KRONİK SOLUNUM YETERSİZLİĞİNDE DİSPNE VE YAŞAM KALİTESİ;

KULLANILAN SKALA VE ANKETLER

Prof. Dr. Öznur AKKOCA YILDIZAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi,

Göğüs Hastalıkları ABD.

DİSPNE

• Solunumun rahatsız edici bir his olarak algılanması veya fark edilmesi

• Veya inspiratuvar artmış iş yükü• Veya yeterli nefes alamama

• Subjektif bir duygu • Dil, ırk, kültür,cinsiyet ve önceki deneyimlerin

farlılıkları bu algıda değişikliğe neden olabilir

DİSPNE

• Kardiyopulmoner hastalıklarda, dispnenin değerlendirilmesi hastanın değerlendirilmesi ve tedavisinin oldukça önemli bir bölümüdür.

• Hastanın dispnesinin olması her zaman akciğer fonksiyonlarında bozulma ile beraber değildir

• Günlük aktiviteler esnasında dispne olması hastalığın etkisi, şiddeti ve survi göstergesi olarak önemlidir

DİSPNE

Dispneyi ölçmenin 2 önemli hedefi vardır; 1-Daha hafif derecede dispnesi olan hastaları

daha ağır derecede dispnesi olan hastalardan ayırt etmeyi sağlar,

2-Zaman içinde ve/veya çeşitli tedavi protokolleri sonrası dispnenin derecesinde gelişen değişiklikleri değerlendirmeyi sağlar

DİSPNE SKALASI

• Özellikleri– Güvenirlilik – Geçerlilik– Cevaplılık

DİSPNE SKALALARI

• Günlük aktiviteler sırasında gözlenen dispne

• Egzersiz sırasında gözlenen dispne

DİSPNE SKALALARI

• Medical Research Council skalası(MRC)

• Oksijen tüketim diyagramı (OTD)• Başlangıç dispne indeksi (BDİ)• Değişen dispne indeksi (DDİ)

DİSPNE SKALALARI

• Borg skalası• Görsel (Vizüel) analog skalası (VAS)

MRC

• 1952 , Fletcher, beş-nokta skalası• Orijinal beş-nokta skalasının revize edilmesi ile

‘Medical Research Council’ (MRC) skalası– Tek yönlü bir sakala– MRC skalası belli aktiviteleri değerlendirir (yürüme gibi) – MRC skalası tanısal değerlendirme ve klinik çalışmalarda

kullanılmaktadır – KOAH’lı hastaların survisini tahmin etmede değerlidir – Güvenirlilik , Geçerlilik, Cevaplılık

» AJCCM 1999;159:321» Proc Am Thorac Soc 2006;3:234-38» AJCCM 2008;31:416

Evre 1 : Ağır efor dışında solunum sıkıntısı yok.Evre 2: Yokuş çıkarken veya düz zeminde hızlı hareket ederken nefes darlığı olmasıEvre 3: Düz zeminde kendi yaşıtlarına göre daha yavaşhareket etme ya da düz zeminde normal hızla yürürken (bir mil sonra veya 30 dakika sonra) durmak zorunda kalmakEvre 4: Düz zeminde 100 m veya birkaç dakika yürüdükten sonra nefes darlığı nedeniyle durmak zorunda kalmakEvre 5: Evden çıkmak veya giyinmek gibi aktiviteler sırasında belirgin nefes darlığı olması

Dispne skalaları

• MRC skalası KOAH’lı hastaların kategorizasyonundabasit ve geçerli bir yöntemdir

• MRC skalası ile yürüme mesafesi ve SGRQ ve CRQ skorları arasında anlamlı bir ilişki vardır fakat FEV1 ile yoktur

– Bestall JC, Thorax 1999;54:581

MRC• Gradeler arası sınırların belirsizliği ve küçük

fakat önemli değişiklikleri belirlemedeki güçlüğünedeniyle; tedavi sonuçlarının değerlendirilmesinde etkinliği sınırlı olmuştur

