DT-PB-005 Plani i Biznesit 2012 - mzhe-ks. · PDF fileMars 2011 dhe është e përbërë nga Bordi i Drejtorëve dhe Menaxhmenti. ... dhe Menaxhimi i ... të Planit të Biznesit 2009-2013

PLANI I BIZNESIT PËR VITIN 2012

DT-PB- 005

ver. 1.0 faqe 1 nga 42

Departamenti Financiar Sektori: Planifikimi Strategjik dhe Buxheti

1


Përgatiti Kontrolloi Aprovoi

Emri Mbiemri Shpresa Kursani Fadil Ismajli KSHE Kryesuesi i BD

Ramadan Paçarada

Nënshkrimi

Data


DT-PB- 005



2

P Ë R M B A J T J A

HYRJE ..............................................................................................................................3

1.0. Roli dhe misioni i KOSTT .........................................................................................4 1.1. Objektivat strategjike ..........................................................................................................5 1.2. Organizimi ..........................................................................................................................5

2.0. Rrethina afariste .........................................................................................................8 2.1. Zhvillimi i sektorit të energjisë elektrike ............................................................................8 2.2. Korniza ligjore dhe rregullative .........................................................................................11 2.3. Aspektet sociale dhe mjedisore ..........................................................................................12

3.0. Sfidat ........................................................................................................................14

4.0. Progresi dhe zhvillimi...............................................................................................15 4.1. Zhvillimet e tregut në Kosovë dhe rajon ..........................................................................16 4.2. Zhvillimet në operimin e sistemit .....................................................................................17 4.3. Projektet e reja (Bizneset tjera jo të rregulluara) ...............................................................18 4.4. Programi Investiv...............................................................................................................18 4.5. Përshkrimi i disa projekteve të rëndësishme......................................................................19 4.6. Caktimi i prioriteteve të Programit Investiv .....................................................................25

5.0. Korniza rregullative dhe tarifat ................................................................................31

6.0. Planifikimi financiar .................................................................................................33 6.1. Struktura dhe vlera e të hyrave për vitin 2012....................................................................33 6.2. Shpenzimet operative ........................................................................................................34 6.2.1. Projeksioni i Pasqyrës së Fitimit/Humbjes ....................................................................36 6.2.2. Analiza e Rrjedhës së Parasë ...........................................................................................37

7.0. Burimet Njerëzore ....................................................................................................38

Lista e shkurtesave ..........................................................................................................41


DT-PB- 005



3

HYRJE

KOSTT më 07.12.2009 është ri-regjistruar si Ndërmarrje Publike, me emërtimin e plotë: “Operator Sistemi, Transmisioni dhe Tregu – KOSTT” SH.A.

KOSTT-i si kompani e mëvetësishme, është krijuar si rrjedhojë e procesit të ristrukturimit të sektorit të energjisë në Kosovë. Në bazë të detyrimeve që rrjedhin nga Traktati për Komunitetin e Energjisë për Evropën Juglindore, ku Kosova është anëtare me të drejta të barabarta.

I emëruar nga Qeveria e Republikës së Kosovës dhe i licencuar nga Zyra e Rregullatorit të Energjisë në bazë të dispozitave të legjislacionit parësor dhe dytësor të Kosovës, KOSTT sh.a në tetor të vitit 2006, u licencua si : Operator i Sistemit , Transmisionit dhe Operator i Tregut të energjisë elektrike.

KOSTT sh.a, është Ndërmarrje Publike që vepron si Operator i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut të energjisë elektrike të Kosovës dhe ka një rol të rëndësishëm në sektorin e energjisë në Kosovë.

Si Operator i Sistemit të Transmisionit (OST), KOSTT-i është përgjegjës për operim efikas, ekonomik dhe të koordinuar të sistemit të transmisionit të energjisë elektrike në Kosovë si dhe është përgjegjës për menaxhimin e rrjedhave të energjisë në linjat e interkonjeksionit.

Si Operator i Tregut të energjisë elektrike, KOSTT-i është përgjegjës për organizimin dhe administrimin e tregut të energjisë elektrike si dhe për menaxhimin e procesit të barazimit përfundimtar.

KOSTT sh.a në përputhje me Ligjin e Energjisë Elektrike dhe licencat e lëshuara, është përgjegjës për:

1. Planifikimin, zhvillimin, mirëmbajtjen dhe operimin e sistemit dhe transmisionit të energjisë elektrike në Kosovë;


DT-PB- 005



4

2. Sigurimin e qasjes transparente dhe jo-diskriminuese për palët e treta 3. Funksionimin e tregut të energjisë elektrike; 4. Sigurimin e kushteve të cilat nxisin konkurrencën në sektorin e energjisë në Kosovë; 5. Bashkëpunimin me OST-të (Operatorët e Sistemit të Transmisionit) fqinje në dobi të

Kosovës dhe të rajonit.

KOSTT-i përfaqëson një nyje të rëndësishme në tregun rajonal të energjisë elektrike dhe ndërlidhet me katër sisteme të tjera: atë të Shqipërisë, Maqedonisë, Serbisë dhe Malit të Zi.

1.0 Roli dhe Misioni i KOSTT

Roli i KOSTT-it është që të operojë sistemin e transmisionit dhe tregut të energjisë elektrike në Kosovë. Përgjegjësitë e KOSTT-it janë përcaktuar në licenca dhe ligjet e energjisë: Ligjin për Energji, Ligjin për Energjinë Elektrike dhe Ligjin për Rregullatorin e Energjisë. Poashtu, përgjegjësi e KOSTT-it është edhe bashkëpunimi me operatorët e sistemit të shteteve fqinje në marrëveshjet rajonale.

Misioni

Misioni i KOSTT-it është që të sigurojë:

o Shërbime kualitative duke implementuar të arriturat teknike-teknologjike në zhvillimin e sistemit të transmisionit

o Transparencë dhe jo-diskriminim në tregun konkurrues të energjisë elektrike

o Avancim të pozitës në nivelin rajonal dhe evropian, përkrahur nga ngritja e vazhdueshme e kapaciteteve njerëzore.

Vizioni

“Të jetë kompani financiarisht e qëndrueshme, për transmetimin me besueshmëri dhe siguri të lartë të energjisë elektrike, e përgjegjshme ndaj shoqërisë dhe mjedisit, ofrues i shërbimeve sipas kërkesave të klientëve në tregun aktual dhe në tregun e lirë të energjisë dhe e integruar në mekanizmat evropianë”.


DT-PB- 005



5

1.1. Objektivat strategjike Objektivat para së gjithash kanë të bëjnë me sigurimin se KOSTT-i është një organizatë efektive, e aftë për të përballuar sfidat me të cilat do të përballet në të ardhmen.

Objektivat e KOSTT-it janë:

a) Të sigurojë zhvillim dhe ndërtim efektiv të rrjetit të transmisionit b) Të mirëmbajë dhe përmirësojë funksionet e nevojshme për operimin e sistemit

elektrik të transmisionit c) Krijojë kushtet për operimin e tregut në pajtim me zhvillimet e pritura të tregut d) Të ngritë performancën e sistemit të transmisionit e) Avancojë planifikimin dhe zhvillimin e kapaciteteve të sistemit të gjenerimit,

transmisionit dhe shpërndarjes

f) Të sigurojë qëndrueshmërinë financiare g) Të funksionojë edhe më tutje si një organizatë efektive dhe efikase dhe të arrijë

përmirësimin e vazhdueshëm të performancës së punës h) Merr pjesë aktive në operimin dhe zhvillimin e tregut rajonal (të përfitojë /të

kontribuojë nga zhvillimi rajonal), si dhe në mekanizmat ndërkombëtare i) Anëtarësimi në ENTSO-E që do ti siguronte KOSTT pjesëmarrjen në të gjithë

mekanizmat rajonal dhe evropianë j) Vendosë marrëdhënie efektive me palët e interesit k) Sigurojë se KOSTT është punëdhënës atraktiv, të krijojë një ambient për investimin në zhvillimin profesional të punëtorëve dhe t’i motivojë në arritjen e performancës së standardeve më të larta l) Sigurojë se KOSTT është një organizatë e përgjegjshme në aspektin social dhe mjedisor m) Të krijojë një ambient të sigurt pune

1.2. Organizimi Struktura Organizative aktuale është aprovuar nga Bordi i Drejtorëve të KOSTT me datën 30 Mars 2011 dhe është e përbërë nga Bordi i Drejtorëve dhe Menaxhmenti.


DT-PB- 005



6

KOSTT është përcaktuar të ketë një afarizëm të pavarur dhe si i tillë reflekton një fushëveprim bilateral të afarizmit.

Organizimi i KOSTT është bazuar në afarizmin themelor tekniko-operativ, ku mbulohet me Departamentet: • Operatori i Sistemit • Operatori i Transmisionit • Operatori i Tregut Afarizmi tjetër ka karakter të administrimit të projekteve, komercial, rregullativ, ligjor, marrëdhënieve me punëtorë, administrativ, zhvillimit të personelit, teknologjisë së informacionit dhe zhvillohet përmes Departamenteve mbështetëse: • Inxhinieringu dhe Menaxhimi i Projekteve • Çështjet Ligjore dhe Rregullative • Financat • Burimet Njerëzore dhe • Prokurimit Në Drejtorinë Qendrore të KOSTT-it janë edhe tri njësi, të emëruara si Zyre, të cilat kanë karakter mbështetës në aspektin e obligimeve financiare, ligjore dhe organizative, që janë: • Zyra për Zhvillim dhe Planifikim Afatgjatë • Zyra për Komunikim dhe Relacione me Publikun dhe • Zyra për Siguri Industriale dhe Mjedis

Në strukturën e KOSTT gjithashtu janë të përfshirë edhe pozitat e Kryeshefit Ekzekutiv, 2 (dy) Zëvendës të KSHE, Sekretarit të Kompanisë, Zyrtarit Kryesor Financiar dhe të Trezorit, si dhe Zyrtarit për Auditimin e Brendshëm.

Në vazhdim, është dhënë Organogrami – Makro Struktura organizative e KOSTT-it.


DT-PB- 005



7


DT-PB- 005



8

2.0 Rrethina afariste Plani i Biznesit për vitin 2012 paraqet ekstrakt të Planit të Biznesit 2009-2013 dhe ven në pah tri aspektet themelore të rrethinës afariste, brenda së cilës operon KOSTT-i:

- zhvillimi i sektorit të energjisë elektrike, - kornizat ligjore dhe rregullative, - çështjet sociale dhe ambientale .

