42
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT __________________ ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦN LÝ LUẬN NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT ( DÀNH CHO CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO CHUẨN TRÌNH ĐỘ ĐẠI HỌC NGÀNH LUẬT HỌC) Người biên soạn: GS.TS. Hoàng Thị Kim Quế PGS.TS. Nguyễn Minh Tuấn 1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

  • Upload
    others

  • View
    9

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

__________________

ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦN

LÝ LUẬN NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT( DÀNH CHO CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO CHUẨN

TRÌNH ĐỘ ĐẠI HỌC NGÀNH LUẬT HỌC)

Người biên soạn: GS.TS. Hoàng Thị Kim Quế

PGS.TS. Nguyễn Minh Tuấn

Hà Nội, năm 2018

1

Page 2: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦNLÝ LUẬN NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT

(Hệ đào tạo luật học) 1. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN

1.1 Giảng viên 1 Họ và tên: Đào Trí Úc

Chức danh khoa học, học vị: Giáo sư, Tiến sĩ khoa học, Giảng viên cao cấpThời gian làm việc:  Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ: Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà nội, Bộ môn Lý luận,

Lịch sử nhà nước và pháp luậtĐiện thoại: 0903469393Email: [email protected]ác hướng nghiên cứu chính : + Lý luận về Nhà nước và Pháp luật+ Lý luận nhà nước pháp quyền, xã hội dân sự+ Hiến pháp, Luật Hình sự, + Xã hội học pháp luật

1.2 Giảng viên 2 Họ và tên: Hoàng Thị Kim Quế

Chức danh khoa học, học vị: Giáo sư, Tiến sĩ, Giảng viên cao cấpThời gian làm việc: Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ: Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, Bộ môn Lý luận,

Lịch sử nhà nước và pháp luậtĐiện thoại: 0903 20 83 94, 04 3 75 47 673Email: [email protected], [email protected]ác hướng nghiên cứu chính : + Lý luận về Nhà nước và Pháp luật

+ Lý luận nhà nước pháp quyền, xã hội dân sự+ Pháp luật và đạo đức, Luật tục+ Pháp luật về các đối tượng dễ bị tổn thương + Lịch sử học thuyết chính trị – pháp lý+ Lịch sử, triết học pháp luật + Xã hội học pháp luật

1.3. Giảng viên 3Họ và tên: Nguyễn Minh TuấnChức danh khoa học, học vị: Phó giáo sư, Tiến sĩ, Giảng viên cao cấp Thời gian làm việc:  Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ:

Điện thoại: 0968 896 664 Email: [email protected]

Các hướng nghiên cứu chính+ Lịch sử nhà nước và pháp luật + Lý luận về Nhà nước và Pháp luật+ Lý luận nhà nước pháp quyền+ Lịch sử học thuyết chính trị – pháp lý

2

Page 3: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

+ Chính trị học + Luật học so sánh

+ Xã hội học pháp luật

1.4. Giảng viên 4Họ và tên: Nguyễn Hoàng AnhHọc hàm, học vị: Phó giáo sư, Tiến sĩ, Giảng viên cao cấpNơi làm việc: Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà nộiĐiện thoại: 0989676886Email: [email protected] Các hướng nghiên cứu chính: Luật học so sánhTriết học pháp luậtLuật công

1.5. Giảng viên 5Họ và tên: Mai Văn ThắngChức danh khoa học, học vị: TS. Giảng viên Thời gian làm việc:  Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ:

Điện thoại: 0947.055.811 Email: [email protected]; [email protected]

Các hướng nghiên cứu chính+ Lý luận về Nhà nước và Pháp luật+ Lý luận nhà nước pháp quyền+ Lịch sử nhà nước và pháp luật + Lịch sử học thuyết chính trị – pháp lý+ Chính trị học + Luật học so sánh+ Xã hội học pháp luật

1.6. Giảng viên 6Họ và tên: Nguyễn Minh ĐoanChức danh khoa học, học vị: Phó giáo sư, Tiến sĩ, Phó chủ nhiệm Khoa Hành chính – Nhà nước, Đại học Luật Hà nộiThời gian làm việc: Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ: Khoa Hành chính – Nhà nước, Đại học Luật Hà nộiCác hướng nghiên cứu chính : + Lý luận về Nhà nước và Pháp luật+ Lý luận nhà nước pháp quyền, xã hội dân sự+ Pháp luật và đạo đức, Luật tục+ Pháp luật về các đối tượng dễ bị tổn thương + Lịch sử học thuyết chính trị – pháp lý

1.7. Giảng viên 7Họ và tên: Phạm Thị Duyên ThảoChức danh khoa học, học vị: TS. Giảng viên Thời gian làm việc:  Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ: Điện thoại: 0936923135

3

Page 4: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

Email: [email protected]ác hướng nghiên cứu chính+ Lý luận về pháp luật, nhà nước+ Lý luận nhà nước pháp quyền+ Lịch sử học thuyết chính trị – pháp lý+ Xã hội học pháp luật

1. 8. Giảng viên 8Họ và tên: Lê Thị Phương NgaHọc hàm, học vị: Tiến sĩ, Giảng viênThời gian làm việc: Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ: Bộ môn Lý luận, Lịch sử nhà nước và pháp luật, Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà nộiĐiện thoại: Email: [email protected] Các hướng nghiên cứu chính : + Lý luận về Nhà nước và Pháp luật+ Lý luận nhà nước pháp quyền, xã hội dân sự+ Pháp luật và đạo đức, Luật tục+ Lịch sử học thuyết chính trị – pháp lý

1. 9. Giảng viên 9Họ và tên: Phan Thị Lan PhươngHọc hàm, học vị: Tiến sĩThời gian làm việc: Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ: Bộ môn Lý luận, Lịch sử nhà nước và pháp luật, Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà nộiĐiện thoại: Email: [email protected] Các hướng nghiên cứu chính : + Lý luận về Nhà nước và Pháp luật+ Lý luận nhà nước pháp quyền, xã hội dân sự+ Pháp luật và đạo đức, Luật tục+ Lịch sử học thuyết chính trị – pháp lý

1.10 . Giảng viên 10Họ và tên: Nguyễn Văn QuânHọc hàm, học vị: Tiến sĩ, Giảng viênThời gian làm việc: Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ: Bộ môn Lý luận, Lịch sử nhà nước và pháp luật, Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà nộiĐiện thoại: Email: [email protected] Các hướng nghiên cứu chính : + Lý luận về Nhà nước và Pháp luật+ Lý luận nhà nước pháp quyền, xã hội dân sự+ Luật học so sánh

1.11 . Giảng viên 11Họ và tên: Nguyễn Thị Hoài Phương

4

Page 5: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

Học hàm, học vị: Thạc sỹ, Giảng viênThời gian làm việc: Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ: Bộ môn Lý luận, Lịch sử nhà nước và pháp luật, Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà nộiĐiện thoại: Email: [email protected] Các hướng nghiên cứu chính : + Lý luận về Nhà nước và Pháp luật+ Lý luận nhà nước pháp quyền, xã hội dân sự+ Luật học so sánh

1.12 . Giảng viên 12Họ và tên: Dương Đức ChínhHọc hàm, học vị: Phó giáo sư, Tiến sĩ, Giảng viên cao cấp, Nhà giáo ưu túThời gian làm việc: Giờ hành chính của các ngày làm việc trong tuần Địa điểm làm việc, địa chỉ liên hệ: Bộ môn Lý luận, Lịch sử nhà nước và pháp luật, Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà nộiĐiện thoại: Email: [email protected] Các hướng nghiên cứu chính : + Lý luận về Nhà nước và Pháp luật+ Lý luận nhà nước pháp quyền, xã hội dân sự+ Luật học so sánh

2. THÔNG TIN CHUNG VỀ HỌC PHẦN- Tên học phần: Lý luận nhà nước và pháp luật - Học phần: Bắt buộc - Mã học phần: THL 1052- Số tín chỉ: 04- Ngôn ngữ giảng dạy: Tiếng Việt- Giờ tín chỉ đối với các hoạt động: Lý thuyết: 48 ; Thực hành: 0, Tự học: 12- Đối tượng người học: Sinh viên Hệ chuẩn ngành Luật học.

