranh đẩy lùi thói hư, tật xấu

của cán bộ, đảng viên cũng đồng thời là quá trình khẳng định những giá trị chân, thiện,

mỹ, khẳng định đạo đức cách mạng. Hiện nay, điều mà chúng ta phải tiếp tục thực hiện là

đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương

6, lần 2 (khóa VIII), nhất là nâng cao chất lượng sinh hoạt Đảng, tự phê bình và phê bình;


25


thông qua đó giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên. Đặc biệt, cần triển khai thực hiện

nghiêm túc cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí - thứ “giặc nội xâm” vô cùng nguy

hiểm, làm trong sạch bộ máy Đảng, Nhà nước. Điều đó đòi hỏi các cấp từ Trung ương đến

địa phương phải có quyết tâm chính trị rất cao, “có gan thừa nhận khuyết điểm” và sửa

chữa khuyết điểm; phải tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, chấn chỉnh kỷ cương, phép

nước; coi trọng công tác kiểm tra, giám sát và xử lý kỷ luật nghiêm minh đối với những

cán bộ, đảng viên vi phạm các quy định về trách nhiệm, phẩm chất, đạo đức, lối sống;

đồng thời, phát huy dân chủ rộng rãi của quần chúng tham gia góp ý cho cán bộ, đảng

viên.

Từng cán bộ, đảng viên phải có ý thức tự tu dưỡng đạo đức cách mạng suốt đời. Hồ

Chí Minh dạy: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn

luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng,

vàng càng luyện càng trong”. Hồ Chí Minh đòi hỏi người cán bộ, đảng viên, dù trong điều

kiện, hoàn cảnh nào cũng phải giữ vững phẩm chất, đạo đức cách mạng. Người đã sớm

cảnh báo một số người, trong đấu tranh gian khổ thì vững vàng, kiên định, song đến khi có

chút quyền lực thì đâm ra kiêu ngạo, phạm vào tham ô, lãng phí, quan liêu, có tội với cách

mạng. Hiện nay, tình trạng đó vẫn diễn ra, mà nguyên nhân chính là những cán bộ, đảng

viên đó đã không chịu tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng. Điều đó đòi hỏi các tổ

chức Đảng phải tăng cường hơn nữa công tác giáo dục, rèn luyện, kiểm tra cán bộ, đảng

viên; song, chủ yếu vẫn phụ thuộc vào trình độ giác ngộ chính trị - đạo đức, bản lĩnh và

tính tự giác của mỗi người.

Chính sách tiền lương, chế độ bảo hiểm xã hội phải được cải cách và điều chỉnh

phù hợp mới mức sống hiện tại.Để thúc đẩy năng suất lao động, nâng cao hiệu quả công

việc của khu vực công;

Cải cách thủ tục hành chính: Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, khối lượng công

việc cụ thể đối với từng cơ quan đơn vị,từng lĩnh vực quản lý. Nên sắp xếp lại bộ máy thủ

tục hành chính, rút ngắn và đơn giản hóa quá trình làm thủ tục giấy tờ tại các cấp chính

quyền.Cần phải rõ ngày giờ trả kết quả vào phiếu hẹn, chứ không thể để dân chờ đợi cả

ngày mà chẳng biết đến lúc nào thì nhân được.

Chủ động phòng ngừa sai phạm, vi phạm của cán bộ, chiến sĩ: Tăng cường kiểm

tra, chấn chỉnh việc chấp hành điều lệnh nội vụ, lễ tiết tác phong, lề lối làm việc… Mọi


26


hành vi bao che hoặc buông lỏng quản lý để cấp dưới quyền sai phạm thì phải được xem

xét và xử lý. Nghiêm túc rà soát, đánh giá, điều động bố trí cán bộ theo năng lực và

chuyên môn đào tạo, nhất là những đơn vị tiếp xúc với dân,những bộ phận nhạy cảm dễ

phát sinh tiêu cực để chủ động phòng ngừa sai phạm.

Một người cán bộ không nên có nhiều chức quyền trong tay, sẽ tạo ra sự ỷ

quyền,không làm tròn hết trách nhiệm và nghĩa vụ của một quyền hành.

