23
NGV afdeling Land van Cuijk en Ravenstein (van Ravenstein tot Kessel-L.) Onze bijeenkomsten Verenigingsnieuws en cursusaanbod Eerste gastartikel BHIC 'Amerika, America' - deel 4 Afdeling goes Facebook en nog veel meer ... augustus 2013 (64) Jaargang 22

LVCR_2013_64

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Mededelingenblad augustus 2013 (jaargang 22, nummer 64)

Citation preview

Page 1: LVCR_2013_64

NGV afdeling

Land van Cuijk en Ravenstein (van Ravenstein tot Kessel-L.)

Onze bijeenkomsten

Verenigingsnieuws en cursusaanbod

Eerste gastartikel BHIC

'Amerika, America' - deel 4

Afdeling goes Facebook

en nog veel meer ...

augustus 2013 (64) Jaargang 22

Page 2: LVCR_2013_64

Land van Cuijk en Ravenstein

Opgericht 11 december 1978

actieve afdeling van de Nederlandse Genealogische

Vereniging

op de grens van Oost-Brabant en Noord-Limburg

_______________________________________

http://landvancuijkenravenstein.ngv.nl

https://www.facebook.com/NGV.LvC

http://twitter.com/NGV_LVC

Voorzitter

Secretaris / CALS / AIS

Penningmeester / Knipseldienst

Vice-voorzitter /plv. afdelingsafgevaardigde

Redactie / Website / Twitter / Facebook

PR

Lid

Afdelingsafgevaardigde

Afdelingsbibliotheek

Cor Verberk (0485 - 382622)

Van Steenhuijsstraat 65, 5841 AG Oploo

E-mail: [email protected]

Piet Huvenaars (0486 - 451740)

Korte Dijk 5, 5411 BH Zeeland

E-mail: [email protected]

Henk Gruijtrooij (0486 - 462313)

Europaplein 19, 5374 BM Schaijk

Maurice Roefs (0486 - 473254)

Johan Graaf van Hornestraat 1, 5361 KX Grave

E-mail: [email protected]

Toos van den Berg - van Sambeek (0485 - 381996)

Van Hoevelwijckstraat 10, 5841 BZ Oploo

E-mail: [email protected]

Maria Smits - Rutten (0486 - 471126)

Schuttersweg 10, 5438 AH Gassel

Arno Coopmans (0486 - 473368)

Burgemeester Raijmakerslaan 156, 5361 KJ Grave

E-mail: [email protected]

Familie Wintjens - Kerkhoff (0485 - 512485)

Nijmeegseweg 32, 6591 CH Gennep

Het volgende mededelingenblad verschijnt

november 2013.

Kopij is van harte welkom via e-mail

[email protected]

Inzenden vóór 1 oktober 2013

Page 3: LVCR_2013_64

Van het bestuur De zomervakantie zit er voor de meesten zo goed als op. Het bestuur hoopt dat u – wel

of niet weggeweest, weer of geen weer – er met een goed gevoel op mag terugzien.

Na het vertrek van Wim Jaegers is het bestuur op zoek gegaan naar kandidaten om de

vacante zetel in het bestuur op te nemen. We zijn daarin geslaagd! In de najaars-

vergadering van 10 oktober a.s. wordt Silvia Daamen-van Haare uit Mill aan u voor-

gesteld als nieuw bestuurslid. Silvia wacht overigens niet tot dat formele moment, zij

zal de komende tijd al volop meedoen in het bestuur om ‘ons clubje’ goed te laten

draaien. Maar dat zult u waarschijnlijk niet erg vinden…

De zomereditie van het mededelingenblad is traditiegetrouw ook weer het

programmaboekje met de afdelingsactiviteiten tot en met november. Het bestuur

hoopt u met enige regelmaat te mogen begroeten. Want genealogie is vooral een

sociaal gebeuren, het gaat over mensen, door mensen en met mensen.

Van de redactie Net als vorig jaar zit ik ruim voor de

zomervakantie achter de pc om het

mededelingenblad voor u gereed te

krijgen. Het is alweer de achtste editie

waarvoor ik verantwoordelijkheid mag

dragen.

Op landelijk niveau wordt een discussie

gevoerd of het - in mijn eigen woorden -

nog wel van deze tijd is om een

afdelingsblad uit te geven. Natuurlijk,

digitaal kan er heel veel. Als afdeling

doen we immers ook aan Twitter en

sinds kort - als enige afdeling? - ook aan

Facebook (zie pagina 15).

Maar hoe krachtig de digitale ont-

wikkeling ook mag zijn, een vereniging

als de onze - die zich met genealogie en

dus met mensen bezighoudt - moet

ervoor waken dat onze hobby niet te

veel verzakelijkt.

Een boekje als dit lees je (dat hoop ik in

ieder geval als redacteur), leg je weg en

blader je later nog eens door. Waarom

zou de Gens Nostra sinds een aantal

maanden anders de uitstraling van een

magazine gekregen?

Dus voorlopig hoop ik nog even voor u

te mogen blijven werken aan een serie

afdelingsbladen. In dat verband doet

het me deugd om te kunnen vertellen

dat Marilou Nilissen van het BHIC-Grave

bereid is om een geregelde bijdrage aan

het afdelingsblad te leveren. U vindt

haar eerste bijdrage over bastaards en

boeven op pagina 8.

Ik sluit af met een aankondiging, een

wens en een oproep.

Aankondiging: in het volgende nummer

(november 2013) wordt gestart met

'Het portret van ...'. Als u een oude

portretfoto heeft die u wilt aanmelden,

leest u dan snel verder op pagina 20.

Wens: dat deze editie in goede

genealogische aarde mag vallen.

Oproep: heeft u kopij? Zend het mij!

Maurice Roefs

Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 1

Page 4: LVCR_2013_64

Onze bijeenkomsten (aanvang om 20.00 uur)

Donderdag 19 september 2013:

contactavond met kaartenbakken

Traditionele start van het seizoen. Deze

avond zijn alle kaartenbakken van Wim

Jaegers er weer met gezinskaartjes

(dopen en trouwen) van parochies vanaf

ca. 1650; de contactdienst is aanwezig;

digitale bestanden van burgerlijke stand

van diverse gemeenten; klapper-

bestanden van veel Noord-Limburgse

plaatsen; dopen en trouwen van Venray

1600-1798 (digitaal).

Restaurant d'n Brabander, Ripseweg 2,

5424 SM Elsendorp (nabij Texacotank-

station); telefoon 0492-352355.

Donderdag 10 oktober 2013:

lezing archivalia in de stad Grave en het

Land van Cuijk

Een lezing verzorgd door Leny van

Lieshout. U wordt door haar mee-

genomen op een ontdekkingstocht in de

archieven van de stad Grave en het Land

van Cuijk. Ontdek hoe genealogische

informatie bereikbaar is, die nergens

anders gevonden kan worden. Meer

informatie over deze lezing vindt u in het

aparte artikel op pagina 3.

De lezing wordt voorafgegaan door de

statutair verplichte najaarsvergadering

waarin de begroting 2014 dient te

worden vastgesteld. De vergaderstukken

ontvangt u bij binnenkomst.

Graafs Museum, St.-Elisabethstraat 10a,

5361 HK Grave, telefoon 0486-475948

(www.graafsmuseum.nl)

Donderdag 7 november 2013:

avond voor nieuwe leden

Deze avond is exclusief voor de leden die

het afgelopen jaar lid zijn geworden. Zij

krijgen daartoe een persoonlijke uit-

nodiging van het bestuur. Doel is om te

horen waarom mensen lid zijn geworden,

wat hun verwachtingen zijn bij het lid-

maatschap. Uiteraard zal ook uitgelegd

worden hoe de afdeling werkt en wat de

nieuwe leden van het bestuur en de

afdeling mogen verwachten.

