Các nguyên tắc ppl của PBCDV

8/4/2019 Cc nguyn tc ppl ca PBCDV

1/14

2. Cc nguyn tc phng php lun c bn ca php bin chng duy vta. Nguyn tc ton din trong nhn thc v thc tin.- Nguyn tc ton din i hi ch th nhn thc cn phi nhn bao qut v

nghin cu tt c cc mt, tt c cc mi lin h v quan h gin tip ca s vt ,ngha l nghin cu mi tng ho nhng quan h mun v ca s vt y vi cc svt khc (V.I.Lnin: Ton tp, Nxb.Tin b,Mtxcva,1977, t.42, tr.364 v t.29tr.239). l yu cu nghim khc ca nguyn tc ny.

Ngoi yu cu ra, nguyn tc ny cn i hi ch th nhn thc khi nghincu mi tng ho nhng quan h mun v ca s vt y vi cc s vt khc phi rtra c nhng mt, nhng mi lin h tt yu ca s vt, hin tng , nhn thcchng trong s thng nht hu c ni ti ca chng bi v ch c nh vy, nhn thcca chng ta mi c th phn nh c y nht s tn ti khch quan vi nhiuthuc tnh, nhiu mi lin h, quan h v tc ng qua li ca cc khch th nhnthc.

- Phn i ci thng nht v nhn thc cho c nhng b phn muthun ca n trong cc mi lin h qua li. Xut pht t quan nim cho rng, khchth ca nhn thc tn ti, vn ng v pht trin c l do s thng nht v u tranhgia cc mt i lp bn trong khch th nhn thc (xem qui lut mu thun),nguyn tc phn i ci thng nht (phn i khch th nhn thc) yu cu munnhn thc ng n v khch th nhn thc trong s vn ng mu thun ca nchng ta khng ch dng li s tha nhn, m cn phi pht hin, ch ra nhng mti lp vn c ca khch th nhn thc v phi nhn thc c chng trong s tcng qua li.

Yu cu ny c lgc bin chng xem nh l mt trong nhng nguyn tc cbn, quan trng nht ca s nhn thc bin chng.Khi tun theo nguyn tc ny phi tri qua qu trnh sau: Sau khi phn i

khch th nhn thc thnh nhng mt mu thun bn trong, vn c ca n, ch thnhn thc phi ch ra c tng mt i lp ring bit, sau xem xt mi lin h, stc ng qua li gia chng, nghin cu s pht trin tip theo ca mu thun nhnthc c cho ti khi mu thun c gii quyt v xc nh c mu thun mido cc mt i lp mi ca khch th nhn thc to ra.

b. Nguyn tc pht trin trong nhn thc v thc tin.

c. Nguyn tc lch s c th trong nhn thc v thc tin.- Nguyn tc "xem xt s vt trong s pht trin, trong s t vn ng... trong

s t bin i ca n (V.I.L-nin: Ton tp, Nxb.Tin b, Mtxcva, 1977, t.42,tr.364), ngha l phi nghin cu nhng mi lin h lch s c bn ca khch th nhnthc: xem xt trong lch s xem khch th xut hin nh th no, tri qua


2/14

nhng giai on pht trin ch yu no v hin nay ch th l g? C s canguyn tc ny l nguyn l v s pht trin.

Ni nh vy khng c ngha nguyn tc lch s ch dng li ch lit k nhnggiai on pht trin lch s m khch th nhn thc tri qua. Nguyn tc lch s cni hi ch th nhn thc phi vch ra cho c tnh tt yu v cc qui lut chi phis thay th ln nhau ca cc khch th nhn thc (ngha l khch th nhn thcchuyn ho t dng ny sang dng khc), c bit l phi tch ra c ci c bnnht trong chiu hng pht trin, hay trong ci dy xch pht trin ca khch thnhn thc.

V.I.Lnin vit: Lm mt nh cch mng, mt ngi tn thnh ch ngha x hihay mt ngi cng sn ni chung l cha . Trong mi thi k c bit, cn phitm cho ra ci mt xch c bit m ngi ta phi em ton lc ra nm ly gi vngc ton b ci xch v chun b chuyn vng chc sang mt xch k bn; hnna, trnh t ni tip, hnh thc, mi lin h ca cc mt xch v nhng c im khc

nhau ca cc mt xch ny vi cc mt xch khc trong ci xch nhng bin c lch su khng n gin v cng khng s si nh trong ci xch do ngi th rn lm ra(t.36,tr.252). Qua on trch ny, V.I.Lnin nhc nh rng, nhn thc ca chng ta vmt khch th no - nht l trong lnh vc x hi- d cho nhn thc l chnl, khng phi l mt ci g cng nhc, lun lun ng trong mi bin c ca lch s. Lch schnh l bn thn khch th nhn thc trong qu trnh pht sinh, phttrin v dit vong ca mnh. C hai loi lch s: l lch s c nhn thc vlch s hin thc (lch s cc s vt, hin tng trong t nhin, trong x hi v lch snhn thc, t tng). Lch s hin thc bao gi cng din ra trong tnh lin tc v thi

gian vi ton b tnh c th, tnh phong ph, bao gm c nhng bc quanh co vnhng bc nhy, c nhng ci tt nhin v nhng ci ngu nhin, tuy vy, d l lchs ca s vt, hin tng hay l lch s ca s nhn thc khch th nhn thc th n

bao gi cng c tnh tt yu, bao gi cng tun th nhng qui lut bn trong ca n.Th d,Lch s x hi loi ngi khng phi l tng s nhng bin c ngu nhin, ml mt qu trnh vn ng i ln tt yu khch quan, hp qui lut. Ngi ta cng gtnh tt yu khch quan, tnh hp qui lut ny l lgc khch quan ca s vt, hintng.

