МЭРГЭЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ, СУРГАЛТ. …7 4. Нэр томъѐо, тодорхойлолт 4.1 албан боловсрол боловсролын албан ѐсны

.

ХӨДӨЛМӨР, НИЙГМИЙН

ХАМГААЛЛЫН ЯАМ

МЭРГЭЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ, СУРГАЛТ. ЕРӨНХИЙ

ШААРДЛАГА

MNS 6541 : 2015

Салбарын нэр: Аж үйлдвэр

Мэргэжлийн нэр: Метал боловсруулах суурь машины оператор

/токарь-фрезерчин/

Мэргэжлийн индекс: IM 7223-17

Мэргэшлийн түвшин: II-YI

УЛААНБААТАР ХОТ

2016 он

ЕВРОПЫН

ХОЛБООНЫ

ТМБССДТ-1

2

3

АГУУЛГА

ӨМНӨХ ҮГ

4

1 Зорилго 6

2 Хамрах хүрээ

6

3 Норматив ишлэл

6

4 Нэр томъѐо, тодорхойлолт

7

5 Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын агуулгад тавигдах шаардлага 8

5.1 Сургалтын агуулга 8

5.2 Агуулгын онол, дадлагын харьцаа 31

6

7

Сургалтын хугацаа

Сургалтын хэлбэр

31

31

8 Сургалтын үнэлгээнд тавигдах шаардлага

31

9 “Токарь-фрезерчин” мэргэжлээр элсэгчдэд тавигдах шаардлага

32

10 Багшид тавигдах шаардлага

32

11 Сургалтын орчинд тавигдах шаардлага

32

12 Сургалтын тоног төхөөрөмж, багаж, хэрэгслийн жагсаалт

33

13

14

Номын сан, мэдээллийн хангамжид тавигдах шаардлага

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн шаардлага

Стандартад хэрэглэсэн товчлол, товч хэллэг

38

38

38

4

ӨМНӨХ ҮГ

Хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлт, ажил олгогчийн шаардлагад нийцүүлэн, шинэ

технологи эзэмших, нутагшуулах, өрсөлдөх чадвар бүхий мэргэжилтэй ажилтан бэлтгэх,

ур чадварын түвшний тогтолцоог бүрдүүлэх зорилготойгоор “Метал боловсруулах

суурь машины оператор /токарь-фрезерчин/”-ийн (цаашид “Токарь-фрезерчин” гэж

товчлон бичнэ) мэргэжлийн боловсрол сургалтын стандартыг шинээр боловсруулсан.

Тус стандартыг боловсруулахдаа Швейцарын хөгжлийн агентлагийн “Баруун бүсийн

МБС” төсөл, АОЭНХ-ны хамтран мэргэжлийн боловсрол, сургалтын мэргэшлийн

түвшний загварын дагуу боловсруулсан “Токарь-фрезерчин” ажил мэргэжлийн лавлахыг

үндэслэсэн болно.

Мэргэжлийн боловсрол сургалт Чадамжид суурилсан сургалтад шилжиж

байгаатай холбогдуулан 2012 оноос хойш мэргэжлийн боловсрол, сургалтын салбарт

Хөдөлмөрийн яам, төсөл хөтөлбөрүүд багагүй материаллаг туслалцаа болон оюуны

хөрөнгө оруулалт хийж ирсэн. Түүний дотор АНУ-ын Мянганы Сорилын Сан,

ГОУХАН, Швейцарын Хөгжлийн Агентлаг, Сингапурын Темасек Сан БНСУ-ын

КОЙКА байгууллага, НҮБ-ийн Хүн амын сангийн Залуучуудын хөтөлбөр, БНЭУ-ын

Засгийн газар, Австралийн Засгийн газар, ОюуТолгой ХХК, Европын холбооны төсөл

зэргийг дурдаж болно.

2016 оны 2-р сарын 04-ний өдөр Мэргэжлийн боловсрол,сургалтын тухай хуульд

нэмэлт, өөрчлөлт орсонтой холбогдуулан Чадамжид суурилсан сургалтыг олон улсын

түвшинд нийцүүлэн хөгжүүлэхэд доорх үндсэн баримт бичгүүдийг шат дараалан

боловсруулах, сайжруулах шаардлага тулгарч байна Үүнд:

1. Ажил мэргэжлийн лавлах-д ажилтанд тавигдаж буй орчин үеийн шаардлагыг

мэргэжил, мэргэшлийн түвшин бүрээр боловсруулж гаргах нь ажил олгогчид,

тэдгээрийн эвлэлдэн нэгдэж байгуулсан мэргэжлийн холбоо, ассоциаци,

нийгэмлэгийн гол үүргийн нэг болж байна. Ажил мэргэжлийн лавлахыг аж ахуйн

нэгж, компаниуд ажлын байрны тодорхойлолт, компанийн дотоодод дагаж мөрдөх

бусад баримт бичиг боловсруулахад ажилтан нарынхаа мэргэжлийг дээшлүүлэх,

мэргэшүүлэх, ажлын байран дахь сургалт зохион байгуулахад, мэргэжлийн

боловсрол, сургалтын байгууллагууд түр сургалтын байгууллага, МСҮТ,

Политехникийн коллежууд болон их дээд сургуулиуд нь сургалтын хөтөлбөрөө

шинэчлэх төгсөгчдийг үнэлэх,багш нарыг сургах тэдний мэргэшлийг дээшлүүлэх

зэрэг үйл ажиллагаандаа хэрэглэнэ.

2. 2015 онд Стандартчиллын Үндэсний Зөвлөлийн 45-р тогтоолоор “ MNS 6541:2015

Мэргэжлийн боловсрол,сургалт Ерөнхий шаардлага стандар”-тыг баталсан бөгөөд

улсын хэмжээнд хэрэглэхээр хүлээн зөвшөөрч, заавал мөрдөх Үндэсний стандартаар

бүртгэгдсэн. Тус стандартад сургалтын агууллага, чадамжийн нэгж, чадамжийн

элемент, гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт, сургалтын хугацаа, суралцах хэлбэр,

сургалтын үнэлгээнд тавих шаардлага, элсэгчдэд тавих шаардлага, багшид тавих

шаардлага, сургалтын орчинд тавих шаардлага, сургалтын тоног төхөөрөмж, багаж,

хэрэгсэлийн жагсаалт, номын сан, мэдээллийн хангамжид тавих шаардлага,

хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйд тавих шаардлага зэргийг мэргэжил тус

бүрээр тодорхойлохоор тусгагдсан. МБС-ын стандартыг тухайн мэргэжлийн ажил

олгогчид, тэдгээрийн эвлэлдэн нэгдэж байгуулсан мэргэжлийн холбоо, ассоциаци,

5

нийгэмлэгийн төлөөлөл болон мэргэжлийн боловсролын сургалтын

байгууллагуудын төлөөлөл хамтарч боловсруулах шийдвэр гарч 2016 оны 05 дугаар

сарын 15 наас 2016 оны 07 дугаар сарын 05 хүртэлхи хугацаанд боловсруулж,

Улаанбаатар БАЗТөвийн мэргэжилтэн Н.Мөнхнаран хянан тохиолдуулж,

Хөдөлмөрийн Яамны МБСБЗГ.-ын дарга Ж.Алтанжаргал баталснаар Монгол Улсын

хэмжээнд мөрдөгдөн ажиллах боллоо.

3. Хөдөлмөрийн яамны Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын бодлого зохицуулалтын

газар, Европын Холбооны Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын салбарыг дэмжих

төсөл-1 ийн хаматарсан гэрээг үндэслэн “Токарьчин-фрезерчин” мэргэжлийн II-VI

түвшиний Чадамжид суурилсан сургалт Төмөрлөг машин үйлдвэрлэлийн үндэсний

холбоо, Монголын ажил олгогч эздийн холбоо, ажил олгогчид болох ДЦС-3 ТӨХК,

ДЦС-4 ТӨХК, “Дархан Геомаш” ХХК, ГММСҮТ-ийн багш нар, ШУТИС-ийн

Механик тээврийн сургууль, Дархан-Уул аймаг дахь Технологийн сургуулийн багш

нар, Улаанбаатар бүсийн арга зүйн төв зэрэг байгууллагууд хамтран боловсруулсан.

Нийт 9 аж ахуйн нэгжийн 15 мэргэжлийн ажилтан МБС-ын байгууллагаас

мэргэжлмйн 5 багш нар оролцсон 10 удаагийн хэлэлцүүлгээр энэхүү

“СТАНДАРТ” хянагдан боловсрогдлоо.

6

1. Зорилго

Энэхүү стандартын зорилго нь хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлт хэрэгцээ, ажил

олгогчийн шаардлагыг хангахуйц, мэргэшлийн түвшний тогтолцоотой уялдсан уян

хатан сургалтыг “Токарь-фрезерчин” мэргэжлээр зохион байгуулах мэргэжлийн

боловсрол, сургалтын агуулга, орчин, багшийн мэргэшил, үнэлгээнд тавигдах үндсэн

шаардлагыг тогтооход оршино.

2. Хамрах хүрээ

Энэхүү стандартыг “Токарь-фрезерчин” мэргэжлээр мэргэжлийн боловсрол, сургалт

эрхлэн явуулж буй өмчийн бүх хэлбэрийн байгууллага, нийгмийн түнш, багш,

суралцагч, судлаач, мэргэжлийн боловсрол, сургалтын асуудлаарх төрийн удирдлага,

аргазүй, хяналтыг хэрэгжүүлэгч байгууллагууд хэрэглэнэ.

3. Норматив ишлэл

Энэхүү стандартад олон улсын болон үндэсний стандарт, баримт бичгийг иш татаж

хэрэглэсэн болно. Хэрэв эдгээр баримт бичгүүдэд өөрчлөлт орсон тохиолдолд

хамгийн сүүлчийн албан ѐсны хэвлэлийг хэрэглэнэ. Үүнд:

3.1 MNS 1-1:2006 Монгол улсын стандартчиллын тогтолцоо. 1-р хэсэг

3.2 MNS 1-2:2006 Монгол улсын стандартчиллын тогтолцоо. 2-р хэсэг

3.3 MNS 5742:2007 Номын сангийн орчны нөхцөл, үйл ажиллагаанд тавигдах

шаардлага

3.4 MNS 5566:2005 Аж ахуйн нэгж байгууллага, барилга байгууламжид

зайлшгүй байх шаардлагатай гал унтраах анхан шатны багаж хэрэгслийн

норм

3.5 MNS 4990:2000 Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуй

3.6 БНбД-II-66-88 "Сургалт-хүмүүжлийн барилгын зураг төсөл зохиох нэгдсэн

норм"

3.7 БНбД 21-01-02 Барилга, байгууламжийн галын аюулгүйн байдал

3.8 БНбД 31-03-03 Олон нийт иргэний барилга БНбД 31-03-03 Эрүүл ахуйн

норматив

3.9 Хөдөлмөрийн хууль болон бусад холбогдох хууль, дүрэм, журам

7

4. Нэр томъѐо, тодорхойлолт

4.1 албан боловсрол

боловсролын албан ѐсны байгууллагаар дамжуулж, суралцагчийн ерөнхий болон

мэргэжлийн зохих түвшний боловсрол эзэмших хэрэгцээг хангадаг боловсролын зохион

байгуулагдсан үйл ажиллагааг;

4.2 мэргэжил

тодорхой ажил, хөдөлмөр эрхлэхэд шаардагдах мэдлэг, чадвар, дадлын цогцыг;

4.3 мэргэшил

тодорхой мэргэжлийн хүрээнд ажил гүйцэтгэхэд шаардагдах мэргэжлийн мэдлэг,

чадвар, дадлын түвшинг;

4.4 мэргэжлийн боловсрол

тодорхой мэргэжлийн үйл ажиллагааг гүйцэтгэх хэрэгцээнд нийцүүлж зохион

байгуулалттай сургалтаар эзэмшүүлсэн мэргэжлийн мэдлэг, ур чадвар, хөдөлмөрийн

болон харилцааны соѐлын төлөвшлийг;

4.5 техникийн боловсрол

техник, технологийн үйл ажиллагааг гүйцэтгэх, удирдах хэрэгцээнд нийцүүлж зохион

байгуулалттай сургалтаар эзэмшүүлсэн үйлдвэрлэл, техник, технологийн мэргэжлийн

мэдлэг, ур чадвар, хөдөлмөрийн болон харилцааны соѐлын төлөвшлийг;

4.6 мэргэжлийн суурь чадвар

нийгмийн харилцаанд оролцоход шаардагдах мэдлэг, чадвар, төлөвшлийг;

4.7 мэргэшлийн түвшин

ажилтны эзэмших мэдлэг, чадвар, гүйцэтгэх ажил үүргийн төлөвшил, хариуцлага,

хандлагын хүрээг стандартаар тодорхойлсон мэргэшлийн шатлалыг;

4.8 чадамжид суурилсан сургалт

мэргэжлийн боловсрол сургалтаар ажлын байранд тухайн ажлыг ажил, мэргэжлийн

стандартын дагуу гүйцэтгэхийн тулд эзэмших шаардлагатай мэдлэг, ур чадвар,

хандлагыг олгох, төлөвшүүлэхэд чиглэсэн сургалт;

4.9 чадамжид суурилсан үнэлгээ

суралцагч ажил, үүргийг мэргэжлийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолтад нийцүүлэн зөв,

нямбай хийж гүйцэтгэж байгаа эсэхийг чадамжийн нэгжийн хүрээнд боловсруулсан

гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийн дагуу нотолгоонд суурилан, үнэлгээ хийж,

баримтжуулах үйл явц;

4.10 чадамж

хөдөлмөрийн орчинд ажил олгогчийн зүгээс тавигдах мэргэжлийн шаардлагыг

биелүүлэх түвшинд суралцагчийн эзэмшсэн байвал зохих мэдлэг, чадвар, дадал,

хөдөлмөрийн соѐлын төлөвшлийг;

4.11 чадамжийн нэгж

үндэсний хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөгддөг гүйцэтгэлийн үнэлэмжийн хамгийн бага нэгж

бөгөөд ихэвчлэн үр дүнгээр хэмжигддэг. Тодорхой ажил үүргийг гүйцэтгэхэд

шаардагдах мэдлэг, ур чадвар, хандлагыг;

8

4.12 чадамжийн элемент

чадамжийн нэгжийн дагуу гүйцэтгэх ѐстой ажлын гол хэсгүүд буюу ажилбарыг хийж

гүйцэтгэхэд шаардлагатай гол үе шатууд. Элементүүд нь тодорхой ажлыг гүйцэтгэхэд

хэрэгцээтэй үйлдлүүдийг тодорхойлдог;

4.13 гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт

чадамжийн нэгж болон элементүүдийг тавигдсан стандартын дагуу гүйцэтгэх шалгуур;

4.14 үнэлгээний төлөвлөгөө

зорилтот бүлгийг ямар чадамжийн нэгжийн шалгуур үзүүлэлтийн дагуу хэзээ, хаана,

хэрхэн яаж үнэлэхийг төлөвлөсөн баримт бичиг;

4.15 чадамжийн нэгжийн үнэлгээ

тухайн хувь хүн чадамжийн стандартыг хангаж буй эсэхийг тодорхойлохын тулд нотлох

материал, мэдээлэл цуглуулж холбогдох үнэлэлт, дүгнэлт гаргах үйл явц;

4.16 чадамжийн багц

ажилтан мэргэжлийн дэлгэрэнгүй тодорхойлолтад нийцүүлж, хөдөлмөрийн чиг үүргийн

чанартай гүйцэтгэлийг хангахад шаардагдах мэдлэг, чадвар, туршлага харилцааны багц;

4.17 багц цаг

дээд болон мэргэжлийн боловсролын агуулгын багтаамжийг хэмжих нэгжийг.

5. Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын агуулгад тавих шаардлага

5.1 Сургалтын агуулга

5.1.1 Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын агуулга нь “Токарь-фрезерчин” мэргэжилд

хамаарах чадамжийн нэгжүүдээс бүрдэнэ. Чадамжийн нэгжийг “Токарь-

фрезерчин” мэргэжлийн ажил мэргэжлийн тодорхойлолтод (лавлах) тусгагдсан

мэргэжлийн үүрэг, ажилбаруудад тулгуурлан боловсруулсан.

5.1.2 Ажил мэргэжлийн үүрэг, ажилбаруудыг DACUM (ажил мэргэжлийн дүн

шинжилгээ хийх) аргаар тодорхойлж, ажил олгогч, мэргэжлийн холбоодтой

хамтран боловсруулсан.

5.1.3 Ажил мэргэжлийн дүн шинжилгээнээс “Токарь-фрезерчин” мэргэжлийн

чадамжийн нэгжийн жагсаалтыг тодорхойлж гаргасан.

9

ЧАДАМЖИЙН НЭГЖИЙН ЖАГСААЛТ

д/д Чадамжийн нэгжийн нэр Чадамжийн

нэгжийн код

1 Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны дүрмийг судлах,

хөдөлмөр хамгааллын дүрмийг баримтлан ажиллах IM 7223-17-01-201

2 Техникийн шугам зураг зурах, эд ангийн ажлын зургийг

унших, хэмжилт хийх IM 7223-17-02-201

3 Материалыг сонгох, хэрэглэх IM 7223-17-03-201

4 Слесарийн ажлын төрөл ажилбаруудыг бие даан

гүйцэтгэх IM 7223-17-04-201

5 Метал зорох суурь машин, хэрэгслийг ашиглах IM 7223-17-05-201

6 Метал зорох багажийг зориулалтын дагуу ашиглах IM 7223-17-06-201

7 Эд ангийн гадаргууг технологийн дагуу зорж

боловсруулах IM 7223-17-07-201

8 Механик цехийн ажлын байрыг стандарт шаардлага

нормативын дагуу зохион байгуулах IM 7223-17-08-301

9 Эд ангийн ажлын зураг зурах, хэмжээс тавих IM 7223-17-09-301

10 Метал ба хайлш, метал үйлдвэрлэлийн тухай ойлголт авах IM 7223-17-10-301

11 Цахилгаан гүйдлийн хэлхээ, бүтэц, цахилгаан хэмжилт

хийх хэмжүүр, багажуудыг ажиллуулах IM 7223-17-11-301

12 Метал боловсруулалтын технологийн процесс, гадна

гадаргууг боловсруулах IM 7223-17-12-301

13 Метал зоролтын үеийн үндсэн элементүүдийг

ажиллагаанд бэлтгэх ажиллуулах IM 7223-17-13-301

14 Токарийн суурь машиныг метал зорох ажиллагаанд

бэлтгэх, зоролтын горим IM 7223-17-14-301

15 Фрезерийн суурь машиныг ажиллагаанд бэлтгэх,

ажиллуулах IM 7223-17-15-301

16 Программын удирдлагатай суурь машиныг анхан шатны

түвшинд ашиглах IM 7223-17-16-301

17 Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн шаардлагыг

хангаж ажиллах IM 7223-17-17-401

18 Автокад программыг хэрэглээнд ашиглах, хэмжүүрийн

технологийг эзэмших IM 7223-17-18-401

19 Төрөл бүрийн металлын сонголтоос хамааруулж зорох

горим тохируулах IM 7223-17-19-401

20 Эд ангийн гадаргууг өнгөлөх, иржийлгэх IM 7223-17-20-401

21 Метал зорох суурь машины хэрэгслүүдийг

үүрэг,зориулалтаар ангилах IM 7223-17-21-401

22 Метал зорох багаж, хэрэгслийн элэгдэл, мохолтыг

шалгах, ирлэх, засварлах IM 7223-17-22-401

23 Токарийн суурь машин дээр эд ангийг боловсруулах


24 Фрезерийн суурь машин дээр эд ангийг боловсруулах


25 Бүрэн болон хагас автомат токарийн суурь машиныг

ажиллуулах IM 7223-17-25-401

26 Механик цехийн ажлын байрны эрүүл ахуйн норм

шаардлагыг хэрэгжүүлэх IM7223-17-01-501

10

27 Метал судлал, илчийн боловсруулалт IM7223-17-02-501

28 Хүлцэл суултын системийг ашиглаж сурах, тооцоо хийх IM7223-17-03-501

29

Техникийн шугам зургийн үндсэн элементүүд,

технологийн шаардлага, нарийвчлал, хэмжилтийг

тодорхойлох

IM7223-17-04-501

30

Метал зорох процессийн үеийн механикийн, дулааны,

үрэлтийн хүчний улмаас үүсэх үйлчлэл, нөлөөлөлүүдийг

мэдэх

IM7223-17-05-501

31 Токарийн суурь машины төрөл, ажиллах зарчим, тохиргоо

засвар үйлчилгээ хийх IM7223-17-06-501

32 Гадна ба дотор гадаргууг өндөр нарийвчлалтай

боловсруулах IM7223-17-07-501

33 Метал боловсруулах машинаар төвөгтэй гадаргууд эрээс


34 Тоон болон программын удирдлагатай метал

боловсруулах машинуудыг программаар ажиллуулах IM7223-17-09-501

35 Ажлын байрны эрүүл ахуйн стандартыг хэрэгжүүлэх IM7223-17-01-601

36 Том оврын эд анги зорох аргачлалыг эзэмших IM7223-17-02-601

35 Эдийг төвлүүлэх IM7223-17-03-601

36 Техникийн зураг зүйг үндэслэн, эдлэлийн ажлын зургийг


37 Метал хайлшийг зэврэлтээс хамгаалах IM7223-17-05-601

38 Фрезерийн суурь машинаар догол суваг, ховил


39 Нийлмэл ажиллабарт фрезерийн суурь машинаар төрөл

бүрийн гадаргуу, ховилыг боловсруулах IM7223-17-07-601

41 Токарийн суурь машинаар загварын гадаргууг

боловсруулах IM 7223-17-08-601

42

Тоон болон программын удирдлагатай металл

боловсруулах суурь машин, фрезерийн машинуудыг

ажиллуулах

IM 7223-17-09-601

5.1.4 Мэргэшлийн II-VI түвшинд чадамжийн нэгжүүдийг багцалж гаргасан. Ажил

мэргэжлийн тодорхойлолт дахь мэргэшлийн түвшинтэй уялдуулан 5.1.3-д заасан

чадамжийн нэгжийн жагсаалтыг мэргэшлийн түвшин тус бүрт харгалзуулж

боловсруулсан. Үүнд:

- Токарь-фрезерчин мэргэжил нь II, III, IV, V, VI түвшинтэй байна.

