12
2018.05.21, ДАВАА ~ №102 (901) YНЭ: 1000₮ ~ Соёлт хүНий өглөө СоНиН уНшихААС ЭхЭлДЭг ~ ЗГМ Баялаг бол дуусна, улс гүрэн харин мөнхөд байна Ц.Гомбосүрэн Нэн ховор, хосгүй үнэт үзмэр Богдын Эрдэнэсийн санд 8000 гаруй байдаг ч нийтэд хэзээ ч үзүүлж байгаагүй, цаашид ч үзүүлэх боломжгүй аж. Монголчууд гайхамшигт өв соёл, эрдэнэс үнэт бүтээлүүдтэйгээ мэдэж байж бахархах боломжгүй юм бол тэр бүхний үнэ цэн орших уу. 5 Б.Хасуй / ЗГМ© ubinfo.mn бүрэлдэхүүн компани THE OFFICIAL GAZETTE АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ 2,405.65 377.46 38.84 АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД 96.410 0.76% ХУРАЛДАй БОНД 106.90 0.01% 6879 0.78% ГЭРЭГЭ БОНД 95.560 0.15% 1287.07 0.29% Бизнес, эдийн засгийн төрөлжсөн суваг Financial Times-ийн нийтлэлүүдийг албан ёсны эрхтэйгээр хүргэж байна. Татвар, нийгмийн даатгалд өртэй бол ЖДҮ-ийн сангийн зээлд хамрагдахгүй 501 сая-2.3 тэрбум төгрөгийн орлоготой бол “дунд” үйлдвэрлэгчид тооцно. >2 Хуучин хувцсыг дахин “амилуулах” нь Гар урлал эмзэг бүлгийн эмэгтэйчүүдийг нийгэмшихэд тусалдаг. >5 Mongolian coal exporters strive to increase coal price Mongolia exported a total of 3.56 million tons of coal in April. >7 ZGM DAILY онцлоХ Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана © 00901 ЦаГ аГаарЫн дэлГэрэнГYЙ мэдээллиЙГ 6 дУГаар нүүрээС УнШина УУ. УЛААНБААТАР 2018.05.21 БАгА зэРгийН хУР ТУНАдАс УЛс ТөР Засгийн газар Тавантолгойг хөдөлгөх хувилбараа МАН-ын бүлэгт өнөөдөр танилцуулна. Элчин сайд л.Пүрэвсүрэн Ромын Пап Францист итгэмжлэх жуух бичгээ барив. Дайчилгааны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барилаа. Төрийн албан хаагчийн хариуцлагын хуулийн төслийг ЗГ хэлэлцүүлж эхэллээ. эдийН зАсАг “Монгол алт” компани нэгж хувьцаандаа 150 төгрөгийн ногдол ашиг тараана. Chalco компанийн цэвэр ашиг энэ оны нэгдүгээр улиралд 19.4 хувиар буурав. Улсын хэмжээнд бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн 33.8 хувь нь Улаанбаатарт амьдарч байна. ТоП 20 индекс 19,233.17 нэгж болж, 0.31 хувиар уналаа. ТоР-20 индекс 30,000 25,000 20,000 15,000 10,000 Нийгэм оюутны хөгжлийн зээлийн бүртгэлийг ирэх сарын 1-н хүртэл хийж байна. Сэлэнгийн Ерөө суманд гарсан түймрийг унтраахаар нийс- лэлээс хүч нэмэн ажиллаж эхлэв. нийслэлийн зургаан дүүрэгт 29 байршлын 89 га газрыг дуудлагаар худалдана. Гэр хорооллын дэд бүтцийг сайжруулахад 2018 онд 35тэрбум төгрөг төсөвлөв. дэЛхий Макрон Европын холбоог Балканы зургаан улсаар өргөжүүлэхийг дэмжихгүй. Брюссель агаарын бохирдлыг бууруулахад хангалтгүй ажил- лагч Европын орныг нэр заалаа. Модигийн шинэчлэлээр Энэтхэгт татвар төлөгч иргэдийн тоо нэмэгдсээр байна. Netflix-д Филиппиний сайн дурын журам сахиулагчдыг алдаршуулж буйг анхааруулав. ЦАГ АГААР НИйТЛЭЛЧИйН БУЛАН FIFA, UEFA хоорондын “дайн” ширүүслээ Жилд 900 мянган тонн хүдэр боловсруулах хүчин чадалтай, 200 орчим сая ам.доллараар уурхай, хүдэр боловсруулах үйлдвэр ашиглалтад оруулсан нэгэн компанийг манай сумын удирдлагын төв байр, спорт залыг засаж, замын хажууд мод тарьж өг гэж Засаг дарга нь “лүндэн буулгажээ”. Су- мын Засаг дарга эл үйлдлээ З.Цэлмэг @tselmegZGM 3 9 Олон түмний санаа бодолд түшиглэсэн, шинжлэх ухааны нотолгоонд тулгуурласан шийдвэр гаргаж, Хөгжлийн төлөө Хүчээ нэгтгэе. Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх ЭРДЭНЭСИйН САН БУЮУ үЗЭж БОЛДОГГүй үЗМЭРүүД Мурад Ахмед Жианни инфантино олон улсын хөлбөмбөгийн холбооны /FIFA/ ерөнхийлөгч болоход Европын хөлбөмбөгийн холбоо /UEFA/ сайшааж байлаа. учир нь тэр бол FIFA-гийн хүн юм. гэтэл түүний сүүлийн үед санаачилж буй ажил нь UEFA-гийн ширүүн эсэргүүцэлтэй тулгараад байна. Жианни инфантино Дэл- хийн хөлбөмбөгийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс гадна хоёр ч арга хэмжээг зохион байгуулах санаачилга дэв- шүүлээд байгаа. Бүр энэ арга хэмжээг зохион байгуулах хөрөнгө мөнгөний асуудлаа шийдсэн. тэрбээр Японы SoftBank тэргүүтэй дэлхийн томоохон хөрөнгө оруулагчдыг энэ ажилдаа татан оролцуулж, 25 тэрбум ам.долларын хөрөнгө босгож чадсан юм. Шуналдаа дийлдсэн сэтэртнүүдийн бай татвар төлөгчид байх ёсгүй тухайн компаниар нийгмийн хариуцлагыг нь биелүүлж, орон нутгийнхаа тулгамдсан асуудлыг шийдсэн гэж андуурч сууна. харин уурхайн удирдлага иймэрхүү шалдар булдар аж- луудаа орон нутгийн хөгжилд оруулсан хувь нэмэр, хамтын ажиллагааны үр дүн хэмээн төр засгийн удирдлага, бодлого боловсруулагчдад сийхгүй танилцуулж байх юм. ЭДИйН ЗАСАГ Популизмд цэг тавьсны дараа л хөгжил ирнэ Монголын эдийн засгийн ээлжит чуулган “хүчээ нэгтгэе” уриан дор найм дахь жилдээ болж байна. 2017 онд өнжсөн төр, хувийн хэвшлийн нэгдсэн цугларалт энэ удаа гурван төр- лийн хуралдаанаас бүрдэж буй. Нийт 16 салбар хэлэлцүүлэг хоёр өдрийн турш өрнөх бөгөөд энэхүү чуулганы өнөөдрийн арга хэмжээг Монгол улсын Ерөнхий сайд у.хүрэлсүх нээнэ. түүний тэргүүлж буй Засгийн газар эдийн засгийн чуулганаар нээлттэй хэлэлцэх зарчим баримтална гэдгээ зарласан. Энэ нь хүлээгдэж буй мега төсөл, өмч хувьчлал гэх мэт бизнесийн орчинд эргэлзээ төрүүлсэн олон асуудалд хариулт өгөхөөр байна. Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дэд дарга Б.Бат-Эрдэнэ “оюутолгой, тавантолгой болон дулааны цахилгаан станц, түлш, газрын тосны үйлдвэр зэрэг аж үйлдвэр, уул уурхайтай холбоотой томоохон төсөл, хөтөл- бөрүүдийг та бүхэн мэднэ. 11 Б.Баяртогтох @bayartogtokhZGM

ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

  • Upload
    others

  • View
    25

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

2018.05.21, ДАВАА ~ №102 (901) YНЭ: 1000₮~ Соёлт хүНий өглөө СоНиН уНшихААС ЭхЭлДЭг ~

ЗГМ

Баялаг бол дуусна, улс гүрэн харин мөнхөд байнаЦ.Гомбосүрэн

Нэн ховор, хосгүй үнэт үзмэр Богдын Эрдэнэсийн санд 8000 гаруй байдаг ч нийтэд хэзээ ч үзүүлж байгаагүй, цаашид ч үзүүлэх боломжгүй аж. Монголчууд гайхамшигт өв соёл, эрдэнэс үнэт бүтээлүүдтэйгээ мэдэж байж бахархах боломжгүй юм бол тэр бүхний үнэ цэн орших уу. 5

Б.Хасуй / ЗГМ©

ubinfo.mnбүрэлдэхүүнкомпани

The official gazeTTe

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2,405.65 377.46 38.84

АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД

96.4100.76%

ХУРАЛДАй БОНД

106.900.01%6879

0.78%

ГЭРЭГЭ БОНД

95.5600.15%

1287.070.29%

Бизнес, эдийн засгийн төрөлжсөн суваг Financial Times-ийн нийтлэлүүдийг албан ёсны эрхтэйгээр хүргэж байна.

Татвар, нийгмийн даатгалд өртэй бол ЖДҮ-ийн сангийн зээлд хамрагдахгүй501 сая-2.3 тэрбум төгрөгийн орлоготой бол “дунд” үйлдвэр лэгчид тооцно. >2

Хуучин хувцсыг дахин “амилуулах” нь

Гар урлал эмзэг бүлгийн эмэгтэйчүүдийг нийгэмшихэд тусалдаг. >5

Mongolian coal exporters strive to increase coal priceMongolia exported a total of 3.56 million tons of coal in April. >7ZG

M DA

ILY

онцлоХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 0 9 0 1

ЦаГ аГаарЫн дэлГэрэнГYЙ мэдээллиЙГ 6 дУГаар нүүрээС УнШина УУ.