- Nguyn tc i t ci tru tng n ci c th . Qu trnh nhn thc bncht ca khch th nhn thc (s vt, hin tng) ca ch th nhn thc (con ngi) l

qu trnh ci c th (nhn thc cm tnh v s vt, hin tng) di chuyn vo nongi, c ci bin i trong v chuyn thnh ci c th trong t duy.

Ci c th cm tnh l nhng ci tn ti trong hin thc khch quan v chnh nl im xut pht ca nhn thc, ca trc quan, ca biu tng v ca l thuyt khoahc. Ci c th cm tnh l khch th nhn thc, l kt qu ca nhn thc v cng lsn phm ca s tng hp li cc ti liu do trc quan sinh ng a li bng t duyl lun. l ci c th c t duy, ci c th trong t duy.


3/14

T ci c th xut pht (t nhn thc cm tnh), ch th nhn thc- thng quas phn tch v tru tng ho- i ti nhng tnh qui nh, nhng s tru tng ginn, phn nh nhng mt, nhng thuc tnh, nhng mi quan h chung ca ci c thcm tnh: l giai on m nhn thc i t ci c th n ci tru tng. Ci trutng c gi l tru tng bi v n l yu t ca ci c th, v mi b phn ctch ring ra t ci ton b mi ch phn nh c mt mt, mt kha cnh, mt cim no ca khch th nhn thc m thi.

Tuy nhin, ci c th ca t duy khng phi l mt tng s gin n, mt s kthp my mc nhng ci tru tng. Do vy phi tng hp nhng ci tru tng thno t nhng tnh qui nh tru tng s ti to c ci c th biu hin trongt duy nh mt tng th phong ph vi rt nhiu tnh qui nh v quan h, nh ls thng nht ca ci a dng. S tng hp c bit c thc hin theo nguyntc i t ci tru tng n ci c th, tc l phng php m nh n t duy quntrit c ci c th v ti to ra n vi t cch l ci c th trong t duy.

Theo nguyn tc ny, s nghin cu khng phi bt u t ci c th m t citru tng phn nh mi quan h thng thng nht, gin n nht nhng li l miquan h c bn cha mu thun c bn ca khch th nhn thc. T mi quan h c

bn ny, t duy theo di nhng khu ch yu, nhng trng thi qu trong s phttrin ca khch th nhn thc phn nh chng trong nhng khi nim ngy cng cth. Theo cch ny, t duy tng bc ti hin qu trnh hnh thnh v pht trin cakhch th nhn thc, nhn thc n trong tng th nhng mi lin h bn trong vn cca n v trong tnh nguyn vn ca n./.

2. Cc nguyn tc phng php lun c bn ca php bin chng duy vta. Nguyn tc ton din trong nhn thc v thc tinTrong nhn thc v thc tin cn qun trit quan im ton din.Vi t cch l mt nguyn tc phng php lun trong nhn thc cc s vt

hin tng, quan im ton din i hi phi xem xt s vt nh mt chnh th ca ttc cc mt, cc b phn, cc yu t, cc thuc tnh, cng cc mi lin h ca chng trong

bn thn s vt; mi lin h gia s vt vi cc s vt khc v vi mi trng xungquanh, k c cc mt cc mi lin h trung gian, gin tip.

Trong nhn thc, tnh ton din l yu cu tt yu ca cch tip cn khoa hc,cho php tnh n mi kh nng ca vn ng c th c ca i tng nghin cu

trong tnh ton vn ca n. V.I.Lnin vit: mun thc s hiu c s vt, cn phinhn bao qut v nghim cu tt c cc mt, tt c cc mi lin h v quan h gin tipca s vt 1; phi tnh n tng ho nhng quan h mun v ca s vt y vinhng s vt khc2. Ngha l phi xem xt khch th trong tt c nhng mi lin h vquan h ca n vi khch th khc.

1 V. I. Lnin ton tp, tp 42, Nxb Tin b, M. 1978, tr. 364.2 V. I. Lnin ton tp, tp 29, Nxb Tin b, M. 1981, tr. 239.


4/14

Tuy nhin, theo V.I.Lnin, chng ta khng th lm c iu mt cch honton y , nhng s cn thit phi xem xt tt c mi vt s phng cho chng takhng phm sai lm v s cng nhc3. S d chng ta khng lm c iu mt cchy l vi hai l do: mt l, s vt trong qu trnh tn ti phi tri qua rt nhiu giaion khc nhau, trong mi giai on tn ti v pht trin khng phi bao gi s vt cng

bc l tt c cc mi quan h v lin h ca n cng nh cc quan h ca s vt vi ccs vt khc, hn na tt c nhng mi quan h v lin h y ch c biu hin ra trongnhng iu kin nht nh. Hai l, bn thn chng ta, - nhng ch th nhn thc, - nhng

phm cht v nng lc ca chng ta lun b ch c bi nhng iu kin x hi lch s,do khng bao gi c th bao qut c ht nhng mi lin h v quan h ca s vtvi cc s vt khc. V d, nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha m chngta ang thc hin cn s khai, cc yu t ca th trng mi c to lp cha ng b,cc quan h th trng ang trong giai on hnh thnh v pht trin, cn ang bin ng,do , nhn thc v kinh t th trng ca chng ta cn cha y . Do quan im

ton din gn cht vi quan im lch s -c th.Tuy nhin v mt nguyn tc, trong nhng iu kin cho php, cn phi nm c

thng tin y nht v s vt c nhn thc ton din nht v ng n nht v svt.

