Isika malagasy dia tsy gisitra amin’ny fahatsiaro-vana ireo andro iraisampirenena samihafa, irayamin’ireny ny rahampitso 21 Febroary natokana

hanomezandanja ny tenindreny.Arak’izany anarany izany ny tenindreny dia ny tenyifampiresahan’ny reny amin’ny zanany, nanombokatamin’ilay zaza vao naka toerana tao ambohoka sy ni-tombo tsikelikely tao ankibo mandrapahaterany, aryvao latsaka sy mandra-pibadabadany . Ho antsikamalagasy amin’ny ankapobeny dia ny teny malagasyio, ilay tenindrazantsika izay ifaneraserantsika amin’ny andavanandro, ilay teny voajanahary ho an’ny za-naka malagasy.Ny Unesco dia efa nanambara fa ny teny fampitanafahalalana mahomby indrindra dia ny tenindrazana,dia ilay teny nifampiresahan’ny reny tamin’ny zanany,voaporofo izany satria ireo manampahaizana san-gany amin’ny fikarohana erantany dia nampianarinatamin’ny tenindreniny avokoa, na amerikana, na ro-siana, na sinoa, na frantsay, na japone, sns… fa nymanampahaizana malagasy kosa , nobeazina ta-min’ny teny frantsay, tsy mahagaga raha mijanona hompandika sy mpamerindesona hatrany.Efa nampiharina teto amintsika ny fanagasiana nyfampianarana, kanefa dia natsahatra, ny antony nataoizay tsy nampahomby ilay fanagasiana, satria tsy ampyny teti-bola nanomezandanja azy, tsy lavorary ny fano-fanana ny mpampianatra, tsy ampy ny fanontana bokysy tahirinkevitra, ny niafarany dia maty momoka ilay fa-nagasiana, dia nipi-kelika ireo fahava- lompirenena ni-teny hoe tsy nahomby ilay fanagasiana ary ankehitrinydia lelalelaina fa tsy misy toy ny “ecole d’expressionfrançaise”, dia roboka mifandrombaka mandefa ny za-nany mianatra any ny teratany Malagasy.Eo amin’ny fiainana andavanandro indray dia mbolany teny frantsay no teny ifandraisana amin’ny tarata-sim-panjakana sy any amin’ny ambaratongam-pahe-fana isankarazany. Tamin’ny fanendrena ireo mpi-kambana tao amin’ny fitondrampanjakana farany teodia natolotra tamin’ny teny frantsay ny anaran’ireo mi-nisitra, dedaka ery ilay tompon’andraiki-panjakanaambony mitanisa ny hoe: “sont nommés”. Any amin’ny antenimiera roa tonta indray dia amin’ny teny frant-say ny antontankevitra avy any amin’ireo minisitra za-raina amin’ireo olomboafidy, kanefa ampahafirin’ireoolomboafidy no tena mahafehy ny teny frantsay, fan-tatr’ireo minisitra tsara izany, saingy mety amin’izyireo izany , satria amin’izay ho vitsy ny fanontaniana,rehefa tonga ny fifanatrehan’ny mpanatanteraka sympanao lalàna.Tamin’ny fihaonambempirenena nananganana nyRepoblika fahatelo, dia samy niady varotra mafy ireompizaika fa tsy maintsy ny teny malagasy no teny ofi-sialy, fa rehefa nanontaniana ireo mafana fo, ahoanany teny enti-mampianatra dia gina tsy nisy sahy na-maly ny eran’ny trano, satria samy mbola mihevitra fany teny frantsay ihany no azo antoka ahitana fahom-biazana.Raha nikitika ny lalampanorenan’ny Repoblika faha-telo ny Filoha Marc Ravalomanana tamin’ny taona2007 dia voalaza mazava fa ny teny malagasy no te-

