Adresa e redaksisë:Rr. Sami Frashëri,

Pallatet e Aviacionit, Nr. 4Tel: 04 272 565 • 068(9) 20 35 300

E-mail: info@gazeta-shqip.com

Viti II - Nr. 228 (518) E martë, 21 gusht 2007 E përditshme e pavarur Çmimi 30 lekë, 1.5 euro

PER REKL AMA KONTAKTONI NE NUMRAT: 069 20 50 420 • FA X 04 272 567 • 069 20 50 458GAZETA SHQIP marketing@gazeta-shqip.com

Drejtor

Kryeredaktor

Zv/Kryeredaktor

BESNIK MYFTARI

BLEDAR ZAGANJORI

URIM BAJRAMIwww.gazeta-shqip.com

OKAZION

OKAZION

NE FAQEN 30

Pas zyrtarizimit të kandidaturës së Palokës për zgjedhjet e 23 shtatorit, reagon PDK: Nuk respektoi marrëveshjen me aleatët

Zona 31, Ndoka kritika BerishësApeli i KQZ: Njësia bashkiake të marrë masat. Votimet, me listat e 18 shkurtit

KLSH përfundon kontrollin në KESH. Kërkon ndjekje penale për ish-drejtorin e Korporatës: Shpërdoroi detyrën

Kriza e dritave, paditet BeliDrejt prokurorisë dosja për blerjen e energjisë me prokurim të drejtpërdrejtë

NE FAQEN 24

NE FAQEN 3

DIPLOMACI

Pranga, morën peng biznesmenin

Kapen pengmarrësit e një biznesmeni, i cili ështërrëmbyer tre ditë më parë për një borxh prej 850mijë euro dhe është gjetur dje në Lezhë. Sipas heti-

meve, më 17 gusht 2007, në afërsi të lokal "Pjaca" në Ti-ranë, është rrëmbyer biznesmeni Hrisant Niçaj, me autom-jetin e tij, tip "Tuareg". Pas denoncimit të familjarëve umundësua kapja e autorëve Lek Ndue Gega, 37 vjeç, pro-nar i kompleksit "Tropikal" në Shëngjin dhe vëllai i tij GjinNdue Gega, 39 vjeç. Sipas policisë, pas hetimeve për këtëpengmarrje u konkludua se Hrisant Nicaj i kishte borxh njëpersoni të tretë, por për arsye të hetimit nuk publikohetidentiteti i tij, shumën e parave prej 850 mijë euro, të cilitnuk ia kishte kthyer.

NE FAQEN 11

Invalidët epunës, letër

Kryeministrit:Po vdesimpër bukë

“Me këtë pension ‘blejmë’vetëm ujë, drita dhe ilaçe”

Shkrihet Komisariati i Objekteve

Ambasadat ehuaja, në dorë

të policëvekufitarë

NE FAQEN 7

NE FAQEN 4

Princi Leka II, tani këshilltar i ministrit të Jashtëm

Letra e Bashës: Kërkesa tëreja për ambasadorët tanë

NE FAQEN 19

Analiza e “The Economist”

CIA, një “libër”plot histori

suksesesh dhedështimesh

NE FAQET 14-15

FUTBOLL

Sulmuesi i Kombëtares: Do të ishte rreshtimi më i mirë

Kapllani: Ndeshja kundërHolandës? Me skemën 4-5-1

NDRYSHE

Shumë libra janë shkruar për të treguar sesakeq është sjellë Agjen-

cia e Inteligjencës së SHBA-së. Në studimin e tij të thellëe tepër bindës, Tim Weinerpërshkruan sesa keq e kabërë kjo agjenci punën e vet.Si një gazetar i "New YorkTimes"-it që ka mbuluar ...

Kanë edhe kombëtare futbolli

Femrat afgane,të çmendurapas sportit

D eri në vitin 2001gratë afgane e kishin të ndaluar të mer-

reshin me sport, ndërsa tanibrenda stadiumit të Kabulitështë hapur një palestër kufemrat merren me boks dhetaekwondo përveç futbollit.Kurset u mundësuan nga njëorganizatë humanitare...

Përgjimet, Bandae Cërrikut

mohon faktet

Anëtarët e Bandës sëCërrikut përballen mepërgjimet e bisedave

të tyre në qeli. Grupi hetimorka siguruar disa përgjimegjatë kohës së qëndrimit tëtyre në paraburgim, dukesiguruar kështu edhe disaemra të rinj, për të cilët sëshpejti do të priten urdhër-arrestet. Megjithatë, të aku-zuarit e prokurorisë përmasakrën e Cërrikut i kanëmohuar përgjimet e policisë,duke i tjetërsuar ato. Bu-rimet nga grupi hetimor bënëtë ditur se në ditët e fundit tëakuzuarit e Bandës...

NE FAQEN 6

LAJM I FUNDIT

SHQIP 2 E MARTE, 21 GUSHT 2007INTERVISTE

MazhorancaMenjëherë pas zgjedhjes së Presi-dentit të Republikës, Bamir Topi,

mazhoranca rimori kërkesën e sajtë kahershme për shkarkimin e

kryeprokurorit Sollaku. E para qëe rikërkoi nisjen e procesit të

shkarkimit të kreut të organit tëakuzës, ishte kryeparlamentarja

Jozefina Topalli, e cila u pasua ngadrejtues të rëndësishëm të PD-së, por

edhe të partive aleate të së djathtës

OpozitaPartitë e spektrit të majtë, pas

një heshtjeje që pasoizgjedhjen e kreut të ri tështetit, kanë kundërshtuarsërish nismën emazhorancës për shkarkimine kryeprokurorit të repub-

likës. I pari që dha qëndrimin etij kundër, ishte kreu i PSD-së,

Skënder Gjinushi, që u ndoq mëpas nga kryetari i LSI-së, Ilir Meta

Flet konstitucionalisti injohur. Hartimi i reformës

zgjedhore, prioritet iKuvendit që në nisjen epunës së tij në shtator

"Prokurori, institucion kushtetues"Jaho: Neni 114 i Rregullores së Kuvendit flet qartë për shkarkimin

YLLI PATA

Konstitucionalisti i njohur, Niazi Jaho, nënjë intervistë për gazetën "Shqip", kadeklaruar se Parlamenti nuk duhet ta

marrë të lehtë shkarkimin eProkurorit të Përgjithshëm,Theodhori Sollaku. Kjo, sepse nëKushtetutë theksohet qartë sekreu i organit të akuzës ka të njëj-tin status me institucionet e tjerakushtetuese në vend. Në interv-istën për "Shqip", juristi i njohur ibën apel Kuvendit që të nisëmenjëherë punën për hartimin ereformës zgjedhore.

Në shtator 2007 fillonpunimet Kuvendi i Sh-qipërisë. Sipas jush, cilatmund të ishin çështjet mëurgjente në fushën e refor-mave dhe legjislacionit qëai duhet të shqyrtonte?

Problemet, siç dihet, janë tëshumta, por kam mendimin se njënga çështjet më urgjente dhe më tërëndësishme është reforma zgjed-hore, plotësimi, saktësimi dhe për-sosja e legjislacionit zgjedhor.

Po pse?S e p s e ,

megjithëse nëlegjislacioninzgjedhor tëvitit 2000 dhederi në shkurt2007 janë bërëshumë ndry-shime, ende nuk janëzgjidhur disa probleme qëdo t'u shërbeninzgjedhjeve të lira, të nder-shme dhe që do të arrininstandardet që kërkohen.Këtë e ka penguar nëmënyrë serioze konfliktual-iteti partiak, synimi për tëmbrojtur interesat e ngush-ta partiake.

Komisioni i posaçëmparlamentar, i ngritur përkëtë qëllim, por që nukbëri asgjë konkrete, duhettë fillojë menjëherë ngapuna në bazë të një

agjende të qartë, të pranueshme dhe me afateqë duhen respektuar. Vëmendje e veçantë du-het t'i kushtohet gjithashtu angazhimit të spe-cialistëve vendas me përvojë në këtë fushë.

Komisioni parlamentar mendoj seduhet të ketë parasysh jo vetëm re-komandimet e shumta që janë para-qitur në raportet e OSBE/ODIHR-itlidhur me dy zgjedhjet e fundit (3korrik 2005 dhe 28 shkurt 2007), poredhe çështje të tjera, që ka diktuarpraktika ose që kanë qenë objekt dis-kutimi dhe më parë, siç mund të jenësistemi zgjedhor, regjistri izgjedhësve, kartat e identitetit, për-bërja e komisioneve zgjedhore etj.

Kam mendimin se duhet t'i jepet fundpraktikës me pasoja të dëmshme, që ndry-shimet në Kod të bëhen në momentin e fun-dit, madje edhe një muaj para zgjedhjeve, siçndodhi në zgjedhjet e organeve të qeverisjesvendore të 28 shkurtit 2007. Zgjedhjet e za-konshme parlamentare do të zhvillohen nëvitin 2009. Pritmëria, zvarritjet apo debatishterpë do të na kushtonin.

Është folur edhe për reforma tëtjera si në drejtësi, prokurori etj.Ç'mendoni për këtë?

Zbatimi apo thellimi i mëtejshëm i refor-

ZGJEDHJET

Në legjislacioninzgjedhor të vitit 2000 dhederi në shkurt 2007 janëbërë shumë ndryshime,ende nuk janë zgjidhurdisa probleme që do t'ushërbenin zgjedhjeve tëlira, të ndershme dhe qëdo të arrinin standardet

që kërkohen

KUSHTETUTA

Zbatimi apo thellimi imëtejshëm i reformaveedhe në sektorët emësipërm, mendoj seështë i nevojshëm.Debati duhet edhe përfaktin sepse zbatimi ireformave në këtë fushëmund të kërkonte edhendryshime në Kushtetutë

“Kur dëgjojfjalën 'sh-karkim', ireferohemnenit 149,paragrafit tëdytë tëKushtetutës,ku thuhet se:'Prokurori iPërgjithshëmmund tëshkarkohetnga Presiden-ti i Repub-likës, mepropozim tëKuvendit, përshkelje tëKushtetutësose përshkelje tërënda të ligjitgjatë ushtrim-it të funksion-eve të tij, përpaaftësimendore afizike etj

Shkarkimi

Zgjedhjet

Opozita bën gati propozimet esaj për reformën zgjedhore

Vendi drejt kalimit në sistem të pastër proporcional me prag të lartë

Partia Socialiste ka përgatitur draftin e propozimeve në prag të ri-

fillimit të punës së komisionit parlamen-tar për reformën zgjedhore. Selia rozëbëri të ditur se janë përpiluar draftetopsionale për çdo çështje që pritet tëprekë reforma. Ndërsa është tepër evështirë të zbardhësh propozimekonkrete, për shkak se ato janë vari-abile dhe do t'u nënshtrohen diskuti-meve në momentin kur do paraqitennë tryezë. Për çdo detaj të debatuarderi më tani si sistemi zgjedhor, pra-gu dhe të dhëna të tjera kanë respek-tivisht propozimet përkatëse. Social-istët kanë analizuar anët pozitive dhenegative të secilës zgjidhje, duke ipërmbledhur në drafte. Mësohet sepropozimet nuk do të paraqiten nëbllok, por do të diskutohen në di-namikë, ndërsa do zhvillojë punimetkomisioni parlamentar për reformën.

Deri më tani, socialistët janë deklaruartë hapur për të ndryshuar sisteminzgjedhor drejt atij proporcional. Ndër-sa në diskutime mund të përfshihetfakti nëse zgjidhja optimale është pro-porcionali i pastër apo ai rajonal. Seliarozë, gjithashtu, e ka lënë të hapurrritjen e pragut kushtetues, por patikundërshtuar masën 5% që propozoiLëvizja Socialiste për Integrim. Madje,burimet partiake sqaruan se socialistëtmund të mbështesin një prag 3.5 derinë 4%, ndryshe nga ai prej 2.5% qëështë aktualisht. Mësohet se çdo pro-pozim, kur të ketë radhën për diskutimnë komisionin parlamentar, do të bëhetpjesë e diskutimeve brenda Partisë So-cialiste dhe më pas në tryezën e ale-atëve. Duke tentuar kështu një unifikimqëndrimesh për të mos përsëritur in-cidentin e para pak ditëve në paraqitjene draftit për reformën në drejtësi.

propozim i tillë?Propozimet diskutohen, jepen argumente

pro dhe kundra dhe më në fund miratohenose jo. Pozitive është se të gjitha palët ndiejnënevojën e thellimit të reformave në fusha të

ndryshme dhe shprehin gatish-mërinë për të kontribuar.

Megjithatë, personalishtmendoj se nuk do të ishte e për-shtatshme që në krye të komi-sioneve të tilla të ishte Presiden-ti i Republikës. Detyrat dhefunksionet e tij janë përcaktuarqartë dhe prerë në Kushtetutë.Qenia e tij në drejtim të këtij apoatij komisioni të krijuar ngaqeveria apo Parlamenti, qoftëedhe indirekt, mund të vinte nëdyshim objektivitetin e tij nëzgjidhjen e këtij apo atij prob-lemi. Në këtë vështrim duhet pa-sur parasysh edhe fakti se refor-ma do të materializohet në legjis-lacionin e miratuar nga Parla-menti, që do të jetë objektshqyrtimi edhe nga Presidenti.

Z. Godo para tri ditësh kashprehur mendimin se përndryshime në Kushtetutëduhet të tregohemi të ma-tur dhe nëkëtë punëtë an-g a z h o h e nedhe ju-ristë mepërvojë. Ai

shprehu gjithashtumendimin se ndry-shimet kushtetueseduhet t'i nënshtrohenr e f e r e n d u m i t .Ç'mendoni për këtë?

Bashkohem me z.Godo, kur thotë se duhettreguar maturi, sepseKushtetuta është ligjithemeltar i shtetit. Bash-kohem me të kur thotë sespecialistët e kësaj fushemund dhe duhet të japinndihmesën e tyre tëçmuar. Por, për këtë kërko-het vlerësim nga ana epolitikës. Kjo do të thotë që ata duhet të dëg-johen jo formalisht, siç ka ndodhur shpesh nëtë kaluarën.

Kam bindjen se z. Godo e di se projekt-amendamentet kushtetuese që miratohennga Kuvendi mund të votohen me referen-dum, kur për këtë vendosin 2/3 e deputetëve,ose kur kjo kërkohet nga një e pesta e de-putetëve.

Është thënë se në muajin shtator2007, reforma në prokurori duhet tëfillojë me shkarkimin e Prokurorit tëPërgjithshëm. A janë të bazuara dek-larata të tilla?

Meqë problemin e trajtoj në aspektin lig-jor e kushtetues dhe si rrjedhim nuk më lejo-het të bëj komente të natyrës politike, kurdëgjoj fjalën "shkarkim", i referohem nenit149, paragrafit të dytë të Kushtetutës, kuthuhet se: "Prokurori i Përgjithshëm mundtë shkarkohet nga Presidenti i Republikës,me propozim të Kuvendit, për shkelje tëKushtetutës ose për shkelje të rënda të ligjitgjatë ushtrimit të funksioneve të tij, përpaaftësi mendore a fizike, për akte e sjelljeqë diskretitojnë rëndë pozitën dhe figurën eprokurorit", ndërsa procedura e shkarkimittë tij është e njëjtë me atë të shkarkimit tëanëtarëve të organeve kushtetuese (shihnenin 114 të rregullores së Kuvendit).

mave edhe në sektorët e mësipërm, mendojse është i nevojshëm. Por, për të mos mbeturnë kuadrin e dëshirave dhe të deklaratavepublike për domosdoshmërinë e tyre, metransparencë dhe argumente, duhet të bëhete qartë brendia dhe synimet e këtyre refor-mave, si edhe modalitetet përkatëse. Këtomendoj se duhen bërë objekt diskutimi dhedebati, ndërsa për çështje thelbësore duhej

të arrihej konsensusi. E them këtë, edhe përfaktin sepse zbatimi i reformave në këtë fushëmund të kërkonte edhe ndryshime në Kush-tetutë.

Para disa ditëve, në emër të LSI-sëu propozua që për reformën nëdrejtësi të krijohej një komision nëkrye të të cilit të ishte Presidenti i Re-publikës. A duhet mbështetur një

Bashkohemme z. Godo,kur thotë se

duhet treguarmaturi, sepse

Kushtetutaështë ligji

themeltar ishtetit. Bash-kohem me të

kur thotë sespecialistët e

kësaj fushemund dhe

duhet të japinndihmesën e

tyre të çmuar.Por, për këtë

kërkohetvlerësim nga

ana e poli-tikës. Kjo do

të thotë që ataduhet të

dëgjohen joformalisht, siç

ka ndodhurshpesh në të

kaluarën

Ndryshimi

E MARTE, 21 GUSHT 2007 SHQIP 3P O L I T I K E

Ndoka: Zona 31, PDnuk u konsultua me ne

Ministri i Shëndetësisë kritikon selinë blu për "arrogancë"

Kreu i PDK: Demokristianët kanë rezerva në marrëveshjet institucionale me partinë në pushtet

Koalicioni

ERJON AJAZI

Demokristianët kanë hapur"thesin" e pakënaqësivendaj demokratëve, të cilët

nuk kanë respektuar marrëveshjetme këtë parti. Kreu i PDK-s ë, min-istër i Shëndetësisë, Nard Ndokaështë shprehur se tendencat përpërjashtime janë të gabuara për tëçuar situatën në drejtimin e duhur."Kam përshtypjen se ka pasur njëmungesë koordinimi brenda sëdjathtës, sesa tendenca të qëllim-shme, por gjithsesi është një realitetqë duhet përmirësuar herë pasherë", tha Ndoka. Sipas tij, mar-rëdhëniet mes PDK-s ë dhe PD-s ënuk janë në nivel shqetësues,megjithëse vlen të theksohet senuk janë në nivelin e kërkuar ngaPDK-ja. "Për ne bashkëpunimi in-stitucional permanent është irëndësishëm. Mosdiskutimi dheveprime të tjera i dëmtojnë ata vetëqë i manifestojnë ato shenja", thaNdoka, duke shtuar se politikaështë gjithmonë me të papriturame ngritje dhe ulje, prandaj përpartinë që ai drejton është i rëndë-sishëm bashkëpunimi institucio-nal. Dje në mesditë kryesia e PD-së ka zyrtarizuar kandidaturën e EdiPalokës për zonën 31 në Tiranëdhe për këtë demokristianët janëshprehur se PD-ja nuk është kon-sultuar më parë me aleatët e sajnë lidhje me këtë kandidaturë,pavarësisht se PDK-ja mbështetkandidimin e Palokës në këtëzonë. "Zona 31 është e PD-s ë, prakandidati që la mandatin ështëPresidenti i vendit. Ajo zonë ka vo-tuar për kandidatin e PD-s ë. Dotë ishte e nevojshme që përparase PD-ja të bënte zyrtar vendiminq ë të kishte një tryezë me të gjithapartitë politike të mazhorancës",tha ai. Sipas Ndokës, në këtë kup-tim do të ishte normale për të rënëdakord për një kandidat. "Ne nukkemi rezerva që kandidati të jetë iPD-s ë, por tryeza ishte e domos-doshme. Në qoftë se ecim përballëfakteve të kryera, natyrisht që kri-johen hatërmbetjet e pa-nevojshme. Gjithsesi, PDK-ja nëparim është OK me kandidatin, porkemi rezervat tona në bashkëpun-imin institucional jo në këtë rast,por në vazhdimësi në marrëdhëni-et, në marrëveshjet me PD-n ë, ecila jo në çdo rast tregohet kor-rekte", tha Ndoka. PartiaDemokristiane është duke par ëmundësinë e shtimit të de-putetëve të saj. Sipas Ndokës, nukpërjashtohen lëvizjet politike. "Ne

jemi më tepër të përkushtuar nëmisionin tonë. Por jeta parlamen-tare do të jetë në këndvështrimindhe unë do të aktivizohem mëtepër si deputet i Kuvendit", tha ai,duke shtuar se nuk do të bëhenpjesë e PDK-së6 deputetët e përjas-htuar të grupit të PS-së.

KoalicioniIdeja e ndryshimeve në qeveri i

ka futur në kokë kreut të PDK-sëmundësinë e drejtimit të një insti-

tucioni tjetër të rëndësishëm.Pyetjes së nëse ai do të jetë da-

kord për një rotacion brendakabinetit qeveritar, Ndoka upërgjigj se "këto janë problemeqë do të diskutohen gjithmonënë një optikë të qartë politike meargumentet përkatëse, por gjith-monë vendimet e PDK-s ë janësurprizë". Ndoka ka pohuar seqeveria nuk ka probleme dhe seka dikastere të caktuara, të cilat

kanë pengesa në punën e tyre.Për krizën energjetike, ministri iShëndetësisë nuk ka bërë fajtorGenc Rulin dhe ministrinë që aidrejton, por mëmën natyrë. "Nekemi pasur probleme me krizënenergjetike, e cila nuk është njëprodukt i Ministrisë së Ekono-misë, por janë shkaqet natyroreqë sollën krizën. Kjo ministri popërpiqet me nisma konkrete përtë zgjidhur këtë çështje", tha ai.

Sekretari për programin politik në Partinë Socialiste,

Andis Harasani, ka reaguar ndajrritjes së çmimit të bukës nëdisa qytete të vendit. Harasani,nëpërmjet një komunikate përshtyp i ka propozuar qeverisë"Berisha" të ndërmarrë masalehtësuese për të gjithë furrtarëtdhe lehtësim të barrës dogan-ore për miellin. "Sot jo vetëmdrita, por edhe buka kushtonmë shtrenjtë se asnjëherë,sepse politika e vjetër sot kaçmim shumë të lartë", tha ai."Sot shqiptarët duhet të pagua-jnë korrupsionin dhe keqqever-isjen mebukën egojës", thasekretaripër pro-g r a m i npolitik tëPS-s ë,duke sh-tuar seopozita ipropozonqeverisëmasa le-htësuese për furrtarët dhe le-htësim të barrës doganore përmiellin. Harasani shprehu bind-jen se qeveria nuk do ta marrëparasysh kërkesën e PS-së përkëto masa lehtësuese. "Njëko-hësisht, e dimë, se qeveria askëtë sugjerim nuk do ta marrëparasysh, për arsyen e thjesh-të se jetesa e shqiptarëve nukështë prioritet i saj, por prioritetështë pasurimi i paligjshëm iklaneve qeveritare nën errësirëne korrupsionit e keqqeverisjes.Ja pse prioriteti i Shqipërisë sësotme është një politikë e re,një program i ri, një qeveri e resocialiste e progresiste", tha ai.Sipas tij, korrupsioni dhekeqqeverisja i ka hyrë çdo sh-qiptari në shtëpi duke i kufi-zuar jo vetëm dritat dhe ujin epijshëm, jo vetëm naftën, ben-zinën e çmimet e drithërave,por edhe bukën e përditshme."Aktualisht jo vetëm drita, pordhe buka kushton më shtren-jtë se asnjëherë, sepse politi-ka e vjetër ka një çmim shumëtë lartë dhe shqiptarët duhettë paguajnë korrupsionin dhekeqqeverisjen me bukën egojës", vijoi ai. Sekretari përprogramin politik të PartisëSocialiste ka reaguar disa ditëmë parë edhe në lidhje mekrizën energjetike dhe rritjen eçmimit të energjisë.

LëvizjetPDK: Ndryshimet në qeveri janë të panevojshme

HARASANI:

Keqqeverisja paguhet me bukën e gojës

PS fajësonqeverinë për

rritjen e çmimittë bukës

Megjithëse përpara përfshirjes sëtij në qeveri, kreu i PDK-s ë

kërkonte me ngulm rinovimin e kab-inetit qeveritar, tashmë që ështëpjesë e këtij kabineti, deklaron seqeverisja nuk ka probleme. "Ndry-shimet në qeveri gjithmonë bëhennë bazë të një testi politik, dhe ësh-të vota e zgjedhësve ajo që të im-ponon të bësh këto ndryshime. Unëmendoj se shumica i ka kaluar testetme publikun", tha ai. Sipas Ndokës,nëse flasim për Shijakun dhe Po-

theksuar se nuk është misioni i PDK-s ë për të vendosur gishtin se çfarëdikasteresh duhen ndryshuar. "Nenuk jemi të shkëputur nga realiteti.Patjetër që nuk jemi të shkëputur ngarealiteti, i njohim edhe funksionim eministrive të tjera. Nuk shohim dikas-tere të cilat janë problematike", vijoiai. Duke marrë si shembull krizënenergjetike, Ndoka u shpreh që kjokrizë nuk erdhi si shkak i keqfunk-sionimit të qeverisjes, por për sh-kaqe të tjera siç janë ato natyrore.

gradecin shumica është fituese. "Prashumica nuk ndodhet në krizë, por ndry-shimet janë gjithmonë në optikën eKryeministrit për përmirësimin e qever-isjes në të gjitha nivelet. Në këtë sens,ndryshimet janë të mirëpritura", tha ai.Ministri i Shëndetësisë i ka cilësuar de-batet për ndryshimin e kabinetit si me-diatike më shumë sesa një domos-doshmëri për ndryshim. "Në përgjithësiqeverisja nuk ka probleme. Në dikas-tere të veçanta gjithmonë ka nevojë përanaliza të hollësishme", tha ai, duke

Berisha: I gatshëm të ulem të negocioj me Dashamir Shehin. LZHK: PD bëri gabim për zonën 31

Zyrtare, kryesia e PD-së vulosEdi Palokën si kandidat

SELIA BLU

KQZ: Njësia 9 të bëjë gati listat dhe qendrat e votimit

Kryesia e PD-së ka përcaktuar dje kandidaturën e Edi Palokës përzonën 31 në Tiranë. Gjatë fundjavës, kreu i Partisë Demokratike ka

thërritur në zyrën e tij në Kryeministri ish-zëdhënësine tij për t'i rekomanduar kandidimin në këtë zonë.Ndonëse opozita nuk ka përzgjedhur ende një kandi-dat të sajin në këtë zonë, shumica ka vendosur të sh-koj ë në zgjedhje me emrin e Edi Palokës. Një krisje evogël është ndjerë brenda gjirit të djathtë, ku në garëështë futur zyrtarisht edhe kreu i LZHK-së, DashamirShehi. Kreu i LZHK-s ë është prononcuar pas kryesisësë PD-s ë se demokratët bënë gabim që nxorën emrine Edi Palokës dhe se do të hyjë i vet ëm n ë garë. Paspërfundimit të kryesisë, kreu i PD-së, Sali Berisha ushpreh se "kryesia e Partisë Demokratike në unanim-itet të plotë vendosi që Edi Paloka, një nga ekspo-nentët më të vendosur e të njohur të PD-së, të jetëkandidat i koalicionit të djathtë, sepse unë kam be-sim se të gjitha forcat do ta mbështesin në zonën 31".Elektorati i kësaj zone shikon sot në Presidencë deputetin e zgjedhurprej saj, Bamir Topin. Në lidhje me fushatën që do të zhvillohet duke

filluar që nga dita e sotme, Edi Paloka do të jetë në krye të drejtimit të saj.Komunikimi me njerëzit është motoja dhe strategjia e tij për të fituar

mandatin e deputetit në zonën 31. "Do të jetë një fus-hatë e qytetëruar, një fushatë mirëkuptimi qytetar, njëfushatë në të cilën zoti Paloka do të shpalosë të gjithavlerat e tij dhe të programit të qeverisë së koalicionitaktual", tha Berisha. Është duke u ngritur edhe ekipipër drejtimin e kësaj fushate, i cili do të zgjidhet ngavet kandidati Paloka. Pyetjes sesi Berisha e shikonkandidimin e Shehit, ai iu përgjigj se "unë parashikojnjë fushatë shumë të suksesshme. Me Dashamir She-hin do të zhvillohen negociata të sinqerta dhe të hapu-ra për të arritur në marrëveshjen më të mirë të mund-shme. Shehi e kupton që e detyron ligji PD-në tëzgjedhë kandidatin dhe ne jemi të gatshëm të ulemi metë e t ë negociojmë mbi bazën e interesit reciprok". Ndër-sa Paloka ka falënderuar kryesinë dhe ka premtuar sedo t'u kthej banorëve, me të cilët bashkëjetoj në një lagje

prej 40 vjetësh, respektin që kam treguar gjatë këtyre viteve. "Jam i bin-dur që do të dijë t'i vlerësoj ë dhe t'i jap ë atë që meritojnë", tha ai. E.Ajazi

Në zonën 31 në kryeqytet do të votojnë rreth 39 mijë zgjedhës, në bazë të listave të 18 shkurtit

Zona 31

Komisioni Qendror iZgjedhjeve ka kërkuar nga

minibashkia numër nëntë tëmarrë të gjitha masat enevojshme për përgatitjen elistës së zgjedhësve dhe cak-timin e Qendrave të Votimit përzgjedhjet e pjesshme parlamen-tare në zonën elektorale nr. 31 nëTiranë. Në këtë zonë do të vo-tojnë gjithsej 39 mijë zgjedhës,në bazë të listave të 18 shkurtittë 2007-ës. "KQZ-ja, në zbatim tëdetyrimeve ligjore për për-gatitjen e këtyre zgjedhjeve, kapërcaktuar partitë që kanë tëdrejtë të propozojnë anëtarë përKZZ-në nr. 31", tha zëdhënësi i Ko-misionit Qendror të Zgjedhjeve,

Leonard Olli. Kështu, në bazë tëkëtij vendimi nr. 1831, të datës 14gusht 2007, Partia Republikane katë drejtë të propozojë një anëtar,PSD-ja, një anëtar, PS-ja mund tëpropozojë 2 anëtarë, LSI-ja, PD-ja,PDR-ja, PAA-ja, PAD-ja, PDS-ja,PBDNJ-ja dhe PDK-ja nga njëanëtarë. Anëtari i 13-të, në bazë tërezultatit të shortit të hedhur nëKQZ, ndërmjet PS-së dhe PD-së,do të propozohet nga PD-ja.Ndërkohë, KQZ, në mbledhjen efundit të datës 14 gusht 2007, ven-dosi që partitë politike, të cilat kanëtë drejtë të paraqesin anëtarë në

KZZ-në nr. 31, duhet të depozi-tojnë propozimet e tyre jo më vonëse data 22 gusht 2007. Gjithashtu,KQZ-ja vendosi që partitë politike,që kanë të drejtë të paraqesinanëtarë në KQV, duhet të depozi-tojnë emrat jo më vonë se data 27gusht 2007, ndërkohë që KZZ-jamerr vendim brenda 24 orëve. Si-pas vendimit, partitë politike du-het të paraqesin kërkesën përregjistrim si subjekte zgjedhore përzgjedhjet e pjesshme parlamen-tare në zonën nr. 31 të datës 23 sh-tator 2007 jo më vonë se data 23gusht 2007, ndërsa koalicionet

zgjedhore duhet ta paraqesinkëtë kërkesë jo më vonë se data25 gusht 2007. KQZ-ja vendosiqë dokumentet e kandidimitparaqiten jo më vonë se data 27gusht 2007, ndërkohë që KZZ-ja bën verifikimin e tyre jo mëvonë se 24 orë nga paraqitjadhe, në rast parregullsie, ikthen ato për plotësim. Do-kumentet e plotësuara ri-paraqiten jo më vonë se 24orë, për të cilat KZZ-ja merrvendim jo më vonë se 24 orë.Në lidhje me akreditimin evëzhguesve shqiptarë, KQZ-ja vendosi që paraqitja ekërkesës duhet të bëhet jo mëvonë se data 13 shtator 2007.

SHQIP 4 E MARTE, 21 GUSHT 2007P O L I T I K E

DIPLOMACIMinistri i Jashtëm, Lulzim Basha,

u kërkon ambasadorëve që duhet

t'u ofrojnë një mbrojtje qytetarëve

shqiptarë jashtë shtetit

Ambasadorët duhet të zhvillojnë

edhe një fushatë marketingu për

rritjen e imazhit të Shqipërisë në

vendet ku ata punojnë

Kërkohet diplomaci aktive e

profesionale në lidhje me tërheqjen e

investitorëve të huaj të rëndësishëm

që të afrohen në Shqipëri

Basha: Kërkesat e reja për ambasadorëtLetra e shefit të diplomacisë shqiptare, pas rritjes së pagave të diplomatëveYLLI PATA

Shefi i diplomacisë shqiptarë,Lulzim Basha, në një letërdërguar të gjithë ambasa-

dorëve shqiptarë të akredituar nëbotë, u bën thirrje që të rrisin cilës-inë e punës, tani që pagat e diplo-matëve u rritën ndjeshëm. Në njëletër zyrtare, të dërguar vetëm disaditë pas vendimit të qeverisë, i cili rritdhe kategorizon pagesat e ambasa-dorëve, sipas rëndësisë dhe venditqë përfaqëson, ministri i Jashtëmshqiptar thekson se "kjo do tëkërkojë nga shërbimi i jashtëm dhenga të gjithë anëtarët e tij, punë seri-oze e cilësore, profesionalizëm tështuar e angazhim të vazhdueshëmdhe një aktivitet më intensiv. Shër-bimi i jashtëm duhet të jetë nëgjendje që të ofrojë mbrojtje të sh-këlqyer të interesave të vendit e tështetasve, t'u ofrojë autoriteteve tëvendit informacionin e duhur e nëkohë, sugjerime dhe propozime mevlerë, të dijë të prezantojë në çdokohë vendin, vlerat e tij të trashëgi-misë e të kulturës, në dritën e zhvil-limit dhe dinamikën e avancimit tëgjithanshëm. Dhe kjo duhet e do tëmanifestohet qartë në shërbimin ejashtëm". Duke sqaruar vendimine marrë nga qeveria, ministri Bashathekson se ai "sjell një ndryshimrrënjësor të strukturës së pagavedhe shtesave përkatëse në këtëpjesë të rëndësishme të shër-bimit të jashtëm. Ai shkëput nëmënyrë përfundimtare sistem-in e ri të pagesës nga praktikate deritanishme, të cilat bazo-heshin vetëm në alokacion, pandonjë kriter të saktë dhe pandonjë analizë të mirëfilltë. Ven-dimi heq po ashtu në mënyrë për-fundimtare praktikën barazituesenë trajtimin e personelit të përfaqë-sive diplomatike". Në letrën e tij,Basha thekson se Shqipëria njehkryesisht rolin e drejtuesit të për-faqësisë diplomatike, pra të ambas-adorit si zyrtarin që merr edhe vlerë-simin më të madh. Në letër thekso-het se "vendimi njeh rolin dhepërgjegjësinë e gjithsecilit, por nëmënyrë të veçantë atë të titullarit tëpërfaqësisë, i cili, në kushtet e për-faqësive tona ende të vogla e me per-sonel të reduktuar, përballon njëngarkesë pune veçanërisht të mad-he e me përgjegjësi për të mbrojturinteresat e vendit me dinjitet". Për tëstimuluar më tej punën e një sektoritepër të rëndësishëm të adminis-tratës shtetërore, ministri Bashathekson se shërbimi diplomatik do tëpërfitojë herë pas here nga rritja e rro-gave në vend dhe nuk do të ketë njëshpërblim statik. "Sistemi i pagesëspër personelin jashtë vendit nuk dot'i lihet rastësisë, por do të bëjë pjesënë politikën e vazhdueshme të rritjessë pagave në Shqipëri, çka nuk për-jashton rritje të ndjeshme në të ardh-men, duke pasur parasysh në veçan-ti shërbimin e jashtëm dhe praktikatqë aplikojnë vendet e tjera", theksonshefi i diplomacisë, në letrën dërguarambasadorëve. Më datën 1 gusht,qeveria mori vendimin për rritjen epagës së diplomatëve të të gjithërangjeve, duke vendosur një kate-gorizim edhe sipas vendeve që për-faqësojnë, por edhe kostos së jetesësnë vendet përkatëse. Kështu, njëdiplomat që jeton në një qytet të sh-trenjtë si Parisi apo Londra, do të ko-mpensohet më shumë se sa një dip-lomat që punon në një vend disi mëtë lirë si Athina, apo Ankaraja. Derinë fund të vitit 2007, numri i punon-jësve të përfaqësive diplomatikeështë gjithsej 376 punonjës, nga tëcilët 178 personel diplomatik dhe 198punonjës administrativo-teknik.

PAGAT

VendimiI biri i pretendentit të fronit mbretëror bëhet pjesë e diplomacisë shqiptare

Princi Leka emërohet këshilltar i Bashës

AmbasadoriPaga bazë mujoreambasadorin,konsullin epërgjithshëm bëhet1200 euro, apo 1460dollarë në muaj

Rangu i dytëDiplomatët që kanëgradën ministër,këshilltar, paguhenme 900 euro, apo1100 dollarë

Rangu i tretëKëshilltari paguhetme 750 euro apo 950dollarë, Sekretari iParë Konsull, me 600euro apo 750 USD

Kategorizimi

Kompensimipër vendet më

të shtrenjtaVendimi i qeverisë ka

kategorizuar dhe përfa-qësitë diplomatike, të cilët jetojnënë qytetet më të shtrenjta të botës,diplomatë që do të paguhen dhemë mirë. Në këtë kategori bëjnëpjesë: misioni shqiptar në selinë eOKB-së në Nju-Jork, ambasada nëLondër, selia e OKB-së në Gjenevë,ambasada në Danimarkë, nëkryeqytetin zviceran, Bernë,ambasada në kryeqytetin rus,Moskë, Pekin, Tokio, konsullatanë Milano dhe ajo në Stamboll.Në rangun e dytë hyjnë meradhë: Vjena, Uashingtoni, Parisi,Roma, Strasburgu, Berlini,Madridi dhe Otava.