Quan im ton din cn i hi nhn thc c s vt chng ta cn xem xtn trong mi lin h vi nhu cu thc tin ca con ngi. Cng mt s vt, xut pht tnhu cu khc nhau ch th s phn nh nhng mt khc nhau ca s vt v do vy, n

biu hin ra l nhng ci khc nhau.Mi lin h gia s vt vi nhu cu ca ch th rt a dng, trong mt hon cnh

nht nh, con ngi ch phn nh mt s mi lin h xc nh ca s vt vi nhu cunht nh ca mnh, nn nhn thc v s vt cng mang tnh tng i, khng y ,khng trn vn. Nm c iu chng ta s trnh c vic tuyt i ho nhng trithc c v s vt v trnh xem l nhng chn l bt bin, tuyt i cui cng v svt, khng th b sung, khng th pht trin.

Xem xt ton din tt c cc mt ca nhng mi quan h ca s vt i hi phich n s pht trin c th ca cc quan h . Ch c nh vy chng ta mi thyc vai tr ca cc mt trong tng giai on cng nh ca ton b qu trnh vn ng,

pht trin ca tng mi quan h c th ca s vt.V.I.Lnin vit: Php bin chng i hi ngi ta phi ch n tt c cc mt

ca nhng mi quan h trong s pht trin c th ca nhng mi quan h , chkhng phi ly mt mu ch ny, mt mu ch kia5.

Nh vy xem xt ton din nhng khng bnh qun dn u m c trng tm,trng im; phi tm ra v tr tng mt, tng yu t, tng mi lin h y trong tng th ca

3 V. I. Lnin ton tp, tp 42, Nxb Tin b, M. 1978, tr. 364.5 V. I. Lnin ton tp, tp 42, Nxb Tin b, M. 1978, tr. 364.


5/14

chng; phi t tri thc v nhiu mt, nhiu mi lin h ca s vt n ch khi qut rtra ci ch yu nht, bn cht nht, quan trng nht chi phi s tn ti v pht trin cas vt.

Quan im ton din i lp vi quan im phin din. Quan im phin dinch thy mt mt m khng thy mt khc, hoc gi ch n nhiu mt nhng lixem xt trn lan, dn u, khng thy c bn cht ca s vt. Quan im ny cuicng ri vo thut ngu bin v ch ngha chit trung. Ch ngha chit trung cng tra ch n nhiu mt, nhiu mi lin h ca s vt nhng li khng bit cch rt ramt bn cht, mi lin h cn bn ca s vt, xem xt mt cch bnh qun, kt hpmt cch v nguyn tc cc mi lin h khc nhau, to thnh mt m hn tp cc skin, cui cng s lng tng, mt phng hng v bt lc trc chng.

Trong tc phm Li bn v cng on..., V.I.Lnin ch r: Sai lm caBukharin v mt l lun- trong trng hp ny v mt nhn thc lun- l thay th

php bin chng bng ch ngha chit trung4. iu lm cho Bukharin lung tng

mt phng hng v ri vo ch ngha cng on. Cn Sai lm ca Trtxki l tnhphin din, s thin lch, thi phng, ngoan c5. V.I.Lnin cho rng: Nu c gimi sai lm , th kt qu khng phi l ci g khc hn l mt thin hng cngon ch ngha chng li ch ngha cng sn6.

Thut ngu bin cng n nhiu mt nhiu mi lin h khc nhau ca svt nhng li a ci khng c bn thnh ci c bn, ci khng bn cht thnh ci bncht.

C ch ngha chit trung ln thut ngu bin u l nhng biu hin ca phngphp lun sai lm trong xem xt cc s vt, hin tng.

Vch r c im ca ch ngha chit trung v php ngu bin khc vi phpbin chng, V.I.Lnin vit: Tnh linh hot ton din, ph bin ca cc khi nim, pdng mt cch ch quan = ch ngha chit trung v ngu bin. Tnh linh hot p dngmt cch khch quan ngha l phn nh tnh ton din ca qu trnh vt cht v sthng nht ca qu trnh , th l php bin chng, l s phn nh chnh xc s

pht trin vnh vin ca th gii 1.Trong bi cnh quc t cui nhng nm 1980 u nhng nm 1990 ca th k

XX, khi ch ngha x hi hin thc ng u v Lin X sp v tan v, chngha x hi th gii lm vo khng hong v thoi tro, mt s nc t bn li c

bc pht trin mi v lc lng sn xut. Trong bi cnh , li xem xt phin din,

mt chiu s lm ngi ta d hoang mang dao ng, ph nhn tnh tt yu dit vongca ch ngha t bn, ph nhn ni dung v tnh cht ca thi i qu t ch nghat bn ln ch ngha x hi trn phm vi ton th gii.

