Glossa_BLyk-[Papastathi_Despoina]

Δσποινα Παπαστθη, Φιλλογος – 8 ο ΓΕΛ Ιωανννων
2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1)
Ασκσεις 4)
Ασκσεις
Οργνωση του λγου: το ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ως τρπος ανπτυξης της παραγρφου
Ασκσεις
• Τπος – Πληροφρηση - Παραπληροφρηση
• ΜΜΕ & Ιδιωτικ ζω
Κεμενα για εξσκηση
1) Η οργνωση της εδησης 2)

ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ:
• Μσα Μαζικς Ενημρωσης: Ορισμς, Εδη, Θετικς και Αρνητικς
συνπειες
3
4
5
επικοινωνας στην καθημεριν ζω, προκειμνου να παρουσιαστε μνο το
ουσιαστικ περιεχμενο του μηνματος με τον πιο απλ και απριττο τρπο. Ττοιες
περιπτσεις εναι:
•
• Σντομα δελτα ειδσεων δελτα καιρο.
μως υπρχουν και περιπτσεις που επιβλλεται η αναλυτικ κφραση στον προφορικ γραπτ λγο , προκειμνο υ να δοθο ν κατ το δυνατ ν
περισστερες πληροφορες και στοιχεα που θα διευκολνουν τη συνεννηση και την
κατανηση σων εμπλκονται στην πρξη της επικοινωνας. Ττοιες περιπτσεις εναι:
• Επιστημονικς διαλξεις, ομιλες, εργασες,
• Επσημα γγραφα στα οποα εναι ανγκη να εναι σαφς και περιεκτικ το
περιεχμενο,
• Στη διδασκαλα, που ο μαθητς θα πρπει να ρχεται σε επαφ με τον
αναπτυγμνο λγο στε να κατανοε καλτερα τις γνσεις που λαμβνει,
• Σε οποιαδποτε περσταση της καθημερινς ζως του ατμου, που εναι
αναγκαο να γνουν σαφες και αναλυτικς διευκρινσεις διαφρων θεμτων και
ζητημτων.
1
Λακωνικτητα εναι η ικαντητα κφρασης με συντομα και ευστοχα. Προσδδειβαρτητα στο λγο, κυριο λεξα, χαρακτηρζεται απ λλειψη επιτδευσης, στμφου, και τσεις αυτοπροβολς, προποθτει σαφ και επαρκ γνση του θματος.
Να επισημνετε σε ποιες περιπτσεις της καθημερινς μας ζως εναι απαρατητη η
λακωνικτητα και πτε αντθετα επιβλλεται η αναλυτικ κφραση στον προφορικ
στο γραπτ λγο. (κφραση κθεση, τεχος Β, σελ. 239)
8/17/2019 Glossa_BLyk-[Papastathi_Despoina]
6
- Σνδεση λακωνικτητας με στοχασμ, τη βαθι σκψη, την εσωτερικ διεργασα.
- Καταργε τη φλυαρα, την επιτδευση, την ανα.
- Προγει τη συνεννηση πνω στη βση της απλτητας, της περιεκτικτητας, της
ουσας.
-
• Σγχρονη εποχ και φτχεια της γλσσας:
- Ο λγος περιορζεται στα ουσιδη, εκμηχανζεται, συνθηματοποιεται.
- λλειψη καλλιργειας και κριτικς ικαντητας, λλειψη αυτογνωσας και εσωτερικς ζως.
- Ανπτυξη της τεχνολογας και της επιστμης, αξηση της ορολογας, αλλοωση
της δομς της γλσσας, τυποποηση σκψης και κφρασης.
Οι αρχαοι λληνες θεωροσαν αρετ τη λακωνικ κφραση και τον νθρωπο που
εκφραζταν λακωνικ τον θεωροσαν φιλσοφο. Σμερα παρατηρεται το φαινμενο
της συντμευσης του λγου, με τη διαφορ πως δεν αποτελε κφραση λακωνικτητας,
αλλ εναι αποτλεσμα της φτχειας της σκψης και της ζως μας. Να συγκρνετε τις
δο αυτς στσεις.
