ww

w.k

ullh

add.c

om

Il-Óadd 7 ta’ Ìunju, 2015Óar©a Nru 1,143 Prezz ›0.80

IL-LOGÓBA JUVENTUS VSBARCELONA

Ara pa©na 39

ÓARSA LejN

F’kummenti l i ta l i l din i l -gazzetta l-Ministru Konrad Mizzi sostna li l-Gvernqed ja˙dem biex is-sitwazzjoni tal-konkritf’Mater Dei ti©i rimedjata, u sa˙aq li “flus-na rridu n©ibuhom lura.”

Il-Ministru Mizzi appella biex kull ming˙andu xi informazzjoni rigward affarijiet lisetg˙u ma sarux kif suppost fil-bini u t-

tlestija tal-isptar, ma joqg˙odx jibΩa’ jersaq’il quddiem.

L-informazzjoni mhux neçessarjamenttkun marbuta mal-konkrit, hekk kif seta’kien hemm ˙wejje© o˙ra b’rabta mal-isptarli ma sarux kif kellhom isiru.

Ara pa©na 3

“FLUSNA RRIDUNÌIBUHOM LURA”

JINTLAQA’ L-QAFAS IL-ÌDID

Il-KullÓadd tkellmet mal-President tal-MUT KevinBonello, li kellu opinjonipoΩittiva tal-qafas il-©didvarat mill-Gvern rigward l-im©iba fl-iskejjel.

L-g˙an ta’ dan id-doku-ment huwa li joffri linjigwida g˙all-istituzzjonijietedukattivi f’kaΩijiet metaj˙abbtu wiççhom ma’ m©iba˙aΩina, b˙al bullying, fost l-istudenti tag˙hom.

Ara pa©na 2

KONTRA L-ÓELA MILL-ÓWIENET

Il-Ministru Leo Brincat qal lildin il-gazzetta li rçieva reaz-zjoni poΩittiva ˙afna metadin il-©img˙a ˙abbar li kienqed i˙ares lejn il-li©iFrançiΩa li tobbliga s-super-markets jag˙tu l-ikel Ωejjedlill-karità qabel ma danjiskadi u jintrema.

Sostna li qabel il-Gvernjimxi fuq proposta b˙al din,irid jag˙mel konsultazzjoniwiesg˙a ma’ dawk kollhainvoluti.

Ara pa©na 4

ÛMIEN GÓAL XOGÓOL IEBES

Rigward l-emenda fil-li©i litirregola l-impjieg tal-per-suni b’diΩabbiltà u li setkun qed t i©i infurzatag˙all-ewwel darba mill-Gvern preΩenti , i l -KapEΩekuttiv tal-ETC sostna liwasal iΩ-Ωmien g˙alxog˙ol iebes fl-ETC fir-rig-ward tal-persuni b’diΩab-biltà, u li jinsab fiduçjuΩ limatul din il-le©iΩlatura sejsir dak li ma sarx minnGvernijiet preçedenti.

Ara pa©na 5

02 07|06|2015 LOkALIkÓkullhadd.com

Nhar il-Óamis li g˙adda l-Ministru g˙all-Edukazzjoni ux-Xog˙ol Evarist Bartolo niedadokument bl-isem ta’Managing Behaviour inSchools Policy, illi huwa msej-jes fuq il-Qafas g˙all-Istrate©ijag˙all-Edukazzjoni 2014-2020,kif ukoll il-qafas Rispett G˙alKul˙add. Sabiex ji©u promossistandards g˙oljin tal-im©ibapoΩittiva, din il-politika hijabbaΩati fuq il-prinçipji ta’rispett sigurtà u r-responsab-biltà.

L-g˙an ta’ dan id-dokumenthuwa li joffri linji gwida g˙all-istituzzjonijiet edukattivi f’kaΩi-jiet meta j˙abbtu wiççhom ma’m©iba ˙aΩina, b˙al bullying,fost l-istudenti tag˙hom. Dawnil-linji gwida, però, xortawa˙da se jag˙tu l-opportunitàlill-iskejjel individwali li jindi-rizzaw dawn il-problemi bl-aktar mod li jqisu b˙ala adeg-wat.

Madankollu, l-iskejjelqeg˙din jintalbu biex japp-likaw metodi dixxiplinari li ma

jiddependux esklussivamentfuq theddid u kastigi, immaproçessi aktar demokratiçi lijinkludu lill-istudenti nfushomfejn ti©i fformulata filosofijaçara li tiddetermina d-drittijietu responsabbiltajiet tag˙hom.

Qafas li jirrifletti l-opinjonital-MUT

Dwar dan il-qafas, il-gazzetta

Kul lÓadd tkel lmet mal-President ta l -MUT KevinBonello, illi qal li l-Unjin tal-G˙alliema ilha snin tg˙id lihemm bΩonn strate©ija naz-zjonal i soda fejn t id˙ol l -im©iba fl-iskejjel, kif ukolldirezzjoni çara lill-iskejjel.Dwar dan i l -qafas, l -MUTanke kellha diversi laqg˙atmal-awtoritajiet u tat il-vedutitag˙ha.

Bonello qalilna wkoll li l-MUT t˙oss li l-qafas jirriflettisew dak li l-unjin kienet qedtg˙id dwar din il-kwistjoni.Madankollu, huwa sostna li l-qafas wa˙du mhux se jkunbiΩΩej jed. “Jekk m’a˙niex,issa, se nag˙tu r-riΩorsi lill-iskejjel sabiex jattwaw dan il-qafas, se jkollna biss doku-ment ie˙or mal-mi j iet l i˙ri©na li jintefa’ fuq xkaffaji©bor it-trab,” wissa Bonello.

Rapporti ta’ m©iba ˙aΩinakwaΩi kuljum

Il-President tal-MUT sostna lil-unjin tirçievi ˙afna rapportita’ natura differenti, kwaΩikul jum. Dawn ir-rapport ijvar jaw u j i t t rat taw ˙afnadrabi fuq im©iba vjolenti listudenti jimmanifestaw lejns˙abhom jew lejn l-edukaturitag˙hom, harassment, bully-ing, eçç.

“Fil-ma©©oranza tal-kaΩidawn j i©u solvuti interna-ment, speçjalment meta ssib©enituri jikkoperaw. Xi kaΩiji-et , però, idumu ˙afnag˙addejjin u ©ieli anke jid˙lul-A©enzi ja Appo©© u l -

Pulizija. Barra minn dan, l-iskejjel

huma komunitajiet minnhominfushom u l-im©iba tat-tfalhi affettwata direttament mill-im©iba tal-adult i l i j ie˙du˙siebhom u l i jg˙ixumag˙hom fid-djar u l-komu-nitajiet tag˙hom,” spjegalnaBonello.

G˙aldaqstant, huwa tal-fehma l i dan i l -qafas i r idiservi b˙ala g˙odda lill-iskej-je l biex j ie˙du azzjoni j ietf ’waqthom u effett ivi biexikunu jistg˙u jg˙inu lit-tfalkol lha. Dan g˙ax, fakkarBonello, l-im©iba ˙aΩina mataffettwax biss lit-tfal li qedjipperpetrawha, imma ankelill-kumplament tal-istudentifl-ambjent tal-iskola.

Il-President tal-MUT sa˙aqukoll dwar l-importanza li l-part i j iet involuti f is-setturedukattiv jaraw kif se jiffun-zjona dan il-qafas u jirreve-duh b’mod regolari. B’modpartikolari, billi issir enfasiakbar fuq ir-rwol tal-©eniturfl-edukazzjoni ta’ wliedu.

Min jixtieq jikkonsulta danid-dokument jista’ jag˙meldan fuq: www.goo.gl/3sCbeS

L-MUT TILqA’ L-LINJI GWIDA DWAR L-IMÌIBA LIAM GAUCI

liam@kullhadd.com

MUMENTI MIÇ-ÇELEBRAZZJONI TAS-SETTE GIUGNO

Ritr

atti:

DO

I

LOKALI KÓ 07|06|2015 03kullhadd.com

RITIANNE AGIUSritianne@kullhadd.com

“NAPPELLA LIL KULL MIN GÓANDU XI INFORMAZZJONI BIEX JERSAQ ’IL QUDDIEM”

Ikkuntat t ja t minn din i l -gazzetta, il-Ministru g˙as-Sa˙˙a u l-Ener©ija KonradMizzi ddeskriva b˙ala “gidbafa˙xija” l-istqarrija ta’ espo-nenti tal-Partit Nazzjonalistarigward il-˙sieb li bih inbenaMater Dei.

Sabiex jippruvaw ji©©usti-fikaw il-fatt li l-konkrit tal-binja tal-Emer©enza huwa ta’kwalità inferjuri u jinsab fistat ta’ deterjorazzjoni avvan-zata, deputat i ta l -OppoΩizz joni b˙al TonioFenech qalu li l-isptar makienx inbena bi l -˙sieb l ij iΩdiedu s-sular i fuqu, uhuwa g˙alhekk li dan majifla˙x g˙al iΩjed piΩ.

Madanakol lu l -Minis truMizzi sa˙aq l i d-diΩinnori©inali tal-isptar sar b’modli jkun jifla˙ espansjoni ver-tikali, g˙alhekk l-asserzjonita’ Fenech hija wa˙da g˙alkollox Ωbaljata.

Ta’ min wie˙ed jinnota limeta l -Gvern preΩent i˙abbar li kellu pjanijiet biexj ibni Ωew© sular i fuq l -Emer©enza, ˙add mil l -OppoΩizz joni ma ˙are©jikkore©i lill-Gvern u jg˙idluli hemmhekk ma setax isir,g˙ax l-Emer©enza ma nbni-etx b’dak il-˙sieb.

Kien biss meta sar mag˙rufli hemm id-difetti fil-binja lipersuni b˙al Tonio Fenech˙ar©u jg˙idu l i ma kinuxsorpriΩi b’din l-a˙bar.

Gvern preΩenti j i t lobstudju g˙al Ωew© sulari...gverni j iet preçedentijibnu sptar s˙i˙ ming˙ajrebda garanziji

U allura l-Gvern preΩenti kifsar jaf g˙all-ewwel darbab’din il-problema? Il-MinistruMizzi spjega li meta l-Gvern©ie biex iΩ id is-sular i ,impona kundizzjoni fuq minkien se jag˙mel ix-xog˙olbiex qabel t ibda l-espan-sjoni, isiru t-testijiet fuq il-bini eΩistenti. Kien hawn lig˙all-ewwel darba ˙are© li l-konkrit ma jifla˙x g˙al iktar

bini fuqu.Hawnhekk to˙ro© id-dif-

ferenza kbira bejn il-GvernpreΩenti u Gvernijiet preçe-dent i . Fi lwaqt l i l -GvernpreΩent i impona kundiz-zjonijiet ta’ ttestjar sempliçi-ment biex j inbnew Ωew©sulari, Gvernijiet preçedentiffirmaw ftehim ma’ Skanskal i j˙ol lhom minn kul lresponsabbiltà wara li jkuntlesta l-bini. Fi kliem ie˙or,Gvernijiet preçedenti kienulesti jonfqu €600 miljun fuqsptar ming˙ajr garanziji.

Lawrence Gonzi mawaqafx igerfex; iwa˙˙alfl-eks Ministru Joe Cassar

I l -Minis tru Konrad Mizziaççenna g˙al intervista l isaret nhar i l -Ìimg˙a l ig˙adda mil l -programm

Xarabank mal-eks Pr imMinistru Lawrence Gozi.

I l -Minis tru Mizzi qal l imatul din l - intervis ta DrGonzi ma waqafx igerferx.“Jg˙id li l-iffirmar tal-waiversuppost tela’ fil-laqg˙a tal-kabinett, allura g˙alfejn matelax? Jg˙id l i l -Minis truresponsabbli kien jaf biha,meta l-Ministru sar jaf wara-jh.”

Il-Ministru Mizzi jirreferiwkoll g˙al l -kwist joni ta l -˙sarat fil-©ibjun li nqalg˙ufl-2011, meta dak iΩ-Ωmien l-FMS aççet tat somma f lusbiex tirran©a l-˙sarat, bil-pattu l-kundizzjoni li Skanskama jkollhiex iktar x’taqsamma’ dak l i j i s ta ’ j inqala ’ .Dwar din Gonzi qal li kiekukien hu, ma kienx jaççettadik il-kundizzjoni. Dan allu-ra qed iwa˙˙al fil-Ministru

tas-Sa˙˙a ta’ dak iΩ-ΩmienJoe Cassar u f l -eks KapEΩekuttiv tal-FMS Brian StJohn, l i l lum huwa l-KapEΩekuttiv tal-midja tal-PartitNazzjonalista.

Dawra durel la biex mato˙ro©x l-inkjesta

Dwar ir-rapport tal-inkjestamill-Im˙allef Emeritus PhilipSciberras, il-Ministru Mizzisa˙aq li dan ©ie ppubblikatkollu.

Dan wara l-kjass li qajmetl-OppoΩizzjoni din il-©img˙afil-Parlament g˙aliex qalet liriedet tara r-rapport s˙i˙ tal-inkjesta, meta bdiet iddurdawra durella mal-legaliΩmibiex ma t˙allix lill-Gvern jip-preΩenta l-informazzjoni li˙ar©et mill-inkjesta.

Il-Ministru Mizzi sostna li

kemm ir-rapport ta’ din l-inkjesta, u anki r-rapport tal-Arup, ©ew ippubblikat ib’mod s˙i˙.

X’ji©u ppubblikati baqa’biss dokumenti o˙ra l ig˙adhom qed ji©u a©©ornatiqabel ma’ l-Gvern jippreΩen-ta l-kaΩ tieg˙u lil Skanska, udan sabiex ma jippre©udikaxil-poΩizzjoni tieg˙u. “Kolloxse nippubblikaw,” sa˙aq il-Ministru.

Óidma fuq erba’ livelli

Mistoqsi dwar il-pass li jmiss,i l-Ministru Mizzi spjega liissa l-Gvern qed ja˙dem fuqerba’ livelli differenti.

L-ewwel nett qed ja˙demmil- lat pol i t iku, fe jn qedj i tkel lem mal-Gvern tal -IΩvezja peress li Skanka hijakumpanija ÛvediΩa.

Mil - lat ta ’ legal i lokal i ,hemm i l -pul iz i ja l i qedjag˙mlu l-investigazzjonijiettag˙hom f i kwist joni j ietpotenzjalment kriminali b˙alfrodi.

Fuq livell soçjo-kummerç-jali, l-Gvern qed jikkoperama’ tim ta’ avukati fejn bdieti l -komunikazzjoni ma’Skanska dwar din il-proble-ma.

Imbag˙ad fuq livell ie˙or,qed tissokta l-inkjesta tal-Im˙al lef Emeri tus Phi l ipSciberras hekk kif ˙ar©uiktar dokumenti b’evdidenza©dida.

Appell g˙all - informaz-zjoni

Finalment il-Ministru Mizzig˙amel appell lil kull ming˙andu xi informazzjoni rig-ward affarijiet fil-bini u t-tlestija tal-isptar Mater Dei lima sarux kif suppost biexjersaq ’ i l quddiem, ˙al l ib’hekk il-Gvern ikun jista’j s ib tarf ta ’ din i l -kobblam˙abbla.

L-informazzjoni, li mhuxneçessarjament tkun marbutamal-konkrit, tista’ tg˙in lill-Gvern i©ib rimedju g˙at-telffinanzjarju li sofra l-poplu.“Flusna rr idu n©ibuhomlura,” temm jg˙id il-MinistruKonrad Mizzi.

Il-Ministru Mizzi jirreferi wkoll g˙all-kwistjoni tal-˙saratfil-©ibjun li nqalg˙u fl-2011, meta dak iΩ-Ωmien l-FMS aççettatsomma flus biex tirran©a l-˙sarat, bil-patt u l-kundizzjoni liSkanska ma jkollhiex iktar x’taqsam ma’ dak li jista’ jinqala’.Dwar din Gonzi qal li kieku kien hu, ma kienx jaççetta dik

il-kundizzjoni. Dan allura qed iwa˙˙al fil-Ministru tas-Sa˙˙a ta’dak iΩ-Ωmien Joe Cassar u fl-eks Kap EΩekuttiv tal-FMS Brian St

John, li llum huwa l-Kap EΩekuttiv tal-midja tal-PN.

04 07|06|2015 LOKALIKÓkullhadd.com

IÛ-ÛEJJED TAS-SUPERMARKETS JISTA’JMUR GÓALL-KARITÀIl-Ministru g˙all-Ambjent u l-IΩvi lupp Sostenibbli LeoBrincat ˙abbar f ’ Jum l-Ambjent li l-Gvern kien qedja˙dem biex jara Ω-Ωejjed tas-supermarkets j is tax j ibdajmur g˙all-karità.

F’kummenti li l-Ministru talil din il-gazzetta huwa qal liflimkien ma’ ministeri o˙rajndi©à beda jara jekk f’Maltatistax tg˙addi li©i, jew jaqbilxli tg˙addi li©i b˙alma ©ara fiFranza, fejn dak li jkollhomΩejjed is-supermarkets, u lijkun g˙adu ta j jeb biexji©i kkunsmat, ikunu obbli-gati li jag˙tuh lil dawk fil-bΩonn.

Reazzjoni poΩitt ivaimmedjata mill-NGOs

Huwa qal li g˙alkemm ir-reazzjoni kienet wa˙dapoΩittiva ˙afna mill-ewwel,kemm min-nies fil-midja u s-sit i soçjali kif ukoll minng˙aqdiet b˙al Al leanzaKontra l -Faqar u o˙rajn,huwa qal li t-tir tieg˙u huwali wara li ti©i mist˙arr©a l-prattiçità ta’ din il-propostaf’kuntest lokali, wie˙ed ikunir id i˙ares ukoll le jn i l -lo©istika biex ma jispiççawxg˙and in-nies f i l -bΩonnprodotti di©à skaduti.

I l - l i©i u l-esper jenzaFrançiΩa ser ji©u mg˙arblawkoll.

Sostna li kif mexa fil-kaΩtal-pjan dwar l-immani©©artal-iskart i˙oss li kwistjonib˙al din g˙andha ti©i trattata’l fuq mill-politika parti©jana,u kien deçiΩ li jekk il-proçess

ji©i deçiΩ li jitmexxa ’l qud-diem g˙andu jkun hemmkonsultazzjoni pubblika mill-aktar wiesg˙a, fost o˙rajnmal-benefiçjarji nfushom kifukoll mal-operaturi tal-istess

supermarkets, u l-korpi kos-titwiti u NGOs ikkonçernati.

“Bla dubju ta’ xejn, hekkkif l -OppoΩizzjoni kienetinvoluta fit-t˙ejjija tar-rapportdwar food waste, ser tkun

ikkonsultata dwar kwistjonib˙al din l i huwa vital i l ijkollha l-kunsens ta’ kul˙add˙alli jintla˙aq l-iskop a˙˙aritag˙ha u t irnexxi,” temmjg˙id il-Ministru Brincat.

‘IL FUQ MINN €1 MILJUN GÓAL 21 PROÌETT

Is-Segretarju ParlamentariIan Borg ilbiera˙ ˙abbar lise jkunu 21 dawk il-pro©ettimag˙Ωula li se jibbenefikawminn aktar minn €1 miljunminn fondi Ewropej sabiexjappo©©jaw l-Arti u l-Kulturafis-soçjetà tag˙na.

Is-Segretarju Parlamentari˙abbar dan waqt li kien qedj indir izza konferenza tal -a˙bari j iet f i l -KaΩin BandaSan Fi lep f ’ÓaΩ-Ûebbu©,liema kaΩin ukoll se jkunfost il-benefiçjari hekk kifdawn se jikkonvertu wa˙da

mis-swali tag˙hom fi skolatal-muΩika g˙ar-re©jun.

Huwa spjega li dawn il-pro©etti kollha kkwalifikawwara sej˙a l i saret mil l -Grupp Azzjoni Lokali tal-Majjistral li tamminstra fonditerritorjal i skont ir-re©junta˙t il-programm Leader.

Effettivament din kienetsej˙a l i se tkun qed tarainvestiment komplessiv blapreçedent g˙ar-Re©jun tal-Majjistral, qal Dr Borg.

Is-se j˙a kienet , f i l - fat t ,miftu˙a g˙al soçjetaj iet u

g˙aqdiet kif ukoll g˙al dawkl-intrapriΩi privati li humainteressati li jkomplu jkattrul-interess kulturali u artistikufi ˙dan is-soçjetà tag˙na.

Fuq kol lox, din kienetsej˙a wkoll li ppruvat til˙aq˙afna aspirazzjoni j iet tal-©enerazzjoni Ωag˙Ωug˙a udan huwa rifless ukoll fin-numru ta ’ g˙aqdiet taΩ-Ωg˙aΩag˙ l i se jkunu qedjuΩaw dawn il-fondi biex ite-jbu u j i f i rxu l -˙idmatag˙hom.

Is-Segretarju Parlamentari

Borg fera˙ lil dawk kollha liwrew interess f’din is-sej˙awaqt li awgura l-˙idma t-tajba lil dawk kollha li serikunu qed jibbenefikaw.

Huwa rringrazzja lil GruppAzzjoni Lokali tax-xog˙ol liqed jag˙mlu waqt li fakkar lif iΩ-Ωmien l i ©ej se jkunhemm aktar sej˙iet simil imil-programm Leader li serikun qed jara wkoll Ωieda fl-allokazzjoni ta’ fondi.

Pro©etti o˙ra li se jkunuqed jibbenefikaw minn dinis-sej˙a jinkludu pro©etti fi

˙dan bosta soçjeta j iet ,g˙aqdiet u intrapriΩi o˙ra,inkluΩi f is -S i©©iewi, f i r -Rabat, fi l-Mellie˙a, f ’Óad-Dingl i , f l - Imtarfa u f ’ÓalG˙arg˙ur.

“Is-sapport lejn dawn l-entitajiet kulturali li l-g˙antag˙hom huwa proprju li jip-promovu dawn l-esperjenzise jkunu appuntu qed jg˙inubiex tkompli titkattar kulturali tkompli tiΩviluppa u tifrexaktar l - ident i tà u l -˙siebwara kul l Grupp AzzjoniLokali,” temm jg˙id Dr Borg.

Kwistjoni b˙al din g˙andha ti©i trattata ’l fuq mill-politikaparti©jana, u jekk il-proçess ji©i deçiΩ li jitmexxa ’l quddiem,

g˙andu jkun hemm konsultazzjoni pubblika mill-aktar wiesg˙a

Din il-©img˙a fil-Parlamentissoktat id-diskussjoni dwar l-emenda tal-Att dwar l-Impjiegita’ Persuni b’DiΩabbiltà, li per-mezz tag˙ha min i˙addem sejkun obbligat josserva l-kwotata’ persuni b’diΩabbiltà lig˙andu jimpjega mieg˙u.

F’din id-diskussjoni ˙a sehemil-Ministru g˙all-Edukazzjoni ux-Xog˙ol Evarist Bartolo, lispjega fid-dettall il-qag˙da tal-persuni b’diΩabbiltà f’Maltaming˙ajr ebda parti©janiΩmu,fejn fost o˙rajn aççenna g˙ar-realtà kerha ta’ 95% tal-persunib’diΩabbiltà li huma qieg˙da, ul-effetti negattivi li n-nuqqasta’ impjieg ikollu fuqhom ufuq qrabathom.

IΩda eΩatt warajh tkellmet id-Deputat tal-PN Paula MifsudBonnici, li minflok irrikonixxi-et in-nuqqasijiet evidenti tal-Gvern preçedenti, ippruvattitfa’ t-tort ta’ dan id-diΩastrufuq il-Korporazzjoni g˙ax-Xog˙ol u t-Ta˙ri© (ETC).Mifsud Bonnici xe˙tet dubjufuq l-operat ta’ din il-korporaz-zjoni u staqsiet, fost o˙rajn,jekk l-intervisti mal-persunib’diΩabbiltà kinux qed isirusew u jekk l-abbiltajiet ta’dawn il-persuni kinux qedjitqabblu kif suppost max-xog˙lijiet li j i©u assenjatifihom.

Dwar din il-kwistjoni l-gazzetta KullÓadd talbet ir-reazzjoni tal-Uffiçjal KapEΩekuttiv tal-ETC Philip Rizzo,li minbarra li kien ilu snin twalfil-bord tal-ETC, g˙andu esper-jenza mill-qrib tad-diΩabbiltà.

Problema li ggravat madwarl-Ewropa fl-a˙˙ar 15-il sena

Is-Sur Philip Rizzo sostna li fir-rigward ta’ dubji dwar kemml-ETC qed twettaq xog˙olhatajjeb f’dak li g˙andu x’jaqsammal-impjiegi ta’ persunib’diΩabbiltà, tajjeb wie˙ed jin-nota li fl-Ewropa 40 miljunminn 80 miljun persunab’diΩabbiltà huma bla xog˙ol.

Apparti hekk, tul dawn l-a˙˙ar 15-il sena kien hemmΩieda sostanzjali fin-numru ta’persuni b’diΩabbiltà li masetg˙ux isibu impjieg bi qlig˙;l-effetti tal-kriΩi finanzjarja lilaqtet lill-Ewropa bejn l-2009 ul-2011 kienet tfisser li f’dawk lihuma opportunitajiet ta’xog˙ol l-ag˙ar li marru kienul-persuni b’diΩabbiltà.

“Minn dawn il-fatti g˙andnaindikazzjoni li l-problema makinitx f’Malta biss u g˙alhekkΩgur li mhux ©ejja mill-ETC,”stqarr Rizzo.

“1,400 impjieg g˙al persunib’diΩabbiltà baqg˙u mantuΩawx”

Il-Kap EΩekuttiv tal-ETC jispje-ga kif is-sitwazzjoni Ewropeakienet riflessa wkoll f’pajjiΩna.

G˙alkemm in-numru ta’ per-suni b’diΩabbiltà f’impjieg dej-jem kien wie˙ed baxx, ˙arsalejn l-a˙˙ar g˙axar snin lig˙addew turi li, filwaqt li fl-2004 kien hemm 1,472 per-suna b’diΩabbiltà f’impjieg,

sas-sena 2012 dawn naqsu bi15% g˙al 1,247.

“Jiena, billi kont ng˙ix barraminn Malta g˙al Ωmien twil,Ωgur ma nistax ng˙id jekk dakkienx it-tort tal-Gvern Malti,tal-ETC jew tal-kriΩi finanzjarjamatul dak il-perjodu,” sa˙aqRizzo.

“Li hu Ωgur huwa li tul l-a˙˙ar 25 sena l-gvernijiet likellna qatt ma implimentaw uinfurzaw il-li©i li tipprovdibiex kumpaniji, azjendi, li jim-pjegaw aktar minn 20 ru˙ iridikollhom mill-inqas 2% tal-˙addiema tag˙hom persunib’diΩabbiltà.”

Jg˙id g˙alhekk li b’riΩultat ta’dak in-nuqqas, ammont ta’madwar 1,400 impjieg g˙alpersuni b’diΩabbiltà baqg˙uma ntuΩawx.

“Wasal iΩ-Ωmien g˙alxog˙ol iebes fl-ETC”

“A˙na rridu nag˙mlu ˙afnaaktar,” sa˙aq Rizzo. “Wasal iΩ-Ωmien g˙al xog˙ol iebes fl-ETC g˙all-benefiççju tal-per-suni b’diΩabbiltà f’pajjiΩna.”

Spjega li l-mira tal-ETC hija liΩΩomm id kull Ωag˙Ωug˙ uΩag˙Ωug˙a b’diΩabbiltà billi l-ewwel tiddetermina permezzta’ assessjar vokazzjonali jekkil-persuna tistax tkun kapaçi,wara li ting˙ata ta˙ri©, li jkoll-ha impjieg normali.

L-ETC trid tara wkoll jekk il-persuna tkunx te˙tie©g˙ajnuna kontinwa permezzta’ Ωjarat perjodiçi minn jobcoaches, jew anke g˙ajnunaog˙la u permanenti fi ˙danambjent ta’ xog˙ol li jkun ta˙tsuperviΩjoni.

“Ikun xi jkun il-punt tat-tluq,l-g˙an tag˙na huwa li nip-provdu ta˙ri© personalizzatfid-dinja tax-xog˙ol biex fuqmedda twila ta’ Ωmien inwass-luhom f’post fejn ikun inqasme˙tie© l-intervent tal-istaff.”

Il-Fondazzjoni Lino Spiteri;inizjattiva li tiffaçilita l-impjieg ta’ persuni b’diΩab-biltà

Il-Kap EΩekuttiv sa˙aq li dawnse jkunu jistg˙u jag˙mluh per-mezz tal-Fondazzjoni LinoSpiteri, li tnediet riçentement uli hija frott ta’ ˙idma kon©untabejn l-ETC u min i˙addem.

Il-missjoni tal-FondazzjoniLino Spiteri hija li tg˙in kemmlil min i˙addem kif ukoll lill-impjegati b’diΩabbiltà biex it-tnejn ikunu jistg˙u jibbene-fikaw minn suq tax-xog˙olaktar aççessibbli u aktardivers.

Il-Fondazzjoni g˙andha l-g˙an li ssib modi biex bihomtne˙˙i l-barrieri u tkabbar l-opportunitajiet ta’ xog˙ol g˙alpersuni b’diΩabbiltà. Setag˙mel dan billi t˙ares lejn utg˙in fl-introduzzjoni ta’strate©iji ©odda ta’ xog˙ol uideat.

Inkarigata minn placing,ta˙ri© u appo©©

Is-Sur Rizzo spjega li din il-fondazzjoni se tkun qedta˙dem fuq diversi livellisabiex tibdel is-sitwazzjoni fejnjirrigwarda xog˙ol g˙al per-

suni b’diΩabbiltà fis-settur pri-vat.

Il-fondazzjoni se tie˙u ˙siebil-placing, fejn tassigura d-drittta’ persuni b’diΩabbiltà li jkunuinga©©ati fil-post adattat per-mezz ta’ involviment pro-fessjonali min-na˙a tal-Occupational Therapiststag˙ha. F’dan ir-rigward l-esperjenza Ewropea Çentralituri li huma 20% biss li jkunuje˙tie©u dik li hija mag˙rufab˙ala reasonable accomoda-tion (tibdil fil-façilitajiet eΩis-tenti fuq il-post tax-xog˙ol).

Il-fondazzjoni se tkun inkari-gata wkoll kemm mit-ta˙ri© ta’min i˙addem, biex jo˙loq il-kundizzjonijiet me˙tie©a g˙alimpjieg ta’ persuni b’diΩab-biltà, kif ukoll mit-ta˙ri© tal-impjegati konçernati biex ikungarantit Ωvilupp kontinwu tal-kapaçità.

Bl-iskop li tiΩdied ir-rilevanzau l-kompetenzi li l-persunib’diΩabbiltà jie˙du fis-swieq

tax-xog˙ol futuri, il-fondaz-zjoni se tikkopera ma’ istituz-zjonijiet edukattivi og˙la b˙all-ITS u l-MCAST.

It-twassil tal-g˙arfien se jkunukoll estiΩ g˙all-impjegati ta’kumpaniji kbar, fejn il-fondaz-zjoni se twassal lill-istaff kollul-importanza li jkunu inklussiviu li l-kumpanija tkun disabilityfriendly.

Finalment, il-FondazzjoniLino Spiteri se tkun ukoll stru-mentali biex toffri appo©© billitipprovdi servizzi ta’ kwalitàminn kmieni, kontinwi u blatfixkil.

L-esperjenza FrançiΩa, fejn il-kwota g˙al kumpaniji lij˙addmu aktar minn 20 ru˙hija ta’ 6%, hija li l-ispiΩaannwali g˙as-servizzi ta’appo©© g˙al kull persunab’diΩabbiltà fl-impjieg tvarjabejn €5,000 u €8,000. Hija s-sigurtà ta’ qafas istituzzjonalifit-tul b˙al dan li wasslet biexaktar minn 40 miljun minn

total ta’ 80 miljun persunab’diΩabbiltà madwar l-Ewropajsiru produttivi.

Matul l-2014 il-persunib’diΩabbiltà li sabu xog˙olΩdied b’108

Il-Kap EΩekuttiv tal-ETC PhilipRizzo temm jg˙id li huwa Ωgurli llum il-persuni b’diΩabbiltàqeg˙din jing˙ataw aktarwiden.

“L-ETC, li hija strumentalibiex dan il-widen ikun jista’j issarraf fil-konkret, hijafiduçjuΩa li x-xog˙ol iebes tal-implimentazzjoni tal-li©ijietikkonçernati, xog˙ol li ma sarxtul dawn l-a˙˙ar 45 sena,jing˙ata spinta sewwa ’l qud-diem tul din il-le©iΩlatura.”

Sostna li din il-fiduçja hijamsa˙˙a mill-fatt li tul din l-a˙˙ar sena (2014), il-persunib’diΩabbiltà li nstabilhom postfid-dinja tax-xog˙ol Ωdiedb’108.

LOKALI KÓ 07|06|2015 05kullhadd.com

“TUL L-AÓÓAR 25 SENA L-GVERNIJIET LI KELLNAQATT MA IMPLIMENTAW U INFURZAW IL-LIÌI”

L-ETC hija fiduçjuΩa li x-xog˙ol iebes tal-implimentazzjoni tal-li©ijiet ikkonçernati, xog˙ol li masarx tul dawn l-a˙˙ar 45 sena, jing˙ata spinta sewwa ’l

quddiem tul din il-le©iΩlatura

KIF SE JIÌI EMENDAT L-ATT DWAR L-IMPJIEG TA’ PERSUNI B’DIÛABBILTÀ?

– Attwalment dan l-Att jistabbilixxi li kull kumpanija li timpjega iktar minn 20 persuna, irid ikollhakwota ta’ 2% tal-impjegati li jkunu persuni b’diΩabbiltà.

– Permezz tal-emenda, kumpanija li tonqos milli tosserva l-kwota msemmija tintalab mill-ETC biextag˙mel kontribuzzjoni annwali ta’ €2,400 g˙al kull persuna b’diΩabbiltà li suppost tkun fl-impiegtag˙ha, sa massimu ta’ €10,000.

– Din l-emenda ΩΩid li g˙as-sena 2015, il-kumpanija g˙andha t˙allas l-ekwivalenti ta’ terz ta’ din il-kontribuzzjoni. Matul l-2016 l-ammont tal-kontribuzzjoni g˙andu jiΩdied g˙al Ωew© terzi tal-ammontli g˙andu jit˙allas, filwaqt li matul l-2017 ikun japplika l-ammomt totali tal-kontribuzzjoni.

– Dawn il-kontribuzzjonijiet se jmorru ©o fond nazzjonali g˙all-integrazzjoni ta’ persuni b’diΩabbiltà,biex b’hekk il-Gvern ikun jista’ jinvesti f’dawn il-persuni u jkompli jassistihom biex isibu impjieg ma’min hu lest li j˙addimhom.

– IΩda t-tibdil mhux se jsir biss f’dan l-Att. Minbarra li jippenalizza lil min ma josservax il-li©i, il-Gvern ˙a ˙sieb ukoll li j˙ajjar lill-kumpaniji biex josservaw il-kwota billi jag˙tihom inçentivi fiskali.Dawn l-inçentivi jinkludu eΩenzjoni mill-˙las tas-sigurtà soçjali, u l-possibbiltà li jing˙ataw sa 25%mill-paga tal-impjegat, sa massimu ta’ €4,500 g˙al kull persuna.

– L-inçentiv fiskali g˙al min josserva l-kwota huwa kwaΩi d-doppju tal-piena g˙al min ma josser-vahiex. Din il-politika turi li l-Gvern huwa iktar lest li jippremja lil min jikkopera, milli ‘jikkastiga’ lilmin ma jikkoperax.

– Apparti dawn l-inizjattivi, matul din is-sena Ωdiedet l-g˙ajnuna g˙al persuni b’diΩabbiltà permezzta’ sheltered employment u l-Fondazzjoni Lino Spiteri, fost o˙rajn.

IL-KWOTA GÓALL-IMPJIEG TA’ PERSUNI B’DIÛABBILTÀ

RITIANNE AGIUSritianne@kullhadd.com

Philip Rizzo, Uffiçjal Kap EΩekuttiv tal-ETC

06 07|06|2015 LOkALIkÓkullhadd.com

Il-Ministru g˙all-Finanzi Edward Scicluna ddiskuta l-opportunitajiet g˙alinvestiment ©did u tkabbir f’Malta mas-Sa Alison Hill, il-Kap EΩekuttiv tal-Argus, grupp internazzjonali li joffri firxa ta’ prodotti relatati ma’ servizziassigurattivi u finanzjarji f’numru ta’ swieq. Il-laqg˙a saret waqt Ωjara fl-uffiççju prinçipali tal-Argus f’Ta’ Xbiex.

Is-Sa Hill kienet akkumpanjata mill-Kap EΩekuttiv tal-Argus InsuranceAgencies Ltd, Dr Vanessa Borg, u eΩekuttivi o˙ra mill-Argus Group. Il-Ministru kellu wkoll l-opportunità li jiltaqa’ mat-tletin impjegat tal-kumpani-ja, kif ukoll grupp ta’ Ωg˙aΩag˙ li jappo©©jaw lil din il-kumpanija permezz

tal-iskema tax-Sheltered Employment Training sponsorjata mill-ETC.Il-Ministru Scicluna fa˙˙ar l-industrija tal-assigurazzjoni g˙all-kontribut

tag˙ha g˙all-ekonomija nazzjonali, mhux biss permezz tal-˙olqien ta’ oppor-tunitajiet ta’ impjieg, iΩda wkoll grazzi g˙all-esportazzjoni tas-servizzitag˙ha.

