Upload
landvancuijk
View
74
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Mededelingenblad augustus 2013 (jaargang 22, nummer 64)
Citation preview
NGV afdeling
Land van Cuijk en Ravenstein (van Ravenstein tot Kessel-L.)
Onze bijeenkomsten
Verenigingsnieuws en cursusaanbod
Eerste gastartikel BHIC
'Amerika, America' - deel 4
Afdeling goes Facebook
en nog veel meer ...
augustus 2013 (64) Jaargang 22
Land van Cuijk en Ravenstein
Opgericht 11 december 1978
actieve afdeling van de Nederlandse Genealogische
Vereniging
op de grens van Oost-Brabant en Noord-Limburg
_______________________________________
http://landvancuijkenravenstein.ngv.nl
https://www.facebook.com/NGV.LvC
http://twitter.com/NGV_LVC
Voorzitter
Secretaris / CALS / AIS
Penningmeester / Knipseldienst
Vice-voorzitter /plv. afdelingsafgevaardigde
Redactie / Website / Twitter / Facebook
PR
Lid
Afdelingsafgevaardigde
Afdelingsbibliotheek
Cor Verberk (0485 - 382622)
Van Steenhuijsstraat 65, 5841 AG Oploo
E-mail: [email protected]
Piet Huvenaars (0486 - 451740)
Korte Dijk 5, 5411 BH Zeeland
E-mail: [email protected]
Henk Gruijtrooij (0486 - 462313)
Europaplein 19, 5374 BM Schaijk
Maurice Roefs (0486 - 473254)
Johan Graaf van Hornestraat 1, 5361 KX Grave
E-mail: [email protected]
Toos van den Berg - van Sambeek (0485 - 381996)
Van Hoevelwijckstraat 10, 5841 BZ Oploo
E-mail: [email protected]
Maria Smits - Rutten (0486 - 471126)
Schuttersweg 10, 5438 AH Gassel
Arno Coopmans (0486 - 473368)
Burgemeester Raijmakerslaan 156, 5361 KJ Grave
E-mail: [email protected]
Familie Wintjens - Kerkhoff (0485 - 512485)
Nijmeegseweg 32, 6591 CH Gennep
Het volgende mededelingenblad verschijnt
november 2013.
Kopij is van harte welkom via e-mail
Inzenden vóór 1 oktober 2013
Van het bestuur De zomervakantie zit er voor de meesten zo goed als op. Het bestuur hoopt dat u – wel
of niet weggeweest, weer of geen weer – er met een goed gevoel op mag terugzien.
Na het vertrek van Wim Jaegers is het bestuur op zoek gegaan naar kandidaten om de
vacante zetel in het bestuur op te nemen. We zijn daarin geslaagd! In de najaars-
vergadering van 10 oktober a.s. wordt Silvia Daamen-van Haare uit Mill aan u voor-
gesteld als nieuw bestuurslid. Silvia wacht overigens niet tot dat formele moment, zij
zal de komende tijd al volop meedoen in het bestuur om ‘ons clubje’ goed te laten
draaien. Maar dat zult u waarschijnlijk niet erg vinden…
De zomereditie van het mededelingenblad is traditiegetrouw ook weer het
programmaboekje met de afdelingsactiviteiten tot en met november. Het bestuur
hoopt u met enige regelmaat te mogen begroeten. Want genealogie is vooral een
sociaal gebeuren, het gaat over mensen, door mensen en met mensen.
Van de redactie Net als vorig jaar zit ik ruim voor de
zomervakantie achter de pc om het
mededelingenblad voor u gereed te
krijgen. Het is alweer de achtste editie
waarvoor ik verantwoordelijkheid mag
dragen.
Op landelijk niveau wordt een discussie
gevoerd of het - in mijn eigen woorden -
nog wel van deze tijd is om een
afdelingsblad uit te geven. Natuurlijk,
digitaal kan er heel veel. Als afdeling
doen we immers ook aan Twitter en
sinds kort - als enige afdeling? - ook aan
Facebook (zie pagina 15).
Maar hoe krachtig de digitale ont-
wikkeling ook mag zijn, een vereniging
als de onze - die zich met genealogie en
dus met mensen bezighoudt - moet
ervoor waken dat onze hobby niet te
veel verzakelijkt.
Een boekje als dit lees je (dat hoop ik in
ieder geval als redacteur), leg je weg en
blader je later nog eens door. Waarom
zou de Gens Nostra sinds een aantal
maanden anders de uitstraling van een
magazine gekregen?
Dus voorlopig hoop ik nog even voor u
te mogen blijven werken aan een serie
afdelingsbladen. In dat verband doet
het me deugd om te kunnen vertellen
dat Marilou Nilissen van het BHIC-Grave
bereid is om een geregelde bijdrage aan
het afdelingsblad te leveren. U vindt
haar eerste bijdrage over bastaards en
boeven op pagina 8.
Ik sluit af met een aankondiging, een
wens en een oproep.
Aankondiging: in het volgende nummer
(november 2013) wordt gestart met
'Het portret van ...'. Als u een oude
portretfoto heeft die u wilt aanmelden,
leest u dan snel verder op pagina 20.
Wens: dat deze editie in goede
genealogische aarde mag vallen.
Oproep: heeft u kopij? Zend het mij!
Maurice Roefs
Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 1
Onze bijeenkomsten (aanvang om 20.00 uur)
Donderdag 19 september 2013:
contactavond met kaartenbakken
Traditionele start van het seizoen. Deze
avond zijn alle kaartenbakken van Wim
Jaegers er weer met gezinskaartjes
(dopen en trouwen) van parochies vanaf
ca. 1650; de contactdienst is aanwezig;
digitale bestanden van burgerlijke stand
van diverse gemeenten; klapper-
bestanden van veel Noord-Limburgse
plaatsen; dopen en trouwen van Venray
1600-1798 (digitaal).
Restaurant d'n Brabander, Ripseweg 2,
5424 SM Elsendorp (nabij Texacotank-
station); telefoon 0492-352355.
Donderdag 10 oktober 2013:
lezing archivalia in de stad Grave en het
Land van Cuijk
Een lezing verzorgd door Leny van
Lieshout. U wordt door haar mee-
genomen op een ontdekkingstocht in de
archieven van de stad Grave en het Land
van Cuijk. Ontdek hoe genealogische
informatie bereikbaar is, die nergens
anders gevonden kan worden. Meer
informatie over deze lezing vindt u in het
aparte artikel op pagina 3.
De lezing wordt voorafgegaan door de
statutair verplichte najaarsvergadering
waarin de begroting 2014 dient te
worden vastgesteld. De vergaderstukken
ontvangt u bij binnenkomst.
Graafs Museum, St.-Elisabethstraat 10a,
5361 HK Grave, telefoon 0486-475948
(www.graafsmuseum.nl)
Donderdag 7 november 2013:
avond voor nieuwe leden
Deze avond is exclusief voor de leden die
het afgelopen jaar lid zijn geworden. Zij
krijgen daartoe een persoonlijke uit-
nodiging van het bestuur. Doel is om te
horen waarom mensen lid zijn geworden,
wat hun verwachtingen zijn bij het lid-
maatschap. Uiteraard zal ook uitgelegd
worden hoe de afdeling werkt en wat de
nieuwe leden van het bestuur en de
afdeling mogen verwachten.
