TI LIU N THI TT NGHIP THPT MN NG VN

Ti liu n tp mn Ng vn THPT 2015

HC VN I IU CHIA S Anh i, e thy hc Vn chn lm anh , nhng m c phi thi. Lm th no hc c n h anh ?Anh i, anh c b quyt g hc tt Vn khng anh bo em vi?Lm th no c 7 im Vn h cc bn?Vn va di va kh, lm nh, lm th no nh c vy mi ngi?Em nm nay thi khi D nhng em km Vn lm ch ah.

Mi ngy anh u c c rt nhiu nhng tm s nh th v thm ch nhiu bn cn v mn Vn l k th s 1 hay l t thn v vic hc Vn chng khc no mt cc hnh vi cc bn :)))))Vi mong mun gip cc em hc tp b mn ny hiu qu hn, vi t cch l ngi i trc, bng kinh nghim ca c nhn mnh v nhng kinh nghim c rt c t qu trnh dy hc, anh s chia s mt vi phng php m anh cho l hu ch nh! Mi bn hy tham kho v tm ra cho mnh nhng cch hc hiu qu nh!1/ To cm hng hc tp:- Gc hc tp lun gn gng, ngn np, sp xp khoa hc, c h thng. Hy chia ring khu tng mn, tng loi sch: SGK, sch tham kho, d dng tm kim khi cn.

- C nhng trang tr/ k hiu ring vi v ghi tng mn. V d: mn Vn bc ba mu hng, dn hnh kitty,:D

- Nhng tn bi hc ca chng ta thng l Tit... + tn bi + tn tc gi. Ti sao chng ta khng bin tu i 1 cht cho mm mi, sinh ng, hp dn hn nh? V d: n vi bi th hay: Bn kia sng ung ca Hong Cm, Vit ch bay bay 1 cht cng l 1 cch hay :))

2/ Mc tiu hc tp v thi gian biu:- Hy t ra mc tiu lu di v mc tiu ngn hn, mc tiu tng ngy.

VD:

+ C nm: 8,O 8,2Vn. Mi k t 8,O tr ln. Bi vit s 1: 9 im

+ Th 2: Ti 2h hc Vn [7-9h], bi V chng A Ph, Nhn vt M/ GT hin thc v nhn o/ Nhn vt A Ph.

- Thc hin nghim ngt thi gian biu ny, v sau t p mnh vo khung thi gian cng hn tp trung cao hn :D

- Mi ngi c 1 gi vng hc tp hiu qu, hy tm ra n nh :]]

- Ch : Khi hc, tt ton b my tnh, in thoi, my nghe nhc, tivi, ni khng vi FB, Zalo, tp trung hn. Nhng thc mc nh ghi ra v v gii quyt sau khi hon thnh mc tiu t ra [hi c gio, bn b,]. Mi ngy ch nn dnh ti a 1h cho mng x hi thi nh :3

3/ c sch nh th no?- Hy c mi vn bn VH trong SGK nh c 1 cun truyn ngoi chng ta vn thng c v c t nht 3 ln:

+ Ln 1: c nhanh nm c ni dung ca ton b tc phm tm tt li.

+ Ln 2: c v ch cc chi tit nh, cm nhn v tng nhn vt, s kin,

+ Ln 3: c cm nhn v ngh thut ca tc phm: cch dng t, t cu ra sao? Dng bin php tu t g? Xy dng tnh hung?...

Ch : Ln 1 nn thc hin vo u mi nm, mi k hc. Cc em hy c qua 1 lt ton b chng trnh ca nm/ k bit mnh s hc nhng g?

- c phi i lin vi ghi chp. ng ngi vit ra sch, ng ham mun gi sch sau 1 nm hc cn nguyn nh mi J))) C nhn anh thng c v gch chn ngay di nhng cu, t, on quan trng, c sc v ch thch ngay ra l nhng im quan trng hay nhng tng, nhng cm nhn ca ring mnh sau khi qun nhng nh l ghi t kha thi, tht ngn gn :D

4/ Son bi trc khi n lp:- Vic ny gip cc em ch ng hn trong vic lnh hi kin thc. T son bi cc e nm c 4O 5O% bi ri nh :D

- Khng nht thit phi tun t tr li cc cu hi SGK mt cch my mc. Hy coi v son nh mt cun s tay m bt c ci g hay v cc em tm c v tc phm u c th ghi li :D Nh l mnh c th t tiu tht hp dn nh! :D

5/ Ghi chp bi ra sao?- Sch k cn sch s tinh tm nhng v th nht nh phi sch p, r rng :D Ch k cn p nhng ng cu th, gch xa chi cht ko khi m v ra n bi rt nn :D

- Vi mi bi, tiu u, tn mc ln nn vit bng mc v vit to hn bnh thng cho d nhn. S dng h thng k hiu khoa hc: A, B, C I, II, III 1,2,3 1.1, 1.2, 1.3 a, b, c - * - +. Nh dng thc gch chn di cc mc nh!

- V ghi nn chia 2 ct, mt ct ln ghi chp nhng chnh c gio dy [bn tri], mt ct nh hn [bn phi] ghi nhanh nhng , nhng dn chng m rng bn ngoi vn bn. iu ny gip cc em rt nhiu khi vit vn phi khng no? :D

- Rn tc vit tht nhanh. Hi cp 3, trong 5p anh c th vit kn 1 trang A4 y, d nhin ch c b khng c p nh bnh thng :3 [Gi dng my tnh nhiu qu b chm ri :P ]

6/ Ghi nh bng cch no?- Mun thuc bi trc ht cc em phi hiu bi. Mun hiu bi phi tp trung nghe ging :D

- No b ca chng ta ghi nh bng hnh nh cc tt. V vy, khi n nn vit theo s cnh [bn t duy] nm c ln nh, nm c tng th v thnh phn cng nh mi lin h gia chng :D Kt hp u ngh tay vit ming c th nhm thm theo. Ch , xy khung xng trc, p tht vo sau [ i t khi qut n c th] v cn tm ra cc t kha cho mi .

VD:

+ Ch Pho khi c b ba nh B Kin gi ln bp chn, ch thy nhc ch yu thng g .. -> T trng + Ch tng m c. -> c m lng thin, bnh d m xa vi.

- test li, n lp cc e hy cng cc bn kim tra bi cho nhau nh. V thi gian c hn nn ch cn ni chnh v t kha thi. Cch ny cc hiu qu nh :D

7/ Hc nhng g, vit vn nh th no?Cc em xem tp " hc tt mn Ng vn" ch up t lu ri nh. V di nn c k post li vo y na :D

8/ Ti liu tham kho:- Hy nm vng kin thc c bn trc khi nng cao, m rng.

- Chn ngun ti liu tin cy. Anh thng dng sch ca NXB Gio dc, NXB S Phm H Ni, NXB H Quc gia HN, ca cc thy Nguyn ng Mnh, Chu Vn Sn, Trn ng Xuyn, Trn nh S, Nguyn ng Ninh, V Dng Qu, Trn mng cng nhiu ti liu nhng khng phi ti liu no cng chun nn cc em phi tnh to la chn nh!

- Nn dng sch nghin cu hn l vn mu. Ban u anh t vit ra cm nhn ca mnh [ghi ra sch], ri c thm cc bi nghin cu, ph bnh b sung [v nhng bi ny thng tp trung vo tng kha cnh ca tc phm nn su k hn, c nhiu pht hin mi]. Cui cng cc em mi nn c vn mu hc tp cch din t, trnh by.

- Ti liu tham kho c rt nhiu ni: tivi, sch Qu tng cuc sng, bo ch, lch treo tng, :D => Nn c s tay vn hc theo ch nh!

- Bt k khi no c tng mi hy lu li vo s tay hoc in thoi nh :D

7/ Khuyn khch t cu hi v tinh thn phn bin-> Pht huy s sng to ng thi gip cc e cng c bi tt hn nh!

------------------------------------------------------------------------------------------ (Ti liu trung tm luyn thi Tuyn sinh 247.com)1. hc tt Ng Vn ^_^ [Kinh nghim c nhn - bi vit ch mang tnh tham kho]A.NHNG KIN THC C BN:I. V VN HC S:1. Tng quan v 1 nn VH:- Cc thnh phn (b phn) v cc giai on pht trin ca nn VH

- Nhng thnh tu ln (ni dung, ngh thut) ca nn VH

- Nhng tc gi, tc phm tiu biu.

2. Khi qut 1 thi k VH:

- Mc thi gian, c im lch s, x hi, vn ha, t tng.

- Cc b phn, giai on pht trin ca thi k VH .

- c im pht trin ca VH

- Nhng thnh tu v ni dung, ngh thut

3. Kht qut v mt khuynh hng (tro lu) VH:

- Khi nim v c s hnh thnh khuynh hng (tro lu) VH

- c trng thi php ca khuynh hng (tro lu)

- Nhng tc gi, tc phm tiu biu.

4. V tc gia VH ( Xun Diu, Nam Cao, H Ch Minh, Nguyn Tun, T Hu)

- Tiu s, con ngi v cuc i -> nh hng ti th vn?

- S nghip sng tc: cc tc phm chnh, gi tr ni dung, th loi s trng.

- Quan im sng tc v phong cch ngh thut.

- V tr vn hc s.

II. V MT VN BN VN HC:-Thuc vn bn

+ Th: hc thuc lng

+ Truyn, k: bit tm tt, nm c ct truyn v cc chi tit c sc, tiu biu; thuc lng nhng cu, on vn hay, quan trng.

+ Kch: thuc ct truyn, nm c c im cc nhn vt v cc chi tit quan trng.

- c hiu vn bn:

+ Xut x, hon cnh sng tc?

+ Th loi, c trng th loi?

+ ngha nhan ? Li t? (nu c)

+ Kt cu ca vn bn?

+ ti, ch , gi tr ni dung, ngh thut?

- Tch ly c h thng cc nhn nh v tc phm.V tr, vai tr, ng gp ca tc phm i vi s nghip sng tc ca nh vn ni ring v vi nn VH, giai on VH, tro lu VH ni chung?

- t vn bn trong h thng nhng vn bn cng ti, ch , cng khuynh hng, th loi, ra i cng thi v cc thi k khc nhau, thuc cc nn VH khc nhau hnh t duy so snh, ch ra ci ring ca tc phm .

III. L LUN VN HC:-c trng, chc nng, vai tr, tc dng ca VH.

- Cc th loi vn hc v c trng ca n.

- Nh vn v qu trnh sng to.

- Phong cch ngh thut ca nh vn.

B. NHNG K NNG C BN VIT MT BI HAY:I. TM HIU :- Xc nh yu cu ca :

+ Vn cn ngh lun? Vn c th hin qua t ng, hnh nh no?

+ Thao tc ngh lun cn vn dng? (chng minh, gii thch, bnh lun, thuyt minh,) Xc nh thao tc chnh v cc thao tc b sung?

+ Phm vi yu cu ca ? (1 hay nhiu tc phm? 1 on, 1 kha cnh ca tc phm?...)

- Xc nh cc loi kin thc cn vn dng? (V l lun VH, v tc gi, tc phm, kin thc x hi, kinh nghim sng)

II. LP DN :-Xc nh h thng lun im, lun c, lun chng cn trnh by.

- Xc nh trng tm bi, u l chnh, ph bi vit c im nhn, lt, trnh lan man, dn tri, khng c trng tm.

- T chc, sp xp cc : chnh trc ph sau hoc ph trc chnh sau.

III. VIT BI:- M bi v kt bi:

+ Din t ngn gn, ni dung chnh xc, li vn hp dn

+ M bi v kt bi phi h ng vi nhau. MB t vn , phi trch dn y nhn nh - nu c, nu c gii hn ca . KB khng nh, m rng, nng cao vn .

+ C 2 cch m bi: trc tip, gin tip

- Thn bi:

+ Nhim v: gii quyt vn nu ra m bi bng cc lun im, lun c, lun chng chnh xc, c th, logic, cht ch, ph hp.

+ Trin khai ni dung t khi qut n c th.

+ C th vit on vn theo cc kiu din dch, quy np, tng phn hp, song hnh, [tt nht l vit on din dch] B cc r rng, mch lc, tch cu, tch on hp l.

+ Bit cch chuyn , chuyn on, lin kt on vn.

+ vit c cu vn hay cn phi vit ng ng php, c s lin tng, so snh hoc s dng kiu cu tu t

+ Tch ly vn t theo trng ngha (ng ngha/ tri ngha); lin h cc nhn nh ca cc tc gi, cc nh ph bnh cho bi vn thm sinh ng, thuyt phc.

+ C tiu kt trc khi kt bi.

IV. SA BI:- Sau khi vit phi c r sot li v sa li, hon thin bi.

LU : C gng tm ra "cng thc" chung cho tng dng cc em nh! :D--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. n thi mn Vn: B quyt vit m bi

