Menaxhment Financiar/Kontabilitet i Menaxhmentit/Analizë praktike menaxheriale dhe treguesit financiar

UNIVERSITETI I PRISHTINS

HASAN PRISHTINA FAKULTETI EKONOMIK

Departamenti: Kontabilitet

Lnda: Menaxhment Financiar

Analiz praktike menaxheriale dhe

treguesit financiar

Profesori i lnds: Drita Konxheli Studenti: Qndrim Uka

ID: 141394

Qershor, 2015

Analiz praktike menaxheriale pr kompanin si dhe treguesit financiar

Studenti: Qndrim Uka Faqe 2

PRMBAJTJA

I. TREGUESIT FINANCIAR Bilanci i gjendjes dhe Pasqyra e t ardhurave

Treguesit e Likuiditetit

Treguesit e shfrytzimit t mjeteve

Raportet e borxhit

Treguesit e profitabilitetit

Konkludim

II. Analiza e kostove Hyrje

Kosto variabile

Kosto fikse

Kosto t prziera

III. Analiz mbi Kostot pr Kompanin Binni Metoda e Ekstremumeve pr ndarjen e kostove

Metoda e Katrorve t vegjl

Veprimi me EXCEL pr gjetjen e Kostos Variabile dhe t Kostos Fikse

IV. Analiza e Kost Vllim Profitit Hyrje

Punim praktik mbi Analizn e Kost Vllim Profitit

Grafiku Tradicional dhe Grafiku i Marzhs

Grafiku i Profitit

Marzha e Siguris

Norma e Kostos Variabile



V. Roli dhe matja e kostove t veanta vendimore pr marrjen e vendimeve t

veanta

Hyrje

Marrja e vendimit n varsi t kostove t veanta dhe jo t veanta vendimore

Marrja e vendimeve me rastin e pranimit t ofertave t veanta t shitjes

Metoda e Marzhit t Kontributit

Metoda e Kostos s Plot

Vendimet e marra n kushte t burimeve t kufizuara

VI. Vendimet mbi investimet kapitale Metodat e investimeve kapitale

Perioda e vet kthimit ( PP )

Neto Vlera e Tashme ( NVT )

Norma Interne e Kthimit ( IRR )

Prodrimi i EXCEL pr przgjedhjen e projekteve investuese prmes NPV

VII. prunfdim



TREGUESIT FINANCIAR Pasqyra e bilancit t gjendjes t "Etlinger" prej 01.01 deri m 31.12

Zrat e bilancit Numrtimi

Viti paraprak Viti tanishm

2,012.00 2,013.00

PASURIT (AKTIVI)

Pasuria rrotulluese

Paraja 01 55,607.35 24,636.38

Depozitat n bank 02 8,499.02 4,387.46

Llogari t arktueshme 03 21,081.65 71,870.26

Stoqet 04 155,967.01 190,584.74

Shpenzimet e parapaguara 05

Pasurit tjera rrotulluese 06 -746.25 -1,187.98

Gjithsej pasuria rrotulluese 07 240,408.78 290,290.86

Pasuria (aktivet) e qndrueshme

Toka, ndrtesat dhe pajimet 08 107,846.31 12,974.75

Pasurit (aktivet) e huazuara 09

Pasurit jomateriale (t paprekshme) 010

Gjithsej pasuria e qndrueshme 013 107,846.31 12,974.75

GJITHSEJ PASURIA (AKTIVI) 014 348,255.09 303,265.61

DETYRIMET DHE KRYEGJJA (PASIVI)

Detyrimet afatshkurtra

Llogarit e pagueshme 015 143,809.39 51,863.32

Shpenzimet e kumuluara 016 97.60

Huazimet afatshkurtra 017 24,649.43 129,951.80

Ksti i tashm i huas s kapitalit 018

Divident t pagueshme 019

Tatimi i pagueshm mbi t hyrat 020 828.02 5,678.74

Detyrimet tjera afatshkurtra 021 -10,000.00

Gjithsej detyrimet afatshkurtra 022 159,384.44 187,493.86

Detyrimet afatgjata

Huat 023 54,832.74 48,295.48

Detyrimet ndaj kapitalit hua 024

Gjithsej detyrimet afatgjata 025 54,832.74 48,295.48

Kryegjja

Kapitali i deponuar 026 119,048.98 2,103.58

Rezervat 027 4,486.73 1,700.00

Trheqjet 028 9,900.00

Fitimi (humbja) i/e mbetur 029 10,502.20 53,772.69

Gjithsej kryegjja 030 134,037.91 67,476.27

GJITHSEJ DETYRIMET DHE KRYEGJJA 031 348,255.09 303,265.61



Pasqyra e t ardhurave e ndrmarrjes "Etlinger"

Zrat Numrtimi Viti 2012 Viti 2013 T hyrat nga shitja 032 313,914.61 236,538.24

T hyrat financiare (dividenta) 033

Shpenzimet e produkteve t shitrura

034 234,814.59 96,392.75

Fitimi bruto 035 79,100.02 140,145.49

Shpenzimet tjera t afarizmit 036 55,000.63 68,087.25

Fitimi para interesit, tatimit, amortizimit

037 24,099.39 72,058.24

Shpenzimet e amortizimit 038

Fitimi para tatimit dhe interesit 039 24,099.39 72,058.24

Shpenzimet e interesit 040 12,419.17 12,606.81

Fitimi para tatimit 041 11,680.22 59,451.43

Tatimi n fitim 042 1,178.02 5,678.74

Fitimi neto 043 10,502.20 53,772.69

Dividenta 044

Fitimi i mbajtur 045 10,502.20 53,772.69

Komenti: Jam munduar q t ndrtoj nj bilanc t gjendjes dhe pasqyr t ardhurave gjithprfshirse t prgjithsuar me standarde ndrsa ndonse disa zra t cilat jan t

paraqitur jan totalisht t pa shfrytzueshm nga ndrmarrja "Etlinger". M posht duke i

shfrytzuar t dhnat e msiprme do t prshkruaj treguesit financiar prmes s cils do t

konstatoj gjendjen e firms s msiprme prmes komenteve t ndryshme duke dhn edhe

konstatime.



TREGUESIT E LIKUIDITETIT LIKUIDITETI RRJEDHS (KOEFICIENTI QARKULLUES)

Pr t prllogaritur likuiditetin rrjedhs, thn me nj fjal tjetr, pr t llogaritur likuditetin

afatshkurtr t ndrmarrjes "Etlinger" e q konkretisht dshirojm t dijm se sa ka aftsi

ndrmarrja prmes pasuris rrjedhse t shlyej detyrimet dhe borxhet q ka ndaj palve t

treta, shfrytzojm formuln e mposhtme:

Komenti: Pra m lart vrejm qart se ndrmarrja sht likuide dhe i mbulon detyrimet

afatshkurtra me sukses pasi q pr vitin 2012 pr me 1.51 Pasuri rrjedhse mbulon 1 Detyrimet afatshkurtra, poashtu vrejm se ka nj ngritje n vitin 2013 q tregon pr nj

rritje ndonse jo edhe t lakmueshme nga viti paraprak dhe pr t br nj analiz m t sakt

vlen t analizojm koeficientt tjer t cilt mbajn emrin si koeficient t shpejt t likuiditetit

apo ndryshe thn si "acid testi".

1.2. KOEFICIENTI I SHPEJT 1 - ACID TESTI 1 Pr t prllogaritur kt koeficient duhet t shfrytzojm pr dy vitet formuln si n

vazhdim.

Komenti: Pra ashtu si po vrehet m sipr, kur analizojm biznesin n analiza m t thella

del se nuk sht edhe aq likuid sa u vrejt n koeficientin qarkullues pasi q kur i largojm

stoqet t cilat nuk jan edhe aq likuide prandaj edhe n kt "acid test" vrejm se ka

munges likuiditeti pasi q pr 1 detyrime qarkulluese biznesi ka n dispozicion vetm 53 cent e cila paraqet rrezik pr ndrmarrjen dhe vrejm nj dallim shum t vogl nga viti

2012 n vitin 2013 me 'rast vrejm se ndrmarrja n kt drejtim nuk ka planifikuar ndonj

zgjidhje pr t'u prmirsuar. Vlen t theksohet se biznesi n fjal merret me konservimin dhe

shitjet e perimeve kshtu q edhe pjesmarrja m e madhe n pasurit qarkulluese sht

pjesmarrja e stoqeve prandaj edhe varsia e biznesit lidhet kryesisht me stoqet e saj pasi q

edhe m hert kemi konkluduar se pjesmarrja e paras l shum pr t dshiruar n

pjesmarrjen totale t pasuris. Nse kthehemi prapa dhe shikojm Analizn Vertikale t

Bilancit t Gjendjes vrejm se n vitin 2012 pjesmarrja e stoqeve ishte 44.79% ndrsa n

vitin 2013 ka pasur rritje n 62.84% q kryesisht kjo edhe sht reflektuar n likuditietin e

dobt t ktij biznesi.



