GIÁO TRÌNH DÙNG CHO SINH VIÊN NGOÀI NGÀNH

TRỒNG TRỌT TRƯỜNG Đ Ạ I HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP

NHÀ XUẤT BÀN NÒNG NGHIỆP

Đ Ạ I H Ọ C T H Á I N G U Y Ê N

T R Ư Ờ N G Đ Ạ I H Ọ C N Ô N G L Â M T H Á I N G U Y Ê N

TS. ĐẶNG VĂN MINH (Chủ biên)

PGS.TS. N G U Y Ễ N N G Ọ C N Ô N G - PGS.TS. T R Ầ N N G Ọ C N G O Ạ N

T S . Đ Ỗ T U Ấ N K H I Ê M

G I Á O T R Ì N H

TRỒNG TRỌT ĐẠI CƯƠNG

( G i á o t r ình d ù n g cho sinh v iên n g o à i n g à n h T r ồ n g t rọ t t rường Đ ạ i học n ô n g - l â m nghiệp)

N H À X U Ấ T B Ả N N Ô N G N G H I Ệ P

H À N Ộ I - 2006

L Ờ I N Ó I Đ Ầ U

Môn học "Trồng trọt đại cương" là môn học nhằm cung cấp những kiến cơ bản

nhất về lĩnh vực trồng trọt như sinh lý thực vật, đất trồng trọt, phân bón, canh tác và

bảo vệ thực vật cho sinh viên nông nghiệp thuộc các ngành không phải là Trồng trọt

như ngành Quản lý đất đai, Chăn nuôi và Thú y của trường Đại học Nông Lâm Thái

Nguyên, cũng như ngành Kinh tế nông nghiệp của trường Đại học Kinh tế và Quản

trị kinh doanh thuộc Đại học Thái Nguyên.

Trong suốt những năm qua, nội dung môn học "Trồng trọt đại cương" luôn

luôn thay đổi cùng với sự thay đổi của chương trình giảng dạy của các chuyên

ngành. Đặc biệt là sau khi đổi mới chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu

phát triển của ngành giáo dục trong giai đoạn hiện nay.

Giáo trình Trồng trọt đại cương được biên soạn để phục vụ cho việc giảng

dạy và học tập của sinh viên thuộc các ngành trên và cũng là tài liệu tham khảo

tốt cho những người có liên quan tới sản xuất cây trồng.

Giáo trình Trồng trọt đại cương được tập thể tác giả thuộc khoa Nông học

và khoa Tài nguyên và Môi trường nông nghiệp, trường Đại học Nông lâm Thái

Nguyên biên soạn gồm 5 chương, được phân công như sau:

- TS. Đặng Văn Minh chủ biên và trực tiếp biên soạn chương 2 và chương 5.

- TS. Đổ Tuấn Khiêm biên soạn chương ỉ .

- PGS.TS. Nguyễn Ngọc Nông biên soạn chương 3.

- PGS.TS. Trần Ngọc Ngoạn biên soạn chương 4.

Các tác giả cám ơn sự giúp đỡ về tài liệu và đóng góp ý kiến cho việc biên

soạn cuốn giáo trình này của các thầy cô giáo khoa Nông học và khoa Tài

nguyên và Môi trường nông nghiệp.

Trong quá trình biên soạn giáo trình này, chúng tôi đã tham khảo nhiều tài

liệu có liên quan. Tuy đã có nhiều cố gắng, song chắc chắn không tránh khỏi

những thiếu sốt. Tập thể tác giả mong nhận được sự góp ý của các thầy cô giáo,

sinh viên và độc giả.

Xin chân thành cảm ơn!

