LandschapskrantR E G I O N A A L L A N D S C H A P W E S T- V L A A M S E H E U V E L S

Voorjaar & zomer 2013

UITGAVE VAN REGIONAAL LANDSCHAP WEST-VLAAMSE HEUVELS VZW (RLWH), VAARTSTRAAT 7, 8902 ZILLEBEKE, T 057 23 08 50, INFO@RLWH.BE, WWW.RLWH.BE, VERANTW. UITGEVER: JAN DURNEZ – COVERFOTO: INGE MESUERE – DEZE PUBLICATIE KOMT TOT STAND MET EUROPESE COFINANCIERING, DIT IS EEN DEEL VAN HET INTERREG-PROJECT BIPS

Voorwoord Een afscheid vol tevredenheid

In 1992 startte het Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels als één van de drie eerste in Vlaanderen. Nu zijn er 17 erkende regionale landschappen in Vlaanderen. De voorbije 21 jaar werkte de provincie,als initiatiefnemer, samen met Heuvelland, Ieper, Mesen enPoperinge, later versterkt met Vleteren en Zonnebeke.De resultaten mogen gezien worden. Er kwamen vele duizenden

bomen en struiken, 145 km hagen en 78 poelen. Duizenden bezoekers, bewoners, leerlingen namen deel aan tal van grote initiatieven: de realisaties van wandelnetwerk, wandelpaden, erfgoedwandelingen en zoveel meer. Belangrijk is dat jong en oud de liefde voor onze prachtige landschappen leren kennen. Dit is ook gelukt wanneer we de motieven zien van jonge mensen die terugkeren naar onze streek.

Als uittredend voorzitter dank ik van harte de vele medewerkers uit deze voorbije 21 jaar: de provinciale en gemeentelijke medewerkers, het sterke team van het Regionaal Land-schap, de provincie, gemeenten en de Vlaamse overheden die mee financierden, de scholen en verenigingen, de toeristische bedrijven, de landbouwers, WBE’s en eigenaars waarmee we samenwerkten.

Mogen de volgende 21 jaar voor het Regionaal Landschap nog vele successen teweeg brengen en vooral een prachtig landschap bewaren, hoeden en versterken.

Jan DurnezVoorzitter RLWH 1992-2013

Burgemeester van Ieper

MESEN

Landschap en recreatieve troeven in de WesthoekVoor uitbaters logies in de Westhoek en andere geïnteresseerden

Westtoer legt hun recreatieve troeven op tafel. Ze stellen hun nieuwste realisaties

voor. Van wandelnetwerkkaarten tot autoroutes rond WO I. Mogelijkheden voor

gezinnen met kinderen komen ook kort aan bod. Daarna stoomt geoloog Frederik

Depreter iedereen klaar tot ambassadeur van de Westhoek! Vele toeristen komen

naar hier voor de rust en het prachtige landschap, maar weet u zelf eigenlijk iets

af van dit landschap? Vanuit een praktische invalshoek benadert Frederik het

thema “Landschap in de Westhoek”.

> Wanneer: Dinsdag 14 mei om 19u45

> Waar: Nationaal Hopmuseum, Gasthuisstraat 71, Poperinge

> Gratis, nadien krijg je een drankje aangeboden

> Inschrijven: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels,

057 23 08 50, info@rlwh.be

Organisatie: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels en Westtoer

infoavond

Infoavo

Volg onze Facebookpagina Regionale Landschappen

Westhoek! Onze eerste 500 vrienden maken kans op

twee weekendtickets voor het Festival te Dranouter.

(Folk)-muziek midden in het groene landschap van de West-Vlaamse Heuvels!

volg ons opfacebook

WIN eenweekendticket

Dranouter

Regionaal Landschap

West-Vlaamse Heuvels…

• is een aantrekkelijke streek met een eigen karakter en een duidelijk grote concentratie aan natuur- en landschapswaarden.• is een vzw die zich engageert om de natuur-lijke troeven van onze streek te beschermen. Dat doen we door overheid, verenigingen, bewoners en bezoekers van de streek te betrekken in concrete projecten.• valt min of meer samen met de zuidelijke helft van de Westhoek.• is een samenwerking tussen het Vlaams Gewest (Agentschap voor Natuur en Bos, Onroerend Erfgoed), de Provincie West-Vlaanderen, de steden en gemeenten Heuvelland, Ieper, Mesen, Poperinge, Vleteren en Zonnebeke, de natuur- en milieuverenigin-gen, de landbouwverenigingen, de toeristische verenigingen en de wildbeheereenheden.• heeft tot doel via samenwerking de kwaliteit van het landschap en het streekeigen karakter van het Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels te bevorderen en te promoten.

Werkten mee:redactie: Dirk Cuvelier, Korneel Clarysse, Marc Cordenier, Frederik Depreter, Nele Saint-Germain, Régine Schollaert, Xavier Vlaemynck, Christine Quaghebeur, Christine Warlop

Foto’s: medewerkers RLWH, Inge Mesuere, Godecharle, Anne Decuypere, Erik Malfait, Luk Dombrecht

Tekeningen: Steven Sioen, Magelaan in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos

Vormgeving en druk: www.cuveliergraphics.be

Voorwoord Interview met Kobe Desramaults

3

Wat is de aantrekkingskracht van ons landschap voor u?Gisteren kwam ik met de auto terug van Rijsel. Wanneer je van de autostrade in Belle afrijdt, de Kemmelberg, Scherpenberg, Rodeberg en Zwarteberg opnieuw ziet opdoemen voor je, dan besef je weer dat je in een heel andere streek terecht komt. Telkens ik hier terug ben, denk ik “vint toch, dat is ier schoane”. Elke inwoner zou dat moeten beseffen. Je mag deze uithoek van West-Vlaanderen niet zien als een handicap, maar als een echte luxe om hier te wonen.

Staat er ergens een boom waar u erg aan gehecht bent? Als je aan het eind van deze straat boven komt, loopt er een wandelpad dat uitzicht geeft over heel Noord-Frankrijk. Midden in alle uitgestrekte velden staat één dode boom. Het is het mooiste plekje uit de buurt. (zie foto, red.) Ik ga er vaak wandelen. Sowieso ga ik elke dag

op stap als de kruiden weer bloeien. Ik zoek ze langs de gracht, in het bos, op de Rodeberg,… overal wel groeien bepaalde kruiden.

Welk streekerfgoed is voor u erg waardevol?De Pool of Peace is een plek waar ik regelmatig kom. Het is een magnifieke plaats met veel bomen en struikgewas. Ik hoorde onlangs dat er plannen zijn om het geheel strakker te maken en de bomen om te hakken. Dat zou ik jammer vinden. Die bomen horen daar bij, ze staan daar al zo lang als stille getuigen en ze moeten daar blijven.

Doet u een inspanning om uw ecologische voetafdruk te beperken? “In de Wulf” werkt enkel met locale leveranciers. Enkel onze boter komt van iets verder, van Bergen. We kopen rechtstreeks van bij de boer. Ideaal zou een wekelijkse boerenmarkt hier in de streek zijn, waar je groenten en vlees rechtstreeks van de boer koopt. Dit zou echt meer moeten gebeuren. Zo kunnen we de kwaliteit van de producten verhogen. Ikzelf maakte ook de keuze om kleinschalig te werken: authentieke gerechten maken met pure producten, in plaats van de massaproductie in een hamburgertent. Er is dus wel degelijk een alternatief voor alle massaproductie. En die gedachte zit wel in de lift tegenwoordig. We willen weer herinnerd worden aan zaken uit onze jeugd.

Van welk natuurlijk schouwspel krijgt u een goed gevoel?In de “uitkom” begint alles te bewegen en te leven. Het is heerlijk om te merken dat de vlierbloesems uitkomen. Een week later zie je ze nog een beetje meer, nog wat later kun je ze al ruiken en dan weet je het weer: de lente is gestart. De seizoenen die elkaar opvolgen zijn een ronde cirkel en het is mooi daarin mee te leven.

