Embed Size (px)
Citation preview
1
Szanowni Państwo!
Kolejny numer Biuletynu Informacyjnego jest opatrzony nową nazwą sieci kancelarii prawniczych i no-wym logo. Nazwa IURIS LINK jest krótsza i bardziej czytelna.Mamy nowych Członków w Polsce i nowych Korespondentów za granicą.W lutym br. odbyło się w Paryżu spotkanie przedstawicieli IURIS LINK z Zarządem Sieci Kancelarii Adwo-kackich PRAGMA, skupiającej adwokatów z Francji, Hiszpanii, Włoch i Portugalii. Wszystko wskazuje na to, że podejmiemy z nimi wkrótce ścisłą współpracę.W marcu br. w Poznaniu organizujemy konferencję prawniczą dla polskich i zagranicznych inwestorów na temat prawnych aspektów inwestowania w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej. Taki temat dominuje w aktualnych publikacjach prawnych i naszych dyskusjach z Klientami prowadzącymi działalność gospodar-czą. Stąd i w treści Biuletynu jest wiele odniesień do nowej sytuacji, w której od 1 maja znajdą się Polacy.Mamy nadzieję, że materiały zawarte w Biuletynie okażą się przydatne w pracy naszych Klientów.
Z poważaniem Jerzy Szczepaniak
Dear Sirs,
A new name of the net of our Law offices and a new logo is affixed to the next issue of Information Bulletin. The name “IURIS LINK” is much shorter and more readable. We have got new members in Poland and new correspondents abroad.In February 2004, a meeting of the representatives of IURIS LINK and the Management Board of the Net of Law Offices PRAGMA, gathering advocates from France, Spain, Italy and Portugal, was held in Paris.In March, in Poznan, we organize law conference for Polish and foreign investors on legal aspects of invest-ments in Poland after the accession to the EU. This is a predominant subject of recent legal publications and our discussions with the clients leading business activity. Therefore the new issue of the Bulletin addresses to the new situation we will have after the 1st of May 2004. We hope that the materials contained in the Bulletin will be helpful for our clients.
Best regards, Jerzy Szczepaniak
SŁOW
O W
STĘP
NE
2 3
SPIS
TRE
ŚCI
Spis treściZMIANY W POLSKIM PRAWIE – przegląd str.3• prawo gospodarcze i handlowe• prawo pracy• sądownictwo administracyjnePRAKTYCZNE INFORMACJE DLA PROWADZĄCYCH FIRMYMaciej Celichowski – Siła cierpliwości str.5Michał Meisnerowski – Prawo spółek kapitałowych po zmianach str.6Jerzy Szczepaniak – Ustawowe terminy płatności – próba zdyscyplinowania przedsiębiorców str.8Anna Kozłowska – Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej w Unii Europejskiej
– nowe możliwości dla polskich przedsiębiorców str.9Maciej Celichowski – Jak kupić nieruchomość z hipoteką str.11Wojciech Celichowski – Składanie wniosków o upadłość na tle nowego Prawa upadłościowego
i naprawczego str.12Jerzy Szczepaniak – Gwarancja zapłaty za roboty budowlane (szansa na poprawę sytuacji
w budownictwie czy kolejna zbędna twórczość ustawodawcy? str.13Krzysztof Gotkowicz – Prawo Budowlane i Zagospodarowanie przestrzenne po zmianach.
Czy lepsze dla przedsiębiorców? str.14Marta Kmieciak – Nowe instytucje Prawa Pracy str.16PRZEGLĄD ORZECZEŃ SĄDU NAJWYŻSZEGO str.18PREZENTACJA KANCELARII PRAWNICZYCH – CZŁONKÓW IURIS LINK str.20
2 3
PRAWO GOSPODARCZE I HANDLOWE
15 stycznia 2004 r. weszła w życie największa do tej pory nowelizacja Kodeksu spółek handlowych (usta-wa z 12 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych i innych ustaw Dz. U. Nr 229, poz. 2276). Celem regulacji jest dostosowanie Kodeksu do przepisów Unii Europejskiej dotyczących prawa spó-łek. Zmieniono definicję stosunku dominacji spółki dominującej wobec innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni. O stosunku dominacji można mówić wówczas, gdy nie tylko członkowie za-rządu spółki dominującej, ale także i członkowie rady nadzorczej takiej spółki zasiadają w zarządzie spółki za-leżnej i stanowią więcej niż połowę członków zarządu. Najistotniejszą zmianą w zakresie spółki jawnej jest określenie, iż powstaje ona z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Określono ponadto wyższą wartość przychodów netto spółki cywilnej (800.000 euro) w każdym z dwóch ostat-nich lat obrotowych powodującą powstanie obowiązku przekształcenia tej spółki w spółkę jawną. Obniżono minimalną wartość nominalną udziału w spółce z o.o. z 500 zł do 50 zł oraz akcji spółki akcyjnej z 1 zł do 1 gr. Dokonano znacznych zmian w odniesieniu do podziału zysku w spółce z o.o. i w spółce akcyjnej oraz sprecyzowano warunki wypłacania zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy w obu spółkach.
1 stycznia 2004r. roku weszła w życie nowelizacja pra-wa działalności gospodarczej. Skróceniu uległ czas rejestracji działalności gospodarczej. Obecnie ustawa przewiduje, że wniosek o wpis do rejestru przedsię-biorców sąd rejestrowy rozpoznaje nie później niż w ciągu 14 dni od dnia jego złożenia. Jeżeli wniosek jest dotknięty usuwalnymi brakami, to wniosek powi-nien być rozpoznany w ciągu 7 dni od ich usunięcia przez wnioskodawcę.
1 stycznia 2004 r. Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. Nr 139, poz.
1323) zastąpiła ustawę z 6 września 2001 r. o termi-nach zapłaty w obrocie gospodarczym. Transakcją handlową jest odpłatne dostarczenie towaru lub świadczenie usług na podstawie umów zawieranych między wszystkimi przedsiębiorcami. Wierzycielowi, który dostarczył towar lub świadczył usługę, przysłu-guje w przypadkach określonych w ustawie swoiste roszczenie do dłużnika. Jeżeli umowa pomiędzy stronami przewidywała termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać od dłużnika odsetek ustawowych począwszy od 31 dnia po spełnieniu swo-jego świadczenia i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku, do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego. Jeżeli nato-miast termin zapłaty nie został w umowie określony, to wierzycielowi będą przysługiwać automatycznie (bez wezwania) odsetki ustawowe za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu świadczenia przez wierzyciela do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagal-ności świadczenia pieniężnego. Z punktu widzenia wierzyciela najistotniejszy jest fakt, iż będzie on mógł skorzystać z uproszczonego i przyspieszo-nego trybu dochodzenia roszczeń wynikających z ustawy, który będzie kończył się wydaniem przez sąd nakazu zapłaty. Wierzyciel dochodząc świadczeń pieniężnych, jak również odsetek, jest zwolniony z kosztów sądowych.
PRAWO PRACY
Kolejne zmiany mające na celu dostosowanie prawa polskiego do wymogów unijnych zostały wprowadzo-ne ustawą z 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy – Ko-deks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Jedną z głównych zmian jest przywrócenie odpłatności za pierwszy dzień choroby trwającej nie dłużej niż 6 dni. Ustawa wróciła ponadto do zasady, że trzecia umowa zawarta na czas określony, jeśli przerwa po-między kolejnymi nie przekroczyła jednego miesiąca, wywiera takie skutki jak umowa na czas nieokreślony. Rozszerzono obowiązujący zakaz dyskryminacji, który dotyczy obecnie płci, wieku, rasy, religii, niepeł-nosprawności, narodowości, przekonań, wyznania, przynależności związkowej, orientacji seksualnej. ZM
IANY
W P
OLSK
IM P
RAW
IE
Z M I A N Y W P O L S K I M P R A W I E
ZMIA
NY W
POL
SKIM
PRA
WIE
Co nowego w polskim prawie
4 5
Ustawa zawiera także definicję molestowania seksu-alnego oraz pojęcie mobbingu. Na pracodawcę zo-stał nałożony obowiązek informowania pracowników o warunkach zatrudnienia. Pracodawca ma również obowiązek podpisania umowy z pracownikiem naj-później pierwszego dnia pracy (wcześniej pracodawca miał na to 7 dni). Kodeks wprowadził ponadto zmiany w urlopach wypoczynkowych i sposobie ich naliczania. Pracownik zatrudniony krócej niż 10 lat ma prawo do 20 dni urlopu, podczas gdy pracownik zatrudniony na okres dłuższy niż 10 lat – do 26 dni.
Z dniem 1 stycznia 2004 r. weszła w życie nowa ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, która wprowadziła do polskiego pra-wa nieznane wcześniej instytucje pracy tymczasowej i pracownika tymczasowego. Pracownikiem tymcza-sowym można zostać tylko za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, która zatrudnia pracownika, a na-stępnie „wypożycza” go (na czas określony albo na wy-konanie jakiegoś zadania) określonemu pracodawcy. Najczęściej są to prace sezonowe albo polegające na zastąpieniu chorego pracownika. Agencje mogą wie-lokrotnie przedłużać umowy o pracę tymczasową, ale nie mogą „wypożyczyć” pracownika tej samej firmie na dłużej niż 12 miesięcy w ciągu trzech lat.
SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE
Od początku roku weszły w życie nowe regulacje, które wprowadziły dwuinstancyjne sądownictwo administra-cyjne. Składają się na nie ustawa z 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), a także ustawa z 30 sierp-nia 2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Pra-wo o postępowaniu przez sądami administracyjny-mi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271). Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, która obejmuje także orzekanie o legalności uchwał organów samorzą-du terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej. Zgodnie z nowymi przepisami sądami administracyjnymi są Naczelny Sąd Administracyjny z siedzibą w Warszawie oraz wo-jewódzkie sądy administracyjne, tworzone dla jednego lub dla większej liczby województw. Wprowadzone zostały ponadto przepisy dotyczące rozstrzygania sporów przez Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym.
