Memoria FCIHS 2004

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    1/21

    MEMORIA2004

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    2/21

    FUNDACIN CENTRO INTERNACIONAL DE HIDROLOGA SUBTERRNEAProvena, 102, 6 planta 08029 Barcelona Tel. 933635480 Fax 933635481

    Campus Nord UPC Gran Capitn, s/n A Mdulo D-2 08034 Barcelonahttp://www.fcihs.org [email protected]

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    3/21

    Memoria 2004

    NDICE

    PGINA1-INTRODUCCIN .......................................................................... 12-RGANOS DE GOBIERNO............................................................ 23-RGANOS DE GESTIN .............................................................. 34-ACTIVIDADES ACADMICAS......................................................... 4

    4.1CURSO INTERNACIONAL DE HIDROLOGA SUBTERRNEA...

    4.2CURSO INTERNACIONAL DE HIDROLOGA SUBTERRNEA -VERSIN A DISTANCIA ....................................................

    4.3TESIS EN RELACIN CON ACTIVIDADES DEL CIHS .............

    4

    1115

    5-REUNIONESTCNICAS Y CIENTFICAS ......................................... 16

    5.1ORGANIZACIN DE REUNIONES ........................................5.2PARTICIPACIN EN CURSOS Y SEMINARIOS ......................5.3PARTICIPACIN EN CONGRESOS,CONFERENCIAS,

    J ORNADAS Y OTRAS REUNIONES......................................

    1616

    16

    6-ESTUDIOS E INVESTIGACIONES ................................................... 18

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    4/21

    Memoria 2004

    1

    1-INTRODUCCIN

    La Fundacin Centro Internacional de Hidrologa Subterrnea (FCIHS), institucin sinnimo de lucro de carcter universitario, es el resultado de la evolucin del Curso Internacionalde Hidrologa Subterrnea (CIHS). El CIHS, creado en el ao 1967, es el curso de postgradocon continuidad ms antiguo de la universidad espaola. Durante sus 38 aos de existencia y

    junto con la 2 Edicin del CIHS Versin a Distancia (octubre 2003 - septiembre 2004) haformado a 1002 personas de 37 pases, habindose convertido en el referente de la profesinen el mbito de habla hispana. En este periodo, en el CIHS han colaborado 301 profesores de17 pases; y se han realizado 496 estudios hidrogeolgicos distribuidos fundamentalmente enlas unidades acuferas catalanas, aunque tambin en el resto de Espaa y en el extranjero.

    La FCIHS se constituy en 1991, bajo la tutela de un patronato en el que participan lasadministraciones estatal y autonmica, la universidad y la empresa privada. Su objetivo espromover y asesorar todo tipo de actividades dentro del campo de la hidrologa yespecficamente dentro de la hidrologa subterrnea. Est INSCRITA y CLASIFICADA desde el12 de Marzo de 1992 en el Registro de Fundaciones Privadas de la Generalitat de Catalunyacomo FUNDACIN BENFICA DE FINES CIENTFICOS, a todos los efectos que establece laley.

    La FCIHS participa en diversos grupos de investigacin y desarrollo del estudio delcomportamiento, captacin, explotacin, gestin, planificacin y proteccin de los recursoshdricos subterrneos y su relacin con las otras partes del ciclo hidrolgico y el medio

    ambiente. Las lneas de investigacin y desarrollo que se trabajan en la FCIHS son las propiasde la hidrologa subterrnea, desde la exploracin hidrogeolgica o la realizacin de inventariosy los estudios hidroqumicos e isotpicos, hasta la realizacin de modelos numricos de flujo ytransporte y su aplicacin en la proteccin, gestin y planificacin de los recursos hdricos. Enel marco de la Fundacin se han realizado 85 proyectos de investigacin, se han organizado 15congresos, se han editado 17 libros (as como un gran nmero de artculos en diversaspublicaciones), todo ello en el marco de colaboraciones con organismos internacionales,administraciones, y empresas.

    La presente Memoria recoge el resumen de las principales actividades que, en el marcode la Fundacin Centro Internacional de Hidrologa Subterrnea, se han realizado durante elao 2004.

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    5/21

    Memoria 2004

    2

    2-RGANOS DE GOBIERNOPATRONATO

    El Patronato de la Fundacin est constituido por las siguientes entidades:

    GENERALITAT DE CATALUNYAAgncia Catalana de l'Aigua - Departament de Medi AmbientDepartament dAgricultura, Ramaderia i Pesca

    SOCIEDADGENERAL DE AGUAS DE BARCELONA,S.A.UNIVERSIDAD POLITCNICA DE CATALUNYA

    Rectorat

    E.T.S. d'Enginyers de Camins, Canals i PortsDepartament d'Enginyeria del Terreny, Cartogrfica i GeofisicaINSTITUTO GEOLGICO Y MINERO DE ESPAAINSTITUT CARTOGRFIC DE CATALUNYA

    CARGOS DEL PATRONATO

    PRESIDENTE: Generalitat de Catalunya, representada porSr. J aume Sol i Campmany

    SECRETARIO: Sociedad General de Aguas de Barcelona, S.A., representada porSr. J osep M. Miralles Via

    VOCALES: Universitat Politcnica de Catalunya, representada por

    Sr. J osep Ferrer LlopE.T.S. d'Enginyers de Camins, Canals i Ports, representada porSr. Francesc Robust i AntnDept. d'Enginyeria del Terreny, Cartogrfica i Geofisica, representado porSr. Antonio Gens SolDepartament dAgricultura, Ramaderia i Pesca, representado porSr. Antoni Enjuanes i PuyolInstitut Cartogrfic de Catalunya, representado porSr. J aume Miranda CanalsInstituto Geolgico y Minero de Espaa, representado porSr. Emilio Custodio Gimena (enero junio 2004)Sr. J os Pedro Calvo Sorando (julio diciembre 2004)