Café-zaal ’t Lagerhuis, Beerseweg 9,

5451 NR Mill, telefoon 0485-470737.

Dinsdag 26 november 2013:

lezing bidprentjes en begraafcultuur

Op deze avond zal Cor Verberk vertellen

over het ontstaan en gebruik van bid-

prentjes. Dit was vroeger niet voor elke

overledene van toepassing, maar werd

vanaf midden 19e eeuw steeds meer

algemeen gebruik.

Gedachtenisprentjes vormen vaak een

aanvulling bij stamboomonderzoek. Ze

geven soms extra en verrassende infor-

matie. Veel voorbeelden van prentjes uit

ons afdelingsgebied, vanaf ca. midden

19e eeuw, worden op een groot scherm

gepresenteerd en toegelicht.

Na de pauze wordt een uitleg gegeven

over rituelen rond doodgaan en begra-

ven in de vorige eeuw, eveneens zoals dit

vooral gebruikelijk was in onze regio.

Vanaf het moment dat iemand overleed

tot en met het moment dat er wel/geen

grafsteen geplaatst werd, komt uit-

gebreid aan de orde. Verder zullen een

aantal bijzondere grafstenen getoond

worden op diverse kerkhoven in onze

regio.

Hotel 't Vertrek, Stationsweg 12, 5831

CR Boxmeer, telefoon 0485-577017.

2 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

Page 5: LVCR_2013_64

Eerste ervaringen

genealogisch spreekuur Onze afdeling houdt, in samenwerking

met het BHIC, sinds mei 2013 een

genealogisch spreekuur. Dat gebeurt op

iedere eerste woensdag van de maand

van 13.00-16.00 uur.

Iedereen is dan van harte welkom op de

locatie van het BHIC in Grave met vragen

op stamboomgebied. Iedereen, zowel

NGV-leden als niet-leden, beginners en

ervaren onderzoekers met vastlopers.

Tot nu toe wordt er nog maar weinig

gebruik van deze service. Wel zijn er

mensen die (te) ver weg wonen en dan

per e-mail of telefoon hun vragen

voorleggen. Maar voor die vragen is het

spreekuur niet ingericht. Zulke vragen

kunnen altijd worden gesteld aan het

secretariaat van de afdeling. Die hoeven

niet te wachten tot de eerste woensdag.

Wij gaan tijdens het spreekuur het

onderzoek niet van u overnemen. Wel

proberen we u te helpen met nieuwe

zoekrichtingen, waardoor u zelf de

oplossing van uw probleem kunt vinden.

Hoe concreter de vraag, des te beter zal

het antwoord er op kunnen aansluiten.

Kom eens langs op het spreekuur! Het

BHIC-Grave zorgt voor gratis koffie en

thee.

Voor meer informatie kunt u contact

opnemen met Piet Huvenaars

e-mail: [email protected]

telefoon: 06-44378506.

Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 3

Lezing "Archivalia in de stad Grave en het Land van Cuijk" Leny van Lieshout houdt zich al jaren bezig met archiefonderzoek ten behoeve van

Stichting Graeft Voort en het Graafs Museum. Dat betreft in hoofdzaak uiteraard locale

geschiedenis, meer in het bijzonder die van de stad Grave. Soms is dat rechtstreeks

genealogisch onderzoek, soms is genealogie een nevenproduct. Een voorbeeld van dat

laatste is de serie regesten van transportakten 1641-1810. In dergelijke akten is vaak

belangrijk genealogisch materiaal te vinden dat niet elders bewaard bleef. In haar lezing

zal zij laten zien welke archivalia in Grave en het Land van Cuijk voor dit soort resultaten

van belang zijn; daarnaast zal zij enkele speciale gevallen bespreken die de vrucht zijn van

eigen genealogisch onderzoek, waaronder in elk geval de Graafse families Wier en

Trompet. Genealogie, zo vindt zij, houdt de archieven open en laat de bronnen in leven

blijven. Hoe meer genealogen, des te beter dus. En bovendien: in elke historicus schuilt

een genealoog – en omgekeerd.

Leny van Lieshout (1953) promoveerde in 1992 op de wordingsgeschiedenis van de

encyclopedische dictionaire (1697) van Pierre Bayle. Zij verzorgde de research en de

teksten bij een aantal tentoonstellingen en projecten van Graeft Voort, waaronder de

permanente tentoonstelling, de Canontentoonstelling en de serie geschiedenis van de

Graafse straten.

Deze lezing wordt gehouden op donderdag 10 oktober 2013, zie voor meer informatie

bij de rubriek 'Onze bijeenkomsten' op pagina 2.

Page 6: LVCR_2013_64

Cursusaanbod

Beginnerscursus

Wim Jaegers geeft ook dit jaar de cursus

stamboomonderzoek voor beginners.

De cursus beslaat 9 bijeenkomsten,

telkens op dinsdagavond. De cursus

wordt afgesloten met een gezamenlijk

bezoek op vrijdag 29 november aan het

Brabants Historisch Informatie Centrum

in Den Bosch. Daar kan dan (met

begeleiding) een hele dag een begin

gemaakt worden met eigen onderzoek.

Wilt u ook beginnen of doorgaan met het

zoeken naar uw voorouders of kent u

iemand anders die geïnteresseerd is?

Doe dan mee met deze leerzame en

interessante cursus.

Let op: het minimum aantal deelnemers

is vastgesteld op 10; het maximum op 20

personen. Dus: wie het eerst komt, het

eerst maalt.

Data: dinsdagavonden in de periode 10

september – 12 november 2013

Tijd: 20.00-22.00 uur

Plaats: studiezaal gemeentearchief

Gemert, Ruijschenberghstraat 3

Kosten cursus: € 65,-- (€ 50,--)

Aanmelding telefonisch: 06–30544471 of

via e-mail [email protected].

Vervolgcursus Oud Schrift

In het najaar wordt een vervolgcursus

Oud Schrift gegeven door Simon van

Wetten.

De schrijvers van eeuwen her hadden de

onhebbelijke gewoonte om hun mede-

delingen in raadselachtige bewoordingen

en ook nog eens in hanenpoten aan

papier of perkament toe te vertrouwen.

Veel archieven zijn als schatkisten. Er

liggen nog tal van oude documenten op u

te wachten om gelezen te worden. Het

enige dat nodig is, is de sleutel om de

schatkist geopend te krijgen. Bij deel-

name aan deze cursus leert u opnieuw

lezen en krijgt u de beschikking over de

sleutel. En ontdek zo welke geheimen er

zijn verborgen achter al die vreemde

krullen. Want niets leuker is het wanneer

je zélf de bronnen kunt lezen.

Data: donderdag 10, 24, 31 oktober en 7

en 14 november 2013

Tijd: 19.45-21.45 uur

Plaats: studiezaal gemeentearchief

Gemert, Ruijschenberghstraat 3

Kosten cursus: € 40,-- (€ 30,--)

Aanmelding telefonisch: 0492-364471 of

via e-mail: [email protected].

4 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

Onderstaande cursussen worden aangeboden in samenwerking met de heemkunde-

kring Gemert www.heemkundekringgemert.nl. Indien u lid van die vereniging bent,

geldt het tussen haakjes genoemde gereduceerde tarief.

Bijzonder beroep (1844) Peter Bongaarts, koopman in bloedzuigers, zonder patent, wonend te Beugen, verklaart

ƒ 400,-- schuldig te zijn aan Adrianus Cornelis Snoeck, advocaat en notaris te Cuijk. Als borg

stelt hij zijn onroerende goederen te Beugen. Het betreft een huis, tuinen, bouwland en

dennenbos. Sectie A nrs. 957, 958, 959, 960, 982, 994 en 994a.