8
συνθηματολογας που κατακερματζουν την ελληνικ γλσσα και εκφρζουν την αλλοτριωμνη πολιτικ μας συνεδηση. Η «ξλινη γλσσα» που χρησιμοποιεται
καθορζει την πολιτικ-κομματικ τοποθτηση του καθενς και εκμαυλζει χι μνο
την γλωσσικ αλλ και την εθνικ εντητα του ελληνικο λαο και πολ
περισστερο των νων που εναι ευεπηραστοι και αδαες ως προς την χρση του θησαυρο της γλσσας μας.
Επιπλον η αλλοτρωση των διαπροσωπικν σχσεων περιορζει τα
περιθρια για διλογο και δημιουργικ προσγγιση και επικοινωνα των ανθρπων.
Ο φβος και η ανασφλεια χουν αντικαταστσει την εμπιστοσνη και την πστη
στις ανθρπινες σχσεις.
Επιπρσθετα το σγχρονο εκπαιδευτικ σστημα προγει την εξειδκευση
και την εκμθηση γνσεων που αφορον τις θετικς επιστμες. Η μβλυνση της σημασας και της αξας των γλωσσικν μαθημτων χει ως απρροια την αλλοωση
της γλσσας και τη συρρκνωση του λεξιλογου που χρησιμοποιον οι νοι.
Η οικογνεια αποτελε το χρο εκενο που ο νος λαμβνει τις πρτες του
γνσεις και τα πρτα ερεθσματα για το γρω του περιβλλον. Επιστημονικς ρευνες και μελτες χουν αποδεξει πως η ανπτυξη του γλωσσικο υποβθρου και
η πνευματικ ανλιξη του παιδιο εναι ανλογη με το πνευματικ και μορφωτικ
εππεδο των γο νων, με τις συνθκες διαβωσης, με το ν αριθμ των μελν μιας
οικογνειας.
Τλος χαρακτηριστικ του λληνα αποτελε η ξενομανα και ο μιμητισμς,
γενεσιουργ ατια της εισβολς χιλιδων ξνων ρων στην ελληνικ γλσσα. Τα
συμπλγματα κατωτερτητας που διακρνουν συχν τον λληνα ευθνονται για
την κριτη και αλγιστη υιοθτηση απ αυτν λξεων αλλ και τρπων ζως που δεν
προσιδιζουν με τα ελληνικ δεδομνα, τις παραδσεις και τις συνθειες του τπου
μας.
2. Συνπειες της γλωσσικς νδειας:
Εμβαθνοντας στο θμα μας εναι ανγκη να εντοπσουμε τις συνπειες του φαινομνου της λεξιπενας που χαρακτηρζει τους σγχρονο υς νους. Η γλσσα
χαρακτηρζει εθνικ να λα, συμβλει στη διαμρφωση της εθνικς του ταυττητας. Με αυτ το δεδομνο, η εξαφνιση της γλσσας θα μποροσε να σημανει την
εξαφνιση του διου του λαο, πως χαρακτηριστικ εχε επισημνει και ο Λνιν.
Επσης η εξαθλωση της γλσσας συντενει στη χαλρωση των
διαπροσωπικν σχσεων. Η γλσσα αποτελε κδικα και μσο επικοινωνας. Η
παραφθορ και συρρκνωσ της βοηθ στην απομκρυνση των ανθρπων μεταξ
τους, αμβλνει την ανθρπινη επικοινωνα, αφο αποτελε βασικ μσο αυτς. Στο σημεο αυτ ας θυμηθομε τα λγια του Σαρντου Καργκου στο ργο
του «Αλεξα»: «Λξεις που εκλεπουν απ το καθημεριν λεξιλγιο , σιγ – σιγ
εκλεπουν δι παντς. Χνονται απ τη μνμη, τη νηση, τον ψυχισμ μας. Εναι
κοινοτοπα τι η ο νττητα μιας ννοιας, η παρξη μιας ννοιας εν ς αισθματος,
οφελεται στη σημασιολογικ απδοση της με μια λξη. Εν κοινς δεν υπρχε η
λξη ‘αλθεια’, δε θα υπρχε και η ννοια ‘αλθεια’. Ακολουθντας κανες αυτ τη
συλλογιστικ πορεα, φθνει στο συμπρασμα πως μια λξη που παει να υπρχει ως
λξη, παει να υπρχει και ως ννοια, γεγονς, που λογικ – σ’ να λογικ κσμο και
σε μια λογικ κοινωνα- θα πρεπε να προκαλσει πανικ, αν αναλογισθε κανες τι
μορφ θα πρει η ζω του ανθρπου στο μλλον, αν χνονταν οι λξεις: αγπη, τιμ,
αξιοπρπεια, αγντητα, αλθεια.
