เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

MATERIAL TRANSPORTER MACHINE OF CRANE

ราเชนทร นวลรตน

ศรศกด เยนเกษม

สทน ภแดง

ปรญญานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรเทคโนโลยบณฑต

กลมวชาเทคโนโลยการจดการอตสาหกรรม

คณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยบรพา

ปการศกษา 2554

MATERIAL TRANSPORTER MACHINE OF CRANE

RACHEN NUALRUT SIRISUK YENKASEM SUTIN PUDANG

A PROJECT SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF REQUIREMENT

FOR THE DEGREE OF BACHELOR OF TECHNOLOGY MAJOR OF INDUSTRIAL MANAGEMENT TECHNOLOGY

BURAPHA UNIVERSITY 2011

ปรญญานพนธ เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน โดย นาย ราเชนทร นวลรตน นาย ศรศกด เยนเกษม

นาย สทน ภแดง อาจารยทปรกษา อาจารยพรชย ปนสวรรณ จ านวนหนา 136 หนา ปการศกษา 2554 ______ _____

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยบรพา อนมตปรญญานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรเทคโนโลยบณฑต กลมวชาเทคโนโลยการจดการอตสาหกรรม

...................................................ประธานกรรมการสอบปรญญานพนธ

(อาจารย พรชย ปนสวรรณ)

...................................................กรรมการสอบปรญญานพนธ

(อาจารยสภาพ ธาราศกด)

...................................................กรรมการสอบและอาจารยทปรกษาปรญญานพนธ

(อาจารย พรชย ปนสวรรณ)

...................................................ประธานกลมวชาเทคโนโลยการจดการอตสาหกรรม

(อาจารย ยศพนธ อนทรจนทร)

...................................................ผอ านวยการ วทยาลยเทคนคบานคาย

(อาจารย กมล ชมเจรญ)

...................................................ประธานหลกสตรเทคโนโลยบณฑต

(ดร.ภาณวฒน ดานกลาง)

ii

บทคดยอ

โครงการนมวตถประสงคเพอสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนใชขนถายวตถดบก าหนดไวตามหลกเกณฑทางดานทฤษฎ และปฏบต ผวจยไดสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนทมน าหนกเบา สะดวกตอการใชงาน มความเหมาะสมในการออกแบบเครอง เปนเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนทใชวสดในการสรางทเหมาะสม เปนเครองทออกแบบขนมาใหม มความปลอดภยในการรบน าหนกวตถดบ โดยตองมคาความปลอดภยไมนอยกวา 2 เพอปองกนวตถดบตกลงมาท าใหไดรบอนตรายซงสามารถขนถายวตถดบทใชกบเครนไดตามวตถประสงค ซงผวจยไดสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนจ านวน1 เครองและใหผเชยวชาญในดานเครองมอกล ดานฝายผลต ดานไฟฟาทมประสบการณในการท างานดานเครองมอกล ดานฝายผลต ดานไฟฟา ไดน าเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนไปประเมนคณภาพในการขนถายวตถดบ โดยใชแบบสอบถามความคดเหน หลงจากทผวจยไดสาธต ใชผลจากการประเมนความเหนของผเชยวชาญในดานคณภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนวาเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนใชเพอขนถายวตถทใชกบเครนไดมคณภาพทคา IOC เทากบ 0.92 ซงอยในเกณฑ ทก าหนดไว จงกลาวไดวาเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนส าหรบใชขนถายวตถดบทใชกบเครน ทผวจยสรางขนน ผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนวามคณภาพ และเปนไปตามสมมตฐานการวจยสามารถน าเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนนไปใชงานไดตรงตามวตถประสงค และเกดประสทธภาพสงสด ค าส าคญ: เครอง / เครน / คาความปลอดภย

Iii

Abstract This project aims to build a material transporter machine of crane. It used for

loading and unloading of raw materials criteria specified by the theory and practice were made to transport the raw materials for use with the crane. Lightweight.Easy to use.An appropriate design.Material transporter machine of crane used to build the right. The safety of the weight of material. The security must be at least two materials to prevent falls and injury. Which can be used to transport raw materials by the crane.Which was built to transport materials for use with the operators of a machine and let the experts in the field of machine tools and manufacturing electrical experience working on machine tools and production of the electricity used to transport raw materials for use.operators to evaluate the quality of the transfer material. Using a questionnaire. The authors demonstrated. The results of the assessment of experts in the field of material handling equipment for use with a crane. Experts have agreed that the handling of raw materials for use with a crane. Used to transport the crane to be used. Quality, the IOC was 0.92, which is a predetermined threshold. I say that material transporter machine of crane for use with a crane. For loading and unloading of raw materials used in cranes, which were created. Experts have agreed that quality. The hypothesis is based on material handling equipment available for use with a crane. This works exactly as intended. And effective.

Key word: Machine/Crane/Security of Machine

1

กตตกรรมประกาศ

ปรญญานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยความชวยเหลออยางดยงจากอาจารยพรชย ปนสวรรณ อาจารยทปรกษาและ อาจารยยศพนธ อนทรจนทรทกรณาใหค าปรกษาแนะน าแนวทางทถกตอง และขอคดเหนตางๆ ในการวจยมาโดยตลอด ผวจยรสกซาบซงเปนอยางยง จงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณผทรงคณวฒทกทานทใหความอนเคราะหในการตรวจสอบ รวมทงใหค าแนะน าแกไขเครองมอทใชในการวจยใหมคณภาพ ประธานอนกรรมการหนวยการเรยนวทยาลยเทคนคบานคาย นอกจากนยงไดรบความอนเคราะหจากทาน (ผอ านวยการ)(วทยาลยเทคนคบานคาย) ตลอดจนอาจารยทกทานทใหความรวมมอเปนอยางดในการเกบรวบรวมขอมลทใชในการวจย ท าใหปรญญานพนธฉบบนส าเรจไดดวยด คณคาและประโยชนของปรญญานพนธฉบบน ผวจยขอมอบเปนกตญญกตเวทตาแดบพการ บรพาจารย และผมพระคณทกทานทงในอดตและปจจบนทท าใหขาพเจาเปนผมการศกษา และประสบความส าเรจมาจนตราบเทาทกวนน

ราเชนทร นวลรตน ศรศกด เยนเกษม

สทน ภแดง

iv

v

สารบญ

หนา

บทคดยอ……………………………………………………………………………………………………….. ii

Abstract………………………………………………………………………………………………………... iii

กตตกรรมประกาศ…………………………………………………………………………………………….. iv

สารบญ…………………………………………………………………………………………………………. v

สารบญรป……………………………………………………………………………………………………… viii

สารบญตาราง…………………………………………………………………………………………………. ix

บทท 1 บทน า…………………………………………………………………………………………………. 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ………………………………………………………. 1

1.2 วตถประสงคของการศกษา…………………………………………………………………….. 4

1.3 ขอบเขตการศกษา……………………………………………………………………………… 4

1.4 แผนการด าเนนการวจย………………………………………………………………………… 5

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ……………………………………………………………………… 5

บทท 2 ทฤษฎ / และงานวจยทเกยวของ……………………………………………………………………. 6

2.1 ทฤษฎเบองตนเกยวกบการใชเครนยกของในอาคาร…………………………………………. 6

2.1.1 สวนประกอบหลกของเครนรางเลอนไฟฟา……………………………………………. 6

2.1.2 เครนคออะไร…………………………………………………………………………… 7

2.1.3 ระบบควบคม…………………………………………………………………………… 7

2.1.4 การตรวจสอบ ตรวจสภาพเครนกอนและหลงการใชงานประจ าวน…………………. 9

2.2 อปกรณชวยยกคออะไร……………………………………………………………………….. 10

2.3 คณสมบตของโลหะ…………………………………………………………………………….. 24

2.4 คณสมบตของโลหะ…………………………………………………………………………….. 40

2.5 ประเภทของอปกรณควบคมการสงงานระยะไกล…………………………………………….. 42

2.6 นวแมตกส………………………………………………………………………………..…….. 42

2.7 งานวจยทเกยวของ…………………………………………………………………………….. 73

vii

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 วธการด าเนนการวจย……………………………………………………………………… 76

3.1 การผลตเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน………………………………….. 76

3.2 การหาประสทธภาพและความพงพอใจของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน 87

3.2.1 ประชากรและกลมตวอยาง…………………………………………………... 88

3.2.2 การออกแบบและสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน…………… 88

3.2.3 การสรางเครองมอทใชในการวจย…………………………………………… 89

3.2.4 การทดลองใชและรวบรวมขอมล…………………………………………….. 91

3.2.5 การวเคราะหขอมลและสรปผล…………………………………..………….. 91

บทท 4 ผลการวจย…………………………………………………………………………………. 94

4.1 การทดลองขนถายวตถดบ…………………………………………………………… 94

4.2 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผเชยวชาญ………………………………………... 95

4.3 ผลการวเคราะหความเหนของผเชยวชาญโดยแยกออกเปนดานตางๆ……………. 97

4.4 ผลการวเคราะหความเหนของผเชยวชาญโดยรวมตอเครองผลตขนถายวตถดบส าหรบ

ใชกบเครน 99

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ……………………………………….……........... 101

5.1 สรปผลการวจย…………………………………………………………………......... 101

5.2 อภปรายผล…………………………………………………………………….……... 102

5.3 ขอเสนอแนะ………………………………………………………………….……….. 102

เอกสารอางอง……………………………………………………………………………………….. 103

vii

สารบญ (ตอ)

หนา

ภาคผนวก……………………………………………………………………………………………. 104

ภาคผนวก ก ภาพประกอบการสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน…………. 106

ภาคผนวก ข รายชอผเชยวชาญ………………………………………………..………… 114

ภาคผนวก ค แบบสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญทใชในการประเมนประสทธภาพ….. 119

ภาคผนวก ง แบบเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน…………………………….. 124

ภาคผนวก จ คมอการใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน…………………. 127

ประวตผเขยน……………………………………………………………………………………….. 133

viii

สารบญรป

รปท หนา

2.1 เครนรางเลอนไฟฟา...................................................................................................................... 6

2.2 อปกรณควบคมแบบหองควบคม................................................................................................... 8

2.3 อปกรณควบคมแบบสวทซควบคม (Pendant Control)……………………………………………..… 8

2.4 อปกรณควบคมแบบคลนสญญาณวทย (Radio Control)………………………………………..……. 8

2.5 อปกรณชวยยก……………………………………………………………………………………….…. 10

2.6 สลงเหลกเคลอบกลวาไนท (Wire Rope)………………………………………………………………. 13

2.7 ตวอยางสลงเหลกทช ารดหามน าไปใชงาน..................................................................................... 15

2.8 สลงเสนใยสงเคราะหถก……………………………………………………………………………….. 15

2.9 ประเภทของสลงถกแบบแบน………………………………………………………………………….. 16

2.10 โครงสรางสลงถกแบบกลม……………………………………………………………………………… 17

2.11 ลกษณะต าหนของสลงถกทตองยกเลกการใชงาน……………………………………………………. 19

2.12 ชดโซยก………………………………………………………………………………………………... 20

2.13 ลกษณะโซยกของทช ารด............................................................................................................ 21

2.14 ลกษณะของ eye bolt………………………………………………………………………………….. 22

2.15 ความสามารถในการยกของ eye bolt…………………………………………………………………. 23

2.16 แสดงลกษณะของแรงกระท าชนดตางๆ………………………………………………………………. 25

2.17 เสนโคงความเคน-ความเครยด (Stress-Strain Curve) แบบมจดคราก (Yield Point)

การทดสอบแรงดง (Tension Test)…………………………………………………………………… 26

2.18 เสนโคงความเคน-ความเครยดแบบทไมมจดคราก…………………………………………………… 28

2.19 เปรยบเทยบเสนโคงความเคน-ความเครยดของวสดเปราะและวสดพลาสตก................................. 29

2.20 เสนโคงความคบ........................................................................................................................ 31

2.21 Creep Curve ท Condition ตางกน………………………………………………………………….. 32

2.22 Modulus of Toughness ของวสดเหนยวและวสดเปราะ ความลา (Fatigue)……………………... 33

2.23 แสดงความสมพนธระหวางความเคนกบความเครยด................................................................... 40

2.24 แสดงกลองลมของเกอรรกทใชในการยงลกทรงกลมดวยลมอดไหลผานทอ.................................... 43

2.25 แสดงหนวยวดพนฐานของระบบ SI…………………………………………………………………… 44

ixx

สารบญรป (ตอ)

รปท หนา

2.26 แสดงแผนภมความดน ( DIN 1343 Pn = 1.01325 bar) …………………………………………… 45

2.27 กฎของปาสคาล………………………………………………………………………………………… 46

2.28 กฏของบอยล…………………………………………………………………………………………… 46

2.29 กฎของชารลส…………………………………………………………………………………………. 47

2.30 แสดงการเปลยนแปลงปรมาณอากาศ เมออณหภมเพมขน (T2 > T1) …………………………… 47

2.31 แสดงความดนทจดตาง ๆ ของทอทมความเรวไมเทากน…………………………………………… 48

2.32 แสดงเครองอดอากาศแบบลกสบอด…………………………………………………………………. 50

2.33 เครองอดอากาศแบบลกสบชกชนดอด 2 ขน………………………………………………………… 50

2.34 แสดงเครองอดอากาศแบบไดอะแฟรม………………………………………………………………. 51

2.35 แสดงเครองอดอากาศแบบใบพดเลอน………………………………………………………………. 52

2.36 แสดงเครองอดอากาศแบบกงหน…………………………………………………………………….. 52

2.37 แสดงลกษณะของเครองอดอากาศแบบตางทมใชงานในอตสาหกรรม………………..…………… 53

2.38 กราฟแสดงสมรรถนะเครองอดอากาศจากรปท 2.37…………………………………………….… 54

2.39 แสดงเครองอดอากาศแบบเคลอนยายได…………………………………………………………… 54

2.40 แสดงลกษณะการตดตงเครองอดและถงเกบลมแบบตดตงถาวร………………………………..… 55

2.41 แสดงวธท าใหอากาศแหงแบบตาง ๆ………………………………………………………………… 56

2.42 การหลอเยนของเครองอดอากาศดวยอากาศและน า……………………………………………..… 57

2.43 แสดงการเดนทอลมอดภายในโรงงานอตสาหกรรมและอปกรณทใชประกอบตาง ๆ.................... 58

2.44 แสดงขอก าหนดในการตอทอแยกออกจากทอสงหลก……………………………………………… 59

2.45 แสดงการยดทอสงหลกแบบตาง ๆ ภายในโรงงาน………………………………………………… 59

2.46 แสดงการเดนทอแบบปลายเปดและแบบวงแหวน………………………………………………… 60

2.47 แสดงการเดนทอแยกออกจากทอหลก……………………………………………………………… 60

2.48 ขอตอชนดตาง ๆ………………………………………………………………………………….… 61

2.49 แสดงกอกปดเปดแบบตาง ๆ……………………………………………………………………...… 61

2.50 แสดงองคประกอบของทอยางและลกษณะการใชงานรวมกบอปกรณตาง ๆ……………………… 62

2.51 แสดงองคประกอบพนฐานในระบบนวแมตกสทวไป……………………………………………..… 63

2.52 แสดงสญลกษณของระบบนวแมตกสจากรปท 2.51………………………………………………… 63

ixx

สารบญรป (ตอ)

รปท หนา

2.53 แสดงชดบรการลมอด………………………………………………………………………………… 65

2.54 แสดงชดบรการทแบบแยกสวนทน ามาประกอบกน………………………………………………… 65

2.55 แสดงสญลกษณของแหลงก าเนดลมอดและชดบรการ……………………………………………… 66

2.56 แสดงองคประกอบของชดกรองลมอด……………………………………………………………… 67

2.57 แสดงสวนประกอบของชดควบคมความดน………………………………………………………… 68

2.58 แสดงสวนประกอบของเกจวดความดน……………………………………………………………… 68

2.59 แสดงสวนประกอบของชดเตมน ามน………………………………………………………………… 69

2.60 แสดงองคประกอบในระบบอากาศอดพนฐาน (ระบบนวแมตกส) ………………………………… 70

2.61 แสดงองคประกอบในระบบไฮดรอลกสพนฐาน………………………………………………..…… 71

2.62 เปรยบเทยบวงจรควบคมดวยระบบนวแมตกสและระบบไฮดรอลกส……………………………… 73

3.1 คานส าหรบยกถงวตถดบ………………………………………………………………………….… 76

3.2 สลงเสนใยสงเคราะหถกขนาด 2,000 kg…………………………………………………………… 76

3.3 ตะขอเกยว (sling Hook) …………………………………………………………………………… 77

3.4 Eye Bolt……………………………………………………………………………………………… 77

3.5 ถงเกบลม…………………………………………………………………………………………..… 78

3.6 Pressure Gauge………………………………………………………………………………….… 78

3.7 Ball Valve…………………………………………………………………………………………… 79

3.8 Service Unit………………………………………………………………………………………… 79

3.9 Remote Control………………………………………………………………………………….… 80

3.10 Control Valve……………………………………………………………………………………..… 80

3.11 แบตเตอรร 12 Volt……………………………………………………………………………….… 81

3.12 สายลม…………………………………………………………………………………………….… 81

3.13 Butterfly Valve ขนาด 4 นว………………………………………………………………………. 82

3.14 แสดงการรบน าหนกของคานส าหรบยกวตถดบ…………………………………………………… 82

3.15 วงจรควบคมการสงงานเปดปด Butterfly Valve ปลอยวตถดบดวยรโมท………………………. 84

3.16 แสดงอปกรณตางๆเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน……………………………………… 86

4.1 แสดงขนตอนการท างานการขนถายวตถดบ………………………………………………………. 94

4.2 ระดบการศกษาของผเชยวชาญ……………………………………………………………………. 95

ixx

สารบญรป (ตอ)

รปท หนา

4.3 ประสบการณท างานของผเชยวชาญ………………………………………………………………… 96

4.4 ระดบอายของผเชยวชาญ……………………………………………………………………….…… 96

4.5 แสดงคา IOC ระดบความเหนของผเชยวชาญดานวตถประสงคเพอสรางเครองขนถาย

วตถดบส าหลบใชกบเครน……………………………………………………………………………. 97

4.6 แสดงคา IOC ระดบความเหนของผเชยวชาญในดานวตถประสงคน าไปขนถายวตถดบ............... 98

ก.1 แสดงรปเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน……………………………………………….….. 106

ก.2 แสดงรปคานส าหรบยกวตถดบ………………………………………………………………….….. 107

ก.3 แสดงรปสลงเสนใยสงเคราะหถก………………………………………………………………..….. 107

ก.4 แสดงรปตะขอเกยว………………………………………………………………………………..... 107

ก.5 แสดงรปEye Bolt ……………………………………………………………………………..….…. 108

ก.6 แสดงรปถงเกบลม…………………………………………………………………………………… 108

ก.7 แสดงรป Pressure Gauge…………………………………………………………………………. 109

ก.8 แสดงรปBall Valveเปด-ปด ลม…………………………………………………………………….. 109

ก 9 แสดงรปService Unit……………………………………………………………………………….. 110

ก.10 แสดงรปRemote Control………………………………………………………………….……….. 110

ก.11 แสดงรปControl Valve……………………………………………………………………………… 111

ก 12 แสดงรปแบตเตอร…………………………………………………………………………………… 111

ก 13 แสดงรป Butterfly Valve…………………………………………………………………………… 112

ก 14 แสดงรปสายลมและการเชอมตออปกรณลม………………………………………………………. 112

ก 15 แสดงรปการประกอบเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน……………………………………. 113

ก 16 แสดงรปการทดสอบความปลอดภยในการรบน าหนกท 2,000 กโลกรม…………………………. 113

ix

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1.1 แสดงแผนการด าเนนงานวจย…………………………………………………………….……. 5

2.1 ระยะเวลาการตรวจสอบอปกรณชวยยก…………….…………………………….......…….. 13

2.2 ตวอยางคาคงท และ ของวสดชนดตาง ๆ…………………………………………...………. 30

2.3 แสดงขนาดรรวกบคาการสญเสยพลงงานไฟฟา………………………………….…….…… 63

4.1 ผลการประเมนเครองผลตกาซชวภาพโดยผเชยวชาญ 15 ทาน ทง 12 จด ประเมน........... 99

4.2 ผลการประเมนของผเชยวชาญโดยรวมตอเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน.………. 100

1

บทท1

บทน ำ

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ในปจจบนโลกของเราเปนโลกของการแขงขน มการแขงขนทางธรกจสงมาก หากจะประกอบกจการทาง

ธระกจใหอยได จ าเปนตองมการพฒนาทงในสวนบคลากร เครองจกร วตถดบ หรอวธการตางๆอยางตอเนอง ผลทจะตามมากคอ ท าใหเกดการลดตนทนในการผลต ซงเปนเรองทบรษทหรอบดคคลภายในองคกรสามารถน าไปปฏบตไดเองหากสามารถลดตนทนไดมากกสามารถมผลก าไรหรอผลตอบแทนไดมาก หรอจะเปนการเพมราคาสนคาใหสงขนกสามารถท าก าไรไดสงขนแตเปนเรองทสามารถท าไดยากมากเนองจากสนคามคแขงทท าธรกจจ านวนมากหากเราเพมราคาสนคาใหสงขนลกคาอาจจะหนไปซอสนคาของคแขงแทน ยงมอกวธการหนงทสามารถท าก าไรใหกบบรษทไดเชนกนคอการเพม Productivity เชนเราผลตสนคาไดมากขนในเวลาทใชในการผลตเทาเดมเรากสามารถมสนคาเพมมากขนตนทนในการผลตกต าลงกสามารถใหทางบรษทมผลตอบแทนหรอก าไรมากขนเชนกน ดงนนหากเราไดท าการศกษา วจย และพฒนาเครองจกรทเราม ท าการปรบปรงใหเครองจกรใหม Efficiency สงขนกท าใหสามารถไดสนคามากขนเชนกน หากทราบดงนแลววธการทจะท าใหสามารถแขงขนทางธรกจไดงายทสดกคอ ลดตนทนในการผลตสนคาการลดตนทนสนคามหลายวธการดวยกน ระบบหนงในนนทถกน ามาใชกคอระบบ Lean ระบบ Lean จะมงเนนการก าจดความสญเปลา 7 ประการไดแก

1. มการเคลอนทมากเกนไป 2. ของเสยในการผลต 3. เกดการรอคอยในการผลต 4. ผลตสนคามากเกนความตองการ 5. มการขนยาย ขนสงสนคามากเกนไป 6. มสนคาคงคลงมากเกนไป 7. กระบวนการไมมประสทธภาพ

เมอพจารณาความสญเปลาทง 7 ประการ จะท าใหสามารถปรบปรงกระบวนการการผลตใหมประสทธภาพใหสงขนไดอยางแนนอน นอกเหนอจะแสวงหาหนทางในการแกไขปญหาแลว สงทจ าเปนอกสงหนงในการพจารณา กคอความปลอดภยกบชวตและทรพยสน ดงทจะไดเหน ไดยน จากบรษททวๆไปวา “ Safety First ”ดงนนการแกไขปรบปรงใดๆกตองอยบนพนฐานของความปลอดภยเปนอนดบแรก ในปจจบนบรษทผผลตสนคาหรอโรงงานอตสาหกรรมมความจ าเปนตองใชเครน (Crane) ในการยก หรอขนถายสนคาจากทหนงไปยงอกทหนง ซงสนคาหรอสงทจะตองเคลอนยายมมากมายในหลายรปแบบ ท าใหจ าเปนตองออกแบบอปกรณชวยในการยกขนถายสนคาใหมความเหมาะสมกบสนคานนๆ บรษทนวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด เปนผผลตสนคาพลาสตกเชนกน มการใชเครน(Crane)อยาง

กวางขวางภายในอาคารผลตสนคา ใชเครน(Crane) ในการล าเลยงวตดบจากระบบผสมวตถดบไปสกระบวนการฉด

สนคาดงน

2

ขนตอนท 1. ใชเครน (Crane) ยกวตถดบหนก800กโลกรม

ใชเวลา 5 วนาท

ขนตอนท 2. พนกงานควบคมเครน (Crane) ล าเลยงวตถดบไปทเครองฉด ใชเวลา 12 วนาท

ขนตอนท 3. พนกงานปนขนไปทเครองฉด ใชเวลา 5 วนาท

ขนตอนท 4. พนกงานแกมดถงเพอปลอยวตถดบ ใชเวลา 16 วนาท

ขนตอนท 5. วตถดบไหลลงสภายชนะ ใชเวลา 91 วนาท

ขนตอนท 6. พนกงานมดถงใสวตถดบ ใชเวลา 16 วนาท

ขนตอนท 7. พนกงานปนลง ใชเวลา 5 วนาท

ขนตอนท 8. ใชเครนยกถงวตถดบกลบไปยงจดจอดเครน

แผนภมท1. แสดงขนตอนการท างานในรปแบบเดมจะเหนไดวามขนตอนการท างาน 4 ขนตอน (ขนตอนท

3,4,6,7) มการเคลอนทของพนกงานมากเกนไป ท าใหพนกงานเกดความเมอยลาและมอนตรายสงขณะทพนกงาน

ปนขนลงเครองจกรและเขาไปท างานใตถงวตถดบ

3

ใชเครน (Crane) ยกวตถดบหนก 800 กโลกรม ใชเวลา 5 วนาท

พนกงานควบคมเครน (Crane) ล าเลยงวตถดบไปทเครองฉด 12 วนาท

พนกงานปนขนไปทเครองฉด ใชเวลา 5 วนาท

พนกงานแกมดถงปลอยวตถดบใชเวลา 16 วนาท

วตถดบไหลลงสภายชนะ 91 วนาท

พนกงานมดปากถงวตถดบใชเวลา 16 วนาท

พนกงานปนลง ใชเวลา 5 วนาท

ใชเครนยกถงวตถดบกลบไปยงจดจอด

4

การท างานดงแผนภมท1 จะเหนวามหลายขนตอนทพนกงานปฏบตงานอยใตถงบรรจวตถดบซงมน าหนก

ถง 800 กโลกรมท าใหมโอกาสทจะไดรบอนตรายจากอบตเหตหรอเหตการณทคาดไมถง

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 เพอออกแบบและสรางเครองขนถายวตถดบทใชกบเครน (Crane)ใหมความเหมาะสมตอการใชงาน

และท าใหพนกงานท างานไดถกตองตามหลกการยศาสตร

1.2.2 เพอศกษาและปองกนใหเกดความปลอดภยกบพนกงานทปฏบตงานและท าใหสามารถลดเวลาหรอ

ขน ตอนการท างาน

1.3 ขอบเขตในการจดท าโครงการ

1.3.1 เพอออกแบบและสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน (Crane)ใหสามารถใชงานไดอยางม

ประสทธภาพ โดยโครงสรางใชวสดเปนเหลกมความสามารถรบน าหนกวตถดบได800 กโลกรม เครองตองมขนาด

กะทดรดน าหนกไมเกน 200 กโลกรมเมอรวมกบน าหนกวตถดบแลวมน าหนกรวมไมเกน 1,000 กโลกรม และม

ระบบ เปด-ปด วตถดบลงถงเครองฉดไดโดยงาย

1.3.2 มระบบปองกนความปลอดภยในการใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน(Crane)โดยมคา