- Түвшин бүрт хамаарах чадамжийн нэгжүүдийг тодорхойлсон.

5.1.5 Чадамжийн нэгжүүдийг мэргэшлийн түвшинд харгалзуулсныг А хавсралтын А.1-р

маягтын дагуу тодорхойлсон. Чадамжийн нэгжийн гүйцэтгэлийн шалгуур

үзүүлэлтийг боловсруулсан.

11

хавсралт, А.1-р маягт

ЧАДАМЖИЙН НЭГЖИЙГ МЭРГЭШЛИЙН II-VI ТҮВШИНД ХАРГАЛЗУУЛСАН

БАЙДАЛ

д/д МТ Чадамжийн

нэгжийн нэр Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт

1 II-1

Хөдөлмөрийн

аюулгүй

ажиллагааны

дүрмийг судлах,

хөдөлмөр

хамгааллын

дүрмийг

баримтлан

ажиллах

1. Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн үндсэн зорилт, хууль

эрх зүйн акт судлах

2. Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа ,эрүүл ахуйн үндсэн зорилтыг

тоочих.

3. Цахилгаан гүйдэл, галын аюулаас урьдчилан сэргийлэх

4. Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа эрүүл ахуйн сургалт зааварчилга өгөх

/1.2,3-р шатны/

5. Сургалтанд хамрагдах, аюул осолгүй ажиллах

6. Ажлын хувцас, тэдгээрийг хэрэглэх ач холбогдол

7. хамгаалах хэрэгслүүдийн төрөл, тэдгээрийг хэрэглэж хэвших

8. Ажлын хувцас хамгаалах хэрэгслийг бүрэн, зөв, цэвэр үзэмжтэй

хэрэглэж занших

9. Гал гарч болзошгүй болон цахилгааны хүчдэлд цохиулах эрсдлээс

сэргийлэх, арилгах арга барил эзэмших

2 II-2

Техникийн

шугам зураг

зурах, эд ангийн

ажлын зургийг

унших, хэмжилт

хийх

1. Машины эд ангийн төрөл, ангилал, зориулалтыг мэдэх

2. Энгийн гол, тэнхлэг, цөн, дамар, боолт, эрэг гэх мэт эд ангиудыг

зурж чаддаг болох

3. Төрөл бүрийн эд ангийн ажлын зурагт дүрслэгдсэн хэмжээ, тэмдэг,

тэмдэглэгээг ялгаж, тайлбарладаг байх

4. Ажлын зураг төслийн өгөгдлийг унших чадвартай болсон байх

5. Хэмжих шалгах, багаж хэрэгслийн ангилал, зориулалт, бүтэцтэй

танилцах, сурч эзэмшсэн байх

6. Штангенциркуль болон микрометрээр эд ангийн шугаман хэмжээг

хэмжиж сурсан байх

3 II-3 Материалыг

сонгох, хэрэглэх

1. Өргөн хэрэглэдэг эд ангиудын материалын шинж чанарыг

хэрэглээтэй уялдуулан тайлбарладаг байх

2. Металл ба хайлшин бүтцийг шинжлэх судлах аргуудыг мэддэг

байх, тоочих

3. Түгээмэл хэрэглэгддэг ган ба ширмийн марклалтыг тайлбарладаг

байх

4. Ган ба ширмийн ангилал, марклалтыг үндэслэн хэрэглэгдэх хүрээг


5. Зэс, түүний хайлшуудын марклалтыг тайлбарладаг байх

6. Өнгөт төмөрлөг, тэдгээрийн хайлшийн ангилал, марклалтыг үндэслэн

хэрэглэгдэх хүрээг тодорхойлох

6. Полиэтилен, энгийн хуванцар материалын хэрэглээг шинж чанартай

нь холбон тайлбарладаг байх

7. Хуванцар, мод, модлог материалыг зорох чадварыг эзэмшсэн байх

4 II-4

Слесарийн

ажлын төрөл

ажиллабаруудыг

бие даан

гүйцэтгэх

1. Ажлын зураг унших, тэмдэглэгээг таньж ялгах, сонгох

2. Хавтгай гадаргууд шугаман болон өнцгийн хэмжээний тэмдэглэгээг

хийж чаддаг байх

3. Металлыг тайрах, таслах багаж төхөөрөмжийг сонгох,

4. Бэлдэцийг өгөгдсөн уртаар тэгш, зөв тайрч, хөрөөдах ажлыг аюулгүй

ажиллагааны дүрмийг баримтлан гүйцэтгэх

5. Бэлдэцийг өгөгдсөн хэлбэрээр зөв хуурайддаг байх

6. Хуурайны төрөл, ангилал зориулалтаас хамааруулж сонгох

7. Бэлдэц дээр янз бүрийн байрлалтай нүхнүүдийг өрөмддөг, зенкерддэг,

сэвлүүрддэг байх

8. Металл өрөмдөх, тоног төхөөрөмжийг сонгох

12

9. Метчик ашиглан төрөл бүрийн нүхэнд эрээс татах

10. Янз бүрийн хэмжээтэй боолтонд метрийн эрээс татах

11. Энгийн хийцтэй эдлэлийг нугалах, имхэрдэх, хайчлах аргуудыг

ашиглан, аюулгүй ажиллагааны дүрмийг баримтлан хуудсан гангаар

хийх (задгай сав, тосгуур гэх мэт)

12. Металлыг нугалах, матах багаж төхөөрөмжийг сонгох

13. нкерддэг, сэвлүүрддэг байх

14. Металл өрөмдөх, тоног төхөөрөмжийг сонгох

5 II-5

Метал зорох

суурь машин,

хэрэгслийг

ашиглах

1. Токарийн суурь машины төрөл, бүтэц, ажиллагааг тайлбарладаг

байх

2. Суурь машиныг ажилд бэлтгэх

1. Хурдны хайрцаг болон шпинделийн зангилааны тохируулгын

бариулуудыг тохирох байрлалд байрлуулах

2. Суурь машины ткхникийн тодорхойлолтыг уншиж, хийж буй ажлын

төрлөөс хамааруулан сонгох

1. Өгөлтийн механизмын тохируулгын бариулыг тохирох

2. Суурь машины техникийн тодорхойлолтыг уншиж, хийх ажлын

төрлөөс хамааруулж сонгох

1. 3-хумст патрон ба төвүүдийн бүтэц, зориулалт

2. 3-хумст пароныг токарийн суурь машин дээр суурилуулах

3. Бэлэн болсон материалыг хэмжих, шалгах аргууд

6 II-6

Метал зорох

багажийг

зориулалтын

дагуу ашиглах

1. Металл ба хайлшийн дотоод бүтэц,найрлагаас хамааруулж зорох

багажийг ангилах, сонгох

2. Зорох багажуудын зориулалтыг мэддэг байх

3. Зорох гадаргуун хэлбэр ба бэлдэцийн материалаас хамааруулан

токарийн хутгыг сонгох

4. Дотор зорогч хутганы ангилал, зоролтын горим, аюулгүй

ажиллагааны журмын дагуу ашиглах

5. Токарийн хутганы оройн цэг нь бэлдэцийн хэвтээ эргэлтийн

тэнхлэгтэй нэг хавтгай дээр байрлуулах

6. Эдлэлийг патронд бэхлэх, суппорт, фартукийн лимбийн /бүрээсийн

хүрд/тохиргоо хийж түүнийг зорох

7 II-7

Эд ангийн

гадаргууг

технологийн

дагуу зорж

боловсруулах

1. Зоролтын тухай үндсэн ойлголтыг судлах

2. Зоролтын горимын тооцоог хийж сурах

3. Токарийн суурь машинаар энгийн гадаргууг зорж сурах

4. Токарийн суурь машин дээр метчик, плашки ашиглан эрээс зорж

сурах

8 III-1

Механик цехийн

ажлын байрыг

стандарт

шаардлага

нормативын

дагуу зохион

байгуулах

1. Токарийн ажлын байрны аюулгүй ажиллагааны зааврыг мэдэх,

мөрдөж хэвших

2. Хөдөлмөрийн тухай хууль болон бусад хууль эрх зүйн актууд

3. Эмнэлгийн анхан шатны тусламж үзүүлэх

4. Металл боловсруулалтын ажлын байрны зохион байгуулалтын

онцлогийг мэддэг байх

5. Ажлын байран дахь ХХАА-ны тэмдгүүдийн зориулалтын талаар

мэдлэгтэй байх

6. Токарьчны ажлын хувийн хамгаалах хэрэгслийг тогтмол хэрэглэж

хэвшсэн байх

7. Токарийн суурь машины хамгаалах хэрэгслийг ажиллуулж ашиглаж

чаддаг байх

8. Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйл болон хог хаягдал, байгаль орчин,

экологид нөлөөлөх нөлөөлөл, түүнээс сэргийлэх болон арилгах арга

замуудыг мэддэг байх

9. Гал гарч болзошгүй болон цахилгааны хүчдэлд цохиулах эрсдлээс

сэргийлэх, гал унтраах арга барил сурах

10. Металл боловсруулалтын гар болон цахилгаан суурь машин тоног

төхөөрөмжөөр аюулгүй ажиллаж сурах

13

9 III-2

Эд ангийн

ажлын зураг

зурах, хэмжээс

тавих

1. Эд ангийн зургийн тухай тайлбарлах

2. Ерөнхий зургийн тухай тайлбарлах

3. Угсралтын зургийн тухай тайлбарлах

4. Материал тэмдэглэх аргачлал

5. Үсгээр тэмдэглэх

6. Боловсруулалтын тэмдэглэл

7. Гадаргуугийн цэвэршилтийн тэмдэглэгээ

8. Гадаргуугийн суулт, зайны тухай тэмдэглэл

9. Микрометроор эд ангийн шугаман хэмжээг хэмжиж сурах

10. Хэмжих толгой буюу индикатороор хэмжилт хийх

11. Дунд зэргийн төвөгшилтэй хийцтэй эд ангийг микрометр ба

индикатор ашиглан хэмжиж, зургийг зурах

12. Эд ангийг гүн дотор хэмжигчээр хэмжих

10 III-3

Метал ба хайлш,

метал

үйлдвэрлэлийн

тухай ойлголт

авах

1. Гангийн механик шинж чанаруудын хоорондын уялдуулан

тайлбарладаг байх

2. Төмөрлөгийн маркийг зөв сонгох

3. Хийцийн чанаржуулсан гангийн марклалтыг тайлбарладаг байх

4. Токарь-фрезерийн ажилд хэрэглэдэг материалууд, түүнийг шалгах

5. Хөнгөнцагаан, түүний хайлшуудын хэрэглээ, марклалтыг


6. Зэс түүний хайлш, гууль хүрлийн ангилал, марклалтыг үндэслэн


7. Хуванцар материалын хэрэглээг шинж чанартай нь холбон


8. Техникийн резиний зориулалт болон ялгааг тоочих

11 III-4

Цахилгаан

гүйдлийн хэлхээ,

бүтэц, цахилгаан

хэмжилт хийх

хэмжүүр,

багажуудыг


1. Энгийн хялбар цахилгаан хэлхээг уншиж сурах, ойлгох

2. Гар ба автомат удирдлагын аппаратуудыг саадгүй ажиллуулах

3. Токарь-фрезерийн ажилд ашиглагддаг суурь машин, тоног

төхөөрөмжүүд, тэдгээрийг цахилгаан хэлхээнд залгах, салгах

чадвартай болох

4. Хэмжих багажийг хийц,ангилал зориулалтаар ангилах, ажиллах

зарчмын дагуу ашиглах

5. Цахилгаан гүйдэл, хүчдэл, эсэргүүцэл хэмжигч багажуудыг ашиглан

цахилгаан хэлхээн дэх гүйдэл, хүчдэлийг хэмжих

12 III-5

Металл

боловсруулалты

н технологийн

процесс,гадна

гадаргууг


1. Токарийн суурь машиныг конус гадаргууг зороход зориулан хутга ба

хойд бабкийн төвийг өөрчлөх замаар конус гадаргуу зорох,

боловсруулах тохируулга хийх

2. Эдлэлийг суурь машинд бэхлэх

3. Бэлэн болсон эдлэлийг хэмжих шалгах

4. Токарийн суурь машиныг эрээс зороход зориулан тохируулах

5. Эрээс гаргах хутгыг түүний төрөл, зориулалтаар нь сонгох, бэхлэх

6. Бэлэн болсон эдлэлийг хэмжих, хүлцэх алдааг шалгах

7. Дотор гадаргууд метчикээр эрээс зорох

8. Фрезерийн суурь машины төрөл, бүтэц, асааж, унтраах ажиллагааг

тайлбарлах

9. Фрезерийн суурь машиныг ажилд бэлтгэх, цэвэрлэх, тохируулах,

тосолгоо хийх

10. Фрезерийн суурь машины шпинделийн эргэлтийн тохиргоо ба

өгөлтийн механизмын тохиргоог хийх

11. Босоо ба хэвтээ фрезерийн суурь машин дээр бэлдцийг ховилдох,

гадаргууг хэмжих, шалгах ажлыг гүйцэтгэх

12. Машины тиски, түүний бүтэц, зориулалт, фрезерийн суурь машин

дээр суурилуулах

13. Фрезердэх үед хөргөх шингэнийг ашиглах

13 III-6

Метал зоролтын

үеийн үндсэн

элементүүдийг

1. Токарийн хутганы геометр хэмжээг шалгах, суурь машин дээр

суурилуулах

2. Лимбийн хуваарийг тохируулах

14

ажиллагаанд

бэлтгэх


3. Өрмийг сонгох, суурь машин дээр суурилуулах

4. Металлыг төрөл тус бүрээр өрөмдөх

5. Фрезийн сонгох,суурь машин дээр суурилуулах

6. Фрезийн төрөл, хэрэглээ, зориулалтыг нэрлэх

14 III-7

Токарийн суурь

машиныг метал

зорох


бэлтгэх,

зоролтын горим

1. Токарийн /зорох/ суурь машины бүтэц, төрөл, ангилалыг тоочих,

ажиллах зарчим, бүтцийг зураг дээр тайлбарлах

2. Хөдөлмөрийн болон цахилгааны аюулгүй ажиллагааны дүрмийг

баримтлан суурь машиныг асаах, унтраах.

3. Бүрэн бүтэн байдал болон хөргөх шингэний хэмжээг шалгах.

4. Зорох эдлэлийн ажлын зургийг уншиж суурь машинд шаардлагатай

тохиргоо хийх

5. Лимбийн /хүрдний/ хуваариар ажиллах, нарийвчлалыг нэрлэх, багаж

хэрэгслийг бэхлэх, зоролтонд бэлэн болгох

6. Хөргөх шингэний найрлага, марк, зориулалт, ач холбогдол, гүйцэтгэх

үүрэг, хэрэглэх арга Хөргөх шингэнийг гүйцэтгэх ажлын төрлөөс

хамааруулан зөв сонгох

7. Шингэний савыг дүүрэн эсэх, шүүлтүүр бүтэн эсэхийг байнга шалгах,

шаардлагатай үед солих

8. Ажлын зургийг үндэслэн тодорхой хэмжээтэй бэлдэц бэлдэх

9. Хутганд саад болох хурц ирмэгийг өөлөх, хуурайдах, өнгөлөх,

цэвэрлэх хайчлах.

10. Бэлдцийг гүйцээн боловсруулах аргууд

11. Боловсруулах эдлэлийн ажлын зураг, зорох эдлэлийн хийцээс

хамааруулан зорогч хутгануудыг зөв сонгох.

12. Эдлэлийн эргэлдэх хурд, хутганы давших хурдыг тохируулах.

13. Ажил дууссаны дараа суурь машиныг цэвэрлэх тослох тохиргоо хийх

14. Эдлэлийн эргэлдэх хурд, хутганы давших хурдыг тохируулах. Ажил

дууссаны дараа суурь машиныг цэвэрлэх, тослох, тохиргоо хийх

15. Боловсруулах металын төрөл, шинж чанар, хийх эдлэлийн хийцээс

хамааруулан зоролтын горимыг сонгох.

16. Зорох болон хутга ирлэх үед хөдөлмөрийн болон цахилгааны аюулгүй

ажиллагааны дүрмийг баримтлан ажиллах

17. Зоролтын үед хутганы ирлэгээний өнцгүүдээс хамаарч үйлчлэх хүч

хэрхэн нөлөөлж байгааг олж илрүүлэх

18. Хутганы ирлэлт, өнцөг, зоролтын горимоос хамаарч хутганы тэсвэр

хамаардгийг олж илрүүлэх

15 III-8

Фрезерийн суурь

машиныг


бэлтгэх,


1. Фрезерийн /ховилдох/ суурь машины бүтэц, зохион байгуулалт,

үндсэн зангилгаа, таних тэмдэг,

2. Техникийн тодорхойлолт, механизмуудын гол хөдөлгөөн

3. Фрезерийн /ховилдох/ ажилд хэрэглэгдэх зорогч багажуудын

зориулалт, төрөл, ангилал

4. Зорогч багажуудыг нэрлэх, зориулалтаар нь боловсруулах эдлэлд

тохируулан сонгох, бэхлэх

5. Зорогч багажуудын бүтэц, хийц, тэдгээрийн марк, өнцгүүдийн ялгаа,

тэмдэглэгээ

6. Зорогч багажуудыг нэрлэх, зориулалтаар нь боловсруулах эдлэлд

тохируулан сонгох, бэхлэх

7. Фрезерийн /ховилдох/ ажилд хэрэглэгдэх бэхлэх багажуудын

зориулалт, бэхлэх арга, онцлог, ажиллах үеийн аюулгүй ажиллагаа

8. Зорогч багажуудын бүтэц, марк, хийцийг нэрлэх, өнцөг тус бүрийн

ялгааг зурж тайлбарлах

9. Зорогч хутгыг (фрезаг) голд шахаж бэхлэх арга, гүйцэтгэх ажлын

төрлөөс хамааруулан зорогч хутгыг (фрезаг) сонгох арга, ажиллах

үеийн аюулгүй ажиллагаа

10. Боловсруулах эдлэлийн хийцээс хамааруулан зорогч хутгыг (фрезаг)

голд шахаж бэхлэх

11. Штангенциркуль, зубомер /шүд хэмжигч/, өнцгөн хэмжигч шаблоны

15

/үлгэр/ зориулалт, бүтэц, төрөл Хэмжих, шалгах багажуудын бүтцийг

нэрлэх, хэмжих

16 III-9

Программын

удирдлагатай

суурь машиныг

анхан шатны

түвшинд

ашиглах

1. Суурь машины зангилаа, хэсгүүдийг нэрлэдэг үүрэг, зориулалтыг


2. Суурь машины үндсэн зарчим төрөл зориулалтыг мэдэх

3. Программын үндэс G код болон бусад кодын үүрэг Aшиглах аргачлал

FANUC программын үндсийг сурах

4. Программын удирдлагатай суурь машин дээр ашигладаг багажуудын

онцлог, төрөл, зүйлүүдийг мэдэх

5. Програмын удирдлагатай суурь машин дээр ашиглагдах багажны

тохируулга, бэхлэх болон хэмжих аргуудыг мэдэх

6. Зорох багажны сонголтыг зөв хийж, бэдцийг зөв суурилуулах

7. Симулятор дээр FANUC програмаар энгийн хэлбэртэй эд анги зорох

17 IV-1

Хөдөлмөрийн

аюулгүй

байдал,эрүүл

ахуйн

шаардлагыг

хангаж ажиллах

1. Механик цех дэх токарийн ажлын байрны аюулгүй ажиллагааны

зааврыг судалж хэрэгжүүлэх

2. Токар-фрезерийн хэсгийн ажлын байрны ариун цэвэр,эрүүл ахуйн

шаардлагыг мөрдөж ажиллах

3. Мэргэжлийн өвчин үүсэх нөхцөл,түүнээс урьдчилан сэргийлэх аргууд

4. Токарь-фрезерийн ажлын байранд байгалийн болон зохиомол

гэрэлтүүлгийг зөв ашиглах, байрлал нөхцлийг тохируулах

5. Гүйцэтгэх ажлын төрөлтэй уялдуулан ажлын байрыг зөв зохион

байгуулах

6. Агаар, хөрс, ус бохирдох, үйлдвэрлэлийн сөрөг хүчин зүйлүүдийг

тоочих

7. Хог хаягдлыг ангилж, зориулалтын саванд хадгалах, дахин

боловсрогдох хогийг ялгах, зохих газарт хүргүүлж, ачиж хэвшүүлэх

8. Гал гарч бопзошгүй болон цахилгааны хүчдэлд цохиулах эрсдлээс

сэргийлэх, арилгах арга барил суралцах, эмннэлгийн анхан шатны

тусламж үзүүлэх

9. Галын аюулгүй байдлын болон урьдчилан сэргийлэх дүрэм журмыг

мөрдөж ажиллах

18 IV-2

Автокад

программыг

хэрэглээнд

ашиглах,

хэмжүүрийн

технологийг

эзэмших

1. Машины эд ангийн төрөл, ангилал, зориулалт (их бие, шаталсан гол,

араа, цөн, дамар гэх мэт), тэдгээрийг зурах

2. Автокад программ ашиглан техникийн шугам зураг зурах

3. Төрөл бүрийн холбоосын суултын төрлүүд тэмдэглэгээг ялгаж,


4. Хэмжих багажуудаар хэмжилт хийх, тэмдэглэх шалгах,

зурах,зүсэх,тайрах, зорох

5. Гадаргуугийн боловсруулалтын тэмдэглэгээ тавих

6. Микрометр ба өнцөг хэмжигчээр эд ангийн хэмжээг хэмжих,

индикатороор эд ангийн гадаргуун хэлбэр дүрс, харилцан байршилын

алдааг шалгах

7. Харилцан солилцолыг /хэмжээний хазайлт, нарийвчлалын анги,

суултын систем / ашиглаж сурах

8. Төвөгшил ихтэй хийцтэй эд ангийг төрөл бүрийн хэмжих багажийг

ашиглан хэмжиж, зургийг зурах

9. Нүх ба голын системийн үндсэн хазайлт, суултыг тодорхойлох

19 IV-3

Төрөл бүрийн

металлын

сонголтоос

хамааруулж

зорох горим

тохируулах

1. Гангийн механик шинж чанаруудын хоорондын уялдуулан


2. Металл ба хайлшийн физик механик ба технологийн шинж чанарыг

марклалтаар нь ялгах, хэрэглэгдэх хүрээг тоочих

1. Хийцийн чанаржуулсан гангийн марклалтыг тайлбарладаг байх

2. Онцгой шинжтэй гангуудын физик механик ба технологийн шинж

чанарыг марклалтаар нь ялгах, хэрэглэгдэх хүрээг тоочих

1. Хөнгөнцагаан, түүний хайлшуудын хэрэглээ , марклалтыг

16


2. Өнгөт металл, тэдгээрийн хайлшуудын марклалтыг уншиж,


1. Хуванцар материалын хэрэглээг шинж чанартай нь холбон


20 IV-4

Эд ангийн

гадаргууг

өнгөлөх,

иржийлгэх

1. Зүлгүүр, өнгөлгөөний материалыг сонгох

2. Токарийн суурь машин дээр гол зэрэг эд ангиудын харьцалтын бус

гадаргууг гараар өнгөлж, зүлгүүрдэх

3. Зүлгэж өнгөлсөн гадаргуун цэвэршилтийг харьцуулан жиших

шаблоныг ашиглан шалгах

4. Төрөл бүрийн материалыг сонгох, горим сүнгох, хутга ирлэх

5. Техникийн болон цахилгааны аюулгүй ажиллагааны дүрмийг

баримтлан өнгөлгөөний суурь машиныг ажиллуулах,

6. арчилгаа, үйлчилгээ, тосолгоо, тохиргоо, жижиг засвар хийх.

