Majonez Kielecki

Spis treści

Jak powstaje majonez

Krótka historia kieleckiej fabryki

Majonez na stołach świata

Majonez a zdrowie

Kielecki inaczej

Najlepsze dania z majonezem

11

21

43

52

60

70

Jubileusz 90-lecia Wytwórczej Spółdzielni Pracy „Społem” to wyjątkowa okazja do świętowania. Rocznica zainspirowała nas do napisania książki o najważniejszym produkcie firmy - Majonezie Kieleckim. Ta wyjątkowa marka jest efektem pracy wybitnych specjalistów, którzy poświęcili jej budowaniu swój talent, wiedzę i zaangażowanie. To dzięki nim udało się nam osiągnąć sukces, potwierdzony ponad setką nagród i liczną grupą wiernych klientów. To dzięki ich codziennej pracy i kreatywności na stoły Polaków trafiają codziennie najwyższej jakości produkty – których receptury są cały czas udoskonalane tak, aby stały się klasą samą w sobie.

Książka jest historią powstania marki kultowej. Poszukiwanie źródła ogromnej popularności Majonezu Kieleckiego stanowi jednocześnie historię firmy, jej doświadczeń, sukcesów i trudności z jakimi musiała się zmagać. Staraliśmy się zawrzeć tu wszystko, co w jakimś stopniu składa się na obraz Majonezu Kieleckiego, stworzyć historię dobrego smaku, który od lat gości na naszych stołach.

Oddając tę publikację w Państwa ręce, życzę przyjemnej lektury i wielu kulinarnych inspiracji z majonezem uznawanym za najlepszy.

Prezes WSP „Społem”Jerzy Misiak

Majonez Kielecki 7

Legendy o powstaniu majonezu

Jak powstaje majonez

Niektórzy entuzjaści majonezu uważają, że już starożytni Grecy i Rzymianie ulepszali smak swoich potraw za pomocą sosu ucieranego z żółtka jajka, oliwy i odrobiny przypraw. Ile w tym prawdy, do końca nie wiadomo. Wiadomo jednak z całą pewnością, że legend o powstaniu tego znanego na całym świecie sosu, jest o wiele więcej. W dużej części związane są z osobami królów, książąt i ich szczególnymi zasługami na polach bitew. Pewnie właśnie dlatego majonez uważa się za sos iście królewski.

Specjalnie dla księciaNajbardziej popularna wersja głosi, że majonez trafił na stoły za sprawą francuskiego księcia Armand’a Jean’a du Plessis de Richelieu – członka słynnego rodu, do którego należał m.in. kardynał Richelieu, minister oraz doradca francuskiego króla Ludwika XIII. A było to tak... W 1756 roku rozpoczęła się trwająca siedem lat wojna pomiędzy Wielką Brytanią, Prusami i Hanowerem, a zjednoczonymi siłami Francji, Austrii, Rosji, Saksonii oraz Szwecji. Wyspa Minorka – na której, według podania, został wynaleziony majonez - w przededniu wojny siedmioletniej znajdowała się pod angielskim panowaniem. W pierwszym roku wojny wojska francuskie dowodzone przez księcia Richelieu, odbiły Minorkę z rąk Anglików. Chcąc uczcić to zwycięstwo, w stolicy śródziemnomorskiej wyspy, porcie Mahon, wydano wystawne przyjęcie ku czci dowódcy francuskich wojsk. Kucharze zatrudnieni do przygotowania uczty chcieli zaimponować księciu i do niektórych potraw przygotowali specjalny aromatyczny sos. Aby dodatkowo przypodobać się szlachetnie urodzonym szef kuchni nazwał sos ‘mahonnaise’ - od nazwy największego miasta na wyspie odbitego z rąk angielskich wojsk.

Złośliwi twierdzą, że w czasie uczty wydanej na cześć de Richelieu, kucharze nie odkryli niczego nowego, lecz sięgnęli jedynie do tradycyjnych lokalnych przepisów. Przed panowaniem angielskim Minorka, przez kilka stuleci znajdowała się pod jurysdykcją

10 Majonez Kielecki

hiszpańską. W języku katalońskim na określenie podanego zwycięzcom sosu stosowano natomiast słowo ‘maonesa’, którym do dzisiaj określa się na Minorce majonez.

Tak czy inaczej, Richelieu zasmakował w daniach przyprawianych charakterystycznym białym sosem i zabrał jego recepturę na francuski dwór. Nowy sos szybko zyskał uznanie jako dodatek do mięs, a w szczególności jaj. Z francuskiego Wersalu, który był w XVIII wieku jednym z wielkich europejskich centrów sztuki, w tym również kulinarnej, majonez zaczął podbijać stoły i podniebienia całej Europy, a w późniejszym czasie także pozostałych kontynentów.

Nie zaczniemy dopóki nie skończęKonkurencyjna wersja legendy o powstaniu majonezu wiąże się z osobą innego francuskiego księcia - Karola de Lorraine de Mayenne. Karol wywodził się z potężnego rodu francuskich Gwizjuszy i był nie tylko utalentowanym dowódcą wojskowym, ale również politykiem. W okresie, kiedy Francję nękały wojny religijne, Karol należał do przywódców tzw. Ligi Katolickiej. W 1589 prowadził wojska w czasie bitwy pod Arques. Legenda głosi, że de Mayenne nie pozwolił atakować swoim oddziałom tak długo, aż nie skończył posiłku złożonego z kurczaka z dodatkiem zimnego, białego sosu. Ponieważ wcześniej nie miał on swojej nazwy, po bitwie w hołdzie dla prowadzącego zwycięskie wojska, nazwano ten sos ‘mayennaise’.

Do Polski z Francji?Nie można jednoznacznie stwierdzić, która z wersji legendy jest prawdziwa i kiedy dokładnie majonez po raz pierwszy pojawił się w polskiej kuchni. Bez względu jednak na to czy majonez trafił do nas wraz z francuskim dworem Henryka Walezego, czy dopiero pod koniec XVIII wieku szybko zadomowił się na polskich stołach. Jeden fakt pozostaje jednak bezsporny – w 1959 roku po raz pierwszy pojawił się na sklepowych półkach.

12 Majonez Kielecki

Majonez domowej produkcjiDo początku XX wieku majonez

wytwarzany był jedynie metodą domową, dlatego też nie istniał jeden, ogólny przepis na jego przygotowanie. W warunkach domowych każda gospodyni nieco modyfikowała recepturę, nadając jej indywidualnych cech. Do niektórych przepisów dodawano czosnek, zioła, zaostrzającą smak gorczycę lub produkowaną z niej musztardę, a oliwa bywała zastępowana olejem roślinnym. Pomimo wielkiej różnorodności, zarówno smaków jak i konsystencji każdy majonez musi z zawierać następujące składniki:

Domowy wyrób majonezu polegał na połączeniu ze sobą poszczególnych składników poprzez ucieranie. Tak powstały majonez nie był idealnie gładki i należało go spożyć zaraz po przygotowaniu. By przedłużyć termin jego przechowywania, czasem posługiwano się żółtkiem z jajka ugotowanego na twardo. Dopiero jednak rozpoczęcie przemysłowej produkcji majonezu pozwoliło cieszyć się smakiem majonezu dłużej niż kilka dni.

oliwa

żółtka

ocet winny lub cytryna

sól

pieprz

przypawy/musztarda

Majonez Kielecki 13

Produkcja przemysłowa majonezu

Nie wszyscy wiedzą, że WSP „Społem” to pierwszy polski producent majonezu na skalę przemysłową. Receptura Majonezu Kieleckiego, która stała się podstawą do opracowania Polskiej Normy, już od ponad pięćdziesięciu lat pozostaje niedoścignionym wzorem dla innych. Wyjątkowy efekt gwarantujący sukces udało się uzyskać dzięki połączeniu tradycji z współczesną technologią. Korzeni Kieleckiego należy szukać w domowych przepisach. To właśnie na ich podstawie porównując i wybierając te najlepsze, przygotowano skład oraz proces produkcji.

Oczywiście produkcja przemysłowa różni się od tej domowej, ale istnieje coś, co pozostaje niezmienne - troska o jakość. W obu przypadkach kluczem do sukcesu pozostaje dobór odpowiednich składników. Najważniejsze z nich powstają w fabryce, dzięki czemu jakość gotowego wyrobu jest w mniejszym stopniu uzależniona od czynników zewnętrznych. Ocet i musztarda są nie tylko bardzo ważnymi produktami w asortymencie, ale też kluczowymi komponentami majonezu. Wytwarzane w „Społem” od lat, odpowiadają za jedną z najważniejszych cech Kieleckiego - niepowtarzalny smak.

Za jeden z elementów odróżniających Kielecki od wyrobów domowych uznać należy proces homogenizacji, czyli wytwarzania jednolitej masy z niemieszających się ze sobą w normalnych warunkach składników. O jej

14 Majonez Kielecki

trwałości przesądzają żółtka, które sprawiają, że majonez staje się tym czym jest, czyli trwałą emulsją. Bez ich dodatku cała mieszanka by się rozpadła i niemożliwością byłoby uzyskanie gęstej, kremowej konsystencji.

Spoistość Majonezu Kieleckiego przewyższa domowe odpowiedniki, a sam produkt dłużej zachowuje przydatność do spożycia. Wysokiej klasy majonezy wytwarzane metodą przemysłową mogą więc nie tylko dorównywać, ale też w pewnych aspektach przewyższać te domowe, zachowując przy tym tradycyjną recepturę i nie wykorzystując konserwantów.