M bi l gii thiu vn cn bn lun trong bi lm c s cho phn thn v kt bi, ng thi to khng kh thu ht ngi c, bi vy m bi ng mt vai tr rt quan trng. Khng t bn cm thy cng tay v mt nhiu thi gian cho phn m bi trong bi vn ngh lun.Nguyn tc vit m biHai nguyn tc m bi m cc bn phi lun tm nim l:- Nu ng vn t ra trong bi.- Ch c php nu nhng khi qut v vn cn ngh lun.Mt m bi hay v ng cn c cc yu t sau:- Ngn gn ( khong 3-4 cu ). Phn m bi qu di dng khng nhng khin bn mt thi gian m cn khin bn b cn kit tng cho phn thn bi. Hy h m nhng g mnh nh vit phn thn bi thi nh.- y : phi nu c vn cn ngh lun; phm vi t liu, thao tc ngh lun chnh).-c o: gy c s ch cho ngi c v vn cn ngh lun bng cch nu, cch lin tng khc l, bt ng cho ngi c. Bn s d chim cm tnh ca ngi vit nht bng cch ny, bi n lm bn ni bt gia hng trm bi vn khc.-T nhin: ngn t gin d, mc mc, trnh so rng, trnh gng p. iu ny s gy cho ngi c cm gic m h, kh chu v s gi to.Nn nh y l bi thi, nu phn m bi bn lc th khng nhng mt im m cn mt lun cm tnh ca ngi chm y!Cch vit m bi1.Xc nh vn cn nu trong m biBng cch t v tr li cho cu hi:Bi lm cn vit v ci g? T xc nh kin thc cn nu. Hy dng bt t m nhng t cha kha trong ra v ly lm t trng im cho phn m bi ca mnh nh.Cch xc nh vn : Xc nh vn bn lun l iu cn ct nht v nu xc nh sai th coi nh ton b ni dung bi vit s chch hng hon ton (lc ). Mun xc nh c vn th phi tm hiu bi. Thng thng bi c hai dng:-Dng ni (L thin):L dng m cc yu cu v ni dung, hnh thc, cch thc, phng hng, phm vi, mc ngh lun c nu ra trc tip v r rng trong bi. bi ny vn cn bn lun c sn.V d 1: bi: Vai t ca bin vi i sng nhn loi.Vn trng tm c ni r bi l khng nh vai t quan trng ca bin i vi s tn ti v pht trin ca nhn loi.V d 2: Tnh yu vi bin o qu hng ca thanh nin Vit NamVn cn tm rt r rng l tnh yu bin o ca thanh nin Vit Nam.Lu : Nhiu khi c on dn rt di hy ch quan st tm vn c ch r ngay trong . nhng trng hp ny nhiu bi sau khi nu ni dung (on trch th, vn hoc nhn nh) thng c yu cu th sinh phi lm r iu g . y chnh l vn cn l gii.V d : Hy phn tch on M nh thng l P Tra thy c ni au v sc sng tim tng ca ngi ph n mo vng Ty bc.Ta xc nh vn rt nhanh : Th loi phn tch vn nu bt 2 ni dung yu cu : Ni au kh v sc sng tim tng ca nhn vt M-Dng chm: L dng trong ngi ra khng cho d kin r v cc yu cu ca ni dung cng nh cch thc, phm vingh lun. Bi th ngi vit phi phn tch, tng hp, khi qut ni dung vn t chnh ni dung ca on vn, on th, hoc tc phm, cu trchV d: Bin o qu hng hm nay vi thanh nin Vit Nam bi a ra mt vn nng hin nay, lm r vn cn c suy ngh : bin o qu hng hm nay c vn g ? V sao phi t vn hm nay ? trch nhim ca thanh nin vi bin o...Hc sinh khi c cn xc nh tht r rng nhng yu cu ca theo hng :V ni dung cn xem yu cu vn cn ngh lun c gii hn u ? giai on no ? tc phm hay on no ? ti g ? ch g ?...V hnh thc : quan tm n kiu bi m yu cu : Phn tch, bnh lun, bnh ging... hay i km 2 kiu bi hoc tng hp cc kiu ?2.Xc nh cch nu vn Bn c th vit m bi theo 1 trong 3 cch sau:M bi trc tip ( trc khi ): L cch gii thiu ngay vo vn cn ngh lun .V d :M bi cho bi : Phn tch bi th Chiu ti trong tp th Nht k trong t ca H Ch Minh.Chiu ti l mt bi th trong tp th Nht k trong t ca H Ch Minh. Bi th c Bc sng tc ngay trn ng b gii i t nh ngc Tnh Ty n nh lao Thin Bo vo lc chiu tn. Ra i trong hon cnh y, bi th ghi li bc tranh thin nhin v cnh sinh hot ca con ngi vng rng ni mt cch sinh ng.- u im ca cch m bi trc tip :+ i thng ngay vo bi nn trnh c s lan man, xa hoc lc .+ D vn dng i vi cc hc sinh c k nng lp lun yu.+Tit kim c thi gian suy ngh cho ngi vit.- Nhc im:t to c khng kh li cun cho ngi c.M bi gin tip ( lung khi ):L cch m bi i t xa n gn : nu ra nhng lin quan n vn cn ngh lun dn n vn cn ngh lun.C 4 cch m bi gin tip :+ M bi theo li din dch:V d:on thuyn nh c ca Huy Cn l mt "bi th cuc i". Bi th c sng tc nm 1958 nhn mt chuyn i thc t vng m Hn Gai, Cm Ph. Thng qua mt m nh c ca on thuyn ln trn bin, tc gi ca ngi kiu lao ng mi m ca ngi lao ng trn y lc quan tin tng, lm ch thin nhin, bin c bao la. Qua bi th ta cm nhn c khng kh lao ng khn trng, hng say, nhn nhp ca min Bc thi k xy dng CNXH.+M bi theo li quy npV d: Cm nhn v bc tranh xun trong on trch Cnh ngy xun.Thi gian vn tri i v bn ma lun lun chuyn. Con ngi ch xut hin mt ln trong i v cng ch mt ln ra i mi mi vo ci vnh hng. Nhng nhng g l th, l vn, l ngh thut ch thcth vn cn mi mi vi thi gian. Truyn Kiu ca Nguyn Du l mt tc phm ngh thut nh th, c bit l on th vit v Cnh ngy xun mt ma xun mi m, tinh khi v giu sc sng.+ M bi theo li tng lin.Tm 1 vn tng t ( ti, ch , hnh nh , tc phm...) lm cu ni so snh vi vn ca bi to on dn.V d:Khi c Ma Lc ca Nguyn Khi ta gp nhn vt o, c gi c qu kh au thng nhng tri dy mnh m khi n nhn cuc sng mi v nhng con ngi mi ; nhng au thng hn v s vn dy quyt lit hn phi k n nhn vt ph n trong tc phm vit cng thi ca nh vn T Hoi+ M bi theo li tng phn (i lp):Tm 1 vn i lp to th bc cu gii thiu vn cn bn.V d:Chng ta gp khng t nhng s phn ngi ph n bi thng trong cc tc phm vn hc Vit Nam, l mt nng V Nng oan khut, mt nng Kiu bi kch, mt Ch Du ti hn... Nhng khi tip cn vi dng vn hc cch mng, vn nhng ngi ph n ngy xa y li tri dy mnh m ng dy lm ch i mnh. Mt trong nhng nhn vt vn hc n tiu biu biu l M trong tc phm V chng A Ph ca Nh vn T Hoi + Mb2a.* Kt cu ca on m bi theo cch gin tip gm 3 phn :- M u on :+ Vit nhng cu dn dt c lin quan gn gi vi vn chnh cn ngh lun.+ Tu ni dung vn cn ngh lun m ngi vit la chn cu dn dt c th l mt cu th, mt cu danh ngn,hoc mt cu chuyn k-Phn gia on:+Nu lun ( nu bnh ging th th thng l nu n tng bao trm mang t tng ch m bn thn cm nhn c).- Phn kt on: Nu phng thc ngh lun v phm vi t liu s trnh by.V d : Bnh lun v mi quan h gia vn hc ngh thut v hin thc cuc sng . Chng minh bng mt s tc phm vn hc.-M bi 1:C ai v sng to ngh thut nh vic th diu. Con diu d c bay bng bao nhiu vn phi gn vi mt t bng mt si dy vng chc. tng y gi cho ta nhiu suy ngh su sc v mi quan h gia vn hc v hin thc cuc sng. Hy n vi mt s tc phm vn hc ln, chng ta s thy r mi quan h mu tht ny.-M bi 2 :Thn thoi Hy Lp cn li mt cu chuyn y cm ng v chng lc s ngt v t m.Thn ngt s bt kh chin bi khi chn chng gn cht vo lng t m Gaia. C th v mi quan h gia vn hc v hin thc cuc sng ht nh quan h gia ngt v t m vy. Cha tin , bn hy n vi nhng tc phm vn hc ln m xem.-M bi 3 :Trong mt ln tm s vi vn ngh s, Th tng Phm Vn ng ni: Ngh thut phi bt ngun t i sng, thot ly i sng,ngh thut nht nh s kh ho.Vn hc l mt loi hnh c bn ca ngh thut. Li tm s trn trc tip khng nh mi quan h gia vn hc v hin thc cuc sng. Phn tch mt s tc phm vn hc ln, chng ta s thy r iu .Cch duy nht khin bn khng cng tay khi vit m bi l luyn tp, luyn tp v luyn tp. C ln bn nh! 4 .Cc phng php ghi nh, hc thuc mn Vn1. Ghi thnh dn bi:Thc t c nhiu bn ch nghe ni ghi dn bi, nhng cha r phng thc ghi c th ra sao.- Trc tin bn c ton bi mn bn ang hc 1 ln - 2 ln - hoc cng c th l 3 ln. n lc bn nm chc yu cu bi mi thi. V c hiu s b bi, bn mi lp c dn bi. Bn chia ni dung ton bi thnh 3 phn chnh (V d l A - B - C). Trong phn A - c nhiu mc nh, bn c th sp xp cc mc nh y gi l "tiu " bng nhng ch s:1, 2, 3...- V tip theo cc phn B-C cng th. Phn no cng c nhng tiu ring.- Nhng trong mi phn u c nhng yu cu quan trng ca n. Bn nn ghi nhn c th cc phn quan trng y trong mi phn ca dn bi, c th gch di hoc vit m d nh.- c dn bi chi tit ri s l iu kin gip bn d dng vic hc bi sau .

2. Nhm trong c:Bn h thng bi bng cch "nhm trong c" nhm tng phn mt ca dn bi, ch no qun bn dng li, lt dn bi ra xem li. Bn c tip tc nhm sang phn khc v ng qun cc phn quan trng ng ghi nh, ng b st mt chi tit no. Ln lt nh vy cho n ht ton bi.- Ln th hai, bn bt u nhm li tt c c h thng ton bi hn.- Ln ny bn ghi nhn phn b qun. Bn m sch xem li, ghi ra giy hoc nh du nhng phn . Bn tm nhng ch qun st ri hc li cho nhun nhuyn.- Ln th ba, bn h thng li bi v bn t thnh cu hi ri t gii quyt trong c cu hi y. Bn xem li vic tr li c thng sut phn minh cha. Nu ch no vng mc lt dn bi ra xem.* Mt bi hc gi l c nm chc l khi bn:- Tr li gy gn cc cu hi t ra.- Hiu bi thng sut tng phn cng nh ton bi.- Nm vng trng tm bi hc mt cch chun xc. Nu l mn hc nh Ton - L- Ha- Sinh th cc quy tc cc cng thc, cc nh l, nh ... bn phi thuc tht nhun nhuyn mi c.Mn Vn: Cn ghi nh cc tn v tiu s tc gi. Thuc k cc bi th, cc on vn xui, chn lc v nh bi th ny ca tc gi no, bi vn kia tc gi l ai. Trnh tnh trng ln xn, ln tn tc gi ny vi tc gi khc, hoc bi vn xui m li ghi tn tc gi l mt nh th v.v...Cc phn vn xui hay th, bn u phi nm b cc cht ch, ch t tng v ngh thut m tc gi s dng. Ngoi ra bn nn trch dn nhng on vn hay, bi th hay, ghi vo s tay bn d hc thuc. Thuc nhiu th vn to vn t phong ph khi lm bi.

Mn S, a: Cn nm r c th tng mn d hc.- S: Cn nh chnh xc cc mc thi gian ca s kin v luyn cch phn tch tng hp rt ra c nhng bi hc lch s mt cch chnh xc.- a: Nm r c im a th tng bc tng vng, tn sng, tn ni, ngun ti nguyn khong sn.v.v...

3. Ghi ra giy:Ngoi cch ghi thnh dn bi chi tit, bn c th ghi ring ra giy. Nht l nhng cng thc, nhng nh l, nh . T giy xp li b ti lu lu khi cn nhm li, nu qun bn c th m ra xem.Nhng phi ghi bng cch no?Ghi nhng im chnh yu nht, cn iu quan trng l bn phi hc thuc.Ni tm: Khi ghi bn ch tm tt phn quan trng, sao cho khi m trang giy ra nhc nh bn h thng bi hc bng tr nh v mt cch hon ho m khng cn m sch.Trnh ghi rm r, d tha, va mt thi an v m ch li ph sc. Ni chung lm th no bn c th tng hp cc phng php (nhm nh - ghi chp - v lp dn bi) sao cho to c iu kin bn c bi mau thuc l u quan trng nht.Mt im na l bn phi ht sc s dng cc phng php y tht hi ha v kt hp cht ch vic hc tp ca bn c kt qu m mn theo mun. Khng nht thit phi p dng tt c cc phng php m ty kh nng vn dng cho ph hp.

5. K NNG PHNG PHP LM VN NGH LUN

1.Yu cu chung

- Nm vng k nng tm , lp dn , m bi, thn bi, kt bi, hnh vn trong vn ngh lun.

- Bit cch kt hp cc thao tc chng minh, gii thch, phn tch, so snh, bc b, bnh lun, mt cch hp l trong khi vit bi vn ngh lun.

2.Yu cu c th vi tng kiu bi

a.. Ngh lun x hi

*. Ngh lun v mt vn t tng, o l

- Nhn din c vn t tng o l cn ngh lun; xc nh cc thao tc lp lun.

- Nm vng cc bc tin hnh:

+ Nu vn ngh lun

+ Gii thch

+ Phn tch nhng mt ng, bc b nhng hiu hin sai lch.

+ Nu ngha, rt ra bi hc nhn thc v hnh ng.

- Huy ng kin thc sch v v nhng kin thc x hi ca bn thn lm r vn ngh lun.

*.Ngh lun v mt hin tng i sng - Nhn din c hin tng i sng ang bn lun, xc nh cc thao tc lp lun

- Nm vng cc bc tin hnh:

+ Nu hin tng

+ Phn tch cc mt ng sai, li - hi

+ Ch ra nguyn nhn

+ By t thi , kin ca bn thn v hin tng x hi .

- Huy ng kin thc sch v v nhng kin thc x hi ca bn thn, tham kho sch bo bi vit sinh ng, thuyt phc hn.

b. Ngh lun vn hc* . Ngh lun v mt bi th, on th - Nm kin thc khi qut v tc gi, tc phm.

- Ni dung, ngh thut ca bi th hoc tng on th trong bi th.

- Cc bc tin hnh:

+ Gii thiu khi qut v bi th, on th.

+ Bn v nhng gi tr ni dung v ngh thut ca bi th, on th.

+ nh gi chung v bi th, on th .

* . Ngh lun v mt tc phm, mt on trch vn xui- Nm nhng kin thc khi qut v tc gi, tc phm.- Ni dung, ngh thut ca tc phm hoc ca on trch c ngh lun.

- Hc thuc nhng dn chng tiu biu trong tng phn, tng on trong tng tc phm.

*. Ngh lun v mt kin bn v vn hc - Nm r nhn nh, ni dung m nhn nh cp n.

- Tp trung gii thch kin, lm sng t kin, nu ngha v tc dng ca kin i vi vn hc v i sng.

TI LIU N THI TT NGHIP THPT MN NG VN PHN 1: VN HC VIT NAM

KHAI QUAT VN HOC VIT NAM T CACH MANG THANG TAM 1945 N HT TH KY XX

I. KIN THC C BAN

1. V hon cnh lch s - x hi t 1945 n ht th k XX

Vn hc Vit Nam trong thi k t 1945 n ht th k XX pht trin trong iu kin lch s c nhiu bin ng.

- ng li vn ngh cua ang cng san, s lanh ao cua ang tao nn mt nn vn hoc thng nht trn t nc ta.

- Giai on 1945 1975, din ra hai cuc khng chin chng Php v chng M, ko di sut 30 nm tc ng su sc n i sng vt cht, tinh thn ca dn tc, trong c vn hc ngh thut. Trong giai on ny,Vit Nam c s giao lu tip xc vi th gii, nhng ch yu thng qua vng nh hng ca phe x hi ch ngha, m ch yu l Lin X v Trung Quc.

- Giai on 1975 n ht th k XX, t nc bc vo thi k ha bnh, n nh v hng ti i mi ton din, su sc;quan nim vn ngh ca ng Cng sn Vit Nam c nhng thay i (coi vn hc khng ch l cng c chnh tr m cn l nhu cu vn ha thm m thit yu ca con ngi). Trong giai on ny, nht l t thp k 90, Vit Nam c s tip xc rng ri vi vn ha vn hc th gii theo con ng hi nhp kinh t - vn ha.

2. Qua trnh pht trin v nhng thnh tu ch yu cua vn hc Vit Nam t Cach mang thang 8/1945 1975.

* Chng ng t nm 1945 n 1954:

- Mt s tc phm trong nhng nm 1945-1946 phn nh c khng kh h hi, vui sng c bit ca nhn dn ta khi t nc va ginh c c lp( Ngn Quc k, Hi ngh non sng cua Xun Diu...).

- T cui nm 1946, vn hc tp trung phn nh cuc khng chin chng thc dn Php, khm ph sc mnh v nhng phm cht tt p ca qun chng nhn dn, th hin nim t ho dn tc v nim tin vo tng lai tt thng ca cuc khng chin.