Bron: Notariaat Vierlingsbeek, toegangsnummer 7130, inv.nr. 38, notaris Gregorius van

Lelijveld van Cingelshouck (1844) Met dank aan Toos v.d. Berg-v. Sambeek

4 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

Page 7: LVCR_2013_64

Wim Jaegers ontvangt

zilveren NGV-speld

Roelof Vennik (l) feliciteert Wim

Jaegers bij de uitreiking

van de zilveren NGV-speld

Dinsdag 26 februari 2013 is tijdens de

algemene ledenvergadering afscheid

genomen van Wim Jaegers als bestuurs-

lid.

Meer dan dertig jaar is Wim actief

geweest in het bestuur van de afdeling.

De heer Vennik, destijds nog voorzitter

van de landelijke NGV, kwam speciaal

voor deze gelegenheid naar Mill om Wim

de zilveren NGV-speld op te spelden als

blijk van waardering voor Wims werk.

Wim, vanaf deze plaats nogmaals

'hartelijk gefeliciteerd'.

We zijn verheugd dat we toch nog regel-

matig een beroep op je mogen blijven

doen. Daarom is deze onderscheiding

wat ons betreft er een met een dikke

gouden rand!

Het bestuur

Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 5

Een kijkje in het leven

dankzij de cursus Oud

Schrift

Een aanbod waar je als genealoog

misschien niet omheen kunt. Super-

leuk, maar kan ik daar nu al wat mee

als beginneling?!

Toch maar opgegeven bij Simon van

Wetten, en naar de andere kant van

de Midden-Peelweg getogen. Vijf

maandagavonden bij elkaar komen in

Gemert, met een volle klas belang-

stellenden!

Onder leiding van Simon gingen we

aan de slag met kopieën van aktes.

Eerst met aktes van eind 1800, wat

ons allen veel moed gaf. Maar

uiteindelijk gingen we elke les een

stap terug in de tijd!

We werden "in het diepe" van het

Gemerts Archief gegooid! Elke les

kwam ieder aan de beurt om een stuk

tekst te ontcijferen. Menige zweet-

druppel heb ik daar gelaten, en vele

met mij! Met elke week huiswerk om

thuis door te lezen kwam er

duidelijkheid in de teksten.

Wat vooral leuk was aan deze cursus

is dat voorouders een "eigen gezicht"

krijgen; door hun doen en laten, of

soms zelfs door letterlijke zins-

uitspraken! Want een naam vinden is

voor een genealoog al geweldig, maar

een kijkje in het leven van die persoon

is het allermooist!!

Silvia Daamen-van Haare

Page 8: LVCR_2013_64

Oorkonde voor trouwe leden De Nederlandse Genealogische Vereni-

ging is de grootste vereniging in haar

soort in Nederland. De vereniging draait

volledig op vrijwilligers die bereid zijn de

nodige tijd en energie te steken in tal van

activiteiten, landelijk, regionaal of lokaal.

Maar ook 'gewone leden' zijn waardevol

en dienen gekoesterd te worden, want

zonder leden geen vereniging. Voor al

die gewone leden, die de vereniging al

héél lang (onder)steunen via hun lid-

maatschap, is er een eerbetoon in de

vorm van een oorkonde.

De afgelopen maanden zijn binnen de

afdeling Land van Cuijk en Ravenstein op

deze wijze de volgende personen in het

zonnetje gezet:

• de heren A.J. Coopmans (Grave) en

W.G.T. Oteman (Tegelen), beiden 40

jaar lid

• de heren D.B. Jochems (Schin op Geul)

en F.C. Kuijken (Overloon), beiden 50

jaar lid.

Voor allen een welgemeend 'proficiat'.

Het bestuur

Arno Coopmans ontvangt zijn

oorkonde uit handen van

NGV-voorzitter Roelof Vennik

Terugblik excursie Mosaik Op 24 januari van dit jaar hield Hens

Borkent, (Nederlands) bestuurslid van

Mosaik, een lezing over deze Familien-

kundliche Vereiniging für das Klever

Land.

Al snel werd het idee geboren om als

seizoensafsluiting een excursie naar

Kleef te organiseren.

24 mei jl. was het dan zover. Achttien

personen vertrokken 'in alle vroegte' om

bij Mosaik archiefonderzoek te kunnen

doen. Klokslag 10.00 uur werd de groep

welkom geheten door Hens Borkent en

twee van zijn Duitse collega's. Een korte

inleiding volgde over de inrichting van

het archief. Daarna kon aan het werk

begonnen worden waarvoor men

gekomen was.

Sommigen waren gericht op zoek en

soms in staat om ontbrekende Duitse

verwanten aan hun stamboom toe te

voegen. Anderen maakten van deze

gelegenheid gebruik om de opbouw van

het archief in zich op te nemen als

voorbereiding op een individueel bezoek

later.

Er werd druk gebruik gemaakt van de

aanwezige computers en menig boek

werd in de uitgebreide bibliotheek opge-

6 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

Page 9: LVCR_2013_64

slagen. Mooi om te zien en te horen dat

in de genealogie kennelijk geen taal-

grenzen bestaan: Nederlands en Duits

dat door elkaar gebezigd wordt. Eigenlijk

ook niet verwonderlijk want het Land

van Cuijkse dialect is nauw verwant aan

dat van het Kleverland.

Bij het afscheid nemen was het voor

eenieder duidelijk dat Mosaik een

uitermate interessant archief is voor

Nederlanders die in de grensstreek

wonen of daar hun voorouders hebben.

Na een korte middagpauze verplaatste

het gezelschap zich naar het centrum

van de stad Kleef. Onder leiding van een

Duitse gids, die voortreffelijk Nederlands

sprak, werd al snel duidelijk dat het

huidige slot in zijn glorietijd - gelegen op

het restant van een oude stuwwal uit de

ijstijd - als burcht een machtige uit-

straling moet hebben gehad. Na een

rondleiding buiten, de bezichtiging van

een aantal oude kamers werd de

mogelijkheid geboden om de toren te

beklimmen. Daarvoor moesten wel 206

treden overwonnen worden. Het uit-

zicht op de wijde omgeving vanaf de

kantelen maakte deze inspanning

helemaal goed. Het slaan van de klokken

in de toren herinnerde eraan dat weer

afscheid genomen moest worden van dit

wat naamgeving betreft zo Nederlands

aandoend stukje van Duitsland.

Er mag teruggekeken worden op een

geslaagde dag. Het was goed om de

'oude familiebanden' met het Kleverland

en de Niederrhein aan te halen.

Bordesfoto van de deelnemers op de

trappen van Mosaik. Meer foto's te zien

op www.facebook.com/NGV.LvC

Maurice Roefs

Aanpassing sekse in akte simpeler Het wordt voor mensen gemakkelijker om hun geslacht te laten veranderen op hun

geboorteakte. De Tweede Kamer is daarmee in april 2013 akkoord gegaan. Mannen die

zich vrouw voelen, of vrouwen die zich man voelen, kunnen straks sneller hun geboorte-

akte laten wijzigen, zonder tussenkomst van een rechter. Voortaan moet alleen nog een

deskundige de overtuiging van de man of vrouw vastleggen. De voorwaarde dat een

operatie of hormoonbehandeling heeft plaatsgevonden komt te vervallen. Het omzetten

van het geslacht in de geboorteakte werkt ook door in reisdocumenten en diploma's.

