İşletmelerde İç Denetimin Kurulması, Rolü ve Önemi

İşletmelerde İç Denetimin Kurulması, Rolü ve Önemi.

Ali Kamil UZUN

27 Nisan 2007

Antalya

2©2007 Deloitte Türkiyeİşletmelerde İç Denetimin Kurulması, Rolü ve Önemi / Ali Kamil Uzun

• Deloitte – Yönetim Kurulu Danışmanı.

• OYAK Mali Kontrolörlük ve Koordinasyon Grubunda Mali Kontrolör olarak görev yapmıştır.

• Adana Çimento Sanayii T.A.Ş., Bolu Çimento Sanayii A.Ş., Hektaş Ticaret T.A.Ş. Yönetim Kurullarında Denetimden Sorumlu Komite Üyelikleri görevinde bulunmuştur.

• Finans ve çeşitli endüstri kuruluşlarında; iç denetim ve bilgi sistemleri denetimi, toplam kalite yönetimi konularında 27 yıllık uygulama ve yöneticilik deneyimine sahiptir.

• İnsan Kaynakları, Eğitim ve İletişim konularında üst düzey yöneticilik yapmıştır.

• Türkiye İç Denetim Enstitüsü’nün kurucusu olup Türkiye’de iç denetim ile ilgili mesleki örgütlenmenin sağlanması, Uluslararası İç Denetim Standartlarının Türkiye’de uygulanması ve yaygınlık kazanması, uluslararası sertifikalı iç denetim programı ve sınavının başlatılmasına öncülük etmiştir.

• ECIIA (Avrupa İç Denetim Enstitüleri Konfederasyonu) Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmıştır.

• TÜSİAD – KALDER Kalite Ödül Yürütme Kurulu Üyeliği, Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartları Komitesi (TMUDESK) Üyeliği görevlerinde bulunmuştur.

• Yeminli Mali Müşavir, CFE (Certified Fraud Examiner)

• İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Mezunu.

• Karikatürist.

Ali Kamil Uzun, CPA, CFE

İşletmelerde İç Denetimin Kurulması, Rolü ve Önemi / Ali Kamil Uzun 3©2007 Deloitte Türkiye

Sunum planı

• Gelişmeler, Düzenlemeler ve Etkileri

• Kurumsal Yönetim

• İç Kontrol Sistemi

• İç Denetim

• İç Denetim Faaliyetinin Başlatılmasında Başarı Faktörleri

• Görüş ve Öneriler

Gelişmeler,Düzenlemeler veEtkileri


Gelişmeler, Düzenlemeler ve Etkileri

Gelişmeler ve Düzenlemelere Genel Bakış

• AB Müzakere Süreci• Düzenlemeler• Uyum

AB Müzakere Süreci

• Kredilendirme• Derecelendirme• Teminat ve Borçlanma Maliyeti

Basel II

• Kurumsal Yönetim İlkeleri• Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu• Kurumsal Yönetim Endeksi

Kurumsal Yönetim İlkeleri ve Uyum Süreci

• Özelleştirme• Satınalma, Birleşme• Değerlendirme

Uluslararası Yatırımlar ve İşbirliği

• SPK• BDDK• TTK

Yasal Düzenlemeler


1941 - IIA Kuruluşu1974 - CIA Sınavı1978 - Uluslararası İç Denetim Standartları1982 - ECIIA Kuruluşu1995 - Türkiye İç Denetim Enstitüsü Kuruldu1997 - İlk Ulusal Mesleki Kongre1998 - Uluslararası İç Denetim Standartları Türkçe Yayınlandı2000 - Sertifika Sınavları Türkiye’de Yapılmaya Başladı2001 - Bankacılıkta İç Denetim ve Risk Yönetimi Yönetmeliği 2002- Yeni Uluslararası İç Denetim Standatları 2002 - Sarbanes-Oxley Act2002 - SPK Denetim Komitesi Uygulamasını Başlattı2003 - Denetim Komitesi Üyeleri Atanmaya Başladı2003 - SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri Yayınlandı2004 - Kurumsal Yönetim Uyum Raporları Yayınlanmaya Başladı2004 - Kamuda İç Denetim İle İlgili Yasal Düzenlemeler Yapıldı2005 – ECIIA - Konum Raporu / Avrupa’da İç Denetim2005 - Sertifika Sınavı Türkçe Yapılmaya Başladı2005 - Yeni Bankacılık Kanunu2006 – BDDK Düzenlemeleri2007 - Türk Ticaret Kanunu Değişiyor

Dünya ve Türkiye’de iç denetimin gelişimi

Kurumsal Yönetim


Kurumsal Yönetim;

İşletme yönetiminde, iş süreçlerinde, pay ve menfaat sahipleri ile ilişkilerde;

Eşitlik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk yaklaşımıyla, İşletme faaliyetlerinin etkinlik ve verimliliği, Raporlama güvenilirliği, Düzenlemelere uygunluğu, Pay ve menfaat sahiplerinin hak ve çıkarlarının korunması için güvence sağlayan yaklaşım ve ilkeleri ifade eder.