9
Επιπλον η υποβθμιση της γλσσας οφελουμε να παρατηρσουμε πως προωθε την οπισθοδρμηση του πολιτισμο, των γραμμτων και των τεχνν
ενς λαο. Ευνοε τη μονοδιστατη, δογματικ σκψη, που αποτελε τροχοπδη στη
καλλιτεχνικ δημιουργα, που στηρζεται στην πρωτοτυπα.
3.
Τρποι αντιμετπισης του προβλματος: Προχωρντας στην ανλυση του θματς μας , αρχικ οφελουμε να
παρατηρσουμε πως το πρβλημα της γλωσσικς νδειας εναι πρβλημα εθνικ .
Κθε λληνας πολτης χει χρος να προστατεει την εθνικ του γλσσα, δεχνοντας
ενδιαφρον γι’ αυτν και την γλωσσικ του κληρονομι.
Η καθιρωση της ανθρωπιστικς-καθολικς παιδεας θα συμβλει στην
ολπλευρη καλλιργεια, την ηθικ και πνευματικ εξψωση των νων. Με την
καθιρωση της διδασκαλας γλωσσικν μαθημτων θα επιτευχθε η γνωριμα με την
ουσα της γλσσας μας και θα μεταλαμπαδευτον στο υς νους τα ιδεδη του αρχαου ελληνικο πνεματος και πολιτισμο.
Επιπλον η θεσμοθτηση καννων δημοσιογραφικς δεοντολογας θα
προστατεσει το κοιν απ την κατχρηση της γλσσας μας. Η παρξη καννων
και νμων θα αποτρψει τους επιτδειους εκενους που καπηλεονται την ελευθερα
λγου που τους παρχει η δημοκρατα με στχο την καθιρωση μιας αναιμικς
γλσσας που θα οδηγσει σε ερμωση του πνεματος και της ψυχς.
Επλογος:
Επιστρφοντας στην παρδοση και στις εγγενες αξες του ελληνικο λαο θα
κατορθσουμε να βρομε τον «εαυτ μας», πως χαρακτηριστικ λεγε ο Σεφρης .
Θα καταπολεμσουμε τσι το πνεμα του μιμητισμο και της ξενομανας που μας
κατατρχει και θα καλλιεργσουμε μια γλσσα ερωστη, υγι και διαχρονικ.
10
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
« Χρη στην πρ ο δο της τεχνο λ ο γας και τις διεκδικσεις των
εργαζομνων χι μνο αυξθηκε τα τελευταα χρνια ο ελεθερος χρνος, αλλ
τενει να θεωρηθε και πολιτιστικ δικαωμα. Παρλαυτ πολλο εναι εκενοι
που παραπονιονται πως αντιμετωπζουν πρβλημα ελεθερου χρνου. 1. Πως εξηγετε την παραπνω αντφαση;
2. Πως αντιλαμβνεστε την δημιουργικ αξιοποηση του ελεθερου χρνου;
3. Ποιες εναι οι αναγκαες συνθκες για τη δημιουργικ αξιοποηση του ελεθερου χρνου;
Πρλογος:
Την μια μοντονη ημρα λλη μοντονη, απαρλλακτη ακολουθε. Αυτ που
ρχονται κανες εκολα τα εικζει και καταντ το αριο πια σαν αριο να μην μοιζει. Οι Καβαφικο αυτο στχοι προβλλουν προφητικ και θγουν να σημαντικ κνδυνο
της εποχς μας, τον αγνα του σγχρονου βιοπαλαιστ χι να εξασφαλσει ανπαυση απ την κπωση της εργασας, αλλ να αποτρψει την πλξη και τη
μονοτονα απ τον ελεθερο χρνο του. Ο νθρωπος με αγνες και μεγλες θυσες
κατρθωσε να θεσμοθετηθε υπρ του η ννοια του ελεθερου χρνου σε σχση με
τις ρες εργασας και παρ’ λους το υς αγνες του σμερα διαπιστνουμε πως
αντιμετωπζει σοβαρ προβλματα σε σχση μ’ αυτν. Με τον ρο ελεθερο χρνο
εννοομε το χρνο στη διρκεια του οποου ο νθρωπος αναπληρνει τις σωματικς, πνευματικς και ψυχικς δυνμεις, που απλεσε τις ρες της
εργασας, και ολοκληρνει την προσωπικτητ του.