Café-zaal ’t Lagerhuis, Beerseweg 9,
5451 NR Mill, telefoon 0485-470737.
Dinsdag 26 november 2013:
lezing bidprentjes en begraafcultuur
Op deze avond zal Cor Verberk vertellen
over het ontstaan en gebruik van bid-
prentjes. Dit was vroeger niet voor elke
overledene van toepassing, maar werd
vanaf midden 19e eeuw steeds meer
algemeen gebruik.
Gedachtenisprentjes vormen vaak een
aanvulling bij stamboomonderzoek. Ze
geven soms extra en verrassende infor-
matie. Veel voorbeelden van prentjes uit
ons afdelingsgebied, vanaf ca. midden
19e eeuw, worden op een groot scherm
gepresenteerd en toegelicht.
Na de pauze wordt een uitleg gegeven
over rituelen rond doodgaan en begra-
ven in de vorige eeuw, eveneens zoals dit
vooral gebruikelijk was in onze regio.
Vanaf het moment dat iemand overleed
tot en met het moment dat er wel/geen
grafsteen geplaatst werd, komt uit-
gebreid aan de orde. Verder zullen een
aantal bijzondere grafstenen getoond
worden op diverse kerkhoven in onze
regio.
Hotel 't Vertrek, Stationsweg 12, 5831
CR Boxmeer, telefoon 0485-577017.
2 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
Eerste ervaringen
genealogisch spreekuur Onze afdeling houdt, in samenwerking
met het BHIC, sinds mei 2013 een
genealogisch spreekuur. Dat gebeurt op
iedere eerste woensdag van de maand
van 13.00-16.00 uur.
Iedereen is dan van harte welkom op de
locatie van het BHIC in Grave met vragen
op stamboomgebied. Iedereen, zowel
NGV-leden als niet-leden, beginners en
ervaren onderzoekers met vastlopers.
Tot nu toe wordt er nog maar weinig
gebruik van deze service. Wel zijn er
mensen die (te) ver weg wonen en dan
per e-mail of telefoon hun vragen
voorleggen. Maar voor die vragen is het
spreekuur niet ingericht. Zulke vragen
kunnen altijd worden gesteld aan het
secretariaat van de afdeling. Die hoeven
niet te wachten tot de eerste woensdag.
Wij gaan tijdens het spreekuur het
onderzoek niet van u overnemen. Wel
proberen we u te helpen met nieuwe
zoekrichtingen, waardoor u zelf de
oplossing van uw probleem kunt vinden.
Hoe concreter de vraag, des te beter zal
het antwoord er op kunnen aansluiten.
Kom eens langs op het spreekuur! Het
BHIC-Grave zorgt voor gratis koffie en
thee.
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met Piet Huvenaars
e-mail: [email protected]
telefoon: 06-44378506.
Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 3
Lezing "Archivalia in de stad Grave en het Land van Cuijk" Leny van Lieshout houdt zich al jaren bezig met archiefonderzoek ten behoeve van
Stichting Graeft Voort en het Graafs Museum. Dat betreft in hoofdzaak uiteraard locale
geschiedenis, meer in het bijzonder die van de stad Grave. Soms is dat rechtstreeks
genealogisch onderzoek, soms is genealogie een nevenproduct. Een voorbeeld van dat
laatste is de serie regesten van transportakten 1641-1810. In dergelijke akten is vaak
belangrijk genealogisch materiaal te vinden dat niet elders bewaard bleef. In haar lezing
zal zij laten zien welke archivalia in Grave en het Land van Cuijk voor dit soort resultaten
van belang zijn; daarnaast zal zij enkele speciale gevallen bespreken die de vrucht zijn van
eigen genealogisch onderzoek, waaronder in elk geval de Graafse families Wier en
Trompet. Genealogie, zo vindt zij, houdt de archieven open en laat de bronnen in leven
blijven. Hoe meer genealogen, des te beter dus. En bovendien: in elke historicus schuilt
een genealoog – en omgekeerd.
Leny van Lieshout (1953) promoveerde in 1992 op de wordingsgeschiedenis van de
encyclopedische dictionaire (1697) van Pierre Bayle. Zij verzorgde de research en de
teksten bij een aantal tentoonstellingen en projecten van Graeft Voort, waaronder de
permanente tentoonstelling, de Canontentoonstelling en de serie geschiedenis van de
Graafse straten.
Deze lezing wordt gehouden op donderdag 10 oktober 2013, zie voor meer informatie
bij de rubriek 'Onze bijeenkomsten' op pagina 2.
Cursusaanbod
Beginnerscursus
Wim Jaegers geeft ook dit jaar de cursus
stamboomonderzoek voor beginners.
De cursus beslaat 9 bijeenkomsten,
telkens op dinsdagavond. De cursus
wordt afgesloten met een gezamenlijk
bezoek op vrijdag 29 november aan het
Brabants Historisch Informatie Centrum
in Den Bosch. Daar kan dan (met
begeleiding) een hele dag een begin
gemaakt worden met eigen onderzoek.
Wilt u ook beginnen of doorgaan met het
zoeken naar uw voorouders of kent u
iemand anders die geïnteresseerd is?
Doe dan mee met deze leerzame en
interessante cursus.
Let op: het minimum aantal deelnemers
is vastgesteld op 10; het maximum op 20
personen. Dus: wie het eerst komt, het
eerst maalt.
Data: dinsdagavonden in de periode 10
september – 12 november 2013
Tijd: 20.00-22.00 uur
Plaats: studiezaal gemeentearchief
Gemert, Ruijschenberghstraat 3
Kosten cursus: € 65,-- (€ 50,--)
Aanmelding telefonisch: 06–30544471 of
via e-mail [email protected].
Vervolgcursus Oud Schrift
In het najaar wordt een vervolgcursus
Oud Schrift gegeven door Simon van
Wetten.
De schrijvers van eeuwen her hadden de
onhebbelijke gewoonte om hun mede-
delingen in raadselachtige bewoordingen
en ook nog eens in hanenpoten aan
papier of perkament toe te vertrouwen.
Veel archieven zijn als schatkisten. Er
liggen nog tal van oude documenten op u
te wachten om gelezen te worden. Het
enige dat nodig is, is de sleutel om de
schatkist geopend te krijgen. Bij deel-
name aan deze cursus leert u opnieuw
lezen en krijgt u de beschikking over de
sleutel. En ontdek zo welke geheimen er
zijn verborgen achter al die vreemde
krullen. Want niets leuker is het wanneer
je zélf de bronnen kunt lezen.
Data: donderdag 10, 24, 31 oktober en 7
en 14 november 2013
Tijd: 19.45-21.45 uur
Plaats: studiezaal gemeentearchief
Gemert, Ruijschenberghstraat 3
Kosten cursus: € 40,-- (€ 30,--)
Aanmelding telefonisch: 0492-364471 of
via e-mail: [email protected].
4 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
Onderstaande cursussen worden aangeboden in samenwerking met de heemkunde-
kring Gemert www.heemkundekringgemert.nl. Indien u lid van die vereniging bent,
geldt het tussen haakjes genoemde gereduceerde tarief.
Bijzonder beroep (1844) Peter Bongaarts, koopman in bloedzuigers, zonder patent, wonend te Beugen, verklaart
ƒ 400,-- schuldig te zijn aan Adrianus Cornelis Snoeck, advocaat en notaris te Cuijk. Als borg
stelt hij zijn onroerende goederen te Beugen. Het betreft een huis, tuinen, bouwland en
dennenbos. Sectie A nrs. 957, 958, 959, 960, 982, 994 en 994a.