Ten slotte, u bent één van de twintig rolmodellen in “Westhoek Inspireert”, een initiatief van de Provincie West-Vlaanderen. Op welk vlak vindt u dat de Westhoek een inspiratiebron kan zijn? Kijk hoe de mensen hier overleefden in WO I. Ze stonden in een crisissituatie, maar trokken toch goed hun plan. West-Vlamingen staan erom bekend om hun plan te trekken, maar de inwoners van de Westhoek zijn een voorbeeld en inspiratiebron voor elke West-Vlaming.

In 2012 verkoos de Gault&Millau gids hem tot “chef van het jaar”, op Vier kookte hij wekelijks in “Man Bijt Hond” met zijn collega’s van Flemish Foodies, hij fungeert als één van de twintig rolmodellen in het project “De Westhoek Inspireert”, hij pendelt tussen zijn bistro in Gent en zijn sterrenzaak “In de Wulf” in Dranouter. En ondanks zijn helse leven wou topchef Kobe Desramaults toch tijd vrijmaken voor een praatje over het belang van het landschap voor hem en over de noeste inwoners van de Westhoek, waar hijzelf toch wel het schoolvoorbeeld van is.

Bijen, hommels, solitaire bijen, graafwespen, zweefvliegen,… Bioloog Kris Struyf brengt aan de hand van beeldmateriaal en filmpjes duidelijkheid in deze wirwar. Wat is nu het verschil tussen de honingbij en solitaire bij? Daarna bieden we ruimte om te debatteren: wat kan een imker betekenen voor landbouwers (denk maar aan de aardbei- of courgettebestuivingen) en omgekeerd: wat kan een landbouwer betekenen voor de imker (bepaalde bijvriendelijke planten of kruiden zaaien,…).

> Wanneer: Donderdag 18 april om 19u45> Waar : Avowest, Schipvaartweg 10, Poperinge> Gratis, we bieden u nadien een drankje aan> Inschrijven: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels, 057 23 08 50, info@rlwh.be

Organisatie: Regionaal LandschapWest-Vlaamse Heuvels en Inagro

4

Vorming en discussiemoment voor imkers, landbouwers en bijenvrienden.

Eikelmuis in de klas!ntElke dag verdwijnen appels uit de boomgaard. De dief zou een zwart masker dragen. Zeer behendig en bliksemsnel klimt hij de bomen in. In dit project leert de leerling elk seizoen een aspect van de boomgaard kennen. De eikelmuis is een campagnesoort binnen BIPS en vormt de rode draad door de animatie. In de herfst werken de leerlingen rond de oogst. Ze gaan fruit plukken, fruit persen en maken een recept klaar. De leerlingen raken vier verschillende soorten appels aan. Ze uiten hun voorkeur en vergelijken dit dan met de smaak. Aangezien in de winter de boom slaapt, maken de leerlingen schuilplaatsen voor insecten, eikelmuizen en koolmezen. Als de sapstroom terug op gang komt, in de lente, komen begrippen als bloem, bestuivingen en fotosynthese aan bod. Op het einde van het schooljaar ontdekken de leerlingen de vijanden van de vruchten zoals bepaalde schimmels, insecten en ziekten. De cirkel wordt gesloten met de ontwikkeling van de vruchten. Om symbolisch af te sluiten plaatsen we een fruitboom in de deelnemende school. Elke leerkracht krijgt een draaiboek mee die het geheel van de animaties en observaties bundelt.

Binnen het Interreg project BIPS ontwikkelde de milieudienst en de CRIE (Centre d’Initiationà l’Environnement) van Moeskroen deze nieuwe pedagogische animatie voor in de klas! Contacteer Christophe Gruwier voor meer info, 056 86 01 55.

Honingbij, metselbij, behangersbij, kom erBIJ!

vorming

Hey, je hebt me gekiekt! Herken je mijn zorro-masker? Het is nacht en ik ben aan het

jagen. Ik zit hier in een boomgaard,

want ik ben verzot op fruit. Ze noemen me

het fruitratje, fruitdiefje of slaperke. Ik ben ontwaakt uit mijn maanden-lange winterslaap. Samen met de relmuis en de hazelmuis behoor ik tot de familie van de slaapmuizen.Mijn nestje maak ik in bomen of struiken. Of ik bouw een nest van een vogel of een eekhoorn om. Of ik vind mijn thuis onder een houtstapel, een hoop stenen, op een zolder, in een schuurtje, in een tuinhuisje of nog andere plaatsen. Als ik niet in een boomgaard vertoef, dan grijp ik naar bosvruchten. Ik ken goed de vruch-ten van de sleedoorn, de meidoorn, de kornoelje, de kardinaalsmuts, de zoete kers, de Gelderse roos, de hondsroos, de bosbes, de braam en ga zo maar verder. Ik durf ook wel spinnen eten. Of wormen, huis-jesslakken, en zelfs vogels, eieren, amfibieën, reptielen en andere kleine knaagdieren.Ik krijg het de laatste tijd hard te verduren. Mijn leefgebied krimpt. Overal verdwijnen struiken en haag-kanten, zowel aan bosranden als tussen de akkers. Ik kan ook steeds moeilijker overwinteren. Stallen en schuurtjes verdwijnen voor ontoe-gankelijke gebouwen waarin ik geen plekjes vind om te schuilen. En als je een tuin hebt, hou hem dan wild en wat rommelig. Ik bedoel, maak er geen strakke gazon van, maar zorg voor eten en schuilplaatsen. Hou een fruitboompje en een struik met bessen. Laat een houtstapel of een hoopje stenen gerust liggen. Of krijg ik toegang tot een kleine ruimte in je tuinhuis?

5

De eikelmuis Honingbij, metselbij, behangersbij, kom erBIJ!

6

Heel wat mensen op het platteland zijn eigenaar van prachtige stukjes landschap! Heb je zelf zo’n mooi stukje Westhoek of wil je er iets moois van maken? Ga aan de slag met het Regionaal Landschap. Wij helpen landbouwers en particulieren bij de aanleg van boomgaarden, knotbomen, poelen, hagen en houtkanten. Vaak kun je een beroep doen op een financiële ondersteuning. Het Regionaal Landschap helpt je om hieruit wegwijs te geraken en stelt samen met jou een plan op met inheemse planten.

FruitbomenHier kan je kiezen tussen tientallen variëteiten appel, peer, kers, pruim, okkernoot, peer, mispel, moerbei,…

Hagen en houtkantenEen klassieke geschoren haag of een bredere uitgroeiende, bloeiende haag? Aan jou de keuze! Of kies voor een houtkant als je jaarlijks hout voor de kachel of open haard wilt.

PoelenIs je weide altijd redelijk zompig en nat? Dit is een geschikte plaats om een poel aan te leggen. Wij helpen je ook hiermee! Poelen zijn niet alleen nuttig als veedrinkplaats. Ook op ecolo-gisch vlak zijn ze erg waardevol, want poelen vormen rijke bio-topen waarin allerhande water- en moerasplanten, insecten en amfibieën een thuis vinden. Ook de bedreigde Kamsalamander helpen we zo een handje.

Tips om eigen fruit persenAls je elk jaar kilo’s appelen en ander fruit kan plukken, kun je er misschien eens lekker sap van persen!Hier enkele tips:> Zorg ervoor dat de helft van de fruitmengeling uit appelen bestaat, deze leveren namelijk het vereiste zuurgehalte dat nodig is voor de bewaring.> Om een goede smaak te verkrijgen, gebruik je best geen overrijpe vruchten.> Het sap dat op een professionele manier wordt gepasteuriseerd, kan je tot twee jaar lang bewaren.> In principe kunnen alle fruitsoorten gemengd worden, maar heel geschikte appelrassen zijn Trezeke Meyers, Keuleman en Reinette de Flandre.

Behaag je tuin

Info Stel ons je vragen en bespreek jouw ideeën met ons! Contacteer ons op 057 23 08 50 of Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke

7

BrochuresEr zijn heel wat brochures te vinden

met interessante tips voor een mooie, uitdagende,

streekeigen tuin.

• De provincie West-Vlaanderen heeft tal van boeiende brochures uitgegeven. Ze staan allemaal op http://apps.west-vlaanderen.be/aspx/informatiecentrum/default.aspx?id=53.