ZMIA
NY W
POL
SKIM
PRA
WIE
4 5
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
PRAKTYCZNE INFORMACJE DLA PROWADZĄCYCH FIRMY
Siła cierpliwościMaciej Celichowski
Czytając kolejną ustawę o zmianie ustawy o zmianie ustawy o sprostowaniu ustawy o zmianie ustawy do-szedłem do wniosku, że tak dalej sam nie pociągnę. Udałem się więc do renomowanego Towarzystwa Ubezpieczeniowego z prośbą o ubezpieczenie mnie od błędów w sztuce zawodowej spowodowanej niezrozumieniem kolejnej ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o sprostowaniu ustawy o zmianie ustawy lub jej błędną interpretacją, w szczególności w ujęciu celowościowym ze szczególnym uwzględnie-niem zagadnień prawa intertemporalnego. Przemiły urzędnik renomowanego Towarzystwa Ubezpiecze-niowego, do którego zwróciłem się z moją niezwykłą prośbą, pokiwał ze zrozumieniem głową i wziął do ręki najnowszą ustawę o zmianie ustawy o zmianie ustawy o sprostowaniu ustawy o zmianie ustawy dotyczącej interesującego mnie zagadnienia. Następnie poprosił mnie o cierpliwość, która zostałaby wystawiona na pewną próbę, z której mogła by wyjść z pewnym szwankiem, gdyby nie to, że owo renomowane To-warzystwo Ubezpieczeniowe zaoferowało mi na czas oczekiwania na swoją odpowiedź darmowy pobyt w hotelu z pełnym wyżywieniem i innymi rzeczami,
o których ze względu na wrodzoną wstydliwość nie wspomnę. W tym czasie (który wydłużył się nieocze-kiwanie do tygodnia), Towarzystwo Ubezpieczeniowe analizowało mój niezwykły przypadek, i na końcu, na podstawie siedmiu sprzecznych ze sobą opinii praw-nych, w tym trzech zamówionych w zewnętrznych kancelariach prawnych o renomie międzynarodowej orzekło, iż aby móc zadośćuczynić mojej prośbie musi się reasekurować w innym, równie renomowanym, Towarzystwie Reasekuracji. Ponieważ Towarzystwo Reasekuracji, z nieznanych mi bliżej powodów, nie udzieliło reasekuracji renomowanemu Towarzystwu Ubezpieczeniowemu od ręki, zaoferowało mi ono, na czas oczekiwania na swoją odpowiedź, darmowy pobyt w pewnym renomowanym hotelu na Mazurach. Obecnie w oczekiwaniu na odpowiedź siódmego z ko-lei Towarzystwa Reasekuracji uczę się trudnej sztuki cierpliwości na Wyspach Kanaryjskich, czego i Państwu z całego serca, ze stoickim spokojem, życzę.
Maciej Celichowski, notariuszDorota Celichowska, Maciej Celichowski, Wioletta MajchrzakKancelaria Notarialna Spółka Cywilna
6 7
1. Zmiany wspólne dla obu typów spółek kapitałowych
Spółki jednoosobowe (art. 173, art. 210 § 2 oraz art. 303, art. 379 § 2). Ze względu na ryzyko rozmaitych nadużyć związanych z formą jednoosobowej spółki kapitałowej, konieczne jest poddanie jej reprezen-tacji szczególnej kontroli. Dotychczas obowiązujące surowe wymagania okazały się jednak zbyt uciążliwe w praktyce, stanowiąc np. przeszkodę w efektywnym działaniu holdingów, które przede wszystkim wyko-rzystują formę spółki jednoosobowej. Złagodzono więc wymogi: oświadczenia woli jedynego wspólnika (akcjonariusza) składane spółce wymagają obecnie tylko formy pisemnej pod rygorem nieważności, wprowadzono jednak pojęcie spraw przekraczają-cych zakres zwykłych czynności spółki, w których oświadczenie woli wymaga formy pisemnej z pod-pisem notarialnie poświadczonym - nie uchybia to naturalnie przepisom, które wymagają zachowania formy aktu notarialnego, np. dla umowy przeniesie-nia własności nieruchomości. Ponadto wymóg formy notarialnej nadal obowiązuje w sytuacji, gdy jedyny wspólnik (akcjonariusz) jest jednocześnie członkiem zarządu i dokonywana jest czynność prawna między tym wspólnikiem (akcjonariuszem) a reprezentowaną przez niego spółką. O każdorazowym dokonaniu takiej czynności notariusz zawiadamia sąd rejestrowy, przesy-łając wypis aktu notarialnego (dotychczasową treść art. 173 § 3 oraz art. 303 § 3 przeniesiono odpowiednio do art. 210 § 2 oraz art. 379 § 2).Istotne zmiany dotyczą przepisów określających po-dział zysku w spółkach kapitałowych. Nowelizacja art. 192 i 348 § 1 uściśliła pojęcie kwoty przeznaczonej do podziału między wspólnikami (akcjonariuszami). Zgodnie z nowym stanem prawnym, kwota przezna-czona do podziału nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzie-lone zyski z lat ubiegłych oraz kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i re-zerwowych, które mogą być przeznaczone do podzia-
łu. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały (akcje) własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki, powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe. Zmianie uległy też przepisy dotyczące wypłaty zaliczki na poczet dywidendy. Stosownie do art. 195 i 349 § 2, spółka może wypłacić zaliczkę na poczet spodziewanej dywidendy, jeżeli jej zatwier-dzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obro-towy wykazuje zysk. Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, wykazanego w sprawozdaniu fi-nansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd, oraz pomniejszonego o niepo-kryte straty i udziały (akcje) własne. Nowelizacji poddano też przepisy dotyczące umarzania udziałów (akcji). W obu typach spółek wprowadzono jednolity minimalny próg wynagrodzenia przy umo-rzeniu przymusowym. Odpowiadać ma ono wartości przypadających na udział (akcję) aktywów netto, wy-kazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników (akcjonariuszy) – art. 199 § 2 i 359 § 2.
2. Zmiany odrębne dotyczące spółki z o.o.
Obniżono minimalną wartość nominalną udziału do 50 zł, czyli do wysokości obowiązującej poprzednio w kodeksie handlowym (art. 154 § 2). Istotna zmiana dotyczy art. 230 (ograniczenie w do-konywaniu przez zarząd spółki z o. o. czynności prawnych). Przepis ten od początku poddawany był krytyce. W szczególności zwracano uwagę na zbyt surową sankcję naruszenia art. 230 (nieważność czynności), godzącą w pewność i bezpieczeństwo obrotu, a także przesadne ograniczenie możliwości działania zarządu. Przepis ten pomyślany był jako
Od 15 stycznia 2004 r. obowiązuje obszerna (ponad 100 zmian) nowelizacja Kodeksu spółek handlowych (ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw Dz. U. nr 229 poz. 2276). Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie najważniejszych merytorycznie zmian dotyczących funkcjonowania spółek kapitałowych – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej.
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
Prawo spółek kapitałowych po zmianachMichał Meisnerowski
6 7
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
wzmocnienie ochrony majątku spółki (który w sen-sie ekonomicznym należy przecież do wspólników) przed nieostrożnymi, czy wręcz nieuczciwymi niekiedy działaniami zarządu, przez ustanowienie wymogu uzy-skania zgody wspólników na czynności, które mogłyby nadmiernie obciążyć spółkę. Ta słuszna koncepcja nie sprawdziła się jednak w praktyce. Trudna nieraz do określenia wartość świadczenia, jako przesłanka obo-wiązku uzyskania zgody, oraz ryzyko dotkliwej sankcji nieważności w razie naruszenia art. 230 sprawiły, że wspólnicy, korzystając z względnie wiążącego charak-teru tego przepisu, niejako „na wszelki wypadek”, wyłączali jego stosowanie w całości. Z tego względu dokonano zmiany art. 230 polegającej na wyłączeniu sankcji nieważności czynności dokonanej przez zarząd z naruszeniem art. 230. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu, wymóg uzyskania zgody wspólników ma teraz jedynie wymiar wewnętrzny, naruszenie ograniczenia określonego w art. 230 bę-dzie rodzić jedynie odpowiedzialność członków zarządu przewidzianą głównie w art. 17 § 3.
3. Zmiany odrębne dotyczące spółki akcyjnej
Wprowadzono zmianę dotyczącą treści statutu. Okre-ślenie co najmniej przybliżonej wielkości wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających spółkę w związku z jej utworzeniem, nie stanowi już obliga-toryjnego postanowienia, którego nie zamieszczenie powoduje sankcję nieważności statutu. Obecnie zamieszczenie takiego postanowienia w statucie jest niezbędne tylko dla celów skuteczności wobec spółki - gdy założyciele mają zamiar obciążyć takimi kosztami spółkę (art. 304 § 2 pkt 6).Obniżono wartość nominalną akcji z 1 zł do 1 grosza (art. 308 § 2). Powala to wielu spółkom publicznym na skorzystanie z możliwości obniżenia kapitału zakłado-wego w drodze obniżenia wartości nominalnej akcji.Jedna ze zmian dotyczy akcji o szczególnych upraw-nieniach (art. 351 § 1). Do tej pory wszystkie akcje uprzywilejowane musiały być imienne. Od tej zasady nowelizacja wprowadza jeden wyjątek – dopuszcza się
emisję akcji uprzywilejowanych w szczególny sposób w zakresie dywidendy, lecz pozbawionych prawa głosu (akcji niemych), jako akcji na okaziciela. Zaostrzono przesłanki zbyt liberalnej regulacji dotyczą-cej przymusowego wykupu akcji drobnych akcjonariu-szy (art. 418). Przymusowy wykup akcji akcjonariuszy mniejszościowych (tj. reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego), może być dokonany przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy posiadających łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego. Uchwała wymaga większości 95% gło-sów oddanych, chyba że statut przewiduje jeszcze surowsze warunki powzięcia uchwały. Zwiększono wartość nominalną warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego (art. 448 § 3); wartość ta nie może przekraczać dwukrotności ka-pitału zakładowego z chwili podejmowania uchwały (dotychczas wartość ta nie mogła przekraczać 3/4 kapitału zakładowego).Nałożono na zarząd nowy obowiązek ogłoszenia o planowanej wypłacie zaliczek, co najmniej na 4 tygodnie przed rozpoczęciem wypłat. W ogłoszeniu zarząd obowiązany jest podać dzień, na który zostało sporządzone sprawozdanie finansowe, wysokość kwoty przeznaczonej do wypłaty oraz dzień, według którego ustala się uprawnionych do zaliczek. Dzień ten powinien przypadać w okresie siedmiu dni przed rozpoczęciem wypłat (art. 349 § 4).Poprzez wprowadzenie zakazu wydawania przez walne zgromadzenie wiążących zarząd poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki (art. 3751) przesądzono wyraźnie o niezależności zarządu wobec walnego zgromadzenia. Dotychczas taki zakaz wyprowadzano z zawężającej wykładni art. 375.Powiększono minimalny skład rady nadzorczej w spół-kach publicznych, obecnie rada nadzorcza musi się składać co najmniej z 5 członków (art. 385 § 1).
Michał Meisnerowski,Kancelaria Radcy Prawnego Mariola Więckowska
8 9
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
Ustawowe terminy płatności - próba zdyscyplinowania przedsiębiorcówJerzy Szczepaniak
We wrześniu 2001r. Sejm uchwalił ustawę o terminach zapłaty w obrocie gospodarczym. Ustawa obowiązywała bardzo krótko, bo tylko dwa lata. W dniu 1 stycznia 2004r. weszły w życie przepisy „O terminach zapłaty w transakcjach handlowych” (ustawa z dnia 12 czerwca 2003r. Dz. U. 03.139.1329). Celem nowych przepisów jest dostosowanie prawa do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Wspólnoty nr 2000/35/WE z 29 czerwca 2000 r.