    ASESORES: Sr. Francesc Vilar Rigol

    Sr. Manuel Martn Arniz

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    6/21

    Memoria 2004

    3

    3-RGANOS DE GESTIN

    COMIT EJ ECUTIVO

    Antoni Gurgu Ferrer Apoderado General

    Margarida Valverde Gerente

    Eduardo Batista Director del Curso Internacional de Hidrologa

    Subterrnea

    Xavier Snchez Vila Responsable de los Cursos de Maestra y deRelaciones Exteriores

    Fidel Ribera Coordinador Tcnico

    Roser Escuder Tutora CIHS Versin a Distancia

    SECRETARA

    Raquel Burgos Secretaria

    ASESORES Y COLABORADORES

    J osep Bernis Andreu Galofr J osep M LlansLucila Candela J ordi Guimer Enric VzquezJ ess Carrera F. Xavier Isamat

    J . Ignacio Casanova M. Ramn Llamas

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    7/21

    Memoria 2004

    4

    4-ACTIVIDADESACADMICAS

    4.1-CURSO INTERNACIONAL DE HIDROLOGA SUBTERRNEA

    El Curso Internacional de Hidrologa Subterrnea (CIHS) es un curso de postgrado, adscrito a laUniversidad Politcnica de Catalunya, que pretende introducir los conceptos y tcnicas bsicos de lasciencias relacionadas con las aguas subterrneas. Con una duracin de seis meses, y con 410 horasde clase. Durante los ltimos 38 aos este Curso ha formado un millar de profesionales, de maneraque en la actualidad, aparte de ser el postgrado ms antiguo en cualquier disciplina de la universidadespaola, es el referente del mundo profesional de habla hispana. Adicionalmente, el conjunto de lostrabajos de curso desarrollados durante este perodo constituye uno de los corpus ms importantes del

    conocimiento sobre la evolucin de los recursos subterrneos en Catalunya y otras zonas. El carcterinternacional del CIHS, con alumnos de 37 pases, as como la continua demanda de las sucesivasdiciones, confirma la necesidad de formacin en hidrologa subterrnea.

    PATROCINADORES:Agncia Catalana de l'Aigua - Generalitat de CatalunyaCentro de Estudios y Experimentacin de Obras Pblicas CEDEX Ministerio de FomentoDepartament dAgricultura, Ramaderia i Pesca - Generalitat de CatalunyaDireccin General de Aguas del Ministerio de Medio AmbienteE.T.S. d'Enginyers de Camins, Canals i Ports de Barcelona UPCFundacin AGBAR, Centro de Estudios e Investigacin del Medio AmbienteInstitut Cartogrfic de CatalunyaInstituto Geolgico y Minero de Espaa

    Universitat Politcnica de Catalunya

    ORGANISMOS Y EMPRESAS QUE HAN COLABORADO- Agrupaci de Serveis dAigua de Catalunya (ASAC)- Aguas de Levante- Aiges Ter-Llobregat- Aquatec, S.A.- Comunitat dUsuaris dAiges del Delta del riu Llobregat- Comunitat dUsuaris dAigua de la Cubeta de Sant Andreu de la Barca- Confederacin Hidrogrfica del Ebro- Entitat Metropolitana de Serveis Hidrulics i Tractament de Residus- SOREA

    COMIT DE DIRECCIND. J osep FERRER LLOP, Rector Magnfico de la Universitat Politcnica de Catalunya.D. J aume SOL i CAMPMANY, Director de la Agncia Catalana de l'Aigua.D. J osep M. MIRALLES VIA. Sociedad General de Aguas de Barcelona, S.A..D. Antoni ENJ UANES i PUYOL. Dpt. Agricultura, Ramaderia i Pesca. Generalitat de Catalunya.D. Manuel L. MARTN ANTN. Director General del Centro de Estudios y Experimentacin de Obras

    Pblicas. CEDEX.D. J uan J os LPEZ MARTOS. Director General de Aguas del Ministerio de Medio Ambiente.D. J os Pedro CALVO SORANDO. Director General del Instituto Geolgico y Minero de Espaa.D. J aume MIRANDA i CANALS. Director Institut Cartogrfic de Catalunya.D. J aume ERRUZ i SEALL. Gerente Agncia Catalana de l'Aigua.D. Diego MOX GELL. Director rea Dominio Pblico Hidrulico. Agncia Catalana de l'Aigua.D. Francesc ROBUST i ANTN. Director de la ETSICCP-UPC-Barcelona.

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    8/21

    Memoria 2004

    5

    D. Antonio GENS SOL. Director del Departamento de Ingeniera del Terreno, Cartogrfica y

    Geofsica-ETSICCP-UPC-Barcelona.D. Francesc VILAR i RIGOL. Asesor del Curso. Miembro fundador.D. Manuel MARTN ARNIZ. Asesor del Curso. Miembro fundador.D. Manuel Ramn LLAMAS MADURGA. Catedrtico de la Universidad Complutense de Madrid.

    Fundador y Asesor del Curso.D. J os M LLANS DE VIALS. Asesor del Curso. Miembro fundador.D. Eduardo BATISTA PIERA. Director del Curso Internacional de Hidrologa Subterrnea.D. Antoni GURGU FERRER. Apoderado General de la Fundacin Centro Internacional de Hidrologa

    Subterrnea.

