Upload
peter-dan-thy
View
218
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
1/13
Chuyen e 8: LNG GIACTOM TATGIAO KHOA
A. KIEN THC C BAN:I. n v o goc va cung:
1. o:
.y
o180
O betgoc01Goc 1801
=
33
2. Radian: (rad)
rad0180 =
3. Bang oi o sang rad va ngc lai cua mot so goc (cung ) thong dung:
o 00 300 450 600 900 1200 1350 1500 1800 3600
Radian 06
4
3
2
3
2
4
3
6
5 2
II. Goc lng giac & cung lng giac:1. nh ngha:
x
y
B
M
(im gc)
+
t
O A
(im ngn)
2kAB +=
x
y
+
2. ng tron lng giac:
So o cua mot so cung lng giac ac biet:
k
CA
k
C
k
A
+
+
++
2DB,
k,
22
-D
2k
22B
2k
(tia gc)Z)(k2),( += kOyOx
t
(tia ngn)
O
+
x
y
OC A
B
D
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
2/13
34
III. nh ngha ham so lng giac:
1. ng tron lng giac: A: iem goc x'Ox : truc cosin ( truc hoanh )
+
x
y
OC A
B
D
1
1
1=R1
1
'x
'uu
t
't'y
y
'
Oy : truc sin ( truc tung ) t'At : truc tang u'Bu : truc cotang
2. nh ngha cac ham so lng giac:a. nh ngha: Tren ng tron lng giac cho AM= .
Goi P, Q lan lt la hnh chieu vuong goc cua M tren x'Ox va y'OyT, U lan lt la giao iem cua tia OM vi t'At va u'Bu
Ta nh ngha:
cos
sin
tg
cot
OP
OQ
AT
g BU
=
=
=
=
t
't
ty
b. Cac tnh chat :
Vi moi ta co :1 sin 1 hay sin 1
1 cos 1 hay cos 1
tg xac nh2
k
+
cotg xac nh k c. Tnh tuan hoan
sin( 2 ) sin
cos( 2 ) cos
( )
cot ( ) cot
k
k
tg k tg
g k g
+ =
+ =
+ =
+ =
)( Zk
'u
x
u
'y
t
1
Q
'x O
B
T
M
AP
U
Trc cosin
Trc sinTrc cotang
+
Trc tang
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
3/13
IV. Gia tr cac ham so lng giac cua cac cung (goc ) ac biet:Ta nen s dung ng tron lng giac e ghi nh cac gia tr ac biet
- 3
-1
- 3 /3
(iem goc)
t
t'
y
y'
xx'
uu'
- 3 -1 - 3 /3
1
1
-1
-1
- /2
5/6
3/4
2/3
-/6
-/4
-/3
-1/2
- 2 /2
- 3 /2
-1/2- 2 /2- 3 /23 /22 /21/2
3 /2
2 /2
1/2
A
/3
/4
/6
3 /3
3
B /2 3 /3 1 3
O
+
35
00 300 450 600 900 1200 1350 1500 1800 3600Goc
Hslg0
6
4
3
2
3
2
4
3
6
5 2
sin 02
1
2
2
2
3 1
2
3
2
2
2
1 0 0
cos 1
2
3
2
2
2
1 0
2
1
2
2
2
3
-1 1
tg 0
3
3
1 3 kx 3 -1
3
3
0 0
cotg kx 3 1
3
3 0
3
3
-1 3 kx kx
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
4/13
V. Ham so lng giac cua cac cung (goc) co lien quan ac biet:o la cac cung :
1. Cung oi nhau : va - (tong bang 0) (Vd:6
&6
,)
2. Cung bu nhau : va - ( tong bang ) (Vd:6
5&
6
,)
3. Cung phu nhau : va2
( tong bang
2
) (Vd:
3&
6
,)
4. Cung hn kem2
: va
2
+ (Vd:
3
2&
6
,)
5. Cung hn kem : va + (Vd:6
7&
6
,)
1. Cung oi nhau: 2. Cung bu nhau :
cos( ) cos