Kurumsal Yönetim yaklaşımı


KURUMSAL YÖNETİM

YönetimŞirket Sahipliği


Kurumsal Yönetim


Kurumsal Yönetim İlkeleri

Kurumsal Yönetim İlkelerine Genel Bakış

Kurumsal

Yönetim

Pay Sahipleri

Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık

Menfaat Sahipleri

Yönetim Kurulu


Pay ve Menfaat Sahipleri

Yönetim Kurulu Dış Denetim

Yönetim & Organizasyon

Güvence

Denetim Komitesi

İç Denetim

Güvence

Danışmanlık

Güvence

Kurumsal Yönetim


Kurumsal Yönetimin Etkinliğinde Başarı Faktörleri

Etkin Kurumsal Yönetim

Kurumsal Yönetimin Etkinliği Üzerine...

Yönetim Kurulu

Yönetim

Dış Denetim İç Denetim

İç kontrol sistemi


Organizasyonların yönetim kurulu, yöneticileri ve çalışanları tarafından yönlendirilen; Operasyonların Etkinliği ve Verimliliği

Mali Raporlama Sisteminin Güvenilirliği

Yasa ve Düzenlemelere Uygunluk

sağlamayı amaçlayan ve bu konularda makul güvence sağlamak için tasarlanmış bir süreçtir.

Yukarıda belirtilen iç kontrolün üç amacı, bütün mevcut faaliyetleri kapsar.

İç Kontrol bir sistemdir ve işletme iş akışlarının içerisine yerleştirilmelidir.

İç kontrol sistemi


İç kontrol sisteminin önemi

Operasyonlar

• Standartlaşmış süreçler yardımıyla operasyonların etkinliğini ve verimliliğini arttırır.

• Kontrol faaliyetleri aracılığıyla varlıkların korunmasını sağlar.

Finansal

• Ticari kararlarda kullanılan verinin doğruluğunu arttırır.

• Yolsuzluğun önlenmesine ve tespitine yardımcı olur ve denetim için kanıt oluşturur.

Uygunluk

• Periyodik kontroller sayesinde kanunlar ve düzenlemelerle ilgili uygunluğun sağlanmasına yardımcı olur


İç Kontrol Sistemi Etki Alanları

Etki Alanları

İç KontrolSistemi

Organizasyon yapısı ve Yetkilendirme Sistemi

Politikalar ve Yazılı Prosedürler

İnsan Kaynakları Yönetimi Sistemi

Muhasebe Sistemi / Mali Kontrol

Bütçe Sistemi

Yönetim Raporlama Sistemi


Süreç / İş Akışı ve Kontroller

Süreçler

Alt süreçler

Faaliyetler

Riskler

Kontrol Hedefleri/Gereklilikleri

Kontrol Faaliyetleri Kontrol testleri


Örnek Süreç / İş Akışı ve Kontroller

Satış Süreci

Satış Sipariş Emri

Satış sipariş emirlerindeki iptal/

değişiklikler

İptal edilen/değiştirilen satış sipariş emirlerinin

işleme alınmaması

Doğru ve uygun sipariş emirleri eksiksiz işleme

alınmaktadır

Uygulamada olan satış sipariş emirlerine yönelik

bir değişiklik/ iptal prosedürün var olması

Değişiklik/iptal satış emirlerinin prosedürlere

uygun bir şekilde yapıldığının örnekleme

yolu ile test edilmesi

İç Denetim


Bir kurumu faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacıyla gerçekleştirilen bağımsız ve tarafsız bir güvence ve danışmanlık sağlama faaliyetidir.

Bu faaliyet, kurumun risk yönetimi, kontrol ve kurumsal yönetim süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşımla kurumun hedeflerine ulaşmasına yardımcı olur.

İç denetimin tanımı


İç Denetim Faaliyetinin Gelişimine Genel Bakış

İç Denetim Faaliyetinin Değişim ve Gelişimi...

