Ban Tổ Chức Đại Hội OCS 12 Hawaii Ngày 11 – 14 Tháng 7, 2012 

 

 

Trưởng Ban :     Nguyễn Thái Hùng (Honolulu, HI)  808‐739‐2032 

Phụ Tá/Thông Tin :   Nguyễn Trần Đàm (Houston, TX)   832‐606‐7733 

Thư Ký :      Nguyễn Trọng Quýnh (Boston, MA)  617‐288‐0231 

Tài Chánh :      Lý Thy Dân (Centreville, VA)    703‐362‐9425 

Văn Nghệ :       Nguyễn Trần Đàm / Trương Trọng Thắng   

Báo Chí :       Võ Anh Tuấn (Hawthorne, CA)    310‐675‐5307 

Du Ngoạn :       Huỳnh Bình Đức (San Jose, CA)    408‐270‐4319 

Nghi Lễ :       Vũ Đình Thọ (Norwalk, CA)    562‐895‐2637 

Ẩm Thực :       Võ Xuân Diệu (Costa Mesa, CA)    714‐549‐1126 

Tiếp Tân :      Trương Trọng Thắng (Hawthorne, CA)  310‐995‐2495  

2

Chủ Biên :

Võ Anh Tuấn

Biên Tập :

Gia Đình OCS

Trình bày & layout :

Vũ Hoàng Thư

Hình Bìa :

Phạm Đình Công

Thực hiện và phát

hành:

Ban Tổ Chức Đại Hội

OCS 12

Quý Bạn OCS và gia đình thân mến,

Trong tiếng sóng rì rào, giữa hương biển và tiếng đàn Hạ Uy Di réo rắt,

những người con gái hải đảo tóc ươm hoa sứ, uyển chuyển thân hình theo điệu

nhạc. Từ ánh mắt rạng rỡ và đôi môi hé cười mời gọi, họ ân cần đón chào du

khách bằng những vòng lan quàng cổ rực rỡ. Khách viễn phương chẳng ai khác

hơn là những chàng lính biển oai hùng một thời. Phía sau lưng chàng là cả một

đoạn đường chiến chinh và những mộng lớn hải hồ.

Bạn còn nhớ những bước chân đầu ở Bạch Đằng II, nắng cháy Quang

Trung, những giờ sinh ngữ dài dằng dặc ? Newport lá vàng và tuyết ngập King

Hall trong ngóng đợi quê hương yêu dấu bên kia bờ đại dương ? Treasure Island

và sình lầy Vallejo làm thao trường un đúc cho sông lạch cam go vào sinh ra tử

ngày sau? Những kỷ niệm ngắn ngủi chúng ta còn giữ trước khi ngang dọc tung

hoành trên khắp vùng đất nước và chính những điều nhỏ nhoi ngắn ngủi ấy đã

làm mối dây thắt chặt anh em chúng mình cho đến bây giờ.

Bạn mến, hơn 40 năm trước có thể nào ngờ một ngày như hôm nay,

anh em OCS chúng ta sẽ cùng nhau hội ngộ ở chốn Thiên Đàng Hạ Giới Hạ Uy

Di này nhỉ ! Lúc đó, nhắc đến Hawaii đã là một điều quá tầm tay với. Vậy mà

giờ đây, bạn đang dở từng trang Đặc San Hội Ngộ OCS 12 giữa tiếng sóng rầm

rì, và mùi rêu hải đảo. Hawaii là một cái gì rất thật trong giây phút này, thật như

tình chiến hữu thân thiết đã mang chúng ta và gia đình quây quần lại cùng nhau

hôm nay.

Aloha !

Hoan nghênh sự hiện diện đông đủ của Quý Bạn và Đại Gia Đình OCS

trong nắng hè hải đảo.

Ban Tổ Chức Đại Hội 12 OCS Hawaii, một tập hợp của nhiều anh em

tình nguyện khắp nơi cùng với anh em OCS Hawaii, xin gửi đến Quý Bạn và

Gia Đình lời chào mừng và cám ơn sâu xa nhất. Chúng tôi xin hứa sẽ làm việc

hết mình để không phụ lòng tin tưởng của Quý Bạn. Hoa sứ sẽ dâng hương ngọt

ngào cho Hội Ngộ và những đóa lan rực rỡ trong nắng ấm sẽ là chứng nhân cho

gặp gỡ Liên Hoan. Ước mong những ngày Hội Ngộ ngắn ngủi Hawaii sẽ mãi

còn là những kỷ niệm khó quên đối với quý bạn và gia đình.

Quý Chiến hữu ! Thân Chào Hội Ngộ !

BTC/ĐH12/OCS Hawaii 2012

Thư Ngỏ

3

Thủy Mộ Quan (*)

Phan Thái Yên

Sóng biển phủ trào qua từng cơn gió

lộng ruồng vây chợt tắt lịm theo cùng

cảm giác trôi dập bềnh bồng của bầy

thuyền nhân vừa bị hất xuống từ con

thuyền đắm. Bên dưới mặt nước cuồng

nộ, biển sâu im lặng như một khối

nhung mịn váng vất màu sắc huyền ảo

vô định. Hai mẹ con Nương chới với

chìm sâu vào lòng đại dương im lặng

rợn người. Đôi tay mẹ cố gắng ôm chặt

thân vóc con bé bỏng trong vô vọng rã

rời. Nước sáng dần qua màu mạ biếc

mờ soi vùng đá ngầm lởm chởm san hô

cứa đứt lòng bàn chân Nương đau nhói.

Nương nhìn “thủy mộ quan” vương vãi

xác người rồi khóc ngất lên khi thấy thi

hài Niên chờn vờn rong rêu vây bám...

Nương vùng tỉnh dậy hình như cùng lúc với

tiếng khóc thét của con. Trong giấc mơ nàng đã

ôm siết bé Huy quá chặt khiến thằng bé thức

giấc sợ hãi. Cơn mộng dữ với hình ảnh Niên

đầm đìa máu nằm chết bên bờ nước vẫn thường

đến với nàng trước ngày vượt biên rồi trong trại

tị nạn nhưng đây là lần đầu nét mặt oan thác

tang thương của chồng trở về trong giấc ngủ sau

gần một tháng mẹ con đoàn tụ với gia đình chị

Nhi ở Mỹ.

Nương thở dài. Hôm nay chị Nhi nhận thư Nữ.

Hình ảnh cô gái đơn độc trong căn nhà trống,

trên chuyến đò dọc mỗi ngày theo sông về Phố

hay trở lại nhà và nhang khói quyện trầm hương

trên mộ chí người thân lãng đãng nụ cười Niên

trên bia đá khiến nàng không thể ngăn được

nước mắt. Tội nghiệp. Nữ một mình cúng Tết

rồi giỗ đầu cho anh. Mẹ con Nương ăn Tết hẩm

hiu với nhau rồi cúng chồng cúng cha trong trại

tị nạn. Không lâu sau đó mẹ con dắt díu nhau lên

máy bay qua định cư nơi miền đất lạnh Song

Thành, vùng Trung Tây nước Mỹ.

Nhìn bé Huy mau chóng trở về với giấc ngủ say

của đứa bé vừa lên ba, Nương khẻ đặt con xuống

giường rồi sè sẹ bước ra phòng khách.

Từ sau khung cửa tối, cơn tuyết đầu mùa xuân

vẫn thầm thì rơi trắng sân nhà. Màu trắng lạnh

se da khiến Nương ngần ngừ mỗi lần phải ra

khỏi nhà theo chị Nhi chở đến văn phòng định

cư làm thủ tục giấy tờ an sinh xã hội. Buổi chiều

sau bữa cơm, hai chị em vừa dọn dẹp bếp núc

vừa chuyện trò. Họ nhìn bé Huy mặc nính chiếc

áo mùa đông đang hồn nhiên vui đùa ném tuyết

với bác Dõng và anh Bờm, chị Bê.

4

- Cháu Huy chịu lạnh qua mặt mẹ Nương rồi đó

nghe ! Theo anh Bờm mới mấy tuần mà đã lõm

bõm được tiếng Anh có câu có kéo giỏi ghê...

Bà Carol hôm qua gặp chị ở siêu thị khen em

trong lớp chăm học, tiến bộ nhanh lắm. Bà ta

còn nói vài hôm nữa sẽ giúp em xin việc ở hãng

làm cookies trong phố... hãng làm bánh đó em.

Nương nhìn chị Nhi lắc đầu cười.

- Ở đó mà tiến bộ. Lớp ESL ở trại tị nạn ai cũng

abc như em, còn theo được. Ở đây, trong lớp có

nhiều người đã học lâu, em ngồi nghe họ như vịt

nghe sấm.

Chị Nhi trao cho cô em dâu ly trà nóng vừa pha.

- Từ từ rồi em sẽ theo kịp thôi. Hồi mới qua chị

cũng vậy. Chị tâm sự... Ở Việt Nam mang tiếng

là cô giáo dạy Anh văn rứa mà qua đây chị cũng

xấc bấc xang bang cả năm. May là anh Dõng tốt

nghiệp trường Hải quân ở bên này, tiếng Anh

tiếng U còn khá nên đi làm đi học ngay. Chị thì

sau đó bận rộn với hai cháu nhỏ, mãi tới khi

Bờm tới tuổi đi nhà trẻ mới cắp sách làm học trò

già rồi đi làm ở bệnh viện.

Sân tuyết nửa khuya lặng lờ. Những nụ hoa nở

đỏ rực trên tuyết trắng sáng nay giờ khuất chìm

đâu đó sau khoảng tối mông lung của cây cảnh

trong vườn. Loài hoa Nương chưa hề thấy bao

giờ. Và biết bao điều nàng mới thấy mới gặp lần

đầu. Nỗi mừng nỗi lo hoang mang lòng nhớ.

Ngô đồng pha son triền hải đảo náo nức tình

đầu. Sim tím rưng buồn quanh mộ chồng.

Chuyến tàu vượt biên hãi hùng tưởng thây vùi

đáy đại dương. Đất lạ, trời xa, cuộc sống mới và

lòng thì vẫn hằng đêm trằn trọc nhớ về kỉ niệm,

gia đình, người thân còn mất.

Sau lần bồng bé Huy về thăm mộ Niên, chị em

gặp nhau càng quyến luyến. O Nữ mỗi tuần đều

theo ghe ra cù lao thăm cháu ríu rít không rời.

Những chuyến tàu vượt biên cứ lần lữa không

thành nên mỗi lần ra đảo về lại thêm một lần

nhòa lệ chia tay. Mùa hạ qua không đành trong

thấp thỏm đợi chờ. Thế mà đêm tàu đến vẫn cấp

bách không ngờ. Dì Nơi run rẩy khăn gói lon

di-gô bột trứng gà cho bé Huy rồi gạt nước mắt

mở hé liếp cửa âm thầm tiễn con cháu ra đi.

Khung cảnh ghềnh đá bên bãi Hương quen thuộc

thường ngày trong đêm tối chợt lạ hoắc đầy vẻ

rập rình đe dọa khiến Nương càng lo sợ. Túi

xách trên vai, tay ôm chặt con vào lòng nàng tất

tả theo đoàn người men ghềnh đá về phía bóng

tàu nhỏ nhoi chờn vờn ẩn hiện trong chút gợn

sáng của màn đêm.

Chiếc ghe cá quá monh manh cho đoàn vượt

biên hơn sáu mươi mạng người. Không còn kịp

suy nghĩ đắn đo, đám người xô đẩy lần mò tìm

chỗ trong bóng tối dày đặc nhấp nhô. Khi

Nương không còn cảm giác bị đẩy chúi tới nữa

thì nàng cũng vừa lờ mờ nhận ra mẹ con nàng

đang ngồi trong hầm phía mũi tàu bít bùng chật

như nêm. Tiếng máy tàu rập rềnh cùng lúc với

thân ghe bắt đầu chao lắc như liều thuốc an thần

công hiệu khiến mọi người ai nấy đều thở ra nhẹ

nhõm. Tiếng người chủ ghe lạc giọng qua nắp

gỗ vừa được hé ra.

- Bà con chịu khó ráng ra tới hải phận quốc tế

rồi tui mở nắp cho thoáng.

Nương vỗ về con. Bé Huy an toàn trong lòng mẹ

ngủ say. Nương cũng thiếp đi sau đó...

Âm thanh rùng rùng của sóng đập vào ghe lắc lư

vùi dập khiến Nương giật mình tỉnh giấc. Qua

nắp hầm mở ngỏ Nương thoáng thấy bầu trời

hừng đông ngã nghiêng sau những đợt nước biển

tung tóe bởi từng con sóng lớn đâm sầm vào mũi

rồi hung hãn xẻ dạt hai bờ hông ghe. Vài thanh

niên đã leo ngồi trên boong chịu đựng ướt át để

đổi lấy thoáng mát. Trong hầm đa số là người

không quen đi biển bắt đầu say sóng, nôn ụa

thốc tháo. Mùi tanh nồng xông lên đến ngột thở.

Nương ôm con len dần ra phía cửa hầm. Hơi gió

biển giúp bé Huy thôi khóc, bé nhai ngon lành

từng nhúm bột trứng từ tay mẹ.

Chiếc ghe nhỏ trồi dập qua từng đợt sóng chầm

chậm tiến về phương Đông. Sau mấy ngày nêm

cứng trong hầm tàu cọng hưởng với ánh nắng

gay gắt hấp qua vách thuyền mong manh, nhiều

5

người bắt đầu cạn sức vì thiếu nước uống mà

vẫn bị nôn mửa đến mật xanh mật vàng. Khẩu

phần hai lần mỗi ngày một vắt cơm và li nước

nhỏ không đủ giúp cơ thể lấy lại sức để chống

chỏi với từng cơn say sóng quặn người. Thân

người chồng chéo lên nhau vì đói vì đau. Mùi xú

uế lẩn quẩn càng ám đọng vào lượng không khí

bị khóa chặt trong hầm tàu vốn đã thẩm thấu với

tanh hôi. Một địa ngục trần gian. Cô gái cạnh

Nương mệt lả sau cơn ói cạn người, nằm ôm

bụng khóc rưng rức. Mạ ơi, răng mạ sinh con ra

chi mà khổ ri...

Cơn giông biển kéo dài qua suốt một buổi chiều

giúp con người tỉnh lại nhờ từng ngụm nước mát

ngọt từ trời. Con trai, con gái bò lên boong nằm

phơi hứng làn mưa xối xuống thân xác mệt

nhoài. Mưa như giọt cam lồ làm tươi lại rừng

cây khô hạn vừa được tưới đẫm. Sau đôi mắt

nhắm và môi hé mở họ nằm hứng trọn cảm giác

đằm thắm của từng hạt mưa rưới lên thịt da

thánh thót.

Giữa trời nước mênh mông con thuyền kiên trì

đi về hướng mặt trời, kéo dài niềm hi vọng được

cứu vớt của bầy thuyền nhân co quắp trong lòng

thuyền sức tàn lực kiệt. Gió đại dương phần phật

thổi ngày vào đêm sa nghiêng ngửa khung trời

khuya thấp thoáng sao phía trên nắp hầm nhấp

nhô theo sóng. Trong chập chờn giữa biên giới

thức ngủ Nương lắng nghe tiếng théc muồi của

con và tiếng máy tàu trầm úng đều đều như nhịp

đập tim mình, cần kíp và tràn đầy âu lo. Vào một

lúc khoảng trời vừa rựng sáng Nương tỉnh giấc

nghe ngóng theo quán tính có được từ tám chín

ngày qua. Nỗi sợ rùng tới khiến nàng vã mồ hôi

lạnh toát. Con thuyền im lặng không một âm

động. Nương cơ hồ nghe được tiếng sóng đập

vào phần vách thuyền nơi lưng nàng đang tựa

vào. Nàng cố trấn tĩnh lắng nghe. Cảm giác lặng

lẽ chênh vênh của con tàu chập chùng trôi trên

đại dương, nước mênh mông lấp liếm be thuyền

khiến nỗi sợ hãi rùng rùng trào toát chiếm lĩnh

toàn thân nàng. Nương thét lên. Tiếng người

tỉnh giấc, tiếng bàn tán cãi cọ giữa tài công và

thợ máy vọng ra tiếng còn tiếng mất từ phòng

lái. Tàu hết dầu. Đoàn thuyền nhân lúc này đã

thức giấc hay tin xấu ngồi lặng đi. Chỉ trong

giây phút thực tế kinh hoàng toát ra tràn lan theo

tiếng than khóc khấn cầu vang lên hỗn độn. Một

lúc lâu sau người chủ ghe ló đầu nói vọng xuống

hầm tàu cố gắng trấn tĩnh đám người hoảng

loạn.

- Máy hết dầu nhưng bà con đừng lo. Biển đang

tốt trời, gió thuận. Căng buồm đi vẫn tới nơi

được. Tui cần hai hoặc ba chị lên boong giúp

may buồm.

Nương vội vàng bồng bé Huy đứng dậy lên khỏi

hầm tàu. Giao con cho người tài công trong

phòng lái, Nương cùng vài người đàn bà khác

cùng nhau may buồm theo sự hướng dẫn của anh

ta. Họ tháo rời cả chục bao gạo vải bố chủ ghe

đã chuẩn bị mang theo. Những tấm bố được trải

ra trên boong rồi móc đan chắc chắn vào nhau

bằng chính những sợi bố tướt ra từ bao gạo. Lúc

buồm may xong thì nhóm thanh niên cũng vừa

hoàn thành chiếc cột buồm làm bằng hai mảnh

ván dài gỡ ra từ be thuyền. Buồm dựng lên.

Người tài công tìm hướng gió rồi khéo léo nối

chỉnh dây thừng từ các chéo buồm đến những vị

trí khác nhau trên ghe để kéo buồm theo góc độ

tính toán thích hợp nào đó. Anh loay hoay chỉnh

tới lui với chiếc la bàn trên tay một hồi lâu thì

buồm từ từ phồng căng no gió. Con thuyền

chuyển mình thức giấc bương về phía trước.

Người tài công cắt cử thanh niên thành nhóm

thay phiên nhau giữ hướng buồm và dùng các

mảnh ván be thuyền còn lại làm mái dầm phụ

chèo ghe.

Nương bồng con tò mò nhìn theo người tài công

quăng một mảnh ván tam giác nhỏ nối bằng dây

cước thật dài từ sau đuôi thuyền. Như một người

câu cá anh đứng chờ vài phút rồi kéo mảnh ván

vào. Anh lúi húi đo đạc khoảng cách trên dây

cước, săm soi tính toán rồi lặp lại chừng đó động

tác. Sau vài lần thì người tài công trở ra phía

mũi ghe, đứng mỉm cười nhìn chiếc buồm căng

6

gió. Anh nói lớn mà hình như chỉ cho riêng

mình.

- Với gió này mình có thể đi được sáu, bảy hải lý

một giờ, có thể hơn.

Người tài công hướng dẫn nhóm thanh niên cách

sử dụng la bàn để giữ hướng buồm rồi đi vào

phòng lái. Anh tươi cười nhìn bé Huy đang bi bô

đùa với cái bánh lái tàu.

- Ông thuyền trưởng này “chì” quá ta! Không

say sóng gì cả.

Nương cúi chào người tài công rồi hỏi anh ta về

những động tác anh vừa làm ở sau đuôi tàu.

- Chỉ là dụng cụ thô sơ để ước tính tốc độ của

tàu đó thôi. Chút lý thuyết còn sót lại từ những

ngày ở trường Hải Quân. Anh do dự vài giây rồi

tiếp lời... Trước bảy lăm tôi là sĩ quan Hải Quân.

Đi cải tạo gần bảy năm mới về thì được giới

thiệu đi theo chuyến ghe này.

Nương nhớ lại hình ảnh những đoàn tàu phóng

mình trên sông Ô Lâu về phía phá Tam Giang

sóng dậy vỡ bờ những ngày đi học ngoài quê.

Nàng bồng con vào lòng.

- Người anh rể của cha cháu Huy trước cũng là

sĩ quan Hải quân. Tôi chưa hề gặp anh ấy nhưng

nghe nói là giang đoàn đóng ở Cửa Đại vào thời

điểm tháng Tư bảy lăm.

Mắt người cựu sĩ quan Hải quân sáng lên, anh

cao giọng hỏi dồn.

- Tên người đó là gì vậy cô? Thằng Lương,

thằng Ninh, thằng Hoát, thằng Dõng, hay thằng

Đức đây? Đã hơn bảy năm biệt tăm tin tức. Có

lẽ tụi nó nhanh chân hơn tôi, Paris London New

York Chicago cả rồi...

Anh phá lên cười vui sướng khi nghe Nương

nhắc tới tên người bạn lính cũ.

- Thằng Dõng! Vậy cô là em dâu của Thục Nhi

rồi. Mối tình “Một trăm đôi dép Nhật” nổi tiếng

“bốn vùng duyên hải” đây mà... Ngày nào chàng

ta cũng lò dò “em tan trường về, anh theo rề rề”

tới nhà gia đình cô giáo cũng là một tiệm tạp hóa

trong phố Hội An mua dép Nhật. Mua đủ trăm

đôi thì được vợ.

Nương vui lây theo tiếng cười của người tài

công.

- Vậy thì mối tình của anh chị mang giày hay

mang dép? Và đang ở đâu rồi?

Anh pha trò mà mắt nhìn xa xăm vào đám mây

trôi trắng khoang trời.

- Tình của hai đứa tôi mòn hết đôi guốc Dakao

của nàng và đôi dép râu dày bảy phân của tôi

trong trại cải tạo, mỗi phân một năm mười hai

tháng gian nan. Chúng tôi cưới nhau năm bảy

ba, năm sau thì lòi ra một thủy thủ con. Số phần

cả... Cuối tháng Tư bảy lăm, cả gia đình ở Sài

Gòn. Chiều tối ngày hăm chín lo cho vợ con và

cả nhà vào Bộ Tư Lệnh Hải Quân chờ lên tàu.

Tôi phải chạy chiếc lambretta về Ngã Tư Bảy

Hiền để trả lại cho người anh bà con. Khi vội vã

đi xe ôm trở vào thì cửa Bộ Tư Lệnh đã có lệnh

đóng, nội bất xuất ngoại bất nhập. Bảy năm!

Cái giá phải trả quá đắt. May mà mấy năm gần

đây vợ tôi và gia đình ở Mỹ cố gắng liên lạc

được đã gởi hình ảnh quà cáp nhờ bà con mang

vào trại nên cũng đỡ buồn.

Người tài công quay nhìn Nương, giọng tin

tưởng vỗ về.

- Tuy chậm chân nhưng chúng ta thế nào cũng

sẽ gặp lại người thân và hạnh phúc của mình. Vợ

chồng cô sẽ sum họp. Tôi sẽ đoàn tụ với vợ con

mình. Anh pha trò... Có điều cái ghe buồm này

bò còn chậm hơn sên. Kì này vô tới bờ chắc tôi

phải trấn nước ông chủ ghe một trận cho hả

giận.

Nương cúi đầu không nói khẽ chào người tài

công, bồng con quay xuống hầm tàu. Anh gọi

với bước theo, ân cần trao cho Nương mấy trái

cam vỏ đã khô nám.

- Tiêu chuẩn tài công đó. Em lột cho cháu ăn đỡ

khát. Chắc cũng phải ba bốn ngày nữa mới tới

bờ.

Cánh buồm no gió nhẩn nha giong thuyền đi về

hướng Đông mặc cho đám thuyền nhân kiệt sức

nằm ngồi dưới bóng mát của nó để quên đi phần

nào cơn đói khát rã ruột. Trên ghe chỉ còn ít gạo

7

và nửa lưng phuy nước đỏ ngầu màu rỉ sắt. Hết

dầu để nổi lửa nấu cơm, nhóm phụ trách ẩm thực

bắt đầu tháo dần những mảnh ván sàn tàu làm

củi.

Buổi trưa sau ba ngày buồm bê theo gió, bầy

thuyền nhân ngồi bật dậy hồi sinh khi nghe một

thanh niên gác tay chèo nhảy nhót reo mừng chỉ

về phía vệt núi mờ mờ trước mặt. Người tài

công đứng trên nóc phòng lái dùng chiếc ống

dòm nhỏ chăm chú quan sát hồi lâu rồi gật đầu

xác nhận với nhóm thanh niên đang reo hò bên

dưới. Anh còn thấy cả dòng hải lưu ngược

hướng buồm quần tụ thành vùng sóng bạc đầu

trước mặt và tít tắp từ chân trời sau lưng những

cuộn mây nhuốm màu đe dọa của cơn giông

biển đang rượt tới. Anh lo lắng cùng lúc với

niềm hi vọng ghe đang đi vào vùng biển có tàu

thuyền qua lại thường xuyên.

Anh tập họp cả ba nhóm thanh niên, dặn dò tăng

cường người gác buồm và tay chèo. Chẳng lâu

sau ghe bắt đầu chạy vào vùng nước trở. Thân

ghe rùng mạnh theo từng chuỗi sóng dập liên hồi

đinh tai nhức óc. Có lúc sóng cuộn mũi ghe

dựng lên như muốn hất tung cả thân tàu lên

khỏi mặt nước. Lẫn trong tiếng sóng trào, tiếng

gió phần phật là tiếng niệm phật, cầu kinh trộn

với tiếng la khóc sợ hãi của trẻ em hỗn độn kinh

hoàng.

Người tài công luôn miệng quát tháo hiệu lệnh

cho nhóm thanh niên điều chỉnh dây buồm, căng

bên này nới bên kia, cố gắng rứt chiếc ghe ra

khỏi vùng nước xoáy đang níu chặt lấy nó.

Chiếc ghe lì lợm cùng với người với buồm lăn

quẩy cả tiếng đồng hồ cuối cùng đã lấy lại được

hướng núi trước mặt. Chưa kịp hoàn hồn, mọi

người chợt nghe tiếng gỗ bựt gãy từ dưới phòng

máy vang lên cùng lúc với tiếng la.

- Ghe vô nước! Ghe vô nước!

Người tài công chạy xuống hầm máy. Anh quan

sát chỗ nứt ở lườn tàu, ước chừng lượng nước

đang theo chỗ nứt tràn vào. Anh hối chủ ghe

phân công người tát nước.

- Khó là chỗ nứt nằm phía dưới lốc máy, không

thể đóng ván đậy lên được. Phải kêu người múc

chuyền nước ra ngoài thật nhanh may ra cầm cự

được.

Trở lên boong, anh dặn một thanh niên mỗi

mười lăm phút xuống hầm máy quan sát rồi lên

báo cáo tình hình vô nước. Hơn hai tiếng đồng

hồ đứng quan sát trên nóc phòng lái, người tài

công vẫn chưa thấy tăm hơi bóng dáng tàu

thuyền quanh bốn phía trời. Nhóm tát nước lúc

càng mệt mỏi mà vết nứt có vẽ càng rộng ra.

Anh quyết định đốt một chiếc vỏ xe bỏ trong

thùng phuy cắt nửa đặt trên nóc phòng lái. Nhìn

làn khói đen tỏa thẳng lên trời anh thầm hi vọng.

Trời bắt đầu xế chiều, độ nổi của chiếc ghe lúc

này đã xuống thấp thấy rõ. Người tài công cùng

hai thanh niên đi lùng sục tất cả can nhựa rỗng,

vỏ xe, áo phao dồn đống trên sàn ghe. Họ luồn

cột từng nhóm năm, sáu thùng can vào dây

thừng dài.

Anh nhìn hai người bạn trẻ mệt lả vì đói mệt,

khuyến khích.

- Hi vọng là chúng ta sẽ không dùng tới nó.

Nắng chiều trên biển đỏ ối chân trời. Qua ống

dòm anh tiếp tục nhìn quanh bốn phía đại dương

cố níu gần lại mặt biển sóng mênh mông. Giữa

lằn biển mây hao huyễn vô định chợt trồi lên

một chấm nhỏ lớn dần. Chưa tin vào mắt mình,

anh dụi mắt định thần. Tháng ngày chiến hạm

hải hành trong quá khứ vụt trở về linh động rõ

ràng khiến anh xúc động nín thở căng mắt nhìn.

Không thể nào lầm được. Anh vội vàng khêu

sửa ngọn lửa đốt vỏ xe cho khói đen ngùn ngụt

bốc cao. Trong khuôn tròn nhỏ của ống kính, từ

hướng mười một giờ, cái chấm lúc này dài ra với

những chiều cạnh gãy góc quen thuộc của một

chiếc khu trục hạm.

Thần kinh người cựu sĩ quan Hải-quân căng

thẳng như cậu học trò bị thầy gọi trả bài, anh cố

nặn óc nhớ lại những điều đã nhiều năm không

hề có dịp sử dụng hay nghĩ tới . Ánh đèn giám lộ

chớp tắt lục lọi từ trí nhớ một thời biển cả chợt

8

lóe sáng trong anh tia hi vọng sống còn. S.O.S.

Tàu chìm. Vớt người...

Đoàn người vượt biển không ai bảo ai tranh

nhau trèo lên khỏi hầm tàu nằm ngồi la liệt trên

mũi ghe và tràn chật cả phòng lái. Trong sốt ruột

kinh hoàng, những hốc mắt hõm sâu vì đói khát

thiếu ngủ khẩn cầu nhìn về phía con tàu cứu tinh

tưởng chừng vẫn đứng vô tình bất động từ xa

mặc cho mực nước biển đã mấp mé be thuyền

khẳm nặng. Họ kêu khóc giành giựt những chiếc

phao, cố gắng tranh kéo phần sống về mình.

Tiếng người chủ ghe gào lớn từ buồng lái.

- Bà con yên tâm ngồi xuống. Chúng tôi có đủ

phao cho mọi người, đừng nhốn nháo ghe mất

cân bằng nước vô mau sẽ bị chìm sớm. Tàu Mỹ

đang chạy tới. Thế nào chúng ta cũng được vớt.

Tín hiệu đèn trả lời từ chiếc chiến hạm vàng lấp

láy trong ống dòm chợt chao mạnh nhấp nhô lúc

nhóm thanh niên tát nước bỏ hầm máy rùng rùng

chạy lên phòng lái. Tiếng than khóc sợ hãi lẫn

trong tiếng la cải hỗn độn giữa người chủ ghe và

nhóm thanh niên bỏ cuộc.

- Tụi bây bỏ lên hết trên này, ghe chìm chết cả lũ

bây giờ.

- Nước ngập lên tới bụng rồi, không tát được

nữa.

- Đ.M. tát gì nữa mà tát. Chìm tới nơi rồi!

- Để cho chìm luôn đi. Tàu lớn thấy may ra họ

tới cứu. Còn nổi lềnh bềnh họ chỉ đứng xa nhìn

thì cũng chết mà thôi.

Tiếng nạt lớn và khuôn mặt nghiêm nghị của

người sĩ quan Hải-quân khiến nhóm thanh niên

đứng lịt mặt. Anh quắt mắt ra lệnh cho họ đi

lùng quăng hết đồ đạc hành lí xuống biển cho

nhẹ tàu. Đoàn thuyền nhân răm rắp làm theo lời

hướng dẫn từ người lãnh đạo của họ. Mỗi thanh

niên khỏe mạnh biết bơi chia nhau ngồi với từng

nhóm năm sáu người, kẻ mặc áo phao người ôm

chặt vỏ xe, can nhựa. Im lặng phủ trùm, chỉ còn

nghe gió lùa phần phật qua cánh buồm rách

bươm và tiếng nước từng đợt liếm tràn qua sàn

ghe. Trong giây phút hấp hối của con tàu, những

con người liều đánh đổi cái chết để tìm tự do

chợt cảm thấy bình thản đến lạ lùng. Họ ngồi im

lặng đợi chờ, chấp nhận sự an bài của số phận.

Mắt nhắm, thân xác không chừng giữa cảm giác

thô cứng của lớp gỗ sàn thuyền và lay động bấp

bênh của sóng nước tràn vây.

Người sĩ quan Hải-quân gọi Nương ra hiệu cho

nàng bồng con len về ngồi sát bên cột buồm

ngay trước phòng lái. Anh trao chiếc áo phao

cho Nương, dặn dò cách dùng rồi mỉm cười xoa

đầu bé Huy lúc anh bồng cháu lên tay.

Chiếc khu trục hạm xả máy chạy về phía tàu

chìm. Màu sơn trắng của danh số chiến hạm hiện

rõ trong ánh nắng cuối ngày. Người sĩ quan xúc

động nhớ lại những ngày Hè bảy hai tuần dương

phối hợp với hạm đội Mỹ phía ngoài khơi Hải

Lăng, Cửa Việt. Anh còn nhớ rõ vị trí vết đạn bị

bắn ở mũi tàu vì chiến hạm này vào quá gần bờ

để yểm trợ hải pháo. Tình cờ ngẫu nhiên chạm

mặt nhau trên vùng biển xa lạ trở thành niềm hi

vọng cuối cùng của biết bao phận đời.

Nước biển tràn khẳm hầm máy kéo chiếc ghe

chìm nhanh. Tiếng gỗ ván gãy kêu răng rắc làm

cả sườn ghe rung chuyển vì sức nước xoáy vào.

Ngoái nhìn phần sau chiếc ghe đã khuất tăm

dưới mặt nước, anh quay lại chỉ tay về phía

chiến hạm trong lúc đám thuyền nhân la khóc

hoảng lên vì sàn ghe bắt đầu chìm lỉm.

- Bà con bình tĩnh ngồi yên, không được chộn

rộn. Cầm chặt dây đừng để lạc nhau. Ba chiếc

ca-nô vừa được dòng xuống từ tàu Mỹ đang

chạy về phía mình. Chừng mươi phút nữa là

chúng ta sẽ được vớt. Bà con yên tâm.

Anh vội vã quấn chặt bé Huy vào áo phao trước

ngực rồi cúi xuống kéo Nương lên ngồi cạnh anh

trên nóc phòng lái. Nương chỉ cho con trai ôm

vòng qua cổ người sĩ quan, dặn dò.

- Huy ôm cổ bác thiệt chặt nghe, rồi nhắm mắt

lại. Đừng sợ. Mẹ luôn ở bên cạnh con đây.

Bé Huy nhìn quanh lạ lẫm, lắc đầu.

- Con không sợ. Con chưa buồn ngủ mà.

9

Người sĩ quan cười xoa đầu đứa bé. Anh cột một

đầu dây quanh lưng mình rồi cột mấu dây kia

vào cổ tay Nương.

- Em biết bơi, không sao đâu.

Mũi tàu chìm nhanh. Cả chiếc ghe chỉ còn nóc

phòng lái nổi lều bều trên mặt nước chừng đôi

gang tay. Không còn mặt gỗ bên dưới làm điểm

tựa cho cảm giác bám víu an tâm, sức nước đẩy

trồi bầy thuyền nhân khỏi sàn thuyền chới với,

sặc sụa. Người sĩ quan lo lắng quan sát những

cụm người trôi nhấp nhô như bầy cá thiếu không

khí nổi lờ đờ trên mặt nước. Anh cảm thấy bất

lực, chỉ còn biết trông mong vào ba chiếc ca-nô

đang xả hết tốc lực nhảy sóng chạy vào vùng tàu

đắm. Ba lằn nước bạc sáng lên trong ráng chiều.

Nóc phòng lái chợt rùng mạnh nhào nghiêng

sang một bên rồi chìm lỉm. Nương mất đà, vừa

kịp nghe tiếng người sĩ quan la lớn “Coi chừng!”

thì toàn thân đã rớt chúi vào sóng bạt. Hớp nước

biển khiến nàng ho sặc sụa cùng lúc với cảm

giác mát rượi của biển sâu bọc choàng lấy toàn

thân. Nương lấy lại thăng bằng sải bơi về phía

tiếng của bé Huy đang khóc ré lên vì hoảng sợ.

Anh chỉ tay về hướng ba chiếc ca-nô đang rọi

đèn pha vớt người. Nương gật đầu. Họ bơi về

phía chiếc gần nhất.

Tiếng khóc cầu cứu văng vẳng trên mặt biển

chạng vạng tối chìm úng vào tiếng sóng trào lan

xa. May mà cơn giông hồi trưa đã đổi hướng.

Người sĩ quan thầm nghĩ.

Đoàn thuyền nhân vừa được ca-nô vớt ngồi e dè

trong góc phòng ăn của chiếc khu trục hạm Hải

quân Mỹ. Dưới ánh đèn sáng trưng những khuôn

mặt hơn mười ngày đói khát trông càng nhỏ nhoi

gầy yếu trong áo quần thủy thủ rộng thùng thình.

Đoàn người nhờ có hai thanh niên nam nữ nói

tiếng Anh khá trôi chảy nên việc giao dịch cũng

tương đối thông suốt. Những người lính đầu bếp

da đen, da trắng sửa soạn xong bữa ăn đang tươi

cười đứng chờ phục vụ mà đoàn người tị nạn

vẫn người này nhìn người kia, chưa ai dám xung

phong.

- Còn hai người bị thương đi bệnh xá với mấy

người nữa, cả anh tài công, cũng chưa về. Thôi

mình đợi họ ăn một lần luôn thể.

- Đồ ăn Mỹ mình đâu có biết ăn ra sao. Họ cười

cho thúi đầu.

Người bạn trẻ thông dịch lại nài nỉ.

- Thì cháu có ăn cơm Mỹ lần nào đâu mà biết.

Họ nói là ăn kiểu bớp-phê. Xếp hàng, lấy cái

dĩa, rồi đi dọc theo quầy thức ăn, muốn ăn món

nào thì chỉ món đó. Ai tới lúc nào ăn lúc đó,

không cần phải chờ.

Nương ngoắc bầy trẻ rồi dẫn bé Huy đến quầy

thức ăn. Chúng đói meo háo hức cầm dĩa đẩy

dọc theo quầy, nhón người chỉ trỏ lung tung.

Cha mẹ thấy con cháu khệ nệ bưng về bàn

những đĩa thức ăn đầy vun, bắt đầu lục tục kéo

nhau sắp hàng. Cứ chỉ gà rô ti là chắc ăn. Nương

nói đùa lúc nhìn những cặp mắt lo ra.

- Đồ ăn Mỹ béo quá!

- Món gì cũng ngon mà sao sửa thì lạt nhách !?

- Tui lỡ lấy nửa trái bưởi không biết giờ ăn ra

sao đây?

Mọi người đang trằm trồ khen chê ăn uống thì

người tài công và cô gái thông dịch bước vào.

Cô thông báo áo quần mọi người đã giặt khô

khiến ai nấy chưa hết ngạc nhiên về thức ăn Mỹ

và bàn trái cây chất cao như núi, giờ càng thêm

sửng sốt bàn tán sầm xì.

- Tui tính sớm lắm trưa mai áo quần mới khô.

Người sĩ quan còn sủng ướt mà rạng rỡ tươi

cười trong chiếc áo gió màu gạch rộng thùng

thình.

- Báo cho bà con vui là nhóm cuối cùng đã đượt

vớt. Họ dầm trong nước khá lâu nên bị cảm

lạnh, đang nghỉ ngơi ở bệnh xá. Trên tàu đã

chuẩn bị hai phòng lớn nam và nữ với nhiều

giường tầng. Bà con ăn xong thì lên nghỉ ngơi.

Thiệt là may mắn, chỉ trễ vài giờ nữa là nhiều

người trong chúng ta đã mất mạng rồi.

Đoàn thuyền nhân đang lao xao cảm ơn người

tài công thì bỗng có tiếng hô chào dõng dạc

vang lên. Một sĩ quan Hải-quân vóc người to lớn

mang quân hàm trung tá đang tươi cười bước

10

vào phòng ăn. Ông ta bắt tay người thông dịch

cho biết muốn gặp thuyền trưởng của chiếc tàu

chìm. Người tài công nghe qua câu hỏi bước đến

tự giới thiệu. Viên sĩ quan Mỹ thân mật vỗ vai

anh.

- Anh nói tiếng Mỹ lưu loát lắm. Tôi là hạm

trưởng của chiếc khu trục hạm này. Chúc mừng

đoàn người của anh đã được an toàn.

Nghe giọng nói rồi nhìn nét mặt và bảng tên,

người tài công quá xúc động buột miệng.

- Có phải mầy đó không Trâu Nước! ?

Người hạm trưởng ngạc nhiên nhìn chăm chăm

người đàn ông Việt Nam xa lạ khắc khổ gầy

nhom vừa gọi biệt danh của mình thời còn là

sinh viên sĩ quan.

- Sinh viên trường sĩ quan Hải-quân ở Đảo

Rhodes mùa Đông 1970!

- Sĩ quan Cố vấn Giang đoàn Tuần thám ở

Đồng Tháp Mười cuối năm 1971!

Khuôn mặt bạn cũ hiện dần ra sau nét hằn phong

trần của thời gian khắc nghiệt,

Sam ôm chầm người tài công.

- Việt ! Chúa ơi, mầy đó sao!? Thằng bạn Việt

Nam duy nhất của tao trong trường Hải Quân ở

Newport đây mà. Đúng rồi! Sau đó tao lại gặp

mày ở giang đoàn tuốt trong vùng đất trời đánh

đầy muỗi mòng đó.

Sam kéo Việt đi về phía cửa.

- Đi! Đi lên phòng tao. Tắm rửa, thay áo quần

cho mát mẻ rồi uống lai rai chơi. Hơn mười năm

rồi còn gì!

Mọi người trong phòng ăn đi từ ngạc nhiên này

đến sững sờ khác. Hồ như họ đang ở một nơi

không thật.

Bắt gặp ánh mắt dò hỏi của Nương, cô gái thông

dịch lắc đầu phân bua.

- Hai người nói chuyện với nhau lẹ quá, em chỉ

nghe lỏm bỏm thôi. Họ là bạn cũ với nhau thời

cùng học trong trường Hải quân ở Mỹ rồi sau đó

chung đơn vị ở Việt Nam nữa. Hèn chi ảnh nói

tiếng Mỹ nhuyễn quá.

Việt thức giấc vào một lúc nào đó lúc trời chưa

rợn sáng. Mắt biếng lười nhấp nhem về phía ô

cửa tròn nhỏ sáng chớp lên từng hồi giúp anh

phần nào lấy lại ý niệm thời gian nơi chốn.

Chiếc chiến hạm hình như đang chạy giữa một

cơn giông. Anh nhìn nước mưa ràn rụa phía

ngoài ô kính nghĩ tới hình ảnh con tàu lao mình

trên sóng cuồng nộ. Sóng bây giờ hay sóng cũ

mười năm chập chùng ngả bóng thời gian, lẩn

khuất bao phận người phận nước nổi trôi.

Bạn cũ gặp nhau. Trong khói thuốc thơm, men

rượu nồng như còn đọng hương tháng ngày hào

sảng trước kia, họ kể nhau nghe chuyện nhà

chuyện đời.

Lắng nghe người bạn Việt Nam kể chuyện tù,

chuyện gia đình vợ con cách biệt cả một nửa

vòng trái đất, lòng Sam áy náy như chính mình

đã góp phần gây nên cảnh tang tóc điêu linh cho

hàng triệu người miền Nam. Anh xúc động nói

lời xin lỗi và cảm ơn người bạn cũ mà phần số

đẩy đưa đã cho anh cơ hội cứu vớt được đoàn

thuyền nhân tưởng đã phải chìm sâu đáy biển.

- Chính trường Mỹ là sân đấu football mà dân

Mỹ thì thực tế đến mức tàn nhẫn. Những ngày

cuối tháng Tư bảy lăm trên chiếc Hàng không

mẫu hạm Midway tao đã rớt nước mắt nhiều lần

mà rồi cũng chỉ bất lực đứng nhìn.

Sam mở nhạc, giọng ca Bing Crosby trầm buồn

truyền cảm cất lên... I'm dreaming of a white

Christmas. Anh đang mơ một Mùa Giáng Sinh

Trắng...

- Mầy còn nhớ bài hát không?

- Quên sao được! Giáng sinh 70. Mầy là thằng

sinh viên sĩ quan Mỹ độc nhất ở lại trường. Hai

thằng tình cờ ngồi chung bàn ăn, chuyện trò rồi

quen thân nhau.

- Hồi đó tao không có tiền về thăm nhà ở

Oregon. Mẹ! Ngoài trời tuyết bay, trong nhà ăn

thì thằng cha Bing rền rĩ I'm dreaming of a

white Christmas... buồn muốn khóc. Mấy năm

sau, trong ngày chiến dịch “Cơn gió thường

xuyên” (Operation Frequent Wind) đài phát

thanh quân đội cứ cho hát bài này trong lúc trực

11

thăng thì từng bầy thay phiên nhau đáp thả

người xuống mẫu hạm rồi bay đi. Nét mặt hốt

hoảng bi thương còn nuối ngoái phút giây từ biệt

đoạn trường của hàng ngàn người Việt di tản đã

ám ảnh tao rất lâu sau đó...

I'm dreaming of a white Christmas

Just like the ones I used to know...

Mùa Giáng Sinh Trắng bất thường. Mùa gặt ác.

Tháng Tư đen bất hạnh... Việt nghĩ tới câu hát

rồi lẩm bẩm một mình sau cái ngáp dài. Anh

dụi mắt nhìn quanh căn phòng lờ mờ vệt sáng

đầu ngày hắt qua ô cửa kính. Cơn giông biển đã

qua tự lúc nào.

Sam từ đài chỉ huy xuống, ồn ào bước vào

phòng với câu chào bằng tiếng Việt lơ lớ. Anh

ngồi nhỏm dậy, bật cười nhớ lại câu chuyện vui

lúc Sam còn làm sĩ quan cố vấn ở cùng giang

đoàn với anh.

- Sam, mầy còn nhớ câu chào tiếng Việt tụi tao

dạy mầy ở Đồng Tháp Mười ?

Sam thả chiếc xách hành lý nhỏ xuống sàn

phòng, lắc đầu cười theo.

- Không, nhưng tao vẫn còn nhớ nét mặt của ông

Chỉ Huy Trưởng lúc đó.

- Mầy chào “Đ.M. Chỉ Huy Trưởng cà chớn”.

Tụi tao nín cười suốt buổi họp suýt nghẹt thở.

- Mầy vẫn còn cười được là tao yên tâm rồi.

- Phải cười chứ! Đâu thể nào để thằng Kissinger

với bọn kí giả phản chiến bán luôn nụ cười của

mình được.

Sam ngồi xuống ghế, trao cho Việt phong thư.

- Xách áo quần của các sĩ quan nhỏ con nhẹ kí

trên tàu, hi vọng mầy mặc vừa. Còn đây là chút

tiền xài trong khi chờ vào Mỹ định cư. Trong

bao thư có cả địa chỉ của tao và gia đình ở

Oregon. Cứ liên lạc khi cần. Lát nữa sau khi ăn

sáng, đại diện thủy thủ đoàn trên tàu cũng sẽ có

chút quà cho đồng bào của mầy. Tiếc là trên tàu

không có y phục cho phụ nữ và trẻ em.

Hai người bạn xúc động siết chặt tay nhau.

- Tối qua tao đã liên lạc với Tòa Đại Sứ ở

Manilla nhờ giúp đỡ. Họ cho biết Trung Tâm Tị

Nạn ở Bataan sẽ đưa xe buýt ra chở thẳng

thuyền nhân về trại. Thật là may mắn vì đây là

nơi tiến hành thủ tục tị nạn cho đồng bào đã

được chấp thuận vào định cư ở Mỹ từ nhiều trại

khác nhau khắp cùng Đông Nam Á.

Việt lịm người theo nỗi vui vừa ập tới. Sam vỗ

vai bạn.

- Ê, thằng em. Mầy không tệ lắm đâu. Chạy

bằng cái buồm rách bươm thế kia mà vào thẳng

tới vịnh Binanga là khá lắm. Chừng mười giờ

sáng, sau khi chiến hạm vào vùng bờ biển

Mabayo, ca-nô sẽ đưa đồng bào cập vào

Morong. Từ đó xe buýt của Cao Ủy Tị Nạn Liên

Hiệp Quốc sẽ chở về trại.

Việt nén xúc động nhận chiếc xách từ tay bạn.

Vừa nhớm bước đi thì Sam gọi giật lại, anh ta

mồi lửa điếu thuốc PallMall gắn lên môi Việt.

- Suốt buổi sớm hôm nay trên đài chỉ huy, tao

ráng nhớ lại câu tiếng Việt tụi mầy dạy về thuốc

PallMall mà đành chịu.

- Phải Anh Là Lính Mời Anh Lên Lầu

Tiếng Sam ngọng nghịu lặp lại câu tiếng Việt

trộn giữa giọng cười vui khiến người thủy thủ

dẫn đường quay nhìn lạ lẫm. Anh ta chưa hề

thấy Hạm Trưởng của mình vui như thế bao

giờ. Người đàn ông Việt Nam im lặng đi cạnh

anh có lẽ cũng vui không kém. Đôi mắt ông rạng

ngời.

Mẹ con Nương sống qua hai mùa Thu Đông,

qua cái Tết mồ côi ở trại tị nạn Bataan mới có

chuyến bay. Anh Việt kịp đoàn tụ với gia đình

trước Tết. Ngày Nương dẫn bé Huy đi tiễn anh,

cháu khóc rấm rức mãi. Bãi trống trước chợ khu

Một buổi sáng hôm đó thành sân ga đưa tiễn sụt

sùi. Tháng ngày cùng nhau vượt chết, cùng qua

cảnh sống khó khăn dệt thành mối thân tình, nay

tới lúc chia lìa kẻ ở người đi như những cánh

chim bay cách biệt phương trời. Nương xúc

động nhìn anh bồng bé Huy nhớ lại đêm tàu đắm

kinh hoàng. Anh nhìn Nương nháy mắt mỉm

cười.

12

- Bác đi rồi cháu là đàn ông trong nhà cho nên

không được khóc nữa. Lúc đi tắm suối Huy nhớ

cẩn thận dắt mẹ qua cầu treo cho an toàn.

Cháu ôm anh Việt, gật đầu nghe lời bác dỗ dành,

gạt nước mắt tự hào nhìn mẹ. Chiếc xe buýt chở

đoàn thuyền nhân đi rồi, bãi đất vương bụi bàng

hoàng người ở lại trông theo. Hàng xoài lâu

năm trồng dọc khu nhà cuối trại vắng bóng anh

bước chậm rãi dưới bóng mát xanh rườm che

trưa nắng. Có khi Nương bồi hồi nhìn vệt nắng

xế qua hiên vắng cuối dãy nhà tưởng như còn

dáng anh ngồi đánh cờ trong lúc bé Huy khăn

tắm quấn người kiên nhẫn ngồi chờ.

Rồi tới ngày mẹ con nàng hồi hộp ngồi chờ xe

lăn bánh ra phi trường về quê hương mới.

Nương tươi cười gật đầu nhìn con khi bé Huy hí

hửng hỏi mẹ. Mình sẽ gặp lại bác Việt phải

không mẹ? Trong giây phút đó Nương đã thực

sự nghĩ anh Việt là người thân duy nhất mẹ con

nàng quen biết ở nơi phương trời xa lạ đó...

Nương thở dài đứng tựa bên khung cửa. Tuyết

vẫn rơi. Màn tuyết lặng lẽ phủ trắng vùng thao

thức sâu quá canh tàn. Hải đảo. Biển khơi. Thủy

mộ quan (*)

. Cõi lòng. Đau thương tình em

vương vấn vùng cửa biển điêu tàn.

Phan Thái Yên

(*) chữ từ tập thơ “Thủy Mộ Quan” của Viên

Linh

Rondel de L’Adieu Partir, c’est mourir un peu, C’est mourir à ce qu‘on aime; On laisse un peu de soi-même En toute heure et dans tout lieu, C’est toujours le deuil d’un voeu, Le dernier vers d’un poème; Partir, c’est mourir un peu. Et l’on part, et c’est un jeu, Et jusqu‘à l’adieu suprême C’est son âme que l’on sème, Que I‘on sème à chaque adieu; Partir, c’est mourir un peu. Edmond Haraucourt (1858-1942)

Bài Thơ Vĩnh Biệt Đi là chết ở trong lòng một ít Vì yêu thương mà phải chia xa Bởi nơi nào mà ta đã sống qua Đều lưu lại chút đời ta, kỷ niệm Trong tang lễ luôn có lời ly biệt Cuối bài thơ là câu viết một dòng Đi là chết ở trong lòng một ít. Ta hãy đi, và cuộc chơi nối tiếp, Phút cuối đời là vĩnh biệt chia ly, Linh hồn ta, mầm chia cách phân kỳ, Được gieo rắc trong những lần vĩnh biệt Đi là chết ở trong lòng một ít. Lê Ngọc Trùng Dương phỏng dịch

13

Đức Thánh Tổ Trần Hưng Đạo và những cơ duyên

Ngọc Nhung

LTS : Chị Nguyễn Thị Ngọc Nhung, thân hữu của GĐ/OCS tại Hawaii là một người đã tích cực đóng góp rất nhiều trong

việc tổ chức ĐH OCS12 tại Hawaii cho anh em chúng ta. Chị Ngọc Nhung hiện tại là Giám Đốc chương trình Viet Nam

Today's Vision (VNTV), tức Quan Điểm Việt Nam Ngày Nay, được thành lập từ năm 1998 tại Hawaii. Mục đích của VNTV là

góp chung với tiếng nói Người Việt Hải Ngoại để phổ biến tài liệu Tội Ác Cộng Sản, tin tức hữu ích cho cộng đồng người

Việt tị nạn trong đời sống mới, giới thiệu văn hóa Việt cho các sắc dân khác sinh sống tại địa phương. Điều quan trọng là

VNTV luôn đề cao chính nghĩa của người Việt tị nạn cộng sản. Năm 2004 VNTV đã thành công trong việc vận động chính

quyền địa phương đồng thuận Nghị Quyết Cờ Vàng Ba Sọc Đỏ. Năm 2005 cũng chính sự vận động của chị Ngọc Nhung đã

vạch trần tội ác của CS trong vụ thảm sát hơn 6000 đồng bào vô tội tại Huế Tết Mậu Thân 1968, nhờ đó đã đánh tan Nghị

Quyết Chị Em giữa Tiểu Bang Hawaii và Tỉnh Thừa Thiên Huế. Một thành tích quan trọng khác của chị là Bia Đá Vinh

Danh các chiến sĩ VNCH, Hoa kỳ và Đồng Minh đã hi sinh trong cuộc chiến để bảo vệ tự do cho Miền Nam Việt Nam đã

được khánh thành vào Ngày Quốc Hận 30 Tháng Tư, năm 2006, tại Memorial Park thuộc Nghĩa Trang Quốc Gia Thái Bình

Dương.

BTC/ĐH OCS 12 thành thật tri ân lòng hăng say giúp đỡ của chị Ngọc Nhung đối với GĐ/OCS chúng ta và xin giới thiệu bài

viết về Đức Thánh Tổ Trần Hưng Đạo của chị đến bạn đọc.

Trước tiên tôi xin thưa các bạn là tôi là một

người không viết văn giỏi, tôi chỉ kể lại những

sự hiểu biết mà ai cũng đã biết rồi và kinh

nghiệm của tôi liên quan đến Huyền Thoại

Thánh Tổ Hải Quân VNCH là Đức Trần Hưng

Đạo.

Đức Trần Hưng Đạo sinh năm 1228 tại

Thăng Long thuộc nước Đại Việt. Tên thật là

Trần Quốc Tuấn. Thân phụ của ông là Hoàng

Tử Trần Liễu.

Trong bối cảnh xung đột của hai triều đại Lý-

Trần, nên Trần Hưng Đạo đã được cha quyết

tâm tìm các thầy dạy văn võ để hy vọng con trai

của mình sẽ có ngày lấy lại danh dự cho gia tộc.

Vào giây phút lâm chung, Trần Liễu trăng trối

với con trai là phải trả thù chuyện mà ông nghĩ

rằng rất nhục nhã cho gia đình về chuyện Tướng

Trần Thủ Độ ép buộc ông phải nhường người

vợ, tức là mẹ của Trần Hưng Đạo, cho em trai

của mình là Hoàng Đế Trần Thái Tông. Đây là

mối thù nhục nhã của gia đình mà thân phụ của

Trần Hưng Đạo trao trọng trách lại cho ông gánh

vác.

Vào thế kỷ thứ mười ba, năm 1258, quân

Mông Cổ xâm lăng nước Đại Việt lần thứ nhất,

lần thứ nhì vào năm 1285 và năm 1287 là trận

14

chiến cuối cùng rất là khốc liệt. Đó là trận Bạch

Đằng Giang mà từ thuở nhỏ chúng ta đã học và

truyền tụng cho đời sau để hãnh diện và noi

gương Đức Trần Hưng Đạo.

Trần Hưng Đạo đã chứng tỏ là một vị tướng

lãnh xuất chúng trong những trận chiến thắng

đánh đuổi quân Mông Cổ xâm lăng vào nước

Đại Việt. Thời đó quân Mông Cổ đã xâm chiếm

vùng Trung Á Châu và Đông Âu Châu và mệnh

danh là Đế Quốc Mông Cổ. Đội quân Mông Cổ

gồm khoảng 300.000 của kỵ binh với lực lượng

chiến thuyền hùng mạnh nhất để họ đi đến đâu

là họ càng quét. Một đội quân bách chiến bách

thắng này đã đem sự sợ hãi cho thế giới thời đó.

Với lòng dũng cảm, trí thông minh cùng với

các chiến lược tuyệt luân của Trần Hưng Đạo,

nước Đại Việt đã hy sinh chống trả với quân

Mông Cổ qua 3 lần xâm lăng tàn khốc của đại

hùng binh này.

Một trong chiến lược của Trần Hưng Đạo là

thua thì trước khi rút quân là đốt phá thành trì,

Thành Thăng Long cũng phải bị đốt, lương thực

để quân thù không có lương thực và bệnh hoạn

rồi từ từ họ sẽ bị yếu dần. Lúc đó quân ta sẽ đột

kích đánh phản công và tìm cách đón đánh chặn

đường tiếp tế lương thực.

Qua các trận Yết Kiêu, Chương Vương, Vân

Đồn, Vạn Kiếp và Trận Bạch Đằng là trận chiến

khốc liệt nhất vì sau hai lần xâm lăng, quân

Mông Cổ không thể thắng chúng ta nên lần xâm

lăng thứ ba này là trận quyết tử giữa Mông Cổ

và Đại Việt.

Trần Hưng Đạo biết chắn chắn là quân Mông

Cổ sẽ tràn xuống Nam và giả thua bỏ chạy về

phía Nam bên dòng sông Bạch Đằng và âm thầm

cho quân đóng cọc nhọn bọc sắt dưới lòng sông

và dụ quân địch tiến qua sông. Lúc chiến thuyền

của quân Mông Cổ tiến qua sông thì nước lên

cao và Trần Hưng Đạo canh lúc nước sông sắp

rút thì đem quân ra đánh. Đánh giặc cầm chừng

cho đến lúc thuyền của giặc bị cọc nhọn đâm

lủng và chìm

Lúc đó quân giặc tiến hay lui gì cũng phải

chịu chết trong mưu chiến lược của Trần Hưng

Đạo.

Quân ta đốt cháy khoảng 400 đại chiến

thuyền của quân Mông Cổ tại dòng sông Bạch

Đằng. Lãnh tướng Omar của đội chiến thuyền

Mông Cổ này bị quân ta bắt và xử tử.

Là một người thuộc vương gia tộc, nhưng

Trần Hưng Đạo rất là an phận.

Hoàng Đế nước Đại Việt đã ban chức cho

ông là “Hưng Đạo Đại Vương”.

Ngoài ra lúc nhỏ chúng ta cũng biết câu thiệu

“vì nước quên thù nhà” là chỉ định Trần Hưng

Đạo. Một người văn, võ, tài, trí, đức...vẹn toàn

đã làm rạng danh lịch sử Việt Nam.

Năm 1301, Trần Hưng Đạo vì già yếu thọ

bệnh và qua đời vào lúc ông 73 tuổi.

Xác ông được hỏa táng và tro được rải dưới

gốc cây sồi được trồng trong gia trang của ông,

gần Thành Thăng Long, mà ông yêu thích. Việc

mai táng nầy là theo ý muốn của ông dù rất

nhiều người muốn ông được chôn cất như những

bậc quan vương nhưng ông chỉ muốn giản dị và

thanh nhàn.

Đức Trần Hưng Đạo là vị anh hùng của quốc

gia. Nước Việt Nam Cộng Hòa vinh danh

ngưỡng phục và tỏ lòng tôn kính ngài bằng

nhiều hình thức. Một trong cách tôn kính đó là

phát hành tiền giấy bạc như sau:

Viết đến đây, tôi xin có chút ý kiến là tôi rất

hãnh diện là một công dân của nước Việt Nam

Cộng Hòa vì khi quốc gia nhìn nhận Đức Trần

15

Hưng Đạo là Thánh Tổ Hải Quân Việt Nam

Cộng Hòa. Điều này tôi nhận rõ là quốc gia dân

tộc tôi:

Biết tôn thờ vị anh hùng quốc gia làm mẫu

mực cho dòng giống Lạc Hồng.

Biết tạo gương sáng cho thế hệ đi sau.

Biết tôn trọng đạo đức và tôn kính công đức

của tiền nhân.

Biết noi gương lòng yêu nước để quyết giữ

gìn giang sơn của tổ tiên.

Biết hy sinh chống ngoại xâm bảo tổn sự vẹn

toàn lãnh thổ.

Sau đây tôi xin kể lại kinh nghiệm của tôi

liên quan đến Huyền Thoại Thánh Tổ Hải Quân

VNCH Đức Trần Hưng Đạo.

Vào năm học đại học thứ nhất, tôi nằm mơ

thấy Đức trần Hưng Đạo rút gươm trao cho

tôi...tôi giật mình thức dậy và thấy sợ hãi. Sáng

hôm đó, tôi vào trường kể cho bạn bè, trong số

bạn đó có Nguyễn Thị Ngọc Điệp (hiện đang ở

Indiana) Nguyễn Thị Hồng Hoa (đang ở

VN)...còn vài đứa bạn đứng gần đó nhưng tôi

không nhớ kỹ. Sau khi nghe tôi kể về giấc mơ,

họ cười chế nhạo và đối thoại với nhau là:

“- Bộ mày không biết hôm nay là Lễ Trần

Hưng Đạo?

- Ủa tao đâu có biết. Đi học lu bù mà, giáo sư

thỉnh giảng từ Sài Gòn bay về đây

vào ngày lễ ngày cuối tuần liên tu bất tận thì

làm sao tao nhớ nổi.

- Đúng là con nhỏ này bị Đức Trần Hưng

Đạo hiện hồn về nhát mầy đó.

- Thôi tao sợ quá... tao thấy sợ quá nên kể

cho tụi bây nghe, bây giờ còn nhát tao nữa.”

Chỉ là câu chuyện nhỏ nhưng tôi nhớ hoài và

tôi còn kể cho cha nuôi của tôi là Đại Tá Nguyễn

Văn Y nghe vào năm 1983 trong lúc ông xem tử

vi cho tôi.

Câu chuyện thứ hai thì thực tế hơn.

Vào năm 2003, tôi có cơ hội đến tòa Tổng

Lãnh Sự Úc tại Hawaii. Trong dịp này tôi gặp bà

Jean Clarey, tức là vợ của cố Admiral Bernard

A. Clarey, chúng tôi trò chuyện về vấn đề Việt

Nam. Tôi có bà biết tôi là một người công dân

của nước Việt Nam Cộng Hòa và tỵ nạn cộng

sản qua Hoa Kỳ...từ đó chúng tôi trở thành quen

biết nhau. Bà đã lớn tuổi và mỗi lần gặp nhau

tôi thường kể cho bà nghe về những mảnh đời

khốn khổ của dân Việt cùng với những nỗi niềm

của người dân tỵ nạn...

Thưa các bạn, tôi không phải chỉ có nói về

những khổ đau của dân tộc mình mà tôi đã tạo

một chương trình VNTV vào năm 1998 để làm

phương tiện truyền đạt tư tưởng và phổ biến

những tài liệu lịch sử. Phương tiện truyền thông

này là một ưu điểm đã giúp cho bà Jean Clarey,

sau khi xem một số episodes của VNTV, quyết

định trao một món lưu niệm mà lúc chồng bà

mất đã trao lại cho bà cất giữ.

Chúng tôi hẹn nhau tại nhà bà. Bà ôm ra một

hộp gỗ bề dài 3 tấc, bề ngang 2 tấc trông rất là

cũ kỹ và tôi nhìn biết ngay là từ Việt Nam. Lúc

đó tôi nghĩ đến chiếc cầu bắt ngang qua Ford

Island trong khu vực Trân Châu Cảng mang tên

16

Hương trầm lắng cung trầm Chơi vơi giữa hợp âm sóng vàng Nơi đây một cõi dịu dàng Có em trong nắng tóc vàng xõa bay Bên nhau trên bãi cát này Nhắc nhau kỷ niệm những ngày xa xưa Mơ màng chợp mắt giữa trưa Ai thần tiên đó mới vừa ghé đây Mộng về vừa mới đầy tay Bổng con gió dại thổi bay mất rồi Soi mắt em tấm gương đời Cho ta thấy lại phiến đời lãng du

Di Truong

Sandy Beach, Honolulu

Đô Đốc Bernard Clarey, trong trí tôi chỉ biết là

mình sắp nhận một món đồ rất có ý nghĩa. Thật

vậy! Đó là bức tượng Thánh Tổ Hải Quân

VNCH Đức Trần Hưng Đạo do Phó Đề Đốc

VNCH Trần Văn Chơn đã trao tặng quà lưu

niệm cho Đô Đốc Bernard Clarey lúc hai người

gặp nhau tại Việt Nam.

Bức tượng rất đơn sơ nhưng về mặt giá trị

lịch sử thì tôi thấy mình ôm một trọng trách là

làm sao phải giữ gìn cẩn thận. Tôi thầm cầu

mong là bao giờ tại hải ngoại mà có được một

bào tàng viện liên quan đến ý nghĩa của bức

tượng, tôi sẽ sẵn lòng dâng hiến món cổ vật vô

cùng quí giá này. Từ lúc tôi giữ bức tượng đến

nay, tôi đã mang tay qua San José hai lần để làm

lễ. Đó là một vinh dự rất lớn đối với tôi.

Xin cám ơn các bạn và nếu có điều gì thiếu

sót, xin tha thứ và bổ túc.

Nguyễn Ngọc Nhung

Hawaii, Ngày 05, Tháng Giêng, Năm 2012.

Nguã mú trïn baäi vùæng

17

thơ Phạm Hồng Ân VỀ BIỂN 1. Rồi có lúc chúng ta cũng trở về biển

Cũng leo lên con tàu làm một chuyến viễn du Cũng trườn theo sóng Cũng lăn với đá Cũng dầu dãi như tro than Cũng phong trần như cát bụi.

2. Rồi có lúc chúng ta cũng đi vào huyền thoại Những thế hệ thủy triều xóa mất dấu vết chiến tranh Chỉ còn lại mảnh trời xanh Lặng lẽ bay ngang vòm nhà dưỡng lão Biển cũng thét gào áo não Trăn trở bạc đầu thế hệ mai sau.

3. Rồi có lúc chúng ta cũng đi vào huyền sử Những con dã tràng xe cát tạo hình Như bầy hải âu năm xưa đi tìm hoa biển Như con tàu mất phương hướng Như Anh mất Em Giữa giông bão đời người.

4. Rồi có lúc chúng ta cũng là thân tàu Kẻ trước người sau Tung tăng theo sóng. Rồi...biển cũng muôn đời là biển Chỉ còn chúng ta Tan tành như bọt nước... (8/2/2007)

TỊCH TỊCH MỘT HƯ KHÔNG... Em trần truồng kiếp hoa Treo giữa đời thơ ta Bốn phương là ngôn ngữ Rơi xuống cõi lòng tà. Ta phiến núi chân rừng Em lượn sóng lưng biển Tịch tịch một hư không Dẫn tình đi bất biến. Cởi tung vần điệu cũ Đôi vú chữ phau phau Em nằm trong giấc ngủ Lõa thể vẫy chào nhau...

(Escondido, 03/04/2011)

18

Thư Gửi Bạn

Việt Dân

Bạn mến,

Đã gần hai năm, tôi về ở tại thành phố này.

Trong căn nhà nhỏ thật tĩnh yên; buổi sáng; qua

khung cửa sổ, tôi không còn được ngẩn ngơ nhìn

ngắm những đồi thông ngút ngàn sớm chiều phũ

trắng sương mù. Tạm biệt thung lũng

Shenandoah Valley, với những rừng phong

thiên niên xanh mướt trong mùa xuân, và vàng

lên rực rỡ mỗi độ thu về. Shenandoah Valley

nằm khuất sâu trong vùng đồi núi Blue Ridge,

với nắng hanh vàng mùa hạ, màu núi như xanh

đậm hơn gợi nhớ dãy Trường sơn quê nhà. Về

tại thành phố này; chiều về, tôi không còn

được nhìn từng đàn thiên nga; theo hình rẻ quạt;

gọi đàn bay vút về phương bắc . Đêm về; tôi

không còn được nhìn thấy bầy nai thỉnh thoảng

dẫn nhau băng qua con đường nhỏ; đi xuống

con suối cuối chân đồi. Về đây, cuộc sống của

tôi như cô động lại trong tuổi về chiều. Về đây,

tôi đang khởi sự cho một cuộc hành trình khác.

Cuộc hành trình mà tôi không cần phải quay lại

nhìn để biết mình đã đi được bao xa và để biết

bao giờ sẽ đến đích. Cuộc hành trình mà tôi

thanh thản bước tới; và có thể; không được dịp

nói lời chia tay.

Một ngày lại đến, ly cà phê bình trà thật đơn

điệu bên cạnh dĩa điểm tâm giản đơn ; mà trước

khi đi làm; Thu đã cẩn thận sửa soạn cho tôi.

Ngoài kia nắng ấm tuôn tràn, trong vườn hoa

nhỏ bé; mấy cụm Tulip trẩy mầm xanh non

vươn lên mặt đất, và trên những cành anh đào

Yoshino đang trổ nụ, mấy con chim Cardinal

ríu rít chuyền cành tìm ăn. Mùa xuân đã đến,

đâu đó từ cuối chân trời mùi hoa đinh hương

thoảng lan trong gió, và thấp thoáng bóng dáng

mùa hạ đang chuẩn bị lên đường.

Bạn mến,

Tuy tâm trạng mỗi người mỗi khác, vào tuổi

sáu mươi, có ai trong chúng ta không phải trực

diện với cô đơn trống vắng. Bên ly rượu đậm đà,

bên ly cà phê thơm phức, bên tách trà nóng hổi.

Chúng ta hòa nhịp với nhau một cách dễ dàng,

cùng nhau ôn lại những chuyện của một thời đã

qua... Và trong cùng tận nỗi nhớ, chúng ta như

theo từng bước chân quá khứ trở về. Vâng,

người thủy thủ già tưởng như đang bước lặng im

trên bờ biển vắng; nghe sóng tràn bờ; mà cố đập

vỡ gương ký ức, ngược thời gian tìm lại những

chuyện một thời đã qua...

Chuyện một thời đã qua...Chuyện của những

tháng ngày Cà mâu, Năm căn. U minh, muỗi đói

đàn đàn. Đây Tân châu, Hồng ngự, một thuở ta

ngẩn ngơ nhìn em trên chuyến phà Vàm Cống

về Long xuyên Châu đốc, mà yêu thiết tha giọng

hát ầu ơ “...Đèn nào cao...”. Ninh kiều đó cho

những ngày Bình thủy, qua Mỹ tho, mà mơ

tưởng đến Kiến hòa. . Có phải nơi đây dưới hàng

dừa rợp mát, theo bước chân em mà ta tưởng

như đã thấy mối tình đầu.

19

Chuyện một thời đã qua..., những chuyến hải

hành. Sóng biển lên cao thịnh nộ, phủ chụp

mạn tàu. Chiến hạm lắc lư, vượt ngàn sóng bạc

thách đố biển khơi. Những đêm trăng, chiếc

PCF bềnh bồng ngoài khơi mũi Cà mâu, sông

Ông Đốc, Gành hào. Que diêm bật sáng đốt điếu

thuốc, ta để tâm tình theo khói thuốc tản bay, mơ

về phố thị, mơ tìm nhân dáng người thương.

Chuyện một thời đã qua..., Chiến hạm buông

neo, và hải đảo nào đây mà bàn chân ta đã từng

in dấu. Ghềnh đá nào năm xưa đã từng cắt xước

bàn chân người thủy thủ, có còn đứng đó đợi

chờ.

Đêm mùa đông, miền Trung rét mướt, gió mùa

thổi mạnh trên biển Đông như muốn nhận chìm

chiếc PCF ngoài khơi Đà nẵng. Vượt qua Cù

Lao Chàm, nghe lòng còn vương vấn Hội an.

Đây Chân Mây Đông, Thuận An, Cửa Việt, cồn

cát trắng kéo dài đến Mỹ thủy Hương điền.

Chiều đang đến và nắng đã dịu, gió nồm lên như

làm nghiêng cánh hải âu. Chiến đỉnh lướt nhẹ

theo đợt sóng, tôi ngồi trên đài chỉ huy mà nhớ

Huế khôn cùng. Huế đang vào Hè . Ở đó; có

người yêu tóc bay thơm mùi hoa bưởi, vẫn thơ

ngây viết lưu bút học trò. Trưa nắng hạ, Huế

miên man trong tiếng ve sầu, hay đang ngất

ngây say màu phượng vỹ. Huế thành phố của

tiếng chuông ngân buổi sớm, tiếng kinh cầu

chiều hôm quyện lẫn theo làn gió thơm hoa bắp

hoa cau. Trong tận cùng nỗi nhớ, tôi thảng thốt

như thấy đôi tay mềm mại đưa đẩy nhịp chèo

cùng giọng hò Nam ai, Nam bình, của cô gái

Huế trên sông Hương vọng lại nhặt khoan. Huế

ơi...ta yêu Huế vô cùng.

Chuyện một thời đã qua... Đêm xuống,

Thuyền phó H. báo cáo vị trí chiến đỉnh về

TTKS/ZH Đà nẵng, mà nhận ra rằng chiến đĩnh

nằm cách Đông hà quê hương tôi, trong vòng 50

mươi cây số đường chim bay. Đông hà, với tuổi

học trò. Nơi mà Mẹ đã không quản mưa nắng

dãi dầu, chắt chiu khoai sắn cho tôi cắp sách đến

trường. Đông hà quê hương tôi; dù thiếu thốn

nghèo nàn nhưng đã cho tôi tuổi ấu thơ, ngọt

ngào như lời ca dao và xanh thơm như đồng

lúa. Quê hương tôi; mặc dù nhận lãnh biết bao

nghiệt ngã khó khăn của chiến tranh, nhưng tôi

vẩn được dạy dỗ lễ nghĩa yêu thương.

Tôi nhớ khuôn mặt già nua của mẹ. Giờ này;

chắc mẹ đang chập chờn giấc ngủ trong căn

hầm tránh đạn pháo kích mà hằng đêm, người

cộng sản bên kia bờ Hiền lương đã không ngần

ngại sử dụng đại pháo 130 ly , hỏa tiễn 122 ly.

phũ chụp quê tôi. Tôi sao quên được đôi mắt

đục và nụ cười khô héo của mẹ. Ừ, làm sao

quên được những giọt nước mắt lưng tròng của

mẹ, khi tôi trở về thăm sau những tháng ngày

lưu lạc, rồi lại ra đi.

Chuyện một thời đã qua..., mùa Xuân nào

đang đến, sóng biển ào ạt vỗ vào ghềnh đá

Chân Mây Đông, mũi Đà nẵng, tung bọt trắng

xóa và ngoài khơi xa Hoàng sa đang dậy sóng

Bạch đằng. Thổi mạnh nữa đi gió biển; oai linh

Lạc Việt ngàn năm kết tụ, ta ngửng cao mặt tự

hào giống nòi Bách Việt, đoàn con của Hưng

Đạo Vương chặt tay lái, chiến hạm ta lướt

sóng, ghìm tay súng bắn tan tành lũ giặc Hán

bắc phương. Có phải nơi đây, tận cùng bể sâu

Hoàng sa, là nơi yên nghỉ anh linh của những

con dân Việt mang dòng máu bất khuất thề

nguyền Bình than Sát Đát, và đây cũng chính là

nơi thanh gươm ái quốc phán xét bọn mãi quốc

cầu vinh.

Bạn mến,

Đến đây, tôi không còn can đảm viết tiếp.

Ngày 30/4 lại đến, mặc cảm hèn nhát lại trở về,

đã bao nhiêu năm rồi qua đi, gửi tấm thân trên

một đất nước cho tôi thật quá nhiều lý do che

dấu sự ươn hèn của mình để mà sống yên thân.

Tuổi đời lên cao, Tìm đâu ra những giây phút

cùng với bằng hữu nghe chuyện “...Đạp sóng

biển Đông quay thế sự.”, làm sao còn “Gươm

mài ánh nguyệt bóng người xưa...”. Những hoài

bão mà tôi với bạn từng ấp ủ đã theo năm tháng

mòn mỏi thui chột. Rồi một ngày nào đó,

người thủy thủ già sẽ như võ ốc khô khan nằm

bẹp dí trên bờ biển vắng.

20

Bạn mến,

Tôi lại loay hoay với những hoài niệm quá

khứ. Tại sao ta không an nhiên hưởng thụ. Mặc

cho thế sự qua đi như nước chảy qua cầu. Tự cổ

chí kim; dù chí nhân hay cường bạo, dù đại

nghĩa hay hung tàn; có chế độ nào trường tồn

vĩnh cửu. Lịch sử sẽ chuyển xoay, tạo ra cơn

lốc xoáy cuốn bay đi rác rưởi tanh hôi.

Những dòng này gửi đến bạn vào mùa họp

mặt Gia đình OCS lần thứ 12. Tôi sẽ được gặp

bạn tại Hawaii, và có khôi hài không, vào tuổi

lục tuần chúng ta gặp nhau tại một nơi được

xem như vườn địa đàng của tuổi trẻ. Này bạn,

hãy cạn một ly cho ngày họp mặt. hãy cạn một

ly mà nhớ đền những thằng bạn ai còn ai mất.

Hãy cạn một ly để bạn và tôi được thả tâm tư

tưởng nhớ tới những tháng ngày bềnh bồng trên

sóng nước quê hương, và chúng ta sẽ gặp lại

những bến bờ yêu dấu của một thời đã qua.

Mong rằng bạn và gia đình sẽ cò những ngày

họp mặt vui vẻ thoải mái tại Hawaii.

Việt Dân

04/2012

Summer Poem

I will bring you flowers

every morning for your breakfast

and you will kiss me

with flowers in your mouth

and you will bring me flowers

every morning when you wake

and look at me with flowers in your eyes

Heather Holden

Bài Thơ Mùa Hạ

Mỗi ngày dùng bữa điểm tâm

Hoa hồng mang đến, em cầm tặng anh

Ân cần trao nụ hôn môi

Hương hoa thơm ngát trên đôi môi hồng

Sớm mai khi tỉnh giấc nồng,

Anh mang hoa tặng cho lòng em vui

Nhìn em anh hé môi cười

Ngàn hoa tươi thắm trao lời thương yêu.

Lê Ngọc Trùng Dương phỏng dịch

21

Từ Tượng Trần Hưng Đạo Đôi Dòng Tâm Cảm

Trần Quang Phước

Các bạn OC thân mến,

Mình được một vài bạn hỏi về bức THĐ,

Thánh Tổ HQ/VNCH. Mới đây, bạn Võ Tấn

Hảo có e-mail, thắc mắc:

"... Phước có thể cho anh em biết thêm chi

tiết về ý nghĩa,kỹ thuật, nghệ thuật và sử liệu về

sáng tác của bác không ? Thí dụ: tại sao Thánh

Tổ ngồi mà không đứng như thường thấy của

HQ năm xưa? Áo ngài đang mặc là áo trận, áo

quan? Ngón tay phải của Ngài đưa lên với ý gì ?

Ngài đang nghĩ gì? Làm gì? Tay trái cầm bảo

bối gì? Vũ Mục Di Thư để phát cho OC đi phục

quốc hay “Ten Commandments” để ném vào lũ

con cháu không bằng lòng lập hội ??Tượng

được tự chế, phỏng theo sử liệu hay Ngài hiện

ra trong giấc mơ làm mẫu cho Bác? Tượng chỉ

sơn màu đồng hay nhiều màu? Theo ý riêng của

tớ, nếu không biết rõ chi tiết và ý nghĩa thì

tượng Thánh Tổ sẽ khó hiểu và khó nhận ra dễ

dàng so với tượng Phước Lộc Thọ, Quan Công,

Trương Phi..."

Cuối thư, OC Hảo có lời P.S.: “Đây là thét

mét, tò mò của riêng tớ thôi đấy nhé. Bác nào

chả thích thì delete nó đi. Bạn nào thét mét

tương tự, xin nêu lên cho bác Phước trả lời luôn

thể."

Trước hết mình xin Cảm ơn OC Hảo đã han

hỏi chân tình, cụ thể, còn chúc mình “luôn luôn

thành công và tượng được bản bè chiếu cố”.

Nhưng qua nhiều lẫn thư đi, phone lại, kể cả trên

Bản Tin THĐ mới nhất, nhiều bạn đã có lời

khen ngợi mình, tuy nhiên lại hiểu lầm mình là

người tạc tượng. Mình xin được chuyển những

lời ca ngợi đó đến đích thân tác giả điêu khắc gia

Trần Huyền, có một thời ngồi ghế đại học kiến

trúc ở Saigon. Mình chậm trễ trả lời các bạn

cũng vì mình chờ tìm gặp tác giả, chuyển những

thắc mắc và mong khi mình trả lời thay, mọi sự

được trung thực. Cổ nhiên, mình vẫn còn trách

nhiệm phải kể ra với các bạn là mình tâm đắc gì

về bức tượng mà giới thiệu đến các bạn nhiệt

thành thế.

Anh Trần Huyền, người bạn nghệ thuật, đồng

điệu của mình, vốn không phải là một nhà điêu

khắc chủ trương làm tượng kiếm tiền. Anh làm

tượng vì những thôi thúc tâm lính, vì những suy

nghĩ trước hiện tình người Việt xứ người. Sống

22

trong môi cảnh mới, chúng ta xa hẳn cái nền của

văn hóa gốc, luôn cố gắng lẫn gọi kêu bảo tồn,

phát huy gia sản Văn hóa truyền thống. Các tôn

giáo lớn của đồng hương mình đã và đang làm.

Các khóa sư phạm và các trung tâm việt ngữ,

các Vietnamese New Year Festival, các lễ hội kỷ

niệm, các nhà làm Văn hóa, nghệ thuật, Văn

học, truyền thông.. đã và đang làm. Nhưng nhìn

chung, sinh hoạt tin ngưỡng, lễ hội nhân gian

(mình không nói là tôn giáo), và quá nhiều nhân

vật lịch sử Việt tộc đang mờ dần, đang bị bỏ

quên. Rải rác chỉ còn vài bậc tiên tổ được tưởng

nhớ, được làm giỗ, được phụng thờ tại nơi chốn

không phải miếu đền trang trọng đúng cách màlà

nơi lease, rent nhiêu khê. Hình ảnh những nhân

vật lịch sử kỳ vĩ đã khai quốc, gìn giữ và phát

triển đất nước như chừng chỉ còn là những dư

ảnh lung linh đọng sót trong hối tiếc hay được

cố duy trì làm bài học kêu gọi đấu tranh, thúc

giục lòng yêu nước thương dân khi cần. Một

Hùng Vương còn phụng thờ (nơi lease, rent) vì

là quốc tổ, không ai muốn mang tiếng mất gốc,

quên nguồn. Hai Bà Trưng được dựng lại vì chị

là Hội Phụ Nữ VN, là cựu học sinh một/những

trường Trung học lớn mang tên hai Bà. Một

Quang Trung được tưởng niệm vì anh là Hội

Tây Sơn Bình Định. Những Lê Lợi, Nguyễn

Trãi, Nguyễn Tri Phương, Hoàng Diệu, Phạm

Ngũ Lão, Phan Thanh Giản... đang còn vang

bóng đó đây, nhưng thu nhỏ trong đám hậu sinh

dính líu đến đoàn hội, câu lạc bộ mang tên các

Ngài. Vang bóng và thu nhỏ như làn sương

mong manh và cô lẽ trên rặng núi tuyệt tích (như

núi Văn Dzú của Thế Lữ). Lâu lâu hay mỗi năm

một lần, một ít trong đông đảo những vĩ nhân

lịch sử được nhắc rộ lên hay “phải lẽ" trong lễ

giỗ, lễ kỷ niệm có hương trầm, quả phẩm, nhang

đèn, và có...speech, mà nhiều khi thời gian

speech, phụ diễn văn nghệ, ăn uống là phần

chính của chương trình; Rồi các bậc tiên để lại

chìm vào im vắng... relax. Relax cả các Ngài lẫn

người tưởng mộ Ngài. Thế hệ chúng ta đang dần

quên, đang quên; thể hệ kế thừa sẽ quên thêm

hay mù tịt. Các bậc tiên đế, tiên tổ sẽ vùi dần

vào tro bụi phế hưng. May thay chưa ai kết án

chúng ra là sát thủ của lịch Sử. Có bạn bảo

chúng tư cần lăn bánh xe lịch sử tiến tới. Có bạn

cho rằng lịch sử không phải chỉ có một bánh mà

là nhiều bánh kết hợp lẫn nhau, bánh sau flat thì

bánh trước đành stop. Có bạn ví von làm lịch sử

như chơi một canh bạc lớn, dĩ vãng là tiền túi

đem đặt cựa, nếu không có thì đành...đứng dựa

cột. Có bạn so sánh trang trọng hơn, làm lịch sử

như làm một cuộc đầu tư vĩ đại, dĩ văng (dù vinh

dù nhục) vẫn là tài vốn, không Capital thì đừng

nói đến investment. Di sản văn hóa ( vật chất +

tính thẩn) là vốn liếng quý báu cho lớp kế thừa

nối tiếp công sức và khát vọng của tiền nhân.

Người Việt ly hương chúng ta có trăm cách

suy nghĩ, nghìn cách hành động để “phục Sinh

tâm Linh", để bảo tổn (chưa vội nói đến phát

huy) những gia sản tinh thần, văn hóa cao đẹp

cho chính mình, gia đình, cộng đồng. Anh Trần

Huyền chọn cách thế làm tượng danh nhân lịch

sử. Thoạt tiên, anh chẳng có tham vọng gì lớn,

anh chỉ làm riêng cho anh, cho đại gia đình anh,

cho bằng hữu cùng tâm hướng, trong lúc tất bật

với áo cơm, tài chánh. Nhưng sau khi tượng

thành hình, nhiều thân hữu đã đề nghị, thôi thúc

anh nên phát triển rộng hơn để những người Có

lòng cũng chia xẻ tác phẩm. “Có lòng", bạn

muốn hiểu sao cũng được. Là hoài cổ, là tốn cổ,

là phụng thờ, là tâng tiu kỷ vật, là góp. tay bảo

lưu, phục hoạt, làm đẹp văn hóa (nói hơi khoa

đại nhé!), là thưởng thức nghệ thuật, hoặc vì

Ngài là Thánh Tổ “phe ta”, hoặc vì việc làm của

Anh Trần Huyền đáng cổ vũ, hưởng ứng để anh

có vốn “tái sản xuất" và làm thêm sáng tác mới...

(Anh Huyền vốn mong ước có được điều kiện

sáng tác tiếp các tượng Quang Trung, Hai Bà

Trưng, Mạc Đăng Dung mài gươm (dưới

trăng...) Riêng mình, mình mến anh ở cách anh

suy nghĩ, nỗ lực và thực hiện.

23

Với bức tượng THĐ, anh cặm cụi gần ba năm

để sưu khảo tượng cỗ ở VN. Anh vui mừng khi

mua được một tượng Thánh Trần sứt mẻ, long

gãy ở một ngôi đền hoang phế trên một con

đường SG bị đổi tên thành Võ Thị Sáu. Anh

tham cứu các tư liệu lịch sử và đón nhận sự góp

ý chỉ bày của người hiểu biết, của bằng hữu mến

mộ anh. Mình hiện còn giữ một bức tượng anh

thực hiện ban đầu để có thể so sánh được với

tượng đã hoàn chỉnh như bây giờ. Mão đồng tử

tròn nhẵn và phẳng lì với khăn lót nay đã được

ghép thành 4 múi với những hàng đinh tán linh

động. Khăn gáy đã chìm dưới vành mão sau.

Khăn quàng cổ trước đây thắt gút và thả trễ

tràng trước ngực nay được thắt sát cổ, nút thắt

gợn rõ sau đôi chòm râu hàm vờn nhẹ. Vành hoa

văn trước mão đã được chạm trổ kỹ lưỡng hơn.

Khuôn mặt Ngài từ thong thả đã thành chữ điền

cương nghị với lông mày và bộ râu quắc thước.

Tất cả làm tăng thêm dũng khí cho một vị soái

tướng 3 lần đánh bại Nguyên Mông hung tàn.

Trên toàn bức tượng, phần y áo, gươm của Ngài

được sửa chữa nhiều nhất. Lớp giáp hai vai và

bắp vế từ một mảnh liền nay được tách làm hai

và xếp ngói lên nhau, tạo nên sự hợp lý trong co

duỗi, đi đứng. Các họa tiết khắc chạm chìm nổi

trên giáp ngực, trên áo thụng, trên hài ủng, trên

thành và lưng ghế đã được cập nhật theo hình

ảnh sử liệu đời Lê, Trần. Chiếc gươm gác bên

chân đã nổi dài thêm với vỏ kiếm, đốc kiếm

được chạm trổ đẹp hơn theo ý kiến của võ sư

Trần Hoàng Huy, người đã và đang phát triển võ

truyền thống dân tộc, đặc biệt võ Tây Sơn Bình

Định ở Cali và Canada. Chất liệu của loạt tượng

ban đầu bằng thạch cao Paris dễ vớ, nay được

thay bằng hợp chất bột đá cứng pha kim loại,

tượng đã thành nặng và rắn chắc hơn. Trường

kiếm rất dễ gãy, mới đây đã được để khuôn bằng

chất nhựa dẻo có thể bẻ cong được. Tuy trái

Ngài cầm cuốn Binh Thư Yếu Lược. Bốn chữ

này có khắc rõ nét trên 2 trang lật ra. Đây là bộ

hình thư lừng danh trong lịch sử VN, định danh

và định thời trong việc khai sinh khoa hình pháp

nước nhà. (Theo sử liệu, Ngài còn viết Vạn Kiếp

Tông Bí Truyền Thư, gọi tắc là Vạn Kiếp Binh

Thư. Cuốn này đã thất truyền. Có soạn giả cho

rằng VKTBTT, được Ngài viết riêng cho hàng

quốc thích, khanh tướng nội triều, cũng có thể

cho riêng gia tộc, với văn phong và nội dung

uyên áo, cao đẳng hơn BTYL. Lại có nhiều nhà

nghiên cứu cho rằng các tên VKTBTT, VKBT,

Binh Giải Diệu Lý Yếu Lược, Binh Gia Yếu

Lược hay BTYL cũng chỉ là một. Dù sao thủ

bản sao chép BGYL vẫn còn lưu truyền và được

nhiều dịch giả tại Sàigòn dịch ra từ lâu). Tay

phải của Ngài chỉ ngón trỏ lên khiến ta nghĩ

ngay Ngài đang truyền dạy bình thư cho ba

quân. Chúng ta còn nhớ, binh thư của Ngài

không chỉ luận bản ròng về chuyện tổ chức binh

bị (người và khi cụ), chiến pháp mà còn cả đạo

đức, cốt cách người chỉ huy. Bạn có thể thoải

mái nghĩ rằng Ngài đang răn đe hay vạch mặt

giặc thù lẫn lũ vương tướng, lãnh đạo xôi thịt,

hối lộ, bức hiếp sĩ chốt và dân lành:

24

Chí những muốn moi gan lấy tiết

Lòng những toan xé thịt vằm da

Dù thân rầu với cỏ hoa,

Dù da ngựa bọc thây đà cũng vui.

(Hịch Tướng Sĩ, Cụ Cử Nguyễn Văn Bình

dịch ra thơ từ Hán Văn)

Tại sao ngón tay chỉ trời? Biết đâu Ngài đang

nói về 3 phép đắc thể “thiên thời, địa lợi, nhân

hòa”. Biết đâu Ngài đang bàn chuyện trời trăng,

mây gió, vì chương mở đầu binh thư phân tích

khí tượng liên hệ với nhân tình, thời thế? Ngày

nay, chương “Thiên Tượng" này được xem là

thẩn bí, thiếu khoa học, nhưng nếu bạn đặt mình

vào thời đại Ngài với tư tưởng Dịch Học, bói

Dịch, bói Quả, Độn số... sẽ thấy kiến thức của

Ngài quả là bác học. Cậu bé Trần Quốc Tuấn

một thời từng sống bên sông nước, ruộng đồng,

túi khôn về khí tượng của nhân gian không phải

là cậu không nằm lòng: Chớp đông may máy, gà

gáy thì mưa, Chuồn chuồn liệng thì nắng, Chim

én liệng thì mưa; Ráng mỡ gà, ai có nhà phải

chống; Móng dài trời lụt, móng cụt trời

mưa...thế thì tại sao khi làm Hưng Đạo Vương,

khi giữ chức vụ Tiết chế, lại nói chỉ những điều

“bí hiểm”, “tối nghĩa”, “phi thực tế”, “phản khoa

học” về những hiện tượng của thiên nhiên? Bạn

và mình chưa bao giờ thử lấy những bài học khi

tượng, thiên văn của hải quân chúng ta, nào

cumulus, stratus, cirrus clouds, hoặc mây kết

dạng cirro, strato, nimbo hoặc ráng đỏ, ráng

vàng với cấp gió, cấp sóng, sắp giông hay bão;

năm con trăng tròn méo với nước rong, nước

ròng... để so sánh., kiếm tìm chân giả trong

những bài học của Ngài. Ít ra, chương “Thiên

Tượng" bí nhiệm đó vẫn có giá trị như một

chứng liệu để nghiên cứu về một nền văn hóa,

về quan niệm của tiền nhân? Bạn cũng có thể

thoái mái nghĩ rằng, với ngón tay chỉ thiên, biết

đầu Ngài đang luận bàn triết lý tam vị “thiên,

địa,nhân", hay biết đâu chừng đang khảng khái

tỏ bày cái ý đại đế

Khí hạo nhiên chí đại chí cương

So chính khí đã đầy trong trời đất

(N.C.Trứ)

Bạn cứ việc thoải mái nghĩ rằng... vân vân và

vân vân.. về ngón tay của Ngài. Mình cũng đã

hỏi anh Trần Huyền sao không làm tượng đứng

như dân Saigon đã quen thuộc. Anh cho biết,

anh nhắm vào tượng có thể thờ, có thể chưng

bày trang trọng, lại nữa không muốn và không

dám copy theo ai. Anh và mình, đôi lúc thấy

trong cộng đồng thờ tự những mẫu tượng danh

nhân nước nhà với hình dáng lệch lạc, màu sắc

lòe loẹt... mà buồn. Cổ thì sĩ Quách Tấn, tong

cuốn “Xứ Trầm Hương” có lần “vương vương

nỗi sầu” khi thẩy tượng Thiên Nữ Yana thờ tại

Tháp Bà, Nhatrang, bằng gỗ trầm hương đã

được (hay bị ?) sơn phết màu sắc lớp chồng lớp

thật...đau mắt, xót dạ. Mình nhớ, nhà thơ Q.Tấn

kể thêm, hàng tháng có lệ làm lễ thay xiêm y

cho Thiên Nữ vì cũng xem là có...period như

bao phụ nữ khác. Các bạn ở Châu Đốc hẳn còn

nhớ tục tắm Bà Chúa Xứ khi nửa khuya rạng

ngày 24. Một số tin nữ được chọn riêng lo nghi

lễ này, kín đáo che chắn, thay mặc xiêm y mới,

tắm rửa, kỳ cọ, lau khô rồi tẩm ướp nước hoa

cho Bà. Nước tắm được xem như nước thánh,

uống vào để lành bệnh trừ tà. Xưa này, lễ lạt

nhân gian như thế (để những nhà sử học, nhà

văn hóa có dịp bàn về sự cộng sinh hay tồn sót

của tin ngưỡng Chăm, Chàm) thì biết đâu việc

uống nước tắm của Vô Thượng Sư Thanh Hải

như lời loan đồn lại là một motif tín bái (cult)

sao y chánh bản người trước?

Các bạn thân mến,

Không khéo mình lại lạc đề mất rồi! Có lẽ

mình đang lúng túng để trả lời câu hỏi của OC

Hảo về nghệ thuật của bức tượng. Chắc chắn có

nhiều bạn chấm điểm khác nhau: A, A+, B, B-,

C,... Mình chỉ có thể nói được ý riêng của mình

về nhiều mặt, nhiều nguyên do.

Có lẽ trong ngành Visual Art, điêu khắc ít

được bàn đến, bình giải, phê phán so với hội

25

họa. Các danh tài điêu khắc trên thể giới cũng

không được nhiều người thuộc tên. Phổ cập,

người ta thường nhắc đến các bậc thấy Leonado

Da Vinci, Michelangelo, Titan, Giovanni Pisaro

như những nghệ sĩ cung đình và giáo hội, hoặc

Auguste Rodin, một second God có thể thổi sức

sống và linh hồn vào đá thạch (mable) trong các

danh lượng rất romantic... Thật ra, điêu khắc đến

rất sớm với nhân loại, không chừng sớm hơn cả

hội họa. Ta không thể bảo các hình vẽ nguệch

ngoạc trên các vách động đã là tác phẩm hội

họa tiền sử. E là cưỡng gượng. Các nhà khảo cổ

cho đó là hình vẽ sơ phác để cụ thể hóa những

kính nghiệm săn bắn, canh nông, hình dụng các

thú vật, cây cối mà người này muốn truyền đạt,

dạy nghề, giải thích cho người khác khi ngôn

ngữ, chữ viết chưa có. Để thờ cúng đa thần,

người tiền sử đã sớm biết khắc đẽo các tượng

Thần như ý họ nghĩ (totem). Dĩ nhiên họ khắc

đẽo với lòng thành kính và cẩn trọng. (Ngang

đây, lịch sử nghệ thuật lại nảy ra một câu hỏi

vẫn chưa có giải thích trọn vẹn: Sơ khởi, hội họa

để truyền dạy kinh nghiệm, điêu khắc để phục

vụ tin ngưỡng, vậy âm nhạc phát sinh lúc nào và

nhằm phục vụ cái gì? Phải chăng những âm

thanh ê a, thần bí do các tay phù thủy hay Chủ tế

trong tộc bộ vẽ vời, thêm thắt đã là bước đầu

cho khai sinh âm nhạc?)

"Phước hãy cho anh em biết về nghệ thuật

bức tượng." Bạn hỏi mình một câu khó đấy.

Ngay hai chữ nghệ thuật (art) cũng đã khó định

nghĩa cho trót lọt. Nó lơ mơ, vô biên tế, vô định

tính,... như chữ love vậy. Nếu không, tại sao

trong suốt thể kỷ 20, người ta (toàn các tay

experts của nghệ thuật đấy, từ nghệ sĩ, luận gia

đến triết gia) cứ loay hoay mãi với từ aesthetics!

Rất sớm trong thượng bán thế kỷ này, xuất hiện

nhiều tay formalist với những lý thuyết (aka

defìnitions) đã nở rộ lên. Đến trung kỷ, một loạt

các tranh cãi lại nổ ra, phần nhiều chịu ảnh

hưởng của học phái khoái Wittgenstein. Thế mà,

giải thích hai chữ nghệ thuật vẫn là điều bất

khả. Mission impossible! Cho nên, về ý nghĩa

ngón tay chỉ thiên của Thánh tổ, mình vẫn...lửng

lơ con cá vàng. Mình không thể lấy cái nhìn của

mình gắn vào mắt bạn, không thể lái cái nhìn

của bạn hay dụ cảm bạn đi trên một đường rail

độc đạo. Nghệ thuật không bao giờ đơn tuyến.

Bạn thử nghe Huy Cận sống trong hạnh phúc

của một tình lang cần mẫn dỗ giấc cho người

tình (Phạm Duy phổ nhạc)

Em ơi hãy ngủ anh hầu quạt đây

Lòng anh mở với quạt này

Trăm con chim mộng về bay đầu giường

Ngủ đi em, mộng bình thường

Ru em sẵn có thùy dương mấy bờ...

Anh mộng hay em mộng? Chim bay ngoài trời

hay trong trí tưởng? Chim là hình ảnh ví von, hư

cấu hay hiện hữu? Hay chim chính là hình vẽ

trên quạt, khi quạt phe phẩy, chim như tung lượn

vỗ cảnh, một biến thành trăm? Nếu chim là hình

vẽ thì hàng thùy dương cũng là hình vẽ trên quạt

hay mọc trên đất?...Tất cả những tầm dò, tra vấn

trên sẽ giết hồn thơ, ý thơ. Cái hồn thì để cảm.

Cái ý thì nằm bên ngoài ký tự chữ nghĩa. Hãy để

thơ cho ta uống một viên ecstasy, sống trong

trạng thái mơ mơ màng màng, chập chờn nữa

tỉnh nửa mê, thực và mộng quyện vào nhau

trong cơn say nhẹ. Say ngủ, say tình. Ngủ thật,

ngủ giả. Ngủ vờ, ngủ vội. Chẳng cấn thắc mắc,

chỉ biết một hạnh phúc nguy nga tráng lệ có thật.

A ha! Nghệ thuật lấy cải giá nói cái thật, và

ngược lại. Nghệ thuật không phải là con toán.

Nhưng nếu là con toán, đáp số tùy bạn, tùy

những thông số trong bạn, sở thích, tư kiến,

nhận thức thẩm mỹ, quan niệm sống, cá tính,

tình cảm, kinh nghiệm đời... Mình muốn kể cho

bạn nghe một câu hò (hay câu thơ cũng thế) của

người Huế rất bình dị.

Cầu Trường (Tràng) Tiền sáu vại mười hai

nhịp

Anh qua không kịp em đã lấy chồng.

Tội cậu con trai quá! Chậm chân mất vợ! Cưới

vợ phải cưới liền tay kia mà! Nay cậu tự trách

hay trách người tình lỡ? Chưa kịp khay trầu, đầu

heo, em đã... đá giò lái. Gái Huế chi mà dễ thay

26

lòng đổi dạ rứa! Mới thề thốt đó mà bây chừ đã

nuốt chữ thủy chung! (Vô vàn xin lỗi các bậc nữ

nhi Thần Kinh, đây chỉ là ví von, diễn nôm thì

phú cho dzui thôi!!!) Câu thơ nói lên thiện ý hay

ác ý? Tự oán mình hay phỉ hận, mắng trách kẽ

bạc tình? Hãy để cho thơ sống hồn nhiên, lãng

đãng giữa chân và giả, giữa thiện và ác, giữa nụ

cười và nước mắt, giữa hạnh phúc và khổ đau

(thú đau thương mà!)...hãy để cả hai đối cực hòa

quyện nhau. Nghệ thuật đúng nghĩa đứng

trên, đứng ngoài những quy kết, ước lệ, nhị

nguyên. Bạn sẽ hỏi tiếp : Vậy thì nhất nguyên!?

Vâng, nhưng nhất nguyên hiểu theo cách thể nào

đây? Đạo khả đạo phi thường đạo. Hèn chi khi

giải kiến và thưởng thức một tác phẩm nghệ

thuật, chúng mình cứ vấp phải một khối ngữ

nghĩa vô trụ, vô ngôn như: creative instinct,

inner compulsion, more inspired, profound

truths, free & paphazard manner, noble themes

& impersonal form, true spririt, instintive

feeling & motion, wordless communication, v.v..

Nghệ thuật có lẽ sống còn nhờ vuột khỏi thường

nghiệm như vuột khỏi lưỡi hái từ thần. Dân Huế

cũng có một câu ca dao rất tình (lại xin nói về

đực rựa Huế cho huế cả làng!)

Trời mưa ướt bụi ướt bờ,

Ướt cây ướt lá ai ngờ ướt em.

Không hiểu có phải “em đến thăm anh một

chiều mưa" không đây. Tội tình chỉ mà để mưa

thấm và gió lạnh hành hạ thân em “vai gầy dáng

nhỏ, mộng đỏ trái sầu”. Cũng chỉ vì thương anh

mà đằm mưa, trải gió đến đây. Biết làm răng mà

đến tạ tấm lòng em! Bạn ơi, coi chừng hai chữ

“ai ngờ" và “bờ bụi” đầy hậu ý. Này, tui nói cho

cô biết, có đục vào lùm cây bụi cỏ mô, làm cái

trò trong dâu dưới bộc với thằng...chó đẻ

nào??? . Nếu là tay bốc lửa Trương Phi, ghen

tuông còn hơn Nguyễn Bính, và ám ảnh dâm

tình thì còn ghê gớm hơn. Tui biết tỏng cô rồi.

Kim đâm vào thịt thì đau. Thịt đâm vào thịt nhớ

nhau suốt đời. Cô đã quen hơi bén mùi. Gió cấp

9 cấp 10 cô vẫn kỳ khu đi tìm thằng dểu để hẹn

hò bờ bụi. Quả thật, chúng ra sẽ thắt cố thơ khi

cứ chơi cái trò “phụ đề Việt ngữ” đó. Luận lý cú

vọ làm méo mó thơ. Thơ hay nghệ thuật nói

chung đã dùng chiếc bè kỹ thuật (chữ nghĩa, âm

thanh, nét vẽ...) để đưa ta đáo bỉ ngạn chân thiện

mỹ. Qua sông rồi, phải bỏ bè.

Bạn cứ thử nghiệm xét cảm xúc bạn ra sao

khi cho chim mộng, chim vẽ là một. Bạn thử đo

lường xem hứng cảm, thích thú của bạn thể nào

để cho cô-gái-Huế -Trường-Tiền và cậu-trai-

Huế-bờ-bụi kia đứng ở vị thể lưỡng tính cả thiện

lẫn ác, cả đúng thương lẫn đúng ghét, đáng tội

lẫn đáng trách. Cái đẹp hay mỹ cảm đích thực

của con người là một cảm thức tự nhiên, khai

mở, hướng thượng. Nó bay lượn tự do, vô

nhiễm. Khó mà cáo buộc nó, ngược lại, tự nó là

cáo trạng đối với mọi ràng buộc, mọi khuôn

phép, dù đó là đạo đức, tín điều, chủ nghĩa, ý hệ.

Nhân Văn Giai Phẩm rồi hồi sinh. Nhạc Vàng

vẫn sống mạnh. Tự Lực Văn Đoàn lại phổ biến.

Phạm Duy trước 75 có lần bị bức tử nhưng vẫn

sống dai, sống vững. Chiếc lồng chính kiến, cho

dù là lồng son gác tía, khó nhốt được những

cánh đại bàng nghệ thuật. Có nhốt được, cũng

chẳng dài lâu.

Bạn Hảo ơi,

Cho phép mình tránh né phần câu hổi hóc

búa của bạn. Nhưng thật ra, khi bức tượng làm

bạn nghĩ đến Vũ Mục Di Thư, Ten

Commandments thì bức tượng cũng đã chở bạn

bay lượn trên đôi cánh nghệ thuật rồi. Nghệ

thuật đến từ trực quan, trực cảm và cũng có tác

năng kích hoạt, làm bay nhảy trực quan, trực

cảm của người thưởng ngoạn. Bạn cứ thoải mái

nghĩ về...ngón tay chỉ thiên theo ý bạn!

oOo

Trở lại vấn đề, vì sao mình thích tượng

Thánh Tổ của anh Trần Huyền? Đơn giản vì đẩy

là...một bức tượng. Một bài thơ, một bài văn có

thể được truyền đạt theo các dạng thái khác mà

vẫn không làm giảm ý và sức truyền cảm :

xướng ngâm, xướng đọc, dịch qua ngôn ngữ

27

khác, viết thành kịch bản, diễn tuồng, đóng

phim. Bài nhạc cũng tương tự, có thể soạn cho

hát bè, đơn ca, chơi bằng nhiều nhạc cụ khác

nhau, phổ biến trung thực thật nhanh qua phát

sóng, phát hình, kết hợp với vũ, kịch. Nhưng

một tác phẩm điêu khắc, bạn thấy đẩy, rất thiệt

thòi. Bản thân nó tự cưu mang cùng kiệt sự hiện

hữu, và sứ mệnh của mình. Cô đơn. Thử thách.

Bất trắc. Giữa nó và người thưởng lãm phải mặt

đối mặt, không thể cậy nhờ bất cứ trung gian

nào. Điêu khắc (đặc biệt với tượng nhỏ) bù lại,

có may mắn là có thể sao chép thành nhiều bản

mà vẫn không làm giảm cái lình hồn, cái thể

tính, cái dáng vẻ của sáng tạo bạn đầu. Còn một

bức họa nhái lại, dù là vẽ tuy thật khéo hay in,

chụp, cũng đều... chán chết. Mình yêu tác phẩm

điểu khắc vì thể. Bức tượng còn gợi lên một trời

kỷ niệm chập chùng. Nó làm mình nhớ đến bức

tượng Ngài đứng dũng liệt trên sông Bạch Đằng

xưa cũ. Nơi mình đã chập chững bước dần vào

đời hải nghiệp. Trại Tạm Trú lãnh quân trang.