УЛААНБААТАР2018.05.21

БАгА зэРгийН хУР ТУНАдАс

6° 0°

УЛс ТөРЗасгийн газар Тавантолгойг хөдөлгөх хувилбараа МАН-ын бүлэгт өнөөдөр танилцуулна. Элчин сайд л.Пүрэвсүрэн Ромын Пап Францист итгэмжлэх жуух бичгээ барив. Дайчилгааны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барилаа. Төрийн албан хаагчийн хариуцлагын хуулийн төслийг ЗГ хэлэлцүүлж эхэллээ.

эдийН зАсАг“Монгол алт” компани нэгж хувьцаандаа 150 төгрөгийн ногдол ашиг тараана. Chalco компанийн цэвэр ашиг энэ оны нэгдүгээр улиралд 19.4 хувиар буурав. Улсын хэмжээнд бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн 33.8 хувь нь Улаанбаатарт амьдарч байна. ТоП 20 индекс 19,233.17 нэгж болж, 0.31 хувиар уналаа.

ТоР-20 индекс

30,00025,00020,00015,00010,000

Нийгэмоюутны хөгжлийн зээлийн бүртгэлийг ирэх сарын 1-н хүртэл хийж байна. Сэлэнгийн Ерөө суманд гарсан түймрийг унтраахаар нийс-лэлээс хүч нэмэн ажиллаж эхлэв.нийслэлийн зургаан дүүрэгт 29 байршлын 89 га газрыг дуудлагаар худалдана. Гэр хорооллын дэд бүтцийг сайжруулахад 2018 онд 35тэрбум төгрөг төсөвлөв.

дэЛхийМакрон Европын холбоог Балканы зургаан улсаар өргөжүүлэхийг дэмжихгүй.Брюссель агаарын бохирдлыг бууруулахад хангалтгүй ажил-лагч Европын орныг нэр заалаа. Модигийн шинэчлэлээр Энэтхэгт татвар төлөгч иргэдийн тоо нэмэгдсээр байна. Netflix-д Филиппиний сайн дурын журам сахиулагчдыг алдаршуулж буйг анхааруулав.

ЦАГ АГААР

НИйТЛЭЛЧИйН БУЛАН

FIFA, UEFA хоорондын “дайн” ширүүслээ

Жилд 900 мянган тонн хүдэр боловсруулах хүчин чадалтай, 200 орчим сая ам.доллараар уурхай, хүдэр боловсруулах үйлдвэр ашиглалтад оруулсан нэгэн компанийг манай сумын удирдлагын төв байр, спорт залыг засаж, замын хажууд мод тарьж өг гэж Засаг дарга нь “лүндэн буулгажээ”. Су­мын Засаг дарга эл үйлдлээ

З.Цэлмэг@tselmegZGM

3

9

Олон түмний санаа бодолд түшиглэсэн, шинжлэх ухааны нотолгоонд тулгуурласан шийдвэр гаргаж,

Хөгжлийн төлөө Хүчээ нэгтгэе.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх

ЭРДЭНЭСИйН САН БУЮУ үЗЭж БОЛДОГГүй үЗМЭРүүД

Мурад АхмедЖианни инфантино олон

улсын хөлбөмбөгийн холбооны /FIFA/ ерөнхийлөгч болоход Европын хөлбөмбөгийн холбоо /UEFA/ сайшааж байлаа. учир нь тэр бол FIFA­гийн хүн юм. гэтэл түүний сүүлийн үед санаачилж буй ажил нь UEFA­гийн ширүүн эсэргүүцэлтэй тулгараад байна.

Жианни инфантино Дэл­хийн хөлбөмбөгийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс гадна

хоёр ч арга хэмжээг зохион байгуулах санаачилга дэв­шүү лээд байгаа. Бүр энэ арга хэмжээг зохион байгуулах хө рөнгө мөнгөний асуудлаа шийдсэн. тэрбээр Японы SoftBank тэргүүтэй дэлхийн томоо хон хөрөнгө оруулагчдыг энэ ажилдаа татан оролцуулж, 25 тэрбум ам.долларын хөрөнгө босгож чадсан юм.

Шуналдаа дийлдсэн сэтэртнүүдийн бай татвар төлөгчид байх ёсгүй

тухайн компаниар нийгмийн хариуцлагыг нь биелүүлж, орон нутгийнхаа тулгамдсан асуудлыг шийдсэн гэж андуурч сууна.

харин уурхайн удирдлага иймэрхүү шалдар булдар аж­луудаа орон нутгийн хөг жилд оруулсан хувь нэмэр, хамтын ажиллагааны үр дүн хэмээн төр засгийн удирдлага, бодлого боловсруулагчдад сийхгүй танилцуулж байх юм.

