Upload
phoebe
View
114
Download
11
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Göğüs Cerrahisi Hastasında Postoperatif Mekanik Ventilasyon ve ARDS. Dr. İrfan UÇGUN OÜTF, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı. Postop bakım. Temelini kardiyopulmoner fizyolojinin devamı oluşturur: Pulmoner hijyen Plevral boşluk yönetimi - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Göğüs Cerrahisi Hastasında Postoperatif
Mekanik Ventilasyon ve ARDS
Dr. İrfan UÇGUNOÜTF, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Yoğun Bakım Bilim Dalı
Postop bakım
• Temelini kardiyopulmoner fizyolojinin devamı oluşturur:– Pulmoner hijyen– Plevral boşluk yönetimi
• Tüm gelişmelere rağmen hala morbidite yüksektir (%10-70).
Postop morbiditeyi azaltmak için• Genel önlemler:
– Sigaranın bırakılması– Solunum egzersizlerinin öğretilmesi– Venöz trombozis profilaksisi– Pulmoner rehabilitasyon– Beslenme desteği
• Operasyon sırasında ve sonrasında:– Hemostazın sağlanması– Minimal sıvı verilmesi– Ağrının kesilmesi– Monitörizasyon (kardiyak ve pulmoner)– Solunum fizyoterapisi – Sekresyonların temizlenmesi, bronkodilatörler– Erken ayağa kaldırılması
Postop ilk 24 saatte
• VK %50-75 azalır,• TV, %20 azalır,• FRK, %35 azalır,• Solunum sayısı arttırılarak
dakika ventilasyonu sağlanır,• Atelektaziler gelişebilir,• Pulmoner ödeme eğilim artmış
– Operatif travma,– PAP artışı,
• V/Q uyumsuzluğu artar.
• Solunum ve dolaşımın dikkatli monitörizasyonu gerekir.– Klinik (sensitif değil)
• Gaz değişimi• Solunum yetmezliği
– Solunum sayısı,– Paradoks solunum,– Mental durum
– Noninvazif– İnvazif
• Objektif ancak pahalı
Mekanik ventilatör desteği
• Endikasyonlar– Solunum durması,
• İç çekme şeklinde solunum,– Solunum işinde artma
• İleri derecede dispne ve takipne– Solunum yetmezliği
• Hipoksi düzeltilemiyorsa, • Asidozun ilerlemesi • Mental durum bozukluğu
Mekanik Ventilasyon
AMAÇ• Yeterli oksijenasyon
• Solunum işyükünün azaltılması
• Venöz dönüş ve akciğer ödeminin azaltılması
• Solunum kaslarının O2 tüketiminin azaltılması
• Atelektatik akciğer alanlarının açılması
Postop uzamış MV
• Üçüncü sık pulmoner kompl. (fistül ve pn.’den sonra),
• Nedeni:– Pulmoner komplikasyon gelişmesi (1.2 saate karşılık
46 saat ventilasyon)• Mortalite yüksek (%2’ye karşılık %23).• Göstergeleri:
– Lobektomi için• Postoperatif beklenen FEV1, (1330 ml’ye karşılık 986 ml)
– Pnömonektomi için:• Tidal volüm (670 ml’ye karşılık 550 ml)
Filaire M, Ann Thorac Surg 1999; 67:
Postop Solunum Yetmezliği• Sekresyonların temizlenmesi,• Göğüs fizyoterapisi,• Solunum egzersizleri yapılması• Bronkodilatörler,• Beslenmenin sağlanması,• Erken mobilizasyon, • Sıvı kısıtlanması• Kas gevşetici kullanılmaktan kaçınılması,• Aspirasyonun engellenmesi,• Elektrolit ve metabolik dengenin sağlanması.