4 Sd, tr. 3725 . Sd, tr. 3726 . Sd, tr. 375.1 V. I.Lnin ton tp, tp 29, Nxb Tin b Mt xcva 1981, tr. 117 118.


6/14

R rng nguyn tc ton din khng ng nht vi cch xem xt dn u, litk nhng tnh quy nh khc nhau ca s vt hay hin tng ; n i hi phi lmni bt ci c bn, ci quan trng nht ca s vt hay hin tng .

T nhng phn tch trn cho thy, lgc ca qu trnh hnh thnh quan imton din trong nhn thc, xem xt s vt s phi tri qua nhiu giai on c bn l it nim ban u v ci ton th n nhn thc mt mt, mt mi lin h c th cas vt ri n nhn thc nhiu mt, nhiu mi lin h ca s vt , v cui cng iti khi qut nhng tri thc phong ph rt ra tri thc v bn cht ca s vt.

T nguyn tc ton din trong nhn thc, chng ta i n nguyn tc ng btrong hot ng thc tin. Nguyn tc ny i hi mun ci to s vt, hin tng

phi p dng ng b mt h thng cc bin php, cc phng tin khc nhau tcng lm thay i cc mt, cc mi lin h tng ng ca s vt. Song trong tng

bc, tng giai on phi nm ng khu trng tm, then cht. Ngha l phi kt hpcht ch gia chnh sch dn u v chnh sch c trng im trong ci to s vt.

Trc y, trong giai on cch mng dn tc, dn ch nhn dn ng ta trnc s phn tch ton din bn cht x hi Vit Nam l x hi thuc a, na phongkin. T , ng ch r hai mu thun c bn ca x hi Vit Nam m cch mng

phi gii quyt: mu thun gia nhn dn ta vi thc dn Php, mu thun gia nhndn m trc ht l nng dn vi giai cp a ch, phong kin. Trong , mu thungia nhn dn vi ch ngha quc v bn tay sai phn bi dn tc l mu thun chyu, cn tp trung lc lng gii quyt, lm c s gii quyt cc mu thun khc.

Nh cuc cch mng dn tc, dn ch nhn dn di s lnh o ca ng ginh thng li trn vn.

Ngy nay, trong qu trnh lnh o nhn dn ta thc hin cng cuc i miton din t nc theo nh hng x hi ch ngha, trn c s nhn mnh tnh ttyu phi i mi c lnh vc kinh t v lnh vc chnh tr, ng ta lun xc nh phttrin kinh t l trung tm, xy dng ng l then cht. Thc tin gn hai mi nmi mi va qua xc nhn tnh ng n ca nhng quan im trn. Khi cp nvn ny, i hi ln th VIII ca ng khng nh: Xt trn tng th, ng ta btu cng cuc i mi t v t duy chnh tr trong vic hoch nh ng li v ccchnh sch i ni, i ngoi. Khng c s i mi th khng c mi s i mikhc. Song, ng ta ng khi khi tp trung trc ht vo thc hin thng li nhimv i mi kinh t, khc phc khng hong kinh t-x hi, to tin cn thit v vt

cht v tinh thn gi vng n nh chnh tr, xy dng v cng c nim tin canhn dn, to thun li i mi cc mt khc ca i sng xa hi1.

Tuy nhin tip tc pht trin kinh t-x hi, n nh chnh tr a t nctip tc tin ln, i hi IX ca ng xc nh: Coi pht trin kinh t l nhim vtrung tm, xy dng ng b nn tng cho mt nc cng nghip l yu cu bc

1 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th VIII. Nxb CTQG, H. 1996, tr. 71.


7/14

thit1. Trong Tp trung t ph nhng lnh vc then cht lm chuyn ngton b tnh hnh kinh t - x hi:

- Xy dng ng b th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha mtrng tm l i mi c ch, chnh sch nhm gii phng trit lc lng sn xut,m rng th trng trong v ngoi nc.

- To bc chuyn mnh v pht trin ngun nhn lc, trng tm l gio dc vo to, khoa hc v cng ngh.

- i mi t chc b my v phng thc hot ng ca h thng chnh tr,trng tm l ci cch hnh chnh, xy dng b my nh nc trong sch, vngmnh2.

i vi nhim v ca khoa hc x hi v nhn vn, Chin lc pht trin kinht-x hi 2001-2010 cng ch r: Khoa hc x hi v nhn vn t trng tm votng kt thc tin, i su nghin cu nhng vn ln ca t nc, khu vc v toncu, gii quyt nhng vn l lun v thc tin xy dng ch ngha x hi v bo v

T quc, cung cp lun c cho vic hoch nh ng li, chin lc, chnh sch phttrin kinh t - x hi, pht huy nhn t con ngi v vn ho Vit Nam 3. Nh vyquan im ton din c ng ta qun trit v vn dng xuyn sut thi k imi, nh m lm cho th v lc ca ta ln mnh ln rt nhiu.

Ngy nay, x hi cng pht trin cng cn phi bao qut ton din mi mt cai sng x hi.b. Nguyn tc pht trin trong nhn thc v thc tin.

