Binhnguyenloc.com 1 Ðò dọc ÐÒ DỌC (Tên truyện trước khi in sách

Binhnguyenloc.com 1

Ðò d c

Ò D C

(Tên truy n tr c khi in sách: „Gái ch v làng“)

Bình-nguyên L c

Kính t ng J.J. BERNARD, ng i sáng-t o “k ch-thuy t ít l i“, mà v k ch danh ti ng “CONNG QU C-GIA S 6“ ã g i h ng cho tôi.

B.N.L.

nhà b ng gi t mình th c d y gi a lo t súng u. Ông Nam Thành nói :“R i, r i !“ r i nhào i xu ng t và hét thêm : “Xu ng bà, mau mau ! Bây i,xu ng t mau mau !“

Bà Nam Thành m p tù-lu, t- t ng i d y, b i u, b ch m-rãi nh không vi c gì,khi n ông s t ru t n t:

- Bi u xu ng, còn ng i ó, ch t bây gi !- Làm gì mà ch t !

m... !

dãy ph nh rùng mình lên m t cái, t cát âu trên ngói r t xu ng tr n kêu l pp, tr n xi-m ng l i xu ng g ch kêu l ch-c ch nh ma ném á.

Bà Nam Thành ngã l n trên n m r i la bài-hãi :

- Ch t r i ông i !- , nói không ch t mà ! Thây k c tr n mà la, r i n nó n, ng than.

Bà Nam Thành c v a la, v a kéo m n trùm l i kín mít, làm nh trùm m n là ch cn l m.

i bu ng trong nghe chào-rào ch n-r n nghe l i- i d l m, r i có ti ng c i, l icó ti ng khóc, c i và khóc u do con gái c .

Ông Nam Thành l i kêu :

- Con i, xu ng t nghen con !- D !- D !- D !

Có n b n ti ng d , mà toàn là gi ng con gái.

Nhà có ba bu ng. Bu ng ngoài là m t cái th o-b t, c t thêm mái hiên và c a, vách,dùng ti p khách. Ông bà Nam Thành ng bu ng chánh, bây gi bi n thành bu nggi a, b n cô con gái ng phòng trong cùng.

Bóng chong ba n n th o-b t c và nh nh y cái tr ng gà, ang soi m cái c nh-k ó, m t ông c n m co d i t, m t bà c n m trùm m n trên gi ng và bên

trong b n cô con gái ôm nhau c i và khóc.

C

Binhnguyenloc.com 2

Ðò d c

Liên thinh v n n không d t, t ng ch p m nh ng ti ng n m c a t c n, c abách-kích n, gi ng nh pháo tràng ngày T t m pháo i gi a dòng.

Qu n bách kích n to h i nãy, g n nhà, là m t qu n l loi, còn thì n t ng ii xa c .

Ông Nam Thành bò l vào bu ng trong, nhìn m t ng ng i lù-bù tay ch n và ui h i :

- Có a nào làm sao không ?- D không !- D có, ba à, con Quá nó khóc ba à !

Có ti ng c i rúc-rích c a hai ba cô gì ó, r i nghe m t cái i.

- Ui cha ! Con d ch ! Ba i, nó p con té cái b ch ây nè.- ng có gi n mà các con ! Tao r u chín ru t mà t i bây còn gi n c !

Cái cô gái nói ti ng NÈ v i ch r ngoài sau, h i to :

- Má sao mà la d v y, ba ?- Thì cái t t c a má m y, không bi t hay sao mà còn h i. Nó n m ó mà la, ch

không làm gì h t, có thèm h th nh mình âu ! Thôi, rán ch u, ng có lêngi ng nghe các con !

i ông bò tr ra. Bây gi ti ng súng h i l i, bà Nam Thành hé m n, th y không cógì ghê s c , nên ánh b o tung h t m n r i l t xu ng g ch.

Ông Nam Thành bò t i n i, h i ùa :

- Sao không n m luôn tr n ?- M y a nh có sao không ông ? Bà không áp mà h i l i nh v y.- Chúng nó ánh l n trong ó, ch không sao c !- Ch ng ng ng cái u mà sao nh là con nít é ! Ông à, gì ó v y ông ?- H ánh gi c ch gì !- Ai ánh v i ai ? À, mà h i nãy, ông nói gì mà “R i, r i !“?- Bà quên r ng h m nay nó c n th ng nh dây n hay sao. Ng i ta nín h i lo

cho dây t. Nay nó t là “r i“ ch gì.

ng liên thinh l i n h i d -d i, n bách kích pháo l i n m m, hai ba qu n r tn và tr n l i .

- âu nh là bên bót Hoàng Hùng ! Bà Nam Thành nói.- Không, ra thì là ng tr ng c Trí.- Ai ánh v i ai v y ông ? Li u ta ánh Tây hay không ?- Ai bi t ! Mà bà h i u ó làm chi ?- Vì ó là vi c ch t s ng c a mình. Ông gi i quá mà sao không th y ?- Tôi th t không th y, bà nói nghe th .- N y nhé ! N u ta ánh Tây thì cái thành Ô-Ma tr c nhà mình s hóa ra bãi chi n

tr ng, và xóm n y s nát c .- , Tr i i !

Binhnguyenloc.com 3

Ðò d c

Ông nam Thành kêu lên th , r i tái m t i. Vùa lúc y có ti ng ông ng i ch y r nn ngoài ng cái, ti ng la khóc om tr i.

- Tr i i ! Ta xung-kích thành Ô-Ma ! Ông Nam Thành kêu lên và ng c ng i.- Xí, v y mà làm b gi i, làm b gan ! Lính gì mà xung-kích ng i ta l i khóc. Cho

ng ó là h i coi hát v khuya, b tr n ánh b t ch t gi a ng. Không nghegi ng àn bà la ó à ?

m... !

*

* *

n th t khuya, súng m i thôi n . Vài c n nhà gan d , m c a ra g i nhau, h ichuy n nhau. Ph n ông nín khe. Nhà ông Nam Thành c ng im thin-thít. Nh ng hth c mà bàn tán ch không ng .

- Con ba, h ánh âu ?- Nghe h ng trong, hình nh âu trong ngã t ng-Xi.- Kh quá ! Bà Nam Thành than. Th t là ch y ô-m m c ô-m . Ng lên ây bình

yên c, nào dè...- Ch m i n m nay l i không bình yên à ? Ph i ta còn d i thì li u còn y

nhà nh v y hay không ?- Lâu ngày không nghe ti ng súng, quên nó m t, nay nghe l i thì s y h i 45, má

, cô H ng nói.- Em nh l i cái êm h ánh nhau ngoài vàm, em ghê quá, cô Quá nói và b m t

cái t m-t c mu n ng t ôi câu nói c a cô.- Nói dóc, cô Hoa m ng em. H i ó m y có m i m t tu i, bi t gì ?- Ch ch l i l n h n ai. Ch m i ba tu i, ch bao nhiêu.- Mà tao có dóc, có nói nh cái gì âu.- Tôi ông ai n ai chua ?- Ch a có n, thua gì âu. L c l ng c a ôi bên, l nào ch ánh vài gi mà tiêu

t m t bên c. H ng ng ó ch .- V y còn ánh n a ? Ghê quá !- Ghê c ng ph i ch u, ch bi t sao. Mà mình d i quá, s hãi vô-ích. Vách t ng

y m i l p chung quanh, n làm sao t i mình cho c.- S t-chê y ch .- Có tr n thì lo.- Trái phá th l n, n b nhà hay không ba ?- Sao l i không. Nh ng nhà mình là nhà dân, ch có ph i là pháo ài âu mà h

dùng trái phá th l n b n s p nhà mình.

nhà mòn-m i r i ng quên luôn cho n tr a tr tr a tr t m i d y.

*

* *

Binhnguyenloc.com 4

Ðò d c

Nhà ông Nam Thành trong ngõ h m ba m i c n ng Võ Tánh, ngang hôngthành Ô-Ma. Ông c n bìa h t và chuyên bán r ng và va-ly da cho quân-nhânPháp.

Tr c kia ông là th y giáo H i, giáo làng, m t xó h o-lánh trong t nh B c-Liêu. Hai ch ng trôi-gi t lên Sàigòn v i b n a con gái, m t gói áo qu n c và hai bàn tay

không.

Gia ình u nhà ng i bà con, t i c n nhà bây gi . Nh c n-cù và may-m n, nh tlà may m n, hai v ch ng dành-d m c chút ít, trong khi ng i bà con n ng

ch c c a-c i trong Kim Chung.

Thành ra không bao lâu, ng i bà con y nh ng t luôn c n nhà l i cho ông giáoi.

Ng i trong xóm ph n ông là me Tây, th me h i sang-sang, nên m i c các cphu-quân m n ph g ch cho mà .

Ông giáo H i quan sát nh n ra u n y, là nh ng cô me Tây y th ng i ch tùytheo s thuyên-chuy n c a các c phu-quân.

c giao t n tay cho ng i th a k , bên i và bên l i, rua nhau r t thân m t, g im cô nàng r t ân-c n.

Vì v y ông giáo n y ra sáng-ki n bán r ng da. Ông m r ng c a x ng thng i mi n B c, r i bán l t i ây mà n l i.

Môi-gi i là nh ng cô me Tây y ; h n chia v i nhau và ng lòng cùng nhau màp các quân-nhân d tính trong công vi c mua s m kia.

Nh ng ngày khói l a sau cái hôm hãi-hùng y tr i qua nh m t c n ác-m ng. R icâu t c ng Pháp “Sau m a thì n ng“ sao mà nghe úng ngay bon.

Qu th , trong m y tháng sau ó, v ch ng ông Nam Thành phát tài l . Tây nó muang nhi u g p ba m i khi, mà không c n tr giá cho l m.

Ông Nam Thành nh n th y u này n a là bà me Tây nào ti n ch ng là tr v v ich n n g i chi c ch không có ng i h ng hoa r i nh tr c n a.

Ông không quen ngh xa, nên c làm n c ngày nào là m ng ngày n y thôi.

Vào tháng th ba, ông bán thôi không h tay. Ông không ng c-nhiên, vì có tin chánhth c là quân i Pháp s rút toàn di n.

Tuy ch tham gia kháng-chi n có m t n m thôi, ông Nam Thành v n ao- c c l pvà mong i s tri t th i y t h n m i n m nay.

Bây gi m ng ông ã thành s th t thì còn gì thích b ng. Thích h n n a là Tây ra màti n l i vô. Vô r t nhi u. Vui l m ! Nh ng trò x y ra chung quanh ông c ng r t khôi-hài tàng th th i n i lòng ông. Các cô me Tây làm m i n ti n u, mà m i l n

a tay l y ti n là khóc bù-lu bù-loa. Nào là “Th ng ch i luôn thì t i em ây kh m “. Nào là “Ti n n y là ti n v t, ti n vát, nu t thì nó ngh n thì th ng ai, mà

không nu t thì s không có mà nu t n a“.

Binhnguyenloc.com 5

Ðò d c

t cô nói : “Mình i chung m t xu ng, ông Nam Thành h . H t i em mà chìm, thìông c ng chìm tu t theo“.

Nghe câu n y ông Nam Thành gi t mình. Nh ng cái nguy xa l n sao c cái cth ng g n. Và qua cái tháng làm n r n-r ó, ông m i th y l i y là úng.

Me Tây l n l t kêu ng i sang ph , bán c c trôi d t v âu không rõ.

Hai v ch ng ông Nam Thành l i n l n ti n l i ki m c m t cách v i-vàng kia.

t n m qua …

*

* *

- V n r i !- Ai v n ?- Ông -M nh-Tánh ch ai.- Tánh nào ?- Bán th c ph m cho nhà binh Pháp, ng Yersin ó mà.- À, nh r i, có bà v còn tr y à ?- .- Tr i, sao mà m i có m t n m...- Thì n xài to, l i i ngh trong khi ch a sành trong ngành ho t ng m i.- Ch có mình là khôn. không, ngh l m-r m mà hay.- Hay gì. Thì c ng ch t nh nhau. Ng i ta loi-nhoi thì ph i l ng ùng ra mà ch t.

Còn mình n m yên không c c-c a thì s ch t l n, ch t mòn, ng nào c ng ch t.

- L quá, ngày x a, không có quân i Pháp, sao không ai ch t. Bây gi có, mà hnó i là áp nhau mà la làng.

- Có gì l âu. Là t i mình n bám nó. a nào không n bám nó, v n s ng nh n.i ng Th i bên R ch Giá, bây gi ch y xe ò Sàigòn Bình ng ó, có ch t

âu, tuy c ng m t chút ít thôi.- Không ch t mà c ng m t. T i sao l v y ?- Là t i i bây gi cái gì c ng dính li n v i nhau không th tách riêng c. N y

nhé: Tây nó i, thì các quán r u óng c a. Nhân-viên các quán r u y khôngcó ti n n ph n a. Anh hàng ph , vì th h t xu i xe. Các me Tây không mayáo, không b gi t i n a thì hi u may, hi u gi t ng ng ho t ông, th may, thgi t không i coi c i l ng, c i l ng s t -s t, ào kép b t mua báo, báo vân...vân...

Th m l m ! M y n m tr c h mình ón t c-xi là y nh bên c nh mình c ng cóng i ang ón. Xe ng ng khi mình ng dang n ng mu n r t giò là mình và htranh nhau mà lên xe, cãi l n om tr i. Ngày nay thì khác xa : bà a tay ngo t m tcái là ba b n chi c t c-xi x l i, bác tài nào c ng qu -quy t là mình kêu h tr c.Th t là :

Thân n y n u x làm t c.

Binhnguyenloc.com 6

Ðò d c

- Sao h i ó ông c vái cho nó i. Ph i nó không i có ph i là...- Bà ng nói b y. Nó ph i i thì dân ta m i ngóc u lên n i. Còn t i n bám nh

mình, mu n kh i ch t thì i ngh , ch có gì âu. Khi m t s ông không n bámvào m t ch nào c n a, thì c nhiên có r i lo n. Tr t t c b xáo tr n c .Nh ng ph n t b h t ra ó, vì b n-n ng t -t n s c tìm n o mà chui r i l n l ntr v l i s ng c tr c ngày n bám, và tình tr ng s n nh l i nh x a. Có

u là ph i b -ng kh s , khó kh n lúc m i b xô ra, nh ng ph i c n r ng, màch u ch kêu-ca v i ai, ai bi u mình l i làm chi.

- Ông nói nghe d t. Sao không gi i i ngh th coi !- Thì i. Bà t ng trong m t n m nay, tôi yên ph n n m ây sao. Tôi tính nát

trí mà ch a ra ó ch .- M t m m mà v n không ra, thì ba n m n a, ch c c ng ch ng ra !- Bà ng có v i. Ng i ta nói bôn ba không ra th i v n. Bà th y không, t i t

Minh, sáu Ch n, ch y theo Tây ra C p bây gi c ng tri t-th i v Sàigòn, mà cònméo m t n a ch .

- À, nói C p, tôi m i nh ra. Anh phán Tân nh r mình i C p, i h t n i nhà, ixe c a nh.

- ngo i m y b a ?- Thì i chi u th b y, chi u chúa nh t tr v . Anh ph i i làm sáng th hai.- Thôi i ông. Cái ó là i dang n ng ch có ph i i ngh mát âu. T i th b y i ra

i ngo i r i ch u cái nh c u i n ng su t êm ó. Sáng ra v a h t là ph i ch un nh c u b n v n a. M con tôi nhà còn s ng h n.

- Nh ng tôi ã h a l r i.- Thì ông i m t mình.

Ba ngày sau, ông Nam Thành c p xe i V ng Tàu, n m i gi êm sau m i v t inhà. Sáng ông ng d y r t tr a r i loay hoay m t h i là t i b a n.

Chi c bàn tròn x p, ki u c c chú, c m ra và t ngay gi a nhà b p, c nh cái lò.Khói n u c m, vì thi u l i thoát, còn un ngh t n i ó.

nhà u ng i quanh bàn, tr cô H ng, con gái l n c a ông bà, còn b n chiên cábông l n b t, món y cô làm sau h t cho c nóng h i lúc n.

t ng, n c m t s ng ch y ròng-ròng vì cay khói, cô H ng v a vén tóc tránng cánh tay, v a c i nói v i m y cô em :

- B a nay tao m i hi u t i sao bánh xèo mà ng i Hu g i là bánh khói.- V y hà, cô Quá ng c nhiên h i, h kêu là bánh khói à ?- Ch sao.- T i sao v y ch ? Cô Hoa h i.- T i bánh xèo ph i n ngay lúc m i l y ra kh i ch o m i ngon. Mà mu n n ngay,

ph i ng i g n ch o, t c là ph i ng i g n khói. n bánh khói, t c là n bánh trongám khói.

Ông Nam Thành c i ha h :

Binhnguyenloc.com 7

Ðò d c

- Con H ng nó bói ra ma. Tao thì ngh khác. Tao t ng khói là ti ng khoái, nóing ng theo l i mi n Trung. Bánh khói là bánh khoái, n khoái mi ng l m.

- Thôi, con r i thì em l i n luôn con !

Bà Nam Thành s t ru t con gái l n c a bà bao gi c ng thi t thòi, nên thúc gi c nhy.

Cô H ng xúc cá b ng vá d y r i v i-vàng em l i t trên n m xà-lách-xon tronga.

- Ch n c t vô, H ng ! Cô b o em gái k nh v y r i i r a tay dính m ng ivào bàn n.

Ng i mi n Nam ta có nhi u l i t tên con r t ng ngh nh. Có l i t li n v i têncha, h cha tên Sang thì con ph i tên Tr ng, cha tên Phú thì con ph i tên Quí, cha tênSâm thì con ph i tên Nhung.

Có l i t li n v i nhau. Thí d b n a thì t : N t, Na, m, Th m, n m a thìt : C u, H n, Phùng, Cam, Võ.

Ông Nam Thành t tên con m t cách t-bi t h n ai c , ông d a theo n m ch nh cu trong u Bình bán v n mà quy t nh gi ng c a ch tên c a con ông.

ng, H ng, Hoa, Quá, Th m.

Ý ông mu n nói : cái h ng c a hoa H ng th m quá ! Mà nói b ng u câu Bìnhbán v n câu u.

theo ý chí ó thì ông mà có t nh v y c ng v n n.

Con, Cò, Ma, m, Thay !

Ho c :

Tao, M y, i, T m, Ch i !

Vì b t k nh v y, hay nói cho úng ra, vì ch k có gi ng b ng, tr c thôi, nên anào xui n y ch u. a ó là cô con gái th n m, cô Quá.

Con gái mà tên Quá, trong khi con nhà khác tên là L Chi, Bích Vân thì có t c haykhông ? Cái cô Quá n y khóc mãi vì cái tên k -c c c a cô.

c cái là em cô, con Th m, ch t ngay h i ba tu i, cô Quá thành con gái út, cng d l m nên cô t an- i ph n nào.

Là con gái l n, quán xuy n c vi c nhà, nên H ng ng i g n b p b i c m và r ith c n.Con c trong gia ình nào c ng th , không p l m, l i h i th t thà, n u không n,

ng i v i m y a sau.

Cô H ng n m nay h m tám, trông hi n h u quá s c, lù ù nh gái quê, và an ph nnh b t k cô gái lu ng tu i nào.

ng m t cô ch d th ng thôi. Còn thân hình cô thì h i y à. Ng i ta nói congái l th i hay phát phì thình lình ho c t ng t g y khô ét khi qua kh i m c tu i

Binhnguyenloc.com 8

Ðò d c

nào ó. H c t ngh a s d , thi u th t y nh v y : trong c th , s m t th ng b ngdo n i-h ch (nh t là h ch sanh-d c) b o ng ho c quá l i. Có l úng ch ng ?

H ng là cô H ng, h m sáu tu i. H ng p nh t nhà, nh t xóm, và có l có h nggi a gái Sàigòn.

Ng i con gái h m b n là cô Hoa ã b c g n t i l n m t cu i cùng c a s tr mã.Cô n y c ng p, nh ng không quy n r b ng cô H ng kia. Cô H ng ã n toàndi n trong s b ng d y c a nhan s c m t thi u ph . Ph i, àn bà còn tr khi nào

ng p h n con gái ng thì. Có ai mê con gái mà tan nhà nát c a kkhông ?Không, ch có àn bà m i làm h i àn ông c.

ng, Hoa r i n Quá. N i cô Quá, s c p còn ng p ng ng, nh ng ng congcòn dò d m ch a quy t d ng l i n i âu c .

Có th là cô s p, mà c ng có th không p bao nhiêu. S tr mã c a cô ch a nóilên cái ti ng cu i cùng c a nó. Tuy ã h m hai, cô còn tr con c tính tình l n thch t.

Ba ch em kia u là gái tân, còn cô H ng ã vi n du m t chuy n trong cu c phiêu-u m o-hi m trên ng tình.

t s so-le n i b t lên gi a v ch ng ông Nam Thành. Bà thì cao tr m, và ph c-ph ch nh bao g o ch xanh. Ông l i len-lén th p, và m nh ng i nghi n á-phi n.Ph i ch ng s l n-l t c a bà v là nguyên-nh n c a vi c toàn con gái ?

- S m mai, con i trên ng T -Do, th y bu n quá, cô Quá b n phát súng utiên nh th ng l . N i nhà ch có cô là nói nhi u h n c .

- ng ó là ng Tây buôn bán. Tây nó cu n gói h t thì t nhiên là ng ph ibu n. Ti ng vang u tiên phát ra t mi ng cô Hoa, m t cái mi ng ba hoa th nhìtrong gia- ình.

- Mà ba ná à, con th y anh Vi t ng ch p hình d o trên ó, tr c nhà hát Tây1 .- Thi t v y h ? Bà Nam Thành ng c nhiên h i. Tr i i, sao xu ng l d v y ? Mà ai

i ngng m t anh th u khoán mà...- Bà l m, cu c i gi ng h t nh i xe ô-tô-buýt. i ô-tô-buýt mà eo c bàn

p n n i là chúa l m r i. Còn bi t bao nhiêu ng i eo không c ph i i v a hè, d i tr n m a ! Ki m c m t ngh , d u nh m n, mà s ng, là

gi i l m ó, ng có chê.

Cô Hoa c i dòn mà r ng :

- Nhà mình m y n m tr c i xe ô-tô-buýt i, ng i gh có n m. Bây gi ng bànp, mà ch ng m t ch n thôi.

- Ba so sánh hay l m, cô Quá khen. Cu c s ng gi ng h t i ô-tô-buýt v m i m t.Lên t i b n thì l n nhau không còn bi t x u h gì c , mi n tìm c gh ! Ph n

ông i t i ích, mà có ng i c ng xu ng d c ng, ó là nh ng k suy s phay b t th n r c s m.

1 Lúc x y ra câu chuy n ch a có Qu c-H i

Binhnguyenloc.com 9

Ðò d c

Trên xe c ng có nh ng may m n, hên xui. Có l n con ng g n m t bà c . Chng b y v y thôi, không mong m i gì. Th mà qua hai tr m thì bà c xu ng xe,

con c gh , thích quá, thích nh ông ba Công nh có ng i tr c ch t mà cu th -qu h i ái h u B c-Liêu, m c s c l y ti n qu mà ch i h i.

Cô H ng nãy gi làm thinh, xen vào m t nh n xét :

- Nh ng có khác là xe ô-tô-buýt, có n ông n nh m, còn trên cu c tranh s ng thìkhông.

- N nh gì ? Bây gi có ai thèm n nh m n a âu. H nói mình òi n -quy n t c là xét b ng h r i, nên h không thèm n nh mình n a.

b n cô gái u c i xòa.

Tr n c i ch m d t chuy n i, nên ông Nam Thành kh i u câu chuy n khác.

- Hôm qua tôi i trên ng Biên-Hòa tôi th y chuy n n y áng chú ý l m là làng Xuân-Tr ng, d a hai bên ng, nhà m i, c t lên r t nhi u, trông vui h t

c.- Yên gi c r i dân tr v x c à ?- Không, ch ó ngày x a, h i ti n chi n, không có nhà. H i ra thì m i hay dân

i là nh ng k suy-s p nh mình, lùi v v n th .- Sao h không v làng h , l i ch n ch ó ?- Ch c làng h ang b n n c p bóc nh làng mình. Còn t i sao h ch n làng ó

mà không ch n làng khác thì tôi th t bí. Có l các làng khác c ng có, mà mình íti âu nên không th y. Nh ng luôn luôn, h ch n g n ng cho c an ninh.

Trông ng quá. M t n p nhà con con, xinh x n, vén khéo, gi a m t mi ng v ni l p, cây còn non nh cu c i ch m n . Nó tr và m nh làm sao !

- Nh ng ch nhà l i vào bu i x chi u. Cô Hoa nói.- úng ! Luôn luôn nh v y. Ch có m y ông già bà c m i tr ng cây ; thanh

niên, thi u n nóng tánh l m, h ng thì thích mà tr ng thì không chí b n.- Ch a ch c thích h ng âu ba. Quá cãi. Con t ng t ng v v n ch c bu n

m.- Nên th l m ch bu n gì, cô H ng a c m và hay m m ng cãi nh v y.- Nên ch i v i b n v ch i vài b a. Còn v luôn cu c t thì nên... th là

úng h n. Cô Hoa thông minh m t cách th c t , th y r t úng, và ranh mãnh nóicâu ó.

- Ch t ch a, ông Nam Thành than, tao nh lui v v n mà t i bây ngh nh v y thì làm sao.

Bây gi cô gái l n m i xen vô :

- âu có ngh nh v y c , ba ! Con v i con H ng thì tán thành. C ng thêm vào ba,má là mình c a s r i. Cho con Hoa và con Quá h ng giò !

- , tán thành ! N a r i ch ào m ng nghen ! T i em ch làm th thôi.- Thôi không cà-r n n a. Bác Phán Tâm, lúc i xe qua vùng ó, có mách ba m t

cu c t hai m u, cách Th c b n cây s ngàn...

Bà Nam Thành ch n h i :

Binhnguyenloc.com 10

Ðò d c

- Tính i t Sàigòn lên thì kh i Th c hay ch a t i Th c ?- Kh i.- C ng c. N u ch a t i thì kh , vì t phía d i ng p n c, mà l i n c m n

a ch , y nh d i x c a mình.- Nghe âu h bán có b y ch c ngàn.- t không mà m c d v y sao ?- t bây gi có giá. V l i ó là t t t.- Tôi không hi u sao ông ch ng tính chuy n v x .- D i mình còn c p bóc nhi u l m.- Còn ó c ng là ch kh ho cò gáy ch h n gì.- Không, mi n ông khác d i ta nhi u. mi n ông, không có xó k t nào mà xe

ò không vô t i. Vi c ti p-t d -dàng h n, dân ít quê h n, và nh t là t ng ian-ninh h n.

- V l i ta s d a con ng thiên-lý, con ng quan tr ng nh t Vi t-Nam thìbà bi t ta s c yên- n n b c nào.

Cô Quá gõ a vào chén, ánh nh p mà hát :

Ai i lên trên con ng thiên-lý s ng sa m 2

- Im cái m m ! Bà Nam Thành m ng con b ng gi ng và l i nói mi n B c. G n i l ych ng r i mà còn tr con !

- G n âu mà g n, má. Ch Hai h m tám r i mà còn ch a l y ch ng, con m i cóm hai hè !

Gia- ình ông Nam Thành r t c i m v vi c ch ng con c a con cái. Bà m a nói ùa v ó nên m y cô con gái quen tai không m c c n a và l y ó làm u câu

chuy n nhi u khi.

ng b cô em gái nói m a mà không mích lòng, vì cô th y nó không ác-ý. Cô c ngp nhau mà c i v i m y em cô.

Cô m m t Quá mà nói :

- V tr n, b t m y nh n xi-nê cho m y ngáp ch i.

Cô Quá ch p cô Hoa mà tr thù :

- Ch Hoa m i là ngáp ch , em có ghi n ng i ti m kem nh ch âu.

Ông Nam Thành làm thinh mà n, cho con pha trò giây lâu m i h i v :

- Bà ngh làm sao ?- Thì quy n ông.- Nh ng bà thích theo tôi hay không ch ?- âu quen ó. Thích thì tôi không thích mà theo thì tôi theo. Xóm ó ông hay

không ?- Nhà lân c n cách t y c hú m t ti ng dài m i nghe.

2 u hát th nh hành h i ti n chi n.


Ðò d c

- Uý tr i ! V y thì s ch t !- Có tôi mà còn s cái gì. Tôi ch e bà nh tay p ây mà bu n mà thôi.- Ông nói nh tôi là tay c b c. Bu n, ánh ch i chút ít, ch h i d i B c-Liêu tôi

i không ch n v t, không làm-l ng sao ?- Tôi tính nh v y. Mình sang c n nhà n y, ít l m c ng c b n m i ngàn. L i

t m y u h i chót. Mua t xong, còn ti n n trong n m u.m ó ta tr ng cây. Nh ng l i tr ng xen hàng-bông và nuôi gà ki m ti n

xáp-th i ng n n m sau.- Không c t nhà sao ?- C t ch ! Tôi quên nói rõ : Mua t và c t nhà, c t nhà ch t n hai m i ngàn

là nhà r ng chán.- Sao r d v y ?- nhà quê v t-li u và nh n-công n i h n ây. V l i mình bi t thu x p.- Té ra ba nói th t à ? cô Hoa nói.- Ch nãy gi con ng ba, má nói cà-r n hay sao ? Sách có ch : T a th c s n

ng...

Cô Quá c i khúc khích, li c các ch cô mà phê nho nh :

- ng x nho r i ó !

Cô H ng n i l i cha b ng m t v ch nôm :

- ... ng i n núi c ng l .

i c nhà cùng c i. c tr n, cô ti p :

- Vì v y ba m i em mình v g n núi Châu Th i cho nó mau l thêm ch i.- G n núi th t h ba ?- C ng còn xa. Mà i b t i ó ch a mõi ch n l m.- S ng a, t i mình s i su i L m i ngày.- Cô nào c ng có ph n s c . Ông Nam Thành ch n ph n kh i c a con l i. Chúa

nh t m i i ch i.- V nhà quê r i mà còn theo th i-d ng-bi u phi n ph c nh ây sao ba ?- T i sao l i b , n u th i-d ng-bi u là c n ?


Ðò d c

(2)

t chót ba u h i l n xong là ông Nam Thành i v ng nhà luôn. Ban u th nhtho ng b c m, sau r i hai ba hôm ông m i v : ông lo c t nhà a gia quy n lên.

Trong khi ó thì bà Nam Thành tìm ng i sang nhà, d t khoát nh ng dính-líu ti nc nho nh và bán b t nh ng v t d ng mà nhà quê không dùng.

nhà gom y ph c tr ng và màu nhu m en. Bà Nam Thành nói :

- Làm l ng thì ph i n m c en cho nó t n sà bông. V i l i mình ph i làmcho gi ng ng i chung quanh. N u không, khó mà giao thi p, mà tr m c p nóth y mình sang tr ng thì nguy.

- Mình mà sang tr ng v i ai ?- y, ây mình ch xoàng thôi. Nh ng v quê thì các cô s th y. Các cô n i rõ lên

nh công chúa y.

Phe ph n không ai háo-h c lui v v n c , nh ng ai c ng chu n-b ráo ri t, nh n-i ch u s -ph n và c làm cho tròn ph n s . C m ng thay ng i àn bà !

Th nh tho ng ông Nam Thành v qua nhà, th y v con bu n-bu n, ông an i :

- Ng i ta nói : “T n v n i, th i v ngo i“. ng quê là quê ngo i ó. ó là n in-náu tuy t-di u khi ta th t v n. Có làm là có n, không s ói bao gi .

- Ch ây mình làm c ng c v y ba, cô Quá cãi.- Mình làm cái gì ? Không l ba i làm phu cho các x ng xây c t, hay làm lon-ton.

tr n thì ba cu c t ó, mà coi nó còn c h n : s , nông, công, th ng, nôngng n hàng th nhì.

Còn các con, i bán thu c u không c, bán chè u c ng không. Thì v nuôiheo là ph i. Trong nhà, làm c c nh c lem lu c gì c ng ch ng ai bi t.

Tình-th b n ch em qu khó xoay-x . C b n u có h c n a ch ng trung h c và ãng theo l i khá gi t thu gi . Bây gi d gì mà dám y m t chi c xe n c mía !i làm v n c ó, nh ng ông Nam Thành nh m s c h c c a con mình, c i làm

thì l ng ch ti n son ph n và áo dài thôi, nên nh t-quy t không cho b n cô tìmvi c.

Ông ít b n kho n v gánh n ng b n cái thúng gi n y vì ông t ng r i ch ng nó sc con ông i. Nh ng mãi không th y ai g m ghé gì c , cho n bây gi thì v

ch ng con cái ph i lo cho b n thân v sau v y.

Quá c chui u vào các r p chi u bóng. Xem cho ng y ra nh n thèm v sau. CònHoa thì l c nhiên, n kem h t hi u n y n hi u khác. Cô H ng ch ng i ó màbu n, hay i th th n các ng ng v ng. Ng i ch c t nhiên nh không tình

m, lo thu x p không ng t tay.

Nh ng c b n ch em u thích B ng n ch i. B ng là ng i anh h c a b n ch emnhà n y. H n nh h n H ng m t tu i, nh ng trông già d n, áng m t ng i anh

m.Gia ình nào ch có toàn con gái không mà thôi, thì r t c n m t a cháu trai nh


Ðò d c

y. Nó s a em nó i ch n y ch n , nh ng n i tu i tr gi i trí mà ng i l nkhông h p, không mu n b c ch n t i, cha m , vì th không a con mình i c.

i m y ch em m i lên Sàigòn, còn nhà quê c, ã nh anh B ng n y r a s ch mùiru ng bùn l y cho. Cho mãi n ngày nay h c ng còn nh c y B ng a vào nh ng

i h không dám n. Nói h là nói H ng v i H ng y, ch còn Hoa và Quá thìi âu hai cô c ng dám l n vào. Hai cô ã t ch c ánh l n v i con trai t i v n

Tao- àn, h i còn i h c, ã dám vác ve chai ch i lính Lê-D ng thì có gì mà hai côkhông dám. Còn u n y n a, tuy c nhà không ai nói ra, là h hy v ng n i m tcu c mai m i c a ng i cháu, ng i anh h y.

ng có r t nhi u b n trai, th nh tho ng có r vài a n ch i nhà. Thì m t khi kia, nào l i không có m t a si-tình m t trong b n cô.

ng c ng thích a b n cô em h i d o. B n cô n y c ng khá ông b n gái. B ngthích g p b n c a các cô. C ôi bên u có l i.

Nay lui v quê, h càng hy v ng n i ng i anh y, r t s gãy m t cây c u liên l c,nên càng ni m-n v i B ng lúc anh n y n ch i, kh n kho n nài-n anh ít ra m itu n c ng lên trên y m t chuy n.

Hôm B ng hay tin h s p d n nhà, chàng ch ng h ng, r i bu n bu n h i :

- Các cô i ành à ?- Không ành c ng ph i ành. Anh tính coi còn bi t làm sao ! Nè chúa nh t nào

anh c ng lên nghen ! T i em cho n trái cây thì ph i bi t.- Nói dóc. Cây ch a tr ng, l y âu mà n.

b n c i xòa.

*

* *

n h u c a H ng và H ng ph n ông ã có ch ng. M t vài cô ã góa ch ng. ôicô l i thay ch ng hai b n r i. Cô nào c ng tay b ng tay d t c . Th nên hai cô ch i

giã nh ng b n còn c thân thôi. Nh ng ng i n y, tuy không nói ra, v n ái ng icho hai cô l m.

Còn Hoa và Quá thì trao i nh không ng t tay. Có bao nhiêu ti n i ch p nh c ,i t ng b n, r i xin nh b n dán vào t p. H làm th n a, trong ó có lá thu, lá

vàng r ng r t nhi u, m a r i c ng l m, còn nói gì n c m t c ng m- ìa.

Hôm y ông Nam Thành v l n chót r i tuyên b :

- Xong c r i, m t ta i !- V y h ! Ba cô con gái sau, m c d u d bi t s có ngày y, v n r ng r i khi nghe

tin d n nhà. Ba cô c mong ông c chu n b ch m th t ch m, càng ch m cànghay. H l i m hão m t chuy n b t ng x y ra ông c i ý.

Giây lâu Quá h i :

- Nhà p không ba ?


Ðò d c

- p... ngh a là p theo s n dã y. H qua kh i Th c, t i bây th y n p nhànào xinh x n mu n vào ó mà thì ó là nhà c a mình.

Ông c tuy v nói v c i, nh ng v n nghiêm trang ch không cà r n. Cái c i ólà c i thích ý v công trình c a mình.

- Thì xe ng ng âu, là nhà ó, nh v y còn oán tr c sao c ? Bà NamThành nói.

- Không, tôi s cho xe ch y l m t n ng, m con oán ch i. oán cthì là tôi thành công, b ng không thì c ng m c. R i tôi s cho xe lui l i ngay nhà.

Ông Nam Thành i m n xe cam-nhông. Bà thì cho ng i sang nhà hay tin m t l i nh n nhà.

Ngày hôm ó, và hôm sau, không ai i âu n a c . H mu n, trong hai ngày cu icùng, kh n khít v i c n nhà mà h chi m trong m i n m, c n nhà ã th y b n côgái l n lên, c n nhà mà trên vách còn nh ng ng n o b cao h ng n m c a ba cô gáisau.

Ch n tr i chung quanh th t không có gì quy n r , tuy nhiên nó quen m t quá nên c ng nao-nao bu n ph i r i c nh quen thu c ó : tr c m t là m t dãy ph t i

tàn. Ngõ h m gi a hai dãy nhà thì l m-ch m á và loang-l nh ng gà n cng, m t hàng tr , m y ngh a a, nhà th C u Kho. u mgoài là ph Võ-Tánh và

bên kia ph là hàng rào song s t c a thành Ô Ma.

Cô H ng l n lên nhà quê, và nh cha m , xem ch y là n i t m trú. Lui v quêcô ch th y thích.

Ba cô sau ã quen m t nông thôn, xem ngõ h m là quê h ng c a h , nh t là cô Quálà k lên ây lúc còn th u l m. Quá và c Hoa n a, tuy nói tía-lia v n héo-hon lòng.

Sàigòn là n i cô l i m i tình u, nên chi cô H ng ng m-ngùi h n ai c . M c d ui tình ã tan v mà ng i cô yêu v n còn ô-thành, thì ô-thành i v i cô làt ch thiêng-liêng.

*

* *


Ðò d c

cho t n, hôm y n i nhà theo cam-nhông ch không m n xe riêng.

Ng i Sàigòn d n nhà i gi a s th c a hàng xóm. v i nhau không bao lâu, t ilui nhau r t ít, thì i âu nào ai thi t-tha n mình !

Nh th , h lên xe mà kh i b n b u ng i. C nh thì c ng m-câm, không ngh n l igiã b n c, nên h chia tay v i c nh d -dàng.

Qua kh i ch Th c, ông Nam Thành nói :

- Coi ch ng, m con rán mà dòm oán nhà.- Bên trái hay bên m t, ông ?- Bi t âu, c xem c hai bên.- H , làm b bí-m t hoài. Nhà tranh ch b l u- ài gì sao mà tr nh-tr ng d v y.

chia ra hai phe nhìn hai bên l .

- ây nè, Hoa reo lên.

Ng i ta xem l i thì ó ch là m t ngôi nhà g ch c , Quá véo ch m t cái au ng.

Bà Nam Thành than :

- M i c l m ông i, ông báo h i m con tôi làm chi v y nè.

Anh tài x và hai anh phu khiêng u c i ng t mà th y ông ch nhà có ý d u k -dnh v y.

- ây nè !- L n n y, chính cô H ng ít nói kia la lên.

day qua phía t thì th y m t n p nhà tranh có gác, ki n trúc r t k l . Nh ng quth t xinh l m. Chung quanh nhà tr ng c vài cây bông hu nh, vài b i c hu . Vìcu c t h i to nên ch m i làm hàng rào m t ti n thôi, mà ó là m t hàng rào

ng tr ng, dài b n m i th c, c ý làm tr c, tr c a ngõ.

i m y m con l i nhìn ng i gia-tr ng thì th y ông n y c i chúm chím. Lúc b ygi xe ã ch y qua kh i ó m y tr m th c r i.

Ông Nam Thành bi u xe ng ng và de l i.

u v con ông mà bi t c nh ng d b c a ông Nam Thành thì h s c m ngbi t bao nhiêu !

Ông Nam Thành t n c lên Sàigòn v i hai bàn tay không nh ta ã th y. Nh ng ôngi ôm theo m t ch ng báo P.H. c . Báo y có dành riêng cho h i Ánh Sáng là h i bài

tr nhà hang chu t Hàn i h i ti n chi n, m i tu n m t trang. Trong trang ó, m itu n ki n trúc s V. .D u có v m t ki u nhà tre l p tranh, r t ti n và khá p.

Ông Nam Thành yêu báo, hay yêu ki u nhà ? Có l c hai. Và có l ông ã n ng niucái m ng v quê c t nhà Ánh Sáng t m i m y n m nay.

Th y rõ là ông ã làm công vi c t o t p n y v i c t m lòng ông.


Ðò d c

Ông Nam Thành ã t ý s a i r t nhi u, và n u nhà ki n trúc s v h a trôngth y cái nhà lai c n n y, ch c ông b t bình l m. Nh ng ph n chánh v n còn ckính n và ông Nam Thành có nhi u lý-do xúc-ph m ki u m u nh v y.

Tr c h t là cái nóc. Ông không l p m ng nh ng i mình th ng làm hay nh h a ch v , mà l p th t dày theo l i Nh t-B n, dày n b n t c. B c ngàn ti n tranhm trên ó. Nh th m i l m n m sau, nóc y d c ng ch a h h n gì.

Ban u ông Nam Thành nh làm vách t tô xi-m ng r i quét n c vôi trôngcho sáng s a. Nh ng ngh l i vách t h m quá, ph i t n r t nhi u c a s . Nên r tcu c ông làm vách tr long m t , g n v i ki u m u h n (h a v phên tre).

Nhà g có gác, hai c n, m t c n sâu tám th c, còn m t c n ch sâu b n th c thôi,thành ra nhà mang hình th c nách, cái ph n h ng vô c a cây th c nách y ngó v

ng ông. Vào bu i x , ch y r p bóng mát.

Theo hình th ó thì nhà ng n ra c sáu bu ng, ba bu ng d i và ba bu ng trên.Ông bà Nam Thành chi m bu ng trên bên h ng tây, ông bà hy sinh, nh ng haibu ng h ng ông cho b n cô con gái ; ba bu ng d i thì dùng m t làm phòng ti pkhách, m t làm phòng n, còn m t tr ng phòng lúc có b n h u l i nhi u ngày.

Nhà b p và nhà b c c u u c t c t tre, l p tôn ng a h a-ho n. Ông Nam Thành cólàm m t vi c châu áo n y mà nhà quê ta, không m y ai tâm n là sau nhà

p, ông thêm hai cái chòi con, m t t m r a, và m t xa h n, là c u xí.

Phu khiêng bàn gh vào nhà ch t n có n a gi thôi. Nh ng gia- ình ph i m t tr nngày s p- t m i th l t v t.

Không l n nào mà sáu ng i y ng ý v i nhau v v -trí m t b c tranh hay m tchi c bàn con. H cãi nhau v m t th m m , m t ti n l i, m t tình c m, nhi u cu ctranh lu n sôi n i quá, mu n ch m d t ph i m n n l i b th m a tay lên. Ng tnhà có sáu ng i, s ch n, khó lòng mà l y c a s khi ý ki n chia hai u.

Ông Nam Thành không a x -d ng quy n gia-tr ng trong các vi c l t-v t, thành ran dân-ch trong gia ình ông gây r i lo n liên-miên.

Ng i ta cãi nhau, ng i ta gi n h n, nh ng vui l m vì s dao- ng vô t i y giúp chán cái m t n c ph ng c a nhà quê.

Trong bu i d n nhà n y gia- ình m i hi u công d ng c a nh ng t m b nhà binhPháp lo i ra mà ông Nam Thành à mua d i ch Dân-Sanh hôm n .

Vách tr long m t luôn luôn b gió lò. Vào thu và b c, m y t m b n y buông xu ngsát vách bên trong, s giúp cho nhà thêm m.

Và gi c n xé chai không kia là khí gi i t i-tân mà ông ch nhà k d n y ã ngh ra.

- ây không kh i có c p, ông Nam Thành nói. Nh t là b n h n mình ch thì c p nó càng thêm h n n a. Mình nghèo mình bi t, nh ng chúng nó ng

dân Sàigòn nào c ng n t vách. Chai n y ta s y n c vào r i em lêngác. C p nó n, m i ng i n m b y chai, ch i cho b u chúng nó ta m i thôi.

- Ghê quá, cô H ng nói, nó gi n nó b n ch t còn gì ba ?


Ðò d c

- N u chúng l tay, ch b n ch t m t m ng trong nhà ta thôi. R i chúng s b umà rút lui.

- Thành ra mình ph i hy sinh m t m ng ?- Ch sao ! ch d t n ph i nh th m i s ng còn ch .- Thôi, ai ch i c p tr c thì ch i, con i chúng nó rút lui m i ch i v i theo. Quá

i và t thái y. Nh ng ch c cô ta s làm th t nh v y, khi có c p n.

Su t ngày hôm ó h n bánh mì th t quay mua d i Sàigòn vì h ã tiên-li u sn, không làm b p c. Mà qu nh v y.

n x chi u, ông Nam Thành m i ch u dùng quy n ch -huy phân công cho m ing i :

- Công vi c nhà, tôi s p t m t l n n y thôi, r i bà ph i ki m soát vi c thi hànhi ngày, tôi r nh tay, r nh trí mà lo v n t c. Con Ba, con T , con N m, baa bi t i xe máy thì thay phiên nhau mà i ch . ng i m i ngày m t công.

Mình n khô, m m m thì c hai ba b a i m t l n.

Nh ng th l t-v t nh tiêu, mu i, hành, t i thì tr cho kha khá, mu n dùnglúc nào s n có trong nhà lúc n y. Thí d n a êm thèm cháo gà, tr a tr a h cóbán ch m p thì ta m i th c n dùng.

- Ông thì lo món nh u c a ông tr c.- nhà quê ph i v y. Có nh u m i có t i lui v i xóm gi ng c. À, thay phiên

nhau i ch , r i v thay phiên nhau mà gi t-g a...- Bàn i n má bán r i, còn âu mà...- Má m y bán là ph i, ây l y âu ra n. Mà không c n m c i n a. Có

mu n làm dáng thì i n l y...- i n ?- Ph i, i n, mà là n tr i, ngh a là vu t cho th ng, x p t -t r i d i g i

m è lên ó, thì nó s láng nh là...

nhà c i ng -nghiêng ng -ng a.

Ông Nam Thành l i ti p :

- Thay phiên nhau gi t g a r i áp nhau mà làm v n...- i ch r i ngh , gi t g a r i ngh , làm v n r i ngh , r a chén r i ngh , cho heo n

i ngh , ph i không ba ? Cô Hoa ranh-mãnh h i cha nh v y.- úng !- h !- Còn ch hai, ba ?- Con hai làm b p. Nên nói rõ chi-ti t. Làm v n g m có nh ng vi c sau ây : nh

, kéo n c t i cây, b t sâu, cho heo, cho gà n... v...v...- Ba tr n l n ch n nuôi và tr ng tr t. ó là hai khoa khác nhau. Con h c tr ng

d y nh v y.- Hay là con ba bi t phái ch n nuôi. Hai a kia làm v n, ông Nam Thành

ngh sau l i cãi lý c a Hoa.- Không âu, con mu n ch n nuôi hè !


Ðò d c

- Con c ng v y !- N a nè, thôi thì b th m.- , o n-tù-tì, a nào th ng là c ch n nuôi.- Thôi ng cà r n n a. Ph n s c a b n a bây ã rõ r i ó.- Còn bà, bà ki m soát, nh c nh chúng nó, và xu t phát ti n b c.- Còn ông ?- Tôi y à ? Tôi thì tôi làm t t c các công vi c còn l i ch a ai nh n lãnh.- âu còn công vi c gì ba, Hoa cãi.- Ba n gian quá ! Quá phàn nàn.- Sao l i không còn ? Ti p khách nè, i th m xóm gi ng nè...- Nh u nè, bà Nam Thànnh v a x a thu c s ng, v a ti p l i ch ng, và b n cô con

gái u c i r lên.- Nói ch i v y ch ba s làm t t c công vi c n ng mà m con bây làm không n i.

i hai vi c sau ây, th h i a nào dám m ng không ? ó là vi c canhn tr m và coi ch ng ma cho bây ng .

Cô Quá ý m t ti ng r i nh y vô ng i gi a gia-quy n m t li c ra vách. Qua tr longt, hoàng hôn xu ng ng p ng v ng. ây là bu i chi u u tiên mà b n cô con

gái s ng thôn quê. Lòng h b ng nghe bu n minh-mông quá, khi n h kinh ng ccho s ph n h , m i h i sáng còn ch n ph n-hoa ô-h i, r i ch p m t m t cái thìbây gi ã ng i gi a c nh ìu-hiu, cô-qu nh n y, và không bi t v sau s ra sao.

Ông Nam Thành có s m m t cây èn ng-sông, mua s ng, mua r u c . Nh ngông nói th p èn sáng quá s ng i ta ý ng gia- ình giàu-có d -d l m, r i tr m

p nó mò t i. Nên chi h th p èn d u hôi .

Cô H ng ã có nhà quê, nên không th y mình l c-h ng bao nhiêu trong c nhqu nh-qu n y. Nh ng ba cô khác vì r i thôn xóm lúc còn bé quá, nên nghe b ng

k .Cây èn v n ng n lên cao thì un khói, còn h th p ng n ánh sáng vàng vàng c ngph lên bu ng khách m t màu d -dáy, r và b nh ho n.

Nh ng con sâu con trùng gì không bi t, âu ngoài c n i bay ùa vào âm u vông khói r i ch t thiêu r i r i xu ng y m t bàn. Có m t m l i r i ngay trong ng

khói èn và l p xác sâu c càng lúc càng dày lên.

Ông Nam Thành l m lên m t xác sâu xanh r i nói :

- Th n y tên là con phù-du...- V y h ba ? Té ra con phù-du có th t à ?- Sao l i không th t.

i ông ngâm :

i ng i nh ki p phù-du,m còn t i m t công phu l làng.

- Chà, ba thi s quá !

Thêm h ng, ông Nam Thành h ng n èn xu ng n l i ngâm :


Ðò d c

Canh khuya th p chút d u d ,Tim loan cháy l n, s u t m t mình.

Cô Quá v tay khen :

- Hay quá ! Ba d y con câu hát nhà quê i ba.- T i bây ch , không nghe ai hát ru con nên d t v câu hát l m. V ây rán mà

banh l tai ra nghe mà h c.- H c làm gì, bà Nam Thành cà r n, m y a n y n a chúng nó ru con b ng âm

nh c hò l , lúa vàng, và hò dô ta y mà !

Cô H ng c ngó ngoáy ra sau l ng mà nói :

- Vách h nh v y, ghê quá !- Cho nên nhà quê, ng ph i t t èn, n u chong èn n tr m nó th y rõ bên trong

t.- Nh ng không chong èn thì t i hù, l i còn ghê h n n a, bà Nam Thành bàn r ng

sau lo s c a H ng.- Kín c ng cao vách nh v y mà còn s thì ây sao c, ông Nam Thành nói.- n tr m nó dòm vô, nó th y cái gì ba ?- Thì nó th y mình n m âu, ng hay th c, t áo ch nào, t ti n kê xó nào y

mà. Ngày x a nghe bà n i bây nói l i, tr m còn gi i h n n a. Nó g n m t câyèn c y cháy lên l ng m t con cua, r i nó th con cua vào nhà, qua h c a. Con

cua bò qua l i trong nhà, soi sáng c m i v t. L m khi không c n èn, chúng v nth y rõ trong bóng t i nh gi a ban ngày. i ng thì chúng dùng m t que treth t nh và th t dài mà qu tr c m t. Que ng ph i c t, báo chúng bi t tránh mà không khua ng gì h t, cho ch nhà ng gi t mình th c d y.Chúng l i h t g o c t s n trong túi mà ném t tung ra. G o ch m ph i ng,

thau, kêu leng keng nho nh , d n d t chúng l i ch c t quí ó. y ngàya, trong nhà dân, ch có ng, thau, là quí giá thôi.