7. .Зүлгүүр, өнгөлөгч материалыг зориулалтын дагуу сонгох. Өнгөлөгч

чулууг алмазаар байнга тэгшлэх

8. Токарийн суурь машин дээр төрөл бүрийн гадаргууг иржгэр болгох

9. Гар багажаар гадаргууг иржгэр болгох

10. Зориулалтаас хамаарч дулааны боловсруулалт хийсэн эдлэлийг

өнгөлөх

21 IV-5

Металл зорох

суурь машины

хэрэгслүүдийг

үүрэг,зориулалта

ар ангилах

1. Токарийн суурь машин дээр хөтлүүр (хомутик), люнет, планшайбыг


2. Бэлэн эдлэлд гүйцээн боловсруулалт хийх

3. Фрезерийн суурь машин дээр эд ангийг даравч (даруулга) ашиглан

бэхлэх

4. Багаж хэрэгслийг зөв тохируулан байрлуулах, араа шүдийг тооцоолон

фрезердэх

5. Фрезерийн суурь машин дээр хуваагч толгойг байрлуулах

6. Фрезердэх үед хөргөх шингэнийг ашиглах

7. Суурь машины зангилаа, хэсгүүдэд техникийн үйлчилгээ, тохиргоог

хийх

22 IV-6


багаж,

хэрэгслийн

элэгдэл,

мохолтыг

шалгах, ирлэх,

засварлах

1. Токарийн хутга болон өрмийг ирлэх, ирлэсэн өнцгүүдийг зориулалтын

өнцгийн шаблом ба өнцөг хэмжигч ашиглан хэмжих, шалгах

2. Ирлэгээний дугуйны материалыг сонгох, мохсон багажийг ирлэх

3. Токарийн хутганы геометр хэмжээг шалгах

4. Өрмийн геометр хэмжээг шалгах

23 IV-7


машин дээр эд

ангийг



эзэмших

1. Гадаргуун хэмжээний нарийвч-лалыг зурагт заасны дагуу зорж гаргах

2. Гадаргуун хэмжээний нарийвчлалын алдааг шалгаж, засаж сурах

3. Гадаргуун цэвэршилтийг зоролтын технологийн горимын дагуу

гаргах,

4. Гадаргуун цэвэршилтийн ангилалд тааруулан зоролт, өнгөлгөөг хийж

сурах

5. Суурь машины планшайб ба 4-н хумст патрон ашиглан эд ангийг

зорох

6. Токарийн суурь машин дээр эд ангийн гадаргуун хэмжээний

нарийвчлалыг алдаагүй гаргах

7. Технологийн картыг боловсруулах

24 IV-8


машин дээр эд

ангийг



эзэмших

1. Гадаргуун хэмжээний нарийвчлалыг зурагт заасны дагуу зорж гаргах,

2. Гадаргуун хэмжээний нарийвчлалын алдааг шалгаж, засаж сурах

3. Бэлдэцийг хэрэгсэл дээр суурилуулах, тохируулах

4. Гадаргуун цэвэршилтийг зоролтын технологийн горимын дагуу

гаргах,

5. Гадаргуун цэвэршилтийн ангилалд тааруулан зоролт хийх

6. Фрезерийн суурь машин дээр эд ангийн гадаргуун цэвэршилтийг

гаргаж сурах

17

7. Суурь машины хуваагч толгойг ашиглан эд ангийг бэхэлж, зорох

8. Технологийн картыг боловсруулах чадвартай байх

25 IV-9

Бүрэн болон

хагас автомат

токарийн суурь

машиныг


1. Бүрэн ба хагас автомат токарийн суурь машины зангилаа, хэсгүүдийг

нэрлэдэг үүрэг, зориулалт, ажиллах зарчмыг мэдэх

2. Программын үндэс G код болон бусад кодын үүрэг Aшиглах аргачлал

FANUC программын үндсийг сурах

3. Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал ажиллагааны дүрмийг баримтлан

токарийн суурь машин дээр эдлэл зорох

4. Бүрэн ба хагас автомат программын удирдлагтай суурь машин дээр

ашигладаг багажуудын онцлог, төрөл, зүйлүүд, ашиглагдах багажны

тохируулга хэмжих аргыг сурах

5. Багажийг бэхлэх, машиныг ажиллуулж сурах

26 V-1

Механик цехийн

ажлын байрны

эрүүл ахуйн

норм

шаардлагыг

хэрэгжүүлэх

1. Механик цехийн дотоод зохион байгуулалт норм стандарт

2. Механик цехийн аюулгүй ажиллагааны дүрэм журам

3. Механик цехийн технологийн норм нормчлол

4. Механик цехийн технологийн дараалал чанарын шалгалт хийх

5. Механик цехийн агааржуулалт гэрэлтүүлгийн норм зориулалт

6. Механик цехийн ажиллагсадын ажлын байрны эрүүл ахуйн норм эрүүл

мэндийн шаардлага

27 V-2

Металл судлал

илчийн

боловсруулалт

1. Орчин үеийн метал боловсруулалтын технологийн шинэлэг арга

барилууд давуу талыг мэдэх

2. Металын шинж чанарын өөрчлөлт ашиглах арга зориулалтыг мэдэх

3. Олон улсын ангилалын шинж чанар тэдгээрийг ашиглах аргачлалыг

мэдэх

4. Металын халалтын явцад гарах дотоод бүтэцийн өөрчлөлт

5. Металын хөрөлтийн явцад гарах дотоод бүтэцийн өөрчлөлт

6. Металын халалт хөрөлтийн физик хими шинж чанарыг зоролтын

боловсруулалтын явцад хянах аргачлалыг сурах

28 V-3

Хүлцэл суултын

системийг

ашиглаж сурах,

тооцоо хийх

1. Хүлцэл суултын системийн ангилал зориулалтыг мэдэх

2. Хүлцэл суултын системийн шалгах аргачлалыг мэдэх

3. Хүлцэл суултын системийн тооцоог бодож гаргах

4. Хүлцэл суултын системд гарах алдаануудыг тодорхойлж мэдэх

5. Зоролтын ажиллагаанд хүлцэл суултын гадаргууг гаргах аргачлалыг

сурах

6. Зоролтын ажиллагаанд хүлцэл суултын гадаргууг шалгах хэмжих

аргачлалыг сурах

29 V-4

Техникийн

шугам зургийн

үндсэн

элементүүд,

технологийн

шаардлага,

нарийвчлал,

хэмжилтийг


1. Техникийн шугам зурагт заагдсан технологийн аргачлалыг уншиж

технологийн таарсан горимыг сонгох

2. Техникийн шугам зурагт заагдсан технологийн тэмдэг тэмдэглэгээг

уншиж мэдэх

3. Технологийн картад заасан технологийн горимыг уншиж хийх

30 V-5


процессийн

үеийн

механикийн,

дулааны

,үрэлтийн

хүчний улмаас

үүсэх үйлчлэл,

нөлөөлөлүүдийг

-мэдэх

1. Металын шинж чанарт тохируулан зоролтын горимыг сонгох

2. Зоролтын ажиллагааны үед зоргодосын хугарах явцын төрөл шалтгаан

үрэлтийн хүчийг тооцох аргачлал

3. Зорох ажиллагааны үед үүсэх дулааны процесс хэмжих арга

4. Зоролтын үед үүссэн дулааны процессыг тохируулах тооцох аргачлал

5. Зоролтын үед багажинд нөлөөлөх хүчин зүйл ачааллыг багасгах арга

ажиллагаа

6. Зоролтын үед багажны зорох ирмэгний элэгдэлийг тооцох

18

31 V-6


машины төрөл,

ажиллах зарчим,

тохиргоо засвар

үйлчилгээ хийх

1. Суурь машины төрөлүүд ажиллагааны зарчим техникийн үзүүлэлтийг

мэдэх

2. Суурь машины нарийвчлал тэдгээрийг тодорхойлох аргачлалыг мэдэх

3. Суурь машинуудын тохиргоо үйлчилгээ нийтлэг зарчмг мэдэх

4. Суурь машины засвар үйлчилгээ тохиргоог хийх аргачлалыг мэдэх

5. Суурь машины технологи үзүүлэлтийг зоролтын технологид

тохируулан шалгах аргачлалыг сурах

32 V-7

Гадна ба дотор

гадаргууг өндөр

нарийвчлалтай


1. Гадаргуугийн цэвэршилтийг зохих ангилалд тааруулж зорох ажилбар

2. Гадаргуугийн цэвэршилтэд чанарын шалгалт хийх арга барил сурах

3. Дотор гадаргуугийн цэвэршилтийг зохих ангилалд тааруулж зорох

4. Дотор гадаргуун цэвэршилтэд чанарын шалгалт хийх арга барил сурах

5. Зоролт өнгөлгөөний ажлын техник үзүүлэлт ангилалыг тодорхойлох

6. Зоролт өнгөлгөөний ажлын гадаргуу хэмжих арга ажиллагаа ,

хэмжээсийг шалгах

7. Фрезерийн суурь машин дээр хуваах толгой ашиглан ташуу шүдтэй

араа зорох

8. Фрезерийн хуваах толгой болон араа зорох суурь машинуудын ажиллах

зарчим ялгаа үзүүлэлтийг мэдэх

33 V-8

Метал


машинаар

төвөгтэй

гадаргууд эрээс


1. Налуу гадаргууд эрээс зорох ажилбарыг хийх

2. Гадаргуугийн эрээсийг шалгах цэвэршилтийг тодорхойлох аргачлалыг

сурах

3. Шурган голын эрээс татах ажилбарыг хийх

4. Мухар нүхний эрээс зорох ажилбарыг сурах

34 V-9

Тоон болон

програмын


метал


суурь

машинуудыг

программаар


1. Суурь машины баз цэг, багажны тохиргоог хийх

2. Суурь машины бэлдцийн гадаргууд тохиргоо хийх

3. Суурь машины тосолгоо үйлчилгээг хийх

4. Суурь машины хөргөлтийн системийн ажиллагааг шалгах тохируулах

5. Суурь машины удирдлагын программд засвар оруулах

6. Суурь машины гүйцэтгэлийн программд засвар өөрчлөлт хийх арга

ажиллагааг мэдэх

35 VI-1

Ажлын байрны

,эрүүл ахуйн

стандартыг



зохиох,хэрэгжүүлэх

2. Ажлын байрны гэрэлтүүлгийг тохируулах

3. Үйлдвэрлэлийн дуу чимээ, хорт утаанаас сэргийлэх

4. Ажлын байрны аюул болон эрсдэлийг тодорхойлж хянах

5. Эрүүл мэндийн үзлэгт хамрагдах

6. Урт ба богино хугацааны ажлын төлөвлөгөөтэй ажиллах

7. Механик цехийн технологийн норм нормчлолыг зохиох

8. Механик цехийн технологийн дараалал чанарын шалгалт хийх чанарын

тогтолцоотой ажиллах тогтолцоотой ажиллах

9. Ажлын байранд хэрэглэх материал, багаж хэрэгслийг ажлын бүсэд “5S

зарчмаар байрлуулах

10. Гэнэтийн осол, аваарийн үед хэрэглэгдэх

11. Эмийн сан, аврах туслах ажиллагааны бусад хэрэгслүүдийг тогтмол

бэлэн байдалд ашиглахаар байрлуулах

12. Ажлын үед эмнэлэгийн анхан шатын тусламж үзүүлэх мэдлэг ур

чадварыг бүрэн эзэмших

19

36 VI-2

Том оврын эд

анги зорох

аргачлалыг

эзэмших

1. Том оворын эд ангийн эргэлдэх хөдөлгөөний үүсгэх механик үзүүлэлт

мэдэх

2. Том оворын эд ангийн савалгааг арилгах

3. Том оврын эд ангийн зоролтын хурдыг тооцоолох аргачлалыг мэдэх

4. Том оврын эд ангийн зоролтын өгөлтийн хурдыг тооцоолох аргачлал

5. Том оврын эд ангийн гадаргуугийн зоролтын горимыг тохируулах

аргачлал

6. Том оврын эд ангийн гадаргуугийн нарийвчлалыг тохируулж зорох

ажилбар

37 VI-3 Эдийг төвлүүлэх

1. Төвийн нүхний хэлбэр, зориулалт, тэмдэглэгээ, тэмдэглэх арга, төвлөх

өрөмийн зориулалт.

2. Ажлын зургийн дагуу эдлэлийн төвийн нүхийг тэмдэглэх

3. Хөдөлгөөнтэй, хөдөлгөөнгүй төвлөгч, хомутик (хавчаар)-р бэхлэх арга,

ажиллах үеийн аюулгүй ажиллагаа

4. Ажлын зургийн дагуу эдлэлд тэмдэглэгээ хийх, хойд бабкийг бэхлэх.

Эдлэлийн төвийн нүхийг өрөмдөх

38 VI-4

Техникийн зураг

зүйг үндэслэн,

эдлэлийн ажлын

зургийг


1. Цилиндр конусын дэлгээс байгуулах Эдлэлийн дэлгээс байгуулах,

хэмжээс тавих, зургийг унших. Эргэлтийн биетүүдийн дэлгэлтийг

зурах, хэмжээс тавих, зургийг унших

2. Призм, пирамидын дэлгээс байгуулах Талст геометр биеийн

дэлгэлтийг зурах, хэмжээс тавих, зургийг унших

3. Эрээсэн холбоосыг зурагт тэмдэглэх

4. Боолт, эрэг, даравч, шпилькан холбоос, тэдгээрийг зурагт тэмдэглэх

Боолтон холбоосыг хялбарчлан зурах дүрслэх, томъѐолон зурж

дүрслэх, зураг дээр ялгаж таних

5. Ширээсэн холбоос, түүнийг зурагт тэмдэглэх

6. Тэвхэн ба горвин холбоос, түүнийг зурагт тэмдэглэх

7. Эдлэлийг гагнаж, нааж холбох, тэдгээрийг зурагт тэмдэглэх

8. Тавлаж хадах холбоос, түүнийг зурагт тэмдэглэх

9. Ажлын зурагт тавигдах шаардлага Эдлэлийн ажлын зураг зурах,

хэмжээс тавих, ажлын зураг унших

10. Материалын тэмдэглэгээ Эд ангиудын зургийг хүлцэх алдааг тооцон

гаргах, хэмжээс тавих, зургийг унших

11. Таарамж ба хүлцэх алдаад ангиудын зургийг хүлцэх алдааг тооцон

гаргах, хэмжээс тавих, зургийг унших

12. Гадаргуугийн боловсруулалтын тэмдэглэгээ, Гадаргууд хийгдэх

боловсруулалтын тэмдэг тавих, ажлын аргачлалын тэмдэглэгээ хийх,

боловсруулалтыг гүйцэтгэх чиглэлийг заах, хэмжээс тавих, ажлын

зураг унших

39 VI-5

Метал ба

хайлшийг

зэврэлтээс

хамгаалах

1. Метал ба хайлшийн гаднах шинж тэмдгээр ялган таних

2. зэврүүлэгч хүчин зүйлсийг тоочих

3. зэврэлтийн хэмжээ тогтоох

4. Зэврэлтээс хамгаалах аргуудыг ярих, тайлбарлах

5. зэврэлтэнд тэсвэртэй хучих метал биш материалыг тоочих

6. Метал ба хайлшийг зэврэлтээс хамгаалах

7. зэврэлт үүсгэх гадны хүчин зүйлсээс хамгаалах

40 VI-6


машинаар догол

суваг, ховил


1. Нэг ба хоѐр талт доголыг дискэн ба багц фрезагаар /ховилдуураар/

боловсруулах технологи дараалал, багаж төхөөрөмжүүд, фрезердэх

/ховилдох/ горим

2. Ажлын зургийн дагуу ажил гүйцэтгэх дараалал, горим, багаж

төхөөрөмжийг сонгож хөдөлмөрийн болон цахилгааны аюулгүй

ажиллагааны дүрмийг баримтлан доголыг фрезердэх /ховилдох

3. Т хэлбэрийн суваг, хараацай сүүл хэлбэрийн суваг

4. Загварын /фасон/ хэлбэрийн суваг

5. Битүү ба задгай хэлбэрийн ховил боловсруулах технологи дараалал,

горим -

20

6. Хэвтээ, босоо фрезерийн /ховилдох/ суурь машин универсал /олон

төрлийн/ ажиллагаатай суурь машин дээр ховил, сувгийг фрезердэх

/ховилдох/

7. Загварын /фасон/ хэлбэрт сувгийг концевой фрезагаар /үзүүр

ховилдуур/ битүү контурын тусламжтайгаар фрезердэх /ховилдох/

8. Диский ба концевой фрезагаар /үзүүр ховилдуур/ тэгш өнцөгт ховилыг

фрезердэх /ховилдох

41 VI-7

Нийлмэл

ажиллабарт

фрезерийн суурь

машинаар төрөл

бүрийн гадаргуу,

ховилыг


1. Ажлын зургийн дагуу эдлэлд тэмдэглэгээ хийх, хувиарилах толгойг

байрлуулах, бэхлэх,

2. хутгыг сонгох, зорох.

3. Суурь машиныг тослох, тохиргоо хийх

4. Догол, ховил, сувгийг нэрлэх

5. зорох хутгыг сонгох, лимбийн /хүрд/ хувиарыг тохируулан эдлэлд

ховил, суваг гаргах

6. Ховилын хэлбэрээс хамааруулан зорогч хутгыг сонгох,

7. бэхлэх,зорох

8. Тухайн бэлдцийг суурь машинд байрлуулах, бэхлэх

9. суурь машиныг тохируулах, зорох

10. Ховилын хэлбэр, зоролтын горимыг сонгох

11. Багаж, тоног төхөөрөмжийг бэхлэх,зорох

12. Ховилын хэлбэр, зоролтын горимыг сонгох,

13. багаж, тоног төхөөрөмжийг бэхлэх, зорох

14. Ажлын зургийн дагуу эдлэлд тэмдэглэгээ хийх, түүнийг тискийнд

бэхлэх,

15. лимбийг /хүрд/ тохируулан эдлэлийг огтлох, тайрах

16. Хэмжилт хийх,

17. ховил, сувгийн хэлбэрийг шалгах

18. Ажлын зургийн дагуу эдлэлд тэмдэглэгээ хийх, түүнийг тискийнд

бэхлэх,

19. Лимбийг /хүрд/ тохируулан эдлэлийг огтлох, тайрах

42 VI-8


машинаар

загварын

гадаргууг


1. Хөндлөн ба дагуу ахилтыг механикаар болон гараар үйлдэх ажлын

зарчим

2. Суурь машиныг тохируулах, багаж, тоног төхөөрөмжийг сонгох,

3. технологийн дагуу хөдөлмөрийн болон цахилгааны аюулгүй

ажиллагааны дүрмийг баримтлан загварын гадаргууг боловсруулах

4. Загварын гадаргууны хэлбэрээс хамаарч хутга, зоролтын горимыг

сонгох арга

5. Суурь машиныг тохируулах, загварын гадаргууны хэлбэрт тохируулан

хутгыг ирлэх

6. хөдөлмөрийн болон цахилгааны аюулгүй ажиллагааны дүрмийг

баримтлан гадаргууг боловсруулах

7. Ховил, сувагны хэлбэр хэмжээ, зориулалт, зоролтын горим, ажиллах

зарчим, хутганы ирлэлт

8. Суурь машиныг тохируулах, загварын ховил, сувагт тохируулан хутгыг

ирлэх,


баримтлан ховил, суваг боловсруулах

10. Тууш хутгаар загварын гадаргуу зорох технологи, ажиллах зарчим

11. Суурь машиныг тохируулах, загварын гадаргууг тууш хутгаар



баримтлан боловсруулах

21

43 VI-9

Тоон болон

програмын


металл


суурь машин,

фрезерийн

машинуудыг


1. Хоѐр ба түүнээс дээш олон тэнхлэг дээр зорж боловсруулах суурь

машины зориулалт, марк, бүтэц, зохион байгуулалт, ажиллах зарчмыг

тайлбарлах,

2. Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааг баримтлан бүрэн ба хагас автомат

фрезерийн /ховилдох/ суурь машины дээр эдлэл фрезердэх /ховилдох

3. Бүрэн ба хагас автомат, босоо болон радиаль /цацруу өрөмдөх/,

координатийн /солбилцлын тэнхлэгт/ өрмийн суурь машинуудын

зориулалт, бүтэц,зохион байгуулалт, ажиллах зарчмыг тайлбарлах,

4. Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааг баримтлан ажиллах

5.1.6 Чадамжийн нэгжийн хүрээнд эзэмшвэл зохих мэдлэг, ур чадвар, хандлага,

төлөвшлийн жагсаалтыг А хавсралт, А.2-р маягтын дагуу дараах байдлаар

боловсруулсан.