3. CHUẨN ĐẦU RA CỦA HỌC PHẦNSau khi hoàn thành học phần này, học viên cần đạt được các mục tiêu sau đây:3.1. Về kiến thức Học phần cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản, có hệ thống về nhà nước

và pháp luật: Về quy luật hình thành, phát triển của nhà nước và pháp luật; Những khái niệm, phạm trù cơ bản của nhà nước và pháp luật. Môn học trang bị hệ thống các kiến thức cơ bản về mối quan hệ giữa nhà nước, pháp luật, xã hội, xu hướng phát triển của các hiện tượng, quá trình của đời sống nhà nước và pháp luật.

Sinh viên biết vận dụng kiến thức của các khoa học Lý luận, Lịch sử nhà nước và pháp luật vào việc nghiên cứu, phân tích, giải quyết các vấn đề pháp lý trong thực tiễn, trong nghiên cứu các môn học khác.

3.2. Về kỹ năngCó phương pháp tiếp cận khoa học, kỹ năng phân tích, đánh giá các vấn đề pháp

luật - xã hội - pháp lý. Sinh viên được trang bị kỹ năng vận dụng các quy luật chung, các khái niệm cơ bản về nhà nước và pháp luật vào đời sống thực tiễn.

5

Page 6: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

3.3. Về phẩm chất đạo đức- Có phẩm chất đạo đức nhân văn, đạo đức nghề nghiệp của luật gia, có ý thức, lối

sống đạo đức, tôn trọng và chấp hành pháp luật. - Có ý thức tham gia quản lý nhà nước góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền … - Có bản lĩnh nghề nghiệp, mạnh dạn tranh luận, bày tỏ quan điểm và biết lắng

nghe. - Có tinh thần làm việc nghiêm túc, khoa học, trách nhiệm với công việc được giao

và có tinh thần làm việc hợp tác, phối hợp với người khác và trong tập thể.

4. TÓM TẮT NỘI DUNG HỌC PHẦN - Học phần Lý luận nhà nước và pháp luật là một môn học bắt buộc chung trong

chương trình đào tạo cử nhân ngành Luật. Lý luận nhà nước và pháp luật là khoa học pháp lý cơ bản có tính chất phương pháp luận nhằm trang bị hệ thống kiến thức cơ bản về nhà nước, pháp luật để có thể tiếp cận với các môn khoa học khác cũng như tiếp cận các vấn đề, hiện tượng pháp lý – xã hội nói chung.

- Về tổng thể, nội dung học phần được chia thành 3 phần chính sau đây: (i) Phần Nhập môn với các nội dung chủ yếu về vị trí vai trò, đối tượng, phương pháp

luận của Lý luận Nhà nước và pháp luật trong hệ thống các khoa học xã hội và pháp lý. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu, phương hướng phát triển của ngành khoa học;

(ii) Phần Lý luận Nhà nước: phân tích các khái niệm cơ bản bản về nhà nước, các quan điểm khác nhau về nguồn gốc, bản chất nhà nước, vai trò, chức năng bộ máy nhà nước, các mối liên hệ của nhà nước, các kiểu và hình thức Nhà nước vv. Nội dung môn học có chủ đề Nhà nước pháp quyền và hệ thống chính trị. Lý luận nhà nước bao gồm những vấn đề lý luận cơ bản về nhà nước nói chung và những vấn đề lý luận cơ bản về nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam. (iii) Lý luận Pháp luật gồm các vấn đề cơ bản sau đây: sự hình thành, phát triển của pháp luật, các trường phái pháp luật; các khái niệm cơ bản về pháp luật, vai trò, giá trị, các mối liên hệ của pháp luật, hình thức, nguồn pháp luật; kiểu lịch sử của pháp luật, quy phạm và quan hệ pháp luật, ý thức pháp luật; pháp chế; thực hiện và áp dụng luật; hệ thống pháp luật; xây dựng pháp luật; cơ chế điều chỉnh pháp luật, tổng quan về các hệ thống pháp luật cơ bản trên thế giới.

5. CHƯƠNG TRÌNH CHI TIẾT HỌC PHẦN

PHẦN NHẬP MÔNCHƯƠNG I: LÝ LUẬN NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT - NHẬN THỨC VÀ NHỮNG ĐẶC TRƯNG CƠ BẢNI. Khoa học pháp lý - nhận thức chung và phân loại các khoa học pháp lý

1. Nhận thức chung về khoa học pháp lý2. Phân loại các khoa học pháp lý

II. Sự hình thành, phát triển và đặc trưng cơ bản của khoa học pháp lý1. Sự hình thành, phát triển của khoa học pháp lý trên thế giới2. Đặc trưng cơ bản của khoa học pháp lý

III. Đối tượng của Lý luận nhà nước và pháp luật1. Xác định đối tượng của Lý luận nhà nước và pháp luật

6

Page 7: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

2. Những vấn đề cơ bản thuộc đối tượng nghiên cứu của Lý luận nhà nước và pháp luật

3. Nhận thức mới về đối tượng nghiên cứu của lý luận nhà nước và pháp luật4. Đặc điểm cơ bản về đối tượng nghiên cứu của Lý luận nhà nước và pháp luật

IV. Lý luận nhà nước và pháp luật trong hệ thống các khoa học xã hội – nhân văn1. Lý luận nhà nước và pháp luật là ngành khoa học xã hội và nhân văn2. Tính chất của mối quan hệ giữa Lý luận nhà nước và pháp luật với các ngành

khoa học xã hội và nhân văn3. Mối quan hệ giữa lý luận nhà nước và pháp luật với một số ngành khoa học xã

hội và nhân vănV. Lý luận nhà nước và pháp luật trong hệ thống các khoa học pháp lý

1. Lý luận nhà nước và pháp luật là khoa học pháp lý cơ sở có vai trò phương pháp luận đối với các ngành khoa học pháp lý khác

2. Tính chất của mối quan hệ giữa lý luận nhà nước và pháp luật với các ngành khoa học pháp lý khác

3. Mối quan hệ giữa lý luận nhà nước và pháp luật với một số ngành khoa học pháp lý trong tiểu hệ thống các khoa học pháp lý cơ bản

VI. Lý luận nhà nước và pháp luật với tư cách là môn học cơ sở trong chương trình đào tạo ngành luật

1. Mối quan hệ giữa khái niệm “ môn học “ và “ khoa học “ Lý luận nhà nước và pháp luật

2. Vai trò, ý nghĩa, mục đích của môn học Lý luận nhà nước và pháp luật3. Giới thiệu cơ cấu chương trình môn học lý luận nhà nước và pháp luật

CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP LUẬN, CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CƯÚ VÀ PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA LÝ LUẬN NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT

I. Phương pháp luận của lý luận nhà nước và pháp luật1. Khái niệm phương pháp luận của lý luận nhà nước và pháp luật2. Những yêu cầu cơ bản về phương pháp luận của lý luận nhà nước và pháp luật

II. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể1. Phương pháp trừu tượng khoa học2. Phương pháp phân tích và tổng hợp3. Phương pháp thống kê4. Phương pháp quy nạp và diễn dịch5. Phương pháp so sánh6. Phương pháp xã hội học 7. Phương pháp hệ thống8. Phương pháp nêu vấn đề

III. Phương hướng phát triển của Lý luận nhà nước và pháp luật1. Sự hình thành khoa học lý luận nhà nước và pháp luật2. Nhiệm vụ, phương hướng triển của Lý luận nhà nước và pháp luật

PHẦN LÝ LUẬN NHÀ NƯỚC

7

Page 8: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

CHƯƠNG III: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NHÀ NƯỚC I. Khái quát về sự hình thành nhà nước trong lịch sử nhân loạiII. Các học thuyết tiêu biểu về nguồn gốc nhà nướcIII. Các phương thức hình thành nhà nước trên thế giới và Việt Nam

1. Các phương thức hình thành nhà nước cổ điển theo học thuyết Mác – Lênin2. Phương thức hình thành nhà nước cổ điển ở Phương Đông cổ đại và ở Việt

Nam3. Phương thức hình thành nhà nước đầu tiên ở Việt Nam

IV. Xu hướng vận động, phát triển của các nhà nước đương đại

CHƯƠNG IV: NHẬN THỨC NHÀ NƯỚCKHÁI NIỆM, BẢN CHẤT, ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN VÀ VAI TRÒ NHÀ NƯỚC

I. Các quan niệm, cách tiếp cận khác nhau về nhà nước1. Sự đa dạng trong cách tiếp cận khác nhau về nhà nước2. Một số cách tiếp cận, quan niệm tiêu biểu về nhà nước3. Nhận xét các cách tiếp cận khác nhau về nhà nước

II. Dấu hiệu đặc trưng cơ bản của nhà nước, khái niệm nhà nước1. Dấu hiệu đặc trưng cơ bản của nhà nước2. Khái niệm nhà nước

III. Bản chất nhà nướcIV. Vai trò nhà nước

CHƯƠNG V: KIỂU NHÀ NƯỚC, HÌNH THỨC NHÀ NƯỚCI. Khái niệm kiểu nhà nước và những cách tiếp cận khác nhau về kiểu nhà nước

1. Kiểu nhà nước – sự phân loại các nhà nước2. Hai cách tiếp cận chủ yếu về kiểu nhà nước: tiếp cận hình thái kinh tế - xã hội và

tiếp cận trình độ văn minh.3. Các kiểu lịch sử nhà nước theo cách tiếp cận hình thái kinh tế - xã hội4. Đặc trưng của cách tiếp cận kiểu nhà nước theo tiêu chí các nền văn minh

II. Ý nghĩa, giá trị của hai cách tiếp cận chủ yếu về kiểu nhà nước1. Ý nghĩa, giá trị của cách tiếp cận kiểu nhà nước theo các hình thái kinh tế - xã hội2. Ý nghĩa, giá trị của cách tiếp cận kiểu nhà nước theo các nền văn minh 3. Hướng tới cách tiếp cận kiểu nhà nước ( phân loại các nhà nước ) theo nhiều tiêu

chí chủ yếu: hình thái kinh tế - xã hội, tiếp cận nền văn minh và tiếp cận quyền con người, nhà nước pháp quyền, dân chủ,

III. Hình thức nhà nước1. Khái niệm hình thức nhà nước2. Phân loại hình thức nhà nước

IV. Hình thức chính thể1. Khái niệm và phân loại các hình thức chính thể2. Hình thức chính thể quân chủ3. Hình thức chính thể cộng hòa

V. Hình thức cấu trúc nhà nước1. Khái niệm hình thức cấu trúc nhà nước2. Nhà nước đơn nhất3. Nhà nước liên bang

8

Page 9: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

4. Liên minh nhà nước VI. Chế độ chính trị

1. Khái niệm chế độ chính trị2. Phân loại chế độ chính trị3. Nhận thức về các yếu tố tác động đến hình thức nhà nước

VII. Sự phát triển của hình thức nhà nước1. Khái quát chung về sự phát triển của hình thức nhà nước 2. Các yếu tố tác động đến hình thức nhà nước

CHƯƠNG VI: BỘ MÁY VÀ CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚCI. Bộ máy nhà nước.

1. Khái niệm, các bộ phận cấu thành cơ bản của bộ máy nhà nước.2. Phương thức tổ chức quyền lực nhà nước trong các kiểu nhà nước.3. Sự phát triển của bộ máy nhà nước.4. Khái quát về tổ chức bộ máy nhà nước qua các thời kỳ lịch sử của nhân loại.

II. Chức năng nhà nước.1. Khái niệm, phân loại các chức năng nhà nước.2. Hình thức, phương pháp thực hiện các chức năng nhà nước.3. Sự phát triển các chức năng nhà nước.4. Các chức năng mới của nhà nước trong bối cảnh toàn cầu hóa.5. Khái quát về chức năng nhà nước qua các thời kỳ lịch sử của nhân loại.

CHƯƠNG VII: NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀNI. Khái quát chung về lịch sử tư tưởng, học thuyết pháp quyền của nhân loại.

1. Tư tưởng nhà nước pháp quyền ở phương Tây cổ đại.2. Tư tưởng nhà nước pháp quyền ở phương Đông cổ đại.3. Học thuyết tư sản về nhà nước pháp quyền.4. Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền.

II. Nhận thức và những đặc trưng cơ bản của nhà nước pháp quyền.1. Tổng quan chung về các đặc điểm (nguyên tắc) cơ bản của NNPQ.2. Những đặc điểm cơ bản của nhà nước pháp quyền. 3. Các thành tố cơ bản của nhà nước pháp quyền.4. Nhà nước pháp quyền và quyền con người.5. Trách nhiệm nhà nước trong việc bảo vệ, bảo đảm quyền con người.

CHƯƠNG VIII: BẢN CHẤT, HÌNH THỨC, BỘ MÁY, CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

I. Bản chất và đặc điểm cơ bản của nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. II. Hình thức nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.III. Bộ máy nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

1. Phân loại các cơ quan nhà nước 2. Các nguyên tắc cơ bản về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã

hội chủ nghĩa Việt NamIV.Chức năng nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam

1. Khái niệm, phân loại các chức năng nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam

9

Page 10: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

2. Chức năng kinh tế của nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam3. Các chức năng xã hội của nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

CHƯƠNG IX: HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ VIỆT NAMI. Khái niệm, đặc điểm hệ thống chính trị Việt NamII. Các thiết chế trong hệ thống chính trị Việt NamIII. Vị trí, vai trò của nhà nước trong hệ thống chính trịIV. Đổi mới hê thống chính trị trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền

CHƯƠNG X: XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN VIỆT NAMI. Những quan điểm cơ bản về xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam.II. Những đặc điểm cơ bản của nhà nước pháp quyền Việt Nam.