Theo V.I.Lnin, mun thc s hiu c s vt i hi phi xem xt s vt trongs pht trin, trong s vn ng ..., trong s bin i ca n7; phi pht hin cc

xu hng bin i v chuyn ho ca n. i vi s vt c th, mt thi im cth, theo V.I.Lnin th ta khng th lp tc thy r ngay iu y. Bi v khngphi lc no cc khuynh hng pht trin ca s vt cng bc l y . Trongnhng iu kin khc nhau s vt biu hin cc khuynh hng bin i v phttrin khc nhau. Khi c b sung bng nhng iu kin mi, s vt c th xuthin nhng khuynh hng pht trin mi. Hn na, trong qu trnh pht trin cas vt thng ng thi bao hm c hai khuynh hng bin i tin ln v bin itht li. Hai khuynh hng bin i ny va thng nht li va u tranh vi nhautrong sut qu trnh vn ng, pht trin ca s vt. Do con ngi khng thnhn thc c cc khuynh hng pht trin ca s vt ngay mt lc. Song, vi

phng php t duy khoa hc, con ngi c th khi qut lm r khuynh hngch o ca tt c nhng bin i khc nhau . Quan im pht trin s cho php

1 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX. Nxb CTQG, H. 2001, tr.164.2 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX. Nxb CTQG, H. 2001, tr. .219 220.3 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX. Nxb CTQG, H. 2001, tr..205.

7 . Sd, tr. 364.


8/14

ta nm c cc mi lin h, ngun gc, khuynh hng vn ng, bin i v phttrin ca s vt, hin tng ang nghin cu.

Quan im pht trin hon ton i lp vi quan im bo th, tr tr, nh kintuyt i ho mt nhn thc no v s vt c c trong mt hon cnh lch s

pht trin nht nh, ng vi giai on pht trin nht nh ca n v xem l nhnthc duy nht ng v ton b s vt trong qu trnh pht trin tip theo ca n s achng ta n nhng sai lm nghim trng.

V.I.Lnin ph phn quan im tnh ti: xem xt s vt, hin tng ch thynhng mt tnh, n nh m khng thy mt vn ng, pht trin ca chng. Cch xemxt ny ch c th a ra c nhng nh ngha hnh thc, cn c vo ci ph thngnht, hoc nhng ci thng p vo mt nht, v ngng li 1. Quan im nycui cng cng ri vo ngu bin, chit trung. Trong tc phm Li bn v cngon..., V.I.Lnin ph phn lp lun ca Bukharin v ci cc: ch thy thuc tnhny (mt hnh tr bng thu tinh) hoc thuc tnh kia (mt dng c dng ung) hocch c hai thuc tnh hoc c hai tnh cht, hai mt m khng thy c v s nhngthuc tnh khc, nhng tnh cht khc, nhng mt khc, cng nhng mi quan h v cng

phong ph ca n; khng thy c thuc tnh no l c bn ni ln cht ca s vt, hintng trong mt mi quan h c th, trong s pht trin c th ca n 2. V vai trnhim v ca cng on, Bukharin cng phm sai lm phng php lun tng t.

Trong thc t s pht trin ca cc s vt, hin tng l mt qu trnh bin chngca mu thun. Do , vn dng quan im pht trin vo qu trnh nhn thc cng ihi chng ta phi thy c tnh cht quanh co, phc tp ca qu trnh pht trin nh lmt hin tng ph bin. C nh vy, chng ta mi trnh c bi quan, dao ng khi

tin trnh cch mng ni chung v s tin trin ca tng lnh vc x hi cng nh cami c nhn ni ring tm thi gp kh khn, trc tr.Thc t nhng nm gn y cho thy, trc nhng kh khn ca t nc, mt s

ngi mun nhn dn ta t b con ng x hi ch ngha, hoc li li giai on cchmng dn tc, dn ch nhn dn. Quan im trn y hon ton khng ng c v mt llun v thc tin. Kin tr con ng x hi ch ngha l s la chn duy nht ng n,y l s la chn ca lch s. S la chn ny c dt khot t nm 1930 trongCng lnh u tin ca ng, l kt qu ca s phn tch khoa hc bi cnh lch sv iu kin khch quan, ch quan ca phong tro cch mng nc ta.

Vn dng quan im pht trin vi t cch l nguyn tc phng php lun cahot ng thc tin nhm thc y cc s vt pht trin theo ng cc quy lut vn cca n i hi chng ta phi tm ra mu thun ca s vt, v bng hot ng thc tinm gii quyt mu thun. Ch bng cch chng ta mi gp phn tch cc vo s

pht trin.

1. Sd, tr. 363.2 Sd, tr. 364.


9/14

Hn na, s pht trin bin chng ca cc qu trnh hin thc v ca t duyc thc hin bng con ng thng qua nhng s tch lu v lng m to ra sthay i v cht, thng qua ph nh ca ph nh. Do vy vic vn dng quan im

pht trin vo hot ng thc tin nhm ci to s vt i hi chng ta phi pht huyn lc ca mnh trong vic hin thc ho hai qu trnh nu trn.

