PowerPoint Presentation

ChorobydietozaleneCo nas czeka w przyszoci?

Byo tuciutkie i sodkie, pycha! Czuj si wymienicie!

Ale jak dugo bdzie trwao wietne samopoczucie i zdrowie? Gdy odywiamy si niezdrowo, tu pod naszym nosem zachodz zmiany, ktre mog si okaza zgubne w skutkach. Powoli w naszym organizmie dojrzewaj rne choroby i cho czsto nie widzimy bezporedniego zwizku z naszym sposobem odywiania s to wanie choroby dietozalene Jednak nie jestemy na straconej pozycji, moemy zapobiec chorobom, jeli zmodyfikujemy nasz sposb ywienia. Wbrew pozorom nie bdzie on mniej smaczny czy nudniejszy. Przeciwnie! Bdzie kolorowo i ciekawie, a zarazem smacznie i zdrowo!

2Plan prezentacjiCo to s choroby dietozalene?Krtka charakterystyka chorb definicja;przyczyny;skutki;profilaktyka;Podsumowanie PROFILAKTYKA!!!Choroby dietozaleneOtyo Cukrzyca typu IINadcinienie ttnicze Choroby ukadu kreniaOsteoporozaPrchnicaNowotworyChoroby dietozaleneNajczstsze przyczyny wystpowania chorb dietozalenych: dodatni bilans energetyczny diet; nadmierne spoycie cukru i soli; nadmiar biaka w diecie; nadmiar tuszczu w diecie oraz znaczny udzia izomerw trans nienasyconych kwasw tuszczowych; wolne rodniki; niedobr bonnika w diecie; niewaciwa mikroflora jelitowa; nadmiar toksyn;Otyo i nadwaga - definicjaNadmierne nagromadzenie tkanki tuszczowej w organizmie czowieka;ZAWSZE jest to efekt dodatniego bilansu energetycznego;Najczciej metod klasyfikowania otyoci i nadwagi jest wskanik masy ciaa (Body Mass Index BMI);BMI = masa ciaa w kg/(wzrost w m)2 [kg/m2];

Otyo mona podzieli ze wzgldu na miejsce odkadania si tkanki tuszczowej:Otyo androidalna, czyli brzuszna typ JABKO typowa dla mczyzn;Otyo gynoidalna, czyli udowo-poladkowa typ GRUSZKA typowa dla kobiet;Wskanik dla dorosychNiedowagaNormaNadwagaOtyo redniego stopniaOtyo znacznego stopniaOtyo bardzo znacznego stopniaBMI (kg/m2)< 20,020,0 24,925,0 29,930,0 34,935,0 39,9 40,0Otyo i nadwaga - przyczynyCzynniki genetyczne (wpyw w max. 40%);Czynniki biologiczne;Czynniki psychologiczne: zaburzenia nastroju, depresja;Czynniki rodowiskowe (wpyw w 60% - MONA JE MODYFIKOWA!!!):Maa aktywno fizyczna (siedzca praca, nieaktywny sposb spdzania wolnego czasu);Nieograniczony dostp do ywnoci;Wysoka gsto energetyczna ywnoci (przewanie dua zawarto tuszczu, cukru i innych wglowodanw);Spoywanie duej iloci sodkich napojw;Wzrost znaczenia ywnoci typu fast-food, sonych przeksek i sodyczy w codziennej diecie, zwaszcza modych osb (sklepiki szkolne, automaty ze sodyczami);Otyo i nadwaga - skutkiStanowi zagroenie dla zdrowia i ycia. Im duej trwa tym wiksze jest ryzyko rozwoju innych chorb:cukrzycy typu II;chorb ukadu sercowo-naczyniowego (niedokrwienna choroba serca, nadcinienie);nowotworw (jelita grubego, odbytnicy, trzonu macicy, sutka, prostaty) ,chorb drg ciowych;marskoci wtroby;zapalenia trzustki;zespou bezdechu w czasie snu;kamicy drg moczowych;zaburze podnoci;Najwiksze ryzyko powika chorobowych dotyczy czciej otyoci typu jabko;Inne konsekwencje:osabienie staww ng, problemy z krgosupem;paskostopie, ylaki;obniona sprawno ruchowa; Cukrzyca typu II - definicjaInaczej cukrzyca insulinoniezalena, cukrzyca dorosych lub nabyta;Zaburzenia przemian wglowodanw w organizmie wynikajce z nabytej insulinoopornoci (organizm wydziela normaln ilo insuliny, lecz jest ona niewystarczajca do obnienia poziomu cukru we krwi);Rozpoznanie podwyszony poziom glukozy we krwi:stenie glukozy we krwi na czczo > 126 mg/dl;stenie glukozy przygodne > 200 mg/dl;Cukrzyca typu II ujawnia si najczciej u ludzi w starszym wieku, obecnie jednak czsto jej wystpowania ronie u dzieci i modych osb otyych;

