Bilten broj 344. MAKEDONSKI TEATARSKI FESTIVAL “VOJDAN ^ERNODRINSKI” - PRILEP 4 na ova pra{awe. Taka }e se otvorat vratite za mladite. Ne o~ekuvam kozjnae kolkavi rezultati od

$Page 1: Bilten broj 344. MAKEDONSKI TEATARSKI FESTIVAL “VOJDAN ÊRNODRINSKI” - PRILEP 4 na ova pra{awe. Taka }e se otvorat vratite za mladite. Ne o~ekuvam kozjnae kolkavi rezultati od$
4 4 . M A K E DO N S K I T E ATA R S K I F E S T I V A L “ V O J D A N ^ E R N O D R I N S K I ” - P R I L E P

B I L T E N B r . 3

4 4 .MAKEDONSKI TEATARSKI FESTIVAL

“VOJDAN ÊRNODRINSKI”

P R I L E P

0 5 - 1 1 J U N I 2 0 0 9


2

- Festivalot "Vojdan êrnodrinski" vo Prilep e takov kakvi {to se teatrite vo Makedonija, kakov {to e toj trend

na razvojot na teatrot vo Makedonija. Spored toa, selektorot se trudel i uspeal da go odbere ona {to e najdobro od teatrite

vo Makedonija i da go donese vo Prilep. Sakam da re~am deka ona {to ovde ni se slu~uva e verna slika na ona {to pretstavuva

razvoj na teatrot vo Makedonija.

E, sega {to bi trebalo i kako bi trebalo za da se napravi pove}e? Mislam deka toa e eden golem problem. Imame takvi

teatarski, reìserski i avtorski sili kako {to nikoga{ ne sme imale.Ne znam dali dovolno se stremat, dali ima nekoja sila

sistemska koja }e go isfrla na predna linija kvalitetot i najdobroto?! Teatarot na nekoj na~in e ogledalo na ona {to se

slu~uva vo ìvotot.

Lu|eto vo teatarot ne moàt da ìveat od ona {to go dobivaat vo teatarot. Zatoa, moraat ili prinudeni se da

odat nadvor od teatarot. E, sega {tom odat nadvor od teatarot, imame problem - ~ovek podelen na dve ne moè da prosperira,

ne moè da go bide…Zna~i, teatarot bara cel ~ovek kako {to bara sekoja nauka, sekoe proizvodstvo, ako moàm taka da

kaàm. E, dodeka ne se najdat tie ekonomski ~initeli koi {to }e go stimuliraat i nagraduvaat kvalitetot, a }e go

obeskuraùvaat nekvalitetot da se trgne od patekata na teatarot, dotoga{ }e ni se slu~uvaat vakvi raboti i }e imame

vakov teatar.

RISTO STEFANOVSKI,teatrolog

O G L E D A L O T O N A @ I V O T O T


3

Proveren avtor, ~itan. Dramite mu se postavuvaat na teatarskata scena. Doìvuvaat uspeh. Poslednata pretstava rabotenaspored negov tekst,, Kinegonda, vo Karlalend,, postavena vo Dramski teatar. , koja i prilepskata publika ima{e mo`nost da ja vidina ova izdanie na Festivalot “Vojdan ênrodrinski”

Kakva ni e sostojbata vo makedonskata dramaturgija. Imame li kriza ili napredok?- Sekoga{ koga imame krizi, vo dramaturgijata mislam deka imame i napredok. Mnogu sme interesni vo toj pogled, zatoa {to

koga }e propadne tekstot ili dramatur{kata predlo{ka, sekoga{ doa|aat mladi, novi reìser so nov pristap. Ili obratno kogaima dobri tekstovi se slu~uva da imame lo{i reìi, da se uni{tat tekstovite. Gledano vo celina, na ova izdanie na Festivalot,,Vojdan êrndorinski,, moèbi nema ni{to novo. Fakti~ki nie kako da “stoime vo edno fino mesto”, No o~igledno toa ne e taka.Kolegite od sosedstvoto ne smetaat deka sme prvi na Balkanot. Od ova proizleguva deka nie nemame sens dali se dviìme napredili odime nazad. Toa go ~uvstvuvame samo koga }e postavime tekst od drug avtor. Toga{ gledame do kade sme. Mislam, deka odimenapred so malku poblagi ~ekori, no ne nazaduvame. Nikoga{ ne se slu~ilo da bideme pod nivoto, osobeno na teatarskiotfestival,,Vojdan êrnodrinski,,

Kolku vo dràvata ima sens i dali ima za poddr{ka na doma{natadramaturgija?

- Odgovorot e negativen. Mnogu slabo se poddrùva doma{natadramaturgija, iako na site nam ustite ni se polni so toa deka MTF e Festivalna doma{nata drama. Eve zemete me mene za primer. Imam 45 godini. Ako ovdedoa|am kako pomlad avtor, toga{ ne{to seroozno zboruva deka ne{to ne e vored . Ima mladi lu|e koi sakaat da gi izmestat drugite od nivnite ,,pozicii,{to sekako ne prijatno za nikogo. Vpro~ev eve moeto prisustvo na festivalotne e klu~no da se pojavat mladi lu|e. Ona {to sakam da potencirame e dekasistemski ne im se dava raka na mladite dramaturzi, reìseri vo dràvata.Ova e seriozno pra{awa za sekoja dràva. Treba da si go postavi i da go re{i.