Aanraders zijn “Plant goed!”, “Hoogstamfruitbomen” en “De ecologische siertuin, puur genieten!”

• “Spoorzoeker” is een driemaandelijks gratis magazine van het Agentschap voor Natuur & Bos. Surf naar http://www.natuurenbos.be/nl-BE/Over-ons/Publicaties.aspx voor meer info

• Voor info over beschermde landschappen in Vlaanderen kun je terecht op volgende link: http://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/beschermde-landschappen-in-vlaanderen

• Het Interreg IV-project BIPS publiceerde “Gezocht! Fruitdiefjes”, een brochure over de eikelmuis te vinden via http://www.bipsweb.eu/nl/documentoverview.aspx

Op zaterdag 26 november 2012 werd in Aalbeke de aller-eerste West-Vlaamse eikelmuistuin officieel geopend. De Provincie West-Vlaanderen, de Zoogdierenwerkgroep Zuid-West-Vlaanderen, Natuurpunt Kortrijk en de stad Kortrijk sloegen de handen in elkaar om een krachtig signaal te geven dat het tijd is voor actie, het was biodiversitijd! De feestelijke opening kon rekenen op heel wat belangstel-ling en toonde aan dat heel wat mensen begaan zijn met het lot van het fruitdiefje en zijn biotoop.

Onder de aanwezigen waren ook geïnteresseerden van over de grens die het Interreg IV-project BIPS een hart onder de riem kwamen steken en hun eigen aanpak kwa-men voorstellen. Bovendien werd op dezelfde dag ook in Moeskroen een eikelmuistuin ingericht.

Na een korte kennismaking met de verschillende projec-ten in West-Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk, onthulde gastvrouw Tine Orroi onder het goedkeurend oog van

een zeventigtal toeschouwers een educatief paneel rond de boomgaard en verklaarde hiermee de eikelmuistuin officieel voor geopend.

Kort nieuws

FruithappeningNoteer zondag 22 september alvast in de agenda! In deze landschapskrant maken we je warm om fruitbomen aan te planten in jouw tuin, maar we willen je ook de vruchten laten pluk-ken! Kom al eens proeven op onze Fruithappening! De Palingbeek wordt omgetoverd in een paradijs voor fruitliefhebbers. Met kookdemonstraties, een uitgebreid assortiment appelen en andere fruit-soorten, kinderanimatie,…

>>> Meer informatie in onze volgende landschapskrant!

Opening eerste eikelmuistuin

8

Om de wederzijdse samenwerking tussen regionale partners in de sec-

toren cultuur, jeugd en onderwijs te stimuleren lanceerden minister

Joke Schauvliege en minister Pascal Smet in 2012 een oproep voor

ExpertiseNetwerken CultuurEducatie (ENCE). Gedurende 3 schooljaren

(2012-2015) krijgt CO7 ondersteuning voor de ontwikkeling van een ENCE

voor de zuidelijke Westhoek.

PartnersDeeltijds Kunstonderwijs (DKO)Cultuur-en gemeenschapscentra

BibliothekenMusea, archieven & heemkringen

JeugdsectorOnderwijs

(Amateur)kunstensectorCulturele organisaties

(Particuliere) initiatieven

DOMeInenKunsteducatie

ErfgoededucatieLeesbevorderingMediawijsheid

DOeLsteLLInGenUitbouwen van infopunt rond

cultuureducatie in de regioAanbieden van vorming

rond cultuureducatieSamenwerking en netwerking

in de regio stimulerenOntwikkelen en stimuleren van een

cultuureducatief aanbod

aCtIesBevraging van de sectoren

Verzamelen van subsidiemogelijkheden,praktijkvoorbeelden, aanbod in de regio

Nieuwsbrief cultuureducatieThematische praktijktafels

Vorming en bijscholingPraktijkbezoekenPilootprojecten

Advies en ondersteuning

Wil je de visie op cultuureducatie in de regio mee vormgeven? Neem dan deel aan de praktijktafels:

GeïnteGreerd muzisch werkenEen combinatie tussen een lezing en actieve werkvorm waarin de didac-

tiek van de kunsteducatie centraal staat. Specifiek gaat het om het

geïntegreerd lesgeven binnen de verschillende kunstdisciplines.

> docent: Koen Crul

> doelgroep: leerkrachten basisonderwijs en dko

> donderdag 18 april 2013, van 19u tot 21u

> Concertzaal in dé Academie Ieper, Weverijstraat 33-35

> maximum aantal deelnemers: 24

Wil je inspiratie opdoen?Neem dan deel aan de praktijkbezoeken!

ABc-huis (Brussel)ABC vzw creëert stimulerende omgevingen en projecten die kinderen en

volwassenen aanzetten om te experimenteren met hun verbeeldings-

kracht en zo hun creatieve mogelijkheden te verkennen. Interactieve

werkstations, uitgerust met boeken, beelden en materialen, nodigen uit

om in kleine groepjes en in alle vertrouwen te onderzoeken en te explo-

reren. Concreet verkennen we een hele dag het ABC-Huis.

> doelgroep: onderwijzers, educatieve medewerkers,

jeugdwerkers, creatievelingen

> datum wordt bepaald in overleg met

geïnteresseerde deelnemers, volledige dag

> meer info: www.abc-web.be

Inschrijven - Meer info - Voorstellen of ideeën?Contacteer ons via cultuureducatie@co7.be of op 057 34 66 94

Volg ons op www.co7.be/cultuureducatie en schrijf je in op de nieuwsbrief

cultuureducatie

ENCE = een ExpertiseNetwerk rond CultuurEducatie in de zuidelijke Westhoek

Cultuureducatie

9

Het dagelijks leven in de zuidelijkeWesthoek vóór de Eerste Wereld-oorlog

De Eerste Wereldoorlog vormde een breuk in de geschiede-

nis van de regio. Niet alleen de landkaarten en machten

werden herschikt, er waren ook ingrijpende socio-econo-

mische en culturele gevolgen. De Westhoek kan als geen

ander getuigen over de impact van ‘de Groote Oorlog’

op het leven van haar bewoners. Vanaf de 2de helft van

2014 zullen talrijke activiteiten georganiseerd worden naar

aanleiding van de 100-jarige herdenking van de Eerste

Wereldoorlog. Vele erfgoedactoren zijn dit volop aan het

voorbereiden. Erfgoedcel CO7 wil nagaan hoe het leven in

de streek was vóór het strijdgewoel er losbarstte. Hoe was

het dagelijkse leven in de zuidelijke Westhoek vóór de tijd

er stilstond door de Eerste Wereldoorlog? Hoe leefden man-

nen, vrouwen en kinderen in 1913? Het bestempelen van

de Eerste Wereldoorlog als een breukmoment geeft

de indruk dat de periode ervoor onveranderlijk was.

Het wekt een impressie van stilstand en idylle op: het

statische, nooit veranderende dorp onder de kerkto-

ren, met korenvelden en windmolens. Dat is natuurlijk

geen realistische weergave van de werkelijkheid. Er

bewoog heel wat in de periode tussen de eeuwwisse-

ling en het uitbreken van de oorlog.

Je komt hierover meer te weten in de regionale

Erfgoeddagbrochure van de zuidelijke Westhoek.

Erfgoeddag

Erfgoeddag, dé dag waarop roerend en immaterieel

cultureel erfgoed centraal staan,valt dit jaar op

zondag 21 april. Het thema is Stop de tijd!

Het zwembad van Ieper ca. 1910 (Fototheek, Stadsarchief Ieper) Deze koets uit Poperinge werd ca. 1910 gebruikt om trouwpartijen te vervoerennaar de kerk en het gemeentehuis. (Privécollectie, ‘WESTHOEK verbeeldt’)

10

wat zeg je, biodiversiteit ?

Te beleven op Erfgoeddag

De gratis activiteiten op Erfgoeddag in de CO7-

regio zetten zowel het thema ‘tijd’ in de kijker als

focussen op ‘behoud en beheer’.