Các tác giả

3

M Ụ C L Ụ C

L Ờ I N Ó I Đ Ầ U 3

C H Ư Ơ N G 1. S INH L Ý C Â Y T R Ổ N G 9

1.1. Sinh lý t ế b à o thực vật 9

Ì . Ì . Ì . T ế b à o là đ ơ n vị của cơ thể sống 9

Ì . Ì .2. H ì n h thái và cấu tạo t ế bào 10

1.1.3. T h à n h phần hoa học của chất n g u y ê n sinh và vai t rò sinh lí của c h ú n g 14

Ì . Ì .4. Đặc t ính vật lý và hoa keo của chất n g u y ê n sinh 16

1.1.5. H i ệ n tượng thẩm thấu và sự x â m nhập nước vào t ế bào 18

1.2. Trao đ ổ i nước ở thực vật 19

1.2.1. V a i t rò của nước trong đ ờ i sống thực vật 19

Ì .2.2. Sự hút nước của thực vậ t 20

Ì .2.3. Sự thoát hơi nước 23

Ì .2.4. Sự cân bằng nước trong cây 26

Ì .2.5. C ơ sở khoa học của tướ i nước hợp lý 26

1.3. Quang hợp 27

1.3.1. Đ ịnh nghĩa quang hợp - Phương t r ình quang hợp 27

1.3.2. Bộ m á y quang hợp 28

1.3.3. Cơ c h ế quang hợp 29

Ì .3 .4 . Quang hợp và ngoại cảnh 32

1.3.5. Quang hợp và n â n g suất cây trồng 34

Ì .4. H ô hấp thực vậ t 35

Ì .4. Ì . Đ ị nh nghĩa và vai t rò của h ô hấp ở thực vật 35

Ì .4.2. Bản chất của h ô hấp 36

Ì .4.3. Các y ế u t ố ngoại cảnh ảnh hưởng đ ế n h ô hấp 38

Ì .5. Sinh t rưởng và phá t t r i ển của thực vật 38

1.5.1. K h á i n i ệ m chung 38

1.5.2. Sự nảy m ầ m của hạt 43

5

1.5.3. Ảnh hưởng của các đ i ề u k i ệ n ngoại cảnh đ ế n khả n ăng nảy m ầ m của hạt 44