DEKLARATA

Ministri reagon paskritikave: Kemi qenë aktivë

Disa ditë pas deklaratës së Mustafajt, Basha shmang polemikat me paraardhësin e tij

Ministri i Jashtëm, LulzimBasha, i është përgjigjur disa

ditë më vonë kritikave tëparaardhësit të tij, Besnik Mus-tafajt, për një qëndrim të vakët përçështjen e Kosovës. Duke përfitu-ar nga një prezantim publik, Bashatheksoi se diplomacia shqiptarenuk ka qenë kurrë më e angazhuarse në këto muaj në lidhje me sta-

tusin final të Kosovës. "Në takimetbilaterale në Uashington me Con-doleezza Rice dhe në Bruksel meJavier Solana, Oli Rehn dhe Jaap deHoop Scheffer, në turin ballkanikKosovë, Maqedoni, Mal i Zi, nëSamitet e Zagrebit, Stambollit,Ohrit e Dubrovnikut dhe në viz-itat bilaterale në Itali, Portugali,Slloveni dhe Spanjë, Kosova ka

qenë kryefjala e diplomacisë sh-qiptare", u shpreh Basha. Paradisa ditësh, gjatë një interviste nëgazetën "Shqip", ish-ministri iJashtëm, Besnik Mustafaj, dek-laroi se diplomacia shqiptare pohesht për Kosovën në një mo-ment shumë shqetësues të saj.Mustafaj, theksonte në interv-istën e tij, se ministri dhe zv/min-

istri i Jashtëm nuk mund t'ia lënëtë gjithë barrën e punës Kryemi-nistrit Sali Berisha. Plot katër ditëpas kritikave të paraardhësit të tij,ministri Basha ka anashkaluarpolemikën me paraardhësin e tij,duke sulmuar opozitën. "Patri-otëve të gushtit duhet t'ju kujtojse gjatë gjithë kësaj periudheopozita dhe zëdhënësit e saj kanëqenë tepër të okupuar me krizënpresidenciale dhe luftën ebrendshme politike, për të pika-sur zhvillimet në frontin e Kosovësdhe rolin e Shqipërisë, ndonësekëto të fundit janë pasqyruargjerësisht në mediat vendase dhetë huaja. Megjithatë, deklaratat efundit të opozitës, ndonëse meshumë vonesë, janë të mirëpritu-ra nga ana jonë", deklaroi shefi idiplomacisë shqiptare, LulzimBasha. Në lidhje me idenë ehedhur për ndarjen e Kosovës,Basha tha se "ky është një opsionqë i përket kohës së Millo-sheviçit". Opsioni i ndarjes kaqarkulluar para shumë kohëshdhe është kundërshtuar me forcënga Shqipëria dhe komunitetindërkombëtar". Ministri i Jashtëmtha se "gjatë fazës së konsultimevenë Këshillin e Sigurimit ishte qën-drimi i Shqipërisë kundër atij që nee konsiderojmë unilateralizëmbllokues të Rusisë, që ndihmoi nëmënyrë thelbësore në formulimine taktikës së re diplomatike, që pondiqet nga aleatët tanë nëbisedimet e pritshme". SipasBashës, diplomacia shqiptare u kaparaprirë zhvillimeve, duke upozicionuar se, në rast dështimi tëKS për të aprovuar një rezolutë përKosovën në mbështetje të planitAhtisari, NATO dhe BE duhet tëndërmarrin të gjitha hapat enevojshëm për vënien në jetë tëkëtij plani. Y. Pata

Rangu i katërtSekretar i Dytë,zëvendëskonsullipaguhet me 450 euro-590 dollarë, Sekretar III400 euro-500 USD

Djali i vetëm i pretendentit përfronin mbretëror, Leka Zogu,

është emëruar që prej ditës sëdjeshme pjesëtar i kabinetit tëministrit të Jashtëm shqiptar. Pasnjë marrëveshjeje politike të Par-tisë Demokratike me Lekën I dhePartinë e Legalitetit, është rënëdakord që Princi Leka II të marrënjë post të rëndësishëm në admin-istratë. Vetë Kryeministri Berisha iofroi trashëgimtarit të fronitmbretëror se mund të zgjidhteçfarë pozicioni të donte. Dhe prin-ci nuk ka zgjedhur keq, por njëvend në diplomacinë shqiptare,ku shpreson të ngjisë karrierëngraduale, pse jo deri tek ambasa-dori. Ministri i Jashtëm, LulzimBasha, prezantoi dje para zyr-tarëve më të lartë të Ministrisë sëPunëve të Jashtme dhe ekipit të tijtë ngushtë, anëtarin e ri të kabi-netit të tij, princin Leka II. MinistriBasha vuri në dukje se emërimi iprincit Leka II në kabinetin e tijështë pjesë e filozofisë së qeverisëshqiptare, si dhe e vendosmërisë

së tij për të pranuar në adminis-tratën shtetërore kapacitetet më tëmira të vendit, persona me aftësitë spikatura në pajtim me nevojate shërbimit të jashtëm dhe kërke-save gjithnjë në rritje të diploma-cisë shqiptare. Basha theksoi seprinci Leka II e ka pranuar mekënaqësi ftesën për të qenë pjesëe ekipit të tij, duke filluar kështukarrierën profesionale në fushëne marrëdhënieve me jashtë, nëshërbim të diplomacisë së venditdhe në mbrojtje të interesave mëtë larta të kombit shqiptar. PrinciLeka II ka një formim akademiksolid. Ai ka studiuar në disa kolegjetë njohura në vende të ndryshme,përfshirë ST Peter College dhe mëpas ka vazhduar në "Royal MilitaryAcademy of Sandhurst", një ndërinstitucionet edukative më pres-tigjioze në Mbretërinë e Bashkuar.

Princi Leka II ka kryer gjith-ashtu një kurs tremujor në Aka-deminë Ushtarake "Skënder-beu" në Tiranë dhe një kurs 3-mujor në Itali.

E MARTE, 21 GUSHT 2007 SHQIP 5P O L I T I K E

Deputetët fillojnë hartimin e dokumentit që përbën Kushtetutën e re të vendit

Kuvendi i Kosovës nis miratimin e paketës "Ahtisari"Kuvendi i Kosovës, javën e ardhshme, do të

fillojë shqyrtimin dhe miratimin e pakoslegjislative, të cilat parashihen edhe me doku-mentin e Ahtisarit. Anëtarë të Kryesisë së Kuv-endit thanë se, pavarësisht prej pakos së Ahti-sarit nëse do të miratohet nga bashkësiandërkombëtare apo jo, Kuvendi i Kosovës du-het të miratojë ligjet e nevojshme sipas prior-iteteve. Në kuadër të strategjisë së re legjisla-tive, qeveria i ka proceduar 14 projektligje përshqyrtim dhe miratim. Të hënën e ardhshme,më 27 gusht, Kuvendi do të fillojë të shqyrtojë

dhe të miratojë pakon legjislative të qeverisë, ecila parashihet edhe me pakon e Ahtisarit.Anëtarë të Kryesisë së Kuvendit vlerësuan seqeveria është vonuar me hartimin dhe proced-imin e këtyre ligjeve, por ata thanë se, në qoftëse do të jetë e nevojshme, Kuvendi do të punojëpa ndërprerë, 7 ditë në javë, me qëllim të reali-zimit të strategjisë legjislative për vitin 2007.Sabri Hamiti (LDK) tha se pavarësisht prej pa-kos së Ahtisarit, Kuvendi duhet të miratojë lig-jet sipas prioriteteve. "Nuk nënkuptoj domos-do ligjet që dalin nga pakoja e Ahtisarit, sepse

pakoja e Ahtisarit ekziston dhe nuk ekziston nëkuptimin legjislativ për ne, sepse është njëtekst i cili nuk është i funksionalizuar. Por mundtë them se pa iu adresuar asaj pakoje të "fam-shme" të Ahtisarit, Kuvendi i ka prioritetet eligjeve sistemore, që do t'i aprovojë brenda afat-eve të ardhshme", tha Hamiti. Ndërkaq, XhavitHaliti (PDK) vlerësoi se pakoja legjislative, e pro-pozuar nga qeveria e Kosovës, nuk e dëmtonprocesin rreth statusit e as pakon e Ahtisarit. Por,ai fajësoi qeverinë, duke thënë se ajo ështëvonuar në procedimin e strategjisë legjislative.

LIGJETKuvendi do të

punojë pandërprerë, 7ditë në javë,

me qëllim tërealizimit tëstrategjisë

legjislative përvitin 2007

Sipas kreut të qeverisë, statusi është prioriteti kryesor përpara zgjedhjeve parlamentare të nëntorit

Çeku: Nuk hyj në zgjedhjepa fituar pavarësinë

Kryeministri i Kosovës nuk pranon të regjistrohet si kandidat

Kryeministri i Kosovës AgimÇeku, deklaroi se nuk do tëmarrë pjesë në garën zgjed-

hore, nëse kjo zhvillohet para sta-tusit të Kosovës. "Personalisht ekam bërë të qartë se nuk do të ga-roj në zgjedhje që zhvillohen parapërmbylljes së statusit. Kjo që pothem është me rëndësi për të kup-tuar se sa esenciale e konsiderojruajtjen e unitetit dhe mirëkup-timit. Secili prej politikanëve du-het ta ndjejë si përgjegjësi individ-uale dhe institucionale të mos le-jojë që dallimet politike të ndë-rhyjnë në çështje të statusit. Kaplot çështje të tjera që mund dheduhet të jenë tema të konkur-rencës së ideve dhe platformavepolitike", deklaroi KryeministriÇeku, në fjalimin e djeshëm javornë valët e "Radio Kosovës". Ai rikuj-toi se në Ekipin e Unitetit ështëarritur pajtimi që zgjedhjet komu-nale dhe parlamentare të zhvillo-hen javën e tretë të nëntorit, porvërejti se statusi është përparësiamë e rëndësishme. "Sigurisht, nekemi hierarkinë e përparësive, kumë i rëndësishmi mbetet "abso-lutisht" statusi i Kosovës. Ky ësh-të angazhimi ynë historik kolek-tiv. Andaj, e lamë të hapur opsio-nin që të rishqyrtojmë këtë qën-drim, në rast se do ketë zhvillimeqë kanë të bëjnë me statusin evendit", theksoi Çeku. Duke për-

mendur argumentet në favor tëmbajtjes së zgjedhjeve, Çeku thase këto argumente janë të shum-ta dhe se "i pari dhe mbi të gjithaështë ai demokratik". "Qyteta-rëve të Kosovës u duhet dhënëmundësia të votojnë njerëzit qëduan të dërgojnë si përfaqësuestë tyre në Kuvend. Qytetarët eKosovës kanë të drejtën të ven-

dosin se kush do t'i qeverisë",theksoi Kryeministri Çeku. "Kyështë angazhim historik kolektivi yni. Argumentet për mbajtjen ezgjedhjeve janë të shumta. I paridhe mbi të gjitha është aidemokratik. Qytetarëve të Kos-ovës u duhet dhënë mundësia qëtë votojnë njerëzit që duan t'idelegojnë në Parlament. Qyteta-

rët e Kosovës kanë të drejtën tëvendosin se kush do t'i qeverisë.Personalisht e kam bërë të qartëse nuk do të garojë në zgjedhje qëzhvillohen para përmbylljes sëstatusit. Kjo që po them është merëndësi për të kuptuar se sa esen-ciale e konsideroj ruajtjen e uni-tetit dhe mirëkuptimit. Secili prejpolitikanëve duhet ta ndjejë

përgjegjësi individuale dhe insti-tucionale që të mos lejojë që difer-encat politike të interferojnë nëaspektin e statusit. Sipas Kryem-inistrit, ka plot çështje të tjera qëmund dhe duhet të jenë tema tëkonkurrencës së ideve dhe platfor-mave politike", tha ai. Kryemi-nistri Çeku beson se Kosova do tëtregojë pjekuri politike sikurse në

nivel të qytetarëve, ashtu edhetë atij të politik-bërësve. Ai, poashtu beson se do të tregohetqetësi në sferën publike dhe dot'i lihet instrumentit të votësshprehja e nivelit të kënaqësisëapo pakënaqësisë ndaj institu-cioneve, tha Kryeministri AgimÇeku në fjalimin e tij të rregullt në"Radio Kosovë". Ylli Pata

LondërTim Xhuda: Ndarja nuk

është opsion i PerëndimitEksperti britanik për çështje ndërkombëtare, Tim Xhuda,

mendon se ndarja nuk është opsion i asnjërës palë përzgjidhjen e çështjes së Kosovës. "Teorikisht, palët mund tëpajtohen nën kushte të caktuara. Për shqiptarët, çmimi ikësaj zgjidhjeje do të ishte shkëmbimi i territorit me Lug-inën e Preshevës. Por, tash për tash, nuk besoj se as sh-qiptarët dhe as serbët janë të gatshëm të konsiderojnë njëzgjidhje të këtillë", ka thënë Xhuda. Ai ka thënë se ngabisedimet 120 ditore nuk pritet shumë, por ndoshta BE-jado ta përdorë këtë kohë për të siguruar mbështetje për pa-varësinë e Kosovës. "Më duhet të them se nuk pres shumënga këto bisedime. Përveç nëse ndodh ndonjë befasi, atoparaqesin vetëm një shtyrje të re. Gjithë ky proces është njëvonesë, përveç nëse Bashkimi Evropian konkludon se mjaftvende evropiane janë të gatshme të njohin pavarësinë eKosovës", ka thënë Xhuda. "Shqiptarët nuk janë të interesuarpër këto bisedime. Ata vetëm po e pranojnë këtë proces siformalitet. Serbia, po ashtu, nuk është e interesuar.

DEKLARATA

Kreu i Lëvizjes "Ora" vazhdon ecjen në veri të vendit dhe shprehet kundër ndarjes

Veton Surroi: Kosova e pavarurme Mitrovicën e bashkuar

Kosova nuk hyn në negociata kupreket integriteti territorial,

tha Veton Surroi në veri të Mitrov-icës, duke paraqitur qëndrimin eEkipit të Unitetit. "Qëndrimi ynësi Grup Negociator është se Koso-va duhet të pavarësohet e tëra. Nëmomentin kur dikush mendon sedo mund të bëjë pazar me territoretë Kosovës, ne do largohemi ngakëto negociata. Ne nuk hyjmë nënegociata ku preket integriteti iKosovës" , theksoi Surroi, kryetar iPartisë ORA dhe anëtar i Ekipit tëUnitetit. Në takimet që zhvilloi nëkuadër të veprimtarisë "Ecja egjatë", Surroi tha se Kosova duhettë jetë gati për pavarësi, çfarëdoqë të thuhet në 120 ditët e nego-

ciatave shtesë të cilat kanë filluar."Në Mitrovicë do jetë më vështirëse në viset e tjera", tha Surroi, dukeparalajmëruar edhe provokimenë veri, por edhe funksionimin eKosovës me një pushtet e me njëligj në gjithë territorin, që në vitine ardhshëm. "Në veri do të ketëprovokime, por ato provokime dotë kenë një peshë krejt tjetër nëmomentin kur bota i njeh kufijtë

e Kosovës. Nuk mund të ketë dyligjësi e dy pushtete në Kosovë.Prej vitit të ardhshëm, Kosova du-het të funksionojë me një push-tet, me një ligj në tërë territorin esaj", citohet Surroi në një njoftimtë ORA-s. Sipas njoftimit, kryetarii kësaj partie "ka ecur në fshatrate Komunës së Mitrovicës, dukekaluar disa herë lumin Ibër dheështë takuar me banorë të fsha-

trave të kësaj ane". Ai rastisi në njëdasmë të fshatit Vidimiriç i Ri, kuishin mbledhur më shumë se 400burra, të cilët shfaqën interesiminpër të biseduar. "Edhe një dasmëmë e madhe duhet të na gjejëkështu siç po na gjen kjo këtu, tëgjithë bashkë, e kjo është festa epavarësisë", u tha dasmorëveSurroi. Në anën veriore të Ibrit,në pjesën e ndarë të qytetit tëMitrovicës, me shumicë serbe, sidhe në disa lagje e fshatra meshumicë shqiptare, Surroi i liroipërcjellësit e Shërbimit Policor tëKosovës, të cilët nuk lejoheshinta kalonin Ibrin dhe vazhdoirrugën për në veri, në drejtim tëfshatit Vidimiriç i Ri.

Tim Xhuda

E MARTE, 21 GUSHT 2007SHQIP 6 A K T U A L I T E T

Banda e Cërrikut dëgjonbisedat e përgjuara në qeli

Nëntë të akuzuarit tjetërsojnë faktet e transkriptimit

Grupi hetimor vendos të pandehurit për masakrën e vitit 1997 përballë regjistrimeve të policisë Muka: Më shkarkuan të paaftët

Fier, shkarkohetshefi i RrugoresMes debatesh të ashpra ka

dorëzuar punën ish-kreu i qarkullimit rrugor në Fier,Leonard Muka, i cili një ditë mëparë është transferuar medetyrën e referentit në Komis-ariatin e Policisë Vlorë. Muka kakërkuar prej krerëve të policisësë Fierit motivin e largimit, pornuk ka mundur ta marrë. Men-jëherë pas kësaj përplasjeje,Leonard Muka ka pohuar se“zëvendësdrejtori Halit Mu-rataj, në mungesë të kreut tëdrejtorisë, i ka thënë se lëvizjanë punë është kryer në pozi-cione paralele. Ky është njëskandal, pasi që prej 18 mua-jsh, unë kam marrë emëriminshef seksioni”, ka shpjeguarMuka. Por, edhe pse deri pas-diten e së hënës ish-shefi iqarkullimit rrugor nuk ka mun-dur të marrë zyrtarisht ndonjëmotiv për transferimin e tij, porvetëm faksin e dërguar prejMinistrisë së Brendshme, i cilie çon atë me punë referent nëKomisariatin e Policisë Vlorë,nuk ka hezituar të shfaqë për“Shqip” pakënaqësinë e tij tëhapur për reformat policoredhe bazën ligjore ku mbështe-tet aplikimi i një reforme. Le-onard Muka, tepër i indinjuarka akuzuar kreun e Këshillit tëQarkut Fier, Luan Muçaj, i cili,sipas tij, ka ndikuar në largiminnga puna. “Nga kreu i këshillittë qarkut, i cili sot nuk mbanvetëm atë post, por edhe të njëshefi kuadri në çdo institucionshtetëror qendror, më ështëkërkuar lejimi i vëllait të tij sidhe i disa të afërmve të tij tëushtrojnë aktivitet të palicen-cuar me furgon brenda qytetittë Fierit, çka unë e kisha tëndaluar me urdhër tëbrendshëm për faktin e vetëmtë normalizimit të qarkullimitnë qytet”, detajon Muka. Mëtej, Muka ka shpjeguar se njëndër motivet e shkarkimit të tijmund të jenë aksidentetrrugore. “Por, numri i aksident-eve është ulur me 70%, kraha-suar me një vitit më parë”, thaai. Sipas tij, gjatë këtij 7-mujorika pasur vetëm 6 viktima të sh-kaktuara nga aksidentetrrugore. M. Troka

HetimiPËRGJIMIPas arrestimeve përmasakrën e Cërrikut,policia vendosi përgjuesnë qelinë e tyre, me qëllimdokumentimin e fakteve tëreja

AkuzaPËRBALLJAGjatë dëgjimit tëdëshmive, të akuzuarit emasakrës së vitit 1997 ikanë mohuar bisedat epërgjuara, duke itjetërsuar ato

BLEDI GILAJ

Anëtarët e Bandës së Cërrikutpërballen me përgjimet ebisedave të tyre në qeli. Gru-

pi hetimor ka siguruar disapërgjime gjatë kohës së qëndrimittë tyre në paraburgim, duke sigu-ruar kështu edhe disa emra të rinj,për të cilët së shpejti do të pritenurdhër-arrestet. Megjithatë, tëakuzuarit e prokurorisë përmasakrën e Cërrikut i kanë mohuarpërgjimet e policisë, duke i tjetër-suar ato. Burimet nga grupi hetimorbënë të ditur se në ditët e fundit tëakuzuarit e Bandës së Cërrikut janëpërballur me përgjimet e kryera nëambientet e qelisë në lidhje memasakrën e vitit 1997. Përgjimetjanë realizuar nga policia gjatëqëndrimit të nëntë personave nëqeli. Në lidhje me këtë përgjim,burimet shpjeguan se të akuzuaritkanë përmendur emra të person-ave të tjerë, që janë të përfshirë nëmasakrën e Cërrikut, emrat e tëcilëve mbahen sekret për arsye he-timore. Sipas të dhënave, pas vlerë-simit të këtyre dëshmive, është bërëedhe një ballafaqim me të arrestu-arit, të cilët i kanë dëgjuar me vë-mendje se çfarë kishin thënë nëambientet policore. Megjithatë, nëpërfundim të tyre ata i janë përgjig-jur negativisht organit të prokuror-isë, duke tjetërsuar bisedat e përg-juara. “Nuk ka lidhje me akuzat qëkeni ngritur ndaj nesh dhe nukkemi dijeni për to”, i janë përgjigjurtë akuzuarit organit hetimor. Por,nga ana tjetër, organi i prokurorisëështë i bindur se nga këto përgjimedo të vijnë edhe arrestime të tjera.Sipas grupit hetimor, në to janë për-mendur disa emra, për të cilëtshumë shpejt mund të priten ur-dhër-arrestet, duke shtuar numrine të akuzuarve për masakrën e Cër-rikut në vitin 1997. Nga të dhënat e

prokurorisë ka shkuar në 10 numrii të dyshuarve për masakrën e Cër-rikut. Ministria e Brendshme kon-firmon se rihapja e hetimeve përvrasjen e gjashtë gardistëve dheplagosjen e disa punonjësve të pol-icisë më 23 maj të vitit 1997 solliprovat e mjaftueshme për vënienpara drejtësisë të autorëve të atijkrimi monstruoz. Nga procedimipenal numër 45 i Prokurorisë sëKrimeve të Rënda rezulton se mëdatë 23 maj 1997, rreth orës 08:30,

në qytetin e Cërrikut janë goditurme armë zjarri punonjësit e Gardëssë Republikës dhe forcat e policisëlokale nga disa persona, ku nga këtogoditje kanë gjetur vdekjen BesnikSula, Halit Haxhia, Bashkim Mnel-la, Qemal Mehmeti, Sali Martini dhePetrit Ndoi. Sipas dosjes në fjalë, njëditë para masakrës është sulmuarPosta e Policisë së qytetit Cërrik dhejanë larguar me forcë punonjësit esaj. Të nesërmen, Garda e Repub-likës dhe policë nga Elbasani kanë

Personi mëfrytdhënës për

prokurorinë ka qenëBujar Buzani. Medëshminë e tij ka

treguar shumë detajetë masakrës

ItaliKlandestinët shqiptarë marrin peng anijenAutoritetet e policisë ital

iane kanë prangosurgjashtë klandestinë sh-qiptarë, të cilët nën kërcën-imin e armëve të ftohta kishinmarrë peng kapitenin e njëanijeje dhe kishin udhëtuarnga Greqia drejt Italisë. Medi-at italiane kanë shkruar dje seautoritetet e policisë portalekanë kapur gjashtë klandestinë shqiptarë, mes tëcilëve edhe një femër. Sipas informacioneve që kadhënë policia për median, klandestinët ishin nisurnga Greqia në drejtim të Italisë. Kështu, gjashtëklandestinët shqiptarë kishin hipur në një tragetmallrash, i cili ishte nisur nga Patra e Greqisë drejt

shtetit të Italisë. “Gjashtë sh-qiptarët, emrat e të cilëve nukbëhen të ditur, u zbuluan nëportin e Brindisit nga kapitenii anijes “Sabrina”. Klandes-tinët, të cilët mbanin me vetearmë të ftohta dhe mjete tëforta, kishin kërcënuar kapite-nin që t’i çonte menjëherë nëItali”, detajohet nga policia

italiane. Bashkë me klandestinët ndodhej edhe një17-vjeçare, e cila dyshohet se do të shfrytëzohej nështetin fqinj për prostitucion. Autoritetet italianebëjnë të ditur se klandestinët do t’i nënshtrohennjë hetimi dhe pas dhënies së vendimit të drejtë-sisë italiane ata do të riatdhesohen.

shkuar në Cërrik për të rivendosurrendin. Personat nën hetim, LlazarBicja dhe Meti Bozi, të informuarmbi këtë lëvizje, në datën 23 orga-nizuan në qytetin e Cërrikut njëgrup personash të armatosur meqëllim goditjen e forcave policore.Në mëngjes, Bicja dhe Bozi kanëtakuar Arjan, Luftar Toska, Besnikdhe Alban Toskën, si dhe katër sh-tetasit e familjes Buzani, të cilët ikanë nxitur për të goditur forcat epolicisë.

MasakraARRESTIMETMë 23 maj 1997, në Cërriku goditën me armë zjarripunonjësit e Gardës sëRepublikës, nga të cilëtgjetën vdekjen gjashtëveta

MasatPelegrinazhi në Tomor, shtohen 100 policëQë prej tri ditësh mali i To

morit është kthyer në vë-mendjen e mijëra besimtarëvee vizitorëve nga vendi e di-aspora. Në “Teqenë e Kul-makut”, ashtu si çdo vit, nëfund të muajit gusht ka nisurpelegrinazhi i besimtarëvebektashinj, teqe e cila ndodhetnë malin Tomor. Por, vitet e fun-dit kjo festë është kthyer në një udhëtim që bash-kon të gjithë besimtarët e të gjitha feve, të cilët lutenpër shëndet, mirësi e para, gjatë ditëve të pelegri-nazhit. Festa e Kulmakut ka mbledhur rreth dy mijëvizitorë nga gjithë Shqipëria e Kosova, ndërkohë kjoshifër mund të rritet në ditët në vijim. Për një

mbarëvajtje të ditëve të Kul-makut, policia e Beratit kandërmarrë ditët e fundit njësërë masash, duke filluar qënga qarkullimi rrugor e ruajtjae rendit. Për të ulur numrin eaksidenteve që ndodhin gjatëaksit rrugor Çorovodë-Kulmak,policia ka vendosur një numërtë konsiderueshëm punonjë-

sish të qarkullimit rrugor, të cilët janë vendosur nëkëtë zonë që prej datës 18 gusht. Këto masa nuk janëmarrë vetëm në sektorin e policisë rrugore, por dhenë atë të rendit. Pikërisht dje, kur festa e Kulmakutpo arrinte kulmin, drejt vendit të shenjtë janë nisur100 uniforma blu. D. V.

“Shoqërimet e Bathores u bënë për disa vjedhje”Policia e Tiranës mohon se shërbimet e saj kishin shkuar për të kapur rekrutë për ushtrinë

Policia e Tiranës ka mohuar sekishte ndërmarrë ndonjë oper-

acion për mbledhjen e rekrutëve tëushtrisë, duke shpjeguar se nëBathore kishte ndërhyrë për sho-qërimin e gjashtë personave të dy-shuar për vjedhje. Sipas burimevezyrtare nga Drejtoria e Policisë sëTiranës, punonjësit e KomisariatitNr. 5, duke u bazuar në disa infor-macione operative mbi persona tëdyshuar për kryerjen e vjedhjeve tëbanesave dhe vjedhjen e disa au-tomjeteve të ndodhura në zonën eBathores, kanë organizuar punënnë drejtim të kapjes dhe sho-

qërimin e 6 shtetasve të dyshuarpër konsumim të veprave penaleme këtë tendencë. Sipas policisë,ata janë shteta-sit Edison Kurti,Florenc Domi,Bujar Kola, Be-sim Jashari, Pël-lumb Domi dheShpëtim Doda.“Këta persona ushoqëruan si tëdyshuar për kryerjen e vjedhjes sëpasurisë së qytetarëve të kësajzone, duke u nisur dhe nga kallëz-imet që kanë deponuar në polici të

dëmtuarit”, reagoi policia, dukehedhur poshtë pretendimet se ish-in marrë si rekrutë për ushtrinë.

Gjatë shoqërimitpër në komisari-at, dy prej të sho-qëruarve kanëkundërshtuarpunonjësit e pol-icisë, ku për këtëështë deponuaredhe kallëzim

penal. Policët kanë treguar se janëkundërshtuar me dhunë gjatë kry-erjes së detyrës së tyre, sidomos ngaPëllumb Domi. Nisur nga situata e

krijuar, në përforcim të shërbimevetë kontrollit të territorit kanë shkuarforcat e gatshme të Komisariatit tëpolicisë Nr. 5, të cilët kanë bërë tëmundur shoqërimin e të gjithë sh-tetasve. Pas marrjes në pyetje tëtyre, policia ka nisur procedimetpenale përkatëse për personat eimplikuar, ndërsa të tjerët janë lënësërish të lirë. Ndërkohë, burimetnga policia kryeqytetase kanësqaruar se dy nga të shoqëruaritjanë proceduar penalisht përkundërshtim me dhunë të punon-jësit të policisë.

B. GILAJ

Pas marrjes në pyetjetë tyre, policia kanisur procedimetpenale përkatëse

E MARTE, 21 GUSHT 2007 SHQIP 7A K T U A L I T E T

Siguria e ambasadave, nëdorë të policisë kufitareProjekti i ri do të vihet në zbatim brenda këtij viti

Struktura e re e Policisë së Shtetit “shkrin” Drejtorinë e Ruajtjes së Objekteve

Policia i besondepartamentit të kufiritselitë e huaja diplomatike,duke ia hequr rendit

Përfundimisht, Ministria eBrendshme do të“privatizojë” policinë eruajtjes së objekteve

PROJEKTISipas të dhënave

nga Ministria eBrendshme, ky

projekt ështëdiskutuar edhe me

përfaqësuesit e huaj

ReformaStruktura ndau FNSH-në

në dy reparte të reja

BLEDI GILAJ

Ruajtja e selive të huaja diplomatike do t’i kalojë policisë së kufirit. Kjo është

masa e fundit e marrë nga policiashqiptare, e cila ka ven-dosur përfundimisht sh-krirjen e Komisariatit tëPolicisë për Ruajtjen eObjekteve. Burimet ngaDrejtoria e Përgjithshmee Policisë së Shtetit bënëtë ditur se në kuadër tëstrukturës së re dhe nis-mave të marra nga Min-istria e Brendshme, sëshpejti sektori i policisë sëruajtjes së objekteve, dotë jetë një sektor privat.Sipas tyre, ky sektor do të“shkrihet” në Drejtorinëe Përgjithshme të Poli-cisë së Shtetit dhe më pasdo të kalojë në dorë të fir-mave private, të cilat dota fitojnë këtë nëpërmjettenderave shtetërorë.Ndërkohë, selitë e huajadiplomatike në Shqipërikanë pasur një kontratëme shtetin shqiptar, që ato do tëruhen nga policia e objekteve. Meshkrirjen e saj, specialistët e poli-cisë kanë menduar se ky atribut t’ijepet departamentit të kufirit. Ak-tualisht, ruajtja e ambasadave tëhuaja në Shqipëri kryhet nga sek-tori i objekteve, i cili varet nga de-partamenti i sigurisë publike. Pra,

veç ndryshimit të efektivëve tëkëtij misioni, në një të ardhme tëshkurtër do të ndryshojë edhedepartamenti, duke kaluar në atëtë kufirit. Siç dihet, efektivët e pol-icisë kufitare, prej kohësh marrinpjesë në aktivitete dhe trajnime tëndryshme, që organizohen ngaorganizma të huaj në Shqipëri,

duke bërë kështu një rritje të pro-fesionalizmit të këtyre efektivëve.Në lidhje me këtë projekt, mëso-het se specialistët e policisë sh-qiptare kanë kontaktuar edhe meorganizmat ndërkombëtarë dhespecialistë të selive të huaja diplo-matike në Shqipëri. Gjatë diskuti-meve, të gjithë palët duket se pa-

rimisht kanë rënë dakord dhepritet që kjo të realizohet sa mëshpejt. Madje, burimet bënë tëditur për “Shqip”, se ky projektpritet të hyjë në funksion brendakëtij viti. Sipas të dhënave, që nëfillim të shtatorit do të fillojë plotë-simi i strukturës së re të Drejtorisësë Përgjithshme të Policisë së Sh-

tetit, pas krijimit dhe ndarjes së sajnë pesë departamente. Në ditët epara të muajit në vijim, pritet që tëemërohen gjithë drejtorët e drej-torive të krijuara, duke bërë kësh-tu edhe një ndarje më efikase përdetyrat e secilit, emrat e të cilëveende po diskutohen në zyrat eMinistrisë së Brendshme.

REPARTI

Projekti i Policisë së Shtetit

Shkrirja e repartit të ruajtjes sëobjekteve është diskutuar prej

kohësh nga ana e specialistëve tëPolicisë së Shtetit. Sipas tëdhënave, ky është një sektor, i cilido t’u kalojë kompanive private,ndërkohë që një pjesë e efektivittë tij do të qëndrojë në radhët euniformave blu, por në sektorë tëtjerë të saj. Numri më i madh i këtijsektori, aktualisht punojnë në Ti-ranë, ndërkohë që ka të tjerë edhenëpër rrethe. Sipas burimeve ngaDrejtoria e Përgjithshme e Policisësë Shtetit, efektivët, të cilët do tëzgjidhen të qëndrojnë në polici, dot’u nënshtrohen disa trajnimevedhe më pas mund të kalohen nëdepartamentin e kufirit.

Veç shkurtimit të policisë së objekteve, Ministriae Brendshme ka bërë edhe një sërë reformash tëtjera gjatë dy viteve të fundit. Sipas të dhënave zyr-tare, një sektor i rëndësishëm, i cili u “shkri” për t’uridimensionuar ishte FNSH-ja. Ministria eBrendshme deklaroi se Forcat e Ndërhyrjes së Shpe-jtë, tashmë janë nën juridiksionin e Drejtorisë FLO, ecila e ka ndarë këtë repart në Forca Speciale dheNdërhyrja e Shpejtë, duke krijuar dy të tillë. Me këtëformatim të ri të FNSH-së u shkrinë disa reparte tënjohura të këtyre forcave për t’u rikrijuar në tre grupetë reja, në atë të veriut, të jugut dhe një tjetër në Ti-ranë.

Ja si do të

“shkrihen”

objektet

SHQIP 8 E MARTE, 21 GUSHT 2007O P I N I O N

XHAVIT HALITI

Bisedimet e para që bëri Trojkandërkombëtare në Beograd dhenë Prishtinë, duke shënuar nëkëtë mënyrë dhe formalisht

fillimin e negociatave shtesë, 120-ditore,për njohjen ndërkombëtare të pavarësisësë Kosovës përfunduan, pa asgjë të re. Be-fasues dhe shqetësues ishte deklarimi ipërfaqësuesit të BE-së në Trojkë, men-jëherë pas takimeve të zhvilluara në të dyjakryeqytetet. “Ne si Trojkë, deklaroi V. Ish-inger, nuk do të bëjmë ndonjë propozim përndarje të Kosovës ose diçka tjetër. Mirëpo,ne ua kemi bërë të qartë të dyja palëve, qëTrojka ndërkombëtare do të pranojë çfarë-do marrëveshje për të cilën bien dakordPrishtina dhe Beogradi”. Ky opsion, iparashtruar papritur nga përfaqësuesi iBE–së në Trojkë, sepse deri në atë momentperëndimorët e kishin hedhur poshtëndarjen e Kosovës si mundësi të arritjes sënjë konsensusi Prishtinë-Beograd, nashqetësoi të gjithëve dhe shkaktoi me tedrejtë reagimin e menjëhershëm të drej-tuesve më të lartë të Kosovës. Si President,dhe në emër të Ekipit të Unitetit, z. Sejdiuu shpreh: “Pavarësia e Kosovës është e pa-negociueshme, ashtu si integriteti territo-rial dhe funksional i Kosovës është ipacenueshëm..., ndërsa Kryeministri Çekuu deklarua: “Kemi bërë transparente dhekemi argumentuar parimet tona të shenj-ta: sovraniteti i Kosovës dhe pacenuesh-mëria e kufijve te saj”.

Jo vetëm zyrtarët më të lartë politikë, portë gjitha shtresat e popullsisë, të gjithaforcat politike dhe politikanët kosovarëjanë unikë në kundërshtimin e opsionit“Ishinger”. Për të gjithë shqiptarët etnikë,ky opsion përjashtohet, territori i Kosovësështë absolutisht i pacenueshëm.

Kërkesat e parashtruara prej kohësh ngaBeogradi për kantonizim ose ndarje të Ko-sovës, janë hedhur poshtë nga SHBA-jadhe BE-ja. Ato nuk janë marrë parasysh asnga Grupi Ndërkombëtar dhe, gjithashtu,nuk bënin pjesë as në agjendën e mirëfilltëtë punës së Trojkës. Deklarimi i një opsionitë paparashikuar në programin negociuestë Trojkës nga një përfaqësues i BE-së, nadetyron të mendojmë për “pse”-në e tij. Do

të ishim më të qetë dhe më të qartë, nësekëtë propozim do ta bënte përfaqësuesi rusnë Trojkë, por kur një gjë të tillë e hedh përdiskutim përfaqësuesi i BE-së, na lind pa-shmangshmërisht pyetja: pse u hodh përnegocim ky opsion?