Majonez Kielecki 15

Majonez Kielecki powstaje z najwyższej jakości

składników, dlatego też pierwszym etapem

produkcji jest segregacja i wybór odpowiedniej

klasy surowców. Ocet używany do wyrobu

majonezu powstaje również

w fabryce „Społem”. Wytwarza się go w sposób

naturalny, w wielkich drewnianych kadziach.

Drugi krok to przygotowanie musztardy.

To między innymi ona nadaje Kieleckiemu tak

lubiany przez konsumentów niepowtarzalny

smak. Wyrabia się ją ze specjalnie dobranych

odmian gorczycy oraz mieszanek ziół,

będących gwarancją najwyższej klasy wyrobu.

16 Majonez Kielecki

Gotową musztardę łączy się z pozostałymi

składnikami: żółtkami jaj, olejem i wodą.

Wszystkie surowce, w ściśle przestrzeganych

proporcjach, są mieszane i poddawane

homogenizacji. W wyniku tego procesu

powstaje majonez jaki znamy: o delikatnej

konsystencji i wyrazistym smaku.

W ostatnim etapie Kielecki rozlewa się

do słoików. Pakowanie w atmosferze

ochronnej zapewnia wysoką jakość i długą

przydatność do spożycia.

Majonez Kielecki 17

Krótka historia kieleckiej fabryki

Historia kieleckiej fabryki „Społem” sięga

XIX wieku, kiedy w Polsce narodziła się

idea spółdzielczości. Ruch ten skupiał

intelektualistów i przemysłowców,

którzy uważali spółdzielnie za swoistą

szkołę samodzielności, demokracji oraz

przedsiębiorczości. Pomysł szybko zyskał

zwolenników i gorliwych orędowników.

Jednym z nich był, znany czytelnikom jeszcze

ze szkolnych lat, pisarz nierozerwalnie

związany z Kielecczyzną - Stefan Żeromski.

To właśnie on był też pomysłodawcą nazwy

pisma „Społem”. Tytuł ten znalazł się

w nazwie pierwszego Związku Spółdzielców

Spożywczych, a potem na trwałe związał

z szeroko rozumianą „spółdzielczością”.

Niełatwe początkiWskazana powyżej organizacja powstała w 1911 roku. Okres, w którym przyszło jej działać nie należał do najłatwiejszych. Odzyskanie niepodległości, związany z okresem wojennym brak stabilizacji gospodarczej i politycznej kraju, problemy ze spłatami zaciągniętych kredytów i inne przeciwności szybko postawiły Związek w trudnej sytuacji. Przeciwności są jednak po to, żeby stawiać im czoła, a kryzys bywa czasem doskonałym bodźcem do rozwoju. W tym czasie ceny importowanych produktów były wysokie i brakowało ich polskich odpowiedników. Podjęto więc decyzję o inwestycji - budowie własnego zakładu produkcyjnego, mającego wypełnić rynkową lukę i zapewnić ZSS „Społem” stałe dochody.

Na miejsce dla nowej fabryki wybrano budynki pozostałe po dawnej wytwórni cementu w Kielcach. Cała działka obejmowała teren przeszło sześciu hektarów i miała własną bocznicę kolejową. Po pertraktacjach z wojskiem, które w chwili zakupu stacjonowało w budynkach byłej cementowni oraz po przeprowadzeniu gruntownego remontu, uruchomiono Zakłady Wytwórcze „Społem” w Kielcach. Za symboliczną datę ich powstania uważa się 15 września 1920 roku, kiedy to wyprodukowano pierwszą partię mydła gospodarczego. To właśnie tych 200 kilogramów szarego mydła dało początek fabryce działającej do dzisiaj.

20 Majonez Kielecki

Pierwsze lata sławyZakład rozwijał w zadziwiającym

tempie. Po trzech latach od powstania, fabryka była już liczącym się pracodawcą w Kielcach, zatrudniającym 84 osoby. W 1923 roku otwarto kolejną linię produkcyjną i już w następnym roku Polacy czyścili buty pastą wyprodukowaną przez Zakłady Wytwórcze „Społem”. Rozpoczęto też wytwarzanie zapraw, past do podłóg, bibułek papierosowych oraz tutek. Rozwoju kieleckiej fabryki nie zahamował nawet światowy kryzys finansowy. Wysokie ceny artykułów sprowadzanych z zagranicy wymogły na pracownikach ZW „Społem” opracowanie nowych, całkowicie innowacyjnych rozwiązań i przyczyniły się do wprowadzania

kolejnych produktów. W tym czasie firma zaczęła wytwarzać ocet, delikatne mydła toaletowe, proszki do prania i czyszczenia oraz świece stołowe. W 1932 roku ruszyła też produkcja Musztardy Kieleckiej, która szybko zyskała sobie lojalnych odbiorców i szturmem zdobyła rynek. Wysoka innowacyjność Zakładów Wytwórczych sprawiła, że przeprowadzano w nich szkolenia dla innych producentów. Uczestniczyli w nich m.in. mistrzowie ze sławnej w owym czasie warszawskiej fabryki „Dobrolin”.

Do wybuchu drugiej wojny światowej w Kielcach otworzono linię wytwarzającą kostki bulionowe, koncentraty i ziołowe przyprawy do zup oraz rozpoczęto produkcję drożdży. Podobnie jak wcześniej musztarda, również te artykuły trafiły na większość stołów międzywojennej Polski. Koncentraty i przyprawy z powodzeniem konkurowały nawet z wyrobami szwajcarskiego producenta Juliusa Maggi.

W latach międzywojnia fabryka zyskała ogólnopolską sławę. Kieleckie zakłady odwiedzały liczne wycieczki, zainteresowane procesem powstawania najwyższej klasy polskich produktów. W maju 1938 roku w Kielcach pojawiła się też grupa polskich pisarzy i artystów. Był wśród nich m.in. Konstanty Ildefons Gałczyński, który kieleckie „Społem” uwiecznił w jednym ze swoich wierszy:

22 Majonez Kielecki

Żeromski patrzył na te bramy w KielcachDzisiaj my tutaj odpoczywamy armia, armia spółdzielcza;

bo już jest wieczór i skończyła się pracai zaraz wzejdzie księżyc, który i liście i kominy wyzłaca.

Oto ogród fabryczny taki cichyjakby jakieś wielkie szczęście miało się zdarzyć!

Teraz jest chwila, gdy pracowitym wolno przez chwilę pomarzyćo dniach co prysną jak iskry, o latach co zlecą rączo,

ruchem spółdzielczym całą Polskę jak girlandą kwiatów oplączą.Tak… tak… jeszcze wiele jest do zrobienia,

i gorzko jest czasem iść po rzuconych pod nogi kamieniach –ale spójrzcie!

Zbudowany nie na ludzkich łzachwznosi się spółdzielczości gmach

coraz wyżej i coraz wznioślej –i rok po roku i dzień po dniu

jakby dąb na silnym pniu rośnie i rośnie i rośnie…

Jeżeli tedy w jakiś tam świtposłyszysz wokół tylko zgrzyt

i trwożne szmery w sercugdy będziesz pytał „po co żyć?”posłuchaj mnie: natychmiast idź spojrzeć na pracę spółdzielców.

A więc wojna...Pierwsze lata drugiej wojny światowej nie oszczędziły również Kielc. Wehrmacht błyskawicznie przejął kontrolę nad polskimi ziemiami i już 15 października 1939 roku urzędowanie w Kielcach rozpoczął hitlerowski zarządca. Pomimo strategicznego położenia przy torach kolejowych, fabryka „Społem” przetrwała jednak okres działań bojowych i w drugiej połowie października rozpoczęła funkcjonowanie pod niemieckim nadzorem. Część załogi zakładu została zwolniona, ale polska dyrekcja nie zostawiła ich bez pomocy. „Społem” przez cały okres okupacji wspomagało też działające w rejonie Gór Świętokrzyskich oddziały partyzanckie. Walczącym przekazywano żywność i ubrania, fikcyjnie zatrudniano osoby działające w ruchu oporu, przemycano broń i amunicję.

24 Majonez Kielecki

O tym jak w Społem przemycano trotyl

Trotyl jest niezwykle podobny do wykorzystywanego przy przechowywaniu ziemniaków karsanu. Oba materiały mają postać sypkich granulek w szarym kolorze. Józef Rządzki – ówczesny dyrektor fabryki „Społem” - dokładnie zaplanował przedsięwzięcie i pomimo tego, że niemiecki zarządca fabryki Hans Muller mieszkał na terenie „Społem” akcja zakończyła się sukcesem. 5 ton trotylu zostało potajemnie przewiezione do fabryki, a następnie ukryte we wcześniej przygotowanych skrzyniach z podbitymi w warszawskiej spółdzielni „Społem” etykietami karsanu. Aby uwiarygodnić przywóz tak dużej partii towaru i uśpić czujność Niemców sfałszowano również listy przewozowe i faktury niemieckiej firmy, produkującej karsan. Wtajemniczony magazynier przyjął towar, który następnie trafił do magazynu nie budząc żadnych podejrzeń niemieckich nadzorców. Kilka dni później pod magazyn zaczęły podjeżdżać chłopskie furmanki. Pod pretekstem odbierania ze „Społem” skrzyń z pastą do butów czy ze świecami, chłopi wywozili do lasów materiał wybuchowy.