Ιστορικ αναδρομ:
Η σημασα του ελεθερο υ χρ νου εχε εκτιμηθε δη απ την αρχαιτητα, καθς ο Αριστοτλης πστευε πως ο ελεθερος χρνος δεν εναι το τλος της
εργασας, αλλ τι η εργασα εναι το τλος το υ ελεθερου χρνου. Ωστσο ταν αντθετος σ’ ναν ελεθερο χρνο που θα παρμενε αναξιοποητος, αφο θεωροσε
πως η ευτυχα δεν μπορε να βρσκεται στην ευχριστη διασκδαση, εν το μτρο της
εναι νας νθρωπος χι ουσιαστικ παιδευμνος.
Στους νετερους χρνους ο Τμας Μορ, το 1515 στην «Ουτοπα», φαντζεται
6ωρη εργασα και το διαθσιμο χρνο ν’ αφιερνεται στην αξηση των γνσεων,
γεγονς που θα επιτρπει στον νθρωπο καλτερη συμμετοχ στην ιδανικ πολιτεα.
Στην «Πλη του λιου» του Καμπανλλα, η εργσιμη μρα χει μειωθε στιςτσσερις ρες και ο καθνας αξιοποιε το χρνο του σμφωνα με τις ιδιατερες
κλσεις και ανγκες του.
Ο Καρλ Μαρξ στα «Οικονομικ και Φιλοσοφικ χειργραφα», περιγρφει
την κατσταση των εργαζομνων τον περασμνο αινα στην Ευρπη ως εξς: «σο
λιγτερο τρως, πνεις, αγορζεις βιβλα, πηγανεις θατρο, στο χορ, στην μπυραρα, σκφτεσαι, αγαπς, αναπτσσεις θεωρες, τραγουδς, μιλς, σο λιγτερο συμμετχεις
στη ζω, σο λιγτερο την εκφρζεις, σο πιο αποξενωμνη εναι η ζω σου, τσο πιο πολ αποθησαυρζεις την αλλοτριωμνη ουσα σου. Στον εργτη επιτρπεται να χει
μονχα σα του χρειζονται για να ζσει και να θλει να ζσει μονχα που τα χει». Στη σγχρονη εποχ η ραγδαα ανπτυξη των παραγωγικν δυνμεων, η
ιλιγγιδης προδος των επιστημν, η εισαγωγ των αυτματων ηλεκτρονικν μηχανν στην παραγωγικ διαδικασα απ τη μια και απ την λλη, οι επμονες
ορισμς
11
διεκδικσεις των εργαζομνων, ο περιορισμ ς των ημερσιων και εβδομαδιαων ωρν εργασας, η καθιρωση της εξαμερης και αργτερα της πενθμερης
εβδομδας εργασας, η καθιρωση και σταδιακ επκταση της ετσιας δειας με
αποδοχς, αποτλεσαν την αντικειμενικ και υποκειμενικ βση αντστοιχα για τη
δημιουργα και την προοδευτικ αξηση του ελεθερου χρνου.