    GERENCIA Y SECRETARAMargarida VALVERDE, Gerente ...............................................................................FCIHS-BarcelonaRaquel BURGOS, Secretaria....................................................................................FCIHS-Barcelona

    COORDINACIN TCNICAFidel RIBERA ............................................................................................................FCIHS-Barcelona

    TUTORA CIHS VERSIN A DISTANCIARoser ESCUDER ......................................................................................................FCIHS-Barcelona

    PROFESORADO DEL 38 CURSO

    PROFESORES PERMANENTES Y COMISIN DOCENTE*BATISTA, Eduardo, Ing. Industrial, Director CIHS. Agncia Catalana de l'Aigua...............BarcelonaCUSTODIO, Emilio, Dr. Ing. Industrial. IGME (ex. esp. UPC)..............................................Barcelona

    *ESCUDER, Roser. Lic. en C. Geolgicas. CIHS. Fundacin CIHS .................................Barcelona*GALOFR, Andreu, Lic. en C. Geolgicas. CIHS. Agncia Catalana de l'Aigua ...............Barcelona*GUIMER, J ordi, Dr. en C. Geolgicas. CIHS. Enviros......................................................Barcelona*GURGU, Antonio, Dr. Ing. Industrial. CIHS. Dpt. de Comer, Turisme i Consum, G.C.....Barcelona*RIBERA, Fidel, Dr. en C. Geolgicas. CIHS. Fundacin CIHS..........................................Barcelona*VZQUEZ, Enric, Dr. en C. Geolgicas. CIHS. E.T.S. Ing. de Caminos, U.P.C.. ..............Barcelona

    * Miembros de la Comisin Docente del 38 CIHS.

    PROFESORES COLABORADORES E INVITADOSABARCA, Elena, Lic. C. Geolgicas .............................................................................ETSICCP-UPCALCOLEA, Andrs, Ing. Caminos .................................................................................ETSICCP-UPCALMAGRO, Leonardo, Dr. C. Geolgicas.................................ALUVIAL Consultora, S.L.-Barcelona

    ALOM, Alex., Lic. C. Geolgicas ............................................................ SABOREDO, S.A.-BarcelonaANDREU, J oaqun, Dr. Ing. Caminos............................................................................ETSICCP-UPVARAGUS, Luis, Dr. C. Geolgicas...................................................................IGME-CEDEX-MadridARMENTER, J osep Ll., Ing. Industrial ....................................................................AGBAR-BarcelonaBALAGU, Santiago, Lic. C. Qumicas......................................... Dept. Medi Ambient-GC-BarcelonaBENITO, Gervasio, Lic. Biologa .............................................Agncia Catalana de l'Aigua-BarcelonaBOLZICCO, J os, Ing. Recursos Hdricos...............................................Profesional libre - BarcelonaBRUNO, J ordi, Dr. C. Qumicas...............................................................................Enviros-BarcelonaCANDELA, Lucila, Dra. en C. Geolgicas................................................................... ETSICCP-UPCCANT, J oaqun, Ing. Industrial..............................................................................AGBAR-BarcelonaCARRERA, J ess, Dr. Ing. Caminos.............................................................................ETSICCP-UPCCASAS, Albert, Dr. C. Geolgicas...................................................Facultad Ciencias Geolgicas-UBCASELLES, Oriol, Dr. C. Fsicas...................................................................................ETSICCP-UPC

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    9/21

    Memoria 2004

    6

    CLAPS, J aime, Tcnic Especialista Electrnica Industrial..........................................ETSICCP-UPC

    CODINA, J ordi, Lic. Derecho............................................................C.U.A. Delta Llobregat-BarcelonaCOLOMINES, Maite, Lic. Farmacia...............................................................................ETSICCP-UPCDURO, Lara, Dra. C. Qumicas ................................................................................Enviros-BarcelonaERRUZ, J aume, Lic. Derecho ................................................ Agncia Catalana de lAigua-BarcelonaESPNOLA, Roberto, Lic. C. Geolgicas.......................................................................TPA-BarcelonaFAURA, Arturo, Ing. T.O.P. .....................................................Agncia Catalana de l'Aigua-BarcelonaFERNNDEZ BOYER, Gonzalo, Dr. Ing. Industrial ........................................................ ETSEIB-UPCFORNS, J uan, Dr. C. Geolgicas ...................................................Fac. C. Geolgicas-UCM-MadridFRAILE, J osep, Lic. C. Geolgicas ........................................ Agncia Catalana de lAigua-BarcelonaGINEBREDA, Antoni, Dr. Ing. Qumica.................................. Agncia Catalana de lAigua-BarcelonaGOD, Lluis, Ing. Industrial .....................................................Agncia Catalana de l'Aigua-BarcelonaHERREZ, Pau, Dr. Derecho................................................. Agncia Catalana de lAigua-BarcelonaJ ORDANA, Salvador, Lic. C. Geolgicas.................................................................Enviros-Barcelona

    LOASO, Carlos, Lic. C. Geolgicas.............................................Agncia Catalana de l'Aigua-TortosaLPEZ GARCA, Luis, Ing. Cam. y Lic. C. Geol. ............................................Profesional libre-MadridLLAMAS, Manuel R., Dr. Ing. Cam. y Dr. C. Geol.............................Fac. C. Geolgicas-UCM-MadridLLORET, Antoni, Dr. Ing. Caminos ...............................................................................ETSICCP-UPCMANZANO, Marisol, Dra. C. Geolgicas........................................Universidad Politcnica-CartagenaMARCUELLO, Amaranta, Lic. C. Geolgicas ...............................................................ETSICCP-UPCMARTN ARNIZ, Manuel, Dr. Ing. Mont. y Lic. Der....................Dept. Medi Ambient G.C.-BarcelonaMARTNEZ, Lurdes, Lic. C. Geolgicas........................................................................ETSICCP-UPCMARTNEZ, Pere, Ing. T. de Minas.................................. Institut Cartogrfic de Catalunya-BarcelonaMATA, Lleonard, Lic. C. Qumicas .........................................................................AGBAR-BarcelonaMEJ N, M J os, Dr. C. Fsicas ..............................................................J unta de Residus-BarcelonaMESTRES, J oan, Dr. C. Qumicas.......................................................Fac. C. Fsicas y Qumicas-UBMONTESINOS, Salomn, Dr. C. Geolgicas.............................................................GEOSYS-Madrid

