ĐẠI CƯƠNG GIAÛI PHAIU SINH LYÙviendongnama.edu.vn/upload/images/pdf/1. NhapmonGPSL...ĐẠI CƯƠNG VỀ TẾ BÀO Đơn vị cơ bản của cơ thể sống. Gồm: vMàng

ĐẠÃ CƯƠNG GÃAÛÃ PÂAÃÏ SÃNÂ LYÙ

MỤC TIÊU

1. Nêu được định nghĩa giải phẫu, sinh lý là gì

2. Giải thích được cơ chế duy trì cân bằng nội môi

3. Liệt kê các thành phần cấu tạo nên cơ thể sống

4. Trình bày được cấu tạo và chức năng cơ bản của tất cả các hệ thống trong cơ thể

5. Nêu được một số thuật ngữ cơ bản của giải phẫu

NÂAÄP MOÂNGÃAÛÃ PÂAÃÏ ÂOÏC

ÑÒNH NGHÓA GIAÛI PHAÃU HOÏCÑÒNH NGHÓA GIAÛI PHAÃU HOÏC

GIAÛI PHAÃU HOÏC laø moân khoa hoïc chuyeân nghieân cöùu

- Hình thaùi vaø caáu truùc cô theå

- Moái lieân quan caùc boä phaän trong cô theå

- Töông quan cuûa cô theå vôùi moâi tröôøng

GIẢI PHẪU HỌC

Andreas Vesalius1514 – 1564

A. VESSALIUSNHÀ SÁNG LẬPGIẢI PHẪU HỌCMÔ TẢ

ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙUÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU

Ñogi tö ôïng NC:

VAI TROØ CUÛA GIAÛI PHAÃU HOÏCÑOÁI VÔÙI Y HOÏC

VAI TROØ CUÛA GIAÛI PHAÃU HOÏCÑOÁI VÔÙI Y HOÏC

THEO

MÖÙC ÑOÄ

THEO

MUÏC ÑÍCH

NGIEÂN CÖÙUGiaûi phaãu hoïc

Caùc moân Y cô sô û: Sinh lyù … Moâ phoâi …

Y HOÏC

Noäi NgoaïiSaûn Nhi

Chaån ñoaùn hình aûnh …

GPH laø moân hoïc laøm cô sôû cho caùc moân cô sôû vaø cho caùc moân laâm saøng

Cuøng vôùi söï phaùt trieån

cuûa caùc moân KH khaùc

Cuøng vôùi söï phaùt trieån

cuûa caùc moân KH khaùc

GPH = MOÂN HÌNH THAÙI

PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU ROÄNG

GPH = MOÂN HÌNH THAÙI

PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU ROÄNG

THEO

MÖÙC ÑOÄ

THEO

PHÖÔNG PHAÙP

TIEÁP CAÄN

THEO

MUÏC ÑÍCH

NGHIEÂN CÖÙU

PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU GIAÛI PHAÃU HOÏC

PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU GIAÛI PHAÃU HOÏCPHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU GIAÛI PHAÃU HOÏC

THEO MÖÙC ÑOÄ

VI THEÅ SIEÂU VI ÑAÏI THEÅ


THEO MÖÙC ÑOÄTHEO MÖÙC ÑOÄ ÑAÏI THEÅ ÑAÏI THEÅ


THEO MÖÙC ÑOÄTHEO MÖÙC ÑOÄ VI THEÅVI THEÅ


THEO MÖÙC ÑOÄTHEO MÖÙC ÑOÄ SIEÂU VI THEÅSIEÂU VI THEÅ

PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU GIAÛI PHAÃU HOÏC PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU GIAÛI PHAÃU HOÏC

THEO MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU

GPH Y HOÏCGPH Y HOÏC

GPH TDTTGPH TDTT

GPH NHAÂN TRAÉCGPH NHAÂN TRAÉC

GPH SO SAÙNHGPH SO SAÙNH

GPH NHAÂN CHUÛNGGPH NHAÂN CHUÛNG

GPH MYÕ THUAÄTGPH MYÕ THUAÄT


THEO MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙUTHEO MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU GPH Y HOÏCGPH Y HOÏC


