N F A K

indekiler

NFAK; Anlam ve Mhiyeti .....................................................................................2

Kur'an'da nfak ................................................................................................4

Hadislerde nfak ...............................................................................................5

Allah'n Verdii Her Nimetin nfak Vardr .................................................6

Malla Yaplan nfak .........................................................................................6

limden Yaplan nfak ......................................................................................6

Mutluluktan Yaplan nfak .............................................................................7

Salktan yaplan nfak ....................................................................................7

Genlikten Yaplan nfak ................................................................................7

Gzel Szle Yaplan nfak ...............................................................................7

Gler Yzle Yaplan nfak ..............................................................................8

nfakn Fayda ve Hikmetleri ...........................................................................9

O mttakler (takv sahipleri) ki, gayba iman ederler, namaz ikame ederler

(dosdoru klarlar), kendilerine verdiimiz rzklardan infak ederler. (2/Bakara, 3)

nfak; Anlam ve Mhiyeti nfak kelimesi; ne-fe-ka kknden tremitir. Lgat olarak, tkenmek,

azalmak anlamlarna gelir. Nafaka; harcanan para veya ihtiyalarn tamam iin gerekli kazan anlamnda kullanlr. nfak ise; mal veya benzeri ihtiya maddelerini hayr yolunda harcamak, tketmek anlamndadr. Allah yolunda harcamaya infak denir. Terim olarak infak: Gerek akrabalardan ve gerekse dier insanlardan yoksul ve muhta olanlara para veya maiet yardm yaparak, onlarn geimini salamak demektir.

"nfak"; Maln elden karlmas, harcanmas ve sarfedilmesi demektir.

nfak'n farz, vacip, mendup ksmlar vardr. Zekat ve dier sadakalar, balar, yardmlar ve vakf gibi fakirlere ve dier eitli hayrlar, aileye yardm gibi btn mal ile yaplan ibadetleri iine alr. "Sana infak' (Allah yolunda ne harcayacaklarn) soruyorlar. De ki: 'Verdiiniz hayr, ana-baba, yaknlar, kszler, yoksullar ve yolda kalmlar iindir. Yaptnz hayr, muhakkak, Allah bilir." (2/Bakara, 215)

nfak, mecaz yoluyla maldan bakasna da genelletirilir. lim retme ve

benzeri gibi manev eyleri de ierir. Bununla beraber bunlarn hepsinin banda, slm'n binsndan biri olan zekt vardr. "Zekt, slm'n kprsdr." (Ktb-i Sitte, cilt 7, s. 322). Zekt, slm'n bir geididir. Dinin iman ile temeli atlp, namaz ile direi dikildikten sonra, geilecek mhim bir geidi vardr ki, zekat ite o geidi geirecek bir kpr olmak zere kurulacaktr. nk dnya ve hirette korunmak iin yaplacak olan grkemli slm binasnn, dnyadaki "dru'l-slm" (slm yurdu), hiretteki "dru's-selm" (esenlik yurdu)n yapm iin birtakm mal masraflar vardr ki, bunlar mal ibadetler ile yaplacaktr ve bunun en zarurisini de zekat tekil eder. Zira "Ancak sana ibadet ederiz ve ancak senden yardm dileriz" (1/Ftiha, 5)

diye bir tevhid slubu iinde sadece Allah'a kulluk etmek ve karde topluluk

ile namaz klabilmek iin saflar dorultmak ve o saflarda bir eitlik duygusu ile devaml bir ekilde bulunmak gereklidir. Bu ise, o toplum iinde gnlk azkla yetinme durumunda olan kimselerin kalmamas ile mmkn olur.

Bir a ile tokun bir safta kurunla kenetlenmi binalar gibi, bir sevgi ve kardelik duygusuyla biri dierine kalben perinlenmesi kabil deildir. u halde cemaatin hakiki bir ibadet birlii iinde olmas, gerekten fakir ve kimsesiz olanlarn gzetilmesi ve alabileceklerin altrlmas iin ilk nce zekat ve ftr sadakalar ile, zenginlerle fakirler arasndaki uurumu kapatarak bir sevgi bann kurulmas, hem de hepsinin mevlas (efendisi) Allah Tel olduunu bildiren bir duygu ve iman ile kurulmas byk bir grevdir.

Bu grevin, bu niyetle yaplmasnda mslman artk yalnzlnda beer

bayalktan silkinecek, Allah Teala'nn bir halifesi olma rtbesini kazanacak ve elindeki maln, Allah'n mal olduunu ve kendisinin onu muhta olan Allah'n kullarna ulatrmaya grevli bulunduunu anlayarak: "Al kardeim, bu benim deil; senin hakkndr, bende bir emanettir, ben sana Allah Teala'nn gnderdii u kn, postalanm koliyi teslim etmeye grevlendirmi bir datcym" diyerek, ayn ekilde alak gnlll ile fakirin, sabrl fakirin hakkn vererek kalbini okayacak ve bununla o topluluun mmkn olduu kadar aklarn kapatacaktr.

te Kitap ve Snnetin aratrlmasna gre, Fkh Usul ve Fkh'a ait

kitaplarmzn zekt gr zet olarak budur. Bu ekilde zekat; mslman, beer dklklerden ilah vekillie geiren bir kprdr. Namaz, hayat kademelerinden ilah huzura karan bir mi'ra olduu gibi, zekat da o mi'rata alnan bir ilah grevin kprsdr.

Ve her mslman, bu kpry yapp gemeye, yani zekat vermek iin helal

mal kazanp zekat verecek dereceye kmaya alacak ve henz verecek halde deilse, en az onun yksekliine iman ile dolu olacaktr. Yani mslmann gz, zekat almaya deil; zekat vermeye dnk bulunacak ve ancak aresiz kald zaman zekt ve sadaka alabilecek ve tersi durumda aldnn haram olduunu unutmayacaktr. Bu ekilde kurulan slm toplumunun namaznda ne byk bir birlik kuvveti bulunaca ve bunlarn o grkemli slm binasn tamamlamak ve bitirmek iin nasl bir ak ve evkle almaya atlacaklar dnlrse, slm dininin esasndaki ykseklik ve bu yetlerle o muttakilere verilen vme deerinin nemi derhal anlalr.

Grlyor ki Bakara suresi, 3. yette slm binasndan, imandan sonra iki

amel zikredilmitir ve dinde bunlar, dierlerinden nce farz klnmtr: Namaz ve zekat. nk bunlar, btn ibadetlerin asldrlar ve burada bilhassa anlmalar, zelliklerinden dolay deil; dierlerinin eitliliine iareti de iine alc olduklarndan dolaydr. Zira btn ibadetler iki eide ayrlmtr. Biri bedene ait ibadetler, dieri de mala ait ibadetlerdir.

Hac gibi hem beden ve hem de mal olan nc bir ksm da, bu iki deerin birlemesidir. u halde namaz, btn beden ibadetlerin asl temsilcisi; zekat da btn mal ibadetlerin asl temsilcisidir. Ve bunlar, imann ilk meyyidesi (yaptrm) ve amel ile ilk gelimesidirler. Buna gre bu yet-i kerimede btn iman prensipleri gaybde; btn amellerin esaslar da namaz ve infakda zetlenerek, slm dininin ilm, amel esaslar ve dallar ksaca anlatlmtr. (1)

Kur'an'da nfak Kur'anda trevleriyle birlikte 73 yerde gemektedir. Muaz bin Cebel ile

Sa'lebe, Hz. Peygamber'e "klelerimiz ve hsmlarmz var. Bunlara malmzdan ne ekilde ve ne miktarda harcayalm?" diye sorduklarnda, u yet inmiti: "Sana hangi eyi nafaka vereceklerini sorarlar. De ki: htiyacnzdan artan verin." (2/Bakara, 219) Zekt farz klnmadan nce, kazan sahipleri, bu yete gre, her gnk kazanlarndan kendilerine yetecek kadarn alr, gerisini tasadduk ederlerdi. Altn, gm gibi nakit sahipleri de, bir yllk geimini ayrr, geri kalann Allah yolunda harcarlard. (S. Buhri, Tecrid-i Sarih Terc. 11/ 371)