Is-Sa Hill qalet li, hekk kif il-firxa ta’ prodotti offruti mill-Argus tkomplitespandi, il-Grupp qed jing˙ata l-kura©© biex ikompli jinvesti f’Malta, b’modpartikolari fis-settur tal-penzjonijiet privati. B˙alissa, il-ferg˙a lokali tal-Argustipprovdi firxa wiesg˙a ta’ servizzi ta’ assigurazzjoni.

IÛIdU L-INvESTIMENT F’PAjjIÛNA

SETTUR IMPORTANTI GÓAL MALTA

Ilbiera˙ il-Ministru g˙at-TuriΩmuEdward Zammit Lewis ippreΩenta ç-çer-tifikati lil g˙axar membri tal-klabb litemmew it-ta˙ri© fil-pilota©© ta’ ajru-plani tat-tip microlight. Waqt din l-okkaΩjoni, Zammit Lewis innota kif fiFrar li g˙adda pajjiΩna ççelebra passewlieni fl-avjazzjoni, il-100 sena tal-avjazzjoni f’Malta. F’din l-okkaΩjonikien imfakkar kif ajruplan marittimutat-tip Folder-Type 135 tar mill-Port il-Kbir g˙all-ewwel darba biex kitebpa©na importanti l-istorja tal-avjazzjonilokali.

“Dan iç-çentinarju,” sostna l-Ministrug˙at-TuriΩmu, “kien okkaΩjoni g˙alinabiex nirriflettu fuq il-kisbiet varji liwasslu g˙all-iΩvilupp notevoli tal-avjaz-zjoni Maltija, u biex napprezzaw l-importanza kbira ta’ dan is-setturillum.” Huwa sostna wkoll li, matuldawn iç-çelebrazzjonijiet, sar aktarkonxju li minkejja l-konnotazzjonijietkummerçjali assoçjati mal-avjazzjonillum, g˙ad hemm ˙afna li g˙alihom ita-jru l-ajruplani hija sempliçimentkwistjoni ta’ passjoni.

“Huwa interessanti li wie˙ed jinnota lil-klassi microlight ta’ ajruplani qedtiΩdied kemm fil-popolarità, kif ukollis-sofistikazzjoni,” sostna l-Ministrug˙at-TuriΩmu.

“It-titjir qabel kien esklussivamentg˙as-sinjuri u l-privile©jati. Madankollu,il-popolarità dejjem tiΩdied tal-micro-

lights, ippermetta li nies minn kull set-tur tal-˙ajja jissodisfaw il-˙olmatag˙hom u jgawdu l-esperjenza eΩiler-anti tat-titjir. B’mod sinifikattiv, g˙all-industrija tal-avjazzjoni tag˙na, it-titjirtal-microlights huwa wkoll opportunitàg˙al piloti kummerçjali prospettivi biexjiksbu firxa ta’ esperjenza aktar minndik offruta mill-korsijiet ta’ ta˙ri© rego-lari.”

Radar ©did fil-Fawwara

Nhar il-Ìimg˙a li g˙adda, il-Ministrug˙at-TuriΩmu Ωar pro©ett ie˙or marbutmal-avjazzjoni, ji©fieri l-inawgurazzjoniuffiçjali ta’ radar ©did fil-Fawwara, il-Ministru g˙at-TuriΩmu Edward ZammitLewis fa˙˙ar il-˙idma g˙aqlija li l-MaltaAir Traffic Services (MATS) qed t˙ejjifejn jid˙lu pro©etti kapitali. Il-Ministrug˙at-TuriΩmu rrefera li matul din is-sena din il-kumpanija bniet ir-radar©did fil-Fawwara, pro©ett li jammontag˙al €2.5 miljuni.

Ix-xog˙lijiet ta’ kostruzzjoni fuq it-tieni radar li huwa stazzjonat fil-Fawwara ©ie kkummissjonat f’Awwissu2013, wara sensiela ta’ diskussjonijietdwar il-post preferut g˙al dan.F’Diçembru tal-2014, il-kostruzzjoni,inkluΩ il-koppla tal-antenna, kienukompluti, iΩda t-testijiet u ç-çertifikaz-zjoni ˙adu ˙ames xhur o˙ra biex illumqed iniedu dan ir-radar fil-Fawwara,

tenna l-Ministru g˙at-TuriΩmu EdwardZammit Lewis.

Il-MATS impenjat ru˙ha li tag˙Ωel is-sit tal-Fawwara biex jippermettu ra©©ita’ azzjoni simili g˙al dak provdut mir-radar stazzjonat f’Óad-Dingli li jokkupal-og˙la punt f’Malta. L-g˙an prinçipalitar-radar tal-Fawwara huwa me˙tie©g˙al skopijiet en route, ji©ifieri, g˙as-sorveljanza ta’ ajruplani li jtiru fiΩ-Ωonatal-ajru Maltija ming˙ajr inΩul f’pajjiΩna.

Il-MATS ˙adet ˙sieb li tag˙mel uΩumassimu ta’ dan ir-radar. Min˙abba l-post strate©iku tieg˙u fil-Fawwara, ir-radar se jkun jista’ jservi b˙ala back-uptar-radar f’Óal Far meta dan ikun ta˙tmanutenzjoni.

L-ikkummissjonar ta’ dawn iΩ-Ωew©radars, fisser il-Ministru g˙at-TuriΩmuEdward Zammit Lewis, se jippermetti l-MATS biex tistabbilixxi Ωieda ta’ sorvel-janza. Barra minn hekk, il-MATS setkun qed t˙addan l-istandards tal-ICAOkif ukoll tal-Eurocontrol g˙al skopijiettal-avjazzjoni çivili kkonçernati.

Riçerka u innovazzjoni

Il-kumpanija g˙andha numru ta’pro©etti kbar o˙ra li f’dan il-mumentqed ji©u mfassla u l-pjan hu li ji©uimplimentati fuq perjodu qasir umedju. Il-MATS qed tie˙u sehem ukollfi pro©etti ta’ riçerka u innovazzjoni ffi-nanzjati mill-Unjoni Ewropea flimkien

ma’ fornituri o˙ra li jirrigwardjaw is-servizzi ta’ navigazzjoni bl-ajru. Pro©ettib˙al dawn huma mmirati biex jg˙inulill-MATS iΩommu mas-servizzi modernitan-navigazzjoni bl-ajru u l-iΩviluppiteknolo©içi fis-settur, sa˙aq il-Ministrug˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewis.

L-industrija tas-servizzi ta’ navigaz-zjoni bl-ajru huwa regolat bl-a˙jar mod,speçjalment b’regoli Ewropej. Dawn il-li©ijiet g˙addejjin b’tibdil kontinwu bil-g˙an li l-industrija dejjem tkun aktarsigura u effiçjenti. Apparti dan, il-Ministru g˙at-TuriΩmu sostna li l-MATSkompliet bil-˙idma kontinwa differentib˙al pro©etti ©odda tal-ATM (Air TrafficManagement) System Upgrade u l-Voice Communications System kif ukolll-a©©ornament tal-©enerazzjoni ta’ener©ija awΩiljari li huma kruçjali g˙all-g˙ajxien tal-istess kumpanija.

Fix-xhur li ©ejjin se jkun komplut ix-xog˙ol kollu fuq il-workshops il-©oddag˙as-sezzjoni teknika. G˙all-ewweldarba g˙as-sena 2013, grazzi tax-xog˙ol li qed isir mill-˙addiema, il-MATS ˙allset lill-Gvern dividend ta’nofs miljun ewro. Il-kumpanija qieg˙datag˙mel sforzi o˙ra biex tibbaΩa l-g˙ajxien tag˙ha fuq id-d˙ul li ti©©eneraming˙ajr il-˙tie©a ta’ g˙ajnuna mill-Gvern, tant li fis-sena 2014 irre©istratprofitt nett qabel it-taxxa ta’ €5.2milju-ni, kompla jg˙id il-Ministru g˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewis.

LOKALI KÓ 07|06|2015 07kullhadd.com

Yvette Buhagiar bniet reputaz-zjoni tajba ˙afna b˙ala kan-tanta u g˙annejja ta’ stoffa.Imma, wie˙ed irid japprezzawkoll it-talenti tag˙ha fil-qasam taΩ-Ωfin flamenco u fid-drama, kif tixhed din l-inter-vista esklussiva. Dawn l-esper-jenzi kollha wasslu lil din il-persuna biex tkun parti essen-zjali minn dan il-muΩajk tantçentrali fil-kultura Maltija.

Tfulitha u l-im˙abba g˙all-arti performattiva

Il-formazzjoni tag˙ha kienetimΩewqa minn ˙afna esper-jenzi relatati mal-arti perfor-mattiva. Madankollu kienhemm u˙ud li ©raw b’kumbi-nazzjoni u o˙rajn li fittxithomhi personalment. “Sa mill-etàta’ 7 snin kont involuta fil-kantmeta ng˙aqadt mal-kor tat-tfaltal-parroçça. Imbag˙ad manaqasx is-sehem tieg˙i fil-kortat-tfal tal-iskola. Fiç-çentrutal-Museum kont tg˙allimt il-kitarra folkloristika u dderi©ejtplays muΩikali wkoll. Fl-età ta’erbatax-il sena kont iddebbut-tajt b˙ala solista bil-kanzunet-ta Memories me˙uda mill-musical popolari Cats.Imbag˙ad bdejt nidderi©i kortat-tfal li kien ila˙˙aq mal-40ru˙ bejn kitarristi u kantanti.Aktar tard fl-età ta’ 19-il senaffurmajt grupp ta’ kitarristibiex janimaw il-quddies tal-Óadd filg˙odu fil-kappellamedjevali ta’ San Girgor, iΩ-Ûejtun. Kien f’dan iΩ-Ωmien libdejt nit˙arreg fil-kant klas-siku ma’ Antoinette Miggiani uMiriam Cauchi,” spjegatb’reqqa Buhagiar.

Esperjenza ta’ tag˙limf’diversi pajjiΩi

Wara dawn l-avvenimenti

kollha, ftit wara, Buhagiarinkitbet g˙al kors tad-dramamal-Malta Drama Centre fejnqattg˙et ˙ames snin ta’ for-mazzjoni teatrali. Hawnhekkhija ˙admet ma’ bosta artistibravi b˙al Karmenu Aquilina,Paul Portelli, Marcel Theuma,Mario Azzopardi, kif ukollAlbert Marshall. Kien hawn-hekk li hi bdiet tit˙ajjar g˙aΩ-Ωfin flamenco u g˙alhekkemigrat lejn Sevilla fejniltaqg˙et ma’ Concha Varga,Juan de kis Reyes u ÇikkaGrima fost ˙afna artisti bravifid-dinja tal-flamenco.“F’Sevilla t˙arri©t fiΩ-Ωfin ukant tal-flamenco. WaraSevilla mort Edinburgu, l-Iskozja, fejn komplejt insegwil-kant, iΩ-Ωfin u d-drama f’kor-sijiet diversi. Wara din l-odis-sea tieg˙i ltqajt ma’ g˙annejjau kitarristi Maltin bil-˙sieb lina˙dem xog˙ol mag˙hom ubdejt nin©ibed lejn l-g˙ana fil-g˙oli u d-daqq kumpless tal-kitarra Maltija. Dan l-interess˙adni fl-G˙anafest meta ltqajtma’ Noel D’Amato li tani ç-çans li nie˙u sehem f’dan il-qasam,” qalet Buhagiar.

Talent fil-vuçi

Ta’ min isemmi li Buhagiartkanta diversi forom ta’ g˙anau g˙alhekk dan ifisser li hig˙andha t-talent ta’ vuçi ver-satili ˙afna g˙all-g˙ana. Fil-fatt, meta mistoqsija fuq kifaddattat g˙al dawn l-istili dif-ferenti, Buhagiar fissret li l-vuçi hi mekkaniΩmu sinjur˙afna, speçjalment jekktit˙addem f’©eneri differenti.“Nemmen li kull esperjenza likelli g˙enet biex il-vuçi tieg˙itg˙allmet taddatta g˙al stilidifferenti ta’ kant u g˙ana,”sostniet Buhagiar.

Illum din il-persuna hija

meqjusa b˙ala wa˙da mill-artisti l-aktar imfittxija fl-G˙anafest u dan kollu wasalminn bosta kollaborazzjonijietli kollha kienu memorabbli.Kien hawnhekk li semmietb’mod partikolari l-g˙ana fil-g˙oli ta’ Mikiel l-IΩgej fil-Ìonna tal-Argotti waqt l-G˙anafest; g˙ana ta’ botta urisposta ma’ Joe Grech ta’Ra˙al Ìdid fil-Buskett waqt l-Imnarja; kif ukoll programmta’ fuΩjoni ta’ g˙ana, rap, fla-menco fi sfond ta’ folklorMalti ma’ Joe ta’ Ra˙al Ìdid ul-grupp rebbie˙ fl-g˙anja tal-poplu kulturali.

Im˙abba kbira

Fid-dawl ta’ dan kollu,Buhagiar issa hija mag˙rufab˙ala wa˙da mill-g˙annejjamoderni tant li g˙afset il-kar-riera muΩikali tag˙ha fuq l-g˙ana. X’kienet ir-ra©uni?“Dan ©ara g˙ax sibt rwolinteressanti u importanti fil-qasam tal-g˙ana Malti. Qalbit˙abbat din il-muΩika u kun-tenta li sibt posti fil-qasam ta’dan l-element essenzjali fil-kultura Maltija. Nemmen li s-sehem tieg˙i jag˙ti kuluri©odda lil dan il-qasam metatikkonsidra l-esperjenzi u t-teknika li qed in©orr mieg˙i,”sostniet b’determinazzjoni dinil-kantanta brava.

Influwenzi interessanti

Influwenzi interessanti li sem-miet Buhagiar kienu n-nannutag˙ha bl-isem ta’ Ìor© miΩ-Ûejtun li kien ikellimha ˙afnafuq l-g˙ana, ommha li hi seg-waçi tal-g˙ana, kif ukoll il-ku©in ta’ ommha bl-isem ta’Fredu l-Indjan li hu g˙annejinnifsu. “It-trobbija tieg˙ikienet imdawra ma’ dak kollu

li jag˙milna Maltin, ir-razzetttan-nannu, il-kamra tal-fniekta’ missieri, in-noli fuq il-qieg˙a, l-ewwel rummiena fl-ewwel sajjetta, il-˙rejjef, il-˙obΩ biΩ-Ωejt fil-fardal tan-nanna Çikka, il-pulpetti tal-artikli tan-nanna TereΩ u t-tutli jtebba’ ma’ xatt il-ba˙ar,”qalet Buhagair.

Apparti minn hekk, din hijawkoll miΩΩew©a ’l-muΩiçistJoe Grech li huwa direttamentmarbut mal-g˙ana. Grechhuwa g˙annej mill-aqwa u huwkoll mag˙ruf minn bostag˙all-˙sieb a©li tieg˙u, tant likapaçi jinse© g˙axar strofit’g˙ana ming˙ajr qalba jewstrofa muΩikali biex l-g˙annejikollu çans ja˙seb. Grechhuwa mfittex ˙afna wkoll mit-tfal g˙ax huwa kapaçijg˙annihielhom fuq su©©ett lijag˙tuh dak il-˙in. “It-tfaltg˙idx kemm tinteressahomdin it-tip ta’ interazzjoni mal-g˙annej. Permezz ta’ Joe,illum jien nifhem aktar kemmhi kumplessa u sinjura l-g˙ana Malti ja. Jien u Joeg˙andna bosta xog˙lijiet li˙loqna flimkien. Qed nisten-new li jkollna l-opportunità linaqsmu dan ix-xog˙ol mal-pubbliku,” Ωvelat Buhagiar.

“Il-folk g˙andu j˙abbat il-polz tal-poplu”

“Irridu nieqfu npo©©u dak lihu Malti f’niçça. Il-folk Maltihu l-poplu Malti allura jiennemmen li l-folk g˙anduj˙abbat il-polz tal-poplu uninqalg˙u minn dak li huantik bla ma nitiflu l-identitàtag˙na. Minflok, g˙andu jkunhemm post u ˙in g˙all-g˙annejja tal-lum biexjag˙mlu esperimenti tag˙homflimkien ma’ artisti o˙ra,”qalet b’konvinzjoni Buhagiar.

Fil-fatt, ˙afna mill-g˙annejjahuma nies tal-familja u mal-jum qeg˙din ja˙dmu g˙all-˙obΩa ta’ kuljum. G˙aldaqs-tant ftit jibqa’ ˙in u ener©ijabiex wie˙ed jo˙loq affarijiet©odda. Biex ma nsemmux li l-˙las ta’ xog˙ol ©did huwamiΩeru u ma jag˙ti ebdainçentiv.

Meta mistoqsija fuq l-affariji-et li g˙andha ppreparatag˙all-G˙anafest tal-©img˙a d-die˙la, Buhagiar Ωvelat li dinis-sena se tg˙anni fattori©inarjment miktub minnJoe Grech ta’ Ra˙al Ìdid, lissemma f’din l-intervista, kifukoll se tkun qed ta˙demmal-Ensamble ta’ EricPlumpton, liema okkaΩjoni setkun l-ewwel darba g˙alijag˙ax se tg˙anni ma’ dawn il-kitarristi tant bravi. Kienhawnhekk li hi tenniet u˙e©©et lil l-poplu Malti uG˙awdxi biex jattendi bi˙©aru g˙al dan l-G˙anafestliema attività tag˙milna vera-ment Maltin fil-veru sens tal-kelma.

L-G˙anafest, li mill-©did sejsir fil-©onna pittoreski tal-Argotti, il-Furjana, huwa meratal-passat, il-preΩent, u anke l-futur ta’ pajjiΩna, grazzi g˙all-bosta kanzunetti li jirriflettu l-istorja sinjura u l-qag˙da soç-jali Maltija llum, g˙all-inqasg˙al min verament japprezzal-muΩika tag˙na. Dan il-festi-val huwa organizzat mill-Kunsill Malti g˙all-Arti bl-appo©© tal-Ministeru tal-Ìus-tizzja, Kultura u Gvern Lokali,CHOGM Malta 2015, fosto˙rajn. Dan se jittella’ bejn it-12 u l-14 ta’ Ìunju fil-Ìonnatal-Argotti, il-Furjana u s-sera-ta tibda fis-7pm. Iktar tag˙rifjista’ jinkiseb permezz tas-sitelettroniku www.maltafolk-musicfestival.org.

“QALBI TÓABBAT DIN IL-MUÛIKA, KUNTENTA LI SIBT POSTI FIL-KULTURA MALTIJA”

Ritr

att:

Elis

a V

on B

rock

dorf

f

08 07|06|2015 lOKaliKÓkullhadd.com

iBBullJar FuQ iX-XOGÓOl uKOllId-Deputat Laburista Dr Etienne Grech fakkar li l-ibbulljar ma jsirxbiss fl-iskola, iΩda anke fuq il-post tax-xog˙ol.

Fi stqarrija ma˙ru©a mill-Partit Laburista nhar il-Ìimg˙a, Dr Grechqal li dak li ji©ri fid-dinja tat-tfal, ise˙˙ ukoll f’dik tal-adulti.

“Meta nisimg˙u l-kelma bullying, ˙afna minnha pront ja˙sbu fit-tfal.” Sostna li probabbilment dan ji©ri riΩultat tal-kampanji qawwija lisaru tul is-snin bl-iskop li jqajmu kuxjenza fuq dan il-fenomenu u l-konsegwenzi koroh li jista’ jkollu.

“Madankollu, il-bullying ma jiqafx fil-bit˙a tal-iskola. Dak li ji©ri fid-dinja taΩ-Ωg˙ar, sfortunatament ©ieli jsir ukoll fid-dinja tal-adulti. Ankejekk forsi nisimghu inqas dwaru, teΩisti realtà ta’ bullying fuq il-posttax-xog˙ol,” sa˙aq it-Tabib Grech.

Sostna li ˙afna jibΩg˙u jitkellmu dwar dak li jkunu g˙addejjinminnu g˙ax jibΩg˙u li jitilfu xog˙olhom. O˙rajn i˙ossu li se jit-waqqg˙u g˙aΩ-Ωufjett. Jaf ikun hemm min jitkellem iΩda ma jsibxappo©© jew lil min jg˙idlu li qed jag˙mel g˙a©eb mix-xejn. Sa˙aq lidan m’g˙andux ikun aççettabbli.

“Importanti li l-˙addiema jkunu jafu li g˙andhom id-drittijiet. Bil-kontra tal-perçezzjoni Ωbaljata li jista’ jkun hawn, pajjiΩna, b˙al ˙afnapajjiΩi o˙ra Ewropej, g˙andu li©ijiet li jindirizzaw dawn is-sitwazzjoni-jiet u jag˙mlu enfasi partikolari fuq il-fastidju jew l-intimidazzjonisesswali, u d-diskriminazzjoni abbaΩi ta’ razza jew reli©jon.”

Sa˙aq li fil-fehma tieg˙u l-unjins tal-˙addiema g˙andhom rwolimportanti f’dan ir-rigward, biex mhux biss iqajmu kuxjenza dwar l-ibbuljar fost il-˙addiema u min i˙addem, iΩda wkoll li jassistu lill-˙addiema jipproçedu legalment jekk is-sitwazzjoni ma tissolviex.“Li wie˙ed ibaxxi rasu mhijiex is-soluzzjoni,” temm jg˙id id-Deputat

Etienne Grech.

L-g˙aqda non-governattiva Front Óarsien ODZ ilbiera˙ ˙abbret lise torganizza protesta pubblika fil-Belt Valletta nhar is-Sibt 20 ta’Ìunju.

It-tema tal-protesta nazzjonali se tkun Save Ûonqor, u danminkejja li sal-lum g˙ad m’hemm xejn definit dwar is-sit tal-uni-versità Amerikana.

Tant hu hekk li l-Gvern qed jag˙mel eΩerçizzju ta’ konsultaz-zjoni pubblika biex jevalwa s-siti disponibbli kollha g˙al dan il-pro©ett li g˙andu l-g˙an li jirri©enera n-Nofsinhar ta’ Malta.

Il-Prim Ministru, fil-fatt, sostna li l-Gvern lest jikkunsidra kull sitalternattiv, u huwa dispost ukoll li jifrex l-università fuq iktarminn sit wie˙ed, imbasta dawn ikunu fin-na˙a t’isfel ta’ Malta.

L-g˙aqda qalet li f’din il-protesta se titlob lill-©vern isegwi l-pjanlokali u jiΩgura li Ω-Ωona kollha taΩ-Ûonqor tkun parti minn parknazzjonali fejn l-ebda Ωvilupp ma jista’ jsir, u l-g˙ajxien tal-bdiewa ji©i m˙ares.

Front Óarsien ODZ sostniet li l-protesta hi wa˙da taç-çittadini use tkun wa˙da mhux parti©jana u miftu˙a g˙all-parteçipazzjonita’ nies minn kull qasam tal-˙ajja u twemmin politiku.

L-g˙aqda qalet li l-protesta qed ti©i organizzata miç-çittadini liwaqfu dan il-front u mhux mill-partiti politiçi.

Fil-protesta tal-PN nhar il-Óadd li g˙adda, din l-g˙aqda g˙aΩletli ma tipparteçipax. Carmel Cacopardo, li huwa wkoll membru ta’din l-g˙aqda, ming˙ajr tidwir mal-lewΩa, il-©img˙a l-o˙ra qal limhux se jattendi g˙all-protesta tal-PN g˙ax huwa ma jipprotestaxma’ min huwa ipokrita.

ÛONQOr Fil-Mira

Trade Malta Ltd, l i hi jas˙ubi ja pubbl ika-pr ivatabejn i l -Gvern Malt i u l -Kamra ta l -Kummerç, l -IntrapriΩa u l-Industrija ta’Mal ta , ˙atret l i l AntonButt ig ieg b˙ala l -KapEΩekutt iv tag˙ha waraproçess ta’ sej˙a pubblika.

Stabbi l i t f ’Diçembru l ig˙adda u b˙alissa bbaΩataf’Tignè Point f’Tas-Sliema,Trade Malta hi ja a©enzi jaeΩekuttiva ddedikata g˙all-appo©© tan-negozji Maltinbiex jil˙qu swieq barranin biprodotti u servizzi tag˙hom.

B˙ala l-Kap EΩekuttiv, is-Sur Buttigieg se jmexxi lit-tim eΩekuttiv biex jg˙in in-negozji Maltin ibbaΩati fis-swieq barranin. Huwa se jir-rapporta lill-bord tad-diret-turi ta’ Trade Malta mmexximinn David G. Curmi b˙ala

chairman, flimkien mal-Prof.John Mamo, TonioCasapinta, Frank V. Farrugia,Stephen Sul tana, PaulaCalamatta u Andrew ImreGatesy.

Trade Malta, li bdiet toperamix-xahar l i g˙adda,ing˙atat ir-responsabbiltà lit ikkordina u tirreklama l-missjonijiet kummerçjali lijkunu de˙l in u ˙er©in,tappo©©ja laqg˙at kummerç-jal i bilaterali , u t irr içerkaopportunitajiet tas-suq, fostservizzi o˙ra.

Il-missjoni tag˙ha tinkludidik li tiggwida lin-negozjibiex jesploraw mudelli varjili jinkludu franchising, kifukoll jg˙inuhom jiffurmawpakketti b’servizzi speçjaliz-zati li jolqtu a˙jar lis-swieqinternazzjonal i ujappo©©awhom biex jilliçen-

zjaw in-negozj i u l -markitag˙hom.

Is-Sur Buttigieg ing˙aqadma’ Trade Malta wara ˙idmali wettaq f’Business LeadersMalta , i l -kumpani ja tas-servizzi g˙an-negozji, fejnkien Diret tur ta l -Operazzjonijiet.

Preçedenetement, huwakien Business Administrationand Development Managerma’ Panta Lesco, KonsulentAmministrattiv mad-ditta tar-r içerki tas-suq u ta˙r i©MISCO, kif ukoll Ekonomistamal-Bank Çentrali ta’ Malta.

Huwa ggradwa mal-Univers i tà ta ’ Mal tab’Baççellerat fil-Kummerç fl-2000 qabel ma g˙amelMasters f l -EkonomijaInternazzjonali u l-Ìestjoniminn SDA Bocconi, l-iskolatan-negozju bbaΩata f’Milan.

Trade MalTa lTd TaÓTar Kap eÛeKuTTiv

LokALI kÓ 07|06|2015 09kullhadd.com

IRRAPPURTATA NIEQSARuth Attard ta ’ 27 senakienet irrappurtata nieqsanhar il-Ìimg˙a.

Attard intlem˙et l-a˙˙arnhar il-Óamis filg˙axija fl-in˙awi ta’ Wied iΩ-Ûurrieq, ukienet liebsa libsa sewda.

Kull min g˙andu xi infor-mazzjoni dwar din it-tfajlahuwa mitlub jag˙mel kuntattmal-pulizija b’mod kunfiden-zjali fuq 2122 4001 jew iΩurl-eqreb g˙assa.

ATTIVITÀ SUÇÇESSIl-BBQ li ©ie organizzat ilbiera˙ quddiem iç-Çentru NazzjonaliLaburista fil-Óamrun kien suççess, b’attendenza kbira tant li l-imwejjed numeruΩi ©ew ibbukkjati kollha.

Minn kmieni t-triq ta’ quddiem iç-çentru rat atmosfera brijuΩabid-daqq tad-diski u l-fer˙ ta’ ˙bieb li ltaqg˙u g˙al din l-attivitàb’risq il-Partit Laburista.

Dawk kollha li attendew kielu mill-ikel varjat ippreparat g˙all-okkaΩjoni, filwaqt li segwew il-log˙ba tant mistennija ta’ Juventusversus Barcelona.

10 07|06|2015 opINJoNIKÓkullhadd.com

Patri Mario Attard

MINNSALVUCANALE

Liquorish qatt ma kien favorittieg˙i u qatt mhu ser ikun, il-preΩentatriçi b’dak il-le˙en lijinfidlek mo˙˙ok nipprovanevitaha. Il-˙afna paroli Ωejdal i j ing˙ad minn min ikunmistieden aktar tedjanti. IΩdahuwa fatt li l-filmati eΩotiçi linaraw isa˙˙ruk! Meta nsibçans narah min˙abba l-filmatili g˙adni kif semmejt.

IΩda Ωgur l-aktar ˙a©a blasens hija l-ksu˙at Ωejda mill-parteçipanti; ma nafx g˙alfejnil-pika esa©erata li ma twassalimkien. Hemm tnejn partiko-lari mqabbdin ma’ xulxinqishom Ωew© tigri tal-Afrika.Li kieku dawn jag˙lqu˙alqhom kieku t-telespettaturij ie˙du aktar gost isegwu.F’reality shows barranin danl-istorbju ma tantx narawh, umhux biex infa˙˙ar produz-zjoni barrani ja u nmaqdartag˙na. Kull min ilu jaqra danit-t˙arbix jinduna li qatt manmaqdar il-prodott Malti.

G˙adhom Simpatiçi?

Minn mindu din it-teleserjebdiet g˙adda Ωmien mhux˙aΩin. L-ewwel darba l intweriet kien daqs 15-il senailu. Dak iΩ-Ωmien kienett ixxandar fuq One TV. I l -kitba kienet f’idejn il-mibkiLino Grech, g˙alhekk kellekgaranzija ta’ skript li jag˙melsens. Minn dak iΩ-Ωmien ’lhawn ©raw ˙afna affarijiet;Simpatiçi baqg˙et g˙addejja uma nafx kemm-il script writerbiddlet . Is-sustanza

m’g˙adhiex tajba daqs tal-bidu, l-istejjer saru m©ebbdinwisq. U˙ud mil l -at turig˙adhom l- istess u dawng˙adhom jg˙idu l-istess affari-jiet li kienu jg˙idu meta dinis-sensiela bdiet.

Kull meta nsib çans nara xiftit u jiddispjaçini ng˙id li l-ebda battuta milli jg˙idu matog˙©obni. Vera jien kemxejnstramb u selva©© u manid˙akx mal-ewwel iΩda ankemeta wliedi jarawh mieg˙ima j irnexxilhomx j id˙ku.Ólief kçejjen u uffiçini majidhrux, daqqa fid-dar u fil-kçina ta’ Joe u Dora,imbag˙ad xena o˙ra f l -

uffiççju ta’ Joe, ix-xena ta’warajha tkun fid-dar ta’ Salvuu Lieni u hemm jid˙ol is-Supretendent Leonard u jg˙idl-istess linji li ilu jg˙id mit-twelid ta ’ din is-ser je.Imbg˙ad j idhru l-atturi f l -uffiçini ta’ Dora u jing˙ad l-istess diskorsi bis-Sur Tonnatiela’, Mrs Asciak nieΩla u l-fattiga taparsi dda˙akna. Manafx jien, forsi jista’ jag˙ti l-kaΩ li jien mhux ‘simpatiku’ udawn huma.

Realtà

Brian Hansford mhux JayLeno jew David Letterman

iΩda l-programm Realtà, li issailu jippreΩenta g˙al diversisnin indara sew u l-prodotttjieb. Brian jitlef is-sens ta’direzzjoni meta wie˙ed mill-mistednin jipprova jirkeb fuql-o˙rajn u jag˙mel i l -pro-gramm tieg˙u. F’kaΩijiet b˙aldawn ma jafx jikxef snienu ujirribatti li dan il-programmhuwa tieg˙u u jmexxih hu.

Din il-©img˙a kellu mistied-na lil Chris Fearne min-na˙atal-Gvern u l i l JasonAzzopardi min-na˙a tal-OpoΩizzjoni. Chris Fearnejitkellem bis-sens u jaf ipo©©id-diskors sew, u jekk hemmbΩonn li jrid iwassal messa©©jag˙mlu b’mod sottili. JasonAzzopardi huwa wie˙ed minndawk il-mistiedna li semmejtf i l -bidu. J ibda j lablabming˙ajr ma jieqaf u metajmiss li jitkellem Fearne jibdaj interrompi ming˙ajr majieqaf. Nifhem li din hija tatti-ka interna fi ˙dan il-PN g˙axfejn kienu mistiedna fuq pro-grammi simili jag˙mlu hekk.Hansford ma Ωammlux ir-ried-ni sew l i l dan Azzopardi,g˙alhekk baqa’ g˙addej jin-terrompi bla waqfien. M’iluxfuq Reporter kien hemm mist-iedna Konrad Mizzi uClaudette Desire Sellili Pace udin l-istess bdiet tag˙millulill- Ministru Mizzi, iΩda SalvuBalzan beda jwaqqafha.

It-tattika tal-esponenti tal-PNfuq programmi b˙al dawnissa qieg˙da tindera sew li,jekk ma jilag˙bux itellfu.

Niltaqg˙u d-die˙la. Sa˙˙iet!

Ilum il-˙ajja hi dik li hi.Kul˙add fuq xog˙lu. G˙axkul˙add irid ja˙dem – min modu min ie˙or.

Il-biçça xog˙ol hi li donnullum qeg˙din insibuha diffiçlinsibu ˙in g˙al xulxin. Il-pressjonijiet tax-xog˙ol huma lihuma. A˙na l-kbar mod, uwliedna mod ie˙or. Ittawwalnaqra fid-djarji tag˙hom ˙a tarakemm dawn il-povri tfal g˙and-hom x’jag˙mlu! Issa l-iskola,imbag˙ad il-privat, u wara l-fut-bol jew il-ballet. Ma nafx x’manivvintawlhomx biex ikollhomfejn jirrikreaw ru˙hom!

Dawn kollha huma affarijiettajbin. Affarijiet li jg˙inuhomjinbnew b’mod s˙i˙ b˙alabnedmin. Biss qeg˙din nitilfu l-aqwa ˙a©a fil-familji u l-komu-nitajiet tag˙na: il-komunikaz-zjoni. Ji©ifieri dik il-kapaçità linirrakkonta lill-familja tieg˙i,jew lill-persuni li mag˙homng˙ix, dak li ng˙addi minnu.Kemm qeg˙din insibuha bitqila biex, almenu g˙al ftit ˙in,inne˙˙u dak il-mowbajl jew it-tablet minn idejna, naqilg˙u l-uçu˙ tag˙na minn ma’ dawk l-iscreens daqs naqra li, mhuxbiss qeg˙din jixorbu l-kulur ta’wiççna, imma wkoll jg˙arrqubl-ikrah il-visti ta’ g˙ajnejna u,minflok, nibdew in˙arsu lejnxulxin u nie˙u gost inqattg˙uftit ˙in flimkien nirrakkuntaw l-esperjenzi tag˙na.

Imma, g˙al xi ra©unijiet, nin-qabdu pri©unieri tar-rutina u l-programmi tag˙na. U x’ji©ri? Il-pressjonijiet tax-xog˙ol ta’ barrahuma tant kbar li mal-inqas

˙a©a li tkun marret ˙aΩin aranana˙tfu lil xulxin! “Aqtag˙ha kifsturdejnti!” G˙ax darna, minflokli nkunu g˙amilnieha post fejnnie˙du gost nirrikreaw ru˙nama’ xulxin dawwarniehaf’kamp tal-battalja. Minfloknuru ˙lewwa ma’ xulxin,nifir˙u b’xulxin meta ni©u mix-xog˙ol u mill-iskola, arananaqilg˙u l-kwistjonijiet fuqxejn! U, il-˙lewwa li darba kell-na g˙al xulxin meta bdejnano˙or©u flimkien malajr tin-bidel fi ©lied kbir. Mhux ta’b’xejn mela li min jg˙addi minn˙dejn biebna ja˙sibna liqeg˙din fi stat ta’ gwerra. G˙axhekk inkunu tassew!

Il-Mulej ma ˙alaqniex biexinkunu la klieb tal-©lied, laalsatians u lanqas doberman. Il-Mulej ˙alaqna biex inkunubnedmin! Tad-demm u l-la˙am!

Ma ninsa’ qatt omelija li l-Mulejtani din is-sena f’funeral ta’ra©el li dejjem kien i˙obb jg˙idlil min kien jg˙inu: “Very kindof you!” Sabi˙a din il-fraΩi! Il-©entilezza! Kulma trid biex tik-sibha hi rieda tajba. Ma tridxejn g˙ajr qalb li t˙obb utag˙der. Qalb li taf tg˙id ‘iva’g˙all-im˙abba u r-rispett.

Il-qalb mhux g˙alhekk ©ietma˙luqa, ji©ifieri biex t˙obb?Issa l-im˙abba g˙andha ˙afnamodi kif ti©i mfissra. Forsi danhu l-iΩball tas-soçjetà postmod-erna li qeg˙din ng˙ixu fiha:illimitajna wisq l-im˙abba g˙all-passjoni. Importanti kemm hiimportanti l-passjoni mhijiexkollox! L-ewwel nett, l-im˙abbahija s-sagrifiççju. L-g˙otja g˙almin t˙obb. Ma rridux naqrawençiklopediji s˙a˙ biex nifhmudan il-˙sieb. Tiftakru meta

konna Ωg˙ar kemm dawk likienu jie˙du ˙siebna kienujqumu billejl? Issa biex jarawjekk g˙andniex s˙an bid-deni,imbag˙ad g˙ax kien ikunwaslilna l-˙in tal-pilloli jew il-mistura. L-im˙abba tfisser litkisser ir-raqda u tmur tarax’g˙andu t-tifel, it-tifla, il-mara,ir-ra©el, l-omm, il-missier u l-persuni li qieg˙da tie˙u ˙sieb!