Opóźnienia w płatnościach w obrocie gospodarczym stanowią jedną z podstawowych przyczyn upadłości przedsiębiorstw i powodują straty przekraczające rocznie 20.000.000 EURO. Również w Polsce jest to podstawowy problem przedsiębiorców. Dostosowanie przepisów do uregulowań unijnych jest zatem próbą zdyscyplinowania przedsiębiorców. Nowe przepisy określają szczególne uprawnienia wie-rzyciela i obowiązki dłużnika w związku z transakcjami handlowymi. Dotyczą wszelkich transakcji handlowych, których przedmiotem jest odpłatne dostarczanie towa-ru lub świadczenie usług związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej lub zawodowej. Obowiązki określone nowymi przepisami nie obejmują: - długów objętych postępowaniami upadłościowy-
mi i układowymi, - umów objętych czynnościami bankowymi w ro-
zumieniu prawa bankowego, - umów, których przedmiotem są świadczenia
finansowane w całości lub w części ze środków międzynarodowych instytucji finansowych lub ze środków Unii Europejskiej.
Istotą nowych przepisów jest to, że wierzyciel może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia i doręczeniu faktury lub rachunku do dnia wymagalności świad-czenia pieniężnego. Dotyczy to sytuacji, w których strony przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni. W przypadku, gdy termin płatności nie został określo-ny w umowie, wierzycielowi przysługują odsetki usta-wowe za okres od 31 dnia po spełnieniu świadczenia do dnia zapłaty, ale nie dłużej niż do dnia wymagal-ności świadczenia pieniężnego. Dniem wymagalności jest dzień określony w pisemnym wezwaniu dłużnika do zapłaty, w fakturze lub rachunku. Jeżeli dłużnik nie dokona zapłaty w terminie określonym w umowie albo wezwaniu, wierzyciel ma prawo żądać, bez odrębnego wezwania, odsetek za zwłokę w wysokości określanej na podstawie Ordynacji Podatkowej, chyba że strony ustaliły wyższe odsetki. Takie uregulowania, wiążące
strony niezależnie od umowy, mają stanowić zagroże-nie dla dłużników opóźniających zapłatę. Dodatkowo wprowadzono postanowienie, na mocy którego o zapłatę odsetek może w imieniu i na rzecz wierzyciela wystąpić na jego wniosek krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów wierzyciela.Innym podstawowym ułatwieniem dla przedsiębior-ców jest zasada, iż powództwa o zapłatę należności wynikających z transakcji handlowych objętych ana-lizowaną ustawą oraz powództwa o odsetki z tytułu takich transakcji, zwolnione są od obowiązku uisz-czenia wpisu sądowego. Do tej pory ciężar związany z kosztami sądowymi znacznie utrudniał sytuację wierzycieli. Sankcjom za opóźnienia w płatności towarzyszą pewne zmiany w kodeksie postępowania cywilnego. Dotyczą one możliwości wydania nakazu zapłaty na podstawie umowy, faktury lub rachunku, jeżeli powództwo doty-czy dochodzenia świadczeń pieniężnych lub odsetek w transakcjach handlowych określonych ustawą. Nowe przepisy zobowiązują Sądy do wydania nakazu zapłaty nie później niż przed upływem dwóch miesięcy od dnia wniesienia pozwu, a jeżeli nie ma podstaw do wydania nakazu zapłaty, w tym terminie powinna być wyznaczona rozprawa. Wprowadzone zmiany są ważne. Najprawdopodobniej nie spowodują tego, że dłużnicy przestaną opóźniać płatności. Jednak stworzenie realnego zagrożenia po-legającego na tym, że brak terminowej zapłaty wiązać się będzie z koniecznością ponoszenia dodatkowych wydatków (odsetki ustawowe), może się stać istotnym elementem dyscyplinującym. Obowiązująca od 1 stycznia br. ustawa jest dowodem na to, że dostosowanie prawa polskiego do uregulo-wań Unii Europejskiej może mieć ważne, pozytywne skutki dla obrotu gospodarczego w naszym kraju.
Jerzy Szczepaniak, adwokatKancelaria Adwokacka J. Szczepaniak, A. Derdzikowski, J. Szczepaniak S.C.
8 9
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej w Unii Europejskiej - nowe możliwości dla polskich przedsiębiorcówAnna Kozłowska
Wraz z przystąpieniem do Unii Europejskiej tj. z dniem 1 maja 2004 r., Polska zostanie objęta wspólnotową polityką dotyczącą przedsiębiorstw. Dla polskiego przedsiębiorcy członkostwo Polski w Unii Europejskiej oznacza przede wszystkim prawo do swobodnego podjęcia i prowadzenia w innym państwie członkowskim działalności gospodarczej (right of establishment), a także wyboru odpowiedniej formy organizacyjno-prawnej. Mimo że podejmowanie działalności gospodarczej w poszczególnych państwach jest uregulowane odmiennie, polski przedsiębiorca uzyska gwarancję ochrony przed jakimikolwiek działaniami państwa przyjmującego, które mogłyby wpływać negatywnie, a tym samym utrudniać wykonywanie przez niego działalności na wspólnotowym rynku.
Po wejściu Polski do Unii Polacy będą mogli bez problemu prowadzić działalność gospodarczą w pań-stwach członkowskich Wspólnoty, gdy spełnią warun-ki, których w danym kraju wymaga się od własnych obywateli. Chodzi tu głównie o konieczne wykształ-cenie zawodowe, egzaminy, świadectwa oraz dyplomy. Państwa członkowskie mogą ograniczyć realizowanie swobody prowadzenia działalności gospodarczej tyl-ko wówczas, gdy jest to uzasadnione względami po-rządku, bezpieczeństwa i zdrowia publicznego oraz w dziedzinach związanych z wykonywaniem władzy publicznej. W celu zapewnienia pełnej realizacji swo-body przedsiębiorczości wprowadzono szereg dyrek-tyw, a wśród nich Dyrektywę Rady 73/148 dotyczącą zniesienia ograniczeń w zakresie przepływu i pobytu stałego obywateli państw członkowskich w obrębie Wspólnoty w odniesieniu do prowadzenia działalności gospodarczej i świadczenia usług, do której przyjęcia zobowiązana jest Polska. Podleganie przez polskich przedsiębiorców wspólno-towym gwarancjom swobody przedsiębiorczości wy-maga prowadzenia przez nich w innym państwie dzia-łalności za pośrednictwem ustanowionego podmiotu gospodarczego. Musi to być działalność prowadzona w sposób stały i ciągły.Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej w krajach Unii (freedom of establishment) obejmuje wykonywanie jej na zasadach samozatrudnienia, jak również zakładanie i prowadzenie przedsiębiorstwa, przede wszystkim w formie spółki, oddziału, agencji i filii. Niezbędne jest działanie zgodnie z przepisami państwa, w którym jest prowadzona firma.
Kto może prowadzić działalność gospodarczą w Unii Europejskiej i w jakiej formie?Polski przedsiębiorca będzie mógł prowadzić dzia-łalność w dowolnie wybranej przez siebie formie prawnej, gdyż swoboda przedsiębiorczości obejmuje zarówno osoby fizyczne, prawne jak i jednostki or-ganizacyjne nie mające osobowości prawnej. Prawo wspólnotowe zakazuje wprowadzania ograniczeń w zakresie korzystania z tej swobody przez obywa-teli jednego z państw członkowskich na terytorium innego. Taka sama ochrona dotyczy spółek lub firm utworzonych zgodnie z ustawodawstwem jednego z państw członkowskich, które mają statutową siedzi-bę, zarząd lub główne przedsiębiorstwo na terenie Wspólnoty.Osoby fizyczne mają prawo do podejmowania samo-dzielnej działalności zarobkowej w innym kraju Unii, zakładania i prowadzenia własnego przedsiębiorstwa, oddziału, filii czy też biura. Prawo wspólnotowe uza-leżnia jednak otworzenie oddziału lub agencji od po-siadania głównej siedziby przedsiębiorstwa na terenie Wspólnoty, a nie poza nią tj. w państwie trzecim.Osoby prawne mogą prowadzić działalność gospodar-czą w różnych formach prawnych, ponieważ w myśl przepisów prawa europejskiego przedsiębiorstwem są spółki lub firmy prawa cywilnego bądź handlo-wego, włączając w to spółdzielnie i inne osoby prawne podlegające prawu publicznemu lub pry-watnemu, z wyjątkiem tych, które nie prowadzą działalności dla zysku (organizacje kulturalne, charytatywne). Należy zwrócić uwagę na fakt, iż ad-
1 0 1 1
resatem swobody jest tu sama spółka, firma, a nie jej wspólnicy czy udziałowcy, którzy nie mają prawa się na nią powoływać w celu podjęcia odrębnej, samo-dzielnej działalności. Warunkami koniecznymi dla uzyskania przez przed-siębiorstwo statusu wspólnotowego jest więc łączne spełnienie dwóch kryteriów:• przedsiębiorstwo musi być utworzone zgodnie
z ustawodawstwem jednego z państw członkow-skich oraz
• jego statutowa siedziba, zarząd lub główne przed-siębiorstwo musi znajdować się na terenie Wspól-noty.
W praktyce bardzo istotny jest fakt, iż państwo człon-kowskie Unii nie będzie mogło stosować wobec przed-siębiorcy z innego państwa ograniczeń tylko dlatego, że ma on siedzibę w innym kraju Wspólnoty, jeżeli jednocześnie państwo to nie stosuje takich praktyk wobec własnych podmiotów krajowych.
Co oznacza swoboda przedsiębiorczości?Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej w Unii Europejskiej obejmuje wszystkie czynności związane bezpośrednio lub pośrednio z utworzeniem przedsiębiorstwa, jego organizacją, kierowaniem, pro-wadzeniem, zmianą siedziby. Wyróżniamy pierwotną i wtórną swobodę przedsię-biorczości. Swoboda pierwotna obejmuje podję-cie samodzielnie nowej działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej. Jest to związane z powołaniem nowego podmiotu gospodarczego zgodnie z przepisami i na warunkach określonych w prawie tego państwa. Natomiast swo-boda wtórna stwarza przedsiębiorstwom możliwość rozszerzenia zakresu prowadzonej już działalności gospodarczej na obszar innych państw członkow-skich Unii Europejskiej. Polega ona na przeniesieniu do innego kraju części przedsiębiorstwa lub założeniu nowego w postaci samodzielnej jednostki o charak-terze przedsiębiorstwa zależnego, czyli filii, bądź też poprzez utworzenie jednostek niesamodzielnych, pod-ległych organizacyjnie, jakimi są oddziały i agencje. Nie ulega wątpliwości, iż wtórna swoboda wymaga wykazania pewnej ciągłości z aktywnością prowadzoną przez przedsiębiorstwo z państwa siedziby. W związku z tym działalność podejmowana w nowym kraju musi być prowadzona w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorstwa macierzystego. System wspólnoto-wy gwarantuje szersze granice ochrony w przypadku korzystania ze swobody wtórnej, gdyż państwo przyj-mujące nie może podważyć nabytego w innym kraju Unii statusu przedsiębiorcy.