TREGUESIT E SHFRYTZIMIT T MJETEVE

Raportet e qarkullimit M posht do t vrejm se sa jan t shfrytzueshme pasurit e ndrmarrjes n raport me

shitjet q ajo bn e pastaj do t japim nj koment t trishm.

Raporti i kthimit t mjeteve neto

Periudha mesatare e arktimit



Raporti i qarkullimit pasurive fikse

Komenti: Duke filluar nga shfrytzimi i stoqeve vrejm qart se biznesi shfrytzon pasurit

rrjedhse n mnyr efikase e sidomos n vitin 2012 kur pr 1 stoqe arkton 2 ndrsa pr vitin 2013 arktimi pson rnie prej m shum se 70 cent dhe kjo vie edhe si pasoj e rritjes s

stoqeve t mbetura si t pa shitura e me 'rast ka zvogluar pr kt vit edhe "T hyrat nga

shitja". Pastaj te shfrytzimi i pasuris s trsishme vrejm se pr 1 Pasuri totale ne kemi kthim n shitje prej 90cent n vitin 2012 dhe 78cent n vitin 2013 e q n pikpamje t par

nuk sht edhe nj rezultat i keq pasi q n kt z prfshihen edhe mjetet fikse sidooft

shqetsuese sht fakti q kemi nj rnie prej 12cent nga viti 2012 n vitin 2013 ndrsa

vrehet se fokusi i ktij biznesi sht te Pasuria rrjedhse ku pr 1 t ksaj pasurie ka t ardhura n vitin 2012 prej 1.31 ndrsa n vitin 2013 prej 1.24 . Kryesisht biznesi gjeneron shitje prmes mjeteve xhiruese dhe kt e vrteton fakti i

qarkullimit t mjeteve neto prej 3.87 her n vitin 2012 ndrsa 2.30 her n vitin 2013 e q

konkretisht i bie se aq her biznesi shfrytzon mjetet neto pr t gjeneruar t hyra.

Se konstatimi q kemi br q nga analiza vertikale dhe horizontale e ktij biznesi se

performimi i ktij biznesi ka rn n vitin pasardhs(2013) vrehet edhe te ditt q kalojn

pr t arktuar krkesat e palve t treta pasi q pr vitin 2012 na sht dashur q prafrsisht

25 dit t kalojn pr t arktuar ndrsa n vitin 2013 sht rritur deri n 112 dit e q nuk

sht mir pasi q n raste t nevojshme biznesi mund t mos jet likuid sa duhet ndrsa te

koeficienti i qarkullimit t mjeteve fikse vrejm art se biznesi ka zvogluar mjetet fikse

pr vitin 2013 dhe pr kt arsyje kemi rritje t koeficientit q tregon shfrytzimin e ktyre

pr t gjeneruar shitje ndrsa n vitin 2012 kemi nj koeficient shum m t vogl q tregon

mos efikasitet t shfrytzimit t ktyre mjeteve pr t gjeneruar shitje ashtu si kemi t bjm

me vitin 2013.

RAPORTET E BORXHIT Raporit i borxhit me pasurit totale

Raporti i borxhit ndaj kapitalit t vet



Mbulimi i shpenzimeve t interesit

Komenti: N dy raportet e msiprme t borxhit vrejm qart se biznesi si burim kryeosr t

financimit ka borxhet e n t cilat prfshihen si ato afatshkurtr ashtu edhe ato afatgjat.

Prve ksaj prqindja e borxhit karshi pasuris totale t ndrmarrjes ka psuar rritje nga

61.51% sa ishte n vitin 2012 n 77.75% q u b n vitin 2013 dhe nse hyjm n analiza m

t thella vrejm qart se kjo vie si pasoj e rritjes s detyrimeve afatshkurtra e me 'rast kjo

nuk sht nj tregues i mir pr kompanin n fjal pasi q pr nj koh t shkurtr mund t

mos ket afarizm t dshiruar e me 'rast menjher do t binte likuiditeti dhe do t kishte

m vshtir prballjen me palt e treta ndrsa nse kjo rritje do t vinte si rritje e detyrimeve

afatgjat(huave apo kredive afatgjat) ather nuk do t ishte edhe aq i rrezikshm kjo vler e

ktij treguesi.

Poashtu, m posht vrejm rritjen q ka psuar pjesmarrja e borxhit n kapital pasi

q n vitin 2012 ishte 1.60 her ndrsa n vitin 2013 3.49 her dhe kjo vie si pasoj e rnies s

kapitalit vetanak si dhe rritjes s borxhit total dhe sigurisht q edhe kjo nuk paraqet nj

tregues t sukseshm t ksaj ndrmarrjeje e edhe m shum kur po e vrejm se nuk ka

prmirsuar t metat, vese i ka prkeqsuar ato n vitin pasardhs(2013) nga viti

paraardhs(2012).

Te koeficienti i shpenzimeve t interesit vrejm se ndrmarrja n kt drejtim

qndron shum mir pasi q n vitin 2012 kishte nj koeficient prej 1.94 gjithashtu ktu

vrejm performimin e ndrmarrjes n menaxhimin e shpenzimeve pasi q n vitin 2013

kemi "Fitim para tatimit dhe interesit" m t lart sesa n vitin 2012 dhe kjo nuk vie si pasoj e

"T hyrave nga shitja" pasi q n vitin 2012 ndrmarrja kishte perfomuar m mir n kt

pikpamje dhe me 'rast vijm n konkludim se ky sukses vie nga menaxhimi i shpenzimeve

e sidomos t "Shpenzimeve t produkteve t shitura"(KMSH).

RAPORTI I PROFITABILITETIT Fitimi bruto n raport me shitjen:



Fitimi neto n raport me shitjen:

Komenti: N dy raportet e msiprme vrejm se nse ne bazohemi vetm te llogaria "T hyrat nga shitja" ather pr ndrmarrjen mund t marrim vendimarrje t gabuar pasi q

vrehet art rritja e prqindjes bruto me totalin e shitjes nga viti 2012 pr vitin 2013, pr m

shum se 100% madje, e q sigurisht kjo reflektohet edhe te fitimi neto me 'rast kjo llogari

ka rritur pjesmarrjen e saj n raport me shitjet nga viti 2012 n vitin 2013. Ky raport i duhet

do biznesi e sidomos ndrmarrjeve prodhuese, ashtu si kemi t bjm edhe ne me

ndrmarrjen prodhuese "Etlinger", pasi q me t vrtet "Shpenzimet e Produkteve t

Shitura"(KMSH) pr do veprimtari biznesore paraqet shpenzimin m t madh dhe kjo

analiz tregon se cili sht fitimi i mbetur nga shitja mallit q n rastin ton i bie "Fitimi nga

shitja e mallit t prodhuar" e pastaj e ke m t leht menaxhimin me shpenzimet e tjera fikse

apo n varsi.

Fitimi operativ n raport me Pasurit totale:

Fitimi neto n raport me Pasurit totale:

Komenti: N dy treguesit e msiprm(4.3 dhe 4.4) kemi pjesmarrjen e dy lloje t fitimeve n pasuri totale. Jan tregues me rndsi pasi q pronaori si dhe investitori dshiron t tij se

nse investon n pasuri fikse apo ka do ather sa do rris Fitimin Operativ si dhe sa do t

sillte ky investim t ardhura neto dhe ashtu si po vrehet msipr gjendja momentale e

biznesit nuk sht edhe shum e vshtir n krahasim me vitin 2012 ku pjesmarrja e fitimit

operativ ishte 6.12% ndrsa e fitimit neto 3.02% gjersa kemi nj ngritje t ksaj natyre n

vitin 2013 prej Fitimit Operativ 23.76% e q rezulton edhe ngritjen e Fitimit Neto prej

17.73% dhe q vrehet se biznesi ka br ngritje t konsiderueshme n vitin 2013 ndonse

duhet theksuar se n plan afatgjat ndrmarrja mund t mos jet n nivel t knaqshm kjo

pasi q vrehet zvoglimi i "Pasuris Totale" si pasoj e mungess s Pasuris

Afatgjat(Pasuris Fikse) e q n vitin 2012 qndron m mir n kt drejtim.



Fitimi neto n raport me Aksionet e zakonshme:

Raporti i vlers s ndrmarrjes:

Komenti: Pra ashtu si po vrehet, ndrmarrja jon nuk sht nj shoqri q ka aksionar por ka nj pronar t vetm andaj tre koeficientt e msiprm nuk mund t'i zhvillojm ndonse

ata tregojn kthimin n Euro nga investimi i aksioneve si dhe Fitimin q do ta bnte

ndrmarrja po t kishte aksionar dhe t'i shiste aksionet e saj.