1. Đặc điểm về tổ chức quyền lực nhà nước2. Đặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản 3. Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội4. Đặc điểm về hệ thống pháp luật, văn hóa pháp luật

III. Những quan điểm cơ bản về xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam.IV. Cải cách bộ máy nhà nước đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam

1. Tính tất yếu của cải cách Bộ máy nhà nước trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền, hội nhập.

2. Những quan điểm và nhiệm vụ cơ bản về cải cách bộ máy nhà nước3. Những nội dung chủ yếu về cải cách bộ máy nhà nước đáp ứng yêu cầu xây dựng

nhà nước pháp quyền Việt NamV. Cải cách hệ thống pháp luật đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam

1. Nhận thức về cải cách pháp luật đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam

2. Những quan điểm, nhiệm vụ chủ yếu về cải cách hệ thống pháp luật3. Những nội dung cơ bản của cải cách hệ thống pháp luật

VI. Thực hiện dân chủ trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền Việt NamVII. Bảo vệ, bảo đảm thực hiện quyền con người, quyền công dân.

PHẦN LÝ LUẬN PHÁP LUẬT

CHƯƠNG XI: SỰ HÌNH THÀNH PHÁP LUẬTI. Ý nghĩa nghiên cứu nguồn gốc ( sự hình thành ) pháp luậtII. Các học thuyết về nguồn gốc pháp luậtIII. Sự hình thành pháp luật trong lịch sử

1. Các phương thức hình thành pháp luật trong lịch sử nhân loại2. Xã hội nguyên thuỷ trước khi xuất hiện pháp luật

CHƯƠNG XII: NHẬN THỨC PHÁP LUẬT ( QUAN NIỆM PHÁP LUẬT )

10

Page 11: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

CÁC HỌC THUYẾT NHẬN THỨC PHÁP LUẬT, BẢN CHẤT, KHÁI NIỆM, ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN VÀ CHỨC NĂNG CỦA PHÁP LUẬT

I. Tổng quan chung về nhận thức pháp luật1. Khái niệm nhận thức pháp luật2. Những cách tiếp cận nhận thức pháp luật

II. Các học thuyết – trường phái nhận thức pháp luật1. Học thuyết pháp luật tự nhiên 2. Học thuyết lịch sử pháp luật3. Học thuyết tâm lý học pháp luật4. Học thuyết xã hội học pháp luật 5. Học thuyết pháp luật thực chứng6. Học thuyết quy phạm học pháp luật7. Học thuyết Mac – Lenin về pháp luật

III. Khái niệm, các dấu hiệu đặc trưng cơ bản của pháp luật1. Các dấu hiệu đặc trưng ( thuộc tính ) cơ bản của pháp luật 2. Khái niệm pháp luật

IV. Bản chất và vai trò xã hội của pháp luật1. Nhận thức về bản chất pháp luật2. Nội dung thể hiện của bản chất pháp luật

V. Chức năng pháp luật1. Khái quát về các chức năng pháp luật2. Các chức năng cơ bản của pháp luật

VI. Pháp luật trong hệ thống các loại quy tắc xã hội1. Khái quát về hệ thống các loại quy tắc xã hội2. Khái quát mối quan hệ giữa pháp luật và các loại quy tắc xã hội3. Pháp luật và đạo đức4. Pháp luật và tập quán5. Pháp luật và các loại quy tắc xã hội khác

CHƯƠNG XIII: KIỂU, HÌNH THỨC, NGUÔN PHÁP LUẬTI. Kiểu pháp luật

1. Khái niệm kiểu pháp luật2. Các quan điểm tiếp cận kiểu pháp luật3. Các kiểu lịch sử pháp luật

II. Hình thức pháp luật1. Khái niệm hình thức pháp luật2. Các hình thức pháp luật

III. Nguồn pháp luật1. Khái niệm nguồn pháp luật2. Các loại nguồn pháp luật

CHƯƠNG XIV: BẢN CHẤT, VAI TRÒ, NGUYÊN TẮC, ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM

I. Bản chất và những đặc điểm cơ bản của pháp luật Việt Nam II. Vai trò của pháp luật Việt Nam

11

Page 12: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

III. Các nguyên tắc của pháp luật Việt NamIV. Mối quan hệ giữa pháp luật và các loại quy phạm xã hội

1, Khái quát về mối quan hệ giữa pháp luật và các loại quy phạm xã hội2. Mối quan hệ giữa pháp luật và đạo đức3. Mối quan hệ giữa pháp luật và tập quán, hương ước, luật tục4. Mối quan hệ giữa pháp luật và luật lệ tôn giáo

V. Mối quan hệ giữa nhà nước và pháp luật VI. Định xu hướng phát triển cơ bản của pháp luật Việt Nam hiện nay

CHƯƠNG XV: QUY PHẠM PHÁP LUẬT, VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬTI. Quy phạm pháp luật

1. Khái niệm quy phạm pháp luật, quy phạm pháp luật và quy phạm xã hội2. Cấu trúc của quy phạm pháp luật 3. Các dạng cơ bản của quy phạm pháp luật (Phân loại quy phạm pháp luật)

II. Văn bản quy phạm pháp luật1. Khái niệm văn bản quy phạm pháp luật2. Hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật

Chương XVI: QUAN HỆ PHÁP LUẬTI. Khái niệm, đặc điểm và phân loại quan hệ pháp luật II. Thành phần ( cơ cấu ) quan hệ pháp luậtIII. Căn cứ phát sinh, thay đổi, chấm dứt quan hệ pháp luật

1. Khái niệm căn cứ phát sinh, thay đổi, chấm dứt quan hệ pháp luật2. Sự kiện pháp lý

CHƯƠNG XVII: Ý THỨC PHÁP LUẬTI. Khái niệm, đặc điểm ý thức pháp luật

1. Khái niệm ý thức pháp luật2. Đặc điểm ý thức pháp luật3. Chức năng của ý thức pháp luật

II. Cơ cấu của ý thức pháp luật1. Khái niệm2. Các bộ phận cấu thành của ý thức pháp luật

III. Mối quan hệ giữa ý thức pháp luật và pháp luật1. Tính chất của mối quan hệ giữa ý thức pháp luật và pháp luật2. Sự tác động của ý thức pháp luật đối với pháp luật3. Sự tác động của pháp luật đối với ý thức pháp luật

IV.Văn hoá pháp luật1. Khái niệm văn hóa pháp luật2. Các hình thức văn hóa pháp luật

V.Giáo dục pháp luật1. Khái niệm giáo dục pháp luật2. Các bộ phận cấu thành của giáo dục pháp luật

CHƯƠNG XVIII: PHÁP CHẾI. Nhận thức về pháp chế

12

Page 13: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

1. Khái niệm pháp chế 2. Nguyên tắc cơ bản của pháp chế2. Pháp chế trong nhà nước pháp quyền

II. Đảm bảo pháp chế trong nhà nước pháp quyền1. Nhận thức về đảm bảo pháp chế trong nhà nước pháp quyền2. Các phương thức đảm bảo pháp chế trong nhà nước pháp quyền

CHƯƠNG XIX: HỆ THỐNG PHÁP LUẬTI. Hệ thống pháp luật

1.Các quan niệm về hệ thống pháp luật2. Các bộ phận cấu thành cơ bản của hệ thống pháp luật

