Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Pulmoner Tromboemboli İçin Bir Risk Faktörü Müdür?

Kezban ÖZMEN SÜNER, Ali Nihat ANNAKKAYA, Ümran TORU, Talha DUMLU, Öner BALBAY, Peri ARBAK,

Leyla YILMAZ AYDIN, Hasan SÜNER 

Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD

ERS 2010 Barselona Kongre sponsorluğu dışında

(Bir ticari kuruluşta çalışma, mal ortaklığıDanışmanlık, danışma kurulu üyeliği, uzman

tanıklıkYazarlık, editörlük, moderatörlük, konuşma

ücretleriBağışlar (Araştırma-eğitim-cihaz)Herhangi bir ilaç ve medikal firmayla çıkarilişkim bulunmamaktadır

Giriş ve AmaçYapılan birçok çalışmada Obstüriktif Uyku Apne

Sendromu’nun (OSAS) kardiyovasküler hastalıklar için bağımsız bir risk faktörü olduğu gösterilmiştir

Ancak OSAS ile venöz tromboemboli (VTE) arasındaki ilişkiyi ortaya koyan çalışmalar yetersizdir

Bu çalışmada, Pulmoner Emboli (PE) tanısı alan hastalarda OSAS sıklığını polisomnografik olarak ortaya koyup OSAS varlığının PE için bir risk faktörü olabileceğini klinisyenlerin dikkatine sunmak amaçlanmıştır.

Materyal ve Metot

Çalışma Grubu: Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs

Hastalıkları Kliniğinde Kasım 2009 – Aralık 2010 tarihleri arasında PE tanısı alan ardışık 50 hasta prospektif olarak OSAS varlığı yönünden değerlendirmeye alındı.

Polisomnografi (PSG) yapılan 30 PTE olgusu çalışma grubu olarak belirlendi.

Şekil -1 Çalışma Akış Şeması

Olgularin değerlendirilmesi:

Hastalar AHİ’lerine göre OSAS yok (AHİ < 5) Hafif OSAS (AHİ 5-15) Orta OSAS (AHİ 16-30) Ağır OSAS (AHİ>30)

olarak gruplandırıldı.

Venöz Tromboemboli Majör Risk FaktörleriCerrahi Majör abdominal / pelvik

cerrahi Kalça / diz protezi Postoperatif yoğun bakımKadın Doğum Gebelik ve postpartum

dönemAlt Ekstremite Problemleri Kırık / travma Felç / spinal kord

yaralanmalarıMalignite Abdominal / pelvik İleri evre / metastatik KT uygulamasıİmmobilite > 3 gün

PTE olguları majör risk faktörü olup olmamasına göre iki gruba ayrıldı.

Bulgular

28-85 yaşları arasında (61±15, ortalama±SD)14 kadın16 erkek Toplam 30 olgu çalışmaya dahil oldu

non-masif PTE

sub-masif PTE

kronik PTE masif PTE0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

%80

%10%6,7

%3,3

PTE Klinik Formları

OSAS VARn=17 (%57)

OSAS YOK n= 13 (%43)

PTE olgularında OSAS sıklığı

hafif OSASn=9 (%30)

orta OSASn=3 (%10)ağır OSAS

n=5 (%17)

OSAS YOKn=13 (%43)

PTE olgularında OSAS sıklığı ve şiddeti

Majör PTE risk faktörü yok n=20

Majör PTE risk faktörü var n=10

Ortalama (SEM) Ortalama (SEM) P değeri

Yaş (yıl) 65 (2,9) 52 (4,8) 0,015

Kilo (kg) 81,1 (3,1) 87,9 (5,3) 0,025

VKİ (kg/m2) 29,4 (1,2) 30,8 (2,1) 0,542

BUN (mg/dl) 21,2 (1,7) 14,10 (2,4) 0,023

Hgb (g/dl) 12,7 (0,3) 11,8 (0,5) 0,109

Htc (%) 38,6 (0,9) 36,0 (1,1) 0,108

AHİ 14,8 (3,7) 21,3 (12,4) 0,525

Desatürasyon indexi 12,2 (3,1) 13,7 (6,8) 0,829

Satürasyon <90 oranı (%) 10 (3) 8 (4) 0,664

Uyku etkinliği (%) 79,6 (3,0) 74,9 (3,7) 0,351

PSG’de horlama (%) 52 (22,6) 28 (7,1) 0,472

Kalp Hızı indeksi 25,0 (9,26) 34,6 (21,6) 0,640

Aritmi indeksi 120,6 (50,8) 40,4 (26,7) 0,294

En uzun desatürasyon (sn) 86 (7,1 ) 76,0 (9,3) 0,414

VTE majör risk faktörü

varyok

yaş (yıl)

80

60

40

20

77

77

VTE risk faktörü olan ve olmayan grubun yaşlarının karşılaştırılması (p=0.015)