APL thăng thiên độn thể. Hàng cây rợp bóng

bốn mùa và gió sông mát mẻ ru mê quần thể

những dinh cũ, xưởng sở thân thuộc. Rồi những

lúc hụ còi ra sông, bao lần trở về tắp bến. Đi hay

về, bao giờ cũng ngang qua tượng Ngài, đen,

sừng sững. Không thắng được giặc, ta thề không

trở về mà qua sông này. Sao những vĩ nhân, lãnh

tụ, vương tướng thường có cung cách, phát biểu

giống nhau thể, hay những sử gia khi viết lại

chuyện xưa thường cường điệu theo một biển

ngẫu, ước lệ ? Văn Thiên Tường đời Tổng, làm

bài Chính Khí Ca, có câu: Hoặc vi kích tặc hốt,

Nghịch thụ Đầu phá liệt ( Bẻ chèo sau lúc quá

giang. Tổ sanh quyết chí dẹp tan giặc Hồ). Đó là

tích Tổ Địch dẫn quân đi đánh, sang khỏi sông,

bẻ quách chèo mà rằng: Không dẹp xong giặc, ta

thề không về mà qua sông này. Lại nhớ, xưa

Trần Bình Trọng nói với quân thù : Ta thà làm

quỷ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc. Đời

sau, Hoàng Đế Bảo Đại cũng tỏ bày với quốc

dân : Trẫm thà làm dân một nước độc lập hơn

làm vua một nước lệ thuộc.

Bức tượng Ngài đã bao lần chứng kiến mình

đi bờ hay đi phép về muộn, bước thoăn thoắt lên

cầu thang tuần dương hạm Phạm Ngũ Lão HQ15

neo bến và trình diện Phan Xuân Trung Lưu

điểm danh. Lưu cũng thường trễ muộn, lại là dân

Nha Trang với nhau, nên huề cả làng nếu hạm

trướng, hạm phó không hay. Là tay hũ chìm, có

lần trong tiệc giải khuây trên tàu, Lưu chỉ ly bia

và đố anh em: Bọn bây nhìn hai con ruồi đang

nhắp rượu nè. Đố biết con nào đực, con nào

cái? Anh em suy nghĩ, bàn tán rồi lắc đầu. Lưu

khế khà giải đáp: Dễ ẹt. Con nào chìm nghỉm là

con cái. Anh em lao nhao nhặng lên: Vì sao? -

Hà hà, Con cái bị leak và chìm vì có cái... lỗ.

Tiếng cười lất khất, giọng nói cả khịa của Lưu

có lẽ giờ này đang vang động bên Lưu Linh, Lý

Bạch ở một chân trời viễn phương ngàn mộng...

Bức tượng Thánh Tổ cũng làm mình nhớ đến

một người bạn cố tri, HQ Tr/úy Bửu Việt, em

của họa sĩ Nguyên Khai. Thời học quân sự ở

Quang Trung, hai đứa được chỉ huy trưởng gọi

lên vẽ mô hình thiết kế một tượng đài, lại còn

phụ nhau trang trí đặc san. Những lần đi bờ,

B.Việt thường dẫn mình về nhà và được mẹ Việt

săn sóc ân cần, nấu cho những món ăn Huế đặc

sắc. Nhưng ấn tượng để đời vẫn là đôi mất của

anh Nguyên Khai. Cả một trời viễn mơ trong

đáy mắt đen láy tinh anh, sâu thẳm vời vợi, với

giọng nói trầm, chậm. Về sau mình cũng giật

mình gặp lại những ánh mắt tinh anh hội tụ

khác, ánh mắt của cuộc lữ rong chơi, giỡn đùa

sử lịch, văn thơ hoằng viễn... nơi Bùi Giáng và

Tuệ Sĩ. Việt thường đem khoe mình những tiểu

họa phẩm thuận tiện làm bìa hay phụ bản. Rồi

binh nghiệp tách mỗi người một nẻo. Sông hồ

nào cũng chảy về biển. Sao con người thời chiến

chinh vẫn xa lắc xa lơ. Qua thấu Mỹ, liên lạc với

anh Khai, mới hay B. Việt đã mất tích trong năm

75. Có thể trong lúc chạy loạn. Hay đã gục ngã

dưới phát đạn oan nghiệt hung tàn lúc miền Nam

hấp hối? Anh Khai dặn: Phước nhớ tới thăm Mạ

mình. Bà Cụ sẽ mừng lắm, chắc sẽ hỏi nhiều về

Việt. Mình chần chừ không đi thăm, sợ Cụ thấy

28

mình sẽ nhớ và xúc động chuyện con. Mới đây

hay tin Cụ mất, lòng cứ ray rứt. Có lần B.Việt

ghé ngang thăm vợ chồng mình ở Nha Trang.

Khuôn mặt luôn luôn tươi tắn, nói cười huyên

thuyên, pha trò dí dỏm. Phước nè, mình được

gọi về phụ với mấy tay đàn em lo tạc 12 con

giáp trên công viên trước trường HQ Nhatrang.

Việt dẫn mình xuống bãi biển công viên xem

một phần công sức của Việt. Ở một góc công

viên, đền Đức Thánh Trần đang xây dang dở.

Giờ đây vật đổi sao dời, không biết cảnh cũ

người xưa ra sao. Tượng của Trần Huyền hồi

sinh lại những tình bạn không ngờ. Mới đây, OC

Phan Thiện Ái, khi liên lạc mình để đặt mua

tượng, lại nhắc nhở thời cũng làm đặc san Hải

Âu OCS, lông bông ngồi quán café phố thị ở quê

nhà, chuyện con cái...

Tượng gợi lại ngày xưa không chỉ duy tình

bạn mà còn tình lứa đôi nữa. Ảo trắng đi bờ, áo

lam đi phép, bao giờ cũng nôn nóng gặp người

yêu. Những ngông ngạo nếu có trong tình yêu,

biết đâu cũng chỉ là học đòi nòi tình của Hưng

Đạo Đại Vương vốn đánh giặc đã dữ, ái ân cũng

bạo. Đại Việt Sử Ký Toàn Thư kể rằng hồi đó

vua Trần Thái Tôn gã Công chúa Thiên Thành

cho Trung Thành Vương. Vua gửi Công Chúa

đến ở trong dinh của Nhân Đạo Vương là bổ của

chủ tế để chờ ngày đám cưới. Vua cũng cho mở

hội lớn 7 ngày đêm trong triều ngoài nội, ý

muốn báo cho ai ai cũng biết ý định Vua. Vương

tử Quốc Tuấn muốn lấy kỳ được công chúa

Thiên Thành, “ban đêm lên vào chỗ ở của Công

chúa, thông dâm với nàng” (ĐVSKTT). Ly kỳ ở

chỗ, khi chuyện đến tai vua, vua sai người đến

tại nơi giải quyết, quả thẩy Quốc Tuấn đang hiện

diện, bấy giờ bố chàng rể mới hay biết. Vua

đành cấp 2000 mẫu ruộng để bồi hoàn sính vật

cho chú rể và đành cho Quốc Tuấn và Thiên

Thành gá nghĩa trăm năm. Ly kỳ khác, Công

chúa Thiên Thành là vai cô của Vương tử Quốc

Tuấn (em của thân phụ) . Triều Trần, dưới tay

sắp xếp của thái sư Trần Thủ Độ, chủ trương

hôn nhân nội thích (trong huyết thống hoàng

gia) để tránh lọt vương quyền sang tay dòng họ

khác nên hành động của Quốc Tuấn là

theo...truyền thống. (Các sử gia đời sau khen

triều đại nhà Trần cường thịnh vẻ vang nhưng

loạn luân quá đáng!). Thời đó, vương tử Trần

Quốc Tuấn còn trẻ, chưa ra làm tướng, chưa viết

Binh Thư Yếu Lược, nhưng chiến thuật “tốc

chiến tốc thắng”, chiến pháp “xuất kỳ bất ý” của

chàng trong tình trường quả là lợi hại. Nếu có

bại, thì chàng cũng “hớt trước" chú rể rồi, cũng

nhờ sự đồng tình, đồng thuận của Công nương

Thiên Thành. Người chồng hụt Trung Thành

Vương, cũng là bậc vương tử tài đức, nhưng làm

sao sánh bằng Vương tử Quốc Tuấn, ngoài tài

đức lại đầy dũng và trí; mặt khác Quốc Tuấn và

Thiên Thành từng sống gần gụi nhau từ bé,

chung một mái nhà (do Công chúa Thụy Bà săn

sóc) tình yêu ắt bén lửa từ lâu. Có lẽ, Công chúa

Thiên Thành khi thẩy Quốc Tuấn bất ngờ đột

nhập the phòng, lòng dù lo vẫn mừng khấp khởi

và chắc đã đồng thuận

Chén hà sánh giọng quỳnh tương

Dãi là hương lộn bình gương bóng lồng

(Truyện Kiều, Nguyễn Du)

Là con cháu của Hưng Đạo Đại Vương, Hải

quân chúng ta mấy ai không lả lướt (???). Riêng

mình, lù khù thư sinh, không làm nỗi “Chuyện

lớn” như Ngài, lại không đủ đảm lược hét lên

những lời ca dao như chàng trai vùng sông Cửu,

sông Hậu:

Dao phay cặp cổ, máu đổ ào ào

Chết thì anh chịu, cũng nhào theo em

Mình lại không may mắn có người tình da diết,

dữ dội như gái miền Nam:

Anh về, em túm áo la làng

Bỏ chữ thương chữ nhớ lại giữ đàng cho em

(Ca dao)

Nên mình chỉ biết láo ngáo tỏ tấm chân tình

bằng mấy lời thô lỗ nhưng rất tín mộ. Vâng, tình

yêu khi say đắm sẽ thành sùng bái. Tình yêu là

một tôn giáo, một tin ngưỡng.

Kính mừng Em đầy ơn phước

Ta ở cùng Em

29

Em có phép lạ hơn mọi người nữ

lại có khi:

Ta thiền sư ngồi nhập định đêm vàng

Chờ đốn ngộ : ngộ tình, ôi lẫm liệt

Gió lồng lộng cõi ta bà tha thiết

Thân du du và trí thoát mang mang

Cứ như thể, trôi qua một thời trẻ dại, ngông

cuồng. Tượng Thánh Trần vẫn cứ đứng đó, chỉ

tay xuống dòng sông Bạch Đằng, chứng kiến

bao cuộc bể dâu của thời đại, bao vinh nhục,

thăng trầm của chính sự, quốc biến. Nhưng hãy

tin đi, hàng ngày vẫn có những con chim nhỏ rất

lẻ loi đậu trên vai hay núp nắng dưới chân Ngài

hát rất Say sưa về những cuộc tình lứa đôi đang

diễn ra trên cảng trước mắt Ngài, trên ghế đá

công viên ngay dưới chân bệ tượng của Ngài.

Thời đó, bạn và mình đã bao lẩn băng ngang qua

tượng Ngài, còn nhớ không những bước chân

thoăn thoắt với trái tim ứa tràn hạnh phúc, hay

bước chân chùng nặng của gã tình si bị thất hẹn,

với trái tim tím bầm những nỗi bất hạnh. Còn

nhớ không... Bức tượng đứng cũ... Chúng mình

bây giờ tóc đã muối tiêu, có đứa phơ phơ vôi

bạc, thường nhớ về bức tượng, nhớ lời thể vang

trên sóng nước, nhớ bàn tay nắm chặt đốc

kiếm... Mộng ngày, mộng đêm gươm ơi hãy

vung lên khỏi vỏ. Mình biết bên trời Âu có

người, không, nhiều người, rất đông đảo người,

cũng giở lại Bính Thư Yếu Lược, cũng học và

hành bài học tâm công, cũng lo làm sao quy tập

bậc hiền tài, người hữu trí, bỏ qua những đố kỵ

nhỏ nhẹn, làm tiền đề cho gươm vung khỏi vỏ.

Bức tượng mới cho mình những lãng đãng hồi

ức và chập chùng hướng vọng như thể.

Bức tượng cũng gợi lên những suy nghĩ về

hiện tượng tín ngưỡng nhân gian độc đáo của

Việt tộc: tục thờ thần hoàng. Đó là nhân vật cụ

thể, gần gũi đồng bào, hữu công với dân với

nước, Trần Hưng Đạo đã trở thành Thánh vương

và được thờ kính, lập đền nhiều nhất so với các

thẩn nhân, thần mẫu hữu thực hay vô thực khác

trên toàn đất nước. Từ một nhân vật xương thịt

được kính ngưỡng vì dũng trí, đa mưu, đức độ,

cứu nước, an dân đã trở thành vị Thánh mà thể

phách, linh hồn đã dần dà được con dân tin là có

sức uy vũ siêu nhiên. Mình nhớ hồi ở quê nhà,

có nhiều lão ông, cụ bà khẩn vái Ngài cho tai

qua nạn khỏi, phước lộc hạnh thông. Nghe nói,

ngày nay Ngài đã được Hội Sử Gia ( hay Hội

Quân Sử Thế Giới?) của Hoàng gia Anh quốc

công nhận Ngài là một nong những danh tướng

lẫy lừng của nhân loại. Tại sao người Việt có

những bậc nhân thần oanh liệt như thể lại không

thờ kính, lại đi bái lạy Quan Công, Trương Phi,

Quách Quì!

Bức tượng làm sống lại trong trí những thắc

mắc lẫn ao ước. Tại sao một đất nước trải dài và

đối mặt với đại dương trên 4000 năm qua vẫn

chưa có một dòng văn học rõ nét liên hệ nhiều

đến biển ngoài hình ảnh ruộng nương, sông ngòi

kinh rạch vẫn chiếm ngôi cao. Nhiều nhà nghiên

cứu cho rằng văn minh Việt Nam là văn minh

lưỡng song, pha trộn văn hóa hải dương lẫn văn

hóa lục địa. Nhưng rõ ràng, cứ lấy văn học làm

thước đo, ta sẽ thấy ý kiến đó chưa thuyết phục,

cho dù xưa nay dọc theo ven biển vẫn có rất

nhiều làng xã làm hai nghề nông và ngư. Trong

lúc chờ lúa trổ đòng hay chờ thời vụ, dân làng

lại túa ra khơi đánh cá. Lịch sử cũng ghi hồi xưa,

cha ông ta thường bị nạn cướp biển, bọn hải

khấu phương Nam quấy nhiễu, nhưng cũng

không nói rõ ta chiến đấu với chúng ra sao,

thẳng thua thể nào. Chỉ có những chiến tích trên

sông được ghi ký kỹ càng. Những chuyện xảy ra

trên biển như Trần Khắc Chân cứu Huyền Trân

Công Chúa, chuyện vượt biển của Chúa Nguyễn

Ánh lúc gió nồm, chuyện Yết Kiêu, Dã Tượng

đục ghe địch,... thảy thảy đều không chú trọng

mô tả hay bàn nhiều về biển. Nội dung văn học

lẫn sử học các nước Âu Mỹ phản ảnh rõ ràng vai

trò biển gắn bó thiết cận với đời sống nhân dân.

Cũng bởi họ sớm phát triển nền văn minh kỹ

thuật hàng hải phục vụ cho thương mãi, quân sự

và mở mang thuộc địa. Nước Anh, nơi mà

cương vực không bao giờ tắt ánh mặt trời, văn

chương và bài hát về biển nổi cộm. Trom Moby

30

Dick (Mỹ) , Treasure Island, Kidnapped (Anh)

thường xuất hiện các bản ca của những tay vẫy

vùng biển khơi.. Hãnh diện 4000 năm văn hóa,

đất nước chúng ra vẫn con trâu, cái cày gỗ, đánh

cá vẫn rất cận duyên, văn học biển không có bề

dày. Buồn chứ! Sơ sài có vài điệu hò khoan, hò

kéo lưới, một số tục lệ thờ cúng Ngư Thẩn, tế tự

, cầu vái ở miền biển còn sót lại của người

Chiêm Thành, Chân Lạp, chừng đó có đủ gọi là

văn hóa biển chưa? Trong thế kỷ qua, từ khi đất

nước du nhập kỹ thuật và quân sự hàng hải, các

văn nhân, thì sĩ Hải quân thành hình, thêm ẩn

tượng sâu sắc của cuộc vượt biển 54 và sau 75,

liệu có đủ cường độ định hình nên một dòng hay

nền văn học biển? Có ai đã cất công sưu khảo

việc này chưa? Lại chờ!

oOo

Các bạn OC thân mến,

Nếu các bạn cho phép mình được bày tỏ như

Martin Luther King, mình sẽ nói về những ao

ước của mình.

Giả sử bạn có một bức tượng THĐ trong

nhà... sẽ có những lần khi bạn nhìn ngắm hay

thoáng thấy trong trí tưởng bạn sẽ dậy lên những

kỷ niệm êm đềm hay hào hùng của đời hải

nghiệp. Những sông dài biển rộng, những phố

thị đông vui, những thị trấn heo hút, đầu non

cuối biển, kinh rạch leo lách. Những cấp chỉ

huy, những bằng hữu, những thuộc cấp và cả

những địch thù. Nhớ hết một thời từ đầu quân

đến tan hàng. Những vinh nhục, khổ vui...Tất cả

trở về như những thước phim sinh động.

Giả sử bạn có một bức tượng THĐ trong

nhà... sẽ có những lần những bậc cha anh của

bạn, khi nhìn thẩy tượng, sẽ nhớ về vùng trời

thành xuân, những miếu đền linh thượng, những

lễ hội nghi ngút khói hương với cờ xí rập rờn,

lời tế trang trọng, xướng ca hòa vui, nô nức đầu

làng cuối thôn. Nếu những người trưởng thượng

của bạn từng sống ở Hà Nam, Nam Định, Thái

Bình, Hà Nội, là những nơi tập trung rất nhiều

đến thờ Đức Thánh Trần, mình tin rằng kỷ niệm

sẽ chập chùng hình ảnh, vang động âm thanh,

man mác tình quê.

Giả sử bạn có một bức tượng THĐ trong

nhà... sẽ có những lần con cái bạn hay bạn bè

của chúng thắc mắc, vấn hỏi bạn. Đó là lúc bạn

được dịp dạy cho chúng tình tự quê hương, đất

tổ, nói với chúng về một thời lịch sử hoàng kim,

về khóa học của bạn tại Mỹ, về những kinh lạch,

kiến. thức lái sông vượt biển, về những thăng

trầm trong đời làm lính, về mối tình nồng đượm

hay ngày tháng trông chờ giữa “mẹ mày và tao

thể đó". Nói rất nhiều không hết!

Giả sử bạn có một bức tượng THĐ... chưng

tại phòng khách, sẽ có lần người bạn ngoại quốc

của bạn tò mò han hỏi. Bạn sẽ có dịp tỏ lòng

kiêu hãnh con dân có được một danh tướng tài

ba, làm kinh hồn bạt vía đại quân xâm lăng từng

chinh phạt Châu Âu, thâu tóm vương địa người

Hồi, tràn chiếm Nga, Tàu mênh mông bờ cõi.

Bạn còn có dịp nói thêm về nghệ thuật điêu khắc

Việt Nam khác và giống những gì khi so với

nghệ thuật Trung Quốc, Miên, Lào. Nói mấy cho

vừa!

Giả sử bạn có một bức tượng THĐ trong

nhà... bạn sẽ có thêm niềm vui bất chợt hay

thường xuyên, nhìn ngắm lúc trà dư tửu hậu,

chiêm ngưỡng lúc điếu thuốc trên tay, hớp bia

trong miệng, đồ nhắm thơm phức, bạn bè quần

tụ. Ơi những chàng trai một thời nay đang độ

tuổi Đề Đốc hay tướng phó!

Bạn thấy đó, giấc mơ của mình dung dị,

những điều chân thật rất dễ xảy ra nếu bạn có

một bức tượng.

Thân Chào các bạn,

Trần Quang Phước

31

hòn sỏi rơi

1. không dưng viên sỏi góc đời lịm ta ngày cũ về ngời buổi nay buộc vào hư nguyện thư bay rưng ngàn trăng lệ giữa ngày lung lao ơi em thương thế sương bào một viên sỏi lạnh chạm vào thiên thu những âm ba lượn sóng mù trong xưa niềm nụ rất phù du em

2. gửi em người nữ âm thầm thả tà áo biển neo trầm vực sâu hồ yên em khéo gieo cầu lạc ta ngõ bước buổi đầu phất phơ lũng trong mắt giếng mơ hồ gia ân trói buộc phỉnh phờ cuộc chơi với môi má nửa cợt cời với ta còn lại khóc cười nhân gian

huyền cầm Armik - Stolen moments một thoáng em trong tôi lục huyền âm reo vội lung linh xa đảo nắng tinh mơ dáng em ngồi - Alone with you cùng với người nơi đây trong sững đứng tháng ngày nụ em cười trong cõi mông lung tiền kiếp lay - Mystical Eden vườn Eden thoáng nhớ khuôn viên buồn nhỏ nhoi không tròn đôi chân bước khập khiễng tôi vào đời

thú vuä hoaâng thû

32

Ngã Ba Sông

Phạm Hồng Ân

Chú thương mến,

.....Phải chi cháu có cánh, cháu sẽ bay lên chú,

ngay bây giờ. Để được ngao du cùng chú khắp

biển rộng sông dài. Được nghe tận tai những

viên sỏi rạo rực dưới bước chân. Được thấy

sóng vỗ triền miên, trắng xóa trên các cửa sông

đâm thấu ra biển khơi...Con gái mới lớn có

những mộng mơ lý thú, phải không chú? Thế mà

ba mẹ cứ rầy mắng cháu suốt ngày....

Tôi gấp bức thư cháu Thuyên lại, hoảng hốt

ngó ra con lộ. Thỉnh thoảng, những chiếc xe nhà

binh chạy qua, tung bụi mịt mù. Thỉnh thoảng,

vài người lính đi bộ, mồ hôi nhễ nhại. Có người

cởi tung cả nút áo, để lộ bộ ngực trần đen mun.

Mùa nắng. Nắng quái ác, đổ lửa xuống căn cứ

Đồng Tâm. Nắng như thiêu như đốt. Như điên

như dại.

Lúc này, nếu Thuyên đáp xe đò bạt mạng

xuống đây. Tôi không biết phải dắt Thuyên về

đâu? Phòng sĩ quan giang đoàn như ổ chuột. Các

giường cá nhân đầy người. Hàng đêm, tôi phải

mò xuống cầu tàu, chui vào chiếc Tango hoặc

Alpha nào đó, ngủ bụi đời. Giả thử, phòng sĩ

quan có trống chỗ, cũng không dám để Thuyên

ngủ thảnh thơi giữa đám đàn ông thô bạo. Lúc

nào, thấy con gái đàn bà, họ đều muốn nhào vô

cắn xé. Nếu có chỗ ngủ hẳn hoi, cũng không biết

dẫn Thuyên tắm đâu? Ăn đâu? Khi mỗi chiều,

tôi phải lội bộ xuống khu tiếp liệu, tắm lộ thiên

với đám lính tráng chổng ngổng chồng ngồng.

Và bây giờ - cuối tháng - túi cạn tiền, tôi không

thể đưa Thuyên xuống nhà bếp, lục gạo sấy với

cá hộp tuna, lấp đầy cái dạ dầy xẹp lép.

May thay, vài ngày trôi qua, tôi nhận được lá

thư khác của Thuyên:

Chú thương mến,

...Phủ về Bạc Liêu, đúng lúc cháu có ý định bay

lên chú. Thôi, đành phải ở lại tiếp nó. Mấy năm

rồi, hai đứa không gặp nhau.

Lúc này, con nhỏ đẹp gái ra. Nó nhắc chú

luôn. Sao? Chú có ý định lấy nó làm vợ

không???...

Tôi thở phào, nhẹ nhõm. Phủ đã cứu tôi. Nàng

đã đưa vai, thay tôi, chia cái gánh nặng, giữa

đường. Nhắc đến Phủ, quá khứ lại trỗi dậy, tuổi

học trò với những cánh thư mật ngọt tình yêu.

Quá khứ hiện lên ngôi trường Hưng Đạo, khu

chợ Thái Bình. Cái quán cà phê ba tàu đầu

đường Cống Quỳnh. Những ly đen nhỏ đắng

nghét cuộc đời. Những điếu thuốc cháy rụi kỷ

niệm. Để ngồi chờ một hình bóng tưởng tượng,

trong đám con gái học trò tan học, mỗi chiều.

Quá khứ trỗi dậy, bắt đầu từ lá thư của Thuyên,

khi tôi còn là cậu học trò ngáo ộp, ở Cà Mau.

Chú thương mến,

...Đọc thư chú, cháu cứ khúc khích cười mãi.

Con Phủ, bạn cháu, nó cũng cười chú suốt buổi

học. Nó chê chú cù lần quá chừng! Mười tám

tuổi rồi, vẫn chưa có con bồ làm vốn.

Phủ thích chú đấy! Chú viết thư làm quen Phủ

đi! Nó là con bạn dễ thương nhất của cháu...

Thế là, những lá thư xuất hiện. Lúc đầu, thưa

thớt chỉ đôi dòng. Dần à, dày đặc tới vài trang.

Rồi, chi chít những chữ, dằng dặc cả trăm câu.

Cho đến khi...tình yêu nẩy nở, nhớ thương lẫn

lộn, tôi vẫn chưa biết mặt Phủ, chưa gặp nàng

một lần.

Lúc lên Sài Gòn, chuẩn bị vào đại học. Tôi lại

nhận được lá thư ngắn của Thuyên.

33

Chú thương mến,

...Bây giờ, chú đã lên Sài Gòn. Khoảng cách

giữa chú và Phủ đã thâu ngắn lại, chỉ còn trong

gang tấc.

Như vậy, chú nên tạo cơ hội để hai người gặp

nhau, biết mặt nhau đi! Viết thư hẹn Phủ ở một

nơi nào đó, tùy chú!...

Tôi viết thư hẹn Phủ ở cái quán cà phê ba tàu,

đầu đường Cống Quỳnh. Nơi đó, từ căn nhà trọ

bên Phạm Ngũ Lão, tôi có thể tà tà ngang chợ

Thái Bình, ung dung kéo ghế ngồi ngoài hiên

quán, nhấm nháp chút cà phê đen đậm, chờ đến

giờ Phủ tan học. Nơi đó, tôi có thể ngó qua ngôi

trường Hưng Đạo, ngơ ngác tìm bóng dáng Phủ,

trong vô vàn những bóng dáng xa lạ đang tung

tăng, nô đùa. Rồi...tôi ngồi chờ, chờ mãi, chờ

mãi...Chờ...đến khi...ngôi trường khép cửa,

những ngọn đèn néon cháy lên, thắp sáng hai

chữ Hưng Đạo trắng tinh, trên vòm cao của một

góc tường khép kín. Cái quán cà phê cũng trống

vắng, buồn tênh. Chỉ còn tôi là người khách cuối

cùng, duy nhất ngồi trước hàng hiên, nối tiếp đốt

những điếu thuốc đợi chờ trong tuyệt vọng.

Lần đó, Phủ không đến. Để biện minh cho sự

thất hẹn đó, tuần sau, nàng gửi tôi một lá thư

giãi bày.

Chú yêu dấu,

...Phủ không thể đến với chú, nơi cái quán cà

phê lu bu và đầy phức tạp như thế được. Chỉ

tưởng tượng đến hàng chục khuôn mặt đàn ông

sần sượng, ngồi thu lu nhả khói liên tục trong

các góc quán chật hẹp đó, là Phủ đã khiếp vía,

hồn xiêu phách lạc đi rồi! Chưa kể đến lúc Phủ

phải loay hoay, ngơ ngác tìm chú. Tìm một

người chưa biết mặt bao giờ, giữa đám đàn ông

lố nhố xa lạ kia! Rồi...nhóm bạn học của Phủ

nữa!!! Tụi nó sẽ chọc ghẹo không tha, khi thấy

cháu đang bơ vơ, lạc lõng...trong cái thế giới kỳ

cục ấy...

Như thế, tính đến nay - gần ba năm quen Phủ -

chúng tôi vẫn chưa biết mặt nhau. Vậy mà,

những bức thư qua lại đã mang đầy ngôn ngữ

yêu đương, chín mùi thương nhớ. Tôi phải tìm

cách ra bưu điện chiều nay, để đánh cho Phủ

một điện tín báo tin. Biết đâu, nàng sẽ ngẩn ngơ

và mừng rỡ, khi hay tin tôi từ địa ngục Năm Căn

bỗng chường mặt về Mỹ Tho - một tỉnh lỵ thơ

mộng chỉ cách thành phố Sài Gòn chưa đầy một

trăm cây số.

Nếu không có khu thương mãi, căn cứ Đồng

Tâm chỉ là cái đồn lính khô khan và buồn tẻ.

Khu thương mãi vui tươi, nhộn nhịp - với quán

cà phê nhạc, quán ăn, quán nhậu...nối dài. Bên

cạnh, ngôi chợ Đồng Tâm, tuy bé xíu, nhưng

vẫn sôi động với phiên chợ sáng tấp nập. Huyên

náo suốt ngày, là các tiệm may, tiệm sửa quần

áo lính...Ở đấy, đa số các cô thợ may vừa chớm

xuân thì, đua nhau lượn đôi tay nõn nà trên bàn

máy, lôi cuốn đám lính tráng si tình tới lui như

trẩy hội.

Quán ăn, tôi thích nhất,phải kể Cát Thành

Long. Đầu tháng, túi chưa cạn tiền, tôi thường

đến đó ăn cơm thịt nướng. Quán này, thịt nướng

rất ngon. Dĩa cơm chưa kịp đưa ra, mùi thịt đã

bốc lên thơm phức, làm tôi nhớ đến những

miếng thịt nướng vàng hực của má tôi ở Cà

Mau. Má tôi thường nướng thịt trên lò than đỏ

hồng, lúc anh em tôi quây quần bên nhau, trong

những ngày giỗ ông bà hay tết nguyên đán. Lần

nào, ở các dịp đó, tôi thường đứng bên bếp lò,

nhìn bàn tay má cần cù trở miếng thịt tới lui,

nhìn giọt mồ hôi lăn dài trên trán má - mà lâng

lâng thương bà, thương số phận phụ nữ sao lắm

đa đoan, sao nhiều hệ lụy?

Duyến kéo tôi vào một quán nước. Tiếng nhạc

vang lên, ồn ào. Âm thanh loảng xoảng như

mảnh thủy tinh vỡ nát trên nền gạch thô. Ánh

đèn mờ mờ, bên trái, soi loáng thoáng những

khuôn mặt lính tráng trẻ măng, ngồi dài dài bên

tách cà phê. Bên phải, hai bàn bi da lẹt đẹt,

nghiêng nghiêng, nằm phơi mình dưới ánh sáng

của ngọn đèn néon trong xanh.

- Bà chủ... ơi! Cho bi.

34

Duyến gọi lớn. Giọng Quảng Trị nằng nặng

cất lên vang dội. Hắn cố át đi cái âm thanh đặc

quánh của chiếc máy Akai, đang rỉ rả những bản

nhạc sến nghiêng nước đổ thành. Một cô gái tóc

dài, gương mặt bầu bĩnh, dáng dấp nhà quê, vội

vã bước ra. Những trái bi đỏ trắng, tròn hoay - từ

bàn tay thon thon của cô bé - lăn xuống mặt bàn.

- Cho anh hai cà phê đá, một gói capstan.

Đêm đã khuya. Khu thương mại chìm trong

bóng đen. Cửa quán đã khép kín. Những chiếc

bàn đã xếp lên, ngăn nắp, gọn gàng. Cái máy

Akai cũng tắt tiếng nhạc, khiến đêm chợt yên

tĩnh một cách lặng lẽ.

Bà chủ quán thở dài sườn sượt, kéo lê đôi dép

lẹp kẹp, uể oải đi vào phòng ngủ. Chỉ còn cô gái

ngồi trên ghế, khoanh hai tay trước ngực, đăm

đăm nhìn xuống nền xi-măng.

Tôi bỗng ngó mái tóc cô bé, thốt lên những lời

vô nghĩa:

- Tụi anh chỉ ở đây đêm nay. Mai đi xa rồi.

Thông cảm nhé!

Cô bé ngước mặt lên. Mái tóc chuyển động,

mênh mang. Đôi mắt lấp lánh, sâu như một hang

động bí hiểm.

- Thế ư? Đi... rồi có trở lại không?

- Thỉnh thoảng. Nếu có trở lại, anh sẽ ghé

thăm bé, chịu hông?

Tôi buông cơ, tiến về cô bé. Ánh trăng bên

ngoài lọt vào cửa sổ, rớt lên khuôn mặt nàng

một màu vàng bạc. Tôi chìm vào ánh trăng, đưa

bờ môi lên đôi má bầu bĩnh dễ thương.

- Anh muốn làm quen với bé. Chịu hông?

Tôi làm quen với Tuyển dễ dàng. Những lần

đến quán, lựa lúc vắng khách, ngồi nghe nàng

tâm sự, cũng là nỗi thú vị mang mang của người

lính độc thân.

Tết đến, tôi viết thư cho Phủ, báo tin sẽ về Sài

Gòn, gặp nàng tại bến cảng Trần Hưng Đạo.

Ngày hẹn, tôi sẽ mặc áo vàng, quần zin. Túi áo

giắt một lá thư màu hồng của Phủ. Trên tay, cầm

thêm quyển vở học trò, bìa xanh nước biển. Tôi

dặn dò tới lui, cẩn thận nhiều lần, nhắc nhở Phủ

phải đến, không thể không đến...

Tôi chạy về Sài Gòn, trên chuyến xe tốc hành

cuối cùng của đêm ba mươi tết. Đêm nay, tôi sẽ

đón giao thừa với gia đình anh tư tôi, nơi một

con hẻm nghèo nàn vùng Phú Nhuận. Để ngày

mai, ra chỗ hẹn gặp Phủ, dễ dàng hơn.

Căn nhà anh tôi quá nhỏ. Nhỏ như bụm tay

của người khổng lồ trong truyện thần thoại. Nó

chỉ đủ kê chiếc giường, bên cạnh một bàn thờ,

lúc nào cũng sực nức trầm hương. Còn lại, là lối

đi bé xíu, dẫn xuống bếp nấu ăn, diện tích chưa

đầy một thước vuông. Đêm nay, tôi sẽ thức

trắng với anh tôi để ôn cố tri tân, và còn lắng

nghe tiếng pháo giao thừa, nổ vang trên bầu trời

Phú Nhuận.

Tôi trở lại Đồng Tâm, khép kín các cuộc vui

vẫn còn đang tưng bừng, náo nhiệt khắp nơi

trong đô thị. Tôi trở lại với vòng rào kẽm gai,

bằng nỗi chán chường, rã rời. Phủ không đến

bến thương cảng, gặp nhau, như thư hẹn. Nàng

bắt tôi ngồi chờ suốt ngày, thấp thỏm trông đứng

trông ngồi.

Rồi một tuần sau, tôi nhận được lá thư Phủ,

vuốt ve bằng thứ ngôn ngữ thuyết phục.

Chú yêu dấu,

...Phủ mong từng phút từng giây. Mong ngày

hẹn với chú...sẽ mau đến sớm. Để được gặp chú,

nhìn

tận mặt - người đã viết cho mình những lời tỏ

tình bay bướm. Để được ngã vào vòng tay chú,

trọn vẹn tận hưởng những giây phút tuyệt đỉnh

nhất của tình thương. Nhưng, cháu thất vọng, vô

cùng thất vọng.Bến thương cảng quá dài, dài lê

thê. Làm sao Phủ biết chú ngồi nơi đâu...mà

đến? Ngày đó, lại là ngày tết, tài tử giai nhân

dập dìu. Làm sao Phủ tìm được một người áo

vàng, quần zin, túi giắt lá thư hồng, tay cầm

quyển vở xanh...giữa rừng người du xuân đủ

màu đủ sắc như thế?

Phủ đành về nhà. Về nhà mà ấm ức chú

lắm!!!

35

Giang đoàn 43 Ngăn Chận được giang đoàn 21

Xung Phong nhường lại căn nhà gỗ hình hộp,

hai tầng, làm cứ điểm tạm thời. Phòng sĩ quan

tầng trên, muốn tới đó, phải trèo qua cầu thang

ọp ẹp, đong đưa như đi dây tử thần. Trong nhóm

sĩ quan trẻ, Cao Duyến là chiến hữu - tôi thân

nhất. Tôi khoái hắn, vì hắn biết làm thơ, và thích

đội gió đội mưa, lang thang khắp nơi trên trái

đất. Chiều nay, khi chiếc soái đỉnh từ căn cứ Mỹ

Tho trở về, vị chỉ huy trưởng tất bật mời tôi và

Cao Duyến vào phòng họp sĩ quan. Nắng chiều

lung linh trên ngọn cây bàng, trước căn nhà gỗ.

Nắng đổ xuống lá lấp lánh, dọi lên như những

bông hoa chấp chới trong chiều vàng. Chúng tôi,

từng người, khéo léo leo lên cầu thang lung lay.

Tiếng gỗ nghiến cót két, dưới gót giày bề thế

của vị chỉ huy. Tôi biết, số phận của chúng tôi

không phải ở nơi này. Nó ở ngoài chiến tuyến, ở

những dòng sông xa xôi...

Phòng họp sĩ quan giản dị. Nó chỉ là bốn bức

vách gỗ mong manh. Một tấm bản đồ lớn treo

trên giá. Một bàn tròn thô kệch, cùng những

chiếc ghế long đinh, tụm nhau, vây quanh. Một

cái quạt máy khổng lồ đang chạy phành phạch.

Tiếng hú của nó giống tiếng động cơ của máy

bay thời đệ nhị thế chiến.

- Có một chỗ yên tĩnh nhất, ở đây, để hai ông

tha hồ làm thơ: căn cứ hỏa lực Phước Long.

Thời gian này, tạm thời, hai ông sẽ biệt phái về

đó, công tác cho bộ chỉ huy hải quân.

Vị chỉ huy trưởng vừa rót trà vào ly, vừa cười

cười đùa giỡn với chúng tôi. Ông chưa đầy ba

mươi, nụ cười đã vội héo hắt trên vành môi

quầng thâm khói lửa. Những lao đao thời cuộc,

những trăn trở binh đao...là thứ suy tư tàn bạo

nhất, dẫn người ta đến trước tuổi già.

- Thưa, chừng nào chúng tôi lên đường?

- Ngày mai. Tôi sẽ cho xe đưa hai ông đến bắc

Hàm Luông. Từ đó, có hai chiếc PBR ( giang

tốc đĩnh )...tiếp tục chở các ông đến căn cứ

Phước Long.

Căn cứ hỏa lực Phước Long là bản doanh của

trung đoàn 10, sư đoàn 7 bộ binh. Nó nằm chênh

vênh bên dòng Hàm Luông mơn man, thơ mộng.

Từ lúc có VC xuất đầu lộ diện, nhất là từ lúc có

căn cứ này, con sông Hàm Luông đã mất đi cái

dáng vẻ thơ mộng. Nó trở thành một dòng nước

xôn xao, đầy biến động khôn lường. Những quả

mìn trôi lừ lừ theo các dề lục bình. Những trận

pháo kích kéo dài hàng loạt. Những tên VC cảm

tử ngu muội - lúc nào cũng muốn ôm bom đội

đạn, lăn nhào vào căn cứ thí mạng.

Từ cầu tàu, chúng tôi phải vượt qua nhiều

vòng rào kẽm gai ngang dọc khó khăn, mới thật

sự lọt vào cổng căn cứ. Bộ chỉ huy hải quân nằm

khiêm nhường phía sau câu lạc bộ sĩ quan của

trung đoàn 10. Đó là căn nhà dã chiến chật hẹp.

Trần lợp tôle. Vách gỗ. Có lẽ, gỗ này được lấy

từ thùng đạn pháo binh thô sơ. Tôi ngó chu vi

căn nhà. Chẳng tìm ra một hầm trú ẩn an toàn.

Chẳng có một lớp bao cát nào để phòng thủ, hộ

thân. Như vậy, khi có nguy biến, chắc chúng tôi

phải đưa lưng thịt chịu trận.

Bên kia sông, là cồn Ốc, xã Thạnh Phú Đông.

Nơi có những rừng dừa bạt ngàn, chạy dài như

vô tận. Người ta đồn nhau, nước dừa Bến Tre rất

ngọt, tinh khiết. Uống vào, mát đến tận ruột tận

gan. Người ta cũng đồn, gái Bến Tre vốn trắng,

đẹp. Vì, họ tắm bằng nước dừa mỗi ngày. Điều

này, chẳng biết có đúng không? Nhưng, dùng

nước dừa thay nước vô cơ, chuyền vào mạch

máu các thương binh, là sáng kiến độc đáo của y

sĩ việt cộng. Và ngọn dừa cao nghệu, um tùm lá

- là nơi chốn an toàn cho du kích VC ẩn nấp, tha

hồ bắn sẻ các chiến sĩ ta.

- Thiếu úy Ân! Có người nhà đến thăm.

Tôi bật dậy, đạp tấm mền xuống góc giường.

Cơn buồn ngủ rã rời bỗng biến đâu mất. Tôi vừa

hạ phiên, sau tám tiếng đồng hồ mệt nhoài trong

phòng hành quân. Người lính báo tin còn đứng

xớ rớ trước cửa. Thiếu úy ra gấp. Người nhà đợi

ở cầu tàu.

Người nhà? Tôi lướt qua trí nhớ. Làm gì có

người nhà nơi mảnh đất xa lạ này? Hay Thuyên?

Hay Phủ? Từ Sài Gòn lặn lội về đây, ngao du

sơn thủy?

36

Tôi chạy bay ra cầu tàu. Mưa mịt mùng ngoài

đó. Cơn mưa làm trắng xóa bờ sông, làm mù mờ

những con tàu vừa tách bến, làm ẩm ướt lối đi

vòng vo trước mặt. Một cô bé ngồi co ro trong

câu lạc bộ. Chiếc áo bà ba màu hột gà loi ngoi.

Phía vai trái ướt đẫm, in mảng da thịt phập

phồng.

- Tuyển? Trời ơi! Em đến đây làm chi? Cực

khổ như thế!

Cô bé xoay lại. Đôi má bầu bĩnh chơi vơi. Nụ

cười tung tăng, làm chiếc răng chuột nằm khuất

bên môi phải, phơi ra một cách duyên dáng.

- Thăm anh. Nghe nói ở đây hẻo lánh, xa chợ.

Em mua một số đồ dùng cá nhân...

Tôi đón chiếc túi từ bàn tay Tuyển. Thức ăn,

trái cây, dao cạo râu, kem đánh răng, phong thư,

thuốc cảm...v... v...Nàng chu đáo mọi thứ. Như

em gái hậu phương lo cho anh trai tiền tuyến.

Như người vợ thăm chồng, nơi vùng lửa đạn xa

xôi.

- Phong bì và giấy, anh dùng viết thư. Nhớ viết

cho Tuyển, mỗi tuần một lá...

Tôi ậm ừ trong cổ họng. Thản nhiên nhìn mưa

tung bay ngoài trời. Mưa đổ xuống bến tàu ầm ì.

Mưa trút như thác. Mưa làm co ro các chiến

đỉnh đã một thời làm giông làm bão ở chiến

trường Năm Căn năm ngoái. Tôi ngó dòng Hàm

Luông nhàn nhạt phía trước. Khói trắng tràn

ngập sông. Nó bay lững thững lên cao, như hòa

nhập vào không gian mênh mông, một nỗi sầu

chất ngất. Chỉ có sóng bạc đầu là hung bạo hơn

hết. Với chờm đỉnh phất phơ, với tiếng gào thét

hãi hùng nhất - nó xôn xao chạy nhảy khắp mặt

sông, vỗ nát lòng nước, vỗ nát bến bờ hiền hậu.

Nó làm những con tàu chùn lái, những chiếc ghe

dừng bước.

- Em gan quá Tuyển ơi! Trời này, làm sao có

đò về Bến Tre? Đêm nay, em ngủ đâu?

Tuyển vẫn lăng xăng với chiếc túi. Nàng tỉnh

queo, không lộ vẻ lo âu về buổi tối sắp đến, về

chuyến đi dại dột của nàng.

- Thì ngủ ở đây, với anh. Mai về.

Giữa khuya, việt cộng chào đón Tuyển bằng

một loạt pháo kích tưng bừng. Pháo rớt ngoài

cổng. Pháo rớt trong trại gia binh. Pháo rớt trên

sông. Rớt vào nhà dân. Rớt dưới ngọn cây. Rớt

vòng quanh căn cứ...Pháo bay nghe sè sè. Rồi

nổ bùm bùm, tóe lửa khắp nơi. Khiến chúng tôi

phải bò lê bò càng, ôm nhau xà nẹo, mặc cho

định mệnh đẩy đưa, số phần dung rủi. May quá,

đêm đó, nhà khách căn cứ Phước Long không

vướng một trái pháo nào. Nó vẫn bình yên vô

sự, cho tới sáng...

Cầm được trong tay tờ phép thường niên, tôi

mừng rỡ như trẻ thơ vừa được túi kẹo. Chiến

tranh đã đẩy tôi đi quá xa, đã làm tôi mất đi tất

cả những cảm giác êm đềm. Tôi mất đi khoảng

đời hồn nhiên sống bên mẹ, sống với hàng trăm

câu ru ầu ơ ví dầu, sống với nhiều pho cổ tích

nhân nghĩa, với bàn tay dịu dàng của mẹ, với

niềm thương yêu nồng nàn trong mái ấm gia

đình. Tôi mất đi cái thuở vừa chớm yêu - cái nỗi

bồn chồn rạo rực trước cô bạn láng giềng. Cái

rung động xuất thần của một bài thơ, của trang

giấy học trò.

Nhưng, muốn về Cà Mau, tôi phải lên Sài Gòn

một ngày để gặp Phủ, để biết mặt mũi nàng như

thế nào? Phủ không thể bí mật như vậy mãi.

Không thể chơi trò cút bắt vô tâm...kéo dài, với

tôi.

Lần này, Phủ vắng nhà. Nàng đi Đà Lạt thăm

người bạn. Không hẹn ngày về. Dì Phủ cho tôi

biết như thế. Rồi, chẳng đợi tôi nhắn gửi, Dì vội

vàng đẩy cánh cửa khép lại, khóa chốt ken két

bên trong.

Cà Mau. Tôi trở về nơi đó. Một tỉnh lỵ nghèo

nàn, nằm cuối miền nam của đất nước. Nơi tôi

chào đời và lớn lên. Nơi đầy ắp kỷ niệm ấu thơ.

Nơi chỉ có yêu thương, chỉ có tình người.

Tôi tìm lại những con đường. Con đường nào

cũng hun hút, vắng tanh, vơi dần bóng dáng bạn

bè. Con đường dẫn đến trường học, đi qua nhà

máy điện lực, bên cạnh trại lính địa phương

quân...vẫn lô nhô các vòng concertina ngang

37

dọc. Trước cổng trường, dãy quán vẫn còn đó.

Chú ba tàu năm xưa vẫn lắc cái chuông leng

keng, mời gọi học trò mua cà-rem hoặc nước đá

xi-rô. Cái bàn banh vẫn đặt trước hiên của một

căn nhà cổ kính. Cái bàn banh làm tôi oanh liệt

một thời. Nhờ nó, cú đá áp-phê xuất thần của tôi

đã hạ biết bao đối thủ lì lợm. Rồi, từng gốc điệp

rủ bóng mơ màng...Sau Thánh Thất Cao Đài,

bên kia con đường một đỗi. Tôi đã từng đứng

dưới tàng cây – cùng với thằng Long, thằng

Bình, thằng Hiền...kéo hết điếu thuốc này đến

điếu thuốc khác, để chờ em tan học, chọc ghẹo

vu vơ. Những thằng bạn - mới đây, tụi nó còn

rụt rè trước đám con gái xinh đẹp – nay, đa số đã

khoác áo nhà binh, lưu lạc khắp các chiến

trường. Có thằng vội vã nằm xuống, mồ phún

đầy cỏ xanh. Có thằng quằn quại với vết thương,

lê tấm thân tàn suốt cuộc đời.

Cũng con đường này, nếu quanh ngược lại, sẽ

đi ngang qua nhà Hải. Cô bé có mái tóc chảy dài

như dòng suối. Cô bé mà ngày xưa, tôi từng lẽo

đẽo theo sau, xin chút mảnh tình. Mới đây, cách

vài tháng, tôi đã uống rượu đến say mèm, khi

nhận thiệp báo tin vu quy của cô bé. Oái oăm

thay! sáng nay, Hải chợt trở thành góa phụ, đau

thương đón quan tài chồng từ chiến tuyến chở

về. Nhìn cô gái vừa mới mười tám, quằn quại

khóc than bên xác chồng, với vành khăn sô trùm

kín mái đầu – tôi bỗng thấy xót đau, như có ai

cầm dao đâm thấu tim mình.

Qua con đường khác, vòng về phố chợ, công

trường Bạch Đằng rộng ra với những dãy phố

Tàu đìu hiu. Quán Đông Viên, một ngày xa xưa

nào đó, tôi đã ngồi bên cạnh Ba tôi uống ly cà

phê sữa đầu đời. Bên kia là tiệm sách Trần

Hoàng Tỷ. Cái tiệm sách bề thế, nghiêm trang –

giống như cô chủ quán tiểu thư, chẳng bao giờ

nói với khách một lời. Phía sau ngôi chợ, là

dòng sông mênh mang. Chính dòng sông ngang

tàng này, nó đã chia bến chợ thành hai bến khác

nhau. Có lần tôi đứng bến tây, làm thơ, ngậm

ngùi đưa em sang bến đông, dưới cơn mưa tầm

tã lạnh lùng.

Nếu đi dọc theo con đường bờ sông, qua

những dãy phố Tàu cổ kính, tôi sẽ về kinh Mười

Sáu. Về xóm nhà lá nghèo nàn. Về căn nhà thân

yêu của má tôi, sát bên trại lính địa phương

quân, lúc nào cũng có những vòng concertina

ngổn ngang phía trước. Mấy chục năm má sống

ở đây. Bên bờ kinh Mười Sáu gian lao này. Má

sống ở đây, từ lúc dòng kinh còn leo lẻo nước

trong, hai bờ kinh chưa thấy một căn nhà nào

dựng lên. Chỉ có những rặng cây thiên nhiên rũ

bóng trữ tình. Chỉ có đàn cá tôm rủ nhau đến đó

giỡn bóng. Chỉ có bầy cua biển to xác nhưng

ngu đần, ham mồi mắc bẫy, bị lũ trẻ chúng tôi

lôi vào bờ, bắt đầy thùng thiếc. Bây giờ, hai bờ

kinh mọc đầy nhà. Dòng nước tù hãm, đen

ngòm. Cá tôm chết sạch, hoặc bỏ ra sông. Người

ta tuôn rác, phóng uế...bừa bãi xuống kinh –

khiến nét trữ tình đáng yêu ngày xưa, chỉ còn

trong hồi ức, trong tâm tưởng đám thanh niên

lãng mạn như tôi.

Buổi chiều, tôi trở về mái nhà xưa, lòng nao

nao một cách lạ thường. Vừa bước vào cửa, má

tôi đã mừng rỡ. Má cười giòn tan, để lộ nguyên

hàm răng mất đi vài cái. Má hỏi han đôi câu, rồi

chạy vội ra chợ, lăng xăng tìm mua những thức

ăn tôi thích nhất. Đêm đó, mâm cơm thịnh soạn

dọn lên. Những chai la-de hiệu con cọp được

khui ra. Má lật đật gọi láng giềng. Các đứa bạn

trang lứa với tôi ngày xưa. Tha hồ nhậu một bữa

cho đã.

Khuya đến, tiệc tàn. Bạn bè kéo nhau ra về.

Vòng concertina của trại lính đã giăng ngang.

Ánh đèn xóm làng đã tắt ngấm. Tất cả đều chìm

trong bóng đêm tĩnh lặng. Lúc đó, Má tôi mới

đứng sát bên tôi, tiết lộ một quyết định ấp ủ

trong lòng :

- Má vừa mai mối, chọn vợ cho con. Cô bé

này thợ may. Ngộ lắm! Ngày mai, sửa

soạn, theo Má coi mắt...

Tôi ngó vu vơ lên trần nhà. Ánh đèn ống khói

lắc lư, đẩy ngọn khói đen vòng vèo lên cao.

38

Ánh đèn hắt một vùng sáng vàng chạch trong

bóng đêm. Từ vùng sáng đó, tôi thấy những tấm

lá sút rìa, mục lạt, ngả nghiêng hỗn loạn trên

mái. Căn nhà trống hoác, nhìn thấu từ cửa trước

ra cửa sau. Chỉ có tấm ri-đô ngắn ngủn, kín đáo

che một khoảng, cái giường ngủ cũ xì. Bỗng

dưng, nước mắt tôi trào ra, không cách nào ngăn

được.

- Đời lính, khổ lắm! Con chưa muốn lấy

vợ.

- Nhưng Má đã hứa với người ta rồi.

Chỗ...người lớn với nhau...

Tôi đánh que diêm cháy bùng, đưa đầu thuốc

vào lửa, rít hơi dài. Tội nghiệp Má. Má lúc nào

cũng sẵn sàng, dọn đường cho các con, đi về

phía hạnh phúc của cuộc đời. Nhưng hạnh phúc

không phải là bó hoa. Muốn đặt ở đâu, nó sẽ

đứng lộng lẫy ở đó. Tình yêu cũng vậy. Nó ở

đằng sau sự kiếm tìm, sự chọn lựa, sự thử thách.

Rồi, cho tới ngày trở lại đơn vị, tôi vẫn chưa

trả lời Má một cách dứt khoát. Cũng như, tôi vẫn

chưa đối diện với cô thợ may, để nói với nàng

đôi câu xã giao thường lệ. Tôi giã biệt Cà Mau

vội vã. Hấp tấp như trốn chạy quá khứ, trốn chạy

những kỷ niệm thân tình nhất, trong cuộc đời.

Đoàn tàu đã đến Hòa Khánh. Chiếc “phum”

dẫn đầu đã đến ngã ba sông, sắp sửa quẹo vào

kinh Mười Hai. Vậy mà, cái đuôi của đoàn tàu

vẫn còn hì hụp ngoài sông Tiền, chưa trườn vào

được cửa sông Hòa Khánh. Nước bắt đầu lớn.

Cường triều tràn vào kinh rạch cuồn cuộn như

lũ, đẩy giang đỉnh nhào tới ào ạt. Kinh Mười Hai

thẳng băng, nhưng chật hẹp. Vào đó, giang đỉnh

không tài nào trở lui được. Nếu lỡ bị địch tấn

công, chỉ có nước “trân” mình chịu trận.

Tôi ở giữa đoàn tàu, trên chiếc al-pha của

giang đoàn 47 ngăn chận. Giang đỉnh tôi đã lọt

vào Hòa Khánh, đang uốn mình chui tọt qua

kinh Mười Hai, bỏ lại Hòa Khánh đằng sau – với

các mái lá buồn thỉu buồn thiu dưới bóng nắng

chiều tà. Bỗng, chiếc “phum” dẫn đầu bị trúng

hỏa tiễn tầm nhiệt. Thoáng chốc, nó lảo đảo như

con cá bị trúng tên, rồi phừng phực cháy như

một ngọn đuốc. Đoàn tàu khựng lại, lập tức

ghim mũi vào hai bên, hỏa lực đua nhau rải đạn

lên bờ như rải trấu. Trên bờ, địch cũng chẳng

vừa, B.40 và hỏa tiễn tầm nhiệt tiếp tục phóng

ra.

Chiếc al-pha của tôi cũng chịu chung số phận,

nằm trong tầm phục kích của địch. Mặc dù đã

quấn mình trong bộ áo giáp dày cộm, thế mà tôi

vẫn thấy lành lạnh châu thân, miệng cứ đánh bò

cạp liên hồi. Trên ụ pháo, tôi cho M.79 quay đều

đều, “phụp” lên bờ lia lịa, để trấn an tinh thần

binh sĩ. Âm thanh của súng đạn rền vang, át cả

lệnh chỉ huy, lấp cả tiếng điện đàm. Tôi bịt chặt

tai phía bên kia, đặt ống điện đàm vào sát tai bên

này, mới nghe được lệnh Đại Bàng. Nhóm giang

đỉnh chưa đến kinh Mười Hai, Đại Bàng lập tức

cho dừng lại, nằm án ngữ ở Hòa Khánh. Nhóm

giang đỉnh lọt vào kinh Mười Hai, tự lo liệu lấy.

Nghĩa là, tự chiến đấu cầm chân địch, chờ máy

bay từ Cần Thơ tới, liệng bom.

Một tiếng nổ kinh hoàng, hất chiếc al-pha giạt

ra giữa kinh. Hình như, nước và mảnh đạn, và

tất cả những đồ vật nào có thể di chuyển

được...đều theo tiếng nổ tung ào ào lên cao. Tôi

cũng thấy tôi bị hất mạnh ra khỏi chiếc al-pha,

rồi ... lửng lơ ở một nơi nào đó.

Mùi bùn ngai ngái, cộng với mùi khen khét

của súng đạn – xộc vào mũi, bất chợt đánh thức

tôi dậy. Tôi thấy đau buốt phía lưng. Mặt và đầu,

hình như bệu ra, phồng lên như miếng đất sét bị

trẻ nít dùng tay nắn mạnh. Tôi cố nhớ lại những

sự việc vừa xảy qua. Cố hình dung nơi chốn

mình đang ở. Thời gian? Kể cả xuất xứ của mùi

bùn, mùi súng đạn, mùi tanh tanh của động vật

bị rữa...đang chập choạng quanh đây? Tôi nhớ

ra, chiếc al-pha trúng B.40 của việt cộng. Tôi

văng ra khỏi tàu, cùng với tiếng nổ. Và bây giờ,

nằm đây – trong đáy hố nhớp nháp, đầy bùn

nhão. Tôi ngó lên trời. Trời tối om, đến đỗi đưa

bàn tay trước mặt, chỉ thấy màu đen mịt mù.

Tôi dùng hết sức lực, trườn lên phía trước, bấu

chặt lấy thành hố, để cố gắng đứng dậy. Lớp bùn

mềm nhũn dưới chân. Và nó trơn như mỡ, đẩy

39

tôi loạng choạng, liểng xiểng như người say

rượu. Chới với một lát, rồi cũng gượng dậy

được. Cái hố không sâu. Chỉ cần thẳng lưng, vai

tôi đã ra khỏi miệng hố. Một luồng gió từ Hòa

Khánh thổi ngược về, làm tiêu tan mọi đau đớn,

mọi rã rời. Tôi sảng khoái hít từng ngụm không

khí, hít từng hơi hướm của thiên nhiên, trong

không gian tĩnh lặng đến vô cùng. Tôi thử cắn

mạnh vào môi. Môi đau điếng. Vậy, chắc chắn

là hiện thực. Tôi đã hồi sinh. Tôi đang sống giữa

trần gian tuyệt vời này.

Từ đây về Hòa Khánh, về ngã ba sông, không

mấy xa. Đứng đây, tôi đã nhìn thấy vùng sáng,

hực lên phía trước. Chi khu Hòa Khánh và

những mái lá buồn thỉu buồn thiu vừa sinh động

lên, vẫy gọi tôi. Bất chợt, tôi nghĩ đến Phủ, đến

Tuyển, đến cô thợ may bé bỏng ở Cà Mau. Tôi

đang đứng trước ngã ba lòng. Giống như đứng

trước ngã ba sông. Và tự chọn lấy một ngả.

Chắc chắn, ngã tôi trở về là ngã có Tuyển. Vì

hạnh phúc không phải là bó hoa. Muốn đặt ở

đâu, nó sẽ nằm lộng lẫy ở đó.

PHẠM HỒNG ÂN

(Viết tiếp ở San Diego, 19/12/2006)

thiïn àûúâng

cuãa ngûúâi khuâng Khi cái ác lên ngôi Thiên đường khùng mở ngỏ Đời mạt kiếp đến rồi Tình bạn thù tỏ rõ Đen trắng đổi màu thôi ! Heo tầng cao xuất hiện Bầy dã thú trị vì Vượt biên và vượt biển Chia ly rồi biệt ly Ác ngu trời đất khiến ! Nhiều Tị nạn nằm vùng Hát ô khùng kẹt lại Chuyện cứu xét lung tung Bao cảnh đời oan trái Nhân đạo nói sao cùng ! Nhạc ỡm ờ hồ mị Ru mất nước ngàn năm Thiên tài nầy của quỷ Người cứ mải mê lầm Chưa hoàn hồn tỉnh trí ! Hạnh nào hạnh chẳng chua Tình nào không dang dở

Lính chiến một lần thua Khát khao thèm muôn thuở Trái tình yêu hết mùa ! Thiên đường khùng thoát tục Còn có thứ gì vui Đâu khổ đau hạnh phúc Hết cay đắng ngọt bùi Mạng người thân gỗ mục ! Thiên đường khùng siêu nhiên Không biết no biết đói Quên xài bạc xài tiền Đỉnh cao ưu việt cõi Hoang tưởng cũng thần tiên ! Trong thiên đường bạn nhớ Bạn nhớ bạn hằng mong Bên ngoài đâu còn nhớ Có nhớ cũng là không Diễn tuồng Tôn Tẩn dở ! Khi cái ác lên ngôi Thiên đường khùng mở ngỏ Đời mạt kiếp thật rồi Tình thù bạn thấy rõ Xứng đáng một đồng thôi !

Từ Văn Bé Tư – U2

40

Àaám cûúái nhaâ binh

Lê Tam Anh – V3

Đang “phè phỡn” ở Bộ Tư Lệnh Hải Quân

Vùng Bốn Sông Ngòi (BTL/HQ/V4SN), Cần

Thơ, thi cuối năm 1972 tôi nhận được công điện

thuyên chuyền về Hải Đội Năm Duyên Phòng

(HD5ZP) đang đồn trú ở căn cứ hải quân Năm

Căn thuộc quận Năm Căn, tỉnh Cà Mau. Trong

thời buổi chiến tranh “dầu sôi lửa bỏng” mà

được làm việc ở BTL/HQ/V4SN thi thật là quả

sướng bởi vì quanh năm suốt tháng không nghe

tiếng súng, còn khi nào không trực, không gác là

có thể tà tà dạo phố Ninh Kiểu, đời êm ấm biết

bao.

Biết tôi thuyên chuyển, một nhân việc làm

việc chung phòng đã từng ở Năm Căn đến vỗ vai

tôi:

- Thôi chết rồi ông ơi, kỳ này ông xuống

Năm Căn mà ngủ với muỗi. Rồi hắn tiếp luôn

một hơi.

- Hải quân của mình có hai chỗ hắc ám nhất

là Cửa Việt và Năm Căn. Căn cứ hải quân Cửa

Việt thi khỏi cần phải nói vì nó nằm ở địa đầu

giới tuyến giáp với Bến Hải còn căn cứ hải quân

Năm Căn thi nằm tận mũi Cà Mau - một nơi

muỗi mòng đỉa vắt lại không có xe cộ đi lại.

Phương tiện di chuyển duy nhất từ chợ Cà Mau

tới quận Năm Căn là tàu đò nhưng rất ư nguy

hiểm vì tàu chạy qua nhiều vùng bất an ninh

thường hay bị VC chận xét. Riêng hải quân của

mình muốn tới được căn cứ hải quân Năm Căn

phải quá giang tàu tiếp vận của Hải Quân di từ

Sài Gòn, hoặc đi theo máy bay quân sự, nhưng

chờ đợi rất lâu. Ông nhớ là đừng bao giờ đi tàu

đò, dễ bị “bể gáo” lắm. Thôi thì chúc ông ra đi

được nhiều may mắn.

Cầm cái công điện thuyên chuyển trong tay

lại thêm bị “thầy hù” lòng tôi càng thêm nản,

nhưng cũng phải khăn gói lên đường trình diện

đơn vị mới. Sau mấy ngày chầu chực ở Ty

Chuyển Vận/ Sàigòn, cuối cùng tôi cũng đặt

được chân lên HQ 404 chở đồ tiếp liệu cho Năm

Căn. Trong số hành khách quá giang trên tàu có

một ông Trung Úy/HQ thuộc Tiền Doanh Yểm

Trợ ngồi cạnh, khi tôi hỏi về Năm Căn thì thay

vì trả lời trực tiếp ông lại đọc cho tôi nghe mấy

câu thơ sau đây:

“Năm Căn gió lạnh không tình sưởi,

Rượu uống mềm môi chẳng thấy say.”

“Năm Căn đi khó dễ về,

Khi đi tàu sắt khi về tàu cây.”

Hai câu thơ sau nghe mà phát “rét” nhất là

lúc tàu giang hành từ cửa Bồ Để vào căn cứ.

Sông hẹp, uốn khúc lại còn bị bao bọc bởi rừng

đước dày đặc thật dễ cho VC làm chỗ ẩn nấp mà

phục kích tàu của của hải quân. Ngồi trên bong

tàu nhìn hai bên bờ sông tôi không thấy một mái

nhà dân và cũng chẳng gặp một bóng người

ngoại trừ cộng sự của VC nằm rải rác. HQ 404

được dẫn đầu bởi hai chiếc PCF, trên trời hai

chiếc trực thăng bay kèm để yểm trợ dưới sự

quan sát và hướng dẫn của một L19. Ngoài ra

còn có nhiều giang đỉnh nằm rải rác trên sông

mũi chĩa thẳng vào bờ trong tư thế sẵn sàng tác

chiến. Tôi biết rằng tôi đang đi vào vùng lửa

khói.

41

Ngày đầu tiên trình diện HD5/ZP tôi được chỉ

định làm thuyền phó trên một PCF để làm quen

sóng nước. Sau mấy tháng học nghề tôi được

chuyển sang làm thuyền trưởng chiếc PCF/

HQ3911. Một buổi chiều kia tôi đang ngồi phì

phèo thuốc lá trên nắp thùng đạn 81 lý đặt ở phía

sau đuôi tàu thì TT/TP Trần văn Hoàng, một

nhân viên trên tàu, đến ngồi bên cạnh tôi vừa nói

vừa cười:

- Sư phụ! thằng TT/TS Nguyễn Hữu Lộc có

chuyện muốn nhờ sư phụ giúp nhưng ngại

không dám hỏi. Day mặt vào phòng lái TT/TP

Hoàng kêu lớn:

- Ê Lộc! sư phụ đang ngồi đây nè, có chuyện

gì hãy ra đây lẹ lên, đừng có mắc cỡ thằng em ”.

TT/TS Lộc nghe gọi liền vội bước ra đứng

sau lưng tôi với dáng điệu bẽn lẽn:

- Sư phụ!

- Chuyện gì vậy Lộc?

- Dạ, em có chuyện rất quan trọng cần sự phụ

giúp nhưng không biết sự phụ có chịu giúp em

không?

- Chuyện quan trọng là chuyện gì hãy nói ra

nghe thử.

- Dạ, em muốn cưới vợ và định nhờ sự phụ

đứng ra cưới vợ cho em.

- Trời đất! đừng có giỡn chơi chớ Lộc, sự

phụ làm sao cưới vợ cho em được? Nên biết

hôn nhân là chuyện đại sự, nếu em muốn cưới

vợ thì về nhà mà nhờ ba má của em cớ sao lại

nhờ sự phụ. Làm ẩu ba má của em sẽ đi kiện sư

phụ, hoặc sau khi đám cưới xong rồi em lại bỏ

con của người ta thì sự phụ phải tính làm sao

đây. Mà em muốn cưới ai vậy, tôi ngạc nhiên

hỏi TT/TS Lộc.

Không kịp cho TT/TS Lộc trả lời, TT/TP

Hoàng hớt trước.

- Sư phụ! thằng Lộc có con ghẹ trông thật ác

tỉ ở chợ vàm Sông Ông Đốc. Con ghẹ của nó là

con gái ruợu của ông “hai đầu bạc”, thợ hớt tóc

có cái tiệm nằm cạnh bàn bị da ngó xéo qua nhà

lồng chợ đó sư phụ. Bây giờ nó muốn cưới con

gái của người ta nhưng lại không có người đứng

chủ hôn nên đâu có ai chịu gả con cho nó. Sự

phụ làm ơn làm phước giúp giùm nó đi để nó

có được con vợ, mai nầy vợ chồng nó rủi giàu

sang phú quí và được con cháu đầy nhà, vợ

chồng nó sẽ nhớ ơn sư phụ suốt đời suốt kiếp.

- Hoàng, không phải là không muốn giúp

nhưng chuyện nầy không thể giúp được. Tốt

nhất là Lộc nên về mời ba má của em xuống để

lo làm đám cưới cho em, tự đi cưới vợ một mình

bộ không sợ ba má của em buồn hay sao.

- Không giấu diếm gì sự phụ, em vừa bắt

được tin là em bị gọi gắp về quân trường để học

hải nghiệp, có thể đi khỏi HD5/ZP sau chuyến

công tác này. Ba mẹ của em chắc không thể nào

xuống đây được cho em vì ông bà già yếu mà

đường đi lại quá khó khăn. Em nghĩ ráng lắm là

họ có thể đi xe đò từ Đà Lạt xuống tới chợ Cà

Mau, còn từ chợ Cà Mau xuống căn cứ HQ Năm

Căn để gặp em hoặc xuống chợ vàm Sông Ông

Đốc thì không biết làm sao mà đi vì không có xe

chạy, vả lại em cũng chẳng có người quen thân

nào ở địa phương để hướng dẫn và giúp đỡ. Sư

phụ đừng có lo, em thương con ghẹ của em thật

lòng thì làm gì có chuyện cưới xong rồi bỏ chạy.

Bấy lâu nay ba má của em cứ hối thúc em cưới

vợ hoài nhưng em đâu có chịu, nếu biết được em

có vợ chắc ông bà mừng lắm, họ còn cám ơn sư

phụ không hết chớ làm gì có chuyện đi làm khó

dễ sư phụ. Vậy sư phụ hãy cứu em nếu không

em sẽ mất vợ đó sự phụ. TT/TS Lộc năn nỉ.

- Không được là không được.

Câu chuyện tới đây tôi tưởng đã chấm dứt

nào ngờ trong chuyến công tác kể tiếp khi tôi

đang ngồi nhâm nhi ly café trong một quán nước

ở chợ vàm Sông Ông Đốc thi TT/TS Lộc xuất

hiện trước cửa quán. Thấy tôi Lộc liền tiến lại

thì thầm bên tai:

- Sư phụ! Ông già vợ của em mời sư phụ tới

nhà chơi. Hồi này em có xin ổng cho em ngày

mai làm đám cưới nhưng ổng nhất định không

chịu. Sư phụ làm ơn thuyết phục ổng giùm.

Tôi chẳng nói chẳng rằng bước theo chân

TT/TS Lộc tới nhà ông Hai. Khi bước vào nhà

42

tôi thấy phó Huy (thuyền phó của tôi) đang ngồi

nhâm nhi với ông hai trên tấm ván ngựa. Thấy

tôi ông Hai đứng dậy đưa tay bắt và không quên

mời tôi cưa đôi với ông một ly gọi là “chào sân.”

Uống xong ông khà lên một tiếng rồi phân trần:

- Trung úy à ! tôi nhờ ông phân xử giùm tôi

việc nầy. Số là thằng Lộc nó thương con gái của

tôi mà vợ chồng tôi cũng thương nó làm nhưng

ngặt nỗi từ sáng tới giờ nó cứ nằng nặc xin tôi

ngày mai cho nó làm đám cưới. Trung úy nghĩ

coi tổ chức đám cưới đâu có đơn giản như tổ

chức một tiệc nhậu chỉ cần có vài người là đủ.

Hết thảy gia đình bên nội va bên ngoại của tôi

đều sống ở chợ Cà Mau, nếu ngày mai làm đám

cưới thì làm sao mà họ tới cho kịp. Tôi đâu thể

nào gả con gái mà không có họ.

- Vâng, Bác Hai nói cũng đúng lắm, gả con

gái đâu thể nào thiếu mặt bà con. Thôi bác Hai

đừng có phiền lòng, hãy từ từ tính lại. Vô đi bác

Hai, xin mời bác một ly.

- Dạ mời Trung Úy. Ông Hai vui vẻ uống hết

ly rượu mời.

Tôi với ông nhậu lai rai còn phó Huy thi trở

về tàu. Riêng TT/TS Lộc cứ chạy ra chạy vô

lăng xăng để mang rượu và thức ăn nhưng thực

ra là cố tình lắng nghe tôi và ông Hai nói

chuyện. Biết tôi đồng tình với ông Hai , Lộc

buồn và thất vọng, con mắt của Lộc cứ nháy

nháy với tôi ngầm bảo rằng “sư phụ ơi làm ơn

cứu em”. Tôi tảng lờ như không thấy và không

biết cứ tiếp tục uống rượu. Một hồi rượu thấm

làm máu chạy rần rần trong người, tôi bỗng thấy

tội nghiệp TT/TS Lộc và bất chợt muốn giúp đỡ

thằng đệ tử của mình. Quên mất nỗi lo sợ bị ba

má của TT/TS Lộc thưa kiện, tôi mời thêm ông

Hai một ly nữa rồi nhỏ nhẹ “hù” ông:

- Thưa bác Hai, theo chỗ tôi biết thằng Lộc

xin bác làm đám cưới gấp là vì nó vừa bắt được

tin bị đổi đi khỏi đơn vị. Nó sợ nếu không làm

bây giờ thì sẽ không kịp, mong bác thông cảm

mà đừng có trách nó.

Mới vừa nghe tin TT/TS Lộc bị đổi đi ông

Hai bỗng thấy nhẹ hẳn người lên. Từ sáng tới

giờ ông đứng ngồi không yên cứ nghi trong lòng

con gái của ông đã mang bầu với TT/TS Lộc,

nếu không thì tại sao thằng Lộc cứ nặng nặc xin

ông làm đám cưới cho bằng được. Ông lo sợ nếu

lỡ như con gái của ông mang bầu thì ông chẳng

biết phải ăn nói làm sao với mọi người chung

quanh, vì ở cái chợ vàm Sông Ông Đốc nầy, con

gái của ông cũng thuộc loại vừa đẹp lại hiền, cho

nên có mấy gia đình khá giả cậy người mai mối

tới dạm hỏi nó cho con trai của họ nhưng con

gái của ông đều lắc đầu từ chối. Ông đã muốn gả

phức cho xong nhưng lại không nỡ ép duyên con

và nhất là cũng tại bà vợ của ông hết, bà lại

đứng về phía con gái mà theo cản đầu cản đuôi

ông hoài.

Kể từ ngày tàu Hải Quân ghé lại đây thi biết

bao xáo trộn đã xảy ra. Mấy đứa con gái ở chợ

đua nhau cặp bộ cặp bịch với lính Hải Quân

nhưng ông thấy có đám cưới đám hỏi gì đâu,

toàn là bị gạt. Theo ông, lính Hải Quân chỉ có

cái mã bề ngoài dễ nhìn thôi còn đời sống chẳng

có cái gì bảo đảm nhất là không có ai biết rõ căn

cư gốc gác gì của họ. Ngay mấy chiếc tàu PCF

của Hải Quân cũng vậy, ông chỉ nghe đồn là họ

đến từ Năm Căn nhưng ông không biết Năm

Căn nằm tận ở chỗ nào. Vì vậy ông đã cấm cản

con gái của ông tuyệt đối không được giao du

với lĩnh Hải Quân, thế mà nó có nghe lời ông

đâu lại còn lén lút cặp bồ với thằng Lộc khiến

cho thiên hạ ở chợ nầy đồn bậy đồn bạ tùm lum

làm ông muốn độn thổ luôn. Mặc dù biết được

TT/TS Lộc bị đổi đi nhưng ông Hai vẫn không

muốn làm đám cưới gấp cho nên ông chống chế.

- Thằng Lộc đổi đi thì đỗi chớ trung úy, vợ

chồng tôi đã đồng ý gả con gái cho nó rồi nhưng

nó cũng phải thông cảm mà cho tôi có đủ thời

gian để chuẩn bị tổ chức đám cưới đàng hoàng

mới được. Đâu phải nó muốn làm đám cưới là

tôi phải làm liền đâu.

- Dạ tùy ý bác Hai, nhưng tôi sợ thằng Lộc sẽ

rời khỏi đơn vị sau chuyến công tác nầy. Một

khi đi rồi chắc nó không dám trở lại vì đường đi

từ chợ Cà Mau vô đây nguy hiểm quá, lính

43

tráng như nó mà đi tàu đò dễ bị VC chận bắt

lắm. Nếu bác Hai cương quyết từ chối thì thôi

nhưng bác Hai phải nhớ là sau này nếu con gái

của bác muốn đi tìm nó, “chim trời cá nước”,

biết đâu mà tìm.

Niềm vui của ông Hai khi biết con gái của

mình không có chửa hoang chưa trọn vẹn thì cái

tin TT/TS Lộc bi đổi đi gấp bỏ con gái ông lại

làm ông hoảng sợ, nhất là sau khi nghe tôi nói

xong ông càng thêm bối rối và ngồi lặng thinh.

Phải tính làm sao đây - ông tự hỏi, nếu bây giờ

ông chịu làm đám cưới thì chắc chắn không có

bà con họ hàng nào tôi tham dự, còn nếu không

thì thằng Lộc đi mất. Thật khó cho ông quá.

Rồi ông Hai đưa mắt nhìn kỹ lại TT/TS

Nguyễn Hữu Lộc, ông thấy con gái của ông

thương thằng Lộc cũng phải lắm bởi trông nó

thật hiền lành và mặt mày lại sáng sủa, trong khi

trai tráng ở cái chợ vàm nầy, đa số sống bằng

nghề chài lưới, quanh năm suốt tháng đều dãi

nắng dằm sương, mặt mày đen đúa đâu có sáng

láng như thằng Lộc. Ông chợt nghĩ lại thấy cũng

còn may vì thằng Lộc thật lòng muốn cưới con

gái của ông bằng không thì nó đã quất ngựa truy

phong, lẳng lặng bỏ dì mất tiêu rồi, tới chừng đó

đời con gái của ông chẳng biết sẽ ra sao nữa, ở

chợ này ai mà chịu lấy nó. Nghĩ tới nghĩ lui ông

thấy không còn con đường nào để lựa chọn

ngoài con đường phải làm đám cưới thôi.

- Trung Úy! ngày mai làm đám cưới thì làm.

TT/TS Lộc nghe xong nhảy tưng lên rồi chạy

tuốt vô nhà bếp để báo tin mừng cho con ghẹ

của nó. Tôi xin kêu từ ông Hai về lại tàu để lo

thu xếp chờ ngày mai. Phó Huy được phân công

giúp tôi mua rượu trà con TT/TP Hoàng lo trang

hoàng chiếc tàu và mời các bạn HQ từ mấy

chiếc tàu PCF và Yabuta đang công tác trong

vùng. Tôi thấy nhà của ông Hai bắt đầu rộn rịp,

bàn ghế được mang tới, lều được dựng lên trước

sân và bảng “Vu Qui” cũng đã treo lên rồi.

Sáng sớm hôm sau tôi cho tàu chạy từ biển

vô chợ vàm Sông Ông Đốc để kịp giờ rước dâu

như đã giao hẹn là 10 giờ sáng nay. Chạy chưa

tới cửa sông thì phòng hành quân của HD5/ZP

từ Năm Căn gọi ơi ới trên máy chỉ thị tôi phải

chạy gấp ra trình diện con cá mập (tàu lớn) đang

chờ đợi ở ngoài khơi. Tôi thật lo lắng trong lòng

nhưng lệnh là lệnh đành phải quay đầu trở ra và

chạy được một hồi thì gặp chiếc PGM đang thả

trôi chờ tôi. Sau khi cập vào tả hạm tôi thấy hạm

trưởng (HT), Đại Úy An, cùng thủy thủ đoàn

đứng dọc lan can chờ đợi. Hạm trưởng An cho

biết là ông cần tôi chở nhân viên của ông đi vô

chợ vàm Sông Ông Đốc để mua thêm thức ăn.

Nghe ông nói tôi rụng rời tay chân bởi vì nếu

chở nhân viên của ông đi chợ thì chắc chắn sẽ

trễ giờ rước dâu. Tôi đứng lặng người không

biết tính sao, bỗng một ý nghĩ lóe lên trong đầu

bảo với tôi là phải nói thật cho hạm trưởng biết,

biết đâu ông sẽ động lòng mà giúp đỡ. Nghĩ tới

là tôi làm ngay.

- Trình hạm trưởng, thú thật với ông là tôi

đang trên đường chạy vô chợ để làm đám cưới

cho thằng đệ tử trên tàu của tôi. Mười giờ sáng

này là giờ rước dâu và bên nhà gái đã chuẩn bị

sẵn sàng. Nếu bây giờ tôi chở nhân viên của hạm

trưởng đi chợ thì tôi phải chạy vô rồi chạy ra

nhiều lần chắc chắn sẽ trễ rước dâu. Xin hạm

trưởng thông cảm và thương dum tình cảnh của

thằng em, nó làm đám cưới chỉ có một lần trong

đời mà cho phép tôi chạy vô làm lễ, xong xuôi

tôi sẽ chạy trở ra thi hành lệnh của hạm trưởng.

Tôi nghĩ chỉ mất vài tiếng đồng hồ là cùng. Sẵn

đây tôi xin mời hạm trưởng tham dự đám cưới

và cùng đi rước dâu với tôi cho vui.

Hạm trưởng An nhìn cái mặt đau khổ của tôi

ông thấy tội nghiệp và nghe tôi nói cũng chí lý

nên đứng do dự một hồi rồi gật đầu chấp thuận.

Ông bỏ xuống phòng thay bộ đồ dân sự sau đó

leo xuống tàu của tôi. Tôi thở phào nhẹ nhõm

liền cho máy tiến “full” nhắm hướng chợ mà

chạy cho kịp giờ hoàng đạo.

TT/TS Lộc có bà mẹ nuôi nhà ở cách nhà ông

Hai hơn 300 thước đã được làm điểm “xuất

quân” cho bên nhà trai. Thủy thủ đoàn từ mày

tàu PCF và mấy chiếc YABUTA thuộc duyên

44

đoàn 41/Hòn Khoai đang công tác trong vùng

đều tham dự đông đủ, lại còn được yểm trợ thêm

mấy cô gái mặc áo dài màu xanh nước biển thật

nổi bật giữa cái làng nhỏ bé này. Phó Huy cũng

đã chuẩn bị đầy đủ 4 mâm lễ vật gồm rượu và

trà, tất cả được bao giấy kiếng màu đỏ chói

trông thật đẹp mắt. TT/TP Hoàng khều tôi:

-Sư phụ! mấy cô này là thợ may hoa khôi của

chợ đó sư phụ. Nhờ phó Huy trổ tài ăn nói mới

mời được họ đi giúp mình và nhất là đã thuyết

phục họ cùng mặc áo dài xanh nước biển của

Hải Quân, sư phụ nhìn coi có đã con mắt không?

- Ừ! nhìn cũng bắt mắt lắm.

Vì bất chợt nên tôi không có mang theo quần

áo dân sự đành phải mặc bộ đồ tím Hải Quân

bạc màu, nặng mùi mồ hôi và nước biển còn

TT/TP Lộc mặc cái quần tây cũ và chiếc áo dài

tay bỏ áo vô quần chân mang đôi dép lẹp xẹp.

Hạm trưởng An cũng xung phong bưng một

mâm lễ vật rồi cùng xếp thành một hàng dài.

Trước khi xuất phát tôi mở chai Rivalet làm một

ly cho lên tinh thần rồi dẫn đầu nhà trai tiến về

nhà gái. TT/TS Lộc còn kiếm đâu ra được một

ông phó nhòm cầm máy ảnh chạy phía trước bóp

đèn chớp lia chớp lịa. Đoàn người rước dâu đi

trên con đường đất hẹp nằm giữa hai dãy nhà lá

lụp xụp của dân chài. Con nít trong xóm chạy

theo đuôi làm cho lũ cho giật mình sủa inh ỏi

vang dội trên đường làng.

Chợ vàm Sông Ông Đốc sáng nay dường như

ngừng hoạt động khi đoàn người bên nhà trai đi

ngang qua. Khách khứa bên nhà gái cũng đã tề

tựu đông đủ, tôi và các sĩ quan được mời ngồi

đối diện với vợ chồng ông Hai cùng các bô lão

bên nhà gái ở cái bàn dài đặt giữa nhà. Cô dâu

mặc áo dài màu hồng nhạt đúng khép nép bên

TT/TS Lộc cạnh bàn thờ. Sau khi cập đèn cày

Long Phụng được thắp lên, vợ chồng TT/TS Lộc

quỳ lạy trước bàn thờ rồi quay sang dâng trà và

quỳ lạy vợ chồng ông Hai và tôi, nhưng tôi

không nhận lạy mà chỉ nhận mấy cái xá tượng

trưng. Chờ cho xong phần nghi lễ, tôi mới đứng

lên phát biểu.

- Thưa hai bác cùng tất cả quí vị quan khách,

tôi là thuyền trưởng của chú rể Nguyễn Hữu Lộc

và cũng là người đứng chủ hôn đại diện cho bên

nhà trai. Thưa quý vị, hôm nay là ngày vui trọng

đại của gia đình hai họ nhưng rất tiếc vì đường

sá xa xôi cha mẹ và họ hàng cua chủ rể ở tận

ngoài Đà Lạt đã không thể tới đây kịp để tham

dự đuoc lễ cưới. Chúng tôi thành thật xin lỗi và

kính mong quí vị thông cảm mà lượng thứ cho.

Xin hẹn lại một ngày không xa thân sinh của chú

rể sẽ tới đây để ra mắt quí vị và tạ lỗi với hai

bác. Sẵn đây, tôi cũng xin đại diện cho anh em

hải quân cầu chúc cho tân lang và tân nương

trăm năm hạnh phúc, sống trọn đời bên nhau cho

tới ngày răng long tóc bạc. Và bây giờ tôi xin

hai bác cho phép hải quân được rước dâu.

Thế là chủ rễ dìu cô dâu cùng quan khách kéo

xuống mấy chiếc PCF đậu sẵn ở cầu tàu trước

chợ. Tàu tách bến và hú còi vang vội, khói màu

được thả ra và trái sáng tay được bắn lên trời

thay pháo. Dân chúng kéo nhau ra bờ sông xem

rất đông. Tàu chạy vòng vòng trên sông một hồi

rồi cặp lại cầu, sau đó nhà trai va nhà gái lục tục

kéo nhau trở lại nhà gái nhập tiệc. Tôi vừa đặt

đít ngồi chưa nóng thì ông hộ tịch xã bước đến

đặt trước mặt tôi tờ hôn thú đã điền sẵn mời tôi

ký tên vào cột chủ hôn. Phó Huy ngồi cạnh thấy

tôi còn do dự nên khều tôi.

- Thôi tới luôn đi bác tài.

- Ừ! tới thì tới.

Tôi ký vội lên tờ hôn thú rồi trao lại cho viên

hộ tịch. Thế là TT/TS Nguyễn văn Lộc đã tìm

được “người trong mộng”, giã từ kiếp sống độc

thân cùng người đẹp hải hành về vùng trời hạnh

phúc.

Tôi giới thiệu hạm trưởng An với quý vị quan

khách của nhà gái cho nên mọi người ngồi

chung bàn rất nể trọng và bắt đầu bu quanh ông

để mời rượu. Vợ chồng ông Hai rất hãnh diện vì

gã được con gái cho hải quân nhất là được rước

dâu bằng tàu PCF nên luôn tươi cười, còn

TT/TS Lộc thì khỏi nói cứ chạy lăng xăng hết

bàn nầy tới bàn khác dễ tiếp rượu với bạn bè.

45

Rồi giữa sự ồn ào và náo nhiệt của bữa tiệc,

tiếng cười và tiếng nói của hạm trưởng An bỗng

to dần. Ông bắt đầu vô một trăm phần trăm giữa

tiếng hoan hô cổ võ của mọi người trong bàn,

nhưng chỉ một lát sau tôi thấy ông từ trên ghế

ngồi quỳ xuống đất, miệng cứ lẩm bẩm:

- Uống! Uống! địt mẹ uống đi.

Thôi chết, tôi chạy vội lại đỡ ông dậy nhưng

ông không còn đứng nỗi, ông quá đã.Từ sáng tới

giờ ông không có cái dằn bụng lại bị mấy cao

thủ của vùng biển đá “xa luân chiến” thì làm sao

ông chịu cho thấu. Tôi dìu ông xuống tàu, trồng

cái phao cá nhân vào người rồi để ông ngồi gục

đầu trên cái ghế ở phòng lái mà hối hả chay ra

tàu lớn. Trên đường đi tôi bỗng nghe tiếng

TT/TP Hoàng gọi tôi trên máy với giọng hốt

hoảng.

- Sư phụ! Chuyện lớn rồi.

- Chuyện gì vậy Hoàng.

- Dạ! thằng Lộc xỉn và đang quậy ông già vợ

nó dữ quá. Nó còn đòi đốt nhà của ông già vợ

nữa. Em cản nó không nỗi, xin sư phụ về gấp.

- Tại sao nó lại quậy.

- Dạ! em không rõ lắm.

- Em hãy ráng giữ nó lại đừng để chuyện

đáng tiếc xảy ra.

- Dạ! để em ráng sư phụ.

Tôi gác máy, vừa tức giận lại vừa lo nhưng

cũng cố chạy cho tới tàu lớn. Hạm Trường An

được lính của ông xuống dìu ông, ông đã tỉnh và

đi xiêu vẹo lên tàu. Còn tôi thì hối hả chạy

ngược trở vô chợ nên đã quên mất chuyện chở

nhân viên của hạm trưởng đi chợ.

Khi bước chân vào nhà của ông Hai tôi thấy

quan khách đã đi hết chỉ còn lại mình ông ngồi ở

đầu bàn gục gặc cái đầu, TT/TS Lộc thì ngồi ở

cuối bàn chân tay đang múa may vung vít trong

khi TT/TP Hoàng ngồi giữa cố cản TT/TS Lộc

lại. Thấy tôi TT/TS Lộc ngồi im còn ông Hai

nhướng mắt nhìn tôi nhoẻn miệng cười.

- Trung Úy! Ông đi đâu mà lâu quá vậy.

- Xin lỗi tôi đã vắng mặt vì bận chút chuyên.

Tôi quay sang TT/TS Lộc:

- Lộc! quậy đã chưa?

- Xin lỗi sư phụ tại em tức quá là tức.

- Tức chuyện gì? ai làm cho em tức?

- Dạ! em tức ông già vợ của em vì ổng chửi

hải quân mình là “quân cà chớn” trong khi hải

quân mình đâu có làm điều gì sai.

Ông Hai vội xen vào.

- Hải Quân không cà chớn chớ sao uống chưa

đã thì đi mất tiêu hết trơn.

Tôi đang bực mình TT/TS Lộc nhưng nghe

ông Hai nói xong cũng thấy tức cười. Thì ra ông

Hai uống rượu chưa đã mà anh em Hải quân đi

hết bỏ ông lại một mình làm ông nỗi giận chửi

hải quân là “quân cà chớn”. TT/TS Lộc nghe

ông già vợ chửi hải quân nên nổi nóng đòi đốt

nhà của ông giả vờ. Vậy là ông Hai đã gặp duoc

thằng rễ “cầu tự”.

- Bác Hai à! anh em Hải quân uống say hết

nên đã về lại tàu. Thật ra họ đâu phải là đối thủ

rượu của bác, mong bác thông cảm mà bỏ qua

cho nhất là thằng Lộc nó cũng say quá nên

không kềm chế được. Rồi tôi bắt TT/TS Lộc rót

rượu xin lỗi ông già vợ. Ông Hai cười hài lòng

uống hết ly rượu tạ lỗi vậy mà vẫn chưa tới

“bến” cứ đòi uống nữa. Tôi ráng tiếp ông thêm

vài vòng ông mới chịu gục trên bàn.TT/TS Lộc

dìu ông già vợ vô buồng trong để cho ông ngủ.

Trời cũng đã xế chiều va chợ vàm vắng bóng

người qua lại. Rượu thấm làm tôi thấy bần thần

và mệt mỏi. Tôi bước chân xiêu vẹo về tàu để ra

lại vùng công tác. Lính mà! vui chơi nhưng

không quên nhiệm vụ. Riêng chú rể TT/TS Lộc

cũng phải theo tàu ra khơi bỏ lại tân nương một

mình ở chỗ vàm Sông Ông Đốc. Đêm đó TT/TS

Lộc ngủ không được, ngồi một mình trong bóng

đêm hút thuốc liên miên, mắt cứ nhìn về phía

chợ vàm nơi cô vợ mới cưới đang nằm chờ

mong. Đám cưới nhà bình không có “động

phòng hoa chúc”.

Rồi tôi thuyên chuyển khỏi HD5/ZP va từ đó

tôi không còn gặp lại TT/TS Nguyễn Hữu Lộc

nữa. Nhiều lúc tôi tự hỏi không biết giờ nầy vợ

46

Ngửa mặt nhìn trời lộng gió Cám ơn em đã đến cùng ta Lắng nghe sóng vỗ ngàn khơi Giữa biển trời Hạ Uy Di lộng gió Nghe phiêu du tận đỉnh trời Xóa đi hết những gì oan khó Cõi nhân sinh tan trên triền sóng Bỏ lại ngoài kia ngày tháng ưu phiền Em hãy mở lòng trong nắng Chốn thần tiên ta cùng nghe lời gió Chút hanh vàng cho thắm đượm màu da Mảnh trời riêng đẹp giấc mơ tiên

Di Truong

Sandy Beach, Honolulu

chồng của TT/TS Lộc có được con cái đầy nhà

như lời của TT/TP Hoảng ước ao trước đây khi

xin tôi đứng ra cười vợ cho TT/TS Lộc Còn

TT/TP Hoàng nữa, không rõ hắn có chạy thoát

được ra ngoài hay vẫn còn trầm luân ở một nơi

nào đó trong nước. Tôi cũng chưa lần nào trở lại

chợ vàm Sông Ông Đốc, Chắc cảnh vật ở đó bây

giờ thay đổi dữ lắm? và ông Hai, ông sui bất đắc

dĩ của tôi, có lẽ ông không còn sống trên cái cõi

đời này nữa. Tôi nhớ đến ông và nhất là hạm

trưởng An. Tôi còn nợ ông hạm trưởng một ly

rượu mời vì hôm đám cưới của TT/TS Lộc tôi

bận quá nên quên mời ông một ly rượu để cám

ơn ông đã cho tôi cái cơ hội rước dâu đúng giờ

ấn định.

Chiến trận đã tàn và nước cũng đã mất, còn

đời của tôi cũng nổi trôi theo vận nước. Giờ đây

tôi ví như con chim hải âu bị gãy cánh sống lạc

loài trên đảo hoang , ngày ngày chỉ còn nhớ

biển, tiếc sông. Nhớ nhất là những chùm bọt

biển trắng xóa chạy đuổi theo đuôi tàu qua bao

chuyến hải hành đơn độc, và những đêm trăng

sáng vằng vặc để tàu trôi trên biển vắng, trôi qua

cac địa danh quen thuộc như Gành Hào, Hòn Đá

Bạc hoặc vàm Sông Ông Đốc.

“Một kiếp hải hồ chân chưa mỏi,

Ta về nhớ biển tiếc sông xưa.”

Có nhiều đêm mơ ngủ, tôi nghe sóng biển vỗ

về bên tai lẫn tiếng nhừa nhụa của hạm trưởng

An :

-Uống! Uống! Đít mẹ uống đi.

- Vâng, tôi uống với ông đây hạm trưởng.

Xin mời ông, một ly rượu ân tình”.

LÊ TAM ANH - V3

(Để tưởng nhớ HD5/ZP và ngày tháng ở Năm

Căn, Cà Mau)

khung trúâi phiïu du

47

ngaây thaáng àöíi àúâi

Lê Trần Vũ

Thời gian chờ đợi ngày trình diện sau 30/4/75.

" Mang thực phẩm cho mười ngày học tập".

Ôi! một tài năng trác tuyệt của " đỉnh cao trí tuệ"

cho phần chơi chữ nghĩa.

Ngậm ngùi cho những mất mát, chia lìa. Bạn bè

lưu lạc chân trời góc bể. Đứa còn, đứa mất

Lũ chúng ta lạc loài dăm bảy đứa

Bị Quê Hương ruồng bỏ giống nòi khinh

Bể vô tận sá gì phương hướng nữa

Thuyền ơi thuyền theo gió hãy lênh đênh

(Vũ Hoàng Chương)

Tôi, một mình, đứng ngoài lề không khí hả hê,

dzui mừng của những người anh em chiến thắng

từ miền núi rừng ghé thăm gia đình.

Sài Gòn ơi! Ta mất người như người đã mất tên

như dòng sông nước quẩn quanh buồn

(SG niềm nhớ không tên, N.D.T.)

Lang thang tìm thằng bạn cũ thời trung học ngày

nào. T. vẫn còn theo đang đuổi ngành Luật.

Tương lai, chắc cũng chẳng khá hơn thằng Sĩ

Quan "Ngụy" chút nào

Hai thằng đi lang thang quanh quẩn thành phố

đã mất tên tìm kiếm chút hương xưa.

Tình cờ gặp lại thằng bạn cũ bụi đời thời trung

học nhập bọn,rủ rê đi mây về gió.

Buổi sáng sớm, ba thằng còn đang ngồi tán dốc

ở quán nước xóm đường Ngô Tùng Châu ngã 6

Sai gòn. Không ngờ thằng bạn cũ còn đang giữ

giùm bọc cờ tướng và vài chục túi nilong bột

trắng.

Nhóm nhóc tì mang băng đỏ ào tới đòi xét người

và giấy tờ. Hơi hoảng hốt một chút nhưng chúng

tôi vội trấn tĩnh và nhã nhặn xác nhận có giao du

với nhóm hút bạch phiến nhưng xin được về

phường “trình bày riêng” với CA trưởng.

Một mình trong phòng riêng với viên CA

phường và màn kịch bắt đầu.

- Vâng, tôi vừa giao 20 túi nilong nhỏ cho nhóm

Sĩ Quan Ngụy đang tụ tập xóm nầy.

- Tôi là Trung Úy chính quyền Ngụy đã từng

hoạt động trong lòng địch.

- Đây là giấy xác nhận, đồng chí có thể "trao

đổi" với trưởng nhóm. Trong khi chờ đợi đồng

chí xác minh, cho phép tôi thừa hành công vụ để

tránh khỏi bị bọn phản động nghi ngờ.

- Đồng chí có thể cho mấy em giữ trật tự canh

chừng trong lúc chờ xác minh.

Gạt tay mơ CA phường tương đối không khó

mấy, tôi làm mặt tỉnh về lại quán nước ngồi

"như thiệt". Độ chừng hơn 10 phút liếc nhìn mấy

nhóc tì băng đỏ lơ là tui chùn lẹ.

“Hun” thắm thiết lá bùa hộ mạng " Trung Úy

hoạt động trong lòng địch..."

Gần 3 năm luân lưu từ trại tập trung nầy qua trại

tập trung khác, bạn bè ly tán, đứa bỏ mình trong

trại, đứa vượt ngục rồi cũng theo giun dế, đứa bị

đày về núi rừng Việt Bắc. Thằng nào có vợ con

rồi thì cũng bặt tin dần theo năm tháng. Hoặc đã

bị đưa về vùng kinh tế mới, hoặc về quê ăn bám

Nội, Ngoại. May mắn và có điều kiện hơn thì

tìm đường vượt biên. Thê thảm hơn thì nhận

được lời nhắn qua Mẹ già lên thăm nuôi

“mình chịu khó học tập tốt, thành khẩn khai

báo, cố tìm kiếm tội lỗi tày trời nhét dzô bản

48

kiểm điểm hàng tháng, rồi Bác và Đảng sẽ kíu

xét cho dzìa sớm, nhưng không được đoàn tụ

dzới dzợ con đâu đấy nhé. Xin mình tha thứ, em

đành ôm cầm qua thuyền khác trước là để con

anh không bị “ní nịch” xấu có cha là “Ngụy”

hai nữa là biết chờ anh đến kiếp nào, bye anh...”

Có một lần, trong đời, sống trong tận cùng nỗi

khổ đau, sống trong cùng cực của kiếp người

mới đo được lòng nhân bản, mới biết được cõi

đá vang. V.T.An cũng nói được ít nhiều trong ca

khúc “Đời Đá Vàng”

Có một lần mất mát mới thương người đơn độc

Có oằn mình đớn đau mới hiểu được tình yêu

Qua dầm dề mưa tuyết mới vui ngày nắng về

Có một đời khóc than mới hiểu đời đá vàng

Cuối cùng tôi cũng nhận được giấy " học tập tốt"

về với gia đình.

Trong lòng mở hội, và sướng như điên, tôi nghĩ

chắc cũng “hồ hởi” cỡ Tố Hữu, nhà thơ lớn miền

Bắc, thuở thiếu thời đã dạt dào cảm xúc sướng

rên mé đìu hiu để thốt lên lời tận trái tim của ông

từ ấy trong tôi bừng nắng hạ

Mặt trời chân lý chói qua tìm

Hồn tôi là cả vườn hoa lá

Rất đậm hương và rộn tiếng chim

Thật khác xa một trời, một vực với

Yêu biết mấy, nghe con tập nói

Tiếng đầu lòng con gọi Stalin!

Trời hỡi trời ! Ngay cả tiếng đầu lòng của thằng

mắt xanh mũi lõ Liên Xô cũng bập bẹ папа

(Daddy, Ba Ba) chứ nào biết Stalin là ông mô nì.

Tui tự hỏi, bài thơ ni mà được dịch qua tiếng

Liên Xô, tới tay ông Trùm diệt chủng Stalin (đã

bị hạ bệ ở cái nôi CS), hẳn ông cũng cười thán

phục cho một tài thơ nịnh có một không hai trên

cõi đời nầy.

Không dám về lều từ giã bạn bè, tiếc cây đàn

guitar tự chế mà thôi đành. Không quay lui, nhìn

lại. Tay giữ khư khư tờ giấy màu vàng nhạt có

con dấu đỏ như ôm một báu vật.

Từ từ, chậm rãi từng bước một cứ y như là đi

dạo phố (mừng được thoát trại, chỉ muốn 3 chân,

4 cẳng chạy bay biến khỏi cổng rào nhưng

không dám, bởi sợ mấy anh vệ binh tưởng mình

trốn trại làm cho tràng AK thì Ô hô, a ha...)

Không quay lui, nhìn lại, cúi gầm đầu đếm bước.

Tạc vội vào quán nước ven đường cách cổng rào

vài chục thước.Nữa như muốn hội nhập làm

người dân bình thường, nữa thèm quá ly nước đá

chanh đường.

Dòng nước mát ngọt lịm thầm dần qua bờ

môi,len lỏi qua từng kẻ chân răng vàng đục khói

thuốc lào Cái Sắn. Rít hơi thuốc thơm lừng, ém

hết khói cho la đà chạy vào buồng phổi vốn đã

khô cằn năm tháng. Sướng hơn phê nàng tiên

nâu và gối đầu trên đùi em Hà Tiên trắng nõn

ngày nào. Đê tê mê và sướng rên mé đìu hiu hơn

phê nàng tiên áo trắng thuở nào.

Quẳng xuống hố thẳm, vực sâu tháng ngày qua.

Tất cả chỉ là lẽ vô thường.Cát bụi lại trở về với

cát bụi. Đời người hữu hạn. Thôi chấp nhất và

hết hận đời.

Ta về, nói như nhà thơ Tô Thùy Yên (sau mười

năm " đèn sách ") không một chút oán hờn, trách

móc, không một chút hận thù.

Ta về cuối mái đầu sương điểm

Nghe nặng từ tâm lượng đất trời

...

Ta về như lá rơi về cội

Bếp lửa nhân quần ấm tối nay

Về tới nhà Ba mẹ ở Gò Vấp rồi mà vẫn còn như

người mộng du.Sợ, sợ, và sợ... sợ đủ mọi chuyện

trong cuộc sống nầy.

Một mình, thui thủi trong tận cùng nỗi đơn độc

bủa vây. Cứ như mình không còn người thân

yêu nào trên cõi đời nầy và chẳng còn biết bám

víu nương tựa nơi mô. Sống ru rú trong nhà chờ

ngày rời Saigon, thành phố thương yêu mang

nhiều kỷ niệm của “uống ly chanh đường, uống

môi em ngọt”, và những “con đường có hàng

cây lá xanh gần với nhau”.

Thạnh Mỹ, một làng nhỏ nằm ven đường xuôi

về Đơn Dương, Đức Trọng, đổ về Cam Ranh,

Nha Trang. Hướng ngược lại, lên Ngã Ba Phi

Nôm về Đà Lạt,hoặc xuôi Nam về Bão Lộc, Sai

Gòn.

49

Trước khi theo Ba Mẹ về xóm Thượng, ở với gia

đình bà chị thứ sáu. Thời gian nầy theo phụ lái

máy cày cho ông anh họ cũng đỡ phải chân lấm

tay bùn.

Thương Ba Mẹ đã già, rời bỏ ruộng vườn nhà

cửa, Giã từ làng quê mồ mả Ông Bà, vào

Saigon. Tưởng an bình tuổi già nơi xóm Loon,

lại phải theo gia đình anh chị về trông coi khu

vườn nhà Gò Vấp. Vẫn còn long đong vì thằng

con út không được sống ở thành phố sau khi

xuất trại, Ba Mẹ lại lần nữa quay về Thạnh Mỹ

vất vả vì con ở tuổi nhẽ ra Ba Mẹ được hưởng

nhàn.

Ba Mẹ,

Trong một im lặng chừng mực nào đó. Con cảm

nhận được từ Ba là một chia xẻ thương yêu cho

những ưu tư muộn phiền, những lẻ loi, đơn độc

nơi con. Con đọc được từ Ba Mẹ những xót xa,

cam chịu nhọc nhằn với cảnh đời con thay đổi

Người ta vẫn thường nói "có bao giờ nước mắt

chảy ngược được đâu".

Chỉ tới khi nào xót xa nhìn con trong cơn sốt cao

độ, thuốc từng giọt không làm giảm nhiệt nơi

tấm thân còn thơm mùi sữa đang hừng hực hơi

nóng. Ước được dùng thân xác mình hứng chịu

từng cơn sốt nghiệt ngã của con. Từng đoạn ruột

muốn lìa thân xác và lặng người khi nhìn con bị

hiếp đáp, bị té ngã thương tích trầm trong, bấy

chừ mới thấu hiểu tình thương yêu trời biển của

đấng sinh thạnh. Nhưng, đến lúc cảm nhận được

tình thương yêu từ Cha Mẹ thì...hoặc giả mình

không còn cơ hội phụng dưỡng Cha mẹ, hay còn

quá bận bịu cho đàn con còn bé dại. "nước mắt

chỉ chảy xuôi" Ôi ! cũng là lẽ thường tình

Cho tới bây chừ, khi viết phần đời nầy, con vẫn

tự hỏi tại sao con có thể sống một cách hồn

nhiên như cây cỏ. không một bận tâm, lo toan

ngay cho chính bản thân mình. Đã 27 tuổi đời,

Ba mẹ đã già yếu, thế mà không hề để ý tới cuộc

sống áo cơm hàng ngày. Lái máy cày cho hợp

tác xã mà cũng không biết có được lãnh lúa gạo

nào chăng. Không biết Ba mẹ lấy gạo lúa, mắm

muối từ đâu cho bữa ăn.Cũng chưa hề bận tâm

nếu một mai Ba mẹ qua đời thì cuộc sống mình

sẽ thế nào...

Chắc là cũng một bất chợt nào đó, muốn kiếm

đại “mụ dzợ chân lấm tau bùn” không cần chữ

với nghĩa, chứ đừng nói chi tới chuyện chia xẻ

tâm tình ấm lạnh (mơ mộng hão huyền trong

hoàn cảnh nầy). Hèn người, đôi lúc, cũng muốn

kiếm mảnh đất hình tam giác nào đó cày không

công rồi “tiến nhạnh tiến mạnh” tới chuyện đời

thường.

Thế nhưng,tôi đã tìm thấy em trong cõi đá vàng

nầy. Nói như TCS

“Bên em, tôi có thiên đường cạnh nỗi đau".

Biết thế, nhưng tui cứ để bản ngã níu kéo cùng

em bước xuống cơn đau.

cho nhau hết cả mê say

cho nhau chất ngất thơ ngây

trên cánh môi say,

trên ngón chân bước về tình buồn tình buồn

(LUP)

Tụi tôi, hai tâm hồn đơn chiếc tìm đến với nhau

để trống vắng thôi không còn bủa vây, để bóng

đổ không còn một mình tôi và … để sống qua

tháng ngày với cảnh đời thay đổi cho cả hai, nơi

làng quê hẻo lánh nầy.

Đ. C., tên nàng như một định mạng. Mới lọt

lòng C. đã mồ côi Cha và sau cuộc đổi đời, C.

"mồ côi chồng". Nh. chồng nàng vẫn còn đang

trong trại tập trung.

C. không đẹp sắc sảo như Đ. và cũng không kiêu

sa nhu KA, nhưng ở C co sức thu hút kỳ lạ ở nụ

cười nhẹ nhàng với chiếc răng khểnh cùng đôi

mắt gợn chút u buồn xa vắng. Gặp C. khi nàng

đang hướng dẫn các em học trò trong làng ca

múa cho lễ lộc gì đó. Cả hai, như đọc được và

cảm thông sâu xa cho một tâm hồn lẻ loi ngay từ

buổi gặp gỡ lần đầu tiên.

I could not wait for long to see her again. Ngay

sáng hôm sau tôi tìm đến với C.

À thì ra ngày xa xưa, nàng đã từng là cựu học

sinh trung học Nguyễn Bá Tòng, Saigon. C. đã

thấp thoáng thấy và nghe nói về một Sĩ quan Hải

50

Quân thỉnh thoảng về thăm Ba Mẹ trong xóm

Thượng.

Sau hai lần gặp gỡ tại và một lần đang ngồi uống

càfé đầu làng chờ đi cày thì chợt thấy C. đang

chờ lên chuyến xe đò đi Đà Lạt. Tui 3 chân 4

cẳng phóng theo cho kịp chiếc xe đò Lạc

Lâm/Đà Lạt. Forget chuyện cuốc với cày.Theo

em first. Kể cũng vui vui, còn có dịp “theo em”

ở tuổi không còn cắp sách đến trường. !

Sau đó là những hẹn hò quấn quít không rời.

Yêu nhau giữa đám rong rêu

Bên dòng nước cuốn lêu bêu

(LUP)

Chúng tôi yêu nhau như thú hoang ngoài đồng.