ЭДИйН ЗАСАГ

Популизмд цэг тавьсны дараа л хөгжил ирнэ

Монголын эдийн засгийн ээлжит чуулган “хүчээ нэгтгэе” уриан дор найм дахь жилдээ болж байна. 2017 онд өнжсөн төр, хувийн хэвшлийн нэгдсэн цугларалт энэ удаа гурван төр­лийн хуралдаанаас бүрдэж буй. Нийт 16 салбар хэлэлцүүлэг хоёр өдрийн турш өрнөх бөгөөд энэхүү чуулганы өнөөдрийн арга хэмжээг Монгол улсын Ерөнхий сайд у.хүрэлсүх нээнэ. түүний тэргүүлж буй Засгийн газар эдийн засгийн чуулганаар нээлттэй хэлэлцэх зарчим баримтална гэдгээ зарласан. Энэ нь хүлээгдэж буй мега төсөл, өмч хувьчлал гэх мэт бизнесийн орчинд эргэлзээ төрүүлсэн олон асуудалд хариулт өгөхөөр байна.

Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дэд дарга Б.Бат­Эрдэнэ “оюутолгой, тавантолгой болон дулааны цахилгаан станц, түлш, газрын тосны үйлдвэр зэрэг аж үйлдвэр, уул уурхайтай холбоотой томоохон төсөл, хөтөл­бөрүүдийг та бүхэн мэднэ.

11

Б.Баяртогтох @bayartogtokhZGM

Page 2: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

• ЖДҮ эрхлэгчдэд зээл олгодог ч үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг борлуулах, экспортлоход төрийн дэмжлэг үзүүлэх тал дээр хойрго ханддаг.

• Төрийн нийт худалдан авалтын таван хувийг ЖДҮ-ийн бүтээгдэхүүнээр хангах талаар заалт орсон.

• Тендерийн хуульд хямд үнийг баримтлах заалтуудыг хасахаар болсон.

2 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН 2018.05.21, ДАВАА ~ №102 (901)

Улс төр

Татвар, нийгмийн даатгалд өртэй бол жДү-ийн сангийн зээлд хамрагдахгүй

501 сая-2.3 тэрбум төгрөгийн орлоготой бол “дунд” үйлдвэр-лэгчид тооцно

П.БатбөхЗГМ

Иргэд нИйлж ждҮ-Ийн сангИйн зээлд

хамрагдах боломжИйг бҮрдҮҮлнэ

уих­ын чуулганы баасан гара гийн хуралдааны эхэнд Жижиг, дунд үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих тухай хуулийн шинэчилсэн най руулгыг хэлэлцэх эсэхийг шийдэв. Энэ хуулийн төсөл бизнесийнхний дунд нэлээд хүлээлт үүсгээд байгаа. хуулийн төслийн зорилго нь жижиг, дунд үйлдвэр, үйлчилгээг төрөлжүүлэн хөгжүүлж, өрсөлдөх чадварыг сайжруулах, ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, тэдгээрийн эдийн засагт эзлэх хувь оролцоог дээшлүүлэхэд чиглэж байгаа юм. төсөл санаачлагч Засгийн газар, ххААхү­ийн сайд Б.Батзориг болон хуулийн ажлын хэсгийн ахлагч уих­ын гишүүн Ж.ганбаатараас гишүүд олон асуултад хариулт авч, саналаа хэллээ. Ялангуяа ЖДү­ийг дэмжих сангийн хөрөнгийг зарцуулах асуудал хариуцсан төрийн захиргаа­ны байгууллагаар дамжихад хүндрэл их үүсдэг, зээлийн

эргэн төлөлт хангалтгүй байдаг талаар ярьж төрийн банкаар дамжуулж хариуцлагажуулах өөр хувилбар байгаа эсэхийг лавлав. хуулийн ажлын хэсгийн ахлагч Ж.ганбаатар хэлэхдээ “ЖДү­ийн зээлийг сангаар нь дамжуулахад сайн тал нь гурван хувийн хүүтэйгээр зорилтод хэсэгтээ шууд хүрч байгаа юм. Банкаар дамжихаар эргэн төлөлт сайжрах боловч үйлчилгээний зардал нь нэмэгдсээр зээлийн хүү 7­8 хувь болдог. тиймээс сангаар дамжуулж олгохоор болж байгаа” гэсэн хариуг өгсөн.

ЖДү­ийг дэмжих хуульд орж байгаа онцлох өөрчлөлт бол ажил лагсдын тоо болон борлуу лалтын орлогоор нь ангилж зээлд хамруулах явдал юм. тухайлбал, үйлдвэрлэл, худалдаа, үйлчилгээний салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг ес хүр­тэл ажилтантай, борлуулалтын жилийн орлого нь 250 сая төгрөг хүртэлх ААН­ийг “бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч”, 10­50 хүртэл ажилтантай, 251­500 сая төгрөг хүртэлх борлуулалтын орлоготой ААН­ийг “жижиг үйлдвэр, үйл­чил гээ эрхлэгч” гэж үзнэ. харин 51­200 хүр тэл ажилтантай, 501 сая­2.5 тэр бум төгрөг хүртэлх жилийн борлуулалтын орлоготой ААН­ийг “дунд үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч” гэж ангилж зээл, татварын хөнгөлөлтөд хамруулахаар болж байгаа юм. иргэдийн хувьд нийлж хоршоо байгуулах хэлбэрээр энэхүү зээлд хамрагдах боломжтойг Ажлын хэсгийн ахлагч онцолсон. түүнчлэн төрийн өмчийн болон орон