Kur'an- Kerim'in pek ok yetinde varlkl m'minlere "Allah yolunda infak"

emir ve tavsiyesinde bulunulmu, Allah yolunda harcayanlar vlmtr. "Ey iman edenler, kazandklarnzn ve sizin iin yerden kardmz

rnlerin en helal ve iyisinden Allah yolunda harcayn." (2/Bakara, 267) "Mallarn gizli ve ak olarak gece ve gndz harcayan kimseler var ya, ite

onlarn, Rableri katnda ecirleri vardr. Onlara hibir korku yoktur ve onlar mahzun da olmayacaklardr." (2/Bakara, 274)

"Mallarn Allah yolunda harcayanlarn hali, her baa yz daneli yedi baak bitiren bir tohumun hali gibidir. Allah diledii kimseye daha kat kat verir. Allah'n ihsan ok genitir. Her eyi hakkyla bilendir." (2/Bakara, 261)

"Sevdiiniz eylerden Allah yolunda harcayncaya kadar birre (Cennete ve

iyiliin en gzeline) eremezsiniz." (3/l-i mran, 92) "Sarfettiiniz her hangi bir eyin yerine O daha iyisini koyar." (34/Sebe', 39) "Allah, faizi tketir (faiz karan maln bereketini giderir), sadakalar ise

bereketlendirir. Allah kfrde ve gnahtar srar eden hi kimseyi sevmez." (2/Bakara, 276)

Hadislerde nfak Zekt ve her eit infakn nemini anlatan okca hadis-i erif vardr.

Bunlardan birkan sunalm: "Mallarnz zektla koruyun, hastalarnz sadaka ile tedavi edin. Belya dua

ile kar koyun." (Ktb-i Sitte, c. 7, s. 322) "Maln zektn dedin mi, kendinden onun errini def ettin demektir." (a. g. e.

7/ 323) "Sadaka, maln miktarn eksiltmez, artrr." "Zektn deyen, zerinde bulunan (fakirin) hakkn demi olur, fazla

vermek efdaldir." "Farz zekt de. Zira o seni temizler. Sla-i rahmi eda et. Dilenci, komu ve

fakirin hakkn gzet." "Zekt deyen, misafire ikram eden, musibete urayanlara veren cimrilikten

kurtulur."

"Allah, zektn demeyen kimsenin namazn kabul etmez, ikisini birlikte yapncaya kadar. Zira Allah Teala namazla zekat (Kur'an'da yanyana birlikte zikretmek suretiyle) birletir-mitir; Siz aralarn amayn."

"Allah iman ve namaz ancak zekatla kabul eder." (Btn bu hadisler ve

bakalar iin bkz. Ktb-i Sitte, c. 7, s. 323 ve devam) Sonradan pimanlk duymamak iin, mslmann cmert davranarak Allah'n

kendisine ihsan ettii maln salnda Allah yolunda ve O'nun rzasna uygun bir biimde infak etmesi gerekir. " Sizden birinize lm (almetleri) gelip de: 'Ey Rabbim, beni yakn bir zamana kadar geciktirsen de, sadaka versem ve salihlerden olsam' demeden nce, size rzk olarak verdiimiz eylerden infak edin." (63/Mnfikun, 10)

nfak, Allah'a ibadetin ylesine bir parasdr ki, onsuz din olmaz. Bir insann

gnlnde yakt iman nn devam, ancak namaz-infak ikilisiyle yrr. "Acaba imanm ne durumda?" diye dnyorsanz; namaz ve infaktaki seviyenize bakn. mann salamas ve gstergesi, bu iki temel ibadettedir. Bunlarda nasibiniz yoksa, iman nz ya snm, ya da snmek zeredir. Genelde infak; M'minin

kendisinde mevcut her nimeti bakalarna yanstmas, bakalarn o nimetlerden yararlandrmas demektir. Her trl mal yardmlarla davran biimindeki yardmlar infak kavramnn iine girer. nfak; paradan, maldan olduu gibi, ilimden, gzel szden, gler yzden de olur. Ayrca saln, saadetin, genliin de infak vardr. Ve infak, farz olan cihadn bir ubesidir.

Allah'n Verdii Her Nimetin nfak Vardr

Malla Yaplan nfak Para ve maldan Allah iin yaplan yardm. Malla yaplan infak e ayrmak

gerekir: a- Zekt: Belli bir ml gc olan mslmann kazan ve malndan verecei

yzde iki buuk tutarnda zorunlu bir ml ibadettir. Verilmedii takdirde kazancn ve maln tamam pis ve haram olur.

b- Sadaka: Miktar bizce tayin olunan snrl bir yardmdr. Bayramlarda ftr

sadakas, ya da adak sadakalar ile yemin ve oru karl sadakalar da ayn gruptan madd yardmlardr.

c- t: Ciddi lde byk ml yardm biimidir. Yetim bir kz evlendirmek,

fakir bir delikanlya sermaye vermek, darda kalan bir insann borcunu karlamak gibi. Vakflar, hayr yatrmlar, kamu yararna yaplan bilinli balar da tya girer. Farz olan t ibadetinde snr, bu infak yapann zevkine ve gcne kalmtr. Hatta t yapann, belli bir seviyede zengin olmas bile gerekmez.

limden Yaplan nfak nsanlara faydal olacak bilgilere sahip olanlar; bilgilerini, mutlaka

bakalarna belli srelerde, belli miktar aktararak infak etme zorundadrlar. lmin infak zorunluluuna ait bu ibadet, ilk defa slmiyet'le beraber, ilmin aklanp yaygnlatrlmas ilkesini getirdi. Modern bilimlerin domasnda ilme ait bu yeni kavram deiikliinin rol pek oktur. slm'n, ilmin infaknda nemli bir forml, herkese anlayaca lde ilim sunma zorunluudur. Bir slm limi, "beni kimse anlamaz" diye drt talebesiyle bir kede oturamaz.

Oturursa infak etmi olmaz. lmini gereince basitletirerek, sadeletirerek en

sade vatandaa sunar, sunmak zorundadr. "Allah, kendilerine kitap verilenlerden,

'onu mutlaka insanlara aklayacaksnz, onu gizlemeyeceksiniz' diyerek sz almt. Onlar ise, bunu kulak ard ettiler, onu az bir dnyala deitiler. Yaptklar al-veri ne kadar kt!" (3/l-i mran, 187)

Mutluluktan Yaplan nfak Her mutlu insan, evresindeki mutsuzlara, kendi mutluluundan aktarmak

zorundadr. Mesela, garip bir komumuza bir akam ay ikram etmek, dertli bir dostunu teselli etmek bile bu infak eidine girer. "Gnl alma" diye tanmlanan bu infak, gnahlar mum gibi eritir. Dertlilerin, gariplerin, mstaz'af ve mutsuzlarn gnl ok hassastr. Onlara itenlikle yaklar, manev infakmz yapar, gnllerini alabilirsek hem mutluluumuz, hem de ecrimiz artacaktr.

Salktan yaplan nfak Salkl bir kimsenin hastalara yapt hizmet, salktan yaplan infaktr.

zellikle amzda salk infaknda, para infak da beraber yrr. mkn olanlar, hastalarn tedavileri iin madd yardmda bulunarak kendi salk infaklarn yapmaldr. Fakir kimseler de, hasta ziyaretleri ile, onlar teselli ederek ayn infak yapmaldr.

Genlikten Yaplan nfak Gl bir insann gsz, yal kimselere yapaca her trl yardm;

genlikten yaptmz infaktr. Bu tr infakn bir nemli yan, kolayca kazanlan dualardr. Unutmamak lazmdr ki, infak kurumu toplum tarlalarnda hibir meyva yetimez.

Gzel Szle Yaplan nfak Etkin, doru ve gzel konumasn bilenler, evrelerindeki insanlara gzel

szlerle istikamet gstermek zorundadrlar. Bu gzel ve tatl sz syleme, zel bir kabiliyettir ve bu nimete sahip olanlarca infak edilmek zorundadr. Efendimiz bu konuda ok hassas davranm, ancak gzel konuan ashabn zel olarak semi, dini teblilerine izin vermitir. Gzel szle yaplan infak, Efendimiz'in ilk

emirlerinden olduu iin, ashabn byk ksm bu infaka sahip kmlardr. Bu infak ayn zamanda imann, ahlakn insanlar arasnda yaylmasn salamtr.