Ontdek hoe de tijdsgeest is af te lezen uit

de affiches van de Poperingse Ommegang. In

het Talbot House zorgen de Westhoekvertellers

ervoor dat de oorlogsverhalen van gewone men-

sen blijven voortleven. In zaal D’n Aria licht

een restaurateur van Kerat zijn praktijk toe en

iedereen mag een kunstwerk meebrengen voor

advies.

In Ieper geeft een restauratrice een inkijk in

haar restauratieatelier en geeft ze toelichting bij

schilderijen uit het Stedelijk Museum.

Met de interactieve demonstratie over vlas in

het bezoekerscentrum De Palingbeek wordt de

draad van het verleden letterlijk opgenomen. In Hollebeke kan je

een wandeling maken met enkele dorpsgenoten van vroeger die

stilstaan bij het lokale erfgoed.

Oostvleteren en Bikschote stoppen de tijd met een toonmo-

ment van de beeldbank ‘WESTHOEK verbeeldt’. In de buik

van de Kemmelberg kan je een bezoek brengen aan de com-

mandobunker uit 1953 waar de tijd is blijven stilstaan. Mesen

pakt ‘letterlijk’ uit met topstukken van de collectie van het

Geschiedkundig Museum. Neem tot slot even de tijd om op een

van de vijf locaties in de Luisterlezerbus een stukje cultureel erf-

goed te ontdekken dat besloten zit in verhalen en kinderboeken.

> Wil je meer te weten komen over het programma in de

zuidelijke Westhoek? Haal dan de regionale brochure op bij

de dienst cultuur van Heuvelland, Ieper, Mesen, Langemark-

Poelkapelle, Poperinge, Vleteren en Zonnebeke of bestel online

bij Erfgoedcel CO7, www.erfgoedcelco7.be.

Financiële ondersteuning

Om impulsen te geven aan projecten

die het thema ‘Het dagelijks leven in

de zuidelijke Westhoek vóór de Eerste

Wereldoorlog (ca. 1900-1913)’

behartigen voorziet CO7 financiële

ondersteuning (maximaal 3.500 euro).

Er zijn 3 indiendata:

• 1 mei 2013

• 1 oktober 2013

• 1 januari 2014

Zeer diverse projecten zijn mogelijk:

voorstellingen, publicaties, vertel-

wandelingen, educatieve projecten,

enz. Om je te laten inspireren

maakten we een filmpje dat

te bekijken is op

www.erfgoedcelco7.be.

Deze koets uit Poperinge werd ca. 1910 gebruikt om trouwpartijen te vervoerennaar de kerk en het gemeentehuis. (Privécollectie, ‘WESTHOEK verbeeldt’)

Commandobunker Kemmel (Stephan Vanfleteren)

11

wat zeg je, biodiversiteit ?

Grensverhalen... Over de grens

Erfgoedcel CO7 en Gemeente Langemark-

Poelkapelle werken in 2013 samen met Office

de Tourisme Cassel Horizons en vertelassociatie

Paroles Bohèmes uit Cassel rond het verzamelen en

vertellen van oude verhalen over de Belgisch-Franse

grens, in de volksmond ook wel gekend als de

‘schreve’. Het resultaat van deze unieke samenwer-

king is een creatief vertelprogramma, gebaseerd op

getuigenissen over het leven van toen aan de grens.

In beide landen gingen interviewers op stap om

grensverhalen te registreren en te verzamelen. Drie

Franse en drie Vlaamse vertellers gaan samen met

het ruwe materiaal aan de slag om een tweetalig

vertelprogramma uit te werken waarin zowel het

Vlaamse als het Franse perspectief op het vroegere

leven langs de grens wordt belicht. Ze leren van

elkaar met als resultaat: het beste van twee tradities.

Het vertelprogramma wordt gebracht tijdens

twee uitwisselingsavonden voor een gemengd

Nederlandstalig-Frans publiek. De eerste vindt

plaats op 13 juli 2013 in Cassel, de andere op 20

juli 2013 in Langemark-Poelkapelle. We genieten

eerst van een maaltijd en vervolgens nemen de

vertellers ons mee naar het leven van vroeger aan

de ‘schreve’.

Voor de vertelavond in Cassel wordt een bus ingelegd (opstap-

plaatsen in Langemark, Ieper en Poperinge). We krijgen een

rondleiding in het uiterst charmante stadje en genieten van enkele

streekproducten, alvorens we aan tafel schuiven.

> Prijs vertelavonden: 20 euro

(exclusief drank, inclusief bus op 13 juli)

> Meer info en inschrijven:

www.erfgoedcelco7.be/NL/grensverhalen,

erfgoedcel@co7.be, 057 23 93 12

Een deel van het vertelprogramma wordt ook gebracht tijdens het

vertelfestival KLAPZ!, dat dit jaar volledig in het teken staat van

‘grenzen’. Het vertelfestival vindt plaats op 25 augustus 2013

vanaf 14 uur op het domein van Fedasil Poelkapelle en is gratis.

> www.klapz.be, cultuur@langemark-poelkapelle.be, 057 49 09 45

Projectsubsidies CO7: volgende indiendatum is 1 mei

CO7 ondersteunt zowel cultuurprojecten als erfgoed-

projecten met subsidies.

Cultuurprojecten hebben betrekking op o.a. schilderkunst,

beeldhouwkunst, fotografie, audiovisuele kunsten, let-

teren en taal, muziek en podiumkunsten, architectuur &

vormgeving of sociaal-cultureel werk. Regionale samen-

werking, originaliteit en artistieke kwaliteit zijn belang-

rijke beoordelingscriteria.

Erfgoedprojecten hebben betrekking op het roerend en

immaterieel erfgoed. De inhoudelijke kwaliteit van het

project, de regionale samenwerking en de publiekswer-

king zijn belangrijke beoordelingscriteria. Het project mag

niet op regelmatige basis herhaald worden (het mag bijvoor-

beeld niet tot de structurele werking van een organisatie

behoren). Om impulsen te geven aan projecten die het dage-

lijkse leven vóór de Eerste Wereldoorlog behartigen voorziet

CO7 ook financiële ondersteuning (zie p. 11).

Volgende indiendata: 1 mei en 1 oktober

Maximumbedrag: 1.250 euro (erfgoed), 3.500 euro (cultuur)

Bij CO7 kan je verder ook terecht voor ondersteuning op

communicatief vlak, een uitleendienst, adviesverlening en

vorming.

Meer info: www.co7.be

of haal de CO7-folder op bij je lokale

dienst cultuur of in de bibliotheek.

Café d’Heybeke aan de Heidebeek in Haringe was tijdens de hoogdagen van de smokkel door zijn ligging een uitgelezen plaats voor de blauwers of smokkelaars om samen te komen en plannen te smeden, 1967 (Privécollectie, ‘WESTHOEK verbeeldt’)-

12

“Uit die oude doos” BCDePalingbeek 40jaarlanggenotenbezoekersvandePalingbeek.Oproep:allefoto’s,vondstenenanekdotesoverdePalingbeekzijnwelkom!

MAART Doorlopend “De Oude Vaart in beeld” Vaartstraat7,Zillebeke BCDePalingbeek

elke NM Uniekfoto-enfilmmateriaaloverhetverhaalvandeOudeVaart Gratis (m.u.v.ZAtot30/06)

03/03 - 23/06 Koning Eik staat de kijk Vaartstraat7,Zillebeke BCDePalingbeek Ontdekenbeleef‘dekoningvanonzebomen’indespeelsetentoonstelling Gratis ZO 17/03 Lentekinderwandeling Kattekerkhofstraat2 14u30 StichtingMargueriteYourcenar

Ontdekkingstochtontwakendenatuur Kemmel e2,GratiskinderenenledenSMY

APRIL ZO 07/04 Sporenwandeling CaféDeBoshoeve,Vijfgemetenstraat 8u30 NatuurpuntPoperingeVleteren Pootafdrukken,aangeknaagdenootjes, Poperinge e1,GratisledenNatuurpunt holtesinbomen,volghetspoorvandebosbewoners!

