Upload
others
View
13
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
İŞGÖRENİN GÜCÜ ve
GELİŞİMİ
BİREYİN GELİŞİMİ
BİREY
Bilişsel
Gelişim
Dil
Gelişimi
Cinsel
Gelişim
Devinsel
Gelişim
Ahlak
Gelişimi
Bedensel
Gelişim
İŞGÖRENİNİN GÜCÜ ve GELİŞİMİ
BİREY
Bilişsel
Gücü
Duyuşsal
Gücü
Toplumsal
Gücü
Devinsel
Gücü
Ahlaki
Gücü
İŞGÖRENİN BİLİŞSEL GÜCÜ
Bilişsel Gelişim Kavramı
Biliş;
duyular aracılığıyla gelen uyarıcıların algılanması, bellekte tutulması, bellekten çağrılarak düşünmede kullanılması sürecidir.
Bilişsel Gelişim ;
dünyayı algılama ve anlamaya dönük zihinsel süreç ve etkinliklerdeki gelişimedir.
Bilişsel Gelişim Kavramı
Bilişsel Sistemin Çevresi
Toplum Aile
Okul Doğa
Bilişsel Girdilerin İşlenmesi
Algılama Bellekte Tutma
Düşünme
Kavramlaştırma
Bilişsel Girdiler (Bilgi, Beceri,Tutum)
Piage’tin Bilişsel Gelişim Kuramı Vygotsky’nin Bilişsel Gelişimle ilgili görüşleri Bruner’in Bilişsel Gelişim Dönemleri
BİLİŞSEL GELİŞİM KURAMLARI
İnsanın Bilişsel Gücü - Zeka
Bilişsel gücün temel kaynağı insanın zekasıdır. Zeka, bireyi amaçlı eyleme, ussal yargılamaya, çevresine uyuma yönelten bilişsel gizli gücün tümüne verilen addır.
Zeka; yeni karşılaşılan, alışılmamış durumlara uyum sağlama yeteneği olup, somut, soyut veya sözel biçimde sunulan problemleri çözebilme yeteneğidir.
Zeka Kuramları
İki Etmenli Zeka Kuramı (Charles E. SPEARMAN)
Çok Etmenli Zeka Kuramı (Edward L.THORNDIKE)
Üç Boyutlu Zeka Kuramı (J.P.GUILFORD)
Küme Etmen Zeka Kuramı (Luis L. THURSTONE)
Çoklu Zeka Kuramı (Howard GARDNER)
Duygusal Zeka Kuramı (Goleman) (Saolvey ve Mayer)
Bilişsel Gücün işlevi – İşgörenden Beklenen Davranışlar
Zamanı etkili kullanmalı.
Yenilikleri takip etmeli, kendini geliştirmeli.
Örgütte çıkan bir sorunun nedenlerini ortaya koyup, bunları irdeleyebilmeli.
Neden sonuç ilişkileri kurabilmeli.
Düşüncelerini açık ve rahat aktarabilmeli.
Ortaya çıkan sorunu çözmek için çeşitli seçenekler ortaya koyabilmeli.
Soruyu anlarız.
Bir cevap düşünürüz.
Cevabın desteklenebilir olduğunun nedenlerini düşünürüz.
Diğer olası cevaplar hakkında fazla düşünmeyiz.
Cevabımız doğru olduğundan, başka bir cevabın pek fazla
destek bulamayacağından kendimizi emin hissederiz.
Eğer birisi bizim akıl yürütmemizdeki eksiklikleri gösterirse,
bunlar hakkında eleştirisel düşünme yerine
kendi fikirlerimizi savunmaya çalışırız.
Birisi bize kendi cevabının niçin daha iyi olduğunu anlatmaya
çalışırsa, bu nedenlere kulak asmayız.
Bazen kendi cevabımız hakkında daha fazla düşünmekten kaçınmak
için konuyu değiştiririz.
Herşey başarısız olursa, bize soru sorulduğu için kızarız.
YANLIŞ DÜŞÜNME SÜRECİ
Soruyu anlarız.
Söylenen şey hakkında düşünürüz.
Mümkün olduğunca çok olası cevabı düşünürüz.
Her cevabın destekleyici nedenlerini düşünürüz (Gerçekler ve düşünceler).
Desteklenemeyen cevapları eleriz.
En iyi yargı tarafından desteklenen cevabı seçeriz.
Bir kimse bizim seçeneğimizle ilgili soru sorarsa,
cevabımızın nedenlerini sıralayabiliriz.