нутгийн өмчийн байгууллага, ААН, дээрх ангилалд багтах боловч, барьцаалан зээлдүүлэх үйлчилгээ, зуучлалын үйлчилгээ, хууль зүйн зөвлөх үйлчилгээ, худалдаа, үйлчилгээний сүлжээ, хадгаламж, зээлийн хоршооны үйл ажиллагаа явуулдаг бизнес эрхлэгчид хамаарахгүй юм. хуулийн төсөлд хоол, хүнс үйлдвэрлэгчид багтаж байгаа боловч сүлжээ, салбартай бол ЖДү­ийн сангийн зээлд мөн хамрагдахгүй юм байна.

Мөн тус сангаас авсан зээлийн үлдэгдэлтэй, зээлийн мэдээллийн санд муу зээлийн түүхтэй, сангаас авсан зээлийг зориулалтын бусаар ашигласан нь тогтоогдсон, шүүхийн шийдвэрээр бусдад төлөх өртэй, төсөл хүлээн авах сүүлийн өдрийн байдлаар нийгмийн даатгал, татварын байгууллагад өртэй бол зээлд хамрагдах боломжгүй юм.

уих­ын гишүүд ЖДү эрхлэгчдэд зээл олгодог ч үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг борлуулах, экспортлоход төрийн дэмжлэг үзүүлэх тал дээр хойрго ханддаг. үүнийг засахын тулд том төслүүдэд ЖДү­ийн бүтээгдэхүүнийг “шахах”, тендер

зарлаад дээрх ангиллын бизнес эрхлэгчдээс авдаг болохыг хуулийн төсөлд тусгасан эсэхийг Ажлын хэс гийнхнээс асуусан. хууль санаач лагчдын зүгээс “тендерийн хуульд нийт худалдан авалтын таван хувийг ЖДү­ийн бүтээгдэхүүнээр хангах талаар заалт орсон” гэсэн хариултыг өгөв. гишүүдийн дийлэнх нь тус хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахыг дэмжиж үг хэлсэн. харин Б.Бат­Эрдэнэ, Д.оюунхорол, о.Батнасан нарын гишүүд дэмжихгүй байр суурьтай байгаагаа хэлсэн юм. уих­ын гишүүн Б.Бат­Эрдэнэ “154 мянган ААН бүртгэлтэй, 71 мянга нь идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байхад уих­д ЖДү дэмжих лобби бүлэг байдаггүй. харин том компани, бизнесийг хамгаалахдаа лобби байтугай өөрсдөө төлөөлөл нь болоод чуулганы танхимд орж ирээд суучихсан байна гэдэг үндэслэлээр хуулийн шинэчилсэн найруулга, үзэл баримтлалыг батлахыг дэмжихгүй” гэв.

Чуулганд оролцсон гишүүдийн 57,1 хувь нь хэлэлцэх нь зүйтэй гэсэн санал өгснөөр тус хууль дараагийн шатанд шилжлээ.

ТендерИйн санхҮҮжИлТ

баТлагдахаас өмнө гҮйцэТгэгчИйг шалгаруулдаг

зохИцуулалТ хИйнэ уих­ын чуулганы үдээс

хойших хурлаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худал­дан авах тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуу­

лийн төслийг хэлэлцэх эсэхийг шийдэв. тендерийн хууль нэрш­лээр иргэдийн дунд яригддаг энэ хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахад гишүүд шүүмжлэлтэй хандаж байна. уих­ын гишүүн Д.Эрдэнэбат “тендер зарлах хугацаа, шүүхийн маргаан зэр­гээс улирлын чанартай хийгдэх ажлууд удааширдаг. түүнээс болж чанаргүй барилга байгууламж хүлээж авах болж байна. үүнийг хуульд яаж өөрчлөх гэж байгаа юм бэ” гэсэн асуудлыг хөндсөн.

ЗГМ©

Зээл өгөхөөс гадна

бүтээгдэхүүн экспортлоход

анхаарах хэрэгтэй

Тендер зориуд гацаа даг гомдол маргаан их байгаа. Үүнийг зохицуулахын тулд гомдолд мэдүүлсэн үнийн дүнгийн нэг хувьтай тэнцэх, 20 сая хүртэлх төгрөгийн барьцаа байршуулахыг шаарддаг болно.

нЭЭлТТЭЙ АЖлЫн БАЙРнЫ ЗАР

ХолБоо БАРИХ: 9913 5112 [email protected] хаягаар холбоо барина уу.