KONKLUDIM

Kam komentuar pas do treguesi financiar dhe poashtu kam dhn

mendimet e mia origjinale mbi gjendjen e ndrmarrjes "Etlinger" si dhe kemi

konstatuar disa ndryshime q ajo duhet t'i bj n t ardhmen nse dshiron q t

jet e gjall n jetn biznesore.

Megjithat do ta prmbyll kt detyr praktike mbi treguesit financiar

duke thn se ndrmarrja n fjal sht likuide ndonse e varur nga stoqet e saj

si dhe n rrezik nga borxhet e palve t treta, n sy bie zvoglimi i "Pasuris

Fikse" n vitin 2013 me 'rast nuk mund t konkludojm n nj jet t gjat t

ktij biznesi pasi q kryesisht sht i varur n "Pasurit rrjedhse" ndonse n

kt vit biznesi kishte rritur prqindjen e pjesmarrjes s "Fitimit Bruto" n

shitjet totale e n t ciln ndikoi reduktimi n "Shpenzimet e Produkteve t

Shitura" e cila paraqet arsyejen kryesore t performimit me sukses edhe t

"Fitimit Neto" duke pasur ngritje nga viti i kaluar, gjithashtu vlen t theksohet

se ndrmarrja financohet kryesisht nga burime t huaja gjersa me sukses

mbulon edhe "Shpenzimet e Interesit".

Sygjeroj ndrmarrjen q t filloj t interesohet pr gjetjen e mnyrave t

ndryshme t financimit afatgjat e kshtu t rris edhe "Pasurin e

qndrueshme" pr t ndrtuar nj strategji afatgjate t mbijetess pasi q sipas

disa analizave ajo kryesisht sht e orientuar pr nj jet biznesore

afatshkurtr.



ANALIZA E KOSTOVE

N jetn e nj biznesi paraqiten kosto nga m t ndryshmet t cilat jan t

domosdoshme pr zhvillimin dhe funksionimin e sukseshm t aktivitetit

biznesor.

Drejtuesve t biznesit ju interesojn kostot me t cilat nj kompani

prodhon apo shet sepse prmes ktyre mund t marrim vendime strategjike pr

t ardhmen, ndrsa nse nuk veprojm kshu ather vendimet q i marrim

mund t jen t gabuara dhe mund ta ojn biznesin drejt falimentimit dhe

shkatrrimit.

S kndejmi, t gjith autort i klasifikojn kostot nga aspekti i reagimit

t tyre n vllimin e prodhimit, apo varsisht nga shkalla q i shfrytzojn

kapaciteteve dhe ksisoj ato ndahen n:

1) Kosto Varabile ( Kosto t ndryshueshme)

Kostot Variabile jan ato kosto t cilat ndryshojn n varsi t nivelit t

prodhimit apo shitjes ndrsa kostot variabile pr njsi jan t njejta n

varsi me nivelin e prodhimit. Si shembull m t thjesht t ksaj kostoje

kemi shpenzimet q i bjm pr thirrjen telefonike. Me rrjetin Vala ne

kemi si kosto pr nj minut 9 cent, nse bisedojm dy minuta ather do

t kemi shpenzime 18 cent e kshtu me radh ne kuptojm se sa m

shum minuta shpenzojm aq m tepr do t kemi harxhime(kosto totale

variabile) por kosto pr njsi kemi 9 cent e cila mbetet e pandryshuar

varsisht minutave t shpenzuar pra n kt rast kemi t bjm me koston

variabile pr njsi).



2) Kosto Fikse ( Kosto t pandryshueshme) dhe

Kostot Fikse jan ato kosto t cilat jan t pandryshuara nga niveli i

aktivitetit. Si shembull m konkret kemi ofertn nga PTK i cili ofron me

8 1000 minuta thirrje lokale me telefona fiks. Ktu pra kemi nj pages fiske t cilat nuk ndryshojn edhe pse ndryshon niveli i aktivitetit ndrsa

nse e pjestojm 1000/8= 125 minuta i kemi pr nj Euro nse kemi br

thirrje 100 minuta ather nse e pjestojm 900/8= 112.5 minuta kemi

pr nj Euro dhe ktu vrejm se kosto fikse pr njsi jan t

ndryshueshme kur ndryshon niveli i aktivitetit.

3) Kosto t prziera ( Kosto Mikse )

Kostot e prziera jan kosto t cilat kan elemente edhe t kostove

variabile ashtu edhe t kostove fikse dhe ndryshojn n trsi por jo n

mnyr proporcionale me nivelin e aktivitetit. Ndarja e kostove t

prziera n komponent fiks dhe n komponent variabil bhet me qllim t

kryerjes s analizave menaxheriale. Shembull konkret pr kto kosto

kemi ofertn nga operatori IPKO i cili e ka pasur nj minut 10 cent, dy minuta prap 10 cent e kshtu me radh deri n 30 minuta 10 cent e pastaj

pas 30 minutave fillojn minutat e radhs me mim pr njsi 10 cent pr

minut t shpenzuar. Ashtu si e vrejm n kt rast n fillim ne kemi

kosto fikse sepse mimi sht i njejt pr minuta t shpenzuar pastaj pas

nj kufiri t caktuar e q n kt rast sht pas 30 minutave ather

fillojm t kemi koston variabile sepse mimi do t filloj t ndryshoj

varsisht nga niveli i aktivitetit respektivisht nga minutat e shpenzuar.



Analiz mbi Kostot pr kompanin BINNI

Kompania prodhuese BINNI s pari ka 70 puntor operacional dhe 6 menaxher t cilt i udhheqin puntort dhe drejtojn kompanin n hapa t

mtutjeshm.

Kjo kompani puntort operacional i paguan me nj pag fikse prej 200 me orar pune prej 8 orve dhe shprblim pr or shtes prej 2 ndrsa menaxhert kan nj pag fikse prej 500 dhe shprblime t ndryshme n rast efektivitetit gjat periudhave t caktuara.

Sigurisht q ajo duhet t ket sigurim 24 or pr fardo ndodhie dhe pr

kt duhet ta paguaj sigurimin Panther prej 200 pr muaj. Shpenzimet e rryms jan prafrsisht t barabarta vese kemi nj dallim t vogl gjat

sezons s Vers n t ciln kjo kompani prodhon produkte m shum sesa

sezonave t tjera pr shkak se n kt periudh e ka nj treg m t madh t

shitjes. Le t supozojm se shpenzimet e rryms pr muaj pr kt ndrmarrje

jan prafrsisht 500 .

Kompania n fjal prodhon dyer dhe njkohsisht i shet ato me nj mim

prej 165 , nj dritare e shet me mim prej 105 si dhe kuzhin me nj mim prej 2000 dhe t gjitha kto me nj marzh t prgjithshme prej 23%.

Shpenzimet variabile t ksaj ndrmarrjeje prodhuese sigurisht q jan

ort e makinave q shrbejn pr prodhim, njsit e prodhuara, njsit e shitura

si dhe prmes nivelit t prodhimit rritet edhe shpenzimi i Energjis Elektrike etj.



Metoda e Ekstremumeve pr ndarjen e Kostove

M hert tham se mimi i nj dritareje kushton 105 me nj marzh prej

23%. N kt rast kemi:

Marzha e Kontributit pr njsi= Shitja pr njsi * Prqindja

Marzha e Kontributit pr njsi= 105*23/100= 24.15 pr njsi Kosto Variabile pr njsi= Shitja pr njsi-Marzha e Kontributit pr njsi

Kosto Variabile pr njsi= 105-24.15 = 80.85 = 81 pr njsi Tashm ne po supozojm nivelin e shitjeve t dritareve ashtu si n tabeln m

posht: Tabela 1

Njsit Shitja(105 pr njsi) Kostoja Variabile(81 pr njsi) Marzha e Kontributit

100 10500 8100 2400

110 11550 8910 2640

120 12600 9720 2880

90 9450 7290 2160

80 8400 6480 1920

85 8925 6885 2040

75 7875 6075 1800

Tabela 2

Kostoja Fikse Fitimi/Humbja neto Kosto Totale

1920 480 10020

1920 720 10830

1920 960 11640

1920 240 9210

1920 0 8400

1920 120 8805

1920 -120 7995

Ashtu si po shihet n tabelat e 1 dhe 2 ne kemi pasqyrn e t ardhurave t ksaj

firme dhe shum leht e identifikojm Koston Variabile Totale varsisht nga

niveli i prodhimit, pastaj vrejm Koston Fikse Totale q sht e pandryshuar

nga niveli i shitjeve apo prodhimit dhe vrejm se shuma e Kostos Variabile

Totale me Koston Fikse Totale paraqet Koston Totale t ksaj ndrmarrje pr

shitjen e dritareve.