• Farmakoterapi gibi işlemler sonrası cevapsızlık

• MRC skalasının kullanımı çok önerilmemektedir

OTD

• OTD, uyuma ile yokuş yukarı çıkma arasında gittikçe artan miktarlarda ihtiyaç duyulan oksijen düzeyini belirlemek için düzenlenmiş 13 aktivitelik ve 100mm’lik vertikal görsel analog bir skaladır

Ayakta durmak

Düz yolda yavaş yürümek

Yatak yapmak

Yokuşu yavaş çıkmak

Oturmak

Uyumak

Banyo yapmak

Düz yolda hızlı yürümek

Yokuşu hızlı çıkmak

Düz yolda normal yürümek

0

Yokuşu normal çıkmak

BDİ• Mahler , 1984

– fonksiyonel bozukluk (günlük aktiviteler ve işperformansı)

– yapılan işin şiddeti (fiziki aktivitenin şiddeti ve güçlüğü)

– kullanılan eforun düzeyi (efor derecesi)

Çok yönlü bir sakaldır BDİ Toplam skoru (0-12),Düşük skorlar nefes darlığının fazlalığını gösterir

• Mahler DA, Chest 1984;85:751-58

DDİ• DDİ, başlangıç veya ilk duruma göre dispnede

gelişen değişikliği değerlendirmede kullanılan bir değerlendirme aracıdır

• Farmakoterapi ve rehabilitasyon – fonksiyonel bozukluktaki değişim – yapılan işin şiddetindeki değişim – kullanılan eforun düzeyindeki değişim – DDİ Total skoru (-9 , +9)

• bu skalaların güvenilir, geçerli ve hassas olduğu gösterilmiştir

BDİ ve DDİ• Kendi kendine uygulanan modifiye ve

kompüterize BDI ve DDI• BDI;bir değişiklik yapılmıştır; iş şiddeti

değerlendirmesinde, “3 kat merdiven çıkmak “ yerine “bir kat merdiven çıkmak “

• DDI; iki değişiklik; hastanın BDİ’nin ilgili komponenti, bilgisayar ekranına işaretlenmek üzere girilmiştir. DDİ’in her bir komponenti için iki yönlü VAS hazırlanmıştır (+2,+4,+6) (-2,-4,-6)

• Kendisi uygulanan DDI, dispnede gelişen değişikliklere MRC ‘den daha hassasdır

– Mahler DA, J COPD 2004;1:165-72– Jones P, Respir Med 2005;99:s11

BDİ ve DDİ

• Orginal BDI/TDI;

– bilgisayar ve özel programları gerektirmemesi, – temel solunum sistemi hastalığı bilgisi ve

basit, kısa bir eğitimle görüşmecilerin eğitiminin sağlanması,

– 3-4 dk içinde tamamlanabilmesi

BDİ ve DDİÇok merkezli (89 klinik, 18 ülke)997 KOAH’lı hastanın kohort olarak retrospektif analizi (tiot.,salm.,plac.)BDİ ve DDİ’in geçerliliği ve cevap paterni• BDI , dispne günlük skoru ve SGRQ’in semptom ve aktivite skoru ile

koreledir…….uygun geçerlilik• DDI de günlük skor değişimi ve SGRQ skorları değişimi ile koreledir• Bazal FEV1 ile BDİ arasında ve DDİ ile FEV1 değişimi arasındaki

ilişki ……yapılandırılmış geçerlilik• DDİ ile cevap veren olgularda daha az salbutamol kullanımı, daha

az atak, daha iyi yaşam kalitesi • DDİ fokal skorunda 1 ünitelik değişim klinik olarak önemli cevap

paterni olarak gösterilmiştir – Witek TJ, Mahler DA, Eur Respir J 2003;21:267

BORG SKALASI

• Borg, 1982• Borg skalası, şiddetin sözlü ifadesinin sayısal olarak ve

nonlineer bir şekilde belirtilmesi • Borg skalası egzersiz uygulanacak hastalarda kullanımı

daha kolaydır• Kişilerin veya grupların direkt olarak karşılaştırılmasına

imkan verir

0 : Hiç nefes darlığı yok0,5: Çok çok hafif nefes darlığı var1 : Çok hafif2 : Hafif3 : Orta4 : Biraz şiddetli5 : Şiddetli6 :7 : Çok şiddetli8 :9 : Çok çok şiddetli10 : Maksimal