ความปลอดภยในการรบน าหนกไมนอยกวา 2 ตน และตองท างานหางจากจดปลอยวตถดบไมนอยกวา 2.60 เมตร

ซงเปนระยะทถงวตถดบตกมาแลวพนกงานจะไมไดรบอนตราย

1.3.3 ตองท าใหพนกงานลดความเมอยลาจากการถายวตถดบลงสถงเครองฉด

1.3.4 เพอเปลยนแปลงการท างานของพนกงานใหได 4 ขนตอน ไดแก

1.3.4.1 พนกงานตองไมปนขนไปบนเครองฉด

1.3.4.2 พนกงานตองไมไปแกเชอกมดปากถงเมอปลอยวตถดบลงสเครองฉด

1.3.4.3 พนกงานตองไมไปมดเชอกทปากถงเมอปลอยวตถดบเสรจแลว

1.3.4.4 พนกงานตองไมปนลงหลงจากการถายวตถดบเสรจแลว

5

1.4 แผนการด าเนนงานวจย

ตารางท 1.1 แสดงแผนการด าเนนงานวจย

รายละเอยด พ.ศ.2554 พ.ศ.2555

ก.ค ส.ค ก.ย ต.ค พ.ย ธ.ค ม.ค ก.พ ม.ค เม.ย

1. เลอกหวขอปญหา

2. น าเสนอหวขอปญหา

3. ส ารวจงานวจยและทฤษฎทเกยวของ

4. สรางเครองตนแบบ

5. ศกษารวบรวมขอมล

6. วเคราะหปญหา

7. สรปและจดท ารายงาน

8. น าเสนอ Project

9. สงเลมโครงงาน

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.5.1 มเครองจกรทเหมาะสมกบการขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน ใชงานในบรษท

1.5.2 ใหพนกงานปฏบตงานไดอยางมความปลอดภย

1.5.3 พนกงานท างานไดถกตองตามหลกการยศาสตรท าใหความเมอยลาลดลง

1.5.4 ลดเวลาและขนตอนการท างาน

6

บทท 2

ทฤษฎ / และงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาคนควาขอมลตาง ๆ ทเกยวของจากเอกสารต าราและงานวจย

ซงจะเปนประโยชน ท าใหการวจยครงนบรรลตามจดมงหมายทไดตงไว โดยแยกเปนหวขอดงตอไปน

1. ทฤษฏเบองตนเกยวกบการใชเครนยกของในอาคาร

2. คณสมบตของอปกรณทใชยกของ

3. คณสมบตของโลหะ

4. ทฤษฏการออกแบบและการหาคาความปลอดภยของโลหะในการรบแรง

5. ประเภทของอปกรณควบคมการสงงานระยะไกล

6. นวแมตกส

7. งานวจยทเกยวของ

2.1 ทฤษฎเบองตนเกยวกบการใชเครนยกของในอาคาร

รปท 2.1 เครนรางเลอนไฟฟา(Electric Overhead Travelling Crane-EOHT )

2.1.1 สวนประกอบหลกของเครนรางเลอนไฟฟา Main Components of an EOHT

2.1.1.1 Main Girder or Crane Bridge-สะพานเครน

2.1.1.2 End Truck or End Carriage-ชดบมหวทายสะพานเครน

7

2.1.1.3 Bridge Travelling Machinery-ชดขบเคลอนสะพานเครนใหเคลอนทตาแนวราง

(ตามแนวยาวเดนหนา/ถอยหลง)

2.1.1.4 Crane Electrics Cubicle, Control Box-ตควบคมไฟฟา

2.1.1.5 Hoist with Motorized Trolley-ชดกวานยกและชดขบเคลอนกวานใหเคลอนท

ไปตามแนวขวาง (ตามแนวขวางซาย/ขวา) ประกอบดวย มอเตอรขบ(Motor) ชดเฟองทด(Gear) ชด

กวานสลง มวนคลาย(Rope Drum) เบรก (Brake) Trolley Machinery สลงเหลกเครอบ สลงโซ(Wire

Rope) ชดตะขอยก(Lifting Hook) ชดควบคม(Crane Controller) มสามแบบหองควบคม(Cabin

Control) แบบสวทซควบคม(Pendant Control)และการควบคมแบบใชเคลอนวทย(Radio Control)

2.1.2 เครนภาษากฎหมายเรยกวาปนจน หมายถงเครองจกรกลทใชยกสงของขนลงตาม

แนวดงและเคลอนยายสงของเหลานนในลกษณะแขวนลอยไปตามแนวราบเครนม 3 ประเภท คอ

1. เครนเหนอศรษะและเครนขาสง-Overhead & Gentry Crane

2. เครนหอสง-Tower Crane

3. รถเครน เรอเครน-Mobile Crane

2.1.3 ระบบควบคม-Overhead Crane Controller แบงออกเปนสามชนด

2.1.3.1 อปกรณควบคมแบบหองควบคม (Cabin Control) :

เหมาะกบเครนทมชวโมงการท างานตอวนสงและพนกงานควบคมไมตองพบ

ภาวะแวดลอมการท างานโดยตรง เกดอาการเหนอยลานอยลงมองภาพรวมสภาพการยกไดด ลด

อนตรายจากการปฏบตงาน

รปท 2.2 อปกรณควบคมแบบหองควบคม

2.1.3.2 อปกรณควบคมแบบสวทซควบคม (Pendant Control)

8

เหมาะกบเครนทมชวโมงการท างานตอวนไมสงนกใชกบโรงซอมบ ารง หรอ

สายผลตซงจดแบงพนทเปน สดสวนและคอนขางเปนระเบยบ สามารถควบคมเครนขนยายวสดและ

ท างานอนควบคโดยสะดวก ซอมบ ารงงายคาใชจายต า ไมตองมอปกรณเสรมเชนแบตเตอร แทน

ชารจ

รปท 2.3 อปกรณควบคมแบบสวทซควบคม (Pendant Control)

2.1.3.3 อปกรณควบคมแบบคลนสญญาณวทย (Radio Control)

เหมาะกบเครนทมชวโมงการท างานตอวนไมสงนกใชกบโรงซอมบ ารง หรอ

สายผลตทจดวางของเปนระบบ สามารถควบคมเครนขนยายวสดและท างานอนควบคโดยสะดวก

ขณะควบคมฯ และสามารถหลกเลยงสภาพทไมปลอดภยไดสะดวก

รปท 2.4 อปกรณควบคมแบบคลนสญญาณวทย (Radio Control)

2.1.4 การตรวจสอบ ตรวจสภาพเครนกอนและหลงการใชงานประจ าวน

ความเขาใจเบองตน ( Introduction)-การตรวจสอบตรวจสภาพเครนมหลายประเภท

โดยทวไปมการตรวจภาพโดยวศวกร หลงจากเครนถกตดตงแลวเสรจ เพอสงมอบ/รบมอบระหวาง

9

Supplier กบเจาของหนวยงาน, ตรวจสอบตรวจสภาพกอนใชงานประจ าวนโดยพนกงานผควบคม

เครน, ตรวจสอบเพอซอมบ ารงหรอรกษาสภาพตามระยะเวลา เชน ทกสามเดอนตามกฏหมายและ

ตามบรษทผผลตก าหนด ทกระยะทเครนท างานครบ 1600 ชวโมง ตามบรษทผผลตก าหนด เปนตน

ล าดบนจะแนะน าการตรวจสอบตรวจสภาพเครนกอนใชงานประจ าวนโดยพนกงานผควบคมเครน

การตรวจสอบตรวจสภาพเครนประจ าวนเปนหนงในภาระกจของพนกงานผควบคมเครน ผท

ผานหลกสตรฝกอบรมทไดมาตรฐานทกคน จะถกสอนใหรและฝกใหมความสามารถเกยวกบเรอง

ดงกลาว

ความร (Knowledge)-ไดมาจากการฟง การอาน พดคยกบผร การเขารวมการฝกอบรม

ทฤษฏเชงปฏบตการท าใหผผานหลกสตรมความร

ความสามารถ (Ability)-เกดจากการฝกปฏบตจรง Leaning by doing ซงในงานควบคม

เครนตองฝกปฏบต 30 ชวโมงภายใตค าแนะน าการฝกจากพเลยง ( พเลยง : เปนพนกงานควบคม

เครนทมใบ Certificate หรอพนกงานบงคบบญชากได หากแต ตองผานการอบรมฯ ควบคมาแลว ทง

ทฤษฏเชงปฏบตการและภาคสนาม)

2.1.4.1 การตรวจสอบตรวจสภาพเครนประจ าวนม 3 ล าดบ : ใบ Check List การตรวจสอบ

ตรวจสภาพเครนกอนใชงานประจ าวน

2.1.4.1.1 ตรวจสอบกอนเปดสวทซจายเพาเวอร (Pre-Operational Inspection)

2.1.4.1.2 ตรวจสอบการเคลอนทและความพรอมหลงเปดสวทซ (Functional

Inspection)

2.1.4.1.3 ตรวจสอบ ตรวจสภาพหลงเลกใชงานประจ าวน (Inspection before

Crane Parking)

2.1.4.2 หวขอการตรวจสอบกอน On Power-ตรวจสอบดวยสายตา

2.1.4.2.1 ตรวจสอบปายเตอน ปายอนตรายบนแผงสวทซหรอบน On/Off สวทซ

2.1.4.2.2 ตองไมมคนอนหรอเศษวสด หรอชนสวนหลดหลวมบนพนแนวขนาน

รางเครนหรอบนสะพานเครน Plate form

2.1.4.2.3 ตรวจสอบสงกดขวางบนรางเครนทงแนวขวางและแนวยาว

2.1.4.2.4 สภาพการมวนสลงบนกวาน (Rope Drum) ตองไมไขวไปมา

2.1.4.2.5 ตรวจสอบอปกรณชวยยก เชนโซ สลงกลวาไนทสลงผาใบคานยกตะขอ

สลก เปนตน ฯลฯ

2.1.4.3 หวขอการตรวจสอบหลง On Power-ตรวจสอบดวยสายตา

2.1.4.3.1 ทดสอบสญญาณเสยงและสญญาณไฟ (ถาม)

2.1.4.3.2 ตรวจสอบชดขอเกยวและแผนกนสลงตก

10

2.1.4.3.3 ทดสอบการเคลอนท 6 ทศทาง : ตามแนวรางวงเดนหนา-ถอยหลง, ตาม

แนวสะพานเครน ขวางซาย-ขวาและตามแนวดงขน-ลง

2.1.4.3.4 ทดสอบเบรคโดยยกสงของสงจากพนประมาณ 15-30 เซนตเมตร

2.1.4.3.5 ทดสอบการท างานของ Top Hoist Limit Switch

2.1.4.4 ตรวจสอบและจอดเครนอยางถกวธ-ตรวจสอบดวยสายตา

2.1.4.4.1 ต าแหนงขอเกยวตองอยใต Top Hoist Limit S/W ประมาณ 1 เมตรหรอ

สงจากพนประมาณ 3 เมตร, ตองไมนอยกวา 2 เมตร

2.1.4.4.2 กดสวทซหยดใชงานท Pendent หรอ Radio Control หรอท Cabin

Control

2.1.4.4.3 ท าความสะอาดอปกรณควบคม

2.1.4.4.4 หากเปน Radio Control (บางต าราเรยกวา Remote Control) วาง

อปกรณควบคมบนจดทก าหนดให

2.2 คณสมบตของอปกรณทใชยกของ

รปท 2.5 อปกรณชวยยก

2.2 อปกรณชวยยกคออะไร

อปกรณชวยยกคออปกรณทใชรวมในการโยงยดชนงาน โยงยดวสดหรอโยงยดสนคา โดยม

เจตนาเพอเคลอนทใหของทถกยกแขวนลอยไปกบชดตะขอของเครน ในลกษณะการท างานยก -ยาย

และวาง ทงนตองไมหมายรวมถงตวเครนและอปกรณสวนควบของเครน หากอธบายอยางงายกคอ

เปนอปกรณโยงยดของซงอยใตตะขอยกของเครนนนเอง เพอใหเขาใจไดงาย จะแบงอปกรณชวยยก

ออกเปน 2 กลมใหญ คอ

11

2.2.1 อปกรณชวยยกทเปนมาตรฐาน (Standard Lifting Equipment)

อปกรณชวยยกทเปนมาตรฐาน (Standard Lifting Equipment) เปนอปกรณทผผลต, ผลตขนตาม

ขอก าหนดของมาตรฐานสากล มมาตราฐานสากลรองรบ ใชงานทวไปในงานโยงยดขนยายหนก เชน

โซ รอกโซ กลวาไนทสลง สลงออนเสนใยสงเคราะห ตะขอสลก ตะขอยก แฮมเมอรลอค มาสเตอร

ลงค อายโบลท เพลทแคลมป ฯลฯ เปนตน

การน าอปกรณเหลานมาใชในหนวยงาน ใหปฏบตดงน :

2.2.1.1 เลอกคาพกดการรบแรงใหเหมาะสมกบสภาพการใชงาน ทตวอปกรณจะแสดงคา

การรบแรงเอาไว (SWL-Safe Working Load, WLL- Working Load Limit)

2.2.1.2 ตองมใบรบรองการใชงาน (Certificate) จากบรษทผผลต

2.2.1.3 ตองจดท าทะเบยนควบคม การน ามาใชงาน การตรวจสอบตรวจ สภาพตาม

ชวงเวลาและการทงท าลายหลงจากหมดสภาพใชงาน, รายละเอยดและการบรหารจดการอปกรณชวย

ยก จะอธบายรายละเอยดในหวขอถดไป

2.2.2 อปกรณชวยยกทสรางขนเพอใหเหมาะสมกบสภาพการใชงาน (Non Standard Lifting

Equipment)อปกรณกลมนถกสรางขนเพอใหเหมาะกบสภาพการยก โดยหลกๆ มาจากสองเหตผล

คอเหตผลทางดานวศวกรรมฯ และเหตผลทางดานบรหารจดการความปลอดภย ตวอยางเชนเครอง

ขาหนบยกเหลกมวน (Coils Tong), ตะขอตวซยกเหลกมวน (Coils C-Hook), บมยกลกกลง (Lifting

Beam), บมยกชนงานทมลกษณะเฉพาะ (Specific Lifting Beam) ฯลฯ เปนตน ลกษณะทางกายภาพ

หรอรปรางภายนอกของอปกรณกลมน มรปทรงหลากหลายแตกตางกนออกไปตามลกษณะใชงาน

การน ามาใชฯ ใหค านงถงและใหยดแนวปฏบตดงน :

2.2.2.1 ตองออกแบบอปกรณ และลงนามรบรองแบบฯ โดยวศวกรเครองกลกว. สามญ

2.2.2.2 หลงจากสรางอปกรณแลวเสรจ ตองตรวจสอบ & ทดสอบรอยเชอมยดดวยวธ

ทดสอบแบบไมท าลาย (NDT-Nondestructive Testing) วธการอนใดทวศวกรผออกแบบก าหนด

2.2.2.3 ตองจดท าทะเบยนควบคม การน ามาใชงาน การตรวจสอบตรวจสภาพตาม

ชวงเวลาและการทงท าลายหลงจากหมดสภาพใชงาน

2.2.3 ความปลอดภยในการใชอปกรณชวยยก มสามองคประกอบทเกยวของโดยตรงกบงาน

ปฏบตการในการใชอปกรณชวยยก

2.2.3.1 ระบบปลอดภย (System Safety) คอการน าหรอการสรางเอกสารทเกยวของมา

สนบสนนงานปฏบตการตวอยางเชนก าหนดระเบยบปฏบตเกยวกบการใชเครนและอปกรณชวยยก

และบงคบใชในหนวยงาน,มคมอค าแนะน า,ใบตรวจสอบฯลฯ เปนตน

2.2.3.2 คนปฏบตงานปลอดภย (People Safety)ผปฏบตงานผานการฝกอบรมและผาน

ประเมนความรและความสามารถโดยฝกปฏบตจรงเกยวกบการใชเครนและอปกรณชวยยก ภายใต

12

ค าแนะน าของพเลยง 30 ชวโมง โดยชวงเวลาหนงเดอนตองเกบระยะเวลาฝกใหได 30 ชวโมงอธบาย

โดยงาย People Safety คอผปฏบตงานทมความรและมความสามารถนนเอง /ความรอาจไดจาการ

อาน-ฟง-พดคย ทงนมกถอวาการผานหลกสตรการฝกอบรมจากวทยากรดจะมหลกเกณฑชดเจนกวา

สวนความสามารถกไดจากการฝกปฏบตจรง การนงเรยนในหองเกยวกบเครนและอปกรณชวยยก ท า

ใหคนมความรไดแตท าใหคนมความสามารถไมได

2.2.3.3 อปกรณชวยยกและสถานทท างานปลอดภย (Plant and Equipment Safety)ตอง

มการบงชและควบคมอนตรายพนทปฏบตงาน สวน อปกรณชวยยกตองไดมาตรฐานและมการ

ตรวจสอบตรวจสภาพ ไมน าอปกรณฯ ทมต าหนมากกวาคายอมรบมาใช

ตารางท 2.1 ระยะเวลาการตรวจสอบอปกรณชวยยก

2.2.4 การตรวจสอบตรวจสภาพอปกรณชวยยก

2.2.4.1 สลงเหลกเคลอบกลวาไนท (Wire Rope)

13

รปท 2.6 สลงเหลกเคลอบกลวาไนท (Wire Rope)

การจดท าประวตและก าหนดหมายเลขเครอง (Identifications) ระบถงขนาดเชนความกวาง

ความยาวและความสามารถสงสดใน การยก, The tag identifies size, reach and working load

limit (WLL) หมายเลขประจ าเครองหรอสญลกษณทก าหนดโดยบรษทผผลต, Serial number,

manufacturer’s name or symbol. ก าหนดปายทะเบยนโดยหนวยงานของผใชงาน และแขวนไวกบ

สลง, Create registration tag and place on wire rope การตรวจสอบตรวจสภาพกอนใชงาน

หามมใหใชสลง Wire Rope ทม ต าหนหรอลกษณะตองหามดงตอไปน QBroken Wire-เสนลวดใน

หนงชวงเกลยวขาดตงแต 3 เสนขนไปในกลมเกลยวเดยวกนหรอขาดตงแต 6 เสนขนไปในหลายกลม

เกลยวรวมกน, 3 or more broken wires in one strand in one lay or 6 or more broken wires in

one lay QWorn or Abraded Wire ลวดเสนนอกสกไปหนงในสามของ เสนผาศนยกลาง, become

flat from friction, become shiny from wear or wear exceeds1/3 of their diameter QWire Rope

Reduce Diameter-เสนผาศนยกลางของสลงมขนาดลดลง 5 เปอรเซนต, Wear on individual wires

exceeds 5 % of diameter QBird Caging-สลงถกบดกระแทก แตกเกลยวหรอช ารดซงเปนเหตให

การรบน าหนกเสยไป, Look for strands opening up in cage-like clusters Core Protrusion

(Shock Loading)-ชอคโหลดท าใหสลงแตกและมองเหนแกนกลาง หรอแกนกลางโผล, Inner core

starts poking through strands QCorrosion-โดนสารเคมกดกรอน ตรวจสอบครวจสภาพภายในสลง

ไมได ส าหรบภายนอกอาจเกดสนมหรอเปนรอยตามดปรากฏใหเหน , Difficult to detect because

it’s inside the rope. Look for rust, discoloration and pitting outside QCuts/Burn-โดนบาดจาก

โลหะขอบคม โดนความรอนหรอเปลวไฟหากเปนสลงชนดแกนกลางไฟเบอร (Fiber Core) ตองไม

โดนอณหภมสงถง 93 องศาเซนเซยส, Any wires or strands are cut or burned. QKinks-หงกงอ

หรอขมวดปม, Kinks seriously reduce wire rope strength. Sections with kinks should be cut

off.

14

รปท 2.7 ตวอยางสลงเหลกทช ารดหามน าไปใชงาน

2.2.4.2 สลงเสนใยสงเคราะหถก (Synthetic Sling)

รปท 2.8 สลงเสนใยสงเคราะหถก

ประเภทของสลงเสนใยสงเคราะหถก (Type of Synthetic Sling)-สลงเสนใยสงเคราะหถก

หรอสลงออน แบงออกเปนสองประเภทใหญๆ คอสลงแบบแบนกบสลงแบบกลม

2.2.4.2.1 สลงแบบแบน (Flat Webbing Sling)-สลงแบบแบน แบงออกตามลกษณะ

การเยบ Sling Eye หรอการตดตงอปกรณประกอบสวนปลายแบงยอย ออกเปน 6 ประเภทดงน

15

รปท 2.9 ประเภทของสลงถกแบบแบน

ประเภทท (1) ปลายขางหนงเยบตดกบ Slotted Triangle Chocker Fitting สวนอกดานเยบ

ตดกบ Triangle Fitting, สลงประเภทนเหมาะกบการโยงยด ของลกษณะหวดง แบบรดอมและแบบ

สอดอมสองปลาย

ประเภทท (2) ปลายสองขางเยบตดกบ Triangle Fitting, สลงประเภทนเหมาะกบการโยง

ยดของลกษณะหวดงและแบบสอดอมสองปลายเทานน

ประเภทท (3) ปลายทงสองขางพบหวงสวนปลาย และกลบมาเยบไวกบแผนสลงเปน

ลกษณะพบเรยบ sling eye ไมยกพลวขน

ประเภทท (4) ปลายทงสองขางพลวบดขนรปเปนหวง และพบกลบมาเยบตดกบแผนสลง

ประเภทท (5) เยบตอเปนหวง โดยน าสวนปลายของสลงทงสองขางมาวางซอนระยะและ

เยบตะเขบใหตดกน

ประเภทท (6) วางปลายสลงวนทบและทบชน-เตม Sling Body สวนหวงทงสองขางพลวบด

ยกขน เยบตะเขบทปลายหวงทงสองขาง ลกษณะคลายกบ เปนการผสมผสานระหวางสลงประเภทท

สกบประเภททหา

16

2.2.4.2.2 สลงเสนใยสงเคราะหถกแบบกลม (Synthetic-Round Sling)

รปท 2.10 โครงสรางสลงถกแบบกลม

สลงเสนใยสงเคราะหถกแบบกลม แบงยอยออกตามจ านวนเสนเปน 2 ประภทดงน

1. สลงแบบเสนเดยว (Single path round-normal configuration)

2. สลงแบบเสนค (Twin path round)

2.2.4.2.3 วสดทใชท าสลง (Type of Materials)

Nylon : สลงทท าจากไนลอน (เชน Polyamide) มความทนทานตอการกดกรอนของสารเคม

ไดด แตไมทนจากการกดกรอนของกรด จดดอยอกประการหนงคอเมอเปยกน าความสามารถในการ

รบแรงจะลดลงประมาณ 15-18% หลงจากแหงจะกลบมาแรงไดดงเดม, ควรใชงานทชวงอณหภม (-)

40 ถง 100 °C

Polyester : สลงวสด Polyester ทนทานตอการกดกรอนทรนแรงทงจากการกดกรอนของ

เคม และภาวะความเปนดางเขมขน, นอกจากนยงทนตอภาวะทมน ามนปนเปอนและตวท าละลาย

ทมาจากสารอนทรยอกดวย, ควรใชงานทชวงอณหภม (-)40 ถง 100 °C

Polypropylene : สลงทท าจากวสดประเภทน ทนตอการกดกรอนของกรดและดางไดด แตไม

ทนฯ เมอสมผสตวท าละลายทมาจากสารอนทรย, ควรใชงานทชวงอณหภม (-)40 ถง 80 °C

Aramid Polyamide : สลงทท าจากวสดประเภทน ทนตอการกดกรอนของเคมไดสงมาก และ

ทนตออณหภมสงไดถง 130 องศาเซนเซยส มคณสมบตดอยเกยวกบการยดตวไดนอย การน ามาใช

17

งานตองปฏบตตามค าแนะน าของบรษทผผลตโดยเครงครด หากใชงานผดวธจะมผลกระทบอยางมาก

กบเสนใยถก, ควรใชงานทชวงอณหภม (-)50 ถง 130 °C

2.2.4.2.4 ปายทะเบยนสลง (Sling Labels or Custom Printed Tags)

2.2.4.2.4.1 Colour Coding-พนสปายทะเบยน ตามมาตรฐานออสเตรเลยจะบอกใหทราบถง

ประเภทของวสดทน ามาถกท าสลง

Label Marking or Custom Printed Tag’s Data-สลงเสนใย สงเคราะหถก ตองมปาย

ทะเบยนปดแสดงไวทสลง และบนแผนปายฯ ตองแสดงขอมลดงตอไปน เปนขนต า คารบแรงสงสด

ตามแนวดง (SWL-Safe working load or WLL-Working load limit) ส าหรบชดสลงทประกอบเขา

ดวยกนหลายเสนเปนชดยก (multi-leg slings) ตองมตารางแสดงเงอนไขการรบแรงของสลงใน

สภาวะการยกทแตกตาง ประเภทของวสดทน ามาผลตสลง (Fibre Material) ระบเดอนและปทผลต

(Month and year of manufacture of the sling) ระบหมายเลขสลงทก าหนดโดยบรษทผผลต

(Manufacturer’s identification or serial number) ระบหมายเลขสลงทก าหนดโดยบรษทผผลต

(Serial Number) อางองใบรบรองหมายเลขใด ( marking tocorrelae the sling to a test certificate

or batch number)

การตรวจสอบตรวจสภาพ (Inspection)

อปกรณชวยยกรวมถงสลงเสนใยสงเคราะหถก จ าเปนตองตรวจสอบตรวจสภาพในสอง

ลกษณะ คอตรวจสอบตรวจสภาพตามระยะเวลาทก าหนดไวในแผนฯ ท าโดยผช านาญการณและลง

นามรบรองโดยวศวกร กว.สามญ สาขาเครองกล, ลกษณะทสองคอตรวจสอบตรวจสภาพกอนใชงาน

โดยผใช ทงนใหยดถอแนวปฏบตดงตอไปน

Label Damage ตองมปายทะเบยนและขอมลบนปายทะเบยนตองอานไดชดเจนไมลบเลอน

หากพบต าหนลกษณะน ใหยกเลกการใชสลงเปนการชวคราวเพอตรวจสอบและจดท าปายทะเบยน

ใหม หากตรวจสอบและอางองขอมลเดมไมได ใหขออนมตเพอตดท าลายและยกเลกการใชงาน

18

รปท 2.11 ลกษณะต าหนของสลงถกทตองยกเลกการใชงาน

Cuts and Contusions สลงทโดนบาดขางหรอเปอย ตองเลกใชงาน เหตเพราะเสนใยถกถก

ท าลาย สลงไมสามรถรบแรงไดดงเดม

External Wear การสก ถลอกหรอช ารดของเปลอกสลงชนนอก สาเหตหลกมาจากการลาก

ครดกบพนผวหยาบของชนงาน และการลากครดในบางสภาวะจะสงผลใหปายทะเบยนช ารดไปดวย

Local Abrasion ลกษณะต าหน จะมองเหนผวหนาของสลงถกขดลาก บาดช ารดตามแนว

ยาวหรอตามแนวทขดลาก ซงจะสงผลกระทบโดยตรงท าใหสลงรบแรงไดนอยลง

Chemical Attack เคมประเภทกดกรอนทโดนสลง จะมผลท าใหเสนใยสงเคราะหถกท าลาย

อาจมองเหนการขาดเปนขย ขาดเปอย หรอในบางกรณสลงจะแขงกวาภาวะปกต อยางไรกตาม

ต าหนลกษณะทกลาวถง จะเปนอนตรายหากน าสลงไปใชงาน

Internal Wear การสก หรอช ารดของสลงชนใน มสาเหตมาจากโดนวสดขนาดเลกแหลมหรอ

คม ทมแทงเขาไปคางตดอยภายใน เมอน าสลงมาใชงานซ าๆ ใชงาน, โลหะแหลมคมดงกลาวจะบาด

ท าลายเสนใย

Damage to protective coating or sleeve เปลอกสลงชนนอกหรอปลอกสวมถกท าลาย ซง

จะสงผลโดยตรงใหสลงและเสนใยรบแรง ถกท าลายไดงายขน

Sunlight degradation สลงทใชงานในภาวะทโดนรงสอลตราไวโอเลตหรอแสงแดดนานๆ

ตอเนอง, รงสฯ จะท าลายเสนใยสงเคราะหใหเสอมคณภาพลง เมอใชงานไปเรอยๆ จะแสดงอาการ

ขาดขยใหเหน

Damage from high temperature อณหภมทสงพอ จะท าใหสลงเสนใยสงเคราะหถก

หลอมเหลว ซงจดหลอมเหลว (Melting Point) ของวสด Polypropylene อยท 165°C, ไนลอนและโพ

ลเอสเตอร 260°C to 265°C, สวน Aramid polyamide ไมไหมไฟ

19

2.2.4.3 ชดโซยก (Chain Sling)