nimpirenenena ofisialy, fa ny teny ampiasaina kosadia ny teny malagasy sy anglisy ary frantsay, saingyrehefa nanao ny lalampanorenan’ny Repoblika fahae-fatra ny filoha ankehitriny dia nesorina tao ny teny an-glisy ary mbola notazonina ny teny frantsay.Ny baiboly dia efa tamin’ny 21 Jona 1835 no efa voa-dika tamin’ny teny malagasy, hankalazain’ny Fikam-banana Mampiely Baiboly Malagasy (FMBM )miarakaamin’ny mpino kristiana rehetra ny faha185 taonanandikana ny baiboly tamin’ny tenindrazantsika amin’ity taona 2020 ity . Aoka atao an-tsaina fa ny baibolyankoatran’ny fanabeazana ara-tsoratra masina diaahitana ireo taranja maro toy ny tantara, jeografia, fi-lozofia , lalàna, fiarahamonina, toekarena, sns.. . Ireorehetra ireo dia voasoratra amin’ny teny malagasyavokoa ao anaty baiboly, izay boky sarotra sy manan-danja indrindra.Ankehitriny mahazo laka tanteraka eo amin’ny fana-beazana ny “ecole d’expression française”, tsikaritrarehefa tonga ny fetin’ny reny na fetin’ny ray dia falyery ireo ray amandreny, fa manao tsianjery amin’nyteny vazaha ny ankizy, ankasitrahany ireo nahitanymasoandro. Satria amin’ny teny frantsay manontolo ny fampitanafahalalana dia ampianarina momba ny fahalalam-pomba ny ankizy , ny vokatr’izay dia mahazo isa am-bony ilay ankizy amin’ny fanadinana, saingy tsapahoe tsy dia mahalala fomba ilay zaza, sady tsy diaampy ny fanajana, ny antony tsy tamin’ny tenindra-zany ny nanovozany ilay fahalalana .Eo amin’ny lafiny finoana indray, matoa ny maroan’isa amin’ny malagasy mifikitra amin’ny fivavahanakristiana dia satria voadika tamin’ny tenindrazana nybaiboly, ka tsara toerana any an-tsain’ny malagasy nysekoly alahady, na katesizy nampianarina fony kelyary mbola mandalina ny baiboly hatramin’izao nympino kristiana.Eto am-pamaranana dia hiverenana mikasika ilay fa-nagasiana nolazaina fa tsy nahomby, misy ny porofoazo tsapain-tanana, fa tamin’ireo ankizy nampiana-rina tamin’ny teny malagasy, dia nisy ireo namiratraindrindra teo amin’ny taranja siantifika ary mpampia-natra vazaha iray tany andafy no niloa-bava hoe tenamahay fa tsy mpanao tsianjery maimbo, voaporofoizany ny fahamarinan’ny fanambaran’ny Unesco izaynanao hoe ny olona nahazo fahalalana tamin’ny te-nindrazany dia mahomby kokoa eo amin’ny fandra-toampahaizana ary ireo mpikaroka momba ny tenydia samy manaiky, fa ny olona tsara fototra amin’nytenindrazany dia mora mahay tenimpirenena hafa. Koa amin’izao fanamarihana ny andro iraisampire-

nena ho an’ny tenindreny izao dia rariny raha mahat-siaro ny fanomezandanja ny tenindrazana nataon’ nyFiloha Marc Ravalomanana , izay nanokana teti-bolanampandrosoana ny fanaovana ny raki-bolana sy het-sika maro nanehoana ny maha-malagasy , nyorin’asa notantanan’ny Filoha Ravalomanana nosahy nirehareha voalohany amin’ny hoe vita Mala-gasy, fa tsy toy ireo bolokimbazaha, saribakolim-ba-zaha, nitondra taty aorianany.

Ny Valosoa

3Lah 1018 Alakamisy 20 febroary 2020Politika

Ny fampitana fahalalana mahomby indrindra

dia ny tenindreny

Ny Valosoa sy hadihady

www.gvalosoa.com

Ireo mpandray anjara tamin’ny ady hevitra nokarakarain’nyYLTP sy ny FES.

Ny Lycée Ampitatafika notokanana.

YLTP sy ny FES

nampifanatrika ny avy amin’ny fitondrana sy ny mpanohitra

Nampifanatrika ny avyamin’ny fitondrana sy nyavy amin’ny mpanohitraomaly, ny YLTP (YouthLeadership Training Pro-gram) sy ny FES (Frie-drich Ebert Stiftung) :Fondation alemà miasaeto amintsika. Ady hevitrapoltika mahakasika ny ve-liranon’ny filoha AndryRajoelina no niadian-kevi-tra tamin’izany herintaonaaty aoriana. Nandray an-jara tamin’ny ady hevitra iRinah RAKOTOMANGA,talen’ny Serasera aoamin’ny Prezidansa, AlainANDRIAMISEZA, Filoha