Có khi bờ sông bên ni, có lúc mé rừng bên kia,

hoặc trong căn chòi hoang nào đó. Cây cỏ, chim

muông, thiên nhiên chứng giám cho cuộc tình

ôm- em- trong- tay- mà- ngỡ- như- mình- sắp-

mất.

Bởi khó lòng cho những tìm đến với nhau, nên

chi hễ gặp là quấn quít, là quên đời, là để yên

cho những vùng thịt da nóng bỏng tìm đến nhau

cấu cào, là môi hôn đền bù cho dại khờ nỗi nhớ,

là hơi thở đứt khoảng nồng ấm cho nhau,

Cuộc tình vụng trộm, lén lút nào ở cái làng nhỏ

bé nầy rồi cũng có ngày “bờ ê bê hỏi bể”

Dân làng đã bắt đầu thầm thì to nhỏ về “sự liên

hệ bất chánh” giữa anh chàng S.Q. Ngụy và cô

giáo dạy trường làng đã có gia đình.

Mẹ C. tìm gặp tôi khuyên nhủ. Chi tôi cũng tìm

C. to nhỏ cho cuộc tình-xã- hội- không- khứng-

chịu nầy. Tôi cũng đã hứa với Mẹ C. là sẽ cố

gắng chấm dứt, rời xa C.

Thời gian nầy cả hai hình như cũng cố gắng gặm

nhấm nỗi nhớ, tránh tìm kiếm nhạu. Năm khi

mười họa, qua những buổi chiếu phim, văn nghệ

ngoài trời mới có cơ may gặp nhau. Rồi vài lúc,

cũng không kiềm hãm nỗi nhớ lại lén lút đến

nhau. Chỉ cần một khoảnh khắc gặp cũng đủ cho

những nụ hôn nồng cháy không rời, tê điếng thịt

da cho đêm về day dứt nhớ thương.

Có lần C. muốn mang theo con gái cùng nhau

vượt biên bằng đường bộ qua Lào đến Thái Lan.

Hải Quân mà vượt biên bằng đường bộ thì quả

là thất sách, tôi khuyên C nhẫn nại chờ thời.

C. báo tin vài tháng nữa Ng. xuất trai. Hai tháng

sau Ng. về và biết hết mọi chuyện.

Nh. muốn gặp tôi tại nhà vợ, tôi xin gặp ở quán

cafe đầu làng.Ng. từ tốn vào đề

- Nghe C. kể về anh, những tưởng mình sẽ là

bạn...dù sao anh và tôi cũng chung hoàn cảnh

S.Q Nguy. Thế nhưng C. "thú thật" đã yêu anh.

Như anh biết đó, nhất là tình yêu, nous ne

pouvons pas tenir la une, qui veut aller loin.

(Mình đâu thể giữ được người muốn ra đi. Ng.

nói với tôi bằng tiếng Pháp)

- Vâng, tôi sẽ là người phải ra đi, duy chỉ thương

đứa con gái còn quá nhỏ dại

Một nỗi thương cảm òa vỡ, tràn ngập lòng tôi

cho một hối hận pha lẫn xấu hổ. Tôi nghẹn lời

- Mong Nh. tha thứ cho C. Lỗi ở tôi hoàn toàn.

Tôi không nên, tôi không phải. Tôi xin danh dự

hứa với Nh. là sẽ kiếm cách rời xa xứ nầy. Nh.

yên tâm, hãy vì con gái.

Vỗ vai Nh. như là một trao gởi.

- Ng. tin đi, thời gian sẽ hàn gắn tất cả những

thương tích đời mình. Cảm ơn Ng. đã nhã nhặn

cư xử với tôi. Please, hãy sống vì con. Tôi sẽ ra

đi

Gặm nhấm nỗi cô đơn, ê chề đếm từng bước về

Xóm Thượng với một ngập tràn lòng tủi hố, xót

xa trong tôi

Nghiệm lại, hễ cứ mỗi lần lâm vào cảnh bế tắc

mà bản thân không tài nào giải quyết thì có một

hanh thông diệu kỳ. Cám ơn đời.

Một lần vào Hải quân tưởng out, may nhờ chú

Trợ cứu bồ.

Một lần sém bị mê hoặc bởi nàng tiên áo trắng ở

Qui Nhơn, thì được lệnh thuyên chuyển về Phú

Quốc.

Và lần nầy, đang rối bời với lời hứa danh dự,

vĩnh viễn rời xa xứ nầy ma vẫn chưa biết cách

nào thì... may sao được em gái bạn HQ cùng

khóa từ Da Lạt ghé nhà báo tin.

Có một tổ chức vượt biên từ Phan Thiết cần

thuyền trưởng lái tàu đi ngã Thái Lan.

51

Tôi như nắng hạn gặp mưa, như cá gặp nước.

Không một đắn do, do dự tôi nhận lời ngay. Bởi

đây là cách duy nhất vĩnh viễn rời xa C., tạ lỗi

với Ng. người đồng cảnh ngộ, và cũng là con

đường duy nhất đi tìm sự sống còn cho chính

bản thân mình trong muôn vàn hiểm nguy chờ

đón.

Đ.C.Vĩnh biệt tình ẹm

Ngày, giờ X sẽ có xe đón tại ngã ba Phi Nôm về

Sai Gon...

Tôi phải chờ đến gần ngày giờ X mới dám thưa

chuyện cùng Ba Mẹ và phác thảo kế hoạch nhỏ

về sự mất tích của tôi để gia đình đỡ bị phiền

luy. Sợ nhất sự ra đi của tôi bây chừ là bà chị

thứ Sáu (cách mạng 30/4 nhưng rất ư là hăng

say, nhiệt tình). Còn nhớ thời " cải cách ruộng

đất". Con đã khối con tố cha, vợ tố chồng, tá

điền được dịp trả thù “địa chủ”, người đã từng

cưu mang gia đình mình. Thời mạt pháp cho

những bon chen, thời cơ, không còn nhân tính ở

cái gọi là XHCN.

Biết đâu được chữ ngờ, có thể vì không muốn

mất thằng em, cũng có thể sợ bị liên lụy gia đình

sẵn sàng báo cáo nhân dân về dự tính vượt biên

của mình thì hỏng. Ông anh cả thì khỏi nói, cũng

giống như tất cả thanh thiếu niên thời bấy giờ,

mang một bầu nhiệt huyết của tuổi trẻ cho quê

hương. Mê mẩn, sống chết cho một lý tưởng mà

chỉ nghe chứ chưa bao giờ biết. Tuy nhiên ông ở

Saigon quá xa xôi không có gì đáng ngại.

Ba Mẹ đã cho con cuộc đời. Ba đã 3 lần, với cái

nhìn thấu triệt và thích nghi cùng thời cuộc,

quyết định cho 3 ngả rẽ đời con.

Nếu giữ con lại làng quê theo học Hội An hoặc

Đà Nẵng thì chưa chắc đã có được mảnh bằng

Tú Tài đôi.

Nếu không quyết định cho con gia nhập Hải

Quân bằng mọi giá mà để vào Thủ Đức ra bộ

binh tác chiến thì đã làm bạn với giun dế từ

khuya.

Nếu cản ngăn con tìm đường vượt biên thì có lẽ

giờ nầy không biết sống thế nào ở xã hội nhất

định khép chặt cánh cửa cho những gia đình lý

lịch ngụy quân ngụy quyền.

Biết là quyết định cho con ra đi, quả là khó khăn

cho Ba, là sẽ mất con từ đây. Không làm mồi

cho cá thì cũng đói khát giữa biển cả mênh

mông mà chết. Thế nhưng giữ con ở lại thì rồi

thằng út cũng sẽ lây lất tháng ngày tàn tạ, không

thể nào ngẩn cao đầu để sống.

Tất cả bằng tấm lòng thương yêu và hy sinh trời

biển của Ba Mẹ. Duy nhất trên cõi đời nầy, chỉ

có bậc làm Cha làm Mẹ mới vì con hứng chịu tất

cả nghiệt ngã, tai ương của cuộc đời.

Đêm cuối cùng, tôi chui dzô nằm giữa Ba Mẹ

như hồi còn bé. Hết tìm hơi ấm nơi Mẹ lại xoay

người ôm Ba như một kiếm tìm niềm tin yêu và

sức mạnh để ra đi.

Gà gáy canh một, núi rừng xóm Thượng vẫn còn

mê ngủ.

Gà gáy canh hai, Ba biểu tôi chuẩn bi.

Mẹ cũng đã gói sẵn nắm xôi cho tôi lót dạ để

cuốc bộ ra ngã ba Phi Nôm.

- Dạ, thưa Ba Mẹ con đi.

Mẹ khoác lên người tôi chiếc áo ấm đã sờn vai.

Lần đầu tiên trong đời, Ba ôm tôi như chuyền

sức mạnh và sự sống.

Tôi ôm Mẹ, tấm thân gầy bởi tháng ngày tần tảo.

Không dám quay lui, nhìn lại.

Tôi, một mình, đếm từng bước chân xa lìa xóm

Thượng.

Xóm Thượng, 1979

Lê Trần Vũ

52

Về Huế Ngày Mưa Mưa giăng từ đỉnh Ngự

Vỹ Dạ mưa xuôi về

Kim Long mưa ngược lối

Ôm kín chốn thành xưa

Vỗ về nơi miếu cổ

Tôn Nữ ướt tóc nàng

Nhạt nhòa bay áo tím

E thẹn vầng tà dương

Miệt mài nơi đất khách

Cố xứ nay trở về

Bâng khuâng bên trường cũ

Bồi hồi trên bến xưa

Câu Nam Ai não nuột

Trên dòng Hương mơ màng

Từ khoang thuyền cô quạnh

Xuôi mái về Văn Lâu

Tái tê cầu mấy nhịp

Vắng bóng người lại qua

Đôi chim thiêm thiếp ngủ

Cận kề dưới gác chuông

Câu kinh cùng tiếng mõ

Trầm hùng chốn thiền môn

Trong chiều Xuân mưa lạnh

Muôn thuở đất Thần Kinh

Chốn Ta Bà mê mải

Ngặt nghèo kiếp nhân sinh

Trong cõi trần ô trược

Ngậm ngùi bao đổi thay

Vô Thường chừ liễu ngộ

Cành trúc vương khói sương

Tâm bồng bềnh mây trắng

Thân an lạc trầm ngân...

Nguyễn Phước Nhớ ngày về Huế 2011

53

Chúâ vûúåt

Vuä mön

Cỏ Biển

- Riêng tặng các OC để nhớ quãng thời gian gặp

nhau ở quán café vỉa hè đường Ng Du.

- Ghi theo lời kể của OC N.T.Nghĩa Khóa 6/Victor

Từ bên nhà vợ về Hòa Hưng, qua khỏi

ngã bảy Lý thái Tổ hai vợ chồng tôi đạp xe

chầm chậm trên đường Phan Thanh Giản, vợ tôi

chở đứa con năm tuổi chạy trước, tôi theo sau.

Trời về chiều đường phố trở nên

vắng vẻ thưa thớt xe cộ, trải qua

năm năm đổi đời mọi người dù

muốn hay không cũng phải cố

gắng thích nghi theo hoàn cảnh

hiện tại, người ta chỉ ra đường vì

sinh kế, đến giờ bắt buộc phải trở

về nhà, chẳng ai có lòng nào dạo

chơi như ngày xưa, những ngày

những đêm giống như bài hát

của ông nhạc sĩ Y Vân vui mừng

ca tụng trong bài Đêm đô thị..”

Màn đêm xuống dần bao ánh đèn

đột nhiên như ngời sáng. Kìa bao

mái đầu trên phố phường kề vai

bước mau …lá..lá..la Đời đẹp

quá a …. a… à….á …. !!! Đang

mải mê thả hồn nhớ những

chuyện "thần tiên" tôi bổng nghe tiếng xe Honda

rú ga bên cạnh cùng lúc cổ tay trái của tôi bị

chộp mạnh một cái, theo phản xạ tôi giật mạnh

tay lại chiếc đồng hồ theo đà dễ dàng tuột ra

theo bàn tay của tên ngồi phía sau chiếc xe gắn

máy tôi chị kịp la lên "Ăn cướp à cướp.. cướp"

rồi đạp xe rượt theo, thuận tay rút mấy thanh củi

trên cái giỏ trước đầu xe đạp ném vào xe hai

thằng trước. Trong khi mọi người đi đường còn

ngơ ngác không kịp rượt theo vì hầu hết đều

chạy xe đạp, bỗng có người đi chiếc xe Suzuki

phía sau chạy lên chận đầu xe tôi lại và nói :

- "Tôi ghi được bảng số xe nè."

Quay qua người đưa cho tôi con số nhìn mặt

người này tôi bỗng ngờ ngợ nhớ ra anh ta là một

trong những người đã học ở trường OCS nhưng

khác khóa. Chưa kịp nói thêm gì anh ta đã vội

đi. Vợ tôi mếu máo khóc không ra tiếng :

- "Trời ơi ! Chỉ còn lại cái đồng hồ là tài sản

quý giá nhất. Mấy lần đi thăm nuôi anh, túng

thiếu mấy em cũng không dám bán, vợ chồng

ông tàu hàng xóm đi vượt biên trả em mấy chỉ

vàng để mua em cũng không bán, vì mọi thứ anh

đã mất hết còn lại chiếc đồng hồ kỷ niệm anh

nói hồi đi Mỹ học mua khi ghé

Nhật nên em cố giữ, bây giờ mất

rồi."

Tôi gieo niềm hy vọng cho vợ tôi

:

- "Hồi nãy anh kia có cho mình

số xe của tụi cướp"

- "Ai cũng đi xe đạp, mình anh ta

chạy xe gắn máy sao không đuổi

theo la làng giúp mình ? Chận

mình lại cho số xe để làm gì ? Em

thấy tụi nó chạy chậm rì như

người nhàn du, nó chạy tới ngã tư

quẹo trái qua Cao thắng mất tiêu,

cho số xe làm chi vô ích."

- "Anh chắc chắn anh này đã học

chung với anh bên Mỹ, không

biết anh ta có nhận ra anh

không!"

- "Anh nhớ anh ta em nghĩ anh ấy cũng nhận ra

anh, sao hai người không có phản ứng gì hết vậy

?"

Tôi trả lời buông xuôi :

- "Chắc vì gặp nhau quá bất ngờ"

Hai vợ chồng tôi buồn quá, tôi tự trách mọi khi

tôi rất cẩn thận đeo đồng hồ bên tay mặt, sao

hôm nay lại đeo tay trái. Buổi chiều tôi ghé nhà

vợ rước đứa con gởi nhà trẻ bên ấy, ông nhạc gia

giữ vợ chồng tôi ở lại ăn giỗ nên về trễ, thật

54

đúng "ăn bữa giỗ lỗ buổi cày". Chỉ biết tự an ủi :

- "Thôi của đi thay người !".

oOo

Có những con đường một thời là kỷ niệm vui

hoặc buồn, người ta hay nói niềm vui qua mau

nỗi buồn ở lại nhưng lần này thì khác, niềm vui

lại đến khiến nỗi buồn bay mất hút. Tôi gặp lại

Đ.Đ. Thủy ở nơi chốn không thể ngờ, cũng là

lúc tôi đạp xe từ bên nhà vợ trở về. Năm tháng ở

trong trại tôi có nghe tin về Thủy nhưng không

ngờ gặp lại hắn trong hoàn cảnh thật tức cười.

Chễm chệ trên chiếc xe đạp đòn dông cổ lỗ sỉ,

thồ cái giỏ cần xé bằng tre là thứ mấy ông tàu

già gồng gánh đi mua ve chai. Nhìn hắn bây giờ

râu ria, mặt mày đen thui giống hệt một anh

buôn bán ve chai thứ thiệt, duy chỉ đôi mắt sáng

quắc là không thay đổi. Tôi nhìn Thủy, hắn cũng

nhìn lại tôi rồi chúng tôi phá lên cười bởi cả hai

chẳng khác nhau mấy, nếu Thủy với cái cần xé

ve chai đàng sau thì phía trước xe đạp của tôi

không khác hơn là giỏ đồ nghề, cưa tay, bào,

đục ngổn ngang của ông phó mộc.

Từ ngày ra trại lần đầu tiên tôi tham gia chuyến

vượt biên với tư cách một tài công do Thủy giới

thiệu. Căn nhà trong hẻm Phan thanh Giản là nơi

tôi đến gặp người tổ chức, mọi thứ xếp đặt cho

chuyến vượt biên nào cũng giống nhau. Chuyến

đi khởi hành từ xa cảng Miền Tây và bến xuất

phát của chiếc ghe ở cửa biển Rạch giá. Gia đình

tôi gồm hai vợ chồng và đứa con năm tuổi được

đi "free" theo lệ. Mọi chi phí xe cộ ăn uống đều

do người tổ chức lo, cũng là lần đầu tiên sau hơn

năm năm tôi rít hơi thuốc lá 555 thật sảng khoái

vì được cung cấp hút thả giàn. Dù chuyến đi

không thành công do trục trặc tôi không rõ lý do

nhưng gia đình tôi được đưa về Saigon an toàn

sau đó, cho đến bây giờ chúng tôi vẫn nhớ mãi

ngày ấy mặc dù có hơi hồi hộp, trốn tránh một

chút nhưng tâm trạng thật vui giống như một

chuyến đi du lịch không có lần thứ hai, nhất là

vào thời điểm bấy giờ, thời của đói ăn và thiếu

mặc.

Cũng giống như tất cả anh em OCS khác sau

chuyến đi không thành lần đầu đều tìm cơ hội

tiếp tục lần sau. Những địa danh nghe quen

thuộc nhưng thực tế xa lạ vì chưa bao giờ đặt

chân đến. Ăn bờ, ngũ bụi trải qua nhiều nơi : Cà

Mau, Bạc Liêu, Trà Vinh, Phan Thiết nhưng

hình như số của vợ chồng tôi tuy có cung Thiên

Di nhưng không thuộc hành Thủy nên lần nào

cũng chỉ loanh quanh trên bờ. Vợ tôi nói :

- Trước mỗi chuyến đi em đều cầu nguyện với

Phật trời, nếu chuyện ra đi xuôi chèo mát máy

thì hãy cho mình bước chân xuống thuyền, bởi

vì một khi xuống đó rồi bao bọc chung quanh

chỉ là trời với nước, nếu bị "bể" chuyến khó mà

chạy thoát.

So với nhiều người tôi có chút may mắn hơn,

tuy vẫn bị công an địa phương hành tội khi xin

gia hạn tạm trú, nhưng nhờ cái "mác" là công

nhân viên "hợp đồng" trong xưởng mộc của

Công ty công tư hợp doanh Xây lắp Công

Nghiệp do bà chị vợ xin giùm, nên "được" xếp

vào diện "cư trú lì", cứ mỗi ba tháng một lần đến

xin những cái mộc đỏ chót đóng trên tờ giấy tạm

trú, chúng nối tiếp kéo dài dằng dặc giống tờ sớ

táo quân minh chứng cho chuỗi ngày quanh

quẩn vô định về tương lai. Ngày tháng làm công

nhân ở đây tôi thấy bớt buồn khi gặp

Lê.X.Quang và nhiều anh em quân, cán, chính

khác nữa có cùng cảnh ngộ, tôi mới hiểu câu nói

của một cán bộ mà bà chị đưa tôi đến gặp để xin

cho tôi vào làm nơi này, ông ta "mát mẻ" rằng :

- Ừa, xin vô nơi đó đi, cả một cái ổ trong đó.

Hai vợ chồng tôi đều là công nhân viên nhà

nước nên mỗi chuyến đi tụi tôi giống như "con

cóc bỏ trong dĩa" xuống tới nơi nhanh, nếu

không xong phải chạy về thật chóng.

Sống thoi thóp với nghề thợ mộc chờ thời vậy

mà thời gian trôi qua cũng hơn mười năm !. Tâm

55

trạng khao khát tự do khiến người ta tin vào bất

cứ lời đồn cho dù chỉ là viễn ảnh mơ hồ thiếu

thực tế đến đâu đi nữa ! Giống như đang lạc

trong bãi sa mạc khát cháy cổ đang lang thang đi

tìm ngụm nước trông thấy ốc đảo phía trước

trong mắt nên ai cũng chen nhau tìm đến. Không

biết nghe được từ đâu bữa nọ bà chị vợ đùng

đùng chạy về gom tất cả hình của mọi người cha

mẹ, vợ chồng con cái đến một tiệm ảnh "bí mật"

chụp lại thành một tấm và gửi theo đường dây

của người giấu mặt để xin đi định cư tại nước

Côte d'Ivoiry xa xôi hầu hết người sống ở đó đều

là nô lệ da đen. Người ta nói đi đâu cũng được

miễn là đi khỏi cái thiên đường Xã hội chủ nghĩa

đang sống, dù nơi đây được người Cộng sản ca

tụng và giáo hóa rằng đây là chế độ không có

chuyện "người bóc lột người", mọi người chỉ

biết gật gù đúng như lời nói không có chuyện

bóc lột chỉ có "khẩn trương bóc lủm" mà thôi.

Một bữa trên đường đi làm về, đến ngã tư

Pasteur, Lê Lợi đoạn ngang chùa Chà cạnh nước

mía Viễn đông tôi gặp N.N.Bạch, phải nói là

niềm vui chen lẫn nỗi buồn ! Vui vì gặp lại bạn

bè OC cùng trường ngày trước, buồn vì mãi đến

giờ phút này còn lận đận chưa thoát củi sổ lồng,

vẫn còn bơi lòng vòng và mắc cạn trong ao tù

trong khi đường ra biển lớn vẫn mịt mù thăm

thẳm.

Bạn cũ gặp lại nhau đều kể lại lý do vì sao

những ngày của tháng tư bảy lăm không ra đi,

mỗi người mỗi cảnh vào thời điểm ấy, để đến

bây giờ có muốn vượt thoát cũng thật khó khăn

gấp trăm ngàn lần ! Trong quá trình đi tìm tự do

Bạch xui xẻo hơn tôi, hắn bị " bể chuyến " nên

lọt lưới nằm ấp, đây là nỗi lo lắng nhất của

những tài công trót mang thân phận một tên tù

cải tạo nếu vượt biên không thành sẽ bị nhận bản

án nặng nề hơn người khác ! Mặc dù thế đã là

một OC thì tiếng gọi của trùng dương không lúc

nào ngớt thôi thúc, để che những đôi mắt cú vọ

đỏ ngầu những máu luôn rình rập, Bạch thuê chỗ

làm sập bán báo ở đường Phạm viết Chánh. Ở

đây bạn bè gặp nhau dễ dàng nên ai cũng hay

ghé qua đó nhờ vậy tôi gặp V.Đ. Vàn lúc này

đang đi bỏ mối sữa trở về, sau đó Vàn vượt biên

và thành công. Tôi và Bạch cũng vẫn còn lận

đận những chuyện buồn của mình, của bạn. Sập

báo bị chủ nhà đuổi phải chạy từ bên này sang

bên kia đường. Vợ tôi kể khi mới chuyển về làm

kế toán xưởng gỗ tận Thủ Đức tình cờ nói

chuyện với một công nhân mới biết cô là Thu

Thảo em gái của N.Q. Thành nên biết tin chuyến

tàu bạn tham gia bị mất tích không cập được bất

cứ bến bờ nào. Cũng vậy Bạch biết được Đ.K.

Ninh đã buông neo mãi mãi giữa dòng sông

mênh mông trên đường đi gặp biển.

Mặc dù vậy tôi vẫn không nao núng khi có cơ

hội ra đi tiếp, còn nhớ đó là những ngày áp Tết

cuối năm 1987. Một người bạn bên Australia vì

ân tình cũ với vợ tôi trong thời gian làm việc

chung, cô gởi tiền nhờ ba má mình hợp tác với

người bà con quen tự đóng ghe cho gia đình tôi

vượt biên vì thấy tôi lận đận mãi vẫn chưa thoát.

Trong thời gian chờ đợi ông bà dẫn tôi đến gặp

một người mù xem quẻ bằng những đồng tiền

gieo trong mai con rùa rỗng ruột. Ông ta nói "Số

cậu ra đi tự nhiên theo thứ tự trước mặt mọi

người không cần trốn tránh ai hết, đến phiên là

ra đi thôi …", nghe lời tiên đoán ấy tôi chỉ thấy

tức cười trong bụng nhưng không dám tỏ thái

độ.

Là nhân vật chính nhưng chuyến đi rốt cuộc vẫn

không thành vì người hợp tác họ âm thầm cùng

nhau xuống bãi mà không cho gia đình tôi hay !

Sự việc xảy ra làm tôi nghĩ ngợi ; phải chăng có

bàn tay ông trời sắp đặt cho số phận mỗi người,

bởi đám vượt biên đã bị du kích phản phé tóm

gọn khi xuống bến. Cũng lúc đó nghe lén tin tức

từ đài VOA tôi được biết "Tướng John Verssey

đại diện cho chính phủ Hoa Kỳ đã chính thức

sang Hà Nội để đàm phán về số phận những

người còn ở lại, có liên hệ với chính quyền

VNCH đã và đang bị tập trung cải tạo." Chỉ là

một bản tin ngắn ngủi cho thấy vẫn còn có sự

quan tâm của thế giới bên ngoài bức màn tre, đối

với những người thuộc diện "mồ côi" không cơ

56

hội cũng không thân nhân ruột thịt bên kia bảo

lãnh đoàn tụ. Dù chỉ là một đốm lửa le lói giữa

màn đêm nhưng lại mang tia hy vọng cho mọi

người bám víu vào để tồn tại, hình như từ sau

ngày mất nước người ta sống nhờ những lời đồn

đoán như thế, nó được xem như một thứ thức ăn

chăm bón cho tinh thần !

oOo

Sống lâu nên cũng nhiễm chút ít cung cách của

nơi đó, nếu người Cộng sản hàng ngày nhồi nhét

những lời tuyên truyền xấc láo về chế độ với

thuyết nói một lần không tin, nói trăm lần, ngàn

lần ắt phải có một lần tin thì chuyện "người Mỹ

rước những người tù cải tạo" là một lần tin trong

hàng ngàn tin đồn đang xảy ra. Ai cũng dè dặt

không dám nộp đơn bởi bài học "tập trung đi tù"

khiến những con chim bị ná thấy cành cây cong

cũng sợ ! Đến đầu năm 1990 khi chuyến bay đầu

tiên chở những người thuộc diện HO và thân

nhân đến Mỹ, được đài VOA tường thuật đã

mang lại luồng sinh khí cho tất cả anh em OC

còn ở lại. Buổi họp do OC Bạch với các OC

khác ở VN được tổ chức tại một nhà trẻ do quen

biết của một OC với cô hiệu trưởng. Nhờ số tiền

quyên góp của anh em OC từ Hoa Kỳ gửi về nên

có kinh phí dồi dào. Sau buổi tiệc mỗi gia đình

còn nhận được một số tiền nho nhỏ tượng trưng

vui tết. Bên cạnh Bạch và tôi là T.N.Điệp,

Nghiêm, H.Ngạc, V.K.Hạnh, Gia, Bình, Kiếm,

Toàn, Sơn, Chấn, L.X.Quang, B.T.T.Sơn, Tạ,

Khoa và các OC khác mà tôi chỉ biết mặt mà

không nhớ rõ tên vì không cùng khóa. Đặc biệt

có Thiếu tá Hải /SQ liên lạc trong các khóa học

cũng tham dự.

Thời gian này tất cả OC nào có đủ ba năm đòi

hỏi đều đã nộp đơn xin định cư tại Hoa Kỳ theo

diện HO, bên cạnh sinh hoạt bình thường của

đời sống, trong thâm tâm đa số anh em đều

hướng vào việc chuẩn bị cho sự ra đi. Vườn cây

trước dinh Độc Lập sáng nào cũng đông nghẹt

những cựu tù nhân đến góp mặt, chỉ là đứng đó

nhìn vẩn vơ vào tòa nhà dùng làm Sở Ngoại Vụ

bên kia mang số 6 đường Alexand de Rhode giờ

đổi thành Thái Văn Lung. Không ít đồng đội cũ,

đồng trại tù một thời tình cờ gặp nhau ở đây.Ai

cũng biết nơi này không thiếu tai mắt đám công

an theo dõi nên rất cẩn thận tiết kiệm lời nói.

Bên cạnh bạn bè gốc là OC chúng tôi còn gặp

rất nhiều người khác là bà con, bạn thời đi học

hoặc đồng trại tù. Một anh bạn của tôi là dân Bộ

binh được các OC gọi tên là Minh "12 ly 7" để

phân biệt với OC Minh Fulro vì anh bạn này

ngồi xuống bàn café với chúng tôi hay "nổ "

nguyên một băng thành tích " diệt cộng " bất kể

chung quanh là ai. Chuyện anh tự hào khi đại

đội mình đóng quân nơi đâu anh đều gom tất cả

dân quanh vùng điểm mặt họ và nói "Tôi nói cho

các người biết hễ một người lính của tôi ăn đạn

là tôi bắt các người phải trả lại một mạng bất kể

là do ai bắn lính tôi" Nhờ vậy mà anh đóng quân

vùng nào lính của anh cũng đều an toàn. Giọng

nói sang sảng tỉnh bơ không sợ "tai vách mạch

rừng" làm những người đang ngồi cùng bàn

đứng lên tản ra không kịp. Bạch qua hàng hủ

tiếu mì của bà má vợ tôi góc đàng kia, Bình tuôn

vào nhà tôi giả vờ đi rửa tay, các bạn khác kẻ leo

xe Honda ra về, người kiếu từ đạp xe đi, OC

Bạch sau đó vừa cười vừa nói với anh ta :

- Trời ơi ! Ông làm như ở đây là nước Mỹ,

chung quanh toàn một hệ như mình. Ngồi cạnh

ông sợ bị nổ dính miểng tùm lum.

OC Bình thực tế hơn :

- Tui bỏ chạy vô nhà lẹ ở ngoài đó dính đạn.

Tụi công an chụp được lật áo thằng nào cũng

đầy bốn năm nhát thẹo trong mình (bốn năm

năm tù).

Cũng vì tính ăn to, nói lớn bất kể chung quanh

nên suýt bị cùm trong trại bởi lần đi lao động về

anh ném bó lồ ô xuống la lên : "Trời ơi ! Mệt

quá bác hồ ơi" Tên quản giáo bất ngờ đi đến

nghe được khép anh vào tội dám gọi tên lãnh tụ

bêu riếu, may mà anh lanh trí đối đáp được sau

đó.

57

Sau lần cao hứng đó anh em OC đặt tên anh là

Minh 12ly 7. Quán café vỉa hè của tôi giờ là nơi

tụ hội của anh em OC khi có việc phải ra thăm

dò tin trước trước sở ngoại vụ tiện thể ghé

ngang. Thời gian này tôi nhận được bản sao văn

bằng tốt nghiệp của trường OCS do OC Vàn đã

bỏ công sức xin lại giùm. Mỗi buổi sáng Bạch tà

tà đạp xe đến ngồi tới trưa, Bình đi công việc

cho công ty ghé qua chốc lát, Sơn với chiếc xe

ba bánh gắn máy là cần câu cơm cũng "bành

bạch" chạy tới đậu cạnh gốc cột điện.

Toàn từ miền Tây lên cũng ngồi với ly café đá,

H.Ngạc, Điệp, Hạnh, Minh Fulro rảnh rỗi là ghé

một chút. Anh Gia bận rộn với xưởng nước đá

có dịp mua vật tư cho xưởng cũng tạt ngang,

càng ngày càng đông các OC biết quán nên ghé

vào vì ở nơi này có Bạch là liên lạc viên hàng

ngày với tin tức " nóng hổi " từ Mỹ. Chuyện nhờ

OC Lê.Q.Trung bảo trợ cho đến các tên OC nào

đã sang Mỹ từ lâu gồm có những ai, khi sang sẽ

có thể gặp lại nếu được định cư nơi đó.

Người ta nói trái đất tròn đi quanh quẩn thể nào

cũng gặp lại, vợ con OC Cao.X.Triều là hàng

xóm lâu nay tôi không biết. Hàng ngày hai gian

hàng café và hủ tiếu nằm cạnh nhau là của bên

nhà bà xã tôi, trong lúc ăn sáng tình cờ nghe

được chuyện các OC nói với nhau, hỏi thăm mới

biết tất cả đều là bạn của chồng, nên chị lên nhà

mang một lô hình Triều chụp cùng anh em trong

thời gian học ở bên Mỹ. Chị và các con cũng

đang chờ đợi đoàn tụ cùng Triều ở bên ấy.

Sau ngày mất nước hệ thống thông tin cả nước

được chuyển sang vỉa hè là nơi thu phát nhanh

nhất. Chiều đêm hôm trước cả nhà tôi vừa nhìn

thấy chiếc phi cơ lượn vòng trên bầu trời Saigon

với tầm thấp nhất, sáng hôm sau quán tôi nhận

được tờ truyền đơn màu đỏ nhạt to độ nửa tờ

giấy tập do một anh bạn trước là Pilot, giờ đạp

xích lô nhặt được trước Nha cảnh sát đô thành

ngày xưa. Nội dung tờ truyền đơn kêu gọi dân

chúng hãy đứng lên lật đổ bạo quyền Cộng sản.

Chuyền tay cho các anh em OC đọc xong tôi bỏ

ngay vào bếp lửa nấu ấm nước đang cháy đỏ,

lòng muốn giữ làm kỷ vật nhưng thấy bất tiện sợ

ảnh hưởng chung cho việc định cư của các bạn

nên thôi. Chỉ vài ngày sau chúng tôi được nghe

kể lại thái độ can đảm của người Việt kiều ném

truyền đơn từ phi cơ, khi bị bắt mang về anh

hiên ngang thách thức rằng " tôi đã chuẩn bị chờ

đợi những màn tra tấn, các ông có những cực

hình gì, xin cứ bày ra.”

Về sau biết được tên anh ta là Lý Tống qua các

đài VOA, BBC khi nghe lén.

oOo

"Gái ngoan lấy được chồng khôn, cầm bằng cá

vượt vũ môn hóa rồng"

Cá hóa long, chỉ là câu chuyện có trong trí tưởng

tượng qua câu chuyện cổ tích dân gian của các

dân tộc Á châu. Tôi còn nhớ hồi nhỏ có đọc một

đoạn tả việc cá hóa long của một nhà văn tiền

chiến tôi quên mất tên, trải qua bao nhiêu năm

dâu bể không nhớ rõ từng lời, chỉ nhớ mang

máng nội dung câu chuyện :

"Vũ môn rộn rịp các loài thủy tộc, cứ đến ngày

hội là đua nhau tham gia cuộc thi, nhưng tất cả

đa số đều rơi rớt lại dọc đường đi vì không bơi

theo kịp dòng chảy, đến trước vũ môn là điểm

cuối cùng quyết định ăn thua, đậu rớt. Cá Rô ron

là loài vượt qua nấc thang thứ nhất, mình trở nên

tròn, đầu mang vây mọc lên, mừng quá hấp tấp

phóng ngay lên nấc thứ hai, chẳng may đầu va

ngay vào mỏm đá nhô ra nên cả thân mình thun

lại rơi xuống khiến toàn thân ngắn ngủn, suốt

đời không lớn hơn mấy ngón tay chắp lại. Trước

thất bại của rô ron, lực sĩ nhảy cao là tôm cẩn

thận hơn, búng mình một cái thật nhẹ nhàng đã

vượt được nấc thang thứ nhất, thừa thắng tôm

bật toàn thân lên cao vượt ngay nấc thang thứ

hai, mình tôm mọc thành từng khoang, hai chân

trước vươn dài, đầu tua tủa gai, dưới bụng mọc

rất nhiều chân chuẩn bị cho thân mình mọc dài

thành rồng, toàn thể những con cá lớn, cá bé đều

chụm lại nín thở chờ xem tôm nhảy nấc cuối

cùng, ngờ đâu nấc thang chót không đủ sức nhảy

58

lên, tôm té lộn nhào xuống nên xương sống cong

queo và phân ngược lên đầu ! Từ đó tôm chỉ có

thể bơi thụt lùi.

Đến lượt cá chép vào thi thì trời vần vũ, mưa

lâm râm. Chép lừng lững tiến vào há miệng thả

một chùm bong bóng nước rồi uốn mình quẫy

đuôi vút lên một lúc vượt cả ba nấc thang vũ

môn. Cá hóa thành rồng bay vút lên khoảng trời

vừa đúng lúc quang mây tạnh mưa. Dưới nước

các loài thủy tộc nhảy nhót reo mừng cho bạn

mình đã vượt được vũ môn. Cá hóa long, Cá hóa

rồng niềm hạnh phúc và nỗi vui không có gì

sánh bằng."

Bạn bè tôi những OC cũng tương tự như loài

thủy tộc, hồi hộp đếm lui từng năm tháng ngày

giờ phút giây, đợi đến lượt mình vào gặp phái

đoàn đại diện cho nước Mỹ cũng ví như đang

chờ vượt vũ môn. Câu chuyện không chỉ là

trong tưởng tượng, mỗi lần nghe một OC sau khi

phỏng vấn ra về nói "đậu" là cả đại gia đình OC

bên nầy hay bên kia bờ đại dương đều vui mừng,

bởi đâu ai ngờ hơn nửa đời người vẫn còn phải

tham gia một cuộc thi quyết định đổi đời.

Hơn ai hết các OC thừa biết nước Mỹ không

phải là nơi "tiền giống như lá vàng" rơi đầy

ngoài đường qua đến nơi tha hồ mà hốt, rất

nhiều khó khăn, gian lao đang chờ đợi phía

trước, nhưng ai cũng hăng hái nhập cuộc bởi biết

rằng đây là cơ hội cuối cùng dành cho những kẻ

trước kia chậm chân, thêm một niềm vui nữa là

khi sang bên ấy mình sẽ gặp lại đại gia đình OC

thân thương ngày cũ.

Cỏ Biển

Tháng Năm, 2012

Đưa Con Vào Đại Học Boston, trời lạnh giá Cha đưa con tới trường Tuyết long lanh ghềnh đá Ngàn thông phủ mờ sương Bước lên thềm đại học Dừng chân bên giảng đường Con tươi cười hớn hở Cha sung sướng ngẩn ngơ ! Qua đi thời bé dại Hết rồi tuổi ấu thơ Cánh cửa đời vừa mở Đón con vào tương lai

Bao năm tháng miệt mài Bao nhọc nhằn gian khổ Chỉ mong đến một ngày Đẹp như ngày hôm nay... ...Ngày con vào đại học Cha Mẹ mừng...muốn khóc Thầm ước rồi mai đây Con công thành danh toại Gió Đông gào thét mãi ! Sương lạnh thấm bờ vai Nhưng lòng cha ấm lại Vì: hạnh phúc trong tay ! Curry College, Milton, MA 1/13/2012- Giáp Tết Nhâm Thìn Bùi Thạch Trường Sơn

59

Lê Đình Quang

Những ngày phép ra trường chấm dứt, tôi

khăn gói về vùng 1 để trình diện, lần đầu tiên

của cuộc đời binh nghiệp, trình điện đơn vị mới

là một điều hoàn toàn xa lạ nên tôi cũng thấy hơi

lo lo. Chuyện khó khăn gì rồi cũng qua, sau khi

trình diện trung tá Nguyễn Hữu Xuân, tham mưu

trưởng kiêm tư lịnh phó, tôi vào trình diện đại tá

Hồ Văn Kỳ Thoại,

Tư lịnh vùng 1

duyên hải, sau một

vài giây phút bàn

bạc giữa ông Tư lịnh

và ông phụ tá trưởng

phòng nhân viên, tôi

được phân phối về

duyên đoàn 14 ở

Cửa Đại. Ngày kế

tiếp tôi đi xe đò vào Hội An, sau một hồi hỏi

thăm tôi đã tìm ra bến tàu, may mắn có một

chiếc yabuta đậu ở đó, thế là tôi quá giang về

duyên đoàn.

Tôi về duyên đoàn 14, trình diện Chỉ huy truởng

là Thiếu tá Nguyễn văn Cẩn (K.12 NT), thiếu tá

Cẩn nhìn bề ngoài có vẻ là người khó tánh, ít cởi

mở. Một tuần qua đi, tôi chưa được chỉ định vào

chức vụ gì, hàng ngày chỉ cà phê cà pháo và làm

quen với các sĩ quan ở đây, rồi một ngày của

tuần thứ hai, Thiếu tá Cẩn đã chỉ định tôi lên

Hội An để làm việc ở trung tâm hành quân của

LDDN 231.4 nằm trong tiểu Khu Quảng nam,

LDDN 231.4 gồm có duyên đoàn 14, phân đội B

giang đoàn 60 tuần thám, một nhóm người nhái

và một toán điện thám nằm trong tiểu khu, thành

phố Hội An. Bây giờ thì tôi đã hiểu chủ ý của

ông chỉ huy trưởng, một tuần lễ ở duyên đoàn

chỉ là để làm quen với người và sinh hoạt ở đây.

Thời gian vài ngày cũng đủ cho tôi quen biết

thêm một số bạn bè mới, thì ra sĩ quan ở đây,

ngoài ông chỉ huy trưởng và chỉ huy phó là xuất

thân từ trường hải quân, các sĩ quan khác đều từ

Thủ Đức qua, tôi là một HQ/chuẩn úy lạc lõng

giữa đám sĩ quan này.

Hội An là một thành phố nhỏ, chỉ có mấy con

đường, đi dạo một vòng là hết phố. Ở trong tiểu

khu có một văn phòng là bộ chỉ huy LDDN

nhưng không có ai làm việc ở đây, chúng tôi làm

việc ở trung tâm hành quân cùng chung với toán

điện thám. Tôi bắt đầu công việc của mình, ở

đây đã có hai sĩ quan, bây giờ thêm tôi nửa là ba,

lúc đầu chúng tôi trực theo ca mỗi ngày, sau một

thời gian thấy giờ giấc làm việc không được

thoải mái nên đã đồng ý với nhau mỗi người

trực một ngày rồi nghỉ hai ngày như vậy sẽ có

thời gian để đi chơi ở Đà nẵng hay ở đâu tùy ý.

Trong ba đứa chúng tôi thì có một thằng quê ở

miền nam đã có vợ con, nó thuê nhà ở với vợ

con, dĩ nhiên với điều kiện này thì nó hoan hô

hết mình.

Tôi quen dần với công việc của TTHQ và từ từ

trở nên quen thuộc đối với tôi, ông Chỉ huy

trưởng ở ZD 14 nên chúng tôi làm việc rất là

thoải mái. Thời gian qua thật nhanh, thấm thoát

mà tôi đã làm việc ở TTHQ/LDDN 231.4 được

bốn tháng. Một ngày nhằm ngày trực của tôi,

ông chỉ huy trưởng nói chuyện với tôi qua máy

vô tuyến. Ổng cho tôi biết ổng có gởi một sĩ

quan là chuẩn úy Nguyễn ngọc Châu về

60

BTL/V1ZH/P2 để thụ huấn một khóa tình báo

cấp tốc, nhưng chuẩn úy Châu không trình diện

và đã vọt về Sài Gòn, cho nên ông phải gởi một

sĩ quan khác, người đó là tôi. Nghe xong tôi tìm

đủ mọi lý do để từ chối nhưng không được, tôi

về duyên đoàn lấy sự vụ lịnh rồi đi Đà Nẵng.

Trong những ngày mới về đơn vị, đã có vài lần

nói chuyện với bạn bè, tôi đã có một vài nhận

xét về Châu, một người có vẻ bất cần đời, hình

như có thành kiến không tốt với ông Chỉ huy

trưởng. Hôm nay nghe xong sự kiện này tôi

không ngờ thằng này liều đến thế. BTL/V1 là

nơi ai cũng biết là hắc ám mà nó dám bỏ đi như

vậy thì thật là hết ý kiến. Khi tôi về đến ĐN,

may mắn cho tôi, khi vừa bước chân vào phòng

2 thì được tin là Châu đã trở về trình diện và như

vậy là họ không cần đến tôi nữa, thế là tôi rời

BTL để trở về Đà Nẵng với một tâm trạng hân

hoan phấn khởi. Tôi về nhà ông anh của tôi ở

một ngày rồi trở về Hội An.

Tôi về lại Hội An tiếp tục công việc ở TTHQ,

ngày qua ngày vẫn là những công việc quen

thuộc nhàm chán. Thằng Châu sau mấy ngày thụ

huấn cũng đã trở về duyên đoàn 14. Mỗi cuối

tuần những bạn bè ở duyên đoàn thường lên Hội

An, nhập bọn với chúng tôi đi lòng vòng phố

Hội rồi uống cà phê, và cũng trong một ngày

chúa nhật như thế, mười giờ sáng, sau khi uống

cà phê, anh Nguyễn Thanh đã tách rời chúng tôi

và nói rằng "phải về đơn vị để thi hành công

tác." Mười hai giờ trưa chúng tôi ai nấy đều

bàng hoàng nghe tin anh đã tử trận, anh đã dẫn

một toán hành quân đổ bộ, anh đã giẫm phải mìn

và chết ngay tại chỗ. Buổi chiều, tôi và người

bạn đến nhà xác để gặp anh lần cuối, nơi đây

thật vắng lặng, ánh đèn lờ mờ vàng vọt, khung

cảnh thật thê lương. Gia đình anh ở ngoài Huế,

chưa có ai đến với anh, tôi đứng yên bất động,

anh đã vĩnh viễn ra đi, tôi đã mất đi một người

bạn tốt, hải quân đã mất đi một chiến sĩ gan dạ,

kiêu hùng.

Ngày tháng vẫn tiếp tục qua đi, hai tháng sau

ngày đi BTL/V1, thiếu tá Cẩn đã làm phúc trình

xin di chuyển TTHQ/LDDN 231.4 về duyên

đoàn 14 và tôi một lần nữa lại khăn gói trở về

chỗ cũ, bấy giờ ở tại tiểu khu Quang Nam chỉ

còn lại toán điện thám hải quân mà thôi. Về đến

Cửa Đại, tôi được chỉ định một công việc mới :

trưởng ban tiếp liệu, với công việc này tôi bận

rộn và đi công tác ĐN nhiều hơn. Bây giờ tôi đã

quen với các sĩ quan khác nhiều hơn, chúng tôi

nhậu thường xuyên, thỉnh thoảng th/ta' Cẩn đã

nhờ bà vợ làm vài món để nhậu với chúng tôi,

ông Cẩn tỏ ra thân thiện với đám sĩ quan chúng

tôi nhưng lại tỏ ra khắt khe với ông chỉ huy phó

là đại úy Lê đình Đức (K15 NT), những lần

nhậu như vậy ông Cẩn đều chỉ thị ông Đức phải

đi tuần ở một nơi nào đó, đây là sư kiện gây

nhiều thắc mắc trong tôi, cùng là sĩ quan phát

xuất cùng một quân trường, là khóa đàn anh,

khóa đàn em với nhau nhưng hai ông này sao mà

ghét nhau đến thế, cho đến hết thời gian ở Của

Đại tôi vẫn chưa tìm ra câu trả lời cho thắc mắc

này. Mặc kệ hai ông đó đối phó với nhau ra sao,

chúng tôi vẫn tà tà cho qua ngày tháng, càng

ngày tôi càng hiểu Châu nhiều hơn, bình thường

Châu rất hiền lành dễ thương, nhưng khi đã có

bia rượu vào thì Châu đã trở thành một người

không thể tự kềm chế bản thân mình. Những lần

say rượu nó thường lấy súng bắn tùm lum, muốn

quậy để như là cho hả một cơn giận nào đó mà

nguyên nhân đưa đến có thể là bắt nguồn từ ông

chỉ huy trưởng. Mỗi lần như thế là những bạn bè

khác tùy theo tình hình mà can gián an ủi nó và

lầy cây súng trên tay nó, vài phút sau đó thường

là nó bật lên khóc tức tưởi rồi sau đó lăn vào

một góc nào để ngủ, đến sáng thức dậy là quên

hết mọi chuyện. Chuyện vẫn thường xảy ra như

vậy nên anh em ai cũng từ từ quen đi, cho đến

một đêm nọ, một sự việc khác xảy ra làm cho

chúng tôi ai nấy cũng lo sợ cho nó. Câu chuyện

như sau : trên con đường từ tòa hành chánh tỉnh

Quảng Nam đến bến xe có một quán cà phê tên

là cà phê Phương, cô chủ tên Phương, khá đẹp.

Tuy rằng đây là quán cà phê nhưng cũng có bán

bia và đồ nhắm lai rai. Vì cô chủ khá xinh đẹp

61

nên có nhiều người vào đây để nhậu và ngắm cô

chủ, trong số những người này có người bạn tên

Châu của tôi. Một đêm nọ Châu với mấy thằng

em đến quán Phương để nhậu, lúc đó trong quán

cũng có một số cảnh sát dã chiến. Hai bên ngồi

nhậu rồi vì để lấy lòng người đẹp hay sao đó mà

hai bên đã lời qua tiếng lại tạo nên một tình

trạng thật căng thẳng khó nỗi dàn xếp được,

Châu bảo một thằng em chạy về tàu lấy một cây

M16 đem đến tiệm. Đám cảnh sát thấy hải quân

có súng, liền bỏ chạy, Châu và mấy thằng em

rượt theo bắn vài phát chỉ thiên rồi chạy về tàu.

Có thể lúc này đã ý thức được hoàn cảnh đã đến

hồi gay cấn nên Châu cho tàu chạy ra giữa sông,

tàu ra đến giữa sông thì một chiếc xe chở đầy

cảnh sát dã chiến chạy đến bến tàu. Thằng Châu

chắc lúc đó đang ở trong tình trạng say mèm nên

chẳng sợ gì cả, nó quay cây súng đại liên 50 về

phía thành phố Hội An và bắn chỉ thiên một

tràng dài. đám cảnh sát dã chiến nhảy lên xe và

bỏ chạy, dân chúng của phố Hội đêm đó ai cũng

hoảng sợ vì tưởng đâu là Việt cộng tấn công vào

Hội An. Sáng ngày hôm sau, chúng tôi mới hay

biết sự việc xảy ra đêm qua, sáng sớm thiếu tá

Cẩn đã đi họp ở tiểu khu, không biết qua sự kiện

này thằng Châu đã nhận lãnh hậu quả như thế

nào, chỉ thấy nó tỉnh queo như là không có

chuyện gì đã xảy ra.

Rồi mọi việc cũng bình thường trôi qua, cuộc

sống ở duyên đoàn quả thật là quá nhàn rỗi, nếu

không vì lý do khí hậu về mùa hè thật ray rứt

khó chịu do ảnh hưởng của những cơn gió đưa

đến từ miền hạ Lào thì phải nói nơi đây cũng

thật là lý tưởng. Chúng tôi vẫn nhậu thường

xuyên và thằng Châu thỉnh thoảng cũng say xỉn

và quậy tùm lum, ở Cửa Đại ngoài duyên đoàn

14, giang đoàn 60 tuần thám phân đội B, còn có

một nhóm người nhái, nhóm này nhìn bề ngoài

trông có vẻ dữ dằn nhưng thật ra họ rất

hiền.Không hiểu bắt đầu từ đâu mà Châu và

nhóm này đã có những bất hòa không thể giải

quyết được. Một đêm sau khi nhậu say Châu đã

xách súng bắn lộn với đám người nhái. Rất may

là không ai bị thương, tuy nhiên TTHQ ở giữa

hai lằn đạn đã lãnh nhiều viên đạn dấu tích là

những cái lỗ đã để lại ở trên tường. Sau trận đấu

súng với toán người nhái, tình hình đã lắng dịu

với sự thay đổi ông chỉ huy trưởng, thiếu tá

Nguyễn Lộc (K 12 NT). Một thời gian ngắn sau

đó, đơn vị đã được chọn làm thí điểm của kế

hoạch Chân trời mới, với kế hoạch này, tất cả

chúng tôi đều bận rộn nhiều hơn. Ông Lộc đã

đem một sinh khí mới cho đơn vị., ông là người

cởi mở, vui tánh và tế nhị, có lẻ đó là nguyên

nhân đã làm thay đổi cuộc sống của một số sĩ

quan dưới quyền. Mùa hè năm 1972, tôi được

thuyên chuyển về BTL/V1/P2, ở đây ngoài công

việc thường ngày, mỗi tuần tôi phải đi bay

không tuần một ngày, đi bay thì thật là thú vị khi

liên lạc với bạn bè ở dưới, nhất là những người

bạn ở Cửa Đại. Một khoảng thời gian ngắn sau

cuộc chiến mùa hè 1972 bộc phát, quân chủng

hải quân đã có chương trình đưa các sĩ quan hải

quân học từ trường Thủ Đức, Võ bị Đà lạt về

Nha Trang để thụ huấn một khóa huấn luyện về

hải quân. Với chương trình này ông trưởng

phòng 2, trung úy Thông (K 24 VBĐL) và sĩ

quan phụ tá phải ra đi, đại úy Hà thúc Thụy (K

15 NT) trưởng toán Sưu tập 1 kiêm thêm chức

trưởng phòng 2. Một ngày trong một chuyến

không tuần đến Sa Huỳnh, Quảng Ngãi, khi bay

qua vùng Cửa Đại tôi liên lạc với bạn bè ở

duyên đoàn 14, Châu đã nói chuyện với tôi, y

cho biết đơn vị bây giờ không còn vui nửa, bạn

bè củ đều đã đi học ở Nha Trang, chỉ còn lại một

mình nó. Nghe xong, tôi không biết phải nói gì,

chỉ an ủi nó vài câu : rồi cũng đến lúc mày sẽ đi

thôi, chờ thêm tí nữa, tuy nói như vậy nhưng tôi

không biết trường hợp của nó rồi sẽ như thế nào.

Tôi cũng đoán được sở dĩ nó lâm vào tình trạng

như vậy là do những "thành tích" mà nó đã làm

trước đây. Sau lần nói chuyện đó, tôi không còn

cơ hội để gặp hay nói chuyện với Châu nữa, tôi

cũng không biết nó có được đi học ở Nha Trang

hay không.

62

30 tháng 4 năm 1975 cuộc chiến Việt Nam chấm

dứt, nhiều người đã phải bỏ nước để ra đi, ba

mươi năm sống ở hải ngoại, nỗi buồn tha hương

vẫn còn ứ đọng đâu đây, lâu lâu nhớ về quê

hương, nhớ về những đon vị củ, bạn bè thằng thì

ở lại, thằng thì ra đi, không biết bây giờ thằng

Châu ra sao, nó là thằng quậy nhất đơn vị nhưng

mỗi khi nhớ về duyên đoàn 14 là tôi nhớ đến nó

trước tiên. Mỗi người đều những cái tốt và

những cái xấu, với tôi nếu đã thương cái tốt của

người bạn thì cũng nên bỏ qua những cái xấu

của người bạn.

Lê Đình Quang

Ba mươi năm tình lỡ Trên nẻo đời phiêu bạt Tình cờ ta gặp em Rồi yêu em nồng cháy Trao nhau nụ hôn mềm Em ánh mắt dịu dàng Áo em rợp chiều hoang Ta người trai viễn xứ Gặp em chiều thu vàng Ta tỏ lời yêu em Mắt em gợi nỗi niềm Bàn tay ta vụng dại Che dấu tình cô đơn Rồi chúng mình yêu nhau Thêu dệt tình ban đầu Yêu em tình lỡ dở Hai đứa chiều mưa Ngâu Ta viết lời yêu đương Những đêm vắng canh trường Ta làm thơ vụng dại E ấp niềm yêu thương Nhưng mối tình nào không trái ngang Em đi ngày ấy úa màu trăng

Thuyền em tách bến chiều đưa tiễn Tà áo em bay phút đoạn trường Tình cũ phai mờ trên bến sông Em đi chiếu ấy lệ tuôn dòng Bước chân em ngẩn ngơ chiều vắng Ta đứng bên bờ ta ngóng trông Mới đó mà bao năm trôi qua Mình ta thương nhớ người tình ta Mình ta trằn trọc đêm không ngủ Nghe dấu tình yêu đã nhạt nhòa Khoảng vắng canh trường ta bước lê Đèn khuya lạnh lẽo bước lê thê Yêu em ngày đó tình chan chứa Nào biết ngày nay đã lỗi thề Tình cũ bây giờ ba mươi năm Mình ta quạnh vắng đường tối tăm Mình ta với nỗi sầu vô hạn Từng phiến cô đơn rụng trước thềm Tình đó bây giờ đã giá băng Yêu em tình đã úa màu trăng Mình ta giữa vũng lầy hoang phế

Thầm gọi tên em cõi mịt mùng

Huỳnh Kim Khanh

63

Tuần Dương Hạm Trần Bình Trọng HQ5 và Hoàng sa, 19-1-1974

Trương Văn Liêm

Phụ chính:

Bài viết dưới đây đã đăng trong Đặc san

OCS, phát hành trong kỳ đại hội năm 2002 . Bài

viết có vài chi tiết không được chính xác, vì lý do

kỹ thuật đánh máy, in ấn... Ngoài ra trong

khoảng 7 năm qua có rất nhiều tài liệu về hải

chiến Hoàng Sa đã được tung ra.

Vì vậy, người viết đã có cơ hội kiểm chứng và

bổ chính một số chi tiết trước khi cho phổ biến

lại bài viết này.

Trương Văn Liêm

Dallas-Texas, mùa Hè 2008.

Lời người viết :

Tôi thuyên chuyển về Tuần Dương Hạm Trần

Bình Trọng HQ5 ngày 18 tháng 2 năm 1972 từ

Giang đoàn 73TB thuộc Lực lượng Thủy bộ

211. Lúc này HQ5 đã hoàn tất huấn luyện với

Hải quân Hoa Kỳ và đã được bàn giao cho Hải

Quân VNCH. Qua ba đời Hạm trưởng:

- HQ Đại tá Nguyễn văn Thiện, sau là Tư

Lịnh Vùng 4 Duyên Hải, Phú Quốc;

- HQ Trung tá Võ văn Huệ;

- HQ Trung tá Phạm trọng Quỳnh;

HQ5 đã tham dự một số hành quân quan trọng

như: yểm trợ hải pháo cho TQLC vào mùa hè đỏ

lửa phía bắc Đà nẵng; trận Sa huỳnh vào ngày

ký kết hiệp định Paris ngày 27-1-1973; và sau

cùng là trận Hoàng sa ngày 19-1-1974.

Trong thời gian Trung tá Võ văn Huệ làm

Hạm trưởng (HT), với kế hoạch “bồi dưỡng hải

nghiệp” cho các sĩ quan ngành chỉ huy không đủ

hải nghiệp của cựu Tư lịnh Đề đốc Trần văn

Chơn, sĩ quan đã thuyên chuyển ồ ạt đến chiến

hạm, gây ra tình trạng thặng dư. Hạm trưởng Võ

văn Huệ đã đặt ra một chức vụ không cấp số, chỉ

định tôi là Sĩ quan phụ tá Hạm phó đặc trách:

- Huấn luyện và dịch thuật tài liệu binh thư

hải quân,

- Nhiệm sở tác chiến toàn diện

- CTCT.

Khi quyền HT được bàn giao giữa Trung tá

Võ văn Huệ và Trung tá Phạm trọng Quỳnh

trước khi tham dự trận Hoàng sa khoảng một

tuần, tôi đã có dịp nhìn thấy cụ thể sự điều hợp

của chiến hạm nói riêng và của các lực lượng

64

tham chiến nói chung, một cách tổng quát trước

khi khai hỏa,trong khi giao chiến và lịnh rời bỏ

chiến trường. Hy vọng những điều tôi còn nhớ

được ghi lại dưới đây sẽ không là mầm mống

gây nên sự bất hòa, công kích, hiềm khích, và va

chạm tự ái.

Cuối cùng, tôi xin phép được dành một phút

tưởng niệm cho tất cả những anh hùng đã nằm

xuống cho Tổ Quốc trên chiến trường ngày 19-

1-1974.

oOo

Chiến hạm nhập vùng tuần tiễu quần đảo

Trường sa, chưa đầy 24 giờ. Công điện khẩn chỉ

thị rời vùng trực chỉ Vũng tàu chờ lịnh. Biển

động cấp 3 cấp 4. Bốn máy tiến full. Sau hai

đêm một ngày, tàu về đến nơi và được chỉ định

điểm neo. Lịnh cấm trại 100%. Không cho đi bờ.

Không cho tiếp tế. HT được mời đi họp ở

BTL/HQ/V3/ZH (Bộ tư lịnh/ Hải quân/Vùng 3/

Duyên hải). Đi ca trực neo. Khoảng 6 giờ chiều,

HT về và chỉ thị chuẩn bị hải đồ trực chỉ Đà

Nẵng. Kéo neo hải hành trong đêm. Tin từ

Trung tâm truyền tin, 2 chiến hạm ta ở Hoàng sa

gặp rắc rối. Chiến hạm có lẽ sẽ ra đó tăng cường

vì tình hình căng thẳng.

Vào cảng Đà nẵng khoảng 10 giờ sáng. Cặp

cầu Thống nhứt vị trí 1. Từ xa đã thấy HQ801

đang neo trong vịnh. Hai trực thăng của Không

quân Vùng 1 đang thực tập cất cánh và hạ cánh

trên sân chiến xa của chiến hạm này. Trên cầu

tàu, đạn đại pháo 127 ly đã có sẵn từ bao giờ

cùng một đống lương khô hành quân. Cặp cầu

xong, lại lịnh cấm trại 100%. Chỉ cho đi chợ,

nhận tiếp tế nước ngọt và nhiên liệu. Công điện

mời HT,Hạm phó (HP) và tất cả sĩ quan tham

mưu đi họp tại BTL/HQ/V1/ZH (Bộ tư lịnh/Hải

quân/Vùng 1/ Duyên hải). Là sĩ quan không cấp

số, tôi ở lại chiến hạm phụ giúp Sĩ quan trực

điều động nhận đạn và lương khô. Công việc

chuyển đạn và 15 ngày lương khô diễn tiến đều

đặn. Phái đoàn Sĩ quan đi họp vẫn chưa về.

Khoảng 3:15 công điện chỉ thị cho nhập hạm 1

trung đội Biệt hải với đầy đủ trang bi, đồng thời

chỉ thị phải hoàn tất nhận đạn và nhiên liệu trước

7:00 giờ tối. Toán tiếp vụ trở về với thực phẩm

tươi. Phái đoàn sĩ quan trở về chiến hạm khoảng

5:30 chiều và HP chỉ thị sẵn sàng zulu (khởi

hành) ra Hoàng sa trong đêm khi có lịnh của HT.

Cùng lúc nhận công điện báo Đại tá Hà văn

Ngạc CHT/HĐ3/BTL/HĐ ( Chỉ huy trưởng/Hải

đội 3/Bộ tư lịnh/Hạm đội) nhập hạm và chiến

hạm được chỉ định là Soái hạm. Một Thiếu tá Bộ

binh từ Bộ tư lịnh /Vùng 1 Chiến thuật nhập

hạm. Khoảng 7:00 tối, công điện chỉ thị cho

nhập hạm một nhân viên Hoa Kỳ từ Tòa Tổng

Lãnh sự Mỹ ở Đà nẵng.

HQ10 cặp cầu phía sau HQ5 từ trưa, sẽ zulu

trước vì nhỏ và chậm. Anh bạn người Mỹ nhập

hạm lúc 9:00 tối, không hành lý.

Về địa thế, Hoàng sa là một quần đảo hình

vòng cung, bề khuyết hướng về Đà nẵng. Quần

đảo gồm 5 đảo chính, kể theo ngược chiều kim

đồng hồ là Hoàng sa (Pattle), Cam Tuyền

(Robert), Vĩnh Lạc (Money), Quang Hòa

(Duncan) và Duy Mộng (Drummond). Hoàng sa

cách Đà nẵng khoảng 210 hải lý về hướng Đông,

cách đảo Hải nam của Trung cộng (TC) khoảng

80 hải lý về hướng Tây Bắc và nhóm quần đảo

Amphitrite của TC vào khoảng 70 hải lý về

hướng Đông Bắc. Hoàng sa là đảo lớn nhứt, có

đài khí tượng với vài nhân viên luân phiên nhau

mỗi 6 tháng và một Trung đội Địa phương quân

của tiểu khu Quảng Nam trấn đóng. Toàn bộ

quần đảo này được bao bọc bởi những bãi san

hô (đá ngầm) xung quanh chỉ có thủy lộ thuận

tiện duy nhứt đi vào vịnh rộng khoảng 10 hải lý

( khoảng cách từ Hoàng sa đến Money, theo

chiều Bắc Nam).

Chiến hạm vượt qua HQ10 trong đêm và đối

vật (echo) đảo Hoàng sa hiện trên màn ảnh radar

khoảng 8:00 sáng ngày 18-1-1974. Nhận báo

cáo tình hình từ các chiến hạm và được biết như

sau:

- HQ16 đã ở ngoài vùng lâu nhứt.

65

- HQ4 tăng phái và đã có những va chạm nhẹ

với các chiến hạm TC trong mấy ngày qua.

- Phía TC có 2 ngư thuyền ngụy trang, có

võ trang. Họ có 2 chiến hạm loại Kronstad tại

chỗ.

- Trên đảo Duy Mộng và Quang hòa đã có

sự hiện diện của bộ binh TC. Với tư cách là sĩ

quan thâm niên hiện diện, Trung tá Vũ hữu San,

HT HQ4 đã đặc phái một toán xung kích trích ra

từ nhân viên cơ hữu của HQ4, do Trung úy Lê

văn Dũng làm trưởng toán đổ bộ lên đảo Cam

Tuyền, mục đích cắm cờ giữ đất. Toán thứ hai từ

HQ16 do Trung úy Lâm trí Liêm làm trưởng

toán đổ bộ lên đảo Vĩnh Lạc.

Chiến hạm chánh thức nhập vùng vào khoảng

10:30. Đại tá Hà văn Ngạc chỉ thị HQ10 gia

nhập HQ16 ở lại trong vịnh tuần tiễu án ngữ.

HQ4 tháp tùng HQ5 tiến về phía đảo bị chiếm

đóng để thám sát.

Hai chiến hạm ta tiến về phía Duy Mộng theo

đội hình hàng dọc. Khi còn cách đảo khoảng 3

hải lý thì 2 chiến hạm TC ra nghinh cản. Quang

hiệu được trao đổi, cả hai phía đều xác định chủ

quyền lãnh thổ trên đảo. Để chứng tỏ là không

gây hấn, Đại tá Ngạc chỉ thị tất cả súng không

được tháo bao bọc súng và để ở thế chờ, tàu tiến

một máy tiến một, tránh va chạm và tiến càng

gần đảo càng tốt để quan sát. Chiến hạm hai bên

tiến sát vào nhau, có lúc chỉ cách nhau khoảng

500 yards. Trên đảo, ta nhận thấy công sự chiến

đấu và giao thông hào bằng cement đã được xây

cất. Cờ TC bay phất phới. Nhân sự trên tàu địch

đều mặc đồng phục lạnh một mãnh từ đầu đến

chân như mấy anh skydivers. Quan sát khoảng

15 phút, Đại tá Ngạc ra lịnh quay về trong vịnh.

Buổi chiều, một buổi họp các HT được triệu

tập dưới quyền chủ tọa của Đại tá Ngạc. Ban

đêm, HQ16, HQ10 và HQ4 lập đội hình tuần

tiễu án ngữ trong vịnh. Trời sa mù nhẹ, tầm quan

sát giới hạn, biển động cấp 3 cấp 4. Nhân viên

trên HQ5 chia nhau đi ca hải hành thường lệ,

nhận báo cáo từ các chiến hạm khác cùng lúc

trực phòng không. Khoảng 8 giờ tối, CIC (Trung

tâm chiến báo của chiến hạm - Combat

Information Center) báo cáo có thêm 2 đối vật

tiến về phía Duy Mộng.

9:00 tối, anh bạn người Mỹ xin rời chiến hạm

vì không muốn hiện diện trên chiến hạm sau nửa

đêm. Thả xuồng trong đêm. Từ lúc gia nhập

HQVN, đây là lần đầu tiên nhân viên thả xuồng

ban đêm không đèn (làm tối chiến hạm 100%).

Sau vài lần không thành công vì thiếu dây an

toàn, toán vận chuyển đã quyết định thả hành

khách (anh bạn Mỹ và Thiếu tá bộ binh)) và

xuồng cùng một lúc sau khi tăng cường áo phao,

đèn hiệu cấp cứu, trái độn và dây an toàn kéo

tay. Nguy hiểm hơn nhưng không còn cách nào

khác. Xuồng phải chèo âm thầm từ chiến hạm

vào đảo Hoàng sa và do sĩ quan đương phiên

điều khiển từ đài chỉ huy HQ5. Võ xuồng bằng

fiber glass, cho nên khi vào gần đến san hô, toán

vận chuyển phải dùng chèo thăm dò độ sâu và

tiến chậm vào bãi để đổ bộ. Cuộc đổ bộ chấm

dứt lúc 11:30 đêm.

Đi ca cách mạng. Sau khi hoàn tất kiểm

chứng thủ tục bàn giao, tôi ghi nhận, TC đã tăng

cường thêm 2 chiến hạm trong vài giờ qua và đã

báo cáo cho HT cùng vị tư lịnh chiến trường.

Đến khoảng 1:00 sáng, phòng vô tuyến đưa cho

tôi một công điện gởi cho HT chưa mở khóa vừa

mới nhận. Tôi điện thoại báo cho HT và ông chỉ

thị mang xuống gấp với bản mã. Hơn nửa giờ

sau, HT ra lịnh họp tham mưu khẩn và chỉ thị tôi

giao ca cho sĩ quan phụ phiên để dự phiên

họp.Tôi cho nhân viên đánh thức HP và tất cả sĩ

quan đồng thời thông báo lịnh của HT.

Kim đồng hồ chỉ 1:45 sáng, sĩ quan hiện diện

đầy đủ (trừ sĩ quan đi ca). Sĩ quan Trưởng khối

báo cáo quân số cho HP. Sau đó HP báo cáo cho

HT. Không khi trong phòng họp có vẽ căng

thẳng. Phòng họp hoàn toàn yên lặng. Tiếng rè

rè của máy điều hòa không khí phát ra một âm

thanh nhạt nhẽo rời rạc. Mồ hôi thoáng xuất

hiện trên trán vài sĩ quan, riêng tôi, cảm thấy

như mình đang đi giữa trời Sài gòn vào trưa

tháng 5. HT phá tan sự im lặng nầy khi ông

66

dõng dạc tuyên bố: lịnh chỉ thị đổ bộ vào sáng

sớm. Tất cả phải sẵn sàng ở nhiệm sở tác chiến

toàn diện lúc 4:00 sáng. HP chiếu nhiệm vụ thi

hành.

HT rời phòng họp. HP chỉ thị tất cả sĩ quan

trưởng nhiệm sở kiểm tra tình trạng sẵn sàng về

nhân viên, kỹ thuật, khiển dụng...chỉ thị tôi thâu

thập báo cáo từ các sĩ quan, trình cho ông lúc

4:00 sáng, và bế mạc buổi họp.

Rời phòng họp, tôi quay về phòng cùng với

Trung úy Rạng ( Rạng và tôi ở cùng phòng.

Rạng là sĩ quan Nội Vụ và cũng là một trong 5 sĩ

quan tốt nghiệp chương trình 2 năm tại trường

Hải quân Hoàng gia Úc, vừa về nước).Rạng trao

cho tôi một bản sao nhiệm sở tác chiến toàn diện

và nói rằng:

- Đây là bản sao, có một vài nhân viên đi phép.

Tôi chưa cập nhật hóa được. Nhiệm sở của tôi ở

hầm đạn 127. Sẽ báo cáo qua điện thoại. Tùy

anh, OK hay muốn kiểm tra tại chỗ cũng

được.Tôi trả lời:

- Mình đã biết cách làm việc của nhau rồi, tôi

không cần phải xuống tận nơi đâu. Anh ráng giữ

liên lạc với tôi. Cần phải kiểm soát kỹ nhân viên

chuyển đạn bằng tay lỡ khi hệ thống thủy điều

và điện không sử dụng được.

- Anh yên chí. Khẩu 127 là mạng sống của

mình.Nói xong Rạng rời phòng. Rạng và tôi

cùng tỉnh, xuất thân cùng trường, không biết

nhau trước, tình cờ gặp nhau tại đây. Còn lại

một mình, tôi chuẩn bị cho mình cái dấu vết, di

tích cuối cùng của một chiến sĩ: ra đi trên chiến

trường. Tôi lấy tấm căn cước quân nhân, chứng

chỉ tại ngũ và căn cước dân sự bọc chung tất cả

trong một bao nhựa, cẩn thận ép lại để không

thấm nước, chuyển vào sợi dây thẻ bài đeo cổ,

cẩn thận bỏ vào túi áo trên và gài nút. Chiếc áo

sẽ mặc khi vào nhiệm sở. Tôi nghĩ, để dễ dàng

nhận diện nếu may mắn xác được vớt. Sau đó đi

tắm thay quần áo và đi thâu nhận báo cáo từ các

trưởng nhiệm sở.

Tôi xuống phòng Nội vụ, HP đã ở đây từ hồi

nào. Ông nhìn tôi và nói:

- Trung úy Liêm tạm thời ông tăng cường

khẩu 40 ly đôi trên sân thượng. Giữ liên lạc với

tôi qua điện thoại. Tôi không muốn tập trung

trên đài chỉ huy. Vả lại nếu có gì thì tôi vẫn có

thể gọi ông bằng loa cầm tay, vẫn gần hơn. Nên

nhớ, ông với tôi như tay mặt tay trái đấy nhé

(giọng bắc kỳ của Thiếu tá Đoàn trọng Thông,

k.13/SQHQ/NT, tôi không bao giờ quên). Ông

phải nắm vững tình hình chung trên pont và sẵn

sàng di động.

- Được mà HP. Tôi trả lời.

Ông hỏi tiếp:

- Các nhiệm sở ra sao?

- Khẩu 127 Thiếu úy Đồng (khóa 25 Đà lạt

đáo nhận đơn vị cùng lúc với Thiếu úy Phú) sẵn

sàng. Đã kiểm soát và thử hệ thống bắn tự động,

chuyển đạn tự động, cơ hành...Nhân viên đầy

đủ. Hầm đạn 127, Trung úy Rạng sẵn sàng, khi

có lịnh sẽ lắp đầu nổ. Trung sĩ nhứt Trọng pháo

Phạm ngọc Quang sẽ đảm trách 2 khẩu đại bác

20 ly hai bên tả, hữu hạm, vì một nhân viên đi

phép. Hai khẩu 40 ly sân sau,Thiếu úy Phú (k25

Đà lạt) sẵn sàng, một nhân viên tiếp đạn đi phép.

Tôi đã hội ý với Thiếu úy Phú và ông sẽ đảm

trách tiếp đạn nếu cần.Khẩu 40 ly đôi sân

thượng sẵn sàng. Văn phòng cơ khí tôi đã hội ý

với Đại úy cơ khí HH/TT (không nhớ họ)

Nguyền và đề nghị ông báo cáo trực tiếp với HP

các phần hành liên hệ (phòng tai,cứu thủy....)

4:00 giờ sáng. Nhiệm sở tác chiến toàn diện

được ban hành. Lực lượng được chia làm hai

toán:

- Toán thứ nhứt gồm HQ16 và HQ10 chịu

trách nhiệm mặt trận phía Bắc (nằm trong vịnh)

và do HT HQ16 chỉ huy

- Toán thứ hai gồm HQ4 va HQ5 do Đại tá

Hà văn Ngạc trực tiếp chỉ huy. Toán này sẽ đi

vòng xuống phía Nam của hai đảo Duy Mộng và

Quang Hòa để đổ bộ toán biệt hải.

Hai mặt trận cách nhau khoảng 6 đến 10 hải lý.

HQ4 và HQ5 hải hành âm thầm, đi vòng ra

ngoài đảo Vĩnh Lạc, tiến về phía Duy Mộng và

Quang Hòa. Lúc này, được biết Sài gòn thúc

67

giục tại sao không đổ bộ và muốn đổ bộ tức

khắc. Đại tá Ngạc phải trình bày (và thương

lượng?) xin để tùy tình hình thi hành vì thời tiết

và tầm quan sát.

Tờ mờ sáng, HQ4 và HQ5 đã tiến gần đến hai

đảo Duy Mộng và Quang Hòa. Hai chiến hạm

TC số 271 và 274 ra ứng chiến. Phia ta, tất cả

súng đã được tháo bao và sẵn sàng, nhưng vẫn

để ở thế chờ và nhân viên ở các vị trí lộ thiên

không được vào vị trí mà phải núp dưới các

vòng chắn an toàn của các pháo tháp. Phía TC,

nhân viên của họ đứng dầy đặc trên sân chính.

Đặc biệt họ có 2 toán trang bị hỏa tiễn (?) phóng

tay (có thể là bazooka?), mỗi toán 3 người, một

ở sân trước và một ở sân sau. Lực lượng ta tiến

chậm vào hướng đảo Quang Hòa. Lúc này Sài

gòn cứ thúc giục và hỏi tại sao chưa khai hỏa, tai

sao chưa đổ bộ. Đại tá Ngạc, đi lên đi xuống

giữa đài chỉ huy và phòng CIC ( Trung úy Trần

đức Thịnh k4 OCS là Trung tâm trưởng) để liên

lạc trả lời. Gió nhẹ và lạnh. Biển động cấp 3, cấp

4. Hai bên ghìm nhau, có lúc HQ5 và tàu số 274

tiến gần nhau khoảng 300 yards. Từ Sài gòn,

lịnh khai hỏa thúc giục từng cơn. HQ5 ở về phía

Tây Nam và cách đảo Quang Hòa khoảng 2 hải

lý. Bãi đá ngầm(san hô) trắng xóa bao bọc 2 đảo

này hiện rõ trong tầm mắt. Với áp lực nặng nề từ

Sài gòn, khoảng 9:00 sáng ngày 19-1-1974, Đại

tá Ngạc đã ra lịnh đổ bộ toán biệt hải. Toán biệt

hải do Trung úy Cảnh (k.20) làm Đại đội trưởng,

đã dùng hai xuồng của HQ5 đổ bộ. Họ chia làm

2 toán mỗi toán 9 người trang bị đầy đủ, gồm

súng cá nhân M16, súng phóng lựu M79 và đại

liên M60. Vị chi các lực lượng như sau: tàu số

271 và 274 ở phía trái của chiến hạm ta, đảo

Quang Hòa ở hướng 2 giờ của chiến hạm ta và

(trên lý thuyết) toán đổ bộ được yểm trợ từ chiến

hạm ta.

Xuồng chở toán đổ bộ nhấp nhô trên sóng,

tiến vào đảo. Khi họ sắp sửa đến bãi đá ngầm,

một lính TC trên đảo xuất hiện với cờ TC trên

tay phất qua phất lại và ra hiệu cho toán đổ bộ

rút lui.

Lịnh từ chiến hạm, họ phải tiến vào đảo và tất

cả súng phải để ở thế chờ, không được khai hỏa

trước. Xuồng không vào được trên bãi đá ngầm,

họ phải đi bộ vào. Mực nước biển sâu ngang thắt

lưng, có chỗ sâu ngang ngực. Toán biệt hải

giăng hàng ngang đi vào.

Khoảng cách từ riềm san hô (nơi họ rời xuồng

để đổ bộ) vào trong bãi cát khoảng 700 m. Một

người bình thường phải mất 15-20 phút mới có

thể đến nơi. Trưởng toán đổ bộ, Trung úy Đơn

báo cáo là họ đã tiến vào được khoảng 200

thước và quân TC trên bờ xuất hiện, khoác tay ra

hiệu cho họ đi ra. Lịnh từ Đại tá Ngạc: cứ tiến

vào và không được nổ súng. Vài phút sau, tiếng

súng liên thanh nổ giòn như pháo tết. Toán đổ

bộ báo cáo họ bị tấn công bằng thượng liên. Họ

phản công nhưng M79 thì thiếu tầm, còn M16

thì không ăn thua gì. Họ không có chỗ núp và

trở thành những mục tiêu tác xạ tự do cho phía

TC. Tổn thất đầu tiên được ghi nhận: Trung úy

Đơn đã bỏ mình. Hạ sĩ nhứt Long đã tử thương.

Họ cố gắng đưa 2 xác trở ra nhưng dưới mức tác

xạ dữ dội của TC, họ vất vả đưa được xác của

Trung úy Đơn mà thôi. Lịnh rút lui ban hành. Hạ

sĩ nhứt Long bị bỏ lại trên chiến trường. Tất cả

vất vả lên xuồng trở về chiến hạm. Thời gian từ

lúc hạ xuồng để đổ bộ cho đến khi họ hoàn toàn

trở về lại chiến hạm mất khoảng một giờ. Trong

lúc ta đổ bộ, chiến hạm hai bên vẫn ghìm nhau.

Diễn tiến cuộc đổ bộ và tổn thất được báo cáo

đều đặn về Sài gòn.

Việc gì đến đã phải đến. Cuộc chạm trán

không thể tránh khỏi. Đại tá Ngạc chỉ thị:

- Phia bắc, HQ16 ở phía sau yểm trợ cho

HQ10 đi vào sát hai chiến hạm TC mới được

tăng cường trong đêm vừa qua, sẵn sàng khi có

lịnh thì sẽ khai hỏa. Đó là tiếng súng lịnh cho 2

mặt trận phía bắc và phía nam (mặt trận phía bắc

nằm trong vịnh, mặt trận phía nam nằm ngoài

vịnh và ở phía tây nam đảo Quang Hòa). Sau khi

HQ10 khai hỏa thì HT HQ16 sẽ trực tiếp chỉ huy

mặt trận này.

68

- Phía nam, Đại tá Ngạc chỉ huy trực tiếp.

HQ4 sẽ yểm trợ HQ5. Với nhận định rằng phía

TC có thể tăng cường tàu ngầm và không quân

của họ có lợi điểm nhiều hơn không quân ta, nên

Đại tá Ngạc nhấn mạnh rằng ta sẽ cố gắng bám

càng gần thềm san hô càng tốt để giảm thiểu khả

năng tàu ngầm và phi cơ địch.HP chỉ thị quàn

xác Trung úy Đơn trên kho giám lộ.

Từ đài chỉ huy, HP phân chia mục tiêu cho

từng khẩu và chỉ thị điều chỉnh đạn tự hủy và

chạm nổ. Khẩu 127 ly trực xạ, nhắm vào vị trí

chân vịt và hầm máy, các khẩu 40 ly nhắm vào

đài chỉ huy. Lúc này khoảng cách giữa ta và TC

khoảng 300-500 m. Lịnh khai hỏa đã được ban

ra lúc 10:20 sáng ngày 19-01-1974. HQ10 bắn

quả đầu tiên, và báo cáo qua âm thoại, tiếng nổ

đã được ghi nhận. Tất cả súng trên HQ5 đã nổ

ran và uy hiếp tàu địch. Trong những giây phút

đầu tiên của trận chiến, phía TC hầu như bất ngờ

và đã không kịp phản ứng. Đài chỉ huy tàu địch

mịt mù khói và những viên đạn chỉ đường

(tracer) cho ta biết sự tác xạ chính xác. Khói

trắng bốc lên từ phía sau lái của tàu địch. Báo

cáo sơ khởi:

- Mặt trận phía bắc: sau khi HQ10 khai hỏa,

TC phản pháo mãnh liệt và họ tập trung hỏa lực

vào HQ10. Vì nhỏ hơn và hỏa lực yếu hơn,

HQ10 báo cáo đài chỉ huy trúng đạn. Hạm

Trưởng HQ Thiếu tá Ngụy văn Thà tử thương,

bộ chỉ huy hoàn toàn tê liệt. Tàu bất khiển dụng.

Hạm phó Đại úy Nguyễn thành Trí, bị thương

nặng và ra lịnh đào thoát. HQ16 yểm trợ phía

sau đã rời vòng chiến sau khi bị hai chiến hạm

địch uy hiếp.

- Mặt trận phía nam: khẩu 76.2 ly của HQ4 bị

trở ngại tác xạ sau khi bắn được 6-7

quả. Sửa chữa cấp thời, tác xạ trở lại. Cố gắng

bắn nhưng vẫn bị trở ngại và tự ý tách rời HQ5.

Sau khi giao chiến được chừng 10-15 phút,

với kết quả sơ khởi thất lợi,Đại tá Ngạc cố gắng

liên lạc với HQ16 để biết thêm thực tình của

HQ10 nhưng vô hiệu. Cùng lúc, HQ5 bị hai tàu

địch tấn công mãnh liệt. Khẩu 127 trúng đạn, bất

khiển dụng. Thiếu úy Đồng tử thương tại chỗ.

Giải tán khẩu 127 ly, nhân viên tăng cường cho

2 khẩu 20 ly hai bên và sân sau. Trung tâm

truyền tin bị trúng đạn 100ly. Thượng sĩ nhứt

điện tử Hảo, trưởng ban điện tử tử thương. Hệ

thống truyền tin hoàn toàn tê liệt. Phòng cơ khí

báo cáo phía hữu hạm, gần văn phòng cơ khí,

trúng đạn 100ly cách mặt nước 2ft, lỗ thủng

khoảng 3'x5', nước biển tràn vào mỗi khi tàu lắc.

Phía TC bắn một hỏa tiễn cầm tay qua ngang đài

chỉ huy. Máy điện sụp. Radar phòng không bất

khiển dụng. Khẩu 40 ly đôi trên sân thượng và 2

khẩu 40 ly đơn sân sau là hỏa lực chính. Lúc này

HQ5 một mình đối phó với hai tàu địch. Tàu đổi

cấp và vận chuyển theo hình số 8 để dồn địch về

một phía, giữ vị trí của chiến hạm ta ở hướng 12

giờ của tàu địch để họ không tác xạ được và vẫn

giữ sát bờ san hô. Tôi nhảy vào ghế xạ thủ để

nhân viên này phụ tiếp đạn và đồng thời đổi

hướng bắn từ hữu sang tả hạm và ngược lại tùy

theo sự vận chuyển của tàu. Bắn được 5 gắp đạn

(20 viên) thì ống thủy điều (hydraulic) bị bể vì

vận tốc bắn nhanh. Phòng chuyển đạn 127 cháy.

HT cho đánh ngập hầm đạn, sợ bị nổ. Tôi cho

thay ống thủy điều và tiếp tục phản pháo. HP chỉ

thị tôi rời nhiệm sở và lên đài chỉ huy gặp ông.

Đi ngang qua hành lang phòng ăn sĩ quan tôi

thấy Trung sĩ nhứt Trọng pháo Quang trúng đạn

trọng thương nằm dưới chân cầu thang. Tôi gọi

y tá chỉ thị cấp cứu. Phòng ngủ của Rạng và tôi

(sân phía trên văn phòng cơ khí) cháy vì dây

điện trúng đạn. Lúc này HQ5 như người câm.

Máy vô tuyến duy nhứt còn lại khiển dụng là cái

máy VRC-46 trên đài chỉ huy. Tôi vừa lên đến

đài chỉ huy thì khẩu 40 ly đôi báo cáo bất khiển

dụng (ống giải nhiệt bằng nước bị bể). Không

thương vong. Giải tán nhiệm sở, tăng cường cho

2 khẩu 40 ly sân sau. HP chỉ thị tôi đi ghi nhận

tổn thất và phụ giúp tản thương. Đại tá Ngạc cố

gắng liên lạc với không quân (danh hiệu Kitty)

nhưng vô hiệu (không trả lời), gọi HQ4 cũng

biệt vô âm tín. Không quân địch vẫn xuất hiện

trên cao từng đoàn từ lúc sáng. Khói lửa khắp

69

nơi. Toán phòng tai được tăng cường. Tôi phân

bổ toán di chuyển xác Thiếu úy Đồng, Thượng

sĩ nhứt Hảo và Trung sĩ nhứt Quang lên chung

với Trung úy Đơn. Ghi nhận thượng từng kiến

trúc của chiến hạm bị trúng đạn 37 ly của địch

nhiều. Trên đài chỉ huy, HT đang vận chuyển để

dồn tàu địch về phía sau lái của chiến hạm và hai

khẩu 40 ly sân sau tác xạ cầm chân. Đại tá Ngạc

đang ở bên hữu hạm vẫn cố gắng liên lạc với

không quân. Từ phía chân trời phía bắc, tôi thấy

hai vệt sóng trắng chạy rất nhanh, càng lúc càng

rõ hơn. Tôi báo cáo cho Đại tá Ngạc và HT. Ông

chỉ thị nhân viên quan sát theo dõi,báo cáo.

Đồng thời chỉ thị cho CIC xác định hướng và

vận tốc. Vài phút sau họ báo cáo vận tốc 35knots

và hướng 195, khoảng cách 25 hải lý. Đại tá

Ngạc buột miệng: “Komar” và ông ra lịnh đổi

cấp 180 tiến full. Lúc này khoảng 11:00 sáng.

Trên đường về hướng nam, nhiệm sở phòng

không vẫn duy trì. Hai khẩu 40 ly sân sau vẫn

tác xạ cầm chừng tàu địch truy kích. Tất cả nhân

lực còn lại tăng cường cứu thủy, cứu hỏa và tản

thương. Hoàn toàn mất liên lạc với tất cả các

đơn vị. Nhân viên tất cả các ban ngành làm việc

rất tận lực và nhịp nhàng.

Kết quả tổng quát được ghi nhận như sau :

- Tử thương: Thiếu úy Đông, Thượng sĩ nhứt

Hảo và Trung sĩ nhứt Quang. Vài nhân viên bị

thương nhẹ.

- Vật chất: hầm đạn 127 ly đã được làm ngập.

Khẩu 127 và 40 ly đôi bất khiển dụng, trung tâm

truyền tin bất khiển dụng, hầm máy chính vô

nước, boiler bất khiển dụng, nước ngọt tạm thời

không sử dụng , đặc biệt để dằn lườn. Điện sẽ

được sử dụng ở mức tối thiểu. Bơm điện ngầm

chạy 24/24 để bơm nước biển tràn vào từ lỗ

thủng gần văn phòng cơ khí. Toán phòng tai đã

làm chủ tình hình. Họ di động nhanh và ứng

biến kịp thời cô lập các nơi bị cháy. Hệ thống

kín nước đã được duy trì đúng mức. Máy điện

khẩn cấp được sử dụng để cung ứng cho các nhu

cầu tối cần thiết. Nhân viên điện tử và truyền tin

ráo riết thiết trí hệ thống liên lạc và antenne dã

chiến.

Chiến hạm đi về hướng nam đến khoảng 3:00

chiều thì liên lạc được với HQ4, Đại tá Ngạc

nhận báo cáo từ các đơn vị. HQ10 trôi lềnh bềnh

trong vịnh. Toán đào thoát đã không được TC

tiếp vớt. Hai toán xung kích từ HQ4 và HQ16 đổ

bộ lên 2 đảo Cam Tuyền và Vĩnh Lạc đã bị bỏ

lại. HQ4 và HQ16 trên đường hướng về Đà

nẵng. HQ4 đã báo cáo diễn tiến tình hình mặt

trận về Sài gòn trong khi không liên lạc được

qua hệ thống chỉ huy với Đại tá Ngạc.Đại tá

Ngạc xin về Đà nẵng sửa chữa và chuyển xác

các tử sĩ nhưng bị từ chối. Lịnh chỉ thị HQ5,

trong khi chờ quyết định cấp trên, trở lại gần

vùng giao tranh để có thể vớt toán đào thoát; nếu

cần sẽ phải đâm vào san hô (run aground) để

chứng tỏ chủ quyền lãnh thổ. Tinh thần nhân

viên giao động. HT cho giảm vận tốc và đổi

hướng trở lại Hoàng sa trong khi chờ lịnh. Tôi

nhận lịnh HP chia cắt sĩ quan và nhân viên gác

xác. Khoảng 5 giờ chiều, chiến hạm được lịnh

về Đà nẵng để chuyển giao xác.

Hải hành trong đêm. Âm thầm. Không đèn hải

hành. Radar hoạt động nhưng tầm xa bị hạn chế.

Vận tốc giới hạn vì hầm đạn 127 ở mũi tàu đầy

nước. Lỗ thủng ngang hông đã được toán phòng

tai dùng hai tấm nệm cá nhân và ván ép tạm thời

dựng lên để ngăn nước, nhưng bơm điện chìm

vẫn chạy 24/24 để bơm nước ra ngoài. Toán

quan sát được tăng cường. Sau một ngày làm

việc không ngừng, tất cả đều mệt mỏi. Toán gác

xác thay nhau mỗi giờ. Không một lời trao đổi

giữa các nhân viên trong lúc làm việc. Mọi

người theo đuổi ý nghĩ riêng tư của mình.

Khoảng 2 giờ sáng, đài quan sát báo cáo có echo

hướng 2 giờ, không đèn hải hành, di chuyển về

hướng tây. Một phen hồi hộp. Sau này mới biết

đó là HQ16. Chiến hạm hải hành đơn độc,

không có dụng cụ truyền tin hữu hiệu, không

khả năng tự vệ. Đi ngang cù lao Ré, trong tầm

liên lạc của máy VRC46, đài kiểm báo trên đảo

cung cấp vị trí chính xác của chiến hạm và cho

70

biết họ có nhiệm vụ theo dõi suốt lộ trình còn lại

của chiến hạm về Đà nẵng.

Tại Đà nẵng, các tử sĩ đã được chuyển lên bờ.

Cấm trại 100%. Các toán kỹ thuật từ

CCYT/TV/ĐNG (Căn Cứ Yểm Trợ/ Tiếp Vận/

Đà nẵng) xuống sửa chữa cấp thời và thay thế

các dụng cụ truyền tin hư hại để chuẩn bị cho

chiến hạm trở ra gần vùng giao chiến tuần tiễu,

vớt các nhân viên đào thoát. Võ tàu bị hư hại đã

không được nằm trong danh sách sửa chữa!!!

Trong ngày, Trung tướng Ngô quang Trưởng,

Tư lịnh vùng 1 kiêm quân khu 1 đã đến viếng

đơn vị, thanh sát các nơi bị trúng đạn. Đài truyền

hình Đà nẵng phỏng vấn Đại tá Ngạc và HT.

Tin hành lang (lại tin truyền miệng), sở dĩ

chiến hạm không được về sửa chữa mà phải trở

ra gần vùng giao tranh tiếp tục tuần tiễu và quan

sát để vớt các nhân viên đào thoát từ HQ10 và

các toán đổ bộ của HQ4 và HQ16; bởi vì chiến

hạm đã:

- bỏ chạy khỏi chiến trường để cho HQ4 bị

tấn công,

- không giữ liên lạc với các đơn vị.

- bắn vào hầm máy HQ16 (đầu đạn 127 ly

không nổ, số danh bộ của lô đạn thuộc HQ5)

Một số nhân viên tỏ vẻ bất mãn, không khí

trên chiến hạm đột nhiên ngột ngạt, có tiếng than

phiền HT quá hiền và tôi với chức vụ SQ/Chiến

tranh chánh trị lâm vào tình trạng khó xử.

Chiến hạm ra khơi trong tình trạng không

thuận lợi về kỹ thuật cũng như tâm lý: lỗ thủng

bên hông tàu đã được sửa chữa khẩn cấp để

nước không vô, máy truyền tin được cho mượn

(không được thay thế), 40 ly đôi hồi phục. Máy

điện không đủ công xuất cung cấp cho hệ thống

máy lạnh phòng ngủ cho thủy thủ đoàn. Nước

ngọt dùng để dằn lườn, chỉ sử dụng cho nhà bếp

và nhu cầu nấu nướng. Không có nước để làm

vệ sinh cá nhân. Đơn vị phải ra khơi trong ngày

cuối năm âm lịch. Trong vùng tuần tiễu, chiến

hạm được đặt dưới sự điều động của đài kiểm

báo cù lao Ré (chỗ này tôi phải nhấn mạnh cái

nghĩa điều động ở đây: cù lao Ré kiểm soát vị trí

của chiến hạm theo trục tuần tiễu đã được ấn

định và liên lạc với phi cơ trinh sát của không

quân khi họ phát hiện bè đào thoát). Chuyến

công tác lịch sử này kéo dài khoảng một tuần.

Tại Sài gòn, trong lúc đó HQ16 và HQ4 được

cả hai đài phát thanh Sài gòn và quân đội liên

tục ca ngợi, tuyên dương công trạng đơn vị. Thủ

đô đã tổ chức rầm rộ những cuộc tiếp đón các

anh hùng trở về. Từng đoàn học sinh các trường

ở thủ đô trao vòng hoa chiến thắng, phóng sự,

phỏng vấn, tuyên bố, v.v và v.v... HQ10 đã được

trang trọng ghi nhận đi vào lịch sử. HQ5 âm

thầm thi hành nhiệm vụ, ngày đêm tinh thần

căng thẳng, ám ảnh có thể bị tấn công bất cứ lúc

nào và không có khả năng tự vệ cũng như không

có lực lượng tiếp viện kịp thời. Từ mấy chiếc

máy thu thanh được bạn bè cung cấp khi còn ở

Đà nẵng, chúng tôi theo dõi ngày đêm các bài

bình luận cũng như tin tức, mà lòng ngậm ngùi.

Tại sao? Ai bỏ ai? Nhân viên rỉ tai nhau: “chúng

ta đang thi hành quân kỷ ”. Nghi vấn rõ ràng: bỏ

chạy về hướng nam, không liên lạc với các đơn

vị tham chiến, bắn vào bạn, chứng cớ rành

rành, làm sao chối cãi. Ngậm đắng nuốt cay !!!

Làm sao giải thích? Qua tin tức, khi nghe HQ16

trên đường tiến vào quân cảng Sài gòn, chiến

hạm nghiêng nghiêng tiến từ từ qua bến Bạch

đằng mà lòng đau da diết. Công việc bảo trì và

làm vệ sinh chiến hạm vẫn tiến hành đều đặn

hàng ngày. Nào phải lau chùi làm vệ sinh kho

đạn 127, sơn sửa những nơi hư hại nhẹ trên sân

tàu, dọn dẹp vật liệu cứu hỏa, sửa chữa máy

móc....và đi ca quan sát, cố gắng tìm vớt nhân

viên đào thoát.

Công điện cho rời vùng về Sài gòn. Mừng vui

xen lẫn với mặc cảm. Vui mừng là vì còn sống

trở về sum họp gia đình. Ăn Tết tuy muộn

nhưng vẫn còn tốt hơn là không được thưởng

thức mùa xuân với gia đình. Mặc cảm là vì khó

giải thích được tại sao đạn của mình nằm trong

bụng bạn.

Đến Sài gòn, âm thầm. Sự tiếp đón tổ chức

đơn sơ, có thể gọi là tạm bợ., thiếu hoan hỷ.

71

Không khí toàn chiến hạm nặng nề vì lịnh cắm

trại 100% an ninh hải quân làm việc với từng sĩ

quan cũng như một số nhân viên để điều tra tại

sao đạn 127 ly của HQ5 nằm trong hầm máy

HQ16. Tôi không rõ các vị sĩ quan khác đã được

hỏi những gì và trả lời ra sao. Riêng tôi đã được

một Trung úy an ninh hỏi:

- Nhiệm sở tác chiến của tôi ở đâu và tôi đã

thấy thiệt hại của chiến hạm Trung cộng ra sao?

- Tại sao bỏ chạy về hướng nam và không

liên lạc với các đơn vị khi lâm trận?

- Có biết HQ5 bắn vào HQ16 không?

- Là SQ/CTCT tôi đã làm gì, nói gì với nhân

viên chiến hạm trước và sau khi lâm chiến?

Câu trả lời của tôi hình như đã không làm vừa ý

người hỏi:

- Trưởng khẩu 40 ly đôi sân thượng, là xạ

thủ, tác xạ vào đài chỉ huy tàu địch theo sự chỉ

định. Tất cả súng trên tàu đều bắn trực xạ vào

mục tiêu đã được chỉ định. Đổi hướng hải hành

về hướng nam khi phát hiện tàu địch. Hệ thống

liên lạc hoàn toàn tê liệt sau khi trung tâm truyền

tin trúng đạn. Lúc đó không thấy HQ4 và đang

chịu áp lực nặng của 2 tàu địch. Biển động.

Trong lúc bắn ở nhịp độ nhanh và hai mặt trận

cách xa nhau, không nhìn thấy rõ nhau, và do sự

vận chuyển chiến thuật của từng chiến hạm, rủi

ro có thể xảy ra. Nếu đạn 127 của HQ5 trúng

đơn vị bạn thì đạn 40 ly cũng có thể bắn trúng

bạn. Tôi không làm CTCT gì cả. Chỉ trao đổi

suy nghĩ cá nhân mà thôi. Trực tiếp dưới sự điều

động của Hạm phó theo tinh thần bản nhiệm sở

và chức vụ chỉ định.

Vài ngày sau, đơn vị được một số học sinh

trường Nguyễn bá Tòng đến tặng vòng hoa

chiến thắng trong một bầu không khí gượng ép

nhạt nhẽo. Tiếp theo là các đề nghị thăng

thưởng. Sau cùng, HQ5 âm thầm nhận bằng

tuyên dương công trạng trước quân đội: anh

dũng bội tinh với nhành dương liễu.

Tôi thuyên chuyển từ HQ5 lên

BTL/HQ/HQ/LĐB (Bộ tư lịnh/Hải quân/Hành

quân/ Lưu động Biển) toán không tuần vào

tháng 5-1974. Khi trình diện nhận đơn vị, Đại tá

Phạm mạnh Khuê hỏi tôi: “Tại sao HQ5 bắn

HQ16”?. Tôi đã trấn áp sự bất bình, cố nuốt

tiếng nấc và trả lời: “ Thưa Tư lịnh, biển động,

trực xạ và có thể lạc đạn vì khi nhẩy sóng, vị trí

quá xa, đạn đạo cầu vòng”.

Sự việc đã hơn 28 năm. Tôi không nghĩ câu

chuyện đạn 127 ly của HQ5 nằm trong bụng

HQ16 là một câu chuyện tếu như những câu

chuyện tếu vô thưởng vô phạt khác. Tôi nghĩ

rằng đó là một phát biểu thiếu nhận định khách

quan, cụ thể của một số cá nhân không tinh thần

trách nhiệm, quan điểm hẹp hòi. Mỗi cá nhân

tham dự trận này đều có cái nhìn từ nhiều góc

cạnh khác nhau do cương vị của chính mình và

đơn vị mình lúc đó.

Bài viết của tôi có thể gây phật ý một số vị,

cũng có thể gây ra tranh cãi, biện minh. Tôi

chân thành xin được miễn thứ.

Một lần nữa, tôi xin kính cẩn nghiêng mình

tưởng niệm các vị đã “VỊ QUỐC VONG

THÂN”

Trương văn Liêm (K.1 OCS)

Mùa Đông 2001, Dallas-Texas

72

thơ Lý Thy Dân

Em Hỏi Ta… Mùa Xuân trở về, Em hỏi ta Đâu rồi bài thơ ngợi ca Tóc Em bay, Dáng thanh tân hương tỏa mấy phương trời. Ta nói với Em Dòng sông xanh là thơ ta đó. Soi bóng mây qua, mang hồn Việt điểu Mờ hơi sương quyện lẫn khói lam chiều. Mùa Xuân trở về Em hỏi ta Đâu rồi bài thơ ngợi ca Những đêm trăng về, Có nàng Tô thị khóc người tình xa Ta nói với Em Núi cao kia là thơ ta đó Gió ngàn kiếm bạc, một giải giang sơn Huyền Trân…Ô Lý, dậm ngàn chứa chan . Mùa Xuân trở về, Em hỏi ta Đâu rồi bài thơ tình tự. Ca ngợi bàn tay, Tìm bàn tay trong hơi gió heo may.

Ta nói với Em Câu ca dao, thơ ta tình tự Bàn tay mềm theo nhịp võng đong đưa. Lời Mẹ ru thương Em mấy cho vừa. Mùa Xuân trở về Em hỏi ta Đâu rồi bài thơ ngợi ca Bình an trần thế Chúa Phật về rừng nhân ái nở hoa Ta nói với Em Mấy ngàn năm núi sông xa lạ Lạc bước chim di, đâu thấy bóng người Cội nguồn hoang phế, khuất nẻo từ quy.

Ta hỏi ta… Ngoài kia sương xuống Run rẩy cành lan... Ta còn vương mãi, Ừ… Giọt sầu đa đoan.

Chiều nghiêng sợi nắng Giăng lưới ngàn trùng Mong manh hạt bụi Ừ… Theo vào cõi không.

Cánh bướm ngàn xưa Tiếng hạc ngàn sau Trầm ngư bọt sóng Ừ… Cát chìm đáy sông.

Buồn như sợi tóc Mênh mông mặt gối Dừng chân ta hỏi Ừ… Bến bờ nơi đâu ?

Virginia 4/2012

73

Tiïn dûúåc trïn diïîn àaân

Đường Hào – U5

Đầu tháng hai, vợ chồng tui được cháu ngoại

6 tháng tuổi cho 'phép' nghỉ xả hơi một tuần.

Trong lúc cháu Cameron cùng ba mẹ rong chơi

biển đảo Hạ-Uy-Di, tui dành thì giờ thư giãn để

lướt sóng... mạng. Úi chao, mail nhiều vô số kể!

Tui có ba địa chỉ, tổng cọng khoản gần một ngàn

điện thư chưa

đọc. Với một

số lượng lớn

như vầy cần

phải có một

đối sách để

giải quyết

nhanh chóng

và êm đẹp. Tui

đã cẩn thận

đọc và trả lời

các tin nhắn quan trọng mang tính cách cá nhân,

rồi lướt nhanh qua phần còn lại lựa theo

'subject', gạc bỏ quảng cáo cùng lúc nhìn qua

một cách 'vô tư' mấy thứ trái cây, đào tiên, các

loại 'hoa thơm cỏ lạ'. Đã vậy, số lượng phần thư

còn lại vẫn đáng nể. Các thư này có cùng chuyên

đề về sức khỏe, và nằm dưới nhiều dạng thức

khác nhau: trao đổi, khuyên bảo, bài khảo cứu,

và giảm định y học. Tây có, Ta có, Tàu có, Bắc

có, Nam có, cổ truyền cũng như hiện đại đầy đủ.

Từ gạo lức muối mè trị bá bệnh, lá thu đủ trị ung

thư phổi, rau dềnh lọc máu, tía tô giảm phong,

gừng, nóng, cải bẹ, mát... Thuốc và rau lá tốt da,

sáng mắt, tăng máu, nhẹ thần kinh... Thuốc viên,

thuốc nước, cao đơn qườn tán... Có cả rượu bổ

tì, bổ thận từ thời bà hoàng hậu Từ Hy, các vua

Càn Long, Minh Mạng... Thật là một chủ đề

sung mãn. Được một cái là tui cũng có dư thì

giờ. Thêm vào đó, chủ nghĩa lừng khừng cho

phép, tui đã âm thầm nghiên cứu. Còn có dự tính

áp dụng, nếu được. Biết đâu chẳng phước chủ

may thầy, trúng mánh, nếu không là bành tổ thì

cũng trăm năm là cái chắc!

Buổi sáng của tui bắt đầu khoảng bốn hay năm

giờ. Nhiều lúc mới hai, ba giờ, tờ lờ mờ chưa

thấy trời đất đã phải tung mền chạy cho kịp giải

quyết cái bàng quang cành chướng. Tưởng

tượng lúc bạn đang mơ màng giấc điệp, thấy

mình còn nhỏ chưa đủ lông, đủ cánh, ở truồng

tắm bến 'Ông Đùm' -bến sông quê tui. Đang

giỡn cợt với bạn bè, nghịch ngợm tạt nước nhau

thì giựt phắt

mình lồm cồm

bò dậy chạy,

nếu không

muốn ướt

giường. Thiệt

là bực mình!

Tánh tui ngủ

dễ, nhưng ngủ

chưa tới nơi đã

phải thức sẽ

làm tui ...bịnh liền. Mà nói thực, thức giấc trong

hoàn cảnh này, nói bậy ông bà quở, không có gì

hăng hái hết, chết sướng hơn. Rồi tui đâm ra

giận cái sự dễ tính, ham vui và dễ dụ của mình.

Giận luôn cái anh chàng đã vì tính thiện đã gởi

mail. May có điều là ngồi xả trong tư thế mắt

nhắm mắt mở lúc trời đất còn đang giao lưu

cũng có cái khoái. Những lúc như vầy tui lại

lừng khừng, lẩm bẩm theo chủ nghĩa xét lại, biết

đâu chừng! Thế là chuyện đâu lại vào đó: 200ml

nước trước khi đi ngủ. Chương trình 'Good

Morning ...USA' đặc biệt này là hậu quả của trao

đổi mấy cái e-mail dược liệu thường thức trên

diễn đàn OCS. Không biết có phải từ một anh

MD. hay thầy lang nào là người đã nói uống

200ml nước trước khi đi ngủ sẽ làm giảm cơ

nguy đột quỵ? Phải không dậy? Nghe sao dễ quá

không làm thì uổng. Tui không già, nhưng cũng

thuộc loại có tuổi nên 'yếu tim' lắm. Lại nữa, gần

đây vài bạn trang lứa đã sớm 'rủ gác phong

sương trên (xứ) trọ' làm mình cũng có chút e dè.

74

Ăn kiêng ở cữ. Quớ được thứ gì mà có thể trợ

giúp cái cơ thể đang trên đà 'chậm tiến' này là

mần liền, không suy nghĩ rằng mình càng lớn

tuổi thì cơ thể, kể cả lục phủ ngũ tạng, đều teo

co lại. Cứ theo cái logic thiên nhiên này thì cái

bọng bóng cũng trở thành keo kiệt, sức chứa

phải giảm vài dung lượng. Nhớ lại ngày xưa vào

thời hoàn kim trong cái chiến dịch gọi là giải

phá thành sầu, năm ba lon 33, hay vài chục xị

với mấy chủ ghe trong vùng kinh Chín, tui vẫn

hiên ngang 'nhịn' mà ngồi trụ tới bến. Chuyện

nhỏ! Ôi thời oanh liệt nay còn đâu!