การตรวจสอบอปกรณชดยกโซจ าเปนตองท าดงน การจดท าประวตและการก าหนด

หมายเลขอปกรณ (Identifications) ตองระบถงขนาดเชนความกวาง ความยาวแความสามารถสงสด

ในการยก (The tag identifies size, reach, working load limit-WLL) หมายเลขประจ าเครองหรอ

สญลกษณทก าหนดโดยบรษทผผลต (Serial number, manufacturer’s name or symbol) ระบ

จ านวนเสนโซ (Sling type & number of legs)

รปท 2.12 ชดโซยก

2.2.4.3.1 ตรวจสอบตรวจสภาพ (Inspections)

ท าความสะอาดและแขวนโซลกษณะดงเพอเตรยมตรวจสอบตรวจสภาพ (Clean chain and

hang vertically for inspection) วดความยาวโซไมรวมอปกรณซงตอออกไปจากโซ ดภาพประกอบ

หากความยาวโซ ทวดได ยาวกวาความยาวทระบในใบควบคม Lifting Gear Card, ใหตงสมมตฐาน

วาอาจใชชดโซยกเกนคาโหลดของเครองกระทงเกดการยดตวของอปกรณ

20

ตรวจสอบตรวจสภาพขอโซการสกขอโซเทยบกบคายอมรบ บด โกง แตกราว รอยกดแหวง

สกหรอหรอการยดตว (Twisted, bent, gouged, nicked, worn, or elongated links) มรอยแตกท

สวนตอขอโซเกดสนมรนแรง

รปท 2.13 ลกษณะโซยกของทช ารด

ตรวจสอบตรวจสภาพขอตอโซ (Check Hooks links)

1. การบดเบยวเสยรป-คายอมรบตองไมเกน 10 เปอรเซนต เทยบจากขนาดเดมทมาจาก

บรษทผผลต

2. ตะของางกางเกน 15 เปอรเซนตเมอเทยบกบขนาดเดม

3. การสกของจดรบแรงสวนลางของตะขอ รวมถงสลกรบแรง ตองไมเกน 10 เปอรเซนต

4. รอยแตกราวตางๆ

ตรวจสอบ ตรวจสภาพมาสเตอรลงค (Check Master Links)

1. ตรวจวดการเปลยนรปทรงทงแนวกวางและแนวยาว

2. การสกของจดรบแรงสวนลางของตะขอ รวมถงสลกรบแรง ตองไมเกน 10 เปอรเซนต

3. รอยแตกราวตางๆ

21

2.2.4.4 ฮายโบลท (Eye Bolt)

ฮายโบลทตามลกษณะใชงานแบงออกเปน 3 แบบคอ ฮายโบลทแบบมกานสลกเกลยวขวา,

แบบกานสลก shoulder และฮายโบลทแบบเกลยวตลอด

รปท 2.14 ลกษณะของ eye bolt

2.2.4.4.1 การตรวจสอบ ตรวจสภาพ (Eye Bolt Inspection)

การบดเบยว เสยรป (Interior Diameter) วดขอบในถงขอบในของชองหวง ทงแนวแกน

เอกซหรอแกนวาย, หากขนาดดงกลาวถกเบงออก 110 เปอรเซนตหรอบบแคบลงถง 10 เปอรเซนต,

ใหยกเลกการใชงาน

สภาพเกลยว (Thread Condition) สภาพเกลยวตองปกต ไมถกบกระแทกหรอปนเกลยว

สามารถใชงานหมนเกลยวเขาออกไดโดยสะดวก

ปายทะเบยนหรอขอความบนหวง (Identified Stamp) ยนยนวาระบบปายทะเบยนหรอ

อกษรนนบอกคาความสามารถในการยกบนอปกรณ อานไดชดเจน

22

ต าหนรอยแตกราว (Nicks, Gouges and Cracks) ตรวจสอบดวยสายตาและยนยนวาทตว

อายโบลท ตองไมมรอยกดแหวง รอยแตก รอยราวตางปรากฏใหเหน

รอยเชอมซอมหรอการแปลงสภาพ-ตองไมน าอปกรณทเชอมซอมหรอแปลงสภาพมาใชงาน

ทงนเนองจาก คาการรบแรงของอปกรณถกเปลยนไป

2.2.4.4.2 การใชงานและค าแนะน าการใชงาน

การจดเกบ-อปกรณตองถกจดเกบถกวธ เหมาะสม, ทงนการจดเกบตองไมเปนเหตใหเกด

ความเสยหายกบอปกรณ และไมท าใหเกดสภาพทไมปลอดภยในพนทปฏบตงาน

ท าความสะอาดรเกลยวกอนใชฮายโบลท-ตองตรวจสอบและท าความสะอาดรเกลยว กอน

ใชฮายโบลททกครง ทงนเพอใหขนเกลยวเขาสนทกบชนงาน

มมยกของ-ควรใชฮายโบลทยกของขนลงตามแนวดง หลกเลยงการยกแบบเกดมมหรอ

สภาวะการยกทมมม ประสทธภาพของอปกรณฯ จะลดลง ฉะนนตองปฏบตตามเงอนไขทระบไวใน

โหลดชารท

รปท 2.15 ความสามารถในการยกของ eye bolt

ระยะเวลาตรวจสอบตรวจสภาพ (Inspection Interval)-ตองมการตรวจสอบ ตรวจสภาพ

อปกรณฯ ตามระยะเวลา อาจจะอางองกฏหมายประเทศหรอก าหนดแนวปฏบตโดยวศวกรหรอ

ผช านาญการของหนวยงานกได ระยะเวลาในการตรวจสอบตรวจสภาพอาจแตกตางกน ขนอยกบ

ความถและสภาวะการใชงานของหนวยงานนนๆ ทงนเปนเพราะวาความถและสภาวะการใชงานท

แตกตางกน จะสงผลโดยตรงกบอปกรณฯ แตกตางกน, ระยะเวลาการตรวจสอบตรวจสภาพจงไม

จ าเปนตองเหมอนกน การขนกวดฮายโบลทแบบเกลยวตลอดเขากบชนงาน-หามใชประแจ เครองมอ

หรอเหลกกลมยาว ใชขนกวดฮายโบลทแบบเกลยวตลอดเขากบชนงาน ใหใชมอเทานน การซอมหรอ

23

การแปลงสภาพ-ตองไมเชอมซอมหรอแปลงสภาพฮายโบลท ทงน , เนองจากคาการรบแรงของ

อปกรณถกเปลยนไป

2.3 คณสมบตของโลหะ

คณสมบตเชงกลของวสด เชน ความแขง (Hardness) ความแขงแรง (Strength) ความ

เหนยว (Ductility) ฯลฯ เปนสงทจะบอกวาวสดนนๆ สามารถทจะรบหรอทนทานแรง หรอพลงงาน

เชงกลภายนอกทมากระท าไดดมากนอยเพยงใด ในงานวศวกรรมคณสมบตเชงกลมความส าคญมาก

ทสด เพราะเมอเราจะเลอกใชวสดใดๆ กตาม สงแรกทจะน ามาพจารณากคอ คณสมบตเชงกลของมน

การทเครองจกรหรออปกรณใดๆ จะสามารถท างานไดอยางปลอดภยขนอยกบคณสมบตเชงกลของ

วสดทใชท าเครองจกร อปกรณนนๆ เปนส าคญ

ความเคน (Stress) ตามความเปนจรงความเคนหมายถง แรงตานทานภายในเนอวสดทมตอ

แรงภายนอกทมากระท าตอหนงหนวยพนท แตเนองจากความไมเหมาะสมทางปฏบต และความยาก

ในการวดหาคาน เราจงมกจะพดถงความเคนในรปของแรงภายนอกทมากระท าตอหนงหนวยพนท

ดวยเหตผลทวา แรงกระท าภายนอกมความสมดลกบแรงตานทานภายใน

โดยทวไปความเคนสามารถแบงออกไดเปน 3 ชนด ตามลกษณะของแรงทมากระท า

1. ความเคนแรงดง (Tensile Stress) เกดขนเมอมแรงดงมากระท าตงฉากกบพนท

ภาคตดขวาง โดยพยายามจะแยกเนอวสดใหแยกขาดออกจากกน ดงรปท 2.1a

2. ความเคนแรงอด (Compressive Stress) เกดขนเมอมแรงกดมากระท าตงฉากกบพนท

ภาคตดขวาง เพอพยายามอดใหวสดมขนาดสนลง ดงรปท 2.16b

3. ความเคนแรงเฉอน (Shear Stress) ใชสญลกษณ t เกดขนเมอมแรงมากระท าใหทศทาง

ขนานกบพนทภาคตดขวาง เพอใหวสดเคลอนผานจากกนดงรปท 2.1c มคาเทากบแรงเฉอน (Shear

Force) หารดวยพนทภาคตดขวาง A ซงขนานกบทศทางของแรงเฉอน ในทางปฏบตความเคนทเกด

จะมทง 3 แบบนพรอม ๆ กน ความเครยดและการเปลยนรป (Strain and Deformation)

24

รปท 2.16 แสดงลกษณะของแรงกระท าชนดตางๆ

ความเครยด (Strain) คอ การเปลยนแปลงรปรางของวสด (Deformation) เมอมแรง

ภายนอกมากระท า (เกดความเคน) การเปลยนรปของวสดนเปนผลมาจากการเคลอนทภายในเนอ

วสด ซงลกษณะของวสดสามารถแบงเปน 2 ชนดใหญ ๆ คอ

1. การเปลยนรปแบบอลาสตกหรอความเครยดแบบคนรป (Elastic Deformation or Elastic

Strain) เปนการเปลยนรปในลกษณะทเมอปลดแรงกระท า อะตอมซงเคลอนไหวเนองจากผลของ

ความเคนจะเคลอนกลบเขาต าแหนงเดม ท าใหวสดคงรปรางเดมไวได ตวอยางไดแก พวกยางยด,

สปรง ถาเราดงมนแลวปลอยมนจะกลบไปมขนาดเทาเดม

2. การเปลยนรปแบบพลาสตกหรอความเครยดแบบคงรป (Plastic Deformation or Plastic

Strain) เปนการเปลยนรปทถงแมวาจะปลดแรงกระท านนออกแลววสดกยงคงรปรางตามทถกเปลยนไป

นน โดยอะตอมทเคลอนทไปแลวจะไมกลบไปต าแหนงเดม วสดทกชนดจะมพฤตกรรมการเปลยนรป

ทงสองชนดนขนอยกบแรงทมากระท า หรอความเคนวามมากนอยเพยงใด หากไมเกนพกดการคนรป

(Elastic Limit) แลว วสดนนกจะมพฤตกรรมคนรปแบบอลาสตก (Elastic Behavior) แตถาความเคน

เกนกวาพกดการคนรปแลววสดกจะเกดการเปลยนรปแบบถาวรหรอแบบพลาสตก (Plastic

Deformation) นอกจากความเครยดทง 2 ชนดนแลว ยงมความเครยดอกประเภทหนงซงพบในวสด

ประเภทโพลเมอร เชน พลาสตก เรยกวาความเครยดกงอลาสตกจะมลกษณะทเมอปราศจากแรง

กระท าวสดจะมการคนรป แตจะไมกลบไปจนมลกษณะเหมอนเดม การวดและค านวณหาคา

ความเครยดมอย 2 ลกษณะคอ

25

1. แบบเสนตรง ความเครยดทวดไดจะเรยกวา ความเครยดเชงเสน (Linear Strain) จะใชได

เมอแรงทมากระท ามลกษณะเปนแรงดงหรอแรงกด คาของความเครยดจะเทากบความยาวท

เปลยนไปตอความยาวเดม

2. แบบเฉอน เรยกวา ความเครยดเฉอน (Shear Strain) ใชกบกรณทแรงทกระท าม

ลกษณะเปนแรงเฉอน คาของความเครยดจะเทากบระยะทเคลอนทไปตอระยะหางระหวางระนาบ

ความสมพนธระหวางความเคนกบความเครยด (Stress-Strain Relationship) ในการแสดง

ความสมพนธระหวางความเคนและความเครยด ในทนเราจะใชเสนโคงความเคน -ความเครยด

(Stress-Strain Curve) ซงไดจากการทดสอบแรงดง (Tensile Test) เปนหลก โดยจะพลอตคาของ

ความเคนในแกนตงและความเครยดในแกนนอน ดงรป 2.17 การทดสอบแรงดง นอกจากจะให

ความสมพนธระหวางความเคน-ความเครยดแลว ยงจะแสดงความสามารถในการรบแรงดงของวสด

ความเปราะ เหนยวของวสด (Brittleness and Ductility) และบางครงอาจใชบอกความสามารถในการ

ขนรปของวสด (Formability) ไดอกดวย

รปท 2.17 เสนโคงความเคน-ความเครยด (Stress-Strain Curve) แบบมจดคราก (Yield Point)

การทดสอบแรงดง (Tension Test)

วธการทดสอบนน เราจะน าตวอยางทจะทดสอบมาดงอยางชา ๆ แลวบนทกคาของความ

เคนและความเครยดทเกดขนไว แลวมาพลอตเปนเสนโคงดงรปท 2.4 ขนาดและรปรางของชน

26

ทดสอบมตาง ๆ กน ขนอยกบชนดของวสดนน ๆ มาตรฐานตาง ๆ ของการทดสอบ เชน มาตรฐาน

ของ ASTM (American Society of Testing and Materials), BS (British Standards), JIS

(Japanese Industrial Standards) หรอแมแต มอก. (มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมไทย) ได

ก าหนดขนาดและรปรางของชนทดสอบไว ทงนเพอใหผลของการทดสอบเชอถอได พรอมกบก าหนด

ความเรวในการเพมแรงกระท าเอาไวดวย

จากการศกษาเสนโคงความเคน-ความเครยด เราพบวา เมอเราเรมดงชนทดสอบอยางชา ๆ

ชนทดสอบจะคอย ๆ ยดออก จนถงจดจดหนง (จด A) ซงในชวงนความสมพนธระหวางความเคน

ความเครยดจะเปนสดสวนคงท ท าใหเราไดกราฟทเปนเสนตรง ตามกฎของฮค (Hook's law) ซง

กลาววาความเคนเปนสดสวนโดยตรงกบความเครยด จด A น เรยกวาพกดสดสวน (Proportional

Limit) และภายใตพกดสดสวนน วสดจะแสดงพฤตกรรมการคนรปแบบอลาสตก (Elastic Behavior)

นนคอเมอปลอยแรงกระท า ชนทดสอบจะกลบไปมขนาดเทาเดม เมอเราเพมแรงกระท าตอไปจน

เกนพกดสดสวน เสนกราฟจะคอย ๆ โคงออกจากเสนตรง วสดหลายชนดจะยงคงแสดงพฤตกรรม

การคนรปไดอกเลกนอยจนถงจด ๆ หนง (จด B) เรยกวา พกดยดหยน (Elastic limit) ซงจดนจะเปน

จดก าหนดวาความเคนสงสดทจะไมท าใหเกดการแปรรปถาวร (Permanent Deformation or Offset)

กบวสดนน เมอผานจดนไปแลววสดจะมการเปลยนรปอยางถาวร (Plastic Deformation) ลกษณะ

การเรมตนของความเครยดแบบพลาสตกนเปลยนแปลงไปตามชนดของวสดในโลหะหลายชนด เชน

พวกเหลกกลาคารบอนต า (Low Carbon Steel) จะเกดการเปลยนรปอยางรวดเรว โดยไมมการเพม

ความเคน (บางครงอาจจะลดลงกม) ทจด C ซงเปนจดทเกดการเปลยนรปแบบพลาสตก จด C น

เรยกวาจดคราก (Yield Point) และคาของความเคนทจดนเรยกวา ความเคนจดคราก (Yield Stress)

หรอ Yield Strength คา Yield Strength นมประโยชนกบวศวกรมาก เพราะเปนจดแบงระหวาง

พฤตกรรมการคนรปกบพฤตกรรมการคงรป และในกรณของโลหะจะเปนคาความแขงแรงสงสดทเรา

คงใชประโยชนไดโดยไมเกดการเสยหาย วสดหลายชนดเชน อะลมเนยม ทองแดง จะไมแสดงจด

ครากอยางชดเจน แตเรากมวธทจะหาไดโดยก าหนดความเครยดท 0.10 - 0.20% ของความยาว

ก าหนดเดม (Original Gage Length) แลวลากเสนขนานกบกราฟชวงแรกไปจนตดเสนกราฟทโคงไป

ทางดานขวา ดงรปท 2.18 คาความเคนทจดตดนจะน ามาใชแทนคาความเคนจดครากได ความเคนท

จดนบางครงเรยกวา ความเคนพสจน (Proof Stress) หรอความเคน 0.1 หรอ 0.2% offset ดงแสดง

ในรปท 2.18

27

รปท 2.18 เสนโคงความเคน-ความเครยดแบบทไมมจดคราก

หลงจากจดครากแลว วสดจะเปลยนรปแบบพลาสตกโดยความเคนจะคอย ๆ เพมอยางชา ๆ

หรออาจจะคงทจนถงจดสงสด (จด D) คาความเคนทจดนเรยกวา Ultimate Strength หรอความเคน

แรงดง (Tensile Strength) ซงเปนคาความเคนสงสดทวสดจะทนไดกอนทจะขาดหรอแตกออกจาก

กน (Fracture) เนองจากวสดหลายชนดสามารถเปลยนรปอยางพลาสตกไดมาก ๆ คาความเคนสงสด

นสามารถน ามาค านวณใชงานได นอกจากน คานยงใชเปนดชนเปรยบเทยบคณสมบตของวสดได

ดวยวา ค าวา ความแขงแรง (Strength) ของวสด หรอ ก าลงวสดนน โดยทวไป จะหมายถงคาความ

เคนสงสดทวสดทนไดนเองทจดสดทาย (จด E) ของกราฟ เปนจดทวสดเกดการแตกหรอขาดออก

จากกน (Fracture) ส าหรบโลหะบางชนด เชน เหลกกลาคารบอนต าหรอโลหะเหนยว คาความเคน

ประลย (Rupture Strength) นจะต ากวาความเคนสงสด เพราะเมอเลยจด D ไป พนทภาคตดขวาง

ของตวอยางทดสอบลดลง ท าใหพนทจะตานทานแรงดงลดลงดวย ในขณะทเรายงคงค านวณคาของ

ความเคนจากพนทหนาตดเดมของวสดกอนทจะท าการทดสอบแรงดง ดงนนคาของความเคนจง

ลดลง สวนโลหะอน ๆ เชน โลหะทผานการขนรปเยน (Cold Work) มาแลว มนจะแตกหกทจดความ

เคนสงสด โดยไมมการลดขนาดพนทภาคตดขวาง ดงรป 2.19 a ท านองเดยวกบพวกวสดเปราะ

(Brittle Materials) เชน เซรามค ทมการเปลยนรปอยางพลาสตกนอยมากหรอไมมเลย สวนกรณของ

วสดทเปนพลาสตกจะเกดแตกหกโดยทตองการความเคนสงขน ดงรป 2.19 b

28

รปท 2.19 เปรยบเทยบเสนโคงความเคน-ความเครยดของวสดเปราะและวสดพลาสตก

เสนโคงความเคน-ความเครยดน นอกจากจะใชบอกคาความแขงแรง ณ จดคราก (Yield

Strength) ความเคนสงสดและความเคนประลยแลว ยงจะใชบอกคาตาง ๆ ไดอกดงน คอ

1. ความเหนยว (Ductility) คาทใชวดจะบอกเปนเปอรเซนต การยดตว (Percentage

Elongation) และการลดพนทภาคตดขวาง (Reduction of Area) ในทางปฏบตเรามกใชคา % El

มากกวาเพราะสะดวกในการวด ความเหนยวของวสดนจะเปนตวบอกความสามารถในการขนรปของ

มน คอถาวสดมความเหนยวด (%El สง) กสามารถน าไปขนรป เชน รด ตขนรป ดงเปนลวด ฯลฯ ได

งาย แตถามความเหนยวต า (เปราะ , Brittle) กจะน าไปขนรปยาก หรอท าไมได เปนตน

2. Modulus of Elasticity or Stiffness ภายใตพกดสดสวนซงวสดมพฤตกรรมเปนอลาสตก

อตราสวนระหวางความเคนตอความเครยดจะเทากบคาคงท คาคงทนเรยกวา Modulus of elasticity

(E) หรอ Young's Modulus หรอ Stiffness มกมหนวยเปน ksi (1 ksi=1000 psi) หรอ kgf/mm2

หรอ GPa ถาแรงทมากระท าเปนแรงเฉอนเราเรยกคาคงทนวา Shear Modulus หรอ Modulus of

Rigidity (G) คา E และ G ของวสดแตละชนดจะมคาเฉลยคงท และเปนตวบอกความสามารถคงรป

(Stiffness, Rigidity) ของวสด นนคอ ถา E และ G มคาสง วสดจะเปลยนรปอยางอลาสตกไดนอย แต

ถา E และ G ต า มนกจะเปลยนรปอยางอลาสตกไดมาก คา E และ G นมประโยชนมากส าหรบงาน

ออกแบบวสดทตองรบแรงตาง ๆ ตารางท 2.2 จะแสดงตวอยางคา E และ G ของวสด ตางๆ ไว

29

ตารางท 2.2 ตวอยางคาคงท และ ของวสดชนดตาง ๆ

วสด Modulus of elasticity 106 psi Shear Modulus 106 psi

Aluminium alloy 10.5 4.0

Copper 16.0 6.0

Steel (plain carbon and low alloys) 29.0 11.0

Stainless Steel (18.8) 28.0 9.5

Titanium 17.0 6.5

Tungsten 58.0 22.8

ความคบ (Creep)

วสดสวนใหญเมออยภายใตแรงทมากระท า แมวาจะต ากวาพกดยดหยน หากทงไวนาน ๆ

แลว กอาจเกดการเปลยนรปอยางถาวรหรอแบบพลาสตกได ทงนขนอยกบอณหภมทใช ดวย

ปรากฏการณเชนนเราเรยกวา ความคบ ปรมาณของความคบทเกดจะขนอยกบชนดของวสด

ปรมาณของความเคน อณหภมและเวลา หากเราใหสภาวะทเหมาะสมและมเวลาเพยงพอ ความคบ

จะเกดขนไดจนครบ 3 ขนตอน ดงทแสดงในรป ท 2.20

รบท 2.20 เสนโคงความคบ

30

เมอเราใชแรงกระท าคงทจะเกดความเครยด (OA) ขนทนท ซงคาความเครยด OA น ขนอย

กบชนดของวสดและสภาวะทให (ปรมาณของแรงกระท า ความเคนและอณหภม ) และจะม

ความสมพนธกบคา Modulus of elasticity (E) ของวสดนน หลงจากนนวสดกจะเรมเกดความคบใน

ชนท I ซงอตราการเกดความเครยดจะคอย ๆ ลดลง (AB) ในขนท II (BC) อตราการเกดความเครยด

จะคงทและเปนอตราการเกดความเครยดต าสดในขณะทวสดเกด Creep ขน อตราการเกความเครยด

นเรยกวา Minimum Creep Rate จากนนเมอถงขนท III (CD) อตราการเกดความเครยดจะเพมขน

อยางรวดเรว จนวสดขาดหรอแตกออกจากกน ทจด Dการเกดความคบไมจ าเปนจะตองครบทง 3 ขน

ขนอยกบสภาวะและเวลาทใช ดงรปท 2.1

รปท 2.21 Creep Curve ท Condition ตางกน

เสนบน ถาเราใหแรงกระท าทท าใหเกดความเคนหรออณหภมสงพอจะเกดความคบจนครบ

3 ขน แตเสนลางนนความเคนหรออณหภมต าจะมแค 2 ขน นนคอจะไมเกดการแตกหกขน ในกรณ

ของพวกโพลเมอร อาจเกดความคบขนได แมทอณหภมหอง แตโลหะสวนใหญและพวกเซรามคจะไม

เกดความคบทอณหภมต า แตถาทอณหภมสงกอาจเกดได ดงนน การใชพวกโลหะหรอเซรามคท

อณหภมสงจะตองน าคณสมบตในการเกดความคบมาพจารณาดวยความแกรง (Toughness)

ความสามารถของวสด ทจะดดซมพลงงานไวไดโดยไมเกดการแตกหก เรยกวา ความแกรง

(Toughness) ซงมความสมพนธกบคณสมบตดานความแขงแรงและความเหนยวของมน โดยก าหนด

วา Modulus of Toughness เทากบพนทภายใตเสนโคงความเคน-ความเครยดทไดจากการทดสอบ

แรงดง คาModulus of Toughness น จะแสดงถงงานตอหนวยปรมาตรของวสดทตองใชจนท าใหเกด

31

การแตกหกดวย ขอก าหนดนจะแสดงใหเหนถงขอแตกตางระหวางวสดเหนยวทมความแกรงสงและ

วสดเปราะทมความแกรงต าดวย ดงรปท 2.22 a และ b

a

b

รปท 2.22 Modulus of Toughness ของวสดเหนยวและวสดเปราะ ความลา (Fatigue)