Khi qut phng php bin chng trong nhn thcc v hot ng thc tin,Ph.ngghen vit: Php bin chng l phng php m iu cn bn l n xem xtnhng s vt v nhng phn nh ca chng trong t tng, trong mi lin h qua liln nhau ca chng, trong s rng buc, s vn ng, s pht sinh v s tiu vong cachng1. V.I.Lnin cng cho rng, c tri thc ng n v s vt, bn thn s vt

phi c xem xt trong nhng quan h ca n v trong s pht trin ca n2.c. Nguyn tc lch s c th trong nhn thc v thc tin.

- Mt s quan im khng ng v tnh lch s c th ca tn ti cc s vt hintng, qu trnh.

Nhng nh trit hc duy tm v tn gio khng tha nhn s tn ti khch quanca cc s vt hin tng, qu trnh. Chnh v vy, h c quan im sai lm phn ngduy tm, thn b v s tn ti, vn ng, pht trin. H khng thy tnh lch s c thca cc giai on pht trin cng nh ca ton b qu trnh tn ti, vn ng pht trinca cc s vt hin tng.

Ch ngha duy vt bin chng mcxt l th gii quan, phng php lun ngn khoa hc v cch mng nht trong thi i ngy nay c quan im ng n vtnh lch s c th trong nhn thc v thc tin. Tnh ng n ca n c xc nhn

bi thnh tu cc khoa hc hin i v thc tin lch s.

Mi s vt, hin tng u cha ng nhng mt, nhng khuynh hng i lpto thnh nhng mu thun trong bn thn n; s thng nht v u tranh ca cc mti lp l ngun gc ca mi s vn ng v pht trin, lm cho ci c mt i, ci mira i.

S thng nht v u tranh ca cc mt i lp, hai khuynh hng khc nhautrong s vt, hin tng to thnh mu thun trong s vt, hin tng .

Nhng mt i lp nhng c im, nhng thuc tnh, nhng tnh quy nh ckhuynh hng bin i tri ngc nhau tn ti mt cch khch quan trong t nhin, xhi v t duy. Trong mi giai on ca qu trnh vn ng bin i, cc s vt, hintng, nhng thuc tnh, nhng tnh quy nh li vn ng bin i rt phong ph a

dng. Chnh v vy, trong nhn thc v hot ng thc tin phi lun qun trit quan imlch s c th, d bo c s bin i ca mi thuc tnh ti nhng thi im khc nhauchng ta mi c th ci to hiu qu nht.

S thng nht ca mu thun l s nng ta ln nhau, tn ti khng tch rinhau, s tn ti ca mt i lp ny phi ly mt i lp kia lm tin tn ti cho

1 C. Mc v Ph. ngghen ton tp, tp 20, Nxb CTQG, H. 1994, tr. 38.2 V. I. Lninton tp, tp 42, Nxb Tin b. Mtxcva 1979, tr. 238.


10/14

mnh. S nng ta, lin h, ph thuc, tc ng qua li, quy nh ln nhau ca ccmt i lp trong mi thi im v trong khng gian khc nhau l khng ging nhau.Mun ci to s vt c hiu qu phi tm hiu s vt tht t m, c th, trnh chungchung tru tng, khng c th.

Cc mt i lp ca s s vt hin tng tc ng qua li theo xu hng xmnhp ,bi tr, ph nh, chuyn ho ln nhau. Gia cc mt i lp ca mt s vthin tng qu trnh va thng nht, va c s u tranh; s thng nht v u tranhca cc mt i lp lm thnh mu thun bin chng, ngun gc ng lc ca s vnng pht trin.

Mu thun ca s vt hin tng mang tnh khch quan, s tn ti lun vnng bin i, chuyn ho, bi tr, ph inh nhau ca cc mt i lp lai din ra cth trong khng gian v thi gian c th. Trong xem xt, ci to cc s vt, hin tng

phi tun th nguyn tc lch s c th cng l bo m nguyn tc khch quan cachnh s tn ti s vt.

S thng nht ca cc mt i lp ca mu thun cn biu hin ra s tcng ngang nhau. l trng thi vn ng ca mu thun mt giai on pht trindin ra s cn bng ca cc mt i lp, to ra s ng im tng i ca cc s vt,hin tng, tin iu kin cho s u tranh ca cc mt i lp ca mu thuntrong s vt, hin tng . Nhn thc s vt, hin tng phi thy c s vn ng vs ng im tng i, s thng nht, s tc ng ngang nhau ca cc mt i lptrong nhng khng gian, thi gian c th

S u tranh gia cc mt i lp l s tc ng qua li theo xu hng bi trph nh ln nhau gia cc mt i lp.

Qu trnh pht trin ca mu thun din ra t s thng nht, s ng nht stc ngngang nhau. Do s xm nhp theo hai chiu hng tringc nhau dn ti s khc bit, khc nhau ngy cng pht trin tt yu dn ti si lp khi mu thun pht trin ti nh cao gi l xung t gay gt, hai mt ilp khi c s chuyn ho gia. Nhn thc ng s vt hin tng phi nhn thcqu trnh pht trin ca mu thun ca s vt trong khng gian thi gian, cc giai onng nht, khc bit, i lp, chuyn ho.