Ánh èn d u phóng i lên vách tr sáu bóng ng i. Quá a cánh tay lên hu i thvà l y làm thích mà th y bóng cánh tay nàng gi ng u m t con v t quây m l i

a lông.

- ng gi n v i bóng, khuya ng , nó d i ch t bây gi . Bà Nam Thành m ng congái út.

- Bà khéo d oan hoài. Bóng sao l i d i ng i ?

Cô H ng ng lên i l i i-v ng y chi c g i dài, ôm g i vào mình nh m con, r ing m th bóng mình trên vách.

Nh h i ý, cô Hoa hát :

Ai i còn nh ch ng ?Xóm Nam X ng có m t nàng.Lòng son muôn i muôn ki p mang xu ng tuy n ài.Câm u t ôi bu n ôi n bao nguôi.


Ðò d c

Ông c c ng c m xúc v chuy n c tích mà l con ông v a g i lên, nên ngâm bài thLê thánh Tông :

Nghi ngút u gành t a khói h ng,Mi u ai nh mi u v chàng Tr ng

Câu chuy n ã n lúc n ng n khó th . Mà không khí c ng khó th th t. B u tr igi ng nh m t n i xúp-de nung nhi u gi , áp l c m nh vô cùng mà không ai xxúc-báp cho xì b t h i.

Lúc y vào cu i tháng t , t o-hóa chuy n mình m t cách au n b c sang mùakhác, nh ng b c còn do-d ng p-ng ng nên v n v t d i ây b è b p dí xu ng.

Không b o nhau, c nhà ng ng lên, i ra ngoài.

c d u n c, tr i không mây. Sân sáng sao, trông m m nh h ng ông. Vài conôm- m n tr c mùa, x t qua l i trên không trung thành nh ng l n nh dài nh

nh ng m i kim vàng. èn nhà ai le-lói ng xa và xa n a r ng m en trên chân tr itrong h n m t tí.

Trên vòm tr i, sao d y- c nh d c m cháy. ó là muôn ngàn u cây inh b ngvàng óng trên m t t m tr n en.

Th nh tho ng m t cây inh long ra, r i i âu không bi t.

- Sao b ng ! Bà Nam Thành n m tay ch ng, h i h p nói b ng gi ng run run.- Không có gì âu mà s . M i êm h ng tr m ngôi sao x t i nh v y là th ng.

Trong khi ó thì b n cô con gái u ngó v h ng nam. M t v ng ánh sáng b ng lên ch n tr i h ng ó, nh m t nh t s p lú lên vào bu i bình minh.

ó là ánh sáng ô thành mà m i hôm qua ây h còn s ng l n trong ó. M i hômqua n y ? ! Nh ng sao mà nghe nh lâu quá r i, nghe nh xa l m r i. N i nh x ,nh nhà minh-mông nh là h ã lìa kh i quê cha t t .

Qu n-qu o là khúc ng t nhà xu ng ch Th c và qu n-qu o là lòng c an nh nhà. Lòng qu n-qu o và ru t qu n au ni m ly-bi t cái n i mà h xem

nh n i chôn nhao c a h .

Cô Quá không sao xóa c n i trí cô hình- nh các r p chi u bóng h c-h èn màu.Nóng b c l i nh c-nh cô Hoa các ti m kem mà n i ó, gi n y, b n h u cô angng i ch m chút th tuy t ng t kia.

Riêng cô H ng thì ng m-ngùi h n ai c . Cô không ch l i Saigòn m t c n nhàkhông cá-tánh, m t l b n ít tình c m hay m t cu c s ng quay cu ng, mà là m t m itình u, h n th , m t m i tình au th ng không nguôi.

Nh hi u ý con, ông Nam Thành nói cho khuây d chúng nó :

- Các con bi t ! Ngày x a không ai nh Sàigòn c , vì lúc ó không có dân Sàigòn.- Không có dân Sàigòn, th a ba ? Cô H ng ng c nhiên h i.- Ngh a là có, nh ng không ph i dân Sàigòn chánh hi u. Sàigòn ngày x a ch g m

có hai th dân : th ng gia và công ch c. Công ch c toàn là ng i các t nh lên.


Ðò d c

v t nh c i v , khi mu n l p gia- ình. con ra, h cho v t nh quê ngo i,quê n i. C Sàigòn u xô nhau mà nh t nh. H T t m t cái là Sàigòn tr ngtr n. V ông v bà h t kia mà !

Sàigòn lúc ó c ng ch a có c tính gì h l u luy n, cho n i ca dao vSàigòn c ng r t hi m hoi, m c trên u m i ngón tay.

ph n c a các thành ph m i là nh th . Không có dân chánh g c làm c ttr , không có nhân cách riêng quy n r ng i ta.

- Ba ch a nói n h ng th hai là th ng gia.- th ng-dân y à ? B n n y là ngo i-nhân c . C ng có vài th ng-nhân Vi t

Nam, nh ng h là h ng ng i ít tình c m, âu c ng là quê, là nhà c tu t.Ph i qua nhi u th h ng i, m t thành ph m i tr thành c m t quê c cóng i nh , có ng i th ng. Có l Sàigòn ngày nay ã n tu i già-d n c a m tch n nh c lâu i r i.

Bây gi èn pha xe h i t Sàigòn lên và t Biên Hòa xu ng soi th ng bóng êm trênng. Tia èn b t tréo nhau nh nh ng l i g m dài mà m y tay hi p-s d -

khách kh ng l nào ang so ki m gi a êm tr ng.

Xa xa, ti ng chó s a dài. L n n y ông Nam Thành gi t n y mình, dáo-dác nghe-ngóng, r i t n-ng n r t lâu ông nói :

- Nghe chó s a sao mà nh nhà quá !- Tôi c ng v y. Bà Nam Thành ng tâm v i ch ng.

Nh ng hai ông bà l i nh m t làng xa d i B c-Liêu ch không ph i nh Sàigòn.

Su t êm y c nhà không ai ng c h t.

Con chó con mà bà Nam Thành xin d i Ô Ma, kêu c ng-c ng t u hôm t i sáng.Nó nh , nh m nó. Th nh tho ng t trên gác, bà Nam Thành hét xu ng :

- Chó nà ! Nín i hôn ?

Nó im giây lát, r i kêu c ng c ng tr l i nh c .

Ông Nam Thành b ng phát minh ra m t u n y, nói to lên r i c nhà áp nhau tròchuy n t gi ng c a m i ng i.

Ông Nam Thành nói :

- Th y rõ là nuôi chó nhà quê r t c n. Không có nó, lúc nào mình ng quên thìnguy. Và vì th th y rõ vi c nuôi chó các thành-ph là xa-xí. Món xa-xí y l i có

i. Nó c n ng i i ng, báo h i ng i ta ph i i tiêm thu c m t ngày gikhông bi t bao nhiêu. ó là nói tr ng h p b t c ch nó n b i t n-phí. Màkhó b t bi t bao ! Ai làm ch ng cho mình là chó ông A chó ông B c n mình.Tôi mà có quy n trong chánh-ph , tôi ánh thu chó các thành-ph cho th t

ng, n ng h n c h t xoàn và r u huýt-ky, tôi cho ki m tra chó k -l ng, m im n i Sàigòn, thâu không d i tr m tri u b c.


Ðò d c

Cô H ng v n a c m, b ng nh l i b y chó b c-dê trong xóm mà các me Tây khi lui v n, b r i l i. L chó n y thành chó ói c , và r t sung s ng c n c m

ng i ta b thí cho.

- H i tr c th t bò mà nó chê, bây gi b a nào mà có chút n c cá kho, l nó thíchquá xá.

- Có m t con, sáng nào c ng i ti m cà phê c . ó nó n v bánh bao no nê. Mà c ng k , ti n âu mà v t xu ng t cho m y con chó vô ích ó n cho u ng ?

Cô Quá s tr m, l i s ma, ch y qua gi ng cô Hoa mà n m. B c b i quá, Hoa thétlên, r i Quá gây l i, không ai ch p m t c c .


Ðò d c

(3)

Ng i i ng và nh ng nhà lân-c n r t ng c nhiên mà th y ng i “nhà l u m i”,tên h dùng g i nhà ông Nam Thành, mãi n lúc m t tr i m c hai sào r i màch a th c d y.

Thói quen ch h ch a b c và êm th c sáng tr ng v a qua ã dìm h vàot cu c m n-thi p i, vào lúc h ng ông.

Ông Nam Thành là ng i d y u tiên. Ông l y c i gõ vào c t tre nhà b p ba h i badùi theo l i ánh tr ng nhà quê.

Bà Nam Thành và các cô con gái ang m màng, nghe ti ng mõ tre ng c nhiên h tc. T nh d y h v n còn ng ngác mà th y mình n m gi a m t cái bu ng mà n ng

chui vào t phía. Giây lát sau h m i t nh h n và bu n c i l m. H nghe ông giatr ng ng d i sân kêu v i lên:

- àn bà h , con gái h , th c d y mà làm n ch n m hoài ó sao?

Bà Nam Thành v a b i u v a ra chi c thang b c t i góc h ng th c nách nhà,trong khi b n cô con gái còn ch n ch l i: cô H ng lo x p m n mùng cho cha mvà cho mình, cô H ng cô Hoa thì t p th thao còn cô Quá thì v t v a và rên hì-hình ng ti ng rên sung s ng.

Thang gác b c ng s ng, các b c thang l i nh xíu khi n bà Nam Thành s hãi,ng ó mà ngó xu ng không bi t làm sao.

Ông Nam Thành vào t i n i, dòm lên r i la:

- Bà xu ng thang ki u ó thì té gãy c . Ph i quay m t vô trong, a l ng ra ngoàiy nh h i leo lên, vén ng qu n cao m t chút k o nó v ng. Nh v y, nh ng

c lui ch không ph i b c t i âu! Coi ch ng!

Bà Nam Thành làm y theo nh l i ch ng d n, bà m p quá khi n chi c thang m ngmanh kêu lên r ng r c.

i l n thang kêu nh v y, bà kinh hãi d ng b c mà la.

Xu ng t i t, bà nói:

- Thôi i ông, t i nay tôi ng d i n y.- R i nó quen i ch .- Sao ông làm thang gì mà quá là thang c a ài mô-tô bay v y?

Ông Nam Thành c i ha h , nh l i l n a v i xem mô-tô bay n m ngoái. BàNam Thành leo lên ài c n a thang thì không dám ti n n a, c ng ch ng dám lùi.

p chuy n xe phát ch y. C ài rung chuy n nh con tàu say sóng làm bà ho ng víala mã-tà om tr i.

n cô con gái c ng l c t c leo xu ng t i n i.

Ông Nam Thành ra l nh:


Ðò d c

- R a m t i r i m t a i ch , m t a cho heo cho gà n, m t a kéo n c cònt a ra c a ngõ treo t m b ng n y.

Tay ông Nam Thành c m m t cái quai dây k m, treo m t t m tôn hình ch nh t.

Cô Quá ch y l i gi t b ng trên tay cha, l t ng a ra cho m i ng i xem. B ng n nen, trên vi t nét tr ng ba ch sau ây: THÁI-HUYÊN TRANG.

- Huy n Trang? B ông là Huy n Trang i th nh kinh Tây Trúc ó à? Bà NamThành h i.

- Huyên Trang ch không ph i Huy n Trang.- Mà sao ông l i h Thái?- D t i là d t. Trang là cái trang tr i trong ó có n p nhà tranh. Trang y tên là

trang Thái-Huyên, hi u ch a?- Ch a, cô Hoa áp h t m . Thái-Huyên là gì ba?- Thái là hái. Còn Huyên là m t th th o m c t ng tr ng cho s thanh nhàn,

không lo ngh . Thái Huyên trang là cái tr i mà n i ó ta hái c, h ng c sthanh nhàn.

- Ông già ch nho quá sá ta! Cô Quá khen m a. Nh ng cây Huyên nói nôm na làcây gì ba?

- Là cây kim-châm. M con bây xào l n th t gà m i b a b ng bún tàu, n m mèo,kim-châm, quên r i sao?

- Ba bây s p thành gàn r i ó, bà Nam Thành pha trò. Th y không ai c i, côHoa nh c n công vi c nhà:

- T i mình o n-tù-tì theo l i giao k t, ng i cho heo n ch !

Nh ng Quá ch a ch u thôi v v t m b ng kia. Cô ch nh o cha:

- Ba làm nh nhà mình là bi t th Sài Gòn, có nào là bi t th T Nga, bi t thQu nh Hoa, villa Eldo-rado…Sao ba không treo b ng: attention chien méchant3 ?

- Chó mình còn nh xíu ai s , v l i nhà quê ch ng ai thèm s chó. Chó mà r t là h á cho mà gãy mõm.

Cô H ng ít nói, l i ngh m t câu khi n c nhà c i l n chiêng.

- H không s chó thì mình : attention trích méchant

Qu th , bà Nam Thành ã xin con chó con, l i còn mua thêm m t con trích. Chó gin tr m còn trích thì h m d a tr con cùng heo gà hàng xóm. Chim trích d l m,

th y chó, heo, gà và con nít l là nó m ch y tét.

- Hè! O n-tù-tì hè! Cô Hoa l i nh c.- Nh em d hôn!

Bà Nam Thành m ng yêu con và c i hi n lành.

- Ra cái gì, ra cái này!

3 coi ch ng chó d .


Ðò d c

Cô Quá th ng nên c ch n nuôi.

Ch m i em v có m t con heo hai tháng thôi mà t s m n gi nó ã hét nghec c tai. Ba con gà mái v a c áo lá còn nh t trong gi c lôi ra bu c c t tre

nhà b p.

Quá v a vãi g o cho gà v a nói:

- Tr a nay em ch i nó gãy giò, làm th t b t công nuôi.

Trong khi cô H ng em xe p ra i ch b a u thì cô Hoa gánh thùng i l igi ng, H ng lót tót theo em vì ch a có công vi c gì làm c .

Bà Nam Thành ón b p n u trên ng mua ng n sáng cho t n ti n chkhông n u n ng gì.

Cu c t này nguyên tr c kia có ng i nên có ào gi ng. Quanh mi ng gi ng,thành g ch ã óng rêu xanh l . Ông Nam Thành lúc c t nhà có tr ng tr hai bênmi ng gi ng: m t cây ví ngang b ng g c m xe, l n mình trên u tr b ng hai cái

c n xe h i c , ma-ni-quen ng b ng s t c , ông l m âu ó r i m n th rènp l i.

Bà Nam Thành mua b p xong tr vào ó dòm xu ng gi ng r i kinh hãi kêu lên:

- Tr i i, nó sâu b t ngán. Con coi ch ng, r i ro thì kh n!

Hai cô con gái c ng dòm theo. Cô Hoa tuy s nh ng ng gi ng là ph i sâu nh v y,vì cô ch a th y gi ng l n nào. Cô H ng có nhà quê H u Giang, quen th y gi ng

n nên nay c ng ho ng l m.

Hoa l y cái thùng trên mi ng gi ng r i qu ng i xu ng. S i dây d a tháo ra mau lvì s c trì c a cái thùng, mani-quen thì quay lia l a.

Giây lâu thùng xu ng ng m t n c, kêu lên m t cái ùng. Bà Nam Thành nói:

- M y c m dây mà thòng xu ng l n l n, ch làm nh v y, n i m t ngày là thùng nát.

a lúc y ông Nam Thành n. Bà Nam Thành hát u ru con:

y ch ng v mi t Tân-NinhKéo dây gi ng ba m i s i, th t kinh ông bà

Hai cô gái nghe câu hát k l c i ng t lên.

- Tân-Ninh là âu, ông bi t không ông? Bà hát xong h i ch ng nh v y.- Cách ây không xa l m. Hôm c t nhà, ng i trong xóm có r tôi i Tân-Ninh n

th t nhím m t b a. ó là m t làng r ng, t i biên gi i m y t nh Biên Hoà, Gianh, Bình D ng. t ó cao và khô ráo, các gi ng n c u sâu th m th m

thi t ó.- G con Quá v ó cho nó khóc th t kinh ông bà ch i.


Ðò d c

Câu nói ùa không âu c a H ng b ng không hi u sao, làm cho bà Nam Thànhbu n vô h n. Bà nhìn l i hai a con gái ang có m t r i lòng th ng con c a bà nh

ra h t n i hai m t c a bà b y gi nh mu n a l .

*

* *

Cô H ng p xe máy v n c a ngõ, bóp chuông kêu om lên. Con chó m i nuôi màã bi t ch , ch y ra ngo t uôi m t cách v ng d i, r i nh y b lên cào qu n áo cô gáii ch v .

Cô H ng c m t nh t báo TIN-S NG ph t ph t lên r i nói l n:

- Xe h i ng tr c nhà mình Ô-Ma!

Th y báo, c nhà m ng nh g p l i Sài Gòn. Hôm qua n nay h nh b cách bi ti th gi i b ng m t b c t ng kho ng không. H ói tin t c m i n i, nh t là tin

SàiGòn nh ng l i quên m t báo. Sáng ki n c a H ng em t i sáng và hy v ng tri lòng h .

Ông Nam Thành gi t l y t báo trên tay con, r i banh ra c ngay gi a sân, trongng s m.

Kháng chi n An-Giê-Ri t ng gia ho t ng vô cùng mãnh li t. H i ngh Cô-lôm-bô s p khaic.

- Thôi mà ông, xem có ai gi t h i hay không mà!

Bà Nam Thành van nài vì chán tin th gi i.

Quá thì ch y ra tr c m t cha c trang t , c các qu ng cáo c a r p chi u bóng.Cô H ng nói:

- Hôm nay kh i ng “D I BÓNG TR NG THU“ ti u thuy t tình c m c a Bíchn, mùi tuy t di u.

Nh ng ông Nam Thành nh t nh chi m c quy n s TINH S NG y, c mê tinth gi i trang u, v a c th m v a g t u nh hài lòng l m.

Chán n n, bà Nam Thành v i l y gi n r i b n m con cùng ra sau nhà b p, công d t xe p i sau h t.

Ông Nam Thành khi n cây t p d n t ã so n c m t ng c i to ngoàisân sau. C i ã ch nh r i, m y m con dùng r t ti n và th m cám n ông giatr ng chu áo h t s c.

Bà Nam Thành phê bình gi th c ph m:

- n ây n i h n SàiGòn nhi u l m. Mà con ba c ng khéo mua, ch phi n cót vi c là ch xa quá, qua mùa m a s kh .

- Còn cái khác n a ch má: khúc ng g n ch thì quanh co nh ru t v t. Mìnhng i b ng âu m t chi c xe cam-nhông lù lù hi n ra th y h t h n. À, có h

m t i bây i, m c s c mà l i vì không có ma nào t m h t.


Ðò d c

- Xí! ng có mong t m. Ba m y có cho âu. V nhà quê, con gái mà a ùi ang c ra h c i cho mà thúi cái u.

Cô Quá tr môi, o c , nhõng nh o nh lúc bé m c m n quà.

- V y ch h xây h t m làm gì?

- Làm gì m c h . H xây cho n ông con trai chúng nó t m, ch có xây cho bâyâu.


Ðò d c

Cái gì l n u và l n chót ng i ta c ng làm cho tr nh tr ng ra c . Mà ngh c ngph i: công vi c làm ra trong hai l n ó mang tính cách k ni m và v nh bi t.

a n hôm nay là b a n u tiên t i Thái Huyên Trang. Hôm nay h ch n bánhmì th t quay thôi.

Ông Nam Thành nói:

- Coi thì không có gì l nh ng m i n m sau, hai m i n m sau trong m t lúcbu n vui nào ó, các con b ng nh l i b a c m u tiên n y v i t t c mùi v ,màu s c c a các th c n, nh c gi ng nói c a ng i thân yêu quanh bàn thì cáccon s bùi ngùi không bi t bao nhiêu. L u ài ký c là m t l u ài kiên c nh t,không th i gian hay m a n ng nào tàn phá n i. Mà nó l i xinh p làm sao, càng

càng p ra, qua l p b i th i gian, cái gì c ng s hi n lên v i muôn màu r c.

Ch có H ng và H ng là chú ý n bài di n v n v n hoa c a ông gia tr ng.

Cô Hoa c n nh n:

- Má bán làm gì cái radio. Ph i em lên ây thì gi n y mình nghe ca có ph i là thúkhông?

- Trên n y làm gì có n mà m y trách tao bán máy.- Không c n n, s a l i ch y pin c ng c. Ông Nam Thành c t ngh a.- V y hà, ai mà bi t âu.- T s m n gi , bà có m th cây tôi tr ng ch a?- Có nh ng mà tr ng m i th vài cây thì th t sách l m.- Sao v y?- B n hàng h lên, không l h ch mua có vài thúng sa-cô-chê r i v . B n hàng sa-

cô-chê nào có mua b i, mua xoài âu. B i c ng có vài cây, xoài c ng v y màn hàng c a nh ng th sau n y l i không mua sa-cô-chê.

- Nh ng tr ng c m t th l i s tiêu-th không k p. Tôi ch tính bán t i ch Th -c thôi, không c n b n hàng xa. Còn v ph n hàng-bông, rau c i s ng x p-

th i bây gi thì giao cho bà ó.- Ba à, sao d i m i g c cây ba ào l làm chi sâu d v y?- Bây quét nhà, quét sân có rác c xu ng ó. ã t t cây l i ch c g c, tr ng nh

y trúng cách l m ó.

ng nói:

- Thích quá, có s n m t cây mít th t sai, m t cây me c ng sai và m t cây chanh r tng v .

- Cây mít có l i nhi u th , r i ba s nuôi dê b ng lá mít. Dê nhi u l i cho s ai r t b .

- Ông tính rào mi ng t n y l i hay không?- Không rào sao c. Nh ng rào b ng g ch thì ta không ti n. Rào b ng g

ng m t i hai v n b c. r i tôi tr ng x ng r ng, r nh t mà l i ch c nh t,không con gì vô l t h t. Phía tr c m t ti n không s trâu bò tuôn phá, mình s


Ðò d c

tr ng bông b p coi cho p.Ph n con H ng thì ph i v h a v n hoa nh . Nó có óc th m m l m, r ingoài vi c làm b p, nó tr ng bông hoa ch ng d n nhà c a.

*

* *

Tr a quê ã bu n mà tr a ây l i bu n g p m y l n xóm làng. Nhà hàng xóm xa quá, ti ng gà gáy tr a, ti ng c i á xay b t v ng a l i, m m màng màng nhlà t d vãng xa x a a t i.

Heo gà, chó nhà c ng ch a ông úc cho dân s Thái Huyên trang c s m u t h u t l nh.

Cây c i còn lùn bân, m c s c cho n ng xu ng v n, cái th n ng hè bu n m t n ibu n t và ch t nh n i bu n n i sa m c.

Cho n c xe c ngoài ng c ng a tùng t ng thêm cái bu n tr a n ng. Baonhiêu xe nhà, xe du l ch r n r p trên ng Thiên Lý khi sáng bây gi ã rút lui i

âu m t h t. Ch còn nh ng chi c cam-nhông ti n s h n h n kéo nh ng -m t ,khúc g nào c ng nh m t thây ng i v a b l t da và nh ng bành sao-su s ng ph tvôi tr ng chói lòa lên d i n ng hè.

Con ng nh a không en n a mà tím s m xu ng nh m t b ng l a v t ngangvòng hoa tang b ng c m trong các ám phúng u.

Ng i trong trang Thái Huyên nghe là l trong ng i là m c d u tr i n ng gay g tvà nóng h m, h v n không th y bu n ng .

Gi c ng tr a c a h trong m i n m nay không sai ch y b a nào, sau b a n úngng nh ng hôm qua b n d n nhà quên bu n ng thì không nói gì, còn hôm nay ã

nh rang r i sao mà…

Không ai bu n lên gác c . Gia ình t h p n i bu ng ti p khách, ng i l ng thinhnhìn cam-nhông mui lá dài nh ng, u o i bò nh con trâu già m t nh c kéo xe r mkhô, tuy ch nh v n không mu n b c.

- R i ph i bày ra công vi c gì làm vào gi tr a m i c, ông Nam Thành nói:ng i không nh v y mà nh i nh ng n i bu n xa âu âu y, h i l m.

- Ch ng cây l n có trái, ch c làm không h tay âu ba.- Hay là các con làm m t? Bà Nam Thành th ngh : me, chanh, không thi u gì.

Làm m t dành n tráng mi ng m i b a, v i l i ãi khách. V n nhà ch acó món gì n c, có khách xa n l y gì làm vui mi ng ng i ta.

- Ph i r i, mình h a ãi anh B ng trái cây, không l l i cho nh n me chua.Tên B ng b ng làm cho c nhà ph n kh i lên. B ng s em h ng v Sài Gòn n,mà m t là s a b n h u anh ta t i ch i. B ng mà c nhà u t h t hy-v ngvào, B ng y ph i c s n-sóc.

Không r nhau, c b n u ch y túa ra v n th c me và hái chanh.


Ðò d c

Con chim manh manhNó u cành chanhTôi vác mi ng sànhTôi ch i ch t giãyTôi làm b y mâmTôi d ng ông nÔng h i chim gìTôi nói manh manhNó u cành chanhTôi vác

Ông Nam Thành bày ra t c n c m t i th t s m tránh cho các con ông cái kh r achén d i ánh èn lu mà ng n èn c xao xuy n tr c gió, ch c t t lúc nào khôngbi t ch ng.

Sàn n c r a chén t gi a tr i, qua mùa m a nh ng tr n u hôm s làm cho khch r a chén càng kh thêm.

c n y có l i trông th y là chi u chi u nh chi u nay ch ng h n, c nhà c r nhrang ra ng i hóng mát ngoài sân.

Cô H ng nh c nh hái me, hái chanh r t vui h i tr a nên hát lên bài hát nhà quêtrên ây.

Hát d t bài, cô các cô em gái:

- Tao t i bây hát c hát c m t bài hát khác mà có tánh cách nh v y?- Là tánh cách làm sao?- Là câu chót n i tr l i câu u, liên h i b t t n, hát c hoài không bao gi d t

.- À, ó là cái vòng l n qu n.- Em hát c, Quá nói mà m t ranh mãnh nhìn ch .- Thì hát i.- Nè:

u l th i nh t chín câyt chín cây ng i ta còn háiu l th i nh nhái l t da

Nhái l t da ng i ta còn b tu l th i nh gi c Hà Tiên

Gi c Hà Tiên ng i ta còn ánhu l th i nh bánh trôi sông

Bánh trôi sông ng i ta còn v tu l th i nh t chín cây

t chín cây ngu i ta còn háiu l th i nh

n th nhì, Quá m a c nh mu n ch ng c a các ch cô, b ng bài hát ám ch y.


Ðò d c

- Cái cô út n y, bà Nam Thành nói, cô ng có kiêu ng o ng i ta, lo thân cô thìn.

Ng i mi n Nam ta th ng dùng sai t nh t kiêu ng o. Ý bà Nam Thành mu n nói:ch nh o ho c nh o báng.

ã b o gia ình n y r t c i m v vi c ch ng con. Bà Nam Thành vô ý th c nh nghay l l i, còn ông thì hi u rõ s c i m y r t có l i, ông ví nó nh m t cái súc-bápgiúp con ông thoát kh i b nh è nén, b nh d n ép tình c m r t nguy h i nên ôngng m khuy n khích s b c l tâm tình.

Ba ch l n là k lu ng tu i không bao gi h n gi n cô em út c . H c ng ch ng thèmm x a n nh ng l i ùa c t c a cô ta.

Nh ng chi u hôm nay, trong c nh hoang vu c a Thái Huyên trang ng l loi trtr i gi a cánh ng, h b ng b ý ngh mà Quá v a g i ra làm h khó ch u. Bângkhuâng mà h c d p c lúc thành náo nhi t, n ào bây gi l i dâng tràn lên.

Trên con ng nh a dài ch y ngang tr c nhà, các lo i xe h i n i uôi nhau mà bò,càng xa càng th y chúng nó bò ch m nh rùa. i vui không khí, ông Nam Thànhch ám xe xu ng mà nói:

- Xe n y V ng Tàu v , xe n y t Nha Trang vô, ch c c ng có xe Hu ch !- Sao ông bi t rõ nh v y? bà h i.- Không c n th y bói c ng oán c. H i v y ch còn xe âu mà xu ng ây

a, n u không các ch ó? Ta d a ng Thiên Lý mà!

i ông l i ch ám xe lên:

- B n n y là b n Sàigòn, chi u i ch i mát ho c i Biên Hòa n cháo cá c ng nên.

n cô con gái u làm thinh, c cô út l m l i c ng nín l ng.

Nh ng c p v ch ng tr trên xe, xui h ngh v n v v nhi u vi c. Nh ng tên n ich n mà ng i cha v a th t ra g i trong trí h nh ng c nh n c non xa l mà ti ng

i nh v ng v ng âu ây. Ti ng g i y nghe mang mang gi ng gi ng m t thti ng g i khác réo r c h n trong gi ng than vãn c a gió chi u, ó là ti ng g i c a tìnhyêu, không rõ r t l m, nh b gió loãng i vì ng i g i ch a bi t là ai.

Con ng Thiên Lý n i l i nhi u n i xa xôi, n i l i nh ng t m lòng t chân tr i H iVân n góc b Cà Mau, con ng a lên a xu ng nh ng chàng thanh niên màlòng còn b -v ch a c m sào n i âu c , con ng th y ch là m t chuy n ò

c thôi. Khách qua ò không bao gi ghé b n h t. Không, không làm sao mà m tchàng trai nào b ng d ng ghé l i xóm n y, c n ng i yêu b c ngh a c a H ng

ng không dè ng i lý t ng m t lúc c a anh ta nay l i lùi v ây nh i mãi stàn r ng không nguôi c a m t m i tình th m ng.

„Tháng n m ch a n m ã sáng”. L i t c y mu n nói ngày c a v cu i mùa n ng dàim. Tuy th , êm c ng ã xu ng r i.

Có bàn tay bí m t nào ã th p cháy t ng vì sao trên tr i. u r ng xa, tr ng l ili m leo lét bu n soi.


Ðò d c

èn pha xe h i nh nh ng s i dây õi to, c t dính chi c xe tr c v i m t d c xe saui c oàn nh c c m t chi c u kéo i.

Ông Nam Thành v a toan b o v con vào nhà b ng nghe Quá kêu lên m t ti ngkinh d , r i ti p theo ó nh ng ti ng la oái oái c a cô nàng và cô nàng nh y lungtung nh p ph i ki n l a.

Ch a ai hi u gì thì H ng l i kêu la y nh v y và c ng nh y ng-ba nh b chu tchun ng qu n.

Vi c kh ng khi p bây gi l i ch p l y Hoa. Hoa nhào càn d i t nh b ng bphong xù, thân th co-qu p r i qu n-qu i, r i l n-l n.

Ông bà Nam Thành ng ch t s ng không k p tìm xem cái gì, b i vì ông bà quýnhquíu vì ba cô con gái khi không b ng n i c n lên m t l t.

Bây gi n phiên cô con gái l n la nh ng cô ta ch la có m t ti ng “ý“ ng n ng n r ii ng t.

- Gì ó con, bà Nam Thành b t s tr c cái bình-t nh y nên m i h i c câu n y. ba cô con gái kia ã thôi kêu la, thôi nh y múa r i.

- Con chàng hiu má à!- V y h ? Hú h n hú vía. Tao v i ba m y th t quýnh quáng không bi t âu mà r .- Tr i i! Hoa kêu, nó nh y lên c con, thình lình nghe lành l nh, m m m m u n-

t ai mà không ho ng.- Tao m i th t kinh ch ! Tao th y nó t c con Quá nh y qua c m y. Nó m

nhách, tr ng d , mà hai con m t trõm l nh ma, tao v a mu n ch y thì nó nh yqua ôm c tao r i.

- Hèn chi mà h nói chàng hiu hót c , bây gi em m i hi u. Ch có ch hai là gan,ch y thì chàng hiu hay chàng nào ch c ng không s h t. Ch s chàng r khôngch hai?

- Con m c d ch nói b y hoài!- Ai mà khéo t tên cho con y, ã con mà l i là chàng.- Ng i mi n B c thì kêu nó là con ch u chu c, nghe ít ghê h n tên c a ta, ti ng

chàng hiu g i hình dáng m t con ng i mà là ng i ma, ghê quá!- Mà ti ng mi n nào hay h n?- C ng nh nhau h t nh ng th ng thì danh t mi n b c h u lý h n. Thí d ng i

con u thì kêu là con c . Nh tao, t i bây ph i kêu là ch c m i h p lý cho, chsao l i kêu là ch hai. Ch hai? V y còn ch m t âu?

Ông Nam Thành xen vô:

- Ta kêu a con u là th hai không ph i ta không có lý. mi n Nam, tronglàng có nh ng ông h ng ch c g i là h ng c . Th t ng-t ng m t nông dân

i con u c a y tr c m t v h ng c r ng: “Th ng c i, m y i ví gà coi“ thìcó ph i là mích lòng ông h ng c không?

- Nh ng th a ba, tr ng h p khác mi n B c l i vô lý. Thí d ngày u trongtu n, t i sao h không kêu ó là ngày th c l i kêu là ngày th hai?


Ðò d c

Ông Nam Thành bí l i nên h i:

- Thôi vô nhà!

Thái Huyên trang u vâng l i v th -lãnh c a h .

*

* *

u thu c vô u trên c a chi c ng khói èn, ông Nam Thành b p, b p ny thu c ra r i ngâm:

Canh khuya th p d a d u ya d u v i h t, n c m t n y không v i

- Cây èn sao l i kêu b ng d a, ba? Quá h i.

Ông Nam Thành không áp li n câu h i y mà nói:

- nhà quê mà nhát nh th v y không c âu, các con ph i t p tánh l i. Cáigì mà m i b con chàng hiu eo c m t cái là la bài hãi nh b c p b h ng.Thu ba v i má con m i c i nhau, còn nhà th d i làng. T i l i th p m t d a

u mù u. C ng c ngâm trong d u lòi m t u ra làm tim. èn lù mù mànhà ch có hai v ch ng tr , hiu qu nh quá.Hôm nào bên c nh có ám ma là má bây n nh ba vô nhà tr c lên nhang èn.

i ba l i n nh má, ai c ng gi làm bi ng ch không ch u thú nh n là mình khôngdám vào ó, vào cái nhà th p ch m và t i om y, trong khi bên hàng xóm v a cóng i ch t.

- Thành ra ba c ng nhát…- , ba nhát mà ba c làm gan m i c n i ó cho n khi nhà th s p.

Nh ng lúc r i vi c, Hoa và Quá thích i thám hi m vùng quanh nhà. L p v n m ingoài vi c kéo n c t i cây, ch a có công vi c nhi u. Heo gà c ng ch m i l a th avài m i con thôi nên h có r t nhi u gi r nh rang.

Xóm trên ông c b n nhà tranh và hai nhà ngói, tr bác lò rèn ra còn là nông dân. Xóm d i toàn nhà ngói không thôi, nhà ch nho nh thôi, bên trong ch ng d nt n s tr ng tr i. Xóm trong r t s m u t, âu trên hai m i nhà, tranh ngói l nn.

c ti u thuy t thì th y t nhà quê r t nên th nh ng có l ây là vùng khô khanhay sao không bi t mà hai ch em tìm mãi không g p h n th âu c .

Nhà ph n ông không thèm rào l i, ranh gi i v n không có nên khó phân bi t âulà âu.Các ch nhà không thích hoa ki ng nên sân nào c ng tr ng tr n ph i bày m t bãi cáttr ng, vào lúc n ng tr a trông m t m t nh ng trong sa m c.

có tr ng chút ít cây mà toàn là th cây bu n: mít, mãng c u và i. Các lo i cây ykhông bu n c m t cách th m ng nh li u r bên h mà bu n m t n i bu n c n

i, nghèo nàn. Ba lo i cây y a t khô, nên hình dáng nó c ng khô khan.


Ðò d c

Gà, heo không có chu ng. Chúng ào ao kh p n i, b i tung lên t t c các ng rác,nh ng v a phân bò.

Ng i ta, trai thì thân th không n nang nh l c s n kinh, gái thì c ng r t khácxa hình nh các cô thôn n yêu ki u trong ti u thuy t.

Th t ra, t t c nh ng cái y u mang th nh ng ó là nh ng bài th v n tr c, kh -c, nh ng bài th t th c không c n thi v hoá cái gì h t.

Nh ng bài th y có v p riêng c a nó, c n nh ng d -b n, nh ng c nh x -r ,héo-xào c ng p c.

Nh ng l c h ng bi t bao, t ng-t ng m t àng mà th c t l i m t ng !

a nào có H ng i theo thì cô ta gi ng-gi i:

- ng quê ây khác xa ng quê Ti n Giang và H u Giang, hai n i ó c ngkhác nhau khá b n.

ây ng b ng nh ng l i là ng khô c cháy nên không p hùng-m nh,huy n-bí và man-r nh núi r ng, c ng ch ng p v p t i-l c-sinh c a t phìnhiêu d i kia.Nh ng n u bi t tìm tòi, có m t th m-m ch c c ng s g p nét th riêng c a nó,ng i ây nh-c tr c d i ta hàng tr m n m, phong-t c và lòng ng i dth ng ã thu n h n, giàu truy n th ng h n.Ch có vào vài ngày trong m t làng d a sông ng Nai trên Biên-Hoà. C nh

p h n d i mình, ng i r t v n v t và nh t là lòng ng i, chí ng i r t Vi tNam ch không ph i là tao lo n tâm h n Cao Miên, n , Trung Hoa nh vàilàng d i ta là cái ngã ba v n hoá Hoa- n.

Không h ng th m ng c, m y ch em ành th ng th c nh ng c nh tuy v yng hay-hay i v i m t ch c a h . Thí d c nh m t gà nhà thím t Ph n.

Chi u nào thím t c ng ng ch n c a ngõ sau nhà ón gà v .

Thím ta trong lúc y trông gi ng nh m t ông t ng m binh, còn àn gà là m to binh hùng m nh u ng i qua.

n u là m t t ng quân tr ng t , m t còn kh kh o nh ng ra v ta ây l m.Tr ng t n nh m s dách, gà mái nào c ng y b u di u r i mà anh ta v n c ivài b c, m vài cái r i kêu m i ám phi-t n cung-n theo sau anh ta.

ám phi-t n g m toàn gái t son tr , xem r t l i vào ông chúa d n u kia.

n là nh ng m gà b n b u àn con d i, b c t ng b c m t e dè nghe ngóng.Th nh tho ng các t m u y báo ng lên b ng m t ti ng còi: có ót-ót. Th là ám trth l nh ch p chui vào nh ng n i trú n thiên nhiên g n ó: b i tre, chòm c , g c

ng r ng.

Sau àn hàng-không…gà h m y, n nh ng chú gà t m i c áo lá, ch a thomãn m t ngày nô ùa nên ch n ch l t l i ng sau, v a v v a r t nhau ánhnhau túi b i.


Ðò d c

i h u t p là m t lão t ng tr ng già oai-phong l m-li t, d ng-khí ngng, uôidài ch m t, m ng nh hoa b n-h .

Y giáp lão t ng là m t cu c múa r i màu s c, vì lão ta v cánh thì thú v t trong csân nhà u khi p vía.

Lão i ch m ch m, m i l n d chân lên là y nh Quan-Vân-Tr ng á giáp b ng hia,cái c a dài và bén c a lão trông ghê r n nh thanh-long- ao c a Quan-V .

Thím t m t ng con gà m t, thím thu c lòng hình dáng, chi ti t trong thân th vàc tánh c a m i con.

Chi u hôm y, thím lo l ng mà th y con gà tr ng t màu b p chu i không v . Thímn chí ng i m t h i r t lâu, n ch ng-v ng m i ch u óng c a sau l i.

Thím t u ng n c xong, ra sân t ng h ng vài ti ng r i ng i ta nghe nh là ai mra- i-ô, thao thao b t tuy t:

Xóm trên, xóm d i, xóm ngoài, xóm trong m l tai mà nghe ây nè: gà c a tao cònràng ràng h i tr a mà quân nào ã n t i nu t s ng r

! gi ng th chi u tr i tiên nh n cha bây, bây có thèm th t thèm cá thì nuôi l ymà n ch làm chi nh v y, ông bà ông v i bây ng i trên gi ng th sao cho yên nè!

! Cao-t ng c -t tiên-nh n cha bây, c ki ng h m bây, rán mà ngoáy l tai nghe tao ch

Quân tham lam bây n th t gà m c x ng ngh t h ng bây, bây n r i bây ngã ra giãytê tê r i ch t toi, ch t d ch

Vân…vân… và…vân…vân…

y ch em ng c nhiên h t s c mà nh n ra t v ng ch i r a c a ta r t giàu và âmnh c ch i r t phong-phú nh p u.

Qu th , thím t ch i b ng gi ng khi b ng khi tr m, khi b ng thì nh di u lên, khitr m thì nh ti ng xe l a Biên-Hòa mà h nghe xa xa v êm. Thím ch i có nh p cónhàng, có ti ng ngân dài, có ti ng d ng t c.

can thi p c a chú t m i ng ngh nh h n n a:

- Thôi mà, r y tai quá mà! Bi u nín cho nó m c lông nó ch t cho r i.- Nó nào mà m c lông? Thím t h i.- Thì quân n c p gà ch ai. H mình không ch i thì chúng nó n th t gà xong là

c lông lá cùng mình. G p tr ng h p nh v y chúng nó s tìm n l y xinmình ch i giùm cho m t ti ng, ch có m t ti ng nh thôi cho lông nó r ng i.

m y ch em u c m u ch y gi u tr n c i có th mích lòng ng i ta, chótrong xóm s a theo m y ch em inh- i.

n ch em u v n v n ch có m t ng i b n. ó là ng i b n trai xóm trong tênlà anh Xòn.


Ðò d c

Xòn m n cho m t nhà tr ng thu c hút, anh ta t ng-tá v m-v , mình m y taych n y nh ng u n n. ó là nh ng b p th t n theo h ng c a lao l c ch khôngph i theo chi u c a s luy n-t p có nghiên-c u.

Ban u, Hoa ý n Xòn tr c nh t. Hoa tinh ngh ch nh t nhà và luôn luôn tìmth y ngay m i khía c nh hài h c c a b t k vi c gì.

n ch em vào xóm ch i, ng i l n xem các cô nh th ng. Tr con thì ch y theosau gót h vì màu áo p c a h và c ng vì k o mà th nh tho ng h mang theo phátcho chúng.Anh Xòn khác th ng h n c , núp sau g c me mà dòm.

Hoa làm b nh không th y, i l n l i ch núp r i hú m t ti ng, cô ch p l y ugian nh n mà hô:

- Nó ây r i! Nó ây r i!

Thiên h nghe la, ng anh Xòn ã n c p gì àng Thái Huyên trang, bu t i h i th m.Xòn tái xanh m t, ch i leo l o:

- Tôi không có, tôi oan mà!- Anh không có gì? Hoa h i.- Tôi không làm gì h t.- Không có, sao tôi l i ch p anh?

Lý lu n k c c c a Hoa th mà làm cho Xòn i lý. C ng i chung quanh c ngnghe là cô h i v n h u lý l m.

Th y mình không th thoát, anh Xòn oà lên khóc nh tr con.

- Thôi i m y, H ng m ng em, m y ác làm chi t i nghi p ng i ta.

Quá b c l i kéo tay anh th t i thu c mà r ng:

- Thôi tha anh l n n y ó.

Xòn t-ng t c i khan, n c m t n c m i còn chàm-ngoàm.

xóm không ai hi u sao c , oán r ng Xòn qu có gian th t.

ó ngày nào h c ng i th m anh Xòn, i th ng nh t là cô Hoa.

Hoa theo Xòn ra m y ám thu c xem anh ta kéo n v t . Vùng ó, cánh ng sauxóm xa trông m ng t ng nh m t h i c ng chi chít c t bu m. C n v t gi ng c tbu m mà chi c bu m x p xong, máng nghiêng trên u c t.

Xòn kéo n c gi ng nh ng kéo xu ng ch không kéo lên. C n v t là m t h th ngòn b y mà m t a là u c t, s c m nh là s i dây treo thùng và i l c là phi ná treo sau uôi òn.

c m nh trong c n v t có c là nh s trì s i dây xu ng cho thùng múc n c.Công vi c ch có th , r i ng i kéo c cho phi n á làm công vi c còn l i.

Hoa r n m t eo vào phi n á. C Xòn rán s c m t chút là trì dây xu ng c ngayvà Hoa s b d h ng lên tr i. Chính nàng mu n c nh th nghe nh là i


Ðò d c

máy bay.Nh ng Xòn không bao gi dám c s c mà trì c , Hoa bi u th nào anh c ng ch ngnghe.

Hoa h i:

- Anh Xòn t i sao anh s tôi d v y?

Xòn ch c i hì hì nh bao gi , anh ta không h c t ngh a c cái gì c , ph ng chicái ó l i là câu h i khó c a m t ng i con gái mà anh th y p nh tiên.

ng th ng m ng em:

- M y nhi m Tr ng mái4 r i h ? Con gái d u sao c ng ph i n t na m t chút ch !

Th t ra thì không ph i v y. Cô Hi n trong n c Vi t Nam có l ch có m t, haykhông bao gi có c . Hoa th y anh Xòn lù khù, theo phá ch i v y thôi, ch a bao gicô ngh n cái p v thân th c a Xòn.

Cái ngh con gái không ch ng thì nó tr r t lâu và c ng tr con r t lâu.

*

* *

4 Ti u thuy t c a Khái H ng.


Ðò d c

(4)

Quá nh y lên c m t cái th t l , r i day m t ra ng s ng s hét:

- Ng i ta ã nh y lên l r i mà còn mu n cán ng i ta à?

Ng i tài x nh nghe l i ph n i y, cúi u chào b n ch em m t cái, v a chàoa m m c i nh nói:

- Bi t r i, các cô là gái Sài Gòn mà! B nh l m mà, l m t chút c ng làm d .

Th nh tho ng chi u chi u b n ch em l i d t nhau i trên ng nh a, khi thì xuôi vng Th c, lúc l i ng c lên h ng Biên-Hoà.

Trên ng xe qua l i ai c ng l y làm k , sao xó quê l i có gái xem ra ng i t nhthành. H m c bà ba thì t c là ng i trong xóm ch nào ph i ng i Th c lên.

i d o mát nh ng riêng Hoa, cô l i có m c ích th nhì n a là g p Qu n con c ang c Quan.

Qu n là m t công-t nhà quê, h ng ng i m u.

Vì g n thành ph quá, m c d u thành-ph y ch là m t qu n-l , công-t Qu n l imang thêm m t c t t d -nhiên là mu n thành ng i thành th .

Thành không c, Qu n lai c n m t cách d -h m v i nh ng b bi-da-ma màung, màu xanh lá cây mà c u m c mãi t sáng n t i, t trong bu ng ra n qu n

.

u anh Xòn nhìn các cô Thái Huyên trang nh m t con trùng si-tình m t ngôi saotrên tr i thì công-t Qu n có thái- c a m t con gà lôi tr ng tò-vè m y con côngmái trong sân nhà.

ngày xóm ti p nh n n -khách m i thì c u x c n c hoa ch -t o ch l n và nhétmù-xoa nh có thêu chéo xanh xanh trên mi ng túi bi-da-ma.

u di n thêm m t cây àn ng-c m, c chi u chi u xách nó ra ng, không kh yvì ch a bi t ch i nh ng c t ngh a lu bù v nh c c y v i ám tr con bu quanh c u.

n u ch m m t, cô Hoa r n m t c a chúng ta ngh ngay n vi c bi n công-tthành n n nh n c a tánh ngh ch-ng m c a cô.

Anh Xòn là ng i cô m n nên cô ùa anh ta, cô c ng ch ùa hi n hi n ch i v y thôi.n nh gã bi-da-ma h ng này thì cô quy t không tha.

Trong cái l n u y, th y Qu n li c lén m y ch em, Hoa t n công ngay:

- Chào c u hai, i d o mát v i m y ch em tôi ch i, c u.

th y nhau lâu r i, nh ng m i trao l i ây là l n th nh t.

c nói chuy n v i các cô có l là cái m ng to th nhì trong i c u Qu n (Cáing to th nh t là c yêu m t trong b n cô) nh ng m ng y không bao gi

Qu n dám bi n nó thành s th t. Nay cô Hoa n súng thình-lình, c u ch a k p


Ðò d c

chu n-b gì c thì bi t có thái- và l i-l nào. V l i c u x ng-v ng vì l i m i-m cy mà c u nghe ng c-ng o quá.

Qu n ng ch t s ng và ng m câm, còn hai cô Hoa và Quá thì r ra c i, cô Quái no r i nói:

- Hay là c u m c áo h ng r i chê áo en c a ch em tôi mà không mu n i ch ng?

ng véo em r i kéo c b n i th ng, qua kh i ó m t i, ng i ch c nói:

- Mình t i x l không nên mích lòng ng i a ph ng.- áo x tùy dân, n u có ba ây ba s c câu ch nho ó.- Không nên mích lòng b t k ai, hu ng chi ng i ta là QUAN QU N ch ph i dân

dã chi âu. Quá l i ti p l i r n c a ng i ch c …nh ng l i ch i ch n sau.

ng nói:

- Làng Linh-Chi u n y ngày x a ch c có m t v h ng ch c hay m t ông cai t nggì ó tên là Quy n.

- Sao ch bi t?- N u không, ông c Quan ng âu có kiêng c ch Quy n mà t tên c u y tr i

ra là Qu n.

n ch em ã i g n t i nhà ông c Quan.

i khi sau ngày s ng trân l n u, Qu n b ch y khi thoáng th y m y ch emàng xa. L n n y c u ta b n g chi c gai dính vào dép Nh t-B n m i mua nên

không th y b n Thái Huyên trang n.

Ch ng nghe ng, day l i ã tr quá r i không cút k p n a.

Qu n m c bi-da-ma b ng v i ú màu xanh lá cây, u ch i brillantine ch l n s c n cmùi chanh, c eo dây chuy n vàng khè, tay n ng tr u nào l c vàng, cà rá vàng và

ng h c ng b ng vàng.

Anh công t v n chào b n cô theo l i k d t, ngh a là h t hàm lên nh mu n h i:

- Ê, i âu ó?

Cô Hoa nói:

- L quá, c u hai! C ng th i m t n c m t non mà chúng tôi thì cúi u xu ng chào, còn c u thì l i h t u lên. Không bi t l i chào nào trúng cách ó c u?

Qu n không th y là b h i v n, t nhiên áp:

- Dân chào quan, n chào nam thì cúi u là ph i, còn ngoài ra…- V y ch em tôi ph i cúi u n hai l n vì c u v a là nam v a là quan, hay con

quan c ng th .- Tía tôi ã t ch c r i.- T thì t , cái g c quan v n còn ch .

u Qu n sung s ng quá khi nghe cô gái còn nh n mình là con …quan, m c d ucha c u ch là quan trong xóm thôi.


Ðò d c

- rày c u làm gì, c u hai? Hoa l i h i.- C ng h ng c n làm gì. À, tôi có t túc m t b y gà Huê K , coi b t ng lai quá

kh .

b n ch em u ng c nhiên, không hi u c u ta nói cái gì mà l i t túc gà và cóng lai quá kh ?

- T túc là gì c u? H ng h i th t tình.- T túc là nuôi ch là gì.- V y h , còn t ng lai quá kh ?- T ng lai là t ng lai còn quá kh là quá sá, ti ng m i mà. Tôi nghe h nói hay

quá nên tôi b t ch c dùng theo. i bây gi h bày ra nhi u ti ng m i hay l m.Thí d ph m t i h nói ph m vi, thù v t h nói cá-nhân, nghe hay quá kh .

Hoa và Quá núp sau l ng hai ch mà c i n ch y n c m t. Cô Quá, m t mày còn r n b c ra kh i ch núp nói:

- Hôm nay c u m c xanh, trông p trai quá kh nh ng c u l i ph m vi v ôidép. Dép ph i quai nó m i n v i màu xanh n y. Tôi tình thi t nói ngay, c u

ng có cá nhân tôi nhé.- Tôi ng i quân t mà, ai l i cá nhân cô.

b n Thái-Huyên trang th y trò ùa ã kéo dài quá r i nên chào c u công t ia.