D. Phan Văn Minh

Trước hết, chúng ta phải đẩy mạnh việc giáo dục và tuyên truyền lí luận của chủ

nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh để các cán bộ, đảng viên nâng cao nhận thức

về trách nhiệm đối với Tổ quốc, với nhân dân; để cán bộ, đảng viên luôn kiên định lý

tưởng, mục tiêu cách mạng, hết lòng, hết sức phấn đấu, hy sinh vì độc lập dân tộc và

CNXH, vì hạnh phúc của nhân dân. Công việc này sẽ khuyến mỗi cán bộ, đảng viên tuyệt

đối trung thành với lợi ích của đất nước, của nhân dân, đặt độc lập dân tộc, chủ quyền và

lợi ích quốc gia lên trên, phải thực sự là tấm gương sáng và chỗ dựa tinh thần cho quần

chúng. Để học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là người công bộc tận

tụy, trung thành của nhân dân thì mỗi cán bộ, công chức phải hoàn thành nhiệm vụ, chức

trách của mình theo đúng Luật, phê phán những quan niệm và biểu hiện sai trái.

Chúng ta phải có chính sách khen thưởng dể khuyến khích những cán bộ, đảng viên

làm việc tốt, “tận trung với nước, tận hiếu với dân”. Đối với những cán bộ, đảng viên có

tình trạng tham ô, hối lộ thì cần phải có hình phạt rõ ràng để nhắc nhở, răn đe để kịp thời

ngăn chặn những tư tưởng xấu, phòng chống hiệu quả âm mưu xấu.

Cán bộ, đảng viên phải thường xuyên tự phê bình và phê bình để tiến bộ. Việc làm

này phải được thực hiện thường xuyên trong sinh hoạt Đảng, mục đích là để tự tu dưỡng

mình, giúp nhau cùng tiến bộ và củng cố đoàn kết nội bộ, phải chỉ ra được ưu điểm của

cán bộ, đảng viên để phát huy và nhân rộng hơn.

Cán bộ, đảng viên phải học tập, phát huy và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí

Minh. Đây là việc lam quan trọng, nó nâng cao vai trò tự giác của mỗi cán bộ, đảng viên

trong việc học tập. Vì vậy, cần động viên, khuyến khích, hướng dẫn mọi người, đặc biệt là

cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức tự giác đề ra chỉ tiêu phấn đấu thiết thực. Trong

phạm vi xã hội, việc nêu gương về đạo đức của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ lãnh

đạo chủ chốt các cấp, có vai trò đặc biệt quan trọng. Yêu cầu về tiêu chuẩn cán bộ lãnh


27


đạo, quản lý là phải biết nêu gương. Không biết nêu gương, không nêu gương được thì

không, hoặc chưa xứng đáng là người lãnh đạo tốt. Vì vậy, các cấp, các ngành cần chủ

động tổ chức thực hiện các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên,

nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt.

E. Võ Quang Vinh

Để nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên, xây dựng đội ngũ đảng viên thật sự tiên

phong, gương mẫu, có phẩm chất, đạo đức cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật và năng

lực hoàn thành nhiệm vụ được giao, trước mắt cần tập trung làm tốt những vấn đề cơ bản

sau:

Thứ nhất, tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, chăm lo xây dựng đội

ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, có phẩm chất, năng lực, có sức chiến đấu cao..

Nâng cao chất lượng công tác cán bộ, bồi dưỡng cán bộ; khắc phục tình trạng chạy

theo bằng cấp. Làm tốt công tác quy hoạch và tạo nguồn cán bộ… Không bổ nhiệm cán bộ

không đủ đức, đủ tài, cơ hội chủ nghĩa…”Trong đào tạo, bồi dưỡng, Đảng ta coi trọng cả

đức và tài, trong đó đức là gốc, là nền tảng của nhân cách cán bộ, đảng viên.

Thứ hai, đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đưa việc

học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở thành nhiệm vụ thường xuyên

của cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng.

