Istorijski korijeni i razlozi nastanka Evropske Unije

Evropska unija (EU) je jedinstvena nadnacionalna zajednica evropskih demokratskih država i struktura sui generis (svoje vrste), kroz koju članice ostvaruju zajedničke interese kao što su:

- unapređenje mira i prosperiteta- uravnotežen ekonomski i društveni razvoj- visok nivo zaposlenosti- zaštita prava i interesa građana

EU nije samo konfederacija zemalja, ali nije ni federetivna država. Ona je, ustvari, nešto sasvim novo i jedinstveno u svjetskoj istoriji. Države članice koje čine EU ostaju nezavisne, suverene države, mada svoj suverenitet udružuju kako bi postigle snagu i svjetski uticaj koji ni jedna od njih sama nebi imala.

To udruživanje suvereniteta znači, u praksi , da države članice neka od svojih ovlaštenja u odlučivanju delegiraju evropskim institucijama koje su stvorile, tako da se odluke o specifičnim pitanjima od zajedničkog interesa mogu demokratski donositi na evropskom nivou.

Dakle, EU je supernacionalna tvorevina koja ima vlastiti izvor prihoda i sudsku vast te niz nadnacionalnih institucija sa ovlaštenjima da donose odluke o pitanjima od zajedničkog interesa na nivuo Evropske unije. EU čini 28 zemalja članica i ima više od 500 miliona stanovnika. Sa Lisabonskim ugovorom, koji je stupio na snagu 1.decembra 2009. godine, EU je dobila pravni subjektivitet, pa može zaključivati međunarodne sporazume i priključivati se međunarodnim organizacijama. EU ima svoju zastavu plavu sa 12 zlatnih zvjezdica, himnu – Betovenovu „odu radosti“, valutu euro i slogan Ujedinjeni u različitosti.

Nadležnosti EU se dijele na isključive nadležnosti (npr. oblast monetarne politike, carinske unije, konkurencije), zajedničke nadležnosti sa državama članicama (npr. unutrašnje tržište, ekonomska, društvena i regionalna kohezija, okoliš,zaštita potrošača, transport, energija,sloboda, sigurnost i pravda) i nadležnost podrške (npr. zdravlje ljudi, industrija, obrazovanje , turizam).

Ustavni princip EU je princip supsidijarnosti a to znači da se „aktivnosti na nivou EU poduzimaju onda kada to podrazumijeva veću efikasnost od aktivnosti pojedinih zemalja članica“ , odnosno, „EU ne poduzima radnje( izuzev u oblastima svoje isključive nadležnosti), osim ako su one djelotvornije od radnji poduzetih na nivou države članice, regije ili lokalne samouprave“.

Nakon Drugog svjetskog rata ideja koja je bazirana na ekonomskim osnovama je iskristalizirana , uobličena i postala politički proces i cilj – objedinjavanjem njemačke i francuske proizvodnje uglja i čelika i stvaranjem zajedničkog tržišta za ta dva važna prirodna resursa i njihovo korištenje za obnovu Evrope, ali je u isto vrijeme imala i jasnu političku pozadinu – očuvanje trajnog mira i sigurnosti te osiguranje boljeg životnog standarda građana

Govor britanskog premijera Vinstona Čerčila na Univerzitetu u Cirihu 1946. godine u kojem je pozvao na stvaranje „Sjedinjenih Evropskih Država“, zatim osnivanje Beneluks carinske unije i Zapadnoevropske unije 1948., osnivanje Vijeća Evrope i NATO-a 1949. i istorijski govor francuskog ministra vanjskih poslova Roberta Šumana 9. Maja 1950. godine bili su značajni događaji koji su predhodili zvaničnom početku evropskom ujedinjenju. Ministar Šuman je predložio plan o zajedničkoj francusko njemačkoj proizvodnji uglja i čelika i zbog toga se 9.maj obilježava kao dan Evrope. I pored ove Šumanove inicijative ,idejnim tvorcima evropske integracije smatraju se italijanski političar i teoretičar Spineli i francuski političar Žan Monne.