- Hôm nào r nh m i c u l i nhà ch i, n u c u không cá nhân thì c u s l i.

*

* *

Con gái xóm thu c làng Linh Chi u là nh ng ch ph n an ph n. H không dámmu n c nh nh ng cô Thái-Hyên trang nên không cô nào ua òi b t ch c n

c t ngày các cô lên ây.

c ng ch ng lân-la h c n h c nói, h c nh ng u b th thành. ó là nh ngng i b ng lòng s m ng và không m m t cu c i khác h n là cu c i h th y tlúc l t lòng.

Ph n nh ng làng khô cháy, nghèo kh v n th y. H c n c i c ngoài m t l ntrong lòng và s ng co l i trong gia ình, ít dám giao-thi p.

Thành th b n cô Thái-Huyên trang không th có b n gái c. Các cô tìm n h , v n vui v ón ti p các cô nh ng r i thôi, c m tình c a h i v i các cô không

dài h n cu c g p g ngoài m ng thu c, trên b tre.

nh ng khô c cháy n y l i b ti t cu i mùa n c c ng v i lòng ng i hàng xómth làm cho nó tr nên bu n m t cách tuy t-v ng.

Trò vui c nh t c a các cô là xem l kên-kên vào lúc ch ng v ng.

Th nh tho ng trong làng có m t con trâu ch t và ch nó len lén v t xác nó ra ng.Kên-kên áp xu ng x i th t thúi y r i say m i, không bu n bay lên n a.


Ðò d c

Vài anh dân làng r n m t i quá chi u, l y nùi gi c t vào ch n c a m y chú nthây ma n y, r i t m d u hôi m y nùi gi y. Xong âu y h ánh diêm lên mà tgi .

Kên-kên b l a t kinh ho ng bay cu ng lo n, mang theo m i chú m t c c l a lòm trong b u tr i en c a êm v a xu ng.

*

* *


Ðò d c

Dân làng Linh Chi u c l ng-l làm ngh thu c, xe h i c l t qua trên ng Thiênlý mà không bao gi ghé l i và b n cô gái Thái-Huyên trang c l ng l i ch m tvi c gì nó không bao gi x y ra c .

Hôm y là chúa nh t th ba t ngày d n nhà lên ây.

ng nh hai chúa nh t tr c, H ng, H ng, Hoa, Quá nhìn mãi ám xe p, xen máy, xe xi-cut-t a nh ng thanh niên thi u n tr n th thành i tìm mát , lt n i uôi nhau qua tr c nhà. H nh mang theo h ng v Sài Gòn mà các cô

n nh ch a nguôi. Tu i tr l i g i nh tình yêu mà các cô th y mình ang thi uth n. Nhìn xe, các cô b n ch n mong ngóng m t ng i, m t ng i có th a nvài tia n ng m trong c nh l nh l o này, ng i ó là B ng.

Sao ã ba tu n r i mà không th y B ng lên ch i? Thì ra, ng i ta quên k i v ngmau l quá. N u k y qua th gi i bên kia, không mong tr l i n a thì ng i ta squên h chóng n b c nào?

n cô t i thân quá, nghe nh mình b c th -gian b quên. Th -gian c vui ch i,th ng yêu, không bi t r ng n i m t xó quê kia có nh ng ng i còn tr , còn ham vui

ang vào tu i th ng yêu b ng vì gia-th ph i lùi v n nh m t công-ch c mãn ph c-v và không bi t bao gi ra kh i ch n n y.

ng i mô-bi-let nên h m i l n nghe ti ng ng c nh nào n là b n cô ngóng clên mà dòm ra ng.

m ng h t n sáu l n và có m t b n h suýt ch y ra c a ngõ vì ng i c i mô-bi-let y sao mà gi ng B ng quá.

- Hay là anh B ng tìm nhà không c, r i ch y luôn lên Biên Hoà ho c lên L ,Châu Th i. Cô Quá t nghi v n nh v y

- , Hoa h a theo, có th l m.- Không âu, cái anh ó thì xó nào nh tìm c ng ra h t, H ng cãi th vì cô bình

nh c h n ba em c a cô. Ch c nh b n vi c gì.- Anh ó mà b n vi c gì! nh b n v i các cô em c a nh. Nh ng n u th nh l i

ph i a h i ra ng ngày chúa nh t, mà i âu cho h n lên ây?

ng Hoa kêu rú lên r i nh y xu ng t m t cái i, b ch n không mà ch y ra sân. m i bàn cãi mà quên ý l ng nghe ti ng xe, quên dòm khách ra ng quê ngày

chúa nh t nên B ng lên t i c a mà ch có m t cô th y thôi.

Ba cô kia c ng ch y theo cô Hoa, kêu la nh em nh .

- Anh B ng lên ê, anh B ng lên!- Hoan hô anh B ng!- o anh B ng lên tr !

ng y xe vào sân và ng kh u hai câu th l c bát:

Nghìn trùng Thiên lý bên ngThái Huyên trang y d th ng quá tr i


Ðò d c

- Hay!- em chép.- c ti p i anh.- Mu n có th ra thì ph i có r u vào. Có n c d a không?- Nhà không có tr ng d a nh ng ch H ng có mua tr s n bu i i ch hôm qua.- V y có n c d a vào, th m i ra ti p c.

Quá gi t xe ng i anh r i thót lên cho ch y vòng vòng trong sân , len-l i qua m ycây b i, m y cây vú s a m i t xu ng t vài tu n.

Con trích ang i th th n th y khách l , làm thinh ch y bay t i m vào ng quy nkhách. B ng không ý d i ch n, b m au la oái oái r i nh y tréo m t bên. Ba chem c i ng t. B ng ph n i:

- Sao không b ng “Attention trích méchant“ ngoài c a.

Ba ch em l i c i l y làm ng ngh nh vì ý ngh c a h hôm tr c, nay c B ng l pi y h t.

ng vào nhà chào dì d ng r i thoát ra ngoài ngay xem c nh nhà. C b n ch emu theo chàng nh m t oàn h t ng c l c.

Th y c nh khô cháy, không có l y m t bóng cây nh cho con m t ngh ng i, ng icon trai i tìm mát n y h i th t v ng than r ng:

- Còn lâu l m ây m i c. Hi n gi ch có á banh ho c r t b t nhau m ip. À, còn trái cây âu các cô?

- Khách ch có m t ng i thì trái cây mua ch n c ng no nê r i, c n gì tráin.

Hoa bi t B ng h i m a m y ch em, ám ch l i h a ãi trái cây c a các cô hômtháng tr c nên áp th . L i áp c a cô l i s giúp cô bi t c vì sao B ng ch ich i có m t mình thôi, trái v i thói quen c a anh ta là hay tùng-tam t -ng .

Qu th , B ng c t ngh a:

- C ng may là hai th ng y gãy giò h t, không thôi ph i tr m t ra mà ngó b n ó.Chúng tôi i ba m ng, qua kh i c u B ng Ky xu ng d c, l i ng quanh màth ng K v i l i th ng H ng nó cho ch y th máy. Chúng nó v ng vô m t cái tr i

a gi a d c, ch c ph i hai tháng nhà th ng m i lành x ng c. Tôi g ichúng nó theo xe quen v nhà th ng Bà Chi u r i lên ây m t mình. B v y mà

i h i tr .

Hai cô gái nh th t v ng ngay khi th y B ng n m t mình. Gi nghe B ng k câuchuy n tai n n xe, h càng t i thân thêm.

Lùi v xó quên n y, h ch mong có khách n ch i, b t k ai, không khí ph ng l . Nh ng m i m t l n khách n, h l i b gãy c ng d c ng.

- Sài Gòn có gì l , anh? Quá h i.- Thì c ng i-nh c-h i, i-siêu-ph m xanh xanh , ch có gì âu. Còn ây

có l h n không?


Ðò d c

- Có c u hai Qu n m c bi-da-ma h ng, ôm n b ng-c m su t ngày và có anhXòn l n nào th y em là c chui tr n b t k k rào nào.

- Thành ra không âu có gì gi t gân c . Th này thì còn bi t ch y i âu cho bu n nè?

- Anh bu n l m h ? Anh b n gái nhi u l m mà.- B n gái chán b m , mà b n trai l i càng chán h n.

ó là lu n u c a k giàu sang âm chán ti n b c. Riêng các cô, các cô th y b n gáit d th ng, mà b n trai l i càng thích h n.

Cô H ng b ng nh s c ra r ng mình ch a kéo n c t i cây nên h t ho ng nói: “ých t!“ r i b ch y m t.

Cô H ng c ng ng lên nói là i lo c m n c.

ng và hai cô còn l i th y h i bu n nên i l n ra gi ng là n i h th y H ng xáchthùng t i ó.

ng h i:

- Các cô làm l ng túi b i nh v y sao còn kêu bu n?- y, nh có công vi c su t ngày nên ch bu n v a thôi. N u b không, ch c t i

em tr n mà tr v d i h t.- Sao h i d i, c ng không mà không bu n?- D i y n quá còn bu n sao c. C nh v t chung quanh ta th t là nh h ng

nh n tâm trí ta anh à. ây d u m i ngày m i có án m ng, m i êm m i cóxi-nê c ng v n bu n nh th ng.

- L quá!- L gì mà l . Chính anh, anh c ng kêu bu n kia mà.- Tôi thì khác, tôi bu n vì tôi s u tình.

Quá c i dòn nh nh c ng a.

- Còn em, em bu n vì không có tình mà s u.

Quá nói n a ùa n a th t nh ng n u ai bi t tâm s c a m y ch em c a cô thì ó làt thú nh n chua chát.

ng c ng c i r i k t lu n:

- Thành ra m i s u c a tôi là ni m vui…- Không ph i v y. Nh ng thà là s u nh ch H ng ch còn tr ng không nh ch

ng thì ch t c ch không ph i ch i âu.- Nh ng sao tôi th y cô H ng r t bình th n. Ch có hai cô là kêu bu n li n mi ng.- Bình th n à? Có l bu n quá hóa chai ch ng? Còn em kêu là kêu giùm ch

y,không bi t ch Hoa thì kêu dùm ai.- Tao kêu dùm m y ó, con bé nhi u chuy n.

ng lên ch i không mang theo gì m i l c . Nh ng chi u l i anh ra v , c nhà bu nhiu. C n th c n trong trã tiên li u cho ba b n ng i khách n b a c m tr a, c ngbu n vì ch c có m i m t ông khách r n.


Ðò d c

Sáu ng i ti n B ng m t i xa trên ng nh a r i b n cô gái nhìn mãi theo chi cmô-bi-let nó em ng i anh h c a các cô v m t n i mà các cô nh n n i héo hongan ru t.

*

* *


Ðò d c

Ánh tr ng tráng ngà.Có cây da to.Có th ng Cu i già.Ôm m t m i m .

n hai m i a tr v a trai v a gái, a nào c ng r t hôi mùi m hôi mu i vàkhét n ng, r p nhau mà hát gi a sân bài hát do b n cô Thái-Huyên-trang d y chúng

m t tu n l nay.

Vì bà th y nh c c ng không gi i l m, nên chúng hát sai bét. Tuy th m chúng và chchúng, ang ng i v i các cô t i th m nhà c ng th y làm hay vô cùng.

Ph n ây nghèo kh quá, b n tay b n ch n su t ngày nên không h vui ch i vi cgì c . Ng i lê ôi-mách là t t c truy n c a n bà mà h c ng t b c thì bi t

i h khô-khan n b c nào.

n ch em th ng-l ng v i các ng i nghèo nh t xóm h cho con em n h cch v i các cô m t tu n n m bu i, tr th b y và ch nh t.

Th t ra làm vi c ó, các cô ch v -l i thôi, cho công vi c chi m h t thì gi cho kh ibu n y mà! Ch các cô không có lý t ng gì ráo, không có m t b n kho n xã-h inào c .

Nh ng d y c m i hai a khá thông minh các cô l n l n th y thú-v th t tìnhtrong vi c phá ngu m i hai b óc, ch không ph i v a d y, v a ngh v v n âu

âu nh nh ng hôm u n a.

Th nh t là bi n i nh ng a con gái u bù và n nói thô-l ra nh ng em bé gáibi t ch i g vén khéo và thu c m t nhúm l phép s ng.

Th nh tho ng các cô nài n m t s n bà và con gái l n n nhà ch i vào nh ngêm tr ng nh êm nay c ng ch c t bu n. Cái trò h p ca là quy n-r h n

cho th ng và cho ông.

Ánh tr ng sáng ngà th t. Tr i trong và sâu th m th m khi n c nh ây l i càngtr ng-tr i tr -tr i thêm. N u tr ng núp sau tàu d a, ho c r t d i sông r i tan v ra

ng m nh thì còn ng m c, còn th ng-th c c v th -m ng c a nó. ngy n không có l y m t s i mây m ng v t ngang qua cái m t tròn vo kia thì trôngu tr i và c nh t tr -tr n n b c nào.

Cu i i, ta nói cho cu i nghe. trên cung tr ng mãi làm chi.

. . . . . . . . . . . .Có con d mèn.Su t êm canh thâu.Hát x m không ti n.Nên nghèo xác-x .

Thím hai N p ng m-ngh nói to:


Ðò d c

- Ngày x a h i còn nh d i, chúng tôi êm tr ng thi ch i nh y chán châu, ch i ut m i, vui l m. Không hi u sao t h n hai m i n m nay, tr con không ch i

các trò ch i y n a. Thành ra t i t i trong xóm bu n h t s c.- Trò ch i nào lâu i quá c ng d chán, cho nên...- . . . Cho nên tr con nó b ? Hoa nói h t câu nói c a ng i ch c c a cô. Nh ng

nàng ti p: b cái n y, ph i tìm cái khác thay vào ch .- Thì m y gi i tìm i. Tr con nó ang bu n ó, không riêng gì tr con ây, mà c

kh p n c kìa.- Thách h ? c, em s tìm, và s tìm ra.

Cô Hoa qu quy t u ó r i b ng th y cái r ng không c a nh ng ngày quê c a côt áng s n a. Cô thoáng th y s có m t cái gì eo i theo.

Ba cô khác thì ch a g p may m n ó.

*

* *

Sau ba b n ngày nóng b c, gió n m th i d . Trái sao trái d u có cánh âu bay t inh m a, quay tròn nh con v trên không trung r i r i xu ng y sân.

Không khí bu n t Thái-huyên-trang nh th , l t ph n nào.

Chi u chi u b n cô con gái i gió. H gió n i lên là h vui nh các th qu có cánhy là nh ng b c tâm-th c a ng i x xa g i n.

Trái sao, trái d u bay p mà r i c ng p. Nh ng trái trác bay trông l i bu n c i.Cánh c a th trái y không chia ra hai nhánh, ho c b n nhánh mà l i bao quanh tròn

trái. Trái trác, n u gió to thì bay cu ng lo n l n nhào, còn n u gió nh , thì bay nha bay mà các cô th y trong chi u bóng.

Thú nh t là r t bông l ng m c. Bên kia ng , m t cây l ng m c già tr i lá ngó b i thêm vài v t bu n vào c nh khô h n Xóm Thu c n y.

Trái l ng m c tròn mà dài nh trái u b p. Chi u chi u, v c ng nh v sô c a tráiy n tách ra làm hai r i th ra muôn ngàn cái bông tr ng, bay nh tuy t .

Bông g m m t h t vàng nh nh h t lúa, trên u h t lòng tr ng, m c tua t a ra,lông m n nh t , mà cong nh lông mi, dùng làm cánh, a h t vàng v nh ng n ixa l .

Nhi u bông quá n ng, cánh ch không n i, sa xu ng trên sàn, nh ng v n bay là làngang u ng i ch không ch u r i xu ng t.

Các cô r t b t m bông y, ai b t c m t chi c thì sung s ng vô cùng. Ch vò lông tr ng m n gi a hai ngón tay c ng vui v m t bu i chi u tr ng r ng.

Cái thú th nhì là xem tr trong xóm giành nhau mà l m xoài non, trái nh b ngngón tay cái: nhà quê ít bánh hàng nên th gì tr nh c ng thích n: me non, dáimít, xoài non, và nh ng tr n l m xoài thì hào h ng nh cu c tranh s ng th t s .


Ðò d c

Ng i gia-tr ng Thái-huyên-trang th y con vui thì m ng, nh ng không vui ci con.

Trong b a c m chi u nào ông c ng nói:

- C nh dây khác d i mình nhi u quá. M i mùa có màu s c, có mùi v riêng c anó. Nh ng màu s c, mùi v n y không gi ng màu s c mùi v quê ta. Nh nhà quá

i thôi.

Ông Nam Thành dùng ti ng mình5, nh ng ông quên r ng ch có ông là nh nhà. Conông l n lên Saigon, n u có nh thì nh ô-thành.

u chúng không b n b u v i ô-thành vì ó thi u c nh p thì chúng vui v inh ây là h p lý, không th kéo chúng vào phe nh quê h u-giang c.

** *

nhà nghe nh có m t cái n p y lên u h trong nh ng ngày u mùa. N p yban u vô hình, sau r i hi n ra thành m t t p mây en.

Nh ng tr n m a u mùa t nh bão t , ã ánh v c cái n p kia, khi n hnghe gi i thoát.

Cô H ng nghe nh ng i h n ai c vì kh -d ch kéo n c t i cây kh i ph i làm n a.Ông Nam Thành thì b n túi b i s a l i chu ng heo, chu ng gà d ng s s a hôm còn

ng.

Hai cô con gái sau thì lo ng i nhi m-v c a hai cô t ây bi n thành kh -d ch; nuôiheo, nuôi gà trong mùa m a là m t công vi c c c nh c: cho heo n ph i b t át, gà

n ra ch t toi vào lúc u mùa m a n y thì n i cái vi c ào l chôn xác tránh struy n nhi m c ng h t h i r i.

Tr i m a liên ti p m i ngày cho n su t tu n l mà ch a thôi, làm nh là n cng c n a n m nhi u quá, bây gi xu ng c là nó c tràn tr .

Thôi, t giã r t bông l ng, t giã i th m anh Xòn, th m c u hai Qu n, và i d oi chi u trên ng nh a.

n ch em ng i ó mà nhìn m a xa ch y v nh ai kéo màn tr ng n. M a tr ngxóa, xóa m c ch n tr i, c cánh ng tr ng tr c nhà, c nh ng oàn xe h i c n i

uôi nhau mà ch y.

*

* *

Mùa m a bu n nh ng l i giúp b n ch em tìm c thêm b n m i.

Chi u hôm y cô H ng m c m a xóm trên. Không mu n làm r n ai, cô ch y vào lòrèn c a th H là n i g n nh là công c ng: ng i i l ng ghé l i ó ngh ch n,

5 Ti ng a ph ng mi n Nam, mình có ngh a là chúng ta.


Ðò d c

nh ng ông già r i rãi trong xóm, n ó ánh c t ng, tr nh bán quà v t c nghay lân la n i ó tìm khách hàng.

Cô H ng ch y vào t i lò thì gi t tranh ã to b ng ngón tay út r i. tránh t t, cô vàong gi a lò, g n b p l a.

Ông th H không th d ng tay vì s t ang , v a ti p t c p v a nói:

- Coi v y mà không sao, cô ba c ng yên ó.

Nh ng nh ng óm l a bay tua t a ra khi n H ng s hãi nh y lui ra ngoài, b t t tng qu n.

- Hay là cô lên gh ng th t mà ng i, ông t H ngh .

Sau b p l a ng lên hai ng b to t ng. M t th ng bé con ng i trên m t con ng acao t sau ó, th t mãi không thôi.

ng b th khò khè nh m t h n h n, m i l n nó th ra m t cái là than trong b p l i t i lên.

ng c n i ng i yên ch , H ng ch y ra sau b p r i trèo lên ng a mà ng i chungi th ng bé. M t ng a khá dài hai ng i ng i mà ng i n y không ng n tr

công vi c làm c a ng i kia.

Bây gi thoát kh i l a. H ng sung s ng mà nhìn nó, nh n th y nó p l m! Th ngbé m i tay l i th t, than lu m , t H n t nó, nó v i th t lia l a, than h ng lên, xemtrong tr o l . Nh ng thanh s t ã n ng, l n l n nh l a ã r a c cái en úa

dáy c a nó. p nh t c nhiên là m a l a b n ra m i l n búa n n xu ng e. Giòông t H b b ng s t sao y, mà l a v ng vào ó t i t p, ông v n ng yên mà p

t.

ây có cái mùi ng ng nh mùi h i t xông lên sau tr n m a u mùa. ó làmùi s t trui trong n c l nh, nghe khen khét m t cách th t d ch u.

m l ! M c d u gió vào t phía, b i m a bay kh p nhà, H ng c ng nghe th y m,nh t là m trong lòng cô, gi a s xúm xít n y, ông ch lò rèn, hai ông lão ánh c ,ba nông dân trai tráng, và hai a con gái bán bánh ích tr n, bánh cam.

ng tr i ch p m t cái r i ti p li n theo m t ti ng sét n long tr i.

Th ng bé th t ng l a, gi t mình ng ng tay l i. Ông t H không m ng nó nh m yn tr c, mà trái l i chính ông c ng thôi p.

Ông g ki ng ra, ngó ra cánh ng tr c nhà r i nói:

- Có qu núp âu g n ây...

Hai ông lão ánh c c ng v a xong m t ván, ng ng m t lên và m t ông b t chuy n.

- Nói qu , tôi m i nh l i m t l n i ghe. Ghe chúng tôi m c m a t lúc m i chunvào kinh t t b ng qua sông Saigon. Khi t i Vàm Nông s p t ra sông l nthì...


Ðò d c

i m i ng i có m t ó, ng i nào c ng s n m t câu chuy n yêu, tinh, ma, qu ,t câu chuy n l i t m sét mà k l i.

Ông t H k chuy n linh ng h n h t, có c i tho i c a nhân v t trong truy nmà ông nhái gi ng nghe r t là s ng.

Ông l i nh c chuy n x a tích c trong làng, chuy n p con ng Thiên lý tr cnhà và l ch s phát tri n c a ch Th c.

Tr i b t h t l n l n, khách l n l t rút i.

- Thôi, th t m y!

H v a eo ki ng tr vào, v a ra l nh cho th ng bé ti p vi c. Nh ng H ng ãgiành l y hai cây th t, ng i xích vào gi a r i ra tay th .

quá, th ng bé còn nh th , mà nó th t coi nh h u, còn cô, sao cô ráng h t s c mành n không n i.

ng b d i tay cô gi ng nh ng i ngh t m i, ng n y kêu m t cái khè khó kh nt nh c, thì ng kia còn h t h t nh b bít h i.

Cô gái Thái-Huyên-trang c i ng t r i giao cây th t l i cho th ng bé nó c ng angbành mi ng ra mà c i. Cô t gi ông T , ra v d i m a th a, inh ninh s tr l i

ó lúc nào tr i chuy n m a. Ông t là cái kho tàng tr tích hay chuy n l , không t ilui v i ông, l y gì gi i trí trong mùa n y?

ó, x tr a nào, không ch thì em, các cô Thái-Huyên trang u có m t lò rèn ng m t bu i t m a m cúng.

Cu c i ph ng l ng c a m y ch em thêm c nh ng bu i vui ng n ng i và phùdu nh m l a m t e v ng ra, b ng cháy trông r t xôm, mà ch t i c ng mau lvô cùng.Nh vào mùa ông các x mi n B c, x ta ng i trong gia ình xúm xít l i g nnhau trong mùa m a.

Nh t là vào nh ng bu i u hôm, d i ng n èn un khói, h quây qu n quanhng i gia tr ng bàn chuy n t ng lai, nh c k ni m c , nghe k chuy n

i x a i x a.

n muôn th h qua nh ph ng ph t hi n v ây ó, r i truy n th ng c a gia ình,a dân t c c h n ma x a bí m t th i nó vào tâm h n ng i i nay ang có m t

bên èn.

Ngoài kia, m a r i trên tàu chu i, m a t t vào phên tre, m a rao u ai cho ãnhng hòa t u b n nh c bu n...

Bà Nam Thành nhìn t ng a con c a bà r i thoáng ái ng i nh n th y r ng âykhông ph i ch c a chúng nó. Ch c a chúng ph i vui t i tr trung, sinh ng h ncái không khí r n y.

- Ông à, tôi có chuy n mu n bàn v i ông.- , thì c nói i.


Ðò d c

- Lên gác hãy nói.- Nh v y g i tôi bây gi làm gì.- ông lên gác.- Bà bu n ng mà s ma không dám lên m t mình thì c thú th t tôi a lên,

ng có ki m chuy n.

Bà Nam Thành c i h i rung rinh cái nây. Bà c c i cái c i thú t i, làm b nhc nh n l i oán c a ch ng là úng, h u lên gác t nhiên cho kh i b n kho n v

câu chuy n mà bà mu n gi kín.

Bà nh tr u, súc mi ng, do n pha trò v i m i a con m t câu r i m i theo ông màlên l u.

- Chuy n gì mà bí m t d v y, ông Nam Thành h i, m t khi lên n n i.- B a nay yên xong m i vi c tôi m i r nh trí nh l i chuy n nhà...

Bà nín m t lát lâu, d ng nh không bi t b t u n i âu câu chuy n c a bà. R i d tng t, bà h i ch ng:

- Ông có bao gi ngh n vi c ch ng con c a con hay không?

Ông Nam Thành ng c nhiên quá, ông ã oán nhi u chuy n mà bà Nam Thành s pnói, tr chuy n n y. Giây lâu ông m i áp:

- Không, à ... ... ngh a là có...mà ít khi l m.M y n m tr c b n buôn bán, r i b n longh v túng thi u, bây gi thì say thú làm v n. Sao, có gì l ?

- Không có gì l tôi m i lo. Ông th t ng t ng th coi làm sao con mình l ych ng c.

- Thì s m mu n gì c ng có ng i n h i chúng nó ch .- N u mình còn Saigon thì nh v y. Nh ng l i ây là khác r i.- Khác làm sao?- Mu n g l y ch ng, ph i giao thi p. Các m i giao thi p y l i ph i lâu ngày ch y

tháng. Mình r i quê, m t c quen l n d i. Lên Saigon, vì là thành ph l n l ivì mình ch a v ng. Vì v y con H ng ph i ch u l th i. Nó r i là ph i r i quêgi a lúc ng thì, r i s ng trong ch th cho n ngày nay nên ã h m tám

i mà còn cô c m t thân.- C ng t i nghi p cho con H ng th t ó. Nh ng ba a sau thì kh i lo. R i giao

thi p ây.- Ông nói ni c sao ch ! Giao thi p ây? Ông nh g con ông cho ai?- Thì g cho con nhà nào ng a v v i mình.- Thí d ông c H ng c Quan? X ng hay không?- , thí d ông y. X ng sui gia l m.- Nh ng li u con mình ch u ng c u công t nhà quê y hay không?- Sao l i không. Nó c ng khá trai, l i có h c n l p nh t, và là con m t c a m t

nhà giàu có n a, thì t i sao con mình l i không ng nó?- Ông l m. Tôi th y giai-c p nào l y giai-c p nào c ng có th t t ôi c . Thí d con

ông ch hãng c i con gái bác th trong x ng c a cha anh ta. Mà n con gái


Ðò d c

ông c t ng th y ph m-nhe ng ã x y ra r i mà h u n hòa thu n v inhau c. Nói giai-c p n y, không th l y giai-c p kia, là xúi d i ng i ta.Nh ng có hai giai-c p không th l y nhau c mà không ai ng : giai-c p ch vàgiai-c p quê.

- Ch và quê là giai-c p à?- Không úng l m. Nh ng tôi nói nh v y cho d phân bi t.- H , t i sao có chuy n l nh v y? Ông huy n B không c i con gái h ng s

Sen ó à? Ngày x a ng i ta ch c i gái quê thôi, còn gái ch thì a ... lê...- Ph i, ngày x a thì nh v y. Ông Huy n B c ng là ng i ngày x a. Bây gi ông

ta ã c ph r i kia mà. Ngày x a không có i s ng ô th , ng i ch ch ngkhác ng i ng áng bao nhiêu. Nay thì khác. Tôi ã nghe t lâu chúng nó nóichuy n nhi u l m r i v v n ch và quê ó.

l i ông ch nêu ra thí d m t chi u thôi: trai ch c i gái quê, mà không chc gái ch nào l i ng trai quê. Gái quê khác trai quê nhi u, nh x a khác nay.

Con gái không có i s ng bên ngoài, nhà mà lo n i tr thì quê hay ch c ngnh nhau. Ông ngh th m t anh ch ng con Hoa hay con Quá mà m c bi-da-ma

ng i ngoài ng, không bi t nghiêng mình thi l thì coi c hay không?

Ông Nam Thành nín l ng, tr m ngâm r t lâu. Nh ng u v ông v a nói ra, th tch a bao gi ông ngh n. Lý l m i l c a bà, ông nghe l i úng, th m i ch t.

nh b ng là v ông s p k t lu n bu c ông cái t i ày con v quê, ông ùa chokh l p:

- Thành ra có con gái n tu i l y ch ng, không nên lui i v n.- Lui thì lui, nh ng ph i chúng nó l i thành ph .- chúng nó m t mình v y hè?- Có m chúng nó lo.- Ha ... ha... Té ra bà mu n v d i. Nh tay bài r i h ?

Bà Nam Thành c ng c i, nh ng bà l i l p nghiêm mà r ng:

- Tôi nói là nói th t ch không ph i gi n âu. C ng ch ng nh tay bài tay h i gìt. Tôi th theo ông tr n i, ông âu tôi ó. Nh ng bài toán g con nan gi i kia,

ông nên li u , k o t i nghi p con.

Ông Nam Thành th dài mà làm thinh.

*

* *


Ðò d c

(5)

ch... ch... ch...

ó, th ng cha út u vô lu mà la ó ! Quá nói d t câu thì c nhà c i r lên.

c me sau nhà có cái l h . M t con ãnh- ng, không bi t vì sao l i b ao v ng chuivào ó mà . Nó ó không bi t c m y n m r i mà bây gi cây l n thêm m tchút, l hé khép l i h p mi ng h n n m x a, thành-th nó ra không c n a.

i t i, sau m t tr n m a, nó kêu l -loi, gi ng nh m t ng i út u vào cáithùng hay cái lu, qu nh l i cô Quá nói.

Ãnh- ng s ng l , kêu nghe bu n th m nh tuy t-v ng tr c b n h p-ca c a nglo i nó ngoài ao xa kia.

ch. . . ch. . . ch. . . Con v t tù, c kêu u u nh v y.

Cô H ng l y hai ti ng kêu c a l ãnh- ng xa mà làm l i hát theo u hòn v ngphu :

NH-OANG U NH-OANG, U NH... UÊNH-OÀNG...

- Thôi m y, bu n quá r i, m y còn hát u ó làm chi ?

Tr n m a u hôm ng t ã lâu, nh ng không d t h n. ám m a d m n y nghech ng s dai-d ng su t êm.

Trên ng, xe th a nh trên m t thôn l . C nhà nhìn qua khe tr long-m t tìmnh ng tia èn pha hi m-hoi êm nay, vì hi m-hoi nên h nghe nh -nh cái ánh sángmà nh ng ngày khác h xem là th ng.

ng m t ng n èn r i ch a th ng vào nhà. B y gi h m i ý r ng ti ng xe ch ymau l m. R i thình lình nghe ánh r m m t ti ng nh có ng y m i chi c thùngkhông ngã m t l t.

i ki m èn pha ang th c qua khe vách b ng qu t lên tr i, r i thôi, không cònnghe, không còn th y gì n a.

- Ngay ngoài sân mình ! Bà Nam Thành kêu lên, gi ng run-run.

Ông Nam Thành làm thinh, kéo h c t l y ra cây èn pin r i s p s a ch y ra ngoài.n cô con gái c ng b gu c nh ch y theo ông.

Bà Nam Thành m u-máo nói :

- ng có i, tôi s l m ông i !

a nói bà v a níu áo ông l i. Ông Nam Thành g t tay bà nh y phót ra c a. B n côcon gái ch y theo cha bén gót.

th m nhà ra t i ng, xa m t tr m th c. Tia èn pin ng n quá soi không t ingoài y. Tuy v y h c ng thoáng th y m t ng en ngòm n m trên sân, cách l

ng âu l i n m sáu th c.


Ðò d c

Nh ng h t m a th a r i trong ánh èn, b t u tr nh t nh h i thúc h ra ngcho mau. C n m ng i u có c m-giác ó, nên t -nhiên h vén ng qu n lên mau b c trên t sân úng n c.

Bây gi chi c xe h i ã hi n rõ lên, m t chi c xe s n en n m a b n bánh lên tr i.

Ông Nam Thành ch y ch không i n a, b n cô gái c ng làm y theo cha. Còn l im sáu th c n a là n n i, ông Nam Thành r i èn xu ng t, quanh xe, nh ng

ông không th y ng i v ng ra ngoài. Ông ch y vòng qua hông xe bên kia và c ngi d i t nh v y : không có ai c .

Bây gi h ã n sát chi c xe l t y r i.

- Còn k t trong xe, cô Quá la lên khi èn r i vào trong ó.

cúi dòm qua c a ki ng thì th y nu t ng i àn ông n m co l i nh k n xin ng v a hè m t êm l nh.

Ông Nam Thành m c a xe, nh ng không m c. Ông th c b n c a, nh ng uth t b i.

- Nó k t th nào không bi t mà m không ra. Bây gi làm sao !

Ông h i bông-lông và ch có s im l ng áp l i ông thôi. H s t ru t mà ng nhìn,t l c tr c m y cánh c a c kh -kh óng gi n n-nhân.

ng cô Hoa la lên :

- Ph i r i, ch y kêu bác th rèn.- Th rèn làm gì? Ông Nam Thành h i.- Bác ta có búa l n, phá c a, p ki ng c.- ph i, a nào ch y i kêu. Nh ng không. Nh ng i m t a. Ph i ch y i ba

a cho có b n, còn m t a thì ra ng ón xe, b t k xe nào c ng b t l i c .

Ba cô H ng, Hoa, Quá ch y lên lò rèn, còn cô H ng thì ch y ra ng. Ông NamThành l i m t mình, ng suy ngh v vi c ph i làm : a ngay n n-nhân xu ngTh c xin c u-c p t m, m t m t cho c nh sát d i ó hay, n v nhà thay qu náo khô, trùm l i cho m, và u ng m t viên thu c ng a c m.

Ông ã t nh chu t té m ng và b t u l p-c p d i gió t ng c n th i n.

- Sao mà chúng nó i lâu quá nh v y nè ?

Ông nóng-n y l m-b m và nhìn ra ng thì th y m t chi c xe ch y qua. H nga tay nh ng xe c ch y luôn. M t chi c xe khác n, H ng c ng a tay, nh ng

xe n y c ng ch y luôn.

i ng b n nhìn ám i lò rèn v , nên không tâm n vi c ón xe n a. Ông soièn cho h d i và kêu h i vói :

- Có hay không ?- D có, ba à.


Ðò d c

n n y ch y ch không i. Ông T H vác búa p e i tr c, theo sau ông là bacô gái và m t ng i àn ông xóm trên.


- Nó k t ch t hay k t gì ó tôi không bi t. âu anh p b y th vài v xem sao.

H không nói không r ng, gi ng h t th n l c mà p búa vào c a xe. T ng búat ch m vào thùng xe kêu m- m, ông th th p c n i b n tay v n b n c a màn vô hi u qu .

Thôi, p c a ki ng, p b nát b . Ông Nam Thành b o nh v y.

- Nó v ng mi ng trúng ng i trong làm sao ? Bác th rèn cãi.- Không, ó là th ki ng riêng, mi ng không bén âu.

Bác th p m t v là t m khung c a tr c b nát ra. Mi ng ki ng r i y trên mìnhn nh n, khi n bác ta ho ng, nh ng nghe ông Nam Thành qu -quy t là không sao,

nên bác ta c ng s ôi ph n.

Ông Nam Thành xem k l i thì th t-v ng l m. Khung c a ki ng h p quá, không thlôi ra ngoài ng i ang n m co trong ó.

Ông thò tay vào trong, th m c a thì may quá, m c.

n-nh n không b th ng tích ch nào h t. H n n m chèo-queo bên trong chi cmui l t ng a, n m xe r i xu ng ùi h n.

a lúc ó cô H ng tr l i nói :

- Kh quá ba à, con ón sáu chi c xe mà chi c nào c ng không ch u ng ng h t.

Bác th rèn c t ngh a thái c a nh ng chi c xe x u b ng y :

- ng v ng quá, tr i l i m a, nên h s .

Ông Nam Thành làm thinh, khom l ng r i n m vai n n nh n mà kéo. Nh ng ôngkéo không n i, nên ng th ng lên r i day l i nhìn ông T H .

- âu anh kéo th coi.

H làm thinh mà thi-hành l i yêu c u c a ông ch Thái-huyên trang. Bác th rèn,tuy ã già mà còn m nh l m. Bác ta kéo trông nh ng i ta kéo cái g i dài ra kh i áo

i.

Khi u và vai c a n n-nh n ra kh i c a xe, ông Nam Thành l y, ông T Hkéo ti p ph n còn trong ra. B n cô gái Thái-huyên trang và cái anh n v i ông

xóm trên c ng áp l i mà ph khúc gì a, t t lôi nó ra ngoài.

Chi c èn pin c ch n cái b m, n m m t mình d i t t mà soi cái c nh ký-dy : b y ng i khiêng m t ng i d i m a ã n ng h t.

- Kh , ón xe không c, bây gi m i bi t làm sao ây ? Ông Nam Thành l i h ibông-lông nh v y.

- Hay là em ng i ta vào trong thà mình, ba, cô Quá nói. B t ng i b nh d ma không t t âu.


Ðò d c

- , em thì em.

i h khiêng luôn ng i l m t vào nhà.

Bà Nam Thành th y hai chi c giày c a ng i c khiêng ló vào tr c thì khi pm, kêu rú lên.

- ng có la ! Ông Nam Thành quát. Xe l t c ng s , bây gi th y ng i ta, c ng sa. Sao mà d n quá nh v y không bi t !

khiêng ng i b nh ã t mèm vào tu t trong phòng dành cho khách xa ngi ó, và t y n m trên chi c i v ng gi a bu ng.

Ông Nam Thành h i H ng l y èn m ng-sông th p lên cho sáng. Nh èn gi n dkh i ph i bôm nên không m y ch c mà ánh sáng vàng mét c a cây èn d u b ánhsáng xanh c a èn m ng-sông i m t.

n-nh n là m t thanh niên h m sáu h m b y thôi, m c s -mi tr ng banh ng c,n tay, qu n sì-bíc-kin ng tr ng, c ôi giày da c ng tr ng tu t, -rôm-mê.

t m i y khá khôi-ngô, m c d u ang tr ng b ch ch ng. Nh ng không bi t y cókh e m nh, p trai hay không vì y n m, khó lòng mà bi t c.

Th t y không b v t th ng nào trên ng i c a y c . N u không th y da m t khácth ng c a y thì ng y ng .

- Còn nóng h i, ông Nam Thành nói, nên tôi m i dám nghe l i con Quá em vavào ây. À, anh kia, anh có bi t c i xe máy hay không ? Ông Nam Thành h ing i n ông xóm trên nh v y.

- Tôi th t không th o th ó a, ng i y áp.

Ông Nam Thành ch c l i, m t có v th t-v ng.

- Chi v y ba, cô Hoa h i. Con i có c không ?- Con gái i êm làm chi.- i âu ó ba ? H ng h i.- i Th c ch i âu. ng cho c nh-sát hay, r i giao c a n n y cho h . va

ch t ây êm nay thì kh cho mình. Va mà ch t thì ch c ch n má bây s b nhày mà i.

ng c nhà nín l ng, nhìn tr ng tr ng vào n n-nh n. H n c c c a cái u, r i giâylâu, rên h h .

h i-h p i xem s th ra sao. H n s h p-h i, hay t nh l i ? Ông Nam Thành long l m, ch s h n h p-h i tr c khi c nh-sát n.

Nh ng kìa, h n ã m m t ra, ng ngác nhìn chung quanh h n. ôi m t tuy m t nh ng y v thông minh và lanh l i. ôi m t y th m l ng h i th m v s có m t

a h n m t ch l ho c n y i v i h n.

Bây gi , m t h n b t tr ng l n l n, và càng lúc càng ng lên màu h ng-hào c ath i thanh xuân.

- Tôi sao l i ây bà con ? H n h i ra tí ng.


Ðò d c

- Th y nên yên mà ngh , ng h i lôi-thôi, ng c ng gì h t, có khát n c haykhông ?

- Khát l m !

Ông Nam Thành m ng quýnh lên. Không b ch y máu mà khát r c là d u hi u t t,ông ngh th .

Thanh niên u ng xong n a tách n c trà nóng, do ông Nam Thành cho r i toanng i d y.

- Ý ng ! Ý ng. . .

t c nh ng ng i có m t u kêu lên nh v y. Nh ng vô ích, h n có ng i câu. H n n m tr xu ng r i rên si t, m t nh n nhó d d i.

- Cái c ng, h n nói.- Ch c gãy. Ph i mà, xe l t n m y tua . . .- V y hà, th a ông ! Té ra tôi b tai n n xe h i ? Ph i r i, tôi nh ra r i.- Nh ng th y nên yên mà ngh .- Té ra ông và bà con ây ã c u tôi ? Nhà c a ai ây, th a ông ?- Không c n gì cái v t y. Th y t m n m ây, r i sáng chúng tôi a th y i nhà

th ng. Th còn nghe gì khác trong ng i hay không ?- Th a không. Bây gi tôi kh e nhi u, ch tr au n l m c ng.- Cho d u gãy c hai chân c ng không h gì, mi n là u ng c, b ng, c a th y êm

là t t. Th y nghe ba ch ó không sao ch ?- Th a không.- Tôi thì không s c d m m a thêm. Hai ng i n y l i không bi t i xe p. M y

a con gái tôi, tôi ng i sai chúng i lúc t i-t m và m a gió nh v y. V l i th yth y c ng không vi c gì l m nên thôi, sáng hãy hay.Bây gi các con thay phiên nhau mà canh ch ng th y ây cho n h ng ông,nghe ch a.

Ông Nam Thành day qua nói v i m y cô con gái c a ông th v y, n d n dòng i b nh vài ti ng n a r i lui ra.

Bà Nam Thành rút vào ng i bó g i trong góc bu ng ti p khách. Th y m t ông bà h i:

- Làm sao ó ông ? Ch t hay s ng ?- Ch t âu mà ch t, tôi d i gì khiêng thây ma vào ây.- Tôi s quá !- Bây gi nó ã t nh r i, coi b không sao.- Sao ông không g i ng i ta i ?- B t xe không c.

Ông Nam Thành i thay qu n áo khô r i tr l i phòng b nh ng-l p. Con ông c ngã thay y-ph c xong và có m t ông n i ó, ang ng nhìn ng i khách d -ka h , h n h i l ng x ng mà không ai áp c .


Ðò d c

- Th y nên ngh ! Ông Nam Thành x ng gi ng khi b c vào nghe khách h ichuy n.

Ng i thanh niên s hãi nín khe. Trong nh ng lúc nguy bi n hay b i r i, thì ôngNam Thành t ra quy t- nh l -làng và c ng-quy t ch không ph i nhu-nh cnh ngày th ng. Ông ra l nh :

- Bây gi ã h n m i gi r i. M i a gác non hai ti ng ng h cho n h ngông. Con Quá gác tr c, r i c theo th t ch em mà i phiên gác v i nhau.

Có gì l thì kêu ba.

n nhìn ng i b nh giây lâu, và an lòng vì màu h ng trên da m t h n ã t i l mi, ông m m c i mà r ng :

- Chúc th y qua m t êm khó-kh n c bình-yên.

i ông tr b c, ba cô con gái l n c ng l ng-l theo cha. Hai ng i l i trongphòng, nghe ông Nam Thành h i :

- Bình s ng y hay không ?- D th a y.- T t, èn cháy c su t êm nay.

Li n sau khi cha và m y ch ra i, cô Quá nghe khó ch u ngay. Cô không nhát trai,ng ch ng s ma, s xác ch t. Nh ng k n y n ây t-ng t quá, cô ch a quenng không l , mà mu n làm quen c ng khó kh n, vì c n ph i cho ng i ta ngh

kia mà.

Cô Quá b ng chi c gh -m t, t trên u i-v ng, cách xa ng i b nh m t th cm, r i ng i xu ng tránh th y nhau trong cái im l ng quá b -ng kia.

Ng i b nh ch c c ng ang cùng tâm-tr ng nên c ng nín thinh.

t lát lâu, h n g i nho nh :

- Cô i !- Gì ó ông ?- Cô còn ó à ?- Phái, tôi v n ây, theo l i ba tôi c n d n, ông có c n gì hay không ?- Th a không. À, tôi có c n m t vi c... tôi c n nói v i cô vài u.- T t h n là ông nên ngh yên. Có gì, sau s nói.- Nh ng n u tôi ch t n i êm nay thì bi t bao gi m i nói c, th a cô ?

Quá ho ng-h t tr c l i n y, nên h i l ng x ng :

- Làm sao, ông nghe trong mình th nào mà nói nh ng u không hay ó ?

Thanh niên c i ra ti ng :

- Th a cô, tôi không nghe làm sao c . Trái l i, tôi nghe kho -kho n nh v a ngy. Nh ng bi t âu ó ch ng ph i là s b ng d y c a ng n èn s p tàn.

Quá lo l ng h t s c, b c mau l i tr c m t ng i b nh mà nhìn chàng ta. Không,nàng không tìm ra s thay i nào trên g ng m t t i t nh y c .


Ðò d c

Hai ng i nhìn nhau r t lâu, không bi t h ngh gì trong b ng h . R t cu c, ánhtan cái nín l ng khó thoát y, b nh nh n nói :

- Th a cô, tôi là Long, h a s , gia ình nào ã c u tôi, tôi r t mong c bi t.- Gia ình Thái-huyên trang, nh ng không quan h gì u ó, ông c ngh yên.

Có ti ng ng h reo trên gác, r i ti ng ch n ng i b c xu ng thang l u. Cô Quánói :

- Ch tôi xu ng thay phiên cho tôi.- V y à ? Làm phi n c nhà không bi t bao nhiêu.

Cô Hoa ã vào phòng. B nh nh n nói :

- Tôi không sao c , quí cô c ngh i. ã d m m a c u tôi, bây gi l i...- Không h gì, ông c ngh yên là h n.

nh nh n và cô Quá u bu n c i vì h nghe l i nh ng l i ã nói r i h i nãy.

- Thôi, chào ông tôi i ngh ây.

Cô Quá nói r i xây l ng th t l gi u cái c i mà cô không gi c b i ai c ngp l i mãi mãi m t ti ng “ngh ” y.

n phiên cô Hoa khó ch u. Th y chi c gh mà em cô t trên u gi ng, cô i l ió mà ng i li n, trong b ng c i th m khi ngh r ng ch c em cô c ng ã khó ch u

nh cô nên m i tim ch kín mà ng i.

Giây lâu ng i b nh kêu :

- Cô i !- Có tôi ây. Ông c n u ng n c hay không ?- Cám n cô, tôi không khát. Tôi t ng cô nên ngh là h n, tôi không sao c mà !- Không h gì, ông c an lòng mà ngh .- Cô à !- D .- Thái-huyên trang là tên c a ông c ph i không cô ?- Té ra em tôi ã cho ông bi t v nhà n y r i. B y quá, nó nên ông t nh-d ng.

Không, Thái-huyên trang là tên tr i n y, ba tôi t ra h i d n v ây.- V y à. Tên tr i p quá ! Tôi oán là tr c kia ông c bà c và quí cô Saigon, có

ph i không ?- úng, ông oán úng. Ông b ng theo d u-v t gì mà oán nh v y ?- Ng i Saigon có v gì riêng bi t khác h n ng i m i n i, tôi không nói ra c

cái bi t s c y mà v n c m th y là nh v y.- Th a, ông nín mà ngh , nói nhi u có h i cho s c kh e c a ông.- Tôi không sao c th a cô. Tôi nghe k trong ng i c a tôi, nên m i dám qu -

quy t nh v y. Th a cô còn bà c âu ?- Má tôi xuýt ng t i lúc khiêng ông vào mà lúc y thì ông c ng ang b t t nh, nên

ông không th y má tôi.- V y hà. Tr i, tôi làm kh c nhà.- Không h gì.


Ðò d c

Anh b nh nh n l m l i, không còn gì h i, nên ành làm thinh giây lát. Anh tamu n th y m t cô n -khán-h ng-d ng n y l m, nên tìm c và m ng r mà tìm

c.

- Th a cô, phi n cô cho tôi mi ng n c.

Hoa v i-vã i rót n c và l y mu ng cà-phê th c vào ó, em l i cho ng i b nh.Nh ng anh ta nói :

- Không c n, th a cô, tôi b ng l y mà u ng c. Tôi ngóc u lên r t d -dàng,ây cô coi.

Anh ta ngóc u d y, a tay l y tách n c, v a h p ch m-ch m v a nhìn cô n -khán-h .

n m t g p nhau, nh ng ôi m t c a ng i ng bên gi ng ch y tr n li n, khônghi u vì l gì.

- Th a cô, tôi là Long, h a-s .- Hân-h nh c bi t quí danh.

Long nghe tâm-trí mình l quá. H i nãy nhìn Quá, chàng th y cô ta khá p, và bóngc c a cô y t ng thêm c m-tình c a chàng i v i ng i ngh a.

Nh ng bây gi nhìn Hoa, chàng th y Hoa m i là p, còn Quá thì còn tr con l m,thân-th n -nang ch a y .

„Con m t h a-s c a mình nhìn sai n th à ?” Chàng ngh th m.

n y-n c a dung nhan cô Hoa ã nh-c l i m t ch r i. Nó ã rõ-r t h n, mà cáic d ng l i y, l i n m úng ch m c p.

Long không n i yêu v i-vàng b t c ng i con gái nào chàng m i g p. Nh ngu sao, c m tình c a chàng i v i cô Quá, v n có. Bây gi chàng nghe nh c m

tình y v a gi m b t i nên khó ch u, m c c nh mình v a ph n b i m t ng i yêu.

nhìn k nên Hoa c ng khó ch u l m. Nàng nói cho có chuy n, và r t m ng mà tìmc ra m t câu c n ph i nói :

- Còn tôi là Hoa, con gái th t nhà n y. Em tôi h i nãy tên là Quá.

Hoa nói tên cô em ra, vì cô bi t ch c ch n là nó ã gi u tên nó b ng s không x ngra, gi u cái tên mà nó không b ng lòng tí nào c .

- Hân-h nh c bi t cô và c bi t tên cô. À cô Quá th m y cô ?- Th n m, nó là út. Nh ng ông c g i tên chúng tôi.- Ph i, n u quí cô cho phép.

i có ti ng ng h reo, và y nh h i nãy, có ti ng ch n ng i b c xu ng thanggác, và Hoa c ng nói :

- Ch tôi xu ng thay phiên cho tôi.- V y hà, tr i i, tôi làm phi n c nhà.


Ðò d c

Long ng ng mi ng mà ph i l p l i l i ã nói r i nh ng không th không nói uó.

ng vào nh nh m t cái bóng, và i ngay l i chi c gh u gi ng, nên Longkhông hay. Chàng h i bu n mà nghe Hoa nói :

- Thôi chào ông, tôi i ngh ây, chúc ông ng yên.

Chàng nhìn theo cô n -khán-h và th ng th c t ng i khá uy n-chuy n c a cô r i trông v h ng c a mà i ng i thay th n. Nh ng sao lâu quá mà ng i y

không th y vào.

Long bu n c i cho mình. ã b o ng i ta ngh , ng có canh gác nh c thân, r i bâygi l i b t-r t khi không th y dáng ng i ta.

i quá, chàng nh m m t l i t ng-t ng m t m i c a cô ch th ba n y. Chànghình-dung m t cô gái r t x u-xí kh i ph i th t-v ng. Nh ng không th c. Côy c hi n ra, xinh p trong trí t ng c a chàng. Nh ng xinh p n m c nào thì

th t là không rõ-r t.

ng chàng nghe th n n i ch n, th n nh có ai si t hai kh p x ng c a chàng l ing k p bàn. Long c n r ng rên lên m t ti ng nh .

ng ang ng i nhìn sâu b xô vào ng n èn m ng-sông, nghe rên, ng lên r ii l i tr c gi ng ng i b nh.