Gler Yzle Yaplan nfak Peygamberimiz'in ilk emirlerinden olan "Hi olmazsa gler yznzle infak

edin" emri, toplum mutluluu asndan akl almaz gzelliklerin kaynadr. Ayn zamanda bu alkanlk ilah kadere kar saygy yaygnlatrr. Her artta gler yze alan mslmanlar, bir anlamda Allah'a kar rzay gelenek haline getirir. Peygamberimiz, bu gler yz emrini verdikten sonra btn ashab gler yz det haline getirdiler. Mslmanln o etin gnlerinde; btn zulme ve eziyete ramen o yce kiiler hep gler yzl idiler.

Onlarn yzlerini grenler sanki cennetten henz geldi sanrlard. Bir

mslmann ask suratla gezmesi, konuurken surat asmas yasaktr. En azndan bir infak terketme olaydr. nk, ask surat bir yandan ilh takdire kar gaflettir; ona rza gsterilmemesinin semboldr. Bir yandan da kul hakkna ve insan kavramna saygszlktr. nsanlara kar nce gler yz ve tatl dille yaklamay dinimiz vazgeilmez bir infak ve sadaka saymtr. (2)

M'minler, bilirler ki, sahip bulunduklar eylerin yaratcs kendileri deildir.

Bunlar rzk olarak Allah tarafndan kendilerine bahedilen bir ikramdan ibarettir. te bu itiraf ve uur neticesinde m'minler, fakir ve zayf kimselere kar iyilik ve ikram kaplarn aarlar. Bu kaplarn almas, kullarn birbirine kar kardelik duygusunu, insanlk uurunu ve beer tesand meydana getirir. Bu sfatlarn kymet ve ehemmiyeti insandaki cimriliin ve egoistliin zail olup yerini iyilie, cmertlie terketmesiyle meydana kar. Ayn zamanda bu sfatlar, hayat atma ve ihtiraslardan uzaklatrp sevgi ve yardmlamaya sevkeder.

Zayf ve aresizlere tam bir emniyet salayarak onlara vahet ve hrs peneleri

arasnda deil; kalplerde, gnllerde yaadklarn hissettirir. nfak; zekat, sadakay ve hayr yolda verilen her yardm iine alan bir ifadedir. Zekat, infakn ihtiva ettii umumilikten bir czdr. Ve infak, asl olmas hasebiyle zekattan nce emrolunmutur. Peygamberimiz: "Malda zekttan baka da hak vardr." (Tirmiz) buyuruyor. Bu hadis-i erifte kastolunan mana, zekat iine almakta olan infakn zekattan nce emrolunmasdr. (3)

nfakn Fayda ve Hikmetleri Bir toplumda zenginlerin ve fakirlerin bulunmas doaldr. Doal olmayan,

bunlarn birbirlerinin haklarn gzetmemesi ve sosyo ekonomik adan bir bakma snnetullah denilebile-cek bu durumun toplumda gerilim ve gerginlik sebebi olmasdr. Bunun iin de hem zengin ve fakir arasndaki ekonomik dzey farknn uuruma dnmemesi, yani zenginin daha zengin; fakirin daha fakir olmasnn engellenmesi, hem de bu yzden gereklemesi muhtemel olan bu duygusal gerilimin nlenmesi gerekir. Kur'an- Kerim'de sosyal gerilimin, mstaz'af - mstekbir ikileminin engellenme yollar belirtilmektedir. Kur'an'da cennet ehli muttakiler tantlrken

"...Mallarnda muhta ve mahrumlarn hakk vardr." (51/Zriyt, 19)

buyurulur. Namaz klan ve namazlarnda devaml olanlarn eline mal geip zengin olunca pintileen kimseler gibi olmadklar belirtilerek "Bunlar, sahip olduklar mallarda muhta ve mahrumlarn belli bir hakk bulunduunu unutmazlar" (70/Meric, 22-25) buyurulmutur.

Bu dzenleme ayn zamanda bunun ileyiinde son derece nemli insan

meziyetlere, psikolojik faktrlere de iaret ediyor. 2/Bakara 263 ve 264. yetlerden anlaldna gre; zengin, verirken gnlsz davranmayacak, baa kakmayacak, ayn ekilde fakir de alrken ezilmeyecek, her trl mer sebebe yapt halde, gc geinnmeye yetmediinden mahcbiyet duymas gerekmeyecek. nk, biri borcunu dyor, dieri hakkn alyor, alacan tahsil ediyor. Baa kakma ve mahcubiyet iin hibir neden kalmyor. Bu dzenleme, bir anlamda toplumsal gerilim sigortas grevi grr.

Namaz ve oru, bireysel ve kiisel gelime ve ykselie; infak ise, ferd cimrilik, bencillik gibi kt huylardan arndrma yannda, toplumsal bnyeye girmi zararl mikroplardan arnmaya, toplumsal bnyenin salkl bir ekilde serpilip bymesine, gelimesine hizmet ediyor. nfakn bir ibadet oluunun anlam burada gerekleiyor; nfak, toplumsal ibadettir. "Onlarn mallarndan sadaka al. Onunla kendilerini temizlemi ve tezkiye etmi olursun." (9/Tevbe, 113)

Temizleme ve tezkiye; bu iki kelime, zenginin ruh ve nefsinin, mal ve

servetinin hem madd hem de manev ynden temizlenme ve arnmasn iine almaktadr. nfak eden, bata cimrilik olmak zere birok kt huy ve alkanlktan arnr. Cimrilik, fert ve toplum iin kt bir hastalktr. Bu hastalk kiiyi mal uruna kan dkmeye, kul haklarna tecavz etmeye, haramlarla da olsa mala hrs gstermeye gtrr. nfak, m'mini mala tutkunluk zilletinden temizler, paraya kulluk bandan kurtarr.

slm, insann sadece Allah'a kul olmasn, Allah'tan baka her eyin esaretinden kurtulmasn, yaratlmlarn efendisi olma zelliini korumasn arzu etmektedir. Bunun bir yolu da, zenginin infak ederek hem Allah'n emrine boyun emesi, hem de dnya malnn kendisine geici bir sre iin tevdi edilmi bir emanet olduunun bilincine varmasdr.

nfak, Allah'n verdii nimetlere krdr. Namaz, oru gibi beden ibadetler, Allah'n ihsan ettii vcut shhat ve selametinin krdr. Her eit infak ieren mal demeler de mal nimetinin krdr. Bu duygularla infak eden m'min, her nimetin, mesela saln, ilmin, sanatn krlerinin de o nimetlerle deneceinin uuruna varr.

Sosyal dayanma sisteminin temelini oluturan zekat ve dier infak eitleri,

bir ibadet anlayyla ele alnmas ve fakir, kimsesiz, muhta,yetim, yolda kalm ve borlu gibi yardma muhta btn snflar kapsayacak kadar geni olmas, slm'n toplumsal btnleme, kaynama ve dayanmaya byk bir nem verdiini gsterir. Her trl infak, mal ve maln bereketini artrr. Yoksul zmrelerin eline geen para, her eyden nce insan onurunu gelitirir, i gc kalitesini artrr. Bunun yannda artan satn alma gc sayesinde ykselen umumi talep hacmi, ekonomik hayata dinamizm getirir. nfak sayesinde zenginle fakir arasnda gven, sayg ve sevgi oluur. slm kardelii de bylece gerekleir.

Rasulullah'n benzetmesiyle mslmanlar bir vcut, bir bnye gibidir.

Vcudun bir zs szlaynca bu ary br organlarn duymamas, bu derdi paylamamas mmkn m? Hayr, nk byle bir durum, vcudun ftr -doal- yapsna terstir. Toplumda fakirlerin haklarna riyet edilmemesi, vcuttaki bir uzvun kanamas gibidir; vaktinde tedbir alnmazsa kan kayb bu vcudun hastalanmasna, belki lmesine yol aarsa, ayn ekilde fakirlerin haklarna tecavz, sosyal bir kanamadr ve vaktinde tedbirler alnmazsa canl organizma olan sosyal bnyenin saln yitirmesine yol aacaktr. Bu durum, toplum zerindeki ilah yardmn, rahmet ve bereketin ekilmesi demektir. Bugn toplumumuzda grlen ekonomik problemlerin nemli bir ksm bu hastalkla ilgilidir.