• Non-invaziv MV– sekresyonu fazla hastalarda
uygulanamaz– hemodinamik bozukluğu
olanlarda uygulanamaz– eğitimli personel gerektirir– ciddi iskemi ve aritmisi
olanlarda kullanılamaz– rahatsızlık hissi verir– kullanımda yardımcı gerekir– temas yerlerinde irritasyon
• İnvaziv MV– manevra gerekir,– hasta ekstübe olabilir,– trakea, larenks, farenks
ödem ve kanamaları olabilir,– sinüzit ve hastane
enfeksiyonları olabilir,– CO düşer, – barotravma– respiratuvar kas atrofisi,– aspirasyon– gastrik dispepsi
OÜTF-YB
MV modları• Standart MV Modları
– CMV (Continuous Mandatory Ventilation)– A/CV (Asiste / kontrollü ventilasyon)– (S)IMV (S-İntermittent Mandatory Ventilation)– MMV (Mandatory Minute Ventilation)– CPAP (Continuous Positive Airway Pressure)– PSV (Pressure Support Ventilation)
• Alternatif Modlar– IRV (Inverse Ratio Ventilation)– APRV (Airway Pressure Release Ventilation)– BIPAP (Bilevel Positive Airway Pressure)– servo kontrollü mekanik ventilasyon– ILV (Independent Lung Ventilation)– PHC (Permisive Hypercapnia)
Solunumu başlatan
Hasta Ventilatör
Zorunlu solunumİnspirasyonu sonlandıran
Hasta Ventilatör
Spontan Asiste solunum
Resp Care 1992; 37: 1009
Değişik modlardaHasta/Ventilatör katılımı
Spontan CMV
Hasta
%100
%0
Ventilatör
%100
%0
CMV (Continuous Mandatory Ventilation)
• Bütün aktivite ventilatördedir• derin sedasyon gerektirir• Hastanın ventilatörle boğuşması engellenmelidir• Zaman tetiklemelidir.• VC-CMV
– en sık uygulanan moddur– TV ve dakika hacmi tam olarak ayarlanır– barotravma ve volüm travması riski vardır
• PC-CMV– son zamanlarda güncellik kazanmıştır– Paw, ayarlanmış Pmax’ı geçemez– sistemdeki kaçaklardan az etkilenir– komplians ve dirence göre TV oluşur
Hasta Ventilatör
Spontan CMVACV
%100%100
%0%0
A/C Ventilasyon (Asiste / kontrole ventilasyon)
A/C Ventilasyon (Asiste / kontrole ventilasyon)
• Tetikleme hasta veya ventilatör tarafından, yönlendirme ve sonlandırma ventilatör tarafından
• VC veya PC ile tidal volüm oluşturulur• dezavantajları
– hiperventilasyon– air trapping
• Sık kullanılan bir moddur, ancak etkili bir sedasyon gerektiği için yeni modlar (SIMV, MMV, PSV) kadar iyi uyum sağlanamaz.
p
vt
t
s s s
C A
• Ventilatör aktivitesi + spontan solunum• VC-(S)IMV veya PC-(S)IMV olabilir• Avantajları
– Hasta solunum sayı ve ritmini kendisi belirler– En düşük ventilasyon garantilenmiş olur– Senkronizasyon azaltılarak spontan solunuma geçilebilir (weaning).
• Dezavantajları – hiperventilasyon ve respiratuvar alkaloz riski– hipoventilasyon riski– tetik duyarlılığı ayarlanamazsa, solunum kas yorgunluğu olur
• Günümüzde en çok VC-SIMV (+PSV) kullanılır
(S) IMV (Senkronize İntermittent Mandatory Ventilation)
Hasta Ventilatör
Spontan CMVACV
%100%100
%0%0
(S) IMV (Senkronize İntermittent Mandatory Ventilation)
SIMVSIMV SIMV
Parsiyel Solunumların• Avantajları
– Hemodinamik yan etkiler daha az– uyum daha kolay– daha az kas atrofisi– lenfatik ve pulmoner dolaşım daha iyi korunur– weaning kolay– daha az sedasyon– tüp çıkması durumunda tehlike daha azdır.
• Dezavantajları– tetik duyarlılığı az olursa kas yorgunluğu olur– hipoventilasyon ve apne gelişebilir– panik ve serebral bozukluk nedeniyle hiperventilasyon olabilir.