- Truyn ngn v k: l nhng th loi m u cho vn xui chng ng khng chin chng Php. Nhng tc phm tiu biu: Mt ln ti Th v Trn ph Rng ca Trn ng, i mt v Nht k rng ca Nam Cao, Vng m ca V Huy Tm, Xung kch ca Nguyn nh Thi, t nc ng ln ca Nguyn Ngc

- Th ca: t c nhiu thnh tu xut sc.

+Tiu biu l nhng tc phm: Rm thng ging ca H Ch Minh, Bn kia sng ung ca Hong Cm, Ty Tin ca Quang Dng, t nc ca Nguyn nh Thi, Vit Bc ca T Hu...

+ Cm hng chnh l tnh yu qu hng t nc, lng cm th gic, ca ngi cuc sng khng chin v con ngi khng chin.

- Kch: mt s v gy s chu y nh Nhng ngi li ca Nguyn Huy Tng, Ch Ha ca Hc Phi...

- L lun, ph bnh vn hc c nhng tc phm c ngha quan trng nh : bn bo co Ch ngha Mc v vn vn ha Vit Nam ca Trng Chinh, bi tiu lun Nhn ng cua Nguyn nh Thi...

* Chng ng t 1955 n 1964.

- Vn xui: v ti khng chin chng Php: Sng mi vi Th ca Nguyn Huy Tng... ; ti hin thc i sng trc Cch mng: Tranh ti tranh sng ca Nguyn Cng Hoan...; ti cng cuc xy dng CNXH: Sng ca Nguyn Tun...

- Th ca: pht trin mnh m. Cc tp th tp th xut sc gm c: Gi lng ca T Hu, Anh sng v ph sa ca Ch Lan Vin...

- Kch ni: c pht trin, tiu biu la cac v: Mt ng vin ca Hc Phi, Ch Nhn ca o Hng Cm...

* Chng ng t 1965 n 1975.

- Vn xui: chng ng ny tp trung phn nh cuc sng chin u v lao ng, khc ha kh thnh cng hnh nh con ngi Vit Nam anh dng, kin cng, bt khut.

+ min Nam, truyn k vit trong mu la ca chin tranh phn nh nhanh nhy v kp thi cuc chin u ca qun dn min Nam anh dng nh: Ngi m cm sng ca Nguyn Thi, Rng x nu ca Nguyn Trung Thnh.

+ min Bc, truyn k cng pht trin mnh, tiu biu l k chng M ca Nguyn Tun...Tiu thuyt cng pht trin: Bo bin ca Chu Vn, Du chn ngi lnh ca Nguyn Minh Chu...

-Th: t nhiu thnh tu xut sc. Th chng ng ny th hin r khuynh hng m rng v o su cht liu hin thc, khi qut, cht suy tng, chnh lun nh: Mu v hoa ca T Hu, Hoa ngy thng, chim bo bo ca Ch Lan Vin...

-Kch: cng c nhng thnh tu ng ghi nhn, ni bt la Qu hng Vit Nam ca Xun Trnh, i i trng ca ti ca o Hng Cm l nhng v kch to c ting vang by gi.

3. Nhng c im c bn ca vn hc 1945 1975

- Vn hc chu yu vn ng theo hng cach mang hoa,gn bo vi vn mnh chung cua t nc.

- Vn hoc hng v i chng v m tnh dn tc.

- Vn hoc ch yu mang khuynh hng s thi v cm hng lng mn.

4. Nhng chuyn bin v mt s thnh tu ban u cua vn hc Vit Nam t 1975 n ht th ky XX.

- Th sau nm 1975: c nhng tc gia t nhiu to c s ch ca ngi c, tiu biu l trng ca: Nhng ngi i ti bin ca Thanh Tho, ng ti thnh ph ca Hu Thnh... ...

- Vn xui sau nm 1975: bc l thc mun i mi cch vit v chin tranh, cch tip cn hin thc i sng nh: ng trc bin ca Nguyn Mnh Tun, Gp g cui nm ca Nguyn Khi...

-T nm 1986, vn hc chnh thc bc vo chng ng i mi. Vn hc gn b hn, cp nht hn nhng vn ca i sng hng ngy.

+ Vn xui thc s khi sc vi nhng tp truyn ngn: Chic thuyn ngoi xa v C lau ca Nguyn Minh Chu, Tng v hu ca Nguyn Huy Thip...

+ Kch pht trin mnh m. Mt s tc phm to c s ch ca khn gi nh Hn Trng Ba, da hng tht ca Lu Quang V, Ma h bin ca Xun Trnh...

+ L lun, nghin cu ph bnh vn hc cng c s i mi, Ngoi nhng cy bt c tn tui, xut hin mt s cy bt tr c nhiu trin vng.

* Tom lai t sau 1975, vn hoc Vit Nam a co nhng net i mi:

- S i mi thc ngh thut ca gii cm bt, xa dn vi khuynh hng chnh tr ha trong ngh thut.

-Vn hoc Vn ng theo xu hng dn ch ha.

-Vn hoc pht trin trn nn tng t tng v cm hng ch o l tinh thn nhn bn v s thc su sc thc c nhn.

- Vn hoc pht trin a dang hn v tai, phong ph va mi me hn v thu phap ngh thut, khuynh hng hng ti tnh hin i.

- Vn hoc i mi trn tt c cc th loi:

+ V vn xui: c s i mi trong quan nim v cch thc tip cn hin thc, i mi v ngh thut trn thut, i mi quan nim ngh thut v con ngi dn n s bin i v h thng nhn vt, i mi v ngn ng, i mi trong cu trc cc th loi vn xui...

+V th: tnh cht phi s thi ha, hng vo i sng th s v c nhn, lm xut hin nhiu dng thc mi ca ci ti tr tnh, mun vt ra khi ci truyn thng duy cm ca th phng ng; th pht trin theo hai xu hng: a th v gn vi vn xui, vi trit hc hoc a th sang a ht ca tm linh v thc, v hnh thc th pht trin theo hng t do ha.

II. LUYN TP

1. Hy trnh by nhng nt chnh v tnh hnh lch s, x hi, vn ha c nh hng n s hnh thnh v pht trin ca vn hc Vit Nam t Cch mng thng Tm 1945 n 1975?

Gi y tr li : Xem muc 1, phn kin thc c bn.

2. Vn hc Vit Nam 1945 1975 chia lm my chng? Nu nhng thnh tu ch yu ca mi chng ?

Gi y tr li : Xem muc 2, phn kin thc c bn.

3. Nhng c im c bn ca vn hc Vit Nam t 1945 n 1975 ?

Gi y tr li : Xem muc 3, phn kin thc c bn.

4. Cn c vo hon cnh lch s, x hi, vn ha, hy gii thch ti sao vn hc Vit Nam t 1975 n ht th k XX phi mi?

Gi y:

- t nc ht chin tranh . Cc vn hu chin ny sinh: nn nhn chin tranh, hon cnh kinh t cha phc hi

- t nc chuyn sang nn kinh t th trng: x hi thay i quan im, gc nhn i vi con ngi v ngh thut (Ci nhn ca nh vn khng n gin, mt chiu nh trc m a din hn, linh hot, gc cnh hn )

- Tip xc rng ri vi vn ha th gii.

- Nhu cu bn c phong ph v a dng hn trc.

- ng Cng sn Vit Nam c nhiu i mi trong quan im ch o vn hc ngh thut.

5. Qu trnh pht trin v thnh tu ch yu ca vn hc Vit Nam t 1975 n cui th k XX ?

Gi y tr li: Xem muc 4, phn kin thc c bn.

6. Chng minh mt trong nhng c im ca vn hc Vit Nam t 1945 1975: ch yu c sng tc theo khuynh hng s thi v cm hng lng mn cch mng?

Gi y:

a. Khuynh hng s thi

* Khai nim" s thi" : khng la khai nim th loai s thi c ai, ma la c im cua vn hoc sang tac trn nn tang cua y thc cng ng toan dn xut hin vao thi ki co u tranh chng , co phong trao xa hi bao v li ich toan dn, c th hin cac khia canh: xung t s thi la xung t gia dn tc vi ke xm lc. Chu s thi la dn tc, nhn dn, T quc. Nhn vt s thi la nhn vt anh hung ai din cho phm cht, y chi va sc manh cua dn tc. Giong iu s thi la ca ngi...

* Chng minh:

- Vn hc thi k ny phn nh tng chng ng u tranh ca lch s dn tc: vn hc chng Php l bc tranh rng ln v cuc khang chin ca c dn tc, th hin dng hnh t nc au thng, mu la nhng cng y ho hng,qut khi : t nc (Nguyn nh Thi), t nc ng ln (Nguyn Ngc), Vit Bc ca T Huv cuc khng chin chng M y gian kh, hi sinh nhng cng rt i t ho: Rng x nu ( Nguyn Trung Thnh), Nhng a con trong gia nh ( Nguyn Thi)...

- Ca hai cuc khng chin chng Phap va Mi cua nhn dn ta la nhng cuc khang chin v quc. Vn hc th hin sc mnh v i ca c dn t, m nhn vt trung tm l hnh nh b i, dn cng, nhn dn h tiu biu cho kh phch, phm cht, ch ca ton dn tc:

+ Bc tranh Vit Bc ra qun tiu biu cho sc mnh, tinh thn on kt ca c dn tc trong cuc khng chin chng Php : Nhng ng mai ln (Vit Bc cua T Hu)

+ Hnh nh nhng chin s t nhng chin ho xng ln tiu it qun th lm nn mt t nc chi lo Nc Vit Nam t mu la R bn ng dy sng lo( t nc ca Nguyn nh Thi), sc mnh ca t nc nh mt s ho thn mu nhim.

+ Cc k s ca Trn ng nh Trn ph Rng, Mt cuc chun b; ca Nguyn Huy Tng K s Cao Lng; truyn ngn Th nh ca H Phng, Xung kch ca Nguyn nh Thi Tt c phn nh chn thc, phong ph hnh nh chin s ta vi nhng phm cht cao p, tinh thn anh dng v cuc chin u gay go, quyt lit, s trng thnh ca qun dn.

+ i rt, nguy him vn khng lam cac anh b i sn lng, nn ch m ngc li t th ca cac anh vn hin ngang, ho hng:

Rt p hnh anh lc nng chiu

Bng di trn inh dc cheo leo

Ni khng ni vai vn ti

L ngy trang reo vi gi o.

(Ln Ty Bc T Hu)Ty Tin on binh khng mc tc

Qun xanh mu l d oai hm

(Ty Tin Quang Dng)

+ Xy dng c nhn vt mang ct cch ca c cng ng, nhn vt chnh thng tiu biu cho l tng chung ca dn tc, gn b s phn mnh vi s phn t nc, th hin v kt tinh nhng phm cht cao p ca c cng ng: l Tn trong tc phm Rng x nu ca Nguyn Trung Thnh - tiu biu cho kh phch hin ngang, tinh thn bt khut ca ng bo Ty Nguyn; Vit, Chin trong tc phm Nhng a con trong gia nh ca Nguyn Thi mang kh phch anh hng ca ngi nng dn Nam b trong khng chin chng M.

- Vn xui chng M xy dng c nhng hnh nh sinh ng v nhng chin s anh hng nh ch S (Hn t Anh c), ch t Tch (Ngi m cm sng Nguyn Thi), Mn ( Mn v ti Phan T)

- Ngn ng s thi mang ging iu ca ngi trang trng :

+ Ngi Str ai c ci tai, ai c ci bng thng ni, thng nc, hy lng m nghe, m nh. Sau ny tau cht ri, chng my phi k li cho con chu nghe... (Rng x nu - Nguyn Trung Thnh)

+ Trong Vit Bc: Nhng ng Vit Bc ni Hng (Vit Bc-T Hu)

b. Cm hng lng mn

-Cam hng lang man to nn cho vn hc giai on ny ch ngha lng mn anh hng; khng nh phng din l tng ca cuc sng v v p ca con ngi mi, ca ngi ch ngha yu nc v ch ngha anh hng, sng trong gian kh thiu thn nhng con ngi vn hng n tng lai ti sng v nim tin vo cch mng vi mt y chi, nghi lc phi thng:

u u m qun th ... nui ch bn " (Vit Bc - T Hu)

"Trng sn xe doc, roc ngang

Xeng tay ma vit nn trang s hng"(Nc non ngan dm- T Hu)

- Cm hng lng mn khin cho nh th, nh vn nhn hin ti bng con mt hi vng v tng lai ti sng:

Th T Hu phi phi nim lc quan tin tng: "Nm nm mi by nhiu ngy M trng tri t i thay a nhiu" ; "Xun i xun em mi n dm nm M cuc sng tng bng ngy hi"...

Ci nhn ca Nguyn nh Thi cng trn y hi vng "Trn chy rc ngh tri t mi Lng ta bt ngt nh bnh minh" (t nc)

7. Hy trnh by tom lc nhng net i mi cua vn hoc t sau nm 1975 ?

Gi y tr li: Xem phn" i mi" trong muc 4, kin thc c bn.TC GI H CH MINH

I. KIN THC C BAN

1. H Ch Minh (1890-1969 ) l lnh t v i ca dn tc Vit Nam, ng thi l nh hot ng cch mng li lc ca phong tro Quc t cng sn. Bn cnh s nghip cch mng v i, Ngi cn li mt di sn vn hc qu gi. H Ch Minh l nh vn, nh th ln ca dn tc.

2. Quan im sng tc :

- H Ch Minh coi vn hc l v kh chin u phng s cho s nghip cch mng. Nh vn cng phi c tinh thn xung phong nh ngi chin s ngoi mt trn:

Nay trong th nn c thp,

Nh th cng phi bit xung phong

( Cm tng c Thin gia thi)

- H Ch Minh lun ch trng tnh chn tht v tnh dn tc trong vn hc

- Khi cm bt, Ngi bao gi cng xut pht t mc ch, i tng tip nhn quyt nh ni dung v hnh thc ca tc phm. Ngi t cu hi Vit cho ai ? trc khi xc nh Vit lm g ?, sau mi Vit ci g ? v Vit th no ?

3. Di sn vn hc :

Ngi li mt di sn vn hc ln lao v tm vc t tng , phong ph v th loi v a dng v phong cch ngh thut:

a. Vn chnh lun: Nhng ng vn chnh lun tiu biu ca Ngi cho thy tc gi vit khng ch bng l tr sng sut, tr tu sc so m cn bng c tm lng yu, ght su sc mnh lit, nng nn. Vn chnh lun ca Ngi c biu t bng h thng lp lun cht ch, li vn sc tch giu tnh chin u. Tc phm tiu biu: Bn n ch thc dn Php( 1925), Tuyn ngn c lp ( 1945), Li ku gi ton quc khng chin (1946 ), Khng c g qu hn c lp t do ( 1966 ) , Di chc ( 1969 )

b. Truyn v k: Th hin ti nng ca mt cy bt vn xui vi tr tng tng phong ph, mt vn vn ho su rng, mt tr tu sc so v mt tri tim trn y nhit tnh yu nc v cch mng; bt php hin i v ngh thut trn thut linh hot . Tc phm tiu biu: Pari (1922), Li than vn ca b Trng Trc (1922), Vi hnh (1923), Nhng tr l hay Varen v Phan Bi Chu (1925); Nht k chm tu (1931), Va i ng va k chuyn (1963) c. Th ca :

- Ngc trung nht k (Nht k trong t): Tp th ch Hn gm 134 bi, c vit trong thi gian Ngi b chnh quyn Tng Gii Thch giam cm t ma thu 1942 n ma thu 1943 ti Qung Ty (Trung Quc)

Tp th ti hin mt cch chn tht b mt tn bo ca ch nh t Quc dn ng v mt phn hnh nh x hi Trung Quc by gi. Ni dung ch yu ca tp th l ghi li tm trng, cm xc v suy ngh ca bc i tr, i nhn, i dng; l bc chn dung t ha phn nh tm hn v nhn cch cao p ca Ngi (lng yu nc, nhn i, yu thin nhin, ngh lc phi thng, khao kht t do, lac quan, tin tng )

Nht k trong t l tp th c sc, a dng v linh hot v bt php.