WOE 10/04 Speelse tuinen: “Op beestjeshotel” Vaartstraat7,Zillebeke 14u00 BCDePalingbeek Samenbouwjeeenonderkomenvoorspinnen,vlindersenveleanderekriebelbeestjes Gratis,inschrijven!

ZO14/04 Lammetjesdag Vaartstraat7,Zillebeke 13u30 MilieuboerderijDePalingbeek Zijndelammetjesalgeborenindestal? 16u30 i.s.m.MiekeHarinck Gaaandeslagmetwolenproefschapenkaas Gratis ZO 14/04 Landschapswandeling Wijtschate kerkWijtschate 14u30 StichtingMargueriteYourcenar WandelinginlandschapWijtschate e2,GratisledenSMY

MA 15/04 Portrettekenen Vaartstraat7,Zillebeke 19u00 VormingPlusOostende-Westhoek (ookop22en29/04en6,13en27/05) 21u30 i.s.m.BCDePalingbeek Tekeneenhoofdvanuitverschillendestandpuntenenbrengschaduwaan e50volledigereeks,inschrijven! DO 18/04 Conditiewandelen in de natuur Vaartstraat7,Zillebeke 19u30 BCDePalingbeek (ookop16/05en20/06) 21u00 Gratis,inschrijven! Meteenflinkestap‘herbos’jesamen ZO 21/04 Erfgoeddag “Stop de tijd!” inheelVlaanderen 10u00 ErfgoedcelCO7 OntdekdeelfactiviteitenindezuidelijkeWesthoekbijde 18u00 Gratis cultuurdienstinjouwgemeente ZO 21/04 Erfgoeddag CommandoburgerKemmel 14u00 VVVHeuvelland StapindeteletijdsmachinenaardeKoudeOorlog 17u00 Gratis DaalafineenultrageheimecommandobunkerLettingstraat64 ZO 21/04 Erfgoeddag Vaartstraat7,Zillebeke 10u00 BCDePalingbeek creatiefmetnatuur:‘Vlasvanplanttotdraad’ 17u00 Gratis Aandeslagmetvlasvezels:braken,zwingelen,hekelen,spinnen,… ZO 21/04 Lentewandeling KerkSint-Jans-Cappel(F) 14u30 NatuurpuntPoperingeVleteren WevolgenhetHyacintenpad(6km)tussenSint-Jans-CappelendeZwarteberg e1,GratisledenNatuurpunt

WOE 24/04 Koken met stevia MilieuboerderijDePalingbeek 19u00 VeltWestland,VeltIJzervallei Hetgebruikvandezezoetstofisaaneen Vaarstraat7,Zillebeke e12,e8ledenVelt heuseopmarsbezig! ZA 27/04 Geleid bezoek Parc Yourcenar bovenopZwarteberg 14u30 StichtingMargueriteYourcenar OntdekhetlevenvanMargueriteYourcenarinhetmooiepark e2,GratisledenSMY

DI 30/04 Infoavond invasieve planten ConferentiezaalStadhuisIeper 19u00 BCDePalingbeek “Zezijnzomooi,mijnheer!” Gratis,inschrijven! Zijninheemseofexotischeplantenwelaltijdevengeliefd?

MEI WOE 01/05 Open Bronnendag DeGalooie 14u00 NatuurpuntDeBron BacktotheRoots:Scherpenbergpadindekijker Loker+14u30 e2,5,GratisledenNatuurpunt

Kalender

Meer informatie over de activiteiten op www.rlwh.be 13

speciale aandacht voor kinderen en gezinnen

Cursus, werkwinkel

of infomomentFietsen metbegeleiding

WedstrijdWandeling metbegeleiding

Kindvriendelijketuin

Doe-activiteiten BC Palingbeekviert feest

StichtingMarguerite YourcenarPietHardeman057445657Piet.hardeman@telenet.be

Kalender

AstroLAB IrisFrankyDuboiswww.astrolab.be

VeltDirkDeRidder057336063

Bezoekerscentrum De PalingbeekVaartstraat7,8902Zillebeke057230840Bc.palingbeek@west-vlaanderen.be

VormingPlus Oostende-Westhoek058311494www.vormingplusow.be

CVNAnnD’heedene050825726Ann.dheedene@c-v-n.bewww.c-v-n.be

CO7057239312erfgoedcel@co7.bewww.erfgoedcelco7.bewww.erfgoeddag.be

WOE 01/05 Vroegmorgenwandeling Vogels Rodeberg Rodeberg,LandhuisMolenhof StichtingMargueriteYourcenar Solistenvandepartij:merel,tuin-fluiter,zanglijster,… e2,GratisledenSMY

WOE 01/05 Fietstocht naar de bronnen van de Heulebeek StartinHeule,MoorseleofDadizele 9u00 OnzeHeulebeek ZoekdebronvandeHeulebeekmethapjesendrankjesonderweg 15u00 e3,inschrijven! ZA 04/05 Douvewandeling: van Bron tot Monding kerkWaasten 9u15 StichtingMargueriteYourcenar 22,9kmviaHeuvelland,MesenenKomen-Waasten e5,picknickmeenemen ZA 04/05 Muzikantendag MuziekcentrumDranouter MuziekcentrumDranoutere.a. OntmoetingsdagvoorendoormuzikantenvandeWesthoek Gratis,inschrijven! ZO 05/05 Natuur culinair “Kruidennamiddag” Vaartstraat7,Zillebeke 14u00 MilieuboerderijDePalingbeek Kruidenzaaien,ruikenenproeven.Hoestartjehiermee? 17u00 Gratis

WOE 08/05 Eetbare wilde planten:Langshettuinpad(sessie1/3) Vaartstraat7,Zillebeke 19u00 BCDePalingbeek Leertuinonkruidenkennenmeteenverrassendkantje 22u00 e25voordehelereeks,inschrijven! ZO 12/05 Vroege vogels CafetariaDePalingbeek 5u30 BCDePalingbeek Genietvanhetgezangvantrekvogels Palingbeekstraat18,Zillebeke i.s.m.RLWH uithetverrezuiden

ZO 12/05 Landschapswandeling Dranouter kerkDranouter 14u30 StichtingMargueriteYourcenar WandelingindeheuvelsvanDranouter e2,GratisledenSMY

DI 14/05 Zingen in de natuur(ookop21,28/05en04/06) Vaartstraat7,Zillebeke 19u30 VormingPlusOostende-Westhoek Eenrustgevendenatuurbelevingdiedewegnaarontspanningopent 21u00 e25voordehelereeks,inschrijven!

WOE 15/05 Eetbare wilde planten: De tuin voorbij(sessie2/3) Vaartstraat7,Zillebeke 19u00 BCDePalingbeek Leertuinonkruidenkennenmeteenverrassendkantje 22u00 e25voordehelereeks,inschrijven! ZO 19/05 Amfibieën en reptielen: “Iserlevenindepoel?” KomensewegbijOudeVaart 14u00 BCDePalingbeek Schep,bewonderenontdekdewereldvandiertjesindepoel Gratis MA 20/05 Invasieve planten:“Verrassendenatuurplekjes SporthalIeper 14u00 BCDePalingbeek indeGroeneKransrondIeper” LeopoldIII-laan 17u00 gratis,inschrijven! OntdeknatuurpareltjeszoalshetHoornwerkpark, DeTriangel,…

DI 21/05 Groene verrassingscursus (ookop28/05en4,11,18/06) Vaartstraat7,Zillebeke 13u15 CVN Treknaarenkelenatuurgebiedenenproefvandeplantendiversiteit 16u15 e30voordehelereeks,inschrijven!

WOE 22/05 Eetbare wilde planten:Bereidselenin‘tgroen(sessie3/3) Vaartstraat7,Zillebeke 19u00 BCDePalingbeek Leertuinonkruidenkennenmeteenverrassendkantje 22u00 e25voordehelereeks,inschrijven!