Kể lại cho các bạn nghe, một lần tui cùng cả

đoàn tàu trên chục chiếc, nào Tango, Alpha, có

cả hai chiếc Monitor rà mìn vượt kinh Cán Gáo

vào tận trong vùng U Minh thượng. Đêm đến,

tui là sĩ quan trưởng toán, sắp xếp tàu ủi bến

trước cổng sư đoàn Chín của ông tướng Nón Sắt.

Dặn dò anh em canh gác ném lựu đạn chống

người nhái, trao đổi mật khẩu truyền tin xong là

lập tức ...chui vô mùng. Trời U Minh về đêm

lạnh thấu xương, muỗi thì nổi tiếng nhất nước.

Lang thang ngoài trời là chịu không thấu với

chúng đâu! Muỗi ơi là muỗi! Hàng hàng lớp lớp.

Đêm tối tàu di hành mà quất ngọn đèn pha thì

thấy muỗi bay từng đàn, từng bầy, tạo một mảng

sáng lấp lánh mà tản thần kinh. Muỗi nhiều như

thế đó. Chẳng những nhiều mà muỗi U Minh nó

cắn còn đau và độc nữa. Rát rạt. Chỗ bị cắn

phồng lên đỏ rưng nước như hột lựu. Thuốc xịt

muỗi, insect repellent nhập cảng của 'đế quốc'

cũng chào thua, không phê. Trong vùng hành

quân, về đêm tui bận ngoài bộ đồ trận rằn ri dữ

tợn còn khoác thêm áo loại đi biển heavy coat.

Ấy vậy mà muỗi vẫn chích vào tận xương.

Chích đâu chúng dính đó. Thấy rát rát, tưởng bở

mình rung tay cho chúng bay, nhưng tui đã lầm.

Có đứng xuống tấn, múa võ thiếu lâm tung ra

quyền cước mười thành công lực, chúng vẫn

bám xực phàn tỉnh bơ. Nhiều lần giận quá tui tự

đập vào người. Khi đưa tay vuốt lên áo, trong

lòng bàn tay cảm thấy nhám sàm. Nếu lúc đó mà

soi đèn chắc chắn thấy tay dính đầy máu. Lý do

tui chui vô mùng là để tránh muỗi. Ngủ sao

được mà ngủ! Vừa cỏn sớm -mới chạn vạn- vừa

trong vùng hành quân nguy hiểm chực chờ, lính

tráng họ đang canh gác đâu thể nào mình sĩ

quan, sĩ quyết lại vô trách nhiệm, vô tư mà an

giấc cho đành. Trên nóc chiếc Tango, nằm trong

chiếc mùng do Okamura, phóng viên báo Asahi

Shimbun tặng trước khi xuống trình diện đơn vị,

tui không tài nào chợp mắt được. Cóc nhái kêu

inh tai, sầu thảm. Trên bờ, Pháo binh chiến đoàn

làm over time 'đều chi'. Dưới sông, thỉnh thoảng

đầu này nổ một tiếng ình, đầu kia một tiếng ầm

của lựu đạn chống người nhái làm tưng cả chiến

đỉnh. Vừa lúc khoảng ca cách mạng, một hai giờ

sáng, tui chui ra khỏi mùng. Còn đang đứng trên

sàn tàu chiến đỉnh, vừa dự định tè, tui nghe một

tiếng nổ chát chúa trên đài chỉ huy chiếc Tango

kế bên. Lập tức mấy cái máy truyền tin PR25

vang lên ồn ào. Anh hạ sĩ vô tuyến trực đài chỉ

huy cho biết Trung Sĩ I (Nhất) Anh bị thương.

Bộ chỉ huy chiến đoàn cần gặp tui trên máy.

“Thưa Đại Bàng không có gì, một thằng em bị

'cướp cò' khi ngồi gác”, tui nghiêm nghị giải

thích. Theo tui thì thằng Anh bị 'lạnh cẳng'. Mấy

ngày hôm trước khi ủi bãi bắn dừa tìm nước

uống, thằng này có vẻ tinh thần xuống dốc. Nó

nói nhiều đến con Mười Nước Đá ngoài Tắc

Cậu. "Con nhỏ trắng muốt, đồi núi nhấp nhô.

Khi ra vùng ông thầy làm chủ hôn cho em," nó

nài nỉ. "Ông thầy đừng lo, con nhỏ thương em

lắm, gia đình không đòi hỏi gì cả". Thằng em

còn hỏi tới chuyện đi bờ, muốn biết phương tiện

nào để ra khỏi vùng hành quân. "Chỉ có trực

thăng," tui cà rỡn. "Đi bằng trực thăng tải đạn và

thương binh. Bạn không tải đạn thì chỉ còn cầu

cho đụng trận bị thương." Sau câu chuyện nữa

đùa nữa thiệt, thằng Anh thêm ít nói, lầm lầm, lì

lì cho đến tối qua. "Dạ, em bị cướp cò," Trung

Sĩ Anh méo mó nói. " Viên đạn xuyên qua ngón

cẳng cái. Nhờ ông thầy giúp em." Mờ sáng hôm

sau, một chiếc 'huey' bốc hắn về quân y viện

Long Xuyên. Tui đứng cầm tờ báo cáo vẫy tay

75

cho đến khi chiếc trực thăng mất hút qua hàng

dừa cuối xóm. "Tội nghiệp con Năm Nước Đá

chưa lấy nhau phải đi nuôi chồng ở chốn quân

lao." Chuyện thằng Anh tạm ổn. Tui trở lại

chiến đỉnh trấn an tinh thần thủy thủ đoàn.

"Thôi, đừng bàn tán chuyện thằng Anh nữa. Lên

làm cái xây chừng tui bao."

Lội qua vũng sình sát mé kinh, trong quán cà

phê dựng tạm, mới sáng sớm đã thấy mấy tay

chủ ghe dứa ngồi ồn ào. Thấy tui vào, Tư Thôn,

chủ vựa nước đá, lên tiếng mời. "Hôm nay 'Đại

Quý' (lối xưng hô với sĩ quan đeo lon hải quân

của người miệt kinh) không trốn được bọn tui

rồi", Tư Thôn ròn rã. "Ông ngồi xuống đây để

tui giới thiệu mấy anh em."

Trên chiếc bàn con thấp lè tè, một xoong đồ ăn

bốc khói. Tui nhìn ra mấy cái mu rùa, cu đinh

nằm lổn ngổn bên cạnh li, chai nghiêng ngửa.

Chủ vựa Tư Thôn tay kéo ghế, tay kéo tui. Tui

giữ khoảng cách:

- Dạ, xin lỗi, sớm quá tui không uống được

rượu.

- Không, không. Tụi này không định nhậu. Thấy

ông đeo mắt kiếng nên mời ông dùng rùa hầm

rượu. Nghe mấy ông thầy thuốc Bắc ngoài Rạch

Giá bảo đảm một li mỗi ngày là mắt sáng lại nên

có ý tốt mời ông dùng thử. Ông từ chối bọn tui

buồn.

Tôi tiếp tục từ chối. Bọn Tư Thôn tiếp tục níu

kéo. Cuối cùng thì dùng tâm lý chiến, tình quân

dân cá nước. Tui ngồi xuống.

...Tui không dự tính gởi đưa vị thuốc này lên

'nét' hay luân lưu qua diễn đàn đâu, nghe. Nó

không work! Nó láo và không phê chút nào hết!

Sáng đâu mà sáng! Li đầu tiên mắt trái 'Ông Đại

Úy' muốn nổ đom đóm vì bụng đang trống trơn.

Li thứ hai là mắt phải muốn lộn tròng. Mấy li

sau thì 'Ông Đại Úy' bắt đầu lớn tiếng. Thời đó

trong vùng hành quân làm gì có karaoke, nhưng

hứng chí ngứa cổ 'Ông Đại Úy' xách cái đẩu con

đứng dậy, khà một tiếng cho ra hơi men rồi cao

giọng: “Nhứt xị giải phá thành sầu”...

Nãy giờ nói lung tung, tui quên mất tên cái lá

cây gì trong thuốc nam mà mấy cha nội này nói

nó tác dụng như viagara rồi???!!!

Đường Hào U5

tháng hai, 2012.

The Kiss I hoped that he would love me, And he has kissed my mouth, But I am like a stricken bird That cannot reach the south. For though I know he loves me, To-night my heart is sad; His kiss was not so wonderful As all the dreams I had. Sarah Teasdale

Nụ Hôn Ước gì anh đã yêu tôi Trao hôn phong kín đôi môi ngọt ngào Tôi, chim mang vết thương đau Làm sao tung cánh bay vào phương nam. Nghĩ rằng anh đã yêu tôi Đêm nay buồn bã tim côi rã rời Nụ hôn anh chẳng tuyệt vời Như bao ước mộng một thời em mơ. Lê Ngọc Trùng Dương phỏng dịch

76

Quaán Ba Cö

Huỳnh Kim Khanh – U1

Hồi đó, thời chiến tranh vừa mới leo thang,

tôi đang sống gần vùng sông Vàm cỏ Đông,

Long An. Con đường từ Đức Hòa đi Lương Hòa

là một lối mòn trải đá đỏ nối Vàm Cỏ Đông và

hương lộ đi Hựu Thạnh từ Đức Hòa. Hai bên

đường đất đỏ là vườn mía hoặc khóm còn không

thì chỉ có năng dại mọc đầy hầu hết quanh năm.

Phương tiện di chuyển thời đó là xe Lam

(Lambretta) hoặc xe thổ mộ (xe ngựa kéo). Xóm

Lương Hòa được hai danh tiếng: nhất là có

khóm ngọt như đường, hai là gái đẹp. Các nàng

thiếu nữ Lương Hòa thời đó được tiếng là biết

cách ăn diện, ăn mặc đúng thời trang, nói năng

hiền hòa dễ thương. Lúc tôi còn học lớp nhất

trường làng, có học chung hai cô người Lương

Hòa, phải nhận là thiên hạ đồn đại chẳng sai.

Trở lại câu chuyện cuối thập niên sáu mươi,

Lương Hòa là một xóm nhỏ đang trong đà vươn

lên, dân chúng dọn về từ nhiều nơi làm địa

phương nhỏ nầy ngày thêm phồn thịnh. Hàng

quán đủ loại mọc lên như nấm. Dọc bên con

kinh nhỏ chảy ra Vàm Cỏ Đông có một quán cốc

gọi quán Ba Cô. Như cái tên đã biểu lộ, quán

này được cai quản bởi ba cô thiếu nữ tuổi chừng

hai mươi đến hai mươi mấy.

Không ai rõ tông tích của ba cô hàng nước cả.

Chỉ biết mỗi người có một nét đẹp khác nhau,

đúng như câu trong Kiều:

Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười

Cô trẻ nhất tên là Phượng, tính tình liến thoắng,

nhanh nhẹn, lúc nào cũng cười tươi như hoa mới

nở. Cô kế tên là Nhung, tính thùy mị ít nói, có

mái tóc bồng bềnh, dài đen kịch như dòng suối

ban đêm. Cô thứ ba tên Lan. Nàng lúc nào cũng

mang nét buồn sâu kín. Ánh mắt u ẩn như những

nàng kiều nữ trong truyện Liêu Trai.

Từ lúc có quán Ba Cô, xóm nhỏ ven sông trở

nên rộn rịp khác thường. Các chàng lính địa

phương cũng như các chàng hải quân khi tàu về

ngang đều hay tới lui la cà, ăn nhậu hoặc tán tỉnh

ba nàng. Có chàng tán tỉnh lộ liễu, có chàng đi

nước trầm lặng hiền buồn. Nhưng ba nàng thì

hầu như chưa chấm ai cả...

Thời gian cứ lặng lẽ trôi đi như nước sông Vàm

cỏ lặng lờ cuốn đi mang theo phù sa và đám lục

bình hoặc những cành tràm mục nát hay những

tàu dừa nước. Các chàng cứ tán tỉnh ba cô nhưng

chưa chàng nào được rơi vào mắt các giai nhân.

Mùa mưa đến làm mát mẻ cả một vùng quê hẻo

lánh. Nước sông dâng cao mang thêm nguồn

sống cho cả một vùng sông rạch miền Nam.

Một buổi chiều khi bóng đêm vừa sắp bủa giăng

trên xóm nhỏ gần quán Ba Cô, một chàng từ

phương xa tới, đến ngồi vào một góc trong cùng

của quán cốc, gọi bia 33, uống tì tì chẳng nói,

chẳng rằng. Trong quán cũng có vài chàng lính

địa phương, vài anh hải quân lạc đàn ngồi ăn

nhậu.

Lần đầu tiên, có người để ý sẽ thấy một nụ cười

kín đáo nở trên môi nàng Lan. Nàng đến bàn

người khách lạ và hai người thù thì với nhau khá

lâu, không ai nghe được đàm thoại của hai

người.

Trời chợt đổ mưa tầm tã. Sấm chớp liên miên

làm át cả tiếng cười nói trong quán Ba Cô.

Người khách lạ rời quán từ lúc nào không ai hay

biết. Nàng Lan trở về quầy ngồi. Mái tóc nàng

xõa dài trên bờ vai tròn lẳn, màu đen huyền hoặc

như bóng đêm ngoài kia. Tiếng nhạc buông lơi,

77

khắc khoải gợi nỗi buồn xa xứ. Hai người đẹp

kia vắng bóng đêm nay.

oOo

Vài hôm sau, xóm nhỏ ven sông nhộn nhịp hơn.

Các tiểu đĩnh HQ về nhiều hơn trước. Các nàng

trong quá Ba Cô bỗng dưng vui vẻ hơn mọi khi.

Khách tứ chiếng giang hồ về đông đảo, tới lui

tấp nập. Nghe đâu sắp có cuộc hành quân gì đó,

địa điểm chính xác không ai biết.

Một trong những cây si của cô Lan có chàng

Thiếu úy quân báo tên Bảo. Chàng này thì cũng

thuộc hạng ít nói, trầm lặng. Thường thường sau

giờ trực hay công tác, chàng hay đến ngồi vào

một xó tối khuất những ánh mắt tò mò của bọn

đàn ông khác, uống bia lai rai. Thỉnh thoảng liếc

người đẹp Lan đang ngồi ở quầy tính tiền.

Chiều nay trong quán còn có vài tên cố vấn Mỹ.

Lúc đầu ai cũng nhìn tụi Mỹ một cách tò mò.

Sau thì chẳng ai thèm để ý nữa. Điều mà ai cũng

hơi ngạc nhiên là các nàng đều nói thạo tiếng

Anh. Ở chỗ hẻo lánh như thế này mà có người

thạo tiếng Anh thời đó thì cũng kể là hi hữu. Các

nàng đột nhiên tỏ ra thân thiện với khách hơn

trước nhiều.

Đêm đó, nếu có ai tinh ý sẽ thấy khi quán đóng

cửa, chàng Bảo vẫn ở nán lại qua đêm. Tờ mờ

sáng hôm sau, bác bảy ở gần xóm thấy chàng

Bảo rời quán Ba Cô và biến dạng sau vườn mía

bên hông nhà bác Tư thợ mộc..

Trời tháng mười mang gió lạnh về trên vùng

quê hẻo lánh. Dòng sông Cái vẫn trôi lặng lờ

nặng trĩu phù sa. Mùa khô như những người

quen với chiến cuộc miền Nam hay gọi cũng là

mùa chiến tranh sôi động hơn. Những đơn vị

chính qui bắt đầu xâm nhập từ biên giới Việt

Miên và tấn công các đơn vị Cộng Hòa. Cuộc

hành quân được đồn đại mấy tuần qua không hề

thấy xảy ra.

Quán Ba Cô vẫn tấp nập như bao giờ. Có khác

hơn trước chăng là lúc nầy nàng nào cũng có

một anh bồ: Nàng Lan và chàng Bảo, nàng

Nhung và một Thiếu Úy truyền tin, còn nàng

Phượng thì khăng khít với một chàng Quan,

thiếu úy HQ trong toán giang đĩnh hay lui tới

trong vùng.

oOo

Đêm nay trời im gió. Vầng trăng thượng tuần

nằm vắt vẻo trên đám dừa nước bên kia sông.

Dòng sông Cái chảy lừ đừ mang nặng phù sa bồi

đắp lên mọi vùng sông lạch. Tiếng côn trùng hòa

lẫn tiếng cóc nhái, ễnh ương ra rả như một dàn

nhạc hòa tấu đang trổi khúc nhạc thiên nhiên.

Quán Ba cô đã đóng cửa từ lâu. Những túp nhà

tranh le lói đèn, phản ảnh trên mặt sông làm tăng

vẻ đìu hiu hoang vắng của vùng quê hẻo lánh.

Có tiếng đối thoại của hai người sau bờ giậu um

tùm sau quán Ba cô.

- Anh không nên đi ngày mai.

- Tại sao?

- Nguy hiểm lắm.

- Sao em biết là nguy hiểm?

- Em biết

- Nhưng anh không thể từ chối lệnh trên, hơn

nữa, anh không nghĩ rằng những lo sợ của em có

căn cứ.

- Em không thể cho anh biết nhiều hơn thế. Tin

hay không tùy anh.

Rồi hình như hai người chia tay ngay sau đó.

Cơn mưa cuối mùa chợt đổ xuống như thác lũ.

Những tàu dừa dong đưa trong bóng tối như

những cánh tay ma quái. Vài cơn chớp lóe lên

trên vòm trời sẩm tối, soi sáng mặt sông đang

cuồn cuộn chảy. Rồi bóng tối trở về bao trùm cả

một vùng quê.

oOo

Cuộc hành quân bắt đầu sáng sớm hôm sau khi

mọi người còn mê ngủ. Địa điểm hành quân chỉ

được tiết lộ sau này, cách Trà Cú không xa.

Tiếng súng liên thanh từ gunship và tiểu đĩnh hải

quân vang động cả một vùng. Những người dân

78

trong vùng Lương Hòa thì thầm to nhỏ vài ngày

sau đó. Cuộc sống trở lại bình thường như

những ngày trước kia. Quán Ba Cô lại đón tiếp

các chàng chiến binh từ nhiều binh chủng. Một

điều đáng chú ý là người ta không còn thấy

chàng sĩ quan truyền tin lui tới quán Ba Cô. Có

người nói chàng bị thuyên chuyển đột ngột. Có

người bảo rằng chàng bị tử thương trong trận

đánh vừa rồi. Còn chàng thiếu úy HQ thì bị

thương nơi bả vai.

oOo

Buổi sáng ban mai rực rỡ chan hòa theo từng

giọt nắng sớm tràn ngập trên bãi dừa ven sông,

bao trùm ruộng mía, loáng loáng trên mặt sông

Cái. Những chiếc ghe đi buôn dập dìu trên sông.

Đoàn giang đĩnh đã đi về hậu cứ gần hết, chỉ còn

vài chiếc lẻ tẻ.

Quan rảo bước về quán Ba Cô. Chàng phải gặp

Phượng để nói việc quan trọng.

Quán có vẻ vắng hơn mọi hôm. Phượng ngồi

một mình ở quầy tính tiền. Tiếng nhạc tình đong

đưa, khắc khoải gợi nhớ thủa hẹn hò nào xa xôi,

hiu hút. Chàng tiến đến quầy, nhìn Phượng nói

khẽ:

- Anh muốn nói chuyện riêng với em.

- Ngay bây giờ?

- Nếu được

Rồi nàng mang bia và đem đến bàn, ngồi xuống

cạnh Quan. Hai tia mắt nhìn nhau dò xét.

- Anh muốn biết do đâu mà em biết được bọn

nầy sắp hành quân?

- Mọi người ai lại không biết. Mấy đàn em của

anh nói bô bô cả tuần trước.

- Nhưng tụi nó chỉ biết sơ sơ thôi, đâu biết nhiều

về địa điểm và chi tiết khác..

- Thì người khác cho biết chi tiết rõ hơn..

Quan ngập ngừng giây lát rồi nói tiếp:

- Anh muốn nói những gì em biết về bên kia cơ.

- À..Em không thể cho anh biết nhiều về chuyện

này được.

- Tại sao?

- Bí mật nhà nghề.

- Em muốn nói em có người quen bên kia?

- Không nói được!

Im lặng bủa vây chỗ hai người đang ngồi. Quan

nhìn ra xa về phía bờ sông, suy nghĩ bâng quơ.

Chàng tự hỏi có nên tiếp tục cuộc đối thoại hay

không. Nắng mai bây giờ chan hòa mặt sông,

những con đò đưa khách đã bắt đầu tấp nập.

Tiếng cười nói vang dội cả một vùng phụ cận.

Quan lẵng lặng uống hết ly bia rồi đứng lên và

trả tiền. Chàng bước ra khỏi quán quên cả lời từ

giã. Phượng lặng nhìn theo, không thắc mắc một

lời.

Quan rảo bước về phía con đê dọc vườn mía

ngang hông quán Ba Cô. Chàng tự nghĩ, tình

cảnh trở nên phức tạp hơn chàng tưởng. Lần đầu

tiên chàng nghĩ đến sự phức tạp của chiến tranh.

Giới tuyến trở nên nhạt nhòa khó phân biệt hơn

bao giờ. Biết đâu người bạn gái mình tin tưởng

lúc này chính là người đang làm cho bên kia.

Biết đâu mình đã hớ hênh tiết lộ những gì không

nên tiết lộ. Còn những tên đàn ông khác, những

tên đang theo tán tỉnh ba cô hàng ven sông..Họ

đã nói gì với nhau, chỉ có trời mới biết..Mỹ nhân

kế của bên kia chăng? Mà sao cả ba cô đều dẹp

duyên dáng và nói tiếng Anh thạo nơi vùng quê

hẻo lánh này? Bao nhiêu câu hỏi quay cuồng

trong ý nghĩ mà câu trả lời ổn thỏa thì không tìm

ra.. Còn nàng Lan và nàng Nhung thì sao. Hay

họ cùng một tổ?

Đang nghĩ ngợi miên man thì Quan thấy nàng

Lan đang đứng thì thầm với một chàng nào mặt

hơi quen giữa chiếc cầu tre vắt vẻo nối qua con

lạch nhỏ cách chỗ chàng đi chừng trăm

thước.Chắc chắn mình đã gặp chàng này đâu rồi,

Quan tự nghĩ. À, chàng chợt nhớ ra. Anh chàng

nầy chính là anh khách lạ ngồi uống tì tì ở một

góc tối vài tuần trước chớ ai xa lạ! Quan giả vờ

như không nhìn thấy hai người và rảo bước về

phía con đê đẫn về phía bờ sông Cái.

Nắng đã lên cao. Vài cụm mây trắng trôi lang

thang về phương trời vô định. Những người dân

quê đang làm việc cần cù trong ruộng mía hoặc

79

vườn cây trái xa xa. Con nước đang lên tràn đầy

sức sống. Quan trở về bãi đậu của chiến đĩnh.

oOo

Đêm tối như mực. Con nước ròng đã rút đi gần

hết chu kỳ. Bầu trời đầy mây màu chì xám xịt..

Quán Ba Cô đã đóng cửa từ lâu. Vài ngọn đèn le

lói từ những ngôi nhà lá ven sông. Đoàn tiểu

đĩnh đã ra khơi tuần tiễu vùng phụ cận, trừ hai

chiếc trừ bị còn nằm hậu cứ. Quan phải ở lại hậu

cứ đêm nay. Sĩ quan trưởng toán là một người

mới đổi về từ hải đội.

Chia cắt ca trực xong đâu đấy, Quan lặng bước

dọc bờ sông và đến ngồi trên bệ gỗ bên bến đò

ngang. Bến đò đã ngưng hoạt động từ lúc bảy

giờ tối. Lờ mờ trong bóng đêm, chàng thấy mơ

hồ những hòn đá cuội nằm phơi trên bãi cát dưới

chân cầu. Những người dân địa phương đã về

với gia đình. Con đường đất dọc bờ sông vắng

tanh, không một bóng người.

Chàng đốt một điếu thuốc, nhìn ra mặt sông.

Gió hây hây mát. Cơn thủy triều bắt đầu lên.

Mùi hơi nước chen lẫn mùi bùn đất từ mé sông

đưa lên quen thuộc, gần gũi như vùng quê hiền

hòa, mộc mạc chàng đã từng biết gần một năm

nay. Bỗng nhiên một bàn tay để lên vai chàng và

một giọng nói đàn bà khẽ nói

- Anh..

Khuôn mặt Phượng hiện ra gần gũi, thân yêu.

Đây là một gặp gỡ bất ngờ, lý thú, Quan tự nghĩ.

- Em tới lâu chưa?

- Em vừa tới thôi.

Chàng cầm lấy bàn tay nhỏ nhắn, thon mềm của

người con gái. Mùi tóc quen thuộc chen lẫn mùi

nước hoa thoang thoảng như múi hương dạ lý.

- Em cần gặp anh, có điều quan trọng.

Quan nhìn mặt Phượng trong tối, dò xét.

- Em cứ nói.

Chàng nghĩ đến lần gặp gỡ trước, băn khoăn.

- Anh có biết là bọn anh sắp bị nguy đến nơi

không?

- Em muốn nói.

- Anh nhớ anh chàng đi với chị Lan hồi sáng này

không?

- Em theo dõi anh từ sáng à?

- Không phải vậy, nhưng anh trả lời đi rồi em

nói tiếp.

- Anh có nhớ ra hồi sáng..

- Chàng này là người của tỉnh ủy

- Em muốn nói chàng thuộc phe bên kia?

- Đúng vậy..

- Sao em biết?

Chàng nhớ là mình đã hỏi câu này rồi, cùng đề

tài.

- Em làm cùng chiến tuyến như anh, phòng phản

gián.

- Còn hai cô kia thì sao.

- Họ chỉ là trá hình từ trung ương gửi xuống.

- Nhưng sao em lại tiết lộ tông tích với anh.

- Em tin tưởng nơi anh.

- Em có biết là em vừa vi phạm qui luật quân đội

không?

- Đại để là như vậy.

- Có nghĩa là..

- Em tin anh.

Im lặng giây lâu. Quan lặng nhìn ra sông. Dòng

sông chảy đen ngòm trong bóng đêm, đầy đe

dọa, thử thách. Chàng chưa biết phải nói gì đây

thì Phượng nói tiếp.

- Anh cũng đừng thắc mắc khi thấy chàng này

có vẻ thân thiện với chị Lan, vì hai người biết

nhau từ trước.

- Nhưng đường lối của Lan có rõ ràng không?

Em hiểu anh muốn nói gì rồi chứ?

- Em nghĩ rằng nàng cũng là phía bên ta chính

gốc.

Quan trầm ngâm giây lát.. Chàng tự nghĩ, trong

thế giới tranh tối, tranh sáng của cuộc chiến hiện

nay, biết đâu là sự thật.

- Nhưng điều chính em muốn nói với anh hôm

nay là gì?

- Hắn đang dụ bọn em tham gia phục vụ bên

kia.

- Em nghĩ sao?

- Em phải giả vờ hợp tác với hắn.

80

- Một công tác nguy hiểm.

- Thì nghề nghiệp phải vậy.

- Em hãy còn nói loanh quanh lắm.

- Chàng bắt tụi này theo dõi bí mật hành quân

của tụi anh.

- Tùy trình độ nào chứ.

- Chi tiết.

- Có điều anh không hiểu, nếu chàng này từ tỉnh

ủy gửi xuống, sao lại tấn công mục tiêu quân sự.

Anh tưởng là trách vụ và lãnh vực chính phải là

chính trị mới phải.

- Em nghĩ bên sau chàng còn có những toán đặc

công khác.

- Anh có ý kiến này. Nhưng em phải giữ kín

đừng tiết lộ cho ai biết., em hứa với anh nhé.

- Em hứa..

Rồi chàng ghé sát tai Phượng thì thầm to nhỏ.

Đêm trở nên sâu thẩm, bưng bít như lời đối

thoại của hai người lúc đó. Rồi hai người từ biệt

vội vã như chiếc hôn giã biệt.

Quan trở về nơi đậu tàu. Phượng quay gót về

phía quán.

oOo

Buổi họp xảy ra một cách tình cờ như mọi ngày.

Trong quán tấp nập như mọi khi. Các chàng lính

từ các binh chủng nhậu nhẹt, nói năng ồ ào như

những lần trước. Lan ngồi riêng một góc với

chàng cán bộ, chăm chú nghe.

- Cô phải biết rằng chúng tôi cần sự họp tác của

các cô. Lần này, nhờ các cô theo dõi chi tiết

cuộc hành quân Coronado do Mỹ chủ động, chắc

chắn bọn lính tầu thủy phải biết chi tiết.

- Em không chắc là tìm được những chi tiết tin

tức hành quân đâu.

- Thì nhờ cô cố gắng.

- Thì để xem.

Rồi chàng uống cạn ly bia và tất tả ra về. Lan

nhìn ra cửa, ái ngại. Buổi chiều đã tắt nắng từ

lâu.

Chàng cán bộ bước nhanh về phía ruộng mía

như mọi lần trước. Con đường đất vắng tanh.

Hai bên lề cỏ dại mọc đầy. Chàng nhìn dáo dác

trước sau. Chung quanh vắng lặng như tờ, ngoại

trừ tiếng gió xào xạc trong ruộng mía.

Đột nhiên có vài bóng người chợt xuất hiện từ

phía trước và phía sau chàng cán bộ. Tất cả đều

mặc đồ đen như nông dân thường. Nhưng khác

một đều là họ đều võ trang bằng súng tiểu liên

ngắn nòng, dùng cho lực lượng biệt kích. Trong

nháy mắt, tên cán bộ bị trói gô, không kịp rút

khẩu súng lục Tiệp Khắc dắt sau lưng. Rồi toán

biệt kích áp giải tên cán bộ xuống một giang tốc

đĩnh đậu sau đám dừa nước dưới con lạch nối ra

sông Vàm Cỏ.

Chiếc giang tốc đĩnh biến dạng trong đêm đen.

oOo

Sự sống lại trở về với khu xóm ven sông. Rất ít

người biết được biến cố xảy ra chiều hôm đó.

Quán Ba Cô vẫn tấp nập như bao giờ.

Bẵng đi một dạo, vào một buổi tối không trăng

sao, Bác Bảy ở gần quán Ba Cô chợt nghe có ai

la inh ỏi:

- Cháy nhà! Cháy nhà!

Bác nhìn ra thì đã thấy lửa rực trời phát ra từ

Quán Ba Cô. Vài người đàn ông trong xóm chạy

ra chữa cháy. Nhưng khi họ đến nơi thì quán đã

bị thiêu rụi. Mùi tro than bốc lên khét nghẹt cả

một vùng. Các cô chủ quán không ai thấy tăm

hơi.

Mấy hôm sau có người nghe nói các cô đã về

quê thăm bà con hồi tuần trước. Không ai biết

đích xác họ từ đâu tới. Cũng không ai biết phải

làm cách nào cho họ hay là quán của họ đã bị

cháy ra tro.

Huỳnh Kim Khanh – U1

81

sinh nhật

Em ra đời một ngày bình an. Có bao giờ em biết, em ra đời một ngày bình an. Em đã đi hết những phôi pha. Và đến đây dừng lại trước đền xưa. Những đền xưa tượng gãy, những bực thềm rêu hoang. Là hiện tại. Em đã ruổi rong những mắt dại ấu thời. Va đến đây đặt hai tay êm trên thời gian, dừng hai chân mềm trên năm tháng. Thời gian đã yên bình một giấc huyễn mộng. Năm tháng đã vàng những chờ đợi đong đưa. Là hoài vọng. Em ra đời rất bình an Rất bình an. Những tập vở chữ tròn nắn nót, đã vất bên vườn xưa, dưới gốc cây bình vôi, ông táo. Những ngòi bút tre, bút dẹp đã hóa thân dưới mấy lớp đất khô. Em biết không, em ra đời rất bình an. Tuổi nhỏ đã trôi sau nụ cười lá cỏ. Tuổi lớn đã về trên nước mắt sương hoa. Có bàn chân nào chạy bay trên lá khô. Của một thời xưa hiu hiu lay gió. Vàng rất vàng. Cành rất trơ. Em đã nôi ru trên mùa Em đã à ơi trên thu Có bước chân nào âm vang ngôi tiền đường. Những bóng hình tổ tiên. Những nến hương linh hiển. Tin rất tin những gắn bó vô hình. Những gắn bó đậm đà hơn tình yêu đôi lứa. Em ra đời rất bình an xanh. Những khung ô làng nhốt sỏi, những khung lò cò mân mê, vẽ vụng về trên nền thơm nắng. Tay thoăn thoắt nào em rải. Chân đu đưa nào em thúc. Em có biết : những cái nhảy nhẹ nhàng đã bước qua rất nhiều tuổi. Những tay bốc nhẹ nhàng đã bôi xóa hết hồn nhiên.

82

Em đã đến bên tình : chân bỗng ngừng hồng thắm, tay bỗng ngừng thiên thanh. Em ra đời một ngày bình an Một ngày riêng em đã chung hai đứa Bước chân em đã dừng khít tuổi Bàn tay em đã nhịp đúng âm đời Ta hãy đứng trên thiên thu nhìn về cố xứ Đứng trên bôn ba nhìn lại cổ tích người Có trăm năm và có đủ son vàng Có tương lai và có đủ mầm tươi Em ra đời rất bình an Bình an xanh Bình an anh.

Trần Quang Phước APL 13/7/70

Chanson d'automne Ca Khúc Mùa Thu

Paul Verlaine Lê Ngọc Trùng Dương phỏng dịch

Les sanglots longs Vĩ cầm dạo khúc thu sầu

Des violons Nhạc buồn não ruột xót đau cõi lòng,

De l'automne Nghẹn ngào, tím biếc tim hồng

Blessent mon coeur Hồi chuông gợi nhớ ngược dòng thời gian.

D'une langueur

Monotone. Buồn ơi, khóc lóc, than van

Tout suffoquant Tuôn dòng lệ thảm, vô vàn tái tê.

Et blême quand Đi trong gió loạn tư bề

Sonne l'heure, Cuốn theo chiều gió biết về nơi nao.

Je me souviens

Des jours anciens Đó đây phiêu bạc phương nào

Et je pleure. Đời như chiếc lá, úa màu tàn phai.

Et je m'en vais

Au vent mauvais

Qui m'emporte

Deçà, delà Pareil à la Feuille morte.

83

cơn mưa và trí nhớ 1. trên những đỉnh nhà cao mưa bay mưa bay mưa đêm nay anh đi dầm thân phố lạnh ủ một chút tình trong nắm tay 2. trên đỉnh đời ta vòi vọi hoang mê mơ hồ rơi từng giọt hồng trần phai ngày tháng nản anh buồn như đèn chong trang sách xưa đã nhòe sao giờ đây rõ chữ 3. anh trở về bước muộn dáng người đã ra khơi trên sông mưa âm thầm người về nơi cõi lạ ơi người rồi chia xa 4. anh đứng bên bờ sông tay lơi đáy túi hồn bơi trong mưa hồn chìm chới với mưa rơi 5. em môi xưa đỏ thắm buồn riêng căn gác cao anh đêm nay bỗng thấy mắt em đen rất đêm đã nhiều mưa phủ kín tình mờ sau kính trong đã nhiều hôn tê dại tình núp sau kính râm 6. có nhớ mưa hiên nhà ta một chiều đính ước tình yêu tay bắt tay

7. nếu ta là chồng vợ trời dừng mưa đêm nay trời dừng mưa ngay

8. duỗi thân ngoài trăm năm lạnh vô cùng hơi đứt từng quãng chết dây leo tình sum sê quyện ta như rắn độc thư qua đời thư trở màu xanh xao 9. mưa dài cơn âu lo đóng nẻo hy vọng ngời dẫn ta về tuyệt lộ lưng chừng ta trôi 10. hôm qua nghe em hát trên hoang đường mưa rơi những giọt ca lệ mát cuộc tình ta rong chơi chiều nay nghe em hát thở những hơi muộn phiền hồn buông ngàn cánh rũ lá trở vàng thiên thu 11. cứ nghĩ ta lưu đày giữa hoang tàn cõi nhớ chỉ một câu than thở giằng dặc đời tuyệt vong 11bís. em một lần thua thiệt mưa chảy mòn chân đi tình chảy mòn môi thắm thư chảy mòn tay run 12. nếu ta là chồng vợ trời tạnh mưa đêm nay trời tạnh mưa ngay

Trần Quang Phước APL, Chủ nhật 16/8/70

84

Nguyên Nhi

Đối với anh ta, con tàu không chỉ đơn

thuần là một khí cụ chiến tranh. Nó là một sinh

thể có đời sống và mảnh hồn riêng. Cái hồn rất

riêng này không dễ nào nắm bắt. Con tàu, tuổi

trẻ anh ta ở đó. Con tàu, khoảng đời tươi đẹp

nhất của anh ta ở đó. Con tàu, ở đó, chứ không

phải là bất cứ một nơi nào khác.

Trong đêm mịt mùng bão biển, anh ta đốt lên

một đóm thuốc nhỏ nhoi. Chung quanh anh ta là

những gương mặt lầm lì chai sóng. Mặt hải đồ

chi chít những tọa độ trên một hải trình ngoằn

ngoèo truy tàu địch. Mùa biển động là mùa tàu

giặc lén lút xâm nhập. Chúng gọi đó là chiến

tranh du kích trên biển. Sóng lớp lớp phủ chụp

mặt sàn chính con tàu, chồm lên cả đài chỉ huy.

Con tàu thủy chung vẫn lừ lừ chẻ mặt biển đen.

Lâu, phải thật lâu mới có một ánh đèn xa nhấp

nháy. Mưa gào. Gió rít. Người ta không thể nào

quên được những cơn gió xé tai của một ngày

bão biển. Con tàu, con người gắn bó thủy chung,

xẻ chia định mệnh. Định mệnh ấy xua đuổi cả

hai vào cuộc chiến tranh để sinh tồn trước một

thiên nhiên khắc nghiệt và một chủ nghĩa hắc

ám.

Sau khi bàn giao phiên hải hành sớm, anh ta

rời đài chỉ huy. Những thủy thủ cùng phiên với

anh ta cũng lục tục về phòng ngủ. Anh ta không

vội. Dường như trên đời không có điều gì làm

anh ta phải hấp tấp. Anh ta còn quá trẻ và dường

như mọi việc đều chiều chuộng, chờ đợi anh ta.

Dường như chưa cơ hội tốt nào bỏ đi vì sự chậm

chạp của anh ta. Nói đúng ra cũng có một ngoại

lệ, có một lần anh ta đã rất vội vàng. Đó là lần

anh ta quyết định vào lính. Anh ta đã nghĩ rằng

chuyện học hành, đỗ đạt, tình yêu, hôn nhân,

mọi sự … đều có thể thư thả thu xếp. Nhưng

cuộc chiến cần có anh ta. Tức thì. Như bị một

hấp lực không thể cưỡng lại được, anh ta rời bỏ

giảng đường. Nhiều người cố gắng lý giải, gọi

đó là "mộng hải hồ", "nghiệp kiếm cung", "tiếng

gọi tổ quốc"… hay gì gì đó nữa. Riêng anh ta,

anh ta vốn dị ứng với tất cả những danh từ to

lớn.

Nhưng đó là chuyện đã cũ. Còn bây giờ thì,

sau phiên hải hành khuya, chẳng có gì phải vội

vàng, anh ta lững thững đi xuống phòng ăn, nhờ

người tiếp vụ pha một tách cà phê. Có thể anh ta

sẽ thả người trên sofa, lật lật một vài trang sách.

Cũng có thể anh ta chỉ ngồi thừ ra đó để suy

tưởng mênh mông. Cũng có thể anh ta muốn

chứng kiến một ngày mới vừa lên qua những ô

cửa kính. Luồng nắng huy hoàng xoay động mỗi

bận mũi tàu quay. Trên vách, chung quanh anh

ta là bản sao của những bức tranh vẽ biển, vẽ

thuyền, hải đăng, hải âu, những gành đá cô

85

quạnh... Cũng như anh ta, mặt trời chẳng vội

vàng...

Sau mấy giờ nghỉ ngơi lấy sức, anh ta bắt đầu

một ngày làm việc mới. Hồi chưa vào lính, anh

ta chỉ nghĩ được rằng đời sống hải quân là

những cuộc hải hành và hải chiến. Không bao

giờ anh ta tưởng tượng ra sự khô khan cứng

ngắc của những buổi họp tham mưu, sự buồn

nản của việc giấy tờ, công văn. Nhưng rồi cũng

quen. Con tàu chào đời và lớn lên trong Đệ nhị

thế chiến. Ba mươi năm sau nó là một trong

những người chị trong hạm đội miền Nam.

Những chiến công của nó hãy còn đó, đẹp ngời

trong hải sử. Theo hải trình của nó, anh ta đã ghé

qua những bến cảng địa đầu, những hải đảo cuối

đất. Theo những cánh lục bình quắt queo và rục

rã ngoài cửa biển. Theo cánh trắng hải âu thảng

thốt bổ nhào xuống mặt vịnh xanh lơ. Theo bầy

sứa sặc sỡ trải rộng một vùng biển vắng. Theo

bãi san hô cành nhánh xum xoe. Theo đảo xanh

dừa. Theo bờ trắng cát. Theo tàu giặc ranh ma.

Theo đầu cơn chớp bể mưa nguồn. Theo bầy

dolphin trên hải trình quen thuộc...

Chiều xuống chậm trên biển. Khó mà quên

được cảnh tượng lộng lẫy của thời khắc bàn giao

giữa ánh sáng và bóng tối. Mặt trời nằm vắt

ngang đường chân trời, rực đỏ. Anh ta hay ngồi

ở sân sau, thả khói, nhìn mặt trời chìm. Anh ta

không nhớ nhà. Nhớ chăng chỉ là chút hình ảnh

mênh mông sương khói. Con tàu là ngôi nhà của

anh ta. Đó là nơi anh ta đã trải qua những ngày

êm đềm và sóng gió. Cay đắng và ngọt ngào.

Con tàu đã là một phần của tâm hồn mẫn cảm

của anh ta. Có thể trong suốt một chặng dài

mười, hai mươi năm, chuyện đời anh ta không

có gì đáng nhớ nhưng cái khoảnh khắc sống với

con tàu ấy đã trở thành một dấu ấn đậm nét trên

tâm hồn anh ta. Với con tàu, anh ta trưởng thành

và tâm hồn anh ta xếp thành nếp, dáng.

Những ngày cuối cùng của cuộc chiến, con tàu

nằm đại kỳ ở hải xưởng. Con kình ngư một thời

lướt sóng ngăn thù ấy bây giờ đành ngậm ngùi

mắc cạn. Nó không còn cơ hội vượt trùng lưu

vong. Nó, cũng như anh ta, nằm lại, nghẽn thở

trong chiếc thòng lọng đỏ. Sau này, anh ta viết:

Để khắc khoải đêm sâu tù cải tạo

Nghe thinh không thảng thốt một hồi còi...

oOo

Một tối, trong trại tù cải tạo ấy, anh ta lật tờ

"Quân đội nhân dân" và bàng hoàng khi thấy lại

hình ảnh con tàu trên trang nhất. Bức hình này

quá quen thuộc đối với anh ta. Nó đã xuất hiện

hằng năm trên quyển niên lịch hải quân. Thì ra,

vừa được tu bổ xong chiếc khu trục hạm ấy, vẫn

còn giữ nguyên tên và số hiệu, trở thành một

phương tiện trấn áp trong tay kẻ thù.

Vậy là thêm một sự mất mát. Anh ta âm thầm

chịu đựng sự mất mát ấy bên cạnh những đổ vỡ

khác. Nhưng nói chung những tang thương cuộc

đời chỉ có thể làm anh ta trở nên xót xa cay đắng

chứ anh ta không hề nguyền rủa hay đay nghiến

số phận.

Bây giờ anh ta đã năm mươi. Con tàu cũng

vừa độ lục tuần. Bây giờ anh ta biết mình già.

Bây giờ anh ta không biết con tàu đã tàn tạ đến

đâu trong tay kẻ địch. Hay nó đã rỉ sét nằm neo

trên một nghĩa trang quạnh quẽ nào rồi?

Nhưng bây giờ nghĩ cũng kỳ, thỉnh thoảng

anh ta lại thấy chính mình vừa độ thanh niên.

Mắt sáng. Tóc bồng. Bây giờ, cũng kỳ, thỉnh

thoảng anh ta lại thấy con tàu đương thời thiếu

nữ. Ngực nở. Môi tươi. Anh ta thấy mình đang

trụ đầu pháo tháp, vỗ mạn tàu mà ca. Anh ta lại

nghe lại một hồi còi u u trầm mặc. Tiếng còi tàu

mở đầu một ra khơi đồng thiếp. Anh ta viết tiếp:

Để khật khưỡng chiều say trên xứ lạ

Thấy mơ hồ một chiến hạm ra khơi...

Nguyên Nhi

5.2001

86

Tònh thûúng, tiïìn chuâa

Hải Dương

Hoa chờ thêm tiếng chuông reo lần nữa mới

nhấc điện thoại lên, tiếng chị Lan ào ào nói một

hơi không kịp thở

- Làm chi đó, sao lâu quá vậy, tưởng em đi đâu

rồi chớ, à nè thằng Phan gởi thư qua xin tiền để

xây lại nhà cho má ở đó, em tính sao? Có gì em

một nửa, chị một nửa nghe. Nó nói tốn khoảng 6

ngàn, gởi sớm nó sẽ kêu thợ làm liền chừng

trước tết là xong, má chắc mừng lắm, tội nghiệp

má.

- Dạ vậy cũng được, em sẽ gởi check lên cho chị

ngay, thư có nói má bây giờ ra sao không?

- Thì má cũng hơi lẫn rồi, nhưng vẫn khỏe

Mỗi lần nhắc tới má thì Hoa lại thấy lòng mình

nó chùng xuống, năm trước về thăm, Hoa thấy

má già đi nhiều, nói năng quên trước, quên sau.

Từ ngày ba Hoa mất, Hoa chỉ mới có mười tuổi,

sau Hoa còn những ba đứa em trai, chị Lan thì

đang tuổi cập kê sắp sửa đi lấy chồng. Hoa ở nhà

với mẹ, phụ buôn bán gian hàng tạp hóa nhỏ

cũng đủ để năm mẹ con sống qua ngày, Hoa và

mẹ thủ thỉ với nhau hàng ngày, hàng giờ, những

buổi mưa dầm vắng khách, gió lạnh thổi luồn

vào các tấm nylon che mưa, Hoa ngồi rúc vào

mẹ lấy hơi ấm. Đêm nằm ngủ chung với mẹ,

Hoa tìm thấy sự yên tâm, những giấc ngủ đến

với nàng thật dễ dàng. Ngày qua ngày mẹ con

sống với nhau cho đến những năm tháng đất

nước biến đổi, mẹ nàng già yếu không còn đủ

sức trông coi hàng họ với nàng nữa, mà cũng

chả còn gì để mà cần đến hai người, chỉ một

quang gánh các món hàng khô, buổi sáng Hoa

quẩy ra con hẻm trước mặt nhà, một nhóm tụ lại

thành cái chợ nhỏ tiện cho mọi người chung

quanh không phải chạy xa ra tận ngoài phố để lo

bữa ăn hàng ngày. Ngày ba nàng mất đi để lại

mẹ con Hoa căn nhà bé nhỏ, qua bao năm tháng

gỗ quanh nhà mục dần, cứ đến mùa mưa bão, cột

kèo kêu kẽo kẹt theo từng cơn gió mạnh thổi

qua, càng ngày càng túng bấn, chạy gạo chính là

Hoa. May là chị Lan vượt biên được, một hai

năm sau gởi quà về nhờ đó mà nàng mới yên

tâm lập gia đình. Hoa lấy chồng là sĩ quan cải

tạo về nên vài năm sau đi theo diện HO. Anh

Lâm chồng Hoa được người chú bảo trợ nên đã

về sinh sống ở San Francisco, người chú có sẵn

nghề cắt cỏ nên dìu dắt anh Lâm vào nghề, dần

dần nghề dạy nghề anh thông thạo và đang tính

ra làm ăn riêng. Hoa dù lấy chồng mấy năm trời

nhưng vẫn chưa có con, Hoa vẫn nhớ Mẹ vô

cùng, nếu như có con, lo chăm sóc con cái có lẽ

vơi đi bớt nỗi nhớ.

Khi chị Lan gọi đóng góp tiền để sửa lại căn

nhà cho Mẹ nàng thì nàng bằng lòng ngay, nàng

cũng đã có ý định này từ trước, mong làm cho

Mẹ sung sướng được ngày nào hay ngày nấy vì

Hoa cũng biết Mẹ nàng cũng chả sống được bao

lâu nữa. Hoa tìm quyển sổ nhà băng, nhìn trong

trương mục tiết kiệm Hoa thấy vẫn còn được

hơn 4 ngàn, Hoa sẽ ra nhà băng mua cashier

check để gởi ngay cho chị Lan, Hoa biết anh

Lâm cũng chẳng chi li trong vấn đề này nên Hoa

87

yên tâm, trong lòng thấy khoan khoái nghĩ đến

căn nhà xây khang trang cho mẹ ở, nàng vội vã

lấy xe ra nhà băng ngay

oOo

Phan đi giao các hàng thủ công nghệ cho các

gian hàng quanh chợ, khu Hòa Bình. Phan có

năm đứa con nên phải phụ với vợ chạy gạo, vợ

Phan buôn bán tạp hóa trong lồng chợ, hàng

ngày Phan cặm cụi với những thanh tre thanh gỗ

cưa, mài, đánh bóng, sắp xếp thành cái thuyền

buồm, hộp đựng nữ trang của phụ nữ, những

khung ảnh đủ hình dạng, những hình con thú với

những chữ kỷ niệm Đàlạt để bán cho du khách,

Phan phải bỏ chịu cho các gian hàng khi nào bán

tới đâu họ mới chịu giao tiền tới đó. Công khó

cặm cụi cả ngày tính ra chỉ được khoảng 20

ngàn, ngày chị Hoa về thăm nhà nghe kể số tiền

hàng ngày Phan làm ra được, chị Hoa cười bảo

- Chỉ đáng 2 đô, bằng 15 phút chị làm việc.

Phan nghĩ ra đó là lý do tại sao việt kiều về

thăm nhà ai cũng xài tiền như Mỹ ngày xưa,

Phan mơ ước một ngày nào đó được sang Mỹ

sống dù một thời gian ngắn cũng thấy mãn

nguyện cho đời sống là đã thấy qua được thiên

đàng hạ giới mọi người ai cũng mong ước, Phan

thấy các bà chị của mình sao mà sung sướng quá

- Ê Phan, vào đây làm một ly cà phê đã, đi đâu

đó

Phan giật mình nhìn theo hướng tiếng gọi, Tín

đi với hai cô gái ăn mặc theo lối mới, đứng trước

cửa quán cà phê Tùng nhìn vẫy gọi. Tín có vợ

con tại Mỹ, gởi quà, tiền bạc về đều đều nên

không làm ăn gì, hàng ngày rong chơi chờ ngày

đi đoàn tụ, trước đây chỉ thấy Tín la cà một mình

các quán hàng ăn nhậu, hôm nay lại thấy có

thêm mấy cô gái lạ, Tín là bạn học cũ thời trung

học, cùng nhau mài đũng quần Trung học Trần

hưng Đạo gặp lại nhau hay ngồi tán dóc, đã

nhiều lần uống chùa cà phê của Tín, hôm nay

sẵn trong túi lấy được của các gian hàng bán đồ

lưu niệm mà Phan mới vừa giao xong, Phan

cũng muốn trả nợ một bữa với Tín, bước nhanh

đến phía Tín, cười bắt tay nhau Phan gật đầu

chào hai cô gái rồi cùng nhau vào trong quán.

Tín giới thiệu Hằng và Loan vừa cười vừa nói là

em gái hậu phương, cà kê đủ chuyện trên trời

dưới đất một lúc rồi vừa nhắp hớp cà phê Tín

vừa nói

- Cậu có hai bà chị ở Mỹ mà sao cậu lại vất vả

thế, cậu còn bà cụ này, các bà ấy thế nào mà

chẳng nhớ thương cụ, đòi gì mà chẳng được,

cứ xin tiền xây lại nhà cho cụ ở, gì chứ mười

ngàn có đáng gì bên đấy, xe cộ chỉ để đi làm

thôi cũng đã vài chục ngàn như không, mà nhà

ai cũng vài ba chiếc đấy nhé, tớ mà sang đấy

thì phải biết

Hằng, Loan cùng nhao nhao lên

- Anh đừng quên chúng em đấy nhé

Phan thấy Tín nói có lý, ngồi đăm chiêu suy

nghĩ quên cả ba người ngồi trước mặt đang khúc

khích cười chọc đùa nhau. Phan nhẩm tính trong

đầu số tiền 10 ngàn đô đổi ra được là là, nhiều

con số không quá có thể lên đến bạc tỷ Phan

không thể nào tính chính xác được, so với đồng

tiền cặm cụi hàng ngày, Phan chỉ muốn đá đổ đồ

nghề đi ngay thôi.

Lúc đứng dậy ra về Tín gạt tay Phan đi giành lấy

trả tiền rồi khoác vai hai cô gái ra cửa vừa cười

vừa vẫy tay chào Phan rồi kéo nhau đi vào trong

một tiệm bán quần áo thời trang bên cạnh.

Đón con đi học về, Phan chỉ cho hai đứa nhỏ cái

đĩa rau muống xào đậy bằng cái rổ nhựa cho

khỏi ruồi,bảo con lấy cơm ăn xong Phan ngồi tại

bàn làm việc, các miếng tre, gỗ, hộp keo Phan

dồn đống vào một góc, cạnh chân bàn, Phan

đang cần chỗ rộng rãi để viết thư cho hai bà chị

ở bên Mỹ, từ lúc gặp Tín về Phan suy nghĩ mãi

những điều Tín nói, càng nghĩ càng thấy hợp lý,

càng phải làm sớm càng tốt, gì chứ lấy Mẹ ra thì

ai chứ chị Hoa thì bao nhiêu cũng được, Phan

nhìn lại các đồ nghề sao thấy chán nản quá, nghĩ

đến số tiền sẽ xin mà sắp phải đặt bút viết, phân

vân quá bao nhiêu bây giờ mười ngàn ư, nhiều

88

quá không? Vì Phan đã hỏi qua Long, một người

bạn đang đi sửa chữa nhà cửa phỏng định cho

Phan là khoảng trên dưới 20 triệu là có được căn

nhà xây tươm tất kể cả phòng tắm. Phan tính

nhẩm ra thì khoảng 2 ngàn đô la, nếu bây giờ xin

mười ngàn sợ nhiều quá, hai chị không lo nổi thì

sao đây, xôi hỏng bỏng không, thôi cứ xin in ít

trước xem sao đã, có gì lại xin thêm sau lo gì thế

là Phan quyết định xin 6 ngàn

oOo

Dạo này Phan lơ là đến công việc của mình, lúc

nào cũng thấp thỏm chờ đợi,ngay từ ngày đầu

sau khi ra bưu điện gởi lá thư đi Phan đã ngong

ngóng ngay từ buổi đó mặc dù biết rằng cần phải

thời gian thư đi thư lại chứ nhưng trong bụng thì

lại tự nghĩ biết đâu, nhỡ người ta đến giao tiền

không có nhà thì làm sao, ngay đến việc đưa con

đi học hàng ngày Phan phải bắt thằng lớn lo,

Phan mượn được bộ Tam quốc Chí để nằm nhà

chờ, nhưng đầu óc nó ở đâu đấy, mỗi lần giở

sách ra đọc thì cái số tiền lớn lao kia lại hiện ra

trên trang sách, Phan không nói cho vợ biết

chuyện mình xin tiền, Phan đang phân vân khi

có tiền mình sẽ giấu nó ở đâu bây giờ, nhìn

chung quanh nhà đều là tường xi măng, cạy ra

bây giờ thì ai cũng biết, Phan quan sát cái chân

tủ để áo quần, nó to lớn Phan nghĩ có thể làm

rỗng nó rồi bịt gỗ bên ngoài, rồi đẩy sát vào

tường, nó nằm ở mặt trong ai mà biết được, đồ

nghề thì sẵn có chẳng khó khăn gì đối với mình

cả, nghĩ đến đấy Phan cất bộ Tam quốc Chí lên

trên bàn rồi hì hục kéo tủ ra, Phan phải làm ngay

bây giờ vì chỉ có một mình ở nhà, không ai biết

được chỗ bí mật này cả.

oOo

Phan đếm từng ngày từ lúc gởi thư đi thì đến

ngày thứ 19 có người đến giao tiền, vì số tiền

quá lớn nên người giao đòi hỏi Phan các giấy tờ

chứng minh kỹ lưỡng, xong Phan phải viết mấy

chữ hồi báo là đã nhận đủ. Cầm số tiền đô la

toàn giấy 100, Phan thấy run lên, kéo vội các

tấm màn cửa che kín hai cái cửa sổ của phòng

ngủ, Phan mân mê những tờ bạc lạ mắt, đếm đi

đến lại mãi không thấy chán số tiền nhiều quá

tính thành tiền Việt lên đến gần trăm triệu, Phan

cất hết vào chân bàn, kê lại đàng hoàng xong cứ

ngẩn ngơ không biết làm gì bây giờ, nhưng

trước nhất Phan phải tìm Long để nó xúc tiến vụ

sửa nhà trước đã

oOo

Phan ngồi mơ màng bên ly cà phê sữa, gói

thuốc ba số 5 vất trên bàn một cách hững hờ,

vừa mới ăn sáng tô hủ tíu thập cẩm đầy đủ các

thứ ở tiệm Thanh Thanh xong bây giờ ngồi trong

cà phê Tùng nhâm nhi Phan thấy lòng mình nó

phơi phới hẳn lên, cả tuần nay quán hàng ăn nào

Phan chẳng ghé qua, những món mà trước đây

thèm thuồng bây giờ đã ăn đi ăn lại nhiều lần

cho thỏa thích, cơm nhà chả bao giờ đụng tới

nữa. Phan mới đây đưa cho vợ một số tiền gấp

ba lần hàng tháng mình làm ra và bảo mình phải

đi lo sửa nhà cho má nên vợ cũng không thắc

mắc gì. Cả tuần nay ăn xài thỏa thích vẫn chưa

hết một trăm đô đổi ra. Ngồi ngắm người qua lại

trong khung cửa kính to của quán Tùng, đột

nhiên thấy một người con gái đứng lại ngoài

đường quay vào cười dơ tay vẫy vẫy, Phan nhận

ra là một trong hai người con gái đi chung với

Tín hôm nào, Phan cười dơ tay vẫy lại, cô gái

thấy vậy bước vào trong quán, Phan đứng lên

cười hỏi

- Anh Tín đâu mà đi một mình thế này

- Dạ anh Tín đi với Hằng, anh chị đi du dương

với nhau Nha Trang rồi, chỉ có Loan ở nhà một

mình thôi

- Em, a Loan uống gì nào?

Loan vừa kéo ghế ngồi xuống vừa nói

- Cà phê sữa anh

(xem tiếp trang 190)

89

thơ Huỳnh Kim Khanh

Cuộc tình

Ta gặp nhau khi mình còn trẻ

Khi tình yêu còn nét ngây thơ

Khi ta nhìn mắt em kiều diễm

Khi áo em bay rợp mấy bờ

Ta nói yêu em cuộc tình bỏ ngỏ

Em ngây thơ thương nhớ một trời

Em đứng đó áo em e ấp

Ta nghe tình yêu nhịp đầy vơi

Tình ta đơn phương

Như lá rụng bên đường

Như tình ta mòn mỏi

Như lòng ta cô đơn

Có phải em mùa thu mắt nâu?

Hay em máu áo rợp trời Ngâu

Hay em cô gái tình e ấp

Tà áo em bay chuốt tình sầu

Ta đứng chờ em cuối phố

Ta nghe tình bơ vơ

Yêu em tình đã lỡ

Mình ta đứng bơ phờ

Có phải cuộc tình đã giá băng

Bờ môi em lạc lõng màu trăng

Tình yêu đã chết trong tiềm thức

Bãi vắng chiều hôm song trùng trùng

Ta lắng nghe thân thể rã rời

Nghe tình ta đã chết mù khơi

Ta nghe tình đã rơi rời rã

Ta chết tình ta cuối cuộc đời

Ta bước lê thê cuối cuộc tình

Nghe môi em tràn nỗi buồn tênh

Áo em che rợp khu rừng cấm

Ta lắng nghe tình yêu mong manh

Tình đã mịt mùng như khói sương

Ta nghe quạnh vắng ngập buồng tim

Ta nghe tình chết theo triền sóng

Tình nhớ hoang mang vạn nỗi niềm

Tình vô vọng

Đêm nay nghe tình vô vọng

Nghe tình yêu nói dỗi hờn

Ta đứng chờ em cuối ngõ

Thời gian từng nỗi cô đơn

Ta vãn chờ đợi em

Đèn đêm chiếu bên thềm

Ta yêu em tình lận đận

Mình ta mòn mỏi trong đêm

Có phải em về đêm nay

Chờ em cuối phố hao gầy

Ta yêu em tình lận đận

Chiều xưa thấp thoáng mây bay

Có phải em là loài hoa

Chờ ta cuối nẻo mong chờ

Ta trót yêu em tình lỡ

Nghe tình yêu chết dại khờ

Ta muốn nói lời yêu em

Mình ta chờ đợi bên thềm

Em đến không ta không biết

Mình ta thờ thẫn trong đêm

Tên những nẻo đường tịch liêu

Mình ta chờ đợi nương chiều

Bao giờ thì ta gặp lại

Để ta bày tỏ tình yêu

Có phải em từ Liêu Trai

Hay em là Liễu Chương Đài

Yêu em tình ta mòn mỏi

Nhớ em tình bỗng chơi vơi

Một lời nói yêu em

Chiều vương nắng bên thềm

Ta yêu em tình lỡ

Niềm yêu chảy về tim

Có phải em là hư vô

Sao tình ta vẫn dại khờ

Ta đã yêu em bất tận

Cho dù tình ta bơ vơ

90

Chọn Đơn-Vị SeaBee Huy Châu

Trong khi các bạn cùng khóa đã trở về lại

Việt-Nam, đang đắn đo, suy tính để chọn cho

mình một đơn vị đầu đời, quyết định cả một

tương-lai của cuộc đời binh-nghiệp, tôi không

được tận hưởng những cảm giác mà nghĩ rằng

có rất nhiều cảm xúc, vì khi ấy tôi vẫn còn đang

lêu bêu ở San Francisco, California

Số rằng thì là, khi thu-xếp hành trang thì mới

biết cái passport bị mất từ hồi nào, khi lên văn

phòng báo cáo thì thằng Đại-úy Mỹ cho biết có

thằng Nóc Hooong cũng bị như mày, tưởng

thằng này là người Lào hay Campuchia gì đó

nhưng hóa ra là OC Hoàng Ngạc nhà ta, may

quá có thằng ở lại chung cũng đỡ buồn dù hồi đó

không thân với nó lắm.

Sau khi anh em khóa 2-OCS lên xe bus ra phi

trường thì thằng Đại úy lấy xe jeep chở 2 thằng

tôi vào căn cứ Không quân Travis Base, nó chỉ

dẫn chỗ thuê hotel, recreation center … dặn tự

tìm lên tòa lãnh-sự Việt nam ở San Francisco

xin giấy tờ về nước lại, thế là hắn biến mất đất

để 2 thằng ngơ ngáo. Hổng sao, Sĩ quan Hải

quân VNCH mà, mưu sinh thoát hiểm ở đây dễ

hơn ăn cơm canh chua cá mối ở Quang Trung

nhiều.

Sáng hôm sau 2 thằng như chim xổ lồng, diện đồ

dân sự, mặc sức ăn uống la cà, movie, nhậu nhẹt

thả dàn… 2 ngày sau mới mò ra bến xe bus tìm

đường lên tòa Lãnh sự, đang lơ láo thì có 1

thằng Mỹ trắng trung niên ăn mặc lịch sự hỏi

thăm rồi mời về nhà để hôm sau nó chở lên tòa

Lãnh sự giùm, bà vợ và cô con gái trạc tuổi

mình tiếp đón rất niềm nở, chơi ping pong,

basket ball, nghe nhạc … ăn tối xong họ khoe 2

cuốn sổ dầy cộm ghi đầy tên họ địa chỉ của

những người đủ mọi quốc tịch đã từng ghé qua

nhà này, theo lời gia chủ thì mai kia có dịp đi du

lịch họ sẽ ghé thăm những người có tên trong sổ

phong-thần này.

Hôm sau đến tòa Lãnh sự được cô nhân viên phụ

trách tiếp rất niềm nở, mời ăn chocolate nữa giời

ạ, hẹn mấy ngày sau đến lấy giấy tờ vì ông lãnh-

sự đang đi công tác đâu đó, rồi chắc thấy 2 tên

SQ mới ra trường mặt cắn ra sữa, mặc tiểu lễ

trắng tươi như bông bưởi, đang tứ cố vô thân

nên bà chị giới-thiệu cho cô em gái đang học

Thẩm-mỹ làm hướng dẫn viên trong khi chờ bản

sao passport, hai thằng lần mò đến nhà cô em gái

khi bấm chuông nghe tiếng hỏi qua intercom “ai

đó” đã thấy tá hỏa rồi lại thấy cửa tự động mở

bằng remote control, lên lầu thấy trải thảm dầy

cộm trắng muốt thiếu chút nữa tụt giầy ra giống

mấy ngài Dziệc-cộng khi vào phòng họp 4 bên ở

Paris thì quê xệ.

May mà có Em, những ngày sau đó của tụi tui

quá hạnh-phúc được dẫn đi hang cùng ngõ hẻm,

đi ăn ở chỗ sang, quán bụi … hai tuần lễ mà biết

quá nhiều nhờ cô nàng sinh-viên thổ công, dù có

những nơi chúng ta đã từng đi qua mỗi ngày sau

giờ học nhưng khi được đi với người con gái nó

vẫn có cái thú-vị khác . Một hôm trong khi chờ

nàng trang điểm thì 1 thầy SQ cán bộ trắng trẻo

đẹp trai bước vào, 2 bên đều ngạc nhiên nhưng

chàng rất hào hoa phong đòn gánh tự động dắt

em trai nàng đi chơi để nàng đi chơi với Ngạc và

tui. Mấy năm sau tình cờ gặp lại cô nàng ở

Saigon, nàng đã mở viện thẩm mỹ ở đường

Sương nguyệt Ánh (trùng tên với nàng) dặn tui

dẫn Bồ hay dzợ tới để nàng mổ xẻ cho !!?? Thời

ấy giải-phẫu thẩm mỹ còn quá mới nghe thấy

dao kéo là ớn chè đậu, cầu mong nàng thành

công nơi xứ người sau năm 75.

91

Sau khi xài đến đồng tiền cuối cùng, tiền để

dành để khi về nước mua chiếc xe Honda đã tan

theo bọt sóng ở SF, 2 đứa đành từ giã cô em sinh

viên tốt bụng lên máy bay về lại quê-hương

khói-lửa diệt giặc thù (cải lương góa xá chưa?).

Về đến phi trường quân sự Tân sơn Nhất lúc 2

giờ sáng, dúi cho thằng Tr/sĩ KQ cây Pallmall để

nó khỏi lục lọi 2 va-li căng cứng, dù hơn 1 va-li

toàn đồ chơi, ngày còn bé thấy mấy thằng bạn

chơi súng bắn hơi, bắn nước, bắn pháo… thèm

nhỏ nước miếng vì tụi nó có anh đi KQ du học,

bây giờ có cơ hội tui đã dành hết thời giờ ở PX,

ở Toy Land mua đồ chơi xanh xanh đỏ đỏ cho

em nhỏ nó mừng. Món nữ trang duy nhất là một

hộp gấm đỏ, trong lót satin vàng khi trịnh trọng

tặng cô bạn học, vừa mở ra thấy xâu chuỗi hạt

trai, cô nàng nổi giận bất tử, anh tặng má chắc

hạp hơn, tui mới qua “tuổi tin” mà anh- anh-

anh- anh … nỡ lòng nào. Thế là … thôi anh đi

dzìa đi, xa xôi gồi goen nhau mần chi… Con gái

khó hiểu thật, may chỉ là con bạn học, mai mốt

phải đối phó với girl friends làm sao đây hở

trời?

Các bạn cùng khóa đã ra đơn-vị, còn lại 2 con

dzịt đẹt lang thang, lê lết, la cà hết Thanh-

Hương, Thanh-Bạch, Chiều Tím, Hầm Gió,

Mini Rex, Văn Hoa … lúc này Ngạc và tui thân

nhau hơn dù tính 2 đứa có … hơi hơi khác nhau

chút xíu, Ngạc nó điềm đạm ít nói, hút thuốc

Kool uống bia chưa bao giờ say, còn tui hút

thuốc như cóc thổi lửa, bia uống 3 chai là hết

biết trời trăng, vô bàn nhậu biết trước sau cũng

tiêu nên tui có nước “nạp”, dzô 3 chai liên tiếp là

nhiều tên cũng chết theo lắm. Lang thang hoài

cũng chán, lúc ấy mới sực nhớ ra mình không

còn là SV Đại học Dân sự nữa mà đã là một SQ

Hải quân Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa rồi, hai

thằng bèn lên Bộ Tư Lệnh Hải Quân trình diện.

Đang tà tà vào cổng Bộ Tư Lệnh thì nghe tiếng

tu-huýt kêu cái rét, hết hồn, gì nữa đây đã thấy

thằng QC lù lù trước mặt chào cái cụp, mời

“Thiếu úy” đi cửa bên kia dành riêng cho Sĩ-

quan, à thì ra cửa này dành cho lính và dân-

chính, cửa … mình ở bên kia. Oai nhẩy, hai

thằng ưỡn ngực đi vào, leo mấy chục bậc thang

đến phòng Du-học để trình diện, cái phòng chút

xíu đông đặc người, lính quan úy tá chuẩn bị đi

du-học hay lãnh tầu. Thằng Tr/sỹ chắc bị câm,

chẳng nói tiếng nào, vất cho 2 thằng 2 cái Sự vụ

lệnh.

Cầm sự-vụ-lệnh trên tay chẳng buồn mở, rủ

nhau vào câu lạc bộ uống ly trà đá cho bớt cái

nóng Saigon, các đơn-vị ngon lành mấy thằng

em kia đâu có tha, chắc chỉ còn 2 chỗ không

nuốt nổi nó mới để dành cho mình. Điệu này

không Cửa Việt thì cũng Côn sơn, Cà mau, Cà

chậm hay ra tuốt miền Trung nói “tiếng dziệc

mình” không hiểu nó đục cho phù mỏ. Nói nào

ngay mới 20 tuổi bước vào đời có biết gì đâu để

chọn với lựa, thôi đành phó thác cho số mệnh…

Tưởng rằng, thôi chia ly từ đây, mỗi thằng một

ngả nhưng không ngờ hai thằng về cùng đơn-vị,

đơn-vị đầu đời của tụi tui là HẢI ĐỘI 4

DZUYÊN PHÒNG, An-Thới, Phú Quốc.

Ui chao ơi, mừng hết lớn chỉ sợ ra xứ ngoải gặp

Hoàng thượng Chó con, PX Trung Lưu, Lý thy

Dân… phải kiếm người thông dịch thì chết cha.

Không hiểu sao thoạt nghe Phú-Quốc là thấy

thật ấm-áp, dịu dàng với bãi cát trắng hàng dừa

xanh, còn thật hoang sơ mà đúng vậy bãi Tinh-

Ngư của Hải đội sóng biển thật nhẹ nhàng, mũi

ông Đội, hòn Thơm, hòn Rái, hòn Một, hòn

Ngang … Với chiếc PCF như du thuyền đi từ

hải cảng Kepp, Kampot bên Miên qua Hà-Tiên

với quần đảo Pirates xuống hòn Phu Tử, chùa

Hang qua hòn Nghệ, hòn Tre Rạch Giá với cột

đèn đỏ, khách sạn Nghệ Đô với nhà hàng Thiên

Nga, với quán nhậu bờ sông canh chua cá dứa,

quần đảo Bà lụa với những hòn đảo thật nhỏ cây

rừng dây leo chằng chịt không 1 bóng người mà

sao lại có khỉ, có rắn. Qua Rạch sỏi dọc theo bờ

biển đầy phù sa, qua Miệt thứ và đã có lần

chúng tôi đưa toán người nhái qua khỏi mũi cà

mau, Pulau Obi đến Gành Hào gặp mấy chiếc

PCF Hải đội 5 bụi đời, không công tử bột như

HĐ 4 chúng tôi. (xem tiếp trang 191)

92

thơ

Quý Bùi

HẬU EM ĐI CHÙA HƯƠNG –

( 60 năm sau )

Nay em đi chùa Hương

Kính đeo mới thấy đường

Em kéo lê từng bước

Chân nhức đau thấu xương

Cháu kèm đông thật đông

Đứa dắt, đứa đỡ hông

Đường trơn em lo ngã

Sợ các cháu phải bồng

Chàng chân thấp chân cao

Gậy chống sợ bổ nhào

Run run quay lại hỏi

Còn xa đến chừng nào ?

Chàng đi, vừa đấm lưng

Đầu gối run quá chừng

Vừa đi vừa tự hỏi

Bao lâu mới được dừng ?

Rồi chàng thở hơi dài

Mồ hôi ướt đôi vai

Lắc đầu chàng khẽ nói

Lần này thôi bái bai

Chàng đi trước, em sau

Chàng chả dám đi mau

Sợ gối run, vấp ngã

Lỗ mũi bị ăn trầu

Người đi, liếc mắt trông

Hai má em ửng hồng

Nào ai đâu có biết

Em bị chứng Tăng-Xông

Năm nay thế là may

Các cháu đeo cả ngày

Cháu Nội, kia cháu Ngoại

Đứa dìu đứa dắt tay

Cháu đeo giỏ cho Bà

Eo-Vi thiệt ! kiêu sa

Chứa bao nhiêu là thuốc

Cả dầu nóng Mát-Xa

Em cười mỉm nhìn xa

Chàng hình như đã già

Đi chùa lần thứ mấy ?

Em nghĩ hoài chẳng ra

Chuyện này đáng lẽ ra

Em dấu kín chuyện nhà

Tại ai ai cũng hỏi

Em đành phải kể ra

CHỢ MU

Anh kia lủng lẳng gậy tre

Ghé hàng cô bán nước chè hỏi thăm

Ngập ngừng tay gãi lên cằm

Xin cô chỉ rõ để nhằm hướng đi

Kẻo không đi lạc thì kỳ

Chợ Mu chả biết phải đi đường nào ?

Cô hàng mắt quắc như dao

Hai tay chống nạnh cất cao giọng vàng

Nhà bác ở đất nào sang

Mà sao chẳng biết đất làng chợ Mu

Hay là nhà bác bị mù

Giai đây chả lạ chợ Mu bao giờ

Thôi thì nhà bác đã nhờ

Em đây chỉ rõ, khù khờ cũng ra

Giữa hai bờ đá xa xa

Một vùng tam giác ấy là chợ Mu

Xung quanh cỏ rậm lu bù

Bao nhiêu hàng mắm ở khu chợ này

Đầu tháng lại có món hay

Tiết canh nổi tiếng kéo dài ba hôm

Hôm nào mà nổi gió nồm

Thoảng mùi mít chín, giãi mồm nhỏ ngay

Nhà bác nhớ kỹ đây này

Gặp hai đồi trọc phải quay ngược về

Gậy tre đừng có kéo lê

Dừng ngay phố Rún ê chề lắm thay

Thôi thì nhà bác đi ngay

Vào chợ giữ gậy kẻo quay lăn đùng

93

Cho một cuộc tình

Nguyễn Khắc Thịnh - U7

Xong phần vụ MC giới thiệu hai họ cho đám

cưới người con trai út của người cậu, Tân trân

trọng giới thiệu người MC chuyên nghiệp cho

tiệc cưới và trở về chỗ, bàn được sắp xếp 10

người, ngoài hai đứa em con ông cậu còn lại

toàn các bà, Tân chẳng quen biết một ai, chào

mọi người rồi ngồi xuống.

Thức ăn được mang ra, cả bàn ăn uống cười nói

thật vui vẻ, đến món cá chiên, nửa phía trên đã

được lấy đi, bà ngồi bên cạnh vội kéo đĩa cá về

mình, lấy tay gỡ chiếc xương sống ra rồi tiếp

Tân một miếng tủm tỉm cười, phải nhanh tay

chứ để mấy mụ kia mà lật con cá hoặc xắn cái

đuôi thì có mà chìm tầu đấy ông ạ. Xong câu nói

bà ta quay đi, sững sờ trước câu nói đầy ẩn ý,

đích thị đương sự biết rất rõ về mình. Tân tỏ lời

cám ơn và tiếp tục ăn, lâu lâu lại liếc xem bà này

là ai để nhận diện nhưng vẫn không tìm ra tia

sáng cuối đường hầm. Cố hỏi mấy lần nhưng chỉ

được trả lời loanh quanh, cuối bữa ăn, đến phần

nhẩy đầm thì các bà xin phép ra về, Tân đứng

dậy tiễn chân hết lượt, bà là người cuối cùng

trong bàn cũng đứng dậy xin đi, bà ra hiệu cho

Tân biết dưới ly rượu có ghim tấm giấy rồi

nhanh nhẹn rời bàn. Vẻn vẹn có mấy hàng: Anh,

liên lạc với em số Đ/T 714......, Hòa, Hòa cái tên

định mệnh đã in sâu vào tâm khảm của Tân với

bao nhiêu kỷ niệm thời thơ ấu, vội chạy ra

parking nhưng chẳng thấy ai.

Tân trọ học ở nhà Hòa, lúc đó Hòa đang theo

học trường nữ Gia Long, gia đình có hai mẹ con,

Mẹ Hòa tráng bánh đa bán tại nhà, dư thì bỏ

mối, nhà Hòa ngay cuối nhà thờ cạnh trường học

nên giờ ra chơi học trò thường sang mua, nếu

mua bánh mới tráng còn ướt thì rất rẻ vừa với

túi tiền, nhờ vậy hai mẹ con cũng tạm đủ sống

qua ngày, nhà thì rất nghèo, Hòa thường giúp

mẹ xay bột mỗi ngày, Hòa quen với Thái bạn

của Tân trước khi Tân đến trọ. Thái học Chu

Văn An, gia đình làm chủ xe đò chạy tuyến

đường Sài Gòn Lục Tỉnh. Thấy bạn quá vất vả

với nghề bỏ báo, trời khô ráo còn khá, gặp hôm

mưa thì ướt như chuột lột, thương bạn Thái đề

nghị kèm cho mấy đứa em, Tân nhận lời, vì vậy

Tân là nhân chứng của cuộc tình,

Gia Đình Thái giầu và thế lực, mẹ Thái là người

đàn bà đảm đang và tháo vát, cứ sau mỗi buổi

tối dạy kèm, bà thường dọn sẵn hôm thì xôi hôm

thì bánh cuốn mời Tân ăn cho đỡ đói vì biết khi

về Tân phải học bài cho đến khuya, tiền lương

bà trả cho Tân dư dùng, nhiều lần vào dịp lễ lớn,

bà gởi quà biếu thầy mẹ Tân, cảm động trước sự

ưu ái và nâng đỡ của bà, Tân rất tận tụy hướng

dẫn lũ em của Thái, bắt phải chăm chỉ học và

làm bài, niềm hãnh diện đến với Tân là khi đi thi

không đứa nào rớt và nhất là đứa em gái kế Thái

sau khi đậu tú tài 2 đã trúng tuyển vào dược

khoa, gia đình tổ chức bữa tiệc thật linh đình và

Tân được hãnh diện ngồi bàn danh dự bên cạnh

bố mẹ Thái. Tối thứ bẩy mẹ Thái thường lân la

hỏi rất nhiều về chuyện tình cảm của con và bà

cũng nói rõ là không bằng lòng cho cuộc tình

này, chính Thái nói với Tân là mẹ có gấm ghé

đứa con gái của người hùn vốn mua chung xe

với gia đình, Thái từ chối thẳng vì thế mẹ con đã

94

cãi nhau rất nhiều lần, mẹ Thái đổ lỗi cho Hòa

quyến rũ con bà cho nên mới ra nông nỗi.

Cả 2 gia đình đều quý mến Tân, nâng đỡ Tân và

Tân coi đây như là gia đình thứ nhì của cuộc đời

mình, nhưng khổ cho Tân mỗi lần 2 đứa lén lút

hẹn hò, muốn đi đâu và ra khỏi nhà thì Hòa phải

đi qua trước cửa nhà Thái cho nên bao giờ Hòa

cũng phải đi trước, đến lượt Tân sang rủ Thái đi

xi nê, Thái giả vờ không muốn đi năn nỉ mãi

mới chịu và mẹ Thái sợ con buồn và đi với bạn

là an toàn rồi, thế nào bà cũng dúi vào tay Tân

đủ tiền vé và cho dư để anh em ăn phở 79. Leo

lên xe với Thái, tới điểm hẹn, hai đứa đèo nhau

đi mất đất bỏ lại Tân với chiếc xe của Hòa, tà tà

ăn tô phở cho chắc bụng rồi ra công viên ngồi

học bài, chờ, mãi chúng nó mới về, Tân trả xe

cho Hòa để về trước một mình, còn Tân và Thái

tò tò về sau, bao giờ Thái cũng trả ơn bằng câu

xin lỗi kèm thêm ly chè.

Thái học giỏi lại con nhà giầu nhưng khi đậu tú

tài 1 là tình nguyện vào khóa pilot trực thăng.

Mẹ Thái khóc hết nước mắt, ý định của bà là sau

khi đậu tú tài 2 sẽ chạy cho con đi du học, đậu

cao hay thấp không thành vấn đề, miễn là đậu,

Tiền bạc và thế lực sẵn có, không có gì trở ngại.

Bà gạn hỏi Tân rất nhiều về con bà với Hòa

trong đó câu hỏi đã được lập đi lập lại nhiều lần

là: có phải vì bất mãn với gia đình mà Thái đi

lính để được tự do đi lại với Hòa? Tân chỉ trả lời

là không biết, thực sự là Thái không hề nói với

Tân điều gì về việc Thái đi không quân chỉ thấy

sau khi tốt nghiệp Thái ngang nhiên chở Hòa đi

chơi không màng đến Tân nữa, còn Tân vẫn kèm

lũ em của Thái cho đến khi gia nhập binh chủng

Hải Quân.

Ngày Tân lên đường nhập ngũ, mẹ Hòa làm bữa

cơm tiễn chân, sang nhà Thái chào gia đình

được mẹ Thái tặng Tân món tiền khá lớn làm

Tân rất xúc động và hứa có dịp về phép sẽ ghé

thăm, mỗi khi thuyên chuyển đơn vị mới Tân

đều để lại địa chỉ, còn chuyện của Hòa với Thái,

Tân không màng tới vì nó không phải chuyện

của mình.

Rời quân trường rồi tân đáo tại một đơn vị Hải

Quân đóng tại vùng Năm Căn, thuộc tỉnh Cà

Mâu, một hôm đang đi tuần thì Đại Úy trưởng

phòng hành quân gọi cho biết Tân có điện tín

của gia đình báo là người bạn tên Thái tử trận,

Tân tức tốc rời vùng về thẳng Bộ Chỉ Huy nhận

điện tín và vào trình diện Tư Lệnh kiêm Chỉ

Huy Trưởng của đơn vị , bày tỏ sự việc, ông

thông cảm và bằng lòng cho đi bằng sự vụ lệnh

3 ngày lại còn nhắc nếu cần thêm ngày cứ vào

BTL/HQ phòng chuyển vận xin gia hạn.

Theo máy bay về Sài Gòn Tân đến thẳng nhà

Thái, cả nhà cùng ngạc nhiên về sự hiện diện

đúng lúc của Tân, mẹ Thái không gởi điện tín

cho Tân mà Tân cũng không nói gì coi như một

sự trùng hợp ngẫu nhiên, chỉ có Hòa, đúng vậy,

chính Hòa vào BTL/HQ báo tin. Tân vào nhà

quàn được họ cho biết: xác bị cháy hết chỉ thu

được có 2 bao cát cốt nên không dám để cho

thân nhân nhìn thấy, bác sĩ viện cớ xác để lâu đã

có mùi sợ không tốt cho sức khỏe nên quan tài

đóng kín, mẹ Thái không biết chuyện này, nếu

biết chắc bà đau khổ lắm, tối hôm đó ngủ tại nhà

Thái để hôm sau cùng gia đình đi đưa đám và

chôn tại nghĩa trang Mạc Đỉnh Chi.

Mới 8:00AM chiếc GMC đã chực sẵn trước cửa

nhà đón thân nhân, Tân cùng gia đình lên xe,

đưa xác đến nghĩa trang, vị Linh Mục tuyên úy

làm phép huyệt, làm phép xác rồi hạ huyệt trong

tiếng nức nở của mẹ, của bố của các em của thân

nhân và của cả Tân nữa. Toán chung sự làm

xong nhiệm vụ họ chào và ra về, thân nhân cũng

từ từ giải tán, thoáng thấy bóng đen vượt qua

mặt Tân rồi ôm chặm lấy mộ, chỉ nghe tiếng uất

nghẹn mà cho đến bây giờ mới phát ra thành

tiếng, Anh Thái Ơi, Em Khổ Quá, Gia Đình Anh

Ruồng Bỏ Em không cho em tiễn đưa anh lần

cuối, Tân đứng sững như trời trồng có đến 5

phút, hoàn hồn nhìn lại nghĩa trang chỉ còn trơ

trọi Tân với Hòa với nấm mồ mùi đất còn tươi.

Bước tới đỡ Hòa dậy thì chúa ôi, thân hình mềm

như lá cải héo, lúc đi Tân theo GMC nên không

có xe, bây giờ định dìu Hòa ra xe chở Hòa về,

95

mỗi khi vực Hòa lên, thân mình lại chùi xuống,

Hòa yếu quá, thôi đành đưa Hòa vào quán Cà Fê

ngay bên kia đường, gọi 2 ly chờ cho đến khi

Hòa tỉnh hẳn mới tính được, ai ngờ Hòa khóc

quá mà cô hàng cà fê cứ tưởng là Tân với Hòa

lại có chuyện ghen tuông gì đây cứ lấm lét nhìn

rồi cười chúm chím.

Có đến 2 tiếng đồng hồ Hòa vẫn trong mê sảng,

thấy không xong, bắt taxi đưa Hòa về nhà còn

Tân lái xe theo, vực Hòa vào nhà và nói mẹ Hòa

thay đồ vì bộ quần áo đen của Hòa bám đầy bụi

đất. Mẹ Hòa thương con mắt đỏ hoe, hết nhìn

con lại nhìn Tân Tân chỉ im lặngà....Bà cụ cho

biết là sau khi đậu Tú Tài 2 Hòa xin được việc

làm ở Tín Nghĩa Ngân Hàng, nhờ vậy gia đình

cũng khá hơn, hiện bà vẫn làm bánh bán, bà

không đả động gì đến mối tình của con gái,

chiếc giường dành cho Tân vẫn còn đó, ngủ lại

đêm để canh chừng sức khỏe của Hòa. Sáng

hôm sau dậy hơi muộn, thấy Hòa ủ rũ bên chén

cháo, Hòa nói rất khẽ, hôm nay mẹ đãi anh cháo

gà vì sợ anh đi xa mệt, mỉm cười cám ơn bà, ra

ngoài mua ly cà fê, uống xong, ăn hết bát cháo.

Hòa nhờ Tân chở lên Ngân Hàng và cũng nhờ

vào xin phép cho Hòa nghỉ với lý do bệnh, chở

Hòa đi về phía Nhà Bè mục đích là làm cho Hòa

nguôi ngoai nỗi sầu, lang thang trên các bờ sông

vào tiệm ăn cơm tối xong mới về. Mẹ Hòa đã

dọn sẵn thức ăn đậy lồng bàn cẩn thận chờ, bà

mời cơm, chiều lòng bà Tân cũng ăn, Hòa ăn lấy

lệ cho mẹ vui, lạ một điều là gia đình không hề

đả động đến câu chuyện dang dở của Hòa và

Thái, toàn nói chuyện về công việc của Hòa và

dự trù sẽ xây lại căn nhà vì nó quá xuống cấp,

nhờ Hòa mua cho mấy chai bia, uống hết, lấy cớ

say Tân đi ngủ để sáng mai phải vào phi trường

sớm cho kịp chuyến bay về đơn vị. Khi giã biệt,

Hòa nắm tay Tân, khuyên Tân nên bảo trọng lấy

thân, gia đình sẽ luôn cầu nguyện cho.

Dù rất bận rộn với trách nhiệm của một người sĩ

quan nhưng lòng vẫn trĩu nặng cho thân phận

của con người trong thời chiến. Mất đi người

bạn thân và là ân nhân trong thuở thiếu thời.

Thương cảm cho người con gái đang yêu và đã

được yêu nhưng bị vòng rào luân lý của gia

đình, của tôn giáo và coi tình yêu trai gái như

một trái cấm và quan niệm tương giao nam nữ

khắt khe của xã hội đương thời, quan niệm giầu

nghèo để rồi người con gái không được quấn lên

đầu một vành khăn tang hoặc được góp một hòn

đất ân tình trên nấm mộ người yêu, chết là hết

với người đã chết nhưng để lại biết bao ai oán

cùng ân oán cho người còn sống.

Mãi có đến 3 tháng sau khi trở về đơn vị, một

hôm Tân nhận được thơ của Hòa, trong thơ Hòa

tỏ lời cám ơn Tân đã chu tất trong đám ma đưa

Thái về chốn yên nghỉ cuối cùng cũng như cám

ơn Tân đã quan tâm đến sức khỏe của Hòa khi

Hòa phải đối diện với nỗi đau cùng cực, sức chịu

đựng của Hòa đã cạn kiệt, tâm trí bàng hoàng

thể chất tê liệt, cố gắng lắm đến nay mới tạm lấy

lại được cuộc sống bình thường, hy vọng kỳ

nghỉ phép thường niên Tân về thăm gia đình nhớ

ghé nhà Hòa vì mẹ nhắc đến Tân nhiều.

Chiến cuộc càng ngày càng khốc liệt, chiến đĩnh

rời căn cứ ra cửa để đi tuần thường bị phục kích,

các chuyến tầu tiếp tế phải có 2 chiến đĩnh đi

kèm bảo vệ, thêm vào đó Quân Đoàn 4 còn tăng

phái cho một tiểu đoàn Biệt Động Quân Biên

Phòng đóng dọc theo giang lộ dẫn ra biển, mỗi

khi có tin loan báo trên đài về tình hình chiến sự

vùng Năm Căn Cà Mâu thì y như mấy hôm sau

có thơ vấn an của Hòa, thêm vào đó Lan em của

Thái, cô dược sĩ tương lai cũng biên thơ kể lể

tâm sự và nói xấu Hòa đủ điều, chán ngán cho

tình người cùng thói đời của 2 gia đình với nhau,

họ coi Tân là cái thùng rác để trút bầu tâm sư,

có lẽ vì Tân biết rõ vấn nạn của 2 gia đình cũng

có lẽ vì Tân là nhân chứng duy nhất biết rõ ngọn

ngành của gia đình mất đi người con trai độc

nhất, của mối tình vụng trộm không hợp với đạo

lý gia đình thời bấy giờ, xem ra 2 gia đình cùng

có cảm tình và rất cảm mến Tân cho nên mới ra

nông nỗi. Tân nộp đơn xin nghỉ phép thường

niên và sẽ ghé qua phòng nhân viên bộ tư lệnh

Hải Quân xin đổi về đơn vị trên bờ cho chắc ăn

96

chứ cái tình trạng mỗi khi đi tuần lại nổ súng rồi

thế nào cũng có phen lãnh thẹo.

Về đến gia đình bố mẹ thấy con được an lành

khỏe mạnh thì mừng lắm, mẹ Tân suốt ngày bận

rộn đi chợ mua thức ăn làm đồ nhậu cho con,

còn ba của Tân hoàn toàn quan tâm đến sự an

nguy cuộc đời quân ngũ của con, thường sau

bữa cơm chiều, ba của Tân qua bên nhà bà con

trong xóm để chuyện trò cho qua ngày còn lại 2

mẹ con, mẹ Tân thường nhắc đến chuyện Tân đã

lớn tuổi rồi, ngay đến đứa em gái cũng đã có 3

đứa cháu ngoại cho bà, nếu con quen ai và muốn

lấy ai cứ nói mẹ sẽ lo liệu cho, thế rồi bà liệt kê

ra một danh sách các gia đình có con gái được

bà để ý, tha hồ mà chọn, bà còn nhắc đến Lan

được mẹ của Thái sai mang quà biếu gia đình

hôm lễ Phục Sinh, bà khen Lan đủ điều, Tân

nhìn sững mẹ nhưng không nói gì, bà mỉm cười

nhìn Tân hỏi hay là con chịu Lan cứ nói để mẹ

tính. Tân thầm nghĩ thảo nào bấy lâu nay thơ từ

của Lan xem ra giọng hơi khác, là như vậy, mẹ

của Thái đã chọn Tân và có lẽ Lan cũng thích

Tân. Tân đành kể hết cho mẹ nghe câu chuyện

giữa 2 gia đình, mối tình Thái Hòa, quan niệm

giầu nghèo để chọn vợ cho con của mẹ Thái mà

Tân hoàn toàn không đồng ý, theo nhận xét của

Tân thì lấy Lan không có gì trở ngại phải cái gặp

bà mẹ vợ với quan niệm như vậy Tân không

thích, nếu lấy nhau rồi cũng có ngày mặt trăng

mặt trời với nhau mà thôi, chi bằng con chiều

theo ý mẹ, nếu mẹ chọn ai con cũng bằng lòng.

Mẹ cứ thu xếp đi. Mẹ hớn hở ra mặt thế rồi chỉ 6

tháng sau, đám cưới hình thành, sau đám cưới

Tân đưa vợ về ở chung vì bây giờ Tân phục vụ

một đơn vị gần nhà, chỉ lo canh gác phòng thủ

chứ không phải bôn ba tuần hành như trước nữa,

kể từ ngày đó Tân không muốn nhức đầu nên ít

liên lạc với cả 2 gia đình cho đến ngày Gẫy

Súng 30 tháng Tư.

Tiệc cưới càng về khuya lại càng vui, nhẩy đầm

đến rã người, uống rượu đến mệt không nghỉ,

quá đã, Tân quên tiệt chuyện Hòa.

Vừa bảnh mắt, gọi ngay đến Hòa, chỉ 20 phút có

mặt tại nhà Hòa. Cánh cửa vừa mở Tân nhận

ngay ra Hòa thuở nào, chỉ khác xưa là mái tóc đã

điểm sương làn da đã cằn cỗi nhưng con người

rất ư là trưởng thành, với gương mặt rạng rỡ ra

đón Tân, Hòa nắm lấy 2 tay Tân kéo vào nhà,

đon đả pha ly cà fê mang ra rồi nhìn Tân cười

giòn tan, thế nào anh, có khỏe không, gia đình

thế nào, chắc các con anh lớn cả rồi nhỉ, hiện

định cư ở đâu, một thôi một hồi câu hỏi không

để Tân kịp trả lời, thay vì trả lời, Tân hỏi lại Hòa

là sao hôm nay nhận ra liền còn tối hôm qua

đành chịu thua là làm sao ? nói mau, không trả

lời vào câu hỏi mà Hòa chỉ ngay lên tường treo

mái tóc giả và trên bàn còn nằm la liệt son phấn

để hóa trang, Hòa chậm rãi thố lộ, khi được mời,

cậu của anh cho biết người cháu tên Tân sẽ được

chọn làm MC và em cũng hỏi thêm thì đoán

đúng là anh nên mừng quá, gặp lại cố nhân, em

cố dấu làm anh ngạc nhiên đấy mà, không có ý

gì cả.

À thì ra thế, về tình trạng gia đình thì Hòa cho

biết, 75 bị kẹt lại, hai mẹ con hành nghề “ Chà

Đồ Nhôm “, nhà nghèo sắm sửa có bao nhiêu,

bán hết, Hòa phải xoay ra đi buôn đường Sài

Gòn/ Lục Tỉnh, may mắn là đủ ăn, nhưng mục

đích vẫn là dò đường vượt biên, chắt chiu được

đồng nào lại bị gạt sạch, mãi đến năm 90 các trại

tỵ nạn đã đóng cửa, sự kiểm soát của cộng sản

cũng lơi là mẹ con mới đi được, tạm trú tại cồn

Quốc Gia và ra biển bằng cửa Bẩy Giá, tầu chạy

được có 3 ngày thì chết máy,biển cả mênh mông

chẳng thấy bờ đâu cả, nước trong đen ngòm

chắc là sâu lắm, gặp rất nhiều thương thuyền qua

lại nhưng không có chiếc nào chịu cứu, không

may nhưng lại hóa ra may, gặp cơn bão biển thổi

đến, tưởng rằng chết hết may được tầu Hòa Lan

đón lên và đưa tới Hồng Kông, ở trong trại được

6 tháng thì Mỹ nhận và ở đây, cái phòng này cho

đến bây giờ, chưa đi đâu cả, thế còn mẹ?

(xem tiếp trang 191)

97

Người Buôn

Rắn

Gió Đồng Nội

Như hàng ngàn Sĩ Quan Quân Lực Việt Nam

Cộng Hòa khác, không có phương tiện chạy

trốn Cộng Sản sau ngày 30 tháng Tư, tôi bị đầy

đọa trong nhà tù với cái mỹ danh là trại cải cạo.

Hơn mười năm trời với biết bao nhiêu khổ ải, tôi

được thả về với gia đình.

Ở tù ra, thân xác tôi còm cõi. Trước kia tôi vốn

đã đen thui, trông như người rừng núi (vì vậy

bạn bè cùng quân chủng tặng cho biệt danh là

Fulro) nay càng thảm sầu hơn. Nếu đám bạn gặp

tôi lúc này, chúng dám đổi tên tôi thành Congo

lắm. Từ Thượng Việt sang Mọi Phi Châu chẳng

khác gì nhau mấy, cùng ở nấc thang cuối của

màu da. Khác một tí xíu là tôi nói tiếng Việt

không ngọng. Không ngọng nên tôi nhảy vào

nghề buôn (nghe hách lắm nhưng buôn kiểu

người nghèo là mua đi, bán lại, kiếm tiền lời đắp

đổi qua ngày). Từ buôn thúng, bán mẹt, bất kể

thứ gì người ta bán thì tôi mua. Mua xong, chà,

rửa, sơn, phết, quét, dán.. tôi trở thành người

bán. Tích tiểu thành đai. Vốn của tôi tà tà từ một

đơn vị lên hàng hai, rồi ba. Khi khấm khá hơn,

tôi lần mò đến các nơi xa thật xa thành phố để

mua máy đuôi tôm đã bị hư. Mang về sửa chữa,

chế biến thành máy bơm nước rồi đem ra Bình

Tuy bán cho những chủ vườn trồng hạt tiêu,

dùng lấy nước tưới cây. Một cái máy bơm nước

bán được gần hai lượng vàng. Bộn tiền chứ đâu

có giỡn.

Cầm hai lượng vàng trong tay, tôi tiếp tục đi

buôn (bây giờ là nghề của chàng rồi). Một bữa,

đang lang thang làm người mua, tôi gặp tay

thanh niên xách cái bao cát cũ. Tôi mau miệng

hỏi thăm liền. Anh bán cái chi vậy. Chẳng nói

chẳng rằng, anh ta một tay nới cái giây cột

miệng túi ra. Một con rắn phóng đầu ra nhanh

như chớp nhưng tay kia của anh ta còn lẹ hơn,

đã chụp bóp ngay hai mang của nó làm con rắn

hết đường cục cựa. Tôi còn đang hoảng vía, vừa

kịp làm tỉnh thì thanh niên nói liền: Đừng lo.

Con Mai Gầm (tên Mỹ là Coral chăng) này hiền

lắm, không mổ được đâu. Tui khâu miệng nó

rồi. Anh mua không?

Nghĩ là mình sẽ bán được giá vì đang có phong

trào uống Rượu Rắn. Càng những loại rắn độc

ngâm rượu giá càng mắc. Cù cưa một hồi thì tôi

mua con Mai Gầm với giá 60 ngàn đồng (trị giá

nửa chỉ vàng lúc bấy giờ). Bỏ lại trong bao, tôi

hí hửng xách cái túi, đi xe đò lên Phương Lâm,

Định Quán để tìm mối bán. Nhét cái túi dưới

chân, tôi ngồi mơ tưởng chuyện bán con rắn

(như giấc mơ của cô bé bán sữa) trong khi xe

đang bon bon chay. Trời thanh, gió mát, tôi đang

lim dim ngủ xả hơi thì tiếng la hét phía đầu xe

làm tôi choàng tỉnh. Nằm trong cái bao cát cũ xì,

gần mục, con rắn ngọ ngoạy làm thủng đáy bèn

tà tà chui ra, trườn lên phía trên, đụng chân hành

khách, bò ra ngoải sàn xe làm mọi người sợ hãi,

hốt hoảng nhảy dựng cả đám.Tôi hết hồn chụp

vội con rắn, lộn cái bao thành hai lần, bỏ con

Mai Gầm vô lại, cột bao cẩn thận nhưng vẫn bị

anh tài và hành khách đuổi, đẩy xuống xe, không

98

cho đi nữa. Thế là tôi và con Mai Gầm bị bỏ ở

giữa rừng. Cuốc bộ hồi lâu mới đón được xe đi

dù không đúng nơi mình muốn tới nhưng đỡ

khúc nào hay khúc đó. Cũng vì ý nghĩ này mà

khi xuống xe tôi quên mất con bạn đồng hành.

Lên xe từ Phú Cường mới chợt nhớ tới 60 ngàn

vừa bị bỏ quên làm tôi lật đật quay trở ngược lại

kiếm. May mà cái túi cát vẫn còn nguyên trên

sàn xe. Mừng quá cỡ, tôi đem con Mai Gầm về

nhà trọ, bỏ vô chung (chum) đựng gạo cho nó

nghỉ qua đêm vì nguyên ngày nằm ép trong bao,

bị phơi nắng nên nó có vẻ ủ rũ. Sáng hôm sau,

tôi mở nắp chung ra thăm chừng. Nào ngờ con

rắn đã hồi sức, quăng mình ra khỏi chung, chạy

lung tung khắp chợ (nhà trọ sát một bên chợ)

làm bà con một phen hoảng loạn chạy né. (đâu

có ai biết ban ngày mắt rắn không nhìn thấy rõ

đường). Không khó nhọc, tôi bắt lại được nó.

Lần này tôi nghiên cứu kỹ. Mò ra chợ Sài Gòn,

tôi tìm đến chỗ xuất khẩu rắn ở đường Nguyễn

Huệ để bán. Tới chừng họ biết tôi có mỗi 1 con

rắn chứ không phải mấy tấn thì họ cười quá xá

cỡ. Thương “người miền núi” thiệt thà, thấy tội

nghiệp, họ chỉ tôi lên quận Tân Bình, chỗ trại

nuôi rắn. Nhằm lúc giữa trưa, chủ trại ăn no

đang ngủ, tôi phải ngồi chờ. Cả một tiếng rưỡi

đồng hồ ông ta mới thức giấc rồi xem xét con

rắn. Lấy nắm tay vuốt dọc cái lưng, thấy có cục

u, nghĩa là con rắn đã bị đánh gẫy xương sống,

ông trả lại, không mua và mách tôi ra chợ bán

thú vật ở đường Phạm Ngũ Lão. Tôi lại lò mò ra

chợ Phạm Ngũ Lão gạ bán con rắn cho những

người yêu gia súc mà chả ma nào chịu mua cả.

Mấy người bán thú thấy vậy lại chỉ tôi đem con

rắn ra quán nhậu bán ký. Cân cả da lẫn xương

đâu nặng được bao nhiêu. Rẻ rề, lỗ quá xá nên

tôi không bán. Vòng trở lại chợ Phạm Ngũ Lão

với hy vọng bán thẳng được cho người mua rắn

nuôi chơi thì tôi gặp một tay cò mồi đồng ý đem

con rắn vừa đi vừa quảng cáo giao hàng quanh

chợ (bán được sẽ ăn hoa hồng). Tôi ngồi một

chỗ khấp khởi mừng thầm, chờ tên cò mồi mang

tiền về. Một tay nắm đầu, một tay nắm đuôi (tôi

có ghé tai bỏ nhỏ rằng con rắn không mổ ai

được), đi hết một vòng chợ, tên cò mồi mang

con rắn trả lại cho tôi thì nó đã chết ngỏm củ tỏi.

Thôi khổ rồi. Bứt đầu gãi tai, chỉ tại tôi quên,

không cho con rắn ăn gì gần hai ngày trời.

Miệng nó bị khâu kín, miếng nước cũng không

uống được làm sao sống?. Người cũng chết nói

chi rắn.

Buồn quá xá, tôi mang con rắn về cho vợ nấu

cháo đậu xanh ăn gỡ. 60 ngàn nồi cháo rắn nấu

đậu xanh của tôi đó. Mắc thấu trời xanh. Thôi thì

cứ nghĩ là ăn cháo rắn bổ đủ thứ lục phủ ngũ

tạng như người ta nói. Nếu không bổ bề dọc

cũng bổ bề ngang. Miễn không bổ ngửa là hên

rồi. Hên hơn nữa là tôi có bà vợ hiền lành, thấy

chồng rầu rĩ vì mất của nên không càm ràm chi

cả. Thua keo này, mình bày keo khác. Bà xã

biểu vậy.

Sau vụ này tôi bỏ nghề đi buôn rắn (nhưng vẫn

buôn các thứ khác)

Gió Đồng Nội (2012)

(Viết tặng Anh Minh, nhân vật chính trong

chuyện)

99

thơ Lê Ngọc Trùng Dương

Bài Cho Tình Ta

Loạn ly về khắp nẻo đường

Anh về gìn giữ phố phường bình yên

Đâu ngờ tiền định thiên duyên

Gặp em giây phút, hương nguyền thiên thu

Em còn đang tuổi học trò

Đóa hồng chớm nở làm ta ngại ngùng

Khi về nỗi nhớ mông lung

Đêm dài trăn trở, tơ chùng lòng ai

Những tờ thư vượt dậm dài

Vượt bao cách trở thỏa hoài tình mong

Rồi ta nên nghĩa vợ chồng

Đồng tâm nhất chí biển Đông ngại gì

Đâu ngờ tổ quốc lâm nguy

Dậm đường di tản ta thì bên nhau

Ngọt bùi chia xẻ buồn đau

Nuôi con khôn lớn dạt dào tình thương

Bao năm cùng bước chung đường

Quãng đời còn lại càng thương mến nhiều,

Ân tình còn có bao nhiêu,

Anh xin trao gửi người yêu thuở nào.

Hồi Tưởng

Thu hiu hắt, nhuộm vàng bao chiếc lá,

Lá thu sầu khơi nỗi nhớ xa xăm,

Ôi, kỷ niệm của một thời xưa cũ,

Hiển hiện về dù qua đã bao năm!

Tôi vẫn nhớ những đêm mùa sao sáng,

Ánh trăng ngàn soi bóng lá bên song,

Sương thướt tha trên ngàn lúa mênh mông,

Và tiếng sáo mục đồng vi vút thổi.

Trong nắng sớm, ánh triêu dương rực rỡ,

Vài chim muông vang tiếng hát trên cành,

Sương sớm mai còn đọng ngọn cỏ xanh,

Chùm hoa dại vươn mình khoe sắc thắm.

Đâu vẳng lại tiếng chuông chùa ngân đổ,

Những âm vang, vang tận cõi lòng ta,

Đưa hồn ai qua khỏi bến trầm kha,

Chiều tĩnh mịch, nắng thu vàng thoi thóp.

Chiều tắt nắng là khi màn đêm xuống,

Lũ côn trùng hòa điệp khúc thê lương;

Chỉ mình tôi thao thức với phong sương,

Soi chiếc bóng loang dài trên song cửa.

Gió vi vu qua ngàn thông trên núi,

Gió lay đưa như tiếng vọng thì thầm,

Tiếng thông reo như lời của núi sông,

Lời ru mẹ, con say nồng giấc điệp.

100

Trời giông bão, tiếng mưa gầm gió thét,

Gợi nơi tôi bao chuyện củ đau buồn,

Mái nhà củ vẩn phương trời xa tấp,

Xứ lạ quê người, bao nỗi vấn vương !

Ngày tháng rụng trên mái đầu sương điểm,

Tuổi xuân thì, giờ thôi đã tàn phai,

Như nụ hoa nở đẹp buổi ban mai,

Rồi cũng úa theo tháng ngày rơi rụng !

Thiên Thần Áo Trắng

Trong lần ứng chiến qua thành phố

Ta quen nhau, em tuổi mười lăm

Đẹp xinh như ánh trăng rằm

Thiên thần áo trắng ! Gọi thầm tên em

Đời trong trắng, tháng ngày phẳng lặng.

Ép cành hoa sầu lắng đợi chờ,

Đời vui như giấc hoa mơ

Anh về đánh thức hồn thơ ngủ vùi.

Tình yêu, đẹp tựa sao trời

Lời yêu đó, đẹp lời thủy chung.

Tình thắm tươi, kiều diễm, bao dung,

Uyên ương cùng bước vào chung địa đàng

Những tháng ngày hạnh phúc, hân hoan,

Những tháng ngày xinh đẹp mênh mang,

Thiên thần áo trắng em đan

Một trời hạnh phúc ngút ngàn thương yêu.

Il Pleure Dans Mon Coeur

(Paul Verlaine)

Il pleure dans mon coeur

Comme il pleut sur la ville.

Quelle est cette langueur

Qui pénêtre mon coeur ?

O bruit doux de la pluie

Par terre et sur les toits !

Pour un coeur qui s’ennuie,

O le chant de la pluie !

Il pleure sans raison

Dans ce coeur qui s’écoeure.

Quoi ! nulle trahison ?

Ce deuil est sans raison.