Cukrzyca typu II - przyczynyCzynniki genetyczne (spokrewniona osoba chora na cukrzyc w 20% zachorowa);Czynniki rodowiskowe:Otyo na 100 diabetykw 80 jest otyych,Nieodpowiednia dieta,Stres;Cukrzyca typu II - skutkiUpoledzenie wzroku, ze lepot wcznie;Zaburzenia pracy nerek, a do cakowitej niewydolnoci;Zaburzenia neurologiczne (upoledzenie czynnoci rnych ukadw, np. sercowo-naczyniowego, pokarmowego);Zmiany skrne (grzybice, czyraki i owrzodzenia);Stopa cukrzycowa;Miadyca; Nadcinienie ttnicze - definicjaStan podwyszonego skurczowego i/lub rozkurczowego cinienia ttniczego krwi;Najczciej ujawnia si w 3 lub 4 dekadzie ycia (21-40 lat!!!);Cinienie skurczoweCinienie rozkurczoweKlasyfikacja cinienia[mmHg]Cinienie prawidowe< 120< 80Optymalne120 12980 84Prawidowe130 139 i/lub85 89Wysokie prawidoweNadcinienie ttnicze140 159 i/lub90 - 99agodne160 179 i/lub 100 109 Umiarkowane 180 i/lub 110cikie

Nadcinienie ttnicze - przyczynyCzynniki genetyczne geny warunkuj 30-60% zmiennoci cinienia ttniczego populacji;Czynniki psychologiczne stres i urazy psychiczne;Czynniki rodowiskowe:nadmierne spoycie tuszczw zwierzcych (cholesterolu), soli, alkoholu;niedostateczne spoycie potasu, magnezu, wapnia, bonnika pokarmowego i wielonienasyconych kwasw tuszczowych, czyli zbyt mae spoycie warzyw, owocw, przetworw mlecznych i penoziarnistych produktw zboowych;palenie papierosw; Nadcinienie ttnicze - skutkiChoroby ukadu sercowo-naczyniowego:rozwj choroby wiecowej,wzrost ryzyka udaru mzgu i zawaw serca;Ble i zawroty gowy;Zwikszona pobudliwo nerwowa;Chwiejno emocjonalna;atwe wyczerpywanie si i trudno koncentracji;Bezsenno;Oglne osabienie;Przyspieszone bicie serca;Nadcinienie ttnicze - profilaktykaPrzyzwyczajenie si do mniej sonego smaku nie jest trudne!!!

