evropa juglindore Raporti i zhvillimeve Ekonomike Nr. 3 · PDF fileb. rritja ekonomike nË ejl6—njË recesion i dyfishtË ... e. politika fiskale––deficite, borxhe, dhe pagesa

Embed Size (px)

Citation preview

  • evropa juglindore

    Raporti i zhvillimeve

    Ekonomike

    Nr. 3

    Nga Recesioni i Dyfisht n Reforma t Prshpejtuara

    18 dhjetor 2012

    18

    19

    20

    21

    22

    23

    24

    25

    -3

    -2

    -1

    0

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    2007 2008 2009 2010 2011 2012

    Rritja ekonomike EJL6 (%, majtas)

    Papunesia e EJL6 (%, djathtas)

    Njsia pr Reduktimin e Varfris dhe Manaxhimin Ekonomik Rajoni i Evrops dhe Azis Qendrore

  • EVROPA JUGLINDORE:

    RAPORTI I ZHVILLIMEVE

    EKONOMIKE

    Nr.3

    Nga Recesioni i Dyfisht n Reforma t

    Prshpejtuara

    18 dhjetor 2012

    18

    19

    20

    21

    22

    23

    24

    25

    -3

    -2

    -1

    0

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    2007 2008 2009 2010 2011 2012

    Rritja ekonomike EJL6 (%, majtas)

    Papunesia e EJL6 (%, djathtas)

  • i

    PRMBAJTJA

    1. ZHVILLIMET E FUNDIT EKONOMIKE, PERSPEKTIVAT DHE SFIDAT E POLITIKAVE

    EKONOMIKE .............................................................................................................................................. 1

    A. EUROZONA N RECESION, RREZIQET E REJA GLOBALE ...................................................... 1

    B. RRITJA EKONOMIKE N EJL6NJ RECESION I DYFISHT ................................................. 4

    C. TREGJET E PUNS NJ KRIZ E VAZHDUESHME.................................................................. 6

    D. BORXHI TREGTAR DHE I JASHTM- N PRKEQSIM ......................................................... 14

    E. POLITIKA FISKALEDEFICITE, BORXHE, DHE PAGESA T PRAPAMBETURA N

    RRITJE ................................................................................................................................................... 20

    F. SEKTORI FINANCIAR VAZHDON T MBETET I PREKSHM .............................................. 25

    G. SHTJE STRUKTURORE: MJEDISI N EJL PR T BR BIZNES...................................... 29

    H. SHTJE STRUKTURORE: VALA E DYT E PRIVATIZIMIT? ............................................. 32

    I. SHTJE STRUKTURORE: DEFICITI I INFRASTRUKTURS ENERGJETIKE ....................... 33

    J. EJL6 PERSPEKTIVA PR 201213 ............................................................................................. 35

    K. PRSHPEJTIMI I REFORMAVE, MOBILIZIMI I FINANCIMEVE .......................................... 36

    2. MENAXHIMI I VULNERABILITETIT NDAJ TRONDITJEVE T MIMEVE T USHQIMEVE

    N EJL6 ...................................................................................................................................................... 38

    A. HYRJE ............................................................................................................................................ 38

    REFERENCAT ........................................................................................................................................... 51

    Figurat

    Figura 1: Zhvillimet e Tregjeve Financiare .................................................................................................. 1

    Figura 2: Prodhimi Industrial Global ............................................................................................................ 2

    Figura 3: Supozimet e Rritjes Ekonomike Globale....................................................................................... 3

    Figura 4: EJL6: Inflacioni-IK dhe Ushqimet (Prqindje)........................................................................... 6

    Figura 5 Ndryshimi n Nivelet e Papunsis n EJL6, 2008 dhe 2012 (Pik Prqindje)* ........................... 7

    Figura 6: Nivelet e Papunsis, EJL6 dhe BE10........................................................................................... 7

    Figura 7: Numri i t papunve t regjistruar gjat vitit 2011 (Janar 2011 = 100) ......................................... 8

    Figura 8: Nivelet e Punsimit n EJL 6 (2011-2012), n prqindje .............................................................. 8

    Figura 9: Ndryshimet n Pagat Nominale Mesatare Bruto (Janar 2011 = 100) ............................................ 9

    Figura 10: Indeksi i Punsimit dhe Pagave Reale (Dhjetor 2010 = 100) .................................................... 10

