Мөнгөний зах зээл

2012 оны 3 дугаар улирал

Мөнгөний зах зээл

Манай улсын мөнгөний захад Монголбанкны зүгээс төв банкны 1 долоо хоног,

12 долоо хоног, 28 долоо хоногтой үнэт цаас, овернайт зээл, репо арилжаа,

хямдруулсан зээл зэрэг хэрэгслээр дамжуулан оролцож байна.

Арилжааны банкууд төв банкнаас санал болгож байгаа дээрх хэрэгсэлүүдээс

гадна банк хоорондын овернайт зээл, репо арилжаа, зээл, хадгаламж, төв

банкны үнэт цаасны хоѐрдогч захын арилжаа зэргээр дамжуулан мөнгөний

захад оролцож байна.

Харин бусад байгууллагууд болон иргэд мөнгөний зах зээлд арилжааны

банкуудаас гаргаж байгаа хадгаламжийн сертификатаар дамжуулан оролцож

байна.

Төв банкны үнэт цаас

2012 оны 3 дугаар улирлын эцсийн байдлаар төв банкны 1 долоо хоногтой

үнэт цаасны хүү 13.25%, 12 долоо хоногтой үнэт цаасны хүү 15.69%, 28

долоо хоногтой үнэт цаасны хүү 17.14% байна.

Монголбанкнаас 2012 оны 3 дугаар улиралд нийт 22 удаа үнэт цаасны арилжаа

зохион байгуулсны 12 удаад нь 1 долоо хоногтой үнэт цаас, 6 удаад нь 12

долоо хоногтой үнэт цаас, 4 удаад нь 28 долоо хоногтой үнэт цаас

арилжжээ.

Зураг 1. Төв банкны үнэт цаасны хүү

2012 оны 3 дугаар улиралд Монголбанкны бодлогын хүү буюу 1 долоо хоногтой

үнэт цаасны хүү өөрчлөгдөөгүй юм. Харин 12 долоо хоногтой үнэт цаасны

жигнэсэн дундаж хүү нь 16.91%-ийн дундаж, 0.16%-ийн стандарт алдаатайгаар

[15.3%; 17.23%] интервалд хэлбэлзэж байна.

12

13

14

15

16

17

18

2012.01.04

2012.01.16

2012.01.25

2012.02.08

2012.02.20

2012.03.05

2012.03.14

2012.03.28

2012.04.09

2012.04.18

2012.05.02

2012.05.14

2012.05.28

2012.06.06

2012.06.20

2012.07.02

2012.07.18

2012.07.30

2012.08.08

2012.08.22

2012.09.03

2012.09.17

2012.09.26

2012.10.10

2012.10.22

2012.10.31

2012.11.13

2012.12.05

1 долоо хоногтой үнэт цаасны хүү 12 долоо хоногтой үнэт цаасны хүү 28 долоо хоногтой үнэт цаасны хүү

Мөнгөний зах зээл

2012 оны 3 дугаар улирал

28 долоо хоногтой төв банкны үнэт цаасны жигнэсэн дундаж хүү 2012 оны 3

дугаар улирлын байдлаар 16.86%-ийн дундаж, 0.05%-ийн стандарт

алдаатайгаар [16.65%; 17.17%] интервалд хэлбэлзэж байна.

2012 оны 3 дугаар улирлын турш төв банкны нэг 7 хоногтой үнэт цаас

худалдаж авахад 749.06 тэрбум төгрөг зарцуулж, өмнөх улирлаас 66%, 12

долоо хоногтой үнэт цаасанд 207 тэрбум төгрөг зарцуулж, өмнөх улирлаас

22.7%, 28 долоо хоногтой үнэт цаасанд 66.5 тэрбум төгрөг зарцуулж, өмнөх

улирлаас 31% буурсан байна.

Зураг 2. Төв банкны үнэт цаасны үлдэгдэл, хүү

Өнөөдөр хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа Монголбанкны хүүг дараах

хүснэгтээр харуулав.

Банк хоорондын зах зээл

2012 оны 3 дугаар улиралд банк хоорондын арилжаагаар нийт 1.02 их наяд

төгрөгийн гүйлгээ хийгджээ. Эдгээр арилжааны жигнэсэн дундаж хүү 14.08%

байна.

3 дугаар улирлын эцсийн байдлаар банк хоорондын захын жигнэсэн дундаж хүү

14.80% байгаа ба энэ нь өмнөх оны мөн үеэс 4.3 нэгжээр нэмэгдсэн үзүүлэлт

юм. Банк хоорондын зах илүүдэл нөөцийн хомсдолтой тохиолдолд хэлцлүүдийн

хүү өсдөг юм.