Kako moè da se re{i problemot?- Na mnogu ednostaven na~in. Da se formira grupa na lu|e od mojata

generacija, koaj }e bide zadolèna da najde po eden dramski tekst ili reìserili po eden akter. Da gi predloì do Ministerstvoto za kultura, da rabotat

Venko Andonovski, dramski pisatel

DOMA[NADOMA[NADOMA[NADOMA[NADOMA[NATTTTTA DRAMAA DRAMAA DRAMAA DRAMAA DRAMATURGIJA NE SE STIMTURGIJA NE SE STIMTURGIJA NE SE STIMTURGIJA NE SE STIMTURGIJA NE SE STIMUUUUULIRALIRALIRALIRALIRA


4

na ova pra{awe. Taka }e se otvorat vratite za mladite. Ne o~ekuvam kozjnae kolkavi rezultati od ovaa moja ideja, no sepak smetamdeka taka }e se otkrijat novi talenti. Mnogu malku vodime grià za lu|eto koi se tuka okolu nas.

Profesor ste. Na {to gi u~ite mladite studenti?- Gi u~am na edna mnogu va`na rabota. Da ne me po~ituvaat tolku. Otkako }e gi dadat odgovorite na ispit, otkako }e izlezat

vedna{ da go zaboravat toa {to jas im go kaùvam. Da trgnat po svoj pat.[to e novo {to }e proizleze od Va{eto pero?- Momentno pi{uvam kratok dramski tekst od okolu 60 minuti, kameren za 4-5 likovi. Pi{uvam i roman koj treba da me

potvrdi po prethodniot,, Ve{tica,,. Se raboti za dramski tekst koj se slu~uva vo dom za stari lica koi nemaat semejstvo. Dvajcatase odzemeni vo nozete. Ni edniot ni drugiot ne si go imaat videno liceto. Na krajot doa|a prepoznavaweto. Toa e su{tinata natekstot. Romanot }e bide posveten na To{e Proeski. Se odnesuva na sudbinata na eden mlad ~ovek, a ne na negovata biografija.To{e e zemen kako mlad, pozitiven lik. Smetam deka dosta be{e profitirawe od negoviot lik. Pi{uvam deka e {teta mlad ~ovekrano da ne napu{ti, a moèl da dade mnogu pove}e. Normalno, preovladuva optimisti~kata varijanta.

So likot na Sijah Kalem, turskiot slikar, se povrzuva slobodata naduhot. A toj duh i misla doa|aat od 15 vek i moè da se nare~e ~udo. Zatoa {topred petstotini i pove}e godini samo isklu~itelnite umovi i tvorci moèleda pravat is~ekori pred svoeto vreme, ostavaj}i neizbri{livi svedo{tva ne

G l e d a v m e . . .

P r e t s t a v a t a . . .

Turski teatar - Skopje“SIJAH KALEM” od Ilhami Emin i Jordan Plevne{Reìja:Vlado CvetanovskiKostimografija: Blagoj MicevskiScenografija:Nurulah TunxerMuzika: Xengiz IbrahimArt dizajn: Vlado \orevski- RafikIgraat:Eljesa Kaso,osman Ali nesrin Tair, Zubejde Selimovska, Filiz Ahmet,Suzan Akbelge, Biljana Jovanovska, Xenal Samet Aksel Mehmet, MustafaJa{ar, Salaetin Bilal, Burhanetin Ibrahim, Bedija Begovska, Bereda Re{it,Xijat Re{it, Taner Sulejman.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○


5

samo za vremeto vo koe {to ìvele, tuku i za site vremiwa i pokolenija na edinstvenata svetska civilizacija. Crteìte na SijahKalem koj od Top-Kapi Sarajot vo Istanbul i site dervi{ki te}iwa {to ja raznesuvale poezijata na sufizmot so Jonuz Emre, HaxiVeli Bekta{ i duhot na Mehmed Ulusoj, patuvale pod budnoto oko od razli~ni evropski policii, zavr{uvaj}i so moderniot interpol,stignale duri i vo Makedonija. Pretstavata za misteriozniot turski slikar e kako slika. Polna so boi, vizuelizacii i audiodoìvuvawa za publikata koja e vo centarot na dejstvieto.

Vlado Cvetanovski, reìser: "Sijah Kalem" be{e eden dolg proces na sredbi me|u Jordan Plevne{ i Ilhami Emin. Nanekolku od tie sredbi prisustvuvav i jas. Tie postojano raskaùvaa prikazni. I toa od minatite vekovi. Edna{, pred ~etiri godiniim rekov da gi sostavime tie prikazni. Tie po~naa da pi{uvaat I na krajot se sozdade tekstot za eden ereti~ki slikar vo islamotkoj ne smee da slika figure, a toj slika {amani, demoni… Toj ja nosi bolkata na tvore{tvoto. Zatoa e ova svet na sliki. I bidej}irabotime pretstava za Alah koj imal 99 imiwa, zatoa ima 99 stol~iwa za publikata. I sekoja vleznica si ima ime. Zadovolen sum odpriemot na publikata iako za pove}eto jazikot ne e poznat.

Eljesa Kaso, akter: Samiot problem so Sijah Kalem site nas mnogu n# vozbudi {to be{e posebo otkrivawe. Mnogu malku seznae vo svetot i vo Republika Turcija za nego. Nekoi informacii stignaa duri osumdesettite godini od minatiot vek. Doznavamedeka se otkrieni 20ina negovi sliki. Niz pretstavata nie istoriski malku {etame. Od 13. pa se do 20. Vek. Dokaz za toa e i narodnatapesna so koja ja po~nuvame i ja zavr{uvame pretstavata. Taa zna~i: Patuvam dewe i no}e. Celo vreme patuvame niz istorijata.Prekrasno be{e da se gradi pretstavata. U~estvuva re~isi celiot ansambl na turskiot teatar. I mladite akteri, pa i studentiteod FDU. Ovoj spoj se pokaà mnogu dragocen.