Mekanik Ventilatör Ayarları
O2 konsantrasyonu (FiO2)
• %21-100 arası ayarlanabilir• Başlangıçta %100, sonra kademeli olarak
Sat >%90; PaO2 >60 mmHg olacak şekilde en düşük FiO2’ye ayarlanır.
• Amaç FiO2’yi <60 yapmak
• hayati tehlike varsa %100 O2 uzun süre verilebilir.
VT (tidal volüm)
• Volüm kontrollü modlarda ayarlanır• 5-12 ml/kg • f ve VT ile PaCO2 <40 mmHg olacak şekilde ayarlanır.• ARDS ve KOAH da düşük tidal volüm ayarlanır• Atelektaziyi önlemek için VT ve RR tutulur
• Ancak Palv 35 cmH2O’nun üstüne cıkmamalı• Ancak hiçbir zaman 4ml/kg altına inilmez.
Solunum Sayısı (RR)
• 4-20 arası ayarlanır (ort.8-12/dk)• PaCO2’ye göre ayarlanır• Metabolizma artmışsa RR yüksek olmalı• Komplians düşük ise RR yüksek ve TV düşük
tutularak CO2 atılımı sağlanır.• Ancak hiçbir zaman RR 25 üstüne ayarlanmaz.
– Ekspiryum zamanı kalmaz– Paw yükselir– PaCO2 yükselir
PEEP (Positive End Expiratory Pressure)
• Ekspiryum sonu basıncın, belirlenen değerin altına inmesi engellenir.
• İki çeşit PEEP var– eksternal PEEP (bizim uyguladığımız)– internal PEEP (auto-PEEP)
• obstrüktif akciğer hastalıklarında ve• ekspiryumun kısa sürmesi durumunda
p
t
PEEP
• Akciğer fonksiyonlarına etkisi– FRC artar, V/Q düzelir– Oksijenasyon artar (FiO2 azaltılabilir)– Atelektazi oluşumu önlenir (oluşanlar açılır)– alveoler ödemi azaltır– lenfatik drenajı olumsuz etkiler– yüksek PEEP baro-volüm travması oluşturur
• KVS’e etkileri– venöz dönüş azalır (preload)– afterload azalması sol kalp yetmezliğine neden olur– sağ yetmezlik de artar (PCWP artışı ile)
• Beyin, böbrek üzerine etkileri– intrakranial basınç artışı– glomerüler filtrasyon azalır.
PEEP
• Genelde istenmeyen etkilerinin +10 mbar üzeri PEEP ile oluştuğu kabul edilir
• Optimal PEEP için PaO2 ve %Sat.’a bakılır• FiO2 <60• PaO2 >60 mmHg• %Sat >90 olacak şekilde ayarlanır.• En uygun PEEP 7-12 mbar• kompresyon atelektazilerini önlemek için 10-15 mbar
gerekir.• <5 PEEP anlamsız ve gereksiz• >15 PEEP ise zararlı ve çoğu zaman gereksiz
PEEP
Pmax (maksimum hava yolu basıncı)
• Bütün basınç kontrollü ventilatörlerde ayarlanabilir
• Pmax değeri mümkün olduğu kadar düşük olmalı
• TV, RR, I/E’na göre Pmax değişir• 35 mbar’ın altına ayarlanmalıdır• P/V eğrisinden de sınır değer hesaplanabilir
İnspirasyon akım hızı• Volüm kontrollü ventilatörlerde ayarlanabilir• 30-80 lt/dk olarak ayarlanır• Süre azalırsa, akım artar, basınç da artar• akım hızı azaltılırsa hava açlığı oluşur.
p
v
t
20 lt/dk 80 lt/dk40 lt/dk
ppikpplato
Alarmlar
• Görsel ve işitsel alarm sistemleri vardır• ayarlanan parametrelerin alt ve üst sınırlarını
kontrol için düzenlenmiştir• kesinlikle kapatılmamalıdırlar• basınç için: istenen Pmax’ın 10mbar üstüne (40-
50 mbar) ve altına ayarlanır (15-20 mbar).• Apne alarmı• diskonneksiyon alarmı• oksijen alarmı
Postoperatif
ARDS
• İlk olarak 1967’de, nonkardiyojenik pulmoner ödemle birlikte olan solunum yetmezlikli hastalar tanımlanmıştır.