VAS

• Vizüel (Görsel) analog skala • VAS’da, genellikle bir kağıda horizontal veya vertikal 100

mm uzunluğunda bir çizgi çizilir ve hissettiği şiddeti işaretlemesi istenir

• Hiç nefes darlığı yok ve tolere edilemeyecek ölçüde nefes darlığı

• VAS skoru tabandan işaretli seviyenin ölçülmesi ile hesaplanır

Dispne skalaları

24 OAH (KOAH, astım, KF), 12 sağlıklı olgu

• Klinik dispne skorları (MRC, OTD ve BDİ) FEV1 ve FVC ile önemli korelasyon gösterir

• Dispne ölçekleri birbiri ile ilişkilidir

– Mahler DA, AM Rev Respir Dis 1987;135:1229

Dispne skalaları20 KOAH’lı hasta, 12 kontrol• MRC, BDİ, Borg skalası• SFT, KPET, AKG

MRC :2.10±0.55BDI: 5.65±1.60BORG : 4.55±1.23

Dispne skalaları birbiriyleFEV1, FVC, FEV1/FVC, FEF25-75, PEFR ile korele

Akkoca Ö ve ark Tüberküloz ve Toraks 2001;49:431

Dispne skalaları

• 30 KOAH’lı hasta• MRC, BDİ, OTD, Borg, VAS

– MRC: 1.67±1.21,BDİ:6.87 ±3.31,OTD:4.37 ±2.84– Borg: 1.63 ±2.36, VAS:2.13 ±2.53

– MRC ve BDİ; FEV1 ile korele– MRC; Borg ve VAS

– Özalevli S, Toraks Dergisi 2004;5:90

Dispne skalaları62 KOAH hastası

SFT, 6 dakika yürüme testiMRC, OTD, BDI, CRQ

Dispne skalaları ve yaşam kalitesi, egzersiz performansı ile önemli ölçüde koreledir

Fakat akciğer fonksiyon parametreleriyle önemli korelasyon göstermez

• Egzersiz kapasitesi, dispne ve yaşam kalitesi ölçütleri,• Havayolu obstrüksiyonu,• Pulmoner hiperinfluasyon

» Wegner RE, Eur Respir J 1994;7:725

Dispne skalaları• Dispne , klinik olarak indikatör ?90 KOAH’lı hastaSpirometre, 6 dakika yürüme testiATS skalası, Psikolojik anketler, SGRQ, CRQ

• Şiddetli dispne önemli ölçüde azalmış FEV1, kısa 6 dkyürüme mesafesi, egzersizde artan nefes darlığı ve artmış anksiyete ile birliktedir

• Dispne spirometrik parametrelerden daha çok olarak SİYK ile koreledir

– Schlecht NF, Chronic Respiratory Disease 2005;2:183

Dispne skalaları

• Spirometri sıklıkla hastalığın şiddetini değerlendirmek için kullanılmasına rağmen, dispne bu hastalarda hastalığın etkilerini daha iyi yansıtmaktadır

• Schlecht NF, Chronic Respiratory Disease 2005;2:183

SAĞLIKLA İLGİLİ YAŞAM KALİTESİ ANKETLERİ

Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi• Günlük aktivitelerde kısıtlanma ve bozulmuş yaşam

kalitesi KOAH’ın önemli sonuçlarındandır • Aktiviteler ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki • Semptomlar ile aktiviteler arasındaki ilişki