Majonez Kielecki 25

Pod koniec wojny, hitlerowcy próbowali przewieźć całe wyposażenie fabryki do Niemiec. Dzięki sprytowi pracowników „Społem” rozkaz wydany przez wojennego komisarza, nie doczekał się jednak realizacji. Udało się zmienić listy przewozowe i zamiast na tereny III Rzeszy wagony z wyposażeniem Zakładów Wytwórczych „Społem” trafiły do... Kłomnic, niedaleko Częstochowy. Maszyny produkcyjne wróciły do Kielc zaledwie w kilka tygodni po ustaniu działań wojennych. Już w lipcu 1945 r. zakład wznowił działanie, a w grudniu niektóre linie produkcyjne funkcjonowały już na przedwojennym poziomie.

Nowa rzeczywistośćPo zakończeniu wojny fabryka znów mogła się rozwijać. Zmieniono strukturę organizacyjną, poszerzono asortyment i zatrudniono nowych pracowników. Na rzecz zwiększenia produkcji drożdży i wyrobów do czyszczenia zrezygnowano z wytwarzania artykułów papierniczych. W kieleckiej fabryce wyrabiano w tym czasie świece stołowe, pasty nabłyszczające do pielęgnacji podłóg, płyn do mycia szyb, płyn do prania, proszki czyszczące oraz płyn do mycia naczyń. Nie trzeba chyba dodawać, że niemal wszystkie produkty szybko zdobyły dużą popularność i uznanie wśród ówczesnych nabywców.

W 1957 roku został otwarty wydział badawczy. Zatrudnieni tam pracownicy

26 Majonez Kielecki

zajmowali się udoskonalaniem już istniejących artykułów oraz pracą nad wprowadzaniem nowych receptur. W laboratorium „Społem” opracowano m.in.: delikatne płyny przeznaczone do prania wełny, pasty do butów oraz całą gamę produktów spożywczych. To tutaj powstała innowacyjna „kielecka metoda produkcji drożdży”, wzbudzająca zachwyt innych producentów.

I tak powstał legendarny smakWytężona praca specjalistów z wydziału badawczego przyniosła oczekiwany efekt i w 1959 roku kieleckie zakłady jako pierwsze w Polsce rozpoczęły produkcję majonezu na skalę przemysłową. Majonez Kielecki szybko stał się wiodącym wyrobem firmy i już w latach siedemdziesiątych stanowił 30% produkcji całego zakładu.

Innowacji było więcej. W tym okresie opracowano rewolucyjną na tamte czasy metodę produkcji octu. Pozwoliła ona na znaczące zwiększenie produkcji bez dużych nakładów inwestycyjnych. Tzw. wgłębna fermentacja octowa, rozwinięta w Kielcach, stała się wzorem dla producentów z Polski i Niemiec. Wzrost popytu na makaron w latach siedemdziesiątych sprawił, że fabryka zajęła się również jego wyrobem. Nowoczesne linie produkcyjne zostały w części sprowadzone z ojczyzny makaronu - Włoch. Oprócz tradycyjnych, produkowano też mało znane wtedy w Polsce pierożki tortellini.

Majonez Kielecki 27

TransformacjaProdukty „Społem” cieszyły się niesłabnącą

popularnością i zdobywały kolejne nagrody będące wyrazem uznania dla ich wysokiej jakości. Zaufanie klientów i zaangażowanie pracowników „Społem” przyczyniło się do płynnego przejścia fabryki przez transformację gospodarczą związanymi ze zmianami ustrojowymi jakie miały miejsce po 1989 roku. Ustawa z 20 stycznia 1990 roku zlikwidowała struktury gospodarcze, według których polski rynek funkcjonował przez ponad czterdzieści lat. Wtedy też zlikwidowano Centralny Związek Spółdzielczości w Warszawie, będący właścicielem kieleckiej fabryki. Zarząd „Społem” stanął przed nie lada wyzwaniem: Jak ocalić fabrykę i miejsca pracy? Po konsultacjach zdecydowano utworzyć spółdzielnię pracy. Tak powstała Wytwórcza Spółdzielnia Pracy „Społem”, do której przystąpili prawie wszyscy pracownicy kieleckiego zakładu. Wiązało się to z wykupieniem firmy za 90% wartości majątku.

We wczesnych latach dziewięćdziesiątych Spółdzielnia przeszła modernizację. Stopniowo skomputeryzowano fabrykę, dostosowano ją do zmieniających się norm ochrony środowiska i wprowadzono liczne usprawnienia w procesie produkcyjnym. „Społem” było gotowe do stawienia czoła zwiększającej się konkurencji, w tym dużym, światowym koncernom wchodzącym powoli na polski rynek. Jak się później okazało, sprostała temu zadaniu wzorowo. W tym czasie podjęto decyzję

28 Majonez Kielecki

o rezygnacji z produkcji części artykułów na rzecz innych. Pozostawiono tylko te najlepsze, cieszące się największym zainteresowaniem i wprowadzono całą gamę nowości. W ten sposób wykreowano kilka silnych marek, które z sukcesami funkcjonują do dzisiaj.

Doskonałym przykładem może być Snack – Przysmak Świętokrzyski, chrupki do samodzielnego przygotowania. Linie produkcyjne służące do produkcji makaronu zostały przeprojektowane pod kątem nowego wyrobu i już w latach dziewięćdziesiątych ruszyły pełną parą. Snack sprawdził się znakomicie. W krótkim czasie zawładnął polskim rynkiem, a później trafił również za granicę. To właśnie Snack w dużej mierze przyczynił się do sukcesu ekonomicznego firmy w kolejnych latach.

Jak to się stało, że zakład, w którego

asortymencie znajdowały się m.in. mydła,

pasty do butów i świece woskowe, stał się

jednym z największych w Polsce producentów

majonezu?

Fabryka stopniowo rozszerzała swój asortyment o produkty, na które aktualnie było zapotrzebowanie, dostosowując go do zmieniających się potrzeb rynku. W ten sposób rozpoczęto produkcję pierwszych artykułów spożywczych, a w końcu również Majonezu Kieleckiego. Obecnie produkty spożywcze stanowią przeważającą część wyrobów kieleckiej spółdzielni.

Majonez Kielecki,

czyli jak to się zaczęłoMiłośnicy wyjątkowych smaków nie

wyobrażają dziś sobie sałatek bez dodatku Majonezu Kieleckiego. Pierwsze słoiki wyjechały z fabryki w 1959 roku. W czasie, kiedy Alaska została czterdziestym dziewiątym stanem USA, Fidel Castro premierem Kuby, a lalka Barbie zaczęła podbijać serca dziewczynek na całym świecie, w Polsce narodziła się marka, która na stałe wpisała się w kanon polskiej kuchni.

Wyprodukowanie Kieleckiego nie było rzeczą łatwą. Przez dwa lata trwały badania nad ustaleniem receptury oraz optymalnego sposobu łączenia składników. Pierwszym etapem pracy było zebranie dostępnych przepisów, na podstawie których przygotowywano majonez domowym sposobem. Każda receptura była dokładnie badana - porównywano smak i gęstość, a także trwałość gotowego produktu. Pracownicy musieli wykazać się przy tym nie tylko fachową wiedzą i umiejętnościami, ale też talentem kulinarnym. Majonez powinien przecież wyróżniać się przede wszystkim doskonałym smakiem.

Ten smak oraz kremowa konsystencja jaką znamy dzisiaj jest wynikiem pracy całego zespołu specjalistów. Zadanie niosło ze sobą sporo problemów. Ponieważ to właśnie fabryka z Kielc zapoczątkowała polską tradycję wyrobu majonezu metodą przemysłową, w kraju nie było wcześniej odpowiedniej technologii, którą

Majonez Kielecki 33

można by wykorzystać. Wszystkie urządzenia, specjalne kadzie, mieszadła i inne elementy linii produkcyjnej zostały więc zaprojektowane i zbudowane przez pracowników „Społem”. Wzorowali się oni na maszynach dostępnych za granicą. Dwuletnie badania dały znakomity efekt – Majonez Kielecki z miejsca trafił na stoły polskich smakoszy, a w niedługim czasie również do innych krajów. Co więcej, wysoka jakość produktu sprawiła, że to właśnie na podstawie jego receptury opracowano Polską Normę majonezu.

Polskie Normy (PN) zatwierdzane przez Polski Komitet Normalizacyjny jeszcze do 1994 roku pełniły rolę przepisów, a ich nieprzestrzeganie było naruszeniem prawa. Zawierały one wytyczne, do których należało się stosować przy wyrobie poszczególnych produktów. Obecnie Polskie Normy są dostosowywane do Norm Europejskich - wymaganych od wszystkich członków Unii Europejskiej i EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu).

34 Majonez Kielecki

Kielecki z innej stronyObecnie smakiem Kieleckiego cieszą się nie tylko Polacy, ale też mieszkańcy Wielkiej Brytanii, Irlandii, Niemiec, Stanów Zjednoczonych, a nawet odległej Australii. Oprócz „klasycznej”, najpopularniejszej wersji, dostępna jest też wariacja smakowa z czosnkiem. Połączenie delikatnej konsystencji i ostrego smaku czosnku świetnie pasuje szczególnie do dań grillowanych i letnich sałatek. Według ludowych podań czosnek to również niezawodne remedium na wampiry, strzygi i wszelkie byty nieczyste. Kielecki z czosnkiem sprawdzi się zatem znakomicie podczas wędrówek po Górach Świętokrzyskich słynących z mieszkających tam urokliwych czarownic. Już Egipcjanie uważali przecież czosnek za silny afrodyzjak.