• Acute (Adult) Respiratory Distress Syndrome (ARDS)
• AKUT AKCİĞER HASARI (Acute Lung Injury = ALI) daha geniş spektumludur.
• ARDS ise şiddetli vakalar için kullanılır
Akut Akciğer Hasarı
ARDS
Zaman Oksijenasyon AC Radyolojisi PCWP
ALI
Akut
PaO2/FiO2 300 mmHg
(PEEP seviyesine bakmadan)
Bilateral infiltrasyon
(Sol atrial hipertansiyonun olmadığı veya klinik
bulgularının olmadığı zaman) 18 mmHg
ARDS
Akut
PaO2/FiO2 200 mmHg
(PEEP seviyesine bakmadan)
Bilateral infiltrasyon
(Sol atrial hipertansiyonun olmadığı veya klinik
bulgularının olmadığı zaman) 18 mmHg
Amerika-Avrupa Konsensus Konferansı ALI ve ARDS kriterleri
AJRCCM 1994; 149: 818-24
Pulmoner rezeksiyon sonrası• İlk kez 1984’de Zeldin ve ark. pnömonektomi sonrası gelişen 10
ARDS olgusu bildirmişlerdir.• Eski isimleri:
– Post perfüzyon akciğeri– Postoperatif akciğer hasarı– Nonkardiyojenik pulmoner ödem
• Sıklık % 2.2-5.0 (3.1 ARDS, 0.8 ALI),– >60 üstü, erkek ve rezeksiyon yapılanlarda daha sık,– Geniş rezeksiyonlarda %12.9, pnömonektomide %6.0,
lobektomide %1-3– ARDS gelişme zamanı postop ort. 4.2 gün.
• Mortalite %64.4 (%50-100)• Tüm mortalitelerin % 41-72.5’inin nedeni ARDS,
Cemal AK, Ann Thorac Surg 2000; 69Ruffini E, Eur J Cardio-thoracic Surgery 2001
EtiyolojiDirekt Hasar (Pulmoner ARDS: epitel)
– Gastrik içeriğin aspirasyonu– Toksik gazların inhalasyonu– Travma: Akciğer kontüzyonu– Diffüz pulmoner infeksiyon (örn: bakterial, viral, pnömosistis..) – Diğer infeksiyonlar
Indirekt Hasar (Ekstrapulmoner ARDS: endotel)– Sepsis sendromu:
• SIRS bulguları– ateş anormallikleri, kalp hızı, solunum hızı ve beyaz küre sayısı
– Şiddetli nontorasik travma:– Çok fazla transfüzyon– Kardiyopulmoner bypass (nadir)
KomplemanAktivasyonu(C5a)
Akciğerde nötrofillerinve makrofajların toplanması
Serbest O2
radikallerin oluşumuProteazların salınımı
Araşidonik AsitMetabolitlerinin Oluşumu
Epitel ve Endotel zedelenmesi
Surfaktan kaybı*
Hipoksemi
Kinin - KallikreinSistemi Aktivasyonu
Damar Permeabilite
İnterstisiyel ve Alveoler Ödem
Akciğer Hasarı
PatogenezSorumlu faktör
Patogenez
• Panendotelial inflamatuvar vasküler hasar– İskemi-reperfüzyon hasarı– Serbest oksijen radikalleri, oksidatif stres,– Cerrahi travma,
• Hipoksik pulmoner vazokonstrüksiyon• Perioperatif sıvı yüklenmesi (>2 lt/gün)• Lenf nodu diseksiyonu sonucu lenfatik drenajın
bozulması,• Tek akciğer ventilasyonu• Masif kan transfüzyonu• Mide içeriği aspirasyonu
Jordan S. Eur Respir J 2000; 15: 790
Patogenezde Üç Faz• Eksüdatif: 1-7 gün
– İnterstisiyel ve intra alveolar ödem– Hemoraji, Nekroz– Hyalin membranlar (Ig’ler, kompleman)
• Fibroproliferatif: 7-21 gün– Organize fibrozis, inflamasyon, nekroz– Tip 2 pnömonosit hiperplazisi
• Fibrozis >21 gün– Kollajenöz fibrozis– Mikro kistik bal peteği– Traksiyon bronşektazileri
Pulmoner Fizyoloji• Membran hasarı derecesinde ödem sıvısının
protein içeriği artar.• Lenfatik klirens ile temizlenme yetersizdir.• FRC ve TLC’inde %50’den fazla düşme görülür. • Fizyolojik şantlar artmıştır• Pulmoner komplians
– Uygulanan basınçla elde edilen volümün beklenenden az olması kompliansın azaldığını gösterir.