Bron: Notariaat Vierlingsbeek, toegangsnummer 7130, inv.nr. 38, notaris Gregorius van
Lelijveld van Cingelshouck (1844) Met dank aan Toos v.d. Berg-v. Sambeek
4 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
Wim Jaegers ontvangt
zilveren NGV-speld
Roelof Vennik (l) feliciteert Wim
Jaegers bij de uitreiking
van de zilveren NGV-speld
Dinsdag 26 februari 2013 is tijdens de
algemene ledenvergadering afscheid
genomen van Wim Jaegers als bestuurs-
lid.
Meer dan dertig jaar is Wim actief
geweest in het bestuur van de afdeling.
De heer Vennik, destijds nog voorzitter
van de landelijke NGV, kwam speciaal
voor deze gelegenheid naar Mill om Wim
de zilveren NGV-speld op te spelden als
blijk van waardering voor Wims werk.
Wim, vanaf deze plaats nogmaals
'hartelijk gefeliciteerd'.
We zijn verheugd dat we toch nog regel-
matig een beroep op je mogen blijven
doen. Daarom is deze onderscheiding
wat ons betreft er een met een dikke
gouden rand!
Het bestuur
Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 5
Een kijkje in het leven
dankzij de cursus Oud
Schrift
Een aanbod waar je als genealoog
misschien niet omheen kunt. Super-
leuk, maar kan ik daar nu al wat mee
als beginneling?!
Toch maar opgegeven bij Simon van
Wetten, en naar de andere kant van
de Midden-Peelweg getogen. Vijf
maandagavonden bij elkaar komen in
Gemert, met een volle klas belang-
stellenden!
Onder leiding van Simon gingen we
aan de slag met kopieën van aktes.
Eerst met aktes van eind 1800, wat
ons allen veel moed gaf. Maar
uiteindelijk gingen we elke les een
stap terug in de tijd!
We werden "in het diepe" van het
Gemerts Archief gegooid! Elke les
kwam ieder aan de beurt om een stuk
tekst te ontcijferen. Menige zweet-
druppel heb ik daar gelaten, en vele
met mij! Met elke week huiswerk om
thuis door te lezen kwam er
duidelijkheid in de teksten.
Wat vooral leuk was aan deze cursus
is dat voorouders een "eigen gezicht"
krijgen; door hun doen en laten, of
soms zelfs door letterlijke zins-
uitspraken! Want een naam vinden is
voor een genealoog al geweldig, maar
een kijkje in het leven van die persoon
is het allermooist!!
Silvia Daamen-van Haare
Oorkonde voor trouwe leden De Nederlandse Genealogische Vereni-
ging is de grootste vereniging in haar
soort in Nederland. De vereniging draait
volledig op vrijwilligers die bereid zijn de
nodige tijd en energie te steken in tal van
activiteiten, landelijk, regionaal of lokaal.
Maar ook 'gewone leden' zijn waardevol
en dienen gekoesterd te worden, want
zonder leden geen vereniging. Voor al
die gewone leden, die de vereniging al
héél lang (onder)steunen via hun lid-
maatschap, is er een eerbetoon in de
vorm van een oorkonde.
De afgelopen maanden zijn binnen de
afdeling Land van Cuijk en Ravenstein op
deze wijze de volgende personen in het
zonnetje gezet:
• de heren A.J. Coopmans (Grave) en
W.G.T. Oteman (Tegelen), beiden 40
jaar lid
• de heren D.B. Jochems (Schin op Geul)
en F.C. Kuijken (Overloon), beiden 50
jaar lid.
Voor allen een welgemeend 'proficiat'.
Het bestuur
Arno Coopmans ontvangt zijn
oorkonde uit handen van
NGV-voorzitter Roelof Vennik
Terugblik excursie Mosaik Op 24 januari van dit jaar hield Hens
Borkent, (Nederlands) bestuurslid van
Mosaik, een lezing over deze Familien-
kundliche Vereiniging für das Klever
Land.
Al snel werd het idee geboren om als
seizoensafsluiting een excursie naar
Kleef te organiseren.
24 mei jl. was het dan zover. Achttien
personen vertrokken 'in alle vroegte' om
bij Mosaik archiefonderzoek te kunnen
doen. Klokslag 10.00 uur werd de groep
welkom geheten door Hens Borkent en
twee van zijn Duitse collega's. Een korte
inleiding volgde over de inrichting van
het archief. Daarna kon aan het werk
begonnen worden waarvoor men
gekomen was.
Sommigen waren gericht op zoek en
soms in staat om ontbrekende Duitse
verwanten aan hun stamboom toe te
voegen. Anderen maakten van deze
gelegenheid gebruik om de opbouw van
het archief in zich op te nemen als
voorbereiding op een individueel bezoek
later.
Er werd druk gebruik gemaakt van de
aanwezige computers en menig boek
werd in de uitgebreide bibliotheek opge-
6 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
slagen. Mooi om te zien en te horen dat
in de genealogie kennelijk geen taal-
grenzen bestaan: Nederlands en Duits
dat door elkaar gebezigd wordt. Eigenlijk
ook niet verwonderlijk want het Land
van Cuijkse dialect is nauw verwant aan
dat van het Kleverland.
Bij het afscheid nemen was het voor
eenieder duidelijk dat Mosaik een
uitermate interessant archief is voor
Nederlanders die in de grensstreek
wonen of daar hun voorouders hebben.
Na een korte middagpauze verplaatste
het gezelschap zich naar het centrum
van de stad Kleef. Onder leiding van een
Duitse gids, die voortreffelijk Nederlands
sprak, werd al snel duidelijk dat het
huidige slot in zijn glorietijd - gelegen op
het restant van een oude stuwwal uit de
ijstijd - als burcht een machtige uit-
straling moet hebben gehad. Na een
rondleiding buiten, de bezichtiging van
een aantal oude kamers werd de
mogelijkheid geboden om de toren te
beklimmen. Daarvoor moesten wel 206
treden overwonnen worden. Het uit-
zicht op de wijde omgeving vanaf de
kantelen maakte deze inspanning
helemaal goed. Het slaan van de klokken
in de toren herinnerde eraan dat weer
afscheid genomen moest worden van dit
wat naamgeving betreft zo Nederlands
aandoend stukje van Duitsland.
Er mag teruggekeken worden op een
geslaagde dag. Het was goed om de
'oude familiebanden' met het Kleverland
en de Niederrhein aan te halen.
Bordesfoto van de deelnemers op de
trappen van Mosaik. Meer foto's te zien
op www.facebook.com/NGV.LvC
Maurice Roefs
Aanpassing sekse in akte simpeler Het wordt voor mensen gemakkelijker om hun geslacht te laten veranderen op hun
geboorteakte. De Tweede Kamer is daarmee in april 2013 akkoord gegaan. Mannen die
zich vrouw voelen, of vrouwen die zich man voelen, kunnen straks sneller hun geboorte-
akte laten wijzigen, zonder tussenkomst van een rechter. Voortaan moet alleen nog een
deskundige de overtuiging van de man of vrouw vastleggen. De voorwaarde dat een
operatie of hormoonbehandeling heeft plaatsgevonden komt te vervallen. Het omzetten
van het geslacht in de geboorteakte werkt ook door in reisdocumenten en diploma's.
Bron: NOS.nl Maurice Roefs
Schön ist es den Spuren seines
Geschlechtes nachzugehen,
denn der Stammbaum is für
den Einzelnen das, was die
Geschichte des Vaterlandes für
ein ganzes Volk ist.
Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 7
BHIC zit vol bastaards en boeven Rijen en rijen vol dozen met archieven heeft het Brabants Historisch Informatie Centrum
(BHIC) in haar depots. Saai? Alles behalve dat want die dozen zitten vol boeven,
bastaards en ja, ook veel brave burgers. In deze bijdrage houden we een paar bijzondere
heraldische tekeningen tegen het licht. Onderzoeker Leny van Lieshout kwam daar op
een opmerkelijke plek een bastaard op het spoor.
Visitekaartje
Eerst even ons visitekaartje afgeven: het
BHIC beheert archieven uit verschillende
instellingen. Van het Rijk, de provincie,
gemeenten, waterschappen en maar ook
van particulieren. Bij het BHIC in Grave
hebben we de archieven van de
gemeenten Boekel, Boxmeer, Cuijk,
Grave, Landerd, Mill en Sint-Hubert, Sint
Anthonis en Uden in onze depots staan.
De centrale vestiging van het BHIC is
gevestigd in de Citadel in Den Bosch.
Veel mensen komen naar het BHIC voor
stamboomonderzoek. In oude akten
kunnen de genealogen de sporen van
hun voorouders nagaan. Naast het feit
dat we deze akten en archieven goed
bewaren en ontsluiten, houden we ons
ook bezig met lokale geschiedenis. Op
onze website www.bhic.nl staan online
geschiedenisboekjes van de gemeenten
uit ons werkgebied (dat is noordoostelijk
Noord-Brabant). In die boekjes – per
plaats ingericht – vind je veel verhalen,
foto’s en films van vroeger. En onder de
noemer Brabant Bekijken zijn we ook
actief op Facebook, Twitter en weblog.
Bastaard
Terug naar de opmerkelijke bastaard.
Stichting Graeft Voort – ook gezeteld in
Grave – doet regelmatig onderzoek in
onze archieven. Zo stuitte Leny van
Lieshout van Graeft Voort in het archief
van Walter-Malingrez op vier mooie
heraldische tekeningen. Het bijzondere
zit ‘em in het feit dat de tekeningen als
processtukken zijn gebruikt. Want wat
was het geval? Op de hoek van de Markt
en Scheerestraat in Grave staat het huis
De Grenadier. In 1653 woonde er Roelof
van Steenhuijs. Aan de buitenkant van
zijn huis had hij een wapen hangen van
de familie Van Steenhuijs, hetzelfde als
dat van de adellijke tak, de Van
Steenhuijzen heren van Oploo: een rode
ring met daarboven een rode keper. Op
18 januari 1653 liet een jonker uit die tak
het wapen voorzien van een ijzeren
balkje: Roelof zou uit een bastaardtak
zijn en zou dus een balk (het ijzeren
plaatje) in zijn wapen moeten voeren.
8 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
De tekeningen zijn bewijstukken van
procedures, die over deze kwestie
hebben gewoed. Roelof en zijn familie
hebben deze heraldische tekeningen
laten maken van ruitjes met gebrand-
schilderde wapens in twee Graafse
huizen (in de Maasstraat en de Gasthuis-
straat) en in het adellijk huis in Oploo. In
het archief zijn die tekeningen bewaard,
evenals enkele verklaringen van getuigen
die zeiden dat de familie waaruit Roelof
voortkwam bestond uit louter nette, zelfs
gezeten mensen en dat hij wel degelijk
aan de goede kant van het bed was
geboren. Of dat waar was en hoe het
afliep, weten we niet. De genealogie Van
Steenhuijs is een labyrint waaruit tot nu
toe niemand de uitgang heeft gevonden.
Samenwerking
Dit verhaal is een mooi voorbeeld van
welke schatten aan verhalen en infor-
matie in een archief verstopt zitten.
Mede dankzij de samenwerking worden
dergelijke vondsten soms extra in het
licht gezet. Zo is er door Graeft Voort een
kleine tentoonstelling bij het BHIC
ingericht met bijzondere archiefstukken.
Deze tekeningen maken daar onder van
uit. Omdat wij veel archiefmateriaal in
huis hebben maar niet alle wijsheid in
pacht doen wij graag een beroep op
andere partijen zoals historische vereni-
gingen. Gelukkig werkt de samenwerking
beide kanten op en weten ook heem-
kundekringen ons te vinden voor rond-
leidingen of publicaties. Ook de kennis
van onze bezoekers vormt een belang-
rijke bijdrage aan onze website. Zo
schrijven mensen persoonlijke verhalen
met herinneringen aan vroeger.
Variërend van de watersnood tot aan het
knikengeltje in de kerk. Verder worden
beschrijvingen van foto’s regelmatig
aangevuld of gecorrigeerd door
bezoekers die soms zelf op de
betreffende foto staan. Zoals in het geval
van de foto waarop het 24ste
kind binnen
één gezin uit Mill stond. De baby in
kwestie – inmiddels al een flink eind in de
zeventig – belde naar aanleiding van deze
foto en vertelde over al zijn mooie jeugd-
herinneringen. Gelukkig maar want
alleen dankzij deze hulp en inzet wordt
op een belangrijke manier geschiedenis
beschreven en bewaard.
En waar samenwerking nog meer toe kan
leiden…
Na een korte zomerstop gaat NGV
afdeling Land van Cuijk en Ravenstein
door met het genealogisch spreekuur bij
het BHIC in Grave. Iedere eerste
woensdagmiddag van de maand van 13
tot 16 uur, voor zowel beginners als
gevorderden! Marilou Nillisen, BHIC
Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 9
http://www.brabantbekijken.nl
http://www.twitter.com/BHICarchief
http://www.facebook.com/BrabantBekijken
16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Cornelius
Joannes van
der Cruijsen
Maria Tijssen Peter Smits Peternel
Francis
Bogards
Paulus Frans
van Sambeek
Judith
Willems
Antoon Pluk Anna Maria
Hendrikx
Joannes
Ermers
Ardina
Kempen
Franciscus
Janssen
Maria Anna
van der
Sterren
Henri
Willems
Helena
Hendriks
Johannes
Peskens
Anna
(Henriëtte)
Arts
zn. van
Johannes van
der Cruijsen en
Joanna Maria
Strijbos
dr. van Mathias
Geurts en
Segera Tonis
zn. van
Theodorus
Smits en Maria
Smits
dr. van Francis
Bogards en
Maria van der
Linden
zn. van
Franciscus
v.Sambeek en
Adriana
v.Beusecom
dr. van Wilhelm
Gerrits en
Cornelia
Martens
zn. van
Hendricus
Adrianus Pluk
en Jenneke
Heuvenaars
dr. van Hendrik
Gerrits en
Petronella
Geurts
zn. van Ermert
Jans Ermers en
Maria Jans
Hermens
dr. van
Willebrordus
Kepmen en
Maria Wilberts
zn. van Jan
Janssen en
Hendrina NN
dr. van Jan van
der Sterren en
Florentina
Huijskens
zn. van
Hendrikus
Willems en
Anna Maas
dr. van Henricus
Hendriks en
Antonetta Selten
zn. van
Jacobus
Peskens en
Aldegondis
Jans
dr. van Wilbert
Arts en Cornelia