5.1.7 Чадамжийн нэгж нь чадамжийн элементүүдээс бүрдэнэ. Чадамжийн элементийн

гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг А хавсралтын А.3-р маягтын дагуу

боловсруулсан

А хавсралт, А.2-р маягт

ТҮВШИН II

Чадамжийн нэгж: Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны дүрмийг судлах, хөдөлмөр хамгааллын дүрмийг

баримтлан ажиллах

Чадамжийн нэгжийн код: IM 7223-17-01-201

Чадамжийн нэгжийн хүрээнд эзэмшвэл зохих мэдлэг, ур чадвар, хандлага

Эзэмшвэл зохих мэдлэг

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн талаарх хууль тогтоомж

Хөдөлмөрийн тухай хууль

Ажлын байрны хөдөлмөр зохион байгуулалт

Механик цехийн ажлын байрны норм, стандарт

Ажлын байранд мөрдөх хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн шаардлага

Хамгаалах хэрэгслүүдийн үүрэг, зориулалт, ашиглах аргачлал

Галын болон цахилгааны аюулгүй байдлыг хангаж ажиллах, урьдчилан сэргийлэх

Эзэмшвэл зохих ур чадвар

Гүйцэтгэх ажилтай уялдуулан ажлын байрны зохион байгуулалтыг хийх

Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааг мөрдөж ажилладаг байх

Болзошгүй ослоос урьдчилан сэргийлэх аргуудыг эзэмших

Ажлын болон хэмжих багаж хэрэгсэл, тоног төрөөрөмжийг ажилд бэлтгэх,гэмтэл согоггүй бүрэн

бүтэн багаж хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжөөр ажиллах

Ажлын хувцас,хамгаалах хэрэгслийг зөв, бүрэн, цэвэр, үзэмжтэй хэрэглэж хэвших

Хөдөлмөр эрхлэхэд зайлшгүй шаардлагатай хандлага, төлөвшил:

Мэргэжилдээ сонирхолтой байх

Цаг баримтлах

Шударга

Нягт нямбай, цэвэрч

Ажигч гярхай

Идэвхи санаачлагатай

Хариуцлагатай

Хувийн зохион байгуулалт сайтай

Багаар ажиллах чадвартай

22


Элемент, түүний гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт

ЭЛЕМЕНТ ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ

Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл

ахуйн үндсэн зорилт,судлах зүйл

1.Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн үндсэн

зорилт, хууль эрх зүйн акт судлах

2.Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн үндсэн

зорилтыг тоочих.

3.Цахилгаан гүйдэл, галын аюулаас урьдчилан сэргийлэх

Аж ахуйн нэгж байгууллага зохион

байгуулалт, хяналт

1.Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа эрүүл ахуйн сургалт

зааварчилга өгөх /1.2,3-р шатны/

2.Сургалтанд хамрагдах, аюул осолгүй ажиллах

Ажлын хувцас хамгаалах хэрэгслийг

зориулалтын дагуу бүрэн хэрэглэх

1.Ажлын хувцас, тэдгээрийг хэрэглэх ач холбогдол

2. Хамгаалах хэрэгслүүдийн төрөл, тэдгээрийг хэрэглэж

хэвших

3. Ажлын хувцас хамгаалах хэрэгслийг бүрэн, зөв, цэвэр

үзэмжтэй хэрэглэж занших

Галын болон цахилгааны аюулгүй

байдлыг хангаж ажиллах, урьдчилан

сэргийлэх

Гал гарч болзошгүй болон цахилгааны хүчдэлд цохиулах

эрсдлээс сэргийлэх, арилгах арга барил эзэмших


ТҮВШИН II

Чадамжийн нэгж: Техникийн шугам зураг зурах, эд ангийн ажлын зургийг унших, хэмжилт хийх




Машины эд ангийн төрөл, ангилал, зориулалт

Эд ангийг зургийг зурах арга технологи

Эд ангийн ажлын зургийн тухай ойлголт

Техникийн хэмжилтийн тухай

Хэмжих багажны үүрэг, зориулалт, хэрэглээ


Эд ангийн ажлын зураг дээр хэмжээ, тэмдэг, тэмдэглэгээг таньж ойлгодог байх

Штангенциркуль болон микрометр ашиглаж, хэмжилтийг хийдэг байх

Эд ангийн зургийг зурах

Өгөгдсөн эд ангийг хэмжиж, зургийг зурах








23




Техникийн шугам зургийг зурах арга

ажиллагаанд суралцах

1.Машины эд ангийн төрөл, ангилал, зориулалтыг мэдэх

2. Энгийн гол, тэнхлэг, цөн, дамар, боолт, эрэг, нд ангиудыг

зурж чаддаг болох

Эд ангийн ажлын зургийн тэмдэг,

тэмдэглэгээг ойлгож, уншиж сурах

1,Төрөл бүрийн эд ангийн ажлын зурагт дүрслэгдсэн хэмжээ,

тэмдэг, тэмдэглэгээг ялгаж, тайлбарладаг байх

2,Ажлын зураг төслийн өгөгдлийг унших чадвартай болох

Хэмжилтийн тухай, штанген болон

микрометрээр хэмжилт хийж сурах

1Хэмжих шалгах, багаж хэрэгслийн ангилал, зориулалт,

бүтэцтэй танилцах, сурч эзэмших

2,Штангенциркуль болон микрометрээр эд ангийн шугаман

хэмжээг хэмжиж сурах

Өгөгдсөн эд ангийг хэмжиж, зургийг

зурах

1,Энгийн хийцтэй эд ангийг штангенциркуль болон микрометр

ашиглан хэмжиж, зургийг зурах

2,Ажлын зураг уншиж хэмжээ авч сурах


ТҮВШИН II

Чадамжийн нэгж: Материалыг сонгох хэрэглэх




Төмрийн хайлшуудын ангилал, зориулалт, тэдгээрийн хими физик,механик,технологийн шинж

чанар

Ган ба ширмийн ангилал, марклалт

Өнгөт метал, тэдгээрийн хайлшуудын ангилал, марклалт

Метал бус материалуудын шинж чанар, хэрэглээ, зориулалт

Металлын дулаан боловсруулалтын технологийг эзэмших


Металын бат бөх, хатуулаг зэрэг механик шинж чанарыг энгийн аргуудаар тодорхойлох

Эд ангийн ажлын зураг дээр тэмдэглэсэн материалын маркыг таньж мэддэг байх

Ган ба ширмийн марклалтыг уншиж, тайлбарладаг байх

Өнгөт метал, тэдгээрийн хайлшуудын марклалтыг уншиж, тайлбарладаг байх

Хуванцар материалыг хэрэглээндээ тохируулан зөв сонгодог байх

Метал ба хайлшин бүтцийг шинжлэх, судлах аргуудтай танилцах,тоочих

Өнгөт төмөрлөг, тэдгээрийн хайлшийн ангилал, марклалтыг үндэслэн хэрэглэгдэх хүрээг








24



Чадамжийн элемент Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт

Металлыг гарган авах аргууд, металлын

дотоод бүтэц, шинж чанар

1. Өргөн хэрэглэдэг эд ангиудын материалын шинж

чанарыг хэрэглээтэй уялдуулан тайлбарладаг байх

2. Металл ба хайлшийн бүтцийг шинжлэх судлах аргуудыг

мэддэг байх, тоочих


1. Түгээмэл хэрэглэгддэг ган ба ширмийн марклалтыг


2. Ган ба ширмийн ангилал, марклалтыг үндэслэн


Өнгөт металл, тэдгээрийн хайлшуудын

ангилал, марклалт

1. Зэс, түүний хайлшуудын марклалтыг тайлбарладаг байх

2. Өнгөт төмөрлөг, тэдгээрийн хайлшийн ангилал,

марклалтыг үндэслэн хэрэглэгдэх хүрээг тодорхойлох

Металл бус материалуудын шинж чанар,

хэрэглээ, зориулалт

1. Полиэтилен, энгийн хуванцар материалын хэрэглээг

шинж чанартай нь холбон тайлбарладаг байх

2. Хуванцар, мод, модлог материалыг зорох чадварыг

эзэмшсэн байх


ТҮВШИН II

Чадамжийн нэгж: Слесарийн ажлын төрөл ажилбаруудыг бие даан гүйцэтгэх




Слесарийн ажлын зорилго, үндсэн төрөл, ангилалыг судлах

Бэлдэц дээр хэмжээний тэмдэг, тэмдэглэгээ хийх аргуудтай танилцах

Тайрах, хөрөөдөх арга ажиллагааг аюулгүй ажиллах дүрмийг баримтлах хийх

Металлыг хуурайдах

Өрөмдөх арга ажиллагаатай танилцах

Хуудсан материалыг нугалах, имхэрдэх арга ажиллагаа

Эрээсийг гар аргаар гаргах арга ажиллагаа

Металл тэгшлэх,нугалах, таслах тайрах,өнгөлөх багаж тоног төхөөрөмжийн ангилал ажиллах

зарчим


Бэлдэц дээр шугаман болон өнцгийн хэмжээний тэмдэг, тэмдэглэгээг хийх

Бэлдцийг хөрөөдөх, тайрах

Бэлдцийг хуурайдах

Бэлдэц дээр нүх өрөмдөх

Хуудсан материалыг нугалах, имхэрдэх

Метчик, плашка ашиглан эрээсийг гар аргаар татах

Таслах, тайрах, матах

Металлыг гар аргаар болон машинаар өнгөлөх, өнгөлгөөний багаж хэрэгсэл, төрөл ангилал,

ажиллуулах арга технологи, арчилгаа үйлчилгээ, тосолгоо хийх

Зүлгүүр өнгөлөгч материалыг зориулалтаар нь сонгох, ашиглах арга барил








25




1,Бэлдэц дээр хэмжээний тэмдэг

тавих, цэглэх, тэмдэглэгээ хийх

1.Ажлын зураг унших, тэмдэглэгээг таньж ялгах, сонгох

2,Хавтгай гадаргууд шугаман болон өнцгийн хэмжээний

тэмдэглэгээг хийж чаддаг байх

2,Тайрах, хөрөөдөх

1,Металлыг тайрах, таслах багаж төхөөрөмжийг сонгох,

2,Бэлдэцийг өгөгдсөн уртаар тэгш, зөв тайрч, хөрөөдах ажлыг

аюулгүй ажиллагааны дүрмийг баримтлан гүйцэтгэх

3,Хуурайдах 1, Бэлдэцийг өгөгдсөн хэлбэрээр зөв хуурайддаг байх

2 Хуурайны төрөл, ангилал зориулалтаас хамааруулж сонгох

4,Өрөмдөх, зенкердэх, сэвлүүрдэх

(развертокдох)

1,Бэлдэц дээр янз бүрийн байрлалтай нүхнүүдийг өрөмддөг,

зенкерддэг, сэвлүүрддэг байх

2,Металл өрөмдөх, тоног төхөөрөмжийг сонгох

5,Эрээсийг гар аргаар гаргах 1,Метчик ашиглан төрөл бүрийн нүхэнд эрээс татах,

2,Янз бүрийн хэмжээтэй боолтонд метрийн эрээс татах

6,Хуудсан материалыг нугалах,

имхэрдэх, хайчлах

1,Энгийн хийцтэй эдлэлийг нугалах, имхэрдэх, хайчлах

аргуудыг ашиглан,аюулгүй ажиллагааны дүрмийг баримтлан

хуудсан гангаар хийх (задгай сав, тосгуур гэх мэт)

2,Металлыг нугалах, ,матах багаж төхөөрөмжийг сонгох


ТҮВШИН II

Чадамжийн нэгж: Метал зорох суурь машин, хэрэгслийг ашиглах




Метал зорох суурь машины ангилал, бүтэц, зохион байгуулалт

Хэрэгслийн ангилал, зориулалт

Суурь машины ажлын горимын тохиргоо

Эдлэлийг бэхлэх суурь машинд бэхлэх арга,


Метал зорох суурь машины төрөл, зориулалтыг тайлбарладаг байх

Токарийн суурь машины шпинделийн эргэлтийг тохируулж сурах

Токарийн суурь машины өгөлтийн механизмыг тохируулж сурах

Токарийн суурь машин дээр патрон болон төвийг суурилуулж, тохируулж сурах

Бэлэн болсон эдлэлийг хэмжих шалгах аргууд




Идэвхи санаачлагатай, хариуцлагатай



26

А хавсралт, А.3-р маяг



Метал зорох суурь машины төрөл,

бүтэц, ажиллагаа

1,Токарийн суурь машины төрөл, бүтэц, ажиллагааг


2,Суурь машиныг ажилд бэлтгэх

Токарийн суурь машины шпиндел-ийн

эргэлтийг тохируулж сурах

1,Хурдны хайрцаг болон шпинделийн зангилааны

тохируулгын бариулуудыг тохирох байрлалд байрлуулах

2,Суурь машины техникийн тодорхойлолтыг уншиж, хийж буй

ажлын төрлөөс хамааруулан сонгох

Токарийн суурь машины өгөлтийн

механизмыг тохируулж сурах

1.Өгөлтийн механизмын тохируулгын бариулыг тохируулах

2,Суурь машины техникийн тодорхойлолтыг уншиж, хийх

ажлын төрлөөс хамааруулж сонгох

Токарийн суурь машинд өргөн

хэрэглэгддэг хэрэгслүүд

1, 3-н хумст патрон ба төвүүдийн бүтэц, зориулалт,

2,3 хумст патроныг токарийн суурь машин дээр суурилуулах

3, Бэлэн болсон материалыг хэмжих, шалгах аргуудыг

эзэмшсэн байх


ТҮВШИН II

Чадамжийн нэгж: Металл зорох багажийг зориулалтын дагуу ашиглах




Метал зорох багажны ангилал, зориулалт, хэрэглээ

Токарийн хутганы төрөл, бүтэц, хэрэглээ, сонголт

Токарийн хутганы зорох хэсгийн материал


Токарийн хутгыг зорох гадаргуун хэлбэрээс хамааруулан зөв сонгодог байх

Токарийн хутганы материалыг зорох бэлдцийн материалаас хамааруулан зөв сонгох

Токарийн суурь машин дээр хутгыг зөв суурилуулж, тохируулж сурах








27




Зорох багажийг зориулалтаар нь

ангилах

1,Металл ба хайлшийн дотоод бүтэц,найрлагаас хамааруулж,

зорох багажийг ангилах, сонгох

2,Зорох багажуудын зориулалтыг мэддэг байх

Токарийн хутганы төрөл, бүтэцээс

хамааруулж сонголт хийх

1,Зорох гадаргуун хэлбэр ба бэлдэцийн материалаас

хамааруулан токарийн хутгыг сонгох

2,Дотор зорогч хутганы ангилал ,зоролтын горим, аюулгүй

ажиллагааны журмын дагуу ашиглах

Токарийн суурь машин дээр хутгыг

суурилуулж, тохируулах

1,Токарийн хутганы оройн цэг нь бэлдэцийн хэвтээ

эргэлтийн тэнхлэгтэй нэг хавтгай дээр байрлуулах

2,Эдлэлийг патронд бэхлэх, суппорт, фартукийн лимбийн

/бүрээсийн хүрд/тохиргоо хийж түүнийг зорох


ТҮВШИН II

Чадамжийн нэгж: Эд ангийн гадаргууг технологийн дагуу зорж боловсруулах




Зоролтын процессийн үндэс

Зоргодосын төрөл, үүсэх шалтгаан

Зоролтын горимын тохируулга

Метчик, плашка ашиглан эрээс зорох арга


Зоролтын горимын тохируулгыг хийх

Токарийн суурь машин дээр энгийн гадаргуунуудыг зорох (шулуун гол, тэнхлэг, цөн гэх мэт)

Метчик, плашка ашиглан эрээс зорох

Хөдөлмөр эрхлэхэд зайлшгүй шаардлагатай

хандлага, төлөвшил:










Зоролтын технологи, горимын тооцоог

хий сурах

1 Зоролтын тухай үндсэн ойлголтыг судлах

2,Зоролтын горимын тооцоог хийж сурах

Гадаргууг зорох аргад суралцах

1,Токарийн суурь машин дээр энгийн гадаргууг зорж сурах

2,Токарийн суурь машин дээр метчик, плашка ашиглан эрээс

зорж, хэмжээг шалгах чадвартай байх

28

ТҮВШИН III

Тодорхойлолт:

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн дүрмийг баримтлан, зоролтын

технологийн дагуу энгийн болон дунд зэргийн түвэгшилттэй эд ангийг токарийн болон

фрезерийн суурь машин, зориулалтын багаж хэрэгсэл ашиглан зорж боловсруулна.

ХАБЭА-н зааварчилгаа мөрдөх болон зорох технологийн картыг шаардлагын дагуу

боловсруулах, хөтлөх зэрэг мэдлэг, чадварыг эзэмшсэн байна.


ТҮВШИН III

Чадамжийн нэгж: Механик цехийн ажлын байрыг стандарт шаардлага нормативийн дагуу зохион

байгуулах




Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн талаарх хууль тогтоомж

Ажлын байрны хөдөлмөр зохион байгуулалт

Ажлын байранд мөрдөх хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн шаардлагыг хэрэгжүүлэх

Хамгаалах хэрэгслүүдийн үүрэг, зориулалт, ашиглах


Үйлдвэрлэлийн ослоос урьдчилан сэргийлэх, нэрвэгдэгсдэд анхан шатны тусламж үзүүлэх





Эмнэлгийн анхан шатны тусламж үзүүлэх

Ажлын байранд олон удаа гүйцэтгэдэг ажиллабарыг хэвийн ажлын бүсэд, үзүүлэх цөөхөн хийдэг

ажиллабарыг гар хүрэх бүсэд хийхээр оновчтой зохион байгуулах

Цахилгаан гүйдлээс урьдчилан сэргийлэх





Шударга






Багаар ажиллах чадвартай тухай




1,Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл

ахуйн хуулийг ажлын байранд мөрдөж,


1,Токарийн ажлын байрны аюулгүй ажиллагааны зааврыг

мэдэх, мөрдөж хэвших

2.Хөдөлмөрийн тухай хууль болон бусад хууль эрх зүйн актууд

3,Эмнэлгийн анхан шатны тусламж үзүүлэх

2,Ажлын байрны хөдөлмөр зохион

байгуулалтыг хийх, аюулгүй ажиллагааг

хангах

1,Металл боловсруулалтын ажлын байрны зохион байгуулалт.