- Th ch Hn v th ting Vit c sng tc t 1941 n 1945 v trong thi k khng chin chng Php; chia lm hai loi: th tuyn truyn nh Dn cy, Cng nhn, Ca binh lnh, Ca si ch ; th ngh thut nh Pc P hng v, Tc cnh Pc P, Cnh khuya, Cnh rng Vit Bc, Thng sn (Ln ni), Nguyn tiu (Rm thng Ging), Thu d (m thu), Bo tip (Tin thng trn)

4. Phong cch ngh thut H Ch Minh: c o , a dng

- Vn chnh lun ca Ngi thng ngn gn, sc tch, lp lun sc so, cht ch , bng chng giu sc thuyt phc v a dng v bt php.

- Truyn v k ca Ngi rt hin i, c tnh chin u mnh m v ngh thut tro phng sc bn.

- Th ngh thut ca H Ch Minh c s ho hp c o gia bt php c in v bt php hin i; gia cht tr tnh v cht thp; gia s trong sng, gin d v s hm sc su sc.

II. LUYN TP1. Nu nhng nt chnh v quan im sng tc vn hc ngh thut ca H Ch Minh.

Gi tr li: Xem mc 2, phn kin thc c bn

2. Trnh by nhng nt khi qut v s nghip vn hc ca H Ch Minh.

Gi tr li: Xem mc 3, phn kin thc c bn

3. Nhng c im c bn ca phong cch ngh thut H Ch Minh ?

Gi tr li: Xem mc 4, phn kin thc c bn

4. Cho bit kin ca anh ch v hai dng th sau trch trong bi Cm tng c Thin gia thi ca H Ch Minh.

Nay trong th nn c thp,

Nh th cng phi bit xung phong

Gi tr li: y l hai dng sau trong bi t tuyt Cm tng c Thin gia thi , mt bi th trong tp Nht k trong t c Bc H vit nhn dp c mt tp th c cua Trung Quc c nhan l Thin gia thi

a. Theo H Ch Minh, th ngy nay cn phi c thm mt phm cht mi m th xa cha c, l cht thp. Ni cch khc, l tnh chin u trong th ni ring v vn chng ngh thut ni chung; chc nng ca th cch mng l v kh chin u chng li mi k th v ci c .

Dng th cui cp ti vai tr ca nh th. Ngi cm bt phi bit xung phong, ngha l phi bit dng vn chng ngh thut lm cch mng, ci to cuc sng. Nh vn l ngi chin s trn mt trn vn ho ngh thut.

b. th trn cha ng mt quan nim phong ph v su sc ca H Ch Minh v th :

- Trong th phi c tnh yu v v p, bao gm tnh yu i vi v p ca thin nhin. Nh th khng ph nhn tnh yu thin nhin ca th xa.

- Tuy vy, Ngi cho rng nu th ch dng li tnh yu v p thin nhin nh th xa th cha . H Ch Minh cn mong cho th c thm mt cht mi: cht thp, mong cho nh th c s mnh mi: xung phong. Ni cch khc, th khng ch khng nh tnh yu i vi v p ca thin nhin m cn phi bit u tranh cho tnh yu v ci p trong cuc i. Th v nh th phi c tnh chin u, phi c tinh thn cch mng.

- Bi th trn ca Bc H c sng tc trong hon cnh t nc cn chm m trong cnh n l, bn thn tc gi ang b giam cm. Lc ny th v nh th phi tham gia u tranh cu nc, phi lm nhim v cng dn v cch mng. Quan nim v th v nh th, hay ni rng hn, v vn hc ngh thut v v ngi ngh s nh vy l mt quan nim c tm rng ln, cao c, su sc. Quan nim ca Ngi - mt nh th cch mng - t nn mng cho vn hc cch mng hin i Vit Nam trong thi i H Ch Minh.

5. Anh ch hiu nh th no v s kt hp hi ho gia bt php c in v bt php hin i trong th H Ch Minh ?

Gi tr li: Th H Ch Minh c s kt hp hi ho gia bt php c in v tinh thn thi i. l mt c im phong cch ngh thut ca Ngi.

a. V bt php c in

- Th gii thin nhin quen thuc. Ngi t thin nhin theo bt php ca ng thi: ch chm ph vi nt nhng ghi ly linh hn ca to vt.

- Mu sc c in cn c th hin phong thi ung dung ca nhn vt tr tnh vi tm lng ho hp gn b vi thin nhin.

- Ging iu th H Ch Minh phng pht phong v th ng, Tng; s dng th t tuyt hm sc, ti ngn ngoi, s dng nhiu t th c

b. V bt php hin i

- Thin nhin trong th Ngi khng tnh lng m vn ng mt cch kho khon, thng hng ti s sng, nh sng v tng lai

- Nhn vt tr tnh khng phi l mt n s m l chin s,lun trong t th lm ch hon cnh

- Th Ngi th hin r cht thp, tnh chin u, tnh cch mng

TUYN NGN C LP

H CH MINH

I. KIN THC C BAN

1. Hon cnh sng tc: Cach mang thang Tam thanh cng, ngy 26- 8- 1945 Ch tch H Ch Minh t chin khu Vit Bc v ti H Ni. Ti cn nh s 48 ph Hng Ngang, Ngi son tho bn Tuyn ngn c lp. Ngy 02 - 9- 1945, ti Qung trng Ba nh, H Ni, Ngi c bn Tuyn ngn c lp khai sinh ra nc Vit Nam Dn ch Cng ho.

i tng v mc ch sng tc: Vn kin ny khng ch c c trc quc dn ng bo m cn cng b vi th gii, c bit l thc dn Php v nhng lc lng c hi quc t khc ang thc hin m mu xm lc nc ta. Cng vo thi gian , thc dn Php tuyn b: ng Dng vn l thuc a ca Php, nay Nht u hng ng minh, do vy ng Dng phi thuc quyn bo h ca ngi Php. Bn tuyn ngn cng quyt bc b lun iu ny.

Gi tr : Tuyn ngn c lp l vn kin va c gi tr lch s (nh du mc son lch s m ra k nguyn c lp t do ca nc ta), va c gi tr vn hc (mt tc phm chnh lun c sc)

2. Tuyn ngn c lp l ng vn chnh lun mu mc vi cch lp lun cht ch, l l sc bn, bng chng xc thc v c tnh thuyt phc cao .

B cc (lp lun i cng) ca vn bn c ba phn :

- Phn 1: (t u chi ci c) : C s php l v chnh ngha ca tuyn ngn : nu nhng nguyn l v quyn bnh ng , t do , c lp.

- Phn 2: (t Th m phi c c lp ) : C s thc t ca Tuyn ngn

+ Bn co trng v ti c ca thc dn Php trong 80 nm.

+ Lp trng chnh ngha v cuc u tranh cch mng ca ta.

+ S ra i tt yu ca nc Vit Nam Dn ch Cng ho.

- Phn 3: (cn li): Li tuyn b v nu quyt tm bo v c lp dn tc.

3. Phn 1 nu nguyn l khng ai chi ci c c ngha v cng quan trng to nn sc thuyt phc ca vn bn. Tc gi trch dn t hai bn Tuyn ngn c lp ca M (1776) v Tuyn ngn Nhn quyn v Dn quyn ca Php (1791) nu ln nhng quyn c bn: bnh ng, quyn t do, quyn hnh phc, quyn c lp dn tc. y l nhng dn chng c th gii tha nhn nn c s php l cng vng vng v giu sc thuyt phc. Nn c lp v ch quyn ca nc ta c t ngang hng vi Php v M. bc b lun iu ca i phng bng li l ca chnh h. y l cch tranh lun hiu qu theo li ly gy ng p lng ng. Tc gi vn dng dn chng theo li m rng nng cao t quyn con ngi n quyn dn tc.

on m u ht sc sc tch, ngn gn gm: hai cu trch, mt li bnh, mt cu kt thc gi li tht cht.

4. Sau khi nu nhng nguyn l khng chi ci c, Tuyn ngn c lp ln lt bc b lun iu xo tr ca thc dn Php hng ti xm lc nc ta. Tc gi t co thc dn Php li dng l c t do bnh ng, bc i n cp nc ta, p bc ng bo ta. Hnh ng y tri vi nhn o v chnh ngha. Chng thc hin chnh sch ngu dn v bc lt tn bo. Chng ln ting bo h Vit Nam nhng trong vng nm nm , chng bn nc ta hai ln cho Nht. Chng nhn danh ng minh nh pht xt nhng chng qu gi u hng Nht, li cn khng b Vit Minh.

Phn cui: Bn Tuyn ngn nhn mnh dn ta ly li nc Vit Nam t tay Nht ch khng phi t tay Php. Do , vic chnh ph nc Vit Nam mi tuyn b thot ly quan h thc dn vi Php l hon ton hp l, hp php. ng thi tuyn b nc Vit Nam c lp va nu quyt tm bao v nn c lp y.

II. LUYN TP

1. Cho bit hon cnh sng tc, mc ch sng tc, i tng hng n v gi tr ca bn Tuyn ngn c lp.

Gi tr li : Xem mc 1, phn kin thc c bn.2. Phn tch cch lp lun ca bn Tuyn ngn c lp.Gi tr li : Xem mc 3 v 4, phn kin thc c bn.NGUYN NH CHIUNGI SAO SNG TRONG VN NGH CA DN TC

PHM VN NG

I. KIN THC C BN

1. Tc gi Phm Vn ng (1906-2000)

Nh cch mng xut sc, nh gio dc tm huyt v mt nh l lun vn ho, vn ngh ln ca Vit Nam th k XX. ng lun dnh mi quan tm c bit n mt trn vn ho, vn ngh ca nc ta.

2. Hon cnh, mc ch sng tc

Hon cnh sng tc: Bi vit Nguyn nh Chiu, ngi sao sng trong vn ngh ca dn tc c Phm Vn ng vit nhn dp k nim 75 nm ngy mt Nguyn nh Chiu (3/ 7/1888 - 3/7/1963). Bi c in trn Tp ch Vn hc, thng 7/1963.

Mc ch sng tc:

* Nhm tng nh Nguyn nh Chiu.

* Nhm nh hng, iu chnh cch nhn, cch tip nhn, nh gi v cuc i v th vn ca Nguyn nh Chiu:

T cch nhn ng n v mt tc gi trong hon cnh c bit v thi i lch s bi trng khng nh bn lnh v lng yu nc ca Nguyn nh Chiu.

Khi phc gi tr ch thc ca tc phm Lc Vn Tin

Qua nhm khi dy tinh thn yu nc trong thi i chng M cu nc

3. Tm lc ni dung v lun im ca bi vit

* Lun bi vit: Nguyn nh Chiu-ngi sao sng trong bu tri vn ngh dn tc.

* B cc bi vit c ba phn

Phn m u: Tc gi nu vn : Ngi sao Nguyn nh Chiu, nh th ln ca nc ta, ng l phi sng t hn na trong bu tri vn ngh ca nc ta.Ni dung:

Khng nh v tr v tn vinh Nguyn nh Chiu Ngi saonh th ln.

Khng nh cn phi nghin cu, tm hiu, lm sng t nh sng cuc i v th vn Nguyn nh Chiu.

Cch nu vn : trc tip, ngn gn, din t bng hnh nh gi cm.

Phn tip theo

* Tc gi xc nh chun mc tiu ch, nu ln cch nhn cuc i v th vn Nguyn nh chiu:

nh sng khc thng trong th vn Nguyn nh chiu.

Phi chm ch nhn mi thy.

Phi hiu th vn yu nc ca Nguyn nh Chiu.

Phi hiu tc phm Lc Vn Tin v ni dung v ngh thut.

Bng so snh lin tng, tc gi nu vn mi m, c ngha nh hng cho vic nghin cu, tip nhn th vn Nguyn nh Chiu: cn c cch nhn nhn su sc, khoa hc, hp l .

* Tc gi khng nh nh sng yu nc chi ngi trong cuc i v th vn Nguyn nh Chiu:

Nguyn nh Chiu nh nho b m, sng trong cnh triu nh nh Nguyn bn nc, nhn dn v s phu anh dng nh gic cu nc. Nguyn nh Chiu sng tc th vn chng xm lc v ghi li mt thi kh nhc nhng v i.

Cnh t nc en ti, cnh ring long ong th kh tit ch s yu nc Nguyn nh Chiu cng rng r.

Nguyn nh Chiu - Chin s chin u v ngha ln dng th vn nh thng vo gic ngoi xm

Nguyn nh Chiu coi cm bt, vit vn l thin chc .

* Tc gi lm sng t tnh cm yu nc sng ngi trong th vn Nguyn nh Chiu,

Lm sng li phong tro khng Php oanh lit, bn b ca nhn dn Nam B.

Ngi bt ngha l tm hn trung ngha ca Nguyn nh Chiu- ca ngi anh hng tn trung vi nc, than khc lit s trn ngha vi dn.

Tc gi dng bng chng lch s v dn chng Vn t ngha s trn vong lc tnh, Vn t ngha s Cn giuc v bi Xc cnh ca Nguyn nh Chiu.* Tc gi lm sng t nh sng khc thng tc phm Lc Vn Tin, yu cu phi hiu ng mi thy ht gi tr tc phm:

Lc Vn Tin l bn trng ca ca ngi chnh ngha, o c v ngi trung ngha.

Lc Vn Tin l chuyn k - ni li vn nm na, chn cht, mc mc...c nhn dn min Nam yu thch, say m.

Phn kt bi

Tm lc: Nguyn nh Chiu ch s yu nc, nh th ln.

Khng nh: i sng v s nghip th vn Nguyn nh Chiu - tm gng sng ca mi thi i.

Bc l thi : bi vit nh mt nn hng tng nh Nguyn nh Chiu

Cch kt thc ngn gn nhng c ngha gi m, to s ng cm ngi c.

4. Ngh thut :

Bi vn ngh lun vn hc c tnh thi s .

B cc cht ch, h thng lun im, lun c r rng .

Trnh by lun im khng kt cu theo trt t thi gian m theo tm quan trng ca tng lun im v mc ch ca bi vit

Kt hp nhiu thao tc lp lun, s dng l l, bng chng v dn chng tiu biu c sc thuyt phc.

m mu sc biu cm: ngn t trong sng, giu hnh nh, cm hng ngi ca, ging iu hng hn.