Na osnovu Šumanovog plana u Parizu je1951. godine šest evropskih država (Belgija, Nizozemska, Luksemburg, Francuska, Italija i Zapadna Njemačka) potpisalo Ugovor o osnivanju Evropske zajednice za ugalj i čelik (EZUČ). Šest godina poslije istih šest država odlučilo je osnovati i Evropsku ekonomsku zajednicu (EEZ), koja je počivala na slobodnoj razmjeni roba i usluga te slobodnom kretanju ljudi i kapitala. Potaknute ekonomskim uspjehom EEZ-a i druge evropske države su počele podnositi zahtjev za članstvo u EEZ/EU. Redosljed ulaska u EEZ je prikazan u narednoj tabeli:

God. prist. Zemlje1951. Belgija, Francuska, Italija, Luksemburg, Nizozemska i BDR1973. Danska, Irska i Velika Britanija1981. Grčka1986. Portugal i Španija1995. Austrija, Finska i Švedska2004. Češka, Estonija, kipar, Latvija, Litvanija, Mađarska, Malta,

Slovačka, i Slovenija2007. Bugarska i Rumunija2013. Hrvatska

Kopenhagenški kriteriji uvedeni su 1993. godine kao uvjeti za države koje žele postati članice Evropske unije Ti uvjeti su slijedeći:

politički kriterij - stabilnost institucija koje garantuju demokratiju, vladavinu prava, ljudske slobode i poštivanja prava manjina

ekonomski kriterij - funkcionalna tržišna ekonomija sposobna da se nosi sa konkurentnim pritiscima i tržišnim snagama u EU

kriterij prihvatanja acquis (pravna stečevina EU - sposobnost preuzimanja obaveza koje se odnose na članstvo te odanost ciljevima političke, ekonomske i monetarne unije.

Uvođenje eura kao jedinstvene valute u zemljama EU treća je faza stvaranja Ekonomske i monetarne unije (EMU). Euro je zvanična valuta EU od 1.01.1999. godine. Tada je uveden kao računovodstvena valuta, a od 1. Januara 2002.god. u opticaju su novčanice i kovanice eura.

Formiranjem Evropske monetarne unije (EMU) i uvođenjem jedinstvene valute eura zemlje članice gube monetarnu suverenost. Monetarna vlast je centralizovana, a počev od 1. Januara 1999.godine praktično monetarnu politiku EU kreira ECB. Da bi novi monetarni sistem sa novom valutum mogao da funkcioniše na dobar i stručan način sve zemlje članice moraju da ispune tzv. parametre konvergencije koji se izražavaju u slijedećim kriterijumima:

kriterijum stabilnosti cijena – prema kome rast cijena (inflacija) ne može da premaši 1,5% u odnosu na vrijednost koju ostvaruju 3 zemlje EU sa najnižom stopom inflacije

kriterijum visine deficita državnog budžeta – prema kome odnos javnog deficita i BDP ne smije da čini više od 3%

kriterij vezan za ukupan dug zemlje – znači da odnos bruto državnog duga (BDD) ne smije da iznosi više od 60% BDP

kriterij koji se odnosi na dugoročnu kamatnu stopu – obavezuje da nominalna kamatna stopa na dugoročne državne obaveznice ne smije biti veća od 2% u odnosu na 3 članice EU sa najnižom kamatnom stopom

kriterijum stabilnosti deviznog kursa – podrazumijeva da su zemlje članice EMU i da se njihove valute mijenjaju pokersevima koji su u okviru normalnih margina fluktuacije koji vladaju u sistemu.

Zemlja Stopa inflacije Deficit budžet prema % BDP

Vladin dug prema BDP

Dug. kamatne stope

Ref.vrijednost 2,7 -3,0% 60,0% 7,8%Njemačka 1,4 -2,7 61,3 5,6Francuska 1,2 -3,0 58,0 5,5Italija 1,8 -2,7 121,6 6,7Španija 1,8 -2,6 68,8 6,3Holandija 1,8 -1,4 72,1 5,5Belgija 1,4 -2,1 122,2 5,7Austrija 1,1 -2,5 66,1 5,6Finska 1,3 -0,9 55,8 5,9Portugal 1,8 -2,5 62,0 6,2Irska 1,2 -0,9 66,3 6,2Luksemburg 1,4 -1,7 66,7 5,6