2,Ажлын байран дахь ХХАА-ны тэмдгүүдийн зориулалт

3,Ажлын байран дахь хувийн хамгаалах

хэрэгслийг зориулалтын дагуу ашиглах

аргачлалыг мэдэх

1,Токарьчиний ажлын хувийн хамгаалах хэрэгслийн тогтмол

хэрэглэж хэвших арга

2,Токарийн суурь машины хамгаалах хэрэгсэлийг ажиллуулж,

ашиглаж сурах

3.Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйл болон хог хаягдал, байгаль орчин,

экологид нөлөөлөх нөлөөлөл, түүнээс сэргийлэх болон арилгах

арга зам

29



сэргийлэх, тусламж үзүүлэх

1,Гал гарч бопзошгүй болон цахилгааны хүчдэлд цохиулах

эрсдлээс сэргийлэх, гал унтраах арга барилд сурах

2,Металл боловсруулалтын гар болон цахилгаан суурь машин

тоног төхөөрөмжөөр аюулгүй ажиллаж сурах


ТҮВШИН III

Чадамжийн нэгж: Эд ангийн ажлын зураг зурах, хэмжээс тавих




Машины эд ангийн холбоосын төрөл, ангилал, зориулалт

Эд ангийг зургийг технологийн дагуу зурах

Эд ангийн ажлын зургийн хэмжээ тавих

Хэмжээний хүлцэл, гадаргуун цэвэршилт хийх

Хэмжих багажийг үүрэг, зориулалтаар нь, хэрэглэх


Эд ангийн ажлын зураг дээр хэмжээ, хэмжээний хүлцлийн талаар таньж ойлгодог байх

Эд ангийн зургийг ашиглан тохирох хэмжих багажийг зөв сонгодог байх

Микрометр болон индикаторыг ашиглаж, хэмжилтийг хийдэг байх

Эд ангийн зургийг зурах, хэмжээг тавих

Техникийн хэмжилт, туршилтын хэмжилт хийх, хэмжих багаж хэрэгслийг ашиглах











Техникийн шугам зургийн үндсэн

стандарт, зургийн шаардлагад

хэрэглэгддэг зургуудыг нэрлэх

1. Эд ангийн зургийн тухай тайлбарлах

2. Ерөнхий зургийн тухай тайлбарлах

3. Угсралтын зургийн тухай тайлбарлах

Техникийн шугам зургийн хэмжээ

тавих, тэмдэг тэмдэглэгээний тухай

1. Материал тэмдэглэх аргачлал

2. Үсгээр тэмдэглэх

3. Боловсруулалтын тэмдэглэл

4. Гадаргуугийн цэвэршилтийн тэмдэглэгээ

5. Гадаргуугийн суулт, зайны тухай тэмдэглэл

Хэмжилтийн тухай, микрометр болон

индикатороор хэмжилт хийж сурах

1. Микрометроор эд ангийн шугаман хэмжээг хэмжиж

сурах

2. Хэмжих толгой буюу индикатороор хэмжилт хийх


зурах

1. Дунд зэргийн төвөгшилтэй хийцтэй эд ангийг микрометр

ба индикатор ашиглан хэмжиж, зургийг зурах

2. Эд ангийг гүн дотор хэмжигчээр хэмжих

30


ТҮВШИН III

Чадамжийн нэгж: Метал ба хайлш, метал үйлдвэрлэлийн тухай ойлголт авах




Гангийн механик шинж чанар, уялдаа холбоо





Гангийн механик шинж чанаруудын уялдаа холбоог тодорхойлж чаддаг байх

Чанаржуулсан ган марклалтыг уншиж, тайлбарладаг байх



Токарь-фрезерийн ажилд хэрэглэх материалууд тэдгээрийг шалгах

Төмөрлөгийн маркийг зөв сонгох











Гангийн механик шинж чанаруудын

уялдаа холбоог тодорхойлж чадах

1,Гангийн механик шинж чанаруудын хоорондын уялдуулан


2,Төмөрлөгийн маркийг зөв сонгох

Чанаржуулсан ган марклалтыг уншиж,


1,Хийцийн чанаржуулсан гангийн марклалтыг тайлбарладаг

байх

2,Токарь-фрезерийн ажилд хэрэглэдэг материалууд ,түүнийг

шалгах

Өнгөт метал, тэдгээрийн хайлшуудын

ангилал, марклалт

1,Хөнгөнцагаан, түүний хайлшуудын хэрэглээ, марклалтыг


2, Зэс түүний хайлш,гууль хүрлийн ангилал, марклалтыг

үндэслэн хэрэглэгдэх хүрээг тодорхойлох

Метал бус материалуудын шинж чанар,

хэрэглээ, зориулалт

1,Хуванцар материалын хэрэглээг шинж чанартай нь холбон


2,Техникийн резиний зориулалт болон ялгааг тоочих

31


ТҮВШИН III

Чадамжийн нэгж: Цахилгаан гүйдлийн хэлхээ, бүтэц, цахилгаан хэмжилт хийх хэмжүүр, багажуудыг





Цахилгаан гүйдэл, хүчдэл, эсэргүүцлийн тухай ойлголт. Омын хууль

Цахилгаан хэлхээний тухай

Цахилгаан техникт хэрэглэдэг энгийн хэмжих багажуудыг ашиглаж сурах

Токарийн суурь машины цахилгаан хэлхээ

Хэмжих багажийн ангилал, хийц, ажиллах зарчим


Энгийн цахилгаан хэлхээг уншдаг,

Хэмжих багажийг зориулалтын дагуу ашигладаг байх

Гүйдэл, хүчдэл, эсэргүүцлийг хэмжих

Токарийн суурь машины цахилгаан хэлхээг уншиж чаддаг байх

Гар ба автомат удирдлагын аппаратыг зөв ажиллуулах

Токарь фрезерийн ажилд ашиглагддаг суурь машин, тоног төхөөрөмжүүд, тэдгээрийг цахилгаан

хэлхээнд залгах, салгах











Цахилгаан гүйдэл, хүчдэл, эсэргүүцлийн

тухай. Омын хууль. Цахилгааны хэлхээний

ажиллах зарчмыг мэдэх

1,Энгийн хялбар цахилгаан хэлхээг уншиж сурах,

ойлгох

2,Гар ба автомат удирдлагын аппаратуудыг саадгүй


3, Токарь фрезерийн ажилд ашиглагддаг суурь машин,

тоног төхөөрөмжүүд, тэдгээрийг цахилгаан хэлхээнд

залгах, салгах чадвартай болох

Цахилгаан техникт хэрэглэдэг энгийн хэмжих

багажуудыг ашиглаж сурах

1. Хэмжих багажийг хийц,ангилал зориулалтаар

ангилах, ажиллах зарчмын дагуу ашиглах

2 .Цахилгаан гүйдэл, хүчдэл, эсэргүүцэл хэмжигч

багажуудыг ашиглан цахилгаан хэлхээн дэх гүйдэл,

хүчдэлийг хэмжих

32


ТҮВШИН III

Чадамжийн нэгж: Металл боловсруулалтын технологийн процесс, гадна гадаргууг боловсруулах




Металл боловсруулах үйлдвэр, цех, ажлын байрны техникийн болон цахилгааны аюулгүй

ажиллагаа,дотоод журмыг мөрдөж ажиллах

Токарийн суурь машины үндсэн тохируулгууд

Хэрэгслийн ангилал, зориулалт

Суурь машины техникийн үйлчилгээ

Токарийн суурь машин дээр ашигладаг төрөл бүрийн хэрэгсэл

Өрмийн суурь машинуудын төрөл, зориулалт, марк, бүтэц зохион байгуулалт

Төвтэй өнгөлгөөний суурь машин дээр ажиллах

Харуулдах цүүцлэх суурь машин дээр ажиллах

Лантуу хөрөөний суурь машиныг ажиллуулах

Хайчлах, нугалах, хуйлах, суурь машинуудыг төрөлтэй танилцах

Тусгай зориулалтын металл боловсруулах суурь машин


Токарийн суурь машины зангилаа, хэсгүүдийн тохируулгыг хийх

Токарийн суурь машинд техникийн үйлчилгээ, тосолгоог хийх

Суурь машин дээр патрон, люнет, төв, оправка зэргийг суурилуулж сурах Өрмийн суурь

машинуудын төрөл, зориулалт, марк, бүтэц зохион байгуулалт

Төвтэй өнгөлгөөний суурь машин дээр ажиллах

Харуулдах цүүцлэх суурь машин дээр ажиллах

Лантуу хөрөөний суурь машиныг ажиллуулах

Хайчлах, нугалах, хуйлах, суурь машинуудыг төрөлтэй танилцах

Тусгай зориулалтын металл боловсруулах суурь машиныг ажиллулах











Конус гадаргууг зороход зориулсан

тохируулгыг хийх

1,Токарийн суурь машиныг конус гадаргууг зороход

зориулан хутга ба хойд бабкийн төвийг өөрчлөх замаар коус

гадаргуу зорох, боловсруулах тохируулга хийх

2,Эдлэлийг суурь машинд бэхлэх

3,Бэлэн болсон эдлэлийг хэмжих шалгах

Төрөл бүрийн эрээс зороход зориулсан

тохируулгыг хийх

1.Токарийн суурь машиныг эрээс зороход зориулан


2, Эрээс гаргах хутгыг түүний төрөл, зориулалтаар нь

сонгох, бэхлэх

3,Бэлэн болсон эдлэлийг хэмжих,хүлцэх алдааг шалгах

4.Дотор гадаргууд метчикээр эрээс зорох

Фрезерийн суурь машины төрөл, бүтэц,

ажиллагааг судлах

1 Фрезерийн суурь машины төрөл, бүтэц, асааж,унтраах

ажиллагааг тайлбарлах

2,Фрезерийн суурь машиныг ажилд бэлтгэх, цэвэрлэх,

тохируулах, тосолгоо хийх

Фрезерийн суурь машины шпинделийн

эргэлт ба өгөлт хоѐрыг тохируулах

1,Фрезерийн суурь машины шпинделийн эргэлтийн тохиргоо

ба өгөлтийн механизмын тохиргоог хийх

2,Босоо ба хэвтээ фрезерийн суурь машин дээр бэлдэцийг

ховилдох, гадаргууг хэмжих шалгах ажлыг гүйцэтгэх

Фрезерийн суурь машины үндсэн

хэрэгсэлийг ашиглах

1.Машины тиски, түүний бүтэц, зориулалт, фрезерийн суурь

машин дээр суурилуулах

2,Фрезердэх үед хөргөх шингэнийг ашиглах

33


ТҮВШИН III

Чадамжийн нэгж: Метал зоролтын үеийн үндсэн элементүүдийг ажиллагаанд бэлтгэх ажиллуулах

Метал зоролтын үеийн үндсэн элементүүдийг ажиллагаанд бэлтгэх, ажиллуулах




Токарийн хутганы геометр хэмжээс, тавигдах шаардлага

Өрмийн төрөл, геометр хэмжээс, тавигдах шаардлага

Фрезийн төрөл, геометр хэмжээс, тавигдах шаардлага


Токарийн хутганы геометр хэмжээг шалгах, зөв сонгодог байх

Өрмийн геометр хэмжээг шалгах, зөв сонгодог байх

Фрезийн геометр хэмжээг шалгах, зөв сонгодог байх

Зоролтын үеийн элементүүдийг ашиглах, үйлчилгээ хийх

Хутганы бүтэц өнцгүүд тэдгээрийн үүрэг

Токарийн хутганы төрөл ангилал, боловсруулагдах материалаас хамаарч маркаар нь сонгох

Нүүрэн гадаргууг боловсруулах, суппортийн лимбийн/ баривчийн хүрд/ хуваарийг тохируула.

Эдлэлд шулуун ба шаталсан доголтой гадаргуу гаргаж зорох











Токарийн хутганы геометр хэмжээг

шалгах, суурь машин дээр суурилуулах

1,Токарийн хутганы геометр хэмжээг шалгах, суурь машин


2,Лимбийн хуваарийг тохируулах

Өрмийн төрөл, зориулалт, хэрэглээ


1,Өрмийг сонгох, суурь машин дээр суурилуулах

2, Металлыг төрөл тус бүрээр өрөмдөх

Фрезийн төрөл, зориулалт, хэрэглээ


1,Фрезийн сонгох,суурь машин дээр суурилуулах

2, Фрезийн төрөл, хэрэглээ, зориулалтын нэрлэх


ТҮВШИН III

Чадамжийн нэгж: Токарийн суурь машиныг металл зорох ажиллагаанд бэлтгэх, зоролтын горим




Токарийн суурь машинд бэлдэцийг бэхлэх,суурилуулах

Токарийн хутгыг суурилуулах тухай

Зоролтын горимын тооцоо

Дунд зэргийн түвэгшилттэй төрөл бүрийн гадаргууг зорох

Токарийн ажлын технологийн карт боловсруулах


Бэлдэцийг зөв суурилуулах

Зоролтын горимын тооцоог хийх, тохируулга хийх

Токарийн суурь машинаар дунд зэргийн түвэгшилттэй гадаргуунуудыг зорох (конус болон

шаталсан гадаргууг боловсруулах)

Эрээсний хутгаар эрээс зорох

Технологийн картыг боловсруулах

34











Токарийн /зорох/ суурь машины

бүтэц

1. Токарийн /зорох/ суурь машины бүтэц, төрөл, ангилалыг

тоочих, ажиллах зарчим, бүтцийг зураг дээр тайлбарлах

Суурь машиныг ажилд бэлтгэх

Багаж хэрэгслийг бэхлэх,

лимбийн /хүрдний/ хуваарьтай

танилцах


баримтлан суурь машиныг асаах, унтраах.

2. Бүрэн бүтэн байдал болон хөргөх шингэний хэмжээг шалгах.

3. Зорох эдлэлийн ажлын зургийг уншиж суурь машинд

шаардлагатай тохиргоо хийх

4. Лимбийн /хүрдний/ хуваариар ажиллах, нарийвчлалыг нэрлэх,

багаж хэрэгслийг бэхлэх, зоролтонд бэлэн болгох

Хөргөх шингэн

1. Хөргөх шингэний найрлага, марк, зориулалт, ач холбогдол,

гүйцэтгэх үүрэг, хэрэглэх арга Хөргөх шингэнийг гүйцэтгэх

ажлын төрлөөс хамааруулан зөв сонгох

2. Шингэний савыг дүүрэн эсэх, шүүлтүүр бүтэн эсэхийг байнга

шалгах, шаардлагатай үед солих

Эдлэлийн бэлдэц бэлдэх

1. Ажлын зургийг үндэслэн тодорхой хэмжээтэй бэлдэц бэлдэх

2. Хутганд саад болох хурц ирмэгийг өөлөх, хуурайдах,

өнгөлөх, цэвэрлэх хайчлах.

Бэлдцийг гүйцээн боловсруулах аргууд

Шулуун зорох, огтлох, дотор

зорогч, суваг, эрээсний хутга,

зорогч багажны маркийг мэдэх

1. Боловсруулах эдлэлийн ажлын зураг, зорох эдлэлийн хийцээс

хамааруулан зорогч хутгануудыг зөв сонгох.

2. Эдлэлийн эргэлдэх хурд, хутганы давших хурдыг

тохируулах.

3. Ажил дууссаны дараа суурь машиныг цэвэрлэх тослох

тохиргоо хийх

Эдлэлийн эргэлдэх хурд, хутганы давших хурдыг тохируулах.

Ажил дууссаны дараа суурь машиныг цэвэрлэх, тослох, тохиргоо

хийх

Төрөл бүрийн металлыг зорох

горим, Хутганы ирлэгээ, түүний

өнцөг зоролтонд нөлөөлөх нь.

Зоролтын үе дэх хутганд үйлчлэх

хүчнүүд, дулааны үрэлтийг судал

1.Боловсруулах металын төрөл, шинж чанар, хийх эдлэлийн

хийцээс хамааруулан зоролтын горимыг сонгох.

2 Зорох болон хутга ирлэх үед хөдөлмөрийн болон цахилгааны

аюулгүй ажиллагааны дүрмийг баримтлан ажиллах

3.Зоролтын үед хутганы ирлэгээний өнцгүүдээс хамаарч үйлчлэх

хүч хэрхэн нөлөөлж байгааг олж илрүүлэх

4.Хутганы ирлэлт, өнцөг, зоролтын горимоос хамаарч хутганы

тэсвэр хамаардгийг олж илрүүлэх

35


ТҮВШИН III

Чадамжийн нэгж: Фрезерийн суурь машиныг ажиллагаанд бэлтгэх, ажиллуулах




Фрезерийн суурь машин дээрх бэлдцийн суурилуулалт

Фрезийг суурилуулах тухай



Фрезийн ажлын технологийн карт


Бэлдцийг зөв суурилуулах


Фрезерийн суурь машин дээр дунд зэргийн түвэгшилттэй гадаргуунуудыг зорох (налуу болон

хэлбэрт гадаргууг боловсруулах)











Фрезерийн /ховилдох/ суурь

машины бүтэц, ажиллах зарчим

1. Фрезерийн /ховилдох/ суурь машины бүтэц, зохион

байгуулалт, үндсэн зангилгаа, таних тэмдэг,

2. Техникийн тодорхойлолт, механизмуудын гол хөдөлгөөн

Фрезерийн /ховилдох/ ажилд

хэрэглэгдэх зорогч багажууд

1. Фрезерийн /ховилдох/ ажилд хэрэглэгдэх зорогч

багажуудын зориулалт, төрөл, ангилал

2. Зорогч багажуудыг нэрлэх, зориулалтаар нь боловсруулах

эдлэлд тохируулан сонгох, бэхлэх

Фрезерийн /ховилдох/ зорогч

багажуудын бүтэц марк, хийц

1. Зорогч багажуудын бүтэц, хийц, тэдгээрийн марк,

өнцгүүдийн ялгаа, тэмдэглэгээ

2. Зорогч багажуудыг нэрлэх, зориулалтаар нь боловсруулах

эдлэлд тохируулан сонгох, бэхлэх

Фрезерийн /ховилдох/ ажилд

хэрэглэгдэх бэхлэх багажууд

1. Фрезерийн /ховилдох/ ажилд хэрэглэгдэх бэхлэх

багажуудын зориулалт, бэхлэх арга, онцлог, ажиллах

үеийн аюулгүй ажиллагаа

2. Зорогч багажуудын бүтэц, марк, хийцийг нэрлэх, өнцөг

тус бүрийн ялгааг зурж тайлбарлах

Зорогч багажуудыг суурь

машинд байрлуулах, бэхлэх

1. Зорогч хутгыг (фрезаг) голд шахаж бэхлэх арга, гүйцэтгэх

ажлын төрлөөс хамааруулан зорогч хутгыг (фрезаг)

сонгох арга, ажиллах үеийн аюулгүй ажиллагаа

2. Боловсруулах эдлэлийн хийцээс хамааруулан зорогч

хутгыг (фрезаг) голд шахаж бэхлэх

Фрезерийн ажилд хэрэглэгдэх

хэмжих, шалгах багажууд

1. Штангенциркуль, зубомер /шүд хэмжигч/, өнцгөн

хэмжигч шаблоны /үлгэр/ зориулалт, бүтэц, төрөл

Хэмжих, шалгах багажуудын бүтцийг нэрлэх, хэмжих

36


ТҮВШИН III

Чадамжийн нэгж: Програмын удирдлагатай суурь машиныг анхан шатны түвшинд ашиглах




Програмын удирдлагатай суурь машины бүтэц, зохион байгуулалтыг мэдэх

Хэрэглэдэг зорох багаж, хэрэгслийн онцлог ялгааг мэдэх


Бэлдэцийг зөв суурилуулах

Зорох багажны сонголтыг зөв хийдэг байх

Суурь машиныг ажилд бэлтгэх












Програмын удирдлагатай суурь

машины бүтэц, зохион байгуулалт,

ажиллах зарчим

1. Суурь машины зангилаа, хэсгүүдийг нэрлэдэг үүрэг,

зориулалтыг тайлбарладаг байх

2. Суурь машины үндсэн зарчим төрөл зориулалтыг мэдэх

3. Программын үндэс G код болон бусад кодын үүрэг

Aшиглах аргачлал FANUC программын үндсийг сурах

Програмын удирдлагатай суурь машин

дээр хэрэглэдэг зорох багаж

хэрэгслийн онцлог ялгаа

1. Программын удирдлагатай суурь машин дээр ашигладаг

багажуудын онцлог, төрөл, зүйлүүдийг мэдэх

2. Програмын удирдлагатай суурь машинаар ашиглагдах

багажны тохируулга, бэхлэх болон хэмжих аргуудыг мэдэх

Симулятор дээр энгийн зоролт хийж

сурах

1. Зорох багажны сонголтыг зөв хийж, бэдцийг зөв


2. Симулятор дээр FANUC програмаар энгийн хэлбэртэй эд

анги зорох

ТҮВШИН IV


Метал боловсруулагч нь хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа эрүүл ахуйн

шаардлагыг хангаж, материалын шинж чанарыг тодорхойлох, тоног

төхөөрөмж, гар болон цахилгаан багажаар слесарийн ажил, суурь машин

дээр метал зорох, фрезердэх, өнгөлөх, харуулдах, зорох багажийг ирлэх

ажил.гүйцэтгэнэ

ХАБЭА-н зааварчилгаа мөрдөх болон зорох технологийн картыг шаардлагын

дагуу боловсруулах, хөтлөх зэрэг мэдлэг, чадварыг эзэмшсэн байна.


ТҮВШИН IV

Чадамжийн нэгж: Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн шаардлагыг мөрдөж ажиллах




Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйл байгаль орчинд нөлөөлөх нь

Ажлын байрны хөдөлмөр зохион байгуулалтыг

Ажлын байранд мөрдөх хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн шаардлага

Хамгаалах хэрэгслүүдийн үүрэг, зориулалт, ашиглах аргачлал


37

Үйлдвэрлэлийн ослоос урьдчилан сэргийлэх, нэрвэгдэгсдэд анхан шатны тусламж үзүүлэх





Эмнэлгийн анхан шатны тусламж үзүүлэх

Токарьчны хувийн хамгаалах хэрэгслийг үүрэг, зориулалтын дагуу ашиглах





Шударга










Механик цехийн Хөдөлмөрийн аюулгүй

байдал, эрүүл ахуйн хуулийн заалтыг

мөрдөж, хэвшүүлж ажиллах

1, Механик цех дэх токарийн ажлын байрны аюулгүй

ажиллагааны зааврыг судалж хэрэгжүүлэх

2,Токар-фрезерийн хэсгийн ажлын байрны ариун

цэвэр,эрүүл ахуйн шаардлагыг мөрдөж ажиллах

3,Мэргэжлийн өвчин үүсэх нөхцөл,түүнээс урьдчилан

сэргийлэх аргууд

Ажлын байрны хөдөлмөр зохион

байгуулалтыг хийх, аюулгүй ажиллагааг

хангах

1,Токарь-фрезерийн ажлын байранд байгалийн болон

зохиомол гэрэлтүүлгийг зөв ашиглах, байрлал нөхцлийг


2,Гүйцэтгэх ажлын төрөлтэй уялдуулан ажлын байрыг зөв

зохион байгуулах

Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйл байгаль

орчинд нөлөөлөх нь

1,Агаар, хөрс, ус бохирдох, үйлдвэрлэлийн сөрөг хүчин

зүйлүүдийг тоочих

2.Хог хаягдлыг ангилж, зориулалтын саванд хадгалах, дахин

боловсрогдох хогийг ялгах, зохих газарт хүргүүлж, ачиж

хэвшүүлэх



сэргийлэх, тусламж үзүүлэх

1,Гал гарч бопзошгүй болон цахилгааны хүчдэлд цохиулах

эрсдлээс сэргийлэх, арилгах арга барил суралцах,

эмннэлгийн анхан шатны тусламж үзүүлэх

2,Галын аюулгүй байдлын болон урьдчилан сэргийлэх

дүрэм журмыг мөрдөж ажиллах


ТҮВШИН IV

Чадамжийн нэгж: Автокад программыг хэрэглээнд ашиглах, хэмжүүрийн технологийг эзэмших