Birden fazla kabul edilebilir seçenek varsa, niçin birini diğerine
tercih ettiğimizi açıklarız.
Eğer o kişi bizim akıl yürütmemizdeki bir zayıf yönü gösterirse,
kararımızı değiştirip değiştirmemeye karar vermeden önce,
onun hakkında dikkatle düşünürüz.
Olası cevaplar üzerinde düşünmek için ek zaman ayırırız ve
mantıksal olarak ikna edilirsek, düşüncemizi değiştirmekte
tereddüt etmeyiz.
DOĞRU DÜŞÜNME SÜRECİ
DOĞRU DÜŞÜNME SÜRECİ Soruyu anlarız.
Söylenen şey hakkında düşünürüz.
Mümkün olduğunca çok olası cevabı
düşünürüz.
Her cevabın destekleyici nedenlerini düşünürüz
Desteklenemeyen cevapları eleriz.
En iyi yargı tarafından desteklenen cevabı
seçeriz.
Bir kimse bizim seçeneğimizle ilgili soru
sorarsa, cevabımızın nedenlerini sıralayabiliriz.
. Birden fazla kabul edilebilir seçenek varsa,
niçin birini diğerine tercih ettiğimizi açıklarız.
Eğer o kişi bizim akıl yürütmemizdeki bir
zayıf yönü gösterirse, kararımızı değiştirip
değiştirmemeye karar vermeden önce, onun
hakkında dikkatle düşünürüz.
Olası cevaplar üzerinde düşünmek için ek
zaman ayırırız ve mantıksal olarak ikna
edilirsek, düşüncemiz değiştirmekte tereddüt
etmeyiz.
YANLIŞ DÜŞÜNME SÜRECİ Soruyu anlarız.
Bir cevap düşünürüz.
Cevabın desteklenebilir olduğunun nedenlerini
düşünürüz.
Diğer olası cevaplar hakkında fazla düşünmeyiz.
Cevabımız doğru olduğundan, başka bir cevabın
pek fazla destek bulamayacağından kendimizi
emin hissederiz.
Eğer birisi bizim akıl yürütmemizdeki eksiklikleri
gösterirse, bunlar hakkında eleştirisel düşünme
yerine kendi fikirlerimizi savunmaya çalışırız.
Birisi bize kendi cevabının niçin daha iyi
olduğunu anlatmaya çalışırsa, bu nedenlere
kulak asmayız.
Bazen kendi cevabımız hakkında daha fazla
düşünmekten kaçınmak için konuyu değiştiririz.
Herşey başarısız olursa, bize soru sorulduğu için
kızarız.
Bireylerin ezberden uzaklaşıp, düşünme ve problem çözmelerini
geliştirici uygulamalara NEDEN gidemiyoruz?
Eğitim programlarımızın ve uygulamalarımızın; * okuryazarlık, * ezberleme, * genel anlayış, * kalıp algılamaya dayalı olması TEMEL nedenlerdendir.
Oysa, * bireysel yetenekler, * iletişim becerileri, * ekip çalışması yeterliği, * sezgi, * muhakeme, *yaratıcılık, * hayal gücü yeterlikleri eğitim uygulamaları ve değerlendirmelerinde dikkat alınmalı; DÜŞÜNME BECERİLERİ geliştirilmelidir.
DÜŞÜNME:
Gözlem, deneyim, sezgi, akıl yürütme ve diğer kanallarla
elde edilen içeriği/bilgiyi kavramsallaştırma, uygulama, analiz
ve değerlendirmenin disipline edilmiş şeklidir.
Varolan bilgilerden yararlanarak daha ileri noktalara ulaşma,
eldeki bilgilerin ötesine gitme.
DÜŞÜNME BİÇEMLERİ
Problem çözme
Bilimsel düşünme
Eleştirel düşünme
Analitik düşünme
Hüküm çıkarmaya yönelik (tümevarım, tümdengelim) düşünme
İlişkisel düşünme
Yaratıcı düşünme ................................................
İŞGÖRENİN
DEVİNİMSEL GÜCÜ
ve
GELİŞİMİ
-Devinimsel Gelişim-
İnsanın bedeni üzerinde denetim kurması ve
bu denetimini artırarak bedeninin devinimlerini
ulaşacağı amaca uygun olarak yönetmesidir.
* Bedenin olgunlaşmasını ve
İnsanın yapacağı devinimleri
öğrenmesini kapsar.