Euro-zonu čine slijedeće zemlje članice EU

Godina Države članice EU1999. Belgija, Njemačka, Irska, Španija, Francuska, Italija, Luksemburg

Nizozemska, Austrija, Portugal i Finska2001. Grčka2007. Slovenija2008. Kipar i Malta2009. Slovačka2011. Estonija2015 Litvanija

UGOVORI O EVROPSKOJ UNIJI

Sve odluke i procedure EU utemeljene su na ugovorima koji su usaglasile sve države članice i ugovori čine njenu ustavnu osnovu. Njima se definiraju principi, pravni i institucionalni temelj EU te odnosi sa državama članicama i međunarodnim organizacijama. Odredbe ugovora stvaraju prava i obaveze za države članice i za njihova građane. Na osnovu ugovora osnivaju se institucije i tijela na nivou EU, na koje države članice prenose zakonodavna, upravna i

sudska ovlaštenja. Od 1951.godine usvojeno je osam ugovora na kojima se temelji pravni poredak EU:

Pariški ugovor 1951.- osnovana zajednica za ugalj i čelik (EZUČ). Uspostavljene četiri institucije EZUČ, dvije sa ovlaštenjima odlučivanja (Visoka vlast i Vijeće) i dvije sa ovlaštenjima nadzora (Parlamentarna skupština i Sud). Osnovni zadatak EZUČ – uspostavljanje zajedničke kontrole nad proizvodnjom i potrošnjom uglja i čelika.

Rimski ugovori 1957.- Osnovane dvije zajednice EEZ-Evropska ekonomska zajednica i EUROATOM- Evropska zajednica za atomsku energiju. Uspostavljeno zajedničko tržište u šest zemalja potpisnica ugovora i četiri slobodna kretanja: ljudi, roba, usluga i kapitala. Osnovane institucije EEZ-a: Evropski parlament, Vijeće ministara, Evropska komisija, Evropski sud i Evropska investiciona banka.

Ugovor o spajanju 1965.- Institucionalno objedinjene tri zajednice (EZUČ, EEZ i EUROATOM) Umjesto tri posebne, ustanovljena jedinstvena Komisija i Vijeće ministara.

Jedinstveni evropski akt 1986. – Osnovni cilj uspostavljanje unutrašnjeg tržišta. Uveden princip odlučivanja kvalificiranom većinom u Vijeću EU i postupak saradnje u Evropskom parlamentu. Proširene nadležnosti EEZ u određenim oblastima.

Mastrihtski ugovor/ Ugovor o EU 1993. – Osnovana EU. Postavljen pravni okvir za osnivanje Ekonomske i monetarne unije i uvođenje za0jedničke valute – euro. Uvedeno građanstvo EU i postupak suodlučivanja Evropskog parlamenta. Povećan broj ovlasti kojima se glasa kvalificiranom većinom u Vijeću (ministara) EU. Uveden princip supsidijarnosti kao ustavni princip. Osnovani su Kohezioni fond i Odbor regija.

Amsterdamski ugovor 1997. – Dopunjava ugovor o EU. Jača ulogu Evropskog parlamenta. Uključuje nove odredbe o socijalnoj politici u tekstu Ugovora i ističe borbu za veću zaposlenost kao cilj EU. Šengenski sporazum uvršten u pravnu stečevinu EU.

Ugovor iz Nice 2000. – Njegov osnovni cilj prilagođavanje institucionalnog okvira EU za predstojeća proširenja i procedure donošenja odluka sa znatno većim brojem država članica. Promijenjen sastav institucija EU, npr. Evropske komisije. Prilagođen broj glasova svake države članice u Vijeću (ministara) EU i proširen broj oblasti o kojima se odlučuje kvalificiranom većinom.

Lisabonski ugovor 2007. – EU dobila pravni subjektivitet – može zaključivati međunarodne ugovore, pridruživati se međunarodnim organizacijama i pokretati postupke koji se vode pred međunarodnim sudovima (i podlijegati tim postupcima). Evropsko vijeće i formalno postalo institucija EU. Uspostavljena funkcija predsjednika Evropskog vijeća i visokog komesara EU za vanjske poslove i sigurnosnu politiku za istupanje zemlje članice iz EU. EUROATOM više nije dio srukture EU.