JUNI ZA 01/06 Geleid bezoek golfterrein De Palingbeek Eekhofstraat14,Hollebeke 14u30 StichtingMargueriteYourcenar Genietenvanopenruimtenenbloeiendefloraindomein e2,GratisledenSMY ZO 02/06 Wielewaalwandeling ParkingSixtusboscomplex 6u00 NatuurpuntPoperingeVleteren Ontwarhetgezangvandiversegevleugeldebosbewoners HoekLeeuwerikstraat–Canadaweg e1,GratisledenNatuurpunt

ZO 02/06 Walking biobrunch XL en Velt-ecotuindag Vaartstraat7,Zillebeke BCDePalingbeek,Velt,… Biobrunchopgeleuktmetezelwandelen,composteren,plantenruilbeurs,… e10voorbrunch ZO 09/06 Lekker bio-fietstocht JeugdcentrumDeKouter 10u00 NatuurpuntPoperingeVleterene.a. Proefdemeerwaardevanbio-bier,-groenten,-runderen Poperinge e18+12j,e8+6j,inschrijven! ZO 09/06 Landschapswandeling Méteren (F) kerkMéteren 14u30 StichtingMargueriteYourcenar WandelinginMéteren e2,GratisledenSMY

ZO 09/06 Benauwd van den Bouwulf MuziekcentrumDranouter 15u00 MuziekcentrumDranoutere.a. Zingenjullienogweleenseenkinderliedje? Gratis

VRIJ 14/06 Cursus serreteelt(les3/3) RestaurantDePalingbeek 19u30 VeltWestlandenVeltIJzervallei LesgeverHermanDewaele Palingbeekstraat18,Zillebeke ZA 15/06 Speelse tuinen: “Een leemoven voor de tuin” Vaartstraat7,Zillebeke 9u30 VormingPlus,Zonnewindt Bouwmeeaaneenkleineleemovenengaaandeslaginjeeigentuin Inschrijven!

speciale aandacht voor kinderen en gezinnen

Cursus, werkwinkel

of infomomentFietsen metbegeleiding

WedstrijdWandeling metbegeleiding

Kindvriendelijketuin

Doe-activiteiten BC Palingbeekviert feest

ZA 15/06 Uilen- glimwormen fietstocht Ontdekhetgebedel ParkingSixtusboscomplex 21u00 NatuurpuntPoperingeVleteren vanjongeransuilenenvolgdeglimwormen Poperinge e1,GratisledenNatuurpunt ZO 16/06 Geleid stadsbezoek Duinkerke StichtingMargueriteYourcenar Wandelinginstadmetbewogengeschiedenismetrijkecultuur ZO 30/06 Grensverleggend fietsen (22km) Vaartstraat7,Zillebeke 13u30 BCDePalingbeek “VanPalingbeektotKemmel” Gratis,inschrijven!

JULI 01/07 – 25/08 Tentoonstelling laureaten “Gezocht natuurtalent” Vaarstraat7,Zillebeke BCDePalingbeeke.a. Genomineerdeenwinnendewerkententoongesteld Gratis

01/07 – 30/11 Tentoonstelling Op stap in het Toverbos Vaarstraat7,Zillebeke BCDePalingbeek Kinderenkrijgentoverkrachtenontdekkenzovelediertjes! Gratis ZO 07/07 Nationale Zonnekijkdag AstrolabIris 9u00 AstrolabIris Kijkdoorspecialetelescopennaarzonneuitbarstingen 18u00 Gratis

VRIJ 12/07 Vlinderen in het duister AstrolabIris,Zillebeke 21u00 NatuurpuntWestland Komvlindersbewonderenenhelpdetermineren Verbrandemolenstraat5 Gratis ZA 13/07 Grensverhalen… Over de grens Cassel(F)opstapplaatsen 15u00 ErfgoedcelCO7e.a. Bezoekcharmantestad,proevenvanstreekproducten inLangemark,Ieper,Poperinge e20,inschrijven! enbeleefhetlevenvanvroegeraandeschreve ZO 14/07 Vlinder- lieveheersbeestjes wandeling ParkingGalgenbos 14u00 NatuurpuntPoperingeVleteren Observeerdagvlinders,lieveheersbeestjesenkevertjes Gasthuisstraat,Elverdinge 17u00 e1,GratisledenNatuurpunt ZO 14/07 Landschapswandeling Beveren-aan-de-IJzer kerkBeveren-a-d-IJzer 14u30 StichtingMargueriteYourcenar Wandeling e2,GratisledenSMY

ZA 20/07 Grensverhalen… Over de grens TeLande,Galgestraat14,Langemark 19u00 ErfgoedcelCO7e.a. Nademaaltijdnemendevertellersonsmeenaarhetlevenvanvroegeraande‘schreve’ e20,inschrijven!

VRIJ 26/07 Zomeravondwandeling SpeelpleinstadsparkPoperinge 19u00 NatuurpuntPoperingeVleteren VolgdePoperingevaart,VleterbeekenBommelaersbeek AchterkantjeugdcentrumDeKouter e1,GratisledenNatuurpunt

AUGUSTUS ZA 10/08 Wat is Land-art? Vaartstraat7,Zillebeke 10u30 BCDePalingbeek

Maakkennismet“land-art” 12u30

ZA 10/08 Land-art – creatief in de natuur(ookop18/08) Vaartstraat7,Zillebeke 13u30 BCDePalingbeek Laatjeinspirerendoordeomgeving 16u30 Inschrijven!

ZO 11/08 Amfibieën en reptielen: “Ha, ha, hagedis!” KomensewegbijOudeVaart 14u00 BCDePalingbeek Speurjemeenaardehagedis? Gratis ZO 11/08 Landschapswandeling Westouter kerkWestouter 14u30 StichtingMargueriteYourcenar Wandeling e2,GratisledenSMY

ZO 18/08 Demonstratie slingeren van najaarshoning MilieuboerderijdePalingbeek 14u00 VeltWestlandenVeltIJzervallei Hoejeontzegeltenslingert...endevingersaflikt! Vaartstraat7,Zillebeke

WOE 21/08 Avondwandeling Kemmel kerkKemmel 17u30 StichtingMargueriteYourcenar Wandeling Gratis

ZA 24/08 Rando zonder grenzen (ook op 25/08) Vaarstraat7,Zillebeke GroteRoutepaden DomeindePalingbeekiseenkruispuntvanenkeleGR-paden

ZO 25/08 Vertelfestival KLAPZ! Over grenzen domeinFedasilPoelkapelle 14u00 Klapz,www.klapz.be Vertelevenementen Stadensteenweg68 GratisSEPTEMBER ZO 08/09 Landschapswandeling Katsberg centrumGrimminck 14u30 StichtingMargueriteYourcenar Wandeling abdijKatsberg e2,GratisledenSMY

DO 19/09 Start cursus “Natuur In-zicht”(alledataopdewebsite!) CCGhybe,Poperinge NatuurpuntPoperingeVleteren Zoekjeechtenatuurbeleving?Vergrootjebasiskennisovernatuur e60voordehelereeks,inschrijven!

Natuurpunt WestlandRudyClaeysnatuurpuntwestland@telenet.be

Natuurpunt Poperinge Vleterenww.natuurpunt-poperinge-vleteren.be

Natuurpunt De Bron051545244Sofie.butaye@natuurpunt.be,www.debron.be

Grote Routepadenwww.groteroutepaden.bewest-vlaanderen@groteroutepaden.be

CO7057239312erfgoedcel@co7.bewww.erfgoedcelco7.bewww.erfgoeddag.be

Muziekcentrum DranouterDikkebusstraat234,8951Dranouter057446933info@dranoutercentrum.bewww.muziekcentrumdranouter.be

Onze HeulebeekElsDeprez0499398780Els.deprez@telenet.bewww.heulebeek.be

Meer informatie over de activiteiten op www.rlwh.be

50 jaar domeinen!Een halve eeuw geleden kocht de Provincie West-Vlaanderen haar eerste groendomein in het Tillegembos te Brugge.

Vandaag zijn het er achttien, goed voor 1536 haheerlijk provinciaal domeingevoel! Daartoe behoren ook De Palingbeek en De Kemmelberg, ontwikkeld tot belevingsvolle natuurterreinen in onze regio.