Wilbers
~ Gemert ~ Zeeland ~ Gemert * Haps ~ Mill ~ St.-Agatha ~ Mill ~ Mill ~ Escharen ~ Mill * Velp * Herpen ~ St.-Anthonis ~ St.-Anthonis ~ Beugen ~ Wanroij
27-10-1767 10-6-1764 1-1-1776 21-4-1779 8-2-1759 8-3-1764 28-2-1754 15-3-1748 20-4-1743 27-1-1744 ca. 1752 ca. 1750 28-1-1755 31-5-1766 21-2-1747 5-8-1762
+ Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Mill + Herpen + Herpen + St.-Anthonis + St.-Anthonis + Beugen/R
27-4-1828 7-2-1804 26-7-1861 19-1-1815 8-6-1826 27-9-1841 26-12-1816 2-7-1817 17-1-1817 4-2-1817 10-12-1825 7-11-1834 10-10-1825 3-7-1842 31-8-1811 > aug-1811
8 9 10 11 12 13 14 15
4 5 6 7
2 3
Samengesteld door Albert van der Cruijsen, mei 2013
10 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 11
Antonius Servinus van der Cruijsengeb. Mill en Sint-Hubert 12-11-1893, overl. Boxmeer 16-8-1970
tr. Heumen 22-6-1928
1
Ardina Antonia Janssen
* Mill en Sint-Hubert 16-10-1859, overl. Mill 9-2-1942
Johannes van der Cruijsen
* Mill en Sint-Hubert 16-4-1860 + Mill 22-12-1927
tr. Mill en Sint-Hubert 13-7-1891
Maria Hulsman, geb. Malden 15-6-1898, overl. Mill 31-10-1994, dochter van Albertus Lambertus Hulsman en Theodora Hopmans
Cornelis van der Cruijsen Anna van Sambeek Johannes Janssen Antonetta Willems
+ Mill 2-4-1861 + Mill 4-4-1907 + Mill 16-11-1889
tr. Mill en Sint-Hubert 23-4-1852tr. Mill en Sint-Hubert 11-1-1860
* Mill en Sint-Hubert 8-4-1830 * Mill en Sint-Hubert 10-5-1822 * Herpen 3-1-1823 * Beugen en Rijkevoort 13-2-1819
+ Mill 8-1-1891
tr. Mill en Sint-Hubert 10-5-1829 tr. Mill en Sint-Hubert 18-1-1818 tr. Herpen 2-5-1820 tr. Oploo c.a. 24-4-1814
Johannes Maria
van der Cruijsen Smits
Cornelius Johanna
van Sambeek Pluk
Ermert Willemina
Ermers Janssen
* Samb.hoek 29-5-1787
Henricus Anna Maria
Willems Peskens
+ Wanroij 3-11-1863
* Mill 8-7-1799
+ Mill 8-5-1860
~ Mill 17-12-1800 * Mill 14-2-1793 * Mill 6-12-1789 ~ Mill 4-2-1783 * Overlangel 28-9-1795
+ Mill 9-3-1871 + Mill 9-2-1874 + Mill 26-12-1837 + Mill 30-3-1856 + Mill 15-10-1863 + Rijkevoort 23-2-1849
tr. Sambeek 17-7-1785 tr. Beugen 23-5-1784tr. Mill 4-5-1794 tr. Mill 27-10-1799 tr. Mill 19-4-1789 tr. Mill 11-1-1778 tr. Mill 2-5-1773 tr. Overlangel 4-3-1783
* Beugen 15-4-1787
AMERIKA, AMERICA
over emigranten naar de Verenigde Staten van Amerika
een serie artikelen door Willem Keeris
Deel IV, father Godthardt
In deel II hebben we gezien dat er in
maart 1848 vanuit Rotterdam 3 schepen
met emigranten vertrokken, waarvan een
aantal na aankomst in Little Chute
behoorlijk teleurgesteld waren en de
bossen in trokken om 20 km. verder
Franciscus Bosch te stichten, dat nu
Hollandtown of Holland heet en de
eerste van twee kolonies in Amerika is,
die exclusief gesticht zijn door Rooms
Katholieke Nederlanders.
De groep had de overtocht gemaakt naar
Boston, aan boord van de Libra onder de
geestelijke leiding van Adrianus
Dominicus Godthardt, die hen vergezelde
bij het opbouwen van de woudkolonie en
gedurende twee jaar hun leidsman was.
Daarom is het van belang om enige
aandacht aan hem te schenken, ofschoon
er meer bekend is over zijn verleden dan
over de tijd in Amerika.
Adrianus Dominicus Godthardt werd
gedoopt op 12 juli 1811 in Haarlem in de
statie van St. Joseph (Begijnenhof) als
zoon van de uit (de omgeving van) Kleef
afkomstige Ferdinand Dominicus
Godthardt en Catharina la Tour uit Maas-
tricht, die in Haarlem getrouwd waren.
Zijn vader was logementhouder van de
“Gouden Leeuw” in de Zijlstraat. Hij had
twee oudere zussen en een oudere en
jongere broer. Zijn moeder was al eerder
getrouwd geweest met de Fransman
Joseph le Roi, die in 1803 overleed. Uit
dat huwelijk waren 6 kinderen geboren,
waarvan Maria Ida le Roi trouwde met de
in Venlo geboren Andreas Fredericus
Balthasar Muller.
Godthardt trad in 1829 in Italië in bij de
Franciscanen. Als kloosternaam koos hij
Pacificus Maria, die hij echter zelden
gebruikte. Tijdens zijn verblijf daar
overleed zijn moeder. In 1832 (het jaar
waarin Van den Broek naar Amerika ging)
kwam hij terug naar Nederland en enige
jaren later werd hij assistent in Het
Boompje, een voormalige schuilkerk in
Amsterdam. Hij was van 1842 tot 1846
een van de mede-arbeiders van het
nieuwe maandblad De Katholiek. Zonder
toestemming van zijn provinciaal kreeg
hij een missie-opdracht in Nederlands
Oost-Indië, en werd bij Koninklijk Besluit
12 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
van 4 juli 1842 benoemd als pastoor 3de
klas, wat overeenkomt met kapelaan.
Een rijke weldoenster zorgde voor het
reisgeld en eind 1842 kwam hij aan in
Batavia op het eiland Java en vertrok op
23 december aan boord van de Christina
Agatha naar Soerabaja. Daar ontstonden
na enige maanden onenigheden met zijn
pastoor A. Thijssen, die zich niet
voorbeeldig gedroeg en later ook
gesuspendeerd werd. Godthardt vertrok
in april 1843 zonder toestemming naar
Batavia (het huidige Jakarta). Zijn oudere
broer Ferdinand Dominicus Godthardt
was daar al in 1841 met zijn vrouw naar
toe gegaan en intussen uitbater van het
Marine hôtel en lid van het kerkbestuur.
Ook zijn oudste zus Anna Catharina
Elisabet Godthardt woonde daar met
haar echtgenoot Henrikus Loust, die na
het overlijden van zijn zwager in 1846,
het Marine hôtel overnam.
In mei 1843 vroeg Godthardt aan de
Gouverneur-generaal toestemming om
terug te mogen keren naar Europa, en in
juni werd dat verzoek ingewilligd waarna
hij op 4 juli 1843 naar Amsterdam vertrok
aan boord van de Eugenie. Ter rede van
Batavia lag toen ook de Libra met
kapitein U. Trip, hetzelfde schip en
kapitein waarmee Godthardt in 1848 de
oversteek naar Amerika zou maken. Van
1844 tot 1846 was hij assistent in Den
Haag en hij verbleef onder andere ook in
België, Haarlem en Amsterdam.
Waarom hij zich twee jaar later aansloot
bij de groep van Van den Broek is niet
bekend en ook weten we niet hoe deze
twee in contact met elkaar kwamen. Het
feit dat hij zich vervreemd voelde van zijn
eigen orde zal zeker een rol gespeeld
hebben en toestemming van zijn
provinciaal heeft deze wat moeilijke en
eigenwijze missionaris ook nu niet gehad.