ŠTA JE EUROPSKA UNIJA

Kada pogledamo kartu svijeta, vidimo kontinente razdvojene državnim granicama. Putujući sa kontinenta na kontinenent, iz države u državu primorani smo prilikom prelaza granica da pokazujemo pasoš – putnu ispravu.Takvo putovanje u našoj psihi vodi nas u strah, strah od tuđe države, sve dok se ne vratimo u svoju državu, državu sa kojom se identifikujemo, i koju smatramo svojom državom.Napred pomenutog straha u Evropskoj uniji nema. Građani EU ne pokazuju prilikom prelaska na novu teritoriju putnu ispravu. Čak prilikom prelaska na teritoriju druge države neprimjećuju da su u istu ušli. Europska unija je rezultat rasprave izgradnje trajnig mira u regiji. Nastala je kao posljedica straha od unutrašnjih i vanjskih prijetnji evropskoj sigurnosti. EU je pod ovakvim imenom oformljena u Mastrihtu 1992. godine kao međuvladina i nadnacionalna zajednica 28 europskih demokratskih država.

Političke aktivnosti EU se ispoljavaju u mnogim sferama, od politike zdravstva i ekonoske politike do inostranih poslova i odbrane. U zavisnosti od razvijenosti svake države pojedinačno, organizacija EU se razlikuje u različitim oblastima.

Evropsku uniju čine tri stuba

Prvi stub su Evropska zajednica za ugalj i čelik, Evropska ekonomska zajednica i Evropska zajednica za atomsku energiju

Drugi stub je zajednička spoljna i bezbjednosna politika Treći stub čine policijska i pravosudna saradnja

Evropska unija je definisana kao:

Federacija u monetarnim odnosima, poljoprivredi, trgovini i zaštiti životne sredine

Konfederacija u socijalnoj i ekonomskoj politici, zaštiti potrošača, unutrašnjoj politici

Međunarodna organizacija u spoljnoj politici

Glavna oblast na kojoj počiva EU je jedinstveno tržište koje se bazira na carinskoj uniji, jedinstvenoj valuti, zajedničkoj agrikulturnoj politici i zajedničkoj politici u sferi ribarstva.

Dana 29. oktobra 2004. godine predsjednici i premijeri evropskih država donijeli su prvi ustav EU, koji trenutno čeka ratifikaciju pojedinačno svake zemlje potpisnice. Ovaj dokument ima za cilj da unaprijedi efikasnost funkicionisanja EU. Po svojoj definiciji predstavlja akt međunarodnog prava, i kao takav podliježe ratifikaciji svake države članice.

Zemlje u kojima se Ugovor ratifikuje u parlametu su: Austrija, Belgija Grčka, Estonija, Italija, Kipar, Letonija, Litvanija, Mađarska, Malta, Njemačka, Slovačka, Slovenija, Finska, Švedska i Hrvatska. Na referendumu odlučuju slijedeće zemlje: Velika Britanija, Danska, Irska, Luksemburg, Portugal, Poljska Francuska, Holandija, Češka i Španija.

Od 2013. godine EU ima 28 država članica. Ukupna površina EU je oko 5 miliona kvadratnih kilometara. Da je jedinstvena zemlja, bila bi sedma po redu država u svijetu po površini. Broj građana EU u 28 zemalja je oko 5 miliona. Po broju stanovnika EU bi da je samostalna država bila treća po redu, odmah poslije Kine i Indije.

Zvanično zemlje kandidati za članstvo su Makedonija i Srbija, a od 17. 12.2010. godine i Crna Gora ima status kandidata. Turska je takođe kandidat, za koji se ne zna tačan datum prijema, i država oko koje se vode raznovrsne polemike unutar EU o tome da li bi trbala da bude primljena u članstvo. Mnoge države kao što su Norveška, Švicarska i Island, ne žele da uđu u EU, ali s njom imaju specijalne sporazume.

