Dunya Mitolojisi

8/14/2019 Dunya Mitolojisi

http://slidepdf.com/reader/full/dunya-mitolojisi 1/52

T.C

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİR İLMESİ PROJESİ)

EĞLENCE HİZMETLER İ

DÜNYA MİTOLOJİSİ

ANKARA 2006



Milli Eğitim Bakanlığı taraf ından geliştirilen modüller;

• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Karar ı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlar ındakademeli olarak yaygınlaştır ılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim

programlar ında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelikgeliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlar ıdır).

• Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye

rehberlik etmek amacı

yla öğrenme materyali olarak hazı

rlanmı

ş,denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul veKurumlar ında uygulanmaya başlanmıştır.

• Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğikazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir veyapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

• Örgün ve yaygın eğitim kurumlar ı, işletmeler ve kendi kendine meslekiyeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerindenulaşılabilir.

• Basılmış modüller, eğitim kurumlar ında öğrencilere ücretsiz olarakdağıtılır.

• Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret kar şılığındasatılamaz.







1

GİR İŞ Sevgili Öğrenciler,

Mitos; Yunancada söz, öykü anlamına gelir. Mitoslar; ilkel insan topluluklar ının,evreni, dünyayı ve doğa olaylar ını kişileştirerek canlı varlıklar ya da tanr ılar olarak tasarlayı phenüz sırr ını çözemedikleri yaşamın ve evrenin çeşitli görüntülerini bir anlam kolaylığına

bağlamak ihtiyacından doğmuş öykülerdir. Mitoslar, eposlara yani destanlara malzemeolurlar. Mitoloji ise mitos bilgisi ve mitoslar ın sistemli bir biçimde toplamı demektir.

Dünya mitolojisi denildiğinde aklımıza ilk gelen Yunan ve Roma mitolojileridir.Klasik mitolojinin Yunan mitolojisinin ilk mitlerinden oluştuğu söylenebilir. Hatta birçokaraştırmacıya göre klasik mitoloji Yunan mitolojisinin diğer adıdır. Bütün öteki uluslar ın ilkçağ efsanelerinden önce akla, Yunan ve Roma (Latin) öykülerinin gelmesinin nedeni, Yunanve Roma (Latin) mitolojilerinin yüzyıllardır Avrupa sanat ve edebiyatını en geniş ölçüde

beslemekte olmalar ıdır.

Geçmişte köyleri, kasabalar ı gezen, birçok yazar ımıza ilham vermiş olan, destananlatıcılar ı vardı. Televizyon ve radyonun evlerimize girmesiyle birlikte destan anlatıcılar ı kalmadı. Günümüzde, turistlere, tur rehberleri taraf ından mitolojik öyküler anlatılmaya

başlandı. İnsanlar için mitolojik öyküleri dinlemek ve/veya izlemek eğlenme, dinlenme

aktivitesidir. Bunun yanında mitolojik öyküler farklı milletlerin kültürlerini de tanımamızayardımcı olarak sosyal ve kültürel bir işlevi de yerine getirmiş olmaktadır. Bu nedenlerlemitolojik öykülere ilgi artmıştır. Animatörlük mesleğinin gelişmesiyle birlikte mitolojiköyküler, animatörler taraf ından aktivitelerde ve gösterilerde kullanılmaya başlandı.

Dünya mitolojisi modülünün ilk bölümde, Yunan, Roma ve klasik mitolojilerde adı geçen önemli tanr ılar ile Yunan mitolojisinde adı geçen tuhaf yaratıklar ın özelliklerihakk ında bilgi vereceğiz. Bu bölümde ayr ıca adı geçen mitolojik kahramanlar ın aşk veserüven öykülerinden örnekler bulacaksınız.

Modülün ikinci bölümünde animatörlük mesleğini seçmiş olan sizlere, yapacağınız

veya sunacağınız aktivite ve gösterilerde mitolojiyi nasıl kullanacağınıza ilişkin bilgi vefaaliyet basamaklar ı vereceğiz.

Modülün meslek yaşantınıza katk ı getirmesi dileriz.

GİR İŞ



2



3

ÖĞRENME FAALİYETİ –1

Bu öğrenme faaliyetinde eğlence hizmetleri departmanında kullanabileceğiniz dünyamitolojilerini, araştırma yöntemlerini kullanarak çeşitli kaynaklardan doğru olarakaraştırabileceksiniz.

Yunan mitolojisini ve Yunan mitolojisine ait öyküleri internetten, çeşitlikütüphanelerden araştır ınız; bir öyküyle birlikte bilgisayarda sunu hazırlayaraksınıfta anlatınız.

Roma mitolojisini ve Roma mitolojisine ait öyküleri internetten, çeşitlikütüphanelerden araştır ınız; bir öyküyle birlikte bilgisayarda sunu hazırlayaraksınıfta anlatınız.

Klasik mitolojiyi ve klasik mitolojiye ait öyküleri internetten, çeşitlikütüphanelerden araştır ınız; bir öyküyle birlikte bilgisayarda sunu hazırlayaraksınıfta anlatınız.

Mitolojideki diğer tuhaf yaratıklar ı ve onlara ait öyküleri internetten, çeşitlikütüphanelerden araştır ınız, bir öyküyle birlikte bilgisayarda sunu hazırlayarak

sı

nı

fta anlatı

nı

z. Diğer dünya mitolojileri ve öyküleri hakk ında internetten, çeşitlikütüphanelerden bilgi toplayınız; bir öyküyle birlikte bilgisayarda sunuhazırlayarak sınıfta anlatınız.

1. DÜNYA MİTOLOJİSİ

1.1. Yunan Mitolojisi

1.1.1. Tanrı Kavramı

Yunanlılar ın Hint- Avrupa kökenli halk olduğu, insan ve tanr ı anlayışını Mezopotamyalılardan aldıklar ı bilinmektedir. Yunan tanr ılar ının mitolojideki görev veyetkileri Mezopotamya tanr ılar ı ile benzerlikler taşımaktadır. Bu benzerlik haftanıngünlerine verilen isimlerde bile ortaya çıkar. Ancak Yunan mitolojisi canlılığı ve güzelliği ilediğerlerinden belirgin farklılık göstermektedir. Belki de bu nedenle Yunan mitolojisigünümüze kadar şair, ressam, sanatın ve edebiyatın diğer dallar ı ile uğraşanlar ın ilhamkaynağı olmuştur.


AMAÇ

ARAŞTIRMA



4

Yunanlılar tanr ılar ının sayısını, oluşan düşünce değişikliklerine bağlı olarak birçok

kez artı

rmı

şlardı

r. Ayinler, bayramlar zamana ve yöreye göre değişir, ama başlı

ca tanr ı

lar vekurbanlar hepsinde ortaktır.

Tanr ılar her yerde hazırdırlar, her şeyi bilirler, kendilerini simgelerle belli ederler ve birçok işlevleri vardır. Çok güçlüdürler, doğa olaylar ından sorumludurlar, insanlar ıneylemlerine yön verirler. Ne var ki onlarda doğrudan doğruya belirsiz, kaygılandır ıcı kaderkar şısında boyun eğmek zorundadırlar.

Oniki Olymposlu Tanrı İsimleri ve Özellikleri

Yunanca

(Yunan)

Latince

(Roma)

Temsil

ettiği Özelliği Simgeleri

Zeus Jüpiter HavaMutlakkudret

Yıldır ım

Hera Iuno Gök Evlilik Tavus kuşu

Athena Minerva Şimşek Zeka Zeytin dalı

Apollon Apollo Güneş Sanat Yay - lir

Artemis Diana Ay İffet Geyik - hilal

Hermes Mercurius Yağmur Belagat Kanat - asa

Hephaistos Vulcanus Yeraltı ateşi

Sanayi Çekiç - örs

Hestia Vesta Ocak Aile erdemi Kutsal ateş

Ares MarsTırpanf ırtına

Savaş Mızrak

Aphrodite Venus Aşk Güzellik Güvercin

Demeter Ceres Toprak Bereket Buğday - orak

Poseidon Neptunus Deniz Hiddet Üç dişli yaba

Tablo 1.1: On iki Olimposlu tanrının özellikleri

Yunanlılar özellikle kendi sitelerini ve oturduklar ı yeri koruyan tanr ıya bağlıdırlar.Aynı tanr ı hesabına her biri şu ya da bu biçimde bir betimleme veya işlevi kutsar.

Tanr ılar kişinin yaşamına kar ıştıklar ı gibi sitenin de yaşamına kar ışırlar. Onlarla ayinve dua ile ilişki kurulur, cevaplar ı da rüya ve kehanetten beklenir.



5

1.1.2. Önemli Tanrılar

Yunan mitolojisinde Titanlar ın yerini alan Olympos tanr ılar ı da denen on iki tanr ı şunlardır:

Aphrodite: Aphrodite, aşk ın, cinsel isteklerin ve güzelliğin tanr ıçasıdır. Doğalyeteneklerinin yanında, herkesin kendini arzulamasını sağlayan büyülü bir kuşağı vardır.

Resim 1: Aphrodite

Doğumu hakk ında iki söylenti vardır. İlki, onun Zeus ve Dione'un k ızı olduğunuanlatır. İkincisi, Cronos hadım edildiğinde denize atılmış olan organından damlayankanlardan doğduğunu ve kocaman bir midye içinde K ı br ıs'ta karaya çıktığından bahseder.Hephaestus'un kar ısıdır. Ağacı mersin, hayvanlar ı güvercin, kuğu ve serçedir.

Apollo: Apollo; Zeus ve Leto'nun oğlu, Artemis'in ikiz kardeşidir. Altın bir lir çalar;müziğin tanr ısıdır. Gümüş bir yayı en uzağa o atabilir; oklar ın tanr ısıdır. Tı bbı, insanlara oöğretmiştir; iyileştirici tanr ıdır. Asla yalan söylemez; ışığın ve gerçeğin tanr ısıdır.

Resim 2: Apollo

Apollo her sabah, dört atlı arabasıyla gökyüzünü başından sonuna dolaşır ve güneş doğar. Delphi'de bir nasihatçı olarak tanınır. Yunanistan’ın dört bir yanından insanlar ondan

nasihat almak için Delphi'ye gelirler. Kutsal ağacı defne, hayvanlar ı yunus ve kargadır.



6

Ares: Ares, Zeus ve Hera'nın oğludur. Ne annesi ne de babası taraf ından pek sevildiği

söylenemez. Savaş tanr ı

sı

dı

r. Öldürücü ve kana susamı

ş bir tanr ı

dı

r; ama bir yandan dakorkağın tekidir. Aphrodite'le yatakta yakalanınca kocası Hephaestus taraf ından herkesiniçinde alay konusu edilmiştir. Akbaba ve köpek kutsal hayvanlar ıdır.

Resim 3: Ares

Artemis: Artemis; Zeus ve Leto'nun k ızı, Apollo'nun ikiz kardeşidir. Vahşihayvanlar ın ve avın tanıçasıdır. Gençlerin koruyucusudur. Apollo gibi o da gümüş oklarlaatış yapar. Erdemin, namusun simgesidir. Çocuklar ın doğumlar ını yönetir (DoğumundaLeto'ya hiç acı çektirmemiştir.). Kutsal ağacı servidir. Özellikle geyik olmak üzere tüm

hayvanlar onun için kutsaldı

r.

Resim 4: Artemis

Athena: Athena; Zeus'un en sevgili k ızıdır. Yetişkin, zırhlı ve silahlı bir şekilde babasının kafasından f ırlayarak doğmuştur. Savaşta acımasız ve cesurdur; ancak sadece şehridüşmanlardan korumak için savaşmış. Şehrin, el sanatlar ının, tar ımın ve zekânın tanr ıçasıdır.Yular ı icat edip, insanlar ın atı evcilleştirmesini sağlamıştır. Trompet, flüt, çömlek, tırmık,saban, gemi ve savaşta kullanılan at arabası onun icatlar ındandır. Bilgelik, ak ıl ve saflık

tanr ıçasıdır.



7

Resim 5: Athena

Zeus'un en sevdiği çocuğu olduğu için şimşekleri dâhil, babasının tüm silahlar ını kullanmaya izni vardır. Kutsal şehri Atena, ağacı zeytin ve hayvanı baykuştur.

Hades: Hades de Zeus'un kardeşidir. Ölülere hükmeden yeraltı tanr ısıdır. Kullar ınınsayısını artırmak için delice uğraşan, açgözlü bir tanr ıdır. Erynyes'ler onun değerlimisafirleridir. Onu ziyarete gelenlerin yeraltı dünyasını terketmeleri konusunda da oldukçaisteksizdir. Aynı zamanda, yerden çıkan değerli metaller onu bolluk, çokluk ve servet tanr ısı yapmıştır. Onu görünmez yapan bir miğferi vardır. Yeraltı dünyasından pek ayr ılmazdı.Acımasız ve hatta korkunçtu; ama sözünden dönmezdi ve kaprisli bir tanr ı değildi; Zorlakaçırdığı Persephone ile evlidir.

Hephaestus: Hephaestus; Zeus ve Hera'nın oğludur. Fiziksel olarak son derece çirkinve topal olan tek tanr ıdır. Ateşin ve demirin tanr ısıdır. Tüm tanr ılar ın zırhlar ını ve silahlar ını o yapar.

Resim 6: Hephaestus

Demir işlemek için bir volkanı kullanır. Kibar ve bar ıştan hoşlanan bir tanr ıdır.Aphrodite ile evlidir.