Ì .5.4. Sự h ì n h t hành của hoa ở thực vật 4 5

Ì .5.5. Sự h ình t hành quả và sự ch ín của quả 49

C H Ư Ơ N G 2. Đ Ấ T T R Ổ N G T R Ọ T 5 3

2. Ì . K h á i n i ệ m và vai t rò của đất 5 3

2.2. Sự h ình t hành đất 5 3

2.2.1. Đ á và k h o á n g vật 5 3

2.2.2. Q u á t r ình h ình thành đất 5 4

2.2.3. H ì n h thái phẫu d i ện đất 5 6

2.3. các t ính chất của đất 5 7

2.3.1. T ính chất lý học của đất 5 7

2.3.2. Đặc t ính hoa học của đất 6 6

2.3.3. Đặc đ i ể m sinh học của đất 77

2.3.4. M ộ t số b i ệ n p h á p sử dụng và cả i tạo đất t rồng t rọ t 81

C H Ư Ơ N G 3. P H Â N B Ó N 90

3 .1 . V a i t rò của phân b ó n xu hướng ngh iên cứu - sản xuất và sử dụng 90

3. Ì . Ì . V a i t rò của phân b ó n 90

3.1.2. X u hướng ngh iên cứu, sản xuất và sử dụng phân b ó n t rên t h ế g i ớ i và ở V i ệ t Nam h iện nay 95

3.2. Các loạ i phân bón hoa học 96

3.2.1. Phân đ ạ m 96

3.2.2. L â n và phân lân 105

3.2.3. K a l i và phân ka l i 116

3.2.4. P h â n hỗn hợp 122

3.2.5. Hướng dẫn c á c h t ính toán lượng p h â n b ó n đ a lượng 124

3.2.6. Cách l à m m ô h ình thực ngh iệm sử dụng phân b ó n t rên đồng ruộng của h ộ nông dân 125

3.3. Cơ sở khoa học xây dựng quy t r ình b ó n phân cho cây t rồng 127

3.3.1. Đ ịnh nghĩa 127

3.3.2. Các căn cứ để xây dựng quy t r ình bón phân hợp lí 127

3.3.3. M ộ t số đ ịnh luật chi phố i việc xây dựng c h ế đ ộ bón phân 128

6

3.4. Bón p h â n cân đ ố i và hợp lý cho cây trồng để đ ả m bảo cân bằng dinh dưỡng 131

3.4.1 . Đ ặ t vấn đ ề 1 3 1

3.4.2. Các chất d inh dưỡng thiết y ế u của cây t rồng 132

3.4.3. Bón phân cân đ ố i và họp lý !33

3.4.4. B ó n phân cân đ ố i và hợp lý cho mộ t số cây t rồng ở V i ệ t N a m 134

C H Ư Ơ N G 4. H Ệ T H Ố N G C A N H T Á C 139

4. Ì . K h á i n i ệ m và các đặc đ i ể m chung 139

4 .1 .1 .Khá i n i ệ m 139

4.1.2. Các đặc đ i ể m chung 139

4. Ì .3. Sự phát t r i ển của ngh iên cứu hệ thống canh tác 140

4.2. H ệ thống n ô n g t rạ i và m ô i t rường xung quanh 140

4.2.1. H ệ thống n ô n g t rạ i 140

4.2.2. M ô i t rường xung quanh 141

4.3. Đặc đ i ể m chung của canh tác ở vùng nhiệ t đ ớ i 142

4.3. Ì . T i ề m n ă n g đ ố i v ớ i canh tác ở vùng nhiệt đ ớ i 142

4.3.2. Những k h ó k h ă n đ ố i vớ i canh tác ở vùng nhiệt đ ớ i 142

4.4. Các l o ạ i hệ thống canh tác 143

4.4.1. H ệ thống canh tác du canh, du mục 143

4.4.2. H ệ thống canh tác c h u y ê n m ô n hoa 144

4.4.3. Các loạ i hệ thống canh tác kế t hợp 145

4.5. Cơ cấu cây t rồng trong hệ thống canh tác 147

4.5.1. K h á i n i ệ m 147

4.5.2. Cơ sở khoa học xác đ ịnh cơ cấu cây trồng hợp lý 148

4.6. K h u y ê n c á o và m ở rộng kế t quả ngh iên cún phát t r i ển hệ thống canh tác 152

4.6. Ì . M ố i quan h ệ giữa cán bộ ngh i ên cứu, cán bộ k h u y ê n n ô n g và n ô n g dân 152

4.6.2. Các p h ư ơ n g p h á p khuyến cáo kế t quả ngh iên cứu 155

4.6.3. Các c h í n h sách hợp lý để phát t r i ển kế t quả ngh iên cứu hệ thống n ô n g nghiệp 165

4.7. Đ ị n h hướng phá t t r i ển hệ thống canh tác trong nền k inh t ế thị t rường 167

C H Ư Ơ N G 5. P H Ò N G T R Ừ D Ị C H H Ạ I CÂY T R Ổ N G 168

5 .1 . P h ò n g trừ sâu hạ i c ây trồng 168

5.1.1. K h á i n i ệ m về côn t rùng 168

7

5.1.2. Sự phá hạ i của côn t rùng đ ố i vớ i cây trồng 168

5.1.3. Q u á t r ình b iến thái và sự phá hạ i của cồn t rùng 169

5. Ì .4. Các phương p h á p p h ò n g trừ sâu hạ i 169

5.2. P h ò n g trừ bệnh hạ i cây trồng 172

5.2.1. K h á i n i ệ m về bệnh hạ i cây t rồng 172

5.2.2. Tác n h â n gây bệnh hạ i cây t rồng 172

5.2.3. Tác hạ i của bệnh hạ i cây t rổng 172

5.2.4. B iện p h á p p h ò n g trừ bệnh hạ i cây trổng 173

5.3. Cỏ dạ i và b i ện p h á p p h ò n g trừ 179

5.3.1. Khá i n i ệ m và tác hạ i của cỏ d ạ i 179

5.3.2. Đặc đ i ể m sinh học của cỏ d ạ i 181

5.3.3. Biện p h á p p h ò n g ngừa cỏ dạ i 182

5.4. Ưng dụng c ô n g nghệ sinh học trong bảo vệ thực vật 187

5.4.1. K h á i n i ệ m về c ô n g nghệ sinh học trong bảo vệ thực vật 187

5.4.2. Các kỹ thuật của CNSH trong bảo vệ thực vật 187

5.4.3. M ộ t số sản phẩm CNSH phổ b iến á p dụng trong p h ò n g trừ dịch hạ i c â y t rồng 188

5.4.4. M ộ t số kế t quả ứng dụng t ạ i V i ệ t Nam 188

T À I L I Ệ U T H A M K H Ả O 1 9 0

Chương Ì

S I N H L Ý C Â Y T R Ổ N G

1.1 . S I N H L Ý T Ế B À O T H Ự C V Ậ T

1.1.1. Tế bào là đom vị của cơ thể sông

Sinh lý thực vậ t là m ộ t m ô n khoa học n g h i ê n cứu những h i ệ n tượng x ả y ra t rong

c ơ t h ể thực vậ t . Sự sống của thực vật là m ộ t c h u ỗ i v ô c ù n g phức tạp g ồ m nh i ều h i ệ n