Jak ograniczy spoywanie soli? Nie sl gotowych potraw. Uywaj mao soli podczas gotowania. Stosuj wiee i suszone zioa zamiast soli. Zastp zwyk sl sol sodowo-potasow zawiera mniej sodu! Jedz produkty wiee zamiast przetworzonych (np. kiszone, dania typu instant). Czytaj etykiety wybieraj produkty mniej sone. Choroby ukadu krenia - definicjaSchorzenia dotyczce narzdw i tkanek wchodzcych w skad ukadu krenia, a w szczeglnoci serca, ttnic i y. Czsto nazywane chorobami ukadu sercowo-naczyniowego;Podstaw rozwoju wikszoci chorb ukadu krenia s zmiany miadycowe, czyli zgrubienia cian ttnic powodujce zmniejszenie wiata naczy i w konsekwencji prowadzcych do ich niedronoci;Miadyca rozwija si powoli, prawdopodobnie zaczyna si ju w dziecistwie czy modoci; Choroby ukadu krenia - przyczynyCzynniki rodowiskowe:Maa aktywno fizyczna;Nieodpowiednia dieta:nadmierne spoycie energii, nasyconych kwasw tuszczowych, cholesterolu, soli, alkoholu zbyt niskie spoycie bonnika pokarmowego, witam antyoksydacyjnych;Wysokie cinienie ttnicze;Zwikszona aktywno pro-zakrzepowa krwi;Otyo androidalna;

Choroby ukadu krenia - skutkiNajczstszymi powikaniami miadycy s zaway minia sercowego i udary mzgu;W 2008 roku gwn przyczyn zgonw w Polsce byy choroby ukadu krenia (44%) (GUS, 2009);

Choroby ukadu krenia - profilaktykaUtrzymanie/obnienie poziomu cholesterolu w osoczu krwi do stenia maksymalnie 200 mg/dl;Odpowiednia dieta:niskocholesterolowa o kontrolowanej zawartoci kwasw tuszczowych,bogata w antyoksydanty,ograniczone spoycie biaka zwierzcego (miso, jaja);Odpowiednia aktywno fizyczna i utrzymanie prawidowej masy ciaa;

Prchnica - definicjaJest to uszkodzenie szkliwa zbw spowodowane przez kwasy wytwarzane przez bakterie bytujce w nazbnej pytce bakteryjnej;Istot choroby jest odwapnienie i rozpad organicznych struktur zba;

Prchnica - przyczynyIstniej cztery czynniki powstawania prchnicy, ktre musz wystpi jednoczenie:obecno bakterii w postaci pytki nazbnej,obecno wglowodanw (cukrw) w jamie ustnej, podatno zbw na prchnic,odpowiedni czas (aby nastpia demineralizacja i nie rozpocza si ponowna mineralizacja);Kady czynnik jest konieczny, ale niewystarczajcy do powstania prchnicy;Prchnica - skutkiUtrata zbw;Zapalenie dzise;Ropnie;Zakaenie krwi i rnych narzdw np. serca;Prchnica zbw staych (wynik prchnicy zbw mlecznych);Prchnica - profilaktykaStosuj odpowiedni higien jamy ustnej (mycie zbw po kadym posiku, przynajmniej 2 razy dziennie, stosowanie nici dentystycznych i pynw do pukania jamy ustnej);Uywaj bezcukrowych gum do ucia (np. z ksylitolem) jeli nie moesz umy zbw;Ograniczaj sodkie napoje i sodycze;Ograniczaj liczb posikw w cigu dnia do piciu;Kontroluj zby u stomatologa;Osteoporoza - definicjaMetaboliczna choroba ukadu szkieletowego, charakteryzujca si obnieniem masy i gstoci koci oraz zaburzeniami budowy tkanki kostnej co w konsekwencji zwiksza krucho koci i ich podatno na zamania;Ukad kostny czowieka ksztatuje si do 20-25 roku ycia, w tym czasie koci osigaj najwiksz gsto, ktra pniej spada wraz z wiekiem, dlatego wane jest dostarczanie wapnia i witaminy D do organizmu dziecka;