9

Resim 8: Poseidon

Zeus: Babası Cronos'un hükümdarlığını yık ı p yerine geçip tüm tanr ılar ın yöneticisiolan Zeus, göklerin ve yağmurun tanr ısı olup bulutlar ı da bir araya getirirdi. Onu k ızdıranlaraf ırlattığı şimşekler silahıydı. Hera'la evliydi; ama çapk ınlıklar ı ve güzel kadınlara zaaf ıylaünlüdür.

Resim 9: Zeus

Bir kartal, hizmetindeydi. Getir-götür işleri ve sakiliğini Ganymede yapardı. Zeus onuİda dağından kaçır ı p Olympos'a getirerek ölümsüz yapmıştı. Zeus ayr ıca, yeminlerini

bozanlar ın ve yalan söyleyenlerin cezalandır ıcısıdır. Ağacı meşe, ak ıl hocası meşeağaçlar ının vatanı olan Dodona'dır (Dodona; Zeus’un tapınağı).

1.1.3. Tanrıların Çık ış Noktaları

Her şeyden önce Khaos vardı. Bu bir boşluk değildi, içinde bütün eşyalar ın, tanr ı veinsanlar ın kaynağını bulundururdu. İlk önce Khaos'tan Toprak Ana - Gaia ve gökyüzü -Uranos oluştu. Gaia ve Uranos'un birleşmesinden Brontes, Steropes ve Arges('gökgürültüsü', 'par ıltı' ve 'şimşek') isimli üç Kyklop doğdu. Kykloplar alınlar ının ortasındataşıdıklar ı tek gözleri ile yeraltı alevini gökyüzü ateşine dönüştürüyorlardı. İkinci olarakGaia ve Uranos elli başlı yüz kollu Kottos, Briareus ve Gyes ('öfke', 'güç', 'dehşet') adlı Hekatonkheirleri yarattılar. Sonunda Titanlar oluşturuldu (Titan; Olimposlu tanr ılardan öncehükmeden tanr ılar).



10

1.1.4. Tanrılar Nasıl Doğmuştur

Toprak ananın gökyüzü ile birleşmesinden altısı erkek, altısı dişi olmak üzere on ikiTitan doğdu. Titanlar ın erkek olanlar ı Okeanos, Koios, Hyperion, Iapetos ve Kronos; aynı zamanda Titanides denilen dişi Titanlar ise Theia, Rheia, Themis, Phoibe, Mnemosyne veTethys adlar ını taşıyorlardı. Okeanos ve Tethys bütün nehirleri yarattılar. Hyperion ileTheia'dan Güneş - Helios, Ay - Selene, Şafak - Eos doğdular. İapetos ve Asie'den gökkubbesini sırtında taşıyan Atlas, Menoetios, Epimetheus, Prometheus doğdular. Diğer 2 çiftTitan da kendi çocuklar ını doğurdular. Ama gelecek, altıncı çiftin evlatlar ınındı - Kronos veRheia'nın. İlk doğan çocuklar ı Kyklop ve Hekatonkheirlerden hem iğrenen hem de kendiiktidar ını almalar ından korkan Uranos, çocuklar ı doğdukça onlar ı yerin derinliklerine -Tartaros'a (cehenneme) atıyordu. Bu duruma üzülen Gaia eşinden nefret etmeye başladı,

Titanlar ı Gökyüzüne kar şı k ışk ırttı. Titanlar babalar ına kar şı geldiler ve onu hâkimiyetindenmahrum bıraktılar. Titanlar ın en kurnazı olan Kronos tahta oturmasına rağmen, kardeşleriningüçlerinden korkarak onlar ı Tartaros'tan kurtarmadı.

Resim 10: Kronos ve Rephia

Yunanlar Kronos'un yönetim dönemine 'altın dönem' adını vermekteler. Maalesefyönetimi eline geçiren bu yeni hakimin kaderinde de oğlu taraf ından devrilmek vardı. Bununönlemini alabilmek için Kronos korkunç bir karar aldı, yeni doğan oğullar ını ve k ızlar ını

yutmaya başladı. İlk olarak Kronos k ızı Hestia'yı, sonra k ızlar ı Demeter ve Hera’yı, ardındanda Hades, Poseidon adlı oğullar ını yuttu. Kronos zamanı temsil eder. Kron kelimesi zamananlamındadır. 'Zaman kendi evlatlar ını yutar.' deyimi de bugün Kronos olayını anımsatmaktadır.



11

Rheia, yalnız Zeus'u onun elinden kurtarabildi. Bir kocaman taşı kundak bezlerine

sar ı

p Kronos'a verdi. Kronos taşı

Zeus zannedip yuttu. Zeus ise Girit adası

nda bir mağaradasaklandı, sihirli keçi Amaltheia'nın sütü ile beslendi. Olgunluk çağına gelince Zeussaklandığı mağaradan çıktı. Kronos'a savaş açtı. Bu savaş on yıl sürdü, hiç birisiyenemeyince, Zeus Rheia'nın tavsiyeleri ile Tartaros'taki Kyklop ve Hekatonkheirleri serbest

bıraktı. Kykloplar Zeus'a meşhur şimşekleri verdiler. Yüzelli Hekatonkheirler Titanlar ınüzerine taşlar ı ve kayalar ı f ırlattılar. Yerler parçalandı, dağlar eridi ve Titanlar yenildiler.Zeus Kronos'u yuttuğu tanr ılar ı ve taşı çıkarmaya zorladı. Titan'lar yenilerek Tartoros'aatıldılar. Yüz kollu Hekatonkheirler ise Titanlar ın bekçiliğini yapmaya başladılar. Tanr ılar(Zeus ve kardeşleri) dünyayı yönetmeye başladılar. Üç erkek kardeş Zeus, Hades vePoseidon evreni kendi aralar ında paylaştılar.

Ortanca kardeş Poseidon denizlerin, deniz canlı

lar ı

nı

n ve tüm akarsular ı

n hâkimiyetinialdı. Deniz tanr ılar ından olan Nereus k ızlar ından güzel Amphitrite ile evlendi. Bu evlilikten birçok deniz perisi, yar ı at yar ı insan Triton doğdu. Triton deniz kabuğunu öttürerek tufanı yatıştır ır ve sular ı geldikleri yere döndürürmüş. Poseidon'un elinde taşıdığı üç çatallı yabayı f ırlattığı zaman, denizde f ırtınalar ve korkunç dalgalar yaratabilir. Nereus'un k ızlar ı olannereidler her zaman Poseidon'un çevresini sararlar. Nereidler belden aşağı balık, beldenyukar ı insan şeklindeler. Poseidon daha Dor’lar ın göçlerindende önce peloponnesos ileBoiotia’da saygı ve tepki görürdü.

Küçük kardeş Hades'in payına yeraltı düşmüştür. İnsanlar ın ve tanr ılar ın hiçsevmedikleri sert, korkunç tanr ı Hades, kar ısı Persephone (Zeus'un k ızı) ile birlikte gölgeler

halinde dolaşan ölülere hükmeden yeraltı ülkesindeki saraylar ında yaşarlar. Hades' in bekçiliğini üç başlı cehennem köpeği Kerberos yapar, yeraltına gelenleri kuyruğunusallayarak, ok şayarak içeri alır, ama çıkmak isteyenler için de üç ağzını birden açarak,sipsivri ve kara dişlerini göstererek tehdit edip, yukar ı çıkmasını önler. Ölüler dünyası yaniyeraltı, günah işleyenlerin bulunduğu bir yerdir. Burada günahkârlar ın en günahkârlar ı

bulunur ve bunlar sonsuz bir azaba çarptır ılırlar. Tanr ılar içinde adına ne bir tapınak, ne birsunak yapılan da herhangi bir ilahi bestelenmeyen bir tek Hades vardır, bu da kendisindenkorkulmasından kaynaklanmaktadır.

Büyük kardeş ve 'tanr ılar ın kralı' olarak kabul edilen Zeus, paylaşımda gökyüzü vedünyayı aldı. O, aile ve evliliğin hamisi kabul edilen tanr ıça Hera ile evlenir. Bu evlilikten

İlithya ve Hebe adında k ızlar ı, sanayi tanr ısı Hephaistos ve savaş tanr ısı Ares oğullar ı olmuştur. Tanr ılar daima yaz mevsiminin hüküm sürdüğü Olimpos dağında yaşarlar.

Gençliğin ve güzelliğin sembolü olan Hebe tanr ılara onlar ın ölümsüzlüğünü sağlayanambrosia ve nektar dağıtır. Zeus altın tahtında oturur. Tahtın yanı başında tanr ılar ın habercisikanatlı İris yer almaktadır.

Zeus çok güçlü bir tanr ı olsa da kaderi yönetmek onun elinde değildir. Kaderi üç Moiryönetmektedir: Lakhesis insanlar ın doğumundan önce kaderini belirler. Klotho insanlar ınkader ağlar ını örer. Atropos bu ağlar ı yönlendirir. Çevresindekiler taraf ından saygı görenZeus zaman zaman çapk ınlıklar ı ile Hera'yı k ızdır ır.





13

Eski Yunanlar bu tanr ı

lara 'on iki Olimpos tanr ı

sı

' adı

nı

vermişler. Bu gruba Zeus,Hera, Athena, Artemis, Afrodit, Demeter, Apollon, Hermes, Ares, Hephaistos, Hestia,Dionysos dâhildi. Poseidon ve Hades deniz ve yeraltı dünyasında bulunduklar ı için bu grubadâhil edilmemişler.

1.1.5. Tanrıların Yaşam Alanları

Denizlerde Yaşayan Tanrılar: Denizlerin ve suyun tanr ısı Poseidon, kar ısı deniz dibitanr ıçası Amphitrite ile birlikte denizlerde yaşardı.

Yeraltında Yaşayan Tanrılar: Yeraltının ve ölülerin tanr ısı Hades kar ısı Persephoneile birlikte yeraltında yaşardı.

Olympos’ta yaşayan tanrılar: Zeus, çocuklar ı ve kar ısı ile birlikte Olympos’tayaşardı. Olympos Yunan mitolojisinde önemli bir yere sahiptir. Homeros’a göre tanr ılar belli

bir yerde otururlardı. Bu oturduklar ı yer Olympos Dağıdır. Yunan ilk çağında Egeçevresindeki birçok dağa Olympos adı verilmiştir. Olympos yüksek dağ anlamınagelmektedir. Ama tanr ılar ı ülkesi, Teselya’daki Olympos olduğuna inanılmaktadır. Olymposdağı Atina’nın kuzeyinde yer almaktadır.

Homeros’a göre bin bir doruklu, hep karla örtülü, pır ıl pır ıl ışıldayan bu dağ öylesinesarp ve yüksektir ki göklere kar ışır. Doruğuna ancak uçan atlar ıyla tanr ılar ulaşabilirdi. En

üst tepesinde Zeus taht kurmuştur, oradan dünyada olup biteni gözler. Diğer tanr ı

lar ı

nsaraylar ı biraz daha aşağıdadır. Homeros’a göre Zeus’un sarayı ya tunçtan ya da altındanavlusuyla çeşit çeşit daireleriyle tı pk ı bir kral sarayı gibi tanr ı Hephaistos taraf ındanyapılmıştır. Zeus bu sarayın kralı, kar ısı Hera’da bu sarayın kraliçesidir. Hera’nın tahtı daZeus’un tahtının altındadır. Bu sarayda Tanr ılar ın hayatı bu şölenlerle geçer.

Resim 11: Zeus ve Hera



14

1.1.6. Tanrıların Aşk ve Serüven Öyküleri

1.1.6.1. Troya Savaşı

Güzel tanr ıça Afrodit'in adı Homeros'un İlyada'da anlattığına göre Truva (Troya)savaşının başlama nedeni olarak anılmaktadır. Efsaneye göre, Olimpos tanr ılar ı Lolkos Kralı Pelans ile Thetis'in düğünleri için bir araya toplanmışlar. Kavga tanr ıçası Eris düğünlerinedavet edilmeyince sinirlenmiş. Bir oyun düzenlemiş ve Hera, Afrodit ve Athena'nın oturduğuziyafet sofrasına üzerinde 'en güzele' yazılı bir elma atmış. Elmanın kimin olduğu üzerine 3güzel tartışmaya başlarlar ve Zeus'tan bu sorunu çözmesini isterler. Zeus işin içindençıkamayınca, çareyi Troya Kralı Priamos'un oğlu Paris'i rehber ilan etmekte bulur.Güzellerden her biri kendisini seçmesi için Paris'e bir şey vaat ederler. Athena ona savaşta

yenilmezlik gücü vereceğini vaat eder. Hera, Paris'i Asya'nın hakimi yapacağını söyler. ParisAfrodit'e kanar ve dünyanın en güzel kadınını elde etmek için Afrodit'i yar ışmanın birincisiseçer. Bu güzel kadın Sparta Kralı Menelaos'un kar ısı Helen'di. Paris, Afrodit'in yardımıylaSparta'ya gider, Helen'i kaçır ır, prensi olduğu Troya şehrine geri döner. Bunun üzerinehakarete uğramış Menelaos, Akha ordular ını toplayarak Troya'ya savaş açar. Böylece on yılsürecek Troya savaşı başlamış olur.

Resim 12: Troya Savaşları

Her iki taraf da zaferler kazanır. Sonunda Ithake kralı Odysseus tahta atı icat ederekTroya'nın kapılar ına götürür. Troyalılar bu büyük ata hayran kalarak onu şehir duvarlar ındaniçeriye taşırlar. Atın içinde saklanmış olan Yunan askerleri gece olunca saklandıklar ı yerdençıkarlar ve Troya'yı ele geçirirler.



15

Resim 13: Troya Atı

Menelaos güzel Helen'i affeder ve birlikte Sparta'ya döner, mutlu bir yaşam sürerler.Maalesef diğer kahramanlar ı aynı kader beklememektedir. Özellikle Odysseus uzun yıllarvatanına dönmek için mücadele verir. Troya'dan uzaklaşan Odysseus'un gemisi denizdef ırtınaya esir düşer ve zalim, insan eti yiyen devlerin adasına sürüklenir. Durumdan bihaberOdysseus ve on iki arkadaşı sahile çıkarlar. Burada onlar tek gözlu dev Polyphemos'a esirdüşerler. Polyphemos yakalayabildigi Odysseus'un arkadaslar ını birer birer yemeye baslar.Odysseus, devi, yanlar ında getirdikleri Ismaros şarabı ile sarhoş eder ve tek gözünü çıkar ır.Odysseus ve kalan adamlar ı, mağaradaki sürünün arasına kar ışı p devin bacaklar ınınarasından dışar ı çıkarlar. Odysseus ve adamlar ı özgür kaldıklar ına sevinir ve yollar ına devamederler. Polyphemos denizler tanr ısı Poseidon'un oğluydu. Oğlunun kör edilmesine çok k ızarve ileride Odysseus'un eve dönüş yolundaki gecikmelerine sebep olur. Bir süre sonraOdysseus Aiaie adasına, Güneş Tanr ısı Helios ile Okeanos 'un k ızı Perseis'ten doğma büyücüKirke'nin yaşadığı bölgeye çıkar. Güzel Kirke, Odysseus'un arkadaşlar ına şarap içirerekdomuza cevirir. Tanr ı Hermes, Odysseus'un yardımına koşar ve ona bir ot vererek domuz

olması

nı

engeller. Odysseus Kirke'yi yener ve onu arkadaşlar ı

nı

eski haline dönüştürmeyezorlar. Kirke, Odysseus'u Hades’e gidip bilici (kahin) Teiresia'in ruhuna danışması koşuluylaserbest bırakacağını söyler. Odysseus bir tak ım zorluklar ı atlatarak bunlar ın da üstesindengelir.



16

Resim 14: Odysseia kahramanları

Daha sonra Odysseus peri Calypso'nun adasına çıkar ve orada yedi yıl esir olarakyaşar. Malta olduğu sanılan bu adadaki esareti, Athena'nin Zeus'a yalvarması üzerine sonaerer. Zeus taraf ından tekrar görevlendirilen Hermes, Calypso'ya Zeus'un emrini iletir.Calypso onu serbest bırak ır. Bu olaydan sonra birçok zorluklar sonunda Odysseus vatanı Ithake'ye döner ve çok sevdiği kar ısı Penelope'ye kavuşur ve uzun yıllar mutlu yaşamsürerler.

1.1.6.2. Prometheus

Titanlar ı yenen Olimpolular kar şılıklı uzlaşma ile evreni bölüşürler. Sıra, insanlarlaanlaşmazlıklar ını yola koymaya gelmiştir. Titan İapetos’un oğlu Prpmetheus ölümlülerdenyana olur, bunda böyle tanr ılar ın yiyeceği ile insanlar ın yiyeceğini belirlemek için çok büyük

bir öküz kurban eder ve kurbanı iki bölüme ayır ır. Bir yanda hayvanın eti, iliği ve sakatatı; bunlar ın üzerine tiksinti veren bir görünümle hayvanın derisini örter. Diğer yanda kalın biryağ tabakası altında eti sıyr ılmış kemikler… Kuzeni Zeus’tan ayr ı payını seçmesini ister,diğer pay insanlar ın olacaktır. Zeus kendini iştah verici yağa kaptır ır, kemiklerle kar şılaşıncada Prometheus’a kar şı korkunç bir öfke duyar.

Ölümsüzleri ve onlar ı

n koruyucusunu cezalandı

rmak amacı

yla Zeus, bu şekildeedinilmiş eti pişiremesinler diye ateşi saklar. Ne var ki Prometheus yıldır ımlar atan tanr ınınuyanıklılığını bir kez daha alt eder. Ateş k ıvılcımlar ını aşır ır, bunlar ı bir rezene sapı içindeyere indirir. Zeus’un öfkesi artık sınırsızdır. Prometheus’u Kafkas dağı üzerine zincirlemeyehep Haistos’u gönderir; oraya yüzyıllar boyu her gün, Ekhidna ve Typhon’dan doğma birkartal Prometheus’un hep yenilenen karaciğerini yemeğe gelecektir.

Herakles oradan geçerken bir okla kartalı öldürerek bu mutsuzluğu kurtar ır. Oğlunuyeni başar ısından memnun olan Zeus nihayet Prometheus’u bağışlar. Aynı anda Kentaur,Khiron, Kentaurlarla Tesalya’nın efsanevi halk ı Lapitler arasındaki bir savaşta, raslantı sonucu Herakles’in okuyla vurulur. Khikron çektiği acıdan ölmek ister; ama ölmezliğini

birine bırakmak zorundadır; buna Prometheus’a bırak ır ve böylece Prometheus ölümsüzlerarasında yerini alır.



17

1.1.6.3. Zeus’un BirliktelikleriZeus’un ilk evlilikleri önce Okenanos’un k ızı Mtis (Ak ıl) ile sonra düzün ve adalet

tanr ıçası Horalar ın ve Moiralar ın anası Themis ile olur. Ardından, her üç Kharit’i(Romalılarda Grazia) dünyaya getirecek olan Eurynome gelir. Mnemosyne (Anı) ile Zeusdokuz müzlere can verir. Nihayet, k ız kardeşi Hera ile düğünü olur ki bundan da Hebe,İlithya, Are, Hephaistos doğacaktır.

Hera’nın k ıskançlığına rağmen Zeus’un tanr ıçalar ve ölümlülerle çok macerası vardır.İo’ya vurulur, kar ısın öfkesinden k ızı esirgemek için onu düve (1-2 yaşında, ergenlikdönemindeki dişi sığır) şekline sokmak zorunda kalır.

Fenike kralını k ızı Europa, arkadaşlar ıyla deniz kenar ında eğleniyorken hilal benzeri,altın sar ısı boynuzlar ı olan görkemli beyaz bir boğa görür. Boğaya biner. Zeus’tan başkası olmayan bu hayvan hemen dağlar ın üstüne atılır ve genç k ızı Girit’e götürür.

Leda’ya yaklaşmak için Zeus kuğu biçimine girer. Bir yumurtadan Zeus’un çocuklar ı Polydeukes ve Helena, ayr ıca Leda’nın kocası Tyndareus’un çocuklar ı Kastor veKlytaimnestra doğacaktır. Bir diğer gelenek Zeus’u Kastor’la Polydeukes’in babası olarakgösteriyor.

Danae’ye gelince babası Argos kralı Akrisios onu tunçtan bir kuleye kapatmıştır; kral

torunu taraf ından öldürülmekten korkuyordu. Zeus, Danae’ye ulaşan bir altın yağmuru oldu.Bundan bir çocuk doğacaktır: Perseus.

1.1.6.3. Bir Kahramanın Ölümü

Pek çok başar ıdan sonra Herakles, tanr ı-nehir Akheloos’un elinden aldığı Deianeira ileevlenir. Evlenmelerini ertesi günü yollar ı üzerinde kabarmış bir sel görürler. Heraklaes,orada görevi salcılık olan Kentaur Nessos’un hizmet teklifini kabul eder. Nessos,Deianeira’yı kaçırmaya kalk ışır.

Herakles bir okuyla Kentau’u göğsünü ortasından vurur. Ama Kentaur ölmeden önce

Deianeira’ya şu öğüdü verir: “Yaramın pıhtılaşmış kanını avuçlar ına topla, Herakles’in birgiysisini bu kanla ıslat. Bu iksir onun sana aşk ını hep sürdürecektir.” Saf yürekli Deianeira

bir sandıkta saklamakta olduğu çok güzel bir gömleği bu sıvıya bandır ır.

Yıllar geçer; Herakles yeni başar ılar elde etmek, yeni aşlar tatmak için sık sık kar ınsını bırak ı p gider. Kadın sihir gücüne sahip gömlekten yararlanmayı düşünür.

Herakles’in Zeus’a bir kurban töreni yapması gerekince Deianeira ona o görkemligiysiyi verir. Herakles giysini hemen tenine yapışı p kendisini şiddetle yaktığını görür.Acıdan delirir; bağır ı p çağır ır, k ıvranır, kendini yerden yere atar. Deianeira, Kentaur’unkendisini aldatmış olduğunu anlar ve umutsuzluk içinde hançeri ile intihar eder.



18

Herakles kendisini Teselya’da, Oita dağı

na doğru taşı

tı

r; meşe kesip istif ettirerek çok büyük bir odun yığını elde eder. Acılar içindeki bedeni, emri üzerine yığına yerleştirilir veyığın ateşe verilir. Herakles’te ne bir gözyaşı ne bir yak ınış! Nihayet Herakles, ölümlü

bedenini terk eder ve Olimpos’a ulaşır.

1.1.6.4. Paris’in Kararı

Kral Pleus ile deniz Nymphe’si Thetis’in düğününe tanr ılar Eris’i yani “Geçimsizlik ”içağırmayı unuturlar. Yine de Geçimsizlik gelir ve ortaya üzeri şöyle yazılı bir altın elma atar:En güzele! Hera, Athena ve Afrodit bu unvan hak ederler.

Resim 15: Paris

Zeus; hakem olarak ölümlülerin en yak ışıklısını, kral Priamos’un elli oğlundan biriolan Troyalı Paris i tayin eder ve Hermes’i, genç adamın babasına ait sürülere baktığı İdaDağına yollar. Priamos onu Troya’dan bile bile uzaklaştırmıştır. Vaktiyle bir rüyasındaöğrenmiştir ki oğlu sitesinin yık ımına neden olacaktır.

Hera, Paris’e Asya İmparatorluğu’nu vermeyi; Athena bilgeliği ve savaşlarda zaferkazanmayı vaat eder; Afrodit ise onun ölümlülerin en güzelinin, Zeus ile Leda’nın k ızı,Sparta kralı Menelaos’un kar ısı Helena’nın aşk ını sunar.

Paris Afrodit’i seçer. Sparta’ya gitmek için denize açılır. Menelous onu konukseverlikle kabul eder. Ne var ki Menelous Girit’e gitmek zorundadır. Döndüğünde Parisgitmiştir, Helena’yı da alarak…

1.2. Roma Mitolojisi

1.2.1. Önemli Tanrılar

Tablo 1.1.’de görüleceği gibi Yunan mitolojisi’ndeki önemli tanr ılar ile Romamitolojisindeki önemli tanr ılar ın özellikleri aynıdır. Ancak isimleri farklıdır. Ancak Romamitolojisine başka milletlerden geçmiş tanr ılar da vardır. Roma mitolojisindeki önemli

tanr ılar şunlardır:



19

Anna Perenna: Yeni yı

l tanr ı

çası

. Onun festivali 15 martta kutlanı

rdı

. Romalı

laramnis perennis ("sonsuz ak ıntı") kelimesine çeşitli anlamlar vermişlerdir.

Appiades: Appian su kemerinin yak ınlığında tapınaklar ı bulunan beş tanr ıçaya verilengenel ad. Bu tanr ıçalar: Concordia, Minerva, Pax, Venüs ve Vesta idi.

Aurora: Şafak tanr ıçası. Yunan mitolojisinde ona Eos demişler.

Bellona: Romalı'lar ın Zafer tanr ıçası. Kapadokya tanr ıçası Ma ve Yunan tanr ıçası Enyo ile aynı özellikleri taşımaktadır. Seneto, zafer isteyen komutanlarla yabancı elçilerarasındaki görüşmelerini, Bellona’ın kent dışındaki tapınağında yapar; elçilerin kente

girmelerine izin vermezlerdi.

Camenta (Egeria): Romalılar ın doğum tanr ıçası.

Concordia: Romalılar ın bar ış, anlaşma tanr ıçası. Senato toplantılar ı onun esastapınağında yapılırdı; bu tapınak roma kalesi Capitolium’a çıkan yol üzerindeki Forum’un(meydan) kenar ında idi.

Copia: Servet ve bolluk tanr ıçası.

Dea Dia: Büyüme ve gelişme tanr ıçası.

Dea Tacita : Kelime anlamıyla “Sessizliğin Tanr ıçası”. Roma mitolojisinde Ölümtanr ıçası.

Diana: Doğa, verimlilik ve çocuk doğum tanr ıçası. O Capua yanındaki Tifata dağındaçalışır ve aynı zamanda ay tanr ıçası görevini de üstlenmiş. Latinlarin de tanr ıçasıydı.

Egeria: Doğum tanr ıçası. Roma'nın kurucusu Romulus'un koruyucusu.

Eventus Bonus (Bonus Eventus): “İyi Ak şamlar” iş yaşamında başar ı tanr ısı. Ayr ıcaHasat tanr ısı olarak da bilinir. Heykeli Roma'da, Jupiter tapınağının yanına konulmuştur.

Genius: Roma tanr ısı. Bir nevi koruyucu melek görevini görüyordu. Her insanınkendine ait bir Genius'u olduğuna inanılırdı.

