Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
20/04/2020
1
Kadın Üreme Sistemi
Erkek Üreme Sistemi
Hormon sentezi
Gametogenez
Yaşlanma
Puberte
Kadın Üreme Sistemi
Gametogenez
Hormon sentezi
Gebelik
Laktasyon
2
Gebeliğe Hazırlık
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
2
Kadın üreme sistemi
1. İç genital organlar
Overler (primer üreme organları)
Fallopian tüpler
Uterus
Serviks
Vajina
2. Dış genital organlar
Overler
1. Oogenez
Oositin maturasyonu
Olgun oositin atılması (Ovulasyon)
2. Hormon Yapımı
Dişi seks steroidleri
• Östrojen (Ö),
• Progesteron (P)
Protein Hormonlar
• İnhibin (İ)
• Aktivin (A)
• Follistatin
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
3
Over İşlevlerinin Kontrolü
Pulsatil GnRH salgısı
(değişken dalga kalıbı)
FSH ve LH salgısı
Oogenez
• Doğumda overlerde 2-4 milyon yumurta bulunur
• Doğumdan sonra sayısı artmaz
• ~ 400 tanesi ovulasyonla atılır
• Diğerleri dejenere olur
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
4
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
5
Follikül Gelişimi
Overlerde geçirdikleri süre içinde oogonia follikül içine yerleşmiştir.
Primordial follikül
Preantral follikül
Antral follikül
Grafiaan follikül
Granuloza hücreleri Ö, P ve İ salgılar
Teka hücreleri, Ö sentezi için gerekli
Zona proteinleri-1, 2, 3 eksprese olur
Preantral follikül
Olgun
Follikül
Döngünün başında 10-25 follikül olgunlaşıyor
bir dominant follikül
Antrumun genişlemesiyle büyüyen folliküldeki ovum, ovulasyondan önce 1. mayoz bölünmeyi tamamlar
Olgunlaşan follikül büyür, duvarları incelir
Ovum dışarı atılır (menstrual döngünün 14. günü)
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
6
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
7
Korpus Luteum
Ovulasyondan sonra, granuloza ve teka hücreleri genişleyerek korpus luteumu oluştururlar
Ö, P ve İ salgılar
Ovum döllenmezse, KL 10. günde gelişiminin en üst seviyesine ulaşır ve dejenere olur
KL işlevinin kaybolması menstruasyonu başlatır
Aylık ritmin belirleyicisi
Overler
Kadında görülen aylık döngüsel değişiklikler
Folliküler Dönem
Luteal Dönem
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
8
Hormon Sentezi
Folliküler dönemde
Granüloza ve teka hücrelerinin her ikisi de gereklidir
• Ö
• P
• İ (B), granüloza hücreleri
Luteal dönemde
korpus luteum
• Ö
• P
• İ (A)
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
9
Over Hormonları
Östrojen
follikül olgunlaştıkça artmaya başlar (2. hafta)
İkinci artış, luteal dönemde görülür
Progesteron
folliküler fazda çok az
luteal dönemde gittikçe artar
İnhibin,
Ö benzer değişimler izler
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
10
Female Reproductive
PhysiologyThe Cycles
Hormonal
control of
the ovarian
cycle
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
11
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
12
-
-
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
13
Granüloza Hücreleri-İşlevgerm hücrelerine destek ve besin sağlar
Salgı
Antral sıvı
Oositi besler
Kimyasal mesajcılarOosit
teka hücreleri
İnhibin (A&B)
Östrojen, Progesteron
Aromataz aktivitesi
Erken ve orta folliküler dönemde Ö ve FSH’nın kontrol noktasıdır
LH’nın indüklediği değişikliklerin etki noktasıdır*
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
14
Uterus Döngüsü
28
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
15
The Menstrual Cycle
The menstrual cycle is controlled by the endocrine system, with distinct phases correlated to changes in hormone concentrations.
Free to share, print, make copies and changes. Get yours at www.boundless.com
Wikimedia. CC BY-SA http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/MenstrualCycle2_en.svg/1000px-MenstrualCycle2_en.svg.png View on
Boundless.com
The Reproductive System
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
16
Menstruasyon
Menstrual kanama %75 arteryaldir
Doku, PG, fibrinolizin içerir
Pıhtılaşmaz
3-5 gün sürer, ortalama hacim 30ml
Hormonal events and pathways of the menstrual cycle
The menstrual cycle is controlled by the endocrine system, with distinct phases correlated to changes in hormone concentrations.
Free to share, print, make copies and changes. Get yours at www.boundless.com
Wikipedia. "Menstrual cycle (Npatchett)." CC BY-SA http://en.wikipedia.org/wiki/File:Menstrual_cycle_(Npatchett).png View on Boundless.com
The Reproductive System
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
17
Cerviks ve Vajen
Epitel tabakalarında artış (kornifikasyon)
mukus
Ö, daha ince ve alkali
P, kalın ve sellüler yapar
Ovulasyonda en ince ve elastik (spinnbarkeit)
Eğrelti otu görüntüsü
Östrojenin Fizyolojik Etkileri
Ht ve Hp geri bildirim yapar
Büyüme ve gelişme İç ve dış genital organlar (prenatal-postnatal)
Meme (kanal oluşumu ve yağ depolanması) Follikül (parakrin ve otokrin)
Düz kaslar ve epitelyal yüzeylerin proliferasyonu ve işlev artışı Fallop tüplerinde kasılma ve silier aktiviteyi artırır
Uterusta kasılma ve oksitosine yanıtı artırır
Endometriyumu progesteron etkisine hazırlar
Vajinada kornifikasyon
Mukus salgısını
PRL salgısını , meme dokusunda PRL’e yanıtı inhibe eder
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
18
Östrojenin Fizyolojik Etkileri
Kadın vücut görüntüsünü sağlar
Lineer büyümeyi uyarır
Deri salgılarının yağ oranını azaltır
Kemik gelişimini sağlar
Vaskuler etkileri vardır
Plazma kolesterolünü düşürür
MS’de nöron ve dendrit proliferasyonunu artırır
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
19
Östrojen Dolaşımda
• %60 Albumin
• %38 SBG
• %2 Serbest
Reseptör
ER α
• Uterus, testis, pitüiter, böbrek, adrenal
• Transkripsiyon aktivatörü
ER β
• Over, prostat, akciğer, mesane, beyin, kemik
• Transkripsiyonu baskılar
• Seçici östrojen reseptör modulatörleri
(SERMs)
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
20
Progesteronun Fizyolojik Etkileri
Ht ve Hp geri bildirim yapar Endometriyumu embiryonun implantasyonuna hazırlar Kalın ve yapışkan mukus salgılatır Fallop tüpleri ve myometriyum kasılmalarını azaltır Vajinada epiteliyal proliferasyonu azaltır Meme gelişimini uyarır (bez dokusu) PRL süt yapıcı etkisini inhibe eder Vücut ısısını artırır İştahı artırır Uyku artışı
Etki Mekanizmaları
P, reseptörü ısı şok proteini ile bağlıdır
Hormon artınca hsp ayrılır
DNA bağlanma bölgesi açığa çıkar PRA
PRB
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
21
YAŞLANMA (Kadın)
Menopoz
İlerleyen yaşla beraber overlerin gonadotropinlere yanıtı azalır ve döngüler kaybolur
Primordial follikül sayısındaki azalma ile ilgili??
Progesteron ve östardiol salgısı çok azalır
Östrojen DHEA aromatizasyonla az miktarda oluşur
Gonadotropinler artar
Uterus ve vajende atrofi görülür
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
20/04/2020
22
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi