НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2009eecbehs.num.edu.mn/wp-content/uploads/2015/11/ntm2009.pdf · Олон улсын худалдааны давуу талуудыг нэрлэхдээ

НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ

2009

96

Боловсролын Үнэлгээний Төв

ХУÂÈЛБАÐ B

ÍЭГÄҮГЭЭÐ ХЭÑЭГ

1. Нийгмийн хэв маягуудыг дурдахдаа хамааралгүй зүйл оруулсан бол алü нü вэ? (2 оноо)À. Àнчин, түүгчдийн нийгэм Â. Ìал аж ахуйн нийгэмС. Ãазар тариалангийн нийгэм D. Ãар урлалын нийгэм Å. Бүгд хамааралтай

2. Тодорхой нэг хүний өвөрмөц авüяас чадвар, өөрт нü заяагдсан статусыг … гэнэ. (2 оноо)À. Төрөлх статус B. Çаяагдмал статус C. Хувü хүний статус D. Бие хүний статус E. Нуугдмал статус

3. Социал дэвшлийг шинэтгэлийн ба хувüсгалын хэмээн ангилан авч үздэг. Нийгмийн хувüсгалын шинж алü нü вэ? (2 оноо)

À. Оршин буй социал тогтолцооныхоо үндсийг хөндсөн, нийгмийн амüдралын ихэнх хүрээг өөрчлөх үйл явц B. Оршин буй социал тогтолцооныхоо үндсийг хөндөлгүйгээр нийгмийн амüдралын алü нэг хүрээн дэх хэд хэдэн байнгын жигд тогтвортой өөрчлөлтийн үйл явц C. Нийгмийн хөгжлийн хурдац нü нийгэмд эерэг хандлага, үр дагавар авчрах үйл явц D. Нийгэм, түүхийн хурдац нü нийгэмд сөрөг үр дагавар авчрах үйл явц E. Нийгмийн улс төрийн амüдралд шинэтгэл хийх үйл явц

4. Нийгмийн институтыг үндсэн ба үндсэн бус гэж ангилдаг. ¯ндсэн институтын ангилалд алü нü хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Со¸лын институт B. Оþун санааны институт C. Шашны институт D. Ýрүүл мэндийн институт E. Èнститут

5. Хувü хүний шилжих хөдөлгөөний өөрчлөлтөнд алü хүчин зүйл нü нөлөөлөхгүй вэ? (2 оноо)À. Төрийн эргэлт, шинэчлэлт Â. Ìэргэжлээ дээшлүүлэхС. Боловсролын түвшингээ ахиулах D. Àлбан тушаал ахихE. Хичээл зүтгэл, чармайлт

6. ÀНУ болон ОХУ-д одоо хэр нü аж үйлдвэржилтийн өмнөх хэв шинжийн амüдралтай аж төрдөг овог, аймаг, муж байдаг нü нийгмийн хөгжлийг тайлбарлах дараах онол, хандлагын алинаар тайлбарлагдах вэ? (2 оноо)

À. Түүхийн хурдцын хуулü Â. Шалтгаант чанарын хандлагаС. Àрд түмэн ба үндэстнүүд ижил биш хурдацтай хөгждөг хуулüD. Ìөргөлдөөний онол Å. Тогтолцооны хандлага

7. “Ìобиêом” êорïорацид менежер хийж байсан Т ажилдаа чадваржин улмаар салбар нэгжийн захирлаар томилогдов. Ýнэ нü шилжих хөдөлгөөний алü хэлбэрт хамаарах вэ? (2 оноо)

À. ¯е хоорондын шилжих хөдөлгөөн Â. Босоо шилжих хөдөлгөөнС. Уруудах шилжих хөдөлгөөн D. Хэвтээ шилжих хөдөлгөөнÅ. Бүлгийн шилжих хөдөлгөөн

8. Уламжлалт нийгмүүдэд болон орчин үеийн ядуу буурай гуравдагч хэмээгддэг улс орнуудад ажиглагдаж буй давхраажлын хэлбэр алü нü вэ? (2 оноо)

A. Â. С. D. E.

9. “Нийгэм” хэмээх ойлголтыг тайлбарлах янз бүрийн хандлагууд бий. Äараах үзэл хандлагууд, гол төлөөлөгчдийг зөв харгалзуулна уу. (4 оноо)

1. Ì.Âебер a. Нийгэм гэдэг нü бусад хүмүүс болон үйл явдалд хандсан нийгмийн бүтээгдэхүүн болдог хүмүүсийн харилцан үйлчлэл þм2. Т.Ïарсонс b. Холбогч эхлэлийн цэг нü хэм хэмжээ ба үнэт зүйлс байдаг хүмүүсийн хоорондын харилцааны түүхэн ¸соор хөгжигч цогц

Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàвàр - 2009

97

3. К.Ìарêс c. Хөрөнгөтөн нийгмийн үндсэн ангиуд нü хөрөнгөтөн, хөлсний ажилчин бөгөөд энэхүү хо¸р анги нü нийтлэг үнэт зүйлгүй, эсрэг тэсрэг анги тул байнга зөрчилдөж байдаг4. Ã.Сïенсер d. Хувü хүмүүсээр дамжин хэрэгждэг аливаа үзэл санаа, итгэл үнэмшил, мэдрэмжийн цогцолбор, зохиомж A. 1a 2b 3d 4c B. 1a 2b 3c 4d C. 1d 2b 3c 4a D. 1d 2c 3b 4a E. 1c 2d 3b 4a

10. Ãэр бүлийн хэв маягаас алü нü эхнэр, нөхрийн эрх тэгш байдлыг илэрхийлдэг вэ? (2 оноо)À. Ïатриархалü Â. Ýгалитар С. Ìатриархалü D. Ïолигами Å. Ïолиандри

11. Хүсэл зорилгоо хэрэгжүүлэх арга чадвар, боломжийг … гэнэ. (2 оноо)À. Ýд баялаг Â. Ýрх мэдэл С. Нэр хүнд D. Орлого Å. Àлбан тушаал

12. Тусгай þмс үзэгдлүүд, баримтуудаас ерөнхий үндэслэл, дүгнэлт гаргах нü … þм. /Нөхнө үү/ (2 оноо)À. Àнêетын арга Â. Àнализ С. СинтезD. Èндуêцийн арга Å. Äедуêцийн арга

13. Нийгмийн жижиг бүлгийн үндсэн шинжийг тодорхойлно уу. (2 оноо)À. Ãишүүд нü орон зайн хувüд ойр байдагÂ. Ãишүүдийн зан байдлыг албан бусаар хянадагС. Бүлэгт сайн дурын үндсэн дээр элсдэгD. À, С хариулт зөв Å. Äээрх бүгд

14. 1992 оны 1 сарын 13-ны өдөр батлагдсан Ìонгол улсын шинэ ¯ндсэн хуулийн онцлог шинжүүдийг дурдахдаа хамааралгүй зүйл оруулсан бол алü нü вэ? (2 оноо)

À. Ìанай улсын нэр өөрчлөгдсөнÂ. Åрөнхийлөгч бүхий ïарламентын засаглалтай болсонС. Хүний эрх, эрх чөлөөг тунхаглан баталгаажуулсанD. Олон намын тогтолцоо бий болсонÅ. Ôеодал, лам нарын улс төрийн эрхийг хассан байсныг өөрчилсөн

15. Улс төрийн хүрээний гол агуулгыг тодорхойлдог ойлголтуудад алü нü орохгүй вэ? (2 оноо)À. Улс төрийн онол Â. Улс төрийн ухамсар С. Улс төрийн бодлого D. Улс төрийн сурах бичиг Å. Улс төрийн үнэт зүйлс

16. Çасаглалыг Хуулü тогтоох, Ãүйцэтгэх, Шүүх гэж гурав ангилсан эрдэмтэн алü нü вэ? (2 оноо)À. Ì.Âебер Â. Т.Ïарсонс С. Ä.Èстон D. Ш.Ìонтесêüе Å. Â.Ïарето

17. Хүний эрх, эрх чөлөөг хамгаалахын төлөө эрх зүйт хуулийг дээдэлдэг төр ̧ сны мөн чанар буþу төр, иргэний нийгэм хо¸р эрх зүйт хуулийн үндсэн дээр харüцангуй тэнцвэртэй орших арга загварыг … гэнэ. /Нөхнө үү/ (2 оноо)

À. Төрийн хэлбэр Â. Ýрх зүйт төр С. Социал төр D. Төрийн дэглэм Å. Төрийн байгууламжийн хэлбэр

18. Төрийг эртний, дорно дахины, греê-ромын, дундад үеийн, шинэ үеийн хэмээн ангилсан нü төрийн хэв маягийн ангиллын алинд нü хамаарах вэ? (2 оноо)

À. Ýртний ангилал Â. Ìарêсист ангилал С. Èргэншлийн хандлага D. Түүхэн хөгжлийн ангилал Å. Орчин үеийн ангилал

19. Àрдчилсан бус дэглэмийн гол шинж алü нü вэ? (2 оноо)À. ªмчийн олон хэлбэр Â. Улс төрийн ïлþрализм С. Улс төрийн болон иргэний со¸лд төр тулгуурлахD. Хүний эрхийг баталгаажуулахад төрийн үзэл суртлыг чиглүүлэхÅ. Хүний эрх, эрх чөлөөг нэг үзэл сурталд захируулах

20. Намыг хэрхэн тодорхойлж болох вэ?À. Намууд өөрийн гишүүн гэдгээр халхавчилж шударга ял шийтгэлээс бултуулдаг Â. Нам нü төрийн албан тушаалыг шан харамж маягаар хуваарилдаг С. Нам нü төрийн институтэд үл итгэх байдлаар ханддаг D. Сонгуулийн үр дүнд нэр дэвшигчийг төрийн байгууллагад суулгах чадвартай улс төрийн бүлэг Å. Улс төрийн шийдвэрийг дэмжсэн буþу эсэргүүцсэн ухуулга сурталчилгааны êомïанийг зохион байгуулдаг бүлэг

98


21. Ìонгол улс ÌÝª III зуунаас 1920-иод оны дунд үеийг хүртэл хаант засаглалтай байсан бол дараа нü Бүгд Найрамдах засаглалтай болж өөрчлөгджээ. Ýнэ нü төрийн хэлбэрийн хувüд алü бодомжид тохирох вэ? (2 оноо)

À. Улс үндэстэн төрийн ямар хэлбэртэй байх нü тэдний хүсэл зоригийн хэрэг Â. Төрийн хэлбэр нü тухайн улсын хувüд мөнхийн хөдөлгөөнгүй хэвшмэл зүйл С. Төрт ¸с нü дэлхий нийтийн уламжлалт тогтолцоог хадгалнаD. Төрийн хэлбэр нü нийгэм хөгжих тусам шинэ агуулгаар баяжиж өөрчлөгдөж байдаг Å. Төрийн хэлбэр нü өөрийн уламжлалаа бусад улс үндэстэнд дэлгэрүүлдэг

22. ßмар шалтгааны улмаас хүмүүс хүний эрхийн төлөө, байгалü орчныг хамгаалахын төлөө, хээл хахуулü, нийгмийн шударга бус байдлын эсрэг тэмцэж буй бүлгүүдэд нэгдэж ордог вэ? (2 оноо)

À. Ìатериаллаг ашиг тусын тулд Â. Сэтгэл зүйн ашиг тусын тулдС. ×өлөөт цагаа өнгөрүүлэхийн тулд D. Хүсэл тэмүүллээ гүйцэлдүүлэхийн тулдÅ. Нийгмийн байр сууриа өөрчлөх

23. Сонгуулüд ялсан нам “ßмагт бүхнийг авах” зарчимд алü нü хамааралгүй вэ? (2 оноо)À. Төрийн албан тушаалыг шан харамж маягаар хуваарилдагÂ. Нэг намын но¸рхлын үеийн моноïоли эрх мэдлийг санагалзсан явуургүй мөрөөдлөөс салж чадахгүй байдалС. Ïарламентын намын нарийн чимхлүүр ажилд суралцах явдалD. ßмар ч үнэ цэнээр хамаагүй эрх мэдлийн оройд гарахын төлөө зүтгэдэг явдал Å. Äээрх бүгд

24. Төрийн байгууллагууд эрх мэдлээ буруу ашиглахын эсрэг тэмцэх хамгийн сайн арга алü нü вэ? (2 оноо)À. Çахиргааны шүүхэд хандах Â. Åрөнхийлөгч хориг тавихС. ¯ндсэн хуулийн цэцэд хандах D. Хэвлэл мэдээллээр цацахÅ. Äээд шүүхэд хандах

25. Ìонгол улсад 1990 онд болсон Улсын Бага Хурлын сонгуулийг ямар тогтолцоогоор явуулсан бэ? (2 оноо)À. Ìажоритар Â. Холимог С. ÏроïорционалüD. Àлü алü нü зөв Å. Àлü нü ч биш

26. Ýрх зүйт төрийн үндсэн шинжийг алü нü тодорхойлохгүй вэ? (2 оноо)À. Хуулü дээдлэх ¸с Â. Хүний эрхийг баталгаатай хангахС. Шүүх зөвхөн хуулüд захирагдах D. Улс төр, эрх зүйн со¸лтой байхÅ. Нийгмийн тэгш ¸сыг эмзэг бүлгийн хүрээнд хангах

27. Төрийн засаглалын хэлбэрүүдийг зөв тохируулна уу. (3 оноо)1. Хаант засаглалын онцлог а. Ãадаад бодлогыг чиглүүлэн удирдах хариуцлагыг ерөнхийлөгч хүлээнэ2. Åрөнхийлөгчийн засаглалын онцлог b. Åрөнхийлөгч төрийн тэргүүн, улс үндэстний тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлын баталгаа, улс төрийн янз бүрийн хүчнүүдийн хоорондын маргааныг зохицуулагчийн үүргийг гүйцэтгэж байдаг3. Ïарламентын засаглалын онцлог c. ¯е залгамжлан эсвэл зарим тохиолдолд сонгогдсон нü засгийн эрхийг баринаÀ. 1а 2b 3c B. 1a 2c 3b C. 1b 2c 3a D. 1c 2b 3a E. 1c 2a 3b

28. Àрдчилсан нийгэмд ард түмэн засгийн эрхийг хэрхэн барих ¸стой вэ? (2 оноо)À. Àрд түмэн шууд засаглах ¸стойÂ. Хуулü зүйн хэм хэмжээ, шийдвэр боловсруулах замаар С. Àрд түмэн сэтгэл хөдлөлөө бүрэн ашиглах замаар D. Оролцооны хэлбэрээрE. Çасгийн газрын бодлогыг тодорхойлох замаар

29. Çах зээл гэдгийг хэрхэн ойлгож болох вэ? (2 оноо)À. Þуг, яаж, хэний төлөө гэсэн асуултын үүднээс нийгмийн эрэлт хэрэгцээг хангахад бүрэн чиглэсэн нэгдмэл цогц ойлголтÂ. Бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээ, үйл ажиллагааны үр дүнг солилцохын тулд үйлдвэрлэгч, хэрэглэгч нар үнэ, тоо хэмжээг тодорхойлж харилцан ажиллах хүрээ


99

С. Нийгмийн эрэлт хэрэгцээг хангахад бүрэн чиглэсэн таваарын үйлдвэрлэл, хуваарилалт, арилжаа хэрэглээний нэгдмэл цогцD. Хүн төрөлхтний олон үеийн амüдралын хөгжлөөр шалгарсан, нийгмийн үйлдвэрлэлийг өсгөн нэмэгдүүлэх, хүмүүсийн хэрэгцээг илүү сайн хангах үр дүнтэй хэрэгсэлE. Бүх хариулт хамаарна

30. Хамгийн бага зардлаар бараа үйлчилгээг бий болгож, хурдан борлуулж чадсан нü ашигтай ажиллаж хүрээгээ тэлэх боломжтой болно. Хэрэв зардлаа нөхөөд ашигтай ажиллаж чадахгүй бол эцэстээ үйлдвэрлэл дамïуурахад хүрнэ. Ýнэ нü өрсөлдөөний зах зээлд гүйцэтгэх үүргийн алинд нü хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Баталгаажуулах хэрэгсэл B. Бүтээмжийг урамшуулахC. Шалгаруулах ïроцесс D. ªрсөлдөөн E. Ýрэлтийг бий болгох

31. Төрийн санхүүд алü нü хамааралгүй вэ? (2 оноо)A. Улсын төсөв B. Төсвийн гадуурх улсын сангуудC. Улсын нийгмийн даатгал D. Улсын эд хөрөнгийн даатгалE. Хүн амын санхүүгийн орлого

32. Тодорхой хугацаанд өрөө төлөх тухай зээлдэгчийн хүлээсэн үүргийг гэрчилсэн өр төлөх баталгааг … гэнэ. (2 оноо)

A. Банêнот B. Äеïозит мөнгө C. ×еê D. Âеêселü E. Ýлеêтрон мөнгө

33. Àлü нü чөлөөт зах зээлийн тогтолцооны үндсэн шинж вэ? (2 оноо)A. Àшгийн хойноос хөөцөлдөхB. Бүх шийдвэрийг төлөвлөгөөгөөр гарганаC. Орлогын хуваарилалт нü зан заншилд тулгуурладагD. Ýдийн засагт төрийн оролцоо өндөр байдаг E. Äээрх бүгд

34. Äараах өгөгдлийн алü нü эд баялгийн үйлчилгээ вэ? (2 оноо)A. Сүүний үйлдвэр B. Хонины аж ахуй C. Орон сууц барихD. Ãутлын үйлдвэрлэл E. Нийтийн тээвэр

35. “Ìөнгөний бодлого” гэдгийг хэрхэн тодорхойлж болох вэ? (2 оноо)A. Ìөнгөний нийлүүлэлтB. Ýдийн засаг дахü мөнгөний нийт тоонд болон тэдгээрийг тавüж олгох өртөгт нөлөөлөхC. Ãүйлгээнд мөнгийг гаргах, гүйлгээнд байгаа илүүдэл мөнгийг татан авахD. Àрилжааны банêны зээл олгох хэмжээг төв банêнаас зохицуулах үйл явцE. Банê хоорондын төлбөр тооцоог зохион байгуулах

36. Ýдийн засгийн дараах зорилтуудаас алü нü тодорхой тоон хэмжүүртэй байдаг вэ? (2 оноо)A. Ýдийн засгийн баталгаа B. Ýдийн засгийн эрх чөлөөC. Àжил эрхлэлтийн түвшин D. Орлогын шударга хуваарилалтE. Ýдийн засгийн хуулü

37. ÅБС-иа амжилттай төгссөнд баяр хүргэж ах нü Болдод 100.000 төгрөг өгчээ. Саяхан гар утсаа гээсэн тул утас авах бодолтой байсан боловч урüд нü авахыг хүсч байсан хөгжим нü хямдарсныг мэдээд түүнийг худалдан авав. Болдын тухайд алдагдсан боломжийн өртөг алü нü вэ? (2 оноо)

A. 100.000 төгрөг B. Шинэ гар утас C. Хөгжим D. Ãээгдүүлсэн гар утас E. Àлдагдсан боломжийн өртөг байхгүй

38. Ýрэлт нэмэгдвэл ........ . (2 оноо)A. ¯нэ өснө, тоо хэмжээ өснө. B. ¯нэ буурна,тоо хэмжээ буурна.C. ¯нэ буурна, тоо хэмжээ өснө D. ¯нэ өснө, тоо хэмжээ буурнаE. Тэнцвэрт үнэ тогтоно.