Машины эд ангийн холбоосын төрөл, ангилал, зориулалт

Эд ангийг зургийг зурах арга технологи

Эд ангийн ажлын зургийн хэмжээ тавилтын тухай

Эд ангийн холбоосын суулт, гадаргуун цэвэршилтийн тухай

Хэмжих багажны үүрэг, зориулалт, хэрэглээ


Автокад програм дээр ажиллах чадавар эзэмших

Эд ангийн ажлын зураг дээр хэмжээ, тэмдэг, тэмдэглэгээг таньж ойлгодог байх

Эд ангийн зургийг ашиглан тохирох хэмжих багажийг зөв сонгодог байх

Микрометр, өнцөг хэмжигч болон индикаторыг ашиглаж, хэмжилтийг хийдэг байх

Эд ангийн зургийг зурах, хэмжээг тавих

38












Техникийн шугам зургийг зурах арга

ажиллагаанд суралцах

1,Машины эд ангийн төрөл, ангилал, зориулалт (их бие,

шаталсан гол, араа, цөн, дамар гэх мэт), тэдгээрийг зурах

2, Автокад программ ашиглан техникийн шугам зураг зурах

Эд ангийн холбоос суултын

төрлүүдийн талаар мэдэх

1,Төрөл бүрийн холбоосын суултын төрлүүд тэмдэглэгээг

ялгаж, тайлбарлах

2,Хэмжих багажуудаар хэмжилт хийх, тэмдэглэх шалгах,

зурах,зүсэх,тайрах, зорох

3,Гадаргуугийн боловсруулалтын тэмдэглэгээ тавих

Хэмжилт, микрометр ба индикатор,

өнцөг хэмжигчээр хэмжилт хийж

сурах

1,Микрометр ба индикатороор эд ангийн шугаман хэмжээг

хэмжих, индикатороор эд ангийн гадаргуун хэлбэр дүрс,

харилцан байршилын алдааг шалгах

2,Харилцан солилцолыг /хэмжээний хазайлт, нарийвчлалын

анги, суултын систем/ашиглаж сурах


зурах

1,Төвөгшил ихтэй хийцтэй эд ангийг төрөл бүрийн хэмжих

багажийг ашиглан хэмжиж, зургийг зурах

2,Нүх ба голын системийн үндсэн хазайлт, суултыг



ТҮВШИН IV

Чадамжийн нэгж: Төрөл бүрийн металлын сонголтоос хамааруулж зорох горим тохируулах




Гангийн механик шинж чанар, уялдаа холбоо





Гангийн механик шинж чанаруудын уялдаа холбоог тодорхойлж чаддаг байх

Чанаржуулсан ган марклалтыг уншиж, тайлбарладаг байх






Ажигч гярхай,






1. Гангийн механик шинж

чанаруудын уялдаа холбоог


1,Гангийн механик шинж чанаруудын хоорондын уялдуулан


2,Метал ба хайлшийн физик механик ба технологийн шинж

чанарыг марклалтаар нь ялгах, хэрэглэгдэх хүрээг тоочих

39

2. Чанаржуулсан ган марклалтыг

уншиж, тайлбарладаг байх

1,Хийцийн чанаржуулсан гангийн марклалтыг тайлбарладаг

байх

2 Онцгой шинжтэй гангуудын физик механик ба

технологийн шинж чанарыг марклалтаар нь ялгах,

хэрэглэгдэх хүрээг тоочих

3. Өнгөт метал, тэдгээрийн

хайлшуудын ангилал, марклалт

1,Хөнгөнцагаан, түүний хайлшуудын хэрэглээ , марклалтыг


2, Өнгөт метал, тэдгээрийн хайлшуудын марклалтыг уншиж,


4. Метал бус материалуудын шинж

чанар, хэрэглээ, зориулалт

Хуванцар материалын хэрэглээг шинж чанартай нь холбон



ТҮВШИН IV

Чадамжийн нэгж: Эд ангийн гадаргууг өнгөлөх, иржийлгэх




Эд ангийн гадаргууг зүлгэх өнгөлөх ажиллагаа, зүлгүүр, өнгөлгөөний материалын сонголт

Токарийн суурь машин дээр эд ангийн гадаргууг зүлгэх, өнгөлөх

Өнгөлсөн гадаргуун цэвэршилтийг шалгах арга

Токарийн хутганы болон өрмийн ирлэгээ, хяналт шалгалт


Зүлгүүр, өнгөлгөөний материалыг сонгох

Токарийн суурь машин дээр өнгөлгөө, зүлгүүрдэлтийг хийх

Зүлгэж өнгөлсөн гадаргуун цэвэршилтийг шалгах

Токарийн суурь машин дээр эд ангид иржгэр гадаргуу гаргах











Зүлгүүр, өнгөлгөө-ний

материалыг сонгох, эд ангийн

гадаргууг зүлгэх, өнгөлөх

1.Зүлгүүр, өнгөлгөөний материалыг сонгох

2. Токарийн суурь машин дээр гол зэрэг эд ангиудын

харьцалтын бус гадаргууг гараар өнгөлж, зүлгүүрдэх

Өнгөлсөн гадар-гуун

цэвэршилтийг шалгах

1.Зүлгэж өнгөлсөн гадаргуун цэвэршилтийг харьцуулан

жиших шаблоныг ашиглан шалгах

2.Төрөл бүрийн материалыг сонгох, горим сүнгох, хутга

ирлэх

Өнгөлгөөний суурь машинаар

өнгөлөх

1.Техникийн болон цахилгааны аюулгүй ажиллагааны

дүрмийг баримтлан өнгөлгөөний суурь машиныг ажиллуулах

2.Арчилгаа, үйлчилгээ, тосолгоо, тохиргоо, жижиг засвар

хийх.

3.Зүлгүүр, өнгөлөгч материалыг зориулалтын дагуу сонгох.

Өнгөлөгч чулууг алмазаар байнга тэгшлэх

Иржгэр гадаргууг гаргах

1.Токарийн суурь машин дээр төрөл бүрийн гадаргууг

иржгэр болгох

2.Гар багажаар гадаргууг иржгэр болгох

Дулааны боловсруулалт

хийсэн эдлэлийг өнгөлөх

Зориулалтаас хамаарч дулааны боловсруулалт хийсэн

эдлэлийг өнгөлөх

40


ТҮВШИН IV

Чадамжийн нэгж: Метал зорох суурь машины хэрэгслүүдийг үүрэг, зориулалтаар ангилах




Токарийн болон фрезерийн суурь машины ангилал, бүтэц, зохион байгуулалт

Токарийн болон фрезерийн суурь машин дээр ашигладаг төрөл бүрийн хэрэгсэл

Төрөл бүрийн хэрэгслийн хавчих, бэхлэх механизмын үйл ажиллагаа


Токарийн болон фрезерийн суурь машины зангилаа, хэсгүүдийн тохируулгыг хийх

Токарийн болон фрезерийн суурь машинд техникийн үйлчилгээ, тосолгоог хийх

Суурь машин дээр патрон, люнет, төв, оправка, тиски болон даравч зэргийг суурилуулах










Урт гол болон эргэлтийн бус эд ангийг

зороход суурь машиныг тохируулах

1.Токарийн суурь машин дээр хөтлүүр (хомутик),

люнет, планшайбыг суурилуулах

2.Бэлэн эдлэлд гүйцээн боловсруулалт хийх

Их биеийн эд ангийг Фрезерийн суурь машин


1.Фрезерийн суурь машин дээр эд ангийг даравч

(даруулга) ашиглан бэхлэх

2.Багаж хэрэгслийг зөв тохируулан байрлуулах, араа

шүдийг тооцоолон фрезердэх

Арааны шүд зороход суурь машиныг бэлтгэх

1.Фрезерийн суурь машин дээр хуваагч толгойг

байрлуулах

2.Фрезердэх үед хөргөх шингэнийг ашиглах

Суурь машины техникийн үйлчилгээ,

тохиргоог хийх

1.Суурь машины зангилаа, хэсгүүдэд техникийн

үйлчилгээ, тохиргоог хийх


ТҮВШИН IV

Чадамжийн нэгж: Метал зорох багаж, хэрэгслийн элэгдэл мохолтыг шалгах, ирлэх, засварлах




Токарийн хутганы геометр хэмжээс, тавигдах шаардлага, элэгдэлт, ирлэгээ

Өрмийн геометр хэмжээс, тавигдах шаардлага, элэгдэлт, ирлэгээ

Фрезийн геометр хэмжээс, тавигдах шаардлага, элэгдэлт, ирлэгээний онцлог

Зорох багажийг ирлэсний дараа шалгах


Токарийн хутганы элэгдэлтийг шалгах, ирлэх, ирлэгээг шалгах

Өрмийн элэгдэлтийг шалгах, ирлэх, ирлэгээг шалгах

Фрезийн элэгдэлтийг шалгах

41











Токарийн хутга ба мушгиа

өрмийг ирлэх

1.Токарийн хутга болон өрмийг ирлэх, ирлэсэн өнцгүүдийг

зориулалтын өнцгийн шаблом ба өнцөг хэмжигч ашиглан хэмжих,

шалгах

2. Ирлэгээний дугуйны материалыг сонгох, мохсон багажийг ирлэх Зорох багажны геометр хэмжээг

шалгах, тохируулах

1.Токарийн хутганы геометр хэмжээг шалгах

2.Өрмийн геометр хэмжээг шалгах


ТҮВШИН IV

Чадамжийн нэгж: Токарийн суурь машин дээр эд ангийг боловсруулах технологи эзэмших




Токарийн суурь машин дээрх бэлдцийн суурилуулалт

Токарийн хутгыг суурилуулах тухай



Токарийн ажлын технологийн карт




Токарийн суурь машин дээр дунд зэргийн түвэгшилттэй гадаргуунуудыг зорох(конус болон

шаталсан гадаргууг боловсруулах)

Эрээсний хутгаар эрээс зорох












Гадаргуун хэмжээний нарийвчлалыг

алдаагүй гаргах

1.Гадаргуун хэмжээний нарийвч-лалыг зурагт заасны дагуу зорж

гаргах

2.Гадаргуун хэмжээний нарийвчлалын алдааг шалгаж, засаж

сурах

Гадаргуун цэвэршилтийг гаргаж

сурах

1.Гадаргуун цэвэршилтийг зоролтын технологийн горимын

дагуу гаргах,

2.Гадаргуун цэвэршилтийн ангилалд тааруулан зоролт,

өнгөлгөөг хийж сурах

42

Суурь машины туслах хэрэгслийг

ашиглан зорох

1.Суурь машины планшайб ба 4-н хумст патрон ашиглан эд

ангийг зорох

2. Токарийн суурь машин дээр эд ангийн гадаргуун хэмжээний

нарийвчлалыг алдаагүй гаргах

Технологийн картыг боловсруулах 1.Технологийн картыг боловсруулах


ТҮВШИН IV

Чадамжийн нэгж: Фрезерийн суурь машин дээр эд ангийг боловсруулах технологиийг эзэмших




Фрезерийн суурь машин дээрх бэлдцийн суурилуулалт

Фрезийг суурилуулах тухай



Фрезийн ажлын технологийн карт




Фрезерийн суурь машин дээр харьцангуй их түвэгшилттэй гадаргуунуудыг зорох (араа, горив

болон хэлбэрт гадаргууг боловсруулах)













Гадаргуун хэмжээний нарийвчлалыг

алдаагүй гаргах

1.Гадаргуун хэмжээний нарийвчлалыг зурагт заасны дагуу

зорж гаргах,

2.Гадаргуун хэмжээний нарийвчлалын алдааг шалгаж, засаж

сурах

3.Бэлдэцийг хэрэгсэл дээр суурилуулах, тохируулах

Гадаргуун цэвэршилтийг гаргаж сурах

1.Гадаргуун цэвэршилтийг зоролтын технологийн горимын

дагуу гаргах,

2.Гадаргуун цэвэршилтийн ангилалд тааруулан зоролт хийх

3.Фрезерийн суурь машин дээр эд ангийн гадаргуун

цэвэршилтийг гаргаж сурах

Суурь машины хэрэгслийг ашиглан

араа зорох

1.Суурь машины хуваагч толгойг ашиглан эд ангийг бэхэлж,

зорох

Технологийн картыг боловсруулах Технологийн картыг боловсруулах

43


ТҮВШИН IV

Чадамжийн нэгж: Бүрэн болон хагас удирдлагатай токарийн суурь машиныг ажилуулах




Бүрэн ба хагас автомат удирдлагатай суурь машины марк, тип, бүтэц зохион байгуулалт, ажиллах

зарчим

Бүрэн ба хагас удирдлагатай суурь машины удирдлагын программын бүтэц, программ зохиох

аргачлалыг мэдэх


Бүрэн ба хагас автомат удирдлагатай токарийн суурь машин дээр эдлэл зорох

Ажиллагааны зарчимыг нь сайтар судлаж, ажилд бэлэн болгох

Удирдлагын програмын бүтцийг ойлгох

Энгийн програм зохиох аргачлалд суралцах










1.Бүрэн, хагас автомат програмын

удирдлагтай суурь машины бүтэц,

зохион байгуулалт, ажиллах зарчим

1.Бүрэн ба хагас автомат токарийн суурь машины зангилаа,

хэсгүүдийг нэрлэдэг үүрэг, зориулалт, ажиллах зарчмыг мэдэх

2. Программын үндэс G код болон бусад кодын үүрэг Aшиглах

аргачлал FANUC программын үндсийг сурах

3.Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал ажиллагааны дүрмийг

баримтлан токарийн суурь машин дээр эдлэл зорох

2.Бүрэн, хагас автомат программын

удирдлагатай суурь машинд

хэрэглэгддэг зорох багаж хэрэгслийн

онцлог ялгааг мэдэх

1.Бүрэн ба хагас автомат программын удирдлагтай суурь

машин дээр ашигладаг багажуудын онцлог, төрөл, зүйлүүд,

ашиглагдах багажны тохируулга хэмжих аргыг сурах

2.Багажийг бэхлэх, машиныг ажиллуулж сурах

44

ТҮВШИН V



технологийн дагуу харьцангуй их түвэгшилттэй эд ангийг токарийн болон фрезерийн

суурь машин, зориулалтын багаж хэрэгсэл ашиглан зорж боловсруулна. Мөн програмын

удирдлагатай суурь машин дээр зорж сургана.





Түвшин V

Чадамжийн нэгж: Механик цехийн ажлын байрны эрүүл ахуйн норм шаардлагыг



Чадамжийн нэгжийн хүрээнд эзэмшвэл зохих мэдлэг ур чадвар хандлага


Механик цехэд ажиллагсадын ажлын байрны зохион байгуулалт,

Ажлын байрны норм стандарт ажлын зохион байгуулалт

Технологийн дамжлагын аргачлал

Ажиллагсадын хариуцлага сахилга бат дотоод журам


Ажлын байрны норм стандарт ажлын зохион байгуулалтыг хийх чадвартай болох

Технологийн дамжлагын аргачлалыг мэдэх

Ажиллагсадын хариуцлага сахилга бат дотоод журмыг мөрдүүлэх

Хөдөлмөр эрхлэхэд зайлшгүй шаардлагатай хандлага төлөвшил


Хувийн зохион байгуулалт сайтай байх


Нягт нямбай цэвэрч байх

Элемент түүний гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт

Элемент Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт

Механик цехийн норм стандарт

дотоод зохион байгуулалт


2. Механик цехийн аюулгүй ажиллагааны дүрэм журам

Механик цехийн технологийн

дамжлагын зохион байгуулалт

1. Механик цехийн технологийн норм нормчлол

2. Механик цехийн технологийн дараалал чанарын шалгалт

хийх

Механик цехийн эрүүл ахуйн

дүрэм журам

1. Механик цехийн агааржуулалт гэрэлтүүлгийн норм

зориулалт

2. Механик цехийн ажиллагсадын ажлын байрны эрүүл ахуйн

норм эрүүл мэндийн шаардлага

45





Түвшин V

Чадамжийн нэгж: Метал судлал, илчийн боловсруулалтыг хийх

Чадамжийн нэгжийн код: IM7223-17-02-501



Метал боловсруулах арга технологи

Илчийн боловсруулалтын үндэс


Металын шинж чанарыг өөрчлөх илчийн боловсруулалтын аргуудыг ашиглах








Метал боловсруулалтын

салбарт ашиглагдаж байгаа

түгээмэл материалын үндсэн

шинж чанар ангилалын зарчим

1. Метал боловсруулалтын технологийн шинэлэг арга барилууд давуу

талыг мэдэх

2. Металын шинж чанарын өөрчлөлт ашиглах арга зориулалтыг мэдэх

3. Олон улсын ангиллын шинж чанар, тэдгээрийг ашиглах аргачлалыг

мэдэх

Илчийн боловсруулалтаар

металыг халах, хөрөх явцын

физик хими шинж чанарын

өөрчлөлт

1. Металын халалтын явцад гарах дотоод бүтцийн өөрчлөлт

2. Металын хөрөлтийн явцад гарах дотоод бүтцийн өөрчлөлт

3. Металын халалт, хөрөлтийн физик хими шинж чанарыг зоролтын

боловсруулалтын явцад хянах аргачлалыг сурах

Түвшин V

Чадамжийн нэгж: Хүлцэл, суултын системийг ашиглаж сурах, тооцоо хийх




Эд ангиудын холболтын гол үзүүлэлт болох хүлцэл, суултын тооцоо

Хүлцэл, суултын системийг сонгож, тооцоолох арга

Зоролтын тооцоонд ашиглах


Эд ангиудын холболтын гол үзүүлэлт болох хүлцэл, суултын тооцоог мэдэх

Хүлцэл, суултын системийг сонгож, тооцоолох аргыг мэдэх

Зоролтын тооцоонд ашиглаж сурах






46




элемент Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт

Эд ангиудын холболтын гол

үзүүлэлт болох хүлцэл,

суултын тооцоог мэдэх

1.Хүлцэл суултын системийн ангилал зориулалтыг мэдэх

2.Хүлцэл суултын системийн шалгах аргачлалыг мэдэх

Хүлцэл, суултын системийг

сонгож, тооцоолох аргыг

мэдэх

1.Хүлцэл суултын системийн тооцоог бодож гаргах

2.Хүлцэл суултын системд гарах алдаануудыг тодорхойлж

мэдэх


1.Зоролтын ажиллагаанд хүлцэл суултын гадаргууг гаргах


2.Зоролтын ажиллагаанд хүлцэл суултын гадаргууг шалгах

хэмжих аргачлалыг сурах

Түвшин V

Чадамжийн нэгж: Техникийн шугам зургийн үндсэн элементүүд, технологийн шаардлага, нарийвчлал,

хэмжилтийг тодорхойлох


Чадамжийн нэгжийн хүрээнд эзэмшвэл зохих мэдлэг ур чадвар хандлаг


техникийн шугам зургийн үндсэн тодорхойлолтод ордог элементүүд

нарийвчлалыг тэмдэглэх аргачлал

технологийн шаардлагыг тодорхойлж чадах

хэмжилтийг зөв хийж чадах

хэмжилтийн дүнг тодорхойлох


Техникийн шугам зургийн үндсэн тодорхойлолтод ордог элементүүдийг мэдэх

тэмдэг тэмдэглэгээг уншиж сурах,

нарийвчлалыг заах аргачлал

технологийн зааварчилгааг тодорхойлж чадах

хэмжилтийг нарийвчлалтай хийж чадах

хэмжилтийн дүн хэмжээсийг тодорхойлох








Техникийн шугам зургийн

технологийн тэмдэглэгээг унших

1. Техникийн шугам зурагт заагдсан технологийн аргачлалыг

уншиж технологийн таарсан горимыг сонгох

Техникийн шугам зургийн тэмдэг

тэмдэглэгээг уншиж бичиж


1. Техникийн шугам зурагт заагдсан технологийн тэмдэг

тэмдэглэгээг уншиж мэдэх

2. Технологийн картад заасан технологийн горимыг уншиж хийх

47




Түвшин V

Чадамжийн нэгж: Метал зорох процессийн үед механикийн, дулааны , үрэлтийн хүчний улмаас

үүсэх үйлчлэл нөлөөлөлүүдийг мэдэх




Металыг зорох ажиллагааны үед гардаг дулааны үйлчлэл, механик үйлчлэл, үрэлтийн үйлчлэл

Мөн зоролтын горимд үзүүлэх нөлөөлөл

зоролтын гадаргууний цэвэршилт, нарийвчлал


Металыг зорох ажиллагааны үед гардаг дулааны үйлчлэл, механик үйлчлэл, үрэлтийн үйлчлэл,

тэдгээрийн шинж чанар үзүүлэлтийг мэдэх

Мөн зоролтын горимд үзүүлэх нөлөөллыг багасгах

зоролтын гадаргууний цэвэршилт, нарийвчлалыг тодорхойлох








Металын шинж чанар ба

зоролтын горим

1,Металын шинж чанарт тохируулан зоролтын горимыг сонгох,

2,Зоролтын ажиллагааны үед зоргодсын хугарах явцын төрөл,

шалтгаан, үрэлтийн хүчийг тооцох

Зоролтын горимын үед үүсэх

дулааны процесс

1,Зорох ажиллагааны үед үүсэх дулааны процессийг хэмжих

2,Зоролтын үед үүссэн дулааны процессыг тохируулах тооцох

Зоролтын үед үүсэх багажны

элэгдлийн тооцоо хийх аргачлал

1,Зоролтын үед багажинд нөлөөлөх хүчин зүйл ачааллыг багасгах

2,Зоролтын үед багажны зорох ирмэгний элэгдэлийг тооцох

Түвшин V

Чадамжийн нэгж: Токарийн суурь машины төрөл, ажиллах зарчим, хүчин чадал, тохиргоо засвар

үйлчилгээ хийх




Токарийн суурь машины ажиллах зарчим, кинематик бүтэц

Токарийн суурь машины тохиргоо, засвар, үйлчилгээ

Токарийн суурь машины хүчин чадлыг тодорхойлох


Токарийн суурь машины ажиллах зарчим, кинематик бүтцийг мэдэх

Токарийн суурь машины тохиргоо, засвар, үйлчилгээг хийх

Суурь машины хүчин чадлыг тодорхойлох






48






Суурь машинуудын нарийвч-

лалыг тодорхойлох аргачлалыг

сурах

Суурь машины төрөлүүд ажиллагааны зарчим техникийн

үзүүлэлтийг мэдэх

Суурь машины нарийвчлал тэдгээрийг тодорхойлох аргыг мэдэх

Суурь машинуудын тохиргоо

засвар үйлчилгээг хийх

Суурь машинуудын тохиргоо үйлчилгээ нийтлэг зарчмийг мэдэх

Суурь машины засвар үйлчилгээ тохиргоог хийх аргад сурах

Суурь машины хүчин чадлын

тодорхойлж зоролтын горимд

тохируулах аргачлалыг сурах

Суурь машины технологи үзүүлэлтийг зоролтын технологид

тохируулан шалгах аргачлалыг сурах

Түвшин V Чадамжийн нэгж: Гадна ба дотор гадаргууг өндөр нарийвчлалтай боловсруулах