Grazia'lar (Graces): Letafet perilerinin Roma mitolojisindeki isimleri. Yunanmitolojisinde Kharit'ler olarak geçerler. Doğadaki güzellik ve neşe insanlar ın da, tanr ılar ın dakalplerindeki duygular ı, güzellikler çıkar.

Faunus: Vahşi doğanın ve verimliliğin tanr ısı. Nasihatçı olarak da tapınım ve saygı görmüştü. O, Yunanlar ın doğa tanr ısı Pan ile aynı özellikleri taşımıştır, boynuz ve yelelerivarmış. Büyükbaş hayvanlar ın da koruyucusu olarak bilinmiştir. Ona Roma K ır tanr ılar ı Faun'lar eşlik ederlermiş. Faun'lar Yunan mitolojisinde Satyr'ler olarak yerlerini almışlar.

Faunus'un bayan benzeri Fauna'dır. Kurt suratı, çelenk ve kadeh Faunus'un simgeleridir.



20

Resim 16: Faunus

Flora: İlkbahar ın taze çiçeklerinin tanr ıçası. Quirinalis yak ınında tapınağı vardı.Dördüncü yüzyılda bu tanr ıçanın şerefine, 28 Nisan - 1 Mayıs tarihleri arasında Floraliafestivali kutlanırdı. Flora Yunanlar ın Chloris'i ile özdeşleştirilmiştir.

İanus (Janus): Romalılar ın inancına göre İanus, evlerin kapılar ını bekleyen birtanr ıydı.

Junon (Iuno): Romalılar ın baş tanr ıça Hera'ya taktıklar ı ad.

Jupiter (Iupiter): Romalılar ın baş tanr ı Zeus'a verdikleri ad.

Juturne (Juturna): Romalılar ın Su Kaynaklar ı tanr ıçası. Jupiter onu periye çevirmiş ve Latium yak ınlığındaki Lavinium'da bir su kaynağını ona armağan etmişti. O, Fontus(Fons)'un annesi ve Janus'un kar ısıydı.

Kybele: Roma ve eski Anadolu mitolojisinde tanr ılar ın anası. Onun karakteriPhyrgia'da ortaya çıkmış, daha sonra Yunanistan'a kadar yayılmıştır. Yunanlılarda Rheiaonun yerini almıştır.

Libitina: Roma da ölüler için yapılan merasimi koruyan tanr ıça’dır. Ölü gömmeişlerine sadece azatlılar ya da köleler bakarlar; bunlar ın çalışma yerleri, Libitina’nın

tapınaklar ı sayılırdı.

Luna: Romalılar ın ay tanr ıçasına verdikleri ad. Yunanlar ona Selene derler.

Mars: İlk başlarda bitkilerin köklerini besleyen bir tanr ı olmasına rağmen daha sonraYunan mitolojisinden etkilenerek savaş tanr ısı yani Ares’in sıfatını kazanmıştı. Yunanlılar ınaksine Romalılar onu severlerdi. Onlara göre ise Mars üstün, soylu bir görünüşü olan hiçyenilmeyen bir tanr ıydı. Daha ilk zamanlarda Roma’da Jupiter ile birlikte Mars veQuirinus’a da taparlardı. Mars için kurt ve ağaçkakan kutsaldır. Caesar Form’da Mars içinmuazzam bir tapınak yaptırdı. Burada Mars ile birlikte Julius imparatorluğunun ilk anası Venus’a da tapılırdı.



21

Minerva (Minerve): Romalı

lar ı

n zekâ tanr ı

çası

Athena'ya verdikleri isim.

Mercurıus: Gelir, kazanç tanr ısı idi. Romalılar, Yunan tanr ısı Hermes’i Etrüsklerdenaldılar, ona Mercurius adını taktılar.

Resim 17: Mercurıus

Moneta: Başar ı tanr ıçası.

Nascio: Roma mitolojisinde doğum tanr ıçalar ından biri.

Necessitas: Zaruret, zorunluluk tanr ıçasıydı. Kader tanr ıçası olarak da bilinmekteydi.Romalılar onun insan şeklinde olduğuna inanırlardı. Yunanlardaki ismi Ananke idi.

Neptun: Romalılar ın deniz tanr ısı Poseidon'a verdikleri ad.

Nerio: Romalılarda savaş Tanr ısının kar ısı olup, kahramanlığı temsil eder.

Occator: Acı ve üzüntü tanr ısıydı.

Orcus, Pluton: Ölüm ve yeraltı dünyasının tanr ısı. Bazen çok zalim ve korkunç, bazense oldukça iyi bir tanr ı olarak tanımlanmıştır. Yunan Tanr ısı Hades'le aynı özellikleritaşımıştı.

Pales: Romalılar ın koyun sürülerini koruyucusu olduğuna inandıklar ı tanr ı.

Quirinus: Eski Romalılar ın savaş tanr ısıdır. Capitolium’a Jupiter, Juno, Minervaüçlüsü alınıncaya kadar Romalılar, Jupiter, Quirinus, Mars üçlüsüne taparlardı. Ortak göktanr ısı, Jupiter’in yanına, Platinus Tepesi’ndeki en eski göçmenlerin savaş tanr ısı olarakMars’ı Quirinale Tepesi’ndeki Sabin’lerin savaş tanr ısı olarak da Quirinus’u katmışlardı.

Quirinus’un yanan tapınağını Augustus yeniden yaptırdı.



22

Pilumunus: Yeni doğan çocuklar ı

koruyan Roma tanr ı

çası

.

Poena: Roma mitolojisinde ceza tanr ıçası

Pomona: Romalılar ın meyve tanr ıçası.

Romulus ile Remus: Roma mitojisinde ikiz kardeşler. Mars ile Rea Silvanın oğullar ı.Küçük yaşta Tiber nehrine bırak ılan ikizler, dişi bir kurt taraf ından bulunmuş; onun sütüyle

beslenmişlerdi. Sonra onlar ı Picus adında bir çoban keşfetmiş, evine götürüp besleyip büyütmüştü. Kardeşlerin kaderinde Roma şehrinin temelini koymak vardı. Büyüdükten sonraiki kardeş arasında şehri hangisinin kuracağı konusunda tartışma çıkmış ve bu tartışma

Remus'un ölümüyle sonuçlanmı

ştı

. Romulus Roma şehrinin kurucusu ve ilk kralı

oldu.Roma'nın kurucusu Romulus da tanr ısallaştır ılmıştı.

Salus: Romalılar ın sağlık tanr ıçası.

Saturnus: Roma tanr ısı saturnus çiftçilerin tanr ısı olarak görülmüştür. Mitolojiye göreSatürnüs ve kar ısı hasat tanr ıçası olan Ops ekincileri korurmuş. Yunan mitolojisinin etkisi ilesonralar ı Saturnus, Kronos kişiliği kazanmıştır. Saturnus'un İtalya'yı yönettiği devre 'altınçağ' adını vermişler.

Silvanus: Romalılar ın orman, bağ - bahçe tanr ısı.

Tellus: Romalılar ın Yunan mitolojisindeki toprak ana (Gaia) ya verdikleri ad.

Veilovis (Vediovis): Eski Romalılar ın yeraltı tanr ısıdır. Capitolium’daki tapınağındaservi ağacından yapılmış bir heykeli vardır. Bu heykel; elinde öldürücü oklar, yanında birkeçi ile, Apollon heykeli gibi yapılmıştı.

Veritas: Adalet ve gerçek tanr ıçası. Saturnus'un k ızı.

Vesta: Aile ocağı tanr ıçası. Yunan mitolojisindeki Hestia’nın özelliklerini taşır.

Venus: Aşk cazibesi tanr ıçası. Eski Roma’da henüz bir kültür yoktu. Eski Roma

köylüleri ona, bahçe ekimi koruyucusu olarak taparlardı. Sonradan Yunanlılar ın Aphrodit ileaynı tanr ıça oldu. Sicilyalı tanr ıça Aphrodit, Eryks Dağın’dan Roma’ya girdi. Sula, bahttanr ıçasıyla birleşen Venus’u kendi tanr ıçası bildi, bu yüzden Venus Pompei’de kenttanr ıçası oldu. Julius soyunu Venus’un oğlu Aeneas’tan getiren Ceasar, Forum’unda VenusGenetrix için bir tapınak yaptırdı.

Virtus: Roma mitolojisinde cesaret ve savaş gücünün tanr ısı

Vulcanus: Ateş tanr ısı. Demircilik ve sanatla da uğraşır. Onun dökümhanesi Etnadağındadır. Burada o yardımcılar ı ile beraber tanr ılara ve kahramanlara silah yapardı. Yunanmitolojisinde bu tanr ı Hephaestus adını almıştı. Vulcanus’u İtalya’ya Etrüskler getirdiler,

Romalı

lar onlardan aldı

lar. Vulcanus’un Roma Form’u kenar ı

nda çok eski bir sunağı

vardı

.



23

1.2.2. Tanrı

ları

n Çı

k ı

ş Noktaları

Eski Romalılar ilk önce Predeist bir çağ yaşamışlar. Bu çağda Romalılar hiçbir tanr ıya

tapmamışlar. Buna rağmen iyilik ve kötülük anlayışına sahiplermiş ve büyü ile uğraşırlarmış.Zamanla inançlar ında ölümsüzler Lar'lar ile Penat'lar ortaya çıkmıştır. Her Roma ailesinin

bir Lar'ı, birkaç tane de Penat'ı vardı; bu tanr ılar, yalnız o ailenin olur, kendilerinetapınaklarda tapılınamazdı. Bütün şehri koruyan Larlart ile Penatlar bulunurdu.

Artan savaşlar, uluslar ın kaynaşması ile birlikte Tanr ı inancı Roma'ya da gelmiş.Böylece Yunanlar ın Olimpos tanr ılar ını Romalılar da kabul etmiş, yalnız adlar ını değiştirmişler. Jupiter (Zeus), Neptunus (Poseidon), Vesta (Hestia), Iuno (Hera), Mars

(Ares), Vulcanus (Hephaistos), Minerva (Athena), Venus (Aphrodite), Mercurius (Hermes),Diana (Artemis) isimleri verdikleri tanr ılara inanmışlar. Hades'e Pluton, Dionysos'a Bakkhosdemişler, Apollon adını değiştirmemiş olduğu gibi kullanmışlar. Eski Roma mitolojisiYunan mitolojisinden belirgin çizgilerle ayr ılıyordu. Romalılar çeşitli anlayışlar ı, dürüstlük,doğruluk, cesurluk vb. özellikleri tanr ılarla özdeşleştirirlerdi. Roma mitolojisi Yunanlar ınİtalya'ya yerleşmesinden sonra eski Yunan mitolojisinin etkisi altında kalarak bazı değişikliklere uğradı. Önceleri Mars onlar için bitkilerin köklerini besleyen bir tanr ı, Venüsise bahçelerin tanr ıçasıydı. Sonradan Yunan mitolojisinin etkisi altında kalarak bu tanr ılarsavaş ve aşk tanr ısı adlar ını almışlardı.

Roma mitolojisinin en ilginç taraf ı ise eski Romalılar ın olaylara bak ış açılar ıydı.

Roma mitolojisi sadece tanr ılar ve doğaüstü canlılar ın öykülerinden oluşmamaktaydı, aynı zamanda halk ın ve Roma devletinin ideolojisine yerleşmiş olan bir bak ış açısıydı. GerçekRoma şehrinin kuruluşunun ve halklar ı idaresi altına almasının çok çok önceden tanr ılartaraf ından belirlenmiş olmasındaydı. Bu mit Romalılar ın birçok savaşı kazanması sonucundada ortaya çıkmıştı. Romalılar eski devirlerden başlayarak önce kendi çevrelerindekikabileleri, daha sonra Avrupa, Asya ve nihayet Afrika'da yaşayan birçok ulusu egemenliklerialtına almışlardı. Eski Romalılar bunu çok doğal olarak kar şılamışlardı. Onlara göre Romatanr ılar taraf ından seçilmiş bir devletti.


Roma mitolojisi edebiyata yansımış ve ünlü Romalı şair Vergillius 'Aeneas' adlı eserini yazmıştı. 'Aeneas' eserinde şair Troya kahramanlar ından biri olan Aeneas'ın halk ı ile

birlikte İtalya'ya nasıl yerleştiğini anlatmış. Aeneas, Troyalı prens Ankhises ile tanr ıçaAphrodite'nin oğludur. Tanr ılar, kral Priamos soyunun sona ermesine Dardanos soyunun isedevam etmesine karar vermiştir. Bu nedenle Aeneas, annesi tanr ıça Aphrodite'nin yolgöstermesi ile yak ınlar ı ve halk ıyla İtalya'ya varabilecektir. Uzun ve bol serüvenli biryolculuktan sonra Aeneas, İtalya'nın Tiber nehri k ıyılar ına kolonisini kurar. Burada yöreninkralı Latinus ile dost olur; ancak Yunan kolonisinin komutanı Turnus ile döğüşür ve onuyenerek öldürür. Latinus'un k ızı Lavinia ile evlenerek Lavinium kentini kurar. Bu kentsonralar ı Albalonga adını alacaktır. Nihayet kent Roma adını alarak çok ünlenecek ve tarihteönemli roller üstlenecektir. Aeneas soyu, oğlu Iulus ile devam eder ve bu soydan gelen Ilia

ünlü ikizler Remus ve Romulus'u (Remo ve Romolo) doğurur.



24

1.2.4.Tanrı

ları

n Yaşam Alanları

Roma mitolojisinde de tanr ılar ın yaşam alanlar ının başında Olympos dağı

gelmektedir. Bunun yanında Roma çevresinde ve Tiber nehri k ıyılar ında tanr ılar ınyaşamlar ını sürdürdükleri söylenebilir.