2.1 Zhvillimi i sektorit të energjisë elektrike

Pas luftës në Kosovë gjendja në sektorin elektroenergjetik ishte e rëndë, si në gjenerim, transmision, po ashtu edhe në shpërndarje. Në këtë kohë filluan investimet emergjente të përgjithshme në sektorin elektroenergjetik, të përkrahura nga Buxheti i Kosovës dhe donatorëve ndërkombëtarë. Për shkak të nevojave shumë të mëdha, rrjeti i transmisionit nuk u zhvillua konform rritjes së pandalshme të konsumit i cili pasoi pas vitit 2000.

Gjatë periudhës kohore 2006 -2010 në sistemin e transmisionit janë kryer investime domethënëse, në pajtueshmëri me objektivat dhe synimet e identifikuara nga planifikimi afatgjatë zhvillimor i sistemit të transmisionit. Sistemi është riparuar mjaft me sukses, duke pasur parasysh të gjitha vështirësitë, por ende kërkohet të investohet në mënyrë që të plotësohen standardet e operimit të sigurt dhe të besueshëm të sistemit. Rrjeti, edhe pse janë bërë shumë investime, nuk është në pajtim me standardet e Kodit të Rrjetit dhe humbja e një linje të vetme ose të një transformatori, ende mund të sjell sistemin në një rrezik të mbingarkesës. Humbjet e energjisë në rrjetin transmetues mund të paraqiten të zmadhuara në rastet e mbingarkesave, që mund të shkaktohen në rastet kur humbet ndonjëri element i rrjetit.

Aktualisht, prodhimi i energjisë elektrike është i pamjaftueshëm për të mbuluar kërkesën e konsumit dhe importi i energjisë elektrike ndonjëherë nuk mund realizohet si mungesë e buxheteve në KEK e që manifestohet me reduktimet. Kërkesa për energji është rritur 8.1% në vitin 2009 krahasuar me 2008, për 3.2% në 2010 krahasuar me 2009 dhe për 2.4% në periudhën janar –gusht 2011, krahasuar me periudhën e njejtë të vitit parparak.


DT-PB- 005



9

Janë studiuar alternativa të ndryshme për kapacitetet plotësuese, përfshirë këtu edhe rehabilitimin e njësive të TC Kosovës A dhe termocentralin e ri Kosova e Re. Sidoqoftë, duke pasur parasysh kohën e ndërtimit, mungesa e energjisë do të vazhdojë, ndërsa mungesa e kapaciteteve gjeneruese do të ndikojë në operimin e sistemit. Mungesa e energjisë gjithashtu do të ndikojë në zhvillimin e tregut të energjisë elektrike. Në ndërkohë, KOSTT-i duhet të përgatitet për efektet e gjenerimit të ri, nga aspekti i kyçjeve dhe përforcimit të rrjetit të transmisionit.

Në fillim të vitit 2007, në Kosovë është miratuar një treg bilateral i energjisë elektrike dhe janë përgatitur Rregullat e Tregut si rregulla tranzitore.

KOSTT-i si operator i tregut është përgjegjës për përpilimin (draftimin ) e dizjnit dhe rregullave të tregut dhe do të ketë rol të rëndësishëm në zhvillimet e mëtutjeshme në përgatitjen për implementimin e tregut të energjisë elektrike deri në implementimin e plotë, ose në modifikimin e dizajnit të tregut dhe rregullave të ndërlidhura, varësisht nga nevojat që do të paraqiten.

Zhvillimet momentale në sektorin e energjisë (procesi drejt privatizimit të rrjetit të shpërndarjes dhe furnizimit, nxitja e investitorëve për investime në projektin Kosova e Re) kërkojnë kalimin nga faza ekzistuese e modelit të tregut në një fazë tjetër, si dhe dizajnimin e një tregu të energjisë elektrike të përshtatshëm për investimet në sektorin e energjisë elektrike, i cili do të jetë në harmoni me kërkesat që dalin nga TKE. Tregu i energjisë elektrike në Kosovë është menduar të zhvillohet nëpër disa faza, varësisht nga zhvillimi dhe reformimi i sektorit të energjisë elektrike në Kosovë dhe zhvillimeve në tregun rajonal. Operatori i Tregut, pas miratimit të dizjnit të tregut i cili i është dërguar ZRrE-së për miratim, do të bëjë modifikimin e Rregullave të Tregut në harmoni me dizajnin e miratuar, në mënyrë që tu mundësojë palëve pjesëmarrëse kushte jo diskriminuese për tregtim të energjisë elektrike.

KOSTT-i në kapacitetin e vet si Operator i Tregut, do të sigurojë që të jetë plotësisht i integruar në të gjitha komponentët e tregut rajonal, të cilat aktualisht janë duke u zhvilluar. Në veçanti KOSTT-i duhet të:

- Përcjellë zhvillimin e tregut të energjisë elektrike në rajon;


DT-PB- 005



10

- Luaj rolin e plotë në vendim marrje për zhvillimin e mekanizmave të tregut, përfshirë modifikimin e rregullave të cilat do të mbështesin modelin aktual të tregut;

- Komisionojë infrastrukturën e nevojshme të Teknologjisë Informative, që aktualisht është në zhvillimin përfundimtar

- Të përmbushë obligimet që dalin nga Traktati i Komunitetit të Energjisë - Merr pjesë plotësisht në të gjitha organizatat relevante rajonale dhe evropiane që kanë

të bëjnë me operimin e sistemit dhe tregut; - Sigurojë që të gjitha kërkesat e operimit rajonal mund të përmbushen, posaçërisht

standardet e ENTSO-E dhe cilitdo pasardhës tjetër të mundshëm ; - vendosë marrëdhënie të qëndrueshme me OST-të (Operatorët e Sistemit të

Transmisionit) fqinje; - Zhvillojë aftësitë e nevojshme për operimin e sistemit dhe tregut në nivel rajonal; dhe - Planifikojë përforcimin e kapacitetit interkonektiv.

Energjia elektrike në Kosovë kryesisht gjenerohet nga termocentrali me linjit TC Kosova A dhe TC Kosova B, ku TC Kosova B aktualisht furnizon gati 65.7% të prodhimit vendor. Ngarkesa e pikut është rreth 1165 MW, ndërsa matjet e ngarkesave mesatare rezultojnë me 1079 MW. Situatë e re në rrethinën afariste mund të paraqet iniciativa e Qeverisë së Republikës së Kosovës për shthurjen dhe privatizimin e rrjetit të shpërndarjes dhe furnizimit të KEK-ut. Aktualisht janë bërë të njohura parametrat e privatizimit të shpërndarjes dhe furnizimit, që pritet të realizohet gjatë vitit 2012. KOSTT duhet të bëjë përgatitjet e duhura që të mundësojë qasjen e investitorit të ri në shfrytëzimin e sistemit të transmisionit sipas rregullimeve të cilat do të azhurnohen me kërkesat e ligjeve të reja të energjisë elektrike. Fjala është për kodet teknike sa i përket rrjetit të transmisionit, ndërsa KOSTT gjithashtu duhet të ndërmerr hapat konkrete për operimin e pjestarëve të ri të tregut dhe krijimin e kushteve për qasjen e tyre në tregun e energjisë elektrike. Sa i përket procesit eventual të privatizimit të kapaciteteve gjeneruese, gjithashtu gjatë vitit 2012 KOSTT duhet të ndërmerr një sërë aktivitetesh që aktualisht janë të lidhura me modelin e tregut të energjisë elektrike dhe rregullat e tregut, që gjithashtu duhet të krijojnë qasjen transparente dhe të pjestarëve të tregut. Poashtu në rrethinën afariste do të ndikojë kalimi i aseteve 400/220/110 kV dhe transformatorëve 220/35/10(20) dhe 110 kV, si dhe i fushave përkatëse me ndërprerësit e


DT-PB- 005



11

transformatorëve 35 kV dhe 10 (20) kVnga KEK sh.a në KOSTT, sipas Vendimit të Qeverisë së Kosovës, të datës 03 Gusht 2011. Për shkak të implikimeve të mëdha që do të ketë kjo rindarje mes KEK dhe KOSTT, revidimi i këtij Plani të Biznesit do të jetë kërkesë imediate, atëherë kur parametrat ekonomike të transferit të këtyre aseteve do të bëhen të njohur dhe kjo mund të ndodhë edhe para revidimit të rregullt të Planit të Biznesit dhe Buxhetit, që zakonisht bëhet pas aprovimit të tarifave.

2.2. Korniza ligjore dhe rregullative

Korniza ligjore e zhvilluar për sektorin e energjisë është në pajtim më praktikat e mira të BE-së dhe siguron një autoritet të pavarur rregullatorë për energji, liçenca për funksionet kryesore të sektorit energjetik, kodet teknike, standardet teknike dhe rregullat e tregut. KOSTT-i edhe më tutje është në pamundësi për t’iu përgjigjur implementimit të të gjitha kërkesave të kodeve dhe standardeve të industrisë kështu që derrogimet janë të nevojshme edhe për një periudhë kohore.

Korniza ligjore për të cilën KOSTT është përgjegjëse bazohet në pakon prej tri ligjeve; Ligjin për Energji 2010/03-L-184, Ligjin për Energjinë Elektrike 2010/03-L-201 dhe Ligjin për Rregullatorin e Energjisë 2010/03-L-185, të miratuara nga Kuvendi i Republikës së Kosovës në tetor të vitit 2010.

Kompletimi dhe implementimi i Kornizës Rregullative është një ndër objektivat kryesore të KOSTT. Kompletimi i Kornizës Rregullative nënkupton përgatitjen e të gjitha dokumenteve sipas kërkesave nga legjislacioni primar dhe sekondar i Sektorit të Energjisë.

Në bazë të obligimit të cekur në Ligjet e Reja të Energjisë në vitin 2010 është bërë harmonizimi i legjislacionit sekondar të zhvilluar nga KOSTT ndërsa kompletimi i kornizës rregullative pritet të finalizohet në fillim të vitit 2012

Angazhimi i KOSTT që të implementojë Kornizën Rregullative shpie edhe tek procesi i rishikimit të vazhdueshëm të dokumenteve, gjë që bëhet përmes procesit të monitorimit intern të implementimit të kornizës rregullative dhe procedurave të përcaktuara nga ZRRE sipas dokumentit Procedura për Menaxhimin e Kodeve Teknike/Operacionale (KQKO).