Đảng ta xác định: “Việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là

nhiệm vụ quan trọng thường xuyên, lâu dài của cán bộ, đảng viên, của các chi bộ, tổ chức

đảng và các tầng lớp nhân dân. Mỗi cán bộ, đảng viên không ngừng tu dưỡng, rèn luyện

đạo đức cách mạng, thực sự là một tấm gương về phẩm chất đạo đức, lối sống. Cán bộ cấp

trên phải gương mẫu trước cán bộ cấp dưới, đảng viên và nhân dân”.

Thứ ba, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận.

Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị, giáo dục công dân

trong hệ thống các trường chính trị, các trường thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Mỗi cán

bộ, đảng viên đều phải học tập, nâng cao trình độ lý luận chính trị…kiên quyết đấu tranh

làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch”.

Thứ tư, tích cực phòng ngừa và kiên quyết chống tham nhũng, lãng phí.

Xử lý đúng pháp luật, kịp thời, công khai cán bộ tham nhũng; tịch thu, sung công

tài sản tham nhũng, tài sản có nguồn gốc từ tham nhũng. Có cơ chế khuyến khích và bảo


28


vệ những người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đồng thời kỷ luật nghiêm

minh những người bao che, cố tình ngăn cản việc tố cáo tham nhũng, lãng phí hoặc lợi

dụng việc tố cáo tham nhũng để vu khống, làm hại người khác, gây mất đoàn kết nội bộ.

Thứ năm, phải đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát đối với

hoạt động của các tổ chức đảng từ Trung ương tới địa phương.

Các cấp ủy, tổ chức đảng phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, thực hiện tốt nhiệm

vụ kiểm tra, giám sát theo Điều lệ Đảng. Chú trọng kiểm tra, giám sát người đứng đầu tổ

chức đảng, nhà nước, mặt trận và các đoàn thể nhân dân các cấp trong việc thực hiện chức

trách, nhiệm vụ được giao. Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng phải phối hợp chặt chẽ

với công tác thanh tra của Chính phủ, công tác giám sát của Quốc hội và các cơ quan hành

pháp, tư pháp, Mặt trận Tổ Quốc và các đoàn thể nhân dân theo đúng chức năng và thẩm

quyền của mỗi cơ quan.


29


III. KẾT LUẬN

Trong muôn vàn bài học đạo đức của Hồ Chí Minh, bài học về cần, kiệm, liêm,

chính có vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội

của nhân dân ta hiện nay.

Những lời dạy của Bác Hồ về đạo đức cách mạng, đối với Đảng ta, đối với mỗi chí

công, vô tư, về nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, về đảng viên đi

trước, làng nước theo sau là không bao giờ cũ. Nếu có cái gì gọi là cũ thì đó chính là nhận

thức của chúng ta về các lời dạy của Bác không đến nơi, đến chốn, không thật đầy đủ và

nhuần nhuyễn.

"Sự nghiệp Cách mạng của chúng ta, cuộc sống của nhân dân ta đang đòi hỏi phải

kiên quyết làm trong sạch Đảng và làm lành mạnh đời sống đạo đức xã hội. Làm được hai

nhiệm vụ trên cũng chính là thực hiện trung thành với những khát vọng và di huấn đạo

đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại cho Đảng ta, dân tộc ta. Trở về và thấu hiểu sâu hơn

nữa cội nguồn Hồ Chí Minh, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh sẽ giúp chúng ta vững tâm

kiên định đi tới trong cuộc đấu tranh vì một nền đạo đức Việt Nam ngang với tầm vóc của

dân tộc và thời đại, thấm sâu những tư tưởng lớn của Người về đạo đức mới, đạo đức

cách mạng".

Bác Hồ đã dạy điều này trong bài học về cần kiệm liêm chính: “Một hột gạo, một

đồng tiền là mồ hôi, nước mắt của đồng bào. Vì vậy, ta phải ra sức tiết kiệm. Hoang phí là

một tội ác. Có tiết kiệm, không hoang phí xa xỉ thì mới giữ được liêm khiết, trong sạch.

Nếu hoang phí xa xỉ, thì ắt phải tìm cách xoay tiền, do đó mà sinh ra hủ bại, nhũng lạm,

giả dối. Thậm chí làm chợ đen chợ đỏ, thụt két, buôn lậu. Có cần mới kiệm. Có cần, kiệm

mới liêm. Có cần, kiệm, liêm mới chính”. Người cũng đã kết luận rất xác đáng: “Một dân

tộc biết cần kiệm, biết liêm chính là một dân tộc giàu về vật chất, mạnh về tinh thần, là

một dân tộc văn minh, tiến bộ”.