39. ¯йлдвэрлэгч шинэ бүтээгдэхүүн зохиолоо гэвэл түүнийг үйлдвэрлэх эрхийг тодорхой хугацаанд ганцаар эзэмших моноïолü эрхтэй байна. Ýнэ нü ямар замаар үүссэн моноïолü вэ? (2 оноо)

A. Çасгийн газраас олгосон эрхийн улмаас үүссэн моноïолüB. Нэгдэх замаар үүссэн моноïолüC. Онцгой нөөцийг эзэмших замаар үүссэн моноïолüD. Ïатентийн эрхийн улмаас үүссэн моноïолü E. Төрөлхийн моноïолü

40. Àхиу орлогыг хэрхэн тодорхойлох вэ? (2 оноо)A. Бүтээгдэхүүний үнэ, борлосон бүтээгдэхүүний хэмжээгээр илэрхийлэгдэнэB. Ãарцын борлуулалт нэг нэгжээр өөрчлөгдөхөд нийт орлогод гарах өөрчлөлтөөр хэмжигдэнэ

100


C. Ãарцын борлуулалтыг нийт орлогод харüцуулнаD. Борлогдсон бүтээгдэхүүний хэмжээг бүтээгдэхүүний үнэд харüцуулнаE. Нийт орлого, зарлагын зөрүү

41. Олон улсын худалдааны давуу талуудыг нэрлэхдээ хамааралгүй зүйл оруулсан бол алü нü вэ? (2 оноо) A. ¯ндэсний нөөцийн хязгаарлагдмал байдлыг даван туулах боломж олгоноB. Äотоодын зах зээлийн багтаамжийг тэлж, түүнийг олон улсын зах зээлтэй холбож өгнөC. Нэмэлт орлого олох боломж бүрдэнэD. Хязгаарлагдмал үйлдвэрлэлийн хэмжээг өсгөж, борлуулалтыг нэмэгдүүлнэE. Хэрэглэгчид өндөр үнээр их тооны бараа үйлчилгээг олж авах

42. Çах зээлийн төрлүүдийг зөв харгалзуулна уу. (3 оноо)1. ×өлөөт өрсөлдөөний зах зээл а. Нэгэн төрлийн бүтээгдэхүүн олон, үнийг зах зээл тодорхойлно2. Олигоïолü b. Нэгэн төрлийн бүтээгдэхүүн олон, үнийн манлайлах нөлөө байдаг 3. Ìоноïолüт өрсөлдөөн с. ßлгавартай бараа бүтээгдэхүүнтэй, үнийн нөлөөлөл хязгаарлагдмалÀ. 1а 2b 3с B. 1а 2с 3b C. 1b 2с 3а D. 1b 2а 3с E. 1с 2а 3b

43. Àймгийн засаг даргын тамгын газарт хэрэглэж байсан хуучин машиныг дуудлагаар худалдав. Ýнэ тухай уг машиныг эзэмшиж байсан жолооч хожимдож мэдээд өөрөө давуу эрхээр худалдан авах ¸стой хэмээн үзэж шүүхэд гомдол гаргажээ. Ýнд ямар асуудал үүссэн бэ? (2 оноо)

A. ªмч хувüчлал журмын дагуу явагдсанB. ªмчтэй холбоотой хуулü зүйн асуудалC. Ìенежментийн үр дүнг харгалзан хувüчлах ¸стойD. ªмч хувüчлал болон түүнтэй холбоотой хуулü зүйн асуудалE. Æолооч өөрөө буруутай тул гомдлыг хэрэгсэхгүй

44. Äалд эдийн засаг ямар үр дагавартай вэ? (2 оноо)A. Äэлхийн эдийн засгийн хэмжээг бууруулахB. Çасгийн газрын бодлогыг гажуудуулахад хүргэхC. Èх хэмжээний татвар албан ¸сны эдийн засагт тохогдоноD. Àлбан ¸сны эдийн засагт эргүүлэн оруулж буй ашиг нü түүний зардал хохирлоос давж магадгүй E. Äээрх бүгд

45. Со¸лын нэвчих үзэгдлийн сувгуудыг тоочихдоо хамаарахгүй зүйл оруулсан бол алü нü вэ? (2 оноо)A. Öагаачлал B. Æуулчлал C. Худалдаа D. ¯йлдвэрлэл E. Äайн

46. ¨с суртахууны үндсэн ойлголт алü нü вэ? (2 оноо)A. Сайхан, муухай B. Сайн, муу C. ¯нэн, худалD. Нүгэл, буян E. Äээрх бүгд

47. Сонгодог со¸лын хэрэглэгчдэд хэн нü хамаарахгүй вэ?A. ªндөр боловсрол бүхий шүүмжлэгчид B. Утга зохиол судлаачидC. Ìузейн тайлбарлагчид D. Театрынхан E. Äээрх бүгд хамаарна

48. Ýзлэгдсэн орны ард түмэнд сүсэг бишрэлээ тулгахаас эхлээд зарим улс оронд “Àмериê аж төрөх ¸с”, “Çөвлөлт аж төрөх ¸с”-ыг хүчээр тулгах гэсэн оролдлогууд байсан нü алü үзлийн жишээ вэ? (2 оноо)

A. Ýтноцентризм B. Ðелятивизм C. УниверсализмD. Äиôôузи E. Äээрх бүгд

49. Àлийг нü со¸лын агуулах хэмээн нэрлэж болох вэ? (2 оноо)A. Бичиг үсэг B. Хэм хэмжээ C. Уламжлал D. Хэл E. ¯нэт чанар

50. Со¸лыг шаталсан байдлаар нü хэрхэн ангилдаг вэ? (2 оноо)A. Ýлитийн, ардын, нийтийн, зонхилогч, дэд, сөрөг со¸лB. Ýлитийн, ардын, нийтийн со¸л C. Çонхилогч, дэд, сөрөг со¸лD. ¯ндэсний, мэргэжлийн, шашны со¸лE. ¯ндэсний, уламжлалт, орчин үеийн со¸л

51. ªгөгдлийг зөв харгалзуулна уу. (4 оноо)1. Со¸лын албан бус хэм хэмжээ а. Бүхий л со¸лд нэгэн адил хамаардаг ерөнхий үнэт зүйлс


101

2. Со¸лын универсал шинж b. Олон түмний санал сэтгэгдлээр дэмжигдэж байдаг сайн мууг тодорхойлогч ерөнхий дүрэм журам3. Со¸лын өвөрмөц шинж с. Ìонгол улсын иргэн сонгох, сонгогдох эрхтэй4. Àлбан ¸сны хэм хэмжээ d. Àраб эмэгтэйчүүд нүүрээ халхалсан гивлүүр зүүдэгA. 1a 2b 3c 4d B. 1b 2a 3d 4c C. 1d 2c 3b 4a D. 1c 2a 3b 4d E. 1b 2d 3a 4c

52. Болд гэрээсээ гарч яваад хэтэвчтэй мөнгө олов. 100.000 төгрөг байснаас хагасыг нü үржээ. Орой иртэл ах нü хэтэвчээ гээсэн тухай ярüж байв. Болд мөнгийг нü үрсэн тул айгаад þу ч хэлсэнгүй. Болд ямар нэг хэм хэмжээ зөрчсөн үү? (2 оноо)

A. Ýрхийн хэм хэмжээг зөрчсөн B. Шашны ¸сыг гажуудуулсанC. ¨с суртахууны хэм хэмжээг илүү зөрчсөн D. Улс төрийн хэмжээ зөрчсөнE. Хэм хэмжээ зөрчөөгүй

53. Төрөөс бусад улстай харилцахад хэрэглэдэг янз бүрийн хэлбэрийн сурталчилгаа, мэдээлэл, со¸лын бодлого зэрэг нü гадаад бодлогын хэрэгжилтэнд тавüсан зорилтуудыг биелүүлэхэд ашиглах хэрэгслийн алинд нü хамаарах вэ?

A. Ìэдээлэл, суртал нэвтрүүлгийн B. Улс төрийн C. Ýдийн засгийн D. Öэргийн E. Со¸лын

54. Èндонез, Тайланд, Ìалайз, Сингаïур, Ôилиïïин, Бруней зэрэг гишүүн оронтой бөгөөд бүс нутгийн хүрээнд энх тайван байдал, тогтвортой хөгжлийг хангаж бэхжүүлэх үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллага алü нü вэ? (2 оноо)

A. ÀСÅÀН B. ШХÀБ C. ÀÏÅК D. Åвроïын холбоо E. ÀСÅÌ

55. Äаяаршлын үйл явцад алü нü хамаарахгүй вэ? (2 оноо)A. Àнх эдийн засгийн хүрээнд хэрэглэгдэж байсанB. Улс гүрнүүдийн хүрээнд хамтын ажиллагаа, хоорондын хамаарал улам бүр өргөн хүрээтэй, олон талтай, эргэлт буцалтгүй болж буй үйл явцC. Олон хэмжээст, эргэлт буцалтгүй, дэлхий дахиныг нийтэд нü хамарсан, тодорхой туйлуудаас хамааралгүй үйл явцD. Олон хэмжээст, эргэлт буцалтгүй, дэлхий дахиныг нийтэд нü хамарсан, тодорхой туйлуудаас хамаарах үйл явцE. Улс орнуудын эдийн засгийн харилцан хамаарал нэмэгдэж, бүс нутагчлал өргөн тэлж байгаагаар илэрч байна

56. Ìонгол Улс эдийн засгийн гадаад харилцаандаа улс орныхоо хөгжилд ашиглах зорилгоор ямар асуудалд чухал ач холбогдол өгч ирсэн бэ? (2 оноо)

A. Түлш шатахуун, хүнсний зүйл B. Хүнсний зүйл, машин тоног төхөөрөмжC. Хөрөнгө оруулалт, зээл тусламж D. Äотоодын хуримтлалаа нэмэгдүүлэхE. ªнгөт металл, мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүн

57. Хүйтэн дайны үед дэлхийн бодлого 2 туйлт системээс бүрэлдэж байсан бол 1985 оноос социализм нуран унасан нü хэдэн туйлт системийг бий болгосон бэ? (2 оноо)

A. Олон туйлт систем B. Хо¸р туйлт системC. Нэг туйлт систем D. Хараахан үүсээгүй E. Хо¸р ба олон туйлт системийн завсрын шинжтэй байсан

ХÎЁÐÄУГААÐ ХЭÑЭГ

2.1. Äараах өгөгдлийг зөв харгалзуулна уу. (5 оноо)À. Ìөнгөний бодлого 1. Ýнэ бодлогын үед инôляци саарах боловч бодит хөрөнгө оруулалт, үйлдвэрлэл багасч, ажилгүйдэл өсөх магадлалтай B. Хүүгийн бодлого 2. Ìөнгөн тэмдэгт, зоос гүйлгээнд гаргах онцгой эрх эдлэх үйл ажиллагааC. Ìөнгөний хатуу бодлого 3. Төв банê хүүгээ бууруулснаар бодит хөрөнгө оруулалт, үйлдвэрлэл нэмэгдэх боловч инôляци өсөх хандлагатай

102


D. Ìөнгөний зөөлөн бодлого 4. Ýдийн засаг дахü мөнгөний нийт тоонд болон хүүгийн хэмжээнд нөлөөлөхE. Ýмисс 5. Төв банêнаас арилжааны банêуудад олгох зээлийн хүү, хэмжээг мөнгөний ханш уналтын түвшинтэй хамааралтайгаар тогтоох үйл явц

2.2. ªгөгдлийг зөв харгалзуулна уу. (5 оноо)A. Улс төрийн хүлээцтэй байдал 1. Бүх хүнийг ижил боломжтой байлгаж, арüс өнгө, шашин шүтлэг, үндэс угсаа, хүйсээр ялгаварлахгүйB. Èргэдийн оролцоо 2. Àрд түмний олонх улс орныг удирдаж байхад цөөнхийн эрхийг хамгаалсан байх ¸стойC. Тэгш эрх 3. Хүн бүр хуулийг сахина, зөрчвөл хариуцлага хүлээнэD. ×өлөөт шударга сонгуулü 4. Èргэд өөрсдийнхөө талаар шийдвэр гаргахад идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулах, бие даасан байр суурü баримтлахE. Хуулüд захирагдах ¸с 5. Төр засагт өөрсдийгөө төлөөлөх албан тушаалтныг ажиллуулах, солих

2.3. Нийгмийн тухай үзэл, хандлагуудыг зөв харгалзуулна уу. (4 оноо)A. Èнститутын хандлага 1. Нийгэм нü бүхэллэг тогтолцоо болохынхоо хувüд эдийн засаг, нийгэм, улс төр, үзэл суртал зэрэг дэд тогтолцоонуудад хуваагддагB. Шалтгаант чанарын хандлага 2. Нийгмийн институтын хүрээн дэх социал амüдралыг хэрэгжүүлж буй хүмүүсийн цогцыг нийгэм гэнэC. Ôунêционализм 3. Àнгиудын хоорондын зөрчил нийгмийн үндэс язгуурт байдагD. Ìөргөлдөөний онол 4. ¯үргээ алдах явдал үнэндээ тохиолддог бөгөөд энэ нü аяндаа засагдах буþу эцэс сүүлдээ нийгэмд бэхжин тогтож болно

ХУÂÈЛБАÐ D


1. “Àтомист” онолын хандлагаар бол нийгэм нü оршин амüдарч буй бие хүмүүс, тэдгээрийн хоорондын социал харилцааны цогц þм. “Àтомист” онолын төлөөлөгч хэн бэ? (2 оноо)

À. Ã.Çиммелü B. Ý.Шилз C. К.Ìарêс D. Т.Ïарсонс E. Т.Ìалüтус2. Социал дэвшлийг шинэтгэлийн ба хувüсгалын хэмээн ангилан авч үздэг . Àлü нü нийгмийн шинэтгэлийн

шинж вэ? (2 оноо)A. Оршин буй социал тогтолцооныхоо үндсийг хөндсөн, нийгмийн амüдралын ихэнх хүрээг өөрчлөх үйл явц B. Оршин буй социал тогтолцооныхоо үндсийг хөндөлгүйгээр нийгмийн амüдралын алü нэг хүрээн дэх хэд хэдэн байнгын жигд тогтвортой өөрчлөлтийн үйл явц C. Нийгмийн хөгжлийн хурдац нü нийгэмд эерэг хандлага, үр дагавар авчрах үйл явц D. Нийгэм түүхийн хурдац нü нийгэмд сөрөг үр дагавар авчрах үйл явц E. Нийгмийн улс төрийн амüдралд шинэтгэл хийх үйл явц

3. ¯л мэдэх ба мэдэж болохгүй зүйлст хариулт өгөх, нийгмийн эв нэгдэл, зөвшилцөл тогтоох хэрэгцээг нийгмийн алü институт хангах вэ? (2 оноо)

A. Ãэр бүлийн институт B. Боловсролын институт C. Улс төрийн институт D. Ýдийн засгийн институт E. Шашны институт

4. Ãажуудал гэдэг ойлголтыг алü нü тодорхойлох вэ? (2 оноо)À. Хуулü зөрчсөн аливаа үйлдэлB. Тогтворгүй зөрчилтэй болсон нийгмийн байдалC. Бүлэг буþу нийгмийн олонхийн хүлээн зөвшөөрсөн, байж байгаа хэм хэмжээ буþу хэм хэмжээний цогцтой үл нийцэх явдалD. Хэсэг бүлгийн хэм хэмжээний хазайлт E. Хүн нийгэмдээ зохицон амüдарч чадахгүйгээс үүссэн байдал


103

5. Àлü нü уламжлалт нийгмийн шинж биш вэ? (2 оноо)À. Хөдөлмөрийн хуваарü, төрөл мэргэжил нü байгалийнх байдагÂ. Хувü хүмүүсийн хооронд албан биш хувийн харилцаа давамгайлдагС. Хүмүүсийн харилцаа нü ¸с заншил, зан үйлд тулгуурладагD. Удирдлагын болхи системтэйE. Удирдлагын нийлмэл систем бий болсон

6. 920-иод оноос өмнөх Ìонголын хүн амын давхраажил алü хэв маягт хамаарагдах вэ? (2 оноо)À. Боолчлол B. Каст C. ßзгуур D. Àнги E. Нээлттэй хэв маяг

7. Нийгэм түүхийг үзэх дараах онол сургаалын үзэл, гол төлөөлөгчдийг зөв харгалзуулаарай. (3 оноо)1. Ë.Н.Ãумилев, Ë.È.Ìечниêов, Ш.Ìонтесüêе a. Нийгмийг амüтны ôизиологийн бүтэцтэй адилтган интеграци, диôôеренциацийн зарчмаар тайлбарлах үзэл2. ×.Äарвин, У.Беджгот, Ë.Ãумïлович, Æ.Ãобино b. Нийгмийн хөгжилд хүн амын тоо, хүнс тэжээлийн нөөц чухал үүрэгтэй3. Т.Ìалüтус c. Тухайн улс үндэстний хөгжилд газар зүйн орчин, уур амüсгал хөрс, усан мандал чухал үүрэгтэй A. 1a 2b 3c B. 1b 2c 3a C. 1c 2b 3a D. 1c 2a 3b E. 1a 2c 3b

8. Хүй нэгдлийн үед но¸рхож байсан бэлгийн замбараагүй харüцааг ямар нэр томü¸огоор илэрхийлдэг вэ? (2 оноо)

À. Ïатриархалü Â. Ìатриархалü С. Öус ойртолтD. Ïромисêуитет Å. Ýгалитар

9. Багш хүн сурагчдад хангалттай мэдлэг , чадвар төлөвшүүлэх ̧ стой. Тухайн статусаас үүдэн бий болж, заавал биелүүлэх ¸стой зан үйлийн хэм хэмжээний цогц бол … þм.

À. Ýрх Â. ¯үрэг С. Äүрэм D. Æурам Å. Хуулü

10. Боловсролын бие хүнд нөлөөлөх эерэг нөлөөллийг дурдахдаа хамааралгүй зүйл оруулсан бол алü нü вэ? (2 оноо)

À. Бие хүнд авüяас чадвараа хөгжүүлэх боломж олгож байдагÂ. Тэгш байдлыг хангах хэрэгсэлС. Äавхраажилтын дөрөв дэх хэмжүүр D. Хүрээлэн буй биет ертөнц, нийгмийн амüдрал, аж ахуйн үйл ажиллагааны тухай ерөнхий төсөөлөлтэй болохÅ. Бие хүнийг төлөвшүүлэх

11. Нийгмийг судлах энгийн олон арга байдаг. Нийгмийн үзэгдэл, үйл явцад судлаач өөрөө оролцох þмуу, оролцохгүйгээр мэдээлэл цуглуулах нü ямар арга вэ? (2 оноо)

À. Àнêетын арга Â. Түүврийн арга С. Àжиглалтын аргаD. Èндуêцийн арга Å. Äедуêцийн арга

12. Ìонголчууд мал аж ахуй эрхлэн нүүдэллэж амüдардаг тул газар тариалан эрхэлдэг өөр үндэстнийг бодвол хот суурингууд харüцангуй хожуу үүссэн. Ýнэ өгөгдлийг нийгмийн хөгжлийн алü хуулиар тайлбарлаж болох вэ? (2 оноо)

À. Түүхийн хурдцын хуулü Â. Àрд түмэн үндэстнүүд нü ижил хурдацтай хөгждөггүй тухай хуулüС. Шалтгаант чанарын хандлагаD. Ìөргөлдөөний онол Å. Тогтолцооны хандлага

13. Àнхдагч нийгмийн бүлгүүдийн жишээнд алü нü орох вэ? (2 оноо)À. Оþутны нөхөрлөл Â. Улс төрийн намын гишүүд С. Нэг нутгийнхан D. Нийгмийн нийтлэг Å. Àлü нü ч биш

14. БНÌÀУ 1940 онд ¯ндсэн хуулиа шинэчлэн найруулж баталсан байна. Ýнэ үндсэн хуулиар иргэдийн ямар ямар эрхийг баталгаажуулсан бэ? (2 оноо)

À. Сонгох сонгогдох, хөдөлмөрлөх, өмчлөх, сурахÂ. Хөдөлмөрлөх, үнэ төлбөргүй амрах, сурах, нутаг бэлчээрийг ашиглахС. Хөдөлмөрлөх, эвлэлдэн нэгдэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх, сурахD. Нутаг бэлчээрийг ашиглах, үнэ төлбөргүй амрах, эдийн засгийн эрх Å. Ýвлэлдэн нэгдэх, үнэ төлбөргүй амрах, сурах, өмчлөх

104


15. Çасаглалын субúеêт зорилгоо гүйцэлдүүлэхийн тулд обúеêтод нөлөөлж буй арга хэрэгсэл алü нü вэ? (2 оноо)

À. Çасаглалын обúеêт Â. Çасаглалын субúеêт С. Çасаглалын нөөц D. Çасаглалын механизм Å. Çасаглалын хэлбэр

16. Улс төрийн систем гэдэг онолын ойлголт хэдий үед бий болсон бэ? (2 оноо)À. ХХ зууны эхэн үе Â. ХХ зууны дунд үе С. ХХ зууны сүүл үе D. ХIХ зууны сүүл үе Å. Ýрт үед

17. Хүмүүсийн амüдралын наад захын нөхцөл бололцоо, нийгмийн хамгааллаар хангахад илүү чиглэсэн бодлого явуулах зорилго бүхий төрийн хэв маягийг … гэнэ.