Dan it-tip ta’ m˙abba-sagrifiççjug˙andu ftila biex il-fjammatieg˙u tissokta taqbad. Din il-fjamma tissejja˙ paçenzja. L-a˙wa, il-paçenzja ti©i biΩ-Ωmien! Bl-esperjenzi! Bid-dg˙ufijiet ta’ kemm-il darbankunu tlifnieha jew ˙alle-jniehom iqabbΩuhielna!BiΩΩejjed it-tfal itellg˙uhomloku jo˙or©ulek xi Ωew© kelmietibsin. Kemm jiddispjaçik li tkunfajjarthom! G˙ax int m’intixhekk. Ma jimpurtax! Mawaqg˙etx id-dinja! Hemm il-kelma ‘a˙firli ’, qrara u,darb’o˙ra, meta l-wire ikun sejaqbeΩ, dur lejn il-Mulej ug˙idlu: Mulej, nag˙tik ir-rabja lig˙andi b˙alissa u ag˙tini l-paçitieg˙ek. Itlob u taqla’! Iva˙bieb! Daqshekk façli!

U bil˙aqq, jekk ikun hemm it-tfal Ωg˙ar fin-nofs ara kif tir-ran©a u sib ma min t˙allihomminn Ωmien g˙al Ωmien. Óatie˙du ftit ˙in ta’ mistrie˙ b˙alakoppja.

Ibqa’ miexi fit-triq tal-paçenz-ja. U meta tkun se taqbiΩlekftakar fil-kelma ta’ Ìor©, l-G˙annej tal-Mulej: Kelma ˙elwau edukata tiffrankalek battikata!

AQTAGÓHA KIF sTUrdEJTNI!

TiVi AwArds

opinjoni KÓ 07|06|2015 11kullhadd.com

Mario Fava

President tas-SezzjoniKunsilliera tal-PL

email: keaneo@onvol.net

Ku

nsi

ll

i l

oK

al

iirregolaritajiet finanzjarji fil-Kunsill loKali ta’ Óal lijaJidher li minkejja kull twissija,l-Amministrazzjoni tal-Kunsillta’ Óal Lija, tul l-a˙˙ar senaftit jew xejn tat kas li tirrego-larizza l-poΩizzjoni tal-Kunsill.

Lejn l-a˙˙ar tas-sena lig˙addiet sar awditjar interimf’dan il-Kunsill min˙abba likien hemm bidla fis-segretarjueΩekuttiv fejn l-a©ent segretar-ju li kien hemm, GabriellaAguis, waqfet topera f’din il-kariga u kompliet isservi b˙alaSegretarju EΩekuttiv fil-KunsillLokali tal-Belt Valletta. Tajjebwie˙ed ifakkar li din in˙atretb˙ala a©ent segretarju proprjufis-7 ta’ Marzu 2013, ji©ifierijumejn qabel l-elezzjoni©enerali u l-elezzjoni tal-istessKunsill Lokali, u li dametΩmien pjuttost twil iΩΩommdin il-kariga minkejja bostanuqqasijiet ripetuti u sa˙ansi-tra proçess ta’ ˙atra ta’ segre-tarju eΩekuttiv ©did u li kellhati©i kançellata u tin˙are© mill-©did

Qabel xejn, tajjeb insemmukif dan il-Kunsill g˙amelkwaΩi sena ming˙ajr polza tal-assigurazzjoni. Dan ifisser li l-Kunsill Lokali ma kienx kop-ert minn polza li, fl-eventwal-ità li jinqala’ xi ˙a©a lil terzi,ikun hemm x’jag˙mel tajjebg˙al dan. Din kienet respons-abbiltà tal-a©ent segretarjueΩekuttiv iΩda, g˙al xi ra©uni,minkejja l-importanza ta’ ˙a©ab˙al din, din jew ma ndunatxli skadiet il-polza li kellhomjew inkella ma ˙aditx il-passime˙tie©a biex tkun im©edda.Hi x’inhi r-ra©uni, dan kiennuqqs tag˙ha u niskanta kifma ttie˙du l-ebda passi fil-konfront tag˙na fuq nuqqasgravi b˙al dan.

Intant, fl-ittra tal-awdituri,hemm indikat diversi nuqqasi-jiet li l-Kunsill naqas li jir-rimedja minkejja li fi w˙udminnhom anke kien imwissidwarhom mis-sena preçedenti.

Fost dawn insibu kif:

• Il-Kunsill naqas millijkollu re©istru g˙all-assi fissitieg˙u. La dan mhux isir, lan-qas qed jittie˙du l-miΩuri biexikun hemm rekords b˙aldeskrizzjoni tal-assi, data ta’meta nxtraw, ming˙and minixtraw, numru tal-fattura, l-ispiΩa tieg˙u, il-mod kif isirid-dipprezzament tieg˙u ufejn hu allokat. Kollha dettaljime˙tie©a u importanti li jas-siguraw li dak mixtri jibqa’g˙and il-Kunsill.• Ma kienx qed isirdepoΩitu fil-frekwenza rikjesta• Differenzi bejn id-d˙ul tal-Kunsill mis-sistematal-infurzar lokali• Il-Kunsill m’g˙anduxkopji tal-kontijiet tal-KumitatKon©unt ta’ B’Kara• Il-Kunsill naqas lijikkalkula d-d˙ul supplimenta-ri mid-Dipartiment tal-GvernLokali dwar ammonti dovutilill-Wasteserv• Il-Kunsill f’kaΩi naqasli jitlob kwotazzjonijiet g˙alçertu xiri ta’ prodotti jewservizzi• Ma kinux qed ji©uffirmati l-iskedi tal-pagamentimeta ji©u approvati• Ma kinitx titniΩΩel l-informazzjoni baΩika fuq l-iskeda tal-pagamenti

• Ma ©ewx segwiti dej-jem il-proçeduri rikjesti fil-proçess ta’ ˙ru© ta’ kuntratti• Ma nstabu l-ebdapagamenti g˙al polza tal-assigurazzjoni li jfisser li l-Kunsill ma kienx inxurjat kifrikjest• Accruals skorretti ug˙adhom mhux ikkore©uti• Il-Kunsill ma talabxdikjarazzjoni ming˙and il-kredituri tieg˙u kif rikjest mid-Dipartiment• Differenza bejnwie˙ed mill-kredituri tal-Kunsill u l-Kunsill ta’ €4,527• Kontra dak mitlubmir-regolamenti finanzjarji tal-kunsilli lokali, il-Kunsill naqasli j˙ejji r-rapporti finanzjarjig˙all-perjodu• Ma kienx hemmrendikont korret tal-fluss tal-flus tal-Kunsill• Ma kienx hemm l-emendi me˙tie©a g˙ar-rendikonti mhux awditjatimeta dawn ©ew approvati• Is-s˙ubija tal-MajjistralAction Group ma kinitxg˙adha m˙allsa• Il-Kunsill ma kellux l-10% bilanç rikjest mill-allokaz-zjoni finanzjarja• Ma nΩammux id-datital-iskadenza ta’ ˙ames©img˙at bejn seduta u o˙ra• L-ittra g˙all-mani©ment preçednti, skontir-rekords mill-minuti tal-Kunsill, jidher li qatt ma ©ietdiskussa jew mi©juba g˙all-attenzjoni tal-kunsilliera• Mistoqs©ba u tnaqqisf’multi f’dan ir-rigward mid-Diparitment• Dewmien fid-depoΩi-tu tal-flus li jkollu l-Kunsillmid-d˙ul tieg˙u. Dan jista’jwassal biex id-d˙ul majid˙olx fil-perjodu li suppostkellu j idda˙˙al fih. Danminkejja li r-regolamenti jistip-ulaw li d-depoΩiti jridu jsirutal-inqas darbtjen fil-©img˙a• L-istess ˙a©a ©arameta l-Kunsill kellu d˙ul tal-LES u d-Dipartiment tal-Artijiet• Ma ssirx rikonçiljaz-zjoni frekwenti tal-payroll tal-Kunsill Lokali tant li l-awditurirrimarkaw ukoll dwar dan• Ma ©ewx sodisfatti l-kriterji tal-petty cash u mahemmx dokumenti me˙tie©abiex jissapportjaw çertu nfiq lisar• Kien hemm tal-inqastliet çirkostanzi fejn il-Kunsillma mexiex mal-proçedutri rik-jesti fejn jid˙lu kwotazzjonijiet• Kien hemm tal-inqasçirkostanza wa˙da fejn l-ammont tal-kwotazzjoni ©iemaqbuΩ. Tali irregolaritàwasslet biex inkisret regola

finanzjarja o˙ra fejn il-Kunsillirid i˙alli erba’ xhur qabeljer©a’ j ixtri b’ordni direttaming˙and l-istess kuntrattur• Kuntratti mhux datati.Dan nuqqas gravi ˙afna g˙axjista’ jag˙ti lok g˙al abbuΩ• Ma nstabx fajl ta’kuntratt tal-mani©er tal-kun-tratti tal-Kunsill. Fejn sta˙ba?Telaq jimxi? F’dan ir-rigwardl-awdituri jag˙mluha çara li s-segretarju eΩkeutitv huwaresponsabbli biex jara li d-dokumenti tal-Kunsill jinΩam-mu f’post sigur u li l-ebdadokument m’g˙andu jit˙allajo˙rog mill-uffiçini tal-KunsillLokali• Nuqqasijiet fejn jid˙lutenders u kuntratti. KaΩ fejn il-kuntrattur tal-patchingippreΩenta l-garanzija tal-offer-ta tieg˙u ©img˙a wara li ffir-ma l-ittra ta’ aççettazzjoni.Kuntratt tad-dwal fi Ìnien il-Mirakli fejn il-Kunsill naqas lijitlob garanzija bankarja fid-dokument. Hawn ukoll l-awdituri jitfg˙u it-tort fuq is-segretarju eΩekuttiv fejn jg˙iduli hija responsabbiltà tieg˙u lijara (f’dan il-kaΩ tara) li t-ten-ders kollha g˙andu jkollhomgarazijna bankarja ta’ 5% tal-valur tal-kuntratt u li din tridtiskadi sa mhux qabel 60©urnata wara d-data li jintemmil-kuntratt. Imma©inaw kif danjista’ jsir jekk ma jkunx hemmdata fuq çerti kuntratti!• Lista li fuqha jkunhemm imniΩΩla kuntratturi litefg˙u l-offerta tag˙hom g˙alxi pro©ett ma kinitx immarka-ta b’mod li ma jkunux jistg˙ujiΩdiedu iktar ismijiet ta˙tdawk li tefg˙u l-offertatag˙hom. Dan jista’ jag˙ti lokli jitniΩΩlu ismijiet o˙rajn warali tkun g˙alqet id-data li fihawie˙ed seta’ jitfa’ l-offertatieg˙u• Imkien fil-minuti tal-Kunsill tal-perjodu li awditjawl-awdituri m’hemm referenzali l-Kunsill b’xi mod approva l-kuntratti mog˙tija. Dan minke-jja li kien hemm rapport tal-bord tal-g˙aΩla. Irid ikun il-Kunsill li japprova dawn il-kuntratti u mhux il-bord tal-g˙aΩla. Nuqqas ie˙or serju.Dan ifisser ukoll li l-minuti tal-Kunsill ma kienux qedjitt ie˙du taj jeb g˙al kulldeçiΩjoni li trid tkun imniΩΩla.Dan ma jidher imkien fil-per-jodu msemmi. L-awditurijg˙idu çar u tond li mhuxaççettabli li l-Kunsill ja˙tarterzi persuni biex jag˙mlu x-xog˙ol amministrattiv g˙alihjew f’ ismu. Hawn ta’ minwie˙ed jistaqsi kif u fuq liemabaΩi ©iet mag˙Ωula t-terza per-suna? Hawn ta’ min wie˙edjistaqsi jekk il-˙atra ta’ dan il-bord ©ietx approvata mill-Kunsill. Jekk anke ir-remuner-azzjoni tieg˙u ©ietx approvatamill-Kunsill . L-awditurijag˙mluha çara li dan ix-xog˙ol g˙andu jsir biss mis-segretarju eΩekuttiv. • Minkejja dan, l-A©entSegretarju EΩekuttiv, minkejjali ˙ar©et sej˙a g˙al polza ta’assigurazzjoni, ma sabitx çansbiex tressaq l-offerti quddiemil-Kunsill. Dan ifisser dak lig˙edt qabel, l i l-Kunsillg˙amel kwaΩi sena bla polzatal-assigurazzjoni. L-awditurijag˙mlu referenza g˙as-sez-

zjonij iet 35 u 36 tar-Regolamenti Finanzjarji tal-Kunsilli Lokali li jistipulaw bl-aktar mod çar li s-segretarjueΩekuttiv huwa responsabblibiex jassigura s-sigurtà tal-assital-kunsill, l-impjegati u li jinx-urja lill-kunsill kontra kulldanni li dan jista’ jsofri. L-ist-ess nuqqas iwassal biex fl-evantwalità li jkun hemm inçi-dent jew claim lejn il-kunsilllokali, il-kunsill irid jara kif sejag˙mel tajjeb g˙al dan in-nuqqas serju. • L-awdituri ©ibdu l-attenzjoni wkoll fuq kuntrattili skadew u xorta wa˙da l-Kunsill baqa’ jag˙mel uΩuminnhom. Dan minkejjatwissi j iet mid-Dipartimentb’diversi memos li ˙ar©uapposta, b’mod partikolari fejnjid˙lu dwal tat-toroq.• Il-Kunsill lanqasg˙andu kuntratt g˙all-kiri tal-post minn fejn jopera.G˙aldaqstant m’hemmx ter-minu jew Ωmien ta’ meta qedissir il-kirja u lanqas l-ammontdovut minkejja li qed isir ˙lasta’ €700 fix-xahar

Kienu elenkati wkoll diversidifferenzi bejn il-kontijiet tal-Kunsill, statements u nominalledgers fejn tid˙ol informaz-zjoni tal-ammonti fiskali, fos-thom anke çekij iet antiki˙afna li jmorru lura sa tlietsnin u li ma ttie˙du l-ebdapassi biex dawn ji©u mne˙˙ijamir-rendikont tar-rikonçiljaz-zjoni mal-bank. Il-Kunsillg˙andu l-obbligu li jinvestigax’kienu dawn iç-çekkijiet ujie˙u l-passi kollha me˙tie©a.Dawn in-nuqqasij iet ukollkienu evidenti f’ittra g˙all-mani©ment o˙ra preçedenti.Ìie stabbilit ukoll li bilançi lil-Kunsill g˙andu jag˙ti ilhompendenti iktar minn sena uma ttie˙det l-ebda azzjonidwarhom.

Kemm hu façli tkun segretar-ju eΩekuttiv hekk; tqabbadnies li g˙andek kunfidenzafihom sabiex jag˙mlu x-xog˙ol li suppost tag˙mel int,jidhru huma li qed jie˙du d-deçiΩjoni g˙alik sabiex inti tid-her li m’intix involut fi l-proçess u tibqa ‘tfu˙’, usa˙ansitra t˙allashom mill-fondi tal-Kunsill.

X’kien l-interess biex fejnjid˙lu çertu tenders dawnjin˙ar©u u ji©u a©©udikati mit-terza persuna, iΩda tenderso˙rajn baqg˙u skaduti u lan-qas in˙ar©u tenders g˙alihom?

Intessanti l-fatt li dawn in-nuqqasijiet ˙ar©u wkoll fir-rapport finanzjarju tal-kontijiettal-Kunsill li elenkaw diversiminn dawn in-nuqqasijiet.

Jidher çar li dawn in-nuqqasijiet setg˙u ©ew evitatikieku x-xog˙ol amministrattivsar b’mod rigoruΩ u b’iktarattenzjoni. Mhux aççettablipereΩempju li segertarjueΩekuttiv ma j©ibhiex g˙all-attenzjoni tal-kunsilliera li l-kunsill m’g˙andux polza tal-assigurazzjoni, jew li jkollokkuntratti mhux datati jewinkella li jsir ˙las ta’ kiri fejnm’hemmx kuntratti li jikkor-rispondu mal-˙las li jkun qedisir.

Nistenna li xi ˙add jerfa’ r-responsabbiltà u jwiegeb g˙aldan kollu.

Tmiem il-Gwerra l-Kbira (1914-1919) ©ab fer˙ kbir madwar id-dinja, iΩda mhux l-istessf’Malta. Fl-Ewwel GwerraDinjija Malta marret tajjeb u,g˙alkemm fi Ωmien ta’ gwerra,Ωiedet il-qlig˙ ekonomiku. Danse˙˙ g˙ax ix-xog˙ol madwaril-portijiet Ωdied ˙afna peress lil-bastimenti tal-IngliΩi u l-Alleatikienu jid˙lu jissewwew fit-Tarzna. Il-bastimenti militari udawk tal-merkanzija kienu jieq-fu Malta fi triqthom lejn il-bat-talji. Dan ©ab ˙idma kbira fil-madwar tal-portijiet b’xog˙olg˙all-barklori, ˙wienet tax-xorb, u dawk kollha li kienujaqilg˙u l-g˙ajxien tag˙hommix-xatt.

Fil-˙dax ta’ filg˙odu, fil-˙daxtax-xahar u fil-˙dax-il xahar (11ta’ Novembru) tal-1918 ©ietim˙abbra l-a˙bar tal-waqfienmill-gwerra. G˙all-poplu Maltidan kien ifisser il-bidu tal-inkwiet u l-bidu tal-battaljakontra t-tmexxija IngliΩaf’Malta. Minkejja li l-Maltin kell-hom diversi lmenti, dawn l-ilmenti kienu kollha mmiratilejn il-kolanizzaturi.

Wara l-gwerra kellek il-klassital-politiçi Maltin li dejjemkienet qed ti©©ieled biex ikoll-na Kunsill tal-Gvern dejjema˙jar, riedet aktar setg˙a f’idejnil-Maltin. Fil-jum tas-SetteGiugno, l-Assemblea Nazzjonalikienet mag˙quda u kienetg˙adha kif g˙addiet mozzjoni

biex l-Gvern IngliΩ jag˙tisehem fit-tmexxija tal-pajjiΩ lill-istess Maltin.

L-ikel kien skars u l-©u˙ bedajin˙ass mill-poplu Malti. Il-fqirbata l-©u˙, però s-sinjur,minkejja li kellu l-flus, ma setaxjixtri ©aladarba kien hawn in-nuqqas tal-ikel. Bosta basti-menti merkantili li kienumg˙obbija bl-ikel u li kienu©ejjin lejn Malta, g˙erqu bl-attakki tas-sottomarini Ìer-maniΩi.

L-IngliΩi ppruvaw jikkon-trollaw l-ammont ta’ ikel liwie˙ed jista’ jiekol. G˙alhekkhuma bdew jirrazzjonaw l-ikel.Kien hawn nuqqas ta’ dqiq u l-Gvern ordna biex fit-ta˙lita tal-g˙a©ina tal-˙obΩ tit˙allat ukollil-patata. In-nuqqas ta’ ikel kien©ej mill-fatt li d-dinja kienetg˙addejja minn gwerra, u allu-ra kien hemm t˙arbit tas-sis-tema normali tal-produzzjonital-ikel.

Kien hawn min kien kuntentli kien hawn in-nuqqas ta’ ikelf’Malta! L-importaturi sabu x-xoqqa f’moxta u g˙ollew il-prezzijiet la d-domanda g˙all-affarijiet baΩiçi b˙all-˙obΩkienet kbira. Jidher li sa˙ansitraxi importaturi kienu appostaja˙bu l-ikel biex il-prezz jibqa’g˙oli.

Ix-xog˙ol fit-Tarzna naqassew wara l-gwerra, hekk kif mabaqg˙ux jid˙lu daqstant basti-menti daqs Ωmien il-gwerra. In-

nuqqas ta’ xog˙ol wassal biexil-Gvern IngliΩ jibda jag˙ti s-sensji. Hawnhekk tajjeb liwie˙ed iΩomm f’mo˙˙u li metara©el jing˙ata s-sensja alluramieg˙u tbati l-familja tieg˙u lif’dak iΩ-Ωmien normalmentkienu jkunu familji numeruΩi ukienet g˙adha mhux in-normali n-nisa ja˙dmu.

Min˙abba l-gwerra l-IngliΩikienu nefqu bosta flejjes. Waral-gwerra riedu mill-©did isa˙˙ul-finanzi tag˙hom. G˙alhekk il-Gvernatur Matheun introduçataxxi ©odda biex jag˙mel tajjebg˙an-nuqqas tal-finanzi. It-taxxifuq il-proprjetà u t-taxxa tas-suççessjoni affettwaw diretta-ment lis-sinjuri u lill-kleru likellhom l-artijiet. L-ironijakienet li l-poplu, g˙ax imx-ewwex, kien qed igerger u jip-protesta, meta fil-fatt din it-taxxa kienet g˙al dawk li l-aktar huma sinjuri u mhux fuqil-foqra. Il-poplu kien t˙allainjorant biex b’hekk ikun jista’jitmexxa kif il-mexxejja lokali uekkleΩjastiçi riedu.

Fil-25 ta’ Frar 1919, iltaqg˙etl-Assemblea Nazzjonalimmexxija minn Dr FilippoSciberras. Din l-Assemblea©abret fiha rappreΩentanti minnkull belt u ra˙al u flimkienkienu jiddiskutu l-futur tat-tmexxija ta’ Malta. Fl-istess jumbosta Maltin da˙˙lu l-belt jip-protestaw min˙abba li l-GvernIngliΩ ried jikkommemora l-waqfien mill-gwerra. L-Assemblea Nazzjonali kienetiddeçidiet li ma ti˙ux sehemf’dawn il-festi.

Tensjoni o˙ra ©iet mill-univer-sità hekk kif studenti tal-li©ikellhom inkwiet mal-professurital-università hekk kif kien qedisir xi tibdil fil-kors.

Meta dawn is-sitwazzjonijieting˙aqdu flimkien allura l-poplu, minkejja li kien diviΩ fl-g˙anijiet, il-mira ta’ kul˙addkienet wa˙da: il-Gvernatur.Meta bdew l-irvellijiet kul˙addsab ra©uni valida biex jid˙oljipprotesta. Min mar g˙ax bil-©u˙, min g˙ax tilef ix-xog˙ol,min g˙ax l-ikel skars jew g˙oli,min g˙ax ma qabilx mat-tibdilfil-kors fl-università, min g˙axried sehem fit-tmexxija tal-Kunsill tal-Gvern, u bostara©unijiet o˙ra li meta dawn ix-xrariet tg˙aqqadhom flimkienjifformaw ˙u©©ie©a ta’ rabja.

Nhar is-7 ta’ Ìunju 1919 fil-

Belt Valletta kien hemm fololkbar ta’ nies li l-pulizija masetg˙etx tikkontrolla. Il-Gvernatur ma kienx Malta, u l-l-A©ent Gvernatur ordna biexsuldati IngliΩi ji©u jg˙inu biexjikkontrollaw il-folol.

Is-sitwazzjoni bdiet ta˙rabminn idejn is-suldati u balla tal-azzarin ©iet sparata lejnManwel Attard minn tas-Sliemali kien g˙adu Ωag˙Ωug˙ u kienqed jaqsam Triq il-Fran kontrar-regoli li ng˙ataw. L-istess des-tin kiefer laqat lil ÌuΩeppiBajada mix-Xag˙ra, G˙awdex.

L-istamperija tad-Daily MaltaChronicle ©iet attakkata peressli din kienet tappo©©a l-IngliΩif’Malta. Quddiemha kien hemm˙afna materjal jaqbad b˙al kartiu njam. Jidher li mill-istamperi-ja bdiet ˙ier©a ri˙a ta’ gass u l-uffiçjal IngliΩ ordna lis-suldatibiex jisparaw ˙alli jferrxu lill-folla tal-Maltin. Balla minnhomlaqtet lil Wenzu Dyer mill-Birgu u minkejja li ntlaqathuwa kompla jimxi sakemmwaqa’ mejjet quddiem il-MainGuard.

L-a˙bar tal-imwiet tas-SetteGiugno ©riet ma’ Malta kollhau l-g˙ada l-Maltin da˙lu b’aktarsa˙˙a. Il-Maltin taw xebg˙akbira lil suldat IngliΩ li kienmarid bit-tuberikoloΩi u miet l-isptar xi xahar wara. KarmenuAbela, missier, spiçça mejjetb’daqqa ta’ bajunetta ©o Ωaqquhekk kif ipprova j©ib lil ibnumill-folla. L-inkwiet baqa’g˙addej u b’kollox dawn l-avvenimenti ˙allew sitta mejtinu madwar ˙amsin feruti,Maltin.

Fil-©rajja tas-Sette Giugnonaraw il-poplu Malti b˙alamoviment li minkejja d-diversiideat u ˙sibijiet, fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar kien mag˙qud fil-©liedakontra l-barrani. Is-sagrifiççjuta’ missirijietna ma jistax ikunminsi g˙ax il-libertà u l-valuri liwritna ©ej minnhom. Illum ir-realtà hija ˙afna differenti minndak li g˙exu missirijietna, iΩdal-isfidi hemm jibqg˙u.

Id-determinazzjoni ta’ dan il-moviment, biex jibqa’ miexi ’lquddiem, huma b’sa˙˙ithom˙afna. Il-©lieda g˙all-valuri pro-gressivi u liberali hija realtà urridu nibqg˙u nissieltu b’modpaçifiku lill-ideat konservattivi,u lil dawk l-ideat li flokimexxuna ’l quddiem b˙alapoplu, ixekkluna mill-progress.

12 07|06|2015 OpiNjONikÓkullhadd.com

Josef Azzopardi

Deputat Segretarju FÛL

MOViMENT MALTi FiS-SETTE GiUGNiO

EDITORJAL KÓ 07|06|2015 13kullhadd.com

www.kullhadd.com

DITORJALE

INDIRIZZ POSTALI Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717ÌURNALISTI Ritianne Agius ritianne@kullhadd.com, Liam Gauci liam@kullhadd.com, u Glen Falzon glen@kullhadd.com 2090 1410/13 REKLAmI Alan Saliba sales@kullhadd.com 2090 1520 ImPAÌNAR U DISINN Leanne Grech editorial@kullhadd.com 2090 1411

Ebda politiku li huwaonest m’g˙andug˙alfejn jibΩa’ minn

kodiçi ta’ etika. Kemmjekk ikun ma jispiçça qatt,b˙alma huwa dak li g˙andhomil-parlamentari IngliΩi, u kemmjekk ikun qasir, b˙alma dejjemkien dak ta’ pajjiΩna, ma g˙andujbeΩΩa’ lil min huwa onest. Danqieg˙ed jing˙ad fir-rigward tal-kodiçi ta’ etika li ©ie adottatriçentament.

Il-kwistjoni kollha mhix jekkikollokx kodiçi ta’ etika, iΩda limeta jinkiser ikun implimentat.Jag˙mel x’jag˙mel dan il-Gverndejjem ser ikun ikkritikat. Likieku l-kodiçi ta’ etika baqa’ kifkien, il-kritika x’aktarx kienettkun li dan quddiem il-Gvernma g˙amel xejn biex ja©©ornah.Konna antiçipajna, li hekk kifisir mag˙ruf il-kodiçi ta’ etika l-©did u li g˙adu kif sar mag˙ruf,ser isiru l-paraguni ma’ dak ta’qabel u er˙ilhom joqog˙dujnaqqu f’kull punt u virgola.

Il-kritika li saret hija fil-parti l-kbira kontra l-fatt li l-PrimMinistru g˙andu d-diskrezzjonili, f’kaΩijiet eççezzjonali biss,jista’ jippermetti li xi ministrujew segretarju parlamentari lijkompli jeΩerçita l-professjonitieg˙u ta˙t kundizzjonijiet li jip-permettilu l-Prim Ministru, fl-interess nazzjonali. Fuq din l-eççezzjoni jista’ jkun hemm˙afna xi tg˙id, kemm favur uanke kontra. Dan b˙al f’kull˙a©a o˙ra.

A˙na nemmnu li a˙jar ikunhemm trasparenza jekk dan ji©rimilli dak li jkun jinqabad fil-fattu jkun ta’ imbarrazzament g˙alkul˙add, kif fil-fatt ©ara fl-img˙oddi. A˙jar milli jkunhemm sitwazzjoni fejn, dak lijkun jinqabad li g˙adu jippratti-ka l-professjoni tieg˙u bil-mo˙biu xorta wa˙da jibqa’ ma jsirxejn. Niftakru l-kaΩ tan-NutarTony Abela meta, biex sirnanafu li kien g˙adu jattendi l-uffiççju professjonali tieg˙u,kellhom ikunu l-©urnalisti lijmorru wara l-bieb tieg˙u, jew,jekk ma tridx, anke jçemplubiex jag˙mlu appuntament biexikellmuh. Dakinhar, bil-kodiçi ta’etika li assolutament ma kienxjippermetti xejn minn dan kollu,xorta wa˙da ma sar xejn. Kolloxbaqa’ g˙addej qisu ma ©araxejn.

Ministri u segretarji tal-Gvern l-ie˙or li kienu g˙adhom jattendul-Università jg˙allmu lill-istudentikien hemm ˙emel. Dawnbaqg˙u g˙addejjin jg˙allmu l-Università sal-lum u lanqas mana˙sbu li dan jag˙mluhming˙ajr ˙las. Kienet prattika libaqet g˙addejja, g˙ax hekk jid-her li kien xieraq biex ma jintil-ifx it-talent akkademikutag˙hom. La dakinhar u lanqas

illum ma jing˙ad xejn. Ministri li kienu jattendu fl-

uffiççju professjonali tag˙hom“biex jaraw lill-kostitwenti”tag˙hom kien hawn kemm trid.X’kienu jaraw aktar ˙add majista’ jg˙id g˙ax, wara kollox,kienu jkunu mag˙luqin bejnerba’ ˙itan. Ma hija xejn ˙a©atajba, iΩda kienu ˙wejje© likienu ji©ru u ˙add ma seta’jmerihom. Ji©ifieri, kien hemmkaΩijiet li l-kodiçi ta’ etika kienaktar ikun osservat fil-‘ksur’tieg˙u milli fl-osservanza, iΩdaqatt ma kien ji©ri xejn.

Saret kritika wkoll li minn issa’l quddiem l-assi tal-mara u tat-tfal ta’ minsitri u segretarji parla-mentari mhux ser jibqg˙u jkunuaktar dikjarati. Li ma jing˙adxhu li din il-parti ta’ kodiçi ta’etika kienet qieg˙da tkunabbuΩata g˙al skopijiet mhux

wisq fl-interess tal-poplu, iΩda fl-interess politiku parti©jan. L-aktar kaΩ klassiku kien dak li©ara lill-Ministru George Vellameta l-Partit Nazzjonalsita kiengideb dwar proprjetà li kellha l-mara tieg˙u ©ejja minn wirt.Kienu akkuΩawh li ma ddik-jarahiex. Ûbaljaw doppjament.

Ûbaljaw g˙ax qabdu ma’wie˙ed mill-aktar politiçi onestiu Ωbaljaw g˙ax gidbu dwaru,tant li l-Qorti sabithom ˙atja ta’malafama u kkundannathomi˙allsu somma flus. O˙ro© il-g˙a©eb, ˙add ma ˙are© jikkun-danna dan l-abbuΩ. Jekk ni©ug˙all-proprjetà tal-ulied x’kienujiddikjaraw dalwaqt nisimg˙ubih.

Meta fl-1994 ©ie ppubblikat il-kodici ta’ etika mill-amministraz-zjoni Nazzjonalsita, ˙add mastaqsa g˙ax dan sar seba’ snin

wara li dik l-amministrazzjonima kienet g˙amlet xejn. G˙alseba’ snin s˙a˙ ma kienx hemmkodiçi ta’ etika ˙lief g˙al wie˙edta’ erba’ linji li jinsab fil-li©i.Dakinhar ˙add ma staqsag˙aliex dan il-kodiçi ta’ etika makienx im˙abbar pubblikament.Dakinhar kien da˙al fis-se˙˙ u˙add ma kien jaf.

Kieku kellna nag˙mlu lista tal-politiçi li kissru l-kodiçi ta’ etikama jkollniex linka biΩΩejjed biexnag˙mlu dan. Tonio Fenechkien inqabad jirçievi rigali minnsafar fuq jets privati biex jassistilog˙ba futbol, sa arlo©© tal-lira,biex ma nsemmux lill-a˙waMontebello, u qisu qatt ma ©araxejn. Anzi, minflok ma ddefend-ew il-kodiçi, iddefendew lilu.Issa li sirna nafu li ©ie ma˙turchairman ta’ xi kumitat tal-finanzi tal-Commonwealth, a˙nanawgurawlu, iΩda l-aktar linawguraw lill-Commonwealth!

G˙alhekk, kodiçi ta’ etikajag˙mel sens. IΩda l-aktar lijag˙mel sens mhux kemm huwatwil jew jag˙laq kull toqba, iΩdali meta jinkiser ikun implimen-tat. Sa issa l-uniçi riΩenji li smaj-na bihom dejjem ©ew min-na˙ata’ amministrazzjonijiet Laburisti,kemm ta˙t kodiçi u kemm jekkta˙t ie˙or. Ta˙t amministraz-zjonijiet Nazzjonalisti lan-qas b’nofs riΩenja masmajna, a˙seb u arab’wa˙da s˙i˙a.

KODIÇI TA’ SILENZJU

14 07|06|2015 ITTRIKÓkullhadd.com

Sur Editur,

Min jaf kemm ˙olqot tbissimfuq fomm it-telespetatturi metafuq it-televiΩjoni xxandret l-a˙bar li l-pagun ta’ wie˙edmill-ftit residenti fuqKemmuna nstab ˙aj waraerbat ijiem mitluf. Fil-filmatdeher ukoll xi ftit dak li w˙udjistg˙u jsej˙ulu d-diΩolazzjonita’ din il-gΩira, fejn ftit li xejnhemm bini, toroq mag˙mula,si©ar u nies. Però, Kemmunamhux dejjem kienet daqshekkdiΩolata, g˙ax meta fis-seklu l-ie˙or u ta’ qablu fil-gΩejjertag˙na kien hawn popolaz-zjoni numeruΩa u ftit kienhawn qlieg˙, fuq Kemmunakienu jg˙ixu bosta familji

b’g˙add mhux Ωg˙ir ta’ wlied,u dawn kien jirnexxilhomjg˙ixu minn dak li jag˙ti r-raba’ u mis-sajd miΩ-Ωew©ti©nub tal-fliegu.

IΩda fl-g˙abex taç-çivilità,minn dak li hemm fi ftit kotbafuq in-numiΩmatika, jidher likien hemm komunitàΩviluppata, tant li kienu nstabug˙add ta’ muniti qodma fermfuq Kemmuna. Ir-ra©uni l-g˙ala fl-img˙oddi mbieg˙edgrupp ta’ nies kien jista’ jg˙ixb’çerta sigurtà fuq Kemmuna,hija dovuta g˙all-fatt li din il-gΩira, filwaqt li fiha medda artu ba˙ar tal-madwar li kienujfornu çertu ikel, ma kinitxkbira wisq u g˙alhekk numrumhux kbir ta’ g˙assiesa seta’

j˙arisha minn xi ˙bit mill-ba˙ar minn na˙a jew o˙raperess li x-xtut kienu jintla˙qumalajr, u b’hekk li ma kinuxi˙allu minn jissorprendihom.

Kemmuna Ωg˙ira, immag˙andha ©rajja. G˙andhafaxxinu g˙al min i˙obb il-kwiet u jrid, ming˙ajr ma jit-bieg˙ed, jaqta’ ftit mill-ge©wi©ija tal-˙ajja mg˙a©©latal-lum. Óasra li l-ftit infrastrut-turi li hemm ma jinΩammuxtajjeb. Tg˙id il-wires tad-dawltal-Enemalta fejn çedew l-arbli©ew mibdula tul dawn is-sen-tejn minn meta kont hemm l-a˙˙ar?

J. BONETT BALZAN,IL-BALLUTA

Sur Editur,

Kemm verament l-iskandlu enormi tal-konkos dg˙ajjef li sar ta˙tGvern Nazzjonalista fil-bini tal-Isptar Mater Dei kompla ©ab lilSimonBusuttilPN b’dahru mal-˙ajt ˙are© fil-programm li sar nharit-Tnejn 25 ta’ Mejju 2015 fuq l-istazzjon televiΩiv nazzjonali.

Il-Ministru Dell Nazzjonalista Claudette Buttigieg kellha bilfors,u g˙al diversi drabi, to˙loq konfuΩjoni fl-argumenti tag˙ha b’dev-jazzjoni, tg˙awwi© ta’ fatti u stqarrijiet b’nofs verità, biex forsitfixkel u tipprova twaqqaf lill-Ministru tas-Sa˙˙a Konrad Mizzimilli jkompli jag˙ti aktar tag˙rif skandaluΩ dwar konkos difettuΩ,kif ukoll dwar skandlu ie˙or li hu mag˙ruf g˙alih il-PartitNegattiv (PN) u li ser iqum miljuni ta’ ewro lill-poplu.