    NIEROLA, Daniel, Ing. Tco. Telecomunicaciones ......................................................ETSICCP-UPCNIEROLA, Segismundo, Lic. C. Geolgicas...................................................................CGS-MadridNIEROLA, J os Mara, Lic. C. Fsicas..................................Agncia Catalana de l'Aigua-BarcelonaOLIVELLA, Sebasti, Dr. Ing. Caminos.........................................................................ETSICCP-UPCPASCUAL, J . Manuel, Dr. Ciencias Geolgicas............................Agncia Catalana de l'Aigua-LleidaPREZ, Alfredo, Dr. C. Fsicas .............................................. Agncia Catalana de lAigua-BarcelonaPREZ, Miguel ngel, Lic. C. Qumicas ......................................................................CEDEX-MadridPLATA, Antonio, Dr. C. Qumicas ................................................................................ CEDEX-MadridROCAS, lex, Lic. C. Geolgicas........................................... Agncia Catalana de lAigua-BarcelonaSAHUQUILLO, Andrs, Dr. Ing. Caminos.....................................................................ETSICCP-UPVSALGOT, Miguel, Dr. en Farmacia...............................................................Facultad de Farmacia-UBSNCHEZ, Xavier, Dr. Ing. Caminos............................................................................ETSICCP-UPCSOLER, Albert, Dr. C. Geolgicas....................................................................Fac. C. Geolgicas-UB

    SOLER, Manuel, Dr. Ing. Industrial .....................................................................................EUITI-UPCSURIOL, J osep, Ing. Tc. Elctrico...............................................................................ETSICCP-UPCTEIXID, Tersa, Dra. C. Fsicas .................................... Institut Cartogrfic de Catalunya-BarcelonaVALL, Eduard, Lic. C. Geolgicas..............................................Dpt. Treball i Indstria-GC-BarcelonaVILAR, Francesc, Dr. Ing. Caminos....................................................................................BarcelonaVIALS, Enric, Ing. T. de Minas....................................................................................Gesmin-Girona

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    10/21

    Memoria 2004

    7

    PROGRAMA REALIZADO EN EL 38 CURSO

    Das de

    TEMA Horasen aula

    CampoVisitas

    Laboratorio

    1

    Balance y Ciclo hidrolgico..........................................

    19

    - 3

    2

    Hidrulica de acuferos ................................................

    21

    - 2

    3

    Hidroqumica................................................................

    25

    1 1

    4

    Exploracin hidrogeolgica..........................................

    29

    4 -

    5

    Hidrulica de captaciones de agua..............................

    25

    2 -

    6

    Hidrogeologa de medios de baja permeabilidad.........

    14

    - -

    7Transporte de solutos y trazadores..............................

    12

    1 -

    8

    Construccin de captaciones de aguas subterrneas.

    30

    2 1

    9

    Relaciones agua dulce-agua salada............................

    10

    1 -

    10

    Hidrologa isotpica......................................................

    13

    1 1

    11

    Calidad, contaminacin y proteccin de acuferos.......

    29

    - 2

    12

    Modelos de simulacin de acuferos............................

    13

    - -13

    Hidroeconoma.............................................................

    7

    - -

    14

    Planificacin, gestin y optimizacin de los recursoshidrulicos....................................................................

    21

    - 1

    15

    Legislacin...................................................................

    7

    - -

    16

    Aguas subterrneas e ingeniera geolgica.................

    12

    - 1

    Pruebas de control de rendimiento..............................Control de trabajos prcticos .......................................

    4950

    --

    --

    TOTALES ..................................................

    386

    12 12

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    11/21

    Memoria 2004

    8

    RESUMEN EN CIFRAS

    Participantes:................................................. 28Diplomas concedidos: ................................... 27Edad media de los participantes: .......26,4 aos

    NACIONES REPRESENTADAS

    CHILE ..............................................................1ESPAA........................................................22ITALIA.............................................................. 3MXICO .......................................................... 1REPBLICA DOMINICANA............................ 1

    ESPAOLES................................................. 22EXTRANJ EROS ..............................................6

    TOTAL........................................................... 28

    TITULACIN

    Fsicos ............................................................. 1Gelogos ....................................................... 21Ingeniero Civil.................................................. 1

    Ingeniero Ambiental y del Territorio................. 1Ingeniero Gelogo........................................... 1Ingeniero Industrial .......................................... 1Ingeniero Mecnico......................................... 1Ingeniero Tcnico Informtico......................... 1

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    12/21

    Memoria 2004

    9

    LISTA DE TRABAJOS PRCTICOS DE CURSO

    * Actualizacin hidrogeolgica de la Cubeta de Abrera (Baix Llobregat - Barcelona)* Actualizacin hidrogeolgica de los acuferos del hemidelta izquierdo del ro Llobregat

    (Barcelons - Barcelona)* Actualizacin hidrogeolgica del acufero del Baix Francol (Tarragons - Tarragona)* Actualizacin hidrogeolgica del acufero entre el delta del ro Tordera y Calella, Maresme Norte

    (Maresme - Barcelona)* Actualizacin hidrogeolgica del acufero entre las rieras de El Masnou y Argentona, Maresme Sur

    (Maresme - Barcelona)* Actualizacin hidrogeolgica del Valle Bajo y Delta del ro Bess (Barcelons - Barcelona)* Estudio de la salinidad en el sector sur del acufero del Aljarafe en el entorno del ro Guadiamar

    (Provincia de Sevilla)* Estudio hidrogeolgico de la riera de La Vall Major (Segri - Garrigues - Lleida)

    * Estudio hidrogeolgico del acufero de Las Caadas del Teide (Tenerife - Islas Canarias)* Estudio hidrogeolgico del acufero terciario y cuaternario de La Bisbal y Pals, sector meridional