Vetëm 3 ose 4 ditë pas këtij propozimi,Ishingeri, në një intervistë të bërë nga njëradio gjermane, mohoi të ketë ofruar si op-sion për njohjen ndërkombëtare të statusittë Kosovës, ndarjen e saj në vija etnike. “Asunë, deklaron ai, dhe asnjë përfaqësuestjetër në treshe, nuk e ka propozuar dhenuk e mbështet ndarjen e Kosovës sizgjidhje për statusin e ardhshëm”.

Nuk mund të gjykoj rreth arsyeve të“retushimit” të propozimit të përfaqë-suesit të BE-së në Trojkë, por, përgjithë-sisht të gjithë ne e dimë që kjo gjë ndodhipas, ose menjëherë pas kundërshtimit tëopsionit të tij nga përfaqësuesi i SHBA-sënë Trojkë, F. Wisner, i cili në “Zërin eAmerikës” deklaroi: “Ne (Trojka-shënimiim) veprojmë nën parimet udhëzuese tëGrupit të Kontaktit. Në këto parime ështëthënë shumë qartë se nuk do të ketë ndar-je të territorit të Kosovës”.

Ndaj opsionit të Ishingerit në Prish-tinë, çuditërisht, u shfaq kundër edhe am-basadori rus në Beograd, që mohoimbështetjen e Rusisë ose të Serbisë përndarjen e Kosovës.

Ajo që kuptohet pas gjithë kësaj ështëse tejkalimi i parimeve udhëzuese tëGrupit të Kontaktit nga një diplomat meshumë përvojë e përfaqësues i 27 shtetevetë BE-së në Trojkë, është shumë vështirëtë konsiderohet një lapsus lingua oselajthitje e rastësishme gjatë deklarimit. Potë ishte e tillë, nuk do të shkaktonte rea-gime kundërshtuese në Kosovë dhe nëqarqet politike e diplomatike të botës. Mesiguri, kur bëri këtë deklaratë, Ishingerinuk është nisur nga ideja e disa polito-logëve dhe diplomatëve, për krijimin e një“konflikti të ngrirë” mes Kosovës dhe Ser-bisë. “Konflikti i ngrirë”, që do të përjash-tonte mundësinë e çdo zgjidhjeje për sta-tusin e Kosovës, duke krijuar një vatërkonfliktesh potenciale të herëpasher-shme mes 2 vendeve në konflikt. Kjo ësh-të e papranueshme, jo vetëm për ne, poredhe për BE-në, që nuk mund të lejojëabsolutisht krijimin dhe ekzistencën e një

“një konflikti të ngrirë” në zemër të vet.Nga sa më lart, kuptohet se opsioni i

ndarjes u hodh për shtyrjen e afatit kohortë njohjes ndërkombëtare të pavarësisësë Kosovës sipas planit “Ahtisari”. Ish-ingeri, si të gjithë ne, është i bindur që afatinegociator 120-ditor, nuk do të arrijë asn-jë konsensus mes Prishtinës dhe Beogra-dit. Për këtë arsye ai hodhi për diskutimnjë opsion që e tejkalon programin dhekompetencat e Trojkës. Ishingeri u dek-larua për diskutimin e opsionit të ndarjesnë negociatat e pashpresa për arritjen enjë përfundimi unik Prishtinë-Beograd,me synimin për të angazhuar Moskën nëkëto negociata dhe që ajo të ndajëpërgjegjësitë me Uashingtonin dhe Bruk-selin.

Për shtyrjen e afatit tej 120 ditëve ësh-të e interesuar dhe BE-ja, e cila nuk ka ar-ritur ende të jetë dakord në unison për njëqëndrim të përbashkët për mbështetjenose jo të pavarësisë së Kosovës. (Dihenpërgjithësisht pozicionet e derisotme tëSpanjës dhe Greqisë).

Kjo deklaratë u bë gjithashtu, për tëvënë në provë kufijtë e durimit të institu-cioneve shtetërore te Kosovës (Presi-dencës dhe Kryeministrisë), të të gjithashtresave shoqërore të shqiptarëve etni-kë në Kosovë dhe tërë faktorëve etnikëshqiptarë në Ballkan.

Assesi nuk mendoj se Ishingeri, dukepropozuar si temë për negocim, synonteedhe shkatërrimin e procesit negociator120-ditor, që do të rezultonte me largimine Ekipit të Unitetit nga tryeza e këtyre ne-gociatave.

U përpoqa të hedh disi dritë mbi arsy-et e mundshme të shfaqjes së një opsioni,tashmë të kundërshtuar edhe të hedhurposhtë nga qarqet më të rëndësishmepolitike e diplomatike botërore, të an-gazhuara për zgjidhjen e statusit të Kos-ovës, sepse një propozim i tillë mund tërishfaqet edhe më tutje nga subjekte tëtjera shtetërore e diplomatike. Sidoqoftë,pas këtij testimi të bërë “kalimthi” nga Ish-ingeri, kushdo duhet të ketë të qartë pan-dashmërinë e kërkesës sonë për pavarësime atë për ruajtjen e tërësisë territorialetë saj. Për këtë nuk ka pasur, nuk ka dhenuk do të ketë kurrë, kurrfarë negocimi.

MENDIME RRETH OPSIONITTE NDARJES SE KOSOVES

Me parimet më mirë vonë se kurrë,Xhorxh Bush dhe Sekretarja ameri-kane e Shtetit, Kondolesa Rajs, më nëfund kanë filluar t’i përkushtojnë en-

ergjitë për vendosjen e paqes në Palestinë dhe kjoështë diçka e mirëseardhur. Pas turneut të zonjësRajs në rajon javën e kaluar, një konferencë paqë-sore do të mbahet në Amerikë në vjeshtë. Ameri-kanët kanë premtuar më shumë ndihmë ekonomikepër Mahmud Abasin, kryetarin palestinez. Dhe sëfundmi, Ehud Olmert, Kryeministri i Izraelit, ka bërënjë udhëtim të rrallë në Jericho, brenda BregutPerëndimor, për të biseduar me Abasin rreth “ven-dosjes së shtetit palestinez... sa më shpejt që ështëe mundur”. Kushtet për paqe rrallëherë janë dukuraq të pakta, liderët e të dyja palëve janë të paqën-drueshëm dhe rrezikojnë të jenë të kundërshtuar.

Dy muaj më parë, udhëheqja palestineze ështëndarë në dysh, me përzënien e rivalëve të Fatahutnga ana e Hamasit jashtë Rripit të Gazës dhe refuz-imin e Abasit të Fatahut. Së paku, zoti Olmert ështëKryeministër i një qeverie funksionale, por duke iufalënderuar udhëheqjes së dobët të luftës së verëssë kaluar në Liban, ai është një nga më pak të popu-llarizuarit në memorien e izraelitëve. Ajo luftë gjith-ashtu varrosi idenë e madhe - tërheqjen unilaterale

- në bazë të së cilës ide, partia e re Kadima, etrashëguar nga Ariel Sharon, ishte zgjedhur. Që ngaatëherë, izraelitët kanë mësuar se kur ata të tërhiqennga territoret e okupuara, pa ndonjë marrëveshjepaqësore, kjo pasohet nga raketat dhe luftëtarët, tëcilët i ndjekin ata matanë kufirit.Me evakuimin nga i gjithë Rripi iGazës, tërheqja unilaterale nukështë më e pranueshme për vo-tuesit e tyre, opsioni i vetëm iizraelitëve, veçuar nga të nden-jurit pa bërë asgjë, është që tënegociojë një marrëveshje meAbasin, nën të cilën do të lihejBregu Perëndimor për Pal-estinën e pavarur.

Në shikim të shpejtë kjomund të duket më lehtë tani pasirefuzuesit e Hamasit janë shkel-muar jashtë autoriteteve pales-tineze, duke lënë negociatat meIzraelin në duart e Abasit të moderuar. E vërteta, siçe di zoti Bush dhe zonja Rajs, si dhe Olmert dheAbas, është plotësisht ndryshe. Hamasi mund të jetësubjekt i një bojkoti diplomatik ndërkombëtar, pornuk është krejtësisht jashtë lojës. Asnjë marrëveshje

paqeje nuk ka shumë shanse të kalojë, e lëre më tëzgjasë, pa pajtimin e tyre. Hamasi fitoi zgjedhjetlegjislative të vitit të kaluar dhe mbetet i popullari-zuar jo vetëm në Gazë, por gjithashtu edhe në Bre-gun Perëndimor. Asgjë në karrierën e Abasit të ndru-

ajtur nuk sugjeron se ai do tëmerrte guximin të bënte një mar-rëveshje përfundimtare meIzraelin, të cilën Hamasi do takundërshtonte. Për aq kohë saHamasi mbetet i përjashtuar,pritjet e asaj çka është e arrit-shme në takimin vjeshtor tëBushit si pasojë e kësaj, janëmodeste.

Amerikanët shpresojnë qët’ua mbushin mendjen Olmertitdhe Abasit në një lloj deklarimi tëprincipeve që do të ekspozontese si do të mund të dukej njëzgjidhje me dy shtete. Ata pastaj

dëshirojnë që pjesa tjetër e botës, dukshëm dukepërfshirë arabët, të mbështesin deklaratën gjith-ashtu. Arabia Saudite ka dhënë shenja parala-jmëruese se ajo mund të përkeqësohet - të sigurojëse takimi ka substancë të vërtetë e jo vetëm një

Amerika, Izraeli dhe palestinezëtmundësi për fotografim, e dizenjuar për të ndihmuartë lavdëruarit e Amerikës për reklamim në ndeshjene saj me Iranin. Ky synim modest mund të jetë më sëshumti çka Bush mund të presë realisht në presi-dencën e tij prej një viti e gjysmë sa i kanë mbetur. Emeta e procesit të pafund paqësor ka qenë kjo fjalë,“proces”. Për 20 vitet e kaluara, gjersa kolonët izrael-itë kanë vazhduar të përhapen në Bregun Perëndi-mor, palestinezët kuptuan se negociatat janë njëproces dhe nuk kanë destinacion.

Duke shtyrë Olmertin t’i japë Abasit premtim tëqartë të asaj se çfarë dhe si do të jetë një shtet pales-tinez, amerikanët dhe partnerët e tyre arabë mundtë jenë në gjendje të restaurojnë një sasi të vogël tëentuziazmit palestinez. Kjo do të thotë të shkruashdisa detaje për kufijtë (është raportuat këtë javë qëOlmert të ketë ofruar tërheqjen nga 90% e BregutPerëndimor), refugjatët dhe Jerusalemin. Ngaqë as-një kryeministër izraelit kurrë nuk do të pranojë tëdrejtën që refugjatët palestinezë që kërkojnë për t’ukthyer në shtëpitë e tyre që gjenden tani në Izrael,Olmerti duhet të kompensojë këtë, duke ofruar njëkryeqytet të përbashkët në Jerusalem. Kjo do të ish-te tepër kundërshtuese në Izrael, por do të kalontemirë te shtetet arabe dhe posaçërisht te sauditët.

“The Economist”

Amerikanët shpresojnë që

t’ua mbushin mendjen

Olmertit dhe Abasit në një

lloj deklarimi të principeve

që do të ekspozonte se si do

të mund të dukej një

zgjidhje me dy shtete

“Konflikti i ngrirë”, që do të

përjashtonte mundësinë e

çdo zgjidhjeje për statusin e

Kosovës, duke krijuar një

vatër konfliktesh potenciale

të herëpashershme mes 2

vendeve në konflikt. Kjo

është e papranueshme, jo

vetëm për ne, por edhe për

BE-në, që nuk mund të

lejojë absolutisht krijimin

dhe ekzistencën e një “një

konflikti të ngrirë”

në zemër të vet

SHQIP 9E MARTE, 21 GUSHT 2007 O P I N I O N

NAUM PRIFTI

Shumë shtete të qytetëruara e cilë-sojnë Shqipërinë si vendin më tëprapambetur dhe më të pazhvillu-ar të Evropës, çka është e vërtetë.

Kështu kemi qenë gjatë pavarësisë, gjatëperiudhës komuniste dhe kështu vazh-dojmë të jemi edhe tani gjatë fazës së tran-zicionit, të prapambetur nga anaekonomike, me mungesa të ndjeshme tëkulturës demokratike dhe qytetare.Megjithatë, në një aspekt: vendi ynë patri-arkal, i prapambetur, i pazhvilluar, ka arsyetë jetë krenar. Ai ka pasur kurdoherë dhevazhdon të ketë një tolerancë ideale ndër-fetare, për të cilën ia kanë zilinë mjaft sh-tete të qytetëruara të Evropës së Bashkuardhe të Evropës në veçanti. Pak vendemund të qëndrojnë krahas Shqipërisë qës’ka njohur në jetën e saj shekullore luftërafetare, as kur nuk ishte shtet, as kur bë sh-tet, edhe pse me tre fe të ndryshme, mësaktë me katër: katolike, myslimane,ortodokse dhe bektashi.

Si ka ngjarë kjo mrekulli në një vend qënuk është shquar për tradita demokratikee kulturë qytetare? Ka disa arsye të cilat dot’i cekim shkurtimisht. Së pari, islamizmi nëArbëri nisi të hynte në shekullin XIV, prashtatë shekuj më vonë se në Lindjen eAfërt, te një popull që e kishte përqafuarprej kohësh kristianizmin. Pra, u mbiven-dos mbi një fe tjetër. Islamizimi e nisi star-tin nga shtresat e larta feudale, të cilat ukonvertuan jo aq për bindjet e tyre fetare,se sa për leverdi politike dhe ekonomike,ndërsa kristianizmi filloi nga shtresat më tëulëta të popullsisë. Islamizimit iu desh një

kohë relativisht e gjatë, më se katër shekuj,që të shtrihej anembanë vendit, proces qëzgjati deri në mesin e shekullit XIX. Mjaftfamilje shqiptare e kryen konvertimin memarrëveshje, pra një vëlla i mbeti besnikfesë tradicionale, tjetri përqafoi fenë e re, ijoshur nga disa favore, ose thjesht për tëhetuar se me cilën do t’u dilte më mirë.

Faktori kryesor i tolerancës fetare dhe imirëkuptimit ka qenë vetëdija se ata ipërkisnin një zjarri të përbashkët, se ishinvëllezër të një gjaku, të një fisi. Të huajt,sidomos shovinistët grekë, u përpoqën tëndiznin zjarrin e urrejtjes, duke i quajturortodoksët shqiptarë grekë dhe mu-hamedanët “turq.” Të njëjtën tragëndoqën dhe pushtuesit otomanë. Konfon-dimi i fesë me kombësinë është lojë e rre-theve shoviniste të vjetër e të rinj. Loja e tyredjallëzore u demaskua nga rilindësit gjatëkohës së zgjimit të ndjenjave kombëtare nëfund të shekullit XIX. Krijimi i KishësOrtodokse Shqiptare nga Fan Noli më 1908dhe shërbesa fetare në gjuhën shqipeqenë grushti dërrmues për pikëpamjet dhepropagandën e Megali Idhesë. Tolerancafetare ka rrënjë të thella historike në ko-mbin tonë. Historiani Kristo Frashëri pohonse Skënderbeu mbante në Krujë një pesh-kop ortodoks dhe një ipeshkv katolik, të dyme të drejta të barabarta. Një tjetër dësh-mi kemi deri në ditët e sotme në fushën eantroponimeve. Mbajtja e mbiemrave tëhershëm ortodoksë a katolikë për mysli-manët si Sherif Thanasi, Mexhit Prençi, dheanasjelltas mbiemra myslimanë për kato-likët sikurse Kolë Tahiri, Bardhok Sulej-mani, tregon se tolerime të tilla ishin të za-konshme anembanë vendit.

Toponimet, po ashtu dëshmojnë fenë ehershme katolike a ortodokse, si pranimine një fakti historik të njohur. Disa lokalitetetë Tiranës, Krujës, Matit, Kukësit, zona tënjohura si krejt myslimane, mbajnë edhesot emrat e periudhës kristiane, sikurseShemri, (Shën Mari), Shëngjergj, Shupal(Shën Pal), Shijon, (Shën Gjon), Snoj (ShnaNdou) e deri te venerimi, sidomos ngaplakat, për kishat e rrënuara, të cilave u ishharruar emri, por quheshin thjesht “vendetë mira.” Një tjetër aspekt ishin betimet emyslimanëve për vendet e shenjta, për kis-hat a manastiret me emër të të krishterëve,apo edhe ato të ortodoksëve për teqetë eBektashijve, si Sari Salltëkun në Krujë dheteqenë e Baba Aliut në Tomor.

Në Kolonjë ishte e zakonshme të dëg-joje myslimanët të betoheshin për ShënKollin, kur ngulmonin t’u besonin. E njëjtadukuri ndodhte edhe në krahina të tjerapër objekte kulti të njohura. Falja dhe kur-banet në vendet e shenjta, pavarësisht ngapërkatësia fetare, si në Shën Marenë,(Mokër) Shën Naum (Prespë) Shën Gjon(Krujë) apo në disa Teqe bektashiane përtë shëruar sëmundje të ndryshme, kanëqenë një traditë shekullore e praktikuarderi vonë. Aspekt tjetër i tolerancës fetareqenë martesat e përziera, dukuri e zakon-shme midis shqiptarëve së paku që ngamesjeta. Vëllai i Skënderbeut u martua menjë turkeshë që ruajti besimin e saj dhedjalin e quajti Hamzën. Hamzai u kthye ikrishterë në moshë të rritur, me vullnetin etij. Ali Pashë Tepelena u martua me Vasiliq-inë e krishterë.

Martesat e përziera ishin dukuri e pran-ueshme gjatë pavarësisë, sidomos midis

intelektualëve dhe krejt të zakonshme pasluftës. Ka edhe disa episode komike nëfushën e mirëkuptimit fetar. Më kanëthëne se më 1908, Babai i Teqesë së Mash-kullorës e shpëtoi çetën kryengritëse sh-qiptare, të rrethuar nga turqit, duke i futurbrenda teqesë dhe duke i veshur xhybe esarëk. Midis tyre ishte edhe Mihal Gra-menoja. Kur zaptijet turq hynë brenda,babai ua prezantoi me radhë, dervish Ze-nuni, dervish Brahimi e me radhë deri tedervish Mihali. Turqit nuk mundën ta kup-tonin se ku fshihej hileja.

Një tjetër episod të bukur na sjell FoqionPostoli te romani i tij “Për Mbrojtjen e Atd-heut”, botuar më 1921. Estref Beu, djali iRakip Beut nga Frashëri, do të martohet meNicën, një vajzë e krishtere nga fshati Floq(Korçë), e cila i shërbeu kur ishte i plagosur.Mirëpo lindi problem si të kryej ceremoniae martesës, me hoxhë a po me prift?Zgjidhjen e sugjeron shërbëtori i zotit Es-tref. Ai mendon se bekimin duhet ta japinsë bashku hoxha dhe prifti, meqë u përka-sin dy feve të ndryshme. Dhe me mirëk-uptim hoxha dhe prifti pranojnë t’i japinçiftit bekimet e martesës. Për konceptetshqiptare të kohës, një zgjidhje e tillë ish-te krejt e pranueshme.

Le të shohim tani tolerancën në di-asporën shqiptare të Amerikës. Kishatortodokse shqiptare frekuentoheshin ngatë krishterë e myslimanë, dëshmon StavroSkendi, sepse ato ishin njëkohësishtvende kulti dhe klube kombëtare. Në vitet‘50, kur filloi ndërtimi i Teqesë Bektash-iane në Detroit, Fan Noli dërgoi 500 dol-larë ndihmë dhe Baba Rexhepi e për-mendte kurdoherë me krenari dhuratën

e tij, sepse ishte simbolike, një peshkoportodoks ndihmon ngritjen e një selie kultibektashi. Më 1995, kur u përmbushamaneti i Konicës, përcjellja e eshtrave tëtij në atdhe, në Chapell të Forest Hill Cem-etery (Boston), atij iu bënë nderime fetarenga një prift ortodoks (At Artur Liolin), nganjë hoxhë dhe nga një prift katolik. A mundtë konceptohet një ceremoni e tillë nëndonjë komunitet a shtet tjetër të Botës sëRe e të Vjetër? Konica u nderua nga përfaqë-suesit e tre feve si patriot që kreu shërbimetë çmuara ndaj atdheut. Kur u hodhënthemelet e kishës katolike “Zoja e Shko-drës” më 1991, midis autoriteteve qëmorën pjesë, qe edhe i ndjeri Imam IsaHoxha, i cili me lopatë dorë dhe me kapelembrojtëse në kokë, punoi te themelet ekishës. Shumë të huaj ka të ngjarë të jenëhabitur duke parë një hoxhë të marrë pjesënë atë ceremoni, ndërsa shqiptarët e kun-dronin me mirëdashje e nderim.

Sot kemi një shembull tjetër të sh-këlqyer të tolerancës, organizimin e lutjesndërfetare për pavarësinë e Kosovës, meiniciativën e të përndershmit Dom PjetërPopaj, famulltar i kishës katolike “Zoja eShkodrës” në Hartsdale, në Nju-Jork.Pjesëmarrja e tre klerikëve të tre besim-eve, Hirësisë së tij Peshkop Nikon, Dr.Imam Kukës dhe Dom Pjetër Popaj, ështëtregues kuptimplotë i tolerancës idealendërfetare shqiptare. Le të çirren sa tëduan serbët dhe klanet e tyre që u shkojnëpas avazit se me Kosovën e pavarur krijo-het një shtet islam terrorist në zemër tëEvropës. Ne, shqiptarët, as kemi qenëndonjë herë ekstremistë e terroristë, as dotë bëhemi kurrë të tillë.

SHQIPERIA, VENDI IDEALI TOLERANCES FETARE

NDUE DEDAJ

1.

Kur politika shkon me pushime, mbase e paragjë që duhet bërë, është t’u urosh politikanëvetë vendit tënd pushime të këndshme, sepse dhe ata janë njerëz dhe kanë nevojë për fjalën

e ngrohtë. Kanë bërë dhe ata punë, kështu që lipset dhetë pushojnë. Sigurisht, atyre që puna iu ka pasur mëshumë duk, që kanë qenë gjatë vitit më të gjendshëmmes njerëzve dhe punëve në “bazë”, pra që nuk kanëmbetur vetëm në kryeqytet, salloneve të politikës osetë Parlamentit, ia vlen t’ua përmendësh këtë, jo si ndonjëmeritë, por si një përmbushje të detyrës (përderisa këtundër ne puna e shtetit shpesh shihet si angari), që paspushimeve të jenë dhe më të gjendshëm, ose si thuhetndryshe, të motivuar. Pra, pushime të qeta, politikanë!(dikush më intim për nga interesat përfituese, mund t’iuronte dhe “pushime të ëmbla”). Veçse është enevojshme të thuhet të paktën në gazetë se pushimetjo për gjithkënd janë të mundshme, madje përshumëkënd ato do të ishin një luks, për të shkuar njadhjetë ditë në Shëngjin, le pastaj të synosh Sarandën,Vlorën, Pogradecin, metropolin e turizmit bregdetar,Durrësin, ose akoma më shumë të marrësh guximin tëvesh në Budva, avionin për në plazhet e Turqisë, Gre-qisë, Italisë, kryeqytetin e Austrisë etj. Pa e tepruar, shu-mica e shqiptarëve nuk mund ta kalojnë Talen...

Më të mundshëm për turizëm në këto kohë janëmbase vetëm dy kategori, biznesmenët dhe politikanët.Kjo sigurisht e ka domethënien e vet, njerëzit e bisnesiti kanë paratë e tyre, të tyret i kanë dhe ata të politikës,por, sidoqoftë, dyshimi mbetet, përderisa, pavarësishtrrogave të larta, si mundet t’i hipësh avionit me rrogënqë të jep shteti? A mund t’i shijojnë këto “vakanca” dhemësuesit, nëpunësit e thjeshtë të administratës, inspe-ktorët e policisë, oficerët e ushtrisë, ekonomistët, inxhin-ierët e të tjerë si këta? A mund ta bëjnë këtë “marrëzi”shkrimtarët, artistët, gazetarët? Jo, me plot gojën. Ndosh-ta ndonjë doktor edhe i ka mundësitë, falë asaj që shër-bimi mjekësor në Shqipëri e ka një nonsens, shtiret sishtetëror dhe sillet si privat, por për këtë nuk është faji ibluzave të bardha... E kjo do të ishte vetëm njëra anë eçështjes, kur politika shkon me pushime.

2.Kur politika shkon me pushime, zakonisht humba-

sin adresat e politikanëve (mund të shtohen sms-tëmiqësore), nuk shihen fytyrat e tyre nëpër ekrane,konferencat e shtypit rrallohen, duke u krijuar pak mëshumë terren mediatik për platformat e mëdha të par-tive të vogla. Pavarësisht kësaj mungese të politi-kanëve në arenë, populli nuk duket se rron më keq nëkëto ditë të përvëluara vere, por as më mirë. Pothuajsenjëlloj... Dritat vazhdojnë të jenë të kufizuara mesa-tarisht nga 10 orë në ditë. Fierza nuk ka patur shi. Por,sidoqoftë, zjarret e mëdha janë shuar kreshtave të dje-gura. Studentët kanë përcjellë fundin e maturës, meethet e pashmangshme të fillimit të universitetit.Emigrantët kanë ardhur e po shkojnë, përmes tingujvemelankolikë të ndonjë koncerti bashkie për ta.

Pas zgjedhjes së Presidentit në dinastinë e politikëska rënë paqja e përkohshme, sidomos pas pritjes qëzoti President u bëri kryetarëve të partive, të cilët undien mirë nga ky fakt. Një politikan i nderuar liberal-demokrat thoshte në një intervistë ekskluzive se e kish-te larg atë të madhin e bllokut të tij politik dhe nukmund të merrte avionin për të pirë kafe më të, atjepërtej, domethënë në dheun e huaj, ku dihet segjenden për pushime disa liderë partish ose sh-tetërorë. (Mbase jo saktësisht se ku, po fundja dhe kjoduhet ditur. A nuk është në të drejtën e tyre të push-ojnë larg zhurmave, kamerave, shqetësimeve të përdit-shme shqiptare?) Ama të tjerët këtu, njerëzit pa push-ime, kanë pirë kafe paradite e pasdite me njëri-tjetrin,si dhe në ditët para sezonit veror. Nuk kanë pasur kohët’i marrë malli, sepse nuk janë ndarë dhe nëse dikushka qenë ca ditë kalimthi në ato plazhet e vogla qës’mund të merren për plazhe, ku futet dhe bregu i lu-mit më të afërm... Gjithsesi, kur politika shkon mepushime, vetëm më mirë është, se punët e stinës sëvjeshtës do të nisin më frytshëm, mbase më me pak“politikë”. Sa për të korrat në ara dhe fusha, ka kohë qënuk bie më drapri as në grurë, as në misër, përpos arish-teve të fshehura ku rritet ajo bima e nëmur e kanabisit,që herë pas here pritet me këmesë nga uniformat blu,duke u bërë në këto 15 vjet e vetmja e korrë në vendintonë, aq sa ka rënë krejt nga repertori i muzikës së lehtëe nuk dëgjohet më ajo kënga e njohur “Buka e duarve

tona”, tani që ne jemi hapur dhe hamë tri herë në ditëbukën e botës.

... Është megjithatë diku tjetër, ndër shqiptarë, qëpolitika nuk ka marrë asnjë ditë leje, asnjë ditë pushim,dhe kjo është Kosova. Ajo nuk mundet të pushojë kurdihet që afati 120-ditor është tepër i shpejtë për fatin eardhmërisë së saj. Një model që jo vetëm të bën të mos“pushosh” kur nuk ke kohë, po që të thotë tërthorazi sepunët e politikës (konkretisht zgjedhjet e atjeshme)nuk është ndonjë problem, nëse shtyhen ca muaj, përhir të interesave më të mëdha, statusit të pavarësisë...

3.Por është dikush që punon dhe në këtë “stinën” e

pushimeve. Kryeministri vete rregullisht në zyrë,mblidhet dhe qeveria, herë-herë dhe me zëv-endësministra. Përurohet rruga hyrëse e Shkodrës nëprani të autoriteteve më të larta shtetërore dhe ky ësh-të lajmi i mirë se në qytetin më të madh verior do tëketë një tjetër pamje e ndoshta një tjetër standard je-tese, siç të gjithë e themi se Shkodra e meriton, e siçdhe vetë Shkodra, si komunitet e pushtet vendor,mbase duhet të bëjë më shumë për veten. Punojnëndërtuesit e autostradës Durrës – Prishtinë, atje kufjala pushime duket si e huaj, edhe pse atje flitet nëdisa gjuhë. Punojnë privatët, madje me orë të zgjatu-ra, duke shtuar biznese, pallate, investime. Punojnësidomos shërbimet e hotelerisë, baret, restorantet,fabrikat e birrës për pushuesit dhe turistët, por ndosh-ta jo dhe ata që duhet t’i pastrojnë mbeturinat ngamjediset turistike.

Punojnë shërbimet e policisë, por dhe hetuesit eprokurorët, pasi këto ditë u rihapen 10 nga dosjet ebujshme të vrasjeve në kryqeqytet, në vitet ’97-’99,ndër të cilët ajo e avkokatit të njohur Koçi, e studentessë letërsisë Hyseni, ministrit kosavar Krasniqi. Nukduam të themi, por mjerisht krahas ligjit, “punon” dhekrimi, njoftohet një vrasje brenda familjes në Durrës,një tjetër për hakmarrje në zonën e Lezhës etj. Punojnëshërbimet e poliklinikave dhe ato spitalore, ujitësit elulishteve të qytetit në këtë verë të tharë. Punojnë pau lodhur njerëzit e shtypit dhe të masmediave, kritikeme qeverinë a në anën e saj, paçka se herë-herë dukeu paragjykuar, disa duke u parë pak si majtas e disa të

tjerë pak si djathtas, kur, në fakt, ata në esencë ia kanëhyrë të bëjnë profesionin e tyre, pa e vrarë fort mend-jen për “klasifikimet” e atyre që vetë i përkasin mirëfillipolitikës, e si të tillë, duket se nuk mund t’i shohin tëtjerët jashtë siglave blu e rozë, jo vetëm gazetarët, pordhe juristët, ushtarakët, tatimorët etj.

Ndërkohë, për ata që bëjnë pushime në stil “Blloku”,një gjë është e mundur, që ashtu, nga dylbitë e largëta tëdeteve dhe hoteleve të huaja luksoze, ta vështrojnë mërealisht Shqipërinë në shtjellën e vet, një vend që përmomentin po kalon një krizë energjetike, dhe kalimi injë krizë mbase do të ishte kushti i mjaftueshëm qëqeveria të ishte non stop 24 orë në punë, thënë figur-shëm: pranë digave të hidrocentraleve. Se kushedi,nëse do të ishte ndonjë krizë politike, që do të prektedhe ato karriget e tyre, zor se ndonjë politikan do t’iishte drejtuar rërës dhe ujit të bekuar të detit.

Na kanë hyrë këto fjalët e huaja, dhe nuk dimë sit’ua bëjmë. Por po e përdorim megjithatë atë fjalënrelaks (relaksim, i relaksuar), se sinqerisht ka ca qëmë mirë “kuptojnë” në këtë shqipen e hazdisur e tëhardalluar prej fjalëve të huaja, ku jo për t’u rënë nëqafë, por dhe politikanët, parlamentarët, ekspertëtdhe këshilltarët e hierarkisë shtetërore e kanë njëkusur jo të vogël këtu, jo vetëm se nuk kanë miratuarndonjë ligj të rreptë për një shqipe të kulluar në insti-tutucione etj., porse ca syresh dhe vetë i kanë fort përzemër shprehjet në gjuhë të huaja. Por fjala ishtetjetërkund, pra me që jemi në “relaks” të plotë, mbaseky na shërben të gjithëve, sidomos atyre që plazhetdhe detet në verë nuk i kanë luks, për të medituar mëshumë për këtë vend, thjesht dhe bukur, fundja dukemos e rënduar fjalorin e verës me ato steriotipet qëlidhen me: implementim, stabilizim asocim, inte-grim, etj., që aq sa të domosdoshme janë për t’u kup-tuar si filozofi zhvillimi dhe zbatuar si marrëveshje emarrëdhënie me Evropën dhe qytetërimin bash-këkohor, aq të zhvlerësuara bëhen nga përdorimi falspër të qenë në modë.

Vazhdimi i shkrimit, kur politika shkon me push-ime, do të ishte “e të tjera”, ndërsa pas ca ditësh, kurpolitika nuk shkon më me pushime, urimi i vetëm qëu duhet bërë politikanëve do të ishte: (më në fund)punë të mbara!

Kur politika shkon me pushime

E MARTE, 21 GUSHT 2007 SHQIP 11

Ndjekje penale për Andi BelinKLSH përfundon kontrollin në KESH. Kërkon “burg” ndaj ish- drejtorit

Kontrolli i Lartë i Shtetit ka faturuar për ish-shefin e Korporatës Elektroenergjetike Shqiptare, përgjegjësi të rënda me karakter penal

ERVIN QAFMOLLA

Kriza energjetike ka shkaktuar viktimën e parë VIP. Kontrolli i Lartë i Shtetit ka

kërkuar ndjekje penale për ish- drej-torin e Korporatës Elektroenergje-tike Shqiptare, Andi Beli. Dosja ësh-të për prokurimet e drejtpërdrejtapublike, të cilat i kanë shkaktuar sh-tetit dëm të konsiderueshëmekonomik. KLSH-ja kishte kohë qëushtronte kontroll në KESH, porvetëm para 5 ditësh ka përfunduarpunën dhe ka nxjerrë rezultatet për-katëse. Një pjesë e madhe e shkel-jeve i është atribuuar ish-shefit tëKorporatës, Andi Beli, çështja e të cil-it i ka kaluar prokurorisë. Burimepranë këtij organi konfirmuan për"Shqip" se është kërkuar ndjekjepenale për ish-drejtorin e Korpo-ratës Elektroenergjetike Shqiptare,por nuk u dhanë detaje të tjera ngakontrolli. Nga ana tjetër, KLSH-jaende nuk e ka bërë publik raportin,sikundër ka ndodhur edhe në rastetë tjera. Në fakt, shumica e raportevetë Kontrollit të Lartë të Shtetit nukkanë mbërritur kurrë në duart epublikut. Megjithatë, Andi Beli ësh-të drejtori i parë i Korporatës, për tëcilin kërkohet përgjegjësi penale.Drejtorë të tjerë edhe më pak popu-llorë, ndonëse jo veçanërisht të per-sekutuar nga media, siç ndodhi meBelin, nuk kanë shijuar një fat të ng-jashëm. Paraardhësi i Belit, p.sh.Andis Harasani, i cili shënoi orarerekord kufizimesh të furnizimit meenergji elektrike, përveçse fitoi njëpost në Kuvend, i votuar afërmend-sh nga populli, nuk vuajti pasoja lig-jore, ndonëse u përfol për korrupsiondhe iu desh të përballej me njëakuzë publike se kishte hapur qëlli-misht portat e hidrocentraleve, pashumbjes së Partisë Socialiste nëzgjedhjet e korrikut 2005. Fati tragjiki Belit, përveç përgjegjësisë direkte,lidhet edhe me faktin se ai ështëkonsideruar gjithmonë si menaxheri paaftë dhe nuk ka mundur kurrë tëdrejtojë realisht Korporatën, e cilambeti pre e manipulimeve tëbrendshme të personave më posh-të në hierarki se ish-drejtori, të cilëtmegjithatë, nuk i bindeshin atij.Ndërkaq, në më shumë se një rast,janë bërë akuza në media, sipas tëcilave Beli kontrollohej nga qarqe"business oriented" brenda PartisëDemokratike, të cilat ai, ndryshe ngamenaxhimi aktual i Korporatës, nukditi kurrë t'i kundërshtonte apo sëpaku, t'i menaxhonte. Që nëemërimin e tij në krye të KESH-it, Belirezultoi një drejtor i kontestuar ngaekspertët e sektorit, si pasojë e eks-periencës së tij të papërshtatshmedhe të papërcaktuar. Edhe kur ndo-dhi shkarkimi i tij qenë të shumtëzërat që akuzuan se ish-drejtori popërdorej si kokë turku për të mbu-luar një përgjegjësi kolektive. Gjith-ashtu, Beli ishte veçanërisht miqë-sor me "Kooperazione Italiana", injëjti organizëm që po mban pengprej një dekade ndërtimin e nënst-acionit të ri të Tiranës, linjën e in-terkonjeksionit Tiranë-Elbasandhe qendrën e re dispeçer të en-ergjisë. Këto kapacitete të trans-metimit dhe shpërndarjes sërrymës konsiderohen të domos-doshme për një funksionim normaltë sistemit elektrik shqiptar. Mung-esa e transparencës nga Kontrolli iLartë i Shtetit kombinuar me rrez-ikun që ky i fundit të zëvendësohejnga një agjenci e kontrolluar ngaqeveria, nuk përjashtojnë mundës-inë që "drejtësia" e KLSH-së të jetëselektive dhe e përgatitur nëmënyrë që të mbulojë vjedhjet ekryera nga të tjerë, përpos Andi Be-lit. Raste flagrante të sjelljes së keqetë KLSH-së janë kontrollet e kryeranë ARMO gjatë vitit 2006 dhe masate shtrembra që ky institucion pro-pozoi. Megjithatë, keqmenaxhimi iKESH-it gjatë drejtimit të Belit nukmund të linte pa përfshirë edhepërgjegjësinë e vetë ish-drejtorit.