DT-PB- 005



12

2.3 Aspektet sociale dhe mjedisore

Barazia gjinore është një çështje me të cilën KOSTT-i përballet së bashku me homologët e vet në shumicën e vendeve evropiane dhe në këtë aspekt Bordi i Drejtorëve të KOSTT i ka aprovuar politikat përkatëse për mos diskriminim gjinor. Në këtë aspekt, KOSTT kujdes të posaçëm i ka kushtuar barazisë gjinore në të gjitha fushat e biznesit si në rekrutimin, promovimin, trajnimin apo fushat tjera ku barazia gjinore vjen në shprehje.

KOSTT-i përveç promovimit të barazisë gjinore gjithashtu e promovon edhe barazinë dhe jo diskriminimin e aspekteve tjera si: barazia, religjioze, etnike, dhe mbi këtë bazë ka aprovuar politikat mbi përfshirjen e minoriteteve në KOSTT.

Njëra nga objektivat strategjike të definuara në Planin e Biznesit të KOSTT, është përkujdesja për shëndetin e punëtorëve të saj. Për ta plotësuar përgjegjshmërinë nga aspekti social, KOSTT do të sigurojë se do të kujdeset për shëndetin e punëtorëve dhe do t’i ndërmerr të gjitha masat e nevojshme dhe do të përgatiten projekte konkrete për mbrojtjen e shëndetit për punëtorët e saj. Për këtë qëllim, KOSTT ka realizuar projektin e sigurimit shëndetësor suplementar, gjegjësisht sigurimin shëndetësor ndaras nga sigurimi shëndetësor shtetëror për të gjithë punëtorët me mjete buxhetore të kompanisë.

Sigurimi shëndetësor do të ndikojë në motivimin e punëtorëve për punë dhe me këtë, KOSTT do ta përmbush objektivën strategjike, për të qenë punëdhënës atraktiv. Mbrojtja dhe kujdesi për shëndetin e punëtorëve gjithashtu do të ndikojë edhe në ngritjen e kualitetit të punës dhe performancës së kompanisë në përgjithësi.

KOSTT njeh prioritetin e lartë që duhet ta ketë mbrojtja e mjedisit në Kosovë dhe më gjërë. Aplikimi i sistemit të udhëheqjes me mjedisin dhe certifikimi sipas normës ISO 14001:2004 janë parakushte për përparim të vazhdueshëm të raporteve ndaj mjedisit. KOSTT-i në vitin në 2012 synon këtë certifikim. Me aktivitetet për aplikimin e sistemit të udhëheqjes me mjedisin KOSTT ka fillua që në vitin 2009. Norma Ndërkombëtare ISO 14001:2001 sot është standardi më i përparuar për udhëheqjen me mjedisin i cili është i zbatueshëm në secilën ndërmarrje e cila dëshiron ta aplikojë, mirëmbajë dhe pandërprerë ta përmirësojë sistemin e vet të


DT-PB- 005



13

udhëheqjes me mjedisin. Zbatimi i një qasjeje të tillë nga ana e ndërmarrjes, është proces vullnetar.

Dispozita e rëndësishme e normës ISO 14001:2004 e përfshinë obligimin e ndërmarrjes në politikën personale të udhëheqjes me mjedisin, me të cilën ndërmarrja përcakton strategjinë dhe qëllimet e veta në raport ndaj mjedisit duke realizuar synimet e vet në mënyrë që ato të jetësohen në praktikë. Me sistemin e udhëheqjes me mjedisin parashtrohen kritere të barabarta brenda të cilave ka mundësi të planifikohen, zbatohen, verifikohen dhe të rishqyrtohen të gjitha ndikimet e mundshme në mjedis dhe masat e mbrojtjes së mjedisit në të gjitha segmente e afarizmit në një ndërmarrje.

Parimet themelore të lidhura me udhëheqjen e mjedisit përfshijnë rinjohjen e aspekteve dhe ndikimeve në mjedis në bazë të cilave parashtrohen synimet dhe programet, përcillen rezultatet e matshme të zbatimit të tyre, andaj në mënyrë periodike ndërmirren aktivitete për përmirësim permanent.

Hap të rëndsishëm në zhvillimin e sistemit të udhëheqjes me mjedisin paraqet zbatimin shkallë – shkallë të pilot projekteve të ndërtimit të sistemit të udhëheqjes me mjedisin në të gjitha veprimtaritë e KOSTT-it të cilat e çojnë përpara sektorin për zhvillim të sajë. Kështu pilot – projekti i parë që është planifikuar “Plani i mbrojtjes së mjedisit në një NS” (do përzgjedhim së bashku se cili do jetë ai me prioritet) dhe certifikimi i sistemit të udhëheqjes me mjedisin me gjasë duhet të zhvillohet mu në vitin 2012. Ky pilot-projekti ka për qëllim që në mënyrë operative ta rivendosë dhe zbatojë sistemin bashkëkohor të udhëheqjes me mjedisin sipas kërkesave të standardit ISO 14001:2004 dhe në këtë mënyrë të plotësojë të gjitha parakushtet për certifikimin e sistemit të vendosjes sipas normës së theksuar nga ana e një kompanie të zgjedhur dhe të pavarur certifikuese.

Përmes procesit të certifikimit të sistemit të udhëheqjes me mjedisin priten efekte pozitive siç janë; përmirësimet e gjendjes në perimetrin mjedisor vetanak, investimet më racionale në projektet e mbrojtjes së mjedisit dhe shumë efekte tjera të ngjashme, ndërsa nga ana tjetër, synohet një avancim në raport me institucionet kompetente, duke bërë ngritjen e përgjegjësisë dhe vetëdijes mbi mbrojtjen e mjedisit si dhe duke përmirësuar pasqyrën afariste ndaj publikut të gjërë, gjë që i kontribuon përmbushjes së synimeve themelore afariste të KOSTT-it.


DT-PB- 005



14

Me këtë qasje KOSTT-i si ndërmarrje publike bëhet anëtar i përhershëm, i vetëdishëm dhe i përgjegjshëm i mbarë mesit në të cilin vepron si dhe përmes sistemit që aplikon ta përparojë cilësinë e jetës në mjedisin e drejtëpërdrejtë si dhe ate në nivelin global.

3.0 Sfidat Për të bërë vlerësimin e mundësive dhe kërcënimeve me të cilat do të ballafaqohet KOSTT-i, është kryer një analizë SWOT (Strengths Weakness Oprtunities Threats). Rezultatet e kësaj analize janë përmbledhur në vijim.

Duhet pasur parasysh se mundësitë dhe kërcënimet duhet të konsiderohen nga disa perspektiva, përfshirë nivelin deri në të cilin ato i lejojnë KOSTT-it që të ofrojë shërbime me çmime më të ulta dhe më cilësore për konsumatorët e Kosovës. Aspektet financiare janë të rëndësishme në këtë drejtim, sepse përmirësimi i situatës financiare të KOSTT-it, do të krijojë mundësi për ofrimin e shërbimeve më të mira.

Përparësitë- KOSTT ka një numër të përparësive. Në veçanti, është ofrues i vetëm i shërbimeve të transmisionit, sistemit dhe tregut, zbaton një kornizë të shëndoshë rregullative, proceset strategjike dhe menaxhuese janë qartë të definuara, metodat e mira të motivimit të punëtorëve, stafi me një ekspertizë të mirë, ngritja e mëtejme e aftësive të stafit në pajtim me trendin e zhvillimeve në lëmitë përkatëse, gatishmëria për sfidat e reja.

Dobësitë – Në anën tjetër, KOSTT ka edhe dobësi: mungesa e një tregu të mirëfilltë të energjisë elektrike në vend dhe në rajon, aktualisht operon me pothuajse vetëm një palë në treg që është KEK-u, kufizimi i investimeve të reja nga buxheti vetanak si pasojë e Metodologjisë së tarifave për sektorin e energjisë elektrike, ende ekziston varësia nga ndihmat financiare të BK dhe donatorëve ndërkombëtarë, pamundësia e menaxhimit të interkoneksioneve në sistemin e Kosovës, mungesa e kapaciteteve rezervë për ofrimin e shërbimeve ndihmëse (rregullimi sekondar dhe terciar) për operim të sistemit.

Mundësitë – Mundësitë për KOSTT-in paraqiten nga rritja e fushëveprimit të aktiviteteve, burimet e reja gjeneruese, rritja e kapaciteteve interkonektive me sistemet fqinje (mundësi për optimizimin dhe shfrytëzimin e burimeve më të lira të energjisë), rritja e vëllimit të tregut të


DT-PB- 005



15

energjisë. Mundësitë e mëtutjeshme paraqiten nëpërmjet ndryshimeve në strukturën e industrisë në Kosovë (ristrukturimin e KEK-ut) dhe nga përmirësimi i efikasitetit . Gjithashtu, KOSTT ka mundësi edhe për dhënien e shërbimeve profesionale për sistemin e energjisë elektrike, si dhe komercializimin e disa shërbimeve (si psh. kapacitetet e mbetura të sistemit telekomunikues).

Kërcënimet – Nga ana tjetër, KOSTT-i ballafaqohet me një numër të kërcënimeve. Të tilla janë pengesat e integrimit të KOSTT-it në proceset rajonale, të motivuara politikisht. Nga ana tjetër, kërcënimet financiare janë veçanërisht të rëndësishme dhe mund të marrin formën e vështirësive të inkasimit të të hyrave, të të hyrave të lejuara të pamjaftueshme për investime kapitale, reduktimi i financimit nga BK dhe i mbështetjes nga agjencionet donatore ndërkombëtare, normat e larta të kamatës në bankat vendore dhe risku rregullator- politik, si moslejimi i rritjes së të hyrave dhe kriza globale.

Faktorët e lartshënuar tregojnë se ekziston një bazë për një të ardhme të suksesshme për KOSTT-in, duke pasur parasysh se me përkrahjen e palëve të interesit, KOSTT menaxhon përballjen me sfidat dhe tejkalimin e pengesave.

4.0 Progresi dhe zhvillimi Që nga themelimi, KOSTT-i ka shënuar një progres substancial si organizatë e qëndrueshme dhe efektive. Është zhvilluar struktura organizative, ka marr licencat për Operator të Sistemit të Transmisionit dhe për Operator të Tregut; rregullat e tregut dhe shumë nga kodet e domosdoshme teknike janë zhvilluar dhe do të vazhdojnë të zhvillohen edhe në të ardhmen. Megjithatë, tani është me rëndësi për KOSTT-in që të përgatitet për sfidat e reja me të cilat do të përballet.