Mogelijk dat hij van de gelegenheid
gebruik heeft gemaakt.
Op 14 maart 1848 verliet de Libra de
haven van Rotterdam en op 26 maart (de
dag dat de andere twee schepen
vertrokken) laat Godthardt vanuit
Portsmouth in Engeland weten dat
iedereen zeer tevreden is.
Godthardt heeft tussen 1841 en 1850
een soort dagboek bijgehouden, waarin
hij feiten en gebeurtenissen noteerde
inclusief dopen, huwelijken en overlijden.
Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 13
Dat dagboek bevat ook een reis-
beschrijving van de reis van Boston naar
Wisconsin. Die boeken bevinden zich in
de “Friedsam Memorial Library of the St.
Bonaventure University in St.
Bonaventure, N.Y.”. Ofschoon het beeld
incompleet blijft, weten we hierdoor iets
meer over zijn eerste jaren in Amerika.
Tijdens de zeereis van 53 dagen zijn aan
boord twee kinderen geboren die beiden
gedoopt zijn door Godthardt, maar niet
op de passagierslijst voorkomen (zie
vorige pagina). Na aankomst op 5 mei
1848 regelde hij de reis naar Wisconsin,
en ofschoon hij nooit in Amerika was
geweest, leek hem dat goed af te gaan.
Wel liet hij 3 families in Boston achter
omdat die geen reisgeld meer hadden.
De dag na aankomst in Little Chute “stierf
subietelijk onze oude moeder Gerrits”,
en werd door Godthardt begraven. Dit is
de in Mill geboren 71-jarige Antonetta
Hubers, oma van een van de twee aan
boord geboren kinderen, die ook niet op
de passagierslijst voorkomt.
Samen met 5 families stichtte hij op 1
juni de nederzetting Franciscus Bosch,
genoemd naar de orde waar hij lid van
was. Kort daarna sloten zich nog 15
andere huisgezinnen, die iets later
aangekomen waren, bij hen aan. Hij
bouwde met hulp van de kolonisten een
kerkje. Ook zorgde hij voor een kerkhof,
een school en een winkel. De mensen
hielpen hem zijn land te verbouwen. Hij
moest regelmatig fungeren als dokter
wat hem nog wat geld opleverde; zijn
financiële situatie was verre van
rooskleurig. Met Van den Broek in Little
Chute kon hij niet echt goed opschieten
en de Noord-Brabantse kolonisten
beschuldigde hij soms lomp, eigenzinnig
en baatzuchtig te zijn. Wel beleefde hij
“eenige vreugde” aan het schieten op de
houten vogel, door de in 1849 opgerichte
“Schut Society”. Er kwamen steeds meer
nieuwe mensen in Franciscus Bosch
wonen, o.a. Fransen, Ieren en Duitsers.
Hij bediende vele missies in de verre
omgeving, onder andere in Green Bay,
waar hij enige tijd pastoor was. Hij reisde
dus veel, waardoor hij vaak weg was uit
Franciscus Bosch. In 1850 verliet hij,
waarschijnlijk niet tegen zijn zin, die
omgeving voorgoed, mogelijk omdat
bisschop Henni van Milwaukee hem een
andere missie gaf. In 1851 was hij in
Winnebago en daarna verliet hij
Wisconsin. Hij ging oostwaarts naar New
York, waar hij enige tijd werkte in St.
Bonaventure, ten zuiden van Buffalo,
waar hij ook korte tijd verbleef. Ook hier
toonde hij zijn onafhankelijkheid van zijn
omgeving. Na enige tijd verliet hij New
York en ging naar Texas en in 1860 was
hij in Houston. Het laatste levensteken
dat van hem bekend is, is een brief die hij
op 3 januari 1866 schreef vanuit Pulaski,
Illinois. Het is niet bekend wat er daarna
met deze outsider gebeurde en wanneer
en waar hij overleed. Zijn vader overleed
eind 1867 in Haarlem.
Meer weten?
Paul J. Spaeth, ‘A Priest in the Woods: The
Journal of Fr. Adrianus Dominicus Godthardt,
O.F.M., 1848-1850’ in Wisconsin Magazine of
History, Vol. 75, Winter 1991-92, pp 117-140.
14 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
Afdeling actief op Facebook
Enkele maanden geleden, 10 mei om
precies te zijn, heeft de afdeling een
account op Facebook aangemaakt. Face-
book is een van de belangrijke social
media waarbij interactie hetkernwoord
is.
Misschien zijn er leden die zelf al actief
zijn op Facebook. Die zullen waarschijn-
lijk kunnen onderschrijven dat er veel
onzin op Facebook wordt verkocht,
waarbij je denkt ‘wat moet ik hier nou
weer mee?’.
Aan de andere kant is Facebook een heel
krachtig en machtig medium. De afdeling
wil met name gebruik gaan maken van
de kracht van Facebook.
Facebook leent zich bij uitstek voor
informatieuitwisseling. De account gaat
dan ook gebruikt worden voor actuele
berichtgeving, het bieden van de moge-
lijkheid om (genealogische) vragen te
stellen waarop anderen kunnen reageren
etc. Of als aanvulling op artikelen in dit
blad (zie bijv. pagina 20)
Het account is te te lezen en te bekijken
op www.facebook.com/NGV.LvC. Hier is
geen (privé)facebookaccount voor nodig.
Om interactief aan de slag te gaan, is wel
een eigen facebookaccount nodig. Die is
zeer eenvoudig in enkele minuten tijd
aan te maken. Let wel op bij het invullen
van persoonlijke gegevens. Het is niet
mogelijk om én anoniem én interactief
aan Facebook mee te doen. Indien
gesteld op het behoud van zoveel moge-
lijk privacy, hierbij de tip om dan alleen
de basisgegevens in te vullen.
De afdeling heeft ook nog steeds de
beschikking over een twitteraccount
https://twitter.com/NGV_LVC. Die wordt
niet zoveel gebruikt, maar dat is in-
middels veranderd. Facebook en Twitter
zijn aan elkaar gekoppeld zodat de
berichtgeving op de Facebookaccount
automatisch ook op Twitter verschijnt.
Maurice Roefs
Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 15
Genealogie met een knipoog: ik ben mijn eigen opa!
U kent uit de Snip & Snap revue wellicht
de simpele mop 'Het is niet mijn broer en
toch de zoon van mijn vader'. Degene
aan wie de mop verteld is, probeert hem
door te vertellen maar slaagt daar niet in.
Er ontstaat wel een mêlee aan veronder-
stelde familierelaties doordat onbedoeld
steeds meer andere personen in het
verhaal betrokken worden. 'Wie is nu je
broer?' 'Ik heb het altijd geweten maar
nu niet meer, al sla je me dood ...' waar-
op de man in kwestie afsluit als volgt:
'Mijn vader had geen zoons, die is
kinderloos overleden!'
Of misschien kent u het reggaelied
'Shame and scandal in the family.' Een
jongen wil trouwen met een meisje. Zijn
vader zegt: 'Dat kan niet, want dat meisje
is je zus maar je moeder weet dat niet.'
Jaren gaan voorbij maar de liefde voor
het meisje blijft, de jongen trekt de
stoute schoenen aan en bespreekt het
probleem met zijn moeder waarop zij
zegt: 'Jongen, trouw gerust met haar, je
vader weet niet dat hij je vader niet is ...'.
Iedere genealoog komt wel eens
bijzondere familierelaties tegen die een
schetsje op papier vragen om de situatie
echt helder te krijgen.