II. Hệ thống các ngành luật 1. Cơ sở phân định hệ thống pháp luật ra các ngành luật

2. Các ngành luật trong hệ thống pháp luật Việt NamIII. Hệ thống hoá pháp luật

1. Khái niệm hệ thống pháp luật 2. Hình thức hệ thống hóa pháp luật

CHƯƠNG XX: XÂY DỰNG PHÁP LUẬTI. Khái niệm ,đặc điểm của hoạt động xây dựng pháp luậtII. Các giai đoạn cơ bản và các nguyên tắc cơ bản của hoạt động xây dựng pháp luật

CHƯƠNG XXI: THỰC HIỆN PHÁP LUẬT, ÁP DỤNG PHÁP LUẬTI. Khái niệm và các hình thức thực hiện pháp luậtII. Các quan điểm về thực hiện pháp luật, áp dụng pháp luậtIII. Áp dụng pháp luật

1. Nhận thức về áp dụng pháp luật2. Những đặc điểm cơ bản của áp dụng pháp luật 3. Các giai đoạn của áp dụng pháp luật4. Áp dụng pháp luật tương tự

IV. Lỗ hổng pháp luậtV. Xung đột pháp luậtVI. Giải thích pháp luật

CHƯƠNG XXII: VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝI. Vi phạm pháp luật

1. Khái niệm, các dấu hiệu cơ bản của vi phạm pháp luật2. Các loại vi phạm pháp luật

II. Trách nhiệm pháp lý1. Khái niệm trách nhiệm pháp lý2. Đặc điểm của trách nhiệm pháp lý3. Căn cứ xác định trách nhiệm pháp lý

III. Thực trạng vi phạm pháp luật, giải pháp phòng, chống vi phạm pháp luật, hiệu quả áp dụng các biện pháp trách nhiệm pháp lý

13

Page 14: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

CHƯƠNG XX IV: CÁC HỆ THỐNG PHÁP LUẬT CƠ BẢN TRÊN THẾ GIỚII. Khái quát về các hệ thống pháp luật cơ bản trên thế giớiII. Hệ thống pháp luật lục địa (Continetal Law), hệ thống Luật dân sự (Civil Law),

hay gọi đơn giản hơn là hệ thống pháp luật Pháp - ĐứcIII. Hệ thống pháp luật Ănglô - xắcxông, hệ thống Thông luật (Common Law), hay

gọi đơn giản hơn là hệ thống pháp luật Anh - MỹIV. Hệ thống pháp luật Hồi giáoV. Hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa

CHƯƠNG XXV: CƠ CHẾ ĐIỀU CHỈNH PHÁP LUẬTI. Điều chỉnh pháp luật

1. Khái niệm điểu chỉnh pháp luật2. Phạm vi điều chỉnh pháp luật, phương pháp điều chỉnh pháp luật3. Mức độ, cách thức điều chỉnh pháp luật

II. Cơ chế điều chỉnh pháp luật1. Khái niệm, các giai đoạn cơ bản của cơ chế điều chỉnh pháp luật2. Mối quan hệ giữa các giai đoạn, các yếu tố cơ bản của cơ chế điều chỉnh pháp luật3. Hiệu quả của cơ chế điều chỉnh pháp luật

6. THỜI LƯỢNG DÀNH CHO HỌC PHẦNBao gồm 60 giờ tín chỉ (48 giờ lý thuyết; Thực hành: 0, Tự học: 12)

7. Hình thức tổ chức dạy học7.1 Lịch trình chung:

Nội dung Hình thức tổ chức dạy học môn học Tổng

Lên lớp Thực hànhHọc nhóm

Tự họcLý thuyết

Bài tập Thảo luận

Nội dung 1 3 1 4Nội dung 2 4 0 4Nội dung 3 3 1 4Nội dung 4 3 1 4Nội dung 5 3 1 4Nội dung 6 3 1 4Nội dung 7 4 0 4Nội dung 8 3 1 4Nội dung 9 3 1 4Nội dung 10 3 1 4Nội dung 11 3 1 4Nội dung 12 4 0 4Nội dung 13 3 1 4Nội dung 14 3 1 4

14

Page 15: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

Nội dung 15 3 1 4Tổng 48 12 60

7.2. Lịch trình cụ thể:

Tuần 1 : Nội dung 1 - Nhập môn Lý luận nhà nước và pháp luật (Chương I, Chương II)

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết(3 giờ tín chỉ)

Giảng đường

1. Trình bày bài Khái luận về Lý luận chung về nhà nước và pháp luật gồm:- Đối tượng nghiên cứu của khoa học, môn học LLC NNPL- Phạm vi nghiên cứu- Phương pháp nghiên cứu- ý nghĩa và nhiệm vụ, xu hướng phát triển của khoa học lý luận nhà nước và pháp luật.2. Nguồn gốc nhà nước3. Bản chất và các đặc trưng cơ bản của nhà nước4. Vai trò của nhà nước thông qua các mối liên hệ

Đọc tài liệu bắt buộc 1 (các phần có liên quan)- Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:

Thảo luận Giảng đường

nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:1. Taị sao trong lịch sử xuất hiện nhiều quan điểm khác nhau cùng lý giải về nguồn gốc nhà nước?2. Lý do, mục đích xuất hiện và tồn tại của nhà nước.3. "Bản chất" nhà nước là gì? Những đặc trưng cơ bản của nhà nước trong bối cảnh toàn cầu hóa.4. Chủ quyền quốc gia. 5. Phân tích đặc trưng thứ 5 của nhà nước: "Nhà nước qui định các loại thuế và thực hiện thu thuế dưới hình thức bắt buộc". Liên hệ thực tiễn.

Đọc tài liệu bắt buộc 1 (các phần có liên quan)Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:

Tự học, tự nghiên cứu(1 giờ tín chỉ)

Thư viện + ở nhà

1. Đọc thêm các tài liệu tham khảo liên quan đến nội dung 1

15

Page 16: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

Kiểm tra đánh giá

Tuần 2 : Nội dung 2 - Sự hình thành, phát triển, nhận thức, bản chất, đặc trưng, vai trò của Nhà nước

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết (4 giờ tín chỉ)

Giảng đường

1. Kiểu nhà nước, qui luật thay thế kiểu nhà nước trong lịch sử.2. Khái niệm chức năng của nhà nước, hình thức và phương pháp thực hiện chức năng của nhà nước.3. Chức năng nhà nước; nội dung, hình thức và phương pháp thực hiện chức năng nhà nước; 4. Bộ máy nhà nước; sự phát triển của bộ máy nhà nước. 5. Khái niệm, phân loại hình thức nhà nước; khái niệm chế độ chính trị; quan hệ giữa hình thức nhà nước và chế độ chính trị.6. Xu hướng vận động của các hình thức chính thể và cấu trúc nhà nước.

Đọc tài liệu bắt buộc 1 (các phần có liên quan)Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:Xu hướng vận động của các loại hình chính thể nhà nước, cấu trúc nhà nước từ xưa đến nay.- Chế độ chính trị- Liên hệ vào các quốc gia: Việt Nam, ASEAN, EU…1. Sự khác biệt giữa các kiểu nhà nước do yếu tố nào quyết định2.Phân biệt các hình thức chính thể: quân chủ chuyên chế, quân chủ hạn chế? Cộng hoà tổng thống, cộng hoà đại nghị,

Đọc tài liệu bắt buộc 1 (các phần có liên quan)

Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:

16

Page 17: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

cộng hoà lưỡng tính.Tự học, tự nghiên cứu

Thư viện/ ở nhà

1. Đọc thêm các sách và bài báo viết về lịch sử chính trị và nhà nước các quốc gia trên TG2. Đọc thêm các tài liệu, sách báo nói về phương pháp học và nghiên cứu KH ở bậc đại học

Kiểm tra đánh giá

Tuần 3. Nội dung 3 - Kiểu, hình thức, chức năng, bộ máy nhà nước

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết (3 giờ tín chỉ)

Giảng đường

1. Bản chất của nhà nước CHXHCNVN. 2. Các đặc điểm cơ bản của nhà nước CHXHCN Việt Nam.3. Vai trò của Nhà nước Việt Nam .