Në këtë Plan të Biznesit, janë identifikuar katër drejtuesit kyç potencial të ndryshimit, për të cilat do të bëhet fjalë në vazhdim.


DT-PB- 005



16

4.1. Zhvillimet e tregut, në Kosovë dhe në rajon

Zhvillimet momentale në sektorin e energjisë si: procesi i privatizimit të rrjetit të shpërndarjes dhe furnizimit, ndërtimi i kapaciteteve gjeneruese (projekti Kosova e Re) si dhe anëtarësimi i KOSTT në ENTSO-E, imponojnë dizajnimin e një tregu të energjisë elektrike të përshtatshëm për investimet në sektorin e energjisë, i cili njëherësh do të jetë në harmoni me kërkesat që dalin nga TKE.

Kushtet aktuale teknike, operative dhe të tregut në Kosovë si dhe pengesat e natyrës politike pamundësojnë vendosjen e një tregu funksional i cili do të përmbushte objektivat nacionale .

Dizajni tregut, i cili është në harmoni me kërkesat që dalin nga TKE, është përpiluar nga KOSTT, është dorëzuar në ZRrE dhe pritet së shpejti të aprovohet. Operatori i Tregut do të bëjë modifikimin e Rregullave aktuale të Tregut sipas dizajnit të ri të tregut dhe do t’u mundësojë palëve pjesëmarrëse kushte jo diskriminuese për tregtim të energjisë.

Ndër elementet më të rëndësishme për zhvillimin e tregut është dizajnimi dhe implementimi i Mekanizmit Balancues nacional sipas të cilit kalkulohen imbalancet dhe ngarkohen shkaktarët përgjegjës. Implementimi i një dizajni të tillë të tregut është një nga sfidat më të mëdha me të cilat do të ballafaqohet KOSTT.

Tregtia ndërkufitare në tregun e energjisë elektrike po kalon një fazë të reformimit ligjor dhe ekonomik . Mekanizma të ndryshëm implementohen në mënyrë që operatorët e vendeve përkatëse të kompensohen nga rrjedhat ndërkufitare të cilat shkaktohen si rezultat i tregtimit ndërkufitar.

Një nga objektivat kryesore të KOSTT si operator i licencuar i sistemit dhe tregut të energjisë elektrike në Kosovë dhe duke pasur parasysh detyrimet që dalin nga TKE në EJL, është anëtarësimi në ENTSO-E . Me synim të arritjes sa më të shpejtë të anëtarësimit, është përgatitur plani veprues në KOSTT dhe implementimi i tij ka filluar dhe do të vazhdojë deri në arritjen e cakut.

Në aspektin e tregtimit ndërkufitar KOSTT ka pengesa dhe obstrukcione të vazhdueshme . Aktualisht, pengesa kryesore që vjen nga operatori homolog i Serbisë, ka marë rrugën e


DT-PB- 005



17

zgjidhjes me që nga ana e Sekretariatit të Komunitetit të Energjisë i është dërguar Republikës së Serbisë dhe është publikuar dokumenti me emrin “Mendimi i arsyeshëm”. Në këtë dokument KOSTT-it i njihet e drejta për tranzit dhe alokim të kapaciteteve të interkonjeksionit. Nga Serbia kërkohet që të rikuperoj gjendjen dhe të hjekë dorë nga pengesat që bën ndaj KOSTT-it.

Hapja e Zyrës rajonale për alokim të koordinuar të kapaciteteve transmetuese interkonektive - CAO do të lehtësonte dhe optimizonte procedurën e alokimit të kapaciteteve dhe vet procesin e shfrytëzimit të interkoneksionit. KOSTT së bashku me shumicën e operatorëve rajonal, ka nënshkruar Memorandumin e Mirëkuptimit në mes TSO-ve për themelimin e CAO dhe është në themelim e sipër Kompania e Ekipit të Projektit ( Project Team Company). Kjo Kompani do të funkcionojë një vit dhe ka për detyrë që të bëjë të gjitha përgatitjet e nevojshme për theme;imin e CAO.

Për të qenë në hap me zhvillimet në sektor e në veçanti me zhvillimet në tregun e energjisë elektrike, është në proces të implementimit të TI për Operatorin e Tregut që do të lehtësojë dukshëm punën për barazimin përfundimtar për interval kohor prej një ore.

4.2 Zhvillimet në Operimin e Sistemit

Zhvillimet kryesore që do të ndikojnë në KOSTT janë:

- Nevoja për përvehtësim/adaptim në zhvillimet e tregut të Kosovës. Kjo kërkon aftësi shtesë dhe zhvillim të procedurave të reja, konform modelit të tregut të energjisë elektrike në Kosovë dhe në përputhje me afatet e caktuara kohore. Njëkohësisht kërkohet edukim për përdorimin dhe avansimin e platformave të ndryshme softuerike të cilat mundësojnë aktivitetet e të gjitha entiteteve pjesmarrëse në tregun e energjisë dhe që siguron operim më efiçient të sistemit elektrik. Në këtë drejtim, investimi në platforma të ndryshme softuerike është domosdoshmëri dhe njëkohësisht, aftësimi për përdorimin e tyre është obligues

- Eksploatimin maksimal i infrastrukturës për monitorim dhe kontroll të SEE, me qëllim të shfrytëzimit optimal të kapaciteteve transmetuese

- Implementimi dhe azhurnimi i kodeve teknike


DT-PB- 005



18

- Rritja e bashkëpunimit rajonal, nënshkrimi i marrëveshjeve të interkoneksionit, në përputhje me Ligjin e ri të Energjisë Elektrike dhe Politikave nga Doracaku i ENTSO-E dhe

- Operimi në nivel interkonektiv në përputhje me rregullat e ENTSO-E

4.3 Projektet e reja (Bizneset tjera jo të rregulluara)

Duke konsideruar perspektivën për angazhim në projekte të reja (biznese tjera jo të rregulluara), KOSTT-i duhet të ketë parasysh restriksionet ligjore mbi angazhimin e KOSTT-it në aktivitetet tjera brenda sektorit të energjisë në Kosovë dhe mungesën e fondeve të gatshme për investime. Mundësia më evidente për KOSTT-in do të ishte në komercializimin e shërbimeve nga lëmi i telekomunikacionit, për të shfrytzuar kapacitetet tepricë të sistemit telekomunikues si një domosdoshmëri e zhvillimit të sistemit të kontrollit dhe monitorimit të operimit të sistemit të transmisionit(SCADA/EMS).

4.4 Programi Investiv

Programi Zhvillimor i Transmisionit (PZHT)

Programi Zhvillimor i Transmisionit ( 2010-2019 ) ngrit kualitetin e shërbimeve të KOSTT -it si operator i tregut, operator i sistemit dhe pronar i aseteve të transmisionit .Kjo është një sfidë që kërkon aplikimin e prioriteteve përmbajtjesore dhe logjike.

Bazuar në Planin Zhvillimor të Transmisionit ( PZHT) dhe Kornizën Afatmesme të Shpenzimeve ( KASH) KOSTT planifikon investimet në projektet sipas prioritizimit dhe ndarjes në grupe të projekteve :

1. Projektet, që i ndihmojnë KOSTT-it në përforcimin e rrjetit të transmisionit, 2. Projektet, që përfshijnë riparimin e sistemit të transmisionit, 3. Projektet, që përfshijnë realizimin e monitorimit, kontrollit, matjet si dhe shërbimet ndihmëse me qëllim që KOSTT të plotësoj rolin si operator i sistemit dhe i tregut,


DT-PB- 005



19

4. Projektet, me të cilat realizohet përkrahja e konsumit distributiv–nënstacionet e reja 110/x/kV.

(Këto projekte kryesisht udhëheqen dhe financohen nga KEK)

Projektet dhe Investimet në Sistemin e Transmisionit në Kosovë

Objektiv specifike është investim në rrjetin e Transmisionit me qëllim të integrimit në rrjetin Energjetik regjional dhe Europian duke zvogeluar humbjet teknike në nivelin e lejuar sipas standardeve teknike ndërkombëtare.

Investimet në këto projekte drejtpërsëdrejti ndikojnë në:

- rritjen e kapaciteteve transmetuese duke eliminuar fytet e ngushta - menaxhimin më efikas të sistemit elektroenergjetik, duke zbatuar teknologji të avancuar të monitorimit dhe kontrollit - rritjen e sigurisë dhe besueshmërisë se sistemit transmetues - rritjen e saktësisë se matjeve komerciale, zvogëlimin e humbjeve teknike në rrjet - përmirësimin e profilit të tensionit, i cili reflekton në kualitet të lartë të furnizimit dhe mundësimin për përkrahjen e zhvillimit të gjithëmbarshëm ekonomik dhe industrial të vendit - plotësimin e kriterit N-1 që kërkohet sipas kodit të rrjetit dhe ENTSO-E

4.5. Përshkrimi i disa Projekteve të rëndësishme

4.5.1. Linja 400kV Kosovë – Shqipëri ( KfW dhe KOSTT)

Ndërtimi i linjës së tensionit të lartë 400kV Kosovë-Shqipëri do të ndikojë në optimizimin e dy sistemeve, ngritjen e kapaciteteve transmetuese, si dhe ngritjen e sigurisë dhe besueshmërisë së sistemeve elektroenergjetike të Kosovës dhe Shqipërisë dhe po ashtu do të ndikojë në zhvillimin e tregut të dy vendeve si dhe tregut rajonal të energjisë elektrike.

Ndërtimi i linjës interkonektive 400 kV Kosovë-Shqipëri, do të mundësojë shkëmbimin më të madh të energjisë në mes të dy vendeve, sidomos pas ngritjes së kapaciteteve gjeneruese të


DT-PB- 005



20

planifikuara në Kosovë të bazuara në linjit si dhe të hidro kapaciteteve gjeneruese të Republikës së Shqipërisë.

Në dhjetor të vitit 2009 është nënshkruar Marrëveshja për Financim në mes të Bankës Gjermane për Zhvillim (KfW), Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave dhe KOSTT për hua dhe kontribut financiar në vlerën e përgjithshme prej 33.5 milion Euro (16.5 milionë grant + 17 milionë kredi), ndërkaq me 1 prill 2010 Parlamenti i Republikës së Kosovës me shumicë absolute të votave ka ratifkuar Marrëveshjen për Kredi dhe Financim të linjës interkonektive 400kV, Kosovë-Shqipëri.