32

เมอวสดถกแรงซงต ากวาคาความแขงแรงสงสด (Ultimate Strength) มากระท ากลบไป

กลบมาซ า ๆ กนกอาจจะเกดการแตกหกขนได เนองจากเกดความลาหรอ Fatigue ขน ความลาทเกด

ในวสดน เปนสาเหตใหญของการเสยหายของชนสวนเครองจกรตาง ๆ เพราะตลอดอายงานของ

เครองจกร เชน เครองยนต สวตชรเลย ฯลฯ จะตองเกดความเคนสลบไปสลบมาเปนลาน ๆ ครง ท า

ใหเกดการลาขนในชนสวนตาง ๆ ของมนได ขบวนการเกดความลาทแทจรงยงไมเปนทเขาใจดนก

แตจากการศกษาพบวาความลาจะเกดเปน 2 ระยะ คอ ระยะแรกจะเกดรอยแตกขน เมอมความเคน

รวมศนย (Stress Concentration) ในบรเวณนน และในระยะทสอง เมอมความเคนซ าไปซ ามารอย

แตกนกจะโตขนเรอย ๆ จะมพนทภาคตดขวางของวสดลดลง จนกระทงแรงกระท าตอหนวยพนทสง

กวาคาความแขงแรงสงสด วสดกจะแตกหกจากกน ถาเราก าหนดจ านวนรอบของความเคนทท าซ าไป

ซ ามาแลว (โดยปกตจะใชทคา 106 รอบ) คาความเคนทจะท าใหวสดแตกหกไดทจ านวนรอบของ

ความเคนรอบนน ๆ เราเรยกวา Fatigue Strength ส าหรบโลหะโดยเฉพาะพวกเหลก จะมคาความ

เคนอยคาหนง ซงถาใชความเคนต ากวานแลว ไมวาจ านวนรอบของแรงกระท าจะเปนเทาใด วสดจะ

ไมแตกออก คาความเคนนเรยกวา Endurance Limit

ความแขง (Hardness) ความแขงเปนความตานทานการเจาะทะล (penetration) หรอการ

เสยดส (Abrasion) ของวสด ความแขงของวสดเกยวพนกบการจบตวของอะตอมและโมเลกลภายใน

เนอวสด เชนเดยวกนกบความแขงแรง ดงนนความแขงมกจะเพมเมอวสดมความแขงแรงสงขนนนคอ

พวกโลหะและเซรามคจะแขงกวาพวกโพลเมอร

การทดสอบความแขง มอยหลายวธ แตทใชกนมากทสดม 3 วธ คอ

1. การทดสอบความแขงแบบบรเนล (Brinell Hardness Test) วธการ คอ ใชลกบอลเหลกท

ผานการชบแขงมาอยางด ขนาดเสนผานศนยกลาง 10 มม. กดลงบนผวเรยบของวสดทจะวด โดยใช

แรง 3000 กก. ส าหรบวสดแขง และ 500 กก. ส าหรบวสดออน โดยใชเวลา 30 วนาท เปนมาตรฐาน

จากนนวดเสนผานศนยกลางของรอยบม (Indentation) น าคาทไดไปค านวณ จะไดคาความแขงแรง

แบบบรเนล (Brinell Hardness Number) การทดสอบความแขงแบบบรเนลน ไมเหมาะสมกบวสด

แขง เนองจากความแขงของหวกดไมมากนก นอกจากนยงไมเหมาะกบชนทดสอบทบางกวาขนาด

ของรอยบม

2. การทดสอบความแขงแบบรอคเวล (Rockwell Hardness Test) การทดสอบแบบนคลาย

กบการทดสอบแบบบรเนล แตใชหวกดเลกกวาและแรงนอยกวา คาของแรงทใชและชนด หรอขนาด

ของหวกดจะเปลยนได ขนกบสเกลของความแขงแบบรอคเวลทเราจะเลอกใชใหเหมาะสมกบชนด

ของวสดทจะทดสอบ การอานคาความแขงจะอานโดยตรงจากเครอง กลาวคอ ถาความลกของรอยกด

33

ลงไปตน คาของตวเลขจะสง แสดงวาวสดมความแขงมาก วธการทดสอบจะใหแรงกระท าเลกนอยคอ

10 กก. จากนนจะเพมแรงกระท าขน ซงอาจจะมตงแต 60-100 กก. ขนอยกบขนาดและชนดของหว

กด นอกจากนยงขนอยกบชนดของวสดทจะทดสอบดวย หวกดทใชอาจจะเปนลกบอลเหลกหรอเพชร

ทมรปกรวย การทดสอบแบบรอคเวลน ใชอยางกวางขวางเพราะสามารถใชวดความแขงของวสดชนด

ตาง ๆ ไดมากกวา สามารถวดความแขงของวสดทการทดสอบแบบบรเนลวดไมได การใชงานสะดวก

อานคาไดรวดเรว เพราะอานโดยตรงจากเครอง และเนองจากรอยบมมขนาดเลกจงไมท าลายผวของ

ชนทดสอบ

3. การทดสอบความแขงแบบวคเกอร (Vickers Hardness Test) การทดสอบแบบวคเกอรน

คลายกบบรเนลในแงทวา คาทไดเปนอตราสวนระหวางแรงทใชตอพนทของรอยกด แตต างกนทหว

กดทใชเปนเพชรรปประมด แรงทใชมตงแต 5-120 กก. ขนอยกบความแขงของวสด

การทดสอบความแขง การทดสอบความแขงตอไปนเปนการทดสอบอยางงายโดยการใช

ตะไบเปนเครองมอในการทดสอบดวยการน าตะไบ METAL-TEST1 ไปทดสอบความแขง แลวเลอก

ตะไบทมความแขงสงสด และจดระดบความแขงของตะไบนนไว ตวอยางเชน สมมตวาตะไบอนทม

ความแขงทสด มความแขงเทากบ 60 HRC ตะไบอนทเหลอจะถกน าไปลดความเครยดจนท าใหตะไบ

เหลานนมความแขงลดลงตามล าดบ โดยใหตะไบเหลานนมความแขงเทากบ 55, 50, 45, 40, 35 และ

30 HRC ตามล าดบ เมอไดตะไบทมความแขงแตกตางกนแลว กสามารถน าตะไบเหลานนไปทดสอบ

ความแขงกบโลหะตาง ๆ ได โดยการเรมตนน า ตะไบทม ความแขงต าสดตะไบลงบนโลหะทตองการ

ตรวจสอบความแขง ถาพบวาตะไบอนใดทสามารถตะไบโลหะนนได กหมายความวาโลหะนนมความ

แขงอยระหวางความแขงของตะไบ อนทตะไบโลหะนนไดกบตะไบกอนหนานน ตวอยางเชน ถาตะไบ

ทมความแขง 60 HRC สามารถตะไบโลหะทตองการตรวจสอบความแขงไดแตตะไบอนกอนหนานน

ไมสามารถตะไบได เมอเปนเชนนกสามารถสรปไดวา ความแขงของโลหะนนอยระหวาง 55 - 60

HRC ดงนน เพอใหเกดความถกตองในการตรวจสอบความแขง จงควรจดเตรยมตะไบทมความแขง

ตาง ๆ กนจ านวนหลาย ๆ อน

อยางไรกตาม การตรวจสอบความแขงโดยวธนอาจจะเกดความผดพลาดขนได ทงนก

เพราะวาผตรวจสอบขาดความช านาญ ดงนน ถาตองการความถกตองเทยงตรง ควรเลอกการ

ตรวจสอบความแขงดวยวธการอน ๆดงน การทดสอบความแขงแบบบรเนล (Brinell Hardness Test)

หลกการตรวจสอบความแขงแบบบรเนลน อาศยแรงกดผานลกบอลลงบนผวงานทตองการทดสอบ

ความแขง ลกบอลทนยมใชคอ ลกบอลมาตรฐาน (Standard Ball) โดยจะท ามาจากทงสเตนคารไบด

(Tungsten Carbide) ทมเสนผานศนยกลางเทากบ 1 เซนตเมตร ขนาดของแรงกดนนจะขนอยกบผว

ของโลหะทท าการตรวจสอบ เชน เหลกผสมตาง ๆ จะใชแรงกดเทากบ 3,000 กโลกรม และกดนาน

ไมนอยกวา 10 วนาท

34

หลกการท างานของเครองทดสอบแบบบรเนลน จะใชลกบอลกดลงไปบนผวของชนงานท

ตองการทดสอบความแขง จะเกดรอยกดบน ชนงาน จากนนวดขนาดเสนผานศนยกลางของรอยกด

ไดคาเทาใดน าไปค านวณหาความแขงไดจากสตรตอไปน

โดยท HB = คาความแขงแบบบรเนล (Brinell Hardness Number)

F = แรงหรอน าหนกทใชกด หนวยเปน กโลกรม

D = เสนผานศนยกลางของลกบอล หนวยเปน มลลเมตร

d = เสนผานศนยกลางของรอยกด ตรวจสอบขนาดโดยใชกลองขยาย

ขนาดของลกบอลทใชกดบนผวทดสอบนนมอยดวยกนหลายชนดดงนคอ 10, 5, 2.5 และ 1

มลลเมตร ดงนน การเลอกขนาดของแรงกด ตองใหมากพอทจะเกดรอยกดทมขนาดไมนอยกวา 0.2 -

0.7 มลลเมตร ทงนเพอใหไดคาความแขงทถกตอง ส าหรบเวลาทใชในการกดลกบอลนน จะขนอยกบ

ชนดของวสดททน ามาทดสอบการทจะปรบคาแรงกดเพอใหสามารถท าการเปรยบเทยบผลกาทดสอบ

ไดนนจะตองมคาขนของภาระ (Degree of Loading) ทมาตรฐานคอ 30 ส าหรบเหลกกลาและ

เหลกหลอ 10 ส าหรบทองแดงและอะลมเนยม 5 ส าหรบอะลมเนยม 2.5 และ 1.25 ส าหรบตะกวและ

ดบก เปนตน ทงนเนองจากวสดทน ามาทดสอบความแขงตางกมความแขงไมเทากน

ดงนน เราจงสามารถหาคาขนของภาระไดดงน

ขนของภาระ = F/(D2) กโลกรม / ตารางมลลเมตร

ตวอยาง การหาแรงกดทเหมาะส าหรบการทดสอบความแขงของเหลกกลาโดยการใชลก

บอล ขนาด 5 มลลเมตร และขนภาระของเหลก

จะเทากบ 30

F = 30 x D2

แทนคา F = 30 x 52

F = 750 กโลกรม

คาความแขงแบบบรเนลนนจะบอกคาความแขงดงนคอ 130 HRC 5/250/30 ซงมหลกการ

อานดงน ความแขงแบบบรเนลเทากบ 130 โดยใชลกบอลขนาดเสนผานศนยกลาง 5 มลลเมตร และ

แรงทใชกด 250 กโลกรม โดยใชเวลาในการกด 30 วนาท และความแขง 250 HRC 10/3000/15 นน

สามารถอานคาความแขงไดวา ความแขงบรเนลเทากบ 250 ใชลกบอลขนาด 10 มลลเมตร แรงทใช

กดเทากบ 3000 กโลกรม โดยใชเวลาเทากบ 15 วนาท สงทควรค านงถงในการทดสอบความแขง

แบบบรเนล การทดสอบความแขงแบบนมขอจ ากดหลายประการ ดงนน การทดสอบแตละครงจงควร

ปฏบตใหถกตองตามหลกการตอไปน

35

(1) ชนงานทจะน ามาทดสอบควรมความหนาไมนอยกวา 8 เทาของความลกของรอยกดท

คาดวาจะเกดขน

(2) ไมควรทดสอบความแขงใกลกบบรเวณของของชนงาน จะท าใหไดคาความแขงทไมตรง

กบความเปนจรง

(3) ผวงานทจะทดสอบความแขงตองเรยบและสะอาด

(4) วดความแขงไดไมเกน 550 HB

(5) ชนงานทคาดวาจะมความแขงสงควรใชลกบอลทท าจากสเตนคารไบด

การทดสอบความแขงแบบบรเนลทไดกลาวมาทงหมดนน จะเหนไดวามทงขอดและขอเสย

อยบาง เชน การทดสอบความแขงแบบ นไมสามารถทราบคาความแขงไดโดยทนท จะตองน าไค า

นวณหาจากสตรดงไดกลาวแลว อกทงยงไมสามารถทดสอบความแขงของโลหะทมความแขงสงมาก

ๆ ได

การทดสอบความแขงแบบรอกเวล (Rockwell Hardness Test)

การทดสอบแบบรอกเวลน วดไดจากความลกทปรากฏบนผวทดสอบ อนเกดจากการกดของ

หวกด (Indentor) มาตรฐาน และวดคา ความแขงของชนงานไดหลายสเกล เชน A, B, C, D, E, F,

G, H, K, L เปนตน แตมการวดบางสเกลเทานนทนยมใช ซงสเกลเหลานนคอสเกล C และสเกล B

1. การทดสอบความแขงแบบรอกเวลสเกล C (HRC) ใชวดความแขงของเหลกกลาทผานการ

ชบแขง โดยการใชหวกดรปทรงกรวยท าดวยเพชรมมมยอดเทากบ 120 องศา

2. การทดสอบความแขงแบบรอกเวลสเกล B (HRC) ใชวดความแขงของเหลกกลาทวไป โดย

ใชหวกดแบบลกบอลเหลกทมขนาดเสนผานศนยกลาง 1/16, 1/8, 1/4, และ 1/2 นว ส าหรบแรงกดท

ใชในการกดหวนน จะประกอบดวยแรง 2 แรงคอ แรงกดน า(Minor Load) และ แรงกดตาม (Major

Load) แรงกดน า หมายถง แรงทใชกดใหหวกดสมผสผวทดสอบ แรงกดน านจะมขนาดไม มากนก

โดยจะมขนาดเพยง 10 กโลกรม เทานน แตส าหรบแรงกดตามนนหมายถง แรงทใชในการกดหวกด

เพอใหเกดรอยกดบนผวทดสอบ จะมขนาดเทากน 140 กโลกรม ขนาดของแรงกดนจะขนอยกบชนด

ของโลหะทจะท าการทดสอบ

3. ขนตอนการทดสอบความแขงแบบรอกเวล การทดสอบความแขงวธนมขนตอนการปฏบตท

ไมซบซอน สามารถท าความเขาใจไดโดยงาย ดงน

36

(1) วางชนงานลงบนแปนทดสอบ กดหวเพชรลงบนผวทดสอบดวยแรงกดน า 10 กโลกรม

จากนนตงเขมนาฬกาทเครองไปทเลขศนย

(2) ตงแรงกดเพมตามชนดของโลหะทท าการทดสอบ โดยการดจากตารางแรงกดแลวลบ

ดวยแรงกดน า ซงแรงกดเพมนจะท าใหหวเพชรกดลงไปบนชนงานทดสอบ

(3) แรงกดเพมออก ท าใหเหลอแรงกดน าแตเพยงอยางเดยว หลงจากนนเขมนาฬกาจะถอย

กลบและหยด เราจงอานคาความแขงทต าแหนงเขมนาฬกานนหยดอย ซงอานไดคาดงน เชน 40

HRCหมายถงความแขงแบบรอกเวล 40 ดวยสเกล C และ 85 HRB หมายถง ความแขงแบบรอกเวล

85 ดวยสเกล B

การทดสอบความแขงวธนมหลกการทดสอบทตองค านงถงดงตอไปน

(ก) ควรตรวจสอบความถกตองของเครองดวยแทงทดสอบ (Test Block) ทกครงกอนการ

ท างาน

(ข) ชนงานทจะท าการทดสอบควรท าความสะอาด และขนานกนทงสองดาน

(ค) รอยกดบนผวทดสอบควรหางกนอยางนอย 3 มลลเมตร

(ง) ควรวดคาความแขงอยางนอย 3 จด แลวน าคาทไดไปหาคาเฉลย จะไดเปนคาความแขง

ทถกตอง

(จ) คาความแขงทอานไดบนสเกลเปนคาทน าไปใชไดเลยจงมความรวดเรวในการทดสอบ

(ฉ) ชนงานทจะท าการทดสอบควรมความหนาไมนอยกวา 10 เทาของรอยกดบนผวทดสอบ

การทดสอบความแขงแบบวกเกอร (Vicker Hardness Test) การทดสอบความแขงแบบวก

เกอรน มหลกการคลายกบการทดสอบความแขงแบบบรเนล แตการทดสอบความแขง แบบวกเกอร

สามารถวด ความแขงไดอยางถกตองแนนอนกวาแบบบรเนล ทงนกเพราะวาความแขงทไดมาจาก

อตราสวนของน าหนกทใชกดตอพนทสมผสกบหวกดเพชรรปพระมดหวกดทท ามาจากเพชรรปทรง

พระมดนน มฐานเปนรปสเหลยมจตรสซงมมมระหวางหนาตอหนาเทากบ 136 องศา สวนน าหนหรอ

แรงกดนนขนอยกบผวของชนทดสอบ และมขนาดตงแต 1 - 200 กโลกรมโดยใชเวลาในการกด

ประมาณ 10 - 30 วนาท

การทดสอบแบบวกเกอรนสามารถทดสอบความแขงของเหลกไดทกชนดไมวาจะมขนาดหรอ

รปทรงเชนใดกตาม เปนการทดสอบทให ความละเอยดสง ทงนกเพราะวาเมอทดสอบความแขงดวย

วธนแลวจะเกดรอยกดบนชนงานนนนอยมาก จงตองน ามาขยายดวยกลองขยายและวดคาความยาว

ของเสนทแเยงมมของรอยกดนน เมอทราบคาแลว น ามาค านวณหรอเปดตารางเปรยบเทยบจงจะ

ทราบวาความแขงของชนงานนน

37

HV = ( 1.854 x P )/ d2

P = น าหนกหรอแรงกด หนวยเปน กโลกรม

d = คาเฉลยของ d1และ d2 หนวยเปน มลลเมตร

ตวอยาง การค านวณหาความแขงของชนงานทใชน าหนกกดเทากบ 60 กโลกรม และวดเสน

ทแยงมม d1 ไดเทากบ 0.650 และ d2

เทากบ 0.650

วธท า

HV = ( 1.854 x P )/ d2

HV = ( 1.854 x 60 )/ 0.6502

ดงนนชนงานมความแขง = 263 HV

จะเหนไดวาการทดสอบแบบนไมนยมใช ทงนกเพราะวามขนตอนยงยาก เชน ตองขยาย

รอยกดดวยเครองขยาย แลวจงน าคาทไดนน ไปค านวณคาความแขงอกครง แตการทดสอบแบบนกม

จดเดนเชนกนคอ สามารถวดความแขงไดละเอยดกวาวธอน ๆ

การทดสอบความแขงแบบชอร (Shore Scleroscope Hardness Test)

เปนการทดสอบความแขงโดยใชเครองมอขนาดเลกทสามารถน าตดตวไปทดสอบนอกสถานทได มก

ใชทดสอบชนงานทมขนาด ใหญทไมสามารถเคลอนทได และการทดสอบแบบนจะไมพบรอยการ

ทดสอบปรากฏอยบนผวงานทดสอบ

การทดสอบแบบน เปนการทดสอบแบบ Dynamic Hardness Test ซงใชคอนขนาดเลกท า

ดวยเพชร (Small Diamond Tipped Hammer) และมน าหนกเทากบ 1/12 ออนซ โดยการปลอยให

คอนดงกลาวตกลงมาอยางอสระภายในกระบอกแกว (Glass Tube) ทมความสงประมาณ 25

เซนตเมตร และทหลอดแกวจะมสเกลส าหรบวดความสงของการสะทอนกลบของคอน ซงคอนนน

สะทอนกลบสงเทาใดกสามารถอานคาความแขงไดเทานน เชน ถาคอนสะทอนกลบสงขนถงขดท 80

กหมายความวาชนงานนนมความแขงเทากบ 80 ชอร เปนตน

สรปการทดสอบความแขงแบบตาง ๆ

การทดสอบความแขงทงหมดทไดกลาวมาแลวนน พบวามความแตกตางกนในดานการ

น าไปใชทดสอบความแขง ของโลหะทมความ แขง แตกตางกน ตลอดจนความถกตองแมนย าใน

การทดสอบ อยางไรกตาม กอนการทดสอบความแขงทกครง ไมวาจะเปนการทดสอบความแขงแบบ

ใดกตาม มสงทควรค านงถงสรปเปนหวขอไดดงน

38

1. การทดสอบความแขงของเหลกกลาและโลหะนอกกลมเหลกควรใชหวกดแบบลกบอลเหลก

ทงนกเพราะวาความแขงของลกบอลพอเพยงทจะกดใหผวทดสอบเกดรอยกดไดอยางไรกตามควร

ค านงดวยวาเราตองการใชการทดสอบแบบใด

2. ในการทดสอบความแขงควรทดสอบหลาย ๆ จด แลวหาคาเฉลยของความแขงออกมา จะ

ท าใหไดคาความแขงถกตองยงขน

3. ถาใชลกบอลเหลกเปนหวกดไมควรออกแรงกดนานเกนกวา 30 วนาท ทงนเนองจากแรง

กดอาจท าความเสยหายตอลกบอลได

2.4 ทฤษฏเพอการออกแบบและการหาคาความปลอดภยของโลหะในการรบแรง

ความสมพนธระหวางความเคน(strees)กบความเครยด(strain)

ความสมพนธระหวางความเคนกบความเครยดนนหาไดจากการทดสอบแรงดง (Tensile Test)

สามารถเขยนกราฟแสดงความสมพนธไดดงรป

รปท 2.23 แสดงความสมพนธระหวางความเคนกบความเครยด

1.จด 0 – A กราฟเปนเสนตรงซงความเคนเปนปฏภาคโดยตรงกบความเครยด

2.จด A เปนจดสดทายทกราฟจะเปนเสนตรง หลงจากจดนความเคนจะไมเปน ปฏภาค

โดยตรงกบความเครยดอกตอไป เรยกวาขดจ ากดสดสวน (Proportional limit)

3. จด B เปนจดสดทายทวสดยดออกแลวหดกลบยาวเทาเดมไดอก เรยกวาจดจ ากดความ

ยดหยน (Elastic Limit)

39

4. จด C เปนจดทความเครยดวสดเพมขนแตความเคนไมเพมขนเลย เรยกวาจดคราก (Yield

Point)

5. จด C – E เปนการเปลยนแปลงแบบพลาสตก (Plastic) นนคอวสดจะยดออกจากกนอยาง

ถาวร

6. จด D คอจดทวสดรบความเคนไดสงสด เรยกวา ความแขงแรงสงสด (Ultimate Strength)

7. จด D ถง E การยดของวสดทเกดขนอยางรวดเรว ซงจะเกดเฉพาะบรเวณทจะเกดการ

8. หกหรอขาดออกจากกนเทานน จด E เปนจดทวสดขาดออกจากกน เรยกวาจดแตกหก

(Rupsture Point)

เปอรเซนตการยดตว (Percentage of Elongation)

เปอรเซนตการลดพนทหนาตดของวสด (Percentage of Area Reduction)

การหาคาความปลอดภย (Desing Factor , N)

คาความปลอดภยในการออกแบบเพอน าไปใชงานทเหมาะสม ซงท าใหแนใจวาการ

ออกแบบนนมความปลอดภยสง สามารถหาคาความปลอดภยไดจากสมการดงตอไปน

40

2.5 ประเภทของอปกรณควบคมการสงงานระยะไกล

อปกรณควบคมการสงงานระยะไกลหรอรโมท ปจจบนมใชในชวตประจ าวนอย 2 แบบ

คอ

1.แบบสงรหสออกจากตวสงโดยผสมกบแสงอนฟราเรด เชน รโมท (รโมต) ควบคมการ

สงงานโทรทศน เครองเสยง เครองเลนดวด เปนตน การสงงานตองตวรโมทชไปทตวรบกอนแลวจง

กดสงงาน หากขณะกดสงงานมวตถบงแสงอนฟราเรด(ตาคนเราไมสามารถมองเหนแสงอนฟราเรด)

เราจะไมสามารถสงงานใหเครองท างานตามทเราตองการ หากตองการใชรโมทแบบนตองไมมวตถมา

บงระหวางตวรบกบตวสง

2.แบบสงรหสออกจากตวสงผสมกบคลนวทย ตวอยางทเหนไดชดคอรโมททใชเปด

ปดปรเซนทรลลอกของประตรถยนต หรอรโมททใชเปดปดประตไฟฟา รโมททผสมกบคลนวทยน

สามารถสงการควบคมไดในระยะไกล แมจะมสงกดขวางกสามารถสงการท างานได คลนวทยทใช

ผสมกบรหสนนยมใชอย 2 ความถคอ ความถ 315 MHz และ ความถ 433.92 MHz เปนมาตรฐาน

ของอเมรกาเพอปองกนการรบกวนเครองวทยความถอนๆ บางประเทศก าหนดใหใชทความถ 330

MHz

2.6 นวแมตกส

2.6.1 ประวตความเปนมาของนวแมตกส นวแมตกสมาจากค าศพทภาษากรกวา “Pneuma” หมายถงหายใจหรอลม แตในปจจบน

หมายถง การน าลมอดไปใชกบเครองจกรกลในงานอตสาหกรรม โดยเฉพาะการน ามาใชขบเคลอนและควบคมอปกรณ หรอเครองจกรกลตาง ๆ ทใชลมเปนตนก าเนดก าลงในการท างาน โดยประวตความเปนมาของนวแมตกสนนมมาพอสงเขปดงน

ศตวรรษท 8 - 9 แบลส ปาสคาล(Blasise Pascal) , ออตโต วอน เกอรรก (Otto von Guericke) และ เดนนส พาพน(Denis Papin) เปนผปทางในสาขานวแมตกสและไฮดรอลกส และมผนยมใชกงหนน ากนอยางแพรหลาย นอกจากนนยงใชขบเคลอนกลไกในลกษณะการหมนแขนแบบโรตาร เพอเปนคนสงบงคบการเคลอนทไปมาดวย

ศตวรรษท 12 ในยโรปนยมการใชกงหนลมในโรงส ศตวรรษท 16 กาลเลโอ กาลเลอ (Galileo Galilei) ไดศกษาเกยวกบการสรางสญญากาศ

วศวกรเหมองแรมการใชปมทสามารถดดน าไดสงไดประมาณ 10 เมตร ป ค.ศ. 1643 เอวนเยลสตา ตอรรเซลล (Evangelista Torricelli) และวนเซนซโอ

วเวยน (Vincenzio Viviani) ไดคนพบวาปรอทมความหนาแนนมากกวาน า 14 เทา ป ค.ศ.1663 ปาสคาลไดตพมพหนงสอ Traitez de l’ Eqilibre de liqueurs ในกรง

ปารส ซงเปนหลกการของเครองไฮดรอลกส “กเหมอนการเอาน าบรรจภาชนะทชองเปด 2 ทาง โดยชองหนงใหญกวาอกชองหนง 100 เทา ชองเปดใหญนมลกสบทขนาดพอดกบทจะชกใหผานได สวนลกสบตวเลกเปนตวทใหคนดงได ในลกษณะนผชกจะมแรงเทยบเทากบ 100 คน”

41

รปท 2.24 แสดงกลองลมของเกอรรกทใชในการยงลกทรงกลมดวยลมอดไหลผานทอ

ป ค.ศ.1672 เกอรรกเปนวศวกรชาวเยอรมน ไดเขยนหนงสอเกยวกบความรเกยวกบธรรมชาตและคณสมบตของอากาศ เขาไดกลาววา “อากาศมลกษณะเปนกงรปราง จะขยายตวเมอไดรบความรอนและหดตวเมอไดรบความเยน ซงสามารถถกอดได (ควบแนน) การอดอากาศใหหนาแนนและเจอจางมขอบเขตของมน อากาศอดจะออกแรงกดตอทกสงรอบ ๆ ตว แรงกดของอากาศเทากบแรงกดของล าน าทสง 20 Ellen (หนวยวดความยาวของยโรปสมยโบราณ = 45 นว)” จากความรนเปนแนวความคดในการสรางปมลม