Đọc tài liệu bắt buộc 1 (các phần có liên quan)Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:1. Mối quan hệ giữa xã hội và Nhà nước ta thể hiện như thế nào, mối quan hệ giữa nhà nước và con người?2. Nhà nước ta thực hiện vai trò kinh tế của mình trong thời kỳ kinh tế tập trung bao cấp khác gì so với thời kỳ kinh tế thị trường, hội nhập hiện nay.

Đọc tài liệu bắt buộc 1 (các phần có liên quan)Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:

Tự học, tự nghiên cứu(1 giờ tín chỉ)

Thư viện/ ở nhà

Tự nghiên cứu qua các sách báo trong TV các vấn đề sau:1. Bản chất nhà nước ta qua các giai đoạn lịch sử của Cách mạng Vn. 2. Thành tựu và hạn chế của công cuộc cải cách bộ máy nhà nước thời gian vừa qua? Các yêu cầu đổi mới hiện nay tổ chức và hoạt động của nhà nước.

Kiểm tra đánh giá

17

Page 18: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

Tuần 4 : Nội dung 4 - Nhà nước pháp quyền, chức năng và hình thức Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết (3 giờ tín chỉ)

Giảng đường

Những nội dung cơ bản về chức năng kinh tế, xã hội, văn hóa, an ninh quốc phòng của Việt nam. Tăng cường năng lực tổ chức thực hiện chức năng của Nhà nước.2. Mô hình tổ chức bộ máy nhà nước CHXHCN VN. Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của nhà nước ta.3. Chỉ ra được đặc điểm của hình thức chính thể, hình thức cấu trúc nhà nước của nước CHXHCN Việt Nam;4. Những quan điểm và các phương hướng xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam .

Đọc tài liệu bắt buộc 1 (các phần có liên quan)Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:Những cải cách chủ yếu về các chức năng kinh tế- xã hội của Nhà nước ta(so sánh với các thời kỳ trước và trong bối cảnh hội nhập). 1. Sự vận động và phát triển chức năng kinh tế và chức năng xã hội của nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay? Liên hệ thực tiễn?2. Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thể hiện rõ được trật tự thành lập và quan hệ lãnh đạo?3.Chính thể của nhà nước ta hiện nay? Tiêu chí nào để xác định chính thể Nhà nước ta ?

Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:

Tự học, tự nghiên cứu(1 giờ tín chỉ)

Thư viện/ ở nhà

Tự tìm hiểu các vấn đề sau: 1. Các vấn đề đang đặt ra đối với chức năng, nhiệm vụ và cải

18

Page 19: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

cách nhà nước trên thế giới.2. Quan niệm về Nhà nước pháp quyền và lịch sử phát triển của chúng

Kiểm tra đánh giá

Tuần 5: Nội dung 5 – Bộ máy Nhà nước Cộng Hòa XHCN Việt Nam, Hệ thống chính trị XHCN Việt Nam

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết (3 giờ tín chỉ)

Giảng đường

1. Khái niệm và các đặc điểm cơ bản của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa Việt nam2. Mô hình hoá các thiết chế của hệ thống chính trị Việt nam hiện nay, địa vị pháp lý của từng thiết chế chính trị3. Vị trí, vai trò của công dân trong xã hội, xu hướng xây dựng xã hội công dân hiện nay4. Tổng kết và ôn tập phần lý luận về nhà nước

Đọc tài liệu bắt buộc 1 (các phần có liên quan)Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:

Thảo luận Giảng đường

Thảo luận đề cương câu hỏi ôn tập phần lý luận về nhà nước

Chuẩn bị đề cương trả lời câu hỏi ôn tập phần nhà nước

Tự học, tự nghiên cứu (1 giờ tín chỉ)

Thư viện/ ở nhà

Chuẩn bị đề tài cho bài tập nhóm hoặc cá nhân

Kiểm tra đánh giá

Tuần 6: Nội dung 6 – Xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết (3giờ tín chỉ)

Giảng đường

1. Giới thiệu khái quát phần II LLC về Pháp luật,2. Các khái niệm căn bản về pháp luật, nguồn gốc, các con đường hình thành nên PL3. Bản chất, đặc điểm, chức năng PL, 4. Các kiểu pháp luật, các pháp luật chủ nô, phong kiến, tư sản

Đọc sách giáo trình Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:Chuẩn bị phôtô các tài liệu tham khảo của phần II

19

Page 20: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:1. Phân tích các học thuyết về nguồn gốc của pháp luật2. Phân tích và cho ví dụ về nội dung chức năng của pháp luật, 3. hình thức của pháp luật, kiểu lịch sử của pháp luật.

Tự học, tự nghiên cứu (1giờ tín chỉ)

Thư viện/ ở nhà

Đọc thêm về lịch sử hình thành pháp luật trên thế giới và đặc trưng của các hệ thống pháp luật

Kiểm tra đánh giá

Tuần 7 : Nội dung 7 - Sự hình thành, nhận thức, bản chất, đặc trưng, chức năng của pháp luật

ình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết(4 giờ tín chỉ)

Giảng đường

1. Giới thiệu về pháp luật Việt nam Xã hội chủ nghĩa, các đặc điểm làm nên bản chất của pháp luật Việt nam XHCN, vai trò của pháp luật trong xã hội2. Khái niệm và đặc điểm cơ bản của QFPL, phân loại QFPL

Đọc giáo trình LLC phần có liên quanTài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên: Tìm bài viết về sự tiển triển của nền pháp luật VN XHCNChuẩn bị tìm QFPL trong một vài văn bản pháp luật

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:1. Phân tích nội dung và cho ví dụ cụ thể về các nguyên tắc của pháp luật hiện nay 2. Bình luận về các phương hướng phát triển cơ bản của pháp luật VNXHCN hiện nay.2. Cho ví dụ và phân tích cấu trúc một QFPL cụ thể.

20

Page 21: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

Tự học, tự nghiên cứu

Thư viện/ ở nhà

Phân tích các loại quy phạm pháp luật trong một văn bản QFPL cho sẵnTìm và lấy ví dụ về các loại văn bản PL Tự nghiên cứu tiến triển của PL VNXHCN

Kiểm tra đánh giá

Tuần 8: Nội dung 8 - Pháp luật trong hệ thống quy tắc xã hội, kiểu, hình thức, nguồn pháp luật

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị

Lý thuyết(3 giờ tín chỉ)

Giảng đường

1. Khái niệm và đặc điểm của hệ thống pháp luật Việt Nam, căn cứ phân định hệ thống pháp luật thành những ngành luật.2. Khái niệm và các giai đoạn của quá trình xây dựng pháp luật, Khái niệm giải thích PL.