40 jaar Palingbeek!Vier decennia geleden zette de Palingbeek voor het eerst haar deuren open. Met haar 250 ha is dit domein gegroeid tot het grootste West-Vlaams provinciedomein. 100/150 jaar Oude Vaart!Landschappelijk erfgoed met een bewogen geschiedenis: 150 jaar geleden kwam het start-schot voor de aanleg van een waterweg tussen Komen en Ieper. Die doorsteek van 18 km leek op papier een haalbare kaart. Vier pogingen en 50 jaar later eindigde deze droom met de instorting van de Sint-Elooibrug. Vandaag ligt deze mislukking aan de basis van unieke natte natuur over de taalgrens heen! ‘300 jaar grens’

is ook hier niet veraf…

Redenen genoeg om heden het verleden niet te vergeten…

> Van 1 juni tot 31 okt.: ‘Bakens 100/150 jaar Oude Vaart’ Via weg-wijzers en fietsknooppunten verken je op eigen tempo het traject tussen Komen en Ieper. Onderweg kun je even op adem komen bij de infodoeken. Bovendien worden in het domein historische foto’s op hun plaats gezet. Bakens om even bij stil te staan…> Zon. 9 juni om 14u00: ‘Fietsen van Ieper naar Komen’ Iemand neemt je mee en legt de puzzelstukken uit van een fascinerend verhaal. Inschrijven via bezoekerscentrum Palingbeek.> Zon. 23 juni (cafetaria) en zon. 25 aug. (Hill 60) om 14u00: ‘Verjaarwandelingen in de Palingbeek’ Naast het relaas van de Oude Vaart en de stille aanwezigheid van Wereldoorlog I wijst de gids je op de bijzondere natuurwaarden. Afsluiten doen we met een feestelijk toetje.> 1 juli tot 18 augustus: ’50 jaar in a box’ Voor een beeld van de West-Vlaamse provinciedomeinen moet je nabij het bezoekerscen-trum Palingbeek de container in!> Don. 15 aug. om 9u00: ‘Wandelen van Komen naar Ieper’ Stapsgewijs wordt in rechte lijn een ogenschijnlijk rustige groene sluier opgelicht. 16 km verder ligt het station van Ieper. Inschrijven via bezoekerscentrum Palingbeek.> Zon. 8 sept. van 13u30 tot 18u00: ‘Open Vaart- en Monumentendag‘ Een dag voor jong en oud met heel wat randanimatie, activiteiten en info-standen… Welkom op het domeinfeest van het jaar!

Feest in de provinciedomeinen

16

Zaterdag 6 april Déjeuner sur l’herbe - Landschapstekenen op de KemmelbergWe kijken door de bril van de kunstenaar naar het landschap van de Scherpenberg en Kemmelberg. We maken kennis met de belangrijkste aandachtspunten bij het maken van landschaps-tekeningen. Hierin worden we begeleid door Bernard Sercu, docent aan de academie van Ieper. Breng je picknick mee. Om 12u00 picknicken we met een fantastisch zicht.> Tijdstip: om 11u00 en 13u00 zijn de workshops - doorlopend is er de kans om creatief aan de slag te gaan> Waar: Scherpenberg, Loker, kant ‘Klein Zwitserland’> Deelname: gratis maar inschrijven is noodzakelijk> Inschrijven: frederik.depreter@rlwh.be – 057 23 08 58> Organisatie: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels en Gemeente Heuvelland

Zaterdag 27 april van 14u00 tot 16u00 Landschapswandeling op en rond de KemmelbergOntdek rechtstreeks en onrechtstreeks hoe de ondergrond van de Kemmelberg is opgebouwd. Hoe bepaalt die ondergrond bijna het volledige landschap van vandaag? Wat is de kwaliteit van de landschappen? Leer een mening vormen door verschil-lende brillen op te zetten. We hebben ook oog voor de natuur, want die laat zich in deze periode al van haar mooie kant zien.> Gids: Frederik Depreter (medewerker RLWH) > Waar: kiosk op de Dries in Kemmel> Praktisch: gratis - voorzie laarzen of goed schoeisel en eventueel regenkledij> Org./info: RLWH, 057 23 08 58

Maandag 20 mei doorlopend van 14u00 tot 17u00 Het Zoetebos Ieder jaar serveren we een waaier aan leuke activiteiten voor gezinnen met kinderen die vooral/ook de zoete kant van het bos willen ontdekken.> Waar: Warandepark, Bergstraat in Kemmel > Praktisch: Alle activiteiten zijn gratis> Org./info: RLWH ism Gemeente Heuvelland

Woensdag 22 mei om 19u30 Avondwandeling in de GasthuisbossenDeze wandeling rond Zillebeke legt de focus op bosbeheer en natuurontwikkeling in de Gasthuisbossen (Zwarteleenbos, Groenenburgbos, Zandvoordebos). De wandeltocht start in een natuurbos, gaat verder door een populair wandelbos en ein-digt, via een zone met nieuwe aanplantingen, in een bos waar alle aandacht gaat naar het beheer van een groot heideperceel. Een leerrijk en gevarieerd traject, boordevol verrassingen, in het mooiste jaarseizoen!> Waar: het informatie- en startbord van de Gasthuisbossen- wandeling (bij het Zwarteleenbos) langs de Wervikstraat in Zillebeke (gps: Wervikstraat 202). Parking langs de Wervikstraat nabij het voetbalplein of in de doodlopende zijstraat van de Zwarteleenstraat (overzijde van het infobord)> Praktisch: afstand 6 km - duur ongeveer 2 uur, stevige wandelschoenen aangeraden, vergeet de verrekijker niet!> Org./info: RLWH i.s.m. Milieueducatieve dienst Ieper

Zondag 26 mei doorlopend van 14u00 tot 17u00Dag van het Park Zoals steeds op de laatste zondag van mei en dit keer onder het motto ‘Investeer in groen, winst verzekerd!’. Het Agentschap voor Natuur en Bos bracht in een wetenschappe-lijk rapport alle voordelen van groen in kaart en de oogst is indrukwekkend. Groen maakt ons gezonder, gelukkiger, rijker en zelfs socialer. De volledige resultaten van de studie worden bekend gemaakt op de Dag van het Park. Wij hopen in de eerste plaats op zon en groen voor een hoop inspirerende en sportieve activiteiten.> Waar: Frimoutpark – centrum Poperinge> Praktisch: Alle activiteiten zijn gratis!> Org./info: RLWH i.s.m. stad Poperinge

Zondag 26 mei, doorlopend van 13u00 tot 18u00 IJzervallei op z’n ZondagsHet nieuwe grensoverschrijdende wandelnetwerk IJzervallei opent voor het grote publiek: 127 knooppunten verbinden de authen-tieke Westhoekdorpjes verscholen in de IJzervallei. Op dit grote wandelevent kaderen we mooie plekjes letterlijk in:- Lo is the place to be voor lekkerbekken met een streekproduc- tenmarkt en een zondags boottochtje op de Lovaart. (6 km)- Stavele combineert erfgoed met natuur voor dappere stappers. Een bos vol geheimen en bootoversteek! (7 of 14 km, vanaf 10u)- Roesbrugge verwelkomt avonturiers! Waan jezelf een smokkelaar en zoek je smokkelwaar via GPS-coördinaten of met de kajak. (7 km). - West-Vleteren tovert zijn wandelwegen om tot een kidsparcours voor gezinnen met jonge kinderen. Probeer het blote-voetenpad! (5 km).> Praktisch: gratis, kaart wandelnetwerk te koop aan voordeeltarief.> Info: vanaf 1 mei op www.rlijp.be, 051 54 59 62, nele@rlijp.be.> Org.: RLIJP, RLWH, Westtoer, gemeenten Alveringem, Poperinge, Lo-Reninge en Vleteren, Pasar, e.a.