SHKELJETNjë pjesë emadhe eshkeljeve iështë atribuuarish-shefit tëKorporatës,Andi Beli,çështja e të ciliti ka kaluarprokurorisë

DOSJADosja është

për proku-rimet e

drejtpërdrejtapublike, tëcilat i kanëshkaktuar

shtetit dëmtë kon-

siderueshëmekonomik

KLSHKontrolli iLartë i Shtetitende nuk eka bërëpublikraportin nëKESH,sikundër kandodhuredhe në rastetë tjera

PERJASHTIMIDrejtorë të tjerë

edhe më pakpopullorë,

ndonëse joveçanërisht të

persekutuarnga media, siç

ndodhi meBelin, nuk kanëshijuar një fat të

ngjashëm

VLERESIMI

Emigrantët, dërgesatarrijnë në 1.3 mld dollarë

Një në tre transaksione të pasurisë së paluajtshme kryhet nga shqiptarët jashtë vendit

Emigrantët shqiptarë përllogaritet se do të sjellin rreth 1.3

miliardë dollarë gjatë vitit 2007 nështëpitë e tyre. Lajmin e kanë bërëtë ditur disa media ndërko-mbëtare, që u referohen studi-meve të bëra nga Banka Botërore.Kjo shifër është e barabartë me13.5 për qind tëProduktit tëBrendshëm Bruto tëvendit tonë dhe emjaftueshme për tëfinancuar 50 përqind të deficitittregtar që ka Sh-qipëria. Të ardhu-rat nga emigrantëtjanë një nga burimet kryesore qëfinancojnë ekonomitë e vendevetë varfra si Shqipëria. Gjatë vitit2006, sipas të dhënave zyrtare tëBankës Botërore, dërgesat e emi-grantëve në rang botëror ose remi-tancat, siç njihen ndryshe, ishinrreth 276 miliardë dollarë. Por, vitet

e fundit, shumë vende të zhvillu-ara, prej të cilave del pjesa dër-rmuese e këtyre parave, nuk po eshohin me sy të mirë këtë fenom-en. Shtetet e Bashkuara tëAmerikës humbën afro 44.1 miliar-dë dollarë, për shkak se këto parau dërguan nga emigrantët që

punojnë atje drejt vendeve të tyretë lindjes. Po kështu, edhe Zvicra,e cila gjatë vitit të kaluar pa të dil-nin nga kufijtë e saj rreth 13.2 mil-iardë dollarë. Disa prej qeverive tëkëtyre vendeve po mendojnë tëhartojnë politika, të cilat do të kufi-zonin daljen e parasë jashtë

kufijve të tyre, çka do të thoshte nëfakt një ulje e dërgesave për ven-det e varfra. Rasti i Shqipërisë ësh-të ndoshta nga më të veçantët,sepse në vendin tonë dërgesat eemigrantëve përbëjnë mbi 13 përqind të Produktit të BrendshëmBruto. Por, pak kohë më parë, gaze-

ta greke “Ta Nea” bëri të ditur seemigrantët shqiptarë kanë edherreth 2.5 miliardë dollarë të tjera qëi kanë depozituar në bankat greke,çka përbën afro 30 për qind të PBB-së sonë. Megjithatë, dërgesatvazhdojnë të mbeten në nivele tëkënaqshme, teksa një në tre tran-saksionet e kryera në pasuritë epaluajtshme përfshin një emi-grant.

RemitancatPa paratë që na dërgon djali

ynë, i cili punon në Austri, ne tash-më do të kishim vdekur urie”, thotënjë banor i kryeqytetit. Në fakt, përshumë vite me radhë dërgesat eemigrantëve kanë qenë një burimi rëndësishëm, që kanë luftuarvarfërinë në vend, megjithëse kjoe fundit vazhdon ende të mbetetnë përmasa shqetësuese. Kohët efundit, Banka Botërore dhe insti-tucione të tjera që monitorojnëekonominë tonë, kanë ndërmarrënjë sërë studimesh, që kanë pasursi objekt të tyrin destinacionin eparave që vijnë nga emigrantët.Konkluzionet e këtyre studimevekanë vërejtur se shumica e tëardhurave që vijnë nga emi-grantët në vend shkojnë shumicapër konsum artikujsh ushqimorëdhe pjesa tjetër për investime, tëcilat kryesisht janë blerje banesashdhe vetëm një pjesë e vogël shkonpër investime biznesi. Ekspertëtthonë se deri tani shumë pak ësh-të ndjerë një efekt në nivelin mik-ro të remitancave, çka do të thotëse këto para nuk po prodhojnëpara të tjera, por thjesht po sh-kojnë për konsum. Ndërsa disaprej tyre mbështesin idenë se atojanë burimi kryesor që po mbajnëgjallë sektorët vital të ekonomisësë vendit, siç është industria endërtimit.

Shpërndarja në botëIndia është vendi që përfiton

më shumë dërgesa nga emi-grantët në botë. Gjatë vitit të kalu-ar, të ardhurat nga indianët qëpunojnë në vende të ndryshme tëbotës dhe që u dërguan në vendine tyre të origjinës, arritën në rreth27 miliardë dollarë vitin e kaluar.Vendet e Amerikës Latine përfi-tojnë së bashku mbi 60 miliardëdollarë, shumica e të cilave dalinnga Shtetet e Bashkuara. Statis-tikat tregojnë se që nga viti 2000dërgesat e emigrantëve në rangbotëror janë dyfishuar dhe kjo, përshkak të lëvizjes së lirë në rritje tënjerëzve. Klodian Tomorri

BB vëren se gjatë këtijviti të ardhurat nga

emigrantët do jenë sa13.5% e PBB-së

TurizmiKorfuz, pushime

në "bordello"

Turizmi seksual po sfidon dita-ditës turizmin

tradicional, duke u shndër-ruar në një modalitet të ko-mbinuar pushimesh. Rastimë tipik, shumë pranëbrigjeve shqiptare ështëishulli grek i Korfuzit.Ndonëse Greqia gëzon njëtraditë të lakmueshmemijëravjeçare të perversion-eve seksuale, kësaj heresituata është disi më e ndry-shme. Turiste ruse, nga ish-republikat sovjetike dhe ngaRumania ushtrojnë prosti-tucion gjatë natës, ndërsaditën shijojnë kënaqësitë ethjeshta të turizmit klasik.Çmimet vërtiten rreth 100euro për të eksploruarkënaqësitë nokturne të tur-isteve-prostituta lindore. Nëfakt, elementi më interesantlidhet me faktin se prosti-tutat ashtu si klientët, ndod-hen aty për arsye formalishtturistike. Madje në pjesëndërrmuese të rasteve, janëprostituta part-time, apondryshe prostituta vetëmpër pushime. Prostitucioninë zona turistike gjysmë-elitare, paraqitet estetikishtmë i pranueshëm, ndonësejo po kaq i kualifikuar. Push-ues shqiptarë, të sapo kthy-er nga ishulli që po rizgjontraditat më të mira helene,rrëfyen gjithçka që kishinparë dhe... shijuar.

Inspektimi

Kontrolli amerikan: "Portet shqiptare, disi të sigurta"Nga "vizitat" e Rojës Bregdetare Amerikane u konstatua që shkalla e sigurisë vlerësohet e pranueshme

Niveli i sigurisë në portet shqiptareështë i kënaqshëm. Ky është përfun-

dimi i një kontrolli të kryer nga një ekip iRojës Bregdetare Amerikane, e cila vizitoivendin tonë nga data 13-17 gusht. Lajmi ukonfirmua dje nga Ministria e Transportit,Punëve Publike dhe Telekomunikacion-it. Kontrolli amerikan synonte informiminmbi zbatimin e standardeve të sigurisëndërkombëtare të anijeve dhe objekteveportale e për të parë masat konkrete tëndërmarra nga ana e porteve. Për këtëqëllim u vizituan portet e Durrësit, Vlorësdhe Shëngjinit, për t'u njohur me masatkonkrete të ndërmarra nga secili port nëkuadrin e sigurisë detare. Nga inspektimii kryer nga ekipi i Rojës Bregdetare Ameri-kane u konstatua që shkalla e sigurisë por-tale në Shqipëri vlerësohet në një nivel tëpranueshëm. Në funksion të përmirësim-it të mëtejshëm të standardeve të sigurisë,ekspertët sugjeruan edhe masa të tjera qëduhen ndërmarrë për kompletimin e in-frastrukturës dhe superstrukturës portu-ale të sigurisë. Gjithashtu, amerikanët

sugjeruan forcimin e kontrolleve sistematiketë hyrje-daljeve dhe lëvizjeve në port, sensibi-lizimin e punonjësve të portit për rëndësinë esigurisë në anije dhe në porte dhe trajniminsistematik me programe vjetore të stafit të

forcës së sigurisë. Si rrjedhojë, Ministria e Trans-porteve në bashkëpunim me OrganizatënNdërkombëtare Detare (IMO) dhe misionin eICITAP-it në Tiranë kanë vlerësuar detyrimetqë rrjedhin në zbatim të konventave ndërko-mbëtare dhe konkretisht të konventës SOLAS1974 dhe kodit ISPS "Për Sigurinë në Anije dheObjekte Portuale", duke ndërmarrë masakonkrete. Kështu, u krijua baza ligjore; u rati-fikuan konventa SOLAS 1074 dhe amenda-menti i tij Kodi ISPS "Për Sigurinë në Anije dheObjekte Portuale"; u hartuan dhe u miratuannë qeveri dhe Parlament "Kodi Detar i Repub-likës së Shqipërisë"; ligji "Për Autoritetin Por-tual"; ligji "Për Sigurinë në Anije dhe Porte";Vendime të Këshillit të Ministrave për krijimine Forcës së Sigurisë në Porte si dhe planet e sig-urisë për portet detare. Në zbatim të këtyrekërkesave dhe akteve ligjore është krijuar nëPortin e Durrësit Forca e Sigurisë, e cila ka fillu-ar punë në janar të vitit 2006, me objektiv kr-ijimin e një atmosfere të sigurt pune për portindhe përdoruesit e tij, duke kryer kontrolle tërregullta në hyrje dhe në dalje në port, patrulla sidhe duke përdorur pajisje vëzhgimi, kamera etj.

E K O N O M I

E MARTE, 21 GUSHT 2007SHQIP 12 A K T U A L I T E T

Përleshje me thika, plagoset rëndë i riuSARANDË/ Adil Nanaj është goditur me thikë nga dy vëllezër për një borxh të vjetër

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur nëorët e pasdites së djeshme në

shëtitoren e Sarandës. Mes turistëve,të cilët kishin dalë për xhiron e pas-dites, kanë qenë edhe grupe të rinjsh,të cilët janë përleshur me grushte e mëpas kanë përdorur edhe një thikë, dukeshkaktuar plagosjen e rëndë të njëritprej protagonistëve. Burimet e policisëlokale bënë të ditur se debati për njëborxh të pakthyer mes dy grupesh ësh-të mbyllur me përdorim të thikës. Ng-jarja ka ndodhur pasditen e djeshmenë shëtitoren e Sarandës, pranë limanittë varkave të peshkimit. Vëllezërit Ilirdhe Roland Shquti, përkatësisht 38

dhe 29 vjeç, janë grindur fillimisht mefjalë me 25-vjeçarin Adil Nanaj, i cilirezulton se ështënga qyteti iDelvinës. Policia kashpjeguar se nga he-timet e deritanishmerezulton se ështëbërë fjalë përkthimin e një borxhitë vjetër mes tyre,qysh nga koha kurdy të rinjtë kanëqenë së bashku em-igrantë në Greqi. Me gjithë kërkesën ebërë, një veprim i tillë nuk është reali-

zuar, kështu që debati i lindur mes tyreka bërë që të kthehet në konflikt, për

zgjidhjen e të cilit kavendosur thika. Filli-misht ata janë grind-ur me fjalë, por pasdisa çastesh njeri prejvëllezërve, RolandShquti, ka nxjerrë njëthikë dhe ka goditurmbi 25-vjeçarin AdilNanaj. Ai ka tentuarta bëjë këtë kur ështështrirë nga Nanaj

poshtë tavolinës së një lokali aty pranë,por nuk ka arritur dhe e ka ndjekur të

riun delvinjot deri sa e ka kapur dhe ika dhënë goditjen. Sipas burimeve ngagrupi hetimor, ka mjaftuar një gjysmëore pas ngjarjes që uniformat blu tëpolicisë së Sarandës të bënin ndalimine dy vëllezërve Shquti. Ndërkohë, ilënduari Adil Nanaj është transportu-ar për në spitalin civil të qytetit të Sa-randës, ku mësohet se deri në orët evona të natës së djeshme ka qenë nëgjendje të rëndë për jetën. Burimetpolicore thanë se Ilir e Roland Shqutijanë ndaluar si bashkëpunëtorë në ve-prën penale të plagosjes së rëndë mearmë të ftohta.

Th. Nika

Adil Nanaj u dërgua

në spitalin e

Sarandës dhe

paraqitet në gjendje

të rëndë për jetën

Harron plumbin në kallash,vetëplagoset speciali i FarkësGrupi hetimor: Shkrepja, kur po ndërronte karikatorin

23-vjeçari Ali Shina u dëmtua teksa po bënte qitje stërvitjeje në poligon Bllokohet arma neuroparalizuese

Kapet 15-vjeçari,plagosi me pistoletëPolicia e kryeqytetit pran-gos një adoleshent, i cili ukap me një pistoletë neu-tralizuese. Burimet zyrtarenga Drejtoria e Policisë sëTiranës bënë të ditur senga shërbimet e policisëkriminale të Komisariatit Nr.2, gjatë ditës së djeshmeu mundësua kapja dhe ar-restimi në flagrancë i 15-vjeçarëve A. A., banues nëVlorë dhe E. H, banues nëTiranë. Këta dy të mitur dy-shohen se përgjatë ditës sëdjeshme, rreth orës 21:30,në afërsi të rrugës “VasoPasha” kanë goditur gjatënjë konflikti për motive tëdobëta, shtetasin BledarGëzim Muçina, 22 vjeç,banues në Selitë të Vogël, icili u dërgua menjëherë nëSpitalin Ushtarak dhe aktu-alisht ndodhet jashtë rrez-ikut për jetën. Ndërkohë,gjatë një kontrolli personaltë ushtruar ndaj shtetasit A.A, atij iu gjet dhe një pisto-letë neuroparalizuese, ecila u dërgua në laborator-in e kriminalistikës përekzaminime dhe veprimetë mëtejshme. Materialet ikaluan Prokurorisë së Ti-ranës, për veprën penale tëplagosjes së rëndë medashje, në bashkëpunim.

PlagosjaINCIDENTINë tentativë për të vënëkarikatorin tjetër, armaështë shkrepur vetë, dukei shkaktuar plagosjenspecialit të ri

HetimetDEPONIMIGrupi hetimor i ProkurorisëUshtarake ka marrëdeklaratën e ushtarakut,sapo gjendja e tij ështëpërmirësuar

Denoncimet"Zgjohen" qytetarët, bumkallëzimesh në prokurori

Shtohen kallëzimet në Prokurorinë e Tiranës.Megjithëse prokurorët dhe hetuesit në institucionin eakuzës kryeqytetase gjatë muajit gusht janë me push-ime, kjo nuk i ka penguar qytetarët që të kryejnë medhjetëra denoncime. Nga statistikat mësohet se në20 ditët e para të gushtit kanë mbërritur 450 kallëz-ime. Nga një përllogaritje e thjeshtë rezulton se në një

ditë janë regjistruar nëprokurori rreth 23 dosje.Lajmi bëhet i ditur ngaburime pranë akuzësqendrore. Sipas saj, 400kallëzime janë depozitu-ar nga Policia e Tiranës,kryesisht në bazë të ng-jarjeve të fundit. Ndërsa50 kallëzime janë kryernga qytetarë të Tiranës,kryesisht për abuzimet estrukturave shtetërore.Nga burimet mësohet seedhe administrata sh-tetërore ka dërguar disadosje në akuzën ekryeqytetit, ndër to edhedenoncimi i ish-drejtorit

të KESH-it, Andi Beli. Mësohet se kallëzimet janëregjistruar në zyrën e regjistrit, ndërsa janë kryer vep-rimet e para nga prokurorët e çështjes. Dosjet do tëhetohen në ditët e para të shtatorit, kohë kur do tërikthehen nga pushimet prokurorët dhe hetuesit. Bu-rimet nuk saktësojnë asnjë të dhënë nëse në prokuroriështë depozituar ndonjë ngjarje e vjetër e zbardhurnga policia. Gjithsesi, duket se hetimi i çështjeve tëvjetra do të prekë edhe Prokurorinë e Tiranës, e cilado të rihetojë ngjarjet e vitit 1997.

BLEDI GILAJ

Një efektiv i forcave specialenë Farkë është vetëplagosurgabimisht, teksa po bënte

provë me armën e tij automatike.Efektivi i forcave speciale, Ali Shina,ka qenë duke mbushur armën nëpoligonin e qitjes, kur është dëgjuare shtëna dhe ai është shtrirë përd-he. Burimet e policisë kryeqytetasebënë të ditur se dje janë njoftuar qënjë efektiv i regjimentit të helikop-terit të Farkës është vetëplagosurrreth mesditës gjatë një seance stër-vitore. Sipas informacioneve zyrtaretë policisë kryeqytetase, Ali Shina,23-vjeçari i vetëplagosur, efektiv iregjimentit të forcave speciale nëFarkë, mund të ketë qenë dukembushur armën në poligonin eqitjes gjatë një seance stërvitore, kurnjë plumb i ka shkaktuar plagosjen.Me t’u njoftuar për këtë ngjarje, nëvendin e incidentit kanë shkuarforcat e policisë dhe ato të prokuror-isë ushtarake, të cilët kanë nisur ve-primet procedurale. Sipas grupithetimor, një grup i forcave specialeka qenë duke bërë qitje në poligon,kur ka ndodhur ngjarja. 23-vjeçarinë atë kohë kishte hequr karikator-in e armës, por siç duket ka harruartë kontrollojë nëse brenda saj ndod-hej ndonjë fishek. Në tentativë përtë vënë karikatorin tjetër, arma ësh-të shkrepur vetë, duke i shkaktuarplagosjen specialit të ri. Sapo ështëkuptuar se çfarë kishte ndodhur, aiështë nisur me makina ushtarakeurgjentisht për në Spitalin Ushtar-ak. Sipas mjekëve, ushtari specialkishte marrë një plagë të thellë dherrugës ka humbur shumë gjak. Men-jëherë ai është dërguar në reanima-cion dhe pas disa orësh në operacionmjekët kanë deklaruar se ndodhetjashtë rrezikut për jetën. Me tëndodhur ky incident, në SpitalinUshtarak kanë mbërritur edheeprorët e repartit special, të cilëtkanë filluar përkujdesjen për efek-tivin e tyre. Nga ana tjetër, me tëmarrë veten, grupi hetimor, i përbërënga hetues të Prokurorisë Ushtar-ake, ka marrë në pyetje të dëmtua-rin, i cili ka treguar me detaje se çfarëkishte ndodhur. Më pas ai ështëmarrë në mbrojtje nga kolegët e tij,të cilët nuk kanë lejuar që të afrohennjerëz pranë specialit. Sipas tëdhënave nga prokuroria ushtarake,një version zyrtar për këtë ngjarje, ecilësuar si aksidentale, do të dalëgjatë ditëve në vijim, pas kryerjes sëhetimeve paraprake. Rreth tri vitemë parë, një efektiv i një reparti nëDajt u vetëvra gabimisht në njëtunel të këtij vendi. Ai sapo kishtemarrë shërbimin dhe sipas tëdhënave duket se një shkrepje e pa-vullnetshme e armës, më pas njëplumb rikoshet, i kanë shkaktuarvdekjen.

SHQIP 13E MARTE, 21 GUSHT 2007

CIA, një histori suksesesh, apo dështimesh? Ka shumëpër të thënë, por pavarësisht gjithë kundërshtive,dyshimeve e dilemave për agjencinë, amerikanët nukbëjnë dot pa të në këtë kohë sfidash NE FAQET 14-15

Njerëzit në të gjithë botënjanë të gatshëm të sakri-

fikojnë shuma të mëdha parash,kur bëhet fjalë për organizimin emartesave. Te ne në Shqipëringa viti në vit ato po bëhen gjth-një e më të sofistikuara, pornjëherazi edhe më të shtrenjta emë luksoze. E njëjta gjë pondodh edhe në Afganistan, vendi zhytur në varfëri, konflikt e kaos,por që, me sa duket nuk heq dorënga celebrimi i momentit më tërëndësishëm të familjes së re,dasmës. Tradicionalisht kjo kaqenë një ceremoni shumë eveçantë, por, sidomos, vitet efundit sa vjen e po kthehet në njëfestë madhështore e, si pasojë,edhe numri i agjencive që mer-ren me organizimin e cere-monive është shtuar dukshëm.Riteve tradicionale u janë bash-kangjitur edhe ato perëndimoredhe ceremonia në tërësi po kthe-het në një përzierje traditashmes Lindjes e Perëndimit. Mad-je, biznesi i organizimit të das-mave është kthyer në një ndërmë fitimprurësit në vend, sido-mos gjatë muajit të fundit tëverës, që konsiderohet edhemuaji i celebrimeve martesore.Investimet që agjencitë kanëbërë, janë me të vërtetë të çudit-shme. Ka lagje në Kabul, në tëcilat janë ngritur godina të lartabrenda të cilave një martesëmund të konsumojë të gjitha sta-det e saj, që nga...

Të thuash “cheese” tani duket se ka dalë nga moda. Spanjollëtpërdorin fjalën “patata”, në Australi është në modë të bër-

tasësh “money”, ndërsa japonezët kanë “vjedhur” nga fjalorianglez fjalën “whisky”; të gjitha këto mënyra për të imponuar njëbuzëqeshje. Në të vërtetë, kjo ndodh sepse shumë vende nukkanë një fjalë të ngjashme, që të identifikojë buzëqeshjen.Megjithatë, akti i buzëqeshjes ka një gjeografi sa të çuditshme,aq edhe personale. Ka ndryshuar me kalimin e shekujve, ndërsa

Gjëja më e bukur në botë? BuzëqeshjaDuket si veprimi më i zakonshëm, por është një art i vërtetë

Femrat afgane, “të çmendura” pas sportitLojërat luhen në të njëjtin stadium, ku dikur ekzekutoheshin gratë “e pabesa”

Deri në 2001-shin e kishin të ndaluar, tani kanë Kombëtare futbolli

NE FAQEN 18

Sa më i varfërvendi, aq më

luksoze dasmat

Deri në vitin 2001 gratë afgane e kishin të ndaluar tëmerreshin me sport, ndër-

sa tani brenda stadiumit të Kabu-lit është hapur një palestër ku fem-rat merren me boks dhe taekwon-do përveç futbollit. Kurset umundësuan nga një organizatëhumanitare. Janë gjithsej 20 fut-bolliste, kanë dy trajnere femradhe vetëm një burrë, Abdul SaboorWalizada, që është njëkohësishtkoordinator, drejtor teknik dhezëdhënës. E krijuar tre vjet mëparë, Kombëtarja afgane e femravenë futboll, ka luajtur gjithmonëturne të vegla e të parëndësishmenë Afganistan, ndërsa këto ditë dotë vihet në provë për herë të parë.Të premten e kaluar vajzat afganekaluan kufirin e vendit me unifor-mat e tyre simpatike, të gjitha tëveshura njëlloj. U nisën drejt Pa-kistanit, për të marrë pjesë në tur-neun e tretë femëror, ku ndeshjetdo të zgjasin nga 70 minuta, ndër-sa në grupe do të ketë kombëtaredhe klube si: Punjab, Afganistan,Pakistan Sindh Red, Diya, YoungRising Star. Në të vërtetë, udhëti-mi në Pakistan është historik,sepse deri më sot vajzat afganenuk kanë qenë kurrë kaq të shum-ta në numër dhe kanë luajturndeshje miqësore vetëm me for-macione lagjesh dhe fëmijësh,sepse kundër meshkujve aty nukmund të luash. Faktikisht nuk kaklube të veçanta, por është vetëmnjë grup që stërvitet në stadiumine Kabulit, në të njëjtin stadium qëtalebanët e kishin si “thertore”(gjatë atij regjimi nuk kishte fut-boll, madje as për meshkuj).Askush nuk ka luajtur më qyshnga viti 1984. Kombëtarja e mesh-kujve pas shumë viteve mori pjesënë eliminatoret për...

NE FAQEN 19

ARTIKULLI

gjithmonë ka qenë ndryshe nga njëri vend në tjetrin. Faktikisht,këtë është munduar të shpjegojë edhe një historian arti, në librine tij me titull: “A Brief History of the Smile” (“Historia e shkurtër ebuzëqeshjes”). Praktikisht, libri nuk është gjë tjetër veçse njëxhiro rreth botës për të mbledhur mijëra buzëqeshje të ndryshme,të cilat pasqyrojnë edhe kulturat nga vijnë. Është e vërtetë senjeriu buzëqesh që në barkun e nënës, sepse është kjo përgjigjjafiziologjike e të ndierit mirë, fakt të cilin... NE FAQEN 20

ZAKONE

FOTOKONTRAST

Një avion ushtarak

hungarez, AN 26,

në fluturimin e tij në

qiellin e Budapestit

me rastin e Ditës

Kombëtare të

Hungarisë. Engjëlli

me krahëhapur, që

duket sikur do të

përshkohet nga mjeti

fluturues nga

momenti në mo-

ment, është pjesë e

Sheshit të Heronjve

në qendër të

kryeqytetit

E MARTE, 21 GUSHT 2007SHQIP 14 N D R Y S H E

Shteteve të Bashkuara, madje edhe në sytë e kritikëve që mbartin një tendencëpozitive, nuk u është shërbyer mirë nga agjencia e tyre e shërbimeve sekrete. Por,përtej kritikave, atyre sërish u duhet ndihma e një agjencie të aftë spiunazhi përt’u përballur me sfidat reja. Një analizë e “The Economist”, mbi botimin më tëfundit të gazetarit të “New York Times”, Tim Weiner, hedh më shumë dritë mbihistorikun e krijimit, arritjeve dhe dështimeve të një miti botëror, siç është CIA

CIA – njëlibër me historidështimesh?!

Shumë libra janë shkruar për të treguarsesa keq është sjellë Agjencia e Inteligjencës së SHBA-së. Në studimin

e tij të thellë e tepër bindës, Tim Weiner për-shkruan sesa keq e ka bërë kjo agjencipunën e vet. Si një gazetar i “New YorkTimes”-it që ka mbuluar problemet e spi-unazhit për shumë vite, zoti Weiner e di sepër çfarë po flet. Ai nuk luan me anën e er-rët të saj, për shembull nuk merret mehapjen e letrave ose të hidhet te kritikat eshpeshta, të rrëmojë për drogë ndër të bur-gosurit rusë, të merret me komplotet e gat-uara për vrasjen e liderëve të huaj politikëe kështu me radhë. Madje, edhe ilegjitimi-teti e imoraliteti për të përbëjnëshqetësime dytësore. Detyra e tij bazë nëkëtë rast është të merret me paaftësinë einkompetencën, dhe këtë fenomen ai endjek me aq zell, sikur të ishte një prokurorfanatik. Vendit më të fuqishëm në botë,pretendon ai, i duhet akoma t’i shërbejë“një shërbim spiunazhi i dorës së parë”.

Ai e nis me vitin 1945, kur presidentiHarry Truman vendosi të ngrinte në këm-bë paraardhësen e CIA-s, të quajtur “theCentral Intelligence Group”. Ai i afrohet kë-sisoj pjesës së pakënaqur të agjencisë metë ashtuquajturën “lufta ndaj terrorit” dhepushtimit të Irakut, një nga rezultatet e sëcilës ishte dhe de-gradimi i CIA-s dhedrejtorit të saj në njëpërpjekje për tëkoordinuar punën eagjencisë që shpeshhaste në mosmar-rëveshje e dështime.

Akti i vitit 1947 që ihapte rrugën theme-limit të një agjencie tëtillë, parashtronte dydetyra: furnizimin ePresidentit me mate-riale të shërbimeve tëinteligjencës dhe kry-erjen e operacionevesekrete për të jashtëvendit. Në pikëpam-jen e zotit Weiner, CIAishte zhgënjyese nëdy drejtime — dheshumë prej presi-dentëve të SHBA-së uduhet të mbajnëpjesën e vet të fajit përatë që ka ndodhur.

Seri dështimeshCIA nuk arriti ta paralajmëronte Sh-

tëpinë e Bardhë për bombën e parë atom-ike sovjetike (në vitin 1949), për pushtiminkinez të Koresë së Jugut (në vitin 1950), përprotestat antisovjetike në Gjermaninë Lin-dore (në vitin 1953) dhe revolucionin nëHungari (në vitin 1956), për furnizimin meraketa të Kubës nga ana e sovjetikëve (në1962), për konfliktin arabo-izraelit të vitit1967 dhe pushtimin e Kuvajtit nga SadamHuseini në vitin 1990. I mbivlerësoi kapac-itetet ushtarake sovjetike në vitet ’50, dhepastaj i nënvlerësoi ato para se t’i mbivlerë-sonte sërish në vitet ‘70.

Rekordi i mbulimit të zonës me aksionetë kryera është disi më pozitiv. Në Japoni,Francë e Itali, CIA u përpoq të mbrontedemokracinë duke blerë zgjedhjet. Spon-sorizoi grushte shteti në Guatemala, Iran,Siri e Irak, ku solli në pushtet një lider të njëpartie si “Baath” në 1963, “ne erdhëm nëpushtet me një tren amerikan”. Kur njëpushtim i Kubës i menaxhuar nga “Agjen-cia” dështoi, ajo nisi të komplotonte përvrasjen e Fidel Kastros. Në një valë në rritjegjakderdhjeje, ajo u vërtetua se pati njëdorë në grushtet ushtarake në Vietnamin eJugut, Kili dhe Indonezi.

A ia vlente të ndërmerreshin gjëra kaq

ordinere? A i anashkaloi shërbimi special isigurisë së SHBA-së kostot njerëzore kur ikreu ato akte? Pasojat afatgjata të këtyreveprimeve perverse janë gjeopolitike dhekanë sjellë edhe dëmtimin e moralit të ide-aleve amerikane.

Dyshuesit vazhdimisht kanë parala-jmëruar presidentët se futja e hundëve tëCIA-s në çështjet e huaja shpesh ka sjellëmë shumë dëme sesa të mira. Zoti Weinerka rrëmuar duke na zbuluar qëndrime zyr-tare për operacionet e mbulimit gjatë 60vjetëve që ai është marrë si hark kohor, dukena sugjeruar se për të ato nuk kanë pasurkurrfarë vlere. Skeptikët nuk kanë qenëpaqedashës ose nga ata të cilëve nis t’u

kullojë zemra lot përgjakun e të pafajsh-mëve, porkëshilltarë gjakf-tohtë e të ashpër, nënivele të larta tëqeverisjes.

Ata që e mbrojnëpunën e CIA-s pre-tendojnë se në pahdel gjithmonë lajmii keq. Edhe nësevetë zoti Weiner ifsheh apo i mbanpër vete lajmet emira, kjo nuk kandodhur për mung-esë hulumtimi. Pasi180 faqe shënime ereferenca në fund tëfletëve pohojnë se aiështë bazuar nëraporte të Kongresit,në kujtimet e ish-spiunëve dhe kaseleksionuar letra ekorrespondenca

nga (me shumë gjasa) materialet mësekrete që janë zbuluar ndonjëherë.

Zoti Weiner nënvizon shumë suksesedhe është më pak i ashpër se shumë pres-identë amerikanë me CIA-n. Titulli i librittë tij i referohet një vërejtje të bërë nëmënyrë lakonike nga Dwight Eisenhower, icili e thërret me emër atë që CIA ka bërëduke e përmbledhur në dy fjalë: “Njëtrashëgimi hiri”. Riçard Nikson, i cili kishtenjë gjuhë më të ashpër, i denigroi analistëte Agjencisë deri në atë masë, saqë i përsh-kroi dikur si “kllounë që lexojnë gazeta”.

Dyshimet e tij të rënda ia bëjnë CIA-s tëvështirë të zhvendoset në perspektivë.Disa njerëz besojnë se impakti që lë pas aidyshim, për mirë a për keq, është i tejkalu-ar. Është vetëm njëra nga agjencitë e in-teligjencës amerikane, si shumë të tjera qëoperojnë këtë fushë dhe kaq. Buxheti i sajështë më i vogël se çereku i asaj që përdoretpër të përgjuar dhe spiunuar satelitët, tëcilët i kontrollon Pentagoni. Forcat e arma-tosura gjithashtu kanë organizata in-teligjence (spiunazhi) të tyret.

“Ceremonia e varrimit”Kohët e fundit CIA është bërë thuajse e

parëndësishme. Kapitulli i fundit i librit tëzotit Weiner, “The Burial Ceremony” (Cere-monia e varrimit), përshkruan sikletin me

të cilin po përballet administrata aktualeamerikane për ta mbajtur atë në këmbë.Duke krijuar një post të ri suprem, “Drej-tori i Shërbimeve Inteligjente Kombëtare”(DNI), Presidenti George Bush efektivishti ka vjedhur CIA-s aksesin e drejtpërdrejtëmbi Zyrën Ovale. Një betejë 60-vjeçare përtë pasur pushtet e ndikim përfundoi mendryshimin që solli viti 2004. Në fjalët e zotitWeiner, “Pentagoni e mbyti CIA-n me du-art e veta”.

Megjithëse zoti Weiner beson fuqimishtse vendi i tij ka nevojë për një spiunazhefektiv, shpresat e tij për t’ia dalë mbanë,duken të dobëta. Ai përfundon me fjalët eRichard Helms-it, pas përfundimit tëLuftës së Ftohtë, një nga ata pak ish-drej-torë të CIA-s, të cilit ai jep nota të larta vlerë-simi: “Superfuqia e vetme e mbetur mëkëmbë, nuk ka shumë interes se çfarë pondodh nëpër botë, për të organizuar dhedrejtuar një shërbim spiunazhi”.

Përgatiti: Armand Plaka

Historia gjykonCIA nuk arriti ta parala-jmëronte Shtëpinë eBardhë për bombën eparë atomike sovjetike(në vitin 1949), për push-timin kinez të Koresë sëJugut (në vitin 1950), përprotestat antisovjetike nëGjermaninë Lindore (nëvitin 1953) dhe revolucio-nin në Hungari (në vitin1956), furnizimin me rake-ta të Kubës nga ana e sov-jetikëve (në 1962), konflik-tin arabo-izraelit të vitit1967 dhe pushtimin e Ku-vajtit nga Sadam Huseininë vitin 1990. I mbivlerë-soi kapacitetet ushtarakesovjetike në vitet ’50 dhepastaj i nënvlerësoi atopara se t’i mbivlerësontesërish në vitet ’70.

Dyshuesit vazhdimishtkanë paralajmëruarpresidentët se futja ehundëve të CIA-s nëçështjet e huaja shpeshka sjellë më shumëdëme sesa të mira

SHQIP 15E MARTE, 21 GUSHT 2007 N D R Y S H E

Kur një pushtim i Kubës imenaxhuar nga “Agjencia”dështoi, ajo nisi tëkomplotonte përvrasjen e FidelKastros. Në një valë nërritje gjakderdhjeje, ajo uvërtetua se pati një dorë nëgrushtet ushtarake nëVietnamin e Jugut,Kili dhe Indonezi

Ku bazohet Weiner?

CIA ose në origjinal “The Central Intelligence Agency” (në shqip: Agjencia Qendrore e Inteligjencës) është një agjenci civile e qeverisë së SHBA-së. Funksioni i saj

primar është të mbajë dhe analizojë informacionet rreth qeverive të huaja, korporat-ave dhe personave të veçantë, në mënyrë që t’i këshillojë vendimmarrësit politikëpublikë për veprimet e tyre të mëpasshme. Përveçkësaj, Agjencia në fjalë shpesh angazhohet në për-pjekjet për të gjeneruar propagandë në mar-rëdhëniet me publikun. Ajo gjithashtu shërben si“dora e fshehtë” e qeverisë nëpërmjet operacion-eve sekrete nën drejtimin e Presidentit, nën vëzh-gimin e Kongresit. Roli i fundit ka shkaktuar shumëkontradikta për CIA-n, e ka ngritur pyetje rrethligjshmërisë, moralit, efikasitetit dhe vlerave të kë-tyre operacioneve. Selia e saj gjendet në atë qëquhetKomuniteti i Langley-t në kontenë e “Fairfax”-it në shtetin federal amerikan të Virginia-s, pak ki-lometra në veriperëndim të Washington, D.C.,përgjatë lumit Potomac. CIA është pjesë e komu-nitetit të inteligjencës së SHBA-së, drejtuar ngadrejtori i “National Intelligence” (Agjencisë Ko-mbëtare – DNI). Roli dhe funksionet e CIA-s janëthuajse të barabarta me ato të shërbimit sekret britanik (zyrtarisht i njohur me emrin‘MI6’), ato të shërbimit të sigurisë kanadeze (CSIS), të homologut australian (ASIS)dhe me ato të Mossad-it izraelit. CIA, ndonjëherë citohet në mënyrë eufemistike siAgjencia në varësi të drejtpërdrejtë të qeverisë ose të ushtrisë, ashtu sikurse dhe shumëagjenci të tjera, pjesërisht kur operacionet e saj bëhen në një zonë të caktuar dhe nësekret të plotë. Të tjerë terma për të përcaktuar CIA-n, përfshijnë edhe fjalët “TheCompany” dhe “The Agency”.

Komuniteti i Langley-t

Cilat janë detyrat e CIA-s?