ศตวรรษท 17 มนกคนควาจ านวนมากเรมสนใจและคนควาเกยวกบนวแมตกส และไฮดรอ-ลกส เกยวกบสมมตฐานการใชลมดดและลมอดเชนเดยวกบการใชน าอด มการเขยนรายงานทางวทยาศาสตรเกยวกบระบบการขนสงคนและสงของดวยนวแมตกส ยงมการคดคนเครองจกรกลทใชลม

ป ค.ศ. 1709 อฟเฟนบาชไดบรรยายเกยวกบลฟตใชงานยดออกไดดวยลมทหอดดาวคารล ในเมองคาสเซลประเทศเยอรมน

ศตวรรษท 19 พาพนไดบรรยายสงทเขาคนพบคอ เครองระบายอากาศดวยแรงเหวยง (Centrifugal ventilator) ซงท างานคลายกบเครองสบน าโดยใชแรงเหวยง (Centrifugal pump)

2.6.2 หนวยทางฟสกสทใชในนวแมตกส หนวยวดในระบบ System International d’ Unites (SI) ประกอบดวยหนวยวดพนฐานดงแสดงในรป

ท 2.25

42

รปท 2.25 แสดงหนวยวดพนฐานของระบบ SI

หนวยแรง (Force) แรง (F) = มวล(m) X อตราเรง(a) หนวยวด นวตน (N = kgm/s2 ) ถามวล(M) 1 kg น ามาแทนแรงบนโลก = 1 kgf (กโลกรมแรง ) = 9.81 N (kgm/s2 )

หนวยความดน(pressure)

ความดน (p) = แรง (F) / พนท (A) หนวยวด ปาสคาล ( Pa )

Psi = pound per square inch (หนวยวดความดนขององกฤษ) 1 psi = 7000 Pa = 0.06895 bar Bar = หนวยวดความดนของ (SI) 1 bar = 105 Pa = 14.5 psi = 1.01972 kgf/cm2

หนวย หนวยวด มวล กโลกรม (kg)

เวลา วนาท (s)

อณหภม องศาเคลวน (K) ความยาว เมตร (m)

กระแสไฟ แอมแปร (A) แสงสวาง แคนเดลา (cd) สสาร โมล (mol)

43

รปท 2.26 แสดงแผนภมความดน ( DIN 1343 Pn = 1.01325 bar)

จากรปท 2.26 สามารถเขยนไดดงน ความดน ความดนสมบรณ (absolute pressure , Pabs) มคา 10-10 Pa ความดนบรรยากาศ (Pn) มคา 1.01325 bar

หนวยงาน (work) งาน = แรง x ระยะทาง ตวอยางเชน แรงบด หนวยจล (joule) 1 j = 1 N-m = 0.102 kgf-m หนวยพลงงาน (Power) หนวย Watt 1 W = 1 N-m/S = 0.001359 mhp (metric horse power)

1 mhp = 735.49875 W

2.6.3 คณสมบตทางฟสกสและกฎของลม

อากาศทน ามาใชในระบบนวแมตกสประกอบดวย ไนโตรเจน(nitrogen) ประมาณ 78 % โดยปรมาตร ออกซเจน ประมาณ 21 % โดยปรมาตร และสวนประกอบอน ๆ ดงน

คารบอนไดออกไซด(Carbon-dioxide), อารกอน (argon) ไฮดรอเจน (hydrogen) , นออน (neon) , ฮเลยม (helium) ,ครพตน (krypton) และสวนประกอบของไอน า อากาศประกอบดวยอณเลก ๆ มอะตอมเชองโยงกนเปนค ๆ คลายลกบอล อากาศ 1 cm3 ประกอบดวย 27 x 1018 อณ

44

กฎของปาสคาล (กฎสงผานความดน) B. Pascal (ชาวฝรงเศส ระหวางป ค.ศ. 1623-1662) ไดท าการทดลองพสจนกฎปาสคาลซง

เกยวกบการสงผานความดนสถต หรอความดนทไมเคลอนท (Static pressure) กฎนกลาววา“ความดนทกระท าตอสวนหนงสวนใดของของไหลทอยนงในภาชนะปด จะกระท าตอทกสวนของภาชนะในแนวตงฉาก”

รปท 2.27 กฎของปาสคาล

จากรปท 2.27 ในกรณทลกสบมพนทหนาตด A1 (cm2 ) และ A2 (cm2 ) ถามแรง F1 หรอน าหนก W1 (kgf) กระท าบนลกสบ A1 แลวจะเกดแรงถายเท W2 (kgf) หรอ F2 ขนทลกสบซงมพนทหนาตด A2 ดงแสดงในรปท 2.27

กฎของบอยล R. Boyle (ชาวองกฤษ ระหวางป ค.ศ. 1627-1691) เปนผคดคนกฎของบอยลโดยกลาววา

ถากดลกสบในกระบอกซงมกาซบรรจอยภายใน ปรมาตรกาซจะลดลงในขณะทความดนกาซเพมขน กลาวอกนยหนงวา ณ อณหภมคงท ปรมาณกาซจะเปลยนแปลงเปนอตราสวนผกผนกบความดนกาซนนดงแสดงในรปท 2.28

รปท 2.28 กฏของบอยล

45

กฎของชารลส กฎของชารลสกลาววา “คาความดนอากาศคงทคาหนง ปรมาตรของอากาศจ านวนหนงจะ

แปรผนเปนสดสวนกบอณหภมสมบรณของอากาศ” หมายความวา เมออากาศจ านวนหนงซงมปรมาตร V1 และอณหภม T1 ถกท าใหรอนขนหรอถกท าใหเยนลงทอณหภม T2 ภายใตความดนคงทปรมาตรอากาศจะเปลยนแปลงเปน V2 ตามความสมพนธดงแสดงในรปท 2.29

รปท 2.29 กฎของชารลส

2.6.4 การเปลยนแปลงของอากาศจากผลของความรอนและความดน ความดน (p) มคาแปรผนตามปรมาตร (V) และอณหภมสมบรณ (T) ดงแสดงในรปท 2.30

อณหภมภายในขวดทดลองและ อณหภมภายในขวดทดลองรอนขนและ อณหภมภายนอกเทากน กาซภายในขยายตวดนระดบน าใหสงขน

รปท 2.30 แสดงการเปลยนแปลงปรมาณอากาศ เมออณหภมเพมขน (T2 > T1)

46

รปท 2.31 แสดงความดนทจดตาง ๆ ของทอทมความเรวไมเทากน

ความดนอากาศและการเปลยนแปลงความเรว ความเรวและความดนมความสมพนธกนอยางใกลชด สามารถแสดงใหเหนไดจากการ

ทดลองดงน คอ เมออากาศไหลผานหลอดแกวทมลกษณะปากรปกรวยทรงกลมเรยวและคอดท กงกลางดงรปท 2.31 น าหลอดแกวรปตวยตดเขากบสวนตาง ๆ ของหลอดแกวทดลอง ควาดนนอยทสดจะเกดขนทบรเวณคอคอดทเลกทสด พลงงานความดน (pressure energy) แฝงอยในรปของความดนสมบรณ (Pabs) พลงงานจลน (kinetic energy) แฝงอยในรปของความเรว( V) ดงนน พลงงานความดน + พลงงานจลน = คงท

2.6.5 การน านวแมตกสมาประยกตในอตสาหกรรม ในปจจบนระบบนวแมตกสไดแพรหลายในอตสาหกรรมอยางมาก เนองจากระบบทใช

อปกรณนวแมตกสนนงายตอการใชงานและซอมบ ารง รวมทงมราคาไมแพงและยงนยน ามาใชในเครองจกรอตโนมตและเครองจกรกลทนสมยมากมาย แสดงตวอยางการใชงานนวแมตกสในอตสาหกรรมดงน

1. อตสาหกรรมการผลต (Industrial pneumatics for production) 2. เครองมอวด (pneumatics for instrumentation) 3. งานกอสราง (pneumatics for Building construction) 4. งานขนถายอตสาหกรรม (pneumatics for material handing) 5. สาขาอน เชน อปกรณภายในรถยนตและรถไฟ งานแพทย ของเลน กฬา เปนตน

47

ขอดของลมอด 1. ทนตอการระเบด ลมอดไมมอนตรายจากการระเบดหรอตดไฟ อปกรณราคาไมแพง 2. รวดเรว ลกสบมความเรวในการท างาน 1 ถง 2 m/s ถาเปนลกสบแบบพเศสามารถ

ใหความเรวในการท างานไดถง 10 m/s 3. การสงถายงาย สามารถเดนทอลมอดในระยะทางไกลได และลมอดทใชแลวไมตอง

น ากลบ สามารถปลอยทงออกสบรรยากาศไดเลย (เปนระบบเปด) 4. การเตรยมและเกบรกษาไดงายสามารถอดเกบไวในถงลมเพอน าไปใชงานไดตอเนอง 5. ความปลอดภย อปกรณทใชกบระบบลมอดจะไมเกดการเสยหายจากงานทเกนก าลง 6. ควบคมอตราความเรวไดงาย โดยใชวาลวควบคมอตราการไหลของลมอด 7. การควบคมความดน ความดนของลมอดทตองการสามารถควบคมไดงาย โดยใชวาลว

ควบคมความดน 8. สะอาด ลมอดมความสะอาดท าใหอปกรณเครองใชสะอาดหมดจด 9. โครงสรางงายตอการใชงานและดแล ขอเสยของลมอด 1. ลมอดสามารถอดตวได ท าใหการเคลอนทของอปกรณไมสม าเสมอ 2. ลมอดมความชน เมอเยนตวจะเกดการกลนตวของหยดน าในถงเกบลมและทอลม 3. ลมอดตองการเนอทมาก เมอตองการใชแรงมากตองใชกระบอกสบทขนาดใหญ 4. ลมอดมเสยงดง เมอมการระบายลมออกจากอปกรณท างาน จ าเปนตองใชตวเกบเสยง

(Silencer) 5. ความดนของลมอดเปลยนแปลงไดโดยความดนของลมอดจะเพมขนและลดลง เมอ

อณหภมเปลยนแปลง 2.6.6 เครองอดอากาศ เครองอดอากาศ (Compressor) มหนาทอดอากาศจากความดนปกต หรอ ความดน

บรรยากาศใหมความดนสงขนตามความตองการ การเลอกใชเครองอดอากาศชนดตาง ๆ จะขนอยกบลกษณะการใชงาน โดยพจารณาจากความดนใชงานและปรมาณการจายลมอดส าหรบอปกรณทงระบบ เครองอดอากาศสามารถแบงเปน 2 กลม คอ

เครองอดอากาศแบบลกสบ (Piston compressor) ท างานโดยการอดอากาศทบรรจในกระบอกสบใหมปรมาตรนอยลงท าใหความดนเพมขน

กอนสงไปเกบภายในถงบรรจความดน ซงสามารถผลตความดนใชไดตงแตความดนต าถงความดนสง และเปนทนยมใชกนในงานอตสาหกรรมทวไป แสดงลกษณะการท างานดงรปท 2.32

48

รปท 2.32 แสดงเครองอดอากาศแบบลกสบอด

เครองอดอากาศลกสบชกแบบอดหลายขน (multistage compressor) เหมาะส าหรบงานทตองการใชความดนสง ๆ แสดงรปหลกการท างานของเครองอดอากาศ

ลกสบชกแบบอดหลายชนดงรปท 2.33 อากาศทถกดดเขากระบอกสบท 1 ถกอดจากลกสบแรกจะถกหลอเยนภายในกอนทจะถกอดในลกสบถดไป ปรมาตรของกระบอกสบตวทสองจะเลกกวาและอตราสวนการอดสงกวาท าใหเกดความรอนสงขนในขณะท างานจ าเปนตองหลอเยนระบบ เพอลดความดน

(ก) เครองอดอากาศดดหรอสงเพยงครงเดยว (ข) เครองอดอากาศดดและสงพรอมกนใน ใน 1 กระบอกและอด 2 ขน กระบอกเดยวกนและอด 2 ขน

รปท 2.33 เครองอดอากาศแบบลกสบชกชนดอด 2 ขน

49

เครองอดอากาศแบบไดอะแฟรม (diaphragm compressor)

เหมาะส าหรบการผลตลมอดทมความสะอาดสงในงานอตสาหกรรมประเภทการผลตอาหารเคมภณฑ และยารกษาโรค โดยระหวางหองอดอากาศกบลกสบจะถกกนโดยแผนไดอะแฟรม ดงรปท 2.34 เพอปองกนอากาศสมผสกบน ามนหลอลนภายในกระบอกสบ

รปท 2.34 แสดงเครองอดอากาศแบบไดอะแฟรม

เครองอดอากาศแบบกงหน (Turbine compressor or flow compressor) ท างานโดยการดดอากาศจากดานหนง และอดโดยการเรงมวลใหผานออกมาอกดานหนง

ดวยพดลมอดอากาศ ท าใหเกดความดนสงขน เครองอดอากาศแบบใบพดเลอน (Sliding vane rotary compressor) เครองอดอากาศชนดประกอบดวยตวใบพดเลอนทตดอยกบชดตวหนน (rotor) และวาเยอง

ศนยกบเรอนสบ ดงรปท 2.35 (ก) เมอชดตวหมนเรมท างาน ตวใบพดเลอนสามารถเลอนขนลงอยในรองของตวหมน โดยปลายอกดานหนงจะสมผสกบตวเรอน สามารถดดอากาศจากดานหนงไปสอดานหนงได ขอด คอ มขนาดกะทดรดและไมมเสยงดง การผลตลมอดคงทไมขาดเปนหวง ๆ เหมอนกบแบบลกสบชก

50

(ก) เครองอดอากาศแบบใบพดเลอน (ข) เครองอดอากาศแบบสกร รปท 2.35 แสดงเครองอดอากาศแบบใบพดเลอน

เครองอดอากาศแบบสกร (two-axle screw compressor) เครองอดอากาศชนดนมเพลาอยสองแกน เพลาตวหนงมสกรซงมสนฟนนน และเพลาอกตว

จะมสกรทมฟนเวา สกรทงสองประกอบอยภายในเรอนเดยวกนและวางขบกนอย โดยมทศทางการหมนเขาหากนดงรปท 2.35 (ข) ท าใหสามารถอดอากาศจากดานหนงไปสอกดานหนงได

เครองอดอากาศแบบกงหน ใชหลกการอดอากาศดวยกงหนใบพด นยมใชกบงานทตองการอดอากาศทมปรมาณมาก ๆ

ความเรวของลมทถกดดไหลผานใบพดเปลยนจากพลงงานจลนเปนพลงงานลมอด แบงออกไดตามลกษณะการสรางดงน

แบบลมไหลตามแกนเพลา (axial – flow compressor) ดงรปท 2.36 (ก) แบบลมไหลวนรอบกงหน (radial – flow compressor) ดงรปท 2.36 (ข)

(ก) แบบลมไหลตามแกนเพลา (ข) แบบลมไหลวนรอบกงหน รปท 2.36 แสดงเครองอดอากาศแบบกงหน

51

การผลตลมอด (Compressed air production) ท าไดโดยการใชเครองอดอากาศ อากาศปกตจะถกอดใหมความดนสงขนตามความตองการ โรงผลตลมอดจะเปนจดศนยกลางส าหรบการจายลอดใหกบอปกรณตางในระบบนวแมตกส คาความดนลมอดผลตปกตประมาณ 10 bar ในอตสาหกรรมจะแบงจากขนาดของความดนใชงานออกเปน 3 กลมดงน

1. นวแมตกสความดนต า (Low pressure pneumatics) คาความดนไมเกด 150 kPa (1.5 bar , 21.75 psi) ใชกบระบบฟลอดลอจก (fluid logic) และระบบฟลอดกส

2. นวแมตกสความดนปกต (normal pressure pneumatics) ใชในอปกรณนวแมนกสอตสาหกรรม มคาความดนอยระหวาง 150 – 1,600 kPa (1.5 – 16 bar)

3. นวแมตกสความดนสง (high pressure pneumatics) ความดนตงแต 1,600 kPa ขนไป(16 bar , 132 psi) ใชในงานเฉพาะทตองการความดนสง ๆ ใชใอตสาหกรรมการผลตหนก

จากรปท 1.14 แสดงรปตวอยางเครองอดอากาศชนดตาง ๆ และแสดงความสามารถในผลต

ลมอดดวยกราฟสมรรถนะดงรปท 2.38

รปท 2.37 แสดงลกษณะของเครองอดอากาศแบบตางทมใชงานในอตสาหกรรม

(ก) เครองอดอากาศแบบลกสบขนาดเลก ขบดวยมอเตอรไฟฟา 0.25 ถง 1.5 kW

(ข) เครองอดอากาศแบบลกสบ แบบอด 2 ขนหลอเยนดวยอากาศ

(ค) เครองอดอากาศหลอเยนดวยอากาศ

(ง) เครองอดอากาศแบบสกรหลอเยนดวยน า

52

รปท 2.38 กราฟแสดงสมรรถนะเครองอดอากาศจากรปท 2.3

ในการเลอกเครองอดอากาศและถงเกบลมส าหรบใชงานนนขนอยกบปรมาณของลมอดท

ตองการและขนอยกบชนดของการตดตง อาทเชน ลกษณะการตดตงแบบถาวรและแบบเคลอนยายไดดงแสดงในรปท 2.39 และ 2.40 ความดนใชงานปกต (working pressure)ส าหรบงานทวไปมคาประมาณ 6 bar

- แบบเคลอนยายได เครองอดอากาศและถงเกบลมและอปกรณชวยอน ๆ ถกออกแบบรวมเปนชดเดยว หรอตดตงภายในเครองจกรทมสามารถเคลอนยายได ปรมาณการผลตลมอดมขดจ ากด เพอใหขนาดชดผลตลมอดมขนาดเลกและสามารถเคลอนยายไดสะดวกดงรปท 2.39

รปท 2.39 แสดงเครองอดอากาศแบบเคลอนยายได

53

- แบบตดตงถาวร เมอตองการปรมาณการจายลมอดปรมาณมากและคงท ส าหรบใชงานในจดตาง ๆ ของโรงงาน โรงงานผลตลมอดจะมขนาดใหญพอและควรมหองตางหากโดยเฉพาะทมอากาศแหง สะอาด ปราศจากฝนละออง และมการถายเทอากาศทดซงจะชวยใหเกดการระบายความรอนไดด นอกจากนนการเลอกถงเกบลมอดตองมขนาดเพยงพอทจะส ารองลมอดส าหรบการจาใหกบอปกรณในโรงงาน เพอใหเครองอดอากาศท างานไมบอยครงเกนไป แสดงตวอยางดงรปท 2.40

รปท 2.40 แสดงลกษณะการตดตงเครองอดและถงเกบลมแบบตดตงถาวร

วธการท าใหอากาศแหง เนองจากอากาศทถกเพมความดนจากเครองอดอากาศจะมอณหภมสงและมไอน าปะปนอย

เมอระยะเวลาผานไปไอน าจะเยนตวลงและกลนตวเปนหยดน าทอณหภมหอง ดงนนจ าเปนทจะตองก าจดน าทอยในลมอดกอนการใชงาน วธการทนยมใชงานแสดงดงรปท 2.41

(ก) การใชสารเคมดดความชน (ข) การใชกระบวนการทางฟสกส

54

(ค) ระบบท าความเยนใหอากาศแหง

รปท 2.41 แสดงวธท าใหอากาศแหงแบบตาง ๆ สารเคมดดความชน (chemical absorption drying) จากรปท 2.41 (ก) เมอลมอดไหลเขาดานลางของถงผานสารเคมและไหลออกไปใชงาน

ความชนทปะปนกบอากาศจะถกดดเกบเอาไวในสารเคม เมออากาศไหลผานสารเคมเปนเวลาหนงจะเกดการอมตวของไอน าและกลนตวเปนหยดน าไหลลงสวนลางของถง ทกนถงมกอกส าหรบระบายน าทงจากถงเกบ ลกษณะของถงเคมเปนแบบงาย ๆ ตดตงอยกบท

กระบวนการทางฟสกส (absorption drying) สารทบรรจในถง ดงรปท 2.41 (ข) ม 2 ถงใชงานสลบกน สารดดความชนสวนมากใช

ซลคอนไดออกไซด มรปรางเปนเมดคลายลกปดและมลกษณะเปนเจล (gel) มคณสมบตในการดดความชนเมออากาศจากเครองอดอากาศไหลผานชนของเจล ความชนทปะปนกบอากาศจะถกดดเกบเอาไวเมอสารดดความชนอมตวจะสามารถท าใหแหงโดยเปาลมรอน (heat energy) ใหสารดความชนแหงและน ามาใชงานใหมได ดงนนจงตองม 2 ถงเพอท างานสลบกน ระบบท าความเยนใหอากาศแหง (low temperature drying)

จากรปท 2.41 (ค) เมอลมอดไหลผานหองระบายความรอน (Air heat exchanger) อณหภมลมอดจะลดลงและไหลผานไปยงหองหลอเยน (air cooling unit) ทเปนสวนหนงของเครองท าความเยน (refrigerating machine) เมออากาศเยนตวลง ไอน าทปะปนในลมอดจะกลนตวเปนหยดน าตกลงมาสวนลางของหองหลอเยนและไหลออกไปทดกน า (separator) สวนลมอดทแหงจะไหลผานหองระบายความรอนอกครงหนง เพอใหอณหภมสงขนกอนออกน าไปใชงานตอไป

55

การหลอเยนเครองอดอากาศ ในกระบวนการอดอากาศจะกอใหเกดความรอนสะสมขนทเครองอดอากาศและจ าเปนตอง

ก าจดใหหมดโดยเรวทสดเทาทจะท าได โดยการใชอปกรณหลอเยน (Cooling) ทเหมาะสมกบชนดและขนาดของเครองอดอากาศนน ๆ ส าหรบเครองอดอากาศขนาดเลกนนปรมาณความรอนสามารถระบายสอากาศดวยครบของเรอนสบและฝาสบดงแสดงในรปท 2.42 (ก) ถาการถายเทอากาศบรเวณทตงของเครองอดอากาศมไมดพอ จ าเปนตองใชพดลมชวยเปาระบายความรอนเพมในเครองอดอากาศขนาดกลางถงใหญจะนยมใชระบบน าหลอเยนทดานขางฝาสบดงรปท 2.42 (ข)

รปแบบการหลอเยนทนยมใชในเครองอดอากาศขนาดตาง ดงน 1. เครองอดอากาศขนาดเลก ก าลงขบมอเตอรไฟฟาไมเกน 7.5 Kw หลอเยนดวยอากาศ

ปกต 2. เครองอดอากาศขนาดกลาง ก าลงขบมอเตอรไฟฟาไมเกน 75 Kw ใชหลอเยนไดทง

อากาศและน า ขนกบชนดและสถานททตดตงของเครองอดอากาศ 3. เครองอดอากาศขนาดใหญ หลอเยนดวยน าอยางเดยว ก าลงขบมอเตอรมากกวา 75 Kw

รปท 2.42 การหลอเยนของเครองอดอากาศดวยอากาศและน า

น ามนหลอลนทใชกบเครองอดอากาศนนควรมคณสมบตทวไปดงน คอ ตองทนตอการตดไฟมจดวาบไฟสง ทนตอการระเบด ปองกนสนท ไมกดกรอนโลหะจากสารผสม ไมรวมตวกบอากาศไดงาย และควรมอายการใชงานยาวนาน ดงนนน ามนหลอลนทดจงผลตมาจากน ามนสงเคราะหแทนน ามนหลอลนจากปโตรเลยม ไดแก ฟอสเฟตเอสเตอร (phosphate ester) และไดเอสเตอร (di-ester)เพราะทนความรอนไดสงถง 400 องศาเซลเซยส

56

การบ ารงรกษาเครองอดอากาศ 1. กอนทจะใหเครองอดอากาศท างาน ควรถายน าในถงออกทกครง 2. ตรวจสอบระดบน ามนหลอลนใหอยระดบปกตตามเกณฑเสมอ 3. ควรท าความสะอาดเปนครงคราว และตรวจดรอยรวทว ๆ ไปของเครองอดอากาศและ

สายไฟฟาใหอยในสภาพพรอมใชงานอยเสมอ 4. ตรวจไสกรองอากาศดานดดเขาของตวเครองอดอากาศตามก าหนดเวลาทบรษทผผลต

แนะน าหรอถาอยในบรเวณทมฝนละอองมาก ควรท าความสะอาดเรวกวาปกตหรอเปลยนใหม

2.6.7 ระบบเดนทอลมอดภายในโรงงาน ระบบเดนทอลมจากเครองอดอากาศภายในโรงงานมสวนประกอบตาง ๆ ดงรปท 2.43 1 เครองอดอากาศ (compressor) 2. ชดหลอเยน (after cooler) 3. จดกลนตวของไอน า (discharge pulsation damper) 4. ถงเกบลม (air receiver) 5. วาลวปลอยน าทง (condensate draining valve) 6. มมเอยงทอหลก (inclination towards condensate drainer) 7. ทอแยกออกจากทอหลก (branch pipe connections) 8. วาลวตอออกไปใชงาน (outlet valve)

รปท 2.43 แสดงการเดนทอลมอดภายในโรงงานอตสาหกรรมและอปกรณทใชประกอบตาง ๆ

การตดตงทอสงลมอด (installation of pipe line)

57

ไมเพยงแตการเลอกขนาดทอและชนดใหเหมาะสมกบขนาดความดนใชงานเทานน รปแบบตดตงทอลมอดกเปนสงส าคญอยางหนงทจะตองพจารณา ไดแก

1. การตดตงทอลมอดไมควรจะยดกบผนงอฐหรอในจดทคบแคบ เพราะจะท าใหยงยากในการตรวจสอบรอยรว ดงรปท 2.45

2. การวางทอสงหลกตามแนวนอนควรจะวางใหมมมลาดเอยงลงประมาณ 1- 2 น า เปอรเซนตตามแนวความยาวของแนวทอลมอด และจดปลายต าสดของทอควรตดวาลวระบายทงดงรปท 2.44

3. ลนตวไหลเขาสอปกรณนวแมตกส ควรท ามมเอยงขนดานบนประมาณ 30 องศากบ แนวระดบแลวงอโคงลงดวยรศมดานในอยางนอยทสดเทากบ 5 เทาของเสนผาศนยกลางทอลมอดดงรปท 2.44

รปท 2.44 แสดงขอก าหนดในการตอทอแยกออกจากทอสงหลก

การยดทอสงหลกในโรงงาน การยดทอสงหลกในโรงงานอตสาหกรรมนยมตดตงดวยกน 3 ลกษณะดงรปท 2.45

(ก) แบบแขวน (ข) แบบยดขางฝาผนง (ค) แบบยดบนเพดาน (Pendulum bracket) (Wall bracket) (Roof bracket)

รปท 2.45 แสดงการยดทอสงหลกแบบตาง ๆ ภายในโรงงาน

รปแบบการเดนทอสงหลกในโรงงานอตสาหกรรม

58

1. แบบปลายทอสงหลกปดดานหนงและเดนทอแยกออกจากทอสงหลกเปนจด ๆ ทปลายทอจะมความดนตกครอมสง ดงรปท 2.46 (ก)