Bron: NOS.nl Maurice Roefs

Schön ist es den Spuren seines

Geschlechtes nachzugehen,

denn der Stammbaum is für

den Einzelnen das, was die

Geschichte des Vaterlandes für

ein ganzes Volk ist.

Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 7

Page 10: LVCR_2013_64

BHIC zit vol bastaards en boeven Rijen en rijen vol dozen met archieven heeft het Brabants Historisch Informatie Centrum

(BHIC) in haar depots. Saai? Alles behalve dat want die dozen zitten vol boeven,

bastaards en ja, ook veel brave burgers. In deze bijdrage houden we een paar bijzondere

heraldische tekeningen tegen het licht. Onderzoeker Leny van Lieshout kwam daar op

een opmerkelijke plek een bastaard op het spoor.

Visitekaartje

Eerst even ons visitekaartje afgeven: het

BHIC beheert archieven uit verschillende

instellingen. Van het Rijk, de provincie,

gemeenten, waterschappen en maar ook

van particulieren. Bij het BHIC in Grave

hebben we de archieven van de

gemeenten Boekel, Boxmeer, Cuijk,

Grave, Landerd, Mill en Sint-Hubert, Sint

Anthonis en Uden in onze depots staan.

De centrale vestiging van het BHIC is

gevestigd in de Citadel in Den Bosch.

Veel mensen komen naar het BHIC voor

stamboomonderzoek. In oude akten

kunnen de genealogen de sporen van

hun voorouders nagaan. Naast het feit

dat we deze akten en archieven goed

bewaren en ontsluiten, houden we ons

ook bezig met lokale geschiedenis. Op

onze website www.bhic.nl staan online

geschiedenisboekjes van de gemeenten

uit ons werkgebied (dat is noordoostelijk

Noord-Brabant). In die boekjes – per

plaats ingericht – vind je veel verhalen,

foto’s en films van vroeger. En onder de

noemer Brabant Bekijken zijn we ook

actief op Facebook, Twitter en weblog.

Bastaard

Terug naar de opmerkelijke bastaard.

Stichting Graeft Voort – ook gezeteld in

Grave – doet regelmatig onderzoek in

onze archieven. Zo stuitte Leny van

Lieshout van Graeft Voort in het archief

van Walter-Malingrez op vier mooie

heraldische tekeningen. Het bijzondere

zit ‘em in het feit dat de tekeningen als

processtukken zijn gebruikt. Want wat

was het geval? Op de hoek van de Markt

en Scheerestraat in Grave staat het huis

De Grenadier. In 1653 woonde er Roelof

van Steenhuijs. Aan de buitenkant van

zijn huis had hij een wapen hangen van

de familie Van Steenhuijs, hetzelfde als

dat van de adellijke tak, de Van

Steenhuijzen heren van Oploo: een rode

ring met daarboven een rode keper. Op

18 januari 1653 liet een jonker uit die tak

het wapen voorzien van een ijzeren

balkje: Roelof zou uit een bastaardtak

zijn en zou dus een balk (het ijzeren

plaatje) in zijn wapen moeten voeren.

8 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

Page 11: LVCR_2013_64

De tekeningen zijn bewijstukken van

procedures, die over deze kwestie

hebben gewoed. Roelof en zijn familie

hebben deze heraldische tekeningen

laten maken van ruitjes met gebrand-

schilderde wapens in twee Graafse

huizen (in de Maasstraat en de Gasthuis-

straat) en in het adellijk huis in Oploo. In

het archief zijn die tekeningen bewaard,

evenals enkele verklaringen van getuigen

die zeiden dat de familie waaruit Roelof

voortkwam bestond uit louter nette, zelfs

gezeten mensen en dat hij wel degelijk

aan de goede kant van het bed was

geboren. Of dat waar was en hoe het

afliep, weten we niet. De genealogie Van

Steenhuijs is een labyrint waaruit tot nu

toe niemand de uitgang heeft gevonden.

Samenwerking

Dit verhaal is een mooi voorbeeld van

welke schatten aan verhalen en infor-

matie in een archief verstopt zitten.

Mede dankzij de samenwerking worden

dergelijke vondsten soms extra in het

licht gezet. Zo is er door Graeft Voort een

kleine tentoonstelling bij het BHIC

ingericht met bijzondere archiefstukken.

Deze tekeningen maken daar onder van

uit. Omdat wij veel archiefmateriaal in

huis hebben maar niet alle wijsheid in

pacht doen wij graag een beroep op

andere partijen zoals historische vereni-

gingen. Gelukkig werkt de samenwerking

beide kanten op en weten ook heem-

kundekringen ons te vinden voor rond-

leidingen of publicaties. Ook de kennis

van onze bezoekers vormt een belang-

rijke bijdrage aan onze website. Zo

schrijven mensen persoonlijke verhalen

met herinneringen aan vroeger.

Variërend van de watersnood tot aan het

knikengeltje in de kerk. Verder worden

beschrijvingen van foto’s regelmatig

aangevuld of gecorrigeerd door

bezoekers die soms zelf op de

betreffende foto staan. Zoals in het geval

van de foto waarop het 24ste

kind binnen

één gezin uit Mill stond. De baby in

kwestie – inmiddels al een flink eind in de

zeventig – belde naar aanleiding van deze

foto en vertelde over al zijn mooie jeugd-

herinneringen. Gelukkig maar want

alleen dankzij deze hulp en inzet wordt

op een belangrijke manier geschiedenis

beschreven en bewaard.

En waar samenwerking nog meer toe kan

leiden…

Na een korte zomerstop gaat NGV

afdeling Land van Cuijk en Ravenstein

door met het genealogisch spreekuur bij

het BHIC in Grave. Iedere eerste

woensdagmiddag van de maand van 13

tot 16 uur, voor zowel beginners als

gevorderden! Marilou Nillisen, BHIC

Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 9

http://www.brabantbekijken.nl

http://www.twitter.com/BHICarchief

http://www.facebook.com/BrabantBekijken

Page 12: LVCR_2013_64

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Cornelius

Joannes van

der Cruijsen

Maria Tijssen Peter Smits Peternel

Francis

Bogards

Paulus Frans

van Sambeek

Judith

Willems

Antoon Pluk Anna Maria

Hendrikx

Joannes

Ermers

Ardina

Kempen

Franciscus

Janssen

Maria Anna

van der

Sterren

Henri

Willems

Helena

Hendriks

Johannes

Peskens

Anna

(Henriëtte)

Arts

zn. van

Johannes van

der Cruijsen en

Joanna Maria

Strijbos

dr. van Mathias

Geurts en

Segera Tonis

zn. van

Theodorus

Smits en Maria

Smits

dr. van Francis

Bogards en

Maria van der

Linden

zn. van

Franciscus

v.Sambeek en

Adriana

v.Beusecom

dr. van Wilhelm

Gerrits en

Cornelia

Martens

zn. van

Hendricus

Adrianus Pluk

en Jenneke

Heuvenaars

dr. van Hendrik

Gerrits en

Petronella

Geurts

zn. van Ermert

Jans Ermers en

Maria Jans

Hermens

dr. van

Willebrordus

Kepmen en

Maria Wilberts

zn. van Jan

Janssen en

Hendrina NN

dr. van Jan van

der Sterren en

Florentina

Huijskens

zn. van

Hendrikus

Willems en

Anna Maas

dr. van Henricus

Hendriks en

Antonetta Selten

zn. van

Jacobus

Peskens en

Aldegondis

Jans

dr. van Wilbert

Arts en Cornelia

Wilbers

~ Gemert ~ Zeeland ~ Gemert * Haps ~ Mill ~ St.-Agatha ~ Mill ~ Mill ~ Escharen ~ Mill * Velp * Herpen ~ St.-Anthonis ~ St.-Anthonis ~ Beugen ~ Wanroij