Cần, kiêm, liêm, chính, chí công vô tư là đao đức cần có của mỗi người. HCM đã

để lại môt đạo đức cao cả cho nhân dân Việt Nam và toàn thế giới.

Vấn đề đạo đức cách mạng theo quan niệm của Hồ Chí Minh, là lĩnh vực nhạy cảm

của văn hóa và đồng thời là cái gốc của sự phát triển. Từ trong các bài nói, bài viết của Hồ

Chí Minh, nhất là từ trong cuộc sống thường nhật của con người ông, toát lên điều đó.


30


Hình như đó là cái triết lý sống của ông và cũng có thể gọi đó là triết lý phát triển mà Hồ

Chí MInh đưa ra cho mọi người, mọi dân tộc, mọi cộng đồng dân cư và cho mọi thời đại.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đã sớm nhận ra sự nguy hiểm của bệnh “cá nhân”,

đó là điều mà cuộc sống đang đòi hỏi phải làm trong sạch Đảng và làm lành mạnh đời

sống đạo đức của xã hội. Hai mặt đó phải tiến hành song song. Phải khắc phục các nguyên

nhân đẻ ra các tệ nạn tiêu cực; càng phải khắc phục các nguyên nhân đã để cho các tệ nạn

tiêu cực phát triển. Trong cuộc đấu tranh này, phải lấy việc xây dựng Đảng làm nhiệm vụ

then chốt, như đã nêu trong nhiều nghị quyết của Đảng.

Chúng ta càng thấm thía lời dạy của Người trong Di chúc Người để lại cho toàn

Đảng, toàn dân: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền, mổi Đảng viên và cán bộ phải thật sự

thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.” Phải giữ

gìn “ Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung

thành của nhân dân.”

Học tập tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất

nước do Đảng cộng sản Việt Nam khởi xướng, bên cạnh việc xây dựng những phẩm chất

đạo đức. Trung với nước, hiếu với dân, yêu thương con người, cần kieemk liêm chính, chí

công vô tư, tinh thần quốc tế trong sang nêu trong di sản của Người, chúng ta còn phải đấu

tranh quyết liệt chống các tệ nạn nảy sinh trong nền kinh tế thị trường đang làm phương

hại đến nền đạo đức cách mạng.

Tư tưởng đạo đức cách mạng của Hồ chí minh vẫn còn giữ nguyên tính thời sự, soi

sang cho Đảng và nhân dân ta hoàn thành sự nghiệp vẻ vang, xây dựng nền đạo đức Việt

Nam ngang tầm với những yêu cầu của giai đoạn cách mạng mới, nghuyên nhân đẻ ra các

tệ nạn tiêu cực ảnh hưởng đến chế độ.

Tóm lại, tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng là một tài sản tinh thần vô

cùng quý báu của Đảng và dân tộc ta. Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí MInh về những chuẩn

mực đạo đức cách mạng, vấn đề đặt ra không chỉ là ở chổ thừa nhận và khẳng định những

giá trị thực tiển to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh, mà một điều rất quan trọng là vận dụng

và phát triển những giá trị của tư tưởng đó vào sự nghiệp xây dựng đội nhũ cán bộ của đất

nước ta trong giai đoạn hiện nay. Những tư liệu gốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh hiện lưu

giữ tại Bảo tàng Cách mạng Việt Nam là những di sản vật chất quý báu để góp phần

nghiên cứu tư tưởng của Người./.


31


Tài liệu tham khảo:

Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh

Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, nâng cao đạo đức cách mạng

Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng và củng cố đoàn viên, thanh

niên

http://www.cpv.org.vn

http://www.vi.wikipedia.org/wiki

Hồ Chí Minh: toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Hà Nội

http://thehehochiminh.vn


32

http://thehehochiminh.vn/

http://www.vi.wikipedia.org/wiki

http://www.cpv.org.vn/

Documents

Bai tieu luan