Simboli EU su: himna, zastava i Dan Evrope

Evropska himna je Oda radosti. Dirigent Herbert von Karajan adaptirao je Betovenovu Devetu sinfoniju na zahtjev Savjeta Evrope, koji ju je 1972. godine proglasio svečanom pjesmom, a od 1986. godine je himna EU.

Zastava je plave podloge kao simbol neba sa dvanaest žutih zvjezdica predstavlja jedinstvo naroda Evrope. Usvojena je 1986. godine.

Dan Evrope je 9.maj. Na taj dan1950.godine Robert Šuman je objelodanio ideju o stvaranju EZUČ. Takođe, na taj dan je 1945.godine objavljen kraj Drugog svjetskog rata. Na samitu lidera EU u Milanu 1985.godine odlučeno je da se ovaj dan slavi kao Dan Evrope.

NEDOSTATCI I PREDNOSTI INTEGRACIJE EU

Svaki proces, pa tako i proces evropske integracije, nosi sa sobom određene prednosti ali i nedostatke. Od nas samih zavisi da li proces koji prihvatamo donosi više ili manje prednosti, odnosno nedostataka.

Kao nedostatke evropske inegracije možemo smatrati:

Gubljenje suvereniteta i državne samostalnosti Postepen gubitak nacionalnog identiteta, koji se manifestuje kroz

smanjenje ovlaštenja nacionalnih vlada, što je posljedica harmonizacije zakona, propisa i standarda

Izražen nadnacionalizam kroz stvaranje institucija sa sjedištem u Briselu Prelijevanje finansijskih sredstava iz država koje su razvijene i finansijski

stabilne u države koje su manje razvijene

Kao prednosti evropske integracije možemo smatrati:

Obezbjeđenje trajnog mira i stabilnosti regiona. Integracioni proces umanjuje mogućnost nastajanja ratova na zajedničkoj teritoriji

Stvaranje jedinstvenog tržišta od nekoliko stotina miliona stanovnika sa jedinstvenim pravilima i stadardima

Jedinstveno tržište utiče na stvaranje konkurentske sposobnosti Evropskih komisija, što dalje utiče na jačanje konkurentnosti ekonomije EU u odnosu na ostatak svijeta

Finansijska solidarnost, koja se izražava kroz težnju razvijenih zemalja da održe ekonomsku i finansijsku stabilnost manje razvijenih ekonomija (primjer Grčke)

Uticaj unije na život stanovnika evropskog kontinenta, kao i stanovnika van evropskog prostora, u stalnom je porastu. Sa druge strane, bez obzira na takav uticaj, još uvijek postoje nedoumice kada je u pitanju budući rad EU. Prve poteškoće se javljaju kada želimo opisati i objasniti karakter EU.

EU je prerasla standarde međunarodne organizacije, ali još uvijek nije ispunila ni dostigla nivo evropske države ili sjedinjenih evropskih država. Dilema se javlja kod pitanja šta je danas EU, i gdje se ona nalazi. Da li je to međunarodna organizacija ili evropska država.

HRONOLOGIJA VAŽNIH DOGAĐAJA U EU

7-11.05.1948 Održan Evropski kongres u Hagu. Više od 1000 delegata iz preko 20 zemalja Evrope diskutovalo je o novom obliku saradnje u Evropi. Dogovorili su se da osnuju Evropsku skupštinu.

27-28. 01.1949. Kao rezultat Kongresa u Hagu, osnovan Savjet Evrope. Odrđeno je da sjedište Savjeta bude u Strazburu. Iste godine počela je izrada Evropske konvencije za ljudska prava, koja je potpisana u Rimu 1950.godine, a stupila je na snagu 1953.godine. Tokom vremena, skoro sve evropske zemlje postale su članovi Savjeta Evrope.

9.05.1950. Robert Šuman, francuski ministar inostranih poslova, održao govor koji se bazirao na idejama Žana Monea. Predložio je da Francuska i Savezna Republika Njemačka udruže svoje izvore uglja i čelika u novu organizaciju u koju se mogu uključiti i ostale evropske zemlje. Od tada se taj datum smatra rođendanom EU, a 9.maj se svake godine slavi kao Dan Evrope.