– Semptomlar nedeniyle hiç yapılamayan aktiviteler– Yapılabilen fakat çok fazla semptoma yol açan aktiviteler– Semptomlardan sakınmak için çok yavaş olarak yapılan

aktiviteler• Aktivite kısıtlanması, bozulmuş sağlık nedeniyle

etkilenen yaşam kalitesinin en belirgin özelliği olabilir– İstemli kısıtlanma– İstemsiz kısıtlanma

– Jones PW, J COPD 2007;4:273

Havayolu obstruksiyonu

Nefes darlığı

Depresyon ve anksiyete

Egzersize kısıtlanması(BOZUKLUK)

Kas zayıflığı

Hareket azalması(MALÜLİYET)

Yaşam stilinde kısıtlanma(SAKATLIK)

Tutum ve davranışlar

Dışfaktörler

Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi• “Sağlık durumu” ölçümü, hastalığın hastanın günlük

yaşamı, aktiviteleri ve genel iyilik haline etkilerini değerlendiren standardize metotla sağlanır

• “Yaşam kalitesi”Arzu edilen ve mevcut olan yaşam biçimi arasındaki farkıyansıtır

• “Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi ”

Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi

• Semptom, sağlık algısı, ve yaşam kalitesi sıklıkla SİYK kapsamı içerisinde yer alır.

• Semptomlar, fonksiyonel durum, ruhsal durum ve sosyal faktörler yaşam kalitesi komponentleri içerisinde yer alır

• Anketler bu komponentleri ayrı ayrı veya bileşik skor halinde değerlendirebilir

Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi anketleri

• 1-Genel sağlık durumu• Genel iyilik halini değerlendirmek için kullanılan,

fiziksel ve emosyonel herhangi bir hastalık veya tedavi ile değişen genel sağlık durumu belirlenebilir

• 2-Hastalığa özgü sağlık durumu • Spesifik yaşam kalitesi anketleridir. Genel sağlık

anketlerine göre daha duyarlıdır, zira özel bir hastalığa karşı hazırlanmış soruları içerir

Genel Yaşam kalitesi anketleri

• Kısa Form 36 Sağ Kalım Anketi (SF-36) • Hastalık Etki Profilinin Değerlendirilmesi

(SİP)• Genel İyilik Halini Değerlendiren Skala

(QWB)• Nottingham Sağlık Etki Profili (NHP)

Hastalığa spesifik yaşam kalitesi anketleri

• Saint George Hastanesi Solunum Anketi (SGRQ)• Kronik Solunum Hastalıklarını Değerlendirme Anketi

(CRQ)• Solunum hastalıklarında yaşam kalitesi anketi

(QoL-RIO) • Pulmoner fonksiyonel durum ve dispne anketi

(PFSDQ-M) • Pulmoner fonksiyonel durum skalası (PFSS)

GENEL

Kısa Form 36 Sağ Kalım Anketi SF-36

• 1988, “geliştirilen”, 1990, “standart” form, Ware JEMedical Outcomes Study (MOS)

• 1991, IQOLA , çeviri ve geçerlilik• 1996, SF-36 2.0 versiyonu ( The international version)

• SF-36 sağlık durumunu daha genel olarak değerlendirir • 36 adet soru içeren, çok hedefli bir ankettir• Fiziksel ve mental durum değerlendirmesi• 8 ayrı skala profili• 5-10 dakika, 0 (en iyi) ile 100 (en kötü) • Kendi-kendine veya eğitimli bir görüşmeci

– Ware JE, J Clin Epidemiol 1998;51:903

SF-36

SF-36 40 dan fazla ülkede tercüme edilmiştir• Güvenilirliği genellikle 0.90 geçer• Geçerlilik testleri, fiziksel kriterler için 0.43-0.93 ,

mental kriterler için 0.60 -1.07 arasındadır

• SF-36;– genel ve spesifik toplulukların karşılaştırılmasında – rölatif hastalık yükünün karşılaştırılmasında, – farklı tedavilerin neden olduğu sağlığa faydaların

gösterilmesinde– hastaların takip edilmesinde kullanışlıdır

Ware JE, SPINE 2000;25:3130

Hastalık Etki Profilinin Değerlendirilmesi SIP

• Gilson, Bergner, 1976 (1981 revizyon)• Medical Outcomes Trust, bilgi ve izin

• Hastalığın fiziksel ve ruhsal fonksiyonlara etkisini değerlendirmek için kullanılır, genel anket