оРЧУУлАГЧ: Эдийн засаг, уул уурхайн сэдвээр дагнан мэдээ, мэдээлэл нийтлэлийг уншигчдад хүргэх

“Asia Mining Magazine” сэтгүүл нь орчуулагч таныг ажилд урьж байна.АЖлЫн БАЙРАнД ТАвИГДАХ шААРДлАГА:

• Эдийн засаг, уул уурхайн чиглэлээр мэдлэгтэй байх• Эдийн засаг, уул уурхайн чиглэлээрх мэдээ, мэдээллийг төлөвлөсөн хугацаанд англиас

монгол, монголоос англи хэл рүү орчуулан нийтлүүлэх • Мэдээний эх сурвалжийн утга, бүтцийг алдагдуулалгүй орчуулгыг чанарын өндөр

түвшинд гүйцэтгэх • Англиас монгол болон монголоос англи хэл рүү орчуулга хийж байсан туршлагатай байх • Монгол хэлний өндөр мэдлэгтэй байх

АЖИл ГоРИлоГЧИД ТАвИГДАХ шААРДлАГА:• Ажлын ачаалал ихтэй орчинд дасан зохицож, ачаалал дааж ажиллах чадвартай байх • Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн гишүүн байж, бусадтай үр дүнтэй хамтран ажиллах чадвартай байх• Төлөвлөлт болон бэлтгэл ажлыг оновчтой хийдэг байх • Англи хэлнээс гадна орос, хятад хэлний зохих мэдлэгтэй бол давуу тал болно • Холбогдох чиглэлийн бакалавр болон Магистрын зэрэгтэй, ажлын туршлагатай байх.

Хэрэв та өөрийгөө дээрх ажлын байранд нийцэх боловсон хүчин гэж үзэж байгаа бол англи эсвэл монгол хэлээр бэлтгэсэн танилцуулгаа доорх хаягаар илгээгээрэй. Бид тантай холбогдож дараагийн алхмуудыг хэлэлцэх болно.

нЭЭлТТЭЙ АЖлЫн БАЙРнЫ ЗАР

ХолБоо БАРИХ: 9913 5112 [email protected] хаягаар холбоо барина уу.

БоРлУУлАлТЫн МЕнЕЖЕР: АЖлЫн БАЙРАнД ТАвИГДАХ шААРДлАГА:

• Сурталчилгаа,борлуулалтыгнэмэгдүүлэхчиглэлээрбайнгынхарилцагчдынхүрээллийгтогтмолтэлэх, санаачилга гаргах,

гэрээ хэлэлцээр хийх, албан бичиг боловсруулах, танилцуулах чадвартай байх• Борлуулалтынхэлцэлхийх,уулзалтзохионбайгуулж,танилцуулгабэлтгэх,танилцуулах• Байгууллагаасзахиалсансурталчилгаагхүлээнавах,хянах,эцсийнбайдлаархүлээлгэнөгөх• Байгууллагынбусадажилтнуудтайхамтранажиллах

АЖИл ГоРИлоГЧИД ТАвИГДАХ шААРДлАГА:• Цагүеийнөөрчлөлтийгмэдэрч,шинэсанаачилгагаргах,үүнийгээхэрэгжүүлэх,хянах,тайлагнах

чадвартай байх• Шинийгсанаачлагч,багааражиллахчадвартай,тогтворсуурьшилтайажиллахэрмэлзэлтэйбайх• Уулуурхайнсалбартмэргэжлээрээажиллажбайсанболдавууталболно• Төлөвлөлтболонбэлтгэлажлыгоновчтойхийдэгбайх• Англихэлнийөндөрмэдлэгтэйбайхбахятадэсвэлоросхэлийгхоёрдогчхэлээболгонэзэмшсэн

бол давуу тал болно• Холбогдохчиглэлээрмэргэжилэзэмшсэн,эсвэлажлынтуршлагатайбайх

Хэрэв та өөрийгөө дээрх ажлын байранд нийцэх боловсон хүчин гэж үзэж байгаа бол англи эсвэл Монгол хэлээр бэлтгэсэн танилцуулгаа доорх хаягаар илгээгээрэй. Бид тантай холбогдож, дараагийн алхмуудыг хэлэлцэх болно.

түүний асуултад тус хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах ажлын хэсгийн гишүүн, Сангийн яамны худалдан авах үйл ажиллагааны бодлогын хэлтсийн дарга Н.Энхболд “улирлын чанартай ажлыг шуурхай гүйцэтгэх үүднээс “урьдчилсан худалдан авах ажиллагаа” гэсэн шинэ зохицуулалт оруулж ирж байгаа. Энэ нь тухайн төсөл арга хэмжээний санхүүжилтийн эх үүсвэр батлагдахаас өмнө худалдан авах ажиллагаа хийж болно гэсэн үг. ингэснээр ажил саадгүй явдаг болно гэж үзэж байгаа. тендер зориуд гацаа даг гомдол маргаан их байгаа. үүнийг зохицуулахын тулд гомдолд мэдүүлсэн үнийн дүнгийн нэг хувьтай тэнцэх, 20 сая хүртэлх төгрөгийн барьцаа авч үндэслэлгүй тохиолдолд барьцааг улсын орлого болгохоор зааж оруулж ирсэн” гэсэн юм.