Chociaż najbardziej cenione są walory smakowe Majonezu Kieleckiego, to równie często wykorzystuje się go w celach dekoracyjnych. Nie chodzi tu rzecz jasna o dekorację wnętrz, ale sztukę kulinarną. Lekka smuga majonezu na jajku ugotowanym na twardo czy artystyczne wzory na sałatce dodają potrawom nie tylko charakterystycznego smaku, ale ucieszą również zmysł wzroku. Gęsta, kremowa konsystencja Majonezu Kieleckiego zapewnia trwałość ozdobnych elementów ułatwia nadawanie im pożądanego kształtu. Oczywiście wybierając „Kielecki” do dekoracji musimy liczyć się z tym, że nasze kulinarne arcydzieła szybko staną się tylko smacznym wspomnieniem.

Majonez Kielecki 35

Nie tylko majonezMajonez Kielecki to dla WSP „Społem”

bezsprzecznie największy powód do dumy. Spółdzielnia produkuje jednak również wiele innych artykułów, które równie często jak „Kielecki” goszczą na polskich stołach. Asortyment produktów spożywczych nie jest przypadkowy. Zaczęło się od octu, potem na jego bazie stworzono musztardy. Musztarda i ocet to z kolei składniki majonezu. Kiedy był już majonez pomyślano też o innych sosach oraz keczupie, świetnie sprawdzających się jako dipy do chrupek. Tak uzbierała się cała gama doskonale uzupełniających się produktów, kojarzonych ze świetnym smakiem i wysoką jakością.

OcetTradycja produkcji octu, niezastąpionego dodatku do wszelkiego rodzaju marynat i sosów, sięga okresu przedwojennego. Ocet Kielecki produkuje się według tradycyjnej receptury już od 1932 roku. Swój niepowtarzalny smak zawdzięcza naturalnej metodzie wytwarzania – octowej fermentacji alkoholu etylowego oraz wykorzystaniu w produkcji surowców wyłącznie najwyższej jakości. W ofercie Spółdzielni dostępne są też jedyne w swoim rodzaju octy smakowe: koperkowy, estragonowy oraz czosnkowy. Znakomicie komponują się zarówno z tradycyjnymi polskimi potrawami, jak i z daniami inspirowanymi np. kuchnią śródziemnomorską.

36 Majonez Kielecki

Musztardy KieleckieJuż od ponad osiemdziesięciu lat na stołach smakoszy o wyszukanych gustach goszczą kieleckie musztardy. Obecnie dostępnych jest aż osiem wersji: delikatesowa, sarepska, grillowa, kremska, miodowa, pikantna, rosyjska oraz chrzanowa. Smak musztardy zależy od wielu czynników. Specjaliści z WSP „Społem” używając różnych rodzajów gorczycy oraz mieszanek ziołowych, stworzyli niepowtarzalne musztardy, które kulinarnie uzupełniają potrawy mięsne, nadają sosom niepowtarzalną konsystencję, a także kształtują smak Majonezu Kieleckiego.

KetchupWSP „Społem” jako jedyna firma w Polsce, oprócz tradycyjnego keczupu produkuje również keczup.... śliwkowy. Łączy on tradycyjny, lekko ostry smak keczupu z charakterystycznym, słodkawym aromatem i smakiem suszonych śliwek. Szczególnie lubią go zwłaszcza najmłodsi, ale ma swoich amatorów również wśród dorosłych. Lekka konsystencja oraz świetnie dobrane proporcje przypraw sprawiają, że kieleckie ketchupy dobrze komponują się zarówno z grillowanymi i pieczonymi daniami mięsnymi, jak i wędlinami podawanymi na zimno.

Majonez Kielecki 37

SosyRodzinę kieleckich produktów dopełniają aromatyczne sosy. Znakomicie sprawdzają się one w roli dodatków do dań obiadowych i mięs podawanych na zimno. Wytwarzane według tradycyjnych receptur sosy zadowolą zarówno miłośników tradycyjnych polskich dań, jak i tych, którzy pragną przy swoim stole zakosztować nieco egzotyki. Sosy kieleckie produkowane są w sześciu wersjach smakowych: chilli, chrzanowym, curry, cygańskim, czosnkowym i tatarskim.

Snack - Przysmak ŚwiętokrzyskiWielkim hitem, porównywalnym do Majonezu Kieleckiego okazał się Snack-Przysmak Świętokrzyski - chrupki przeznaczone do samodzielnego przyrządzania. Ich przygotowanie zajmuje dosłownie kilka sekund. W tym czasie zwiększają swoją objętość do 5 razy, zamieniając się w apetyczną przekąskę, której trudno się oprzeć. Przysmakiem można zajadać się godzinami, zwłaszcza, że z jednej paczki powstaje nawet do 10 litrów gotowych chrupek. Snacki produkowane są z mąki pszennej, ziemniaczanej oraz mieszanek mącznych i występują w wielu różnych formach. Przeznaczone do samodzielnego przygotowania w domu przekąski odniosły sukces nie tylko w Polsce. Za Snackiem przepadają Czesi, Niemcy i Amerykanie, cenią go Kanadyjczycy i Australijczycy. Posiada wielu miłośników w Rosji,

38 Majonez Kielecki

republikach zakaukaskich, a nawet w Chinach. Snack to idealny dodatek do wszystkich rodzajów piwa, soków i napojów gazowanych. Z biegiem lat stał się bywalcem stołów podczas domowych imprez, spotkań ze znajomymi oraz pasjonujących rozgrywek sportowych.

Majonez to niezastąpiony składnik

najróżniejszych dań, a jego walory

smakowe są cenione na całym świecie.

W Polsce najczęściej stosowany jest

jako dodatek do sałatek, kanapek,

wędlin i jajek. Istnieją jednak tradycje

kulinarne, w których majonez

występuje w nieco odmiennej roli niż

na rodzimych stołach. Japończycy

dodają do niego wasabi, a Niemcy

mieszają z keczupem. W Czechach i na

Słowacji skosztujemy smażonego sera

z majonezowym sosem, a w Hiszpanii

zachwyci nas smak podawanej

na zimno sałatki. Zapraszamy na

majonezową podróż dookoła świata.

40 Majonez Kielecki

Majonez na stołach świata

Europa ZachodniaW Europie Zachodniej majonez często towarzyszy frytkom. Na takie danie natrafimy z pewnością w Belgii, Holandii, Francji czy Wielkiej Brytanii. Tych, którzy uznają to połączenie za dziwaczne, przekonać powinien fakt, że to właśnie w Belgii zostały wynalezione frytki. Któż zatem, jeśli nie Belgowie, lepiej znają się na ziemniaczanym przysmaku? Jeśli taka rekomendacja nie wystarczy, mamy kolejną. Frytki z majonezem były jednym z tematów podjętych przez Julesa i Vincenta w kultowym filmie Pulp Fiction Quentina Tarantino. Jeżeli tak wybitny reżyser utrwala jakieś danie w swojej produkcji filmowej, to nie powinno być wątpliwości co do jego walorów.

NiemcyW kwestii frytek nasi zachodni sąsiedzi najwyraźniej nie mogli zdecydować, czy jak Belgowie i Holendrzy wolą smak majonezu, czy może jak Polacy i Czesi preferują ketchup. Bardzo popularnym w Niemczech dodatkiem jest rot-weiß – sos przyrządzany z ketchupu i majonezu wymieszanych w stosunku 1:1. No cóż, po co wybierać skoro można mieć i jedno i drugie?

Ceniący dobrze przyprawione potrawy Niemcy często dodają też majonez do niezwykle lubianego i popularnego dania – sałatki ziemniaczanej. Kartoffelsalat przygotowywuje się z ziemniaków gotowanych w mundurkach, cebuli, octu winnego oraz wody i oczywiście

42 Majonez Kielecki

przypraw, które zapewniają sałatce niepowtarzalny smak – majonezu, cukru, soli i marynaty. Sałatkę ziemniaczaną w wielu niemieckich landach podaje się jako tradycyjną potrawę podczas Świąt Bożego Narodzenia.

Czechy i SłowacjaW Czechach i na Słowacji majonez stanowi podstawę sosu nazywanego tatarská omáčka. Tradycyjny sos przyrządza się dodając do majonezu nieco drobno posiekanej cebuli oraz startych ogórków. Znakomicie smakuje doprawiony ziołami lub białym winem. Tatarską omáčkę często podaje się jako dodatek do mięs. Najlepiej smakuje jednak ze smażonym serem i frytkami – taki zestaw można zamówić w porze obiadowej we wszystkich restauracjach, pubach i stołówkach w Czechach i na Słowacji.

Pomimo tego, że kuchnia czeska słynie z wysokotłuszczowych i kalorycznych potraw to do naszych południowych sąsiadów dotarła również moda na produkty wegańskie. W jednej z praskich restauracji dostępne są na przykład tzw. bioprodukty – czyli dania przygotowywane jedynie ze składników

Majonez Kielecki 43

Przepis na majonez ryżowySkładniki:

1/2 szklanki ugotowanego ryżu

brązowego

sok z cytryny

1/2 łyżeczki zmielonej gorczycy

2 łyżki oleju lnianego

sól

pieprz

1,5 łyżki mąki z amarantusa

Składniki miksujemy na jednolitą

masę

z upraw ekologicznych. Dla zapewnienia osobom, które zdecydowały się na dietę wegańską możliwości cieszenia się smakiem majonezu, stworzono sos nie zawierający jajek, ale o bardzo podobnych walorach smakowych. W jego skład wchodzą: olej słonecznikowy, ocet winny, woda, nierafinowany cukier trzcinowy, sól morska, fasola sojowa, mąka, sok cytrynowy oraz guma guar. Jak smakuje bezjajeczny majonez? Najlepiej przekonać się samemu. Praska restauracja zaopatruje sklepy sprzedające biożywność na terenie całej Republiki Czeskiej oraz Słowacji, a jej produkty dostępne są także online.