Me qllim e mora nj pasqyr m hert n mnyr q tashm t kemi m t

leht ndarjen e kostove si bhet n praktik.

Le t supozojm se ndrmarrja Binni i identifikon vetm koston Totale pr nivelin e prodhuar dhe t shitjeve t dritareve dhe kt indentifikim e paraqes n

tabeln e m poshtme n varsi me nivelin e prodhimit kemi:

Tabela 3

Formula kryesore prmes s ciles ne do ti ndajm kostot fikse me kostot

variabile sht:

y= a + b*x

y Kosto Totale a Kosto Totale Fikse b Kosto Variabile pr njsi x Niveli i aktivitetit, n rastin ton numri i dritareve t prodhuara.

Kjo metod bazohet n prcaktimin se n ciln muaj kemi pasur dritare t

prodhuara m shum si dhe n cilin muaj kemi pasur prodhim t dritareve m

pak, kshtu pra sipas ksaj teorie n muajin Gusht kemi pasur numrin m t

madh t dritareve t prodhuara andaj rrjedhimisht kemi edhe koston totale m t

madhe si dhe n muajin Dhjetor kemi prodhuar m pak dritare dhe rrjedhimisht

kemi kosto totale m t vogl dhe kto jan t hijezuar n tabeln e msiprme.

Muaji Niveli i Prodhimit i dritarve Shpenzimet prgjithshme(KostoTotale)

Qershor 100 10020

Korrik 110 10830

Gusht 120 11640

Shtator 90 9210

Tetor 80 8400

Nntor 85 8805

Dhjetor 75 7995



S pari ne duhet ta gjejm Koston Variabile pr njsi e pastaj prmes t dhnave

e kemi t leht t gjejm koston totale fikse.

Pra m lart ne gjetm Koston variabile pr njsi e cila ka dal 81 pr njsi ka i bie se ne na kushton 81 pr ta prodhuar nj dritare e tashm ne marrim kt vler dhe e zvendsojm n pasqyrat q paraqiten n tabelat e msiprme 1 dhe

2 dhe kshtu kuptohet m leht ndarja e kostove.

Tashm shkruajm ekuacionin kryesor

y= a + b*x

prej nga kemi :

shpenzimet totale m t larta(Y2) = 11640 ,

niveli m i lart i prodhimit t dritareve(X2)=120 si dhe

Kosto variabile pr njsi ( KVnj) = 81 pr njsi

dhe tashm kto t dhna i zvendsojm n ekuacionin kryesor dhe kemi:

y= a + b*x

11640= a + 81 * 120

11640= a + 9720 a= 11640 9720 = 1920 kemi kosto totale fikse.

Pra tashm ne kemi gjetur koston totale fikse dhe sht e njejt vler si n

tabelat 1 dhe 2. Me kt ne kemi ndar koston variabile dhe koston fikse nga

kostoja totale dhe m posht do t mundohem ta paraqes grafikisht dhe t jap

nj koment mbi grafikun.



Komenti: Me t dhnat e msiprme ne mund t paraqesim grafikisht prmes programit Excel sepse kshtu menaxhert e shohin n gjendje m t pastr

realitetin momental t firms dhe prmes ksaj mund t ndikojn me vendimet e

tyre n uljen e kostos variabile apo rritjen e saj si dhe ndikimet q ka kostoja

fikse dhe sa mund t ndikoj n zbutjen e tyre. N figurn e msiprme vrejm

art se kostot fikse nuk ndryshojn me nivelin e prodhimit ndrsa kostot

variabile q ndikojn n kostot totale rritet sa m shum q rritet prodhimi pr

gjat muajve t caktuar. Si dhe vrtetohet edhe fakti se drejtza e kostos

Variabile sht paralele me drejtzn e kostos Totale me rast vrtetojm korrektsin e ksaj detyres.

100; 10020

110; 10830

120; 11640

90; 9210

80; 8400 85; 8805

75; 7995

1920

100; 8100

110; 8910

120; 9720

90; 7290

80; 6480 85; 6885

75; 6075

y = 81x + 1920 R = 1

y = 1920

y = 81x

1500

3500

5500

7500

9500

11500

75 85 95 105 115 125

Ko

sto

To

tale

Niveli i prodhimit t dritareve

Grafiku i ndarjes s Kostove

KOSTO FIKSE



Metoda e katrorve t vegjl pr ndarjen e kostove

Pr ndarjen e kostove pr kt metod do t prdorim shembullin e njejt

sikur at pr metodn e ekstremumeve pr t par dallimin q ekziston ndrmjet

ktyre dy metodave.

Kemi tabeln e mposhtme:

Muaji Niveli i Prodhimit(X) Kosto Totale(Y) X * Y X * X

Qershor 100 10020 1002000 10000

Korrik 110 10830 1191300 12100

Gusht 120 11640 1396800 14400

Shtator 90 9210 828900 8100

Tetor 80 8400 672000 6400

Nntor 85 8805 748425 7225

Dhjetor 75 7995 599625 5625

n=6 =660 =66900 =6439050 =63850

Tashm pr t ndar koston fikse dhe variabile nga tabela e msiprme

mund t prdorim shum metoda. Prej metodave m t leht sht prmes

programit Excel prmes t cilit prmes funksionin Slope dhe intercept gjen koston fikse dhe variabile por n praktik ather ne mund t prdorim

kto dy formula si m posht:

dhe formls

n t cilat pra me a ndajm koston fikse dhe me b ndajm koston variabile pr njsi duke i marr t dhnat e msiprme ashtu si jan gjendur n fund t

tabels s msiprme dhe duke i zvendsuar n formul, ndrsa paraqitja

grafike sht pothuajse e njejt nga paraqitja grafike e metods s

ekstremumeve, ndrsa pr shkak t mungess s t dhnave nga praktike ather

nuk po e paraqes kt grafik sepse do t del pothuajse i njejt nga grafiku i

kaluar pr shkak se t dhnat jan t njejt dhe numrat jan t plot.



Veprimi me excel pr gjetjen Kostos Variabile dhe t

Kostos Fikse

S pari do t mundohemi t gjejm koston Fikse.

Kosoja totale fikse gjendet prmes funksionit intercept dhe veprohet n Excel ashtu si n figurn e mposhtme:

Komenti: Pra njher hijezojm kolonn e kostos totale ndajm me presje dhe hijezojm nivelin e prodhimit dhe menjher do t dal numri 1920 si kosto

totale fikse dhe sigurisht q kjo sht nj metod m e leht pr gjetjen e kostos

totale fikse dhe sigurisht q shpenzon koh m pak dhe sht m efektive sepse

i mnjanon gabimet.



Kalkulimi i kostos variabile pr njsi prmes Excelit bhet sikur n figurn

e mposhtme:

Komenti: Ashtu edhe mhert tashm pak m ndryshe sepse do t llogarisim koston variabile pr njsi dhe ajo bhet duke e prdorur funksionin SLOPE dhe at sikur n figurn e msiprme. Konkretisht kur shtypim n nj qeli t

Excelit =slope( ather menjher kemi shpjegimin se njher duhet t fusim t dhnat nga Kosto Totale e pastaj pas nj presje q e ndan t fusim t dhnat

nga Nivelin i prodhimit dhe si presim tastin Enter ather do t kemi si rezultat numrin 81 q vrteton edhe detyrn ton t msiprme.



Analiza e Kost Vllim Profitit

Hyrje

Ashtu si mund ta quajm ndryshe Analiza e pragut t rrezikut sht

njra prej analizave m t rndsishme n nj firm prodhuese sepse prmes

ksaj analize ne leht vrejm vllimin e aktivitetit pr prodhim, duke e rritur

apo duke e zvogluar n varsi nga kjo Analiz menaxhert mund t marrin

vendime pr ndryshimin e mimit apo nse kan ndonj synim nga aksionert

pr ndonj fitim cak ather prmes nivelit t shitjeve t caktuara ather t

prcaktohet mimi i cili do ti mbulonte edhe shpenzimet fikse ashtu edhe

shpenzimet variabile si dhe do t arrinte fitimin cak t krkuar nga aksionert

pr menaxhert.

Me qllim t aplikimit praktik t pragut t rrezikut duhet

pasur parasysh:

Shpenzimet ndahen n fikse dhe variabile Shpenzimet fikse mund t mbesin konstante ndrsa ato variabile t ken

sjellje proporcionale

Shkalla e aktivitetit bazuar n shpenzime dhe t ardhura, duhet t ket sjellje lineare

I vetmi faktor i cili prek shpenzimet dhe t ardhurat, sht vllimi Rezervat duhet vlersuar sipas shpenzimeve margjinale( njsive shtes)

Pra pragu i rrezikut paraqet barazimin e t ardhurave me kostot q i ke

shpenzuar pr ti fituar kto t ardhura, ky prag ndryshe quhet edhe si pik krtike apo thn m qart pik e rentabilitetit.