Moim zdaniem swoboda wtórna daje przedsiębiorcy większe korzyści, chociażby z tego względu, iż założe-nie oddziału czy też agencji jest łatwiejsze i wiąże się z mniejszymi nakładami finansowymi, niż utworzenie zupełnie nowego przedsiębiorstwa, które będzie posiadało status podmiotu krajowego, a nie wspól-notowego.
PodatkiPodatki stanowią przedmiot zainteresowania każdego przedsiębiorcy. Wielu z nich obawia się, iż prowadząc działalność gospodarczą w kilku państwach człon-kowskich Unii, ich dochód zostanie opodatkowany zarówno w państwie siedziby jak i w państwie, gdzie dochód zostanie osiągnięty. Obawy te są jednak nieuza-sadnione. Polska zawarła szereg umów bilateralnych o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wynika z nich jasno, iż dochód podlega opodatkowaniu w państwie, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza, a więc państwo, w którym siedzibę ma dane przedsię-biorstwo nie może pobrać podatku od dochodu, który został już opodatkowany w innym państwie. Najważ-niejsze, z punktu widzenia polskich przedsiębiorstw, jest to, by od 1 maja każda polska firma posiadała specjalny numer VAT UE. Jest to warunek konieczny do tego, aby po wejściu Polski do Unii mogły one bez przeszkód działać na rynku wewnątrzwspólnotowym. Brak takiego numeru znacznie utrudni rozliczenia w sytuacji, gdy kontrahenci polskich firm (np. z Włoch, Niemiec) nie otrzymają od polskich firm ich europej-skich numerów VAT. Wówczas zmuszeni oni będą do naliczania przy wszystkich transakcjach lokalnego podatku VAT. Spowoduje to tym samym, iż polskie firmy będą zmuszone zapłacić ten podatek w cenie towaru, a następnie żeby go odzyskać, będą musiały występować z wnioskami do włoskich czy niemieckich władz skarbowych.
Z dniem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej otworzą się przed polskimi przedsiębiorcami nowe możliwości, szanse i perspektywy rozwoju. W ramach swobody przedsiębiorczości będą mogli osiedlić się w dowolnym państwie członkowskim Unii i prowadzić przedsiębiorstwo w wybranej przez siebie formie praw-nej, korzystając przy tym z ochrony prawa wspólno-towego przed jakąkolwiek dyskryminacją czy innym nierównym traktowaniem.
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
Anna KozłowskaKancelaria Adwokacka J. Szczepaniak, A. Derdzikowski, J. Szczepaniak S.C.
1 0 1 1
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZA
CYCH
FIR
MY
Maciej Celichowski, notariuszDorota Celichowska, Maciej Celichowski, Wioletta MajchrzakKancelaria Notarialna Spółka Cywilna
Jeżeli obciążeniem tym jest hipoteka, sprawa jest prosta. Najpierw należy ustalić, ile wynosi dług sprze-dającego wobec wierzyciela hipotecznego. Dług ten może być - w przypadku hipoteki zwykłej (czyli hipo-teki wpisanej do księgi wieczystej bez przymiotnika: „kaucyjna”) - niższy, a nawet wyższy niż kwota hipo-teki, lub wynosić maksymalnie tyle, ile wynosi kwota hipoteki (w przypadku hipoteki kaucyjnej). Następnie należy zaproponować wierzycielowi hipotecznemu (a więc osobie, na rzecz której wpisana jest hipoteka) uczestnictwo w akcie notarialnym sprzedaży obciążo-nej nieruchomości, w celu zaspokojenia jego roszczeń wobec zbywcy. Następnie doprowadzamy do podpisa-nia umowy sprzedaży u notariusza, którą podpisuje także wierzyciel hipoteczny. Przy tej umowie wierzy-ciel hipoteczny otrzymuje całość swojej wierzytelności hipotecznej i wyraża zgodę na wykreślenie hipoteki. Kupujemy więc nieruchomość bez hipoteki, ponieważ sąd wieczystoksięgowy dokonując w księdze wieczystej wpisu własności na naszą rzecz, dokona jednocześnie wykreślenia hipoteki. Opłatę sądową za wykreślenie hipoteki pobierze notariusz przy sporządzaniu aktu notarialnego umowy sprzedaży, tak więc również pro-blem kto ją powinien zapłacić, będzie rozstrzygnięty. Trudności pojawią się przy hipotekach wpisanych na rzecz banków. Banki niechętnie godzą się na uczestnictwo przy umowach sprzedaży nieruchomo-ści obciążonych na ich rzecz. Właściciel nieruchomości musi w takim przypadku wystąpić do banku będącego wierzycielem hipotecznym o wydanie oświadczenia, stwierdzającego wysokość zadłużenia hipotecznego na dzień sporządzenia umowy sprzedaży, obejmującego także odsetki. W swoim oświadczeniu bank powinien przyrzec wyrażenie zgody na wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej, po wpłaceniu całości zadłużenia zbywcy nieruchomości z tytułu kredytu zabezpieczone-go hipoteką. W takim przypadku, przy umowie sprze-daży nie płacimy sprzedawcy całości ceny, a jedynie jej nadwyżkę ponad kwotę zadłużenia hipotecznego z odsetkami, a resztę ceny stanowiącą kwotę zadłu-żenia hipotecznego z odsetkami sami wpłacamy do
banku w dniu podpisania umowy sprzedaży, w celu zwolnienia sprzedawcy z długu wobec tego banku zabezpieczonego hipoteką na naszej nieruchomości. Bank jest wówczas zobowiązany do wydania zgody na wykreślenie tej hipoteki. O zgodę taką trzeba jednak do banku wystąpić samemu. Samemu trzeba również złożyć wniosek w sądzie wieczystoksięgowym o wy-kreślenie tej hipoteki. Opłatę sądową za wykreślenie hipoteki opłacić będziemy musieli raczej sami (chyba że można w tym zakresie zaufać sprzedawcy, a on się do tego zobowiąże), warto by więc na ten temat po-negocjować przed podpisaniem umowy sprzedaży. W takim przypadku sąd wieczystoksięgowy w pierwszej kolejności wpisze nas jako właścicieli nieruchomości, pozostawiając hipotekę niewykreśloną, a następnie, na nasz wniosek, wykreśli hipotekę. Możliwe jest również takie załatwienie sprawy, by bank zabezpieczył wierzytelność hipoteczną w inny sposób i od razu, jeszcze przed umową sprzedaży nieruchomości na naszą rzecz, wyraził zgodę na wykreślenie hipoteki w księdze wieczystej. Wówczas wniosek o wykreślenie hipoteki może złożyć notariusz przy akcie notarialnym obejmującym umowę sprze-daży nieruchomości na naszą rzecz, jednak opłatę sądową za wykreślenie hipoteki płacimy oddzielnie, po podpisaniu aktu notarialnego, na wezwanie sądu wieczystoksięgowego. Warto więc w tym przypadku pomyśleć, kto ją uiści. W obrocie nieruchomościami zdarzają się przypadki obciążenia nieruchomości wpisami innymi niż hipo-teka. Również i wtedy nie należy zbyt szybko rezy-gnować. Warto się zwrócić do notariusza z prośbą o poradę i ocenę, czy istnieje możliwość bezpiecznego nabycia nieruchomości.
Jak kupić nieruchomość z hipotekąMaciej Celichowski
Coraz częściej zdarza się, że oferowana nam do kupna nieruchomość ma obciążenia hipoteczne lub posiada inne wpisy w księdze wieczystej, które wskazują na jej obciążenie prawami osób trzecich. Wiele osób obawia się kupować takie nieruchomości, choć często, cenowo rzecz biorąc, są to czyste okazje. Czy słusznie? Na pewno nie. Takie nieruchomości można kupić w całkiem bezpieczny sposób, pod warunkiem, że podejdzie się do sprawy w sposób właściwy. Wszystko zależy od rodzaju obciążenia.
1 2 1 3
Po pierwsze, nie zostaje zachowany termin 14 dni od dnia zaistnienia sytuacji upadłości na złożenie wnio-sku. Zwrot wniosku jest równoznaczny z brakiem wniosku, więc może skutkować dla upadłego odpo-wiedzialnością cywilną i karną za niezłożenie wniosku w terminie. Taką odpowiedzialność mogą ponieść np. członkowie zarządu spółki.Do drugie, odsuwa się moment zawieszenia postę-powań przeciwko upadłemu, co może oznaczać, że masa upadłości może się pomiędzy dniem złożenia zwróconego wniosku, a dniem rozpoznania wniosku zmienić.Po trzecie, upadły w okresie, gdy upadłość nie jest jeszcze ogłoszona, może dokonywać zmian w swoim majątku. Może to postawić pod znakiem zapytania możliwość i wysokość zaspokojenia się wierzycieli, co ma szczególne znaczenie, jeżeli to wierzyciel składa wniosek o upadłość.Treść wniosku o ogłoszenie upadłości, jak również treść jego załączników, jest szczegółowo określona przez przepisy prawa w sposób drobiazgowy, niekie-dy wręcz kazuistyczny. W konsekwencji niespełnienie najdrobniejszego wymogu może spowodować, że sąd wniosek zwróci. Na przykład, niewielki błąd w spisie wierzycieli (brak kodów pocztowych przy adresach) może spowodować zwrot wniosku. Po uzupełnieniu tego braku wniosek może być ponownie zwrócony, ponieważ np. bilans, jaki miał być załączony do wnio-sku, a który miał być sporządzony na nie później niż trzydzieści dni przed dniem złożenia wniosku, okaże się nieaktualny, lub też oświadczenie o spłatach wie-rzytelności nie będzie obejmować okresu pomiędzy dniem złożenia pierwotnego wniosku, a dniem uzu-pełnienia. Tak więc sąd może zwracać wniosek prawie w nieskończoność. Stąd konieczność pamiętania o tym, że za każdym razem po zwrocie wniosek składamy od nowa, musi
on więc spełniać wszystkie wymogi określone pra-wem. Fakt, że poprzednio zostało coś przygotowane prawidłowo nie oznacza, że z automatycznie zostanie to uznane za prawidłowe przy ponownym składaniu wniosku.Dodatkowo warto zwrócić uwagę na to, że bardzo wysokie wymagania, trudne do spełnienia, a nadto kosztowne (bo wymagające analiz przygotowanych niekiedy przez wyspecjalizowane firmy, jak np. propo-zycje układowe poparte analizą ekonomiczną) muszą spełnić firmy bardzo duże, i bardzo małe. Rygorystycz-ne przestrzeganie wymogów prawa w stosunku do tych małych może spowodować, że po prostu nie będą one w stanie sprostać wymogom związanym z przygotowa-niem prawidłowego wniosku.Niewątpliwie przepisy prawa upadłościowego i na-prawczego w tym zakresie są nie do końca przemy-ślane. W każdym razie nie uwzględniają one praktyki sądów gospodarczych, które to sądy wymagają bardzo ścisłego spełniania wszelkich wymogów formalnych, niekiedy nawet nadinterpretując pewne przepisy. Przepisy te jednak obowiązują, a zatem tylko ich ści-słe przestrzeganie może nam zagwarantować sukces w sądzie.Należy liczyć się z tym, że pierwszy wniosek może zostać zwrócony, i dopiero z treści uzasadnienia po-stanowienia o zwrocie wniosku dowiemy się, czego sąd od nas oczekuje i w jaki sposób mamy sporządzić wniosek, by sąd go przyjął. Należy przygotowując wniosek korzystać ze współpracy fachowców, bo tyl-ko to może nam zagwarantować, że w końcu uda się złożyć taki wniosek, by sąd go przyjął.