    (Baix Empord - Girona)* Estudio hidrogeolgico del acufero terciario y cuaternario de la cuenca del ro Onyar, sector

    septentrional (Selva - Girons - Girona)* Estudio hidrogeolgico del acufero terciario y cuaternario entre los aluviales del curso medio del

    ro Fluvi y del ro Manol, sector norte (Alt Empord - Girona)* Estudio hidrogeolgico del acufero terciario y cuaternario entre los aluviales del curso medio del

    ro Ter y del ro Fluvi, sector central (Girons - Alt Empord - Girona)* Estudio hidrogeolgico del sinclinal de Estopin (Huesca)

    CONFERENCIAS

    RECURSOS HDRICOS EN EUROPA: NUEVOS DESAFOS Y NUEVAS OPORTUNIDADES.Francisco Nunes Correia. Profesor Catedrtico de Medio Ambiente y Recursos Hdricos. InstitutoSuperior Tcnico. Universidad Tcnica de Lisboa. Portugal. 16/1/2004.

    LABORATORIO ANLISIS QUMICOS. Lleonard Mata. AGBAR. Barcelona. 9/2/2004.

    GEOFSICA APLICADA A LA HIDROGEOLOGA. Albert Casas. Doctor en Ciencias Geolgicas.Universidad de Barcelona. 18/2/2004.

    TCNICAS DE TELEDETECCIN HIDROGEOLGICA. Salomn Montesinos. GEOSYS, SRL.Madrid. 19/2/2004.

    PROGRAMACIN Y EVALUACIN DE OPERACIONES EN INVESTIGACIONESHIDROGEOLGICAS. Segismundo Nierola. Licenciado en Ciencias Geolgicas. CGS. Madrid.27/2/2004.

    ISTOPOS AMBIENTALES APLICADOS A LA HIDROLOGA SUBTERRNEA. Antonio Plata. Madrid.15/3/2004.

    ASPECTOS AMBIENTALES EN LA CONSTRUCCIN DE POZOS. Fidel Ribera. Doctor en CienciasGeolgicas. FCIHS. Barcelona. 23/4/2004.

    APLICACIN DE MODELOS A CASOS REALES. Luis Lpez. SURGE. Madrid. 11/5/2004.

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    13/21

    Memoria 2004

    10

    EL CONTROL DE LA CONTAMINACIN POR NITRATOS EN LOS ACUFEROS DE CATALUA.

    J osep Fraile. Licenciado en Ciencias Geolgicas. Agncia Catalana de lAigua. Barcelona. 12/5/2004.

    EXPERIENCIAS SOBRE BARRERAS GEOLGICAS PARA LA DESCONTAMINACIN DEACUFEROS. J ess Carrera. Doctor Ingeniero de Caminos. Universitat Politcnica de Catalunya.Barcelona. 27/5/2004.

    APLICACIN DE LAS TCNICAS ISOTPICAS EN HIDROLOGA SUBTERRNEA Y MEDIOAMBIENTE. Albert Soler. Doctor Ciencias Geolgicas. Universidad de Barcelona. 28/5/2004.

    EXPERIENCIAS SOBRE CONTAMINACIN POR COMPUESTOS ORGNICOS. Antoni Ginebreda.Doctor Ingeniera Qumica. Agncia Catalana de lAigua. Barcelona. 1/6/2004.

    METODOLOGA DE UBICACIN DE DEPSITOS CONTROLADOS DE RESIDUOS. Roser Escuder.

    Licenciada en Ciencias Geolgicas. FCIHS. Barcelona. 1/6/2004.

    AGUAS MINERALES. Eduard Vall. Licenciado en Ciencias Geolgicas. Dpt. Treball i Indstria.Generalitat de Catalunya. Barcelona. 17/6/2004.

    TICA Y AGUAS SUBTERRNEAS. M. Ramn Llamas. Dr. Ingeniero de Caminos y Dr. CienciasGeolgicas. Universidad Complutense de Madrid. 17/6/2004.

    CRITERIOS SANITARIOS EN LA REUTILIZACIN DE LAS AGUAS RESIDUALES. Miguel Salgot.Doctor en Farmacia. Universidad de Barcelona. 18/6/2004.

    MODELOS DE GESTIN DE USUARIOS DE AGUAS SUBTERRNEAS EN ESPAA. J ordi CodinaRoig. Abogado en ejercicio. Secretario de la Asociacin de Usuarios de Aguas Subterrneas.

    Comunidad de Usuarios de Aguas del Delta del ro Llobregat. 16/7/2004.

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    14/21

    Memoria 2004

    11

    4.2-CURSO INTERNACIONAL DE HIDROLOGA SUBTERRNEA -VERSIN A DISTANCIA

    La versin a distancia del CIHS constituye la transposicin del curso presencial a las nuevastecnologas y las posibilidades que ofrece Internet. Con exactamente el mismo contenido que el cursopresencial, pretende hacer accesible la formacin en hidrologa subterrnea a aquellos postgraduados yprofesionales del mundo de habla hispana que carecen de los recursos o la posibilidad de desplazarseseis meses a Barcelona para dedicarse exclusivamente al CIHS. La red de centros de apoyo docenteproporciona la cobertura geogrfica que permite extender el grado de rigor y control que certifica lacalidad de la formacin adquirida, de forma que se compaginan perfectamente las ventajas de Internetcon el nivel de excelencia y prestigio que el CIHS ha acumulado durante sus casi 40 aos de historia.