tượng sống l iên k ế t chặt chẽ v ớ i nhau và p h ù hợp v ớ i nhau m ộ t c á c h t inh v i . C ơ t h ể thực vật bậc cao m à c h ú n g ta c h ọ n l à m đ ố i tượng n g h i ê n cứu là m ộ t sinh vật đ a b à o

cho n ê n h i ệ n tượng sống của thực vật là do k ế t q u ả hoạt đ ộ n g sống tổng hợp của m ộ t

tập hợp n h i ề u t ế b à o , hay nói c á c h k h á c t ế b à o là đ o n vị cấu tạo c ơ b ản của c ơ t h ể

thực vật . T ậ p hợp c á c t ế b à o tạo n ê n c á c m ô , tập hợp c á c m ô tạo n ê n c ơ quan và tập hợp c á c c ơ quan t ạo n ê n c ơ t h ể thực vật . V ì vậy m u ố n t ì m h i ể u q u á t r ình sống của thực vật th ì t rước hế t phả i t ì m h i ể u k ỹ q u á t r ình sống của từng t ế b à o .

Trước k h i n g h i ê n cứu t ế b à o , c h ú n g ta cần h i ể u đặc t rưng của chất sống, quan hệ

của chất sống và t ế b à o - Engels đ ã đ ị n h nghĩa sự sống: "Sự sống là phương thức tồn

tại của Protein, nhân tố trọng yếu nhất của phương thức tồn tại đó là giữa nó và điêu

kiện ngoại cảnh luôn luôn tiến hành trao đổi chất, khi nào trao đổi chất đình chỉ thì

sự sống cũng đình chỉ theo. Kết quả là chất protein bị phân giải".

- Chất sống k h á c v ớ i chất k h ô n g sống ở chỗ , n ó l u ô n l u ô n t i ế n h à n h trao đ ổ i chất

vớ i đ i ề u k i ệ n ngoạ i c ả n h đ ể duy tr ì sự sống và k i ế n t ạo n ê n những h ì n h thá i đặc thù

đ ể sinh t rưởng , p h á t t r i ể n (và chất k h ô n g sống k h ô n g bị đ i ề u k i ệ n ngoạ i cảnh ch i phố i , m à sự t i ế p x ú c g iữa chất k h ô n g sống v ớ i đ i ề u k i ệ n ngoạ i cảnh đ ư a đ ế n k ế t q u ả

cuố i c ù n g là n ó bị p h á huy - v í d ụ : đ á bị phong hoa t h à n h đấ t , sắt b ị g ỉ . . . ) .

- Sự trao đ ổ i chất của chất sống bao g ồ m n h i ề u q u á t r ình b i ế n đ ổ i v ề vật chất và năng lượng ( q u á t r ì n h đ ồ n g hoa và d ị hoa).

+ Q u á t r ì nh đ ồ n g hoa là q u á t r ình b i ế n đ ổ i những chất k h ô n g sống t h à n h chất sống - d ị hoa là q u á t r ì nh p h â n g i ả i những chất hữu c ơ t h à n h những chất k h ô n g sống và c u ố i c ù n g t h ả i ra n g o à i c ơ t h ể .

+ Đ ồ n g hoa và d ị hoa là hai m ặ t thống nhất của sự trao đ ổ i chất: vì rằng c ó d ị

hoa m ớ i c ó n g u y ê n l i ệ u và n ă n g lượng cho q u á t r ình đ ồ n g hoa, ngược l ạ i q u á t r ình

đ ồ n g hoa l ạ i cung cấp c ơ sở vật chất cho q u á t r ình d ị hoa.

- M ỗ i l o ạ i h ì n h sinh vật đ ề u c ó m ộ t k i ể u trao đ ổ i chất r i ê n g của n ó , cho n ê n t rên

c ù n g m ộ t m ả n h đấ t n ế u ta t rồng lúa th ì sẽ thu được những hạt t h ó c m à chất d ự t rữ

chủ y ế u là t i nh bộ t , n ế u ta t rồng lạc th ì chất d ự t rữ l ạ i là l ipí t , hoặc ta t rồng m í a th ì sẽ

cho ta đường , . . .