Filwaqt li l-kelliema Nazzjonalista qalet li kien attakk personalimeta l-Ministru tas-Sa˙˙a semma b’ismu lil Brian St John tal-Fondazzjoni g˙as-Servizzi Mediçi li ˙adet ˙sieb il-bini ta’ MaterDei, l-istess kelliema bdiet issemmi isem il-mara tal-MinistruKonrad Mizzi, imma dan g˙aliha ma kienx attakk personali.Ter©a’, filwaqt li Brian St John g˙andu x’jaqsam dirett mal-kaΩ, il-mara tal-Ministru ma g˙andha x’taqsam xejn mal-kaΩ tal-iskandlutal-konkos fil-bini ta’ Mater Dei.

Barra minn hekk, il-Ministru Dell Nazzjonalista bdiet issostni lig˙ax Brian St John sakkar dokument ©o sejf m’g˙amel xejn˙aΩin. Allura g˙ala ma informa lil ˙add min-na˙a tal-Gvern b’danid-dokument? G˙ala kellha tkun kumbinazzjoni li jinstab dan id-dokument li qed i˙ammar mhux biss wiçç GonzPN iΩda wkollwiçç SimonBusuttilPN?

B˙an-Nazzjonalisti, Claudette Buttigieg ˙ar©et bl-argument li l-Ministru Laburista g˙andu jistaqsi lil John Dalli dwar il-konkosdg˙ajjef li hu, skont hi, konsulent tal-Gvern Laburista. Minn tal-anqas ©urnata qabel, John Dalli ˙are© stqarrija fejn qal li hu kienkonsulent tal-Gvern Laburista g˙al ftit xhur u g˙ax-xog˙ol lig˙amel ma t˙allasx. Jien qrajt din l-istqarrija iΩda, ˙a©a tal-g˙e©ubijiet, il-Ministru Dell Nazzjonalista jew ma qratx jew injoratdin l-istqarrija g˙ax hekk qablilha politikament. Jew hija ineffiç-jenti politikament?. Claudette Buttigieg qalet g˙al aktar minndarba li John Dalli hu konsulent tal-Gvern Laburista, tant li fl-a˙˙ar il-preΩentatur tal-programm Saviour Balzan qalilha li JohnDalli kien konsulent g˙al ftit u m’g˙adux konsulent. U kellhatibla’ dak li ppruvat tbellg˙alna politikament li kien bog˙od mill-verità. Biex in-Nazzjonalisti stess g˙aw©u l-fatti fuq eks-Ministru

Nazzjonalista biex politikament u moralment ikissru huma verunegattivi u distruttivi. Min jaf mela kieku l-avversarju politikutag˙hom kien xi Laburist x’jippruvaw jag˙mlulu?! KaΩ tipiku hudak li kienu g˙amlu lil Freddie Portelli li kien Ministru Laburistag˙ad-Djar fil-Gvern ta’ Alfred Sant.

Jekk, skont in-Nazzjonalisti, Gvern Laburista g˙andu jistaqsidwar il-konkos difettuΩ lil John Dalli g˙ax g˙al ftit xhur kienkonsulent tal-Gvern Laburista bla ˙las, mela kemm aktar u aktarGvern Laburista g˙andu jistaqsi lill-membri tal-KabinettNazzjonalista ta’ dak iΩ-Ωmien biex ikollu twe©ibiet konvinçentimill-Kabinett Nazzjonalista ta’ dakinhar li ta˙tu ©ara skandluie˙or gwapp u li ser jiswa lill-poplu balla flus?

Filwaqt li Claudette Buttigieg qalet g˙al diversi drabi li l-PNm’g˙andu l-ebda diffikultà li l-Gvern jie˙u l-passi li hemm bΩonn,fl-istess waqt in-Nazzjonalisti qed jo˙or©u bi stqarrijiet foloz u blasugu biex jippruvaw jitfg˙u dubji fuq l-inkjesta u biex forsi jip-pruvaw inaqqsu l-impatt negattiv u distruttiv li dan l-iskandluprim ©ustament ˙alla fuq SimonBusuttilPN.

Però, Claudette Buttigieg ma setg˙etx tiç˙ad dak li qal kelliemtal-kumpanija barranija internazzjonali Arup dwar dak li sabetwara li g˙amlet testijiet tal-konkos li sar ta˙t il-Gvern tal-partitkorrot u ineffiçjenti li tieg˙u hi parti. Waqt il-programm semg˙etdak li kellu xi jg˙id dan il-kelliem u, tal-anqas, ClaudetteButtigieg irrealizzat li s-sewwa ma tistax tibqa’ tmerih.

U hawn ter©a’ to˙ro© l-ipokresija li hi l-aqwa arma politika tan-Nazzjonalisti. Parir nag˙tihom: a˙jar jiççekkjaw il-konkos lig˙andhom id-Dar Çentrali g˙ax jistg˙u jintradmu wa˙da sew.Imbag˙ad ikun ferm diffiçli biex SimonBusuttilPN iqum fuq saqa-jh sal-elezzjoni li ©ejja!

PINNA ÓAJJA,RAÓAL ÌDID

IÇÇEKKJAw IL-KoNKos TAD-DAR ÇENTRALI

IL-PAGUN TA’ KEMMUNA

Sur Editur,

Naqra b’interess dak li s-sinjo-rina tal-FÛL tikteb dwar is-su©©ett iΩda nixtieq nosserva:San Ìor© Preca kien itenni lin-natura ma’ tafx tg˙id biΩΩej-jed. Anke l-iskulari tal-ekonomija jaqblu ma’ din l-istqarrija li x-xewqat tal-bnie-dem huma infiniti waqt li dakli hu veru essenzjali jew bΩonnhu limitat. M’ilux, f’g˙add ta’pajjiΩi bdew jesperimentawbiex jag˙mlu trapjanti ta’ ©uf©o nisa li jkunu twielduming˙ajru jew li tag˙hom ikunmarad. Dan sabiex ikunujistg˙u jnisslu u jwelldu tarbija.

Operazzjonijiet li saru, fost l-

o˙rajn, fl-Arabja Sawdita, fit-Turkija u, b’iΩjed suççess, figΩira fil-ba˙ar Baltiku litag˙mel mal-IΩvezja.Naturalment dawn l-operaz-zjonijiet fihom riskju u jsiru bispejjeΩ mhux Ωg˙ar. Toqg˙odtqis li w˙ud lesti li jirriskjawsa˙˙ithom u ˙ajjithom biexikollhom l-opportunità remotali jnisslu u jwelldu meta hawntant miljuni ta’ trabi li ji©uabortiti u tant o˙rajn qeg˙dinf’istituzzjonijiet b˙al orfana-trofji.

Tg˙id biex kul˙add ikunugwali, g˙ada pitg˙ada, serikun hemm xi r©iel li wkolljippretendu li l-istat i˙allasbiex ikollhom trapjant ta’ ©uf

biex ikunu jistg˙u jippruvawiweldu?

Forsi niftakru biç-çajta goffarepetuta li smajna ftit ilu dwarra©el li kellu tqala, biex wara˙ar©et li ried jg˙addi n-niesbiΩ-Ωmien. Ming˙ajr baΩimorali soda s-soçjetà ma tistaxma timxix ma’ kull ri˙ differ-enti li jonfo˙. Çerti li©ijietjag˙mlu ugwali dak limhuwiex u miskin iç-çittaadinikollu j˙allas. Óasra akbartkun li bl-iskuΩa li qedjin©abru flus g˙ar-riçerkadawn imorru g˙al skopijietoskuri.

FUND RAISER,WIED IL-GÓAJN

TRAPJANT TA’ ÌUF F’RAÌEL

Sur Editur,

“Tfig˙ ta’ tajn.” “La ma waqaxf’g˙oxrin sena mhux se jaqa’issa.” Dawn kienu l-kummentili g˙amel Simon Busuttil dwaril-bini tal-emer©enza, kummentili g˙andhom i˙assbu lilkul˙add, speçjalment ta’ dawkli ja˙dmu fl-Emer©enza fl-IsptarMater Dei. Ovvjament kienxog˙ol ta’ kafkaf u xi ˙addg˙andu jerfa’ r-responsabbiltàkollha ta’ dak li ©ara.

Ma jistax ikun li ˙a©a b˙al din

tibqa’ g˙addejja mar-ri˙ qisuma ©ara xejn. Dan hu l-istate ofthe art li tant fta˙ru bih tal-PN?Dan hu l-famuΩ sptar li tantdaqqew trumbetti bih, sptar bil-periklu. Min hu responsabblijrid iqum u jg˙id li hu.

F’Novembru li g˙adda beda l-bini fuq dan l-isptar, u kellujkun il-PL fil-Gvern li jindunabil-periklu u jiddeçiedi lijag˙mel xi ˙a©a dwar dan.Mela tista’ tg˙id meta kien ˙ajaqa’? Lanqas li kellu limitu ta’˙in. Il-kummenti ta’ Simon

Busuttil çertament jindikawx’tip ta’ persuna hu. Bniedem lima jimpurtahx min-nies, per-suna egoista u mo˙˙u biss fil-poter u mhux fil-benessri tal-poplu.

Grazzi g˙all-Partit Laburista l-periklu se jispiçça imma, li kieng˙al Simon Busuttil, jibqa’ kifinhu g˙ax, la ma waqaxf’g˙oxrin sena, mhux se jaqa’issa!

VALERIE BORG,BL-EMAIL

L-EMERÌENZA F’MATER DEI

ITTRI KÓ 07|06|2015 15kullhadd.com

Sur Editur,

Ftit tal-©ranet ilu Simon Busuttilmar ikellem lill-istudenti fl-Università ta’ Malta. Dan kel-limhom fuq l-università l-©dida lise tinbena fiΩ-Ûonqor. Li ma qall-homx huwa li anke min qedimexxi l-Università ta’ Maltab˙alissa, ir-rettur JuanitoCamilleri, g˙andu bini fl-ODZ.

Juanito hu dak il-bniedem li,kull meta reb˙u l-elezzjoni l-PN,kien itella’ l-bandiera nazzjonal-ista tperper fuq il-bejt, u kienukoll ekskandidat fuq it-tmiendistrett.

Biex infakkarkom ftit, snin ilukontu ˙ri©tu storja fuq din il-gazzetta fuq dan il-bniedem, lidonnu ma jista’ g˙alih ˙add.

Dan, barra li hu r-rettur tal-Università, huwa wkoll part-timebidwi f’razzett mibni fuq artODZ, fejn fih jag˙sar l-g˙eneb lijkabbar hu stess fl-g˙elieqi tieg˙ufis-Si©©iewi. Possibbli Simon majafx b’dan? Kul˙add nesa?

Jien Laburist li ma ninsiex,mo˙˙i tajjeb u l-passat ma nin-sieh qatt.

IMWEÌÌA’,BL-EMAIL

X’MA QALX BUSUTTIL?

KIF QATT NISTGÓU NIPPRETENDU AÓJAR?Snin ilu ˙adt id-deçiΩjoni li manarax programmi ta’diskussjoni, speçjalment dawkdwar il-politika, fejn ikunhemm mistiedna iktar minnΩew© persuni. Ter©a’ u tg˙id,kwaΩi anke tnejn narahomΩejda.

Dan mhux g˙ax ma n˙obbxl-argumenti, anzi, nistqarr li liliargumenti intelli©enti jinΩlulig˙asel. IΩda sfortunatamentdawn tal-a˙˙ar ma tantx ikollil-opportunità li nara minnhomfuq it-televiΩjoni Maltija, speç-jalment fejn ikun hemm iktarminn Ωew© persuni jiddiskutu.

Ìaladarba Peppi Azzopardijirreklama l-programmXarabank b˙ala l-iktar wie˙edsegwit, nista’ n©ib eΩempju bih.Id-drabi li nipprova nara dan il-programm ikun se j˙ossni˙aΩin. Mela ssib xi erbg˙a, ©ielianke sitta min-nies fuq il-panel,kollha bir-rag˙wa ma’

˙alqhom, lesti jqattg˙u lil xulx-in.

Fl-istess waqt li tara lil dawnjitqatlu, g˙andek dawk l-g˙exieren fl-udjenza li jg˙ajtu ujibbujaw meta xi argument majdoqqilhomx, ming˙ajr majag˙tu çans lil dak li jkunjispiçça. Tist˙ajlek qieg˙ed il-kolossew fi Ωmien ir-Rumanital-qedem.

Iç-çirasa fuq il-kejk tkun il-preΩentatur innifsu. Meta lil xi˙add intelli©enti fl-a˙˙arjag˙tuh mikrofonu u jibda jisp-jega punt importanti, dan ikunimwaqqaf ˙esrem mill-preΩen-tatur li bl-iktar mod arrogantijg˙idlu: “Fil-qosor”. Dan wara lijkun ˙alla g˙addej it-tg˙ajjir ud-diskors banali g˙al xisag˙tejn s˙a˙.

Issa l-Parlament beda jixxan-dar ukoll b’mod televiΩiv, ug˙alhekk iddeçidejt li noqg˙odinsegwih. Kienet wa˙da mill-

ag˙ar deçiΩjonijiet li qatt ˙adt. Rajt id-deputati Parlamentari li

f’˙akka t’g˙ajn stenb˙u minntelqa u diΩinteress assolut, g˙ala©itazzjoni u g˙ajjat ma jieqafxejn li jfixkel lil min ikun qedjitkellem u lill-poplu li qed

jisma’. Din ©rat fost o˙rajn lill-Ministru Konrad Mizzi, li kellubilfors jg˙olli le˙nu biex jin-stema’ fuq l-g˙ajjat tal-OppoΩizzjoni li, g˙ax maqablilhiex, ma bdietx t˙allihjitkellem.

Rajt lid-Deputati Nazzjonalistig˙al iktar minn darba jkunuarroganti fil-konfront tal-Ispeaker, u kull meta jidhril-hom li mhux qed iΩommmag˙hom, iqumu jippuppawsidirhom u jiddettawlux’g˙andu jag˙mel. Sa˙ansitrainsinwaw li qed ikun parzjali.

Allura meta rajt dawn l-affari-jiet kollha irrealizzajt li kontqed nippretendi wisq li çikku l-poplu j©ib ru˙u ta’ nies fuq it-televiΩjoni nazzjonali, metajekk dan i˙ares lejn il-membrital-Parlament nazzjonali g˙all-eΩempju, jarahom qed i©iburu˙hom qishom qeg˙din fis-sakra ©o xi kaΩin.

Hekk issa x-xandirietParlamentari kelli nΩidhommal-lista ta’ programmi li manifla˙x nara.

IDDIÛGUSTAT,IL-MOSTA

16 07|06|2015

Id-deçiΩjoni tal-Greçja li tirrifjuta l-a˙˙ar proposti g˙ar-riformi fiskalital-kredituri internazzjonali tag˙hafissru li s-€7.2 biljun f’self li kellhomjing˙ataw lil dan il-pajjiΩ re©g˙u mag˙addewx f’ idejn il-Gvern Grieg.Dan il-fatt jista’ jkollu konsegwenzigravi hekk kif il-Greçja issa qieg˙dafix-xifer ta’ kollass ekonomiku li jista’jkollu effetti negattivi tul iΩ-ÛonaEwro kollu.

Kmieni din il-©img˙a kien hemmtama kbira li jintla˙aq ftehim bejn il-Greçja u l-kredituri internazzjonalitag˙ha, j i©ifieri l-paj j iΩi taΩ-ÛonaEwro, i l -Bank Çentral i Ewropew(ECB) u l -Fond Monetar juInternazzjonali (IMF). Dan g˙ax kienmag˙ruf li l-Greçja ma kellhiex ˙afnaspazju fejn timmanuvra min˙abba l-fatt li l-fondi g˙ad-dispoΩizzjoni tal-Gvern Grieg kienu waslu fl-a˙˙ar.

SorpriΩa

Kienu bosta l-osservaturi fis-swieqinternazzjonal i l i n˙asdu mid-deçiΩjoni ta’ Tsipras. Dan hekk kifkien mag˙ruf li r-riΩorsi finanzjarjital-Greçja issa qeg˙din fi stat estrem,bil-fondi mistennijin li jservu biss sal-a˙˙ar ta’ dan ix-xahar.

L-impressjoni tar-rieda tal-Griegi lijaslu g˙al ftehim din il-©img˙a kienetimsa˙˙a mill-kummenti ta’ Tsiprasinniffsu, li sat-Tnejn li g˙adda kientaffa bil-bosta r-retorika aggressivatradizzjonali tieg˙u u minflok bedajsostni li Ω-Ωew© na˙at kienu qrib ta’qbil.

Madankollu, j idher l i l -Pr imMinistru tal-Greçja sab ru˙u ta˙tpressjoni kbira min-na˙a tas-sezzjoniradikali tal-partit tieg˙u li ©eg˙luhjer©a’ jie˙u poΩizzjoni iebsa fil-kon-front tal-kredituri internazzjonali.

B’hekk, minkejja d-diversi laqg˙at lig˙amel mal-mexxejja ta’ pajjiΩi mem-bri taΩ-Ûona Ewro, kif ukoll uffiçjalig˙olja tal-Unjoni Ewropea, is-sitwaz-zjoni baqg˙et sta©nata.

IΩ-Ωmien qed jag˙fas

Wara dan il-kollass fin-negozjati, il-Prim Ministru Grieg ittimbra l-ftehimimressaq mill-kredituri b˙ala assurd

u ˙e©©i©hom joffrulu proposti aktarrealistiçi qabel ma jkun tard wisq.Huwa esprima wkoll id-diΩappunttieg˙u li l-kredituri allegatament injo-raw dokument bi proposti anqasradikali mg˙oddi lilhom mill-GvernGrieg nhar it-Tlieta li g˙adda.

Id-deçiΩjoni tal-Griegi li jirrifjutawil-proposti tal-kredituri ttie˙det hekkkif huwa mifhum li l-proposti qabΩunumru ta’ ‘ l inji ˙omor’ l i Tsiprasmhux lest l i jaqsam. Fost dawnhemm tnaqqis fl-infiq tal-Gvern fil-penzjonij iet , Ωieda fi t- tassazzjonimarbuta mal-konsum tal-elettriku utnaqqis sostanzjal i f in-numru ta ’˙addiema fis-settur pubbliku.

Madankollu, iΩ-Ωmien qieg˙edjag˙fas g˙all-Greçja. Sinjal çar l ijesponi d-dg˙ufija tal-finanzji Griegikienet it-talba tal-Gvern ta’ dan il-pajjiΩ biex jg˙aqqad l-erba’ paga-menti , l i kel lu jag˙mel l i l l -FondMonetar ju Internazzjonal i matulÌunju, f’pagament wie˙ed kbir fl-a˙˙ar tax-xahar.

Dan il-pagament, li se jkun ta’ mad-war €1.6 biljun, jidher li kien pospostbit-tama li l-Griegi jirnexxilhom jin-negozjaw ftehim a˙jar mal-kredituritag˙hom sakemm ji©u biex i˙allsulill-IMF.

Xi jmiss?

Wara xhur ta’ negozjati, jidher çar lixi ˙add se jkollu jçedi u jag˙melkompromessi kbar. Fl-istat attwalij idher l i dan i l -pass se jkol lhatag˙mlu l-Greçja g˙ax hija g˙andhaferm aktar x ’ t i t lef mil l -kreditur itag˙ha jekk il-ftehim ma jsirx.

Jekk Tsipras jiddeçiedi li mhuwiexlest li jie˙u din id-deçiΩjoni, huwama˙sub li l-Gvern immexxi minnu sejkollu jg˙ajjat elezzjoni ©enerali o˙ra.Dan g˙ax i l -mandat elet toral i l ing˙ata f’Jannar li g˙adda kien biexil-politika ta’ awsterità imposta mill-kredituri internazzjonali tintemm umhux ti©i m©edda.

Madankollu, Tsipras irid joqg˙odattent meta jg˙ajjat din l-elezzjoni.Jekk huwa jag˙mel dan fl-a˙˙ar ta’Ìunju, i l-Greçja t ista’ ssib ru˙haming˙ajr Gvern u flus g˙al diversijiem. Sitwazzjoni ta’ din ix-xorta tista’tag˙mel ˙sara tremenda lill-Greçja utwassal g˙al default ekonomiku, kifukoll il-˙ru© ta’ dan il-pajjiΩ miΩ-Ûona Ewro.

LIAM GAUCIliam@kullhadd.com

TA’ BArrAkÓkullhadd.com

JIBQGÓU MA JIFTEHMUX

Hekk ki f b˙al issa f i l -Ìermanjag˙addej ja l -konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima, qed iqumu dubji dwar kemmf’Diçembru li ©ej se jkun jista’ jint-la˙aq ftehim li jorbot lill-pajjiΩi koll-ha biex inaqqsu l -emiss joni j ie ttag˙hom kemm suppost.

Il-mira hija li t-temperatura matog˙liex ’il fuq minn 2°C iktar mil-livelli ta’ qabel l-industrijalizzaz-zjoni, iΩda w˙ud qed jikkunsidrawdin il-mira b˙ala wa˙da ambizzjuΩawisq.

Dan g˙ax jekk il-pajjiΩi jibqg˙ug˙addejjin bl-emissjonijiet li g˙and-hom b˙alissa, iΩ-Ωieda tkun ta’ xejninqas minn 5°C u g˙alhekk, biexjinΩlu ta˙t 2°C se jkun hemm bΩonnta’ miΩuri drastiçi u ibsin li mhuxbiss jaffettwaw l-ekonomiji tal-pajjiΩisottoΩviluppati, iΩda wkoll jirrikjeduli l-pajjiΩi Ωviluppati jda˙˙lu jdejhomfil-but biex jg˙inu lil pajjiΩi ifqar jin-vestu f’teknolo©ija nadifa.

Temperatura li baqg˙et tog˙la

F’Diçembru huwa mistenni li ssir il-konferenza f’Pari©i li se t˙oll u tor-bot kif il-komunità globali se tkunqed t imxi fuq i t - t ibdi l f i l -kl ima.F’diskors iktar dirett, se nkunu nafumeta d-dinja se jkollha tiffaççja l-katastrofi ambjentali li ©©ib mag˙hat- t ibdi l f i l -k l ima, skont id-deçiΩjoni j iet l i j i t t ie˙du mil l-190pajjiΩ li se jiltaqg˙u.

Ix-xjentisti qed iwissu li jekk l-

emiss joni j ie t j ibqg˙u j iΩdiedu,naqbΩu l-limitu u t-tis˙in globali jsirkatastrofiku u irriversibbli. Il-limituhuwa ta’ 2°C og˙la mil-livelli ta’qabel l-industrijalizzazzjoni, u kieng˙alhekk li din il-mira ntg˙aΩletmin-Nazzjonijiet Uniti.

In-negozjati fuq it-tibdil tal-klimailhom g˙addejjin iktar minn 20 sena.G˙alkemm fl-a˙˙ar snin kien hemmmin ta l-impressjoni li t-tis˙in globalikien waqaf , dan mhux minnu.Filwaqt li huwa veru li wara l-1998it-temperatura bdiet tog˙la b’ratainqas mg˙a©©la mit-30 sena preçe-

denti, din xorta wa˙da kompliettitla’. Fl-a˙˙ar sentejn ir-rata re©g˙etqabdet tg˙a©©el, iΩda r-ra©uni g˙aldin iΩ-Ωieda g˙adha mhix evidenti.

Snin twal ta’ stennija

Sabiex jintla˙aq xi tip ta’ qbil fuqdan is-su©©ett dejjem ikun hemmsnin ta’ stennija.Il-qbil li hemm b˙alissa bejn il-

pajjiΩi madwar id-dinja kien beda fl-1992 u tlesta fl-1997. Dan il-ftehim,mag˙ruf b˙ala l-Protokoll Kyoto,po©©a miri fuq il-pajjiΩi Ωviluppati

biex inaqqsu l-emissjonijiet tag˙homb’medja ta ’ 5%, iΩda paj j iΩ isottoΩviluppati ma ng˙ataw l-ebdamira u t˙allew ikomplu jΩidu l-emis-sjonijiet.

Bejn l -2007 u l -2009 l -paj j iΩ ire©g˙u ltaqg˙u, u g˙all-ewwel darbakien hemm qbil, anke fuq pajjiΩi liqed jiΩviluppaw b’rata mg˙a©©lab˙aç-Çina, biex jag˙mlu limitu fuq l-emissjonijiet.

Madankol lu, i l -qbi l ma kienxwie˙ed legali li jorbot, u kien forsig˙alhekk li l-qbil intla˙aq, anke jekkfl-a˙˙ar konferenza ta’ Kopen˙agenis-sitwazzjoni kienet idde©enerat.

Mill-banda l-o˙ra, g˙alkemm il-qbilta l -1997 kien jorbot , ma kienxappo©©jat minn pajjiΩi kbar b˙all-Amerika, u g˙alhekk qatt ma kiensegwit, u l-pajjiΩi li ma la˙qux il-miritag˙hom qatt ma ©ew issanzjonati.

X’nistg˙u nistennew mill-kon-ferenza ta’ Pari©i?

Lil hinn mill-mira ta’ 2°C , hemmdi©à pajjiΩi li kkommettew ru˙homfuq çertu miri. L-Unjoni Ewropea setnaqqas l-emissjonijiet tag˙ha b’40%,l-Istati Uniti se jnaqqsu l-emissjoniji-et b’26%, filwaqt li ç-Çina se tikkom-metti ru˙ha li til˙aq l-og˙la livellital-emissjonijiet tag˙ha sal-2030.

Il-pajjiΩi l-fqar qed jistennew li l-pajjiΩi Ωviluppati jag˙tuhom il-fondisabiex huma wkoll ji©u konformima’ livelli aççettabbli ta’ emissjoniji-et. Madankollu, il-pajjiΩi l-kbar matantx huma lesti li jo˙or©u l-fluswa˙edhom minn fondi pubbliçi, uqed jippretendu li jsibu l-appo©© tal-Bank Dinji u l-privat.

RITIANNE AGIUSritianne@kullhadd.com

LEJN FTEHIM GLOBALI

TA’ bARRA KÓ 07|06|2015 17kullhadd.com

MINN MADWAR ID-DINJAREFERENDUM IEÓOR?

Il-kap ta’ Scottish National Party u First Minister tal-Iskozja, Nicola Sturgeon,˙abbret b’mod uffiçjali li deçiΩjoni tar-Renju Unit li to˙ro© mill-Unjoni Ewropeatista’ twassal g˙al referendum ie˙or g˙all-indipendenza min-na˙a tal-IskoççiΩi.Hija qalet dan hekk kif il-Prim Ministru Brittaniku David Cameron ˙ejja l-proçess legali biex fl-2017 pajjiΩu jiddeçiedi jibqax fl-Unjoni jew le.

Fil-fehma ta’ Sturgeon, jekk il-ma©©oranza tal-IskoççiΩi jivvutaw favur is-s˙ubija, pajjiΩha ma jistax ji©i m©ieg˙el li jabbanduna l-Unjoni u g˙aldaqstant l-Iskozja jkollha tie˙u passi serji biex dan ma jse˙˙x.

KONFERMA

F’laqg˙a tal-Organization of the Petroleum Exporting Countries (OPEC) li saretnhar il-Ìimg˙a li g˙adda kien deçiΩ li l-membri ta’ din l-organizzazzjoni jΩom-mu mal-kwota attwali ta’ produzzjoni taΩ-Ωejt. Dan sar minkejja sinjali fis-swieqli qeg˙din jindikaw li l-prezz internazzjonali taΩ-Ωejt se jer©a’ jaqbad in-niΩla.

Huwa ma˙sub li d-deçiΩjoni tal-OPEC ittie˙det biex il-pajjiΩi mhux affiljatimag˙ha jkomplu ji©u mbuttati ’l barra minn dan is-suq hekk kif bostaminnhom g˙andhom spejjeΩ ta’ produzzjoni ferm og˙la milli g˙andhom il-membri ta’ din l-organizzazzjoni.

TWISSIJA OÓRA

Kmieni din il-©img˙a l-President Ukrain Petro Poroshenko re©a’ wissa’ dwar il-possibbiltà li fis-sajf li ©ej ikun hemm invaΩjoni militari ta’ pajjiΩu min-na˙a tar-Russja. L-a˙˙ar twissija tieg˙u saret fil-Parlament Ukrain fejn qal li l-pajjiΩ iridjipprepara ru˙u b’mod ur©enti g˙all-gwerra.

L-appell tieg˙u sar hekk kif il-©lied fil-Lvant tal-pajjiΩ Ωdied bil-bosta wara likien irrappurtat li ammont kbir ta’ armi u vetturi militari qasmu l-fruntiera bejnl-Ukraina u r-Russja. G˙aldaqstant, id-destin tal-ftehim ta’ waqfien mill-©lied ta’Frar li g˙adda jidher li qieg˙ed fil-periklu.

RITALJAZZJONI

It-tensjonijiet bejn l-IΩrael u l-Palestina re©g˙u kienu fl-a˙barijiet hekk kif dintal-ewwel ibbumbardjat diversi siti li jinsabu fl-Istrixxa ta’ GaΩa. Skont l-awtori-tajiet IΩraeljani, dawn l-attakki saru b˙ala ritaljazzjoni g˙al attakki li se˙˙ewnhar l-Erbg˙a li g˙adda fuq l-ibliet ta’ Ashkelon u Netivot.

Madankollu, din id-darba l-attakk ma sarx mill-Óamas imma minn gruppiaktar radikali mag˙rufin b˙ala l-Omar Brigades. L-attakk tal-Erbg˙a kien t-tieniwie˙ed fuq l-IΩrael f’temp ta’ ©img˙a hekk kif ftit tal-jiem qabel il-grupp bl-isem ta’ Islamic Jihad spara rockets qrib Ashdod.

FTEHIM FIL-PERIKLU TRAÌEDJA FIX-XMARA YANGTZE

L-Istati Uniti, Franza, il-Ìermanja, ir-Renju Unit, ir-Russja u ç-Çina komplew in-negozjati mal-Iran dwar il-programm ta’ Ωvilupp nukleari ta’ dawn tal-a˙˙ar.Fit-2 ta’ April li g˙adda, dawn il-pajjiΩi ftiehmu fuq qafas li kien mistenni jwas-sal g˙al konçessjonijiet min-na˙a tal-Iranjani li kellhom iwittu t-triq g˙altnaqqis fis-sanzjonijiet ekonomiçi fuq pajjiΩhom.

Madankollu, fil-jiem li g˙addew l-Iranjani baqg˙u jirreΩistu l-possibbiltà liinvestigaturi internazzjonali jing˙ataw aççess g˙al siti militari u o˙rajn li, skonthuma, m’g˙andhomx x’jaqsmu mal-programm ta’ arrikiment tal-uranju, sitwaz-zjoni li tista’ twassal g˙all-kollass tal-ftehim ta’ April.

Dg˙ajsa b’456 persuna abbord g˙erqet f’maltempata meta kienet fi triqitha minnNanjing g˙al Chongqing, fiç-Çina. Sa nhar il-Ìimg˙a kien ikkonfermat li l-ma©©orparti ta’ dawn il-persuni tilfu ˙ajjithom f’dan l-inçident hekk kif ©ew salvatibiss 14 minnhom, b’mijiet o˙rajn jinstabu mejta fl-ilmijiet tax-Xmara Yangtze.

Il-Gvern ÇiniΩ wieg˙ed li jag˙mel investigazzjonijiet fil-fond dwar dan l-inçidentwara li bosta mill-familjari tal-passi©©iera u l-ekwipa©© akkuΩaw lill-awtoritajietb’nuqqas ta’ ˙e©©a fl-operazzjonijiet ta’ salvata©©. Id-dg˙ajsa inkwistjoni, id-Dongfangzhixing, di©à kienet fil-mira ta’ investigazzjoni relatati ma’ nuqqas ta’ sig-urtà fl-2013.

18 07|06|2015 personalitÀkÓkullhadd.com

www.ramonaportelli.com

ramonaportelli@hotmail.com

raMona portellitintervista lil GABRIEL CARUANA

Ftit ©img˙at ilu l-preΩentatur tar-radju u ˙abib antik tieg˙i, Arthur, ikkuntattjani sabiex jinfurmanib’personalità interessanti li nzerta huwa ku©inuh u li dan l-a˙˙ar g˙amel ©ie˙ g˙al Malta fil-linja tat-tisjir barra minn xtutna. Qed nirreferi g˙all-kok Gabriel Caruana.

G˙amilt kuntatt mieg˙u u mal-ewwel aççetta li jag˙mel din l-intervista. Gabriel g˙andu tnejn ug˙oxrin sena, joqg˙od l-Isla u ja˙dem b˙ala kok f’wa˙da mil-lukandi ta’ ˙ames stilel li g˙andnaf’Malta. Il-kçina hija parti minn ˙ajtu, u huma ftit l-affarijiet li jie˙du post din il-passjoni tant g˙alqalbu. Però, ma jeskludix li j˙obb il-futbol u j˙obb ukoll jaqra ˙afna, ovvjament kotba tal-ikel.

Gabriel jiddeskrivi lilu nnifsub˙ala persuna tal-punt, peròwkoll persuna determinata˙afna. “Fil-˙ajja, g˙alija per-sonali, m’hemm xejn li ma tis-tax tag˙mel. Nemmen ˙afnabil-kliem: bix-xejn ma ji©ixejn. Karriera g˙alija ma tfis-sirx xog˙ol biss, iΩda xi ˙a©ali n˙ares lejha b˙ala pro-fessjoni. Nemmen li b˙alatag˙lim, g˙alkemm Maltag˙andha ˙afna koki tajbin,xorta jibqa’ l-fatt li huwaimportanti li nsiefer kemmnista’. F’dawn l-a˙˙ar tliet sninkelli l-esperjenza u ˙dimt f’LeChampignon Saouvage,Cheltenham; Le Gavroche,Londra; u The Latymer,Londra. Kienu esperjenzi kbarg˙alija, fejn ˙dimt ˙inijiet twalta˙t pressjoni, però t-tag˙lim litiggwadanja huwa infinit.Huwa ta’ privile©© g˙alija lina˙dem ma’ nies li j˙arsu lejnkçina kif in˙ares lejha jien u,aktar minn hekk, tkun qedtitg˙allem affarijiet ©odda.Nag˙mel fiç-çert li nsieferdarba f’sena, dejjem meta jkunposssibbli, f’ristoranti b˙aldawn,” beda jg˙idli Gabriel.

Beda minn kors tal-ITS

Mistoqsi kemm ilu b’din il-passjoni g˙all-ikel u kif huj˙ares lejn l-ikel, Gabrielwe©ibni: “Kelli sittax-il senameta d˙alt fl-ewwel kçinaf’lukanda ta’ ˙ames stilel.Kien parti minn kors li kontqed nattendi l-ITS u d˙altb˙ala apprentist. Kienet esper-jenza kbira li na˙dem f’lukan-da ta’ ˙ames stilel. Il-bidu makienx façli, imma kelli ta˙ri©tajjeb ˙afna ming˙and kokitajba u, grazzi g˙alihom, kellibaΩi tajba biex nibni l-peda-ment tajjeb tal-kçina,” sostnaGabriel.

Kompla jg˙idli: “Ovvjament,wara din l-esperjenza kontsifirt u mort f’ristoranti fejnkomplejt na˙dem fuq dak lin˙obb nag˙mel. Il-passjoni lig˙andi lejn il-kçina hija kbira,tant li ssagrifikajt ˙afna affariji-et li Ωag˙Ωug˙ normalijag˙mel. Però, kif semmejtiktar qabel, bix-xejn ma ji©ixejn. Huwa issa ç-çans lina˙dem g˙al dak li veran˙obb. In˙ares lejn l-ikelb˙ala importanza g˙an-nieskollha. L-ikel li n˙obb insajjarjiena huwa l-ikel li n-niesi˙obbu jieklu. Huwa irrelevan-ti li titfa seba’ affarijiet ©o plattmeta n-nies i˙obbu tnejn

minnhom biss. Fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar l-ikel qieg˙ed hemmbiex jittiekel u nemmen ˙afnali l-ikel sempliçi dejjem kienfost il-favorit, speçjalment mal-Maltin. Huwa g˙alhekk li tridtaddatta g˙as-suq li g˙andeku, fl-a˙˙ar u mhux l-inqas, in-nies xi jridu!” stqarr Gabriel.

Il-kompetizzjoni GlobalChef South Europe

Dan l-a˙˙ar Gabriel ˙a sehemf’kompetizzjoni tal-kokijiet bl-isem Global Chef Junior. Il-kompetizzjoni saret fil-Bosnja,Sarajevo. Gabriel kienmag˙Ωul biex jirrappreΩenta lilMalta mill-Malta Chef Society.Kif sostna hu stess, mhuxbiΩΩejjed li kok ikun jaf isajjarbiss, iΩda jrid ja˙dem tajjeb,ikun nadif u jaf x’qed jag˙mel.Kollox ma’ kollox, Gabrielkellu l-privile©© li jirrap-preΩenta lil Malta b˙ala ChefJunior. B’hekk ˙allejt f’idejh

sabiex jelabora aktar dwar dinl-esperjenza unika. “Din hijakompetizzjoni globali li ssirmadwar id-dinja. L-ewwel faΩitag˙ha hija kompetizzjonilokali li kull kok Malti jista’jid˙ol g˙aliha, u li minnhajintg˙aΩlu Senior Chef uJunior Chef. Hija kompetiz-zjoni fejn trid issajjar ˙ut b˙alal-ewwel platt, vitella b˙ala l-platt prinçipali, u te u çikkula-ta b˙ala deΩerta. Huma tlietsig˙at li ˙aduli xhur nittrenjag˙alihom g˙ax huwa ta˙ri© lij©ieg˙elek tag˙ti prestazzjonitajba. Ìejt mag˙Ωul biex nir-rappreΩenta lil Malta b˙alaJunior Chef, u b˙ala SeniorChef kien hemm Paul Bajada.Kienet ©urnata importantig˙alija u g˙al Paul, li minnhabdejna nippreparaw biex nir-rappreΩentaw lil Malta. Kienetesperjenza sabi˙a ˙afna fejnMalta spiççat it-tielet postb˙ala Junior u t-tielet postukoll b˙ala Senior. Huma ftit

punti Ωg˙ar li jkun hemm dif-ferenza, però huma dawn lijg˙allmuk biex tkun a˙jar fil-futur. Il-pajjiΩi li kien hemmjikkompetu ma’ Malta huma l-Italja, il-Portugall, Çipru, is-Slovenja, is-Slovakkja, il-Greçja u t-Turkija,” sostnamieg˙i Gabriel.