    2 EDICIN (octubre 2003 - septiembre 2004)

    PROGRAMA DOCENTE - PROFESOR RESPONSABLE

    1.- Balance y Ciclo Hidrolgico Andreu Galofr

    2.- Hidrulica de Acuferos Antoni Gurgu

    3.- Hidroqumica Enric Vzquez

    4.- Exploracin Hidrogeolgica J ordi Guimer

    5.- Hidrulica de Captaciones de Agua Eduard Batista

    6.- Hidrogeologa de Medios de Baja Permeabilidad J ordi Guimer

    7.- Transporte de Solutos y Trazadores Enric Vzquez

    8.- Construccin de Captaciones de Aguas Subterrneas Eduard Batista

    9.- Relaciones Agua Dulce-Agua Salada Enric Vzquez

    10.- Hidrologia Isotpica Enric Vzquez

    11.- Calidad, Contaminacin y Proteccin de Acuferos Fidel Ribera12.- Modelos de Simulacin de Acuferos Antoni Gurgu

    13.- Hidroeconoma Fidel Ribera

    14.- Planificacin, Gestin y Optimizacin de Recursos Hdricos Eduard Batista

    15.- Legislacin Andreu Galofr

    16.- Aguas Subterrneas e Ingeniera Geolgica Fidel Ribera

    RESUMEN EN CIFRAS

    Participantes: 29Diplomas concedidos: 25Edad media de los participantes: 32,8

    NACIONES REPRESENTADAS

    CHILE 7VENEZUELA 1ESPAA 18URUGUAY 1PER 1MXICO 1

    ESPAOLES 18EXTRANJ EROS 11TOTAL 29

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    15/21

    Memoria 2004

    12

    TITULACIN

    - Ingeniero de Caminos 1- Ingeniero Gelogo 1- Licenciado Ciencias Fsicas 1- Ingeniero Civil 3- Gelogo 14- Ingeniero Tcnico Industrial 1- Ingeniero Tcnico de Obras Pblicas 2- Licenciado en Ciencias Qumicas 1- Ingeniero Civil en Minas 5

    LISTA DE TRABAJOS PRCTICOS DE CURSO

    - Estudio hidrogeolgico de la cuenca Portezuelo, Mina Chuquicamata, Regin de Antofagasta (Chile)- Estudio de la unidad hidrogeolgica Agua Nueva - Huachichil (Saltillo - Coahuila - Mxico)- Anlisis hidrogeolgico del yacimiento extico Mina Sur. Chuquicamata (Chile)- Estudio hidrogeolgico Badalona (Barcelons - Badalona)- Estudio hidrogeolgico de la zona de Visvique (Arucas) (Gran Canaria - Islas Canarias)- Estudio hidrogeolgico del acufero del Bajo Guadalhorce (Mlaga)- Estudio hidrogeolgico del acufero Niebla-Posadas en la zona Gerena - Guillena (Sevilla)- Actualizacin hidrogeolgica del acufero fluvio-deltaico del curso bajo del ro Tordera.

    (Maresme - La Selva - Barcelona - Girona)- Estudio hidrogeolgico del pramo de la Alcarria en el entorno de la cuenca del ro Badiel

    (Guadalajara)- Estudio hidrogeolgico del bajo Cunene (Municipio de Cuamato, Provincia de Cunene, Angola)- Estudio hidrogeolgico de la plataforma occidental del acufero terciario des Migjorn, en la islade Menorca (Islas Baleares)- Estudio hidrogeolgico de la cuenca del Salar de Hamburgo, II Regin de Antofagasta, provincia de

    Antofagasta (Chile)- Estudio hidrogeolgico de los acuferos superficial, de borde del Delta y profundo de los trminos

    municipales de Viladecans, Gav y Castelldefels, en el hemidelta derecho del Llobregat (BaixLlobregat - Barcelona)

    - Actualizacin hidrogeolgica del acufero costero de Telde (Gran Canaria - Islas Canarias)- Estudio hidrogeolgico del acufero en el rea de Barber del Valls (Valls Occidental -- Estudio hidrogeolgico conceptual proyecto extensin Norte de Mina Sur, Chuquicamata (Chile)- Estudio hidrogeolgico del Proyecto Minero Manantial Espejo (Santa Cruz - Argentina)- Estudio hidrogeolgico del sistema acufero Guaran en la zona Rivera - Santa'Anna do Livramento

    (Uruguay - Rio Grande do Sul, Brasil)- Estudio hidrolgico de la zona afecta a la Presa de La Sorrueda (Gran Canaria - Islas Canarias)- Estudio del acufero de la Plana de Castelln en el trmino municipal de Castelln y su interaccin

    con el pantano de M Cristina (Castelln)- Modelo hidrogeolgico conceptual sector Pampa Puno, II Regin de Antofagasta (Chile)- Estudio hidrogeolgico del acufero del piedemonte de la zona central del Baix Camp (Tarragona)- Estudio hidrogeolgico del sector del acufero de la Plana de Castelln, situado entre Vila-Real,

    el ro Ana y el ro Mijares (Burriana - Castelln)- Estudio hidrogeolgico del borde oriental del Macizo del Garraf (Baix Llobregat - Garraf -- Estudio hidrogeolgico de la zona del Barranco del Lechugal. Trmino municipal de Mogn (Gran

    Canaria - Islas Canarias)- Actualizacin hidrogeolgica del acufero del Ridaura (Baix Empord - Girona)- Estudio hidrogeolgico del acufero de El Valle de Quibor del Estado Lara (Venezuela)