CIA u kijua nga Kongresi amerikan me miratimin që iu bë atij që njihet në historitashmë si “Akti i Sigurisë Kombëtare”, i vitit 1947, i kthyer në ligj më pas nga Pres-

identi Harry S. Truman. Ajo është pasardhësja e Zyrës për shërbimet sekrete (emri nëorigjinal: Office of Strategic Services -OSS) që e shtriu veprimtarinë e saj gjatë Luftës sëDytë, e cila u shkri në tetor të vitit 1945 dhe funksionet e saj iu transferuan departa-menteve të Luftës. Por nevoja për një shërbim të unifikuar e të centralizuar spiunazhi– që do të mblidhte rreth vetes disa grupime oper-acionale, u saktësua qartësisht në funksionet e saj.11 muaj më parë, më 1944, William J. Donovan,themeluesi i OSS-së, i propozoi Presidentit Frank-lin D. Roosevelt krijimin e një organizate spiunazhitë kontrolluar direkt nga Presidenti: “e cila do tëmbikëqyrte punën e shërbimeve inteligjente si nëzbulim, ashtu dhe në kundërzbulim, e që në tënjëjtën kohë do të ofronte kontroll; do të rrekej tëçonte përpara objektivat e shërbimeve inteligjentedhe do të bashkërendonte materialet e spiunazhittë mbledhura nga të gjitha agjencitë qeveritare”.Sipas planit të sipërpërmendur, një agjenci e fu-qishme civile dhe e centralizuar, do të koordinontekësisoj të gjitha shërbimet inteligjente. Ai gjithash-tu propozoi që kjo agjenci të kishte autoritetin tëkryente “operacione subversive jashtë vendit” etj.Me gjithë kritikat e rezervat që ky plan hasi në radhët e ushtrisë, Departamentit tëShtetit dhe Zyrës Federale të Hetimeve (FBI), Presidenti Truman arriti ta ngrinte “CI-Group” në janar të vitit 1946. Më vonë, kur hyri në fuqi i ashtuquajturi “the NationalSecurity Act” i vitit 1947 (në shtator të vitit, 1947), u themeluan kësisoj Këshilli i Sig-urisë Kombëtare dhe CIA. Drejtori i parë i saj u emërua kundëradmirali Roscoe H. Hil-lenkoetter.

1947: Viti kur krijohej CIA

Çfarë përmbante plani që solli

“Aktin e Sigurisë Kombëtare”

Gjenerali George Washington, që më pas do të zgjidhej dhe President i SHBA-së,krijoi një urdhër të veçantë luftarak, i cili dha sinjalin i pari se tashmë mund të

ndërmerrej një sulm ndaj Nju-Jorkut, që mbahej asokohe i pushtuar nga anglezët, me12000 burra në dispozicion. “Culpher Rings” punoi për çështjen amerikane deri nëfund të luftës, ose siç njihet ndryshe në histori me emrin “revolucioni amerikan”. Emrate vërtetë të anëtarëve të “Culpher Rings”, mbetën të pazbuluar edhe pas një shekulli(deri në shekullin e njëzetë), pra rreth 100 vjet pasikishin kryer me sukses, por edhe me sakrifica ehumbje njerëzore, misionin tyre të spiunazhit. Atapërbënin në vetvete edhe zanafillën bazë tëthemelimit të rrjetit të spiunazhit amerikan (e sh-trinë veprimtarinë e tyre në vitet 1778-1783) dhefituan famë të madhe, për shkak të historive të tyretë spiunazhit e sigurisht, edhe për ekzekutimet enjëpasnjëshme që pësuan anëtarë të tij, që mëvonë u bënë simbole të luftës së popullit amerikandhe u dekoruan pas vdekjes nga Kongresi ameri-kan. Nathan Hale ishte ndoshta edhe më i njohu-ri, por njëkohësisht edhe më pak i suksesshmiagjent amerikan gjatë kohës së luftës për pavarë-si. Ai u angazhua në mënyrë vullnetare në misionespiunazhi në Nju-Jork, që asokohe mbahej akomanga britanikët, duke u nisur nga një ndjenjë e thellëpatriotizmi. Ai u kap ndërsa po përpiqej të largohej nga Nju-Jorku, u dënua si spiundhe përfundoi në litar më 22 shtator të vitit 1776. Dëshmitarët, që panë ekzekutiminthanë se fjalët që ai tha para se të ekzekutohej e bënë atë të pavdekshëm: “Më vjenkeq që kam vetëm një jetë për t’ia dhuruar vendit tim”. Ai dhe të tjerë ishin dhe anëtarëte parë të organizatës, të vënë në shërbim të Presidentit të parë të SHBA-së, GeorgeWashington, që përbënte dhe thelbin e CIA-s së mëvonshme dhe që njihej me emrin“Culpher Rings”.

“Culper Rings” dhe Revolucioni

Ata që e mbrojnë punën e CIA-s pre-tendojnë se në pah del gjithmonë lajmii keq. Edhe nëse vetë zoti Weiner i fshehose i mban për vete lajmet e mira, kjonuk ka ndodhur për mungesë hulumti-mi. Pasi 180 faqe shënime e referencanë fund të fletëve pohojnë se ai ështëbazuar në raporte të Kongresit, në kuj-timet e ish-spiunëve dhe ka seleksion-uar letra e korrespondenca nga (meshumë gjasa) materialet më sekrete qëjanë zbuluar ndonjëherë.

Rrënjët e spiunazhit amerikan

SHQIP 16 P R O G R A M I D I T O R I D I G I T A L B E MARTE, 21 GUSHT 2007

KONTEJA MORGANOra 23.00

Aktorët:Billi Zane

Përmbajtja:3 të dënuar që arratisen në kërkim të ushqimitdhe një strehe, por që një fermë do u ofrojë mëshumë nga ç'mund të kërkonin. Mes shumëtrazirash, do të ndodhë diçka që askush prej tyres'e kishte parafytyruar. Një zgjedhje mesdashurisë dhe lirisë.

PROFIL (JOHN MALKOVICH)PROFIL (JOHN MALKOVICH)PROFIL (JOHN MALKOVICH)PROFIL (JOHN MALKOVICH)PROFIL (JOHN MALKOVICH)

TE JESH JOHN MALKOVICHORA: 21:30

Regjia: Spike Jonze.Aktorët: John Malkovich, Kameron diaz,John Cusak, etj.

Kreg do të zbulojë krejt papritur një derëqë të fut drejt e në kokën e XhonMalkovich. Për 15 minuta, ai do të përjetojënjë udhëtim të jashtëzakonshëm meidentitetin e Xhon Malkovich.

AKSIONAKSIONAKSIONAKSIONAKSION

SHTEPIA E KAMAVEFLUTURUESE

ora 21:30

Permbajtja:Ne Dinastine Tang ne Kine, nje organizate meemrin "Shtepia e kamave fluturuese", i kashpallur lufte qeverise. Dy oficere policiepohetojne nje valltare qe dyshohet se ka lidhje meorganizaten. Ketu nisin nje sere aventurash terrezikshme.

ROMANCËROMANCËROMANCËROMANCËROMANCË

UJI I ZIORA 23.00

Aktorët:Jennifer Connelly, John C. Reilly.

Përmbajtja:Nënë e bijë, të lënduara nga një histori e sëshkuarës, i bashkon fati nën të njëjtën çati, kupërveç dramës dhe fantazmave të së shkuarësduhet të përballen dhe me fantazmën eshtëpisë.

NIGHTMARESNIGHTMARESNIGHTMARESNIGHTMARESNIGHTMARES

"SHPIRTRA BINJAKË"NGA E HËNA NË TË PREMTE, ORA 20 00

Rafaeli dhe Luna janë dy njerëz që mendojnë se ekanë gjetur njëri-tjetrin dhe do të duhen nëpërjetësi, por historia e tyre e dashurisë dhepasionit përfundon shpejt në tragjedi. E bukura dhee mistershmja Serena lind në të njëjtin çasttragjedie. E udhëhequr nga intuita e saj dhe vegimi injë trëndafili të bardhë, Serena vendos të ndjekëfatin e saj që kryqëzohet me atë të Rafaelit."Shpirtrat binjakë", histori njerëzore që kërkojnërrugëdalje nëpër labirintet e jetës pa iu tremburkohës, pengesave dhe fatit.

FILM SERIALFILM SERIALFILM SERIALFILM SERIALFILM SERIAL

ZONA E RREZIKUT-7Ora 21:00

Nisni nje udhetim fantastik per tezbuluar dhe shijuar profesione kuadrenalina dhe rreziku, madjendonjehere edhe vdekja, jane tepranishme gjithmone. Te gjitha ketodhe shume te tjera ndiqini ne nje cikelte nxehte si vera.

TELENOVELË ROMANTIKETELENOVELË ROMANTIKETELENOVELË ROMANTIKETELENOVELË ROMANTIKETELENOVELË ROMANTIKE GJEOGRAFI/ UDHËTIMEGJEOGRAFI/ UDHËTIMEGJEOGRAFI/ UDHËTIMEGJEOGRAFI/ UDHËTIMEGJEOGRAFI/ UDHËTIME

"WEST WING" PJ.29O R A 2 0O R A 2 0O R A 2 0O R A 2 0O R A 2 0:::::5 05 05 05 05 0

Krijues: AARON SORKINAktore: Martin Sheen, Rob Lowe, StockardChanning, Allison Janney, Dulé Hill, Janel Moloney,Richard Schiff, John Spencer, Bradley Whitford, NicoleRobinson, Melisa Fitzgerald, Joshua Malina, etc.Cmime: Fitues i 5 Emmy AwardsPermbledhje: Bartlet do te perballet ne nje debatpublik me rivalin e tij kryesor republikan Robert Riçi.Te gjithe jane optimiste, madje do te kete mbeshtetjeedhe nga partia kundershtare e tij. Leo vazhdonbisedimet e tij te fshehta per nje zgjidhje paqesore tekonfliktit mes Kumarit dhe Izraelit me ndihmen eXhordon Kendall.

DOKDOKDOKDOKDOKUMENTUMENTUMENTUMENTUMENTARARARARAR

VAJZA TAKON HAVAIN,PJ-3Ora 21:00

Samanta Braun, Vajza që po takon Havain,këtë të mërkurë do të jetë në Kona, nëqytetin gazmor dhe me një histori ekzotike.Nëse do të marrësh me vete gjithçka që tëkujton Havain, Kona është vendi i duhur:Vajza hula, këmisha me lule havajane,kitara, sende tradicionale, ikona; gjendentë gjitha në pazaret e këtushme. Për tëgjithë ata që s'e kanë në plan të kalojnënga Havai këtë fundviti. Explorer 2 do tasjellë Havain këtu!

SOT NE DIGITALBMOS HUMBISNI:

06.45 Info07.30 Film serial "48 ore" pj.808.30 Film vizatimor ritr. "Fantazmat" pj.808.58 Programi i dites09.00 Lajme09.20 Moti09.23 Horoskopi09.30 Film Serial "Grate e Futbollisteve"

pj.15,16 (sez.2/7,8)11.00 Film Serial (sitcom) "Friends" pj.101

(sez.5/4) (ritr.)11.28 TN Ritr. "Gjarperinj e Hardhuca" pj.3111.58 Programi i dites12.00 Lajme12.20 Moti12.27 TN Ritr. "Belissima" pj.10113.30 Film televiziv ritr. "Misioni" pj.1 (a+b)14.58 Programi i dites15.00 Lajme15.30 Moti15.35 Top Select Pr. (direct)17.00 TF Pr."100 vitrinat" pj.97117.28 Programi i dites17.30 Lajme17.50 Moti17.55 TN Pr. "Gjarperinj e Hardhuca" pj. 3218.30 TN Pr. "Belissima" pj.11219.28 Programi i dites19.30 Lajmet20.10 Moti20.15 Film Serial (sitcom) Pr. "Friends"

pj.102 (sez.5/5)20.50 Film Serial Pr. "West Wing" pj.29

(sez.4/6)21.42 Film serial Pr. "Katerina e vajzat e saj" pj.122.30 Lajme23.00 Moti23.05 Top Show Ritr. "Katragjysherit e

Shqiptareve"01.00 Lajme e Moti01.25 Film Serial (sitcom) "Friends" pj.102

(sez.5/5) (ritr.)02.03 Top Select (rit)03.30 Lajme e moti03.45 Muzike

HOROSKOPI

UJORIUJORI – Ndiheni me të vërtetë sikur merrni frymë lirisht. Në qoftë se javëte fundit ju është dashur të përballoni një sërë vështirësish, tani më nëfund paraqitet një periudhë jo vetëm e qetë për ju, por edhe e mbushurme stimuj të rinj dhe takimet me persona do t’ju ndihmojnë shumë.

BRICJAPIBRICJAPI – Jeni në një periudhë ku situata juaj sentimentale nukështë nga më të mirat. Mund të rezultojë ndonjë zhvendosje evëmendjes suaj nga studimi ose në përfundimin e argumentevetë rëndësishme. Hyni në kontakt me personat që ju interesojnë.

SHIGJETARISHIGJETARI – Personat që ju duan dhe miqtë tuaj mbeten shpesh tëbefasuar nga vizioni juaj i realitetit dhe nga optimizmi me të cilin jeni tëaftë të përballoni situata të vështira. Që sot duhet të keni kujdes,sepse keni Mërkurin pak të favorshëm që i bashkohet Diellit.

AKREPIAKREPI – Pothuajse nga një ekstrem te tjetri, dita juaj sot do të ketënjë sens lirie nga gjithë ajo seri bllokimesh që keni jetuar javët efundit. Do të jeni të aftë të ndërmerrni rrugë të reja dhe të krijoninjohje shumë të vlefshme për ju.

PESHORJAPESHORJA – Do t’ua kushtoni orët e para të mëngjesit projekteve, mëpas do të braktisni stresin e mbledhur duke ju drejtuar një miku tëbesuar. Dashuria do t’ju japë pakënaqësi, mos i besoni impenjimitshumë të madh të një personi. Mund të jetë i shtirë.

LUANILUANI – Hëna është në elementin tuaj duke ju dhuruar situata tëfavorshme dhe duke ju lejuar të kuptoni në ajër personat, çka dot’ju lehtësojë mjaft rrugën. Mund t’i përmirësoni kushtet tuajaprofesionale duke përdorur të gjitha cilësitë tuaja.

GAFORRJAGAFORRJA – Respekti dhe konsiderata që kanë të tjerët për ju, përmënyrën tuaj të të sjellit, ka mundësi të pasurohet sot nga një konsideratëe kujdesshme për idetë dhe ndjenjat tuaja që do të arrini t’i nxirrni në pahme pak vështirësi falë shtytjes që ju jep Dielli.

BINJAKETBINJAKËT – Që sot prania e Diellit në shenjën tuaj duke u bashkuarme ndikimin pozitiv të Mërkurit ju jep dinamizëm, dëshirë për tëstudiuar, për të bërë njohje të reja ose, profesionalisht, për të krijuarprojekte të reja. Kështu, përfitoni nga e gjithë kjo.

DEMIDEMI – Deri dje keni pasur mundësinë të shijoni ndikimin efavorshëm të Diellit, por mos u dëshpëroni në qoftë se sot nukështë kështu. Ajo shtytje që ju lejonte të arrinit objektivat tuaja, mepak vështirësi transformohet tani në dinamizëm që mund tëpërmirësojnë jetën tuaj.

DASHIDASHI – Do të njihni persona të rinj me të cilët mund të ndërtonimarrëdhënie interesante si në ambientin e punës, ashtu dhe në atëtë studimit, gjë që do t’ju bëjë ta përballni ditën me entuziazëm.Ndikimi diellor është shumë i favorshëm sot.

PESHQITPESHQIT – Gjëja më e mençur që mund të bëni, ështëtë merrni më të mirën në çdo periudhë të jetës. Duhet tëjeni shumë të kënaqur nga jeta juaj sentimentale, qëmund ta jetoni në mënyrë intensive kohët e fundit, porkushtojini vëmendje edhe aspekteve të tjera të jetës.

VIRGJERESHAVIRGJËRESHA – E ardhmja juaj sot është pak e pasigurtdhe keni nevojë të mendoni më shumë mbi një situatë parase të vendosni. Pasdite mundohuni të qëndroni pak vetëmose thërrisni mikun tuaj më të ngushtë, që mund t’ju japëkëshillat e duhura.

E MARTE, 21 GUSHT 2007SHQIP 18 N D R Y S H E

Afganistani, parajsa e dasmave

zakonevënde&

Stina e dasmave në Afganistan sapo ka filluar dhe,pavarësisht varfërisë që mbizotëron në vend, ceremonitë elidhjes së martesës janë po aq luksoze e të kushtueshme,sa edhe në Perëndim

Njerëzit në të gjithë botën janë të gatshëm të sakrifikojnë shuma të mëdha parash,kur bëhet fjalë për organizimin e martesave. Te ne në Shqipëri nga viti në vit atopo bëhen gjthnjë e më të sofistikuara, por njëherazi edhe më të shtrenjta e më

luksoze. E njëjta gjë po ndodh edhe në Afganistan, vend i zhytur në varfëri, konflikt ekaos, por që, me sa duket nuk heq dorë nga celebrimi i momentit më të rëndësishëm tëfamiljes së re, dasmës. Tradicionalisht kjo ka qenë një ceremoni shumë e veçantë, por,sidomos, vitet e fundit sa vjen e po kthehet në një festë madhështore e, si pasojë, edhenumri i agjencive që merren me organizimin e ceremonive është shtuar dukshëm. Ritevetradicionale u janë bashkangjitur edhe ato perëndimore dhe ceremonia në tërësi pokthehet në një përzierje traditash mes Lindjes e Perëndimit. Madje, biznesi i organizimittë dasmave është kthyer në një ndër më fitimprurësit në vend, sidomos gjatë muajit tëfundit të verës, që konsiderohet edhe muaji i celebrimeve martesore. Investimet qëagjencitë kanë bërë, janë me të vërtetë të çuditshme. Ka lagje në Kabul, në të cilat janëngritur godina të larta brenda të cilave një martesë mund të konsumojë të gjitha stadete saj, që nga blerja e ushqimeve, veshjeve, organizimi i banketeve, e deri te muaji i mjaltit,që çifti mund ta kryejë në ambientet e hoteleve që u ngjajnë atyre në Perëndim. Në këtogodina nuk mungojnë as limuzinat, as miniaturat e vendeve turistike të Evropës, si kullaEifel, për shembull, e as veshjet martesore tipike evropiane, që po preferohen gjithnjëe më shumë nga çiftet e reja, duke lënë pas veshtjet tradicionale vendase, të përdorurarëndom deri para pak kohe. Fundi i gushtit për Kabulin është piku i organizimit të cere-monive martesore. Nën regjimin e talebanëve, në të gjithë kryeqytetin ekzistonte vetëmnjë vend ku njerëzit mund të organizonin ceremoninë e martesës. Ishte një sallë e mad-he e boshe në mes të qytetit, ku dasmorëve nuk u servirej muzikë e të gjithë uleshin nëtokë duke pritur sa të kryheshin adetet e martesës. Sot gjërat kanë ndryshuar kryekëput.Vendet ku mund të organizosh ceremonitë martesore janë të shumta dhe kanë emrandjellës për çiftet e reja, të tillë si “Princi i kaltër”, “Mbretëresha e zemrave”. Po të pyesëshbanorët e Kabulit, se cili është evndi më shik për të organizuar martesën, ata do të thonënjëzëri: “Sham–e-Paris” ose “Një mbrëmje në Paris”. Është një godinë me katër kate nëoborrin e së cilës ndodhen dy imitime të kullës Eifel, një shatrivan i madh ngjyrë blu dhenjë mori palmash artificiale që krijojnë idenë e një oaze. Më pas në kopshtin para god-inës janë vendosur edhe leopardë, elefantë e tigra pelushi, për të krijuar idetë e vendeveekzotike. Në të hyrë të godinës ndodhet një holl gjigant, i zbukluruar me fjongo e petalelulesh, që mund të nxërë rreth 4000 persona. I zoti i pallatit të dasmave ka një fiksim tëvërtetë për Parisin, ka shkuar atje disa herë dhe ka sjellë shumë aksesorë dasmash, tëcilët përdoren rregullisht në të gjitha ceremonitë. Përveç dhomës së madhe, pallati kaedhe dhoma të tjera, të gjitha të pajisura me aksesorë luksozë. Çiftet afgane po nxitojnë

të martohen para shtatorit, fillimit të muajit të shenjtë të Ramazanit. Me gjithë futjen ezakoneve perëndomore, dasmat afgane mbeten në thelb tradicionale: burrat dhe gratë,gjatë darkës festive qëndrojnë në vende të veçanta dhe festojnë veç, të ndarë nga njëperde që vendoset në mes të sallës së madhe. 99% e lidhjeve janë me mblesëri. Në Af-ganistan detyra e fundit e një prindi është t’i gjejë fëmijës së tij bashkëshortin ose bash-këshorten. Është ingeresante se si në një vend të prapambetur dhe me një traditë shumëfanatike, si Afganistani, arrijnë të futen pak nga pak zakonet e reja nga Perëndimi. Kjoduket së pari te veshjet e çiftit. Nuset gjithnjë e më tepër po preferojnë fustanin e bardhëdhe diademën me diamante false mbi flokë, ndërsa dhëndri vishet me kostum “allafrën-ga”, ndërkohë që të dy i stilojnë flokët sipas modeleve të aktorëve të filmave indianë.Dikur në Afganistan nusja zakonisht mbërrinte në vendin e ceremonisë në një kuti druritë zbukuruar, e cila mbahej nga katër meshkuj që ishin pjesë e familjes së saj. Sot ajopërcillet për në altar nga një karvan limuzinash të bardha, të cilat merren me qira për jomë shumë se 100 dollarë secila. Fillimisht limuzinat ishin një shfaqje e çuditshme dhe errallë në rrugët tërë gropa të Kabulit, por më pas të gjithë u mësuan me karvanet e bardhaqë përdoren vetëm në rastin e përcjelljes së nuseve. Tashmë një dasmë nuk mund tëkuptohet pa praninë e limuzinave brenda të cilave serviret, edhe kjo e marrë nga filmate kinemasë indiane, shampanjë në gota qelqi me fron të lartë. Në muajin gusht, muajine dasmave, luksi dhe shpenzimet e shfrenuara krijojnë një kontrast shumë të madh mevarfërinë që sundon kudo, në një qytet ku të kesh në shtëpi ujë të pijshëm, është një gjëshumë e rrallë. Sipas zakonit, dasmat janë ceremoni që nuk mund të organizohen papjesëmarrjen e të paktën 400 personave. Madje, kjo konsiderohet një dasmë e vogël. Nënjë gëzim të tillë ftohet i gjithë fisi, të gjithë të njohurit, pasi në rast se dikush nuk do tëftohej, ky do të ishte një shkak i mirë për të nisur mëri të gjata. Zakonisht racioni i ush-qimit për person kushton 10 dollarë dhe në të përfshihet mishi, orizra të ndryshëm,ëmbëlsira dhe pijet. Sipas zakonit, nëse je i ftuar në dasmën e një të afërmi, duhet qët’i shkosh me një dhuratë që nuk mund të jetë më pak se 30 dollarë. Orkestrat dheadetet e tjera pastaj kapin shifra shumë të mëdha. Por si i përballojnë familjet afganeshpenzime të tilla, kur të ardhurat mujore në këtë vend me shumë të papunë janë 200dollarë? Gjëja më e zakonshme që bëhet në raste dasmash, janë shitjet e tokave, osetë pronave të tjera. Në rast se familja që organizon dasmën nuk ka prona për të shitur,atëherë për të përballuar një dasmë dinjitoze futet në borxhe të mëdha, të cilat shpeshbabai ia lë trashëgim të birit për t’i larë, pasi është e pamundur që t’i lash brenda njëjete. Megjithatë, askush nuk heq dorë nga festimi luksoz. Të paktën për një natë halletdhe varfëria ekstrenme harrohen dhe njerëzit jetojnë në një botë përrallash, deri savjen agimi dhe ëndrra merr fund.

e kaluara

ZAKONET

Dikur në Afganistan nusja mbërrinte nëvendin e ceremonisë në një kuti druri të

zbukuruar, e cila mbahej nga katërmeshkuj që ishin pjesë e familjes së saj

USHQIMI

Zakonisht racioni i ushqimit përperson kushton 10 dollarë dhe nëtë përfshihet mishi, orizra tëndryshëm, ëmbëlsira dhe pijet

Fundi i gushtit për Kabulin është piku iorganizimit të ceremonive martesore.Nën regjimin e talebanëve, në të gjithëkryeqytetin ekzistonte vetëm një vendku njerëzit mund të organizonin cere-moninë e martesës. Ishte një sallë emadhe e boshe në mes të qytetit, kudasmorëve nuk u servirej muzikë e tëgjithë uleshin në tokë duke pritur sa tëkryheshin adetet e martesës.

SHQIP 19E MARTE, 21 GUSHT 2007

emancipimshoqëri&

Të gjitha vajzat mbajnë veshur tuta të gjata, ndërsa në kokë vendosinkapele bejsbolli. Nuk mbajnë shami dhe gjatë stërvitjes shpesh qëndrojnëme kokë zbuluar, të bindura se brezi i ri do të bëjë diferencën dukeluajtur futboll, duke bërë boks ose arte marciale

Emancipimii gruas

afgane nisnga sporti

Deri në vitin 2001 gratë afgane e kishin të ndaluar tëmerreshin me sport, ndërsa tani brenda stadiumittë Kabulit është hapur një palestër ku femrat mer-

ren me boks dhe taekwondo përveç futbollit. Kurset umundësuan nga një organizatë humanitare. Janë gjithsej20 futbolliste, kanë dy trajnere femra dhe vetëm një burrë,Abdul Saboor Walizada, që është njëkohësisht koordinator,drejtor teknik dhezëdhënës. E krijuartre vjet më parë, Ko-mbëtarja afgane efemrave në futboll, kaluajtur gjithmonëturne të vegla e tëparëndësishme nëAfganistan, ndërsakëto ditë do të vihetnë provë për herë tëparë. Të premten ekaluar vajzat afganekaluan kufirin e ven-dit me uniformat etyre simpatike, tëgjitha të veshura njël-loj. U nisën drejt Paki-stanit, për të marrëpjesë në turneun etretë femëror, kundeshjet do të zgjas-in nga 70 minuta,ndërsa në grupe do tëketë kombëtare dheklube si: Punjab, Afganistan, Pakistan Sindh Red, Diya,Young Rising Star. Në të vërtetë, udhëtimi në Pakistan ështëhistorik, sepse deri më sot vajzat afgane nuk kanë qenë kurrëkaq të shumta në numër dhe kanë luajtur ndeshje miqë-sore vetëm me formacione lagjesh dhe fëmijësh, sepsekundër meshkujve aty nuk mund të luash. Faktikisht nukka klube të veçanta, por është vetëm një grup që stërvitet

në stadiumin e Kabu-lit, në të njëjtin stadi-um që talebanët e kish-in si “thertore” (gjatëatij regjimi nuk kishtefutboll, madje as përmeshkuj). Askush nukka luajtur më qysh ngaviti 1984. Kombëtarjae meshkujve passhumë viteve moripjesë në eliminatoretpër Kupën e Azisë, nëvitin 2002, ndërsa ajo efemrave nuk e kaidenë se sa mund të zg-jasë një kompeticion ivërtetë, pasi kjo ështëhera e parë që ato lar-gohen nga vendi dhenuk luajnë në sta-

diumin e tyre. I cilësuar si një vend fantazmash, ky stadiumpo përdoret sot si shembull i mirë për të treguar se Afgani-stani po ndryshon, por edhe që femra mund të emancipo-het në një shoqëri aq maskiliste. Për një kohë të gjatë skuadrau administrua nga një OJQ. Ka disa organizata humanitareqë tashmë mundohen t’i integrojnë femrat afgane në fush-

ën e sportit. Kështu, efundit që zhvillon ve-primtarinë e saj nëvend quhet «Fightingfor peace» dhe ka siprioritet kryesorboksin. “Vajzat mëparë nuk mund të ec-nin vetëm rrugëve,nuk mund të ishin tëlira, ndërsa tani janëbërë profesioniste nëkëtë lloj sporti. Atokanë posterët e boksi-erëve të njohur të varurnë mure dhe ëndër-rojnë të shkojnë nëolimpiadë, edhe pseboksi për femra, përmomentin, nuk ështësport olimpik”, tregon

drejtuesi i kësaj organizate, Sharim alem Jabar. Emancipimii femrave brenda mureve të stadiumit të Kabulit ndjek njërrjedhë të pavarur, ndryshe nga ajo që ndodh jashtë. Në tëvërtetë, aty ku vajzat sot gjuajnë penalltitë, më parë gratëekzekutoheshin me një plumb në zverk për gabimin qëmund të kishin bërë. Në televizion nuk flitet kurrë për Ko-mbëtaren e femrave të Afganistanit, pasi aty numërohenrrëmbimet dhe jo golat. Pikërisht në të njëjtin vend ku Zarmi-na ishte gjykuar në 16 nëntor të vitit 1999, sot, Sharmia Khur-sid ndërhyn më forcë për t’i marrë topin kundërshtares.

Zarmina, nënë e pesë fëmijëve, kishte vrarë bashkëshor-tin i cili e rrihte prej vitesh. Nuk u bë asnjë gjyq, dhe gjithçka

përfundoi në stadium, me një breshëri automatiku.Fusha nuk është në gjendje të mirë, pasi do të duheshin

shumë para për ta rregulluar. Skuadra ka pak skema taktike,megjithatë përpiqet të japë më të mirën. Vajzat që merrenme boks apo taekwondo e kanë provuar drithërimën e njëlufte mes grupeve, eliminimeve direkte, ndërsa ato të Ko-mbëtares jo. Ato nuk e kanë nxjerrë kokën jashtë vendit, nuk

kanë pasur kurrënjerëz për të bërë njëndeshje 11 kundër 11,nuk e kanë përdorurkurrë një fushë të tërë.Stërviten vetëm nëgjysmën e saj,punojnë pareshturme dy trajneret femra,edhe pse kur duhet tëfuten në fushë forma-cionin e vendos AbdulSaboor Walizada, i vet-mi mashkull nëskuadër. Entuziast, aitregon se turneu nëPakistan është për ta“një bashkëpunimpër të dalë nga peri-udhat e errëta”. Mëpas shton: “futbol-listet e mia kanë njëgrintë të madhe dhedëshirë për të fituar,ndaj mendoj se është

një arsye mjaftueshme për t’i bërë të ecin shumë para. Edhepse nuk i kemi të gjitha rolet, është e rëndësishme të jemi nënivel të njëjtë me kundërshtarin”. Në të vërtetë, kundërsh-tarët do të jenë vetëm për nëntë ditë në një turne disaditorqë do të zhvillohet në një stadium të vetëm, në “Jinnah SportStadium”, në Islamabad. Të gjitha vajzat mbajnë veshur tutatë gjata, ndërsa në kokë vendosin kapele bejsbolli. Nukmbajnë shami dhe gjatëstërvitjes shpesh qën-drojnë me kokë zbuluar,të bindura se brezi i ri dotë bëjë diferencën dukeluajtur futboll, duke bërëboks ose arte marciale.Pra, sidoqoftë, me diçkamashkullore. Më parë ish-in të ndaluara të gjitha llo-jet e sportit, ndërsa taniasnjëra nuk dëshiron tëluajë volejboll.

«Duhet të na vlerë-sojnë për atë që jemi, qëmerremi me një sport sifutbolli”, shpjegojnë,sikur jashtë Kabulitdikush i merr seriozishtgratë që luajnë me futboll.Nuk ndodh, por ato nuk edinë, dhe nuk i kanë të qarta idetë se si mund të arrihet nëolimpiadë dhe sa shumë ndryshim ka mes “Turneutfemëror” në Islamabad dhe Kupës së botës. Duke parë tras-fertën e parë, distanca duket e arritshme. Të dilje nga Kab-uli ishte e pamundur, ndërsa sot të gjithë presin me padurimse si do të shkojë ndeshja e dytë me Young Rising Star, pasi,nëse humbin fatkeqë-sisht u duhet të kthehennë shtëpi. Megjithatë, tëkthehesh është më mirëse të mos jesh nisur kurrë.E dinë sa e rëndësishmeka qenë për to të mbërri-nin deri aty dhe, nëse 70minutat mund të mosjenë të rregullta, nuk karëndësi: federata qësponsorizon udhëtimin,shiriti i kapitenit dhe kë-pucët janë vërtet profe-sionale. Ato të Pakistanitkanë një trajnere gjer-mane, Monica Staab. Vitine kaluar ishin në Jordanipër një turne, dhe e zbu-luan sa ndryshe është tëluftosh për diçka që karëndësi, kundër një shteti tjetër.

Për herë të parë do të marrin pjesë në eliminatoret e Kupëssë Azisë 2008. Edhe vajzat afgane duket se dëshirojnë tëmbërrijnë aty, në atë nivel, të dalin nga kuadrati i një skua-dre amatore për të bërë një kombëtare me rëndësi në kon-tinent. Sigurisht, jo në 2008-ën por herën tjetër. Turneufemëror u bë me kërkesë të FIFA-s, në Zvicër, në maj gjatëkongresit të 57-të, ndërsa motivacioni ishte: “Do të jetë idobishëm; për gratë në vendet myslimane futbolli ështëmënyrë emancipimi”. Edhe emancipimi i Afganistanit duketse kalon përmes stadiumit të Kabulit, me gjithë fantazmatqë e ndjekin.

N D R Y S H E

20 futbollisteKOMBETARJA E

FEMRAVEE krijuar tre vjet më parë,kombëtarja e femrave në

futboll ka luajtur gjithmonëturne në Afganistan. Ajodrejtohet nga dy trajnere

femra dhe një burrë, AbdulSaboor Walizada që është

edhe koordinator

500 atleteNË KABULDeri në vitin 2001 gratë afganee kishin të ndaluar të merreshinme sport, ndërsa tani, brendastadiumit të Kabulit, ështëhapur një palestër ku femratmerren me boks dhe taekwon-do, përveç futbollit. Kurset umundësuan nga një organizatëhumanitare

E MARTE, 21 GUSHT 2007SHQIP 20 N D R Y S H E

simbolivlera&

Të buzëqeshësh është art. Është një mënyrë për të treguar ironinë,zhdërvjelltësinë, inteligjencën, por gjithashtu edhe një tregues bukurie, kupër të arritur rezultate të shkëlqyera duhen shumë ushtrime,trajtime dhe produkte kozmetike

Të thuash “cheese” tani duket se ka dalë ngamoda. Spanjollët përdorin fjalën “patata”, nëAustrali është në modë të bërtasësh “money”,

ndërsa japonezët kanë “vjedhur” nga fjalori anglezfjalën “whisky”; të gjitha këto mënyra për të imponu-ar një buzëqeshje. Në të vërtetë, kjo ndodh sepseshumë vende nuk kanë një fjalë të ngjashme, që tëidentifikojë buzëqeshjen.

Megjithatë, akti i buzëqeshjes ka një gjeografi satë çuditshme, aq edhe personale. Ka ndryshuar mekalimin e shekujve, ndërsa gjithmonë ka qenë ndry-she nga njëri vend në tjetrin. Faktikisht, këtë ështëmunduar të shpjegojë edhe një historian arti, në li-brin e tij me titull: “A Brief History of the Smile” (“His-toria e shkurtër e buzëqeshjes”). Praktikisht, libri nukështë gjë tjetër veçse një xhiro rreth botës për tëmbledhur mijëra buzëqeshje të ndryshme, të cilatpasqyrojnë edhe kulturat nga vijnë.

Është e vërtetë se njeriu buzëqesh që në barkune nënës, sepse është kjo përgjigjja fiziologjike e të

buzëqeshje të shtirur kur nuk ndiheni mirë, ështëmë mirë që të përdorni një buzëkuq për të larguarpaska hijen e rëndë që ndoshta mund të keni marrë.

“Me sa duket, kjo metodë është shumë e përdor-shme, që nga momenti kur shitjet e buzëkuqverriten ndjeshëm kur ekonomia e një vendi është nërënie. Veç të tjerash, përshtatja e ngjyrës përdorejedhe nga gejshat, të cilat ngjyrosnin dhëmbët mengjyrë të zezë që të bërë kontrast me fytyrën ezbardhur nga pudra”, tregon Trumble. Në çdo rast,“Sot buzëqeshim më hapur dhe më me shumëdashuri. Kemi dhëmbë më të bukur, falë avancimitnë fushën e ortodonsisë dhe nuk na vjen turp për t’itreguar, gjë e cila vetëm dy shekuj më parë konsid-erohej vulgare. Për më tepër, sot aparatet fotografiketë shpejta dhe moderne, dinë të kapin me lehtësinjë buzëqeshje spontane, ndërkohë që ato të më-parshmet i detyronin njerëzit të bënin poza pa lëvi-zur, dhe bashkë me to të “dhuronin” një buzëqeshjetë shtirur”, përfundon historiani.

Në jug të Anglisë është hapur një park argëtimi kushtuar jetës dhe librave të shkrimtarit anglezÇarls Dikens. Nëse dëshironi të bëni një udhëtim zbavitës, mjafton të hipni në njërën prej varkavenë këtë park dhe, pa dyshim, që do të kaloni momente të paharrueshme. Udhëtimi me varkë

zgjat përreth 10 minuta dhe vizitorët mund të shohin pamje të mrekullueshme, si errësirë, dritë, të ndie-jnë spërkatjen e ujit, si edhe të dëgjojnë zëra misteriozë. Ky është një nga udhëtimet më dëfryes nëparkun e quajtur “Dickens World”,(‘Bota e Dikens’).