Kontrata mbi implementimin e projektit pritet të nënshkruhet në vitin 2011 dhe sipas planit dinamik të punëve të parapara do të përfundoj në vitin 2014.

4.5.2. Paket Projekti NS 400/110kV Ferizaj 2 (LOT1: NS 400/110 kV – Ferizaj 2 & LOT2: Linjat Ndërlidhëse 400 & 110 kV); (financimi LOT1: Buxheti i Kosovës dhe LOT2: KE, IPA 2008)

Projekti pritet të kompletohet në tetor 2011, ku më pastaj fillon periudha garantuese njëvjeçare. Paraja e mbajtur (Retention Money) është në vlerë: 1.245.000,00 EUR (10 % e vlerës së kontratës) për LOT1 si dhe 610.500,00 EUR (10 % e vlerës së kontratës) për LOT2. Kjo para pritet të lëshohet pas periudhës garantuese. Periudha garantuese fillon më lëshimin e Certifikatës së Pranimit të Përkohshëm (CPP/PAC), që ende nuk është lëshuar nga Autoritetet Kontraktuese KOSTT dhe ECLO.

Nr. Emri i Projektit

Bux

heti

Fin

cuar

nga

Vle

ra e

K

ontr

ates

Dat

a e

filli

mit

Dat

a e

kom

plet

imit

1 Shërbime Konsulentësh për Paket Projektin NS 400/110 kV – Ferizaj 2 bashkë me Linjat Ndërlidhëse 400 & 110 kV

700,

000.

00 €

ECLO

668,

500.

00 €

17.1

2.20

09

17.1

0.20

11


DT-PB- 005



21

Paket Projekti Ferizaj-2, LOT-1: NS 400/110 kV Ferizaj 2

15,8

00,0

00.0

0 €

BKK

13,6

56,0

00.0

0 €

(m

e 10

% c

ontin

genc

y)

24.1

2.20

09

23.1

0.20

11

2

Paket Projekti Ferizaj-2, LOT-2: LP ndërlidhëse 400 & 110 kV

7,50

0,00

0.00

€

ECLO

6,10

5,00

0.00

€

31.1

2.20

09

30.1

0.20

11

4.5.3. Ndërrimi i pajisjeve të Tensionit të Lartë ( TL) në NS 220/110 Prizreni 2 dhe instalimi i Autotransformatorit te tretë(ATR3) 150MVA (KE/ ECLO –IPA 2009)

Plani Zhvillimor i KOSTT-it për vitin 2009-2018 ka paraparë investimet në pikat e rëndësishme, të cilat ndikojnë në rritjen e sigurisë së sistemit elektroenergjetik për punë dhe rritjen e kapacitetit transformues.

Nga fondi i ECLO ( IPA 2009) është siguruar donacioni për investim në rehabilitim të pajisjeve të TL (komplet pajisje 220kV dhe 110kV) në NS Prizreni 2 dhe instalimi i AT3 me fuqi transformuese 150MVA i cili projekt është në fazën e implementimit. Sipas planit dinamik të punëve projekti duhet të përfundoj në fund të vitit 2012 dhe vazhdon me afatin garantues njëvjeçar deri në vitin 2013.

Me instalimin e pajisjeve të reja të TL dhe ATR3 në NS Prizreni 2 :

- Eliminohet “fyti i ngushtë” në një pjesë të Sistemit Elektroenergjetik të Kosovës, - Reduktohet energjia e padërguar te konsumatori - Rritet Besueshmëria dhe Siguria e furnizimit me energji - Përkrah përforcimin e rrjetit 110kV - Përkrah rritjen e ngarkesës - Optimizmi i mirëmbajtjes - Plotësohet kriteri i sigurisë N-1 i paraparë me Kodin e Rrjetit


DT-PB- 005



22

4.5.4. Sistemi i Teknologjisë Informative (TI) për Operim të Tregut (ECLO –IPA 2009)

Në Planin Zhvillimor janë planifikuar projektet e aplikimit të TI-ve, të cilat do të ndihmojnë KOSTT-in në rolin e vet si Operator i Tregut, dhe këto janë:

- Sistemi i Menaxhimit të të Dhënave të Energjisë - Sistemi i Mekanizmit Balancues - Sistemi i Alokimit të Kapacitetit të Interkonekcionit - Sistemi i Deponimit të të Dhënave/Raportimit - Sistemi i Parashikimit të Kërkesës

Nr. Emri i Projektit B

uxhe

ti

Fin

acua

r ng

a

Vle

ra e

K

ontr

atës

Dat

a e

filli

mit

Dat

a e

kom

plet

imit

Ndërrimi i Pajisjeve të Tensionit të Lartë në NS Prizreni 2 & Instalimi i ATR3, 150 MVA (LOT1)

6,30

8,92

0.00

€

10.0

1.20

11

09.0

7.20

12

1

TI për Operimin e Tregut (LOT2) 10.0

00.0

00,0

0

ECLO

834,

287.

00 €

10.0

1.20

11

09.0

1.20

12

4.5.5. Kompletimi i SCADA / EMS dhe Rrjeti Telekomunikues (BK)

Projektin SCADA/EMS dhe Telekomi, i cili është implementur në dy LOT-a: LOT 1: SCADA/EMS, me pajisjet harduerike (RTU) dhe softuerike dhe LOT 2 – Telekomi, me instalimin e kabllos optike OPGW në linjat 110kV dhe 220 kV dhe pajisjeve te telekomit Multipleksereve (MUX) në nënstacionet 110/220kV si dhe instalimi i Sistemit monitorues dhe kontrollues ne Qendrën Kontrolluese (KCS) dhe Qendrën Emergjente Kontrolluese ( EKCS), ka përfunduar sipas planit dinamik të punëve dhe sistemi është lëshuar në punë në korrik të vitit 2011. Sistemi është në afatin garantues njëvjeçar sipas kushteve të kontratës. Me përfundimin e Projektit është arritur :


DT-PB- 005



23

- Menaxhim më efikas i Sistemit Elektroenergjetik të Kosovës - Përmirësimi i Besueshmërisë dhe Sigurisë së sistemit - Shfrytëzim optimal të kapaciteteve transmetuese - Nivel i lartë i monitorimit dhe kontrollimit të sistemit - Prodhimin e raporteve të besueshme pas operative - Përmirësimi i kritereve teknike që kërkohen nga ENTSO-E - Zvogëlimi i kostos së operimit - Optimizimi i mirëmbajtjes - Optimizimi i procesit të planifikimit - Ndikon në sigurinë e operimit rajonal - Mundëson shkëmbimin më të mirë të të dhënave me TSO tjera Projekti është kompletuat, përveç segmentit të Prizreni 2 220/110 kV.


Bux

heti

Fin

cuar

nga

Vle

ra e

K

ontr

ates

Dat

a e

filli

mit

Dat

a e

kom

plet

imit

1 Shërbime Konsulentësh për Projektin SCADA/EMS & Telekomi

891,

541.

00 €

BKK

891,

541.

00 €

15.0

1.20

08

30.0

6.20

11

Paket Projekti SCADA/EMS & Telekomi LOT-1:SCADA/EMS

8,50

0,00

0.00

€

BKK

7,87

5,37

0.00

€

31.1

2.20

08

30.0

6.20

11

2

Paket Projekti SCADA/EMS & Telekomi LOT-2: Telekomi

9,50

0,00

0.00

€

BKK

9,21

4,76

0.00

€

31.1

2.20

08

30.0

6.20

11


DT-PB- 005



24

4.5.6. Rialokimi i Linjës 10kV , LP 1806, drejtimi NS Gjakova 1-NS Gjakova 2 dhe Ndërrimi i pajisjeve të TL 110KV në NS Gjakova 1 (KOSTT)

Qëllimi kryesor i këtij projekti që linja ekzistuese 110kV LP 1806 ,NS Gjakova 2 -NS Klina të rialokohet ne NS Gjakova 1. Ne gjatësinë prej 4km duke filluar nga NS Gjakova 2 te behet prerja e linjës ekzistuese LP 1806 , ku do te vazhdohet ndërtimi i linjës se re 110kV ( ne kuadër te këtij projekti ) në drejtim të NS Gjakova 1 ku bëhet edhe kyçja e saj . Në NS Gjakova 1 do të ndërtohet komplet fusha e re e linjës duke përfshire edhe pajiset e TL ,e cila do të mundësoj lidhjen e kësaj linje në këtë nënstacion. Seksioni i përçuesit për këtë linjë është AlÇe 240/40 mm2 .Nga vendi /pika ku fillohet të ndërtohet linja e re për në drejtim në NS Gjakova 1 duhet të ndërtohen shtylla të reja për nivelin e tensionit 110kV, me bazamente të betonit, përçuesin fazor si, përçuesin mbrojtës, izolatorë të silikonit -kompozitë, materialin lidhës, varës, shtrëngues etj. Në pjesën e re të linjës e cila do të ndërtohet duhet të kryhet tokëzimi dhe instalimi i OPGW në mënyrë që kur të përfundohet projekti SCADA/EMS, të bëhet komandimi dhe bartja e informatave nga dhe në Qendrën Dispeçerike dhe atë Emergjente. Me realizimin e këtij projekti arrihet plotësimi i kriterit të sigurisë N-1, duke mënjanuar mbi-ngarkimin e linjës Gjakova 1- Gjakova 2 në rast të rënies së linjës Peja3-Peja 1. Projekti është në fazën e tenderimit dhe sipas planit duhet të përfundoj në vitin 2013.

4.5.7. Kycja e NS Lipjanit në linjën 110 kV, nr. 112

NS Lypjani është i vetmi nënstacion i cili aktualisht furnizohet në mënyrë radiale pra nuk plotësohet kriteri N-1. Për ta eliminuar pikën furnizuese radiale NS- Lypjani i cili nënstacion nuk ka alternativë tjetër furnizuese përveç Linjës LP 1213 që vjen nga NS-Prishtina 4 propozohet projekti për këtë nënstacion: “Ndërtimi i Linjës se Dyfishte 110 kV “ hyrje –dalje” ne NS Lypjani , këputja e Linjës LP112 e cila lidhë NS-Kosovën A me NS-Ferizajin .Kjo linjë kalon në një distancë përafërsisht ≈6km nga NS Lypjani deri te pika e këputjes.