27-10-1767 10-6-1764 1-1-1776 21-4-1779 8-2-1759 8-3-1764 28-2-1754 15-3-1748 20-4-1743 27-1-1744 ca. 1752 ca. 1750 28-1-1755 31-5-1766 21-2-1747 5-8-1762

+ Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Herpen + Herpen + St.-Anthonis + St.-Anthonis + Beugen/R

27-4-1828 7-2-1804 26-7-1861 19-1-1815 8-6-1826 27-9-1841 26-12-1816 2-7-1817 17-1-1817 4-2-1817 10-12-1825 7-11-1834 10-10-1825 3-7-1842 31-8-1811 > aug-1811

8 9 10 11 12 13 14 15

4 5 6 7

2 3

Samengesteld door Albert van der Cruijsen, mei 2013

10 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 11

Antonius Servinus van der Cruijsengeb. Mill en Sint-Hubert 12-11-1893, overl. Boxmeer 16-8-1970

tr. Heumen 22-6-1928

1

Ardina Antonia Janssen

* Mill en Sint-Hubert 16-10-1859, overl. Mill 9-2-1942

Johannes van der Cruijsen

* Mill en Sint-Hubert 16-4-1860 + Mill 22-12-1927

tr. Mill en Sint-Hubert 13-7-1891

Maria Hulsman, geb. Malden 15-6-1898, overl. Mill 31-10-1994, dochter van Albertus Lambertus Hulsman en Theodora Hopmans

Cornelis van der Cruijsen Anna van Sambeek Johannes Janssen Antonetta Willems

+ Mill 2-4-1861 + Mill 4-4-1907 + Mill 16-11-1889

tr. Mill en Sint-Hubert 23-4-1852tr. Mill en Sint-Hubert 11-1-1860

* Mill en Sint-Hubert 8-4-1830 * Mill en Sint-Hubert 10-5-1822 * Herpen 3-1-1823 * Beugen en Rijkevoort 13-2-1819

+ Mill 8-1-1891

tr. Mill en Sint-Hubert 10-5-1829 tr. Mill en Sint-Hubert 18-1-1818 tr. Herpen 2-5-1820 tr. Oploo c.a. 24-4-1814

Johannes Maria

van der Cruijsen Smits

Cornelius Johanna

van Sambeek Pluk

Ermert Willemina

Ermers Janssen

* Samb.hoek 29-5-1787

Henricus Anna Maria

Willems Peskens

+ Wanroij 3-11-1863

* Mill 8-7-1799

+ Mill 8-5-1860

~ Mill 17-12-1800 * Mill 14-2-1793 * Mill 6-12-1789 ~ Mill 4-2-1783 * Overlangel 28-9-1795

+ Mill 9-3-1871 + Mill 9-2-1874 + Mill 26-12-1837 + Mill 30-3-1856 + Mill 15-10-1863 + Rijkevoort 23-2-1849

tr. Sambeek 17-7-1785 tr. Beugen 23-5-1784tr. Mill 4-5-1794 tr. Mill 27-10-1799 tr. Mill 19-4-1789 tr. Mill 11-1-1778 tr. Mill 2-5-1773 tr. Overlangel 4-3-1783

* Beugen 15-4-1787

Page 13: LVCR_2013_64

AMERIKA, AMERICA

over emigranten naar de Verenigde Staten van Amerika

een serie artikelen door Willem Keeris

Deel IV, father Godthardt

In deel II hebben we gezien dat er in

maart 1848 vanuit Rotterdam 3 schepen

met emigranten vertrokken, waarvan een

aantal na aankomst in Little Chute

behoorlijk teleurgesteld waren en de

bossen in trokken om 20 km. verder

Franciscus Bosch te stichten, dat nu

Hollandtown of Holland heet en de

eerste van twee kolonies in Amerika is,

die exclusief gesticht zijn door Rooms

Katholieke Nederlanders.

De groep had de overtocht gemaakt naar

Boston, aan boord van de Libra onder de

geestelijke leiding van Adrianus

Dominicus Godthardt, die hen vergezelde

bij het opbouwen van de woudkolonie en

gedurende twee jaar hun leidsman was.

Daarom is het van belang om enige

aandacht aan hem te schenken, ofschoon

er meer bekend is over zijn verleden dan

over de tijd in Amerika.

Adrianus Dominicus Godthardt werd

gedoopt op 12 juli 1811 in Haarlem in de

statie van St. Joseph (Begijnenhof) als

zoon van de uit (de omgeving van) Kleef

afkomstige Ferdinand Dominicus

Godthardt en Catharina la Tour uit Maas-

tricht, die in Haarlem getrouwd waren.

Zijn vader was logementhouder van de

“Gouden Leeuw” in de Zijlstraat. Hij had

twee oudere zussen en een oudere en

jongere broer. Zijn moeder was al eerder

getrouwd geweest met de Fransman

Joseph le Roi, die in 1803 overleed. Uit

dat huwelijk waren 6 kinderen geboren,

waarvan Maria Ida le Roi trouwde met de

in Venlo geboren Andreas Fredericus

Balthasar Muller.

Godthardt trad in 1829 in Italië in bij de

Franciscanen. Als kloosternaam koos hij

Pacificus Maria, die hij echter zelden

gebruikte. Tijdens zijn verblijf daar

overleed zijn moeder. In 1832 (het jaar

waarin Van den Broek naar Amerika ging)

kwam hij terug naar Nederland en enige

jaren later werd hij assistent in Het

Boompje, een voormalige schuilkerk in

Amsterdam. Hij was van 1842 tot 1846

een van de mede-arbeiders van het

nieuwe maandblad De Katholiek. Zonder

toestemming van zijn provinciaal kreeg

hij een missie-opdracht in Nederlands

Oost-Indië, en werd bij Koninklijk Besluit

12 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

Page 14: LVCR_2013_64

van 4 juli 1842 benoemd als pastoor 3de

klas, wat overeenkomt met kapelaan.

Een rijke weldoenster zorgde voor het

reisgeld en eind 1842 kwam hij aan in

Batavia op het eiland Java en vertrok op

23 december aan boord van de Christina

Agatha naar Soerabaja. Daar ontstonden

na enige maanden onenigheden met zijn

pastoor A. Thijssen, die zich niet

voorbeeldig gedroeg en later ook

gesuspendeerd werd. Godthardt vertrok

in april 1843 zonder toestemming naar

Batavia (het huidige Jakarta). Zijn oudere

broer Ferdinand Dominicus Godthardt

was daar al in 1841 met zijn vrouw naar

toe gegaan en intussen uitbater van het

Marine hôtel en lid van het kerkbestuur.

Ook zijn oudste zus Anna Catharina

Elisabet Godthardt woonde daar met

haar echtgenoot Henrikus Loust, die na

het overlijden van zijn zwager in 1846,

het Marine hôtel overnam.

In mei 1843 vroeg Godthardt aan de

Gouverneur-generaal toestemming om

terug te mogen keren naar Europa, en in

juni werd dat verzoek ingewilligd waarna

hij op 4 juli 1843 naar Amsterdam vertrok

aan boord van de Eugenie. Ter rede van

Batavia lag toen ook de Libra met

kapitein U. Trip, hetzelfde schip en

kapitein waarmee Godthardt in 1848 de

oversteek naar Amerika zou maken. Van

1844 tot 1846 was hij assistent in Den

Haag en hij verbleef onder andere ook in

België, Haarlem en Amsterdam.