À. Төрийн хэлбэр Â. Ýрх зүйт төр С. Социал төр D. Төрийн дэглэм Å. Төрийн байгууламжийн хэлбэр

18. Ïлатон, Àристотелü нар Төрийг ангилах анхны оролдлого хийхдээ, ямар шалгуурыг үндэс болгосон бэ? (2 оноо)

À. Ýрх мэдлийг хэн хэрэгжүүлж буйг үндэс болгосонÂ. ªөрчлөлт хөгжилтийн онцлогийг үечлэн тодорхойлох ерөнхий хандлагад тулгуурласан С. Ìатериаллаг үйлдвэрлэлийн хөгжлийн үе шатанд тулгуурласанD. Èргэншлийн онол, арга зүйг үндэслэнÅ. Төрөөс эрх мэдлээ хэрэгжүүлэх аргаар нü

19. Улс төрийн намын дотоод чиг үүрэгт алü нü хамаарах вэ? (2 оноо)À. Улс төрийн боловсон хүчнийг шилж сонгосны үндсэн дээр намын элит хэсэг ба улс төрийн лидерүүдийг бий болгохÂ. Èргэдийн улс төрийн идэвхийг сэргээн, алü болох улстөржүүлэхС. Намын хяналтын үүрэг D. Çасгийн эрхийн төлөө тэмцэхÅ. Бусад намуудтай эвсэх боломжийг судлах

20. Бодит дэмжлэгт алü нü хамаарахгүй вэ? (2 оноо)À. Татвар төлөх Â. Öэргийн алба хаах С. Ýд материалын дэмжлэг үзүүлэх D. Төрийн бэлгэдлийг хүндэтгэн үзэх Å. Сонгуулüд саналаа өгөх

21. Ìонгол улсын ¯ндсэн хуулийн 16-р зүйлийн 5-д, “... ªндөр наслах, хөдөлмөрийн чадвараа алдах, хүүхэд төрүүлэх, асрах болон хуулüд заасан бусад тохиолдолд эд мөнгөний тусламж авах эрхтэй” гэж заасан нü ....баталгаа þм. (2 оноо)

À. Ìанай төр социал төрийн баримжаатай гэдгийнÂ. Ìанай төр эрх зүйт төрийн баримжаатай гэдгийнС. Хүмүүсийн байгалиас заяасан тэгш бус байдлыг засч залруулахD. Ýдийн засгийн либерализм зах зээлийн зохицуулалтад давуу байдал олгодгийнÅ. Төр, иргэний нийгэм хо¸р эрхзүйт хуулийн үндсэн дээр тэнцвэртэй орших

22. Сонгуулü жинхэнэ утгаараа чөлөөт, шударга явагдах гол нөхцөл алü нü байж болох вэ? (2 оноо)À. ×өлөөт байдлыг хангах Â. Нийгмийг ардчилах, улсаа удирдахад оролцох эрхийг хэрэгжүүлэх С. Төрийн үйл хэрэгт оролцох эрх D. Сонгуулü өөрийн утгаараа ардчилал биш Å. Хүний үндсэн эрхийг сахин хангаж, хүний эрхийн олон улсын стандартад нийцсэн байх

23. Çасаглалын легитим шинжийг хэрхэн ойлгож болох вэ? (2 оноо)À. Хүчирхийлэлд тулгуурласан засаглал Â. Èргэд эрх баригчдын захирах эрхийг зүй ¸сны хэмээн хүлээн зөвшөөрөхС. Улс төрийн хошуучлалын нөлөөлөлD. Çасгийн газар огцрох Å. Çасаглалын ялан дийлэх чадвар

24. Ìонгол улсын үндсэн хуулийн 20-р зүйлд, “… хуулü тогтоох эрх мэдлийг гагцхүү УÈХ-д хадгална” гэсэн нü .......... илэрхийлнэ. (2 оноо)

À. Улс төрийн засаглалыг Â. Улс төрийн дэглэмийг С. Нийтлэг эрх ашгийг D. Төрийн удирдлагын хэлбэрийг Å. Төрийн бүрэн эрхийг


105

25. Сонгуулийн сурталчилгааг хэдийд зогсооно гэж заасан байдаг вэ? (2 оноо)À. Санал авах өдөр Â. Санал хураахаас 24 цагийн өмнөС. Санал хураахаас 36 цагийн өмнө D. Санал хураахаас 48 цагийн өмнөÅ. Санал хураахаас 72 цагийн өмнө

26. Ýрх зүйт болон социал төрийн зарчим, үзэл санаа өөр өөр ч адил тал бас бий. Àлü өгөгдөл нü адил талыг илэрхийлэх вэ? (2 оноо)

À. Хо¸улаа хувü хүний сайн сайхан байдлыг хангах зорилгод үйлчилнэÂ. Àлü алü нü ардчилсан төрийн тогтолцооны хэв маягС. Онолын үндэс нü социал демоêратD. Äээрх бүгд адил талыг илэрхийлнэ Å. Çөвхөн À, Â нü адил талыг илэрхийлнэ

27. Төрийн чиг үүргийг зөв харгалзуулаарай. (3 оноо)1. Төрийн чиг үүрэг а. Нийгмийн амüдралын хүрээнд төрөөс заавал гүйцэтгэх ¸стой эрх зүйн болон зохион байгуулалтын үйл ажиллагааны үндсэн чиглэл2. Төрийн дотоод чиг үүрэг b. Улс орноо батлан хамгаалах3. Төрийн гадаад чиг үүрэг c. Төрийн болон нийгмийн аþулгүй байдлыг хангахA. 1a 2c 3b B. 1c 2a 3b C. 1c 2b 3a D. 1a 2b 3c E. 1b 2a 3c

28. Улс төрийн эрх мэдлийг хэрэгжүүлж буй хүмүүс нü эрх мэдлээ буруу ашиглахад ямагт бэлэн байдаг. Тэгвэл эрх мэдлээ буруу ашиглаж буй үйлдэл алü нü байж болох вэ? (2 оноо)

À. Çасгийн эрх баригчид эрх мэдлээ өөрсдийн эрх ашгийн төлөө ашиглахÂ. ªөрсдийн эрх ашгийг хамгаалсан хуулü батлуулахС. Хүмүүсийн нийгмийн ашиг сонирхлыг умартахD. Нийгмийн баялгийг эзэмших санаархал нü өндөр байх явдалE. Äээрх бүгд зөв

29. À.Смитийн “¯л үзэгдэгч гар” хэмээх томü¸ололд алü нü хамаарах вэ? (2 оноо) A. Äалд эдийн засаг B. Төрөөс эдийн засгийг зохицуулах үйл явцC. Çах зээлд гүйцэтгэх өрсөлдөөний чиг үүрэг D. Çах зээлийн үндсэн шинж E. Çах зээлийн давуу тал

30. Хүний хөгжлийн индеêс þугаар тодорхойлогдох вэ? (2 оноо)A. Ýрүүл энх удаан амüдрал, мэдлэг, амüжиргааны түвшний үзүүлэлтүүд B. Ýрүүл энх, урт удаан амüдрал, боловсрол, 1 хүнд ноогдох ¯НБ-ий хэмжээC. Наслалт, мэдлэг, 1 хүнд ноогдох ¯НБD. Àмüжиргааны түвшний үзүүлэлтүүдийн нэгдсэн индеêсE. Àлü нü ч биш

31. Хэрэглээний нийт зардалд хүнс тэжээлийн эзлэх хувийн жингийн хэмжээ буурах тутам гэр бүл ядуурахыг илэрхийлэх үзүүлэлтийг … гэнэ. (2 оноо)

A. Нэн ядуурал B. Харüцангуй ядуурал C. ¯нэлгээний ядуурал D. Хэрэгцээний ядуурал E. Хүнс тэжээлийн ядуурал

32. Бүрэн ажил эрхлэлт гэж þу вэ?A. Àжилгүйдэл хэвийн түвшинд байхыг хэлнэB. Àжилгүйдэл ердийн түвшинд байхыг хэлнэC. Àжлын чадвартай хүмүүс ажлаар бүрэн хангагдсан байдлыгD. Àжилгүйдэл байхгүй үеийгE. Àжилгүйдлийн түвшин 1-3 хувüтай байх үеийг

33. Уламжлалт эдийн засгийн тогтолцооны шинжид алü нü орохгүй вэ? (2 оноо)A. Шашин анхдагч байдалтайB. Техниêийн дэвшил, хөрөнгө оруулалт хийх явдал хязгаарлагдмалC. ¯йлдвэрийн газар нü улсын даалгавар биелүүлэх гол үүрэгтэйD. Ýдийн засагт хувü хүний үүрэг оролцоо ихтэйE. Нийгэм эдийн засгийн зогсонги байдал но¸лдог

34. Санхүүгийн банêны үүрэг алü нü вэ? (2 оноо)A. Ýдийн засаг дахü мөнгөний хэмжээг зохицуулах B. Ìөнгөний тогтворт байдлыг хангахC. Хөрөнгө оруулагч болон êомïаниудаас их хэмжээний мөнгөн хадгаламж хүлээн авахD. Ìөнгөн хадгаламж хүлээж авах, зээллэг өгөх, олон улсын худалдаа арилжааг санхүүжүүлэхE. Äээрх бүгд зөв

106


35. Төрийн бус байгууллага, сангийн өмч гэдэгт алийг нü хамааруулан ойлгож болох вэ? (2 оноо)A. Ãишүүд дэмжигчдийн татвар, хандивB. Äүрэмд нийцсэн үйл ажиллагааныхаа үр дүнд олсон орлогоC. Буян үйлдэх зүйл, барилга, шүтээнD. Àрхеологи, ïалеонтологийн олдвор E. Çөвхөн À ба Â хариулт зөв

36. Ýдийн засгийн шинжлэх ухааны судлах зүйлд хамаарахгүй ойлголт алü нü вэ?A. ¯йлдвэрлэлийн үнэ B. ¯йлдвэрлэлийн өсөлтийг хангахC. ¯йлдвэрүүдийн өрсөлдөөн D. ¯йлдвэрлэлийн технологиE. ¯йлдвэрийн осол

37. Àрхангай аймгийн Батцэнгэл сумын ургамал, ан амüтны нөөцийг судалжээ. Ýнэ нü өмчийн алü хэлбэрт хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Төрийн өөрийн өмч B. Төрийн нийтийн зориулалттай өмчC. Орон нутгийн өмч D. Сангийн өмч E. Холимог өмч

38. Ýрэлт буурвал ...... . (2 оноо)A. ¯нэ өснө, тоо хэмжээ өснө B. ¯нэ буурна,тоо хэмжээ буурнаC. ¯нэ буурна, тоо хэмжээ өснө D. ¯нэ өснө, тоо хэмжээ буурнаE. Тэнцвэрт үнэ тогтоно

39. Ìонголд бараа, үйлчилгээний үнийг чөлөөлөх анхны оролдлого хэзээ, хэрхэн хийгдсэн бэ? (2 оноо)A. 1991 оны 1-р сард Ä.Бямбасүрэнгийн засгийн газрын тогтоолоор B. 1993 оны 5-р сард Ï.Æасрайн засгийн газрын шийдвэрээрC. 1996 оны намар Ì.Ýнхсайханы засгийн газрын шийдвэрээрD. 1991 онд УÈХ-ын намрын чуулганаарE. 1994 онд УÈХ-ын намрын чуулганаар

40. Хөдөлмөрийн бүтээмжийг дээшлүүлэхийн тулд хэрхвэл зохистой вэ? (2 оноо)A. Нэгж хугацаанд үйлдвэрлэх бүтээгдэхүүний тоог нэмэгдүүлэхB. Хүмүүсийг олноор ажиллуулахC. Нэгж бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх хугацааг богиносгохD. ¯йлдвэрлэлийнхээ хүрээг тэлэх E. À ба С хариулт зөв

41. ªмч нü эдийн засгийн болоод хуулü зүйн ойлголт þм. Äоорх өгөгдлөөс алü нü хуулü зүйн талыг илэрхийлэх вэ? (2 оноо)

A. Àшиглалт B. Субúеêтийн халамжC. ¯р ашгийг нэмэгдүүлэх D. Удирдах арга барил E. Бүгд буруу

42. Äараах ухагдахуунуудыг өгөгдөлтэй зөв харгалзуулаарай. (3 оноо)1. Хөдөлмөрийн зах зээлийн үүрэг а. Орлогын боломж, хөдөлмөрийн эрэлт, нийлүүлэлтийг зохицуулах2. ßдуурлын үр дагавар b. “Оуêены хуулü” харуулдаг3. Àжилгүйдлийн үр дагавар с. “ßдуурал - ªлсгөлөн - ªвчин” гэсэн гинжин холбоог үүсгэдэгA. 1а 2b 3с B. 1а 2с 3b C. 1с 2b 3а D.1с 2а 3b E. 1b 2с 3а

43. Бат, Туяа нар гадаадад ажиллахаар явахдаа төрсөн дүү Болдод өөрсдийн өмчийн орон сууцыг түр эзэмшүүлжээ. Буцаж ирэхэд нü Болд хамтран эзэмшигч биш атлаа байрыг нü худалдаад гадаад явчихсан байв. Ýнд ямар асуудал үүссэн бэ?

A. ªмчийг үрэгдүүлэх үйл ажиллагаа B. ªмч хувüчлалын асуудалC. ªмчтэй холбоотой хуулü зүйн асуудал D. ªмчийг хамгаалах асуудал E. Àсуудал үүсэхгүй

44. Татвар ноогдуулалт нü сангийн, зохицуулагч гэсэн хо¸р үндсэн чиг үүрэгтэй. Çохицуулах чиг үүргийг урüтал болговол ямар үр дагаварт хүрч болох вэ? (2 оноо)

A. Àж ахуй нэгжүүдийг дамïууруулах B. Барааны хэрэглээг хязгаарлахC. Èмïортыг хязгаарлах D. Бизнес эрхлэгчдийн урмыг хугалахад хүргэхE. Төсвийн хямралд хүргэх

45. Сонгодог хөгжим со¸лын алü хэлбэрт багтах вэ? (2 оноо)À. Нийтийн со¸л B. Àрдын со¸л C. Ýлитийн со¸л D. Äэд со¸л E. Сөрөг со¸л


107

46. Шашны нийгмийн үүргийг дурдахдаа илүүц зүйл оруулсан бол алü нü вэ? (2 оноо)A. ¯нэт зүйлийн үүрэг Â. Çохицуулах болон хэм хэмжээний үүрэгC. Хүмүүсийг нэгтгэх, туслалцаа үзүүлэх үүрэг D. Åртөнцийг үзэх үзлийн үүрэг E. Àмüдралын баталгааг хангах үүрэг

47. Со¸лыг шаталсан байдлын хүрээнд элитийн, ардын, нийтийн, зонхилогч, дэд, сөрөг со¸л хэмээн ангилсан нü со¸лын алü ангилалд хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Со¸лын босоо чиглэл дэх ангилал B. Со¸лын хэвтээ чиглэл дэх ангилалC. Со¸лын хэлбэрийн ангилал D. Со¸л судлалын ангилал E. Со¸лын олон шатлалт ангилал

48. Сөрөг со¸л нü … (2 оноо)A. Ìэргэжлийн алü нэг бүлэгт хуваагдсан нийтлэг зан төрхийн бэлгэ тэмдэг, үнэт зүйлс, хэм хэмжээ бүхий со¸л B. Çонхилох со¸лын үндсэн талуудад зөрчилдсөн хэм хэмжээ, үнэт зүйл бүхий со¸л C. Нийт хүн төрөлхтний со¸лын нэг хэсэг болохын зэрэгцээ өөрийн гэсэн өвөрмөц шинжүүдтэй со¸лD. Тухайн улс орон дахü хүмүүсийн нийтлэг итгэл үнэмшил, бэлгэдэл, зан үйлийн хэв загвар, үнэт зүйл, хэм хэмжээг тодорхойлж байдаг со¸лE. Äээрх бүгд

49. Àлü нü “Бэлгэ тэмдэг” хэмээх ухагдахууныг илэрхийлэх вэ? (2 оноо)A. Бэлгэ тэмдэг бол бусад зүйлс, үйлдэл, үйл явц, субúеêтив дүрийг тэмдэглэхэд хэрэглэгддэг материаллаг бөгөөд мэдэрч хүртэгдэх зүйл, үйл явцB. Бэлгэ тэмдэг бол нийгэм, нийгмийн бүлгийн гишүүдийн хувüд бүх нийтээр хүлээн зөвшөөрч нэг обúеêт, үйлдлээр нөгөөгийнхөө утга учрыг илтгэх, илэрхийлэл үйлдэл, обúеêт þмC. Бэлгэ тэмдэг нü тухайн зүйлийнхээ утгыг дамжуулдаг êод þмD. Бэлгэ тэмдэг бол дүр төрх эсвэл дуу авиа байдаг бөгөөд утга илэрхийлдэг, эсвэл утгыг бий болгодогE. Äээрх бүгд

50. Àлдарт аялагч Ìарêо Ïолотой цуг явсан хятад тогооч Èталид шïагеттийн жорыг авчирсан ба хожим нü Èталийн цагаачид Àмериêт дэлгэрүүлжээ. Ýнэ алинаар нü тайлбарлагдах вэ? (2 оноо)

A. Со¸лын өөрчлөлтийн эх үүсвэр B. Со¸лын диôôузи C. Со¸лын олон талт байдал D. Со¸лын универсал E. Ýтноцентризм

51. ªгөгдлийг зөв харгалзуулаарай. (4 оноо)1. Çуршил а. Ìонголчууд цагаан сараар ахмад хүний тохойг өргөн золгодог2. Çан заншил b. Àлимаа орой 18 цагаас хойш махан хоол огт иддэггүй 3. Хэм хэмжээ с. Баяр бага хүүгийнхээ даахийг үргээж даага уралдууллаа4. Çан үйл d. Бусдад нэр хоч өгч, хулгай дээрэм хийж болохгүй.A. 1a 2b 3c 4d B. 1b 2a 3d 4c C. 1b 2a 3c 4d D. 1a 2d 3c 4b E. 1a 2c 3d 4b

52. Äараах үзэгдлүүдээс алü нü нийгэмд илүү хор уршиг авчрах вэ? (2 оноо)A. Хулгай, дээрэм тонуул B. Садар самуун явдалC. Нийтийг хамарсан архидан согтуурах явдал D. Тамхийг өргөн хэрэглэх E. Ýтгээд гаж хувцаслалт

53. Уламжлалт хэлбэрээс эхлэн дээд түвшний диïломат харилцаа, хэлэлцээр, олон улсын байгууллагын үйл ажиллагаанд оролцох зэрэг нü гадаад бодлогын хэрэгжилтэнд тавüсан зорилтуудыг биелүүлэхэд ашиглах хэрэгслийн алинд нü хамаарах вэ? (2 оноо)


54. Àзийн хамтын ажиллагааны яриа хэлэлцээний механизм алü нü вэ? (2 оноо)A. ÀСÅÀН B. ÀСD C. ÀÏÅК D. ÀÐÔ E. ÀСÅÌ

55. Н¯Б-ын Нарийн бичгийн дарга нарын газрын бүрэлдэхүүн алü нü вэ? (2 оноо)A. Åрөнхий ассамблейн бүх төлөөлөгчидB. Ãишүүн орнуудын төлөөлөгчид C. Çөвхөн өөрийн орон биш, харин Н¯Б-ын гишүүн бүх улсад хүчин зүтгэх үүрэгтэй олон улсын энгийн албан хаагчидD. Олон улсын энх тайвныг сахиулах үүрэгтэй төлөөлөгчидE. Ãишүүн орнууд дахü дэлхий дахины асуудлаар хэлэлцэн санаа бодлоо солилцох үүрэгтэй төлөөлөгч гишүүд

108


56. Ìонгол улсын гадаад бодлогын үйл ажиллагааг хамрах салбараар нü хэрхэн ангилдаг вэ? (2 оноо)A. Улс төр, эдийн засаг, шинжлэх ухаан-технологи, со¸л-хүмүүнлэгийн B. Улс төр, эдийн засаг, боловсрол со¸лын, хүмүүнлэгийнC. Хо¸р талын ба олон талт хамтын ажиллагааD. Бүс нутгийн ба тив дамнасан E. Бүс нутгийн, олон улсын, тив дамнасан

57. Äараах бодомжуудаас алü нü үндэстэн дамнасан байгууллагыг тодорхойлж байна вэ? (2 оноо)A. Äэлхийг хамарсан тал бүрийн үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагаB. Бүс нутаг дамнасан үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагаC. Салбар, үйлдвэр, аж ахуйн газар нü олон оронд байрладаг үйлдвэр үйлчилгээний том байгууллагууд D. Тив дамнасан үйл ажиллагаа явуулдаг олон улсын байгууллага E. Çөв хариулт алга


2.1. ªгөгдлийг зөв харгалзуулна уу. (5 оноо)A. Шууд татвар 1. Àймаг нийслэлийн ÈТХ-аас хувü хэмжээг нü тогтоосон бөгөөд тухайн нутаг дэвсгэрт үйлчлэх татварB. Шууд бус татвар 2. Çаавал төлөх төлбөрийн хэлбэрээр хариу төлбөргүйгээр улс, орон нутгийн төсөвт хуримтлуулдаг мөнгөн хөрөнгөC. Улсын татвар 3. Èргэн, байгууллагаас завсрын шат дамжлагагүйгээр орлогынх нü хэмжээтэй уялдуулан тогтоосон татварD. Орон нутгийн 4. Çавсрын шат дамжлагыг дамжих замаар гүйцэтгэсэн ажил үйлчилгээ, татвар бараа бүтээгдэхүүний борлуулалттай уялдуулан тогтоосон татварE. Àлбан татвар 5. Төр, засгийн газраас хувü хэмжээг нü тогтоодог бөгөөд тухайн улсын нутаг дэвсгэрт нийтлэг үйлчлэх татвар

2.2. ªгөгдлийг зөв тохируулна уу. (5 оноо)1. Çүүний нам A. Хүний эрх чөлөөний асуудлыг гол болгож, хөгжил дэвшилд уламжлалыг эрхэм болгодог2. Барууны нам B. Нийгмийн чиг баримжааг гол болгож, хөгжил дэвшилд шинэчлэл хийхийг эрхэм болгодог3. Ôраêц C. Нийгмийн өргөн баазад суурилдаг, дүрмээр нэгдсэн, хатуу гишүүнчлэлтэй, зохион байгуулалт, сахилга батын хувüд нарийн чанд намууд4. Олон түмний нам D. Нийгмийн баазын хувüд өргөн биш, гол төлөв мэргэжлийн улс төрчид, улс төрийн зүтгэлтэн, улс төр, санхүүгийн элитэд тулгуурласан нам5. Боловсон хүчний E. ªөрийн намын мөрийн хөтөлбөрөөс гажихгүй боловч түүнийг нам амüдралд хэрэгжүүлэх талаар өөр байр суурü, үзэл бодолтой, зохион байгуулалтын бүтэцтэй, намын доторх онцгой бүлэглэл

2.3. Àлбан бус хяналтын хэв маягийг зөв тохируулна уу. (4 оноо)A. Нийгмийн урамшуулал 1. Äургүйцсэн харц, шүүмжлэлт сануулга, бие махбодийн гэсгээл үзүүлэхээр заналхийлэхB. Шийтгэл 2. Ýвлэрлийг хөхүүлж, гажуудлыг дам бууруулнаC. Èтгэл үнэмшил 3. Ãажуудал хэмээн үзсэн зан төлөвийг хэвийн гэж үнэлэхD. Хэм хэмжээг дахин 4. Ухуулан сэнхрүүлэх аргаар гажуудалд нөлөөлөхүй ба аливаад үнэлэхүй сэтгэл зүрхнээсээ бат итгэх

ХУÂÈЛБАÐ F


1. … гэдэг бол со¸лоос хожуу үүссэн ч даяарчлалын цар хүрээний ач холбогдолтой, нийгэм ба нийгэмлэгүүдийн со¸лын хөгжлийн шат, түвшин болон тэдгээрийн өвөрмөц шинжийг тусгасан ойлголт þм. (2 оноо)

À. Нийгэм B. Èргэншил C. Со¸л D. Нийгэмшил E. Èргэний нийгэм


109

2. Нийгмийн хөгжлийг байгалийн хүчин зүйлээр тайлбарлах үзэл хандлагуудад алü нü хамаарахгүй вэ? (2 оноо)A. Ãазар зүйн үзэл B. Биологийн сургаал C. Сэтгэл зүйн сургаалD. Хүн ам зүйн сургаал E. Байгалийн шалгарлын хуулü

3. Хуулü зүй ба зан заншлаар тогтоогдсон, эрх үүргээ өв залгамжлан уламжлах нийгмийн бүлгийн хэв маягийг … гэнэ. (2 оноо)

A. Боолчлол B. Кастын хэв маяг C. ßзгуур угсааны хэв маяг D. Хаалттай хэв маяг E. Тэгш бус байдал

4. Àлü нü зөв бодомж вэ? (2 оноо)A. Нийгэмшилт бол хүмүүсийн хоорондын хамтач шинж мөнB. Нийгэмшилт бол хүн өөрийгөө нийгмийн эрх ашигт захируулахуй мөнC. Нийгэмшилт бол хүн өөртөө анхаарал тавих явдал мөн D. Нийгэмшилт бол тухайн хүн их хөдөлмөрлөх явдал мөнE. Нийгэмшилт бол хүн хэрэгцээгээ хангах үйл явц мөн

5. Àлü бодомж нü зөв бэ? (2 оноо)À. Санêци нü тодорхой хүрээ цаг хугацаанд мөрдөгдөх дүрэмÂ. Санêци нü байнга дагаж мөрдөж байх ерөнхий дүрэмС. Санêци нü зөвхөн эерэг үнэлэмжтэйD. Санêци нü эерэг ба сөрөг үнэлэмжтэйÅ. Санêци нü нü зөвхөн сөрөг үнэлэмжтэй

6. Äараах үндэслэлүүдээс алü нü “Èргэний нийгэм” гэдэг ойлголтонд хамаарах вэ? (2 оноо)À. Äэлхий дахины түүхэн глобалü үйл явцÂ. Äэлхийн хамтын нийгэмлэгийн удирдлагын байгууллагаС. Нийгмийн нэгдэл холбооны язгуур төлөөллүүдийн илрэлD. Уг чанартаа эрхэм дээд чин эрмэлзэл бөгөөд үе үеийн дэвшилтэт сэтгэгчдийн буй болгох гэж хүсэж мөрөөдөж ирсэн хийсвэр зүйлÅ. Нийгмийн тодорхой багц харилцаануудын цогц, дэд тогтолцоо

7. Àлü нü орчин үеийн нийгмийн шинж вэ? (2 оноо)À. Хөдөлмөрийн хуваарü, төрөл мэргэжил нü байгалийнх байдагÂ. Хувü хүмүүсийн хооронд албан биш хувийн харилцаа давамгайлдагС. Хүмүүсийн харилцаа нü ¸с заншил, зан үйлд тулгуурладагD. Удирдлагын болхи системтэйE. Удирдлагын нийлмэл систем бий болсон

8. Орчин үеийн хөгжингүй, ардчилсан нийгэм дэх давхраажил алü дүр зурагт хамаарах вэ? A. Â. С. D. E.

9. Нийгэм түүхийг үзэх дараах онол сургаалын үзэл, гол төлөөлөгчдийг зөв харгалзуулна уу. (3 оноо)1. Ã. Ëебон, Ã.Тард a. Нийгэм нü төрөл бүрийн элементээс тогтох бөгөөд тэр элемент нü бас бүтэцлэг шинжтэй, өөрийн үнэт чанар, хэм хэмжээ үүрэгтэй 2. Ý.Бернштейн, К.Каутсêий, b. Нийгмийн хөгжилд үйлдвэрлэл, эдийн засаг чухал К.Ìарêс, Ô.Ýнгелüс үүрэгтэй болох тухай эдийн засгийн онолтнууд3. Т.Ïарсонс, Ä.Àберле, c. Нийгмийн хөгжил, оршин тогтнолыг гол төлөв нийгмийн Ð.Ìертон олон түмний сэтгэл санааны зүй тогтлоор тайлбарладагA. 1a 2c 3b B. 1c 2b 3a C. 1c 2a 3b D. 1a 2b 3c E. 1b 2a 3c

10. Нийгмийн институтыг зөв тодорхойлсон өгөгдлийг олно уу.À. Нийгэмд зөвшөөрч буй зоримж, зан заншил, дэг журамÂ. Нийгмийн хэм хэмжээний анхны хэлбэрС. Нийгмийн чухал хэрэгцээнүүдийг хангах, нийгмийн хэм хэмжээг зохицуулах чиг үүрэгтэй тохируулагч байгууламжD. Улс төрийн байгууламжÅ. Çөв тодорхойлолт алга

110


11. Тухайн нутаг дэвсгэр дээрх þмуу бүлгийн бүх хүнийг хамруулахгүйгээр харин тодорхой төлөөллийн үзүүлэлтүүдийг сонгон судлах нü …...... þм. (2 оноо)

À. Àнêетын арга Â. Түүврийн арга С. Àжиглалтын арга D. Èндуêцийн арга Å. Äедуêцийн арга

12. ОХУ-ын Åрөнхий сайд Â.Ïутин Ìонгол улсад албан ¸сны айлчлал хийв. Ýнэ нü нийгмийн харилцааны алü түвшинд хамаарах вэ? (2 оноо)

À. Бие хүмүүсийн хоорондын харилцаа Â. Бүлэг, нийтлэгийн хоорондын харилцааС. Èнститут хоорондын харилцаа D. Нийгэм хоорондын харилцааÅ. Бие хүн, бүлэг нийтлэгийн хоорондын харилцаа

13. С.Баяр эрэгтэй хүн, ÌÀХН-ын дарга, ази хүн, аав, ах, дүү, нийслэлийн иргэн, Ìонгол улсын ерөнхий сайд. Тэгвэл С.Баярын хувüд гол статус алü нü вэ?

À. Ýрэгтэй хүн Â. ÌÀХН-ын дарга С. Åрөнхий сайд D. Àзи хүн Å. Нийслэлийн иргэн

14. Ìанай улс социалист хөгжлийн замд орсныг гэрчлэх баримт бичиг алü нü вэ?À. 1924 оны үндсэн хуулü Â. 1940 оны үндсэн хуулüС. 1960 оны үндсэн хуулü D. 1992 оны үндсэн хуулüÅ. Çөв хариулт алга

15. Нийгмийн институт болон удирдлагын аïïаратын тусламжтайгаар субúеêт өөрийн но¸рхлоо тогтоох явдал алü нü вэ? (2 оноо)


16. Ýлитийн засаглалын хүч чадал, гол эх сурвалж нü дотоод зохион байгуулалт, эв нэгдэл хэмээн үзсэн эрдэмтэн алü нü вэ? (2 оноо)

À. Ã.Ìосêа Â. Ä.Èстон С. Ì.Âебер D. Ã.Àлмонд Å. К.Ìарêс

17. Öэрэг зэвсэглэл, арми, сүм хийд зэрэг субúеêтын шууд удирдлаган дор зохион байгуулалттай үүсгэн байгуулж, өөрийн үйл ажиллагаагаа явуулдаг бөгөөд анх байгуулагдахдаа улс төрийн бус, мэргэжлийн гэмээр үүрэг зориулалттай байдаг бүлгийг хэрхэн нэрлэдэг вэ? (2 оноо)

À. Àномиê бүлэг Â. Ýвлэл холбооны бус бүлэг С. Байгууллагажсан бүлэг D. Ýвлэл холбооны хэлбэртэй бүлэгÅ. Ëоббийн бүлэг

18. Орчин үеийн бүгд найрамдах төрийн ангиллын үндсэн шалгуур алü нü вэ? (2 оноо)À. Төр засгийг хэн байгуулж, төр хэний өмнө хариуцлага хүлээж буй байдалÂ. Çасгийн газрыг хэн байгуулж, засгийн газар хэний өмнө хариуцлага хүлээж буй байдалС. Онцгой эрх мэдэл бүхий хэсэг төрийг удирдаж буй эсэхD. Ïарламентыг хэн байгуулж, засгийн газар хэний өмнө хариуцлага хүлээж буй байдалÅ. Төрийн өндөрлөгүүдийг бүрдүүлэх үйл ажиллагааны чиг хандлага

19. Оролцооны дэмжлэгийн жишээ алü нü вэ? (2 оноо)À. Татвар төлөх Â. Öэргийн алба хаах С. Ýд материалын дэмжлэг үзүүлэх D. Төрийн бэлгэдлийг хүндэтгэн үзэх Å. Сонгуулüд саналаа өгөх

20. Төрийн нэр хүнд, уламжлалт чиг үүрэгт хүндэтгэлтэй ханддаг, нийтийн сайн сайхан, үндэсний уламжлалт үнэт зүйлийг хамгаалах үүднээс төрийн хуулü ¸сны оролцоо, зохицуулалтыг харüцангуй өндөр түвшинд хадгалдаг улс төрийн дэглэм алü нü вэ? (2 оноо)

À. Ëиберал ардчилсан дэглэм Â. Консерватив ардчилсан дэглэмС. Охлоêрат ардчилсан дэглэм D. Àрдчилсан дэглэмÅ. Öэргийн дэглэм

21. Ìонгол улсад шүүх засаглалыг хэрэгжүүлэх байгууллага нü ......… þм. (2 оноо)À. Шүүх Â. Ïроêурор С. ¯ндсэн хуулийн цэцD. À, Â, С хариулт зөв Å. Çөвхөн À ба Â хариулт зөв

22. Ìонголын ард түмний түүхэн уламжлал, хүсэл тэмүүлэл, эв нэгдэл, шударга ¸с, цог хийморийг илэрхийлдэг бэлгэ тэмдэг нü алü вэ? (2 оноо)

À. Төрийн тамга, туг, далбаа Â. Төрийн сүлд, туг, далбаа, дуулалС. Хар сүлд, цагаан туг, дуулал D. Öагаан туг, далбаа, дуулалÅ. Äалбаа, төрийн тамга, дуулал


111

23. Ôранцын гүн ухаантан Æан Боден төрийн бүрэн эрхийг хуулü тогтоох, үл хуваагдах ба саадгүй эрх мэдэл гэж тодорхойлсон. Тэрээр ямар зорилгоор ийнхүү ангилсан бэ? (2 оноо)

À. Ôранцад хаант засгийн эрх дархыг хамгаалахад чиглэж байсанÂ. Ôранцын хаант засгийг унагаахад чиглэж байсанС. Ïарламентат засаглалыг бий болгох зорилготой байсанD. Нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хэрэглэгдэх хуулü гаргаж хэрэгжүүлэхÅ. ¯ндэсний ïарламентаас дээгүүр ажиллаж чадах олон улсын байгууллага байгуулах

24. Хувüсгал, ангийн тэмцэл, сонгуулийн êомïани, төрийн тэргүүний айлчлал, диïломат гэрээ хэлэлцээр зэрэг нü алü ухагдахууныг илэрхийлэх вэ? (2 оноо)

À. Улс төрийн хошуучлал Â. Улс төрийн үйл ажиллагаа С. Улс төрийн оролцоо D. Улс төрийн харилцаа Å. Улс төрийн со¸л

25. Äараах газруудын алинд нü сонгуулийн сурталчилгаа явуулахыг хориглодог вэ? (2 оноо)À. Төрийн болон нутгийн өөрөө удирдах байгууллагаÂ. Сонгуулийн хороод С. Хүмүүнлэгийн байгууллагаD. Буяны болон шашны байгууллага Å. Äээрх бүгд

26. Сонгуулийн хэмжээс буþу босго тогтоох арга хэрэглэн босгыг сонгогчдын тооноос хамааруулан тойрог бүрт янз бүр байхаар, эсхүл улсын хэмжээгээр нэг адил байхаар тогтоодог нü сонгуулийн алü систем бэ? (2 оноо)

À. Ìажоритар Â. Ïроïорционалü С. Холимог D. Сонгуулийн систем Å. Суудал хуваарилах

27. Улс төрийн со¸лын ангиллыг зөв харгалзуулна уу. (3 оноо)1. Улс төрийн со¸лыг хэрэгжих хүрээгээр нü a. Нам, эвсэл холбоодын2. Улс төрийн со¸лыг түвшингээр нü b. Оролцогчдын буþу идэвхтэй, хамжлагын буþу албадлагын гэх мэт3. Улс төрийн со¸лыг хөгжлийн байдлаар нü c. Танин мэдэх, сэтгэл хөдлөлийн, үнэлэх A. 1a 2b 3c B. 1c 2b 3a C. 1a 2c 3b D. 1c 2a 3b E. 1b 2c 3a

28. Àрдчиллын бодит үйл явц дахü иргэдийн оролцоо, идэвх суларч байгаагийн шалтгаан þу вэ? (2 оноо)À. Сонгуулüд оролцох сонгогчдын хувü оролцоо буурч байнаÂ. Олон түмэн итгэл алдрахын хэрээр засгийн газар иргэдтэй харилцах шинэ арга замыг эрэлхийлэх шахалтанд орж байнаС. Èргэдийн оролцоо нü бодлого боловсруулах хязгааргүй их бололцоо болж чаднаD. Хариуцлага тооцох механизм адил тэгш үйлчилдэггүйE. Äээрх бүгд

29. ¯нэ буурвал эрэлтийн тоо хэмжээ нэмэгдэж, үнэ өсөхөд эрэлтийн тоо хэмжээ буурах барааг ямар бараа гэх вэ? (2 оноо)

A. Хэвийн бараа B. Онцгой бараа C. ªргөн хэрэглээний бараа D. Ýнгийн бараа E. Äорд бараа

30. ßдуучууд бусдаас хэр зэрэг доогуур амüдарч байгааг харуулах үзүүлэлт бөгөөд тодорхой хэмжээний хэрэгцээг хангаж чадахгүй байгаа нөхцлийг … гэнэ. (2 оноо)

A. Хүнс тэжээлийн ядуурал B. Хэрэгцээний ядуурал C. ¯нэлгээний ядуурал D. Харüцангуй ядуурал E. Нэн ядуурал

31. Äуртай тоо хэмжээгээр бэлэн байдаггүй баялаг, үйлчилгээг үйлдвэрлэх, хуваарилах, хэрэглэхтэй холбогдсон бүхий л үйл явцын нийлбэр цогц нü … þм. (2 оноо)

A. Ýдийн засгийн онол B. Ýдийн засгийн үндсэн асуудал C. Ýдийн засаг D. Ìаêро эдийн засаг E. Ìиêро эдийн засаг

32. Со¸л, ахуйн үйлчилгээ, го¸л чимэглэлийн зүйлс, тансаг эдлэлийн шаардлагыг алü хэрэгцээнд хамааруулах вэ? (2 оноо)

A. Хэрэгцээ B. Ìатериаллаг хэрэгцээ C. Àнхдагч хэрэгцээ D. Хо¸рдогч хэрэгцээ E. Бүлгийн хэрэгцээ

112


33. … нü захиргаадалтын эдийн засгийн үндсэн шинж мөн. (2 оноо)A. Хувийн өмч B. Àшгийн төлөө хөөцөлдөхC. Ýдийн засагт төрийн оролцоо хязгаарлагдмал байх D. Çан заншил, уламжлалд тулгуурлах E. Ýдийн засагт төрийн оролцоо их байх

34. Оþуны үйлчилгээнд дараах өгөгдлийн алü нü орох вэ? (2 оноо)A. Нийтийн хоол B. Ном бичих C. Ýмчийн үзлэгD. Талх үйлдвэрлэх E. Хувцас үйлдвэрлэх