C’est bien la pire peine

De ne savoir pourquoi,

Sans amour et sans haine,

Mon coeur a tant de peine.

Lệ Buồn Ướt Đẫm Tim Tôi

Mưa rơi trên phố êm đềm

Lệ sầu ướt đẫm buồng tim rã rời

Nỗi sầu ray rức đầy vơi

Thấm vào tim úa, rối bời lòng ta .

Êm êm nhỏ giọt mưa sa ,

Ngoài hiên mưa đổ, mái nhà mưa rơi

Cho tim sầu thảm đầy vơi

Nhạc buồn mưa hát, tơi bời lòng ta !

Mưa không duyên cớ, mưa sa,

Sao tim héo úa, cho ta muộn phiền ?

Ai người phản bội tình duyên ?

Sầu không duyên cớ, ưu phiền không tên.

Thương đau, sầu khổ xiết bao

Mà không biết được vì sao thương sầu.

Hận tình, ân oán ? Không đâu.

Tim ta sao mãi hận sầu , khổ đau !!!

Lê Ngọc Trùng Dương phỏng dịch

101

Kỷ niệm một lần xa thành phố

Lê Phạm Kim Phượng

Bác Tâm từ Lam Sơn về thăm Mẹ của

Phương, và đón hai người con của bác về quê

nghỉ hè. Bác mang biếu mẹ Phương xoài, cam,

ổi, đu đủ .... Những trái cây này do bác trai hái

trong vườn sáng nay. Bác cũng không quên

mang theo những chùm nem chua gói trong lá

chuối xanh, bánh chuối và kẹo me do chính tay

bác làm. Phương mê nhất là món kẹo me, vừa

chua vừa ngọt lại thêm vị cam thảo. Chỉ nghĩ

đền thôi Phương cũng cảm thấy thèm. Buổi

chiều hôm ấy nhà rất vui vì có bác, con gái của

bác; Chị Trinh lớn hơn Phương hai tuổi, nữ sinh

Gia Long, vừa học xong lớp đệ nhất và đang đợi

ngày thi Tú Tài II; anh Tú nhỏ hơn Phương ba

tuổi học bên trường trung học Đắc Lộ. Trong

bữa cơm chiều Trinh bảo chỉ về nhà vài ngày rồi

lại trở lên Sài Gòn để chuẩn bị học thi. Dùng

cơm xong cả nhà đi lễ tối. Phương và Trinh

được ở nhà rửa chén và trông chừng nhà. Hai chị

em vừa làm vừa tâm sự về người yêu của họ.

Hai người chụm đầu lại đọc lá thư Danh viết cho

Phương mà Phương mới nhận được tuần trước,

thư Danh viết chan chứa ân tình, đong đầy nhớ

thương không những làm Phương thổn thức mà

cả đến Trinh cũng xúc động, nàng nói:

- Ông Danh thương mi quá, mi thật diễm phúc!

Ông An của tao dân khoa học nên viết thơ không

ướt át, lãng mạn bằng ông Danh, tao thích nhất

đoạn này,

Vừa nói Trinh vừa chỉ vào lá thơ và đọc nhỏ:

"Em yêu dấu! Em có biết là anh yêu em nhiều

biết mấy? Nhiều hơn là em có thể tưởng tượng

được! Mỗi lần về phép được gặp em anh sung

sướng bao nhiêu thì lúc trở về đơn vị anh buồn

khổ bấy nhiêu. Anh nhớ em từng giây từng phút,

trong giấc ngủ của anh cũng chập chờn hình

bóng em. ...- Em như một nụ hồng cầu mong

chẳng lạnh lùng, em như một ngày mộng mà ta

hằng ngại ngùng. Sẽ ru ta niềm nhớ, một ngày

thoáng mây đưa, cuộc tình đã như mơ -. Em

biết chăng dòng nhạc của Ngô Thụy Miên cũng

là tâm trạng của anh khi chờ em trước cổng

trường! Những sáng trông mong, những chiều

thương đợi và những tối lạnh lòng hoài vọng."

Đọc đến đây Trinh dừng lại vừa nhìn Phương

vừa nói:

- Eo ơi! Tình tứ lâm ly làm tao cũng mủi lòng, kỳ

sau có thư của ổng mi nhớ cho ta đọc

ké với nha, bảo đảm sẽ bao mi một chầu kem

sầu riêng!"

- Thôi đi, nghèo mà ham, trả thư lại cho

Phương. "

102

Phương giật lại lá thư. Cả hai đều cười vang,

những tiếng cười trong trẻo vang vọng trong căn

nhà.

Theo đúng chương trình đã bàn soạn. Tối

hôm ấy Trinh nói với mẹ Phương:

- Thưa mợ !"

Như sợ quên những điều đã chuẩn bị sẵn, Trinh

nói luôn một mạch:

- Mợ cho Phương đi Lam Sơn chơi với con

vài ngày, hè rồi ở nhà cũng buồn."

Bác Tâm vốn rất thương Phương, vừa nghe đến

đây đã vội góp ý:

- Tội nghiệp con bé, chẳng được đi đâu, mợ

cho cháu dẫn mấy đứa em đền nhà tôi chơi, gió

đồng quê trong lành, rất tốt cho các cháu."

Vừa nghe bác có ý kiến đưa bốn nhóc tì đi theo

Phương đã thấy chán nản, vội đưa mắt nhìn

Trinh cầu cứu, Trinh gật nhẹ như hiểu ý. Mẹ

Phương chép miệng như đang tiếc điều gì rồi

quay sang Trinh mẹ chậm rãi nói: "Hay Trinh

đưa các em đi chơi, Phương phải ở nhà giúp mợ

lo sổ sách cháu ạ." Thế là hết hy vọng! Phương

nghĩ thầm và mắt cảm thấy cay, Phương ấp úng :

"Mẹ cho con đi chơi với chị Trinh nha mẹ, chỉ

có ba ngày à, sáng thứ hai con đã về tới rồi."

Phương âu lo nhìn Trinh, Trinh vốn có tiếng là

nói chuyện có duyên và có tài chinh phục. Chị

đến ngồi cạnh mẹ Phương và bắt đầu thuyết

phục, thỉnh thoảng Phương thấy mẹ cười cười.

Chị Huệ, chị ruột của Phương từ trên lầu xuống

nhìn Phương nước mắt đoanh tròng, như tội

nghiệp, chị cũng xin mẹ giùm Phương. Cuối

cùng mẹ nhìn Phương cười bảo: "Đi thì đi, chị

em mày làm mẹ nhức cả đầu." Mẹ chưa nói dứt

câu, Phương và Trinh đã ôm nhau cười và nhảy

chân sáo lên thang lầu. Mẹ nói vọng theo: "Nhớ

phải ngoan ngoãn, con gái lớn rồi phải ý tứ, nhớ

mang theo áo dài để đi lễ ngày Chúa Nhật, ..."

Mẹ còn nói nhiều lắm, dặn dò đủ thứ, nhưng

Phương nào có nghe được gì!. Phương phải lên

lầu sắp xếp quần áo và những đồ dùng cần thiết,

con gái bao giờ cùng có nhiều đồ lỉnh kỉnh. Tự

nhiên Phương thấy đời đáng yêu, vừa làm

Phương vừa hát nhỏ "Ta yêu nhau yêu suốt cuộc

đời, như mây xanh dâng ngát bầu trời, như

muôn hoa tô thắm từng ngày, như hương thơm

xao xuyến tình người..." Đêm đó Phương và

Trinh tâm sự đến gần sáng.

oOo

Mới mờ sáng, Phương và Trinh đã chuẩn bị

xong, Phương xinh xắn trong chiếc áo thung

hồng ngắn tay, quần tây trắng và sandal cao gót,

tóc để xõa ngang vai, Phương không quên mang

vào cổ tay chiếc vòng đồi mồi đen nhánh mà

Danh, người yêu của nàng đã mang từ Phú Quốc

về tặng nàng. Trinh cũng duyên dáng trong chiếc

áo sơ mi trắng và quần tây trắng, tóc cột cao

bằng một khăn mui xoa mỏng có in hình chiếc

mỏ neo. Đã có lần Trinh khoe với Phương đó là

kỷ vật do người hùng Hải Quân của Trinh tặng.

Mẹ, bác và Tú cũng đã thức, mẹ trao cho

Phương gói quà và dặn dò “Đây là cà phê Ban

Mê Thuật, con đem biếu bác trai, nhớ phải

ngoan đấy.” Phương mỉm cười ôm mẹ và nói:

"Dạ vâng!" Mẹ Phương nhắc nhở Trinh hôm

nay thứ sáu và nhớ đưa Phương về chuyến xe

6:00 giờ sáng thứ hai. Mọi người chào mẹ

Phương rồi bước ra cửa. Trong nhà chị và các

em Phương vẫn còn ngủ say. Mẹ nói với theo

một câu bâng quơ: “Các cháu lớn mau quá,

chẳng mấy chốc cháu Trinh lại lên xe hoa mất

thôi.” Bác Tâm dễ dãi đáp: “Có thêm thằng rể

cho vui nhà vui cửa, rồi cũng đến phiên mợ thôi,

chỉ sợ các cô nhà mình nhõng nhẽo quá không ai

giám rước mợ ạ!” Phương và Trinh nhìn nhau

tủm tỉm cười.

Chuyến xe Sài Gòn - Vũng Tàu cũng sắp tách

bến, tiếng người lơ xe kêu gọi hành khách, tiếng

bạn hàng nói chuyên xôn xao, tiếng những máy

xe kêu sình sịch đều đặn, nhả những vùng khói

trắng mịt mù, khung cảnh thật nhộn nhịp làm

Phương cảm thấy lâng lâng một niềm vui. Sau

103

khi Bác Tâm và Tú ngồi vào chỗ trên chuyến xe

đông khách, Phương và Trinh cũng ngồi vào

băng trống ngay đằng sau, Phương ngồi chỗ bên

trong, gần cửa sổ. Xe từ từ chuyển bánh ra khỏi

trạm. Khi ra đến đường chính, bác tài cho tăng

tốc độ, bánh xe lăn đều trên con đường rộng

tráng nhựa, tiếng xì xào nói chuyện của hành

khách cũng thưa dần, những ngọn gió mát nhè

nhẹ thổi qua khung cửa sổ làm Phương cảm thấy

thoải mái. Trinh đã gục đầu vào vai Phương ngủ

từ bao giờ. Phương mỉm cười nhìn quanh xe,

phần lớn hành khách trên xe cũng đã chìm vào

giấc ngủ hoặc lơ đãng nhìn qua cửa sổ như đang

tận hưởng không khí trong lành. Phương nhìn

đồng hồ tay, chưa 7 giờ mà trời đã sáng hẳn, bầu

trời như phủ bằng một tấm lụa xanh biếc tuyệt

đẹp, xa xa cuối chân trời những tia nắng bình

minh đang lung linh, nhảy múa làm một góc trời

sáng rực như nửa vòng cung ngũ sắc khổng lồ có

dát vàng phản chiếu những tia sáng muôn màu.

Những tia nắng ấm áp kia như đang chuyền sức

sống xuống cánh đồng xanh rì những ngọn mạ

non. Quả là một bức họa tuyệt mỹ! Một kỳ công

của Tạo Hóa! Phương thầm nghĩ, chỉ có cây cọ

thần kỳ của Đấng Hóa Công mới có những nét

chấm phá tài tình này. Bất giác Phương nhớ đến

Danh, người yêu của nàng. Chàng Sĩ Quan Hải

Quân có mái tóc gợn sóng trông rất nghệ sĩ,

khuôn mặt khôi ngô và đôi mắt sáng, trên mặt

chàng lúc nào cũng có sẵn một nụ cười tươi. Nụ

cười như hàm chứa một sự bình an. Không

những mấy đứa em Phương rất mến Danh mà cả

đến mẹ và chị Phương cũng quí chàng. Mỗi khi

nói chuyện với mấy bà bạn về chàng mẹ thường

kết luận: "Cậu ấy hiền như cục bột!" Có lần

Phương nói dỗi với mẹ "Anh ấy là người mà

sao Mẹ cứ ví như cục bột !"

Phương ngả đầu vào thành ghế, trong lòng

cảm thấy bình an và hạnh phúc. Phương miên

man nghĩ về Danh. Không những trí óc và con

tim của Phương mà hầu như tất cả những tế bào

trong cơ thể của Phương đều nhớ Danh da diết.

Hình bóng chàng oai hùng trong bộ quân phục

màu xám nhạt, sợi dây kết màu vàng óng ánh

trên chiếc képi vành đen và đôi omega vàng trên

cầu vai. Tất cả như tô điểm thêm cho nét phong

lưu, oai dũng của người sĩ quan trẻ tuổi. Đứng

cạnh chàng Phương thấy mình như thật bé nhỏ.

Tháng trước về phép, Danh bảo, chàng đang tạm

trú ở Căn Cứ Hải Quân Cát Lở gần Vũng Tàu để

chờ tân đáo Giang Pháo Hạm Thiên Kích HQ

329. Danh ước gì có Phương ra thăm. Dù ước

như thế nhưng Danh biết Mẹ Phương tuy có vẻ

thông cảm với tuổi trẻ nhưng cũng rất nghiêm

ngặt, nên Danh không dám xin phép cho Phương

ra Vũng Tàu chơi. Thư cho Phương, Danh còn

viết : "Mỗi buổi sáng thứ bảy, nếu được đi bờ

anh sẽ đợi em ở cổng trại Căn Cứ Hải Quân Cát

Lở, anh sẽ chờ em cho đến khi mỏi mòn, anh sẽ

chờ em dù biết em không đến...." Lời thư làm

Phương nghẹn gào thổn thức. Phương nghĩ: Nếu

mọi chuyện êm xuôi, theo dự tính của Trinh thì

chỉ ngày mai là Danh sẽ gặp được Phương, ngạc

nhiên này sẽ làm Danh vui sướng biết mấy!

Tiếng xe thắng vội, cắt ngang dòng tư tưởng của

Phương, Phương nhận ra xe đã đến trạm nghỉ để

đổ thêm xăng. Tiếng những người bán hàng

rong xôn xao mời gọi làm mọi người trên xe tỉnh

giấc. Bác Tâm ngoái đầu ra cửa sổ mua bốn

chiếc bánh ú và mấy xâu mía ghim. Hình như ai

cũng đói nên ăn rất ngon. Khi tất cả đã ngồi vào

chỗ, bác tài cho xe nổ máy và tiếp tục cuộc hành

trình. Mặt trời đã lên cao, xe chạy nhanh băng

qua những cánh đồng nặng trĩu những bông lúa,

vườn mía với những cây mía vàng óng nổi bật

trong đám lá xanh, thấp thóang vài túp lều tranh

nằm ẩn núp sau những rặng dừa xanh um lá.

Tiếng Trinh đều đều tâm sự "....tao ghen với

hạnh phúc của mi Phương ạ. Anh An cũng là sĩ

quan Hải Quân như bồ của mi, nhưng anh đóng

mãi tận Năm Căn, anh ấy kể lại đó là nơi rừng

sâu nước độc, tao không tới thăm được, mà anh

ấy cũng ít được đi phép, bọn tao rất ít khi gặp

nhau, An viết thư cho tao hằng tuần nhưng tao

vẫn thấy thật trống vắng, thật cô đơn. Mẹ An

104

muốn bọn tao làm đám hỏi ngay sau khi tao thi

xong, nhưng ý mẹ tao chưa muốn, có lần mẹ nói

với tao lính tráng sống nay chết mai, mẹ không

muốn con gái sớm trở thành góa phụ ..."

Phượng lặng yên để Trinh trút cạn nỗi lòng.

Phượng thầm nghĩ : Những người trẻ trong thời

chiến thật quá bất hạnh! Bất chợt Phương nhớ

đến hai câu thơ mà Phương đã có lần đọc được

"Năm Căn đi dễ khó về, khi đi tàu sắt khi về hòm

cây." Phương rùng mình cố xô đuổi những tư

tưởng u tối. Cả Phương và Trinh đều im lặng,

hình như mỗi người đều theo đuổi một tư tưởng

riêng.

Tiếng bác Tâm kêu: "Cho xuống đây bác

tài." Người tài xế giảm tốc độ và cho xe dừng lại

bên lề đường. Bác xuống trước, mọi người lục

tục theo sau. Đi qua cổng làng, bác rẽ vào con

đường đất nhỏ đưa vào nhà. Con đường rợp

bóng mát từ hai hàng hoa giấy bên lề đan vào

nhau như vòng cung. Trước cửa nhà, bên trái là

cây vú sữa nặng trĩu những quả tím lịm, bên

phải là những chậu kiểng đã được tỉ mỉ cắt xén

thành hình những con công, con phượng ...

Trước hiên nhà có một vườn hoa với những đóa

hoa tươi thắm nhiều màu sắc. Phương biết ngay

đây là công trình của bác trai, vì bác rất thích

hoa và kiểng. Đang cắt xén chậu kiểng thấy mọi

người bước vào, bác ngừng tay và mừng rỡ reo:

- Tôi tưởng phải đến tối mẹ con bà mới về

đến."

Vừa nhìn thấy Phương bác lại reo lên:

- Có cháu Phương đến chơi nữa à! Để bác

đặt rọ bắt cua cho mấy đứa ăn. ..."

Bác mừng rỡ, tíu tít hỏi chuyện Trinh, Tú và

Phương. Phương nhìn quanh trong nhà, bàn ghế

được đánh vẹc ni bóng loáng, hai khung cửa sổ

được treo màn lụa trắng mà Trinh đã khéo léo

thêu lên những nhánh mai vàng trông rất mỹ

thuật. Từ phòng khách Phương có thể thấy hai

buồng ngủ bên trong và nhà bếp đằng sau. Tú rủ

Phương và Trinh ra ao câu cá, và nhắc Trinh nhớ

mang theo rổ để hái rau. Bước qua cây cầu khỉ

đằng sau nhà là đến ao cá. Cây cầu thật trơn, dù

Phương bước cẩn thận nhưng cũng suýt té xuống

mương làm Trinh và Tú cười ngặt nghẽo. Dọc

theo ao cá Phương thấy những chặng dừa xiêm

sai trái, rũ bóng trên mặt ao nhìn rất nên thơ.

Chẳng mấy chốc Tú đã câu được tám con cá rô

lớn. Vòng sang bên hông nhà, Trinh và Phương

cắt bạc hà, tần ô, hành và nhiều loại rau thơm

khác. Phương mân mê những trái mướp thòng

xuống từ cái giàn dựng bằng tre thô sơ. Hoa

mướp màu vàng ánh rất đẹp, đây là lần đầu tiên

Phương nhìn thấy hoa mướp. Cả nhà phụ bác gái

làm cơm chiều. Bác gái làm món cá chiên sả ớt

và canh bầu nấu tôm. Bác trai vừa đổ cà ri vào

chảo cua đang xào trên bếp vừa đùa: "Đầu tôm

nấu với ruột bầu, tôi chan bà húp gật đầu khen

ngon." Bác gái mắng yêu: "Ông chỉ giỏi tài tán

tỉnh!" Phương và Trinh bỏ thêm vỏ dừa vào bếp

cho nồi canh chua mau sôi. Chẳng mấy chốc bữa

cơm đã được dọn lên. Bác trai đã cắt sẵn một

bình hoa tươi để giữa bàn. Ngoài hoa huệ và vạn

thọ, Phương thấy trong bình còn có một nhánh

hoa dại với những đóa hoa đỏ thắm, nhỏ li ti,

cánh hoa mỏng manh có hình dáng giống như

trái tim. Phương hỏi tên của loài hoa, Trinh bảo

đó là hoa dại nên không có tên nhưng Trinh và

Phương cũng lãng mạn đặt tên cho hoa là hoa

"Thủy Chung". Mọi người ngồi vào bàn ăn, họ

vừa ăn vừa nói chuyện rất vui vẻ. Buổi tối ở

đồng quê xuống thật vội, hai ngọn đèn dầu được

đốt lên tỏa ánh sáng leo lét trong căn nhà. Trinh

và Phương ra chiếc võng ngoài hiên hóng gió

một lúc thì Trinh đã buồn ngủ và đòi đi ngủ

sớm, Trinh cho Phương biết Trinh đã xin bố mẹ

ngày mai cho Tú đưa Phương ra Vũng Tàu,

Trinh sẽ không cùng đi chung, vì nàng muốn ở

nhà viết thư cho An. Phương cảm thông cho tâm

trạng của người chị họ và cũng là người bạn thân

của Phương. Trinh đã ngủ từ lâu mà Phương vẫn

còn thao thức, nằm nghe tiếng dế mèn kêu rả

rích, nghĩ đến ngày mai sẽ được gặp Danh lòng

Phương cảm thấy bồn chồn và rộn lên một niềm

vui khôn xiết.

105

Tiếng gà eo óc gáy làm Phương thức giấc,

ánh nắng đã chiếu xuyên qua cửa sổ hắt vào

giường ngủ, Trinh vẫn còn say ngủ. Phương

bước nhẹ ra khỏi giường để khỏi đánh thức

Trinh, Phương nghe tiếng bác trai và Tú nói

chuyện bên phòng khách. Ngoài sân, bác gái

đang rải những hạt thóc xuống sân, bầy gà con

và gà mẹ đang say sưa mổ những hạt thóc trên

sân, chú gà trống có bộ lông vũ nâu và chiếc

mào đỏ thắm đang vươn cánh trên đống rơm,

đầu cất cao gáy những tiếng "ò ó o". Đàn chim

sẻ đang líu lo hót trên cành, văng vẳng xa đưa

tiếng "nghé ngọ", "hụm bò" của trâu bò. Ánh

nắng ban mai chiếu xuống những chiếc lá xanh

mướt còn đọng sương đêm, long lanh phản chiếu

những tia sáng bảy sắc cầu vồng. Thực là một

buổi sáng thanh bình ở đồng quê! Vừa trông

thấy Phương bác nhoẻn miệng cười hỏi Phương

có ngủ ngon giấc? Bác bảo ăn sáng xong thì Tú

sẽ đưa Phương ra bãi biển chơi cho biết đó biết

đây. Phương thầm cảm ơn cho sự xếp đặt khéo

léo của Trinh.

Tú đã sẵn sàng trong bộ đồ short và một túi

xách trên vai, chào hai bác xong, Phương và Tú

đi bộ ra đường đón xe lam, Trinh đưa Phương ra

đầu ngõ và chúc vui vẻ. Trinh nói nhỏ chỉ đủ để

Phương nghe "Đám cưới của bọn tao, tao sẽ mời

bọn mi làm phụ dâu phụ rể được không nhỏ?

Khi nào đám cưới bọn mi tụi tao sẽ làm nhân

chứng tình yêu." Phương cười khúc khích vì tư

tưởng ngộ nghĩnh của Trinh. Tú tuy nhỏ tuổi

hơn Phương, nhưng vì sống nhiều năm ở đồng

quê nên không đến nỗi nhỏ thó như Phương.

Tính tình lại vui nhộn và hay nghịch ngợm. Có

Tú tháp tùng Phương cảm thấy yên tâm, hơn nữa

Tú quá quen thuộc với Vũng Tàu nên không sợ

bị lạc. Chiếc xe lam dừng lại trước cổng trại lính

cho Phương và Tú xuống. Phương thấy có nhiều

quân nhân qua lại. Phương đang bỡ ngỡ ngước

đọc tấm biển dựng trước cổng "Căn Cứ Hải

Quân Cát Lở ", lẩm bẩm nói với chính mình: "

Đúng chỗ này rồi! " Còn đang bối rối chưa biết

phải hỏi thăm ra sao, Phương thấy có nhiều

người lính Hải Quân đang đi về chỗ Phương và

Tú đứng, họ nhìn rất oai hùng trong bộ quân

phục màu trùng dương. Một người trong nhóm

cất tiếng hỏi.

- Cô tìm thân nhân phải không ?"’

Phương lúng túng trả lời:

- Dạ, dạ tôi...

Phương chưa nói hết câu thì một người khác

trong nhóm chỉ người bạn đứng cạnh và đùa:

- Cô tìm anh này phải không ?

Phương nghe có tiếng cười tinh nghịch, Phương

càng thêm luống cuống mặt nóng bừng vì những

lời chọc ghẹo. Phương nghĩ thầm: "Mấy ông này

phá quá, mình phải lấy lại bình tĩnh." Giọng

người đàn ông ban đầu lại ôn tồn hỏi:

- Cô bé tìm ai? Cho tôi biết tên, tôi có thể

giúp cô.

Tú sợ Phương không trả lời nên vội đáp:

- Tìm anh, anh Danh.

Phương cũng thu hết can đảm nói:

- Chúng tôi tìm Hải Quân Trung Úy Lê Chiêu

Danh.

Một người khác trong nhóm như hiểu biết,

nhanh nhẹn nói:

- Danh đợi cô ở cổng này từ sáng, mới đi tắm

biển với Thiếu Úy Cầu. Anh có thể đưa cô bé ra

đó, cô là em gái của Danh hả ?

Nghe người lính nói, Phương cảm thấy thật

buồn và thất vọng, nước mắt rưng rưng, lòng

thầm trách Danh sao không đợi thêm chút nữa.

Phương phân vân chưa biết xử trí ra sao đã nghe

tiếng Tú nói:

- Cám ơn chú, cháu biết đường.

Kéo tay Phương ra khỏi cổng, bỏ lại sau lưng

những tiếng xì xào và tiếng cười của những

người lính trẻ vui tính. Tú bảo chỉ cần một cuốc

xe lam 10 phút sẽ ra tới bãi biển.

Phương và Tú đi gần giáp bãi sau nhưng vẫn

không thấy bóng dáng Danh, Phương bước

những bước rất khó khăn vì đôi giầy cao cứ lún

sâu xuống bãi cát mịn theo mỗi bước chân,

106

Phương muốn tháo giầy ra xách trên tay nhưng

vẫn còn ngần ngại. Nhiều người nhìn Phương

với ánh mắt hiếu kỳ. Phương cũng biết, ra bãi

biển mà mặc áo dài trắng, quần trắng thay vì bộ

bikini màu

sắc sặc sỡ

thì tránh sao

được những

cặp mắt

hiếu kỳ.

Phương mặc

kệ, vì

Phương biết

Danh rất

thích

Phương mặc

áo dài trắng

và Phương chỉ muốn dành cho Danh một niềm

vui trọn vẹn. Phương ước gì có một cặp mắt

kiếng mắt để Phương mang vào cho bớt ngượng.

Đến lúc này, nỗi buồn và thất vọng dâng cao

trong lòng Phương. Tú đề nghị thử ra bãi trước

tìm. Quả thực Phương đã tìm được Danh ở bãi

trước đang ngồi uống nước với bạn ở một quán

lộ thiên. Vừa thấy Phương, Danh mừng rỡ chạy

nhanh về hướng Phương và Tú. Phương nghe

tiếng anh Cầu đùa với Danh "A! Cô em Bắc Kỳ

của mày tới rồi kìa!" Gặp Phương Danh mừng

rỡ, nắm tay Phương thật chặt như sợ Phương sẽ

tan biến trong không gian. Danh nhìn Phương

thật lâu như để chia xẻ niềm hạnh phúc đang

dâng cao như nước thủy triều trong lòng Danh.

Chàng nói như reo: “Em đã đến, em đã đến, anh

vui quá, anh không bao giờ ngờ em có thể đến

đây thăm anh, em của anh tài quá, hôm nay anh

là người sung sướng nhất trần gian.” Quay sang

hỏi thăm Tú, rồi Danh đưa Phương và Tú lại bàn

nơi Cầu đang đợi. Cầu ân cần thăm hỏi, nói với

Danh vài câu bông đùa mà Phương không nghe

rõ chỉ biết hai người cười nói rất vui vẻ. Cầu cáo

từ, viện cớ phải trở lại căn cứ. Bây giờ Phương

mới cảm thấy khát, bưng ly nước đá chanh uống

từng ngụm nhỏ. Tú đã uống hết ly nước và cũng

ăn hết ly kem ba màu. Tú xách chiếc túi có đựng

đồ tắm ngỏ ý muốn ra bãi sau tắm biển. Chỉ còn

lại Danh và Phương, Danh kéo ghế ngồi gần

Phương hơn, họ như có 1001 chuyện để nói với

nhau, họ tỉ tê tâm sự, tất cả chung quanh họ như

trở thành vô nghĩa. Họ chỉ biết một điều là họ

đang có nhau. Từ chiếc máy cassett trong quán,

giọng hát Thanh Lan vang vọng “...Gọi người

yêu dấu bao lần. Nhẹ nhàng như gió thì thầm.

Làn mây trôi gợi nhớ chơi vơi ... Gọi người yêu

dấu trong hồn. Ngập ngừng tha thiết bồn chồn.

Kỷ niệm xưa mờ thoáng trong sương cho lòng

nhớ thương ..." Tú đã trở lại rủ Danh và Phương

cùng xuống tắm biển. Phương ngần ngại vì

không mang theo đồ tắm vả lại nàng cũng chẳng

biết bơi. Danh bảo đồ tắm có thể mướn và chàng

sẽ dạy Phương bơi. Bà chủ tiệm trao cho

Phương chiếc áo tắm màu xanh dương có in hoa

trắng, Phương mặc rất vừa vặn. Danh và Tú ra

sức dạy Phương bơi, nhưng mỗi lần họ buông

tay ra thì Phương lại chìm xuống nước, nước

biển trong xanh và mát làm Phương cảm thấy dễ

chịu, tiếng sóng vỗ ào ào vào những bờ đá và

tràn vào bãi cát mịn màng. Danh hét to như át

tiếng sóng: "Phương đừng sợ, có anh đỡ cứ bình

tĩnh, thở bằng mũi đều đặn thì thân hình sẽ nổi

trên nước." Danh mượn một chiếc phao để

Phương có thể bám vào và bơi ra xa, Danh bơi

theo bên cạnh. Họ nô đùa ngụp lặn trong biển

hạnh phúc. Thời gian như ngừng trôi! Danh đưa

tay chỉ đôi hải âu đang lượn quanh trên vòm trời

rộng và thầm cầu xin Thượng Đế cho họ mãi có

nhau như đôi chim biển kia.

Hoàng hôn xuống dần, mặt trời đã bắt đầu ngả

về hướng tây. Tú đã lên bờ. biết giờ chia tay sắp

đến, Danh thì thầm:

- Anh không muốn xa em dù chỉ nửa giây

Bảo Phương nhắm mắt lại, Danh khe khẽ hát:

“Yêu nhau trong cuộc đời, mơ duyên tình dài

gắn bó đôi lời. Ta quen nhau một ngày, yêu

nhau trọn đời, giữ cho lâu dài. ..." Phương mở

choàng mắt và reo lên: "A! anh hát hay quá em

chịu thua.” Rồi Phương chạy nhanh lên bờ. Xa

107

xa vài chiếc tàu hải hành đang âm thầm vượt

sóng trùng dương. Sau khi Phương tắm lại nước

ngọt và thay đồ xong thì Danh và Tú đã ngồi

chờ sẵn bên ngoài. Phương nói với Danh

Phương phải về ngay đã trễ. Danh đưa Phương

và Tú ra trạm xe. Danh nắm tay Phương, bốn

mắt nhìn nhau như tiếc nuối một ngày vui chóng

tàn. Danh dõi mắt trông theo chiếc xe chở

Phương và Tú khuất dần trong tầm mắt, chỉ còn

lại một làn khói trắng mờ ảo. "Người đi một nửa

hồn tôi chết, một nửa hồn kia bỗng dại khờ."

Danh lẩm bẩm hai câu thơ của một nhà thơ tiền

chiến lãng mạn mà lòng buồn rười rượi.

oOo

Thấm thoát đã ba mươi năm mà tưởng chừng

như ngày hôm qua. Quá khứ là cả một kho tàng

kỷ niệm vô giá. Những ngày vui bên nhau trên

quê hương thân thương, bên giáo đường, nơi

khuôn viên đại học, bờ biển, đồng quê và nhiều

nơi khác ... Kỷ niệm nào nơi đất mẹ cũng đẹp,

cũng nên thơ. Nhưng kỷ niệm Vũng Tàu là một

trong những kỷ niệm mà Danh và Phương yêu

thích nhất. Ba mươi năm qua với bao thay đổi,

bao thăng trầm cho cuộc đời, cho vận mệnh một

quốc gia, một dân tộc; cho những người trẻ đã

sinh ra và lớn lên trong một thế hệ rã rời như Vũ

Hoàng Chương đã có lần than thở: "Lũ chúng ta

đầu thai lầm thế kỷ, một đôi người u uất nỗi bơ

vơ." Vì sự dị biệt của ý thức hệ, vì chiến tranh

bao anh hùng tuổi trẻ đã hy sinh cho chiến cuộc?

Bao gia đình ly tán, vợ trẻ sớm trở thành góa

phụ? Bao trẻ thơ sớm mất cha, anh? Bao mẹ già

mắt đã lòa vì khóc cho sự khổ đau của con cháu,

của cuộc đời? An và Trinh cũng cùng chung số

phận, cùng chung định mệnh với những kẻ bất

hạnh kia. Cô dâu Trinh mới ngày nào kiêu sa,

duyên dáng trong bộ áo cưới, e ấp sánh vai bên

chú rể An, đã vội vàng quấn lên mái tóc đen

huyền vành khăn sô trắng để suốt một đời u uẩn

nhớ thương! Chú rể An sao vội vã ra đi khi trái

hạnh phúc vừa thơm hương? Cố Hải Quân Đại

Úy Trịnh Trọng An đã "anh dũng hy sinh đền nợ

nước" chôn theo cả trái tim và cuộc đời của

người anh yêu nhất đời. An đã để Trinh lẻ loi

đơn chiếc trong đám cưới của Danh và Phương.

Ôi người đời và đời người! Một thời để yêu và

một thời để buồn phiền! Phương và Danh vẫn

hàng đêm cầu xin Thiên Chúa ban thái hòa an

lạc cho quê hương Việt Nam. Tuy cuộc sống

mới ở Hoa Kỳ có đầy đủ về vật chất, phố mới

người vui nhưng những kỷ niệm nơi cố hương

vẫn là nguồn an ủi nhiệm mầu mang lại bình an

cho tâm hồn họ trong những ngày lưu xứ. Tạ ơn

Thiên Chúa đã cho con người những kỷ niệm để

chia xẻ cùng nhau. Chung quanh họ vẫn còn có

những người bạn với những trái tim chan chứa

tình người và tình huynh đệ. Tuy tóc đã đổi mầu

và tuổi đời chồng chất, nhưng tim họ vẫn còn

xanh và tràn đầy sức sống, tin yêu về một ngày

mai cho một Việt Nam Độc Lập, Tự Do, Thịnh

Vượng và Tiến Bộ vẫn còn đầy ắp trong trái tim

của họ.

Lê Phạm Kim Phượng

108

CHUYỆN CẦN ĐƯỢC KỂ

Xuân chiến thắng trong trại tù cải tạo Suối Máu

Ngô Thụy Chương

Để tưởng nhớ đến Hải Quân Trung úy

Phạm Ngọc Đông(OCS9)

Trại tù cải tạo Suối Máu nằm trong địa phận

tỉnh Biên Hòa. Nơi đây hơn bốn ngàn sĩ quan

quân đội VNCH đã bị giam giữ dưới danh từ mỹ

miều “học tập cải tạo”. Suối Máu được chia làm

5 trại tù: K1, K2, K3, K4 và K5. Các trại bị ngăn

cách nhau bởi những

chòi canh và hàng

rào kẽm gai dầy đặc.

Giữa năm 1978 do

tình hình bất ổn nơi

vùng biên giới Việt

Miên, chúng tôi bị

chuyển từ trại Cà

Tum, Tây Ninh về

K4 Suối Máu. Nơi

đây, tôi liên lạc được

Phạm Ngọc Đông

(OCS9) cũng đang

bị tù tại trại K5. Hai trại chúng tôi sát cạnh nhau

nên buổi trưa tôi và Đông hay ra đứng sát hàng

rào để trao đổi tin tức. Đông và tôi đã có thời

gian phục vụ chung tại Giang đoàn 75 Thủy Bộ

mà vị tư lịnh lực lượng lúc đó là Phó đề đốc

Hoàng Cơ Minh.

Do thân tình đó, chúng tôi coi nhau như anh em.

Đông tính tình bộc trực, gan dạ và xông xáo.

Trong thời gian phục vụ tại Giang đoàn Thủy

Bộ, tôi đã từng chứng kiến sự can trường của

Đông. Nay gặp lại nhau trong trại tù, tôi biết thế

nào Đông cũng có những hành động táo bạo bất

ngờ, nên lựa những dịp nói chuyện với nhau tôi

thường khuyên Đông nên thận trọng. Sự suy

đoán của tôi không sai vì trong cuộc biến động

tháng 12 năm 1978 tại Suối Máu, đưa đến sự

phản kháng của toàn năm trại chống lại bọn cai

ngục cộng sản, Đông chính là một trong những

người chủ xướng.

Câu chuyện bắt

đầu khi anh em tù

cải tạo K5 đi làm

khu sinh hoạt phía

ngoài vô tình nhặt

được một số bản

báo cáo của những

tay ăng ten nằm

vùng trong trại tố

cáo anh em với hy

vọng được thả về

sớm.

Qua những bản báo cáo này, những tên nằm

vùng đón gió đã bị phát giác. Một làn sóng căm

hờn dâng lên trong toàn trại. Đông và một số

anh em nhiệt huyết tại K5 bí mật thành lập “ban

hành động” với nhiệm vụ hỏi tội những thành

phần ăng ten trong trại. Buổi tối đó, ban hành

109

động ra tay và bọn ăng ten nhận được những

trận đòn đích đáng. Sáng ngày hôm sao, người ta

thấy những tên ăng ten này máu me đầy người

bò ra khỏi trại, xin đi nằm bệnh viện và không

dám trở về trại nữa.

Tin K5 hỏi tội bọn ăng ten được loan truyền

nhanh chóng đến các trại khác. Trại K4 của

chúng tôi cũng không kém; ban hành động được

thành lập bao gồm những anh em khỏe mạnh, võ

nghệ cao cường. Những ngày sau đó là những

ngày hãi hùng cho đám ăng ten, trở cờ trong trại.

Buổi tối những toán người bịt mặt tiến vào

những phòng có ăng ten đang ngủ. Đèn phòng

tắt phụt và khi gian phòng chìm trong bóng tối

thì bản cáo trạng kể tội được dõng dạc đọc lên.

Bọn ăng ten còn đang luống cuống trong mùng

thì dây giăng mùng bị cắt đứt và tức thì những

cú đá, cú đấm được tung ra. Tiếng thét đau đớn

kèm tiếng kêu cứu vang lên khắp trại … nhưng

không ai phản ứng. Ngày hôm sau, những tên

ăng ten này bị thảy ra khỏi trại và tự bò đến

bệnh xá xin chữa trị vết thương.

Chiến dịch “bình định nông thôn” đã thành

công. Trong trại không còn bóng dáng những kẻ

nội thù; mọi người đi lại, phát biểu tự do. Khi

trận đánh ăng ten xảy ra, chúng tôi nghĩ bọn cai

tù sẽ có những hành động đối xử tàn bạo hơn với

chúng tôi. Nhưng lạ thay, chúng không hề có

phản ứng và mỗi lần vào trại chúng phải đi cả

chục đứa súng ống tua tủa. Nhìn thì có vẻ ghê

gớm lắm, nhưng qua ánh mắt của chúng chúng

tôi biết chúng không còn cảm thấy an toàn khi

vào trong trại. Biết thế anh em tù hả hê phấn

khởi. Ta đã thắng trận đầu tiên.

Khi thấy lũ cai tù không phản ứng, phe ta thừa

thắng xông lên. Tất cà năm trại đồng ý sẽ tổ

chức mừng Giáng Sinh. Đây là một thách thức

cho bọn cai tù cộng sản. Hai vị linh mục có mặt

tại trại K3 nhận trách nhiệm làm lễ ngoài trời

cho anh em công giáo cả năm trại. Sáu giờ chiều

ngày 24 tháng 12, không ai bảo ai, mọi người

không phân biệt tôn giáo cùng tiến về sát K3

tham dự thánh lễ. Việc ngang nhiên tổ chức

mừng Giáng Sinh không chỉ mang ý nghĩa tôn

giáo mà cũng là một thông điệp đối kháng trực

tiếp với bọn cai tù, như một tuyên ngôn đòi tự

do cho con người.

Bên ngoài bọn cai tù lúng túng. Chúng đi vòng

quanh hàng rào các trại im lặng quan sát nhưng

hoàn toàn không có hành động phản ứng. Buổi

lễ mừng Giáng Sinh tuy đơn giản nhưng thành

công. Toàn thể anh em trong trại vui mừng khôn

tả vì phe ta lại thắng bọn cai tù một trận thứ hai.

9 giờ đêm hôm đó, tôi đang ngồi nói chuyện với

một số anh em thì có người vào báo có người K5

muốn liên lạc gấp. Tôi tiến lại gần hàng rào thì

nhận ra người đang đứng chờ là Phạm Ngọc

Đông. Đông thấy tôi liền nói oang oang:

-“Chương, bọn công an vừa tràn vào K1 và bắt

đi ba người. Anh báo lại cho anh em ban hành

động K4 tin này nhé. Bên này tụi tôi sẽ biểu tình

phản đối để yểm trợ K1.”

Nhận được tin này, tôi biết như thế là bọn cai tù

đã bắt đầu phản ứng. Tôi nhanh chóng liên hệ

anh em nhóm hành động để thông báo sự việc

xảy ra tại K1.

Từ K5 Đông đánh kẻng báo động toàn khu Suối

Máu. Các trại hưởng ứng lời kêu gọi, tập họp

rất đông tại hội trường và ngồi biểu tình đòi trả

tự do cho ba anh em thuộc K1 bị bắt. Tại K4

bỗng nhiên thiếu úy Nguyễn văn Hóa, một cựu

ca trưởng của một ca đoàn ở Sai gòn tiến lên

phía trước và bắt nhịp bản Đêm Đông. Trong

đêm tối mênh mông, gần một ngàn tiếng ca cùng

đồng loạt vang lên:

“Đêm đông lạnh lẽo Chúa sinh ra đời, Chúa

sinh ra đời nằm trong hang đá nơi máng lừa...”

Lời hát vang lên trong đêm tối, vang vọng đến

các trại bạn chung quanh, rồi bỗng nhiên không

ai bảo ai cả năm trại tù Suối Máu với gần bốn

ngàn tù cải tạo đã cùng đồng ca nhạc bản Đêm

Đông. Trong khi K1 bắc loa yêu cầu bọn cai tù

phải thả ngay ba anh em bị bắt thì ca trưởng

Nguyễn văn Hóa đầy nhuệ khí và linh động

vung tay bắt nhịp bản Việt Nam Việt Nam.

110

Ngàn giọng hát phát ra như vỡ tan lồng ngực

bay tới tận khu vực của bọn công an cai tù.

Chúng sửng sốt, ngỡ ngàng vì không ngờ phản

ứng mãnh liệt của anh em. Chúng lúng túng,

chạy tới chạy lui phía ngoài, một lúc sau chúng

điều động ba chiến xa đến án ngữ cổng trại K4,

chúng rọi đèn pha chiếu sáng một vùng K4, toán

cộng con chĩa súng chuẩn bị tấn công.

Để giữ vững tinh thần anh em, ca trưởng

Nguyễn văn Hóa lại phất tay bắt nhịp:

”Trên đầu súng quê hương tổ quốc đã vươn

mình, trên lưỡi lê căm hờn hờn căm như triều

sóng...”

Lời ca như thách thức, như khai hỏa một cuộc

chiến mới. Từ bên ngoài bọn cai tù bắc loa hù

gọi mọi người phải giải tán nếu không chúng sẽ

nổ súng. Bên trong anh em vẫn ngồi yên tay nắm

tay nhau thật chặt và các bài nhạc chính huấn lại

vang lên như xé màn đêm, như ngạo nghễ đối

mặt với giặc thù.

Không thấy phía trong giải tán, hàng loạt đạn

được bắn trực tiếp vào khu hội trường, một vài

anh em bị trúng thương nhưng mọi người vẫn

ngồi trong trật tự. Ca trưởng Hóa hiên ngang kêu

gọi anh em hát to để “tiếng hát át tiếng súng” và

vung tay bắt nhịp bản “Việt Nam Quê Hương

Ngạo Nghễ”:

“Ta như nước dâng dâng tràn có bao giờ tàn,

đường dài ngút ngàn chỉ một trận cười vang

vang”

rồi nhạc bản “Thề không phản bội quê hương”,

“Quyết chiến! Thề quyết chiến! Quyết chiến!

Đánh cho cùng dù mình phải chết

Để mai này về sau con cháu ta sống còn”.

Ngàn giọng ca dâng cao bằng trái tim, bằng nhịp

thở, hiên ngang và uy dũng đã lấn áp cả tiếng

súng từ bên ngoài.

Nhanh chóng ”ban quyết tử” được thành lập bao

gồm những anh em gan dạ, võ nghệ cao cường.

Toán quyết tử này nằm phục sát gần cổng trại

chuẩn bị một trận thư hùng để đời nếu đám công

an tấn công. Một nhóm khác chuẩn bị phá hàng

rào để anh em có thể vượt thoát ra ngoài khi bị

tấn công. Trong lúc đó tiếng hát vẩn tiếp tục

vang lên,

“Một cánh tay đưa lên,

hàng ngàn cánh tay đưa lên,

hàng vạn cánh tay đưa lên

quyết đấu tranh cho một nền hòa bình chân

chính ...”

Trong giây phút căng thẳng ấy, thời gian tưởng

như ngừng lại thì bỗng nhiên ba xe tăng và toán

công an đang án ngữ cổng trại K4 tự động rút đi.

Trong trại nhốn nháo, không biết bọn cai tù sắp

tung ra chiêu gì mới, thì từ K1 loan báo ba anh

em bi bắt đã được trả về trại. Tin mừng này

được đón nhận như một niềm vui chiến thắng,

tiếng reo hò vang dậy khắp năm trại Suối Máu.

Chiến thắng này phải được ghi vào chiến sử mai

sau.

Sau chiến thắng huy hoàng và nhận thấy phản

ứng yếu ớt của bọn cai tù, anh em tự động cắt bỏ

nhiều khu hàng rào ngăn cách để các trại có thể

đi lại dễ dàng. Nhờ vậy tôi đã gặp lại Nguyễn

Tuấn Bình (T4) và Nguyễn Trung Hùng (U5),

chúng tôi qua lại thăm nhau, nhất là Hùng,

chúng tôi thường qua lại thăm nhau, hai đứa

ngồi đánh cờ tướng , “rít” những điếu thuốc lào

thật “phê” và kể cho nhau nghe những kỷ niệm

vui buồn đời lính biển.

Cùng thời điểm đó, ban hành động các trại gặp

gỡ nhau và đi đến quyết định cùng hợp tác để

hành động chung. Các trại thành lập “Ủy ban

bảo vệ danh dự quân đội VNCH”. Ủy ban ra

những thông cáo kêu gọi tình huynh đệ chi binh,

kêu gọi có những hành động không hại đến danh

dự quân đội. Trại K4 còn thành lập ban văn nghệ

dã chiến tổ chức hằng đêm các chương trình văn

nghệ quê hương.

Đêm văn nghệ đầu tiên được tổ chức tại hội

trường K4 thật long trọng với nghi lễ chào quốc

kỳ và một phút tưởng niệm các chiến hữu đã bỏ

mình vì lý tưởng tự do. Không thể tưởng nổi,

111

ngay trong vòng kiềm tỏa của giặc thù, trong trại

tù, những người chiến sĩ của quân lực VNCH

vẫn không hề sợ nguy hiểm đến tính mạng, họ

đã nắm chặt tay nhau cùng hát to:

”Này công dân ơi đứng lên đáp lời sông núi,

đồng lòng cùng đi hy sinh tiếc gì thân sống. Vì

tương lai quốc gia, cùng xông pha khói tên, làm

sao cho núi sông từ nay luôn vững bền ...”

Những ánh mắt rưng rưng, những cảm xúc tột

cùng dâng trào, họ hiện thân những chiến sĩ tuy

không còn vũ khí và dù chiến đấu đơn độc

nhưng vẫn hiên ngang đứng vững như lời thề

năm xưa nơi quân trường cũ: ”Thà chết cho máu

đào tô điểm non sông”.

Kể từ thời gian đó chúng tôi sống tự do, thoải

mái. Mùa xuân lại trở về, các trại tổ chức những

trận bóng chuyền giao hữu, những buổi thuyết

trình chống cộng và phân tích tình hình được

công khai tổ chức. Các đêm văn nghệ với con

chim đầu đàn Nguyễn văn Hóa lúc nào cũng thu

hút cả ngàn khán giả. Trại tù Suối Máu được

hoàn toàn “giải phóng” vì giặc thù không giám

tự tung tự tác nữa.

Vài tháng sau, bọn cai tù bắt đầu phản ứng. Việc

đầu tiên là chúng tung tin sẽ có nhiều người

được trả tự do về với gia đinh. Sau đó chúng

chuyển một số anh em qua trại khác. Kế hoạch

này nhằm làm giảm tinh thần đối kháng của anh

em cũng như phân hóa tinh thần anh em trong

trại. Một vài người vẫn còn mơ ngủ, tin vào lời

hứa của bọn cai tù đã lén lút khai tên những

thành phần nòng cốt hoạt động. Do đó nhiều anh

em tích cực hoạt động đã bị chuyển trại và đưa

về giam ở khám Chí Hòa. Phạm Ngọc Đông

cũng không thoát khỏi cuộc lùng bắt này.

Cuộc nổi loạn tại trại tù Suối Máu bắt đầu vào

tháng 12/1978 và kéo dài năm, sáu tháng, tuy

ngắn ngủi nhưng đã là một cuộc chiến đấu hào

hùng của hơn 4000 chiến sĩ VNCH chống lại

bọn cai tù cộng sản. Các anh em đã chứng tỏ

tinh thần “thà chết vinh còn hơn sống nhục”. Có

người bị bắt, bị đánh đập tàn nhẫn, có người đã

chết tức tưởi vì đòn thù của bọn cai tù cộng sản,

nhưng tinh thần bất khuất hào hùng của các

chiến sĩ anh hùng tổ quốc sẽ muôn đời ghi nhớ.

oOo

Tháng chín năm 2010 vừa qua tôi liên lạc được

anh Phan Công Đoàn, người bạn học thời niên

thiếu, một cựu sĩ quan không quân. Đoàn cũng

là bạn thân với Phạm Ngọc Đông và cả hai cùng

ở chung với nhau tại trại tù K5 Suối Máu. Năm

1982, Đông được trả tự do có ghé thăm Đoàn.

Đông kể lại những tra tấn tàn bạo của bọn cai tù

Chí Hòa mà dấu vết vẫn còn in hằn trên thân thể

anh. Chúng bắt anh khai tên những thành phần

chủ chốt trong cuộc nổi dậy tại trại tù Suối Máu.

Đông kiên quyết không khai một ai; quá tức giận

tên cai tù đã quát lên:

- "Mày muốn gì?"

Đông hiên ngang trả lời:

- "Chúng mày cứ bắn tao đi, tao không khai một

ai cả."

Cuối năm 1982, Đông cũng tìm đường ra đi,

nhưng anh đã không đến được bến bờ tự do.

Thân xác anh đã chìm vào biển mẹ để lại thương

tiếc cho gia đình, bạn bè, chiến hữu khắp nơi.

Ngô Thụy Chương (U5)

Mùa Xuân 2012

112

Một ngày trên cao nguyên

nctd

Chiếc xe lao vun vút trong đêm đen dầy

đặc, trên con đường thanh vắng, trống trơn,

thỉnh thoảng mới có một chiếc xe chạy ngược

chiều, dù vận tốc chỉ có 65 dặm một giờ, hoặc ít

hơn, đôi khi qua khúc quanh co tôi còn giảm tốc

độ xuống nữa, chậm hơn bình thường lái ban

ngày rất nhiều, vậy mà đôi khi cũng thấy còn

nguy hiểm, vì không thể thấy xa hơn khoảng

cách vài trăm sải, cái khoảng cách an toàn tối

thiểu trong trường hợp khẩn cấp. Những cột sơn

lân tinh cắm dọc ven đường, và những bảng

hướng dẫn lưu thông đủ mầu, xanh đỏ vàng đen,

phản chiều rực rỡ dưới ánh đèn pha, nổi bật lên

trong màn đêm tối đen như bưng, khiến tôi liên

tưởng tới mầu sắc của những cái bánh oản, được

bọc bởi những tấm giấy bóng kính mầu trong

suốt, không thể thiếu trong những ngày cúng

giỗ, hay lễ hội ở miền quê thuở nhỏ, nhìn những

mâm oản xếp thành hình kim tự tháp trông

quyến rũ làm sao, ngoài cái vị ngọt ngào của bột

bánh, cái màu sắc của nó càng thu hút những

đứa trẻ con như tôi, thèm đến chẩy nước miếng

nước giải, giống những viên kẹo sô-cô-la bây

giờ hấp dẫn trẻ con, nhất là trẻ con vùng quê

thiếu chăm sóc về răng lợi, ăn ngọt đến răng sún

mà bố mẹ cũng không ngăn cản nổi. Ngày ấy

chả mấy khi mà mỗi đứa trẻ chúng tôi được trọn

một cái oản, nếu được cắt làm đôi đã là may

mắn lắm, bằng không chỉ được một phần tư là

cùng, ăn xong lại chia nhau miếng giấy bóng

kính để dán lên mắt, nhìn cuộc đời mầu sắc đẹp

đẽ bội phần hơn.

Ngoài hai vệt đèn pha quét thẳng về phía

trước, còn thấy được hình thù các vật thể, chung

quanh chúng tôi bao trùm một màu đen tối thẳm,

tối đến độ hình thái tùy theo ảo giác của mỗi

người, muốn cho là gì thì nó thành cái ấy, tôi có

cảm tưởng như xe đang lao dưới những tàng cây

cổ thụ, trong những cánh rừng trùng trùng điệp

điệp, mà khi nhỏ tôi thường nghe kể, chuyện

những người thợ săn thú rừng về đêm, hay của

những người kháng chiến chống tây thời đó, len

lỏi trong rừng già cả ngày không thấy ánh mặt

trời. Đen như các cụ thường ví von tối như đêm

ba mươi, hay đêm trừ tịch, tôi không biết chính

xác cái đen đêm ba mươi nó tối cỡ nào, nhưng

chắc cũng chỉ đen như đêm nay là cùng, vì lúc

nhỏ ở quê, đêm đêm thường có ánh trăng vàng

vừng vực sáng, mà mỗi khi nhìn ông trăng là tôi

lại mơ ước, làm chú cuội để được kề cận bên chị

Hằng. Thật ra chả ai biết chị Hằng bao nhiêu

tuổi, đẹp ra sao, nhưng trong đầu óc trẻ con của

tôi, tôi nghĩ chị Hằng phải đẹp lắm, đẹp hơn

những cô hàng xóm, hay những cô gái đẹp trong

vùng mà thỉnh thoảng tôi gặp, hoặc giả nếu đem

so sánh thời điểm này, chắc cũng ngang ngửa

với những nàng “Tiên Nga” của vài anh bạn tôi,

chứ không thua. Ờ mà cũng lạ! tôi cứ nghĩ thằng

cuội chỉ mười mấy tuổi là cùng, sao người ta lại

chọc ghẹo nó là “Thằng cuội già ôm một mối

mơ”? Không lẽ thằng cuội cũng già lắm rồi hay

sao! Nếu thế thì thật đáng buồn và tội nghiệp

cho chị Hằng của tôi quá! Và khi lớn lên ở Sài

113

gòn, cũng chỉ thấy ánh đèn thành phố sáng rực

cả bầu trời, chứ đâu có tối đen. Sau này vào lính

tôi cũng có rất nhiều đêm thức trắng, không đi

ca “cách mạng” nửa đêm trên biển cả, thì cũng

tuần tiễu trên sông, hoặc nằm phục địch trong

kinh rạch, nếu không có trăng sao vằng vặc, thì

cũng có ánh sáng hỏa châu, những ngọn đèn trời

treo lơ lửng giữa không gian, bằng những sợi

khói mong manh, trông như những giải lụa đào,

trắng nõn nà đong đưa trong gió, sáng rực một

góc trời, tuy không sáng choang choang như ánh

đèn thành phố, nhưng cũng đủ để các anh chàng

mơ mộng, mượn làm đèn viết thư tình.

Thỉnh thoảng chiếc xe chao nghiêng một bên

trong những khúc “cua” gắt, làm bạn Nam ngồi

cạnh mở mắt ra hỏi một hai câu bâng quơ “bác

đã mệt chưa? ” hay “bác có buồn ngủ không?”

Tôi thì đặc biệt không quen ngủ trên xe, dù là cơ

thể có mệt mỏi đến mấy, tôi vẫn thường thức

trắng đêm dù đôi mắt cay xè như đang cắt củ

hành và đôi mí nặng trĩu như có quả tạ đeo vào,

có thể tôi sẽ vật vờ cả ngày hôm sau, hay sẽ nằm

liệt giường liên tiếp mấy ngày sau cuộc hành

trình, nhưng chẳng mấy khi tôi có thể ngủ ngồi

trên xe, tôi cũng chẳng hiểu tại sao, phải chăng

vì cái ám ảnh tai nạn ngày xưa, đã cho tôi thoát

chết trong đường tơ kẽ tóc, trên chuyến xe lô-ca-

xông Sài gòn - Vũng tầu. Hôm đó tôi ngồi ở

hàng ghế sau bên cánh cửa trái, tựa đầu vào

thành cửa sổ mà ngủ, vừa tỉnh dậy được hai ba

phút thì chiếc xe ngược chiều, lạc tay lái đâm

ngay vào cánh cửa trái chỗ tôi vừa gục đầu, may

mắn tôi thấy và ép sát người qua bên phải tránh

kịp, cánh cửa bị lõm vào khá nặng và kính thì vỡ

vụn, thế là từ đó trở về sau, tôi không thể nào

ngủ trên xe được nữa.

Vài năm nay, kể từ khi mấy anh bạn tôi tham

gia nhiếp ảnh, tôi có nhiều dịp theo chân đi chơi

xa, trong những ngày cuối tuần hay nghỉ lễ, dù

tôi chỉ trực tiếp cầm máy có mấy tháng gần đây,

mấy nhiếp ảnh gia người nào cũng thích chụp

đồi, chụp núi, có thác, có suối, nhất là mấy ông

cho thêm phần ướt át, nhưng ướt át không cũng

chưa đủ, họ còn thích những mùa cây cỏ đơm

bông, thay hoa đổi lá, nhất là bình minh và

hoàng hôn thì không thể thiếu, cho cuộc đời

thêm phần mầu mè sặc sỡ, nên thường mỗi lần

đi là mỗi lần phải lái thâu đêm, chúng tôi chia ca

để mọi người thay phiên nhau, tôi không ngủ

nên lãnh ca cách mạng theo danh từ của các

chàng thủy thủ, những người lao động ở đây gọi

là ca nghĩa trang, tôi đề nghị để tôi lái suốt đêm,

vì tôi tỉnh ngủ, một người thức còn hơn tất cả

cùng thức, còn các bác lái ban ngày, nhưng các

bạn tôi phần lớn đều là dân lái tầu ngày trước,

nên dư kinh nghiệm máy bất khiển dụng là

chuyện bình thường, nhất định không chịu tôi lái

thâu đêm, sợ cơ thể tôi mệt mỏi, lại vô hữu dụng

gục lúc nào không hay. Được cái may mắn, phần

đông các bạn đều dễ ngủ, mới nói chuyện đó,

nhưng chỉ một phút sau tiếng nhạc cụ đã trỗi

dậy, mấy chàng so dây lẹ lắm, bạn Nam thì tế

nhị hơn khi ngồi ghế phía trước hay ghế thuyền

trưởng, chàng thường thức để chuyện trò giúp

người lái khỏi buồn ngủ, nhưng nếu cần thì

chàng cũng dễ dàng thiếp được ngay, riêng anh

trưởng nhóm, trời thương bà xã chiều, chị lái

đêm cũng giỏi, nên chị ít khi để chàng lái, thế là

chàng tự do chơi trumpet, saxophone bất cứ giờ

giấc nào, ngày cũng như đêm, ngồi hay nằm

không thành vấn đề.

Con đường 395 vắng lặng, đã lâu lắm tôi

không qua con đường này, nên quên khuấy mất

những cảnh vật chung quanh, không biết hai bên

đường là núi đồi, vực thẳm hay đồng bằng. Đêm

đã về khuya, yên tịnh quá, không nghe tiếng

giun kêu, dế khóc, nhưng thay vào đó là tiếng

bánh xe lăn đều đều trên mặt đường nhựa êm ả,

phát những âm thanh o o nghe thật vui tai, xen

vào tiếng gió ù ù bên ngoài, và tiếng nhạc cụ của

ban đại hòa tấu “bất tự nhiên thành”, trong bản

“Đường vào mộng”, của tác gỉa vô danh từ phía

sau vọng tới, mỗi người một nhạc cụ riêng, có

lúc nghe như những tiếng sóng vỗ bập bùng của

cái ống bô tầu, pha tiếng lóc cóc giòn tan như

pha lê của cái điếu cày, mà mấy bác tiều phu kéo

114

lót dạ buổi sáng, thỉnh thoảng xen vào tiếng gió

rít của đại dương gào xiết bên ngoài, nghe mà

phát thèm. Đoạn đường ngang khúc sa mạc

Mojave có nhiều gợn sóng nhấp nhô, đưa chiếc

xe cuốn vút lên rồi ngụp lặn xuống thật sâu, vỗ

về trong tôi cái cảm giác lênh đênh nhồi lên,

thụp xuống trên triền sóng mênh mông cao chất

ngất, trong chuyến hải hành cuối cùng, với con

tầu cận duyên tí hon ngày nào băng vịnh Thái

lan, đó là lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng

vượt biển không có nơi đến, và không hề tí ti

mảy may chuẩn bị, tôi chắc bác Nam cũng có

cảm giác này trong huyền thoại “Boat People”

ngày nào mà chàng đã trải qua.

Nhìn qua kính xe hằng hà xa số những vì sao

lấp lánh trên nền trời đen thẳm, tôi cố gắng moi

óc tìm kiếm xem những chòm, vì sao nào tôi còn

nhớ? Nhưng tôi chịu thua, chả còn biết sao mô!

sao tê! sao răng! sao rứa! những vì sao đã bay

bổng về trời hay đã tả tơi, rơi rụng chìm sâu

dưới lòng sông Vàm Cỏ, trên khúc sông Trà Cú,

Đức Hòa, Đức Huệ, con kinh Ngang, hay rạch

Thủ Thừa. Tôi gợi chuyện với Nam: “Bác nhìn

kìa! Ở quận Cam có bao giờ mình được thấy

những vì sao như thế này nhỉ” Rồi câu chuyện

những sao rơi, sao băng ở miền quê Việt Nam

ngày xưa lại nối nhau bay xoẹt về, không biết

ngày nay có còn dễ thấy hay không, nhưng ở

đây thì hiếm thấy lắm. Nam mở cửa sổ xuống

lưng chừng nhìn lên bầu trời, tiếng gió vù vù

thổi vào bên trong khiến cho ba người ngồi phía

sau tỉnh dậy, anh bạn Thắng luôn có thói quen

tráng miệng bằng câu “Tới đâu rồi hả bác?” sau

khi vừa chấm dứt nhạc hòa tấu cho bản trường

ca đêm. Chị Dung người phụ nữ trẻ nhất nhóm

và duy nhất trong chuyến đi săn hình lần này tỏ

ra khá hiểu biết về các vì sao, chị tham gia với

hai bạn Nam và Thắng luận bàn các vì sao Aries,

Gemini, Venus, Constellation, vân vân và vân

vân, khiến tôi hơi ngạc nhiên, buột miệng “Trời!

Chị không là lính Hải quân mà sao chị rành sao

quá vậy”! Chị trả lời giọng pha chút mát mẻ

“Đâu phải chỉ Hải quân các anh mới biết sao

đâu? Chớ coi thường người khác à nhe”! Tôi vội

vã chữa lửa “Không dám đâu thưa chị, chẳng

qua vì tôi nghĩ, người ngoài không có cơ hội

dùng thường, nên ít ai để ý thôi, nhất là phái

nữ”! Ừ mà tôi cũng biết tại sao rồi, tại vì ông

anh ruột và ông chồng hải quân tài hoa của chị

nên chị mới biết nhiều sao như vậy, đúng

không? Mặc dù thường thì các bà, các cô luôn

đã có sẵn rất nhiều vì sao trong đầu, biết bao là

những “tại sao và vì sao”! Nhưng những sao đó

khó mà tìm thấy trên bầu trời, bái phục chị lắm

lắm!

Lần đi săn hình kỳ này vô tình có đến ba

chàng độc thân tại chỗ, ngoại trừ Nam, người

hùng hơi cứng đầu một chút, và có bản lãnh

thuyết phục chị nhà, lại có được lý do để đi lẻ rất

nhiều và rất ư là chính đáng, vì “Tham mưu

trưởng” của anh luôn luôn mắc kẹt dạy kèm

ngày cuối tuần, không thể đi xa, còn lại hai

người Thắng và tôi, được vợ cho đi thực tập “Tự

sống còn” xem đã thấm nhuần bài học được tới

đâu, sau bao năm thụ huấn bên cạnh các sếp lớn,

Thắng vì lý do chị Nguyệt còn bịnh sau chuyến

đi Oregon tuần trước nên không đi, nhưng chàng

thỉnh thoảng cũng đi đây đi đó một mình, vì gia

đình đông anh em, bà con họ hàng ở xa. Riêng

tôi, thú thật! từ ngày tự nguyện ký vào tờ giấy

chung thân cùng nàng, sơ sơ mới có 23 mùa hè

ấm cúng trôi qua, đây là lần đầu tiên đi xa mà

thiếu “má bầy trẻ” kiêm “chị vú” ở bên cạnh,

cũng vì má bầy trẻ có thể phải làm ngày thứ bẩy,

và cũng bởi vì tôi đã hẹn với vài anh chị bạn đi

leo đồi cuối tuần, nên nàng phải ở nhà để lo

nghĩa vụ, cá nhân tôi đánh liều đi đại, vì suy đi

tính lại, đi chung với bạn bè vừa vui, thảnh thơi

lại vừa ít tốn kém, nhất là tôi có thì giờ rảnh, ở

nhà cũng không làm gì, nhưng cũng phải ca bài

con cá dữ lắm, nào là “Em đừng lo! anh Truyền

nói chị Dung đã lo thức ăn cho cả nhóm rồi, đủ

cả hai ngày, sáng trưa chiều tối không thiếu bữa

nào, còn nữa, chị Oanh, chị Nguyệt cũng làm

bánh mì ăn sáng, bánh chưng ăn trưa để các bác

mang theo, nên anh không đói đâu mà sợ, nàng

115

cũng an tâm, vả lại thấy tôi rất say mê mùa thu,

và e cũng chả còn mấy mùa thu trong đời, nên

đành để tôi đi một mình, dù lòng nàng cũng

muốn đi theo bảo vệ và canh chừng “Đồ cổ, dễ

vỡ, xin cẩn thận” lắm lắm.

Nam và tôi thay phiên nhau lái, sau gần 6

tiếng đồng hồ trong đêm khuya, chúng tôi tới

nơi sớm hơn dự định, mới 4 giờ 30 sáng, còn

phải chờ tới hơn hai tiếng nữa mặt trời mới mọc,

nên dừng lại ở bãi đậu của một khu khách sạn

nghỉ ngơi cho an toàn, chờ gần bình minh sẽ vào

hồ June lake. Thời tiết trên cao nguyên khá lạnh,

nhất là bây giờ trời đã vào cuối thu, và bình

nguyên này lại nằm trên cao độ gần bẩy ngàn bộ

(6781”), cũng may nhờ đã chuẩn bị kỹ lưỡng, ai

cũng đem theo áo lạnh, đó là công của anh

trưởng nhóm Truyền nhắn nhủ, nên cũng không

đến nỗi lạnh lắm. Chàng đã nghiên cứu kỹ lưỡng

và còn in hình mẫu, của những tay nhiếp ảnh gia

lão thành ra xem vị trí, để anh em dễ dàng tìm vị

trí, chụp được những tấm ảnh đẹp mắt và ưng ý,

trong nhóm nhiếp ảnh tài tử nho nhỏ chúng tôi,

anh chị Truyền-Dung là cặp say mê nghệ thuật

nhất, nên chàng luôn sốt sắng đứng ra lãnh trách

nhiệm tìm tòi, sưu tầm những nơi chụp hình, và

đứng ra tổ chức những chuyến săn hình cho

nhóm, số còn lại, nhất là tôi chỉ ham vui, chỗ

nào lạ, cảnh đẹp và có bạn bè là có tôi.

Sau hơn hai tiếng đồng hồ ngồi co ro trong

xe, mọi người cố nhắm mắt nhưng không ai ngủ

được, phần vì lạnh, phần vì háo hức chờ bình

minh. Cuối cùng thì cũng đã đến giờ, chúng tôi

dời xe vào địa điểm, mọi người loay hoay lấy đồ

nghề, mũ nón, túi máy, chân ba càng lủng lẳng

trên vai, nối đuôi nhau theo ánh đèn pin, len lỏi

giữa những lùm cây ven hồ, trời vẫn còn tối, anh

Nam với cái đèn pin thợ hầm mỏ gắn trên đầu,

thật tiện dụng và hữu ích, có được đôi tay tự do,

chàng xông xáo len lỏi, tìm vị trí góc cạnh đặc

biệt cho riêng mình, mỗi người một chỗ, cấm

chen lấn, hồn ai nấy giữ. Càng vào gần hồ, giá

lạnh càng tăng, sau khi tìm được chỗ và dựng

máy xong, thì cái lạnh cũng đã ngấm qua đôi

găng tay, chui vào đôi giầy, xuyên qua làn vớ,

khiến mười đầu ngón tay, mười ngón chân bắt

đầu lạnh cóng, thân mình thì còn đơ đỡ nhờ cái

áo lạnh vợ tôi đã chọn. Cám ơn em nhiều lắm,

cái lo của em trước khi anh đi rất có lý, vì nếu có

em bên cạnh, hai bàn tay này đã được em xoa

bóp và truyền hơi ấm từ đôi bàn tay của em,

chắc chắn là đỡ cóng nhiều lắm. Ánh trăng, ánh

sao từ từ biến mất, nhường chỗ cho ánh sáng

mặt trời lên, giữa cái tranh tối tranh sáng, tôi

thấy rõ mặt nước hồ phẳng lặng, trong veo in

bóng những rặng núi, hàng cây, bầu trời trong

xanh dưới đáy hồ, hồ không lớn lắm, nhưng đủ

thấy hết ngọn núi chìm sâu dưới đáy, đứng ven

bờ hồ chúng tôi không nhìn thấy mặt trời mọc,

vì chung quanh bao bọc bởi núi cao, điều chúng

tôi chờ là ánh bình minh chênh chếch phủ đầu

non, cuối cùng thì một vệt nắng nhỏ tí đã hiện ra

tuốt trên đỉnh ngọn núi giữa, bên tai văng vẳng

tiếng máy bấm lách cách cạnh tôi, bác Thắng

đứng kế bên trái, bác Nam ngồi thụp cách đó hai

ba bụi, chị Dung, anh Truyền bên phải, trông gồ

ghề, chuyên nghiệp hơn, với những bộ kính mầu

hai phần phân ánh sáng, tuy cái lạnh đến thấu

xương, nhưng mặt mày ai trông cũng tươi rói,

hớn ha hớn hở, cứ như bắt được vàng, mà vàng

thật, nhìn kìa. Ánh bình minh dần dà sáng rõ

hơn, lúc đầu còn hanh vàng mờ ảo, sau đổi thành

mầu vàng cam, rồi sáng đỏ rực quét một vệt

ngang trên đầu núi, phản chiếu dưới mặt hồ

trông càng đậm nét rạng rỡ hơn, một màn sương

mỏng nhẹ nhàng, lơ lửng treo lưng chừng núi,

cảnh đẹp tuyệt vời, trông như một bức tranh

thủy mạc thần tiên.

Tôi ráng canh theo kinh nghiệm qua máy

chụp phim ngày xưa, cộng sự hiểu biết lõm bõm

đọc sách, và đặc biệt sự hướng dẫn từ các bạn

bè, hết bấm rồi chỉnh, chỉnh xong lại bấm, lại

chỉnh càng nhiều càng tốt, vừa để học hỏi thêm,

vừa may ra chó ngáp phải ruồi cũng được một

vài tấm ưng ý, thời gian càng lâu thì mười ngón

tay tôi càng tê cứng, đau nhức đến lúc không

còn cảm giác, không thể chỉnh máy được nữa,

116

thì cũng vừa lúc nắng đã lên cao, tôi xếp máy

chui vào xe ngồi cho đỡ lạnh, các bạn vẫn loay

hoay chụp bên ngoài, cố thu mọi khía cạnh, mọi

góc độ ánh sáng. Thục hai tay vào túi áo cho ấm,

tôi đưa mắt nhìn mặt hồ, hang ngàn con rắn bạc

li ti mầu

xám đuổi

nhau dưới

ánh sáng

phản chiếu,

trên những

gợn sóng

lăn tăn, theo

gió nhè nhẹ

lùa trên mặt

hồ, những

chú vịt trời

săn mồi

buổi sáng

đua nhau

bơi, vừa lặn vừa vẽ những vòng giao ước cộng

hưởng. Từ những lùm cây, những người thợ câu

đầu đội mũ lông, mình áo bông dầy cộm, đủ

mầu, chân đi ủng cũng bắt đầu chui ra, sửa soạn

cần câu, đồ nghề chờ những chú cá trout đói

bụng dại khờ. Tôi ngả lưng vào thành ghế,

buông lỏng tâm hồn hòa cùng cảnh vật chung

quanh, bất chợt tôi ao ước, giá mà có một ly cà

phê sữa nóng, một điếu ba số 5 thì hay quá, quả

là tuyệt vời, nghĩ vậy tôi tự mỉm cười một mình,

ai bảo sống ở đất nước này là tiên, muốn gì có

đó, một thứ rất tầm thường, nhưng bây giờ kiếm

đâu ra. Rồi lại nhớ những mùa đông thơ dại trên

đất Bắc, mỗi sáng phải đi băng ngang qua mấy

cánh đồng để đến trường, cỏ cây còn phủ đầy

những giọt sương trong sáng long lanh, lơ lửng

trên đầu cây hoa gạo một màn sương dầy đặc

trắng như bông, mình mặc hai lớp áo, cộng chiếc

áo len, tay đeo găng và chân mang bít tất do mẹ

tôi đan, thế mà những ngón chân, ngón tay cũng

lạnh cóng và đau điếng như lúc này. Cạnh đó

thật tội nghiệp các bà mẹ quê, những người nông

dân, chân đi đất mới sáng tinh sương đã phải ra

đồng làm ruộng, cầy sâu cuốc bẫm, trên mình

chỉ mỗi một manh áo tơi bằng lá, để che gió

ngăn sương, đầu một chiếc nón rách, và chị nuôi

của tôi đâu có được găng tay, mang vớ như tôi,

chị còn phải cõng tôi, vì đôi bàn chân bé bỏng

của tôi thường

bị nứt nẻ, chảy

máu mỗi mùa

đông, đau đớn

lắm không thể

đi được. Nghĩ

lại cuộc sống

thật quá khổ

cực, nhưng tôi

lại thấy thật êm

đềm, giản dị và

thơ mộng quá,

không bon

chen, không xô

bồ hỗn tạp như

thời nay.

Mặt trời đã lên cao, Truyền hối thúc chúng tôi

thu xếp đồ nghề dời địa điểm đến các hồ thác lân

cận, Silver lake, Lundy Fall, ban ngày anh

Truyền và chị Dung thay phiên nhau lái, vì

chàng là người sắp xếp cuộc hành trình, đường

đi vào rừng tuy không bằng phẳng, không trải

nhựa, nhưng xe dễ dàng chạy vào tới nơi, không

phải lội bộ, duy chỉ có đường tới thác ít người

lui tới, con đường mòn leo lên núi ngưng ở cao

độ khoảng chừng hơn trăm bộ, và cách thác

khoảng nửa dặm, tuy thác không cao nhưng

muốn tới gần, phải leo vách núi đá hơi khó đi, vì

không có lối mòn, Thắng dừng lại ở cuối con

đường mòn, bác Nam lủi thủi một mình đi trước,

sợ bác Truyền dành phần chụp hết hình đẹp, tôi

đuổi theo sau cùng, vừa đi vừa nghỉ, nhưng cũng

tới nơi, đi cho biết và thử sức trai già, chứ thực

ra thác này rất bình thường, không hùng vĩ và

mùa này còn rất ít nước, cảnh trí không hấp dẫn

cho lắm. Leo núi trên này mới thấy ảnh hưởng

của cao độ, tôi leo vài phút đã thấy mệt, tim đập

thình thình, khác với leo đồi Peter Canyon gần

117

nhà, đi cả 5, 6 dặm mà tim cũng không đến độ

đập như thế này.

Xế trưa chúng tôi kéo về Lee Vining một thị

trấn cao nguyên rất nhỏ, dân số theo thống kê

2010 chưa tới 300 hộ, sinh hoạt nhờ du khách

phần đông vào mùa hè và thu, còn mùa đông con

đường này không di chuyển được, vì thường bị

đóng băng. Sau khi lấy phòng khách sạn, chúng

tôi bắt đầu ăn trưa, chị Dung phát mỗi người

một chén sôi gà, lạp xưởng, vừa ăn vừa bàn bạc

cho chương trình buổi chiều chụp hoàng hôn tại

Mono lake, ăn xong chia tay nhau nghỉ mệt lấy

sức, lợi dụng giờ nghỉ ngơi, tôi ra ngoài thả bộ

lòng vòng, tiết trời lành lạnh, tôi kéo sụp chiếc

mũ nỉ

trùm kín

hai tai,

thọc tay

vào hai túi

áo, gió cao

nguyên

hiu hiu

nhè nhẹ,

đưa cái

lạnh của

núi đồi len

lỏi vào tận

trong lòng,

tâm hồn

tôi cảm thấy thoải mái, lâng lâng, cùng lúc

những nhung nhớ khôn nguôi chợt kéo về, nhớ

những chiều thu cuối tuần ở New Port, RI, lúc

tuổi xuân đang rộn nở huy hoàng, tràn trề sức

sống, và hướng vọng về tương lai nhiều nhất,

nhung nhớ một cái gì đó bâng khuâng. Duỗi tầm

mắt bồng bềnh trôi trên núi đồi bạt ngàn bao bọc

xung quanh, phủ dưới thảm nắng hanh vàng óng

ả, những rặng núi không nhọn, không đá lởm

chởm như vùng San Bernadino, hay dọc miền

duyên hải Cali, không có vực sâu thăm thẳm như

đường lên Big Bear, ở đây cũng không có những

rừng thông cao bạt ngàn của miền Oregon, mà là

những ngọn núi hiền hòa, vươn cao trên những

đồi cỏ dại thoai thoải thênh thang, ấp ủ mầu

sương lam, bắt tay nhau chạy dài tử núi này qua

núi nọ, núi rừng cây cối thưa và thấp. Thật tiếc!

không còn những cánh rừng thu vàng mênh

mông gợi tình, chúng tôi đã đến chậm mất một

hai tuần.

Con đường 395 trước mặt dài như dòng tóc

tiên nữ uốn lượn quanh co, hun hút giữa bình

nguyên cao nguyên, lúc thoai thoải lên cao, khi

mất hút sau ngọn đồi kế cận, tôi chạnh lòng nhớ

những buổi chiều một lần lên Pleiku, bồi hồi pha

chút buồn man mác, bất chợt tôi nhớ vài câu

trong bài Còn chút gì để nhớ: “Em Pleiku má đỏ

môi hồng, ở đây buổi chiều quanh năm mùa

đông” (Thơ Vũ

Hữu Định, nhạc

PD). Rồi thấp

thoáng cô bé

má đỏ hây hây

trên Đà Lạt mờ

mờ ảo ảo trôi

về, mới gặp

một lần mà

vương vấn mãi

về sau. Tôi rất

thích Đà Lạt, và

cao nguyên

trung phần,

nhưng chưa bao

giờ có cơ may ở đó lâu, nên bây giờ cứ mỗi lần

thấy núi, thấy cao nguyên là lại nhớ về quê cũ,

chắc bây giờ nó đã thay đổi nhiều lắm, không

biết có còn thơ mộng, lãng mạng như xưa. Lại

nhớ cuối đông 1971, khi đến Mare Island, không

hiểu sao tôi đã cảm thấy yêu mến ngay cái thành

phố nhỏ bé mang tên Vallejo, nằm về phía Đông

Bắc của vịnh San Pablo, phần nối tiếp phía bắc

của vịnh Cựu Kim Sơn, thành phố với những

con đường lên xuống nhấp nhô, với sương mù

bao phủ dù chỉ đến có một lần. Thật tình tôi

không hiểu tên này có nghĩa gì không, nhưng

trong đầu óc tôi cứ liên tưởng, như tên của một

118

người thiếu nữ Tây Ban Nha xinh đẹp tuyệt vời,

mà nó in đậm mãi mãi trong hồn tôi. Bây giờ

Lee Vining cũng cho tôi cái cảm giác “Ở đây

buổi chiều quanh năm mùa đông”, thơ mộng,

lãng mạng và hiền hòa, chỉ tiếc một điều tôi

không còn trẻ, để có thời gian ấp ủ những mộng

với mơ nữa, có chăng cũng âm thầm lắng đọng

trong tim.

Chiều ra Mono lake, nhưng rất tiếc trời không có

mây, cũng không có ánh hồng hoàng hôn rực rỡ,

bầu trời âm u, và bóng tối nhá nhem ụp xuống

thật nhanh, những loại đá ở đây giống như đá

ong và cũng không có mầu sắc đẹp đẽ, chỉ một

mầu xám tro, nên

tôi không có được

tấm nào ưng ý.

Chiều tối trở về

khách sạn, mấy

anh em được ăn

bánh mì cà-ri gà,

thú vị và rất ngon,

lần này thiếu bà xã

tôi và chị Nguyệt,

nên mình chị Dung

phải cáng đáng hơi

vất vả, nhưng cũng

chu đáo lắm. Hôm

sau theo đề nghị của anh trưởng nhóm, một

người tham lam chụp và luôn đói hình hơn cả

đói ăn, mọi người lại vui vẻ hớn hở lóp ngóp bò

dậy từ 5 giờ sáng, điểm tâm qua loa với cà phê

và bánh chưng tại phòng, chứ không chờ phòng

ăn khách sạn mở cửa, vì sẽ lên đường trở lại

Silver lake để chào đón bình minh, hy vọng

cũng đẹp như tại June lake sáng hôm qua, lại

tiếc thay sáng nay trời không có mây thu bàng

bạc, cũng chẳng có ánh bình minh rực rỡ. Trên

đỉnh núi từng khoang tuyết trắng, chắc sót lại từ

mùa đông năm trước vẫn còn tích tụ nằm rải rác

lưa thưa, như hững hờ nhắn nhủ lữ khách, hãy

trở lại đây tìm đôi giây phút lắng đọng tâm hồn,

hồ nước không sâu nhưng thật trong xanh, có bãi

cát trắng trải dài thoai thoải, những hòn đá nằm

ngổn ngang chơ vơ, thi gan cùng tuế nguyệt,

cảnh trí hồ lúc này không có gì đặc sắc, chúng

tôi dựng máy mỗi người mỗi góc, chạy tới chạy

lui, thu vội những hình ảnh lạ mắt để giữ làm kỷ

niệm, bác Nam luôn luôn thích nhìn sâu vào chi

tiết, lom khom quỳ trên bãi cát, cố bắt cho được

sự sống trong hàng lau sậy đã khô ở một góc hồ,

chị Dung, anhTruyền ngắm nghía, điều chỉnh để

ghi lại thật linh động từng chi tiết, mầu sắc, ảo

ảnh của từng sợi nắng, trên núi trên mây phản

chiếu dưới đáy hồ. Thật may mắn bây giờ có

máy chụp hình, nên chàng không đến nỗi phải

nhẩy xuống đáy hồ để chụp, như nhà thơ Lý-

Bạch ngày xưa

nhẩy xuống mò

trăng. Bác

Thắng thì thong

thả hơn, chàng

đi đi lại lại từ

đầu này tới đầu

kia, thăm dò

chờ tìm kiếm

những cái bất

thường, tôi thì

thấy cái gì thích

là chụp, đủ cả,

cỏ cây hoa lá đá

cùng mây! Loay hoay ở đây cho tới 10 giờ,

chúng tôi lên đường trở về, bác Nam dành lái

trước, nhưng hình như đêm qua phải chia

giường với người lạ, mà lại không là một siêu

mẫu mỹ miều, nên không đã giấc, hay tại sáng

nay chưa được “liều một đám, làm hai điếu” và

thiếu cà phê, mà cái khách sạn nay cũng kẹo

thật, bình cà phê trong phòng chỉ có một gói, mà

chúng tôi tới ba khứa lão chia nhau, nên bác

buồn ngủ sớm là phải.

Càng xuôi nam, cao nguyên hạ dần cao độ,

thời tiết trở nên ấm áp hơn, ngang qua Bishop,

may mắn thay rừng thu còn nguyên vẹn, lá vàng

óng ả tươi thắm chạy dọc hai ven đường, dài cả

119

mươi dặm, trải vào tút tận chân núi xa xa, phong

cảnh thật đẹp, thật hữu tình, không giống như ở

Inyo National forest, mùa thu đã bắt đầu cất

bước ra đi, hay như ở Oregon hai tuần trước thì

mùa thu lại chưa kịp đến, tôi gọi bác Nam dậy

xem lá vàng, hỏi xem có nên dừng lại không?

Nhưng thấy mọi người còn đang thiêm thiếp

giấc nồng, nửa mê nửa tỉnh, không ai hào hứng,

nhất là trời đã xế trưa, nắng ngà chênh chếch

ngả về tây, theo kinh nghiệm của những tay

chuyên nghiệp, nếu không có kính lọc ánh sáng

thích hợp, thì hình sẽ không đẹp, nên chúng tôi

bỏ qua và tiếp tục đường về. Hai ngày đi hơi

thấm mệt, nhưng thật vui, thật thú vị, và riêng

tôi đã có những khoảnh khắc hòa hợp được vào

mùa thu của đất trời, quả thật không uổng một

chuyến đi, mùa thu rồi sẽ qua đi, và mùa đông

chực chờ, tôi thầm ước từ nay sẽ cố gắng tận

dụng mọi cơ hội thả hồn hòa nhập với thiên

nhiên, đền bù những mất mát thời son trẻ, những

mùa xuân trong đời đã lỡ để trôi qua, mà không

cách gì cứu vãn được! Tôi thấy trong lòng lâng

lâng một thứ tình cảm nhẹ nhàng, và mùa thu

hình như vẫn còn đâu đó sâu kín trong hồn tôi!

Ta thấy gót thu đang nhẹ nhàng

Lìa từng cánh nhỏ khắp sơn lam

Thu vàng lưu luyến vương đầy lối

Lòng buồn se sắt bóng đông sang

Mỗi năm nhìn cánh rừng thay sắc

Bồi hồi luyến nhớ tuổi xuân xanh

Sơn khê xin giữ hồn thu lại

Kẻo lỡ thu sau quá muộn màng!

(Trích bài “Thu Cảm” cùng tác giả)

Nctd

Lee Vining, Cali. Thu 2011

April Rain Song (Langston Hughes)

Let the rain kiss you. Let the rain beat upon your head With silver liquid drops. Let the rain sing you a lullaby. The rain makes still pools on the sidewalk. The rain makes running pools in the gutter . The rain plays a little sleep-song On your roof at night . And I love the rain .

Bài Ca, Tháng Tư Mưa (Lê Ngọc Trùng Dương phỏng dịch - 3/5/12) Để mưa hôn cánh môi mềm Để mưa nhỏ giọt ướt thêm mái đầu Giọt mưa lấp lánh rơi mau Mưa ru em ngũ, đi vào mộng mơ Mưa rơi, thành vũng trên bờ Mưa tuôn qua máng, hững hờ mưa sa Mưa ru, đoản khúc tình ca Mưa đêm ướt lạnh mái nhà em yêu Yêu mưa, anh yêu rất nhiều

120

thơ Nguyên Nhi con dốc Tôi lại về đứng bên này con dốc Cây trăm năm sao khắc khoải như người Người trăm năm cũng cành trơ theo lốc Lá rơi hoài trên nỗi nhớ khôn nguôi Tôi lại về đứng bên này con dốc Núi trăm năm sao tàn tạ như người Người trăm năm cũng đá mòn rêu mốc Cứ lăn hoài xuống vực nhớ không thôi (Con dốc xưa tôi đặt tên dốc Đợi Cho trăm năm tôi gỗ đá nên lời Con dốc nay đìu hiu con dốc Nhớ Dốc trăm năm chặn mất nẻo đường tôi) Tôi lại về ngóng sang bên kia dốc Em trăm năm chim vỗ cánh qua đèo Con dốc lạnh nằm nghe trăng gió khóc Tôi trăm năm về dỗ mộng tàn theo

nhiều đêm thế đấy, hải đăng Có nhiều đêm như thế đấy, hải đăng Anh tỉnh giấc nửa khuya nằm chờ sáng Em đâu đó chập chờn làm con sóng Vỗ loanh quanh nỗi nhớ bức không rời Bao lần qua lòng cứ nhủ rằng thôi Từ cái thuở người xa tàu mất biển Sao trái tim vẫn trùng trùng binh biến Tình gươm đao xé nát mặt cổ thành

Rất nhiều đêm như thế đấy, hải đăng Anh nhẩm đếm bầy hải âu biệt xứ Nhục mất nước bỗng dài theo con số Đâu dễ nào yên giấc, hỡi niềm thương Thơ ướt hoài nhỏ có tội anh không Như chú dế ngoài hiên mưa khắc khoải Đôi cánh non có dẫn em trở lại Con đường hoen sương bờ cỏ quê nhà Nhánh bần cong soi bóng mặt sông xa Tiếng bìm bịp thảng thốt kêu nước lớn Hoa vẫn đỏ, nước còn xanh vô lượng Biển muối phai áo tím buổi quân hành Rất nhiều đêm như thế đấy, hải đăng Tờ lịch nhỏ mà ước mơ quá rộng Những hải âu lại bay vào trời mộng Anh lại về thơ một túi xênh xang Em lại là cô gái nhỏ chân trần Suốt đời biết yêu dưa hường bông bí (*) Dâu biển này chỉ là cơn mộng mị Mười lăm năm luân lạc, quên, hải đăng... Thơ sưởi hoài sao ấm được gối chăn Em xa quá mịt mù sương nghi ngại Quê xa quá chập chùng mây quan tái Đâu cách gì ngừng trăn trở, niềm thương

121

Rất nhiều đêm như thế đấy, hải đăng... -------------------------------------------- (*) “Mẹ mong gả thiếp về vườn Ăn bông bí luộc, dưa hường nấu canh”

(Ca dao)

Thấy mơ hồ một chiến hạm ra khơi 1. Ừ, thì ở đâu mà chẳng là nhà Ai mà chẳng là huynh với đệ Sao lại buồn chân mây, sao lại sầu cuối bể Chung cuộc một tiếng khà Thôi, vỗ mạn tàu mà ca Có hạt mưa nào vừa bay qua pháo tháp 2. Sóng tự nguồn xanh lăn với suối Hai mươi năm nở một ngọn phiêu bồng Cám ơn người đã thương ta như sông Hèn chi đời ngợp sóng Cám ơn ai đã yêu ta như biển Nên ngậm sóng trong lòng 3. Dậy mà đi, dậy mà kéo neo Đạp sóng dữ cho thủy thần biết mặt

Dậy cùng ta, hỡi người đánh giậm Hãy thức cùng hải âu Hãy đi mà bủa lưới kình ngư Sá chi chút bọt bèo ao cạn 4. Những ô cửa tờ mờ hắc ám Điệu luân vũ rậm rật nửa khuya Hãy còn một góc sân chơi khác Đặt cuộc đi thôi Thì cứ nghĩ cũng có người Tô Thị Ngóng trùng khơi đón gió đợi ai về 5. Rào rào gió giật, rào rào nước Rào rào triều dựng buổi quân đi Lính thủy cưỡi trên ngàn sóng bạc Bão giông hung hiểm có ra gì Biển bao năm rực rỡ ngọn Thánh kỳ Biển lộng lẫy như biển từ cổ tích... 6. Để khắc khoải đêm sâu tù cải tạo Nghe thinh không thảng thốt một hồi còi Để khật khưỡng chiều say trên xứ lạ Thấy mơ hồ một chiến hạm ra khơi Thôi, vỗ vào ký ức mà ca Có hạt mưa nào vừa bay qua khóe mắt

Nguyên Nhi

122

Lê Ngọc Trùng Dương

Kỷ niệm nào của một thời oanh liệt,

Hắt hiu buồn như sóng biếc trên sông.

Anh Lâm Thanh Thân Mến,

Về đến Connecticut đã ba ngày rồi mà tôi vẫn

còn ngây ngất về những ngày hè ở Houston.

Nắng Houston cũng gay gắt, trời Houston cũng

chợt mưa, chợt nắng như Sài Gòn quê hương

thân thương của thuở nào. Tham dự Đại Hội

OCS kỳ này, Sau ba mươi năm xa cách, mình

gặp lại nhiều bạn bè củ của Bạch Đằng 2 /

1969...Nhiều khuôn mặt quen thân, mà tôi tưởng

là suốt đời sẽ không bao giờ gặp nữa ! Tôi đã

gặp lại Việt, Bé, Khiết... ( Khóa 21 Nha Trang ),

Ân, San, ( Lưu đày/ OCS). Nghiêm, Đài, Giang

Nam, Kế Ba, Trung Hùng (OCS) và những bạn

được các bạn tinh nghịch đặt cho những biệt

danh biệt danh khó quên như Dũng Mad, Bạch

Rắn Mối, Khiết Trâu Nước, Khá Không Khá,

Lịch Mù, San Ma Bùn... Những biệt danh rất tếu

mà chúng ta đã thân ái dùng để trêu chọc những

người bạn đồng đội vui tính. Những người thanh

niên trẻ tuổi của Bạch Đằng 2 năm 1969 nay đã

quá lứa tuổi năm mươi !... Tuy đứng tuổi, nhưng

họ vẫn vui tính và tinh nghịch như thuở nào!

"Tuổi năm mươi mà ngỡ như trẻ thơ." (1) Biệt

danh Ma Bùn của San làm tôi liên tưởng đến

một đồng đội khác cũng được chúng ta ưu ái

tặng cho họ Ma; Ma gì anh Thanh có nhớ

không? Ma Khờ đó! Tôi nhắc tên hắn để anh

khỏi bận lòng suy nghĩ. Tôi và anh sẽ không bao

giờ gặp Ma Khờ nữa trên cõi đời này... Để tưởng

nhớ đến người bạn của những ngày mà bọn

mình còn tạm trú ở trại Bạch Đằng 2/1969. Tôi

sẽ kể lại chuyện tình của Ma Khờ cho anh nghe,

coi như là một hoài niệm.

Tôi và Ma Khờ là bạn thân từ thuở còn bé

thơ. Những ngày còn học lợp Ba lớp tư, Ma khờ

vẫn thường chở tôi đi học trên chiếc xe đạp của

hắn. Là một

học sinh xuất sắc, cuối niên học lớp nhất, hắn

nhận được phần thưởng cao nhất lớp do cố tổng

thống Ngô Đình Diệm trao tặng. Năm thi vào

lớp đệ thất, hắn cũng là một trong những học

sinh đỗ đầu. Rồi bốn năm theo học tại trường

trung học Chợ Gạo, thời gian vô tình êm ả trôi

qua. Năm đệ tứ, Ma Khờ đã chứng tỏ hắn là một

tài năng ưu tú trên nhiều lãnh vực. Dạo đó, đam

mê của tôi là mỗi chiều thứ tư được nghe các

bạn cùng trường trình diễn ca nhạc trên đài phát

thanh Định Tường. Ban nhạc do Ma Khờ làm

trưởng ban, Kim Ba đờn Guitar, Nguyễn văn

Phó đờn Mandoline, Trần văn Sáng thổi sáo, ca

sĩ thì có Huy Ba, Minh Hoàng, Hương Thu và

các bạn khác cùng trường nhưng khác lớp,

Nguyễn văn Phó đảm nhiệm thêm phần xướng

ngôn. Dù rằng chỉ là những học sinh tuổi mười

bốn, mười lăm... Nhưng các bạn, đã trình diễn

điêu luyện không kém gì những ca nhạc sĩ tài

danh. Năm cuối cùng ở trường Chợ Gạo, trong

Đặc San Trung Học Chợ Gạo, Ma Khờ đã ghi

lại nhạc phẩm đầu tay, Giọt Buồn Ly Biệt:

Mai xa nhau rồi,

123

Đàn chim về muôn lối,

Nắng rưng rưng sầu,

Hoa rụng ngẩn ngơ,

Rồi gót chinh nhân,

Mình đi với nỗi thương sầu,

Gió mây cũng buồn trong giờ kẻ ở người đi.

Muôn ve kêu sầu,

Tiễn ta về vạn lối... (2).

Cũng trong Đặc San đó, Ma Khờ đã viết những

bài thơ có vài đoạn mà tôi vẫn còn nhớ :

Mai tôi đi nhớ hoài trường trung học,

Chợ Gạo nằm trong biển lúa mênh mông.

...

Cà phê đắng rót chưa đầy trũng mắt,

Khói thuốc dày chưa ấm những đêm mơ...(3)

Sau năm đệ tứ, chúng tôi được chuyển trường

theo học lớp đệ tam trường trung học Nguyễn

Đình Chiểu, Mỹ Tho. Hai năm đầu êm ả trôi

qua, không có gì đáng nói, cho đến năm đệ nhất,

trường Nguyễn Đình Chiểu thu nhận thêm một

số nữ sinh theo học lớp Đệ Nhất C, trong đó, có

một nàng tên Phượng, người con gái Bắc mười

tám tuổi, có nụ cười thầm kín và đôi mắt đẹp u

buồn. Tuy nhan sắc nàng không là thiên kiều bá

mị, thiên hạ đệ nhất mỹ nhân, nhưng cũng đủ

làm say đắm bọn nam sinh cùng lớp, trong số đó

có Ma Khờ. Tuy tha thiết yêu nàng, nhưng

không bao giờ Ma Khờ dám ngỏ ý. Có một lần,

lớp tổ chức văn nghệ, Ma khờ tìm cách tỏ tình

bằng cách hát bài Phượng Yêu để tặng một

người:

Yêu người.... Như lá đổ chiều đông. Như

mây hồng chưa tím,. Như con chim khóc trong

lồng. Như cơn mưa giông đêm hè,. Tình ta nức

nở canh khuya. Yêu người như suối cuộn rừng

sâu. Như con tàu say gió. Như con giun ngước

lên trời. Yêu trăng sao vời vợi. Làm sao nói

được tình tôi...(4)

Khi hát xong bản nhạc, Ma Khờ ngượng

nghịu, chào các bạn rồi bỏ ra về. Riêng chị

Phượng thì đỏ mặt nhưng im lặng !

Ngày tháng lặng lẽ trôi qua, mùa thi sắp đến,

ai cũng biết là cuối niên học là mỗi người mỗi

ngả, có bạn sẽ vào đại học, nhưng nhiều bạn sẽ

thực sự bước vào đời, thực sự trực diện với

những thách thức của xã hội đang chờ đợi.

Thế là những lưu bút đã được chuyền tay, những

tâm tình thầm kín có cơ hội bày tỏ, hiện hữu trên

giấy trắng mực xanh. Trên trang lưu bút cho

Phượng, Ma Khờ đã bạo dạn mượn lời thơ của

thi sĩ Đỗ Trung Quân để tỏ tình,

Ai cũng hiểu- chỉ một người không hiểu

Nên có một gã khờ ngọng nghịu... mãi thành

câm..". (5).

Những lời, ai oán đau thương đó cũng không

đủ ma lực để làm rung động cõi lòng người đẹp,

vẫn không thấy nàng phản ứng gì !

Trước ngày chia tay của niên học cuối cùng

Ma Khờ đã cùng các bạn xuất bản tờ Đặc san

Tuổi Mây Bay. Trong đó, Dưới bút hiệu Hoài

Thương Phượng, hắn đã ghi lại những dòng thơ

trữ tình tha thiết:

Tôi đã yêu, hỡi người con gái,

Tóc ngắn mùa thu mộng đời xanh,

Lời yêu thương sao người không đáp lại.

Cho sóng lòng tôi cứ mãi loanh quanh ? (6).

Nhưng rồi nàng vẫn không nói gì nên lời yêu

thương hắn đành phong kín. Sau mùa thi năm

đó. Hắn tình nguyện vào quân chủng Hải Quân.

Ngày du học từ quân trường OCS trở về, Ma

Khờ, lại một lần nữa “thí mạng cùi” ghé thăm

Phượng tại nhà nàng. Phượng cho biết là nàng

đang theo học tại Đại Học Chính Trị Kinh

Doanh, nhưng phải nghỉ học về nhà dưỡng bệnh.

Nàng cũng bày tỏ là chuyện tình cảm giữa nàng

và người bạn học cùng lớp tên Khang lúc ấy

không được tốt đẹp và cũng không muốn có

những liên hệ tình cảm với ai nữa. Ma khờ lòng

buồn tê tái, về nhà viết thêm một đoạn thơ thất

tình trong bài thơ tình buồn dài lê thê của hắn:

Từ dạo đó sông xanh dài nẻo đợi,

Nước đôi dòng cuồn cuộn ý chờ mong,

Mà cánh én vẫn ngàn năm biền biệt,

124

Cho giọt buồn hoa sóng nở đầy sông... (7).

Trong một đoạn khác hắn đã viết:

" Những đêm dài, những đêm dài nhung nhớ,

Dáng em về ngây ngất mộng liêu trai.".. (8).

Rồi trách móc:

Người đâu gặp gỡ mà chi,

Trăm năm biết có duyên gì hay không ? (9)

Chờ mong ôi vẫn chờ mong,

Mà theo năm tháng hoài công đợi chờ,

Biết bao giờ, đến bao giờ?..". (10).

Sau lần cố gắng cuối cùng cho cuộc tình

tuyệt vọng, Ma Khờ tình nguyện phục vụ liên

tiếp 2 nhiệm kỳ trên hai chiến hạm thuộc Hạm

Đội. Và từ đó, hắn thường xuyên làm bạn cùng

Trăng, Sao, Mây, Nước, Sóng biển, Giông bão

và Nguy hiểm!.. Hắn có mặt nhiều nơi trên năm

vùng duyên hải; Từ Cao Miên, Hòn Cọp, Vũng

Tàu, Dương Đông, Ba Động, Sa Huỳnh, Năm

Căn... Hắn luôn luôn hăng hái trong mọi công

tác mà thượng cấp giao phó, dù khó khăn hay

nguy hiểm. Nhưng rồi,

Chữ tài liền với chữ tai một vần... (11).

Ma Khờ đã vĩnh viễn ra đi. Trong một

chuyến công tác yểm trợ hành quân ở Năm Căn,

tàu anh bị lọt vào ổ phục kích và một viên đạn

vô tình của quân thù đã kết liễu đờI anh. Ma

Khờ đã chết đi như một anh hùng tuổi trẻ, và để

lại chuyện tình không trọn vẹn!

Lòng ta chôn một mối tình

Tình trong giây phút hóa thành thiên thâu,

Tình tuyệt vọng nỗi thảm sầu,

Mà người gieo thảm, như hầu không hay."

(12).

Anh Lâm Thanh thân mến,

Có lẽ, tôi đã không muốn kể lại cho anh nghe

chuyện buồn của Ma Khờ,

nhưng vì chuyến viếng thăm Houston kỳ rồi

trong một dịp tình cờ, tôi đã gặp lại Phượng,

người yêu trong mộng của Ma khờ. Khi đi qua

gian hàng bán đồ chơi, tôi nghe một em bé trạc

năm tuổi, vừa kéo tay người chị độ mười bảy

tuổi vừa nói: " Chị Mai ơi, nói mẹ Phượng mua

cho bé Lan con búp bê này đi"... Rồi, cả hai tiến

về phía quầy tính tiền nơi có một thiếu phụ đang

đứng đợi. Khi nhìn kỹ người thiếu phụ, tôi bỗng

giật mình; rõ ràng là Phượng của năm nào! Vẫn

mái tóc ngắn của mùa thu, vẫn chiếc bóng xinh

gầy, đóa hoa hồng của thuở nào ! Tuy nàng có

vẻ già thêm hơn một chút. Tôi bước vội đến hỏi:

-Thưa chị, chị có phải là chị Phượng, lớp đệ

nhứt C Nguyễn Đình Chiểu năm 1969 không?

- Thưa vâng! Còn anh? Có phải là anh Đăng

học cùng lớp với Phượng, ngồi dãy bàn đầu hay

không? Người thiếu phụ trả lời và hỏi lại :

- Đúng vậy, chính tôi là Đăng đây, chắc chị

còn nhớ anh... Mà không...

Tôi đổi giọng : - Chị lập gia đinh được mấy

cháu ?

- Thưa anh, được ba cháu, đây là hai cháu

lớn. Cháu út ở nhà với ba.

Hôm nào có dịp mời anh ghé qua nhà Phượng

chơi. Ngày mới qua Mỹ,

Phượng có ý định đi học trở lại, Nhưng rồi

Phượng gặp anh Hiếu và kết

hôn với anh ấy. Anh Hiếu có phòng mạch riêng.

Phượng giúp anh ấy ở phòng mạch, vừa coi con

vừa làm thơ ký cho ông xã.

- Cám ơn chị, bao giờ có dịp tôi sẽ xin được

ghé qua thăm anh chị.

Phượng đưa tôi tấm danh thiếp của chồng nàng

và nói:

- Phượng xin phép chào anh, có lẽ ba các

cháu đang mong ở nhà.

(xem tiếp trang 192)

125

Baån tuâ – Duton Navigation

Hoàng Quốc Việt

Bỏ bê bạn tù quá lâu, mất trớn, mất khí thế,

viết lại hơi châm, cũng may đã lội hết phần sông

dài, ra được tới cửa... nhập vùng... biển khổ

mênh mông, bốn hướng tám phương đều khổ,

chạy trời không khỏi nó, đường nào cũng tới đó,

không sơ lạc... đề... khỏe re... như bò kéo xe!

Bởi vậy từ giờ trở đi, không cần giữ bố cục,

nhớ gì viết nấy, mà phải viết ngay, thời gian

phía trước không còn nhiều như... trước... phải

chạy đua với nó, chần chờ ''vốn luyến'' trong đầu

theo nó đi vào lãng quên, lú lẫn là kể như mất

dấu... chấm hết... cho Bạn Tù! Làm vậy là...

đem con bỏ chợ, đem quân bỏ chạy, tan hàng tự

thua... coi sao được, chịu sao nổi! Và làm vậy là

lãng phí một kinh nghiệm trần ai quý hiếm thời

trai trẻ lính tráng... dập vùi theo vận nước nổi

trôi... ‘’thời gặp thế thế thời phải thế ’’... mấy

trăm năm mới có một lần, từ thời Trịnh Nguyễn

phân tranh đến giờ, đời người khó gặp, người

thường khó thấy!

Phải... quan quyền... nặng tình quê hương đất

nước... lấn cấn vướng mắc mấy chữ ... Tổ Quốc-

Danh Dự - Trách Nhiệm... trên nón... trong

đầu... ở lại... không chịu... ra đi... mới nếm được

cái thú đau thương trần đời này! Làm người ở

lại có bao giờ vui... làm người ở lại bao giờ

cũng buồn... là thế!!! Papillon nhờ ở tù mà nổi

tiếng khắp thế giới, chớ không thì làm gì có

chuyện để viết, giả sao bằng thiệt, ảo sao bằng

thật... hư cấu hư cào... sao bằng... người thật

việc thật... lính văn phòng kể chuyện đánh đấm

sao hấp dẫn bằng lính trận kể chuyện chiến

trường đổ máu từ mặt trận về, một lần thấy bằng

trăm vạn lần nghe... Phiền não sinh Bồ Đề là

vậy!!!

Thời giờ thấm thoát thoi đưa, nó đi đi mãi có

chờ đợi ai, mới đó sáu mươi năm cuộc đời tàng

tàng đã qua, thất thập cổ lai hy lù đù sắp đến, ba

vạn sáu nghìn ngày là mấy... sánh với... vô thỉ

vô chung, vô cùng vô tận! Trăm năm là ngắn,

một ngày dài ghê... ngắn dài... tùy người đối

diện... nhất là đối với... Tản Đà Tiên Sinh! Chắc

ngày dài đó là ngày của ao tù nước đọng, vũng

lầy cuộc đời... nhất nhật tại tù, thiên thu tại

ngoại... nên mới dài ghê như thế! Bởi thế phải

gấp rút dứt sữa bạn tù, cho nó một... un point

final... để... sống... chớ không phải để... chết...

dở dang, dang dở... có đầu không có đuôi... và...

để kể lại chuyện... ngày dài ghê đó... the longest

day, le jour le plus long... không tiếng súng...

nghe chơi!