İŞGÖRENİN BEDENSEL GÜCÜNÜ ÜRETİMDE ETKİLİ KULLANMASI,
* Devinimsel gelişiminin ürettiği ürüne uygun olmasına
*İşine uygun becerileri öğrenmesine
*Üretim zamanını iyi kullanmasına bağlıdır.
ÜRETİMDE BEDENSEL GÜCÜN KULLANMASI
Çalışmaya Hazırlık Dönemi (15-20 yaş)
Yetişme Dönemi (20-30 yaş)
Uzmanlık Dönemi (30-50 yaş)
Sürdürme Dönemi (50-65 yaş)
Emeklilik Dönemi (65 yaş ve sonrası)
* Denetim Keskinliği
* Organların Eşgüdümü
* Devinimi Yönetme
* Tepki Süresi
* Kolun Devinim Hızı
* Hız Denetimi
* El Duyarlığı
* Parmak Duyarlığı
DEVİNİMSEL İŞLEVLER
* Kol ve El Durağanlığı
*Bilek ve Parmak Hızı
*Hedefe Yöneltme
*Kasal Güç
*Dikkat
*Denge
*Esneklik
İnsanın zamana göre gücündeki
iniş çıkışlardır.
1. Günlük İniş Çıkışlar
2. Haftalık İniş Çıkışlar
3. Aylık İniş Çıkışlar
4. Yıllık İniş Çıkışlar
BİYORİTİM
• İşgörenin biyoritmi doğal olduğu için değiştirilemez;
• ama örgütün çalışma programı yapay olduğu için değiştirilebilir.
• Özellikle iş kazalarının görülebileceği
• örgüt ortamında çalışma programının
• işgörenlerin biyoritmine göre ayarlanması
• gerekir.
• İşgören organizmasının doğal programı ile
• örgütün çalışma programının uyum içinde olmasının
• işgörenin verimini, işten doyumunu artırabileceğine
• sağlığını koruyabileceğine inanılmaktadır.
* Nazeninlik * Solaklık
* Şişmanlık * Görme Engelliler
* Sakatlık * İşitme Engelliler
* Beden Oransızlığı * Cinslerarası Ayrılıklar
* Süreğen Hastalıklar
(Sara, astım vb.)
DEVİNİMSEL GÜÇTE BİREYSEL AYRILIKLAR
Ahlak konusunda inandığım ilke şudur; bir şeyi yaptıktan sonra kendini iyi hissediyorsan o ahlakidir; eğer kendini kötü hissediyorsan o gayri ahlakidir.' Ernest HEMİNGWAY
AHLAKİ GELİŞİM
AHLAK
Ahlak en basit haliyle, neyin iyi, neyin kötü, neyin
doğru, neyin yanlış olduğuyla ilişkili olarak
ulaşılması gereken değerler bütünüdür.
Arapça kökenlidir ve tabiat, karakter, huy, yaratılış
anlamlarına gelir.
Batı dilindeki karşılıkları ise “morality, moralité,
moralischer” dir.
Bütün etkinlik ve amaçların yerli yerine
konulması;
neyin yapılacağı ya da yapılmayacağının;
neyin isteneceği ya da istenmeyeceğinin;
neye sahip olunacağı ya da
olunmayacağının bilinmesidir.
Niyetimiz ile yaptığımız arasındaki
aynılığı sağlamaktır.
ETİK
AHLAK
Gelenekseldir.
Doğru ya da yanlış davranışların pratiğidir.
Zaman içinde değişen şartlara göre değişebilir.
Kontrol merkezi dışsaldır.
ETİK
Evrenseldir.
Doğru ya da yanlış davranışların teorisidir.
Etik bir etkinlik alanı olarak bir ahlak felsefesi alanı;
ahlaki olanın özünü ve temellerini araştıran bir felsefe
etkinliğidir.
Etik; insanın kişisel ve toplumsal yaşamdaki ahlaki
sorunlarını ele alıp inceler.
Zaman içinde değişmesi çok zordur.
Kontrol merkezi içseldir.
Toplumun tüm değerlerine kayıtsız şartsız uymak
değil, toplumsal uyum için değerler sistemi oluşturma
sürecidir.
Bireyin toplumsallaşma süreci içinde neyin iyi, neyin
kötü olduğu konusunda bir bilinç geliştirme sürecidir.
Bireyin hayatının ilk yıllarında başlayan ve yaşamı
boyunca devam eden, içinde yaşadığı toplumun değer
yargılarını kabullenme ve sosyalleşirken o toplumun
iyi ve kötülerini öğrenme sürecidir.