18.04.1951. U Parizu je šest zemalja potpisalo ugovor o osnivanju EZUČ, koji je stupio na snagu 1952.godine, sa rokom važenja 50 godina.

1-2.06.1955. Na sastanku u Mesini ministri inostranih poslova šest zemalja odlučili su da evropske integracije prošire na ekonomska pitanja.

25.03.1957. U Rimu šest zemalja potpisalo ugovore o osnivanju Evropske ekonomske zajednice i Evropske zajednice za atomsku energiju, koji su stupili na snagu 1.januara 1958.godine.

5.01.1960. Na inicijativu Velike Britanije na konvenciji u Štokholmu osnovana Evropska asocijacija slobodne trgovine (EFTA) koja je uključila nekoliko evropskih zemalja koje nisu bile članice EEZ

14.01.1963. Na pres konferenciji Šarl de Gol objavio da će Francuska staviti veto na uključenje Velike Britanije u Evropsku zajednicu.

20.07.1963 Potpisan sporazum između Evropske ekonomske zajednice i 18 afričkih zemalja.

8.04.1965. Potpisan ugovor kojim se određuje izvršno tijelo za tri osnovne zajednice i formora se jedinstven Savjet i Komisija . Ovaj ugovor stupio je na snagu 1.07.1967 . Poznato kao stvaranje Evropske zajednice.

29.01.1966. Usvojen Luksemburški dogovor kojim je , s obzirom na političku krizu, Francuska ponovo pristala da učestvuje na sastancima Savjeta, u zamjenu za jednoglasnost pravila kada se radi o vitalnim državnim interesima.

1.07.1968. Komletno ukinute carinske dažbine, 18 mjeseci prije roka, na industrijsku robu i uvedena zajednička spoljna tarifa.

1-2.12.1969. Na samitu u Hagu politički lideri Evropske zajednice odlučili su da krenu dalje ka evropskim integracijama.

22.04.1970. U Luksemburgu potpisan ugovor kojim se evropskoj zajednici dozvoljava da bude više finansirana iz sopstvenih izvora i dat je veći značaj Evropskom parlamentu.

22.01.1972. U Briselu su ugovore o pristupanju Evropskoj zajednici potpisali Danska, Irska, Norveška i Ujedinjeno Kraljevstvo.

24.04.1972. Šest država članice EEZ odlučile davalutni kursevi među njihovim valutama ne mogu fluktuirati više od 2,25%. Ovaj sistem poznat je kao monetarna zmija.

1.01.1973. Danska, Irska i Velika Britanija pridružile se Evropskoj zajednici, tako da se broj članica povećao na 9. Norveška se, u skladu sa referendumom na kome se većina građana Norveške izjasnila protiv članstva, nije pridružila EEZ.

9-10.12.1974. Na sjednici u Parizu politički lideri devet zemalja odlučili su da se sastaju tri puta godišnje u Evropskim savjetu. Također su dali pristanak za direktne izbore za Evropski parlament i odlučili su da osnuju Evropski fond za regionalni razvoj.

28.02.1975. Potpisana Konvencija između EEZ i 46 afričkih zemalja, Kariba i Pacifičkih država.

22.07.1975. Potpisan ugovor po kojem se daje veći značaj Evropskom parlamentu i osnovan Evropski revizorski sud. Ugovor je stupio na snagu 1.06.1977.godine.

6-7.07.1978. Na samitu u Bremenu, Francuska i Savezna Republika Njemačka predložile su monetarnu saradnju osnivanjem Evropskog monetarnog sistema, koje će preuzeti mjesto monetarne zmije. Evropski monetarni sistem je počeo sa radom 13.03.1979.godine.

28.05.1979. Evropska komisija je potpisala sa Grčkom Ugovor o pridruživanju.

7-10.06.1979. Održani prvi direktni izbori za Evropski parlament (410 mjesta)

1.01.1981. Grčka se pridružila Evropskoj zajednici, tako da se broj članova Zajednice povećao na 10.

28.02.1984 Usvojen program Esprit, sa ciljem davanja podrške istraživanju i razvoju na polju informatičke djelatnosti.

14-17.06.1984. Žak Delor postao predsjednik Evropske komisije (1985-1995).