– ARDS’de komplians 30 ml/cmH2O’dan azalmıştır.
Klinik Görünüm• Dispne, öksürük ve takipne,• Wheezing duyulabilir,• Ral ve ronküs duyulur.• Siyanoz olabilir. • Erken dönemde klinik bulgular gelişir. • Öyküde risk faktörü vardır
– (örneğin toksik gaz ve kimyasallar, ilaç kullanımı, travma, sepsis, emezis, felç, pankreatit, yanık, aşırı yükseklik, akciğer travması, uzun kemik kırığı, koma, şok vb...)
Tanı
• Klinik ve fizik muayene ve iyi bir öykü• Akciğer grafi, EKG, EKO, Arter kan gazları• Pulmoner kapiller basınç ölçümü• kültür, • toksikoloji için kan ve idrar testleri • Glasgow Koma Skalası veya APACHE II skorlama
sistemleri kullanılabilir.
Yatış filmi
ve
2 gün sonraki filmi
Radyoloji
Arter kan gazı
• Spesifik olmamasına rağmen tanıda önemlidir• Ciddi şant ve Ventilasyon-perfüzyon anormalliği
vardır (hipoksemi): (PaO2/FiO2 >200)• Arterial PCO2 sıklıkla düşük bulunur. • Arterial PCO2 yükseldiğinde (sıklıkla şiddetli
ödemde) alveoler hipoventilasyonu ve solunum kas yorgunluğunu gösterir
• En sık respiratuvar alkaloz ve metabolik asidoz gelişir.
• Diğer tanı metodları– ödem sıvısında protein konsantrasyonu ölçümü
• Artmış permeabilite ödeminde ödem sıvısı protein konsantrasyonu yükselmiştir (oran > 0,7).
– solunum fonksiyon testleri• sessitif ve spesifik değildir.
– Hemodinamik ölçümler• Swan-Ganz kateteri ile (balonlu)
– CVP, PAP, PCWP ölçülür– Tanıda PCWP’nın 18 mmHg’dan düşük olması gerekir.
– Akciğerdeki suyun ölçülmesi• dansite, radyoizotoplar, dilüsyon yöntemleri ile
– Bariyer fonksiyonlarının ölçülmesi
Tedavi
• Non-farmakolojik • Farmakolojik
Pulmoner – ekstrapulmoner ARDS
• Pulmoner– Alveoler epiteli direk olarak
etkilenir– Direk hasarla Tip I, II hücre
hasarı gelişir– Konsolidasyon vardır
– Akciğer elastansı artmış– PEEP, prone pozisyonu ve
recruitment manevralarının faydası az.
• Ekstrapulmoner– Vasküler endotel direk olarak
etkilenir,– İmflamatuvar mediyatörlerle
gelişir. – Buzlu cam görünümü vardır
(kollaps, interstisiyel ödem). – Göğüs duvarı elastansı artmış– PEEP, prone pozisyonu ve
recruitment manevralarının faydası daha fazla
Gattinoni L, AJRCCM 1998; 158:3Pelosi P, Eur Respir J 2003; 22: 48S
Konvansiyonel Yaklaşım
• Yüksek tidal volüm (VT) (12-15 ml/kg)• Düşük PEEP, • Yeterli FiO2,
• Gaz değişiminin idealize edilmesi amaç değildir.