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    16/21

    Memoria 2004

    13

    LISTA DE ALUMNOS

    3 EDICIN (octubre 2004-septiembre 2005)

    ALUMNO PROCEDENCIA TITULACIN CAD

    CABEZA LONGARES, Alicia Zaragoza Geloga Barcelona

    FERNANDEZ TERRONES, Naiara Donostia-San Sebastian Geloga Madrid

    J ANE ESPELT, Oscar Barcelona Gelogo Barcelona

    J UNGK WIEGAND, Maria Alexis Santiago de Chile Ing. Civil Santiago deChile

    KAIFER BRASERO, Maria J esus Madrid Qumico Madrid

    LANDEROS POBLETE, Edson Gabriel Santiago de Chile Ing. Civil Santiago deChile

    MATA PAVIA, Rosa Piedad Castelln Qumica Barcelona

    MERINO BUSTAMANTE, AndreaIsolina

    Antofagasta-Chile Geloga Antofagasta

    ROMERO CAMPUSANO, IvnEduardo

    Iquique-Chile Gelogo Antofagasta

    RUBIAL FERNANDEZ, Maria J ose Madrid Geloga Madrid

    TORRES MARSAL, Albert Barcelona Lic. C. Ambientales Barcelona

    MARTIN BETANCOR, Moises Las Palmas de Gran Canaria Ing. Geodesia y Cartografa Gran Canaria

    ESTAY PENNA, Victor Manuel Chuquicamata-Chile Gelogo Antofagasta

    GARCA-PEUELA MELIAN, MaraElia

    Santa Cruz de Tenerife Geloga Gran Canaria

    DELGADO MARIELA, Sylvia Coquimbo-Chile Geloga Antofagasta

    4 EDICIN (octubre 2004-septiembre 2006)

    ALUMNO PROCEDENCIA TITULACIN CAD

    ARROYO CARMENA, Vctor Port of Spain -Trinidad andTobago

    Qumico Madrid

    CANALES QUEZADA, AlejandraAndrea

    Chuquicamata-Chile Geloga Antofagasta

    RODRIGUEZ DE PAZ, J os Toms Sta. Cruz de La Palma Ing. Tcnico de Obras

    Pblicas

    Gran Canaria

    SANCHEZ ANGUITA, J uan Barcelona Gelogo Barcelona

    VILLAR ZOMEO, J uan Barcelona Gelogo Barcelona

    SINZ NERGAARD, Guillermo Madrid Gelogo Madrid

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    17/21

    Memoria 2004

    14

    LISTA DE CENTROS DE APOYO DOCENTE (CAD)

    CAD CIUDAD-PAS RESPONSABLE ALUMNOSFundacin Centro Internacional deHidrologa Subterrnea

    Barcelona Espaa Eduard Batista Alicia CABEZA LONGARESscar J AN ESPELTRosa Piedad MATA PAVAAlbert TORRES MARSALJ oan VILLAR ZOMEOJ oan SNCHEZ ANGUITA

    Universidad de Las Palmas deGran Canaria

    Las Palmas de GranCanaria Espaa

    M del CarmenCabrera

    M Elia GARCA-PEUELAMoiss MARTN BETANCORJ os Toms RODRGUEZ DE PAZ

    Universidad Catlica del Norte Antofagasta Chile Christian Herrera Sylvia Mariela DELGADO ARAYAVctor Manuel ESTAY PENNAAndrea I. MERINO BUSTAMANTEIvn E. ROMERO CAMPUSANOAlejandra CANALES QUEZADA

    Pontificia Universidad Catlica deChile

    Santiago Chile J os Fco. Muoz Maria Alexis J UNGK WIEGANDEdson G. LANDEROS POBLETE

    Facultad de Ciencias GeolgicasUniversidad Complutense de Madrid

    Madrid Espaa Fermn Villarroya Vctor ARROYO CARMENANaiara FERNNDEZ TERRONESMara J ess KAIFER BRASEROM Jos RUBIAL FERNNDEZGuillermo SINZ NERGAARD

    Facultad de IngenieraIMFIAHidrologa

    Montevideo Uruguay Luis Silveira

    Instituto de Hidrologa de Llanura Azul (Buenos Aires) -Argentina

    Luis Vives

    Departamento de GeologaUFRJ -IG

    Ro de J aneiro Brasil Gerson Cardoso

    Universidad de Aveiro Aveiro Portugal Manuel Marques daSilva

    Facultad de Ciencias Exactasy Naturales

    Mar del Plata Argentina Emilia Bocanegra

    Universidad Autnoma de Mxico Quertaro Mxico J ordi Tritlla

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    18/21

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    19/21

    Memoria 2004

    16

    5-REUNIONES TCNICAS Y CIENTFICAS5.1-ORGANIZACIN DE REUNIONES

    COLABORACIN EN LA ORGANIZACIN DE CURSOS, JORNADAS Y SIMPOSIOS

    XI CURSO AGUA Y SALUD EN PASES EN DESARROLLO. Barcelona, abril de 2004. Organizado porla Universitat Autnoma de Barcelona y la Unidad de Medicina Tropical y Enfermedades Importadas yVacunacin Internacional y la Fundacin Centro Internacional de Hidrologa Subterrnea. Direccin yprofesorado: E. Batista.

    CURSO DE MODELACIN MATEMTICA DEL FLUJ O Y DEL TRANSPORTE DE CONTAMINANTESEN LAS AGUAS SUBTERRNEAS. 20-24 de septiembre de 2004. Organizado por la Asociacin

    Internacional de Hidrogelogos Grupo Espaol con la colaboracin de la FCIHS. Asistente: R.Escuder.

    5.2-PARTICIPACIN EN CURSOS Y SEMINARIOS

    CONFERENCIA AIGUA AL MON. 6 de febrero de 2004. Escola Pblica Sagrada Familia. Sabadell.Conferenciante: E. Batista.

    CURSO INTRODUCCI A LA COOPERACI INTERNACIONAL I A LAJ UT HUMANITARI SANITARI-FARMACUTIC. 29 de marzo de 2004. Farma Mundi. Facultad de Farmacia. Universitat deBarcelona. Profesor: E. Batista (Aigua i Desenvolupament).

    CURSO DE HIDROLOGA GENERAL Y APLICADA. CEDEX. Madrid. Profesorado: E. Custodio y E.Batista.

    MSTER DE MEDICINA TROPICAL Y SALUD INTERNACIONAL. U.B. Barcelona. Profesorado: E.Batista.MSTER EN INGENIERA AMBIENTAL Y GESTIN DEL AGUA. EOI. Ministerio de Industria. Madrid.