Mustafa Ja{ar, akter:Pretstavata vo Prilep pomina vo odli~na atmosfera. Prilepskata publika so osobeno vnimanie nesledi. Vo ova pretstava se slu~uva ~udo: taa e tolku razbirliva iako govorime na turski jazik. Nagradata be{e so gromoglasenaplauz {to mi e osobeno milo.

Bedija Begovska, akter: Odamna ne sum bila vo Prilep. Go doìvuvam kako vtor roden grad. Sre}na sum poradi na{atapretstava kako e primena od publikata. Ja potvrduva onaa teza deka edna slika zboruva pove}e od 1000 zborovi. Celata na{a pretstavase sliki koi mnogu zboruvaat. Nekoj re~e deka dobro e {to nema prevod. Toa samo bi mu pre~elo na vistinskoto umetni~ko doìvuvawena ovoj proekt. Ne vema deka ne e relevanten tekstot. No mnogu se pova`ni slikite koi treba da se doìveat.Salaetin Bilal, akter: Imav ~uvstvo deka nie akterite so publikata komunicirame kako celina. Zna~i, teatarskiot jazik e napreden plan. Toa mi pri~ini posebno zadovolstvo. Prilepskata publika znae da oceni i proceni.

- Posebno zadovolstvo be{e pretstavata. Da se vidat site tie sliki, boi, mnogu neobi~no.- Celo vreme se vrtev na stol~eto. Gledav na site strani. Mnogu ubavo igraa. Pa ona so slikite {to gi napravija na po~etokot mevoodoo{evi.- Mnogu ubavo. Mi be{e àl {to I tekstot ne go razbiram Za da ja popolnam celata slika. Vo sekoj slu~aj interesno.

P u b l i k a t a . . .

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○


6

"Tetoviranite du{i" kako istoriska sudbina na makedonskiot narod, rasfrlan kakokamen-belutrak niz svetot,e tekst koj sekoga{, odnovo i odnovo, potsetuva na surovosta naìvotot na na{incite koi se obiduvaat da go otsonuvaat ameriknskiot son.Silnata poraka{to vo sebe ja nosi tekstot, so dosta ̀ ar i profesionalno, kumanovskiot teatarski ansambl,preku suptilnata akterska igra, uspe{no "za~ineta" so ambientalnata postavenost na scenata i vnimatelno izbranata muzika,uspea na mnogu slikovit na~in da i ja prenese na publikata.Luznite od tetovaìte na du{ite, nikoga{ ne srasnuvaat, tuku ostavaatbelezi koi sekoga{ potsetuvaat na ona: koi sme, {to sme i od kade sme. Zagubenite du{i vo tu|ata zemja, postojano talkaat po svojotna momenti pra{alen identitet, postavuvaj}i si pritoa niza somenì, no i opravduvawa, zo{to se tamu kade {to se i dali navistina,se mora taka da bide.....

Robert Veqanovski, akter: Premnogu sum zadovolen od ve~era{nata izvedba. Ve~erva dobivme pove}e aplauzi od site dosega{nidesetina izvedbi koi gi imavme. Pretstavata ve~erva zra~e{e so nekoja prefinetost i normalnost i dobi mnogu ubav kvalitet. Jaspo priroda sum perfekcionist, i zatoa }e re~am deka ne sum celosno zadovolen od mojata izvedba na ulagota, bidej}i smetam dekasekoga{ moè da bide u{te podobro.

Vlado Jovanovski, akter: Pretstavata, spored mene predizvika op{ta radost kaj prilepskata publika. Se ~uvstvuvam mnoguubavo, iako bev umoren bidej}i od druga proba direktno dojdov na pretstava. Posakuvam Festivalot da preìvee dolgi, dolgi godinii da pomogne vo osoznavaweto i fiksiraweto na makedonskiot identitet afirmiraj}i doma{ni avtori koi imaat vredni dela koi}e bidat izveduvani na op{ta radost na site.

G l e d a v m e . . .


Centar za kultura "Trajko Prokopiev"- Teatar Kumanovo"TETOVIRANI DU[I" od Goran StefanovskiReìja: Jani BojaxiKostimografija: Jani BojaxiDizajn: Tihomir SpirovskiMuzika:Goran TrajkoskiIgraat: Robert Veqanovski, Vlado Jovanovski, Dragi{a Dimitrijevski,Qubica Gojkovi}, Goran Ili}, Aleksandra Pe{evska, Vera Ristovska,Keti Don~evska Ili}, Qup~o Haxi-Stojanov, Ivica Dimitrijevi}, Vesna \utkovska.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○


7

Poseben mig za vistinata za teatarot i Makedonija. Se u~i i razbira poinakumakedonskata istorija videni niz tekstot i reìjata na dvajca od akterite, nizbiografijata na Vojdan êrnodrinski. Reìserot inventivno go prenelmakedonskoto minato od Filipa, preku Samoila, êrnodrinski do dene{ninata,za zemjata kade se kradat {inite na istoriskiot evropejski voz, koj nikoga{ ne zastanuva i docni stoletija.