    Figura 11: Vshtirsia n Rekrutimin e Puntorve n EJL6 ..................................................................... 12

    Figura 12: Shprblimet pr Turnin e Nats dhe Punn gjat Ditve t Pushimit n EJL6 ......................... 13

  • ii

    Figura 13: Kostot e Pushimit nga Puna dhe Krkesat pr Lajmrim .......................................................... 13

    Figura 14: Treguesi i Eficiencs s Fuqis Puntore t FEB (WEF), 2012-2013 ....................................... 13

    Figura 15: Eksportet (% e PBB) ................................................................................................................. 14

    Figura 16: Rritja e Eksporteve drejt EJL6 (% e PBB) ................................................................................ 15

    Figura 17: Rritja e Eksportit, EJL6 dhe BE (% e PBB) .............................................................................. 15

    Figura 18: Eksportet dhe Rritja Ekonomike (%) ........................................................................................ 15

    Figura 19: Rritja e Importit (%) .................................................................................................................. 15

    Figura 20: Rritja e Eksportit dhe Importit (% vit m vit) ........................................................................... 16

    Figura 21: CAD dhe Bilanci i Tregtis (% e PBB) ..................................................................................... 17

    Figura 22: CAD sipas Vendeve (% e PBB) ................................................................................................ 17

    Figura 23: Remitancat e Puntorve 2008-2011 (% e PBB) ....................................................................... 17

    Figura 24: Investimet e Huaja Direkte (neto, % e PBB) ............................................................................. 17

    Figura 25: IHD pr Frym (neto, USD) ...................................................................................................... 18

    Figura 26: Borxhi i Jashtm i EJL6 (mesatar, % e PBB) ............................................................................ 19

    Figura 27: Obligacione Totale Ndrkombtare q Mbeten t Papaguara, Vende t Zgjedhura t EJL6

    (milion USD) .............................................................................................................................................. 19

    Figura 28: Borxhi i Jashtm Total Publik dhe Privat deri n Qeshor 2012 (% e PBB) .............................. 19

    Figura 29: Rritja Ekonomike dhe Deficiti Strukturor (jo i ponderuar, prqindje e PBB) ........................... 21

    Figura 30: Deficitet Strukturore, 2005-11 ................................................................................................... 21

    Figura 31: T ardhurat Reale t EJL6, 2008-12 .......................................................................................... 22

    Figura 32: Shpenzimet Reale t EJL6, 2008-12 ......................................................................................... 22

    Figura 33: Borxhi Publik dhe Garancit Publike (% e PBB) ...................................................................... 24

    Figura 34: Pretendimet Ndrkombtare (% e PBB, 2012 T2) .................................................................... 25

    Figura 35: Huat n Monedh t Huaj (% e totalit, 2012 T3) ..................................................................... 25

    Figura 36: Rritja e Kreditimit (% e ndryshimit, T/T).................................................................................. 27

    Figura 37: Kredit me Probleme (% e Kredive Totale) dhe Provigjioni (% e Kredive me Probleme, 2012

    T2) ............................................................................................................................................................... 27

    Figura 38: Koeficentt e Mjaftueshmris s Kapitalit dhe Kthimit mbi Aktivet (%, 2012 T2) ................ 27

    Figura 39: Raportet Hua-Depozit (%, 2012 T2)........................................................................................ 27

    Figura 40: EJL6 Lehtsia e t Brit Biznes, 2011-13 ................................................................................. 29

    Figura 41: Pikat e dobta t klims t biznesit 2012 n EJL6 .................................................................... 31

    Figura 42: Importet aktuale dhe t parashikuara t energjis (GWh) .......................................................... 34

    Figura 43: Prodhimi Industrial dhe Tregtia n BE ...................................................................................... 35

    Figura 44: Cmimet e Drithrave dhe Vajrave Ushqimor, Nominale dhe Reale n USD (2005=100) ...... 39

    Figura 45: Paqndrueshmria e mimit: Koeficienti Vjetor i Ndryshimit dhe Treguesi Theil pr Cmimet e

    Ushqimeve, 1990- ....................................................................................................................................... 40

    Figura 46: mimet e Aksioneve t Misrit dhe Grurit (cent t USD pr shinik) ......................................... 41

    Figura 47: Treguesit e mimeve t ushqimeve pr vendet e EJL; baz vjetore ..............................