2. แบบวงแหวน หมายถงทอทเดนมาบรรจบกนเปนวงกลม ลมอดสามารถไหลวนถงกนไดตลอดทงสองปลาย เพอลดความดนตกครอมและท าใหความดนเฉลยในทอมคาใกลเคยงกน

(ก) แบบปลายทอหลกเปด (ข) แบบเดนทอหลกเปนวงแหวน

รปท 2.46 แสดงการเดนทอแบบปลายเปดและแบบวงแหวน

รปแบบการวางทอแยกในโรงงาน ส าหรบการวางทอสงหลกภายในโรงงาน นยมวางในลกษณะเปนวงแหวน (Ring main) คอ

วางเปนวงรอบโรงงาน การวางทอแบบนจะท าใหการจายลมกระจายออกไปทงสองดานของวงแหวนไปรอบโรงงาน ซงท าใหไมเกดความดนตกครอมบรเวณปลายสดของทอ ถงแมวาจะใชลมอดจ านวนมากการวางทอแยกจากทอสงหลกเพอกระจายลมอดไปใชงานยงแบงเปน 2 รปแบบดงรปท 2.45

(ก) แบบตอแยกจากทอหลกแบบวงแหวน (ข) แบบตอขวางกบทอหลกแบบวงแหวน

รปท 2.47 แสดงการเดนทอแยกออกจากทอหลก

ขอควรระวงในการเดนทอสงหลกพยายามใหมขอตอนอยทสด ควรเลอกขนาดเสนผานศนยกลางทอใหเหมาะสมกบปรมาณลมอดทใชงาน ถามแผนการเพมอปกรณภายหลงควรค านงถงขนาดเครองอดอากาศใหมขนาดเพยงพอส าหรบการใชงานในอนาคต

59

ขอตอ และกอก ขอตอมหนาทในการยดและประกอบทอยางหรอทอเหลกกบระบบทอลมหลกดงรปท 2.48

สวนกอกมหนาทในการควบคมการปดเปดเพอจายลมอดใหอปกรณ ดงรปท 2.49

ขอตอแบบกรงเลบ (ข) ขอตอแบบสกร (Claw – type hose coupling) (Screw – type coupling )

(ค) ขอตอแบบถอดประกอบเรว(quick connection coupling)

รปท 2.48 ขอตอชนดตาง ๆ

รปท 2.49 แสดงกอกปดเปดแบบตาง ๆ

60

ทอออนหรอทอยาง ทอออนหรอทอยาง (Air hose) มหนาทเชอมตออปกรณกบชดปรบปรงอากาศ ทอออน

ประกอบดวยชนยางเปนชน ๆ และเสรมเชอกหรอใยสงเคราะห เพอเพมความแขงแรงดงรปท 2.50

รปท 2.50 แสดงองคประกอบของทอยางและลกษณะการใชงานรวมกบอปกรณตาง ๆ

2.6.8 การสญเสยลมอดจากรอยรว การรวของทอลมหรออปกรณในระบบนวแมตกส จะกอใหเกดการสญเสยพลงงานและ

เศรษฐกจเปนอยางมาก การสญเสยจากรอยรวแสดงดงตารางท 2.3 ซงสงทตองค านงถงอยางยง

ตารางท 2.3 แสดงขนาดรรวกบคาการสญเสยพลงงานไฟฟา ขนาดรรว (mm) 1 3 5 10 ลมอดรวทความดน 7 bar (m3 /min) 0.06 0.6 1.6 6.3 การสญเสยพลงงานไฟฟา (Kw) 0.3 3.1 3.3 8.3

61

2.6.9 ระบบนวแมตกสพนฐาน ระบบนวแมตกสมองคประกอบในการใชงานดงรปท 2.51 และแสดงสญลกษณดงรปท 3.52

รปท 2.51 แสดงองคประกอบพนฐานในระบบนวแมตกสทวไป

รปท 2.52 แสดงสญลกษณของระบบนวแมตกสจากรปท 2.51 1. จดจายลม หมายถงตนก าหนดลมหรอเครองอดอากาศ ในการใชงานตองค านงถงปรมาณ

ลมอดทตองการใชทพอเพยงตอการใชงานอยางเหมาะสม 2. ระบบหลอเยน หรอเครองระบายความรอน มกจะตดตงอยถดจากเครองอากาศเพอท าให

ลมอดมอณหภมลดลง และจ ากดไอน าทมอณหภมสงในลมอด ถาไอน าเหลานกลนตวเปนหยดน าในอปกรณนวแมตกสจะเกดการกดกรอนหรอความเสยหายได เครองระบายความรอนแบงไดเปนแบบใชน าหลอเยนและแบบใชลมเปาระบายความรอน โดยอากาศทผานระบบหลอเยนแลวควรอยท 40 องศาเซลเซยส

62

3. ถงลม ควรมขนาดใหมเพยงพอจากลมอดใหกบอปกรณทกตว เพอปองกนการทเครองอดอากาศท างานหนกมากเกนไป

4. ชดกรองอากาศ หรอเครองกรองอากาศในทอหลก (Main Line Air Filter) จะท าหนาทก าจดฝนละออง น า และคราบน ามนทปะปนมากบลมอดทอยในทอสงหลก กอนทจะสงลมอดนไปใชงานหรอผานการกรองอกครงหนง

5. ชดท าใหอากาศแหง มหนาทในการท าใหไอน าในลมอดกลนตวเปนหยดน า โดยการลดอณหภมของไอน าลงจนถงอณหภมหอง ไอน าเกดการกลนตวเปนหยดและไหลออกทางชองระบายทง

6. ทอแยกไปใชงาน เปนทอทตอแยกจากทอสงหลกไปใชงานในต าแหนงทตองการ 7. ชดกรองอากาศ จะท าการก าจดฝนละออง สนมภายในทอหรอสงสกปรกอน ๆ ทตดมากบ

ลมอด เพอปองกนความเสยตออปกรณ และยงชวยในการกรองน าออกจากลมอดดวย 8. ชดปรบความดนใชงานและเกจวดความดน มหนาทในการรกษาระดบความดนใหอยใน

ระดบทตองการและคงท เนองจากลมอดทเกดจากเครองอดอากาศจะมคาสงกวาความดนทตองการใชงานเลกนอย

9. ชดผสมน ามนหลอลน มหนาทในการเตมน ามนใหผสมกบลมอด เพอชวยหลอลนใหกบอปกรณทเคลอนท เพอใหมการท างานทราบรนและชวยยดอายการใชงานของอปกรณ

10 วาลวควบคมทศทาง เปนวาลวทใชในการจายลมอดใหกบกระบอกสบ เพอควบคมให เกดการเคลอนทในทศทางทตองการ

11. กระบอกสบ เปนอปกรณก าลงทใชลมอดเปนตนก าลงในการเคลอนทเชงเสน 12. วาลวควบคมความเรว มหนาทในการปรบแรงดนของลมอดทจายใหแกกระบอกสบ

ตามทตอง เพอควบคมความเรวในการเคลอนทของกานสบ

ชดปรบปรงคณภาพลมอด หรอ ชดบรการลมอด (Air Service) มหนาทในการท าใหลมอดสะอาดกอนการใชงาน รวมทงมความดนคงทตามทตองการและม

สดสวนน ามนหลอลนทเหมาะสม ชดปรบปรงคณภาพจะประกอบดวย ชดกรองลมอด(Air Filter)ชดควบคมความดน (Air Regulator) เกจวดความดน (pressure gate) และชดผสมน ามนหลอลน(air lubricator) โดยปกตแลวชดบรการหนงจะมอปกรณทง 4 สวนดงรปท 2.53 ความหมายของการก าหนดรหสตวอกษร เชน “FR+L+G” มหมายความวา ชดบรการนมชดกรองลมอดกบชดควบคมลมอดอยในชดเดยวกน(FR) แลวเพมชดเตมน ามน(L) และเกจวดความดน (G) เพมเตม จากรปท 2.53 (ข)เปนชดบรการอากาศทไมมชดเตมน ามนหลอลน เนองมาจากอปกรณนวแมตกสในปจจบนบางชนดไมจ าเปนตองใชน ามนหลอลนจากภายนอก เพราะไดอดสารหลอลนไวในตวอปกรณแลว

63

รปท 2.53 แสดงชดบรการลมอด

(ก) ชดบรการทประกอบจาก 4 สวน (ข) ชดบรการอากาศทไมมชดเตมน ามนหลอลน

รปท 2.54 แสดงชดบรการทแบบแยกสวนทน ามาประกอบกน

64

รปท 2.55 แสดงสญลกษณของแหลงก าเนดลมอดและชดบรการ

65

ชดกรองลมอด(Air Filter) เนองจากลมอดทอยภายในถงเกบลมนนจะมสงสกปรกรวมอย เชน ไอน า ฝนผง หรอมวล

สารทลองลอยในบรเวณทเครองอดอากาศท างาน เมอลมอดไหลผานตวกรอง ลมอดกจะไหลลงดานลางและผานไสกรองเขาไปดานใน จากนนจะไหลออกในชองทางออกไปสวาลวควบคมความดนตอไป ในจงหวะทลมอดไหลผานดานลางนนจะท าใหน า หรอสงสกปรก หรอมวลสารทมขนาดใหญกวาตวกรองอากาศตกลงสะสมอยดานลาง เพอรอการระบายทง นอกจากนนยงมแผนกะบง (baffle plate) เปนตวปองกนไมใหสงสกปรกทสะสมอยดานลางลอยขนไปปะปนกบลมอดทไหลเขาไสกรองดงแสดงในรปท 2.56

รปท 2.56 แสดงองคประกอบของชดกรองลมอด

ชดควบคมความดน (Air Regulator) เมอลมอดผานชดกรองลมอดแลวจะผานเขามาสชดควบคมความดน เพอทจะปรบใหความ

ดนจายออกมคาคงท (คาเฉลยของความดนลมอดทใชงานทวไปมคาประมาณ 6 bar) ลมอดจะผานบาวาลวและไหลออกททางออกเพอน าไปใชงานตอไป บรเวณชองทางออกของวาลวจะมชองออรฟซ(orifice) ทตอระหวางชองทางออกกบหองใตแผนไดอะแฟรม ถาความดนลมทออกนมความดนสงกวาคาของสปรงตวบน กจะดนแผนไดอะแฟรมใหยกขน เปนผลใหกานของพอพเพตซงเชอมตออยกบชดของแผนไดอะแฟรมจะถกยกขนตามไปดวย ท าใหบาวาลวปดทางลมทเขาวาลว คาของแรงดนสปรงจะเปนตวก าหนดคาความดนทลมอดทผานวาลว สามารถปรบแรงดนสปรงไดตามทตองการ สวนสปรงตวเลกดานลางจากรปท 2.57 มหนาทปองกนไมใหบาวาลวสนเนองจากการปด-เปดของบาวาลวทความถมากๆ ในขณะท างา

66

รปท 2.57 แสดงสวนประกอบของชดควบคมความดน

เกจวดความดนลมอด (Pressure Gauge) ความดนลมทออกจากวาลวควบคมความดนจะถกแสดงคาความดนดวยเกจวดควาดน ซงม

หลกการท างานดงน เมอลมอดไหลเขามาในชองทางเขาจะสะสมอยภายในทอสปรงซงโคงเปนวงกลมและมหนาตดเปนสเหลยมจตรส อกดานหนงตออยกบชดกลไกขบเฟองใหเขมหมน เปนผลใหความดนของลมอดท าใหทอสปรงยดเปนเสนตรง ซงท าใหเขมหมนชไปทตวเลขตามคาของความดนลมทเขาดงรปท 2.58

รปท 2.58 แสดงสวนประกอบของเกจวดความดน

67

ตวผสมน ามนหลอลน (Air lubricator) มหนาทในการเตมน ามนหลอลนใหกบลมอด เพอเปนตวหลอลนและปองกนอปกรณท

เคลอนทสมผสกนโดยตรง โดยลมอดทผานรทางเขาจะไหลผานดานลางและตรงออกไปสบรเวณคอคอด สวนทไหลลงดานลางนนจะดนใหน ามนเขาไปในทอดดน ามนและเกดหยดลงทหวฉด เมอหยดน ามนถกลมอดพดใหแตกเปนฝอยผสมกบลมอด โดยมวาลวปรบขนาดกาหยดของน ามนวาใหหยดมากนอยเพยงไร ปกตแลวควรเตมน ามนหลอลน 5 หยดตอนาท หรอตรวจสอบโดยการใชกระดาษขาวองทรระบายลมออก ถามน ามนไหลเปนทางแสดงวา จ านวนทเตมน ามนมากเกนไป หลกการในการท าใหน ามนถกดดขนตามทอดด เนองมาจากเมอลมอดไหลผานคอคอดจะท าใหความดนใบรเวณคอคอดนนลดลง ท าใหความดนทมคาสงกวาบรเวณดานลาง ดนใหน ามนไหลขนมาผานหวหยดไดดงรปท 2.59

รปท 2.59 แสดงสวนประกอบของชดเตมน ามน

68

2.6.10 เปรยบเทยบระบบนวแมตกสและระบบไฮดรอลกส ระบบอากาศอด หรอระบบนวแมตกส (Compressed air system) (ดรปท 2.60) 1. อากาศจะถกอดโดยเครองอดอากาศ(compressor) และถกกกไวภายในถงเกบทเรยกวา

Receiver และเตรยมไวรอใชงานตอไป ความดนทจดเกบภายในถงมคาประมาณ 100-150 psi โดยสงเกตไดจากหนาปดของเกจวดความดนทถงเกบ ลมจากถงเกบลมจะถกจายออกไปตามทอลมไปสอปกรณตาง ๆ ภายในระบบ โดยมความดนทเทากบคาความดนภายในถง แตเมอลมอดไหลผานทอสงไปยงอปกรณจะมการสญเสยความดนตามระยะทางและจ านวนอปกรณทตอใชในระบบ

2. กอนการใชงานกบอปกรณตาง ๆ ในระบบ ลมอดจะถกกรองใหสะอาดเสยกอน ดวยตวกรองอากาศ (Filter) และปรบความดนลมอดลดลงเทากบคาทใชงาน พรอมทงเตมน ามนหลอลน เพอหลอลนชนสวนตาง ๆ ของอปกรณ เชน วาลว กระบอกสบ เปนตน

3. วาลวควบคมทศทาง (Directional control valve) เปนอปกรณทบงคบใหกานสบเคลอนทเขาและออก โดยการควบคมทศทางลมอดทจายใหกระบอกสบ

4. อากาศอดทไหลผานกระบอกสบจะดนใหกานสบเคลอนทเปนเสนตรง หรอเคลอนทเชงมมเปนวงกลมเมอเปนกระบอกสบชนดโรตาร

5. ตวควบคมความเรวของกานสบ (Flow control valve) เปนอปกรณทใชควบคมความดนทจายใหกระบอกสบ เพอก าหนดความเรวทกานสบเคลอนท

รปท 2.60 แสดงองคประกอบในระบบอากาศอดพนฐาน (ระบบนวแมตกส)

69

ระบบไฮดรอลกส (Hydraulic Fluid Power System) (ดรปท 2.61) 1. ปมไฮดรอลกสถกขบดวยมอเตอร หรอเครองยนต ตามปกตแลว ปรมาตรการดดของปม

ขนอยกบอตราความเรวของกระบอกสบทใชงาน โดยปมจะท างานตลอดเวลาเพอสรางความดนใหน ามนมคาคงทตลอดเวลาในขณะใชงาน น ามนทมความดนสงไมสามารถจดเกบไวภายในถงเกบไดเชนเดยวกบถงเกบลม โดยมความดนใชงานปกตมคาประมาณ 1,000 – 3,000 1psi น ามนไฮดรอลกสทถกเพมความดนและผานการใชงานในระบบแลว จะไหลผานทอน ามนกลบและถกกรองกอนเขาสถงเกบน ามน เพอปมเขาสระบบใหมอกครงหนงเปนวงรอบปด ระบบไฮดรอลกสขนาดเลกหรอขนาดกลางจะวางปม , Relief valve หรอวาลวอน ๆ อยบนถงน า และเรยกรวมวาชดปมไฮโดรลกส (Hydraulic pumping unit , Hydraulic power unit)

2. น ามนไฮดรอลกสจะถกกรองใหสะอาดเสยกอน ดวย Filter เพอปองกนอนตรายจากฝนหรอสงสกปรกทตดมากบน ามนเขาไปท าลายอปกรณตาง ๆ ซงอาจตดตงไวในต าแหนงน ามนวงเขาระบบหรอกอนกลบเขาถง แตสวนใหญนยมวางไวกอนเขาระบบ

3. วาลวควบคมทศทาง ทควบคมการท างานดวย Solenoid หรอบงคบดวยมอ ในการจายน ามนใหกบกระบอกสบใหเกดการเคลอนท มลกษณะการใชงานเชนเดยวกบวาลวระบบนวแมตกส

4. กระบอกสบไฮดรอลกส หรอมอเตอรไฮดรอลกส จะท าหนาทเปลยนพลงงานของของไหลใหเปนพลงงานกลในการเคลอนทเชงเสน หรอเชงมม โดยการตดตงกลไกไวทกานสบ มลกษณะการใชงานเชนเดยวกบกระบอกสบระบบนวแมตกสแตกเฉพาะขนาดและตนก าลงงานทใช

5. วงจรไฮดรอลกสบางวงจรจะลดความเรวของกานสบ โดยตดตง Flow control ไวในทศทางหนง เพอควบคมความเรวในการเคลอนทเขาและออกทแตกตางกน ตวอยางเชน การสงชนงานหรอการอดชนงานดวยก าลงแรงดนสงแลว จะเคลอนทกลบดวยความเรวสง มลกษณะการใชงานเชนเดยวกบกระบอกสบระบบนวแมตกส

รปท 2.61 แสดงองคประกอบในระบบไฮดรอลกสพนฐาน

70

ปจจยทค านงถงในการเลอกใชงานระบบนวแมตกสและระบบไฮดรอลกส 1. ระดบของก าลง (Power level) ระบบนวแมตกสปกตแลวใหก าลงท างานอยระหวาง 0.25

ถง 1.5 แรงมา ในขณะทระบบไฮดรอลกสใหก าลงท างานทสงกวา คอ ตงแต 1.5 แรงมาขนไป ก าลงท างาน 100 แรงมาทไดจากลมอดสามารถกระจายใหอปกรณท างานไดพรอมกนหลายชดแตระบบไฮดรอลกสใชงานไดเพยงชดเดยวเนองจากเปนระบบปด

2. ระดบเสยง (Noise Level) ระบบนวแมตกสจะมทเกบเสยง (Muffled) จงเงยบกวาระบบไฮดรอลกส ทแรงมาเทากน เนองจากปมน ามนไฮดรอลกสจะตองท างานอยตลอดเวลาท างาน

3. ความสะอาด (Cleanliness) ระบบนวแมตกสจะสะอาดกวาระบบไฮดรอลกส แมภายในลมทจายใหกบอปกรณจะมน ามนหลอลนผสมอย แตกมปรมาณนอยมากทพนออกจากวาลว แตใระบบ ไฮดรอลกสมโอกาสทน ามนไฮดรอลกสจะรวออกตามซลกระบอกสบ สายน ามน หรอจากการเปลยนชนสวนตาง ๆ หรอซอมบ ารงจะมน ามนตกคางอยภายในทอสง เปนตน ท าใหเกดน ามนรวบนเครองจกรไดทงสน

4. ความเรว (Speed) เมอใชก าลงนอยระบบลมจะท างานไดเรวกวาระบบไฮดรอลกส ถาตองการใหความเรวในการเคลอนทเทากนแลวระบบไฮดรอลกสจ าเปนตองเพมขนาดของปม ขนาดของวาลว และปรมาตรการอดทสงมากกวา เนองจากระบบไฮดรอลกสไมสามารถส ารองน ามนทมความดนสงไดเหมอนระบบลม และน ามนมความหนดมากกวาลมอดท าใหเกดแรงตานการเคลอนท

5. ตนทนการท างาน (Operating Cost) ระบบไฮดรอลกสจะมตนทนการสรางความดนเพอใชงานในระบบต ากวาระบบลม เนองจากปมน ามนไฮดรอลกสไมจ าเปนตองระบบระบายความรอน(Cooler)เหมอนระบบลม ซงเปนอปกรณจ าเปนในการก าจดความรอนของลมอด จงใชพลงงานสงกวาเมอเปรยบเทยบคาใชจายในการสรางความดน

6. ตนทนขนแรก (First Cost) แมคาใชจายในการสรางแรงดนในระบบไฮดรอลกสจะต ากวาแตในระบบทใชก าลงนอยระบบนวแมตกสสามารถส ารองลมอดไดและน าลมอดไปใชงานโดยเครองอดอากาศไมตองท างาน รวมทงอปกรณในระบบนวแมตกสมราคาถกกวาระบบไฮดรอลกส

7. ความแขงแรง (Rigidity) ถาตองการความแขงแรงแลว ระบบไฮดรอลกสจะแขงแรงกวา 8. การควบคมต าแหนงท างาน (Position control) แมระบบไฮดรอลกสจะมความเรวในการ

ท างานชากวาระบบนวแมตกส แตการควบคมการหยดนนมประสทธภาพสงกวา สามารถหยดไดทนทในต าแหนงกงกลางกระบอกสบไมวาจะใชก าลงสงหรอต า กระบอกสบทใชลมอดจะไมสามารถหยดไดอยางแมนย า เนองจากแรงเฉอยจากการหยดการเคลอนของกานสบนนสามารถอดอากาศภายในกระบอกสบได ตวอยางานระบบไฮดรอลกส ไดแก ลฟท การปอนชนงานหลายต าแหนง การอดรปชนงาน

จากรปท 2.62 จะพบวาอปกรณทใชงานในระบบนวแมตกสและระบบไฮดรอลกสนน นนมหลกการท างานเหมอนกน สงเกตไดจากสญลกษณจากรป 1.38 (ก) และ (ข) จะเหมอนกนแตกตางทตนก าลงทเปนลมอดหรอน ามนไฮดรอลกส ในระบบไฮดรอลกสมความยงยากในการออกแบบมากกวาระบบนวแมตกสเลกนอย เนองจากน ามนไฮดรอลกสทใชในระบบไมสามารถทงสบรรยากาศไดเชนเดยวกบลมอด ดงนนน ามนทไหลผานอปกรณทกตวในระบบไฮดรอลกสแลวจะตองถกกรองและไหลกลบสถงเกบเพอใชงานใหมเสมอ ดงนนภายในหนงสอเลมนจะกลาวถงการออกแบบดวย

71

ระบบนวแมตกสเปนหลก เนองจากทางสาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยหอการคาไทย มเฉพาะอปกรณระบบนวแมตกส หากผศกษามความจ าเปนในการใชงานระบบไฮดรอลกสกสามารถออกแบบวงจรควบคมไดเชนกน เพยงแตตองไปศกษาถงรายละเอยดของอปกรณในระบบไฮดรอลกสทตองการใชงานเพมอกเลกนอย

(ก) ระบบนวแมตกส

(ข) ระบบไฮดรอลกส รปท 2.62 เปรยบเทยบวงจรควบคมดวยระบบนวแมตกสและระบบไฮดรอลกส 2.7 งานวจยทเกยวของ ปจจบนไดมการศกษา และวจยเกยวกบการขนสงหรอการขนถายวตถดบจ านวนมากเพอให

สามารถลดตนทน ลดแรงงาน โดยกจกรรมตางๆมากมายหลากหลายวถ เชน วธการลดเวลาการท างาน ขจดขนตอนการท างานทไมจ าเปนใหหมดไป หรอรวมขนตอนการท างานทเหมอนกนใหอยในหมวดหมเดยวกน

ยคการบรหารการผลตแบบใหมไดน าความรจากประเทศญปน(Japanese production management) ยคนเรมเมอกลางศตวรรษท 20 เมอ Taiichi Ohno รองประธานบรษท โตโยตา มอเตอร จ ากด ในประเทศญปนพฒนาระบบการผลตแบบใหมทสามารถผลตรถยนตหลายรนหลายแบบไดในสายการผลตเดยวกน และยงสามารถลดความสญเปลาตาง ๆ ลงไปถง 7 ประการ ไดแก

72

1. ความสญเปลาเนองจากการผลตจ านวนมากเกนจ าเปน ซงท าใหมสนคาคงเหลอทตองจดสรรเงนทนไปรองรบเปนจ านวนมาก 2. ความสญเปลาเนองจากการเสยเวลารอคอยระหวางสถานงาน 3. ความสญเปลาเนองจากการล าเลยงวสด 4. ความสญเปลาเนองจากการแปรรป 5. ความสญเปลาเนองจากการมวสดคงคลง 6. ความสญเปลาเนองจากการเคลอนไหวในการท างาน 7. ความสญเปลาเนองจาการผลตสนคามต าหน

จะเหนไดวาการล าเลยงวตถดบกเปนอกหนงในหวขอเหลานนดวยทท าใหเกดความสญเปลาดงนนเราจ าเปนตองท าการวจยเพอลด หรอขจดขนตอนการท างาน หรอรวมขนตอนการท างาน เพอจะน ามาในการลดตนทนการผลตเพอน ามาเพอผลก าไรทมากขนนนเอง

ระบบสารสนเทศเชงกลยทธ ระบบสารสนเทศกบการเปลยนแปลงในองคการ เทคโนโลยสารสนเทศเปนเครองมอ

ส าหรบการรอปรบระบบและการเปลยนแปลงองคการใน 4 ระดบ คอ การปรบเปลยนระบบงานเดมใหเปนระบบงานอตโนมต การเปลยนแปลงระดบกระบวนการปฏบตงาน การออกแบบระบบงานใหม และการเปลยนแนวความคด

ระบบสารสนเทศกบการเปลยนแปลงองคการ

เทคโนโลยสารสนเทศนอกจากจะถกน ามาชวยในการด าเนนงานขององคการใหบรรลตาวตถประสงคแลว ยงเปนเครองมอส าหรบการรอปรบระบบและการเปลยนแปลงองคการใน 4 ระดบ คอ

1. การปรบเปลยนระบบงานเดมใหเปนระบบงานอตโนมต (Automation) 2. การเปลยนแปลงระดบกระบวนการปฏบตงาน (Rationalization of Procedures) 3. การออแบบระบบงานใหม (Business Process Reengineering : BPR)

74

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

ในการสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนในครงน มวตถประสงคเพอหา

ประสทธภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน และเพอส ารวจความพงพอใจของผทดลองใช

งานของเครองล าเลยง/ถายวตถดบส าหรบใชกบเครน คณะผท าสงประดษฐไดด าเนนการเปน 2 ขนตอน

ดงน

1. การผลตเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

2. การหาประสทธภาพและความพงพอใจของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

3.1 กำรผลตเครองขนถำยวตถดบส ำหรบใชกบเครน ขนตอนการสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน มดงน 3.1.1 วสดและอปกรณในการสรางเครอง

3.1.1.1 คานส าหรบยกถงวตถดบ ดงรปท 3.1

รปท 3.1 คานส าหรบยกถงวตถดบ

3.1.1.2 สลงเสนใยสงเคราะหถกขนาด 2,000 kg. 2 เสน ดงรปท 3.2

รปท 3.2 สลงเสนใยสงเคราะหถกขนาด 2,000 kg.