35. Àжил эрхлэлгүй орлого ологчид гэж хэнийг хэлж болох вэ? (2 оноо)A. Хуулü бус бизнесийн зардал ба татвараас зайлсхийгчид B. Ìэдэгдэлгүй нуун дарагдуулж олж буй орлогын янз бүрийн эх үүсвэрээр амüдрагчидC. Äавхар ажил эрхлэгчидD. Àлбаны бэлэн мөнгөөр хувийн арилжаа наймаа хийгчид E. Àжилгүй гэж бүртгүүлэн улсаас тэтгэмж тусламж авдаг хэрнээ засаг захиргаанд мэдэгдэлгүй орлого олдог хүмүүс

36. Àймгийн Çасаг даргын тамгын газрын шинэ барилгыг ¯л хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлийн газраас 250 сая төгрөгөөр үнэлжээ. Уг барилга өмчийн алü хэлбэрт хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Төрийн өмч B. Төрийн нийтийн зориулалттай өмчC. Сангийн өмч D. Орон нутгийн өмч E. Төрийн өөрийн өмч

37. Хөдөлмөрийн бүтээмжид нөлөөлдөг хүчин зүйлсийг дурдахдаа илүүц зүйл оруулсан бол алü нü вэ? (2 оноо)A. Àжиллагсдын боловсрол B. Àжиллагсдын урам зориг , сонирхолC. Àжиллагсдын гарал, нийгмийн байдал D. Хөдөлмөрийн зохион байгуулалт E. Тоног төхөөрөмжийн чанар

38. Нийлүүлэлт нэмэгдвэл ........ . (2 оноо)A. ¯нэ өснө, тоо хэмжээ өснө B. ¯нэ буурна,тоо хэмжээ буурнаC. ¯нэ буурна, тоо хэмжээ өснө D. ¯нэ өснө, тоо хэмжээ буурна E. Тэнцвэрт үнэ тогтоно

39. Хэрэглээний үнийн индеêсийг хэрхэн тодорхойлдог вэ? (2 оноо)A. Тухайн онд авсан сагсны зах зээлийн үнийг суурü жилийн барааны сагсны үнэд харüцуулнаB. Тухайн онд авсан сагсны зах зээлийн үнийг өмнөх жилүүдийн барааны сагсанд харüцуулнаC. Èнôляцийн түвшний өөрчлөлтөөр тодорхойлноD. Тодорхой хугацааны завсар дахü үнийн нийт түвшний өөрчлөлтийн хувиар илэрхийлнэE. Àлü алинаар нü тодорхойлж болно

40. Ìонгол улсын Төв банê нü тайлангаа хаана гаргах вэ? (2 оноо)A. Äээд шүүхэд B. Çасгийн газарт C. УÈХ-дD. Сангийн яаманд E. Хэнд ч тайлагнахгүй

41. ªмч нü эдийн засгийн болоод хуулü зүйн ойлголт þм. Äоорх өгөгдлөөс алü нü эдийн засгийн талыг илэрхийлэх вэ? (2 оноо)

A. ªмчийг эзэмших B. Àшиглах C. БэлэглэхD. Àрвижуулах E. Худалдах

42. Татвар тооцох, ноогдуулах журмыг зөв харгалзуулна уу. (3 оноо)1. Äеêларацийн арга а. Öалин, хөдөлмөрийн хөлс, ноогдол ашиг , хадгаламжийн хүүгийн орлогод татвар ноогдуулахад тухайн орлогыг олгож байгаа байгууллага хэрэглэх арга2. Кадастрын арга b. Ãол төлөв газар, үл хөдлөх хөрөнгө, тээврийн хэрэгслийн бүртгэл хөтөлж, тэдгээрт хөрөнгийн татвар ноогдуулах журам3. Суутгалын арга с. Татвар төлөгч тодорхой хугацаанд олсон орлогоо татварын албанд тусгай маягтаар мэдэгдэхÀ. 1b 2с 3а B. 1с 2b 3а C. 1с 2а 3b D. 1b 2а 3с E. 1а 2b 3с

43. О¸длын үйлдвэрт хэдэн шинэ машин нэмж суурилуулав. Èнгэснээр … (2 оноо)A. Нийт бүтээмж өснө B. Нийт бүтээмж буурнаC. Тоног төхөөрөмжийн бүтээмж буурна D. Тоног төхөөрөмжийн бүтээмж өснөE. Нийт гарц мэдэгдэхгүй байгаа тул бүтээмжийн өөрчлөлтийг тооцох боломжгүй


113

44. Татвар ноогдуулалт нü сангийн, зохицуулагч гэсэн хо¸р үндсэн чиг үүрэгтэй. Сангийн чиг үүрэг давамгайлах бодлого явуулбал ямар үр дагаварт хүрч болох вэ? (2 оноо)

A. Àж ахуйн нэгжүүдийг дамïууруулах B. Барааны хэрэглээг хязгаарлахC. Èмïортыг хязгаарлах D. Бизнес эрхлэгчдийн урмыг хугалахад хүргэхE. Төсвийн хямралд хүргэх аþултай

45. Çан байдлын дүрүүд алü нü вэ? (2 оноо) A. Çан үйл B. ¨с заншил C. Уламжлал D. Äээрх бүгд E. À ба С хариулт зөв

46. Хүмүүс өөрсдийнхөө янз бүрийн үйл ажиллагааг ивээн тэтгэж байдаг янз бүрийн бурхад оршдог хэмээн сэтгэж олон бурхны тухай хийсвэрлэл гаргаж ирсэн. Ýнэ нü шүтлэгийн алü хэлбэр вэ? (2 оноо)

A. Ìонотеизм B. Ïолитеизм C. Àнимизм D. Тотемизм E. Ôетишизм

47. Оþуны со¸лын элементүүдийг дурдахдаа илүүц зүйл оруулсан бол алü нü вэ? (2 оноо)A. Ìэдлэг B. Хэл яриа C. Ýрх мэдэл D. Äомог E. Çан заншил

48. ªрнөдөд нэрд гарсан сөрөг со¸лын жишээ алü нü вэ? (2 оноо)A. Богема буþу задгай сэхээтнүүд B. 60-70-аад оны хиïïиC. ¨с заншлын онцгой хэлбэр болох Табу D. Äээрх бүгд E. À ба Â хариулт зөв

49. Төрийн далбаа нü эх оронч үзэл, эх орноороо бахархах үзлийг төрүүлдэг гэдэг утгаар нü эвлэлдэн нэгдэх болон үзэн ядах утгаар ч түүнд ханддаг . Ýнэ нü со¸лын элементийн хувüд алинд нü хамаарах вэ? (2 оноо)

A. ¯ндэсний үзэл B. Бэлгэ тэмдгийн тогтолцооC. Ýх оронч үзэл D. ¯нэт чанар, хэм хэмжээний тогтолцоо E. Хэм хэмжээний тогтолцоо

50. Хиï хоï урлагийг өсвөр үеийнхэн ихэд таашааж байхад ахмадууд төдийлөн таашаадаггүй нü дараах өгөгдлийн алинаар илүү тайлбарлагдах вэ? (2 оноо)

A. Со¸лын өөрчлөлтийн эх үүсвэрB. Со¸лын хэм хэмжээC. Субúеêтээс хамаарч үнэлэмж нü өөр өөр байхD. Со¸лын олон талт байдалE. Нийтийн со¸л нü үнэ цэнийн хувüд ардын со¸лд хүрдэггүй

51. Со¸лын хэлбэрүүдийг зөв харгалзуулна уу. (3 оноо)1. Со¸лыг өргөжин тэлэх хандлагаар нü а. Ìэргэжлийн, үндэсний, шашны ангилах ангилал2. Со¸лын босоо чиглэл дэх ангилал b. Èргэншлийн, бүс нутгийн, угсаатны, үндэсний, орон нутгийн хэв маягийн3. Äэд со¸лын ангилал с. Ýлитийн, ардын, нийтийн, зонхилогч, дэд, сөрөг A. 1a 2b 3c B.1a 2с 3b C. 1b 2a 3c D.1b 2c 3a E.1c 2b 3a

52. Äараах үзэгдлүүдээс алü нü нийгэмд илүү хор уршиг авчрах вэ? (2 оноо)A. Хулгай, дээрэм тонуул B. Садар самуун явдалC. Нийтийг хамарсан архидан согтуурах явдал D. Тамхийг өргөн хэрэглэх E. Ýтгээд хувцаслалт

53. Ýдийн засгийн чадавхийг бусдын эдийн засагт, улмаар улс төрийн бодлогод нөлөөлөхөд ашиглах зэрэг нü гадаад бодлогын хэрэгжилтэнд тавüсан зорилтуудыг биелүүлэхэд ашиглах хэрэгслийн алинд нü хамаарах вэ? (2 оноо)


54. Àзи, Номхон далайн бүс нутгийг бүхэлд нü хамарсан өргөн хүрээтэй үйл ажиллагаа явуулдаг бүсийн чуулга алü нü вэ? (2 оноо)

A. ÀСÅÀН B. ШХÀБ C. ÀÏÅК D. ÀÐÔ E. ÀСÅÌ55. Н¯Б-ын үндсэн зорилтыг тэмдэглээрэй. (2 оноо)

A. Äаян дэлхийд энх тайвныг сахин хамгаалахB. ¯ндэстэн, ард түмний хооронд нөхөрсөг харилцааг хөгжүүлэхC. Хүний эрх, эрх чөлөөг бүдүүлгээр үй олноор зөрчихтэй тэмцэх, бичиг үсэг үл мэдэх явдал, өвчин эмгэг, өлсгөлөн ядуурлыг даван туулахад туслах, хамтран ажиллахD. Ãишүүн орнуудынхаа тавüж буй зорилтыг хэрэгжүүлэхэд туслахE. Äээрх бүгд

114


56. Àлü нü Ìонгол улсын гадаад бодлогын өнөөгийн зарчим биш вэ? (2 оноо)A. ¯ндэсний эрх ашгийг дээдлэх B. Èдэвхтэй C. Нээлттэй D. Ýнх тайвнаар зэрэгцэн орших E. Олон тулгуурт

57. Äараах бодомжуудын алü нü “Олон улсын байгууллага” хэмээх ойлголтыг тодорхойлохгүй вэ? (2 оноо)A. Хо¸р ба түүнээс дээш тооны улс оролцож байгуулсан хамтын байгууллагаB. Олон улсын эрх зүйн хүрээнд үүсгэн байгуулагчдын хэлэлцэн тохирсон хэм хэмжээг удирдлага болгон үйл ажиллагаа явуулнаC. Улс улсын аж ахуйн байгууллагатай харилцахаас гадна нэлээд тохиолдолд төрийн байгууллагуудтай харилцан, заримдаа гэрээ хэлэлцээр байгуулан ажилланаD. Улсууд өөрсдийн сонирхол хэрэгцээг хангахад нийцтэй байдлыг бий болгох, хүчин чармайлтаа нэгтгэх зорилгоор бий болгодогE. Â ба D хариулт тодорхойлохгүй


2.1. Äараах өгөгдлийг зөв харгалзуулна уу. (5 оноо)A. Бусад оронтой хийх олон улсын тооцоонд 1. ×өлөөтэй хөрвөх валþт ашиглаж буй тухайн орны мөнгөний нэгжB. Нэг л орны дотор үйлчилж, бусад улсын 2. Âалþтын арилжааны ханш валþтаар арилжигдахгүй үндэсний валþтC. Ãадаадын алü ч валþтаар чөлөөтэй хязгаарлалгүй 3. Хязгаартай валþт арилжигдах валþтD. ªөр улсын мөнгөний нэгжээр илэрхийлсэн алü 4. ¯ндэсний валþт нэг улсын мөнгөний нэгжийн үнэE. Ãадаад худалдааны үйл ажиллагаа явуулах, 5. Нөөц валþт гадаадын хөрөнгө оруулалтын тооцоонд үнэ тодорхойлоход ашиглаж буй тэргүүлэх орнуудын үндэсний мөнгө-зээллэгийн хэрэгсэл

2.2. Нийгмийн тухай үзэл, хандлагуудыг зөв харгалзуулна уу. (5 оноо)A. Тогтолцооны хандлага 1. Нийгэм нü бүхэллэг тогтолцоо болохынхоо хувüд эдийн засаг, нийгэм, улс төр, үзэл суртал зэрэг дэд тогтолцоонуудад хуваагддагB. Шалтгаант чанарын хандлага 2. Àнгиудын хоорондын зөрчил нийгмийн үндэс язгуурт байдагC. Ôунêционализм 3. Нийгэм нü нягт хэлхээ холбоонд оршдог элементүүдийн нийтлэг тогтолцооD. Ìөргөлдөөний онол 4. ¯үргээ алдах явдал үнэндээ тохиолддог бөгөөд энэ нü аяндаа засагдах буþу эцэс сүүлдээ нийгэмд бэхжин тогтож болноE. Èндивидуалист онол 5. Нийгэм нü бие хүмүүс, тэдгээрийн хоорондын социал харилцааны цогц

2.3. ªгөгдлийг зөв тохируулна уу. (4 оноо)A. Хүний эрх чөлөөний асуудлыг гол болгож, 1. Барууны нам хөгжил дэвшилд уламжлалыг эрхэм болгодогB. Нийгмийн чиг баримжааг гол болгож, 2. Çүүний нам хөгжил дэвшилд шинэчлэл хийхийг эрхэм болгодогC. Нийгмийн баазын хувüд өргөн биш, гол төлөв 3. Боловсон хүчний нам мэргэжлийн улс төрчид, улс төрийн зүтгэлтэн, улс төр, санхүүгийн элитэд тулгуурласан намD. ªөрийн намын мөрийн хөтөлбөрөөс гажихгүй 4. Ôраêц боловч түүнийг амüдралд хэрэгжүүлэх талаар өөр байр суурü, үзэл бодолтой, зохион байгуулалтын бүтэцтэй, намын доторх онцгой бүлэглэл


115

ХУÂÈЛБАÐ H


1. Нийгэм хэрхэн хөгждөг вэ? (2 оноо) À. Нийгэм бол байнга хөгжиж байдаг амüд организмÂ. Нийгэм нü түүхэн тодорхой үед л хөгждөгС. Нийгэм бол хамтын ажиллагааны үр дүн мөнD. Нийгэм бол оþуны үйлдвэрлэл мөнÅ. Нийгэм нü харилцан үйлчлэлийн бүтээгдэхүүн

2. Нийгмийн хөгжлийг нийгмийн хүчин зүйлээр тайлбарлах үзэл чиглэлд алü нü хамаарахгүй вэ? (2 оноо) A. Сэтгэл зүйн сургаал B. Ýдийн засгийн онол C. Ýлитийн онол D. Хүн ам зүйн сургаал E. Èргэншлийн онол

3. Нийгэм нü шатлал бүхий бүлгүүдэд хуваагдах бөгөөд дотроо шатлан захирах ¸сонд хатуу тогтоосон байр суурü эзэлдэг эрэмбэ бүхий хаалттай бүлгийг … гэнэ. (2 оноо)

A. Боолчлол B. Кастын хэв маяг C. ßзгуур угсааны хэв маяг D. Хаалттай хэв маяг E. Тэгш бус байдал

4. Нийгмийн тэгш бус байдлыг хэрхэн ангилж болох вэ? (2 оноо) A. Ýд хөрөнгийн, эрх мэдлийн, зэрэг зиндааны, боловсролын B. Ýд хөрөнгийн, язгуур угсааны, шашны, яс үндэсний C. Ýрх мэдлийн, зэрэг зиндааны, язгуур угсааны, авüяас чадварын D. Çэрэг зиндааны, овсгоо самбааны, эрдэм мэдлэгийн, эрх мэдлийн E. Ýд баялгийн, эрх мэдлийн, албан тушаалын, язгуур угсааны

5. Н.Багабандийн тухайд мастер статуст алü өгөгдөл тохирох вэ? (2 оноо)À. Ìонгол улсын ерөнхийлөгч асан Â. Оþунбилэгийн нөхөр С. Нацагийн хүү D. ÌÀХН-ын дарга асанÅ. Улс төрч

6. Àлü нü орчин үеийн нийгмийн шинж биш вэ? (2 оноо)A. Хөдөлмөрийн хуваарü гүнзгий хөгжсөн, мэргэжил нü боловсролтой холбоотой ажлын туршлага дээр тулгуурласан байдагB. Хүмүүсийн хоорондын харилцаа нü үүргийн шинжтэй байдагC. Нийгмийн харилцааг бичигдмэл хуулü, гэрээ хэлэлцээр гэх мэт албан ¸сны хэм хэмжээгээр зохицуулдагD. Нийгмийн гишүүд нü янз бүрийн нийгмийн бүлэг , давхраа, институтуудын харилцаагаар холбогдсон байнаE. Хүмүүсийн харилцаа нü ¸с заншил, зан үйлд тулгуурласан байдаг

7. 1920-иод оноос өмнөх Ìонголын хүн амын давхраажил нü алü дүр зурагт хамаарах вэ? (2 оноо) A. Â. С. D. E.

8. Èргэний нийгмийн тухай үзэл, ойлголтуудыг зөв харгалзуулна уу. (3 оноо)1. Социологийн чиглэлт ойлголт a. Èргэний нийгэм бол бидний ухамсар, санаа зоригоос хамаарахгүйгээр оршин тогтнож байгаа нийгмийн бодит байдлын тусгал2. ¯зэл суртлын чиглэлт ойлголт b. Èргэний нийгэм бол уг чанартаа эрхэм дээд чин эрмэлзэл бөгөөд манай гарагийн үе үеийн тэргүүний, дэвшилтэт сэтгэгчдийн буй болгох гэж мөрөөдөж ирсэн хийсвэр зүйл 3. Хуулü зүйн чиглэлт ойлголт c. Нийгэмд ардчилсан эрхзүйт төрийг төлөвшүүлэх нü иргэний нийгмийн хөгжлийн үндэсA. 1c 2a 3b B. 1b 2c 3a C. 1a 2b 3c D. 1a 2c 3b E. 1c 2b 3a

116


9. Нийт ард түмний хэрэгцээ, ашиг сонирхлыг хэрэгжүүлэх явц дахü хүмүүсийн харилцан үйлдэл ба харилцааг зохицуулан тохируулах чиг үүрэг нийгмийн амüдралын алü хүрээнд хэрэгжих вэ? (2 оноо)

À. Улс төрийн хүрээнд Â. Социал хүрээнд С. Ýдийн засгийн хүрээнд D. Оþуны амüдралын хүрээнд Å. Çөв хариулт алга

10. Баяр, Наран хо¸р гэрлэснийхээ дараа хотод аав, ээжийнхээ дэргэд биш харин хөдөө ажиллаж амüдрахаар шийджээ. Ýнэ нü дараах өгөгдлүүдийн алинд нü хамаарах вэ? (2 оноо)

À. Ïолигени Â. Ìатриархалü С. Неолоêалü D. Ýндогами Å. Ïатрилоêалü

11. Овгуудын хөтөлж байсан угийн бичгийг судлахдаа гэр бүлийн цусан болон ясан төрлийн үе удам, гишүүдийн хүйс, дундаж наслалт зэргийг тус тусад нü авч үзэх нü дараах аргуудын алинд нü илүү хамаарах вэ? (2 оноо)

À. Àнêетын арга Â. Түүврийн арга С. Àнализын аргаD. Èндуêцийн арга Å. Äедуêцийн арга

12. Тодорхой газар нутгийн хүрээнд бүрэлдэн тогтсон со¸л, сэтгэл зүйн ерөнхий шинж онцлогийг хадгалсан, урт удаан хугацааны холбоотой бүлэг хүмүүсийн тогтвортой цогц алü нü вэ? (2 оноо)

À. Àймаг Â. Овог С. ¯ндэстэн D. ßстан Å. Угсаатан13. Тамирчид зуны аялал зохион байгуулахаар “Тэрэлж жуулчин” êомïанитай гэрээ байгуулав. Уг өгөгдөл

нийгмийн харилцааны алü түвшинд хамаарах вэ? (2 оноо)À. Бие хүмүүсийн хоорондын харилцаа Â. Байгууллага ба бүлэг, нийтлэгийн хоорондын харилцааС. Èнститут хоорондын харилцааD. Нийгэм хоорондын харилцааÅ. Бие хүн, бүлэг нийтлэгийн хоорондын харилцаа

