ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZAcaba Atığınız Kimin Hammaddesi?

Yeni Nesil Çevreci Yaklaşımlar Paneli

1 Mart 2018,Bursa

Endüstriyel Simbiyoz Nedir?

Simbiyoz Nedir?

Farklı türden canlıların, belirli koşullar altında bir arada yaşaması olarak tanımlanabilir

Bir arada yaşayan bu türler, birbirlerinin varlığından karşılıklı olarak yarar sağlarlar

Endüstriyel Simbiyoz Nedir?

Endüstriyel simbiyoz, tercihen birbirine yakın işletmeler arasında madde (atık, yan ürün, su vb.) ve enerji değişimi başta olmak üzere olası her türlü kaynağın ortaklaşa kullanılması ve böylelikle kaynak kullanımının optimize edilmesidir.

Doğrusal üretim sisteminden döngüsel üretim sistemine geçişi ifade etmektedir.

ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ

• Endüstriyel simbiyoz yaklaşımı kavram olarak 1990’larda,

uygulama olarak ise çok daha öncesinde gelişmeye

başlamıştır.

• Endüstriyel işletmeleri ve bağlantılı oldukları diğer

faaliyetleri bir eko-sistem olarak ele almaktadır.

• İşletmeler arası işbirliklerinin geliştirilmesi ile kaynak

verimliliği ve atık azaltımı yönünde etkin çözümler

oluşturulabileceğini ortaya koymaktadır.

İşbirliği yaklaşımıyla maliyetlerin azaltılması ve çevresel

performansın geliştirilmesi

Geleneksel Üretimden Sürdürülebilir Üretime

Geleneksel ÜretimTemiz Üretim / Eko-verimlikYaşam Döngüsü AnaliziEndüstriyel Simbiyoz

Kaynak: Professor Annik Magerholm Fet, Norwegian University of Science and Technology

Olası İşbirliği Alanları

Hammadde/ Malzeme

Üretim Süreçleri

Ulaşım/ Lojistikİnsan Kaynakları

Çevre/ Sağlık/ Güvenlik

Enerji

Bilgi ve İletişim Sistemleri

Pazarlama

Halkla İlişkiler

Atık Yönetiminde ES

Temiz üretim, eko-verimlilik ve diğer pek çok kavramla dirsek temasındadır, kapsayıcıdır

Hem kirleticiye, hem prosese, hem de tüm yaşam döngüsüne odaklanabilir

KAZANIMLAR

Yaratılan iş, istihdam

Ek satışlar

Özel sektör yatırımları

Mevzuata uyum

İnovasyon ve girişimcilik

Rekabet

İşbirliği

Kaynak kullanımı

Depolamaya giden atık miktarı

CO2 salınımı

Su kullanımı

Üretim maliyetleri

Risk

Dünya’daki Uygulamalar

ES Modelleri

kendiliğinden kolaylaştırılan

küresel

EB

şehir

bölgesel

ulusal

Styria

Kanada

Kaynak: International Synergies Limited

Kalundborg -Danimarka

1961197919721980-19891990-19992000-2010

Kaynak: Mette Skovjberg, KlaundborgMunicipality

NISP - İngiltere

Kazançlar Yıllık Kazançlar 5 yıllık Toplam Kazanç

İşletmelerdeki Tasarruf Miktarı

£ 156 Milyon £ 780 Milyon

İşletmelerin İlave Satışları

£ 176 Milyon £ 880 Milyon

Azalan Atık Miktarı 7 Milyon ton 35 Milyon ton

CO2 Salınımında Azalım

6 Milyon ton 30 Milyon ton

Hammadde Tasarrufu

10 Milyon ton 49 Milyon ton

Tehlikeli Atık Azaltımı

0,4 Milyon ton 1,8 Milyon ton

Su Tasarrufu 10 Milyon ton 48 Milyon ton

İş İmkanları 8.770 53.000NISP’in yaklaşık 15.000 Üyesi

bulunmaktadır.