• 136 soru, 2 alt-skor (fiziksel ve psikolojik)• 12 kategori (uyku, dinlenme, yemek yeme, iş yapma, ev

yönetimi, eğlence, hobiler, iletişim, sosyal iletişim, duygu durumu, vücut bakımı ve fiziksel aktivite )

• 20-30 dakika• Kendi-kendine, görüşmeci

SIP

• Anket KOAH ve astımlı hastalarda kullanılmıştır

– Geçerlilik – Güvenirlilik – Cevaplılık

• American Thoracic Society. Quality of life resource. www.atsqol.org

Genel İyilik Halini Değerlendiren SkalaQWB

• Kaplan RM• Bir görüşmeci kişi ile yönetilen genel sağlıkla

ilişkili yaşam kalitesi anketidir• Daha çok maliyet–etkinlik çalışmalarında

• 4 kategori: Semptomlar, fiziksel aktivite, sosyal aktivite ve hareket durumunu

• 12-20 dakikada• Skorlama : 0(ölüm) ile 1.0 (semptomsuz) • Güvenilir ve geçerliği gösterilmiştir

Nottingham Sağlık Etki ProfiliNHP

• 6 ana başlık altında toplam 38 soru • Fizik aktivite, ağrı, sosyal izolasyon, emosyonel durum,

enerji ve uyku

• Kendi kendine • 5-10 dakika

• Bölümlerin skorlaması ; 0-100 arasında , yüksek skorlar sağlık problemini gösterir.

• Güvenilirliği , geçerliliği ve cevaplılığı gösterilmiştir

HASTALIĞA SPESİFİK

Saint George Hastanesi Solunum Anketi(SGRQ)

• 1992 , PW Jones• Fiks ve reversibl havayolu obstrüksiyonu olan hastalar • 3 ana bölüm:

– Semptom (sıklık ve şiddet);– Aktivite (nefes darlığına neden olan ve nefes darlığı nedeniyle kısıtlanan

aktiviteler); – Etki (havayolu hastalığı nedeniyle sosyal aktivitelere ve psikolojik etkiler)

• Semptomlar (5 nokta likert), Aktivite ve Etkiler (evet/hayır)• 76 soru, 10 dk• Kendisi, yüz-yüze, telefon ile • 0-100 arasında skorlanır (100 en kötü skor)• 4 ünitelik değişim klinik olarak önemli kabul edilir (KÖMF)

SGRQ

• KOAH’ta SGRQ rehabilitasyon ve farmakoterapiçalışmalarında kullanılmaktadır

• KOAH progresyonu (FEV1)• Survi• Atak sıklığı

SGRQ

• 144 KOAH’lı erkek hasta, 5-yıllık takip (31 ölmüş)Egzersiz kapasitesi (peak VO2) ve sağlık durumu (SGRQ total skor) mortaliteyle önemli oranda ilişkilidir

Oga T et al, Am J Respir Crit Care Med 2003;167:544

• 421 KOAH’lı hasta, çok merkezli, 6 ay takipli çalışmaKOAH atağının erken tanınmasını takiben hastaların %71’inde SGRQ etki skorunda önemli ölçüde bozulmanın olduğu gösterilmiştir

Bourbeau J, Eur Respir J 2007;30:907

• 244 KOAH’lı hasta, pilot çalışmaGOLD Evre 0, SİYK’inde önemli ölçüde bozulma (SGRQ)Erken tanı

Maleki-Yazdi RM, J COPD, 2007;4:313

SGRQ

• Yeni evreleme sistemiSAFE indeks (SGRQ skoru, hava akım kısıtlanması, egzersiz toleransı)KOAH şiddeti, KOAH atağı