M'min, Allah yolunda datmann bir grev ve sorumluluk meselesi

olduunun bilincindedir. Her eit mal ve nimetleri, asl kayna olan Allah'a nisbet eder. "Onlara rzk olarak verdiklerimizden..." ifadesi m'minin zel mlk ve gerek mlik anlayn dzenler. Bylece infak eylemi, datt eylerin kendi zel mal olmadn, kendi zel mlkiyetinden tasarrufta bulunmadn hatrlatarak onun ba bencilliini krar. M'minlerin tm yaptklar, Allah'n verdii rzktan infak etmektir.

Bir postacdr, bir veznedardr, bir emanetidir m'min. Bu telkin, asl verenin, asl sahip olann Allah olduunu hatrlatr. Bylece m'min, Allah'n kendisine verdii rzklardan sorumlu olduunu anlar. M'min, maln istedii biimde, diledii ekilde zgrce harcayamaz. Sadece maln deil; rzk kelimesinin, mlk kelimesinin kuatt tm madd ve manev nimetler konusunda ayn bilin ve davran sz konusudur. nfak, insann sahip olduu her enerjiyi, her gc kapsamna almaktadr.

lme sahip olanlar, ilme muhta olan insanlardan ilimlerini saklamamak ve

ona ihtiyac olanlara bu ilmi datmak zorundadrlar. Makam, hret, alma, tecrbe ve dier konulardaki imknlar da byledir. Bu tr imknlar olanlar, onlar srf kendileri iin saklamamak, aksine buna ihtiyac olan insanlara datmak mecburiyetindedirler. Bu sorumluluk, arta kalan bir eyi verme niteliinde ve nafile bir ibadet deil; bir grevi yerine getirme sorumluluu, bir farz eda etme bilincidir.

M'minler; Karun gibi toplayc deil; Harun gibi datcdrlar. Datmak iin kazanrlar. Verirken tkeneceinden korkmazlar. nk veren Allah'tr; "ver" diyen de Allah'tr. "Siz Allah iin bir ey verdiinizde Allah onun daha iyisini verir. O, rzk verenlerin en hayrlsdr." (34/Sebe', 39). M'min, blis gibi fakirlikten korkutup cimrilii emretmez (2/Bakara, 268); dris gibi cmertlii emreder.

Ne kadar verelim sorusuna Bakara 219. yette ihtiya fazlasnn verilmesi

gerektii; nereye verelim sorusuna 215. yette anne-babaya, yaknlara, yetimlere, fakirlere, yolda kalmlara diye cevap verirken bunlarn mslman veya kfir olduklar bildirilmemitir. Hatta, Bakara 26. yeti kfirlere hidyet vermek sana dmez; sana infak etmek der anlamndadr.

Allah yolunda infakda oran yoktur. Zektta snr vardr ama sadakada snr

yoktur. Sadaka infaknn snrn sra suresinin 29. yeti gstermi ve eli bo kalacak ekilde sap savurmay da yasaklamtr.

'Sizden birine lm gelip 'Ya Rabbi keke yakn bir zamana kadar ecelimi

geciktirsen de sadaka versem' demeden nce size verdiimiz rzkdan veriniz." (63/Mnfkun, 10). lminizin sadakasn verin. Makam ve mal varlnzn sadakasn verin. Allah yolunda yaplan infakn verildii zamanlar da nemlidir. Mslmanlarn dar ve zor durumlarnda yardm edenle, bol gnlerinde yardm eden bir deildir. Rabbimiz Mekke fethinden nce infak eden ve harb edenlere Mekke fethinden sonra infak ve harb edenlerin denk olmadn haber veriyor. (57/Hadd, 10)

M'min, cann yaratann Allah olduunu, maln verenin Allah olduunu bilir

ve O'nun yolunda mal ve canyla cihad eder. Bakara suresi 3. yetindeki "onlara

verdiimiz rzktan infak ederler" yetini okuyunca, biz verdiimizi kendi malmzdan deil; Allah'n bize emaneten verdiinden infak ettiimizi anlyoruz. Dn evinde yemek kazannn bandaki a yemek datrken kimseyi minnet altna alamad gibi, kimsenin bana kakamad gibi, "ben malmdan datyorum" diyerek vnemedii gibi infakda bulunan kii de haddini bilir. (4)

Kur'an'dan faydalanabilmenin artlarndan biri, kiinin, Allah'n ve insanlarn

hakkn vermek zere Kitap'taki talimatlara uygun olarak parasn bakalaryla paylamaya hazr olmasdr. Bu ok nemli bir arttr. nk bir cimrinin veya paray her eyden ok seven bir servet dknnn, slm urunda mal fedakrlklar yapmas beklenemez. (5)

Cimrilik, yahudilerin ve yahudileenlerin, kapitalistlerin zelliidir. Cimri,

parann egemenliine boyun ediinden parann mahkmudur. O yzden cimri, devaml psikolojik bunalm iindedir, doyumsuzdur, sevgisizdir. Fedakrln, vermenin tadna varmann ne kadar gzel olduunu, hiret dl yannda, dnyada da insan mutlu ettiini bilemez cimri. Cimriliin sebebi, ar para, mal hrs ve gelecekte yoksul kalma korkusudur.

Cimrilik yznden durmadan para biriktiren ve tkenir endiesiyle

hastalklarnda bile harcamayp, dnyay bile kendilerine zehir eden para mahkmlar vardr. Halbuki para, mal Allah'n nimetidir ve bu nimet yerli yerince harcanrsa Allah onu artrr. Cimriler, insanlar arasnda da, Allah katnda da sevimsiz ve aalk kiiler olarak grlr. "Onlar ki hem kskanr, cimrilik ederler, hem de herkese cimrilik tavsiye ederler ve Allah'n kendilerine fazlndan verdii eyleri saklarlar. Biz de byle nimetleri gizleyen nankrlere hor ve rsvay edici bir azab hazrladk." (4/Nis, 37)

Rasl-i Ekrem (s.a.s.) de yle buyurmaktadr: "Cimrilikten saknnz. nk cimrilik, sizden nceki milletleri helk etmitir." "Her sabah gkten iki melek iner. Birisi: lahi, infak edene karln ver; dieri: Allah'm! Cimrilik edene de telef ver (maln yok et), diye dua ederler." (Riyz's-Slihn, 1/ 253) "Cimri kii, Allah'a uzak, cennete uzak, insanlara uzak ve cehennem ateine yakndr." (Tirmiz, Birr 40)

Paralarndan ve mallarndan en az yararlanan cimrinin kendisidir. Cimriler,

kendilerinin lmelerini isteyenler iin servet biriktiren insanlardr. Cimri, yeryznde kendi yararlanamayaca- serveti biriktirirken; infak sahibi cmert gkyznde kendisi ebed yararlanaca serveti biriktirir. nfak eden m'min, istikbalini dnen kimsedir; yarn gidecei yere yatrm yapmakta, iinde ebed yaayaca kkn hazrlamaktadr.

nsan, malna cimrilik ettii nisbette erefinden kaybeder. Kt kimseler olsalar bile, cmertler iin herkesin kalbinde bir sevgi vardr. yi olsalar bile, cimrilere kar herkesin kalbinde yalnz nefret vardr. Mallarn kendileri iin bile harcamaktan ekinen cimriler, Allah Tel'nn kendilerine verdii nimeti harcamamakla sadece kendilerini deil, e ve ocuklarn da skntya sokarlar. evrelerindeki dier insanlara fenalk yapm olurlar.

nk, Allah'n verdii bu nimetlerde nafaka veya sadaka olarak dier

insanlarn da hakk vardr. Bu hakkn sahiplerine verilmemesi zulmden baka bir ey deildir. Servet, Cenab- Hakk'n ihsandr. Allah, serveti dilediine verir, dilediinden alr. Mal ve mlkn gerek sahibi O'dur. Cimriler, bu uura eremeyen insanlardr. "Allah'n verdiklerinden cimrilik edenler, sakn bunun kendileri iin hayrl olduunu sanmasnlar; bilakis bu onlarn ktlnedir. Cimrilik yaptklar ey, kyamet gn boyunlarna dolanacaktr. Gklerin ve yerin miras Allah'ndr. Allah ilediklerinizden haberdardr." (3/l-i mran, 180)

nfak, mutluluun merdivenidir. Alan kimse, nimetlerden geici ve snrl bir

ekilde yararlanrken; veren m'minin hazz ksa srede sona ermez. M'min kalp, mal ile deil; iman ile mutmain olur. Allah yolunda infak etmekle fakir deceinden korkmaz. Kendi hibir ey deilken Allah onu meydana getirmi, vcut, gz, kalp, lisan ve saysz nimetler balam ve mal sahibi yapmtr. Bunlar Allah'a aittir. yle ise Allah'a gvenen birisi Allah yolunda ve Allah rzas iin maln infak etmekten ekinmez.