Гадна гадаргуун өндөр нарийвчлал, цэвэршилттэй зоролт

Дотор гадаргуун өндөр нарийвчлал, цэвэршилттэй зоролт


Гадна гадаргууг өндөр нарийвчлал, цэвэршилттэйгээр зорох

Дотор гадаргууг өндөр нарийвчлал, цэвэршилттэйгээр зорох








Гадна гадаргууг зорох, өнгөлөх,

өрөмдөх, харуулдах, зүлгэх, фрезердэх,

хусах, ажиллагааны горим шалгах

аргачлал

1.Гадаргуугийн цэвэршилтийг зохих ангилалд тааруулж зорох

ажилбар

2.Гадаргуугийн цэвэршилтэд чанарын шалгалт хийх арга барил

сурах

Дотор гадаргууг зорох, өнгөлөх,

өрөмдөх, харуулдах, зүлгэх, фрезердэх,

хусах, ажиллагааны горим шалгах

аргачлал

1.Дотор гадаргуугийн цэвэршилтийг зохих ангилалд тааруулж

зорох ажилбар

2.Дотор гадаргуугийн цэвэршилтэд чанарын шалгалт хийх арга

барил сурах

Зоролт өнгөлгөө болон металл

боловсруулах ажиллагааг шалгах,

хэмжих арга

1.Зоролт өнгөлгөөний ажлын техник үзүүлэлт ангилалыг


2.Зоролт өнгөлгөөний ажлын гадаргуу хэмжээсийг шалгах

хэмжих арга ажиллагаа

Ташуу шүдтэй араа болон хацар араа,

модулийн араануудын боловсруулалтын

аргачлал шалгах, хэмжих

1.Фрезерийн суурь машин дээр хуваах толгой ашиглан ташуу

шүдтэй араа зорох ажиллагаа

2.Фрезерийн хуваах толгой болон араа зорох суурь

машинуудын ажиллах зарчим ялгаа үзүүлэлтийг мэдэх

49



А хавсралт, А.2-р мат ягт


Түвшин V

Чадамжийн нэгж: Метал боловсруулах машинаар төвөгтэй гадаргууд эрээс боловсруулах




төрөл тэдгээрийн зориулалтаас хамааран төрөл бүрийн гадаргууд төрөл бүрийн эрээс зорох арга

барил

эрээсийг гадна түвэгтэй гадаргуу дээр, мөн дотор гадаргууд зорох


төрөл тэдгээрийн зориулалтаас хамааран төрөл бүрийн гадаргууд төрөл бүрийн эрээс зорох арга

барил эзэмших



хандлага төлөвшил







Түвэгтэй гадаргууд хутгаар

эрээс зорох ажилбарыг хийх

аргачлал

1,Налуу гадаргууд эрээс зорох ажилбарыг хийх

2,Гадаргуугийн эрээсийг шалгах, цэвэршилтийг тодорхойлох


Төрөл бүрийн гадаргууд

эрээсийг зорох аргачлал

1.Шурган голд эрээс татах ажилбарыг хийх

2.Мухар нүхний эрээс зорох ажилбарыг сурах

Түвшин V

Чадамжийн нэгж: Тоон болон програмын удирдлагатай метал боловсруулах суурь машинуудыг

программаар ажиллуулах




Програмын удирдлагатай суурь машины ажиллах үндсэн зарчмыг мэдэх

Програм түүний бүтцийг мэдэх

Программыг унших тэмдэглэх аргачлалыг мэдэх


Програмын удирдлагатай суурь машины зарчимыг тайлбарладаг байх

Програмын бүтэц унших аргыг сурсан байх

Симулятор дээр үйлдэл хийж сурсан байх








Программын удирдлагатай суурь

машины тохиргоо хийх аргачлал

1. Суурь машины баз цэг багажны тохиргоог хийх

2. Суурь машины бэлдэцийн гадаргууд тохиргоо хийх


машины засвар үйлчилгээ

3. Суурь машины тосолгоо үйлчилгээг хийх аргачлал

4. Суурь машины хөргөлтийн системийн ажиллагааг шалгах тохируулах


машины программд засвар оруулах

аргачлал

1. Суурь машины удирдлагын программд засвар оруулах

2. Суурь машины гүйцэтгэлийн программд засвар өөрчлөлт хийх арга

ажиллагааг мэдэх

50

ТҮВШИН VI



технологийн дагуу харьцангуй их түвэгшилттэй, том овортой эд ангийг токарийн болон

фрезерийн суурь машин, зориулалтын багаж хэрэгсэл ашиглан зорж боловсруулна. Мөн

програмын удирдлагатай суурь машин дээр зорох ажиллагаанд сургана.





Түвшин VI

Чадамжийн нэгж: Ажлын байрны эрүүл ахуйн норм стандартыг хэрэгжүүлэх




Механик цехэд ажиллагсадын ажлын байрны зохион байгуулалт,

Ажлын байрны норм стандарт ажлын зохион байгуулалт

Технологийн дамжлагын аргачлал

Ажиллагсадын хариуцлага сахилга бат дотоод журам


Ажлын байрны норм стандарт ажлын зохион байгуулалтыг хийх чадвартай болох

Технологийн дамжлагын аргачлалыг мэдэх

Ажиллагсадын хариуцлага сахилга бат дотоод журмыг мөрдүүлэх








Хөдөлмөрийн эрүүл ахуйн

шаардлагыг хэрэгжүүлэх

төлөвлөгөөтэй ажиллах


зохиох,хэрэгжүүлэх

2. Ажлын байрны гэрэлтүүлгийг тохируулах

3. Үйлдвэрлэлийн дуу чимээ, хорт утаанаас сэргийлэх

4. Ажлын байрны аюул болон эрсдэлийг тодорхойлж хянах

5. Эрүүл мэндийн үзлэгт хамрагдах

6. Урт ба богино хугацааны ажлын төлөвлөгөөтэй ажиллах

Механик цехийн технологийн

дамжлагын зохион

байгуулалтыг боловсруулах

1. Механик цехийн технологийн норм нормчлолыг зохиох

2. Механик цехийн технологийн дараалал чанарын шалгалт

хийх чанарын тогтолцоотой ажиллах

3. Ажлын байранд хэрэглэх материал, багаж хэрэгслийг ажлын

бүсэд “5S зарчмаар байрлуулах

Эмнэлгийн анхан шатны

тусламж үзүүлэх

1. Гэнэтийн осол, аваарийн үед хэрэглэгдэх

2. Эмийн сан, аврах туслах ажиллагааны бусад хэрэгслүүдийг

тогтмол бэлэн байдалд ашиглахаар байрлуулах

3. Ажлын үед эмнэлгийн анхан шатын тусламж үзүүлэх

мэдлэг ур чадварыг бүрэн эзэмших

51



Түвшин VI

Чадамжийн нэгж: Том оворын эд ангийг зорох аргачлалыг эзэмших




том оворын эд ангийг зорох ажиллагаа

тэнхлэгийн савалгаа хазайлтыг тохируулах, бэхлэх ажиллагаа


том оворын эд ангийг зорох ажиллагаа

тэнхлэгийн савалгаа хазайлтыг тохируулах, бэхлэх ажиллагаа








Том оворын эд ангийн

суури-луулах аргачлал

Том оворын эд ангийн эргэлдэх хөдөлгөөний үүсгэх механик үзүүлэлт

мэдэх

Том оворын эд ангийн савалгааг арилгах


зоролтын горимыг

тодорхойлох аргачлал

Том оворын эд ангийн зоролтын хурдыг тооцоолох аргачлалыг мэдэх

Том оворын эд ангийн зоролтын өгөлтийн хурдыг тооцоолох


гадаргуугийн цэвэршилт

нарийвчлалыг гаргах

Том оворын эд ангийн гадаргуугийн зоролтын горимыг тохируулах

Том оворын эд ангийн гадаргуугийн нарийвчлалыг тохируулж зорох

52




Түвшин VI

Чадамжийн нэгж: Эдийг төвлүүлэх




Эд ангиудын холболтын гол үзүүлэлт болох хүлцэл, суултын тооцоо

Хүлцэл, суултын системийг сонгож, тооцоолох арга



Эд ангиудын холболтын гол үзүүлэлт болох хүлцэл, суултын тооцоог мэдэх

Хүлцэл, суултын системийг сонгож, тооцоолох аргыг мэдэх

Зоролтын тооцоонд ашиглаж сурах








Төвийн нүхний хэлбэр,

зориулалт, тэмдэглэгээ

1. Төвийн нүхний хэлбэр, зориулалт, тэмдэглэгээ, тэмдэглэх

арга, төвлөх өрөмийн зориулалт.

2. Ажлын зургийн дагуу эдлэлийн төвийн нүхийг тэмдэглэх

Төвлөх аргууд

1. Хөдөлгөөнтэй, хөдөлгөөнгүй төвлөгч, хомутик (хавчаар)-р

бэхлэх арга, ажиллах үеийн аюулгүй ажиллагаа

2. Ажлын зургийн дагуу эдлэлд тэмдэглэгээ хийх, хойд бабкийг

бэхлэх. Эдлэлийн төвийн нүхийг өрөмдөх

Түвшин VI

Чадамжийн нэгж: Техникийн зураг зүйг үндэслэн, эдлэлийн ажлын зургийг боловсруулах




техникийн шугам зургийн үндсэн тодорхойлолтод ордог элементүүд

нарийвчлалыг тэмдэглэх аргачлал

технологийн шаардлагыг тодорхойлж чадах

хэмжилтийг зөв хийж чадах

хэмжилтийн дүнг тодорхойлох


Техникийн шугам зургийн үндсэн тодорхойлолтод ордог элементүүдийг мэдэх

тэмдэг тэмдэглэгээг уншиж сурах,

нарийвчлалыг заах аргачлал

технологийн зааварчилгааг тодорхойлж чадах

хэмжилтийг нарийвчлалтай хийж чадах

хэмжилтийн дүн хэмжээсийг тодорхойлох






53






Дэлгээс байгуулах

1. Цилиндр конусын дэлгээс байгуулах Эдлэлийн дэлгээс

байгуулах, хэмжээс тавих, зургийг унших. Эргэлтийн

биетүүдийн дэлгэлтийг зурах, хэмжээс тавих, зургийг унших

2. Призм, пирамидын дэлгээс байгуулах Талст геометр биеийн

дэлгэлтийг зурах, хэмжээс тавих, зургийг унших

Холбоосыг зурагт тэмдэглэх

1. Эрээсэн холбоосыг зурагт тэмдэглэх

2. Боолт, эрэг, даравч, шпилькан холбоос, тэдгээрийг зурагт

тэмдэглэх Боолтон холбоосыг хялбарчлан зурах дүрслэх,

томъѐолон зурж дүрслэх, зураг дээр ялгаж таних

3. Ширээсэн холбоос, түүнийг зурагт тэмдэглэх

4. Тэвхэн ба горвин холбоос, түүнийг зурагт тэмдэглэх

5. Эдлэлийг гагнаж, нааж холбох, тэдгээрийг зурагт тэмдэглэх

6. Тавлаж хадах холбоос, түүнийг зурагт тэмдэглэх

Эдлэлийн ажлын зураг

1. Ажлын зурагт тавигдах шаардлага Эдлэлийн ажлын зураг

зурах, хэмжээс тавих, ажлын зураг унших

2. Материалын тэмдэглэгээ Эд ангиудын зургийг хүлцэх алдааг

тооцон гаргах, хэмжээс тавих, зургийг унших

3. Таарамж ба хүлцэх алдаад ангиудын зургийг хүлцэх алдааг

тооцон гаргах, хэмжээс тавих, зургийг унших

4. Гадаргуугийн боловсруулалтын тэмдэглэгээ, Гадаргууд

хийгдэх боловсруулалтын тэмдэг тавих, ажлын аргачлалын

тэмдэглэгээ хийх, боловсруулалтыг гүйцэтгэх чиглэлийг

заах, хэмжээс тавих, ажлын зураг унших

Түвшин VI

Чадамжийн нэгж: Метал ба хайлшийг зэврэлтээс хамгаалах




Металыг зорох ажиллагааны үед гардаг дулааны үйлчлэл, механик үйлчлэл, үрэлтийн үйлчлэл

Мөн зоролтын горимд үзүүлэх нөлөөлөл

зоролтын гадаргууний цэвэршилт, нарийвчлал


Металыг зорох ажиллагааны үед гардаг дулааны үйлчлэл, механик үйлчлэл, үрэлтийн үйлчлэл,

тэдгээрийн шинж чанар үзүүлэлтийг мэдэх

Мөн зоролтын горимд үзүүлэх нөлөөллыг багасгах

зоролтын гадаргууний цэвэршилт, нарийвчлалыг тодорхойлох








Метал ба хайлшийн зэврэлт

1. Метал ба хайлшийн гаднах шинж тэмдгээр ялган таних

2. зэврүүлэгч хүчин зүйлсийг тоочих

3. зэврэлтийн хэмжээ тогтоох

Зэврэлтээс хамгаалах арга

1. Зэврэлтээс хамгаалах аргуудыг ярих, тайлбарлах

2. зэврэлтэнд тэсвэртэй хучих метал биш материалыг тоочих

3. Метал ба хайлшийг зэврэлтээс хамгаалах

4. зэврэлт үүсгэх гадны хүчин зүйлсээс хамгаалах

54




Түвшин VI

Чадамжийн нэгж: Фрезерийн суурь машинаар догол суваг, ховил боловсруулах




Фрезерийн суурь машины ажиллах зарчим, кинематик бүтэц

Фрезерийн суурь машины тохиргоо, засвар, үйлчилгээ

Фрезерийн суурь машины хүчин чадлыг тодорхойлох


Фрезерийн суурь машины ажиллах зарчим, кинематик бүтцийг мэдэх

Фрезерийн суурь машины тохиргоо, засвар, үйлчилгээг хийх

Суурь машины хүчин чадлыг тодорхойлох








Төрөл бүрийн доголыг

фрезердэж /ховилдож/


1. Нэг ба хоѐр талт доголыг дискэн ба багц фрезагаар /ховилдуураар/

боловсруулах технологи дараалал, багаж төхөөрөмжүүд, фрезердэх

/ховилдох/ горим

2. Ажлын зургийн дагуу ажил гүйцэтгэх дараалал, горим, багаж

төхөөрөмжийг сонгож хөдөлмөрийн болон цахилгааны аюулгүй

ажиллагааны дүрмийг баримтлан доголыг фрезердэх /ховилдох

Төрөл бүрийн ховил, сувгийг

фрезердэж /ховилдож/


1. Т хэлбэрийн суваг, хараацай сүүл хэлбэрийн суваг

2. Загварын /фасон/ хэлбэрийн суваг

3. Битүү ба задгай хэлбэрийн ховил боловсруулах технологи дараалал,

горим

4. Хэвтээ, босоо фрезерийн /ховилдох/ суурь машин универсал /олон

төрлийн/ ажиллагаатай суурь машин дээр ховил, сувгийг

фрезердэх /ховилдох/

5. загварын /фасон/ хэлбэрт сувгийг концевой фрезагаар /үзүүр

ховилдуур/ битүү контурын тусламжтайгаар фрезердэх /ховилдох/

6. диский ба концевой фрезагаар /үзүүр ховилдуур/ тэгш өнцөгт

ховилыг фрезердэх /ховилдох

Түвшин VI

Чадамжийн нэгж: Нийлмэл ажиллабарт фрезерийн суурь машинаар төрөл бүрийн гадаргуу,

ховилыг боловсруулах




Фрезерийн машины тухай үндсэн ойлголт

Нийлмэл ажилбарт фрезерийн машины тухай үндсэн ойлголт

Хавтгай ба налуу гадаргуу

Догол, ховил (тал саран, Тэгш ба налуу өнцөгт )-ын тухай ойлголт


Гадна гадаргууг өндөр нарийвчлал, цэвэршилттэйгээр зорох

Дотор гадаргууг өндөр нарийвчлал, цэвэршилттэйгээр зорох







55






1,Хавтгай ба налуу гадаргууг


1. Ажлын зургийн дагуу эдлэлд тэмдэглэгээ хийх, хувиарилах

толгойг байрлуулах, бэхлэх,

2. хутгыг сонгох, зорох.

3. Суурь машиныг тослох, тохиргоо хийх

2,Догол, ховил, сувагны

ангилал, төрөл, тэдгээрийг


1. Догол, ховил, сувгийг нэрлэх

2. Зорох хутгыг сонгох, лимбийн /хүрд/ хувиарыг тохируулан

эдлэлд ховил, суваг гаргах

3,Тал саран (сегмент ба призм)

хэлбэрт ховилыг боловсруулах

1. Ховилын хэлбэрээс хамааруулан зорогч хутгыг сонгох,

2. бэхлэх,зорох

4, Тэгш өнцөгт ба налуу өнцөгт


1. Тухайн бэлдцийг суурь машинд байрлуулах, бэхлэх

2. суурь машиныг тохируулах, зорох

5, Т-маягийн ховил


1. Ховилын хэлбэр, зоролтын горимыг сонгох

2. Багаж, тоног төхөөрөмжийг бэхлэх,зорох

6, Хараацай сүүлт, хэлбэрийн


1. Ховилын хэлбэр, зоролтын горимыг сонгох,

2. багаж, тоног төхөөрөмжийг бэхлэх, зорох

7, Эдлэлийг огтолж, тайрах

1 Ажлын зургийн дагуу эдлэлд тэмдэглэгээ хийх, түүнийг

тискийнд бэхлэх,

2 лимбийг /хүрд/ тохируулан эдлэлийг огтлох, тайрах

8, Ховил, сувгийг хэмжих,

шалгах

1.Хэмжилт хийх,

2.ховил, сувгийн хэлбэрийг шалгах

9, Ховил, сувгийг

боловсруулахад гарах гологдол

1.Ажлын зургийн дагуу эдлэлд тэмдэглэгээ хийх,

2. түүнийг тискийнд бэхлэх,

3.Лимбийг /хүрд/ тохируулан эдлэлийг огтлох, тайрах

Түвшин VI

Чадамжийн нэгж: Токарийн суурь машинаар загварын гадаргууг боловсруулах




Эрээсийн төрөл, тэдгээрийн зориулалтаас хамааран төрөл бүрийн гадаргууд төрөл бүрийн эрээс

зорох арга барил



Эрээсийн төрөл тэдгээрийн зориулалтаас хамааран төрөл бүрийн гадаргууд төрөл бүрийн эрээс

зорох арга барил эзэмших

Эрээсийг гадна түвэгтэй гадаргуу дээр, мөн дотор гадаргууд зорох









Хоѐр ахилтаар загварын

гадаргууг боловсруулах

1.Хөндлөн ба дагуу ахилтыг механикаар болон гараар үйлдэх

ажлын зарчим

2.Суурь машиныг тохируулах, багаж, тоног төхөөрөмжийг

сонгох, 3.технологийн дагуу хөдөлмөрийн болон цахилгааны

аюулгүй ажиллагааны дүрмийг баримтлан загварын гадаргууг


56



5.1.8

Загварын /фасон/ гадаргууг


1Загварын гадаргууны хэлбэрээс хамаарч хутга, зоролтын

горимыг сонгох арга

2.Суурь машиныг тохируулах, загварын гадаргууны хэлбэрт

тохируулан хутгыг ирлэх

,3 хөдөлмөрийн болон цахилгааны аюулгүй ажиллагааны

дүрмийг баримтлан гадаргууг боловсруулах

Загварын /фасон/ ховил, суваг

боловсруулах, хутгыг ирлэх

1. Ховил, сувагны хэлбэр хэмжээ, зориулалт, зоролтын горим,

ажиллах зарчим, хутганы ирлэлт 2.Суурь машиныг тохируулах,

загварын ховил, сувагт тохируулан хутгыг ирлэх,

3. хөдөлмөрийн болон цахилгааны аюулгүй ажиллагааны

дүрмийг баримтлан ховил, суваг боловсруулах

Тууш зорогч хутгаар загварын

/фасон/ гадаргууг


1.Тууш хутгаар загварын гадаргуу зорох технологи, ажиллах

зарчим

2.Суурь машиныг тохируулах, загварын гадаргууг тууш хутгаар

боловсруулах 3.хөдөлмөрийн болон цахилгааны аюулгүй

ажиллагааны дүрмийг баримтлан боловсруулах

Түвшин VI

Чадамжийн нэгж: Тоон болон програмын удирдлагатай металл боловсруулах суурь машин,

фрезерийн машинуудыг ажиллуулах




Програмын удирдлагатай суурь машины ажиллах үндсэн зарчимтай бүрэн танилцаж, ажиллагаанд

оруулах

Програм түүний бүтцийг мэдэх

Программыг унших тэмдэглэх , ажиллуулах






Удирдан зохион барил сайн эзэмшсэн

Ажил төлөвлөх, үүрэг даалгаварөгч, гүйцэтгэлийг хянах



Олон тэнхлэг дээр зорж

боловсруулах бүрэн ба хагас

автомат фрезерийн /ховилдох/

суурь машин

1. Хоѐр ба түүнээс дээш олон тэнхлэг дээр зорж

боловсруулах суурь машины зориулалт, марк, бүтэц,

зохион байгуулалт, ажиллах зарчмыг тайлбарлах

2. Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааг баримтлан бүрэн ба

хагас автомат фрезерийн /ховилдох/ суурь машины дээр

эдлэл фрезердэх /ховилдох

Бүрэн ба хагас автомат босоо

болон радиаль /цацруу өрөмдөх/,

координатийн /солбилцлын

тэнхлэгт/ өрмийн суурь машинууд

1. Бүрэн ба хагас автомат, босоо болон радиаль /цацруу

өрөмдөх/, координатийн /солбилцлын тэнхлэгт/ өрмийн

суурь машинуудын зориулалт, бүтэц,зохион байгуулалт,

ажиллах зарчмыг тайлбарлах

2. Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааг баримтлан ажиллах

57

5.1.9 Техникийн болон мэргэжлийн боловсрол олгох, мэргэжил эзэмшүүлэх

сургалтын агуулга нь мэргэжил, мэргэшлийн түвшнээр тогтоосон чадамжийн

нэгжүүдийг эзэмшүүлэхэд оршино. Агуулга нь харилцан уялдаа, залгамж

чанартай байна.