1. Πως εξηγετε την λλειψη του ελεθερου χρνου την κακ αξιοποησ του απ τον σγχρονο νθρωπο;
Προτο προχωρσουμε στην ανλυση του θματς μας παρατηρομε τι παρ
την αξηση του διαθσιμου χρνου τα τελευταα χρνια και τον πολλαπλασιασμ των
εναλλακτικν λσεων για την αξιοποησ του, εμφανστηκε το φαινμενο λλοι να
τον εκμεταλλεονται χωρς χνος δημιουργικτητας για το πνεμα και την
προ σωπικ τητ το υς, εν λλο ι να χο υν ο ργανσει με ττο ιο τρ πο τη ζω
τους στε να μην τους απομνει καθλου ελεθερος χρνος. Αρχικ, εναι ανγκη να επισημνουμε πως ο περιορισμς του ελεθερου
χρνου οφελεται τσο στην αξηση του εργσιμου χρνου, σο και στην αντστοιχη αξηση του νεκρο χρνου, του χρνου μετβασης απ τον χρο
εργασας στην κατο ικα το υ εργαζο μνο υ, καθς και εξαιτας το υ χρ νο υ πο υ διαθτει ο νθρωπος για την επανκτηση των βιολογικν του δυνμεων. Η
μεωση αυτ μπορε να αποδοθε σε υπερωρες, σε υπερεργασα και δετερη
απασχληση λγο ανεπαρκν αποδοχν απ την πρτη εργασα, σε σνθετα
εργασιακ καθκοντα, στο θεσμ της μερικς απασχλησης και του ελαστικο
ωραρου, σε επαγγλματα κοπιαστικ που απατον πολλς ρες ανπαυσης για
ανκτηση δυνμεων.
Επσης οφελουμε να κνουμε ιδιατερο λγο για τις εργαζμενες γυνακες.
Η ανληψη πολλαπλν και συχν αλληλοσυγκρουμενων ρλων κτω απ τις παροσες συνθκες, συχν εξανεμζει τον ελεθερο χρνο τους. Για το γεγο νς
αυτ ευθνεται το τι οι γυνακες επωμζονται υψηλ βρος εργασας τσο στο σπτι, σο και στον εργασιακ χρο, αφο οι παραδοσιακς οικιακς εργασες παραμνουν
δικ τους ευθνη. Επιπλον η μορφ της σγχρονης εργασας χει αποβλλει το δημιουργικ
της χαρακτρα. Η εξειδκευση και ο αυτοματισμς μεττρεψαν τον νθρωπο απ
υποκεμενο της παραγωγικς διαδικασας σε απλ εξρτημα δευτερεουσας
σημασας. Η εργασα του πλον εναι να σνολο απ μοντονες και ρυθμικς
κινσεις που καταπονον τον νθρωπο σωματικ και ψυχικ. τσι το τομο αποκτ
την ανγκη να εκτονωθε, με αποτλεσμα να μην αξιοποιε τον ελεθερο χρνο
ευεργετικ και δημιουργικ για το πνεμα του. Η εκτνωση αυτ πραγματοποιεταιμσα απ ψυχοφθρες διαδικασες.
Επιπρσθετα η ανταγωνιστικ βση της εργασας, που εκφρζεται μσα
απ την αγωνιδη προσπθεια για επαγγελματικ ανλιξη και σταδιοδρομα,
απαιτε την κατανλωση χρνου για την εργασα και εκτς εργασιακο χρου. Ο
νθρωπος αδυνατε να εκτιμσει την αξα του ελεθερου χρνου, τον οποο θεωρε σαν πηγ πλξης και ανας.
Η εμπορευματοποηση της προσφερμενης ψυχαγωγας μετατρπει τον ελεθερο χρνο σε καταναλωτικ αγαθ. Η δημιουργα της πολιτιστικς
βιομηχανας, που κριο γνρισμ της αποτελε η μαζικ κουλτορα, επινοθηκε για να πληρσει τον ελεθερο χρνο του ανθρπο υ. Ο εμπορικς ελεθερος χρ νος
ρχεται να καλψει την οχληρτητα της καθημερινς ζως, τα προβλματα επιβωσης, την αγωνα του ατμου για το μλλον, την ασθηση της αποξνωσης.
12
Επιπλον καθσταται αναγκαο να επισημνουμε πως ζομε σε μιαν εποχ που χαρακτηρζεται απ το τλο ς των ιδεο λο γιν και απ μια πλρη κπτωση των
ηθικν παραδοσιακν αξιν. Το τομο χει χσει τα μτρα και τα σταθμ που θα
τον οδηγσουν στην ορθ και ωφλιμη αξιοποηση του ελεθερου χρνου της ζως
του.