Me projekt parashihet:ndërtimi i : Një (1) linje e re e dyfishte 110kV, rreth 6km,prej pikës kyçëse (hyrje –dalje) te linjës NS KOS A –NS Ferizaji ne nënstacionin ekzistues NS Lypjani , Dy fushe te reja te linjës për NS KOS A dhe për NS Ferizaj ,Zgjerimi i zbarrave ekzistuese ne NS Lypjani dhe Sistemi kontrollues (kontrolla dhe monitorimi ) . Krijimi i unazave të reja 110kV-she me NS-Lypjanin dhe Eliminimi i Furnizimit Radial të NS- Lypjani do te thotë


DT-PB- 005



25

rritje e sigurisë në SEE të Kosovës, plotësim të kriterit N-1, rritjen e kapaciteteve furnizuese në nivelin 110kV si dhe rritja e Tensionit ne zb.-110kV.


Bux

heti

Fin

cuar

nga

Vle

ra e

K

ontr

ates

Dat

a e

filli

mit

Dat

a e

kom

plet

imit

1 Kycja e NS Lipjanit në linjën LP 212 (Kosova A - Ferizaj 2)

1,05

0,00

0.00

€

KO

STT

1,39

7,09

4.32

€

27.0

6.20

11

27.0

7.20

12

4.5.8. Objektet ndërtimore për përmirësimin e kushteve të punës

KOSTT në pajtim me objektivat e saj strategjike, i kushton rëndësi të veçantë përmirësimit të kushteve të punës për punëtorët e vet. Për këtë qëllim, ka investuar në objekte ndërtimore të cilat ndihmojnë realizimin e këtij objektivi.

Disa nga këto objekte janë: ndërtimi i nënkulmit, shtruarja e trotuareve në NS-të, ndërtimi i rrethojës në Kosovën B, asfaltimi i rrugës së qasjebe në NS dhe shumë projekte të tjera, të cilat janë të prezantuara në planin e investimeve për vitin 2012.

4.6 Caktimi i prioriteteve të programit investiv

Prioriteti më i lartë i është dhënë projekteve të cilat janë në vazhdimësi apo për të cilat është identifikuar financimi: Buxheti i Konsoliduar i Kosovës , donatorët apo nga buxheti vetjak i KOSTT-it, projektet që mbështesin operimin e sistemit dhe operimin e tregut, përkatësisht projektet e domosdoshme për plotësimin e standardeve të operimit dhe transmisionit në përputhshmërie me Kodin e Rrjetit dhe kërkesat e parapara sipas standardeve teknike ndërkombëtare.


DT-PB- 005



26

Nga buxheti vetjak i KOSTT-it kryesisht iu është dhënë prioritet investimeve që ndikojnë drejtpërsëdrejti në rritjen e kapaciteteve transmetueses dhe rritjen e sigurisë së sistemeve( rehabilitimin e pajisjeve të TL në nënstacionet 110kV, ndërrimin e përçuesve, etj.)

KOSTT-i do të identifikojë institucionet financiare, të cilat mund të sigurojnë huamarrje/kredi për projektet e infrastrukturës dhe kështu të rritë mundësinë e kredimarrjes së kompanisë.

Në vazhdim është paraqitur Plani Investues për vitin 2012, sipas burimeve të financimit:


DT-PB- 005



27

Investimet kapitale sipas burimeve të financimit për vitin 2012

Përshkrimi i projektit- Projektet në vazhdimësi Gjithsej BKK Donatorët Kredi Mjetet vetanake

1 3080/1

SCADA/EMS 846,187 846,187 0 0

2 3080/3

Paket Projekti Ferizaji 2, 400/110 kV, 300 MVA 1,245,000 1,245,000 0

3

3080/7 Instalimi i TR3 150 MVA, NS 220/110 kV - Prizreni 2 (IPA 2009/KE) dhe Ndërrimi i Pajisjeve të TL, NS 220/110/kV - Prizreni 2 (IPA 2009/KE) 2,678,920 0 2,678,920 0

4 3080/8

Sistemi IT për operimin e tregut (IPA 2009/KE) 83,400 83,400 5 023/ 7 Kycja e NS Lipjanit ne linjen LP 112 980,000 980,000

6 023/8

Rialokimi i linjës 110kV, nr 1806 , NS Gjakova 1 - NS Gjakova 2 & Ndërrimi i pajisjeve të TL 110kV në NS Gjakova 1 3,200,000 3,200,000

7

023/5 & 023/9

Ndërrimi i përçuesve dhe izolatorëve dhe pajisjeve lidhëse në linjat 110kV LP 125/2 dhe 125/3 1,371,861 1,371,861

8 023/1 Rehabilitimi i pajisjeve për shpenzime vehtijake në NS KOS B 175,000 175,000

9 023/2 Ndërrimi i mbrojtjeve rele në NS Prishtina 2 dhe NS Prishtina 3 84,440 84,440

10 023/3 Ndarja e zbarrave në dy seksione në NS Gjilani 1 dhe NS Theranda 18,476 18,476

11 023/4 Rehabilitimi i stabilimenteve të TL ne NS Ferizaji 1 dhe Gjilani 1 920,000 920,000


DT-PB- 005



28

12 023/10 Instalim i dy fushave te reja -110kV -NS 220/110kV PZ 2 480,000 480,000

13 023/11 Bazamenti i ri për ATR2 150MVA në NS 220/110kV Kos A 45,000 45,000

Përshkrimi i projektit- Projektet që startojnë në vitin

2012

14 023/22

Ndërrimi i izolatorëve dhe urave përcuese LP 179/2,179/3 550,000 330,000

15 023/23 Rehabilitimi i stabilimenteve të TL ne NS 110/10kV

Gjakova 2 1,400,000 350,000

16 023/24 Rehabilitimi i stabilimenteve të TL në NS 110/10kV

Prizreni 3 1,400,000 350,000

17 023/25

Furnizimi me softwerin E-Plan

20,000 20,000

18 023/26 Asfaltimi i rrugës së çasjes për në NS 400/110 kV Peja 3

(~1.5 km)

150,000 150,000

19 023/27 Ndërtimi i rrethojës së re në NS Kosova B & Instalimi i

ndriçimit për rreth sajë

180,000 180,000

20 023/28 Instalimi i kamerave vëzhguese (CCTV) në Kosovën B dhe

depo dhe shërbimet konsulente

100,000 100,000

Linja për Shqipëri dhe shpronësimi për inv.kapitale

21 023/29

LP 400 kV, Kosovë - Shqipëri 10,700,000 0 4,925,000 5,775,000 0

22 023/30

Infrastruktura e rregullimit sekondar Kosovë - Shqipëri 2,000,000 0 985,000

1,015,000 0

23 023/31

Shpronësimi i Tokave

500,000 500,000

Total: 15,928,284 2,091,187 8,672,320 6,790,000 9,254,777

PLANI I BIZNESIT 2012 DT-PB-005


Departamenti Financiar Sektori i Buxhetit dhe Planifikimi Strategjik

29

Investimet kapitale të financuara 100% nga mjetet vetanake të KOSTT

Kodi buxh. Departamenti/Zyra

1 Operatori i Transmisionit 023/22 Rehabilitimi I NS Prishtina 3 300,000 023/23 Furnizim me automjete dhe traktora 150,000 Totali 1: 450,000 2. Burimet Njerëzore

023/24 Licencim i softuerit, migrimi në versione të reja, antivirusi dhe trajnimi i tërë stafit pë punë me softuerin e ri 280,000

023/25 Harduer (~40 PC, 60UPS, 9PC+4 Laptop për OS, Serverë) 110,000

023/26 Renovimi i fasadës së objektit me punët përcjellëse 500,000

023/27 Ndërtimi i nënkulmit si dhe Ndërtimi i zyrave të reja në pjesën e pasme sipas zgjidhjes nga projekti 200,000

023/28

Shtruarja me prizma e trotuarit rreth Nënstacionit Kosova B dhe Depos me gjerësi 150 cm si dhe zgjerimi i platosë/nga viti I kaluar/ si dhe punimi gazhave te reja .

190,000

023/29 Zhvillimi i DMS/EDMS (Dokument Menaxhment System) 40,000 Totali 2: 1,320,000

3. Operatori i Sistemit

023/30

Përfshirja e të gjitha ndryshimeve në NS ekzistuese dhe inkorporimi i NS-ve të reja në SCADA?EMS në Qendrën Dispeçerike dhe Qendrërn emergjente Dispeçerike.

500,000

023/31 Rrjeta e telefonisë VOIP në depo dhe puntoritë, në NS Kosova B 20,000

Totali 3 : 520,000 4. Operatori i Tregut 023/32 Financimin e Kompanisë së Projektit (CAO), 27,808 Totali 4: 27,808

5. Zyra e Sigurisë dhe Mbrojtjes nga Zjarri

023/33 Instalimi i sist.automat.për fikjen e zjarrit në dhomat e serverave 80,000 Totali 5: 80,000

TOTALI KOSTT (1 +2+3+4+5) 2,397,808




30

Gjithësejt investimet kapitale të financuara nga KOSTT për vitin 2012

Investimet kapitale të financuara 100% nga KOSTT (tabela 12) 2,397,808

Investimet tjera kapitale sipas burimeve të financimit (vetëm pjesa e KOSTT-Tabela 13) 9,254,777

Total investime kapitale për vitin 2012 të finance. nga KOSTT 11,652,585




31

5.0. Korniza rregullative dhe tarifat

KOSTT-i operon brenda një kornize rregullatore të bazuar në ligje, licenca dhe në legjislacionin sekondar të miratuar nga Zyra e Rregullatorit për Energji (Zyra e Rregullatorit të Energjisë -ZRrE). Korniza rregullative tangon KOSTT-in në shumë drejtime dhe raportet e tij me ZRrE-në do të jenë kyçe për suksesin e KOSTT-it.

Nga perspektiva e planit të biznesit, aspekti më i rëndësishëm rregullativ është përcaktimi i të hyrave të lejuara dhe tarifave. Në vitin 2011, në procesin e përshtatjes së legjislacionit sekondar me Ligjet e reja të Energjisë, ZRrE-ja ka përgatit dhe ka lëshuar në konsultim publik Rregullat për Tarifat e Sektorit të Energjisë Elektrike ndër të cilat edhe Rregullën për Çmimet e Operatorit të Sistemit të Transmisionit dhe Tregut..