    Profesorado: E. Batista.FRUM UNIVERSAL DE LAS CULTURAS BARCELONA 2004. DILOGO. EL AGUA: VIDA Y

    SEGURIDAD. 31 de mayo 1 de junio de 2004. Barcelona. Asistente: E. Batista.III CURSO HISPANOAMERICANO DE HIDROLOGA SUBTERRNEA (CHHS) (4 de octubre 3 de

    diciembre de 2004). Montevideo. Uruguay. Profesorado: E. Batista y F. Ribera.CURSO AIGUA I CULTURA. 29 de junio 1 de julio de 2004. Universitat dEstiu Ramn Llull.

    Ponente Ecologia de lAigua E. Batista. Museu de les Aiges. Cornell.CURSO DEL PROGRAMA DE MODELACIN DE FLUJ O DE AGUA SUBTERRNEA Y

    TRANSPORTE DE SOLUTOS VISUAL TRANSIN. Barcelona 28 de septiembre 1 de octubre de2004. Organizado por el Grupo de Hidrogeologa de la Universitat Politcnica de Catalunya.

    Participantes: R. Escuder y F. Ribera.SEMINARIO CONSTRUIR BAJ O RASANTE EN PRESENCIA DE AGUA. Barcelona 16 de noviembre 2 de diciembre de 2004. Organizado por el Colegio de Aparejadores y Arquitctos Tcnicos deBarcelona. Profesorado: F. Ribera Caractersticas y comportamiento de las aguas subterrneas yE. Vzquez Hidrogeologa urbana.

    5.3-PARTICIPACIN EN CONGRESOS,CONFERENCIAS,JORNADAS Y OTRAS REUNIONES

    18th SALT WATER INTRUSION MEETING. Cartagena Murcia. 31 mayo 3 junio de 2004.Organizado por la Universidad Politcnica de Cartagena con la colaboracin de la FCIHS. Asistente:F. Ribera. Presentacin del artculo: Falgs, E. et al. Geophysical characterization of amediterranean coastal aquifer: Baixa Tordera fluvial deltaic aquifer unit..

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    20/21

    Memoria 2004

    17

    INAUGURACIN MUSEU DE LES AIGES FUNDACIN AGBAR. Cornell de Llobregat(Barcelona), 1 de junio de 2004. Asistentes: E. Batista y M. Valverde.

    CONGRESO XXXIII AIH 7 ALHSUD: ENTENDIMIENTO DEL FLUJ O DEL AGUA SUBTERRNEADESDE LA ESCALA LOCAL A LA REGIONAL. Zacatecas Mxico 10-15 de octubre de 2004.Participantes: E. Batista, R. Escuder, R. Burgos y M. Valverde. Durante el Congreso se inform a losparticipantes del mismo (aprox. 400 personas) de las actividades del CIHS (presencial y a distancia) yde la FCIHS y por cortesa del Instituto Geolgico y Minero de Espaa, en el estand del mismo, seexhibieron posters y una presentacin audiovisual de las actividades del CIHS y de la FCIHS. Ellunes 11 de octubre de 2004 R. Escuder present la comunicacin: R. Escuder, E. Batista, M.Valverde La formacin a distancia en el Curso Internacional de Hidrologa Subterrnea. El jueves14 de octubre de 2004 R. Escuder, E. Batista y M. Valverde participaron activamente en la MesaRedonda Educacin en agua subterrnea.

  • 7/28/2019 Memoria FCIHS 2004

    21/21

    Memoria 2004

    18

    6-ESTUDIOS E INVESTIGACIONES

    ENDESA, S.A.; IBERDROLA, S.A.; C.N. VANDELLS II, A.I.E.: Informe de resultados de la red decontrol de las aguas subterrneas 2003 de la Central Nuclear de Vandells .

    IBERDROLA, S.A.: Informe y seguimiento anual de los datos de la red de control de las aguassubterrneas en el emplazamiento de la Central Nuclear de Cofrentes 2003.

    CONFEDERACIN HIDROGRFICA DEL EBRO: Realizacin de dos asistencias tcnicas-trabajosprcticos del 38 Curso Internacional de Hidrologa Subterrnea - 2004: Estudio hidrogeolgicodel sinclinal de Estopin (Huesca) y de la Riera de La Vall-Major (Lleida).

    ENTITAT METROPOLITANA DE SERVEIS HIDRULICS I TRACTAMENT DE RESIDUS (EMSHTR):Asesora en materia de hidrologa subter rnea en la seleccin de alternativas de ubicacin de

    los depsitos metropolitanos controlados de residuos inertizados procedentes de losecoparques.ELRESA 2, S.L.: Realizacin de trabajos hidrogeolgicos relacionados con el proyecto de

    viabilidad de un depsito cont rolado de residuos de clase II en el Bages.AGNCIA CATALANA DE LAIGUA: Desarrollo de los modelos numricos de flujo y transporte

    para el anlisis del impacto acumulado de infraestructuras en el sistema acufero del BaixLlobregat.

    AQUATEC, S.A. AGBAR, S.A.: Desarrollo de un modelo matemtico de los acuferos delLlobregat para su integracin en una aplicacin informtica para la gestin de los puntos deextraccin y recarga del Grupo Aiges de Barcelona.

    TALLER DENGINYERIA AMBIENTAL, S.L.:Asis tencia en materia de hidrologa subterrnea en elproyecto de recreacin de la nueva zona hmeda de Cal Tet, margen derecho del Delta delLlobregat.

    CIMEX, Proyectos Logsticos, S.A.:Anlisis de la evolucin del nivel fretico en el sector delacufero del Llobregat entre las calles Alacant, Riera Roja i Astr ies de Sant Bo i de Llobregat.