Geleneksel Durum

İşlem Odaklı

İç Denetçi

İçe Dönük Yaklaşım

Tespit Önleme

Değişim ve Gelişim Süreci Çağdaş Yaklaşım

Stratejik Ortaklık ve

Destek

Danışmanlık

Süreç Odaklı

Etkinliğin Artırılması

İç Denetim Becerilerinin Değişimi

Finansal Risk Yönetimi Riskin Tanımlanması Kurumsal Risk Yönetimi

Katılımcılık


Modern iç denetimin gelişimi

1950’li yıllarda kurum varlıklarının korunması,

1960’lı yıllarda kurum verilerinin güvenirliliğinin denetlenmesi,

1970’li yıllarda uygunluk denetiminin yapılması,

1980’li yıllarda kurum etkinliğinin denetlenmesi,

1990’lı yıllarda kurum amaçlarına ulaşılmasının denetlenmesi,

2000’li yıllarda ise risk bazlı denetimlerin gerçekleştirilmesi.


Değer yaratmak ve iç denetimin rolü

İç Denetim:

Bağımsız ve tarafsız bir değerlendirme fonksiyonudur.

İç kontrol sisteminin varlığı, verimliliği ve etkinliğini değerlendirir.

Doğru ve güvenilir iç kontrol sisteminin nasıl olması gerektiğini önerir.

Süreçlerin iyileştirilmesi, insan kaynağının gelişimi, iç iletişim konularında rol alır.

Risk yönetimi ve kurumsal yönetim süreçlerinin etkinliğini değerlendirir ve geliştirilmesine katkı sağlar.

Hata, hile ve suistimallerin önlenmesine yardımcı olur.

Organizasyonun hedefleri paralelinde gelişmesine katkıda bulunur,

katma değer yaratır.


Gerçekleştirilen denetim faaliyetleri yapılan çalışmanın kapsamına paralel olarak isimlendirilir.

Finansal DenetimMali Raporlama Sisteminin Güvenilirliği

Uygunluk DenetimiYasa ve Düzenlemelere Uygunluk

Operasyonel Denetim

Operasyonların Ekonomikliği, Etkinliği ve Verimliliği

Bilgi Sistemleri DenetimiBilgi Sistemlerinin Güvenilirliği

İç Denetim tipleri


İç Kaynak Kullanılması

İç Denetim Faaliyetinin Başlatılması

İç Denetim Faaliyetinin Başlatılmasına Genel Bakış

İç DenetimFaaliyetininBaşlatılması

Dış Kaynak Kullanılması

Eş Kaynak Kullanılması

İşletme Ölçeği

Yönetimin Tutum ve

Anlayışı

Düzenlemeler


Yönetmelik Hazırlanması

İç Denetim Faaliyetinin Başlatılması

İç Denetim Faaliyetinin Başlatılması-Süreç Akışı

İç DenetimFaaliyetininBaşlatılması

Organizasyon içindeki yerinin Belirlenmesi

İş Tanımlarının Oluşturulması

İç Kontrollerin Değerlendirilmesi

Risk Değerlendirmesi

Yıllık İç Denetim Planı

İç DenetimFaaliyetininBaşlatılmasında Başarı Faktörleri


İç Denetim Faaliyetinin Başlatılmasında Başarı Faktörleri

Başarı Faktörlerine Genel Bakış

İç DenetimFaaliyetinin

BaşlatılmasındaBaşarı

Faktörleri

Motivasyon ve Üst Yönetim Desteği

İhtiyaç Analizi ve Yol Haritasının Belirlenmesi

İnsan Kaynağı, Teknoloji ve Yetkinlikler

Eğitim ve Sertifikasyon

Gözetim ve Denetim Organlarının Profesyonel Organizasyonu

Denetim Komitesi-Bağımsız Denetim ve İç Denetim İlişkisi

Doğru İş ve Çözüm Ortaklıkları

Görüş ve öneriler


Kollektif Süreç / Birlikte Değer Yaratmak

Öğrenme ve Değişim Süreci

Uygulama Maliyeti

Rekabet ve Farklılaşma Süreci

Doğru İş ve Çözüm Ortaklıkları

Üst Yönetim Desteği

Uzman ve Profesyonel Yönetim

Motivasyon

İletişim

Sonuç ve Öneriler


Deloitte Türkiye

Member ofDeloitte Touche Tohmatsu

Documents

İşletmelerde İç Denetimin Kurulması, Rolü ve Önemi