уих­ын гишүүн М.Билэгт “хямд үнээр бараа бүтээгдэхүүн, ажил, үйлчилгээ авдаг, тэр нь чанарын шаардлага хангадаггүй асуудлыг хуульд яаж засах гэж байгаа юм бэ” гэсэн асуулт тавилаа. харин Ажлын хэсэг “одоо мөрдөж байгаа хуульд байгаа хямд үнийг баримтлах заалтуудыг хасахаар болсон байгаа” гэсэн хариулт өглөө. тус заалтууд хасагдсанаар тендерт хямд үнийн саналаар шалгарч, стандартад нийцэхгүй бараа бүтээгдэхүүн нийлүүлдэг, чанаргүй ажил үйлчилгээ гүйцэтгэдэг явдал цэгцэрнэ гэж тооцож байгаа аж. тус хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуу лийн төслийг хэлэлцэхийг чуулганд оролцсон 54 гишүүний 84 хувийн саналаар дэмжсэн юм.

Page 3: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

чадвартай удирдагч байдаггүй гэж үү. Нэрээ нууцлахыг хүссэн нэгэн эх сурвалж “орон нутгийн шантааж, удирдлагын зохисгүй авираас болж засаглал сайтай хөрөнгө оруулагчид үргэж байна. оронд нь өнөө маргаашаа бодсон дарга нарыг аргацааж сурсан хятадууд эсвэл нинжа нар л үлдлээ шүү дээ” гэсэн юм.

өмнөх нийгмийн үед Засаг дарга ямар түвшний удирдагч байх ёстойг домог болсон хөдөлмөрийн баатрууд болох Ч.Чулуун, р.Минжүүр, г.лодойхүү нар харуулж байсан. тэр үед өнөө цагийнх шиг зам тээвэр, харилцаа холбоо хөгжөөгүй ч нутгаа гэсэн хоёргүй сэтгэлээр тэмээн жин

үйлдвэрлэл дэмжсэн ажлууд хийдэг.

тэрчлэн говь­Алтайд поли­металлын хайгуулынхан дөн гөж ажлаа эхлээд байхад нь жийптэй хэдэн нөхөд ирж, “олз”­оо тэнцүү хувааж авъя гэсэн “санал тавьжээ”.

• “орон нутгийн шантааж, удирдлагын зохисгүй авираас болж засаглал сайтай хөрөнгө оруулагчид үргэж байна.

• Гагцхүү унах унаа, орон байр нь данхайж, орон нутгийнх нь хөгжил хумигдсаар.

• нийгмийн хариуцлага нэрийн дор компаниудаас зохих ёсны төлбөр тооцооноос гадна заавал илүүг нэхдэг жишиг орон нутагт тогтоод удлаа.

Нийгмийн хариуцлага бол нийгэм, эдийн

засагт сөрөг нөлөөгүйг хэлнэ

2018.05.21, ДАВАА ~ №102 (901)

нийтлэлчийн булан

3ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН

Орон нутгийн шантаажчид бүтээн байгуулалтыг боомилж байна

Шуналдаа дийлдсэн сэтэртнүүдийн бай татвар төлөгчид байх ёсгүй

ЗГМ©

Говь-Алтайд поли металлын хайгуулынхан дөн гөж ажлаа эхлээд байхад нь жийптэй хэдэн нөхөд ирж, “олз”-оо тэнцүү хувааж авъя гэсэн “санал тавьжээ”.

УХААРАЛ ХАйРЛАХ УРАН ШОГ

Херлуф Бидструп Уран шог

Пүүсийн эзэн

◄1гэтэл аймгийн Засаг даргатай

хамтын ажиллагааны гэрээгээ шинэчлэхэд тохиролцож чадахгүй байгаагаа уурхайн удирдлага дуулгалаа. Албан бус эх сурвалжийн хэлснээр усаа 85 хувь дахин ашигладаг тус уурхайгаас ус ашигласны төлбөр гэж замбараагүй их мөнгө Засаг дарга нь нэхсэн гэнэ. Энэ бол орон нутгийн удирдлага шат шатандаа гадаадын хөрөн­гө оруулагчидтай ойлголцох чадавх ямар өрөвдмөөр түвшинд байгааг алган дээр дэлгэсэн мэт тод томруун харуулж буй хоёр жишээ.

өөр нэгэн баримт. Саяхан зүүн бүсэд томилолтоор явахад орон нутгийн удирдлагаас гадна хөрш зэргэлдээх аймаг сумдын удирдлага баялаг бүтээгчдэд балагтай болж буй тухай мэдээ дээд байгууллагуудын чихийг халууцууллаа.