II. LUYN TP

1. Trnh by hon cnh v mc ch sng tc ca bi vit Nguyn nh Chiu, ngi sao sng trong bu tri vn ngh ca dn tc (Phm Vn ng )

Gi tr li: Xem Kin thc c bn - phn 2

2. Tm lc ni dung v lun im ca bi vit Nguyn nh Chiu, ngi sao sng trong bu tri vn ngh ca dn tc.

Gi tr li

Ni dung bi vit: Xem Kin thc c bn -phn 3

Lun im bi vit

Nguyn nh Chiu nh th yu nc

Th vn yu nc ca Nguyn nh Chiu - tm gng phn chiu phong tro chng thc dn Php oanh lit v bn b ca nhn dn Nam B

Lc Vn Tin, tc phm ln nht ca Nguyn nh Chiu, c nh hng su rng trong dn gian nht l min Nam

3. Trong bi Nguyn nh Chiu, ngi sao sng trong bu tri vn ngh ca dn tc, Phm Vn ng vit Trn tri c nhng v sao c nh sng khc thng , nhng con mt chng ta phi chm ch nhn th mi thy , v cng nhn cng thy sng. Vn th Nguyn nh Chiu cng vy.

Anh (Ch) hy trnh by suy ngh ca mnh v kin trn

Gi tr li:

* y l lun ca bi vit. Trong lun ny, tc gi trin khai trong phn u Ngi sao Nguyn nh Chiu v pht trin C nh sng khc thng.

* nh sng khc thng l nh sng p, ngun sng t trong mt hon cnh c bit (t nc b xm lng), c to bi con ngi c bit( b m vn sng tc th vn).

* Con mt chng ta phi chm ch nhn th mi thy, v cng nhn cng thy sngc ngha l phi dy cng kin tr tm hiu, nghin cu, th mi khm ph ht ci hay, ci p, ci nh sng t tng, ni dung ca th vn Nguyn nh Chiu.

* Cch ni c hnh nh bu tri, V sao, to nn s hp dn. Cch lp lun so snh bc cu Vn th Nguyn nh chiu cng vy.

Tm li kin ny c ngha iu chnh, nh hng cho vic nghin cu v tip nhn th vn Nguyn nh Chiu

4. Bi vit Nguyn nh Chiu, ngi sao sng trong bu tri vn ngh ca dn tc (Phm Vn ng ) khng kh khan v m tri li c sc hp dn li cun

Gi tr li: Xem Kin thc c bn

TY TIN

QUANG DNGI. KIN THC C BN

1. Tc gi- Quang Dng tn khai sinh l Bi nh Dim, sinh nm 1921 ti Phng Tr, an Phng, H Ty.ng mt nm 1988.

- ng hc n trung hc H Ni, sau Cch mng thng Tm tham gia qun i.T nm 1954, ng l bin tp vin Nh xut bn Vn hc.

- Quang Dng l ngh s a ti: lm th, vit vn, v tranhHn th Quang Dng phng khong, hn hu, lng mn v ti hoa.

- Nm 2001, Quang Dng c tng Gii thng Nh nc v vn hc ngh thut.

-Tc phm tiu biu: Rng bin qu hng (Tp th in chung, 1957). ng ln Chu Thun (truyn k, 1964), My u (tp th, 1986), Th vn Quang Dng (1988)

2. Hon cnh sng tc

- on qun Ty Tin sau mt thi gian hot ng Lo, tr v Ho Bnh thnh lp trung on 52. Cui nm 1948, Quang Dng chuyn sang n v khc. Ri xa n v c, chng bao lu ti Ph Lu Chanh (H ng) ng vit bi th. Lc u c tn Nh Ty Tin, sau i liTy Tin.Ty Tinc in trong tp th My u .3. Ty Tin

- Ty Tin l mt n v b i c thnh lp u nm 1947.* Nhim v: phi hp vi b i Lo bo v bin gii Vit Lo v nh tiu hao lc lng qun i Php Thng Lo cng nh min ty Bc B Vit Nam

* a bn hot ng rng ln: Ho Bnh, Sn La, Lai Chu, min ty Thanh Ho v c Sm Na (Lo).

* Thnh phn: Lnh Ty Tin phn ng l thanh nin H Ni, trong c nhiu hc sinh, sinh vin.

* Hon cnh chin u ca h v cng thiu thn, gian kh.

* Tinh thn: h vn lc quan v chin u rt dng cm.

4. Ch

Quang Dng khc ho thnh cng hnh tng ngi lnh Ty tin trn ci nn cnh thin nhin ni rng min ty hng v, d di v m l, t nu bt hnh tng ngi lnh Ty Tin mang v p lng mn, m cht bi trng. cng l ho kh ca tui tr Vit Nam thi chng Php.

5. Gi tr ni dung, ngh thut

a. on th nht (t cu 1 n cu 14) : Nhng cuc hnh qun gian kh ca on qun Ty Tin v khung cnh thin nhin min ty hng v, hoang s v d di.- S dng mt lot a danh Si Khao, Mng Lt, Pha Lung... gi ln cm gic xa xi hoang d.

- Dng nhiu t ng bo khe khc khuu, thm thm, heo ht, sng ngi tri, b qun i ... c sc din t mnh m, gy n tng v cch phi hp m thanh to ging iu l Ngn thc ln cao, ngn thc xung Nh ai Pha Lung ma xa khi..

- Quang Dng khng nhng khc ha c mt cch sinh ng cnh ni rng him tr, d di, hoang vu m cn din t c nhng cuc hnh qun y gian lao ca ngi lnh Ty Tin vng ni him tr, xa xi.

b. on th hai (t cu 15 n cu 22) :Nhng k nim p v tnh qun dn trong m lin hoan v cnh sng nc min Ty th mng.

- Phc ho cnh vt v con ngi Ty Bc. Vi nhng nt tinh t, mm mi, Ty Bc khng nhng hin ln tht du dng, ti mt, th mng m cn c cnh tr qun vi nhng m lin hoan vn ngh rc r. y chnh l v p ca ni rng x l c sc li cun mnh m i vi nhng ngi lnh xut thn t hc sinh, sinh vin:

Doanh tri bng ln hi uc hoa

Ka em xim o t bao gi

Khn ln man iu nng e p

Nhc v Vin Chn xy hn th.

- Bn cu sau ca on hai gi cnh thin nhin sng nc tuyt p. Thin nhin ta h cng tnh t, cng c linh hn nh con ngi. Dng nh thin nhin v con ngi vi dng ng p, hin ngang c s sng i, to nn cht th ho hng m thm :

Ngi i Chu Mc chiu sng y

C thy hn lau no bn b

C nh dng ngi trn c mc

Tri dng nc l hoa ong a.

c. on th ba (t cu 22 n cu 30): Chn dung ngi lnh Ty Tin.

Nh th khc ha chn dung ngi lnh Ty Tin bng bt php lng mn.

- H hin ln vi din mo khc thng, dng v oai phong d di :

Ty Tin on binh khng mc tc

Qun xanh mu l d oai hm.

- Vi mt ch kh phng pht cht anh hng trng s ca mt thi xa xa:

Ri rc bin cng m vin x

Chin trng i chng tic i xanh.

- V mt tm hn rt lng mn: mng chin cng, m v nhng c gi H Ni nhng dng kiu thm.

- on th ba ny cn th hin r tnh cht bi trng. Nh th khng ngn ngi ni n s hy sinh, nhng ng nhn gian kh thnh s oai hng, d di; nhn ci cht li thy l s hy sinh sang trng ca ngi anh hng :

o bo thay chiu anh v t

Sng M gm ln khc c hnh.

d. Bn dng th cui: li th gn b vi Ty Tin v min Ty.

Quyt chin u cng ng i, d c ng xung trn ng hnh qun, hn (tinh thn ca cc anh) vn i cng ng i, vn sng trong lng ng i Hn v Sm Na chng v xui.

e. Ngh thut

- S kt hp ti hoa bt php hin thc v bt php lng mn.

- Ngn ng th rt giu nhc iu.- T ng, hnh nh va quen thuc va c o, va c nt c knh li va mi l em li n tng mnh m trong lng ngi c.

II. LUYN TP

1. Nu hon cnh sng tc bi th Ty Tin.Gi tr li: Xem mc 2, phn kin thc c bn2. Nu b cc bi th Ty Tinv ch ra mch lin kt gia cc on.

Gi tr li: - Bi th chia bn on:

+ on 1: Nhng cuc hnh qun gian kh ca on qun Ty Tin v khung

cnh thin nhin min Ty hng v, hoang s v d di.

+ on 2: Nhng k nim p v tnh qun dn trong m lin hoan v cnh

sng nc min Ty th mng.

+ on 3: Chn dung ca ngi lnh Ty Tin.

+ on 4: Li th gn b vi Ty Tin v min Ty.

- Mch lin kt gia cc on ca bi th l mch cm xc, tm trng ca nh th. Bi th c vit trong mt ni nh da dit ca Quang Dng v ng i, v nhng k nim ca on qun Ty Tin gn lin vi khung cnh thin nhin min Ty hng v, hoang s, th mng. Bi th l nhng k c ca Quang Dng v Ty Tin ; nhng k c, nhng k nim c ti hin li mt cch t nhin, k c ny gi k c khc, k nim ny khi dy k nim khc nh nhng t sng ni tip nhau. Ngi bt tinh t v ti hoa ca Quang Dng dnh cho nhng k c y tr nn sng ng v ngi c c cm tng ang sng cng vi nh th trong nhng hi tng y.

3. V sao ni Ty Tin l bi th c ni dung mi m v ngh thut c sc?

Gi tr li:

- Ni dung mi m ca bi th th hin nhiu yu t nh: hnh nh ngi lnh Ty Tin kin cng dng cm, c nt d di nhng li lng mn, m mng, ho hoa phong nh c trong gian kh; cnh rng ni Ty Bc hng v v d di khc thng, nhng khng km phn du dng th mng; con ngi Ty Bc y hp dn; ni n mt mt au thng m vn tot ln s cng ci hng trng

- Ngh thut c sc ca bi th c th hin kh a dng, chng hn: S kt hp ti hoa bt php hin thc v bt php lng mn. Ngn ng th rt giu nhc iu. T ng, hnh nh va quen thuc va c o, va c nt c knh li va mi l em li n tng mnh m trong lng ngi c..4. Nu ch bi th Ty Tin.

Gi tr li: Xem mc 4, phn kin thc c bn 5. Mt nt c sc ca bi th Ty Tin l tinh thn bi trng. Do u m c tinh thn bi trng y v n c th hin r nht hnh nh no trong bi th?Gi tr li

a) Do u m c tinh thn bi trng:

- Chin trng c lit, hoang vu, nhiu th d, bnh sot rt lm nhiu chin s ng xung trn ng hnh qun. Ni ln ci bi, l hin thc khc lit ca cuc chin.

- Quang Dng khng ln trnh ci bi, nhng em n cho ci bi mu sc v m hng trng l, ho hng thnh cht bi trng.

- Ci "trng" ny l ca Quang Dng v c mt lp trai tr nh ng thi y thi vo bu mu nng "th quyt t cho T quc quyt sinh",.

b) Tinh thn bi trng lm nn v p ring ca ngi lnh Ty Tin. Bi th khng ln trnh ci bi, thng cp n ci cht, nhng khng phi l ci cht bi lu m l ci cht ho hng, lm lit ca ngi chin s i vo ci bt t. Bi th ba ln ni n ci cht, ci cht no cng p nhng p nht l ci cht sang trng ny:

o bo thay chiu anh v t

Sng M gm ln khc c hnh

Cht bi trng lm nn sc din bi th, c mt trong c tc phm, nhng ni r v in du m nht on th ba khi Quang Dng miu t chn dung ngi lnh Ty Tin, ng i ca ng, trong cc cp hnh nh i lp: ngoi hnh tiu ty vi thn thi d oai hm", gia "mt trng gi mng qua bin gii" vi "m m H Ni dng kiu thm", v nht l gia hnh nh ci cht "ri rc bin cng m vin x" vi l tng nh gic thanh thn n l lng ca ngi chin s "chin trng' i chng tic i xanh"

6. Theo em trong bi th Ty Tin kh th no c nh gi l thi trung hu ha ?

Gi tr li

Dc ln khc khuu dc thm thm

Heo ht cn my sng ngi tri

Ngn thc ln cao ngn thc xung

Nh ai Pha Lung ma xa khi

Kh th ny l mt bng chng trong th c ho ("thi trung hu ho"). Ch bng bn cu th, Quang Dng v ra mt bc tranh honh trng din t rt t s him tr v d di, hoang vu v heo ht ca ni rng min Ty - a bn hot ng ca on qun Ty Tin. Hai cu th u, nhng t ng giu gi tr to hnh khc khuu, thm thm, cn my, sng ngi tri din t tht c a s him tr, trng ip v cao ngt tri ca ni o min Ty. Hai ch ngi tri" c dng rt hn nhin v cng rt to bo, va ng nghnh, va c cht tinh nghch ca ngi lnh. Ni cao tng chng chm my, my ni thnh cn "heo ht". Ngi lnh tro ln nhng ngn ni cao dng nh ang i trong my, mi sng chm ti nh tri. Cu th ba nh b i, din t dc ni vt ln, xung gn nh thng ng nhn ln cao cht vt, nhn xung su thm thm. c cu th t, c th hnh dung cnh nhng ngi lnh tm dng chn bn mt dc ni, phng tm mt ngang ra xa qua mt khng gian mt m sng rng, ma ni, thy thp thong nhng ngi nh nh ang bng bnh tri gia bin khi.

Bn cu th ny phi hp vi nhau, to nn mt m hng c bit- Sau ba cu th c v bng nhng nt gn guc, cu th t c v bng mt nt rt mm mi (cu th t ton thanh bng). Quy lut ny cng ging nh cch s dng nhng gam mu trong hi ho : gia nhng gam mu nng, tc gi s dng mt gam mu lnh lm du li c kh th.

7. V sao ni hnh nh ngi lnh Ty Tin mang v p lng mn v bi trng?

Gi tr li

- Cht lng mn th :

+ Ngoi hnh m v khc thng, th hin s kiu hng "khng mc tc";xanh mu l", "d oai hm".

+ Tm hn lng mn giu m mng, kht khao hng v v p ho hoa ca H Ni "Mt trng gi mng qua bin gii - m m H Ni dng kiu thm".+ Cht lng mn cn kh phch ho hng ca tui tr "Chin trng i chng tic i xanh" .

- Cht bi trng th hin :

+ Nhng gian kh, thiu thn tt cng v s hi sinh ca ngi lnh. Hnh nh nhng nm m ri rc ni bin cng vin x gi ln cm xc bi thng rt m. Hnh nh "o bo thay chiu khi mai tng nhng ngi chin s hi sinh cng gi ln cm xc bi thng.

+ Nhng vt ln ci bi l ci trng, ci hng th hin kh phch ca ngi lnh vt ln, xem thng mi gian kh, thiu thn v thi sn sng, thanh thn ca h trong s hi sinh.

+ V bi trng cn th hin hnh nh Sng M gm ln khc c hnhting gm ca dng sng cha ni au v sc mnh, n cng l tinh thn v tm trng ca nhng ngi lnh Ty Tin trong gi pht vnh bit ng i ca mnh.TING HT CON TU

CH LAN VIN

I. KIN THC C BN

1. Tc gi

- Ch Lan Vin tn tht l Phan Ngc Hoan (1920 1989) Qu Qung Tr, nhiu nm sng Bnh nh nn c th xem Bnh nh l qu hng th hai ca ng.

ng tham gia Cch mng thng Tm Quy Nhn, ri tham gia khng chin chng Php. Sau nm 1954, ng v H Ni tip tc hot ng vn hc, nhiu nm trong ban lnh o Hi nh vn Vit Nam, tng l i biu quc hi

Ch Lan Vin c nh nc phong tng Gii thng H Ch Minh v vn hc ngh thut nm 1996.