1.2.5.1. Romus ve Romulus

Amilios ak arazi Alba’da çoban bir halk üzerinde hükümdardır; Aineias’ın soyundan

gelen kardeşi Numitor’u tahttan indirmiştir. Ayr ıca yeğeni Rhea Silvia’yı, çocukdoğurmasını önlemek amacıyla Vesta rahibesi olmayı zorlar. Oysa o ikiz doğurur.Çocuklar ın babası olarak tanr ı Mars’ı gösterir. Kral, çocuklar ı sorgun dallar ından sepetiçinde sel halindeki Tibet Nehri’ne bırak ır. Sular alçalınca beşik kayaya oturur. Bir dişi kurtçocuklar ı görür ve onlara meme verir! Faustulas adında bir çoban onlar ı büyütür.

Bir zaman sonra Ramus ve Ramulus, silahsız olduklar ı bir sırada haydutlar taraf ındankaçır ılır. Götürüldükleri Alba’da, tahtını yeniden elde etmiş olan atalar ı Numitor’u bulurlar.

Romulus ve Romus kurtar ılmış olduklar ı yer üzerinde bir şehir kurmak isterler.Kehaneti alabilmek için Ramulus, Palatinus tepesine, Romus ise Aventinus’u seçer. Romus’a

altı akbaba, Romulus’a on iki akbaba görünür ve Romulus kral ilan edilir.

Bunun üzerine Romulus iki beyaz öküz koşulmuş bir sabanla şehrin ilk surunun yeriniçizer. Kapı yerlerinde sabanı kaldır ır. Kutsal çukuru geçecek olan kimsenin cezası ölümolacaktır.

Düş k ır ıklılığı içinde Romus bu simgesel suyu geçer ve Romulus onu hemen öldürür.Böylece iktidar ın tek sahibi olur. Bar ışçı nice saltanat yıllar ından sonra Romulus korkunç birf ırtınada kaybolur. Quirimus adı ile tanr ılaşmıştır.

1.2.5.2. Sabin K ızlarının Kaçırılışı

Roma kurulmuş, her yandan sığınmacılar oraya gelip yerleşmiştir. Fakat sitede kadın bulunmadığından Romulus ve halk ı kaygılar içindedir. Evliliklere dayalı bir birliktelik teklifetmek için komşu uluslara elçiler gönderilmiş ise de komşular, bu derece çabuk büyüyen birsiteden kuşku duyduklar ı için teklifi reddetmekle yetinmişlerdir. Toplantı üstüne toplantı yapılmış, neticede Ramulus’un önerisi benimsenmiştir. Neptunus şenlikleri için Romalılarönemli oyunlar hazırlar ve bütün komşu uluslar ı davet ederler. Başta, ileri gelen evlerekonuk edilen sabinler olmak üzere bu yeni şehri görmek merak ı ile herkes oraya gelir.Kararlaştır ıldığı gibi bütün gözler ve dikkatler gösteriye tak ıldığı anda genç k ızlar ı kaçırmakiçin Romalı gençler her yana koşuştururlar. Anne ve babalar kutsallığa ihanet edildiğinihayk ırarak kaçışırlar; konuk severlik töresi ihlal edilmiştir. Eş bulduklar ı için mutluluk

duyan Romalı gençler sevecen davranırlar; k ızlarda sonunda kocalar ını yürekten severler.



25

K ı

zgı

n komşu uluslar durmadan Romalı

lara saldı

r ı

rlar, Roma ilk zaferini busaldır ılardan kazanır. Sabinler kurnazlıklarla kalenin içine girerler; bu başar ı Romalılar ı korkuya boğar, Romolus kaçmalar ını zor önler. Sabin k ızlar ı korkular ını bastırarakçarpışmalar ının ortasına atıldıklar ı sırada savaş doruk noktasına ulaşmıştır. Kadınlar

babalar ına ve kocalar ına birbirlerin öldürmemeleri için yalvar ır ılar. Erkekler hayretler içindekalır, yatışırlar. Şefler bar ış yapar ve iki halk ı birleştirirler. Romulus iktidar ı elde eder. OnuSabin kralı Tatius’la paylaşır. Ayr ıca Romalılar kar ılar ına kar şı hep saygılı olacaklar ına kar şı söz verirler.

1.2.5.3. Her Şey Zafer İçin

Güçlü Etrüst siteleri, öteden beri savaşçı diye ad yapmış olan yeni devletlerekar şıdırlar. Kral Porsene Roma’yı kuşatır; şehre giriş yolu Sulicius Köprüsü’nden ibarettir.

Horatius Cocles’in köprüye göz kulak olmakta görevli olduğu bir gün düşman ansızınyanı başlar ındaki bir tepe üzerinde tertiplenerek oradan aşağı inmeye başlar. O an dakahraman kendi adamlar ının şaşk ına dönüp f ırladıklar ını görür.

Horatius Cocles k ılıcı elinde, tek başına ilerler. Düşman hayretler içinde şiddetli birhücumda bulunur; ölen baştaki savaşçılar kendileri ile vuruşan adamı korumuş olurlar. Nevar ki saldırganlar ın koşuşmalar ıyla ahşap köprü çöker böylece çarpışma sona erer. Horatiussuya dalar, yüzerek şehre ulaşır.

Fakat kuşatma sürer ve açlık Roma’yı tehdit eder. Genç bir pratisyen, Mucius, tek başına düşmanın oraya gitmeyi tasarlar. Giysinin altına bir hançer saklar ve kral katına kadarsokulur. O gün ödeme günüdür, kral ile sekreteri ücret dağıtımında hazır bulunuyorlar.Mucius rasgele bunlardan birini öldürür, öldürdüğü sekreterdir. Kaçmakta iken yakalanı pkrala götürülür.

Orda adını söyler, kralı öldürmek istediğini ve ölmekten korkmadığını açıklar. Esasenkendisinden sonra üç yüz genç Romalı daha aynı girişimde bulunacaktır. Dehşete düşen kralonu ateşle işkence ettirmekle tehdit eder. O anda Mucius elini harlı bir ateşin üzerine kor vehiç ürpermeden yanmasını seyreder.

Şaşk ınlıkla dona kalan kral onu serbest bırak ır, hemen yapılan müzakereler sonundakuşatmayı kaldır ır. Bundan böyle Mucius şu takma ad ile anılır: Scaevola, solak!

1.2.5.4. Amor ile Psykhe

Bir kral ve kraliçeni üç k ızı olur. En küçüğü olan Pyskhe öyle güzeldir ki Venüs ondankaygı duyar. Oğlu Amor’a genç k ızı erkeklerin en kötüsüne âşık etmesini emreder. Gerçekteise genç k ız güzelliğinin hiç mi hiç yarar ını görmemektedir; zira herkes ona hayransa dakimse ona evlenme teklifinde bulunmaz. Babası, Apollon’un kehanetine danışmış ve k ızınaeş konusunda şu haberi almıştır:acımasız bir canavar, kanatlı, engerek benzeri.



26

Yine de Pyskhe kadere boyun eğer. Ne var ki kehanetin bildirdiği yerde görkemli birsaraybulur, ama kimsecikler yok! Gece olunca kocası gelir ve ondan kendisini görmeye aslakalk ışmamasını ister.

Gece geceyi kovalar, kocası hep karanlıkta gelir ve büyük bir mutluluğu paylaşırlar. Ne var ki, sarayda yalnız olduğunda Pyskhe için günler geçmek bilmez. Bu nedenle, bir günk ız kardeşlerinin, yerini öğrenmiş olduklar ı sarayın yak ınlar ında seslendiklerini duyunca çokmutlu olur. Kocası ona kendisini görmeye çalışmayacağı hakk ındaki andını hatırlatmış,ayr ıca hamile olduğunu da bildirmişti. Eğer aralar ındaki gizi saklaya bilirse çocuk bir tanr ı olacaktır!

Fakat Pyskhe’nin k ız kardeşlerinin içini k ıskançlık kemirmektedir. Ona kocasını hiç

görmediğini söyletir ve sinsice onu bu canavar ı öldürmeye ikna eder. Ertesi gece Pyskhe bir bıçak edinir; kandil ışığında Amor’u doğrudan görünce titreyerek yaklaşır ve kandildentanr ının omzuna k ızgın bir yağ damlası düşer. Derin acılar için tanr ı, onun güzelliğinekapılarak kendi annesinin emirlerini dinlemediğini ona açıklar. Ama işte, Pyskhe yık ımlar ınayol açmıştır. Sonunda Amor uçup gider.

1.3. Klasik Mitolojisi

Klasik mitoloji denildiğinde Yunan mitolojisi aklımıza gelir. Oniki tanr ı yunanmitolojisinin özünü oluşturur. Ancak dünyada birçok ulusun mitolojisinde dünyanınyaradılışı ile ilgili mitoslar birbirine benzemektedir. Bu nedenle dünyada ilk tanr ılar ın

doğuşunu anlatan yunan mitolojisine klasik mitoloji diyebiliriz.3.1.1. Tanrıların Çık ış Noktaları

Hesiodos'a göre evrenin başlangıcı kar ışıklık, belirsizlik ve sonsuz boşluk anlamınagelen Khaos' tu. Tanr ılar Khaoss’un içinden çıkmıştır.


Khaos içinden önce Gaia ( toprak ana ) doğdu. Daha sonra ölüler ülkesinin en derinyeri Tartaros ve aşk tanr ısı Eros doğdu. Ardından yeraltı karanlığı Erebos ve yeryüzükaranlığı Nyks birleşerek dünyayı saran ışıklı göğü ve günü ( Hemera ) meydana getirdiler.

Toprak ana tek başına Uranos ( gök ) , Pontos( deniz ) ve dağlar ı yarattı. Bunlarla birleşerek şekillenmeye başlayan evreni tanr ısal varlıklarla doldurdu. Tanr ılar arasında çeşitlisavaşlar meydana gelmeye başladı. Kronos, babası Uranos' u öldürerek yönetimi ele geçirdi.Uranos' un yere düşen kanından toprak ana hamile kaldı ve yıllar sonra öç tanr ıçalar ı olanErinys' ler doğdu.

Nyks ( gece ) ölümü, uykuyu, düşleri, kader tanr ıçalar ı olan Moiralar ı, ölçüsüzlüğücezalandıran Nemesis' i ve kavga tanr ıçası Eris' i doğurdu. Toprak ana denizle( Pontos )çıkar birleşerek deniz tanr ı ve tanr ıçalar ını doğurdu. Phorkys ile kardeşi Keto' nun

birleşmesinden Graialar ve Gorgo' lar doğdu. Gorgolardan yalnızca Medusa ölümlü idi.Perseus, Medusa 'nın başını kesmiş ve akan kanından kanatlı at Pegasus ve Khrysaor doğdu.



27

Kronos ile k ızkardeşi Rheia 'nın evliliğinden üçüncü kuşak Olymposlu tanr ılar olanHestia, Demeter, Poseidon, Hades ve Zeus doğdu. Zeus hakimiyeti ele alarak Olympos' dan (yüksek dağ ) evreni kardeşleri ile beraber yönetmeye başladı. Bu tanr ılara on iki Olymposlutanr ı deniliyordu. Zeus ile birlikte Yunan ve Roma mitolojisine geçilmiş oldu.

1.3.3. Tanrıların Yaşam Alanları

Tanr ılar ın klasik mitoloji’de, Yunan mitolojisinde olduğu gibi belirli bir yaşamalanlar ı yoktu. Tanr ısal güçlerine göre temsil ettikleri alanlarda yaşamlar ını sürdürürlerdi.


1.3.4.1. Evrenin Yaratı

lı

şı

Doğrusu, başlangıçta sonsuz uçurum (Kaos) vardı, sonra da yer (Gaia) ve aşk (Eros)…

Gaia yıldızlı Gök’ü, Uronos’u doğurdu, kendisine eşit ve kendisini tamamen kaplayacak biçimde.

Gaia’nın Uranos’la birlikteliğinden altı erkek yani Titanlar, altı k ız yani Titanidler, tekgözlü Kikloplar, yüz kollu Hekatonheirler doğar.

Bunlar öz babalar ınca sevilmiyorlardı. Çocuklardan biri doğunca Uranos onu Gaia’nınderinliklerine gömüyor ve huzur duyuyordu, oysa Gaia inildiyordu.

Dolayısıyla Gaia bir kurnazlık tasarlar, çocuklar ını ayaklanmaya teşvik eder.

Korku tümünü sarar. Bir tek Kronos annesine yardımcı olacağına söz verir.

Annesinin yapma bağcı bıçağıyla Kronos babasının cinsel organını keser ve denizeatar. Ölümsüz tohumdan Afrodit doğar, bu ad köpükten doğmuş anlamındadır. Kronos erkekve k ız kardeşlerini Gaia’nın derinliklerinden kurtar ır. Uranos’un yarasının kanındanEriyanlar ve devler doğar.

1.3.4.2. Tanrılar Titanlara Karşı

Evrene egemen olur olmaz Kronos, Kikloplarla Hekatonkheirleri tekrar Tartaros’asokar. K ız kardeşi Rhea ile evlenir, Rhea’dan Hestia, Demeter, Hera, Hades, Poseidon veZeus dünyaya gelir. Kronos Zeus’u da hemen yutmak ister.