Lefitry ny RMDM, na nyRodoben’ny Mpanohitraho an’ny Demokrasia etoMadagasikara, nisolo nytoeran'i Fidèle RazaraPierre izy noho ny fanda-minana, ary Hery RASON,Tale Mpanantateraka nyONG Ivoary. Herintaonaaty aoriana, raha dinihanasy fakafakaina dia mbolatsy misy tanteraka amin’ny ankapobeny ny velira-non’ny Filoha Rajoelina,ny fihetsiketsehana ive-lany no be fa raha nyzava-bita dia azo lazainaho aotra hatreto.

Isambilo

Filoha masoandro indray no hisy ka dia efa miomàna.

Ny masoandro mantsy izao no ankalazaina eto an-tanàna.

Raha vao mihetsika dia io fa ny masoandro no indramina,

Hanafenan`ny mpitondra izay rehetra tsy milamina .

Tetikasa tsy mazava , mbola tsy hay izay fivoarany,

Nefa dia “tanamasoandro” no napetraka ho anarany.

Ary angaha izany ihany fa ny kianja koa no lalina

Indro raikitra ho “masoandro” , ho masoandro sasak`alina ?

Ny masoandro ve izany no ho “masina” ivavahana ?

Ampiasaina ho tampi-maso na koa vonjy iantorahana ?

Ny “masoandro tena izy” dia tsy manam-piangarana,

Fa tsy toy ny ankehitriny , atao fitaovam-pangalarana !

K`aza faly mindran-dava ny masoandro mpanafàna,

Ho fanafenana ny lesoka , ry mpitondra fanjakana,

Fa meteza ianao hijoro , ampiasao ny fahefana,

Ho amin`ny tsara hatrany anefa fa tsy ho amin`ny hadalana!

DADAN`i ZINA (18-02-20)

FILOHA MASOANDROFILOHA MASOANDRO

INDRAY ?INDRAY ?

TONONKALO

AntAnAnArivo AtsimondrAno

notokanana tamin’ny fomba

ofisialy ny Lycée Ampitatafika« Lycée » Ampitatafika sekolim-panjakana ahitanatrano efitra fianarana miisa 16, birao fiasana miisa 5,tranon’ny mpiambina misy efitra 2, trano fidiovana syfivoahana, « Parking Byciclette » ho an’ny mpianatra,« Estrade » fanaovana lampihazo, fahavitan’ny ampa-hanan’ny fefy tambohon’ny sekoly. Ireo no fotodra-fitr’asa notokanana tamin’ny fomba ofisialy tao amin’itykaominina ity. Tonga nanotrona ny lanonam-panjakanaireo tompon’andraikitry ny fanabeazana tao amin’nyCisco Atsimondrano notronin’ireo olom-panjakanaisan’ambaratongany notarihin’ny Ben’ny tanànan’nyKaominina Ampitatafika Rado Ramparaoelina sy nySolombavambahoaka voafidy tao amin’ny Distrikan’At-simondrano Alain Ratsimbazafy, izay samy voafidy ta-min’ny lisitry ny antoko Tiako i Madagasikara (TIM).Nilaza Andriamatoa Rakotomandimby FanomezantsoaRichard, Proviseur ny « Lycée » Ampitatafika, fa ny fia-raha-miasa teo amin’ny tompon’andraikitry ny Ministe-ran’ny Fanabeazana sy ny Kaominina Ampitatafikanandritra ny 10 taona niaraka amin’ireo O.N.G marosamihafa no nahafahana nanangana an’ izao foto-dra-fitr’asa lehibe izao. Nanohy nanazava ity tompon’an-draikitry ny sekoly ity, fa laharana faha 32 amin’ny «Lycée » miisa 436 eto Madagasikara ny « Lycée » Am-pitatafika eo amin’ny kalitaon’ny fampianarana sy nyhatsaran’ny foto-drafitr’asa. Mpampianatra miisa 42 nomanodina an’ity sekoly ity miampy an’ireo mpandra-hara miisa 20. Marihina fa ankoatran’ny fitokanananany sekoly dia nomarihina ihany koa ny fankalazana nyfaha 10 taona nanorenana ny « Lycée »Ampitatafika.

Franck Razakambelo