Azarisman MS, Postgrad Med J, 2007;83:492

• Amfizem şiddetine dayalı fenotipik karakterizasyonŞiddetli amfizemli hastalar kötü yaşam kalitesi (SGRQ ile) ve azalmış BMİ ‘ne sahiptirler

Makita H, Thorax 2007;62:932

SGRQ

• 56 KOAH’lı hasta (11 kadın, 45 erkek)SFT, Dispne skalaları (MRC ve BDI), SGRQ– BDI ve SFT– SGRQ (aktivite ve etki) ve bazı SFT parametreleri (FEV1 ve

RV/TLC)– SGRQ (semptom ve aktivite) ve BDI arasında önemli ilişki vardır

Demir G, Akkoca Ö… Tüberküloz ve Toraks 2003;51:365

• 29 KOAH hastası (11 stage l, 10 stage ll, 8 stage lll)SFT, SGRQ, VAS– SGRQ (etki skoru) ve, hastalığın evresi ve VAS– SGRQ (aktivite ve etki skoru) ve FEV1 ve FVC arasında önemli

korelasyon vardırAtasever A. Toraks Dergisi 2005;6:25

SGRQ

• KSY olan şiddetli KOAH & PR• Çok merkezli çalışma, 1047 hasta (327 ‘i KSY’i olan)• SFT, AKG, 6DYT

– KSY olan hastalar , Maugeri Solunum Yetmezliği Anketi (MRF 28)– KSY olmayan hastalar, SGRQ

• SGRQ , etki skoru hariç, iki grup arasında herhangi bir fark göstermemiştir

• MRF28 skoru , KSY’li grupta oldukça bozulmuştur• MRF28 ayırt edici özeliğindedir

– Carone M (The Maugeri Study), Respir Med 2007;101:2447

Maugeri Solunum Yetmezliği Anketi (MRF 28)

• 1999, Solunum yetmezliği olan hastalar• 3 Bölüm; günlük aktiviteler, bilinçsel fonksiyonları,

maluliyet• Kendisi• 28 soru

• Bu anket öncelikle akciğere veya göğüs duvarıhastalıklarına sekonder olarak gelişen solunum yetmezliği olan hastalarda kullanılmak üzere geliştirilmiştir

• Carone M Eur Respir J 1999;13:1293

Kronik Solunum Hastalıkları Anketi (CRQ)

• Guyatt , 1987• CRQ kronik solunum hastalığında hem fiziksel hem de

emosyonel durumu değerlendirmeye yarayan görüşmeci yoluyla uygulanan bir ankettir

• 4 kategori ;dispne, yorgunluk, emosyonel fonksiyon, hastalık üzerindeki kontrol yetisi

• 20 soru,15-25 dakika• Numerik, 7-nokta modifiye Likert Skalası• Total skor; yüksek skorlar iyi SİYK gösterir• 7 nokta skalasında 0.5 lik değişim klinik olarak önemli

küçük değişikliği gösterir (KÖMF)(1.0 & orta dereceli ;1.5 & büyük dereceli)

CRQ

• Görüşmeci ile uygulanan CRQ & Kendi kendine uygulanan CRQ

• Çok merkez, 177 KSH olan hasta, PR– CRQ-GU (n:86), CRQ-KU (n:91)– SGRQ, SF-36, diğer SİYK araçları

• Cevaplılık:– CRQ-KU her bir bölüm için CRQ-GU’den daha fazla değişiklik

göstermiştir ve farklılıkların çoğu istatistiksel olarak önemlidir • Geçerlilik:

– CRQ ile diğer SİYK anketleri arasında orta ve yüksek oranda korelasyonlar

– Schünemann HJ, Eur Respir Dis 2005;25:31

SGRQ and CRQ

• Dispne ölçekleri ile SİYK anketleri arasındaki ilişki– MRC, BDİ, OKT,Borg skalası– SGRQ ve CRQ