Waarom hij zich twee jaar later aansloot

bij de groep van Van den Broek is niet

bekend en ook weten we niet hoe deze

twee in contact met elkaar kwamen. Het

feit dat hij zich vervreemd voelde van zijn

eigen orde zal zeker een rol gespeeld

hebben en toestemming van zijn

provinciaal heeft deze wat moeilijke en

eigenwijze missionaris ook nu niet gehad.

Mogelijk dat hij van de gelegenheid

gebruik heeft gemaakt.

Op 14 maart 1848 verliet de Libra de

haven van Rotterdam en op 26 maart (de

dag dat de andere twee schepen

vertrokken) laat Godthardt vanuit

Portsmouth in Engeland weten dat

iedereen zeer tevreden is.

Godthardt heeft tussen 1841 en 1850

een soort dagboek bijgehouden, waarin

hij feiten en gebeurtenissen noteerde

inclusief dopen, huwelijken en overlijden.

Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 13

Page 15: LVCR_2013_64

Dat dagboek bevat ook een reis-

beschrijving van de reis van Boston naar

Wisconsin. Die boeken bevinden zich in

de “Friedsam Memorial Library of the St.

Bonaventure University in St.

Bonaventure, N.Y.”. Ofschoon het beeld

incompleet blijft, weten we hierdoor iets

meer over zijn eerste jaren in Amerika.

Tijdens de zeereis van 53 dagen zijn aan

boord twee kinderen geboren die beiden

gedoopt zijn door Godthardt, maar niet

op de passagierslijst voorkomen (zie

vorige pagina). Na aankomst op 5 mei

1848 regelde hij de reis naar Wisconsin,

en ofschoon hij nooit in Amerika was

geweest, leek hem dat goed af te gaan.

Wel liet hij 3 families in Boston achter

omdat die geen reisgeld meer hadden.

De dag na aankomst in Little Chute “stierf

subietelijk onze oude moeder Gerrits”,

en werd door Godthardt begraven. Dit is

de in Mill geboren 71-jarige Antonetta

Hubers, oma van een van de twee aan

boord geboren kinderen, die ook niet op

de passagierslijst voorkomt.

Samen met 5 families stichtte hij op 1

juni de nederzetting Franciscus Bosch,

genoemd naar de orde waar hij lid van

was. Kort daarna sloten zich nog 15

andere huisgezinnen, die iets later

aangekomen waren, bij hen aan. Hij

bouwde met hulp van de kolonisten een

kerkje. Ook zorgde hij voor een kerkhof,

een school en een winkel. De mensen

hielpen hem zijn land te verbouwen. Hij

moest regelmatig fungeren als dokter

wat hem nog wat geld opleverde; zijn

financiële situatie was verre van

rooskleurig. Met Van den Broek in Little

Chute kon hij niet echt goed opschieten

en de Noord-Brabantse kolonisten

beschuldigde hij soms lomp, eigenzinnig

en baatzuchtig te zijn. Wel beleefde hij

“eenige vreugde” aan het schieten op de

houten vogel, door de in 1849 opgerichte

“Schut Society”. Er kwamen steeds meer

nieuwe mensen in Franciscus Bosch

wonen, o.a. Fransen, Ieren en Duitsers.

Hij bediende vele missies in de verre

omgeving, onder andere in Green Bay,

waar hij enige tijd pastoor was. Hij reisde

dus veel, waardoor hij vaak weg was uit

Franciscus Bosch. In 1850 verliet hij,

waarschijnlijk niet tegen zijn zin, die

omgeving voorgoed, mogelijk omdat

bisschop Henni van Milwaukee hem een

andere missie gaf. In 1851 was hij in

Winnebago en daarna verliet hij

Wisconsin. Hij ging oostwaarts naar New

York, waar hij enige tijd werkte in St.

Bonaventure, ten zuiden van Buffalo,

waar hij ook korte tijd verbleef. Ook hier

toonde hij zijn onafhankelijkheid van zijn

omgeving. Na enige tijd verliet hij New

York en ging naar Texas en in 1860 was

hij in Houston. Het laatste levensteken

dat van hem bekend is, is een brief die hij

op 3 januari 1866 schreef vanuit Pulaski,

Illinois. Het is niet bekend wat er daarna

met deze outsider gebeurde en wanneer

en waar hij overleed. Zijn vader overleed

eind 1867 in Haarlem.

Meer weten?

Paul J. Spaeth, ‘A Priest in the Woods: The

Journal of Fr. Adrianus Dominicus Godthardt,

O.F.M., 1848-1850’ in Wisconsin Magazine of

History, Vol. 75, Winter 1991-92, pp 117-140.

14 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

Page 16: LVCR_2013_64

Afdeling actief op Facebook

Enkele maanden geleden, 10 mei om

precies te zijn, heeft de afdeling een

account op Facebook aangemaakt. Face-

book is een van de belangrijke social

media waarbij interactie hetkernwoord

is.

Misschien zijn er leden die zelf al actief

zijn op Facebook. Die zullen waarschijn-

lijk kunnen onderschrijven dat er veel

onzin op Facebook wordt verkocht,

waarbij je denkt ‘wat moet ik hier nou

weer mee?’.

Aan de andere kant is Facebook een heel

krachtig en machtig medium. De afdeling

wil met name gebruik gaan maken van

de kracht van Facebook.

Facebook leent zich bij uitstek voor

informatieuitwisseling. De account gaat

dan ook gebruikt worden voor actuele

berichtgeving, het bieden van de moge-

lijkheid om (genealogische) vragen te

stellen waarop anderen kunnen reageren

etc. Of als aanvulling op artikelen in dit

blad (zie bijv. pagina 20)

Het account is te te lezen en te bekijken

op www.facebook.com/NGV.LvC. Hier is

geen (privé)facebookaccount voor nodig.

Om interactief aan de slag te gaan, is wel

een eigen facebookaccount nodig. Die is

zeer eenvoudig in enkele minuten tijd

aan te maken. Let wel op bij het invullen

van persoonlijke gegevens. Het is niet

mogelijk om én anoniem én interactief

aan Facebook mee te doen. Indien

gesteld op het behoud van zoveel moge-

lijk privacy, hierbij de tip om dan alleen

de basisgegevens in te vullen.

De afdeling heeft ook nog steeds de

beschikking over een twitteraccount

https://twitter.com/NGV_LVC. Die wordt

niet zoveel gebruikt, maar dat is in-

middels veranderd. Facebook en Twitter

zijn aan elkaar gekoppeld zodat de

berichtgeving op de Facebookaccount

automatisch ook op Twitter verschijnt.

Maurice Roefs

Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 15

Page 17: LVCR_2013_64

Genealogie met een knipoog: ik ben mijn eigen opa!

U kent uit de Snip & Snap revue wellicht

de simpele mop 'Het is niet mijn broer en

toch de zoon van mijn vader'. Degene

aan wie de mop verteld is, probeert hem

door te vertellen maar slaagt daar niet in.

Er ontstaat wel een mêlee aan veronder-

stelde familierelaties doordat onbedoeld

steeds meer andere personen in het

verhaal betrokken worden. 'Wie is nu je

broer?' 'Ik heb het altijd geweten maar

nu niet meer, al sla je me dood ...' waar-

op de man in kwestie afsluit als volgt:

'Mijn vader had geen zoons, die is

kinderloos overleden!'

Of misschien kent u het reggaelied

'Shame and scandal in the family.' Een

jongen wil trouwen met een meisje. Zijn

vader zegt: 'Dat kan niet, want dat meisje

is je zus maar je moeder weet dat niet.'

Jaren gaan voorbij maar de liefde voor

het meisje blijft, de jongen trekt de

stoute schoenen aan en bespreekt het

probleem met zijn moeder waarop zij

zegt: 'Jongen, trouw gerust met haar, je

vader weet niet dat hij je vader niet is ...'.