Jordan Vitanov, reìser i akter: - Voodu{even sum od publikata, koja, iako mlada, pokaà visoko ~uvstvo za prepoznavawe nateatarski vrednosti. Se ~uvstvuvam prekrasno. Kontaktot so publikata, vo koja retko moè{ da se najde povozrasen ~ovek, be{enezaboraven. Kuso, vistinska teatarska publika. Sre}en bi bil koga site pretstavi bi gi sledela vakva publika. “Skrb i uteha”nema klasi~na scena, nema italijanka. Obi~no igrame vo ambientalni prostori, vo manastiri, u~ili{ta, biblioteki. Ovde igravmedruga pretstava lani. Imavme mnogu prijatno iskustvo. Sega doìveavme u{te edno voodu{evuvawe.

Tihomir Stojanoski, akter: - Na{ite pretstavi se otvoren sistem so pozitivna energija. Publikata reagira, bilo da igramevo mesta kade ima teatar ili kade retko gostuva teatar, osobeno kaj Makedoncite vo Pirin, Mala Prespa, Gora, Golo Brdo. Tekstovitegi sozdavam da prenesam ona {to mu se slu~uva na na{iot narod. Se prekr{uvaat istoriski likovi so sostojbi, a publikata giprepoznava i igra zaedno.

Slobodanka ̂ i~evska, akter: - Prekrasen be{e kontaktot so publikata. Dobivme u{te edno iskustvo so prilepskata publika,po lanskoto kulturno leto so Serdarot na istata scena pokraj crkvata “Sveti Nikola” vo Varo{. Milo mi e {to sme blisku dopublikata. Podobra e ovaa blizina, otkolku distancata na klasi~nata scena.

P u b l i k a t a . . .- Kumanovskiot teatar napravil dobra teatarska izvedba na prekrasniot tekst na Goran Stefanovski. I reìserski mislam dekabe{e dobro osmislena, makar {to mislam deka malku predolgo trae{e.- Solidno srabotena pretstava. Iskreno,o~ekuvav ne{to pove}e, no i vaka be{e dobra. Od akterskata igra moè{e da se zabeleìdeka se raboti za akteri-profesionalci koi umeat da vladeat so scenata, no i uspe{no da ja vodat prikaznata.- "Tetovirani du{i", kako pretstava sakam sekoga{ da ja gledam, nezavisno koj ja izveduva. Ovoj pat, mislam deka moèbi ima{emali propusti, da ne re~am osakatuvawa, no vo celina, zadovolitelno.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Pridru`na programa


Kulturen centar Skrb i uteha i Naroden teatar od Veles."ÊRNODRINSKI EKSPRES" od Tihomir StojanovskiReìja: Jordan VitanovIgraat: Tihomir Stojanoski, Jordan Vitanov, Edmond Sotir,Dra{ko Milo{eski i Slobodanka î~evska


8

Kamerna pretstava vo koja publikata ja ~uvstvuva teìnata, prisustvoto i potrebatada se izbega, izbegne odnosno pobedi crnata ~uma koja ednostavno treba da e tuka, tuka e ili pak }e ne stigne. Masoven nastap naakterite, bez precizna podelenost na ulogite, bez izdiferenciranost koja vsu{nost i ja pravi taa teìna, izma~uvawe. Sudbinite,slu~kite i bremeto na svoite pre}i ja nosat ~umata. Pretstava za teìna, morni~avost...za ~umata. Ednostavno, pretstava so mnogumuzika. A za da se pobedi ~umata treba èlba, ume{nost koja bitolskite akteri sovr{eno ja pretstavija na scenata... A ~umata etuka okolu nas, i moè sekogo da stigne...

Marjan Ne~ak, koavtor i muzika: Kako {to se gleda, na samiot naslov na pretstavta Vladimir Mil~in i Marjan Ne~ak, stoi,zna~i se javuvam kako koavtor. Ovoj vid pretstava e scenska pasija, se podrazbira deka e toa pretstava so muzika i pretstava kojagovori za nekakvo stradanie koe se slu~uvalo i moè da ni se slu~i, i ne daj boè, da ni se slu~i. Muzikata e eden od segmentite koi{to se dvigatel na ovaa pretstava.

Petar Gorko, akter: Ovaa na{a ~uma be{e burata vo teatarot, fakti~ki ~umata vo na{iot teatar koja ja izbrkavme so umetnost,so rabota, so profesionalnost. Se nadevam deka na cela Makedonija i na cel svet kade {to sme bile }e dokaème deka povtornobitolskiot teatar e onoj vistinskiot koj sekoga{ pravel dobri pretstavi, a publikata uìvala koga gi gledala.

Sowa Mihajlova, akter: Fantasti~no sum zadovolna od reakcijata na publikata koja be{e odli~na, a zadovolna sum i od toa

G l e d a v m e . . .


NU Naroden teatar - Bitola" CRNA SE ÛMA ZADADE", Vladimir Mil~in, Marjan Ne}akReìja: Vladimir Mil~inScenografija: Krste S. XidrovKostimografija: Marija Pupu~evskaMuzika: Marjan Ne}akSvetlo: Dim~e SpasevskiIgraat: Eljesa Maja Andonovska, Katerina Anevska, Petar Gorko, Valentina Gramosli,Radojka Dimeska, Marjan \orgievski, Ivan Jer~i}, Vasko Mavrovski, Martin Mir~eski,Filip Mir~eski, Sowa Mihajlova, Nikola Proj~evski, Viktorija Stepanovska, JulijanaStefanova, Aleksandar Stefanosvki, Ilina ôrevska.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○


9

kako se prezentiravme i kako ni ode{e pretstavata od celokupnata energija koja ve~erva ja po~uvstvuvavme od ovaa strana , odnosnome|u akterite. Mislam deka ova e pretstava koja dlaboko korespondira so site nas, ne samo profesionalno kako akteri, tuku i soemociite so sekoj od publikata i mislam deka toa zaedni~ko korespondirawe be{e ishodot na ovaa ve~er i ovaa pretstava.