Czy majonez bez jajka to nadal majonez?

Podstawowym składnikiem majonezu od zawsze były żółtka jajek. Obecnie spotkać można również majonezy wegańskie. Dieta wegańska to restrykcyjna odmiana wegetarianizmu. Osoby, które odżywiają się w ten sposób rezygnują nie tylko z mięs i ryb, ale także z mleka, jajek oraz serów.

Podstawę majonezu wegańskiego stanowi soja lub tofu. Spotyka się również wyroby przygotowywane na bazie mączki ryżowej. Trudno odpowiedzieć na pytanie, czy wegańskie majonezy to tylko substytuty „prawdziwego” sosu, czy też jeszcze jedna z jego odmian. Ich przygotowanie nie jest jednak skomplikowane. Podobnie jak w przypadku „tradycyjnego” majonezu można je samodzielnie przygotować w domu.

HiszpaniaMieszkańcy Katalonii dodają majonez do popularnej latem sałatki nazywanej ensaladilla russa – sałatką rosyjską. Przygotowuje się ją na bazie gotowanych warzyw: ziemniaków, zielonego groszku, kukurydzy i marchewki oraz tuńczyka. Posiekane w kostkę warzywa oraz kawałki ryby miesza się z majonezem i przyprawami – najczęściej solą i pieprzem. Ensaladilla russa podaje się zgodnie z panującymi w Rosji temperaturami – wyłącznie na zimno.

RosjaW Rosji i w republikach zakaukaskich majonez wytwarza się z dodatkiem oleju słonecznikowego. Podobnie jak Polacy, Rosjanie dodają majonez do sałatek oraz grillowanych i smażonych mięs. Nasi wschodni sąsiedzi muszą być wielkimi fanami majonezu ponieważ Rosja to jedyny kraj, w którym jego sprzedaż przewyższa sprzedaż ketchupu.

JaponiaMajonez produkowany w Japonii ma nieco inny smak i konsystencję od tego w wersji europejskiej. Odmienne walory smakowe zawdzięcza dodatkowi octu jabłkowego i ryżowego oraz niewielkim ilościom glutaminianu. Miłośnicy tego sosu na całym świecie przywykli raczej do kupowania go w słoiczkach. Natomiast w Japonii można kupić majonez pakowany w tubki. Przypominają one pojemniki, w których czasem spotykany jest ketchup. Niektóre odmiany zawierają też karashi (japońską musztardę).

Podobnie jak w innych krajach, Japończycy cenią majonez jako dodatek do sałatek. Podkreśla on także smak dań takich jak okonomiyaki i takoyaki. Okonomiyaki to rodzaj wypiekanych na gorącej blasze placków warzywnych. Popularną w całej Japonii potrawę serwuje się ze specjalnym sosem, majonezem albo ketchupem. Zwiedzając Osakę zapewne natkniemy się na stoiska z takoyaki, potrawę przygotowywaną z ośmiornicy oraz ciasta serwuje się w formie kulek o kilkucentymetrowej średnicy z dodatkiem sosu majonezowego. Natomiast będąc w Tokio powinniśmy skosztować hiyashi Chuka. Ta ostra sałatka z makaronu świetnie komponuje się ze smakiem majonezu.

Majonez Kielecki 47

AustraliaPrzyzwyczajenie Australijczyków do jedzenia świeżych, mało przetworzonych produktów uwidacznia się w ich podejściu do majonezu. Mieszkańcy Australii przedkładają wyrób domowy nad majonez dostępny w supermarketach, nawet jeśli są to produkty małych, lokalnych firm. Majonez w Australii często jada się z frytkami i ziemniakami, a także stosuje jako dodatek do mięs. Warto również skosztować tworzonego na bazie majonezu sosu tatarskiego – który znajdziemy niemal na wszystkich stoiskach ze smażonymi rybami i owocami morza.

48 Majonez Kielecki

Czy istnieją normy prawne regulujące smak

majonezu?

Przepisy regulujące normy dla majonezu ustalane są przez wewnętrzne prawo każdego państwa. Na forum europejskim działa jednak organizacja, która walczy o utrzymywanie wysokiej jakości sosów. Federacja Producentów Sosów, Musztardy oraz Owoców i Warzyw Przyrządzonych w Oleju i Occie Krajów Unii Europejskiej (FIC) posiada również organ zajmujący się bezpośrednio majonezem. W 1999 roku organizacja wydała dokument, w którym określono normy jakościowe dla majonezu. Według specjalistów z FIC „prawdziwy” majonez powinien zawierać przynajmniej 70% oliwy lub oleju, a zawartość kurzego żółtka nie powinna być niższa niż 5%. Chociaż większość dostępnych na europejskim rynku majonezów z łatwością spełnia te normy to zalecenia FIC nie mają mocy prawnej, a są jedynie wskazówkami. FIC przy tworzeniu swoich wytycznych kieruje się jedynie dobrem konsumentów i chęcią zapewnienia dostępności na rynku produktów wysokiej jakości.

Majonez Kielecki 49

Majonez a zdrowie

Czy majonez może być składnikiem

zbilansowanej diety? Zgodnie z teorią,

według której rzeczy zdrowe nie należą do

najsmaczniejszych, większość ludzi uważa,

że nie. Poza tym majonez zawiera przecież

cholesterol, który jeszcze do niedawna

(zwłaszcza w telewizyjnych reklamach) był

uznawany za wroga nr 1 i przyczynę licznych

chorób. Ale majonez jest też przecież źródłem

tego „dobrego” cholesterolu. Co więcej posiada

również wiele innych składników pozytywnie

wpływających na funkcjonowanie organizmu.

Więc jak? Majonez szkodzi,

czy wręcz przeciwnie?

Specjaliści zgadzają się, że podstawową zasadą prawidłowego odżywiania powinna być rozwaga. W czym tkwi sekret? Czy możemy bezkarnie zajadać się słodyczami i kalorycznymi przekąskami, jeśli tylko następnego dnia będziemy pościć? Oczywiście, że nie. Podstawową zasadą dobrze dobranego jadłospisu jest zapewnienie organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach. Nawet najbardziej zdrowy produkt zaszkodzi, jeśli będzie spożywany w zbyt dużych ilościach. Na przykład marchew to bogate źródło karotenu witaminy E, B1, B2, B3, B6, kwasu foliowego i witaminy C, ale jej nadmierna konsumpcja może prowadzić do uszkodzenia wątroby. Należy też zwrócić uwagę na to, że nasze potrzeby zmieniają się wraz z wiekiem. Z innych produktów powinien składać się jadłospis siedmiolatka, szesnastolatka czy czterdziestolatka. Jeśli do odpowiednio dobranego, zróżnicowanego menu dodamy codzienną dawkę ruchu to okaże się, że nie tylko mamy szansę cieszyć się zdrowiem i dobrą kondycją, ale także dopieszczać podniebienie smakiem swoich ulubionych potraw.

I jeszcze jedno. Pamiętajmy, że ograniczenie liczby przyjmowanych kalorii to tylko doraźny środek służący zmniejszeniu wagi. Dieta zwykle kojarzy się z restrykcyjnie ułożoną listą produktów, której należy się trzymać, żeby schudnąć (zwykle nie jest długa, a bywa i tak,

52 Majonez Kielecki

że ogranicza się wyłącznie do wody). Tymczasem dobrze dobrany sposób odżywiania powinien być rozumiany przede wszystkim jako racjonalny sposób przyjmowania posiłków, codzienna troska o jakość i ilość spożywanych posiłków oraz jako wystrzeganie się zarówno nadmiaru jak i niedoboru składników odżywczych.

Majonez - i co w tym złego?Tradycyjne majonezy przyrządzane są z produktów dostępnych praktycznie w każdej kuchni. Żółtko, sok z cytryny czy oliwa z oliwek często goszczą na naszych stołach. Używane do produkcji Majonezu Kieleckiego tłuszcze roślinne stanowią źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witaminy E, która wspomaga walkę z wolnymi rodnikami. Bez niej trudno zachować młodzieńczy wygląd i dobre samopoczucie. Majonez stanowi zaś smaczne i łatwo przyswajalne źródło „witaminy młodości”. Natomiast wspomniany już cholesterol może być rzeczywiście szkodliwy, ale bywa też bardzo potrzebny. Ten „dobry cholesterol” (HDL) zawarty w tłuszczach roślinnych zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego i przyczynia się do obniżania ilości jego „złego krewniaka” w organizmie. Krążący po organizmie HDL pełni funkcję zbiornika na komórki tłuszczowe. Podróżując w krwiobiegu, „dobry cholesterol” chroni przed miażdżycą i zapewnia prawidłowy metabolizm tłuszczów.

Majonez Kielecki 53

Wiele osób rezygnuje z majonezu z powodu wysokiej zawartości żółtek jajek. W powszechnym przeświadczeniu są one niezdrowe i powinno się ograniczać ich spożycie. Zbilansowana dieta powinna jednak zawierać również jajka. Chociaż ich nadmiar – jak w każdym przypadku – nie jest zalecany, to spokojnie możemy pozwolić sobie na odrobinę majonezu kilka razy w tygodniu. Należy pamiętać, że żółtka jajek zawierają wiele składników, których organizm potrzebuje do normalnego funkcjonowania jak białko, tłuszcze i węglowodany.