Majör PTE risk faktörü yok

Majör PTE risk faktörü var

n=20 n=10 P değeri

Cins(kadın/erkek) 9/11 (%45) 5/5 (%50) 0,796

Sigara 5/20 (%25) 1/10 (%10) 0,663

Alkol 1/20 (%5) - 0,667

OSAS varlığı 14/20 (%70) 3/10 (%30) 0,045

Eşlik eden hastalık

Majör PTE risk faktörü yok

Majör PTE risk faktörü var

n=20 n=10 P değeri

DM 2/20 (%10) 3 /10 (%30) 0,300

Hiperkolesterolemi 1/20 (%5) - 0,567

HT 7/20 (%35) 4/10 (%40) 0,548

KKY 4/20 (%20) 1/10 (%10 ) 0,640

KOAH 5/20 (%25) 1/10 (%10 ) 0,633

Astım 1/20 (%5) - 0,667

Hipotiroidi 1/20 (%5) - 0,667

İlaç Kullanımı

Majör PTE risk faktörü yok

Majör PTE risk faktörü var

n=20 n=10 P değeri

ACE inhibitörü kullanımı 5/20 (%25) 1/10 (%10) 0,663

B-bloker kullanımı - - -

Ca-Kanal blokeri kullanımı 2/20 (%10) - 0,540

Diüretik kullanımı 3/20 (%15) 1/10 (%10) 0,571

ASA kullanımı 5/20 (%25) 1/10 (%10) 0,633

OSAS Semptomları

Majör PTE risk faktörü yok

Majör PTE risk faktörü var

n=20 n=10 P değeri

Horlama varlığı 10 /20 (%50) 7/10 (%70) 0,297

Habitual horlama 10 /20 (%50) 7/10 (%70) 0,440

Tanıklı Apne 2/20 (%10) 2/10 (%20) 0,584

Gündüz uykululuk hali 2/20 (%10 ) 2/10 (%20 ) 0,584

Majör PTE risk faktörü Lojistik

regresyon

YOK n=20

VAR n=10

P değeri

BP

değeri

Yaş (yıl) ort (SEM) 65 (2,9) 52 (4,8) 0,015a 0,025 0,634

Kilo (kg) ort (SEM) 81,1 (3,1) 87,9 (5,3) 0,025a 0,160 0,056

BUN (mg/dl) ort (SEM) 21,2 (1,7) 14,10 (2,4) 0,023a -0,319 0,070

OSAS varlığı (n) 14/20 (%70) 3/10 (%30) 0,045b 3,934 0,049c

aStudent t test; bki kare test; cLojistik regresyon analizi

SonuçPTE’si olan olgularda OSAS oranları

toplumdan çok daha yüksek oranda bulundu

Üstelik klinik önemi olan orta ve ağır OSAS olgu oranı da toplumdan 5 kat yüksekti

SonuçMevcut bulgular OSAS’nın PE için

bir risk faktörü olabileceğini düşündürmektedir

Bu konuda daha kapsamlı çalışmalara gereksinim vardır

Teşekkürler… Dr. Kezban ÖZMEN SÜNER

OSAS YOK n:13

OSAS VAR n:17

P değeri

Yaş 56(5) 65(3) 0,145Kilo (kg) 78(3,7) 87(3,6) 0,084BMI(kg/m2) 28,5(1,1) 30,9(1,7) 0,265BUN (mg/dl) 16,4(2,4) 20,3(1,9) 0,222Hgb (g/dl) 12,0(0,4) 12,8 (0,3) 0,127Htc(%) 36,4 38,8(1,1) 0,139AHİ indexi 2,9(0,3) 27,7(7,4) 0,004*Desatürasyon indexi

3,6(1,2) 19,7(4,6) 0,003*

Satürasyon <90 oranı

1,8(0,9) 19,7(4,6) 0,001*

Uyku etkinliği % 79(3) 77(3,5) 0,733PTT indexi 29,4(8,9) 20,8(3,1) 0,387Horlama % 24(7) 59(26) 0,270

OSAS yok OSAS varn=13 n=17 P değeri

Cins (kadın/erkek) 7/13 (%53,8) 7/17 (%41,2) 0,491Sigara 1/13 (%7,7) 5/17 (%29,4) 0,154Alkol 1/13 (%7,7) - (-) 0,433PE risk faktörü 7/13 (%53,8) 3/17 (%17,6) 0,045OSAS Semptomları varlığıHorlama* 5/13 (%38,5) 12/17 (%70,6) 0,078Tanıklı Apne - 4/17 (%23,5) 0,113Gündüz uykululuk hali** - 4/17 (%20) 0,113İlaç KullanımıACE inhibitörü*** 2/13 (%15,4) 4/17 (%23,5) 0,672B-bloker - - -Ca-Kanal blokeri 1/13 (%7,7) 1/17 (5,9) 0,687Diüretik 1/13(%7,7) 3/17 (%18,8) 0,606ASA (aspirin) - 6/17 (%35,3) 0,024Eşlik eden hastalıkDiabetes Mellitus 2/13(%46,2) 2 /17 (%11,8) 0,491Hiperkolesterolemi - 1/17 (%5,9) 0,567Hipertansiyon 3/13 (%23,1) 8/17 (%47,1) 0,259Kalp yetmezliği 1/13 (%7,7) 4/17 (%23,5) 0,355KOAH 1 /13 (%7,7) 5/17 (%29,4) 0,196Astım 1/13 (%7,7) -Hipotiroidi - 1/17 (%5,9) 0,567