Osteoporoza przyczynyCzynniki genetyczne i demograficzne:pe eska,rasa biaa,predyspozycje rodzinne,budowa ciaa wta budowa i maa masa ciaa (poniej 50kg);Czynniki biologiczne:deficyt hormonw pciowych,zaburzenia miesiczkowania,nierodzeniechoroby: nadczynno tarczycy, cukrzyca, przewleke choroby ukadu pokarmowego, przewleke choroby koci i szpiku;Czynniki rodowiskowe:maa aktywno fizyczna, unieruchomienie,palenie papierosw,CZYNNIKI YWIENIOWE ODPOWIEDZIALNE W 50% ZA ROZWJ CHOROBY;Osteoporoza - skutkiZamania wystpuj najczciej w trzech miejscach: biodrze (ko udowa), krgosupie i nadgarstku;Wdowi garb deformacja klatki piersiowej;Ble krgosupa nawet w spoczynku;Stopniowe zmniejszanie wzrostu;Spadek wydolnoci oddechowej poprzez zmniejszenie objtoci klatki piersiowej;Zaburzenia trawienia, zaparcia poprzez zmniejszenie objtoci jamy brzusznej;Osteoporoza - profilaktykaZwikszenie spoycia wapnia, zwaszcza z produktw mlecznych o obnionej zawartoci tuszczu (kefiry, malanki, jogurty, sery twarogowe, mleko) oraz pozostaych rde (ryby, nasiona, orzechy, warzywa ciemnozielone liciaste);Ograniczenie spoycia fosforu poprzez zmniejszenie spoycia misa, wdlin, gotowych potraw przemysowych, napojw typu cola;Nie dopuszczenie do niedoborw magnezu, potasu, cynku, witaminy A, D, B6 oraz C;Ograniczenie spoycia alkoholu;Ograniczenie spoycia tuszczw i olejw;Nowotwory - definicjaNowotwr to nieprawidowa tkanka, ktra rozrasta si w nadmiarze i w sposb nieskoordynowany z pozostaymi tkankami, a nadmierny rozrost tkanki wystpuje dalej pomimo wyeliminowania czynnika, ktry j wywoa;Podstawowy podzia nowotworw pozwala wydzieli nowotwory agodne i zoliwe;Nowotwory - przyczynyCzynniki genetyczne tylko 5 10% chorb nowotworowych jest dziedziczonych bezporednio;Czynniki rodowiskowe najwaniejsza przyczyna rozwoju choroby nowotworowej:naraenie na specyficzne czynniki, ktre prowadz do uszkodzenia genw: palenie tytoniu, naraenie na szkodliwe promieniowanie,infekcje,naraenie na substancje rakotwrcze np. pestycydy;maa aktywno fizyczna;le zbilansowana dieta (nadmierne spoycie energii, tuszczw, czerwonego misa, mae spoycie bonnika pokarmowego, niedobr witamin i antyoksydantw);niewaciwe przygotowanie potraw (smaenie, wdzenie);picie alkoholu;stres;Nowotwory profilaktykaOgraniczenie palenia papierosw i picia alkoholu;Zbilansowana i urozmaicona dieta (bogata w antyoksydanty, bonnik pokarmowy);Zwikszenie aktywnoci fizycznej;

Dietoprofilaktyka chorb dietozalenychZrwnowaony bilans energetyczny (rwnowaga pomidzy iloci dostarczanej energii a wydatkami energetycznymi organizmu);Odpowiednia aktywno fizyczna (min. 60 minut dziennie, np. spacer szybkim krokiem);Urozmaicenie diety: wzrost znaczenia warzyw, owocw, penoziarnistych produktw zboowych oraz niskotuszczowych produktw mlecznych;ograniczenie spoycia sodyczy, produktw typu fast-food, sonych przeksek;Wiksza ilo mniejszych posikw w cigu dnia (5 posikw);Zachowa umiar;Odpowiednie przygotowanie posikw (mniej smaonych, wicej gotowanych, grillowanych, pieczonych, duszonych);Lepiej ZAPOBIEGA ni LECZY!!!