sin( ) sin
( )
cot ( ) cot
tg tg
g g
=
=
=
=
cos( ) cos
sin( ) sin
( )
cot ( ) cot
tg tg
g g
=
=
=
=
36
3. Cung phu nhau : 4. Cung hn kem2
cos( ) sin2
sin( ) cos2
( )2
cot ( ) t2
tg cotg
g g
=
=
=
=
cos( ) sin2
sin( ) cos2
( )2
cot ( ) t2
tg cotg
g g
+ =
+ =
+ =
+ =
5. Cung hn kem :
cos( ) cos
sin( ) sin
( )
cot ( ) cot
tg tg
g g
+ =
+ =
+ =
+ =
tang , cotangHn kem
Hn kem2
sin bang coscos bang tr sin
Phu cheo
Bu sinoi cos
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
5/13
V du 1: Tnh )4
11cos(
,
4
21tg
V du 2: Rut gon bieu thc: )3cos()2cos()2
cos( xxxA ++++=
VI. Cong thc lng giac:1. Cac he thc c ban:
22
22
11 tg = cos
11 cotg =
sintg . cotg = 1
+
+
2 2cos sin 1
sintg =
coscos
cotg =sin
+ =
37
V du: Chng minh rang:
1. xxxx 2244 cossin1sincos =+2. xxxx 2266 cossin31sincos =+
2. Cong thc cong :
cos( ) cos .cos sin .sin
cos( ) cos .cos sin .sin
sin( ) sin .cos sin .cos
sin( ) sin .cos sin .cos
tg +tgtg( + ) =
1 .
tg tgtg( ) =
1 .
tg tg
tg tg
+ =
= +
+ = +
=
+
V du: Chng minh rang:
+ =
= +
1.cos sin 2 cos( )4
2.cos sin 2 cos( )
4
3. Cong thc nhan oi:
=
=
=
=
=
=
2 2
2
2
4 4
2
cos2 cos sin2 cos 1
1 2sin
cos sin
sin2 2sin .cos
22
1
tgtg
tg
2
2cos1cos
2 +
=
2
2cos1sin
2
=
2sin2
1cossin =
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
6/13
4 Cong thc nhan ba:
38
3
3
cos3 4cos 3cos
sin3 3sin 4sin
=
=
5. Cong thc ha bac:
2cos1
2cos1;
2
2cos1sin;
2
2cos1cos
222
+
=
=
+= tg
6.Cong thc tnh sin ,cos ,tg theo2
t tg
=
22
2
21
2;
1
1cos;
1
2sin
t
ttg
t
t
t
t
+=
+
=
+=
7. Cong thc bien oi tch thanh tong :
[ ]
[ ]
[ ]
1cos .cos cos( ) cos( )
21
sin .sin cos( ) cos( )21
sin .cos sin( ) sin( )2
= + +
= +
= + +
V du:1. Bien oi thanh tong bieu thc: xxA 3cos.5cos=
2. Tnh gia tr cua bieu thc:12
7sin
12
5cos
=B
8. Cong thc bien oi tong thanh tch :
cos cos 2 cos .cos2 2
cos cos 2sin .sin2 2
sin sin 2sin .cos2 2
sin sin 2 cos .sin2 2
sin( )
cos cos
sin( )
cos cos
tg tg
tg tg
+ + =
+ =
+ + =
+ =
++ =
=
4
3sinsin3sin
3
=
4
cos33coscos
3 +
=
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
7/13
V du: Bien oi thanh tch bieu thc: 3xsin2xsinsin ++= xA 9. Cac cong thc thng dung khac:
cos sin 2 cos( ) 2 sin( )4 4
cos sin 2 cos( ) 2 sin( )
4 4
+ = = +
= + =
8
4cos35sincos
4
4cos3sincos
66
44
+=+
+=+
B. PHNG TRNH LNG GIACCac bc giai mot phng trnh lng giac
Bc 1: Tm ieu kien (neu co) cua an so e hai ve cua pt co nghaBc 2: S dung cac phep bien oi tng ng e bien oi pt en mot pt a biet cach giaiBc 3: Giai pt va chon nghiem phu hp ( neu co)Bc 4: Ket luan