Nghe ng, Long m m t ra và kinh-ng c h t s c. Chàng không dè gi a m y ch em,nhan-s c l i quá chênh-l ch nh th c.

i nãy nhìn Hoa, chàng th y cô Quá b t p. Nh ng bây gi nhìn cô n y, hai côtr c b ng nh không còn n a.

Ngày tr c H ng là m t cô gái p. Cô y ã thành n bà. S c p kia, nh thc nâng lên n quá m c chót. Con gái ch p thôi, còn p l ng-l y, p mê h n

chính là n bà v y.

c d u g n g i ph n r t nhi u, Long b ng th y b i r i trong lòng và ngoài m t.Chàng chào cô n -khán-h th ba m t cách v ng v và p úng nói :

- Tôi làm phi n c nhà... làm phi n cô quá !- Không h gì. Ông có sao không ?- Cám n cô, tôi nghe kho -kho n nh không. Th a cô, tôi là Long, h a-s , tôi...- Hân-h nh, còn tôi là H ng, con gái th ba nhà n y.- Th a cô, cô có anh hay em trai nào không ?- Không, ba má tôi ch có m y ch em tôi thôi.

Long r t l y làm k cho gia ình Thái-huyên trang n y. toàn con gái. Con gáiang n th i g ch ng, l i kéo nhau v cái xó h o-lánh n y.

- Th a cô, ây có ph i là g n Th c không ?- Ph i, còn n m cây s n a t i ch .


Ðò d c

- Tôi nh l i ghê quá ! Tôi ch y có mau âu, ch n m m i cây s m t gi thôi.Nh ng ng tr n nh m , tôi tránh m t ng i ch y sì-cút-t r i xe tr t bánh

âm luôn vào l ng.- Xe nó l t m t b n hay m y b n không bi t, ch th y nó n m ng a n i sân chúng

tôi. Nh ng ông nên nín mà ngh thì t t h n.- Không h gì. May quá ph i không cô, là trên l ng không có tr ng cây. N u

có, thì xe tôi ch c ã x p l i nh cây n t-c t- ê-ông, và tôi ã b ép nh mía các xe n c mía.

- Ông nói nghe ghê quá.

ng m m c i, Long th y hai hàm r ng c a cô sao mà tr ng và u n l . Gi nga H ng nh và êm, không t nh gi ng n bà mình h c x ng mai, c ng

không thô nh gi ng àn bà th ng.

- Mà n hai l n may m n ó, th a cô. N u tôi âm u vào m t khu v n khác,thì có âu c bi t cô.., bi t gia ình Thái-huyên trang.

- Thôi, ông nín ngh .- Có nh ng u tôi c n nói êm nay, không thôi không bao gi có d p nói n a. Tôi

ã c d p ngh nhi u v s tình-c và tôi tin là s tình-c nào c ng do tr i xuira c .

Cô H ng châu mày, b c minh vì ông khách ã b t u khó ch u. Cô b c l i ghu gi ng, v a i v a nói :

- T t h n là ông nín ngh

Th y v m t b t bình c a cô gái, Long gi t mình và h i h n ã nói nhi u quá.

Th là h t ! Nãy gi c nói nhi u v i ng i không p, bây gi g p giai-nhân,giai-nhân l i gi n mình thì có ch t hay không ?

Long l i nh m m t, chi u l i trên màn nh t ng t ng c nh ng i con gái pngoe-ngu y b i. Tr i, ng i h p thì làm gì c ng p, khóc p mà gi n l i càng

p h n.

- Cô i, Long kêu ng i n -khán-h th ba, sau khi nín im m t lúc r t lâu.- Có vi c gì, ông ?- N u tôi ch t êm nay, phi n cò nói l i v i má tôi r ng tôi th ng má tôi l m.

ng c ng ho ng s nh em cô h i nãy, ch y l i h i :

- Làm sao, ông nghe trong mình th nào ?- Tôi không nghe gì l c , nh ng bi t âu.- tôi m i ba tôi xu ng.- Xin cô tha cho. Làm phi n c mà chi. Ông c c ng không c u tôi s ng l i c,

u tôi ph i ch t. Cô à …

ng không áp ti ng g i, nàng r i trí vì s h m-d a c a b nh nh n.

- Cô à, má tôi, m t ng i àn bà hi n t , ch có m t mình tôi là con thôi. Ch c mátôi kh l m...


Ðò d c

Long ã to i-nguy n, g t c ng i p n bên gi ng. Nh ng chàng không tìmra c gì nói cho hay.

- Tôi có món n y, xin cô làm n trao l i dùm cho má tôi.

Long v a nói v a nh n m t thò tay ra túi qu n sau rút bóp. Chàng l y trong m tng n ra m t chi c c ng b ch kim, trên m t có kh c hai ch H và L tréo nhau,

n trao c a y cho H ng mà r ng :

- ây là món quà tôi t ng ng i yêu tôi. Nàng ã ph tôi m t cách công-khai, vài tôi lên Biên-Hòa trao tr v t k -ni m n y, chi u hôm nay...

… Cô ôi, tôi au còn h n là cái au ch n bây gi . Tôi mu n má tôi chung móny v i các di-v t khác c a tôi...

Long ngh n-ngào th t s , m c d u chàng nói láo. Chàng bi t ch c chàng không vi cgì, nh ng kêu ch t th m-k ch-hóa giây phút n y h u có th a ra m t câuchuy n c m- ng. Chàng l i h t au vì món quà b tr l i. V y x y ra ã h n m t

m r i.

Qu cô H ng b m c b y. Tr i i, m t ng i b n ng c nh-ng v i cô ây mà !Long ch mu n gây th ng h i n i lòng m t cô gái mà chàng oán là a c m. Chàngkhông dè m u chàng có hi u qu n th vì chàng ánh trúng ngay tim c a m tng i b tình ph nh chàng.

Cô H ng m i lòng n khóe m t h i ng . Cô c m chi c l c mà mân-mê, ngh ncái oái o m c a cu c i : m t thi u-n b tình ph trong khi y thì m t thi u-nkhác l i ph tình. Thì ra trong cái trò tình ái, các tay ch i không n r i nhau, nên

i sanh ra nh ng cu c l n-ch n mãi-mãi.

ng chuông ng h báo th c l i reo lên.

- Ch tôi xu ng thay cho tôi ó.

Long ã m t quá vì t u hôm n gi , chàng không có ng phút nào h t. Chàngkhông bu n c i c tr c cái c nh c tái di n l i mãi n y.

Lúc H ng t giã ra i và H ng n, chàng ã thi p r i.

ph n cô H ng là s ph n b b quên, b t c âu và lúc nào. Nãy gi ng i tanói chuy n v i nhau không thì gi mà nói cho h t. n l t cô thì k i tho i ãthi p i.

Nh ng cô th y ó là t nhiên, vì ít tình c m, ít m m ng l ng-nh ng, l i c ng vìkhông dè nãy gi con b nh ã có trò chuy n v i m y em c a cô.

*

* *


Ðò d c

Ti ng còi xe l a Biên-Hòa hú lên sau xóm cùng m t l t v i gà gáy hi p sau.

Long choàng th c gi c và nh s c l i là có m t cô n -khán-h th t trong phòngy.

- Cô i, chàng g i nho nh , không ch c l m r ng ng i y còn ây.- Chi ó ông ? Ông kho hay không ?- Cám n cô, ã sáng r i ph i không cô ?- Ph i, và ba tôi v a xu ng Th c.- Tôi làm phi n c nhà, làm phi n ông c quá. Không bao gi tôi quên n Thái-

huyên trang n y. Th a cô, tôi là Long, H -v n-Long, h a s .- Hân h nh, còn tôi là H ng con gái l n nhà n y.

ng v a nói v a i l i bên gi ng ng i b nh r i nói :

- ã sáng r i. Ông m t mình có c không ?- Th a c. Cô c lo công vi c nhà i.

Long không th t v ng c ng không th y H ng là x u xí. Chàng không c n ai n a c , lúc g p H ng.

Cô H ng i ra, th là vãn hát. Cô ch di n c có m t c nh g n nh câm-l ng,không có gì gay c n h t. n khi cô vào h u tr ng, di n viên còn l i và c khán gi

a, không ai ti c h t.

*

* *

Các nhân viên c nh sát ng tr c chi c xe mà v b n . Ng i trong xóm c ng bui mà xem chi c ô-tô gi ng nh con b r y b ai á té nhào n m ng a a b n c ng

lên tr i.

Ông T H r t kiêu hãnh và nh c l i vai trò ông th êm v a qua. ó là vi c quan-tr ng nh t trong i ông, nên ông không quên, không k sót m t ti u ti t nào c .

i c nh-sát vào nhà. u-tra xong, h h i Long :

- Bây gi ông mu n n m nhà th ng nào ? Chúng tôi ch có th g i ông xu ng nhàth ng Th c thôi. ó ng i ta s a i n i khác, tùy theo k t-qu khám

nh cho ông. Còn nh ông thích nhà th ng nào khác, thì ông t i l y. Coi bkhông sao mà, ph i không ?

- Ph i, tôi không vi c gì c . Thôi chuy n ó xin tôi tính v i ông ch nhà n y.- T t l m. Thôi ! Chào ông ! C ng may, xe là xe c a ông, l i ch có m t mình ông là

th ng xoàng, n u không, cu c u-tra s ph i r c-r i, phi n ph c h n.

nh sát ra nh ng c nhà còn ông , Long nhìn bà Nam Thành mà khi nãy chàngã chào, r i h i :

- Th a bà, không bi t bà có ph i là bà ch Thái-huyên trang ?- Phái, chính tôi ây.- Kính chào bà...


Ðò d c

lúc t nh h n và c bi t r ng ch nhà có con tu i b ng tu i mình, Long th yph i kêu ông bà Nam Thành b ng c . Nh ng ng i nam c a th h ông Nam Thànhkhông hi u ti ng c y, nên Long ành ph i kêu h b ng ông bà.

Im l ng giây lát, chàng nói :

- Tôi ã làm phi n ông bà v i l i quí cô ây nhi u quá. n c u tôi, tôi không hdám quên. Mà cái n s n-sóc tôi êm nay, tôi c ng s nh mãi mãi. Bây gi tôi…

- H gì, ông Nam Thành ch n nói . Ai vào ch tôi c ng làm nh v y. “Ai” ó là c th y n a.

- Ông d y nh v y, ch ông có b n ph n nào mà tôi n m l i ây êm nay.

Ông Nam Thành c i ha h r i th t-thà gi i-thích c -ch t -t c a ông.

- Th t ra là t i xe nó không ch u ng ng khi chúng tôi ón a th y i. Lòng t ta chúng tôi ch do ó mà ph i có.

Long c ng c i.

- Nh ng ông có th giao tôi cho hàng xóm, ngh a là nhà ch c-trách trong xóm n y,i ph i tay.

- Nói r a tay thì úng h n. êm qua m a d m l y-l i quá, r t i âu là dính tt t i ó.

nhà u c i xòa, Long xin ti p câu b d h i nãy:

- Bây gi tôi xin phi n ông bà và quí cô thêm m t vi c n a, là ón giùm tôi m tchi c xe không bao c , bao nhiêu ti n c ng c, r i cho ng i khiêng tôi ra xe

nó a tôi v nhà.- Ý, r i d c ng th y có vi c gì, xe nó ho ng nó li ng th y vô b i thì sao. V l i

th y gãy c ng, gãy x ng, v nhà r i ai b ng bó cho th y ?- Th a ông, tôi nghe trong ng i c a tôi kho kho n l m. Còn gãy x ng thì ch a

ch c !

Cô H ng có theo h c m t khóa n -y-tá c u-c p, b c l i g n gi ng c a Long mànói :

- H gãy x ng thì không khi nào gi ch n lên c h t. Ông au n i ch n nào ?- Ch n m t, th a cô.- V y ông rán gi ch n m t lên coi.

Long làm y theo l i c a H ng. Nh ng chàng ch a nhúc nhích c chút nào mà ãnghe au nh b c t ru t. Chàng b m môi l i, r i c n l y môi, m t nh n nh ru t c amôt trái ba-lông b m t a bé ngh ch n m mà vò l i.

ng Long t t gi lên kh i m t chi c i-v ng b ng g , gi h ng cao lên n mphân. Long kêu … … ..., ch nghe nho nh thôi, nh ng ó là nh ng ti ng kêu lato b è nén.

- Rán lên, H ng x ng gi ng mà gi c. Rán lên n a !


Ðò d c

Ti ng ... c a Long c kéo dài ra, ng i ta có c m-giác chàng ch r n ra ti ng ómà không dám th .

nhà nghe n ng n ng n i ng c h , y nh là chính h ang ch u au n.

ng chàng l i gi lên cao thêm c n m phân n a.

- yên nh v y m t lát th xem. H ng nói nh ra l nh.- Nh ng th y y au l m r i ó con ! Bà Nam Thành s hãi nói.

Ti ng ... ... v n còn kéo dài, nh ng m n l n và ch n c a Long có mòi mu n hxu ng. H ng b t k l i m , và au n c a Long, quát :

- B o yên mà !

Ti ng ... l i vang lên, l n n y to h n tr c nhi u. M i ng i u m hôi nh gi t.

Th y rõ là cô H ng lòng d s t á. Cá tánh c a cô nh th , cô h c ngh y là h pm. Trông cô oai v nh m t ông t ng ngoài m t tr n, khi n c cha m cô c ng

không còn dám m mi ng ra ph n i n a.

Long ch u c c hình y lâu g n m t phút ng h . B y gi m t H ng d u hi n l i, vàcô c i r i nh nh nói :

- Ông xu ng c r i.

a nói, cô v a thò hai cánh tay vào mà ch n Long tránh giùm chàng m t sbuông r i vì quá m ng r và vì không còn s c h chân t t n a. S buông r i

y c ng s au n không thua gì s c t lên h i nãy.

ng m m c i v i Long m t cái ng m xin l i n n nhân c a cô, r i day l i nóii c nhà.

- X ng không th nào gãy khi mà ch n gi lên c lâu nh v y. Cái n y ch làtr c thôi, tr c x ng hay tr c gân gì ó không rõ.

- N u nh v y thì kh i c n bó b t ph i không con ? Ông Nam Thành h i.- D th a kh i.- M n ch c ph i h t ?- Nh ng mu n m n cho dúng cách, c ng ph i nh th y thu c, H ng nói.- Cái ó còn tùy ! Ông Nam Thành không tin c-t l m, nên cãi nh v y; danh t

th y thu c mà con ông v a dùng, ông hi u là c-t , vì c nhà ã quen dùng thy.

Bây gi , ch còn i ông Nam Thành áp l i yêu c u c a Long thôi, ngoài ra khôngai còn gì nói n a.

Nh ng ông Nam Thành v n ng ó làm thinh. Lâu l m ông m i h i khách :

- Ai trông i th y nhà... h .. . h .. ngh a là tôi mu n h i nh ng ai là ng i lo-ng v s c kh e và s m ng c a th y ?

- Th a trên i, hi n gi tôi ch còn m tôi thôi.- Bà c âu ?- Th a Saigon.


Ðò d c

Ông Nam Thành l i l ng thinh. Nh ng im-l ng c a ông l n n y không kéo dài.

- Hay là th y luôn ây có c không, n khi nào i c th y v , tôi s tincho bà c bi t tai-n n êm r i, và n i t nh-d ng c a th y ?

t cá nh ng ng i có m t u ng c-nhiên. Long thì không bao gi ngh n m t st b ng quá nh v y. B n cô gái v n bi t ý cha không thích b qu y r y, nên không

hi u c thái- c a cha hôm nay. Bà Nam Thành ban u ch ng nh ng l y làm lmà thôi, l i còn t c tràn hông khi nghe ông Nam Thành a vai mà gánh m t gánhgi a àng.

Nh ng bà nghe nh là hi u th u thâm ý c a ch ng, nên d u gi n c. “ r i xemsao”, bà t b o nh v y

Long ng c-nhiên và h t-ho ng nói :

- Ý ch t th a ông, tôi còn làm sao dám làm phi n ông bà v i l i quí cô ây lâuthêm n a, b y nhiêu ây ã là l m d ng lòng t t c a Thái-huyên trang l m r i...

- Cái ó tùy ý th y thích hay không thích . Còn phi n cho tôi thì th y ng lo.Có ai b t bu c tôi âu . N u tôi khi không mà eo phi n, là tôi có l i ch khôngph i làm n cho th y âu.

- Phi n gì mà phi n. Bà Nam Thành nói. Chúng tô ch lo th y ch t thôi. N i lo-l nga chúng tôi êm r i có n ng th t ó. Mà ã qua r i. Bây gi th y không ch ta... bà nói t i n n y thì t t c m i ng i có m t u c i xòa. . . không ch ta thì ti p th y, nh ti p m t ng i khách th ng, có gì âu.

- T t c c c kh vì tôi, b n cô ây ph i gánh l y h t, tôi r t...

n cô gái th y câu chuy n g n ngã-ng hay hay nh trong ti u-thuy t, c ng mu nnó ngã h n ra nh v y, nh ng ng i nên không a ý ki n ra. Bây gi nghe khách s pnói, c b n cô u ch n l i khách :

- Ông ng ng i . Ch hai tôi c n th c-hành nh ng u ã h c c, còn tôi thì...- Chúng tôi t i b n ch em, chia s t nhau công vi c s không nh c l m âu.- Ông không ch u n m nhà th ng, v nhà làm kh bà c bi t bao.- Ông không ch u c ng không c n a. H ng nói. Ông b thi u s r i ó.

Long ch c i, cái c i gi ng h t nh s nín l ng c a cô con gái kia khi cha m cô yi cô b ng lòng l y ch ng hay không.

- Ông ch u r i ch ? Không, h n là ông ch u r i. Quá nói lia nói l a, không chokhách k p áp. R i b n cô v t ch y bi n m t nh m t àn chim s .

Long n m ó, nh v a qua m t gi c m ng. Câu chuy n th t là oái-o m. êm hômqua, chàng i m t vòng Biên-Hòa có chút vi c, ã ch y ngang ây mà không thèmngó vào. ùng m t cái - th t là ùng m t cái - chàng âm u vào sân ng i ta,báo ng i ta th c su t êm, r i bây gi tr thành b n c a c nhà.

Chuy n h i gi ng gi ng câu chuy n c a nh ng ti u-thuy t tình lãng-m n, m t côgái c u m t c u trai th n n, r i hai a yêu nhau, l y nhau. Nh ng ây có t i b ncô gái, thì...


Ðò d c

*

* *

c nhiên là H ng giành ph n c c. Th ng ngày, m i sáng nhà n khoai, n xôi,ho c c m, cháo. Hôm nay có khách quí, H ng ph i nhúm l a s m n u n c chcà phê ãi khách.

Cô n -khán-h chánh-hi u con nai y vì v y không có m t c trong bu i i-h iy-h c th o-lu n v cách u-tr con b nh.

Bà Nam Thành b o H ng vô xóm trong m i ông th y hai S u, là ông th y thu cNam bi t gi i ngãi và m n x ng.

Ông Nam Thành ng n :

- ng, ng có báo h i ng i ta r i mình mang kh lây. Tôi th y lang b m hn, nhi u khi l i x ng ng i ta luôn su t i.

- Ch làm sao bây gi ? Không l ng i ta...- Xu t, nói nh nh , bà quên r ng ây không có vách g ch, bu ng u mà nói

chuy n thì bu ng cu i nhà nghe không sót m t ti ng.

ng nói :

- Loài ng i tr c khi có b n lang gi t ng i, ch c h t -nhiên nh ng b nh t tnho nh . Không nghe sách v x a nào nói ai tr c ch n mà mang t t luôn vì ã

nhiên, không s n-sóc ; con ngh , c v y, vài b a ông y s i c.

Ông Nam Thành nhìn con mà ng c-nhiên tr c lý-lu n sáng t y.

- , ông nói, sau m t h i suy ngh , hay là c v y. Nh ng ph i làm cái gì choông ta au.

- Cái ó d t, ch hai con là bà lang tây r t d t. Nh ng ít ra ch c ng bi t m t vàith thu c thoa bóp cho d u s au n.

- T t l m. Thôi thì t i bây th a-thu n v i nhau mà phân công s n-sóc ông y. À,ba quên m t...

Nói ch a h t câu, ông v i vàng b c qua phòng b nh.

ng b ng cà phê lên, c ng v a b c vào bu ng. Th y v y, ông Nam Thành kêuvói ra ngoài :

- Quá i !- D !- i l y con v t, mau nó con.- âu ba ?- Ai mà bi t. Hôm d n nhà m con bây có b quên d i Saigon hay không ?

Nghe bà Nam Thành nói nho nh :

- Thì c t chung v i chén bát trong t s bu ng n, ch âu mà om sòm lênnh v y. Con gái h , không s ng i ta c i cho.


Ðò d c

Long nghe thì bi t gia ình n y d n lên ây không lâu. Cô H ng t tách cà phêlên m t chi c bàn con ã c ai kéo l i sát i-v ng.

- M i ông u ng cà-phê sáng. Nhà h t c s a, ông t m dùng cà phê en v y.- Tôi ch dùng cà-phê en thôi, Long nói, h ng tr n mùi cà-phê. N u tôi nói

a thì thành ra khách sáo. V tôi ã nh n ây, mà còn ng i thì hóa ra gi d i,nh ng qu th t tôi làm phi n c nhà.

- Hãy khoan, ông Nam Thành không thèm chú ý n th c m c c a khách n a, màch lo ng n khách dùng b a sáng thôi. Hãy khoan, i con v t ã.

Ông nói v a d t l i thì Quá ã b c vào, tay c m m t con v t b ng s tr ng.

Long ng c nhiên l m, ít có gia- ình Vi t-Nam nào bi t dùng món y. Ch có nhàth ng to và vài h c Âu hóa m i s m nó thôi.

ít v t khoét l r ng n c vào, m v t khoét l nh n c r n vào mi ngnh ng b nh nhân không ng i d y c.

Quá sang cà-phê qua con v t s r trao cho Long.

- Cám n cô hai và cô.

Nói xong, chàng a v t lên, mút m nó nh tr con mút nóm vú không mà ch i .

- K -ni m c a m t me tây ó. Ông Nam Thành v a nói v a c i. Ông tây y ng th ng n ng, n m nhà th ng n n m sáu tháng, r i v Tây luôn. Nh ng

th y kh i lo, tôi ã tr ng n c sôi r i m i dùng, không có vi-trùng âu.- Cháu không s vi-trùng l m âu.

Long gi t mình là nghe mình x ng cháu. Ti ng cháu t nhiên mà v t ra, chàngkhông h nh tr c, nói xong, nghe d âm nó, m i bi t là minh ã l l i.

Chàng thu c vào m t gia ình giàu có lâu i, l ch-s quen r i, nên nay nói l m tti ng là s -hãi l m.

Nh ng nh ng ng i có m t hình nh th y u y là th ng nên chàng xét nét màkhông b t g p ph n- ng nh nào trên g ng m t c a ba ng i.

- Cà-phê ngon quá ! Chàng khen quên lo s c a mình, ch th t ó là cà phè c cchú, khá h n cà phê các ti m n c m t chút xíu vì ây là tách u.


- Tôi c n bi t tên v i l i a ch c a bà c i báo tin ngay.- Th a ông, không c n i l m. Tôi vi t th ông g i dùm tôi c ng c r i.- Nh ng th y i không v thì bà c lo l ng l m.- Th a, má tôi quen r i, tôi thì i v ng luôn, và i không có h n gi nào, ngày nào

c .- Thôi c ng c. Nh ng nh v y thì th y nên ngh cho kho cái ã, r i vi t th

ng ch ng mu n.

Trong khi ó thì cô Quá ã tr vào v i hai b c tranh l ng ki ng không khuôn mà vìvách tr khó treo th ó nên t lúc d n nhà n nay, h c t luôn.


Ðò d c

Hoa l i mang v m t bó hoa mà cô hái xóm trên. Ch là hoa gi y tím thôi, nh ngn bu ng c ng t i nét lên h n tr c nhi u.

Ông Nam Thành ra hi u cho các con lui tr c r i chính ông c ng i ra, giây lâu ôngtr l i v i m t b mát c a ông. óng c a c n th n r i ông nói :

- Bây gi tôi giúp ông ây !

** *

Hôm y cô H ng i ch . Bà th y lang kh i ph i làm b p m t b a r nh tay màkhám b nh k b n n.

Long b b m th t n i sau ót, lòng bàn tay trái tr y r m máu mà không ai th y, chínhchàng c ng không hay. Ch n trái c a h a-s c ng tr y r m máu n i b p chu i,ch n m t thì b m tím g n m t ch c n i. Có ch l i s ng lên và nh da tr s -sanh.

Cô H ng có mang n nhi u l thu c, trên bàn, cô ch n m t l mà Long nhìnth y ch trên nhãn là “Baume adoucissant”.

Chàng m m c i th m : “Ng gì, th y thoa cho em nh thì c, ng i l n thìn quái gì”.

Chàng nói v i cô n -khán-h :

- Cô b o úng l m. X ng tôi không gãy. Tôi nh có c sách v c p c u, trong óng i ta c ng d y nh v y.

- Nh ng tr c c ng có l m khi có h i. Mà ba tôi l i mu n t nhiên cho ông kh i.Thoa thu c n y cho êm v y thôi. Ông có mu n m i c-t hay không?

- Tôi ngh không c n. N u không kh i, hãy m i không ch t chóc gì mà v i.

Cô H ng thoa b ng c c bông gòn t m thu c, n dùng c c gòn y mà ánh lênnh ng n i cô t ng là c n.

Long méo mi ng vì au mà không dám nói gì c . Cô H ng thoa ánh m t lát m ing tay, và b y gì Long nghe nh c gi i thoát kh i m t kh hình.

Chàng nhìn k thi u n thì th y cô ta không x u xí l m nh chàng ã in trí, l i có thnói là d coi n a. Ng i con gái u lòng n y b các em c a cô l n n c, nên ph ich u lép v tr c m t h . N u không có s so sánh g n, thì ng i ta có th cho cô là

p c.

- Th a cô, cô có bi t bó b t hay không ? Không tìm ra u câu chuy n, Long h i ngh chuyên môn c a n -khán-h tài-t n y,

- Bó b t là công vi c r t d . Khó là bi t kéo làm sao cho hai khúc x ng gãy n m l ingay ng nhau và ráp làm sao cho hai u gãy n kh p v i nhau. Vi c ó tôich a th l n nào, nên không t tin l m.

- Cô ch c tôi không b gãy x ng ch ?- Ch c m t tr m ph n tr m.


Ðò d c

- Cô lành ngh l m. Vi c nào bi t ch c là dám qu quy t, còn vi c nào còn ng là côthú ngay. Cô h c ngành n y làm chi v y cô?

ng ng n ng i ra. H c ngh y làm chi, cô không th c t ngh a v i Long c.i v i h ng ng i khác cô b o là giúp ích khi nào ng i ta c n n mình.

Nh ng lý l cao th ng y không th a ra c tr c câu h i c a chàng thanhniên n y mà nàng oán là thông minh và s t nh nh n c gi d i c a nàng.

Th t m a mai quá, rõ ràng nàng ang giúp ích khi Long c n c s n sóc. Nh ng cáirõ-ràng y l i không th t, không ph i m c ích chánh nên không th dùng nó mà

áp l i h i.Giây lâu nàng áp b a, còn gi d i h n n a, nh ng nghe n h n.

- Tôi h c tìm ch làm. Nh ng không ai dùng, ng i ta ch tuy n xung m y chu h c khóa thôi, thành ra…

Con gái ngày nay c ng v n i ch ng nh con gái ngày x a. Nh ng h không ng ió mà i. Nh ng ng i nghèo thì b n ch i tìm ph ng s ng. Nh ng ng i khá

gi thì làm m t cái gì kh i nghe tr ng r ng quanh mình, mi n là hành- ng c,i ra ngoài c, có d p phiêu l u nho nh cho bu n chán.

Long c ng bi t rõ tâm tr ng con gái th h chàng, nh ng chàng th h i v y thôi.Chàng hài lòng v i câu áp c a H ng, vì xem ra gia ình n y không khá gi baonhiêu, con cái c n ph i i làm.

y gi , cô Hoa b c vào, m m c i v i b nh-nhân và h i

- Bà lang b m c a nhà tôi có làm cho ông au l m không?- Th a không, tôi nghe nhi u.- Không au, nh ng ch c ông y nh n m t vì d ch u, H ng c i nói.- Bà lang b m n y l i là tay nh r ng c khôi, Hoa ùa ch v i khách, ngày sau ông

có nh c r ng thì c lên ây. B s l y ch c t r ng ông vào m t chi c gh , n ýhà m t ti ng, nói là có ma, hay có chó iên gì kia, th là ông ho ng, nh y m t cáithì r ng r ng ngay.

ba u c i xòa, n Long nói:

- Cô Hoa i, cô làm n cho tôi m t t gi y v i l i m t cây bút chì c ng c. Tôimu n vi t th cho má tôi.

- Kìa, trên u n m ông ó.

Long quay u ng c lên thì qu th y trên bàn con có gi y bút và sách báo mà cônào ã em vào lúc nào chàng không hay!

- Châu áo quá! Các cô th t là…- Thôi, ch em tôi ra, ông yên mà vi t.

*

* *


Ðò d c

(6)

Không quen nhà tr ng tr i, Long th y n ng bên ngoài chói lòa quá. Ánh sáng s mi ch a xiên qua vách tr long m t, âm vào bu ng n k c n nh là cu c xâm nh pa khách không bi t u.

Không quen thì nghe khó ch u, ch chàng v n bi t tr ng tr i nh v y là h p v -sinh;chàng l i nh n th y c v p c a t m vách tr l c ánh n ng y n a. B c tranh n nglòn khe vách, là m t b c tranh p ang c thai nghén trong trí chàng k t phút

y.

Long quan sát c n bu ng, th y nét m b c c a nó r i th ng gia ình n y khôngbi t bao nhiêu. ó là nh ng ng i hi n lành, không tham v ng l n và nh v ykhông ganh t v i i, t t b ng và s n sàng.

Hai b c tranh l ng kính không khung là tranh Ki u, ph b n c a m t bi t n ngo iqu c, có l n bán tràn lan trên v a hè Saigon.

Bàn gh toàn là bàn gh Ngã B y c . Chi c l dùng c m hoa là l sành Lái Thiêu.

Tuy nhiên, nhà n y có khi u th m-m . N u không h ã treo tranh s n mài xanhxanh có g n chi c thuy n b ng ngà vào ó, h ã s m l r ti n c a Nh t B n

i.

Long v i tay l y báo xu ng xem qua : vài t báo h ng ngày quen bi t, m t t tu nbáo chánh tr . Ch có m t quy n sách thôi: quy n “Tr i B Tùng Linh”. Nhà n y th tlà bi t u. c “Tr i B Tùng Linh” ây ph i ch vô cùng.

Long l t vài trang u và vài trang cu i sách xem coi l n tái b n n y có thêm b tgì l không. Chàng nh l i c m giác r n r n mà chàng ã có, khi c truy n n y l n

u cách ây m i m y n m. ó là m t n i ghê r n d a h n là cái kinh s êm mi tr con khi chúng nghe k chuy n ma.

ng Long r n ng i lên th t. Hay là mình l c vào ng h ly, chàng t h i th m.Câu chuy n k qu c quá có th là m t câu chuy n th t. Càng áng s hãi h n là

ây có n sáu con h ly…

*

* *

Hoa b ng vào phòng b nh m t chi c mâm g mít tròn, m n c a hàng xóm. Các giaình mi n Nam ch không dùng mâm n a t m y m i n m nay r i, nên Thái

huyên trang có c n n món y là ph i i m n.

Trên mâm, m t tô gì lên h i nghi ngút t a mùi th m b t ói b ng ra, mùi hành tâychiên, Long ánh h i nghe bi t nh v y.

Hoa t mâm xu ng bàn và nói:

- Ch H ng tôi ng i ông còn y u, n c m không tiêu hóa n i nên n u cháo.- Cô H ng ngh úng l m. Mà tôi c ng thích cháo l m. Nh ng mà n r c r i nh

y, ch kh cho nhà.


Ðò d c

- Có gì âu mà r c r i, ông.- Thì ph i lo thêm m t món n, thêm bao nhiêu là công vi c. C cho tôi n c m

theo nhà, h n gi n d h n.- Không h gì, bây gi tôi út cho ông n nhé?- Ý ch t! Tr i, phi n ph c quá nh v y, tôi ng i l m. Nh th n y, cô mâm lên

ng c tôi, chêm m n cho nó ng lúc l c, r i tôi múc mà n l y.- Tùy ý ông.

Khi chi c mâm ã c kè v ng vàng. Long c m mu ng nh ng v n ch a kh i n.

- Cháo gan, cô Hoa nói, n u ông không n ngay thì gan s chín, h t ngon i.- Cháo gan chín thì h t ngon th t ó. Nh ng chín thêm m t chút xíu trong cháo h t

sôi, s không h ng l m âu cô. Tôi có c sách thu c v ng i Tàu, nên ng i nnóng l m.

Tò mò, cô Hoa h i:

- Sách thu c gì mà v ng i Tàu?- ó là m t quy n h i ký c a m t v y s Pháp ã bên Tàu trên hai m i n m.

Ông y b o ng i Tri u Châu a m c ch ng ung th n i cu ng h ng. Ông ta ãra công nghiên c u trên m i n m tìm ra nguyên do coi t i sao b nh ung thth ng phát n i cu ng h ng trong x Tri u Châu thì ông tìm ra c nguyên donh sau ây: Ng i Tri u Châu r t thích n nóng, l m khi h múc cháo ang sôitrên b p mà n ngay và b o r ng sách thu c c a h d y r ng n nóng thì t t.Cu ng h ng c a h vì th m i ngày b cháy m t chút cho n vào m t tu i kia thì

b ung th .

Hoa c i dòn r i nói:

- Nh ng lâu l m ông m i n cháo gan m t l n, làm gì n cháy cu ng h ng c.

Long c ng c i xòa, khi ch t nh n ra mình ã lo s vô l i.

Chàng múc m t mu ng cháo, c n th n gi cho mu ng n m ng a m t cách th tth ng b ng r i t t h mu ng xu ng ngang mi ng. Mu ng u y chàng múc r tmay m n vì trong ó có c : th t b m, gan s ng, hành ta, và hành tây chiên.

i hôm qua, Long ch a n gì. au n quá, nên quên ói. Tách cà phê khi sángng nh ánh th c s c ói c a chàng nên gi n cháo nghe ngon l . Mà cháo

ng n u khéo th t, nên chàng khen:

- Cô H ng qu là ng i n u b p tài tình.- Ch hai tôi kia m i là tài. T i tôi a nào c ng ch xoàng xoàng thôi.- Không, tôi khen th t tình ch không ph i vì l ch s . N u xoàng mà c khéo

nh v y, thì nhà n y là quán quân n u c m trong n c.

Long ép hai hàm r ng l i, mi ng gan chín s l p b c m ng ngoài, b ra, và n cgan ng t r trên l i chàng khi n chàng không mu n nu t mà c yên ó ngng m mà nghe cái v gan s ng tuy t di u kia.

Cô Hoa ra ngoài khi Long n g n xong. Cô tr vô v i cái tách n c trà nóng.


Ðò d c

- Ba tôi bày v con v t, nh ng ông ã t n cháo c thì ch c ông c ng u ng n cc và không c n con v t ph i không ông? Dùng v t xem ra có v …

- , có v b nh ho n quá, tôi thích nghiêng tách mà u ng h n.

y gi cô Quá vào, tay c m m t chi c kh n lông nh kh .

- ông lau m hôi, cô nói. n cháo nóng, th nào c ng m hôi.

Hai cô con gái ch a ra thì ông Nam Thành ã vô.

- Sao, th y nghe hay ch a?- Th a ông, nhi u l m.- Th y có gì thì g i chúng tôi. Th y l c cái chuông nh n y thì có ng i t i.

Ông Nam Thành v a nói v a a ra m t chi c l c l c ch không ph i chuông, vàthêm:

- Thôi, th y ngh tr a.

ba ng i u l ng-l i ra. Long th y mình c s n sóc châu áo quá, nên h ikhó ch u. N u ng i Thái-huyên trang l -là h n, ch c chàng c ng s khó ch u.Nh ng s v a ch ng không th có c, ng i ta t ng c chàng i ngay, hay ng ita qu n quít quanh chàng làm cho chàng d ch u, không th khác h n c.

*

* *

Thái huyên trang n c m tr a b a ó sau b p ch không ph i t i bu ng n nhi ngày.

Ông Nam Thành tiên li u r ng v con ông th nào c ng nói n khách, nên ôngmu n h ng i xa khách, e câu chuy n th u tai Long ch ng.

Nh ng c nhà không ai nói n ng i b tai n n xe h i c . H ng lòng t y chayông ta, ng lòng làm reo im l ng su t b a.

Ông Nam Thành th y sáng ki n c a mình làm kh v con, nên không dám nh c t inó, s bà n i xung lên b t t . Bà Nam Thành không tha thi t t i khách nhi u nên chbàn r ng v v gi t h i mà bà th y ng trong báo khi sáng.

n cô con gái thì c nhiên tránh ng n m t thanh niên vào h ng Long, m cu h r t c i m v vi c ch ng con. H ch c i m khi bàn t ng quát v ái tình, v

hôn nh n thôi. Nói n riêng m t ng i, h v n ng i nh th ng. Gã tình nh n,ng i v hôn phu t ng t ng là k vô hình, là c a chung, không g i nghi ng nào

c. M t thanh niên b ng x ng b ng th t có th gây xuyên t c, và ng nh n.

Lúc b a n s p tàn, ông Nam Thành h t ho ng:

- Ch t, không bi t th y y có a th cho ba ch a, n u có, ba âu, ba quên m ti.

t c nh ng gì b è nén, nh c d n p cho bung lên.

- Quên thì th ng th ng s ki m, làm gì mà s hãi d v y, bà Nam Thành c n r n.


Ðò d c

- Ch a ba à, con th y ông y ch a vi t th , Quá nói.- Coi b thi s d , Hoa bàn. C m bút t lên gi y, r i l i ngh chuy n khác, qu t

y b lên ó.- Sao m y bi t là b y b , H ng h i, ng i ta là h a-s , ch c ng i ta g p h ng nên

ph i v phác ra li n ó ch .- À, ông y th nào?

nhà c i r sau câu h i c a H ng. Cô bé hôm nay vùi u vào b p mãi n b an tr a, nên không rõ b nh tình c a khách ra sao.

- Khen ch d l m ó. Quá v a nói v a c i. Nói ch n u cháo khéo s dách, t ngch ch c vô ch v ngành h a- u-quân.

Câu nói ùa c a Quá là v c u tinh c a b n ch em. T ây, h dám nói n ng ió, m t ng i ã bi n thành i t ng c a s c i ùa c a h , và vì th , hóa ra vô-

công-ph t.

- Tao vái tr i cho chúa nh t n y anh B ng lên ch i. H ng nói, nh tr thù dùmtao. M y ng có làm phách.

Gì ch v môn ùa các cô em h v v ó, thì B ng là tay có nanh vu t. C b n cô emn s anh ta, nên H ng m i d a th .

- Bi t c a s ó, Quá thách.- , r i xem.

v a n c m xong là tr i ph mây en ngòm. Quá v i vã i l y v i b che váchi bu ng b nh. B y gi Long ã thi p ng , nên nàng làm vi c th t nh r i rút êm ra

ngoài.

*

* *

Tr i m a cho n ba gi tr a m i d t h t. Quá c t len ng an d ch ng vào, r i b c qua phòng b nh.

- Ông có l nh l m không? Nàng h i vì th y Long ã th c.- Th a không, còn trái l i n a. M a u mùa mà cô.- Nhà c a, vách, lôi thôi quá, tôi c lo gió vào nhi u.- Tôi còn mong cho nó vào th ng h n n a cô à.

Cô Quá nói “Gió vào nhi u“ và ý cô mu n ch v l ng. Nh ng Long l i nói “Nó vàoth ng”. Ti ng Nó và ti ng Th ng có th hi u v s n ng vào c a ai ó. Không rõLong có c ý nói hai ngh a hay không, nh ng Quá thì hi u c ngh a en l n ngh ang m c a ti ng “th ng“ y.

Nàng b i r i lên và b ng d ng âm ra h th n. L n u tiên cô gái r n m c và kkhôi y m c c tr c m t ng i con trai.


Ðò d c

ã s ng nhi u, tuy n m nay chàng m i có h m b y tu i thôi, Long th y là hi u ngay.Chàng h i h n l m khi nh ra ti ng Th ng c a mình quá m , quá phân-hai, nêncô gái th kia m i ng nh n nh v y.

Chàng không yêu Quá, c ng không xem c nàng là m t cô gái th ng ; trong giaình n y, ng i nào, chàng th y c ng áng kính n c , nên chi chàng không th

cô bé hi u l m mình nh v y mãi.

Chàng c tìm m t l i ính chánh khéo, nh ng tìm hoài mà không ra. Khi ng i taquýnh lên, ng i ta v i vàng và r t d sai l m tai h i. Long nóng n y mu n phá tanng nh n ngay mà vì bí quá nên ngh r ng chàng ph i nh n m nh v ch bé b ng

a cô gái, cho cô ta b t ti m c c m không còn ngh mình c yêu n a.

- Cô Út à, chàng h i, n m nay cô c bao nhiêu tu i.

Không ai vô l i h i tu i m t cô gái, Long ngh r ng Quá bi t nh v y. Chàng l ikêu cô b ng cô Út cho cô ta nghe mình còn bé l m nên m i b g i và b h i th .Nh ng Quá không hi u và th y ó là m t b c ti n n s thân m t c a Long, nên

áp:

- D , em h m hai.

Cô x ng em, ch không ph i x ng tôi nh tr c và nh các ch c a cô n a.Long ho ng s h t s c. Vô tình chàng ã xui cho Quá hi u l m thêm, m t s hi u

m có th gieo tai h i không bi t n âu mà l ng.

May sao, gi a lúc chàng ang khó ngh thì Hoa vào, tay c m èn t a ng th p d uhôi. Nàng nói:

- Ba tôi ngh th p èn m ng-xông nh êm r i ch c ông chói m t. V l i ông c nèn chong sáng êm, mà m ng-xong chong sáng êm l i b t ti n. V y xin ôngng lòng v i cây èn d u n y.

- D c, èn d u hôi là quí l m r i. Tôi có nhà quê m t lúc, h không th p èngì h t m i là kh ch .

- Nh ng nh v y ông không c sách ban êm c n a.- Tôi không dám c sách ban êm âu cô.- Sao v y?- „TR I B TÙNG LINH” mà quí cô cho m n, c ban ngày c ng ã r n óc r i,

c ban êm, ch c tôi ph i la làng.

ba u c i xòa, r i hai cô gái lui ra.

*

* *

Th là m t chi c ò d c ã ghé b n, trên giòng Thiên lý.

Các cô Thái-huyên trang ã tuy t v ng t m y tháng nay, l i càng tuy t v ng h n thôm xa- l Saigon - Biên Hòa c kh i công.


Ðò d c

Xa-l y s xuyên-t c con ng Thiên lý, a s quan tr ng qua h t bên kia, vàkhúc ng tr c nhà s cô qu nh nh m t con ng làng.

Nh ng ng i trai mong i ã n tr c ngày khúc ng c a h b m côi, ntrong m t tr ng h p k d , g n nh h c trong m .

Hôm u các cô b xúc ng m nh tr c tai n n nên ch nh n s ghê g m c a vt xe thôi. Bây gi ác m ng ã qua, các cô l ng nghe tình c m mình xem nó th nào

khi gi c m hão h ng ngày ã c th c hi n.

Cô H ng v m ng ngay t lúc cô s n sóc l n u cho ng i khách tr tu i. Không,cô không còn son tr n a có th b c lôi cu n trong nh ng cu c phiêu l u tìnhái hay tình c m nào. Ng i mong i còn tr , d ng nh là tr h n cô, khó lòng mà

o yêu cô c, cô bi t th .

Cô H ng tuy mong g p l i ng i tình c , ch không ph i mong hão m t tao nh nc khách nào, nh ng v y, cô v n nghe lòng xao xuy n khi ng i n y n.

Y n, r i y l i th l ni m riêng, nào là b tình ph ..v..v.. khi n cho H ng nh b ym con dao ang c m trong tim cô mà lay ng. Cô nghe ni m au c ang t m êmu b ng th c d y mà hành h cô.

Tuy nhiên cô không ân h n ã ón ti p ng i khách b t ng y. au kh d u saong v n d ch u h n là cái tr ng r ng c a nh ng ngày tháng b ng-ph ng, không

th y t m d ng hy v ng nào c .

Cô Hoa th ng c ng i ta khen là gái có b n-lãnh nên cô hay l p d t ra taây qu th t có b n-lãnh.

n y là m t u cho cô ùa. Cô b o ó là m t cu n ti u thuy t mà k t cu c skhông hay ho gì âu. a nào d i, nh y vô làm nh n v t cho ti u thuy t y, s khcho mà xem.Cô ch nh o Long là m t thanh niên nhi m ti u thuy t, làm b lãng m n th -

ng-hóa m i vi c, nói thì châu mày, làm thinh c ng châu mày, luôn luôn ra v nghng i âu âu.

Tóm l i cô làm nh ta ây không m y may b chuy n y làm xúc- ng, và ta s m tuy-tín i, n u ta tâm n m t chàng thanh niên m i n trong i ta.

Cô Quá, trái l i nghe lòng xao xuy n l k . Cô gái n y, lúc còn thành, ch a bi tyêu. Cô ch m i b t u bâng khuâng t khi d n v Thái-huyên trang thôi, bângkhuâng tr c nh ng ám mây chi u, tr c tr n bay c a trái sao, trái d u, tr c gi ttranh xoi cát bên th m hay ánh nh c lên m t cái chén b v t ngoài sân.

Ng i khách n gi a lúc tình yêu c a cô m i l d ng, còn i b v nh m t conthuy n không b n. Có ph i ây là b n trong hay không, con thuy n t h i, r i ng png ng mu n c m sào.


Ðò d c

Bà lang b m H ng nh t ãi hay sao không rõ mà qua ngày th nhì, con b nh ãng i d y c m t mình.

Sáng hôm y Long gi t mình th c d y khi nghe con gà tr ng t nhà gáy lên. Chàngbu n c i l m vì cái gi ng b nh gi ng con trai m i b y c a nó, mu n c g ng chothanh, cho oai, nh ng càng c càng nghe khàn khàn và v ng v . Vui v trong lòng,Long quên r ng mình au m. Chàng ng i d y nh không b tr c ch n bao gi c , và

quá, ng i c nh th ng, không còn nghe au n n a.

Ng i xong, ng i h a s tr tu i n y s c nh l i m i vi c và m ng r vô cùng. Cótr c ch n gãy giò m i bi t i ng c là s ng. Su t ngày hôm qua, Long nghe

c b i vô cùng. Chàng nghe quanh chàng ng i ta s ng, và chàng thèm s ng bi tbao! Cái ánh n ng mà ngày th ng chàng xem nh không có, nay sao mà quy n r

th ng. Ngoài kia có lá r ng, có chu n chu n bay, có chó ch y, th mà chàng ph im ì ây, không c c c a c mà c ng ch ng nhìn nh ng con v t y c c c a

c thì có kh hay không?

Bây gi thì s ng r i y nhé! Chàng thò ch n xu ng t tìm gu c dép, nh ngch m ph i t l nh teo.

- À!

Long à m t ti ng dài r i nh thêm ra là êm y mình i giày. Ch c ch nhà c t giàymình âu ó, mà không cho m n gu c dép gì c , vì không ai tiên oán c hômnay mình kh i b nh.Long ch m nh ng ngón ch n c a chàng lên n n t n n láng, cho nó làm quen v icái l nh.Giây lâu, li u ch ng c b c xu ng h n ch c không nghe ghê ch n n a, chàng h

t hai bàn ch n xu ng. Chàng v a ch ng ch n c t mình lên kh i m t i v ng thìnghe au nh ai b gãy x ng chàng.

Long th r i mình tr xu ng i v ng, c n r ng mà ch u, giây lát m i nghe b t au.Chàng l m b m:

- Ch a c! Ch a c! Nh ng c ng kh , có th ng i mà n u ng.

Long c ng th hai ch n thì không nghe gì n a c . Chàng p hai bàn ch n l i v inhau ph i b i r i rút ch n lên i v ng, ng i x p b ng l i.

Phát ng c ch y, Long bu n c i h t s c nh l i t ng “R a ch n c n“ c anông dân, và th y l i nói c a h bóng-b y m t cách linh ng.

Long ng i nghe gà gáy rán nh ng ch p cu i cùng, nghe xe l a hú ng xa, và ngheti ng xe bò l ch c ch, l p c p trên ng nh a.

t lát sau, nh ng chuy n xe ò u tiên trong ngày ch y ngang qua, nh c l i l na tai n n c a chàng.

Long b t u b n-kho n. Ngày hôm qua chàng ph i n m luôn, cho ng i ta dângm và n c thì còn coi c. Hôm nay ã ng i d y c nh ng vì ch a th ing nên ph i ng i mà ngó h ph c d ch mình nh s n sóc a bé ba tháng, nó s


Ðò d c

khó ch u cho mình bi t bao!Ngh t i ó, Long n m xu ng và quy t nh gi ò ch a b t kh i ch u cái áing i v a thoáng th y.

Ngày hôm ó nh ng gì x y ra hôm tr c v n di n l i y h t: cà phê sáng, ánh d u,thoa bóp, báo sáng, c m tr a, nói chuy n v i vài ng i nhà..v..v..

Long ng c nhiên l m mà không th y bóng cô H ng. Chàng nghe nói r ng hôm quai phiên cô y làm b p . Ngh a là hôm nay t i phiên ng i khác. C sao cô ta không

vào ây ?

Hôm nay ch có hai ng i s n sóc chàng: bà lang b m, l c nhiên vì không ai khng thay th cho bà, và cô Quá b ng c m b ng n c vào.

Cô Hoa có l ã t i phiên làm b p nên không th y d ng.

Mu n g p m t l i ng i ã gây ti ng sét trong lòng chàng, Long nh h i tin cô ymà không dám. Chàng s t ru t l m không ph i vì ng cô y au m hay b tai n ngì, mà vì chàng cho r ng cô ta th v i chàng nên không bu n n. Chàng s t ru tmu n g p m t cô ta, nói qua nói l i vài l i oán ý ngh c a cô.

Ngoài cái nôn nao, Long l i th y th t v ng nh m t a bé c nuông chi u, chame b n m t tí, quên c u m t tí là c u n ng n u ngay. Hôm qua ng i ta ra vào t p

p, chàng ng i l m. Hôm nay ng i ta ra vào v a ph i chàng l i nghe t i thân. M tcon b nh thì hai ng i s n sóc là l m r i, còn òi h i gì thêm? Th mà...

Mãi cho n x chi u, H ng vào thoa thu c l n th nhì, Long m i dám ánh b oi:

- Th a cô hôm nay ai làm b p?- Em Hoa tôi.- Hèn chi tôi n nghe khác.- Khác làm sao c, H ng c i mà cãi l i nh v y. Hôm qua ông ch n cháo.

a c m hôm nay, cho d u ai n u, ông c ng không th nghe khác.

Long gi t mình. Thì ra khi con ng i ta gi d i thì con ng i ta ló uôi cùng kh pthân th , không gi u c, m c d u khéo léo bao nhiêu. Nh ng chàng c ng cãi

ng.

- Nghe th y c ch . B ng c là tôi ã nghe th y.

ng tánh th t thà, không nghi k nên b qua r i h i:- Th em Hoa tôi n u có khéo hay không ông?- Khéo l m, m i ng i m t v , nh ng ai c ng có c m riêng. Tôi ch n c

món n c a m tôi n u thôi, ch b p nhà tôi ch c l t rau, r a chén là cùng.Quí cô là nh ng ng i th nh t, ngoài m tôi, n u n tôi n th y ngon.

- Ông có khen quá l i hay không?- Không, th t ó... à cô H ng hôm nay ch c r nh?- D nó r nh... ngh a là nó kh i làm b p m t ngày, nh ng c ng ph i làm công vi c

khác.- Nhà nhi u công vi c l m sao cô?