Dobrym nawykiem ułatwiającym komponowanie zdrowego menu są świadome zakupy. Wielu producentów deklaruje nieużywanie konserwantów w procesie produkcji swoich wyrobów. Nie stanowi to jednak wystarczającego świadectwa wysokiej jakości tychże wyrobów. Niewiele osób wie, że brak substancji konserwujących to nie wszystko. Równie istotna jest zawartość (a właściwie jej brak) antyutleniaczy, skrobi modyfikowanej, aromatów, barwników i substancji wzmacniających smak czy zapach. W internecie łatwo znaleźć informacje na temat prawidłowego odczytywania składu produktów podanego na etykietach. Zaledwie kilka minut wystarczy, aby zapoznać się ze znaczeniem skomplikowanie brzmiących skrótów. Bogaci w taką wiedzę możemy świadomie wybierać produkty bez konserwantów i innych substancji dodatkowych.

54 Majonez Kielecki

Mała zamianaChociaż w naszej tradycji kulinarnej majonez przyjął się m.in. jako dodatek do wędlin, świetnie sprawdza się także jako składnik zdrowiej, lekkiej diety. Wystarczy tylko dokonać wymiany składników, które niekorzystnie wpływają na nasz organizm na takie, które są równie smaczne a pomogą utrzymać nam zdrowy styl życia. Czasem mała zamiana pozwoli cieszyć się zarówno smakiem jak i zgrabną sylwetką.

Kanapka śniadaniowa AlicjiSkładniki:

Biała bułeczka

Polędwica wieprzowa

Plaster żółtego sera

Masło

Ogórek kiszony

Łyżeczka majonezu

Kanapka Alicji w wersji zbilansowanejSkładniki:

Ciemne pieczywo

Polędwica drobiowa

Masło

Świeży ogórek, sałata i plaster pomidora

Łyżeczka majonezu

vs.

Jak widać, dokonanie kilku zmian w zwyczajnej kanapce pozwala zachować dobry smak i dostarczyć organizmowi zróżnicowanych produktów, które zapewniają jego prawidłowe funkcjonowanie. Ciemne pieczywo jest bardziej wartościowe, natomiast zastępując wieprzowinę lekkostrawną wędliną drobiową skrócimy długość trawienia posiłku. Świeże warzywa dostarczają potrzebnych witamin, a majonez będzie dodatkowym źródłem witaminy E i nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Co zrobić, jeśli zwykła kanapka (nawet ta najsmaczniejsza) nie zaspakaja wyrafinowanych gustów kulinarnych naszych gości albo gdy mamy po prostu ochotę na bardziej skomplikowane kulinarne wyzwanie? W takim wypadku możemy spróbować sałatki z grillowanego kurczaka z kuskusem i ananasem w majonezowym dressingu. Mięso drobiowe i wszystkie mięsa „białe” są o wiele zdrowsze od mięs czerwonych. Również walory smakowe drobiu przemawiają na jego korzyść. Taka sałatka będzie na pewno zdrowasza od innych przekąsek w rodzaju chrupek, chipsów czy frytek.

56 Majonez Kielecki

Sałatka Alladyna

Składniki: 1 pierś z kurczaka

2/3 szklanki kaszy Kuskus

1/2 świeżego ananasa

Zioła

Sok z połówki cytryny

Przyprawy wg uznania

Łyżka majonezu

Skropioną sokiem z cytryny pierś

z kurczaka kroimy na kawałki

i grillujemy. Przygotowujemy

kuskus zgodnie ze wskazówkami

na opakowaniu. Po wystygnięciu

dodajemy do grillowanego kurczaka.

Ananas tniemy na małe kawałki

i dodajemy do sałatki. Całość

przyprawiamy wg uznania. Dodajemy

dressing z majonezu i ziół.

Poświęcając choć trochę czasu na przemyślenie naszego sposobu żywienia, możemy przygotować menu, które będzie nie tylko zdrowe, ale będzie też zawierało potrawy, które lubimy. Musimy jedynie pamiętać o prawidłowych proporcjach, stanowiących podstawę zbilansowanej diety.

Kielecki inaczej

Majonez Kielecki to obecnie jedna

z najpopularniejszych polskich marek. Liczba

fanów deklarujących swoje przywiązanie do

najpopularniejszego wyrobu WSP „Społem”

jest ogromna i stale rośnie. Kielecki stał się

w pewien sposób marką kultową. Owiany

nutką nostalgii, tęsknotą za minionymi

czasami, cieszący się sławą pierwszego

polskiego majonezu, dawno przestał być

tylko produktem. Jest marką o wyjątkowym

charakterze, nieco oldschoolową,

ale niepozbawioną dobrego smaku,

wyrazistości i niepowtarzalności.

Gdyby opisywać Majonez Kielecki w kategoriach cech ludzkiej osobowości niewątpliwie należałoby podkreślić duży dystans do samego siebie i umiejętność budowania bliskich relacji. Jego zwolennicy cenią go za to, że nie jest „nadęty”, potrafi śmiać się z samego siebie i docenia przywiązanie i zaangażowanie swoich fanów.

Stefan i Majonez Majonez Kielecki jako jedna z nielicznych polskich marek stał się obiektem zainteresowania ludzi sztuki. Artyści to nie byle jacy, ale śmietanka polskiej neoawangardy - grupa Łódź Kaliska. Wystawa „Stefan i Majonez” przygotowana przez łódzkich artystów to część projektu, której zadaniem jest popularyzacja postaci i twórczości Stefana Żeromskiego. Projekt ma wykreować pisarza na gwiazdę literatury popularnej poprzez wykorzystanie metody Andy’ego Warhola - swoistej gry ze społeczeństwem konsumpcyjnym. W roli symbolu tego społeczeństwa wystąpił właśnie słoik Majonezu Kieleckiego - następca słynnej puszki zupy Campbell i butelki Coca-Coli, wykorzystanych przez Warhola w swoich pracach. Jak Kielecki sprawdził się w tej roli? Trzeba przyznać, że w połączeniu z wizerunkiem wybitnego mistrza wygląda doskonale. Stefan Żeromski też z pewnością nie powstydziłby się takiego towarzystwa.

60 Majonez Kielecki

62 Majonez Kielecki

Kielecki złapany w siećPróbowaliście kiedyś wygooglować Majonez Kielecki? Zastanawialiście się może ile znajdziecie odnośników do ulubionego majonezu tysięcy Polaków? Otóż Majonez Kielecki pojawia się w przybliżeniu na 16 500 stronach internetowych. Fora internetowe, blogi kulinarne, portale społecznościowe takie jak Facebook, Nasza Klasa czy YouTube pełne są informacji i często zabawnych postów na temat pierwszego polskiego majonezu. Kielecki funkcjonuje w sieci od dawna. Wpisy o nim pojawiają się też na stronach branżowych i dużych portalach internetowych. Piszą o nim zarówno dziennikarze, znawcy kuchni, jak i wierni fani oraz smakosze.

Majonez Kielecki 65

Fani o Kieleckim

O wystawie Stefan i Majonez: Abstrakcyjne połączenie... coś co uwielbiam i koszmar licealny...

O piątkowych pomysłach kulinarnych: Ja, jak w każdy piątek robię sosik czosnkowy pół na pół majonez z jogurtem i czosnkiem świeżo wyciśniętym, a że dziś piątek to zrobiłam rybkę w sosie majonezowym na kolację, była pycha!

O Kieleckim w porze obiadowej: Obiad z majonezem? To może coś takiego - rozbijamy filet z kurczaka na cienko, oprószamy solą i pieprzem, na każdy filet kładziemy plaster ananasa z puszki , a w dziurkę ananasa dajemy łyżeczkę Majonezu Kieleckiego. Całość przykrywamy żółtym serem i zapiekamy. Po upieczeniu dodajemy kapkę ketchupu i podajemy do wyboru z ryżem, opiekanymi ziemniaczkami lub frytkami.

O Kieleckim - po prostu: W Majonezie Kieleckim najbardziej lubię to, że nie trzeba go praktycznie przyprawiać co w porównaniu z niektórymi mdłymi, za bardzo słonymi i w ogóle jakimiś bezsmakowymi jest wielkim atutem!

O Kieleckim i piratach: Arrr! Arrr! Arrrr! Najlepsze są „szczury lądowe” polane Majonezem Kieleckim! Jahahaharrrr!;P

O Kieleckim jako sposobie na życie: Dzień bez Kieleckiego, to dzień stracony. Lodówka bez Kieleckiego to nie lodówka :)

O Kieleckim jako sposobie na podryw: Ja Kieleckiego wręczam zamiast kwiatów!

66 Majonez Kielecki

Kielecki na Facebooku? Lubię to!Uważamy, że miłośnicy Kieleckiego powinni mieć możliwość interakcji. Stąd pomysł zaistnienia Majonezu Kieleckiego na portalach społecznościowych. Majonezowe konto na portalu Facebook zgromadziło już prawie 5 tys. fanów. Nasza facebookowa tablica od dawna żyje własnym życiem. Miłośnicy Kieleckiego dzielą się na niej przepisami, ciekawostkami i oczywiście walczą o nagrody w konkursach. A co jeszcze można znaleźć na naszym profilu? Zdjęcia, linki do interesujących stron internetowych oraz komentarze.

Nasza – klasa Majonezu Majonez Kielecki zaistniał także w największym polskim serwisie społecznościowym. Wszyscy użytkownicy popularnego serwisu mają szansę sprawdzić co nowego słychać na majonezowym profilu. Prawie 500 osób codziennie odwiedza Kieleckiego na NK. Podobnie jak w przypadku serwisu Facebook, profil majonezu zogniskował nie tylko miłośników majonezu, ale również pasjonatów smacznego, zdrowego jedzenia.