- S nghip sng tc:

+ Trc Cch mng thng Tm: ng l mt trong nhng nh th tiu biu ca phong tro Th mi. Tc phm tiu biu: iu tn

+ Sau Cch mng thng Tm: Thm nhun t tng Cch mng, th ng n vi nhn dn v t nc. Tc phm tiu biu: nh sng ph sa, Hoa ngy thng, Hoa trc lng Ngi

- Th ng c phong cch c o: giu cht suy tng trit l, mang v p tr tu, hnh nh th sng to bi mt ngi bt thng minh v ti hoa

2. Xut x - hon cnh sng tc, mc ch sng tc

- Bi th Ting ht con tu rt t tp th nh sng v ph sa.- Ra i 1960, bi th c gi cm hng t s kin ng v Chnh ph vn ng nhn dn min xui ln xy dng kinh t min ni. Bi th cn ku gi cc ngh s gn b vi nhn dn, t nc tm cm hng cho sng tc.3. Tm hiu bi tha. Hnh nh con tu v Ty Bc c ngha biu tng trong sut bi th:- Con tu l biu tng ca kht vng i xa thot khi cuc sng c nhn cht hp, n vi cuc sng rng ln ca nhn dn, ca nhng c m cao p v n vi ngn la sng to ngh thut. Con tu cn th hin tm lng ca nh th (Khi lng ta ha nhng con tu, Tu i nhng vnh trng, Tu gi anh sau cha ra i)

- Ty Bc khng ch l chin khu cch mng trong khng chin chng Php m cn gi nh n mi min xa xi ca T quc, ni gian lao vt v, nhng n tnh su nng, vi nhng k nim khng th no qun. Mnh t ny chnh l ni con tu kht vng hng ti tc l cuc sng ln ca nhn dn, ngun cm hng ca thi i. Ln Ty Bc l tr li vi chnh lng mnh, trong s ha hp v gn b mt thit vi nhn dn, vi t nc. Ty Bc chnh l T quc (Khi T quc bn b ln ting ht Lng ta l Ty Bc ch cn u), l gi ngn, l vnh trng, l t nc mnh mng, l ngun th (Ty Bc i, ngi l m ca hn th).

b. Hai kh th u l li thc gic, mi gi ln ng:

Nhiu cu hi tu t, cu hi cht vn (Con tu ny ln Ty Bc anh i chng?, Anh c nghe gi ngn ang ang r gi, Ngoi ca ? Tu i nhng vnh trng Tu gi anh i sao cha ra i), va th hin s bn khon, suy t ca tc gi trc mt li sng nh hp ch k, va thi thc, gic gi mi gi mi ngi ln ng xy dng qu hng t nc, tm cm hng cho th ca.

c. Hnh nh Ty Bc hin ln trong hi c ca tc gi:

- Cuc khng chin mi nm Ty Bc khin tc gi nhn ra Ty Bc l ni x thing ling, rng ni anh hng, ni mu r tm hn ta thm t, ng thi l ni to ra s chuyn bin trong hn th cu tc gi:

i khng chin! Mi nm qua nh ngn la

Nghn nm sau, cn sc soi ng.

Tc gi ni v cuc khng chin Ty Bc vi s trn trng v lng bit n su nng.

- n vi Ty Bc l n vi nhn dn trong nim hnh phc v bin. ny c tc gi din t qua nm hnh nh so snh va dung d va mi l, lp lnh tr tu ti hoa:

Con gp li nhn dn nh nai v sui c

C n ging hai chim n gp ma

Nh a tr th i lng gp sa

Chic ni ngng bng gp cnh tay a

- V Ty Bc gp li nhng con ngi yu thng, mt thi gn b:

+ l ngi anh du kch c cuc sng lam l, vt v gn lin vi chic o nu sut mt i v rch nhng sng y tnh y ngha v mt lng mt d chin u hy sinh cho cch mng:

Chic o nu anh mc m cng n

m cui cng anh ci li cho con.

+ l thng em lin lc xng xo, thng minh, nhanh nhn, y tinh thn trch nhim, hon thnh cng vic mt cch xut sc:

Rng tha em bng, rng rm em ch

Sng bn Na, chiu em qua bn Bc

Mi nm trn! Cha mt mt phong th .+ Hnh nh ngi m nui tnh ngha, nhn hu m m bn bp la hng chm sc nhng ngi chin s:

Con nh m! La hng soi tc bc

Nm con au m thc mt ma di

Tc gi vit v ngi m vi tnh cm thit tha, bi hi vi lng bit n su nng (Nhng trn i con nh mi n nui).- V Ty Bc gp li thin nhin th mng v huyn o (Nh bn sng ging, nh o my ph).

- T s cm nhn c th v vng t Ty Bc anh hng, nhn dn Ty Bc ngha tnh vi khng chin, tc gi khi qut thnh nhng quy lut tnh cm:

Khi ta ch l ni t

Khi ta i, t ha tm hn

d. i nt v ngh thut:

Kt hp gia cm xc v suy tng, rt ra nhng vn khi qut c ngha trit l l c im ca th Ch Lan Vin. Bi th xy dng c mt lot hnh nh mi c gi tr thm m v th hin mt cch ni thng minh, sc so, ti hoa

II. LUYN TP

1. Nu ngha biu tng ca hnh nh con tu v a danh Ty Bc. Gi tr li:

- Hnh nh con tu: biu tng cho kht vng ln ng, kht vng i xa, hng ti i sng ln ca t nc, nhn dn, i ti chn tri ca c m ln, i ti ngn ngun cm hng ca nhng sng to ngh thut.

- Ty Bc: va l mt a danh c th mang nhiu ngha lch s ni min ty T quc, va l biu tng ca t nc bao la, nhn dn v i.

2. Nu cm nhn 4 cu t ca bi th.

Gi tr li: Xem phn 3, kin thc c bn

3. Nu cm nhn on th sau:

Con gp li nhn dn nh nai v sui c

C n ging hai chim n gp ma

Nh a tr th i lng gp sa

Chic ni ngng bng gp cnh tay a

Gi tr li:

on th trch nm phn th hai trong b cc bi th Ting ht con tu, tp trung th hin nim khao kht v hnh phc c tr v vi nhn dn ca nh th.

- C on th xut hin hng lot hnh nh, trng ip, lin tip: nai v sui c, c n ging hai, chim n gp ma, a tr th. Nh th nh ni cho ht, cho tha kht vng v nim hnh phc c tr v vi nhn dn.

- Rt nhiu v von so snh. Nh th (ch th) c v nh: nai, c, chim n, tr th, ni. Nhn dn cuc sng ln (khch th) c v nh: sui, ma xun, sa, cnh tay a. Nh th thy mnh nh b, non di, mm yu; cn nhn dn nh sui ngun bi p, v v.

- Tr v vi nhn dn l vic ht sc t nhin (nai v sui c, c n ging hai), l vic hp quy lut (chim n gp ma) v rt kp thi (i lng gp sa). Bi nhn dn l ngun nui dng s sng, lm hi sinh nhng hn th b tc, cn ci; nhn dn l ngn ngun ca cm hng sng to ngh thut.

- Ging iu th tha thit, chn thnh, cch xng h khi ni n nhn dn c s thay i: ang t anh, ta chuyn sang con, to su lng trong cm xc, din t tnh cm thn thit, rut tht ca nh th.

- Nhng hnh nh gn gi m vn mi l, so snh bt ng, c o, khin on th giu suy ngh trit l m khng kh khn, v lung linh bin ha.

- So snh vi iu tn mt hn th tng trn i, trn ngi cho tht xa hiu ht my ch con gp li nhn dn, thy ht c vng tha thit chn thnh ca nh th.

- y l on th hay, thu tm c cm hng chnh ca Ting ht con tu: kht vng c ha nhp vo i sng ln ca nhn dn.

on th cng kt tinh c nhng nt c sc ca hn th Ch Lan Vin: phong ph v sng to v hnh nh, giu trit l suy t, nhy cm trc nhng nhim v chnh tr ca t nc.

4. Phn tch on th sau:

Con nh anh con, ngi anh du kch

Chic o nu anh mc m cng n

Chic o nu sut mt i v rch

m cui cng anh ci li cho con.

Con nh em con, thng em lin lc

Rng tha em bng, rng rm em ch

Sng bn Na, chiu em qua bn Bc

Mi nm trn! Cha mt mt phong th.

Con nh m, la hng soi tc bc

Nm con au, m thc mt ma di.

Con vi m khng phi hn mu ct

Nhng trn i con nh mi n nui.

Gi tr li : Xem phn 3, kin thc c bn

5. Bnh ging on th sau:

Nh bn sng ging, nh o my ph

Ni nao qua, lng li chng yu thng?

Khi ta , ch l ni t

Khi ta i, t ha tm hn!

Anh bng nh em nh ng v nh rt

Tnh yu ta nh cnh kin hoa vng,

Nh xun n chim rng lng tr bic

Tnh yu lm t l ho qu hng

Gi tr li:

Ting ht con tu l khc ht say m ro rc ca mt tm hn thot khi ci khung cht hp cu mt ci ti nh b ra vi chn tri rng ln ca nhn dn, t nc. Trong nim vui mi, hn th ca Ch Lan Vin nh ha thnh con tu tm tng hm h trong hnh trnh v vi nhn dn, v vi cuc i rng ln. Nhng v vi nhn dn cng chnh l n vi lng mnh, lm giu c thm cho tm hn mnh; t nh th i ti s khng nh Tm hn ta l Ty Bc ch cn u. C phn hai phn ch yu ca bi th dnh cho vic ti hin hnh nh nhn dn v gi li nhng k nim p, su nng tnh ngha trong nhng nm khng chin gian kh. Theo dng hoi nim, mch th dn n nhng cu th mang tnh khi qut, trit l:

Nh bn sng ging, nh o my ph

Ni nao qua, lng li chng yu thng

Cnh sng ging, o my ph hin ln rt chung (bi khng ni v mt lng bn c th no) nhng li khng h chung chung, bi ta vn d dng nhn ra cnh sc ring ca Ty Bc. Khi bnh ging c th so snh vi nhng cu th ca T Hu: Nh tng bn khi cng sng Sm khuya bp la ngi thng i v. (Vit Bc)

Cu th th hai Ni nao qua, lng li chng yu thng? l mt cu hi tu t - hi ch khng nh r hn tnh cm gn b su nng ca nh th i vi con ngi, cnh vt Ty Bc vi mi min t xa xi v ho lnh khc ca t nc.

hai cu th tip theo, Ch Lan Vin s dng nhng cp i xng: khi ta / khi ta i; t / t ha tm hn, qua ni ln tnh cm gn b mu tht ca mnh vi Ty Bc. Chnh tnh cm dn n mt s chuyn ha t t vn v tri v gic tr thnh t ha tm hn.

- ngha ln lao ca tnh yu, tnh cm con ngi i vi mt vng qu.

Sang kh th hai, mch th dng nh t ngt chuyn sang mt rung cm v suy tng khc v tnh yu v t l.

Anh bng nh em nh ng v nh rt

Tnh yu ta nh cnh kin hoa vng

Nh xun n chim rng lng tr bic

Tnh yu lm t l ha qu hng

kh th ny, ta cng thy mt nt quen thuc rt d nhn ra ca phong cch th Ch Lan Vin l s suy ngm, trit l. Nhng cu th vit v tnh yu khng phi ch l ca mt tm hn t bc l, biu hin nhng trng thi ca lng mnh, m cn l ca ngi t quan st lng mnh v suy ngm, trit l v tnh yu qua s chim nghim. Nhng hnh nh so snh y mang mt ngha trit l: mi hin tng, s vt ch c th tn ti v pht trin trong mi quan h khng kht vi mt hin tng, s vt khc nh ci rt vi ma ng, nh ma xun vi b lng tr bic ca chim rng. cng l bn cht ca tnh yu nh l s khng kht gia hai tm hn n din ra nh mt tt yu ca t nhin v khng th tch ri.

Tt c nhng cu th trn nh l tin Ch Lan Vin i ti mt nhn xt c tnh c kt, khi qut:

Tnh yu lm t l ha qu hng

Nh vy, chnh tnh yu l cht kt dnh, lm nn s chuyn ha k diu, khin cho t l mnh t vn xa l vi chng ta tr thnh qu hng ni chn nhau ct rn, gn b mu tht vi mi con ngi. Nhng tnh yu y khng ch gii hn trong tnh yu la i, m cn l biu hin kt tinh ca nhng tnh cm qu hng t nc. Bi th m kh th ny dng nh c s t ngt r ngang ca dng xc cm, nhng thc ra vn nm trong mch suy ngh v dng cm xc chung ca c bi.

6. Hy nu xut x, ch bi th.

Gi tr li: Xem mc 2, phn kin thc c bn.TC GI T HU

I. KIN THC C BAN

1. T Hu tn tht Nguyn Kim Thnh (1920-2002) xut thn trong mt gia nh nh nho ngho ti Tha Thin - Hu. Cuc i T Hu c th chia thnh ba giai on :

- Thi nin thiu: sm m ci m, hc sinh trng Quc hc Hu.

- Thi thanh nin: T Hu sm gic ng cch mng v hng say hot ng, kin cng u tranh trong cc nh t thc dn.

- Thi trng thnh: Ln lt m nhim nhng cng v trng yu trn mt trn vn ho vn ngh, trong b my lnh o ca ng v Nh nc.

2. Nhng chng ng th cua T Hu lun gn b vi nhng chng ng cch mng ca bn thn nh th, vi nhng giai on pht trin ca cch mng Vit Nam:

a. Tp th T y (1937 1946): nh du bc trng thnh ca ngi thanh nin quyt i theo ngn c ca ng. Tp th gm ba phn : Mu la ; Xing xch ; Gii phng.b. Tp th Vit Bc (1946 1954): L ting ca hng trng, thit tha v cuc khng chin chng Php v nhng con ngi khng chin; ca ngi ng v Bc H; th hin nhng tnh cm ln: yu nc, tnh yu thin nhin, tnh qun dn, tnh cm quc t v sn

c. Tp th Gi lng (1955-1961) Th hin ngun cm hng ln v cuc sng mi, con ngi mi trong thi k ho bnh xy dng ch ngha x hi min Bc; din t ni au chia ct ca t nc v tnh cm su nng vi min Nam, by t nim tin vo ngy mai tt thng.

d. Hai tp th : Ra trn (1962-1971), Mu v hoa (1972-1977) th hin kh th quyt lit ca cuc khng chin chng M cu nc v nim vui ton thng.

e. Hai tp th Mt ting n (1992) v Ta vi ta (1999) nh du bc chuyn bin mi trong th T Hu. T Hu tm n nhng chim nghim mang tinh ph qut v cuc i v con ngi.

3. Phong cch th T Hu:

a.V ni dung, th T Hu mang tnh cht tr tnh chnh tr rt su sc:

- Trong vic biu hin tm hn, th T Hu hng ti ci ta chung.

- Trong vic miu t i sng, th T Hu mang m tnh s thi.

Nhng iu c th hin qua ging th mang tnh cht tm tnh rt t nhin, m thm, chn thnh.

b. Ngh thut biu hin trong th T Hu mang tnh dn tc rt m .

- V th th, T Hu vn dng rt thnh cng nhng th th truyn thng ca dn tc nh lc bt, song tht lc bt, th th by ch.

- V ngn ng, T Hu khng ch sng to nhng t mi, cch din t mi m thng s dng nhng t ng v cch ni quen thuc ca dn tc. c bit, th T Hu pht huy cao nhc tnh ca ting Vit.