Wat vroeger regelmatig voorkwam
waren kruislingse huwelijken. Uit familie
A trouwt een zoon met een dochter uit
familie B. Niet veel later, of vaak
gelijktijdig, is er ook een huwelijk tussen
een dochter uit familie A met een zoon
uit familie B. Als uit beide huwelijken
kinderen geboren geboren zijn dat
juridisch gezien neefjes en nichtjes van
elkaar, genetisch/biologisch zijn ze als
broertjes en zusjes.
Of wat te denken als familieleden van
verschillende generaties met elkaar
trouwen en kinderen krijgen.
En wat zijn de gevolgen als man en
vrouw gescheiden leven van tafel en bed,
de vrouw besluit te gaan samenwonen
met de broer van haar (ex)man, haar
zwager dus, en uit deze nieuwe relatie
kinderen geboren worden.
Ingewikkelde familierelaties zijn van alle
tijden.
Maar, net zo min als baron Van
Münchhausen, eenmaal in een moeras
beland, zich aan zijn haren er uit zou
kunnen trekken, snapt iedereen dat je
niet je eigen kind kunt zijn, laat staan dat
je je eigen opa bent. Toch kun je
behoorlijk op het verkeerde been gezet
worden, zeker als daar een af-
stammingsschema als 'bewijsvoering'
wordt bijgevoegd. Zo kwam ik dit mooie
verhaal tegen dat ik u niet wil
onthouden:
"Ik trouwde met een weduwe die een
volwassen dochter had. Zij werd mijn
stiefdochter.
Mijn vader kwam op bezoek, werd
verliefd op mijn stiefdochter en trouwde
met haar. Zo werd mijn stiefdochter
mijn stiefmoeder.
Mijn vrouw kreeg een zoon. Die werd de
zwager van mijn vader, want hij is de
halfbroer van mijn stiefdochter, die met
mijn vader is getrouwd.
Aangezien mijn zoon de broer is van
mijn stiefmoeder, is hij ook mijn oom.
De vrouw van mijn vader kreeg ook een
zoon. Dat is dus mijn broer, want hij is
de zoon van mijn vader.
Maar hij is ook mijn kleinkind, want hij
16 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
is de zoon van mijn stiefdochter.
Mijn vrouw is mijn grootmoeder, omdat
ze mijn stiefmoeders moeder is, waar-
door ik de kleinzoon van mijn eigen
vrouw ben.
Aangezien ik getrouwd ben met mijn
grootmoeder, ben ik niet alleen de echt-
genoot en kleinzoon van mijn vrouw,
maar ben ik ook mijn eigen opa!
Moraal van het verhaal: onderzoekt alle
dingen zelf en behoudt het goede. Wees
kritisch bij de uitoefening van genealo-
gisch onderzoek. Het is weliswaar hobby
maar wel een die om zorgvuldigheid
vraagt.
Maurice Roefs
__________________________________________________________________________
Nieuwe rubriek: Het portret van … In navolging van Gens Nostra wordt ook
in het afdelingsblad de mogelijkheid
gegeven om oude portretfoto's te
plaatsen in een nieuw onderdeel 'Het
portret van ...'. Voorwaarden voor
opname zijn: de foto is tenminste 100
jaar oud en de geportretteerde(n) is/zijn
vóór 1870 geboren, de genealogische
gegevens zijn compleet en bevatten de
volledige naam van de geportret-
teerde(n), eventueel beroep, de namen
van de ouders, plaats en datum van
geboorte, eventueel huwelijk(en) en
overlijden en verder de gegevens van de
partner(s) en eventueel de kinderen. De
publicatieruimte voor foto en tekst
samen is maximaal één pagina.
Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 17
(Gratis) Trouwen op maandag populairder Steeds meer koppels trouwen op een maandag. 40 procent van de paren trouwt op vrijdag
tegenover 16 procent op maandag. Vrijdag is daarmee nog steeds de populairste dag,
maar de maandag wordt steeds gewilder en staat nu op de tweede plaats. De populariteit
van de maandag neemt al sinds 2008 toe. Trouwen is op die dag in de meeste gemeenten
gratis. Het is een bekend verschijnsel dat het aantal huwelijken op maandag toeneemt als
het economisch slechter gaat.
Praktische redenen
De verandering van de maandag van
wasdag naar trouwdag blijkt uit de
laatste cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS). Wat blijkt? Er
wordt vaker om praktische redenen
getrouwd, bijvoorbeeld als mensen een
huis willen kopen. 'Maandagmorgen is
niet het meest romantische moment van
de week, deze mensen geven meestal
ook geen groot feest.', aldus een
woordvoerder van het CBS.
Aantal huwelijksluitingen daalt
In 2012 werden in ons land ongeveer 69
duizend huwelijken gesloten en 9
duizend partnerschappen geregistreerd.
Sinds 2000 is het totale aantal met 14
procent gedaald.
Dat komt voor een deel doordat het
aantal 20- tot 50-jarigen in de totale
populatie afneemt. In die leeftijdsgroep
wordt het meest getrouwd. In de recente
daling speelt mogelijk de economische
crisis een rol, al is pas na 2010 sprake van
een dalend aantal huwelijken.
Zomervakantie
Huwelijken op vrijdag en zaterdag
worden (zie ook Mededelingenblad 62,
pagina 10) vooral gesloten in de maan-
den voor en na de zomervakantie. Het
weekpatroon van partnerregistraties is
vrijwel tegengesteld aan dat van huwe-
lijken. In 2012 werd 41 procent van alle
nieuwe partnerschappen op maandag
geregistreerd, tegen slechts 8 procent op
vrijdag.
Niet tornen aan gratis trouwen
Hoewel de animo om 'gratis' te trouwen
de laatste tijd is toegenomen tot veertig
procent van de huwelijken, vindt minster
Plasterk van BZK dat deze mogelijkheid
onverminderd moet blijven bestaan.
Voor een inkomenstoets voelt hij niets.
De Nederlandse Vereniging van
Burgerzaken bracht vorig jaar naar
buiten dat de wachttijden voor kosteloze
huwelijken oplopen. Toch ziet Plasterk
geen reden voor een aanpassing van het
artikel uit de 'Wet tot regeling der heffing
van regten wegens de verrigtingen van
den ambtenaar van den burgerlijken
stand' van 23 april 1897. Daarin is
bepaald dat gemeenten een minimaal
aantal keren per week de gelegenheid
moeten geven om gratis te trouwen.
Maurice Roefs
Bronnen:
• Nos.nl
• CBS StatLine - Kerncijfers huwelijken en
partnerschapsregistraties
• VNG-Magazine
18 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
18 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
Historische kranten als genealogische bron Ongetwijfeld weten veel leden van onze afdeling het bestaan van websites waar oude
kranten online ingezien kunnen worden. Historische kranten als genealogische bron. Ik wil
hier twee websites met u delen waar gedetailleerd in oude oude kranten gezocht kan
worden.
Koninklijke Bibliotheek http://kranten.kb.nl
Hier hebt u toegang tot zo'n 70 (!)
verschillende kranten. En daarmee tot
een schier onuitputtelijke hoeveelheid
krantenartikelen, nieuwsberichten, ad-
vertenties en familieberichten.
Om er een paar te noemen: de
Staatscourant met o.a. gerechts-
berichten.
Bladen met veel familieberichten: De
Tijd, Algemeen Handelsblad maar ook
bijvoorbeeld de Provinciale Noord-
brabantsche Courant/Het Huisgezin
(voorloper van het Brabants Dagblad) en
het Limburgs Dagblad.