Zaterdag 22 juni van 14u00 tot 17u00 Kemmel aan het commandoBronbosjes, boomgaarden, wijngaarden, wildakkertjes en weilanden, het provinciedomein Kemmelberg kent het allemaal. Schitterende landschapszichten dus, maar ook indrukwekkende getuigen van de Eerste Wereldoorlog. Sinds de eerste aankoop door de provincie in 1995 evolueerde alles vrij snel. Veldwegen werden heropend, aanplantingen volgden en onverharde wandelpaden, brugjes en knuppelpaden maakten het gebied voor iedereen toegankelijk. Kom in het kader van 50 jaar provinciedomeinen genieten van een wandeling met vertellers rond erg uiteenlopende thema’s op speciaal daarvoor uitgekozen punten. In het Warandepark kan je het overzicht van alle provinciedomeinen bewonderen,wijn proeven, een hapje eten en genieten van live muziek.> Waar: Warandepark in Kemmel> Org./info: RLWH en Provinciale Groendienst i.s.m. gemeente Heuvelland

Kalender rlwh

17

Dinsdag 2 april van 9u30 tot 16u | Overleven in zoet waterDikkopjes en kikkervisjes, verliezen die hun staart? Padden en kikkers dragen alvast geen staart meer! Salamanders wel. Alle drie duiken ze het water in tijdens het voorplantingsseizoen. Heb je hun eieren in slierten in het water gezien? Het lijkt wel een poel vol met glinste-ringen. Laat zoveel mogelijk kikkers in je eigen poel overleven! Kunnen we alle dieren in de poel op een creatieve manier tot leven wekken?> Prijs: e8 - Voor kinderen van 8 tot 12 jaar> Waar: CTJ De Lork, Kattekerkhofstraat 2 in Kemmel> Inschrijven: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels, 057 23 08 58

Woensdag 3 april | (K)eitoffe Pasen! De paasvakantie is lekker genieten. We kokkerellen er op los en ver-sieren beestige cupcakes. We maken een nestje voor eitjes en maken een eiermutsje. En wie weet komt de paashaas langs!> Prijs: e5 (paasstukje inbegrepen) inschrijven!> Wie: Voor kinderen van 9 tot 12 jaar.

Dinsdag 9 april van 9u30 tot 16u | Beestje verliefdHoor je dat zachte geknor? Het zijn de verliefde mannetjespadden die kwaken. Zag jij deze beestjes ook al? Help jij ze in hun trektocht? Tot slot knutselen we de dieren ook tot leven!> Prijs: e8 - Voor kinderen van 5 tot 8 jaar> Waar: CJT De Lork, Kattekerkhofstraat 2 in Kemmel> Inschrijven: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels, 057 23 08 58

Zaterdag 20 april om 14u | Wandeling in CanadabossenZoek lieveheersbeestjes, vlinders, waterjuffers,…> Prijs: Gratis - voor kinderen van 7 tot 12 jaar> Waar: Jagershof, Bankelindeweg 58 te Poperinge> Org.: JNM Westland, 0486 88 91 45, margauxboeraeve@gmail.com

Zaterdag 25 mei om 14u | Dag van het LieveheersbeestjeGa mee met de twee lieveheersbeestjes Pimpa en Poen!> Prijs: e5, Gratis leden JNM - voor kinderen van 7 tot 12 jaar> Waar: Muziekcentrum Dranouter> Org.: JNM Westland, 0486 88 91 45, margauxboeraeve@gmail.com

Woensdag 3 juli en 28 augustus tot 16u | De boer op We helpen met de klussen op de boerderij. We steken de handen uit de mouwen! Trek alvast je laarzen aan.> Prijs: e3 - Voor kinderen van 6 tot 12 jaar.

Woensdag 10 juli | Handpop van vlas en wolWe maken vrolijke kledij met knopen, lapjes stof en vilt. De handpop krijgt een leuk kapsel. Bloemen en verfplanten zijn ook van de partij. Wie maakt de mooiste tuinprins of –prinses?> Prijs: e5 - Voor kinderen van 9 tot 12 jaar

Woensdag 17 juli | Op stap in het ToverbosFee Hupsakee geeft ons toverkracht. We toveren er op los… in het bos en ontdekken heel wat dieren. Tover jij mee?> Prijs: e3 - Voor kinderen van 5 tot 8 jaar

Woensdag 24 juli | Mini-moestuin Mini-moestuinbakje om mee te nemen. We tove-

ren een houten kistje om tot een mini-moestuin. Met restjes verf maken we onze groentebak aan-

trekkelijk. Nog wat aarde, plantjes en wat zaadjes en onze mini-tuin is klaar. Met wat geduld, af en toe wat water en vooral veel zon smul je straks van jouw zelf gekweekte groentjes!> Prijs: e5 - Voor kinderen van 9 tot 12 jaar

Woensdag 31 juli | Bosbouwers gezocht! Het bos is onze speelplek waar we bouwen aan een waar kampen-dorp. Wie zingt het kamplied?> Prijs: e3 - Voor kinderen van 9 tot 12 jaar

Woensdag 7 augustus | Zoem zoem, de geheime kofferEven worden we bijtjes en zoemen er op los. Samen vormen we één grote kolonie. Wie wordt de bijenkoningin en wie de darren, werksters of verzorgsters? We proeven van de honing en een heerlijk zoet verhaal. Zorg dat je er bij bent!> Prijs: e3 - Voor kinderen van 5 tot 8 jaar

Woensdag 14 augustus | In het spoor van Robin Wood Heb jij zin in avontuur? Dan is dit iets voor jou! We trekken van plek naar plek en bosspelen dagen ons uit. Wie durft er bij te zijn?> Prijs: e3 - Voor kinderen van 9 tot 12 jaar

Woensdag 21 augustus | Kunstige kids We zijn creatief in het bos en maken een reuze kunstwerk met natuurlijke materialen. Je hoeft geen kunstenaar te zijn om deel te nemen. Alle helpende handen zijn welkom! > Prijs: e3 - Voor kinderen van 9 tot 12 jaar

Donderdag en vrijdag 22 en 23 augustus | Volti in WestouterTwee dagen lang ontmoet onze vriendin bewoners uit het bos. Ze vraagt onze hulp om vrienden te maken en hun gewoontes te leren kennen. Kunnen we haar helpen terug te keren naar huis? Daarvoor is heel wat energie nodig. We gebruiken onze eigen kracht, zon en wind. Ravotten en op ontdekking gaan!> Prijs: e40, leden Natuurpunt e30 - Voor kinderen van 8 tot 10 jaar> Waar : boerderij Sulferberg te Westouter > Inschrijven: De Bron vzw, 051 54 52 44 of info@debron.be> Org.: Natuurpunt De Bron vzw, en RLWH

Kalender kids

18

Alle activiteiten vinden plaats van 13u30 tot 16u30 in BC De Palingbeek, tenzij anders vermeld.

Info en inschrijven tot 1 week vóór de activiteit in Bezoekerscentrum De Palingbeek, Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke-Ieper - bc.palinbeek@west-vlaanderen.be 057 23 08 40, tenzij anders vermeld.

19

Kleur de coverZet je kinderen aan het kleuren! Kleur de tekening op pagina 19. De mooiste kleurprent wordt de cover van de landschapskrant dit najaar! Stuur ons jouw inzending voor 30 april naar RLWH vzw,Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke of scan de tekening in en stuur via mail naar info@rlwh.be. Vermeld je naam, contactgegevens en de leeftijd van de tekenaar. Wij brengen de winnaar persoonlijk op de hoogte.

Je kan de tekening ook op de website www.rlwh.be downloaden.

naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

e-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jaar

wedstrijd

5

3

4

2

1

1 > 16 september 2012 - Speurtocht Polygoonbos, ZonnebekeEen prikkelactie om alle kinderen aan het speuren te zetten!

2 > 21 oktober 2012 - Speurtocht Helleketelbos, PoperingeDe lancering van onze nieuwste zoektocht bracht veel volk op de been!

3 > 20 oktober 2012 - Nacht van de Duisternis, VleterenAlle lichten doofden voor een nachtelijke wandeling langs de IJzer.

4 > 28 oktober 2012 - Stadswandeling, IeperDeelnemers leerden alles over milieu en gezondheid in de stad.

5 > 30 september 2012 - 100 jaar Hellegatbos, Heuvelland100-den mensen vierden mee op de Rodeberg.