• Minimum hasar amaçlanmalı,– Alveollerin açık kalması için PEEP yapılmalı – Alveollerin aşırı gerilmesi engellenmeli,
Brower RG, Clin Chest Med 2000; 21: 491.Gattinoni L, Crit Care Med 2003; 31: S300.ARDS Network: N Engl J Med 2000; 342: 1301
Koruyucu Ventilasyon Yaklaşımı
A B C
0 +10 0 +10 0 +10
A B C
0 +10 0 +10 0 +10
• Akciğerde hasarın dağılımı homojen değildir (sponge modeli).
1) Normal (baby lung)
2) Recruitable
3) Konsolide
Yüksek/düşük VT çalışmaları
Öngörülen vücut ağırlığı: Erkek: 50+0.91 (boy-152.4); Kadın: 45.5+0.91 (boy-152.4)
ARDS Network: N Engl J Med 2000; 342: 1301
En uygun PEEP
En yüksek statik komplians sağlayan
Minimum FiO2’de uygun PaO2’yi sağlayabilen
Minimal kardio-vasküler komplikasyonlara neden olan
• Şant fraksiyonunu % 15 azaltan
– 3-4 cmH2O ile başlanıp
– PaO2 55-80mmHg veya
satürasyon %88-95 olacak şekilde 18-25 cmH2O’ya kadar çıkılabilir.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
P (cmH2O)
t
inspiryum ekspiryum
10
0
-10
+5 cmH20 CPAP
PV (curve) eğrisi
CRS
LIPAtelektatik alveollerin açılması8-15 cmH2O
20-35 cmH2O
UIPalveollerin aşırı gerilmesi
Recruitment manevraları• Atelektravmadan korunmak,• Açılabilir alveolleri açık tutmak ve• İnflamatuvar mediatörleri azaltmak için,• Recruitment (tekrar kazandırma) manevraları
– Ventilasyonun başlangıcında ve her ayırma sonrası tekrarlanmalı:
– 20-40 sn, 30-45 cmH2O’luk CPAP,
– 1-3 kez 45 cmH2O’luk sigh, – Prone pozisyonu,– Erken ARDS ve ekstrapulmoner
ARDS’de daha etkili
Moran I, ERJ 2003; 22: 37S
Prone pozisyonu
• Hasarın az olduğu AC bölgesinin alta gelmesi ile V/Q oranında iyileşme
• FRC’de artma• Diafragma hareketlerinde
düzelme• Kardiyak outputta artma • Sekresyonların kolay atılması.
Gattinoni L, N Engl J Med. 2001; 345: 568Pelosi P, Am J Respir Crit Care Med. 1998; 157: 387Curley MA. Am J Crit Care. 1999; 8: 397
Prone pozisyonunun etkinliğini araştıran çalışmalar
Ters orantılı ventilasyon (IRV)
• İnflasyon zamanı arttırılarak daha fazla alveolün açılması hedeflenir.
• Tİ arttırılılır,• I/E oranı 1/1 ve altında,• Sedasyon gerektirir,• Ekspirasyon süresi kısalır.• Yüksek PEEP ile yeterli oksijenasyon
sağlanamazsa veya Pplato yükselirse kullanılabilir• Sağkalıma faydası gösterilememiştir.
Permisif hiperkapni• Akciğer koruyucu ventilasyon yönteminin
sonucu gelişebilir,• Akut hiperkapnide
– sempatik deşarj, kardiyak outputta artış, PVR’ta artış, bronkomotor tonusta değişme, iskelet kas fonksiyonunda bozulma, serebral damarlarda dilatasyon, nörolojik disfonksiyon ve ölüm görülebilir.