Regionaal Archief Nijmegen http://studiezaal.nijmegen.nl/ran/_intro.aspx
Ook op de website van het Regionaal
Archief Nijmegen bestaat de mogelijk-
heid om in oude exemplaren van De
Gelderlander (katholieke grondslag) en
de Provinciale Geldersche en Nijmeeg-
sche Courant (protestantse grondslag)
kranten te zoeken:
Ik ben ervan overtuigd dat u ook (familie)
berichten zult vinden die een nieuwe
wending aan het genealogisch onderzoek
kunnen geven.
Om maar een voorbeeld
uit mijn eigen onder-
zoek te laten zien de
advertentie in de
Staatscourant van 31
mei 1839 waarbij een
uitspraak van de rechter
ter openbare kennis
wordt gebracht. Een
dochter heeft haar spilzieke vader onder
curatele laten stellen...
En dat dwingt me dan weer eens naar
het archief te gaan om het archief van de
rechtbank in te gaan kijken, want een
feitje vinden via het internet is mooi,
maar het échte archiefwerk (welke
omstandigheden speelden er?) is toch
nog steeds het zelf bestuderen van de
fysieke stukken in het 'stoffige archief'.
Maurice Roefs
Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013) 19
Afbraak vesting Grave Grave heeft een lange geschiedenis als vestingstad. In het Graafs Museum wordt
permanent een maquette tentoongesteld die de stad Grave toont zoals zij er omstreeks
1845 uitgezien heeft. Prominent daarbij zijn de elementen die de stad tot vesting maakten
zichtbaar.
De stad met haar omwalling maakte in vroeger tijden deel uit van de Zuider-waterlinie die
een belangrijke verdedigingslinie voor de Noordelijke Nederlanden vormde tegen de
Spanjaarden en de Fransen.
Feit dat vandaag de in Grave niet zoveel van de oude vesting zichtbaar is, heeft te maken
met de Vestingwet uit 1874. Oude verdedigingsstrategieën - waaronder inundatie, het
onder water zetten van land - werkten niet meer.
Een nieuw concept van landverdediging was noodzakelijk. Grave nam hierin een mindere
positie in dan voorheen. De Vestingwet (officieel Wet tot regeling en voltooing van het
vestingstelstel) legde de nadruk op de Nieuwe Hollandse Waterlinie ter bescherming van
het westen van Nederland.
De Vestingwet gaf het stadsbestuur het recht om de vesting te ontmantelen. Van dat
recht werd al snel gebruik gemaakt omdat het uitbreiding van de stad mogelijk maakte.
Wim Jaegers heeft in zijn speurtocht in de archieven van Rijkswaterstaat een aantal
tekeningen gevonden die op deze ontmanteling betrekking hebben. Deze kunnen
vanwege de omvang niet in dit blad worden opgenomen, ze zijn te bekijken op de
Facebookaccount van de afdeling www.facebook.com/NGV.LvC.
__________________________________________________________________________
Kwartierstaat op de middenpagina Indien u een kwartierstaat wilt laten plaatsen, kunt u daarvoor contact opnemen met de
redactie. De kwartierstaat dient aan een aantal voorwaarden te voldoen: de kwartieren
dienen grotendeels personen te bevatten uit het gebied van de afdeling. In het geval de
kwartieren informatie over levende personen bevatten, dient - in verband met de
bescherming van de privacy - toestemming van deze personen voor publicatie aangetoond
te kunnen worden. De redactie neemt daarvoor geen verantwoordelijkheid.
20 Land van Cuijk en Ravenstein 64 (2013)
Mutaties
Op 1 juni 2013 telde onze afdeling 200 leden en nog 22 leden met een bijkomend
lidmaatschap; de NGV telt landelijk 8.679 leden. Alle mutaties, ook adreswijzigingen,
graag melden via e-mail [email protected] of per brief NGV, Ledenadministratie, Postbus 26,
1380 AA Weesp.
Nieuwe (bijkomende) leden:
134665 dhr. A, van Hedel, Kempensbos 8, 5834 AM Sint-Anthonis
134708 dhr. J.T.G. Arts, Dorpsstraat 4d, 5441 AC Oeffelt
134710 mw. T. Willems-v.d. Boom, Dorpsstraat 69, 5851 AH Afferden (L)
134711 mw. G.W.J.H. Wijers, Peelkant 11, 5446 PE Wanroij
134714 mw. R. Hermans-Versteegen, Frans Halsstraat 15, 5831 CA Boxmeer
Adreswijziging/correctie:
120770 dhr. P. v.d. Molen, Odiliastraat 4, 5401 ZZ Uden
Lidmaatschap beëindigd:
111874 dhr. A.J. Selten, Boswachtersweg 5, 5975 ND Sevenum
115938 dhr. A.G. Tacken, Van Laerstraat 40, 5922 AB Venlo
121378 mw. D. Smits-Hendriks, St.-Norbertusstraat 20, 6591 GL Gennep
129065 dhr. J.G. van Soest, Markt 29, 5995 BC Kessel
127572 dhr. H.L.M. v.d. Heuvel, Kasteellaan 34, 5991 BL Baarlo
134095 dhr. T.W.J.M. Kuijpers, Laanderhof 67, 5351 CP Berghem
131691 dhr. R. Spierings, Mudaheerd 68, 9737 XB Groningen
134572 mw. E. Derriks, Burgemeester v.Bruggenstraat 2, 1165 NT Halfweg
Archieven � NGV Verenigingscentrum www.ngv.nl
Papelaan 6, 1382 RM Weesp, telefoon 0294-413301
� Rijksarchief in Noord-Brabant (Brabants Historisch Informatie Centrum, BHIC) www.bhic.nl
Zuid-Willemsvaart 2, 5211 NW 's-Hertogenbosch, telefoon 073-6818500
� BHIC – locatie Grave van BHIC (via telefoon 073-6818500)
Bezoekadres: Arnoud van Gelderweg 73, 5361 CV Grave - Correspondentieadres: via BHIC in Den Bosch
� Rijksarchief in Limburg (Regionaal Historisch Centrum Limburg, RHCL) www.rhcl.nl
Sint Pieterstraat 7, 6211 JM Maastricht, telefoon 043-3285500
� Gemeentearchief Gemert-Bakel www.gemeentearchiefgemert-bakel.nl
Ruijschenbergstraat 3a, 5421 KR Gemert, telefoon 0492-378575
� Gemeentearchief Venray www.venray.nl/organisatie/gemeentearchief
Raadhuisstraat 1, 5801 MB Venray, telefoon 0478-523333
� Gemeentearchief Venlo www.archief.venlo.nl
Dokter Blumenkampstraat 1, Venlo, telefoon 077-3597200
� Stadsarchief Oss www.stadsarchiefoss.nl
Peperstraat 12, 5341 CZ Oss, telefoon 0412-629101
� Het Uden-archief van Bressers www.udenarchief.nl
Luciën Bressers, Wilhelminastraat 257, 5401 CG Uden, telefoon 0413-267206
• Oudheidkamer Horst
Americaanseweg 8, 5961 GP Horst, telefoon 077-3981650
Actuele berichtgeving:
Noteert u alvast in
uw agenda:
10 december 2013
Feestavond
vanwege 35-jarig
bestaan van de afdeling
DRUKWERK
Redactie - NGV afdeling
Land van Cuijk en Ravenstein
Johan Graaf van Hornestraat 1
5361 KX GRAVE