Najlepsze dania z majonezem

W książce o majonezie nie mogło oczywiście

zabraknąć przepisów kulinarnych. Uznaliśmy,

że najlepszymi specjalistami w tej dziedzinie

są fani „Kieleckiego”, zgromadzeni na

portalu Facebook. Ich ogromna kreatywność,

przejawiająca się w pomysłowych daniach

zamieszczanych na naszej facebookowej

tablicy jest doprawdy wyjątkowa.

W podziękowaniu za to zaangażowanie

postanowiliśmy wybrać 15 najlepszych

naszym zdaniem przepisów i zamieścić je

w książce. Oto dania przyrządzane przez

prawdziwych fanów Majonezu Kieleckiego.

„Majonez Kielecki najbardziej lubię za jego kremową

konsystencję i wyśmienity smak.”

Plackiz cukinii z łososiem i sosem kaparowym

MARTA KRAWCZYK z Berlinka

Składniki: 2 małe cukinie

2 średniej wielkości ziemniaki

2 łyżki mąki

jajko

100 g wędzonego łososia

2 łyżki śmietany

3 łyżki Majonezu Kieleckiego

1/2 pęczka koperku

garść kaparów

4 małe ogórki korniszony

sok z 1/2 cytryny

sól

pieprz

gałka muszkatołowa

olej

Ziemniaki obierz i umyj a następnie

zetrzyj na małych oczkach tarki.

Cukinie umyj i zetrzyj na dużych

oczkach tarki. Wymieszaj.

Do przygotowanej masy dodaj

mąkę, jajko, sól, pieprz i gałkę

muszkatołową. Całość dokładnie

wymieszaj. Z powstałej masy uformuj

małe placuszki i usmaż.

Kapary i koperek posiekaj,

ogórki pokrój w kostkę. Do tak

przygotowanych produktów dodaj

śmietanę wymieszaną z majonezem,

sokiem z cytryny, solą i pieprzem.

Na usmażonych plackach układamy

kawałki łososia i polewamy

przygotowanym sosem.

Majonez Kielecki 71

„Majonez kielecki najbardziej lubię za jego wyrazisty

smak i niezmienną od lat jakość, która jest zawsze

na najwyższym poziomie.”

Sałatka „Warstwowa”ANNA REGUCKA z Miechowa

Składniki: 5 jajek

200 g żółtego sera (gouda)

puszka zielonego groszku

puszka kukurydzy

duża cebula

2 puszki tuńczyka

1/2szklanki Majonezu Kieleckiego

1/2szklanki jogurtu naturalnego

1/2pęczka pietruszki

sól

pieprz

papryka w proszku

Jajka ugotuj na twardo ze szczyptą

soli, tak aby nie popękały skorupki.

Poczekaj aż jajka wystygną. W tym

czasie zetrzyj na dużych oczkach

tarki żółty ser. Tuńczyka, kukurydzę

i groszek odsącz. Posiekaj cebulę

i pietruszkę posiekaj. Zimne jajka

obierz ze skorupek i oddziel białka

od żółtek. Przygotuj dużą,

przezroczystą miskę i starte białka

ułóż na jej dnie. Następnie wsyp

starty ser i połowę tuńczyka – posyp

warstwę solą i pieprzem oraz

połową natki pietruszki. Z Majonezu

Kieleckiego i jogurtu przyprawionego

szczyptą soli przygotuj sos. Połowę

wylej na przygotowane warstwy. Ułóż

groszek i kukurydzę, dodaj posiekaną

cebulę oraz resztę tuńczyka i natki

pietruszki. Warstwy zalej resztą sosu.

Wierzch sałatki przykryj utartym

żółtkiem oraz udekoruj gałązkami

pietruszki i papryką w proszku.

Majonez Kielecki 73

„Majonez Kielecki lubię za jego delikatność i pyszny smak.

Jak widać nadaje się nie tylko do sałatek, ale i do pysznej

babki, do której zawsze go dodaję.”

Babka z Majonezem KieleckimMONIKA CZACHOWSKA z Grudziądza

Składniki: 4 jajka

1/2 szklanki cukru białego

1/2 szklanki cukru trzcinowego

4 łyżki Majonezu Kieleckiego

3/4 szklanki mąki tortowej

3/4 szklanki mąki ziemniaczanej

2 łyżeczki proszku do pieczenia

aromat do ciasta

cukier migdałowy

2 łyżki kakao

polewa czekoladowa

Ubij jajka z cukrem i dodaj pozostałe

składniki wolno mieszając. Gotowe

ciasto wlej do wysmarowanej

tłuszczem blachy wysypanej bułką

tartą. Piecz w temperaturze 180

stopni Celsjusza przez ok. 50 minut

Majonez Kielecki 75

„Majonez w moim odczuciu to taka ,,woalka damy”. Niby nie stanowi sam z siebie

o smaku potrawy, a jednak bez niego ,,kreacja” nie będzie pełna . Czasem odrobina

majonezu decyduje o tym , że potrawa staje się interesująca . A dlaczego Kielecki?

No cóż - po prostu bardzo przypomina smakiem ten domowy, który robiła moja

Prababcia, Babcia, Mama i który ja robię od święta. Doprawiony, o odpowiedniej

konsystencji. Ostatnio zachwycił mnie też Majonez Czosnkowy - hit na lato

do potraw z grilla.”

Pasta jajeczna babci GramolkiGRAŻYNA MOLAK ze Szczecina

Składniki: 3 jajka na twardo

3 łyżki posiekanego koperku

2 łyżki Majonezu Kieleckiego

2 łyżki masła

sól

pieprz biały mielony

Ugotuj jajka na twardo, ostudź

i obierz. Utrzyj malakserem lub

używając blendera albo widelca.

Do masy jajecznej dodaj koper,

masło i Majonez Kielecki. Utrzyj na

puszystą masę. Do smaku dopraw

solą i pieprzem. Podawaj z chlebem

razowym lub z krakersami.

Majonez Kielecki 77

„Ponieważ nie mam zbyt wiele czasu

na przygotowywanie skomplikowanych i czasochłonnych

potraw, lubię przyrządzać dania szybkie, łatwe

w wykonaniu, ale też smaczne i ładnie się prezentujące.

Pomaga mi w tym Majonez Kielecki - jest smaczny

i nadaje się do większości szybkich potraw.”

Sałatka z pierożkami tortelliniGRAŻYNA WĘGRZYN z Czechowic-Dziecic

Składniki: zielony ogórek

2 pomidory

100 g szynki

puszka kukurydzy

Majonez Kielecki

100 – 150 g pierożków tortellini

Ogórek, pomidory, jajka i szynkę pokrój

w kostkę. Dodaj kukurydzę, 2 – 3 łyżki

stołowe Majonezu Kieleckiego oraz

ugotowane tortellini. Wymieszaj.

Majonez Kielecki 79

SzubaPRZEJSA PRZEJS z Białegostoku

Składniki: 3 płatki śledziowe

2 średnie ziemniaki

2 średnie buraki ćwikłowe

2 marchewki

2 cebule

Majonez Kielecki

Ułóż warstwami: pokrojone w cienkie

paseczki śledzie, cebulę pokrojoną

w kostkę cebulę, cienką warstwę

majonezu, ugotowane buraki starte

na tarce o grubych oczkach i starte

na drobno ugotowane na twardo jajka.

Wstaw do lodówki na noc.

„Majonez Kielecki lubię za wszechstronność. Jedynie do lodów się nie nadaje. Chyba...”

Majonez Kielecki 81

„Majonez Kielecki lubię za jego wyrazisty smak - jest doprawiony w sam raz na

mój gust. Ma odpowiednią gęstość i nie spływa z kanapek jak inne. Sałatki nim

przyprawione są doskonałe, a do jajek jest niezastąpiony. Poza tym jest łatwo

dostępny. Ponieważ jest popularny i bardzo lubiany, każdy szanujący się sklep stara się

mieć go w swojej ofercie, żeby zadowolić klientów. I lubię go za to, że zawsze jest pod

ręką, na tej samej półeczce w lodówce i mogę po niego sięgnąć gdy tylko najdzie mnie

na niego ochota.”

Jajka faszerowaneIZABELLA KULIŃSKA z Warszawy

Składniki: 6 – 8 jajek

2 ogórki konserwowe

50 – 80 g szynki

2 – 3 łyżki Majonezu Kieleckiego

2 – 3 łyżki posiekanej natki

pietruszki i kopru

sól

pieprz mielony

2 łyżki bułki tartej

2 łyżki sezamu

łyżka masła

2 łyżki oleju

kilka liści sałaty

pomidory koktajlowe

kilka plasterków ogórka

kilka gałązek zieleniny

Ugotuj jajka na twardo i ostudź w zimnej

wodzie. Przekrój je wzdłuż, używając

łyżeczki, wydrąż środek starając się nie

pokruszyć skorupek. Wyjęte jajka oraz

pokrojoną szynkę i ogórek zmieszaj

z zieleniną i Majonezem Kieleckim na

puszystą masę. Dopraw do smaku solą

i pieprzem. Powstałą pastą wypełnij

skorupki i posyp tatrą bułką zmieszaną

z sezamem. Pamiętaj o lekkim

dociśnięciu panierki do nadzienia, tak

aby nie odpadała podczas smażenia.

Tak przygotowane jajka połóż na

rozgrzanej patelni i smaż, aż do ładnego

zarumienienia. Wyjmij na półmisek.

Podawaj na ciepło bądź zimno.