Kompetizzjoni li to˙loqtensjoni

Fi kliemu stess, dan it-tip ta’kompetizzjoni to˙loq ˙afnatensjoni fuq il-kompetiturikollha. Gabriel ukoll ˙asshadin it-tensjoni. “It-tensjoni hijakbira, kemm g˙all-kompetiz-zjoni nnifisha, kif ukoll g˙all-preparamenti. Mhux lakemmtg˙id kompetizzjoni biss.Hemm ˙afna preparamenti litrid tag˙mel, fosthom avveni-menti li trid torganizza, ta˙ri©intensiv ta’ ©img˙at twal, utfitxija g˙al sponsors.Wa˙dek mhux possibbli li

timxi f’kompetizzjonijiet b˙aldawn. Trid ta˙dem b˙ala timu tmexxi b˙ala tim.”

B’kurΩità staqsejtu kif i˙aresi˙ossu li b˙ala kok ikolluja˙dem weekends s˙a˙ meta˙addie˙or ikun qed jiddevertijew jirrillassa. “Hija xi ˙a©a lida˙let fir-rutina ta’ ˙ajti b˙alakok. is-Sibtijiet u l-Ódud huma©ranet b˙alma huma l-o˙rajn,u a˙na, b˙ala koki, u ˙afnaxog˙lijiet o˙ra, jitlob minna lina˙dmu weekends. Óafnaminn s˙abi huma koki ug˙aldaqstant huwa fil-©ranetta’ matul il-©img˙a li no˙or©u,fejn, kif di©à semmejtlek, dinhija xi ˙a©a li drajt u li matantx g˙adha ddejjaqni.”

Staqsejt lil Gabriel ja˙sibx lil-poplu Malti japprezzax l-ikelli jkun hemm fuq il-platt qud-diemu, minn dak li josservamadwaru. Fil-fatt, Gabriel kienpront we©ibni li ninsabumixjin ’il quddiem, però fadal˙afna xi jsir. “Il-mentalità hijawa˙da li ilha fuqna s-snin, uma tistax tne˙˙iha f’˙amessnin, u qed ng˙id dan g˙axjiena Malti wkoll, g˙alhekknifhem il-Maltin xi jkunu qedifittxu. Però, huwa tajjeb ukollli professjoni ta’ kok, kemmb˙ala poplu Malti, kif ukolla˙na, tajjeb li nag˙tuha l-importanza tag˙ha biex fil-futur il-Maltin japprezzawaktar l-isforz li jsir fil-kçejjentag˙na,” stqarr Gabriel.

Ladarba g˙addiet din il-kom-petizzjoni presti©©juΩa, ma sta-jtx ma nistaqsihx x’qed jaspirali jag˙mel aktar f’˙ajtu f’dak lijirrigwarda t-tisjir. Sostna lihuwa bniedem li j˙obb jipp-jana ˙afna. “Forsi huwa Ωball,però dak huwa jien. Fejntid˙ol kçina, ovvjament, nix-tieq li nibqa’ na˙dem b’sa˙˙tikollha u nsiefer barra. Il-kom-petizzjonijiet huma xi ˙a©a lijag˙tuni pjaçir u, sakemmikolli çans, nibqa’ nag˙mil-hom. Il-mira prinçipali tieg˙itibqa’ li eventwalment nie˙u lig˙andi nie˙u minn pajjiΩi kbaru li nitg˙allem kemm nista’, uli dejjem naqsam l-g˙arfientieg˙i ma’ ˙addie˙or. In˙oss lihuwa dak li jkabbar il-livellg˙al pajjiΩna.”

Fl-a˙˙ar nett Gabriel xtaq jir-ringrazzja lill-familja tieg˙utas-sapport kontinwu li dejjemjag˙tuh, lil s˙abu, lil-kok tal-post fejn ja˙demg˙all-g˙ajnuna u l-fiduçja lig˙andu fih, u lill-Malta ChefSociety tal-fiduçja li wkollurew fih.

Jikklassifika fit-tielet post bÓala Chef Junior gÓal Malta

CONVERTIBLES

‘Convertible’ huwa terminu uΩat g˙al stilta’ karozza bis-saqaf jinfeta˙; li façilmenttista tinbidel minn wa˙da miftu˙a g˙alwa˙da mag˙luqa; li tvarja skont l-g˙amlatal-mudell u d-ditta. Il-convertiblesevolvew mill-eqdem phaeton, vetturakompletament miftu˙a ming˙ajr ˙©ie©fil-©nub li jista’ jkun kellha xi panewijiettad-drapp jew xi materjal ie˙or li jin-qalg˙u biex tkun protetta mill-elementi.

Storikament, saqaf li jintewa kienjit˙addem billi jkollu frame tal-˙adidmiksi bid-drapp, li jixbah ˙afna lil karellamiftu˙a ta’ Ωmien l-img˙oddi, sakemmevolva g˙al-lum. MaΩ-Ωmien bedajidda˙˙al saqaf li seta’ jinqala’ s˙i˙ iΩdama tantx kiseb popolarità. Wie˙ed iridjifhem li saqaf ta’ dan it-tip ikun fermikbar u trid çerta spazju fejn terfg˙u jekktag˙Ωel li to˙ro© dawra bil-karozzaming˙ajr saqaf. Daqstant ie˙or, dan ikol-lu çerta piΩ u trid xi g˙ajnuna biexi©©orru. Dan ˙oloq alternattiva lipprovdiet iΩjed sigurezza kif ukoll pro-tezzjoni g˙all-elementi peress li makienx ikun tad-drapp. Hekk kif it-tekno-lo©ija evolviet, in˙oloq ir-retractable hardtop, saqaf iebes li jinqasam minn 2 sa 5biççiet li jintewa b’diversi metodi ©ol-bagoll tal-istess karozza. IΩjed mag˙adda Ωmien, dan it-tip ta’ soqfa Ωdiedufil-popolarità. Il-materjal tag˙hom jista’jvarja minn ˙adid, plastik jew aluminju.

Karozzi semi-convertible li kienumag˙rufa anke b˙ala cabrio coach, kel-lom saqaf tad-drapp li jintewa iΩda l-frames tal-bibien kienu jibqg˙u hemms˙a˙ daqslikieku saqaf komuni.Landaulet huwa t-terminu ta’ karozzaconvertible li kellha l-gabina kompleta-

ment mag˙luqa u jinfeta˙ wara bis-saqaftad-drapp fil-ma©©oranza tag˙hom ukellhom il-˙©ie© mad-dawra kollha.

Il-ma©©oranza tal-convertibles humab’Ωew© bibien, bi ftit minnhom ikunub’erba’ bibien.

Termini differenti uΩati

Insibu bosta termini g˙al karozzi con-vertible: fl-Ingilterra kienu jintuΩaw it-ter-mini all weather tourer u dropheadcoupe, filwaqt li t-terminu convertiblekien ferm iΩjed popolari fl-Amerika.Termini komuni o˙rajn kienu cabriolet,cabrio, soft top, drop top, rag top, spideru spyder. Storikament, spider kienet tipta’ karozza b’Ωew© seats ming˙ajr inten-zjoni ta’ saqaf, b˙al Porsche 550 Spyder,li g˙aldaqstant ma tissejja˙x convertible.

Saqaf tad-drapp li jintewa

Is-saqaf tad-drapp li jintewa kien jistrie˙fuq frame tal-˙adid li kien ikollu wkollsaffi biex inaqqsu l-istorbju ta’ barra, kifukoll xi biççiet o˙ra tad-drapp li jg˙attul-frame minn ta˙t. IΩjed riçenti bedaanke jkollhom mekkaniΩmu elettronikujew bil-hydraulic biex jitella’ u jitniΩΩel is-saqaf. Biex din il-parti ti©i mag˙luqasew, ting˙alaq b’lukketti bl-idejn jewb’mod awtomatiku. Meta s-saqaf ikunmitwi, jkun jissejja˙ ‘stack’.

Vanta©©i u Ωvanta©©i

B˙al kull ˙a©a o˙ra, li jkollok saqaf con-vertible fih bosta vanta©©i u Ωvanta©©i.Fost il-vanta©©i nsibu li g˙andek viΩib-

biltà a˙jar mad-dawra kollha tal-karoz-za, ventilazzjoni ikbar, façilitazzjonibiex tid˙ol u to˙ro© fil-karozza, abbiltàbiex i©©orr o©©etti kbar li majoqog˙dulekx f’karozza normalimin˙abba s-saqaf, u iΩjed pjaçir fis-sewqan. Min-na˙a l-o˙ra, g˙andekbosta Ωvanta©©i. Fost dawn insibu lig˙andek inqas sigurtà meta l-karozzatkun ipparkjata, kif ukoll g˙as-sa˙˙a ta’min qed isuq, saqaf li jista’ jiddeterjoraferm iΩjed malajr, problemi fl-art jekktinΩamm g˙al Ωmien twil bis-saqafmikxuf, piΩ Ωejjed min˙abba l-istrutturatas-saqaf, seat ta’ wara iΩg˙armin˙abba l-ispazju li jie˙u s-saqaf,inqas viΩibbiltà mill-˙©ie©a ta’ warameta s-saqaf ikun imtella’ g˙ax it-tieqahija ferm iΩg˙ar, struttura tal-karozzainqas b’sa˙˙ita g˙ax is-saqaf huwamikxuf allura jrid isir iΩjed sapport fix-chassis, tnaqqis qawwi ta’ aerodi-namiçità, Ωieda fl-istorbju tar-ri˙, inqasspazju fil-bagoll, eçç.

Karatteristiçi varji

JeΩistu bosta karatteristiçi f’karozzi lihuma convertible. Fost o˙rajn jeΩisti it-tonneau cover. Dan mhu xejn g˙ajrbiçça inçirata li titpo©©a fuq il-karozzifil-parti l-miftu˙a u jkun hemm biççavojta fejn jirkeb il-passi©©ier. Dansabiex il-karozza ti©i protetta mill-ele-menti meta tkun qed tinstaq bis-saqafmikxuf.

It-twieqi, li fil-ma©©oranza tag˙homma jkunux jiti lg˙u u jinΩlu iΩdajitpo©©ew biss, jistg˙u jkunu mtellg˙au mniΩΩla b˙al ta’ karozza komuni. Il-

˙©ie©a ta’ wara ©eneralment tkun tal-perspex. IΩjed riçenti, f’karozzi b’saqafconvertible li huwa hard-top bdew ji©umg˙ammra bi ˙©ie©a fuq wara.

Xi mudelli o˙rajn, beda jsirilhomwindblocker li hija sempliçiment biççaperspex, ˙©ie©a jew xi materjal ie˙or lijimblokka r-ri˙ milli jid˙ol f’wiçç dawkli rekbin fis-seat ta’ wara.

Is-sa˙˙a u s-sigurtà dejjem qedjing˙ataw iΩjed prijorità fi kwalunkwekarozza. Biex il-karozzi convertiblesjiΩdidilhom dan, ©ew mg˙ammra b’sis-tema ta’ s˙ana elettrika fil-˙©ie©a ta’wara biex tittejjeb il-viΩibbiltà, çinturinitas-sigurtà iΩjed b’sa˙˙ithom, pilastri ta’materjal iΩjed b’sa˙˙tu, airbags faççatau fil-©nub tal-passi©©ieri, kostruzzjonita’ ga©©a tas-sigurtà – struttura g˙amlata’ nag˙la ta’ Ωiemel madwar il-post tal-passiggieri kif ukoll struttura speçjalif’kaΩ li tinqaleb il-karozza.

Barra dan kollu, insibu bosta varjaz-zjonijiet f’dawk li huma mudelli differ-enti. Biss, minkejja dan, xorta jibqa’ l-fatt li huma ftit il-karozzi li ˙ar©ub’erba’ bibien. Il-popolarità ta’ danbaqg˙et dejjem f’karozzi ta’ Ωew© bibi-en.

Minkejja kollox, huma diversi t-tipidifferenti ta’ karozzi convertible li ©ewivvintati. Dawn jinkludu dawk il-karozzi li ma jkollhom ˙sieb ta’ ebdasaqaf; dawk il-karozzi li jkollhom is-saqaf kollu jinqala’; karozzi b’saqaf tad-drapp li jintewa, sew tad-drapp jew ta’materjal iebes b’saqaf iebes; kif ukolldawk il-karozzi b’nofs saqaf jinkixefjew parti mis-saqaf jinkixef. EΩempji ta’dawn jidhru fir-ritratti hawn isfel.

Retractable hard top Semi-convertibleLandauletDetachable hard topSpider

20 07|06|2015 KAROZZIKÓkullhadd.com

TOYOTA TAQBAD IR-RIÇERKA TAL-FUEL CELLGÓAL LIVELL NANO-PRACTICE

Meta ti©i g˙as-sigurtà tal-aqwaprestazzjoni mit-teknolo©ijahydrogen fuel cell, l-iskrutinjuta’ Toyota qed ifittex ming˙ajrlivelli ta’ preçedent b’sistema©dida ta’ monitora©© li juru l-partiçelli Ωg˙ar ˙afna.

L-enfasi ta’ din ir-riçerka huwal-mod kif il-platinum fil-fuelstack cell, jiddajfu matul iΩ-Ωmien. Dawn il-bidliet fil-livellprattiku, g˙andhom impatt fuqil-prestazzjoni tal-metall lijΩomm ir-reazzjoni kimika bejnil-fjuwil idro©enu u ossi©nu air-born biex jo˙loq l-elettriku lifinalment i˙addem il-magna tal-vettura.

Id-dettall jista’ jkun Ωg˙ir, iΩdabilli tassigura l-aqwa prestaz-zjoni u tkun tista’ ssib fejn ug˙aliex issir din id-deterjoraz-zjoni, huma kwistjonijiet impor-tanti g˙ax b’hekk Toyota tkab-bar il-fuel cell vehicle pro-gramme. Kif t˙abbar ftit©img˙at ilu, Toyota tinsab fil-proçess li ©©ib Miriai, l-ewwelvettura produttiva bil-hydrogenfuel cell fis-suq, u dan il-mudell©did mistenni jasal fit-toroqEwropej aktar tard din is-sena.Ir-rarità u l-ispejjeΩ kbar tal-platinum b˙ala materjal mhuxma˙dum ikabbar il-valur ta’ dinir-riçerka.

S’issa kien biss possibbli li l-

partiçelli tal-platinum ji©u osser-vati biss f’postijiet fissi – qabelu wara r-reazzjoni li tikkawΩadin l-istess deterjorazzjoni.Kemm ilha ta˙dem mal-JapanFine Ceramic Center, Toyotapproduçiet teknika ta’ osservaz-zjoni ©dida fejn kampjuni tat-testijiet kienu jitpo©©ew f’simu-lazzjoni eΩatta tal-ambjent u l-kundizzjonijiet fi fuel cell stack.Flimkien ma’ metodu ©did kifji©i applikat vulta©© fuq il-kam-pjun fil-mikroskopju ta’ traΩmis-sjoni elettronika, dan jippermet-ti biex il-proçess ta’ deterjoraz-zjoni ji©i osservat fil-˙in reali, fl-istadji kollha tal-©enerazzjonielettrika.

L-intelli©enza miksuba tg˙inlil Toyota biex tifhem a˙jar utindirizza kwistjonijiet lijikkawΩaw deterjorazzjoni u l-karatteristiçi tal-materjal kar-bonju uΩat b˙ala trasportaturtal-platinum fil-katalist. Danjg˙in fl-iΩvilupp ta’ ©enerazzjoni©dida ta’ fuel cell stacks iΩjedeffiçjenti u durabbli.

G˙al iΩjed informazzjoni fuqToyota u l-line up ta’ Toyota,wie˙ed g˙andu jΩur ix-show-room ta’ Michael DebonoLimited, fi Triq l-Imdina, ÓaΩ-Ûebbug; iΩur il-pa©na ta’Facebook; jew içempel 22694000.

KIA GÓALL-FINALI TAL-FUTSAL INTERNAZZJONALI MATUL IT-TAZZA TAD-DINJA 2014 FIL-BRAÛIL

• 19-i l t im, minn 19- i l paj j iΩ serikunu qed jie˙du sehem fil-finali internaz-zjonali tal-futsal waqt it-Tazza tad-Dinja tal-FIFA• 8,328 tim u 41,194 plejers ikkom-petew biex jikkwalifikaw fir-rawnds tat-tournament tal-futsal Champ in the Arena.• Kia hija s-sie˙ba uffiçjali tal-FIFAsal-2022

Filwaqt li bosta ammiraturi madwar id-dinja qed i˙ejju g˙at-Tazza tad-Dinja fil-BraΩil dan ix-xahar, Kia qed tippreparabiex tilqa’ l-finali tad-dinja tag˙ha, li huwatournament tal-futsal, li ser jittella’ matuldan l-avveniment internazzjonali.

Óerqana g˙all-bidu tal-akbar festival tal-futbol dinji, 8,238 tim u 41,194 plejer ama-teur minn 19-il pajjiΩ madwar id-dinja,˙adu sehem fir-rawnds preliminari ta’ danil-kuntest tal-Kia, Champ into the Arena. It-tournaments internazzjonal i biex j i©umag˙Ωula l-finalisti saru f’Mejju

Waqt li r-rebbie˙a minn kull tournamentnazzjonali kienu kkonfermati, l-aqwa 19-iltim minn madwar id-dinja kienu mistiednabiex j i lag˙bu l - futsal f inal i tad-dinjatag˙hom fil-BraΩil matul il-perjodu tat-Tazza tad-Dinja. Il-finali internazzjonali tal-futsal ser ikun qed isir f’Salvador. Il-final-

isti ser ikollhom l-opportunità jaraw partitamit-Tazza tad-Dinja – çans unikuf’˙ajjithom.

Il-futsal ori©ina fin-Nofsinhar tal-Amerikamatul l -1930 u hi ja part i ta futbol ta ’verΩjoni internazzjonali five-a-side li ©©orrmag˙ha r-regoli tal-FIFA. It-tims jikkonsistuf’sitt plejers u, apparti r-ritmu mg˙a©©eltal-log˙ba u sostituzzjonijiet bla limitu, kullhalf-time tal-log˙ba jkun g˙oxrin minuta.Dan l-isport huwa popolari fost miljuni ta’nies minn madwar id-dinja.

Il-Viçi President ta’ Kia mill-marketinggroup g˙all-pajjiΩi barranin, Soon-Nam Leeikkumenta: “Il-Kia ilha ta˙dem mal-FIFAg˙al numru ta’ snin b˙ala sie˙ba uffiçjali,taqsam valuri, impenn u viΩjoni, sabiextkun tista’ tippromovi u tiΩviluppa ‘log˙basabi˙a’. L-impjegati ta’ Kia minn madwarid-dinja huma appassjonati fuq il-futbol u,bit-Tazza tad-Dinja issa mag˙na, din kienetopportunità kbira sabiex ting˙aqad mal-ammiraturi tal-futbol minn kull rokna tad-dinja.”

Kia ilha sie˙ba awtomobilistika uffiçjalita l -FIFA mil l -2007, sussegwentamentestendiet il-ftehim ta’ sponsorship sal-2022.KIA hija wkoll Eurotop Partner tal-EUFA(Union of European Football Associations)sal-2017.

KAROZZI KÓ 07|06|2015 21kullhadd.com

IL-PASSAT IL-ÌDID HUWA L-KAROZZA TAS-SENA GÓALL-2015

mis-sena 1964. Il-©urija, litikkonsisti minn 58 ©urnalistEwropej tal-karozzi minn 22pajjiΩ differenti, kienu nnomi-naw seba’ kandidati fit-triq lejnil-final.

Fix-xhur li kien imiss, dawnil-karozzi mag˙Ωula b˙ala kan-didati g˙all-final g˙addewminn ittestjar rigoruΩ, tqabbil uevalwazzjonijiet ibbaΩati fuqkriterji varji, fosthom l-ekonomija tal-magna, il-kumdità, is-sigurtà, il-karatter-istiçi tas-sewqan, il-funzjonal-ità, id-disinn u l-progresstekniku.

340 punt

Fit-52 edizzjoni ta’ din il-kom-petizzjoni tradizzjonali, il-Passat il-©did irnexxielujeg˙leb l-isfida tas-sitt kandi-dati l-o˙ra b’mod konvinçenti

fil-final u dan permezz ta’ 340punti li ng˙ata lilu minn din il-©urija li di©à ssemmiet.

Ûew© mudelli tal-Volkswagen di©à kienurçevew dan il-premju fil-passatriçenti fosthom il-Poli fl-2010 ul-Gold fl-2013. B’Ωieda mal-Golden Steeting Wheel 2014 ul-Auto Trophy 2014, l-og˙launur tal-karozza tas-sena kiensegwit minn unuri o˙ra, kemmlokali kif ukoll minn barra l-pajjiΩ.

Mudell ta’ suççess

Dan il-mudell ©did tal-Passat,f’kull verΩjoni tieg˙u huwawie˙ed mill-aktar mudelli mid-class ta’ suççess fid-dinja kifukoll b’1.1 miljun unitajiet fl-2014 jikkonferma wie˙ed mill-og˙la volume series tal-Volkswagen madwar id-dinja

kollha.Issa, fit-tmien ©enerazzjoni

tieg˙u, dan il-best-seller jidherli huwa wie˙ed mill-aktarkarozzi innovattivi tat-tiptieg˙u. Permezz tal-metodiavvanzati ta’ in©inerija, kienpossibbli l-introduzzjoni ta’disinn aktar dinamiku fejninkluΩi mieg˙u kien hemmlower body, wheelbase itwal,u tyres akbar. Minkejja li t-tultad-dimensjonijiet interni baqa’l-istess u ma nbidilx, il-Passatil-©did xorta wa˙da Ωviluppa ukiber b’mod sostanzjali.

L-a©˙ar teknolo©iji

Fl-istess ˙in, teknolo©iji l-aktaravvanzati kienu miΩjuda ma’dan kollu. Dawn jinkludu sis-temi b˙al Active Info Display;tag˙mir totalment di©itali;head-up display estiΩa kif

ukoll sistemi b˙al app-basedrear seat entertainment g˙at-tablets; front assist b’city emer-gency braking u monitora©©g˙al min ikun mixi fit-triq,flimkien ma’ global firsts fos-thom l-emergency assist fejn il-vettura tieqaf mill-ewwel f’kaΩta’ emer©enza; trailer assistliema g˙ajnuna hija bΩonjuΩameta wie˙ed qed jimmanuvama’ trailer; kif ukoll traffic jamassist li jg˙in meta jkun hemmit-traffiku.

Dan il-Passat il-©did huwadisponibbli b’g˙axar magnipetrol u diΩil b’injezzjoni diret-ta turbocharged li jwasslu g˙alpower range minn88kW/120PS sa 206 kW/280 PSu dan fost karatteristiçi o˙rajninnovattivi li Ωgur jag˙mel l-esperjenza tas-sewqan g˙alkull sewwieq wa˙da indimen-tikabbli.

Il-karozza tas-sena hijaVolkswagen, il-Passat il-©did lihuwa ppreΩentant kull senamill-©urija internazzjonali tal-karozza tas-sena. Ir-rebbie˙t˙abbar waranofsinhar qabelil-wirja internazzjonali tal-karozza f’Ìeneva.

Óidma sfiqa

F’kummenti li ta waqt din is-serata, il-Kap EΩekuttiv tal-V o l k s w a g e nAktiengesellschaft, il-ProfessurMartin Winterkorn, sostna li t-tim tieg˙u jinsab kburi immensb’din il-kisba.

Huwa Ωied jg˙id li permezzta’ dan il-Passat il-©did, it-timtieg©u re©a’ g˙al darb’o˙rag˙amel suççess fl-iΩvilupp ta’karozza bi standards g˙oljaf’termini ta’ klassi, teknolo©ijau kwalità. “Dan l-unur huwawie˙ed tremend u jikkonfermax-xog˙ol fejjiedi tal-in©iniera,disinjaturi u t-tim kollutag˙na,” sostna Winterkorn.

Ìurija indipendenti

Dan il-Passat il-©did juri li d-ditta Volkswagen kapaçi tip-provdi prodotti tal-og˙la kwal-ità b˙ala twe©iba g˙all-isfidipreΩenti.

Apparti minn hekk, membrufi ˙dan il-Bord tal-Immani©©jarg˙ad-Ditta tal-Volkswagen,Heinz-Jakon Neusser, irçievadan il-premju g˙al dan il-mudell ferm sabi˙ fejn esprimas-sodisfazzjon tieg˙u. “Dan il-premju g˙andu sinifikat qawwiu speçjali g˙alina min˙abba l-fatt li huwa ppremjat minngrupp ta’ ©urnalisti indipen-denti. Aktar minn hekk, dan l-unur huwa mag˙ruf mal-klijen-ti tag˙na min˙abba l-presti©jutieg˙u,” fisser Neusser.

Popolari mill-1964

Dan l-imsemmi unur, li huwawie˙ed mill-eqdem u l-aktarfamuΩi fl-Ewropa, ilu jonorakarozzi u mudelli ©odda fl-industrija tal-karozzi kull sena

22 07|06|2015 kAROZZIkÓkullhadd.com

mmani©©jar ta’ Ωew© telefonatifl-istess ˙in;– Aççess g˙all-parametri tal-

vettura.Il-post tal-passi©©ieri huwa

ddisinjat bi ˙sieb, b’windscreenZenith, progress teknolo©iku lijΩid il-viΩibbiltà fuq barra bi 80°biex joffri iΩjed pjaçir u sensaz-zjoni ta’ libertà.

Il-kompetenza rinomata ta’Citroen fil-kumdità tal-vettura,li toffri lir-rikkieba rikba ˙elwa,komda u kwieta.

B’bilanç risponsiv u road-holding eççellenti u g˙aΩlakbira ta’ magni effiçjenti, is-C3hija komda kemm fit-toroq tal-ir˙ula u bliet u anke fit-toroqwiesa’.

Il-forzi tas-sa˙˙a jla˙˙qu mar-regoli futuri tal-Euro6:Emissjonijiet CO2 li jvarjawminn 97g sa 107g kull kilo-metru b’magni petrol PureTechkif ukoll 79g sa 90g kull kilo-meru b’magni BlueHDi diΩil.

Is-Citroen C3 hija disponibblif’g˙aΩla kbira ta’ konfiguraz-zjonijiet:– Erba’ verΩjonijiet ta’ petrol, li

huma; PureTech 68 manual,PureTech 82 manual, PureTech82 S&S ETG automatic uPureTech 110 S&S manual uΩew© verΩjonijiet diΩil, li huma;BlueHDi 75 manual, BlueHDi100 S&S manual. L-ebda minndawn il-verΩjonijiet ma j©orrupiena ekolo©ika ta˙t il-miΩuriinçentivi-distintivi tal-GvernFrançiΩ;– Tliet livelli ta’ laqtiet; attraz-

zjoni, kumdità u esklussività;– Disa’ kuluri esterni, li huma;

abjad banquise, abjad perla,blu belle-île, blu kulur il-linka,blu virtuwali, griΩ lewn l-alu-minju, griΩ lewn il-kelb il-ba˙ar, karma, iswed perla, ua˙mar ruby;– Edizzjoni speçjali Feel,

b’teknolo©ija eççezzjonali ukontenut karatteristiku.

Is-Citroen C3 hija suççess lidejjem qed jikber, bil-bejg˙tag˙ha madwar id-dinja jla˙˙aq3.5 miljuni minn meta ©iemniedi l-ewwel mudell fl-2002.Baqg˙et iΩΩomm appell perma-nenti bid-dehra unika tag˙haflimkien ma’ karatteristikinotevoli. L-impjant ta’ Poissy, libeda jag˙mel is-C3 fl-2009,huwa kburi li qed jiççelebra l-500,000 karozza f’din il-linja ta’produzzjoni. Dan il-mudell iluj©orr it-tabella Origine FranceGarantie sa mill-2013.

Is-Citroen C3, bid-dehraunika tag˙ha, tag˙mila unika:l-espressjoni ©entili tal-formag˙at-tond tinΩel tajjeb b’sensaz-zjoni deçiΩament dinamika.Hija ddisinnjata b’intelli©enza:wa˙da mill-iΩjed karozzikumpatti fl-istil tag˙hom, bi3.94 metri twila u 1.71 metruwiesg˙a, b’turning radius ta’

10.2 metri, li tag˙milha idealig˙al kundizzjonijiet tas-sewqanf’Ωoni urbani. Minkejja l-qiesΩg˙ir tag˙ha, is-C3 tispikka fl-ispazju intern u l-bagollb’kapaçità ta’ 300 litru li huwawie˙ed mill-ikbar f’din il-kate-gorija ta’ karozzi.

Ìewwa tas-C3 huwa modernu komdu, touchsreen ta’ seba’pulzieri ©did fjamant fis-suq lijoffri karatteristiki ta’ ©id u ta’uΩu:– Touch-operated nagivation

©dida, li juru mapep perspetti-va, limitu ta’ veloçità, ˙in ta’vja©©ar g˙al kundizzjonijiettraffikuΩi u l-kapaçità li jag˙Ωell-a˙jar rotta ekonomika;– Media function li tinkludi

radju, audio streaming u con-nections ta’ apparat mobbli;– Funzjoni handsfree bil-blue-

tooth g˙aç-çellulari, aççessg˙al-lista ta’ kuntatti, u

IL-PRODUZZJONI TA’ CITROEN C3 FL-IMPJANT TA’ POISSY TLAÓÓAQ IN-NOFS MILJUN!

KUN AF KÓ 07|06|2015 23kullhadd.com

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMMKITBA TA’SAVIOUR MAMO

Josef Stalin kien dittatur tal-Unjoni Sovjetika(USSR) mill-1923 sal-1953. Dan id-dittatur kienbiddel ir-Russja minn çiviltà trankwilla g˙al çiviltàta’ terrur f’ambjent militari. Tant hu hekk li miljunita’ çittadini kienu wettqu suwiçidju g˙ax ma’fel˙ux iktar b’dan ir-renju annimalesk li kienimexxi. Ta’ Ωag˙Ωug˙ iddeffes fil-politika rivoluz-zjonarja u f’attivitajiet kriminali. Meta l-mexxej tal-Bolxeviki (partit komunista Russu) Vladimir Lenin(1870-1924) miet, Stalin b’xi mod sar il-mexxej il-©did. Kien ˙eles minn kull avversarju li kellu fil-partit, u ˙a f’idejh il-proprjetà ta’ kull çittadin lija˙dem l-art u jrabbi annimali. Fit-Tieni GwerraDinjija (1935-1945) Stalin kien issie˙eb mal-IstatiUniti u l-Gran Brittanja, Imma wara l-gwerra qaj-jem tensjoni kbira mal-Amerika mag˙rufa a˙jarb˙al ‘il-Gwerra Bierda’.

Il-bidu ta’ ˙ajtu u familtu

Stalin twieled b˙ala Josef Vissiarovich Djugashvilifit-18 ta’ Diçembru 1878, jew skont il-kalendarjuantik ta’ Julian, fis-6 ta’ Diçembru 1878 (g˙alkemmStalin jg˙id li twieled fil-21 ta’ Diçembru 1879) fil-belt Ωg˙ira ta’ Gori f’Geor©ja, li kienet saret partimill-Imperu Russu. Stalin kien imlaqqam ‘il-bnie-dem tal-azzar’. Trabba fil-faqar; missieru kienskarpan u sakranazz li kien isawwat lill-ibnu Josef,u ommu kienet ˙assiela. Meta kien g˙adu Ωg˙irmarad bil-marda tal-©idri r-ri˙ li ˙allietlu sfre©juf’wiççu tul ˙ajtu kollha. Kien reba˙ borza ta’studju biex jistudja fis-seminarju tal-KnisjaOrtodossa Ìeor©jana f’Tblisi. Fis-seminarju Stalinkien jaqra, bil-mo˙bi, il-kotba tal-filosofu KarlMarks. Kien interessat fil-moviment revoluzzjonar-ju kontra l-monarkija Russa. Fl-1899, Stalin tkeççamis-seminarju g˙ax falla l-eΩamijiet u g˙ax kienixerred propaganda Marxista.

Minn hawn, Stalin qabad it-triq tal-politika ubeda jxewwex u jorganizza dimostrazzjonijiet ustrajks. Kien biddel ismu g˙al ‘Koba’ u ng˙aqadmal-ferg˙a militari Marxista tal-Bolxeviki. Kieninvolut f’˙afna attivitajiet kriminali, kif ukoll serqta’ banek biex jg˙in lill-partit li kien i˙addan. Bejnl-1902 u l-1913 ©ie arrestat diversi drabi u kkalzratil-˙abs. Kien ukoll eΩiljat lejn is-Siberja.

Fl-1906 Stalin kien iΩΩewwe© lil Ekaterina ‘Kato’Svanidze (1885-1907) li kienet ˙ajjata, u minnhakellu iben li semmew Yakov (1907-1943). Yakovmiet fil-Ìermanja fit-Tieni Gwerra meta nqabadpru©unier. Ekaterina mietet bit-tifojde meta Yakovkien g˙adu tarbija. Fl-1918, Stalin iΩΩewwe© lilNadezhda ‘Nadya’ Alliluyeva (1901-1932) li kienetbint rivoluzzjonarju Russu. Minn Nadya, Stalinkellu Ωew©t itfal. Nadya kienet ikkommiet suwiçid-ju meta kellha 30 sena.

Stalin il-mexxej

Fl-1912, meta Lenin kien fl-eΩilju fl-IΩvizzera, Stalinkien sar parti integrali fil-partit Bolsxevik. Fl-1922,twaqqfet l-Unjoni Sovjetika b’Lenin b˙ala l-kap.

Stalin sar is-segretarju ©enerali fil-Kumitat Çentralital-Partit Komunista. Meta Lenin miet fl-1924,Stalin ˙a s-setg˙a kollha f’idejh. Sar id-dittatur tal-Unjoni Sovjetika. Fi pjan ta’ ˙ames snin, Stalin ried li jbiddel is-soç-

jetà kwieta fir-Russja g˙al industija u forza militari.Kull ˙addiem li ma kienx jikkopera mal-ordnijietta’ Stalin kien jinqatel jew ji©i eΩiljat. Fil-fatt, kienumiljuni li nqatlu g˙ax irrifjutaw l-ordnijiet. Stalinkien imexxi b’terrur kbir. Kien imdawwar b’˙afnaspiji u pulizija pajΩana u kull min jazzarda jg˙ollirasu u jlissen xi ˙a©a kontra t-tmexxija ta’ Stalin,kien ji©i ffuçillat jew mibg˙ut f’kamp tax-xog˙olsfurzat (Gulag system). Stalin kien ˙oloq imperuta’ twerwir. Numru ta’ pjazez u toroq ©ew imsem-mija g˙alih. Saru ˙afna monumenti u statwi bil-figura tieg˙u biex jimpressjonaw u juru l-popolar-ità ta’ Stalin. Biddel il-kotba kollha tal-istorja tar-Russja u ddomina kull mezz tax-xandir.

Fl-1939, lejlet it-Tieni Gwerra Dinjija, Josef Stalinu d-dittatur ÌermaniΩ Adolf Hitler(1889-1945) iffir-maw trattat ta’ nonaggressjoni (˙biberija) bejni-ethom. Stalin kien ˙a partijiet mill-Polonja u r-Rumanija, kif ukoll ˙a l-istati Baltiçi tal-Estonja, il-Latvja u l-Litwanja, u invada l-Finlandja. F’Ìunjutal-1942, il-ÌermaniΩi kisru l-ftehim bejn in-NaΩi us-Sovjetiçi u invadew l-Unjoni Sovjetika. Stalinkien injora t-twissija tal-Amerikani u l-IngliΩi kifukoll tal-a©enti sigrieti tieg˙u, li hu (Stalin) makienx ippreparat biΩΩejjed g˙al gwerra). Meta l-ÌermaniΩi waslu bil-belt kapitali ta’ Moska, Stalinbaqa’ hemm u ddefenda kemm fela˙ biex l’ebdaparti ma taqa’ f’idejn l-g˙adu. Il-battalja, imsej˙aThe Battle of Stalingrad, bdiet f’Awwissu 1942 udamet sejra sa Frar 1943, sakemm l-Armata l-Óamra keççiet lill-ÌermaniΩi u ˙argithom mir-Russja.

L-a˙˙ar movimenti ta’ Stalin

Minkejja l-età avvanzata li kellu, ir-renju ta’ Stalinbaqa’ sal-a˙˙ar g˙addej bil-qtil, eΩilji u kampijiettax-xog˙ol sfurzat. Kabbar il-KomuniΩmu fil-Lvanttal-Ewropa. Fl-1949 da˙˙al lis-Sovjetiçi fl-era nuk-leari meta (bi prova) sploda bomba atomika. Fl-1950 ta lill-mexxej Komunista tal-Korea ta’ FuqKim Il-Sung (1912-1994) il-permess biex jinvadi l-Korea ta’ Isfel li kellha l-appo©© tal-Amerikani.Kien il-bidu tal-gwerra fil-Korea.

