3

ҮНДСЭНmba.mn/media/mba/content/000_Research/Macro_economy... · 2017-12-07 · 2017 оны 3-р улиралд мөнгөний нийлүүлэлт өмнөх улирлаас

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ҮНДСЭНmba.mn/media/mba/content/000_Research/Macro_economy... · 2017-12-07 · 2017 оны 3-р улиралд мөнгөний нийлүүлэлт өмнөх улирлаас
Page 2: ҮНДСЭНmba.mn/media/mba/content/000_Research/Macro_economy... · 2017-12-07 · 2017 оны 3-р улиралд мөнгөний нийлүүлэлт өмнөх улирлаас

ҮНДСЭН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД

2017 оны эхнээс ДНБ нэрлэсэн дүнгээр 19.9 их наяд төгрөгт хүрч, эдийн засгийн өсөлт 5.8 хувьтай гарлаа. ДНБ-ний өсөлтөд боловсруулах аж үйлдвэр (↑22.7%), бөөний

болон жижиглэнгийн худалдааны салбарын үйлдвэрлэлийн өсөлт (↑17.2%) болон бүтээгдэхүүний цэвэр татвар өссөн (↑19.5%) нь голлон нөлөөлжээ. Харин уул

уурхайн олборлолт болон барилгын салбарын үйлдвэрлэл харгалзан 1.9 хувь болон 18.8 хувиар тус тус буурсан байна. Өмнөх онуудад эдийн засгийн өсөлтөд голлох

хувь нэмрийг оруулж ирсэн уул уурхайн салбар өсөлтгүй байгаа бөгөөд Оюу-Толгойн зэсийн баяжмал дахь металлын агуулга буурсан явдал нь салбарын үйлдвэрлэл

буурахад голлон нөлөөлж байна.

2017 оны 3-р улиралд мөнгөний нийлүүлэлт өмнөх улирлаас 9.6 хувиар нэмэгдэж 14.7 их наяд төгрөгт хүрсэн ба нийт өсөлтийн 70 хувийг гадаад валютын харилцах,

хадгаламжийн өсөлт бүрдүүлсэн байна. Мөнгөний нийлүүлэлт нэмэгдэж буй үед инфляцийн түвшин 5.8 хувь болж сүүлийн 3 улирал дараалан өсч байгаа хэдий ч 8

хувиас доогуур буюу зорилтот түвшинд байна. 2017 оны 4-р сард автомашины онцгой албан татвар нэмэгдсэн, 8 сард гурил, хүнсний ногооны үнэ огцом өссөн нь

жилийн инфляцид голлон нөлөөлсөн тухай Монголбанкнаас бэлтгэсэн “Инфляцийн төлөв байдлын тайлан”-д дурдсан байна.

2017 он гарсаар төгрөгийн эсрэг аажмаар суларч байсан ам.долларын ханш 2017 оны 3-р улирлын эхнээс эргэн чангарч, 2017 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдрийн

байдлаар 1.0 ам.доллар нь 2464.43 төгрөгтэй тэнцэж байна. Энэ нь ам.долларын ханш нэг улирлын дотор 114.56 төгрөг буюу 4.9 хувиар чангарсан үзүүлэлт юм. Банкны

системийн хадгаламжийн долларжилт 2017 оны 2-р улиралд 29.8 хувь болж буураад байсан бол 2017 оны 3-р улиралд 32.1 хувь болж нэмэгдлээ. Тайлант улиралд

ам.доллараар илэрхийлэгдсэн нийт гадаад валютын хадгаламж 278 сая ам.доллараар өссөн байна.

ГАДААД СЕКТОР

2017 оны 3-р улиралд Монгол улсын төлбөрийн нийт тэнцэл 275.9 сая ам.долларын ашигтай гарсан бөгөөд оны эхнээс төлбөрийн тэнцэл 201.9 сая ам.долларын

ашигтай гарлаа. Урсгал тэнцэл өнгөрсөн улирлын түвшинд буюу 120.5 сая ам.долларын алдагдалтай гарсан бөгөөд оны эхнээс урсгал тэнцлийн алдагдал 414.1 сая

ам.долларт хүрээд байгаа юм. Алдагдын хэмжээ өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 42 хувиар буурсан байна.

Гадаад худалдааны тэнцэл 276.9 сая ам.долларын ашигтай гарсан бөгөөд оны эхнээс гадаад худалдааны тэнцэл 1.5 тэрбум ам.долларын ашигтай байгаа юм. Өнгөрсөн

оны мөн үед гадаад худалдааны тэнцэл 862.8 сая ам.доллар байсан бөгөөд энэ онд худалдааны ашиг 68.3 хувиар өссөн байна.