Zira, Gaia’le Uronos’tan öğrenmiştir ki, güvüne rağmen kaderinde öz oğlunun boyunduruğu ile kar şılaşmakta vardır. Ne ki, Zeus’u doğuracağı gün Rhea ebeveyninden,oğlunu saklamak için kendisiyle birlikte bir düzen tasarlamalar ı dileğinde bulunur.

Gaia çocuğu Gittir’i kabul eder, çocuk orada büyür. Büyükannesinin yardımı ile Zeus babasına bir ilaç içirir, ilaç ona çocuklar ını kusturur. Ardından Kikloplarda Hekatonkheirlerikurtar ır, onlarda kendisine yıldır ım ve şimşekleri sunarlar.



28

Kronos taraf ı

nda yönetilen Titanlarla, başta Zeus, Rhea’nı

n Olimpos’a yerleşmiş çocuklar ı arasında korkunç bir savaş başlar. On yıl sonrada mücadele hala sürmektedir.Ölümsüzlerin ayr ıcalığı olan Nektar ve ambrosiaya kar şılık Olimposlular Yüzkollular ınyardımını sağlarlar.

Göğüs göğse ölümcül savaş içinde Yüzkollular Titanlar ın kar şısına dikeldiler, güçlüellerinde koca koca kayalarla. Öte yandan, Titanlarda sıralar ını güçlendiriyorlardı yılmak

bilmeden. Ve, yank ı veriyordu uçsuz bucaksız deniz, çepeçevre ve ürkütücü! Toprak gürledişiddetle, engin gök inildedi, her şey sarsıldı.

Yüzkollular Titanlar ı yerin altına göndermeyi başar ırlar. Gaia, Tartaros’la evlenir ve

Zeus’un alt edeciği bir canavar olan Typhon’u dünyaya getirir. Tanr ı

lar zafere ulaşı

ncaiktidar ı paylaşırlar. Poseidon denizi, Hades yeraltı dünyasını, Zeus ise göğü ve bütün evreninegemenliğini elde etti.

1.4. Mitolojinin Diğer Tuhaf Yaratıkları

1.4.1. Kahramanlar

Köken bak ımından kahraman Heros sözcüğü kuvvetli, zinde anlamındadır. Yunankahramanlar ı tanr ılarla insan arasındadırlar.

Ölümlerinden sonra da yer yüzünün tam altı

nda yaşamaya devam ederler.( Çelişkideolsa Ölüler Ülkesi’ nin en uzak köşelerinde bile gösterilirler. ) Ruhlar ı müthiş bir sinirgücüyle doludur; yer tanr ılar ının kültüne benzer bir kültte onlara tanınır.

En büyük kahramanlar çok uzak bir geçmişte kalmışlardır; ama yine de onlar ınmezarlar ı olduğu sanılan yerler saygı görür. Yaşamlar ı Yunan mitolojisinin en zenginöykülerini ilham etmiştir. Doğumlar ı üzerinde çoğunlukla bir giz perdesi vardır, dahadoğrusu doğumlar ı elverişsiz kehanetlerle birliktedir. Böyle olunca da onlar ı uzak ülkelere,

bazen dünyanın bir ucuna, hatta Ölüler Diyar ı’na çeken işler başararak değerlerinikanıtlamak zorundadırlar. Tutumlar ı aşır ıdır. Bu ataerkil toplumda neredeyse, kadınkahraman yoktur.

M.Ö. VII. yüzyıldan başlayarak eponumos yani sitelere adlar ını veren kahramanlarkültü gelişir. Çok seçkin adamlar, özellikle de M.Ö. VII. ve M.Ö. V. yüzyıllarda kolonikuranlar ölümlerinden sonra kahraman sayılmışlardır.

Yerel kahramanlar insanlar ı tüm eylemlerinde koruyan k ır perileridir.

1.4.2. Olağanüstü Yaratıklar

Yunan mitolojisinde bir dizi yabancı halk yer alır.

Amazonlar (savaşçı kadınlar) görünüşe göre, Kafkasya’da yağma ve soygunlageçinirler. Erkek varlığına yılda sadece bir defa, o da soylar ını sürdürmek için izin verirler.



29

Büsbütün saldı

rgan olanlar ise yamyam dev Lestrigonlarla tek gözlü Kikloplardı

r.Buna kar şılık, Lotophagoslar yani Lotus yiyenler zararsızdır. Ne var ki lotus, onu tadanherkese her şeyi unutturur! Pigmelere gelince, onlar durmaksızın turnalar ın saldır ılar ını

püskürtmek zorundadır. Mağaralarda yaşayan Etiyoplalılar sürüngenlerle beslenirler,konuşmalar ı yarasa çığlıklar ına benzer. Bunlar arasında Makrobioslar, yani uzun ömürlülersağlıklar ını menek şe kokulu bir pınara borçludurlar. Hintliler, dev kar ıncalar inlerinikazarken çıkardıklar ı altının peşindedirler. Kimmerler puslu bir ülkede toprak altındayaşarlar. Tek gözleri bulunan Arimasplar korkunç grifonlar ın korumasındaki altını elegeçirmek çabasındadır. Uzak kuzeyliler olağan üstü uzun ömre sahip sihirbazlardır.

Ayr ıca melez yaratıklarda mevcuttur: Yar ı insan yar ı at ya da teke olan Satyrler

muzip, bazen de kötücül yaban cinleridir. Nymphelerin ve ölümlülerin ardı

na düşerler.Yaşlanan Satyrler’e Silenos adı verilir.

Telkhinler Deniz ile Yer’in oğullar ı olan cinlerdir. Ya bedenlerinin alt bölümü yılanveya balık biçiminde olur ya da perdeli ayaklar ı bulunur. Bak ışlar ı büyü doludur. RodosAdası’nda oturur adanın deprem ve volkan afetlerini k ışk ırtırlar.

Triton bir deniz tanr ısıdır, denizi yatıştır ır. Amphitrite ile Poseidon’un oğludur;Poseidon’la denizcilere aracılık eder. Babasının alayında bulunan yaratıklara adını verir.

Yılan ve ejderha bolluğu vardır. Herhalde bunlar ın çoğu gözünden düşmüş eski

tanr ılardır. Genellikle çeşmelerin, büyülü bahçelerin (Hesperislerinki gibi), kutsal sitelerin (yılan Python Apollon taraf ından Delphoi’de öldürülmüştür) ve değerli nesnelerin ( Altın Postgibi) bekçileridir. Yar ı kadın, yar ı kuş olan karma yaratıklarda vardır; iğrenç bir koku yayan,kuraklığı, açlığı salgınlar ı temsil eden Harpyalar; şark ısı denizcilerin felaketine neden olanSirenler; Sfenks (Yunanca da dişildir) gibi.

Yar ı erkek, yar ı boğa Minotauros, Theseus’ a yenik düşer. Tanr ı-ırmak Akhelosskeyfince biçim değiştirir. Akheloos’u boynuzlar ından birini sökerek Herakles yenmiştir.

1.4.3. Canavarlar

Bazı canavarlar köpek benzeridir. Örneğin Kharybdis’in kar şısındaki denizcileri yiyenSkylla; üç köpek başına sahip, sırtında bir tür yılanbaşı bulunan Ölüler Ülkesi’nin bekçisiKerberos gibi.

İnsan görünüşüne yak ın olanlar Prokrustes gibi devlerdir. Gorgonlar ın k ız kardeşleriGreeler ihtiyar doğarlar, sadece bir göz bir dişleri vardır ve bunlar ı sırayla birbirlerine ödünçveririler. Her üç Gorgon yaban domuzu dişlerine, tunçtan ellere, altından kanatlara veejderha boynu gibi pullu boyuna sahiptirler. Bak ışlar ı taşlaştır ır. Yalnızca Medusaölümlüdür.



30

Resim 18: Medusa

Deniz canavar ı azdır. Kharybdis dönen bir burgaçtır. Kerler, Erinyanlar, insan etiyle beslenen Empusa, gömülen cenazeleri yiyen Eurynomos ya da çocuk kaçıran Gelo gibi gibiVampir ve hayaletler topraktan gelirler.



31

UYGULAMA FAALİYETİ

Klasik mitoloji ve diğer mitolojileri basılı, görsel kaynaklar ile internetten araştırmayaparak elde ettiğiniz bilgileri bir mitolojik öyküyle birlikte sınıfta sununuz? Kontrollistesindeki kriterlerini uygulayabilmelisinizİşlem Basamakları Öneriler Klasik mitolojiyi ve diğer

mitolojileri basılı kaynaklardanaraştır ınız.

Bu alanda farklı ülkelere ait basılı kaynaklaraulaşmak için, üniversitelerin edebiyatfakültelerine ait kütüphanelerdenyararlanabilirsiniz.

Kitapevlerinin mitolojilere ayr ılmış kitap

raflar ından basılı kaynaklara ulaşabilirsiniz. Elde ettiğiniz kaynaklar ın kaynakça

k ısımlar ından farklı basılı kaynaklar ınadlar ına ulaşabilirsiniz.

Modül sonunda önerdiğim basılı kaynaklardan yararlanabilirsiniz.

Klasik mitolojiyi ve diğermitolojileri görsel kaynaklardanaraştır ınız.

Alışveriş ve gösteri merkezlerinde zamanzaman mitolojik öykü sunumlar ı yapılmaktadır. Bu sunumlar ın yapıldığı günleri takip edip mitoloji sunumunuizleyebilirsiniz.

Televizyonda özellikle TRT-2’de dünyamitolojileri ile ilgili programlaryayınlanmaktadır. Bu programlar ı izleyebilirsiniz. Dizi filmleri izleyebilirsiniz.Örnek: Herkül vs.

Mitolojik kahramanlarla ilgili birçok sinemafilmleri var. Bu filmleri sinemaya giderekveya DVD, VCD’lerini alarak evinizdeizleyebilirsiniz. Örnek: Troya, Gladyatör,Herkül vs.

Klasik mitolojiyi ve diğermitolojileri internet üzerindenaraştır ınız.

İnternet size çok yönlü bir araştırma olanağı sağlayacaktır. Hem ihtiyacınız olan bazı

bilgilere kolay ulaşmanızı sağlayacak hem deihtiyacınız olan kaynaklar hakk ında bilgisahibi olmanızı sağlayacaktır. İhtiyacınız olankaynaklara nasıl ulaşabileceğiniz konusundasizlere yol gösterecektir.

Araştırmalar ınızda internetteki aramamotorlar ını kullanarak istediğiniz bilgi

başlıklar ını yazarak size gereken bilgilereulaşabilirsiniz.

Modül sonunda önerdiğim internetsitelerinden yararlanabilirsiniz.




32

Kontrol Listesi

Değerlendirme Kriterleri Evet Hayır

Klasik mitolojiye ve diğer mitolojilere ait bilgi ve öyküleri, edebiyatfakültelerinin kütüphanelerinden araştırdınız mı?Klasik mitolojiye ve diğer mitolojilere ait bilgi ve öyküleri araştır ırkenkitapevlerinin mitolojilere ayr ılmış kitap raflar ından ihtiyacınız olan

basılı kaynaklara ulaştınız mı?Klasik mitolojiye ve diğer mitolojilere ait bilgi ve öyküleri araştır ırkenelde ettiğiniz basılı kaynaklar ın kaynakça k ısımlar ından ihtiyacınız olanfarklı kaynaklara ulaştınız mı?

Modül sonunda önerdiğimiz basılı kaynaklardan yararlandınız mı?Alışveriş ve gösteri merkezlerinde yapılan mitoloji sunumlar ını izlediniz mi?Televizyonda yayınlanan dünya mitolojileri ile ilgili dizi, belgesel

programlar ı izlediniz mi?Mitolojik kahramanlarla ilgili sinema filmi izlediniz mi?Klasik mitolojiye ve diğer mitolojilere ait bilgi ve öyküleri araştır ırkeninternetteki arama motorlar ını kullandınız mı?Klasik mitolojiye ve diğer mitolojilere ait bilgi ve öyküleri araştır ırkeninternetten ihtiyacınız olan bilgilere ulaştınız mı?

Klasik mitolojiye ve diğer mitolojilere ait bilgi ve öyküleri araştı

r ı

rkenmodül sonunda önerdiğimiz internet sitelerinden yararlandınız mı? Klasik mitolojiye ve diğer mitolojilere ait bilgi ve öyküleri araştırmanızsonucunda, sınıfta sunacağınız öyküyü seçtiniz mi?Klasik mitolojiye ve diğer mitolojilere ait araştırmanız sonucunda eldeettiğiniz bilgi ve öyküyü sınıfla paylaşmak için bilgisayarda sunuhazırladınız mı?Klasik mitoloji ve diğer mitolojilere ait bilgi ve öyküyü sınıftasundunuz mu?Toplam “Evet” “Hayır” sayısı

Değerlendirme

Uygulayamadığınız davranışlarla kar şılaştığınızda; modüldeki önerileri tekrarokuyunuz ve kontrol listesini yeniden uygulayınız.



33

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki sorular ı cevaplayarak belirtiniz.