Stalin miet fil-5 ta’ Marzu 1953, fl-età ta’ 74 sena,b’attakk f’qalbu. Il-katavru kien tpo©©a fil-musulew ta’ Lenin f’Moska, fil-Pjazza l-Óamra. Fl-1961 inqala’ u ttie˙ed ˙dejn il-˙ajt tal-Kremlinb˙ala parti minn proçess ta’ Stalinazzjoni mmexxi-ja mis-segwaçi tieg˙u Nikita Khruschev (1894-1971)Noti o˙rajn: – Huwa stmat li iktar minn 20 miljun ru˙ mietuta˙t ir-renju ta’ Stalin. – Stalin kien jivvja©©a biss jew bil-karozza jew bil-ferrovija. Ivvja©©a darba bl-ajruplan fl-1943 g˙alkonferenza f’Tehran.

JOSEF STALIN (1878-1953)

24 07|06|2015 kAleJdoskopJukÓkullhadd.com

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

1527: Il-Papa Klement VII jçedi lill-armati tal-Imperatur Karlu V.

1912: L-armata tal-Istati Unita tipprova l-ewwel machine gunarmat fuq ajruplan.

1919: Is-Sette Giugno. Erbg˙a min-nies jinqatlu fi rvell f’Malta.

1929: Ratifikat it-Trattat Lateran, li ©ab fl-eΩistenza lill-Belt tal-Vatikan b˙ala stat sovran.

1930: In-New York Times taqbel li tikteb il-kelma ‘Negro’, b’‘N’kapitali.

1936 Il-gangster Charles ‘Lucky’ Luciano jinstab ˙ati fuq 62 kapta’ akkuΩa fuq prostituzzjoni m©ieg˙la.

1939: Ìor© VI u EliΩabetta jsiru l-ewwel re u re©ina tal-Ingilterrali Ωaru l-Amerika.

1944: Il-vapur Danae, li waqt it-Tieni Gwerra Dinjija kien qedi©orr 350 Lhudi u 250 parti©©jan, ji©i mg˙arraq ming˙ajr ˙add masalva qrib ix-xatt ta’ Santorini.

1948: Il-Komunisti ja˙tfu ç-Çekoslovakkja. Il-President Bernes jir-riΩenja.

1955: Eisenhower, l-ewwel President li jidher fuq it-televiΩjonibil-kulur.

1965: Il-Qorti Suprema tal-Istati Uniti tag˙ti d-deçiΩjoni tag˙ha,fejn illegalizzat l-uΩu tal-kontraçezzjoni bejn il-koppji miΩΩew©a.

1965: Il-korporazzjoni Sony tintroduçi l-video tape recordertag˙ha g˙ad-djar, bil-prezz ta’ €903.

1967: Il-Gwerra ta’ Sitt Ijiem. Is-suldati IΩraeljani jid˙luÌerusalemm. Ja˙tfu l-Wailing Wall, Ìeriko u Betlem.

1972: Il-Kancillier ÌermaniΩ Willy Brandt iΩur l-IΩrael.

1977: 500 miljun ru˙ segwew il-Ìublew tal-Fidda tar-Re©inaEliΩabetta II, li xxandar direttament fuq it-televiΩjoni.

1981: Ajruplani IΩraeljani jeqirdu l-façilità li allegatament kienettipproduçi l-plutonju fl-Iraq.

1982: Priscilla Presley tifta˙ Graceland g˙all-pubbliku. Il-kamratal-banju fejn Elvis Presley miet ˙ames snin qabel baqg˙etmag˙luqa u ˙add ma seta’ jid˙ol fiha.

1982: Il-President Amerikan Ronald Reagen jiltaqa’ mal-PapaÌwanni Pawlu II u mar-Re©ina EliΩabetta t-Tieni.

1988: L-aluminju jikkontamina l-provvista tal-ilma f’Cornwall.

1989: G˙al sekonda wa˙da biss, is-sieg˙a, tlieta u g˙oxrin minu-ta u 45 sekonda b’mod di©itali kien jaqra: 01:23:45, 6 (xahar), 7(jum), 89 (sena).

1990: Il-kantant Michael Jackson jidda˙˙al l-isptar ibati minnu©ig˙ f’sidru.

1990: Il-President tal-Afrika t’Isfel, F.W. de Klerk, ine˙˙i l-istat ta’emer©enza, li kien ilu fis-se˙˙ g˙al erba’ snin.

2006: Il-Parlament IngliΩ jag˙laq temporanjament wara l-allerttal-anthrax.

2012: Fdalijiet arkeolo©içi tal-Curtain Theatre, fejn in˙admunumru ta’ plays ta’ Shakespeare, jinstabu ta˙t ˙anut tax-xorbf’Londra.

2014: Maria Sharapova tirba˙ il-French Open women’s tennissingles.

ÌrAw bÓAl-lum

“Meta ma jkollokxtwe©iba tajba,

is-skiet hu deheb.”

Muhammad Ali

Mara Russa ndifnet ˙ajja minnors l i apparentement riedjerfag˙ha g˙all-ikla li kienimissu j iekol. Dan g˙amluwara li attakkaha u feriehagravi.

Natalya Pasternak ta’ 55sena, omm ta’ Ωew©t itfal,˙elsitha mill-mewtmirakoloΩament wara l i˙abibha rnexxielu ja˙rab mill-foresta qrib Tynda fir-re©junta’ Amur u jag˙ti l-allarm.

L-ors, li ˙aseb li lil Natalyakien qatilha u mhux ferieha

gravi, difinha parzjalment ta˙til-weraq – naturalment bil-˙sieb li jer©a’ jirritorna u jikol-ha. IΩda wara li ©iet salvata,i l-mara, l i ta˙dem b˙alapustiera, qed tissielet g˙al˙ajjitha fi sptar qrib.

Ritratt tal-biΩa’ li ttie˙edminn fotografu tal-pulizija jurilil Natalya ta˙t il-weraq, fejndif inha l-ors. Dirg˙ajhami©rufin u bid-demm humaviΩibbli wkoll fir-ritratt.

Natalya u s-sie˙eb tag˙hakienu fil-foresta fil-Lvant tar-

Russja, f l imkien ma’ kelb.F’salt wie˙ed resaq l-ors. Il-kelb beda jinba˙ g˙ax g˙arafil-periklu, iΩda kien tard wisq,g˙ax hi u l-kelb, in˙atfu mill-annimal selva©©.

Meta n-nies tas-salvata©©waslu fil-post, kien irrappurtatli l-ors ipprova jattakkahomukoll. Min˙abba f’hekk, il-˙addiema ma kellhomxg˙aΩla o˙ra g˙ajr li jisparaw ujoqtlu lill-ors ferm aggressiv, likien ors femminil ta’ erba’snin.

JiddispJAÇih gÓAl kulmA gÓAmel

Bodybuilder li mmudella lilunnifsu fuq l-Incredible Hulklag˙ab ma’ ˙ajtu billi injettaf’idejh Ωejt u alko˙ol, b’mod likien wasal fi stat li jaqtg˙ulujdejh.

Romario Dos Santos Alves ta’25 sena, missier ta’ tifel, uΩadin it-ta˙lita letali biex ikabbaril-muskoli ta’ jdejh (biceps)g˙al 25 pulzier u issa qed jif-faççja bosta problemi serji tal-˙ajja.

Romario, li kien bodyguard,qal li b’dak li ©ralu bedaji©©ennen u pprova joqtol lilu

nnifsu meta martu kellha di©àsitt xhur tqala. Issa, it-tfal fejnjoqg˙od, Caldas Novas fil-BraΩil, jibΩg˙u minnu u jir-referu g˙alih b˙ala l-‘bestja’ ul-‘mostru’.

Hu rrakkonta li jiftakar lit-tabib jg˙idlu li jaf jispiççajaqtg˙ulu jdejh it-tnejn, g˙axil-muskoli bbisulu daqs il-©ebel. G˙alhekk irid li juri lilnies o˙ra l-periklu li ffaççja.Kien iffissa fil-muskoli wara likien jara lill-bodybuildersjit˙arr©u, u kienu huma liintroduçewh g˙as-synthol.

IΩda tant beda jittaqqab lispiçça juΩa labar tat-titqib lijuΩaw fuq il-barrin.

Fl-a˙˙ar, martu qaltlu li jekkjibqa’ juΩa s-synthol, titilqu. Uwaqaf…meta kien tard wisq.Illum il-©urnata mhux kul˙addjie˙u gost jarah, iΩda l-fer˙tieg˙u jkun meta t-tfal jersqulejh u jg˙idulu li qisu TheIncredible Hulk. Danmin˙abba li x-xewqa ori©inalitieg˙u kienet li jkun jixbah lildak il-karattru! Issa jrid ikom-pli biex ikun bodybuilder pro-fessjonali.

AttAkkAtA u midfunA minn ors

MADwARNA kÓ 07|06|2015 25kullhadd.com

Wara open day organizzatamil l -kumpani ja CardinalHealth Malta, nhar il-Óadd 3ta’ Mejju, il-˙addiema ta’ dini l -kumpani ja u l -qrabatag˙hom flimkien ma’ w˙udmill-fornituri tal-kumpanijarnexxielhom ji©bru s-sommasabi˙a ta’ €4,856.90 b’risqPuttinu Cares.

Attrazzjoni prinçipali waqtdin l-attività kienet il-parteçi-pazzjoni tal-Korp tal-Pulizija,li ©entilment taw kontributg˙al din i l -kawΩa ©usta.Fi lwaqt l i s-sezzjoni taΩ-Ωwiemel ipprovdiet horse-riding g˙at-tfal u anke g˙all-adulti, is-sezzjoni tal-kliebtat dimostrazzjoni j iet ta l -abbiltajiet tal-klieb li humam˙arr©a biex jg˙inu l i l l -membri tal-Korp fil-qadi ta’dmirijiethom.

Attivitajiet u attrazzjonijieto˙ra l i ©ew organizzat ig˙ad-divert iment tat - t fa l ,b˙al face painting u bounc-ing cast le kienu popolari˙afna, filwaqt li t-table soc-cer tournament u t-tour tal-fabbrika organizzat g˙all-adult i kienu ukol l ta ’suççess. Permezz ta’ dan it-tour g˙all-ewwel darba l-qraba tal-˙addiema kellhoml-opportunità li jduru mal-impjant u jaraw eΩattamentkif isir ix-xog˙ol.

Cardinal Health Inc. hijakumpanija ta’ $91 biljun litipprovdi servizzi fil-qasamtas-sa˙˙a u timmanifatturaprodotti mediçi u kirur©içi,fosthom ingwanti , i lbieskirur©iku u prodott i g˙al©estjoni ta’ fluwidi. Il-ferg˙af’Malta, illi timmanifatturabott i j ie t ta l -plast ik g˙al©est joni ta ’ f luwidi waqtintervent i kirur©ici , i lhatopera mill-1995 u b˙alissatimpjega mal-mitt ˙addiem.Il-kumpanija f’Malta hija fost˙afna ferg˙at o˙ra madwarid-dinja illi b’kollox jimpje-gaw madwar 34,000 ru˙.Aktar informazzjoni dwar il-kumpani ja t is ta ’ t inkisebminn fuq www.cardinal-heal th.com u@CardinalHealth fuq Twitter.

CARDINAL HEALTH TIÌBOR €4,856.90 GÓAL PUTTINU

26 07|06|2015 MAdWARNAKÓkullhadd.com

Skont it-tradizzjoni, il-kultura muΩikali fl-Imqabba tmur lura diversi sekli.Madankollu, l-ewwel tag˙lim muΩikaliorganizzat f’dan ir-ra˙al ©ie introdottmis-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju fiΩmien il-gwerra meta l-istess Soçjetàbdiet t˙ejji sabiex twaqqaf banda fi˙danha. Fil-fatt, nhar id-19 ta’ Awwissu1944, il-KaΩin tal-Ìilju bidel ismu b’moduffiçjali u sar mag˙ruf b˙ala The LilyBand Club. Dan wassal biex il-BandaMadonna tal-Ìilju tag˙mel l-ewweldehra pubblika tag˙ha nhar id-9 ta’Diçembru 1945.

Din is-sena ta˙bat g˙eluq is-70anniversarju mit-twaqqif tal-ewwelbanda Mqabbija u g˙alhekk ma setaxjonqos li ji©u m˙ejjija festi speçjali f’ danir-ra˙al biex l-anniversarju jibqa’mfakkar kif inhu xieraq. Il-qofol taç-çel-ebrazzjonijiet fejn jid˙ol l-anniversarjutal-banda ser ikun ming˙ajr dubju l-kunçert vokali u strumentali tal-festamill-Banda Madonna tal-Ìilju, nhar it-Tlieta 16 ta’ Ìunju 2015, fit-8.30pm fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba. Dan il-kunçert ser ikun ta˙t il-patroçinju distinttal-E.T. il-President tar-RepubblikaMarie-Louise Coleiro Preca.

G˙all-okkaΩjoni ta’ din is-sena ser ikunhemm programm differenti minn tas-

soltu li perswaΩi li ser jintlaqa’ tajjebminn kul˙add. Ser jinkludi muΩika mill-films, muΩika klassika u xi kanzunetti.Is-Surmast Direttur tal-Banda Madonnatal-Ìilju, il-Mro Andrew Calleja, ˙a ˙siebjikkomponi silta muΩikali f’˙ames movi-menti b’dedika g˙al ˙utna Maltin li ˙adusehem fl-Assedju l-Kbir tal-1565, li dinis-sena qeg˙din infakkru l-450 senatieg˙u. Din is-silta ser tkun animata mill-kast Story of an Island Show –Montekristo Estate, u narrata mis-Sur

Michael Sciortino.Il-programm ser ikun imΩewwaq ukoll

b’tag˙rif multiviΩiv b’rabta mal-anniver-sarji li qeg˙din infakkru u kif ukoll dwaris-siltiet li ser ji©u esegwiti. Il-Kummissjoni Radju fi ˙dan is-Soçjetàkienet inkarigata minn dawn il-features,filwaqt li l-arkivista nazzjonali u partitar-ju s-Sur Charles Farrugia ˙a ˙sieb ir-riçerka storika. Tajjeb li wie˙ed jg˙id li,apparti l-anniversarju tal-Banda, is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju

qieg˙da tfakkar ukoll l-20 sena mill-inawgurazzjoni tal-plançier artistikutag˙ha, mag˙ruf b˙ala ‘Il-Meravilja’ u kifukoll il-bandalora artistika. Dawn iz-Ωew© opri artistiçi ser ikunu jistg˙u ji©uammirati fil-©miel kollu tag˙hom waqtdan il-kunçert.

Diversi talent ser ikun qieg˙ed jip-parteçipa waqt dan il-kunçert speçjali.Dawn huma l-Imqabbin Chrystal Bugejau Danika Cutajar u o˙rajn ta’ dixxenden-za Mqabbija diretta u partitarji tas-Soçjetà Muzikali Madonna tal-Ìilju lihuma Federica Falzon, Marisa D’Amatou, esklussivament mir-Renju Unit, il-kan-tanta Kerry Ingram li wkoll g˙andhadixxendenza Mqabbija u tgawdi popo-larità kbira f’pajjiΩha.

Ming˙ajr ebda dubju, dawk kollha lihuma dilettanti tal-muΩika m’g˙and-homx jitilfu dan il-kunçert. Ser ikunhemm ˙afna biex wie˙ed jie˙u gost. Is-Soçjetà ser tipprovdi si©©ijiet biex dak lijkun isegwi bil-kumdità. Dawk kollha lijixtiequ jirriservaw post jistg˙u jçemplu9946 3468. Is-sehem tal-Banda Madonnatal-Ìilju tul il-©img˙a tal-festa jissoktawaqt il-març tant popolari tal-a˙˙artridu, nhar il-Ìimg˙a 19 ta’ Ìunju, u l-març tradizzjonali ta’ nofsinhar f’jum il-festa, il-Óadd 21 ta’ Ìunju.

ÇELEBRAZZJONI TA’ ANNIVERSARJI MUÛIKALI FL-IMQABBA

IL-ÓAJJA MÛEWQA TAN-NANNU KARM

L-Indjani tal-Amerika ta’ fuqjemmnu li l-bniedem ma jmutqatt; jibqa’ jg˙ix fi wliedu u fiwlied uliedu. Fir-rumanzetttieg˙u, Il-Óarsa ta’ RuΩann,Francis Ebejer jis˙aq fuq wirtmissirijietna u kif RuΩann tins-ab f’kull wie˙ed u wa˙da

minna l-Maltin; ulied ta’ artwa˙da. Naqbel ma’ din il-filosofija, speçjalment metana˙seb f’dak kollu li tani nan-nuwi li, g˙alkemm ilu nieqesg˙al bosta snin, in˙ossu g˙adu˙aj ©o fija u g˙adu jinsab fost-na fil-familja.

Kienet proprju din il-preΩen-za tan-nannu Karm li g˙adnin˙ossu jg˙ix mag˙na sal-lum,li ˙e©©itni nikteb ktieb dwaru;bijografija maqsuma f’anedottiminn ©rajjiet tul ˙ajtu kollha.Il-ktieb jibda bit-twelid diffiçlitieg˙u u jkompli bil-praspar,mhux biss ta’ tfulitu iΩda tul˙ajtu kollha u jtemm b’mewtufl-età venerabbli ta’ disg˙insena. In-nannu kellu ˙abtajaqsam lil kul˙add bid-da˙k ujΩewwaq ir-rakkonti tieg˙uwkoll. Ma naqasx li jsemmi l-karriera tieg˙u, li minn sem-pliçi ©ardinar apprentist, la˙aqkuratur tal-Argotti fil-Furjana ukien anke jg˙allem il-botanikau l-botanika medika lill-istu-denti universitarji. Karmenukellu ˙ajja mΩewqa; tfulitu fir-ra˙al ta’ Óal Tarxien, Ωg˙oΩitufil-Furjana; imbag˙ad karriera,Ωwie©, missier, iΩ-Ωmien ikrah

tal-gwerra, nannu, buΩnannu urakkonti li ma jispiççaw qatt.

In-nannu g˙ex ˙ajtu jferra˙ ujg˙in lin-nies. Il-fjuri, il-pjanti ul-aktar il-flora Maltija kienukollha g˙al qalbu wisq. L-g˙ors tieg˙u kien li jkun f’xi©nien jew fl-arja ta’ barra,imdawwar bin-nies, jirrakkontastorja wara l-o˙ra b’˙abtawa˙danija li ji©bdek lejh ujda˙˙kek anke bil-mod kifkien jirrakkonta; ©ieli jesa©erajew jivvinta wkoll! Fil-ktiebhemm bosta praspar minntieg˙u li g˙amel anke metakien anzjan. Hemm ukoll xikitbiet tieg˙u, g˙ax il-kitbakienet ukoll g˙al qalbu ˙afna.

Dan il-ktieb Ωgur li se j©ibtbissima u nostal©ija lil ˙afnanies u jibqa’ j˙alli lil nannuwi˙aj fostna l-Maltin. Dan huwal-ewwel ktieb tieg˙u u n˙ossnikburija li nista’ naqsam lill-g˙aΩiΩ nannuwi, is-SurCarmelo Penza, ma’ kul˙add.Min jaf kemm hawn min jixtieqli kellu x-xorti li kelli jien, ukellu nannu b˙al tieg˙i; ra©elb’valuri sodi, imsawwarb’˙afna virtujiet u ra©el ta’veru...

Minn Maria Saliba, l-awtriçi

Óafna materjal goff ©ie mitfug˙ f’sit ta’ Natura 2000 fil-Park tal-Majjistral minn persuna jew persuni mhux mag˙rufa, u nstabwaqt rondi ta’ sorveljanza mill-gwardjani tal-Park. Dan il-materjal©ie mitfug˙ minn fuq ix-xag˙ri g˙al isfel ©ol-irdum u jikkonsistif’˙afna materjal differenti fosthom kompjuters, saqqijiet u ˙adid.Il-Park qed jistudja l-a˙jar possibbilità kif dan il-materjal goff jista’jitne˙˙a minn ©ol-irdum. Il-persuna jew persuni involuti f’dan l-att irresponsabbli u illegali kellu jag˙mel jew jag˙mlu uΩu minnvettura sabiex iwassal il-materjal sax-xifer tal-irdum u jitfg˙u g˙alisfel.

Il-Park tal-Majjistral jikkundanna dan l-att ta’ vandaliΩmu u qedjitlob l-g˙ajnuna tal-pubbliku sabiex jinqabad minn tefa’ dan l-iskart goff. Kull min g˙andu xi tag˙rif fuq dan il-kaΩ jista’ jikkun-tatja lill-Park fuq 2152 1291 jew jibg˙at email lilinfo@majjistral.org, anke billi jibqa’ anonimu u kull informazzjonitibqa’ kunfidenzjali.

MATERJAL GOFF MITFUGÓ F’SIT TA’ NATURA 2000

FESTI ÇÇELEBRATI LLUM

Marija Annunzjata – Óal Tarxien

San ÌuΩepp – Óal G˙axaq

Madonna ta’ Fatima – G’Man©a

Corpus Christi – ir-Rabat Malta

Corpus Christi – l-G˙asri G˙awdex

Skeda kÓ 07|06|2015 27kullhadd.com

06.30 One News07.00 Snajja’ Maltin (R)07.15 Pink Panther (R)08.00 Flimkien ma’ Nancy (R)08.30 Paperscan10.00 Aroma Kitchen (R)11.10 Identità (R)11.30 Cibus12.30 One News12.40 Telebejg˙12.55 On D Road13.30 Maratona Ìbir ta’ Fondi b’Risq il-

Partit Laburista17.30 One News17.40 Maratona Ìbir ta’ Fondi b’Risq il-

Partit Laburista 19.30 One News20.10 Maratona Ìbir ta’ Fondi b’Risq il-

Partit Laburista23.30 One News

07.00 Net News08.00 Gateway To Miss World (R)09.00 G˙alkul˙add10.00 Quddiesa mis-Santwarju tal-

Madonna Ta’ Pinu10.45 Il-Óadd fi Sqallija11.45 L-Istandard12.30 Telebejg˙14.00 Net News14.05 Telebejg˙15.30 Iswed Fuq l-Abjad (R)16.30 Sport Extra17.00 Wheelspin (R)18.00 Net News18.05 What’s For Dinner18.45 News Feed19.30 Net News19.45 News Feed20.10 Flusek (R)20.40 Vittmi21.40 Net News21.45 Replay23.15 Net News

06.00 A˙barijiet07.30 The Legend 08.30 Madwarna09.00 Xjenzarti09.30 Gadgets10.00 Househunt10.30 Malta u lil hinn minnha12.00 A˙barijiet 12.10 Óadd G˙alik15.00 A˙barijiet 15.05 Óbieb u G˙edewwa 18.00 A˙barijiet18.15 G˙awdex Illum18.45 Paq Paq on Test18.50 Nivestigaw x’Qed nieklu19.45 DOT EU20.00 A˙barijiet20.45 Britain’s Got Talent22.10 A˙barijiet22.15 Tertuqa 35 22.45 A˙barijiet23.10 Malta u lil hinn minnha

06.00 Euronews07.00 A˙barijiet08.30 Xjenzarti09.00 Quddiesa tal-Óadd09.45 Vatican Magazine10.15 Sensilhena11.15 Luxdesign12.15 Harbour Life12.45 Househunt13.15 Gadgets13.45 Final Champions League (R)15.45 Il Mio Canto è la Mia Preghiera17.00 Dwarna18.00 Personaggi18.30 Xjenzarti19.00 G˙awdex illum19.30 Luxdesign20.30 A˙barijiet g˙al Persuni

b’Nuqqas ta’ Smig˙20.40 Madwarna21.00 Kontrattakk23.00 A˙barijiet Sportivi23.15 A˙barijiet bl-IngliΩ

06.00 Parlamento Punto Europa 06.30 Il Pianeta Di Ghiaccio07.05 Overland 15 08.00 Tg 1 08.20 Passaggio A Nord-Ovest 09.05 Dreams Road 2012 Malesia 09.55 Qb. All’Estero Quanto Basta Kyoto 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa11.50 A Sua Immagine 12.00 Recita Angelus 12.10 A Sua Immagine 12.20 Linea Verde13.30 Telegiornale 14.00 Italia Da Stimare 15.00 L’Arena Replay 16.55 Speciale Domenica In 18.50 Reazione A Catena 20.00 Telegiornale 20.35 Techetechetè 21.20 Film: Notte Prima Degli Esami 23.12 Tg1 60 Secondi 23.15 Speciale Tg1

07.00 Once Upon A Time In Wonderland

07.51 Piccoli Sporchi Segreti 08.30 Heartland La Mandria Ritrovata 09.15 La Nave Dei Sogni Viaggio10.45 Amore Tra I Fiordi Sogno Di

Mezza Estate 12.10 La Nostra Amica Robbie 13.00 Tg2 Giorno 13.30 Tg 2 Motori 13.45 Sereno Variabile Estate 14.30 Delitti In Paradiso 16.30 Squadra Speciale Lipsia 17.16 Padre, Madre, Figlia 18.00 Tg2 L.I.S. 18.05 Regata Storica Di Venezia 18.50 Squadra Speciale Cobra 11 19.42 Corruzione 20.30 Tg2 20.30 21.00 Lol :-) 21.15 Hawaii Five-0 22.00 C.S.I.22.50 Pole Position – Gara

07.10 Teatro L’Arte Della Commedia 08.13 Per Il Ciclo ‘Sabato, Domenica E

Lunedì…Con Eduardo’ 09.15 Sceneggiato Peppino Girella 09.57 Per Il Ciclo ‘Sabato, Domenica E

Lunedì…Con Eduardo’ 10.25 Community – L’Altra Italia 11.00 Figu 11.05 Ritratti Stanlio e Ollio 12.00 Tg3 12.25 Radici L’Altra Faccia

Dell’Immigrazione13.25 Geo Magazine 2015 14.00 Tg14.30 In 1/2 Ora 15.05 Film: Amori E Ripicche 16.35 Film: Incinta O Quasi 18.00 Kilimangiaro Magazine 19.00 Tg3 20.00 Blob 20.10 Che Tempo Che Fa 21.45 Report 23.25 Tg3

06.10 Media Shopping06.25 Til Death 07.00 Mike & Molly I07.45 I Puffi08.05 Titti E Silvestro08.13 Scooby Doo Show08.38 Dragons. I Cavalieri Di Berk09.00 Lupin, Nome In Codice Tarantola11.00 Campionato Mondiale Superbike

2015 (I1-I2)12.10 Fuori Giri – Sbk12.40 Campionato Mondiale Superbike

2015 (I1-I2)13.25 Studio Aperto13.45 Campionato Mondiale Superbike

2015 (I1-I2)15.00 The Phantom18.10 Tom E Jerry18.30 Studio Aperto19.00 Jurassic Park21.30 Il Mondo Perduto23.55 Jurassic Park

06.00 Prima Pagina Tg507.55 Traffico07.59 Tg508.50 Le Frontiere Dello Spirito10.10 Ciak Junior10.40 Documentari12.00 Melaverde – Editing13.00 Tg513.40 L’Arca Di Noè14.00 Furore Il Vento Della Speranza16.20 Extreme Makeover Home Edition

Italia18.45 Caduta Libera19.57 Tg5 Prima Pagina20.00 Tg520.40 Paperissima Sprint – Domenica21.10 Riassunto21.11 Il Segreto X23.30 X-Style Motori

07.15 Tg4 Night News07.35 Televendita Media Shopping508.05 Casa Vianello 08.35 Magnifica Italia09.10 Oltre Il Limite10.00 Santa Messa10.50 Le Storie Di Viaggio A…11.30 Tg412.00 Walker Texas Ranger 13.55 Colombo15.02 Alta Società17.02 Il Pistolero18.55 Tg419.35 The Mentalist 20.30 Tempesta D’Amore 921.15 The Peacemaker23.57 2001. Odissea Nello Spazio

07.00 Omnibus07.30 TG La707.50 Omnibus10.00 L’Aria Che Tira11.15 Gustibus11.40 L’Uomo Di Laramie13.30 Tg La714.00 Tg La7 Cronache14.40 4 Donne E Un Funerale16.15 Josephine, Ange Gardien20.00 Tg La720.30 Il Meglio Del Paese Delle

Meraviglie21.10 A Gillian Per Il Suo Compleanno23.00 Albert Nobbs

06.00 Green Balloon Club 06.25 Me Too! 06.45 Garth and Bev 07.05 Green Balloon Club 07.30 Me Too! 07.50 Garth and Bev 08.15 Doctors 10.15 EastEnders 12.15 Hotel Secrets With Richard E Grant 13.00 The Weakest Link 13.45 Doctor Who 14.30 Doctor Who Confidential 14.45 Big School 15.15 Hotel Secrets With Richard E Grant 16.00 The Weakest Link 16.45 Doctor Who 17.30 Frankie 20.10 Little Dorrit 21.00 Stella 21.45 Silent Witness 22.40 Crime and Punishment

06.00 Roadtrip With G. Garvin 07.00 Chopped 08.00 The Big Eat 09.00 The Kitchen 11.00 Barefoot Contessa 12.00 Guy’s Big Bite 13.00 Diners Drive-Ins and Dives 16.00 Chopped 17.00 Siba’s Table 18.00 Roadtrip With G. Garvin 19.00 Kitchen Casino 20.00 Farm Kings 21.00 Girl Eats World 22.00 To Be Announced 23.00 Diners Drive-Ins and Dives

07.15 Hawaii Life 07.40 Spice of Life With Bal Arneson 08.05 Giada at Home 08.30 Kitchen Cousins 09.00 Cousins on Call 09.25 Color Splash 09.50 Million Dollar Rooms 10.40 Extreme Homes 11.35 Keasha’s Perfect Dress 12.00 Giada at Home 12.25 Healthy Appetite With Ellie Krieger 12.50 The High Low Project 13.15 Color Splash 13.45 Cousins on Call 14.10 House Hunters 14.35 Rehab Addict 15.25 Hawaii Life 16.15 Caribbean Life 17.05 Extreme Homes Down Under 18.00 Extreme Homes 18.55 Million Dollar Rooms 19.45 Color Splash 20.10 Platinum Weddings 20.35 Rehab Addict 21.00 Buy Like a Mega Millionaire

06.00 Toddlers & Tiaras 07.40 Cake Boss 09.30 Little People Big World 11.20 Outrageous 911 12.15 Iyanla Fix My Life 13.10 My Big Fat Fabulous Life 14.05 Best Chef Worst Chef 15.00 Your Style in His Hands 15.55 Return to Amish 16.50 Too Ugly For Love? 17.45 Something Borrowed Something

New 20.05 Bride by Design 21.00 Curvy Brides 21.55 Botched Up Brides 22.50 Alaskan Women Looking for

Love 23.45 Outrageous Births: Tales From

the Crib

06.00 Blinging Up Baby 07.00 E! News 07.30 Style Star08.00 Keeping Up With the Kardashians11.00 E! News 12.00 Keeping Up With the Kardashians14.00 Rich Kids of Beverly Hills19.00 E! News 20.00 Keeping Up With the Kardashians21.00 Rich Kids of Beverly Hills 22.00 Style Star 22.30 New Money. I’m Very Good at

Spending My Husband’s Money 23.00 E! News

06.00 How Do They Do It? 06.25 Misfit Garage07.15 Fast n’ Loud08.10 MythBusters 09.05 Extreme Engineering 09.55 What Happened Next? 10.50 The Carbonaro Effect 11.40 Storage Hunters 12.35 Auction Huntersl 13.30 Flip Men 14.25 For the Love of Cars 15.20 Wheeler Dealers16.15 Treehouse Masters17.10 Tanked18.05 Airplane Repo 19.00 World’s Toughest Jobs20.00 Dual Survival21.00 Running Wild With Bear Grylls22.00 Bear Grylls: Breaking Point 23.00 Naked and Afraid

08.30 Game, Set and Mats09.00 The French Open Tennis10.30 Sports Insiders11.00 FIA World Touring Car

Championship13.00 Criterium du Dauphine Cycling14.55 Game, Set and Mats15.00 The French Open Tennis17.30 Game, Set and Mats18.00 WATTS18.15 FIM World Superbike Series

Motorcycle Raci18.45 Criterium du Dauphine Cycling19.15 Hour Record Attempt Cycling20.45 Game, Set and Mats21.15 Sports Insiders21.45 FIFA Women's World Cup

Football

06.00 Swamp Brothers 06.25 Treehouse Masters 10.55 Jurassica 11.50 River Monsters 12.45 Biggest & Baddest 13.40 Wildest Islands 14.35 Untamed China with Nigel

Marven 15.30 Night 16.25 Dark Days in Monkey City 17.20 Mutant Planet 18.15 Wild Iberia 19.10 Best Bites20.05 Tanked 21.00 River Monsters 21.55 Jurassica 22.50 Snake Crusader with Bruce

George 23.45 Gator Boys

06.00 Comes A Horseman07.55 How To Succeed In Business...09.55 The Program11.50 The French Lieutenant’s Woman13.50 Supernova15.20 Miracle Beach16.50 Six Degrees Of Seperation18.40 Speechless20.20 Welcome To L.A.22.00 The Little Girl Who Lives Down

The Lane23.30 The Kitchen Toto

07.05 Bubble Guppies 07.55 PAW Patrol 08.20 Winx Club 08.45 The Fairly OddParents 09.15 Sanjay and Craig 09.40 Kung Fu Panda10.00 The Legend of Korra 10.25 Teenage Mutant Ninja Turtles 10.55 T.U.F.F. Puppy 11.20 Winx Club 11.45 iCarly 12.10 Sam & Cat 12.35 Victorious 13.00 Big Time Rush 13.20 Marvin Marvin 13.45 SpongeBob SquarePants 14.40 The Penguins of Madagascar 15.25 The Fairly OddParents 15.55 iCarly 16.20 Big Time Rush 17.30 SpongeBob SquarePants 18.00 Teenage Mutant Ninja Turtles 18.25 The Penguins of Madagascar 18.50 Sanjay and Craig 19.15 The Thundermans

06.00 Teleshopping 09.00 Mantracker 10.00 American Pickers12.00 Storage Wars15.00 Pawn Stars18.00 Alaska Off-Road Warriors19.00 Swamp People20.00 Search for the Lost Giants21.00 Counting Car 22.00 Storage Wars 23.00 Pawn Stars

06.00 Globe Trekker 07.00 The War of 1812 Trail 08.00 Salvage Dawgs 09.00 Ultimate Braai Master 10.00 Piha Rescue 11.00 Extreme Houseboats 12.00 Extreme Vacation Homes 12.30 House Hunters International 14.00 World’s Greatest Motorcycle

Rides 16.00 Baggage Battles 17.00 Building Alaska 18.00 Salvage Dawgs 19.00 Baggage Battles 20.00 Dangerous Grounds.New

Territory 21.00 Mysteries at the Castle 22.00 Mysteries at the Museum 23.00 World’s Greatest Motorcycle

Rides

ONE NIGHT STANDit-Tlieta fid-21.30

28 07|06|2015 ÇINEMAKÓkullhadd.com

MIÇ-ÇINEMA jikteb CARMELO BONNICI

THE GOOD LIE KOMMOVENTI

Atturi Ewlenin: Reese Witherspoon, Arnold Oceng, Ger Duany,Emmanuel Jal, Kuoth Wiel, Corey Stoll

Direttur: Philippe Falardeau Óin: 110 min.Distributur: E-One FilmsMa˙ru© minn KRS Releasing Çert. 12A

Il-gwerra çivili u brutali li bdietfis-Sudan fl-1983, l-aktarmin˙abba r-reli©jon, ˙allieteluf ta’ tfal orfni li bdew jis-sej˙u The Lost Boys. Fil-biduta’ The Good Lie naraw kifvilla©© Ωg˙ir fin-Nofsinhar ta’dan il-pajjiΩ ikun attakkat minnsuldati tat-Tramuntana tas-Sudan.

Il-film malajr jiffoka fuq tlietaminn dawn l-orfni fejn l-attakkfuq il-villa©© tag˙hom jeqredlil darhom kif ukoll i˙alli lill-©enituri tag˙hom vittmi. Ir-ra©el kien iç-Chief tal-post uwliedu Manere u Theo, b’dantal-a˙˙ar issa b˙ala l-kap,imexxu grupp ta’ tfal orfni, fos-thom o˙thom Abital lejn na˙ataktar fis-sigur. Imma, dik li˙asbu li se tkun xi passi©©ataqasira, fir-realtà tinzerta vja©©mimli perikli f’postijiet ostili ta’madwar elf mil.

Kwazi mejtin bil-g˙atx u bil-©u˙, bi ˙wejji©hom imqattg˙in,huma jaslu fil-kamp tar-refu©jati ta’ Kakuma, fil-Kenja,b’mijiet ta’ tfal ma˙rubin. IΩ-

Ωew© a˙wa jag˙mlu ˙bieb ma’Jeremiah, tifel ta’ fidi qawwija,u Paul li g˙andu l-kapaçità lijirreΩisti dak li n-natura fl-a˙raxtag˙ha taf tag˙ti.