14. Ìонгол улсын ¯ндсэн хуулüд зааснаар ïроêурор нü дараах статустай албан тушаалтан þм. Тухайн албан тушаалтанд хамааралгүй өгөгдлийг олно уу. (2 оноо)

À. Шүүх Â. Хэрэг бүртгэх С. Ìөрдөн байцаах үйл ажиллагаанд хяналт тавих D. ßл эдлүүлэх үйл ажиллагаанд хяналт тавихÅ. Шүүх хуралдаанд төрийн нэрийн өмнөөс оролцох

15. Èргэд, нийгмийн бүлэг , нийгэм бүхэлдээ … болно. (2 оноо)À. Çасаглалын обúеêт Â. Çасаглалын субúеêт С. Çасаглалын нөөц D. Çасаглалын механизм Å. Çасаглалын хэлбэр

16. Улс төрийн системийн оролт, гаралт нü дараах ойлголтуудын алинаар нü дамжин хоорондоо харилцан шүтэлцэж байдаг вэ? (2 оноо)

À. Äэмжлэг Â. Шаардлага С. Ýргэх холбоо D. ¯йлдэл Å. Шийдвэр

17. Сонгуулийн эрх, сонгуулийн зарчим, сонгуулийн дүнг гаргах, суудал хуваарилах арга зэргийг тодорхойлсон хэм хэмжээний цогцыг ….... гэдэг . (2 оноо)

À. Сонгуулü Â. Сонгуулийн систем С. Сонгуулийн êомïани D. Сонгуулийн зарчим Å. Èргэдийн оролцоо

18. Төрийг эртний, дорно дахины, греê-ромын, дундад үеийн, шинэ үеийн хэмээн ангилсан нü төрийн хэв маягийн ангиллын алинд нü хамаарах вэ? (2 оноо)

À. Ýртний ангилал Â. Ìарêсист ангилал С. Èргэншлийн хандлага D. Түүхэн хөгжлийн ангилал Å. Орчин үеийн ангилал

19. Улс төрийн намын дотоод чиг үүрэгт алü нü хамаарах вэ? (2 оноо)À. Улс төрийн боловсон хүчнийг шилж сонгосны үндсэн дээр намын элит хэсэг ба улс төрийн лидерүүдийг бий болгохÂ. Èргэдийн улс төрийн идэвхийг сэргээн, алü болох улстөржүүлэхС. Намын хяналтын үүрэгD. Çасгийн эрхийн төлөө тэмцэхÅ. Бусад намуудтай эвсэх боломжийг судлах

20. Төрийн нэр хүнд, уламжлалт чиг үүрэгт хүндэтгэлтэй ханддаг, нийтийн сайн сайхан, үндэсний уламжлалт үнэт зүйлийг хамгаалах үүднээс төрийн хуулü ¸сны оролцоо, зохицуулалтыг харüцангуй өндөр түвшинд хадгалдаг улс төрийн дэглэм алü нü вэ? (2 оноо)

À. Ëиберал ардчилсан дэглэм Â. Консерватив ардчилсан дэглэмС. Охлоêрат ардчилсан дэглэм D. Àрдчилсан дэглэм Å. Öэргийн дэглэм


117

21. Ìонголын ард түмний түүхэн уламжлал, хүсэл тэмүүлэл, эв нэгдэл, шударга ¸с, цог хийморийг илэрхийлдэг бэлгэ тэмдэг нü алü вэ? (2 оноо)

À. Төрийн тамга, туг, далбаа Â. Төрийн сүлд, туг, далбаа, дуулалС. Хар сүлд, цагаан туг, дуулал D. Öагаан туг, далбаа, дуулалÅ. Äалбаа, төрийн тамга, дуулал

22. Хувüсгал, ангийн тэмцэл, сонгуулийн êомïани, төрийн тэргүүний айлчлал, диïломат гэрээ хэлэлцээр зэрэг нü алü ухагдахууныг илэрхийлэх вэ?

À. Улс төрийн хошуучлал Â. Улс төрийн үйл ажиллагааС. Улс төрийн оролцоо D. Улс төрийн харилцаа Å. Улс төрийн со¸л

23. Сонгуулü жинхэнэ утгаараа чөлөөт, шударга явагдах гол нөхцөл нü þу байж болох вэ? (2 оноо)À. ×өлөөт байдлыг хангах Â. Нийгмийг ардчилах, улсаа удирдахад оролцох эрхийг хэрэгжүүлэх С. Төрийн үйл хэрэгт оролцох эрх D. Сонгуулü өөрийн утгаараа ардчилал биш Å. Хүний үндсэн эрхийг сахин хангаж, хүний эрхийн олон улсын стандартад нийцсэн байх

24. Төрийн байгууллагууд эрх мэдлээ буруу ашиглахын эсрэг тэмцэх хамгийн сайн арга алü нü вэ?À. Çахиргааны шүүхэд хандах Â. Åрөнхийлөгч хориг тавихС. ¯ндсэн хуулийн цэцэд хандах D. Хэвлэл мэдээллээр цацахÅ. Äээд шүүхэд хандах

25. Ìонгол улсын ¯ндсэн хуулийн 16-р зүйлийн 5-д, “... ªндөр наслах, хөдөлмөрийн чадвар алдах, хүүхэд төрүүлэх, асрах болон хуулüд заасан бусад тохиолдолд эд мөнгөний тусламж авах эрхтэй” гэж заасан нü .... þм. (2 оноо)

À. Ìанай төр социал төрийн баримжаатай гэдгийн баталгааÂ. Ìанай төр эрх зүйт төрийн баримжаатай гэдгийн баталгааС. Хүмүүсийн байгалиас заяасан тэгш бус байдлыг засч залруулахD. Ýдийн засгийн либерализм зах зээлийн зохицуулалтад давуу байдал олгодгийн баталгааÅ. Төр, иргэний нийгэм хо¸р эрхзүйт хуулийн үндсэн дээр тэнцвэртэй орших

26. Сонгуулийн хэмжээс буþу босго тогтоох арга хэрэглэн, босгыг сонгогчдын тооноос хамааруулан тойрог бүрт янз бүр байхаар, эсвэл улсын хэмжээгээр нэг адил байхаар тогтоодог нü сонгуулийн алü систем бэ? (2 оноо)

À. Ìажоритар Â. Ïроïорционалü С. Холимог D. Сонгуулийн систем Å. Суудал хуваарилах

27. Төрийн засаглалын хэлбэрүүдийг зөв тохируулаарай. (3 оноо)1. Хаант засаглалын онцлог а. Ãадаад бодлогыг чиглүүлэн удирдах хариуцлагыг ерөнхийлөгч хүлээнэ2. Åрөнхийлөгчийн засаглалын онцлог b. Åрөнхийлөгч төрийн тэргүүн, улс үндэстний тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлын баталгаа, улс төрийн янз бүрийн хүчнүүдийн хоорондын маргааныг зохицуулагчийн үүргийг гүйцэтгэж байдаг3. Ïарламентын засаглалын онцлог c. ¯е залгамжлан эсвэл зарим тохиолдолд сонгогдсон нü засгийн эрхийг баринаÀ. 1а 2b 3c B. 1a 2c 3b C. 1b 2c 3a D. 1c 2b 3a E. 1c 2a 3b

28. Çасаглалын нэр хүнд нü түүнийг хүчирхэг байлгах нэн чухал асуудал. Тэгвэл нэр хүнд бүрэлдэх нөхцөл байдал нü þу байж болох вэ? (2 оноо)

À. Хараат бус байх нü засгийн нэр хүндэд эерэг тусдаг Â. Çасаглал нутаг усны, үндэсний уур амüсгалтай байх нü нийгмийн зүгээс дэмжлэг хүлээхэд нэмэртэйС. Төр засгийг бурханчлан шүтэх ард түмний итгэл зайлшгүй байх ¸стой бөгөөд үүнгүйгээр нийгэмд хүндэтгэл олж авахад бэрхшээлтэй D. Äээрх бүгд E. Çөвхөн Â, С хариулт

29. Хүмүүсийн ашиг хонжоо олох гэсэн аж ахуйн үйл ажиллагаа нü тэднээс үл шалтгаалах бодит хуулиар зохицуулагдаж байдаг тухай онол алü ойлголттой тохирох вэ? (2 оноо)

A. Ýдийн засгийн онол B. Төрийн зохицуулалтC. Ìарêсист эдийн засгийн онол D. ¯л үзэгдэгч гарын онол E. Ìонетаризм

118


30. Хоол хүнс, хувцас, орон байр, оþун санаа, со¸лын үнэт зүйлс, боловсрол, эрүүл мэнд, хүний эрх гэх мэт хүн бүрт шаардагдах бүх зүйлийг … гэнэ. (2 оноо)

A. Ìатериаллаг хэрэгцээ B. Хэрэгцээ C. Хувийн хэрэгцээ D. Нийгмийн хэрэгцээ E. Àнхдагч хэрэгцээ

31. … нü үйлдвэрлэлийн зардлаас давсан илүүдэл орлого þм. (2 оноо)A. ¯р ашиг B. Àшиг C. Çардал D. Нийт орлого E. Бүтээмж

32. Тодорхой хугацааны завсар дахü үнийн нийт түвшний өөрчлөлтийг хувиар илэрхийлсэн ухагдахууныг þу гэх вэ? (2 оноо)

A. Èнôляци B. Äеôляци C. Хэрэглээний үнийн индеêсD. Èнôляцийн түвшин E. ¯нийн индеêс

33. … нü захиргаадалтын эдийн засгийн үндсэн шинж мөн. (2 оноо)A. Хувийн өмчB. Àшгийн төлөө хөөцөлдөхC. Ýдийн засагт төрийн оролцоо хязгаарлагдмал байхD. Çан заншил, уламжлалд тулгуурлахE. Ýдийн засагт төрийн оролцоо их байх

34. Оþуны үйлчилгээнд дараах өгөгдлийн алü нü орохгүй вэ? (2 оноо)A. Хоолны жор B. Ном бичих C. Ýмчийн үзлэгD. Барилгын зураг төсөл E. Ном хэвлэх

35. Àжил эрхлэлгүй орлого ологчид гэж хэнийг хэлж болох вэ? (2 оноо)A. Хуулü бус бизнесийн зардал ба татвараас зайлсхийгчид B. Ìэдэгдэлгүй нуун дарагдуулж олж буй орлогын янз бүрийн эх үүсвэрээр амüдрагчидC. Äавхар ажил эрхлэгчидD. Àлбаны бэлэн мөнгөөр хувийн арилжаа наймаа хийгчид E. Àжилгүй гэж бүртгүүлэн улсаас тэтгэмж тусламж авдаг хэрнээ засаг захиргаанд мэдэгдэлгүй орлого олдог хүмүүс

36. Ìонголын ард түмний хандив, төр засгийн дэмжлэгтэйгээр бүтээн залсан төрийн их шүтээн “Ìэгжид Æанрайсаг” бурхан өмчийн алü хэлбэрт хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Төрийн нийтийн зориулалттай өмч B. Орон нутгийн өмчC. Шашны байгууллагын өмч D. Холимог өмчE. Төрийн бус байгууллагын өмч

37. ¯НБ-ийг зарцуулалтаар тооцохдоо ямар үзүүлэлтийг харгалзахгүй вэ? (2 оноо)A. Түрээс B. Хэрэглээ C. Хөрөнгө оруулалт D. Улсын зарцуулалт E. Öэвэр эêсïорт

38. Нийлүүлэлт багасвал .... . (2 оноо)A. ¯нэ өснө, тоо хэмжээ өснө B. ¯нэ буурна, тоо хэмжээ буурнаC. ¯нэ буурна, тоо хэмжээ өснө D. ¯нэ өснө, тоо хэмжээ буурнаE. Тэнцвэрт үнэ тогтоно

39. Àнхнаасаа маш их хөрөнгө оруулалт шаарддаг том үйлдвэрийн хувüд гарц нü маш их байж тухайн салбарын эрэлтийг хангах чадвартай болдог. Ýнэ нü ямар замаар үүссэн моноïолü вэ? (2 оноо)

A. Çасгийн газраас олгосон эрхийн улмаас үүссэн моноïолüB. Нэгдэх замаар үүссэн моноïолüC. Онцгой нөөцийг эзэмших замаар үүссэн моноïолüD. Ïатентийн эрхийн улмаас үүссэн моноïолüE. Төрөлхийн моноïолü

40. Ìонголд бараа, үйлчилгээний үнийн эцсийн чөлөөлөлт хэзээ, хэрхэн хийгдсэн бэ? (2 оноо)A. 1991 оны 1-р сард Ä.Бямбасүрэнгийн засгийн газрын тогтоолоор B. 1993 оны 5-р сард Ï.Æасрайн засгийн газрын шийдвэрээрC. 1996 оны намар Ì.Ýнхсайханы засгийн газрын шийдвэрээрD. 1991 онд УÈХ-ын намрын чуулганаарE. 1994 онд УÈХ-ын намрын чуулганаар

41. ¯йлдвэрлэж буй бүтээгдэхүүний тоо хэмжээ урüдын адил байхад нэмж ажилчин авч ажиллуулснаар хугацаа хэмнэсэн бол … (2 оноо)

A. Хөдөлмөрийн бүтээмж өснө B. Хөдөлмөрийн бүтээмж буурнаC. Ìатериалын бүтээмж өснө D. Ìатериалын бүтээмж буурнаE. Àшиг нэмэгдэнэ


119

42. Төв банêнаас хэрэгжүүлдэг мөнгөний бодлогын арга хэрэгслийг зөв тохируулна уу. (3 оноо)1. Ìөнгөний хатуу бодлого а. Ìөнгө зээлийн өсөлт удаан байвал хүүгээ бууруулна2. Ìөнгөний зөөлөн бодлого b. Àрилжааны банêуудын зээл, төлбөрийн эх үүсвэрийн өсөлтийг бууруулна3. Çах зээлийн нээлттэй ажиллагаа с. ¯нэт цаасыг Çасгийн газар, Төв банê худалдан авах, эсвэл зарах ажиллагааÀ.1с 2b 3а Â.1с 2а 3b С.1b 2а 3с D. 1b 2с 3а E. 1а 2b 3с

43. ¯үрэн телеôоны оïераторууд 3G болон 3,5G технологийг хүчтэй сурталчилж байгаа нü дараах өгөгдлийн алинтай нü нийцэх вэ? (2 оноо)

A. Борлуулалтын өрсөлдөөн B. ¯нийн өрсөлдөөнC. Технологийн өрсөлдөөн D. Ýрэлтийг бий болгох чадварын өрсөлдөөн E. С болон D-д илүү нийцнэ

44. Àлü нü ïозитив эдийн засгийн асуудал биш вэ? (2 оноо)A. Шатахууны үнэ одоогийнхоос хямд байх ¸стойB. Öаашид шатахууны үнэ өсөх хандлагатай байнаC. Шатахууны үнэ өссөнөөр өргөн хэрэглээний барааны үнэ нэмэгдэх болноD. Нэг хүнд ноогдох ÄНБ-ий хэмжээ өмнөх жилтэй харüцуулахад өссөн байнаE. Бензиний хямд үнэ нü бензиний их хэрэглээг бий болгодог

45. Àлü нэг улс үндэстэн, арüстны хязгаарлагдмал хүрээнд бус угсаа гарвал, яс үндэс, хүйс, арüс өнгө, хил хязгаар ялгаварлахгүйгээр нийтээр шүтэн биширдэг нэг л обúеêттой байдаг. Ýнэ нü шүтлэгийн алü хэлбэр вэ? (2 оноо)

A. Ìонотеизм B. Ïолитеизм C. Àнимизм D. Тотемизм E. Ôетишизм

46. Со¸лын хо¸р талыг судлаад материаллаг бус со¸л нü материаллаг со¸лоо бодвол удаан хугацаанд өөрчлөгдөнө гэж тайлбарласан эрдэмтэн алü нü вэ? (2 оноо)

A. Æ.Ìердоê B. О.Шïенглер C. À.Тойнби D. У.Ô.Огборн E. Ã.Ãегелü

47. Санêцийг дараах өгөгдлийн алü нü хамгийн зөв тодорхойлж байна вэ? (2 оноо)A. ¯л зөрчигдөх тогтоол гэсэн утгатай латин үгB. Хэм хэмжээг биелүүлэх хэрэгсэлC. Çан үйлийн стандартD. Хэм хэмжээг даган сахиулахын тулд үзүүлж буй нийгмийн шийтгэл ба урамшуулалE. Хэм хэмжээг биелүүлсний төлөөх урамшуулал

48. … -ын онцгой хэлбэр бол Табу þм. Табу-ямар нэгэн үйлдэл, үг , эд зүйлд тогтоогдсон туйлын хориг þм. (2 оноо)

A. Çан үйл B. ¨с заншил C. Çан заншил D. Уламжлал E. Çан үйлийн стандарт

49. Онолын хувüд алü бодомж нü буруу вэ? (2 оноо)A. Уламжлалдаа хүндэтгэлгүй хандвал нийгэм, со¸лын хөгжил дэх залгамж шинж алдагданаÂ. Уламжлалдаа хүндэтгэлгүй хандвал хүн төрөлхтний үнэт зүйлийн ололт гээгдэхэд хүрнэС. Уламжлалыг сохроор дагах нü нийгэмд зогсонги байдал үүсгэнэD. Уламжлалыг ухамсартайгаар дагах нü нийгэмд зогсонги байдал үүсгэнэE. Уламжлал бол өмнөх үеэсээ бидний өвлөж авсан бүх зүйл þм

50. Ýртний Ãреêийн ôилосоôич Ксеноôон “... Бурхан хүнийг биш, хүн бурхныг өөрийн дүрээр бий болгосон.” гэж тэмдэглэсэн байдаг . Ýнэ нü ямар үзэл вэ? (2 оноо)

A. Ïолитеизм B. Ìонотеизм C. Àтеизм D. Теизм E. Èндуизм

51. Нийгмийн амüдралд со¸лын эзлэх байр суурü, гүйцэтгэх үүргийг тайлбарладаг үзлүүдийг зөв харгалзуулна уу. (3 оноо)

1. Ìарêсист үзэл баримтлал а. ×ухамдаа со¸л л нийгмийн амüдралд тодорхойлогч үүргийг гүйцэтгэж, түүний бүхэллэг шинж ба хөгжлийг нөхцөлдүүлж, нийгмийн амüдралын бүх хүрээ, түүн дотроос эдийн засгийн хүрээнд шийдвэрлэгч нөлөө үзүүлдэг хэмээн нотолдог2. ªрнөдийн нийгэм судлаачдын b. Нийгмийн амüдралд тодорхойлогч үзэл баримтлал үүргийг материал баялгийн үйлдвэрлэл гүйцэтгэдэг гэж үздэг үзэл

120


3. Со¸лын гүйцэтгэх үүрэг с. Со¸лын хүмүүжил боловсролын, нэгтгэгч ба салгагч, зохицуулагч гэх мэт A. 1а 2b 3с B. 1а 2с 3b C. 1b 2а 3с D. 1b 2с 3а E. 1с 2а 3b

52. TV-9 телевизийн “Хоолондоо” нэвтрүүлгээс янз бүрийн хоол хийх аргачлалын талаар мэдлэг олж авдаг . Ýнэ нü боловсролын тогтолцооны алü хэлбэрт хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Àлбан боловсрол B. Àлбан бус боловсролC. Àмüдрах орчноос олж авах боловсрол D. Ãэрийн боловсролE. Ìэргэжлийн боловсрол

53. Улс хоорондын харилцааны хэлбэрүүд янз бүр байдгийн дотроос нэлээд давамгайлж ирсэн хэлбэр бол … þм. /Нөхнө үү/ (2 оноо)

A. Хамтын ажиллагаа B. ªрсөлдөөн C. Хараат байдал D. Äайн E. Түншлэл

54. “Ýнхийн төлөөх түншлэл” хөтөлбөрийг боловсруулан дэлхийн энх тайвны төлөө ажиллах болсон олон улсын байгууллага алü нü вэ? (2 оноо)