THEO MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙUTHEO MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU GPH NHAÂN CHUÛNGGPH NHAÂN CHUÛNG


THEO MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU GPH NHAÂN TRAÉC GPH NHAÂN TRAÉC


THEO MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU GPH MYÕ THUAÄTGPH MYÕ THUAÄT


THEO MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU GPH TDTTGPH TDTT


THEO MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU GPH SO SAÙNHGPH SO SAÙNH


THEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU

GPH CHÖÙC NAÊNGGPH CHÖÙC NAÊNG GPH HEÄ THOÁNGGPH HEÄ THOÁNG

GPH HÌNH AÛNH HOÏCGPH HÌNH AÛNH HOÏCGPH BEÀ MAËTGPH BEÀ MAËT

GPH TÖØNG VUØNG GPH TÖØNG VUØNG

GPH ÑÒNH KHU GPH ÑÒNH KHU


THEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU GPH CHÖÙC NAÊNGGPH CHÖÙC NAÊNG


THEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙUTHEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU GPH HEÄ THOÁNGGPH HEÄ THOÁNG


THEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙUTHEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU GPH TÖØNG VUØNG GPH TÖØNG VUØNG


THEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙUTHEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU GPH ÑÒNH KHU GPH ÑÒNH KHU


THEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙUTHEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU GPH BEÀ MAËTGPH BEÀ MAËT


THEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙUTHEO PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU GPH HÌNH AÛNH HOÏCGPH HÌNH AÛNH HOÏC

VAÁN ÑEÀ THUAÄT NGÖÕ GIAÛI PHAÃU HOÏCVAÁN ÑEÀ THUAÄT NGÖÕ GIAÛI PHAÃU HOÏC

Thuaät ngöõ cuõ : 5.000 chi tieát coù 50.000 teânThuaät ngöõ cuõ : 5.000 chi tieát coù 50.000 teân

1 chi tieát GP coù 10 teân : baát hôïp lyù

1 chi tieát GP coù 10 teân : baát hôïp lyù

Thoáng nhaát thuaät ngöõ: B.N.A (Basle, 1895), J.N.A (Jena, 1933), Milan (1936), P.N.A (Paris, 1955) … 12 HN

Thoáng nhaát thuaät ngöõ: B.N.A (Basle, 1895), J.N.A (Jena, 1933), Milan (1936), P.N.A (Paris, 1955) … 12 HN

N.A


NGUYEÂN TAÉC ÑAËT TEÂN TRONG GIAÛI PHAÃU HOÏCNGUYEÂN TAÉC ÑAËT TEÂN TRONG GIAÛI PHAÃU HOÏC

NT 1 : laáy teân caùc vaät coù saün trong cuoäc soángNT 1 : laáy teân caùc vaät coù saün trong cuoäc soáng

NT 2 : ñaët teân theo daïng hình hoïcNT 2 : ñaët teân theo daïng hình hoïc

NT 3 : ñaët teân theo chöùc naêngNT 3 : ñaët teân theo chöùc naêng

NT 4 : theo nguyeân taéc noâng - saâuNT 4 : theo nguyeân taéc noâng - saâu

NT 5 : töông quan vôùi 3 MP GPH

Moät soá nguyeân taéc phuï: so saùnh, vò trí, choã baùm…Moät soá nguyeân taéc phuï: so saùnh, vò trí, choã baùm…