Składanie wniosków o upadłość na tle nowego Prawa upadłościowego i naprawczegoWojciech Celichowski
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
Od dnia 1.10.2003r obowiązuje nowe prawo upadłościowe i naprawcze, które wprowadza szereg nowych instytucji. Jedną z nich jest instytucja zwrotu wniosku o ogłoszenie upadłości bez wzywania do uzupełnienia braków formalnych (art.28 pr.upadł. i napr.), jeżeli wniosek był złożony przez dłużnika lub wierzyciela reprezentowanego przez adwokata lub radcę prawnego. Konsekwencje zwrotu wniosku mogą być bardzo poważne i nieprzyjemne.
Wojciech Celichowski, adwokatKancelaria Adwokacka Celichowski-Szyndler
1 2 1 3
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
Gwarancja zapłaty za roboty budowlane(szansa na poprawę sytuacji w budownictwie czy kolejna zbędna twórczość ustawodawcy?)Jerzy Szczepaniak
Wszyscy wiedzą, że budownictwo przeżywa kryzys. Jego wyrazem są m. in. powszechne kłopoty firm budowlanych z uzyskaniem wynagrodzenia za wykonane prace. Rozwiązaniem tego problemu nie mogą być długotrwałe procesy sądowe. W związku z powyższym ustawodawca wprowadził przepisy o „gwarancji zapłaty za roboty budowlane”, które weszły w życie 7 listopada 2003r.(Dz.U. z 9 lipca 2003 r. nr 180 poz. 1758)
Ustawa wprowadza uprawnienie Wykonawcy robót budowlanych do wystąpienia wobec zamawiającego z żądaniem wydania gwarancji zapłaty. Gwarancja ta może mieć formę gwarancji bankowej, ubezpieczeniowej, akredytywy bankowej lub poręczenia banku. Wybór nale-ży do Zamawiającego. Żądanie udzielenia gwarancji może być złożone w każdym czasie, aż do momentu zapłaty całej kwoty ustalonej umową i do wysokości roszczenia Wykonawcy o zapłatę wynagrodzenia. W związku z tym, że wystawienie gwarancji wymaga czasu, Wykonawca musi wyznaczyć odpowiedni termin na jej uzyskanie. Po jego upływie Wykonawca musi wyznaczyć termin dodatkowy. Jeżeli pomimo tego Zamawiający nie udzieli gwarancji, Wykonawca ma prawo odstąpienia od umowy z winy Zamawiającego.Ważne jest to, że koszty udzielonych gwarancji ponosi Wykonawca w wysokości powszechnie przyjętej, nie przekraczającej dwóch procent gwarantowanej kwoty. Zgodnie z omawianą ustawą, umowa stron nie może wyłączyć lub ograniczyć prawa Wykonawcy do żądania gwarancji zapłaty. Najważniejsze są konsekwencje złożonego żądania. Po pierwsze, Zamawiający nie może w żadnym zakresie wy-powiedzieć umowy z powodu złożenia żądania gwarancji zapłaty przez Wykonawcę. Po drugie, jeśli Wykonawca nie otrzyma gwarancji zapłaty w odpowiednim, wyznaczonym przez siebie terminie, ma prawo wstrzymać się od dalsze-go wykonywania robót i oddać obiekt Zamawiającemu. W takiej sytuacji ryzyko strat obciąża Zamawiającego. Po trzecie, Wykonawca ma prawo do odstąpienia od umo-wy w drodze jednostronnego pisemnego oświadczenia woli, które będzie traktowane jak odstąpienie od umowy z winy Zamawiającego. W razie odstąpienia od umowy
Wykonawca ma prawo do żądania zapłaty umówione-go wynagrodzenia po odliczeniu tego, co Wykonawca oszczędził z powodu nie wykonania robót w całości. Tyle w największym skrócie przewiduje ustawa. Warto jeszcze przypomnieć, że zmieniono także przepisy kodek-su cywilnego poprzez wprowadzenie solidarnej odpowie-dzialności inwestora i wykonawcy za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę (art. 647 § 1 k.c.) Konkludując - wprowadzone przepisy stawiają Wykonaw-cę robót budowlanych w uprzywilejowanej pozycji w sto-sunku do Zamawiającego. Ustawowe możliwości żądania gwarancji zapłaty i ewentualnego wstrzymania robót czy nawet odstąpienia od umowy są poważną bronią w ręku Wykonawcy i istotnym zagrożeniem dla Zamawiającego. Myślę jednak, że znaczenie wprowadzonych przepisów nie będzie wielkie i Wykonawcy korzystać będą z przy-znanych im uprawnień z wielką ostrożnością. Proces bu-dowlany jest niezwykle skomplikowany i wymaga przede wszystkim dobrej współpracy stron umowy. Wiadomo, że zgłoszenie żądań przez Wykonawcę może oznaczać ko-niec dobrej współpracy w wykonywaniu umowy, a także koniec ewentualnej współpracy w przyszłości. Ponadto wstrzymanie robót przez Wykonawcę czy odstąpienie od umowy też może być źródłem spraw sądowych, których naprawdę nikt nie chce. Oceniam więc, że znaczenie uchwalonej ustawy nie będzie w praktyce zbyt wielkie. Dla sprawności procesu budowlanego najważniejsze jest zawarcie przez strony profesjonalnej umowy oraz odpowiedzialność stron za jej wykonanie, a nie sankcje przewidziane przez ustawy.
Jerzy Szczepaniak, adwokatKancelaria Adwokacka J. Szczepaniak, A. Derdzikowski, J. Szczepaniak S.C.
1 4 1 5
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
W chwili obecnej większość terenów w Polsce nie jest objęta planami zagospodarowania przestrzennego. W przypadku chęci budowy na terenie nie objętym planem - rodzi to obowiązek uzyskania przez inwe-stora decyzji o warunkach zabudowy. Zgodnie z art. 61 nowej ustawy przesłanką uzyskania pozytywnej decyzji jest m.in. warunek, w myśl którego „co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu”. W praktyce przepis ten - który wylatuje z pamięci, zanim zabrnie się z jego czytaniem do końca - oznacza, że jeżeli mamy wokół siebie bezczynnych sąsiadów, którzy nic nie wybu-dowali, my również musimy trwać w bezczynności do czasu uchwalenia planu zagospodarowania prze-strzennego. A jeżeli sąsiad wybudował sobie wcze-śniej dom, to my również taki dom możemy sobie wybudować, ale nic innego. Takie są konsekwencje obowiązku „kontynuowania zabudowy”. W teorii nazywa się to podobno „dobrym sąsiedztwem”, ale mam wątpliwości, czy w praktyce przepis ten będzie rozwijał stosunki dobrosąsiedzkie. Trzeba również zwrócić uwagę na fakt, iż analiza przepisu art. 61 ustawy i wydanego na jej podstawie Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalania wyma-gań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowa-nia terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 164
poz. 1588) może w konkretnych okolicznościach sprawy nasuwać wątpliwości interpretacyjne, co pro-wadzi z kolei do zbyt dużego „luzu decyzyjnego” dla urzędników wydających decyzje administracyjne. Warto odnotować, iż Polska Konfederacja Pracodaw-ców Prywatnych pod koniec zeszłego roku zaskarżyła kwestionowany przepis do Trybunału Konstytucyj-nego, jako niezgodny z art. 21 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji - ograniczający w sposób dotkliwy prawo własności. Cała nadzieja zatem w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, na które to orzeczenie możemy jednak dość długo poczekać. Kolejną przeszkodą, na jaką mogą natknąć się przed-siębiorcy, jest sytuacja podejmowania decyzji co do złożenia wniosku o pozwolenie na budowę, gdy na danym terenie będzie już obowiązywał plan miej-scowy zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami prawa bu-dowlanego, gdy istnieje plan miejscowy, od razu, bezpośrednio na podstawie planu (bez wydawania odrębnej decyzji o warunkach zabudowy), można występować o wydanie pozwolenia na budowę. Do inwestora należy zatem ocena, czy zamierzone przedsięwzięcie jest zgodne z przepisami miejsco-wego planu zagospodarowania przestrzennego. Taka ocena powinna być dokonana w sposób niezwykle skrupulatny i dokładny. Załóżmy bowiem, że inwe-stor wystąpi z kompletnym wnioskiem o pozwolenie na budowę (a zatem legitymuje się tytułem prawnym do nieruchomości oraz posiada już projekt budow-lany), a potem okaże się, że zamierzona inwestycja jest sprzeczna z planem. Konsekwencją tego będzie oczywiście wydanie decyzji odmawiającej udzielenia pozwolenia na budowę. Nie trzeba tu wspominać o zaangażowanych już przez inwestora znacznych
Prawo Budowlane i Zagospodarowanie przestrzenne po zmianach.Czy lepsze dla przedsiębiorców?Krzysztof Gotkowicz
W połowie 2003 r. nastąpiła istotna nowelizacja ustawy z 1994 r. Prawo budowlane. Wprowadzono również nową ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która zastąpiła ustawę z 1994 r. Prace nad tymi ustawami toczyły się w ramach pakietu „Przedsiębiorczość, rozwój, praca”, ale czy rzeczywiście rozwiązania przyjęte w tych ustawach służą przedsiębiorczości?
1 4 1 5
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
środkach na nabycie nieruchomości, czy zawarcie umowy dzierżawy oraz na zapłatę za niezwykle kosz-towny projekt budowlany.W starym stanie prawnym przedsiębiorca musiał wprawdzie przeprowadzić niekiedy żmudne postę-powanie o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, ale był przynajmniej pewien, że zamierzona przez niego inwestycja jest zgodna z ustaleniami planu, bo legitymował się ostateczną decyzją o warunkach zabudowy. Obecnie trzeba, we własnym zakresie, dokonywać szczegółowej analizy przepisów planu, co może być
zadaniem niełatwym, gdyż przepisy te - jak każde przepisy prawa - mogą być niejednoznacznie in-terpretowane. Finansowe konsekwencje błędnego odczytania zapisów planu mogą być niestety znaczne dla przedsiębiorców.