Iedere genealoog komt wel eens

bijzondere familierelaties tegen die een

schetsje op papier vragen om de situatie

echt helder te krijgen.

Wat vroeger regelmatig voorkwam

waren kruislingse huwelijken. Uit familie

A trouwt een zoon met een dochter uit

familie B. Niet veel later, of vaak

gelijktijdig, is er ook een huwelijk tussen

een dochter uit familie A met een zoon

uit familie B. Als uit beide huwelijken

kinderen geboren geboren zijn dat

juridisch gezien neefjes en nichtjes van

elkaar, genetisch/biologisch zijn ze als

broertjes en zusjes.

Of wat te denken als familieleden van

verschillende generaties met elkaar

trouwen en kinderen krijgen.

En wat zijn de gevolgen als man en

vrouw gescheiden leven van tafel en bed,

de vrouw besluit te gaan samenwonen

met de broer van haar (ex)man, haar

zwager dus, en uit deze nieuwe relatie

kinderen geboren worden.

Ingewikkelde familierelaties zijn van alle

tijden.

Maar, net zo min als baron Van

Münchhausen, eenmaal in een moeras

beland, zich aan zijn haren er uit zou

kunnen trekken, snapt iedereen dat je

niet je eigen kind kunt zijn, laat staan dat

je je eigen opa bent. Toch kun je

behoorlijk op het verkeerde been gezet

worden, zeker als daar een af-

stammingsschema als 'bewijsvoering'

wordt bijgevoegd. Zo kwam ik dit mooie

verhaal tegen dat ik u niet wil

onthouden:

"Ik trouwde met een weduwe die een

volwassen dochter had. Zij werd mijn

stiefdochter.

Mijn vader kwam op bezoek, werd

verliefd op mijn stiefdochter en trouwde

met haar. Zo werd mijn stiefdochter

mijn stiefmoeder.

Mijn vrouw kreeg een zoon. Die werd de

zwager van mijn vader, want hij is de

halfbroer van mijn stiefdochter, die met

mijn vader is getrouwd.

Aangezien mijn zoon de broer is van

mijn stiefmoeder, is hij ook mijn oom.

De vrouw van mijn vader kreeg ook een

zoon. Dat is dus mijn broer, want hij is

de zoon van mijn vader.

Maar hij is ook mijn kleinkind, want hij

16 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

Page 18: LVCR_2013_64

is de zoon van mijn stiefdochter.

Mijn vrouw is mijn grootmoeder, omdat

ze mijn stiefmoeders moeder is, waar-

door ik de kleinzoon van mijn eigen

vrouw ben.

Aangezien ik getrouwd ben met mijn

grootmoeder, ben ik niet alleen de echt-

genoot en kleinzoon van mijn vrouw,

maar ben ik ook mijn eigen opa!

Moraal van het verhaal: onderzoekt alle

dingen zelf en behoudt het goede. Wees

kritisch bij de uitoefening van genealo-

gisch onderzoek. Het is weliswaar hobby

maar wel een die om zorgvuldigheid

vraagt.

Maurice Roefs

__________________________________________________________________________

Nieuwe rubriek: Het portret van … In navolging van Gens Nostra wordt ook

in het afdelingsblad de mogelijkheid

gegeven om oude portretfoto's te

plaatsen in een nieuw onderdeel 'Het

portret van ...'. Voorwaarden voor

opname zijn: de foto is tenminste 100

jaar oud en de geportretteerde(n) is/zijn

vóór 1870 geboren, de genealogische

gegevens zijn compleet en bevatten de

volledige naam van de geportret-

teerde(n), eventueel beroep, de namen

van de ouders, plaats en datum van

geboorte, eventueel huwelijk(en) en

overlijden en verder de gegevens van de

partner(s) en eventueel de kinderen. De

publicatieruimte voor foto en tekst

samen is maximaal één pagina.

Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 17

Page 19: LVCR_2013_64

(Gratis) Trouwen op maandag populairder Steeds meer koppels trouwen op een maandag. 40 procent van de paren trouwt op vrijdag

tegenover 16 procent op maandag. Vrijdag is daarmee nog steeds de populairste dag,

maar de maandag wordt steeds gewilder en staat nu op de tweede plaats. De populariteit

van de maandag neemt al sinds 2008 toe. Trouwen is op die dag in de meeste gemeenten

gratis. Het is een bekend verschijnsel dat het aantal huwelijken op maandag toeneemt als

het economisch slechter gaat.

Praktische redenen

De verandering van de maandag van

wasdag naar trouwdag blijkt uit de

laatste cijfers van het Centraal Bureau

voor de Statistiek (CBS). Wat blijkt? Er

wordt vaker om praktische redenen

getrouwd, bijvoorbeeld als mensen een

huis willen kopen. 'Maandagmorgen is

niet het meest romantische moment van

de week, deze mensen geven meestal

ook geen groot feest.', aldus een

woordvoerder van het CBS.

Aantal huwelijksluitingen daalt

In 2012 werden in ons land ongeveer 69

duizend huwelijken gesloten en 9

duizend partnerschappen geregistreerd.

Sinds 2000 is het totale aantal met 14

procent gedaald.

Dat komt voor een deel doordat het

aantal 20- tot 50-jarigen in de totale

populatie afneemt. In die leeftijdsgroep

wordt het meest getrouwd. In de recente

daling speelt mogelijk de economische

crisis een rol, al is pas na 2010 sprake van

een dalend aantal huwelijken.

Zomervakantie

Huwelijken op vrijdag en zaterdag

worden (zie ook Mededelingenblad 62,

pagina 10) vooral gesloten in de maan-

den voor en na de zomervakantie. Het

weekpatroon van partnerregistraties is

vrijwel tegengesteld aan dat van huwe-

lijken. In 2012 werd 41 procent van alle

nieuwe partnerschappen op maandag

geregistreerd, tegen slechts 8 procent op

vrijdag.

Niet tornen aan gratis trouwen

Hoewel de animo om 'gratis' te trouwen

de laatste tijd is toegenomen tot veertig

procent van de huwelijken, vindt minster

Plasterk van BZK dat deze mogelijkheid

onverminderd moet blijven bestaan.

Voor een inkomenstoets voelt hij niets.

De Nederlandse Vereniging van

Burgerzaken bracht vorig jaar naar

buiten dat de wachttijden voor kosteloze

huwelijken oplopen. Toch ziet Plasterk

geen reden voor een aanpassing van het

artikel uit de 'Wet tot regeling der heffing

van regten wegens de verrigtingen van

den ambtenaar van den burgerlijken

stand' van 23 april 1897. Daarin is

bepaald dat gemeenten een minimaal

aantal keren per week de gelegenheid

moeten geven om gratis te trouwen.

Maurice Roefs

Bronnen:

• Nos.nl

• CBS StatLine - Kerncijfers huwelijken en

partnerschapsregistraties

• VNG-Magazine

18 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

18 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

Page 20: LVCR_2013_64

Historische kranten als genealogische bron Ongetwijfeld weten veel leden van onze afdeling het bestaan van websites waar oude

kranten online ingezien kunnen worden. Historische kranten als genealogische bron. Ik wil

hier twee websites met u delen waar gedetailleerd in oude oude kranten gezocht kan

worden.

Koninklijke Bibliotheek http://kranten.kb.nl

Hier hebt u toegang tot zo'n 70 (!)

verschillende kranten. En daarmee tot

een schier onuitputtelijke hoeveelheid

krantenartikelen, nieuwsberichten, ad-

vertenties en familieberichten.

Om er een paar te noemen: de

Staatscourant met o.a. gerechts-

berichten.