Đọc giáo trình LLC phần có liên quanTài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên: Tìm bài viết về sự tiển triển của nền pháp luật VN XHCNChuẩn bị tìm QFPL trong một vài văn bản pháp luật

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:1. Phân tích nội dung và cho ví dụ cụ thể về các nguyên tắc của pháp luật hiện nay 2. Bình luận về các phương hướng phát triển cơ bản của pháp luật VNXHCN hiện nay.2. Cho ví dụ và phân tích cấu trúc một QFPL cụ thể.

Tự học, tự nghiên cứu(1 giờ tín chỉ)

Thư viện/ ở nhà

Phân tích các loại quy phạm pháp luật trong một văn bản QFPL cho sẵnTìm và lấy ví dụ về các loại văn bản PL Tự nghiên cứu tiến triển của PL VNXHCN

Kiểm tra đánh giá

Tuần 9 . Nội dung 9 – Bản chất, nguyên tắc, vai trò của pháp luật Việt Nam, các mối quan hệ của pháp luật ở Việt Nam hiện nay

Hình thức tổ Thời gian, Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi

21

Page 22: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

chức dạy học địa điểm chúLý thuyết

(3 giờ tín chỉ)Giảng đường

Trình bày các vấn đề lý luận về quan hệ pháp luật, khái niệm, đặc điểm, nội dung, căn cứ phát sinh, thay đổi, chấm dứt quan hệ pháp luật

Cần đọc trước sách giáo trình các phần có liên quan bài học. Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:Đọc các bài báo viết về vấn đề ý thức pháp luật và văn hóa pháp lý. Chuẩn bị các câu hỏi thảo luận.

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:1. Phân tích ba yếu tố cần và đủ

để làm phát sinh một quan hệ pháp luật: quy phạm pháp luật, chủ thể có năng lực hành vi, và sự kiện pháp lý? Cho ví dụ cụ thể?

2. Người tâm thần có phải là chủ thể của quan hệ pháp luật hay không? Vì sao?

3. Tại sao vẫn có tình trạng không muốn tạo dựng các quan hệ pháp luật đầy đủ.

4. Thảo luận mối quan hệ qua lại giữa pháp luật – ý thức pháp luật

Tự học, tự nghiên cứu

Thư viện/ ở nhà

Tự tìm hiểu tình trạng luật hiện nay ban hành nhiều nhưng việc thực hiện và áp dụng pháp luật còn chưa tốt. Phân tích các bài báo cụ thể về vấn đề này.

Kiểm tra đánh giá

Tuần 10Nội dung 10 – Quy phạm pháp luật, văn bản quy phạm pháp luật, quan hệ pháp

luật

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết (4 giờ tín chỉ)

Giảng đường

ý thức pháp luật: khái niệm ý thức pháp luật, phân loại, và trình bày mối quan hệ giữa ý thức pháp luật và pháp luậ

Cần đọc trước sách giáo trình các phần có liên quan bài học.

22

Page 23: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:Đọc các bài báo viết về vấn đề ý thức pháp luật và văn hóa pháp lý. Chuẩn bị các câu hỏi thảo luận.

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:Thảo luận mối quan hệ qua lại giữa pháp luật – ý thức pháp luật

Tự học, tự nghiên cứu(1 giờ tín chỉ)

Thư viện/ ở nhà

Tự tìm hiểu và thảo luận các biện pháp nâng cao ý thức pháp luật và văn hoá pháp lý

Kiểm tra đánh giá

Tuần 11 Nội dung 11 – Ý thức pháp luật, pháp chế

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết(3 giờ tín chỉ)

Giảng đường

Khái niệm các hình thức thực hiện pháp luật; Khái niệm áp dụng pháp luật và các trường hợp áp dụng pháp luật; Các giai đoạn áp dụng pháp luật.

Đọc giáo trình Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:Các tài liệu tham khảo thêm có liên quan đến nội dung họcÔn tập lại các phần đã học để chuẩn bị kiểm tra.

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:Phõn biệt cỏc hỡnh thức thực hiện phỏp luật

Tự học, tự nghiên cứu(1 giờ tín chỉ)

Thư viện/ ở nhà

Tự tìm hiểu tình trạng luật hiện nay ban hành nhiều nhưng việc thực hiện và áp dụng pháp luật còn chưa tốt. Phân tích các bài báo cụ thể về vấn đề này.

Kiểm tra đánh giá

Tuần 12Nội dung 12 – Hệ thống pháp luật, xây dựng pháp luật

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

23

Page 24: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

Lý thuyết(4 giờ tín chỉ)

Giảng đường

Khái niệm, các dấu hiệu cơ bản, các yếu tố cấu thành của vi phạm pháp luật; Khái niệm, và phân biệt các loại trách nhiệm pháp lý

Đọc giáo trình Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:Các tài liệu tham khảo thêm có liên quan đến nội dung họcÔn tập lại các phần đã học để chuẩn bị kiểm tra.

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau: Cho ví dụ về một vi phạm pháp luật, Phân tích các yếu tố cấu thành của vi phạm pháp luật ấy?

Tự học, tự nghiên cứu

Thư viện/ ở nhà

Tự tìm hiểu tình trạng luật hiện nay ban hành nhiều nhưng việc thực hiện và áp dụng pháp luật còn chưa tốt. Phân tích các bài báo cụ thể về vấn đề này.

Kiểm tra đánh giá

Tuần 13Nội dung 13 – Thực hiện pháp luật, áp dụng pháp luật

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết(3 giờ tín chỉ)

Giảng đường

Khái niệm pháp chế, Các nguyên tắc của pháp chế Các biện pháp tăng cường pháp chế XHCN.

Đọc giáo trình Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên:Các tài liệu tham khảo thêm có liên quan đến nội dung họcÔn tập lại các phần đã học để chuẩn bị kiểm tra.

Thảo luận Giảng đường

Nghiên cứu ở nhà trước và thảo luận trên lớp các vấn đề sau:1. Cho ví dụ về một vi phạm pháp luật, phân tích các yếu tố cấu thành của vi phạm pháp luật ấy?2. Phân tích nguyên tắc pháp chế thống nhất; nguyên tắc tính thống nhất của pháp chế phù hợp với tính hợp lý và sự công bằng?

Tự học, tự nghiên cứu(1 giờ tín chỉ)

Thư viện/ ở nhà

Tự tìm hiểu tình trạng luật hiện nay ban hành nhiều nhưng việc thực hiện và áp dụng pháp luật còn chưa tốt. Phân tích các bài báo cụ thể về vấn đề này.

Kiểm tra đánh giá

24

Page 25: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

Tuần 14 Nội dung 14 – Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý, cơ chế điều chỉnh pháp luật

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết(3 giờ tín chỉ)

Giảng đường

Khái nệm điều chỉnh pháp luật và điều chỉnh xã hội, khái niệm cơ chế điều chỉnh pháp luậtCác giai đoạn của cơ chế điều chỉnh pháp luật, các yếu tố của cơ chế điều chỉnh pháp luật.

Đọc giáo trình tr 537 – 604. Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên: Chuẩn bị đề cương sơ lược câu hỏi ôn tập để thảo luậnThảo luận Giảng

đườngThảo luận về các giai đoạn của cơ chế điều chỉnh pháp luật.

Tự học, tự nghiên cứu (1 giờ tín chỉ)

Thư viện/ ở nhà

Tự đọc phần về “hình sự hóa” trong sách GT.