Bazuar në këtë Rregull KOSTT-it i përcaktohen Të Hyrat Maksimale të Lejuara nga Zyra e Rregullatorit për Energji në bazë të të cilave KOSTT i përcakton Tarifat e Transmisionit. Këto të Hyra janë të Hyra Tavan pavarësisht vëllimit të energjisë së transmetuar, që vendosen për periudhë 5 vjeçare aq sa është përcaktuar gjatësia e Kontrollit të Çmimit në Rregullën e Çmimeve. Në mënyrë që të kontrollohet Tavanimi i të Hyrave dhe Të Hyrat të Barazohen me Kostot çdo vit do të bëhen Përshtatjet e Rregullta ku do të llogariten ndryshimet e lejuara të të Hyrave Maksimale të Lejuara.

Këto Rregulla vendosin bazën dhe kornizat në bazë të të cilave KOSTT do të zhvillojë Metodologjinë për Tarifat për Shfrytëzimin e Sistemit të Transmisionit dhe Metodologjinë për Kyçjen në Sistemin e Transmisionit, për zhvillimin e të cilave është obliguar nga Ligji për Energjinë Elektrike. KOSTT është në proces e sipër të zhvillimit të këtyre dy metodologjive.

Trajtimi i aseteve para vitit 2006 në metodologjinë të tanishme tarifore të ZRrE-së ka paraqitur një problem të madh financiar për KOSTT-in. Këto asete janë përjashtuar nga baza e aseteve të rregulluara, kështuqë KOSTT-it nuk i është lejuar të fitoj kthim dhe amortizim në këto asete. Kjo qasje ka rezultuar me burime shumë të vogla të financimit për asetet e reja, me çfarë e ka bërë KOSTT-in të varur nga grantet qeveritare dhe donacionet e huaja. Për të ndryshuar këtë gjendje KOSTT ka iniciuar diskutime të vazhdueshme me ZRrE-në si dhe me 24.08.2010 ka proceduar kërkesën zyrtare për Rishqyrtimin e Vlerës së Asetve.

Zyra e Rregullatorit për Energji e ka konsideruar kërkesën e KOSTT dhe si rrjedhojë së bashku me Rregullat për Tarifat e Sektorit të Energjisë ka përgatitur dhe lëshuar në konsultim publik një Raport Konsultativ për Rivlerësimin e Bazës së Rregulluar të Aseteve. KOSTT është mjaft i kënaqur me vendimin e ZRrE-së për ndryshimin e trajtimit të aseteve në aspektin rregullativ.




32

Si përgjigje ndaj këtyre çështjeve, KOSTT-i do të:

- vetëdijësojë palët e interesit lidhur me këto çështje - definojë dhe qartësojë ndryshimet e dëshirueshme në metodologjinë e tarifave për shfrytëzimin e sistemit të transmisionit dhe në supozime, para se të fillojë periudha e ardhme e kontrollit të çmimit - përgatitet për diskutime me ZRRE-në në periudhën e ardhme të kontrollimit të çmimit (dhe për çdo ri-hapje të kontrollit të tanishëm të çmimit) - identifikojë mundësitë për përmirësime të produktivitetit dhe efikasitetit; një kuartal para fillimit të shqyrtimit të çmimit të ardhshëm të shpallur nga ZRrE-ja; - zhvillojë strategjinë për reduktimin e humbjeve në transmision; - promovojë implementimin efiçient së planit zhvillimor nga i cili do të nxirren edhe stimulse në të hyrat e veta.

1] Traktati i Komunitetit të Energjisë u nënshkrua më 5 Tetor 2005.




33

6.0. Planifikimi financiar

Buxheti i KOSTT-it për vitin 2012 është planifikuar në bazë të të hyrave indikative dhe Draftit të parë të Bilancit Elektroenergjtik për vitin 2012. Sipa Bilancit, prodhimi i energjisë elektrike në vitin 2012 do të jetë: 4 933,2 GWh, ndërsa importi 905.4 GWh. Kjo do të thot se energjia në disponim do të jetë 5,838.6 GWh.

Duke u mbështetur në parametrat e lartpërmendur, të hyrat nga tarifa për vitin kalendarik 2012 , bazuar në tarifat ekzistuese të aprovuara nga ZRrE-ja më 4 prill 2011 me Vendimin V_362_2011, dhe ato janë: 12,670,082 €1.

Përveç të hyrave nga tarifa, janë planifikuar edhe të hyrat tjera në vlerë prej 3,350,000 €, që së bashku japin të hyrat e gjithmbarshme të planifikuara për vitin 2012, e që janë 16,020,082 €.

6.1 Struktura dhe vlera e të hyrave për vitin 2012

6.1.1. Struktura dhe vlera e të hyrave nga tarifa për vitin 2012

Buxheti 2011 Plani 2012 - të hyrat nga ngarkesa e shfrytëzimit 303,899 290,250 të sistemit 220/400 - të hyrat nga ngarkesa e shfrytëzimit 7,396,118 7,148,750 të sistemit 110 kV - të hyrat nga operimi i sistemi 6,366,989 5,073,519 - të hyrat nga operimi i tregut 163,218 157,563 - të hyrat për rregullimin sekondar - 1,600,000_ Gjithësejt:__________ _14,230,223__ 14,270,082

1*) Pas aprovimit të tarifave për vitin tarifor 1 prill 2012 - 31 mars 2013 nga ZRrE-ja, Plani i Biznesit dhe Buxheti për vitin 2012, do të revidohen në bazë të tarifave të aprovuara.




34

6.1.2. Të hyrat tjera Buxheti 2011 Plani 2012

- Të hyrat tjera operative 620,000 350,000

- Të hyrat e shtyra 2,300,000 3,000,000

Gjithësejt:__________ _ 2,920,000__ 3,350,000

Gjithësejt të hyrat :_______ _17,150,223__ 17,620,082_

6.2 Shpenzimet operative

Të hyrat e lejuara do të shërbejnë për mbulimin e shpenzimeve operative dhe kostove të kapitalit.

Kategoritë e shpenzimeve operative janë:

- Shpenzimet e blerjes së energjisë - Shpenzimet e stafit - Mirëmbajtja - Sigurimi fizik i objekteve - Materialet/shërbimet dhe - Shpenzimet tjera operative

- Shpenzimet e blerjes së energjisë - Sipas Rregullave të Tregut dhe Metodologjisë së Tarifave, të hyrat e lejuara për shpenzimet e blerjes së energjisë përfshijnë humbjet në transmision , të cilat KOSTT-i duhet t’ia kompensojë Furnizuesit. Humbjet në transmision. – Me Bilancin Elektroenergjetik për vitin 2012 janë parashiquar humbjet prej 134.9 GWh (2.4% e sasisë së energjisë në disponim) , që në vlerë kapë shumën prej 4,000,000 €. Ky parashiqim ëshë i bazuar në çmimin aktual të humbjeve të lejuar nga ZRrE dhe që është 29.63 €/MWh

Rregullimi sekondar – Për vitin 2012 janë paraparë shpenzimet për rregullim sekondar në vlerë prej 1,600,000 Euro.




35

- Shpenzimet e stafit / Numri i planifikuar i punëtorëve për vitin 2012 është 250 të punësuar, ndërsa shpenzimet janë planifikuar të jenë : 3,023,660 €.

Kategoritë e shpenzimeve të stafit janë: paga bazë, ushqimi i punëtorëve, orët jashtë orarit, trusti i punëdhënësit, përvoja e punës, orët e ndërrimit, shpërblimet jubilare dhe pensionimi i punëtorit.

- Mirëmbajtja Një pjesë e madhe e shpenzimeve operative ka të bëjë me shpenzimet e mirëmbajtjes, cilat përfshijnë shpenzimet e riparimeve dhe mirëmbajtjen e aseteve të transmisionit, monitorimin dhe operimin e sistemit, mirëmbajtjen e CAS-it dhe TI-së, mirëmbajtjen e sigurisë dhe mbrojtjes nga zjarri, sidhe mirëmbajtjen e ndërtesës.

Për vitin 2012, shpenzimet e mirëmbajtjes janë 1,307,000 Euro 2

- Materialet/shërbimet Këto shpenzime për vitin 2012 janë planifikuar në vlerë prej 52,000 Euro dhe kanë të bëjnë me nevojat për kryerjen e aktiviteteve të përditshme, siç janë materiali higjienik dhe materiali për zyre.

- Shpenzimet tjera operative Kjo kategori e shpenzimeve përfshinë shpenzimet e përgjithshme, të domosdoshme për kryerjen e aktiviteteve të KOSTT-it, që janë planifikuar të jenë 1,836,060 Euro.

Kategoritë e këtyre shpenzimeve janë: trajnimet, auditimi i pasqyrave financiare, telefonia fikse dhe mobile, derivatet, ngrohja, uji dhe kanalizimi, energjia elektrike, marketingu, sigurimi shëndetësor i punëtorëve etj.

- Sigurimi fizik i objekteve

Vlera e planifikuar e sigurimit fizik të objekteve për vitin 2012 është 200,000 €.