Krzysztof Gotkowicz, aplikant adwokackiKancelaria Prawnicza Nowosielski, Gotkowicz i Wspólnicy s.c.
1 6 1 7
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
Nowe instytucje Prawa PracyMarta Kmieciak
DyskryminacjaIstotną zmianą Kodeksu pracy, mającą znaczenie za-równo dla pracowników jak i pracodawców, jest roz-szerzenie przez ustawodawcę przesłanek dyskrymina-cyjnych. Do katalogu przesłanek takich jak: płeć, wiek, niepełnosprawność, rasa, narodowość, przekonania (zwłaszcza polityczne i religijne) czy przynależność związkowa, dodano: pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony oraz zatrudnienie w pełnym lub nie-pełnym wymiarze czasu pracy (art. 113 kp).Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza brak dys-kryminacji pracowników w jakikolwiek sposób. Od 1 stycznia 2004 roku zakazane jest dyskryminowa-nie bezpośrednie i pośrednie. Przez dyskryminację bezpośrednią rozumiemy traktowanie lub możliwość traktowania pracownika mniej korzystnie niż innych pracowników znajdujących się w porównywalnej sytuacji. Z przejawem dyskryminacji pośredniej bę-dziemy mieli do czynienia, gdy na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryte-rium lub podjętego działania, występują dyspropor-cje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników należą-cych do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka „przesłanek dyskryminacyjnych”, jeżeli dysproporcje te nie mogą być uzasadnione innymi, obiektywnymi powodami. Należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż w myśl obecnie obowiązujących przepisów (art. 9 § 4 kp) przestały obowiązywać postanowienia układów zbioro-wych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów oraz statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu wszyst-kich pracowników. Dotychczasowe przepisy nakazy-wały jedynie równe traktowanie kobiet i mężczyzn w zatrudnieniu.Przejawem dyskryminacji, w rozumieniu przepisów kodeksu pracy, jest również molestowanie – tj. za-chowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności albo poniżanie lub upokorzenie pracowni-ka, jak również molestowanie seksualne – za które uważa się każde nieakceptowane zachowanie o cha-rakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pra-cownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie
godności lub poniżenie albo upokorzenie pracownika. Na zachowanie takie składają się zarówno elementy fizyczne, werbalne jak i pozawerbalne.Dyskryminacją jest również działanie polegające na zachęcaniu innej osoby do naruszania zasady równego traktowania w zatrudnieniu.Jak wynika z powyższego, działania pracodawcy, które zmierzają do wytworzenia, nawet przez inne osoby, at-mosfery wrogości wobec danego pracownika - zostaną uznane za dyskryminację. Zakaz dyskryminacji polega na nakazie równego trak-towania pracowników w zatrudnieniu, w szczegól-ności w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, kształtowania warunków zatrudnienia, wyna-grodzenia, awansowania oraz typowania do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe.Kodeks pracy dopuszcza jednak pewne wyjątki od zasady równego traktowania, polegające na: (a) nie zatrudnieniu pracownika z jednej lub kilku przyczyn dyskryminacyjnych - jeżeli jest to uzasadnione ze względu na rodzaj pracy, warunki jej wykonywania czy wymagania zawodowe, (b) wypowiedzeniu pracow-nikowi warunków zatrudnienia w zakresie wymiaru czasu pracy - jeżeli jest to uzasadnione przyczynami nie dotyczącymi pracowników, (c) stosowaniu środ-ków, które różnicują sytuację prawną pracownika ze względu na ochronę rodzicielstwa, wiek lub niepełno-sprawność, (d) uwzględnianiu kryterium stażu pracy – przy ustalaniu warunków zatrudniania i zwalniania pracowników, zasad wynagradzania i awansowania oraz dostępu do szkoleń.Należy podkreślić fakt, iż to na pracodawcy spoczywa obowiązek udostępnienia pracownikom - w formie pi-semnej informacji - tekstu przepisów dotyczących ich równego traktowania w zatrudnieniu lub zapewnienie dostępu do tych przepisów w inny sposób, przyjęty u danego pracodawcy.Pracownik, wobec którego pracodawca dopuścił się naruszenia zasad równego traktowania w zatrudnie-niu, ma prawo domagać się odszkodowania w wyso-kości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Skorzystanie przez pracownika z powyższego upraw-nienia nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy lub jego rozwiązania bez wypowiedzenia.
1 6 1 7
PRAK
TYCZ
NE I
NFOR
MAC
JE D
LA P
ROW
ADZĄ
CYCH
FIR
MY
MobbingOstatnia nowelizacja Kodeksu pracy wprowadziła nowe pojęcie - mobbing (art. 94ł). Instytucja ta ozna-cza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastra-szaniu pracownika, wywołującym u niego zaniżoną samoocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracow-nika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Aby można było stwierdzić, iż określone działania dotyczące danego pracownika spełniają przesłanki mobbingu, muszą one mieć równocześnie charakter uporczywy i długotrwały. Pracownik, który w swoim przekonaniu stał się ofiarą mobbingu w miejscu pracy, ma prawo z tej przyczyny rozwiązać umowę o pracę (bez wypowiedzenia) oraz domagać się od pracodawcy odszkodowania. Wy-powiedzenie powinno nastąpić w formie pisemnej, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Odszkodowanie, którego dochodzić może pracownik przed sądem, w przypadku wypowiedze-nia uzasadnionego mobbingiem, nie będzie niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę określone w odrębnych przepisach (w chwili obecnej 824,- zł). Przepisy nie podają jego górnej wysokości - przy jego orzekaniu sądy mają kierować się rozmiarem rzeczy-wiście poniesionej przez pracownika szkody. Ponadto pracownik jest uprawniony do dochodzenia od praco-
dawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, jeżeli na skutek mobbingu doznał rozstroju zdrowia. W przypadku gdy mobbing wywołał u pracownika rozstrój zdrowia (stwierdzony stosownym zaświadczeniem lekarskim), oraz jednocześnie pracownik rozwiązał umowę o pra-cę, może on dochodzić na drodze sądowej zarówno odszkodowania jak i zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.Należy pamiętać, iż przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek przeciwdziałania mobbingowi, przy czym jego ewentualna odpowiedzialność nie jest uzależnio-na od winy. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za wszelkie działania lub zaniechania, zarówno kadry za-rządzającej, jak i pozostałych pracowników. Powinien czuwać nad ogólną atmosferą w środowisku pracy i przestrzeganiem zasad współżycia społecznego oraz podejmować natychmiastową reakcję w przypadku zaistnienia jakichkolwiek symptomów sugerujących zagrożenie wystąpienia mobbingu.
Marta Kmieciak, adwokatKancelaria Prawnicza PROKURENT
1 8 1 9
WAŻ
NE O
RZEC
ZENI
A SĄ
DÓW
Ustalenie przewidzianej w art. 299 § 1 KSH przesłanki bezskuteczności egzekucji może na-stąpić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalające-go na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu.
Wyrok Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2003 r., V CKN 416/01
Art. 299 § 1 KSH przewiduje subsydiarną od-powiedzialność członków zarządu spółki z o.o. w stosunku do odpowiedzialności samej spółki jako podmiotu będącego osobą prawną. Subsy-diarny charakter odpowiedzialności członków zarządu oznacza, że stają się oni odpowiedzialni względem wierzyciela spółki dopiero wówczas, gdy egzekwowana należność nie może być zaspokojo-na z jakiejkolwiek części majątku spółki. Wierzyciel spółki, aby mógł powołać się na art. 299 § 1 KSH, musi posiadać tytuł egzekucyjny stwierdzający ist-nienie wobec niego zobowiązania spółki, a ponadto musi wykazać, iż egzekucja owego zobowiązania z majątku spółki z o.o. jest bezskuteczna.
Odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przewi-dziana w art. 299 § 1 KSH obejmuje także jej zobowiązania powstałe dopiero po spełnieniu się przesłanek do zgłoszenia wniosku o ogło-szenie upadłości.
Uchwała Sądu Najwyższego z 25 listopada 2003 r., III CZP 75
W przypadku, gdy spółka znajdująca się w sta-nie likwidacji nie ma możliwości prowadzenia interesów, a co się z tym wiąże zawierania no-wych umów w celu zakończenia starych inte-resów, powinna zostać wykreślona z rejestru. Utrzymywanie martwych podmiotów w obrocie gospodarczym jest nieuzasadnione, co więcej może być mylące dla pozostałych uczestników tego obrotu.
Postanowienie Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2003 r.,IV CK 256/02
Wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden z małżonków, może domagać się uznania czyn-ności prawnej za bezskuteczną na podstawie art. 527 § 1 KC, także wtedy gdy darowizny nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego dokonali dłużnik i jego małżonek.
Uchwała Sądu Najwyższego z 24 października 2003 r., III CZP 72/03
Zastrzeżenie kary umownej na wypadek nie-wykonania lub nienależytego wykonania zo-bowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzyciel nie poniósł szkody.
Uchwała Sądu Najwyższego z listopada 2003 r., III CZP 61/03
Odstąpienie od umowy sprzedaży rzeczy ru-chomej na podstawie art. 491 § 1 oraz art. 560 § 2 KC powoduje przejście własności tej rzeczy z powrotem na zbywcę.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2003 r., III CZP 80/02
Zażalenie wniesione przez małżonka na po-stanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności przeciwko temu małżonkowi przed rozpo-częciem biegu terminu do wniesienia tego zażalenia zgodnie z art. 795 § 2 KPC tj. przed datą doręczenia małżonkowi dłużnika zawia-domienia o wszczęciu egzekucji, nie podlega odrzuceniu.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2003 r., III CZP 90/03
Właściciel gruntu, na którym kilku współ-posiadaczy wzniosło urządzenia o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może na podstawie art. 231 § 2 KC żądać wykupienia tej działki, jeżeli nie da się ustalić zakresu jej współposiadania. Domnie-mywa się równość udziałów współwłaścicieli.
Uchwała Sądu Najwyższego z 21 listopada .2003 r., III CZP 85/03
WAŻNE ORZECZENIA SĄDÓW
Przegląd orzeczeń Sądu Najwyższego
1 8 1 9
WAŻ
NE O
RZEC
ZENI
A SĄ
DÓW
W razie nieuzgodnienia przez strony w umo-wie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy odszkodowania za powstrzymanie się od prowadzenia działalności konkurencyjnej (art. 1012 § 1 KP), pracownikowi - zgodnie z art. 56 KC w związku z art. 300 KP - przysługuje odszkodowanie w minimalnej wysokości okre-ślonej w art. 1012 § 3 KP.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2003 r., III KZP 16/03
Do umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy może zostać w sposób ważny wprowadzone prawo odstąpienia od niej.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2003 r., I PK 16/02
Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, iż umowne prawo odstąpienia (art. 395 KC) może w sposób ważny zostać wprowadzone do umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, ponieważ jest to sprawa nieuregulowana w przepisach Ko-deksu pracy o zakazie konkurencji, a więc umowne prawo odstąpienia nie jest sprzeczne z zasadami prawa pracy.