Sowa O{avkova, akter: ûmata se brka so dobro peewe, a mislam deka site vo bitolski teatar znaat dobro da peat, zatoaimame vakov proekt. Golemo be{e zadovolstvoto da se u~estvuva vo vakov proekt, koj retko se pravi kaj nas. So Mil~in i Ne~akbe{e zadovolstvo da se raboti. Mil~in e na{ predagog u{te od fakultet i takvo be{e i raboteweto vo tekot na samata pretstava.

P u b l i k a t a . . .- Me izmoririja pogfledite, temnite podo~nici, tie te{ki pogledi. Ednostavno mnogu slikovito be{e pretstvaeno stradanietokoe go nosi ~umata.- Super, mene mi se dopadna pretstvata, ja ubivme crnata ~uma...- Uìvavc vo sekoj ispean stih n apretstavata, a pesnata i muzikata bea tie koi mi ostavija vpeàtok... Glumcite pokaàa deka znaatda peat.- Mi se dopadna celata kopozicija na mnogute akteri koi se na scenata i nivniot odnos.

Interesna saga za apsurdite na ìvotot. Dodeka od edna strana ednite intenzivnotragaat po svojot ̀ ivoten sopatnik, i spasot od li~nata moralna i emotivna kriza go gledaatvo maà~kata odnosno ̀ ena~kata, drugite sekojdnevno umiraat ne sramej}i se voop{to {totolku dolgo ìveat. Siot toj sublimat od apsurdni sostojbi i situacii, pak, sozdava

NUCK "Aco [opov" Teatar- [tip"GLOGOVIOT XBUN" od Bratislav DimitrovReìja: Stojan StojanovskiScenografija, muzika: Stojan StojanovskiKostimografija: Nevenka Taseva- Petrovi}Likovno oblikuvawe: Boro MatevskiIgraat: Jordan Vitanov, Ruji{ Begovska, Vladimir Tuliev, Pece Risrevski, KrsteJovanovski, Mile Vrateovski, Milan~o \eor|iev- Rone, Viktor Arev, Metodi Basarovski,Du{ko Stojanovi}, Viktorija Jovanova.

G l e d a v m e . . .


○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○


10

svoevidno ludilo i razdor vo semejstvoto vo koe nikoj nikogo ne moè da podnesuva i sekoj gleda da izbega od toj ma|epsan krug vo kojni{to novo i ubavo kako da ne se slu~uva.Edinstven zaedni~ki interes na site e ona malku nasledstvo koe nikoj ne znae na kogo bimoèlo da mu pripadne od {to pak, nastanuva nova eksplozija od raspravii i sekojdnevni kavgi me|i bra}ata, sestrata, tatkoto,~i~koto, vnukot...Ludiloto i apsurdot odat do tamu {to se nastojuva duri i pogrebalnata opreema da se kupi pred vreme, za da sena~eka po "stara", poevtina cena...

Bratislav Dimitrov, avtor: "Glogoviot xbun" e moj prv dramski tekst i moè da se svede pod terminot- grevovi od mladosta.Moram da bidam iskren i da kaàm deka u{te toga{ imav dramatur{ki zabele{ki na tekstot, koj vo me|uvreme se zgolemija. No,sepak, od druga strana, bi bil neskromen ako ne kaàm deka sre}en sum {to tekstot opstoi tolku godini i "izdrà" smena na dvarazli~ni sistemi (konteksti) i....preìvea!!! Navistina, tekstot e moj, no, za negovoto "ìveewe", za negovoto opstojuvawe, mislamdeka, sepak, najzaslu`ni se akterite, reìserot i site ostanati "sorabotnici" vo pretstavata koi so sebevgraduvawe, mu davaat novpuls i ritam na ona {to se rodilo pred pove}e godini...

Jordan Vitanov, akter: -Apsolutno sum zadovolen od ona {to go napravivme ve~erva. Ova moèbi e najdobrata izvedba {todosega sme ja imale, a pretstvata sme ja igrale barem deset pati.Ovde motivacijata e ogromna, bidej}i, sepak, se raboti za festivalskoprikaùvawe, no toa nema nikakvo zna~ewe dokolku pretstavata nema nikakvi vrednosti, ona {to se veli od majka.Spored moj vkus,solidno sraboteno, ima{e odli~ni akterski ostvaruvawa, prekrasen tekst, ubava reìja…zna~i, se na se edna visoko profesionalnapretstava so ogromen tragizam vo sebe i apsurdno sme{ni siruacii…

Ruji{ Begovska, akter: - Zadovolna sum premnogu, imavme edna ubava pretstava, odli~no bevme primeni od publikata voPrilep koja znae da proceni {to e dobro i da nagradi, no i da kazni.Neretko se dobivaat vakvi ulogi (Stojna), so reìserotStojanovski dolgo nemav raboteno,no, eve, po 15 godini doìvuvam prekrasno ~usvstvo, so prekrasna uloga i preubav tekst voizvonredna pretstava.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

P u b l i k a t a . . .