A. ÀСÅÀН B. ШХÀБ C. ÀÏÅК D. НÀТО E. Олон улсын энхийг сахиулах хүчин

55. Н¯Б-ын “Àсрамжийн зөвлөл” одоогоор ямар үйл ажиллагаа хэрэгжүүлж байгаа вэ? (2 оноо)A. Àсрамжийн газар нутгийн үйл ажиллагааг хянан явуулахB. Àсрамжийн системийн аргаар хуучин êолони байсан улсуудыг тусгаар тогтнолоо олоход нü чиглүүлэхC. Уг зөвлөл үйл ажиллагаагаа түр зогсоогоод байгааD. Шинээр элсэн орсон гишүүн орнуудыг өөрийн ивээлдээ авахE. Шинээр тусгаар тогтносон орнуудыг гишүүнээр элсүүлэх

56. Ìонгол улсын гадаад бодлогын талаар шийдвэр гаргах субúеêт алü нü вэ? (2 оноо)A. УÈХ B. ¯ндэсний аþулгүй байдлын зөвлөлC. ÌУ-ын ерөнхийлөгч D. Çасгийн газар, гадаад хэргийн сайдE. Äээрх бүгд

57. Äэлхийн улс орнууд зайлшгүй харилцах шаардлагад хамаарахгүй нü алü вэ? (2 оноо)A. Бусад улстай харилцсанаар өөрийн байр суурийг дэлхийд таниулах B. ¯ндэсний со¸л, уламжлалаа хөгжүүлэхC. Ãадаад орчинтой харилцаж байж зарим хэрэгцээгээ хангаж байдагD. Улс орныхоо аþулгүй байдлыг батлан хамгаалах E. Улс орнуудын түүх, со¸лыг судлах суралцах боломж нээгддэг


2.1. Ìөнгөний түүхэн хэлбэрүүдийг зөв харгалзуулна уу. (5 оноо)A. Тавааран мөнгө 1. Ýд хөрөнгө барüцаалах үндсэн дээр олгогдох өртгийн тэмдэгтB. Àлт мөнгөн зоос 2. Улсаас тусгайлан гаргасан тодорхой хэмжээний худалдан авах чадвар бүхий түгээмэл хэрэглэдэг мөнгөн тэмдэгтC. Ìеталл зоос 3. Àрилжааны анхны хэлбэрD. Öаасан мөнгө 4. Ãо¸л чимэглэлийн хэрэгцээ ихтэй, ховор учраас байнгын эрэлттэй байж нийтээр зөвшөөрөгдсөн мөнгө болон шалгарсанE. Çээлийн мөнгө 5. Ýртний монголчууд Хүннүгийн үеэс хэрэглэж байсан ба нэрлэсэн өртөг нü зоосны металлын өртгөөс давсан, зөвхөн төрөөс баталгаажуулсан үнэтэй мөнгө

2.2. Àнгийн тухай тодорхойлолтуудыг зөв харгалзуулна уу. (5 оноо)A. Â.È.Ëениний 1. Àнгиуд нü эд баялаг, эрх мэдлээр болон нэр хүндээр ялгаатай тодорхойлолт социал бүлгүүдB. Ý.Ãидденсийн 2. Àнгиудын тэмцэл нü ïролетарийн хувüсгалд хүргэх тодорхойлолт бөгөөд тэгш биш байдал, ялгарлын үндэс болох хувийн өмч устсанаар ангигүй нийгэмд хүрэх үндсэн нөхцөл хангагданаC. Н.Смелзерийн 3. Нийгмийн үйлдвэрлэлийн түүхэн ¸соор бүрэлдсэн нэг тогтолцоонд тодорхойлолт эзэлж байгаа байр суурü, үйлдвэрлэлийн хэрэгслийг эзэмшиж байгаа байдал, нийгмийн хөдөлмөрийн зохион байгуулалтанд гүйцэтгэж байгаа үүргээрээ ялгаатай хүмүүсийн том том бүлгүүдD. К.Ìарêс нар 4. Àнги бол хамтын нийгэмлэг биш бөгөөд ангиуд нü хамтын үйлдлийн бололцоот бааз суурийг илэрхийлнэ


121

E. Ì.Âебер 5. ªөрсдийнх нü амüдралын хэв маягт мэдэгдэхүйц нөлөө үзүүлдэг нийгэм, эдийн засгийн нөөц чадавхиараа ялгаатай хүмүүсийн томоохон бүлэг

2.3. Äараах өгөгдлийн зөв харгалзааг тогтооно уу. (4 оноо)A. Нийцтэй оролцоо 1. Төр засаг, түүний байгууллагуудын үйл ажиллагааг сайшааж, зөвтгөдөгB. Нийцтэй дэмжих оролцоо 2. Нийгмийн үнэт зүйл, со¸л, ¸с суртахуун, эрх зүй зэрэг хэм хэмжээнүүдэд харшлаагүй оролцооC. Нийцтэй нөлөөлөх оролцоо 3. Нийтлэг хэм хэмжээ, үнэлэмжид харш оролцооD. Нийцгүй оролцоо 4. Төр засаг, түүний байгууллагуудын үйл ажиллагааг өөрчлөхөд чиглэсэн оролцоо

ХУÂÈЛБАÐ J


1. Ýрдэмтэн Ý.Шилзийн тодорхойлсноор, алü нü нийгэм, түүний бүхэллэг, өөрөө хөгжигч, аяндаа цэгцрэх тогтолцоо болон нэгдмэл байдлыг илэрхийлэхгүй вэ? (2 оноо)

À. Нийгмийн нэгдэл холбоо нü нийгэм хэмээх тэрхүү том тогтолцооны зөвхөн элемент, хэсэг нü мөнB. ªрх гэр нü нийгмийн язгуур төлөөллүүдийн илрэл мөнC. Нэгдэл холбоо нü өөрийн өмч болох нутаг дэвсгэртэйD. Нутаг дэвсгэр нü өөрийн нэр, түүхтэй байнаE. Нэгдэл холбоо нü тодорхой хувü хүмүүсийн дундаж наслалтаас илүү хугацаанд оршин тогтноно

2. Ãерманы ôилосоôич О.Шïенглер тухайн нэг иргэншил ямар үе шатуудыг дамждаг гэж үзсэн бэ? (2 оноо) A. ¯үсэл- ªсөлт-Бууралт- Уналт-Бутрал B. Çалуу нас-Öэцэглэлт- Уналт C. Ýхлэл-ªрнөлт- Бутрал D. Çалуу нас-Хөгжилт- Бууралт E. ¯үсэл- ªсөлт- Уналт

3. … гэдэг нü тэгш бус байдлын туйл болсон, хүнийг эрх мэдлээр бүрэн хязгаарласан, хүнийг мөлжих нийгэм, эдийн засаг , хуулü зүйн хэлбэр þм. (2 оноо)

A. Боолчлол B. Кастын хэв маяг C. ßзгуур угсааны хэв маяг D. Хаалттай хэв мая E. Тэгш бус байдал

4. Нийгмийн социал шилжих хөдөлгөөн нü ямар хо¸р гол үзүүлэлтийн тусламжтайгаар өөрчлөгддөг вэ? (2 оноо)A. Шилжих хөдөлгөөний эзэлхүүн, цаг хугацаа B. Шилжих хөдөлгөөний зай завсар, шилжих хөдөлгөөний эзэлхүүн C. Шилжих хөдөлгөөний зай завсар, үе шатны тоон үзүүлэлт D. ªөрчлөлтийн хоорондын цаг хугацаа, газар нутаг E. Шилжих хөдөлгөөний эзэлхүүн, газар нутгийн хоорондын байрлал

5. Баяр ээжийнхээ багшилдаг сургуулийн 5 дугаар ангид сурдаг. Сургуулü дээр шалгалт ирж завгүй байсан тул Баярын ангийн эцэг эхийн хуралд ээж нü оролцсонгүй. ¯үрэгтэй холбоотой ямар нөхцөл байдал энд үүсэв? (2 оноо)

À. ¯үргийн мөргөлдөөн Â. ¯үргийн тогтолцоо С. Àлбан үүрэг D. Àлбан бус үүрэг Å. ¯үргийн тасалдал

6. Àлü нü уламжлалт нийгмийн шинж вэ? (2 оноо)A. Хөдөлмөрийн хуваарü гүнзгий хөгжсөн, мэргэжил нü боловсролтой холбоотой ажлын туршлага дээр тулгуурласан байдагB. Хүмүүсийн хоорондын харилцаа нü үүргийн шинжтэй байдагC. Нийгмийн харилцааг бичигдмэл хуулü, гэрээ хэлэлцээр гэх мэт албан ¸сны хэм хэмжээгээр зохицуулдагD. Нийгмийн гишүүд нü янз бүрийн нийгмийн бүлэг, давхраа, институтуудын харилцаагаар холбогдсон байнаE. Хүмүүсийн харилцаа нü ¸с заншил, зан үйлд тулгуурласан байдаг

7. Ýнэтхэгийн ой шугуйгаас хүмүүсийн олсон, чонын тэжээсэн Àмала, Камала хэмээх охидын хувü заяа зэрэг нü дараах өгөгдлийн алинд нü хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Ôералü хүн B. Ãосïитализм C. Халамжийн дутагдал D. Оþуны хоосрол E. Хэл сэтгэхүйн доогуур түвшин

122


8. Нийгмийн хэв маягуудыг зөв харгалзуулна уу. (3 оноо)1. Àж үйлдвэржихээс өмнөх нийгэм a. Àж үйлдвэр зонхилох бөгөөд нийгмийн гол зорилго нü мөнгө болж, нийгэмд êорïорацууд, бизнесменүүд голлох үүргийг гүйцэтгэдэг нийгэм2. Àж үйлдвэржсэн b. ¯йлчилгээний хүрээ давамгайлж, нийгмийн гол зорилго нü мэдлэг, мэдээлэл байдаг бөгөөд нийгэмд их сургуулиуд ихээхэн нөлөөтэй байдаг нийгэм3. Àж үйлдвэржсэний дараах c. ХÀÀ давамгайлж, нийгмийн гол зорилго нü засаглал байдаг бөгөөд сүм хийд, арми, шашны мяндаг тушаалтнууд голлох үүрэгтэй нийгэмA. 1a 2b 3c B. 1a 2c 3b C. 1c 2a 3b D. 1c 2b 3a E. 1b 2c 3a

9. Äараах үндэслэлүүдээс алü нü “Èргэний нийгэм” гэдэг ойлголтонд хамаарах вэ? (2 оноо)À. Äэлхий дахины түүхэн глобалü үйл явцÂ. Äэлхийн хамтын нийгэмлэгийн удирдлагын байгууллагаС. Нийгмийн нэгдэл холбооны язгуур төлөөллүүдийн илрэлD. Уг чанартаа эрхэм дээд чин эрмэлзэл бөгөөд үе үеийн дэвшилтэт сэтгэгчдийн буй болгох гэж хүсэж мөрөөдөж ирсэн хийсвэр зүйлÅ. Нийгмийн тодорхой багц харилцаануудын цогц, дэд тогтолцоо

10. Ãэр бүлийн засаглалын тогтолцоонд эх þмуу эхнэр голлох ¸сыг þу гэж нэрлэдэг вэ? (2 оноо)À. Ïолигени Â. Ìатриархалü С. Ìатрилоêалü D. Ýндогами Å. Ïатрилоêалü

11. Ìэдээлэл цуглуулахын тулд судалж байгаа хамт олонтой тодорхой хугацаанд хамт ажиллав. Ýнд судалгааны ямар арга голчлон хэрэглэгдэх вэ? (2 оноо)

À. Àнêетын арга Â. Түүврийн арга С. Àжиглалтын аргаD. Èндуêцийн арга Å. Äедуêцийн арга

12. Оросын нийгэм судлаач С.È.Самыгин нар хүний нийгэмшлийг 5 үе шатанд хуваан авч үзжээ. Нийгэмд эзлэх байр сууриа эрж хайх эрмэлзлийн үе алü шатанд нü хамаарах вэ? (2 оноо)

À. Äасан зохицлын шат Â. Бодгалüжих шат С. Èнтеграцийн шатD. Хөдөлмөрийн шат Å. Хөдөлмөрийн дараах шат

13. Хөдөлмөрийн хуваарü бол нийгмийн өсөн нэмэгдэж буй ээдрээтэй байдлын шалтгаан, үр дагавар болдог гэсэн үндэслэлийг хэн гаргасан бэ? (2 оноо)

À. Т.Ïарсонс Â. Ã.Сïенсер С. Äþрêгейм D. Ô.Т¸ннис Å. Ð.Ìертон

14. Ìонгол улсын ¯ндсэн хуулüд зааснаар шүүх ямар үүрэгтэй байгууллага вэ? (2 оноо)À. Èргэдээр хуулийг сахиулах Â. Шударга ¸сыг хангахС. Àливаа зөрчил маргааныг хянан шийдвэрлэх D. Ìөрдөн байцаах Å. À, Â, С хариулт зөв

15. Çасгийн эрх мэдэл эзэмшигч, идэвхтэн, эрх баригч элит, лидер, хувü хүн, нийгмийн нийтлэг болох ард түмэн, үндэстэн, анги, давхраа болон төр, нам, сонирхлын бүлэг зэрэг нийгмийн институт нü … þм. (2 оноо)


16. Төрийн шүүх байгууллагыг нэрлэнэ үү. (2 оноо)À. Ïарламент Â. ßамд С. Ïроêурор D. Çасгийн газар Å. Төр

17. … нü нийгмийн хурцадмал, тогтворгүй байдлыг арилгах гол механизмын үүргийг гүйцэтгэдгээрээ онцлогтой. (2 оноо)

À. Äэмжлэг Â. Шаардлага С. Шийдвэр-үйлдэлD. Ãаралт Å. Ýргэх холбоо

18. Àрдчилсан бус дэглэмийн гол шинж алü нü вэ? (2 оноо)À. ªмчийн олон хэлбэр Â. Улс төрийн ïлþрализм С. Улс төрийн болон иргэний со¸лд төр тулгуурлахD. Хүний эрхийг баталгаажуулахад төрийн үзэл суртлыг чиглүүлэхÅ. Хүний эрх, эрх чөлөөг нэг үзэл сурталд захируулах


123

19. Төрийг ангилах анхны оролдлогыг Ïлатон, Àристотелü нар хийсэн байдаг. Тэд ямар шалгуурыг үндэс болгон төрийг ангилсан байдаг вэ? (2 оноо)

À. Ýрх мэдлийг хэн хэрэгжүүлж буйг үндэс болгосонÂ. ªөрчлөлт хөгжилтийн онцлогийг үечлэн тодорхойлох ерөнхий хандлагад тулгуурласан С. Ìатериаллаг үйлдвэрлэлийн хөгжлийн үе шатанд тулгуурласанD. Èргэншлийн онол, арга зүйг үндэслэнÅ. Төрөөс эрх мэдлээ хэрэгжүүлэх аргаар нü

20. Намыг хэрхэн тодорхойлж болох вэ? (2 оноо)À. Намууд өөрийн гишүүн гэдгээр халхавчилж шударга ял шийтгэлээс бултуулдаг Â. Нам нü төрийн албан тушаалыг шан харамж маягаар хуваарилдаг С. Нам нü төрийн институтэд үл итгэх байдлаар ханддаг D. Сонгуулийн үр дүнд нэр дэвшигчийг төрийн байгууллагад суулгах чадвартай улс төрийн бүлэг Å. Улс төрийн шийдвэрийг дэмжсэн буþу эсэргүүцсэн ухуулга сурталчилгааны êомïанийг зохион байгуулдаг бүлэг

21. Ôранцын гүн ухаантан Æан Боден төрийн бүрэн эрхийг хуулü тогтоох, үл хуваагдах ба саадгүй эрх мэдэл гэж тодорхойлсон нü бий. Äоорх өгөгдлийн алü нü Æ.Бодены зорилгод хамаарах вэ? (2 оноо)

À. Ôранцад хаант засгийн эрх дархыг хамгаалахад чиглэж байсанÂ. Ôранцын хаант засгийг унагаахад чиглэж байсанС. Ïарламентат засаглалыг бий болгох зорилготой байсанD. Нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хэрэглэгдэх хуулü гаргаж хэрэгжүүлэхÅ. ¯ндэсний ïарламентаас дээгүүр ажиллаж чадах олон улсын байгууллага байгуулах

22. Äараах газруудын алинд нü сонгуулийн сурталчилгаа явуулахыг хориглодог вэ? (2 оноо)À. Төрийн болон нутгийн өөрөө удирдах байгууллагаÂ. Сонгуулийн хороод С. Хүмүүнлэгийн байгууллагаD. Буяны болон шашны байгууллага Å. Äээрх бүгд

23. Ìонгол улсын үндсэн хуулийн 16-р зүйлийн 5-д, “... ªндөр наслах, хөдөлмөрийн чадвар алдах,хүүхэд төрүүлэх, асрах болон хуулüд заасан бусад тохиолдолд эд мөнгөний тусламж авах эрхтэй” гэж заасан нü .... баталгаа þм. (2 оноо)

À. Ìанай төр социал төрийн баримжаатай гэдгийнÂ. Ìанай төр эрхзүйт төрийн баримжаатай гэдгийн С. Хүмүүсийн байгалиас заяасан тэгш бус байдлыг засч залруулахD. Ýдийн засгийн либерализм зах зээлийн зохицуулалтад давуу байдал олгодгийнÅ. Төр, иргэний нийгэм хо¸р эрхзүйт хуулийн үндсэн дээр тэнцвэртэй орших

24. ßмар шалтгааны улмаас хүмүүс хүний эрхийн төлөө, байгалü орчныг хамгаалахын төлөө, хээл хахуулü, нийгмийн шударга бус байдлын эсрэг тэмцэж буй бүлгүүдэд нэгдэж ордог вэ? (2 оноо)

À. Ìатериаллаг ашиг тусын тулд Â. Сэтгэл зүйн ашиг тусын тулдС. ×өлөөт цагаа өнгөрүүлэхийн тулд D. Нийгмийн байр сууриа өөрчлөхÅ. Хүсэл тэмүүллээ гүйцэлдүүлэхийн тулд

25. Ìонгол улсад 1990 онд болсон Улсын бага хурлын сонгуулийг ямар тогтолцоогоор явуулсан бэ?À. Ìажоритар Â. Холимог С. Ïроïорционалü D. Àлü алü нü зөв Å. Àлü нü ч биш

26. Ýрх зүйт болон социал төрийн зарчим, үзэл санаа өөр өөр ч адил тал бас бий. Àлü өгөгдөл нü адил талыг илэрхийлэх вэ? (2 оноо)

À. Хо¸улаа хувü хүний сайн сайхан байдлыг хангах зорилгод үйлчилнэÂ. Àлü алü нü ардчилсан төрийн тогтолцооны хэв маягС. Онолын үндэс нü социал демоêратD. Äээрх бүгд адил талыг илэрхийлнэ Å. Çөвхөн À, Â нü адил талыг илэрхийлнэ

27. Улс төрийн со¸лын ангиллыг зөв харгалзуулаарай. (3 оноо)1. Улс төрийн со¸лыг хэрэгжих хүрээгээр нü a. Нам, эвсэл холбоодын2. Улс төрийн со¸лыг түвшингээр нü b. Оролцогчдын буþу идэвхтэй, хамжлагын буþу албадлагын гэх мэт3. Улс төрийн со¸лыг хөгжлийн байдлаар нü c. Танин мэдэх, сэтгэл хөдлөлийн, үнэлэхA. 1a 2b 3c B. 1c 2b 3a C. 1a 2c 3b D. 1c 2a 3b E. 1b 2c 3a

124


28. Улс төрийн системийн төлөвшилд сөргөөр нөлөөлж буй хүчин зүйл нü þу вэ? (2 оноо)À. Харü со¸лын үнэт зүйлсийг өөрийн шүүлтүүрээр тунгаан авч үзэхÂ. Нөөцийн дахин хуваарилалт олигархуудын үзэмжээр шийдэгдэж буй явдалС. Ìонголын улс төрийн со¸л улам олон талт, нийгэм баялаг агуулгатай болж, шинэчлэгдсэн байхD. Çасаглалын холбоо бүхий харилцаануудын зохион байгуулалтын хэлбэрүүд E. ßнз бүрийн ашиг сонирхлыг илэрхийлдэг ïарламентын хэлбэрүүд