2017 оны 3-р улиралд нүүрсний экспортын орлого 294.6 сая ам.доллараар буюу 39.8 хувиар буурч 446.5 сая ам.долларт хүрсэн байна. Харин алт болон зэсийн

экспортын орлого харгалзан 22.1 сая ам.доллар болон 6.2 сая ам.доллараар нэмэгдсэн байна. Нүүрсний экспортын тоо хэмжээ өмнөх улирлаас 4.4 сая тонноор буурч,

6.6 сая тоннд хүрсэн нь экспортын орлого буурахад голлон нөлөөллөө. Гашуунсухайт-Ганцмодны боомтоор нэвтрэх нүүрсний тээврийг БНХАУ-ын тал хязгаарлаж, 2-3

дахин багасгасан бөгөөд энэ асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд Засгийн газрын түвшинд яриа хэлэлцээ хийх шаардлагатай талаар Уул Уурхай, Хүнд Үйлдвэрийн сайд

мэдэгдээд байна.

4.2 3.2 2.3 2.4 3.0

1.5

-1.4

1.2

4.2 5.3 5.8

-10.0

-5.0

-

5.0

10.0

15.0

20.0

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ӨСӨЛТ %

Нийт Уул уурхайн Уул уурхайн бус

9.3 7.3

4.9

1.9 1.7 1.6 -0.1

1.1 2.5 3.3

5.8

-2.0

-

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

ИНФЛЯЦИ & M2

M2, их наяд төг. Жилийн инфляци, %

2,300

2,350

2,400

2,450

2,500

2,550

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Сарууд

Ам. долларын албан ханш(2017 онд)

-271

354

-256 -96 -38 -8

-186

214

-164

90 276

-1,500

-1,000

-500

-

500

1,000

1,500

-600

-400

-200

-

200

400

600

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

ТӨЛБӨРИЙН ТЭНЦЭЛ(сая ам доллар)

Урсгал Хөрөнгө санхүү Нийт

1,078 1,292

1,171 1,129 959

1,234 1,140

1,585

1,300

1,806

1,477

-702

-1,137 -1,016 -931

-599

-923 -949 -910 -776

-1,154 -1,200

375

156 155 197 360 311

191

675 524

652

277

-800

-300

200

700

1,200

-1,500

-1,000

-500

-

500

1,000

1,500

2,000

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

ГАДААД ХУДАЛДААНЫ ТЭНЦЭЛ(сая ам доллар)

Экспорт Импорт Нийт

512 635 568 565 482 439

349 334 380 384 391

98 60 128 134

111 169

119 359

44 89 111

141 167 123 123

99 196

210

463

538

741

446

-

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

ГОЛ НЭРИЙН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ЭКСПОРТ

(сая ам доллар)

Зэс Алт Нүүрс

МАКРО ЭДИЙН ЗАСГИЙН ТОЙМ 2017 ОНЫ 3-Р УЛИРАЛ

Page 3: ҮНДСЭНmba.mn/media/mba/content/000_Research/Macro_economy... · 2017-12-07 · 2017 оны 3-р улиралд мөнгөний нийлүүлэлт өмнөх улирлаас

УЛСЫН ТӨСӨВ

Монгол улсын нэгдсэн төсвийн орлогын дүн өмнөх улирлын түвшинд буюу 1.8 их наяд төгрөг байсан бол нэгдсэн төсвийн нийт зарлагын дүн өмнөх улирлаас 438.0

тэрбум төгрөгөөр буурч, мөн 1.8 их наяд төгрөг болсон байна. Ингэснээр нэгдсэн төсвийн алдагдал оны эхнээс анх удаа буурч, 737.8 тэрбум төгрөг болоод байна.

Өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад төсвийн алдагдал 3 дахин буурсан бөгөөд төсвийн алдагдал буурахад татварын орлого 876 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдсэн, тэр

дундаа НӨАТ-ын хэмжээ 378.5 тэрбум төгрөгөөр, ААНОАТ 284.6 тэрбум төгрөгөөр өссөн нь голлон нөлөөлжээ.

2017 оны 10-р сарын 26-ны өдөр УИХ-ын чуулганаар 2017 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг баталсан бөгөөд төсвийн тодотголоор Монгол

Улсын нэгдсэн төсвийн нийт тэнцвэржүүлсэн орлого 6,537.1 тэрбум төгрөг буюу ДНБ-ий 23.8 хувь, нийт зардал 9,154.5 тэрбум төгрөг буюу ДНБ-ий 33.4 хувь болж,

нэгдсэн төсвийн нийт тэнцвэржүүлсэн алдагдал 2,617.4 тэрбум төгрөг буюу ДНБ-ий 9.5 хувь байхаар тус тус батлагдсан. 3-р улирлын байдлаар нэгдсэн төсвийн нийт

тэнцвэржүүлсэн алдагдал нь ДНБ-ний 3.7 хувьтай тэнцүү байна.