- Interesno spakuvana pretstava. Me|utoa, poradi toa {to ne mi e ~itan originalniot tekst, ne moàm da bidam sigurna dali toabe{e toa {to treba{e da bide, iako, znam deka akterskata igra vo teatarskite pretstavi moèbi e pobitna…taa treba da ja napravinaracijata. Vo ovoj slu~aj mislam deka solidno be{e postignato toa.- Osven {to mislam deka pretstavata trae{e podolgo od potrebnoto, druga zabele{ka nemam. Porakata {to vo sebe ja nosi dramskottekst, akterite od {tipskiot teatar dosta uspe{no ja prezentiraa, ima{e jasna i bliska misla na {to i publikata soodvetnoreagira{e.- Ne velam deka napati ne po~uvstvuvav zamor od odredeni repliki, ne velam deka se be{e sovr{eno, no, velam deka "Glogoviotxbun" ve~erva ima{e edna kvalitetna izvedba.


11

I BEZ NIV NEMA PRETSTAVI NA SCENATie se postojano tuka iako nikoj ne gi gleda. Vladimir, Sa{o Smokva, Xango,

Jane, Robert, Iko…Vredno rabotat zad kulisite od utro do ve~er. Za niv e najbitnoda nema nikakov problem na scenata, so rekvizitite, so celokupniot vpe~atok zapretstavata. Tie se mom~iwata {to vredno pomagaat da se postavat i da se rasturatscenite po pretstavata. Gi zateknavme na pauza vo bifeto. Da odmorat, da se osveàti pak na rabota.

-Rabotime od 8 do 24 ~asot. Nie sme mobilna ekipa non-stop. Za brzaintervencija. Nema nikakvi problemi. Se se re{ava vedna{. Pomagame vo dekorotna sekoj teatar, Tovar-istovar za scenata, okolu ~igi, sufiti, se… Site potrebniraboti.

Ima mnogu slu~ki koga se raboti. No se e pod kontrola.

Z A D S C E N A T A

Pridru`na programa


"VAKA, VAKA I VAKA"Ispitna pretstava na studentite od vtora godina vo klasata na profesorot VladoCvetanovski i Mimi Tanevska na Fakultetot za dramski umetnosti vo SkopjeIgraa: Ana Kafkalevska, Kristina Alatovska, Hristijan Svetiev, Sla|ana Vujo{evi},Katerina âkmakoska, Katerina Anevska, Nata{a Petkovi}, Miroslav Petovi},Atanas Atanasovski, Tina Trpkovska, Marija Atanasovska, Nenad Mitevski

Studentite od FDU-Skopje napravija vistinsko {ou. Predizvikaa ovacii kajpublikata. Ispitnata pretstava ja vozbudi, ja smee{e publikata od ume{notosovladuvawe na nastavnoto gradivo na Fakultetot. Izvedbata na grupnite, duo ipoedine~ni igri na site studenti, gestovite, mimikite, akrobatskite izvedbi, pa ipesnata, pokaàa deka na makedonskiot teatar mu doa|a svetla perspektiva.Prilepskata glavno mlada publika na polno} prepozna kvalitet. Vo nekolku navrati, na otvorena scena, studentite gi nagraduva{eso ovacii i aplauzi.Ana Kafkaleska, akter: - Publikata so aplauzite ne iznenadi. Ne znaevme kako da reagirame. Sepak, ne popre~i vo koncepcijata daja odigrame prestavata kako {to ja podgotvuvame i u~evme, kako {to dobivame instrukcii od profesorite. Voodu{evena sum odpublikata od gradot na moite roditeli.


12

- Edno teatarsko delo ima pomagala, bastun~iwa koi mu pomagaat da se dviì ( kako {to e muzikata…) No koga se upotrebuvaat za

spasuvawe, toga{ teatarskoto delo, spored moe mislewe, vleguva vo eden horizont na "{anta{" i ja gubi svojata avtenti~nost. A vo

posledno vreme zafa}a nekoja moda. Vaka ja vovede temata "Teatarot vo slu`ba na dramskata umetnost ili na estradata”, pretsedatelot

na sovetot na festivalot Petar Temelkovski.

Moderatorot, avtorot Traj~e Kacarov vo svojot voveden tekst se obide da ja dobliì temata.

- Teatarot denes ìvee vo erata na sovremenata tehnologija, elektronskite mediumi, masovnata komunikacija . . . Seto dejstvuva

ofanzivno vo nasoka na sozdavawe na pogodnosti, udobnosti bez koi ne moè da se zamisli sovremeniot ìvot. Kako se odrazuvaat

na umetni~kiot izraz? Ednostavno, ne go pla{at tuku go nagonuvaat da gi po~ituva nivnite principi.

Kacarov me|u drugoto vo svoeto izlagawe dali za na{iot teatar moème da

kaème deka e star i izliten. - Ona {to vo posledno vreme se slu~uva vo na{iot

teatar e tolk,u te{ko da se definira kolku {to i vremeto . . . Za da ja pojasnime

situacijata vo koja se nao|a na{iot teatar }e postavime nekolku pra{awa:

Dali teatarot kaj nas e avtenti~en pat za samoizrazuvawe na tvorcite?; Dali

e kriti~no nastroen kon dràvata?; Dali se javuva kako prazen gest ili vo

nego ima nekoja sodrìna?; Znaat li tvorcite i prosleduva~ite na nivnite

dela {to e toa teatar i za {to sluì?; Sakaat li tvorcite preku metodite na

Stanislavski da ja imitiraat realnost?; Sakaat li, koristej}i gi metodite

na Arto da ja fasciniraat publikata?; Potreben li e zborot vo teatarot i

akterskata igra ili treba da se zasnova samo na vizuelni efekti i {um, istakna

Kacarov za vedna{ potoa da dodade deka pretstavite so koi raspolagaat na{ite

dràvni teatri zboruvaat deka nitu edna ne moè da se ispo~ita kako odgovor

na postavenite pra{awa. Spored Kacarov toa e taka zo{to vo podgotovkite

tvorcite se koristat so priu~eni sredstva od psiholo{kiot teatar na

Tribina: "TEATAROT VO SLU@BA NA DRAMSKATA UMETNOST ILI NA ESTRADATA"