S thng nht v u tranh ca cc mt i lp l hai xu hng tc ng khcnhau ca cc mt i lp to thnh mu thun. S thng nht v u tranh ca cc mt ilp khng tch ri nhau trong qu trnh vn ng v pht trin ca s vt. S thng nht gn

lin vi ng im, s n nh tm thi; s u tranh gn lin vi s vn ng v pht trin lntc, vn ng tuyt i ca s vt, hin tng

Cn c vo quan h gia cc mt i lp trong s vt, ngi ta phn loi ccmu thun thnh nhng mu thun bn trong v bn ngoi.

Mu thun bn trong l s tc ng qua li ga cc mt, cc khuynh hng ilp ca cng mt s vt. Mu thun bn trong c vai tr to ln, quyt nh i vi svn ng v pht trin ca s vt, hin tng.


11/14

Mu thun bn ngoi ca mt s vt hin tng l mu thun din ra trong miquan h gia s vt vi cc s vt khc. Mu thun bn ngoi c vai tr to ln,quyt nh gin tip i vi s vn ng v pht trin ca s vt, hin tng. Vai trca mu thun bn trong v bn ngoi i vi s vn ng v pht trin ca s vt,hin tng l khng ngang bng nhau. Trong mi khng gian thi gian c th th muthun bn trong v mu thn bn ngoi c th thay th v tr cho nhau trong quy nhs vn ng pht trin ca s vt hin tng qu trnh. Nh vy, nhn thc ng svt phi qun trit quan im lch s c th th ci to s vt mi t hiu qu cao.

Cn c vo ngha i vi s tn ti v pht trin ca ton b s vt, ngi tachia mu thun thnh mu thun c bn v mu thun khng c bn.

Mu thun c bn l mu thun quy nh bn cht ca s vt quy nh s pht trin tt c cc giai on ca s vt, n tn ti trong sut qu trnh tn ti ca s vt. Muthun c bn c gii quyt th s vt chuyn thnh s vt khc. Mu thun khng c

bn l mu thun ch c trng cho mt phng din no ca s vt. N khng quy

nh bn cht ca s vt. Gia mu thun c bn v mu thun khng c bn c thchuyn ho thay i v tr cho nhau. Do vy, trong nhn thc v hot ng thc tin

phi nhn thc s vt rt c th trong khng gian, thi gian, mu thun no l muthun c bn mu thun no l ch yu v s chuyn ho gia chng trong iu kinnht nh.

Cn c vai tr ca mu thun i vi s tn ti v pht trin ca s vt, ccmu thun c chia thnh mu thun ch yu v mu thun khng ch yu (muthun th yu).

Mu thun ch yu l mu thun ni ln hng u trong mt giai on pht

trin ca s vt. Mu thun th yu l mu thun khng gi vai tr quyt nh mtgiai on pht trin nht nh ca s vt, n chi phi cc mu thun khc trong giaion . Mi giai on pht trin ca s vt, hin tng c mt vi mu thun chyu cn tp trung gii quyt, gii quyt mu thun ch yu ny chnh l tng bc giiquyt mu thun c bn thi im c th. Mu thn ch yu c th thay i tuthuc vo hon cnh c th v qu trnh pht trin ca s vt hin tng. Hot ngthc tin v nhn thc s mc phi sai lm nghim trng nu c quan im my mcv gio iu trong nhn thc v phn loi mu thun ca s vt hin tng.

Cn c vo tnh cht ca cc quan h li ch, ngi ta chia mu thun trong xhi thnh mu thun i khng v mu thun khng i khng.

Mu thun i khng l mu thun gia nhng giai cp, nhng tp on ngic li ch c bn i lp nhau. Mu thun khng i khng l mu thun gia nhnglc lng x hi c li ch c bn thng nht vi nhau, ch i lp v nhng li chkhng c bn, cc b, tm thi. Do bn cht ca mu thun i khng v mu thunkhng i khng l khc nhau do vy vic gii quyt mu thun i khng v muthun khng i khng cng rt khc nhau. Trong nhn thc v hot ng thc tin c ch trng gii php gii quyt mu thun ng n, trc tin phi nhn thc cho


12/14

c u l mu thun i khng v khng i khng trong nhg hon cnh lch s cth.

Mun nhn thc ng bn cht ca s vt, hin tng, tm ra phng hng vgii php ng cho hot ng thc tin phi nhn thc ng mu thun ca s vt, tmra nhng mt nhng mi lin h, tc ng qua li ln nhau gia chng trong khnggian thi gian c th. Thy r qu trnh pht trin ca tng mu thun, xem xt vai trv mi quan h ca tng mu thun, iu kin chuyn ho gia chng, to ra nhngiu kin thc y mu thun chn mui tm phng thc ph hp gii quyt,khng iu ho mu thun. Phi tm cc hnh thc gii quyt mu thun linh hot phhp vi tng loi mu thun v iu kin c th.

Bt c s vt hin tng no cng khng nm ngoi mi lin h vi cc s vthin tng khc, s lin h biu hin di nhiu hnh thc, l biu hin c th cami lin h ph bin. Trong nhn thc v hot ng thc tin lun phi qun tritquan im lch s c th, phi nhn thc s vt vi y cc mi lin h trong s

tn ti khch quan vn c ca n, v tr vai tr ca tng mi lin h trong s quy nhs vn ng pht trin ca s vt. Trong hon cnh lch s ny, s vt chu s tcng ca cc mi lin h ny, th sang thi im lch s khc s vt li chu s tcng chi phi ca cc mi lin h khc.