Punim praktik mbi Analizn e Kost Vllim Profitit

Interpretimin matematikor mbi Analizn Kost Vllim Profil e paraqet

ekuacioni i mposhtm:

fn= x (a + bx)

n t cilin ekuacion :

o fn = fitimi neto o x = njsit e shitura o = mimi i shitjes o b = kostoja variabile pr njsi o a = kostoja fikse totale

Prmes formuls s msiprme ne shum leht mund t gjejm pikn

kritike nse t dhnat tjera i kemi sepse nse dshirojm t gjejm pikn kritike

ather duhet t marrim fitimin neto si zero sepse kur fitimi neto sht i

barabart me zero ather kemi marzhn e kontributit me koston fikse t

barabarta me t ciln dua t them se t ardhurat jan t barabarta me

shpenzimet.

Un gjat vizits n ndrmarrjen BINNI ata m kan dhn marzhn e kontributit prej 23% si dhe mimin e shitjes s nj dere prej 165 .

Ne e dijm se Shitjet pr njsi Kostot Variabile pr njsi = Marzhi i kontributit pr njsi



Nse ne kemi 23% marzhn dhe 165 shitjen e ders ather do t kemi : 23%*165=23/100 * 165=37.95 = 38 pr njsi kemi Marzhin e Kontributit pr njsi ndrsa pr ta gjetur koston Variabile pr njsi kemi:

Kosto Variabile pr njsi= Shitjet pr njsi-Marzhi i Kontributit pr njsi

Kosto Variabile pr njsi= 165-38 = 128 pr njsi

Pra pr prodhimin e nj dere ne na duhen 128 .

Tashm ne e kemi mimin ton dhe prmes ktij mimi ne tashm mund t

zbulojm se sa dyer duhet t shesim n mnyr q t arrijm pikn kritike dhe

pastaj sa dyer duhet t shesim q t arrijm fitimin cak.

Nse supozojm se kostot Fikse t ndrmarrjes Bini jan 22200 shum e cila sht shum e mundshme sepse sht nj firm prodhuese q i ka 70

puntor me pag 200 pastaj 6 menaxher me pag fikse 500 dhe shpenzimet e rryms elektrike, sigurimi e disa kosto tjera q varsisht nga prodhimi nuk

ndryshojn.

mimin e shitjes pr nj der kemi 165 ndrsa kosto e saj variabile pr prodhimin e ksaj dere sht gjithsej 128 .

Prmes programit t pakets s Officit Excel ne mund t kalkulojm gjith Analizn e Kost Vllim Profitit dhe t kemi m t leht sepse prmes ktij

programi njher jep t dhnat dhe pastaj varisht nga ndryshimi i mundshm i

ndryshon dhe menjher e ke nj pasqyr t qart si n t dhna ashtu edhe n

grafik.



Tabela 4

T dhnat

Fillimi i njsive

Njsit rritse shtes

mimi pr njsi

K. Vari. pr njsi

Kosto fikse tot.

0 100 $165.00 $128.00 22200

Njsit Shitjet

Kostoja Variabile

Marzhi i Kontributit Kostoja Fikse

Kostoja Totale

E ardhura neto

Shitjet-Kosto Totale

0 $0 $0 $0 $22,200 $22,200 ($22,200) ($22,200)

100 $16,500 $12,800 $3,700 $22,200 $35,000 ($18,500) ($18,500)

200 $33,000 $25,600 $7,400 $22,200 $47,800 ($14,800) ($14,800)

300 $49,500 $38,400 $11,100 $22,200 $60,600 ($11,100) ($11,100)

400 $66,000 $51,200 $14,800 $22,200 $73,400 ($7,400) ($7,400)

500 $82,500 $64,000 $18,500 $22,200 $86,200 ($3,700) ($3,700)

600 $99,000 $76,800 $22,200 $22,200 $99,000 $0 $0

700 $115,500 $89,600 $25,900 $22,200 $111,800 $3,700 $3,700

800 $132,000 $102,400 $29,600 $22,200 $124,600 $7,400 $7,400

900 $148,500 $115,200 $33,300 $22,200 $137,400 $11,100 $11,100

1000 $165,000 $128,000 $37,000 $22,200 $150,200 $14,800 $14,800

Njsit n pikn kritike

Kosto totale n pikn kritike Rezultati

Komentim: Ashtu si po vrhet n figurn e msiprme ne n fillim i kemi dhn t dhnat t domosdoshme si mimi pr njsi, Kostoja Variabile pr njsi

dhe Kosto Totale Fiksen dhe prms ktyre dhe nivelit t shitjeve(njsit) ne i

kalkulojm t gjith t dhnat e tjera me nj logjik t thjesht. Rast konkret te

Shitjet kemi shumzimin e njsive t caktuara me minin e shitjes pr njsi

pastaj te kolona e Kostos Variabile e kemi shumzimin e njsive t caktuara me

koston variabile pr njsi ndrsa Marzhi i kontributit paraqet ndryshimin

ndrmjet Shitjeve totale dhe kostos variabile totale andaj vetm zbresim kto dy

qeli dhe prcjellim kt n nivelet tjera t njsive, kostot fikse i kemi konstant

gjat tr nivelit t njsive dhe vetm e prshkruajm n t gjitha nivelet dhe n

fund kur zbresim Marzhin e Kontributit apo shitjet me Koston Totale Fikse

respektivisht Koston totale ather ne kemi fitimin apo humbjen neto si dhe

aashtu si po vrehet te niveli i shitjeve 600 kemi pikn kritike q do t thot se

shpenzimet e krijuara me rastin e prodhimit t dyerve dhe shitjes s tyre n

nivelin e caktuar jan zero q paraqet pikn rentabile apo pikn kritike varsisht

si dojm ta emrtojm.



Komentim: Pra tashm ne kemi paraqitur t gjitha ato t dhnat e msiprme n paraqitjen grafike me rast kemi prezantuar koston Totale Fiske ashtu si vrehet n figur me ngjyr t vjollc pastaj drejtzn e t ardhurave nga shitja

q n grafik paraqitet me ngjyrn e kaltr, Koston Totale Variabile e cila n

grafik paraqitet me ngjyr t kaltr t qelt si dhe kostoja Totale e cila sht

paralele me Koston Totale Variabile dhe sigurisht q piknisjen e ka nga kostoja

fikse.

PIKA KRITIKE; 600; $99,000.00

y = 22200

y = 128x

$0

$20,000

$40,000

$60,000

$80,000

$100,000

$120,000

$140,000

$160,000

$180,000

0 200 400 600 800 1000 1200 Njsit(Numri i dyerve t prodhuara)

Analiza e piks kritike Shitjet Kostoja Fikse Kostoja Totale

PIKA KRITIKE Kostoja Variabile



N grafikun e msiprm jan paraqitur dy lloje t grafikut, pra kam fjaln pr

grafikun tradicional dhe grafikun e Marzhi t Kontributit ndrsa ka mbetur

vetm eedhe Grafiku i Profitit t cilin do ta paraqes shum thjesht m posht

dhe do t jap nj komentim pse shum menaxher prdorin kt Grafit pr

marrjen e vendimeve.

Komentim: Ashtu si po vrehet m lart, Grafiku i Profit sht paska m ndryshe. Fillon nga niveli zero i prodhimit n t ciln ekzistojn kostot Fikse

prej 22200 pra q n start kur nivelin e prodhimit e kemi zero ne sigurisht q

duhet t kemi parasysh koston fikse t cils nuk i intereson niveli i prodhimit

ndrsa ashtu si po vrhet m lart, menaxhert jan n gjendje q n shikim t

par t vrejn nivelin e shitjes prmes s cilave shkaktohet pika kritike si dhe

pas ksaj vrejn art zonn e fitimit me rast jan m t vendosur n vendimarrje sa i prket prcaktimit t nivelit t prodhimit dhe t shitjeve.

.

-22200

-17200

-12200

-7200

-2200

2800

7800

12800

17800

0 200 400 600 800 1000 1200

Grafiku i Profitit



MARZHA E SIGURIS

Marzha e siguris tregon uljet e mundshme n shitje q mund t shkaktohen para se t rezultoj humbja operative.

Pr t gjetur marzhn e siguris ne duhet t dijm shitjet momentale q i

kemi dhe shitjet q i kemi n pikn kritike dhe prmes ktyre dy variablave ne

gjejm marzhn e shprehur n prqindje.