XÖÔNG BÖÔÙMXÖÔNG BÖÔÙM


NGUYEÂN TAÉC ÑAËT TEÂN TRONG GIAÛI PHAÃU HOÏC NGUYEÂN TAÉC ÑAËT TEÂN TRONG GIAÛI PHAÃU HOÏC


XÖÔNG ÑAÄUXÖÔNG ÑAÄU



NT 2 : ñaët teân theo daïng hình hoïcNT 2 : ñaët teân theo daïng hình hoïc

CÔ THANGCÔ THANG


NGUYEÂN TAÉC ÑAËT TEÂN TRONG GIAÛI PHAÃU HOÏC NGUYEÂN TAÉC ÑAËT TEÂN TRONG GIAÛI PHAÃU HOÏC

NT 3 : ñaët teân theo chöùc naêngNT 3 : ñaët teân theo chöùc naêng

CÔ GAÁP CAÙC NGOÙN NOÂNGCÔ GAÁP CAÙC NGOÙN NOÂNG



NT 4 : theo nguyeân taéc noâng - saâuNT 4 : theo nguyeân taéc noâng - saâu

Cô gaáp caùc ngoùn noâng

Cô gaáp caùc ngoùn saâu

Khaùi nieäm : traùi – phaûi, trong - ngoaøi

Maët phaúng ñöùng ngang : chia cô theå thaønh 2 phaàn : tröôùc vaø sau

Khaùi nieäm : tröôùc - sau

Maët phaúng ñöùng doïc : chia cô theå thaønh 2 phaàn : phaûi vaø traùi

Maët phaúng ngang : chia cô theå thaønh 2 phaàn : treân vaø döôùi

Khaùi nieäm : treân - döôùi



NT 5 : töông quan vôùi 3 maët phaúng GPH

TR

ÊN

TRONG NGOÀI

CAÙC TÍNH TÖØ GIAÛI PHAÃU HOÏC CAÙC TÍNH TÖØ GIAÛI PHAÃU HOÏC



Moät soá nguyeân taéc phuï: so saùnh, vò trí, choã baùm, aån duï …Moät soá nguyeân taéc phuï: so saùnh, vò trí, choã baùm, aån duï …

Cô ngöïc lôùn Cô ngöïc beù

Cô moâng lôùn

Cô öùc – ñoøn - chuõm

VAÁN ÑEÀ THUAÄT NGÖÕ GIAÛI PHAÃU HOÏC VAÁN ÑEÀ THUAÄT NGÖÕ GIAÛI PHAÃU HOÏC

Vieäc ñaët teân trong GPH thöôøng coù söï

phoái hôïp nhieàu nguyeân taécVieäc ñaët teân trong GPH thöôøng coù söï

phoái hôïp nhieàu nguyeân taéc

CÔ GAÁP CAÙC NGOÙN NOÂNG

NT 3 : Chöùc naêngNT 3 : Chöùc naêng NT 4 : Noâng - saâuNT 4 : Noâng - saâu

Maët phaúng ñöùng ngang : DAÏNG - KHEÙP

Maët phaúng ñöùng doïc : GAÁP - DUOÃI

Truïc ñöùng: XOAY NGOAØI – XOAY TRONG

ĐỘNG TAÙC GIAÛI PHAÃU HOÏC ĐỘNG TAÙC GIAÛI PHAÃU HOÏC

Caúng tay – baøn tay: SAÁP - NGÖÛA

PHÖÔNG TIEÄN HOÏC GIAÛI PHAÃU HOÏCPHÖÔNG TIEÄN HOÏC GIAÛI PHAÃU HOÏC

Xaùc, xöông, tieâu baûn thaätXaùc, xöông, tieâu baûn thaät

Moâ hình, tranh veõMoâ hình, tranh veõ

Phöông tieän nghe nhìn, ña phöông tieän

Phöông tieän nghe nhìn, ña phöông tieän

Xaùc, xöông, tieâu baûn thaät, ngöôøi thaät laø nhöõng phöông tieän toát nhaát ñeå hoïc Giaûi phaãu

Xaùc, xöông, tieâu baûn thaät, ngöôøi thaät laø nhöõng phöông tieän toát nhaát ñeå hoïc Giaûi phaãu

X quangX quang

Ngöôøi thaät Ngöôøi thaät

LÀM SAO HỌC TỐT GIẢI PHẪU HỌC?