Cc s vt hin tng c mi lin h bn trong v mi lin h bn ngoi. Sphn bit bn trong v bn ngoi cng c tnh tng i. Trong qu trnh vn ng vpht trin ca s vt hin tng, mi lin h bn trong v bn ngoi c th thay thcho nhau. Mt khc, vai tr ca mi lin h bn trong v bn ngoi khng ngang bngnhau trong chi phi s vn ng v pht trin ca s vt. Trong nhn thc v hot

ng thc tin phi qun trit mguyn tc lch s c th. Trong hon cnh lch s ny,mi lin h ny l bn trong v c vai tr quyt nh s pht trin ca s vt hintng th vo thi im khc khng gian khc, chnh mi lin h ny li c th trthnh mi lin h bn ngoi v ch gia vai tr tc ng nh hng i vi s vnng pht trin ca chnh s vt hin tng .

Chi phi s vn ng pht trin ca s vt, hin tng v qu trnh cc mi linh c vai tr khng ngang bng nhau, c mi lin h ch yu v mi lin h th yu. ci to s vt, hin tng v qu trnh c hiu qu, trong nhn thc v hot ngthc tin phi xem xt c th tng mi lin h, v tr vai tr ca n trong s vn ng

pht trin nhng khng gian, thi gian nht nh. Phi khc phc bnh gio iu,

sch v, chung chung, tru tng khng lch s c th, t m trong nhn thc cng nhtrong hot ng thc tin

Cc giai on pht trin ca s vt hin tng lun c mi quan h chi phi lthuc ln nhau. Trong mi hon cnh lch s c th trong cc giai on pht trin nhng khng gian v thi gian xc nh mi lin h gia cc mt, thuc tnh ca svt chu s tc ng chi phi ca cc mt cc mi lin h, cc thuc tnh giai on


13/14

trc cng nh giai on sau. Trong nhn thc v hot ng thc tin phi xc nhmi lin h c th gia cc mt, thuc tnh ca s vt hin tng v qu trnh.

Mi lin h c th trong s vt hn tng c vai tr khng ngang bng nhautrong vic quy nh cht cng nh s vn ng pht trin ca s vt. Trong thi imny mi lin h ny c vai tr quan trng trong chi phi vn ng pht trin ca s vthin tng th trong khng gian thi gian khc mi lin h khc li c vai tr quantrng chi phi. Chnh v th, trong nhn thc v hnh ng phi qun trit yu cu lchs c th trong xem xt vai tr ca ca tng mi lin h trong s vt trong khng gianthi gian c th.

Trong nhn thc v hot ng thc tin phi tm hiu nguyn nhn, iu kin cth sinh ra s vt; mun xo b mt hin tng tiu cc, khng c li cn xo bnguyn nhn c th sinh ra n.

Nhn thc cc s vt hin tng cn phn tch cc nguyn nhn, phn loinguyn nhn ch ra mi quan h gia cc nguyn nhn, chiu hng tc ng ca cc

nguyn nhn c bin php thch hp thc y cc nguyn nhn dn n kt qu cli, hn ch, hoc trit tiu cc nguyn nhn bt li.

Trong qu trnh nhn thc v hot ng thc tin ci to s vt phi xem xtni dung c th v hnh thc c th, ci to s vt phi i t ni dung, tc ng voc ni dung v hnh thc ca s vt, hin tng. Cn to ra hnh thc c th ph hpvi ni dung ang bin i thc y s vt theo nhu cu nhim v thc tin

Mun hiu bit ng n v s vt, nhn thc khng dng hin tng mphi i t hin tng tm ra bn cht. Phi xc nh cc hin tng in hnh tronghon cnh c th c kt lun chnh xc bn cht s vt thi im xc inh v

khng gian v thi gian c th. Chng ch ngha hnh thc coi nh, khng thy ht vaitr quan trng ca ni dung.Trong nhn thc v trong hot ng thc tin, cn da vo hin thc, khng

da vo kh nng, cn tnh n cc kh nng c th ra ch trng, k hochhnh ng c th st ng. Sau khi xc nh c cc kh nng pht trin ca s vt,cn kin quyt thc hin kh nng la chn, to ra cc iu kin c th hin thcho n.

Tm li, lm cho trit hc Mc-Lnin thc s l ht nhn th gii quan, phngphp lun cho nhn thc v hnh ng trc ht phi tn trng s tn ti khch quan cacc s vt hin tng. Nhn thc s vt hin tng phi qun trit nguyn tc lch s c

th ca ch ngha duy vt bin chng, nhn thc phi thy cc mi quan h, s bin icc mi lin h theo thi gian, cng nh trong nhng khng gian tn ti khc nhau cami mt, mi thuc tnh, c trng ca s vt hin tng v qu trnh.

Nguyn tc lch s-c th cng i hi phi trnh khuynh hng gio iu, chungchung, tru tng khng c th. Mt khc, cng cn phng khuynh hng tuyt iho tnh c th khng thy s vt trong qu trnh vn ng bin i. Trong nhn thc v


14/14

hot ng thc tin phi va thy tnh lch s c th va thy c qu trnh pht trin cas vt./.

Documents

Các nguyên tắc ppl của PBCDV