I. nh ly c ban: ( Quan trong )
u = v+k2sinu=sinv u = -v+k2
u = v+k2cosu=cosv
u = -v+k2
tgu=tgv u = v+k (u;v )2
cotgu=cotgv u = v+k (u;v k )
k
+
39
( u; v la cac bieu thc cha an va Zk )
V du : Giai phng trnh:
1. sin3 sin( 2 )4
x x
= 2.4
3cos)
4cos(
=x
3. 4.xx 2sin3cos = 4 41
sin cos (3 cos6 )4
x x+ = x
II. Cac phng trnh lng giac c ban:1. Dang 1: sinx = m ; cosx = m ; tgx = m ; cotgx = m ( Rm )
* Gpt : sinx = m (1)
Neu 1m > th pt(1) vo nghiem Neu 1m th ta at m = sin va ta co
x = +k2(1) sinx=sin
x = ( - )+k2
* Gpt : cosx = m (2)
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
8/13
Neu 1m > th pt(2) vo nghiem Neu 1m th ta at m = cos va ta co
x = +k2(2) cosx=cos
x = +k2
* Gpt: tgx = m (3) ( pt luon co nghiem Rm )
at m = tg th(3) tgx = tg x = +k
* Gpt: cotgx = m (4) ( pt luon co nghiem Rm )
at m = cotg th(4) cotgx = cotg x = +k
Cac trng hp ac biet:
sin 1 x = 22
sinx = 0 x = k
sin 1 x = 22
cos 1 x = 2
cosx = 0 x = + k2
cos 1 x = 2
x k
x k
x k
x k
= +
= +
= +
=
V du:
1) Giai cac phng trnh :
a) =1
sin22
x b)2
cos( )4 2
x
=
c) 03)6
2sin(2 =+
x d) 03)3
cos(2 =+
x
e) f)12cos2sin =+ xx xxx 2cossincos44
=+
2) Giai cac phng trnh:
a) 4 41 cos sin 2cos2x x+ = x c) 024sin)cos(sin4 44 =++ xxx
b) 6 6sin cos cos4x x+ = x d) 3 31
sin .cos cos .sin4
x x x x =
e) 4)2
.1(sincot =++x
tgtgxxgx
40
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
9/13
2. Dang 2:2
2
2
2
sin sin 0
cos cos 0
0
cot cot 0
a x b x c
a x b x c
atg x btgx c
a g x b gx c
+ + =
+ + =
+ + =
+ + =
( 0a )
Cach giai
41
:
at an phu : t = sinx ( t = cosx; t = tgx; t = cotgx)
Ta c phng trnh : 2 0at bt c+ + = (1)Giai phng trnh (1) tm t, roi suy ra x
Chu y : Phai at ieu kien thch hp cho an phu (neu co)
V du :
a) b)22cos 5sin 4 0x x+ =5
cos2 4 cos 02
x x + =
c) 22sin 4 5cosx x= + d) 2cos cos2 1 cos2 cos3x x x= + + x
e) 4 41
sin cos sin 22
x x x+ = f) 0)22
cos()cos(sin244 =+ xxx
g) 4 4sin cos 1 2sin2 2
x xx+ = h) 0cos.sincossin 44 =++ xxxx
k) 0sin22
cos.sin)sin(cos266
=
+
x
xxxxl) 32cos)
2sin21
3sin3cos(sin5 +=
+
++ x
x
xxx
3.Dang 3:cos sin (1) ( a;b 0)a x b x c+ =
Cach giai:
Chia hai ve cua phng trnh cho 2 2a b+ th pt2 2 2 2 2 2
(1) cos sina b
x xa b a b a b
+ =+ +
c
+(2)
at 2 2 2 2b
cos va sina
a
a b b = =+ +
vi [ )0;2 th :
2 2
2 2
c(2) cosx.cos + sinx.sin =
a
ccos(x- ) = (3)
a
b
b
+
+
Pt (3) co dang 1. Giai pt (3) tm x.