Çarls Dikens ka lindur në vitin 1812 dhe e ka filluar karrierën e tij fillimisht si gazetar.Ai ishte një nga nov-

elistët më të shquar tëperiudhës viktoriane.Ndër veprat e tij më tëshquara janë “GreatExpectations”, “DavidCopperfield”, “The ad-ventures of OliverTwist”, “A tale of two cit-ies” dhe shumë tëtjera. Dikensi vdiq nëvitin 1870.

“Librat e shkrimtarittë famshëm ishin za-

konisht të errët, prandaj shumë nga ato pjesë i kemi përshtatur në këtë park të krijuar në nder të tij. Porkjo nuk është vetëm për romanet e Dikensit, por edhe për jetën e tij në periudhën viktoriane. Kemipërshtatur shumë gjëra nga jeta e njerëzve në atë kohë, dhe në momentin që një person gjendet në atëpark, i duket sikur kthehet prapa në kohë, sikur po jeton në atë periudhë”, pohoi menaxheri i parkut.

Qindra njerëz e vizitojnë këtë park çdo ditë.Kompleksi përfshin gjithashtu edhe këndin e quajtur “Shtëpia e fantazmave” që shfaq fantazma

nga vepra e Dikensit, “A Christmas Carol” dhe personazhe të tjera të famshme. Gjithashtu, brenda këtijparku gjendet edhe një teatër, ku për 30 minuta mund të shohësh disa nga punët e shkrimtarit, dyqaneme suvenire etj.

“Dicken’s World”, parkukushtuar shkrimtarit anglez

Nëse dëshironi të bëni një udhëtimzbavitës, mjafton të hipni në

njërën prej varkave në këtë parkdhe, pa dyshim, që do të kaloni

momente të paharrueshme

Gjëja më e bukurnë botë?

Të buzëqeshësh!Sot buzëqeshim më hapur dhe

më me shumë dashuri. Kemidhëmbë më të bukur dhe nukna vjen turp për t’i treguar,

gjë e cila vetëm dy shekuj mëparë konsiderohej vulgare

ndierit mirë, fakt të cilin e tregoi edhe neurologu Guil-laume Duchenne në vitet ‘1800. Por po aq i vërtetëështë edhe fakti se çdo kulturë ka bindjet e veta so-ciale dhe di si t’i administrojë emocionet.

“Për shembull, le të marrim amerikanët dhe an-glezët. Flasin të njëjtën gjuhë, por kanë dy mënyratë ndryshme për të buzëqeshur: të parët ‘ngrenë lart’cepat e buzëve, duke ekspozuar dhëmbët e sipërm,siç bën Xhulia Roberts, Robert Redford ose TomKruiz, ndërsa të dytët buzëqeshin me buzë të mby-llura që duken sikur po ngërdheshen, për tashpjeguar më qartë, ‘siç është ajo e princit Karl tëAnglisë’”, shpjegon dekani i psikologjie në Univer-sitetin Berkelej, në Kaliforni. Le t’i lëmë mënjanë

kulturat duke u munduar të dallojmë lehtësishtbuzëqeshjet e shtirura.

Kur ndodh ky akt nuk përfshin nervat dhemuskujt e syve, të cilët përfshihen tërësisht kurbuzëqeshja është natyrale.

Quhen buzëqeshjet “Pan Am”, pasi tregojnëqartë që linjat e shprehisë shkojnë nga njëra anëdhe emocionet nga tjetra. Pavarësisht nga natyr-shmëria e saj, buzëqeshja shpesh është enevojshme. Madje, edhe në prapaskenat e sfilat-ave ajo është mbizotëruese dhe një ndër gjestetkryesore që modelet nuk duhet të harrojnë ta bëjnënë pasarelë. Megjithatë, nëse buzëqeshja nuk ësh-të një “stabilizator” për punën, sa të bësh një

Akti i buzëqeshjes ka njëgjeografi sa të çuditshme, aqedhe personale. Ka ndryshuarme kalimin e shekujve, ndërsagjithmonë ka qenë ndryshenga njëri vend në tjetrin

SHQIP 21E MARTE, 21 GUSHT 2007

Vlorë, emigranti vret 17-vjeçarinJulian Isufi shpallet në kërkim, plagosi edhe një tjetër

Policia lokale pohon se ngjarja ka ndodhur për motive banale. Po hetohet edhe për ndonjë hakmarrje LUSHNJE

BILANCINjë i vdekur dhe katërtë plagosur ka qenëbilanci i aksidenteve tëndodhura nëpër aksetë ndryshme rrugoretë vendit tonë

Vdes këmbësori, po kalontemurin ndarës të rrugës

Kufoma ende e paidentifikuar, kapet autori

Një aksident i rëndë është regjistruar nëautostradën Rrogozhinë – Lushnjëmesditën e së hënës, ku ka humbur jetën

një 80-vjeçar, i cili ende nuk është identifikuar.Aksidenti ka ndodhur në aksin rrugorRrogozhinë-Lushnjë në afërsi të fshatit Ngurrëznë kilometrin 13 nga qendra e Lushnjës. IlirjanBasho, 32 vjeç, ka qenë duke udhëtuar me au-tomjetin e tij me targa greke nga Rrogozhina drejtLushnjës. Sipas burimeve zyrtare të policisë lokale,ka qenë një kalim i gabuar i viktimës në autostradë,shkaku i përplasjes mes automjetit dhe viktimës.Drejtuesi i automjetit nuk ka qëndruar për mo-mentin në vendin e aksidentit dhe është dalluarprej uniformave të policisë, e cila ishte lajmëruarpër aksidentin. Po dje ka nisur procedimi penalndaj Gëzim Agalliut, pasi dy ditë më parë me au-tomjetin e tij tip “Toyota” me targa greke ZYK2341në vendin e quajtur “Azili ipleqve” ka aksidentuar njëazilant 80 vjeç, i quajtur MaliqKapllani, i cili ndodhet në spitaline Fierit nën kurim intensiv. Gjith-ashtu, policia e Lushnjës ka arres-tuar në flagrancë shtetasin BeqirGllava, 33 vjeç, lindur e banues nëfshatin Hink të Beratit. Ky i fun-dit, duke drejtuar automjetin e tij tip “MercedezBenz” BR1122B në segmentin Berat-Lushnjë, kapërplasur rëndë shtetasen Jornela Kamberi, 38vjeçe, banuese në Kuçovë. E lënduara rëndë ësh-të dërguar drejt Spitalit Ushtarak në Tiranë.

Dy persona, të cilët udhëtonin në të njëjtinautomjet, mbetën të dëmtuar si pasojë e një ak-sidenti që ndodhi paraditen e djeshme në aksinrrugor Mollas–Elbasan. Flamur Mhalla, 34 vjeç,ishte duke drejtuar automjetin tip “Benz”, metargë EL 6195 B, kur humbi kontrollin, me pa-sojë daljen e mjetit jashtë rruge. Në këtë aksi-dent mbeti i plagosur drejtuesi i mjetit dhe sh-tetasi Besnik Mhalla, 32 vjeç, që udhëtonte sëbashku me të. M.T.

Drejtuesi i automjetit

nuk ka qëndruar për

momentin në

vendin e aksidentitkontrolli

Masa në Portin e VlorësPolicia e Vlorës, menjëherë pas ngjarjes, e ka

shpërndarë emrin dhe foton e 25-vjeçarit, JulianIsufit, në të gjitha pikat e kalimit të kufirit, me frikënse mos i riu, duke pasur dokumente, mund të largo-het jashtë vendit. Madje, mësohet se Isufi kishte do-kumente të rregullta qëndrimi në Itali dhe dyshohet seai mund të tentojë të shkojë drejt këtij shteti. Emi-granti kishte vetëm pak kohë që ishte kthyer në sh-tëpinë e tij në Vlorë dhe do të largohej sërish drejtshtetit fqinj. Policia ka kontrolluar dhe të gjitha bane-sat se ku mendohet se mund të fshihej i dyshuari.

AIDA HARKA

Një 17-vjeçar ka humburjetën dhe një tjetër ështëplagosur në Vlorë që nëorët e para të ditës së

djeshme. Qyteti breg-detar është zgjuar ngakrismat e armës au-tomatike, pas një sherritë ndodhur në një ngabilardot e lagjes “1Maji”. Për pasojë kambetur i vdekur nëvend adoleshenti Klevi-an Lutaj dhe është pla-gosur 42-vjeçari IlmiNuhaj. Për momentin,policia lokale ende nukka përcaktuar një pistëpër ngjarjen, ndërsa kashpallur në kërkim 25-vjeçarin Julian Isufi sipersoni i dyshuar përvrasjen e ndodhur.

NgjarjaSipas burimeve zyrtare të policisë

së Vlorës, mësohet se ngjarja e rëndëka ndodhur rreth orës 02:00 të ditëssë djeshme në lagjen e njohur ndry-she “Kume”. Në këtë orë të vonë tënatës, për të shtyrë dhe kohën e va-pës, disa banorë të lagjes kanë qenëduke luajtur në bilardon aty afër,ndërsa të tjerë kanë qenë duke pirënë një bar aty pranë. Po të njëjtatburime saktësuan se 25-vjeçari Isufika qenë duke pirë me shokët e tij dheështë hapur biseda e të atit të tij, i cilika vdekur disa vite më parë. Duketse një bisedë e tillë ka sjellë dhe njëreagim të pakontrolluar nga ana eIsufit, i cili ka nxjerrë pistoletën qëmbante me vete në xhep dhe ka fil-luar të qëllojë. Është ngritur nga tav-olina dhe është futur në bilardon kundodheshin dhe persona të tjerë. Nëatë moment, në bilardo ndodhej dhe

17-vjeçari Lutaj dhe Ilmi Nuhaj, tëcilët kanë qenë duke luajtur. Isufi eka zbrazur brenda ambienteve të bi-lardos të gjithë karikatorin e pisto-letës. Numri i viktimave mund tëkishte qenë edhe më i lartë, pasi ai

nuk ishte në gjendje të vetëpërm-bahej, për shkak të alkoolit që kishtekonsumuar.

KërkimiPersonat e ndodhur në vendin e

ngjarjes janë përpjekur që t’u vijnë

në ndihmë dy personave të dëmtuardhe menjëherë i kanë dërguar ata nëdrejtim të spitalit të qytetit. Por, për17-vjeçarin, plagët e marra kanëqenë fatale dhe ai nuk ka mundurdot të mbijetojë, ndërsa Ilmi Nuhaj

i është nënshtruar njëoperacioni dhe tani ësh-të jashtë rrezikut përjetën, nën kujdesin emjekëve të spitalit. Atynuk kanë vonuar tëmbërrijnë edhe unifor-mat e policisë së Vlorës, tëcilët kanë mbledhuredhe provat në vendin engjarjes. Fillimisht atakanë shoqëruar për nëkomisariatin e policisëpersonat që ndodheshinnë të njëjtën tavolinë meJulian Isufin, si dhe ataqë ishin në bilardo. Ngahetimet e para ka rezul-tuar se 25-vjeçari, i cilikishte pak ditë që kishteardhur nga Italia, kishteshkëmbyer disa fjalë mepersonat që ishin në bi-lardo dhe më pas ka qël-luar në drejtim të tyre.Policia lokale është dukehetuar se si motiv i kësaj

ngjarjeje ka qenë ajo e një zënkebanale. Policia e Vlorës ka hedhurdhe një tjetër dyshim: atë të ndonjëhakmarrjeje të mundshme. Megji-thatë, prokuroria është duke hetu-ar edhe për vdekjen e babait të 25-vjeçarit vite më parë, nëse ka apo jolidhje me ngjarjen e mëngjesit tëdjeshëm. Ndërkohë janë ngriturdisa postblloqe, si dhe janë kontrol-luar vendet se ku mund të jetë fshe-hur Isufi, ndërsa është duke hetuarnëse i riu është larguar fill pas ng-jarjes në drejtim të Italisë, ku qën-dronte me dokumente të rregullta.

VIKTIMA17-vjeçari Klevian

Lutaj (në foto)ka qenë dukeluajtur bilardo

Policia e Elbasanit ka identifikuar autorin. Zjarre në Kukës e Kolonjë

Shkrumbohen dhjetëra hektarëme pisha në fshatin Gjinar

ShifraFier, 234 raste

zjarresh të regjistruarNumër i lartë i vatrave të zjarreve vetëm gjatë sezonit veror. Në

bazë të shifrave që dalin nga reparti i mbrojtjes nga zjarri dheshpëtimi në Prefekturën e Qarkut të Fierit, konfirmohet zyrtarisht se mepothuaj 100 zjarre më shumë është përvëluar gjatë kësaj vere territori itri rretheve të qarkut. Plot 234 zjarre janë shënuar në rang qarku, çka errit me disa hektarë sipërfaqen e djegur prej tyre. Ndërsa vatra zjarreshjanë më shumë se 23 të tillë, nga autoritetet policore të Fierit ështëmundur të ndalohet dhe të ndiqet penalisht vetëm një autor, ndërkohëqë tre naftëtarët e shoqëruar dy javë më parë kanë shpëtuar ngaprangat dhe nga ndjekja penale. Kreu i mbrojtjes nga zjarri dhe shpëtiminë Prefekturën e Fierit, Ahmet Çuçalla, vijon duke akuzuar policinë eFierit, e cila ka neglizhuar në vënien përpara përgjegjësisë së autorëvetë zjarreve të shumtë, regjistruar gjatë sezonit të verës. M.T.

GjirokastërShoqërohen në polici16 barinj zjarrvënës

Ndërkohë që situata emergjente e zjarreve në Gjirokastër vazh-don të jetë e njëjtë si më parë, më në fund policia ka shoqëruar

dhe ka marrë në pyetje 16 barinj nga zona të ndryshme, të cilëve uështë djegur sipërfaqja e kontraktuar si kullotë. Të ndaluarve, pasmarrjes në pyetje, u janë marrë edhe shenjat e gishtërinjve. Ndonësenumri i vatrave të zjarrit që shkrumbëzuan kullotat, pyjet dhe vreshtati kalon të 65 rastet, vetëm tani ka një lëvizje për të nxjerrë përgjegjës-inë e zjarrvënies. Mësohet se ditët e fundit janë ngritur edhe grupe tëposaçme hetimore për zbardhjen e shkaktarëve të vendosjes sëzjarreve. Megjithatë, pavarësisht nga kjo lëvizje e organeve kompe-tente për nxjerrjen e përgjegjësisë penale për zjarret, situata vazh-don të mbetet e rënduar në të gjithë rrethin e Gjirokastrës. Vetëmgjatë 24 orëve të fundit janë regjistruar 10 vatra të reja. E.S.

Me rritjen e temper-aturave ditët e funditnuk kanë vonuar qëtë shtohen dhe

vatrat e zjarrit në Elbasan, Kukës eKolonjë. Dhjetëra hektarë mepisha janë shkrumbuar në Gji-narin turistik. Por nuk kanë kaluaras edhe 24 orë nga djegia e dh-jetëra hektarëve pyje me pisha nëGjinarin turistik dhe është identi-fikuar autori i kësaj masakre. Dje,rreth orës 19:00, mëso-het se është bërë e mun-dur identifikimi i per-sonit që i ka vënë zjar-rin kësaj zone. Zjarrideri tani është klas-ifikuar si i qëllimshëm.Ndërsa shumë-kushkishte uruar që flakët ezjarreve të kësaj stine të nxehtë tëmos përfshinin Gjinarin turistik,e keqja ka ndodhur në dy ditët efundit. Flakët kanë përfshirë qin-dra hektarë pyje me pisha nëshpatet turistike të Gjinarit, rreth25 kilometra në jug të qytetit të El-basanit. Fillimisht, zjarri ka përf-shirë një sipërfaqe halore farepranë qendrës së komunës me tënjëjtin emër, por drejtuesit lokalësa janë treguar indiferentë, aqedhe kanë bërë të paditurin. Si-pas pronarit të këtij “oazi” turis-tik, Avram Binjaku, me ndihmëne fqinjëve është bërë e mundur tëshuhet shpejt. Por nuk ka zgjaturshumë dhe vatra e dytë e zjarritështë shfaqur pak metra larg loka-leve në qendër të komunës, kunisin sipërfaqet pambarim tëpishave, si dhe 34 kabinat e push-uesve, ndërtuar prej druri. Alarmiështë dhënë nga banorët e zonësnëpërmjet numrit të emergjencës

në repartin e zjarrfikësve në El-basan. Të paktën tri zjarrfikësejanë nisur drejt Gjinarit malor, qëkanë bërë të mundur shuarjen ezjarrit së bashku me banorët ezonës. E njëjta dukuri ështëpërsëritur edhe dje dhe shqetësi-mi nëpërmjet telefonit ështëpërcjellë për në shtabin eemergjencës në prefekturë jo ngadrejtuesit e komunës, por sërishnga vendasit. Vetë prefekti i El-basanit, Rezart Kovaçi, është nisur

në krye të autokolonëssë zjarrfikësve për të pa-sur situatën nën kon-troll. Rreth orës 17:00 tëditës së djeshme ështëbërë e mundur që tëfiken rreth dhjetë hek-tarë me pyje të ndezuradhe në pikat malore, ku

nuk kanë pasur mundësi tëngjiten automjetet, zjarri ështëshuar nga 100 forca ushtarake.

Banorët e Arrnit në Kukës thanëse vatra e re e zjarrit ka nisur tëhënën në mesditë dhe vazhdon tëshkrumbojë pjesët më të mira tëpyjeve të mbetura nga zjarret e ko-rrikut dhe javës së parë të gushtit.Një vatër tjetër zjarri ka disa ditëqë vazhdon të shkretojë masivetpyjore në fshatin Pistë të Komunëssë Shëmrisë. Sipas burimeve ngashtabi i emergjencës civile, zjarriështë lokalizuar në zonën e Pistës,që i takon rrethit të Kukësit, por pozgjerohet me shpejtësi në malet ePukës, në zonën e fshatrave të Sr-riqes etj. Zjarri në Kolonjë mësohetse ka rënë në një lloj parcele apoplantacioni, që rezulton si pronëprivate dhe ndërsa ka vazhduargjatë gjithë ditës së diel, rrezikontë përhapet edhe më tej.

B.D/S.D.

‘‘Në Gjinar situata

është normalizuar

pas ndërhyrjes

së ushtrisë

‘‘Çdo ditë, në të

gjithë vendin

“lindin” vatra të

reja zjarreshSHKAQETZjarret në të shumtën erasteve janë vënë medashje nga barinjtë

PASOJAT

A K T U A L I T E T

DESHMIAPër këtë ngjarje, 14-vjeçarja ka shkuar nëpolici e prokurori, ku katërhequr denoncimin.Ajo më ka kërkuar faljepara oficerëve të policisësë Fierit. Ka pranuar seka qenë një gabim

E MARTE, 21 GUSHT 2007SHQIP 22 A K T U A L I T E T

Vajza ka dëshmuar

se nuk ka ikur me

31-vjeçarin, por me

të dashurin e saj

rrëfimi

prokuroria

Edhe pse policia e Fierit në deklaratën për shtyp të dhënë pas ngjarjes ka saktësuar se XhevdetGoxhaj akuzohet për trafikim të të miturave, burime nga drejtoria e policisë bëjnë të ditur se

hetimet vazhdojnë edhe për Aleks Grekun. Akuza ndaj tij është bashkëpunim për trafikimin e tëmiturës. Dosjen e ka marrë Prokuroria e Krimeve të Rënda, e cila ka filluar verifikimet e para. PërAleksin tashmë e vetmja mundësi për të dalë nga burgu janë hetimet që do të vendosin drejtësinë nëvend. Ndërsa Goxhaj nuk e ka pranuar këtë akuzë dhe mësohet të ketë thënë se kishte 2 vjet që njihejme Gladiolën. “Kemi pasur lidhje dashurie me njëri-tjetrin dhe vendosëm të iknim e të jetonim bashkë,për shkak të frikës së vajzës nga presioni i familjes. Gladiola ka ardhur vetë të shtunën me mua. Kurunë i thashë se do të emigroj, ajo shprehu dëshirën për të ardhur”, ka thënë 21-vjeçari.

Hetimi, Aleksi rrezikon një dënim të rëndë

SOKOL ÇOBO

Prej dy muajsh qëndronnë burgun e Rrogozhi-nës, në kërkim të drej-tësisë, edhe pse “vikti-

ma” e tij ka tërhequr denoncimin.Kjo është historia e Aleks Grekut,i cili është arrestuar nga policia eFierit nën akuzën e trafikimit të tëmiturave për prostitu-cion. Nga burgu bën thir-rje për drejtësi. Apelon searrestimi i tij është kryergabimisht dhe se faktete prokurorisë nuk qën-drojnë. Në një pronon-cim për gazetën, Grekudeklaron: “Më 29 qershorforca policie më kanëardhur në shtëpi, ku mëkanë thënë se duhet t’ishoqëroja për në komis-ariat. Kam shkuar atjedhe kam mësuar seprokuroria më akuzontenën akuzën e trafikimittë femrave. Mësova sedenoncimi është kryernga familja Kanaj, sipastë cilët unë do t’i dërgojanë Itali vajzën, Gladiola,vetëm 14-vjeçe”. Më pastregon se gjithçka mundtë jetë kryer nga hakmar-rja, pasi Aleksi disa muajmë parë ka qenë baxha-nak me babain e vajzës,që policia e prokuroriapretendojnë se donte tatrafikonte. “Për këtë ng-jarje, 14-vjeçarja ka sh-kuar në polici eprokurori, ku ka tërhequrdenoncimin. Ajo më kakërkuar falje paraoficerëve të policisë së Fi-erit”, rrëfen Aleksi, i cilishton se edhe një persontjetër qëndron në burg,për të cilin thotë se nuk enjeh. “Nuk e kuptoj sesiprokuroria më akuzonpër bashkëpunim nëtrafikimin e një të miture.Unë personin që preten-dohet se kam bash-këpunuar nuk e njoh. Mesa di qu-het Xhevdet Goxhaj, dhe s’di as-gjë më tepër. Megjithatë edheversioni i prokurorisë nuk qën-dron. Nuk e kuptoj sesi hetuesit eçështjes më akuzojnë se kam mar-rë vajzën nga Fieri me një furgondhe e kam transportuar në Vlorë.Unë nuk kam furgon. Madje nukkam as patentë. Një gjë e tillë ësh-të e lehtë të verifikohet”, thotëAleksi. Më pas shton se ka më-suar nga një oficer i policisë sëFierit se dosja është transferuarnë Prokurorinë e Krimeve tëRënda prej disa javësh. “Kam dymuaj burg dhe nuk kërkoj asgjëmë shumë, vetëm drejtësi. Jam igatshëm të bashkëpunoj mehetuesit e çështjes vetëm evetëm që drejtësia të vihet nëvend. I bëj thirrje Prokurorisë sëKrimeve të Rënda të verifikojë samë shpejt çdo fakt e provë”,apelon Greku, sipas të cilitprokuroria duhet të verifikojë seditën e ngjarjes ai nuk ka qenë nëVlorë, siç pretendohet. Më tej de-klaron se ka mësuar se vetë vaj-za, së bashku me familjarët e saj,do të shkojnë në Tiranë për tëtakuar hetuesit e çështjes, dhe t’ibëjnë me dije problemin tim.“Nëse ky ishte një gabim, i bëjthirrje prokurorisë dhe policisë

Ballshit. Edhe i dashuri i saj, sh-tatë vjet më i madh, u ka treguarpolicëve të njëjtën histori. “Neduhemi. Kjo ndoshta nuk ështëe ligjshme, por është e drejtë”, kathënë 21-vjeçari, Xhevdet Gox-haj, nga fshati Hekal i Mallakas-trës. Por deklaratat e adolesh-entes dhe ato të 21-vjeçarit nukkanë prekur askënd në policinë

që çështja të zbardhet sa më parë,pasi persona të pafajshëm poqëndrojnë në burg prej dy mua-jsh”, thotë 31-vjeçari nga Fieri.

Ndërkaq, “viktima” e trafikut,një vajzë 14-vjeçare, betohet see gjitha ishte një histori dashu-rie. “Nuk më rrëmbeu njeri, porika vetë”, ka thënë në polici vajzanga fshati Usojë, 1 kilometër larg

e Fierit dhe djalit dhe “bash-këpunëtorit” të tij u janë vënëprangat, me akuzën e trafikimittë fëmijëve. Të dy protagonistëte aventurës 5-ditore kanë pran-uar se kishin planifikuar të kalo-nin detin e të shkonin në Itali, çkaështë për policinë një e dhënëtepër e vlefshme për të ngriturdyshimin për trafikim. Gladiola

Kanaj u shpall e zhdukur në fundtë muajit qershor të këtij viti ngapolicia e Ballshit, pas një denon-cimi të familjarëve të saj. Këta tëfundit i bënë të ditur policisëedhe dyshimin e tyre për rrëm-bimin e vajzës nga 21-vjeçariXhevdet Goxhaj dhe AleksGreku. Për pesë ditë me radhëpolicia e Ballshit, Fierit dhe

Vlorës zhvilluan disa operacionenë kërkim të së miturës. Të dykishin qëndruar gjatë kësaj kohete të afërm të Xhevdetit, në Mal-lakastër dhe Vlorë. Vajza ka thënë:“Nuk më ka dhunuar askush.Kam kaluar mjaft mirë. Jam elumtur që familja ime më do sër-ish, por do të doja një jetë të pa-varur”.

Gjithçka mund të jetë kryernga hakmarrja, pasi Aleksidisa muaj më parë ka qenë

baxhanak me babain e vajzës

Aleksi apelon se arrestimi itij është kryer gabimisht

dhe se faktet e prokurorisënuk qëndrojnë

DESHMIA“Kam dy muaj burg dhe nuk kërkoj

asgjë më shumë, vetëm drejtësi.Jam i gatshëm të bashkëpunoj mehetuesit e çështjes vetëm e vetëm

që drejtësia të vihet në vend”

FIER

Falsifikuandokumentet e

gjendjes civile,hetim ngaprokuroria

Tri persona, si dhe një ish-punonjës i gjendjes civile, pondiqen penalisht në gjend-

je të lirë, pasi kanë falsifikuar certi-fikatën. Ky është zbuluar gjatë ap-likimit të tri shtetasve për t’u pajisurme pasaportë. Kimete Lushkaj, 50vjeçe, lindur në fshatin Baltëz të Ko-munës Dërmënas të rrethit Fier,Lorenc Sherifi, 25 vjeç lindur në fs-hatin Radostinëtë KomunësQendër, KlodianBufi, 20 vjeç lin-dur në fshatinStrum, po ndiqenpenalisht, pasi nëkohë të ndry-shme, gjatë ap-likimit për pasa-portë, janë zbulu-ar se kanë për-dorur certifikatatë falsifikuara. Treshtetasit e sipër-cituar kanë ap-likuar në sektorine prodhimit tëpasaportës sëDrejtorisë së Pol-icisë Fier, për t’upajisur me këtëdokument, pornga verifikimet eushtruara prejpunonjësve tëkësaj zyre është zbuluar se ata kanëpërdorur certifikata që nuk u kor-respondojnë gjenialiteteve të tyre,regjistruar këto në gjendjet civile tëzonave ku dhe banojnë. Verifikimiështë kryer nga inspektorët e zonës,të cilët kanë denoncuar pranë drej-torisë së policisë për këto mospër-puthje të dhënash. Nisur nga kyfakt, organi i policisë dhe pikërishtSeksioni i Luftës kundër krimitEkonomiko-Financiar ka nisur sh-kresat në Prokurorinë e Rrethit Fierdhe kjo e fundit ka nisur hetiminpenal për të tre shtetasit nën akuzëse “falsifikimit të akteve të gjendjevecivile”. Në vazhdën e këtij hetimi,që pikënisje ka pasur prodhimin epasaportave, e që objekt ka zbu-limin e falsifikimit, ka rënë pre dhenjë ish-punonjës i gjendjes civile nëKomunën Ndërmënas. Sipas buri-meve policore, ish-punonjësi igjendjes civile të kësaj komune,Vangjel Ongari, 25 vjeç, gjatë usht-rimit të detyrës zyrtare ka dhënëcertifikata me gjenialitete të tjetër-suara dhe për këtë prokuroria kavendosur hetim në gjendje të lirë.

M.T.

Verifikimi

është kryer

nga

inspektorët

e zonës

1400 automjete kanë kaluar dje në Doganën e Kakavijës, duke krijuar kaos

Kthimi i emigrantëve në Greqi

Radhë në Kakavijë e Kapshticë

SITUATA

TE DHENA

Mbi 1400 automjetekanë kaluar dje ngaDogana e Kakavijës,ndërsa në hyrje të saj

janë krijuar radhë të gjata. Shkakështë bërë një festë në Greqi. Bu-rimet thanë se ngadalësimi në palëngreke, e cila ka punuar me më paksportele se pala shqiptare, ka sjellëedhe kaosin e përvitshëm. Mësohetse vetëm katërsportele kanë funk-sionuar nga ana grekee Kakavijës dhe kjo kashkaktuar një radhë tëgjatë. Nga statistikatmësohet se dje nëKakavijë kanë kaluarpër në tokën grekerreth 73 autobusë,ndërsa mësohet sekanë kaluar 1350 au-tomjete të vogla. Pikër-isht këto automjetekanë sjellë edhe njëradhë të gjatë, e cila kashkuar në disa kilome-tra. Situata alarmanteka qenë vetëm para-diten e djeshme, ndërsa në orët epasdites fluksi ka rënë, pasi pjesa mëe madhe e emigrantëve kthehen nëvendet e punës në orët e paradites.Burimet nga policia e Gjirokastrësthanë se vetëm dje kanë kaluar rreth7500 persona, ndërsa numri pritettë rritet në ditët në vazhdim, me

dhër që për çdo 100 metra rrugë tëvendosë punonjës policie, për tëpërballuar situatën. Një tjetër sh-kak për vendosjen e policisë janëedhe aksidentet e shumta, të cilatgjatë muajit gusht janë reduktuarsë tepërmi në këtë aks rrugor.

Mësohet se brenda dy javësh,sipas statistikave të policisë sëKakavijës, kanë mundur të kalojnë

mbi 45 mijë shtetasshqiptarë me banimnë Greqi, si dhe 20mijë mjete. Ndërko-hë, duke marrë para-sysh bilancin tragjik tëaksidenteve automo-bilistike në au-tostradën Gjirokastër-Kakavijë, policia eGjirokastrës u kashpërndarë drej-tuesve të mjetevefletëpalosje për tëqenë të kujdesshëmgjatë udhëtimit për nëqytetet e tyre. SipasMinistrisë së Brend-shme, radhë të gjata

ka pasur edhe në pikat e kalimevetë tjera kufitare. Në Kapshticë, prejdisa ditësh ka radhë të gjata. Zyr-tarët e ministrisë u bëjnë thirrjeemigrantëve që të përdorin edhedoganat e tjera që lidhin Sh-qipërinë me Greqinë, për të evitu-ar radhët e gjata.

mbylljen e sezonit turistik në Sh-qipëri. Sipas burimeve, në ditët efundit të muajit gusht dhe në ditëte para të muajit shtator pritet qëfluksi i emigrantëve që kthehen nëGreqi të dyfishohet ose të trefisho-het. Gjithashtu pritet që mjetet erënda, autobusë, të shtohen.

Frika e punonjësve të policisëjanë automjetet e vogla, për të cilatpolicia e Gjirokastrës ka marrë ur-

Vetëm katër sportele

kanë funksionuar nga

ana greke e Kakavijës

dhe kjo ka shkaktuar

një radhë të gjatë

ARRESTIMIMë 29 qershor, forca tëpolicisë më kanë ardhur nështëpi, ku më kanë thënëse duhet t’i shoqëroja përnë komisariat. Kam shkuaratje dhe kam mësuar semë akuzonin për trafikimtë femrave

RREFIMINGA BURGU

Në burg për “dashurinë” e tjetritHistoria e Aleks Grekut nga burgu i Rrogozhinës. Akuzohet për rrëmbim dhe trafikim femrash

VAJZA“Nuk më ka dhunuaraskush. Kam kaluar mjaftmirë. Jam e lumtur qëfamilja ime më do sërish,por do të doja një jetë tëpavarur”, ka thënëGladiola para oficerëve tëpolicisë së Fierit

SOCIALESHQIP 24 E MARTE, 21 GUSHT 2007

matematikore, 30 ditë x 3 bukë nëditë x 80 lekë = 7200 lekë bukë nëmuaj, 4700 lekë ilaçe në muaj,650 lekë ujë në muaj, 400 lekëtelefon në muaj, 7000 lekë ush-qime në muaj, po për veshm-bathje për familjen, po për fëm-ijët në shkollë sa buxhet

LORINA MIXHA

Mes letrave të tjera,pak ditë më parë nëzyrën e Kryeminis-trit Sali Berisha ka

mbërritur edhe një listë meankesa të tjera. Është letra e mbi36 mijë invalidëve të punës, 80për qind e të cilëve janë krye-familjarë. Në radhën e ankesavetë tyre, invalidët e punës i bëjnënjë bilanc të shpenzimeve të tyremujore, 80 për qind e të cilaveshkojnë për pagesat e ujit, dri-tave, apo blerjet e ilaçeve, të cilatjanë jetike për këtë kategori. “In-validët e punës po kalojnë ditëtmë të vështira të jetës së tyre”.Këto janë rreshtat e parë, me tëcilat invalidët i janë drejtuarkreut të qeverisë. Më pas,paranteza e kësaj liste ankesashpërshkruan në detaje të gjithamasat e pensionit me të cilatpaguhet aktualisht kjo kategori.

Pensionet einvalidëvePensioni mesatar mujor i më

shumë se 19 mijë invalidëve tëplotë është 11300 lekë në muaj.Pensioni mesatar mujor i mëshumë se 14 mijë invalidëve tëpjesshëm është 5600 lekë nëmuaj.

Pagesa mesatare mujore erreth 3 mijë invalidëve të ish-ko-operativave bujqësore është2900 lekë në muaj. Mosha mesa-tare e tyre është 40.3 vjeç. Për-bërja familjare e kësaj kategorieështë 4.7 deri në 5.2 persona nëfamilje. Rreth 88 për qind e këty-re invalidëve të punës janë krye-familjarë. Mesatarisht 3 për qinde tyre janë burrë e grua invalidë.Vetëm rreth 5 për qind e tyre nuk

NJEREZNE NEVOJE

Disa nga ankesat: As Energjetika, as Shëndetësia e as Puna nuk na japin mbështetje. 88 për qind prej nesh janë kryefamiljarë

Invalidët, letër Kryeministrit: Po vdesim për bukë“Me pensionin që marrim, ‘blejmë’ vetëm ujë, drita dhe ilaçe”

nevojitet? “Pra, i nderuar zotiKryeministër, të ardhurat mujoretë një invalidi pune të plotë janë11300 lekë dhe shpenzimet mëminimale mujore janë 22750 lekënë muaj. Akoma më e vështirëështë gjendja e invalidëve tëpjesshëm të punës. Duam tëtheksojmë këtu se 94 për qind etë gjithë invalidëve të punëspaguajnë rregullisht faturën eenergjisë”, sqarojnë invalidët.

Mes rreshtave ata i sqarojnëKryeministrit se kjo letër nëderën e tij ka shkuar pasi anke-sat e tyre nuk janë marrë në kon-sideratë nga Energjetika, Shën-detësia apo Ministria e Punës.“Jemi munduar të gjejmë gjuhëne dialogut dhe të mirëkuptimitme institucionet shtetërore, porkur ne kërkojmë dialog dhe mirëk-uptim, disa institucione si Minis-tria e Financave, veprimin tonë equajnë dobësi. Jemi të detyruart’ju vëmë në dijeni se durimi ynëpo humbet. Fëmijët tanë duan tëjetojnë normalisht dhe të mosvuajnë për copën e bukës”. Njëtjetër pikë, për të cilën invalidëtjanë të shqetësuar, është edhepjesa e moszbatimit të ligjit. “Nukzbatohet ligji për taksat vendoreedhe pse invalidët e punës janëtë përjashtuar, pushteti vendornuk do t’ia dijë për ligje që favor-izojnë kategori të veçanta”. Sipastyre, Ministria e Shëndetësisëvendos tarifa në kundërshtim meligjet. Invalidët e punës janë tëdetyruar të paraqiten në institu-cionet shëndetësore njëherë në 6muaj, ose njëherë në vit, mbasiduhet të bëjnë dokumentet përKAMP (Kujdesi për personat meaftësi të kufizuara).

Lorina Mixha

Në farmacitë e kryeqy-tetit është e thjeshtë tëblesh edhe ilaçe pa re-cetë. Por jo vetëm ilaçe

të natyrës qetësuese si aspirina apoparacetamoli. Në farmacitë tonamund të blihen edhe ilaçe të cilatsipas ligjit duhet të jepen vetëm merekomandimin e mjekut.