Türkiye’deki Uygulamalar

Türkiye’de ES Projeleri

İskenderun Körfezi ES Projesi

İskenderun Körfezi ES Projesi

TR41 Bölgesi ES Programı

• Bölgedeki endüstriyel simbiyoz uygulamalarının yaygınlaştırılmasına yönelik olarak farkındalığın arttırılması, bölgesel ve sektörel analizlerin yapılarak mevcut potansiyelin ve stratejinin belirlenmesi, fizibilite çalışmalarının yapılması, iletişim faaliyetlerinin yürütülmesi ve endüstriyel simbiyozuygulamalarının sürdürülebilirliğine ve yaygınlaştırılmasına yönelik altyapının oluşturulmasının sağlanması amaçlanmaktadır.

Sektörel AnalizBölgenin sektörel yapısının incelenmesi (firma sayısı)

OSB’lerin Sektörel Yapısı

Değerlendirme kriterleri OSB tipi (karma/ihtisas) Büyüklük (alan) Firma sayısı Doluluk oranı Sektörel dağılım

İlin sektörel yapısını temsiliyetdurumuna göre öne çıkan OSB’ler

• Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi

• Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi

• Bursa Organize Sanayi Bölgesi

Sektörel çeşitliliğe göre öne çıkan OSB’ler

• Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi

• Bursa Organize Sanayi Bölgesi

• Hasanağa Organize Sanayi Bölgesi

Öne Çıkan Atıklar

Tehlikeli/tehlikesiz atıklar Atıkların değerlendirilme/değerlendirilmeme durumu

Atık alış-verişine yönelik endüstriyel simbiyoz olanakları

Diğer endüstriyel simbiyoz olanakları

• Ortak lojistik kullanımı• Ortak insan kaynakları

kullanımı• Ortak Ar-Ge• Ortak eğitim• Ortak atık taşıma, bertaraf

Potansiyel ve Strateji Belirleme

Firma ve Kurum Ziyaretleri

OSB

TSO

ÇŞM Firmalar

Belediyeler

64 firma

28 kurum

130 kişi

Sinerji Çalıştayları

21 Nisan 2015Bursa

16 Kasım 2015 Bilecik

17 Kasım 2015Eskişehir

1 Aralık 2015Bursa

3 ilde yapılan 4 Sinerji Çalıştayı sonucunda,yaklaşık 650 potansiyel sinerji tespit edildi.

Örnek Sinerjiler

Susam yıkama atık suyundaki susam kabuklarının kurutularak yem sanayinde değerlendirilmesi

Madencilik sektöründeki standart dışı kumun ve mermer tozunun fiber cement üretiminde kullanılması

Mısır ve buğdayın fermantasyonu sonucu açığa çıkan ham karbondioksit gazı ile endüstriyel temizlik elemanı olarak pellet kurubuz üretimi

Uygulamaya Yönelik Fizibilite Projeleri

Mermer Atıklarından

Katma Değeri Yüksek

Kimyasal Madde Üretimi

Seramik Atıksu Arıtma

Keklerinin Çimento

Sektöründe Kullanımı

ES

ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ MALİ DESTEK PROGRAMI

PROGRAMIN AMAÇ

ve ÖNCELİKLERİ

Önemli Bilgiler

Kar Amacı Güden İşletmeler

Limited Şirketler

Anonim Şirketler

Komandit Şirketler

Kolektif Şirketler

Şahıs İşletmeleri

Kar Amacı Güden Kooperatifler

Önemli Bilgiler

Özet

Geleneksel üretimden döngüsel ekonomiye geçişte endüstriyel simbiyoz önemli bir araç

ES çevresel faydalar sağladığı gibi işletmelere ekonomik faydalar sağlamakta

İşletmeler arası işbirliği taahhüdü gerekli ve anlaşmalar ticari prensiplere uygun olmalı

Ortaklıkların kurulması için bazen iletişim teknolojiden daha önemli

Başarılı örnekler var ama daha da yaygınlaşması için önümüzde çok yol var

Son Söz

Teşekkürler…

Nalan Tepe-ŞençayırBursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı

Planlama Uzmanı

nalan.sencayir@bebka.org.tr

@nalantepesencayir