Bladen met veel familieberichten: De

Tijd, Algemeen Handelsblad maar ook

bijvoorbeeld de Provinciale Noord-

brabantsche Courant/Het Huisgezin

(voorloper van het Brabants Dagblad) en

het Limburgs Dagblad.

Regionaal Archief Nijmegen http://studiezaal.nijmegen.nl/ran/_intro.aspx

Ook op de website van het Regionaal

Archief Nijmegen bestaat de mogelijk-

heid om in oude exemplaren van De

Gelderlander (katholieke grondslag) en

de Provinciale Geldersche en Nijmeeg-

sche Courant (protestantse grondslag)

kranten te zoeken:

Ik ben ervan overtuigd dat u ook (familie)

berichten zult vinden die een nieuwe

wending aan het genealogisch onderzoek

kunnen geven.

Om maar een voorbeeld

uit mijn eigen onder-

zoek te laten zien de

advertentie in de

Staatscourant van 31

mei 1839 waarbij een

uitspraak van de rechter

ter openbare kennis

wordt gebracht. Een

dochter heeft haar spilzieke vader onder

curatele laten stellen...

En dat dwingt me dan weer eens naar

het archief te gaan om het archief van de

rechtbank in te gaan kijken, want een

feitje vinden via het internet is mooi,

maar het échte archiefwerk (welke

omstandigheden speelden er?) is toch

nog steeds het zelf bestuderen van de

fysieke stukken in het 'stoffige archief'.

Maurice Roefs

Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 19

Page 21: LVCR_2013_64

Afbraak vesting Grave Grave heeft een lange geschiedenis als vestingstad. In het Graafs Museum wordt

permanent een maquette tentoongesteld die de stad Grave toont zoals zij er omstreeks

1845 uitgezien heeft. Prominent daarbij zijn de elementen die de stad tot vesting maakten

zichtbaar.

De stad met haar omwalling maakte in vroeger tijden deel uit van de Zuider-waterlinie die

een belangrijke verdedigingslinie voor de Noordelijke Nederlanden vormde tegen de

Spanjaarden en de Fransen.

Feit dat vandaag de in Grave niet zoveel van de oude vesting zichtbaar is, heeft te maken

met de Vestingwet uit 1874. Oude verdedigingsstrategieën - waaronder inundatie, het

onder water zetten van land - werkten niet meer.

Een nieuw concept van landverdediging was noodzakelijk. Grave nam hierin een mindere

positie in dan voorheen. De Vestingwet (officieel Wet tot regeling en voltooing van het

vestingstelstel) legde de nadruk op de Nieuwe Hollandse Waterlinie ter bescherming van

het westen van Nederland.

De Vestingwet gaf het stadsbestuur het recht om de vesting te ontmantelen. Van dat

recht werd al snel gebruik gemaakt omdat het uitbreiding van de stad mogelijk maakte.

Wim Jaegers heeft in zijn speurtocht in de archieven van Rijkswaterstaat een aantal

tekeningen gevonden die op deze ontmanteling betrekking hebben. Deze kunnen

vanwege de omvang niet in dit blad worden opgenomen, ze zijn te bekijken op de

Facebookaccount van de afdeling www.facebook.com/NGV.LvC.

__________________________________________________________________________

Kwartierstaat op de middenpagina Indien u een kwartierstaat wilt laten plaatsen, kunt u daarvoor contact opnemen met de

redactie. De kwartierstaat dient aan een aantal voorwaarden te voldoen: de kwartieren

dienen grotendeels personen te bevatten uit het gebied van de afdeling. In het geval de

kwartieren informatie over levende personen bevatten, dient - in verband met de

bescherming van de privacy - toestemming van deze personen voor publicatie aangetoond

te kunnen worden. De redactie neemt daarvoor geen verantwoordelijkheid.

20 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)

Page 22: LVCR_2013_64

Mutaties

Op 1 juni 2013 telde onze afdeling 200 leden en nog 22 leden met een bijkomend

lidmaatschap; de NGV telt landelijk 8.679 leden. Alle mutaties, ook adreswijzigingen,

graag melden via e-mail [email protected] of per brief NGV, Ledenadministratie, Postbus 26,

1380 AA Weesp.

Nieuwe (bijkomende) leden:

134665 dhr. A, van Hedel, Kempensbos 8, 5834 AM Sint-Anthonis

134708 dhr. J.T.G. Arts, Dorpsstraat 4d, 5441 AC Oeffelt

134710 mw. T. Willems-v.d. Boom, Dorpsstraat 69, 5851 AH Afferden (L)

134711 mw. G.W.J.H. Wijers, Peelkant 11, 5446 PE Wanroij

134714 mw. R. Hermans-Versteegen, Frans Halsstraat 15, 5831 CA Boxmeer

Adreswijziging/correctie:

120770 dhr. P. v.d. Molen, Odiliastraat 4, 5401 ZZ Uden

Lidmaatschap beëindigd:

111874 dhr. A.J. Selten, Boswachtersweg 5, 5975 ND Sevenum

115938 dhr. A.G. Tacken, Van Laerstraat 40, 5922 AB Venlo

121378 mw. D. Smits-Hendriks, St.-Norbertusstraat 20, 6591 GL Gennep

129065 dhr. J.G. van Soest, Markt 29, 5995 BC Kessel

127572 dhr. H.L.M. v.d. Heuvel, Kasteellaan 34, 5991 BL Baarlo

134095 dhr. T.W.J.M. Kuijpers, Laanderhof 67, 5351 CP Berghem

131691 dhr. R. Spierings, Mudaheerd 68, 9737 XB Groningen

134572 mw. E. Derriks, Burgemeester v.Bruggenstraat 2, 1165 NT Halfweg

Archieven � NGV Verenigingscentrum www.ngv.nl

Papelaan 6, 1382 RM Weesp, telefoon 0294-413301

� Rijksarchief in Noord-Brabant (Brabants Historisch Informatie Centrum, BHIC) www.bhic.nl

Zuid-Willemsvaart 2, 5211 NW 's-Hertogenbosch, telefoon 073-6818500

� BHIC – locatie Grave van BHIC (via telefoon 073-6818500)

Bezoekadres: Arnoud van Gelderweg 73, 5361 CV Grave - Correspondentieadres: via BHIC in Den Bosch

� Rijksarchief in Limburg (Regionaal Historisch Centrum Limburg, RHCL) www.rhcl.nl

Sint Pieterstraat 7, 6211 JM Maastricht, telefoon 043-3285500

� Gemeentearchief Gemert-Bakel www.gemeentearchiefgemert-bakel.nl

Ruijschenbergstraat 3a, 5421 KR Gemert, telefoon 0492-378575

� Gemeentearchief Venray www.venray.nl/organisatie/gemeentearchief

Raadhuisstraat 1, 5801 MB Venray, telefoon 0478-523333

� Gemeentearchief Venlo www.archief.venlo.nl

Dokter Blumenkampstraat 1, Venlo, telefoon 077-3597200

� Stadsarchief Oss www.stadsarchiefoss.nl

Peperstraat 12, 5341 CZ Oss, telefoon 0412-629101

� Het Uden-archief van Bressers www.udenarchief.nl

Luciën Bressers, Wilhelminastraat 257, 5401 CG Uden, telefoon 0413-267206

• Oudheidkamer Horst

Americaanseweg 8, 5961 GP Horst, telefoon 077-3981650

Page 23: LVCR_2013_64

Actuele berichtgeving:

Noteert u alvast in

uw agenda:

10 december 2013

Feestavond

vanwege 35-jarig

bestaan van de afdeling

DRUKWERK

Redactie - NGV afdeling

Land van Cuijk en Ravenstein

Johan Graaf van Hornestraat 1

5361 KX GRAVE