Kiểm tra đánh giá

Tuần 15Nội dung 15 – Cơ chế điều chỉnh pháp luật (tiếp theo), ôn tập

Hình thức tổ chức dạy học

Thời gian, địa điểm

Nội dung Sinh viên chuẩn bị Ghi chú

Lý thuyết(3 giờ tín chỉ)

Giảng đường

2. Tổng kết môn học, trao đổi các vấn đề liên quan đến ôn tập và thi hết môn

Đọc giáo trình tr 537 – 604. Tài liệu tham khảo khác theo yêu cầu của giảng viên: Chuẩn bị đề cương sơ lược câu hỏi ôn tập để thảo luận

Thảo luận Giảng đường

Thảo luận về hệ thống câu hỏi ôn tập hết môn

Tự học, tự nghiên cứu

Thư viện/ ở nhà

Kiểm tra đánh giá

8. CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI HỌC PHẦN- Thực hiện đầy đủ các yêu cầu về học tập được liệt kê trong bản đề cương này.- Thực hiện đủ các bài kiểm tra điều kiện và phải đạt yêu cầu- Thực hiện các bài tập cá nhân và nhóm đúng thời hạn và nội dung đề tài, tính điểm

bài tập như một bài kiểm tra điều kiện.- Đi học đầy đủ theo quy chế - Chuẩn bị đọc trước các tài liệu và sách tham khảo

25

Page 26: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

9. HÌNH THỨC KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁHọc phần áp dụng phương thức đánh giá liên tục. Kết quả đánh giá được quy vào ba

đầu điểm như sau: (1) Điểm tham gia học tập trên lớp ( đi học đầy đủ, chuẩn bị bài, tích cực phát biểu…) 20 %(2) Điểm tiểu luận, bài tập kiểm tra                           20 %(3) Điểm thi hết môn học                                           60 %

9.1. Trọng số kiểm tra, đánh giá: - Bài tập nhóm/ cá nhân 15% - Kiểm tra điều kiện 15%- Bài thi hết môn 60%- Chuyên cần 10%

9.2. Tiêu chí đánh giá:- Bài tập nhóm/cá nhân: Bài tiểu luận vừa phải được sinh viên thực hiện dưới sự

hướng dẫn của giáo viên. các tiêu chí đánh giá gồm: xác định đề tài nghiên cứu rõ ràng, phương pháp nghiên cứu khẩ thi, có thể thực hiện được trong phạm vi học kỳ, kỹ năng phân tích, tổng hợp các tài liệu và dữ liệu tốt. Có tham khảo nhiều tài liệu trong quá trình làm.

- Bài kiểm tra điều kiện: là một bài luận ngắn theo chủ đề do giáo viên đưa ra nhằm khẳng định sử hiểu và khả năng phân tích của sinh viên về một vấn đề nào đó của môn học. Yêu cầu trình bày rõ ràng, đúng và đủ các vấn đề câu hỏi nêu ra. Có sự phân tích, liên hệ và vận dụng giữa lý thuyết và thực tế.

- Bài thi hết môn: Thi vấn đáp, sinh viên sẽ trả lời các câu hỏi trong phiếu hỏi thi và các câu hỏi phụ của giáo viên. Yêu cầu đối với sinh viên là hiểu các khái niệm, biết phân tích, suy luận, liên hệ, sáng tạo. Câu hỏi trên phiếu và phần hỏi thêm đòi hỏi ở sinh viên những yêu cầu nêu trên. Những kỹ năng, tình huống này giáo viên đều có hướng dẫn, thông qua các bài giảng trên lớp.

- Chuyên cần: giáo viên sẽ đánh gía sinh viên thông qua việc đi học, tham gia làm bài tập, thảo luận trên lớp.

10. HỌC LIỆU-Học liệu bắt buộc :

1. Hoàng Thị Kim Quế, Giáo trình Lý luận chung nhà nước và pháp luật, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, 2015.

2. Đào Trí Úc, Hoàng Thị Kim Quế (đồng chủ biên), Giáo trình đại cương về nhà nước và pháp luật, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, 2018.

-Học liệu tham khảo: 1. Montesquieu, Tinh thần pháp luật (Bản dịch), Nhà xuất bản Giáo Dục, 1996.2. Đào Trí Úc, Giáo trình nhà nước pháp quyền, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội,

2015.3. Hoàng Thị Kim Quế, Ngô Huy Cương (đồng chủ biên), Văn hóa pháp luật - những vấn

đề lý luận cơ bản và ứng dụng chuyên ngành, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, năm 2012.

4. Nguyễn Minh Tuấn, Giáo trình Lịch sử nhà nước và pháp luật thế giới, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia, Hà nội, 2016.

5. Nguyễn Minh Tuấn, Mai Văn Thắng, Phạm Thị Duyên Thảo (Đồng chủ biên), Giáo trình Lịch sử nhà nước và pháp luật Việt Nam, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia, Hà nội, 2017.

26

Page 27: ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - WordPress.com · Web viewĐặc điểm sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội Đặc

6. Nguyễn Minh Tuấn, Mai Văn Thắng (Đồng chủ biên), Nhà nước và pháp luật triều Hậu Lê với việc bảo vệ quyền lợi chính đáng của con người (Sách chuyên khảo), Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, 2014.

7. Nguyễn Hoàng Anh, Vũ Công Giao, Nguyễn Minh Tuấn (Đồng chủ biên), Tư duy pháp lý – Lý luận và thực tiễn, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, 2016.

8. Arnaud de Raulin, Jean – Paul Pastorel, Trịnh Quốc Toản, Nguyễn Hoàng Anh (Đồng chủ biên), Ảnh hưởng của truyền thống pháp luật Pháp tới Pháp luật Việt Nam, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, 2016.

9. Vũ Công Giao, Nguyễn Hoàng Anh, Đặng Minh Tuấn, Nguyễn Minh Tuấn (2017), Quản trị tốt-lý luận và thực tiễn, NXB Chính trị Quốc gia – Sự thật.

10. Khoa Luật-Đại học Quốc gia Hà Nội (2017), Nhà nước kiến tạo phát triển, sách chuyên khảo, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội.

11. Hoàng Thị Kim Quế, Nguyễn Đăng Dung (Đồng chủ biên), Lịch sử tư tưởng chính trị - pháp lý, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, 2016.

12. Hoàng Thị Kim Quế, Cơ chế điều chỉnh pháp luật và cơ chế điều chỉnh xã hội, Tạp chí Đại học Quốc gia Hà nội, chuyên san Kinh tế – Luật, số 1/2002.

13. Hoàng Thị Kim Quế, Bàn về ý thức pháp luật, Tạp chí Luật học, Đại học Luật Hà nội, số 4/2003.

14. Hoàng Thị Kim Quế, Trách nhiệm nhà nước trong việc thừa nhận, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, Tạp chí Nhà nước và pháp luật, số 11/2012.

15. Hoàng Thị Kim Quế, Ý thức hiến pháp trong nhà nước pháp quyền – nhận thức và những đặc trưng cơ bản, tạp chí Nghiên cứu lập pháp, số 12/2012.

16. Hoàng Thị Kim Quế, Mối quan hệ giữa pháp luật và đạo đức trong nhà nước pháp quyền và những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam hiện nay, tạp chí Luật học, số 3/2013, tr. 42 – 51.

Người biên soạn

GS.TS. Hoàng Thị Kim Quế

Trưởng Bộ môn Duyệt đề cương

PGS.TS. Nguyễn Minh Tuấn

27