LÝ THUYẾT:-HỌC KỸ CHI TIẾT-LIÊN HỆ TRỰC QUAN-SUY LUẬN LOGIC-SO SÁNH-TÁI HIỆN TỔNG THỂ-TEST TRẮC NGHIỆM

THỰC TẬP:-TRÊN XÁC-TRÊN MÔ HÌNH-TRÊN TIÊU BẢN-LIÊN HỆ THÔNG TIN-HỆ THỐNG KIẾN THỨC

ÁP DỤNG TRÊN PHẪU THUẬT

PHÖÔNG PHAÙP HOÏC GIAÛI PHAÃU HOÏCPHÖÔNG PHAÙP HOÏC GIAÛI PHAÃU HOÏC

Phöông phaùp hoïc tröïc quanPhöông phaùp hoïc tröïc quan

Xaùc, xöông, tieâu baûn

Moâ hình, tranh veõ

Caùc ña phöông tieän

X quang, ngöôøi thaät

Caàn taän duïng moïi phöông tieän, nhaát laø taän duïng coù hieäu quaû giôø thöïc haønh

Caàn taän duïng moïi phöông tieän, nhaát laø taän duïng coù hieäu quaû giôø thöïc haønh


Phöông phaùp hoïc suy luaänPhöông phaùp hoïc suy luaän

Neâu qui luaät Neâu qui luaät

Ñm xuaát phaùt ôû nôi gaàn nhaát vôùi cô quan maø noù caáp huyeát

Ñm xuaát phaùt ôû nôi gaàn nhaát vôùi cô quan maø noù caáp huyeát

Ñm tinh hoaøn



So saùnh So saùnh



Taùi hieän Taùi hieän

NÂAÄP MOÂN SÃNÂ LYÙ ÂOÏC

ÑÒNH NGHÓA SINH LYÙ HOÏCÑÒNH NGHÓA SINH LYÙ HOÏC

SINH LYÙ HOÏC laø moân khoa hoïc chuyeân nghieân cöùu

-Chức năng của cơ thể.

-Tìm hiểu xem các bộ phận của cơ thể hoạt động như thế nào.

51

CÂN BẰNG NỘI MÔI

Giữ cho môi trường bên trong cân bằng khi môitrường ngoài thay đổi.

Cơ chế duy trì cân bằng nội môi:Bộ phận tiếp nhận kích thíchBộ phận điều khiểnBộ phận thực hiệnLiên hệ ngược

TỪ NGUYÊN TỬ ĐẾN CƠ THỂ SỐNG

Tế bào: là những đơn vị độc lập nhỏ nhất củasự sống. Tế bào có các chức năng:

o Chuyển hóa,

o Dễ bị kích thích,

o Tăng trưởng,

o Sinh sản.

52

TỪ NGUYÊN TỬ ĐẾN CƠ THỂ SỐNG

Mô: được cấu tạo từ nhiều loại tế bào giống nhau để

thực hiện một chức năng chuyên biệt.

Cơ quan: được cấu tạo từ 2 hay nhiều loại mô để

cùng thực hiện một chức năng chuyên biệt.

Hệ cơ quan: là một nhóm các cơ quan làm việc cùng

với nhau để thực hiện chức năng chính của cơ thể.

53

ĐẠI CƯƠNG VỀ TẾ BÀO

Đơn vị cơ bản của cơ thể sống.

Gồm:

Màng tế bào

Bào tương

Nhân.

56

TẾ BÀO1. Màng tế bào 2. Bào tương 3. Nhân


Cấu tạo bởi:

Nước

Các chất điện giải

Protein, lipid và carbonhydrate.

58


Kích thước: 5 – 200 µm.

Tế bào nhỏ nhất: tinh trùng

Tế bào lớn nhất: noãn

59

CẤU TẠO CỦA TẾ BÀO

60


n MÀNG TẾ BÀO

Ngăn cách TB với môi trường bên ngoài.

Thành phần gồm chủ yếu là protein và lipid.

61

Màng tế bào

n Cấu trúc: phospholipid kép

n Chức năng: - Ngăn cách

- Trao đổi chất

- Thông tin, dẫn truyền

- Bài tiết

Trao đổi chất qua màng

n Khuếch tán

n Vận chuyển thụ động

n Vận chuyển tích cực

n Thực bào, ẩm bào và bài tiết


BÀO TƯƠNG VÀ CÁC BÀO QUAN

n Bào tương gọi là dịch tế bào, trong.

n Thành phần dịch:

Protein hòa tan

Glucose

Điện giải

Một ít lipid

67



n Dịch có độ nhớt không đều:

Gần màng độ nhớt cao.