II. LUYN TP

1. Nu nhng nt ln trong cuc i T Hu.

Gi tr li: Xem mc 1, kin thc c bn2. Trnh by vn tt nhng chng ng th ca T Hu.

Gi tr li: Xem mc 2, kin thc c bn.3. Nu nhng c im chnh v phong cch ngh thut th T Hu.

Gi tr li: Xem mc 3, kin thc c bn.VIT BC

( TRCH - T HU )I. KIN THC C BAN

1. Thng 7/1954, hip nh Ginev c k kt, ho bnh lp li, min Bc nc ta c gii phng. Thng 10/1954, Trung ng ng v Chnh ph ri chin khu Vit Bc v li th H Ni. Nhn s kin thi s c tnh lch s y, T Hu sng tc bi th Vit Bc.Bi th c hai phn: phn u ti hin mt giai on gian kh, v vang ca cch mng v khng chin nay tr thnh nhng k nim su nng trong lng ngi; phn sau gi vin cnh ti sng ca t nc v ngi ca cng n ng, Bc H. on trch trong sch gio khoa thuc phn u bi th.

2. Kt cu bi th theo li ht giao duyn (i p) ca hai nhn vt tr tnh (mnh ta). Ni dung bi ht l ngha tnh cch mng ca ngi v xui v chin khu Vit Bc.

- Li ngi li (Vit Bc): Hi ngi v xui c nh Vit Bc khng, c thu chung vi Vit Bc khng?

- Li ngi v xui (cn b cch mng): Tr li l rt nh Vit Bc, thu chung vi Vit Bc. Tm trng ngi ra i bng khung, bn chn v gn b vi Vit Bc, bit bao k nim mn nng trong mi lm nm.

3. Bao trm ln na u bi th l ni nh Vit Bc, nh th (ngi cn b v xui) ti hin ni nh y nhng phng din sau:

a. Phong cnh v con ngi Vit Bc cng nhng sinh hot ca cn b v nhn dn Vit Bc (t cu 25 n cu 52): Cnh p v thi v - c trng ca min ni rng Vit Bc (hnh nh bp la nh sn, nh trng rng, nng chiu lng nng, hoa chui, hoa m; ting ve ku, ting m rng chiu, ting chy nc gi go). Con ngi Vit Bc ng yu v sng c ngha c tnh, cn c nhn ni, chu ng hy sinh che ch, nui giu cn b. Sinh hot ca ng bo v cn b cc k thiu thn nhng h rt lc quan.

b. Vit Bc nh gic lp nhiu chin cng, Vit Bc anh hng (t cu 53 Nh khi gic n gic lng n cu 74 Vui ln Vit Bc, o De , ni Hng ): on th ny din t kh th ra trn v nh gic ho hng ca qun dn ta; s dng cc bin php hon d, i lp, ly t, ip m, thm xng gip ngi c hnh dung nhng chin cng hin hch ca thi chn nm chng Php; on th ny cn lit k hng lot nhng a danh (tn t , tn lng, tn sng, tn ni) ghi li nhng trn nh t nh n ln v vang di n ngy chin thng.

c. Vit Bc l cn c a, l u no ca cuc khng chin, ni c Trung ng ng, Chnh ph, Bc H lnh o khng chin (t cu 75 n ht).

4. Vit Bc l bi th m mu sc dn tc, tiu biu cho phong cch th T Hu. Mu sc dn tc y thm m t ni dung n hnh thc ngh thut, c bit tnh cm ca nhn vt tr tnh:

- Ti hin li cuc sng v chin u ca qun dn ta Vit Bc bng lng t ho dn tc, th hin ngha tnh thu chung, bit n ci ngun nh o l truyn thng ca dn tc.

- S dng th lc bt quen thuc, v kt cu i p theo li ht giao duyn ; vn dng kho lo hai i t mnh ta thng gp trong ca dao.

- S dng t ng v li ni quen thuc ca dn tc, nhng so snh v von truyn thng nhng li biu hin c ni dung mi ca thi i.

- Pht huy tnh nhc phong ph ca ting Vit to nn ging th ngt ngo tm tnh.

II. LUYN TP

1.Cho bit hon cnh sng tc v v tr ca on trch Vit Bc.

Gi tr li: Xem mc 1, kin thc c bn.

2. Kt cu ca li ht giao duyn (i - p) c T Hu vn dng nh th no trong on trch Vit Bc ?

Gi tr li : Xem mc 2, kin thc c bn.3. Ni dung bao trm ca on trch Vit Bc.

Gi tr li: Xem mc 3, kin thc c bn.4. Phn tch tnh dn tc m c th hin qua on th.

Gi tr li: Xem mc 4, kin thc c bn.5. Cm nhn ca anh ch v on th sau trch trong Vit Bc ca T Hu.

Ta v, mnh c nh ta ,

Ta v, ta nh nhng hoa cng ngi.

Rng xanh hoa chui ti

o cao nng nh dao gi tht lng

Ngy xun m n trng rng

Nh ngi an nn, chut tng si giang

Ve ku rng phch vng

Nh c em gi hi mng mt mnh

Rng thu trng ri ho bnh

Nh ai ting ht n tnh thu chung.

Gi tr li :

Mi dng lc bt nhc li nhng k nim thn thit v p nht t cnh v ngi Vit Bc trong ni nh ca ngi cn b v xui. y l on th c sc ca bi Vit Bc ni v hoa cng ngi

a. Hai dng m u gii thiu chung ni nh hoa cng ngi, trnh by cm xc bao trm ca c on:

- Ngi cn b v xui i p vi ngi li: mnh c nh ta. Kt cu on ny cng l kt cu ca ton bi theo li i p giao duyn ging ca dao truyn thng. Ni dung i p l bc l, by t tnh cm lu luyn, thu chung vi qu hng cch mng.

- Cu hi tu t l ci c bc l tnh cm: v xui rt nh Vit Bc, nht l hoa (thin nhin) v ngi hai yu t khng tch ri trong n tng v k nim v Vit Bc.

b. Tm dng lc bt cn li trn ngp nh sng, mu sc, ng nt c t thin nhin v con ngi Vit Bc:

- Thin nhin y l phong cnh ni rng qua bn ma, mi ma phc ho mt v p ring: Xun th m n trng rng, h th Ve ku rng phch vng, thu l nhng m trng thanh bnh, th mng, ma ng th c hoa chui ti. V p nn th v rc r ca Vit Bc gi ngi c nhng rung ng su xa.

- Linh hn ca bc tranh Vit Bc l con ngi lao ng. Mi ma, gn vi thin nhin (mt loi hoa) l hnh nh mt con ngi: ngi an nn, c gi hi mng, ting ht n tnh, ngi i rng vi dao gi tht lng. Trong ni nh ca ngi v xui, con ngi v thin nhin ho quyn khin cho nhng k nim y tr nn thn thng v da dit.

c. Cm hng ch o ca c on th l tnh cm nh thng tha thit, thu chung. N c to nn bi nhng yu t sau:

- Nhp th lc bt uyn chuyn, cu n gi cu kia nh k c tr li khng bao gi ngui.

- Cch xng h mnh ta nh l cch ni ca i la yu nhau .

- ip t nh t m tnh cm thm thit thu chung.

- Cu cui ca on th nh l li ng vng trong tm hn ca hai ngi y nhau.

T NC

NGUYN KHOA IM

I. KIN THC C BN

1. Tc gi-Nguyn Khoa im sinh nm 1943 ti thn u im, x Phong Ho, huyn Phong in, tnh Tha Thin - Hu, trong mt gia nh tr thc c truyn thng yu nc v cch mng.

- Tt nghip i hc S phm H Ni nm 1964, ng v Nam hot ng trong phong tro hc sinh, sinh vin thng ph Hu; xy dng c s cch mng, vit bo, lm th Sau 1975, ng tip tc hot ng chnh tr v vn ngh Tha Thin Hu. ng tng l Tng th k Hi Nh vn vit Nam kho V, B trng B Vn ho- Thng tin

- Nm 2000, ng c nhn Gii thng Nh nc v vn hc ngh thut.

- Nguyn Khoa im thuc th h cc nh th thi chng M cu nc. Th ng giu cht suy t, xc cm dn nn, mang mu sc chnh lun.

- Tc phm tiu biu:t ngoi (th, 1972), Mt ng kht vng(trng ca,1974), Ngi nh c ngn la m( th, 1986)

2. Xut x hon cnh sng tc- Trng ca Mt ng kht vng c tc gi hon thnh chin khu Tr Thin nm 1971, in ln u nm 1 974, vit v s thc tnh ca tui tr th vng tm chim min Nam v non sng t nc, v s mnh ca th h mnh, xung ng u tranh ho nhp vi cuc chin u chng quc M xm lc.

- t nc trch phn u chng V ca trng ca Mt ng kht vng (1971), c sng tc khi tc gi chin khu Tr Thin.

3. Ch

on trch l mt nh ngha ngh thut v t nc. t nc c pht hin chiu su trn nhiu bnh din: lch s, a l, vn ho... Mi ngi phi gn gi truyn thng y v sn sng hi sinh bo v.

4. Gi tr ni dung, ngh thut

* Nhng khm ph mi m v t nc

- t nc c t bao gi?- t nc c t trc khi ta ra i (Khi ta ln ln t Nc c ri). t nc hin din cuc sng mi gia nh chng ta : gn vi nhng cu chuyn ngy xa ngy xa m thng hay k vi ming tru b n; vi nhng phong tc tp qun quen thuc (Tc m th bi sau u). Tnh ngha thy chung ca cha v m (Cha m thng nhau bng gng cay mui mn), vi Ci ko ci ct. trong nh, vi cng cuc lao ng vt v lm ra ht go (Ht go phi mt nng hai sng xay, gi, gin, sng), t nc ln ln bng s nghip chin u hy sinh bov b ci (t Nc ln ln khi dn mnh bit trng tre m nh gic).

- Ngn ng bnh d, mang m cht liu dn gian, nh th th hin cm nhn ca mnh v s sinh thnh v trng tn ca t nc. t nc gn lin vi nhng hnh nh quen thuc, gin d, vi nhng quan h rut r, vi cng cuc lao ng vt v, vi s nghip u tranh dng nc v gi nc.

- t nc l g? t nc c cm nhn trong s thng nht, hi ho cc phng din a l v lch s, khng gian v thi gian.

+ t nc xt v khng gian i l: gn gi, gn b vi mi con ngi (L ni anh n trng, L ni em tm), l khng gian ca tnh yu i la (ni ta h hn, ni em nh ri chic khn trong ni nh thm); t nc xt theo phng din a l cn l ni non hng v, bin khi rng ln bao la ( chim phng hong bay v hn ni bc, con c ng ng mng nc bin khi), l khng gian sinh tn ca dn tc qua bao th h (t nc l ni dn mnh on t).

ip ng t l ni, Nc l ni, t Nc c tch thnh hai thnh t t v Nc din t t nc va mang ngha c th, gn b gn gi vi tng c nhn va mang ngha khi qut l lnh th ch quyn quc gia.

+ t nc c cm nhn theo chiu di thi gian ng ng vi lch s hng my nghn nm.t nc gn lin vi thn thoi Lc Long Qun v u C, vi truyn thuyt Hng Vng v ngy gi T. Mt thn thoi tiu biu v mt truyn thuyt tiu biu, va th hin nim t ho v ngun gc cao qu ca ton dn tc, v truyn thng dng nc v gi nc ca cha ng, va gi c hn sng ni mt cch thing ling v trang trng.

+ t nc l s thng nht gia ci ring v ci chung, gia c nhn v dn tc: t nc bao hm mi c nhn, nn mi c nhn u c mt phn t Nc.

* t nc l s thng nht gia tnh yu la i vi tnh yu t nc:

Khi hai a cm tay

t nc trong chng ta hi ha nng thm

* L s gn b gia c nhn vi cng ng, vi tnh ng bo, tnh on kt dn tc :

Khi chng ta cm tay mi ngi

t nc vn trn to ln.

* Trch nhim ca mi ngi i vi t nc:

Mi th h phi c trch nhim c th i vi t nc (Nhng ai khut,nhng ai by gi), phi gn b, san s, ha thn t nc trng tn (lm nn t Nc mun i) ngha l gn gi, pht trin, truyn li cho th h sau nhng di sn, vn ha tinh thn v vt cht ca dn tc. Li th nh mt li t nh, t dn mnh chn thnh, tha thit.

- Ai lm nn t nc?

+ Nhn dn ha thn lm nn dng hnh t nc

Nhng mi tnh chung thy (ni Vng Phu, hn Trng Mi) truyn thng nh gic ngoi xm (Thnh Ging) v xy dng t nc (t t Hng Vng), truyn thng hiu hc (ni Bt, non Nghin), v nhng ci rt bnh thng gn b vi con ngi trong cuc sng (dng sng, con cc, con g...), nhng danh nhn (ng c, ng Trang, B en, B im), tt c gp phn to nn nhng danh lam thng cnh, nhng a danh ni ting cho t nc, mang trong mt dng hnh, mt ao c, mt li sng ng cha.

Ni sng ny v cuc i ca dn tc ny l mt:

! t Nc sau bn ngn nm i u ta cng thy

Nhng cuc i ha ni sng ta ...

T quc l kt tinh ca nhng tnh cm cao p, nhng truyn thng qu bu, l mu tht ca con ngi.

+ t nc ca nhn dn- Nhng con ngi v danh v bnh d ca bit bao th h hy sinh thn mnh lm ra t nc (Em i em ... Nhng h lm t Nc...).

- Chnh h gi gn v truyn li cho th h i sau nhng g tr vn ha tinh thn, vn ngh, vt cht ca t nc: truyn ngh trng la, ting ni, tn x, tn lng v truyn tinh thn yu nc chng ngoi xm.

- V nhng l m t nc ny l t nc ca chnh h:

t Nc ny l t Nc ca Nhn dn

t Nc ca Nhn dn. t Nc ca ca dao, thn thoi

- Khng nh truyn thng dn tc ta m say, thy chung trong tnh yu, qu trng tnh ngha, quyt lit trong cm th v chin u:

Dy anh bit yu em t thu trong ni

Bit qu cng cm vng nhng ngy ln li,

Bit trng tre i ngy thnh gy

i tr th m khng s di lu.

Ch s dng v hnh nh ca ca dao nhng gi nh c c cu ca dao truyn thng, v p tinh thn ca nhn dn bc l tp trung trong ca dao, dn ca, c tch ...

* Ngh thut:

- Th tr tnh - chnh lun su lng thit tha.

- S dng nhun nh v sng to cc cht liu vn ho v vn hc dn gian trong cu th hin i .

II. LUYN TP

1. Hon cnh sng tc bi th t nc?

Gi tr li: Xem mc 2, phn kin thc c bn.2. Ch bi th t nc? (Kin thc c bn)

Gi tr li: Xem mc 3, phn kin thc c bn.

3. Phn tch t tng t nc ca nhn dn trong chng t nc ca Nguyn Khoa im.

Gi tr li: Xem mc 4, phn kin thc c bn.

4. Phn tch on th sau:

Trong anh v em hm nay

u c mt phn t Nc

Khi hai a cm tay

t Nc trong chng ta hi ho nng thm

Khi chng ta cm tay mi ngi

t Nc vn trn, to ln

Mai ny con ta ln ln

Con s mang t Nc i xa

n nhng thng ngy m mng

Em i em t Nc l mu xng ca mnh

Phi bit gn b v san s

Phi bit ho thn cho dng hnh x s

Lm nn t Nc mun i...