Podstawą wpisu hipoteki przymusowej na nie-ruchomości stanowiącej przedmiot współwła-sności łącznej podatnika i jego małżonka nie może być administracyjny tytuł wykonawczy wystawiony tylko przeciwko podatnikowi. Podstawę tę może stanowić tytuł wystawiony na oboje małżonków.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2003 r., III CZP 68/03
2 0 2 1
KANC
ELAR
IE A
DWOK
ACKI
E
Kancelaria Heijltjes Advocaten założona w Nijme-gen w Holandii jest członkiem LEX LINK LAW OFFICES od czasu założenia sieci w 1999 roku.Od początku lat dziewięćdziesiątych Heijltjes Advo-caten reprezentuje zarówno interesy holenderskich przedsiębiorców w Polsce jak też polskich obywateli, którzy prowadzą działalność w Holandii. Mamy nadzie-ję, że współpraca pomiędzy Polską a Holandią będzie się w przyszłych latach rozwijać, zwłaszcza po wstąpie-niu Polski do Unii Europejskiej. Heijltjes Advocaten ofe-ruje swoje usługi oparte na 10-cio letnim doświadczeniu zdobytym dzięki współpracy z Polską. Dla zobrazowania, w jaki sposób reprezentujemy interesy naszych polskich klientówm przedstawiamy poniższy przykład. Nasz polski klient, pan Wojtek, jest odnoszącym sukces biznesmenem. Dla rozwoju swojej firmy potrzebował maszyn holenderskich i z tej przyczyny nawiązał długoletnią współpracę z holender-ską firmą. Współpraca układała się pomyślnie aż do roku 1999, kiedy to jedna z dostarczonych maszyn okazała się być wadliwa. Holendrzy nie reagowali na zgłaszane reklamacje, więc pan Wojtek postanowił nie płacić za maszynę. Nie powiodły się próby ugodowe podjęte w tej sprawie. Z uwagi na brak zapłaty za maszynę, Holendrzy po-stanowili wnieść sprawę do sądu. Zgodnie z traktatem EVEX, który Polska podpisała w lutym 2000 r., sądem właściwym do rozpoznania sprawy był sąd w Hadze, w Holandii.
Dzięki Lex Link Law Offices pan Wojtek skontaktował się z naszą firmą i uzyskał pomoc prawną. Sąd wyznaczył rozprawę w sprawie pana Wojtka po 5 mie-siącach od jej wniesienia. Po spotkaniu w Kancelarii, na którym przygotowaliśmy sprawę, udaliśmy się z panem Wojtkiem do sądu. Podczas posiedzenia sędzia wysłuchał uważnie wszystkich zarzutów zgłaszanych przez naszego klienta i przyznał, że zgłaszane do holenderskiego kon-trahenta reklamacje nie były traktowane dość poważnie. Sędzia pouczył strony, by zawarły ugodę. Jednocześnie wyraził swoją opinię w kilku kluczowych dla sprawy kwe-stiach, co pomogło stronom dojść do porozumienia. Obie strony zostały usatysfakcjonowane polubownym rozwiązaniem sporu, zaś pan Wojtek był zadowolony, że sędzia potraktował poważnie jego zarzuty. Jeśli potrzebujecie Państwo dodatkowych informa-cji o naszych usługach prawnych w Holandii, prosimy o kontakt pod wskazanym adresem lub przez jedną z Kancelarii należących do IURIS LINK.
Kancelaria Schirp, Schmidt-Morsbach & Collegen powstała w 2002 roku z połączenia Kancelarii Can-nawurf & Perpelitz, która posiada od 1994 r. biuro w Berlinie, oraz Kancelarii Schirp & Apel. Dzięki fu-zji, w kancelarii pracują obecnie pod jednym dachem specjaliści różnych dziedzin prawa, w szczególności prawa budowlanego, handlowego, nieruchomości, lokat kapitału, prawa podatkowego, upadłościowego oraz prawa pracy. Kancelaria posiada dział zajmujący się obsługą klientów z krajów Europy Środkowej i Wschodniej.
Punkt ciężkości położony jest na obsługę kooperu-jących ze sobą polskich i niemieckich podmiotów gospodarczych. Kancelaria zajmuje się m. in. zakła-daniem spółek, sprawami związanymi z nabywaniem, używaniem i obciążaniem nieruchomości. Ponadto przygotowujemy umowy dotyczące różnorakich form współpracy między firmami oraz zajmujemy się dochodzeniem należności przed niemieckimi sądami powszechnymi i polubownymi oraz sadami międzynarodowymi, w tym przed Międzynarodowym Sądem Arbitrażowym w Paryżu. Adwokat Dr Schirp
Heijltjes Advocaten
Schirp, Schmidt-Morsbach, Cannawurf & Perpelitz NIEMCY
HOLANDIA
HEIJLTJES ADVOCATEN
Postbus 1392, 6501 BJ NIJMEGENtel: 0031 24 3222255 fax: 0031 24 3227751e-mail: [email protected]
PREZENTACJA KANCELARI I ADWOKACKICH CZŁONKÓW IURIS L INK
2 0 2 1
KANC
ELAR
IE A
DWOK
ACKI
E
jest superarbitrem Stałego Sądu Polubownego przy Wielkopolskiej Izbie Gospodarczej w Poznaniu. W ramach współpracy z Polsko – Niemieckim Towa-rzystwem Wspierania Gospodarki S. A. kancelaria przygo-towała m. in. blok seminaryjny na temat niemieckiego prawa gospodarczego przeznaczony dla polskich przedsiębiorców. Seminaria prowadzone były m. in. w Kaliszu, Poznaniu, Wrocławiu i Opolu. Ponadto kancelaria organizowała we własnym zakresie, a także przy udziale organizacji Unii Europejskiej, spotkania polskich i niemieckich przedsiębiorców, oferując przy tej okazji możliwość zapoznania się z postanowieniami polskiego i niemieckiego porządku prawnego. Publika-cje współpracowników dotyczące obydwu porządków
prawnych ukazują się w polskiej i niemieckiej prasie fachowej. W ubiegłym roku doszło do wydania wraz z partnerami dwujęzycznej książki „Wzory umów z za-kresu polskiego i niemieckiego prawa budowlanego“.
Kancelaria obecnie ma troje wspólników: adw. Woj-ciech Celichowski, adw. Dariusz Szyndler, radca prawny Elżbieta Celichowska. Z Kancelarią współpracuje radca prawny dr Maciej Rudnicki, pracownik naukowy Katolickiego Uniwersy-tetu Lubelskiego. Podział obowiązków pomiędzy wspólników Kancelarii przedstawia się następująco: Adw. Wojciech Celichowski (język francuski, angielski): sprawy gospodarcze, obsługa podmiotów gospodar-czych, sprawy cywilne; Adw. Dariusz Szyndler (język angielski): obsługa podmiotów gospodarczych i sprawy gospodarcze, sprawy dotyczące nieruchomości i sprawy lokalowe, prowadzenie procesów sądowych w sprawach gospo-darczych, sprawy cywilne i karne; Radca prawny Elżbieta Celichowska (język angielski i rosyjski): sprawy administracyjne, prawo pracy, ob-sługa podmiotów gospodarczych; Radca prawny dr Maciej Rudnicki (język angielski i francuski) sprawy gospodarcze, obsługa podmiotów gospodarczych, sprawy administracyjne. Kancelaria przede wszystkim prowadzi sprawy gospodarcze, wszyscy wspólnicy nimi się zajmują. Poszczególni klienci obsługiwani są przez konkret-
nych wspólników, kierujących pracą aplikantów i praktykantów. Poza sprawami gospodarczymi Kan-celaria prowadzi wszystkie pozostałe rodzaje spraw sądowych, administracyjnych i związanych z szeroko pojętą obsługą prawną. W Kancelarii obecnie pracuje 5 aplikantów adwokac-kich i 5 praktykantów – studentów i absolwentów prawa przygotowujących się do przyszłej aplikacji. Ważniejsze doświadczenia zawodowe: prowadzenie szeregu spraw cywilnych, prywatyzacyjnych, zakłada-nie wielu podmiotów (spółki prawa handlowego, fundacje, stowarzyszenia, szkoły wyższe), obsługa bieżąca podmiotów gospodarczych, prowadzenie wielu procesów. Kancelaria podpisała umowę o współpracy z Kra-jowym Centrum Reprywatyzacji i będzie na zlecenie Centrum prowadzić sprawy reprywatyzacyjne.
Kancelaria Adwokacka Celichowski – Szyndler POZNAŃ
KANCELARIA ADWOKACKA Celichowski – Szyndler61-832 Poznań, ul. Szkolna 5/15, tel.: 61/ 852 18 15, fax: 61/ 852 32 62e-mail: [email protected]: [email protected]
SCHIRP SCHMIDT-MORSBACH CANNAWURF & PERPELITZ dr Wolfgang Schirp, mgr Monika Jaschinska, (jęz. polski, niemiecki, angielski, francuski, hiszpański i rosyjski)
Wielandstraße 18 D-10629 BERLIN tel.: 0049-30-327617-19, 0049-30-327617-40 email: [email protected], www.s-sm.de
2 2 2 3
KANC
ELAR
IE A
DWOK
ACKI
E
W listopadzie 2003 r. Kancelaria Adwokacka Jaro-sława Szczepaniaka połączyła się ze Spółką Adwokacką Andrzeja Derdzikowskiego i Jerzego Szczepaniaka. Adwokat Jarosław Szczepaniak specjalizuje się w prawie handlowym, gospodarczym i podatkowym. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji z zakresu prawa podatkowego i karno-skarbowego oraz autorem Ko-mentarza Porównawczego do Ordynacji Podatkowej (Kantor Wydawniczy Zakamycze 1999). Działalność Kancelarii Adwokackiej Jerzy Szcze-paniak Andrzej Derdzikowski Jarosław Szczepaniak S.C. nakierowana jest na prowadzenie spraw gospo-darczych i obsługę prawną firm. Prowadzimy sprawy i udzielamy porad prawnych firmom z wielu krajów europejskich. Specjalizujemy się w prawie spółek, prawie budowlanym, prawie podatkowym, upadło-ściowym, działalności bankowej.
Kancelaria zatrudnia kilkanaście osób, w tym kilku prawników. Dysponuje nowoczesną infrastrukturą techniczną. Z firmami zagranicznymi współpracujemy w języku angielskim, niemieckim i rosyjskim.