Ðò d c

- Không nhi u, c ng ch ng ít: cho heo, cho gà n, hái rau bán ch , s n sóc câytr ng v. v..

- Nh ng cô Út v n vào ây c?

Ý Long mu n h i : “B n thì ai c ng b n c , sao ng i l i vào c, ng i thì không“.Nh ng chàng không dám nói rõ quá, thành ra H ng không hi u, nên áp không

a ý chàng:

- y nó vào em c m, em n c cho ông.- Mai n y ch c t i phiên cô Út làm b p.- D mai t i phiên nó.

Long oán ngày mai cô H ng s m nhi m ph n s em c m n c vào, nên b ngvui r n lên. Chàng nói che l p n i vui quá tr n có th l ra trên g ng m t chàng!

- Nhà n y th t là tr t t . Làm vi c gì c ng theo th t t trên xu ng, hay t d ilên.

- y, nh v y cho d nh là t i phiên ai, kh i ph i ghi ra gi y. Tránh c cãi ch ilôi thôi.

- K lu t l m!- Ba tôi bày ra nh ng k lu t ó a. M i xem thì th y quá n n p, quá khô khan

nh ng hay l m.- Ph i, hay l m.

*

* *

Hôm sau, cô Quá i ch ch a v , heo v a thôi hét vì v a c cho n, thì nhà cókhách.

Ng i khách l ho c th mà c Thái huyên trang u bi t là ai ngay t khi ng i yi b c qua c a ngõ.

Ông Nam Thành ã giao th cho m t anh l xe lô ca xông nh em t n nhà, nên bày m i hay tin s m th .

Bà khách vào tr c tu i bà Nam Thành, không m p quá nh bà, n m c sang h n,dáng u c ng r t sang.

Bà dòm b ng, th y ba ch Thái-huyên trang r i m i vào sân.

Trong khi bà Nam Thành ch y ra ón khách, thì ông gi con chó l i, cô H ng thìc ra sau ng n con trích k o nó làm x ng.

Hai bà nhìn nhau, chào nhau r i bà Nam Thành t i c i h i:

- Có ph i bà là bà ph ...

Không ch nhà ph i h i h t câu, bà Ph Ngãi áp:

- Th a ph i. Còn bà là bà ch Thái-huyên trang?- Th a ph i. M i bà vô nhà.


Ðò d c

Khách t ng m o oai v nh ng h i b i r i trong l i nói, vì bà ta mu n nói h t nhi uth m t l t:

- Tr i i, c tin, tôi ng h n ra. Tôi i n ông bà h t s c ã c u con tôi.- H gì chuy n nh y, th a bà...- ... r i l i ch u c c kh mà s n sóc nó...- Không nh c l m âu, th a bà!- ... nó ã ch a, th a bà?- nhi u l m.- Th ng tích làm sao, bà?- Không b th ng tích nào h t, ch tr c ch n thôi.- Hú vía, ó là nh h ng ph c ông bà l i cho, xe l t nh v y mà ch tr c ch n

thôi thì th gian hi h u r i.

ã t i trong nhà. Ông Nam Thành b c ra th m chào khách r i m i khách vào.Cô Hoa rút xu ng b p lo trà n c.

Bà khách v a ng i, ã nói l i nh ng gì v a nói v i bà ch nhà khi nãy. Ông NamThành c ng cãi là không có gì, chuy n nh m n y. Th y bà khách h i s t ru t, chnh n Thái-huyên trang hi u ý, nên nói:

- Ch c bà nóng bi t b nh tình th y y l m. Xin m i bà b c sang bên n y.

Bà ph m ng quýnh lên nh ng cô Hoa ã b ng trà ra, và bà Nam Thành m i n c.c úng phép l ch s , bà ph nén lòng ng i nán l i mà dùng trà. Bà h i:

- Th a ông bà, cô em ây là con c a ông bà?- Th a ph i, nó là a th t . Còn ba a n a.

Bà ph h p n c nóng v i vàng khi n ông Nam Thành c ng s t ru t ng lên nóii v :

- Tôi v i bà a bà ph qua bên y nào!

ba cùng ng lên. Ông Nam Thành i tr c d n ng.

- Bà c ã lên ây, th y!

Ông ch nhà m i b c qua c a là ã nói to lên nh v y.

- Th a ông, tôi nghe bi t rõ r i, tôi m ng quá.

y gi cô H ng s n sóc ng i b nh c ng v a xong, Bà ph b c n và c nghegi i thi u: con th hai c a tôi ó, bà Nam Thành nói r i nhìn con mà r ng: “Bà ph ,thân m u c a th y ây“.

ng chào bà ph r i rút lui. Bà n y ch y l i con, ôm u nó nh nó còn bé l m, r ihai m con khóc v i nhau m t h i. n bà h i:

- Bây gi con nghe trong mình làm sao?- Không có sao h t má à?- Th t hay không, con ng có d i mà gi u. y th a ông bà, thu bé nó i h c, b

òn l n ngang, l n d c mà nó gi u tôi. Ngày nào tôi c ng ph i khám xét c .


Ðò d c

Ông bà Nam Thành b t c i khi th y bà ph xem con c còn bé nh tr lên m i.Long c ng c i ng t.

Có ti ng ng i xôn xao ngoài tr c r i cô Hoa b c vào th a r ng ng i nhà bà phã em t ngoài xe vào. Bà ph nh s c nh nói:

- Xin phép ông bà, cho nó b c vào ây m t lát, tôi có em lên vài th c n dùng.- c, xin bà c b o ng i nhà t ti n.

Bà ph ng n i c a, ra d u cho ch ng i nhà mang vào nào va ly, nào m n g i,nào gi ng nh ng ve h gì lu bù th và m t gói sách th t b .

cho m con nói chuy n v i nhau t do, ông bà Nam Thành kín áo b c tr rabu ng khách. Nh ng bà ph c ng lót tót theo h .

Trên bàn gi a nhà ã t nhi u gói khi n ông bà Nam Thành ch ng h ng. Bàph l i bàn, nhìn v ch ng ch nh n Thái-huyên trang r i tr nh tr ng nói:

- Th a ông bà, cái n c a ông bà, chúng tôi ch bi t ghi vào lòng ch không dámtính n chuy n n áp b ng th gì c h t.

Nh ng hôm nay tôi n th m ông bà l n u, xin có chút quà m n ra m t, g i là làmquen, mong ông bà không t ch i ông bà v i tôi k t ngh a quen thu c lâu dài.

Bà ph nói v n hoa, và dài dòng, nh ng bà nói trôi ch y nh ã quen nói nh thth ng r i.

Bà Nam Thành lau qua mép tr u r i áp:

- Theo phép l ch s thì v ch ng tôi ph i nh n quà quí báu c a bà, không th tc. Nh ng ph i chi bà mang lên ít thôi, g i là t ng tr ng thôi, thì v ch ng

tôi ng i bi t bao.- Thì ít ó ch , th a bà: ch có vài h p bánh thôi v i l i vài chai r u.

Ông Nam Thành xin m các gói ra li n. Gói u là sáu h p bánh Pháp hi u L.U,gói th nhì là b n chai sâm banh hi u MUM, gói th ba là khô g c, toàn là xa xph m m c ti n không mà thôi.

- Nhi u quá! Ông Nam Thành nói và c i hi n lành.- Ch có chút nh thôi, ông bà dùng l y th o ó mà.

Bà Ph t ng quà xong, xin phép vào trong.

Vì không dè khách lên s m nh v y nên bà Nam Thành không có chu n b c mkhách. Cô Quá i ch v , bà soát gi l i thì ch ng có gì d n lên coi c. Bà h icác cô l p th ví gà, b t v t làm m t b a c m th nh so n ãi khách.

Nãy gi Long m ng quá, ã ng i d y, không gi ò n a. Chàng b c xu ng t ith , v n còn nghe au, nh ng rán ch u c.

Chàng l n vách mà ra ngoài, nh ng m i ch p ch ng ra t i c a thì bà ph c ng v ac vô.

Bà m n y la ho ng lên khi n c nhà s hãi, ch y t i ó c . C Thái-huyên trang ung r , m nh ai n y nói.


Ðò d c

Các cô con gái tr nên e dè t khi có m t bà ph , c ng quên khép nép, nói tía lia, côQuá tay y v y cá, ch y i rút cây ch T còn m i, c t góc phòng, r i trao cho Longmà r ng:

- Ông tr u ch T lên, d i nách mà i thì kh i v n vách n a.- Nh n mày xách b y à? Long c i và c nhà cùng c i ho theo.

Long c m ng nâng d ng c k l y lên mà xem. Có l ây là m t cái càn dùng y chi c bao b lau nhà, mà gia ình v a mua xong thì ph i d n lên ây.

ây n n nhà không có lót g ch, thành ra món y ch a c dùng l n nào, l i hoávô d ng.Chàng k p u ch T vào nách và l n l n b c ra ngoài, c nhà h i h p b c theonh theo dõi nh ng b c u c a m t a con trong gia ình.

i h p h n h t là bà ph . Bà lo s nhìn con ch p ch ng b c, c m ng h i t ngi ngày xa x a kia mà bà ã sung s ng kèm sát m t bên c u bé m i t p i.

ã ra t i ngoài. Ôi, i p làm sao! Long nghe nh mình v a s ng l i, ngnhìn h t c n phòng n sân v n, r i con l tr c nhà, r i cánh ng bên kia l .

nhà nh kính n n i vui th m l ng c a con b nh v a h i kh i, nên c ng ng sauó mà làm thinh.

Long th y chi c xe c a mình n m ng a thì bu n c i l m, day qua nói v i ông NamThành:

- Xe l t nh v y, mà tôi không ch t thì ch ng hi u t i sao.- ng có nói d i không nên, bà ph r y con.

Ngoài ng, ngay c a ngõ, ang u m t chi c xe tr c-xông gi ng h t chi c angm trong sân.

- Nhà s m t i hai chi c xe l n sao bà? Bà Nam Thành h i.- D không, xe tôi dùng lên ây b a nay là xe c a chú nó. Tôi không i âu c , nên

không s m xe làm gì. Chi c xe l t là xe riêng c a nó.

v a nói t i ó thì xe hãng b o kê lên t i. Long ã vi t hai b c th , m t cho m vàt cho hãng b o hi m.

Nhân viên hãng vào nhà chào m i ng i r i h i th m Long m i tr ng h p x y ratai n n. Xong âu y, h ra l t xe l i mà kéo v .

Các cô con gái ã t p h p h t nhà d i làm c m. Long xin phép ng i trên chi cgh góc phòng.

Bà Nam Thành nói v i bà ph :

- Không m y thu bà lên, v ch ng tôi m i quy t bà l i dùng v i v ch ng tôit b a c m tr a l y th o v i l i m ng cho th y ây qua kh i c c n nguy.

- Ph i, hôm nay là ngày vui m ng, xin bà ng b qua, ông Nam Thành nài nthêm.

Bà ph c i nói:


Ðò d c

- ã ch u n n ng c a ông bà, mà bây gi còn làm r n ông bà thêm thì là khôngbi t u l m. Nh ng bà th t tình quá, tôi t ch i càng l i thêm. V y xin làmphi n ông bà b a c m khách n y n a.

- Không phi n r n gì âu, bà ng ng i. Bà dùng c m ây là làm vinh d cho vch ng tôi ó.

làm thinh giây lát vì ch nhà không bi t nói gì thêm nuôi n ng câu chuy n. Bàph nhìn con r i day qua v ch ng ông Nam Thành mà r ng:

- Tôi xin ông bà m t u là ng kêu th ng nh b ng th y n a. Cháu nó ch ángcon cháu ông bà thôi. Hu ng chi nay nó ã mang n c u s ng c a ông bà thì ôngbà càng có quy n xem nó nh con cháu.Tôi thì ngh nh v y, mà không bi t s x ng hô thân m t có làm ông bà khó ch uhay không. Cái ó xin tu ông bà. Nh ng n u ông bà d dãi cho thì c ng nêncho phép nó x ng hô khác i cho ra v thân h n.Theo ng i mi n B c, âu ra ó, thì nó ph i kêu ông, bà b ng c m i úng cho.Ta không quen dùng ti ng c , kêu ông bà thì kém l . Thôi thì kêu nh ng ithân ngh có h n không?

Ông Nam Thành c i ra ti ng:

- H m này tôi c ng ngh nh v y. Nh ng ch a có d p nói ra, v l i không bi t tánhý c a... c a...

- Ông c kêu nó b ng cháu i.- ... c a cháu ây ra làm sao. Nay bà d y nh v y, v ch ng tôi th y r t h p lý.

Long ng lên th a:

- Th a hai bác, n u hai bác cho phép cháu x ng hô thân m t, cháu i n hai bácm.

- thân m t thì t t h n.

*

* *

Hai mâm c m d n ra trên chi c bàn dài, m i mâm b n ng i n.

Anh tài x và ch ng i nhà nài n xin ph n em ra xe n, nói là gi xe. Th t ra htinh khôn, bi t nhà không khá gi , n trong n y báo ng i nhà ph i d n m t chi u

i n a thì kh cho ng i ta.

ch ng ông ch Thái-huyên trang, bà Ph và Long ng i mâm u ngoài. B n côcon gái ng i mâm u trong.

Bà ph có d p quan sát t ng cô gái m t. Bà có c m tình ngay i v i các cô vì bà th yó là nh ng cô gái hi n l ng con nhà có giáo d c. Ch có th thôi, bà không nghe gì

khác h n n a.

Bà h i bà Nam Thành:

- Th a bà, các cô ây, ã cô nào có ôi b n ch a bà?


Ðò d c

- Xin bà c kêu chúng b ng cháu. Có qua có l i mà! Th a ch a, a nào c ng còn i tôi h t.

Không h i, ra l vô tình mà h i l r i, bi t c s th t, bà ph ng i quá. Bà lo chnhà khó ch u vì s mu n ch ng c a h .

Nh ng ông bà Nam Thành v n t nhiên nh th ng. Các cô gái Thái huyên trangng v n bình th n ng i n. H không h b t ti m c c m vì tình tr ng c a h .

- Món gà xào m ng m nh tông n y khéo quá, bà ph khen.

i bà thêm:

- H khéo thì làm gì c ng khéo. Mà không c n làm gi r c r i, n i cái món n cm t ng t t tài các cháu r i ó.

- Th a má, Long nói, t thu gi con ch n c các món n do má làm. Nay coni n th y ngon món n c a b n cô ây.

- Tài chúng nó xoàng thôi. (Bà Nam Thành cho con gái kh i b i r i tr c m yi khen t ng trên ây mà bà nh n ra r ng th t ra không ph i là quá áng). Ch ng

qua là bà và cháu ây l mi ng nên n nghe ngon ó thôi. Tôi c ng th , nhà saomà n khó kh n quá, mà h t i âu là n quên thôi. Còn c u Long ây thì n l i

c ó mà!Trong khi ng i l n nói chuy n khách sáo v i nhau Long duy t l i b n ng i

n gái m i, so sánh dung nhan c a h và nh n ra r ng nh ng c m giác bu i ua chàng không sai. H ng p nh t, k n Hoa, H ng thì già r i còn Quá thìi tr con quá.

- N u hôm nay tôi không ng i d y c thì cô nào cho tôi n c m? Chàng c i h it cách c th nh ng r t nóng i câu tr l i, vì chàng mu n th xem s oán

a chàng có úng hay không.- Tôi ó, ông à, cô H ng áp.

Qu chàng oán không sai. Bà Nam Thành nghe l i x ng hô c a con, nói v i vào bàntrong:

- Các con kêu anh b ng anh, và x ng làm em. Ba má ã tho thu n v i... v i... bácây r i.

Long ti c l m. Chàng mong i phiên H ng. Nh ng n cái phiên y, chàng ã ph ing i d y. T ây n ngày v , s ph i n c m ây hoài, không còn nói chuy n tay

ôi v i H ng c n a.

Không tìm c gì thêm v v n cho n c m, Long b c t ng t sang chuy nkhác.

- Ch c các cô thích xi nê l m? Trên bàn tôi có n hai tu n báo v chi u bóng và bap san v chuy n phim.

Tôi có máy chi u phim 16 ly, r i tôi cho mang lên ây, c phim n a, chi ucho các cô xem bu n, ây ch c là i xi nê b t ti n l m.

- Nh ng l y n âu ra, anh? Quá, cô gái nghi n xi nê, lo l ng h i u ó.- Tôi làm ra n c.


Ðò d c

- c th t à, anh?- Ngh a là ph i có máy móc, nh ng ch gi n ti n thôi.

Cô H ng ngh ngay n ám h c trò c a các cô nên nói:

- Tr xóm n y s m ng bi t bao nhiêu. Ph n ông ch a bi t chi u bóng là gì h t.- S có phim tu ng tích cho các cô, phim di u và phim tài li u cho tr nh .

Khi b a n ã xong, bà ph v a u ng trà v a nói v i con:

- Nay con ã rán d y c, má t h i con có nên ti p t c l m d ng lòng t t c aông bà Thái huyên trang và các cháu ây không? Con ngh sao?

Long ch a k p áp thì ông Nam Thành ã ph n i:

- Xin bà ch v i vàng quá. Anh Long coi v y mà còn y u, tuy bi t v c ng ch ngsao, nh ng chuy n i ng m t nh c quá s m n y s làm ch m tr s bình ph c

a anh y i.

Ông Nam Thành dùng ti ng “anh“ l ch s c a mi n B c g i Long, vì chính ôngng ch a quen g i anh ho s m c n n n y b ng cháu.

Bà Nam Thành c ng thêm:

- Ai c ng nói x ng không gãy. Không gãy mà nó l i. Nay nó v a b t, b t nólàm vi c s m quá, bi t nó l i n a hay không, th a bà?

Long nãy gi có dáng suy ngh nhi u, th a:

- Con ngh ã trót làm phi n hai bác và các cô ây, thì d u cho bây gi có i ngaythì c ng ã qu y r y Thái-huyên trang nhi u l m r i.Thôi thì ã mang n, c mang n, n u hai bác ây còn ti p t c ch u phi n b c

a c. Mà con tin hai bác và các cô s n lòng giúp con thêm. Th a má, ch ncon ã nhi u, nh ng con c n ngh ng i. V d i, ngh không b ng ây, mà

i n i khác trong lúc còn y u thì b t ti n l m.

Bà ph nói v i ch nhà:

- Riêng tôi, tôi th t ng i l m. Ti p m t ng i khách th ng trong m t vài hôm, ãnh c l m r i, còn ti p m t con b nh trong m t th i gian không nh t nh thì skh cho ông bà bi t bao.

- V ch ng tôi ã th t tình mà nói là không h gì. Xin bà c tin nh th i.- Tôi xin tin nh v y. Thôi tôi c ng chi u con mà nó làm phi n ông bà thêm m t

n n a. Tôi không bi t u l m ó. Nh ng...- Bà dè d t quá. V ch ng tôi không có b n ph n ph i gi anh y l i ây lâu thêm,

mà chúng tôi v n gi là vì th t tình mu n gi ó, th a bà.


Ðò d c

Bà Ph v Saigon hôm th sáu. Sáng chúa nh t thì B ng lên ch i th t s m v i bang i b n c a anh, m t gái hai trai.

a mai th t! Tr c kia, ng i ta i khách mãi mà ch ng có ma nào n. Bây ging i ta ang có khách quí, ang b n r n vì ông khách quí ó thì h kéo nhau c

y, c l lên ây.

ba ng i b n c a B ng hôm nay u l ho c i v i các cô. B ng gi i thi u:

- Ch Thu Ba, anh T , anh Sang.

Ba cái tên y h c ng ch a nghe bao gi .

- B n anh là b n tôi, b n ch em Thái-huyên trang ng nói và c ng ti p ón ni m h , úng u b n tr v i nhau.

- Có gì l anh B ng? Quá h i.- Ch có m i vi c l thôi là ch Xuy n c ch n óng phim.- thích quá!- Nh ng ch y l i không c óng phim.- Sao l v y?- Vì v hôn phu c a ch là anh Th nh g i t i h u th cho ch nói h ch mà óng

phim thì nh t hôn ngay.- V y r i ch chiu thua sao? Chúa ng c!- N u cô vào a v c a ch Xuy n?- Thì em ch n m t cái m t: óng phim.

ng c i ch nh o Quá. Hai ng i b n trai c a anh c ng c i b ng gi ng y.Nh ng cô Thu Ba l i v phe v i các cô gái Thái-huyên trang và h i:

- T i sao các anh l i c i?- T i chúng tôi vui.- T i sao các anh l i vui?- Vì th y ph n c ng quy t l m, say mê ngh thu t l m. Các cô b hai món lên

mâm cân, r i thì cái món “anh ch ng“ th y nh h u nh tim b c.- ó là t i anh ch ng y t i.- N u không cho v óng phim là t i thì trong xã h i Vi t Nam có r t nhi u ng

nam nhi t i l m.- Trong ó có c anh, Hoa nói.- Thôi ch m d t chuy n Saigon. ây có gì l , B ng h i.

b n ch em Thái-huyên trang u nhìn nhau mà c i, khi n B ng oán c cóchuy n gì ây. Chàng h i:

- Tôi c th cô Hoa, nghe tên hai ng i: anh Xòn và c u công t bi-da-ma th ngc nh c n luôn. C u công t y i coi m t cô Quá ch c?

Hoa v tay khen:

- Hay! Anh là th y bói núi nào v v y, mà oán vi c nh th n?

nói:


Ðò d c

- Chúng tôi mu n xem cho bi t cái c n v t th nào, anh B ng a chúng tôi ingay k o n ng.

- Nh em d ! Mu n xem thì i l y. L i ph i d t i n a? ó, r ng c n v t m c lênphía sau xóm trong ó.

Quá ngh s t s ng:

- Ch và hai anh tôi a i cho.

ng ph n i:

- Ba a n y thì cô kh i ph i a. Chúng nó t x ng là th công m i n i ó mà.

Ba ng i b n Saigon c i hì-hì r i d t nhau i vào xóm trong.

Khi h ã i xa, Hoa nói v i B ng:

- Có chuy n l n y: m t anh chàng l t xe tr c sân r i con Quá nó ra tay ngh ahi p em vào nhà, bi n nhà thành nhà th ng, r i ch H ng ra tay lang b m s nsóc m y hôm nay.

ng ng c nhiên h i:

- Th t à?- Thì anh c vào mà xem. H n n m tr i s 1, bu ng th ng h ng, gi ng c ng s

1.- Xí, b ch có m t mình em em h n vào nhà à? Cô Quá cãi.- Nh ng ch có m t mình m y là r i lên, và t n tâm s n sóc h n thôi.- Ch a ch c.

ng tr ng các cô em b ng ôi m t trách c r i nói:

- Các cô lãng m n v a v a ch . Bây gi n l m xác b t k anh tài-x ch y unào nuôi trong nhà thì…

- Không, h n không ph i là tài-x …- Nh ng h n lái xe, thì c ng th …- H n, ng i àng hoàng l m…- âm xe vào l ng không ph i là m t cái gi y ch ng-ch t t âu các cô em à.- ng- n l m mà. H n tên là Long, h a s Long, anh có quen hay không?- Ch a bi t, ph i nhìn m t m i rõ. Tôi quen c lô ng i tên là Long.- V y anh vô ó xem.- Ta i nào! ng ai h n không ph i là h a s gi cho tôi kh i th t-v ng.- Xí, n u mu n làm oai, ng i ta x ng s -quan, c-t ch ai l i x ng là h a s làm

gì.- Bi t âu? H a s nghe nên th h n. Các cô gái lãng m n nh cô thì ph c h a s

n c-t .- Xu t, ng nói n a, h n nghe ó!

vào t i nhà. Cô Quá i tr c r i theo sau cô, B ng và Hoa, H ng và H ng ã rasau b p lo b a c m cho khách.


Ðò d c

Long ang c báo tu n, nghe ng, ng c lên. Hai ng i àn ông g p nhau vàcùng m t l t c hai u a tay ra, nh quen bi t ã t lâu.

- Hai anh ã quen nhau r i ó ch . Hoa h i.- Quen m t. B ng c i và áp nh v y.- Tôi c ng quen m t anh b n ây nhi u l m. Ta ã g p nhau âu?- Có l kh p m i n i nào mà tu i tr a t i lui. Tôi là B ng, anh h c a các cô ây.- Tôi là Long, và ti u s tôi, n sau, ch c các cô ã k cho anh nghe r i.- n tr c ch c hay h n nhi u? B ng h i ùa.

b n u c i xòa r i Long cãi:

- Th ng th ng các nhà v n h bí l m thì m i cho nhân v t b ng xe. Bí t c làn tr c không l i thoát và vì th , không hay. ng xe xong mà không ch t,

thì câu chuy n s kéo dài b ng nhi u tác ng ng ngh nh c m i hay.

ng v a la lên, v a v trán mà h i:

- Có ph i anh ã tri n lãm tranh h m Eden n m kia ó không?- Chính tôi ó.- Th thì n tr c hay l m và c ng khá lành m nh. Anh Song ã a tôi i xem

tri n lãm và ã nói nhi u v anh. Thôi, anh ngh , ta s nói chuy n nhi u h n.

ng là ng i yên lòng nh t. Anh c lo các cô em h c a anh nuôi ph i m t tênphiêu l u.

*

* *

Th nào anh B ng, cô Quá s t ru t h i, khi ra t i ngoài.

- Ng i àng hoàng, có th làm b n c.

- May quá.

- Sao l i may?

- Vì n u là ng i t m b y, anh s c i cho mà ch t.

Ba ng i khách xem c n v t v a v t i nhà thì Long c ng ã v a ra ngoài.

Song nói:

- Ng gì! Cái c n v t mình ã th y r i trong t n Larousse.- Nông c x nào v y? Trong ó có nói rõ hay không? Long h i.- Có, ó là nông c c a x c Ai C p.- Mình v n còn dùng thì x mình là c Vi t Nam ó.

Quá m i h vào phòng b nh r i gi i thi u:

- Anh Long, h a s , ch Thu Ba, anh T , anh Song, b n Saigon lên ch i.- Hân h nh!- Hân h nh!- Hân h nh!


Ðò d c

- Hân h nh!

Long nói ùa:

- Cô Quá gi i thi u ch a h t l i, ph i nói rõ là: “Long h a s cà nh c“ m i úng.- Trong báo th y có Ngh s mù, Ngh s cà l m. Bây gi l i có h a s cà nh c n a.

Quá có d p so sánh ba ng i khách b n trai. Long không p h n hai ng i kia, cóph n nào x u h n h ch thân th không c n nang l m. Nh ng toàn th ng i

a s này, th ra m t v gì khác l nàng không nói c mà v n c m th y. V y chochàng trai ngh s m t bi t s c d m n mà nh ng ng i b n khác không có.

n chi u B ng và ba ng i b n Saigon v , b n cô gái Thái-huyên trang a h m ti ng. Nh ng b n cô không nghe bu n bu n nh h b mang i m t cái không

khí vui v c a nh ng ngày chúa nh t tr c. b i vì không khí y còn nguyên âyi ng i khách n d m n m d t h m rày.

*

* *


Ðò d c

(7)

i hôm y c m y ch em u b b t làm kh d ch gói bánh tét bánh ích cúng gingày mai, tr cô H ng ra vì khi sáng cô làm cá b t tay.

Ch a giao thi p r ng v i ng i trong vùng, và ám gi ch s s -s a thôi, nh ng bàNam Thành nh l c , c làm bánh làm trái lu bù. “ cho con nó h c“. Bà nói v iông nh v y.

a u mùa vài m i ám liên ti p, r i ng ng l i r t lâu. Tr i nóng b c nh ch aa bao gi c .

Nh có ai r c nh ng h t vàng trên n n tr i en th m, nh ng h t vàng long lanh, tuynh li ti mà c ng soi sáng c c nh bao la d i n y, c ng i g n nhau, hai ng ith y m t nhau c khá rõ nh nhà th p èn d u.

Long cà nh c lôi t nhà ra sân chi c gh b dài ki u tàu th y, r i m ra n m màng m u hôm.

Tr i êm nay khác h n tr i c a cái êm mà chàng v lòng yêu. êm y sáng tr ngtrên sông ng Nai, ngo i gi i và n i tâm chàng th y u vang lên u th tìnhái.

Khác h n nh ng chàng l i ngh n êm ó là vì lòng chàng, sau nhi u th t v ngchua cay, m y hôm nay l i b t u bâng khuâng nh lòng gã trai t .

êm sao không th m ng b ng êm tr ng, nên chi bâng khuâng c a Long c ng xahuy n o h n. ây là m t m i bâng khuâng không m màng l m, chàng không ch

yêu, mà yêu h n, không ch yêu h n thôi mà l i quy t nh k t ngh a v ch ngi ng i chàng yêu.

Không, ã qua r i, tu i phiêu l u tình ái. Chàng không c phép yêu suông n a,c d u chàng là ngh s .

Gia ình n y hi n lành quá, m t là nên xa h n h , hai là nên chánh th c hóa, h ppháp hóa tình c m c a mình. Không, không nên cho ng i ta ph i kh .

Long còn ang ngh v n v thì ti ng b c p lên s i, lên lá khô khi n chàng dayu ra sau mà ngó.

Bóng m t thi u n l t nh n bên chàng. Ch a nh n c ai, mà sao chàng cóm-giác ó là H ng, ng i chàng mong i êm nay, mong i bâng qu và khôngy may hy v ng g p m t c ng i mà m y ngày rày chàng ch a h có d p trao

i, tr cái êm u v a t nh c n ng t l m.

Long ng i d y ngay ng n thì thi u n ã t i bên chàng và qu ng i ó là H ng.

- Chào cô H ng.- Chào anh.

ng tay xách m t chi c gh m t, t gh xu ng sàn và s p ng i. Long ng lên nói:

- Cô ng i gh b , d ch u h n.- Không, anh n m ngh . Em nói câu chuy n r i i ngay.


Ðò d c

, Long b n kho n t h i. Nàng có câu chuy n gì mà xem ra tr nh tr ng nh th ?Chàng h i h p ng i tr xu ng, nín i nghe câu chuy n có l là d , nó b t chàng lo

ng vô cùng.

- M y b a rày anh kh e th t ch ? H ng h i.- Th a cô, kh e nhi u l m. Cái ch n c ng . Ch c vài b a n a là tôi i ngay ng n

c.- B a nay anh có ch c là anh không ch t hay không?

Long bu n c i quá. Thì ra cô gái mu n ch anh ã kêu ch t om tr i hôm n . Anhp c i ra ti ng nh ng ch t nhìn k thì th y H ng nghiêm trang h n bao gi c ,

nên anh ho ng và nín im.

- Th a cô, êm ó tôi s hãi thái quá nên nói xàm v y thôi!- N u nh v y thì tôi tr l i anh món y c?- Món gì th a cô?- L ! êm y anh ã thi t tha, c n d n v t m l c d l m, mà sao…

À, Long ã nh ra r i. T m l c b ng b ch kim! Chàng ã nói láo v t m l c y, nênquên nó m t.

- D , tôi ng cô nói gì khác. Vâng, xin cô cho l i c ng t t.- L c nhiên là em ph i tr l i anh. T m l c và câu chuy n y, em nh là không

mu n cho ai bi t, nên h m nay, em không có k cho ai nghe c và i d p giaoi cho anh. D p y là bây gi ây.

Nói r i H ng l y trong túi ra m t gói gi y nh trao cho Long.

- C m n cô!

cô gái h t chuy n nói, ng lên mà i ngay, Long h p t p ca ng i c nh v t, khôngcó câu b c c u gi a chuy n giao tr n trang và chuy n tr i, chuy n t.

- êm p quá, ph i không cô H ng?- D , p quá.

Long quýnh lên vì chàng không bi t nói gì thêm gi cô gái l i mà H ng thì có thi bây gi ây.

quá, chàng không nhát gái, mà h nói chuy n v i ph n thì th ng chàng ho tbát ra, gi i h n c nói chuy n v i àn ông. D ng nh là n bà con gái p, g i

ng cho chàng nói gi i. Nh ng sao gi ây, h ng kéo v c b y, c l mà chàng tìmkhông ra m t câu nói t m th ng. R t cu c chàng nh khách sáo tr l i v công khó

a Thái-huyên trang.

- N u êm hôm ó mà c khô ráo, trong tr i nh th này, ch c hai bác và quí côã kh h n nhi u.

- Nh ng n u khô ráo thì anh ã không tr t bánh, không b tai n n.- À, úng nh v y, và tôi không bao gi c quen bi t Thái-huyên trang c .

Thành ra r i, mà may. Không nh x nào có câu t c ng “Cái h a c ng h u ích


Ðò d c

cho vi c gì”. Nh ng tôi nói may là may cho tôi. Th t ra ó là m t tai n n cho haibác và quí cô.

- Không, vòng quen bi t c n i r ng ra ch ng nào thì hay ch ng n y, th a anh.- Nh ng n i r ng trong s d dàng thì hay, ch n i r ng b ng cách túi b i s n sóc

t con b nh thì…- Nói ra thì thi n c n quá. Nh ng ch c anh c ng d bi t r ng k sung s ng là k

thi n ch không ph i k ch u n, n u có n gì.- m tâm lý ó Âu-Châu quá hay ch ng?- Em nghi m ra thì th y nó v n úng v i ng i Vi t Nam. ó là m tâm lý c a

con ng i ch không ph i c a riêng dân t c nào.- Riêng ph n tôi, tôi th y ó là m t may m n l n cho tôi. Nh v y mà tôi c bi t

cô, và m i có bu i nói chuy n êm nay, nó s là k ni m p nh t c a i tôi.

ng lo ng i khách l i b o l i nh êm ó n a, nên l ng sang chuy n khác.

- Th ng th ng anh v gì và ký tên là gì mà em ch a h th y tranh c a anh?- D , tôi ch v tranh l n, ch không có minh h a bài báo, hay v tranh kh nh

bán, nên cô không th y c ng ph i. Tôi ký tên th t là Long.- Tranh l n sao khó hi u quá v y anh! Ch c ph i có h c qua ngh thu t h i h a

i…- Không c n ph i h c m i hi u c. Có giáo d c v ngh thu t là r i. B ng

không, ch c n thông minh c ng hi u c. Nh cô, tôi tin ch c cô hi u ngay.- Không, em có xem tri n lãm m y l n, mà c m y l n u không hi u.- Cô nói ra không c ó thôi, ch cô bi t tranh nào p h n tranh nào. Nh t là

khi so sánh hai b c tranh cùng m t u do hai ng i v , ng i thông minh vàcó óc th m m ôi chút s ch ngay c b c h a nào p h n.

ng thì mu n a câu chuy n sang nh ng n o không nguy hi m nh th , nh ngLong l i mu n h ng nó qua n o chàng nh. Hai ng i gi ng hai nh n viên gácnhíp ng r y xe l a, nh ng anh chàng nh n viên c r a là m t tay âm m u pháho i, nh cho xe ch y vào m t n i có th ng ch ng ng i m t cái r m r i u xe

v tan ra t ng m nh. Chàng li n chuy n h ng:

- V i l i v p còn tùy thu c tâm tr ng con ng i vào lúc nào ó. Th ng th ngng i ta b o êm tr ng p. Nh ng tôi, tôi l i th y êm sao p h n. Ph i khôngcô.

- D p l m!- êm sao thì sâu th m và huy n bí quá, nh m t c a m t ng i có tâm s gì u-

n, nh m t c a… cô ch ng h n.

ng gi t n y mình. Chi c xe ã b a qua n o khác trong m t lúc nàng l nh âm m u gi t c c n nhíp. L n n y xe ã vào xa trên n o m i nên nàng không

th t ng t kéo nó qua ng khác m t cách êm d u c. ành là ph i b ng lòngi trên con ng y, r i s hay.

- Anh thi s quá. Nh ng m t em có gì là huy n bí âu?


Ðò d c

- Thi s à? Tôi ch mong có cái tài c a thi s nói ngay ra c nh ng gì nó angsôi n i trong lòng tôi. V v i thì ch m quá! Tôi ganh t v i nh ng k bi t trang

c tình c m c a h b ng nh ng l i di m o, ch rung ng r i ph i i lâu l mi ghi l i c nh tôi thì c ng hoài.

Long th y c là H ng b xúc ng. Chàng s xúc ng y ch là phù du thôi, r i côgái s gi n chàng quá b o l i nên v i xin l i:

- Xin cô th l i cho. T t c nh ng c m ngh mà tôi v a nói ra, ã n thình lình,n m t cách k d mà tôi không còn t ch c.

ng v n làm thinh. Tim nàng b lay ng m t cách d ch u, nàng nh ang say cáisay th n tiên mà n m nào nàng ã say qua r i.

ng nh ch t t nh c n mê, H ng ho ng h t ng lên, tay xách gh , mi ng nói:

- Ý ch t, em quên ngâm u xanh. Thôi anh n m ngh mát nhé.

i cô ta quây qu i vô, h p t p nh s b ai r t b t.

Long ngã ng i trên gh , nhìn cái êm và t ng n cái ng i, c hai u sâu th mvà huy n bí bao la.

Chàng yêu H ng vì H ng p, c nhiên, và vì H ng thu c vào m t gia ình màchàng m n. Nh ng l chánh là vì H ng yên l ng quá, kín áo quá khi n chàng hamkhám phá m t tâm h n mà chàng oán là ang kín tâm s gì, ho c nh ng ý tình gìhay l .


Ðò d c

Cúng gi r i qua ngày sau n a, bà ph l i lên, mang lên th c n thi t con bàòi h i, v i l i quà cho ông và bà Nam Thành và b n cô gái.

Không lên, s ng i ta nói là b phú con, mà lên mãi l i ng i làm phi n ch nhà. Nênchi bà xin phép v ngay.

Su t ngày hôm ó Long b n l p cái máy n nh , hì h c mãi cho n t i m i xong.

nhà còn ang n c m mà tr con l i xóm ã t t u ông o ngoài sân r i, vì côQuá khi sáng ã i qu ng cáo t xóm lò rèn n xóm công - t áo h ng, khi n Longph i n h i h xong b a cho s m ng i c ng màn.

Ho s cà nh c b ng bi n thành anh chàng chi u bóng d o, tuy không c n -x t màt lo l ng cho bu i chi u bóng c suôn s , nh t là lo phim không v a ý khách.

Phim u là m t phim tài li u v ngh tr ng thu c Havane, chàng ch n nó vì tàia cu n phim dính líu n i s ng trong xóm n y.

Phim k là m t vi c th i s liên h n phim u: cu c thi hút xì gà gi nguyên tàn,ng Havane. , nh ng u thu c xì- gà dài l m sao ! Mà m y m i ng i d thii tài ch ! H hút mãi, tàn thu c c m i lúc m t dài thêm ra mà không h b ,

không h r i xu ng.

Phim câm, nh ng v n nói. Ng i nói ó là Long. Cháng nói có duyên h n bao gi, phê bình trào phúng nh ng nh n v t d thi, ùa cái m i c a ông n y, cái trána lão n , khi n c sân u c i nôn ru t.

Phim th ba c ng là phim tài li u: c nh s n cá voi các bi n B c. L n u tiên trcon trong xóm th y hình nh bi n c , có m t ý niêm v i- d ng và hàng- h i, nênchúng mê thích l m.

Phim cu i cùng cho tr con là m t cu n phim ho t ho khôi hài ch c cho tr c i l nchiêng.Long b t èn sáng lên r i tuyên b h t, khi n ám nhi ng n y ti c hùi h i vì cu cvui chóng tàn. Trong khi Long i xem l i cái máy èn, thì ông bà Nam Thành c ngng h t th t nên lo d n gh vô nhà m t l t v i tr nh ang gi i tán.

Long ra hi u b o Quá l i g n chàng, r i chàng b o nh v i cô nên m i kín áo ôngbà l i. Khi tr nh vào h t trong xóm, Long b t u chi u phim riêng cho Thái-huyên trang xem.

ây c ng là phim en câm, c quá nh ng còn xem c. Phim ti u thuy t hoá itình ái au th ng c a thi s c Henri Heine.

Henri Heine m côi, v i chú, l i yêu tr ng n c a chú là m t cô gái tr ng gikhông hi u n i tâm h n cao p c a chàng mà ch thích l y m t ng i ch ng sang cthôi.

Cô gái y to i nguy n v sau, nh ng chàng thanh niên m côi l i ph i au kh vìi tình iên c a chàng: yêu m t ng i không hi u mình, không c yêu l i mà

n hy v ng cho n ngày ng i y l y ch ng.


Ðò d c

Trong khi ó thì bóng m t ng i th ba l n v n sau khung c nh, cô th n c a ôngchú, m t cô gái bé, hi u th u tâm h n c a Henry Heine, nh ng l i còn quá bé con,không c Heine ý n.

Cô bé n y c ng là n n nhân c a m i tình cút- b t kia, c hai au kh âm-th m,nh ng chàng tr thành v i nh ni m au kh y, còn nàng thì ch ôm h n trong

nh t i t m, không gây c ti ng vang nào l i v i i sau c .

Không bi t vô-tình hay c ý mà Long b o m n phim y. Nh ng c hai ch em H ngvà Quá u qu quy t th m là Long c ý.

Nh ng tuy cùng m t nghi-ng , mà hai ng i l i ngh khác nhau v nghi-ng ó.

ng thì ngh r ng Long ng nàng không hi u anh ta nên m i trách xéo b ng cu nphim kia.

Còn Quá l i th y ó là l i xác nh n ng m c a Long, xác nh n r ng anh ta hi u cô gáibé là cô ta l m và ã chú ý n cô. , Heine không ý th c nên quên cô em bé h .Nh ng Long ã bi t câu chuy n y r i, không th không ý th c nh v y c,không th quên nh v y c.

Và c hai u inh ninh r ng Long ngh n h

*

* *

- Cô Quá i, cô thích có m t b c chân dung cô hay không?- Cái ó tu . N u ho d thì không. À, mà anh nè! h nói anh ng i l n tu i thì

ho m i gi ng, còn nh ng i còn tr , khó lòng mà gi ng c, ph i không anh?- úng ph n nào. Ng i l n, nh t là ng i già, nét m t rõ r t l m, l i nh nh ng

cái ch hóp, nh ng ng nh n làm rõ ra thêm. N i ng i còn tr nh cô ch ngn, trên m t ch nào c ng y... Nh ng tôi không ho phóng i nh c a cô

âu. Tôi v truy n th n mà.- V truy n thân thì có khác gì ho phóng- i nh?- Khác l m, tôi thí d : m t cô có nét riêng bi t khác th ng, thì ng nh không th

làm l ra c, và ng i ho phóng i theo nh c ng không th thành công h n.Nh ng ng i v truy n th n, khi quan sát nét y, s v nó h i quá l h n m tchút. Vì nét y là m chính c a bi t s c trên g ng m t c a m i ng i, nên ch

nét y c là gi ng c ng i ó, t t c nh ng nét khác u ph thu c thôi.- Ý , nh v y n u cái m i em h i l n m t tí, thì anh s v cho nó chù vù ra à?- Ch sao! Tôi s v cái m i cô to nh trái cam. Long nhát cô Quá r i c i ng t.

Quá th y ng i nhà Long mang lên cho chàng n sáu t m b c n nên bi t là Longnh v truy n-th n cho c nhà. Nh ng sao l i b t nàng mà v tr c? Nàng b n

kho n v ch ó l m. Ph i ch ng ó là vì tình c m riêng.

Th t ra, ó ch là s tình c . Nh ng Long r i ro c vô tình hành ng cho Quá ng -nh n mãi.


Ðò d c

Sau bu i u ng i cho Long v . Quá xem l i các nét phác thì là không b ng lòng. Tuych a có gì, mà nàng oán là v sau c ng s không có gì l i l c l m.

Qu nhiên không có gì th t, Quá mong i b c chân dung trình bày nàng t i c inh m t oá hoa ch m n . Nh ng Long ch v c m t cô gái h t s c ngây th ,ngây th h n ng i th t, nhi u l m.

Long gi i thích:

- Ngây th là m chính trên g ng m t c a cô. Tôi trình bày l cái m y ra,th m i làm l bi t s c c a cô c.

Nh ng Quá không ch u hi u nh v y và h n mát ho s không bi t ý ng i m u.

Long bu n c i l m cho cái tính tr con c a Quá. Nh ng chàng làm lành, theo n n ncô nh d em bé:

- Hay là tôi v b c khác b t n cho cô?

Quá t c mình, a n c m t, r i khóc oà lên. Long lo l ng b c n g n cô r i c d ugi ng mà r ng:

- Em Quá, ng tr con n a, anh v b c khác cho mà.

i chàng a tay vò u cô gái út Thái-huyên trang. Quá b ng nghe nh m t lu ngn ch y kh p thân nàng. Nàng cúi m t l ng thinh, l ng nghe cái tái tê k l l n u

tiên lay ng ng i nàng và c lòng nàng.

Th t ra ó ch là m t c ch vô t i c a Long thôi. T ngày chàng yêu tr m H ng, vành c i cô y thì chàng xem Quá nh là m t a em v còn bé con. a em gái y

hôm nay n ng n u thì chàng v v nó, ch có th thôi.

Bao nhiêu là r i ro u qui t l i làm cô Quá ng nh n. Long vô tình nói và làm gìi Quá c ng h hênh c .

Quá lau n c m t r i m m c i nhìn lên, nàng nhìn Long m t cách say d i nh acon nhìn m ánh ph n, th y m p vô cùng, nh l i cái gõ u khi nãy mà m bancho và inh ninh m t b ng yêu mình b ng cái gõ u y.

Long b t ch t cái nhìn ó, b ng hi u. r i s hãi h t s c.

*

* *

chân dung cho Quá xong là Long i c g n ngay ng n. Chàng r t lo b nh skh i và chàng không bi t l y l gì n n ná l i ây lâu thêm n a.

Chàng ti c sao hôm ó chàng không b gãy x ng. N u gãy x ng, chàng s n m t inhà n y hai tháng là ít.

Ý mà, chàng ch t t nh và b o th m, n u gãy x ng, ng i ta ã a mình i nhàth ng còn âu!

Long mong hão m t ch ng b nh gì thình lình x y ra n cho chàng, b nh không nguyhi m l m, nh ng ph i c s n sóc lâu, nh b nh s t rét r ng ch ng h n.


Ðò d c

Chàng b ng th y v chân dung cho cô Quá tr c là hay. Bây gi chàng s v H ng,i Hoa r i n h ng và ông c bà c .

Chàng s kh i h n b nh lúc ang v cho ông Nam Thành. V cho ông xong l i v chobà. Chàng s có c l i làm xong s -m ng. Ba b c tranh chót, chân dung ông, bà,cô H ng, s giúp chàng n n ná thêm hai m i ngày là ít.

Th t là c lì, nh ng yêu thì không th l ch s c. K yêu luôn luôn iên, gàn vành t là không bi t u. Tránh c nh ng cái t ó là yêu ít, yêu có ch ng m c r i

y.

Hôm nay Long v chân dung cho H ng thì B ng lên ch i

- Th nào? Anh ta h i ba cô em kia. n sau c a cu n ti u thuy t có gì h p d nhay ch ng?

Hoa áp:

- Gay c n l m, ho s v truy n th n cho con Quá b nó tr môi dài hai th c n mmà chê.

- Nó nhõng nh o é mà. !- Coi ch ng a cô bé. Th ti u thuy t ó hay l m, mà do óc lãng m n c a cô vi t

thêm ra nó càng hay h n. Chà, trí cô làm vi c d b a ra c t truy n. Lo i truy ny h ã vi t hàng tr m l n r i mà l n nào c ng c hoan-nghinh c . Nhu g

coi ch ng lúc t nh m ng, au l m.

ng a cà r n và m y ch em không l y ó làm phi n. Nh ng l n n y Quá gi n anhth t s . Cà r n sao mà úng vào tâm tr ng c a cô, mà câu h m do d s kia th t

áng ghét làm sao!

Hình nh là B ng có chuy n gì quan tr ng nói v i ông bà Nam Thành. H rù rình to lâu l m r i B ng ra v ngay ch không i chi u nh m i l n.

Ông bà Nam Thành, sau khi B ng i r i, lo d n d p nhà c a ngay n i ngày hôm ó.Ông phân công các con, a nh c ngoài sân, a d n quét d i b p, a chùi l aly, tách, a lo nh ng món n hàng n m nh d a ki u, t ng t, vân vân...

Hai ngày sau, nhà có khách l . Khách lên h i tám gi sáng, m i phút sau khing i ch v .

t ông c u râu b c tr ng, m t c n a cao niên h n ông Nam Thành l i n m b ytu i, và m t bà c tr c tu i bà Nam Thành.

Long th -th n quanh các g c me, g c mít ngoài sau, còn các cô gái thì rút vào nhàp.

Bà Nam Thành kêu rót n c, nh ng không kêu “các con“ nh m i bân tr c cókhách khác, mà l i kêu quy t:

- N m i, em n c u ng con.


Ðò d c

Cô Quá b ng mân trà lên và có c m giác khách xét-nét cô, tuy không h i gì v cô c .Ch có ông c u b c là nói chuy n nhi u còn hai ông bà kia ch nghe thôi. Ông crâu b c nói gì mà nghe nh là ch nho, khó hi u quá.

Cô Quá tr gót ra sau c n a ch ng ng thì bà Nam Thành g i l i:

- Con, l y thêm vôi con.

quá! Vôi ang y bình, sao m nàng l i b o l y thêm! Quá l y thêm vôi lên t ithì m l i h i:

- Con à, gà nhà mình nuôi c m y con, má quên m t, con có nh hay không?Quá c ng ch ng nh gì h n m . Gà ã nhi u l m r i, n tám chín mái, gà l inhi u l a, l a già, l a tr , l a m c áo lá, l a m i lòng, còn làm sao nh cTuy v y nàng c ng áp li u:

- Th a má, l i hai tr m con.

Khách l i n c m. Bà Nam Thành ra sau, d n quy t ch có m t mình Quá b ng cácth c n lên thôi. ó là b a n u tiên trong gia ình mà không có m t b n ng icon, mà c ng không có m t ng i khách quí trong nhà.

Khách n lâu quá, nh ng ch ng xong b a, d n xu ng thì mâm c m v n còn nguyên,còn a ch c ng a s n thôi.

Cô H ng t sáng t i gi , c c i mãi mà nhìn cô em út. C m d n ra mâm th nhìngay trong nhà b p, mà ch có b n ng i n thôi: ba ch em và Long, còn Quá thì b n

ng mâm, ch a dùng b a c.

Ông bà Nam Thanh ã xin l i Long và yêu c u chàng n riêng n i mâm th nhì y,vì m t l riêng mà ông bà ã cho chàng bi t.

Long ã h i các cô gái:

- Cô Quá n m nay bao nhiêu tu i, các cô?- H m hai. Hoa áp. Nh ng theo tánh tình và g ng m t thì ng i ta oán l i

i tám thôi.- Cô H ng ch c bi t chuy n nên tp6i th y cô c c i mãi.- D hôm nay các chú lái i coi heo y mà?

b n u c i xoà! Hoa reo:

- Hay! Hèn chi mà trông tr nh tr ng và bí-m t d . anh B ng lên ây...

Nhà có gì bu n c i, b n cô u nh n cái ng i anh h hay bông ùa y.

v n c i m v vi c ch ng con. Nay nhân Long ã thành thân trong nhà và bi tcâu chuy n quan trong ó nên h c i m c tr c m t anh ta n a.

- Ch bi t mà không dám nói ra, H ng c t ngh a, là vì s con Quá nó quýnh r ing mâm v p té mà kh .

- Em thì có ai i coi m t em, em bi t ngay, và s hát xi c cho h xem. Em s chochén, a bay lên cho h th y kinh không dám t i n a.


Ðò d c

Cô Hoa vô tình dùng ti ng “s ”, thành ra Long bi t r ng cô ch a c ai xem m tn nào c

Chàng b ng th ng bi t bao b n cô gái nhà này v i tình tr ng khó l y ch ng c a b ncô.

Giàu, ng i ta không trông xu ng; nghèo, ng i ta không dán v i lên; l i chungquanh toàn là nh ng anh trai kém c i h n b n ch em nhi u.

Long oán bi t ph n ng ng m c a các cô, b ng theo l i l bông l n c a các cô v vy, và b ng theo trình hi u bi t, trí thông minh c a các cô mà chàng quan sát

c h m nay.