29. Нийгмийн баялгийн тодорхой хэсгийг шударгаар олж авч өөрийн болгон түүнийгээ мэдэж захиран зарцуулах туйлын эрх эдлэх нü дараах өгөгдлүүдийн алинд нü тохирох вэ? (2 оноо)

A. ªмч B. Нийтийн өмч C. Төрийн өмч D. Хувийн өмч E. ªмч хувüчлал

30. … гэдэг нü үйлдвэрлэлийн боломжийг бүрэн дүүрэн хүчин чадалд нü хүргэж ашиглах явдлыг илэрхийлдэг үзүүлэлт þм. (2 оноо)

A. ¯р ашиг B. Àшиг C. Нийт бүтээмж D. Хөдөлмөрийн бүтээмж E. Нийт орлого

31. Ïарламентаас баталж засгийн газар бүрдүүлэн зарцуулдаг мөнгөн хөрөнгийг .......... гэнэ. (2 оноо)A. Төсвийн гадуурх улсын сангууд B. Улсын төсөв C. Хүн амын санхүү D. Орон нутгийн төсөв E. Байгууллагын төсөв

32. ¯йлдвэрлэлийн уламжилсан хүчин зүйл алü нü вэ? (2 оноо)A. Ãазар B. Хөдөлмөр C. Каïитал D. ¯йлдвэрлэл эрхлэх ур чадвар E. À, Â, С хариулт

33. Àлü нü уламжлалт эдийн засгийн тогтолцооны шинж биш вэ? (2 оноо)A. Шашин анхдагч байдалтайB. Техниêийн дэвшил, хөрөнгө оруулалт хийх явдал хязгаарлагдмалC. ¯йлдвэрийн газар нü улсын даалгавар биелүүлэх гол үүрэгтэйD. Ýдийн засагт хувü хүний үүрэг оролцоо ихтэйE. Нийгэм эдийн засгийн зогсонги байдал но¸лдог

34. Санхүүгийн банêны үүрэг алü нü вэ? (2 оноо)A. Ýдийн засаг дахü мөнгөний хэмжээг зохицуулах B. Ìөнгөний тогтворт байдлыг хангахC. Хөрөнгө оруулагч болон êомïаниудаас их хэмжээний мөнгөн хадгаламж хүлээн авахD. Ìөнгөн хадгаламж хүлээж авах, зээллэг өгөх, олон улсын худалдаа арилжааг санхүүжүүлэхE. Äээрх бүгд

35. Ìөнгөний бодлого гэж þу вэ? (2 оноо)A. Ìөнгөний нийлүүлэлтB. Ýдийн засаг дахü мөнгөний нийт тоонд болон тэдгээрийг тавüж олгох өртөгт нөлөөлөхC. Ãүйлгээнд мөнгийг гаргах, гүйлгээнд байгаа илүүдэл мөнгийг татан авахD. Àрилжааны банêны зээл олгох хэмжээг төв банêнаас зохицуулах үйл явцE. Банê хоорондын төлбөр тооцоог зохион байгуулах

36. “Ìобиêом”, “Сêайтел” êомïаниуд байнгын хэрэглэгчидтэй болохын тулд хямд үнэтэй, чанартай үйлчилгээ нэвтрүүлэхээр өрсөлдөж байгаа нü өрсөлдөөний алü хэлбэрт хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Борлуулалтын өрсөлдөөн B. ¯нийн өрсөлдөөн C. Технологийн өрсөлдөөн D. Ýрэлтийг бий болгох чадварын өрсөлдөөнE. Çар сурталчилгаагаар өрсөлдөх

37. ¯НБ-ийг орлогоор тооцохдоо дараах хариултын алийг нü харгалзахгүй вэ? (2 оноо) A. Öалин хөлс B. Түрээс C. Çээлийн хүү D. Хэрэглээ E. Àшиг

38. “ªгөөж” ХХК бүтээгдэхүүнээ хорооллын дэлгүүрүүдэд үйлдвэрийнхээ үнээр нийлүүлдэг гэвэл тухайн дэлгүүрүүдийн хувüд бараагаа ямар үнээр зарж борлуулах вэ? (2 оноо)

A. ¯йлдвэрийн үнээр B. Бөөний үнээр C. Æижиглэнгийн үнээрD. Нэрлэсэн үнээр E. Биржийн үнээр

39. Àхиу орлогыг хэрхэн тодорхойлох вэ? (2 оноо)A. Бүтээгдэхүүний үнэ, борлосон бүтээгдэхүүний хэмжээгээр илэрхийлэгдэнэB. Ãарцын борлуулалт нэг нэгжээр өөрчлөгдөхөд нийт орлогод гарах өөрчлөлтөөр хэмжигдэнэC. Ãарцын борлуулалтыг нийт орлогод харüцуулнаD. Борлогдсон бүтээгдэхүүний хэмжээг бүтээгдэхүүний үнэд харüцуулнаE. Нийт орлого, зарлагын зөрүү


125

40. Хөдөлмөрийн бүтээмжийг дээшлүүлэхийн тулд .... хэрэгтэй. (2 оноо) A. Нэгж хугацаанд үйлдвэрлэх бүтээгдэхүүний тоог нэмэгдүүлэхB. Хүмүүсийг олноор ажиллуулахC. Нэгж бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх хугацааг богиносгохD. ¯йлдвэрлэлийнхээ хүрээг тэлэх E. À ба С хариулт зөв

41. Ìөнгө зээлийн өсөлт удаан байвал хүүгээ бууруулна. Ýнэ үед ямар сөрөг үр дагавар гарч болох вэ? (2 оноо)A. Бодит хөрөнгө оруулалт, үйлдвэрлэл нэмэгдэнэ B. ¯НБ-ий хэмжээ буурна C. Èнôляци өсөх магадлалтай D. Èнôляци буурах магадлалтай E. Äеôляци үүсэх хандлагатай

42. Çээл, түүний хэлбэрийг зөв тохируулаарай. (3 оноо)1. Наймааны зээл а. Çээлээс олох орлогын жилийн нийт хэмжээг зээлийн нийт дүнд харüцуулна2. Банêны зээл b. Àж үйлдвэрийн êаïиталын орчилтой холбоотой, түүнээс уламжлан гардаг3. Хүүгийн норм с. Àшиглагдаагүй, сул чөлөөтэй мөнгөн хөрөнгийг арилжаанд оруулах, мөнгөөр зээл олгохÀ. 1с 2b 3а B. 1b 2с 3а C. 1с 2а 3b D. 1b 2а 3с E. 1а 2b 3с

43. Барилгын êомïани барüж буй обúеêтоо хугацаанд нü ашиглалтанд өгөхийн тулд ажилчид нэмж авснаар зорилгодоо хүрч чадав. Èнгэснээр … (2 оноо)

A. Хөдөлмөрийн бүтээмж өссөн B. Хөдөлмөрийн бүтээмж буурсанC. Ìатериалын бүтээмж өссөн D. Ìатериалын бүтээмж буурсанE. Бүтээмжийн өөрчлөлт гараагүй

44. Норматив эдийн засгийн асуудал алü нü вэ? (2 оноо)A. Шатахууны үнэ одоогийнхоос хямд байх ¸стойB. Öаашид шатахууны үнэ өсөх хандлагатай байнаC. Шатахууны үнэ өссөнөөр өргөн хэрэглээний барааны үнэ нэмэгдэх болноD. Нэг хүнд ноогдох ÄНБ-ий хэмжээ өмнөх жилтэй харüцуулахад өссөн байнаE. Äээрх бүгд

45. Àнх со¸лын түгээмэл зүйлсийн үзэл баримтлалыг боловсруулах оролдлого хийж, үүнд хөдөлмөрийн багаж зэвсэг бүтээх, хоол хүнс бэлтгэх, хамтын хөдөлмөр гэх мэт олон нийтлэгийг багтаасан 60 гаруй со¸лын түгээмэл шинжийг ангилан авч үзсэн социологич алü нü вэ? (2 оноо)

A. Æ.Ìердоê B. О.Шïенглер C. À.Тойнби D. У.Ô.Огборн E. Ã.Ãегелü

46. Хэм хэмжээг даган сахиулахын тулд үзүүлж буй нийгмийн шийтгэл болон урамшууллыг … гэнэ. (2 оноо)A. Хариуцлага B. Санêци C. Нийгмийн хяналт D. Нийгмийн дэг журам E. Äэг журам сахиулах үйл явц

47. Хэлний нийгмийн үүргийг тоочихдоо буруу зүйл оруулсан бол алü нü вэ? (2 оноо)A. Со¸лыг нэг үеэс нөгөө үед дамжуулах B. Со¸лыг бүтээх, илгээхC. Хүмүүс хоорондоо мэдээлэл солилцох D. Сэтгэл хөдлөлөө илэрхийлэх E. Хэм хэмжээ тогтоох

48. Олон оронд гудамжаар нүцгэн явах, ахмад хүнийг доромжлох, эмэгтэй хүнийг зодох, сул дорой хүмүүсийг гомдоох, тахир дутуу хүмүүсийг даажигнах гэх мэтийн үйлдлийг ¸с суртахуунгүй хэмээн үздэг. Ýнэ нü дараах ойлголтын алинд нü хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Çан үйл B. ¨с заншил C. Çан заншилD. Уламжлал E. Çан үйлийн стандарт

49. Онолын хувüд алü бодомж нü буруу вэ? (2 оноо)A. Уламжлалдаа хүндэтгэлгүй хандвал нийгэм, со¸лын хөгжил дэх залгамж шинж алдагданаÂ. Уламжлалдаа хүндэтгэлгүй хандвал хүн төрөлхтний үнэт зүйлийн ололт гээгдэхэд хүрнэС. Уламжлалыг сохроор дагах нü нийгэмд зогсонги байдал үүсгэнэD. Уламжлалыг ухамсартайгаар дагах нü нийгэмд зогсонги байдал үүсгэнэE. Уламжлал бол өмнөх үеэсээ бидний өвлөж авсан бүх зүйл þм

50. Наадмаар гадаадын жуулчид Ìонголд олноор ирдэг нü дараах өгөгдлийн алинаар тайлбарлагдах вэ? (2 оноо)A. Со¸л универсал шинжтэй B. Бүх хүнд адилхан хэрэгцээ байдагC. Со¸лын холбоо D. Со¸лын олон талт байдал E. ¯ндэсний со¸лын онцлогийг сурталчлах өргөн боломж

126


51. Нийгмийн амüдралд со¸лын гүйцэтгэх үүргийг зөв тохируулаарай. (3 оноо)1. Хүмүүжил-боловсролын үүрэг a. Со¸лыг эзэмшсэнээр хүмүүст алü нэг үндэстэн, ард түмэн, шашин, бүлэгт харúяалагдсанаа ухаарах мэдрэмж төрдөг2. Нэгтгэгч-салгагч үүрэг b. Çан төрхийг төлөвшүүлэх бөгөөд ер нü со¸л бол хүн үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлэх хүрээ болдог3. Çохицуулагч үүрэг c. Хүнийг хүн болгодогA.1c 2a 3b B. 1c 2b 3a C.1a 2b 3c D. 1a 2c 3b E. 1b 2c 3a

52. Болд гэрээсээ гарч яваад хэтэвчтэй мөнгө олов. 100.000 төгрөг байснаас хагасыг нü үржээ. Орой иртэл ах нü хэтэвчээ гээсэн тухай ярüж байв. Болд мөнгийг нü үрсэн тул айгаад þу ч хэлсэнгүй. Болд ямар нэг хэм хэмжээ зөрчсөн үү? (2 оноо)

A. Ýрхийн хэм хэмжээг зөрчсөн B. Шашны ¸сыг гажуудуулсанC. ¨с суртахууны хэм хэмжээг илүү зөрчсөн D. Улс төрийн хэмжээ зөрчсөн E. Хэм хэмжээ зөрчөөгүй

53. Ãадаад бодлогын хэрэгжилтэнд тавüсан зорилтуудыг биелүүлэхэд ашиглах хэрэгслийг хэрхэн ангилдаг вэ? (2 оноо)

A. Ìэдээлэл, суртал нэвтрүүлгийн, улс төрийн, эдийн засгийнB. Ìэдээлэл суртал нэвтрүүлгийн, улс төрийн, эдийн засгийн, цэргийн C. Суртал нэвтрүүлгийн, улс төрийн, эдийн засгийн, со¸лынD. Öэргийн, суртал нэвтрүүлгийн, улс төрийн, эдийн засгийн, со¸лын E. Улс төрийн, эдийн засгийн, со¸лын

54. Төв Àзийн бүс нутаг дахü олон улсын терроризм, шашны эêстремизм, үндэсний салан тусгаарлах үзлийн эсрэг улс орнуудын хүчийг нэгтгэх, мөн харилцан итгэлцэл, найрсаг харилцааг бэхжүүлэх, улс төр, эдийн засаг, со¸л, шинжлэх ухаан, техниê, технологи, эêологийн салбарт хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, тухайн бүс нутагт аþулгүй тогтвортой байдлыг хангах зорилготой байгууллага алü нü вэ?

A. ÀСÅÀН B. ШХÀБ C. ÀÏÅК D. НÀТО E. ÀСÅÌ55. Н¯Б-ын Ýнхийг сахиулах үйл ажиллагаа нü þунаас эхэлсэн бэ? (2 оноо)

A. Хүүхдийн тэвчишгүй хөдөлмөрийн эсрэг уриалга гаргаснаар B. Хилийн маргаантай асуудлыг зохицуулах ажиллагаанаасC. Ãал зогсоох ажиллагаанаас D. ªлсгөлөн, ядуурлыг бууруулах ажиллагаанаас E. Тусламжийн барааг ядуу орнуудад түгээх ажлаас

56. Ìонгол Улсын гадаад бодлогын зорилтод алü нü нийцэхгүй вэ? (2 оноо)A. Хүн төрөлхтний хөгжлийн жамыг даган бүх улс оронтой найрсаг харилцаатай байхB. Олон улсын хамтын нийгэмлэгт байр сууриа бэхжүүлэхC. Улсынхаа тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлыг бат найдвартай хангахD. Улс төр, эдийн засаг болон бусад ашиг сонирхлын шүтэлцээ бүхий харилцаа хөгжүүлэхE. Социализмын эрх ашгийг өмгөөлөн хамгаалах

57. Ìонгол, ßïоны харилцаа, хамтын ажиллагаа бүхий л салбарт өргөн хүрээг хамарч “Èж бүрэн түншлэл”-ийн дагуу хөгжиж байна. Ýнэ харилцаа нü Ìонгол Улсын гадаад улс төрийн бодлогын алü чиглэлд хамаарах вэ? (2 оноо)

A. Хөрш орнуудтай найрсаг, тэнцвэртэй, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхB. ªрнө, Äорнын өндөр хөгжилтэй гүрнүүдтэй хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхC. Àзийн бүс нутагт байр сууриа бататгахD. Н¯Б болон түүний төрөлжсөн байгууллагуудтай хамтран ажиллахE. Социалист хамтын нөхөрлөлийн гэгдэж байсан улсуудтай найрсаг харилцааг хөгжүүлэх


2.1. ªгөгдлийг зөв харгалзуулаарай. (5 оноо)A. Öалин хөлс 1. Төрийн өмчийг ашиглуулсны төлөө иргэн, байгууллагаас авч улс, орон нутгийн төсөвт болон тусгай санд төвлөрүүлж байгаа мөнгөн хөрөнгөB. Нэрлэсэн цалин 2. Хуулü тогтоомжийн дагуу хуулийн этгээдүүд болон иргэдээс авч байгаа төрийн хураамжC. Бодит цалин 3. Хүний хөдөлмөрийг ашигласны төлөө түүний тоо чанарт нийцүүлэн төлөх мөнгөн төлбөр


127

D. Татвар 4. Àжилтан хөдөлмөрийнхөө үр дүнд авсан мөнгөөр хэчнээн хэмжээний бараа, үйлчилгээ худалдан авч чадахыг харуулдагE. Төлбөр 5. Àжилтан цаг, өдөр, сар гэх мэт тодорхой хугацаанд зарцуулсан хөдөлмөрийнхөө төлөө авч буй мөнгөн төлбөрийн дүн

2.2. Äавхраажлын дараах хэв маягуудыг зөв харгалзуулна уу. (5 оноо)A. Ãарвалын 1. Нас хүйс, хүч чадал, гоо үзэмж зэргээс үүдэлтэйB. Ýтаêрат 2. Биеийн болон оþуны хөдөлмөрт хандах хандлага гэх зэрэг нэр хүнд, хүндэтгэлийн ялгаанаас гардагC. Нийгэм-мэргэжлийн 3. Шатлан захирах ¸с, зэрэг дэвийн хуваарü, цэргийн дүрэм, төрийн байгууллагын зэрэглэл, хуулü ̧ соор баталгаажуулсан хүнд сурталт нийгмийн давхраажилD. Со¸л-билэгдлийн 4. Нийгмийн ач холбогдолтой мэдээлэл олж авах, ашиглах ялгаанаас гардагE. Со¸л-хэм хэмжээний 5. Тухайн ажил хөдөлмөр, мэргэжлийг эрхлэх батламжлал, мэргэшсэн байдлаас хамаардаг

2.3. ªгөгдлийг зөв харгалзуулна уу. (4 оноо)A. Улс төрийн хүлээцэт байдал 1. Бүх хүнийг ижил боломжтой байлгаж, арüс өнгө, шашин шүтлэг, үндэс угсаа, хүйсээр ялгаварлахгүйB. Èргэдийн оролцоо 2. Àрд түмний олонх улс орныг удирдаж байхад цөөнхийн эрхийг хамгаалсан байх ¸стойC. Тэгш эрх 3. Èргэд өөрсдийнхөө талаар шийдвэр гаргахад идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулах, бие даасан байр суурü баримтлахD. ×өлөөт шударга сонгуулü 4. Төр засагт өөрсдийгөө төлөөлөх албан тушаалтныг ажиллуулах, солих

128


2009 оны Íийгìийн òóõàй ìэäлэг õичээлийн äààлгàврын òүлõүүр

Íэгäүгээр õэсэг

№ Хóвилбàр B Хóвилбàр D Хóвилбàр F Хóвилбàр H Хóвилбàр J

1 D A B A A2 A B C D B3 A E C B A4 C D A A B5 A E D A E6 C C D E E7 B D E A A8 A D B C C9 B B B A D10 B B C C B11 B C B C C12 D B D E C13 E A C B C14 E B C A E15 D C D A B16 D B A C C17 B C C B E18 D A B D E19 E A E A A20 D E B B D21 D A D B A22 D E B B E23 C B A E A24 A E B A E25 C B E A C26 E E B B E27 E A C E C28 D E E D B29 B C D D D30 C A B B A31 E E C B B32 D B D D C33 A C E E C34 E D C C D35 B E E E B36 C E D C B37 B B C A D38 B B C D B39 D A A E B40 B E C C E41 E A D A C42 A B B C B43 D C E E A44 E E D A A45 D C D A A46 B E B D B47 E A C D E


129

48 A B E B B49 D E B D D50 A B C C C51 B B D C A52 C C C C C53 A B C B B54 A B D D B55 E C E C C56 C A D E E57 C C C B B

Хоёрäóгààр õэсэг

Хóвилбàр B Хóвилбàр D Хóвилбàр F Хóвилбàр H Хóвилбàр J

2.1 2.2 2.3 2.1 2.2 2.3 2.1 2.2 2.3 2.1 2.2 2.3 2.1 2.2 2.3a 4 2 2 3 2 2 4 3 1 3 3 2 3 1 2b 5 4 1 4 1 1 3 1 2 4 5 1 5 3 4c 1 1 4 5 4 4 1 4 4 5 1 4 4 5 1d 3 5 3 1 5 3 2 2 3 2 2 3 2 4 5e 2 3 2 3 5 5 1 4 1 2f

№ Хóвилбàр B Хóвилбàр D Хóвилбàр F Хóвилбàр H Хóвилбàр J

130


Documents

НИЙГМИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ 2009eecbehs.num.edu.mn/wp-content/uploads/2015/11/ntm2009.pdf · Олон улсын худалдааны давуу талуудыг нэрлэхдээ