Kancelaria Prawnicza Nowosielski, Gotkowicz i Wspólnicy s.c. z siedzibą w Gdańsku, ul. Targ Drzew-ny 3/7, powstała w 1994 roku. Obecnie w skład Kancelarii wchodzi czworo wspól-ników:1. Roman Nowosielski - adwokat, specjalista w zakresie
prawa cywilnego, w szczególności dóbr osobistych, reprywatyzacji, autorskiego, prasowego, prawa go-spodarczego i administracyjnego,
2. Bogusław Gotkowicz - adwokat, specjalista w zakre-sie prawa karnego, karnego skarbowego, wykroczeń oraz prawa cywilnego,
3. Bogusław Kosmus - adwokat, specjalista w zakresie prawa cywilnego, prasowego, gospodarczego i kar-nego - gospodarczego,
4. Halina Gotkowicz - Lipowska - radca prawny, spe-cjalista w zakresie prawa pracy i prawa gospodar-czego.
Nadto Kancelaria zatrudnia zespół wysoko wykwa-lifikowanych prawników - aplikantów adwokackich i radcowskich. Zapewniamy obsługę we wszystkich dziedzinach prawa, w szczególności w zakresie prawa cywilnego, gospodarczego, administracyjnego - również w języ-kach: angielskim, niemieckim i francuskim.
Nasza Kancelaria pozostaje w ścisłych kontaktach ze znanymi w Polsce specjalistami prawa. Korzystamy z ich doświadczeń i wiedzy w naszej pracy. Usługi wykonywane dla stałych klientów obejmują:1. opiniowanie i doradztwo prawne,2. reprezentowanie Klientów we wszystkich działa-
niach, które mogą wywołać skutki prawne,3. przygotowywanie projektów pism, 4. negocjacje handlowe z kontrahentami Klientów,5. reprezentowanie Klientów we wszystkich procedu-
rach prawnych. Oferujemy stałą obsługę lub jednorazowe doradz-two. Wybór zależy od potrzeb i oczekiwań naszych Klientów.
Kancelaria Adwokacka Jerzy Szczepaniak Andrzej Derdzikowski Jarosław Szczepaniak S.C.
Kancelaria Prawnicza Nowosielski, Gotkowicz i Wspólnicy s.c.
ŁÓDŹ
GDAŃSK
KANCELARIA PRAWNICZA NOWOSIELSKI, GOTKOWICZ I WSPÓLNICY S.C.ul. Targ Drzewny 3/7, 80-886 Gdańsktel.: (58) 346 27 56, 305 29 75, fax: 305 28 55e-mail: [email protected]
KANCELARIA ADWOKACKA J. SZCZEPANIAK A. DERDZIKOWSKI J. SZCZEPANIAK S.C.Polska, 90-422 Łódź, ul. Piotrkowska 65 tel.: 042/632-52-25, fax: 042/632-51-11e-mail: [email protected]
2 2 2 3
KANC
ELAR
IE A
DWOK
ACKI
E
Prowadząca Kancelarię buduje doświadczenie zawodowe od 1990 r., kiedy to kierowała Działem Prawnym jednego z pierwszych w Poznaniu Biur Usług Konsultingowych i Obsługi Kapitału. Własną Kancelarię prowadzi od 1992 r. do chwili obecnej. W okresie do 1998 r. najważniejszymi przed-sięwzięciami było:• doradztwo i opinie wykonywane na rzecz Centrum
Ekspertyz Gospodarczych Fundacji Akademii Eko-nomicznej w Poznaniu,
• trzyletni okres zatrudnienia w wydziale restruktury-zacji trudnych kredytów Centrali Wielkopolskiego Banku Kredytowego S.A. w Poznaniu,
• działalność wykładowa na rzecz spółki szkoleniowej „Kursant” s. c. z Wrocławia,
Od 1999 r. do chwili obecnej Kancelaria poszerzyła profil działania o obsługę procesów emisji akcji i ich wprowadzania do obrotu publicznego.
Profil działania Kancelarii przedstawia się nastę-pująco:• analiza i diagnoza stanu prawnego majątku przedsię-
biorstw, w tym dla celów restrukturyzacji finansowej i prywatyzacji,
• kompleksowe doradztwo w procesach transformacji własnościowych podmiotów gospodarczych, w tym przygotowanie i prowadzenie procesów fuzji, pozy-skiwania inwestora strategicznego,
• obsługa prawna emisji akcji, procesów wprowa-dzenia akcji do obrotu publicznego, sporządzanie części prawnej prospektów emisyjnych, uczestnic-two i reprezentacja w postępowaniu przed Komisją Papierów Wartościowych i Giełd,
• bieżąca obsługa spółek prawa handlowego w przed-miocie prowadzonej przez nie działalności gospo-darczej, w szczególności doradztwo dla realizacji celów strategicznych.
Mariola Więckowska - radca prawny zbudowała zespół radców prawnych, aplikantów i asystentów wykonujący obsługę znaczących procesów gospodar-czych. Współpracuje z uznanymi ekspertami z dzie-dziny obsługi kapitału i profesorami Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE• doradztwo i obsługa prawna szeregu procesów
zbycia akcji Skarbu Państwa w jednoosobowych spółkach akcyjnych oraz udziałów i akcji w innych
spółkach prawa handlowego, w tym negocjacje z potencjalnymi inwestorami,
• negocjacje z bankami, urzędami skarbowymi, Zakła-dem Ubezpieczeń Społecznych i innymi wierzycie-lami w sprawie kompleksowego oddłużenia osób fizycznych i prawnych,
• obsługa licznych spółek prawa handlowego między innymi w obszarze dostosowania statutów, umów spółek, regulaminów i innych aktów wewnętrznych do celów strategicznych głównych akcjonariuszy (udziałowców) oraz zmieniających się przepisów prawa,
• kompleksowa obsługa prawna procesu pozyskania inwestora dla „CEFARM - POZNAŃ” S.A., sporządze-nie projektów umów, uchwał i innych dokumentów, udział w prowadzeniu negocjacji z czołowymi firma-mi branży farmaceutycznej, obsługa procesu fuzji z Polską Grupą Farmaceutyczną S.A.,
• analiza i diagnoza stanu prawnego szeregu przed-siębiorstw, w tym jednej ze znaczących elektrowni, dla celów pozyskania inwestora strategicznego i prywatyzacji,
• udział w Radach Nadzorczych szeregu spółek, w tym spółek giełdowych, dwukrotnie z ramienia jednego z czołowych funduszy inwestycyjno - powierniczych i dwukrotnie z ramienia liczącego się banku, noto-wanych na giełdzie papierów wartościowych,
• analiza stanu prawnego nieruchomości gruntowych, w tym dla potrzeb procesów reprywatyzacyjnych i prywatyzacyjnych,
• sporządzenie części prawnej kilku prospektów emisyjnych spółek akcyjnych i procedowanie przed Komisją Papierów Wartościowych i Giełd, w tym dla „TALEX” S.A. i PGF S.A.,
• liczne wykłady prowadzone dla zarządów i rad nad-zorczych spółek prawa handlowego oraz dla radców prawnych w obszarze prawa handlowego, w tym zarządów spółek Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A.,
Kancelaria Radcy Prawnego Mariola Więckowska POZNAŃ
KANCELARIA RADCY PRAWNEGO MARIOLA WIĘCKOWSKA61-832 Poznań, ul. Szkolna 13/6,tel. (061) 662 38 77, 662 3878, fax 662 38 82,e-mail: [email protected]
2 4
KANC
ELAR
IE A
DWOK
ACKI
E
Kancelaria prawnicza „PROKURENT” s.c. ukierun-kowana jest na obsługę prawną podmiot ów gospo-darczych. Usługi Kancelarii sprowadzają się w szczególności do:• wykonywania kompleksowego doradztwa prawnego
na potrzeby bieżące podmiotów gospodarczych, jak również na potrzeby komercjalizacji i prywatyzacji oraz restrukturyzacji kapitałowej firm;
• wprowadzania spółek na rynek kapitałowy, w tym sporządzania audytów prawnych dla potrzeb pro-spektów emisyjnych, procedowania przed Komisją Papierów Wartościowych i Giełd oraz Giełdą Papie-rów Wartościowych w Warszawie S.A.;
• regulowania stanów prawnych nieruchomości oraz kompleksowej obsługi transakcji obrotu i gospodar-ki nieruchomościami w tym lokali;
• obsługi krajowych i międzynarodowych kontraktów handlowych;
• wykonywaniu zastępstwa procesowego przed sądami w tym w postępowaniu arbitrażowymi i administra-cyjnym.
Od 1989 roku Kancelaria skupia w swoim gronie partnerów o wieloletnim doświadczeniu i ugruntowa-nej wiedzy w zakresie prawa cywilnego, gospodarcze-go w tym handlowego oraz administracyjnego.
Wspólnikami Kancelarii są: Marta Kmieciak - adwokat - radca prawny, były sędzia Sądu Najwyższego oraz główny specjalista ds. legislacji w Ministerstwie Sprawiedliwości. Zajmuje się doradztwem prawnym w zakresie prywatyzacji i restrukturyzacji przedsiębiorstw oraz wprowadzania akcji spółek do obrotu publicznego. Posiada rozległe i wieloletnie doświadczenia w zakresie prowadzenia przekształceń i fuzji spółek prawa handlowego. Grzegorz Choina - adwokat - radca prawny, były sędzia sądów powszechnych oraz główny specjalista m.in. ds. legislacji w Ministerstwie Sprawiedliwości. Specjalizuje się w prawie gospodarczym, w szczególno-ści handlowym, upadłościowym i naprawczym; autor wielu analiz prawnych.
Jan Rostafiński - adwokat - radca prawny, były sędzia, współpracownik Ministra Sprawiedliwości. Specjalizuje się w prawie cywilnym, gospodarczym i spółdzielczym oraz w sprawach związanych z nie-ruchomościami i lokalami. Z racji doświadczenia zawodowego jest również specjalistą z zakresu prawa procesowego cywilnego, reprezentuje podmioty go-spodarcze w postępowaniach sądowych i arbitrażo-wych.
Partnerzy Kancelarii współpracują z zespołem profesjonalnych prawników; adwokatów, radców prawnych oraz doradców podatkowych. W zakresie prac wykraczających poza bieżące zagadnienia praw-ne oraz ekonomiczne Kancelaria korzysta z doradztwa biegłych księgowych oraz uniwersyteckich prawników i ekonomistów. W zakresie prac wykraczających poza bieżące zagad-nienia prawne oraz ekonomiczne Kancelaria korzysta z doradztwa biegłych księgowych oraz uniwersyteckich prawników i ekonomistów. Prowadzimy obsługę prawną również w języku: angielskim i włoskim.
Kancelaria Prawnicza „Prokurent” s.c.M. Kmieciak G. Choina J. Rostafiński
WARSZAWA
KANCELARIA PRAWNICZA „PROKURENT” S.C. M.KMIECIAK G.CHOINA J.ROSTAFIŃSKIul. Wiktorska 67 lok. 6, 02-582 Warszawatel. (0-22) 854 06 57, 854 06 58, 646 07 96fax: (0-22) 646 07 95e-mail: [email protected] http://www.prokurent.com