75

3.1.1.3 ตะขอเกยว (sling Hook) 4 ตว ดงรปท 3.3

รปท 3.3 ตะขอเกยว (sling Hook)

3.1.1.4 Eye Bolt 4 ตว ดงรปท 3.4

รปท 3.4 Eye Bolt

76

3.1.1.5 ถงเกบลม ดงรปท 3.5

รปท 3.5 ถงเกบลม

3.1.1.6 Pressure Gauge 1 อน ดงรปท 3.6

รปท 3.6 Pressure Gauge

77

3.1.1.7 Ball Valve 2 ตว ดงรปท 3.7

รปท 3.7 Ball Valve

3.1.1.8 Service Unit 1 ชด ดงรปท 3.8

รปท 3.8 Service Unit

78

3.1.1.9 Remote Control 1ชด ดงรปท 3.9

รปท 3.9 Remote Control

3.1.1.10 Control Valve 1ตว ดงรปท 3.10

รปท 3.10 Control Valve

79

3.1.1.11 แบตเตอรร 12 Volt 2 กอน ดงรปท 3.11

รปท 3.11 แบตเตอรร 12 Volt

3.1.1.12 สายลม ดงรปท 3.12

รปท 3.12 สายลม

80

3.1.1.13 Butterfly Valve ขนาด 4 นว 1 ตว ดงรปท 3.13

รปท 3.13 Butterfly Valve ขนาด 4 นว

3.1.2 การออกแบบชดคานส าหรบยกวตถดบเพอใหมคาความปลอดภยไมนอยกวา 2

รปท 3.14 แสดงการรบน าหนกของคานส าหรบยกวตถดบ

1,250 มลลเมตร

800 กโลกรม.

81

จาก ทฤษฎความเคนดดในคานพบวา ความเคนดดสงสดในคาน = โมเมนตดดสงสด/โมดลสของ

หนาตด

พจารณา เหลกกลองโครงสราง(ASTM A36) Square Tube ขนาด 75 x 75 มลลเมตร หนา 3.2

มลลเมตร พบวา คาความเคนดดทจดครากเทากบ 250,000,000 นวตน/ตารางเมตร

คาโมดลสของหนาตดเทากบ 20.10 ลกบาศกเชนตเมตร

เนองจากถงวตถดบมน าหนก 800 กโลกรมและหเกยวของถงวตถดบมสหท าใหเราตองออกแบบ

คานส าหรบยกวตถดบเปนรปกากบาทท าใหสามารถเฉลยการรบน าหนกของแตละดานไดเทากบดานละ

200 กโลกรม

จากสตร โมเมนตดดสงสด = น าหนก(W) x ความยาวหางจากจดรองรบ (L)

= 200 x 9.81 (นวตน) x( 125/2)เซนตเมตร

= 122,625 นวตน.เซนตเมตร

คาความเคนดดสงสดในคาน = โมเมนตดดสงสด/โมดลสของหนาตด

= 122,625 นวตน.เชนตเมตร/20.10 ลกบาศกเซนตเมตร

= 6,100.75 นวตน/ตารางเซนตเมตร

จะพบวาความเคนดดสงสดในคานส าหรบยกวตถดบมคาเทากบ 6,100.75 นวตน/ตาราง

เซนตเมตร ซงคาของเหลกกลองโครงสราง (ASTM A36) Square Tube ขนาด 75 x 75 มลลเมตร และ

หนา 3.2 มลลเมตร สามารถทนแรงทจดครากไดถง 250,000,000 นวตน/ตารางเมตร หรอ 25,000 นว

ตน/ตารางเซนตเมตร

เพราะฉะนนคาความปลอดภยของคานส าหรบยกวตถดบจงมคาเทากบ

คาความปลอดภย = คาความเคนของจดคราก / คาความเคนใชงาน

= 25,000 /6100.75

คาความปลอดภยของคานส าหรบยกวตถดบจงมคาเทากบ 4

82

3.1.3 การออกแบบระบบควบคมการเปดปด Butterfly Valve ปลอยวตถดบดวยรโมท

รปท 3.15 วงจรควบคมการสงงานเปดปด Butterfly Valve ปลอยวตถดบดวยรโมท

ล าดบขนตอนการท างานวงจรควบคมการเปดปด Butterfly Valve ดวยรโมท

1. เปด On-Off Switch เพอจากแรงดนไฟฟา 24 Volt ใหกบระบบ

2. เมอกดรโมทสงให Butterfly Valve สงปลอยผงอปกรณสงงานเทผงแบบไรสายจะสงให

Relay 12 V. ท างาน

3. เมอ Relay 12 V. ท างาน ท าใหหนาสมผสของสวทชเปลยนจากปกตเปดเปนปดท าให

แรงดนไฟฟา 24 V. จากแบตเตอรรสามารถไหลผานและสงงานให solenoid ของชด control valve

ท างาน ท าใหวาลวเปลยนหองของการท างานท าใหลมสามารถวงผาน control valve ไปยงกระบอกสบ

ดานผลกออก

4. เมอกระบอกสบไดรบความดนลมเปลยนทศทางจาก control valve ท าใหกานสบเลอนไป

ผลก Butterfly Valve ใหเปดออก

5. เมอ Butterfly Valve เปดวตถดบกจะไหลผานได

6. เมอตองการให Butterfly Valve ปด สามารถท าไดโดยกดรโมทสงให Butterfly Valve ปด

อปกรณสงงานเทผงแบบไรสายจะสงให Relay 12 V.หยดท างาน

7. เมอ Relay 12 V. หยดท างาน ท าใหแรงดน 24 V. จากแบตเตอรรกถกตดการจายแรงดน

ใหกบ solenoid ของชด control valve เมอไมมแรงดนไฟฟาควบคม วาลวกเปลยนหองท างานกลบมา

อยในสภาวะปกตดวยแรงสปรงของตวมนเอง ท าใหเปลยนทศทางการจาย แรงดนใหกบกระบอกสบ

8. เมอกระบอกสบไดรบความดนลมเปลยนทศทางอกครงจาก control valve ท าใหกานสบเลอน

ไปผลก Butterfly Valve ใหปด

9. เมอ Butterfly Valve ปดวตถดบกจะหยดการไห

83

3.1.4 การเดนระบบและการใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

การเดนระบบและใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนมรายละเอยดดงทจะน าเสนอ

ตอไป ซงสามารถสรปเปนขนตอนไดดงตอไปน

แผนภมท 3.1 การเดนระบบและใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

การใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

ตรวจสอบความพรอมอปกรณชวยยกกอนการใชงาน

เกยวถงวตถดบกบคานส าหรบยกวตถดบทงสดาน

ใชเครนยกถงวตถดบวางบนถาดปลอยวตถดบและปลอยวตถดบออกจากถง

ถง เกยวถาดปลอยวตถดบกบคานส าหรบยกวตถดบทงสดาน

ใชเครนยกเครองขนถายวตถดบไปยงเครองฉดขอตอทตองการวตถดบ

กดรโมทสงวาลวปลอยวตถดบและรอจนกระทงวตถดบเตมภาชนะบรรจ

ตรวจสอบแรงดนไฟฟาทแบตเตอรรตองอยในระดบทพรอมใชงาน

ตรวจสอบแรงดนลมในถงเกบลมตองมความดนไมนอยกวา 5 บาร

กดรโมทสงวาลวปดวตถดบ

ใชเครนยกเครองขนถายวตถดบกลบไปยงจดจอดทก าหนด

84

3.1.5 วธการเดนระบบและใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน กอนการเดนระบบและใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน ใหศกษา

รายละเอยดของสวนประกอบของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

1.คานส าหรบยกถงวตถดบ 7. Inlet Valve 12. Control Valve

2.สลงถก 8. Outlet Valve 13. แบตเตอรร

3.ตะขอเกยว(Sling Hook) 9. Service Unit 14. สายลม

4.Eye bolt 10. On-Off Switch 15. Butterfly Valve

5. ถงเกบลม 11.กลองควบคมและตวรบสญญาณ 16.ตวสงสญญาณรโมท

6. Pressure Gauge

รปท 3.16 แสดงอปกรณตางๆเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

85

3.2 กำรหำประสทธภำพและควำมพงพอใจของเครองขนถำยวตถดบส ำหรบใชกบเครน ขนตอนการหาประสทธภาพและความพงพอใจของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน มดงน

3.2.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2.2 การออกแบบและสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

3.2.3 การสรางเครองมอทใชในการวจย

3.2.4 การทดลองใชและรวบรวมขอมล 3.2.5 การวเคราะหขอมลและสรปผล แผนภมท 3.2 ขนตอนการหาประสทธภาพและความพงพอใจของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

เลอกและเจาะจงประชากรและกลมตวอยาง

การออกแบบและสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

สรางเครองมอทใชในการวจย

ทดลองใชและรวบรวมขอมล

วเคราะหขอมลและสรปผล

86

3.2.1 ประชำกรและกลมตวอยำง กลมประชากรทใชในการวจยครงนเปนผเชยวชาญผวจยไดท าการเลอกแบบเจาะจง ผเชยวชาญทมประสบการณอยางนอย 3 ป จ านวน 15 ทานแสดงความคดเหนตอเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนทสรางขนเพอตอบแบบประเมน เพอประเมนคณภาพของเครองขนถายวตถดบทใชกบเครนและเสนอแนะความคดเหน 3.2.2 กำรออกแบบและสรำงเครองขนถำยวตถดบส ำหรบใชกบเครน

การออกแบบ ในการสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน มรายละเอยดการด าเนนงานจากแผนภมดงน

3.2.2.1 ศกษาขอมล

การผลตเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนจากรปแบบของการใชงานจากบรษทนวพลา

สตกอตสาหกรรมจ ากดและบรษทนวพลาสตกอตสาหกรรม(สระบร)จ ากด ททงสองบรษททเคยท ามาและ

ปญหาทเกดจากเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน ทใชอย

3.2.2.1.1 ขนาดของอปกรณเครองขนถายวตถดบทใชกบเครน เปนเครอง ตนแบบ

จะตองมขนาดกะทดรดเหมาะสมและมความแขงแรงรปทรงของอปกรณเครองขนถายวตถดบส าหรบใช

กบเครนจะตองมประสทธภาพ

3.2.2.1.2 ชนดของวสดทน ามาสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน วสดท

น ามาใชในการสราง จะตองเปนวสดทมคณสมบตเพยงพอทสามารถน ามาใชสรางเครองขนถายวตถดบ

ส าหรบใชกบเครนไดอยางเหมาะสม

3.2.2.2 เขยนแบบ

3.2.2.2.1 ออกแบบ และรางแบบ

3.2.2.2.2 น าแบบรางของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน เสนออาจารยท

ปรกษา แลวน ามาปรบปรงแกไข

3.2.2.3 เลอกวสด

เลอกวสดทน ามาใชในการสรางเครองขนถายวตถส าหรบใชกบเครน จากการศกษาขอมเบองตน

ผวจยไดด าเนนการสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนเพอใชในการขนและถายวตถดบทใชกบ

เครน ผวจยไดเลอกใช เหลกโครงสรางซงมความแขงแรงทนทานสง

3.2.2.4 สรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

โดยพจารณาวาเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน ทสรางขนจะตองตอบสนอวตถประสงค

ของการสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนครบ

87

3.2.2.5 ทดลองใชเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนผวจยไดด าเนนการทดลองใชเครอง

ขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน น าเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนไปทดลองใช แลวบนทกผล

การทดลองใชปญหาทเกดขน และขอบกพรองตางๆ น าผลการทดลองใชไปใหผเชยวชาญตรวจสอบ และ

น าขอเสนอแนะมาปรบปรง แกไขเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

3.2.2.6 น าไปใชงานและใหผเชยวชาญประเมน น าเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนไป

ขนถายวตถดบ โดยการสาธตใหผเชยวชาญดแลวใหผเชยวชาญประเมนความคดเหน เกยวกบคณภาพ

ของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนโดยใชแบบสอบถามแสดงความคดเหน

3.2.3 กำรสรำงเครองมอทใชในกำรวจย

ผวจยไดด าเนนการสรางเครองมอในการวจย เปนแบบสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญ ซงมขนตอนการสรางแบบสอบถามดงตอไปน

3.2.3.1 วเคราะหลกษณะของขอมลทตองการ

เปนขนแรกของการสรางแบบสอบถาม กคอท าการวเคราะหลกษณะของขอมลทตองการในการ

วจย โดยวเคราะหจากจดประสงคการวจย ก าหนดโครงสรางของเนอหาแบบสอบถาม แบงออกเปน 3

ตอนคอ

ตอนท 1 เปนขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญซง

เปนแบบเลอกตอบ

ตอนท 2 เปนขอมลแบบสอบถามคดเหนแบบมาตรสวนประมาณคา โดยแบงออกเปน 3 ระดบ

+1 หมายถง แนใจวาจดประเมนวดไดตรงตามทระบไวจรง

0 หมายถง ไมแนใจวาจดประเมนวดไดตรงตามทระบไวจรง

- 1 หมายถง แนใจวาจดประเมนไมไดวดไดตรงตามทระบไวจรง

ตอนท 3 เปนค าถามแบบปลายเปดส าหรบผตอบแบบสอบถาม แสดงความคดเหนเพมเตมและ

ใหขอเสนอแนะตางๆ

3.2.3.2 ก าหนดรปแบบของค าถามศกษาวธการสรางแบบสอบถามจากต ารา หรองานวจยอน

แลวก าหนดรปแบบของแบบสอบถาม

3.2.3.3 เขยนแบบสอบถามฉบบรางลงมอเขยนแบบสอบถามฉบบราง ตามโครงสรางของ

เนอหาของแบบสอบถามและตามหลกในการสรางและรปแบบทก าหนดไว

88

3.2.3.4 ใหผเชยวชาญพจารณาน าแบบสอบถามไปใหผเชยวชาญในดานทจะศกษาและดาน

วดผลพจารณาความถกตองของขอค าถามแตละขอแลวน าเอาขอวจารณเหลานนมาพจารณาแกไขให

เหมาะสม

3.2.3.5 ทดลองใช และปรบปรงน าแบบสอบถามไปทดลองใชกบผทมลกษณะคลายกลม

ตวอยาง หรอกลมประชากร จ านวน 15 คน เพอพจารณาความชดเจนของขอค าถามตางๆ ปญหาท

อาจจะพบในขณะตอบ แลวน าขอวจารณเหลานนมาพจารณาแกไขปรบปรงแบบสอบถามใหเหมาะสม

3.2.3.6 พมพแบบสอบถามฉบบจรง

แผนภมท 3.3 ขนตอนการสรางแบบสอบถาม

วเคราะหลกษณะของขอมลทตองการ

ก าหนดรปแบบของค าถาม

เขยนแบบสอบถามฉบบราง

ใหผเชยวชาญพจารณา

ทดลองใช และปรบปรง

พมพแบบสอบถามฉบบจรง

89

3.2.4 กำรทดลองใชและรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลการประเมนหาประสทธภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน โดยผเชยวชาญ มขนตอนดงน ผวจยและคณะเรยนเชญผเชยวชาญมาตรวจสอบเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน จ านวน 15 ทาน ไดแก 1. นายโชคชย ตนตราภรมณ ผจดการฝายวศวกรรม 2. นายทรงพล เพชรสมบต ผจดการสวนผลตทอและขอตอ 3. นายจกรเทพ ไมตรประศาสน ผจดการแผนกผลต WPC 4. นายประวทย เยนใจ ผจดการแผนกสนบสนนการผลต 5. นายภาณ วรรณลา ผจดการแผนกเตรยมวตถดบ 6. นายชาญศกด พงษพานชนกล ผจดการแผนกผลตขอตอ 7. นายกรกฤษณ หาญณรงค ผจดการแผนก UTILITY 8. นายกลาณรงค สโพธ ผจดการแผนกบ ารงรกษาแบบผลต 9. นายปรชย วสทธเมธากล วศวกรผลต 10. นายชเมธนทร พรหมวงศ วศวกรผลต 11. นายอภสทธ ค าผย วศวกร PROCESS ENGINEER 12.นายสดฉกาจ สดแกว วศวกรสวนวศวกรรม 13.นายอโณทย คมเวช วศวกรสวนวศวกรรม 14.นายรฐกรณ ประเสรฐลกษณ วศวกรสวนวศวกรรม 15.นายเอกชย นกเลก หวหนางานซอมบ ารง

โดยใหผเชยวชาญท าการตรวจสอบคณภาพและประสทธภาพของเครองขนถายวตถส าหรบใช

กบเครน และหาประสทธภาพ

3.2.5 กำรวเครำะหขอมลและสรปผล การวเคราะหขอมล และสรปผลการวจยไดด าเนนการตามขนตอน ดงน 3.2.5.1 ด าเนนการเกบรวบรวมขอมล เพอหาคาดชนความสอดคลองระหวางผลทไดจาก

การทดลองกบคาทางทฤษฎจากผเชยวชาญ และเกบรวบรวมขอมลโดยคดเปนคาเฉลย (IOC) สถตทใช

ในการค านวณ และวเคราะหขอมล มดงน

90

สตร IOC =

เมอ IOC = คอ คาดชนความสอดคลองตามสมมตฐานของการวจย

R = คอ คาผลรวมของคะแนนจากผเชยวชาญ

N = คอ จ านวนผเชยวชาญ

3.2.5.2 การวเคราะหด าเนนการเปนขนตอน ดงน

3.2.5.2.1 น าแบบสอบถาม และเครองขนถายวตถดบทใชกบเครนไปใหผเชยวชาญแต

ละคนพจารณาลงความคดเหนวาจดประเมนแตละขอวดไดตรงตามทระบไวหรอไม โดยก าหนดคะแนน

ความคดเหนไว ดงน

+1 หมายถง แนใจวาจดประเมนวดไดตรงตามทระบไวจรง

0 หมายถง ไมแนใจวาจดประเมนวดไดตรงตามทระบไวจรง

- 1 หมายถง แนใจวาจดประเมนไมไดวดไดตรงตามทระบไวจรง

3.2.5.2.2 บนทกผลการพจารณาลงความคดเหนของผเชยวชาญเนอหาวชาแตละคน

ในแตละขอแลวหาคะแนนผลรวมคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมดเปนรายขอแทนคาสตร

3.2.5.2 .3 ก าหนดคะแนนจดตด เพอ ทจะหาคาคะแนนทต า ทสด ทยอมรบวา

แบบสอบถามสามารถวดไดตรงตามทระบไว และเนองจากเกณฑการยอมรบนตองไมเปลยนแปลงไป

ตามจดประเมนแตละขอ ดงนนจงก าหนดคะแนนจดตดเทากนหมดทกขอคอเทากบ 0.5

3.2.5.2.4 แปลความหมายดชนความสอดคลองระหวางเครองขนถายวตถดบทใชกบ

เครนกบจดประเมน ถาคาดชนทค านวณไดมากกวา หรอเทากบ 0.5 แสดงวา แนใจวาจดประเมนวดได

ตรงตามทระบไวจรง ถาคาดชนทค านวณไดนอยกวา 0.5 แสดงวา แนใจวาจดประเมนไมสามารถวดได

ตามทระบไวจรง

0.5 หมายถง มประสทธภาพตรงตามจดประเมนทตงไว < 0.5 หมายถง มประสทธภาพไมตรงตามจดทตงไว ตองมการปรบปรง แกไข 2.5.2.5 การวเคราะหขอมลเกยวกบระดบความพงพอใจ ตามความคดเหนของผทดลองใชเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน สถตทใช คอ คะแนนเฉลย (mean , x ) และความเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation , SD) ในการแปลความหมายของคาเฉลย ของการวเคราะหขอมล ไดวเคราะหความหมายของคาเฉลยตามหลกการของ บญชม ศรสะอาด (2543 , หนา 100) ดงน

R

N

91

4.51 – 5.00 หมายความวา ความพงพอใจตามความคดเหนของผตอบแบบ สอบถามอยในระดบมากทสด 3.51 – 4.50 หมายความวา ความพงพอใจตามความคดเหนของผตอบแบบ สอบถามอยในระดบมาก 2.51 – 3.50 หมายความวา ความพงพอใจตามความคดเหนของผตอบแบบ สอบถามอยในระดบปานกลาง 1.51 – 2.50 หมายความวา ความพงพอใจตามความคดเหนของผตอบแบบ สอบถามอยในระดบนอย 1.00 – 1.50 หมายความวา ความพงพอใจตามความคดเหนของผตอบแบบ สอบถามอยในระดบนอยทสด

929

บทท 4

ผลการวจย

จากการด าเนนการตามวตถประสงคของโครงการ ผจดท าไดเกบรวบรวมขอมลทงหมดทไดจากการทดลอง และแบบสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญทมตอเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน จ านวน 15 ชด แลวน ามาวเคราะหขอมลวาผเชยวชาญมความสอดคลองกนในระดบใด โดยแสดงผลการวเคราะหขอมลทไดจากแบบสอบถามความคดเหนในรปของกราฟ และตารางประกอบ ค าบรรยายโดยแบงผลการศกษาออกเปน 4 ตอน ดงน

1. การทดลองขนถายวตถดบ 2. ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผเชยวชาญ 3. ผลการวเคราะหความเหนของผเชยวชาญโดยแยกออกเปนดานตาง ๆ 4. ผลการวเคราะหความเหนของผเชยวชาญโดยรวมตอเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

4.1 การทดลองขนถายวตถดบ

ขนตอนท 1. ใชเครน (Crane) ยกวตถดบหนก 800 กโลกรม ใชเวลา 5 วนาท

ขนตอนท 2. พนกงานควบคมเครน(Crane) ล าเลยงวตถดบไปทเครองฉด 12 วนาท

ขนตอนท 3. พนกงานปนขนไปทเครองฉด 0 วนาท

ขนตอนท 4. พนกงานกดรโมทเพอปลอยวตถดบ 1 วนาท

ขนตอนท 5. วตถดบไหลลงสภายชนะ 107 วนาท

ขนตอนท 6. พนกงานกดรโมทเพอหยดการปลอยวตถดบ 1 วนาท

ขนตอนท 7. พนกงานปนลง 0 วนาท

ขนตอนท 8. ใชเครนยกถงวตถดบกลบไปยงจดจอดเครน

รปท 4.1 แสดงขนตอนการท างานการขนถายวตถดบ

93

จากการทดลองพบวาสามารถขนถายวตถดบไดตามทตองการ และยงสามารถขจดขนตอนการท างานของพนกงานขนตอนท 3 และขนตอนท 7 ใหหมดไปท าใหสามารถลดเวลาการท างานไดอก 10วนาท และยงสามารถลดเวลาในขนตอนท 4 และขนตอนท 6 รวม 30 วนาท แตพบวาขนตอนท 5 มเวลาเพมขนมากกวาเดม 16 วนาทเนองจากการไหลของวตถดบทผาน Butterfly Valve มชองทางนอยกวาเดม แตสรปแลวกอนการแกไขระยะเวลารวมทงหมดทกขนตอนเทากบ 150 วนาท หลงการแกไขระยะเวลารวมทงหมดทกขนตอนเทากบ 126 วนาท ท าใหสามารถลดเวลาการท างานไดเทากบ 26 วนาทหรอคดเปน 17.33 เปอรเซนต นอกจากจะลดเวลาการท างานไดแลวยงพนกไมตองปนขนลงบนได และแกเชอกใตถงวตถดบและผกเชอกใตถงวตถดบ ท าใหพนกงานมความปลอดภยในการท างานและท างานนอยลดท าใหสามารถลดความเหนอยลาจากการท างานไดอกดวย 4.2 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผเชยวชาญ ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผเชยวชาญ ผศกษาไดแบงการวเคราะหออกเปน 3 สวนดงน 4.2.1 ระดบการศกษาของผเชยวชาญ

รปท 4.2 ระดบการศกษาของผเชยวชาญ จากรปท 4.2 พบวาผเชยวชาญทใชในการประเมนคณภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใช

กบเครน จบการศกษาระดบปรญญาโท จ านวน 3 คน และล าดบรองลงมาเปนระดบปรญญาตร จ านวน 12 คน ซงถอไดวาผเชยวชาญสามารถประเมนคณภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน โดยใชวจารณญาณของผเชยวชาญไดเอง

94

4.2.2 ประสบการณท างานของผเชยวชาญ

รปท 4.3 ประสบการณท างานของผเชยวชาญ

จากรปท 4.3 พบวาผเชยวชาญทใชในการประเมนคณภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน มประสบการณในการท างาน 3-5 ป จ านวน 7 คน มประสบการณในการท างาน 6-8 ป จ านวน 4 คน มประสบการณในการท างาน 9-10 ป จ านวน 2 คน และมประสบการณในการท างานมากกวา 10 ปขนไป จ านวน 2 คน ซงถอไดวาผเชยวชาญมประสบการณอยในเกณฑทด 4.2.3 ระดบอายของผเชยวชาญ

รปท 4.4 ระดบอายของผเชยวชาญ

95

จากรปท 4.4 พบวาผเชยวชาญทใชในการประเมนคณภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน มอายระหวาง 20-30 ป จ านวน 9 คน มอายระหวาง 31-40 ป จ านวน 4 คน และอายระหวาง 41-50 ป จ านวน 2 คนซงถอไดวาผเชยวชาญทงหมด มวยวฒเพยงพอในการประเมนคณภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

4.3 ผลการวเคราะหความเหนของผเชยวชาญโดยแยกออกเปนดานตาง ๆ 4.3.1 ความเหนของผเชยวชาญในดานวตถประสงคเพอสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

รปท 4.5 แสดงคา IOC ระดบความเหนของผเชยวชาญดานวตถประสงคเพอสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

จากรปท 4.5 พบวาผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนในดานวตถประสงคเพอสรางเครองขน

ถายวตถดบส าหรบใชกบเครน โดยผลการตอบแบบสอบถามของผเชยวชาญมคา IOC อยในระดบเกนกวา 0.5 ไดแก ความเหมาะสมในการใชวสด, มขนาดและน าหนกเหมาะสม,ความแขงแรงของวสดในการออกแบบ, ความปลอดภยในการใชงาน, ความสะดวกในการใชงาน,ความเหมาะสมในการออกแบบ, ดานความทนสมยสอดคลองกบสภาพปจจบนนนเปนเครองมอทออกแบบขนมาใหม และคมอประกอบการใชงานมความชดเจน มคา IOC อยในระดบ สงกวา 0.5 ซงคา IOC โดยรวมอยในระดบ 0.90 ซง

96

หมายความวาผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนวาคาดชนมความสอดคลองกนตามสมมตฐานของการท าโครงงาน อยในระดบด 4.3.2 ความเหนของผเชยวชาญในดานวตถประสงคเพอน าไปขนถายวตถดบ

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

รปท 4.6 แสดงคา IOC ระดบความเหนของผเชยวชาญในดานวตถประสงคน าไปขนถายวตถดบ จากรปท 4.6 พบวาผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนในดานวตถประวตถประสงคเพอขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน โดยผลการตอบแบบสอบถามของผเชยวชาญมคา IOC อยในระดบเกนกวา 0.5 ซงหมายความวาผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนวาคาดชนมความสอดคลองกนตามสมมตฐานของการท าโครงงาน อยในระดบดมาก

