lecture 1. Klasiki. Plantzos

[IA12] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Β’

Αρχαιολογία των κλασικών και ελληνιστικών

χρόνων (480 π.Χ. - 1ος αι. π.Χ.).

Δημήτρης Πλάντζος

Τι είναι Aρχαιολογία;

Η επιστήμη της αρχαιολογίας:

Ασχολείται με την περισυλλογή, την καταγραφή, την ανάλυση και την ταξινόμηση των υλικών καταλοίπων του παρελθόντος (αρχαιολογικού υλικού / αρχαιολογικών μαρτυριών)

Μέσω της συστηματικής ανάλυσης και ερμηνείας των αρχαιολογικών μαρτυριών, επιχειρεί τη μελέτη των κοινωνιών του παρελθόντος και του πολιτισμικού τους περιβάλλοντος

Τι είναι Κλασική Aρχαιολογία;

Κλασική Αρχαιολογία είναι:

Ο κλάδος της αρχαιολογίας που μελετά τα υλικά κατάλοιπα του ελληνορωμαϊκού («κλασικού») πολιτισμού

Επομένως, η Κλασική Αρχαιολογία ανήκει και στις Κλασικές Σπουδές, μαζί με την Κλασική Φιλολογία, την Κλασική («Αρχαία») Ιστορία κλπ.

Ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός:

Ονομάστηκε «κλασικός» ήδη στην αρχαιότητα, γιατί αποτελούσε «κλασικό» (δηλ. θετικό) πρότυπο διαχρονικών, πανανθρώπινων αξιών

Αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και σημείο αναφοράς για τον δυτικό πολιτισμό της νεωτερικότητας (από την Αναγέννηση έως τις μέρες μας)

Οι Κλασικές Σπουδές είναι:

Ο κλάδος των επιστημών του ανθρώπου που ασχολείται με τη φιλολογική, ιστορική και αρχαιολογική έρευνα της αρχαίας Ελλάδας και Ρώμης («Κλασική Αρχαιότητα»)

Ο όρος «Κλασική Αρχαιότητα» αναφέρεται στον αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό πολιτισμό που κυριάρχησε στη Μεσόγειο από το 1100 π.Χ. έως το 400 μ.Χ.

Κλασικές Σπουδές

Κλασική Φιλολογία

Κλασική Ιστορία

Κλασική Αρχαιολογία

Φυσικό περιβάλλον

Δομημένο Περιβάλλον

Τεχνολογία Τέχνη


Φυσικό Περιβάλλον


Τεχνολογία

Τέχνη





Τέχνη





Τέχνη





Τέχνη

Τέχνη

Κοινωνία Ιδέες

Αρχαιοελληνικός πολιτισμός:

Πολιτισμός

Κοινωνία

Πολιτική

Θρησκεία

Έθιμα

Ιδέες

Φιλοσοφία


Ψυχαγωγία

Τέχνη

Αρχιτεκτονική

Γλυπτική

Κεραμική

Ζωγραφική

Μεταλλοτεχνία

Ειδωλοπλαστική

Μικροτεχνία

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ:

Δ. Πλάντζος, Ελληνική τέχνη και αρχαιολογία (1100-30 π.Χ.). Καπόν: Αθήνα, 2011.

T. Hölscher, Κλασική Αρχαιολογία. Βασικές Γνώσεις. University Studio Press: 2005.

Δ. Πλάντζος, Ελληνική τέχνη και αρχαιολογία (1100-30 π.Χ.). Καπόν: Αθήνα, 2011. Κεφάλαια: 1 και 4-5. Επίσης, κεφ. 3: σελ. 73—79 και 84-85.

ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

J. Boardman, Greek Art. Thames & Hudson: Λονδίνο και Νέα Υόρκη, 19964.

T.J. Smith & D. Plantzos, A Companion to Greek Art. Wiley-Blackwell: Οξφόρδη, 2012.

M. Robertson, A History of Greek Art. Cambridge University Press: Κέμπριτζ, 1975.

W.R. Biers, The Archaeology of Greece. Cornell University Press: Λονδίνο, 19962.

S.E. Alcock & R. Osborne, Classical Archaeology. Blackwell: Οξφόρδη, 2007.