• Kronik hiperkapnide pH: 7,20’nin altına inene kadar beklenebilir. – pH: 7,20’nin altında tampon solüsyonlar veya
ekstrakorporeal CO2 uzaklaştırılması denenmeli.• Tam sedasyon gerektirir.
Brower RG, Clin Chest Med 2000; 21: 491.ARDS Network: N Engl J Med 2000; 342: 1301
Açık akciğer stratejisiAkciğer koruyucu ventilasyon yöntemi
• Tidal volüm <6 ml/kg• Solunum hızı 15-25 /dk• Mod Asist-kontrol• FiO2 1.0-0.6• PEEP LIP’in üstü• Pozisyon Prone • Pplato <35 cmH2O• Permisif hiperkapni
Gattinoni L, N Engl J Med. 2001; 345: 568Pelosi P, Am J Respir Crit Care Med. 1998; 157: 387Curley MA. Am J Crit Care. 1999; 8: 397
Komplikasyonlar • Pulmoner
– Barotravma,– Pulmoner embolizm,– Pulmoner fibrozis– VİP (pnömoni)– Dinamik hiperinflasyon (oto-PEEP)
• Gastrointestinal– Kanama, dismotilite, pnömoperitoneum, bakteriyel translokasyon
• Kardiyak– Aritmiler, miyokardiyal disfonksiyon
• Renal– ARY, volüm yüklenmesi
• Mekanik – Vasküler hasar, pnömotoraks, trakeal hasar
• Nütrisyonel– Malnütrisyon, elektrolit bozukluğu, CO2 üretim artması
• Sistemik– Bakteriyemi, sepsis, MODS
Deneysel Seçenekler
• APRV modu,• Yüksek frekanslı ventilasyon,• Likit (sıvı) ventilasyon• NIV
• Endotrakeal entübasyona ait komplikasyonlardan kaçınmak,– VİP: %20-50’den, %5’e– Barotravma – Trakeal hasar,
• Hasta konforunu arttırmak,• Havayolu savunma mekanizmalarını korumak,• Konuşma ve yemek yemeyi sağlamak.
Non-invazif Ventilasyon
Rocker GM, Chest 1999; 115: 173-Ferrer M, AJRCCM 2003; 168: 1438
Non-invazif Ventilasyon• İlk kullanımı 1999 yılında,
– Başarı %66,
– Ekstrapulmoner ARDS’de başarı %86,
• Ferrer ve ark.’nın çalışmasında– Entübasyon ve mortaliteyi yarıya düşürüyor,
– Kardiyojenik pulmoner ödemle karşılaştırınca ARDS hastalarında mortalite yüksek, başarı düşük.
• ARDS’de başarısızlık %51’e kadar çıkabilir.
Rocker GM, Chest 1999; 115: 173-Xu SC, (abstract) 2003; 15: 354Ferrer M, AJRCCM 2003; 168: 1438Antonelli M, Intensive Care Med 2001; 27: 1718
Yüksek frekanslı ventilasyonKonvansiyonel yöntemler etkisiz olduğunda kullanılabilir,
• Yüksek frekanslı pozitif basınçlı ventilasyon: (High frequency positive pressure ventilation: HFPPV)
• Yüksek frekanslı jet ventilasyon: (High frequency jet ventilation: HFJV)
• Yüksek frekanslı osilatuar ventilasyon: (High frequency oscillatory ventilation: HFOV)
• Faydaları– Hasta ventilatör uyumu, sedasyon ihtiyacı az. – İstenmeyen kardiyovasküler etkileri daha azdır.
• Pediyatrik hastalarda faydası gösterilmiş,• Yetişkinlerde: yetişmiş eleman ve bilgi az.
Slutsky AS. Am Rev Respir Dis 1988; 138: 175
Weaning (ventilatörden ayırma)
• Genellikle 10-14 gün MV gerekir.– FiO2 %40-%60,
– PEEP 5-8 cmH2O’ya inildiğinde,– Radyolojik düzelme başladıysa– Ciddi elektrolit, metabolik problemi yoksa,– Kalorisi veriliyorsa,– Şuuru açıksa,
• PSV ile weaning yapılabilir. • 2 haftayı geçenlerde trakeotomi düşünülmeli.