(Trch trng ca Mt ng kht vng ca Nguyn Khoa im)Gi :

Phn tch 9 dng th u: Cm nhn mi ca nh th v t ncChn dng th u, nh th Nguyn Khoa im nu ln nhng cm nhn ca mnh v t nc. Nu nh on th trc trong bi th, tc gi nhn nhn t nc t b dy vn ho dn tc hng nghn nm qua, th y li l nhng suy ngh v t nc t cuc sng hin ti trong cc mi quan h ring chung, c nhn cng ng, s tip ni gia cc th h.

Kh th m u bng mt li khng nh:

Trong anh v em hm nay u c mt phn t Nc

Lu nay, trong suy ngh ca nhiu ngi, t nc, qu hng, t quc, dn tc... lun l nhng khi nim tru tng. Vi nh th tr ang i mt vi cuc chin tranh khc lit mt mt mt cn, t nc gn gi, thn thit. iu ny cha hn mi, trong ca dao, dn ca c khng t nhng cu ht nh th:

Anh i anh nh qu nh Nh canh rau mung nh c dm tng Nh ai di nng dm sng Nh ai tt nc bn ng hm nao.

Qu hng l tt c nhng g gn b rut r vi con ngi. l ni ta yu tha thit. l bui sng lm ng. l tng ming n qu mi ngy...

Song, ci mi kh th ca Nguyn Khoa im l t Nc trong mi mt con ngi, t Nc trong ta: Trong anh v em ... t Nc trong chng ta hi ho nng thm...t Nc l mu xng ca mnh. l nhn thc mi v t nc. Nhn thc y c nu ra dn dt n mt t khc ca nhng dng th cui kh ny (tng c nhn phi lm g cho t nc)

Bn dng th k tip m rng ban u:

Khi hai a cm tay

t Nc trong chng ta hi ho nng thm

Khi chng ta cm tay mi ngi

t Nc vn trn, to ln

Hai cu th (bn dng) c cu trc ging nhau theo kiu cu trc ca cu c iu kin trong vn xui hay li ni thng thng: Khi... t Nc. Hai cu th cng l nhng li khng nh (kt qu ca s nhn thc) v mt chn l. C bn dng ch c mt hnh nh, li l hnh nh mang tnh tng trng: cm tay din t s thn thit, tin cy, yu thng ln nhau. Hnh nh y i lin vi nhng tnh t ch mc (hi ho, nng thm, vn trn, to ln). Bi vy, d t tuy khng phi l qu mi m, song, nhng cu th y li c sc nng ca tnh cm chn thnh. Nhng cu th ny cn c mt tng ngha th hai, tc gi khng trc tip ni ra. l t nc khng phi l mt khi nim tru tng, cng khng phi mt gi tr bt bin, c sn. t nc l mt thc th sng v s sng y ra sao v pha tt c nhng con ngi trong t nc . Ni r rng ra, l mi quan h gia c nhn vi cng ng, gia mi mt con ngi vi t nc.

T cu chuyn hin ti, nh th tip tc mch cm xc v suy ngh v t nc tng lai:

Mai ny con ta ln ln

Con s mang t Nc i xa

n nhng thng ngy m mng

t nc khng ch c ngy hm qua v hm nay. t nc ca ngy mai. Tng th h k tip s lm cho t nc trng tn mi mi nh bn tay, khi c v sc mnh ca s on kt ton dn.

Trong hon cnh cuc khng chin khc lit thi by gi, phi thy nhng cu th trn cn l mt kht vng: t nc s ho bnh, t nc s ti p v cn nhiu hn th na.

Bn cu th cui, nh th nu ln trch nhim ca c nhn i vi t nc

Em i em t Nc l mu xng ca mnh

Phi bit gn b v san s

Phi bit ho thn cho dng hnh x s

Lm nn t Nc mun i...

Cu trc ca cu th cng theo kiu suy lun: t nc l ... nu ln mt tin . T tin y, phi bit.../ phi bit... lm nn ... Cu th giu cht duy l nhng khng ln gn m tr thnh li nhn nh tha thit. y c nhng t tng trng rt ng ch : mu xng, gn b, san s, ho thn, dng hnh, mun i. Sau rt nhiu suy ngh c th v t nc, n y nh th khng nh t nc l mu xng ca mnh. Mu xng l s sng. Rt t trng hp ngi ta v mt iu g vi mu xng, bi n c ngha biu trng cho s thing ling. t nc l mu xng c ngha l t nc tn ti nh mt s sng v c s sng y hn phi c rt nhiu hi sinh. Qu ng nh vy, bit bao con ngi, bao th h ng xung cho s sng cn ca t nc. V th, mi mt con ngi phi bit gn b v san s. Gn b l yu thng, quan h mt thit vi nhau. T s gn b y mi c th san s. San s trch nhim, san s nim vui, nim hnh phc cho nhau. t nc v i nhng t nc l mt thc th sng. Thc th y khng phi l s tp hp ca nhng c nhn ri rc m l mt cng ng. Ho thn cng c ngha l dng hin. Thi bnh, ngi ta dng hin sc lc, m hi cho t quc. Thi chin, ngi ta dng hin c s sng ca mnh. S dng hin y, theo suy ngm ca nh th, l cuc ho thn. Bng dng mi ngi lm nn bng dng qu hng x s, t nc. Khng c s ho thn kia lm sao t nc trng tn, lm sao c c t nc mun i!

Nhng cu th in m cht duy l (kh cht ch, logic) ct ln nh ting gi ca tri tim, v th n thit tha, thc gic lng ngi.

5. Bnh ging on th sau trong bi t nc ca Nguyn Khoa im:

Nhng ngi v nh chng gp cho t nc nhng ni Vng Phu

Cp v chng yu nhau gp nn hn Trng Mi

Gt nga Thnh Ging i qua cn trm ao m li

Chn mi chn con voi gp mnh dng t T Hng Vng

Nhng con rng nm in gp dng sng xanh thm

Ngi hc tr ngho gp cho t Nc mnh ni Bt non nghin

Con cc, con g qu hng cng gp cho H Long thnh thng cnh

Nhng ngi dn no gp tn ng c, ng Trang, B en, B im

V u trn khp rung ng g bi

Chng mang mt dng hnh, mt ao c, mt li sng ng cha

i t Nc sau bn nghn nm i u ta cng thy

Nhng cuc i ho ni sng ta

Gi tr li: Xem mc 4, phn kin thc c bnSNG

XUN QUNH

I. KIN THC C BN1. Tc gi- Tn khai sinh Nguyn Th Xun Qunh (1942 1988) qu La Kh, thnh ph H ng, tnh H Ty.

- Tng lm din vin ma, lm bo, bin tp vin bo Vn ngh, bin tp vin nh xut bn Tc phm mi, y vin Ban Chp hnh Hi nh vn Vit Nam kho III.

- Xun Qunh l mt trong s nhng nh th tiu biu nht ca th h cc nh th thi chng M. Th Xun Qunh l ting lng ca mt tm hn ph n nhiu trc n, va hn nhin, ti tn, va chn thnh, m thm v lun da dit trong kht vng v hnh phc bnh d, i thng.

- Nm 2001, Xun Qunh c tng Gii thng Nh nc v vn hc ngh thut.

- Tc phm tiu biu: Hoa dc chin ho (1968), Gi Lo ct trng(1974), T ht(1984) ...

2. Hon cnh sng tc

- Bi th c vit 29/12/1967 trong tp Hoa dc chin ho.

- Xun Qunh vit bi th Sng (1967) khi nm tri s v trong tnh yu, nhng bi th vn th hin nim thit tha yu i.

- Bi th cho thy thc v ci ti ring t c v tr bn cnh ci ta cng ng. Ci ti ny cng ghi nhn s m rng ca quan nim ngh thut so vi th giai on trc .

3. Ch bi th

Qua hnh tng sng trn c s khm ph s tng ng, ho hp gia sng v em, bi th din t tnh yu ca ngi ph n thit tha nng nn, chung thu, mun vt ln th thch ca thi gian v s hu hn ca i ngi. T thy c tnh yu l mt tnh cm cao p, mt hnh phc ln lao ca con ngi.

4. Ni dung, ngh thut

a. ngha hnh tng SngSng l hnh nh n d ca tm hn ngi con gi vi tri tim ro rc khao kht yu thng.

b. Trng thi tm l c bit ca tm hn ngi con gi ang yu (kh 1, 2)

T nhng c tnh i cc ca sng (d di, n o v du m, lng l), Xun Qunh pht hin ra trng thi phong ph, phc tp, i lp trong tri tim ngi ph n ang yu; cng c lc kht khao chy bng, cng c lc tha thit, nng nn i vo chiu su thng nh.

- Ngi con gi ang yu mun vt ra khi nhng ci tm thng hn hp, vn ti nhng ci rng ln bao la t khm ph v nhn thc:

Sng khng hiu ni mnh

Sng tm ra tn b.

- Sng mun i khng thay i th kht vng tnh yu ca con ngi mi mi l kht vng vnh hng, mun thu m th hin r nht l tui tr:

i con sng ngy xa

V ngy sau vn th

Ni kht vng tnh yu

Bi hi trong ngc tr

c. Nhu cu phn tch l gii tnh yu (kh 3,4)

Khi tnh yu n, nh tm l t nhin v thng tnh, ngi ta c nhu cu t tm hiu v phn tch. Nhng tnh yu l hin tng tm l khc thng, y b n khng th gii thch c cu hi v khi ngun ca n, v thi im bt u ca mt tnh yu.Tnh yu cng ging nh sng bin, nh gi tri, lm sao m hiu ht c. N cng t nhin, hn nhin nh thin nhin v cng kh hiu nhiu bt ng nh thin nhin:

Sng bt u t gi

Gi bt u t u ?

Em cng khng bit na

Khi no ta yu nhau

Em cng khng bit na l tm trng bi ri rt n tnh v ng yu ca mt tm chn tnh khng ham phn tch rch ri du i hi nhn thc mnh lit

y l cch ct ngha tnh yu rt Xun Qunh - mt cch ct ngha n tnh v trc cm.

d. Ni nh tnh yu (kh 5 )

Con sng di lng su

Con sng trn mt nc

i con sng nh b

Ngy m khng ng c

Trong ba cu th, hnh nh sng lp li ba ln nh ip khc ca mt bn tnh ca vi nhng giai iu da dit, nh m nh thng trc v tnh yu v ni nh. Ba cu th gn lin vi hnh nh sng ging nh nhng t sng gi ln nhau, hi h vn ti b. cng l mt n d ngh thut v nhng t sng lng ang dng tro trong tm hn ngi ph n ang yu.

Mn hnh tng con sng nh b Ngy m khng ng c din t ni nh da dit, mnh m ca ngi ph n khi yu nhng vi Xun Qunh dng nh iu cha . Mt ln na nh th pht biu trc tip:

Lng em nh n anh

C trong m cn thc Nh ngp y ci lng, khng ch trong thc m cn trong c tim thc.

.e. c nguyn thy chung (kh 6,7)Hai kh th va khng nh va th hin c nguyn thu chung ca ngi ph n trong tnh yu. Chn cch ni ngc:

Du xui v phng bc

Du ngc v phng nam Xun Qunh mun khng nh: D cuc i c nghch l, tri ngang n mc no th em cng vn ch hng v mt "phng'' duy nht - phng anh.

Nh cha tho mn vi s khng nh y, nh th cn nhn mnh thm qua hnh nh sng:

Con no chng ti bD mun vi cch trSng kht khao ti b nh em khao kht c anh. Sng vt qua mi tr ngi ti b nh em bc qua mi kh khn, cch tr cp bn hnh phc.

f. Mt thong lo u, kht vng tnh yu vnh hng (hai kh cui)

Xun Qunh l ngi nhy cm vi s chy tri ca thi gian. thc v thi gian trong ch thng i lin vi nim lo u v kht khao nm ly hnh phc trong hin ti. Tuy lc ny thi gian vi Xun Qunh dng nh cn c pha trc, cuc i cn rng di nhng thc v s hu hn ca i ngi v s mong manh kh bn cht ca hnh phc hin ra thnh mt thong u lo:

Cuc i tuy di th

Nm thng vn i qua

Nh bin kia du rng

My vn bay v xa

Sau nhng vn th v ci vnh hng, trng cu ca thin nhin, ta vn nhn ra ci hin thc i lp: s hu hn, nh b ca i ngi, s ngn ngi, mong manh sng khi ca tnh yu.

Xun Qunh chn cho mnh mt cch ng x tht tch cc v tht p. Ch khng chn nn, tuyt vng m tri li cng khao kht c sng ht mnh trong tnh yu. Ch c mun c ho thn thnh trm con sng nh vnh vin ho tnh yu ca mnh, cho n sng mi vi thi gian, nhp bc cng nm thng:

Lm sao c tan ra

Thnh trm con sng nh

Gia bin ln tnh yu

ngn nm cn v .

Nh vy, hnh trnh ca sng, ca tm hn ngi ph n trong tnh yu c mt s vn ng rt nht qun d th i ch c v t do, tn mn. l "cuc hnh trnh m khi u l s t b ci cht chi, nh hp tm n mt tnh yu bao la, rng ln, cui cng l kht vng c sng ht mnh trong tnh yu, mun ho thn vnh vin thnh tnh yu mun thu'' (Trn ng Suyn). Trc sau, Xun Qunh vn l nh th ca nhng kht vng tnh yu v hnh phc cao p, ng trn trng.

* Ngh thut:

- Th th nm ch, khng c ngng ngt nh chuyn ti ln sng tnh cm ang dng trn.

- Ging th si ni, tha thit, su lng.

- Xy dng hnh tng sng c o.II. LUYN TP

1. Hiu g v hon cnh ra i bi th Sng? Gi tr li: Xem mc 2, phn kin thc c bn.

2. Nhn xt v m iu, nhp iu bi th Sng. m iu, nhp iu to nn bi nhng yu t no?

Gi tr li: m iu bi Sng dc to bi hai yu t chnh:

- Th nht l th th: th th nm ch t n c kh nng gi n ci nhp nhng ca sng (Bin ca Xun Diu cng chn th th ny). Xun Qunh rt linh hot, phng tng khi ngt nhp, phi m, lun phin bng - trc khc ho nhp sng khi du m, khoan thai, khi dn dp, d di, dt do, v.v.

- Th hai l phng thc t chc ngn t, hnh nh: Sng mn hnh tng con sng bin din t nhng lp sng lng nhiu cung bc, sc thi cm xc nn m iu bi th l s ho trn thanh m, nhp iu ca sng vi nhng trn tr, kht khao, nh thng, hn gin an xen, tip ni trong ci lng ngi con gi ang yu. Theo Chu Vn Sn, Xun Qunh "trit tn dng li t chc theo nguyn tc tng xng, h ng, trng ip. Nht l vic to ra cc cp t, cc v cu cc cp cu thm ch ngay c cc kh th cng hnh thnh cc cp i lin k, k tip lun phin p i nhau v bng - trc na". Nh qua m iu, ngi c d lin tng n hnh nh nhng con sng trp trng v tn trn mt bin .

3. Hnh tng sng v v nhng khm ph lin tc v sng?

- lp ngha t thc: hnh tng sng c din t chn thc, sinh ng. Sng nh bit ni, c hn, c tnh cch, tm trng.

- lp ngha biu tng: sng gi n s phong ph trong tm hn ngi con gi an