Ölçme Soruları

1. İlkel insan topluluklar ının, evreni, dünyayı ve doğa olaylar ını kişileştirerek canlı varlıklar ya da tanr ılar olarak tasarlayı p henüz sırr ını çözemedikleri yaşamın veevrenin çeşitli görüntülerini bir anlam kolaylığına bağlamak gereksiniminden doğmuş öykülere ne denir?A) MitosB) MitolojiC) EposD) EfsaneE) Hikaye

2. Mitos bilgisi ve mitoslar ın sistemli bir biçimde toplamına ne denir?A) MitosB) MitolojiC) EposD) EfsaneE) Hikaye

3. Aşağıdakilerden hangisi Oliympos’un on iki tanr ısından biri değildir?A) ZeusB) HeraC) AthenaD) ApollonE) Odysseus

4. Aşağıda benzer özellikteki Yunan ve Roma tanr ılar ı eşleştirilmiştir. Bueşleştirilmelerden hangisi yanlıştır.

A) Zeus-JupiterB) Hermes-MercuriusC) Aphrodite -VenusD) Demeter-NeptunusE) Hera-İuno

5. Zeusun kar ısının ismi aşağıdakilerden hangisidir.A) HeraB) AthenaC) ApollonD) Odysseus

E) Aphrodite




34

6. “Zaman kendi evlatlar ını yutar.” deyimi Zeus’un babası için kullanılmıştır. Zeus’un

babası

nı

n adı

aşağı

dakilerden hangisidir?A) KronosB) GaiaC) Uranos D) Brontes E) Steropes

7. Aşağıdakilerden hangisinde aşk tanr ıçasının adı Yunan ve Roma Mitolojilerine göredoğru verilmiştir?A) Hestia-VestaB) Ares-Mars

C) Aphrodite-VenusD) Demeter-CeresE) Poseidon-Neptunus

8. Yunan mitolojisinde tanr ılar nerede yaşarlardı?A) Olympos Dağı B) RomaC) TruvaD) Ida Dağı E) Nymphe

9. Yunan mitolojisine göre puslu bir ülkede toprak altında yaşayan olağan üstü yaratıklar

aşağıdakilerden hangisidir?A) ArimasplarB) KimmerlerC) SatyrlerD) GrifonlarE) Ceres

10. Yunan mitolojisine göre yar ı insan yar ı at ya da teke olan melez yaratıklaraşağıdakilerden hangisidir?A) ArimasplarB) KimmerlerC) Satyrler

D) GrifonlarE) Ceres



35


Bu öğrenme faaliyeti ile eğlence hizmetleri departmanında kullanabileceğiniz Dünyamitolojilerine ait mitolojik öyküleri animasyon programına doğru olarakuyarlayabileceksiniz.

Mitolojiler hangi aktivite ve sunumlarda kullanılabilir, araştır ınız. Bilgisayarda

sunu hazı

rlayarak sı

nı

fta anlatı

nı

z. Mitolojik öykülerde kullanılabilecek ses, müzik, görüntü, dekor, kostümler nelerolabilir ve nasıl kullanılır araştır ınız. Hazırlayacağınız mitolojik bir öyküde buöğeleri kullanınız ve sınıfta bu öğelerle mitolojik öyküyü anlatınız.

2. AKTİVİTE VE GÖSTER İLERDEMİTOLOJİYİ KULLANMA

Mitolojik öyküler animatörler taraf ından birçok aktivite ve gösterilerde kullanılabilir.Animatörler konaklama işletmelerinde, hazırladıklar ı şov programlar ında müzikaller,

monolog (tek kişi) veya diyaloglar (birden çok kişi), şeklinde mitolojik öykülere yerverebilirler. Bazı günlerde yalnızca mitolojik öykülere yer verilerek bir program hazırlanı pkonuklara sunulabilir.

Günümüzde mitolojik öyküler büyük alışveriş veya kongre merkezleri taraf ındansosyal etkinlikler veya promosyon çerçevesinde değerlendirilmektedir. Alışveriş veya kongremerkezlerine gelen konuklara animatörler taraf ından mitolojik öyküler sunulmaktadır.

Firma toplantılar ında, toplantı aralar ında veya sonrasında mitolojik öykü sunumlar ı ilegelen konuklar ı için firma sosyal etkinlik gerçekleştirmiş olmaktadır. Bu sayede gelenkonuklar ın toplantılarda sık ılması önlendiği gibi, bu aktiviteler konuklar ın eğlenmesini,dinlenmesini ve kültürel gelişimini sağlamaktadır.

Çeşitli amaçlarla düzenlenen edebiyat, kültür, sanat günlerinde de artık mitolojiköyküleri sunan animatörler de aranan kimseler olmuşlardır.

Mitolojik öyküler, konaklama işletmelerinde yapılan bazı şov programlar ı dışındagenellikle bir kişi taraf ından sunulmaktadır. Mitolojik öyküleri anlatacak kimselerin iyi birdiksiyona sahip olması gerekmektedir. Öyküleri anlatırken monoton bir ses tonukullanılmamalıdır. Mitolojik öyküyü anlatan kimse ses tonunu olayın ak ışına göreayarlamalı, öyküdeki vurgulara dikkat etmelidir. Öyküyü anlatacağı dili çok iyi bilen vekullanabilen bir kişi olmalıdır. Anlatımda kullanılan cümleler açık, net, anlaşılır düzeydeolmalıdır. Dinleyicilerin veya izleyicilerin genelinin anlayabileceği düzeyde kelimeler

seçilerek öyküler anlatılmalıdır.


AMAÇ

ARAŞTIRMA



36

Planlama yapı

lmadan, program hazı

rlanmadan aktivite veya gösteri yapı

lamaz.Yapılacak aktivite veya gösteriye uygun program hazırlanmalıdır. Hazırladığınız program damitoloji sunumunun zamanını ve süresini belirlemelisiniz.

Aktivite veya gösterinin türüne uygun serüven ve aşk öykülerini araştır ılmalıdır. Buaraştırmalar ınızda kaynaklara kolay ulaşabilmek için internetten yararlanabilirsiniz. Size buyöntem en azından araştırdığınız serüven veya aşk öyküsünün hangi kaynaklarda yer aldığı ile ilgili fikir verecektir. Araştırmalar ınız sonucunda elde ettiğiniz aşk ve serüven öyküleriniinceleyiniz. Hazırladığınız aktivite veya gösteri programına en uygun olan öykü veyaöyküleri seçiniz. Seçmiş olduğunuz serüven ve aşk öykülerini yalnızca siz sunacaksanızmonologa çeviriniz. Öyküyü monologa çevirmeden sunarsanız izleyiciler sık ılabilir ve

tekdüze bir sunum yapmı

ş olursunuz.

Sunacağınız mitolojik serüven ve aşk öyküleri için aktivite veya gösterinin özelliğinegöre yalın bir sunum yapabileceğiniz gibi mitolojik serüven ve aşk öykülerini izleyicinindikkatini çekecek müzik, ses efektleri, dekor, kostüm ve ışık efektleri iledestekleyebilirsiniz. Sunacağınız öyküye uygun dekor, müzik, ses efektleri ve ışık efektleriaraştır ınız. Kullanacağınız dekor, müzik, ışık efektleri ve ses efektleri, sunduğunuz öyküinsanlar ın kafasında canlandırmalar ını sağlayacak nitelikte olmalıdır.

Müzik: Kullanacağınız müzikte mitolojik öykünün geçtiği milletlerin müzikkültürünü yansıtabilirsiniz. Örneğin, Yunan mitolojisine ait öykü sunarken lir enstrümanının

kullanıldığı bir ezgiyi seçebilirsiniz. Kullanılacak müziğin sizin sunumunuzu yapmanızı engelleyecek yükseklikte olmamasına dikkat ediniz.

Ses ve ışık efektleri: Anlattığınız öykünün türüne göre, ses efektleri seçebilirsiniz. Buses efektleri bir savaşı anlatırken k ılıç, at, insan sesleri olabilir. Aşk öyküleri anlatıyorsanız,fonda hafif romantik müzik çalabilir. Doğa olaylar ını anlatırken, kuş sesleri, yaprak sesleri,gök gürültüleri kullanılabilir. Tanr ılar ın gazaplar ı anlatılırken gök gürültüsü ve şimşeksesleri, volkan patlamalar ı, denizden gelen f ırtına sesleri kullanılabilir. Renkli spot ışıklarçıkan seslere göre düzenlenir. Işık efektleri, çıkan seslere eşlik ederler.

Kostüm ve Makyaj: Anlattığınız öykünün türüne göre, o dönemi yansıtan kostümler

giyebilirsiniz. Yansıtmak istediğiniz kahramanlarla ilgili resim ve heykeller var ise bu resimve heykellerde ki kahramanlar ın giyimlerine uygun kostümler hazırlayabilirsiniz. Takma peruk ve sakal takabilirsiniz. Yüzünüzü makyajla o kahramana benzetebilirsiniz.

Örneğin monolog hazırlayacaksanız ünlü destan anlatıcısı Homeros’un (Resim:17)k ılığına girebilirsiniz.



37

Resim 19: Homeros

Dekor: Arka fonda anlattığınız öykünün konusuna ve geçtiği döneme uygun bez fonresimleri kullanabilirsiniz. Öykünün geçtiği dönemi yansıtan köpük türü malzemelerdenyapılan sütun başlar ını kullanabilirsiniz.

Yaptığınız araştırma sonucunda elde ettiğiniz ses ve ışık efektleri ile görüntü ve

müziklerden en uygun olanlar ını seçiniz. Basit bir öyküyü anlatacak bile olsanız, müzik veses efektlerini öykü bütünlüğüne göre sıraya koyarak bilgisayara yükleyin. Yüklediğinizmüzik ve sesler, gelen konuklar ın öyküyü dinlerken sık ılmalar ını engelleyecektir.Konuklar ın dikkatini ve ilgisini çekecektir.

Resim 20: Mitolojik öykülerin kullanıldığı şov dekoru

Araştırmalar ınızı ve seçimlerinizi tamamladıktan sonra mitolojik öyküye çalışınız.Zamanınız varsa mitolojik öyküyü sunacağınız yerde dekor, müzik, ses efektleri ve görüntüefektleriyle eşliğinde prova yapınız.



38

Monolog ve diyalog şeklinde geçen öykü anlatı

mlar ı

nı

n yanı

nda, son yı

llarda 50dk.’lık, çok fazla kişinin rol aldığı mitolojik öykü müzikalleri de vardır. Bu müzikallerkonaklama işletmelerinde sahnelenmektedir. Ancak çok büyük kadroya ve bütçeye ihtiyaçvardır. Günümüzde Anadolu Ateşi grubunun sahnelediği gösterilerde de mitolojik öyküleryer almaktadır.

2.1. Animasyon Etkinliği Hazırlama Aşamaları

Eğlence hizmetleri alanında hazırlayacağınız programlarda mitolojiyi kullanmayakarar verdikten sonra bunlarla ilgili hazırlık çalışmalar ını yapmak gerekir. Bu aşamalar ın her

biri son derece titiz ve dikkatli çalışma gerektiren aşamalardır. Bu aşamalar;

Mitolojik bir hikâyeyi seçme, Eğlence hizmetlerine uyarlama, Rejiyi oluşturma, Kostüm ve aksesuarlar ı belirleme, Dekor ve aksesuarlar ı belirleme, Bütçeyi hazırlama, Dekor ve aksesuarlar ını hazırlama, Kostüm ve aksesuarlar ını hazırlama, Ses ve ışık düzenini hazırlama, Provalar, Sunum,

a) Mitolojik bir hikâyeyi seçme

Animasyon programını hazırlarken ilk aşama konunun seçimidir. Bu programlardamitolojiyi kullanırken mitolojik öyküler doğrudan canlandır ılabilineceği gibi mitlerde yeralan karakterlerin genel karakteristik özelliklerinden yararlanarak ekibe özgü öykülerdeoluşturulabilir.

b) Eğlence hizmetlerine uyarlama

Mitlerde yer alan öykülerin olduğu gibi kullanılması yerine animasyona uyarlanarakhazırlanması ve sunulması daha etkileyici olacaktır.

c) Rejiyi oluşturma

Seçilen ya da oluşturulan öykünün temasına uygun olarak rejisinin de oluşturulması çok önemlidir. Öykünün canlandır ılmasında ifade yöntemi olarak kullanılması planlanandanslar ın koreografisi, kullanılacak müzik tespitlerinin de oluşturulması öyküyü ve gösteriyidestekleyecek ve konuk üzerindeki etkisini arttıracaktır.



39

Resim 21: Mitolojik öykülerden yararlanılarak hazırlanan crazy show (çılgın gösteri)

d) Kostüm ve aksesuarları belirleme

Belirlenen öyküye ve temaya uygun olarak kostümleri ve aksesuarlar ı belirlemek çokönemlidir. En az öykünün yaratacağı etki kadar konuklar üzerinde olumlu ya da olumsuz

etkileri vardır. Çünkü, her gösteri tüm bileşenleri ile bir bütün olmakta ve birbirinitamamlamaktadır. Tasar ımlar hazırlanır; kullanılacak malzemeler, kumaşlar vb. malzemelerkararlaştır ılır. Sonrasında hazırlama aşamalar ına geçilir.

e)Dekor ve aksesuarları belirleme

Dekor ve aksesuarlar ını belirlerken de yine kullanılacak öykü ve temaya uygunluğadikkat etmek önemlidir. Kostümleri belirleme ile ilgili çalışmalar aynı şekilde dekorlariçinde gerçekleştirilir. Sahnede kullanılacak dekorlara karar verilir, tasar ımlar ı oluşturulur.Dekorlar için hangi malzemelerin uygun olduğu ve kullanılması gerektiği belirlenir. Dahasonra hazırlık aşamalar ına geçilir.

f) Bütçeyi hazırlama

Gösteri için planlanan tüm çalışmalar ın hazırlıklar ının tamamlanabilmesi için bunlarlailgili gerekli bütçenin hazırlanması şarttır. Tek tek her kalemin detaylar ı, fiyatlandırmalar ı yapılır. Toplam olarak ayr ılması gereken rakam belirlenir, hazırlıklar bu doğrultudatamamlanır.