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
10/13
Chu y :2 2 2Pt acosx + bsinx = c co nghiem a b c +
42
V du : Giai cac phng trnh :a) + = 3 sin 1x xcos b) 2sin3cos =+ xx
c) 4 44( d)sin cos ) 3 sin 4 2x x x+ + =x
tgx cos13 =
e) 31sincos2
2sincos2
=
xx
xx
d. Dang 4:(1)2 2sin sin .cos cos 0 (a;c 0)a x b x x c x+ + =
Cach giai 1:
2 21 cos2 1 cos2sin va cos2 2
x xx x += = Ap dung cong thc ha bac :
va cong thc nhan oi :1
sin .cos sin 22
x x= thay vao (1) ta se bien oi pt (1) ve dang 3x
Cach giai 2: ( Quy ve pt theo tang hoac cotang )
Chia hai ve cua pt (1) cho ta c pt:2cos x
2 0atg x btgx c+ + =
ay la pt dang 2 a biet cach giai
Chu y: Trc khi chia phai kiem tra xem x2
k
= + co phai la nghiem cua (1) khong?
V du : Giai phng trnh:031coscos.sin)31(sin3
22 =++ xxxx d. Dang 5:
(1)(cos sin ) sin .cos 0a x x b x x c+ + + =
Cach giai :
at cos sin 2 cos( ) vi - 2 24
t x x x t
= + =
Do2
2 t 1(cos sin ) 1 2sin .cos sinx.cosx=2
x x x x
+ = +
Thay vao (1) ta c phng trnh :2 1
02
tat b c
+ + = (2)
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
11/13
Giai (2) tm t . Chon t thoa ieu kien roi giai pt: 2 cos( )4
x t
= tm x.
V du : Giai phng trnh :sin 2 2 2(sin cos ) 5 0x x x + =
Chu y : Ta giai tng t cho pt co dang : (cos sin ) sin .cos 0a x x b x x c + + =
V du : Giai phng trnh :
sin 2 4(cos sin ) 4x x x+ =
43
4. Cac phng phap giai phng trnh lng giac thng s dung :a. Phng phap 1: Bien oi pt a cho ve mot trong cac dang pt lng giac c ban a biet
V du: Giai phng trnh:
02
3
2sincossin44
=++ xxx
b. Phng phap 2: Bien oi pt a cho ve dang tch soC s cua phng phap la da vao cac nh ly sau ay:
hoacA=0
. 0B=0
A B
=
A=0
. . 0 B=0
C=0
A B C
=
V du : Giai cac phng trnh :a. si b.2 2 2n sin 2 sin 3 2x x x+ + = 2 2 2 2sin 3 cos 4 sin 5 cos 6x x x = x
in cos2 cos 0x x x+ =
c. 2s d.3 03)4
sin(2cos222sin =++++
xxx
c. Phng phap 3: Bien oi pt ve dang co the at an so phuMot so dau hieu nhan biet :
* Phng trnh cha cung mot mot ham so lng giac ( cung cung khac luy tha)
V du : Giai cac phng trnh :a. cos 01cos2cos3 =+ xxx
3
=+ xxx
b. 4 01cos42coscosc.