AHLAK GELİŞİMİ VE ÖNEMİ
İçinde yaşadığı topluma sağlıklı bir şekilde uyum sağlar.
Toplumun değer yargıları doğrultusunda hareket eder.
Kendi ilgi ve ihtiyaçları ile toplumun istekleri arasında bir denge kurabilir.
Bunun sonucu olarak da sağlıklı bir kişilik yapısı geliştirir.
Ahlaki yönden gelişmiş bir birey;
İçinde yaşadığı topluma sağlıklı bir şekilde ayak uyduramadıkları için toplum tarafından dışlanırlar.
Toplumun doğru ve yanlışlarını benimsemezler.
Sosyopat ve psikopatik bir kişilik yapısı geliştirirler.
Ahlaki gelişimi geri kalmış bireyler;
AHLAK GELİŞİMİ KURAMLARI
DEWEY’ E GÖRE AHLAK GELİŞİMİ
PİAGET’E GÖRE AHLAK GELİŞİMİ
KOHLBERG’E GÖRE AHLAK GELİŞİMİ
GİLLİGAN’A GÖRE AHLAK GELİŞİMİ
İŞ AHLAKI
İş ahlakı, iş dünyasında davranışlarımıza yol
gösteren ahlaki ilkeler ve standartlardır.
İş dünyasının sağladığı olanaklar karşısında
sağduyulu seçimler yapmamızda bize yol
gösterecek olan değerlerdir.
İş ahlakı, genel ahlaktan ayrı ele alınamaz.
Bir ülkedeki iş ahlakı o ülkedeki
iş gücü kalitesinin önemli bir göstergesidir.
İş ahlakı, normatif iş ahlakı ve
betimleyici iş ahlakı olmak üzere ikiye ayrılır.
İş ahlakı neden
gereklidir ?
• Rekabetçi ekonomik düzen
• İstihdam ihtiyacı
• İnsan haklarına olan talep
• Çok uluslu firmalardaki kültürel
yapı
• Artan çevre kirliliği
Ahlaki yaklaşımların, karar
verme sürecindeki rolü;
Günlük hayatta verdiğimiz
kararlar, siyah ve beyazdan
ziyade gri tonlardadır.
Karar vericinin dürüstlüğü,
bilgisi ve ahlaki gücü bu
süreci etkilemektedir.
Vereceğimiz karar ahlaki
bakış açımıza göre
değişecektir.
İŞ AHLAKININ KAPSAMI
Meslek Ahlakı
İşletmecilik Ahlakı Çalışma Ahlakı
YÖNETİMDE AHLAK
Yönetsel ahlak:
Yöneticilerin eylem ve kararlarına
rehberlik eden ilkeler ve kurallardır.
Yöneticiler ve örgütler tarafından
kullanılan ahlaki yargılardır.
Yöneticiler için ahlaki kriterlere dayalı
bir sorumluluk anlayışının geliştirilmesini
öngörmektedir.
YÖNETSEL AHLAKI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Bir Kişi Olarak Yönetici
Ailevi etkiler
Dinsel değerler
Kişisel Standartlar ve Gereksinimleri
Örgütsel Faktörler
Politikalar, hareket kodları
Yöneticilerin davranışları
Akranların davranışları
Dışsal Çevre
Hükümet düzenlemeleri
Toplumun norm ve değerleri
Endüstrinin ahlaki iklimi
YÖNETİMDE ETİK İLKELER
● Adalet
● Eşitlik
● Dürüstlük
● Doğruluk
● Tarafsızlık
● Sorumluluk
● İnsan hakları
● Bağlılık
● Hukukun üstünlüğü
● Hoşgörü
● Tutumluluk
● Laiklik
● Demokrasi
● Hak ve Özgürlükler
● Olumlu İlişkiler
● Açıklık
● İnsancıl Çabalar
● Sevgi, saygı
AHLAKİ YÖNETİM İLKELERİ
• Yasalara itaat etmek.
• Doğruyu söylemek.
• İnsanlara saygı göstermek.
• Doğru insanları çalıştırmak.
• Babacan yönetime hayır demek.
• “Herkese iyilik yap” kaidesini koymak.
• Kurallardan ziyade standartlar koymak.
• İçsel ve dışsal çıkar gruplarıyla iletişim kurmak.
• Ahlaki acıdan örnek olmak.
• Genel ahlak anlayışını ilke edinmek.