Tlettax-il sena wara, issaadulti Ωg˙aΩag˙, ikollhom l-opportunità li jitilqu mill-kampu jmorru jg˙ixu f’Kansas City,Missouri, fejn Carrie Davis(Witherspoon), li ta˙dem fl-a©enzija ta’ dawk li jfittxu x-xog˙ol billi tag˙ti l-pariri,tiltaqa’ mag˙hom u tipprovatg˙inhom biex jidraw mill-a˙jarli jistg˙u, biex jer©g˙u jibnu l-˙ajja mfarrka tag˙hom. F’danil-pajjiΩ modern l-isfiditag˙hom se jkunu bil-wisq dif-fiçli meta lanqas l-içken ideata’ swiççijiet tal-elettriku jewtelefown m’g˙andhom.

The Good Lie hu xog˙olkommoventi sewwa li g˙andujinvolvi mill-qalb lil dak li jkun,b’waqtiet sentimentali peròsinçier fl-iΩvilupp tieg˙u. L-atturi Arnold Oceng, GerDuany, Emmanuel Jal u fid-debutt tag˙ha Kuoth Wiel,

huma kollha ta’ dixxendenzaSudaniΩa. Xi w˙ud minnhomkienu tfal f’din il-gwerra ug˙exu tassew fl-avvenimenti ta’

ksur il-qalb li narawhom fil-bidu. Il-gidba t-tajba tat-titluwie˙ed jinduna xi tfisser pro-prju lejn il-final.

IT-TFAL ORFNI TAL-GWERRA FIS-SUDAN

THE AGE OF ADELINE FANTASIJA

Atturi Ewlenin: Blake Lively, Michiel Huisman, Harrison Ford,Kathy Baker, Ellen Burstyn

Direttur: Lee Toland Kriger Óin: 113 min.Distributur: Entertainment FilmsMa˙ru© minn KRS Releasing Çert.12A

Il-films romantiçi b’tema ta’fantasi ja b˙al dawk tas-sopranaturali jew vja©©ar lurajew ’il quddiem fiΩ-Ωmien, hu©eneru ie˙or ta’ çinemapopolari . Sa mil l-1933,f’Berkeley Square, Ωag˙Ωug˙Amerikan isib ru˙u f’Londratas-seklu tmintax fejn isiri˙obb wa˙da aristokratika uanke jkollu jaddatta l-istil ta’˙ajtu g˙aΩ-Ωmien li jkun fih.

Somewhere In Time (1980)u Kate & Leopold (2002)ukoll jiffittjaw f’din il-kate-gorija. F’films riçenti b˙alYouth Without Youth (2007)u The Curious Case OfBenjamin Button (2008), l-immortalità tispikka f’kuntestmhux tal-biΩa’. The Age OfAdaline, produzzjoni lussuΩab’andament interessanti, bistorja romantika ©enti l i urΩina, jixbah b’xi mod lix-xog˙lijiet li di©à aççennejt.

F’dan il-film, vja©© uniku lij ie˙u g˙exieren ta’ sninjiΩvol©i bi ˙jiel ta’ fantasija ub’destin improbabbli. AdalineBowman (Lively) twieldet fil-bidu tas-seklu tmintax u qattma ˙olmot li se tara s-sekluta’ wara. Tra©edja kerhameta hi jkollha 29 sena umument ma©iku inspjegabbli

mhux biss isalvaha mil l-mewt, iΩda jag˙tiha d-don lima tixjie˙ qatt. Minkejja dan,˙ajjitha ma tkunx daqshekkfel içi meta l-FBI j f i t txuhag˙all-identità vera tag˙ha.B’hekk ikollha ta˙rab, kulltant Ωmien, minn post g˙all-ie˙or.

Din il-mara simpatika, ele-ganti u lventa tesperjenza l-im˙abba u l-˙ajja matul Ωew©gwerer mondjali li ttrasfor-maw lid-dinja, u fis-snin twalta’ wara. Is-sigriet tag˙ha tafubiss it-tifla tag˙ha, Flemming(Burstyn), li issa qed tixjie˙.Meta tiltaqa’ ma’ Ellis Jones(Huisman), Ωag˙Ωug˙filantropiku, kariΩmatiku uaffaxxinanti, kontra qalbha,taqbad mieg˙u. Is-sigriettag˙ha se jkun f’periklu kbirli jinkixef meta tmur tqatta’©img˙a mal-©enituri tieg˙u,Wil l iam u Kathy (Ford uBaker). Minhabba f’hekk issase jkollha t ie˙u l-akbardeçiΩjoni iebsa ta’ ˙ajjitha.

The Age Of Adeline jip-preΩentalna avventura l issa˙˙ar u storja ta’ m˙abbaming˙ajr limiti ta’ Ωmien. Dinhi produzzjoni verament ta’sfond romantiku ©enjali, hitassew unika bi stil poetiku

fil-veru sens tal-kelma. Fil-final to˙ro© fil-berah it-temali meta l- im˙abba vera u©enwina tid˙ol ’il ©ewwa u lihi bΩonjuΩa mal-medda taΩ-Ωmien, Adeline b˙all-le©©enda The Wandering Jew

tirrealizza li wie˙ed jiddejjaqj i©©erra u f l-a˙˙ar hemmbΩonn li jmut. Dan il-vja©©osservat b’tant ˙ila matul iΩ-Ωmien jaqa’ fil-kategorija ta’realiΩmu ma©iku. G˙al dawkkollha ta’ rieda tajba!

VJAÌÌ FANTASTIKU/ROMANTIKU MATUL IÛ-ÛMIEN

ÇINEMA KÓ 07|06|2015 29kullhadd.com

SPETTAKOLARI

Dokumentarju b’narrazzjoni ta’ Harrison Ford

Direttur: Brian J. Terwilliger Óin: 47 min.Distributur: National Geographic StudioMa˙ru© minn Side Street Films, Eden Cinemas Çert. U

SAN ANDREAS (3D)

L-AQWA ÓAMES FILMS Bejn 27.05.2015 u 31.05.2015

Mad Max: Fury Road

Tomorrowland

The Avangers: Age Of Ultron

San Andreas

Paul Blart: Mall Cop 2

KOMPETIZZJONIEMPIRE CINEMA

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Min hu l-attur li ja˙dem ta’ Chief Ray Gaines f’San Andreas?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil:Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙a tal-©img˙a li g˙addiet:ROBERT TESTA. Block 2, Door A, Flat 3, Vjal ir-Ri˙an, S.Ìwann.

TERREMOTI QAWWIJA JÓARBTU LIL CALIFORNIA

Jekk qatt kien hemm xi ˙a©ali kellha impatt kbir globali ta’progress enormi, din Ωgur hi l-invenzjoni tal-ajruplan. LivingIn The Age Of Airplanes hudokumentarju inçisiv u struttivfl-istess ˙in dwar kemm id-dinja tag˙na, fil-preΩent, saretpost fejn l-aççess g˙al kullrokna tag˙ha hu pjuttost façli.Il-bniedem, fl-eΩistenza tieg˙uta’ madwar 200,000, sena ftit lixejn ra progess jew titjib fil-˙ajja tieg˙u sakemm waslet l-invenzjoni tar-rota.

Il-ferrovij i kienu mezzkomdu ta’ vja©©i fit-tul minnpost g˙all-ie˙or mhuxdaqshekk imbeg˙din, peròxorta jie˙du ˙afna ˙in. Ankedawk bil-vapur kienu jie˙duΩ-Ωmien twil tag˙hom. L-ajru-plan biddel kollox, imma ˙aΩ-Ωmien tieg˙u wkoll. Fil-preΩent, b’ajruplani ta’ ˙effatremenda f’posti j iet remotib˙all-kontinent iffriΩat tal-Antartika (South Pole), fejnqed issir riçerka bΩonjuΩaxjentifika, u Tierra Del Fuego,fit-tarf ta’ isfel tal-Ar©entina(it-tarf tad-dinja), jistg˙u jint-la˙qu bla xkiel.

Illum, kwaΩi f’kull jum isirumal-100,000 tit j ira, j i t-trasportaw lin-nies u prodottili jibqg˙u friski, fi ftit sig˙at.Bill Gates isostni li l-ewwel sitelettroniku globali kien l-ajru-plan li hu wkoll meqjuΩ b˙alal-iΩjed o©©ett qrib ta’ magnataΩ-Ωmien (time machine).

Living In The Age OfAirplanes kien iffilmjat minnmadwar 18-il pajjiΩ u fuq il-kontinenti kollha tad-dinja,

waqt li juri l-manjieri differentikif din l-invenzjoni affettwatg˙all-a˙jar i l-˙aj ja tag˙na,anke ta’ dawk li qatt mavvja©©aw bl-ajru.

Dawn jistg˙u wkoll igawdubilli jixtru prodotti ©ejjin minnbnadi diversi u anke mill-bog˙od. In-narratur tal-film hu

l-attur Harrison Ford, bil-muΩi-ka evokattiva ta’ JamesHorner, rebbie˙ ta’ AcademyAward. Il-fotografija tassewattraenti ta’ lokalitajiet eΩotiçitesibixxi vividament il-grandezza tat-titjir ta’ dawn l-g˙asafar enormi tal-metall.Esperjenza rikka u ˙elwa!

STRUTTIVLIVING IN THE AGE OF AIRPLANES

VJAÌÌ VIÛWALMENT IMPRESSJONANTI MADWAR ID-DINJA

Atturi Ewlenin: Dwayne Johnson, Carla Gugino, AlexandriaDaddario, Paul Giamatti, Ioan Gruffudd, Archie Panjabi

Direttur: Brad Peyton. Óin: 114 min.Distributur: Warner Bros/New Line CinemaMa˙ru© minn KRS Releasing Çert. 12A

California hu forsi l-aktar statsuxxettibbli g˙at-terremoti fl-Istati Uniti. Matul medda twilata’ madwar 810 mil, mhux ’ilbog˙od mill-kosta Paçifika,minn qrib Los Angeles sa SanFrancisco jinsab l-infami SanAndreas Fault , b˙al wiedfond li jg˙addi minn ˙dejn l-g˙adira (ba˙ar mag˙luq) SanAndreas, fejn l-art hi dg˙ajfau fiha jse˙˙u sikwit diversiterremoti fuq skala Ωg˙ira.

Meta fl-1906 g˙amel it-terre-mot qawwi li witta lill-belt ta’San Francisco (fittxu l-filmbrillanti San Francisco tal-1936), ix-xjentisti skoprew l-estensjoni s˙i˙a ta’ dan id-difett ©eolo©iku. Sa minn sninilu, is-siΩmologi qed ibassruli, f’xi parti ta’ dan ir-re©junir id jag˙mel terremot ta ’sa˙˙a tremenda f i l - futurriçenti.

Il-produtturi ta’ Hollywood˙adu inkonsiderazzjoni din it-teorija u ppreΩentaw il-filmtad-diΩastri, San Andreas li, fl-andament kumpless tieg˙u,bl-istra©i tremenda li fih i©ib

lil dawk il-produzzjonijiet tad-diΩastri li kienu tant invogafis-snin sebg˙in, b˙ala log˙obtat- t fal . Chief Ray Gaines(Johnson) hu pilota ta ’˙elikopter tas-salvata©© f’LosAngeles. Huwa jinsab mifrudminn martu, Emma (Gugino)u anke minn mat-tifla, Blake(Daddario).

Waqt li jkun jittajjar fuq il-belt ta’ Los Angeles ise˙˙ ter-remot qawwi u martu t in-qabad f i skyscraper l i sejçedi. It-tifla tag˙hom tinsabf’San Francisco fejn s’issa jid-her kollox kwiet. Wara li jsal-va lil Emma, Blake tavΩahomli terremot akbar fuq skala ta’9 gradi laqat il-belt ta’ SanFrancisco li tinsab ta˙t panikuinkredibbli.

Ray u martu j i t i lqu bi l-˙elikopter biex isibuha u jsal-vawha, imma qatt majimma©inaw i l-˙erbaapokaliptika li se jiltaqg˙umag˙ha, bi l -qi l la tal-artmheΩΩa u tal-ba˙ar b’mew©qisu muntanji. San Andreas, lihu bit-3D jassaltjalek il-menti

t ieg˙ek bid-diΩastri l i taraquddiemek kwaΩi l-˙in kollubi skyscrapers kbar ji©©arrfuqishom tabakk, xita ta’ ©ebelu blat nieΩla fuq il-folol, l-arttinfeta˙ u nirien kbar ife©©u,b’˙elel g˙oljin li jg˙arrqu l-

belt. Impossibbli wie˙ed j id-

deskrivi l-intriççi numeruΩi uperikoluΩi li jse˙˙u matul il-film li wkoll i˙alli post biex l-attrazzjoni amoruΩa bejn il-©enituri mifrudin ter©a’

tkebbes. Dwayne Johnson, il-lot tatur famuΩ, issa ˙al labarra l- laqam tieg˙u TheRock, biex b’ ismu verujikkonçentra fuq karriera serjaf i l - f i lms fejn dej jem qedjitjieb.

30 07|06|2015 AVVIÛIKÓkullhadd.com

AVVIÛI KLASSIFIKATI PR OPRJETÀ

Plot g˙al uΩu industrijali 66metru bi 15-il metru b’per-mess garantit ta’ basement uΩew© sulari m˙azen tal-ikel.Çempel 7766 6259 jew 21466910.

Flat f’Birkirkara, f’Ωona kwi-eta. Flat bi 3 kmamar tas-sodda, lest biex tid˙ol fih,bl-g˙amara b’kollox, uΩu ta’bejt, washroom, terrazzin,gallari ja, eçç. Çempel fuq9974 2354.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩlakbira ta’ appartamenti f’kullΩona ta ’ Malta. J inbieg˙uming˙ajr depoΩitu u n˙all-sulek i l -kuntrat t . Offer taspeçjali. G˙al aktar dettaljiçempel 9992 4999. Ming˙ajra©enti jekk jog˙©bok.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ

G˙all-bejg˙: Toyota Avensista’ lewn a˙dar. Full extrasbit-turbo diesel. Kundizzjonieççellenti daqs ©dida. 56,000mil , dej jem iggaraxxjata.Çempel 7766 6259 jew 21466910.

Fjur i f r iski g˙al l -bejg˙.Qronfol , L i l ium, SempreViva, Limonium, Gebra, eçç.Prezzi j iet ta jbin ˙afna.Çempel 2157 0714 jew 79570414.

Sett komplut ta’ car-seat cov-ers ta’ lewn griΩ çar. Inxtraw6 xhur i lu. Prezz €35.Cempel 7930 0261.

Cover tal-karozza g˙ax-xita uta ’ ta˙t tad-drapp.Kundizzjoni tajba. Prezz €40.Çempel 7930 0261.

G˙andna var jetà kbira ta ’arlo©©i b˙al Tissot, Citizen,

Casio, Michael Kors, Fossil,Espri t , Fest ina u Q&Q.Issibilna wkoll arlo©©i ta’mal-˙ajt, Ωveljarini u selez-zjoni ta’ Cuckoo Clocks mill-Black Forest. Noffru servizzirigward tiswija ta’ kull tip ta’arlo©© kif ukoll nibdlu bat-teri j i , çineg, naqtg˙u kullforma ta’ ˙©ie©a, eçç. G˙aldawk l-arlo©©i tajbin g˙all-i lma, noffru s-servizz ta ’water pressure test waqt lit is tennew g˙al ih.Nispeçjal izzaw ukol l fuqtiswija ta’ grandfather clocksu kull tip ta’ clock. It-tiswijahija bil-garanzija.

G˙al aktar informazzjoniΩur is-s i t : www.express-watchrepairs.com jew irrikor-ru 110, Tr iq i l -KungressEwkaris t iku, i l -Mosta.Çempel 2141 7235.

SERVIZZI

Korsi j ie t f ’ l ivel l Ordinar juf ’divers i su©©ett i b˙al l -Matematika, Ingl iΩ , Malt i ,FrançiΩ, FiΩ ika u o˙rajn.Noffru wkoll korsi j ie t ta l -ECDL. Prezz €35 kull module.Noffru wkoll korsijiet baΩiçifi l-kompjuter, €50. Çempel2166 2241 jew 7766 2241 jewΩur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com

Tewmi Group g˙al lezzjonijiettal-karozzi kemm manual ukif ukoll automatic. Cab ser-vice u karozzi g˙all-kiri biprezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çem-pel 9942 2422.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stilibal l room jew Lat in-Amerikan. Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙all- beginners u kom-petizzjonijiet minn ImperialQual i f ied Dance Teacher(ISTD) Ibg˙at SMS fuq 79253015 jew çempel 2138 6818sa 12.00pm.

Care and Cure Group Ltd:infermiera m˙arr©a, caringassistants , nannies, niesim˙arr©in biex iΩommukumpanija, g˙ajnuna fid-djaru night sitters. Servizz ta’ 24sieg˙a, G˙andna wkoll g˙all-kiri: wheelchairs, hoists, com-modes, walking frames u hos-pital beds. G˙al aktar infor-mazzjoni çempel fuq dawn in-numri: 2137 6946/9947 0178.

XOGÓOL TA’ MANUTENZJONI

G˙al kull tip ta’ kisi bil-©ibs,ramel u siment, graff iato,Ωebg˙a, xog˙ol fuq l-antik,xog˙ol fuq il-pond, madum,membrane, dawl u i lma.Çempel fuq 7928 5444.

Tiswija u installazzjoni ta’estensjonijiet tat-telefownsg˙al kull tip ta’ linji fissi.Çempel fuq 7993 0419.

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanalital- i lma, çangatura qadimajew ©dida, kantun qadim,lavur ta’ kull tip. Çempel lilJason fuq in-numru 2143 2352jew 9947 7167.

Jason Gatt g˙al kull xog˙olta’ tibjid u tik˙il, kisi normali,fuq il-fil, fuq xog˙ol antik ubil-pont, kisi bil-©ibs u graffi-ato. Kir i ta ’ cherry picker(tower ladder). Çempel fuq9945 4235 jew 2180 5811.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, ÓalQormi, j ispeçjal izzawf’xog˙ol ta’ waterproof mem-brane, damp proofing u rub-berised paint. 25 sena esper-jenza. Stimi b’xejn u prezzmoderat. Çempel 2148 8972,2143 8326, 9944 5527 jew9949 3840 jew Ωur is-s i twww.wpmalta.com

G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuqfaççata, bjut, appo©©i, gallari-

jiet, eçç. Membrane jew liq-uid membrane. Mela pprote©il-proprjetà tieg˙ek mill-ilmatax-xita u çempel issa g˙alstima b’xejn bin-numru 79058883 jew id˙ol fuq is-s i twww.darrendoitall.com

Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma? G˙andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-proble-ma. Nispeçjal izzaw fuqxog˙ol ta’ waterproofing umembrane b’10 snin garanzi-ja. Xog˙ol professjonali bl-aqwa materjal ISO pool. G˙alst ima bla obbligu çemplu7972 9967 jew Ωur is-s i twww.kendawaterproofing.com

AVVIÛI OÓRA

MUSIC LINK Issibilna kull tipta’ strumenti muΩikali, fos-thom drums kemm akustiçi uelettriçi, cymbals, percussion,pjanijiet di©itali, baby grandpianos, sound mixers u soundcards. Apparat ta’ DJ soundsystems, ki tarr i klassiçi uakustiçi, bass guitars, stru-menti tar-ram, wood winds,vjolini, spare parts u aççes-sorji o˙ra. G˙andna ssib ukollkotba tal-muΩika tat-tag˙lim.Mur Music Link, 262, TriqFleur-de-Lys, B’Kara. Çempel2148 2796.

NIGRET NIGHT CLUB ANDRESTAURANT, LABOUR AVE,IR-RABAT, MALTA.Naççettaw bookings g˙al cof-fee mornings, lunches u din-ner dances u g˙al kul lokkaΩjoni. Miftu˙in fil-week-ends u cabaret shows minnOdessa Green, Renato uFreddie Portelli. G˙al aktarinformazzjoni çemplu 21454858/2145 4908/7945 4908.Inservu wkoll take away.Tistg˙u ΩΩuru s-sit elettron-iku www.nigretnightclub.com

jew www.nigretnc.com

AGR AUTO JAPANESE PARTSGÓALL-KAROZZI: Inbig˙ukull tip ta’ parts ta’ karozziÌappuniΩi u Koreani, fosthomKia, Toyota, Isuzu, Daewoo,Mitsubishi, Honda, Subaru.Huma wkoll importaturi ta’Ω jut u air f i l ters, shockabsorbers, brake pads, clutch-es, eçç. Parts ©enwini.G˙al aktar informazzjoni çem-pel 2144 6839 jew 99474504. Fax: 2147 0295. Email:alex@agrautoparts.com

TALBA LILL -ISPIRTU S-SANTU Int li ssolvi l-problemi kollha,dawwal it-toroq kollha tieg˙ibiex nikseb dak li ne˙tie©.Inti li tajtni d-don divin biexna˙fer u ninsa d-deni kollu lijs ir kontra t ieg˙i, l i f ’kullmument ta ’ ˙aj t i tkunma©enbi. F’din it-talba qasiranixtieq nirringrazzjak ta’ dankollu, waqt li nikkonfermamill-©did li qatt ma ninfiredminnek, anke quddiem l-illuΩjonijiet materjali. Nixtieqli nkun mieg˙ek fil-glorja ta’dejjem. Grazzi g˙all-˙nienatieg˙ek lejja u lejn dawk liji©u minni.

Din i t - talba g˙andhating˙ad tlett ijiem wara xulx-in. Wara tlett ijiem it-talbatkun maqlug˙a, anke jekkg˙all-bidu tidher diffiçli. It-talba g˙andha tkun ippubb-likata mill-ewwel wara li tin-qala’ l-grazzja bla ma tissem-ma x’kienet.

NIXTIEQ NIKRI FLATf’Bu©ibba, il-Qawra jew SanPawl il-Ba˙ar, g˙at-tlett xhurtas-saj f . Çempel fuq 21494023.

ÛRAMEÌ NISA GÓAT-TROB-BIJA ta’ ©enetika Spanjola.Produtt ivi ˙afna. Çempel2180 9761 wara l-4.00pm jewibg˙at SMS fuq 7703 6717.

ISEM, KUNJOM, NUMRU TAT-TELEFOWN/MOWBAJL U INDIRIZZ

IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

Kupun AvviΩi Klassifikati

ÓLAS B’CASH JEW CHEQUE LIL: Sound Vision Print Ltd,

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Milend, il-Óamrun,ÓMR 1717.

Offerta 1:

©imag˙tejn €5

Offerta 3:

2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at €15

Offerta 4:

13-il ©img˙a €30

Offerta 5:

26 ©img˙a €56

Offerta 6:

52 ©img˙a €93

Offerta 2:

5 ©img˙at €10

avviÛiÌENERaLiÓru© tal-istatwa

Is-Sibt 13 ta’ Ìunju – Óru© tal-istatwa 6.15pm – RuΩarju, u wara tlug˙ tal-istatwa fuq il-bankun.Wara quddiesa solenni minn Dun Ìwann Sammut, u waral-Innu lill-Madonna.

Buffett

Is-Soçjetà Dun Filippu Borgia ser torganizza ikla buffet fil-lukanda Qawra Palace Hotel, il-Qawra, nhar il-Óadd 14 ta’Ìunju 2015, g˙all-prezz ta’ €20 li jinkludi wkoll it-trasport.

Nitilqu minn wara l-BaΩilika ta’ Sant’Elena f’12.00pm.Biljetti ming˙and il-membri tal-Kumitat tas-Soçjetà.

Kul˙add hu mistieden li jing˙aqad mag˙na.

Car wash

Il-Grupp tal-ÌiFra tal-Patrijiet Frangiskani Kapuççini ser jor-ganizza car wash sabiex jin©abru l-fondi me˙tie©a g˙all-Fondazzjoni Qalb it-Tfal. Din hi entità volontarja li toffrig˙ajnuna psikolo©ika, finanzjarja, materjali u emozzjonalilill-©enituri li wliedhom ikunu rikoverati fl-NPICU (Neo-Natal Paediatric Intensive Care Unit) fl-Isptar Mater Dei.

Din i l-car wash ser issir f i l -grawnds tal-Patri j ietFran©iskani Kapuççini fejn il-kunvent tal-Furjana nhar il-Óadd 14 ta’ Ìunju 2015 bejn it-8.00am u l-4.00pm. L-g˙anhu li jinxtara wheel chair apposta li jkun jista’ jintuΩa minntfal Ωg˙ar li jkunu twieldu qabel iΩ-Ωmien jew li jkollhombΩonn ta’ g˙ajnuna speçjali.

BaΩar regolari

Il-Mission Fund (VO/0015) ikollha baΩar f’St Joseph, Triq il-Ìummar, Birkirkara (bieb ma’ bieb mal-Forn, triq wara l-Eurosport) kuljum mit-Tnejn sal-Ìimg˙a bejn 09.30am u s-1.00pm

Ejja u g˙in lil min hu fil-bΩonn.

Serata mtellg˙a mal-G˙aqda VersAg˙tini

Se nkunu qed infakkru l i l l -g˙annej u poeta FransBaldacchino, il-Budaj.

Din l-attività ser issir nhar il-Ìimg˙a, 19 ta’ Gunju 2015,bejn is:7.15pm u t-8.30pm, fiç-Çentru ta’ Kultura Nazzjonalifir-Razzett tal-MarkiΩ Mallia Tabone Triq Wied il-G˙asel, il-Mosta.

D˙ul bla ˙las u kul˙add huwa mistieden. Biex tie˙dusehem, billi taqraw jew titkellmu bid-djalett, eçç., tistg˙utikkuntattjaw lill-G˙aqda VersAg˙tini fuq: 2766 7001/99226186.

G˙al aktar tag˙rif sibuna fuq www.talentmosti.com u l-pa©na Facebook razzett tal-markiΩ.

Din l-attività g˙andha l-kollaborazzjoni s˙i˙a tal-KunsillSkolastiku tal-Iskola Sekondarja Bniet fi ˙dan il-Kulle©©Maria Re©ina

Il-març tal-a˙˙ar tridu fl-Imqabba

Fl-okkaΩjoni tal-festa tal-Madonna tal-Ìilju 2015, is-SezzjoniÛg˙aΩag˙ Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba ser ittella’ spettak-lu mill-aqwa ta’ briju organizzat, nhar il-Ìimg˙a 19 ta’Ìunju 2015, waqt il-març ferm popolari tal-a˙˙ar tridu, bis-sehem tal-ewwel banda Mqabbija, il-Banda Madonna tal-Ìilju ta˙t id-direzzjoni tas-Surmast tag˙ha l-Mro AndrewCalleja.

Ser ikun hemm elementi innovattivi li ser ikomplujsebb˙u l-atmosfera sinonima ma’ dan il-març, flimkien ma’features multiviΩivi. Dan l-ispettaklu jibda’ fl-10.00pm fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba, wara l-ispettaklu tan-nar, ujintemm g˙all-˙abta ta’ nofsillejl permezz tat-tlug˙ tradiz-zjonali tal-istatwa tal-Madonna tal-Ìilju fuq il-pedestall tal-vara l-kbira, fost devozzjoni u kant ta’ innijiet Marjani.

Aktar çelebrazzjonijiet ori©inali jsegwu fil-pjazza ewlenijatal-Imqabba, quddiem il-kaΩin tas-Soçjetà, fejn ser ikunhemm spettaklu ie˙or ta’ nar u karti u muΩika. Aktar infor-mazzjoni tinkiseb mis-sit uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikaliMadonna tal-Ìilju, www.talgilju.com

Danza Del Fuego – The Pyromusical fl-Imqabba

Danza del Fuego, hija t-tema mag˙Ωula g˙al spettaklu ta’nar tal-ajru li l-G˙aqda tan-Nar Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba sejra ttella’ fl-okkaΩjoni tal-festa ad unur il-Madonna tal-Ìilju li ser ti©i ççelebrata fl-Imqabba bejn it-12 u l-21 ta’ Ìunju li ©ej. Dan l-ispettaklu uniku ser isirnhar is-Sibt 20 ta’ Ìunju, lejlet il-festa, mid-9.30pm ’il qud-diem.

Kollox ser ikun sinkronizzat ma’ diversi siltiet b’g˙aΩlapartikolari ta’ muΩika permezz ta’ sistema di©itali pro-fessjonali. Il-˙arqa tag˙laq bi gran finale. Wara ssegwiwirja kbira ta’ log˙ob tan-nar tal-art ori©inali u mekkaniz-zat fil-bypass tal-Imqabba. Aktar informazzjoni tinkisebmis-sit elettroniku uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikali Madonnatal-Ìilju www.talgilju.com

avviÛi kÓ kullhadd.com

32 07|06|2015 AlMANAKKKÓkullhadd.com

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

RItRAtt MIll-ANtIK

Il-wasla tal-Cardial Ferrata, fis-sena 1913

It-tnejn It-tlieta l-Erbg˙a

Il-Óamis Il-Ìimg˙a Is-Sibt

HI 26°C

LO 19°C

UV 08

27°C

19°C

09

28°C

19°C

09

HI 28°C

LO 20°C

UV 09

28°C

20°C

09

28°C

20°C

09

IT-TEMP GÓAL-LUM

New British Dispensary, 109/110, Triq San Ìwann, il-Belt VallettaThe Cross Pharmacy, 859, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-ÓamrunSt George’s Pharmacy, 21, Triq il-Kbira, Óal QormiMackie’s Pharmacy, Triq L. Casolani, Ta’ Paris, BirkirkaraO’Hea Pharmacy, 128, Triq Manoel, il-GΩiraMarc Pharmacy, 92, Triq il-Mensija, San ÌwannRemedies Pharmacy, 133, Triq Rudolfu, Tas-SliemaSt Michael Pharmacy, Misra˙ tat-Transfigurazzjoni, Óal LijaSta Margherita Pharmacy, Vjal il-Qalbiena Mostin, Santa Margherita Estate, il-MostaParkes Pharmacy, 582, Triq San Pawl, San Pawl il-Ba˙arMaddalen Pharmacy, Shop 2, Binja tal-Faqqani, Dawret it-Torri, Santa LuçijaWhite Cross Pharmacy, Shop A, Block 1, Fuq San Pawl, BormlaHompesh Pharmacy 207/2011, Triq Hompesch, il-FguraBrittania Pharmacy, 5, Triq il-Bajja s-Sabi˙a, BirΩebbu©aPrestige Pharmacy, 16, Triq San ÌuΩepp, Óal KirkopSanta Marija Pharmacy, 40, Triq l-G˙asfura, ÓaΩ-Ûebbu©Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira, ir-Rabat, Malta

G˙awdex

Azzopardi Pharmacy, Triq il-Kapuççini, ir-Rabat, G˙awdexJoyce’s Pharmacy, Vjal it-8 ta’ Settembru, ix-Xag˙ra, G˙awdex

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd

SUPER 5

NUMRI REBBIEÓA

LOTTU

GRAND LOTTERY

83 28 80 12 14 42 74 79

08 07 37 04 25

30 00 01 09 00 03 07

L-OGÓLA TEMPERATURA: 29°C

L-INQAS TEMPERATURA: 19°C

INDIÇI UV: 9

SITWAZZJONI ÌENERALI: Firxa ta’pressjoni g˙olja qed testendi fuq iç-Çentru tal-Mediterran u l-Libja.

TEMP: Il-biçça l-kbira xemxi

VIÛIBBILTÀ: Tajba

RIÓ: Óafif g˙al moderat l-aktar mil-Lvant lijsir mill-Punent g˙al Majjistral

BAÓAR: Óafif

IMBATT: Ftit li xejn

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 21°C

12.06.1997Ir-Re©ina EliΩabetta II ter©a’ tifta˙ il-Globe Theatre

10.06.1947Saab jipproduçu l-ewwel karozza tag˙hom

KOmpETIzzJOnI KTIEB

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb

VJOLETTA ©entilment ipprovdut minn MERLIN PUBLISHERS.

Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 14 ta’ Ìunju.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità

mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙a tal-ktieb Il-VENDETTA TA’ ÌUÛEPPI hija:

J.MIFSUD. Flat 10, Scheme 3, Paola Hill, Ra˙al Ìdid.

Min ittraduça dan il-ktieb g˙all-Malti?

Mistoqsija:

KOmpETIzzJOnI KTIEB KÓ 07|06|2015kullhadd.com 33

VJOLETTAKTIEB GÓAT-TFAL

Il-kotba bl-istampi (picture books)huma di©à fihom infushom sors ta’divertiment g˙at-tfal, iΩda metajkunu intiΩi wkoll biex jg˙inu lit-tfaljiΩviluppaw xi ˙ila jew jitg˙allmu xi˙a©a ©dida, allura dal-kotba jsiruimprezzabbli.

U liema ©enitur ta’ tfal Ωg˙ar qattma t˙abat biex i˙e©©e© lit-tfaljitg˙allmu ma jxarrbux is-soddabillejl?!

Huwa proprju dan li jittrattaVjoletta, il-ktieb bl-istampi ©didippubblikat minn Merlin Publishers.Vjoletta ©ie addattat g˙all-Malti minn

Loranne Vella. Ori©inarjament storjaminn Spanja, kitba ta’ Abril Calero,niltaqg˙u ma’ tifla li ja˙asra kull lejltipprova ma tag˙milx ta˙tha waqt litkun rieqda, imma kull filg˙odutqum u ssib is-sodda mxarrba.

Vjoletta issa bdiet tikber ftit, allurat˙ossha tist˙i meta ta’ kull filg˙odul-mamà tonxor il-loΩor fil-©nien biexjinxfu wara l-˙asla, g˙ax t˙oss likul˙add qed ikun jaf x’g˙amletVjoletta. Tipprova minn kollox, iΩdabillejl tant tkun rieqda fil-fond u tanttkun qed to˙lom ˙olm sabi˙, illi majirnexxilhiex tqum! Sakemm, jum

wie˙ed, tasal in-nanna b’rigal speç-jali li forsi jaf isolvi s-sitwazzjoni…

Vjoletta huwa illustrat f’kull pa©nab’illustrazzjonijiet uniçi – dinamiçi utal-˙olm – tal-artista KatalanaMonsurós. Kull pa©na hi mag˙©unab’ta˙lita ta’ kliem u illustrazzjonijiet,u jekk huwa veru li l-g˙ajn l-ewwelma tiekol, allura dal-ktieb veramentse jisraq il-qlub ta’ ˙afna u ˙afnatfal.

It-traduzzjoni g˙all-Malti ta’Loranne Vella jirnexxilha tittraΩmettil-©miel u l-poeΩija kollha tal-istorjaori©inali, u twassal din l-istorja lil

udjenza Maltija bil-lingwa nazzjonalitag˙na.

Dan il-ktieb huwa ideali g˙al tfalbejn is7 u d-9 snin, g˙alkemm jista’wkoll façilment jinqara mill-©eniturijew qraba lil tfal iΩg˙ar minn hekkfl-età. Huwa ktieb ideali g˙al kull©enitur li jixtieq juΩa l-qari tal-istejjerbiex it-tfal jit˙ajru jag˙mlu dak l-a˙˙ar sforz biex ma jibqg˙ux ixar-rbu s-sodda billejl.

Vjoletta jinsab g˙all-bejg˙ mill-˙wienet tal-kotba kollha, u bl-inter-net direttament minn www.merlin-publishers.com

34 07|06|2015 logÓoBKÓkullhadd.com

TISLIBA BIN-NUMRI

KOMPETIZZJONI WELLA,KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Mile End, il-Óamrun.

Irba˙ xampù u conditioner Wella

Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha:

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:.........................................................................................

.....................................................................................................

Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Kompetizzjoni Centro Casalinga

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

122123147165199237376533657728747758831845856865

Po©©i n-numri f’posthom

Isem:...................................................................................................................................................................

Indirizz:..............................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

3

B’4 numriBi 3 numri B’6 numriB’5 numri

03870520057412721381145815711658170117181729178323472613322235803695476949725231539559526758706274348093823484778761885688869265

928493769414978498629922

01747132901699118206202262735332851402275723857378574895860760295673887842779861802738104882855888019465195843

146948311807455289729112

Bi 8 numri

40894475449854026091190995623320

Rebbie˙ tal-©img˙a l-o˙ra:

ANTHONY AZZOPARDI, 47, Triq San ÌuΩepp, Ra˙al Ìdid, PLA 1028.

lOGÓOB kÓ 07|06|2015 35kullhadd.com

Mimdudin:

1. Barra m’g˙andha x’taqsam xejn mal-kulur! (5)

4. Jistg˙u jkunu mag˙quda (4)

7. Ara 69,16. Kielu bil-munqar! (6)10. Jista’ jg˙addi l-ilma

minnha (6)12. Illum juΩaw tissue

paper floku (6)16. Ara 918,19. Isem (5)19. Ara 1820. Tikki (5)21. U bl-IngliΩ (3)23. Óut (4)24. Xarba alko˙olika (5)

Weqfin:

1. Kompli l-qawl: A jar ˙abib fis-suq minn mitt skud fis-......(6)

2,15. Twelidli? (9)3,11. G˙asfur (5)5,12W. Ma niklux? (5)6,7. UΩajt widnejja (5)8. Tag˙mlu b˙as-sul-

dati fil-gwerra (9)11. Ara 312. Ara 513. Kif issej u lil Krista

(3)14. Isir bil-Qorti (6)15. Ara 217,22. Ji©i qabel l-G˙id il-

Kbir (6)21. Nirfsu fuqha (3)22. Ara 17

TIslIBA

Isem:

Indirizz:

Nru tat-Telefown:

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25

QED TAGÓRAfHOM?

fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f ’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom?

Ójiel: Ûew© atturi kummidjanti Amerikani.