Dân Hải Quân ai mà lạ gì cuốn Duton

Navigation, trong quân trường, trên chiến hạm,

là chuyện thường tình, nhưng trong ''tù

trường''... nhất là tù Cộng Sản... mà cũng có

Duton Navigation tham khảo mới là chuyện

động trời, đáng nói, đáng đăng báo... ca tụng...

tù... quý phái! Thật vậy, tôi dám tự hào tôi là

thằng tù duy nhất sở hữu cuốn sách quý nhất có

một không hai trong đó, sổ chấp luôn các trại tù

từ Nam ra Bắc! Một cuốn sách có tầm vóc gồ

ghề, to lớn theo đúng nghĩa trắng đen, bóng gió

của nó, từ kích thước kềnh càng bề ngoài đến

chữ nghĩa dầy cộm bên trong! Nó mang đến cho

tôi một niềm vui lớn lao vô cùng và một nỗi khổ

126

khổng lồ vô tận... trong tù! Ôm nó như ôm một

báo vật, mà ôm nó cũng như ôm trái lựu đạn...

rút chốt... nổ... bất cứ lúc nào không hay! Mang

nó như mang họa vào thân, lúc nào cũng canh

cánh bên lòng, phập phồng lo âu, đề cao cảnh

giác, sống trong ''chánh niệm''... lấy vải thưa che

mắt quỷ... được không, tới chừng nào? Vậy mà

cứ bám, không chịu buông... bỏ... thời thương,

vương thời tội... cùng mình... là vậy! Sách ước,

sách mơ, sách quý, sách hiếm, liều mạng ''tử

thủ'' nó cũng đáng, không gì ân hận, dù quá

động não, động tâm, nhờ thế mới có chuyện

này!

Không dễ gì có nó và không phải dân Hải

Quân nào cũng đều có nó... riêng mình! Tôi có

cuốn Duton là nhờ OC Nguyễn văn Hiếu, U4

với tôi, lúc đó là Trung Đội phó U4 kiêm tiếp

liệu coi kho sách cũ. Một hôm Hiếu rủ tôi vô

kho tiếp liệu là cái phòng trống sát vách phòng

nó rồi chỉ những chồng sách cũ bỏ lây lất, chất

đống trong góc dưới sàn chớ không được nằm ở

vị trí trang trọng nơi bàn học trong phòng chúng

tôi và nói: sách này như sách ''son'' bên mình

vậy, nhưng không phải để bán mà để bỏ... vô

thùng rác, tao cũng đã quăng một số sách khác

rồi, mày muốn lấy một cuốn thì cứ tự nhiên,

nhưng đừng nói tao cho, lấy đi, không sao đâu,

có gì mày chịu, hồn ai nấy giữ, vừa nói vừa

cười mỉm chi cọp, tao cũng thủ một cuốn rồi, tụi

khóa 3 làm vậy thấy cũng êm, nghe vậy tôi

cũng''thỉnh ''một cuốn đem về. Cũng hơi nhột,

hơi nhác, vì lúc đó tôi có sẵn 45 demerits ngay

đầu khóa rồi, vướng tội ăn cắp là chắc hoắc luôn

60 demerits ra Trung Sĩ... nên phải đắn đo... lỡ

xui xẻo như mấy thằng bạn thân khóa1, đã xếp

bút nghiên rồi, chờ làm lễ mãn khóa, đi bờ tối

Thứ Tư về trễ điểm danh vài phút mà phải ôm

hận... đậu Tú Tài anh ra Trung Sĩ... mới đau!

Tôi vì bất chấp lệnh cấm'' thăm hỏi'', lén vô

phòng '' biệt giam'' ngày Thứ Bẩy, chia sẻ niềm

đau nỗi khổ với những thằng bạn thân thương bị

nạn một cách lãng xẹt của mình, nhất là Lộc

phè, hai thằng có nhiều kỷ niệm''ba gai'' với

nhau từ Quang Trung tới APL... bị Lt Jg

Raymond A Mislock mở cửa... ‘’quả tang phạm

pháp’’... hỏi... 7 Bravo... và... dính... 45 demerits

... tối tăm mặt mày! Trong vụ này Hồ văn Lạng

OC U1 cũng bị 45 demerits vì nhắm mắt làm

ngơ cho tôi vào khi mình là sinh viên trực nhật

hôm đó, tôi với Lạng cùng xóm, thân tình, quý

nhau lắm, mới cho vô, ngoại giao tay trong mới

được thăm, chớ thằng khác đời nào dám làm

chuyện đó... để sau đó mỗi week- end trong khi

bạn bè đi bờ thì mình ôm garant... marching

drill... với OC Mẻo... phạt quân, cấm trại với giá

biểu 5 demerits một giờ marching drill... mỗi

tuần chỉ trả nợ quỷ thần một tiếng, trình diện

sinh viên trực mỗi đầu giờ... làm mất 9 tuần đi

bờ... Chỉ còn thêm 15 demerits nửa là ra Trung

Sĩ... nín thở qua sông mệt nghỉ... như chỉ mành

treo chuông... chắc có lẻ khóa 4, người được tốt

nghiệp ra trường mừng rỡ, hạnh phúc, sung

sướng nhất là... tôi... nhận bằng tốt nghiệp mới

tin mình thành... Quan Tầu Thủy... khóa tôi

cũng có một người ra... Trung Sĩ... vì tập họp

điểm danh trễ đến mấy tiếng đồng hồ trong Tour

NewYork lúc sắp mãn khóa! Đúng là... tội

tình... 40 năm nhìn lại thấy... có tội... vì... dám

sống... có tình... với bạn bè... không gì hổ thẹn

với lương tâm cả! Cáp Cảnh kể lại... tối đó tao

tính về sớm rồi... nhưng kẹt thằng Lộc... mới

order dĩa thịt... và... Lt Jg Robert W Auve ngồi

chung bàn, không nói gì... cũng... take time...

take it easy... chờ thịt đem ra... nhậu... chung...

nên về trễ điểm danh... phải chi... Lộc đừng

order dĩa thịt... và nhất là... phải chi... Auve,

First Platoon Officer, sếp mũi lõ mắt xanh trực

tiếp của mình đừng ngồi cùng bàn thì đâu có

chuyện... đụng chạm cái ngã, cái tôi vĩ đại của

các SQ Cán Bộ nhà mình... chuyện bé xé to... tự

ái da vàng... trong khi các SQ Tham Mưu Quân

Trường muốn bỏ qua, tha thứ, khoan dung,

không muốn phí phạm tiền của, công lao huấn

luyện, nhưng bị đưa vào thế kẹt... chọn lựa...

hoặc... chúng nó... hay... chúng tôi... về! Đâu có

gì mà đến nỗi cạn tào ráo mán như vậy... mấy

127

thằng em đâu có làm nhục quốc thể gì đâu...

phạt răn đe, cúp phép, cúp đi bờ, cho thằng em

ôm garant cuối tuần hay cho điểm militaty, lãnh

đạo chỉ huy kém, ra trường cuối bảng, không

được chọn nhiệm sở tốt là quá đủ rồi, đâu cần

hại tương lai người dưới cơ quá xa mình như

thế, làm khổ không chỉ riêng cá nhân đó mà cả

gia đình cha mẹ, người thân người ta khổ theo

nửa... không nên... giả sử lúc đó mấy thằng em

ngồi cùng bàn với quan Ta chớ không phải quan

Tây...thì có chuyện này không? Chuyện này đại

khái giống như... đi nhậu với Hạm Trưởng về

trễ điểm danh của Hạm Phó... bị nhốt... cho bõ

ghét cái tội coi tao là... con chó giữ nhà... thế

thôi!

Đầu năm 1973, vừa ký xong Hiệp Định Paris,

đình chiến da beo, chiến trường sôi động mạnh

về vụ lấn đất dành dân, bên này bên kia tranh

đua cắm cờ, gở cờ nhau ngay sáng hôm sau, con

nhà Phúc, OC 2, Thuyền Trưởng PCF HĐ 5 DP

ở Năm Căn lãnh một trái B40 ngay phòng lái vì

ủi bãi gở cờ giải phóng, đúng lúc đó tôi được

công điện thuyên chuyển về GĐ 53 TT, một

công hai chuyện, đơn vị giao tôi nhiệm vụ cuối

cùng là tháp tùng Trung Úy Phúc trên chiếc

băng ca tung mây lướt gió trên chim sắt Caribou

về Bệnh Viện Hải Quân... ăn Tết!

Xuân‘’ Hòa Bình’’năm đó tôi tự động ở nhà

ăn đủ ba ngày Tết đến mùng Năm mới chịu đi,

sau hai cái Tết te tua đơn vị.

Một ở Tân Châu, trên ''cù lao sắt'', cơ xưởng

hạm Mỹ neo giữa sông, thiếu hơi đất, thiếu lời

chúc mừng năm mới năm me, thiếu nụ cười,

mùng một Tết thầy trò chỉ sầu đời nhìn nhau

nhìn sông nước chảy, lục bình trôi, chẳng buồn

nấu nướng, mừng Xuân bằng phần lương khô

đúng như lời ca trong bản nhạc của Duy Khánh

hát trong radio.

Một ở Năm Căn, cho muỗi ăn Tết thoải mái vì

đón Giao Thừa bằng''nước mắt quê hương'' say

mèm không biết đường chui vô mùng... ngủ...

sáng ra tỉnh dậy mặt mày bê bết máu... chắc

mấy con muỗi nhậu máu tôi xong cũng xỉn luôn

trên má tôi nên mới có chuyện... gãi phải muỗi...

như thế!

Năm Căn heo hút muỗi bay thành đàn... nhiều

khi chỉ hé một chút cho thằng nhỏ ló đầu ''câu

cá'' chốc lác bờ sông không thôi là sau đó thằng

em cũng đòi gãi lia lịa cho đỡ ngứa rồi, nhanh

thiệt... nó chơi chiến thuật... biển muỗi... chịu

đấm ăn xôi... như Trung Cộng... biển người...

sao cản nổi!

Sự vụ lệnh tân đáo hết hạn đúng ngày cuối

năm mới khổ, mới có chuyện để nói sau này!

Trình diện HQ Thiếu Tá Nguyễn Thìn, Nhạc Sĩ

Trường Sa, CHT mới... trong thế... hạ phong...

như trình diện HQ Thiếu Úy Đào Dân, ĐĐT

khóa sinh, thời SVSQ lúc vắng mặt điểm danh

bất hợp pháp... nhưng kỳ này... xệ... hơn nhiều!

Sau khi đọc sắc lệnh mới nhất mới ban hành của

Bộ Tổng Tham Mưu vào dịp Tết... vắng mặt 24

giờ trong giai đoạn này là coi như... đào ngũ!

Đọc xong CHT khoan thai phán:

Bây giờ trước mặt tôi anh không còn là...

Trung Úy Việt nữa... mà là một... Quân Phạm...

chờ đi... Quân Lao! Tôi nghe không biết nói gì

hơn, coi như chuyện đã rồi, hết thuốc chữa, im

lặng giữ phong cách... quân đội không xin xỏ...

không ca bài ca con cá... sống vì nước... em

sống nhờ CHT... chờ lệnh đi ra... thì CHT lại

xoay tờ Lệnh Thuyên Chuyển để trên bàn cho

thuận chiều mắt tôi đọc, chỉ ngày trình diện hỏi:

Tại sao anh không trình diện đúng ngày này?

Tôi tự nhiên trả lời:

Thưa CHT, hôm đó cuối năm, Giao Thừa! CHT

bồi tiếp ngay:

Sao anh không trình diện ngay ngày sau đó? Tôi

nhanh nhẹn đáp:

Thưa CHT, hôm đó đầu năm, mùng một Tết! Cứ

thế mà tôi chơi cho đến... mùng hai, mùng ba...

CHT bắt đầu nóng máu... chặn họng... không

cho dựa hơi hưu chiến ba ngày Tết nữa... hỏi

câu nữa... phải trả lời sao cho lọt lỗ tai ổng:

128

Thế tại sao anh không trình diện ngày kế đó

nữa, lần này tôi không muốn nghe Tết nữa, tôi

chỉ chấp nhận ăn Tết ba ngày mà thôi!

Tôi cũng trả lời lưu loát... không suy tư :

Thưa CHT, hôm đó Thứ Bẩy... cuối tuần...

weekend! Đến đây thì CHT mặt đỏ bừng, không

chịu nổi nữa, hết ý kiến, hết kiên nhẫn... hỏi

thêm ngày cuối cùng... vì biết... ngày đó là

ngày... Chủ Nhật... Sunday... cũng weekend...

luôn... hỏi cũng bằng thừa... quát:

Thôi đủ rồi, anh ra đi... cho hạ bớt tention!

Thằng em ở chơi cho đến khi Sài Gòn hết vui

mới chịu lên đường bù lại những ngày...

Năm Căn đi dễ khó về

Ra đi tàu biển trở về tàu bay

Bây giờ không biết có chưa?

Khi xưa chưa có đường ra lộ vào

Rừng tràm nước mặn sông hai cửa

Đông Tây đôi bờ thông nối nhau

Bãi Hạp nước ròng tàu mắc cạn

Thả neo tắt máy chờ nước lên

Bồ Đề ‘’te tít’’ còi tác chiến

Đến cửa Từ Bi... bắn tự do! ...vùng tác xạ tự

do...

Tối đó, tâm sự với HQ Trung Úy Đào văn

Chung, OC 5... chiều ba mươi cũng dù về ăn

Tết, qua mùng hai mới vô, được thằng em Nội

Vụ cho xem công điện... báo cáo... đào ngũ...

bảo ra Tiểu Khu trình diện... Quân Cảnh Tư

Pháp! Thằng con... nổi khùng... không nói

không rằng... đem... côn đui ..Colt 12 ... ra...

chùi... đếm đạn... vô dầu mỡ... làm thằng em An

Ninh teo bu gi sợ ổng... dám nghỉ dám làm...

Dzango... thật... ai hại đời ổng phải bước qua

xác chết của ổng... bèn đến gần bật mí nói nhỏ

đó chỉ là công điện... giả... CHT hù Trung Úy

chơi... cho vui ba ngày Tết... nào ngờ Trung Úy

tính chơi... thật... biệt danh... Charly Kilo...

không trật chút nào! Chung quân sư quạt mo với

tôi: trường hợp tao với mày khác nhau, tao ở

đây lâu rồi, là SQ đơn vị, chỉ vắng mặt 24 tiếng,

còn mày mới về, chưa có tên trong danh sách

lãnh lương, mà trễ tới mấy ngày, không hiểu lão

có hù dọa như tao không nhưng tao thấy đã báo

cáo đào ngũ rồi thì lão còn hỏi tại sao mày

không trình diện đúng hạn làm gì, tao nghỉ lão

không nở làm vậy, làm tôi cũng lên tinh thần...

ngồi chơi xơi nước... wait and see... đến khi

nhận lệnh công tác SQ Trưởng Toán chỉ huy 6

con cá lòng tong PBR... ra quân... đầu tiên... lập

công chuộc tội... trong đêm... là đụng độ lớn

trên sông Vàm Cỏ Đông gần Lương Hòa liền,

được báo Tiếng Chuông, Sài Gòn Mới đăng tải,

ICCS ăng kết... có giấy chứng thương của bệnh

viện Tiểu Khu Hậu Nghĩa chứng nhận đàng

hoàng... nhưng chỉ để nộp hồ sơ thưa kiện... CS

vi phạm ngưng bắn... chớ không phải để chạy...

Chiến Thương Bội Tinh... cho tôi! Mấy ngày

sau ra quân lần thứ hai cũng trong đêm lại đụng

độ lớn nửa, gần Hiệp Hòa... địa danh nào cũng

có chữ Hòa trong đó mà cứ Chiến hoài... những

lằn lửa đạn, những cụm lửa to bằng trái bắp bay

ra vùn vụt từ bờ tạo thành một cổng lửa đạn

chắn ngang cản bước tiến đoàn tầu làm mấy

thằng em phải xông lên mở cổng mệt nghỉ, hết

cổng này đến cổng khác... tốn đạn, hao dầu, điếc

tai... nên gán cho ông thầy mới về biệt danh...

Trung Úy B40... sát tàu... mới ra quân hai trận...

thiệt hại hai chiếc... một cháy, một chìm...

nhưng không... sát quân... đụng độ thiệt hại vật

chất nặng nề như vậy mà không trầy da tróc vẩy

thằng con nào... Victor Sierra... vô sự ! Ở Năm

Căn, chiếc PCF của tôi trên đường ra tiếp cứu

PCF của Sơn Lành OC 2 mắc cạn gần cửa Bồ

Đề, bị phục kích bắn trúng một trái B 40 nơi

phòng máy không thôi mà cũng bị thương mấy

con, trực thăng phải đáp xuống tản thương tại

chỗ đưa về Bình Thủy. Tàu chìm, trôi sông,

trúng đạn bị thương... sao lội được... chết chìm

là cái chắc! Tàu cháy, đạn nổ, không biết lội...

sao dám nhảy sông... chết cháy cũng là cái chắc

luôn... thế mà sau cùng... tập họp điểm danh...

không vắng mặt hơp pháp thằng nào... mầu

129

nhiệm thật... đúng là... đạn tránh người chớ

không phải người tránh đạn! Điều đáng nói,

đáng ca ngợi là bị đánh tơi bời hoa lá như vậy

nhưng không hèn nhát bỏ chạy, bỏ rơi nhau...

team work... gắn bó... đàng hoàng... sống chết

có nhau... bằng ‘’làm’’ chớ không phải bằng

lời... liều mạng bám sát tàu chìm... mà còn ngóc

đầu... nổi... PBR... tàu giấy... là vậy... bắn trái

sáng... lạy ông tôi ở bụi này... để thấy đường...

vớt đồng đội trôi sông, vẫy tay la ơi ới dưới

nước... rồi sàng qua tàu cháy, đạn nổ, cứu thằng

em đang ôm máy PRC 25... hốt hoảng kêu gào...

làm sao đây ông thầy, đừng bỏ em một mình...

sau lái LCM với áo giáp trên người chớ không

phải áo phao... nên không dám thi hành lệnh...

nhảy trước vớt sau... đạn nổ không vô được...

của tôi ban ra... vì không biết lội... đành phải

ghé vào nhảy qua... bị thuyền trưởng tàu PBR

đó phản đối kịch liệt ... nhưng miễn cưỡng phải

tuân lệnh ông thầy... thấy đồng đội lâm nguy là

phải cứu... không thể bỏ rơi...

Ông ơi, nó nổ !

Vô !

Ông ơi tàu đó chở đạn!

Vô!

Ông ơi chúng mình chết hết!

Vô!

Ông ơi, cứu một người, chết năm người!

Vô, vô, vô!!! ... trao đổi nhau bằng lời lẩn bằng

‘’làm’’... nó lái ra, tôi đưa tay lái vô rồi kèm giữ

cho vô bằng được mới thôi... rồi nhảy qua hỏi

thuyền trưởng LCM tàu mấy người thì trả lời

năm nhưng hỏi tụi nó đâu hết rồi thì lại đáp...

không biết ... nên phải cho nó qua trước... khi

vừa qua là tàu tách ra liền... còn mình ở lại xem

mấy thằng đó ở đâu... tin chắc đàn em không

bao giờ dám bỏ rơi ông thầy... nhìn trong đám

khói mịt mù xem có còn con nào cục cựa nhút

nhít trên đó nửa không, cho chắc ăn, thọc đầu vô

phòng lái la hét ... có ai còn trong này không, ra

mau đi, lên tiếng đi, có tàu tới cứu... chỉ có tiếng

đạn nổ và tiếng lửa bập bùng đáp lại... chắc chắn

trăm phần trăm không ai sót lại trên đó mới chịu

ra lệnh... tay... vẩy, ngoắc... tàu vào... khi tàu

vừa đến gần là nhảy qua liền... tàu lùi nhanh mất

thăng bằng lảo đảo, chới với quơ quàng, gặp gì

bám nấy để khỏi rớt sông lại chụp ngay nòng

đại liên 50 đôi trước mũi nóng bỏng buông liền,

may nhờ bàn tay ''sắt'' cứng rắn thằng em kế bên

chụp kịp kéo lên mới được khô ráo lìa vùng ''

bia lên'' đến chỗ an toàn... gom bi lại ... xem mất

còn những ai... rồi mừng rỡ vì không thiếu sót

thằng nào... hạnh phúc khi còn có nhau... khi

nhìn thấy nhau... chưa nằm xuống! Mấy nhân

viên trên LCM, trong lúc giao tranh, thấy tàu

mình bị bắn trúng ngay khoan chở đạn, rét quá,

nhanh chân nhảy xuống ponton dầu, nhanh tay

chặt dây cho nó trôi xa tàu mẹ đang cháy nổ,

trong lúc thuyền trưởng đang kẹt trong phòng lái

nên không biết tụi nó đi đâu. Huynh đệ chi binh

là gì đó vậy anh hai... là ở chỗ đó! Thương quá

đi thôi... lính chiến, lính trận... cho rất nhiều

nhưng nhận chẳng bao nhiêu! Đời nào, thời nào,

ở đâu cũng thế... cũng có... lính trẻ chết trận

chiều qua nên không nghe tận thế gần kề... vị

quốc vong thân... chết đẹp quá, chết tươi quá...

trên cây còn lá úa lá xanh đã rụng rồi... nên

cũng... ngậm ngùi lắm, đau thương lắm, tức tưởi

lắm... ra đi không trở lại... khi còn đầy sức

sống... không ai muốn như thế cả... chỉ về già

mới mơ ước được chết như vậy... thì nói làm

gì... tham lam quá... bởi vậy... chỉ có họ mới

xứng đáng ngủ giấc ngủ ngàn thu mà được...

Đắp Cờ... và chỉ họ... chiến trường da ngựa bọc

thây, ponso phủ kín mới được cái vinh dự đó mà

thôi! Chúng ta thật sự tôn trọng họ thì... chết

già, chết trên giường bệnh, chết trúng gió, chết

đụng xe thì nên tự trọng... đắp mền... đừng đòi...

Đắp Cờ... như họ... làm vậy đau lòng tủi thân họ

nơi chín suối lắm... không nên! Tôi chưa thấy

chiến trường da ngựa bọc thây ra sao, nhưng đã

thấy tận mắt lẩn xúc chạm ... ponso phủ kín là

thế nào... không biết... ‘’bản lai diện mục’’ của

họ, chỉ biết là hai chiến sĩ Biệt Động Quân vừa

mới tử trận mà thôi!

130

Ponso, một công hai chuyện, bình thường thì

che mưa cho chiến sĩ khỏi ướt áo, nhưng khi...

hết thở... chỉ việc kéo mấy sợi dây có sẵn trên

đó là gọn gàng như đòn bánh tét... khuôn...

người! Chính PCF tôi nhận ''hai đòn'' mới ra lò,

còn ấm áp, mềm mại, trong sóng gió mưa giông,

được người Nhái đem từ rừng tràm trên bè phao

chèo ra... thẩy lên... giao... từ mặt biển nhấp

nhô... trong chuyến hành quân khá tầm vóc, đủ

cả Hải Lục Không quân, phối hợi Việt Mỹ,

trong sông Giang Đoàn, Hải Đội, ngoài khơi

Giang Pháo Hạm, giải cứu cho PCF Sơn Lành

bị nạn ở gần cửa Bồ Đề do chính Cao Bồi Luật,

Hải Quân Trung Tá, CHT HĐ 5 DP, kiêm Tư

Lệnh Đặc Nhiệm 235, đích thân chỉ huy trực

tiếp dưới nước, Tư Lệnh Hải Quân từ Sài Gòn

bay ra bằng chim sắt lần quần thị sát trên đầu,

mà trong lúc ra tôi ăn một trái B 40 ngay phòng

máy, nếu trúng ngay thân tàu thiệt hại còn nhiều

nửa vì hôm ấy huy động thêm người của Tiền

Doanh Yểm Trợ và Cơ Xưởng Hạm, hay trúng

ngay phòng lái thì chắc... hổng có chuyện này...

sau khi nhận lệnh của thẩm quyền... đổi đội

hình... lên vị trí dẫn đầu... trước đó chiếc tôi ở vị

trí ngay phía sau... khi về lại căn cứ được Thiếu

Úy Nguyễn anh Đào, OC 5, bạn cùng lớp Petrus

Ký với tôi, có mặt trên chiếc của thẩm quyền kể

lại:

Lúc chiếc mày bỗng nhiên bốc khói sau lái,

chạy chậm lại... là tụi tao biết bị trúng đạn rồi...

Sau đó ổng khoe với tụi tao:

Chúng mày thấy ông hay không... nếu ông

không đổi đội hình... thì trái B 40 đó là của

chúng mình! Chắc trước khi hành quân ổng đã

nghiên cứu kỷ bình đồ trận liệt, nắm vững tình

báo, chỗ nào có VC nên mới ra lệnh đổi đội

hình đúng lúc, đúng nơi như vậy! Nhưng cũng

nhờ què một giò... ‘’tật nguyền’’ đi cà nhắc một

máy mới được đặc ân cho về trước... nhờ vậy

mới được ôm... ponso! Thấy thì cũng xuống tinh

thần, chẳng ham chút nào nhưng còn sướng hơn

những chiếc ở lại! Trước đó không lâu một trực

thăng Mỹ trong lúc '' đứng gió'' kéo khẩu 81 ly

sau lái PCF mắc cạn lên bị mất thăng bằng rớt

xuống biển, may nhờ toán người Nhái lội ra kịp

thời kéo hết phi hành đoàn ra trước khi nó mất

dạng khỏi mặt biển mà thoát chết. Lết một mình

về tới căn cứ tối khuya, ngang qua ấp Hàm

Rồng 2 đói bụng không dám ủi vào ăn tô mỳ

gói... nước sôi... nô hành, nô ngò... ngắm hoa

khôi ấp lẻ... vì kẹt hai khách lạ nằm quá giang

sau lái... chớ bình thường không kẹt gì là ủi vô

liền! Có lần ăn xong được em hỏi han:

Bữa nay ăn Thiếu Úy thấy gì không?

Có miếng thịt trong đó...

Ừa, hôm nay ghe Cà Mau vô, nhà ăn cơm có

thịt, lén lấy một miếng cho Thiếu Úy đó, ăn

ngon không... rồi mắc cỡ quay đầu ra cửa liền...

làm... ''no'' lòng chiến sĩ... muỗi chích quên

đập... thả hồn nhơi lại... tô mỳ đặc biệt... miếng

thịt ướp tình... chỉ mình anh thôi... ở ấp Hàm

Rồng! Lần khác ủi vào là đối thoại trống rỗng,

trống không liền:

Sao hôm nay về trễ quá vậy?

Sao biết về trễ?

Mấy chiếc kia về trước về lâu rồi, bây giờ

chiếc Thiếu Úy mới tới... ngạc nhiên hỏi tiếp:

Sao biết về mà chờ?

Hỏi mấy chiếc kia.

Bộ trông lắm hả?

Ừa, chớ sao!!!... làm tim rung rinh... nhưng

chỉ để bụng... không dám nói ra... sợ chúng bạn

cười...

Em Năm Căn...

Nước da bánh ít

Má lúm đồng tiền

Gánh nước đạp bùn

Chân đất chân không

Chân chất chân tình

Chân quê chân ruộng

Trống không trống rỗng

Chuyện tình nước đứng

131

Lục bình trôi sông

Bóng chim đáy nước

Qua rồi thời thôi

Xa thời hổng nhớ

Gần thời... thấy thương

Để đó trong lòng

Không dám nói ra

Tình trong như đã

Mặt ngoài còn chưa...

Trao nhau... tên gọi!

Quê người mới ngộ

Tình đó... mới tình

Đáng viết thành thơ

Hổng sợ bạn cười

Là tình miếng thịt

Hoa‘’hôi’’ấp lẻ

Hàm Rồng Năm Căn

Tận cùng đất Việt...

Quê mùa quê hương!

Lần đầu ủi bãi ''đi bờ'', đặt chân lên ấp, lội bộ lọi

giò một bãi dài mới tới quán, gót giầy dầy đất,

lần cuối ủi một cái, nhẩy xuống là tới cửa liền, ở

lâu hơn nửa không biết ủi tới đâu???

Báo cáo phòng hành quân xong, mệt lả rã rời,

leo lên giường ngả lưng là phi ngay tức khắc,

quên hết mọi chuyện ì xèo trong ngày... lính

tráng vô tư là vậy... về hai lần charly... vô sự...

là được rồi... trời gọi ai nấy dạ... không bao giờ

nhìn người... nằm đó... mà nghỉ tới ta... lo xa...

như mẹ cha ở nhà... nếu mà, phải chi... trái B 40

sáng nay bay vô phòng lái chớ không phải hầm

máy thì bây giờ mình... nằm đâu?... có nghỉ thì

chỉ nghỉ tới chừng nào... về phép... mà thôi! Nửa

đêm thức dậy, mắt nhắm mắt mở ra sau lái ''câu

cá'' đạp nhằm thứ gì trơn trợt như nhớt chúi

nhủi'' chụp ếch'' té nhào nguyên con lên vật gì...

cứng đơ lạnh ngắt... mở mắt ra mới nhớ chuyện

hôm qua, nhìn kỹ lại mới biết đang ôm... ponso

buồn phủ kín đời anh... mà tới hai cái mới

khiếp... tay chân mình mẩy bê bết máu đặc... hải

quá, quên luôn chuyện nửa đêm mò ra sau lái

làm gì, chạy lên phòng lái mở máy PRC 25 giũa

phòng hành quân, nói như thét vào ''combinet''

như đang đụng trận, náo động đêm đen:

Hai lần Charly, đây PCF gọi trả lời... bên kia

vừa đáp... giọng buồn ngủ... Hai lần Charly

nghe... là quạt liền... Tôi báo cáo lâu rồi, ngay

khi mới về hai lần Charly mà tại sao bây giờ

ngủ thức dậy vẩn thấy hai người bạn Bắc Bình

đi phép dài hạn... vẫn còn nằm đó... sau lái tàu

tôi, các anh làm ăn gì kỳ vậy, nếu có pháo kích

là tôi... nằm vạ luôn ở cầu tàu với họ... chớ

không ra điểm kích đâu, mau mau cho người

xuống đem họ đi đi... rồi vội vàng lên căn cứ

tắm. Nhìn lại thì không có một chiếc PCF nào

đậu gần tàu tôi, chắc tính vào thấy sau lái tàu là

dội liền, tìm chỗ khác đậu thật xa cho dễ ngủ,

mấy thằng em vừa bổ sung ban trưa cũng bỏ tàu

đi lúc nào không hay, để mặc một mình ông

thầy nằm... canh xác!

Đó, muốn quốc kỳ phủ kín đời ta thì phải như

vậy đó, có ai muốn được như hai người chiến sĩ

Biệt Động Quân anh hùng... vì nước quên

mình... đó không! Ngả mũ cúi đầu khâm phục

người ta thì đừng đòi... Đắp Cờ... như người ta...

tội lắm! Người ta cho quá nhiều... cả thân xác...

nhưng nhận... chỉ bấy nhiêu thôi! Mình chỉ cho

vài trăm đô mà đòi được nhận như họ thì tham

lam quá! Họ là những anh hùng thứ thiệt... ngay

những chiến sĩ xuất sắc được vinh dự tuyển vô

dinh Độc Lập ''nhậu'' với Tông Tông ngày Quốc

Khánh được phỏng vấn trên TV cũng nói...

mình không phải là người hùng, những anh

hùng thật sự là những người đang nằm... Đắp

Cờ... trong Nghĩa Trang Quân Đội... bởi vậy

phải... đâu ra đấy... Phủ Cờ chỉ dành cho những

người... chết trận... còn chết trên giường bệnh

thì chỉ có... phủ hoa... là đẹp lắm rồi!

132

Mai tôi chết Cờ Vàng xin đừng phủ

Xác thân này đâu chết cho quê hương?

Súng gươm xưa đã bỏ lại chiến trường

Thân chiến bại nhục nhằn nơi đất khách...

Lê Quang Lưỡng.

Hay thật, hùng thật, khí khái thật, chí lý thật,

thâm sâu thật, khâm phục thật... người ta từng là

Tư Lệnh Sư Đoàn Dù, Thiên Thần Mũ Đỏ... đỏ

ngực Huy Chương... thứ nào chẳng có... từ Bảo

Quốc Huân Chương trở xuống... Huy Chương

thứ thiệt... lấy từ mặt trận... chớ không phải Huy

Chương... ăn giỗ... mà còn cảm thấy... không

xứng đáng... Phủ Cờ... còn làm thơ trăng trối...

đầu thơ, cuối thơ... trước sau như một... đều...

cùng một câu...

Mai tôi chết Cờ Vàng xin đừng phủ...

Nhớ bạn bè nằm xuống nghỉ mà đau

Không quan tài cờ phủ giữa chiến hào

Máu thịt đã thấm vào lòng đất mẹ

Bao năm trời bao nhiêu người trai trẻ

Chết không cần cờ phủ vẫn uy nghi

Khi nằm xuống bạn nào đã cần gì

Chỉ ước muốn thân này dâng đất nước...

Mai tôi chết Cờ Vàng xin đừng phủ.

Chắc máu xương của những chiến sĩ chết vì

non sông ngấm vào xương máu ông nên ông

mới làm được bài thơ có hồn như thế... trước khi

nhắm mắt... thấm thía thật!

Đúng là... người Hùng... thứ thiệt... nên mới

khí khái chối từ, không chịu nhận Phủ Cờ... ăn

giỗ!

Tướng Dù... đỏ ngực... lá vàng trên cây...

không chết cho quê hương... chết già giường

bịnh quê người... chịu thua... tự trọng... không

dám dự tranh... Đắp Cờ... với... Binh Nhì... xanh

cỏ... lá xanh lìa cành... lính trẻ chết trận chiều

qua... là vậy!!!

Chưa nói... còn bia đá đề tên... Tổ Quốc Ghi

Ơn... Họ ... chung với người chết bệnh, chết

già... làm vậy là như người... mù chữ... không

hiểu... Tổ Quốc Ghi Ơn... hay Vị Quốc Vong

Thân là gì... mà làm gì mà Tổ Quốc lại ghi ơn

bừa bãi lãng xẹt như thế... làm giảm giá trị và

mất đi hết ý nghĩa thiêng liêng mấy chữ đó!

Đừng... lấy của độ thân... có tiền mua tiên cũng

được... quá đáng như vậy... làm thế là xúc phạm

đến những...

Chiến Sĩ Vô Danh

Ngày ngày chào lá quốc kỳ

Nhớ người chiến sĩ chết vì non sông

Nhớ xưa bao vị anh hùng

Phất cờ độc lập thành công hoàn toàn!

Qua bên này còn thấy mấy chữ động trời như...

Tổ Quốc Ăn Năn... bố lếu bố láo... mới khiếp...

mới tởm... từ lúc có loài người đến giờ mới

nghe chớ đừng nói từ lúc chào đời đến giờ...

không hiểu tay viết bạo, chơi nổi, viết ngông...

sáng chế... ra bốn chữ đó bôi nhọ Tổ Quốc

Thiêng Liêng, chà đạp Dân Tộc Kính Mến của

mình dựa vào tư tưởng triết học nào mà dám

''lộng ngữ'' như thế!!! Nói thế... không khác gì

nói... Thượng Đế Sám Hối... toàn lực, toàn

năng... sao không theo Chân Thiện Mỹ sáng tạo

muôn loài... trường sinh bất tử, trẻ mãi không

già, vui mãi không buồn, khỏe mãi không bịnh...

mà lại... có sống, có chết... có sướng, có khổ...

có đẹp, có xấu... có hiền, có dử ... có giàu, có

nghèo... có khỏe mạnh, có ốm đau... bệnh tật,

bệnh AID, bệnh ung thư... có hòa bình, có chiến

tranh... chém giết sát hại nhau dã man hơn loài

hoang thú vv... như đã sanh Ngô Đình Diệm làm

Tổng Thống Việt Nam Cộng Hòa, lại đẻ chi

mấy đám tướng lãnh phản loạn đảo chánh... hay

thực tế nhất... tạo Quốc Gia còn nặn thêm Cộng

Sản làm gì... để trời đất nổi cơn gió bụi, trai anh

hùng chịu cảnh lưu vong... sáng Thiên Đường

133

thôi đủ rồi, còn tạo địa ngục làm gì nữa để muôn

loài, muôn vật khổ đau... vô minh, phi nhân, phi

lý thiệt!!! Nếu theo tinh thần đó thì mấy chữ...

Tổ Quốc Ăn Năn... còn có thể ngửi được... còn

không thì những chữ đó chỉ là rác rưới vô nghĩa,

người vô loại cũng không dám sài những chữ đó

để bôi nhọ Tổ Quốc Kính Yêu của mình... làm

gì có chuyện... nước mắt chảy lên... Tổ Quốc Ăn

Năn... nè Trời... Thượng Đế hỡi có thấu... cho

Việt Nam này... có một người có đầu óc... bệnh

hoạn... như thế!!!

Mới về mà bị bám bắn không có gì lạ, hai

chuyến công tác đêm đều dính hộ tống đạn

dược, dầu nhớt, tiếp tế đồ chơi cho đơn vị bạn

thêm sức diệt cộng nên... đi hai, đụng đủ... là

chuyện thường tình... nhà binh... chớ đi tuần, đi

kích đâu có chuyện đó! Nhớ lại thời hộ tống

''công voa'' tiếp tế Nam Vang, ớn nhất là đi sau

sà lan đạn, địch đánh hơi được là bám theo như

đỉa đói bắn cho bằng trúng mới thôi!

Lòng khoan dung, độ lượng, tha thứ , nhân hậu,

trái tim mở rộng của HQ Thiếu Tá Nguyễn

Thìn, Nhạc Sĩ Trường Sa in hằn trong đáy lòng

tôi đến tận ngày nay! Thu phục nhân tâm, chinh

phục lòng người là ở chỗ đó, lúc đó có vào sanh

ra tử cũng sẵn sàng, hết lòng, hết mình, chớ

không phải những thứ kỷ luật cứng ngắc khô

cằn hóa đá quân trường, đem thứ kỷ luật ngoài

da đó ra sài một cách máy móc cứng đơ chỉ biến

Trung Úy Chung và tôi thành vô dụng trong

quân lao hay lao công chiến trường mà thôi, chớ

đâu biết rằng sau đó hai thằng trở thành những

SQ trụ cột đơn vị, một SQ Nội Vụ kiêm An

Ninh, một SQ Tiếp Liệu kiêm Phát Hướng

Viên... cũng biết đem tinh thần trên cái nón... Tổ

Quốc, Danh Dự, Trách Nhiệm... ra phục vụ đơn

vị đến ngày cuối cùng... 30/04/1975... sáng sớm

hôm đó còn tiếp dầu, lương thực cho mấy con

cá trở về từ vùng lửa đạn Trà Cú đem theo xác

đồng đội... để nơi cầu tàu... không ai dòm ngó...

hi sinh vào giờ thứ hai mươi lăm vì thi hành

mệnh lệnh cấp trên giao phó... phá hủy căn cứ,

kho đạn, trước khi rời bỏ... trong khi những

người ban lệnh này, cũng như lệnh 24 tiếng đào

ngũ... đã đào ngũ từ lâu... cờ tướng vẩn phất phơ

trên cột cờ... nhưng ông tướng đâu có đó... đến

trưa súng đạn đầy người nhận khẩu lệnh đầu

hàng từ chị bán trái cây đầu hẻm:

Đầu hàng rồi các anh ơi còn ôm súng làm gì

nữa... mới chịu buông súng... giữa đường...

nhưng không chịu... cởi áo giữa phố... vì... mắc

cỡ... và vì... cảm thấy... áo mình còn đẹp quá!

Trong đời quân ngũ của tôi, chỉ có HQ Thiếu Tá

Nguyễn Thìn, nhạc sĩ Trường Sa, là vị CHT tôi

kính phục, ở lính thương, đi lính nhớ, đến bây

giờ... mỗi lần hát Karaoke, hễ có ai hát bài của

ổng xong là tôi đều khoe... một cách rất hãnh

diện... tác giả của bài này là... CHT của tôi hồi

xưa... mặc dầu ít khi tôi chịu hát bài của ổng...

chỉ một bài duy nhất là bài... Một Lần Xa Bến...

bao nhiêu là buồn... là lọt được vô lòng tôi mà

thôi! Riêng Charly Kilo nhà mình thì thích bản

tôi không nhớ tên nhưng sửa lời nghe rất hợp

tình hợp lý, dân Hải Quân đi tàu nào cũng làm,

nhất là dân PCF... là: Ngày ấy quay tàu anh

về... ‘’bơm’’ đầu... kỵ chữ đó, sợ vạch áo cho

người xem lưng, mất mặt KBC lính biển!

Trong thời gian sống bụi đời tình cờ tôi gặp

Trung Úy Độ, K 20 NT, cùng GĐ 53 TT với tôi

xưa kia trên bàn cà phê vỉa hè, Độ kể vào ngày

cuối 30/04/1975 có gặp Nguyễn Thìn ở cửa biển

phân vân giữa ở và đi không biết binh đường

nào... tâm sự với CHT xưa cũ mình... tôi còn

cha mẹ, anh em nheo nhóc... bỏ đi không đành

CHT... thì CHT tâm sự lại:

Tôi một vợ năm con... đứt ruột... cũng phải đi

đây... rồi hai người chia tay kẻ ở người đi... từ

đó! Trong đầu tôi coi như CHT của mình...

thoát... một mình... bỏ lại... vợ con... mừng cho

ổng! Rồi một đêm không nhà, ngang qua đường

Nguyễn duy Dương, chợt nhớ Nhac Sĩ nghèo

mình ở đó... ở mướn trong hẻm nhỏ... nên ghé

vào ''túp lều lý tưởng''hỏi thăm tin tức ổng thế

nào nơi xứ lạ quê người, nhìn chỗ ổng ở biết

ổng thanh liêm trong sạch cỡ nào... thì mới

134

hay... ổng đang thăm lăng Bác! Sau khi nấu cho

tôi ăn tô mì gói xong, người đàn bà theo sát đời

ổng mà mỗi tháng tới kỳ lương của ổng là tôi

phải nộp hết cho bả, CHT của mình chỉ có ký

chớ không có nhận một cắt nào nơi tôi... mới

nghẹn ngào hối hận kể... cũng tại tôi, tôi cứ

tưởng ổng kẹt lại ở Tân Châu, Châu Đốc, cùng

đường vô khu nhập với Hòa Hảo tính chuyện

lâu dài, trường kỳ kháng chiến, tôi hiểu ổng quá

mà... nước hơn nhà... đâu như những ông khác,

bạn ổng... bỏ về đem vợ con đi... lúc đó miền

Tây, vùng bốn chưa đầu hàng, sôi động lắm,

quẫn trí quá... tôi ra đài phát thanh nhờ người

bạn còn làm ở đó gởi lời nhắn nhủ kêu gọi ổng

trở về với vợ con... nào ngờ bên đó ổng nghe

ổng động lòng xin về... theo chiếc Việt Nam

Thương Tín... thà chết một đống hơn sống một

mình!... Thơ đầu viết ở đảo Goam, mừng hơn

trúng số, thơ sau viết từ Côn đảo... nát tan cõi

lòng... ổng vì quá nhớ thương vợ con mà bị

lụy... như Từ Hải vậy... tôi ân hận và khổ quá...

chú Việt ơi... như bị thêm một ngày... 30/04...

nửa vậy! Tôi nghe... thấy mình bớt khổ... liền...

đêm nay không nhà... không biết ngủ đâu... bến

xe đò hay ga xe lửa... vì chiều nay phát hiện

người cùng trại biết rõ lý lịch tôi ở sát bên nhà

thằng bạn thân dám liều mạng chứa chấp tôi

làm... tâm tôi động... sợ bạn bị lụy... lúc đó đa

nghi lắm... nên âm thầm bỏ ra đi ngay tức khắc

không lời từ biệt lúc nó vắng nhà... nên giờ đó,

tối khuya vẩn lang thang ngoài đường, ngang

qua đó, ghé vô thăm, cho đỡ mỏi chân... nhưng

cũng đỡ khổ hơn CHT xưa mình nhiều... hai lần

đứt ruột... một lần đứt ruột... ra đi... một lần đứt

ruột... trở về... sao chịu nổi! Hết... nợ nước...

đến... tình nhà, hết được... vì nước quên mình...

thì đến... vì nhà quên mình... nước nhà... thiêng

liêng là vậy... cả đời khổ lụy vì hai chữ ấy... Nợ

Nước Tình Nhà Yêu Thương Hệ Lụy... là thế!

Đi với Phật mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo

giấy... trao duyên nhằm tướng dỏm... mà không

chịu mặc áo giấy như mấy ông ấy... vì mình

quên nước... mà lại đòi mặc áo cà sa... vì nước

quên mình... nên khổ cũng phải! Phải chi thấy

các vị lãnh đạo tối cao của mình... Tông Tông,

Tổng Tham Mưu Trưởng... chạy trước... thì

mình... chạy theo... thì đâu có chuyện... hệ lụy...

tình nhà này... quan tư Tầu Thủy mà... sợ gì

không có tàu đi! Lúc đó cứ bỏ đơn vị... như mấy

ổng bỏ nhiệm sở, đào ngũ trước địch quân...

chạy về nhà... đưa vợ con xuống tàu... như mấy

đàn anh mình ngon lành hơn đưa vợ con lên

máy bay... thì bây giờ đâu có khốn nạn cả lũ như

thế này!

Ở lại ngăn chặn bước tiến địch quân cho mấy

ổng chạy an toàn, không chết là may, chẳng

được khen còn bị chê là... quân tử dại... chậm

tiêu... tối nước... không biết chánh trị chánh

em... là... bẩn thỉu... láu cá, nói đi nói lại như

phường con buôn... nghe theo... là bán thóc

giống... ở lại tử thủ là... tự sát... như tướng vùng

hai Phạm văn Phú, vùng bốn Nguyễn khoa

Nam, Lê văn Hưng... v.v... còn nhiều nửa... chết

vinh hơn sống nhục... mà thôi! Không khác gì...

đắm tầu... gặp hạm trưởng ma đầu... hùng hổ hô

hào... sống chết theo tàu... nói vậy không phải

vậy... để đàn em an tâm xuống hầm thi hành...

nhiệm sở phòng tai... trên này mình thi hành...

nhiệm sở đào thoát... trước khi tàu chìm... tránh

cảnh hỗn loạn... tranh nhau xuống bè... giành

nhau sự sống... mất an toàn... cho mình! Tướng

hùng bị tướng hèn chỉ huy... là thế... như thằng

mù ngồi chỗ mát chỉ thằng sáng mắt đi trên bờ

vực thẳm, đoạn đường chiến binh! Chuyện các

nhà lãnh đạo con thuyền nước Nam mình là

vậy... như chuyện dài Nhân Dân Tự Vệ ... nói

mấy cũng không cùng... chỉ thêm buồn thôi!

Đánh giặc như đánh cờ... thí Sư Đoàn này, thí

Quân Đoàn kia... như thí xe, thí pháo... nhưng

có điều khác... thua là thua luôn... là làm giặc...

chớ không có chuyện... thua bàn này, bày ván

khác... gỡ ghẻ, phục thù! Đánh giặc như đánh

phé... bỏ đồn này... thấu cáy... Me Mẻo đi thêm

viện trợ... bỏ đất kia... bắt mạch... Chú Sam

chạy làng hay tiếp tục cuộc chơi... biết Mình

biết Mỹ... trăm trận trăm thắng... bật đèn xanh là

135

Cách Mạng thành công, Ngô Triều sụp đổ liền!

Như phường chèo múa rối trên sân khấu... đời

thật! Bất tài vô tướng... ếch muốn làm bò... khả

năng chỉ cỡ thuyền trưởng ''ếch'' PCF... mà đòi

nắm Hạm trưởng ''bò'' PCE... lèo lái con thuyền

‘’Nước Việt Mến Yêu’’... tôi yêu nước Việt của

tôi... vào đá ngầm... chìm... dễ dàng... như con

trẻ chơi diều đứt dây... không gì lạ cả! Tiên

trách kỷ hậu trách Mỹ... bỏ rơi... cúp giảm viện

trợ! Mình đá thua vì ông bầu, manager mình quá

tệ chớ không phải đội banh địch chơi quá hay...

đưa ra đấu pháp... bất khả thi... làm rối loạn

hàng ngũ... ta đá vô ống quyển mình, mình đá

lọt vào lưới ta... own goal... thua đắng cay, nhục

nhã! Ra lệnh cho tướng hùng... di tản chiến

thuật... hay nói toạc móng heo ra cho dễ hiểu...

chạy... để địch đuổi đánh... sau lưng... thì đỡ sao

được... tự nó tan ra như đường gặp nước, muối

gặp mưa... địch chỉ cần sai du kích ra... turkey

shooting... là lấy ăn... xe tăng tranh nhau chạy...

trốn... bị traffic jam... không thôi... tiến thối

lưỡng nan... cũng thành cua gãy càng rồi... nói

gì con người... bốn vùng chiến thuật... sụp...

theo thế... domino... trong thời gian kỷ lục...

khôn ba năm, dại một giờ... là thế! Trong quân

sử Việt từ thời lập quốc tới giờ chưa bao giờ

thấy chiến thuật ‘’cầu bại’’quái đản... như thế,

mới đem ra sài lần đầu tiên là bốn quân đoàn

hùng mạnh tiêu tùng tiêu tan mây khói liền!

Đúng là chiến thuật... gậy ông đập lưng ông...

nối giáo cho giặc... giúp cho chiến thắng địch

thêm ... thần thánh!

Tài năng cỡ Tôn sỉ Nghị, Sầm nghi Đống...

mà nắm Lãnh Đạo Quốc Gia kiêm Tổng Tư

Lệnh Tối Cao Quân Đội, đặc quyền lợi cá nhân

lên trên quyền lợi tối cao thiêng liêng tổ quốc

thì ... banh... nhanh... là phải lắm rồi... các ông

chỉ có tài đánh nhau trong thành phố... đảo

chánh, chỉnh lý dành địa vị... cao... chót vót...

bất xứng với lon lá trên vai... thì làm sao đương

đầu ngoài mặt trận với đoàn ‘’bộ đội’’ thứ

thiệt... đi bộ đội vác... từ Bắc vô Nam bằng dép

râu... quyết chiến quyết thắng... sinh Bắc tử

Nam... cọp đói hung hơn cọp no... nói gì cọp...

kiểng... gánh xiệc! Chỉ có tướng tài, tướng hùng

mới làm nổi chuyện này, nhưng những vị này lại

dưới tay mấy ông, bị mấy ông chỉ huy thì cũng

như không... như Giáo Sư Trung Học dưới sự

điều động của Hiệu Trưởng... Tiểu học...

Tướng Ngô quang Trưởng là trường hợp điển

hình... vừa hùng hồn thề thốt tử thủ Cố Đô...

xem cái chết nhẹ tựa lông hồng... chiến trường

da ngựa bọc thây... dựng phòng tuyến, lấy lại

tinh thần chiến sĩ, gieo rắc niềm tin vào lòng

Quân Dân Vùng Một xong thì... nhận lệnh...

rút... Sư Đoàn Dù về bảo vệ Thủ Đô... sợ đảo

chánh... thì đánh đấm gì được nửa! Thế là...

‘’tan hàng... tự sát’’... lúc đó chỉ muốn bắn nát

óc... kẻ ra lệnh này... đưa cả Quân Đoàn vào chỗ

chết... phe mình, phe ta... đối diện phòng tuyến

mới... nơi bãi biển... nồi da xáo thịt... tranh nhau

xuống tàu... trâu buộc ghét trâu ăn... không ăn

phá cho hôi... đụng chạm binh chủng... màu áo!

Bãi cát... thành... bãi người... tàu đổ bộ ủi vô...

thịt xương nát tan! Chưa kể địch bám theo... rót

châm đạn vào... biển mặn... biến thành... biển

máu! Nhờ làm tướng mới chạy được xuống tàu

an toàn... còn Quân Đoàn mặc bay... hồn ai nấy

giữ... thì còn mặt mũi nào nhìn lính tráng nửa...

chỉ huy được ai... tiền hậu bất nhất... nói ai

nghe... gây hỗn loạn trong lòng quân dân, mất

hết niềm tin mọi người, sụp đổ từ ngoài vào

trong thì tài thánh cũng bó tay... đàn anh Mỹ

cũng chạy làng! Những vị tướng bất khuất chỉ

còn cách... bất tử... trong... cửa tử... mà thôi...

khâm phục thiệt... dưới suối vàng họ sẻ trong

Quân Đoàn Hùng... Trần Bình Trọng... Thà làm

quỷ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc...

còn các ông trong Quân Đoàn Hèn... Lê Chiêu

Thống... cõng rắn cắn gà nhà... là cái chắc! Chỉ

tội nghiệp cho những người lòng dạ vẫn còn sắt

son với đất nước, khắc cốt ghi tâm những câu

châm ngôn, cách ngôn trong giờ Công Dân Giáo

Dục lúc cắp sách đến trường thuở học trò...

Giặc đến nhà đàn bà phải đánh!

136

Quốc Gia hưng vong thất phu hữu trách!

Hay bài học thuộc lòng hun đúc tinh thần quân

dân thời Tiểu Học lớp Nhì, lớp Nhứt...

Chiến Sĩ Cộng Hòa

Quân dân tình cá nước

Anh tôi không rời nhau

Nay học mai làm lính

Có khác gì nhau đâu!

Anh mơ Lý thường Kiệt

Tôi ước là Quang Trung

Ta mộng tuy có khác

Đều noi gương anh hùng!

Tinh thần đó có trong lòng dạ... nhất tướng

công thành vạn cốt khô... của mấy ông không?...

hay... mấy ông học chương trình Pháp nên

không được giáo dục mấy thứ này?... bởi vậy

mới bỏ nước ra đi... tỉnh bơ... vô trách nhiệm...

vô tích sự... như người ngoài cuộc... ngoại quốc!

Các ông có ăn mà không chịu... chịu, khi đất

nước lâm nguy thì bỏ chạy, để đàn em ở lại

làm... Lê Lai liều mình cứu Chúa... khi tàu sắp

chìm các ông đâu dám... rủ hay hú... tất cả thủy

thủ đoàn cùng... đào thoát theo... mà thùng rỗng

kêu to... mồm loa mép vải... sống chết có nhau...

sát cánh bên nhau ... ‘’tát nước’’ tới hơi thở cuối

cùng... làm chúng tôi tưởng bở... tưởng giếng

sâu nên nối sợi dây dài, ai ngờ giếng cạn tôi nối

hoài sợi dây! Các ông có tội nặng với Quốc

Gia... đem xương máu Chiến Sĩ đổ sông đổ

biển... biến hai mươi năm vào sanh ra tử, hi

sinh chiến đấu gian khổ của Quân Dân miền

Nam thành... Dã Tràng xe cát biển Đông, nhọc

nhằn mà chẳng nên công cán gì... nhưng lại có

công lớn với Việt Cộng... nhờ lệnh rút Dù

không thôi... cũng giúp địch... mèo mù đớp cá

rán... thấy được thời cơ, vận nước đã đến rồi...

tiến thẳng về Dinh bằng Quốc Lộ cho nhanh chớ

không thèm theo đường mòn rùa bò... mấy năm

nửa chưa chắc tới được... nói chi di tản chiến

thuật khỏi Cao Nguyên... khởi đầu của...

Domino... tan hàng tự sát!

Qua xứ người mới thấy... việc dân là việc

dân... việc quân là việc quân... chánh trị, quân

sự... hai lãnh vực hoàn toàn khác biệt nhau...

phức tạp, đa đoan... một việc cũng đã nặng trĩu

trên vai rồi, kham không nổi, không một nhà

lãnh đạo tài ba nào lại kiêm hai việc cùng một

lúc như thế... như... vừa là SQ Chỉ Huy trên

phòng lái... vừa kiêm SQ Cơ Khí dưới hầm

máy... thì làm sao làm được việc gì... ra hồn...

hay... như người... hai vợ... thì làm sao làm tròn

nhiệm vụ ‘’làm chồng’’... number one... bằng

người... một vợ!

Tham thì thâm cổ nhân dạy thế... khổ quá, biết

rồi, nói mãi, chán chết, đủ rồi, bắt qua chuyện

khác đi là vừa... đổi không khí... di tản chiến

thuật... khỏi cao nguyên... cho bớt... phạm

thượng... bất chánh, hạ tất loạn... nước mất nhà

tan... những điều trông thấy mà đau đớn lòng...

hổng nói hổng được.

Biết bao bút mực, giấy viết, trí não, tâm huyết,

trong và ngoài nước, thắng trận thua trận, tiếng

Tây tiếng Ta... tốn hao về cuộc chiến... nhỏ

không trong mà lớn cũng không ngoài... này...

nội chiến không ra nội chiến, thế chiến không ra

thế chiến... nhưng có đủ quần hùng thế giới

tham dự... đủ màu da trên xác chết... tàu bay, tàu

bò, tầu nổi, tầu ngầm, hàng không mẫu hạm,

pháo đài bay, vũ khí tối tân đủ loại, đủ ý thức hệ

triết thuyết thâm sâu hai thế giới có bức màn sắt

vô hình ngăn cách hai bên vùng trời... cộng

sản... tự do... biến... chiến tranh lạnh... thành...

chiến tranh nóng... World War Two... nối dài...

thành... Mini Thế Chiến... thu hẹp... bỏ túi... trên

sân chữ ... S... Tha hồ thử nghiệm bom đạn trên

xương máu, đất nước, núi sông, ruộng đồng, cây

cỏ, con người... Việt... chia đều ra hai phe

đánh... y chang lời... Nhạc Sĩ của Lính... Nhật

Trường Trần Thiện Thanh... có khác là... chuyện

ngày xưa... còn nhỏ... trong nhạc... đánh...

chơi... còn... lớn lên... ngoài đời... đánh... thiệt...

137

đổ máu tươi... Nồi da xáo thịt... Gà nhà bôi mặt

đá nhau... Nam Bắc phân tranh... hận thù ngút

ngàn... gần 40 năm trôi qua vẫn cao chất ngất,

ngút trời... không biết chừng nào mới lau sạch

được... cái lọ nghẹ quái ác ‘’ Vô Minh’’ đó để

thấy được... Chân Như... nhau... Bắc – Nam một

nhà... kẻ thù tao đâu có phải là mày, giết mày đi

thì tao ở với ai!

Ở hải ngoại... Nam Bắc... quá xa... đánh

không tới... nên... Nam- Nam... cùng chiến

tuyến... chia rẽ, chia chẻ, chụp mũ... đánh tiếp...

trong internet... thế giới ảo... cho nó gần! Nhàn

cư vi bất thiện... nhất là... ở lứa tuổi về chiều

ngược đời này... chuyện xảy ra mới đây thì

chóng quên, còn chuyện xảy ra lâu đời... từ

thời... tắm ở truồng... khi xưa ta bé ta ngu, chơi

dây thun đi quấn con Charly... bốn, năm, sáu

chục năm về trước thì lại không quên... short

term memory thì... on, off... bất thường... nhớ

trước quên sau, còn... long term memory thì...

on ... hoài... nhớ mãi... mới khổ... không chịu

sống trong hiện tại... hết thời... theo luật đời...

mạnh được yếu thua, được vua thua giặc... cho

hợp thời cơ mà cứ sống mãi với... dĩ vãng tìm

đâu thấy... đống tro tàn nguội lạnh... theo đường

mòn... đường xưa lối cũ... chẳng tới đâu... phí

một đời... hoài Lê... hoài Ngô... Thăng Long

Thành Hoài Cổ... Thần Kinh Thương Nhớ... Sài

Gòn ơi, ta mất người như người đã mất tên...

yêu nước... như... yêu lính... bằng lời... đòi lấy

lại... Nước... đã đổ xuống... Đất... bằng nước

bọt... nước miếng... thì tới chừng nào mới đầy

lại ly... mới chết... không khác gì lúc nhỏ lăng

xăng lít xít như ‘’gà con’’... bắt nắng... bắt bong

bóng bay... xà phòng... còn khó hơn... bắt cọp...

mới có nhiều chuyện... để chửi... để chống... để

chụp... để chơi... nhau... hoài... dài dài... đến hết

đời... cho đỡ buồn!

Lúc mới qua, nhiều bài ca mới sáng tác nghe

thật có hồn, thật thấm thía... cho đến tận bây giờ

Ta không mất quê hương

Vì quê hương còn đó

Ta sống trong lưu đầy

Vì yêu thích đời tự do...

Việt Nam còn đó... trên bản đồ thế giới... đâu

như... Chiêm Thành, Chân Lạp... mà gọi mất

nước được! Tài Thánh cũng không thể bóp

méo được Lịch Sử ! Chuyện Quốc Cộng phân

tranh... 1954-1975... trên dải đất thân yêu chữ

S đâu có lạ gì với chuyện dài ngàn năm... Lịch

Sử Việt Nam... 20 năm... nhằm nhò gì với...

200 năm... Trịnh–Nguyễn phân tranh... chỉ

bằng một phần mười! Khi Nguyễn Ánh gom

giang sơn về một mối thì những người hoài Lê

khóc than... mất nước... nhưng nước Việt

mình vẫn còn đó... chỉ là đổi triều đại từ Lê

qua Nguyễn... lịch sử sang trangà... như đã

từng sang từ... Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần, Hậu

Lê, Nguyễn vv... thay dòng đổi họ... lập đi lập

lại... theo luật đời muôn thuở... mạnh được

yếu thua... thịnh suy như hạt sương rơi đầu

cành! Ta chỉ mất tự do vì ta... có súng trong

tay hèn nhát bỏ chạy... nên mất... giản dị thế

thôi... tiên trách kỷ, hậu trách nhân... kẻ hèn

này và những người cùng ghe ngoài biển khơi

mà hèn nhát như thế, không... tay không tử

chiến hải tặc Thái Lan... hay khóc lóc chắp tay

quỳ lạy van xin... thì chắc chắn... triệu phần

trăm... mất mạng... chớ đừng nói mất... tự do!

Muốn có... sự sống, có... tự do... là phải đem

xương máu, sinh mạng mình ra để đánh đổi...

khắc nghiệt, đoạn trường thế đấy... chớ đem

nước miếng ra thì... làm được gì... một triệu

cái miệng từ xa phun nước miếng vào mấy

thằng hải tặc cũng không chết thằng nào,

ngoại trừ dám liều mạng xáp lá cà... bi chí

dũng... chịu đấm ăn dao... bất kể bao nhiêu lát,

nát lưng, lủng ngực, nhưng vẩn ôm chặt lấy

chúng nhảy xuống biển... dù chẳng biết bơi...

nhảy xuống là chìm liền... chỉ để lại... những

vũng máu đỏ nổi bật bồng bềnh trên mặt biển

xanh... làm dấu vết... hy sinh... một đỗi một,

loại trừ một thằng hải tặc độc ác khỏi vòng

chiến, chết cho người khác sống... làm gương,

138

châm ngòi cho những người khác đứng lên...

chết... để... sống... mới mong đảo ngược thế

cờ! Có dám làm như thế và có dám cho đám

con cháu ruột thịt mình làm như thế... sinh Mỹ

tử Việt...thì... mới... sát cộng được... còn

không là chỉ làm công việc của con chim

cuốc:

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc

Thương nhà mỏi miệng cái gia gia... mà

thôi!!!

Con đường máu và nước mắt là thế! Muốn

Cờ Vàng cắm lại đất xưa phải đồng sanh đồng

tử thành một khối, chiến đấu trong tinh thần...

tử chiến... hải tặc Thái Lan... xem cái chết nhẹ

tựa lông hồng... chớ đánh tài tử như... yêu lính

bằng lời... yêu nước bằng nói... đã vậy còn...

chia rẽ... mình với ta chín người mười ý... độc

quyền chống cộng... chơi nhau, chụp nhau là

Việt Gian, Việt Cộng... dỏm, giả, ảo... làm Việt

Cộng thiệt... ngư ông đắc lợi... chẳng cần... địch

vận tốn công... bất chiến tự nhiên thành... cũng

có tay chân nằm vùng hải ngoại... do chính mình

cung cấp cho chúng, do chính mình đẩy họ, xếp

họ sang hàng ngũ địch, do chính mình cống hiến

cho chúng... mà toàn những nhân vật tên tuổi,

ngon lành, tài hoa, học cao hiểu rộng, có người

là giáo sư Đại Học Mỹ... Việt Cộng sao lắm

người trí thức thế, mà toàn những người miền

Nam ra đi năm 1975 mới đáng đăng báo... trong

khi chưa Dân Vận Chiêu Hồi được một con

nhạn nào của địch, dù là nhạn què... chỉ toàn

thấy ta bị đẩy qua địch mới chết... toàn cho

không, biếu không mới dại... làm vậy không

khác gì những đội banh lùng danh thế giới như

Barcelona, Real Madrid, Manchester United,

Arsenal tống cổ những hảo thủ tên tuổi cỡ

Messi, Ronaldo, Rooney, Van Persi ra khỏi đội

mình... free of charge... những '' chân tài'' có tật

này, không làm theo ý mình, dù Manager có

ghét cay ghét đắng thế nào đi nửa cũng ráng

xuống nước tăng lương dụ dỗ ký contract mới

giữ lại chứ đâu ngu gì... cho không, biếu không

cho địch thủ mình... không chóng thì chày...

theo thời gian... đám Quốc Gia thứ thiệt, thứ

chiến, đủ cả ba nhân... Quân Nhân, Tù Nhân,

Thuyền Nhân... tự nhiên biến thành đám cộng

hết... cụ thể nhất là nhà văn Nguyễn ngọc

Ngạn... bấy lâu nay tôi vẫn tưởng ông bị địch

xếp vào loại ác ôn, đặc công văn hóa Mỹ Ngụy,

một tay chống cộng đắc lực, có chiều sâu, có

văn hóa, nào ngờ bây giờ lại thuộc người bên

kia chiến tuyến! Không biết sau này vô tình

khách quan ca ngợi tài ăn nói MC hay tài viết

văn của Nguyễn ngọc Ngạn có bị xếp vào thành

phần... Việt Cộng nằm vùng... bị dị ứng... như

ca tụng... Đường Xưa Mây Trắng... hay quá...

được nhà tỷ phú Ấn Độ xin bản quyền để quay

phim Phật... của TS Nhất Hạnh... đi nghe

nhạc... có hồn... của NS Trịnh công Sơn... hay

không gọi bằng thằng mà gọi bằng ông... tướng

tầu bay râu kẽm Nguyễn cao Kỳ.

Càng dị ứng lắm, càng chia rẽ nhiều!

Hai chữ ''dị ứng'' chỉ dành cho những người

tài hoa, tiếng tăm lẫy lừng chớ không phải cho

người vô danh tiểu tốt. Cũng may... Nguyễn Du

sống vào thời Trịnh Nguyễn phân tranh... không

hiểu Tiên Sinh sống vào thời... Hậu... Quốc

Cộng phân tranh... ở hải ngoại này... có bị... tài

mệnh tương đố... chữ tài liền với chữ tai một

vần... dị ứng... hay không... vì dám đem chuyện

Tàu... vào văn thơ của mình!

Hồng Quần rồi đến Hồng Quân mấy hồi... vô

thường, vô ngã... mà !

Bâng khuâng đứng giữa đôi dòng nước

Chọn dòng nào cũng bị... nước trôi!

Chuyện nước non như chuyện nước trôi... qua

cầu... qua rồi là qua luôn, chảy mãi về phía

trước... qua cầu khác... chớ không bao giờ trôi

lại cầu củ... bởi vậy con người mới ví von...

không ai có thể tắm hai lần trên một dòng

sông... là thế!

139

Đúng là... nhiều chuyện để nói như chuyện hai

con đường mang tên Tự Do, Công Lý vậy... thời

nào cũng nói được... lưỡi không xương nhiều

đường lắt léo .

Thời Cộng Hòa thì: Tự Do hạn chế, Công Lý

một chiều.

Thời Cộng Sản thì: Cách Mạng Tháng Tám

tiêu Công Lý

Đồng Khởi Vùng Lên mất Tự Do

... có sao nói vậy người ơi, chẳng thêm chẳng

bớt... cấm xe ngựa, xe bò, xe ba bánh, xe xích

lô, chạy trên đó làm mất vẻ mỹ quan thủ đô thì...

Tự Do hạn chế... cho chạy một chiều để bớt kẹt

xe thì... Công Lý một chiều... còn đổi tên đường

xóa đi tàn tích cũ thì... Tự Do, Công Lý... mất

tiêu luôn... đúng quá trời... không cần động não

viết lách chi cho mệt, chỉ cần góp nhặt những gì

xảy ra trên hai con đường đó rồi ráp lại là có

những câu thơ bất hủ... để đời... đá giò lái chánh

quyền, nhà nước... chơi... cho vui!

Người Việt mình có nhiều cái hay mà cũng có

lắm cái dở, ở đâu cũng thế, trong và ngoài nước,

lúc nào cũng vậy... là một chiếc đũa tốt nhưng là

một bó đũa... tồi! Chắc không dám đoàn kết vì

sợ... chết hết... theo tinh thần:

Chia rẽ... chết lẻ tẻ

Đoàn kết... chết hết!

Nói bậy mà trúng bạ... với chúng mình... mới

đau... trong cải tạo tôi cũng mất ăn mất ngủ vì

hai câu đó... làm tự kiểm, đấu tranh phê bình

trước tổ... vì tội... phát biểu linh tinh... đem hai

câu thơ con cóc đó ra nói chơi cho chúng bạn

cười... giải trí... sau khi ca bài... Kết Đoàn chúng

ta là sức mạnh... lại đề nghị chia cơm tổ ra ba

mươi phần đều nhau để... đói... đều nhau... chia

xẻ cái đói với nhau trong tù... thần khẩu hại xác

phàm... là vậy! Hai câu đó tôi biết từ Nam lùn,

OC 2, khi hai thằng biệt phái về HĐ 3 ở Long

Phú, đêm đến phải đem tàu ra sông neo ngủ chớ

không được nằm bến cột cặp bên nhau nơi cầu

tàu như ở các căn cứ khác sợ bị đặc công thủy

gài mìn chết chìm chết chùm cả đám... ra sông

làm biếng thả neo, lình bình chờ tàu bạn cắm

câu trước rồi lủi vào cột nối đuôi hay cặp kè kế

bên qua lại nói chuyện cho vui thì nó lên máy:

Chỗ này đất mềm, khó cắn neo... chia rẽ chết lẻ

tẻ, đoàn kết chết hết... nghe rõ trả lời... Victor...

nghe vậy là biết... đừng vô... ôm nhau xà nẹo...

nửa đêm... neo cày... mệt lắm... sợ tàu trôi chớ

không phải sợ mìn trôi... Việt Cộng... từ đó

nhập tâm hai câu này luôn... thấy nó cũng hay

hay... từ vần đến ý!

Không biết chết xuống âm phủ có còn ‘’Vàng

Đỏ’’thù nhau nửa không, chớ trên trần đời này

thì‘’Hoa Đỏ’’đã dẹp thù xưa rồi... coi chuyện

hôm qua như giấc mơ lâu rồi... mời nhau đến

nhà chơi, coi bộ bình đẳng hơn Vàng xưa, quan

hệ ngang cơ chớ không phải... chủ tớ... tôn trọng

quyền Tự Quyết Dân Tộc của nhau, cho Đỏ cắm

cờ trên đất Hoa ở chỗ cao nhứt... Sứ Thần Sứ

Quán. Số một Hoa đến chơi nhà Đỏ, số một Đỏ

thăm viếng Lầu Hoa, Hoa còn giúp Đỏ, cho Đỏ

đồ chơi như cho Vàng xưa kia, đưa tầu chiến về

cặp bến xưa, Captain Hoa gốc Vàng được Đỏ

trải thảm đỏ dàn chào tiếp đón... bắt tay... đăng

báo, chiếu truyền hình... ra vẻ tâm đầu ý hợp...

vì... chung kẻ thù mới! Biết đâu thế hệ thứ hai

nhà binh Hoa gốc Vàng... hậu duệ của Trưng

Vương, Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung hải

ngoại này, có ngày đem tàu chiến, tàu bay, về

bảo vệ biển mẹ... đứng chung chiến tuyến với

Đỏ... khi chiến tranh Hoa-Trung bùng nổ ở biển

Đông... Who knows? Chuyện gì mà Hoa chẳng

dám làm, miễn là có lợi cho mình, dù đó là hại

bạn, giết bạn... Vàng... đồng minh sống chết có

nhau với mình! Lúc đó họ sẽ là những anh hùng

dân tộc... và... lúc đó chắc người Việt hải ngoại

mình mới là... ''bó đũa''... mong cho Hoa và Đỏ

chiến thắng... chớ chẳng lẻ lại ước... Trung

Cộng... diệt... Việt Cộng... giùm mình... để đưa

mình về... làm... bù nhìn... tay sai... tài lọt... cho

chúng!!!

Vô minh phiền não

140

Duyên hợp duyên tan

Xưa thù nay bạn

Vô thường vô ngã

Biết đâu mà mò!

Thời gặp thế thế thời phải thế

Biết nói gì đây

Cho vừa lòng người

Đòi tắm hai lần

Trên một dòng sông!

Trong kỳ ĐH 11, 2010 vừa rồi, đúng 40 năm

sau, Trung Sĩ Cảnh ngày nào đã hiên ngang đem

ly qua bàn ngồi nói chuyện''ngang hàng'' với

mấy Đại Quan xa xưa... đã chơi hết mình với

mình... trong bộ Quân Phục Hải Quân với cặp

''ga lông'' bốn thỏi vàng nặng trĩu trên vai,

Captain thứ thiệt ngoài đời, trên biển của Bộ

Quốc Phòng Canada đàng hoàng, Commanding

Officer CFAV ''Quest'' chớ không phải Quan...

kiểng... thiệt... Trung Úy, Đại Úy... muôn năm...

Đại Hội! Không hiểu... nếu có Lt Jg Auve ngồi

chung bàn... có chuyện gì đáng tiếc xảy ra như

bốn mươi năm về trước không... chắc chắn là

không rồi vì các Đại Quan nhà mình đâu còn...

mặc cảm da vàng... nữa... có chăng là mặc

cảm... tự t... tôn hay ti gì đó, tùy người đối

diện... ngượng ngùng nhìn thằng... mà mình đì

cho ra Trung Sĩ tan nát cuộc đời xa xưa đó...

giờ lại ngoi lên tới Captain xứ người... hay

thiệt!!! Tôi dùng hai chữ Đại Quan ở đây không

phải mỉa mai vì xưa kia Thiếu Úy, Trung Úy

trong Quân Trường to lắm, dễ dầu gì được ngồi

cùng bàn, chỉ đứng nghiêm trình diện như khúc

củi mà thôi! Trong kỳ ĐH tại Boston bất ngờ

gặp lại SQ Cán Bộ xưa đến nói chuyện với

người quen cùng bàn, ngờ ngợ nhớ ra tôi bật

miệng vui vẻ mừng rỡ hỏi liền:

Ông thấy quen quen, có phải là Trung Úy

Cương không? Nhưng ông chỉ trố mắt nhìn tôi

cười gượng, cảm thấy khó chịu trước thằng

dám'' cacher galon'', bố lếu bố láo hạ cấp bậc

mình, coi như rượu nói, chớ không phải tôi nói!

Đọc được ý nghĩ trên, tôi bèn giải thích:

Ông đừng nghỉ tôi hạ cấp bậc của ông, tôi không

hiểu sau cùng ông cấp bực gì nhưng Trung Úy

Cương tôi nói ở đây rất lớn đối với tôi... so với

Alpha Con Cá Vàng thời SVSQ của tụi tôi lúc

đó ... nhất là Trung Úy Cương Academy dạy

kèm tụi này Celestial Navigation bằng tiếng

Việt ở Quân Trường OCS... Trung Úy đó trong

HQ Việt Nam lúc đó đếm không hết bàn tay

năm ngón... nó cách xa một trời một vực... sự

cách biệt ... giữa Trung Úy và Thiếu Tá sau

này... tôi hỏi Trung Úy Cương đây là Trung Úy

đó... là thần tượng tụi tui... nếu chụp hình làm

người mẫu cho Trung Tâm Tuyển Mộ Nhập

Ngũ thì khối thằng bỏ học đi lính... Hải Quân

liền... nó to hơn nhiều so với Thiếu Tá ngoài

Quân Trường... nhất là lon Trung Úy rẻ như bèo

của tụi tui sau này!

Vỡ lẽ Trung Úy Cương nhà mình happy với

Trung Úy đó... cởi mở vui vẻ nói chuyện với tôi

rất thân tình... mặc dù thỉnh thoảng tôi vẫn quen

miệng xưng hô... Trung Úy... với ổng... với tâm

trạng mình là SVSQ alpha con cá vàng... chắc

ổng cũng cảm nhận điều đó nên không... sửa

lưng!

Chuyện hôm qua như giấc mơ lâu rồi

Chuyện đùa vui, chuyện đùa thôi!

Lúc rời quân trường OCS, tôi có chụp chung

với Hiếu một tấm hình trong quân phục mùa

đông, dạ đen, nón trắng, trước một phi cơ ở phi

trường rất đẹp, dự tính khi nào tham dự ĐH gặp

lại nó sẻ báo tin vui gởi tấm hình này cho nó,

nhắc nhớ lại cuốn sách quý nó xuất kho''tặng

lậu'' cho tôi cùng niềm vui nỗi khổ khi có nó

trong tù, lấy thân độ của, liều mình cứu sách,

quyết không để nó lọt vào tay địch... thì... dự

định ấy cũng tan theo mây khói vì thằng bạn

thân thương không gặp từ lúc ra trường đến giờ

đã theo vô thường ra đi... không trở lại... đời

người như gió qua!

141

Về nước, lên đường nhập cuộc, nó cũng được

xếp vào hành trang ra đi trong sắc marin, nhưng

tới đơn vị, lên PCF là dấu luôn, không dám lấy

ra khỏi túi sắc nói gì lấy ra đọc! Vào thực tế mới

hay... chiến trường đổ máu xong, về bến nghỉ

là... bia lên... một trăm em ơi, chiều nay một

trăm phần trăm... tập... uống rượu không say nào

hay... luyện... tửu rượu cho cao... nói lính mới

nghe... hay... cắm đầu vô mấy bàn bi da, ôm

cơ... dợt... giữ... giò gà... cho lâu... cho đỡ tốn

tiền... bàn... theo luật chơi... thua phải trả! Tối

đến thì domino, bài bạc, hay thanh tao hơn ôm

đàn ngêu ngao cho qua ngày tháng, chớ đời nào

có chuyện... văn ôn vỏ luyện... mở Duton

Navigation ra... giải trí... không giống ai, ai dám

làm... lính sửa! Trốn học, bỏ đi lính... còn bầy

đặc, ra cái điều... ta đây hiếu học... chán mớ

đời... giờ chỉ còn học bóp cò... bắn nhanh thì

sống, bắn chậm thì chết... mà thôi! Bên cạnh đó,

phải trao dồi... ‘’tam say’’... say rượu, say sóng,

say tình... mới là thủy thủ... thực thụ... dầy dạn...

gió, bụi, nắng, mưa... không để mất mặt KBC...

lính biển... lả lướt, phong trần, phong lưu,

phong... thấp !

Con ong đả tỏ đường đi lối về, kỳ phép đầu,

đem nó về là cho nó ở nhà luôn. Từ đó không

bao giờ đụng tới nó cho tới khi tham dự cuộc

đổi đời lần hai... từ... Xếp bút nghiên theo việc

đao binh... qua...

Xếp Đao Binh Theo Nghiệp ‘’ Hàng Binh’’...

Sáng hùng trưa hèn

Vô thường vô ngã

Một đời đang sống

Một ta đang là

Đầu hàng là xong

Tan theo mây khói!

Thành trụ hoại diệt

Hoa đốm hư không

Sương sớm nắng chiều

Tánh không như đã

Ở đâu trong đó

Mất còn tùy duyên!

Việt Nam Cộng Hòa

Cờ Vàng Sọc Đỏ

Hết duyên viện trợ

Cuốn theo Cờ Hoa

Đi vào lịch sử

Vĩnh biệt Trời Nam!

Đau lòng Quốc Quốc

Mỏi miệng Gia Gia

Chết hai còn một

Mới ra thái bình

Dưới màu Cờ Đỏ!

Giang Sơn một mối

Nam Bắc một nhà

Vòng trong tù ngụy

Vòng ngoài tù dân

Thiên đường... bánh vẽ!

Cả nước là ngục

Toàn dân là tù

Nghèo đói như nhau

Khổ ta cùng khổ

Địa ngục... bánh thật!

Xã Hội Chủ Nghĩa

Người không là người

Là nô lệ... mới

Đỉnh cao trí tuệ

Là con vẹt nhỏ

Ưu việt loài người

Là boat people

Người muốn... làm người

Sống đời sống người

Đúng theo nghĩa nó!

Học tập cải tạo

Lao ngục đổi tên

Vô dễ khó về

Không biết ngày ra

142

Châm hơn ở tù

Trâu bò cũng sợ

Nói chi con người!

Tiếu lâm chuyện kể

Lưu truyền dân gian

Nghe chơi đỡ buồn

Cho qua ngày tháng

Trong thiên đường mù

Không gì giải trí!

Có con bò nọ

Biếng lười kéo xe

Chủ ra nhỏ nhẹ

Không kéo thời đi

Vô trại cải tạo

Với chú Bò Vàng

Là chạy cụp đuôi

Như Tào Tháo đuổi

Chẳng cần tới roi!

Vượt thoát vượt thoát

Đến bờ bên kia

Mới lên làm người

Thoát đời tôi mọi

Nếu mọc được cẳng

Cột đèn cũng đi

Vượt biên, vượt biển!

Đời người khó gặp

Mà lại xảy ra

Ngay trong đời ta

Phũ phàng khắc nghiệt

Hỏi sao không khiếp?

Sáng quan trưa giặc

Cởi áo giữa đường

Lột lon giữa phố

Quẳng súng gốc cây

Giã từ vũ khí

Cúi đầu gục mặt

Oai hùng đi đâu???

Mất đời mất mình

Đổi thay mau quá

Như trở bàn tay

Ý theo không kịp

Bàng hoàng như mơ

Trong ác mộng... thực!

Mình lính hay dân

Mình dân hay giặc

Đảo điên tâm trí

Khủng hoảng tinh thần

Biết đời về đâu

Đất trời gió bụi!

Được vua, thua giặc

Đổi đời đổi người

Xuống làm sâu bọ

Sầu khổ triền miên

Nhớ nhung đủ thứ!

Nhớ nhà nhớ biển

Nhớ trời tự do

Nhớ tầu ra đi

Nhớ... Hổ nhớ rừng

Nhớ đời đánh mất

Trong ngày... 30!

Thương ta ở lại...

nên mới nhớ tới nó, nghỉ tới nó, cần tới nó... bên

mình... ''tù hành có bạn'' cho đỡ buồn, đỡ... nôn

nóng ngày về, mơ ước ngày ra... nguồn gốc mọi

buồn rầu sầu khổ của muôn loài muôn vật lúc

lâm cảnh...

Nước đọng, ao tù, tàu mắc cạn

Chim lồng, cá chậu, người ngục... tù túng mất

tự do!

Vì thế mà nó lại có một chỗ ''chui'' trong hành

trang tù đày của tôi trong sắc marin, lén lúc theo

tôi bụi đời vô tận rừng thẳm, hú hí vụng trộm

143

kín đáo với tôi trong tù... và... có tội... như tôi...

vì... không chịu‘’đăng ký’’ kiểm duyệt nội

dung! Thành thật khai báo thì chắc chắn trăm

phần trăm nó... bị bắt ngay... giống như chủ nó

đăng ký học tập cải tạo... mười ngày... còn tệ

hơn nửa... không có ngày ra... vì trong đó toàn

chữ Anh, kiếm cả Sư [đoàn] cũng không ra một

mống biết đọc hiểu Anh ngữ nói gì kiểm duyệt,

chắc tới Têt Congo cũng kiểm duyệt chưa

xong... và...ngay cả những sách báo cách mạng

chữ Việt sau khi nộp xong cũng không thấy trả

lại, chỉ thấy duy nhất thằng bạn trưởng ban văn

nghệ khối cùng tổ với tôi đòi hỏi mãi... sách

ca... để dợt hát nhạc đỏ mừng Tết Tù mới được

trả lại! Còn bất tuân thượng lệnh sẽ bị nghiêm

trị, tội ngập đầu, toàn đao to búa lớn không mới

độc, yếu bóng vía đừng nghỉ gì đến chuyện

cứu... sách... bị phát hiện dám được tuyển vào

diện ác ôn cho đi thăm lăng Bác lắm... tiếng

lóng ám chỉ đưa ra Bắc cải tạo... nào là đặc công

văn hóa tuyên truyền tàng trữ sách báo phản

động Mỹ Ngụy, không tin tưởng đường lối

chánh sách đãng và nhà nước, tư tưởng chưa

thông nên không đem sách đi nộp, nhẹ nhất là vi

phạm nội quy trại không chấp hành nghiêm

chỉnh lệnh trên, chưa kể sách viết toàn chữ Mỹ,

từ Mỹ đem về... CIA cài đặt... giờ này còn học

hàng hải làm gì... bộ tính chuyện lâu dài... vượt

biên, vượt biển hay sao?

Mà thật vậy, có tật giật mình, trước khi lên

đường học tập vài ngày, Cao văn Quân, OCS 8,

có đạp xe đạp với ông anh văn nghệ của nó tới

nhà tôi để nghe ổng rủ... ở lại... đừng đi... tới

ngày trình diện thì cứ sách gói lên đường... đến

nhà ổng... ở trọ... chờ ổng kiếm ghe xong thì lái

đi, khỏi lo gì cả, ổng nuôi ổng chứa, nhà ổng có

xưởng sản xuất ở sát bên chùa Phật Giáo Cổ

Sơn Môn Phú Lâm, có gì ổng chạy giấy tờ làm

công nhân cho ổng, còn nếu muốn an toàn an

tâm hơn nửa thì ổng chạy cho... vô chùa... ở tu...

sướng hơn... ở tù! Nhưng hai thằng không

nghe...

Ặ sợ mắc cạn đợt hai... sống dở chết dở... hết

đường... về nhà... kinh nghiệm xương máu của

chính tôi mấy năm sau đó... một năm rưởi sống

ngoài vòng pháp luật... không dám ‘’ngủ nhà’’

ngày nào... mặc dù nhà mình có tới hai căn...

không phải sợ bị bắt thẩy vào cải tạo trở lại...

mà sợ... nhà bị tịch thu... cả nhà bị tống đi kinh

tế mới... ân hận suốt đời... thà sống chui sống

nhủi, chết bờ chết bụi... một mình... sướng hơn!

Tâm trạng...

‘’Thà chết một mình hơn ‘sình’ một đống’’ ...

của một người không chịu trở về tù sau khi sống

trong đó vài năm... sánh với...

‘’Thà chết một đống hơn sống một mình’’...

của những người trở về trên Thương Thuyền

Việt Nam Thương Tín năm 1975 sau khi ra đi

vài tháng... không hiểu... ai buồn hơn ai... tuy

hoàn toàn trái ngược nhau... nhưng chất... đắng,

cay, chua, chát... không thua kém gì nhau!

Cao văn Quân vượt biên mắc bảo bị bắt... mất

nhà... vẫn còn đường binh... di tản chiến thuật

về... nhà bà già vợ... tá túc, nương tựa! Còn tôi...

lở đi không được... không biết đi đâu... ở đâu...

không có đường rút... không ai dám chứa chấp...

điên đầu... chẳng lẽ ra đầu thú... đến bây giờ

nghỉ cũng không ra... cùng tử... cùng đường...

sans famille... thứ thiệt... nghỉ lại hú vía rùng

mình... lúc đó mỗi sáng thức dậy, mở mắt ra vẩn

thấy bầu trời Việt Nam... mến yêu... là... tan nát

cõi lòng... đối diện với ác mộng... ngày... thương

mà thấy... lại sợ... khổ đau dầy vò tâm tư là thế!

Thương và tội cho mình quá... biết bao cạm bẫy

đều thoát hết, không vướng cái nào... từ đất liền

ra biển khơi... mà bắt buộc phải thoát mới sống

được, không còn chọn lựa nào khác... may thật,

mầu nhiệm thật... bị bắt... không biết nên khai

tên nào... thật hay giả... để đỡ bị đòn đau... giấy

tờ tùy thân là đồ giả, chính tôi không biết số nhà

trong đó thực hư thế nào, tên giả, địa chỉ ma,

phải học thuộc lòng mới nhớ tên mình, tên cha,

tên mẹ, còn anh chị em ruột thì khai... con một...

còn người Hoa ở Chợ Lớn từ nhỏ đến lớn sao

không biết nói tiếng Tàu... thì bí... biết trả lời

144

sao cho hợp tình hợp lý, giấy tờ đó không thể

lận lưng được, chỉ dùng để... đăng ký vượt

biên... bán chính thức... do mấy ông chủ tàu

người Tàu cấp ... căn cước chế độ củ mà lại...

mới tinh... mới hơn giấy chứng minh thư nhân

dân chế đô mới... mới chết... nhìn là biết giả

liền... chắc ốm đòn về mấy thứ lăng nhăng này

lắm... dấu đầu lòi đuôi liền... lúc ở Cần Thơ,

thằng em dưới ghe ngủ ghe hoài chán quá mò

lên khách sạn Tây Đô ngủ đêm đổi không khí

nào ngờ giữa đêm bị xét hỏi giấy tờ lòi ra giấy

đi đường đóng mộc ký sẵn để trống mua của

công an khu vực, khi nào cần sẻ điền tên vô, bị

giam giữ mút chỉ, ăn đòn nhừ tử, muốn ra phải

chuộc năm cây, trong khi trong người tôi lúc

nào cũng có vài tờ như thế... còn khai tên thật

thì lại khốn nạn hơn... ốm đòn lẩn ốm đói... cốt

ngụy hoàn cốt ngục... thăm lăng Bác là cái

chắc... giả thiệt gì đều trọng tội cả... không biết

chọn lựa thứ nào nhẹ ăn đòn khi bị bắt... chỉ

biết‘’dựa hơi’’ Trời Đất... tin... Ở Hiền Gặp

Lành... để sống... qua ngày... mà thôi... vậy mà

sau cùng lại được... qua đây... mới đã... đúng

là... Trời Cao Có Mắt... quả tình không sai...

tham dự nhiều cuộc vượt biên... bể... mà

không... bị... bắt... lần nào... chỉ cần một lần thôi

là tàn đời liền... nhứt chín nhì bù mà giao hẹn...

chỉ nhất thôi, không được nhì... thế mà cũng

được... nhất... hay không bằng hên... là vậy!

Lúc làm tài công bán chính thức ở Sông Bé,

ngủ ghe, cuối tuần chở khách coi tàu, lòng vòng

trên sông chờ ngày ra khơi, bổn củ soạn lại trên

nửa năm từ Vũng Tàu, Cần Thơ đến giờ, thấy

ông tài công già ghe kế quen quen bèn nhẩy qua

leo lên cabin chào hỏi thì nhận ra là bà con với

anh Nhơn... giáp mặt nhớ liền... ổng vồn vã

chào mừng tôi ngay... cậu may thật, theo thằng

Nhơn là tàn đời rồi... nó ra đi mà đeo mang đèo

bồng cả hai bà lên cùng một ghe... nên bị nạn...

con vợ lớn phát hiện tình địch ở dưới khoang,

nổi cơn ghen la hét đòi về, không chịu đi chung,

náo động đêm đen... lạy ông tôi ở bụi này... đến

tai xã đội... làm cả đám bị lụy, không thoát

người nào! Dại thật... thuở đời... có bao giờ hai

bà chịu ở chung một nhà đâu... mà lại nhét

chung một ghe... nó phải biết chuyện cơ bản này

chớ... như chó với mèo sống chung sao được...

làm người khác họa lây, tội nghiệp! Sư Tử Hà

Đông khiếp thật, không biết chết xuống âm phủ

có chịu từ bỏ cái máu Hoạn Thư độc hại này

không... hay vẩn... chứng nào tật đó... gặp đâu

chơi đó... tiếp tục đánh ghen... bất chấp Quỷ Sứ

dưới đó như xem thường Quỷ Đỏ trần đời. Làm

trai hai vợ phải thương cho đồng... nhưng phải

biết khéo léo sắp xếp kẻo hư đại sự... gần gũi

với mấy chủ tàu đăng ký, tôi biết họ có cái

''đòn'' này vợ lớn có chằng cách mấy cũng đành

bó tay là... vợ nhỏ ông này đi tàu ông kia... vợ

bé ông kia gởi ghe ông này... là an toàn xa lộ...

đến đảo có ghen tiếp cũng chỉ động tâm mình

chớ không động đời người khác... vì chuyến

vượt biên đó là chuyến đi ‘’chui’’nên không thể

làm được điều này! Tôi nghe tối tăm, choáng

váng mặt mày... kể lại chuyện này cho con nhà

Quân nghe... hai thằng vừa buồn lại vừa... vui...

vì chuyến đó Quân nhà ta đã xuống ghe rồi... đi

một mình... mới xa nhà hôm trước hôm sau đã...

nhớ hơi... thằng con tính kỹ, binh sát nút, như

thời lính tráng... tối mai ra khơi, chiều nay mò

về, sáng mai đi sớm... cũng còn kịp chán... bèn

bỏ ghe theo đường mòn ra đường cái đón xe đò

về Sài Gòn... tối khuya mới về tới nhà... thấy...

bà chị còn thức... đang đứng chấp tay lâm râm

khấn nguyện trước bàn thờ khói hương nghi

ngút... cảm động quá... đáng đồng tiền bát gạo

một chuyến dù về... không báo trước... Sáng

hôm sau dọt qua nhà anh Nhơn sớm thì anh đã

đi rồi... đành ở lại... ngẩn ngơ sầu... có ngờ đâu

nhờ vậy mà thoát nạn... Còn tôi thoát tù Côn

Sơn không chung chuyến bảo tố với Quân vì

thằng em ruột bịn rịn con đào không ra xa cảng

đúng giờ hẹn bị bỏ lại nên tôi quyết định ở lại đi

chuyến sau nhiều điều kiện hơn...

Đúng là... ‘’nhờ tình thoát tội’’... không biết

đâu mà mò... Khôn chết, dại chết, hên... sống,

chớ không phải... biết sống... làm gì biết chuyện

145

biết đó... nhất là chuyện vượt biên... Chỉ có thầy

bói, cô đồng... biết... đoán bừa trúng bậy mà

thôi... vậy mà có lắm người tin... hay đúng ra

phải nói là ráng tin mới đúng... trong đó có tôi!!!

Chờ hoài không thấy đi... sốt ruột... chủ đăng

ký người Hoa có rủ tôi về Phụng Hiệp

nghe‘’đồng cốt’’nói một lần, liếc qua phẩm vật

và tiền đặt, đồng sáng mắt thắp nhang nhắm

nghiền đôi mắt... xuất thần ú ớ mê sảng lẩm

bẩm... tiếng âm... như người câm nói chuyện...

đổ mồ hôi hột một hồi lâu mới nhập thần trở lại

hớp miếng nước trà ‘’thông dịch’’ giải thích là...

mọi chuyện đều êm xuôi như sông ra biển... làm

cả đám lên tinh thần... hôm đó! Tôi không tin

cũng ráng tin để sống qua ngày, ngủ qua đêm...

vì ổng nói trật là khốn nạn cuộc đời mình liền...

chẳng lẻ ta đây mãi thế này, sao chịu nổi? Và...

nhờ ‘’đồng cốt’’ mà có ăn có nhậu, có một lít đế

tiêu sầu hôm đó, vui vẻ cả làng... đồng có tiếng,

mình có miếng... Sau đó không lâu thì chính tôi

lái ghe đến... đồn... Công An Biên Phòng...

nộp... tất cả ghe đăng ký vượt biên ở Cần Thơ

đều bị kiểm kê tịch thu... cốt khỉ hoàn cốt khỉ...

Tôi và con nhà Quân lại... tắt đèn làm lại... thua

keo này bày keo khác... tìm đường’’ đi chui’’

sau hơn nửa năm ăn dầm nằm dề bên bờ kinh

vắng bên cầu gì quên tên ở Cần Thơ! Tôi rất

may mắn khi tham dự cuộc chơi này, không có

tiền nhưng có tài... ‘’công’’... vô giá... thua bao

trận cũng còn, chừng nào mất mạng mới thôi,

nhiều người chỉ thua một trận là tang gia bại

sản, an phận tù đày liền!

Ngoài ra tôi còn được... bá tánh nuôi... bốn bể

là nhà... không ăn cơm nhà bửa nào mà vẩn no,

ở không biết bao nhiêu nhà lạ mà kể, từ Phan

Rang... làng Cà Đú, xóm đạo, có những đêm cả

xóm vắng hoe, đi nhà thờ xem lễ đọc kinh, chỉ

mình tôi ngoại đạo nằm trước hiên nhà buồn

thỉu buồn thiu ngắm trăng nghe... chó sủa...

nghe anh chàng hàng xóm không biết mặt,

không biết ngoại đạo như tôi hay làm biếng đi

nhà thờ ngêu ngao... Dư Âm... sửa... anh như

con chó, em như con mèo, hai con cắn nhau...

rồi dứt... sửa... ngang sương... lắng nghe hoài

mà không chịu tiếp... nhường lại cho tiếng... tim

lòng thổn thức! Bây giờ tôi phát hiện, thỉnh

thoảng mình hay nói... một mình... là ảnh hưởng

trong thời gian này... mình với ta nói chuyện với

nhau hoài... lâu ngày thành quen... bị bà xã sửa

lưng hoài... mà chưa bỏ được! Ở trong rẩy, dã

dạng nông dân, sách cuốc ra đồng, theo con

nước đưa nước vào ruộng, theo hết một mùa lúa

mà vẫn chưa... ra khơi. Cái rẩy nghèo ơi là

nghèo, không có cái radio nghe giải trí, thiếu

luôn tiếng gà gáy, chỉ có nhạc trời, dế mèn, ếch

nhái, ễnh ương, chó sủa rền vang đêm vắng,

thóc gạo đâu nuôi gà, chỉ nuôi chó thôi vì nó...

dễ ăn, dễ nuôi... như cá tra vậy... bởi vậy mới

nghe được tiếng chó sủa... là vậy. Tội nghiệp

con chó XHCN, thật ra nó cũng ăn những thức

ăn y như con người ăn ... nhưng là ăn... sau...

cơm gạo, thịt cá, rau cỏ... vô miệng con người

trước, chạy lòng vòng qua bao tử, ruột non ruột

già tiêu hóa xong xuôi đâu đó thải ra ngoài mới

tới miệng nó... recycle... đợt hai... riết rồi quen...

mỗi lần thấy tôi hay chủ nó vác cuốc vô bụi...

bứt cỏ... là nó mừng rỡ theo sau... kiếm ăn... có

lần... cả nhà đi vắng chỉ có tôi với nó trong rẩy...

canh hoài không thấy tôi vô bụi rậm, con chó

biết khôn... ra đứng ngay cái cuốc sủa gâu gâu...

tội nghiệp quá tôi bèn vác cuốc ra bụi... khoai

mỳ... hôm đó nó mới được ăn... đợt một... với

tôi! Nha Trang, Cần Thơ, Vũng Tàu, Mỹ Tho,

Bạc Liêu, Sa Đéc, Phụng Hiệp... ngủ cồn, ngủ

rẩy, ngủ ghe, ngủ bụi đời bến xe, đôi khi cũng

lên hương ngủ khách sạn Tây Đô coi danh hề

Tùng Lâm, chủ gánh hát Hậu Giang binh sập

sám chướng với chủ vượt biên bán chính thức,

thua hết tiền nhờ tôi về phòng bưng phụ nhu yếu

phẩm... thuốc lá, đường sửa, bột ngọt, kem đánh

răng ... ra đặt... thay tiền... binh tiếp... gỡ ghẻ...

Có lần về Cần Thơ bất thường ban chiều trong

chuyến xe hàng bít bùng chất đầy hàng hóa với

đám con buôn, tới tối, tới bắc Mỹ Thuận, xe

dừng lại chờ qua bắc... ngột ngạt, tù túng... thì

nghe... xuống câu giọng cổ... hôm nay xa nhà, lữ

146

khách không nhà, lữ khách cô đơn... tiếng hát,

tiếng đờn, tiếng... kách... nhịp phách... ngưng

cùng một lượt... trong đêm tối... thấm thía...

vọng tâm... mấy giọt nước mắt tự nhiên rơi...

nhìn qua khe hở... trăng treo trên sông... tình

quá, đẹp quá... mắt cắm theo mấy dề lục bình...

để lòng... trôi theo... dư âm vọng cổ... hôm nay

xa nhà, lữ khách không nhà, lữ khách cô đơn...

quên đói, quên mệt! Đêm trăng này, nghỉ mát

nơi nao... mà thật vậy... đêm đó xuống ghe nhỏ

để... sáng sớm... dò đường ... ra biển... ghi

chép... bao nhiêu hàng đáy... phải trái thế nào...

có đèn hay không? Có lúc được coi hát bội... sân

đình... vùng sâu vùng xa... di chuyển bằng ghe,

giải trí hai đêm một tuồng giống nhau... nhưng

khác đào kép đóng... được ngồi hàng ghế đầu,

được bà Tám đưa đò dọc giải thích một cách mê

say mỗi khi tới khúc hồi hộp lâm li bi đát, kẹp

tiền quăng quạt lên sân khấu lia lịa mỗi lần nghe

xuống câu vọng cổ nào... mùi!... Hết tuồng còn

kéo tôi ra coi đào thương kép độc ăn cháo gà

đêm trong nhà lồng chợ thắp sáng bằng đèn

‘’khí đá’’, ‘’măng sông’’ cho đã con mắt vì mai

này họ đi rồi và chính tôi cũng... đi luôn... mới

chịu dắt tôi về ngủ để sáng mai dậy sớm làm

taxi đưa đón khách ra chuyến đò... viễn xứ...

một đi không trở lại! Tôi là đệ tử ruột của bả,

ôm dây mũi, đôi lúc cũng bị bả xài xể thậm tệ

như tát nước vào mặt... khi cần thiết:

Thằng đầu bò, miệng hến... chỉ nhiêu đó

không biết trả lời phải hỏi tới tao... vì lù đù

chậm tiêu không lanh mồm lanh miệng... đối

đáp với ‘’băng đỏ, bò vàng’’... hỏi:

Rước ai mà nằm đây từ hôm qua tới giờ vẫn

còn... rước... trả lời giọng Sài Gòn, không đúng

ngôn từ đi ghe... đàn ông con trai... mà không

bình đẳng ... sổ... một cách tự nhiên... như... đàn

bà con gái... hàng tôm hàng cá bình dân học

vụ... cái lima hòe tao nè... là... không phải dân

đi ghe thứ thiệt... là... lộ liền... bốc khách... giữa

chợ đời Sa Đéc... nên phải bán cái cho bả rồi bả

cho ăn thứ gì cũng im... để mấy thằng đó nghe

phân tâm nghỉ qua chuyện khác, đừng hỏi bậy

bạ, khó trả lời!

Tôi một lần được ăn mấy thứ đó... bằng lời...

mà... an lạc thân tâm... thoát vòng tù tội! Lúc đó

đem ghe''chui''ra Vũng Tàu vì Cần Thơ chưa có

vụ đóng tiền đi bán chính thức, không được

dùng sông cái, biển cả, mà phải sài kinh rạch

nhỏ ra đó nên phải mướn người rành đường dẫn

về Sài Gòn, rồi từ đó mướn người khác dẫn ra

Vũng Tàu cũng bằng kinh rạch luôn. Từ Cần

Thơ về Sài Gòn còn qua xóm làng dân chúng ở,

tôi còn nhớ ngang qua Trà Vinh, Bình Dương,

nhưng từ Sài Gòn ra Vũng Tàu vắng hoe,

không gặp một ghe nói chi một nhà, không biết

địa danh, chắc là rừng sát, tôi đoán vậy. Tôi chỉ

việc lái theo ''hoa tiêu'' chỉ, luồn lách qua những

kinh rạch mà lần đầu tiên trong đời mới biết, hai

ngày một đêm mới tới cầu chữ Y, Giang Đoàn

mà theo đường này từ Cần Thơ về Sài Gòn là

bảo đảm... không còn một chiếc! Chiều neo ghe

bên nhà lồng chợ nghỉ qua đêm... Tiếng vọng cổ

nhà ai vang ra bên kia sông sao nghe hay lạ

thường, nó lọt vào lỗ tai rồi thấm vào lòng làm

trái tim rung động như mặt nước hồ thu buồn

man mác mới lạ. Lúc đó mới ngộ tại sao dân

quê miền Nam mình ghiền cải lương như ghiền

sầu... riêng! Nó chảy vào lòng mình như sông

nước theo kinh rạch ngấm sâu vào đồng ruộng!

Chiều trên quê hương tôi... mà thiếu tiếng vọng

cổ vọng ra từ ... xóm nghèo tôi... bên kia sông

vắng thì không phải là... chiều trên quê hương

tôi! Nó thiếu đi cái hồn... quê... trong đó... như

hát ca thiếu đệm đàn! Nó hài hòa với mây trôi

nước chảy... theo khói lam chiều bếp hồng nhà

ai loang tỏa vào không gian tỉnh lặng rồi len lén

lọt vào ngỏ hồn không tên lúc nào không hay

làm gợi nhớ lại quãng đời hải hồ... ngang dọc...

đánh mất... nửa chừng Xuân... một kỷ niệm u

buồn mà... quá đẹp... dễ thương... nhất là...

chiều nay dừng chân bên xóm nhỏ... trên chiếc

ghe bầu... trống rỗng trong đó... mà đầy ấp...

tâm sự trong lòng!

147

Từ giã một chiều lãng mạng, hoàng hôn nơi đây

thật buồn, đưa hồn đi hoang mây nước, một đêm

ngủ bụi thơ mộng thoát tục... quê hương trong

lòng... để trở về với trần đời thế tục... quê hương

trong mắt... bình minh ở đó không vui... mà... bỏ

lại sau lưng... lại... nhớ nhung da diết... ray rức

tâm hồn! Lên đường sáng sớm hôm sau... ôm lái

suốt buổi đến trưa mới nhường tay lái cho'' hoa

tiêu''xuống khoang ăn cơm đỡ đói. Đang nhơi

thì nghe trong tiếng máy nổ ầm ầm điếc tai có

tiếng đệm của... thùng thiết, mâm nhôm, xoong

chảo, nắp nồi... keng keng, đùng đùng, xèng

xèng... liên tục dọc bờ kinh, hết đoạn này, đến

đoạn khác, cộng hưởng, mỗi lúc mỗi to thêm, ồn

ào hơn tiếng trống múa lân... cắc tùng xèng...

cảnh vật chạy vun vút về phía sau qua khung

cửa nhỏ với tốc độ khác thường trên con kinh

hẹp, lần đầu tiên trong đời mới nghe, bèn bỏ

chén cơm bò lên phòng lái xem chuyện gì xảy

ra... Thì... cằm cằm... cằm cằm... cằm cằm...

tiếng AK quen thuộc chát chúa bên tai nhưng

thiếu tiếng... pháo tháp đại liên 50 đôi... đáp lại!

Nhìn về hướng đó thì thấy mấy tay súng đang...

cằm cằm thị uy... có cái chỉ thiên, có cái chỉ

thẳng... ngay phòng lái... thấy là muốn độn thổ,

rụng rời chân tay nhưng cũng phải ra tay hành

động ngay tức khắc, không dám giỡn mặt tử

thần... vói tay giựt mạnh cần ga về vị trí đứng

thẳng... point mort... điểm chết... nhảy vào dành

tay lái như đang đụng trận... trong tinh thần...

‘’hàng sống chống chết’’... nín thở làm theo dấu

ngoắc ngoắc, vẫy vẫy, chỉ chỉ hùng hổ của mấy

tay súng trên bờ... ra dấu ủi bãi trước bảng kẻ

chữ đỏ... Ủy Ban Nhân Dân Xã! Vừa đụng đất

là tên xã đội trưởng đeo K 54 bên hông đứng

trước mũi ghe đằng đằng sát khí móc họng liền:

Cha, giỏi quá ha, điếc mà cũng biết sợ súng...

hay thiệt... đụng đáy người ta rồi bỏ chạy luôn,

dân báo động rùm beng làng nước cũng không

nghe, còn tăng tốc, giỏi thử chạy nửa đi... coi

có... nhanh hơn đạn không?

Thì ra là vậy... ghe đụng ... hàng đáy... bỏ

chạy... dân chẳng cần chạy theo làm gì cho mệt

mà chỉ cần đem nồi niêu xoong chảo thùng thiết

bể ra... gõ... thả tiếng động ra... rượt... còn độc

hơn tiếng chó sủa... là chạy xịt khói đen lên trời

cũng không khỏi... súng... an ninh nhân dân chặt

chẽ ghê gớm thiệt! Đụng đáy... đỡ hơn... vén

đáy... còn chạy được... chớ ''rướng đáy'' là...

cứng luôn... quíu chân vịt lại... hết cục cựa...

cuốn lưới... máy... khựng liền! Tôi với Huỳnh

Hữu Nam OC 2 vén thử coi chơi một lần rồi...

đã thiệt... lăn lốc đá, mê mẩn người... liền! Đêm

đó không trăng, từ Cần Thơ ra cửa Trần Đề,

PCF hai máy tiến full lướt như bay giữa sông

rộng thì mắt thần mờ bất tử vì điện bình không

''sạc'', chưa kịp giảm máy, mắt thịt vừa hoạt

động... quen bóng tối... thì đèn hàng đáy ngay

trước mặt... đứng khựng liền tại chỗ... chúi nhủi

về phía trước như xe thắng gấp, đồ đạc bay ào

ào, mấy thằng em tưởng tàu bay lên bờ, hai máy

tự động tắt liền. Mấy người theo đáy đêm đó

một phen hú vía, mừng rỡ kể lại nhau nghe...

may nhờ thấy trước... bay, chúi, phóng, nhảy...

như cá thòi lòi mới thoát chết... sau đó họ cũng

không vừa gì... nhá đây là... hàng đáy ông Quận

hùn với ông Tỉnh... Nam Lima nhà mình nổ lại

liền... nhận lệnh hành quân khẩn... yểm trợ đồn

bị VC tấn công... chạy đến đây bị mấy anh

giăng lướt chận lại bắt... độc thiệt... như có nội

tuyến... vừa đánh vừa đàm... thương lượng mải

họ mới chịu cho người xuống lặng gở lưới ra...

vui vẻ cả làng... trong lúc chờ họ gở lưới chân

vịt thì... bơm dầu bắt đền cho đến khi gở xong

mới thôi... dĩ nhiên... bơm tay... cho đỡ hao dầu!