12.06.1984. Evropska komisija potpisala sa Španijom i Portugalom Ugovor o pridruživanju.

2-4.12.1984. Na sastanku Evropskog savjeta u Luksemburgu lideri 10 država članica složile su se da izmjene Ugovor iz Rima i da lansiraju Evropske inegracije putem Jedinstvenog evropskig akta. Ovo je utrlo put kreiranju jedinstvenog tržišta koje je uspostavljeno 1993.godine.

1.01.1986. Španija i Portugal postali članice EEZ, čime se broj država članica popeo na 12.

17-28.02.1986. U Luksemburgu potpisan Jedinstveni evropski akt, koji je stupio na snagu 1.07.1986.godine.

15.06.1987. Počeo program Erasmus, koji je pripremljen kako bi pomogao mladima Evrope da studiraju u inostranstvu u drugim evropskim zemljama.

15-18.06.1989. Održani treći direktni izbori za Evropski parlament.

9.11.1989. Pao Berlinski zid

9.12.1989. Evropski savjet u Strazburu odlučio da sazove međudržavnu konferenciju u vezi sa daljim nastavkom ekonomske, moetarne i političke unije.

10.06.1990. Potpisan dogovor u Šengenu. Čiji je cilj da ukloni granice među državama članicama Evropske zajednice.

3.10.1990. Ujedinila se Njemačka

14.12.1990. U Rimu počela Interparlamentarna konferencija o Evropskoj monetarnoj i političkoj uniji.

9-10.12.1991. Evropski savjet u Mastrihtu usvojio ugovor o Evropskoj uniji. On leži na osnovama zajedničke spoljne i bezbjednosne politike bliže saradnje u oblasti pravde i unutrašnjih poslova i u kreiranju ekonomske i monetarne unije, uključujući jedinstvenu valutu.

7.02.1992. Potpisan ugovor u Mastrihtu, koji je stupio na snagu 1.11.1993.godine.

1.01.1993. Formirano jedinstveno tržište

9-12.06.1994. Održani četvrti direktni izbori Za Evropski parlament.

24-25.06.1994. Na sastanku Evropskog savjeta na Krfu Evropska unija potpisala ugovor o pristupanju sa Finskom, Norveškom i Švedskom.

1.01.1995 Austrija, Finska i Švedska pridružile su se EU, tako da je ukupan broj članica povećan na 15.

23.01.1995. Nova Evropska komisija stupila na dužnost (1995-1999) na čelu sa predsjednikom Žakom Santerom.

27-28.11.1995. Euro-mediteranska ministarska konferencija u Barseloni objavila partnerstvo između EU i zemalja južne obale Mediterana.

16-17.06.1997. Evropski savjet u Amsterdamu dao pristanak da se Ugovoru

02.10.1997. Potpisan Amsterdamski ugovor koji je stupio na snagu 1.maja 1999.godine.

30.03.1998. Počeo proces pristupanja novih država kandidata, Kipar, Malta i 10 zemalj centralne i istočne Evrope biće uključeno u ovaj proces.

3.05.1998. Evropski savjet u Briselu odlučio da 11 država članica EU (Austrija, Belgija, Finska, Feancuska, Njemačka, Irska, Italija, Liksemburg, Holandija, Španija, Portugal) moraju da zadovolje uslove za prihvatanje jedinstvene valute euro 1.01.1999.godine. Grčka će se pridružiti kasnije.

31.12.1998. Utvrđen fiksan i neopoziv kurs među valutama koje treba da zamijeni euro.

1.01.1999. Počela treća faza Evropske monetarne unije: valute u zamljama zamijenjene eurom. Jedinstvena valuta lansirana je na tržištu novca. Od tada pa nadalje ECB odgovorna je za monetarnu politiku EU, koja je definisana i primijenjena u euro.

24-25.03.1999. Evropski savjet u Berlinu odlučio da objavi bidžet za 2000-2006.godine u okviru Agende 2000.