Komentim: Pra ashtu si vrehet prqindja sht nj tregues pr menaxherin para se t ndodh humbja operative. T dhnat n kt shembull i kemi marr

nga tabela 4 ku n pr 900 dyer t shitura ne kemi shitje prej 148500 ndrsa pr 600 dyer t shitura ne kemi pikn kritike n t cilat kemi shitje prej 99000 dhe kalkulimet si n formuln e msiprme tregon prqindjen se sa

jemi t prballueshm gjat ndryshimeve eventuale q mund t ndodhin n t

ardhme, si dhe sa sht i sigurt niveli i caktuar i shitjeve dhe sa premton t

ardhura neto pr t ardhmen.

Norma e Kostos Variabile

Norma e kostos variabile paraqet koston se sa shpenzojm pr fitimin e 1 dhe sht nj norm shum e rndsishme dhe tregues shum i nevojshm pr

menaxhert. Q t jem sa m i kuptushm kjo norm paraqet koston variabile

pr do Euro t shitur. M posht do t marr nj shembull prmes s cils do t

prcaktojm normn e kostos variabile.

Formula pr llogaritjen e norms s kostos variabile sht si m posht:

=

0.7778

Q don t thot se ne shpenzojm rreth 77 cent pr t fituar 1 . Kjo norm mund t fitohet edhe nga raporti i kostos variabile pr njsi me mimin e shtijes(n

rastin ton me mimin e shitjes s ders) pra konkretisht kemi 128/165=0.777.



Roli dhe matja e kostove t veanta vendimore pr

marrjen e vendimeve t veanta

Hyrje

Gjat funksionimit t biznesit, drejtuesve konkretisht menaxherve u duhen t marrin disa her vendime jo t prditshme pra jo rutin t cilat jan

vendime t rralla dhe nuk hasen shpesh dhe kto jan t tilla si:

Vendimet mbi vazhdimin e prodhimit t nj produkti

Vendimet mbi blerjen apo prodhimin e nj produkti

Zvendsimin e nj linje prodhimi ekzistuese me nj t re

Vendime pr shitjen apo mbajtjen ende n prdorim t makineris s vjetr

Vendimet mbi ofertat e veanta t shitjes

Vendimet e marra n kushtet e ekzistencs s burimeve t kufizuar

Vendimet pr shitjen apo prpunimin e mtejshm t bashkprodukteve etj.

T gjitha kto vendime pasi q t bhet nj analiz, ather menaxhert

jan m t vendosur pr marrjen e vendimeve.

N kt drejtim do t mundohem q ti sqaroj sa m shum kostot e veanta vendimore si dhe pr vendimet jo rutinore q u prmendn n

klasifikimin e msiprm t marr ndonj shembull nga kompania BINNI n mnyr q t jet sa m kuptim plot ky punim.

Kostot e veanta vendimore jan ato kosto t cilat duhet t merren

parasysh n rastin e vendimit sepse varsisht n t ardhmen nse kan

ekzistuar deri n momentin e marrjes s vendimeve ato nuk do t ekzistojn m

dhe nse nuk kan ekzistuar deri m tani do t fillojn t na shfaqin n t

ardhmen dhe pikrisht kto kosto duhet t parashikohen nga menaxhert sepse

mund t jen edhe ato t cilat nse nuk menaxhohen mir mund ta drgojn

firmn drejt humners.



Marrja e vendimit n varsi t kostove t veanta dhe

jo t veanta vendimore

Shembull: Ndrmarrja BINNI ka rn n hall pr nj vendim jo t zakonshm. Drejtuesi i ksaj ndrmarrje krkon informacion nga menaxhert q

ta blejn apo ta prodhojn lndn e par pra drrasn q prdoret drejtprdrejt pr

prodhimin e dyerve. Le t supozojm se brenda 5 muajve ksaj kompanie i

duhen 500 m3 . Ajo i ka dy mnyra, ose t prodhoj vet ose t blej kt material

me rast e ka nj ofert prej 100 pr m2. Sido q t jet kjo kompani do t prballet me kto koso si m posht:

Puna direkte 14000

Materiali direkt 28000

Shpenzimet tjera direkte variabile 9000

Shpenzimet fikse 22200

Kosto e blerjes 100 * 500 = 50000

Kostot Kompania "Bini" prodhon 500 m3

drras Kompania "Bini" blen 500 m3 drras

Puna direkte 14,000 14,000

Materiali Direkt 28,000 Shpenzimet e prgj.

Variabile 9,000

Shpenzimet e prgj.Fikse 22,200 22,200

mimi i blerjes s drrass 50,000

Totali ( Marrja e Vendimit) 73,200 86,200

Komentim: Pra n tabeln e mspirme n fund te Marrja e Vendimit vrehet

shum art se menaxheri i ndrmarrjes Binni duhet t prodhoj drrasn dhe jo ta blej. Por kjo sht vetm pr periudhn afatshkurte sepse kostoja Puna Direkte prfaqson puntort dhe kta puntor shfrytzohen pr prodhim e nse vendos t blen materialin ather kompania nuk ka nevoj t prodhoj,



rrjedhimisht nuk ka nevoj pr puntor por nuk mund ti largoj n periudhn afat shkurte dhe kjo kosto sht nj kosto jo e veant vendimore n periudhn

afatshkurte ndrsa Materiali Direkt, Shpenzimet e prgjithshme variabile,

mimi i blerjes s drrass jan kosto prcaktuese n vendim rrjedhimisht jan

kosto t veanta vendimore dhe prmes ktyre kostove ne duhet t marrim

vendimin. Pr momentin Diferenca ndrmjet prodhimit dhe blerjes sht 13000

n t mir t prodhimit por n periudhn afatgjat kostoja Puna direkte fillon t bhet relevante sepse puntort kjo kompani do ti largoj nga prodhimi dhe kshtu kjo kompani n periudh afagjat ka interes q t blej drrasn pr

1000 si dhe Kostot fikse do t zvogloheshin ndoshta me kalimin e kohs dhe kshtu nse un do t isha menaxher i ksaj ndrmarrjeje ather do ti

propozoja q t blej drrasn pr periudhn afatgjat.

E gjith teoria e that q e prmenda m lart do t bhet m e kuptushme kur t

shikoni tabeln e mposhtme:

Kostot Kompania "Bini" prodhon 500 m3

drras Kompania "Bini" blen 500 m3

drras

Puna direkte 14,000

Materiali Direkt 28,000 Shpenzimet e prgj.

Variabile 9,000

Shpenzimet e prgj.Fikse 22,200 22,200

mimi i blerjes s drrass 50,000

Totali ( Marrja e Vendimit) 73,200 72,200

Komenti: Tash vrejm m art se Kostoja Puna Direkte n periudha afatgjat sht br kosto e veant vendimore dhe ka ndikuar q t shkrij

diferencn dhe t dal n plus 1000 .

Kshtu pra prmes ktij shembulli praktik, besoj q kam arritur t sqaroj n

mnyr praktike kuptimin e kotove t veqanta vendimore dhe rndsin e tyre

n marrjen e vendimeve jo rutinore menaxheriale.



Marrja e vendimeve me rastin e pranimit t ofertave t

veanta t shitjes

Shembull: Ndrmarrja Binni sht i njoftuar se pr tre mujorin e ardhshm ajo ka prgatitur treg t shitjes prej 900 dyerve ndrsa ajo n fund ajo kupton se

pr treg t shitjes ka vetm pr 700 dyer me mim prej 165gjersa menaxheri

njofton drejtuesin se ka marr nj ofert nga nj kompani q shet dyer nga

Maqedonia me mim t blerjes pr 200 dyert e tjera prej 120 . Drejtuesi n shikim t par dshiron menjher q t refuzoj ofertn pr shkak se si Kosto

Variabile pr njsi ka 128 pr der, por menaxheri e kshillon drejtuesin q t kryej disa analiza apo llogaritje me rast do t ishim m t sigurt n vendim-marrje.

Zgjidhje: Pr zgjidhjen e shembullit t msiprm ekzistojn dy metoda:

Metoda e Kostos s plot

Sipas ksaj metode merren paraysh te gjitha kostot e kompanis.

Kostoja Variabile= Kosto Variabile e Prodhimit+Kosto fikse e prodhimit

Kosto Fikse = Kosto Variabile e Shitjes+ Kosto Fikse e shitjes

Metoda e Marzhit t Kontributit

Merren arasysh vetm kostot variabile t cilat ndryshojn me ndryshimin e nivelit te prodhimit .

Kosto Variabile=Kosto Variabile e prodhimit+Kosto Variabile e Shitjes

Kosto Fikse= Kosto Fikse e prodhimit+Kosto Fikse e shitjes

M posht do ti jap disa t dhna t supozuara t kompanis Bini dhe prmes ktyre t dhnave dhe shembullit t dhn ather do t prcaktoj pr

kompanin Binni q t pranoj ofertn apo ta refuzoj at.