Gần nhân dịch lỏng hơn

68

Ổn định hình dạng tế bào


BÀO TƯƠNG VÀ CÁC BÀO QUANn Phân tán trong bào tương: Mỡ trung hòa Những hạt glycogen Ribosome Túi bài tiết Các bào quan: lưới nội bào, bộ Golgi, ty thể,

lysosome

69

70



Lưới nội bào

Mạng lưới cấu trúc hình ống và hình túi dẹt

Nằm trong bào tương.

71



n Lưới nội bào hạt:

Gắn bên ngoài bởi một số hạt ribosome.

Tổng hợp protein trong tế bào.

n Lưới nội bào không hạt:

Không gắn các hạt ribosome

Tổng hợp các chất lipid.

72

73



n Bộ Golgi:

Màng tương tự như lưới nội bào.

Chiếm nhiều ở các tế bào tiết.

Có vai trò trong sự bài tiết của tế bào

74

75

76



n Lysosome:

Là hệ thống tiêu hóa trong tế bào.

Chứa một số men, có khả năng tiêu hủy các vật lạ xâm nhập vào tế bào.

77

78

79



Ty thể:

n Là nhà máy sản xuất năng lượng cho tế bào.

n Có khả năng tự sinh sản khi tế bào cần năng lượng.

80

81

82


NHÂN

n Là bào quan lớn nhất của tế bào

Tế bào gan: nhân chiếm 10 – 18%

Lymphocyte: nhân chiếm 60%

83

Nhân

n Cấu trúc: - màng nhân

- chất nhân (ARN, AND)

n Sự phân chia tế bào: trực phân và gián phân


Màng nhân:

Hạt nhân: chứa ARN và protein.

Nhiễm sắc thể: mỗi NST là 1 phân tử ADN, mang toàn bộ các gen của cơ thể.

Trong NST, ADN kết hợp với histon làm thành những NST có hình chữ X và Y(NST giới tính)

85

86


n CÁC TẾ BÀO KHÔNG NHÂN:

Trong cơ thể:

Hồng cầu

Ngoài cơ thể:

Vi khuẩn.

Nấm

87

88

25/08/2017 TẾ BÀO VÀ MÔ89

ĐẠI CƯƠNG VỀ MÔ

Cơ thể sống: cấu tạo và chức năng.

Cấu tạo nào cũng đều đảm nhiệm những chức năng nhất định, và ngược lại

Cơ thể: phân tử, tế bào, mô, cơ quan và cơ thể.

Mô: hệ thống tế bào và chất gian bào có cùng nguồn gốc, cấu tạo và chức năng.

90

HỌC THUYẾT VỀ CÁC MÔ

1. Mô là một hệ thống.

2. Tác động tương hỗ giữa các mô.

3. Sự tái tạo các mô.

4. Tính biến đổi của mô.

5. Sự phát triển và biệt hóa mô.

91

ĐẠI CƯƠNG VỀ MÔ

5 loại mô chính:

1. Biểu mô.

2. Mô liên kết.

3. Mô máu và bạch huyết.

4. Mô cơ.

5. Mô thần kinh.

92

93

94

Biểu mô là lớp mô bao phủ và lát các bề mặt của cơ thể

102

Mô liên kết Có chức năng cấu trúc và nâng đỡ.Liên kết 2 loại mô khác nhau lại với nhau

107

111

ĐẶC ĐIỂM CỦA CƠ THỂ SỐNGn NGUỒN GỐC CỦA SỰ SỐNG

Cơ thể sống sinh ra từ một cơ thể khác tương tự như nó.

Khi trưởng thành, cơ thể này lại tiếp tục sinh sản, tạo nên những cơ thể tương tự.

Đác-uyn : thuyết tiến hóa.

n Các cơ thể sống đều bắt nguồn từ những cơ thể có cấu tạo đơn giản hơn bằng con đường tiến hóa.