J. Whitley, The Archaeology of Ancient Greece. Cambridge University Press: Κέμπριτζ, 2001.

M. Beard & J. Henderson, Classical Art. From Greece to Rome. Oxford University Press: Οξφόρδη, 2001.

Η κλασική αρχαιολογία στον παγκόσμιο ιστό:

Classical Art Research Centre, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης:

http://www.beazley.ox.ac.uk/index.htm

(βάσεις δεδομένων, βιβλιογραφικοί κατάλογοι, εικόνες)

Perseus Digital Library, Πανεπιστήμιο Tufts Η.Π.Α.:

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/

(κείμενα ελληνικής και λατινικής γραμματείας, αρχαιολογικοί χώροι)

Zenon, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο:

http://opac.dainst.org/

(βιβλιογραφικός κατάλογος)

Stoa, Πανεπιστήμιο Κεντάκι Η.Π.Α.:

www.stoa.org

(εικόνες, κείμενα)

Οδυσσεύς, Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού:

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh30.jsp

(ελληνικοί αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία)




























http://opac.dainst.org/

http://www.stoa.org/





http://odysseus.culture.gr/h/3/gh30.jsp

http://www.lib.uoa.gr/

http://eclass.uoa.gr/courses/ARCH410/

Η κλασική αρχαιολογία:

Κληρονομεί την ευρωπαϊκή παράδοση του αρχαιοδιφισμού

Υιοθετεί την πεποίθηση ότι ο κλασικός πολιτισμός αποτελεί πνευματικό και εκπαιδευτικό πρότυπο

Δέχεται τις επιρροές του ευρωπαϊκού περιηγητισμού και συλλεκτισμού

Συνδυάζει την κλασικιστική παράδοση με νεωτερική επιστημονική μεθοδολογία

Ο κλασικός πολιτισμός σήμερα:

Αποτελεί πνευματικό και πολιτιστικό σημείο αναφοράς για τον δυτικό κόσμο

Αποτελεί αντικείμενο πολιτικής ή κοινωνικής χρήσης (και κατάχρησης)

Για την Ελλάδα, αποτελεί συνισταμένη εθνικής και πολιτισμικής ταυτότητας

Αρχαία ελληνική τέχνη (1100-31 π.Χ.)


Ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας



Αφηγηματικός χαρακτήρας




Κοινωνική λειτουργία





– Λατρευτική






– Τελετουργική







– Πολιτική








– Χρηστική








– Χρηστική

Τι είναι εικονογραφία;

Τι είναι εικονογραφία;

Το σύνολο των απεικονίσεων που φέρουν τα μνημεία και κάθε είδους υλικά κατάλοιπα μιας πολιτισμικής ομάδας.

Οι απεικονίσεις αυτές μπορεί να είναι εικονιστικές παραστάσεις, να αποδίδουν δηλαδή αναγνωρίσιμες μορφές ή συνθέσεις αφηγηματικού χαρακτήρα, ή ανεικονικές, δηλαδή απλά σχήματα αφαιρετικού χαρακτήρα.

Τι είναι τεχνοτροπία;

Τι είναι τεχνοτροπία;

Το σύνολο των ιδιαίτερων τεχνικών και υφολογικών στοιχείων, συχνά ιδιοσυγκρασιακού χαρακτήρα, που διαφοροποιούν ένα έργο τέχνης από έργα άλλων πολιτισμών, περιόδων ή εργαστηρίων. Στην κλασική αρχαιολογία η τεχνοτροπία χρησιμοποιείται συχνά για την χρονολόγηση και ερμηνεία των έργων που καλείται να μελετήσει.

Οι περίοδοι της αρχαίας ελληνικής τέχνης:

Εποχή του Χαλκού (3200-1100 π.Χ.)

Υπομυκηναϊκή εποχή (1100-1050 π.Χ.)

Πρωτογεωμετρική εποχή (1050-900 π.Χ.)

Γεωμετρική εποχή (900-700 π.Χ.)

Αρχαϊκή εποχή (700-480 π.Χ.)

Κλασική εποχή (480-336 π.Χ.)

Ελληνιστική εποχή (336-31 π.Χ.)

Documents

lecture 1. Klasiki. Plantzos