Shpenzimet e prgjithshme variabile 115200 t prodhimit 100000 t shitjes 15200

Shpenzimet t prgjitshme fikse 22200 t prodhimit 20000 t shitjes 2200

Kosto variabile pr njsi = 128

mimi i ofruar = 120

Metoda e Marzhit t Kontributit OFERTA

Pranohet Nuk pranohet Diferenca

Sasia 900 700 200

Shitja 144,000 115,500 28500

Kosto Variabile 115,200 89,600 25600

* Prodhimit 100,000 90000 10000

* Shitjes 15200 12400 2800

Marzhi i Kontributit 28,800 25,900 2900

Kosto Fikse 22,000 22,000 0

* Prodhimit 20,000 20,000 0

* Shitjes 2,000 2,000 0

Fitimi/Humbja neto 6,800 3,900 2900

Komentim: Pra si po vrehet n figurn e msiprme ne fitojm m shum nse pranojm ofertn andaj ideja e menaxherit q ti bj llogaritjet para se t vendos pr shitjen e tyre doli t jet i sakt sepse prmes metods s Marzhit t

Kontributit del se kompania Binni do t dilte me 2900 m shum nse do t pranonte oferten pra gjithsej 6800 ndrsa m posht do t prdorim metodn e Kostos s plot dhe t shohim se a do ta kemi t njejtin vendim.




Te kjo metod s pari gjejm Koston totale Variabile pastaj Koston Totale Fikse

dhe pastaj i zvendsojm kto t dhna n tabel.

Ashtu si kam potencuar edhe m lart pr kosto Variabile te Metoda e Kostos s

plot kemi :

Kostoja Variabile= Kosto Variabile e Prodhimit+Kosto fikse e prodhimit

Kostoja Variabile= 100000+20000= 120000

Pr kosto fikse kemi:

Kosto Fikse = Kosto Variabile e Shitjes+ Kosto Fikse e shitjes

Kostoja Fikse= 15200+2200= 17400


OFERTA

Pranohet Nuk pranohet Diferenca

Sasia 900 700 200

Shitja 144,000 115,500 28500

Kosto Variabile 120,000 93,333 26666.66667

Marzhi i Kontributit 24,000 22,167 1833.333333

Kosto Fikse 17,400 17,400 0

Fitimi/Humbja neto 6,600 4,767 1833.333333

Shembull: Edhe sipas ksaj metode ne mir sht q t pranojm ofertn sepse

do t kemi rreth 1833 m shum. Kosto variabile pr njsi n kt metod ndryshon pra nga rasti i kaluar sepse ktu kosto totale variabile kemi 120000

dhe kjo n raport me njsit, n rastin ton me 900 na jep koston variabile pr

njsi e cila sht prafrsisht 133 pr njsi dhe kt shifr e shumzojm njsit nse nuk e pranojm ofertn pra numrin 700 dhe do t fitojm 93,333 Kosto Variabile pr 700 dyer t prodhuara.

Prfundim: Pasi q nga t dy metodat e Kostove kompanis Binni do ti preferoja ta pranonte ofertn e shitjes.



Vendimet e marra n kushte t burimeve t kufizuara

N fillim t ktij punimi e kam prmendur se kompania Binni prodhon dyer, dritare dhe kuzhin andaj pr kto tre produkte ne na duhet t dijm se

cilin produkt ja vlen t prodhohet i pari.

Prmes marzhs s kontributit prej 23% m posht po i paraqes disa t

dhna pothuajse t supozuara:

Produktet Dera Dritarja Kuzhina

Konributi pr njsi 38 24 460

Ort e krkuara pr njsi 10 6 168

Krkesat e konsumatorve 500 njsi 500 njsi 500 njsi

Ort e kufizuara pr shfrytzim t makinave 10000

or 10000

or 10000 or

Marzha e kontributit pr nj or 3.8 /or 4 /or 2.74 /or

Prmes Excelit ne kemi kalkuluar sa paguhet ora pr prodhimin e ktyre tre

produkteve dhe n varsi nga kjo ather ne vrjem se prodhimi i dritareve na

sjell m s shumti leverdi dhe e rendsim n rend t par pasaj vie dera e cila

sjell nj kontribut m t madh dhe pas ktij ort q mbesin i takojn produktit

Kuzhin.

Ort e nevojshme Ort e lira Kontributi

10000

Produktet

Dritarja 6 or * 500 njsi 3000 or 3000 or * 4 /or = 12000

Dera 10 or * 500 njsi 5000 or 5000 or * 3.8 /or = 19000

Kuzhina 168 or *12 njsi 2000 or 2000 or * 2.74/or=5480

Totali 10000 or 36,480

Komenti: Ashtu si po vrehet n figurn e msiprme, Dritarja pra sht produkti i par i przgjedhur dhe gzon t drejten e shfrytzimit t orve sa jan

t nevojshme pr kt produkt, kt t drejt e fiton edhe produkti i dyt pasi q

ort e kufizuara jan m shum dhe mbulon edhe ort e ktij produkti ndrsa

produkti i tret, pra Kuzhina prej 500 njsi vetm 12 njsi prej saj arrijn t prodhohen pr shkak t kufizimit t orve.

Ky sht nj shembull tipik se si mund t gjenden n t ardhmen menaxhert

kur ort e shfrytzimit t makinave pr prodhim i kan t kufizuara.



VENDIMET MBI INVESTIMET KAPITALE

Metoda e investimeve kapitale:

Perioda e vet kthimit ( PP )


Norma interne e kthimit ( IRR ) M posht pr t gjith kto tre metodat do t mundohem t prshtat nga

nj shembull duke krijuar metod m t leht pr zgjidhje pr t kursyer

faktorin koh nga programi Excel.

Perioda e vet kthimit ( PP ) Shembull: Nse kompania Binni kishte nj makeneri q ndihmonte n procesin e prodhimit por ishte prishur qe 2 vjet dhe tash menanxhmenti vendos

t investoj n kt makineri q t rifunksionalizoj dhe pr kt asaj i duhen

investim n t prej 20000 prmes s cils do t ndihmonte at n procesin e prodhimit dhe do t realizonte m shum t hyra. Tashm n 5 vitet n vazhdim

ajo makineri do t prodhonte kto t hyra n t mir t ndrmarrjes Binni ashtu si n tabeln e mposhtme:

Perioda e vet kthimit Investimi 20,000.00

Viti Rrjedhat e Keshit Fitimi vit pas viti

1 10,000.00 10,000.00

2 8,000.00 18,000.00

3 6,000.00 24,000.00

4 7,000.00 31,000.00

5 5,000.00 36,000.00

Fitimi pas 5 viteve 36,000.00

Fitimi pr muaj 600.00

Perioda e vet kthimit n muaj 33.33 muaj

Perioda e vet kthimit n vjet 2.78 vjet



Komenti: Tashm menaxhert e ksaj kompanie prmes tabels s msiprme t ciln e siguron nga kontabilisti menaxherial vren se investimi i saj n

makinn e prishur do t kthehej pas 2.78 vjet ose m sakt pas 33 muaj e disa

dit. Pr t pranuar kt investim varet far periode ka prcaktuar

menaxhmenti, pra konkretisht, menaxhmenti mund t ket objektiv q parat t

kthehen pas nj viti e gjysm dhe kshtu ky investim anulohet por ndoshta si

objektiv menaxhert e ndrmarrjes Binni e kan t hyrat e vazhdueshme dhe kan prcaktuar periodn e vet kthimit pas 3 vjetve ather menaxhmenti do t

zgjedhte q t investohej n kt makin.

N tabeln e msiprme vrehet shum qart se makineria krijon t ardhura t

leverdishme pr kompanin vit pas viti duke filluar q n start me 10000 pastaj gradualisht duke i rn fuqia por prap kompania do t prfitonte n

investimin pr kt makineri edhe pse sigurisht q kjo prcaktohet nga

objektivat e menaxherve apo edhe drejtuesve t ndrmarrjes sepse edhe kta t

fundit jan t interesuar q sa m shpejt t kthehet investimi.


Neto vlera e tashme sht nj metod tjetr q i ndihmon menaxhert

n marrjen e vendimeve t tyre pr investime kapitale.

Kjo metod sht m ndryshe se metoda e kaluar. N kt metod

llogaritet vlera tashme e marrjes se parave t gatshme dhe vlern e tashme t

daljeve t keshit dhe pastaj ndryshimi i tyre na jep nj rezultat i cili nse sht

pozitiv ather na lejon ne q t lejojm investimin por nse kemi nj rezultat

negativ ather nuk duhet q t lejojm nvestimin e kapitalit.

NPV = Vlera aktuale e hyrjeve t mjeteve monetare - Investimi fillestar

Thn m haptas, nse NPV>0 ather firma do t ket fitim m shum se kosto

e investimet ndrsa nse NPV



Shembull: Le t jet shembulli i njejt si metoda e kaluar vetm se ktu normn e kthimit menaxhert kuptojn t jet 20%.