113

ĐẶC ĐIỂM CỦA CƠ THỂ SỐNG

NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CỦA SỰ SỐNG

Vật sống khác vật không sống 3 điểm:

Thay cũ đổi mới:

Đồng hóa.

Dị hóa.

Đồng hóa và dị hóa là 2 mặt của 1 quá trìnhchung là chuyển hóa

114

ĐẶC ĐIỂM CỦA CƠ THỂ SỐNG

n NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CỦA SỰ SỐNG

Đáp ứng với kích thích: phản ứng lại các biến đổi của môi trường bằng những hoạt động, những động tác của cơ thể.

Sinh sản giống mình: là hoạt động theo mã di truyền để duy trì nòi giống.

115

ĐẠI CƯƠNG VỀ CƠ THỂ

n SỰ HÌNH THÀNH CƠ THỂ:

Cơ thể hình thành do sự phát triển của trứng được thụ tinh.

116

ĐẠI CƯƠNG VỀ CƠ THỂ

n CẤU TẠO CƠ THỂ:

Cơ thể gồm nhiều bộ phận

Mỗi bộ phận gồm nhiều cơ quan

Mỗi cơ quan lại gồm nhiều tổ chức (mô)

Mỗi mô gồm nhiều tế bào.

117

CÁC BỘ PHẬN CỦA CƠ THỂ

n DA VÀ LÔNG:

Che phủ cơ thể.

118


n HỆ CƠ – XƯƠNG:

Chống đỡ cơ thể

Chức năng vận động.

119


n HỆ TIÊU HÓA:

Hấp thụ chất dinh dưỡng.

Tống các chất cặn bã ra ngoài

120


n HỆ TUẦN HOÀN:

Mang theo chất dinh

dưỡng và oxy đến

nuôi dưỡng các mô

Hấp thu các chất thải

từ các mô.

121

122


n HỆ HÔ HẤP:

Trao đổi khí.

123


n HỆ TIẾT NIỆU:

Bài tiết nước tiểu

Tham gia vào 1 số

chức năng nội tiết.

124


n HỆ SINH DỤC:

Thực hiện chức năng duy trì nòi giống.

125

126


n HỆ THẦN KINH:

Điều khiển các hoạt động trong cơ thể sống

Đảm bảo cơ thể thích nghi với những sự thay đổi của môi trường bên ngoài.

127

128

CÁC PHẦN CỦA CƠ THỂ

* Cơ thể được chia là 2 phần, đó là phần chính và phần phụ.

- Phần chính bao gồm: đầu, cổ, ngực, bụng, khung chậu.

- Phần phụ bao gồm: chi trên và chi dưới.

129

n Thượng vị

n Hạ sườn phải

n Hạ sườn trái

n Quanh rốn

n Hông phải

n Hông trái

n Hạ vị

n Hố chậu phải

n Hố chậu trái

PHÂN KHU VÙNG BỤNG (9) VÙNG

KHOANG VÀ CÁC MÀNG CỦA CƠ THỂ

1. Khoang: dùng để chứa và bảo vệ các cơ quan bên trong, có 2 khoang chính là khoang lưng và khoang bụng.

- Khoang bụng thì được chia ra làm 2 bởi cơ hoành, đó là khoang ngực ở trên và khoang bụng chậu ở dưới.

- Khoang lưng thì chứa sọ não và tuỷ sống.

131

KHOANG VÀ CÁC MÀNG CỦA CƠ THỂ

2. Màng: dùng để lót những khoang cơ thể và bao phủ hoặc phân chia các vùng, các cấu trúc, các cơ quan.

- Có 3 loại màng chính là niêm mạc (lót các cơ quan), thanh mạc (lót các khoang) và màng hoạt dịch (lớp màng lót trong các bao khớp).

132

Documents

ĐẠI CƯƠNG GIAÛI PHAIU SINH LYÙviendongnama.edu.vn/upload/images/pdf/1. NhapmonGPSL...ĐẠI CƯƠNG VỀ TẾ BÀO Đơn vị cơ bản của cơ thể sống. Gồm: vMàng