Kalpler, cmertlikle, infak sayesinde temizlenir. (Bkz. 92/Leyl, 17-20).

nk, kfr ve nifaktan sonra kalbi karartan sebeplerden biri de ar mal sevgisi ve servete ballk arzusudur. Nitekim Kur'an- Kerim'de; "Serveti de dknce seviyorsunuz." (89/Fecr, 20) buyrulur. te bu sevgi ile insan, "ben bu mal infak edersem bana bir ey kalmaz" korkusuna der ve hemen eytan harekete geer: "eytan sizi fakirlikle korkutur, size cimrilii emreder." (2/Bakara, 268). Oysa Allah'n bildirdiine gre: "mal ve servet insan iin bir imtihandr." (Bkz. 39/Zmer, 49-52) Bu imtihandan baarl kmann yolu da cmertlik ve infaktr (bkz. 64/Tebn, 15-17).

nsanlarn cmertlikten ve infaktan kamasnn sebepleri banda: "benim olan

varl bakalarna niin vereyim?" duygusu ile, "bakalarna verirsem, benim varlm azalr ve zaruret zamannda zahmete derim" dncesi gelir. slm dini ise bu duygu ve dnceyi kknden kaldrmtr. slm'a gre mal ve servet herhangi bir ahsn tekeli altnda deildir. Mal ve servet yalnz Allah Teala'nndr. Her eyin gerek mliki Allah'tr (3/l-i mran179; 57/Hadd, 10).

Kur'an- Kerim'de bu durum yirmiyi akn yette vurgulanmaktadr. Mlk Allah'n olduuna gre, tabi olarak sahibinin yolunda sarfedilmesi, m'min iin en makul bir olay olarak deerlendirilir. M'mindeki infak ve cmertlik duygusu da bu dnceden kaynaklanr.

Hesap gnn dnen her mmin, maln bir imtihan sebebi olduunu bilir

ve ml ibadetlerini eda etme hususunda titiz davranr. Tketim hrsnn alabildiine kamlanmas ve hesap gn uurunun yok edilmesi, bal bana bir fciadr. "Kfirler/inkr edenler (dnyada) zevklenirler, hayvanlarn yedii gibi yerler. Onlarn yeri atetir." (47/Muhammed, 12). Rasul-i Ekrem de: Mmin, bir midesi ile yer; kfir ise yedi mide ile yer. (Snen-i bn Mce, hadis no: 3256) buyurmutur.

Buradaki yedi rakamnn mbalaa iin olduu ve mminlere darb- mesel olarak zikredildii limlerce belirtilmitir.

Mmin, dnyaya kar zhiddir. Kfir ise hrsla doludur. Dolaysyla

mmin, yemei, hayatn devam ettirebilmek ve ibadetlerini eda edebilmek iin yemektedir. Kfirler ise; hrs, ehvet ve lezzet duygularn tatmin edebilmek iin yemektedirler. Elbette yemek ihtiyac insandan insana deiebilecei gibi, insann alt iin zorluuna veya kolaylna gre de deiebilir.

Kuran- Kerimde: Onlarn mallarnda isteyenin ve (iffetinden dolay

dilenemeyen) yoksulun da bir hakk vardr. (51/Zriyt, 19) hkm beyan buyurulmutur. Mminlerin mallaryla, dilleriyle ve canlaryla cihad etmeleri, kati nasslarla emredilmitir. te cihadn ilk ve vazgeilmez eidi olan malla cihada infak ad verilir. nfak amelinin eda edilmesi iin ilk rkn, imandr. Kyamet gnnde cehennem ehlinden olan kimseye denilir ki: Dnya dolusu maln olsayd (u azaptan kurtulmak iin) o maln fidye olarak verir miydin? O kimse, azabn iddetini grd iin: Evet!.. Muhakkak verirdim der. Allahu Teala yle buyurur: Ben (dnyada) senden, bundan daha kolay bir ey istemitim. Henz ruhlar leminde iken, bana hibir eyi irk komaman hakknda senden misak almtm. Sen ise sznden dndn. Bana ortak komaktan baka bir ey kabul etmedin." (Buhr, Rikak 49; Ahmed bin Hanbel, III/218)

nfak amelinin edas iin ikinci rkn, ihlastr. Nitekim, Kuran- Kerimde

mminlerin infak hususundaki tavrlar izah buyurulmutur: Yemee olan sevgilerine ramen; yoksulu, yetimi ve esiri doyururlard. Biz size ancak Allahn rzas iin yediriyoruz. Sizden ne bir karlk, ne de bir teekkr istemeyiz. nk biz Rabbimizden, o suratlarn ekiyecei etin gnden korkarz derlerdi. te bundan dolay Allah, o gnn errinden onlar korumu, (yzlerine) bir gzellik, (kalplerine) sevin vermitir. (76/nsan, 8-11).

hlsdaki seviyelerinden dolay, sahabe-i kiram, infak amelini eda iin,

genellikle gece karanlndan faydalanmtr. Buna imkn bulamazlarsa, fakir kimse uyurken, infak edecekleri mal yanna brakp oradan hzla uzaklamlardr. Rasl-i Ekremin: Sa elin verdiinden, sol elin haberi olmasn. (S. Mslim, I/715; Tirmiz, Tefsirul Kuran 96) tavsiyesi, farz olan zektn dnda btn infak iin geerlidir.

nsann ftr hallerinden birisi de, iyilik grd kimseyi sevmek, ktlk

grd kimseden de uzaklamaktr. Bu, esasen her canlda bulunan bir zelliktir. Fakat bazen yle iyilik edenler olur ki, yapt iyilii baa kakarak, insan keke bu iyilii yapmasayd dedirtecek noktaya gtrr. Nitekim Kuran- Kerimde: Mallarn (Allah yolunda) harcayp da, sonra o harcadklarnn arkasndan baa kakmayan ve eziyet etmeyenler (yok mu?) Onlarn Rableri katnda mkfatlar vardr. Onlara hibir korku yoktur, onlar mahzun da olacak deillerdir. (2/Bakara, 262) buyurulmutur.

Yapm olduu iyilii her frsatta gndeme getiren ve karsndaki insann

hislerini rencide eden kimse infakn iptal etmi hkmndedir. Zira iyilii baa kakmayan ve diliyle eza vermeyenler iin korku kaldrlmtr. Dierlerine gelince, Allah Teaala: yi (ve gzel) bir sz veya bir ayb rtme; ardndan eziyet gelen (baa kaklan) bir sadakadan hayrldr. Allah (kullarnn infaklarndan) mstanidir, halimdir. (2/Bakara, 263) hkmn beyan buyurmutur.

Bilindii gibi, gzel bir sz veya bir ayb rtmek iin, mutlaka zengin olmak

gerekmez. Her mmin (zengin veya fakir) bu ameli eda edebilir. Bu yette, beli bir slupla, nce infakta bulunan, daha sonra (bu sebeple) eziyet eden mkellefin, amelinin (sevap asndan) iptal edildii haber verilmitir. Dolaysyla infak amelinin deimeyen iki rkn vardr. Birincisi, iman; ikincisi ihlastr.