V O T E ATA R O T - UM E T N O S TA P R E D S E


13

Staislavski, Strazber, Mihail êho, od laboratoriskiot na Grotovski i na

Brug, pa se do onoj na Vilson i sli~ni na nego i zatoa {to pretstavite se

daleku od ~istiot ànr. Se pove}e se javuvaat kako hibridi koi celosno ili

delumno se pot~ineti na principite na tehni~kite sredstva koi pak

nemilosrdno go ubivaat zborot, t.e. dijalogot, t.e. dejstvieto, t.e. dramata, t.e.

likovite.

Spored Rusomir Bogdanovski so vovedot ne e objasneto {to e toa {to vleguva

vo teatarot i {to ne ~ini. Za temata ne e doobjasneto {to se podrazbira kako

estrada.

Za pisatelot Mitko Maxunkov vistinskata umetnost e anonimna iako nie

sakame da bide javna.

- Nejzinata su{tina e da bide anonimna. Vistinskata recepcija na umetnosta

se doìvuva koga ~ovekot e sam. Teatarot e javna dejnost i mora da se bide vo

nekoja sala. No i vo taa sala si, na nekoj na~in, sam. Ama nie za toa sakame da

se znae. Da bide razglaseno, da ima televizii, radio. Komercijalizacijata na

umetnosta e sramot za nea.

Spored Petar Temelkovski esencijalno e dali so pogre{noto vklu~uvawe na pomagalata na estradata vo teatarot se predizvikuva

insuficiencija. Dali so toa, ona {to e ubavo vo nas }e stane mrtvo?

Za Traj~e Kacarov se ona {to e nadvor od slovot i od akterot , a se vmetnuva vo teatarot, e estrada.

Na tribinata Robert Veqanovski istakna: - Teatarot gledano istorski sekoga{ se dopiral do estradata. Smetam deka umetnosta

podrazbira eden vid mona{tvo. Golemata nauka isto taka, kako posvetenost pred s#. Od druga strana, site sakame da bideme golemi

umetnici, a vpro~em da ìveeme od toa. Grotovski si gi sobral partalite i zaminal vo selo da pravi teatar. Imal opredelena

posvetenost i ni{to pove}e ne go interesiralo.

Po profesija sum akter, ama ne sme imuni na komercijaliziranosta. I akterot mora da zaraboti za leb. Zatoa e te{ko da se napravi

paralela dali teatarot e vo slu`ba na dramskata umetnost ili na estradata, odnosno kolku taa navleguva vo dene{niot teatar.

Dràvni teatari ima nasekade i }e gi ima, no ima i drugi. Teatarot e ìvot. Se ra|a vo 7.30 a umira vo 10 ~asot.

Igor Trp~eski re~e: - Smetam deka dobro e da se vadat pari za na{iot trud kako akteri, no toa da bide so umetni~ki viduvawa . . .

Teatarot tro{i pari, ne moè sekoga{ finansiski da izdrì, zatoa e finansiran od dràvata . . . Smetam deka napredokot ne e na

{teta na umetnosta. Moè samo da odi napred ako se koristat pravilno izraznite sredstva . . . Teatarot moèbi moè da su{testvuva

i bez zbor, no da bide teatar.


14

Qubomir GRUEVSKIZA MTFBez da favoriziram bilo koe teatarskoslu~uvawe vo na{ata ubava tatkovina (na blagorodni i daroviti lu|e) i bez dapravam nekoe stepenuvawe, na {teta naostanatite teatarski festivali, neod-minlivo so svoite 44 godini na traewe,denes MTF “Vojdan êrnodrinski”spored mene so svoeto opstojuvawe nizgodinive, oddamna gi ima dostignatonajvisokite vrvovi na teatarskototvore{tvo i priznatelno neguvawe naumetnosta na scenata.Dlaboko sum ubeden deka vo Republika Makedonija, se istraùva,se otkriva, ednostavno se sozdava teatar koj ne e ome|en, tukuotvoren kon najsilnite i najkreativni tekovi na evropskiot isvetskiot mig na teatarskoto tvore{tvo. Mislam deka sitetvorci na teatarskata umestnost vo Makedonija so golemaistrajnost i predadenost ja sozdavaat svojata umetnost,i ottamusmetam deka i akterskiot, no osobeno nadoa|a~kiot bran na mladreìserki potencijal se garancija za idnite priznanija koi {to,ubeden sum se pove}e }e doa|aat na Balkanot, poprecizno - vona{ava zemja. Pa, pokraj drugoto, kako posledna potvrda - tuka se“Tapani vo no}ta” na mati~nata, prilepska scena - dolgodi{nioti nezamenliv doma}in na na{iov festival.Objektivno, jas, imam svoj ograni~en (vo prosleduvaweto nafestivalot) vremenski pogled, no ubeden sum deka istoto gomislat i najdoslednite, najupornite i najproduktivnite imiwana makedonskata kritika i teatrologija. No, ne samo qubovta nasite teatarski tvorci od profesionalnite (no i alternativnite)teatri - potvrda deka se uspealo, se moèbi i najpove}epriznanijata {to doa|aat od nezamenlivata prilepska teatarskapublika, koja{to e nedeliv segment na MTF.Zatoa, mislam deka Prilep, pokraj reprezentativnata scena/salazasluùva edna prekrasna - nemnogu golema (nova ili obnovena)tetarska scena, barem pome|u golemoto ime na svojot teatar iimeto na samiot MTF - Vojdan êrnodrinski.