САНХҮҮГИЙН САЛБАР

Харилцах хадгаламж 3 дугаар улиралд 14.8 хувиар өссөн бол зээлийн багц 5.6 хувиар өсч 13.3 их наяд төгрөгт хүрчээ. Гадаад валютын зээлийн багц ханшийн

өөрчлөлтийн нөлөөгөөр өссөн харагдаж байгаа бол төгрөгийн зээлийн багц 530 тэрбум төгрөгөөр буюу 5.0 хувиар өслөө. Хэдийгээр зээлийн багцын өсөлт эх үүсвэрийн

өсөлттэй харьцуулахад бага байгаа хэдий ч сүүлийн нэг жилийн дотор хамгийн өндөр өсөлт байлаа. Банкны системийн зээл хадгаламжийн харьцаа 94.7 хувьд хүрч

буурсан бөгөөд сүүлийн 10 жилд анх удаагаа уг харьцаа 100 хувь руу орж буурч байна. Өөрийн хөрөнгийн хүрэлцээний үзүүлэлт сүүлийн 3 улирал дараалан буурч 17.5

хувьд хүрсэн хэдий ч зохистой харьцааны шалгуур үзүүлэлт болох 12 хувиас өндөр хэвээр байна. 3 дугаар улиралд системийн хэмжээнд өөрийн хөрөнгө 71.7 тэрбум

төгрөгөөр өссөн бол зээлийн багц 700 тэрбум төгрөгөөр өссөн тул өөрийн хөрөнгийн хүрэлцээний үзүүлэлт 0.7 нэгж хувиар буурсан байна. Чанаргүй зээлийн багцад

эзлэх хувь хэдийгээр 0.05 нэгж хувиар буурсан хэдий ч тоон үзүүлэлтээр өмнөх улирлаас 54.7 тэрбум төгрөгөөр, жилийн эцсээс 117.2 тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн

үзүүлэлттэй байгаа юм.

Хөрөнгийн зах ззээлийн гол үзүүлэлт болох ТОП 20 индекс 17,000 нэгжийг даваад байгаа бөгөөд өсөлтөөрөө дэлхийн индексүүдийг тэргүүлж байна. Үүнд Тавантолгой

ХК болон Говь ХК-ийн хувьцааны үнийн өсөлт хамгийн ихээр нөлөөлсөн болохыг шинжээчид онцолж байна.

Эх сурвалж

Үндэсний Статистикийн Хороо

Монголбанк

Санхүүгийн Зохицуулах Хороо

Блүмберг ТВ, Монголиа

1,228 1,412 1,406

1,928

1,095

1,446 1,471

1,839

1,504

1,772 1,759

1,091 1,251

1,158

1,643

972

1,265 1,277 1,482

1,289

1,528 1,574

-

500

1,000

1,500

2,000

2,500

-

500

1,000

1,500

2,000

2,500

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

ТӨСВИЙН ОРЛОГО(тэрбум төгрөг)

Төсвийн орлого Татварын орлого

1,373

1,802 1,738

2,224

1,711 1,954

2,399

3,456

1,759

2,194

1,756

1,241 1,525

1,264

1,719 1,430

1,690 1,518

2,076

1,548 1,805

1,465

-

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

-

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

ТӨСВИЙН ЗАРДАЛ(тэрбум төгрөг)

Төсвийн зардал Урсгал зардал

-145 -390 -332 -296

-616 -508

-928

-1,616

-255 -421

2.8

15.214.4 13.8

14.9 14.513.2

15.7

17.616.9

11.6 11.8

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

18.0

20.0

-2,000

-1,500

-1,000

-500

-

500

1,000

1,500

2,000

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

ТӨСВИЙН АЛДАГДАЛ(тэрбум төгрөг)

Төсвийн алдагдал ЗГҮЦ хүү

12.2 11.9 11.9 11.6 11.8 12.012.4 12.3 12.6 12.6

13.3

9.5 9.6 9.5 9.5 9.610.6 10.9

11.5 11.612.3

14.1

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

БАНКНЫ САЛБАР(их наяд төгрөг)

Зээл Харилцах хадгаламж

5.7

6.57.2

7.5

8.28.6

9.08.5

8.2

9.18.7

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

10.0

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

ЧАНАРГҮЙ ЗЭЭЛ %

13,516

14,591

13,210

12,279

11,191 11,452 11,539 11,606

12,679 12,584

17,245

10,000

11,000

12,000

13,000

14,000

15,000

16,000

17,000

18,000

I2015

II III IV I2016

II III IV I2017

II III

TOP 20 ИНДЕКС