Còn vụ này không có gì nổ, trên răng dưới dế

nên không có tôi, bán cái cho Tổng Hậu theo

ghe, người Phụng Hiệp giải quyết, câm như hến

từ đầu đến cuối, nhưng lắng tai nghe... không

sót lời nào... bây giờ vẩn nhớ... không bao giờ

quên... tài ăn nói đối đáp tuyệt vời của Tổng

Hậu theo ghe... là ghe bầu, lại mui lá, không

giống ai, bên trong đóng băng ngồi theo kiểu đò

dọc đò dài, còn chở tới năm phuy dầu không...

mới chết cả lũ... lấy vải thưa che mắt quỷ sao

148

được, nghỉ tới đó là tôi bủn rủn chân tay... có tật

giật mình!

Ghe đi đâu mà chạy gấp dử vậy?

Thưa mấy anh, tụi tui đi buôn mía về chạy lò

đường.

Đi buôn mía mà bên trong đóng băng ngồi chỗ

đâu mà chở, rồi quay qua 5 của nợ hạch:

Còn năm phuy dầu này để đây làm gì, bộ tính đi

đâu xa hả?... nghe tới đó là tôi thấy tàn đời rồi,

chết trong trứng nước là cái chắc, ở tù rục

xương, đi đường bị chận xét thấy có hải đồ hay

la bàn trong người là mệt rồi nói gì tới năm

phuy dầu ... tổng hậu cứng họng, không nhìn họ

trả lời mà quay sang tôi... quạt... sổ... ngôn từ đi

ghe... lần đầu tiên trong đời mới nghe:

Đồ mặt Lima, tao biểu ngừng mà mày không

chịu nghe, để giờ ra nông nỗi này, trả lời với

mấy ổng đi mạy! Chưa hết, vừa ngưng lấy hơi là

tổng hậu chửi tiếp... đàn ông con trai không sài

con Charly mà đem cái Lima ra văng tục mới

lạ... cái lỗ tai của tôi:

Tháng này cúp lương tụi mày hết... về nhà lấy

lima hòe máu delta mà ăn... con đĩ mẹ tụi bay...

đồ ăn hại đái nát... úp mặt vào lima... uống máu

lima... mới mượn 5 chỉ vàng làm vốn đi buôn

mà đền hết thì lấy gì kiếm ăn chuyến này, hồi

nãy ngừng lại thì đền cao lắm nửa chỉ là xong...

bây giờ phải tốn hết 5 chỉ... nói tới đây thì tổng

hậu tự động tháo sợi dây chuyền trên cổ ra cầm

trong tay cho nó đong đưa qua lại trong gió rồi

quay qua xã đội trưởng... nhử... nhấp... ca bài ca

con cá:

Nhờ anh thương tình bỏ qua vụ này giùm, trăm

sự nhờ anh... rồi quay trở lại chỗ cũ... đánh

trống lảng... cho tụi tôi ăn tiếp... lima hòe máu

delta... nhất là khi thấy chúng tụ tập gần mấy

phuy dầu, gõ, lắc, xem nó nặng nhẹ, đầy vơi thế

nào... là tổng hậu lại mở miệng cống tối đa, thao

thao bất tuyệt... cả vú lấp miệng em... không để

hở giây nào cho chúng hỏi... dương đông kích

tây... làm tụi tôi ăn... tiết canh... Từ Dũ... mệt

nghỉ... sình tai... không phải chỉ tháng này

không thôi mà dài dài mấy tháng nửa tới khi nào

đủ 5 chỉ mới thôi... làm tôi hết sợ bị bắt, quên

bẵng đi năm phuy dầu là đầu câu chuyện mà sợ

nghe ăn mấy thứ đó... cúi đầu gục mặt nhắm

mắt, đưa hai tay lên bịt lỗ tai lại... xả đội trưởng

không hiểu động lòng đại bi ‘’đại bác’’ hay bị

ăn ké mấy thứ đó cũng ớn mang tai... nên xía

miệng vô... can:

Thôi đừng cho tụi nó ăn đồ dơ bẩn đó nửa tội

nghiệp, để vụ này tui lo cho. Cá chịu cắn câu,

chỉ chờ bấy nhiêu thôi... Tổng Hậu giựt đẹp

liền... ngưng xổ tục ngay... quay đầu về phía...

anh em ta... nộp 5 chỉ vàng... làm như tình

thật... chỉ đường con buôn... các anh đừng đền

hết 5 chỉ này cho họ, chỉ đụng nghiêng cột đáy

thôi, dân họ làm dữ vậy, chớ không có gì, giữ lại

một chút cà phê thuốc lá... bồi dưỡng! Thế là

êm... tai qua nạn khỏi... nhờ... lima hòe máu

delta... hay thiệt! Ghe nổ máy lên đường là tổng

hậu đến vuốt ve, thanh minh thanh nga với tôi

liền:

Dà thông cảm cho tôi... nhờ cho dà ăn mấy thứ

đó... mà tụi mình thoát nạn... mà thiệt tình như

vậy... tui phải chỉa cái miệng độc địa của tui về

phía dà mới có ép phê... dà nghe dà thấm... cúi

đầu gục mặt bịt lỗ tai lại... thấy tội, thấy thương

... chửi mới hứng... chớ nói với thằng này... chỉ

tên ‘’hoa tiêu’’ kế bên... cũng người Phụng

Hiệp... thì cũng như nước đổ lá môn... lù... mà

thôi... nhầm nhò thấm tháp gì lỗ tai nó... cả đám

bật cười vui vẻ... lúc đó mới hoàn hồn, lấy lại

thăng bằng... mở miệng hến:

Tôi phục ‘’hia’’ sát đất về tài... đánh trống

lảng... ông hỏi gà bà trả lời vịt... cứ tưởng tàn

đời trong kinh hẹp này rồi... đâu ngờ nhờ hia tài

tình lách vô... kinh... nguyệt... mà thoát nạn...

bây giờ hia nói ra tôi mới hiểu... tại sao hia cứ

quay về phía tui mà chửi... tui đâu có lái... bình

thường là tui cự lại liền... chớ đâu có hiểu ý hia

là... chỉ có tôi trên ghe này ăn tiết canh đó... mới

phê... nên ép ăn hoài!

Cám ơn Đời, cám ơn Người, cám ơn Trời, cám

ơn Đất, cám ơn Biển, cám ơn... cái lá đa... ‘’ân

149

nhân’’ đời tôi trên bước đường... máu và nước

mắt... tìm... Tự Do!...

... lại nghe cách mạng tiếp lại phần đầu ... học

tập 10 ngày để có giấy tờ lận lưng đi đứng tự do

thoải mái sau đó... như Hạ Sĩ Quan học tập 3

ngày, trưa ra ngoài ăn, tối về nhà ngủ, không

cho ở lại qua đêm trong trường, sợ tốn lính

canh! Lính 3 ngày, quan 10 ngày, đúng giá biểu,

hợp tình hợp lý quá rồi, còn nghi kỵ gì nữa...

nào ngờ... thấy vậy... không phải vậy... nhất là

tôi, độc thân cà nhổng, không vướng bận vợ con

như con nhà Quân nên vô tù cứ tiếc hùi hụi

người anh văn nghệ tên Nhơn của nó, lần đầu

tiên mới gặp nhưng cứ nhớ hoài! Mong sao ổng

vẫn còn... ở lại... đừng đi... chờ tôi về... làm lại

cuộc đời... niềm hi vọng mong manh mây đầu

núi, sương đầu cành của tôi trong rọ... nhưng

cũng làm tôi lên tinh thần, thêm sức sống khi

nghỉ tới nó... có còn hơn không... tôi may mắn

hơn những người chung quanh cùng hoàn cảnh

ở chỗ đó... nó như đốm lửa nhỏ nhoi nhem

nhúm trong lòng... biết đâu sẻ thắp sáng lại

tương lai... một ngày nào đó... ai biết, ai hay!

Bởi vậy nên tôi mới... yên tâm vui chơi đời cải

tạo... bất cần đời... enjoy triền Khmer... vui triền

miên... mấy thằng bạn thân tình cùng tổ ăn

thường đem tôi ra nói... giỡn chơi cười đùa với

nhau... thằng Việt trong này nếu không cho ăn

đói chắc không biết khổ là gì... khi thấy tôi nhởn

nhơ vô tình vô tư ôm đàn nghêu ngao... em lo gì

trời gió, em lo gì trời mưa, em lo gì ở lại, em

tiếc gì ra đi... rồi... không phải... rồi để anh làm

thơ và để em dệt tơ... thơ mộng tình tứ như

trong Thoi Tơ... mà là... trở về hiện tại, nơi này,

ở đây, bây giờ... hát nhạc vàng... luyến tiếc vàng

son... quá khứ... dĩ vãng tìm đâu thấy... quả tang

phạm pháp... viết tự khai tự kiểm, đấu tranh

trước tổ... cho ta! Tôi có khiếu viết mấy thứ

...‘’tự’’ này, chắc nhờ vậy mà giờ viết văn ngửi

được! Để buổi ngồi đồng ''đấu tố'' kết thúc

nhanh chóng, bớt phiền hà hàng xóm, mỗi lần bị

như vậy tôi đều nhận tội cho xong và hứa sẽ

không bao giờ tái phạm... tội đó nửa... ráng giữ

không phạm lại tội củ, lần sau có lên bàn mổ

thì...phạm tội khác, tội mới mà thôi!... Có điều

hát nhạc vàng mà bảo chừa thì châm thiệt... giữ

giới này đối với tôi coi bộ khó như giữ giới...

không uống rượu... trong nhà Phật vậy! Bởi vậy

sau đó phải chuyển qua tông... hát nhạc đỏ, đờn

nhạc vàng... nghe cho đỡ ghiền... nghìn trùng xa

cách, người đã đi rồi, còn gì đâu nửa, mà khóc

với cười... hay quá, thấm quá, nhớ quá, phê

quá... nhưng chỉ khảy nghe chơi thôi chớ không

dám bật ra thành lời!

Việt Cộng nó ngu như bò là ở chỗ đó... chỉ có

rau muốn là ngon, mới được ăn, còn giá sống là

dở, đem dục thùng rác! Đỏ... đúng, vàng... độc...

ngu thiệt, tức thiệt... màu nào chẳng có cái đẹp

cái hay của nó... đồng Đỏ... sao sánh được...

Vàng rồng!

Nói tới chuyện văn nghệ văn gừng, cầm kỳ

thi họa dưới chế độ Ngu Hết Chỗ Nói đó tôi nhớ

lại chuyện '' vui vẻ'' thực tình theo đúng nghĩa

đen của nó lúc mới vào trại. Lúc đó mới nhập

học còn sung sức, hăng tiết vịt, tổ nào, khối nào

cũng ráng chứng tỏ mình thành tâm học tập

bằng cách trang hoàng trang trí nơi ăn chốn ở

cho có nhiều chất bác và đảng nhiều chừng nào

hay chừng nấy... lấy lòng lấy điểm trên... lập

công chuộc tội... để được về sớm! Khối thì chơi

chữ... Không có gì quý hơn độc lập tự do... lên

vách, khối thì chơi hình... bác Hồ vĩ đại... lên

tường... không phải hình chụp, hình in vô hồn

mà là hình vẽ, hình họa có hồn do chính tim óc

tay chân tù sáng tạo, sáng tác... để tỏ lòng tôn

kính bác... như dâng hoa thật chớ không phải

hoa giả lên bàn thờ Phật vậy! Người vẻ chân

dung Bác lại là Trịnh Cung, một họa sĩ tên tuổi,

giáo sư Trang Trí Mỹ Thuật Gia Định thì miễn

bàn chất lượng của bức tranh, nhất là vẻ trong

hoàn cảnh đó, dễ tập trung, dễ để hết hồn vào

tác phẩm, không bị rượu chè trai gái chi phối...

tu đâu cho bằng tu tù... chưa kể... tà ý... nâng

bi... bác... trong nghệ thuật... đã điếu chừng

150

nào... có khi nhờ vậy mà đời lên hương... về

sớm! Anh lại chơi nổi, tìm đường gai gốc mà đi,

vẻ theo lối Thủy Mạc Tây Phương...

''Mackerel''... rất khó và rất công phu, phải hoa

tay lắm mới dám chơi thứ này, từ người vẻ tới

người thưởng thức đòi hỏi phải có trình độ cao

mới thấy được, mới lột hết được cái hay của nó.

Đặc biệt của lối này là không sài tới màu trắng

và màu đen, chỉ pha màu loãng ra với nước rồi

tô lên, muốn đậm thì quét nhiều lớp chồng lên

nhau, lợt thì ít, chớ không dùng hai màu trắng

đen để pha đậm lợt. Bởi vậy hoàn thành một tác

phẩm này tốn rất nhiều thời gian, công phu, kiên

nhẫn, chờ ráo nước, tô màu tiếp, chưa nói tới

trình độ và hoa tay cùng cái nhìn sáng tạo, muốn

ngắm phải nheo mắt lại cho bớt ánh sáng mới...

thấy rõ. Đại khái bức tranh phải đòi hỏi những

thứ độc đáo như vậy đó, trong trại tôi nghỉ chỉ

có người thứ hai có thể chơi lối thủy mạc Tây

Phương mà có hồn, hoàn tất xong coi được, đó

là anh Nhơn, quên họ, cũng là dân Trang Trí Mỹ

Thuật Gia Định nhưng chức vụ cao hơn, là

Giám Đốc chớ không phải giáo sư thường, tôi

biết chút chút để viết về Thủy Mạc Tây Phương

Mackerel là nhờ ngồi chầu rìa nghe anh dạy hội

họa cho những tay họa có khiếu sẵn trong đó.

Nghe giáo sư hội họa giảng dạy thật là lý thú, có

cái nhìn sáng tạo mà mắt thường không thể thấy

được, thâm sâu huyền ảo như mắt... Thiền Sư...

nhỏ không trong lớn cũng không ngoài... Có hai

bức tranh giống nhau như đúc, một giả một thật,

không ai nhận ra, đem kính hiển vi ra rọi soi

cũng không thấy, chỉ có tác giả nó biết mà thôi.

Xào đi xào lại mười lần cho những người khác

chỉ, thì trong mười lần lúc nào cũng có có cái

chỉ trúng, chỉ trật, nhưng với tác giả mười lần

như một, đều đúng cả mười. Chứng tỏ là thấy rõ

chỗ khác biệt thật sự giữa hai bức tranh chớ

không phải xin xâm đoán mò đoán đại như

những người khác. Hỏi ra mới biết bức tranh

kia, ông họa sĩ khéo tay copy bức họa của ông

đã vẻ thiếu... cái bóng con trâu... trong mắt anh

mục đồng! Lúc đó chưa có cái nhìn và cái nghỉ

của nghệ thuật... tôi không hình dung nổi làm

sao vẻ cho được... con trâu khổng lồ trong mắt

anh mục đồng nhỏ xíu... nên lầm bầm trong

bụng... ông nội này... xạo thiệt... nhưng xạo... có

căn... hay hơn... xạo hết chỗ nói... nhiều! Nên từ

đó, đêm đêm khi nào có giờ dạy của anh tôi đều

mò tới... học cọp nghe ké... cho vui đã cái lỗ tai

trâu chớ không phải trao dồi cái bàn tay khéo

như những người khác! Trở về chân dung bác

Hồ của họa sĩ Trịnh Cung, tôi không biết anh

tốn bao nhiêu ngày để hoàn tất tác phẩm đó,

nhưng khi treo lên được nhiều người trầm trồ

khen tặng là một tác phẩm có hồn, giá trị nghệ

thuật cao, người không biết thưởng thức như tôi

thì chỉ biết ngâm Kiều sửa:

Rằng hay thì thật là hay.

Nhưng sao lại chẳng biết hay chỗ nào?

... vì không nắm được bí quyết... ngắm tranh...

nhíu mày... như bắn súng... phải... nheo mắt

lại... nhắm... lỗ châu mai... mới thấy rõ... đỉnh

đầu ruồi... mà... bóp cò... mới chính xác! Anh lại

ý tứ chọn màu xanh lá cây... làm mặt bác thêm

hiền hòa nhân hậu... greenpeace... hơn bao giờ

hết... chưa bao giờ được như vậy... như mạ non

mơn mởn xanh tươi ngoài đồng, đượm tình quê

hương dân tộc... Phe ta không một lời chê, cũng

không dám chê... không hiểu vì sợ đụng chạm

tay nghề họa sĩ nổi tiếng hay sợ... đụng chạm uy

danh bác Hồ! ... Chỉ nhăn mặt nhíu mày...

thưởng thức chân dung bác... trầm trồ khen đẹp

khen hay... cho phải đạo... mát lòng họa sĩ.

Nhưng đó chỉ là...‘’một sàng xó bếp’’... thuần

túy nghệ thuật... ngoài da... thứ yếu... của đám

bốt đờ sô hết thời, thua làm giặc... Bức tranh

trên phải tùy thuộc cái nhìn đỉnh cao trí tuệ ''một

miếng giữa làng''... trong ruột... thứ mạnh... của

đám dép râu đương thời, được làm vua, chuyên

viên chính trị, mới có vị trí vững chắc... trên

tường... như hàng chữ... Không có gì quý hơn

độc lập tự do... trên vách! Sau khi lõ mắt ếch

ngắm nghía soi mói nhiều góc cạnh khác nhau,

cả đám chụm đầu nhỏ to một hồi lâu mới để tên

chính trị viên lên lớp kết luận... chân dung bác

151

Hồ kính yêu mà lại như thế này à... đây là bôi

bác... Bác... chớ đâu phải vẻ họa, mặt mày lem

luốt, nhợt nhạt xanh xao, nhòe nhoẹt không rõ

nét, đã vậy không biết chọn màu sắc, tại sao

không dùng màu đỏ... để thấy bác... hồng hào...

lại dùng màu xanh để cho bác... xanh xao... chỉ

giản đơn vậy thôi mà không biết... vậy mà cũng

là... họa sĩ... lạ thật... đề nghị vẻ lại! Trịnh Cung

nghe qua không đỏ mặt tía tai vì chạm tự ái

nghề nghiệp mà mặt mày lại xanh xao vàng vọt

tàu lá... như chân dung bác Hồ do chính tay

mình sáng tạo ra... từ đó anh... treo cọ luôn...

chưa kể một điều quan trọng sau đó là... đem tác

phẩm đầu tay của mình trong tù... lộng kiếng!

Nói tới Trịnh Cung tôi nhớ một chuyện vui

nửa là... bia lên... lành mạnh hơn... bia ôm...

nhiều! Có lần ngồi gần Trịnh Cung trên hội

trường, mỗi lần tên chính trị viên trên bục giảng

thầy đời lên lớp những điều thấy ghét, xóc óc,

mạt sát tay sai Đế Quốc Mỹ, lính đánh thuê,

chém mướn... tội ngập đầu... trời không dung

đất không tha... nhưng không thấy anh lên

tention căm hờn, hay im lặng uất hận sấm sét

trong lòng như những người khác mà còn cười

khen... ối giồi ơi... sao khéo quá, sao giống

quá... khéo quá, giống quá... rồi cả đám xung

quanh, đa số là dân Hải Quân, trong đó có

Trung Úy Linh, người Nhái đóng ở Bến Lức với

tôi, cười hùa theo, rồi đồng lòng nhất trí với

nhau xướng câu... bia lên, bia lên... rồi cả đám

chỉa hai ngón tay về phía bục giảng... miệng...

báng bang, báng bang... liên tục như đang hát

bài... khi xưa ta bé ta chơi... chơi công an đi bắt

quân gian... của Phạm Duy vậy... chớ không

phải bia lên theo lối uống cạn ly đầy trong... bia

ôm! Thấy lạ, không hiểu gì, đến giờ ‘’giải nao

thuốc nào’’ tôi hỏi Linh:

Trong lúc học, sao thỉnh thoảng Trịnh Cung

lại nói... giống quá, khéo quá, còn tụi bay thì...

bia lên, bia lên... rồi cười vui vẻ... bộ nhớ nhậu,

nhớ bia ôm hả? Linh nghe xong, bật cười:

Trời ơi đến bây giờ mà thằng em còn hỏi câu

đó, chậm tiêu thật!... nhưng không giải thích

liền mà hẹn chừng nào vô học rồi nói mới dễ

hiểu, chỉ là thấy liền. Đến lúc vào lớp đợi cho

tên chính trị viên lải nhải những điều trái tai gai

mắt nhất... Trịnh Cung xướng... giống quá, khéo

quá... cả đám hùa theo... bia lên, bia lên... thì

Linh ghé vào tai tôi, chỉ lên bục giảng... giải

thích:

Bây giờ mà thấy... tên chính trị viên thấy ghét

trên đó... có giống... bia lên trên sân bắn Quang

Trung không... y chang phải không?... Trinh

Cung khen... giống quá, khéo quá... là khen

phục ông họa sĩ nào đó đã vẻ bức tranh đó có

hồn, lúc đó đâu có ''người mẫu'' trước mặt như

bây giờ mà vẻ thấy ghét như vậy mới hay...

giống quá, khéo quá... là vậy ... hiểu chưa thằng

em! Tôi nghe qua chịu quá... từ đó mỗi lần lên

hội trường chọn ngồi gần xóm nhà lá... nhập

băng... bia lên... vui chơi đời cải tạo... nó chửi gì

mặc nó... hễ Trinh Cung xướng... khéo quá,

giống quá... thì mình họa... bia lên, bia lên...

rồi... béng beng, béng beng... cười xả xú báp cho

nhẹ nhõm tâm hồn! Vui chơi đời cải tạo... thiệt

tình... là vậy!

Cũng nhờ quên lời quý báu‘’đừng nghe hãy

nhìn’’ của Tông Tông Thiệu mà tôi có sách quý

hiếm để học trong tù! Trải qua năm dự bị... ổn

định nơi ăn chốn ở, lý lịch trích ngang, làm hoài

không xong, viết hoài không dứt, dân cải tạo

ngán nhất thứ này,vết thương lòng cứ bị khơi

lại... mới quên đi vàng son dĩ vãng... làm quen

được vàng khè hiện tại... chẳng bao lâu... thì... lý

lịch trích ngang lại đến... những ngày xưa thân

ái lại bị moi ra... hải ngoại thương ca sống lại,

hải hồ ngang dọc hồi sinh... trên giấy trắng mực

đen... hỏi sao mà không... biển nhớ! Cái khổ là ở

chỗ... viết xong phải đem ra đọc trước tổ...

không phải để... chiêm ngưởng... thưởng thức...

mà là để... đấu tố... đấu tranh... hết người này

đến người khác xoay tua nhau... cho mình...

‘’bia lên’’... tự nhắm bắn mình trước rồi nhờ cả

tổ bắn hội đồng theo... cho nón cối nghe!

152

Đến năm thứ hai mới chính thức được lên lớp...

học... có giảng viên chính trị thứ thiệt từ đoàn

đưa xuống... gốc Bắc kỳ dốn, zin, rau muống

luộc... chính hiệu ‘’cờ tây’’mắm tôm cà pháo...

chính quy Bắc Việt... đàng hoàng... chớ không

lọt một cọng giá sống Nam kỳ cọ, mắm ruốc

chùm ruột... Giải Phóng Miền Nam... nào vô cả!

Ngóng trông dài cổ mới có ngày này, phe ta

hăng hái sách cái ghế tùy thân lên hội trường

học hết mình theo tinh thần... ngày nay học tập,

ngày mai được về... hồ hởi phấn khởi như thấy

được tia sáng le lói ở cuối nẻo đường hầm!

Nhưng học xong rồi vẩn thấy mình là vẹt...

trong lồng, chớ chưa được như vẹm... ngoài

rào... đi lại đó đây! Cốt ngụy vẩn hoàn cốt...

ngục! Có học mà không có... về, mù tịt lối ra...

tức nước vỡ bụng... mới... hỏi... cho ra lẽ... thế

nào là học tập tốt... một cách cụ thể, hiển nhiên,

rõ ràng... có thể... nắm được... không phải...

trung trung... để biết đường mò ra... thì được

giảng viên khất lại đến mai, để về hỏi trên cái

đã! Tối đó trằn trọc mong đêm mau qua, sáng ra

sách ghế tùy thân lên hội trường sớm... xếp... xí

chỗ... gần loa... để nghe cho rỏ bài...‘’học tủ’’...

ra tù! Vừa thấy mặt giảng viên hôm qua trên bục

giảng là sướng rân lên, hớn hở hân hoan đứng

lên vỗ tay chào mừng như đón tiếp một vị cứu

tinh giải phóng đời mình. Hắn cũng đóng kịch

thật hay, tươi cười hớn hở đứng trên bục gỗ vỗ

tay theo như chia vui cùng mọi người... làm ở

dưới tưởng bở, ngày về trong tay ta, mặt rạng rỡ

vỗ tay mạnh hơn! Tiếng vỗ tay vừa ngơi thì một

tay văn nghệ trại đứng ra bắt nhịp những bài ca

mở màn trước khi vào học như thường lệ... hôm

đó đặc biệt, sung sức, có bao nhiêu đem ra chơi

hết... chưa bao giờ khí thế như thế... Kết đoàn

chúng ta là sức mạnh, Bảo nổi lên rồi, Bác cùng

chúng cháu hành quân, Giải Phóng Miền Nam

chúng ta cùng quyết tiến bước...v.v, sau cùng

cho chơi luôn... Việt Nam Hồ chí Minh... như

có bác Hồ trong ngày vui đại thắng... cho đủ full

set... hát xong lại ngây ngô cả tin vỗ tay cười...

như ngày vui đại về!

Sau màn... nín thở qua sông... đường lưỡi

đường miệng, vòng ngoài bảy chữ... làm Kiều...

ở dưới... là tới phiên hắn... làm Từ Hải... ở

trên... cho ra... là tột đỉnh thiên đường... mù, tới

bến mơ... về, thỏa lòng mê... ra, chất chứa đè

nén trong đầu bấy lâu nay, từ lúc vô lầu tới giờ...

khí tồn tại não! Hắn như say mê những giây

phút thần tiên... thần tượng... trên bụt giảng...

đời vẹt người mấy khi tiếng nói mình được mọi

người mong mỏi chú ý lắng nghe như thế, như

ban phước lành, báo tin vui cho đời. Bởi vậy,

trước khi cho ra còn ráng xào khô... vớt thêm cú

chót... vỗ tay... bằng cách vừa cười vừa hỏi:

Tôi biết bây giờ tất cả các anh rất nôn nóng

muốn nghe câu trả lời... thế nào là học tập tốt...

lắm... phải không?

Một tiếng... PHẢI... phát ra cùng một lúc... như

quát vào mặt hắn, muốn nổ tung hội trường, rồi

tiếng cười ồ đáp lễ và một tràng pháo tay như

pháo Tết theo sau... rồi... ngưng cùng một lượt...

như bản nhạc gặp dấu im lặng chấm nghỉ... nín

thở lắng nghe!

Không còn... đùa chơi... thêm được nửa, hắn

mới chịu... đùa thiệt... nở nụ cười mã tấu... rằng

thì là:

Trước sau gì các anh đều về cả... đó là điều

khẳng định... còn... về sớm hay muộn, nhanh

hay chậm, học tập tốt hay sấu, tiến bộ hay thụt

lùi là hoàn toàn tùy thuộc các anh, do các anh

mà ra cả, không phải chúng tôi! Cụ thể cho dễ

nắm... là... cái trại này, cái hàng rào này... do

các anh tạo ra, làm ra... chớ đâu phải cách

mạng... dựng lên!

Nghe tới đó như nghe... Sài Gòn Giải Phóng...

Cách Mạng thành công... những cái đầu

''ngốc''tự nhiên buông xuôi gục xuống, lắc qua

lại tự do, chớ không còn cứng đơ ngóc thẳng về

một hướng như trước nửa... xìu liền... ngay xóm

nhà lá chịu chơi... bia lên... cũng... lên không

nổi... hết béng beng luôn... mặc đầu Bia Lên lúc

đó thấy ghét dễ sợ... con vẹt học hát trên cành

mỉa mai... gậy ông đập lưng ông... cái rào là rào

của mi, do chính chúng mi làm ra, chúng tao

153

cũng ở trong đó, có khác chi đâu chúng mày...

đã vậy còn... ngày đêm... canh gác ... cho chúng

mày ngủ!

Phe ta chỉ biết chịu trận ngồi nếm đắng cay...

thi không ngậm ớt... đem thần chú... Đừng Nghe

Hãy Nhìn... ra hóa giải... lầm bầm niệm thầm

nhau nghe để lấy lại thăng bằng... trở về với

mình... ngồi học chữ... nhu... chín thu cũng chịu,

mười thu cũng chờ! Treo tai, treo tay, không

nghe, không vổ, cho đến khi sách ghế ra về...

trong thầm lặng... tiền ồn hậu im... chớ không

còn... tiền hô hậu ủng... như lúc ban đầu gặp gỡ!

Thế là tiêu tán đường... về, bé cái lầm... to...

mình ngỡ nó Từ Hải... chơi đẹp, ai ngờ nó Sở

Khanh... chơi đểu... vòng trong tám nghề... Xạo

Hết Chỗ Nói... thầy chạy... mà lại còn... nín thở

lắng nghe... nên mới... đang vui đám cưới thành

buồn đám ma... bất tử... là vậy, ai biểu quên lời

Tông Tông Thiệu!

Thua me gỡ bài cào, lúc đó sắp có thăm nuôi,

trong này thiếu thốn đủ điều... đói bụng lẩn đói

đầu... những lần trước nhìn gần lo cho cái bụng,

lần này trông xa lo cho cái đầu, xin được gởi

sách báo văn học văn hoa, khoa học kỹ thuật để

văn ôn vỏ luyện, trao dồi chuyên môn, tiêu pha

ngày tháng, khỏa lấp khoảng trống bỏ không

cuộc đời, trước... mua vui... sau... trường kỳ tù

chiến! Hắn lại bảo về trình trên rồi trả lời sau.

Thật ra trong này như một Đại Học Bách

Khoa, học gì cũng được, nhiều thầy ít sách,

tiếng Tây, tiếng Tàu, Kiều, Chinh Phụ Ngâm,

Hổ nhớ rừng, Trăm hoa đua nở, cầm kỳ thi họa

gì cũng có... viết tay cả... ngoại trừ sách in. Góp

gió thành bảo, kiến tha lâu đầy tổ... nhời quê

chắp nhặt dông dài... mỗi người vài câu, nhớ

đâu viết đấy mà...truyện Kiều 2391 câu không

thiếu câu nào.

Thời cắp sách đến trường, học Kiều theo kiểu...

mù sờ voi... trích đoạn... Kiều đi Thanh Minh,

Kiều đánh đàn cho Kim Trọng nghe v.v... thuộc

lòng, đúng đài, trúng đoạn là sổ Kiều như gió...

Rằng năm Gia Tỉnh triều Minh

Bốn phương phẳng lặng, hai kinh vững vàng...

Hay...

Rằng nghe nổi tiếng cầm đài

Nước non luống những lắng tai Chung Kỳ...

Hoặc

Rằng hay thì thật là hay

Nghe ra ngậm đắng nuốt cay thế nào...

Nhưng chỉ vài câu... trả bài lấy điểm... trong

chuyện ngàn câu, không thấm vào đâu, nên chỉ

vuốt được tóc Kiều, nắm được tay Kiều, chớ

chưa mò được tim Kiều... trớt wuớt... thấy...

Kiều trong lầu xanh... như... chim trong lòng

son... không dính dáng gì tới mình... vô cảm!

Thời ôm sắc vô trại, học Kiều theo kiểu... tù

mút chỉ... Kiều gạo tiêu sầu... đoạn trường gãy

gánh... mới thấy... Kiều trong mình, mình trong

Kiều, có trong nhau... tâm đầu ý hợp... Kiều lầu

xanh... mình lầu đỏ... khác gì nhau đâu... trai

bến nước, gái giang hồ... đồng cảm! Từ đó trở đi

nằm lòng chớ không phải thuộc lòng, đúng thời

đúng thế, đúng lúc đúng lòng là chơi... kiểu...

Kiều sửa... cho sướng! Thuở trời đất nổi cơn gió

bụi... bụi đời... làm phu kiều lộ... sửa Kiều... phê

hổng chỗ chê... đã hơn... sổ Kiều... nhiều!

Hôm đó... đập đá lót đường... toán phá tường,

toán lượm gạch, toán đập đá, toán khiên đá vụn

trên băng ca ra trải đường. Tôi và Hạnh, thằng

bạn tổ ăn trong toán lót đường, không có băng

ca hai thằng làm băng ca''giả'' bằng cách lấy dây

điện cột hai thanh cây dài hai bên rồi để tấm tôn

ở giữa, cái khó ló cái khôn, còn chế thêm hai sợi

dây hai đầu làm quai quàng vai cho đôi tay đỡ

khổ. Toán này châm nhứt, là toán đi, không

được ngồi. Lót đã đời tơi bời hoa lá sau cùng hai

thằng lại bị xỉ ra tuyến đầu, đắp ổ gà xa ngoài

cổng. Lần đầu tiên xuất trại tự do, đi đứng thoải

mái, không vệ binh AK canh chừng, một chiếc

molotova chạy qua là bụi đỏ mịt mù, nín thở

mệt nghỉ. Khát khô cổ họng, chân tay rã rời,

bước đông bước tây, ngả nghiêng như người say

rượu, đi lọi giò trên con đường dài hai bên là

rào, không một bóng cây mà vẫn chưa thấy ổ gà

trong tầm mắt, chỉ thấy mái tranh xa xa bên

154

đường. Hai con‘’người thồ’’ như hai con gà

chọi thiếu nước, mặt đỏ bừng đổ lửa bốc khói,

nín nghỉ tối đa, hạn chế hạ gạch phơi nắng dọc

đường, sợ xuống lên mệt hơn, như xích lô đạp

ngại kéo thắng mất trớn, gom tàn lực lết tới đó

cho nhanh. Tới nơi tưởng như tới thiên đường,

chạy vào trốn nắng hạ hỏa. Vô mát là phè cánh

nhạn, buông người ngồi bệt xuống đất, duỗi

thẳng đôi chân, tay chống phía sau ngả người ra

như ngồi ghế dựa, ngửa cổ há hốc miệng lên trời

thở dốc, tận hưởng những giây phút thần tiên...

lao động là vinh quang... trong túp lều lý

tưởng... giữa trưa hè nắng cháy... hoa đốm hư

không bay loạn xạ ngầu trong đôi mắt nhắm

nghiền, chẳng còn hơi sức đâu mở ra để xem

thằng bạn mình làm gì mà cánh ruồi sạt xào liên

tục như ong vỡ tổ. Một lát sau nó lấy chân đá

nhẹ vào người tôi và nói:

Việt, trái đu đủ này chỉ chín dập, chắc bán

không được nên họ mới... bỏ... tao tìm được

dưới đáy mấy cái cần xế rau... rác... này, vỏ còn

nguyên, ruồi bu không tới, ăn được! Mở mắt ra,

tôi thấy một trái đu đủ khổng lồ như trái bong

bóng xẹp còn chút hơi trong đó che lấp đôi tay

mười ngón của bạn mình, nói rồi nó bảo tôi xòe

rộng đôi tay ra... làm bàn... để nó để lên... cho

có vệ sinh... rồi... cưa hai trái đu đủ theo chiều

dọc... chiều dập dẹp... lấy phần úp, còn phần

ngửa để lại cho tôi... rồi ngắn gọn:

Đó, phần mày, ăn, dục, tùy ý!

Nắng hạn gặp mưa rào, đang nhắm mắt khát

khao... chai bia cao với ly đá cối ... chớ không

phải nước lã bình đông để quên chỗ làm... học

tập tiến bộ... kinh nghiệm cùng mình cải tạo, bị

bạn bè sửa lưng hoài... vô đây có mơ ước thì cứ

việc thoải mái ước mơ ... cho đáng... đừng ... tiết

kiệm... phí phạm... một công mơ! Sở dĩ có

chuyện ước mơ xả láng này là vì trong một đêm

tối trời, bụng cồn cào sôi sục khó ngủ, bật

miệng ước ao... phải chi bây giờ có cháo trắng

ăn với... thì đã biết mấy... tai vách mạch vừng...

lọt tai quản giáo... tiếng mất tiếng còn... thành...

phát biểu linh tinh... ... mỉa mai cách mạng có

chủ ý... ước gì không ước lại ước có... cháo hoa

với hột muối mà ăn... làm như cách mạng bần

cùng đến nỗi không có muối hột cho các anh ăn

vậy... thế này là thế nào, đề nghi phải đấu tranh

cho ra lẽ... tổ trưởng lập lại lời quản giáo và chỉa

về hướng xóm nhà lá nằm sát vách đầu dãy của

chúng tôi đòi đưa lên bàn mổ... còn nhấn mạnh

là... quản giáo nói phải chi ước ao cao sang mỹ

vị gì thì không nói, đằng này lại ước muối hột

ăn với cháo hoa mới thành vấn đề ... bôi bác,

châm biếm cách mạng... hạt muối cắn chẻ làm

đôi!

Đang buồn ngủ nghe vậy tỉnh liền, An, gốc giá

sống thứ thiệt, mạnh miệng lên tiếng liền:

Tôi không biết cháo hoa là gì, đêm đó công

nhận chính tôi có ước ao nhưng là ao ước: cháo

trắng ăn với hột vịt muối... chớ không phải cháo

hoa ăn với hột muối... chắc quản giáo nghe thiếu

chữ... vịt... ở giữa... nên mới thành... hột muối...

chớ chúng tôi có‘’muối hoa’’ cần gì mơ muối

hột.

... thế là cả tổ bật lên cười tập thể hội đồng...

thế là đấu tranh ra lẽ... hột muối với hột vịt

muối... cách nhau một trời một vực... có người

còn hăng say phát biểu:

Nghe nói mà thèm, nhắc lại mới nhớ, trên năm

trời nay có biết nó là gì đâu ... đề nghị tổ trưởng

đề bạt... hậu cần ... món hột vịt muối này... mặn

mà mùi mẫn... biết đâu nhờ vậy mà mình có hột

vịt muối mà ăn! Cả tổ cười thoải mái! Bởi vậy

từ đó trở đi... con nhà lính, tính nhà quan...

nghèo mà sang... mơ em... thì chỉ mơ tiên... Nữ

Thần Tự Do... chớ không chịu em nào khác...

đó mới là người đẹp lý tưởng đời mình!

Nhận phẩm vật xong là tôi trịnh trọng nâng

lên miệng... nín thở... đi đường lưỡi... lượm hột

đen ngòm như ruồi... bu dầy đặc trên những trái

đu đủ rữa nát trong cần xế rác... như chui vào

khe rậm tối om... hôi hám... ngậm đầy một

miệng rồi phun ngay đám ruồi cho bõ ghét cái

tật... bu... vậy mà cũng có con bay lên không

kịp, trúng hột gãy cánh lăng nhào... thằng bạn

kế bên đang bối rối như em mới động phòng

155

không biết ‘’ làm ăn ‘’ thế nào cho có nghệ

thuật... thấy thế... mừng rỡ làm theo... xào khô

trước, xào ướt sau... le lưỡi gom bi rồi phùng

miệng phun lia lịa, đến khi không còn những

chấm đen phá đám trên màu hồng tươi là... úp

mặt vào mút, húp, say mê như... ong cắm vòi

vào hoa hút mật... em bé úp mặt vào ngực mẹ bú

sữa!

Ăn đu đủ như uống sinh tố trong... tô... ô

voan... to bằng cái bản mặt của mình... đã khát

lẩn đã đói... như mơ... chưa bao giờ trong đời

thấy đu đủ ngon tuyệt vời như thế... mát lịm

thân tâm... trên năm trời nay mới nếm lại được

hương vị cây trái trần đời... đến khi chỉ còn cái

vỏ mỏng mới quăng đi... rồi... nhìn nhau... lau

mặt... theo kiểu... monkey see, monkey do...

thấy bạn lấy vạt áo lau trán... thì tôi lau trán,

thấy tôi lấy tay áo quẹt lông mày... thì bạn quẹt

mày... suy mặt bạn ra mặt ta... nó dính chỗ nào

thì mình dính chỗ đó... cứ thế... mà... lau sạch

sẽ ... lớp hồng hào đu đủ trên mặt... chỉ còn

lớp... đỏ mặt tía tai... tự nhiên... của ngượng

ngùng... ăn mót! Lau mặt xong, thằng bạn thân

thương còn cẩn thận kỷ lưỡng... lau mùi... bay

xa... dặn dò... về tổ tuyệt đối đừng kể lại chuyện

này cho bất kỳ ai nghe dù thân sơ cỡ nào... vì

biết tánh... có sao nói vậy người ơi... của thằng

bạn mình! Chẳng thèm đem mưu sinh thoát

hiểm ra thanh minh thanh nga cho chuyện...

lành cho sạch, rách cho thơm... tôi vẩn chứng

nào tật đó, có sao nói vậy người ơi... đem Kiều

ra... sửa... lấy hơi lên giọng... ngâm... chầm

chậm, từ từ... át tiếng ruồi bay:

Xưa sao... phong gấm... lụa là

Giờ sao... moi rác... mà ăn... dọc đường!

Thế mà... thấm... lẩn... thoát... nụ cười lại nở

lại trên môi hồng... đu đủ... mặc cảm lêu lêu

mắc cỡ ăn mót ăn moi bay đi... theo đám... ruồi

bu ruồi bay... vậy mà... bay xa... đến tận bây

giờ... còn dám đậu trên giấy trắng mực đen này

nửa! Đã thông tư tưởng, trở lại bình thường,

Hạnh mới chỉ tôi con đường mòn phía sau và

bình đồ trận liệt cho tôi rỏ theo cặp mắt con

nhà... Quân Báo Quân Đoàn 2 của nó ... con

đường này dẫn sâu vào rẩy, sáng sớm dân đem

cây trái rau quả thu hoạch trong đó ra đây để

chờ xe chở ra chợ bán, bởi vậy mới có cái chòi

và mấy cần xế rác ở giữa khu quân sự này. Tôi

nhanh miệng bồi theo liền:

Và bởi vậy tụi mình mới khám phá ra

cái‘’gương thịt’’lau mặt ‘’khắc phục’’hết sẩy...

sau khi... mèo mù đớp cá rán... mỗi thằng nửa

trái đu đủ! Dễ dầu gì trong đời này được soi lại

cái kiến đó lần thứ hai... phải nhân duyên lắm...

thiên thời, địa lợi, nhân hòa... đòi hỏi đủ thứ...

nào là... đi lại tự do, không vệ binh canh chừng,

không ai quen lạ dòm ngó, mái tranh dọc đường,

chỉ hai thằng với nhau, ‘’chai hia’’ đu đủ chùa,

ăn đồng bộ, dính đồng thời thì... ‘’gương thịt’’

đó mới hiện ra... tại chỗ... để lau mặt... và chỉ để

lau mặt mà thôi... rồi biến mất!

Lời bạn dặn tôi giữ mãi trong lòng đến tận

ngày nay, không bật mí cho ai hay, ngay bạn

lòng của mình cũng vậy! Không hiểu vì... giấy

rách phải giữ lấy lề... nói ra sợ chúng bạn cười,

ăn mót ăn moi, lêu lêu mắc cỡ, mất mặt bầu

cua... hay... mùi đu đủ không khử được, giữ lâu,

nên cứ đượm mải trong lòng mình đến tận hôm

nay... mới chịu bay ra!

Trong đời tôi có hai lần ăn nhớ đời là nửa trái

đu đủ này và miếng bánh mỳ ''săn wích'' thần

tiên mới được vớt lên từ biển khơi sau trên nửa

tháng trời trôi dạt lênh đênh không một hột cơm

trong bụng... ăn trong mơ!!! Miếng ăn là miếng

tồi tàn nhưng sao viết về hai‘’miếng ăn’’này tôi

thấy nó... mầu nhiệm quá... thân tâm ăn... để hết

hồn viết về nó một cách hứng thú!

Viết về nó, nhớ về thằng bạn... hiếm có trên

đời, phúc đức lắm mới gặp... nhờ đôi chân nó

chạy đạn... giùm tôi... mà tôi nói được hai chữ...

có mặt... trong buổi điểm danh bất thường... kho

đạn nổ như động đất ở Long Khánh... từ trưa tới

chiều, hết đạn hết nổ... lớn đến độ... Sài Gòn

cũng nghe... ba tôi viết thơ kể lại cho tôi như

156

thế! Buổi điểm danh có một không hai trên đời,

không tập họp xếp hàng, vừa núp vừa nghe gọi

tên, bị gián đoạn liên tục bởi những trái phá nổ

muộn, lẻ tẻ. Đúng là buổi điểm danh của... Tử

Thần... gọi đến tên ai nghe trả lời... có mặt... là

biết còn... sống... còn im hơi lặng tiếng, không

nghe trả lời là... chết!

Trại vắng hoe sau vài phút nổ đầu tiên, ai nấy

đều ở chỗ núp an toàn, chỉ mình tôi bệnh hoạn

chịu trận trong chòi giao ban nằm chơ vơ giữa

đất trống ngắm kho đạn nổ và chỉ mình nó thấp

thoáng như bóng ma từ gốc cây này qua gốc cây

kia liều mạng chạy ra chòi... mắt vẩn cắm về

hướng kho đạn nổ, lưng đưa về phía tôi... ra

lệnh: ôm cổ tao... rồi cõng tôi chạy... chân nó là

chân tôi... thấy nó như thấy... thần hộ mạng!

Đâu ai bắt buộc nó làm chuyện này, lở mảnh

đạn bay trúng mình hay phang ngang cặp giò

như có người bị vậy thì sao? Tội nghiệp, nặng

nề vậy đó mà đâu được chạy một mạch, còn

thắng gấp vì thấy mảnh bom đáp xuống bay qua

trước mặt lủi vô rào bốc khói, rồi còn dừng gốc

cây, miệng giếng, thở hồng hộc, lấy sức , lấy

hơi... lúc đó thấy rõ... đạn tránh người, chớ

không phải người tránh đạn... nóng hổi bốc khói

trên đám cỏ, vũng sình... trước sau... nhờ đạn

mù mà nó mới tha tôi về đến được cái connex

đông nghẹt người... bình thường để nhốt tù vi

phạm nội quy... trong khi có người nằm dưới

gầm giường lót bằng... vỉ sắt phi đạo... kiên cố

an toàn... mà vẩn chết vì... giường sập... đập

đầu! Nhờ đôi chân vị tha đó mà tôi...sống... và

nhờ vậy mà... ‘’Bạn Tù’’... chào đời!

Chính tình người cao thượng đó, không thể nào

cao hơn được nửa, đã thôi thúc, hun đúc tôi một

nghị lực, một ý chí để viết, để ca tụng, để thanh

minh thanh nga cho... Bạn Tù... tình nhà

thương... chớ không phải... Bạn Tù... tình nhà

thổ! Mặc dù... đây là lần đầu tiên tôi... tập làm

văn... thời tiểu học, trung học, môn luận văn là

môn tôi tệ nhất, ghét nhất... văn bất thành cú...

có khi nộp giấy trắng... tả bác nông dân ra đồng

cày ruộng... dân thành phố... cả đời chưa thấy

đồng ruộng, con trâu, cái cầy là gì thì làm sao tả

cảnh, tả vật, làm luận, làm văn được... nộp giấy

trắng, ăn trứng vịt, ốc rô, là phải! Cũng như mới

vào cải tạo, ở Long Khánh, thấy người ta có

khoai lang, An sai tôi đi ra mấy luống lan kiếm

khoai về luộc như người ta, nó mắc bận chẻ củi

nấu cơm, tôi ra vạch mấy cọng dây lan soi mói,

tìm hoài không thấy củ nào đành về báo cáo nó:

tụi nó hái hết rồi, đâu còn củ nào mà kiếm...

thấy tay tôi còn sạch... nó tức tối than trời: trời

ơi, vậy mà cũng nói... nó là củ, ở dưới đất, phải

đào mới có chớ đâu phải trái trên cao như trái

trứng cá, hay trái trứng dái mày đâu mà hái cái

quái gì... đồ ngu... lần đầu tiên trong đời tôi thấy

luống lan, cây bắp... dân thành phố, dân Hải

Quân lè phè sông biển... chỉ biết chơi thôi, chả

biết gì... là vậy... và... thời thế tạo anh hùng...

cũng là vậy luôn... bị hải tặc Thái Lan dồn vào

chỗ chết không đánh là vào bụng cá nên mới

vùng lên tử chiến... là vậy... hàng chết chống

sống... chớ có anh hùng gì đâu... gặp nhiều điều

trái tai gai mắt, bức gân quá... viết lại, ghi lại

như chụp hình, quay phim rồi... thành truyện...

thành văn sởi... bất đắc dĩ... vậy thôi... chớ có

biết hư cào hư cấu là gì đâu... thật đó... có sao

nói vậy người ơi !!! Thế thôi, không ngờ tôi lại

‘’nhiều chuyện’’viết lạc đề sang chuyện dài

nhân dân tự vệ... xếp bút nghiên theo việc đao

binh, lục bình nổi trôi vận nước, đoạn đường

chiến binh, chiến bại sen lẩn... chiến thắng... hải

tặc Thái Lan... hi hữu... trên biển vượt biên dễ

có mấy ai gặp được chuyện này... kiến ăn cá, cá

ăn kiến... nó cướp mình, mình cướp nó... tao

chết, mày sống... tao không chết... thì... mày

không sống... thế thôi... vay trả, trả vay... sòng

phẳng... ở hiền gặp lành... trời cao có mắt!

Những điều trông thấy mà đau đớn lòng, may

mắn không làm người lính trẻ chết trận chiều

qua nên... chứng kiến lịch sử... Việt Nam Cộng

Hòa... sống chết giữa hai... Hiệp Định... như hai

tờ giấy Khai Sanh, Khai Tử, không hơn không

kém... Hiệp Định Genève 1954 ... Khai Sanh,

Hiệp Định Paris 1973... Khai Tử! Sáu mươi

157

năm cuộc đời, nhiều tài liệu chiến tranh được

giải mả... mới biết... mình xả thân chiến đấu chỉ

cho... tham vọng của một lũ điên... mình chỉ là

một con chốt... trên một bàn cờ... và ngay chính

các vị lãnh đạo tối cao của chính mình, đất nước

mình cũng chỉ là... một ông Tướng... trên bàn cờ

đó... sống chết tùy tay cờ... Hoa! Ngô Tổng

Thống của nền đệ nhất Cộng Hòa cũng nằm

trong số phận đó... bị thí một cách thảm thương!

Bởi vậy bây giờ mới hiểu tại sao những nhà

lãnh đạo cao cấp miền Nam của mình lưu vong

xứ người hầu hết đều im hơi lặng tiếng, để mặc

việc phục quốc đấu tranh cho những tay... mơ...

trói gà không chặt... ăn chưa no, lo chưa tới...

chưa thấy quan tài, chưa đổ lệ... vì họ biết quá

nhiều! Nguyên Thủ Quốc Gia, Tổng Tư Lệnh

Tối Cao Quân Đội, Tổng Tham Mưu Trưởng,

Tư Lệnh Quân Đoàn, Tư Lệnh Không Quân, Tư

Lệnh Hải Quân... đều giữ thái độ im lặng là

vàng... là vậy! Càng cao chừng nào càng câm

chừng nấy, họ biết hơn ai hết hiện tại bây giờ

mình chỉ là... những con dế đá gãy càng, những

con gà chọi gãy cựa... chẳng còn làm được trò

trống gì... có chăng ... chỉ... gáy nồ... chạy rót...

mà thôi! Bàn cờ đầy quân trên đó còn thua, còn

chạy, bây giờ trụi lủi Xe Pháo Ngựa chỉ còn vài

con Tốt nhảy cò cò chiếc thì chơi được gì! Dở

mà biết dở là... hay... rồi! Tôi qua đây, nhờ sách

vở dồi dào phong phú của thư viện mà mới biết

được sự thật phũ phàng này, tuy muộn nhưng

thoát được... vô minh... là hạnh phúc lắm rồi!

Biết nhiều quá thành... vô vi... là vậy... suốt

thời gian trong rọ tôi ghi nhận được điều lạ

này... là... đa số những người trốn trại tôi được

biết điều là những tay... trói gà không chặt,

không biết rừng là gì, là lính thứ hiền, lính biệt

phái... Kỹ Sư, Bác Sĩ và đặc biệt nhất là... Hải

Quân... chớ không phải lính thứ dử... Biệt Kích

Dù, Lôi Hổ, Lực Lượng Đặc Biệt, Nhảy Dù,

TQLC, Biệt Động Quân... không phải họ hèn,

mà họ biết... đi không được... đi đâu... hay nói

trắng ra... đi là chết... nên không đi... hầu hết ra

đi không trở lại, nếu không bị bắt thì biệt tin, coi

như là Kinh Kha, còn biết tin thì... bị bắt trở lại!

Như Bác Sĩ Nguyễn Hữu Ân, từng du học Âu

Châu, người cùng tổ với tôi lúc mới vô trại,

được cả tổ bình bầu là cá nhân xuất sắc đầu tiên,

tôi viết ở phần đầu hối ký... đi một mình ở rừng

Bù Gia Mập, biên giới Campuchia... qua bên

này liên lạc được với bác sĩ Trần Xuân Ninh tôi

có kể lại chuyện Bác Sĩ Ân trốn trại không biết

thành bại thế nào thì bác sĩ Ninh cho biết... Bác

Sĩ Ân đi vào... thiên thu! Lê Sang, cùng khối với

tôi, du học Tây Đức về, dạy Quốc Gia Hành

Chánh, là người trốn trại đầu tiên ở Bù Gia

Mập, nín thở qua sông tuyệt vời, lúc nào cũng

tình nguyện làm những công tác khó khăn, được

biểu dương cá nhân xuất sắc trước khối chớ

không phải trước tổ, tụi tôi cũng khổ vì anh,

được tên quản giáo đem ra làm gương... anh

hùng lao động... cho cả khối noi theo... vượt chỉ

tiêu... chỉ tiêu mỗi người 15 cây lồ ô hay 60 cây

nứa... ai cũng than trời, đa số không đạt được thì

anh... dư sức qua cầu... mà dáng anh thuộc loại

thanh tao... bạch diện thư sinh... chớ không

phải... trâu bò vai u thịt bắp... mới đáng nói...

đến lúc vắng mặt điểm danh còn nghỉ là bị nạn

lao động trong rừng không về được, còn cử các

tổ cắt người đi tìm, đến lúc lục hành trang

không thấy mới biết là trốn trại, anh đi sô lô, và

không tin tức gì. Từ đó tôi cũng học gương

anh... tìm đường gai gốc mà đi... theo đúng

nghĩa đen của nó để rèn luyện... thân tâm! Mới

vô rọ, thấy giếng sâu đời nào dám đến gần thả

sợi dây dài... chóng mặt, sợ hãi, sợ nhào đầu

xuống đó... vậy mà dám xung phong vào toán

đào giếng. Có lần tình nguyện công tác... lấy

''hom mỳ'' ở sóc Thượng... nghĩa là lấy những

thân cây khoai mỳ sau khi thu hoạch rồi để làm

giống trồng khoai mỳ, một cây mỳ chặt ra thành

nhiều khúc nhỏ bằng gang tay, cắm xuống đất là

ra cây mỳ khác. Khởi hành sáng sớm lúc 5 giờ,

đi bộ bốn tiếng mới tới nơi... bắt đầu làm việc...

quần quật 4 tiếng đồng hồ nửa, lên đồi xuống

dốc gom góp thân mỳ từ rẩy ra đường cái... rã

rời thân xác... rồi bắt đầu đi về... với những thân

158

cây mỳ khô trên vai... đi bộ không thôi, chỉ thêm

lon guigo cơm và bình đông nước như buổi sáng

đã phê rồi.. giờ phải thồ thêm củi mỳ mới

khiếp... nhưng đầu đã nói với óc... làm Papillon

còn châm hơn nhiều... đâu được đi trên đường

cái quan... xe molotova chạy... như thế này...

đâu được đi đường mòn... dép râu đi... mà phải

lấy khó vượt khó... như vượt biên... lựa đêm tối

trời, không trăng, mưa gió bão bùng mà đi cho

an toàn... qua mặt hàng rào công an biên

phòng... tìm đường gai gốc mà đi là thế...

chuyến này đi không nổi thì dẹp chuyện học đòi

làm Papillon sang một bên đi... an phận tù đày

cho rồi... để... đôi chân đi... trong vui vẻ... mỏi

gối chồn chân cũng muốn trèo là vậy... vậy mà

cũng lết được về tới trại tối khuya như những

khỏe mạnh khác... về đến tổ thì tất cả đã vô

mùng... sáng hôm sau vẩn đi công tác như

thường... trong khi Trần văn Trung, người bạn

tôi coi như là Papillon của mình liệt đôi chân...

ở nhà làm việc nhẹ... đan cót! Nguyễn Cư,

Uniform Company 4 với tôi, Fifth Batalion

Commander ở OCS, cùng khối với tôi ở Long

Khánh, cương nghị, khí khái, bất khuất... cầm

đầu một nhóm ra đi ở rừng Cà Tum, sát biên

giới Cambuchia, còn viết để lại hai chữ ... Thát

Đát... cho bạn bè ở lại. Chuyện này được Lể,

Pilot A 37, bạn cùng tổ ăn rất thân với tôi, bị

đưa đi Cà Tum với Nguyễn Cư được thả về đến

tìm tôi, kể lại chi tiết... Thát Đát... này. Trần văn

Trung biết chuyện Nguyễn Cư Trốn trại, hai

thằng đều dân Huế, rất thân với nhau như hai

anh em ruột thịt, bị chia cắt mỗi thằng một nơi,

đến lúc tôi được cho về phép một tháng vào dịp

Tết rồi trốn luôn, có đến nói nhỏ với tôi về

chuyện này cho tôi địa chỉ nhà Cư để đến hỏi

thăm. Đêm đó tôi bàn giao tài sản quý giá tù đầy

của mình gom góp mấy năm nay cho Trung,

thùng nước, nồi cơm, thực phẩm mới thăm nuôi,

cái cót... túi ngủ... đa dụng... hè làm chiếu, đông

làm mền... chui vào ngủ ấm cúng, không cần

mắc mùng nhà mới gởi vô trong đợt thăm nuôi

lần đầu trong rừng... trường kỳ tù chiến hết sẩy,

Trung không được thăm nuôi vì trốn trại. Trung

khí khái nhất định không nhận... nói... ông cứ để

đó, tôi giữ cho, tuyệt đối tôi không đụng tới, trở

lại lấy gì mà dùng? Lúc đó tôi mới thú thật... tôi

có trở lại đâu mà lấy lại dùng... ông không lấy,

lọt vào tay tụi nó... uổng lắm... sau đó tôi sẻ tìm

đường... vô khu... chết sướng hơn... trở lại...

chết bịnh trong này... vì trong Bù Gia Mập tôi bị

sốt rét... thập tử nhất sinh... còn sống là một

chuyện mầu nhiệm hi hữu cũng như kho đạn nổ

vậy... vào dịp khác tôi sẽ kể lại chi tiết! Lúc đó

hoàn toàn không hay biết gì về chuyên vượt

biển vượt biên bên ngoài, đâu ngờ Hải Quân có

giá, ra ngoài là biết bao tổ chức vượt biên tìm

đến... mời làm tài công... mà chỉ nghe tin vịt

về... Sư Đoàn... Hai Đèn Cầy... mới thành lập...

do Lân Kỳ Lưỡng cầm đầu... do Toàn, con của

Trung Tá giám đốc trường mù ở đường Nguyễn

duy Dương kể lại... cho tụi tôi nghe trong lúc

lao động chung nhau trong rừng... trong này chỉ

có tin vịt và tin vẹm... nhưng tụi tôi lại mê nghe

tin vịt hơn... nó phê như kéo một bi thuốc lào

hay uống một viên an thần vậy! Kéo xong bi

thuốc lào, Toàn giải thích... Lân, Kỳ là hai con

vật quý trongà tứ quý... Lưỡng là hai... bởi vậy...

ba tướng mà Sư Đoàn lại có tên... Hai Đèn

Cầy... là vậy... ám chỉ Tướng Lân TQLC, Tướng

Kỳ Không Quân, Tướng Lưỡng Nhẩy Dù, đều

là tướng trẻ, sung sức, chịu chơi... còn hai cây

đèn cầy là... cặp nến thắp hai bên quan tài chiến

sĩ trận vong... ngụ ý... khóc thương tổ quốc...

chuyện hoang tưởng vậy đó mà cũng nhập hồn

tôi... tuyệt vọng quá đâm ra... mê tín... là vậy...

chết trận sướng hơn chết bịnh... trong tù! Thấy

tôi cương quyết tới mức đó Trung mới nhận bàn

giao và bật mí chuyện của Cư trốn trại ở Cà

Tum cho tôi và cho tôi địa chỉ Cư để tìm hiểu

thực hư thế nào. Tôi có đến tìm, nhà Cư ở tuốt

trong sâu, quanh co hẻm nhỏ lầy lội, nghèo nàn,

bây giờ tôi không tài nào nhớ ra và gặp thân

sinh của Cư cùng đàn em nheo nhóc ngây thơ...

ông kể lại cho tôi bằng giọng Huế... thấy nó lâu

quá không viết thơ về, chỉ nghe đồn, bác liều

159

mạng vô tới tận trại hỏi han cho ra lẽ thì họ nói

nó không ở đây, không biết đi đâu, đi lên trên

mà hỏi, buồn rầu quá, hai bác đi hỏi... đồng

cốt... nhiều nơi... nhưng không chỗ nào thấy nó

cả... đa số đều nói rất mù mờ, như một bóng

ma... đau khổ, đói khát... khó sống... hai bác đến

bây giờ chưa lập bàn thờ cho nó vì muốn nó vẩn

sống... trong lòng đám em nó! Nguyễn Cư và tôi

tuy cùng Uniform 4 nhưng chúng tôi vẩn giữ

cách biệt trong lúc xưng hô với nhau, lúc nào

cũng ông ông tôi tôi chớ không mày tao thân

tình như những người cùng khóa khác. Dù khác

Liên Đội, anh Liên Đội B và học Petrus Ký sau

tôi một năm... nhưng tôi rất nể nang Cư... ở

phong cách của anh... cương nghị, bất khuất...

thực xứng đáng là một... Fifth Battalion

Commander... không sai chút nào... có sai là...

ra trường... không đậu... Thủ Khoa... vì thua

điểm Academy... Cư ban C nên ăn nói chững

chạc, có chiều sâu hơn những người cùng trang

lứa. Rất tiếc thời gian không còn nửa... cha mẹ

Nguyễn Cư chắc cũng đã khuất núi hết rồi... nếu

không chúng mình giúp đỡ cũng làm mát lòng

người bạn bất khuất của mình nơi chín suối! Có

lần thấy tôi bệnh hoạn liệt giường liệt chiếu, Cư

đến thăm lúc tôi trùm mền giữa trưa hè oi bức...

hỏi han: bịnh hoạn có thuốc men gì không... tôi

thều thào: có thuốc khắc phục... cả tháng nay

rồi... mà không hiểu có... khắc phục... nổi con

trăng này không... như thú hoang rừng thẳm...

bịnh đâu uống thuốc... chắc đi đái quá... trời

đang nóng mà trong mình trở rét... rồi rung cằm

cặp nhắm mắt trùm mền chịu đựng... Cư âm

thầm rút lui... một lát sau trở lại... đưa tôi vỉ

thuốc 4 viên... bọc bạc tối tân chớ không phải

bọc giấy tối mờ... rồi nói:

Mấy viên này của tôi là để... thủ... nhưng thấy

ông thế này... tôi thủ không nổi... thôi lấy uống

đi... rồi bỏ đi liền... không muốn thấy những giọt

nước mắt rưng rưng trong mắt tôi và không

muốn nhận lời cám ơn của tôi. Bạn Tù... tình

nhà thương... là thê! Có thuốc... lên tinh thần...

nhưng tôi... giữ đó... không dám uống... vì biết

chắc uống xong chỉ đỡ đau vài tiếng rồi lại như

củ... bởi vậy... giữ đó... làm tin trong người...

như người đói cố thủ đồng tiền cuối cùng trong

túi... để giữ tinh thần... không mua không phải

không tiền không mua! Mỗi lần nóng sốt hoành

hành thì lấy ra mân mê... ép phê hơn thuốc...

khắc phục... của vẹm... nhiều! Một OC khác,

không nhớ tên, khóa 5, thấy vậy xà vô tán dóc:

Chà sang quá ta, đến giờ này mà vẫn còn...

thuốc ngoại... hiện đại... bọc bạc... bóng láng...

phong độ quá... tư sản thứ thiệt! Tôi nở nụ cười

héo thanh minh thanh nga:

Thuốc này của Nguyễn Cư cho... tao lấy làm...

Thuốc Nhìn... chớ không phải Thuốc Uống...

như cá rô cây Bắc Kỳ vậy... mỗi lần tới giờ

uống thì lấy ra... Nhìn... công hiệu hơn thuốc...

Khắc Phục... thấy nó còn ngơ ngác không hiểu

tôi bèn ngâm thơ cho nó nghe:

Bắc Kỳ ăn cá rô cây

Ăn nhằm lựu đạn chết cha Bắc Kỳ... đó mà...

thằng con thấm ý, gật gù, chịu quá, cười tít

mắt... làm tôi... cười theo... quên đau... tán dóc

xong nó bỏ đi... như Cư... trở lại đưa tôi vỉ thuốc

6 viên... thuốc nội... bọc giấy, tối nước... tiếu

lâm:

Nghe mày nói tội nghiệp thấy thương thích

cười quá, tao còn mấy viên cuối này, cho mày

luôn, nhập với thuốc thằng Cư, uống đi thằng

em, xem có bớt run không... lo gì... hết Thuốc

Nhìn... thì còn... Thuốc Vẽ... bộ mày quên...

Bánh Vẽ... Thiên Đường... rồi sao... rồi bỏ đi

ngay... sợ thần khẩu hại xác phàm!

Viết về... Bắc Kỳ ăn cá rô cây... không phải

muốn kỳ thị Nam Bắc... thật ra tôi là người...

Nam gốc Bắc... cũng như mấy con mình người

Mỹ gốc Việt vậy... ba má tôi vào Nam năm 45

vì nạn đói... tôi sinh trong Nam, năm 1949. Lúc

học Tiểu Học, đến kỳ nghỉ hè bạn học đều về

quê, hỏi tôi quê mày ở đâu, tôi nói quê tao ở Sài

Gòn, quanh năm suốt tháng ở Sài Gòn, Tết cũng

ăn Tết ở Sài Gòn luôn không có quê để về như

tụi mày. Lúc đó tôi hoàn toàn không hiểu quê là

gì và tại sao mình không có quê như tụi nó...

160

chắc cũng giống như con chúng mình... bây giờ

vậy! Nhỏ vô xóm chơi... đá dế... bắt sát, đá cầu,

đá banh, hầm bông vụ, bắn đạn, giựt cô hồn,

đánh đục, đánh đáo, đánh côn, tán u, tạt hình, tạt

lon v..v... chơi theo mùa, mùa nào có trò chơi

mùa đó, mà phải chơi với nhau mới được... mùa

gió thả diều... mùa mưa đá dế... những thứ trò

chơi rẻ tiền nhưng cũng đòi hỏi khéo léo, khôn

ngoan... như hầm bông vụ... chơi dở là bị hầm

hoài, bông vụ mình bị ăn thẹo... đợi đến khi

thằng cuối cùng chết mới được ra... thằng nào

thằng nấy mừng rỡ la... sâu bọ lên làm người...

mấy chữ đó biết từ thuở nhỏ chơi bông vụ... đâu

ngờ sài lại nó trong ngày 30 khi... cách mạng

thành công... đổi đời... mình xuống làm sâu bọ...

còn tụi nó... sâu bọ lên làm người! Lúc mới

được về phép, em tôi có dắt vô xóm trình diện tổ

phó an ninh, hắn nói một câu làm nát tan cõi

lòng mình... tôi cho anh tạm trú ở đây một

tháng... tôi lầm bầm trong bụng... xóm này là

xóm của tao... hang cùng ngõ hẻm đường

mương nào tao cũng rành... mày ở đâu mới tới...

đâu rành bằng tao... người tạm trú là mày chớ

đâu phải là tao... đổi đời... sâu bọ lên làm người

là thế!

Lạc loài giữa đám giá sống, bị người lớn miền

Nam kỳ thị giỡn chơi đòi... cởi quần coi cọng

rau muốn sau đít nó dài cỡ nào... bị tuột quần

hoài... coi giá sống hay rau muống... bởi vậy sợ

quá... đồng hóa cho nhanh... Nam còn hơn

Nam... xưng hô ba má cho giống tụi nó chớ đâu

dám... bố mẹ, thầy u, cậu mợ... như Bắc 54... lộ

ra sợ tụi nó chọc ghẹo... Bắc ký ăn cá rô cây, ăn

nhằm lựu đạn chết cha Bắc kỳ... hay... ông trời

quả báo hàm răng đen sì... Tôi biết những câu

đó từ thuở nhỏ... qua thực tế trẻ thơ... chớ

không phải qua văn thơ sách vở, lúc đó còn thời

Bảo Đại, miền Nam kỳ thị ra mặt, ngay trong lời

nói và hành động. Còn chuyện động trời này

nửa... hết bị tuột quần đến làm... dũng sĩ giác

đấu... bất đắc dĩ... ra Đình ngay sau nhà mình

chơi vào ngày Lễ Tết, bị người lớn cáp độ...

đánh lộn coi chơi... giúp vui hổng tốn tiền... hai

thằng chẳng hận thù gì nhau, tự nhiên bị đưa lên

đài, đều không muốn đánh... thì bị đốc... thằng

nào đánh trước làm cha, thằng nào đánh sau làm

con... thế là bị giọng vô mặt, đau quá, trả đũa

lại, đánh hăng như dế đá, gà chọi, đấm đá vật

lộn, lăn lộn vô góc kẹt không thấy rõ, coi không

đã con mắt thì người lớn nắm giò kéo ra giữa

sân, nằm dưới bị kéo như kéo xe La Mã trên lớp

đất cứng gồ ghề đá sỏi, rách nát da lưng, đau

quá quá khóc thét lên... trận chiến mới ngưng...

người nhà ra thì người lớn lặng liền... không cò

bót gì được... đem về bóp muối, sức thuốc đỏ...

thương và tội... cho tuổi thơ vô tội mình quá!

Tội nghiệp hai thằng nhỏ, từ đó không bao giờ

chơi với nhau, coi nhau như thù, hận người lớn

bất nhân cáp độ để hai đứa đánh nhau đau thì ít,

hận nhau thì nhiều... bên này thứ hạng người lớn

đó là bị đưa lên báo, lên TV, ra tòa lãnh án

liền... đá gà, đá chó còn bị ở tù nói gì... đá con

nít... người ta! Viết đoạn này, tôi hoàn toàn chỉ

muốn kể lại chuyện... khi xưa ta bé ta chơi mà

thôi... không có ý gì khác... nhưng viết xong,

đọc lại, nghiệm lại... sao thấy giống chuyện

nước non dân tộc mình quá... bị người lớn ngoại

bang chia đều ra hai phe đánh... Nam–Bắc phân

tranh... và thằng bé năm nào lớn lên cũng vướng

vào trận chiến đó... rồi những chuyện về sau

cũng giống nhau như vậy... hết đánh nhau... 40

năm trôi qua... hận người lớn ngoại bang gây

cuộc hí trường... huynh đệ tương tàn... thì ít...

hận nhau thì nhiều! Chuyện đất nước dân tộc

mình không khác gì chuyện mình... lúc tuổi thơ

mới lớn... thương và tội quá đi thôi... lấy mắt thù

nhìn nhau!!!

Tôi tham gia một chuyến trốn trại bị bể nhưng

không bị bắt do Trần văn Trung, K 22 NT làm

chủ chốt, với thêm hai người nửa, một là Bác Sĩ,

và một là Kiến Trúc Sư tên Trương Hồng Yên,

khá tên tuổi, là một trong nhóm kiến trúc sư,

kiến trúc Dinh Độc Lập, Trung nói với tôi như

vậy. Trung chơi thân với Hiếu, Trung Úy Dù, đi

từ Trung Sĩ lên, từng nắm Đại Đội Trưởng, trên

mình đầy những con rít dài... chứng tích chiến

161

trận trên người... vết thương khâu lại sau giải

phẫu... bị thương nằm bệnh viện... dầy dạn chiến

trường... mỗi con rít trên người, là một chiến

trận đẫm máu. Tôi thì mù tịt rừng thẳm... chỉ có

tấm lòng... muốn đi... nên nói nhỏ với Trung...

nếu có đi thì cho tôi đi theo với... tôi như thằng

bạn... đeo mắt kiến... của Papillon vậy... tò mò

hỏi Trung... Hiếu có đi không... thì Trung trả lời

liền... không... nó còn bàn ra... khuyên đừng đi...

khó thoát lắm... vì không muốn Trung... chết...

Hiếu đã từng hành quân vùng này, rành địa thế

này... nói cách biên giới chừng 15 cây số...

nhưng lúc nào cũng khuyên Trung đừng đi vì

hai thằng rất thân... thường trọ trẹ tiếng Huế với

nhau... đúng là một chuyến đi lãng mạng... coi

trời bằng vung... lúc đó Việt Nam đang đánh

nhau với Campuchia... nên đem tam đoạn luận

ra suy... kẻ thù với kẻ thù ta là bạn ta... nên cứ

nghỉ... tới biên giới là thoát... vượt bao hải lý

chưa nghe vừa ý... nói gì mười mấy cây số

đường rừng... chồn chân mỏi gối thì ngủ nghỉ...

đâu sợ sóng to gió lớn... như đi biển... chớ có

biết đâu cạm bẫy dẫy đầy... gặp thứ nào cũng

chết cả... Việt Cộng, Miên Cộng, Khờ Me Xanh,

Khờ Me Đỏ... phe nào cũng là AK chớ đâu phải

M 16... đi là chết trong lòng một ít, tôi chưa đi,

chỉ nghỉ thôi mà nước mắt ràn rụa trong đêm

nhưng cũng nhất quyết ra đi. Sở dĩ tôi thoát nạn

đêm đó là vì ngay đêm đó có một cuộc điểm

danh bất thường sau buổi điểm danh thường lệ...

đích thân Quản Giáo đọc tên từng người đứng

qua một bên chớ không phải qua tổ trưởng, khối

trưởng báo cáo lên... sau đó ra lệnh... tất cả lên

giường... đi đại tiện, tiểu tiện gì phải báo cáo tổ

trưởng, phải đi hai người và phải mang theo

đèn... tôi đánh hơi chuyện khác thường này nên

nói nhỏ với Trung... có đi đừng đi đêm nay... rồi

lên giường ngủ... vì mệt lả, rã rời sau một ngày

lao động nặng nhọc trong rừng... nửa đêm bị

dựng đầu dậy... điểm danh bất thường lần nữa...

đang say ngủ, say ke... đứng sắp hàng mà vẫn

chưa tỉnh, đầu óc chưa hoạt động gì, không thắc

mắc tại sao lại điểm danh... vẩn nhắm mắt ngủ...

đứng... chờ nghe tới tên thì la ... có mặt... thì

nghe đọc tới tên... Trần văn Trung... Trần văn

Trung... nhiều lần... không thấy trả lời... ông già

Gương... nằm kế... lên tiếng giùm... chắc nó ngủ

quên, để tui vào kéo đầu nó ra, nó mới sách đèn

đi đái với tui đầu hôm đây mà... khỏi cần vào tôi

cũng biết nó không có trong đó liền... ổng chưa

kịp ra thì trong mép rừng những ngọn đèn pin

lóe sáng xé nát màn đêm... AK trước sau, ở giữa

là ba bóng đen đi mà không thấy tay cử động.

Mấy hôm sau được trả về tổ, ngồi một mình

trong bếp, không ai dám đến gần, tôi bạo dạn

đến ngồi kế bên, tưởng không có ai, Trung nói...

cũng may ông không đi... tôi nghe điếng hồn

liền vì có tiếng lục đục bếp kế bên, nhìn qua

thấy Dũng cơ khí, K 19 NT nên cũng yên tâm...

Trung nói... bị bể vì tên Bác Sĩ đi theo là ăng

ten... nếu không... Trung nói chuyến ra đi như

một cuộc picnic, thực phẩm đầy đủ, đường sửa,

đậu xanh, anh Yên bỏ tiền ra mua, chôn giấu từ

nhiều ngày trước, chuẩn bị chu đáo, có dụng cụ

làm lửa, dầu thắp đèn, có luôn la bàn do chính

Trung làm, điều chỉnh đối chiếu với sao Bắc

Đẩu đàng hoàng, nghiên cứu trong sách Duton

của tôi... tôi hỏi làm sao biết tên Bác Sĩ đó làm

phản... thì Trung nói... khi bị điều tra thẩm vấn:

Ai đi với anh?... Trung trả lời:

Không ai cả!

Anh thành thật khai báo?

Vâng tôi thành thật!

Thực phẩm mang theo nhiều như thế mà chỉ

ba người đi thôi sao?

Vâng đúng vậy.

162

Tôi hỏi anh thêm câu này nửa là biết anh

thành thật hay không liền.

Vâng, anh cứ hỏi, tôi thành thật khai báo.

Vậy thì... chớ đêm qua, trong củi, ai là người

nới trói cho anh Yên ra... Trung trả lời:

Tôi không biết... Hắn chận họng liền:

Bao nhiêu đó tôi cũng biết anh thành thật khai

báo thế nào rồi... rồi Trung giải thích: anh Yên

bị trói chặt, than đau quá chịu không nổi, tôi

ráng dùng răng nới trói cho lỏng ra, thế mà

chúng cũng biết... chuyện chỉ có ba người với

nhau trong củi, ngoài mép rừng, anh Yên không

nói, tôi không nói, làm sao chúng biết, với lại

hắn là thằng bị thẩm vấn đầu tiên... tôi hồi họp

lo cho số phận mình, hỏi qua chuyện khác:

Bộ anh Yên và tên bác sĩ đó không khai tên tôi

ra sao? Trung trả lời:

Chỉ mình tôi biết, ông yên tâm, cũng như tên

bác sĩ đi theo đến khi bị bắt tôi mới biết nó là

đồng hành với mình, chỉ có anh Yên và tôi biết

nhau thôi... tôi nghe xong thở phào nhẹ nhõm

nhưng thắc mắc hỏi thêm:

Sao bị nhốt mấy ngày là được thả về liền? ...

Trung trả lời:

Tại anh Yên hăm dọa... tự sát... nếu bị hành hạ,

tra tấn... rồi Trung bồi thêm:

Anh Yên có người chú ruột là Ủy Viên Trung

Ương Đãng... thân nhân cách mạng thứ gộc...

nghe tới đó là chúng cởi trói anh liền, còn cho

ăn uống đầy đủ còn hơn ở trại... Sức mạnh của

Đãng là thế! Bởi vậy Trung cũng được hưởng

ơn... mưa móc! Chưa hết thắc mắc, tôi hỏi tiếp:

Thấy tụi nó điểm danh bất thường là biết

động rồi, sao vẫn đi, không dời ngày khác?

Trung trả lời:

Tôi có chạy qua Khối 3 hỏi anh Yên thì ổng

nói: vẩn theo kế hoạch, không thay đổi, biết đâu

nhờ vậy đi... êm... nhưng vừa ra đến điểm hẹn...

là tụi nó phục sẵn ở đó bắt trói liền.

Trong đêm họp khối, khối tôi là K 1, một

trăm hai chục người ngồi thành một vòng tròn,

Trung ở giữa bên cạnh đống lửa lồ ô bập bùng

kể chuyện trốn trại. Khác với những người khác

là tự trách mình dại dột, không tin đường lối

đãng, xin cách mạng khoan hồng, ăn năn hối lỗi.

Trung cũng xin lỗi tập thể... vì không đi thoát...

nên phiền lòng anh em... nên mới có buổi sinh

hoạt bất thường này... hoàn toàn ngoài ý muốn

của mình... chớ thật sự tôi... không muốn bị bắt

chút nào... để gặp lại anh em đêm nay... xin tập

thể thứ lỗi vì lấy mất thì giờ nghỉ ngơi của mọi

người. Trung nói tiếng nói của người lính biển:

Sở dĩ tôi trốn trại là vì... tôi quen với cái

nhìn... biển trời bao la... khi xưa... mở mắt ra là

thấy... góc biển chân trời... bây giờ... trong rừng

này... cây cối bao bọc... không thấy trăng sao gì

cả... chỉ một... vũng trời... nhỏ bé quá... chịu

không nổi... quẫn trí... nên tôi bỏ trốn... để tìm

lại vùng trời thênh thang... thế thôi... đó là lý do

tôi trốn trại... tôi hoàn toàn nhận chịu tất cả hình

phạt trại dành cho tôi... tôi không còn gì nói

thêm... xin nhận tất cả những lời đấu tranh phê

bình của tập thể rồi... im lặng... đợi chờ... Chẳng

có gì để lên lớp người cứng cựa coi trời bằng

vung như thế nên chỉ nghe tiếng lồ ô... nổ... thấy

không khí im quá một người tìm hiểu:

Vậy anh có thể cho chúng tôi biết... anh tính

đi đâu... và mục tiêu cuối cùng là tới đâu? Trung

trả lời:

Trước hết là tới biên giới Việt Miên và sau đó là

tới Thái Lan... một tiếng ...ồ... tự động vang ra

lây lan hết vòng tròn liền... xen lẫn tiếng bàn

đề... làm sao mà đi tới đó nổi... mấy tay từng

tham gia hành quân Hạ Lào, Campuchia bật

miệng... làm như Papillon thả bè trôi theo sóng

vậy... đúng là dân Hải Quân... trốn trại! Một

người khác thắc mắc: Anh có thể cho chúng tôi

biết thêm... làm sao anh có thể đi bộ tới Thái

Lan được? Trung cũng thành thật kể:

Chúng tôi chỉ cần tới biên giới Việt Miên, tới

đó... anh Trương Hồng Yên sẻ tìm cách liên lạc

với Lonnol, trước kia là bạn học của mình, để

nhờ dẫn tới Thái Lan... cả vòng tròn lại cười ồ

một lần nữa... chớ không có ý kiến gì thêm... vì

tất cả đều mù tịt... mấy năm trời trong bức màn

sắt... nhất là lúc đó... trong rừng... chỉ nghe suối

163

róc rách, cắt kè kêu... với lối suy luận... kẻ thù

của kẻ thù ta... là bạn ta... nên cứ nghỉ tới

Campuchia là tới thiên đường... chắc có lẻ

Nguyễn Cư cũng nghỉ vậy nên mới trốn trại ở

Cà Tum... nhưng dầu sao đi nửa cũng khâm

phục tinh thần... bất khuất... của người trốn

trại... không thành công cũng... thành nhân! Con

người cũng có cái số, bây giờ tôi nghe đồn, Trần

văn Trung đang ở bên Đức, hè qua, 2011, họp

mặt bỏ túi trên chiếc Quest của Cap Cảnh bên

Tây Đức, có người khóa 22 NT nói thế, nghe tin

đó tôi rất mừng hỏi tới tấp số điện thoại, địa chỉ,

email nhưng đều không có. Và... nếu tôi được

chuyển trại chung với Cư ở Cà Tum thì chắc

chắn tôi sẻ theo Cư, và nếu không có cuộc điểm

danh bất thường và không bị nội tuyến thì cả

đám không bị Khờ Me xanh giết, thì cũng bị

Khờ Me đỏ cáp duồn, còn nếu chung Molotova

với Hùng sửa khi trình diện ở Petrus Ký thì

cũng theo nó trốn trại... mà chính nó cũng là

đầu sỏ, đưa đường dần lối như Trung... vượt

biên... đường rừng... không xanh cỏ cũng bóc

lịch mệt nghỉ như nó... 13 cuốn... nghỉ lại hú vía

rùng mình... sống chết... số trời... xui khiến ... là

vậy!

Bác Sĩ Bùi Trần Ai, trốn trại, mấy ngày sau đầu

thú trở lại vì... hết lửa... đem theo... diêm quẹt...

quẹt hết nguyên bao mà cũng không thể mồi lửa

nấu cơm vì... mưa rừng... đói quá chịu không

nổi phải về trại ăn lại cơm tù. Chỉ có một người

duy nhất là lính Địa Phương Quân, anh là Việt

gốc Miên nên mò được tới gần biên giới nhưng

vẩn về lại trại gần một tháng sau... anh kể lại...

rừng này rất khó đi... chỉ cách biên giới 15 cây

số mà ăn hết lương thực đem đi cũng chưa tới

đâu... ngày cuối đói khát thì tới được rẩy bắp...

tính ăn cắp thì... lại nghe rõ ràng... trong gió...

giọng ca Hùng Cường, Mai lệ Huyền... một trăm

em ơi chiều nay một trăm phần trăm... bay ra từ

băng cassette... đâu đó... chắc chắc trăm phần

trăm phe ta mới mở nhạc này... bèn mừng rỡ mò

đến chỗ phát ra tiếng nhạc... không thèm trốn

chui trốn nhủi nửa... được dân niềm nở đón

tiếp... nấu khoai cho ăn đỡ đói... bảo ngồi ăn chờ

ra trình báo... một lát sau là có trực thăng Mỹ

đến chở đi... nào ngờ... chẳng bao lâu... nón cối

dép râu AK 47 xuất hiện... cốt khỉ lại hoàn cốt

khỉ. Lúc tham dự Đại Hội ở Boston, trên du

thuyền, Cáp Cảnh và tôi được Hùng sửa kể lại

chuyện trốn trại, mà nó lại là đầu sỏ, trưởng

toán, mới đáng nói, bị bắn, bị thương, bị bắt,

nhốt trong củi, không thuốc không men, chó liền

da, gà liền xương... thằng con... không chết... thì

sống... giản dị... thế thôi! Chưa hết... ngồi trước

mũi tàu thì một người không quen biết đến ngồi

kế bên làm quen... nói thích hồi ký Bạn Tù của

tôi viết... rồi... kể chuyện trốn trại của mình...

như một... fairy story... đến lúc sắp leo rào ra

thì... dép râu sạt sào cỏ lá mạnh tiến về hướng

mình... không làm gì khác hơn là ngồi xuống

gốc cây ngay đó... thì dép râu dừng bước gốc

cây kế bên... tưởng hắn thấy mình... sợ quá

nhắm mắt lại... thì nghe tiếng nước chảy... cũng

không dám mở ra xem cái vòi nước đó lớn nhỏ

dài ngắn thẳng cong thế nào... tới khi không còn

nghe tiếng... giọt mưa trên lá...và tiếng dép râu

đạp trên lá vàng rơi... mới hoàn hồn đứng lên

làm... papillon... lần đầu tiên tôi nghe một

chuyện trốn trại... có hậu ! Kể xong câu chuyện

thì tàu cặp bến... trong đêm tối chúng tôi bắt tay

từ giã và anh giới thiệu tên mình: tôi là Quang

Baby... làm tôi ngẩn ngơ người... Hết Hùng sửa

đến Quang Baby... trốn trại... chuyện lạ bốn

phương, đáng đăng báo! Nghiệm lại tôi thấy số

mình quá hên... trình diện Petrus Ký chung với

Nguyễn Cư và Hùng sửa, nếu sau đó vẩn ở

chung với nhau thì bắt buộc phải... học tập tiến

bộ như hai thằng bạn của mình... ngoan ngoãn

nghe lời quản giáo, chánh trị viên dạy dỗ, ghi

tâm khắc cốt trong lòng... câu này... về sớm hay

muộn tùy anh, học hành tốt xấu tùy anh... bởi

vậy... chúng tôi thấy... chúng tôi học tập quá

tiến bộ rồi... nên chúng tôi về... chẳng cần các

anh cho phép...

(xem tiếp trang 192)

164

new york buổi mù

ly khai vị óng màu hổ phách ngọt lịm mật phù tang

tôi nhìn em vàng

trong quán chiều tribeca nắng tạt tóc vắt môi hờn marilyn monroe ngực trễ

ngồn ngộn bạch kim tay với nhón đường cong gáy

mọi thi sĩ sẽ làm thơ suốt đời vì em

thả theo dòng hudson trong những ngày có mây bay

sơn thù du nở trắng công viên

new york chiều gió rớt em đứng đó

dội bóng nền ellis island nơi những khát khao tự do tìm chân đậu

đầu thế kỷ trước tôi nhớ lều chăn guam mù mờ ốc đảo

orote point ngày dài hàng, đêm thao thức rỗng

triệu người bầu phiếu bằng đôi chân – bỏ nước ellis bây giờ nằm không

thế kỷ này mắt cáo guantánamo nơi khủng bố là tấm thông hành

về thiên đường vui vầy trinh nữ

tôi trôi ngày new york vênh váo chiếc búng tay

giọng trầm frank sinatra xưa lắc : "new york, new york… i want to wake up in a city, that doesn't sleep…" ừ không ai đi ngủ

trong đèn choáng times square giao lộ thời đại cùng với bế tắc lưu thông

sống chung hòa hỉ

nơi thời gian được đếm bước mỗi giao thừa.. 2.. 1.. 0

uyên nguyên khởi tự số không ếch nghênh – nước lặng – basho về ao cũ

tháng năm new york có buổi mù

bồ câu rập cù rù dưới mái thức tôi sáng

cà phê phin pasteur quán không tên vội chi những grande mọi góc đường starbucks

gọi sàigòn lê thánh tôn, nguyễn huệ, tự do tên còn, tên mất – tự do đã mất

ở đây tên đường bằng số

an bài như số an sinh xã hội người và đường – những con số

tháng năm new york có buổi mù

[tháng năm chân mát bờ ao tóc người sũng nước, cơn rào trong tôi] tiên đoán thời tiết mưa ngày mai tôi đợi chờ trong cơn khát

những đám mây – để làm thơ tặng em

và một cơn mưa – để vuốt tóc người Vũ Hoàng Thư

N.Y., Tháng 5, 2009

165

taãn maån vïì gûåu...

Nguyễn Khắc Thịnh

Tản mạn về rượu WINE và miên man

thiên hạ sự của nghề bartender.

Số là tôi thích uống rượu lại muốn biết về rượu

cho nên mới ra nông nỗi này. Hoàn cảnh đã đưa

đẩy tôi làm bartender rồi tập tành làm rượu nho

chỉ dành cho nhà uống có chăng gởi biếu bạn bè,

chính nhờ cái duyên đã đẩy thú đam mê của

mình lên đến tuyệt đỉnh, nó trở thành bạn đồng

hành trong lúc tuổi già nhàn rỗi. Vì là tản mạn

cho nên tôi nhớ đến đâu ghi ra đến đó không có

bố cục rõ ràng cho lắm nhưng đại khái là: đã

biết uống rượu lại là Bartrender cho nên mình

lờ mờ hiểu được hóa tính của các thứ rượu được

pha chế với nhau sao cho ăn ý và hợp với khẩu

vị thực khách cộng thêm chính tay mình làm ra

rượu cho

nên trân

quý ở chỗ

mình uốn

nắn và gọt

giũa được

hương, vị

và nồng

độ của

rượu sao

cho đúng

với ý

muốn của

mình. Như

vậy là trân

quý lắm lắm còn đòi gì nữa.

Bartender đã có công thức pha chế không khác

gì người lính khi ra trận, nạp đạn, mở chốt an

toàn, lỗ chiếu môn đến đỉnh đầu ruồi nhắm mục

tiêu rồi bóp cò nghe cái đùng là hết. Mỗi bar

rượu có những loại rượu pha thông dụng mà

khách địa phương ưa thích, nếu theo đúng công

thức thì ly rượu đã mất đến 20% giá trị chính vì

vậy khi bắt tay vào việc tôi thường tự pha cho

mình những ly rượu mà khách hay gọi, nếm thử

để định lượng độ ngọt của nước trái cây, độ

mạnh của rượu hầu gia giảm sao cho ly rượu

khá hoàn hảo dù gặp phải thực khách khó tánh

nhất. Chê thì không đến nỗi phải chê mà ngon

thì thực sự không được ngon cho lắm, làm được

như vậy là người bartender đã thành công lắm

rồi, không mong muốn gì hơn. Như nhà cháu đã

nói ở trên, nhà cháu không nói đến thứ nào khác

ngoài rượu WINE.

Nhờ duyên, tôi gặp một người khách mỗi khi

đến bar ông ta luôn gọi một ly wine đỏ hiệu

carbinet sauvignon lắm khi Merlot, xin thêm

một ly không và một ly nước, ông ta cẩn thận đổ

ít nước vào ly không, lấy giấy napkin lau cho

khô rồi len lén móc trong túi ra một ve rượu rót

ra, cũng là wine đỏ, (các bar rượu cấm khách

hàng mang rượu đến, đó là luật bất thành văn

nhưng mọi người rất tôn trọng), chiêu một ngụm

nước, rồi uống rượu của chính ông mang tới

cho đến khi hết, thường ông đưa cay bằng mấy

hạt đậu phọng hoặc Pretzel có muối mặn, cuối

cùng ông uống hết ly rượu tôi đã service rồi ra

về và không bao giờ quên tiền tip.

Quan sát thấy khà kỳ, thắc mắc ấm ức trong

lòng, sau một thời gian quen biết, tôi mới hiểu ra

ông ta đã về hưu hiện đang sống trong một

condo tại downtown, tự làm rượu wine uống

mình ên, sở dĩ ông ta xuống bar ngồi để nghe

nhạc và có company cho bớt cô đơn, tôi lân la

166

nhờ ông ta chỉ cho phương pháp làm Wine ?

hơn thế nữa làm sao biết được thứ nào ngon và

thứ nào không ngon ?

Như gãi đúng chỗ ngứa ông ta say sưa chỉ cách

mần gựu mà tôi đã mần được trên 10 năm nay

gồi. Lái xe đưa ông ta đi mua nho, đem về đạp

ra, ủ, rồi chờ có rượu uống, thùng thì ngọt lừ,

thùng thì chua lèm, may ra mới kiếm được thùng

uống tạm được. Chán quá muốn bỏ, hỏi lại ông

ta mới biết họ bán men và dụng cụ mần gựu

ngay tại chỗ bán nho, vì mình không biết nên

không hỏi, mà biết gì mà hỏi, dụng cụ đo độ

men trong gựu, đo độ ngọt trong nước nho, thiếu

men, gựu ngọt lừ, men thiên nhiên nằm trên

ngay vỏ nho, trong khi chuyên chở nhất là lúc

rửa nho, men rụng mất đi nhiều rồi, nhìn vào cái

Chart sẽ biết bao nhiêu nước nho là cho thêm

men vào cho vừa đủ, nắm được bí quyết, te te

mần nữa với nhiều háo hức, kết quả chỉ đạt có

25% còn lại có cái nó nhạt tèo và chua lắm bà

con ơi. Mình làm giấm chứ đâu phải mần

gựu.Than thở với tên hàng xóm Ba Lan nó chỉ

cho mánh là sau khi ủ, cho men vừa đủ đúng

theo chart chắt lấy nước, cho vào bình thủy tinh

loại 5 gallons thứ bình mình đựng nước trên đó

ráp một cái bình cổ cong, đậy cho kín không cho

không khí vào, trong lúc rượu lên men áp suất

trong bình rất cao vì nhả khí CO2, khí này sẽ

thoát qua bình cổ cong và ra ngoài,muốn cho

không khí không thể lọt trở lại bình ta đổ ít nước

vào bình cổ cong là xong. Kết quả 90% như vậy

là mãn nguyện rồi. Bây giờ thì tôi có thể control

nồng độ rượu, mùi và vị rượu theo ý mình

muốn. Viết đến đây trên ZD OCS lúc nói về mần

gựu Bác Tê Cu đưa lên một lô hình mấy mẹ đầm

đạp gựu coi mà phát khiếp, tớ dùng mô tưa xay

nho Tê Cu ui, đạp là xưa rồi Diễm.

Nếm phải dựa trên căn tính của rượu wine, nó có

3 vị chính từ trái nho tiết ra, bất cứ loại đỏ hay

trắng nào đều phải có: Chát, Chua và Ngọt.

Thiếu vị chát chỉ có ngọt và chua khác nào

mình uống ly nước đá chanh đường.

Chát là vị backbone của rượu wine, nó ôm ấp 2

chất chua và ngọt để tạo ra vị đặc sắc chỉ có

trong rượu wine, nếu sự phối hợp của chua và

ngọt hài hòa với nhau được chất chát cưu mang

sẽ đẩy ly rượu lên tột cùng sảng khoái, khác nào

Thâm Mu Trưởng đã đẹp lại còn Công Dung

Ngôn Hạnh có thừa thì chu choa thua cọp chứ

thua ai, thêm nữa là khi rót rượu ra ly bao giờ

cũng phải rửa ly lại bằng nước lạnh mục đích là

ly có sạch thật đấy nhưng vẫn còn chút xà bông

dính vào, khi rót rượu, rượu có acid gặp xà bông

là xút ( NaOH ) sẽ phản ứng làm hư cả ly rượu.

Trong các binh chủng Hải Lục Không Quân của

QLVNCH thì chúng ta những người Hải Quân

thường hãnh diện với truyền thống OFFICER

AND GENTLEMEN. Nếu tôi nhớ không lầm thì

cụm từ này phát xuất khi Hải Quân Trung Tá Đỗ

Kiểm làm Chỉ Huy Trưởng Trường Huấn Luyện

Hải Quân Nha Trang mà ra. OFFICER đã là oai

rồi lại còn kèm theo hai tiếng Hải Quân nữa

nghe ra vừa TRÍ THỨC lại vừa SAY SÓNG, ấy

quên vừa BAY BƯỚM, tôi không dùng từ Hào

Hoa vì từ này dành cho anh em binh chủng

không quân, thêm GENTLEMEN, chu choa cao

sang chi lạ,. Than ôi, chúng ta bị sút chân vịt tại

bến Cảng Subic Bay và đang sống lang thang

khắp đó đây,cho dù thế nào đi nữa thì chúng ta

vẫn giữ tư cách một OFFICER AND

GENTLEMEN. Chúng ta vẫn mệnh danh là

OFFICER AND GENTLEMEN mà dẫn vợ và

gia đình đi dùng cơm tối đặc biệt trong một tiệm

ăn sang trọng chắc chắn món Gựu không thể

thiếu trong bữa ăn, nếu mình gọi cho vợ ly

Pinacolada hoặc là Magarita xanh xanh đỏ đỏ

uống vào ngọt lừ còn mình thì chai beer vốn dĩ

muôn đời Hải Quân Việt Nam, trong khi đó

người Waitress họ đưa ra một list rượu Wine

mình lờ đi xem như không có, làm bài lờ lúc này

rất đúng vì biết gì đâu mà gọi, lỡ gọi trật có mà

rách việc. Tôi không quảng cáo cho rượu wine,

vì là Bartender chuyên nghiệp trong nhiều năm

trường tôi chỉ xin đề nghị đến anh em, người

dân bản xứ họ uống wine, mọi người uống wine

167

trong nhà hàng thì mình cũng kêu wine cho hợp

tình hợp cảnh, thú thật nếu đã gọi món ăn rồi mà

kêu đúng loại rượu wine làm bữa ăn thêm nhiều

hào hứng, chất rượu kích thích con tỳ con vị sẽ

giúp món ăn đã ngon rồi, sẽ ngon thêm là đàng

khác, và sau bữa ăn con dợ sẽ nhìn mình một

cách trìu mến: anh đích thị là: OFFICER AND

GENTLEMEN, thật em chọn không lầm, sướng

nhá bà con ơi.

Vào một tiệm ăn khi được sắp xếp chỗ ngồi thì

người waitress sẽ đến và đưa cho ta tờ Menu

chọn món ăn rồi biến mất, người waitress chờ

cho chúng ta chọn đến khi mình gấp lại họ sẽ

xuất hiện ngay chứ nếu cứ tò tò lật qua lật lại thì

còn lâu nó mới đến. Đương nhiên mình order

thức ăn thế nào nó cũng kèm thêm uống gì ?

Phen này ta quyết chơi gựu wine với thiên hạ

cho biết đá biết vàng mà ta thì mù tịt về wine,

giải pháp là thế này: đàn bà thích rượu nhẹ và

hơi ngọt se sẽ gọi cho con dợ ly Rose,còn nếu bả

thích trắng thì mình đỡ nhẹ cho nàng ly

Chardonnay, bảo đảm nàng rất vừa ý. Đây là 2

loại thông dụng cho Lady tiệm nào cũng có giá

rất hạ vì bán được nhiều. Phần mình ? xin cho

em ly Merlot hay mạnh hơn ly Carbinet

Sauvignon thế là an toàn trên xa lộ không đèn,

một bữa ăn ngon và vừa ý.

Tên rượu đã không quen khó nhớ bỏ xừ thì mần

răng đây ? Sau khi order đồ ăn đến phần rượu

nên hỏi ngay người waitress là tôi order loại

thức ăn đó thì nên order loại wine nào cho hợp

khẩu, vợ tôi thích loại hơi ngọt còn tôi thì không

ngọt, họ sẽ hoan hỷ mang cho ta thứ mình muốn

vừa rẻ lại ngon, còn nếu nó trả lời không rành về

rượu thì: tát cho nó túi bụi rồi bỏ đi tiệm khác,

nếu chưa đã giận thì quay lại mắng cho tắt bếp

để nư giận, đồ khốn nạn, ông đã không biết mà

mày cũng không, làm ông xệ cơ thấy mẹ, nói

nhảm mất rồi ai lại làm thế nhẩy, người

bartender họ giúp mình ngay và họ chỉ mong

giúp mình lúc mình cần, đó là công việc của họ,

sự hiện diện của họ để phục vụ mình mà thôi, tôi

giúp rất nhiều cho những gia đình người Mỹ

chọn rượu,người manager rất mãn nguyện khi

thấy mình làm chuyện này, không có gì phải

mắc cỡ, không có gì phải đỏ mặt hay quê sệ gì

sất.

Các bác thân, bây giờ anh em mình đã ngoài sáu

bó hết rồi, uống rượi có hại cho gan cho lục phủ

ngũ tạng, tất cả loại Cognac đều làm từ nho theo

phương pháp chưng cất để tăng độ Alcohol

content lên 40%, trong khi đó rượu nho chỉ có

tối đa là 16%, thật an toàn, nhẹ hơn nhiều, nếu

uống rượu đỏ mỗi bữa ăn lại còn chữa bệnh là

đàng khác.

Giá cả của một chai wine bây giờ là 15 đến 20 tì

là uống được rồi tuy rằng hơi tốn kém hơn nếu

so sánh với beer, không nên mua wine ở mấy

siêu thị, ở Cosco hoặc Sam club vì rượu wine rất

kỵ nhiệt độ cao, trên 70 độ trong một thời gian

nào đó là tiêu chai wine, lý do là trong lúc

chuyên chở họ không bảo quản nhiệt độ, tốt hơn

hết là đến các tiệm chuyên bán về wine, càng

lớn càng tốt, hàng nghìn chai. Giá cả có chênh

lệch vài ba đồng vì họ chở ra thị trường trong

những cooler lạnh.

Miên man chuyện thiên hạ sự trong nghề

bartender:

168

Nơi tôi làm là một restaurant được phân ra làm

đôi và hầu như tùy theo giờ mà số thực khách

cũng như tửu khách xuất hiện. Cho đến

10:00PM toàn là thực khách ăn tối, uống vài ba

ly rượu rồi dẫn vợ con ra về, sau giờ này thì tới

màn thế giới về đêm toàn là đàn ông, họa hiếm

lắm mới thấy một vài phụ nữ, mặt trái của xã hội

được phơi bày theo đúng cả hai nghĩa Đen va

Bóng của nó, tôi đã nói rất nhiều trong bài viết

cho tờ báo của đại hội 11 về mặt trái của xã hội

về đêm, nhắc lại thêm nhàm chán, ở đây tôi

thêm một vài mẩu chuyện vẫn còn lảng vảng

trong đầu trong lúc hành nghề bartender:

Tiền tip là sự mong đợi của người pha rượu

cũng như waitress, với giá 2$/hr. trung bình một

tối chỉ kiếm được có 15$. Gặp nhóm khách Do

Thái, Ái Nhĩ Lan thì eo ui, 10$/ một đêm là cao

tay, tôi thích nhất nhóm Gay và Lesbien, họ rất

hào sảng, chai bia 2$ thì 1$ tip là thường vì vậy,

sau khi ở lâu lên lão làng tôi chọn những đêm

nhiều tip, làm ít giờ hơn nhưng thu hoạch khẳm,

gặp đám cưới thì tip được trừ ngay vào bill

nhưng khách vẫn cho thêm. Vì tôi nhanh và nhớ

mặt khách hang, nhất là nhớ tên, hễ họ tiến đến

bar với ly không là tôi đưa ngay cho ly khác,

không cần phải hỏi, tip hậu, lắm khi một tối cho

đám cưới đủ cho tiền thuê nhà. Muốn được chọn

service cho đám cưới phải nhuyễn cả 3 thứ bia,

mixed drink và đặc biệt là wine, hầu như người

bartender phải biết hết về rượu bia.

Trời bên ngoài đang nóng tới cả trăm độ, vợ

chồng tây trắng kéo vào quán và nhận ly wine

của người waitress, người vợ nhấp thử tôi quan

sát thấy nhăn mặt chứng tỏ nàng không vừa ý,

tay cầm ly nước lạnh, tay kia chai rượu và chiếc

ly, tôi bang ra và hỏi ngay, chắc bà không vừa ý

ly rượu vừa rồi thì phải, chị ta chê là rượu xốc

quá đang định kêu thứ khác. Tôi đưa cho chị ly

nước súc miệng, rót ra một ly mới mời chị, uống

thử gật gù khen liền, đây mới là thứ tôi thích.

Thưa các bạn, trời nắng lưỡi khô, tớp miếng

rượu thì bao nhiêu alcohol nó đập vào thần kinh

vị giác làm sao không xốc, ly rượu tôi đưa cho

sau này cũng cùng loại cùng chai có phải thứ

khác đâu, chị thưởng tôi 10 tì ngay tại đó. Khi

uống rượu không nên uống lúc khát, nhắp chút

nước cho mềm cái lưỡi rồi mới uống rượu thì

mới đúng lễ nghi quân cách ạ.

Có lần tôi đi đám cưới ở New Orlean, nhận pha

rượu cho đám cưới để đỡ tốn kém vì nó là chỗ

bạn thân. Ngày hôm sau trước khi tan hàng có

màn nhậu món đặc sản Craw Fish, ông Cha nhà

thờ xách chai wine trắng khá đắt tiền đến tuyên

bố, ăn đồ biển là phải uống wine trắng mới đúng

điệu, mới có hiệp đầu đã hết sạch, trong khi đó

Craw Fish còn một đống lù lù trên bàn đang mời

mọc, gia chủ định đem Beer ra thế, tôi can và

xách chai rượu Sake đã ướp lạnh của Nhật thay

thế, rượu Sake là phải hâm nóng mới ngon vì

người nhật quan niệm ăn sushi tanh và lạnh cần

rượu nóng cho dậy mùi, ấy là họ quan niệm như

vậy thôi, đàng này tôi đem ngâm nước đá thật

lạnh trái với truyền thống nhưng uống vào

169

không kém chai wine trắng là mấy của ông cha

mà giá tới 75 tì, khoái quá ông cha rút 20 tì mua

được 4 chai Sake khác, anh em say bí tỷ. À thì ra

thế, ăn chơi cũng lắm công phu đấy các bác nhỉ.

Một loại khách tới nơi là sa vào bar, gọi beer

hoặc rượu rồi ngồi đồng tán gẫu với bartender

với nhau hoặc chăm chú coi TV cho tới khi chán

mới về, mấy tay này các cụ nhà mình gọi là

uống rượu ghiền, loại này nhiều lắm, một người

trong loại này tôi gặp là Mr. Lý Kỷ Dìn.

Thường sau khi ra khỏi trường tôi đến ngay bar

vào lúc 6 PM, khoảng 8 PM có một người Á

Châu tất tưởi đến ngồi tại bar kêu La De và ăn 2

cái Hot Dog cứ thế uống tiếp, một hôm đang lúi

húi dọn bar cho sạch tôi nghe: Đ.Mà đất nước

này cái con Cà, gì cũng to đùng, thành ra mùa hè

có muỗi lọt vào chích ngay cánh tay, anh ta đập

được khoái chí cười mình ên, vẫn im lặng và

làm như không hay biết nhưng tôi đã có ý làm

quen, không vội gì. Ngày hôm sau bổn cũ soạn

lại, anh ta đưa tờ 20 tôi thối lại 1 tờ 10 một tờ 5

và 4 đồng lẻ, ăn uống xong anh ta soạn tiền để

kêu thêm, đếm đi đếm lại rồi nhìn tôi, không nói

lời nào kêu thêm bia tôi cũng rút có tờ 1 đồng

bấm vào máy. Lúc đưa chai la de cho anh tôi

bảo, tôi cũng là người Việt Nam đây. Mừng rỡ

ra mặt anh hỏi tôi sao tôi biết anh là người Việt

Nam, tôi nói hôm qua cha nội vồ được con muỗi

chửi thề nghe quá đã thì thôi, ai mà không nhận

ra. Thời điểm năm 76 Chicago rất ít người Việt

cho nên biết thêm là quý lắm, anh rất hào sảng

tự giới thiệu, tôi tên Lý Thiền Hy, lai Tầu, đi

lính về Sư Đoàn Nóc, Trung Đoàn con voi

khùng, đại đội trinh sát của trung đoàn, thật tôi

không biết Sư Đoàn nóc là sư đoàn nào cứ ớ ra

như ngố Tầu, tiện tay anh cho xem căn cước

quân nhân thì biết cấp bậc trung úy, lại biết thêm

anh khóa 2/69, thấy vậy tôi hỏi sư đoàn nóc là sư

đoàn nào vậy anh, sư đoàn 5 đấy mà anh trả lời.