Η σγχρονη βιομηχανικ κοινωνα δημιοργησε τη δικ της ιδεολογα, που παργει τα πρτυπα κοινωνικς συμπεριφορς, τον καταναλωτισμ. Ο
σγχρονος νθρωπος πλον αναγκζεται να εργζεται για να ικανοποισει χι μνο
τις πραγματικς υλικς ανγκες της ζως του, αλλ και τις τεχνητς φανταστικς
που επιβλλονται απ τη διαφμιση και τις κυραρχες αντιλψεις σχετικ με την
κοινωνικ καταξωση. Κατ’ αυτν τον τρπο οι νθρωποι χωρς να το
συνειδητοποιον ζουν για να εργζονται και χι το αντστροφο.
2. Πως αντιλαμβνεστε την δημιουργικ αξιοποηση του ελεθερου χρνου;
Εμβαθνοντας στην ανλυση του θματς μας η δημιουργικ αξιοποηση του
ελεθερου χρνου συνεπγεται την αναπλρωση των αναγκαων στοιχεων που χνονται απ τη σγχρονη εργασα.
Επσης το τομο οφελει να αποκαταστσει τις διαπροσωπικς σχσεις του,
την επικο ινωνα και την επαφ με το υς συνανθρπους του, να αναπτξει την
κοινωνικτητ του. τσι ο ελεθερος χρνος θα καταστε μια δημιουργικ
ενασχληση με τον συννθρωπο και να μσο για την γεφρωση των διαφορν και
την επτευξη της κοινωνικς ομαλτητας και ευρυθμας.
Ο ελεθερος χρνος του ατμου θα πρπει να αξιοποιεται με την
ενασχληση του ατμου με τα κοιν και τη συμβολ του στην επλυση των κοινωνικν προβλημτων. Το τομο οφελει να ευαισθητοποιηθε πνω σε
σημαντικ παθογεν φαινμενα της εποχς πως τα ναρκωτικ, η βα, το πρβλημα
της μετανστευσης, και να προσφρει αρωγ στα πληγντα τομα.
Επιπρσθετα η ενασχληση του ατμου με τις τχνες, τα γρμματα θα
συμβλει στην ηθικοπνευματικ ανπτυξ του, στην ξυνση της κριτικς του
ικαντητας, στην ανπτυξη της ευαισθησας, της καλαισθησας και της αντιληπτικς του ικαντητας. τσι το τομο θα καταστε υγις και οργανικ μλος
της κοινωνας, πολτιμος σμβο υλο ς για τα διφορα προβλματα που την
κατατρχουν.
3. Ποιες εναι οι αναγκαες συνθκες για τη δημιουργικ αξιοποηση του
ελεθερου χρνου;
επανεκτμηση και σωστ ιερρχηση των πραγματικν αναγκν, η δικριση των
εππλαστων απ τις σημαντικς και ουσιδεις ανγκες θα συμβλει στην μεωση
των ορν εργασας, θα βοηθσει στην εξοικονμηση ελεθερου χρνου και στην
ορθ αξιολγησ του. Κτι ττοιο μως προποθτει τη λψη ανθρωπιστικς καθολικς παιδεας που θα αποβλπει στη δημιουργα ολοκληρωμνων
προσωπικοττων με πνευματικ υπβαθρο και σταθερς ηθικς αξες.
Ο σωστς επαγγελματικς προσανατολισμς θα βοηθσει το τομο να επιλξει ορθ την επαγγελματικ του κατεθυνση. τσι το επγγελμ του θα τον καλπτει ψυχικ και ηθικ και θα ικανοποιε την δημιουργικ τση του. Δεν θα
καθσταται λοιπν χρος δουλεας και καταναγκασμο για το τομο, αλλ
13
δημιουργικς κφρασης και ανπτυξης των οριζντων της φαντασας και της κρσης του.
Τλος καθσταται αναγκαο να επισημνουμε την ανγκη της πολιτιστικς
αναβθμισης της κοινωνας μσα στην οποα ζομε, στε να αποτραπε ο
σγχρονος νθρωπος απ τα θεματα του συρμ&o

Documents

Glossa_BLyk-[Papastathi_Despoina]