97

4.4 ผลการวเคราะหความเหนของผเชยวชาญโดยรวมตอเครองผลตขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

หลงจากผเชยวชาญไดประเมนคณภาพของเครองขนวตถดบส าหรบใชกบเครนโดยใชแบบสอบถามผลการประเมน เปนดงน ตารางท 4.1 ผลการประเมนเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนโดยผเชยวชาญ 15 ทาน ทง 12 จด ประเมน

จ านวนผเชยวชาญ

จดประเมน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Sum IOC

1.1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 15 1.00

1.2 +1 +1 0 +1 +1 +1 0 +1 +1 +1 0 0 +1 +1 +1 11 0.73

1.3 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 15 1.00

1.4 0 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 0 +1 +1 +1 +1 13 0.87

1.5 0 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 0 +1 +1 +1 +1 +1 +1 13 0.87

1.6 +1 +1 0 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 0 +1 +1 +1 +1 13 0.87

1.7 +1 +1 0 +1 +1 0 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 13 0.87

1.8 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 15 1.00

2.1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 15 1.00

2.2 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 15 1.00

2.3 +1 +1 +1 0 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 14 0.93

2.4 0 +1 +1 0 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 13 0.87

จากตารางท 4.1 ผลการประเมนของผเชยวชาญ จ านวน 15 ทาน ทท าการประเมนเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน ทง 12 จดประเมนตามแบบสอบถามทผจดท าไดท าขน และไดผลการประเมน ดงน

98

ตารางท 4.2 ผลการประเมนของผเชยวชาญโดยรวมตอเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

จดประเมน IOC 1 1.00 2 0.73 3 1.00 4 0.87 5 0.87 6 0.87 7 0.87 8 1.00 9 1.00 10 1.00 11 0.93 12 0.87

IOC = N

R = 0.92

จากการประเมนของผเชยวชาญของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน โดยรวมทไดจาก

การประเมนทงหมด 12 จดประเมน ไดคา IOC เทากบ 0.92 แสดงใหเหนวาผเชยวชาญทง 15 ทานมความเหนสอดคลองกนวาเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนมคณภาพ และประสทธภาพในการขนถายวตถดบ สามารถน าไปใชขนถายวตถดบไดตามวตถประสงคของการวจย เพราะคา IOC ของจดประเมนเทากบ 0.92 ซงเกณฑดงกลาวน ผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนวาเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนสามารถน าไปใชงานไดตามวตถประสงค และเปนไปตามสมมตฐานของการวจย

99

บทท 5

สรปผล อภปรายและขอเสนอแนะ

การศกษาวจย เรองเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน มวตถประสงคเพอใชในการขนถายวตถดบโดยใชกบเครนยก โดยตองสามารถใชงานไดสะดวกและมความปลอดภยตามหลกวศวกรรมซงมการตงสมมตฐานวา ความคดเหนของผเชยวชาญมความสอดคลองกนในดานคณภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนโดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการประเมนความคดเหนของผเชยวชาญ ซงแบบสอบถามเปนประมาณคา 3 ระดบ ซงระดบความคดเหนของผเชยวชาญมคา IOC เทากบ 0.92ซงถอไดวา ผเชยวชาญมความคดเหนสอดคลองกนในดานคณภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนส าหรบการวจยครงนผจดท าสามารถสรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ ดงน 5.1 สรปผลการวจย ขอมลจากแบบสอบถามความเหนทไดประเมน โดยผเชยวชาญ จ านวน 15ทาน ซงผเชยวชาญไดมความคดเหนตอเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนเพอใชในการขนถายวตถดบโดยผจดท าสามารถแยกสรปผลการประเมนความคดเหนของผเชยวชาญออกเปนประเดนตางๆไดดงน 5.1.1 ความคดเหนของผเชยวชาญในดานวตถประสงคเพอสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใช

กบเครนผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนวา ความเหมาะสมในการใชวสด , มขนาดและน าหนก

เหมาะสม,ความแขงแรงของวสดในการออกแบบ,ความปลอดภยในการใชงาน,ความสะดวกในการใชงาน

,ความเหมาะสมในการออกแบบ, มความทนสมยสอดคลองกบสภาพปจจบน, เปนเครองมอทออกแบบ

ขนมาใหม และคมอประกอบการใชงานมความชดเจน ในระดบคา IOC เทากบ 0.90 ซงอยในเกณฑท

ก าหนดไวดานท าใหพนกงานท างานไดถกตองตามหลกการยศาสตรนนกอนการแกไขพนกงานตองเดน

ขนลงบนไดและตองเปดปดปากถงวตถดบท าใหพนกงานเกดการเคลอนไหวมากเกนไปและเมอยลาจาก

การท างานหลงการแกไขไดตดขนตอนการท างานออกไปคอพนกงานไมตองเดนขนลงบนได และใชรโมท

คอนโทรลสงเปดปดวาลว ท าใหพนกงานมการเคลอนไหวนอยลงจงท าใหความเมอยลาจากการท างาน

นอยลงไปดวย

5.1.2 ความคดเหนของผเชยวชาญในดานวตถประสงคเพอน าไปใชในการขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน ผเชยวชาญมความเหนวา เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน มความสามารถในการขนถายวตถดบ มขนตอนในการปฏบตงานทเขาใจไดงาย และสามารถขนถายวตถดบไดตามตองการ และสอดคลองกนในทกจดประเมน ในระดบคา IOC เทากบ 0.95 ซงอยในเกณฑทก าหนดไว ในดานท าใหลดเวลาหรอขนตอนการท างานนน กอนการปรบปรงแกไขใชเวลาในการท างาน 150 วนาท หลงการท าโครงงานใชเวลาในการท างาน 126 วนาท ท าใหสามารถลดเวลาการท างานได

100

24 วนาท หรอลดเวลาการท างานได 16 เปอรเซนต และสามารถลดขนตอนการท างานจากเดม 8 ขนตอนเหลอ6ขนตอนจากการทพนกงานไมตองขนลงบนไดท าใหสามารถลดขนตอนการท างานได 2 ขนตอน 5.2 อภปรายผล ความคดเหนของผเชยวชาญทมตอเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนเพอใชในการขนถายวตถดบ สวนใหญมความเหนสอดคลองกนวา เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนมคณภาพ สามารถน าไปใชในการขนถายวตถดบ ไดจรง เฉลยแลวมความคดเหนวาเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนมคณภาพ แนใจวาจดประเมนวดวตถประสงคทตงไวไดจรง และสามารถอภปรายผลประเดนทผเชยวชาญแนใจวาจดประเมนวดวตถประสงคทตงไวไดจรง และไมแนใจวาจดประเมนวดวตถประสงคทตงไวไดจรง ดงน

5.2.1 จดประเมนทผเชยวชาญแนใจวาจดประเมนวดวตถประสงคทงไวไดจรง คอจดประเมนความเหมาะสมในการใชวสด ความเหมาะสมในการออกแบบ ความปลอดภยในการใชงาน ความแขงแรงของวสดในการออกแบบ ความสะดวกในการใชงานมความทนสมยสอดคลองกบสภาพปจจบนเปนเครองมอทออกแบบขนมาใหม และคมอประกอบการใชงาน มความชดเจนซงอาจเปนเพราะวา เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนมการเลอกใชวสดทเหมาะสมกบสภาพการใชงาน ขนาดและน าหนกเหมาะสม ใชงานไดงาย และมประสทธภาพในการใชงานสง

5.2.2 จดประเมนทผเชยวชาญไมแนใจวาจดประเมนวดวตถประสงคทตงไวไดจรง คอจดประเมนทบอกถง ขนาดและน าหนกเหมาะสม ซงอาจเปนเพราะวาการออกแบบเครองขนมาใหมยงไมเคยมใครทคดออกแบบมากอน 5.3 ขอเสนอแนะ 5.3.1 การใชเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน พนกงานทจะใชเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน ควรมความรทางดานการใชงานเครน 5.3.2 ขอเสนอแนะจากการวจยการสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน ผเชยวชาญมความเหนวา 5.3.2.1 ควรปรบปรงคมอการใชงานใหมความชดเจน เพอใหพนกงานใชงานสามารถเขาใจไดงายๆ 5.3.2.2 ควรปรบปรงในการเปลยนถงวตถดบใหสามารถเปลยนไดสะดวกและรวดเรว 5.3.3 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

5.3.3.1 ควรมการออกแบบระบบการปดและเปดวาลวปลอยวตถโดยอตโนมตคอปลอยวตถดบเมอวตถดบทอยในภาชนะบรรจทเครองจกรนอยและหยดเมอวตถดบเตมภาชนะบรรจ 5.3.3.2 ควรมการออกแบบระบบเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน และวงจรการควบคมตวเครนใหเชอมโยงกน เมอเครองขนถายวตถดบก าลงปลอยวตถดบ เครนจะไมสามารถเคลอนทไดเพอใหเกดความปลอดภยเพมขน

เอกสารอางอง

เวบไซด http://library.tru.ac.th/ttpdf/b65840/07chap1.pdf เอกสารประกอบการสอนรายวชาไฮดรอลกสและนวแมตรกส 2 เวบไซด http://www.nanakey.com/index.php?page=showtopics&fn=view&id=8 อปกรณสงงานระยะไกล เวบไซด http://www.sangtakieng.com/EyeboltInspection.html คณสมบตอปกรณชวยยก เวบไซด http://www.sangtakieng.com/OverheadCraneOperation2.html ทฤษฎเบองตน เกยวกบการใชเครนยกของในอาคาร. เวบไซด http://sites.google.com/site/metallurgytak/bth-thi-1-khunsmbati-khxng-loha คณสมบตของโลหะ เอกสารประกอบการเรยน วชากลศาสตรวสด รหสวชา 546209

51

ภาคผนวก

103

ภาคผนวก ก

ภาพประกอบการสรางเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

104

รปท ก 1 เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

105

รปท ก 2 แสดงรปคานส าหรบยกวตถดบ

รปท ก 3 แสดงรปสลงเสนใยสงเคราะหถก

รปท ก 4 แสดงรปตะขอเกยว

106

รปท ก 5 แสดงรปEye Bolt

รปท ก 6 แสดงรปถงเกบลม

107

รปท ก 7 แสดงรป Pressure Gauge

รปท ก 8 แสดงรปBall Valveเปด-ปด ลม

108

รปท ก 9 แสดงรปService Unit

รปท ก 10 แสดงรปRemote Control

109

รปท ก 11 แสดงรปControl Valve

รปท ก 12แสดงรปแบตเตอร

110

รปท ก 13 แสดงรป Butterfly Valve

รปท ก 14 แสดงรปสายลมและการเชอมตออปกรณลม

111

รปท ก 15 แสดงรปการประกอบเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

รปท ก 16 แสดงรปการทดสอบความปลอดภยในการรบน าหนกท 2,000 กโลกรม

112

ภาคผนวก ข รายชอผเชยวชาญ

113

รายชอผเชยวชาญ ผเชยวชาญทใชในการประเมนคณภาพของเครองล าเลยงวตถดบส าหรบใชกบเครนมรายชอ

ดงตอไปน รายชอผเชยวชาญ ขอมลของผเชยวชาญ

1. นาย โชคชย ตนตราภรมณ อาย 47 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมเครองกล สถาบนการศกษา มหาวทยาลยจฬาลงกรณ ต าแหนง ผจดการฝายวศวกรรม สถานทท างานบรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 21 ป

2. นาย ทรงพล เพชรสมบต

อาย 37 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมไฟฟา สถาบนการศกษา มหาวทยาลยจฬาลงกรณ ต าแหนง ผจดการสวนผลตทอและขอตอ สถานทท างานบรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 16 ป

3. นาย เอกชย นกเลก

อาย 36 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วทยาศาสตรและเทคโนโลย สถาบนการศกษา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ต าแหนง หวหนางานแผนกซอมบ ารง สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 10 ป

4. นาย ภาณ วรรณลา อาย 41 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมไฟฟา สถาบนการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร ต าแหนง ผจดการแผนกเตรยมวตถดบ สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 9 ป

114

รายชอผเชยวชาญ ขอมลของผเชยวชาญ 5. นาย กลาณรงค สโพธ อาย 31 ป

ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมเครองมอและวสด สถาบนการศกษา มหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร ต าแหนง ผจดการแผนกบ ารงรกษาแบบผลต สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 7 ป

6. นาย กรกฤษณ หาญณรงค อาย 29 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมไฟฟา สถาบนการศกษา มหาวทยาลยพระจอมเกลาลาดกระบง ต าแหนง ผจดการแผนก Utility สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 7 ป

7. นาย จกรเทพ ไมตรประศาสน อาย 31 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมเครองกล สถาบนการศกษา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ระดบการศกษา ปรญญาโท สาขาทจบ บรหารธรกจ สถาบนการศกษา มหาวทยาลยบรพา ต าแหนง ผจดการแผนกผลต WPC สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 6 ป

8. นาย ปรชย วสทธเมธากล อาย 28 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมไฟฟา สถาบนการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม ระดบการศกษา ปรญญาโท สาขาทจบ บรหารธรกจ สถาบนการศกษา มหาวทยาลยบรพา ต าแหนง วศวกรผลต สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 6 ป

115

รายชอผเชยวชาญ ขอมลของผเชยวชาญ 9. นาย ชาญศกด พงษพานชนกล

อาย 27 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมเครองกล สถาบนการศกษา มหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร ต าแหนง ผจดการแผนกผลตขอตอ สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 5 ป

10. นาย ประวทย เยนใจ อาย 27 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมเครองกล สถาบนการศกษา มหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร ระดบการศกษา ปรญญาโท สาขาทจบ บรหารธรกจ สถาบนการศกษา มหาวทยาลยบรพา ต าแหนง ผจดการแผนกสนบสนนการผลต สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 5 ป

11. นาย อภสทธ ค าผย

อาย 27 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมอตสาหการ สถาบนการศกษา มหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร ต าแหนง วศวกร Process Engineer สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 4 ป

12. นาย อโณทย คมเวช อาย 27 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมเครองกล สถาบนการศกษา มหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร ต าแหนง วศวกรสวนวศวกรรม สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 4 ป

116

รายชอผเชยวชาญ ขอมลของผเชยวชาญ 13. นาย สดฉกาจ สดแกว อาย 28 ป

ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมเครองกล สถาบนการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม ต าแหนง วศวกรสวนวศวกรรม สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 3 ป

14. นาย ชเมธนทร พรหมวงศ อาย 26 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมอตสาหการ สถาบนการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม ต าแหนง วศวกรผลต สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 3 ป

15. นาย รฐกรณ ประเสรฐลกษณ อาย 26 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร สาขาทจบ วศวกรรมไฟฟา สถาบนการศกษา มหาวทยาลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ ต าแหนง วศวกรสวนวศวกรรม สถานทท างาน บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด ประสบการณการท างาน 3 ป

117

ภาคผนวก ค แบบสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญทใชในการประเมน ประสทธภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

118

รายนามผเชยวชาญ

ชอ นาย ______________________ สกล _____________________ อาย ____ _____ ป สถานทท างาน______________________________________________________________ ต าแหนง __________________________________________________________________ วฒการศกษา ______________________________________________________________ สาขาทจบ _________________________________________________________________ สถาบนการศกษา____________________________________________________________ วฒการศกษา ______________________________________________________________ สาขาทจบ ________________________________________________________________ สถาบนการศกษา____________________________________________________________ ความรเชยวชาญดาน __________________________ ประสบการณ _________________ ป

119

แบบสอบถาม

เรอง การสรางและหาประสทธภาพเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

ค าชแจง แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอประเมนคณภาพของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบ เครน แบบสอบถามนจะใหผเชยวชาญเปนผตอบ และน าขอมลทไดไปใชในการวจยเทานน กรณาอานและตอบค าถามตามสภาพ หรอความเหนทแทจรง ตอนท 1 ขอมลของผเชยวชาญ ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย / ลงใน ทตรงกบความจรงมากทสด 1.อาย 20 – 30 ป 31 – 40 ป 41 – 50 ป 50 ปขนไป 2. ระดบการศกษา ต ากวาปรญญาตร ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร อนๆ ---------------------- 3. ประสบการณทางดานการปฏบตงาน 3 – 5 ป 6 – 8 ป

9 – 10 ป 10 ปขนไป 4. สวนงานทเกยวของ

Maintenance (ผมสวนเกยวของกบการซอมบ ารง) Operation (ผมสวนเกยวของกบการใชงานวดและวเคราะห) Process Engineer (ผมสวนเกยวของกบการวางแผนการผลต)

120

แบบประเมนความสอดคลองของการใชเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน ตอนท 2 ความเหนของผเชยวชาญตอเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

ค าชแจง โปรดแสดงความคดเหนของทานทมตอเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน โปรดพจารณาวาจดประเมนแตละหวขอตอไปน วดตรงตามจดประสงคเชงพฤตกรรมทระบไวหรอไม แลววดผลการพจารณาของทาน โดยท าเครองหมาย ( / ) ลงในชองคะแนนทพจารณาตามความเหนของทาน คะแนนการพจารณา ชอง +1 หมายถง แนใจวาจดประเมนวดไดตรงตามทระบไวจรง ชอง 0 หมายถง ไมแนใจวาจดประเมนวดไดตรงตามทระบไวจรง ชอง -1 หมายถง แนใจวาจดประเมนไมไดวดไดตรงตามทระบไวจรง แบบประเมนความสอดคลองของผเชยวชาญ

วตถประสงค จดประเมน คะแนนการพจารณา +1 0 -1

1. เพอสรางเครองขนถาย วตถดบส าหรบใชกบ เครน

1.1 ความเหมาะสมในการเลอกใชวสดในการ สราง เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบ เครน

1.2 เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน มขนาดและน าหนก เหมาะสม

1.3 ความแขงแรงของวสดในการออกแบบ เครอง ขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

1.4 ความปลอดภยในการใชงาน 1.5 ความสะดวกในการใชงาน

121

วตถประสงค จดประเมน คะแนนการพจารณา +1 0 -1

1.6 ความเหมาะสมในการออกแบบ เครองขนถาย วตถดบส าหรบใชกบเครน

1.7 มความทนสมยสอดคลองกบสภาพปจจบน 1.8 เปนเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน ทออกแบบขนมาใหม

2.เพอน าไปหาประสทธ ภาพในการขนถาย วตถดบส าหรบใช กบเครน

2.1ขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนได ตามวตถประสงค

2.2 มความสามารถในการขนถายวตถดบ ไดตามขอก าหนดของการวจย

2.3 มขนตอนในการปฏบตงานทเขาใจงาย 2.4 คมอประกอบการใชงานเครองขนถาย วตถดบส าหรบใชกบเครน มความชดเจน และเขาใจงาย

ขอคดเหนและขอเสนอแนะ

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ลงชอ ------------------------------------ ( )

/ /

122

ภาคผนวก ง

แบบเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

123

รปท ง 1

แบบ

เครองขนถ

ายวต

ถดบส

าหรบใชกบ

เครน

124

รปท ง 2

แบบ

เครองขนถ

ายวต

ถดบส

าหรบใชกบ

เครน

125

ภาคผนวก จ

คมอการใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

126

คมอการใชงาน

เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

127

1. หลกการเบองตนเกยวกบการใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

การเดนระบบและใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน มรายละเอยดดงทจะน าเสนอ

ตอไป ซงสามารถสรปเปนขนตอนไดดงตอไปน

การใชงานเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

ตรวจสอบความพรอมอปกรณชวยยกกอนการใชงาน

เกยวถงวตถดบกบคานส าหรบยกวตถดบ

ใชเครนยกถงวตถดบขนไปวางบนถาดปลอยวตถดบ

เกยวถาดปลอยวตถดบกบคานส าหรบยกวตถดบ

ใชเครนยกเครองขนถายวตถดบไปยงเครองฉดทตองการวตถดบ

กดรโมทสงวาลวปลอยวตถดบและรอจนกระทงวตถดบเตมภาชนะบรรจ

ตรวจสอบแรงดนไฟฟาทแบตเตอรรตองไมอยในระดบต า

ตรวจสอบแรงดนลมในถงเกบลมตองมความดนไมนอยกวา 5 บาร

กดรโมทสงวาลวปดวตถดบ

ใชเครนยกเครองขนถายวตถดบกลบไปยงจดจอด

128

1.1 ตรวจสอบความพรอมของอปกรณชวยยกกอนการใชงาน 1.2 ตรวจสอบลมในถงเกบลมตองมความดนไมนอยกวา 5 บาร 1.3 ตรวจสอบแรงดนไฟฟาทแบตเตอรรตองไมอยในระดบต า 1.4 เกยวถงวตถดบกบคานส าหรบยกวตถดบ 1.5 ใชเครนยกถงวตถดบขนไปวางบนถาดปลอยวตถดบ 1.6 เกยวถาดปลอยวตถดบเขากบคานยกวตถดบ 1.7 ใชเครนยกเครองขนถายวตถดบไปยงเครองฉดทตองการวตถดบ 1.8 กดรโมทสงวาลวเพอปลอยวตถดบและรอจนกระทงวตถดบเตมภาชนะบรรจ 1.9 กดรโมทสงวาลวปดวตถดบ 1.10 หากยงมเครองฉดตองการวตถดบอกใหท าตามขนตอนท 1.7 ถง 1.9 จนครบทกเครอง 1.11 ใชเครนยกเครองขนถายวตถดบกลบไปยงจดจอด

2. สวนประกอบของเครอง สวนประกอบของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน มรายละเอยดดงน 1. คานส าหรบยกถงวตถดบ 2. สลงถก 3. ตะขอเกยว(Sling Hook) 4. Eye Bolt 5. ถงเกบลม 6. Pressure Gauge 7. Outlet Ball Valve 8. Inlet Ball Valve 9. Service Unit 10. On-Off Switch 11. กลองรบสญญาณจากรโมทเพอสงเปด-ปด Butterfly Valve ปลอยวตถดบ 12. Control Valve 13. แบตเตอรร 14. สายลม 15. Butterfly Valve 16. ตวสงสญญาณสง เปด-ปด Butterfly Valve ปลอยวตถดบ

129

3. ขอมลเฉพาะ

3.1 วสดทใชท าเปนเหลกโครงสราง ASTM A36 3.2 ขนาดของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน กวาง 1.25 เมตร ยาว 1.25 เมตร และสง

1.87 เมตร 3.3 น าหนกของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนเทากบ 195 กโลกรม 3.4 สามารถยกวตถดบไดไมเกน 3,278 กโลกรม 3.5 ระยะการสงงานเปด-ปด วาลวปลอยวตถดบดวยรโมทไมเกน 30 เมตร

130

4. ขอแนะน ากอนการใชเครอง ใหท าการตรวจสอบอปกรณชวยยกน าหนกกอน ตองอยในสภาพพรอมใชงาน 4.1 สภาพทวไปของเครองจกรตองไมบดเบยว 4.2 ตรวจสอบความดนลมในถงเกบลม ตองมความดนไมนอยกวา 5 บาร หาก

มความดนลมต ากวาใหท าการบรรจลมเพมเขาไปในถงเกบลม 4.3 เปดสวทช เพอใหเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนพรอมท างาน

4.4 ตรวจสอบแรงดนไฟฟาของแบตเตอรรตองไมอยในระดบต า หากอยในระดบต าใหเปลยนแบตเตอรรใหม

5. การใชเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน 5.1 น าหถงวตถดบเกยวกบคานส าหรบยกวตถดบ ใหครบทงสหเพอคานสามารถรบน าหนกวตถดบไดสมดล และยงท าใหเกดความปลอดภยกบผใชงาน 5.2 ใชเครนยกคานส าหรบยกวตถดบซงมวตถดบเกยวอยไปวางบนถาดปลอยวตถดบ 5.3 เกยวตะขอรบน าหนกของชดคานส าหรบยกน าหนก เขากบ Eye Bolt ของชดถาดปลอยวตถดบใหครบทงสดาน 5.4 ใชเครนยกเครองล าเลยงวตถดบส าหรบใชกบเครน และเลอนเครนไปยงเครองฉดทตองการวตถดบ และหยดเครนใหตรงต าแหนงกบภาชนะบรรจวตถดบของเครองฉด 5.5 กดรโมท ปมสเขยวเพอสงให Butterfly Valve เปดและปลอยวตถดบจากเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนลงสภาชนะบรรจวตถดบของเครองฉดและรอจนกระทงวตถดบเตมภาชนะบรรจวตถดบของเครองฉด 5.6 กดรโมท ปมสแดงเพอสงให Butterfly Valve ปดและหยดการปลอยวตถดบจากเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน 5.7 ท าตามขนตอนท 5.4 ถง 5.6 ซ าไปเรอยๆจนกระทงบรรจวตถดบเพยงพอกบเครองฉดทกเครองหรอวตถดบหมด 5.8 น าเครองขนถายวตถดบกลบไปยงจดจอด

6.ขอแนะน าเพอความปลอดภย 6.1 เพอปองกนอนตรายทจะเกดขน ตองยนหางจากเครองขนถายวตถดบ 3 เมตร ขณะทเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครนถกยกใหสงขนเกนกวาระดบศรษะของผใชงาน 6.2 ตองท าการตรวจสอบอปกรณส าหรบยกน าหนกอยางนอยปละ 1 ครงจากผเชยวชาญ มการตรวจสอบโดยใชน าหนกมาตรฐานมาท าการทดสอบการยกของเครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน

5

3 4

10

16

16

131

ประวตผเขยน

132

ประวตผเขยน

ชอ : นาย ราเชนทร นวลรตน ปรญญานพนธ : เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน สาขา : เทคโนโลยการจดการอตสาหกรรม ประวตการศกษา : มธยมศกษา โรงเรยนวดปาประด อ.เมอง จ.ระยอง

: ปวช. วทยาลยเทคนคบานคาย อ.บานคาย จ.ระยอง : ปวส. วทยาลยเทคนคบานคาย อ.บานคาย จ.ระยอง

สถานทท างาน : ธระกจสวนตว เปดรานไปรษณย

133

ประวตผเขยน

ชอ : นาย ศรศกด เยนเกษม ปรญญานพนธ : เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน สาขา : เทคโนโลยการจดการอตสาหกรรม ประวตการศกษา : มธยมศกษา โรงเรยนนคมสรางตนเองจงหวดระยอง 8 อ.ปลวกแดง จ.ระยอง

: ปวช. วทยาลยเทคนคบานคาย อ.บานคาย จ.ระยอง : ปวส. วทยาลยเทคนคบานคาย อ.บานคาย จ.ระยอง

สถานทท างาน : ธระกจสวนตว

134

ประวตผเขยน ชอ : นายสทน ภแดง ปรญญานพนธ : เครองขนถายวตถดบส าหรบใชกบเครน สาขา : เทคโนโลยการจดการอตสาหกรรม ประวตการศกษา : มธยมศกษา โรงเรยนมธยมศกษาคชสทธกตตคณวทยาคม

ต.คชสทธ อ.หนองแค จ.สระบร : ปวช. วทยาลยเทคสระบร อ.เมอง จ.สระบร : ปวส. วทยาลยเทคนคพระนครศรอยธยา อ.เมอง จ.พระนครศรอยธยา สถานทท างาน :บรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจ ากด