9

- Chất sống c ò n có đặc đ i ể m là th ích ứng vớ i đ iều k i ệ n ngoại cảnh. Sự th í ch ứng là dựa vào t ính cảm ứng của sinh vật , nhờ có t ính cảm ứng này m à sinh vật c ó thể chịu được tác động của đ i ề u k i ệ n ngoại cảnh thay đ ổ i , phát sinh ra những phản ứng nhất đ ịnh, những phản ứng đ ó trước hết được b i ể u h i ệ n bằng sự thay đ ổ i phương

hướng và mức đ ộ trao đ ổ i chất. Cũng vì vậy m à trong q u á t r ình t i ế n hoa lâu dà i của sinh vật và qua sự thay đ ổ i của đ i ề u k i ệ n ngoại cảnh, t ớ i nay đã h ình t hành nên rất

nhiều l o ạ i h ình sinh vật m ớ i k h á c nhau.

1.1.2. Hình thái và cấu tạo tê bào

T ế b à o là đem vị cấu tạo cơ bản của thực vật đ a b à o và c ó cấu tạo hế t sức phức

tạp. Tuy từng l o ạ i h ình thực vật m à cấu tạo của t ế b à o c ó k ích thước, h ình dạng và

chức n ăng c ó t hể rất k h á c nhau, n h ư n g về căn bản , c á c t ế b à o đ ề u c ó 3 bộ phận

ch ính : vỏ t ế bào , chất n g u y ê n sinh và k h ô n g b à o .

1.1.2.1. Vỏ tế bào

v ỏ t ế b à o g i ữ cho t ế b à o có h ì n h thái nhất đ ịnh, cấu tạo của vỏ t ế b à o g ồ m 3 lớp: vỏ sơ sinh, lớp giữa và thứ sinh. v ỏ sơ sinh được h ình t hành lúc t ế b à o đ a n g sinh trưởng, vỏ t hứ sinh được h ình t hành sau vỏ sơ sinh lúc t ế b à o đ ã ngừng t ăng trưởng về đ ộ lớn, vai t rò chủ y ế u của nó là t ăng cường t h ê m tác dụng cơ g i ớ i đ ố i vớ i thực vật, lớp vỏ sơ sinh và thứ sinh càng t ích lũy được nh iều thì c à n g l à m cho v ỏ t ế bào

cứng t h ê m và h ình thái t ế b à o cũng được g i ữ vững. v ỏ t ế b à o được cấu tạo chủ y ế u là

xenluloza. Xenluloza là Homopolyme của D . Glucoza c á c gốc được l iên kế t vớ i nhau bở i l iên kế t Ì - 4. N g o à i ra c ò n c ó c á c l o ạ i Hemixenluloza, peptin và những dẫn xuất của c h ú n g . M ộ t p h â n tử xenluloza c ó thể chứa 10.000 gốc glucoza và n ố i v ớ i nhau ở vị t r í Ì - 4 đ ể tạo thành mộ t mạch thẳng dà i . Các p h â n tử xenluloza Liên kế t vớ i nhau tạo thành từng b ó g ọ i là mixen xenluloza giữa các b ó mixen xắp x ế p l ạ i vớ i nhau để chừa l ạ i những l ỗ hổng (khoảng t rống) c ó đ ộ lớn 100 A° ( 1 A ° = 10" 1 0 m).

T h à n h phần và dạng thành t ế b à o thay đ ổ i theo q u á t r ình phát t r i ể n :

- Hoa gỗ : M à n g t ế b à o chứa nh iều l i nh in ( C 5 7 H 6 0 0 7 0 ) l à m cho t ế b à o t rở n ê n cứng rắn, tuy vậy nước vẫn thấm qua được.

- Hoa l ie: ỏ c ác lóp m à n g xenluloza có chất g iống m ỡ là suberin, chất này hầu như k h ô n g thấm.

1.1.2.2. Nguyên sinh chất

- Chất n g u y ê n sinh n ằ m trong v ỏ t ế b à o n ó là b ộ phận sống của t ế b à o . Chất

n g u y ê n sinh là mộ t l oạ i keo nửa lỏng , k h ô n g trong suốt và k h ô n g đồng nhất, k h i t ế

b à o còn non n ó ch iếm đ ầ y cả khoang t ế bào .

- N g u y ê n sinh chất g ồ m có : t ế b à o chất (xytoplasma), n h â n t ế b à o , l ạp thể (plastid), ty thể (mitochondic) , v i t hể (microsome), bộ m á y G ô n g i , m à n g lướ i n ộ i chất.