Kimlere infak edilmesi gerektiini Kuran aklar: Onlar hangi eyi (ve

kimlere) infak edeceklerini sana sorarlar. De ki; maldan vereceiniz nafaka, ncelikle annenin, babann, akrabann, yetimlerin, yoksullarn ve ibn-i sebilin (yolcunun, misfirin) hakkdr. Her ne ilerseniz, phesiz ki Allah onu ok iyi bilendir. (2/Bakara, 215). yetteki sralamaya ve nceliklere dikkat edilmesinin nemini de tekrar hatrlatalm.

Peyamberimiz de infak hususunda tercih nceliklerini yle bildirir: Evvel

kendinden bala (kendi ihtiyacn karla)! yet bir ey artarsa ailene, ailenden de bir ey artarsa akrabana ver. Akrabana verdikten sonra bir ey artarsa yle ve yle yap buyurdu. Ve nnde, sanda, solundaki muhtalara ver diye iaret etti. (Mslim, Hadis no: 41 -997-)

Kuran- Kerimde: (Sadakalar, infaklar) Allah yolunda kendisilerini

vakfetmi fakirler iindir ki, onlar yeryznde dolamaya muktedir olamazlar. (Hallerini) Bilmeyenler, iffet ve istinalarndan (hallerini gizlemelerinden) dolay onlar zenginlerden sanr. Sen (ey Peygamber) o gibileri simalarndan tanrsn. Onlar insanlardan yzszlk edip de bir ey istemezler. Siz ne mal harcarsanz, phesiz Allah onu hakkyla bilendir. (2/Bakara, 273) buyurulmutur.

Rasl-i Ekrem, gerek fakiri u ekilde tarif etmitir: Asl fakir, ortalkta

dolap dilenen, kendisine bir-iki hurma veya lokma, ya da ekmek paras verilen kimse deildir. Kendisine yetecek kadar rzk bulamayan, hali bilinmedii iin sadaka da verilmeyen, kimseden de bir ey talep etmeyendir. (Mslim, I/719; Ahmed bin Hanbel, I/384; Muvatt, II/924)

slm toplumu, iyilik ve takva hususunda yarmay esas alan fertlerin bir araya gelmesiyle hayatiyet kazanr. man eden, salih amel ileyen, birbirlerine hakk ve sabr tavsiye eden insanlar hsrandan kurtulabilirler. nfak amelinde, riyet edilmesi gereken en nemli prensip udur: Mkellef, en sevdii eyi infak edecektir. Bu husus, kati nasslarla sabittir: Siz sevdiiniz eylerden infak edinceye, (Allah yolunda) harcayncaya kadar asla birre, iyilie ermi olamazsnz. Her ne infak ederseniz phesiz Allah onu bilendir. (3/l-i mran, 92)

Bu yet-i kerime inzal olunca, sahabe-i kiram infak hususunda birbirleriyle

yarmlardr. Ensardan Hz. Talha (r.a.) Mescid-i Nebinin karsnda bulunan ve Beyraha denen ok kymetli bahesini infak etmitir (Mslim, K. Zekt 42). Hz. mer, malnn en iyisi olan Hayber hurmaln vakfeder. Hz. Cbir (r.a.): Ben hicret edenlerden veya ensardan mal sahibi olup da infakta bulunmayan hi kimseyi hatrlamyorum diyerek, sahabenin bu husustaki tavrn izah etmitir.

Rasl-i Ekremin: Veren el, alan elden daha hayrldr. (Mslim, Zekt 32;

hadis no: 94 1033-) buyurduu bilinmektedir. Dolaysyla mminler, en sevdikleri mallardan, ihlasla infakta bulunmaldrlar. slm mcadelenin hedefine varabilmesi iin iyilik ve takva hususunda birbirleriyle yaran, muttak mminlere ihtiya vardr. Bu husus asla unutulmamaldr. (6)

Kur'an'n koyduu ilkelerin banda yer alan infak konusu olduka nemli bir

konudur. Bir insan tanmak istiyorsanz, o insann hayatnda infakn yerini aratrnz. Aratrnz, nk ok nemli bir ipucu yakalam olursunuz. O, insann kalitesini anlamada yardmc olur.

Evet! Allah iin vermek, infak etmek, ok byk bir meziyettir. nfak, sahibini yceltir, Allah katnda sevimli klar. Allah Rasul, bir ok hadislerinde vermeyen, infak ruhu gelimeyen ve Allah iin vermeyi bir vicdan zevki haline getirmeyenleri uyarm, ikaz etmitir. Hatta cimri olan bir lime, cmert olan fakat slm adna fazla bir ey bilmeyen insanlar tercih etmitir.

Rabbimiz Kur'an'da ska arnan ve saknanlardan bahseder ve onlara zel

iltifatlarda bulunur. Ayrca arnmann yolunu da gsterir. Bu konuda Rabbimiz infak ederek arnacamz konusunda telkinde bulunur. "O (m'min) ki, maln (Allah iin) vererek arnr, ycelir." (92/Leyl, 18) Demek ki arnmann yolu infak etmekten geer. nfak edersek kalben ve ruhen arnrz. nfak ederek manen yceliriz. Gerek iyilie kavuuruz. Olgun bir kiilik, emin bir ahsiyet olutururuz. Mallarmzdan O'nun iin infakta bulunursak arnrz.

Peki, arnanlara Allah'n yardm nedir sorusuna baka bir yet cevap

vermektedir: "Eer siz arnr ve saknrsanz, Allah sizlere iyilikle ktl birbirinden ayracak ince bir anlay verir." (8/Enfl, 29). hiretteki byk nimetinden baka bu dnyada gayb yardmlar ile destekleme taahhdnde bulunmutur. Basiretimizi amay, gerekleri grecek gz ihsan edecek doru yol zere bulunmamzda yardmc olacaktr. nfak edenler, Allah ile aralarnda zel bir ba oluturacaklardr.

Yalnz Allah iin vermek, yalnz O'nun rzasn gzeterek vermek, insan

Allah'a yaklatracak, Allah iin olma ve Allah iin yapma, amel ileme alkanl kazandracaktr. Zira Allah iin infak edince insanlarn duyarak reklamn yapmalarna engel olacak, Rabbim bilsin yeter diyecektir. Bu anlay, onu ihsan makamna erdirecek, ruh bir olgunluk kazandracaktr. "Her ne infak ederseniz phesiz Allah onu hakkyla bilendir." (3/l-i mran, 92). Yani, yaptklarnz, yardmlarnz insanlara duyurmaya, afie etmeye kalkmayn. nfak edeceiniz eyleri deersiz eylerden semeyin. nk Allah hakkyla bilendir. Ne verdiinizi ve niin verdiinizi bilir.

Elde avuta olan paylamak, iman kardeliini ve imanda kemali gsteren bir

yceliktir. Tpk Medine'li ensar'n, Mekke'li muhacirler ile paylat gibi. te gerek infak byle olur. Asr- saadetteki infak ile ilgili somut olaylarla kendi durumumuzu karlatrmalyz. Belki yaptklarmzn, infak adna yaptmz teberrularn basitliini, gerek infak olmadn o zaman daha iyi anlam oluruz. Belki de verdiimiz kk balarn, vicdanmzn basksndan kurtulmann arac ve kendimizi tatmin yntemi olduunu greceiz.

Bilindii gibi Hz. Ebubekir (r.a.) iman etmeden nce Mekke'nin en zenginlerindendi. slm ile tanp, gerek imann haz ve lezzetini alnca, imann bir

gerei olarak olabildiine yardmsever bir kiilik olarak grnd. Nerede yardma muhta biri varsa yan banda yardmna koan biri de vard: Hz. Ebubekir! Hz. Bilal'ler her trl zulm ve ikence altnda inlemeye, mahkm edilmeye dursun, onlar hrriyetine kavuturmak iin dnyalk adna sahip olduu tm varln seferber eden biri vardr:

Hz. Ebubekir! Hicret etmek zorunda kalmtr, ancak yar yolda karsna

kan Mekke'li mrik bni Duine; "ne olur gitme, ne kadar hayrsever olduunu herkes biliyor, bu insanlarn sana ihtiyac var. Senin yardmna, fedakrl-na ihtiyacmz var." diyerek himayesinde Mekke'ye geri getirdii insan da yine Hz. Ebubekir (r.a.)'den bakas deildir.