Gattinoni L, N Engl J Med. 2001; 345: 568Pelosi P, Am J Respir Crit Care Med. 1998; 157: 387
Kortikosteroidler• Membran harabiyetinin önlenmesinde etkili değildir.• Yan etkileri
– AC dokusunun iyileşmesinde gecikme,– MV süresinde uzama – Erken enfeksiyon riskinde artmaya neden olur.
Steroidler kollajen sentezini engelleyerek fibroproliferatif fazda yararlı olmaktadır (2-3 mg/kg/g).
• Kan veya BAL’da eosinofilisi olanlarda erken dönemde de etkili olabilir.
Luce JM, Am Rev Respir Dis 1988; 138Meduri F, JAMA 1998; 280
iNO (inhale nitrik oksit)
• Düz kas relaksasyonunda etkin, • Düşük dozda inhalasyonla uygulanması (1-2 ppm) ventilasyonu
iyi olan alanlarda selektif pulmoner vasodilatasyon sağlayarak V/Q dengesini düzeltir,
• PAP’ı düşürür,
• Oksijenizasyonu artırır (PaO2/FiO2 oranı düzelir)
• İntrapulmoner şantları azaltır,• FiO2’de azalma, MV süresinde kısalma, oksijen toksisitesinde
azalma,• Mortaliteye etkisi yoktur.
Klinger JR. Crit Care Clin. 2002; 18: 45Lundin S, Intensive Care Med 1999; 25
Prostaglandinler• PG E1:
– Platelet agregasyonu, makrofaj aktivasyonu, nötrofil kemotaksisi ve nötrofillerden serbest O2 radikallerinin salınımını engeller.
– Sistemik dolaşıma geçmediğinden selektif pulmoner vasodilatör etkilidir.
– Oksijenizasyonda, kardiyak outputta ve AC kompliansında gelişme sağlar.
• Prostosiklin: – selektif olarak iyi ventile olan AC alanlarında vasodilatasyon
oluşturarak V/Q dengesini düzeltir (NO’ya benzer etkili).
Zwissler B, CCM 1996; 154Putensen C, CCM 1998; 157
Sürfaktan• Neonatal ARDS’de ise dramatik düzelme sağlamıştır.• Sepsise bağlı ARDS’de etkisi saptanmamış.
• Aerosol olarak kullanılan tek doz surfaktan (0.2 mg/kg/dk)– alveolar stabilitenin sürdürülmesi– alveolar kollaps ve atelektazi alanlarında gerileme– pulmoner komplians artışı– oksijenizasyon ve pulmoner fonksiyonlarda düzelme– şantların azalması– konak defans mekanizmasında artış– nötrofil O2 radikal üretiminde azalma sağlar– İnsan çalışma sonuçları çelişkilidir.
Walmrath D, AJRCCM 1996; 154Anzueto A, NEJM 1996; 334
Salbutamol
ARDS hastalarında nebülize olarak verilen salbutamol ;
• Hava yolu basıncında ve PEEP’de azalma, • AC kompliansında artma• Barotravma ve alveolar hasar riskinde azalma• Oksijenizasyonda artma sağlamaktadır.
Prognoz • APACHE II ve III kullanılabilir,• Gelişen organ sistem yetmezliklerinin sayısı,• Kötü prognoz
– Pulmoner ARDS– İlk 7 günde iyileşme yoksa (Unresolving ARDS; %14 %83)
– Karaciğer yetmezliği gelişmesi,
• Son 20 yılda %60-70’den %30’a inmiştir. – MV stratejileri (open lung, düşük TV, yüksek PEEP),– Hemodinamik ve nütrisyonel destek,– Antibiyotik tedavisindeki gelişmeler,– Kortikosteroid kullanımı, sıvı dengesi,
Milberg JA, JAMA 1995; 273Headley AS, Chest 1997; 111