11

11.5

12

12.5

13

13.5

14

0

100000

200000

300000

400000

2012.01.04

2012.02.08

2012.03.14

2012.04.18

2012.05.28

2012.07.02

2012.08.08

2012.09.17

2012.10.22

2012.12.05

1 долоо хоногтой үнэт цаасны

үлдэгдэл, сая төгрөг

1 долоо хоногтой үнэт цаасны

хүү

14

14.5

15

15.5

16

16.5

17

17.5

0

100000

200000

300000

4000002012.01.09

2012.02.13

2012.03.19

2012.04.25

2012.05.30

2012.07.04

2012.08.15

2012.09.19

2012.10.24

12 долоо хоногтой үнэт цаасны

үлдэгдэл 12 долоо хоногтой үнэт цаасны

хүү

15.4

15.6

15.8

16

16.2

16.4

16.6

16.8

17

17.2

0

50000

100000

150000

200000

2012.01.16

2012.02.15

2012.03.19

2012.04.18

2012.05.23

2012.06.25

2012.07.30

2012.08.29

2012.10.01

2012.10.31

28 долоо хоногтой үнэт цаасны

үлдэгдэл

28 долоо хоногтой үнэт цаасны

хүү

Хүчин төгөлдөр мөрдөж

эхэлсэн/зарласан огноо

Бодлогын

хүү Репо Овернайт

Барьцаат

зээл

2012.04.17 13.25% 17.25% 22.25% 21.25%

Мөнгөний зах зээл

2012 оны 3 дугаар улирал

Зураг 3. Банк хоорондын захын хүү, хугацаагаар

2012 оны 3 дугаар улирлын эцсэн байдлаарх банк хоорондын захын хүүг доорх

хүснэгтэд харуулав.

Огноо ТБҮЦ-ны

арилжаа Репо Хадгаламж Овернайт ЖДХ

2012.09 14.21 15.24 10.48 18.08 14.8

Хадгаламжийн сертификат

2012 оны 3 дугаар улирлын байдлаар арилжааны банкны 1 сараас 36 сарын

хугацаатай хадгаламжийн сертификат гаргаж байна. Доорх зурагт арилжааны

банкуудаас санал болгож байгаа хадгаламжийн сертификатын жилийн дундаж

өгөөжийг харуулав.

Зураг 4. Хадгаламжийн сертификатын өгөөжийн муруй

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

3 сар

>3 сар

1 сар

2 сар

ЖДХ

9.5% 10.5% 10.4%

11.4%

13.8% 14.4%

15.8%

12.0% 13.6%

0.0%

3.0%

6.0%

9.0%

12.0%

15.0%

18.0%

1 сар 1.5 сар 2 сар 3 сар 6 сар 12 сар 12-18

сар

24 сар 36 сар

Жилийн дундаж хүү

Мөнгөний зах зээл

2012 оны 3 дугаар улирал

Манай улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа 14 арилжааны банкны 7 нь

хадгаламжийн сертификат гаргасан байна. Тэдгээр банкуудын хадгаламжийн

сертификатын хүүг дараах зурагт харуулав.

Зураг 5. Банкуудын хадгаламжийн сертификатын хүү

2012 оны 3 дугаар улирлын байдлаар нийт банкуудын хадгаламжийн

сертификатын үлдэгдэл 68.3 тэрбум төгрөг байгаа ба энэ нь өмнөх оны мөн

үеэс 2.26 дахин өссөн дүн юм.

Зураг 6. Нийт банкуудын хадгаламжийн сертификатын үлдэгдэл

0.00%

2.00%

4.00%

6.00%

8.00%

10.00%

12.00%

14.00%

16.00%

18.00%

Худалдаа

хөгжлийн

банк

Хаан банк Хас банк Голомт

банк

Төрийн

банк

Капитал

банк

Хадгаламж

банк

Хадгаламжийн сертификатын хүү

1 сар 1.5 сар 2 сар 3 сар 6 сар 12 сар

-

10,000,000.00

20,000,000.00

30,000,000.00

40,000,000.00

50,000,000.00

60,000,000.00

70,000,000.00

80,000,000.00

I

II

III

IV I

II

III

IV I

II

III

IV I

II

III

IV I

II

III

IV I

II

III

IV I

II

III

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Хадгаламжийн сертификатын үлдэгдэл, мянган төгрөгөөр