MRC, BDI, OKT,SGRQ (aktivite) ve CRQ (dispne) ; fizyolojik verilerle korelasyon göstermektedir (FEV1 and VO2)

– Hajiro T, Am J Respir Crit Care Med 1998;158:1185

• SGRQ, CRQ, AQ20– Bu 3 anket arasında orta dereceli ve güçlü korelasyonlar – SGRQ ve FEV1, DLCO, VO2, RV/TLC, OKT arasında önemli

korelasyon– CRQ ve DLCO, VO2, OKT arasında önemli korelasyon

– Hajiro T, Am J Respir Crit Care Med 1999;159:1874

SGRQ and CRQ

• Meta-analiz, 15 araştırma (PR program, bronkodilatörler)

– CRQ değişim skor sınırları -0.19 - 1.87 arasında– SGRQ değişim skor sınırları -16.00 - 3.00 arasında

– CRQ ve SGRQ değişim skorları arasındaki korelasyon 0.88 düzeyinde bulunmuş

– CRQ’ın standart cevap oranları SGRQ den daha yüksek bulunmuştur

Puhan MA, Health and Quality Of Life Outcomes 2006;4:94

Solunum hastalıklarında yaşam kalitesi anketi (QoL-RIO)

• 1997 • Reversibl ve fiks havayolu obtrüksiyonu olan hastalar

• 7 kategori; solunum problemleri, fizik aktivite, psikolojik durum, solunum şikayetlerini uyaran faktörler, günlük aktiviteler, sosyal aktiviteler, seks hayatı, genel aktiviteleri

• 55 soru, 7-nokta Likert skalası• Kendi-kendine

• Anketin geçerliliği bildirilmiş, fakat tekrarlanabilirliği ve güvenilirliği gösterilememiştir

Pulmoner fonksiyonel durum ve dispne anketi Pulmoner fonksiyonel durum skalası

(PFSDQ-M) (PFSS)• PFSDQ-M, PFSS yetişkin akciğer hastasında kullanılan

fonksiyonel durumunu gösteren araçlardır • 1998, KOAH ‘lı hastalar

• PFSDQ-M – 3 Kategori (fonksiyonel durum, dispne, yorgunluk)– 40 soru – Modifiye Likert (0-10)– Yüksek skorlar kötü fonksiyonel durum veya semptomu gösterir – 6-7 dakika– Kendisi– Geçerliği, tekrarlanabilirliği ve güvenilirliği raporlanmıştır– PFSDQ-M akciğer fonksiyonlarında hızlı kayıp (FEV1 % bekl >

50 ml/yıl) olan grup ile yavaş kayıp olan grubu (FEV1 % bekl ≤50 ml/yıl) birbirinden ayırt edebilir

Pulmoner fonksiyonel durum ve dispne anketi Pulmoner fonksiyonel durum skalası

(PFSDQ-M) (PFSS)

• PFSS – 3 Bölüm (günlük aktivite/sosyal faaliyetler, psikolojik

durum, seksüel durum )– 53 soru– 15-20 dakika– Kendisi– Likert-tipi skala – Geçerliliği ve tekrarlanabilirliği gösterilmiş, fakat

cevaplılığı gösterilmemiştir

SGRQ

• 56 KOAH’lı hasta (11 kadın, 45 erkek)SFT, Dispne skalaları (MRC ve BDİ), SGRQ– BDİ ile SFT arasında – SGRQ (aktivite, etki) ile bazı SFT parametreleri arasında (FEV1

ve RV/TLC)– SGRQ (semptom ve aktivite) ile BDİ arasında anlamlı korelasyon

izlendiDemir G, Akkoca Ö… Tüberküloz ve Toraks 2003;51:365

• 29 KOAH hastası (11 evre l, 10 evre ll, 8 evre lll)SFT, SGRQ, VAS– SGRQ (etki skoru); hastalığın evresi ve VAS– SGRQ (aktivite ve etki skoru); FEV1 ve FVCarasında korelasyon bulunmuş

Atasever A, Toraks Dergisi 2005;6:25