Bëhet fjalë për antidepresantë,të cilët nuk kanë vetëm efekte qetë-suese, por medikamente të cilatpërdoren edhe nga të sëmurëtmendorë. Një listë e gjatë me qetë-sues apo medikamente të cilat kon-siderohen të rrezikshme pa firmëne mjekut, mund të blihen në far-maci nëse paguan faturën. Sipaskreut të Urdhrit të Farmacistëve,Arjan Jaupllari, përgjegjësia përkëtë nuk bie vetëm në kurriz të far-macistit, por edhe të mjekut. “Deripara viteve 1990 ekzistonin trelloje recetash, receta të kuqe, osendryshe që njihen për helme, rec-eta të serisë B ose antidepresantëdhe recetat e thjeshta”, sqaronJaupllari. Sipas tij, këto receta për-shkruhen nga mjekë specialistë, ejo nga të gjithë mjekët dhe rregullithotë që bashkë me recetën duhettë ketë edhe kopje të saj, apo shen-ja të tjera dalluese të mjekut që e

rekomandon. “Sot ka mjekë të cilëtkonsiderojnë recetë copa letrashnë të cilat shkruhen ilaçe të ndry-shme dhe kjo nuk është e rregullt”.Pakkush e di, por receta nuk ështëthjesht një letër e bardhë me vulëdhe firmën e mjekut, e cila duhetparaqitur në farmaci për të blerëmedikamente, me apo pa rimbur-sim. Receta është një dokumentme vlerë juridike dhe ajo nuk

mund të jepet për ilaçe të caktu-ara nga specialistë të fushave tëndryshme. “Një recetë mjekësoreduhet të ketë shenjat dalluese sifirmën, emrin dhe mbiemrin emjekut, emrin e klinikës apo shër-bimit, vulën përkatëse si dhemjeku duhet të ketë edhe kopjene këtij dokumenti që lëshon”. Emegjithëse ka një sërë proce-durash ligjore që e vlerësojnë re-

• 2800 lekë energji elektrike (sqarojmë se 94% e të gjithë invalidëvetë punës paguajnë energjinë)

• 30 ditë x 3 bukë në ditë x 80 lekë = 7200 lekë bukë në muaj, 4700lekë ilaçe në muaj, 650 lekë ujë në muaj, 400 lekë telefon nëmuaj, 7000 lekë ushqime në muaj

• Pagesa minimale te një invalid i plotë pune është 11300 lekë dheshpenzimet më minimale mujore janë 22750 lekë në muaj

Shpenzimet minimale mujore

të një invalidi të punës të plotë

• Pensioni mesatar mujor i 19200 invalidëve të plotë është 11300lekë në muaj

• Pensioni mesatar mujor i 14600 invalidëve të pjesshëm është5600 lekë në muaj

• Pensioni mesatar mujor i 2800 invalidëve të ish-kooperativavebujqësore është 2900 lekë në muaj

• Mosha mesatare e këtyre invalidëve është 40.3 vjeç. Përbërjafamiljare e këtyre invalidëve është 4.7-5.2 persona në familje

• 88% e këtyre invalidëve të punës janë kryefamiljarë

• 3% e tyre janë burrë e grua invalidë

• 5% nuk janë kryefamiljarë dhe vetëm 4% nuk kanë detyrimendaj fëmijëve

Gjendja ekonomikofinanciare e invalidëve

janë kryefamiljarë dhe 4 përqind nuk kanë detyrime ndajfëmijëve.

Shpenzimet minimaleShpenzimet minimale mujore

të një invalidi të punës të plotëjanë: 2800 lekë energji elektrike.Sipas një llogaritje të thjeshtë

Temperaturat e larta të regjistruara gjatë kësaj stine verore,si dhe mungesa e energjisë elektrike për orë të tëra, në tëgjithë vendin ka bërë që situata e ruajtjes së ushqimeve të

shndërrohet në një problem tejet të madh për shëndetin e kon-sumatorëve. Inspektorët e ushqimit pranë Ministrisë së Bujqësisëpas kontrolleve të ushtruara në pika të ndryshme në kryeqytetkanë vërejtur se më të rrezikshmet ndër produktet ushqimorembeten akulloret dhe pijet freskuese. Duke qenë se këto janëedhe produkte që konsumohen së tepërmi gjatë ditëve të nxehtae të thata, kushtet frigoriferike të ruajtjes së tyre dhe elementevepërbërës kanë qenë shqetësuese jo në pak raste. Kështu, për-faqësues të Drejtorisë së Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatoritnë Ministrinë e Bujqësisë kanë bërë të ditur se vetëm gjatë muajitkorrik dhe fillimit të gushtit janë kryer plot 1542 kontrolle në njëpjesë të konsiderueshme të tregjeve ushqimore në të gjithë terri-torin e vendit. Në qendër të vëzhgimit të inspektorëve kanë qenëkryesisht tregjet e mëdha, ku fluksi i konsumatorëve është i kon-siderueshëm. Por këto inspektime nuk kanë lënë jashtë vëmendjesedhe shumë subjekte prodhuese dhe tregtare të produkteve ush-qimore vendase, ose të importit. Në raportimin e bërë në struktu-rat përkatëse të ministrisë, njoftohet se gjatë kontrolleve u evi-dentuan 8 kundravajtje administrative. Shumica e këtyre rasteveqë u kapën në shkelje të kushteve të përshtatshme higjieno-san-itare dhe atyre frigoriferike ishin prodhues akulloresh dhe pijeshfreskuese. Të gjithë sipërmarrësit e këtyre bizneseve u gjobitën.Ndërsa për sa u përket shkeljeve të tjera të vërtetuara, pati edheraste të bllokimit të aktivitetit prodhues, u shprehën përfaqësuesitzyrtarë të këtij institucioni. Pas ekspertizave dhe analizave të kry-era për ushqimet që iu nënshtruan procedurave të kontrollit tëinspektorëve u bë bllokimi dhe asgjësimi i mbi 98 kuintalë produk-teve të ndryshme, që rezultuan të skaduara. Vlera e tyre pohohetse kap shifrën prej 800 mijë lekësh të reja.

A. Rr.

Kontrolli ushqimor: Kujdesnga akulloret dhe freskueset

ushqimetAsgjësohen 98 kuintalë produkte të skaduara

NJEREZNE NEVOJE

Urdhri i Farmacistëve: Sipas rregullit duhet të ekzistojnë tri lloje recetash të lëshuara nga mjekë të ndryshëm

Antidepresivët, pa receta në farmaciNëse farmacisti kapet në “gabim”, i hiqet licenca për 2 vite

cetën si dokument juridik, edhepse ka sanksione për farmacitëderi në 2 vjet heqje licence apoedhe pse shitja e antidepre-santëve është shumë e rrezikshmepër qytetarët e në mënyrë tëveçantë për të rinjtë, kjo praktikëështë e përdorshme. Luminal, va-lium, leponexin, ametriciklinëndhe aloperziolin, qetësues apoantidepresantë të tjerë që jepenpër trajtim të sëmundjeve men-dore mund të blihen thjeshtë nëfarmaci edhe pa pasur recetë. Ngaana tjetër, sipas Ministrisë sëShëndetësisë ekzistojnë rreth 600lloje barnash, të cilat mund të mer-ren pa recetë dhe pa rekomandi-min e mjekut. Këto medikamentequhen ndryshe OTC. Të gjithakëto barna që jepen pa recetë nukjanë me përmbajtje narkotike dhemund të merren lehtësisht në tëgjitha farmacitë e vendit.

Aktualisht në Shqipëri ka rreth3 mijë barna të regjistruara. Disaprej tyre blihen në farmaci pa re-cetë, disa të tjera me rekomandim.Një pjesë e këtyre barnave merremme rimbursim, një pjesë tjetërmerren me rekomandimin e njëkomisioni specialistësh.

L o . M i .

E MARTE, 21 GUSHT 2007 SHQIP 25S O C I A L E

Shtëpitë botuese dhe drejtorët e shkollave deklarojnë se librat shpërndahen në fillim të muajit të ardhshëm

Librat e shkollës, gati më 1 shtatorTekstet do të shiten në ambientet e shkollës dhe libraritë e afërta

Janë plot 130 tekste alternativeqë u kanë mbërritur mësuesvenëpër shkolla. Aktualisht, sh-

kollat po bëjnë gati ambientet kudo të tregtohen librat shkollorë. Sh-tëpitë botuese që po kryejnë sh-typshkrimin shprehen se librat eshkollës do të jenë gati më datë 1shtator. Po kështu, edhe drejtorëte shkollave deklarojnë se tekstetdo të mbërrijnë në kohë tenxënësit. Nxënësit do të tërheqinlibrat në formë pakete. Pra, do t’iblejnë ato të gjitha së bashku. Nëkëtë mënyrë mënjanohet shitjaveçmas në tregun e zi.

Çmimi i librave të shkollës këtëvit varion nga 70 deri në 500 lekëpër copë, ndërsa paketa e plotëshkon mesatarisht 3 mijë lekë. Li-brat shiten nëpër shkolla osenëpër librari nga librashitës dhe jonga mësues të shkollës. Pra, ndry-she nga një vit më parë, do të jenështëpitë botuese ato që do të kon-traktojnë një person juridik me li-cencë për të kryer shitjen e librave.Në vendimin e Këshillit të Minis-trave thuhet se “Shtëpitë botuesei shesin tekstet e certifikuara nëmjedise shkollore. Në qytete, tëcilat kanë librari, shitja e tekstevemund të bëhet edhe në librari”.Kështu, nxënësit duhet t’u drejto-hen këtyre pikave për të marrëtekstet në fillim të vitit të ri shkol-

lor. Sipas drejtorit të shkollës 9-vjeçare “Shkolla e Kuqe” nëkryeqytet, Nesti Mishta, do të jetëdata 1 shtator nisja e grumbullim-it të teksteve, që vijnë nga shtëpitëbotuese. Por, nxënësit para se t’iblejnë duhet të konsultohen memësuesit kujdestarë. Janë ata qëdo t’u tregojnë nxënësve se librate cilave shtëpive botuese kazgjedhur shkolla e tyre. Pasi, siç

dihet, për një libër mësimor ka disavariante. Nxënësi për secilënlëndë duhet të marrë variantin qëka zgjedhur shkolla e tij.

Kështu, mes tre librave tëmatematika 1 që janë në treg,nxënësi duhet të marrë matema-tika 1 të X shtëpie botuese që kazgjedhur shkolla. Në momentin qënxënësi ose prindi blen librat du-het të marrë nga shitësi faturën.

Me anë të saj do të kryhet edhesubvencioni. Në vendim thuhet se“librashitësit, të cilët i shesin tek-stet shkollore me lekë në dorë,duhet t’i lëshojnë blerësit doku-mentin e shitjes ose faturën ekasës fiskale, sipas modeleve tëcaktuara nga Ministria e Finan-cave. Nxënësi shkon dhe blen mepara në dorë të gjitha tekstet nëfillim të vitit shkollor. Nga shitësimerr një faturë që ia jep mësuesitkujdestar. Me anë të kësaj fature,në emër të prindit shteti derdh njëpjesë të parave të kostos totale tëlibrave.

Kështu, nëse në total libratkanë kushtuar 4000 lekë dhe sub-vencioni është 50 për qind, prin-dit i kthehen 2000 lekë në numrine tij të llogarisë.

Këtë vit, 90 për qind e libravekanë qenë tekste alternative. Sh-tëpitë botuese, të cilat kanë botu-ar edhe kopjet-model, i kanëshpërndarë ndër mësues, të cilëtkanë zgjedhur variantin më tëpëlqyer. Vjet kishte 84 tekste alter-native, ndërsa në vitin shkollor2007-2008 do të jenë 130 të tillë.Nxënësit e klasave të katërta dhetë teta do të punojnë me libra, meprogram të ri. Ndërsa, për nxënësite tjerë do të ndryshojë vetëm para-qitja e jashtme e librave. Ri.De.

ÇmimiÇmimi i librave të

shkollës varion nga70 deri në 500 lekë

për copë, ndërsapaketa e plotë

shkon mesatarisht3 mijë lekë

PërzgjedhjaBotuesit, të cilët

kanë botuartekstet, kopjet-

model i kanëshpërndarë ndërmësues që kanë

zgjedhur variantinmë të pëlqyer

AfatiShtëpitë botueseqë po kryejnështypshkrimin, sidhe drejtorët eshkollave,shprehen se libratdo të jenë gati mëdatë 1 shtator

KonsultaNxënësit apoprindërit e tyreduhet tëkonsultohen memësuesinkujdestar para setë blejnë tekstin qëka përzgjedhurshkolla

Në momentin qënxënësi ose prindi blenlibrat, duhet të marrë

nga shitësi faturën. Meanë të saj do të kryhet

edhe subvencioni

Mungesa e theksuar ekëndeve të lojërave

për fëmijët kryeqytetas kabërë që të shfrytëzohen nëmaksimum ato pak ambi-ente publike që ekzistojnëpër ta. Një fluks tejet i madhi të miturve, që lodrojnë nëlojërat “e hekurta”, vihet residomos në parkun e lulish-tes “Qemal Stafa” në qendërtë kryeqytetit, e pikërishtpërballë rezidencës së Presi-dencës shqiptare.

Por, dyndja e vogëlush-ëve, si dhe e fëmijëve pak mëtë rritur në këtë park të ndër-tuar enkas për ta nga ana eBashkisë së Tiranës, duket sepër pak do të shndërrohet nënjë rrezik serioz. Gjyshëritapo prindërit e vogëlushëveankohen, pasi gjendja në tëcilën kanë përfunduar lojëratargëtuese për të vegjlit lëshumë për të dëshiruar.Madje, në ndonjë rast, dukeqenë se pjesa më e madhe etyre tashmë janë të prishura,mund të shkaktojnë edhedëmtime të vogëlushëve. Tëafërmit e vogëlushëve po-hojnë se vazhdimisht trego-hen të kujdesshëm, pasi nëlodrat ku luajnë të vegjlit, përshkak të amortizimit të tyre,mund të ndodhë që të bienpjesë të ndryshme. E ndërsapër të rriturit pjesët e hekur-ta apo të drunjta të tyre mundtë shkaktojnë vetëm ndonjëgërvishtje të lehtë, te fëmijëtnuk mund të kalojnë kaq kol-laj. Ndërkohë që askushduket se nuk tregon mëkujdes për mirëmbajtjen e lo-drave, që argëtojnëvogëlushët e familjeve tëthjeshta në hapësirat pub-like, duke lënë si mundësivetëm ato me pagesë te pri-vatët.

A. Rr.

ÇmimetSubvencioni shpërndahet

në bazë të faturës së blerjes

Prindërit do t’i blejnë tekstet me lekënë dorë e më pas me atë të faturës

që ato kanë do të marrin përqindjen esubvencionit. Tekstet do të jenë të njëjtame vitet e shkuara, ku një paketë mundtë shkojë deri në 3 mijë lekë për shkollat9-vjeçare. Ministria e Arsimit do të për-caktojë subvencionin, që varion nga 50deri në 90 për qind. Ky dikaster ende nukka bërë të ditur se sa para do t’u kthehenmbrapsht prindërve. Pra, sa para do tëjapë për librat. Gjithsesi, burimet saktë-sojnë se paratë do t’u kalojnë prindërvenë numrin e tyre të llogarisë.

SHSSH Rreth 64 për qind e fëmijëve të këtij komuniteti janë analfabetë

Arsimimi i romëve kushton 330 mijë euroFëmijët e komunitetit rom në

vendin tonë rezultojnë si më tëpaarsimuarit. Rreth 64 për qind etyre regjistrohen në të dhënat zyr-tare si analfabetë. Pikërisht për njëarsye të tillë, Shërbimi Social Sh-tetëror dhe UNICEF kanë filluarzbatimin e projektit “Nga të për-jashtuar në të përfshirë: Të ndih-mojmë fëmijët romë në Shqipëri,që të kenë akses në arsim”. Për re-alizimin e këtij projekti ështëparashikuar që të financohenrreth 330 mijë euro. Përfituesit ekëtij projekti, që parashikohet tëpërfundojë gjatë këtij viti, do tëjenë fëmijët, shoqatat dhe më-suesit romë. Ndërsa në mënyrë jotë drejtpërdrejtë pritet të përfi-tojnë pushteti lokal dhe qendror,konkretisht 6 bashki, 20 shkolladhe 6 komuna, në të cilat ka pop-ullsi rome. “Për realizimin e këtijprojekti me UNICEF po eviden-tojmë kushtet e arsimimit për fëm-ijët romë dhe po analizojmë sh-kaqet e braktisjes së shkollës ngaana e kësaj kategorie. Të dhënate kësaj pune do të përfshihen sëshpejti në një studim, i cili do tëna udhëzojë për ndërhyrjet që do

të realizohen”, u shpreh dje Bleri-na Tepelena, shefe e sektorit tëmonitorimit të strategjisë ko-mbëtare për integrimin e romëvenë Shërbimin Social Shtetëror. Si-pas saj, kjo fazë e projektit do tëshkojë paralelisht me zbatimin estrategjisë kombëtare për inte-grimin e romëve. Fillimisht, përf-shirja e fëmijëve romë në arsimim

do të nisë me edukimin në kop-shte, ku më pas projekti do të sh-trihet edhe në arsimin bazë.

”Strategjia për komunitetinrom, e cila vë theksin edhe në ar-simimin e fëmijëve romë,parashikon që edukimi shkollor ikëtyre fëmijëve të nisë nga kop-shti. Aktualisht, projekti iUNICEF-it po përfundon mision-

in e tij në rrethet e Korçës, Lush-njës dhe Beratit, ku po trajtohendhe po u mësohet gjuha shqipembi 100 fëmijëve të sistemitparashkollor”, u shpreh drejtoriekzekutiv i unionit të romëve nëShqipëri, Skënder Velia. Në fundtë këtij projekti do të përgatitet njëlistë me indikatorë monitorimi përndjekjen e progresit të objekti-vave të strategjisë rome në fush-ën e arsimit; regjistrimi i 130 fëm-ijëve romë dhe aksesi në shër-bimet sociale; ngritja e tri kopsh-teve që do të ndihmojnë fëmijëte këtij komuniteti për të ndjekurmë pas arsimimin normal si pjesatjetër e fëmijëve; nxjerrja e tëdhënave të sakta në lidhje mefrekuentimin dhe braktisjen eshkollës për fëmijët romë. Ngaana e saj, Ministria e Arsimit dotë vërë në dispozicion të këtijprojekti një specialist të drej-torisë arsimore, në zonat ku do tëimplementohet. Gjithashtu, In-stituti i Kurrikulave dhe i Stan-dardeve do të kontribuojë për sau përket rekomandimeve përmësuesit dhe për trajnimet qëata do të zhvillojnë.

“Rreth 64 për qind epopullsisë rome nga 7 derinë 20 vjeç dhe 40 për qind

e kësaj popullsie ngamosha 20 deri në 40 vjeç,

u evidentuan nga kymonitorim si analfabetë”

ARSIM

Arsyeja: S’përballoj dot punën

Jep dorëheqjendrejtori

i tekstevenë ministri

Drejtori i bordit të teksteve në Ministrinë e

Arsimit ka dhënë dorëheqjennga detyra pak ditë më parë.Mësohet se arsyeja ështëmospërballimi i punës nëdrejtimin e kësaj drejtorie.Agim Kuke u caktua në këtëpost nga ministri i Arsimit,Genc Pollo, dhe e mbajti këtëpost për afro 6 muaj. Para setë drejtonte BOMIT-in ishtedrejtues i një shkolle privatenë kryeqytet. Dorëheqja e tijerdhi pas akuzave që ngritiPartia Socialiste për Minis-trinë e Arsimit. “Tekstet shkol-lore, të cilat qarkullojnë vitete fundit, kanë defekte seri-oze, të cilat cenojnë formim-in e fëmijëve dhe lënë shkakpër abuzime”. Kështu ka de-klaruar pak ditë më parë sek-retarja e Shanseve të Bara-barta të Partisë Socialiste,Edlira Haxhiymeri. Kjo kri-tikë e ashpër me sa duket kandikuar edhe në vendimin eKukes për t’u dorëhequr ngaposti drejtues i miratimit tëteksteve shkollore. Sipas për-faqësueses së opozitës, Hax-hiymeri, persona që janë au-toritete drejtuese në institu-cionet e arsimit kanë hartuartekste, pra janë në konflikt tëhapur interesi.

R . D.

ARGETIMI

Parqet publike me lodra të prishura

Lojërat errezikshme tëvogëlushëve

E MARTE, 21 GUSHT 2007 SHQIP 27

BOTE

Nuk është vetëmEvropa që përbën njërast për t’ushqetësuar. E njëjtatendencë, të njëjtatfenomene gjithnjë e nërritje vihen re edhe nëAmerikën e Veriut,madje në këtë zonë tëglobit sjelljet kryesoretë intolerancës janëato ndaj myslimanëve,sidomos këta vitet efundit.

Organizata iu

është referuar të

dhënave e fakteve

të mbledhura nga

burimet e saj gjatë

vitit 2006. Por

nuk është vetëm

Evropa që përbën

një rast për t’u

shqetësuar

QEVERITË“Vetëm disa qeveri të disavendeve si Franca,Gjermania e Britania eMadhe”, nënvizon raporti,kanë realizuar një moni-torim sistematik të këtijfenomeni

TENDENCASipas raportit, nëvende të tilla si Francatë dhënat flasin për njërritje prej 6% tëfenomeneve në vitin2006, në krahasim me2 vjet më parë

REKORDINë Britani, në vitin 2006 kapasur shtim të episodeve tëdhunës. Regjistrohen niveletmë të larta që nga viti 1984,viti i parë që Londra nisi tëmbante statistika në lidhjeme krime të tilla.

Sipas një raporti të fundit, shumë shtete as që e monitorojnë si fenomen

Evropë, rritet intolerancaViti 2006 shënon kulmin e fenomeneve antisemite

Në shumë shtete të kontinentit evropian vihen reepisode të antisemitizmit,

homofobisë dhe formave të tjeratë mungesës së tolerancës në njëshkallë gjithnjë e në rritje. Ky konk-luzion, që në fakt përbën një alarmpër një situatë gati emergjentevjen nga raporti i fundit i organiza-tës joqeveritare, “Të parat vijnë tëdrejtat e njeriut”. Organizata iuështë referuar të dhënave e fak-teve të mbledhura nga burimet esaj gjatë vitit 2006. Por nuk ështëvetëm Evropa që përbën një rastpër t’u shqetësuar. E njëjta ten-dencë, të njëjtat fenomene gjith-një e në rritje vihen re edhe nëAmerikën e Veriut, madje në këtëzonë të globit sjelljet kryesore tëintolerancës janë ato ndaj mysli-manëve, sidomos këta vitet e fun-dit. “Vetëm disa qeveri të disavendeve si Franca, Gjermania e

Britania e Madhe”, nënvizon rapor-ti, kanë realizuar një monitorimsistematik të këtij fenomeni qëpërbën një krim në shumë raste.Po sipas raportit të publikuar më 6qershor në Bukuresht, pjesa më emadhe e qeverive të BashkimitEvropian nuk merret as membledhjen e statistikave në lidhjeme fenomene të tilla, e jo më meanalizimin dhe ndërtimin e

strategjive për parandalimin etyre. Një gjë e tillë e rrit numrin etyre, pasi indiferenca e au-toriteteve është nxitëse e rastevetë dhunës. Raporti veç konkluzi-oneve është shoqëruar me njënumër të madh shembujsh e ras-tesh flagrante. që denoncojnëkëtë fenomen në vendet që pre-tendojnë një shkallë të lartëdemokracie. Në fakt, raporti është

i shtrirë jo vetëm në vendet e Bash-kimit Evropian, por edhe të ato tëEvropës Lindore. Kështu në Fed-eratën Ruse, p.sh. disa grupe na-cionalistësh përdorin një gjuhë tëtheksuar antisemite, të denjë përshekullin e 19-të, por përmijëvjeçarin e tretë në një botë qëende mban plagët e luftëravebotërore. Këto grupe kanë kryershumë sulme ndaj të ashtuquaj-

turve pakica fetare dhe etnike nëvend. Shën Petërburgu ështëshumë i njohur për përhapjen ekëtyre fenomeneve më shumë seqytetet e tjera, por edhe Moska kaproblemet e veta të mëdha.Ndërkohë në Evropën Perëndi-more antisemitizmi përhapetshumë edhe përmes internetit.Sipas raportit në vende të tilla siFranca, të dhënat flasin për një

rritje prej 6% të fenomeneve nëvitin 2006 në krahasim me 2 vjetmë parë. Në Britaninë e Madhe,gjithmonë në vitin 206 ka pasur njërritje drastike të episodeve tëdhunës. Ato kanë arritur nivelinmë të lartë që nga viti 1984, viti iparë që Londra nisi të mbantestatistika në lidhje me krime të til-la. Ndërsa në lidhje me krimet dhedhunën e ushtruar ndaj homosek-sualëve, situata paraqitet edhemë e përkeqësuar. Vetëm në Brit-aninë e Madhe dhe në Suedi, si-pas dokumentit, ekziston njëmonitorim zyrtar dhe i vëmend-shëm ndaj këtyre fenomeneve.Raporti nënvizon ndër të tjera sendër rastet më të rënda të shpre-hjes së intolerancës gjatë vitit tëkaluar janë ato të evidentuaragjatë paradës së homoseksualëvenë Moskë, Bukuresht, Varshavë,Rigë e Talin.

Për çdo jetë të

marrë, polici që

kishte qëlluar

merrte një

shpërblim të

barasvlershëm me

tri rroga mujore

IKJETMuri i ndërtuar më

13 gusht të vitit1961 ishte i lartë

3.60 metra.Përmes tij, nga

Lindja drejtPerëndimit ikën

5075 persona,ndërsa të vdekur

numërohen 239

Histori të dhimbshme të miturish që po rendnin drejt lirisë

Berlini zbulon krime të reja40 fëmijë të vrarë te MuriMë i vogli ndër fëmijët e

vrarë ishte një 10-vjeçar.Ai u qëllua me plumba

pas koke. Shoku i tij, një 13-vjeçar,pësoi të njëjtin fat. Më pas edheemra të tjerë të miturish të ekzeku-tuar, me mosha që variojnë deri në20 vjeç. Gjithsej 40 fëmijëve iu morjeta nga rojet e murit që ndanteBerlinin, gjatë viteve të Luftës sëFtohtë. Në disa raste ishin vetëm,në raste të tjera të shoqëruar meprindër apo shokë. Ishin të pafa-jshëm e në kërkim të realizimit tëëndrrës së lirisë, në vend të së cilësmorën “puthjen” e vdekjes. Më edhimbshme është se e gjithë kjo

kasaphanë bëhej nga rojat e kufir-it, të cilët pas krimit për çdo trup tëekzekutuar pas shpine merrninnjë shpërblim të barasvlershëmme tri rroga mujore. Këto janë zbu-limet e fundit plot tmerre të ikjevepërmes Murit të Berlinit. Para njëjave nga arkivat e shërbimeve tëfshehta gjermane dolën materialee dokumente në të cilat shkruhej

se policët që patrullonin te Muri iBerlinit kishin urdhër të qëlloninpa paralajmërim te personat qëkapeshin në flagrancë duke ikur.Ndër të tjera, në këto materiale uzbuluan edhe fakte rrëqethëse,ndër të cilat njëri është ai i vrasjessë 40 fëmijëve. Edhe ata janë vrarëpas urdhrave që kishin marrë ro-jet për ekzekutimin e të ikurve. Një

nga aspektet më të dhimbshme tëkëtyre vdekjeve është se disa ngatrupat e të vrarëve nuk iu dhanëmë familjarëve, ndërsa këta ikërkonin në organet e policisë.Përgjigjja që shumë prindërmorën për ta ishte se fëmijët ishinzhdukur pa lënë gjurmë dhe seqeveria do ta kishte në vëmendjekërkimin e tyre. Por pas këtyre

përgjigjeve nuk kishte më asnjësqarim për ta. Në urdhrin e lëshuarpër rojet e Murit thuhej ekzaktë-sisht se nuk duhet të bëhej përjas-htim as për gratë dhe as për fëm-ijët që tentonin të iknin. Madje,sipas të dhënave, ky urdhër u lex-ohej rojeve për shumë kohë nëmbarim të çdo mbledhjeje tëmëngjesit para se fillonte puna. Të

qëlloje ndaj grave e fëmijëve ishtee jashtëligjshme edhe në legjisla-cionin e Gjermanisë Lindore. Kurministri i atëhershëm i Mbrojtjes elexoi urdhrin, ngulmoi që gratë efëmijët të mos bënin pjesë, porStasi, shërbimi i fshehtë gjerman,nuk e dëgjoi. Urdhri famëkeq imohuar nga të gjithë, por i faktuarnga dokumentet e zbuluara sëfundmi, ishte një ndër urdhrat qëkishte jetë më të gjatë në Gjer-mani. Ai qëndroi në fuqi deri nëpërmbysjen e Murit të Berlinit,edhe pse deri vonë nuk ekzistonteasnjë fakt për ta provuar një gjë tëtillë.

SHQIP 28 E MARTE, 21 GUSHT 2007K U L T U R E

ALDA BARDHYLI

Me Fishtën ështëtakuar sërish pasdhjetë vitesh. Nësekur për herë të parë

vendosi të ndërtonte imazhin enjë burri që shpesh herë e kishtebërë të ndjehej i pafuqishëm për-ballë fuqisë së tij, ishte i inspiruarthjesht të ndërtonte atë çfarë i or-vatej në mëndje, rikthimi i dytë teFishta ishte disi më kompleks.Pjesëmarrja në një konkurs, gjith-një i ndërlikon gjërat. Por IlmiKasemi, skulptori shqiptar qëndan jetën dhe profesionin prej 8vitesh në vendin fqinj, Italinë,rrëfen se u përqendrua t’i jepteFishtës atë çfarë në të vërtetë ish-te. Poetin, njeriun fetar, si dhepublicistin, ta bënte atë të ngjas-hëm me figurën reale që Fishtambart, si një nga personazhet mëinteresantë dhe më kontribuuesnë historinë shqiptare.

Statuja rreth 3 metra me kar-akter thellësisht realist e Fishtësdo të shoqërohet me një kolonë ecila do të vendoset në varësi tëvendit ku do të qëndrojë ky ko-mpleks. Kolona sipas Kasemit dotë japë të gjithë botën që mbartfigura e Fishtës, atë shpirtërore efetare, gjithë jetën e tij. Dukedashur të mos e rëndojë statujën,duke e dhënë Fishtën si një kal-imtar real që do të qëndrojëpërgjithmonë në atë shesh tëLezhës ku do të vendoset, kolonashumë afër tij do t’u tregojë atyre

Ilmi Kasemi, skulptori fitues për realizimin emonumentit të Gjergj Fishtës, i cili do të vendosetnë qytetin e Lezhës, rrëfen mënyrën sesi e kandërtuar këtë personazh kompleks historik

që do të ndalojnë për ta parëgjithë filozofinë e këtij person-azhi. Aty ndodhet lahuta apo njëlibër. Një sërë detajesh të hua-zuara nga historia si dhe nga vetëjeta e koha në të cilën Fishta kajetuar do të rrëfejnë copëza tëvërteta nga mënyra sesi ai e per-ceptoi botën.

Në kolonë do të jetë edhe fig-ura e Titanit (Atlasit), në krahët etë cilit janë vendosur dy zana.Njëra do të jetë simboli i frymëz-imit të poezisë epike dhe tjetra dotë ketë një karakter më evaziv qëështë edhe gjysmë e veshur menjë kostum tipik të malësisë sëmadhe. Fuqia shpirtërore e Fish-tës do të vijë edhe nëpërmjet për-shkrimeve që ai u ka dhënë këty-re përfytyrimeve të natyrës, çka ebën atë një poet të pakraha-sueshëm në mënyrën e tij...

Por deri në fund të punës përrealizimin e këtij kompleksiKasemi thotë se ajo mund të evo-lojë edhe me detaje më të plota.Por sa e lehtë ose e vështirë kaqenë për profesorin e dikurshëmtë Akademisë së Arteve të ngjizënjë vepër e cila do të marrë njëkarakter kombëtar, dukemishëruar kështu imazhin eplotë të Fishtës?

Të realizosh një figurë tëtillë komplekse si GjergjFishta, sa e lehtë dhe e vësh-tirë ka qenë për ju. Cilatkanë qenë përpjekjet tuajapër të ndërtuar këtë per-s o n a z h ?

Për këtë figurë unë kam filluartë studioj që para dhjetë vitesh,para viteve ‘95-‘96. Në ato kohëbëra një statuet. Por shpallja ekonkursit për vendosjen e kësajfigure në qytetin e Lezhës më bërit’i rikthehesha edhe njëherë këtijpersonazhi, por këtë herë në njëkontekst tjetër. Natyrisht, gjatëdhjetë viteve më pas unë kishamundur të shfletoja dhe të vjeljamë shumë materiale dhe shkrimepër ta njohur ndoshta më mirëkëtë figurë. Njohja e Fishtës nëkëtë kohë ka qenë më e plotë përmua.

Ju nuk keni zgjedhur tëbëni thjesht një përmen-dore, por e keni vendosuratë në një ansambël. Çfarërrëfen ky kompozim që ju iurikthyet pas dhjetë vitesh?

Po dhe unë do ta quaja një an-sambël. Në të do të jetë statuja eFishtës rreth 3 metra, me një kar-akter thellësisht realist, nisur ngadisa principe të skulpturës pub-like tradicionale. I referohem këtutraditës greko-romake antike, eshoqëruar me një kolonë në njëdistancë të caktuar, e cila ështërelative, sepse duhet studiuarvendi apo sheshi ku do të ven-doset ky ansambël. Kjo kolonëështë esenca e krijimtarisë sëFishtës, jo vetëm e krijimtarisëletrare, por e të gjithë botës së tijshpirtërore e kulturore. Çfarëkam dashur unë të jap aty përveçkëtij përgjegjësimi? Do të thoshase përgjithësisht kolona mund të

quhet një obelisk, por jo një obe-lisk klasik e cili formohet nga treelementë volumorë. Është baza-menti të cilin unë mendoj ta pa-suroj me disa reliefe, me ngjarjemë shumë legjendash e mi-tologjish, e mira dhe e keqja apolufta mes këtyre të dyjave, me fig-ura dragonjsh dhe personazhemalësorësh që luftojnë kundër sëkeqes. Kjo nuk është dhënë nëbocet, është thënë vetëm si ide.Mund të realizohet ose mund tëmos realizohet. Por dëshira imeështë për ta realizuar edhe këtëide. Në pjesën e sipërme tëkolonës ka lahutën të mbështe-tur në një libër me dy vëllime qëindirekt mund të jenë dy kreshtamalesh. Ky simbol që ështëshumë direkt, lahuta ky instru-ment muzikor, që nga pikëpamjaime mund të jetë pre apoloniak,shumë arkaik, është edhe shumëi bukur nga pikëpamja figurative.Në krye ka një kokë dhie, e cilavërtet do të jetë maja e këtij obe-lisku. Pra, të qenurit me fat që nëmajën e obeliskut rri lahuta, libridhe koka e dhisë si simbol ko-mbëtar.

Në qendër, simboli i librit dhei lahutës mbahet nga figura e Ti-tanit (Atlasit). Është një figurëkrejtësisht antike dhe nuk ështëvendosur për ta interpretuar portë kryejë rolin e një simboli të fu-qishëm siç është ai që mbartkupolën qiellore. Në krahët e tijjanë vendosur dy zana, (orët emaleve). Njëra do të jetë simboli i

frymëzimit të poezisë epike dhetjetra do të ketë një karakter mëevaziv që është edhe gjysmë eveshur me një kostum tipik tëmalësisë së madhe. Ideja ështëpër t’i dhënë një karakter mëlokal.

Sepse unë mendoj që veçanër-isht “Lahuta e malëcisë”, kjo po-emë epike monumentale ngapërmbajtja fuqia shpirtërore, jovetëm e 500 viteve të fundit, poredhe më përpara, e shqiptarëvejo vetëm të veriut, por edhe tëjugut mund të mbahet vetëm nganjë fuqi titanike. Dhe unë me“kurajë” marr simbolin antik dhee vendos ashtu siç është. Pakërkuar ta riinterpretoj, pasi nukështë ky qëllimi.

Qëllimi është që simboli t’ipërgjigjet një simboli tjetër menjë fuqi të caktuar siç e thashë mëlart.

Për sa i takon statujës, ajo nukështë vetëm zgjedhja kompozi-cionale e thënë në bocet. Statujado të evoluojë nga pikëpamja for-male do të pasurohet, pasi njëmaterial më i bollshëm fotografiketj., do ta bëjë më të pjekur ve-prën më reale. Shpresoj që nëkohën të cilën e zgjodha vetë 14muaj të kem mundësi që të gjithaidetë e bocelit të mund t’i realizojënë dimensione të tjera.

Cilën nga karakteristikatapo virtytet e Fishtës keninënvizuar më shumë nëkëtë kompleks, nëse mundta quajmë kështu. Ç’vend zë

pozicioni i tij fetar në këtëv e p ë r ?

Duke qenë një ansambël, unëgjykoj se karakteristikat e tij nukduhen parë të veçuara. Qoftëstatuja, qoftë obelisku. Të dyjabashkë do të prezantojnë veprëndhe personin konkret historik.Natyrisht që Fishta është shqiptarme një formim esencialit kristian,ka qenë një prift françeskan qëndofta kultura e tij, apo formimisi i tillë bëri, që të na dhurojë njëvepër monumentale si ajo e“Lahutës së malëcisë” apo vepratë tjera.

Është statuja e një prifti ngapikëpamja vizuale. Nga veshja,qëndrimi i tij i heshtur e medita-tiv do të jetë krahas kësaj kolone,ashtu si njeriu i zotit është mod-est edhe përpara asaj gjëje qëmund të jetë një mrekulli, por qënjeriu i fesë e merr si një detyrim,pasi është modest në natyrë. Këtomë kanë bërë që të mos shohëgjeste te figura e Fishtës, mos tëshoh pozën dhe lëvizjen e jasht-me, por ta importoj atë në njëqetësi eterne.

Padyshim që është figura e njëprifti françeskan dhe si e tillë dotë jetë e dukshme në monument.Dhe më duket se formimi kultur-or dhe prodhimtaria e vonshmenë letërsi dhe në lëmin e kulturësshqiptare në përgjithësi në poli-tikë apo në publicistikë zanafillëne ka pikërisht tek kjo kulturë. Unënuk mund ta bëja vetëm prift dhetë kërkoja brenda gjesteve e

FishtaINTIMITETET

E PRIFTITFRANÇESKANPërshkrimet e tij për zanat, të cilat

ai i rrëfen shumë bukur, as në artetfigurative nuk i kam hasur të pikturu-ara në mënyrë të tillë aq sensuale.Zanat, orët e maleve, legjendat që kanëkëto figura me ngarkesë mbartin, tre-gojnë anën e brendshme të Fishtëspoet. Lirikat e tij, janë një pjesë e mirëe krijimtarisë së tij, vlerat e të cilavejanë gati analoge me veprën e tij të

madhe. Frymëzimin e Fishtës mund tatregoj me një shembull. Më kujtohet njëletër që ai ia dërgonte një prifti ku thotëqë “kam shkruajtur njëqind vargje nëditë dhe njëmijë e dyqind vargje nëdhjetë ditë”. Imagjinoni se sa muzapërshkruanin atë.Ai i thotë ndër të tjera mikut të tij se“sot në mëngjes u çova në orën katërdhe shkrova 150 vargje në katër orë”.

I ndjeshëm si një poet

Vepra e Ilmi Kasemit

SHQIP 29E MARTE, 21 GUSHT 2007 K U L T U R E

NGA LONDRAMUHAMED VELIU

Në një dhomë të vogëlku mezi rrotullohesh,me pak dritë, ku dys-heku në krevat me

fortësinë që ka merr formën e njëcope druri, që prej disa javëvejeton një njeri për të cilin të gjithëjanë të një mendjeje: ai nuk du-het të jetojë në të tilla kushte.

Legjenda e komedisë britani-ke, Sir Norman Wisdon, njëkohë-sisht i adhuruari i shqiptarëvegjatë regjimit komunist, do t’ikalojë vitet e mbetura tëpleqërisë në një azil pleqsh.Pikërisht në këtë dhomë, larg re-hatisë së mëparshme, në një sh-tëpi të madhe mbushur gjith-monë me njerëz, shumica ad-mirues që vinin për ta vizituar.

As ai vetë nuk e ka besuar atëçka ndodhi katër javë më parë,kur djali, së bashku me nusen,vendosën që ai të largohet ngashtëpia ku banonte për një des-tinacion të ri, atë të një azilipleqsh 40 kilometra larg qytezësku banonte.

Për këtë, media britanike dhemiqtë kanë kritikuar ashpërfamiljarët e aktorit tejet të njohurnë Shqipëri, sidomos me rolin ePitkinit. Mësohet se kohët e fun-dit marrëdhëniet e komikut 92-vjeçar me djalin dhe vajzën kanëqenë të acaruara. Shkaku kaqenë marrja nën kontroll nga anae tyre e pasurisë së Wisdom.

Një nga fqinjët dhe miqtë efamiljes, ka deklaruar se fëmijëte Sir Norman, djali Nicholas mebashkëshorten Kim dhe vajzënJackuelinë, kanë siguruar lejenpër të shitur një shtëpi të tijën.Dy fëmijët e tij janë produkt imartesës së dytë që ai pati me

Personazhi i njohur i humorit anglez për shqiptarët, Pitkini, i cili dhe e ka vizituar vendintonë, është në qendër të medias britanike për vendosjen që fëmijët i bënë në një azil

Sir Norman, nënjë azil pleqsh

Frendën në vitin 1968.Vajza Jacqueline nuk punon.

Ajo është e divorcuar dy herë.Ndërsa djali Nicholas ka si pronënjë dyqan veshjesh. Ai ka dy fëm-ijë nga martesa me bashkëshort-en Kim.

Po ashtu, sipas fqinjit, ai nënjë farë mënyre është izoluar ngatakimet me të afërmit.

“Ata të cilët mund ta vizitojnëSir Norman janë njerëzit që kanënjë pasuord të veçantë që lësho-het nga familjarët. Në të kundërt,askush nuk mund ta takojë”,raporton gazeta “Daily Mail”.

Të afërmit e tjerë, përfshifqinjët, nuk e kanë mbështeturvendimin e fëmijëve të komikuttë vetëm perëndimor që lejohejtë ndiqej prej shqiptarëve nëekranet e tyre bardh e zi gjatëkohës së komunizmit. Sir Nor-man ka vizituar dhe Shqipërinëpas viteve ‘90, ku të gjithë kuj-tojmë mënyrën se si ai u prit nëTiranë nga adhuruesit.

Sipas tyre, ai tani qëndron imbyllur në një dhomë të vogël,larg shtëpisë së madhe plot dritëdhe hapësirë, ku jetonte mesmiqve të shumtë.

Por familjarët e njeriut, që për60 vjet bëri për të qeshur jo vetëmBritaninë, tregojnë një varianttjetër të kësaj historie.

Nusja e djalit Kim, duke folurnë emër të familjes, tha:

“Akuzat se ne po mundohemita izolojmë atë janë të dhimb-shme. Ne kemi bërë maksi-mumin për t’u kujdesur për Nor-man. Shumë njerëz në jetën tijkanë axhenda të ndryshme. Aiështë i sëmurë me probleme kar-dio vaskulare. Ne jemi të lumturnga trajtimi që po i bëhet në azi-lin e quajtur Watsons. Për sa upërket atyre që duan ta vizitojnë,askush nuk është ndaluar. Ataduhet t’i japin fillimisht familjesgaranci që nuk do ta shqetësojnëatë dhe nuk kanë për të ndë-rhyrë në jetën e tij”.

Kur e pyetën Sir Norman se ciliishte çelësi i suksesit në skenë,ai u përgjigj:

“Hapësira për të punuar. Lir-ia, si gjëja më e shtrenjtë pas njëfëmijërie të vështirë që kamkaluar”.

Tani kjo liri atij i është kushtë-zuar nga vendi ku duhet të jetojëdhe sëmundja.

Njëri prej banorëve të këtijazili tregon se u mahnit kur pa SirNorman të hynte në të. “Nuk ubesova syve kur pash Sir Normanduke hyrë në azilin tonë. Atij tanii duhet të jetojë në një dhomëshumë të vogël, me një dyshektë fortë, në të cilin ai kurrë nuk

mund të ketë fjetur më parë. Nëtë ndodhen dy karrige plastike,një dollap, së bashku me një ko-medinë të vogël. Brenda dhomësndodhet një dush i vogël dhebanja. Mungon një pasqyrë përt’u rruar, si dhe një raft i vogël kuai mund të mbajë veglat e rrojës”.

Më tej ai ka sqaruar se gjithç-ka është kurdisur nga familja e SirNorman. “Ata panë këtu vërdallëvetëm tri azile pleqsh. Pas dyditëve me shpejtësi e vendosënnë këtë azil, ku ai gjendet tani”,vijon së treguari shoku i azilit.

Media britanike ka zbuluarfakte të tjera se si djali i NormanWisdom, i cili ka leje të shesë pr-onat e të atit, me shpejtësi shitimakinat tip “Rolls-Royse” dhe“Jaguar” kur ai ishte me push-ime. Tani në shitje është vënëedhe shtëpia ku në 24 vitet e fun-dit ka jetuar komediani i fam-shëm. Pritet që nga shitja të për-fitohen 800 mijë paund, për tëcilat familjarët janë shprehur sedo të përdoren për të paguar azi-lin.

“Miqtë e tij në ishullin ku ba-nonte janë shprehur se ajo që kandodhur me të është trajtimdjallëzor”, ka deklaruar Phil Day,menaxheri për marrëdhëniet mepublikun, i cili i shërbeu Sir Nor-man për 38 vjet.

Ndërsa Joe Higgins, mik për40 vjet, do të thoshte: “Ai meri-ton më shumë se kaq”.

Të gjithë janë të shqetësuarpër të. Shërbëtorja e Wisdom për30 vjet, Mauren Faragher, ështëndaluar ta vizitojë atë. “Jam eshqetësuar, pasi ai do të harrohetatje ku e kanë çuar”, thotë ajo.Është një frikë e të gjithëve atyreqë e donin aq shumë njeriun që ibënte të qeshte.

Pavarësisht nga shqetësimi imiqve, vetë Sir Norman në një in-tervistë të fundit thotë: “Jam ilumtur këtu ku jam”. Një adhu-ruese e quajtur Vivine Harris ngaLondra, në një faqe interneti nukkomenton zhvillimet e fundit përkomikun e suksesshëm. Ajovetëm ka shkruar tri pyetje.

A mund të jetë kjo ajo që du-het të ndodhë kur ti plakesh? Amund ne të lëmë të ndodhë njëgjë e tillë me këtë aktor të mrekul-lueshëm? Ku po shkon kjo botë?

Ajo ka të drejtë.

lëvizjeve. Nuk mund ta jepja këtëfigurë vetëm në këtë formim, poredhe duke i shtuar figurativishtedhe kolonat. Prandaj dhe fig-urën e Fishtës në fazën e dytë tëkonkursit unë nuk e ndryshova, elashë po atë të fazës së parë. Sepsemendoj që në të, duhet të rezul-tojë një njeri pa situata të jasht-me dhe poza, por një njeri tërë-sisht i mendimit, modest, qoftëedhe në ndonjë gjest, ngritjes sënjë dore apo diçka tjetër.

Realizimi i një Fishte siprift ka pasur polemika. Sijeni shmangur kësaj?

Mesa di unë ideja ka qenë qëai të mos jepej në figurë jo vetëmsi prift dhe kjo më duket e drejtë.E marrë në konsideratë në fazëne dytë të konkursit u plotësua kjofigurë poliedrike me të gjithë vler-at e mundshme që vizualishtmund të shprehet nëpërmjetformës skulpturore. Kjo nuk pre-supozon heqjen e mantelit prift-ëror, por gjithmonë në pikëpam-jen time prezenca e Fishtës prift,e Fishtës poet “të pafuqishëm” qënë vargun e parë të “Lahutës” kuai i kërkon ndihmë zotit që tabëjnë bashkë këtë vepër, tregonjo një theksim të skajshëm të tëqenurit prift.

Mendoni se keni mundurta realizoni ashtu siç duhetFishtën, një figurë e cila nukdo të mund të kontestohet?

Shpresoj të mos zhgënjejaskënd. Gjatë ngjarjes së realizim-it të veprës, e cila padyshim do të

realizohet edhe unë do të jem njëspektator. Prandaj thirra edheunë Titanin të mbajë lahutën.

Duke qenë se ju jeni mar-rë kaq vite me studimin etij, a mund të na rrëfenindonjë detaj që do taveçonit tek ky personazh?

Është thënë se ai është mitik,klasik, biblik, modern. Janëshumë gjëra jo të vogla që janëthënë për të. Ç’mund të them unëmë shumë? Por ajo që mua më kabërë përshtypje dhe mund tanënvizoj është ndoshta fakti se aiështë edhe një rapsod popullorautentik, jo vetëm një poet i kul-tivuar.

Ju e keni studiuar këtëpersonazh për ta hedhur nëkëtë ansambël. Si do tavlerësonit personazhin eF i s h t ë s ?

Figurën më monumentale tëletrave shqiptare e vë në radhëne poetëve të mëdhenj Homeridhe Virgjili. I pari siç dihet shkroibëmat e luftës së Trojës,udhëtimin e gjatë të Odisesë, idyti poeti i fatit të fisit dardanthemeloi Romën dhe Fishta poetshkrimtar mendimtar i fisit dheetnisë shqiptare. Mendoj se ishtenjë fat i madh që në prag të shek-ullit XX ky njeri i kulturës thellë-sisht evropiane në formim diti memjaft mjeshtëri të ndërtojë njëmonument shpirtëror, jo vetëm tëluftërave dhe përpjekjeve të pop-ullit tonë, por edhe të zakonevedhe traditave shumë të hershmetë shqiptarëve.

Ju përsërisni shpesh seFishta është një poet indjeshëm. Si do ta karakter-izonit femrën në figurën etij?

Përshkrimet e tij për zanat, tëcilat ai i rrëfen shumë bukur, as nëartet figurative nuk i kam hasurtë pikturuara në mënyrë të tillë aqsensuale.

Zanat, orët e maleve, legjen-dat që kanë këto figura mengarkesë mbartin, tregojnë anëne brendshme të Fishtës poet. Lir-ikat e tij, janë një pjesë e mirë ekrijimtarisë së tij, vlerat e të cilavejanë gati analoge me veprën e tijtë madhe. Frymëzimin e Fishtësmund ta tregoj me një shembull.Më kujtohet një letër që ai ia dër-gonte një prifti ku thotë që “kamshkruajtur njëqind vargje në ditëdhe njëmijë e dyqind vargje nëdhjetë ditë”. Imagjinoni se samuza përshkruanin atë.

Ai i thotë ndër të tjera mikut tëtij se “sot në mëngjes u çova nëorën katër dhe shkrova 150vargje në katër orë”.

Natyrisht qëFishta ështëshqiptar menjë formimesencialitkristian, kaqenë një priftfrançeskan qëndofta kulturae tij, apoformimi si itillë bëri, qëtë na dhurojënjë vepërmonumentalesi ajo e“Lahutës sëmalëcisë” apovepra të tjera

Sir Norman në azil

Sir Norman me fëmijët e tij

E MARTE, 21 GUSHT 2007SHQIP 30

Kapllani: Malta, përgatitje për HolandënSulmuesi kuqezi shprehet se të gjithë nisen si të barabartë në një ndeshje

Ish-mesfushori është zv/trajner i Kombëtares U21 të Turqisë

Umit Davala, telefonatë

kortezie për Klodian Duron

BISEDA

ERMAL KUKA

Ndeshja ndaj Maltës do të jetë një mundësi e mirëpër të përgatitur atë më të rëndësishmen, kundërHolandës”. Këto janë fjalët e Edmond Kapllanit,

sulmuesit që me tri golat e tij ndaj Luksemburgut ështëbërë pikë referimi për sulmin kuqezi. Futbollisti mendonse miqësorja do të shërbejë për sfidën e shtatorit kundër“tulipanëve” të Van Bastenit, ndonëse është indërgjegjshëm se ata janë të një niveli më të lartë sekundërshtarët, me të cilët është ndeshur kohët e funditpërfaqësuesja jonë. Kapllani nuk trembet nga konkurren-ca, ndërsa e sheh veten të avantazhuar për sfidën kundërHolandës, pasi po praktikon me Karlsruhen rreshtimin 4-5-1 që Bariç po mendon të aplikojë në takimet e ardhs-hme.

Edmond, keni zhvilluar dy ndeshje në Bundes-ligë dhe në të dyja rastet kanë qenë rezultate tëpaparashikuara për Karlsruhen...

Po ta shohësh në atë mënyrë, them se fillimi i kampi-onatit tonë ka qenë i balancuar. Fituam një ndeshje nëNyrenberg, ndoshta të pamerituar, ndërsa pësuam njëhumbje po aq të pamerituar me Hanoverin. Por kjo ështëBundesliga, duhet ta kuptojmë që luajmë kundër lojtarëvemë cilësorë se në kategorinë e dytë dhe mund të ndëshko-hesh edhe në momentin më të mirë.

Po aplikoni një skemë të re, 4-5-1. A ju krijonvështirësi fakti që jeni i vetëm në sulm?

E kam ditur edhe më parë se do të kemi vështirësi nëfillim me këtë skemë, e kam parë një gjë të tillë që nëndeshjen me Shalken për Kupën e Ligës, e më pas në ndesh-jet e tjera. Megjithatë, shpresoj me kalimin e kohës të har-monizohemi të gjithë me taktikën e re me një sulmues që

ka zgjedhur trajner dhe me lojtarët e rinj që i janë afruarskuadrës. Duhet ta bëjmë sa më parë një gjë të tillë, pasi naduhet të arrijmë objektivat tona, duke bërë një lojë më ofen-sive në raste të veçanta, nuk luhet gjithmonë në mbrojtje.

Por, me këtë rreshtim ju keni më shumëpërgjegjësi...

Përgjegjësia ime në këtë skemë të re është më e madhe,sepse trajneri më kërkon më shumë që të shfrytëzoj topate gjatë, që të ndihmoj skuadrën dhe në lojën mbrojtëse.Tani loja ime është më shumë në funksion të skuadrës.

Bariç po mendon ta përdorë këtë skemë kundërHolandës. A është ky një avantazh për ju?

Të them të drejtën e shoh veten më të favorizuar dheështë më mirë, pasi duke luajtur me klubin në skemën 4-5-1 mund të mësohem me rolin e sulmuesit të vetëm. Kjoështë një skemë e mirë, që mund të na shërbejë edhe nëndeshjen kundër Holandës.

Kombëtarja luan me Maltën të mërkurën. Cilatjanë objektivat për këtë takim?

Ky është një test shumë i mirë, si për skuadrën Ko-mbëtare, ashtu edhe për mua personalisht, pasi na duhetqë të vazhdojmë atë ecuri rezultatesh pozitive si ndaj Luk-semburgut. Por, mendoj se do të jetë një test i mirë edhe nëkuadër të përgatitjeve për ndeshjen me Holandën, pasiedhe trajneri do të krijojë taktikën apo do të caktojë pozi-cionet që ka në mendje.

Holanda nuk është Malta apo Luksemburgu...Po, është e vërtetë që Holanda nuk është Luksembur-

gu dhe duhet të djersitim më shumë. Megjithatë, në fushëjemi të barabartë, siç është Luksemburgu, ashtu ështëedhe Holanda. Duhet të kemi besim te vetja jonë, për tëkërkuar një fitore, ndonëse do të ishim të kënaqur edheme një barazim.

Dita e parë e grumbullimit të Kombëtares ka filluar me një sur-

prizë të këndshme për Klodian Du-ron. Mesfushori i përfaqësueseskuqezi ka marrë një telefonatë ko-rtezie nga ish-fut-bollisti i përfaqë-sueses turke, UmitDavala, i cili ështëaktivizuar me disaprej ekipeve më tëfamshme nëEvropë si Milan eVerder Bremen.Vetë Duro katreguar se UmitDavala tashmëështë zv/trajner i përfaqësuesesU21 të Turqisë dhe kishte mbërri-tur në vendin tonë për miqësorenme përfaqësuesen Shpresa. Miqë-sia e nisur te Gallatasaraj në vitin2001 mes dy futbollistëve, duket senuk është harruar dhe Davala kish-te kërkuar me ngulm derisa kishtegjetur numrin e celularit të KlodianDuros. “Në fakt kemi qenë shokëtë ngushtë te Gallatasaraj dhe kemikomunikuar shpesh bashkë edhemë vonë, kur unë kalova në kampi-onatin gjerman. Davala luante përVerder Bremenin, ndërsa unë tekArminia Bielefeld. Sapo më tregoise ishte në Elbasan dhe se kishteardhur me Kombëtaren U21 të Tur-qisë, pasi është zv/trajner i saj. Njëdëmtim dy vite më parë bëri që aitë linte futbollin para kohe dhetashmë i ka hyrë një karriere tjetër.Kisha kohë pa komunikuar me tëdhe fatkeqësisht nuk do të mundta takoj, pasi jam në grumbullim meKombëtaren”, tregoi Duro rrethtelefonatës së tij me ish-mesfush-orin e Kombëtares së Turqisë. Durokaloi në radhët e Gallatasarajit në

vitin 2001, pasi shkëlqeu në ndesh-jet e Vllaznisë në Ligën e Kampion-eve, pikërisht kundër skuadrësturke, që drejtohej nga Fatih Terim.Mesfushori shqiptar qëndroi te kjo

skuadër për disamuaj, ndërsa mëpas u dha në hua-zim tek ekipi i Riz-esporit. Megjith-atë, kjo periudhë eshkurtër te Gal-latasaraj i ka mjaf-tuar mesfushoritshqiptar që të kri-jojë miqësi medisa prej futbol-

listëve më të njohur në fillimin emijëvjeçarit të ri, pasi Davala ishtepjesë e Kombëtares, që në vitin2002 arriti të dilte në vendin e tretënë Botëror. E. Kuka

Asistenti i Bariç nuk ka kursyer as një pjesë të lojtarëve

Kovaçiç me humor të mirë,

shaka pa fund në grumbullim

ZV/TRAJNERI

Një nga personazhet më simpatike të përfaqësueses sh-

qiptare është zv/trajneri SlavkoKovaçiç, i cili duket se ka gjithmonëdiçka për të thënë. Në ditën e parëtë grumbullimit,asistenti i Bariç ësh-të shfaqur me“eprorin” e tij në ho-telin e Kombëtares,por në kundërsh-tim me Bariç, ai nukka shkuar nëdhomë për të push-uar gjatë drekës,por ka preferuar qëtë qëndrojë në hol-lin e hotelit për të pritur lojtarët dhepër të shkëmbyer ndonjë batutë.Gjithsesi, kontaktet e para të tijkanë qenë me gazetarët e pran-ishëm. “Gazetarë, gjithçka në rreg-

ull? A keni ndonjë problem me Bar-iç apo Kovaçiç, sepse mund ta zgji-dhim?” - ishte batuta përshënde-tëse e zv/trajnerit të Kombëtares. Ipyetur rreth Bariç, ai nuk e ka kursy-

er as këtë radhë hu-morin. “Bariç ështëgjithmonë i ri, siç eshihni vetë. Jo ras-tësisht e thërrasin“Maksimal”, pasiështë energjik si za-konisht”, u shprehai për trajnerin 75-vjeçar të Ko-mbëtares kuqezi.Më pas, radhën e

kishin futbollistët që kalonin një enga një në hollin e hotelit. I pari nëradhë ishte i riu Jahmir Hyka, të ci-lin Kovaçiç e ka përshëndetur mepërzemërsi. “Aha, Luka Modriç!Ndoshta nuk kushton 10 milionëeuro sa ai, por të paktën i ngjan”,ishte batuta e radhës e Kovaçiç nëadresë të mesfushorit, duke i kuj-tuar bashkëmoshatarin e tij qëluan me Kombëtaren kroate. Njëbatutë më vete ishte edhe ajo ndajdyshes së pandarë “ukrainase”,Dallku-Curri. “Ja mafiozët ukrain-as. Abramoviç!” - ishte përshënde-tja e Kovaçiç ndaj tyre, ndërsa dyfutbollistët e shoqëronin mebuzëqeshje. Pasi ka mbaruar “xhi-ron” e zakonshme mes futbol-listëve, Kovaçiç ka preferuar të dalënë plazh për disa minuta, ndërsanuk ka kursyer as në këtë rast ko-mentet. “Herën e kaluar plazhi ish-te më keq, e shoh që qenkapërmirësuar ndjeshëm dhe paskamë shumë njerëz”, ishte komenti ifundit i zv/trajnerit të përfaqë-sueses.

E. Kuka

Curri-Dallku, te Vorskla

luajnë si mesfushorëNdonëse tifozeria e përfaqësueses shqiptare është mësuar

të shohë Armend Dallkun dhe Debatik Currin të aktivizo-hen si mbrojtës të mirëfilltë me fanellën kuqezi, lojtarët pomësohen edhe me role të tjera tek ekipi i Vorskla Poltavës. “Ak-tualisht, asnjë prej nesh nuk luan në mbrojtje. Për disa takimeradhazi kemi luajtur në krahët e mesfushës, unë majtas dheDallku djathtas, në rreshtimin 3-5-2. Ndërsa në ndeshjen e fun-dit kemi formuar dyshen e qendrës së mesfushës, kryesisht medetyra mbrojtëse. Por, trajneri, gjithsesi, na dha leje që të dilnimnë ndihmë të sulmit sa herë që ta shihnim të arsyeshme. Kjobëri që të paktën unë të arrija të godisja disa herë në portë, dukegjetur edhe shtyllën në takimin e fundit”, tregoi Curri. “Për muaështë gjë e re, sidomos të luaj në qendër të mesfushës, megjith-atë kam arritur të ambientohem edhe në këtë rol”, u shprehDallku.

SPORTFutbollisti mendon se skema 4-5-1 që përdor Karlsruhe mund të jetë një zgjidhje e mirë në takimin kundër Holandës

Salihi, i mësuar tëluajë edhe i dëmtuar

Duro ka mbajtur

kontakte me Umit

Davala edhe kur

aktivizoheshin në

Bundesligë

“Hyka ndoshta

nuk kushton 10

milionë euro sa

Modriç, por të

paktën i ngjan”

Hamdi Salihi ka treguar se vazhdon të vuajë nga dëmtimi ipësuar në fillimin e kampionatit, ndonëse ka pohuar se

është mësuar me një gjë të tillë. “Dëmtimi më shqetëson herëpas here dhe kjo ka qenë arsyeja pse trajneri më ka aktivizuarmë pak. Por tani jam mësuar të luaj me të, edhe pse më pen-gon me raste të shprehem në maksimumin tim. Goli i parë? Mëbëhet qejfi që shënova edhe në kampionat, pasi e kisha bërënjë gjë të tillë vetëm në Kupat e Evropës për këtë sezon. Taninë çdo turne kemi konkurrencë të fortë. Mund të duket e hab-itshme, por edhe ndaj Neftçi në Azerbajxhan e kemi pasur tëvështirë të kualifikohemi. Jam lojtari më rezultativ deri tani?Kjo është detyra ime, të hyj në fushë dhe të shënoj, apo tëndihmoj skuadrën për ta bërë një gjë të tillë. Shpresoj që të bëjmë shumë në të ardhmen”, deklaroi Salihi në grumbullimin eKombëtares.

E MARTE, 21 GUSHT 2007 SHQIP 31

Gjermani ka ftuar drejtuesit të mendojnë për përforcime të tjera, ndonëse deri tani Reali ka blerë 7 futbollistë të rinj

Trajneri ua ka faturuar humbjen ndërhyrjeve të gazetarëve dhe gjyqtarit

POLEMIKA

Trajneri i Francës ka bërë prapakthehu nga frika e dënimit të paralajmëruar nga UEFA

Domenek ndryshon mendje për Italinë“Ndoshta u ngatërrova me “Calciopoli’”

Trajneri i Kombëtaresfranceze, Raimond Domenek, ka tërhequr një pjesë të

akuzave të tij ndajItalisë, duke pasurfrikën e një pezulli-mi të mundshëmnga UEFA. Ai kish-te akuzuar Italinëse blinte gjyqtarët,duke kujtuar njëndeshje mes ko-mbëtareve U21 nëvitin 1999, e cila kandezur atmosfer-ën në prag të takimit të 8 shtatoritmes dy përfaqësueseve. “Ndosh-ta kam përzierë kujtimet e asajndeshjeje me skandalet italiane tëkohëve të fundit. Por duhet të shi-het edhe konteksti i kësaj çështje-je. Gjithsesi, nuk i kam shpikur unëproblemet mbi gjyqtarët e blerë qëdërguan Juventusin në Serinë Bdhe penalizuan Milanin. Megjith-atë, më mbetet një ndjenjë e thellëpadrejtësie për atë Itali-Francë tëvitit 1999”, u shpreh Domenek paragazetarëve. Por duket qartë se ky

ndryshim kursi ka ndodhur pasiUEFA ka vendosur të organizojë njëseancë dëgjimore, duke ftuar tra-jnerin të japë dëshminë e tij. “I kamdërguar një dosje UEFA-s. Ajo për-bëhet nga pamjet e ndeshjes dhenga gazetat e asaj periudhe.Shpresoj që çështja të zgjidhet samë shpejt, pasi italianët po eshfrytëzojnë për të rritur tensioninpara sfidës së 8 shtatorit”, u shprehnë mënyrë të çuditshme trajneri iFrancës, i cili e kishte hapur vetëkëtë polemikë. Një prapakthehu

ka qenë edhe ajo ndaj Materacit, tëcilin e kishte lavdëruar një javë mëparë. “Komplimentet e mia nuk ish-in për të vënë në dukje cilësitë e loj-tarit, por për të pranuar se Materacika lënë shenjë në finale dhemundësisht edhe në historinë efutbollit. Sigurisht që nuk e kamvlerësuar provokimin si cilësi të loj-tarit”, përfundoi Domenek.

Nga pala italiane, trajneriDonadoni nuk ka dashur t’i rep-likojë homologut të tij. “Nuk e dinëse Itali-Francë ka filluar që tani.

Ndoshta për ata, por jo për mua.Nuk më përket fakti se ata janë tëshqetësuar. Unë mendoj për gjëra

të tjera, kryesishtpër fushën e lojës.Nuk e ndjej të do-mosdoshme t’ikthej përgjigje Do-menek. Materaci-Zidan? Gjithë kjorëndësi ndaj kësajçështjeje më bëntë qesh. Kur tëpublikohet libri iMateracit, do ta

marrim vesh të gjithë se çfarë i kathënë”, u shpreh Donadoni. Portrajnerit të Francës i është kundër-përgjigjur Luka Toni. “E kuptoj senjë person që ka humbur një fina-le mund të jetë i mërzitur. Por nuki kuptoj të gjitha deklaratat editëve të kaluara. Ndoshta i kabërë për të karikuar sa më shumëskuadrën e tij para sfidës. Më erëndësishmja është që fituam atëndeshje, e cila kishte më shumëvlera për ne”, u shpreh sulmuesi iItalisë.

Stajls i kërkon

falje Liverpulit

Portieri i Kombëtaresgjermane dhe Arsenalit,Jens Lehman, ka dek-laruar se Anglia nuk ësh-të më e fortë se Gjerma-nia. “Skuadra jonë ështëmë e fortë psikologjik-isht, pasi ne kemi eks-periencën e suksesevenë 20 vitet e fundit. Nejemi gjithmonë të suk-sesshëm, jo duke fituarnë të tëra rastet, por tëpaktën i afrohemi. Kjo imungon Anglisë, e cilaka presion të vazh-dueshëm. Mediat këtu iquajnë lojtarë të mëd-henj edhe ata që nukjanë formuar”.

Racizmi pushton

edhe BundesligënGerald Asamoa, sul-muesi i Shalkes dhe iKombëtares gjermane,është bërë objektsharjesh raciste nga njëtjetër futbollist në fushë.Në ndeshjen kundërBorusias së Dortmun-dit, Asamoah është për-plasur me portierinkundërshtar, RomanVaidenfeler. Nga kjo kalindur një debat dhe si-pas sulmuesit portieri eka quajtur atë “derr tëzi”. Vaidenfeler ka refu-zuar gjithçka, por fed-erata ka nisur një hetimpër të zbardhur këtëngjarje të shëmtuar.

Lehman: Anglezët

nuk janë fitimtarë

Gjyqtari Rob Stajls i kakërkuar falje Liverpulit,duke pranuar se kishtegabuar në akordimin e11-metërshit në favor tëÇelsit. “Të gjithëgjyqtarët hyjnë nëndeshje duke shpresuarqë të mos bëjnë ga-bime, por duke qenë tëndërgjegjshëm që njëgjë e tillë mund tëndodhë. Askush nga nenuk dëshiron që tëndikojë në rezultatin e njëtakimi. Duke dhënë 11-metërshin, e pranoj semund të kem ndikuarrezultatin e ndeshjesdhe kërkoj falje”, tha ai.

ValenciaOfrohen 22 milionë për Van Der Vart

Skuadra e Valencias ka rritur ofertën e saj për mesfushorin holandezRafael Van Der Vart, duke e çuar atë në 22 milionë euro. Gazeta gjer-mane “Sport Bild” ka bërë të ditur se ekipi spanjoll është i bindur senuk do të dalë me duart bosh nga kjo çështje, duke marrë në fundkapitenin e Hamburgut. Skuadra gjermane refuzoi ofertën e parë prej14 milionë eurosh, duke e cilësuar të pashitshëm lojtarin. Ai ka njëklauzolë në kontratën e tij, ku shkruhet se mund të largohet në vitin2009 për një shumë prej 1.5 milionë eurosh. Holandezi rrezikon njëgjobë prej 100 mijë eurosh nga klubi, pasi ka pozuar me fanellën eValencias.

ÇelsiMakelele firmos kontratën njëvjeçare

Klod Makelele ka firmosur rinovimin e kontratës së tij me Çelsin, dukee shtyrë përfundimin e saj në vitin 2009. Kontrata aktuale përfundonteme mbylljen e sezonit dhe ai mund të kërkonte një sistemim të rigjatë merkatos së janarit. Por më në fund ai zgjodhi të qëndronte teÇelsi, për të mbyllur eksperiencën e tij në Angli në moshën 36-vjeçare.Londinezët e paguan 13.9 milionë sterlina futbollistin në vitin 2003,kur ai u largua nga Reali i Madridit. Makelele u bë pjesë thelbësore eskuadrës së ndërtuar nga Muinjo, duke filluar një cikël që u kurorëzuame dy tituj kampion, dy Kupa Anglie dhe një Kupë Karling.

PEPEMbrojtësibrazilian ështëcilësuar si lojtarimë i keq nëfushë, pasi kabërë gabime tënjëpasnjëshmenë këtë sfidë tërëndësishme

ALVESHFutbollisti iSeviljes kalënë tëkuptohet semund të kalojëte Reali. “Kushështë aifutbollist qënuk e ëndërronkëtë skuadër”

Shuster u shpall luftë mediave

Bernd Shuster tashmë ështënë “syrin e ciklonit”. Ka mjaftuar humbja në Superk-

upën e Spanjës, për të kthyer tra-jnerin gjerman nga personazh sim-patik, në të urryer për tifozerinëmadrilene. Gjashtë humbje në 10ndeshje me Realin e Madridit janënjë bilanc që shumë pak persona eprisnin dhe tashmë po vihet nëdyshim aftësia e Shuster për tëdrejtuar këtë skuadër me ambicie.Megjithatë, pas pesë golave të pë-suar në shtëpi ndaj Seviljes, aiduket se ka gjetur shkaktarin e kësajdisfate, duke ia atribuuar atë me-diave që ndërhyjnë dhe gjyqtarit tënjëanshëm. Që në fjalët e para tëkonferencës për shtyp, Shuster eka cilësuar gjyqtarin si protagonis-tin kryesor të ndeshjes. “Ai ndih-moi për një rezultat të tillë”, ishteakuza e trajnerit gjerman. Por kjoishte vetëm maja e ajsbergut, pasiai vazhdoi me akuza të rënda ndajgazetarëve në sallë, të cilët po epyetnin pse nuk kishte aktivizuarsi titullar Gutin. “Në fillim ishteRaul, për të cilin hodhët dyshime,tani keni kaluar te Guti. Duhet takuptoni se nuk mund të jenë në tënjëjtën linjë me ne, në të njëjtënlartësi. Ne jemi profesionistë,punojmë çdo ditë me lojtarët, ishohim vazhdimisht, ndërsa junuk e bëni një gjë të tillë. Unë nukpretendoj të jem në nivelin tuaj përsa i përket gazetarisë, ju duhet tëbëni të njëjtën gjë për çështjetteknike. Nuk e kuptoj këtë sjellje.Guti për mua kishte një rol tërëndësishëm në pjesën e dytë,nuk mund ta dija se do të mbyllnimpjesën e parë në disavantazh. Ngata dini ju? Unë them se me pak re-spekt më shumë do të kishim mëpak probleme”, u shpreh Shusterpara gazetarëve. Por një gjë e tillëka “tërbuar” mediat spanjolle, tëcilat i janë vërsulur trajnerit gjer-man, duke i kujtuar atij se Realikishte pësuar 5 gola në fushën e tijnë shumë pak raste. “Një disfatëqë nuk mund të imagjinohej po tëishte Kapelo në pankinë. Një sh-katërrim historik nga Sevilja”, ish-te një prej titujve të gazetës “Mar-ca”, e cila mbron zakonisht intere-sat e madrilenëve. Ndërsa gazetakatalanase, “Sport”, është tallurme pretendimet e gjermanit përndërtimin e një formacioni spek-takolar. “Më në fund spektaklimbërriti në ‘Santiago Bernabeu’”,shkruhet në faqen e parë, duke iureferuar lojës së jashtëzakonshmeqë zhvilloi Sevilja. “Reali i Shuster-it bëhet qesharak dhe humb Su-perkupën në shtëpi” është titulli i“El Mundo”. Vetëm “As” ka qenë mëe butë në komente, ndonëse iro-nia ndaj madrilenëve nuk mun-gon as në këtë rast. “Sevilja kalonnjë Madrid të brishtë dhe meshumë dyshime”, shkruhej nëfaqen e parë të kësaj gazete, dukeiu referuar paraqitjes sëtmerrshme të brazilianit Pepe. Ky ifundit është shfaqur thuajse i për-lotur para mediave në përfundimtë ndeshjes. “Është hera e parë qëkam pësuar kaq shumë gola nëkarrierën time. Jam shumë i mërz-itur, pasi urrej të mundem, por dotë bëj maksimumin për të ndry-shuar situatën dhe për të treguarvlerat e mia”, tha ai.

‘‘Trajneri është

ftuar nga UEFA

në një seancë

dëgjimore për të

treguar provat

‘‘Toni ka ironizuar

me Domenek, i

cili sipas tij

mbante inat pasi

humbi finalen

Edhe gazetat që

zakonisht mbrojnë

Realin, kanë shkruar

kundër Shuster në

numrat e djeshëm

S P O R T