Majonez Kielecki 83

„Za co najbardziej lubię Majonez Kielecki? Po pierwsze z sentymentu - odkąd pamiętam

właśnie tego majonezu używała moja mama. Smak z dzieciństwa i co tu dużo mówić

- lokalny patriotyzm. Po drugie - za wyrazisty smak. Odpowiednio ostry, nadaje potrawom

tego ostatecznego „czegoś”, tej kulinarnej >kropki nad i<. Po trzecie za jakość. Pomimo

wielu lat na rynku, Majonez Kielecki nie traci na jakości i zawsze jest jednakowo smaczny.

Po czwarte za różnorodność. Marka stale się rozwija, a ja jako konsument mam szeroki

wybór produktów. I wreszcie po piąte - za to, że można go kupić w różnych pojemnościach.

Wielkość słoiczka można dobrać do indywidualnych potrzeb, dzięki czemu można

racjonalnie gospodarować budżetem i nie ma potrzeby wyrzucania jedzenia, czego nie

znoszę robić. Za taką jakość i tak wiele walorów zawsze chętnie zapłacę.”

Pasta rybna na ostroAGNIESZKA BAŁAGA-KUPIS z Kielc

Składniki: wędzona ryba

2 jajka na twardo

3 – 4 ogórki kiszone

Majonez Kielecki

cebula

sól

pieprz

ostra papryka w proszku

Wędzoną rybę pozbaw ości i podziel

na małe części. Ugotuj jajka na twardo

i gdy ostygną pokrój w kostkę. Dodaj

pokrojone w kostkę lub utarte na

tarce z dużymi oczkami ogórki kiszone

oraz dodaj pokrojoną cebulę. Dopraw

do smaku solą, pieprzem i czerwoną

papryką. Dodaj Majonez Kielecki.

Wymieszaj i na pół godziny odstaw

do lodówki

Majonez Kielecki 85

„Majonez Kielecki lubię za wyrazisty, oryginalny smak”

Sałatka z tuńczykiem i Majonezem Kieleckim

MARTA GRANTY ze Stalowej Woli

Składniki: 1 opakowanie grubego makaronu

(np. kolanka)

czerwona papryka

puszka kukurydzy

puszka tuńczyka

mały słoik Majonezu Kieleckiego

Ugotuj makaron al dente. Paprykę

pokrój w kostkę. Wymieszaj wszystkie

składniki i wstaw do lodówki

na pół godziny.

Majonez Kielecki 87

„Majonez Kielecki lubię za jego aksamitny smak,

który jest niezmienny od lat. Lekki, delikatny, a zarazem

tajemniczy, w zestawie z innymi produktami daje potrawy

przed spróbowaniem których, nikt nie jest w stanie się

powstrzymać.”

Sałatka z ananasem i seleremMAJA VOGT-FERUGA z Bielska-Białej

Składniki: puszka kukurydzy

4 jajka na twardo

puszka ananasa

2 słoiki selera konserwowego

200 g sera żółtego

zetrzeć na tarce na grubych oczkach

sól

pieprz

Majonez Kielecki

Kukurydzę i seler odsącz, a następnie

pokrój w kostkę. Dodaj pokrojone

w kostkę jajka na twardo i wymieszaj

składniki. Dopraw pieprzem i solą.

Wymieszaj z Majonezem Kieleckim

i odstaw do lodówki.

Majonez Kielecki 89

„Za co najbardziej lubię wasz majonez? Hmm...

Za ten niepowtarzany i jedyny w swoim rodzaju smak -

oryginalny, troszkę ostry i dzięki temu nie pozbawiony

wyrazu jak większość. Powiem szczerze - używam tylko

i wyłącznie Kieleckiego. Cała moja rodzinka go stosuje,

tak więc jego obecność w lodówce traktuję priorytetowo.”

Sałatka ala Crosi GosiaMAŁGORZATA KOŚCIELNIAK z Olkusza

Składniki: 3 pomidory

5 ogórków kiszonych

mała kostka sera fety

1/2 szklanki mleka

50 – 100 g sera żółtego startego na

grubych oczkach

20 szt. crostini (grzaneczki w

przyprawach)

1/4 puszki kukurydzy

4 łyżki Majonezu Kieleckiego

pieprz

sól

Pomidory zalej wrzątkiem i usuń

skórkę. Pokrój w kostkę. Wymieszaj

z ogórkami pokrojonymi w drobną

kostkę. Pokrój ser feta i zalej mlekiem.

Pozostaw na pół godziny. Wszystkie

składniki wrzuć do miski i dodaj

crostini i ser żółty. Dodaj Majonez

Kielecki i do smaku pieprz i sól.

Majonez Kielecki 91

Sałatka z szynką i oliwkami ala Jakub JAKUB ŻMUDA z Tarnobrzegu

Składniki: słoik pieczarek w zalewie naturalnej

2 duże plastry szynki

2 duże jabłka winne

3 ogórki kwaszone

10 czarnych oliwek

słoik Majonezu Kieleckiego 500g

sok z połówki cytryny

sól

pieprz

Pieczarki posiekaj w plasterki, szynkę

pokrój w paski, a jabłka i ogórki

poszatkuj w kostkę. Dodaj całe

oliwki. Włóż do salaterki wszystkie

składniki i skrop sokiem z cytryny.

Dodaj Majonez Kielecki, sól i pieprz.

Delikatnie wymieszaj.

„Majonez Kielecki uwielbiam za nutkę tradycyjności przechodzącą w błogą rozkosz

esencji smaku jaką nadaje każdej potrawie.”

Majonez Kielecki 93

Składniki: 2 piersi z kurczaka

łyżka oleju do smażenia

przyprawa gyros

puszka groszku konserwowego

słoiczek sosu kieleckiego chili

4 łyżki Majonezu Kieleckiego

6 jajek na twardo

2 zielone ogórki

3 młode ziemniaki

Pierś z kurczaka posiekaj w kostkę

i usmaż na złoto na oleju z dodatkiem

przyprawy gyros. Jajka, ogórki

i ugotowana młode ziemniaki posiekaj

na drobno. Dodaj odsączony groszek.

Wymieszaj w dużej misce i dopraw

Majonezem Kieleckim i sosem chilli.

Do smaku można przyprawić solą

i pieprzem.

„Majonez kielecki jak żaden inny ma lekką, kremową

konsystencję. Smak niepowtarzalny i wyrafinowany.

Idealny do różnorodnych sałatek, przystawek, przekąsek

oraz mięs. Lubię go za oryginalność i brak konserwantów.

Jest nr 1 wśród wszystkich majonezów.”

Sałatka z kurczakiem i Majonezem Kieleckim

IZABELA NOWAK z Malczyc

Majonez Kielecki 95

„Majonez Kielecki lubię za jego delikatny smak i zapach,

za to, że jest idealnie doprawiony oraz za konsystencję,

która nie jest ani zbyt rzadka ani zbyt gęsta.”

Zapiekanka z Majonezem KieleckimTERESA z Sosnowca

Składniki: 4 ziemniaki

cebula

4 łyżki Majonezu Kieleckiego

łyżeczka musztardy

2 łyżki oliwy z oliwek

garść startego parmezanu

1/2 pęczka szczypiorku

bazylia suszona, albo kilka listków

świeżej

Cebulę obierz, umyj, pokrój w cienkie

talarki, zeszklij na oliwie. Ziemniaki

ugotuj w mundurkach, włóż na chwilę

do zimnej wody, obierz i pokrój

w plasterki. Ułóż warstwami

w wysmarowanym tłuszczem

naczyniu żaroodpornym.

Majonez wymieszaj z musztardą

i szczypiorkiem, dopraw solą

i pieprzem, wymieszaj. Polej sosem

ziemniaki. Piecz w temperaturze

200 stopni Celsjusza przez około

pół godziny. Po wyjęciu z piekarnika

posyp bazylią i parmezanem.

Majonez Kielecki 97

„Majonez Kielecki gości w moim domu od lat. Uwielbiam jego kremowy i delikatny

smak. Moje potrawy zyskują dzięki temu, że dań z Majonezem Kieleckim nie muszę

już przyprawiać. Ważne jest dla mnie również to że nie zawiera on konserwantów ani

sztucznych dodatków. Kielecki gości na moim stole codziennie-smakuje całej rodzinie..”

Coś na piątkowy wieczórANNA MUSZYŃSKA z Wasilkowa

Składniki: jajka na twardo

paluszki krabowe

puszka kukurydzy

por

pomidory

ogórki kiszone

celuba

tuńczyk z puszki

czerwona papryka

Majonez Kielecki

sól

pieprz

Pokrój w drobną kostkę paluszki

krabowe. Odsącz kukurydzę i pokrój

por w cienkie talarki. Wymieszaj

z kilkoma łyżeczkami Majonezu

Kieleckiego i dopraw do smaku solą

i pieprzem. Pomidory przekrój na pół

i wydrąż. Napełnij pastą z paluszków

krabowych.

Jajko ugotowane na twardo

posiekaj na drobno. Ogórek i

cebulę posiekaj i dodaj do jajka.

Wymieszaj z rozdrobnionym,

odsączonym tuńczykiem i kilkoma

łyżeczkami Majonezu Kieleckiego.

Czerwoną paprykę wydrąż i napełnij

przygotowanym nadzieniem.

Majonez Kielecki 99

Tytuł : Historia Dobrego Smaku

Pomysł i realizacja: WSP SpołemTeksty, projekt, DTP: Publicon

Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna z części niniejszej

publikacji nie może być reprodukowana, przechowywana jako

źródło danych i przekazywanych w jakiejkolwiek formie zapisu

bez pisemnej zgody właściciela praw.