3-4.06.1999. Evropski savjet u Kelnu odlučio da zatraži od Konvencije da sastavi nacrt poglavlja evropskih osnovnih prava. Članovi Konvencije su predstavnici lidera država ili vlada EU i predsjednik Evropske komisije. Havijer Solana postavljen je za visokog predstavnika zajedničke spoljne i bezbjednosne politike EU.

8-13.06.1999. Održani peti direktni izbori za Evropski parlament.

15-16.10.1999. Na sastanku Evropskog savjeta Tampareu odlučeno da EU postane zona slobode, sigurnosti i pravde.

10-11.12.1999. Na sastanku Evropskog savjeta u Nelsinkiju posvećenom proširenju EU, Turska je i zvanično prepoznata kao država kandidat za članstvo u EU, i dogovoreno je da se nastavi sa daljim pregovorima sa ostalih 12 država kandidata za članstvo u EU.

23-24.03.2000. Na sastanku Evropskog savjeta u Lisabonu kreirana strategija za povećanje zaposlenosti, modernizaciju privrede i jačanje društvene usklađenosti Evrope na osnovama znanja.

7-8.12.2000. Na sastanku Evropskog savjeta u Nici postignut dogovor u vezi sa tekstom novog ugovora kojim se mijenja sistem donošenja odluka o EU kako bi Unija bija spremna za proširenje. Predsjednici Evrepskog

parlamenta, Evropskog savjeta i Evropske komisije svečeno su objavili Povelju o snovnim pravima EU.

26.02.2001. Potpisan ugovor u Nici, koli je stupio na snagu 1.februara 2003.godine.

14-15.12.2001. Na sastanku Evropskog savjeta u Likeu usvojena deklaracija o budućnosti EU. To je otvorilo put ka glavnim reformama EU i pripremi Evropskog ugovora o konstituisanju. Za predsjedavajućeg Konferencije izabran je Valeri Žiskar Desten.

1.01.2002. Građani u eurozoni počeli koristiti euro novčanice i kovanice.

31.05.2002. Svih 15 država članiva EU istovremeno je potpisalo Kjoto protokol – poznati Sporazum o smabjenju zagađenja vazduha.

21-22.06.2002. Na sastanku Evropskog savjeta u Sevilji postignut dogovor o evropskoj politici azila i emigracije.

13.12.2002. Na sastanku Evropskog savjeta Kopenhagenu dogovoreno da 10 država kandidata (Kipar, Češka, Estonija, Mađarska, Malta, Letonija, Poljska, Slovačka i Slovenija) mogu da se pridruže EU 1.maja 2004.g. Na bazi izvještaja i preporuka Evropske komisije odlučeno je da mogu početi razgovori sa Turskom. Evropski savjet će u decembru 2004.godine odlučiti da li je Turska ispunila sve Kopenhagenške kriterijume.

16.04.2003. U Atini su potpisani Ugovori o pridruživanju između EU i novih 10 zemalja članica.

10.07.2003. Konvencija o budućnosti Evrope završila aktivnosti oko Nacrta ugovora o konstituisanju EU.

4.10.2003. Počela međudržavna konferencija koja će donijeti novi ugovor o konstituisanju Evrope.

1.05.2004. Kipar, Češka, Estonija, Mađarska, Litvanija, Letonija, Malta, Poljska, Slovačka i Slovenija postale su članice EU.

10-1306.2004. Održani šesti direktni izbori za Evropski perlament.

2005.godine Hrvatska otpočela pregovore za članstvo u EU. Makedonija dobila status kandidata za članstvo.

2006.godine Evropski parlament ratifikovao Evropski ustav.

2007.godine Bugarska i Rumunija postaju članice EU. Slovenija postaje dio Evropske monetarne unije.

2009.godine Slovačka postaje dio EMU. Održani sedmi direktni izbori za Evropski parlament

2011.godine Estonija postaje dio EMU.

2013.godine Hrvatska postaje punopravna članica EU.

2015.godine Litvanija postaje devetnaesta članica EMU.

Uz ovaj tekst treba uključiti predhodna predavanja na temu:“ Institucije Evropske unije „ i “ Kako postati član Evropske unije „. Sve to će biti podloga za pitanja na prvom kolokviju.