Aslnda Peygamber'e gnl veren tm ashabda bu ruhu grmek mmkndr.

Ancak Hz. Ebubekir'de bu uur daha bir belirgin idi. Bunun iin misalimizi ondan verelim: Tebk seferine klmak zeredir. slm savalarna silah ve mhimmat gereklidir. Bunun iin sevgili Peygamber, mslmanlardan infak etmelerini istemitir. Hz. mer uzun zamandan beri Hz. Ebubekir'in infak anlayna gbta etmektedir. te frsat domu, ondan daha fazla infak etmenin sras gelmitir. Herkes gc yettiince infak eder ve geer.

Sra Hz. mer'e geldiinde: "Ya Rasulallah! te malm, tam yarsn Allah

iin infak ediyorum." diyerek gnllerde taht kurmutur. Ancak sra Hz. Ebubekir'e gelmitir. Byk bir zveri ve fedakrlk ile: "Ya Rasulallah! te malm, tamamn infak ediyorum." dediinde, Efendimiz (s.a.s.) itiraz etmiti: "Ya Ebabekir, ehline, oluk-ocuuna bir ey brakmadn m?" Hz. Ebubekir: "Allah ve Rasul'n braktm, yetmez mi ya Rasulallah, kfi gelmez mi ya Rasulallah?" diyordu. Malnn tamamn infak etmek her babayiidin kr deildi. te gerek infak bu ve benzerler idi. imdi kendi yaptklarmzn ne kadar komik kaldn, aylk gelirimizin yzde kana tekabl ettiini grerek, kendimize ekidzen vermemiz gerekmektedir. (7)

slm hukukunda infakn kapsam genitir. Aile reisinin bakmakla ykml

olduu kimselere harcama yapmasn kapsamna ald gibi; dier yoksul ve muhtalara yaplan zekat; sadaka ve benzeri yardmlar da anlam iine alr. Zekt gibi miktar belli yardmlama hkmleri gelmeden nce, ashab- kiram, yoksullar iin ne kadar harcayacaklarn bilmiyorlard.

"Sevdiiniz eylerden Allah yolunda harcayncaya kadar birre (Cennete ve

iyiliin en gzeline) eremezsiniz." (3/l-i mran, 92)

"Sarfettiiniz her hangi bir eyin yerine O daha iyisini koyar." (34/Sebe', 39)

1- Elmall, Hak Dini Kur'an Dili, 1/180-181 2- Haluk Nurbaki, Bakara Sresi Yorumu, s. 41-45 3- Seyyid Kutub, Fi Zlli'l Kur'an, c. 1, s. 80-81 4- Mahmut Topta, ifa Tefsiri, c. 1, s. 85-86 5- Mevddi, Tefhiml Kur'an, c. 1, s. 49 6- Yusuf Kerimolu, Kelimeler Kavramlar, kinci Kitap, s. 78-82 7- Hseyin Caneri, Ahlak Bilinci, s. 86-90

nfakla lgili yet-i Kerime'ler nfak; Allah Yolunda Harcamak: Bakara, 3, 195, 245, 254, 261, 270, 272, 274; Enfal, 3; Ra'd, 22; brahim, 31; Hacc, 35; Kasas, 77; Secde, 16; Fatr, 29-30; Hadid, 7; Mnafkun, 10-11; Teabn, 16-17. Mala Olan Sevgiye Ramen Allah Sevgisiyle Harcamak: Bakara, 177; nsan, 8. Harcamada l: Furkan, 67; Muhammed, 36-38. Allah in Harcamak ve Harcayanlarn Hali: Bakara, 264-266, 272; Kasas,77; Mnafikun, 10-11; Leyl,17-21 Harcamay Maln yisinden ve Sevilen eylerden Yapmak: Bakara, 267; Al-i mran, 92. Harcama Yaplacak Mal: Bakara, 3, 219; ura, 38. Kendilerine Verilecek Kimseler: Bakara, 215, 273; Nur, 22. Harcadklarn Baa Kakanlar: Bakara, 262-264, 266, Mzzemmil, 20. Gsteri Olsun Diye Harcamak: Bakara, 264, 266, 270, 272; Nisa, 38-39. nfaktan Kalmaz: Bakara, 268; Hadid, 10. nfaktan Kaanlar: Mearic, 18-21. nfak Edenler Takva Sahibi M'minlerdir: Al-i mran, 16-17, 134. nfak Edenlerin Mkafat: Bakara, 272; Hadid, 7, 11; Teabn, 17; Mearic, 24-25, 35; Leyl, 5-7,18. Kafirler ve Mrikler nfak Etmezler: Yasin, 47; Kalem, 17-40; Hakka, 34; Mddessir, 43-44; Maun, 1, 3. Kafirler Mallarn Allah Yolundan evirmek in Harcarlar: Enfal, 36; Beled, 5-12. Fakirlere Yedirip irmek: Hacc, 28, 36; nsan, 8-12, Fecr, 18. Yetimlere Yedirip irmek: nsan, 8-12. Esirlere Yedirip irmek: nsan, 8-12. Kafirler, Fakirlere Yedirip irmezler: Yasin, 47; Hakka, 34; Mddessir, 43-44; Maun, 1-3. Cmert Olmak: sra, 29. Allah, Cmertlere Bolluk Verir: Bakara, 268. Fakirlere yilik Etmek: Bakara, 83; Nisa, 36. Fakirlere Vermek: Bakara, 177, 215, 273; sra, 26; Nur, 22; Rum, 38; Mearic, 24-25. Sail'i (steyeni, dilenciyi) Azarlamaktan Saknmak: Duha, 10. Kafirler, Fakirleri Kk Grrler: En'am, 52-53; A'raf, 49; Hud, 27; Kehf, 28; uara, 106-114. Kafirler ve Mrikler, Fakirlere Vermezler: Yasin, 47, Kalem,17-40; Hakka,34; Mddessir,43-44; Maun, 1-3 nfakla lgili Hadis-i erif Kaynaklar (Ktb-i Sitte Muhtasar Tercme ve erhi, brahim Canan, Aka Y. lk rakam cilt; ikinci rakam sayfa numarasdr.-) nfak etmek iin ok zengin olmak gerekmez: 3, 285 nfak ve tasadduka tevik: 10, 30-42 Kii maln infak ederkenbata yaknlarndan balamal: 14, 47-48 Tasadduk ve infaka tevik: 10, 30-42