Personalità 1:

REBBIEÓA TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA:

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Liam Hemsworth

MONICA BRIFFA, Merigold, 28, Triq Santa Marija, il-Mellie˙a, MLÓ 1335.

IRBAÓ €25 fI flusL-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Mimdudin:

1. Ìidek, 4. Ójar, 7,9. April, 10. Pinnur, 12. Kabina, 18.19. Erbut, 20. Kerha, 21. Pil, 24. Sesta

Weqfin:

1. Ìardin, 2,11. Delia, 3. Kap, 5,16. Jannar, 6,17. Rurali, 8. Pitirross, 12,23. Krudil, 13. Bee, 14. Abakus, 15. Strada, 21. Piu, 22. LMI

74

Chris Hemsworth

Nota: l-ittri rebbie˙a jintbag˙tu fl-a˙˙ar tax-xahar.

Personalità 2:

36 07|06|2015 SPORTSKÓkullhadd.com

Ìurnata storika g˙al Malta fl-a˙˙ar jum tal-log˙ob g˙all-PajjiΩi Ω-Ûg˙ar fl-IΩlanda.

Fl-atletika, Malta rnexxilhatikseb riΩultati ferm poΩittivihekk kif Kevin Moore kifukoll Charlotte Wingfieldkisbu medalja tad-deheb kullwie˙ed, it-tieni wa˙da person-ali g˙al Wingfield, u g˙alhekkir-raba’ wa˙da g˙al Maltaf’dawn il-log˙ob. Wingfieldda˙let l-ewwel fil-finali tal-200metru tan-nisa f’˙in ta’ 24.19sekonda. L-istess g˙amelMoore, ftit qabel, kiseb ˙intajjeb ta’ 21.54 sekonda fil-finali tal-200 metru tal-ir©iel.

Moore di©à kien reba˙ id-deheb fil-final tal-400 metrunhar il-Óamis li g˙adda.

Fil-judo l-medalji tal-bronΩreb˙uhom Marcon Bezzina fil-kategorija tan-nisa ta’ ta˙t it-63kg, Joanna Camilleri fis-57kg filwaqt li GeorgiAtanasov fil-kategorija ta’ ta˙tit-73kg tal-ir©iel, JeremySaywell fis-66kg kif ukollMurman Kurcilova fid-90kg.

Fl-g˙awm kien hemm JulianHarding, Matthew Galea,Andrew Chetcuti u MichaelUmnov li da˙lu t-tielet fir-relay tal-4x100m freestyle biex˙adu l-bronΩ f’˙in ta’ 3 minuti,

30.59 sekonda. Ir-rekord naz-zjonali ©did huwa dak ta’51.46 sekonda g˙al Chetcutifis-sezzjoni tieg˙u. G˙all-g˙awwiem Malti, ir-raba’medalja b’kollox f’dawn il-log˙ob.

Fil-basketball, wara telfietkontra l-IΩlanda u l-Lussemburgu, it-tim tat-tfajlietg˙eleb lil Monaco biex b’hekk©ew fit-tielet post tal-klassifikaminn erba’ timijiet. Appartiminn hekk, il-medalja tal-bronΩ mirbu˙a, tpatti g˙ad-diΩappunt ta’ sentejn ilu fil-Lussemburgu meta l-Maltinkienu spiççaw l-a˙˙ar u

g˙alhekk ma kienu reb˙uxejn.

Fit-tennis il-Maltin irnexxil-hom jirb˙u medalja o˙ra tal-bronΩ, it-tielet wa˙da g˙all-Maltin f’dan l-isport. Din id-darba kien Matthew Asciakfis-singles tal-ir©iel li kiseb ureba˙ din il-medalja f’isempajjiΩna. Asciak kien avvanzig˙as-semifinali b’Ωew© reb˙ietkonvinçenti iΩda l-mixjatieg˙u waqfet kontra LaurentRecunderc ta’ Andorra.Ilbiera˙ ukoll, VictoriaLucenkova reb˙et il-medaljatal-bronΩ fis-singles tat-tabletennis.

L-a˙˙ar ©urnata wkoll ©abetl-ewwel reb˙a tant mistennijag˙al Malta fil-beach volleyb’Alison Borg u Gertrude Zarbjeg˙lbu lill-koppja tal-Lussemburgu li b˙alhomkienu g˙adhom bla reb˙a bl-iskor ta’ 2-1. Fl-ewwel esper-jenza fl-isport tal-golf, Maltakisbet medalja tal-fidda fil-kompetizzjoni tat-timijiet per-mezz ta’ Daniel Holland,Andrew Borg u JJ Micallef. Il-kompetizzjoni ntreb˙et mill-IΩlanda li reb˙et id-deheb,Malta t-tieni u reb˙et il-fiddafilwaqt li fit-tielet post ©ew il-Monaco.

GSSE 2015 IÛLANDA

MALTA TAGÓLAQ BI KBIR

Ritr

atti:

PAW

LU S

ULT

AN

A

analiÛi ta’ liam gauCi

tellieQa nru 07

kanaDaGilles VilleneuveMontreal

Numru ta’ dawriet

Tul tat-tellieqa

Dawra rekord

Rebbie˙ tal-2014

70

305.27km

r. Barrichello 2004

D. ricciardo

X’tyres se jintuΩaw

S.Soft Soft Medium

Hard Inter. Wet

rai 2fil-23.00

POÛ. ISEM IS-SEWWIEQ TIM ÓIN DISTAKK

01 Lewis Hamilton Mercedes 1:14.39302 Nico Rosberg Mercedes 1:14.702 0.30903 Kimi Raikkonen Ferrari 1:15.014 0.62104 Valtteri Bottas Williams 1:15.102 0.70905 Romain Grosjean Lotus 1:15.194 0.80106 Pastor Maldonado Lotus 1:15.329 0.936707 Nico Hulkenberg Force India 1:15.614 1.22108 Daniil Kvyat Red Bull 1:16.079 1.68609 Daniel Ricciardo Red Bull 1:16.114 1.72110 Sergio Perez Force India 1:16.338 1.945

POle gÓal hamiltOn

temperatura tal-art

temperaturatal-arja

ri˙ umdità

24°c 21°c

18-21km/hr

37%

FOrmula 1 kÓ 07|06|2015 37kullhadd.com

lil hinn miÇ-ÇirkwitIl-Gran Premju tal-Kanada tal-lum sejag˙ti bidu g˙al faΩi ©dida tal-kam-pjonat. Dan hekk kif j idhru li sejkunu diversi t-timijiet li ˙a jintroduçumodifikazzjoni fil-magni tag˙hom lijistg˙u jwasslu g˙al çaqlieq fil-klassi-fika tal-kostrutturi matul it-tlielaq li©ejjin.

L-ispekulazzjoni dwar dawn l-iΩviluppi bdiet il-©img˙a l-o˙ra, metaNick Carter, is-CEO tal-Lotus sostna lil-Mercedes se jkunu qeg˙din juΩaw xiw˙ud mit-tokens tag˙hom biex iΩidur-rendiment tal-magni fil-Kanada.

Madankollu, id-direttur tekniku tal-Mercedes, Paddy Lowe, din il-©img˙aΩvela li g˙alissa m’g˙andhom l-ebdaintenzjoni li juΩaw dawn it-tokens.Minflok, it-tim se jkun qieg˙ed jintro-duçi power units ©odda fil-Kanada lise jkollhom fihom modifikazzjonijietli jte jbu l-affidabbil tà tal-magniMercedes.

Dan huwa biss it-tieni sett ta’ powerunits li s-sewwieqa tal-Mercedes sejkunu qeg˙din juΩaw mill-massimu ta’erba’ permessi fl-2015. L-affidabbiltàtal-magni ÌermaniΩi j ikkuntrastamhux ftit mal-problemi li qeg˙din jes-perjenzaw ir-Renault bl-akbar vittmajkun Ricciardo, illi di©à wasal g˙all-uΩu tar-raba’ magna.

Ûieda fir-rendiment?

Il-kummenti ta’ Lowe sabu l-konfer-ma ta’ Charlie Whiting, il-kap tad-dipartiment tekniku tal-F1 g˙all-FIA.Dan meta huwa ˙abbar, f’direttivateknika g˙at-timijiet, li kienu biss il-Ferrari u l-Honda li g˙amlu uΩu minndawn it-tokens, tlieta u tnejn rispetti-vament, fl-a˙˙ar ©imag˙tejn.

Però, dan ma jfissirx li g˙andna nis-tennew qabΩa fir-rendiment mill-Kanada stess g˙ax it-timijiet jistg˙ujag˙Ωlu li jΩommu l- iΩviluppi fil-komma g˙al aktar ’il quddiem fl-ista©un. Dan kien ikkonfermat minnFernando Alonso li sostna li matul is-sessjonijiet ta’ prova huwa ma ˙assxxi differenzi kbar fil-vettura tieg˙uf’termini ta’ rendiment.

Ta’ min ifakkar li dan it-tip ta’

Ωviluppi li jtejbu l-affidabbiltà jewjag˙mlu l-magni aktar siguri jistg˙ujsiru ming˙ajr ma ji©u kkonsmatitokens, illi tintuΩaw biss f’kaΩ ta’Ωieda fir-rendiment tal-magni. Skontin-nota teknika ta’ Whiting, issa l-Mercedes, Ferrari u Honda g˙adg˙andhom seba’ tokens g˙ad-dis-poΩizzjoni tag˙hom, filwaqt li r -Renault g˙ad baqg˙alhom tnax.

Mhux interessati

Wara li d-dokument il-©did tat-tendertal-FIA g˙all-forniment tar-roti eliminakull çans ta’ gwerra tat-tyres fuq iç-çirkwiti tal-Formula 1, issa jidher lidin il-kompetizzjoni lanqas ’il bog˙odmit-traççati mhi ser issir.

Bosta osservaturi kienu qeg˙din jis-tennew li din is-sej˙a, li tkopri s-snin2017, 2018 u 2019, se twassal g˙alkonfront bejn il-Pirelli u l-Micheling˙all-kuntratt tal-forniment tar-roti.

Madankollu, fil-jiem li g˙addew,Peter Couasnon, id-direttur g˙all-motorsport tal-Michelin, Ωvela li l-

kumpanija FrançiΩa mhix interessatali tipparteçipa f’dan il-proçess ta’a©©udikazzjoni jekk ma jsirux bidlietfir-regolamenti tekniçi li jag˙mlu r-roti tal-F1 aktar simili g˙al dawk uΩatifit-toroq.

B’mod speçifiku, Couasnon irreferag˙all-bΩonn li jkunu introdotti rotib’rimmijiet ta’ 18-il pulzier, b’kuntrastg˙al dawk ta’ 13 uΩati b˙alissa. Jekkdan ma jse˙˙x, sostna Couasnon, il-Michelin ikunu qeg˙din jarmusomom kbar f’riçerka u Ωvilupp li majwasslu mkien mil-lat kummerçjali.

Il-bidla li semma Couasnon ilha ti©idiskussa. Madankollu, fl-a˙˙ar laqg˙atal-istrategy group ittie˙det deçiΩjonili d-daqs tar-rimijiet jibqa’ kif inhu bl-unika bidla ssi r f il-wisa’ tar-roti.G˙aldaqstant, bosta qeg˙dinjag˙mluha fatta li l-Pirelli se jer©˙ujie˙du l-kuntratt biex ifornu r-roti sal-2019.

Tim veteran

Sadanittant, Manor Marussia ˙adu

diversi passi biex fil-jiem li g˙addewli wrew id-determinazzjoni tag˙homli jikkonsolidaw posthom fil-Formula1. Dan sar permezz tal-impjieg ta’ timtekniku ©did mag˙mul minn BobBell, Luca Furbatto u GianlucaPisanello.

Furbatto, li kien id-disinjatur prinçi-pali tat-Toro Rosso bejn l-2011 u l-2014, se jkun qieg˙ed imexxi d-dipar-timent tad-disinn tal-Manor Marussia.Pisanello, li kellu l-a˙˙ar esperjenzatieg˙u fil-F1 mal-Caterham se jie˙u l-r-rwol ta’ Chief Engineer.

Bell, però, huwa l-aktar wie˙ed vet-eran fost it-tlieta bl-ewwel esperjenzatieg˙u fil-F1 tkun mal-McLaren fl-1982. Minn dak iΩ-Ωmien ’ l hawnhuwa kellu diversi poΩizzjonijiet ta’tmexxija, kemm tekniçi, kif ukollamministrattivi bl-a˙˙ar tnejn ikunumar-Renault u l-Mercedes. Mal-ManorMarussia, Bell se jkollu l-poΩizzjonita’ konsulent tekniku hekk kif it-timbeda l-iΩvilupp tax-chassis il-©didg˙all-2016.

Barra minn hekk, it-tim Brittanikukiseb ukoll is-servizzi ta’ FabioLeimer b˙ala sewwieq ta’ riservatag˙hom. Leimer, li g˙andu 26 sena,saq f ’diversi kategorij i, bl-akbarsuççess tieg˙u jasal fl-2013 metareba˙ il-kampjonat GP2.

Ritorn tar-Renault F1?

Organizzazzjoni o˙ra li qieg˙dat˙ares lejn il-futur tag˙ha fl-F1 hija r-Renault Sport F1. F’laqg˙a li kelluCyril Abiteboul, il-kap ta’ din id-diviΩjoni, mal-amministraturi tal-F1,huwa ta l-assigurazzjonijiet tieg˙u li r-Renault Sport F1 se jirrispettaw il-fte-him ta’ forniment li g˙andhom mar-Red Bull u t-Toro Rosso sal-2016.

Madankollu, huwa re©a’ ma kkom-mettiex ru˙u dwar x’se ji©ri wara dinid-data u minflok sostna li l-kumpani-ja se tkun qieg˙da tfittex li jkollhavalur miΩjud mill-investiment li qedtag˙mel fil-F1. Jista’ wie˙ed jg˙id lidin hija konferma tar-ri torn tar-Renault b˙ala tim kostruttur? IΩ-Ωmienjag˙tina parir.

Óin Ori©inalifit-20.00

38 07|06|2015 SPORTSkÓkullhadd.com

Fi t˙abbira sensazzjonali l-President tal-FIFA, SeppBlatter, irriΩenja mill-karigatal-g˙aqda li tmexxi l-futbolfid-dinja fost skandlu kbir ta’korruzzjoni li ˙akimha f’dawnl-a˙˙ar jiem. Waqt li ˙abbarit-tluq tieg˙u, l-IΩvizzeru ta’79 sena, g˙ajjat kungress stra-ordinarju tal-FIFA mill-aktarfis possibbli biex b’hekk ikunjista’ ji©i elett President ©didminfloku.

Taparsi mandat

Il-©img˙a l-o˙ra Blatter re©a’©ie elet t minkej ja l i seba’uffiçjali tal-FIFA ©ew arrestatijumejn qabel i l -votazzjonib˙ala parti minn prosekuz-zjoni tal-Istati Uniti mmexxijaminn diversi entitaj iet tal-©ustizzji Amerikana fosthomil-Federal Bural Investigation(FBI). Madankollu, Blattersostna li wasal g˙al din id-deçiΩjoni min˙abba li l-fatt lil-mandat tieg˙u ma jidhirx lig˙andu l-appo©© ta’ kul˙add,sentiment li Ωgur in˙ass qabelma ©ew ikkonfermati r-riΩul-tati presidenzjali.

Rispett ©enwin?

Blatter qal li hu jg˙oΩΩ il-FIFAaktar minn kollox u jixtieqbiss ©id g˙al-log˙ba tal-futbolu tal-FIFA. “Óassejt li kelliner©a’ nikkontesta l-elezzjonig˙ax nemmen li hekk kienhemm bΩonn g˙all-organiz-zazzjoni. Dik l-elezzjoni issa

lesta, iΩda l-isfidi tal-FIFAmhumiex. FIFA g˙andhabΩonn qalg˙a sew minn ta˙t.G˙alkemm g˙andi mandatmil l -membri tal-FIFA biexnibqa’ president in˙oss l im’g˙andix mandat mid-dinjakollha tal-futbol – il-partitarji,il-klabbs, u n-nies li jg˙ixu uj˙obbu l-futbol daqskemmin˙obbuh a˙na f i l -FIFA.G˙alhekk iddeçidejt li nçedil-mandat t ieg˙i waqtkungress elettiv straordinarju.Sa dak iΩ-Ωmien se nibqa’mmexxi l-FIFA u se niffokabiex ikun hemm riformi fun-

damentali,” qal Blatter.I l -President tal-UEFA

Michel Plat ini , l i talab l i lBlatter biex jirriΩenja qabel l-elezzjoni qal iddeskriva dinid-deçiΩjoni b˙ala wa˙da dif-f içl i , l -a˙jar wa˙da iΩdakienet id-deçiΩjoni t-tajba.

Sepp Blatter ta˙t inves-tigazzjoni

Wara dan kollu, l -eks-President tal-FIFA SeppBlatter kien qed ji©i investigatmill-uffiçjali Amerikani b˙alaparti mill-inkjesta tag˙hom

dwar il-korruzzjoni fl-istessFIFA. Dan skont rapporti fil-midja tal-Istati Uniti.

Din l-a˙bar ©iet ftit sig˙atbiss wara li Blatter iddikjara likien ser jirriΩenja mill-poΩiz-zjoni t ieg˙u ta’ Presidentwara inqas minn ©img˙a lire©a’ ©ie elett f’din il-poΩiz-zjoni. Il-prosekuturi fl-IstatiUniti bdew l-inkjesta krimi-nali l-©img˙a l-o˙ra wara liseba’ uffiçjali tal-FIFA ©ewarrestati fl-IΩvezja li kienuparti minn grupp ta’ 14 li ©ewakkuΩati.

Michel Platini u GeorgeWeah favoriti

George Weah, l-eksplejer ta’Milan li kien l-uniku Afrikanli kien nominat li jirba˙ il-Plejer tas-Sena tal-FIFA u fl-1995 reba˙ il-Ballon d’Or,qed jissemma bi prominenzali jista’ jkun li jkun l-ewwelpresident iswed u ankeeksplejer famuΩ. L-uniku ˙a©akontrih hi li hu kien wie˙edli ˙adem favur Blatter g˙axqal li Blatter kellu aktar poΩit-tiv milli negattiv.

IΩda George Weah hu per-suna li jgawdi rispett kbir fl-Afrika kollha u anke fid-dinjatal-futbol sew b˙ala eksplejerkif ukoll b˙ala politiku li qedjipprova jibdel u jirriforma l-pajjiΩ tieg˙u, il-Liberja. Fil-fatt, hu jmexxi l-akbar partitfl-oppoΩizzjoni fil-Liberja uhu senatur, si©©u li reba˙f’Diçembru li g˙adda meta

g˙eleb lil iben il-presidentattwali.

Apparti minn hekk, g˙andu48 sena u fl-2017 hu msemmili se jikkontesta l-presidenzata’ pajjiΩu biex jg˙aqqad naz-zjon meqrud mill-effetti ta’gwerra çivili u mill-kriΩi tal-Ebola. Sadanittant, di©à bdewisiru m˙atr i u j issemmewdiversi personalitajiet o˙ra fil-futbol dinji li jistg˙u jie˙dupost Blatter fejn l-aktar favorithu Michel Plat in f l imkienmal-Princep Ali Bin AlHussein tal-Ìordan, li kien il-kontestant u r-rivali fl-elez-zjoni ma’ Blatter.

Fl imkien ma’ Plat ini uWeah, qed jissemmew diversiismij iet o˙rajn fosthomSheikh Ahmad al Fadah alSabah (membru ©did fil-kumi-tat b’sa˙˙tu fi ˙dan il-FIFA),Michael van Praag (l-eks-Chairman ta’ Ajax), Luis Figo(eksplejer ta’ fama mondjali liiΩda m’g˙andux l-esperjenzaneçessarja fil-FIFA), Prince AliBin Al Hussein (li kien di©àfl-elezzjoni g˙all-presidentma’ Blatter), David Ginola(eksplejer li, iΩda, diffiçli biexjirba˙ dan il-post), AlfredoHawit (il-President il-©did tal-Concacaf), Sheikh Salmbanbin Ebrahim Al Khali fa(Presidenti tal-Asian FootballConfederation li jing˙ad li taappo©© kbir l i l Blat ter) ,Jermone Champagne(eksmembru tal-eΩekuttiv tal-FIFA u diplomatiku FrançiΩ) uWeah innifsu.

IL-FIFA F’SALIB IT-TOROQFIFA

PUNTI OÓRA

Raheem Sterling u Martin Skrtelg˙al barra?

Il-futur ta’ Martin Skrtel jinsab inçert˙afna hekk kif kien offrut kuntratt©did, huwa sejja˙lu b˙ala wie˙edinaççettabbli. Dan id-difensur çentrali,li ng˙aqad ma’ Liverpool ming˙andZenit St Petersburg fl-2007, beda mill-bidu 48 log˙ba mit-58 li lag˙buLiverpool l-ista©n li g˙adda u kulmafadallu huwa biss tnax-il xahar fuq il-kuntratt eΩistenti.

Plejer ie˙or li l-futur tieg˙u huwawkoll fil-bilanç, huwa dak ta’ RaheemSterling li skont kif kien irrapportat dinil-©img˙a jidher li huwa interessat lijing˙aqad mar-rivali eterni ta’Liverpool, Manchester United. Minkejjali g˙ad ma kienx hemm l-ebda kuntattformali ma’ dan il-plejer, jing˙ad li l-United huma interessati ˙afna f’dan il-winger internazzjonali IngliΩ. Ikunuxikkonfermati jew le dawn ir-rapport,Liverpool iddikjaraw li m’g˙andhom l-ebda ˙sieb li jbig˙u lil dan il-plejer li xiwie˙ed mir-rivali tag˙hom.

Juventus jiffirmaw lil Paulo Dybalaming˙and Palermo

Iç-champions tas-Seria A Juventus iffir-maw lill-attakkant Ar©entin ta’ PalermoPaulo Dybala ming˙and Palermo g˙as-somma ta’ €32 miljun, liema sommatista’ titla’ g˙al €40 miljun. Dan il-plejerta’ 21 sena se jkun qed jing˙aqad ma’Juventus fuq kuntratt ta’ ˙ames sninwara li ng˙aqad ma’ Palermoming˙and il-klabb Ar©entin Institutog˙as-somma ta’ €12 miljun.

Dan l-ista©un mat-tim ta’ Palermo,Dybala rnexxielu jiskurja 13-il gowl ufl-a˙˙ar log˙ba tal-ista©un kontraFiorentina fil-grawnd ta’ Palermo stess,kien mg˙olli mill-plejers s˙abu b˙alasinjal ta’ apprezzament. F’kummenti lita lill-midja wara li t˙abbar dan it-trasferiment, Dybala Ωvela kif il-Juventus kienu l-aktar tim li riduh tantli g˙amlu minn kollox biex jiffirmawhu g˙alhekk id-deçiΩjoni finali tieg˙ukienet wa˙da façli.

Jurgen Klopp se jieqaf g˙al ftit mill-futbol

Jurgen Klopp sostna li ddeçieda lijieqaf g˙al ftit mill-futbol u dan wara litelaq minn ma’ kowç tat-tim ÌermaniΩta’ Borussia Dortmund. Dan il-kowç ta’47 sena beda jissemma li jista’jing˙aqad ma’ Liverpool wara li kien˙abbar li kien se jitlaq qabel ma’ spiççal-ista©un li g˙adda.

Fl-intervent tieg˙u, Klopp sostna liwara seba’ snin intensi u emozzjonalima’ Borussia Dortmund, iddeçieda litkun idea tajba li jieqaf g˙al ftit qabelma jie˙u sfida o˙ra ma’ tim ie˙or.Ori©inarjament, Klopp kien sostna lima kellux ˙sieb li jie˙u sabbatical u fil-fatt f’April kien qal li din mhuxkwistjoni li hu g˙ejja iΩda dejjem kienjg˙id li meta ma j˙ossux li g˙adu kowçperfett g˙al dan it-tim, jag˙mel spazjug˙al ˙addie˙or u jwarrab.

David Moyes se jibqa’ jmexxi lilReal Sociedad

Real Sociedad xejnu kull spekulazzjonili David Moyes jista’ jitlaq dan il-klabbbiex jirritorna l-Ingilterra fis-sajf li ©ej ukkonferma li Moyes se jibqa’ fejn hu.Apparti minn hekk, dan it-tim Basksostna wkoll li m’g˙andux ˙sieb li jiffir-maw il-plejer u l-attakkant Danny Ingsta’ Burnley.

Fid-dawl ta’ dan kollu, il-President tal-istess klabb Jokin Aperribay qal li s-situffiçjali ta’ Real Sociedad li Moyes qattma ssu©©erixxa jew tkellem fuq il-pos-sibiltà li jrid jirritorna lura l-Ingilterra.

SPORTS kÓ 07|06|2015 39kullhadd.com

CHAMPIONS LEAGUE

BARÇELLONA CHAMPIONS EWROPEJ GÓALL-ÓAMES DARBA

L-ewwel azzjoni waslet proprju minn Barçellonatant li fir-4 minuta marru fil-vanta©©. Kienetazzjoni tajba min-na˙a tax-xellug fejn il-ballun©ie g˙and Andres Iniesta li mill-pass tieg˙u lejnIvan Rakitic fin-nofs tefa’ wara l-gowler TaljanGianluigi Buffon. Ftit wara, Arturo Vidal resaqviçin li j©ib id-draw iΩda x-xutt tieg˙u mar fermg˙oli. Fit-13-il minuta Barçellona re©g˙u viçin lij iskurjaw iΩda kienet il-bravura ta’ Buffon liΩammet lit-tim tieg˙u milli jaqilg˙u t-tieni gowl.

Qabel spiççat l-ewwel taqsima, re©a’ kienBuffon li salva lil Juventus din id-darba hekk kifil-ma©ija ta’ Messi spikkat meta rnexxielu jaqbeΩg˙add ta’ plejers Juventini iΩda ©ara li ma kelluxlil min iqassam bil-ballun jispiçça barra. Din it-

taqsima kienet wa˙da perfetta g˙at-tim Katalanhekk kif kienu fil-kontroll g˙all-ma©©oranza tal-ewwel 45 minuta minkejja li l-Juventus ma riduxiçedu l-armi kmieni.

It-tieni taqsima bdiet kif spiççat l-ewwel wa˙da,b’Messi fuq l-attakk li iΩda ©ie mwaqqaf b’modregolari mid-difensuri tat-tim Taljan. Juventusippruvaw jag˙fsu g˙al gowl tad-draw meta minnfree-kick minn poΩizzjoni interessanti li iΩda l-ballun tbieg˙ed mid-difensuri Katalani. Il-ballunspiçça f’kontra-attakk ta’ Barçellona iΩda re©a’kien strumentali Buffon meta salva l-konkluΩjonita’ Suarez. Fil-55 minuta, wasal il-gowl tad-drawtal-Juventus. Il-free-kick ta’ Claudio Marchisio,spiçça g˙and Stephan Lichsteiner li qassam lejn

Carlo Tevez bil-konkluΩjoni tieg˙u ti©i salvataiΩda pront kien Alvaro Morata li tefa’ ©ewwa mir-rebound. Dan il-fer˙ tal-Juventini, ma damx ˙afnatant li fit-68 minuta l-Katalani re©g˙u marru minnfuq din id-darba minn Suarez li tefa’ ©ewwaf’lasta vojta. It-tim ta’ Allegri prova jag˙mel minnkollox biex i©ib il-gowl tad-draw, iΩda t-tamiettag˙hom taru kollha mar-ri˙ hekk kif fl-a˙˙ar netttal-partita kien hemm kontra-attakk ie˙or veloçimill-Katalani fejn Pedro qassam lejn Neymar udan tefa’ ©ewwa wara Buffon biex g˙amel l-iskor3-1 g˙all-Barçellona fost id-dellirju ta’ fer˙ tas-sappoters Katalani u l-frustazzjoni tas-segwaçi tat-tim Taljan li g˙al darb’o˙ra l-esperjenza qarsa fil-finali ta’ din il-kompetizzjoni g˙alihom kompliet.

JINÛEL IS-SIPARJU TAL-FUTBOL EWROPEWIlbiera˙ b’mod uffiçjali niΩel is-siparju g˙al dan l-ista©un tal-futbol Ewropew hekk kif fil-finali taç-Champions League t-tim ta’ Barçellona reba˙ lilJuventus bl-iskor ta’ 3-1 fl-Olympic Stadium, f’Berlinil-Ìermanja. Din il-finali, li kienet is-60 wa˙daEwropea, laqqg˙et Ωew© timijiet li t-tnejn li humabdew jimmiraw biex jag˙mlu t-tripletta wara lireb˙hu l-Kampjonat u t-Tazza Nazzjonali fl-Italja u fiSpanja rispettivament.

Barçellona, immexxija mill-kowç Luis Enriques,bdew din il-finali tant mistennija b˙ala l-favoriti fuqil-karta u dan ©ej mill-fatt li huma attrezzati b’poten-zjal f’kull dipartiment b’mod speçjali fl-attakk li kienkompost minn tliet plejers Sud-Amerikani fosthom l-Ar©entin Lionel Messi, il-BraΩiljan Neymar u l-Urugwajan Luis Suarez. Ta’ min isemmi wkoll li danl-ista©un, skurjaw xejn inqas minn 120 gowl qabel

il-finali fil-kompetizzjonijiet kollha inkluΩa dik tal-biera˙. Apparti minn hekk, din kienet l-a˙˙arlog˙ba g˙al-le©©enda u l-midfielder Spanjol ta’Barçellona Xavi Hernandez u dan hekk kif fl-ista©unli jmiss se jing˙aqad ma’ Al-Sadd fil-Qatar biexb’hekk se jtemm il-karriera stupenda tieg˙u mat-timKatalan. Il-fulkru tat-tim Katalan kien bla dubju l-Ar©entin Messi li dan l-ista©un skurja gowl isba˙minn ie˙or tant li dan l-ista©un la˙aq il-massimu ta’gowls skurjati fil-karriera kollha tieg˙u ovvjamentma’ Barçellona.

Minkejja li Barçellona kienu favuriti, Juventusxorta wa˙da qamu g˙all-okkaΩjoni wara li kellhomsta©un formidabbli billi reb˙u r-raba’ Kampjonatkonsekuttiv tag˙hom kif ukoll id-dopjetta Taljan,iΩda xorta wa˙da ma kienx biΩΩejjed. Ta’ min isem-mi li huma kellhom jg˙addu ming˙ajr is-servizzi

tad-difensur Giorgio Chiellini wara li ma rnexxiluxjirkupra minn injury fil-pexxul li sofra nhar l-Erbg˙ali g˙adda waqt it-ta˙ri©. Dan kien ifisser li ma re©axiltaqa’ mal-internazzjonali Urugwajan Suarez, li kiengidmu waqt partita mill-faΩi tal-gruppi fit-Tazza tad-Dinja li saret is-sena li g˙addiet fil-BraΩil.

Madankollu, l-istess plejer Suarez, iffaççja lill-eks-difensur ta’ Manchester United Patrice Evra li bejni-ethom kien hemm inçident ferm ja˙raq meta kienjilag˙bu ma’ Liverpool u Manchester United rispetti-vament tant li l-Urugwajan instab ˙ati ta’ kummentirazzisti f’Anfield. Juventus reb˙u din il-kompetiz-zjoni f’Ωew© okkaΩjonijiet (1985, 1996) filwaqt liBarçellona issa reb˙uha ˙ames darbiet (1992, 2006,2009, 2011, 2015). Meta wie˙ed jara kemm iltaqg˙ukontra xulxin fil-passat, Juventus kienu reb˙u erba’mill-a˙˙ar tmienja u ©ew darbtejn draw.

40 07|06|2015 lokalikÓkullhadd.com

Helena Dalli

Ministru g˙ad-DjaloguSoçjali, Affarijiet

tal-Konsumatur uLibertajiet Çivili

Er©ajna qed nag˙tu bidu g˙alsensiela o˙ra ta’ laqg˙at Gvernli Jisma’. Huma opportunitàg˙al kull min irid li ji©i ujitkellem mal-ministri b’modpubbliku.

Dawn huma laqg˙at fuq liv-ell ©enerali u pubbliku. Però,ix-xog˙ol tag˙na jirrikjedi linisimg˙u kuljum, mill-ispeçi-fiku g˙all-©enerali, fil-pubb-liku, kif ukoll fil-privat.

Wa˙da mill-funzjonijiet tal-politika hija dik li tisma’, bieximbag˙ad meta tiddeçiedi tkuntista’ tie˙u deçiΩijonijiet infur-mati.

Aktar ma tisma’ – lil min huserju f’dak li jrid jg˙id – aktartista’ ta˙dem fuq politika li tte-j jeb il-˙ajja tan-nies. Metatisma’ tkun tista’ tid˙ol fiΩ-Ωarbun ta’ min g˙andu l-prob-lema u tipprova tifhem l-esper-jenza tieg˙u jew tag˙ha.

Qeg˙din fil-politika bieximmexxu l-pajjiΩ ’il quddiem ubiex nag˙mlu a˙jar il-˙ajja tan-nies. Dan isir ferm a˙jar aktarma nisimg˙u.

Smajna qabel l-elezzjoni. Il-programm elettorali kien stqar-rija ta’ dak li konna se nkunuqed nimplimentaw jekk il-poplu jafdana bil-Gvern, warali d˙alna f’kull settur possibbliu smajna x’kienu l-problemi lije˙tie© ji©u indirizzati.

Fil-politika importanti litid˙ol bl-attitudni li lest jewlesta titg˙allem. U meta tisma’,titg˙allem. Tifhem aktar. Umeta titg˙allem u tifhem tkunf’poΩizzjoni a˙jar biex tag˙ti s-soluzzjonijiet.

Ix-xog˙ol li g˙amilna,g˙amilnieh g˙ax smajna ufhimna x’kien hemm bΩonnisir.

Nag˙ti ftit eΩempji mis-setturili nie˙u ˙sieb jien. Smajna d-diffikultajiet li jsibu nies lig˙andhom bΩonn çertumediçini. Rajna kif bi djaloguma’ kull min g˙andu sehemf’dan il-qasam, inra˙˙su l-prezzijiet ta’ çertu mediçini.Ra˙˙asna g˙exieren ta’mediçini erba’ darbiet unibqg˙u nra˙˙su sakemmnistg˙u.

Smajna lil persuni b˙ali ub˙alek, però g˙ax twieldu dif-ferenti kienu mça˙˙da minndrittijiet li ngawdu jiena u inti.Indirizzajna din ukoll g˙axnemmnu li mhux biss nitkell-

mu fuq kemm g˙andnan˙addnu d-diversità, immarridu na˙dmu biex bil-fattikul˙add ikollu d-drittijet u d-dinjità li jg˙ix ta’ bniedemming˙ajr distinzjoni u ming˙ajrdiskriminazzjoni kontra ˙add.

Smajna u nisimg˙u kuljum˙addiema li jkellmuna fuq il-kundizzjonijiet tax-xog˙oltag˙hom. Ag˙milna regola-menti b’sa˙˙ithom biex jieqful-abbuΩi fuq ˙addiema vulner-abbli. Óaddiema li jag˙mlu l-istess xog˙ol mal-Gvern, immahuma impjegati mal-kuntratturse jkunu qed jit˙allsu l-istessb˙all-˙addiema tal-Gvern.Da˙˙alna l-blacklisting biexkumpaniji li jie˙du kuntrattimal-Gvern u ma jag˙tux kun-dizzjonijiet xierqa lill-

˙addiema tag˙hom, dawn majkunux jistg˙u jie˙du xog˙olaktar ming˙and il-Gvernsakemm idumu blacklisted.

Inkomplu nisimg˙u lill-˙addiema, g˙ax dan mahuwiex xog˙ol li jsir darbaimma li jibqa’ jsir u ji©©eddedkontinwament, g˙ax tibqa’ ssibdak jew dik l-employer li tip-prova tabbuΩa mill-˙addiema.

Smajna lis-settur tal-volontar-jat. L-akbar problema li jsem-mulna huwa l-bΩonn li jkoll-hom post fejn jiltaqg˙u u minnfejn ja˙dmu. G˙alhekk fta˙naΩew© NGO hubs wa˙da fil-Belt Valletta u o˙ra fil-Qawra,u se nkunu qed nift˙u o˙radalwaqt. Mhux biΩΩejjed l-apprezzament tax-xog˙ol lijag˙mlu dawn l-g˙aqdietvolontarji, konkretament qednag˙tuhom l-appo©© bil-modikollha li nistg˙u nag˙mlu dan.

Li tisma’ b’umiltà u tkun lestali titg˙allem huwa xi ˙a©a likull persuna li ta˙dem fil-poli-tika g˙andha tag˙mel. A˙na l-politiçi g˙asafar tal-passa. Il-lum g˙andna l-poter politiku linag˙mlu l-affarijiet biex aktarnies ikollhom ˙ajja a˙jar,g˙ada jista’ ma jkollniex l-opportunità li nag˙mlu dan.G˙aldaqstant, importanti linisimg˙u ˙afna u nifhmuaktar, ˙alli fiΩ-Ωmien lig˙andna nag˙mlu kemmnistg˙u biex meta nispiççawinkunu ˙allejna pajjiΩ b’sa˙˙tuu nies li g˙andhom livell ta’g˙ajxien tajjeb.

Li nisimg˙u b’umiltà huwaimperattiv g˙at-twettiq ta’ dan.

NisimgÓu b’umiltÀ