40

g) Kostüm ve aksesuarlarını hazırlama

Daha önce tamamlanan ön hazırlık çalışmalar ından elde edilen taslaklar ve tasar ımlardoğrultusunda planlanan çalışmalar sürdürülür. Bu çalışmalar ı ön görülen süreler içersindetamamlamak esastır.

h) Dekor ve aksesuarlarını hazırlama

Tı pk ı kostüm ve aksesuarlar ındaki hazırlık çalışmalar ında olduğu gibi dekorlar ınhazırlanması sırasında da aynı işlemler geçerlidir.

i) Ses ve ışık düzenini hazırlama

Belirlenen tema ve rejiye uygun olarak gösteri sırasında belirlenen müziklerin kayıtlar ı temin edilir. Işık efektleri belirlenir, gerekli ön hazırlıklar yapılır. Sahne düzenine ve rejiyeuyun olarak hazırlanır, yerleştirilir. Tüm ses ve ışık sistemleri kontrolden geçirilerek gereklihazırlıklar tamamlanır. Ses ve ışık efektleri de gösterileri tamamlar hatta bu gösteriler deoldukça etkileyici olduğu için önemli bir yere sahiptir.

j) Provalar

Kostüm, dekor vb. tüm ön hazırlıklar tamamlandıktan sonra artık gösterinin provalar ına başlamak gerekir. Planlamalarda provalarda yer alacak çalışmalar için gereken

süre doğru tespit edilmeli, asla yeterli hazırlık yapılmadan sunuma geçilmemelidir.

k) Sunum

Gösteri (show) öncesi gerekli tüm kontroller yapılır, gerekli tüm hazırlıklartamamlandıktan sonra artık sunum zamanı gelmiştir.

Resim 22: Unicorn



41

UYGULAMA FAALİYETİ Araştırdığınız bir öyküyü, müzik ve görsel öğeler eşliğinde sununuz. Öğrenme

faaliyeti–1 de elde ettiğiniz bilgileri aktivite ve gösterilere uyarlayabilmelisiniz. Kontrollistesindeki kriterleri uygulayabilmelisiniz.

İşlem Basamakları Öneriler Gerektiğinde aktivite ve

gösterilerde klasik Yunanve Roma mitolojisinikullanınız.

Gerektiğinde aktivite vegösterilerde mitolojilerdeyer alan diğer tuhafyaratıklar ı kullanınız.

Öyküleri anlatırken monoton bir ses tonukullanılmamalıdır. Mitolojik öyküyü anlatan kimseses tonunu olayın ak ışına göre ayarlamalı, öyküdekivurgulara dikkat etmelidir.

Yapılacak aktivite veya gösteriye uygun programhazırlanmalıdır.

Hazırladığınız programda mitoloji sunumununzamanını ve süresini belirlemelisiniz.

Aktivite veya gösterinin türüne uygun mitolojiköyküler araştır ılmalıdır.

Hazırladığınız aktivite veya gösteri programına enuygun olan öykü veya öyküleri seçiniz.

Seçmiş olduğunuz mitolojik öyküleri yalnızca sizsunacaksanız monologa, birkaç kişi oynayacaksadiyaloglara çeviriniz.

Sunacağınız mitolojik öyküler için aktivite veyagösterinin özelliğine göre yalın bir sunumyapabileceğiniz gibi izleyicinin dikkatini çekecekkostüm, makyaj, dekor, müzik, ışık ve ses efektlerikullanabilirsiniz.

Sunacağınız öyküye uygun kostüm, makyaj, dekor,müzik, ses ve ışık öğelerini araştır ınız.

Mitolojik öykülere uygun görsel öğeler (kostüm,dekor, makyaj) tarihi motifleri taşımalıdır. Örneğin:Ünlü destan anlatıcısı Homeros’un k ılığınagirebilirsiniz. Dekor olarak başlı sütunlar ı

kullanabilirsiniz. Kullanacağınız müzikte mitolojik öykünün geçtiği

milletlerin müzik kültürünü yansıtabilirsiniz.Örneğin, klasik Yunan mitolojisine ait bir öyküdelir’in çaldığı bir müziği tercih edebilirsiniz.

Yaptığınız araştırma sonucunda elde ettiğiniz müzikve ses efektlerinden uygun olanlar ını seçiniz.

Müzik ve ses efektlerini öykü bütünlüğüne göresıraya koyarak bilgisayara yükleyin.

Aktivite veya gösteri sırasında kullanılacağınızkostümü hazırlayınız ya da hazırlatınız.

Hazırlanan aktivite veya gösteride bilgisayar




42

yardımıyla müzik, ses efektleri ve imkanınız var ise

ışık efektleride kullanarak sunumunu gerçekleştiriniz. Sunacağınız öyküyü monolog olarak veya diyalogolarak hazırlasanız da ışık, ses ve müziği yönetecek

bir kimseye daha ihtiyacınız olacaktır.



43

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Kontrol Listesi

Değerlendirme K ıriterleri Evet HayırMitolojik öyküyü araştırdınız mı?Mitolojik öyküyü monologa çevirdiniz mi?Mitolojik öyküye ilişkin müzik ve/veya ses efektleri seçtiniz mi?Mitolojik öyküye ilişkin görüntüler seçtiniz mi?Mitolojik öyküye ilişkin müzik ve/veya ses efektleri ile görüntüleriöykü bütünlüğüne göre bilgisayara yüklediniz mi?

Mitolojik öyküye ilişkin kostüm seçtiniz mi?Mitolojik öyküye ilişkin ezber çalışması yaptınız mı?Mitolojik öyküyü sunarken müzik, ses ve görüntüleri yönetecek birarkadaşınızı buldunuz mu?Mitolojik öyküyü bilgisayar ı ve projeksiyonu kullanarak sınıftasundunuz mu?

Toplam “Evet” “Hayır” sayısı

Değerlendirme

Uygulayamadığınız davranışlarla kar şılaştığınızda; modüldeki önerileri tekrarokuyunuz ve kontrol listesini yeniden uygulayınız.



44


Mitolojik kahramanlar ın ana karakterlerinden ve özelliklerinden yararlanarak kendiniz bir hikâye hazırlayınız. Buna uygun rejiyi oluşturunuz. Sınıfta sununuz?

PERFORMANS DEĞERLENDİRME

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

1 Mitolojide ana karakterlerin özelliklerini incelediniz mi?

2Mitolojideki ana karekterlerden ve özelliklerinden yararlanaraköykü hazırladınız mı?

3 Hazırladığınız öyküyü sunmak için, rejiyi oluşturdunuz mu?

4Hazırladığınız öykünün sunumunda kullanacağınız kostüm veaksesuarlar ı belirlediniz mi?

5Hazırladığınız öykünün sunumunda kullanacağınız dekor veaksesuarlar ı belirlediniz mi?

6Hazırladığınız öykünün sunumu için ihtiyaç ve gider bütçesihazırladınız mı?

7Hazırladığınız öykünün sunumu için, dekor ve aksesuar ını hazırladınız mı?

8Hazırladığınız öykünün sunumu için, kostüm ve aksesuarlar ını

hazırladınız mı?9

Hazırladığınız öykünün sunumu için, ses ve ışık düzeninihazırladınız mı?

10 Hazırladığınız öyküyü sunmak için provalar yaptınız mı?

11 Hazırladığınız çalışmanın son kontrollerini yaptınız mı?

11 Hazırladığınız öykünün sunumunu sınıfta yaptınız mı?

Uyguladığınız performans değerlendirmede “hayır” cevaplar ınız var ise modülütekrarlayınız. Modülü başar ı ile bitirmişseniz ve amaçlanan yeterliği kazandıysanız birsonraki modüle geçebilirsiniz.




45

CEVAP ANAHTARLARI

Cevap Anahtarı; Öğrenme Faaliyeti – 1

1 2 3 4 5a b e d a

6 7 8 9 10a c a b c

Değerlendirme

Cevaplar ınızı cevap anahtar ı ile kar şılaştır ınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendirebilirsiniz. Yanlış yaptığınız konu veya konular ın cevaplar ını öğrenmekiçin öğrenme faaliyetine tekrar dönünüz.

CEVAP ANAHTARLARI



46

MODÜL DEĞERLENDİRMEKontrol Listesi

Değerlendirme Kriterleri Evet Hayır1 Klasik mitolojiyi ve diğer mitolojileri basılı kaynaklardan

araştırdınız mı?2 Klasik mitolojiyi ve diğer mitolojileri görsel kaynaklardan

araştır ınız mı?3 Klasik mitolojiyi ve diğer mitolojileri internet üzerinden

araştır ınız mı?4 Mitolojide ana karakterlerin özelliklerini incelediniz mi?5 Mitolojideki ana karekterlerden ve özelliklerinden yararlanarak

öykü hazırladınız mı?6 Hazırladığınız öyküyü sunmak için, rejiyi oluşturdunuz mu?7 Hazırladığınız öykünün sunumunda kullanacağınız kostüm ve

aksesuarlar ı belirlediniz mi?8 Hazırladığınız öykünün sunumunda kullanacağınız dekor ve

aksesuarlar ı belirlediniz mi?9 Hazırladığınız öykünün sunumu için ihtiyaç ve gider bütçesi

hazırladınız mı?

10 Hazırladığınız öykünün sunumu için, dekor ve aksesuar ını hazırladınız mı?

11 Hazırladığınız öykünün sunumu için, kostüm ve aksesuarlar ını hazırladınız mı?

12 Hazırladığınız öykünün sunumu için, ses ve ışık düzeninihazırladınız mı?

13 Hazırladığınız öyküyü sunmak için provalar yaptınız mı?14 Hazırladığınız çalışmanın son kontrollerini yaptınız mı?15 Hazırladığınız öykünün sunumunu sınıfta yaptınız mı?

Değerlendirme

Öğretmeniniz zümre karar ı ile başka bir kontrol listesi uygulayabilir.

MODÜL DEĞERLENDİRME



47

ÖNER İLEN KAYNAKLAR

ESTİ N, Colette, Helene Laporte (Çeviri:Musa Eran), Yunan ve RomaMitolojisi, Tubitak Yayınlar ı, 23. Bask ı, Ankara, 2005.

NECATİGİL, Behçet, Yüz Soruda Mitologya, K Kitaplığı, 6. Bask ı, İstanbul,2002.

ERHAt, Azra, Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi, 10. Basım, İstanbul, 2001.

HOMERAOS (Çeviri: Azra Erhat, A. Kadir), İlyada, Can Yayınları, 15.Basım, İstanbul, 2003.

HOMERAOS (Çeviri: Azra Erhat, A. Kadir), Odysseia, Can Yayınlar ı, 15.Basım, İstanbul, 2003.

HALİKARNAS BALIKÇISI, Anadolu Tanrıları, Bilgi Yayınevi, 7. Basım,1995.

HALİKARNAS BALIKÇISI, Anadolu Efsaneleri, Bilgi Yayınevi, 8. Basım,1995.

CAN, Şefik, Klasik Yunan Mitolojisi, İnk ılap Kitabevi, 4. Basım İstanbul,1997.

http://lostlibrary.org/normalgoster.asp?altbolum=93&yazi=0

http://vision1.eee.metu.edu.tr/~metafor/galeri/21230waterhouse.htm

http://www.workz.org/mitoloji/

http://www.workz.org/mitoloji/resim_galerisi.html

ÖNER İLEN KAYNAKLAR



KAYNAKÇA

ACAROĞLU, Ahmet, “Animasyon Ders Notlar ı” (Teksir, Çeşme AnadoluOtelcilik ve Turizm Meslek Lisesi, İzmir 2006)

ACAROĞLU, Ahmet, “Animasyon Aktivite Fotoğraflar ı” (Çeşme AnadoluOtelcilik ve Turizm Meslek Lisesi, İzmir 2006)

CAN, Şefik, Klasik Yunan Mitolojisi, İnk ılâp Kitabevi, 4. Basım İstanbul,1997.

ERHAT, Azra, Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi, 10. Basım, İstanbul, 2001.

ESTİ N, Colette, Helene Laporte (Çeviri:Musa Eran), Yunan ve RomaMitolojisi, Tubitak Yayınlar ı, 23. Bask ı, Ankara, 2005.

HALİKARNAS BALIKÇISI, Anadolu Efsaneleri, Bilgi Yayınevi, 8. Basım,1995.

HALİKARNAS BALIKÇISI, Anadolu Tanrıları, Bilgi Yayınevi, 7. Basım,1995.

HOMERAOS (Çeviri: Azra Erhat, A. Kadir), İlyada, Can Yayınları, 15.Basım, İstanbul, 2003.

HOMERAOS (Çeviri: Azra Erhat, A. Kadir), Odysseia, Can Yayınlar ı, 15.Basım, İstanbul, 2003.

NECATİGİL, Behçet, Yüz Soruda Mitologya, K Kitaplığı, 6. Bask ı, İstanbul,2002.

ÜNAL, Şemsettin, “Anadolu Uygarlıklar ı Ders Notlar ı” (Teksir, Kar şıyakaAnadolu Meslek ve K ız Meslek Lisesi, İzmir 2004)

http://lostlibrary.org/normalgoster.asp?altbolum=93&yazi=0

http://vision1.eee.metu.edu.tr/~metafor/galeri/21230waterhouse.htm

http://www.workz.org/mitoloji/

h // k / i l ji/ i l i i h l

KAYNAKÇA

Documents

Dunya Mitolojisi