Sadaka hakknda umumi aklama: 10, 16-17 Veren el, alan elden stndr: 14, 48 Sadaka, 2, 542 Sadaka ve nafakann fazileti: 10, 18-29; 14, 255-256; 15, 174, 419 Allah indinde makbul olan sadakay sa eliyle alr: 10, 18-19 Allah, sadaka ve zekat hususunda hi kimseye hkm verme yetkisi tanmamtr: 7, 406 Allah'n kabul ettii sadaka, hangi maldan yaplr? 10, 18 Sadaka mal artrr: 17, 574 Makbul olan sadaka Allah indinde artar ve byr: 10, 19-20 Sadaka azab defeder: 9, 348; 15, 185 Sadaka ve belann yar: 10, 32 Sadakann def ettii en nemli iki ey: 10, 25 Sadaka verirken ihlas nasl olur? 10, 40-41 Sadaka, lm srasnda deil; hayat boyu verilmeli: 17, 340 Cenab- Hak, gizli sadaka vereni nasl tebih ediyor? 10, 32-33 Sadakay men etmenin cezas: 15, 160-161 Sadakay gizli vermek: 10, 33 Sadakann zaman var mdr? 10, 34 Sadakann ahkam: 10, 43-54 Sadaka-i cariye: 16, 277, 547 Sadaka kimin hakkdr: 14, 51-52 Allah yolunda savaan kimsenin zengin bile olsa sadaka alp alamayaca: 7, 425 hlasla, fakat sadaka ehline verilmeyen sadaka ne olur? 10, 40-41 Fask kimselere sadaka verilir mi? 10, 42 Rasulullah ve Ehl-i Beyt'e sadaka haramdr: 15, 1102 Sadaka, u be kii dnda zengine helal deildir: 7, 424 Sadaka verirken sla-i rahm olanlara ncelik tanmak: 10, 60-61 Dilenciye sadaka verirken, d grnn fonksiyonu ve sahabe: 10, 23 Kadn, kocasndan izin almadan tasadduk edebilir mi? 10, 49-51; 2, 374 Sadaka verecek kimsenin maddi durumu nasl olmaldr? 10, 27 Yaplan sadakadan dnmek: 10, 52-53 En hayrl sadaka: 10, 17 Sadaka, gemi ve gelecek gnahlarn affna vesile olabilir mi? 12, 463-464 Sadakann en faziletlisi: 17, 472 Sadakann en stn: 16, 548 Hangi sadaka daha stndr: 16, 258-2259 Haram olan sadaknn mul: 7, 415 Sadaka, hayr olan her eye caridir: 3, 167 Hayrl amelin dinen sadaka saylabilmesinin art: 10, 16 Aile efradnn nafakas iin harcanan eyler sadakadr: 16, 261 Aile iin hangi harcama sadaka hkmne geer: 10, 28 Bir mslmana elbise giydirmenin sevab: 10, 23 Kamil manada sadaka ne zaman verilir? 10, 43 Rasulullah'a gre en efdal sadaka: 10, 54 Rasulullah'n en houna giden sadaka hangisidir? 10, 35 Tasadduk edilen maln kymeti Allah katnda neye gredir? 10, 21-22 Sadakann miktar: 16, 259 Maln ne kadar tasadduk edilir: 17, 340 Malnn tamamn tasadduk caiz midir? 10, 43-44 Muhta duruma decek ekilde tasaddukta bulunmak ve Peygamberimiz'in tutumu: 10, 46-47 Sadaknn iyi maldan verilmesi: 3, 343-344 Sadakay haram klan miktar ne kadardr? 14, 60 Elinden geldii kadar sadaka verilmesi: 3, 546-547 Zekat, maln hakkdr: 7, 343 Zekatn nemi ve zekata tevik: 7, 321-323 Zekat, slm'n kprsdr: 7, 322

Namazla zekatn bir btn olmas: 7, 340 Zekat vermede acele etmek: 7, 384 Zekat vermek kaydyla para ve mal biriktirmek: 7, 336-337 Zekat verilen zinet eyas kenz deildir: 7, 364 Zekatn farziyeti, terkedenin gnah: 7, 327; 17, 540 Zekat vermeyenlerle savalr: 7, 345 Zekatn vermeyenden cezal olarak ve zorla zekat alnr: 7, 338 Zekatn vermeyenin kyamet gnndeki hali: 7, 332 Zinetlerin zekatn vermeyenlerin hiretteki durumu: 7, 363-364 Zekat kimlere haram; kimlere helal? 7, 414-415, 421, 426 Zekat kimlere verilir? 7, 325 Fask kimselere sadaka ve zekat verilir mi? 10, 42 Mellefe-i kulub'a zekat verilir mi, verilmez mi? 7, 427

Konuyla lgili Geni Bilgi Alnabilecek Kaynaklar

1- Fi Zlalil Kur'an, Seyyid Kutub, Hikmet Y. s. 80-81 2- Hak Dini Kur'an Dili, Elmall Hamdi Yazr, Azim Y. c. 1, s. 179-182 3- Tefsir-i Kebir (Mefatihul Gayb), Fahreddin Razi, c. 1, s. 461-465 4- Tefhiml Kur'an, Mevdudi, nsan Y. s. 49 5- Kur'an- Kerim'in ifa Tefsiri, Mahmut Topka, Canta Y. c. 1, s. 85-86 6- Hadislerle Kur'an- Kerim Tefsiri, bni Kesir, ar Y. c. 2, s. 171-173 7- Min Vahyil Kur'an, Hseyin Fadlullah, s. 45-47 8- Bakara Suresi Yorumu, Haluk Nurbaki, Damla Y. s. 40-61 9- Kur'an- Kerim'de Salah Meselesi, mer Dumlu, D. . B. Y. s. 41 10- slm Ansiklopedisi, amil Y. c.3, s. 155-156 11- nfak (Allah Yolunda Harcama), Veysel zcan, Mirfak Y. 12- Kur'an'da M'minlerin zellikleri, Beir slmolu, Pnar Y. s. 110-113; 133-141 13- Kelimeler Kavramlar, Yusuf Kerimolu, nklab Y. c. 2, s. 78-83 14- Kur'ani Terimler ve Kavramlar Szl, Mustansr Mir, nklab Y. s. 100-101; 168; 209 15- slmi Terimler Szl, Hasan Akay, aret Y. s. 221 16- Ahlak Bilinci, Hseyin Caneri, Denge Y. s. 85-90 17- Arnma Yolu, Abdlhamid Bilali, afak Y. c. 2, s. 62-66 18- Anahatlaryla slm Ahlak, Mustafa arc, Ensar Neriyat, s. 280-282 19- Yeni slm lmihali, Sleyman Ate, Yeni Ufuklar Y. s. 648-650 20- slm Nizam, Ali Rza Demircan, Eymen Y. c. 1, s. 35-40; 163-167; 173-178; 190-210 21- Zekat: Kur'an' Temel Kavramlar, 649-653 22- slm'da Zekat Messesesi, Yunus Vehbi Yavuz, Feyiz Y. s. 30-10 23- slm Nizam, Ali Rza Demircan, Eymen Y. c. 1, s. 35-40; 163-167; 173-178; 190-210 24- nfak (Allah Yolunda Harcama), Veysel zcan, Mirfak Y. 25- ktisad Bilinci, Hekimolu smail, Denge Y. Fakirler ve Zenginler, Vehbi Karaka, Tima, Y. 26- alma Hayat ve slm, Yunus Vehbi Yavuz, Tura Neriyat 27- badet ve Messese Olarak Zekat, Ali zek, lmi Neriyat 28- slm'da Zekat Messesesi, Yunus Vehbi Yavuz, Feyiz Y. s. 30-100 29- Kur'ani Aratrmalar, Murtaza Mutahhari, Tuba Y. c. 2, s. 20-32 30- Zekat, Mehmed Zahid Kotku, Seha Neriyat 31- Sosyal Gvenlik Asndan Zekat, Turan Yazgan, Trk Dnyas Aratrma Vakf Y.

Ve hru da'vn eni'l-hamd lillhi rabbi'l-lemin: Dvmzn sonu lemlerin Rabb Allah'a hamdetmektir.

Sbhanek Allahmme ve bihamdike ve ehed en la ilahe illa ente vahdeke la erike leke ve Estafiruke ve etb ileyk.

Derleme Ebu Abdulmmin Tekin. bin Muharrem. el-Kayseri

E-Mail dayioglu_@hotmail.com

E-Mail tekin_mihci@hotmail.com

BELGIQUE 2003 - 2013

https://www.facebook.com/tekin.mihci

https://www.facebook.com/groups/islami.e.Kitap.indir/files/

https://www.facebook.com/groups/Tevhid.Selefi.Daveti/files/

https://www.facebook.com/groups/129830423826445/files/

http://tevhiddersleri.com/

http://ebumuaz.blogspot.com/

http://www.ehlieser.tr.gg/

http://www.islamhouse.com/

http://islamqa.info/tr

http://tevhidvesunnet.com/

http://www.davetulhaq.com/tr/index.php

http://www.tevhididavet.com/

http://www.tevhidyolcusu.com/

http://islamiekitap.blogspot.be/

http://ilimehli.blogspot.be/

http://www.sahihhadisler.net/

nfak; Anlam ve MhiyetiKur'an'da nfakHadislerde nfakAllah'n Verdii Her Nimetin nfak VardrMalla Yaplan nfaklimden Yaplan nfakMutluluktan Yaplan nfakSalktan yaplan nfakGenlikten Yaplan nfakGzel Szle Yaplan nfakGler Yzle Yaplan nfaknfakn Fayda ve Hikmetleri