2 Specifikimi i shpenzimeve të mirëmbajtjes është dhënë në Shtojcën 1.




36

6.2.1 Projeksioni i Pasqyrës së Fitimit dhe Humbjes

Buxheti për vitin 2011

Buxheti për vitin 2012

TË HYRAT Të hyrat nga rrjeti 400 / 220 kV 303,899 290,250 Të hyrat nga rrjeti 110 kV 7,396,118 7,148,750 Të hyrat nga sistemi i operimit 6,366,989 5,073,519 Të hyrat nga operatori i tregut 163,218 157,563 Te hyrat per rregullim sekundar 1,600,000 Të hyrat nga tarifat 14,230,224 14,270,082 Të hyrat tjera operative 620,000 350,000 Të hyrat e shtyra 2,300,000 3,000,000 GHITHËSEJT TË HYRAT 17,150,224 17,620,082 Mirëmbajtja 1,113,300 1,307,000 Shpenzimet e stafit 2,495,350 3,023,668 Performanca e planifikuar 175,331 181,200 Shpenzimet tjera operative 1,704,222 1,836,060 Shpenzimet e rregullimit sekundar 1,600,000 Materialet/shërbimet 52,000 52,000 Sigurimi fizik i objekteve 230,000 200,000

Gjithsejtë shpenzimet operative (pa humbjet në bartje) 5,770,203 8,199,928 Humbjet në bartje 4,019,476 4,000,000 GJITHËSEJT TË DALURAT 9,789,679 12,199,928 Fitimi para amortizimit 7,360,545 5,420,154 Amortizimi 5,350,000 5,900,000 Fitimi / Humbja 2,010,545 -479,846 Tatimi 650,000 Fitimi pas tatimit 1,360,545 -479,846




37

6.2.2. Analiza e Rrjedhës së Parasë 2012

Kredia për linjën Kosovë – Shqipëri 6,790,000

Të hyrat tjera 350,000

Gjithësej Pagesa për shpenzime operative 32,365,513

Mirëmbajtje 1,307,000

Investime kapitale nga KOSTT 11,652,585

Rregullimi sekondar 1,600,000

Paga 3,023,668

Performanca 181,200

Shpenzime tjera operative 1,836,060

Materiale/shërbime 52,000

Humbjet në Transmision 4,000,000

Transfer në llog. garantuese për kredi 800,000

Shpenzimet për linjën Kosove – Shqipëri 6,790,000

Provizioni i menaxhimit dhe zotimit të kredisë 80,000

Sigurimi fizik i objekteve 200,000

Pagesat e interesit dhe boxhit kryesor për kredi 170,000

Tatimi në fitim 673,000

Rrjedha e parasë nga aktivitet operative të KOSTT -10,955,431

Paraja në fillim të periudhës 11,628,798 Paraja në fund te periudhës pa efekte të projekteve të financuara nga BK 673,367

Nevojat për mjete të projekteve të financuara nga BK 2,091,194

Mjetet e zotuara nga BK për projekte kapitale 2,091,194

Donacionet tjera 8,672,320

Nevojat për financim nga donac.tjera 8,672,320

Efekti i mjeteve nga BKK dhe donac. 0

Paraja në fund të periudhës 673,367 Note: - Bazuar në projeksionet se do të paguhen të gjitha obligimet nga buxheti 2011 si dhe obligimet e mëhershme ndaj EPS dhe EMS




38

7.0. Burimet Njerëzore

Numri i punëtorëve sipas Planit të Biznesit për vitin 2012 është 250 të punësuar. Ky numër i punëtorëve është i projektuar dhe bazuar në planin e aprovuar zhvillimor të KOSTT dhe objektivave strategjike. Numri i punëtorëve është bazuar në ngritjen e kapaciteteve operative të KOSTT, sepse siç dihet, KOSTT është duke i implementuar shumë projekte dhe me përfundimin e tyre, paraqitet nevoja e operimit me këto kapacitete të reja. Gjithashtu, kërkesat për punëtorë ndërlidhen edhe me rritjen e obligimeve në raport me ENTSO-E, rritjen e infrastrukturës telekomunikuese, rritjen e infrastrukturës së matjeve komerciale si dhe kërkesat për një numër më të madh të punëtorëve për mirëmbajtje.

KOSTT-i ka vendosur strategjitë e kompanisë dhe të BNJ, politikat dhe procedurat për të siguruar se stafi mund të kontribuojë sa më efektshëm, për të arritur objektivat e KOSTT-it. Këto politika mbulojnë planifikimin e BNJ, rekrutimin dhe selektimin, zhvillimin e aftësive, menaxhimin e performancës, menaxhimin e shpërblimit dhe barazinë gjinore dhe përfshirjen e minoriteteve/pakicës.

Poashtu, KOSTT do të përgatitë platformën për krijimin e “qendrave të kostos” (“cost centers”) sipas departamenteve dhe pjesëmarrjes së tyre në departamentet përkatëse si: Burimet Njerëzore, Financat, Prokura, Sigurimi etj. Bartës kryesor të këtij aktiviteti do të jenë Burimet Njerëzore dhe Financat.

7.1. Implementimi dhe Matja e Performancës

1. Implementimi i Planit të Biznesit do të përfshij tri (3) elemente kryesore:

• Vendosja e objektivave dhe identifikimi i veprimeve për çdo departament funksional. Secili departament ka përgatitur një plan operativ bazuar në objektivat e Planit të Biznesit pesëvjeçar dhe planet e veçanta vjetore si ekstrakte dhe vendosjen e objektivave për departamentin dhe veprimet e nevojshme për t’i arritur ato. Vendosja e objektivave do të përcjellet për çdo vit pauses.




39

• Vendosja e buxhetit vjetor për KOSTT-in dhe për çdo departament. Plani i Biznesit do të vendos kontekstin strategjik për buxhetin dhe themelon një bazë për të shfrytëzuar burimet financiare dhe fuqinë punëtore.

Monitorimi i performancës ndaj objektivave dhe buxhetit. Monitorimi i rregullt i performancës në raport me planin, buxhetin dhe qëllimet e vendosura përmes një sistemi të menaxhimit të performancës, është një çështje esenciale. Ky monitorim do të zbatohet përmes raportimit të rregullt të menaxhmentit.

Sistemi për menaxhimin e performancës do të bazohet në treguesit e vendosur për objektivat strategjike. Procesi i vlerësimit do të kryhet për periudha 6 mujore (2 herë në vit).

Procesi i menaxhimit të performancës planifikohet në të ardhmen të shtrihet edhe më tutje nga lart – poshtë.

7.2. Zhvillimi i kapaciteteve

Në bazë të analizës së nevojave për trajnime, do të hartohet një plan i trajnimeve i cili do të merret në konsiderim gjatë implementimit të trajnimeve.

Programet zhvillimore, kurset dhe trajnimet specifike, trajnimi fillestar, zhvillimi i menaxhmentit, do të jenë preokupim i BNJ edhe për këtë fazë, për të siguruar që personeli të fitoje shkathtësitë e nevojshme për ti përcjellë zhvillimet në KOSTT.

7.3.Menaxhimi i cilësisë

KOSTT është duke zhvilluar një proces të zhvillimit dhe menaxhimit të cilësisë sipas kërkesave të standardit ISO 9001:2008 brenda të gjitha departamenteve dhe zyrave. Ky proces duhet të zhvillohet edhe më tutje me qëllim të rritjes së cilësisë në menaxhim.

7.4.Teknologjia Informative

Gjatë vitit 2012 Sektori i Teknologjisë së Informacionit planifikon të bëjë implementimin e aplikacionit “Udhëheqjen dhe Mirëmbajtjen e Aseteve” si dhe aplikacioneve tjera të cilat do t’i ndihmojnë kompanisë në realizimin e objektivave strategjike të përcaktuara. Këto aplikacione do të implementohen në bashkëpunim me sektorët përkatës në Departamentin e Operatorit të Transmisionit si dhe Departamentet tjera përkatëse.




40

Gjithashtu do të bëhet edhe shtimi i funksionaliteteve të aplikacionit të CAS-it përmes shtimit të moduleve.

Gjatë vitit 2012 Sektori i Teknologjisë së Informacionit gjithashtu planifikon të bëjë licencimin e të gjithë softuerëve në KOSTT, migrimin e sistemit të TI: nga sistemi operativ MS Windows 2003 në MS Windows 2008; nga MS Windows XP në MS Windows 7; nga MS Office Professional 2003 në MS Office 2010 Professional si dhe integrimin e rrjetit të të gjitha nënstacioneve në rrjet të KOSTT-it.

7.5. Menaxhimi i objekteve

Në bazë të objektivave të përcaktuara paraprakisht për Sektorin e Menaxhimit të Objekteve në vitin 2012 prioriteti do ti jepet përmbushjes së parimeve themelore te KOSTT-it lidhur me Mjedisin - duke larguar materialet e rrezikshme për shëndetin nga objektet ekzistuese, efiçencën e energjisë – duke përdorur materiale termike si dhe krijimin e hapësirave të reja për punë duke e realizuar projektin e Fasadës së Ndërtesës Administrative, duke vazhduar me krijimin e hapësirave te gjelbëruara në NS si dhe me përkujdesjen ndaj ambientit të punës në tërësi.

7.6. Marrëdhëniet efektive me palët e interesit

Duke qenë se KOSTT sh.a është kompani publike dhe e rregulluar, vend të veçantë në veprimtarinë e përditshme zë transparenca, dialogu i hapur dhe konstruktiv me publikun si dhe përgjegjësia ndaj institucioneve përkatëse. Bazuar në këtë, KOSTT në vitin 2011 ka themeluar Zyrën për Komunikim dhe Relacione me Publikun e cila vepron si pikë ndërlidhëse në mes të KOSTT dhe medieve dhe palëve të interesit për qëllime të informimit. Zyra për Komunikim dhe Relacione me Publikun planifikon që gjatë vitit 2012 të avansojë: raportet me palët e interesit, vizibilitetin e KOSTT sh.a, si dhe zhvillimin e mëtutjeshëm të Përgjegjësisë Shoqërore të Korporatave. Me azhurnimin e Strategjisë së Komunikimit do të definohen format e kontributit të marrëdhënieve me publikun në përkrahje të objektivave strategjike të KOSTT.




41

Lista e shkurtesave

BD Bordi i drejtorëve

BE - Bashkimi Evropian

BK – Buxheti i Kosovës

BNJ – Burimet Njerëzore

CAO - ( nga angl. Coordinated Auction Office) – Zyra për Koordinimin e Ankandeve

CAS- Sistemi i Kompjuterizuar i Kontabilitetit

ECLO – ( nga angl. European Commission Liaison Office) - Zyra Ndërlidhëse e Komisionit Evropian

EJL – Evropa Jug Lindore

ENTSO-E ( nga angl. European Network of Transmission System Operators for Electricity) – Rrjeti Evropian i Operatorëve të Sistemit të Transmisionit për Energji Elektrike

KE – Komisioni Evropian

KEK- Korporata Energjetike e Kosovës

KfW – nga gjerm.Kreditanstalt für Wiederaufbau – Banka Gjermane për Rindërtim dhe Zhvillim

KOSTT - Operator i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut të energjisë elektrike të Kosovës

OST - Operator i Sistemit të Transmisionit

SCADA/EMS – nga angl. Supervisory Control and Data Acquisition/Energy Management System (Mbikqyrja e Kontrollit dhe Përvehtësimit të të Dhënave/Sistemi i Menaxhimit të Energjisë)

TI – Teknologjia Informative

TKE- Traktati i Komunitetit të Energjisë




42

VNM - Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis

ZRrE – Zyra e Rregullatorit të Energjisë

Documents

DT-PB-005 Plani i Biznesit 2012 - mzhe-ks. · PDF fileMars 2011 dhe është e përbërë nga Bordi i Drejtorëve dhe Menaxhmenti. ... dhe Menaxhimi i ... të Planit të Biznesit 2009-2013