5.1.10 Техникийн боловсрол олгох сургалтын агуулга нь техник, технологийн

процессийг удирдах, үйл ажиллагааг төлөвлөх, нөөцийг үр дүнтэй хуваарилах,

асуудлыг үндэслэлтэй шийдвэрлэх, ажлын гүйцэтгэлийг үнэлэх, мэргэжлийн үйл

ажиллагааг эрхлэхэд шаардагдах техникийн болон шинжлэх ухааны мэдлэг, ур

чадвар эзэмшүүлэх, хөдөлмөрийн болон харилцааны соѐлыг төлөвшүүлэхэд

чиглэнэ..

5.1.11 Мэргэжлийн боловсрол олгох сургалтын агуулга нь мэргэжлийн үйл ажиллагаа

эрхлэхэд шаардагдах үүрэг ажилбарыг технологийн дагуу гүйцэтгэх, холбогдох

машин тоног төхөөрөмж ашиглах, үйлчилгээ хийх, тодорхой ажлын хүрээнд

бусдыг удирдаж ажиллах мэдлэг, ур чадвар эзэмшүүлэх, хөдөлмөрийн болон

харилцааны соѐлыг төлөвшүүлэхэд чиглэгдэн боловсруулсан.

5.1.12 Мэргэжлийн сургалтын агуулга нь ажил үүрэг гүйцэтгэх, хувиараа хөдөлмөр

эрхлэхэд шаардлагатай тодорхой мэдлэг, ур чадвар эзэмшүүлж, хандлагыг

төлөвшүүлэхэд чиглэгдэн боловсруулсан.

5.1.13 Техникийн боловсрол олгох сургалтын агуулга нь ерөнхий суурь, мэргэжлийн

суурь, мэргэшүүлэх хэсгээс бүрдэнэ. Хэсэг тус бүрийн агуулга нь дараах

зорилтыг хэрэгжүүлэхэд чиглэнэ. Үүнд:

а) Ерөнхий суурь хэсгийн агуулга нь суралцагч техникийн болон түүнтэй

адилтгах боловсрол олгоход зайлшгүй шаардлагатай шинжлэх ухаан, техникийн

мэдлэг олгох;

б) Мэргэжлийн суурь хэсгийн агуулга нь суралцагчид тодорхой мэргэжил

эзэмшихэд зайлшгүй шаардлагатай техникийн суурь мэдлэг, чадвар олгох;

в) Мэргэшүүлэх хэсгийн агуулга нь суралцагчид мэргэжлийн үйл ажиллагааны

чадвар, дадал эзэмшүүлэх, тухайн мэргэжлээр сонгон мэргэших;

г) Техникийн боловсролын ерөнхий суурь хэсгийн агуулгад дээд боловсролын

хөтөлбөрт тусгагдсан заавал судлах багц цагийг тусгасан байна.

9.2. Сургалтын агуулгын харьцаа

5.2.1 Тухайн мэргэжлийн агуулгын онол, дадлагын харьцааг дараах жишгээр зохион

байгуулсан. Үүнд:

- Техникийн боловсрол олгох сургалтын агуулгыг багтаамжийн багц цагаар хэмжих

ба онол, дадлагын харьцаа нь тавийг харьцах тавин хувь байна. /50% : 50% (±5)/

- Мэргэжлийн боловсрол олгох сургалтын агуулгыг чадамжид үндэслэж зохион

байгуулах ба онол, дадлагын харьцаа гучийг харьцах далан хувь байна. /30% :

70% (±5)/ гэсний дагуу “Токарь-фрезерчин” мэргэжлийн онол, дадлагын харьцаа

26,3% : 73,7% байхаар хийгдсэн.

- Мэргэжлийн сургалтын агуулгыг чадамжид үндэслэж зохион байгуулах бөгөөд

онол, дадлагын харьцаа хорийг харьцах наян хувь байна. /20% : 80% (±5)/

5.2.2 Чадамжийн нэгж болон чадамжийн багцаар сургалтын хөтөлбөр боловсруулсан.

58

6. Сургалтын хугацаа

- Техникийн боловсролын чадамжид суурилсан “Токарь-фрезерчин”

мэргэжлийн V-VI мэргэшлийн түвшингийн сургалтын хугацаа 1.5 жил байна.

- Мэргэжлийн боловсролын чадамжид суурилсан “Токарь-фрезерчин”

мэргэжлийн II-IV мэргэшлийн түвшингийн сургалтын хугацаа 1 жил байна.

- Мэргэжлийн сургалтын чадамжид суурилсан “Токарь-фрезерчин”

мэргэжлийн II мэргэшлийн түвшингийн сургалтын хугацаа 21-30 хоног

байна.

7. Суралцах хэлбэр

“Токарь-фрезерчин” мэргэжлээр техникийн болон мэргэжлийн боловсрол олгох

сургалт нь өдрийн, үйлдвэр дээрх гэсэн хэлбэртэй байна.

8. Сургалтын үнэлгээнд тавих шаардлага

8.1 Энэ стандартаар тогтоосон гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийн дагуу сургалтын

хөтөлбөрт үнэлгээний шалгуур үзүүлэлтийг тодорхойлно. Үнэлгээ нь:

- Явцын үнэлгээ

- Чадамжийн нэгжийн үнэлгээ

- Төгсөлтийн үнэлгээ

- Шууд үнэлгээ гэсэн төрлүүдтэй байна.

8.2 Үнэлгээг хэрхэн зохион байгуулахыг сургалтын хөтөлбөрт тусгана.

8.3 Элсэгчийн хүсэлтээр өмнөх мэдлэг, ур чадварыг үнэлж, баталгаажуулна.

8.4 Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын чадамж эзэмшсэн эсэхийг Чадамжтай (Ч),

Хараахан Чадамж Эзэмшээгүй (ХЧЭ) гэсэн үнэлгээгээр үнэлнэ.

8.5 Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт бүрийг хийж гүйцэтгэх нөхцөл бүрдсэн орчинд

чадамжийн үнэлгээг хийнэ.

8.6 Үнэлгээний орчин, үнэлгээний ажилтанд тавигдах шаардлага, нотолгоо

бүрдүүлэх үйл явц, үнэлгээ хийх, зохион байгуулах, хянах, дахин үнэлэх,

үнэлгээний баталгаажуулалт хийх, үнэлгээг тайлагнах зэрэг асуудлуудыг

Мэргэжлийн боловсрол сургалтын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны төв

байгууллагаас гаргасан журмаар зохицуулна.

9. “Токарь-фрезерчин” мэргэжлээр элсэгчдэд тавигдах шаардлага

Түвшин Ерөнхий шаардлага Тусгай шаардлага

II

Суурь болон түүнээс дээш

боловсролтой “Токарь-фрезерчин” мэргэжлээр ажиллах хүсэл

сонирхолтой, математикийн зохих мэдлэгтэй,

эрүүл мэндийн үзлэг шинжилгээнд бүрэн

хамрагдаж, эрүүл байх

III

IV

V Мэргэжлийн боловсролтой

VI

59

10. Багшид тавигдах шаардлага

Түвшин Нийтлэг шаардлага Тусгай шаардлага

II

Мэргэжлийн сургалтыг хөтлөн удирдах багш нь

үйлдвэрлэл, технологийн туршлагатай,

мэргэшлийн V доошгүй түвшиний ур чадвартай

байх

Суурь машин дээр IV

түвшингийн ажилбарыг

бүрэн хийдэг байх

III Мэргэжлийн боловсрол олгох сургалтын багш нь

бакалавр, түүнээс дээш зэрэгтэй, үйлдвэрлэлд 5-

аас дээш жил ажилласан ажлын зохих дадлагатай,

эсвэл мэргэшлийн V түвшингийн өндөр ур

чадвартай, багшлах эрхтэй байх;

Төрөл бүрийн суурь

машинууд дээр V

түвшингийн

ажилбаруудыг бүрэн

хийдэг байх IV

V Техникийн боловсрол олгох сургалтын багш нь

бакалавр, түүнээс дээш зэрэгтэй, үйлдвэрлэлийн

ажлын зохих дадлагатай эсхүл мэргэшлийн өндөр

ур чадвартай, багшлах эрхтэй байх;

Төрөл бүрийн суурь

машинууд дээр VI

түвшингийн

ажилбаруудыг бүрэн

хийдэг байх VI

11. Сургалтын орчинд тавигдах шаардлага

11.1 “Токарь-фрезерчин” мэргэжлээр мэргэжлийн болон техникийн боловсрол

эзэмшүүлэх чиглэл бүр дээр сургалтын ажил эрхлэх тусгай зөвшөөрөл авсан,

зохих журмын дагуу улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн, сургалтын байгууллагын

статустай, стандарт, норм, нийтлэг шаардлага, дүрмийг хангасан зориулалтын

барилга байгууламж, дотуур байр, байгальд ээлтэй, хүнд хор нөлөөгүй,

хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний суралцах орчинг бүрдүүлсэн байна.

11.2 Мэргэжлийн болон техникийн боловсролын сургалтын байгууллага нь

“Токарь-фрезерчин” мэргэжлээр мэргэжлийн боловсрол, сургалтын стандарт,

сургалтын хөтөлбөрийн шаардлага хангасан сургалтын онолын танхим,

лаборатори, дадлагын газрыг байгуулж, шаардагдах тоног төхөөрөмжийг

суурилуулан, багаж хэрэгсэл, сургалтын хэрэглэгдэхүүн, хөдөлмөр хамгаалал,

аюулгүй байдлын болон анхны тусламжийн хэрэгслийг байршуулсан байх

бөгөөд номын сан, соѐл-спорт, судалгаа-мэдээллийн танхимтай байна.

11.3 Мэргэжлийн онцлог, шаардлагаас хамааран сургалтын онолын танхим

дадлагын газар болон лабораторитай хамт байж болно. Дадлагын газарт багшийн

өрөөтэй байна. Багаж, хэрэгсэл, материал хадгалах, суралцагчдын ажлын хувцас

солих зэрэг орчинг бүрдүүлсэн байна.

11.4 Мэргэжлийн онцлог, шаардлагаас хамааран сургалтын талбай, судалгаа,

туршилт-үйлдвэрлэлийн цехтэй байж болно.

11.5 Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын байгууллагын анги, танхим, талбайн

жишиг хэмжээ, үзүүлэлтийг мэргэжлийн онцлогоос хамааран дараах байдлаар

тооцож үзнэ. Үүнд:

а) Сургалтын онолын танхимын нэг суралцагчид ногдох хэмжээ 2 м2

-аас багагүй

байна.

б) Тухайн мэргэжлийн онцлог, шаардагдах техник, тоног төхөөрөмжийн овор

хэмжээнээс хамааран дадлагын газрын талбайн хэмжээ нь 40 м2

-аас доошгүй

байна. Тоног төхөөрөмжүүдийн хоорондын зай нь хөдөлмөр, аюулгүй

ажиллагааны шаардлагыг хангасан байна.

12.

60

13. Сургалтын тоног төхөөрөмж, багаж, хэрэгслийн жагсаалт

“Токарь-фрезерчин” мэргэжлийг эзэмшүүлэхэд шаардлагатай тоног төхөөрөмж,

багаж, хэрэгслийн жагсаалтыг түвшин бүрээр А хавсралтын А.4-р маягтын дагуу

сургалтын танхим, лаборатори, дадлагын газар тус бүрээр тодорхойлж гаргав.

А хавсралт, 4-р маягт

Мэргэжил/чадамж: ТҮВШИН II-VI

1. Сургалтын танхим

№ Шаардлагатай зүйлс, техник

хэрэгсэл

Хэмжих

нэгж

Тоо

ширхэг

Техникийн үзүүлэлт,

тодорхойлолт

1 Багшийн ширээ ш 1

2 Багшийн сандал ш 1

3 Сурагчийн ширээ ш 6 16-аас дээш насны хүнд зориулсан

байх 4 Сурагчийн сандал ш 12

5 Самбар ш 1

6 Комьпютер ш 1 CAD-ийн төрлийн програмуудыг

ашиглах боломжтой байх

7 Проектор ш 1

8 Дэлгэц ш 1

9 Зурагт үзүүлэн ш 6 Ашиглах зүүлэнгүүдийн хамгийн

бага тоог заасан болно. 10 Биет үзүүлэн ш 10

11 Самбарын шугам, гортиг ш 1

12 Самбарын харандаа ш 4

13 Цэвэрлэгээний хувин ш 1

14 Шүүр ш 1

ДҮН

2. Сургалтын дадлагын газарт тавих шаардлага:

№ Сургалтын тоног төхөөрөмж,

багаж хэрэгслийн нэр

Хэмжих

нэгж

Тоо

ширхэг Техникийн үзүүлэлт

А. Суурь машин, тоног төхөөрөмж

1 Универсал токарийн болон токарийн

шураг зорох суурь машин ш 1

Центр хоорондын хэмжээ 1500 мм илүүгүй, төвийн

өндөр 250 мм илүүгүй, патроны диаметр нь 350 мм-

ээс илүүгүй байх, эрээс зорох боломжтой.

2 Босоо фрезерийн суурь машин ш 1 Универсал фрезерийн суурь машин байгаа бол

босоо болон хэвтээ фрезерийн суурь машин

байхгүй байж болно. Харин босоо болон хэвтээ

фрезерийн суурь машин байгаа бол Универсал

фрезерийн суурь машин байхгүй байж болно. /6Р82

болон төстэй суурь машин/

3 Хэвтээ фрезерийн суурь машин ш 1

4 Универсал фрезерийн суурь машин ш 1

5 Босоо өрмийн суурь машин ш 1 25 мм хүртэл диаметртэй өрөм хэрэглэх боломжтой

байх

7 Точилын суурь машин ш 1 Хоѐр талдаа 400 мм хүртэл диаметртэй чулуу бүхий

суурь машин байх, хаалт хамгаалалт бүрэн байх

8 Төмрийн хөрөө суурь машин ш 1 ---

9 Программын удирдлагатай суурь

машин ш 1

Сургалтын зориулалттай фрезерийн суурь машин

нь илүү тохиромжтой.

Тавигдах шаардлага: Нэг суурь машинд оногдох сурагчдын тоо 8-аас ихгүй байна. Дадлагын үед нэг суурь

машин дээр 2-оос илүү сурагчийг ажиллуулж болохгүй.

Б. Хэрэгсэл

1 Суурь машины тиски ш 3 Өрөм, фрезерийн суурь машинд хэрэглэх

2 Универсал хуваагч толгой ш 1 Иж бүрэн байх

3 Люнет ш 1 ---

4 Төвүүд ш --- Төрөл бүрээс 1 ш –ээс доошгүй байх

5 Планшайб ш 1

6 3-н хумст патрон ш 1 300 –аас доош хэмжээтэй

61

7 4-н хумст патрон ш 1 400 –аас доош хэмжээтэй

8 Хөтлүүр (хомутчик) ш 2

9 Оправка ш --- Зориулалтаараа

10 Даравч (даруулга) багц --- Зориулалтаараа

11 Өрмийн патрон ш --- Зориулалтаараа

12 Морзийн конусууд ш --- Зориулалтаараа

13 Дарханы тиски (ширээний хамт) ш 2 Хэрэгцээгээрээ

14 Дөш ш 1

В. Зорох, хэмжих багаж

1 Токарийн хутга ш --- Шулуун зорогч хутга, суваг зорох хутга, дотор

зорогч хутга, таслагч хутга, эрээс зорогч хутга

2 Өрөм ш 30 Дурын диаметртэй

3 Зенкер ш 10 Дурын диаметртэй, өрмийн суурь машинд

4 Сэв дарагч (разверток) ш 10 Дурын диаметртэй, өрмийн суурь машинд

5 Төвлөгч өрөм ш 10 Токарь болон өрмийн суурь машинд

6 Цилиндр фрез ш 10 Хэвтээ фрезерийн суурь машинд

7 Дискэн фрез ш 10 Хэвтээ фрезерийн суурь машинд

8 Таслагч хөрөөн фрез ш 10 Хэвтээ фрезерийн суурь машинд

9 Модулийн дискэн фрез ш 10 Хэвтээ фрезерийн суурь машинд

10 Торцон фрез ш 10 Фрезерийн суурь машинд

11 Төгсгөлийн (концевой) фре ш 10 Босоо фрезерийн суурь машинд

12 Тэвх зорох хуруун фрез ш 10 Босоо фрезерийн суурь машинд

13 Модулийн хуруун фрез ш 10 Босоо фрезерийн суурь машинд

14 Хэлбэрт фрез ш 5 Фрезерийн суурь машинд

15 Т-хэлбэрийн фрез ш 5 Босоо фрезерийн суурь машинд

16 Метчик (дотор эрээс зорогч) ш 10 Суурь машины зориулалттай

17 Плашки (гадна эрээс зорогч) ш 60 М3-М30, гараар эрээс татахад зориулсан

18 Метчик (дотор эрээс зорогч) ш 60 М3-М30, гараар эрээс татахад зориулсан

19 Гадаргууг иржийлгэгч багажууд ш 5

20 Слесарийн хөрөө ш 10 Иж бүрдэл

21 Таслагч ш 3 Иж бүрдэл

22 Төрөл бүрийн хуурайнууд ш 20 Иж бүрдэл

23 Төмрийн хайч ш 10

24 Алх ш 10 Төрөл бүрийн жинтэй

25 Бахь ш 5 Төрөл бүрийн зориулалтын

26 Штангенциркуль ш --- Төрөл бүрийн хэмжээ, нарийвчлалтай байна

27 Штангенрейсмус(өндөр хэмжигч) ш 1 0-500 мм хүртэл

28 Штанген гүн хэмжигч ш 1 0-250 мм хүртэл

29 Гадна хэмжилтийн микрометр ш 9 0-25 мм, 25-50 мм, 50-75 мм хүртэл

30 Дотор хэмжилтийн микрометр ш 2 50-75 мм хүртэл

31 Гүн хэмжигч микрометр ш 2 0-100 мм хүртэл

32 Өнцөг хэмжигч ш 3 0-1800 хүртэл

33 Индикатор (цаг хэлбэрийн) ш 5

34 Гадаргуун цэвэршилт хэмжигч ком 1

35 Эрээсийн алхам хэмжигч ш 4 Метрийн болон дюймийн

36 Төмөр шугам ш 10

37 Төмөр гортиг ш 5

38 900-ийн өнцөг шалгагч ш 10

39 Лекалийн тэгш шугамууд ш 3 Гадаргуун тэгш бус байдлыг шалгах

62

Тавигдах шаардлага: Сурагч бүрд токарийн шулуун болон таслагч хутга тус бүр нэг, нэг оногдох ѐстой.

Хоѐр сурагчийн дунд нэг хэмжих багаж ноогдохоор тооцох ѐстой.

Г. Эд хогшил, үзүүлэнгүүд

1 Багажны төмөр шүүгээ ш 2 1500 мм-ээс өндөргүй байх

2 Бэлдцийн тавиур ш 1 1000 мм хүртэл өндөртэй байх

3 Зоргодсын хайрцаг ш 1

4 Үзүүлэнгүүд

ш 1 Хүлцэл суултын хүснэгтүүд

ш 1 Аюулгүй ажиллагааны самбар

ш 1 Зоролтын томьѐоны самбар

6 Хөргөх-тослох шингэний сав ш 1

7 Самбар ш 1 Багш сурагчдад тайлбар бичихнд зориулсан

8 Гишгүүр сараалж мод ш --- Суурь машин бүрд

9 Цахилгааны самбар ш 1 40КВ, 200А. Гаднаа унтраалгын бариултай байх

10 Зөөврийн торон хаалт ш --- 1700х1500 мм, торны нүхний хэмжээ 30х30 мм

байх. Суурь машинуудын хооронд байрлуулна.

11 Тосны сав 20л

12 Галын булан ком 1

13 Аптек ком 1

14 Цэвэрлэгээний сойз ш 4 Зоргодос цэвэрлэх төмөр сйоз

15 Цэвэрлэгээний алчуур ш норм

16 Шүүр ш 2

Хогийн хутгуур ш 2

14. Номын сан, мэдээллийн хангамжид тавих шаардлага:

14.1 Номын сантай холбоотой стандарт, норм, шаардлага, дүрмийг хангана.

14.2 Сургалтын хөтөлбөрт чадамжийн нэгж бүрээр ашиглагдах ном сурах бичиг,

гарын авлага, хэвлэмэл бус материал, цахим мэдээлэл авах эх сурвалжийг

тодорхойлж гаргасан байна.

15. Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн шаардлага:

15.1 “Токарь-фрезерчин” мэргэжлийн боловсрол, сургалтын хөтөлбөрт

хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйтай холбоотой чадамжийн нэгжийг

заавал судлуулахаар тусгах ба бусад чадамжийн нэгж тус бүрт салбарын

аюулгүй байдал, эрүүл ахуйтай холбоотой онцлог агуулгуудыг тусгасан байна.

15.2 Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн чадамжийн нэгжийн онцлог

элементийг эрх бүхий мэргэшсэн ажилтан заана.

Стандартад хэрэглэсэн товчлол, товч хэллэг

Товчлол буюу товч

хэллэг Дэлгэрэнгүй хэллэг

МБСБЗГ Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын бодлого, зохицуулалтын

газар

ХАБЭА Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуй

DACUM Developing a curriculum

MNS Mongolian National Standard

БНбД Барилгын Норм ба Дүрэм

ТӨГСӨВ

Documents

МЭРГЭЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ, СУРГАЛТ. …7 4. Нэр томъѐо, тодорхойлолт 4.1 албан боловсрол боловсролын албан ѐсны