10

a) Tế bào chất

K h ố i chất n ằ m giữa v ỏ t ế b à o và k h ô n g b à o n h ư n g n g o à i n h â n , l ạ p t h ể , ty t h ể và c á c c ơ quan tử k ể t r ên g ọ i là t ế b à o chất. T ế b à o chất là m ộ t k h ố i nửa l ỏ n g , đ ồ n g nhất v ề m ặ t quang học v à co t h ể coi là m ộ t dung dịch keo protein t rong nước . C á c protein n à y bao g ồ m n h i ề u protein enzym x ú c t ác cho q u á t r ì nh trao đ ổ i chất quan t rọng t rong t ế b à o . V í d ụ c á c enzym x ú c t ác cho q u á t r ình đ ư ờ n g p h â n .

b) Nhân tế bào

N h â n là c ơ quan tử quan t rọng nhất của chất n g u y ê n sinh, h ì n h dạng của n h â n rấ t thay đ ổ i ( t ròn , b ầ u dục, h ì n h que V.V..)

- K í c h thước từ : 7-8 l i m

- T r o n g n h â n c ó cromat in chất d ễ n h u ộ m m ầ u , n g o à i ra c ò n c ó d ịch n h â n và n h â n n h ỏ .

- M à n g n h â n c ó cấu tạo 2 l ớ p - b ộ phận của lớp m à n g n g o à i t h ư ờ n g v ư ơ n d à i ra đ i v à o t ế b à o chất v à t h ư ờ n g chu i qua v ỏ t ế b à o đ i sang t ế b à o b ê n cạnh , n h ờ v ậ y m à bảo đ ả m cho c á c t ế b à o được l i ên tục v ớ i nhau.

- T h à n h phần c h ủ y ế u của n h â n t ế b à o : protein 50-80%; A N D : 5-10%; A R N :

3,3%; l i p i t : 8-12% (Serra-1955).

- N h â n c ó vai t r ò quan t rọng t rong sự tổng hợp protein, và A D N c ó vai t rò đ i ề u

hoa q u á t r ình sinh t ổ n g hợp protein t rong t ế b à o . N h â n rất cần cho sự p h â n chia t ế

b à o và v iệc h ì n h t h à n h c á c cấu t rúc đặc t r ư n g cho c á c t ế b à o .

N h â n đ ó n g vai t r ò quan t rọng t rong h i ệ n tượng d i t r uyền , n h ò A D N c ó k h ả n ă n g quy đ ịnh t í nh chất đặc t r ư n g của protein được tổng hợp n ê n .

N h â n c ò n p h ó n g ra t ế b à o chất m ộ t số coenzym cần t h iế t cho c á c q u á t r ình trao

đ ổ i chất t i ế n h à n h b ì n h t h ư ờ n g t rong t ế b à o chất . Đ ặ c b i ệ t t rong n h â n tổng hợp n ê n Nico t i ami t A d e n i n D i n u c l i o t i t ( N A D ) là m ộ t t h à n h phần quan t rọng của enzym tham

gia v à o q u á t r ì nh o x y hoa k h ử ở t rong ty t h ể , đ ồ n g t h ờ i k í c h t h í c h hoạt đ ộ n g của nh iều h ệ enzym k h á c n h ư phốtphataza.

T r ê n thực t ế n g ư ờ i ta thấy r ằ n g h à m lượng A R N t hường cỏ n h i ề u t rong c á c t ế

b à o non, những t ế b à o b i ể u b ì ở đ ầ u rễ , nơ i sản sinh ra l ô n g h ú t th ì lượng A R N c à n g nhiều . N h ư v ậ y ta thấy rằng nơ i n à o m à ở đ ó t ế b à o đ a n g sinh t rưởng và phá t t r i ể n m ạ n h th ì t í ch l ũ y n h i ề u A R N .

c) Lạp thể

L ạ p t h ể là c á c b à o quan tổng hợp đặc b i ệ t t rong c á c t ế b à o thực vật . N ó là những c ơ quan chứa sắc t ố , c ă n cứ v à o hoạt đ ộ n g và m ầ u sắc n g ư ờ i ta chia l ạ p t h ể ra l à m n h i ề u l o ạ i : l ạ p t h ể k h ô n g m ầ u (vô sắc l ạp ) , l ạ p t h ể c ó m ầ u , ( lục l ạ p và sắc l ạ p ) . T rong c á c l o ạ i n à y th ì lục l ạ p g i ữ vai t rò quan t rọng nhất, g i ữ vai t rò tổng hợp G l u x i t t rong t ế b à o

- K í c h thước của l ạ p t h ể b é và thay đ ổ i : 3-4 l i m

- T h à n h phần : chứa khoảng 30-40% protein, 20-40% l ip i t và 0,5-3,5 % A R N .

l i