Ph n ng y là s công-ph n c a h i v i trò xem m t “các chú lái i coi heo”. L ia H ng úng, bóng b y và chua cay bi t bao!

Thân ng i con gái sao mà nh món hàng bán. M i l n có khách mu n mua, mónhàng c bày ra d i khía c nh. Ng i ta xem phía tr c, ng i ta ng m phíasau, ng i ta xét t ng i, ng i ta th nghe gi ng nói.

Ch c h n ng i ta chê khen trong b ng, có ng i l i ngh th m: “Hàng ch xoàngthôi, nh ng n u c giá h i thì c ng mua“

Ch c ch n là các cô công-ph n nh v y, nh ng ch công-ph n ng m ch không dámph n i ra m t, không ph i vì s cha m m ng, mà vì chính món hàng c ng thích

c mua, Chua cay là ch ó. ó là m t s hy sinh l n, hy sinh lòng t ái, hy sinhnhân ph m mà các cô ph i ch u ng i l y ch ng.

Xã h i Vi t Nam ang vào giai n giao th i, s ti n-b tinh-th n còn nhi uchênh-l ch gi a nhi u h ng ng i. M t m thì quan ni m r ng “ i coi heo“ nh v yph m n nhân ph m con gái, m khác xem ó là s th ng, là ph i l , vì t ngàn

a ng i ta v n th .

y các cô, v n bi t u, bi t l ph i thì ph i rán ôm b ng ch u ch ph n i ai mànghe cho.

Ch c ch n là Quá oán hi u khách mu n gì sau khi cô b kêu lên xu ng m t cách vôlý, và c ng ch c ch n là cô gi ò không bi t. Bi t mà v n im-l ng ch u kh -hình thìkhó ch u v i mình bi t bao và nh t là m c-c v i các ch c a mình bi t bao! H sch nh o cho mà khóc.

Khách ra v thì ng h m m i hai gi tr a. n ch a cho s kéo dài c a cu cvi ng th m u! Hèn chi l i t c b o “cà kê, dê ng ng, nh nói chuy n làm sui”.

Hoa h i em lúc Quá n b a c m tr :

- Có v a m t hay không ?

Quá làm b ch ng h ng:

- Gì mà v a m t?

- Tao h i m y, m y xem m t chú lái heo có v a b ng hay không. Có x ng ángcho m y g i làm “b ” ch ng hay không?


Ðò d c

- V y hà! Té ra ...- Thôi cho nó n. Coi b nó ói g n lu i r i kia.- ng buôn mà em, Hoa l i ùa. N a r i mình s tr thù cái b a ói n y. Mình

t ng b n c m khô, và b a nào c ng n tr n a ti ng ng h cho bõ ghét.

Quá ch làm b suông v y thôi cho các ch c a cô b t ch nh o. Cô không h cngoan ngoãn c ch ng. Cô ch a l th i nh các ch c a cô, nên không c nho ng h t. V cô ã b t u yêu m t ng i, thì cô ch bi t có ng i ó thôi.

Các cô ch thì th y t nh c nh m a-mai n không bi t ph i nên c i hay nên khóc.

Chàng trai mong i, b t các cô ch mãi không bi t t bao n m r i. Nay h n v an, xem ch ng ã yêu m t ng i trong m y ch em, ch a bi t rõ ng i nào, thì

chàng trai khác l i n n a. Khi b t c p, lúc thái-quá nh v y, không r i lòng ta saoc.

Mà cái chàng trai th nhì n y n l i xem quy t m t cô em út là cô gái ch a c ny ch ng l m. K cóc c n l i c, ng i tha thi t l i không.

Nh ng d u sao, ba ch em l n c ng th m cám n cha m h t s c. Trong gia ình cólu bù con gái ch a ch ng nh v y, các b c cha m th ng hay nói câu này “ ó, ba

n a ó, mu n ch n a nào tu ý thích“ m c d u bên àng trai ch coi m t côthôi.

d dãi c a các b c cha m y ã h ph m giá c con h ngang hàng con v t trongchu ng.

Ông bà Nam Thành ch trình món hàng ng i ta òi xem thôi, nh th nh n-ph mcác cô c c u vãn ph n nào.

Ph n ông bà Nam Thành thì xem nh ông bà vui-v l m.

Ông bà c nhìn con gái út mà c i chúm chím mãi. Ch c b ng ông bà th m khen conbé có duyên t ch ng s m ch không h m hiu nh các ch c a nó.

Cái duyên y n u có, thì ch là c a tr i ban thôi. Nh ng nó b t cho ông bà m t ghánhng nên ông bà m ng r i mu n xem là Quá ã gi i-gi n t o ra c cái duyên kia.

Ông bà th ng yêu a con gái út h n lên, và nuông-chi u binh-v c nó h n, khôngph i là vì nó út mà vì x ng áng h n.


Ðò d c

- Em ã bi t l i v c a anh r i. Con Quá là c s ngây th c c th hoá b ng s nmàu. Còn em?

- Cô y à? Cô s là hi n thân c a c m t tr i huy n bí.

ng c i dòn:

- Nh v y anh ch b t vào v i m t v t s n en là xong ch gì. Anh có bi t c uchuy n hai b c tranh danh-ho bí-hi m hay không?

- Không- Tr i, ho -s mà l i không bi t chuy n ó. Này, Balê, ng i ta t ch c m t phòng

tri n lãm cho các ho -s m m non. M t u ban t ra tìm tòi nhân tài m i. Uban g m nhi u ho s tr danh và nhi u nhà phê bình tranh anh thép. Th mà c

n các tay c khôi y, u ng n ng tr c hai b c tranh k l : m t, v m tkhuôn vuông en thui, và m t, v m t n c bi n ph ng l ng, không th y b b nchim chóc gì c .

t cu c u ban ph i cho m i hai tác gi y n nh h gi i-thích ý ngh atranh c a h . Ng i th nh t c t ngh a: “Tranh n y t m t cu c ánh nhau gi ahai ng i da en, trong m t ng h m xe l a, vào m t êm không tr ng sao”.Ng i th nhì gi i thích : “Tranh c a tôi t m t chi c tàu chìm ngh m d i áybi n”.Long c i ng t m t h i r i nói:

- Tranh c a phái l p th c ng bí hi m n nh th thôi.

Trái v i d nh. Long v b c ch n dung cho H ng tr c ch c a cô và ông bà NamThành. L n-l a l i v cho ng i khác, chàng s d n nói h n là v cho ng ichàng yêu.

Chàng yêu ai nào nào ai bi t. V ch ng bi t c ng ch ng nên t i l i gì. Nh ng chàngch c ch n là s ng ng mi ng khi òi l i v chân dung cho H ng.

Long d ng tay l i. N i vui do câu chuy n tranh bí hi m gây ra, v n còn ng l i n it H ng. H ng b ng khác i, không còn là H ng u bu n mà chàng yêu.

ng vui-v thì v n p nh th ng, có ph n p h n lúc nào c . Nh ng m i ng iu mang m t v riêng, v y h p v i ng i ó mà không h p v i ng i khác, mà

ng i ó mang v p c a ng i khác c ng không xong.

Không ph i vì Long ích k mu n cho H ng bu n mãi h p nhãn c a chàng, c ngkhông ph i vì H ng bu n thì g ng m t m i p c, nh ng chàng th y nét bu n

p v i v m t c a H ng l m, không th khác c.

- Cô bu n xu ng i ch ! Long b o.

Nghe l i khuyên k c c, H ng l i càng vui t i lên h n.

- Th nhi p nh thì b o nên vui lên, anh l i b o khác, sao mà r c r i d v y, ai bi tph i làm sao.

- Không c n bi t ph i làm sao. Cô c t nhiên i cho là t t.- Thì em t nhiên ây ch có làm b làm t ch gì âu.


Ðò d c

ng nói úng. Nàng t nhiên mà vui, vui t hôm nay. Giá không có câu chuy npha trò, nàng c ng vui t i. N i vui y t ng t n trong lòng nàng, sau bu i uhôm giao tr n trang l i cho Long.

Nó n r i m c g c m c r n i ó, càng ngày càng âm ch i n y l c sum sê.

Tình-c m tuy vô hình nh ng l i gây ra nh ng bi n i n i th -ch t con ng i.

Nó d ng nh b m vào nút n bí m t nào cho b máy hóa h c trong con ng iphát ch y. Nh ng ph n ng, nh ng trao i ph c t p c a hoá ch t trong thân thcon ng i nh th , di n ra r i nh h ng n bên ngoài mà g ng m t là cái ng

ki m soát ph n ng kia. Không m t cây kim, ng h y v n ch c rõ ràngnh ng bi n chuy n bí m t bên trong. Bên ngoài vi c gì x y ra ch thay i m t ng

m t chút xíu thôi, t t c u do bên trong u khi n, chi ph i.

n ch t c a con ng i là quên, m c d u ng i ta ã th v i ta là s nh mãi mãi.Bi t v y nên ông Câu Ti n m i ph i n m gai n m m t nh c m i thù cho mình.

Cô H ng không có hành h thân th cô l n nào, nên cô h u g n quên c. Ni mau c v a d u thì chàng trai n y n trong m t tr ng h p r t là ti u thuy t.

n p ng i và nghe câu chuy n c a h n, xem ngh nghi p c a h n, H ng th y làn p c tâm h n n a. H n l i ng tâm v i nàng là ã b tình nhân ph rãy.

n th , h n ã t tình, tuy ch a bao gi dám nói ra u gì nh ng H ng ã hi ugi a l i c r ng h n yêu cô.

ng còn tr . V t th ng c ã kéo da non và i l n n ch m t d u v t. Nên chii tình th nhì n y v n em p y nh m i tình u.

Lòng nàng nh s i t c ng th ng rung vang lên tr c m i l n gió th t nh c a tìnhyêu. Long ã dám nói gì âu, th mà dây àn r t nh y y ã thánh-thót nh ng ti ngnh c du d ng r i:

Tuy ch a nên khúc tình à thoáng hay

Ho -s và ng i m u ang d i bóng cây me sau nhà. M t ng n gió th i qua, láme r i lác ác. Long ch i nh ng giây phút ó th xem c nh lá r ng có làm cho

ng bu n l i c hay không.

Qu nhiên m t cô gái b ng tr nên âu-s u. H ng nhi u tình c m quá, m a r i c ngbu n, mà lá r ng c ng bu n c.

Vài chi c lá t i và khô r i trên tóc nàng. H ng toan a tay lên l m nh ng Longi ng n:

- ng, cô c y nh v y, p l m, r i cô s th y.

Nhìn nh ng l n tóc l n v i lá me, giây lâu chàng ho s tr tu i nói:

- Cô H ng i, tôi ang sáng tác giai-ph m c a i ho -s c a tôi ây cô.- Tài anh ã lên t i m c t t cùng r i à? S m d v y ?- Không, t i tôi g p . H ng nhi u l m.


Ðò d c

Chàng nín l ng, r i giây lâu l i nói:

- Cô H ng i, m t cô sâu.

ng h t ho ng:

- Sâu th t à? Em v n n ng nh th ng kia mà?- Không, m t sâu ch không ph i là qu ng m t sâu. Xem nh là cô trông xa l l m,

nh là trong ó n kín n i ni m gì không di n c... M t cô sâu l m, làm tôi nhi vòm tr i êm n , nh l i nh ng vì sao... Cô H ng i, êm ó tôi ã nhìn th y

sao Hôm, sao tôi l i quên yêu c u cô c ng nhì sao ó.- Có, êm ó em c ng nhìn sao Hôm.- À, n u v y thì ó là m t s tình-c k -l , mà nh tôi ã nói êm u, lúc tôi v a

nh và cô ang canh gác tôi, thì s tình-c nào c ng do tr i xui nên c . Cô H ngà. Ng i Âu Châu có cái t c, khi m n nhau thì c hai ng i b n cùng ch n m t vìsao. Vì sao y s là n i h n hò c a h nh ng lúc h xa nhau. Nh v y d u cách

c nhau muôn trung, h v n có cách thông c m v i nhau c. Cô H ng i,cô có mu n d vào trò ch i ngây d i y c a ng i Âu Châu không?

ng h t s c b i r i, nàng nghe nh ng p th . Nàng ch a k p l y l i h i, Long ãth i t i thêm m t tr n gió m nh nó lay c ng i nàng, c tâm h n nàng:

- N u cô mu n, tôi xin kính c n t ng cô vì sao y. Món quà v ng ó cô à, vì nólà m t h t kim c ng muôn thu không l c m t, không xu ng n c c. Nó

a to-tát l m nh m i tình c a tôi i v i cô, l i v a nh xíu thôi, nh h nh-phúc mà tôi mong m i, nh v a cho tôi c m ch c n i tay, k o mà r i m t.

ng nghe choáng-váng, r ng t i c tay ch n. Không, nàng c nh l i, ch a h có ainói v i nàng nh ng l i k -l nh v y bao gi c .

ng a n c m t, v t ng lên r i ch y bay ra gi ng.

Chi c ma-ni-quên ã c ai gài l i. Chi c thùng m i kéo n c v a xong, còn treo u dây, ánh r i xu ng n c nh ng gi t l to, kêu th nh-thót lên nh d -âm c a

khúc nh c cô v a nghe.

ng v n cây tr tr ng b gi ng, cúi nhìn xu ng áy n c. Gi ng sâu th m-th mn rùng, khi n nàng s hãi thêm.

i tình, m i tình n y ây! T ng lai sao mà nghe c ng th m-th m nh áy gi ngy. R i sau s ra sao? M ng p l m nh ng t nh m ng s au l m hay không nhng ã do ?

Gió s m th i mát làm d u l i nh ng tình c m ang sôi trong tim H ng. Nàng bìnhnh l i r i th -th n i quanh ó.

Giây lát sau, H ng t i nhà b p, rút ng tre treo trên vách xu ng và m t chi c dùinh . Nàng gõ vào mõ tre m t h i thì gà, v t, và c con trích n a u t u n ông

.


Ðò d c

Vua trong sân Thái-huyên trang không ph i là con gà tr ng oai-hùng mà là chú tríchdu-côn. Ch a chi nó ã m ông, m tây chi m tr n m t kho ng tr ng l n gi a

y. H t có r i, s r i vào gi a ch y và nó s c a-v -v ng.

ng bu n c i quá, c i lên m t chu i dài. Nàng a tay qu t cho ráo l , và m tnàng t nhiên tr l i nh th ng.

*

* *

- Cô thích t ng quà gì cô Quá? Long h i cô gái út Thái-huyên trang khi th y cônàng ang thêu kh n tay m t mình n i bu ng n.

Quá ng c lên m m c i áp:

- Tu d p. N u nh là l sinh nh t c a em thì em thích c t ng m t b c chândung c a em, mà v ph i cho khéo kia.

- À, cô nh c khéo quá. c, tôi s v l i cho v a ý cô mà, ch c nh v y mà!Nh ng tôi mu n h i th m v quà c i kia mà.

- Anh ng ùa. Em không l y ch ng âu.- Sao l v y cô. Cô nói không yêu ng i ta thì còn nghe c, ch không l y ch ng

thì vô lý quá.- Ch anh ch a c i v , l i có lý h n ai.- Tôi thì khác. Tôi ch a c i v , nh ng ch a h n là không c i v .- Em c ng v y.- Ti c quá! Tôi v a ngh ra m t món quà b t ng , ý ngh a nhi u, hay l m.- Té ra anh t ng quà ch tho mãn cái tài ch n quà c a anh?- Em nh b t ch t d quá. Hèn chi tên em là Quá c ng ph i. Nói làm sao c ng b

em b h t. Thôi thì anh ch u thua. Sao em nh l i ch a ch u l y ch ng ?

Quá gi n d i:

- Vì em nh quá mà! ã h m hai r i ó mà ng i ta c coi em là em nh mãi.- Coi em là em nh là m t hân h nh ó ch em.- Hân hanh i v i ng i gái già kia! Gái già thích làm gái t , con nít thích làm

ng i l n. Còn em, em không tr con... c ng không già nên em ch mu n ng i taxem em v a v i cái tu i c a em thôi.

- Thì nh th , ch có ai xem em tr h n tu i c a em âu.- Anh không xem nh v y sao?- Không.- Em c ng ...- Ng gì?- Ng anh nh Henri Heine.- H n là thi s , còn anh là ho s , con m t hai ng i khác nhau.- V y à! Khác, nh ng sao anh l i thích em l y ch ng?- Sao anh l i không thích em c h nh phúc?- Th t v y à? âu anh ngó ngay em th coi m t anh có nói d i hay không.- Tôi s l m.


Ðò d c

- Anh s gì?

Long mu n nói là s Quá bi t chàng nói th t. Nh ng chàng ch t th y l i y s làmkh Quá không bi t n âu, cho nên chàng không dám nói ra.

im l ng c a chàng l i khi n Quá ngh anh chàng s lòi s gi -d i ra.

Ng nh n y ã giúp Quá yên lòng, và c i sâu mãi trên n o ng hi u l m c acô.

Long không có can- m làm mích lòng con gái, m c d u cái m t lòng y ch nh thôi.Nh v y ngày kia chàng s ph m ph i mích lòng to.

Cháng bi t th mà v n không dám ch m d t tình tr ng không phân minh y, mà m in có chuy n úp m là chàng h i-h n n hai ba hôm sau.

*

* *

Thái huyên trang l i r n r p d n d p nhà c a. L n này thì ai c ng bi t cu c s p ty có m c ích gì.

Cô Quá b c d c trông th y. Cô ánh v ly chén th ng l m. Ông bà Nam Thànhng th y ó là ph n kh i c a con gái s p c ch ng c i, s c m xúc bên trong lra ngoài b ng nh ng c ch b n-lo n.

Cô Quá không bu n. Cô ch có v lo ngh nhi u thôi. Trong kh i óc ngây th vô t ivà h i k khôi y, ang xây d ng m u-m o gì, chi n l c gì ây?

Tr ông Nam Thành ra, còn thì c nhà, k c Long, ai c ng inh ninh anh chàng icoi v là m t câu trai bé con nh Quá v y. Câu ta h n kh kh o l m, không có tcách riêng nên m i ch u cha m i xem m t cô gái dùm cho, và hôm nay, chính

u ta i, l i i v i cha m .

hình-dung m t công ch c hay m t t ch c nh , m i nh n ch c, r t rè nh congái, s n nói khuôn phép, ng i âu ó ngay-ng n và ch dám li c cô dâu t ng l i

t cái thôi, lúc cô n y b ng n c lên.

Hoa th y tr c là em cô s v ng chân nên cô bu n c i l m, c n d n:

- M y nh m c qu n ng cao nghen không? V p té thì x u h l m a nghen?- Xí, b ai nhút-nhát nh ch ba v y sao mà lo.- r i xem.- N u ch dám, ch nên núp, nên rình mà nghe.

*

* *

Khách lên. ó là m t U -ban ch m gi i bò trong m t cu c u x o nông m c. Conbò cái t c c tr i ch kêu lên kêu xu ng khoe h t phía n y n phía khác.

Bò l i b b t r ng th m t l n cho u -ban nghe. T i l m!


Ðò d c

Hôm y Quá ch u trang m theo ý mu n c a ông bà Nam Thành. Con gái nào l ikhông thích làm m làm dáng, cho d u tr c nh ng ng i r t th ng, hay cho d utr c nh ng ng i mà h không a.

ng m t mình, nàng v n xinh gái. M c chi c áo v a ý nh t, cô Quá nghe d ch um, p h n lên và d n d h n lên. Nh ng m c d u cóc c n v a con m t ai, Quá v n c m kích khi b ng mâm trà b c vào bu ng khách.

ng cái bu ng quen thu c và thân-m t m i ngày nh ng hôm nay sao nó b ngmang m t b m t long-tr ng khác th ng.

- À, cô Út !

Bà khách áp cái chào c a cô b ng câu trên ây, r i g i cô l i g n bà.

- Cháu có hay v Sài Gòn hay không?- Th a bà, không

Bà khách n m tay cô r i h i t i:

- Cháu không nh Sài Gòn hay sao?- Th a nh . Nh ng cháu b n vi c luôn.- Gi i. H i ó cháu h c t i âu ?

Trong khi l ãng áp nh ng câu h i v v n c a bà khách, Quá kín áo li c nhìnanh chàng i coi v .

Nàng ng c nhiên h t s c mà th y ng i y không gi ng nh ng i mà m y ch emng t ng chút nào. ó là m t thanh niên có g ng m t sáng s a và lanh l i, có

thân hình th thao l m, và n m c r t h p th i trang.

Quá ngây ng i ra r i t h i th m:

- L , sao h n không tìm lên ây bao gi c . Ch c h n là anh B ng ch m i cho. Nhy i theo anh y lên ây nào có khó kh n gì? Ng i nh th mà ch u níu áo m

i coi v th t vô lý.

ng ông Nam Thành nói:

- Th a ông bà và ông c ây. Gi còn mát tr i, n u ông bà và ông c ây mu nxem v n tôi m i gây-d ng thì m i ông bà và ông c ra xem, k o n ng t i.

Qía b ng gi t n y mình. Câu y nàng ã nghe r i m t l n, mà l n tr c ông NamThành m i xem va-ly da ch không ph i v n cây.

ó là l n h i xem m t ch H ng cô cách ây lâu l m r i. Thu y nàng m i m in tu i, ra vào c thong th khi có khách nên m i nghe c câu ó.

Trong các gia- ình l ng-ch ng, không dám Tây quá mà không ch u c quá nh gia-ình ông Nam Thành và c a nh ng ng i ng a v v i ông, ng i ta th ng toap v i nhau mà làm th .

Không dám cho “hai tr “ t -do tho hi p v i nhau, ng i ta không n chúnghoàn-toàn không bi t nhau. Vì v y m i có cái trò xem va-ly, xem v n cây n y.


Ðò d c

m y ng i cao niên ng ng lên m t l t nh n ý v i nhau l m. Bà NamThanh nói v i anh chàng i coi v b ng m t gi ng bông ùa:

- Thanh niên ch c không thích tr ng cây. Thôi thì cháu ng i ó. N m, con à, cònàm- o v i th y ây th giùm cho ba má giây lát.

ã i ra sân h t c r i. Ng i thanh niên v n ng i làm thinh, không nói gì, ct, c m t, c môi u l ng-l c i lên m t cách th i, áng ghét.

Quá t c gi n l m, mu n nh y n mà tát m t cái th t m nh vào b m t khinh-kh nhy, nh ng nàng d n c ngay.

Có l anh chàng c ng ang b i-r i và c c i cho ng ng. Và trong cái v i coi n y, th t ra anh chàng không có l i gì c .

, ai l i bi t c r ng cô ch a mu n l y ch ng!

ây là cái d p không bao gi ng có. H m nay, Quá toan tính tìm cách nói th ng chou con trai nghe, nh ng không bi t nói vào lúc nào. Vi t th cho ng i ta thì cô

không bi t a ch .

Vì v y cô qu -quy t t n-công li n, k o b n ng i l n tr v thì l c c h i.

Quá ng i xu ng gh r i m i:

- M i anh u ng n c.- Cám n cô.

Chàng a tay r c l y tách n c mà cô Quá trao cho, r i h p t ng h p mà v n làmthinh.

c mình, Quá h i t ng t:

- Anh ch nói có c m i m t câu ng n y à?

Anh con trai ng c nhiên l m, nh ng không s hãi chút nào. Anh c i r i nói:

- Tôi nh nói nhi u, nh ng l i c t h ng thình lình.- Thôi c, tôi nói. Ta nên th ng th n mà nh n ra r ng ây là m t âm m u c a

ng i l n. H b mình ây cho mình có thì gi nói v i nhau. Nh ng th tbu n c i. Nói v i nhau m t l n mà bi t c nhau à?

- Ph i, bu n c i l m.- H mu n anh hoàn thành xong cu c u tra mà bà c c a anh ã kín- áo m ra

hôm nay và ã công khai h i nãy v tôi; u tra và th m v n n a. R i t i nay bà anh s h i: ”Th nào, con ó c ch ?”, và bà c c a tôi c ng h i: ”Th nào,

th ng ó c ch ?”. N u hai câu tr l i c a anh và c a tôi n kh p thì các bà sthích l m, và ch ng trình t i s c l p ra. V y th nào? Anh c dò h i tôi i,

i s bi t.

Anh con trai, phút u b choáng váng vì nh ng l i l quá th ng th n n g n nh làt dày mày d n y, nh ng r i anh ta tr n-t nh ngay, r t l y làm thú mà nghe Quá

nói, và nhìn nàng m t cách thán ph c

Quá nói xong c ng h t h n, không hi u sao mình d n mi ng n th .


Ðò d c

- Tôi thích nh v y h n, ng i con trai nói.- Anh thích cái gì h n?- Tôi thích s thành th c c a cô h n là cái trò gi d i kia.- V y ra anh c ng ch là n n-nhân c a âm-m u n y ch không ph i là m t tác-gi .- Ph i, n n-nhân. Ba má tôi x a l m, ch cho phép tôi c t do coi v n nh

th n y thôi. C ng c m- ng th t ó, tuy x a mà c ng còn cho m t chút xíu tdo.

- Ch c anh th y tôi là m t con bé áng ghét?- Không, d th ng ch , áng ph c l m.- Nh v y ch c t i nay anh s ch ng v i bà c r ng tôi c l m. Tôi cho anh bi t

tr c là anh cho tôi gi y ch ng ch t t là m t chuy n, còn tôi có nh n ch c haykhông là m t chuy n khác.

- Tôi hi u. Nh ng cho gi y t t là m t chuy n, còn nh n ng i t t là m t chuy nkhác n a.

hai c i xoà, r i Quá h i:

- Th là anh không nh n? Hoan hô!- Không ph i là tôi không nh n. Nh ng tôi bi t cô không thích ch c y nên tôi ã

tính n vi c ng l i rao n i khác r i.- Sao anh l i oán c ý tôi?- D oán quá. Không có cô gái li u-l nh nào mà d n l i b ng cô hôm nay. Th

ngh a là cô ã quy t tâm phá ho i m u toan c a ng i l n nên m i can m th .- Anh phi n hà gì tôi hay không?- K ra thì c ng h i phi n cho tôi. M t công i xu ng i lên.

Quá c, gi ng g n nh hát:

Ti c công i xu ng i lênMòn ng, nát c , ch ng nên....

Nàng b d câu hát ru em y r i nói:

- Th t ra anh m i m t công ch có m t l n, mà ã kêu r i.- Không, tôi có kêu âu. Cô h i tôi ph i nói th t ch . Nh ng tôi không h i h n. Tôi

có r t nhi u b n gái và r t nhi u cô b n d n-d . Nh ng tôi ph i nhìn nh n r ngkhông ai d n-d b ng cô. Tôi thích th thao l m và r t m n tinh th n th thao, tôith y thái c a cô hôm nay y tinh-th n th thao y: c -quy t, th ng-th n và

ng thi n.Bi t c m t ng i nh v y là m t cái may. N u cô th y không b t ti n, xin côcho tôi c c quen bi t v i cô trong tình b n h u nh v y thì quý bi t bao.

- Tôi c ng r t vui lòng. Th y m t anh, tôi bi t ngay anh c ng có tinh th n th -thaonên m i d n mi ng th . Tôi kêu anh ngay b ng anh c ng vì v y.

hai u nghe không khí d th ra. H u ng trà àm o ti p. Ng i con trai b o:

- T nãy n gi m i sáng ki n u v cô. V y cô d n u luôn i. Tôi ph i nói thnào v i cha m tôi?

- Thì anh c chê tôi cho d thì xong.


Ðò d c

- Không, tôi không thích nói láo.- Hay anh c nói r i xem.- C ng không c. Ông c và c s b t tôi lên xu ng n a, s h i v n tôi mãi, kh

m. Cô b o tôi nói láo, ch c ph n cô, cô c ng th , cô s chê tôi d l m?- Tôi mà có chê láo c ng vô ích. Hình nh là con gái không có quy n chê con trai,

các ông bà c quan-ni m nh v y. N u chê c, tôi ã kh i nói li u hôm nay.- Th thì có tính sao?- Tôi s nói th t không ph i là duyên-n .- Hoan hô!

ôi b n c i dòn. K khác s th m k ch hoá cu c h i ki n k d c a h hôm ó.Nh ng riêng h thì h th y ng ngh nh l m.

Nh ng tay âm m u ã xem xong v n. Ch c ph i dang n ng m t lúc, h kh sm, nên h m i v i vàng tr vào nhà s m th . N u ôi b n tr có gì nói v i nhau

nhi u, ch c là nói không k p.

vào nhà lúc câu chuy n v a d t, c hai g ng m t còn t i c i. Bà Nam Thanhng lòng h t s c. ó là tri u ch ng hay - theo ý bà- t r ng “hai tr “ ã tâm u ý

hi p r i v y.

Khách n c m vui-v h n b n tr c nhi u. Chú r h t th y câu chuy n ngã ng m tcách hay hay ng ngh nh nên ng i càng lâu càng th m, chúm chím c i mãi m tmình khi n c bàn n u l c quan.

*

* *


Ðò d c

(8)

Qu nhiên êm y cái c nh mà Quá tiên oán ã di n ra t i Thái Huyên trang. Ch cch n là m t c nh y h t nh v y c ng ang di n ra t i nhà chú r h t.

Long không tham d bu i nói chuy n u hôm trong gia ình và thoát ra sân hóng mát.

y th , c vài b a là chàng ào ng m t l n cu c h p m t u hôm trong gia ình.

Gia ình nào c ng ch ông có ba l n trong m t ngày: hai b a n chánh và uhôm. C n nói gì v i nhau, có gì d y con, mách cha m , h nói vào ba d p ó.Long th y mình ã chi m m t c nh thân m t trong các b a n c a ng i ta r i, nêntha cho h s hành t i lúc u hôm ó.

Bà Nam Thành x a qua c c thu c r i h i con gái út:

- Làm sao con, con th y th ng ó nh th nào?- D , th a ng i c ng khá l ch s .- H , con gái h ! Ai l i khen nh v y.

Ng i mi n Nam l p già th ng hi u l m và dùng l m t nh t l ch s . Ti ng y ii h có ngh a là p ng i. Bà Nam Thành không b ng lòng con gái khen con traip vì bà th y s ng i khen y trái o nên bà m i m ng yêu Quá nh th .

y ch em hi u c m nên c i r lên.

- Gì mà bây c i? Bây chê tao x a h ? Nay c ng v y ch , con gái ch nên ý ntài c c a con trai thôi.

- Làm sao mà con bi t c tài c c a ng i ta sau khi m i trao i v i ng i tavài câu chuy n không âu.

- Sao l i không? Ng i có c nói m t l i thì bi t ngay là có c.- H i x a thì nh v y nh ng bây gi h không có c mà v n bi t cách t ra ta ây

có c thì làm sao, th a má?- Nh v y là h gi d i, h gi d i là mình th y ngay.- Thôi c, con th y ng i ta có tài, có c l m.- Ch l i không à? M i h m b n tu i mà t s m xe h i c r i. Ông Phán bà Phán

y v h u có giàu có gì âu, th mà h s ng thong-th l m, nh “th ng y” ó.

Bà nín l ng vài giây. Trong lúc ó thì Hoa thúc cùi ch vào ng i ch c r i c i hómnh b ng m t nh nói:

- Bà c ã ch m u r i ó.

Bà Nam Thành ng t gi ng h t s c r i h i thêm con:

- Má h i th t con, con có b ng lòng ng ng i ta hay không?

Quá t thu gi c c ng h n h t. Nàng không s m gi n, m phi n v m i vi ckhác. Nh ng vi c n y!

Nàng bi t là cha m r t lo-âu v vi c ch ng con c a b n ch em nàng. Ch có m i m tmình nàng là còn d g thôi, ba ch kia ã l l a r i. Hy v ng cu i cùng c a cha m ,


Ðò d c

nàng ã ánh tan i mà không th y là b y. Bây gi tr c m t ng i thân-yêu nh ti nàng, nàng b ng nh s c l i trách nhi m c a mình r i h i-h n vô cùng . Nàng

không h i h n ã b l d p, mà ã làm m t vi c mà cha m nàng khi hay c stuy t.v ng bi t bao!

Bà Nam Thành ng s im l ng c a Quá là l i thú nh n theo th ng tình con gái nênbà c-chí m m c i.

Bi t s m mu n gì c ng lòi ra, không nói th t bây gi thì ph i lo ngày n y qua ngàykhác, lo c n bão-t b ng n bùng ra nên nàng th a, th a th t nh nh s m nghe:

- Con ã nói th ng v i ng i ta là con ch a nh l y ch ng.

Ông bà Nam Thành r ng r i nh c ngôi nhà ang s p xu ng vai ông bà. Bang i ch c a Quá u kinh ng c.

Ông Nam Thành b ng ng lên nh có lò-so b t, nh ng ông l i ng i tr xu ng ngay,nói úng ra là ông th r i mình tr xu ng gh .

Bà Nam Thành ng ng nhai tr u, nhìn con nh không tin l i con v a nói.

- Th t à? Giây lâu bà h i nh v y.- D th a th t.- Tr i, m y gi t tao!

i bà ôm m t u g i ngó lên tr n, nu t l nh t âu n i c h ng bà nó c mu ntrào ra, nghe nghèn ngh n khó th vô cùng.

Ông Nam Thành ch ch t l i m t ti ng thôi r i tì càm vào bàn tay ch ng, m t nhìnvào kho ng không.

n bão t không bùng n lên nh Quá ã d li u. Nh ng kh i s hãi, nàng l i ph ich u au xót vô ng n. Nàng au n i au th m-l ng c a hai ng i thân-yêu nh t inàng.

„R i con c ng s l y ch ng c kia mà!“ Nàng kêu th m lên nh ng l i ó, mu nnói l n l y ra an- i cha m , nh ng b ng nàng gi t mình s hãi.

, l không l y ch ng c? Ng i mà nàng yêu, bi t có ch c là yêu nàng haykhông? V yêu và c i là hai vi c khác nhau, không b t bu c ph i liên-h n nhau,theo quan ni m c a nhi u anh con trai i bây gi !

“Tr i i! N u nh th thì cha m mình ành ôm h n mà không g c a con nàot !“

Qúa ngh t i ó r i b ng d ng khóc ào. H ng th ng h i a em út, kéo x n nàngi ra ngoài, m t tay n m cánh tay Quá m t tay vu t lên tóc em.

êm y c nhà im ti ng s m. Ai c ng l ng-thinh và n m êm trên gi ng mìnhnh ng th t ra không ai nh m m t c .

Ông bà Nam Thành không tiêu hóa n i thái k khôi m t cách vô lý c a con, n mgác tay lên trán mà h m h c v i ai không bi t.


Ðò d c

Cô H ng th t thà, không h ng em ã yêu nên c m-ách cho con bé sanh ch ngt cách d i d t.

“T i sao nó l i có thái l lùng nh v y? Cô H ng t h i. Ng i y, oán thì gàn l m, nh ng ch ng th y m t, xem ra c ng ng i àng hoàng, l i r t x ng ôi v a

a v i nó l m mà! Tr i! nhà n y có mã ch ng sao mà? M i m t l n c m t chng áng n xem m t thì l i sanh chuy n ch ng lành ?“

Ch có cô Hoa là hi u c thái c a Quá thôi. Không ph i cô tinh ý h n ai nh ngvì cô ý nên ã b t ch t c vài ti ng không kín, vài c ch quá hùng bi n n i côem út.

i sao cô l i ý? y, có t ch mà. Tuy làm b ta ây là gái có b n-lãnh, Hoa th t raã b i r i tr c ng i thanh niên mà nàng th y là p trai, l i có tài có duyên.

i v i chính nàng, nàng luôn luôn ch i là ã c m m n ng i thanh niên y. Nh ngt c hành ng c a nàng u t cáo tình yêu không dám thú c a nàng.

Nên chi, Hoa hay rình xem có ai yêu chàng trai y hay không. Nàng ã tìm ra cth ph m, n hai th ph m kia, nh tài trinh thám c a k a-nghi, a nghi vì ã b t

u ghen.

Tuy-nhiên Hoa v n ph c em v cái ngông c a em nàng h i sáng. Hoa v i Quá là haicô gái c ng u trong gia ình. Hai ch em trìu m n nhau vì ng t t.

có t i l n trong nhà là cô gái út. L c nhiên là cô ta êm y l t qua l t l i mãitrong trí cái t i kia, th xem coi nó h ng c tr ng-h p gi m-khinh hay không,cho nh l ng tâm cô m t chút.

Lu n u c c tr i lên mãi: “R i con c ng s l y ch ng c kia mà! Con còn trch ã l th i âu“

Và lo s c c lù-lù ti n n d a n t cô “Bi t ng i y có th t d yêu mình haykhông? Và n u có, s c i mình hay không?”

nh th mà mãi cho n khuya, Thái-Huyên trang m i ch p m t c.

Không khí gia ình Thái Huyên trang b ng tr l i bình th ng sau cái êm b t-r tó.

Ông bà Nam Thành nh d u ng t v i con, th ng yêu nó h n lên d -dành nó.Câu chuy n áng ti c hôm qua, không ph i là không còn c u vãn c. Và may raQuá s i ý.

Con gái ang d y thì, b c th bi n chuy n au n nh tr th i ti t, hành h h . Skhó ch u y c c th ra ngoài d i hình th c nh ng ch ng b nh th ng xuyên,không rõ r t là ch ng gì. n m y v c-t già y kinh nghi m c ng ph i ch u là bívà d i hình th c nh ng lúc sanh ch ng k khôi, khó hi u, nh ng càu nhàu, nh ngcâu-mâu áng gi n.

Ông Nam Thành bi t rõ u y nên khuyên bà hãy có thái- nh th ng, n u càngu h n th ng c, càng hay.


Ðò d c

ng và Hoa thì công ph n l i xem m t v c a ng i mình, t con gái ngang hàngi món , v i con v t nên nghe th a-mãn h n-h c c a h khi ng i con trai b ra

rìa. H nghe nh Quá ã tr thù t p quán áng gi n kia giùm h . Vì v y h thánph c cô em út và s th ng m n giúp h vui v v i em h n m i ngày.

Duy ch có H ng là r u bu n. Ph n nàng, ã xong m t i nh v y. Nàng cam-ph n v i cha m n khi cha m qua i. Nh ng th ng em, nàng mong a nào

ng có ôi b n ra riêng mà h ng h nh phúc v i ng i ta. Ng i s t ru t h n ccho c nh h m hiu c a m y ch em là nàng. S s t ru t y không vì nàng mà vì cácem c a nàng v y.

i l n có b n trai n ch i là nàng hy v ng giùm cho các cô em, hy v ng t n my n n m khác và r t lo các cô em ph i ch u chung s ph n v i mình.

Nay có m t ám xem ch ng x ng áng, l i b c t i m t cách qu quy t nh th thìcông chuy n l i v vì cái ngông c a em.

Cô t c l m cho nên khi sáng Quá ang cho gà n, cô i l i níu áo em mà nói:

- Quá, m y ng c ãi nh ng ng i i coi m t m y nh v y thì bi t bao gi m yi l y ch ng c?

- B trên i n y ch có m t ng i i coi v sao ch ?- H n là có nhi u ng i. Nh ng h l i phân chia ra r i-rác mà i coi v nhi u n i,

ch có ph i h chú tr ng n c m t mình m y sao?- ành là th nh ng c ng không ph i s ch có c m t ng i i coi m t em.- Mà ám n y tao xem c l m…- Không ph i duyên n , ch ti c làm gì.- M y nói chuy n duyên n là m y ch ngh n m t mình m y. N u m y mà

th ng ba má thì m y ch c kén v a v a thôi.- Em có kén ch n gì âu. Em ã ch ng khen ng i y là l ch-s , là có tài có c ó

sao?

ng r m r m n c m t mà r ng:

- Em còn th d i, không hi u c n i kh c a ba má. Nhà có con gái ông v y màkhông g c a nào h t, thiên-h c i chê ba má d l m ó. H nói: “ làmchi c b y con gái cho chúng ch ng lên, ch ng xu ng nh v y?”

Mình không th y ó là x u h nên mình b t-k c. Nh ng ba má l i ngh khácmình, ngh nh h nên ba má bu n phi n l m.

Quá c m ng n c m t và m i:

- Kh quá, em có mu n làm cha m bu n âu. T i lòng em nh v y ó ch .- D p cái lòng m y l i m t n i i. M y t ng tình yêu không n c sau hôn-

nh n à? M y t ng má h i ó si tình ba d l m lúc ba i coi m t mà à? Nh ngi má có không yêu ba âu ? iên!

*

* *


Ðò d c

a thoát kh i tay ch , Quá l t ngay vào ph c-kích c a Long.

Anh chàng h a-s ã c cô Hoa bép xép cho bi t m i vi c, nên quy t g p m t Quá phân vài l i cho cô bi t l ph i ra.

Long h i h n l m, chàng ã không can- m mích lòng cô bé, cô ta hi u l m nênnay m i x y ra vi c áng ti c n y.

Mà kh ! Sao t thu gi không ai i coi m t h ? Bi n tình c m trong gia ình v ai b ng n sóng ng m dao- ng s s vài b a là có m t ám th t khá mu n giao-

tình.

Xui-x o cho gia ình n y bi t bao! Long càng ngh càng th ng nh ng ng i s ngtrong t i t m n y, không bao gi dám có m ng to, ch mong h ng c m t cu c

i bình th ng c a m i ng i mà c ng không to i nguy n.

a b ch g i cho mình kh tâm, Quá th y Long thì b ng n i gi n lên. Nàng quy t icho anh h a-s ã b c vào i nàng m t khi không ph i lúc, cho nàng ph i xót dnh v y.

, t i nhà ng i ó mà ta m i ngông nh v y, mà nhà ng i thì xem ch ng nhch a d t khoát l m ó. Li u h n nhà ng i, b r i ta thì bi t”

t Quá h m-h m khi n Long s -hãi l m nh ng c làm b th n nhiên, chàng h i:

- Th nào cô út? Ch a mu n l y ch ng th t à? B a nay thì tôi tin cô r i ó nh ngn không hi u t i sao…

- ng c!

Quá nh iên lên m ng càn m t ti ng. Ti ng m ng v a v t ra kh i mi ng nàng lànàng h gi n c ngay và t nh h n l i r i ho ng s vô cùng. Ho ng s l i làm chonàng t c ngh n lên nên Quá òa lên khóc.

Ng i kinh kh ng là Long. Tình-c m d -d i c a Quá v a r i cho chàng c m th ymãnh l c cu ng-lo n c a m i tình nàng. Mãnh l c ghê h n y c tu i th d ibuông c ng ra và nó s tác-h i không bi t n b b n nào mà l ng tr c c.

„Tr i i, th n y thì ch t m t! Chàng than th m. Ta vào ây, mang n gia ình n yt n ng, ã ch ng làm gì c áp ngh a h , l i vô tình gây r i r m trong nhà

ng i ta !“

ành r ng h yêu mình là t i h , có ai b t bu c h âu, có ai d d h âu? Nh ngph i thú nh n v i l ng tâm r ng c ng chính vì mình không ngay ng n l m nênng i ta m i hi u l m, r i chính vì mình hèn nhát l m không dám ính chánh nênng i ta ti p-t c hi u l m mãi“

Ho ng s quá nên tính x ng, Long t h i: “Hay mình c i quách con bé y choxong? , c i nó thì êm chuy n , kh i s ai làm d n a. ành r ng mình ã t tình

i ch nó nh ng ch a nói gì rõ ràng ích-xác l m, mà ch nó c ng ch ng h a h n gì,thì d t bên kia c ng không khó. Cô H ng y l i hi n t …“


Ðò d c

ngh y v a thoáng qua trí chàng thì Long l i ho ng h n bao gi c . Thì ra càng s ,càng r i lên r i càng gi i-quy t b y-b t t c m i vi c. C ng may là ch a có gì ghê

m l m mà chàng ã h t-ho ng tính x ng nh v y r i, nói gì khi u t-khí c a cô gáibé c ng u kia n ùng ra thì chàng s hành ng sai l c n âu?

Th y rõ là c n ph i ngu i trong u, bình-t nh l i m i kh i làm x ng, Long quy tánh cù c a cho d u c n t c c a Quá i s l ng tình c a nàng và l ng trí c a

mình.

Chàng d n ra m t b m t r ng l ng và m màu th ng m n, ti n n g n Quámà r ng:

- Anh không ng c âu, em nh à! Anh hi u em l m nh ng anh th y là anh khônggây h nh phúc cho em c b ng ng i khác, b ng ng i thanh niên hôm qua.

Quá m ng r h t s c vì cái li u l nh n thô l c a nàng ch ng nh ng không làmmích lòng Long mà l i bu c Long nói rõ ra vài u mà t h m nay ch a ai dám nói.Th là ã rõ, nh là nàng có t tình v i anh ta và anh ta ã có ý-ki n v m i tình y.

Tuy ó là m t ý-ki n th i-thác nh ng v n còn hy-v ng nhi u và d ch u cho th c-c c a nàng h n là tr c kia không th bi t c ng i ta hi u th u mình hay

không.

t l n n a Long l i hèn nhát r i d n thân thêm vào con ng gai g c. Chàngkhông yêu Quá, mà nói nh th hóa ra yêu, yêu nhi u l m, yêu n v -tha, s khônglàm nàng sung s ng c nên hy-sinh m i tình c a mình nh ng nó l i cho ng ikhác. Kh i là tu i tr ! Th th n tình c m quá r i c d i ng i d i mình, d i c n

th n mà h th ph ng. n khi c tin n i v th n y phai l t c thì bao nhiêulà tang tóc, bao nhiêu là s p ã ch ng ch t lên i h r i!

*

* *

thôn quê mi n ông, nh t là ven các con l , không hi u sao trong vòng m i l mm nay c bù-xít m c nhi u quá.

Các b n bi t th c y ch ng? ó là th c ng i ta hái ng n nuôi th . C có thâncây và nhánh lá c nh m t cây to thu nh l i. Nh ng th c bù-xít m c tràn y

ng n i n y l i cao quá u ng i ch không ph i ch th p hai t c nh c bù-xítth ng.

Có ng i bi t chuy n qu quy t r ng chính quân i Nh t mu n kháng chi n ch ngquân ng minh nên ã mang h t c y t x h qua ây mà r i khi c m c lên,

có ch núp mà ánh du kích kh p n i.

Ch có c y là u ki n thôi. M c mau, r m rì n núp mà l i m m, không gaigóc, ng i núp trong ó day tr d dàng mà không sao c .

Sáng hôm y Long v ch n dung cho Hoa, Hoa nài n òi ng i gi a ám c bù-xítbên vuông t tr ng c nh v n nhà, vì nàng b o hay e-l , ng i ngoài v n thiên

trông th y, nàng s h t t nhiên i.


Ðò d c

i ng i xong, Hoa lo l ng h i:

- Anh v em ngây th , hay qu u-qu hay gì ó?- Ch n dung c a cô là ch n dung c a “s c p”.- N nh m! Hoa m m c i và m ng khéo ho -s m t ti ng.

Long m c s mi v hình th cá, qu n ph -la-nen, ng ch t nh ng trông phongnhã ch không cao b i.

Chàng ã v xong ch n dung cho m i ng i nhà tr Hoa và ông Nam Thành. ã ic ngay ng n t lâu, Long mu n v l m nh ng lo t truy n th n không l b d

ch ng, nên rán v cho xong ra i s m ch ng nào hay ch ng n y!

Long ng ng tay l i, ng ng m k m t ng i m u nh c thu t t c nh ng cm c a g ng m t y vào trí chàng.

Trong giây phút, m t chàng g p ph i m t Hoa, chàng b ng s c nh l i r ng êmu, m t y ã tr n m t chàng.

n n y nó không l n tránh n a mà l i nh mu n ng u v i cái nhìn c a chàng.

Long h i b i-r i r i chàng quy t nh ch u thua. N u không ch u n nhà n y, n ukhông có chuy n r c r i x y ra h m nay thì chàng ã cho hai cái nhìn quy n l ynhau r i.

Long là m t thanh niên a tình, cô Hoa l i là m t cô gái p. Ngh -s th ng th ngtham-lam n quên o c, m c d u yêu cô ch , chàng c ng dám tr m tr nhan s c

a cô em.

Nh ng cái nguy ã ló d ng nên chàng lý trí lên trên c.

Hoa h i:

- T i sao l i “ a s c p“ nh anh v a nói?- Là vì cái m tr i h n h t n i cô là s c p. Cô H ng thì ã có cái m bu n làm

minh tinh cho dung nhan c a cô y, m c d u cô y c ng r t p. Cô Quá có cáingây th là kh h a nh t. N i cô, s c p là ch m.

- , ch H ng em bu n l m. Nh ng v bu n c a ch r t nên th và kh ái.- úng nh v y. T i sao cô H ng l i bu n nh th cô?

ây là m t câu h i mà Hoa c ý khêu g i ra khi nói n cái bu n c a H ng, khêu g ivà mong m i nó n.

Nh ng nàng v n làm b ng i l i, nên ch m m c i m t cách bí m t thôi.

Long yêu H ng vì nhi u l , mà m t là vì v bu n nh tàng n n i ni m gì auth ng l m. Riêng v bu n y, riêng cái au th ng bí m t y, t nó c ng ã quy n

l m r i, chàng không c n bi t thêm gì n a c . Nh ng tò mò là b n ch t c a conng i nên chàng nài n m t cách nh không tha thi t l m:

- Cô H ng nh bu n mà p h n lên nh ng v p y s còn mãi hay không là doduyên c bu n c a cô. N u t nhiên mà bu n thì cô s p mãi mãi nh nét bu nám-tr . B ng nh bu n vì m t c có th nguôi c thì v nh-bi t v p v y.


Ðò d c

Hoa ng a ngáy quá ch u không th u n a, xác nh:

- Ch em ch m i bu n v sau n y thôi. T i nghi p cho ch l m, ch ã au khkhông bi t bao nhiêu…

- V y à? Tình duyên ch c? Xin l i cô, tôi quá tò mò…- Chuy n riêng t không l nói v i ai, nh ng ã xem anh nh là ng i nhà, nh

t ng i anh r i thì…

ng làm quen v i Thân n i nhà m t ng i b n gái chung.

Thân là m t sinh viên y-khoa i-h c, nhà nghèo m côi c cha l n m . Có l tìnhtr ng áng th ng y khi n H ng c m tình v i Thân ngay trong cu c g p g u.

ít g p nhau l m vì Thân ngoài các bu i nghe gi ng phân-khoa, còn ph i ith c-hành các vi n nh vi n c -th -h c, vi n hoá-h c h u-c , vi n sinh-lý-h cv.v…và nh t là d y các tr ng t m u sinh và mua thêm sách v .

Ít g p mà h g p là àm o mê vì xem ra h r t h p tâm h p ý v i nhau l m.

Sau m t n m quen bi t, h yêu nhau. H ng con nhà n n p, Thân ng n nên hyêu nhau suông v y thôi, c m t n m n a.

Thân d y tr ng t r t ít gi , vì chàng s b h c th c-hành r i h ng thi nh khôngbi t bao nhiêu sinh viên khác các phân-khoa khác.

Vì v y v n c i h i nhau ch a ai dám t ra c .

Ông bà Nam Thành không khá-gi bao nhiêu thì không th bao cho m t ti u gia ìnha c. Thân ch ki m v a ti n n c m tháng, ti n qu n áo, sách v và xi-nê

thôi. n nh ng b a m i nhau i n mà H ng còn ph i tr ti n t c-xi, ti n hi u na là.

ng ã lãnh an áo, lãnh x p èn gi y cho ng i ta, th c êm th c hôm ki mthêm chút ít mà giúp b n.

i tình vô t i c a ôi b n, vì ph i i lâu ngày quá nên chuy n ra t i l i. Thân chi h c n n m th nhì, n u k c n m d b là ba, còn n b n n m n a m i c i

c. Mà i nay con trai con gái không b n chí i nhau n ba b n n mnh các c ngày x a.

ng lo s Thân th i chí nên ã d dãi v i ng i sanh viên y.

m ó Thân thi ngo i trú. Ng i ngo i trú m i ngày ph i vào làm vi c cácnhà th ng m t bu i.

Công vi c b t bu c chàng chung ng r t th ng v i b n gái ng ngh .

Thân v n yêu H ng nh th ng nh ng g n g i cô Ngh a, cô n ng nghi p y lâungày ch y tháng quá nên l a ph i b t r m.