Neto Vlera e Tashme

Investimi 20,000.00

Prqindja 20% Investimi= (20000)

Viti Rrrjedhat e Keshit Faktori diskont Neto Vlera e Tashme 1 10,000.00 0.833 8,330.00

2 8,000.00 0.694 5,552.00

3 6,000.00 0.579 3,474.00

4 7,000.00 0.480 3,360.00

5 5,000.00 0.335 1,675.00

Neto Vlera e Tashme 2,391.00

Komentim: Pra ashtu si vrehet n tabeln e msiprme ne kemi llogaritur NTV dhe NTV>0 kshtu q ne do t vendosim q t investojm kt projekt.

Tabela e msiprme sht ndrtuar duke marrur faktorin diskont nga formula si

m posht :

FV=PV(1+r)n PV=FV/(1+r)n n t ciln formul:

FV nga gjuha angleze Future Value q do t thot vlera e ardhshme, PV nga gjuha angleze Present Value q do t thot vlera e tashme r prqindja apo interesi n Viti

Pas llogaritjes s saj ather kam shumzuar me rredhjen e keshit me faktorin

diskont dhe ne menjher do t kemi neto vlern e tashme pr at periudh.

Pastaj shuma e t gjitha rezultateve q dalin nga kto periudha e zbresim me

investimin fillestar dhe do t kemi NVT= 2391 dhe nga kjo kuptojm se NVT>0 dhe rrjedhimisht menaxhert vendosin q t pranojn projektin pr

invesitmin e kapitalit.



Norma Interne e Kthimit ( IRR )

Edhe kjo sht njra prej metodave pr prcaktimin e kapitalit vese n

kt metod n varsi nga menaxheri prdoren 2 prqindje prej t cilave

prcaktohet nj prqindje e re e cila do t prcaktonte nj prqindje q Neto

Vlern e Tashme do ta bnte Zero dhe kjo sht njra prej metodave q

menaxhert e prdorin pr prcaktimin e prqindjes pr investim t kapitalit.

Shembull: Le t marrim shembullin e kaluar ve se le t supozojm se pr

riparimin e makines nevojiten 35000 si investim.

S pari marrim nj prqindje prej 10 % dhe neto vlern e tashme do ta kemi si

m posht:

Neto Vlera e Tashme

Investimi 35,000.00



2 8,000.00 0.826 6,608.00

3 6,000.00 0.751 4,506.00

4 7,000.00 0.683 4,781.00

5 5,000.00 0.621 3,105.00

Neto Vlera e Tashme -6,910.00

Si mund t vrejm n tabeln e msiprme kemi nj NTV negative prej --

6910 . Pr tu afruar m afr zeros ather ne duhet ta zvoglojm prqindjen dhe si shembull marrim 5% dhe NPV do ta kemi si m posht:

Neto Vlera e Tashme

Investimi 35,000.00



2 8,000.00 0.907 7,256.00

3 6,000.00 0.864 5,184.00

4 7,000.00 0.823 5,761.00

5 5,000.00 0.784 3,920.00

Neto Vlera e Tashme -3,359.00

Tashm ne prap nuk kemi arritur ta kthejm NVT n zero por kt ne mund ta

bjm prmes formuls s mposhtme:



n t ciln:

IRR Norma Interne e kthmit

L Pqindja m e ult

NVTL Neto vlera e tashme m e ult

NVTH Neto vlera e tashme m e lart

H Prqindja apo interesi m i lart.

i kryejm zvendsimin sipas t dhnave t shembullit t msiprm dhe kemi:

Pra ne na nevojitet nj prqindje prej 0.27 % pr t kthyer n kt shembull

Neto Vlern e Tashme n zero dhe tashm ne jemi t lir n vendimin ton pr

prllogaritjen e prqindjes pr investimin kapital sepse e dijm se nse e

vendosim nj prqindje q sht m e vogl se 0.27 ather do t kemi fitim

ndrsa nse kemi nj prqindje m t lart se kjo vler ather do t kemi

humbje.



PRDORIMI I EXCEL PR PRZGJEDHJEN E

PROJEKTEVE INVESTUESE PRMES NPV

Ashtu edhe si kam prmendur edhe shum her m hert, programi

Excel i ndihmon shum menaxhert n kursimin e kohs sepse pr marrjen

shum vendimeve mund ti shfrytzojn shum funksione q mund t zgjedhen

pa humbur aspak koh prmes ktij programi.

Shembull: Le t supozojm se menaxhert e Kompanis Binni i kan prball

vets dy projekte investuese, pra projekti A q nevojiten si shum investuese

20000 dhe projekti B q pr investim ju 25000 . Gjithsesi kta menaxher

duhet t zgjedhin njrin prej projekteve. Por pyetja qndron se cilin projekt t

zgjedhin kta menaxher?

T dhnat pr kto dy projekte me t ardhurat pr vite paraqiten n tabeln e

mposhtme:

Neto Vlera e Tashme Prqindja 15%

Viti Projekti A Projekti B

0 - 20,000.00 - 25,000.00

1 5,000.00 10,000.00

2 5,000.00 7,000.00

3 5,000.00 4,000.00

4 5,000.00 6,000.00

5 5,000.00 5,000.00

6 5,000.00 3,000.00

7 5,000.00 6,000.00

Ne tashm do ta prdorim funksionet n Excel pr prcaktimin e NVT e pastaj

projekti q ka NVT m t madhe ai projekt duhet t przgjidhet nga

menaxhert.



Tashm m posht do ta paraqes tabeln me przgjedhjen e projektit dhe m

pas do t jap komentin se si kemi arritur deri te rezultati i caktuar.

Neto Vlera e Tashme Prqindja 15%

Viti Projekti A Projekti B

0 - 20,000.00 - 25,000.00 1 5,000.00 10,000.00 2 5,000.00 7,000.00 3 5,000.00 4,000.00 4 5,000.00 6,000.00 5 5,000.00 5,000.00 6 5,000.00 3,000.00 7 5,000.00 6,000.00

Neto Vlera e Tashme 802.10 1,087.73

Przgjedhja e projektit --> Projekti B

Komenti: Pra ashtu si po vrehet n tabeln e msiprme se ne kemi

przgjedhur projektin B pasi q ky projekt ka NVT m t madhe se projekti

A. Ne deri te ky rezultat kemi arritur duke prdorur funksionin NVT n

excel, pra duke shtypur n nj qeli =NPV($B$2,B5:B11)+B4 pra shtypim

funksionin NPV pastaj marrim prqindjen e prcaktuar nga menaxhert, pas

ksaj marrim vlerat q nga viti i par e deri n vitin e fundit dhe mbyllim kt

funksion dhe mbledhim me koston fillestare t investimit dhe do t kemi Neto

Vlern e Tashme pr projektin A dhe respektivisht kshtu veprojm edhe pr

projektin B. Pas ksaj pr zgjedhjen ndrmjet ktyre dy projekteve mund t

prdorim funksionin IF, pra kemi =IF(B12>C12,B3,C3) q do t thot se

nse projekti A sht m i madh se projekti B,Projekti A prndryshe Projekti B.

Kshtu ne mund t prdorim Excel edhe pr llogaritjen e norms interne t

kthimit e shum funksione t tjera t cilat kursejn kohn e menaxherve.



PRFUNDIM

E nderuar Profesoresh si dhe t nderuar ju lexues q tashm keni lexuar

punimin tim ju falemnderit pr vmendjen tuaj dhe shpresoj q keni hasur n

informata t nevojshme gjat leximit.

Literatura baz q sht prdorur pr realizimin e ktij punim sht libri i

autorve nga Prof. as. Lindita Lati dhe autores Dr. Manjola Nao me titull

Kontabiliteti i Drejtimit, libri i Prof. Dr. Skender Ahmetit me titull Kontabiliteti i Menaxhmentit botimi 2013, shpjegimet e ligjerats nga Prof. Dr. Rrustem Asllanaj, bashkpunimit me Profesorin e ushtrimeve Profesor. Ass.

Besnik Livoreka, bashkpunim me Profesorin Hysen Ismajli, libri i Profesor Isa

Mustafa "Menaxhmenti Financiar" si dhe disa punime tjera q i kam rastisur

gjat hulumtimit n internet.

Nse gjat leximit keni rastisur n ndonj gabim gj e cila sht shum e

mundur sepse fundja jam nj student ather ju lutem m informoni prmes

adress elektronike [email protected] dhe un me prkushtim do ti

korrigjoj gabimet dhe do ti marr parasysh rekomandimet e juaja.

Sinqerisht,

Qndrim Uka

Student i vitit t tret

Departamenti: Kontabilitet

Universiteti i Prishtis Hasan Prishtina 045/671/399

Documents

Menaxhment Financiar/Kontabilitet i Menaxhmentit/Analizë praktike menaxheriale dhe treguesit financiar