Vừa cười vừa nhìn anh tôi hỏi tại sao khi anh

đếm tiền tỏ vẻ bối rối về tiền tôi thối, sao không

hỏi tôi mà lại im lặng ? hỏi thì muốn hỏi lắm

nhưng không biết tiếng Anh, anh trả lời. Không

biết tiếng Anh mà đi làm, không biết tiếng Anh

thì làm sao làm việc được ? tôi hỏi. Dễ lắm anh

ạ, cái việc tôi đang làm là của thằng ba tầu, nó

nhường lại, nó truyền cho tôi có 3 chữ Lý Kỷ

Dìn nó nói như vậy là đủ xài rồi, Thế anh làm

việc gì, anh bảo, tôi làm nghề coi parking và giữ

xe ngay dưới lầu. Một hôm thay vì lên bar ngay,

tôi đứng khuất sau bức tường coi thế nào, thành

ra một ticket có 2 số giống nhau anh xé một số

đưa cho khách miệng nói Lý Kỷ Dìn,lái xe đến

vị trí, rút chìa khóa ra máng số còn lại vào chùm

chìa khóa vào văn phòng treo lên, Lý Kỷ Dìn, là

cái quái gì mà Tây nó vẫn hiểu ? còn tôi lại bù

trớt, lên bar làm việc với đầy thắc mắc cuối cùng

cũng khám phá ra chỉ là âm của chữ Leave Key

In mà con nhà Tầu Lai này cứ khăng khăng với

tôi là Lý Kỷ Dìn, tôi đặt tên cho anh ta là Lý Kỷ

Dìn là vì vậy.

Viết đến đây chợt nhớ đến nhà bác Caveman là

tán phét để mua vui trong vài trống canh thật

đúng không chịu được. Để kết thúc bài này tôi

thì bỏ rượu lâu rồi tuy nhiên đôi khi gặp bạn bè

nhất là OCS tôi phá rào để rồi về nhà đau mất

mấy ngày nằm ngủ ly bì. Các bác ạ, xoay qua cái

rượu nhẹ cho bớt nguy hiểm.

Nguyễn Khắc Thịnh, U7

170

Vấn Đề Chửi Thề Trong Văn Hóa Dân Tộc

Bài khảo cứu của Đẻ Ngược

Trước khi đi sâu vào cuộc thảo luận có lẽ cần

phải thiết lập một định nghĩa thật rõ ràng về

danh từ chửi thề.

Theo tự điển Háng Văn của Cù Phông Cư Sĩ thì

chửi thề là phát ngôn với một phong thái tục tằn,

khẩu khí hồ đồ, trong lúc tâm thần ở trạng thái

vui, buồn hoặc... chẳng vui mà cũng chẳng buồn.

Chửi thề lúc đó trở thành thói quen, nói cho đỡ

ngứa mồm...

Trong những công cuộc khảo cổ gần đây người

ta đã khám phá ra rất nhiều dấu tích của sự chửi

thề được ghi lại trong các hang động bên Nam

Mỹ, trên những vách đá trong sa mạc bên Phi

Châu, trong mồ mả, lăng tẩm cổ kính của các

vua chúa bên Tàu và Ai Cập... (Hình 1). Điều

này chứng tỏ chửi thề được triển dụng từ cả

ngàn năm nay bởi nhiều giống dân khác nhau

trên toàn thế giới.

Một điều lạ lùng nhất mà những nhà nhân chủng

học cho đến giờ vẫn chưa giải thích được là

ngay từ thời ăn lông ở lỗ, phương tiện di chuyển,

truyền thông còn thô sơ không cho phép các văn

minh khác biệt có dịp tiếp xúc. Ấy thế mà ở bất

cứ trong xã hội nào, phần đông người chửi thề

thuộc thành phần nam giới và từ ngữ dùng trong

câu chửi thề luôn luôn xoay chung quanh cái bộ

phận kín đáo của hai phe đực, cái hoặc có liên

quan đến hành động ”truyền giống” của con

người... Chẳng hạn ở Mỹ người ta dùng chữ F...

(this), F....(that), ở VN thì Đ. M. .. vv..vv.. vv..

Theo thời gian, ngôn từ chửi thề được biến đổi

để thích ứng với nhu cầu văn hóa và

hoàn cảnh xã hội của từng dân tộc

hay địa phương. Bên Bắc Mỹ người

ta thường nghe F...ing car, F... ing

boss, F...ing job vv.. vv... Đặc thù của

dân tộc Mỹ là rất “object oriented”

cho nên cái gì cũng có thể bị đưa vào

vấn đề F... Từ người ( boss) đến đồ

vật ( car ) và cả đến những thứ trừu

tượng như job... Dân tộc VN thì khác

hẳn, rất thực tiễn và cô đọng, chỉ hai

chữ vỏn vẹn và luôn luôn dùng chữ

Đ. với giống người chứ không F...

loạn xạ như bên Bắc Mỹ. Nói chung là trên

phương diện văng tục người Việt văn minh hơn

người Mỹ rất nhiều.

Ở trong các xã hội tiền tiến, vấn đề equality rất

được chú trọng, người ta không thể tước đoạt

quyền chửi thề của những người câm điếc. Do

đó mới nẩy sinh lối chửi thề bằng dấu hiệu tay

chân. Vì chưa có một cơ quan quốc tế tiêu chuẩn

hóa lối chửi thề bằng tay cho nên còn rất nhiều

cách dùng khác nhau tùy theo địa phương, dân

tộc. Chẳng hạn dùng ngón tay giữa chỉa lên trời

(như bên Bắc Mỹ)... Người Ý thì chĩa cả hai

ngón tay chỏ và út (your mother inlaw...too).

171

0

5

10

15

20

25

30

35

40

1 2 3 4 5 6

Sw

ea

rin

g f

req

ue

nc

y

Number of children

vn

us

Italy

Ngoài ra gần đây đã phát sinh một đấu hiệu mới

: không còn là một hay hai ngón tay mà là cả

một bàn tay đưa ra (...a whole bouque...). (Hình

2).

Mặc dầu dùng cử chỉ diễn tả là để đáp ứng lại

nhu cầu cho những người câm điếc nhưng vì sự

tiện lợi của nó mà phương pháp này đã được cả

những người bình thường sử dụng, chẳng hạn

vào những trường hợp mà khoảng cách quá xa,

tiếng nói không còn công hiệu, hoặc ngồi trong

xe và muốn cho đối phương trong xe bên kia

biết là mình không được hài lòng. . . Trong

những trường hợp này, dấu hiệu bằng tay không

khác gì lối truyền tin phất cờ ( si-ma-pho ) trong

ngành hàng hải.

Một điều đáng chú ý là qua công trình nghiên

cứu trong năm vừa rồi về hiện tượng chửi thề.

Viện Đại Học MIT đã tiết lộ là có sự liên quan

chặt chẽ giữa cường độ chửi thề và sự đông con

cái. Qua một study sample của 1000 người ở

Việt Nam, Hoa Kỳ và Ý, MIT cho thấy số lần

chửi thề trong ngày tỷ lệ thuận với số sinh sản

trong gia đình. Nói một cách huỵch toẹt thì càng

chửi thề nhiều thì càng nhiều con cái (xem biểu

đồ bên).

Riêng tại VN, viện nghiên cứu chửi thề quốc gia

cũng đã thực hiện nhiều công trình khảo cứu về

lối chửi thề của ba miền Trung, Nam và Bắc và

đưa ra kết luận sau:

Giọng chửi thề miền Nam rất oai, có tác

dụng tâm thần mạnh, nhất là được sử dụng

trong vị thế chỉ huy ( xếp lớn trong quân

đội...)

Người Bắc có giọng chửi thề nhiều màu sắc

và nhiều sáng kiến trong vấn đề ngôn từ Thí

dụ: “ Đ.M. mặt như cái L... trèo thang...” .

Đa số những người chửi thề phái nữ làm

nghề không vốn và sống quanh vùng Gò-

Vấp, Lê Văn Duyệt, Cầu Tân Thuận (trong

Nam) hay khu Khâm Thiên (ngoài Bắc)...

Nếu nói đến “Who's Who” trong vấn đề chửi thề

thì những ai phục vụ trong HQVN trong giai

đoạn 60's, 70's cũng biết đến HQ/ĐT T... . nổi

tiếng trên lãnh vực này. Một thí dụ cụ thể là

trong một lần đưa tầu vào bến, ông ta để cho

một người SQ trẻ mới ra trường điều khiển tay

lái và vì thiếu kinh nghiệm nên chiếc chiến hạm

xém tông vào cầu tàu. Trong lúc quýnh quáng,

nổi nóng HQ/ĐT T... từ đài chỉ huy hét lên : “Đ.

M. cái thằng SQ đó. mặt thì như cái L..., cặp tàu

thì như con C...” .Qua thí dụ trên người ta thấy

ngay HQ/ĐT T. . . đúng là ông tổ của môn nói

tục. Ông rất khéo léo trong vấn đề ngôn từ.

Trong một câu mà ông đã dùng liên tiếp hai chữ

“con C. .” và “ cái L. . .” biểu tượng cho hai

giống đực, cái chính xác không kém gì lối dùng

chữ ” le, la. . . un, une” trong ngôn ngữ Pháp.

(xem tiếp trang 193)

172

Nhûäng gioåt mûa traái muâa

Ngô Văn Sơn – Winnipeg

Để cùng vài người bạn nhớ lại một đêm ngồi uống rượu nghe nhạc

Ánh đèn vàng nhạt làm căn phòng có vẻ nhỏ

hẳn lại. Vài người bạn từ miền Nam ấm áp lên

thăm, tất cả ngồi im lặng nhâm nhi ly rượu Bồ

Đào, không ai để ý đến những cánh tuyết bám

bên ngoài cửa sổ, thoáng một giây tan biến, để

lại vệt nước chẩy dài như những giọt mưa trái

mùa lạc lõng. Chìm trong khoảng không yên

lặng, giọng Misia ngân lên từng nốt nhạc, cung

điệu fado xoay cuốn, quấn quít như không muốn

buông thả phím đàn guitar buồn vắng. Estátua

falsa, bài nhạc tôi gởi cho Tuấn khi biết anh

chàng sắp qua chơi bên Âu Châu.

Só de ouro falso os meus olhos se douram;

Sou esfinge sem mistério no poente.

A tristeza das coisas que não foram

Na minh'alma desceu veladamente.

My eyes are gilded with false gold

I’m a sphinx without mystery in the sunset.

The sadness of all that never was

Has secretly settled in my soul

vàng giả lấp bờ mi che dấu

huyền thú tôi thiếu ánh nhiệm mầu

ôi sầu thảm như chưa lần gặp

ngập hồn tôi nỗi bí niệm sâu

(Vũ Hoàng Thư dịch)

Fado, tiếng “nhạc đen” hát cho tình yêu, tham

muốn, niềm tin, hy vọng... Ngôn ngữ xa lạ

nhưng âm hưởng sao gần gũi vô cùng. Giọng hát

xa vắng, hắt hiu của người con gái vùng biển ấm

Địa Trung Hải dua tôi di ngược thời gian, về lại

nơi có nhiều ngày nắng hạ, có những cơn mưa

khuya vội vã và những nốt nhạc thay tiếng tự

tình.

- Mưa lớn dữ anh à

- Phải tìm chỗ trú mưa cái đã

- Khuya rồi em phải về

- Đừng lo, anh sẽ đưa em về nhà trước giờ

giới nghiêm.

Càng khuya con đường Trịnh Minh Thế càng

vắng. Người bán hàng rong bên lề đã dẹp hết

mấy đòn ghế ngồi, đi tìm chỗ tránh cơn mưa đột

ngột. Dưới mái hiên của một bar rượu (dành cho

lính Mỹ), phản chiếu trên vũng nước là ánh đèn

đủ màu mê man nhảy múa, cùng điệu với tiếng

kèn lả lơi từ trong quán vọng ra. Đang đứng bên

vỉa hè Cotton Club hay một blues Bar bên

NewYork? Không đâu em, đừng giầu tưởng

tượng, mình đang ở Sài-Gòn, thành phố thân yêu

đã bao nhiêu năm chai lì với bom đạn. Có người

lính Mỹ chếnh choáng trong men say, bước ra

ngoài như muốn nước mưa gột sạch cơn nhớ

nhà, nỗi ưu phiền, sợ sệt. Đêm Sài-Gòn trời

không lạnh nhưng em sát lại gần, không phải vì

sợ hãi mà chỉ muốn trong một giây phút ngắn,

thu nhỏ đi khoảng không gian để hơi ấm của hai

thân thể khỏi tan nhanh theo những giọt mưa

nặng hạt. Xin cơn mưa đêm kéo dài vô tận và

173

tiếng hát ngọt ngào kia đừng khơi động nỗi âu

lo. “...Plaisir d'amour ne dure qu’un moment.

Chagrin d'amour dure toute la vie...” “...Thú vui

này tình yêu ngắn ngủi, khổ đau kia theo mãi

một đời...” . Em đưa tay hứng trọn lấy giọt mưa

vạn sắc rồi nắm kín lại như muốn dấu biến nỗi

ưu tư. . . Vẳng đến vài nốt nhạc blues, “music

from the gut”, người ta bảo vậy. Khi chấp nhận

trở thành ngữ vựng quen thuộc trên đầu môi thì

anh xin mượn blues thay cho tiếng thở than,

quay quắt trong lòng.

“So What”, Miles Davis khuyến dụ bằng tiếng

trumpet lẳng lơ, mời mọc.... Phải rồi em, “So

What”, hãy quên chữ định mệnh và thả lỏng con

tim để nó có dịp ngập đầy âm điệu đa tình. Em

có nghe tiếng súng từ bên kia con sông vọng lại?

Mỏng manh quá phải không? Chưa bao giờ anh

ghét chiến tranh dến thế. Chiến tranh sinh ra giới

nghiêm và vì giới nghiêm mà đêm nay anh phải

đưa em về sớm.

Mình còn phải kết tội chiến tranh, binh lửa nhiều

hơn nữa. Này, cô gái phấn son ngồi sau quầy

rượu, sao không cho tôi nghe một diệu nhạc thật

bi sầu? Andagio, đoạn hai của Concerto de

Aranjuez. Đúng đấy, nốt kèn ai oán, quái quỷ

của Maurice André đang chiêu họp lại các bóng

ma từ “đại lộ kinh hoàng”, Hạ Lào, Bình Giả...

Tiếng nhạc như cơn sóng thu gộp hết những

mảnh vụn ký ức rồi xô đẩy vào bờ. Rõ mồn một,

hình ảnh con tàu triệt thoái từ Đà-Nẵng về đến

Cam-Ranh... Gặp lại người bạn quân-y trong

bệnh viện rủ về phòng nghỉ ngơi. Mấy đứa nấu

mì gói an chèn bụng rồi đêm đó chẳng ai chợp

mắt. Nằm trên sàn đá hoa mát lạnh, tuyệt vọng,

chán trường tất cả im nghe câu chuyện của

những giọt mưa.

Giọt mưa trên lá

Nước mắt mẹ già

Lã chã đầm đìa

Trên xác con lạnh giá

Giọt mưa trên lá

Thiếu nữ mừng vì

Tan chiến tranh chồng về.

Mình đang ở đoạn cuối của một trang sử bi

thương, đang chứng kiến giây phút hấp hối của

cuộc chiến tranh dầy phi lý. Nước mắt mẹ già đã

cạn từ lâu và cái hy vọng của người vợ đón

mừng chồng trở về sau cơn binh lửa bây giờ

mỏng manh hơn những giọt mưa rơi trên lá.

Tiếng mưa của Phạm Duy đêm nay là lời chào

vĩnh biệt, là khúc nhạc buồn khởi đầu cho những

cuộc hành trình không hẹn ngày tái ngộ. Thân

phận, tình yêu ngắn ngủi hơn bao giờ.

oOo

Cơn mưa lạ vụt qua nhanh, hồn ma đã rủ nhau

trở về nghĩa địa nhưng âm hưởng từ dĩ vãng còn

phảng phất trong tiếng nhạc ru hồn. Bên ngoài

bụi tuyết bay vật vờ, lưu luyến như muốn gởi lại

một chút giá buốt cuối đông. Dưới ánh đèn vàng

nhạt, Ái nằm dựa trong ghế sofa mắt nhắm, để

tâm tư trôi dạt theo nốt nhạc.Hoài, lãng đãng với

những ý nghĩ riêng, tay cầm ly rượu trầm ngâm

quên uống. . . Thêm vài giọt nữa đi các bạn, để

đánh đuổi cơn giá băng Bắc Mỹ. Uống cho bớt

nỗi lo âu, vướng bận tầm thường của đời sống,

cho cạn khô điệu hát trầm buồn.

I am a rock, I am an island

And a rock feels no pain.

And an island never cries.

Ngại gì mà không biến mình thành một hòn đá

cuội vô tri chẳng biết đớn đau, thành hòn đảo cô

đơn không bao giờ biết khóc. Thêm vài giọt nữa

cho đầy ly. Uống để mời tiếng nhạc mang về lại

những giọt mưa mùa hạ

Ngô Văn Sơn

Winnipeg, Cuối đông 2002

174

PGM Hòn Trọc HQ618: Hòn Trứng Giữa Biển Khơi

Lời Người Viết: Đã từ lâu, không có dịp cầm bút tiếp tục ghi lại những kỷ niệm trong đời Hải quân ngắn ngủi của mình, tôi vẫn

có cảm giác day dứt, thiếu sót vì chưa có một dòng nào viết về dàn PGM mặc dù đã có “CHIẾN HẠM CHIẾN HỮU” truyện dài

ghi lại thời phục vụ trên HQ2 tuần dương hạm Trần quang Khải, đơn vị đầu đời hải nghiệp của mình, “ NĂM CĂN : VÙNG XÔI

ĐẬU” Tuyển tập nhắc nhở đến vùng tận cùng đất nước với HD5ZP, “VỚT XÁC “ một truyện ngắn về Giang Đoàn tuần thám,

mẩu chuyện đã một thời gây tranh cãi trong giới HQ hải ngoại, và ngay cả tâm trạng đau buồn tủi nhục của kẻ thua trận cũng

đã được ghi lại trong “NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG TẠI VŨNG TẦU “..v..v.. nhưng tại sao tôi vẫn chưa có dòng nào về

PGM.618, một đơn vị mà tôi, vào những năm 1972-1973, đã chịu khổ cực , nhọc nhằn nhất và cũng là nơi tôi có cuộc sống lênh

đênh thoải mái nhất của người thủy thủ...

Đợi mãi đến bây giờ, trí cùn, sức cạn, tôi mới lò dò ghi ghi, chép chép những kỷ niệm đã được nâng niu ấp ủ trên PGM 618 hòn

Trọc..Sự thật, đối với tôi, phục vụ trên PGM, một loại tầu chiến hạng tép ziêu của hạm đội tuần duyên, mới thể hiện trung thực

nỗi nhọc nhằn của một thủy thủ đã lỡ chọn hải nghiệp là cứu cánh đời mình ..

Chính vì vậy, tôi phân vân không biết nên viết lại thời gian trên PGM 618 như một nhật ký hải hành hay sẽ tiểu thuyết hóa nó

với những tình tiết hư cấu nhằm hấp dẫn người đọc..??

Dầu sao, bài viết ngày hôm nay, trên Đặc san Trần Hưng Đạo kỳ 12 tôi chỉ xin ghi lại như một hồi ký rút gọn, với những dữ kiện

chính xác mà tôi, đã chính mình đóng góp phần nào..Hy vọng sau này, tiêu đề trên, sẽ được viết lại thành một truyện dài với tình

tiết hư cấu, thêm hoa lá cành để quyến rũ độc giả như những truyện mà tôi đã viết từ trước đến giờ, dù nó có thể đã mất thời

gian tính...

Nhân tiện đây, tôi cũng xin phép Hạm trưởng Nguyễn Trường Yên 15NT, Hạm Phó Nguyễn Văn Tao 19NT, OC Đoàn Đình

Thủy, SQHQ Triết 23NT và các Hạ sĩ quan : Trung sĩ Thành Điện tử, Tr/sĩ Trực Điện khí, Hạ sĩ Ẩn Vận chuyển...được dùng tên

thực cho vài dòng hồi ký này.

Nguyễn Mạnh Hùng OCS V6

Sách xắc tay trong đựng vài bộ quần áo bẩn

mặc dở từ Năm Căn, Hùng vội vã rời hạm kiều

chiếc Y Tế hạm LSM 401 rồi rảo bước ra phía

cổng Hải Quân công xưởng (HQCX ) với tình

trạng vui buồn lẫn lộn.

Buồn vì, trước khi giao Sự vụ lệnh trả chàng về

HQ 618, vị Chỉ huy phó /HĐ5ZP, Trung tá

Chuyên, đã phạt chàng 8 ngày trọng cấm,về vụ

chiếc PCF 3915, trong thời gian về sửa chữa tại

Đồng Tâm, bị An Ninh Quân Đội chợ Mỹ Tho,

ghi lại khi chàng cho tầu vào ghé đón nhóm nữ

175

sinh Trung học Mỹ Tho, qua thăm Cồn Phụng

của ông Đạo Dừa.

Còn vui là trước mắt, có 3 ngày phép còn lại của

5 ngày đường trước khi chàng phải trình diện Bộ

Tư lệnh Hạm Đội tân đáo đơn vị mới.

Sắp tới cổng, lúc đi ngang qua cầu E, chợt thấy

chiếc HQ 610 đang nhấp nha nhấm nhô bên

cạnh giàn PGM , Hùng sực nhớ là Nguyễn Hồ

Sơn, bạn cùng khóa 6 OCS, đang làm Hạm Phó

trên chiếc này, chàng bèn tạt vào, định hỏi thăm

về cuộc sống trên PGM ra sao.

Cẩn thận bước nhẹ lên “Hạm kiều”, một miếng

ván ép đang gập ghềnh theo sóng, nối con tầu

với cầu xi măng, Hùng quen thói HQ2, đưa tay

chào lá cờ sau lái rồi đưa mắt tìm nhân viên

gác.., chẳng thấy trự nào, chàng bèn đi thẳng ra

sau lái, gặp một khứa lão quần trây di, áo thun,

ngồi tránh nắng dưới bạt sân sau, cây M16 gác

cạnh góc bạt., miệng phì phèo điếu thuốc..

- Anh gác hạm kiều hả..?? Hùng hỏi.

- Daa..Thiếu úy cần gì hông??

- có HP Sơn trên tầu không ??

- Daa.. ổng đang ở phòng ăn..Nói xong, anh ta

lại tiếp tục phập phập rít rít.

Hùng lắc đầu rồi quay vào phòng ăn.

Sơn “ Đen “ đang ngồi đọc 1 lô công điện bày

bừa bãi trên bàn..

Thấy chàng, hắn reo lên:

- Ái dà..ghe nào đẩy mày tới đây ??

- tao về trình diện 618.

- ủa tao tưởng mày và thằng Hùng Sexy theo

HQ2 qua Guam mà..

- Mẹ... được vậy còn nói gì.. tụi tao 4 mạng

OCS, cả thằng Chánh lẫn thằng Trung Hùng,

phút chót bị mấy khứa từ BTL xuống thế, tao

còn bị BLT/HĐ chuyển lộn xuống HD5ZP mất

gần 6 tháng, may mà không bị sao quả tạ chiếu

dưới đó..

- Hà... Đời mà mày.. nói rồi, Sơn thẩy tờ công

điện trên bàn cho Hùng:

- Như vậy, mày thuyên chuyển từ vùng 5 về

Hạm Đội, đọc kỹ công điện mới toe này xem

sao..

Hùng ngồi phịch xuống ghế,đưa mắt liếc qua tờ

công điện rồi bỗng chăm chú đọc kỹ và cười

khoái chí:

- Ố Ô..Quả Sưởng.. quả sưởng (giọng

Huế)..Ngày Trình diện = ngày ký SVL + 7 ngày

đường.. ha..ha. vậy là tao có thêm 10 ngày tà tà

ăn bám ông bà bô tại Saigon...cám ơn mi..cám

ơn mi..Sơn ơi..

Nổi hứng và túi vẫn còn cộm “mùi dầu..” Hùng

rủ Sơn :

- ăn uống gì chưa, tao với mày ra phở Phương

Mai làm tô đặc biệt và nhâm nhi vài chai Larue

lớn mừng cái Công điện dễ thương này..

- Kẹt rồi..tầu thiếu sĩ quan, tao đang trực..

mẹ...làm si quan ẩm thực kiêm Hạm phó...cực

như con chó giữ nhà.. Mày thấy tao gầy hom

hem đây không ??

- Mày thì bao giờ chẳng như cây que, Sơn,..kẹt

thì thôi vậy, dịp khác mình gặp nhau... tao dzọt

đây..

Từ giã Sơn, thằng bạn nổi tiếng reglo nhất khóa,

Hùng ra bốc xe ôm về thẳng nhà, vừa đi vừa suy

nghĩ : “ than cực mà hơn hai năm chưa xin

thuyên chuyển... thằng em này có lạ à..”

Nhưng sau này, khi đã dày dạn với PGM 618.

Hùng mới thông cảm cái “ Thú đau thương “ của

những thằng Thủy thủ giàn PGM này, bỏ thì

thương, vương thì tội..

oOo

Hôm vào trình diện BTL/HĐ, Hùng ngỡ

ngàng khi vị Đại úy trưởng phòng Nội vụ cho

biết chàng bị Đại tá Tư lệnh phó Bùi Kim

Nguyệt phạt 14 ngày mà còn đòi gửi nhốt trên

trại Quân cảnh Đào Bá Phước...

Hùng bèn thắc mắc :

- Đại úy.. lúc nẫy trình diện TL phó, tôi đâu

thấy ổng nói gì đâu??

- Đây nè....vị Đại úy đưa chàng xem thủ bút của

TL phó Nguyệt, ngoằn ngoèo bên trái tờ SVL

của chàng : “ phạt 14 ngày.. Đào bá

Phước..”...Anh trình diện trễ 7 ngày so với ngày

176

ký SVL.. đây là đòn phủ đầu của TL phó với các

ông nội về từ Giang Đoàn và những vùng coi là

bất trị như Năm Căn, Chương thiện....

- nhưng tôi làm đúng tinh thần công điện mới

nhất về việc thuyên chuyển..

- Aaa... tôi biết..nhưng thi hành trước khiếu nại

sau...bây giờ anh cũng chưa có tầu quá giang

xuống Phú Quốc, để gặp thằng 618, vậy thì ban

ngày lặn đâu thì lặn, đúng 6 giờ chiều vào tập

họp điểm danh rồi ngủ trong trại này.. tôi cũng

chẳng mất công gửi anh lên trại Đào Bá Phước

làm chi...

Hùng trong lòng cũng khoai khoái vì được tà tà

ở Saigon thêm 14 ngày nữa nhưng cũng bực

mình vì bị “cha Nguyệt cùi “ này phạt oan...

Ngày đầu còn bỡ ngỡ, mấy ngày sau Hùng tàng

tàng, ban ngày nằm nhà ăn bám cơm mẹ, tối

vào dượt nhẩy đầm với vài sĩ quan tạm trú, vũ

sư là tay trung sĩ bí thư Hoàng, con nhà giầu mà

không lo học, vua tổ chức Bum famille khi còn

mài đũng quần tại Lycee J.J.Rousseau.. tới tuổi

mà chẳng đậu bằng gì cả, bố mẹ đành phải lo

chạy vào Hải quân đi khóa Hạ sĩ quan...

Hai hôm sau, chuẩn úy Thủy, OCS9, với khuôn

mặt phèn phẹt, miệng rộng móm duyên, lọt tọt

vào trình diện Vị Đại úy trưởng phòng, lý do: từ

HQ618 ngoài Phú Quốc, Thủy về BTL lo lương

cho nhân viên, bị QC 201 cốp vì tóc tai quá dài,

và TLphó Nguyệt dích cho 4 ngày quân phong

quân kỷ..

Vậy là quen nhau, vậy là ban ngày dzọt về nhà

Hùng ăn ngủ, vậy là có

màn lai rai lúc chiều về,

vậy là ...tối tối vào trại

tụ tập dượt nhẩy đầm..

Vài ngày hôm sau, vừa

“điểm danh” xong, hai

thằng định dzọt ra

cổng, gặp ngay một trự

trung úy lò dò bước vào

tìm phương tiện quá giang xuống Phú Quốc, hỏi

ra thì khứa lão, HQ trung úy Nguyễn Văn Tạo,

19NT, cũng đang kiếm đường xuống tân đáo

HQ618 hòn Trọc..

Thủy ta bèn ngửa cổ than:” Hỡi ơi.., thấy công

điện cha Hùng này xuống, tưởng đâu thằng

chuẩn úy nào mới ra trường, hy vọng có thằng

em quay cho sướng tay, hóa ra là đàn anh OCS,

giờ lại thêm HQ Trung úy già khằn khú đế

19NT này nữa thì thân OC Thủy ta vẫn chưa

thoát được kiếp sĩ quan ẩm thực này dzồi...ôi..số

kiếp...”

Vài ngày, sau khi đã chán ngấy những tô Đặc

biệt, những dĩa xí quách béo ngậy của tiệm phở

Phương Mai góc Nguyễn bỉnh Khiêm, và bụng

đã phát triển căng tròn vì Bia mỗi bữa, cả ba

mạng sĩ quan thuộc PGM hòn Trọc mới cầm

được cái SVL tạm trú chiếc LCU 535, một con

rùa của Hạm Đội vận chuyển, để quá giang ra

đến Phú Quốc....

Thấy ba bộ mặt bí sị vì phải đi bằng LCU, Đại

úy trưởng phòng bèn có một màn giải thích :

- Hạm trưởng 618 gửi công điện than trách

BTL/HĐ quá chừng..tầu có 4 sĩ quan, thì ba trự

nằm chơi xơi nước, còn mình ên phải đơn độc

gòng ca.. Phòng hành quân báo cáo trong vòng 2

tuần nữa, không có chiếc nào biệt phái cho vùng

4 mà chỉ có thằng LCU này ra tiếp tế cho An

Thới, TL phó lại muốn gửi các ông đi ngay,

càng sớm càng tốt nên......

Hôm sau, cả ba thằng khăn gói xuống 535,

thuyền trưởng là một chuẩn úy đoàn viên, yêu

cầu các sĩ quan tạm trú phải đóng trước 10 ngày

tiền cơm ... cả

ba tóa hỏa,

không phải số

tiền cơm mà

hoảng hồn vì

thời gian gò

bó trên con

tầu.. Thủy

thắc mắc..:

- sao tới 10 ngày lận ??

177

- tầu còn phải ghé Căn cứ HQ Mỹ Tho nhận

hàng rồi mới ra An Thới.. Vị thuyền trưởng

nhún vai trả lời.

LCU, Landing Craft Utility, 535 là một trong

giàn LCU bắt đầu từ HQ533 đến HQ 548 được

mệnh danh là đàn rùa của hạm đội chuyển vận.

Vận tốc tối đa trong sông : 10 gút/ giờ,

Ra biển, sóng êm còn được 6 -7 gút.

Ngược sóng, biển động vận tốc trở thành...con

số Âm...

Vị chuẩn úy thuyền trưởng còn bồi thêm:

- Mùa này biển động mạnh, tôi tính đi toàn bằng

đường sông cho chắc ăn...

Làm cả bọn ngao ngán thở dài, những ngày trên

LCU sẽ dài lê thê và buồn chán thảm thiết...

Ngày hôm sau, khi vừa ra cửa Soài Rạp, tầu

chuẩn bị đổi hướng chui lại vào cửa Tiểu, cả ba

mới thấy thuyền trưởng có lý khi chọn đường

sông, chiếc 535 đít bằng, vừa gặp sóng đã chồm

lên rồi đập dồi xuống gây ra những âm thanh

ầm ầm vang dội chói tai, con tầu có lúc nghiêng

chéo như bị xoắn ngang dưới những cơn sóng đủ

chiều dồn dập va vào thành tầu cho đến khi nó

thoát hẳn vào cửa sông...

Mãi đến ngày hôm sau, nắng chiều bắt đầu dịu

dần, LCU mới chuẩn bị cặp cầu Căn cứ Hải

quân Mỹ Tho.

Đã nằm ở Đồng Tâm lâu ngày, Hùng biết khá

rõ khu vực Mỹ Tho, ngã ba Trung Lương, công

viên Lạc Hồng, chợ Mỹ Tho và nhất là khu vực

trường nữ trung học Nguyễn Đình Chiểu..,

chàng bèn rũ Thủy và Tạo lên bờ làm màn

ngao du cho giãn chân giãn cẳng.. tối sẽ thuê

khách sạn ngủ lấy hơi đất.

Tạo sờ bị, thấy chỉ còn 2 tờ đức Thánh Trần nên

tự nguyện ở lại tầu xem chừng đồ, còn Thủy và

Hùng vét cạn tiền túi, bò lên căn cứ hải quân Mỹ

Tho, nhìn đồng hồ thấy đúng giờ tan học nên vội

vã chạy ra quán cà phê gần trường để kịp giờ

vừa nhâm nhi cà phê vừa tha hồ rửa mắt..nhưng

cả hai thằng chỉ dám chỉ chỏ, phê bình nho nhỏ

các nàng nữ sinh xinh đẹp xứ dừa mà không

dám tán tỉnh gì vì hơi nhột đám “ rằn ri” đang lố

nhố đứng gác cổng trường...

Đến tối, sau màn ẩm thực, Thủy và Hùng góp lại

chỉ đủ tiền trả 1 phòng hạng bét tại khách sạn

hạng bét ngay công viên Lạc Hồng ngủ qua

đêm.

Mấy ngày trên LCU 535, không đêm nào yên

giấc, cả hai lấy phòng xong là lăn khèo ra ngủ

mê mệt.

Đang ngon giấc, bỗng dưng có tiếng đập cửa,

Hùng choàng dậy, nhìn đồng hồ, mới có 3 giờ

sáng, Thủy cũng bực mình chửi toáng lên:

- ĐM.. mấy thằng cảnh sát, giờ này còn khám

xét gì nữa, đi chỗ khác chơi, cho mấy đại quan

ngủ..

Tiếng đập cửa càng dồn dập hơn cùng lúc giọng

nói gay gắt vang lên từ hành lang:

- An ninh quân đội..mở cửa mau..

Nghe tiếng An ninh Quân đội, cả hai thằng cùng

bật ngồi dậy, Thủy, vẫn mặc quần xà lỏn, vội vã

ra mở cửa, một nhóm lính ùa vào, hai Quân cảnh

đi đầu, chĩa súng xông xáo rảo một vòng quanh

phòng..vị sĩ quan mang hai bông mai với huy

hiệu An ninh trên ngực áo bước theo vào, yêu

cầu Hùng và Thủy mặc quần áo và cho xem

giấy tờ..sau khi kiểm soát xong chứng chỉ tại

ngũ và căn cước, vị sĩ quan An ninh hỏi Sự vụ

lênh đi đường làm cả hai mới chợt nhớ đã để lại

trong sắc quần áo dưới HQ535.

Không nghe giải thích, vị trung úy, mặt lạnh như

tiền, nói:

- Báo động đỏ mà hai thiếu úy khơi khơi ra

đường không có SVL hay giấy phép, mời hai

thiếu úy lên xe.

Hùng và Thủy đành theo toán An ninh lên xe

Jeep về đồn Quân Cảnh Mỹ Tho. Sau khi làm

thủ tục bàn giao, nhóm An ninh lái xe bỏ đi

thẳng. Cả hai chàng bị vị thượng sĩ Quân cảnh

(QC) trực dẫn xuống phòng giam và trước khi

đi, ông ta còn thoòng thêm một câu xanh dờn :

- Ngày mai hai thiếu úy sẽ được dẫn lên trình

diện Quân trấn Trưởng...

178

Đưa mắt nhìn quanh phòng, Hùng nhận ra

đây là phòng tạm giam, chỉ có bục xi măng xây

cách mặt đất nửa thước để nằm ngủ, mùi hôi

hám ẩm mốc bốc lên nồng nặc làm cả hai lợm

giọng thêm tiếng muỗi thấy hơi người, vo ve

nhào đến xạ kích...Thủy lo sốt vó:

- Mẹ.. cha Quân trấn trưởng mà nhốt mình thêm

mấy bữa là tiêu..Hạm trưởng chắc giết tao quá..

Cả hai mạng vừa bực mình vừa lo lắng, thao

thức suốt đêm..Tờ mờ sáng, ông thượng sĩ QC

trực đêm qua lại xuống mở cửa nhà giam và nói:

- Mời hai thiếu úy lên gặp trung úy trưởng đồn..

Cả hai im lặng bước theo vị thượng sĩ QC, vừa

lên đến dãy hành lang, Hùng đã nghe văng vẳng

như tiếng Trung úy Tạo, chàng vội vã theo chân

vị hạ sĩ quan QC vào thẳng phòng, Trung úy

Tạo, Hạm phó tương lai HQ 618, vị cứu tinh

đang ngồi trước bàn giấy của vị trưởng đồn,

cười cười nói nói như đã thân quen với hung

thần của hai chàng

thiếu úy hải quân

ham vui...

Thấy chàng và

Thủy, Tạo nháy

nháy mỉm chi :

- Hai ông vào chào

trung úy Công, ký

sổ nhận giấy tờ rồi

còn về cho kịp giờ

khởi hành...

Vị Trung úy quân cảnh vẫy tay ra hiệu cho vị

Thượng sĩ lui ra rồi vừa cười vừa nói:

- Được rồi, Được rồi, hồ sơ vẫn còn đây, chưa

chuyển lên, lại chỗ quen biết, thôi cho chìm

xuồng vụ này.

Hùng và Thủy mừng hết lớn, vội vã ký sổ, chào

kính vị trung úy QC dễ tính rồi theo Tạo ra khỏi

đồn Quân Cảnh, vừa đi vừa thắc mắc làm sao

Tạo biết mà lo SVL lãnh 2 chàng ra khỏi cái chỗ

hắc ám đó..

- Thì Quân cảnh báo cho căn cứ Hải quân Mỹ

Tho, không thấy trong danh sách sĩ quan cơ hữu,

Căn cứ bèn hỏi LCU 535, tôi mới biết, phải chạy

lên căn cứ xin Chỉ huy phó căn cứ làm sự vụ

lệnh bảo lãnh 2 ông.. trễ một chút là hai ông có

màn trình diện Quân trấn trưởng với hai cái đầu

cạo trọc là cái chắc..Hà hà.. thôi mau về, LCU

chuẩn bị rời cầu trước 10:00 sáng.

Trước khi vào cổng, Tạo ghé xe bánh mì Tây

Thi trước trại, mua cho mỗi thằng ổ bánh mì

thịt, trời ơi, ổ bánh mì sao mà ngon tuyệt

vời...Hạm phó Tạo, lúc này, đáng được thưởng

Bảo quốc huân chương chứ không phải chơi...

Rời Mỹ Tho, con rùa 535 phải mất thêm mấy

ngày nữa mới cặp được cầu An thới. Chưa thấy

bóng dáng HQ 618, Hùng bèn dẫn Tạo và Thủy

lên phòng CIC, trung tâm chiến báo, vùng 4

zuyên hải, định hỏi thăm, may mắn, gặp Đỗ Kỳ

Nam, bạn cùng khóa, đang trực, sau màn hàn

thuyên, Nam cho biết PGM 618, đang đi tuần

trục hòn Rái- hòn Tre và Rạch Giá, có xin về

đón các sĩ quan tân đáo rồi sẽ trở lại vùng công

tác ngay sau

đó, Nam

nghĩ có lẽ

khoảng

chiều sẽ về

đến.

Cơm trưa

xong, cả ba

đã khăn gói

quả mướp,

lởn vởn tại căn cứ yểm trợ An Thới, chờ đón

chiếc 618 nhưng mãi đến xế chiều mới thấy

dáng PGM rẽ sóng ào ào đâm thẳng vào cầu

tầu.

Hình ảnh đầu tiên về Tuần duyên hạm 618

Hòn Trọc làm Hùng hơi ngỡ ngàng, quen nếp

sống kỷ cương, thủ tục rườm rà trên Whec 2,

chàng ngạc nhiên khi nhìn thấy cảnh tượng nhốn

nháo, hỗn độn trên PGM, từ mũi tầu đến sân sau,

lố nhố bóng nhân viên sắc phục đủ kiểu, người

mặc quần xanh HQ, áo thun mầu cứt ngựa,

người mặc quần Jean áo may ô ba lá..vài mạng

khoác nguyên bộ rằn ri Thủy quân lục

179

chiến..trông hỗn độn loạn xạ như đám hải

tặc..Đưa mắt nhìn lên lan can đài chỉ huy, chàng

thấy một nhân viên, mặc hải phục xanh bạc mầu,

áo bỏ ngoài quần, vai đeo lon trung sĩ, bên cạnh,

vị hạm trưởng ( thấy Thủy chào kính ) mặt

mập tròn, da nâu sậm, tóc húi cao gần như trọc,

quần trây di, áo thun quân đội, khoanh tay trước

ngực đang ra lệnh cặp cầu, trông như sói

biển...!!! (nhận xét của Hạm phó Tạo).

Thủy, quá quen thuộc cảnh này, cười cười nói

nói, đáp trả những lời trêu chọc của nhân viên,

rồi dục cả bọn nhẩy xuống chiến hạm..xong

xuôi, HT Yên ra lệnh đổi cấp, cho tầu quay trở

về vùng công tác.

Khu vực công tác kỳ này nằm hướng Đông Bắc

Hòn Tre, chiến hạm hai máy tiến một, tà tà đi lại

trên trục tuần đã định sẵn. Đợi Hùng và Tạo sắp

xếp phòng ngủ xong, HT cho họp các sĩ quan

lại, phân chia nhân viên thành ba nhóm trực gác

và đi ca (Quart.)

Theo thông lệ trên PGM, trực hải hành, khi đi

tuần cũng như đi ca cơm (tầu thả neo), được

chia làm ba ca, mỗi sĩ quan là một trưởng ca, và

khi về nghỉ bến thay phiên nhau trực ngày, khác

với các Tuần dương hạm như DER, hay WHEC,

PCE..mỗi phiên trực có đến hai hoặc ba sĩ quan.

Chia trực gác xong, Hạm trưởng Yên vừa gãi

đầu vừa than: “ Thật..trong lịch sử Hải quân,

chưa bao giờ chiến hạm chỉ có 1 sĩ quan và

trung sĩ giám lộ, trung sĩ vận chuyển làm trưởng

ca hải hành như tháng vừa rồi .. “

Như vậy, trên 618 bây giờ (1972-1973) có tất cả

4 sĩ quan:

Hạm trưởng : HQ đại úy Nguyễn trường Yên

khóa 15 NT,

Hạm phó : HQ trung úy Nguyễn văn Tạo khóa

19NT,

Sĩ quan Vận chuyển /Trọng Pháo : HQ thiếu úy

Nguyễn Mạnh Hùng khóa 6 OCS,

Sĩ quan ẩm thực hành chánh / tiếp liệu: HQ thiếu

úy Đoàn Đình Thủy khóa 9 OCS.

Tuần Duyên hạm Hòn Trọc HQ.618 là loại

P.G.M : Patrol Gunship Motor thuộc hải đội

tuần duyên Bộ tư lênh Hạm Đội /HQ/VNCH

nằm trong dàn từ HQ.612 đến HQ 619 với 2 dàn

8 máy ghép Grey do G.M cung cấp. Vận tốc tối

đa : 17 gút/, ra biển sóng êm gió lặng : còn 15-

16 gút/, biển động ngược sóng may ra còn 8-10

gút với 2 máy tiến full....

Ngoài ra, còn dàn PGM từ HQ 600 đến HQ 611

với 2 máy chính Mercedes.

PGM nói chung là một chiến hạm “ tận cùng

bằng số” của Hạm Đội tuần duyên, được mệnh

danh là hòn trứng giữa biển khơi, mỏng manh

trong lòng đại dương bao la..

Những chuyến công tác biệt phái cho vùng

thường thường từ 2 tháng đến 3 tháng nhưng

cũng còn tùy theo tình trạng con tầu hoặc nhu

cầu cần thiết của vùng, có thể kéo dài đến gần 4

tháng. Chuyến biệt phái này, HQ618 chịu trách

nhiệm quanh đảo Phú Quốc, vùng hòn Tre, phía

Bắc gần biên giới Cao Miên, Hà Tiên..

Đảo Phú quốc là một trong những hòn đảo lớn

nhất Việt Nam, nằm trong vịnh Thái Lan, hai xã

lớn là Dương Đông nằm phía Tây Bắc và An

Thới phía cực Nam, Tuy nhiên, An Thới sầm

uất, đông dân hơn Dương Đông và có nhiều

cảnh đẹp như mũi cây dừa, mũi Ông Đội, bãi

Sao....

Trên núi là trại tù binh bắc việt do một đại đội

Quân cảnh canh giữ, vùng bờ biển do hải quân

trấn giữ với Bộ tư lênh vùng 4 duyên hải, căn cứ

hải quân Phú Quốc, HD4 ZP, căn cứ yểm trợ

tiếp vận An Thới và vài duyên đoàn. Phương

tiện giao thông dân sự là con đò Đại Dương nối

liền Rạch Giá và An Thới.

May mắn cho Hùng, vịnh Thái lan mùa này, từ

tháng năm đến tháng chín biển tương đối hiền

lành, ít bão, nước trong xanh mầu ngọc bích, trời

quang mây trắng, thỉnh thoảng mới có vài cơn

mưa nhiệt đới..nhờ vậy, Hùng có thời gian thích

ứng, làm quen với con tầu..và được dịp ghé

thăm các hòn đảo chung quanh vùng như hòn

Tre, Thổ châu, Nam du hay hai hòn Trứng...

180

Chiến hạm biệt phái vùng, thường theo tour đi 7

nghỉ 3 tức là đi tuần 7 ngày, về nghỉ tại bến 3

ngày.

Chuyến nghỉ bến đầu tiên, Hùng được các bạn

OCS trên Phú quốc mời nhậu tại quán Bò vàng,

một trong 2 quán nhậu nổi tiếng và đông khách

nhất Phú quốc ( quán kia là quán Anh Đào do

phu nhân của một sĩ quan thuộc căn cứ Hải quân

Phú quốc, đặc biệt là tới giờ đóng cửa mà màn

nhậu chưa tàn, khách chỉ cần gọi thêm bia rượu,

món nhậu, chi tiền trước là có thể tự khóa cửa,

nhậu tiếp, sáng sẽ có người mở cửa, đánh thức

dậy ra về. )..

Chuyến công tác thứ nhì của Hùng trên HQ618

là trục tuần phòng vùng đảo Thổ châu, nằm phía

Tây Nam Rạch Giá. Quần đảo Thổ châu gồm

khoảng 10 đảo lớn nhỏ, lớn nhất là hòn Rái, dân

chài gọi là Lai Sơn, nhỏ nhất chỉ là những mỏm

đá nhô lên khỏi mặt biển hơn 1 thước..hòn đảo,

theo tiếng Mã Lai, gọi là “Pulaw” tiếng Việt là

“cù lao”, thời Tây thuộc địa gọi là “Poulo”

chẳng hạn như: poulo Panjang, còn Poulo Obi là

hòn Khoai, Poulo Condore là Côn Đảo ngoài

vùng 3 ZH, Poulo Dama là hòn Nam Du.. v..v..

Biển êm, gió lặng, HT Yên cũng vui vẻ vì chiến

hạm đầy đủ sĩ quan, công việc nhẹ hẳn, nên

thường nổi hứng, cặp cầu hay neo gần Đảo cho

nhân viên lên bờ xả hơi, tắm biển, tụ tập đàn hát

hay đổ bộ lên Hòn Trứng, nhặt trứng chim về

phụ trội ẩm thực.

Một hôm trong buổi ca cơm, Hùng và Tạo đang

ngồi tán gẫu trên đài chỉ huy, Hạm trưởng bước

lên góp chuyện, đề tài xoay qua các món ăn dân

giả, Hùng thì kể những cà pháo chấm mắm tôm,

đậu rán tương Cự Đà, Tạo lo ca tụng các bún

mắm, lẩu mắm, cá kho tộ..HT bỗng quay qua hỏi

Tạo :

- Hạm Phó có biết món rau muống xào tỏi hay

rau muống luộc chấm tương không..??

Vị hạm phó người Nam ngớ mặt ra rồi trả lời :

- Xin lỗi hạm trưởng, hồi xưa trước khi dân Bắc

kỳ vô, rau muống, tụi tôi chỉ cho heo ăn thôi...

Câu trả lời thực tình làm HT và Hùng sượng

trân....

oOo

Trước khi nhận được công điện về HQCX để

tiểu kỳ theo chu kỳ bảo trì dự liệu, HQ 618 đi

tuần chuyến chót tại phía Tây Nam thị xã Dương

Đông. Dương Đông tương đối trầm lặng hơn An

Thới nhưng lại nổi tiếng với hải sản như ốc tai

tượng , biên mai (sò lớn, ) mà hai cột gân là

món nhậu khoái khẩu của dân đi biển. Trên

chiến hạm, chỉ có chừng 4, 5 nhân viên có thể

lặn bắt Biên mai được như TR/sĩ ĐK Trực,

TR/sĩ CK Tánh,Hạ sĩ vận chuyển Ẩn và Hạ sĩ bí

thư Hoa mà thôi..

Đêm thứ tư của chu kỳ đi tuần, chiến hạm nhận

được công điện chiếc PGM 608 sẽ ra thế, ai nấy

181

đều mừng hết lớn, HT Yên cũng khoái chí cười

nói luôn miệng, lăng xăng lên Đài chỉ huy, vẽ

cấp về Sài gòn. Lẽ dĩ nhiên vì tính ra, thủy thủ

đoàn PGM618 kể cả hạm trưởng, đã xa gia đình

hơn ba tháng...

Hạm phó Tạo cho nhân viên chạy rùa, cạo sét,

sơn phết lại mặt ngoài chiến hạm chuẩn bị về Sài

gòn.

Đúng 06:00 sáng ngày tuần thứ năm, HQ608 lên

máy báo cáo nhập vùng, HP Tạo bèn lợi dụng

bàn giao cho HQ 608 ngay tại vùng,rồi báo cho

CIC Phú Quốc đã rời vùng trách nhiệm, xong

xuôi, Tuần duyên hạm Hòn Trọc vội vã đổi cấp,

hai máy tối đa về hướng Vũng Tầu...

oOo

Cặp cầu E trong HQCX vào đúng một chiều

mưa tầm tã, tất cả nhân viên trong nhiệm sở vận

chuyển đều ướt như chuột lột nhưng trên khuôn

mặt mọi người vẫn lộ rõ nét hân hoan. Được

thấy lại Sài gòn, được trở về với gia đình sau

một thời gian xa cách, ai mà chẳng vui..mưa lũ

mà nhầm nhò gì..??

Vừa cập cầu xong, Hạm trưởng lội mưa, hạm

phó lội mưa, sĩ quan, nhân viên tép riu cũng lội

mưa, tay xách nách mang.. người két nước mắm

Phú quốc, kẻ ôm đồm gói cá, mực khô, tôm

thẻ...tất tả về với gia đình.

Dĩ nhiên, toán nhân viên trực ngày hôm đó, đành

thèm thuồng nhìn các bạn mình đang hí hửng đi

bờ, và mong ngày qua mau để đến lượt mình

được về thăm gia đình.

Chuyến nghỉ bến này, Hùng tính sơ sơ cũng phải

nằm 3 ngày tại cầu E chờ lên ụ, tu bổ tiểu kỳ ít

nhất 10 ngày vậy là tròm trèm nửa tháng tu

dưỡng, ăn nhậu cho lại sức trước khi tiếp tục

những chuyến công tác dài đằng đẵng khác.

Hơn một tháng gắn bó với con tầu, Hùng đã

quen thuộc dần nếp sống, sinh hoạt trên PGM

và cũng tìm hiểu được phần nào cá tính của các

nhân viên thuộc quyền.

Riêng về Hạm trưởng, Hải quân Đại Úy

Nguyễn Trường Yên, một “sói biển “ như hạm

phó Tạo đã nhận xét lúc đầu, lại là một tay say

sóng có hạng..mỗi lần sóng gió nổi lên là”..

Buồn trông hạm trưởng ôm sô..” ngay tức khắc,

không lúc nào thấy rời chai dầu Nhị Thiên

Đường, hơi nhấp nhô là đưa ngay lên mũi hít lấy

hít để..lúc nào cũng quần Trây di, áo thun quân

đội...chỉ trừ khi đi bờ, nhưng ông rất được mọi

người kính mến vì tính tình vui vẻ, dễ hòa đồng

với nhân viên. Ông sống rất thanh bạch cùng vợ

và một cô con gái trong trái nhà nhỏ nằm cuối

khuôn viên gia đình vợ. Ông cũng được tiếng là

một người chồng, người cha gương mẫu, yêu

thương, chung thủy với gia đình. Đặc biệt, mỗi

lần đi công tác về, ông bắt các sĩ quan đi ăn nhậu

chung với vợ chồng ông và phải dẫn vợ hoặc

bạn gái theo để vợ ông có bạn trò chuyện. Có

lần, không biết vô tình hay cố ý, ông gọi tên cô

bạn gái mới của Hùng bằng tên cô bạn cũ mà lần

trước Hùng đưa đi, rồi cố “ thanh minh thanh

nga “ làm cô bạn mới cứ thắc mắc khiếu nại

mãi...

Hạm trưởng Yên, thuộc khóa 15 NT là một

trong những vị sĩ quan tiến rất nhanh trong Hạm

Đội, rời PGM ông lên làm Hạm trưởng LSM,

chưa đầy 2 năm sau, vừa lên thiếu tá năm 1974

ông đã nắm chiếc PCE.08 và là Hạm trưởng dẫn

chiến hạm cuối cùng của Hạm đội / HQ/ VNCH

rời Saigon vào sáng ngày 30 tháng 4 năm 1975

từ cầu Câu lạc bộ nổi của Hải quân, lẽ dĩ nhiên,

với cả họ hàng làng xóm của gia đình bên vợ...

Hạm phó Tạo, khóa 19NT, quê Long An, cũng

là một người xuề xòa, hiền lành, rất hiếm thấy

ông nổi nóng, hoặc la hét nhân viên, nhưng lại

có phương pháp trị những tay ba gai, vô kỷ luật

trên tầu một cách rất hữu hiệu.Trong một lần

họp mặt nhân viên, ông nhẹ nhàng từ tốn nói :”

Kỷ luật, hình phạt, đủ kiểu đủ cỡ, tôi có thể cho

áp dụng tối đa nhưng tôi muốn thấy tinh thần tự

giác từ các anh em, tự mình kiểm soát hành

động sao cho đúng với nhiệm vụ, lương tâm của

mình, một người lính đã trưởng thành..”

182

Không biết nhân viên có thấm vào đầu lời nói

chí tình của ông ta hay không nhưng Hùng rất

phục ông ta trong vụ giải quyết tình trạng bê bối,

tắc trách và vắng mặt thường xuyên của vị trung

sĩ nhất Quản nội trưởng..thay vì la lối, trừng

phạt đưa nhốt lên trại Quân cảnh hải quân 201,

Hạm phó Tạo đã cho gọi vào trình diện, nói

thẳng là không chấp nhận được cách làm việc

của ông ta, vị QNT đã viện lý do này lý do nọ..

Tạo ngắt lời và chỉ nói nếu không thích làm

việc, thì cho tự do về nhà, chiến hạm nghỉ bến

cũng không cần vào, xem như không có cấp số

trong danh sách nhân viên và khi nào ông ta

thực sự muốn làm việc thì hãy vào gặp Hạm phó

Tạo..Không ngờ chỉ 1 ngày sau, vị QNT đã trở

vào tầu, xin lỗi và hứa sẽ làm việc đàng hoàng...

Tạo có một cá tính dễ mến nữa là biết thông

cảm, thương lính và giúp đỡ nhân viên dưới

quyền rất thật tình nhất là những nhân viên nào

Tạo biết rõ hoàn cảnh gia đình của họ. Chiến

hạm đi công tác về, luôn luôn dư thừa gạo trong

kho, vì cấp số lãnh đầy đủ nhưng nhân viên

thường ăn ít hoặc bỏ ăn vì say sóng. Tạo cho

kiểm kho, bán rẻ hoặc phát không cho nhân viên

nào có hoàn cảnh gia đình nghèo, đông con..

Rất tiếc Tạo làm hạm phó PGM 618 được gần 1

năm thì bị đổi ra làm chỉ huy trưởng kiểm báo

hạm 304 ngoài khơi Vũng tầu.

Tầu lên ụ được 2 hôm, nhân viên thấy đã dễ

thở hơn, trực gác cũng nhẹ nhàng, công việc

phần nhiều do HQCX đảm trách. HP Tạo, một

hôm nổi hứng, rủ Hùng và Thủy về “tu tiên “ tại

gia, một ngôi nhà trong hẻm đường Nguyễn Trãi

gần rạp Quốc Thanh.

Hôm đó, sau khi sắp xếp mọi việc trên tầu xong

xuôi, cả ba leo lên chiếc Honda dame của Hùng,

ghé chợ Nguyễn Tri Phương, góp tiền mua đúng

được 1 con vịt quay rồi về nhà Tạo.

Sau màn chào hỏi xã giao với ba mẹ và mấy cô

em, Tạo dẫn Hùng, Thủy vào một phòng trống

chỉ khoảng 2 mét vuông, bên trong để sẵn đĩa

thịt vịt, và một bình nylon rượu đế 4 lit..cả bọn

ngồi xệp xuống sàn, bắt đầu xoay tour, chén chú

chén anh, bằng 1 ly xây chừng lúc nào cũng

được rót đầy. Bình cạn, Tạo thò bình nylon qua

lỗ thông hơi, gọi cô em, nhờ mua thêm. Cứ vậy

mà hai ngày hai đêm không ra khỏi

phòng..chẳng có màn chữa lửa mà cũng chẳng

thằng nào cần “tưới vườn”..tới lúc mồi cạn, Tạo

“chỉ thị” 1 ly xây chừng một lát thịt vịt, không

được phí mồi nhậu..

Thỉnh thoảng, có tiếng gõ cửa và giọng cô em

nhỏ nhẹ hỏi thăm: “ anh hai..anh hai, có sao

không ??” và Tạo lại lè nhè:” vẫn bình

thường,vẫn bình thường..” cho đến khi không

thấy ông anh nhờ mua thêm rượu, hỏi cũng

chẳng trả lời, cô em bèn báo cáo với bà mẹ : “

rồi... anh hai với hai anh bạn xỉn quắc cần câu

rồi, má à..”

Sau màn “tu tiên “, cả ba thằng phải nằm cố thủ

trên chiến hạm, bơ phờ, mệt mỏi mất mấy ngày..

Chuyện “tu tiên “ 3 ngày 2 đêm của ba sĩ quan

HQ 618 trở thành một kỳ tích mà sau này, vẫn

được cả bọn nhắc nhở đến mỗi khi có dịp gặp

mặt.

oOo

Chiến hạm sửa chữa, xuống Ụ, thử máy đi

thử máy lại xong xuôi cũng mất hơn 3 tuần.

Vừa báo cáo hoàn tất là Phòng hành quân biển

đã gửi công điện biệt phái HQ 618 ra vùng 1

Zuyên hải.

Nghe đến Vùng 1 là Hùng đã thấy ớn lạnh..ước

mơ hải nghiệp của chàng với WHEC

2(Coastguard White High Endurance Cutter)

năm 1971, đơn vị đầu đời, đã bị sóng gió bão

Hester vùng Đà Nẵng làm vỡ mộng.. Tuần

dương hạm to lớn bậc nhất hạm đội mà còn chới

với huống chi hòn trứng PGM..

Thấp thoáng cũng đến ngày Ra Khơi của

HQ618, ban ẩm thực kỳ này, ngoài những thực

phẩm thường lệ, đã cẩn thận chất thêm mấy

thùng mì gói, gạo sấy để sử dụng trong trường

hợp cần..

183

Đúng 0900 ngày chủ nhật cuối tuần, QNT cho

tập họp, điểm danh. Không thấy thiếu nhân viên

nào, HT, HP nhìn nhau đắc ý mỉm cười và ra

lệnh kéo còi nhiệm sở hải hành,chiến hạm từ từ

tách bến, nhân viên đã mặc tiểu lễ sẵn sàng dàn

chào BTL/HQ theo đúng thủ tục hải qui của

...VNCH..!!

Hùng trực ca đầu tiên, cho giải tán nhiệm sở hải

hành, báo trung tâm hành quân /BTL/HĐ cho

biết tầu đã zou lou ( khởi hành), cho hai máy

tiến hai, rồi tiến full, trực chỉ cửa Cần Giờ..

Dòng sông Sài gòn nước chẩy xiết, vẩn đục mầu

phù sa, lều bều những mảng lục bình,gỗ, rác,

dập dờn theo sóng chẻ ngang thành tầu, ghe

thuyền qua lại như mắc cửi, tiếng máy đuôi tôm

ầm ồn vang động cả khúc sông...

Đứng quan sát trên lan can hữu hạm đài chỉ huy,

Hùng đưa mắt nhìn qua bùng binh Bạch Đằng,

xe cộ ngày cuối tuần vẫn tấp nập qua lại, thiên

hạ vẫn tà tà dạo phố đâu biết đến tâm trạng xốn

xang, buồn bã của các thủy thủ trên chiếc chiến

hạm chuẩn bị ra khơi với sóng gió bão bùng

đang chờ đợi...

Hùng mỉm cười vì chợt so sánh ý nghĩa “Ra

Khơi” theo hai thái cực.

Ra khơi, đối với tiểu thuyết gia, là:

“.. đối diện với trùng dương bát ngát, Đại dương

mênh mông, với hoa biển nở rộ, với không gian

thơ mộng, bên cạnh người yêu nhỏ bé, cùng

ngắm trăng dưới bầu trời bao la lấp lánh những

giải Ngân hà, nào là chòm Đại hùng tinh, nào là

Thập tự giá....... ”

hoặc đoạn văn rất Hải quân mà tình cờ Hùng đọc

được :

“...những bữa sáng tinh sương khi bình minh

chưa ló dạng, tiếng còi nhiệm sở thả neo đã khua

tôi thức dậy, bước ra nhiệm sở của mình ở sân

mũi, nhân viên hiện diện đầy đủ, gió hiu hiu

lạnh, biển êm đềm, hiền lành mờ ảo dưới ánh

trăng khuyết vành, rải từng đợt sóng vàng nhè

nhẹ lăn tăn đập vào thành chiến hạm. Trên trời

từng giải Ngân hà lấp lánh với muôn vàn vị sao,

không khí thanh tịnh mát mẻ làm tôi dễ chịu

khoan khoái..chiến hạm hai máy ngưng, dập dờn

gối nhẹ lên sóng, tiếp tục tiến vào đảo trong

những điệu vỗ rào rạt, đều đều...” ( trích Chiến

hạm & chiến hữu của NMH )

Nhưng Ra Khơi, đối với hòn trứng PGM, là bão

bùng, là sóng to gió lớn, là chuẩn bị đối diện với

những bức tường nước dựng đứng, tàn bạo úp

chụp chiến hạm từ đài chỉ huy đến bạt sân sau,

đẩy con tầu chúi nhủi xuống tận biển sâu, thò

chân vịt chổng lên trời, rò rò trên không trung,

rớt ầm ầm xuống mặt biển rồi lại đội con tầu lên

cao vút tận mây. Dụng cụ, nồi niêu song chảo,

bát đĩa loảng xoảng trong nhà bàn. Những làn

sóng bạc đầu, mà văn nhân đã thi vị hóa nó, âu

yếm gọi là Hoa biển, chưa kịp nở rộ là người

thủy thủ PGM đã ôm sô, ói mửa mật xanh mật

vàng, lấy gì mà “..đem về tặng em..”

Chiến hạm qua sông Lòng Tào, ra khỏi cửa Cần

Giờ, đổi cấp,xa dần ngọn hải đăng Vũng Tầu là

đời hết vui..Đúng như Hùng dự đoán, công tác

vùng 1 mùa này khổ ải trăm bề.. sóng ngược dài

dài đến tận Đà Nẵng, chiến hạm, để dưỡng máy,

không dám sử dụng tối đa, chỉ tiến hai, lại ngược

sóng nên thời gian ra vùng càng kéo dài lê thê.

Hầu hết nhân viên đều bị say sóng, phòng ăn

trống rỗng, mà cũng chẳng ai thiết gì đến ăn

uống..vì có ăn vào cũng “ hò “ ra, có lần chỉ

trong vòng hai tiếng đồng hồ đi ca, Hùng ói đến

8, 9 lần, khổ sở miệt mài, ói ra mật xanh, mật

vàng rồi không còn gì cho ra nữa, bụng quặn đau

thốn ruột. Chiếc ghế hạm trưởng trên đài chỉ

huy, ngày thường không ai dám đụng đến, được

sĩ quan đương phiên, thay mặt hạm trưởng, ngồi

chịu đựng cơn say sóng..

Có những lúc xuống ca, nằm lịm dưới phòng,

Hùng mơ màng trong giấc mộng, tưởng mình

như Tề thiên Đại Thánh, đằng vân giá vũ, hết

thăng thiên rồi độn thổ, nhẩy vút lên mây xanh

rồi chui tọt xuống lòng đất..thân thể mệt mỏi rã

rời..

Cuối cùng rồi chiếc PGM 618 cũng mò ra đến

Đà Nẵng, tầu vừa kéo còi nhiệm sở vận chuyển

là các nhân viên, bỗng tỉnh như sáo sậu, ùa ra

184

nhiệm sở như cái chợ vỡ, ồn ào nháo nhiệt như

vừa mới được hồi sinh, chả bù với mấy ngày

trước, con tầu hoàn toàn vắng lặng chỉ còn tiếng

máy gầm gừ với sóng gió..

Nghỉ xả hơi hai ngày, Hòn Trọc bắt đầu nhận

công tác tuần phòng do BLT/Vùng 1 Zuyên hải

chỉ định.

Lần trước, lần đầu tiên ra vùng 1, với nhiệm vụ

tuần dương của HQ2, Hùng còn có dịp lên thăm

Cù Lao Ré, cách Đà Nẵng 60 hải lý về phía

Đông Nam, hòn đảo mà dân địa phương gọi là

Đảo Lý sơn vì danh từ “cù lao Ré” có một sự

tích không được đẹp đẽ cho lắm, do Tây thuộc

địa để lại.

Kỳ công tác này với PGM, là một cực hình với

Hùng và nhân viên chiến hạm, sóng to, biển

động mà không có chỗ neo tránh, phải gòng đủ 7

ngày đi tuần, “ ngất ngư con tầu đi “, nhịn ăn

nhịn uống, mặt mũi người nào người nấy hốc

hác gầy còm, chỉ bù lại bằng những ngày nghỉ

bến, ăn nhậu khuây khỏa, ngủ nghê cẩn thận để

lấy sức tiếp tục chịu đựng ..sự hành hạ của sóng

gió...

Với cương vị Tuần duyên, PGM 618 chỉ chịu

trách nhiệm ven biển, làm OTC (operations

tactical commander ??) cho những PCF và

Coastguards hải đội 1 zuyên phòng với nhiệm

vụ là chận xét những ghe thuyền qua lại trong

vùng, ngõ hầu ngăn chặn những chuyến tiếp vận

vũ khí đạn dược vào miền nam của cộng sản.

Mỗi lần Đài kiểm báo cho biết có Echo lạ, PGM

lại “ sỉ” PCF ra chận xét còn mình cứ tà tà đi

trên trục tuần định sẵn..

Cũng may, chuyến biệt phái khổ ải này chỉ kéo

dài gần hai tháng là có công điện đổi vùng.

HQ 618 hớn hở quay về lại Sàigon. Kỳ nghỉ bến

này có sự thay đổi về nhân sự, Thiếu úy Thủy

nhận công điện thuyên chuyển về Giang Đoàn

53 tuần thám và chuẩn úy Triết khóa 23 NT sẽ

đến tân đáo chiến hạm.

Nhân dịp này, Hạm trưởng Yên tổ chức một bữa

tiệc giã từ tại quán bò 7 món Ánh Hồng, và như

thường lệ, các sĩ quan phải đôn đáo tìm bạn gái

tháp tùng bữa tiệc.

Thủy có vẻ buồn vì phải xa con tầu thân thương

sau hơn 2 năm gắn bó từ khi ra trường đến giờ

nên uống liên miên say khướt đêm hôm đó, Tạo

và Hùng phải dìu anh chàng về tầu.

Vài hôm sau, cầm tờ giấy phép về thăm gia đình

ngoài Cam ranh trước khi xuống đơn vị mới,

Thủy còn cố rủ Hùng và Tạo nhậu lần chót với

nhau tại một nhà hàng tận dưới Phú Xuân nhà

Bè, nổi tiếng với món canh chua cá bông lau và

gỏi ngó sen..Tạo bận chuyện gia đình nên chỉ có

hai thằng chở nhau bằng xe Honda. Ăn nhậu

khề khà đến lúc gần 11 giờ đêm quán đóng

cửa,cả hai đã ngà ngà, lạng quạng lái xe trở về.

Đường sá tối om, vắng hoe, không một bóng xe,

chung quanh đồng không mông quạnh, đến một

khúc quanh, Hùng lạc tay lái, xe đâm luôn

xuống ruộng, quá mệt mỏi, cả hai đổ lì, nằm ngủ

luôn dưới bờ ruộng..

Sáng sớm hôm sau, nghe tiếng bàn tán xì xào,

Hùng mở choàng mắt, giật mình khi thấy đám

đông tụ tập trên bờ đường, đang chỉ chỏ về phía

chàng, Hùng hoảng hốt, khua Thủy dậy rồi rồ

ga, leo lên đường, phóng thẳng một mạch..cả hai

còn văng vẳng nghe vọng lại: “ chèn ơi, toàn

mùi rượu, mấy chả sứa chứ có tai nạn gì đâu...”

May mắn “ Mấy chả “ mặc đồ civil, nếu không

thì mất mặt quân binh chủng quá..

oOo

Chuyến công tác thứ ba của Hùng với PGM

618 là chuyến biệt phái cho vùng 5 duyên hải,

mà bộ Tư lệnh nằm sâu trong rừng Cà Mau: căn

cứ chiến lược Năm Căn, chung với Hải Đội 5

zuyên phòng, bộ chỉ huy lực lượng 212.1, căn cứ

tiền doanh yểm trợ Năm Căn và các lực lượng

thủy bộ tăng phái....

Có kinh nghiệm hồi PCF / HD5ZP, Hùng biết

mùa này, vùng 5 biển êm, sóng lặng, lộc biển

như tôm cá, cua sò đầy rẫy, có thể nhờ các PCF

“cấp dưỡng “ được nên chàng chuẩn bị mang

185

theo khoai tây, bột mì phòng trường hợp đi tuần,

hay ca cơm, hạ sĩ Thơm, tay nấu cừ khôi của

HQ618, sẽ có món tôm lăn bột nhâm nhi với

Khoai tây chiên..nghe thôi là đã ứa nước miếng,

dĩ nhiên chàng không quên dấu xuống đáy xắc

tay một chai Martel cổ lùn mà Đồng Phú Thịnh,

OCS 7, môi giới mua lại cho chàng từ chợ trời

Mỹ.

Tối hôm Hùng nhận ca trực từ 2000 đến 2400 H,

chiến hạm đang hải hành qua vùng Cà mau.

Ngang tầm mắt, ánh đèn hải đăng của Hòn

Khoai đã thấy lập lòe quét sáng những vừng

mây trước mũi tầu, rồi dần dần, hòn đảo hiện rõ

trên đường chân trời. Xa xa nhìn hòn Khoai như

dáng dấp người thiếu nữ nằm xoay nghiêng trên

mặt biển với những đường cong quyến rũ hằn rõ

chân mây..

Đang mơ màng, Hùng chợt giật mình vì giọng

Triết vang ngay bên tai:

- Cảnh biển đẹp quá..

- Ủa hết phiên mà chưa chịu xuống phòng,

Triết..?? Hùng quay lại hỏi.

- Còn sớm quá anh Hùng, mới 9 giờ, chưa ngủ

được, cảnh đêm Poulo Obi đẹp quá, ngắm hoài

không chán, anh Hùng có thấy vậy không ??

Thấy Triết cũng biết thưởng thức cảnh đẹp của

biển về đêm, Hùng bèn tả hình dáng hòn đảo

giống như thiếu nữ cho anh chàng nghe. Triết

ngó nghiêng ngó dọc miệng trả lời : ờ hén..ờ

hén.. mà nét mặt vẫn bình thường chẳng có gì

thay đổi...không biết anh chàng có tưởng tượng

ra được người thiếu nữ Hùng mới tả không ??

Chuẩn úy Triết và Hùng đã có dịp gặp nhau trên

WHEC 2 khi chàng bị Hạm phó Triệu chỉ định

làm sĩ quan cán bộ cho toán 20 sinh viên sĩ quan

tài khóa 23 đi “tạp dịch “ trong đó có Triết. Còn

Trung Hùng OCS5 làm sĩ quan cán bộ toán sinh

viên khóa 22 đi thực tập.

Tán gẫu một lúc, Triết chào Hùng xuống đi ngủ

vì anh chàng sẽ phải nhận ca từ 0400 đến 0800

H

Lúc báo cáo nhập vùng cho đài kiểm báo 401

trên Poulo Obi, Hùng đã đổi tần số, cà kê dê

ngỗng với OC Châu quang Vinh, bạn cùng khóa

và anh chàng này lên máy báo cho các CIC khác

biết là “ Gà tồ đã nhập vùng “ (nick name của

Hùng hồi còn trong quân trường ) để anh em

chuẩn bị đón tiếp làm các CIC liên tục lên máy

thắc mắc danh hiệu mới là ai ??

Tuần phòng vùng này, HQ 618 chịu trách nhiệm

kiểm soát vòng đai cửa Bồ Đề, cửa sông ông

Đốc, Bảy Hạp và vùng Đông Bắc hòn Khoai

nằm giữa duyên đoàn 41 và cửa sông Bồ Đề. Lẽ

dĩ nhiên, PGM vẫn là xếp của các anh chàng

PCF/ HĐ5ZP, tha hồ sỉ đi check các echo bị

nghi ngờ..

Đến cửa Bồ Đề lúc gần 11 giờ đêm, Hùng cho

mời Hạm trưởng lên đài chỉ huy, Hạm trưởng

Yên, lần đầu tiên biệt phái xuống vùng này, e

ngại nhìn dòng sông nước chảy xiết đen ngòm,

cảnh âm u tăm tối, kín mít những rừng tràm đan

nhau san sát dài hun hút làm ông lưỡng lự chưa

biết quyết định ra sao bèn ra lệnh cho hai máy

ngưng, tầu bập bềnh theo dòng thủy triều từ cửa

sông cuồn cuộn chảy ra. Vụ Trợ chiến hạm

HQ225 bị mìn trôi chìm trên sông Năm căn ngay

căn cứ hải quân vùng 5 mấy tháng trước, làm

ông cẩn trọng hơn, và mặc dù có 2 PCF sẵn sàng

yểm trợ đến tận căn cứ Hải quân Năm Căn, ông

vẫn quyết định cho tầu lềnh bềnh phía ngoài chờ

đến sáng mới vào.

Đang bàn tán về sự nguy hiểm của ngã ba Tam

giang trong lòng sông Năm Căn mà ngày mai

chiến hạm sẽ phải đi qua, cả Hùng lẫn hạm

trưởng,hạm phó đều nghe một tiếng ình va chạm

lớn vọng lên từ dưới hầm và tầu nghiêng hẳn về

tả hạm. Rồi tiếng nhân viên quan sát la toáng : “

Tầu mắc cạn..tầu mắc cạn..”

HT nhẩy bổ ra lan can tả hạm, Hùng chạy lại

nhìn la bàn trước bánh lái, mũi tầu vẫn chĩa

thẳng vào cửa sông Bồ Đề hướng 020, nhưng

Hùng chợt nhớ ra có một cồn đất nằm phía trái

cửa sông mà hồi xưa PCF vẫn phải cẩn thận để ý

đến mỗi khi về căn cứ, nước chẩy xiết từ cửa

sông ra biển đã bê đuôi tầu sang phía trái và leo

lên cồn..vừa lúc đó, tiếng hạm trưởng la to:

186

- Máy tả lùi, máy hữu tiến một..

Không đợi nhân viên lái, Hùng tự kéo cần máy

tả lùi 1, máy hữu tiến 1 nấc, miệng la:

- Máy tả đã lùi một, máy hữu tiến 1, tay lái số 0.

Con tầu rung lên bần bật quậy sóng bùn tứ tung

nhưng vẫn nằm ì một chỗ, sau khi thử vài lần

cho cả hai máy lùi cũng không ăn thua gì, Hạm

trưởng thất vọng bước vào đài chỉ huy, lục tủ lấy

quyển tài liệu về thủy triều, nhìn đồng hồ rồi giở

sách ra tra cứu, lúc sau khoan khoái thở dài, nói

với Hùng:

- May quá, thủy triều đang xuống mực thấp nhất,

khoảng 2 tiếng nữa sẽ lên lại, như vậy mình có

thể thoát ra lúc 3 giờ sáng.. giờ thì phải chờ

thôi..

Hạm phó Tạo cho gọi nhiệm sở tác chiến và gọi

máy yêu cầu hai PCF đang tuần hành túc trực

bảo vệ an ninh cho chiến hạm. Mọi người đều

thao thức chờ đến lúc thủy triều dâng lên..

Khoảng 2 giờ rưỡi sáng, thấy tầu bắt đầu lắc lư

mạnh theo nhịp sóng vỗ, Hạm trưởng lên đài chỉ

huy, ra lệnh cho hai máy lùi, con tầu gầm gừ

rung động rồi bất thình lình, vọt ra sau, quậy

sóng ầm ầm.. tất cả nhân viên vui sướng reo hò

ầm ĩ.. trên đài chỉ huy, hạm trưởng thở phào nhẹ

nhõm và cho chiến hạm lui ra khỏi khu vực cửa

sông chờ sáng hẳn mới vào trở lại.

Chuyến tuần hành đầu tiên, HQ 618 chịu trách

nhiệm từ mũi Cà Mau đến cửa sông ông Trang.

Biệt phái vùng 5 zuyên hải đúng lúc trận chiến

dành dân lấn đất đang lên đến cao độ để chuẩn

bị cho cuộc hòa đàm Paris, HQ 618 có thêm

nhiệm vụ đi nhổ hoặc bắn triệt những lá cờ của

mặt trận giải phóng miền nam đang được Việt

cộng bắt dân phải treo khắp nơi cho quốc tế

tưởng lầm là bọn chúng đang nắm ưu thế trong

phần chiếm đóng miền nam Việt Nam.

Khi qua cửa sông ông Đốc, chiến hạm được lệnh

tác xạ tự do những cột cờ Việt cộng gắn trên

sườn núi, súng nổ liên hồi, bô pho nhả đạn liên

tiếp, sét rụng đầy sân mà chẳng có lá cờ nào rơi

rụng cả, hạm trưởng chán nản qué nhân viên

trọng pháo quá chừng và cho biết chưa có

chuyến công tác nào chiến hạm sử dụng nhiều

đạn dược một cách vô tích sự như kỳ đi vùng 5

duyên hải này. Sĩ quan trọng pháo vận chuyển

Hùng thấy nhột bèn xin hạm trưởng cho phép sử

dụng phương pháp hải tặc mà Hùng đã có kinh

nghiệm thời còn nắm thuyền trưởng PCF/

HĐ5ZP. Tò mò và cũng thất vọng tài tác xạ của

các tay trọng pháo Hòn Trọc, Hạm trưởng chấp

thuận. Hùng bèn cho nhân viên chận bắt những

ghe chài đang chèo lưới quanh vùng, giữ hết

giấy tờ và yêu cầu họ vào gỡ mấy lá cờ mà Hùng

đổ cho là họ đã gắn đêm qua.. nộp mỗi ngọn cờ

là được thưởng 1 can đầu...gần cuối ngày, HQ

618 báo cáo là triệt hạ được 10 cột cờ và sẽ nộp

cho vùng những chiến lợi phẩm này...

Chuyến công tác này được chấm dứt bằng hai tin

buồn cho mọi người : hạm trưởng có công điện

về BTL/HĐ gấp để chuẩn bị bàn giao HQ618

cho HQ Đại Úy Thành từ vùng 2 ZH về và hạm

Phó Tạo cũng rời chiến hạm để nhận chức chỉ

huy trưởng Đài kiểm báo nổi HQ304 neo ngoài

khơi Vũng Tàu hiện đang trống vì không ai chịu

nhận..??

Trước khi khởi hành đi chuyến công tác cuối

cùng của Hùng trên Hòn Trọc, cả chiến hạm kéo

đến nhà Hùng để dự tiệc tiễn đưa Hạm trưởng

Nguyễn Trường Yên đi lãnh chiếc LSM và hạm

phó Tạo ra vùng địa ngục trần gian. Ngày hôm

đó, hơn ba mươi hải tặc HQ618 đã làm náo động

cả khu xóm đường Võ Tánh Sàigòn và làm táng

đởm tinh thần cả gia đình chàng trong bữa tiệc

tốn hết gần 20 két bia lớn và 3 chai Johnny

Walker của ông bố Hùng.

oOo

Hạm trưởng Hải quân Đại Úy Thành cũng

khóa 15 NT, là một sĩ quan cán bộ từ vùng 2

zuyên hải, có tiếng nghiêm chỉnh và khó tính

nhất quân trường. Chuyến công tác đầu tiên với

chiến hạm, ông đã bắt từ sĩ quan đến nhân viên

phải mặc quân phục chỉnh tề lúc làm việc cũng

như đi ca. Hùng, lúc này đã có nghị định lên

187

Trung úy, tạm thời làm hạm phó và thiếu úy

Triết làm sĩ quan đệ tam. Ca hải hành, hạm

trưởng cũng gồng 1 ca. Về nhân viên cũng có sự

thay đổi: trung sĩ Thành Điện tử ra đi,trung sĩ cơ

khí trưởng cũng được thay thế bằng một Thượng

sĩ cơ khí già trên bộ Tư lệnh, một chuyên viên đi

lãnh tầu, không hiểu bị lỗi gì mà bị đì xuống dàn

PGM, một chức vụ dưới cấp bực, hơn nữa, ông

ta đã từng nắm phòng an ninh số 8 hải quân.

Chuyến đi biệt phái xuống vùng 4 Phú quốc thật

buồn nản, Triết trầm lặng, ít sôi động, lại không

biết nhậu..triệt để tuân hành lệnh hạm trưởng mà

không phản ứng hay có ý kiến gì..Hùng nhiều

khi đụng độ với hạm trưởng vì những thay đổi

“phong tục “ nề nếp trên chiến hạm..và nhất là

thiếu hẳn những “ trao đổi văn hóa “ với các

PCF nhằm cải thiện “chế độ ăn uống “ của nhân

viên.

Đi công tác được hơn một tháng, Hùng may mắn

có công điện của BTL/HQ / phòng quân huấn

gọi về để thi Anh văn cho khóa du học kỹ sư 4

năm bên Mỹ..chàng hí hửng trình với Hạm

trưởng xin về Sàigon. Là một sĩ quan nổi tiếng

reglo, HT Thành ký ngay SVL cho Hùng mặc dù

tầu đang thiếu sĩ quan.

Sau kỳ thi, khi biết kết quả, Hùng tức tối làm

đơn khiếu nại lên Phòng quân huấn, viện cớ thi

ESL được 85 điểm, hải vụ đầy đủ lại có tú tài B

ban Toán, 2 chứng chi MPC Đại học khoa học

mà không được trúng tuyển trong khi có hai

người một người tú tài ban C và một người tú tài

Pháp ban Philo..mà được đi.. Thiếu tá Đ. phòng

quân huấn trả lời thắc mắc của chàng:

- Anh muốn khiếu nại thì lên tìm Đại tá

Tài...(lúc đó là chánh văn phòng Tư lệnh)

Biết mình không có khả năng tìm gặp ông ta,

Hùng đành khăn gói ra Phú quốc về lại PGM

618.

Khi ra đến An Thới, chiến hạm đúng tour nghỉ

bến, chàng gặp HT Thành đang lội bộ trên cầu

tầu..Thấy Hùng ông ta vui vẻ rảo bước tới, đưa

tay chỉ lên túi áo:

- Bên này Salem, bên này Pallmall, hạm phó lấy

bên nào..

Hôm đó Hùng được HT Thành và Triết dẫn lên

nhậu một chầu huy hoàng tại quán Anh Đào..

Thêm một tuần lễ đi tuần nhàm chán nhưng

cũng dễ thở hơn mấy lần trước, Hùng lại nhận

được công điện, kỳ này của Bộ Tư lệnh Hạm

Đội, gọi về đi học khóa tiếp liệu tại Oakland,

tiểu bang Cali bên Mỹ. Chàng trình Hạm trưởng,

không thấy ông ta nói gì, chờ đến gần kỳ hạn

của ngày phải trình diện BTL/HQ để lo thủ tục,

Hùng đành phải nhắc ông ký SVL trả chàng về

Hạm Đội, ông trả lời:

- Tôi đâu có muốn giữ anh lại làm gì, nhưng có

trình BTL/HĐ về tình trạng thiếu sĩ quan, giờ đã

có công điện một ông trung úy khóa 1 đặc biệt ra

thế, Hạm phó cho bí thư thảo SVL rồi tôi ký

cho.

Ngày hôm sau, không muốn trễ hạn với Phòng

quân huấn, Hùng bèn lên căn cứ Phú Quốc gặp

OC Chín khóa 10 OCS đang làm sĩ quan Liên

lạc Việt Mỹ, nhờ xin giùm một chỗ trên chiếc

C130 của Mỹ bay thẳng về Saigon..

Chiếc Hercules C130 vừa cất cánh rời khỏi Phi

đạo, Hùng đưa mắt nhìn xuống con tầu thân

thương mà chàng đã khổ sở miệt mài với nó hơn

năm trời, PGM 618, đang nhiệm sở hải hành, từ

từ tách bến, hình dáng thân quen của chiến hạm

lại làm Hùng chạnh lòng...../.

Montréal, ngày cuối tuần.

NMH OCS6

188

CChhiiïïììuu ttrrïïnn ààööììii tthhúú

Vũ Hoàng Thư

Tôi ngồi lại bên

hàng ghế chờ chuyến

bay. Khung cửa sậm đen

của trạm hàng không đã

thanh lọc đi hết những

tia nắng chiều khiến ta

khó biết được thời gian

bên ngoài. Máy điều hòa

không khí tỏa ra hơi lạnh gây gây làm người

muốn co lại trong một tư thế lười biếng. Chiều ở

phi trường thật nhộn nhịp, mọi người hối hả đến

và đi. Đến hay đi, hình như ta đều tìm một chỗ

về.

Chiều. Chỉ cần gọi tên Chiều là đã gợi trong

ta những niềm nhớ vấn vương. Chiều về... Chiều

xuống... Chiều đến... Chiều hôm...

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa

(Nguyễn Du)

Hình như con người đã chờ và dành cho

Chiều một chỗ đứng rất trịnh trọng trong tim.

Người xa xứ, kẻ lưu vong thường nhớ nhà, nhớ

quê những khi chiều về. Ít khi ta nghe nói đến

chuyện nhớ nhung khi sáng sớm, lúc bình minh.

Thúy Kiều động mối thương tâm cho nỗi đoạn

trường của Đạm Tiên và cũng là của mình về

sau, tất cả đều khởi đầu bằng một buổi chiêu

trong tiết Thanh Minh lúc “Tà tà bóng ngả về

tây”.

Chiều xuống chậm và đi về lãng đãng bằng

những tia nắng cuối ngày đỏ ối rạng chiếu sau

dãy núi xanh. Đã bao lần chiều đến như thế.

Chiều đến thật thảnh thơi như báo hiệu cho ngày

sắp tàn rồi nhẹ nhàng đi để bắt đầu một nhịp kế

tiếp của thời gian. Chiều đến vội vàng hay chậm

rãi thật ra chỉ tùy tâm cảnh của người. Niềm dự

cảm như đang lớn dần để thay cho ánh nắng bắt

đầu nhạt. Bất giác ta nhìn qua song, chiều đã đi,

cảnh vật chìm dần trong bóng đêm. Chiều đánh

dấu cho ngày đã tàn hay khởi đầu cho bóng tối?

Mặc kệ, chỉ là một nỗi bâng khuâng quay quắt

đâu đó ta bắt gặp trong những lần chiều xuống.

Thoáng chốc chiều đã mất, chiều đi qua không

ghi lại một vết chân. Dấu vết là những gì sót lại

khi ta níu kéo một khoảnh thời gian và không

gian giữ lại cho riêng mình. Chiều không là của

ai. Đã bao lần con người nắm bắt một cảm giác

trong khung Chiều :

Trên đường về nhớ đầy

Chiều chậm đưa chân ngày

(Hồ Dzếnh)

Quả vậy, cuối ngày và trên đường về, bước

của Chiều là những bước chậm, phải thật rất

chậm vì nếu không thì :

Không gian như có dây tơ

Bước đi sẽ đứt động hờ sẽ tiêu

(Xuân Diệu)

189

Những bước lẩn thẩn về một quê nhà đâu đo,

hoặc chưa tìm thấy, hoặc chưa hề hiện hữu. Cứ

như thế, Chiều đã bước những bước chân cũ từ

hàng triệu năm, tìm một nơi về hay thật sự chỉ

để khơi lại những nỗi niềm và hâm nóng mộng

mơ trên cuộc nghiệt hành nghịch lữ. Khói lam từ

mái tranh ở cuối chân đồi là Nơi Về? Tà dương

ác bóng ở cuối biển khơi là Quê Quán? Hay Quê

Hương thật sự là chỗ Bất-Khả-Tư-Lường?

Hỏi rằng người ở quê đâu?

Thưa rằng tôi ở rất lâu quê nhà

(Bùi Giáng)

Chiều là khoảng thời gian để quên đi sự chia

cắt giữa ngày và đêm, sáng và tối. Tôi yêu hết

những buổi chiều khi lòng bỗng lắng xuống,

quên đi mọi ý niệm thời gian và những đối chọi

của con người. Tôi muốn giơ tay níu bắt buổi

chiều để rồi thấy mình luôn luôn bất lực. Sự đối

chọi và nổi bất lực của con người phải chăng đã

nảy hiện Thi Ca như thi sĩ Octavio Paz đã nói:

Between what I see and what I say

Between what I say and what I keep silent

Between what I keep silent and what I dream

Between what I dream and what I forget

Poetry.

(Giữa điều tôi thấy và điều tôi nói

Giữa điều tôi nói và điều tôi câm nín

Giữa điều tôi câm nín và điều tôi mơ mộng

Giữa điều tôi mơ mộng và điều tôi quên lảng

Thơ.)

Giữa điều tôi thấy và thưa

Trong vàn âm vọng hay chưa thành dòng

Lặng thinh cùng cõi mơ mòng

Mở ra trăm trận điệp trùng lảng quên

Em về diễm tuyệt thuyền quyên

Vẻ phong vận mở suối huyền dặm Thơ

(Em về trở mộng đường tơ

Niềm xao xuyến động những bờ cõi Thơ)

Như thế Thơ đã mở cửa cho ta bước vào

vườn, bỏ mặc bên ngoài những chập chùng bế

tắc của ngôn ngữ đối đãi. Lời thưa hỏi hay niềm

câm lặng, đã quên lãng hoăc vẫn mơ màng, Thơ

đến và mang ta đi trên những bước thật êm nhẹ

như bước của Chiều. Những lối trên trời xanh

thẳm của cánh nhạn, cánh hồng làm sao tìm

được vết. Tô Đông Pha cho rằng Thơ và Đạo

không chống hại nhau (Thi Pháp bất tương

phương). Tôi đoan chắc rằng Thiền sư và Thi sĩ

phải gần nhau lắm vì cả hai đều dùng ngôn ngữ

hư cấu để nói lên điều ẩn mật. Thơ là tiếng dóng

tìm đồng vọng, nhắn gởi cho những ai ngoài kia

cùng rung một nhịp cảm. Nhưng liệu có ai?

Biển xanh xa vời vợi, mênh mông buồm gọi

nhớ nhung về.

Nắng đẹp chảy đầy đôi mắt biếc.

Tiếc người xa không gần để nói chút niềm

trời rộng rãi.

(Thi Vũ)

Niềm trời rộng rãi khởi đầu cho những hành

trình trên lối bước: Từ là tơ trời của bông liễu

tản mạn bay đi; Ý là mây ngàn cỏ nội đang đợi

chờ ngoài kia.

Chi thượng liễu miên xuy hựu thiểu

Thiên nhai hà xứ vô phương thảo

(Tô Đông Pha)

Lìa cây bông liễu phiêu bồng

Ven trời vạn nẻo cỏ hồng muôn phương

(Mây ngàn cỏ nội đâu không là nhà ?)

Với mây ngàn cỏ nội là nhà, Thi nhân lên

đường làm những cuộc lang thang trên mặt đất.

Đôi lúc cơn gió ngừng, bông liễu tạm đáp trên

cỏ non nhưng cuộc ngao du vẫn bềnh bồng

phiêu hốt. Quán Trọ là chỗ tạm nghỉ chân,

không là nơi thường trú nhưng từ đấy, chốn bất-

khả-thường-trụ, Thi sĩ tiếp tục trao lời với gió

Chiều.

190

Tôi bước vội vào phi cơ, phút chốc cả một

màn mây trắng trải rộng dưới chân. Bất giác tôi

nhớ đến một câu thơ mà tôi cho là một trong

những câu thơ hay nhất :

Chiều chiều ra đứng ngõ sau

Ngó về quê mẹ ruột đau chín chiều

Ngõ sau của tôi trong giây phút này là khung

cửa nhỏ của phi cơ nhìn ra những tia nắng bắt

đầu nhạt trên một nền trời tím dần.

Vũ Hoàng Thư

Hạ 1998

Tình thương, tiền chùa – Hải Dương (tiếp theo trang 88)

Loan với tay mân mê gói thuốc lá, biết ý Phan lấy hộp quẹt ra chuẩn bị bật lửa rồi ngoắc người bưng bàn

gọi thêm ly cà phê nữa cho Loan, nhìn ngón tay sành điệu cầm điếu thuốc khẽ nhè nhẹ trên mặt bàn cho

những sợi thuốc dính chặt nhau hơn, Phan liên tưởng đến ngày xưa đã cùng lũ bạn chung quân trường

ngày cuối tuần kéo nhau về khách sạn nằm phi chất trắng với nhau, cũng cách làm thuốc kiểu cách như

Loan bây giờ đã khơi dậy những cảm giác lâng lâng sảng khoái khi rít những chất trắng vào phổi. Phan

đã quên đi một thời gian lâu rồi chẳng qua là vì không có tiền đành chịu thế thôi, nhưng bây giờ thì khác,

nghĩ đến đây như có một cái gì thôi thúc Phan, nó bao phủ che lấp mọi ý nghĩ khác, Phan dọ ý Loan

- Trông Loan hút thuốc chì quá, đã hút thử các thứ khác chưa?

- Loan sợ gì anh, cái gì cũng đã từng thử qua ngán chi

- Ở đây kiếm được không?

- Thiếu gì, anh Tín cũng hay mua về cho tụi em đốt lắm, anh muốn không,em biết chỗ hay anh tới chỗ tụi

em ở đi,em đi mua cho.

Phan bằng lòng ngay, gọi tính tiền Phan móc túi ra một cọc tiền toàn giấy bạc 50 ngàn mới, moi moi tìm

giấy bạc nhỏ hơn và như có ý khoe với Loan,mắt Loan sáng lên.

oOo

Phan nằm dài trên giường của Loan,rít một hơi đầu tiên, cảm giác khoan khoái làm tê hết cả người xong

đưa chuyền sang cho Loan nằm bên cạnh chờ, Loan đã thay quần áo chỉ mặc mỗi chiếc áo ngủ mong

manh, khi nằm xuống da thịt trắng để lồ lộ ra như mời mọc, sau một điếu thuốc cả hai đều yên lặng, đê

mê say thuốc, một lúc sau Phan với tay ve vuốt cánh tay trần của Loan và Loan xoay lại choàng tay qua

cổ Phan,giờ này đây Phan quên hết tất cả vợ con, có một điều làm Phan nhớ và giúp chàng yên tâm để

quên các chuyện khác đó là vẫn còn má là vẫn còn nguồn tài trợ của hai chị bên Mỹ, không phải lo sợ về

vấn đề tiền bạc nữa, Phan mỉm cười lấy tay bóp mạnh bên eo Loan, Loan giật nẩy người lên hét tướng

- Đồ quỷ à!

Hải Dương

191

Chọn Đơn Vị - SeaBee Huy Châu (tiếp theo trang 91)

Đời lính ở Phú quốc, nhất là mấy quan đi PCF thật thoải mái, trừ vài lần bắn nhau với VC, bị thương sơ

sơ mấy nhân viên, còn lại là nhưng chuyến đi du ngoạn ngoài đảo với sinh viên Saigon, Cần thơ, học sinh

Nguyễn trung Trực, Lâm quang Ky, Rạch giá, tiêu xài thả cửa tiền bạc không thành vấn đề (?!) khi thì chi

mấy chục ngàn cho một buổi nhậu, lúc thì không có nổi 5 đồng ăn cơm ở phạn xá Sĩ quan !!!!!!!!! Cuộc

sống thật bình-dị tưởng như chiến tranh nó ở đâu đâu, dù tiếng đại bác từ mũi Nai bắn hàng đêm, dù cũng

phải đi bắn hàng ngàn trái 81 ly yểm trợ cho BĐQ thường nhật, mà vẫn ăn chơi tà tà, lè phè, đó là cái giá

phải trả cho những năm trong tù CS sau này.

Năm 1970 đi Hải đảo Phú Quốc không do tôi chọn, 42 năm sau, năm 2012 đi Hải đảo Hawaii cũng không

do tôi chọn mà đó là lệnh của Bà.

Thân cư thê nó sướng vậy đó các bạn.

SeaBee Huy Châu

Vài dòng cuối cho thằng bạn vắn số:

Cuộc đời của Hoàng Ngạc và tôi khởi đầu bằng cái passports bị mất, rồi về cùng đơn vị, cùng ở tù, cùng

qua Houston chia xẻ bao kỷ niệm…. Ngạc, bây giờ tửu lượng tao cũng lên được 4 chai rồi thì mày đã bỏ

tụi tao đi mất đã 3 năm nay. Trước khi mày nằm xuống bạn bè khắp nơi đã đóng góp 1 số tiền thật lớn để

mong làm được điều gì đó cho mày, nhưng mày vẫn không qua khỏi, bù lại anh em đã lo cho mày một

đám ma quá chu-đáo, Mày mất đi mà bạn bè vẫn còn nhắc đến mày với những chân tình là quý lắm rồi,

ai cũng chỉ mong được như vậy thôi

Tao

Cho một cuộc tình – Nguyễn Khắc Thịnh (tiếp theo trang 96)

Hòa buồn xo nét mặt, mẹ mất cách đây 3 năm rồi, em thì tiếng tây tiếng u nói đến mỏi cả tay, hiện làm

cho mấy shop may tạm sống qua ngày, còn chồng con ra sao? Tân hỏi tiếp, Hòa chỉ vào phòng ngủ nói

anh ấy nghỉ trong đó rồi dẫn đến phòng, mở cửa, Tân thấy ngay hình của Thái trong bộ đồ bay với 2 bông

mai trước ngực, quá xúc động cầm tay Hòa run run giọng, thế em nhất định ở vậy hay sao ? Hòa kéo Tân

ngồi ngay cạnh giường tâm sự: Anh Thái yêu em và anh cũng rất yêu đời phi công với bộ đồ bay mầu

xanh da trời nên thi đậu đủ điều kiện là tình nguyện đi lính chứ không phải muốn tách khỏi ảnh hưởng

của gia đình để lấy em như gia đình thường võ đoán, chẳng may...,những giọt nước mắt đang lăn dài trên

má, Tân dìu Hòa ra phòng khách rồi chậm rãi châm điếu thuốc, nhìn làn khói đang lãng đãng tan trong

không khí chợt nảy ra ý tưởng mượn ý của một danh tướng Mỹ:

Người chiến sĩ Việt Nam Cộng Hòa khi nằm xuống không phải họ chết đi mà nhục thể của họ đã thấm

sâu vào lòng đất hầu kết thành hồn thiêng sông núi cho nòi giống bất khuất Việt Nam, hôm nay đây trong

căn nhà ấm cúng trước mặt Tân, Hòa thể hiện người vợ trung trinh, với đất nước Việt Nam Thái là

Thánh, này bạn, bạn thật có phước.

Nguyễn Khắc Thịnh - U7 (Đây là câu chuyện thật 100%, tên Thái tôi giữ nguyên để một số các bạn Chu Văn An nhận ra, còn tên người con gái và một số

chi tiết tôi đổi để tránh làm phiền người Quả Phụ chung tình.)

192

Tình khờ - Lê Ngọc Trùng Dương (tiếp theo trang 124)

Người thiếu phụ kiếu từ và vội vã quay đi. Tôi đứng đó với nỗi ngậm ngùi suy tưởng về Ma Khờ, thằng

bạn tài hoa, anh hùng trẻ tuổi đã về bên kia thế giới với mối ân tình chưa vẹn; bất giác, tôi thì thầm lời thơ

mà hắn đã để lại hôm nào:

Chờ mong, ôi vẫn chờ mong,

Mà theo năm tháng hoài công đợi chờ.! (13).

Anh Lâm Thanh,

Trong mỗi đời người, chúng ta ai cũng có một thời để sống, một thời để yêu, ( dù chỉ là tình yêu đơn

phương và tuyệt vọng).

Dù đã biết tình yêu là trái đắng,

Mà có ai nào trốn tránh được đâu ?

Dù đã biết tình yêu là nước mắt,

Chỉ khơi nguồn cho nỗi nhớ thêm sâu! (14)

Và một thời để chết !

Hồi tưởng lại ngày nào, tôi và anh cùng các bạn, những người trai trẻ lứa tuổi hai mươi, những thanh

niên ưu tú đã đáp lời kêu gọi của Tổ Quốc Việt Nam;

từ thành thị, xóm làng thân yêu, chúng ta đã về họp mặt tại Bạch đằng 2 năm 1969. Ba mươi năm sau,

nay chúng ta đã bước vào tuổi năm mươi lại gặp nhau trên bước đường ly xứ. Thêm ba mươi năm nữa,

nếu có gặp nhau chưa chắc đã có thể nhận diện ra nhau, cũng có thể có người đã về bên kia thế giới. Thôi

thì, chuyện về Ma Khờ anh và tôi hãy chia xẻ như kỷ niệm buồn vui trong quãng đời quân ngũ của bọn

mình.

Lê Ngọc Trùng Dương

Ghi chú

1/ Nhạc phẩm Trăng Tàn Trên Hè Phố của Phạm Thế Mỹ. '' Tuổi ba mươi mà ngỡ như trẻ thơ.''

2,3,10, 13 Nguyễn văn Phó ( Hương Thu).

4/ Nhạc phẩm Phượng Yêu của Phạm Duy.

5/ Thơ Chút Tình Đầu của Đổ Trung Quân.

12/ Thơ Tình Tuyệt Vọng. Khái Hưng phiên dịch từ bài Sonnet d'Avers.

6/ Thơ của Lê Ngọc Trùng Dương.

7,8, 14. Thơ của Nguyễn văn Hiền (Hoài Tuyết Trang).

9,11. Thơ Truyện Kiều của Nguyễn Du.

Bạn Tù - Duton Navigation – Hoàng Quốc Việt (tiếp theo trang 163 )

193

các anh khóa chặt cửa thì chúng tôi... trốn trại... không thành công cũng thành nhân! Xin dâng... Trốn

Trại Bội Tinh... cho... Quang Baby... anh là người duy nhất trốn trại thành công mà tôi được biết... lính

thứ hiền Hải Quân, bạch diện thư sinh, trói gà không chặt mà cũng có gan hùm... Papillon... mới đáng

đăng báo. Con đường máu và nước mắt chỉ mới bắt đầu... mới tù trong, còn tù ngoài ... mới tới mức! Có

khi còn châm và khổ não hơn tù trong... nhiều... theo kinh nghiệm của tôi... chưa nói số ăn mày... bị bắt

trở lại... thì... qué sera sera... dám ca... vào đây khi mái tóc còn xanh xanh, rời đây khi râu tóc bạc trắng

xóa... lắm!

Đoạn trường ai có qua cầu mới hay... những con tương cận, những con tim đồng cảm... tự động tìm

đến nhau... Quang Baby đến ngồi bên tôi trước mũi du thuyền... là vậy... không gì lý thú bằng... hai khách

giang hồ ngồi cạnh bên nhau, kể chuyện nhau nghe về chuyện... giang hồ... đồng thanh tương ứng, đồng

khí tương cầu!

Hoàng Quốc Việt

Vấn đề chửi thề trong văn hóa dân tộc – Đẻ Ngược (tiếp theo trang 171)

Đã nhiều lần HQ/ĐT T... được đề cử đi tranh giải Nô-Ben về ngành chửi tục nhưng rất tiếc là ông chưa có

dịp thi thố tài năng. Tuy nhiên trong nước ông giữ cúp vô địch chửi thề toàn quốc năm năm liền và cũng

là người duy nhất ở VN được chính thức công nhận là chửi thề có “ba-tăng”, môn bài.

Nghiên cứu về vấn đề chửi thề càng ngày càng đóng vai trò quan trong trên lãnh vực nhân chủng và xã

hội học. Vì vậy ở Bắc Mỹ MIT đã thiết lập riêng một phân khoa Chửi Thề Học, đứng đầu phân khoa này

là Dr. Dubay Lenmay (Đ. B. Lên Mây ) một trong những người có nhiều kiến thức và thẩm quyền nhất

trong lãnh vực ăn nói tầm xàm ba láp của nhân loại.

Đẻ Ngược

Tài liệu tham khảo :

- Chửi Thề Qua Ba Miền Bắc, Trung, Nam. ( Viện Nghiên Cứu Chửi Thề VN )

- Chửi Thề Cẩm Nang Của Quân Đội ( HQ/ĐT T....)

- Những Câu Chửi Thề Thời Tiền Chiến. ( Viện Nghiên Cứu Chửi Thề VN )

- The Joy Of Swearing. ( Random House )

- Swearing For Dummies. - Y2K Edition. ( O’Reilly )

- Interactive Swearing ( for NT, Win 95 ) ( Bill Gates )

- Swearing Your Way To Success. (Random House)

194

Mục Lục

Thư ngỏ 2

Thủy Mộ Quan Phan Thái Yên 3

Bài thơ vĩnh biệt (thơ dịch) Lê Ngọc Trùng Dương 12

Đức Thánh Tổ Trần Hưng Đạo và những cơ duyên Ngọc Nhung 13

Ngủ mơ trên bãi vắng (thơ) Di Truong 16

Về biển (thơ) Phạm Hồng Ân 17

Thư Gửi Bạn Việt Dân 18

Bài thơ mùa hạ (thơ dịch) Lê Ngọc Trùng Dương 20

Từ tượng Trần Hưng Đạo, dôi dòng tâm cảm Trần Quang Phước 21

Hòn sỏi rơi (thơ) Vũ Hoàng Thư 31

Ngã Ba Sông Phạm Hồng Ân 32

Thiên đường của người khùng (thơ) Từ Văn Bé Tư 39

Đám cưới nhà binh Lê Tam Anh 40

Khung trời phiêu du (thơ) Di Truong 46

Ngày tháng đổi đời Lê Trần Vũ 47

Về Huế ngày mưa (thơ) Nguyễn Phước 52

Chờ vượt Vũ môn Cỏ Biển 53

Đưa con vào Đại học (thơ) Bùi Thạch Trường Sơn 58

Thằng bạn của tôi Lê Đình Quang 59

Ba mươi năm tình lỡ (thơ) Huỳnh Kim Khanh 62

HQ5 và Hoàng Sa 19-1-1974 Trương Văn Liêm 63

Em hỏi ta (thơ) Lý Thy Dân 72

Tiên dược trên Diễn Đàn Đường Hào 73

Nụ hôn (thơ dịch) Lê Ngọc Trùng Dương 75

Quán ba cô Huỳnh Kim Khanh 76

Sinh nhật (thơ) Trần Quang Phước 81

Ca khúc mùa thu (thơ dịch) Lê Ngọc Trùng Dương 82

Cơn mưa và trí nhớ (thơ) Trần Quang Phước 83

Thấy mơ hồ một chiến hạm ra khơi Nguyên Nhi 84

Tình thương, tiền chùa Hải Dương 86

Cuộc tình (thơ) Huỳnh Kim Khanh 89

Chọn đơn vị SeaBee Huy Châu 90

Hậu em đi chùa Hương (thơ) Quý Bùi 92

Cho một cuộc tình Nguyễn Khắc Thịnh 93

Người buôn rắn Gió Đồng Nội 97

Bài cho tình ta (thơ) Lê Ngọc Trùng Dương 99

Kỷ niệm một lần xa thành phố Lê Phạm Kim Phượng 101

Xuân chiến thắng trong trại tù cải tạo Suối Máu Ngô Thụy Chương 108

Một ngày trên cao nguyên Nguyễn Chu Trương Dực 112

Con dốc (thơ) Nguyên Nhi 120

Tình khờ Lê Ngọc Trùng Dương 122

Bạn Tù - Duton Navigation Hoàng Quốc Việt 125

New York buổi mù (thơ) Vũ Hoàng Thư 164

Tản mạn về gựu Nguyễn Khắc Thịnh 165

Vấn đề chửi thề trong văn hóa dân tộc Đẻ Ngược 170

Những giọt mưa trái mùa Ngô Văn Sơn 172

PGM HQ 618 Nguyễn Mạnh Hùng 174

Chiều trên đồi thơ Vũ Hoàng Thư 188