Là m t ng i v hôn phu trung thành v i ng i b n i ch a c i, trung thành ni d t, Thân thú th t v i H ng s ph n b i c a h n.


Ðò d c

ng au n l m nh ng sau nh ng gi i thích khoa h c c a Thân và nh ng l i camt c a anh, H ng nguôi c.

Nh ng r i ro cho c ba ng i trong cu c là cô Ngh a mang thai v i Thân.

Thân tr c kia có gi i thi u hai ng i b n gái v i nhau, và Ngh a v i H ng c ngn nhau l m.

Bây gi c s nh th này, Thân ho ng s quá không gi i quy t làm sao c c .

Cô Ngh a thì ch khóc, ch c ng ch ng làm gì Thân.

ng ành ch u thi t thòi, không ph i c u m t ng i b n không thân bao nhiêumà chính là c u m t ng i n bà mà s ki p th ng ch u long ong do t o hóagây d ng th ch t c a h m t cách b t l i trong ng tình.

ng c vui v cho Thân c i Ngh a, n u không anh chàng n y dám làm m t lì bi Ngh a l m, vì Ngh a kém s c h n H ng nhi u, l i vì chính Ngh a ã th thai, t c

là ã b t quy n r v xác th t.

au n là ch ó.

Khi n i au kh b è nén xu ng, nó ch y d n vào bên trong r i con ng i c ph inh i mãi th tình c m không tiêu y, nó n m trong ó mà g m l n g m mòn c tâm

n ng i ta.

Nghe câu chuy n, Long có c m giác r ng Hoa c ý tiêu di t H ng trong lòng chàng,Hoa ã oán th y m i tình ch m n gi a hai ng i và c ng yêu chàng nên m i nh ntâm ti t l bí m t c a i ch nh th .

Tr i! “Núc ních tr t chín, tr t m i”, l i t c nói không sai! Cái cô Hoa n y h m nayxem ra nh là r t th v i mình, nh ng gi m i th y là cô ta quá sá.

Quá tuy th mà th ng th n h n, l ng thi n h n nhi u. Cô yêu là c yêu, không sai c i chê gì c . Và yêu thì yêu không c n g t ai ra h t. Chim tr i cá n c, ai b t

c n y n ch !

Cô Hoa ã l m. Long yêu là yêu, không thèm bi t n d vãng c a ng i yêu, hay cóbi t c ng ch ng nó nh h ng n tình yêu c a chàng c.

Trái l i, chàng nghe ghê t m quá cái con ng i n y mà lòng v n- c nh ng ác ý.ng nhiên chàng th y Hoa b t p ra và hình nh là b t ch t c v hi m-ác kín-

áo n hi n trên g ng m t c a nàng.

Hoa im l ng nhìn ph n ng trên m t c a Long, còn Long thì ng n ng i ra mà kinhng c cho nh n-d c ã làm lo n tâm con ng i n th .

Hai ng i không nghe c ti ng ch n p lá, không th y nh ng cây c bù-xít b layng g n ó.

*

* *


Ðò d c

n c m tr a xong, Long xin phép ông bà Nam Thành vô xóm trong h u chuy n s già n i am “Xên Hà“ là cái am riêng, th Quan Âm, do m t bà c l p ra t m ym nay.

Hôm y t i phiên Hoa r a chén. C nhà m c d u không ng tr a, v n n m ngh trênnhà trên.

ng n m ch a nóng l ng ã ng i d y xu ng b p! Không ai chú ý nên khôngth y c m t nàng h m h m vì n i c m t c ch a tiêu hóa c sau khi b t ch ttrong ám c bù-xít nh ng ti t l ác hi m c a em khi sáng.

Hoa ang s p chén d a ã r a xong vào sóng thì H ng ch p l y vai cô r i c i g nmà h i:

- Sao em ác v i ch d v y?

Hoa h t h n, vì b ch p thình - lình l i vì câu h i n trong lúc cô ang có t ch, nêncô ng ng m câm vài giây r i m i h i l i c:

- Em có ác gì âu ch ?

ng c i dài r t m a mai mà r ng:

- Em ác, mà l i hèn, không có gan thú t i. Tr i i! Trong gia ình mình l i có m ta con, m t a em nh v y à?

Bây gi Hoa ã hi u, và s hãi l m, nh ng nàng v n còn hy v ng r ng không ph ichuy n ti t l kia ã ch c gi n ch nàng, nên nàng m i h i g ng cho ch c ý.

- Nh ng vi c gì ch c ng ph i nói ra ch .- Vi c gì thì em bi t, c n gì ph i nói ra. Ch ch h i em vì sao n ác nh v y. X u xa

quá, n ch , ch còn m c c cho em, cho c nhà ta, hu ng gì i v i ng i nghechuy n em k trong ám c hôi.

Th là ã rõ, H ng ã rình mò (hay tình c không bi t) nghe c câu chuy n bépxép vì ác ý c a nàng.

Không th ch i cãi c n a, c ng ch ng có lý l nào a ra cho gi m t i c,Hoa làm m t lì c l i:

- M c c cho em? Ch làm x u mà em l i m c c ? Có ph i t p t m vòng c a tr nhâu.

i nàng m a mai hát:

p t m vông.Ch l y ch ng?Em góa.Ch n cá.Em múc x ng.Ch n m gi ng.Em n m t.Ch húp m t.


Ðò d c

Em li m ve....

c l m H ng s ng s h i:

- Ch làm gì mà em cho là làm x u.- T t l m à, con gái có mèo mà t t l m à?

n gi n t trong lòng nàng ã sôi b t và trào lên. H ng nh y n n m u em, tátvào má nó m t cái tóa h a, v a tát v a nói:

- Có ph i là mèo chu t hay không, m y ã d bi t ng vu kh ng thêm vô ích. Màem thì không quy n xét oán ch nh v y nghe ch a?

Hoa không nh n, m t tay n m l y tay ánh c a ch , còn tay khác thì ánh l i H ng.

- À, con n y d , H ng nói r i v ti p vào m t Hoa.

v hai l n au ng, Hoa nh iên lên, hai tay ch p u ch , quay nh ng l n tóca H ng trong nh ng ngón tay c a cô r i v n m nh.

ng nghe nh ai r t da u c a nàng ra, nàng v lia vào m t em thoát, nh ngHoa c ch u v nh v y, và ti p t c v n tóc c a H ng.

Cùng th , H ng táp cánh tay c a em r i c n vào th t c a Hoa m t cái th t m nh.Hoa la “oái“ lên m t ti ng r i buông tóc H ng ra. Nh ng tóc c v ng vào nh ngngòn tay c a cô mãi. H ng tuy nghe h t au u, mà th y tay em không r i tócmình, ng nó toan v n tóc l n n a, nên ôm Hoa mà v t xu ng nh con trai ánh l n.

Không phòng, nên Hoa b v t ngã xu ng t kêu cái ch. Cô níu ch theo trong khité, vì th H ng c ng ngã nh ng n m è lên mình em.

Hoa vùng v y h t cho ch té xu ng t. Nh ng H ng th y em mình d quá, lo nómà ng i d y c thì kh , nên c nín th cho n ng thêm è xu ng.

Vùng v y không hi u qu , Hoa ánh lên túi b i. H ng ã ng i d y trên mình em vàánh tr l i m t cách c th h n tr c, vì ng i thì không v ng b ng n m. Vì th

Hoa l t té ch xu ng c.

Hai ch em bây gi ôm nhau mà v t l n, không ai th ng ai c , nên h xàng quây v inhau và hai ch em l m lúc quay tròn nh con tr ng.

ng hai ng i khi xây qua t i cái ch ng cao c ng, dùng sóng chén, ch m m nhvào chõng y, làm cho sóng chén r i xu ng, chén d a b kêu l n r n.

Hoa b ng n y ra m t sáng ki n ác hi m. Nàng c quay cho u day l i ng mi ngchén r i vói tay l m m t cái mi ng l n, p nó vào m t ch .H ng b v trán máuphun có vòi. Nh ng nàng không la. C hai d u l m lì quy t câm mi ng s ng ch t

i nhau.

Nàng c ng vói tay l m mi ng p vào m t em nh v y, nh ng Hoa bi t tr c, a hai bàn tay ra mà . Tuy bàn tay trái c a cô rách và máu ch y d m d nh ng m t

cô còn nguyên v n c.


Ðò d c

Nghe chén d a r i c sóng, nhà trên ai c ng ho ng không bi t tai n n gì ang x yra cho ng i r a chén.

ng và Quá nh y xu ng t ch y tr c, ông bà Nam Thành ch y sau.

Khi h xu ng t i thì th y H ng và Hoa ánh vùi v i nhau, máu me y c mình m yvà áo qu n c a h .

nhà kinh kh ng h t s c, H ng và Quá v i vã m i ng i kéo m t chi n s angn chi n y ra. Ông bà Nam Thành thì c ch y vòng quanh ó mà h i:

- Cái gì? Cái gì v y?

Bà Nam Thành ng i b t xu ng t r i r ng lên mà khóc.

Khi hai con gà mái t ã b r t r i ra xong, H ng giao cho Quá ng n hai ng i táichi n, còn cô thì ch y l y gòn, b ng và tanh-tuya-dót tr l i ngh lang b m m t

n n a.

Hai n t ng th y cha m thì s hãi, cúi m t xu ng nh ng c - quy t l ng- im, ôngNam Thành h i gì h c ng ch ng d h i.

Ông Nam Thành t c l m, gi m ch n xu ng t mà kêu tr i:

- Tr i i ch em bây hòa thu n v i nhau thu gi nh bát n c d y, c nhà m my m i n m nay. R i bây gi l i sanh ch ng ra th n y thì có kh hay không!

Bà Nam Thành khóc ã r i k l :

- T i ông không nghe tôi, nên m i ra c s nh v y! Ông gi t con ông ó a! R iông s th y còn kh h n tr m ngàn l n bây gi n a.

- T i tôi làm sao? Ông Nam Thành qu u, h i b ng gi ng sân si.- Tôi bi u ng có lui v quê, ch a ph i lúc âu.

Ông Nam Thành b ng ch t hi u. Trong khi H ng và Quá v n c ng -ngác ra.

Ông bà không tinh h n hai cô con không bi t r ng h n, nh t là v khoa - h c, nh ngông bà v n ã có bàn qua v n y r i nên nay nh c s l i là hi u ngay.

ng h i hai em i r a m t mày và thay i y - ph c, còn Quá thì lo d p mi ngchén và quét nh ng gi t máu trên m t t.

n a ti ng ng h sau, Long tr v nhà. Chàng có c m giác nh là m t cu c bdâu v a i qua ó.

Cô H ng b b ng u, còn cô Hoa thì b ng tay trái, c nhà l i im-lìm ch không nóii nh m i ngày. M t ai c ng có dáng lo ngh bu n phi n.

Long l m - la l m-lét nh k có t i vì chàng quan ni m r ng b t ch t nh ng th mnh, nh ng chi ti t trong i s ng thân m t c a gia ình ng i ta là có t i.

Vì v y chàng th -th n i ngoài v n, d i n ng x . i quanh c vài vòng Longnghe khó ch u quá, nên chun vào ám c bù-xít c nh v n núp n ng và nh t lànúp m t ng i nhà.


Ðò d c

n kho ng tr ng mà chàng d n khi sáng làm phòng v , Long ng i xu ng r i rútkh n ra lau m hôi h t ã th m t c áo s - mi c a chàng.

Long có c m giác là chàng không ph i là không liên - h n c n bão t ã n i lên nhà lúc chàng v ng m t. N u h b tai n n hay là ánh nhau i n a, mà vì l khác thìth nào c ng bô-lô, ba-la lúc chàng v c t ngh a l ng x ng cho kh a l p vi c y.

ng n y h nhìn chàng t xa mà nh là m c-c .

im l ng c a h là s im l ng h ng i ch không ph i im l ng gi n h n. Nh ngsao l i h ng i? Có ph i ch ng vì chàng .......

Áy náy khó ch u, chàng ng lên mà i, không bi t ích t i, i c t quên s c nt vì m i h n ã gây sóng gió m t cách vô tình trong m t gia ình mà chàng ch u

n và th ng m n.

Long ra kh i phòng v l - thiên y c âu b y tám b c thì ng c nhiên th y cõngã thành m t ng dài. Con ng n y khác v i con ng chàng và Hoa ã phá

vào khi sáng.

Chàng ng c nhiên không ph i vì s hi n h u c a con ng. Ai c ng có th và có lýdo vào ó c , nh ng con ng l i tuy t o. Ng i vô danh nào, ã i âu, saokhông i t i n a, nh chàng ã i t i m t n i tr ng c v v i, l i quay gót lúc n ach ng nh v y?

n th , n i u ng tuy t o y, là c chung quanh b hái s ch tr n, b vò nát,t y trên m t t.

ng chàng hi u t t c : H ng ã theo dõi h , có l vì mu n xem v thôi, ch khôngcó ý x u rình mò. Nh ng v a t i ó, nàng b t ch t câu chuy n do em k . ng nghe

t h ì, v a s , v a gi n, v a b i r i nàng vò nát c mà không hay.

Long th dài l m b m: „Thì ra v y! R i H ng tìm Hoa m ng em, r i h cãi vã v inhau, r i ánh nhau y! Thì ra c m giác c a mình úng ch không ph i là oánmò“.

Bây gi Long l i h i h n và s hãi h n h i m i v nhi u. T i chàng ã rõ r t trong vy, không ph i là t i b t ch t chi ti t thân m t trong i s ng gia ình c a ng i ta,

mà t i gián ti p làm xáo tr n c nh êm m c a m y ch em áng m n n y.

Vì l y, chàng l i càng không dám vô nhà. Nh ng còn ch a bi t ph i tính sao thìLong b ng m ng r mà th y B ng ngoài ngõ.

Chàng ng c nhiên nh ng v n m ng. Sao B ng l i lên ngày th ng ch không ph ichúa nh t, th b y gì, l i lên vào bu i x chi u, nh là có chuy n gì quan tr ng l m?Mà m c, mi n vào nhà c mà kh i ng ng r i hãy hay. Chàng s tháp tùng theo

ng, r i thì xí xóa c . n thua cái phút u, mà cái phút u qua l t c thì êmluôn.

Ngh v y, Long i ri t ra c a ngõ, r i reo lên:

- Ê! B ng! Saigon có gì l ?


Ðò d c

ng l nh lùng b t tay Long, m m c i m t cách g ng- g o r i áp:

- Chuy n l là ây.

Long c c h ng và s hãi không dám nói gì n a. Hai ng i con trai l ng l i songsong v i nhau vào nhà.

y cô con gái ang d n c m chi u, vì nhà quê n c m t i th t s m, vào lúc m ttr i ch a l n h n.

- À! B ng! Ông bà Nam Thành m ng cháu b ng câu c t ng n y.

Tr H ng ra thì m y cô con gái kia ch cúi u chào anh, nh chào khách l .

ng h i:

- Có vi c gì mà anh lên m t lúc b t th ng v y?- Thôi n r i hãy hay, bà Nam Thành ng n B ng áp l i con. Hay là ta nói

chuy n trong b a n c ng c, bà l i ngh nh v y.

m ã d n xong, c nhà ng i l i. Trong m y phút u, b a n l ng trang nh b agi u c a ng i thân yêu nào, k s ng n mà ng m ngùi nh ng i ch t h n nhcòn quanh qu t âu ây.

Ông bà Nam Thành e có chuy n gì kín ch ng nên không mu n h i tr c m t khách.ng b anh không áp m t l n nên âm chán, làm thinh mà n, H ng và Hoa, hai

t ng b th ng, t tr a n gi v n ch a b quy t nh làm reo ng m mi ng.Quá thì vì ã ng c ãi b c a B ng, nên l m lét, s B ng c .

Lâu l m, B ng m i h i:

- Hai cô làm sao mà b m t rách tay nh v y?- Hai a nó té, H ng nói d i h t dùm hai em.

Nh ng H ng ã ch u m mi ng và nói ngay s th t ra, nói b ng m t gi ng pha trò,mong Long hi u là cô nói cà - r n:

- Không, hai a em dánh nhau ó a anh B ng.- Tôi c ng là hai cô b t i n n xe h i. Tôi b ám nh vì tai n n ô-tô nên ngh ngay

ra th .Long khó ch u, không bi t B ng có mu n ám ch xiên x o gì mình hay không.Nh ng chàng v n không dám m l i.

ng l i nín c nhà l i n. Ti ng nhai d a chu t, ti ng húp canh u nghe m n m t,a n l ng l quá, khi n ng i ta có c m giác ang nghe ti ng n rào rào c a m t

nong t m.

Khi g n xong b a, B ng nhìn dì d ng và nói:

- Cháu nh chúa nh t s lên, nh ng b t r t quá ch không c n a nên m i ihôm nay, vào gi n y. Cháu lên c cô Quá m t mách cho h gi n. Th ng Cônnó v nó k l i bu i i xem m t v c a nó, cháu nghe, cháu t c mu n ngh n.


Ðò d c

Bà Nam Thành nghe cháu nói b ng ngh n ngang th t s . S cháu nó h i h n, bà v nti p t c nhai nhai mãi mà không nu t, giây lâu m i qua c c n t c. Bà nói:

- âu cháu h i nó tr c m t dì th xem, coi nó tr l i làm sao v ó.- Sao v y cô Quá? B ng h i em theo l i dì yêu c u.- T i không ph i duyên n , ch có sao âu anh.- Cô iên l m, v sau cô s ph i n n n ... Nó là th ng b n tr c a tôi. Tôi m n nó

m và th y nó u ki n, nên m i dám m ch nh v y.Không ng là quy n c a cô, n dì d ng ây mà còn không ép c cô. Nh ngtôi th y thái c a cô không có lý do, hay nói cho úng ra, không có lý do h p lýnên tôi t c, lên ây mà nói cho h h i.

n c m xong là B ng xin v ngay, ông bà Nam Thành c m th nào c ng khôngc.

Long v a nh a B ng ra c a ngõ, thì ng i con trai n y ã ngo t chàng tr c. Hlàm thinh mà i, ch ng cách xa nhà r i, B ng m i t ng t h i và nhìn ngay vào m tLong:

- Anh có l i gì hay không? C nói th t i. Mình là b n trai v i nhau, hi u nhaunhi u, không còn gì gi u nhau n a.

Long th n th n áp:

- Có, nh ng l i gián - ti p thôi. M c d u v y tôi c ng h i- h n h t s c.

áp xong chàng th dài, m t bí - x .

Ra t i ng, B ng nói:

- Anh nên i là t t h n.- Ph i, tôi ã quy t nh t h i tr a. T i nay tôi s xin phép mai lên ng. Tôi

ã phác h a xong b c truy n th n cho ông c và ghi sâu vào trí c m c ang m t ông. ó là b c h a cu i cùng mà tôi s hoàn thành Saigon.

- Nh v y là bi t u.- Anh không trách tôi l m ch ?- Không! Tôi ch ti c thôi. Tôi th ng m y em tôi l m.

Long a tay n m tay B ng si t ch c l i và nói:

- Tôi c ng v y, tôi th quy t chu c t i b ng...- T t h n là ng nói gì tr c, k o l i ph i h i h n n a.

t chi c xe lô ch y ngang qua. B ng a tay b t l i. ôi b n xi t tay nhau th tnh. Xe ch y ã xa r i mà Long v n còn ng trông theo cái ng i c nh t ã

hi u câu chuy n, hi u anh và khoan h ng không trách móc anh.

Xe ã khu t n o. Tr i tím x m xu ng. Xóm trên ã kh i s èn.

Long nh êm nay không d bu i h p m t u hôm c a gia ình. Chàng xin phép, t lòng bi t n và t giã n i nhà thì c ng t n trót m t ti ng ng h r i. N u l ip m t nh m i ngày thì bu i h p m t c a ng i ta s ph i kéo dài thêm. V l i


Ðò d c

không khí ây không còn m m vui v n a. Thái - huyên trang ã có th s a l ilà Thái Phi n trang r i.

“Tr i i, Long than th m, m i ngày nào mình còn hình dung ra m t êm giã t v avui v , v a b n b u nh ng luy n - ti c, mà bây gi th t - tr ng l i nh th n y!“.

i có m y hôm, ch có m y hôm thôi, mà bao nhiêu bi n -c ã xãy ra trong nhày. Nh ng tình - c m b d n ép, nh ng nhân d c b y lùi, tìm g p ch y u n i

thành c a chi c thùng nh t chúng nó, phá ch y u y mà xì ra.

Chàng th ng bi t bao nh ng con ng i hi n lành kia. Ông bà Nam Thành ch dámmong m i g c con, r i s ng nh ng ngày x chi u trong m t xó t i, m y cô congái ch c m l y c m t t m ch ng, c m nào có x u xa gì cho cam.

ã yêu! C ng không có t i l i gì c . H iên d i mà ng c - ãi ng i coi m t h ,càng áng th ng thêm . H âm khùng phá ho i h nh phúc c a ch h , mong c p

nh - phúc y cho riêng mình, u ó tuy b y, nh ng nh ng k may m n h n,không có d p làm th , li u có l ng thi n c hay không, n u ng vào a v h .

Long b n kho n không bi t làm th nào g p m t H ng c êm nay h u giã triêng nàng, nói cho nàng kh i lo, r ng chàng v n yêu nàng và câu chuy n x a hoàntoàn không lung lay c m i tình c a chàng.

Nhà v n v n có ba bu ng d i, vách bu ng tr ng tr n, v n c ng tr ng l ng, êmnay nhà l i có vi c bu n thì r t khó mà trao l i v i H ng.

Long nh ón H ng n i m t xó nào ó trong nhà, nói mau cho nàng bi t ý nh c amình mu n g p nàng, khuya l i, ch c nàng xu ng.

Nh ng chàng không dám. Sóng gió v a qua hai c n, n u r i ro, c n th ba n i lênthì ph i ôm m t mà ch y ra kh i nhà n y ngay, không còn dám ngó ai n a h t.

ng chàng h i h p, mà th y dáng ai ng g n gi ng. êm ã xu ng h n. Tr i chcó l a th a vài con sao, nên d i n y g n nh t i m t. Ng i y nh m c áo tr ngnên chàng m i trông th y c.

u nh ó là H ng thì th t may m n b t ng . Nh ng l không ph i H ng, thì nó sc r ì thêm bi t bao nhiêu!

Ng i y ch c ch n không ph i là H ng, vì ch có ba cô kia m i ang bu n, angkh và m i th th n ngoài tr i nh v y.

Hoa thì chàng ã ghê t m r i, còn Quá thì chàng th ng l m, không mu n cô có d phy v ng hão n a. Mà c hai u yêu chàng và nhân d c h m nh và mù vô cùng,

p h thì nguy.

Nh ng n u không n g n thì còn làm sao bi t ó là ai c. Long nh l i mìnhang m c bi- da- ma xám, i trong êm ch c không b ai trông th y.

Chàng nh n cách kho ng v a trông th y là ai thôi, r i s ti n n a hay lùi tùyng i ng ó là ai.


Ðò d c

Nh ng chàng n càng lúc càng g n mà c ng trông không rõ c. Ng i y ngnghiêng mình, có th oán là ang âu s u nhìn xu ng gi ng.

Ng i y khóc hay ch ng? , hình nh là chàng v ng nghe ti ng hít m i.

ng m t ý ngh ghê - g m ch y x t qua trong trí chàng. Long ho ng s r i âm li u,ch y càng t i gi ng.

Ch a th y gì l c nh ng không hi u sao chàng c s là không k p. Chàng v a ni thì tr i i, cái mình áo tr ng ã ngã xu ng. Chàng ch nh m ch ng thôi, vì qu n

en c a ng i y không th y c, nh m ch ng r i ch p l y hai cái ch n c a ng iy l i.

May quá, chàng ch p trúng và n m ch t l y hai ch n y.

Thân trên k quyên sinh ã ngã vào mi ng gi ng, nh ng hai b p v c a y còn n mtrên b gi ng b ng xi m ng xây khá cao. Vì chân c gi l i, nên thân d i không

lôi theo.

Long b i r i l m. N u buông ra, toàn thân k quyên- sinh s l t xu ng d i áygi ng! Mà không buông thì tay âu mình y lên.

Riêng y, m t là y không ch u lên, hai là y không s c ngóc lên n a.

Long ành ph i ôm hai cái ch n y b ng m t tay r i kéo lui mình ng i y v a vóitay kia níu l y cái mình.

Ng i b kéo nh v y, da th t c vào b gi ng, ch c au n l m, nh ng m c! Chànghì - h c r t lâu m i kéo thân hình trên c a ng i y ra kh i mi ng gi ng c.

là y làm thinh, không kêu la gì c , nh m t cái xác ch t. c bi t tình c m mãnhli t c a m y ch em Thái - Huyên - trang. Long không ng c nhiên tr c cam m c ang i n y chút nào.

Chàng h i nho nh :

- Ai ây?- Anh Long!

Nh n ra c ti ng c a H ng, Long m ng h t s c và càng s nhi u h n lên, n i str - tràng vì H ng có th r i xu ng áy gi ng tr c khi chàng c u k p.

ng kêu lên hai ti ng “Anh Long“ r i òa lên khóc n c n . Long không nói gì c , cho b n t - do khóc cho h h i và l i d ng th i gian y H ng d y. Xong âu

ó chàng nói:

- B y l m, sao cô l i làm v y? Tôi ang tìm cô nói rõ cho cô bi t là tôi v n yêu côvà không m x a n nh ng l i nói x u nào h t.

ng n c n lên mà khóc n a. L n u tiên Long ng t ch m n H ng. Chàngm l y tay H ng, si t ch t l i r i ng i ch cho tr n khóc th nhì y d t.

Khi ti ng th n th c th a d n . Long g i:

- Em!


Ðò d c

- D .- Em có nghe anh nói hay không?- D nghe.- Thì nín i. Em c an lòng. Anh s tr l i mà c i em, n u em còn yêu anh.- Làm sao mà không còn h anh.- Con sao Hôm, hôm nay không ra m t, con sao Hôm c a chúng ta, s nh c nh

i tình c a chúng ta, s nh c nh em ch anh và s nh c nh anh k p tr lên âyi em.

Long t má chàng lên tóc b n, H ng còn t m - t c, t m - t i nên u nàng ch cch c l i y lên, è áp l c vào má c a Long.

- Thôi anh t giã em nhé! ây lâu không ti n, em vào nhà mau i.

ng ng lên r i t m - t c t m - t i nói:

- Ng i ta hay nói : “V t i sao d i“. Anh có th i ý, nh ng em c u xin cho saong d i m i êm em nhìn sao mà nh n anh.

- V t i sao d i, nh ng ng i không i, em ng lo.

Hình nh m t bóng en ang i vào nhà. ôi b n s hãi buông nhau ra. H ng b cmau, r i kh i gi ng, trong khi Long i vòng ra phía ngoài mà vào, nh i âungoài ng m i v .

*

* *

- Thôi mai nó v là xong! Ông Nam Thành nói nho nh trong bóng êm.- Xong làm sao c! Con mình ã yêu nó r i. N u vi c không thành thì tai h i

không th l ng c. Lai c hai ba a yêu nó! Ch em nó th ng yêu nhau bi tbao nhiêu, mà bây gi l i n c ánh l n v i nhau. C ng t i ông.

- Bà c l i cho tôi hoài!- Tôi ã nói có con gái l n, lùi v quê không c.- Không, t i mình r i ro ó ch . Tai n n xe h i tr c nhà, ch có tr i mà oán tr c

c.Nh ng r i ro y có ph i là nguyên nhân chánh c a bi n ng trong gia ìnhmình âu.

- Sao không ph i? Bà ã ch ng cho r ng vì v quê, s ng xa xã-h i riêng bi t c amình, nên b t k ng i con trai nào hi n n là con mình yêu ngay ó sao.

- úng. Nh ng n u không có tai n n xe h i, không có khách, thì con mình v n khnh th ng.

Ông Nam Thành th dài.

Trong khi hai ông bà b n-kho n cho s ph n con cái thì cô Quá n c m t ràn-r a t g i m n. Nh ng l i cô rình nghe lóm c bên gi ng không còn nghi-ng nàoi c . ã rõ-ràng nh hai v i hai là b n r ng ch cô và Long ã yêu nhau, và Longnh c i ch cô.


Ðò d c

Quá không m y-may ganh v i ch . Cô ch t i cho cái không may m n c a cô thôi.Th t v ng ch này, cô l i ân-h n ã b l c -h i kia, khi n cha m bu n phi n, và c -

i y có th không bao gi n n a, y nh i v i m y ch c a cô. Nh v y, cha mcô s m t luôn hy-v ng cu i cùng c g a con gái út.

Th t ra Quá ch a n quýnh l y ch ng thì cô ngh cho d u c -h i không bao gi nng ch ng sao. Ý ngh y r i vài n m n a ây, m t khi ã lu ng tu i, cô có thay i

hay không thì ch a rõ, nh ng hi n gi cô tin ch c nh v y.

Nh ng con gái th thì yêu ch áp l i ti ng g i c a tình-c m ang th i t t gi nga nó ch không ph i tha-thi t l y ch ng, l m khi c ng ch ng thèm ngh n vi c

xác th t.

Và con gái th , mà trai t c ng th , yêu d i l m, h xem tình yêu là t t c cu c i,t i là v -tr c ng theo, i không còn ngh a n a. Và m i tình u nào, cho

u không có gì cao, p l m, c ng là m i tình có th gi t ng i.

m chung bu ng v i em, cô H ng không hay bi t gì c , vì Quá ch l ng-l khóc,m yên không day tr . ó là m t k c ch y cho mút con ng, nh ng ch ng ni, y th y tr c m t m t cái h sâu, khó mong ti n thêm c n a, y chán-n n quá

không còn bi t m t mà ch nghe o i tay o i ch n nh quá i s c.

Cô H ng, m t k l ng-tâm bình-yên, n m m t lát r i ng khò. Quá rón-rén ng iy, th p cây èn tr ng v t lên, r i che kín ng n èn, s l t ánh-sáng qua vách ng ni ông bà Nam Thành sanh nghi.

Cô vi t b n b c th dài, th cho cha m , cho H ng cho Long và cho hai ch là H ngvà Hoa.Bây gi có l ã quá n a êm. D i kia ng i thanh niên ng ngáy u u, nh cnh Quá cái êm u mà ng i y v a t nh l i. T cái êm y, m i tình c a cô n y

c âm ch i, r i bây gi l i tàn r ng. Ch m i có non hai m i ngày thôi, nh ng saomà cô nghe nh ã lâu l m r i.

Cô yêu nhi u quá, s ng mãnh li t quá v i m i tình câm l ng y, nên th y nó x am, nh là yêu ã hai ba n m.

Tàn r ng! Ý ngh a tàn r ng l i y tràn n c m t cô ra. Quá ng i ó mà khóc, khôngbi t bao lâu n a n ch ng c n l , cô ng lên em b n b c th l i nhét d i g imình.

êm nào b n ch em c ng có em lên gác m t chai n c chín phòng khi khát n cmà không dám xu ng bu ng n.

Quá rót m t ly n c r i thò tay vào túi l y ra ng thu c ng mà lúc u hôm cô ãtìm th y trong t thu c gia ình do H ng s m.

c d u không thi t s ng n a, Quá v n nghe ghê r n khi c m xem v t gi t ng iy! Nh ng viên thu c nh xíu n y, b vào mi ng cô d -dàng nh là nh ng viên

thu c c m s t.


Ðò d c

(9)

Th t là l k , nó d t n th mà sao ng m cào mi ng không nghe gì l c , c ng ch ngng cay gì. Th r i th n kinh cô c d ng , th r i nó tê-li t h n, ng n tim cô p

ti p, th là h t. T cái s ng nóng h i, say s a n y b c qua cái ch t yên-l ng kia saomà ph ng lì, cái ph ng lì không x ng áng chút nào i v i s s ng v i và cáich t thê th m c . Không, ph i au n qu n-qu i m i c, nâng cao giá-tr c a

s ng p và quí, giá-tr c a cái hi-sinh thê th m s s ng y.

Nh ng Quá không có gan ch t oanh li t nh v y. Nàng nh có nghe ai k chuy nt cô kia t -t b ng pháo chà. Ghê qua! H nói ch t lân nó cháy trong b ng cô y,

nghe l p b p (không bi t nói th t hay nói quá) và cô ta l n nhào kêu khóc r tth m th ng.

Cô không có gan ch t oanh li t mà c n ch t êm r b ng thu c ng , cô c ng do dnãy gi . Ai b o quyên-sinh là hèn nhát? Riêng cô, cô th y ph i cam m l m m i t -

c.

i l n Quá m n p h p ra là cô rùng mình r i v i vàng y l i. Nh ng r i c mu n ra. Mà thu c ng xúi gi c ch ng? Ng i ta nói vòng th t c có ma. ó là ma th n

vòng. Ng i nào b ma y b t, c mu n th t c mãi, chi n u v i nó kh s h t s cmà c nghe thèm th t c .

Mình b ma thu c ng b t hay ch ng? Mình không mu n chi n u v i nó, ch s nóthôi, nh ng nó v n quy n-r , kêu g i mình.

Quá l n th n ngh n tác ng sinh lý hóa c a ch t thu c ng kéo lùi l i giâyphút v nh bi t cu c i.

Thu c ng s b tiêu hóa r i th m vào c th , làm tê li t th n kinh. Th n kinh khônglay- ng trái tim n a, th là ch t, ch t trong lúc c th còn nguyên v n, m i c quan,

t t ng ph u lành m nh. B máy còn t t và chi c dây thi u l i ng ng y nó i,ch có th thôi.

Nh ng n u nó vì m t may m n nào, dây thi u làm vi c tr l i? Tr i i. Ghê quá!Quá nh l i v m t thi u n khác t t b ng á phi n. Sau n m n m chôn c t, ng ilà l y c t cô. Khi b a hòm ra, h th y b x ng ng i d y. Ng i ta k t lu n r ng

ng tác tê li t th n kinh c a ch t ma tuý, sau khi h t hi u qu , ng i ch t s ng l ic trong m t vài tr ng h p.

Nh t i ó, Quá l i rùng mình, ghê-r n cho s t nh d y trong hòm, ng p th màkhông ph ng gì thoát c.

ngh v n v mãi r i không dám u ng c d c n a. Quá lôi kéo ý ngh c a cô tr m i s u tuy t v ng.

Cô nh n m t nh thu cô bé s t rét b u ng kí-ninh i nh m m t l i, th y m t viênthu c vào mi ng, h p m t ng m n c r i nu t ánh c m t cái.

ng thu c còn ch n m i viên, Quá u ng n m i l n nh th m i h t.


Ðò d c

Th là xong cái kh -d ch u ng thu c và xong m t i. Bây gi cô ã r i xu ng v csâu, kêu c u c ng khó lòng mà ai c u c. Nh ng cô không s hãi l m n ph ikêu c u.

Không có gì khó ch u, không au n chút nào. Ch t sao mà d quá nh th này?Tr i i s s ng con ng i quý báu th kia, t n công, t n c a th kia m i gìn gi

c, v y mà hu di t nó có khó kh n gì âu! Tr i i! Quí báu, s s ng quí báu! Tr ii, i p bi t bao nhiêu!

Tr i i! Ngày mai, tr i l i sáng, ánh thái d ng l i soi t i v n v t, v n v t l i reovui lên! Ngày mai, có k lên ng v i hy v ng tr l i ây mà c i m t ng i, r i chai cùng h ng h nh phúc.

c m t Quá b ng ch y m ìa, cô t i ph n không bi t âu mà nói.

ng cô nghe mi m t cô n ng n ng và tâm th n dã d i. Thôi r i, con ma ng ãn. Quá n m s i tay s i ch n, không bu n ch ng tr l i s bu n ng nó t i mau l

quá ch ng.

*

* *

Long d y m t l t v i gia ình. Chàng nh i tr c b a n sáng cho kh i làm r nng i nhà, nh ng khi m y chi c va li ã gài l i v a xong thì cà phê nóng v a b nglên.

nhà cùng dùng b a n lót d m t l t. H ng b o r ng Quá còn ng . Ng i bi tchuy n inh ninh r ng cô Quá mu n tránh m t Long, nh ng ng i khác c ng khôngcó gì ph i ng c nhiên, cô gái út y l i bi ng nh v y ã nhi u khi l m r i.

n bánh mì ngu i hôm qua, h p l i và mu i m hành. B a n c ng khá vui, nh tlà ông bà Nam Thành, ông bà nghe nh nhõm nh ang trút gánh n ng.

Hoa lì l m, tuy không có lý l gì vui c m nh ng v n can m c nh th ng.n xong, Long xách va li t ng chi c m t ra ng. Vì v b t thình lình nên chàngón xe ò mà i ch không có m lên r c.

nhà a chàng ra t n c a, và xe ch y khu t d ng r i h m i ch u vô.

Thái-huyên trang th ra vì nghe nh gánh mà c ng vì nghe n ng m t ng m ngùi gìkhó t .

Non m t tháng tr i ng i con trai y ã làm huyên-náo không khí tr m l ng ây.n i, s náo nhi t i theo h n, và Thái huyên trang tr l i qu nh qu ìu hiu.

Mãi n tám gi , bà Nam Thành m i nh l i cô Quá.

- T a, con lên coi em nó ng gì mà ng d quá nh v y. Coi nó có au m gìch ng? Bà b o Hoa nh th .

Hoa v a cho gà n xong, ph i tay r i vào nhà lên gác. Cô không th y gì l c ,nh ng lay em r t m nh m t h i mà không nghe h gì, cô m i âm nghi.


Ðò d c

Hoa nhìn quanh qu n trong bu ng và m t cô d ng l i tr c cái ng nhôm c nh lyc, cô b c t i c m ng thu c lên xem r i ho ng h t, cô nh y xu ng thang t ng

hai ba n c m t, g b c thang kêu lên r m r m khi n c nhà th t kinh.

Ra t i sân cô m u máu nói:

- Ba má i! Hai ch i! Con Quá nó t v n r i, nó ch t r i!- Tr i i! B n ng i ang ng n i sân, kêu lên m t l t nh v y r i âm s m

ch y vào nhà, tr bà Nam Thành té x u trên c .

Hoa m lên, dìu m vào nhà và hai m con r ng lên khóc. Ba ng i kia ch y lêni bu ng trên thì m t mày không còn m t chút máu.

Ông Nam Thành l ng l c n r ng mà nh l . Trong khi H ng ch y l i r em trongt c ch , máy móc c a nhà ngh .

- Ch a ch t ba à, nó còn nóng h i, ch c m i u ng ây thôi, H ng ra ón xe! Chi ba khiêng em xu ng.

ng tu t thang còn l h n Hoa h i nãy n a, trong khi ông Nam Thành ch y l ngng. R t cu c ông nói:

- Thang ng mà h p quá, khiêng không c âu. Thôi m t mình ba cõng emcon.

Ông Nam Thành x c con lên. H ng giúp cha, xô áp em vào l ng ông. Cô l ykh n tay c t em l i tr c c ông Nam Thành n u không, Quá không ôm c c, sngã ng a ra.

Ông Nam Thành run r y b c xu ng thang, mi ng l m b m:

- Vái tr i cho k p.- Không sao âu ba, H ng an i ông. Con nh l i thì ó là th viên nh cho tr

con. Viên nh và trong h p ch còn phân n a thôi, thì ch ng n i gì.

Bà Nam Thành ch y l i ôm con khi ông xu ng t i t, r i bà i theo sau ông, v a ia khóc k nh a ám ma.

*

* *

Ông Nam Thành và H ng a Quá xu ng nhà th ng Bà Chi u. Bôm r a, ch ccho nôn e, cà phê, tiêm ch t kích thích, m t ti ng ng h thì Quá t nh d y

c.

Bác s nhà th ng xác nh n l i c a H ng: u ng thu c c không lâu, và li u thu ckhá nh .

Ông Nam Thành kéo gh l i sát gi ng con, r i hai cha con nhìn nhau l ng l khóc.Ông Nam Thành hi u c tâm tr ng c a con, th ng cho tình th c a con và h i

n ã quên ngh n con lúc lui v v n. Lui v v n là vi c t t i v i ông.Nh ng con gái s p l y ch ng mà cho i an trí nh v y, ông m i nh n th y là t inghi p.


Ðò d c

Ng i trong bu ng nhà th ng, ông m i ngh n nh ng vi c v lòng ng i, tr ckia không bao gi thoáng qua óc ông: nh ng cô gái quê thì thôn quê v n l y ch ng

dàng nh th ng nh ng gái ch i ch thình lình trong th i c i g thì khôngph i lúc. Giang s n nào, xã h i n y.

Mãi n tr a, ông Nam Thành m i ra v , sau khi hôn lên trán con nh Quá còn nhem l m v y. Ông ng c a phòng b nh mà c n d n mãi cô con gái l n:

- ng quên cho em u ng cà phê.

sáng n gi , nhà th ng b t ng i b nh u ng h t cà phê n y n ly cà phê khác,t l y ch t kích thích y ch ng l i v i ch t an th n quá m nh là thu c ng kia.

*

* *

Th y nhà có vi c l n x n và nghe bà Thái-huyên (ng i ta g i t t hai ông bà nhy) khóc lóc k l , và cô Quá c ch i c p t c, nh ng ng i l i xóm ch y ni th m l ng x ng.

c d u b t r t v s m ng con, bà Nam Thành v n ph i rán tr n t nh b a chuy n c t ngh a cho trôi v ó.

- Nó n nh m n m i. N i nhà không ai a n m h t nên ai c ng ch n vài taithôi. M t mình nó n h t c d a nên m i n ng nh v y. Nó b t u au b ng h i

i m t gi khuya, mà ph i i n sáng m i ch i nh th ng c.

Khách v h t, b bà Nam Thành l i v i n i lo l ng c a bà. Bà ng i phòng ti pkhách mà ngó mãi ra ng, m i l n th y xe lên bà h i h p ngóng c dòm ra, xe quamà không ng ng, bà th t v ng và lo rình chi c khác.

Lúc ng h gõ m i m t ti ng, bà ch u không c n a, nh sai H ng i xem ththì m t chi c xe ò ng ng l i tr c tr i.

i nhà ngó ra r i m ng r th y ông Nam Thành b c xu ng xe, thong th i vàonhà. Dáng u c a ông là tin lành giúp h an lòng c ngay.

n t i nhà, ông ã nói l n t ngoài sân:

- Không sao, s nhi u nh ng h i ít. Mai m t là nó v c.

Bà Nam Thành th ra nh nhõm.

a c m tr a hôm ó, tuy thi u hai ng i, nhà tuy v ng v sau khi ng i khách ãi, tuy v a qua m t th m k ch, c ng vui v c. ó là cái m ng ch t h t nó ánhp t t c lo âu khác và khó kh n, kh s nào c ng b y lùi ra hàng sau c .

- Ch hai ba ngày là nó kh i, ông Nam Thành l p l i, gi ng b ng lòng l m.- Nh ng không bi t bao gi nó m i kh i c vi c khác, bà Nam Thành th y c n

p b t l c quan c a ông nên nói th .

Ông Nam Thành nh không thèm ý t i l i ó, nói v i H ng:


Ðò d c

- Ngày mai con xu ng thay th cho ch con nuôi em, r i m t t i phiên con Hoa.y ch em l i m t l n n a, bi n thành n -khán-h , nh ng là n y con b nh là

ng i nhà ch không ph i chàng thanh niên p trai và sanh chuy n n a.

Ba cô nuôi em v a m i ng i m t phiên thì bác s cho v .

- Thôi con ng bu n n a. Vài b a v Saigon r i luôn d i y v i má.

Ba Nam Thành d ng t Quá mà bà trên gác cho cô yên ngh .

*

* *

Cô Quá ch t h t, h t nghe mu n ch t n a. S u tình c a cô c ng bi n i khác l i.ây là m t s chán n n, m t s r ng không. Cô ch a c yêu l n nào. M i tình c a

cô là m t o nh. o nh tan là không còn gì c trong lòng cô. K ni m không có thìng m ngùi c ng không.

Không khí Thái huyên trang ch ng nh ng tr l i v i s cô qu nh tr c mà cònm h i hám b bàng. Ni m riêng c a ng i n y ng i kia không rõ th u c,

tuy v n bi t nó thu c vào lo i nào. Nh ng nh ng cô gái th ng th n y không x u hvì h ã yêu. H ch m c c v i nhau vì vô tình h ã yêu trùng m t ng i. Vô tìnhthì không t i l i gì c , nh ng l i là cái t i ch n li u, vì ng i yêu quá hi m hoi.

Tuy v y qua vài ngày thì s th ng m n len lén tr l i, ban u h i b ng m t chút,i d n l n ra, r t cu c m y ch em làm lành l i v i nhau c và th ng m n nhau

nh c .

Gia- ình Thái huyên trang là m t gia ình n n p, là m t gia ình hòa thu n thì c nsóng gió nào c ng ch là c n sóng gió qua ng thôi. L ph i ây luôn luôn v tlên trên, và s tranh giành ch là nh ng phút iên phù du.

Vì v y tu n sau, lên ch i ây, bà ph không ng bão t d d i ã qua ó.

Bà ph l ch s , không h nói lên ó t n t ngh a gì. Bà ch vi ng th m th ngthôi, m c d u có mang quà x ng áng lên.

Bà không quên cho hay tin t c v Long, tên mà ai c ng nóng lòng nghe, nh ng bàcho hay m t cách kín áo, c tránh dài dòng và tìm nói v gia ình này h n là nói

n con mình.

Ng i c bà ph h i n nhi u h n h t là cô H ng. Th y rõ là Long có nói ý nha chàng cho m nghe.

Nh ng bà ph khéo quá, chia u c m tình c a bà ra, thành th không cô nào ph ii thân h t, m c d u ai c ng th y c là chuy n i c a bà hôm y là chuy n i coi

dâu, và cô nào c ch n thì cô ó là dâu h c a bà.

*

* *

Long ng i tr c t gi y tr ng m t h i, r i buông vi t ng lên i ra ngoài.


Ðò d c

hôm v Saigon n nay, không ngày nào chàng không s a so n vi t th chong. Nh ng mu n vi t th cho H ng mà kh i ai nghi k thì ph i vi t cho nh ng

ng i khác trong nhà. ó là kh d ch mà chàng ch a tìm c can m làm.

i qua i l i m t h i, chàng bu n c i cho thái à u c a mình, nên qu quy ttr vô ng i l i bàn gi y.

c th u chàng vi t cho ông bà Nam Thành, nói chuy n nh n, nh Thái-huyêntrang, h i th m s c kh e ông bà, h n s lên th m vi ng ông bà và xin phép ông bà

i th riêng cho b n cô con gái.

Th t là chán phèo, công vi c vi t m t b c th xã giao nh v y. Long hì h c mãi m ivi t xong, y nh m t h c trò l p ba làm bài tác v n u tiên.

Chàng ch n gi y th t d y, vi t th n y và ba th khác. B c th th n m s vi ttrên gi y th t m ng, ng i ta ng chàng vi t l y l cho ng i ó, không có gì nói cho nhi u.

Th cho cô H ng c ng là m t b c th xã giao, h i d vi t h n th cho ông bà NamThành, vì ùa cái tài lang b m c a ân nhân c ng ã y n a trang gi y r i.

Hai b c th khó nh t là th cho hai cô Hoa và Quá. Làm th nào cho hai cô tr vi l ph i mà kh i nói rõ ràng gì c .

Hai b c th y, Long ph i kh s t i t i m i vi t xong. ây là s hi sinh c n thi t,không qua hai i khó ó thì không n Tràng An c.

Tràng An là m t b c th tràng thiên nói gì không ra gì mà chàng l i ham vi t.

Em H ng.

Anh ã li u m ng kêu em b ng em. Em không ph n i nên nay anh c ng xin kêu nh thtrong th . Th n y s qua hai bác ki m duy t hay không, anh ch a bi t. Nh ng d u nó có l tvào tay hai bác, ch c c ng ch ng h gì. Em không có thái nào trái o c và anh s p xin

i em.

Có c n chi nói r ng ngày êm gì anh c ng ngh n em luôn hay không ?

ây nhi u èn quá, ch n tr i c a anh là h p, ra sân ngó lên tr i ch th y m t m nh ennh xíu, nh ang d i mi ng gi ng. Thành th anh không tìm c con sao hôm c achúng ta.

Nh ng không tìm c nó trên không, anh ph i c tìm nó mãi trong trí t ng c a anh và vìth anh c ngh n em...

i nh v y t u n cu i th . B n tr yêu nhau, sao mà nói nhi u c nh ngcái không có gì h t. Long vi t mãi mà không d ng c vì ó không ph i là nh ngcâu chuy n có uôi.

Th i r i thì bà ph v . Long nhìn m c i ng n ngo n nh trai m i tám ngày x ac c vì chuy n v con. Bà ph c ng c i mà nói:

- Con ch n l a c ng khéo ó. Nó d th ng l m mà c ng xinh p, gia ình xemra có c, m y ch em c a nó c ng có n t. Nh t là n u n thì má v a lòng l m...


Ðò d c

Trong b a c m t i, bà ph tr l i chuy n ó.

- Nh t gái h n trai, nhì trai h n m t, con h m b y nó h m sáu là h p l m. Conmu n ch ng nào má c y mai lên trên y? Theo ch má bi t, qua câu chuy n v iông bà Nam Thành thì mình v i nhà ó có ng i quen chung. V y thì ti n vi c

m, ng i quen chung ó là mai dong c l c a.- Ai ó v y má?

Ông bà thông Tài, ngày tr c có làm vi c v i ba con và c ng có làm cùng t nh v iông Nam Thành.

- Nh ng má có vui lòng hay không? Nhà ó nghèo l m.- Má d bi t. Mà mình có c n gì thông gia v i nhà giàu âu.- Má th t ít có ng i b ng. Thôi, con an lòng r i mà th ng-th nh r i con tính.- M y còn tính cái gì n a, m y già r i ó, không lo, v ch t.

Long c i hì hì:

- N u không lo, con âu xó xin má lên trên y. i bây gi khác x a má à, con traiba m i ch a già âu.

- Tao c mu n lo cho xong. Tao ch t ngày nào ai bi t c...- Má kh i lo, con tính xong chuy n khác, r i s tính n chuy n ó li n.

Chuy n khác y là chuy n cô Hoa, m t ng i b n hi n lành c a chàng, làm côngch c, mà lý t ng là c i m t cô v nhà quê mà có h c.

Chàng s làm ng i mai tr c khi làm r . Cô Hoa s c h nh phúc và không khíThái huyên trang s an vui.

Còn cô Quá? Nh ng th nào B ng c ng lo cho cô em út n y.

Cô H ng thì th ph n l m, không gây r c r i cho ai c .

*

* *


Ðò d c

i hôm y, Long i tìm B ng mà chàng mu n làm quen lâu dài cho d u không có mai m i kia. Chàng h i th m Song, ng i ã a B ng i xem tri n lãm n m n ,

và bi t c B ng tr t i nhà m t ng i Tàu, trên gác.

Khi Long n n i thì B ng s p s a ra i.

- À, anh Long, B ng reo lên! V h i nào ó?- V h m rày, c ng nh cho anh hay tin nh ng mãi n nay m i có d p.- Th là anh ã gi l i h a. áng khen. Anh có vi c gì kín c n nói ây không?- Có vi c c n nói nh ng nói âu c ng c.- T t l m. Ta i u ng n c v y. ây nóng b x .

ôi b n d n nhau xu ng m t ti m n c các chú u ph . T i ây khách chungquang toàn là ng i Trung Hoa, h kh i lo ai l ng tai nghe câu chuy n c a h c .

- T hôm anh v ây t i nay, có vi t th lên trên y không?