12 cos2 8cos 7
cosx x
x + =
d. 22cossin 24 =+ xx
* Phng trnh co cha (cos sin ) va sinx.cosxx x
V du : Giai phng trnh : a. + + =3 3 31 sin cos sin 2x2
x x
b. 1)cos(sin2cossin 33 +=+ xxxx
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
12/13
BAI TAP REN LUYENDANG 1: Giai phng trnh lng giac
S dung 1 trong 3 phng phap sau Bien oi phng trnh ve dang phng trnh lng giac c ban Bien oi phng trnh ve dang phng trnh tch so Bien oi phng trnh ve dang co the at an so phu chuyen ve phng trnh ai so
Bai 1: Giai cac phng trnh lng giac sau1) 03)
4sin(2cos222sin =++++
xxx 2) 07cos2sin
2
5cos
2sin
2
3cos
2
7sin =++ xx
xxxx
3)6
cos.3)2
3(cos)2
2(cos)2
(cos 222
=++++ xxx
4))
4(sin2
2sin1
2sin
2sin
2cos
2
44
+
+=
x
x
x
xx
5) xxxx 2sin3cos8sin7cos =+
6) 12sincossin2 +=+ xxx
Bai 2 : Giai cac phng trnh lng giac sau
1. 8.32sin cos2 cos 0x x x+ + = 2 2 2sin ( ). cos 02 4 2
x xtg x
=
2. 2 27
sin .cos 4 sin 2 4sin ( )4 2 2
xx x x
= 9.
2cos (cos 1)2(1 sin )
sin cos
x xx
x x
= +
+
3. 9sin 6cos 3sin2 cos2 8x x x x+ + = 10.1
2 cos .s3
tg x tgx x x = in3
4.4 4sin cos 1 1
cot 25sin 2 2 8sin 2
x xg x
x x
+= 11.
12 cos2 8cos 7
cosx x
x + =
5.2
4
4
(2 sin 2 )sin31cos
x xtg x
x
+ = 12. 2cos2 1cot 1 sin sin21 2
xgx x x
tgx = +
+
6. 3 ( 13.2sin ) 6 costgx tgx x x + + 0=2
cot 4sin 2sin2
gx tgx xx
+ =
7. 14.2cos2 cos .(2 1) 2x x tg x+ = 2cos cos sin .(1 . )2
xtgx x x x tgx tg+ = +
DANG 2: Phng trnh lng giac co cha tham soS dung phng phap sau
Chon an phu thch hp va tm ieu kien ung cho an phu va chon (tuy thuoc vao x)
Chuyen phng trnh ve phng trnh ai so Lap luan e chuyen bai toan a cho theo an phu va chon S dung phng phap giai tch hoac ai so e tm tham so theo yeu cau cua e bai
Bai 1: Tm m e phng trnh sau co nghiem:
02sin4
12coscossin
244 =+++ mxxxx
Bai 2: nh m e phng trnh : mxx
gxtgxxx =++++++ )cos
1
sin
1cot(
2
11cossin
44
7/31/2019 Chuyn 8. Lng gic
13/13
co nghiem
2;0
x
Bai 3: Cho ham so: 1)coscos
2()cos
cos
4(2
2
2=++ x
xmx
x
Tm m e phng trnh co nghiem thuoc ).2
;0(
Bai 4: Cho phng trnh : 01)cot(3sin3 22 =+++ gxtgxmxtgx
Tm tat ca cac gia tr cua m e phng trnh co nghiem.
Bai 5: Xac nh m e phng trnh :4 42(sin x cos x) cos4x 2sin2x m 0+ + + =
co t nhat mot nghiem thuoc oan [0; ]2
Bai 6: Cho phng trnh : mxxx = )sin(cos42sin (1)Tm tat ca cac gia tr cua m e phng trnh (1) co nghiem.
Bai 7: Tm m e phng trnh :4 4 6 6 2
4(sin x cos x) 4(sin x cos x) sin 4x m+ + =
co nghiem.Bai 8: Cho phng trnh cos4 6sin cos 0x x x m+ =
nh m e phng trnh co nghiem 0;4
x
.
Bai 9: Tm m e phng trnh : 0)cos)(sincos.(sin2cos2 =++ xxmxxx
co nghiem tren oan
2;0
Bai 10: Cho phng trnh: mtgxxx
xx=
+22
66
sincos
sincos
Vi gia tr nao cua m th phng trnh co nghiemBai 11: Cho phng trnh: mxx =+ 44 )1(sinsin
Vi gia tr nao cua m th phng trnh co nghiem
Bai 12: Tm m e phng trnh : co nghiem22 2sin 2x m(1 cosx)+ = + x [ ; ]2 2
--------------------------Het--------------------------
45