AT M O S F E R A . . .

Teatarot ne moè bez strast

Kolegata Vladimir Tuliev od [tipskiot teatar ja pokanikole{kata Nata{a Naumoska da dojde da ja gleda negovatapretstava “Glogov xbun”. Spored strasnata pokana veruvame dekaNata{a nemala pri~ina da go odbie kolegata.

MODERATOR ILI MODEN KREATOR?!

Od nekoi prisutni na Festivalot, ulogata naBratislav Dimitrov vo tribinata za avangardata vomakedonskiot teatar, be{e protolkuvana avangardno . . . Tojbil moden kreator. Ne e poznato dali e svesen a toa. Noavangardata, fakt e, znae da vnese zabuni i e te{ko da seprepoznae na prv pogled.

Moderator ili moden kreator - pra{awe e sega?!


SREDA, 10.06.2009

CK “Marko Cepenkov” - 19.30 ~asot

NUCK “Anton Panov” - Teatar Strumica

“POSLEDNIOT DEN NA MISIRKOV” od Jordan Plevne{

reìja: Dejan Projkovski

NT “Vojdan êrnodrinski” - 22.00 ~asot

Centar za kultura “Marko Cepenkov” -

Teatar “Vojdan êrnodrinski” - Prilep

“TAPANI VO NO]TA” od Bertold Breht

reìja: Martin Ko~ovski

ÊTVRTOK, 11.06.2009

CK “Marko Cepenkov” - 20.00 ~asot

SVEÊNO ZATVORAWE

NU Naroden teatar - Bitola

“TESTOSTERON” od Nenad Vitanov

reìja: Andèj Saramonovi~

] E G L E D A T E

15

ATMOSFERA (2) . . .

Vesela zabava so {tipski “Valkan ekspres”Veselo, razigrano, raspeano be{e sino}a vo festivalskoto

bife. Akterite, gostite na Festivalot i prilep~ani ubavo sezabavuvaa so odli~nata svirka {to ja priredi rok bendot “Valkanekspres” od [tip.

Mom~iwata, me|u koi i eden na{ kolega, novinarot IlijaArev, navistina se pogriìja na gostite da im ponudat odli~nazabava do ranite utrinski ~asovi. Veselite gosti na “ùrkata”velat: nema dolgo da zaboravime kako “Valkan ekspres” sviratrok.


16

O G L E D A L O N A F E S T I V A L O T

44. MAKEDONSKI TEATARSKI FESTIVAL„VOJDAN ÊRNODRINSKI” – PRILEP

Pokroviteli:

Ministerstvo za kultura na Republika Makedonija

Sobranie na Op{tina Prilep

Sobranie na MTF:

Senko Velinov - Makedonski naroden teatar - Skopje

Jordan Vitanov - NT J.H.K. Xinot - Veles

Brano \or~ev - Dramski teatar - Skopje

Besfort Idrizi - Albanski teatar - Skopje

Traj~e Kacarov - NUCK “Aco [opov” - Teatar [tip

Atila Klin~e - NU Turski teatar - Skopje

Dragan Maxirov - NUCK “Anton Panov” - Teatar Strumica

Sa{o Ognenovski - NU Naroden teatar - Bitola

Robert Pavlevski - CK “Trajko Prokopiev” - Teatar Kumanovo

Kiril Ristoski - Fakultet za dramski umetnosti - Skopje

Artan Skenderi - Tetovski teatar - Tetovo

Qubomir âdikovski - Teatar za deca i mladi - Skopje

Toni âtleski - Centar za kultura “Marko Cepenkov” -

Teatar “Vojdan êrnodrinski” - Prilep

Izvr{en odbor na MTF:

Senko Velinov - Pretsedatel

Branko \or~ev - ^len

Sa{o Ognenovski - ^len

Robert Pavlevski - ^len

Besfort Idrizi - ^len

Bilten na 44. MTF “VOJDAN ÊRNODRINSKI” - Prilep

Za izdava~ot: Petar Temelkoski

Ureduva - Redakcija: Elizabeta Mitreska, Karolina Micevska,Svetlana Risteska, Karolina Durlo i Qup~o Murgoski

Fotografii: Elizabeta Mitreska, Svetlana Risteska iKarolina Micevska.

Pe~ati: “TIREKS” - Prilep

Makedonski teatarski festival

“VOJDAN ÊRNODRINSKI” - PRILEP

Centar za kultura “Marko Cepenkov”

7500 Prilep

tel.: 048/401-630 ili 425-520

faks: 048/401-631

E-mail: [email protected]

Umetni~ki direktor:

Petar Temelkovski

@iri komisija:Mitko Maxunkov - pisatel

Zijadin Murtezovski - akterIvan Petru{evski - akter

Sekretar na MTF:

Stojan Dam~eski

Tehni~ki sekretar:Qup~o Todorovski

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Documents

Bilten broj 344. MAKEDONSKI TEATARSKI FESTIVAL “VOJDAN ^ERNODRINSKI” - PRILEP 4 na ova pra{awe. Taka }e se otvorat vratite za mladite. Ne o~ekuvam kozjnae kolkavi rezultati od