Long không khó ch u vì s quá tò mò ó. Hai ng i b n trai bi t u này ã ng mhi u nhau nhi u r i, không có gì gi u nhau n a h t, chàng áp:

- Có. Nh ng...- Tôi không c n bi t anh có ng n trong th hay không vì ch c ch n là anh

ng n. Tôi mu n rõ anh vi t cho ai?- Cho c nhà, ng i nào tôi c ng có th riêng th m c .- V y thì t t l m. N u anh v ng tính, ch vi t cho m t ng i thôi thì kh . Anh i

i, sóng gió v n còn. Anh nên dè d t v y.- Tôi hi u.- Anh có gì mu n nói?- Th m anh c quen bi t v i anh ch i...- Hân h nh.- V i l i h i ý ki n anh v m t cu c hôn nh n.- N u trang nghiêm thì tôi hoan nghinh.- Không ph i, hay nói cho úng, ch a ph i hôn nh n c a tôi v i ...- Ch c a ai? B ng ng c nhiên và lo l ng h i.- C a m t ng i b n c a tôi v i cô Hoa.- Anh nh nh tôi làm mai. S n lòng, nh ng tôi ph i bi t ng i b n c a anh.- Thì c nhiên là anh ph i bi t. Nh ng mi n là anh s n lòng thì vi c bi t kia, vi c

ph thu c, ch là vi c d thôi. N y nhé! Anh ng y là m t công ch c, ngh a làt ng i d hi u. Anh s i v i tôi t i nhà nh ch i vài l n là bi t nh nh bi tt ng i b n lâu n m.

- T t l m. Nh ng ít ra anh y c ng ph i c y tôi...- Thì c nhiên. Tôi s b t nh c y anh.

ng vui v trong lòng l m, anh u ng c n ly n c cam r i nói:

- Nên l c quan. Tôi c ng ang lo cho m t ám ây. Anh c y thêm thì tôi c nhai cái u heo.

- ám nào? Có ...


Ðò d c

- Có, có n thua n gia ình dì d ng tôi, cô Quá y mà.

Long nghe chuy n y c ng m ng r h t s c.

- Tr i i, sao mà tôi oán gi i quá nh v y. Tôi tin th nào anh c ng lo cho cô Quá.u hai cô mà có ch ng xong, tôi có th yên lòng xin vào làm r ngay.

- Tôi hi u thâm ý c a anh. Riêng tôi thì tôi lo là vì l n y: D ng tôi nh b v nmà tr v Saigon. Tôi không mu n cho nh ng ng i lui v v n ph i th t b i, r inêu thành tích không hay cho k khác, nên quy t lo cho m y em tôi có ôi b n h ttôi m i an lòng.

ng tr ti n ng lên h i Long:

- Có i ch i không?- C n l m c quen v i anh nhi u h n.

*

* *

Ra kh i h p êm, Long nói:

- ói quá, i n cái gì nghen anh.- ng ý. Nh ng khuya l m r i, nên mãi d i Ch -c m i có n, anh li u i b

i hay không? Tôi thì vào gi n y tôi ch thích i b thôi.- Ngh s ch c c ng thích i b ít l m là b ng anh. Và i n i nh th ng.

ôi b n có c m giác là ang s ng vào lúc t n th . M t thành ph không èn là m tthành ph ng . M t thành ph sáng tr ng mà không ng i, gi ng m t thành ph màdân c b ng ch t h t c .

- N u t n th mà anh còn s ng sót m t mình, anh có thích không? Long h i.- Thu bé, tôi c mong c nh th , m t mình vào các c a hi u bánh tây mà

n cho ã thèm. Bây gi thì không mong n a, nh ng v n thích c, n u...- ... n u còn m t ng i b n gái.- Ta là hai linh h n to g p nhau. Nh ng ng i b n y ph i nh th nào kia?- Ph i p, ch c?- H n là ph i p, mà danh t p ph i hi u theo t ng ng i. Có ng i i v i

anh là p, nh ng i v i tôi l i không. Thí d cô v n m c en khi nãy có phay không, theo anh?

- Theo tôi thì không, cô ta dáng u h i quê. Có nh ng ng i ph n l l m. N u l y riêng t ng món mà coi thì p: tay cô y p, m t cô y p v. v... Nh ng

nh ng món ó ráp l i không khéo, thành ra toàn th xem quê k ch.

ng nhìn Long giây lâu r i h i, gi ng lo l ng:

- Anh yêu m t ng i nh v y c hay không?- c. Nh ng nh t nh không i chung v i ng i ó.

ng th dài, Long h i:

- Ý ki n c a tôi sao l i làm anh suy ngh ?


Ðò d c

ng c nhìn ng nh a mà i, m t cúi g m xu ng. Long v n vào vai b n r i h i:

- Ph n ng gì l v y?

ng c ng ôm vai b n r i th dài, áp:

- Tôi s l m!- S gì?- Ch a th nói c.

*

* *

Ba hôm sau Long a B ng n nhà ng. ng khá p trai, nh ng th t khác hxa, t c ch n l i nói. Trò chuy n m t lát thì B ng l i th y thêm r ng c t t ng

n tâm h n c a anh n y c ng khác h .

ng s là m t anh ch ng t t: có s c kho , có ti n, hi n lành, bi t chi u b n, lo h nhphúc cho gia ình. Hoa còn òi h i gì h n? Nh ng con gái nó d i, nó hay òi h i

n.u không th y cái h n, nó không so sánh c và s an ph n d dàng. ng n y nó

yêu h t ng i ngh s r i, nó v n còn luy n ti c loài ngh s thì khó mà b t nó b nglòng m t anh ch ng t t.

Công vi c c a chàng s khó kh n bi t bao! Nó ã xem vân Th ng h i, bây gi b tnó b n l a Hà ông, tuy có b n h n, nh ng ít hào-nháng, nó s d y-n y cho mà xem.

Ng i khách ng i nhìn ông ch nhà nói chuy n, có c m tình v i con ng i ng-n, àng-hoàng y l m, nh ng b ng c nghe t i nghi p anh ta hoài.

ng nh chàng h i th m:

- T i sao anh l i không là ngh -s nh ng i ta? Không ngh -s th t th c thìng có tâm-h n ngh -s cho nó oai. Con gái nó d i l m, ch yêu ngh -s thôi, m cu chính h ng ng i nh anh m i làm cho nó h nh-phúc.

Khi ã c n , hai khách xin phép ra v , B ng si t tay ch nhà, b ng ngh :

- Tôi quy t tìm ch làm cho anh ó. Nh ng gi y ch ng ch c a anh t t, mà tôi l ikhó v n ng. Anh bi t cái kh c a tôi không?

Tuy nói th , B ng không s bao nhiêu, Hoa nó có d i, thì anh nói mãi nó s ph inghe.

u áng s là làm sao cho Côn ch u lui t i Thái huyên trang tr l i. T ái c a anhy b va ch m m nh d . Anh ta t c và gi n l y, mà c ng âm nhát nh con thú bn m t l n d d i nên anh ta s tr n trong hang c a anh ta, bi t làm sao xúi anh ta

ra kh i ó c.

hôm b Côn m ng v n n nay, B ng không có tr l i th m ng i b n tr tu i ó.Chàng ã lên c cô em h , nh ng không tìm ra c lý l gì nói cho trôi thái

t l ch s c a em mình, chàng tr n luôn.


Ðò d c

Hôm nay ra t i ng, B ng b t tay Long r i xem l i ng h thì ã m i gi sángi. Gi n y không rõ Côn có nhà hay không. Nó thích i xi nê bu i chín gi r i

sáng chúa-nh t l m.

b n i v ng, B ng l i n ó v i hy-v ng Côn không có nhà. L quá, chàng âmra s s g p m t n y. n làm sao, nói làm sao v i ng i ta? Tìm mãi s ra lý-l c tngh a thái- t m phào c a Quá. Nh ng ó là lý-l gi d i, mà B ng l i r t khôngthích nói d i.

ng n n i thì th y Côn ang ti n khách ra ngõ. May quá!

Khách là m t ng i b n gái mà có l n Côn nh c i làm v . Không hi u sao r ichàng b ý nh y nh ng cô b n v n còn yêu Côn và không h t hy-v ng.

ng lo l m. Cô gái v n- ng cho s i dây ã t c n i l i hay ch ng? Khôngch c, và n u có, ch a h n cu c v n ng y s có k t qu . Tuy v y nó c ng c n trph n nào công vi c c a anh.

Côn thu c h ng em út c a B ng. Anh ta v n cung kính ti p ng i b n vong niên chkhông có t v gì gi n l y c .

- Sao lâu quá anh không th y t i ch i. Tôi thì tôi tìm anh mãi mà không g p.- Tìm làm gì? B ng hy v ng h i.- Tìm th m anh ch có gì âu.- À, ra v y. B ng hy-v ng hão trong giây phút nên ph i th t-v ng sau câu tr l i

t h p lý c a Côn.

Ng i ó làm thinh giây lâu B ng l i h i:

- Anh còn gi n tôi hay không?- Sao tôi l i gi n anh?- Vì tôi làm ông mai, mách cho anh m t ch k -c c

Côn c i l n:

- Anh nói quá! Không có gì là k -c c h t. V y tôi không có gi n anh âu.

ng th dài mà r ng:- Tôi nói ra ch c anh cho tôi là m t ông c già, ch qu th t là nh th : con gái

bu i giao th i nó ba l ng nh ng l m, khôn không ra khôn, mà iên c ng ch ng raiên...

Không gi u gì anh, con em tôi nó c ng là m t cô gái iên nh ng tôi ng nó kh ii, nào dè ch ng nào nó v n còn t t y. Nó tr lòng, non d y mà, r i nhi m

nh ng t t ng quá b o, nên trông nó gàn gàn...- Không, tôi th y cô y thông minh l m, và thành th t l m.- tôi nói h t anh nghe. Lúc dì d ng tôi nh lui v v n, có h i ý ki n c a con

cái. Vì n i nhà không ai ng ý nhau c , nên bày ra b th m. Con em út tôi nó bthi u s . Không bi t làm sao ng n tr s qui n, nó m i h m d a không l ych ng ho c c t tóc i tu, n u b t ép nó v v n. Nh ng r i nó không bao gi cógan c t tóc c . Th ngh a là nó quy t ch n s không l y ch ng. Khi anh n, nó


Ðò d c

nói nh v y, vì t -ái hão, mu n t ra cho các ch nó th y là nó h dám nói thì dámlàm.Anh th y có ph i là iên l m hay không?

Côn làm thinh mà nghe, ch ng B ng nói xong, anh m i a ý ki n riêng ra.

- Cô y có iên nh v y, tôi c ng ch ng trách gì cô. M i ng i m t cá tánh, t imình…

- T i tôi, ph i. Tôi nh n l i c . T i tôi không ki m soát xem con bé ngông thu béy, ã h t ngông ch a và l i h m d a c a nó, cà r n hay th t.

Tôi h i h n ã làm phi n anh, nh ng không bi t l y gì chu c l i. Con em tôithì vì iên nên nó gi i quy t h i-h n c a nó c ng r t gi n ti n.

- Cô y c ng h i-h n n a à?- Ph i. Nh ng tôi c n thú th t v i anh là nó h i-h n không ph i vì ã làm phi n

anh. Nó không tin là anh l y th làm nh c, v nó c ng ích-k l m, ngh n nónhi u h n. Nó h i h n vì ã t ch i anh là m t ng i nó thú nh n là x ng ánglàm ch ng c a nó. ó là s h i h n ã b trôi qua h nh phúc.

Côn chú ý nghe r i h i:

- Th cô gi i quy t h i h n c a cô b ng cách nào?- B ng cách gi n ti n h n h t, gi n ti n cho nó, là u ng thu c ng t t .

Côn nh y d ng lên:

- T t ? H i nào?- Sau ngày anh lên trên y.

Côn ng m-ngùi kêu than:

- Tr i i! T i nghi p! Sao không th y báo ng tin, c ng ch ng nghe anh nói gì h t.- Nhà ã gi kín, không ai bi t c c .

Côn ngã ng i trên l ng d a c a chi c gh mà anh ng i, r i th dài mà nói m tmình:

- V y là xong m t i! Cô y làm x ng quá.- Không, nó không ch t âu.- V y h ?

Côn b kích thích ng i ch m t i mà h i nh v y, B ng c gi u s vui m ng c ch ctr i lên m t chàng. Chàng ã dùng úng chi n l c và y ng i b n tr tu i t chgi n l y, th , n ch chú tâm t i ng i con gái ã ng c ãi anh ta m t cách tànnh n.Chàng c i ha h r i nói:

- ã b o là nó iên, nó ngu, nó t -v n c ng iên và ngu l m. Ai i mu n ch t mànó khóc n b n gi sáng m i u ng thu c ng . Cho nên sáng ra là ng i nhà hay

p b t nó ph i s ng d y. N u nó khôn, ng thèm khóc, ng thèm vi t thi, u ng ngay h i u hôm thì có tr i mà c u.

Côn c ng c i r i h i:


Ðò d c

- V y bây gi cô y ra làm sao?- Nó l i càng iên h n, sau v ch t h t ó. Tôi lo ngày kia ph i th t s a nó i

Biên Hòa. Thây k , cho áng ki p.

Nói t i ó, B ng ng lên giã b n.

Côn không nói gì n a, không h i gì thêm n cô Quá, nh ng anh h n:

- Tôi s tìm th m anh. Nh ng anh không có m t âu c , làm sao mà tôi tìm c.y xin vô phép m i anh tr l i ch i th ng th ng.

ng c ý không áp.

*

* *

- Á, anh B ng lên ch i!

quá, l n n y ch có m t mình cô H ng reo m ng ng i anh h thôi. H ng ít l ithì ã ành r i, nh ng Hoa và Quá là k mong i anh n y h n ai h t, l i ch m ngbà con m t cách âm th m và có ch ng m c thôi.

hai không còn mong m i nhi u n i tài giúp c a B ng nh tr c n a, v Hoaã yêu h t m t ng i, lòng còn b n b u ng i ó, Quá thì chán n n l m r i không

thi t n gì n a c .

Nh ng c b n ch em u ng c nhiên mà th y B ng vui v nh tr c ch khôngqu u qu , càu nhàu nh m y chuy n lên ch i v a r i.

ng m i t i sân ã hét:

- Có d a xiêm hôn, ch t mau mau lên. N o c thì n o, b thêm mu i vô!

th , b bàng, s chán n n b ng nh ho ng s bay m t tr c ti ng n d d i y.

Cô Quá già i n b n n m tu i, sau ngày ch t h t, nghe mình tr con l i nh cc. Hôm nay m i th t là ngày Thái-huyên trang tr l i nguyên-tr ng tr c bi n

.

ng pha trò tr c m t dì d ng:

- Chúa nh t hôm nay tôi c n i M tho có vi c mà ph i d p chuy n i y l i lênây vì tôi c n tìm danh s cho m t ng i b nh.

nhà ngh ngay n bà lang b m, và u nhìn H ng mà c i. B ng thêm:

- Con b nh ang m n ng, au t ng-t y mà!

n ch a ai hi u gì. Có ng i lo lo, b n kho n không bi t B ng em tin d gì t iây. Ng i thanh niên vui tánh này li n ch vào Quá mà nói:

- ây là danh s . Ch có bà m i ch a kh i b nh ng i y thôi, b i vì chính bà ãgây ra b nh. Th ng Côn bây gi nó d s ng d ch t d i y.

Ông bà Nam Thành b ng nghe hy v ng n l i ch t lòng ông bà. Nh ng c làm rabình t nh, ông Nam Thành h i:


Ðò d c

- , th ng i ta còn gi n hay không? Cháu xin l i giùm dì d ng, em cháu nó cònkh d i l m.

- Ng i ta nào dám gi n, th a d ng. Ng i ta ch au kh thôi.- T i nghi p!

Cô Quá l ng i n i khác, trong khi ba ch em bu quanh B ng mà h i th m v anhchàng i coi m t v g p r i ro.

Th t là c m ng, m y ch em th ng yêu nhau l m, và cô nào c ng r t th ng yêua em út n y. H nh phúc c a nó là m i lo ngh l n c a các cô, cho nên các cô c ng

hy v ng không kém cha me.

ng h i:

- Anh nói gi n hay nói th t anh B ng? C u y ngh gì v gia quy n mình?- N u không có, ai dám nói. Tôi ch cà r n i v i vi c cà r n thôi. Vi c nghiêm

trang thì tôi nghiêm trang h n ai c .- âu, anh t ch ng au t ng-t nghe coi, Hoa yêu c u.- Nè, au t ng-t là nh th n y: tim k t ng-t thì nó ho c là khô l i ho c tan

thành n c. N u nó khô thì h k au-t ng t mà i ng thì ta nghe tim h nkêu l c c c, l c c c trong l ng ng c h n, n u tim tan thành n c thì h n i, tanghe kêu l c c l c c nh trái d a khô mà n c ã c n n a ch ng.

Hoa c i ng nghiêng mà B ng l i nói thêm cho cô c i n s c:

- Nh ng ti ng l c c c y ánh nh p cho sáu câu v ng c mà h n ca su t ngày.- Sao h n l i không ca tr ng-t ng-t ?- Vì i nay ng i ta ch au t ng-t có vài tháng ng n ng i thôi r i ng i ta tìm

khác, còn tr ng làm sao c mà tr ng.

i anh k t lu n:

- B i v y ng có b t ng i ta t ng-t lâu. H s chán r i i m t. Các cô nên c tngh a cho cô Quá hi u l ó.

ng th y c n ph i nghiêm trang nên su t em m t cái r i h i:

- Nh ng nó ã có thái d i d t nh v y, bây gi tính sao?- Thì có tính sao. B t nó ph i th ng nói iên nói khùng n a, tôi m i dám cho

ng i ta tr lên ây. N u h lên ây m t l n n a mà nó còn làm nh v y thìch t tôi.

- Thôi. Anh i nói chuy n v i má em i, r i ta tính chung.- Ph i, tôi ph i các cô lo món ch giò ng ãi khách ch .- Gì ó n a? Lành hay d ?- Lành. H tinh mà.- Thì anh nói i i, em s t ru t mu n ch t ây.- Cô Hoa có s t ru t hay không?- N a, sao l i không, Hoa áp, c hai a, b ng ang nóng nh lò l a ây.


Ðò d c

- dành hai cái b ng ó lát n a chiên ch giò. N y cô Hoa. Tôi báo tr c cho côbi t. Tôi s d n b n tôi lên ây xem m t cô. N u cô âm khùng nh cô Quá thìtr n i tôi ch ng dám chân t i ây n a âu.

- Ai m n anh?

Hoa h i b ng gi ng c m gi n th t tình ch ch ng ph i làm b .

Không th thú nh n c, cô qu ã t c cho tình th oái o m n y. H ng bao lâu,mong m i n i ng i anh h , mà không th y tia hy v ng nh xíu nào c . Nay v a yêu

t ng i, thì anh y l i a ra m t tin khi n cô r t khó ngh .

Nh ng B ng không gi n thái c a em mà ch c i h h r i áp:

- Tình th ng m n bà con bi u tôi nh v y. Tôi có b n ph n gây h nh phúc chocác cô, m c d u các cô n i iên mà ph n i. Các cô iên c , iên h t nhà. Nh ngtôi còn t nh thì ph i lo cho các cô.

*

* *

Cô H ng, ng i ng i l i bàn n sau h t h i nãy, ang n tráng mi ng, thì ông bàNam Thành nói:

- Các con, ng a nào i h t c . Ba má có vi c quan tr ng nói v i các con.

n day l i bà, ông b o:

- Tôi nh ng l i l i cho bà ó.

Bà Nam Thành ch a chi ã rút kh n ra h m i, r i m u máo k l :

- Ba, má th ng các con không bi t bao nhiêu, mu n lo g y d ng cho các con s mch ng nào hay ch ng n y, mà các con xem b không coi lo ngh c a ba má vào

âu c .Nay anh B ng các con lên ây c g ng l n chót giúp ba má lo cho con Hoa vàcon Quá tr c. Ba má nói th t v i hai a, n u hai a mà l n nài tháo ng n athì ba má ch còn n c ch t cho r i.

i bà khóc s t sùi nh là hai cô ã làm kh bà r i v y.

Ông Nam Thành ti p l i v :

- Các con có th không th ng ng i ta, u ó cha m không th ép. Nh ngth ng hay không, ng i ta n vài l n r i s hay. Ch con c ý y ng i tara khi ng i ta m i b c vào nhà thì th t là không bi t th ng cha m v y.

- Th là rõ. B ng nhìn b n cô em gái, nh t là Hoa và Quá, mà nói nh v y. Dìng có ép các cô ph i ng quy t ng i nào âu. Nh ng mà các cô ph i l y

ch ng cho dì d ng an lòng. ó là m t s hi-sinh nh mà ng i con nào bi tth ng cha m c ng ph i làm.

ng gi i l m. Anh ã s p t chi n l c m t cách khéo léo, trình bày câu chuy n thìy nh là các cô không thích l y ch ng mà ph i hy sinh vì l i kêu g i c a anh.


Ðò d c

Hoa và Quá nh th thay i thái c mà kh i ph i m c c v i ai c .

n n y hai cô không khoe b n lãnh n a mà ch làm thinh theo u Vi t Nam c .ng nói:

- Có ch ng n i nhà. Tôi xem s im l ng c a hai cô là s nh n n i ch u s ph n. V ytôi s a ng i ta lên, không bi t ngày nào…


Ðò d c

Theo d oan c a ta thì m t nhà không nên g hai a con trong vòng m t n m. ÔngNam Thành thì b t k t -t ng y. Còn bà, tuy s hãi l m c ng ph i li u m ng v t

c vì tr ngày nào bà lo ngày n y.

Hai ám h i làm vào cu i tháng tám, nh u tháng m i là c i.

Long nh H ng l m mà th qua l i không làm cho chàng khuây. Hay tin ám h iã làm xong, chàng nh lên th m b n vì không còn ai ganh v i ai n a mà ph i lo.

Nh ng chàng v n ch a dám, các ông c bà c nh th y nhi u chuy n nên ã hay knh ng v sanh ch ng b t thình lình c a nh ng cô gái s p l y ch ng. Nh ng v sanhch ng y ch t ng t phát lên vào tháng cu i cùng tr c ngày ám c i thôi.

có m t c a chàng trong gia ình y có th kh i ngòi nhân d c r i sanh ra l mchuy n không hay.

quá, chàng không ph i tay m v gái. Chàng ã g n nhi u àn bà, h n th , ãyêu. Nh ng ây là l n u chàng s t ru t vì m t giai nhân.

Tr c chàng mu n yêu ai thì c eo i theo ng i y. R i c yêu, chàng kh iph i nh nhung gì c . Bây gi thì ng i chàng yêu là m t trái c m, khi n chàng ngh

n ng i y không bao gi thôi.

Long i th th n trên v a hè, nh m t c u h c sinh m i tám m i b t u bângkhuâng.

ng chàng b ai v m nh lên vai. Gi t mình, h a s day l i thì ra ó là B ng:

- Hú h n hú vía tôi!- Sao l i s , có k thù à?- Không, nh ng ang lo ra, nên h t h n.- B n kho n v ngh thu t h ?

Long không áp l i b n mà n m tay anh này r i h i:

- Tôi có th lên th m H ng c hay không?- Á, tôi ng c nhiên mà th y sao anh không lên ó. Ch ng nh ng ng c nhiên mà

thôi, tôi l i còn h i lo n a.- Nh ng tôi s có h i.- Không, anh kh i ph i lo. Côn và ng c hai u b nh trai, u khá v tâm tánh

nên c hai em tôi nó yêu th t s r i, ch còn ch ngày c i n a mà thôi.- V y h ? Th mà tôi c ng i nên tôi không dám lên.- Còn tôi, tôi l i c lo. Tôi có h i th m em tôi v anh. Nó b o là anh v n g i th

luôn. Nh ng nh th không ph i là m t b ng c ch c ch n c a tình yêu mà tôikhông an lòng c. Tôi l i lo vì l khác n a.

- L gì?- Thôi, khoan nói v i.

*

* *


Ðò d c

(10)

Long i s m quà t n có m t ti ng ng h , nh ng ph i suy tính n m t tu n l .Chàng oán ý c a m i ng i trong nhà, th nào cho món quà nào c ng h p ý ng inh n c .

Ông Nam Thành s c m t cái ng u b ng g c cây bruyère còn nguyên v xù-xì trông m nét ng áng.

Bà Nam Thành ch c r t thích m t chi c máy hát, m t b a v ng c v Ph t ThíchCa.

Cô H ng h ng ao c m t va ly nh b ng da ng d ng c và thu c men c p c u:cô s to i nguy n.

Cô Hoa thì s c m t b sách d y n u n, r t nhi u tranh nh trong ó có d ynhi u món kem l l m.

Cô Quá s c b n b t p chí chi u bóng, óng l i b ng bìa da.

Ng i cu i cùng làm chàng kh s n m y bu i suy tính. Món quà ph i m tìnhyêu m t cách kín áo th nào cho ng i trong cu c hi u ngay mà ng i ngoài l ikhông th y.

t cu c chàng mua m t chi c nhà tranh b ng t nung t H ng C ng g i sang bán cho nh ng tay ch i non b . Trong chi c l u c y, chàng t m t qu tim vàngnh xíu thôi. Tùy thích cô H ng cho ng i ta xem nhà có ch a tim vàng hay nhàtr ng v n không, n u cô s l u m i tình.

Long h i h p ngay t lúc m i b c lên xe, n a m ng n a lo. Chàng không lo bng i ta t ng c ra ngoài, nh ng lo không khí ti p ón không n ng h u l m, nó s

t chàng so sánh v i c m tình c r i t i thân.

Khi xe ch y t i Thái - huyên trang, chàng cho phóng luôn vì chàng h i s m t ph n,mà nh t là vì mu n s ng l i giây phút tai n n ngày nào.

Lên t i trên kia xa, Long m i qu o vào m t con ng xe bò quanh xe l i.

Chàng c nh l i nh ng ý ngh c a chàng hôm chi u tai n n. Không, hôm ó chàngkhông có ý ngh gì c . Lòng ang nh lâng lâng, b ng không, h t ho ng lên vì xe tr tbánh, r i l i kh ng khi p khi chi c xe leo l , r i thì u u minh minh không còn bi t gì

a c .

Thái - huyên trang ã l d ng, Long xúc ng l m! N i ch ng ki n m t m i tình c ata bao gi c ng gây b i h i, cho d u m i tình y to i nguy n hay au th ng, là vì

i tình nào c ng p c , mà cái p ã qua l i hay g i ng m ngùi.

Long cho xe ch y th t ch m r i ng ng êm ái tr c nhà. Ch c trong y ng i ta ãth y xe, ã nh n c chi c xe l t ngày nào c ng nên, và ng i ta ang ng c nhiênsao xe l i t Biên Hòa xu ng.

Long kh n b ng các món quà ra, b a hát n ng quá, ph i l i.


Ðò d c

Trong nhà qu ã th y chàng và chàng ng c nhiên l m mà th y h ch y ra ónng chàng.

n cô con gái ch y ua, nh ng cô Quá còn tr nên n h ng nh t, r i n cô Hoa, công. Cô H ng ch ng nói th m v i cha m thôi.

, chàng ngh , h ã yên vui th t à?

- Quà gì ó, anh Long? Quá ch a t i n i ã h i l n.- ng cho con Quá gì h t anh Long, ch ng nó ã cho lu bù r i, Hoa nói.

Cô H ng ch c i r i l t n r c b t giùm cho ng i khách. Hai cô kia b tch c, thành ra Long c r nh tay nên tr l i xe l y b a.

- Hôm nay có anh B ng lên hay không các cô? Long h i.- Lên ngày m t, ch có anh là tr n luôn.- Tr n c ng không thoát. À, b c h a c a bác trai, bác trai có ng ý không các cô?- À, ng c i qua i l i mà nhìn mãi, nh ng không nh n c ó là chân dung

a ai.

b n u c i xòa...

Long v a i v a nhìn vào nhà mà h i:

- Cô H ng ch c không a tôi nên ch ng thèm ra ây.- Xí, Quá v a nói v a nguýt Long m t cái, thôi i anh, b ng i ta không bi t hay

sao mà làm b , ch y c ng gi d i l m, có gì x u h âu mà s d v y?- Cô bi t cái gì?- Bi t anh s p i h i v ch gì. Bác gái ã lên ây m y l n r i, tuy ch a nói gì mà

em th y rõ quá.- V y à?

Long ng c nhiên th t tình tr c tin n y. M chàng ã lên ây mà không cho chànghay. C ng may là bà c ch a nói gì h t, theo l i cô Quá.

Long c m ng và nghe th ng m vô cùng. Bà c ham dâu quá s c và thèm mcháu n i l m. Tình th ng m l i khi n chàng yêu H ng h n bao gi c . ây là m tth tình gi ng nh tình ch ng v , vì Long ch t th y r ng, H ng m t cô gái c mchàng th ng m n, ã nh là v c a chàng r i.

- Kính chào hai bác. Long ch y mau t i ông bà Nam Thành kh i ph i nói gìtr c chàng.

- À, cháu lên ch i.

Trong khi v ch ng ông ch Thái - huyên trang áp l i thì Long nhìn H ng m mi, nói v n t t nh m t k c nói v i em nh :

- Cô H ng.

ng m c c nên c ng có thái em nh . Nàng ch kêu kh m t ti ng “Anh!” r i luira núp sau l ng m .

Bà Nam Thành h i:


Ðò d c

- Bà ph v n m nh ch cháu?

Bà h i cho có chuy n ch th t ra bà ph lên ây l n chót cách ó m i sáu hôm. Longng khách sáo l i:

- D , nh tr i...

c r nh v sau, Long bày ngay quà bi u ra trên bàn. Nói l i t ng v i ông bàNam Thành là m t vi c khó. Long ã s p t tr c l i l nh ng nói v n ch ngtrôi.

- Quý hóa l m! Ông bà Nam Thành l i khách cho y kh i ng ng và trách l y lthêm:

- Cháu mua quà nhi u ti n, không t t. Chi c ng u n y d th ng c ng n batr m, nh ng mà c ng c, n nh máy hát thì b c ngàn, t n kém cho cháuquá, bác ng i l m.

- Th a bác, cháu có quen các nhà i lý nên mua c theo giá v n thì c ng ch ngn bao nhiêu.

ông bà Nam Thành nói n a, Long a m t cái gói vuông tr c m t H ng r inói:

- N u nh không có ê-te c a cô thì tôi ã nguy lúc n . Nh ng ê-te mà không có ng thì nó ngã r i h t. V y ây là món quà, tuy bi u cô mà ch các n n nhân

chung quanh ây m i c h ng.

ng v i m dây ra r i ng ó mà tr m tr mãi cái h p da, trong ó chia ra làmnhi u ng n n p r t ti n.

- C m n anh l m ó. Mà anh ch n quà sao tài d v y? Nó trúng y ao c c a tôi.- C ng c u may thôi cô H ng à. Nh ng c u may mãi có khi g p r i. Tôi hai cô,

cô Hoa và cô Quá, hai gói gì ây?- Ai làm th y bói bao gi mà anh h i nh v y. ng ngay ng n mà th a cho àng

hoàng i ng ng i ta m ra xem, s t ru t l m r i.

Bà Nam Thành m ng Quá:

- Con c h n nh v y, l i v i anh l m ó.

Long c i nói:

- Quà hai cô thì d oán l m. Nh ng ch ng bi t trúng ý hai cô hay không? Cô Hoathích kem nên...

- Té ra ây là kem?- Không, cô m ra xem th .

Hoa v i vàng m gói r i ch ng h ng:

- Sao l i sách?

Long làm thinh m quy n sách to nh t ra, to h n c quy n t n r i l t n i trangmà anh ã làm d u.

- !


Ðò d c

b n cô con gái u kêu lên.

Gi y sách y và tr ng m n. M t c c kem to b ng hai c c th t ngoài, ang tràn trkh i mi ng m t th tuy t màu ngà, t t c n i lên trên m t chi c kh n tr i bàn nhi umàu trông b t thèm n mu n b ng c c lên n ngay.

- Trong ó có ch cách làm nhi u th kem, nghe ch ng ngon l m, Long nói.- Còn quà cho em, m ra nha! Quá s t ru t gi c.- ã em lên là thu c c a cô r i, cô c m ra.

Quá m gói r i c ng ch ng h ng mà h i:

- Sao c ng sách?- Cô xem trên gáy.

Quá l t gáy sách lên r i c:

- Presse nouvelle – Les plus beaux films, Revue hebdomadaire. Trên m t gáy khácthì: Cinéhebdo.

- ! Thích l m! thích l m! Quá c xong r i reo lên, kê m i vào m y b báo ng i mùi gi y m i mà cô thích.

Long r t b ng lòng. Chàng l i thò tay vào túi trên mà l y ra m t cái gói nh . H ngy gi i phiên mình, bây gi thì h i h p l m, nhìn lom bom cái gói nh xíu y,

không sao oán c món gì trong ó.

Long nói:

- Tôi ã b o r ng c u may l m, có khi ph i g p r i. Nh tr ng h p ch n quà chocô H ng ây. Tôi không dám nói là món gì, s cô H ng x u h v i các cô. V ythôi tôi tùy ý cô H ng mu n khoe hay gi u. ây cô H ng.

Chàng b c t i trao món quà t n tay b n. H ng run run bóp th cái gói thì ngheng nh á. Khi mép gi y ã tung ra, H ng ng c nhiên h t s c. M t chi c nhà tranhng t nung! Sao l th ?

Nàng b ng i s c vì sung s ng l m. Qu tim vàng thoáng th y n m trong bu nggi a, giúp nàng hi u ngay ý ngh a c a món quà.

Quá nh y t i h i lia l a:

- Gì ó ch ? Gì ó?

ng làm b vùng v ng r i b i, v a i v a nói:

- Sao quà c a em k v y?

Ông bà Nam Thành lo s ác c m sanh ra gi a Long và H ng nên c ng nóng mu nbi t là th gì mà làm cho H ng không vui, tìm cách mà an i con.

ng v a i v a trút qu tim vàng ra, nên khi Quá gi t c món quà trên tay ch ,thì ch có chi c nhà tranh không mà thôi.

Quá c m chi c nhà non b gi a hai ngón tay r i hô lên:

- Búp bê lô-canh, không b ng nh a mà b ng t h m.


Ðò d c

nhà u ch ng h ng tr c món quà k d y.

*

* *

Thái - huyên trang ã bi t m i tình gi a Long và H ng và ã m c nh n m i tình ó.Cu c th m vi ng siêng n ng c a bà ph là m t b o m tinh th n nên ông bà NamThành không c n b t con ph i gi gìn cho l m.

Long nh lên ây vài ngày, nh ng t lúc m i b c t i th m chàng ã t h i nên i hay không?

ni m n mà chàng mong m i ã x y ra. Chàng còn mu n gì h n?

Nh ng tr i i, m t n i tuy t v ng mênh mong ã xô v m ng to mà chàng xâyp t khi v Sài Gòn. Long nghe khó ch u vô cùng vì th tình c m mâu thu n mà

chàng ang có. Tình yêu H ng v n còn nguyên v n n i lòng chàng th mà chàng l inghe không th c i H ng c n a.

Tr i i, H ng ã m t, mà m i tình l i còn! Long ng m ngùi nh khi tr l i ch n x a,nh c còn y nh tr c mà ng i yêu c a chàng ã hóa ng i thiên c r i.

xóm trên, v ng a xu ng ti ng hát ru con c a ai:

Ghe lui kh i b n còn m,Ng i th ng i m t, ch n m còn ây.

Không l l i ra v li n, Long ph i nán l i n chi u. Nh ng su t th i gian ng nng i mà chàng l i, h a s c tránh ng i yêu. Không tránh c, chàng trò chuy n

i nàng mà không dám nhìn ng i nàng, ch ngó m t mà nói thôi.

Su t hai ti ng ng h sau khi t i n i, Long ch làm có m i m t vi c là ng m H ngng xa ki m m l i c m giác u tiên c a chàng khi m i lên t i ây.

Sau khi nh n th y c m giác y là úng v i s th t, chàng không dám trông dángng i c a H ng n a.

Trái v i d nh c a m i ng i mà c c a chàng n a, Long ch trò chuy n nhi u v iba ch em kia. Nh ng không ai ng c nhiên v ch l ó c .

oán r ng Long s ng i ta th y rõ quá m i tình c a chàng i v i H ng, nên clàm b th nh v y thôi. C H ng c ng ng nh v y, và chính nàng c ng mu nth nên nàng vui v c nh th ng.

n chi u, Long ra xe v . Thái - huyên trang a chàng ra t n c a ngõ thì H ng m ich t nh n th y v khác l n i Long.

Long v a bu n thiu, v a s ng sùng nh m c c v i ai. Chàng óng c a xe và cho máy ch y li n, không day l i l u luy n nhìn ám ng i a ón.

Tuy nhiên H ng không lo l m. Bao nhiêu l i nói ch a ng trong món quà khi sángkhông b o m cho m i tình c a Long à?


Ðò d c

Nh ng sau ngày y, nàng i th Long n m i hôm mà không th y ng i phutr m làng ghé qua l n nào c .

Thái-Huyên trang b n r n chu n b hai cái ám c i trong tháng t i, nên không aithèm tâm t i b n kho n c a nàng, b n kho n bi n thành lo s sau ngày th m ihai mà nàng c th c a Long.

Th l l m, ch h i th m s c kh e và nói n tình b n gi a hai àng. M i khi Longng ch ng dám b c l tình yêu trong th , nh ng tình c m c a chàng không gi u

c, ã ph i ra trên nh ng ch không âu, ai sành l i c gi a dòng là hi u ngay.

ng c i c l i mãi b c th , làm nh h c k là tìm c tình ý n ng nàntrong ó. Tìm tòi vô hi u qu , nàng chán n n vô cùng.

ây là cu c phiêu l u tình ái th nhì trong i nàng. L n th nh t nàng tuy t v ngi au kh . Nh ng l n n y, lòng nàng nh r n l i vì n i ê ch .

Trong khi ó ông bà Nam Thành luôn luôn hân hoan trong s b n r n, thích chí gc hai a con trong n m nay, còn m t a n a thì th nào n m t i c ng g trôic.

*

* *


Ðò d c

Long v Sài Gòn ch ng m àn bà là àn bà. Khi tr c chàng ng m h nghiên c ucho khoa h i h a, ng m th a mãn s thích ng m v p bên n gi i c a m tng i con trai.Nh ng bây gi chàng ng m so sánh.

Có ai bi t r ng Long kh hay không? Chàng v n yêu H ng nh tr c. Ý ngh khôngi H ng s làm cho chàng au n mênh-mông, ý ngh y vày vò Long mãi không

thôi.

i H ng là kh i ân h n gì c v v ó. Nh ng l i s ph i ân h n v v khác.

Ân h n? , Long nh vi t b c th n a, càng ngày càng l t, càng th a, r i tr n luôn.Nh ng tr n ng i ch nào có tr n c cái au c a ng i, nó s eo i theochàng, vày vò l ng tâm chàng n b c u.

Còn anh chàng B ng n a? n làm sao nói làm sao v i anh ta ây?i i ã n ngày c i c a Hoa và Quá. Ông bà Nam Thành th ng l ng cho hai

ngày c i y cách xa nhau có n m hôm thôi. M i s p t cho ám c i tr c sdùng c cho ám c i sau, t n kém l i thì gi .

Long và m u có ti p c h ng thi p. B c th riêng kèm theo ó nói rõ là chàng ng i h bàn n ông, còn bà ph thì c yêu c u t ng danh d cho l c ing cách ng i h bên àn bà.

Hôm v Sài Gòn, h a s c n nh n m :

- Sao má lên trên y m y l n mà không cho con hay?- M y h i l , tao là m c a m y mà i ph i xin phép m y n a sao?- Không ph i xin phép. Nh ng vi c má i có dính líu n vi c c a con, con c n

th o lu n tr c v i má.- Còn th o lu n, th o li c gì n a, ch ng nào con quy t nh thì má c y mai. Nh ng

ph i gi liên l c thân m t luôn t gi n ó.- R i con không bao gi nh t- nh c thì có ph i là h i hay không?- H i ch nào?- Má lên làm thân, báo ng i ta hy v ng. N u v sau, vi c không thành, h s th t

ng bi t bao nhiêu.- Sao l i không thành c?- c l m, vì con ch a thích c i v .- M y nói gi n sao ch . H hy v ng không ph i vì tao làm thân âu, mà vì m y ã

có t tình v i con c a ng i ta, nh m y ã thú nh n. Bây gi m y l i mu n th ithác thì ng i ta còn coi mình ra gì n a.

Long i lý, nín luôn mãi n hôm nh n c thi p m i m i nói v i bà ph :

- Má i, còn con xin ki u. Con g i quà cho má trao l i giùm hai cô y.

Bà ph ng ng i i. Thì ra Long nó nói th t. Ngày vui c a gia ình ng i ta, mànó không bu n d vào là nó ã quy t tâm không ngh n hôn nhân r i v y. Giâylâu bà h i con:


Ðò d c

- Nó có l i gì không?- Th a không?- Nó không v a m t con à?

Long làm thinh, bà ph oán hi u ph n nào, nên n i tam bành lên:

- M y có ph i là con trai m i chín âu mà i coi m t v s h c. M y ã h ithúc tao lên xem có ng ý v i m y hay không, th ngh a là m y ã thích nó

i, sao l i còn tráo tr gì n a?

n th nhì Long l i i lý. Chàng r u chín c ru t gan vì n i lòng c a chàng, càngbàn cãi, càng xét k , càng rõ r t ra.

Nh ng ích k ng n c m chàng chu c l i b ng cách c i H ng. C i H ng, chàng sân h n su t i. Vì v y chàng c lì làm thinh luôn. Bà ph th dài lo mua s m t ngph m l v t i m t mình.

*

* *

Nh ng ngày ám c i r n ràng khi n ai c ng quên Long tr hai ng i: H ng vàng.

ng kêu H ng l i mà h i riêng:

- H n có g i th cho cô n a hay không?

ng ngh n ngào, m t a l , áp không c.

Th y v ng m t Long, B ng ã h i th m ông d ng, và tin theo l i ông là Long bm s t. Nay th y l i k tâm s câm l ng c a em, B ng b ng hi u c và s hãi vô

cùng. Anh h i g n l i:

- Có hay không? Không à?

ng m u máo nói:

- Có, n a tháng r i hai m i ngày, m i c m t b c th ... mà l t l o chkhông ph i nh tr c.

ng gi m chân kêu tr i, r i quay i, b cô em l i v i m n c m t v a tuôn tràolên.

*

* *

ng lùng ki m kh p n i n trót tháng mà không g p Long âu c . Anh khôngmu n tìm Long n i nhà Long, vì ó không thân m t. Long ch c có tâm s gì,mà tâm s y ch trong không khí thu n ti n nào anh m i lôi kéo nó ra c thôi.

ng l c kh p các ch n n ch i, kh p m i n i v ng v nh b n tàu, v n thú lành ng ch Long có th n nh s n ào che l p n i s u c a chàng, hay s yên

nh xoa d u ni m au c a chàng. Nh ng cu c truy nã y hoàn toàn vô hi u qu .


Ðò d c

êm y vào kho ng chín gi , B ng i ngang qua m t hi u cà phê n . Dãy nhàph là m t dãy nhà ph . C nh v ng teo vì nhà nhà óng kín c a, tr hi u càphê n y.Ng i n s ng v êm: không rõ x khác thì sao, ây thì nh th , vì ph n

ông ph i th c canh gác nhà cho ng i ta. Nh ng gi ngh gác, h không ng mà h p n i ây. H u ng cà phê r t nhi u, th c c, và trong lúc th c, bu n quá, càng u ng cà phê nhi u h n.

ng qua ó dòm th vào trong, xem h h p m t thân m t ra sao. Anh ng cnhiên th y m t ng i Vi t ng i a l ng ra ngoài. À, mà l này! Sao ng i y h igi ng Long.

ng d ng chân l i, ng dòm m t lát r i b c vào ti m, i ngay l i bàn ng ikhách Vi t r i a tay ra:

- Bu n l m à? Anh h i.

Long b t tay ng i b n mà anh tr n, không t v gì s s t c . Xa B ng chàng s anhta, nh ng g p b n xong chàng nghe nh nhõm nh s p ch t i mà v c t mván.

ng xem ra ch ng ch c và t nh trí l m, tr c m i tình th . Vi c gì anh c ng gi iquy t c c , gi i quy t r t hay, v i tinh th n hi u bi t ng i trong cu c.

ng dòm xu ng bàn thì th y tr c m t Long m t ly cà phê m en và m t ly s a.

- Sao l i u ng riêng ra? Anh h i:- U ng chung, s a nó làm m t mùi cà phê i.- Thì ng u ng s a.- y, ng i n h b o cà phê nóng l m ph i u ng thêm s a vào cho nó mát

t.- U ng nóng, r i u ng mát cho nóng. Nh v y ng u ng gì h t thì c ng

th thôi.- U ng cà phê có l i. Nó làm cho mình h ng chí lên, h t u o i, chán n n n a.- Anh chán n n l m? Th t v ng vì tình?- Không, tình th t v ng vì tôi.- Sao anh b t nó th t v ng nh v y?- Không mu n b t. Nh ng tôi b b t bu c ph i làm nh v y.- Cái gì, hay ai ã b t bu c anh?- Anh u ng gì? Long không áp mà ch h i B ng nh v y thôi.- U ng s a cho mát, vì tôi nóng nghe tâm s c a anh l m.

ôi b n nhìn mê anh b i rót s a cho ngu i, m t cách tài tình. Anh ta c m ly s a b ngthau, a lên cao r i rót xu ng m t chi c ly không d i c ng b ng thau, ly d i l ikhông h ng ngay ly trên, mà h ng tr ch qua m t bên. Thành ra gi t s a cong nhvòng c u. Hai chi c ly cách xa nhau g n m t th c tây, th mà gi t s a b n ngay vàochi c ly h ng, không m t i m t h t b i s a nào h t.

ng ng c nhiên h i:

- H n u s a chín th n y thì u ng còn b quái gì n a.


Ðò d c

- Chín ch làm ch t sinh t thôi, m y ch t kia v n còn.

Anh b i t c c s a g n ngu i xu ng tr c m t B ng r i s t s a qua m t cái ly b ngpha lê.

ng b ng ly lên u ng m t h p r i nói:

- Tr i ã b t u l nh vào tháng n y. Anh vào ây là ph i l m. U ng s a nóngnghe m quá.

- Nh t là khi có tâm s nh anh ã nói.

ng b gi ng cà r n nãy gi , l p nghiêm l i mà h i b n:

- M i tình c a anh v i H ng ã i t i âu r i?- i t i ch bí.- Tôi c ng th y th , nên tìm anh h m nay h i cho bi t rõ nguyên-nhân.

Long u ng c n ly cà phê r i nhìn B ng trong m t mà h i:

- D u sao anh v n không khinh tôi ch ?- Cái ó tùy.

Long h i s , nín l ng giây lâu m i ánh b o mà t ni m riêng:

- ã ba l n anh s a l ng tôi mà tôi không hi u. Anh nhi u kinh nghi m h n tôith t. L n u tôi v a m i nói s ý nh v hôn nh n c a tôi anh l i b o ch v i.Hai l n sau, anh nh nói gì, hình nh là nói cho tôi bi t là quan ni m c a tôi v

c p r t h i cho m i tình c a tôi. Nh ng anh l i thôi. Bây gi nh l i tôi m ihi u anh.Anh nè, hôm n tôi có i th m m t bác s quen h i v tâm tr ng c a m t k b tai

n xe h i. V l ng y y b o r ng ó là m t v n r t ph c t p. N u ch bth ng tích thôi, cho d u n ng, tâm th n c ng ch ng thay i gì. Nh ng n u bva ch m m nh nh tôi, mà không th ng tích, th n kinh có th b lung l c, vàtâm th n có th bi n i v nh vi n hay t m th i.Thú th t v i anh là lúc tôi b ng t nh d y n i Thái - huyên trang, sao tôi nghe tôinh là m t c u trai còn tr l m. Bao nhiêu kinh nghi m v cu c i c a tôi nh làtiêu âu m t c , vì th tôi th y H ng p l m.Tôi ti p t c th y nh v y cho n khi tôi v Sài Gòn. Có l v ây, tôi h t b nh l n

n, nên khi tr lên th m b n thì tôi ch t th y H ng không p.- Không p ch nào?- Nói không c. Nh ng c tôi d n H ng i ch i thì ai c ng th y không x ng.

ng không, không...- Không élégante?- Anh nói úng l m. Ch ó thì ph i dùng ti ng Pháp nói m i c.- Thì anh c c i H ng r i nhà, tôi th y vài gia ình nh v y.

Long tr m t nhìn B ng, th y r ng anh chàng n y k d l m, giây lâu chàng h i:

- Anh s ng i s ng nh v y c à?

ng phá lên c i, c i r t lâu, m i d t c n c. B y gi anh v vai Long mà r ng:


Ðò d c

- Hú h n hú vía! Tôi ng là gì. Không, tôi ùa anh ch i ch tôi c i v r i nh t vtrong bu ng c ng không c.

c a anh là nh th n y. Anh không có b th n kinh lung l c gì c . Nh ng c mtình ã khi n anh m m t, th y c b n ch em u p quá xá, nh t là H ng.Nh ng anh ch m s s thôi vì H ng qu p th t.

i làm sao, mà v sau anh l i th y cô y không p? Anh c ng nói sai ch ó. Côy v n p nh ng không élégante ó thôi. Anh ch m i th y sau vì v Sài Gòn

anh có d p th y và so sánh, mà c m tình c a anh c ng không còn th vai gì n a.

Trong m t êm i ch i v i tôi, anh có nh không, anh có nói n h ng ph n ,u l y riêng ra cái m t, cái tay thì p, mà nh ng th y ráp l i thì không khéo.i H ng, nh ng th y ráp l i v n khéo. Nh ng anh nên bi t r ng cu c s ng

lam l thôn quê ã bi n H ng ra nh v y. H ng ã tr thành v ng-v trong c -ch , quê-k ch trong dáng i u ng t m y tháng nay.Tôi ã lo s anh th y u ó mà không kh i. Anh là ngh s mà! V i ng ith ng kia mà còn ch a th che d u c thay.Ông d ng tôi ng không h bi t vi c ó, mà c tôi có nói ra ng c ng khôngth y gì áng lo. Các c thì quan ni m c i v có h nh có n t và d coi là .Dung nhan m t cô gái bi n thành quê k ch r t có h i cho vi c l y ch ng c a cô y.Ông d ng tôi không thèm bi t th , c em con v v n lúc chúng nó s p l ych ng.Tôi nói nãy gi , anh có tin tôi hay không?

- Tin. Anh th y khoa h c l m!- N u tin, thì anh c ng nên tin r ng dung nhan y s t c b s quê k ch c a nó

khi v s ng tr l i thành.

Long nh ch t t nh, ng n ngo n c i v i b n:

- Té ra tôi t o cái kh cho tôi và cho ng i khác m t cách vô ích quá, vì không có gì v c .

- Cái gì c ng gi i quy t c h t. Tôi lo l ng cho các em tôi nh v y, vì nh ã nói,tôi không mu n có c s th t b i c a dì d ng tôi làm cho ng i khác s hãi

i không dám tr v quê n a.- Thành ra có con gái l n, không nên lui v v n.- Tùy. N u không có tham v ng g con cho dân thành thì c vi c lui. Mà n u có, thì

nên con l i ây.- Sao má tôi nói ngày x a, “m y th y” thích tìm v thôn quê l m?- Ngày nay ã khác h n r i. H i x a ng i ta nói con gái thành h h t, nên s

chúng nó l m. Bây gi h bi t l i là chúng không h nh ai c ng t ng âu. Còntrái l i n a là khác, tôi dám ch c gái thành sành nuôi con h n gái quê ch ng h n.

*

* *

Chú r Long r c cô dâu H ng i xong, chi u l i ông bà Nam Thành ng i nh i cáihiu qu nh c a mình.


Ðò d c

cho vui nhà, ông Nam Thành nhìn bà, và c i t c mà nói:

- Bà th y hay không? R i c ng g trôi h t ba a, có m gì âu mà bà c theo c nnh n tôi n nh c x ng.

- Xí, ông không bi t kh khô gì h t, h i th ng B ng nó nói cho mà nghe. trôi ba a là công lao v n ng c a th ng B ng và c a c th ng Long n a.u ng i ó mà i thì con mình s thành á v ng phu h t tr i!

Ông nên bi t r ng tr ng h p c a mình là tr ng h p c bi t. Tai n n xe h i khôngbao gi di n l i l n th nhì gia ình khác mà cùng c nh v i mình. Ông nghe ch a?

- Nh ng vi c chánh là g c con, mà mình ã g c.

i ông c i ha h ánh tr ng l p.

T

© Binhnguyenloc.com

Documents

Binhnguyenloc.com 1 Ðò dọc ÐÒ DỌC (Tên truyện trước khi in sách