Сүхбаатар аймгийн төмөр­тийн овооноос цайрын хүдэр олборлодог компанийн үйл ажил лагаанд Дорноговь айм­гийн зүгээс өдөр алгасалгүй дарамт учруулж эхэлсэн байна. “Цайрт Минерал” ххК нь өдөрт дөрвөн машин цайрын баяжмал Сүхбаатар хотоос Сайншанд хүртэл авто замаар тээвэрлэж, түүнээс цааш төмөр замаар экспортолдог аж. Авто тээврээ Сүхбаатар, Дорноговийн тус бүр нэг тээврийн ком­паниар гүйцэтгүүлдэг бөгөөд Дорноговийн 190 км автозамыг ашигладаг. Зам ашигласны төлбөр болгож тус аймгийн удирдлагатай 700 сая төгрөгийн, дөрвөн жилийн хугацаатай гэрээ байгуулсан байна. гэрээ нь хоёр дахь жилдээ хэрэг жиж буй ч өнгөрсөн жил гэрээний гүйцэтгэлээ урьдчилаад 100 хувь төлжээ. гэвч энэ жилээс дорноговийнхон гэрээнээс гадуур төлбөр нэхэж, тээвэр­лэлтийг чинь зогсооно гэж өдөр бүр дарамталж буй аж. тус уурхай жилд улсад 35­69 тэрбум төгрөгийн татвар төлж, орон нутагтаа жил бүр 1.5 тэрбум төгрөгөөр бүтээн байгуулалт,

хай гуулын экспедицийнхэн хариуд нь полиметаллын ордын хайгуул хийж буй учраа хэлэхэд, тэгвэл бидэнд падгүй гээд орхижээ. Яг ийм аргаар олз хуваахыг санаархагчид алт олборлодог компаниудыг илүүтэй ангуучилдаг. уг нь дээд байгууллагаас зохих зөвшөөрлийг нь өгсөн тул тухайн компани хуулийн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулж, татвараа төлөх учиртай. гэтэл нийгмийн хариуцлага нэрийн дор компаниудаас зохих ёсны төлбөр тооцооноос гадна заавал илүүг нэхдэг жишиг орон нутагт тогтоод удлаа. Ялангуяа, найр наадам, нутгийн ой тохиох жил бүр их холгодог. тэгээд энэ бүхнээ нийгмийн хариуцлага нэрийн дор халхалж, дүрэм журам ярьсан бүтээн байгуулагчдыг “нийгмийн лицензгүй” гэж даапаална.

Мэргэжлийн ойлголтоор бол у у рхай нийгмийн хариуцлагатай байна гэдэг нь нийгэм, эдийн засагт сөрөг нөлөөгүй байхыг хэлдэг. харин ажлын байр нэмэгдүүлж, дэд бүтцийн бүтээн байгуулалт хийж байгаа бол эерэг нөлөө нь

тэр. түүнээс биш аймаг, суманд спорт зал барих, цэцэрлэг сургуулийн дээвэр засварлах, эс бөгөөс малын халдварт өвчин, байгалийн гамшгийн үед давхар хариуцлага үүрэх нь уурхай болон бусад салбарын бүтээн байгуулагчдын хувьд заавал хийх ёстой ажил биш. Энэ бүхнийг улсын нэгдсэн төсвөөс санхүүжүүлж, орон нутаг бүрэн хариуцах үүрэгтэй. гэтэл одоо орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж буй бүтээн байгуулагчид улсад татвар төлөхөөс гадна орон нутгийн удирдлагад хаялгатай байгаа нь яг үнэндээ нэгдмэл Монгол улс холбооны зохион байгуулалтад орж байна уу гэж эмзэглэмээр. Бас аймаг, сумдын засаг дарга хөрөнгө оруулагчидтай хамтарч ажиллах, бүс нутаг байтугай аймаг, сумынхаа хэмжээнд уул уурхайн үр өгөөжийг хөгжил болгож бойжуулах чадваргүй байгаа нь харамсалтай. газрын доорх ямар их баялгаа гаднынханд өгч байгаа билээ дээ. хариуд нь жийп, хаус, сонгуулийн мөнгөнөөс илүүтэй орон нутагтаа үлдэх томоохон ажил хийчих сэтгэлтэй,

хөтлөөд Монголын нэг захаас нөгөө хязгаарт хүрч малын үүлдэр угсаагаа сайжруулж, газар тариалан хөгжих том бааз бий болгосон түүх бол тэднийх. харин одоогийн засаг дарга нар үлгэр домог мэт санагдах ийм их үйлсийг хүчирдэггүй юм гэхэд ядаж эрчим хүч, зам тээвэр, үйлдвэр хөгжүүлж, ажлын байр нэмэгдүүлэхэд уул уурхайн компаниудын удирдлагатай ойлголцох учиртай, уг нь. Социализмын үеийн дарга нартай харьцуулахад одоо үеийнхэн бүгд л удирдлагын академийн диплом өвөртөлсөн, боловсролын хувьд бараг л илүүрхэхээр. Даанч компанийн удирд лагатай ойлголцох хэм­жээний чадавх тэдэнд алга. тиймдээ ч нутгийг нь зориод очсон хөрөнгө оруулагчидтай нутагтаа үлдэцтэй, ард иргэдтэй хэрэгтэй хамтын ажиллагаа явуулж чадахгүй байна. гагцхүү унах унаа, орон байр нь данхайж, орон нутгийнх нь хөгжил хумигдсаар. Эзэн­гүйдсэн тэдгээр нутагт XVIII, XIX зууны зэрлэг өрнөд шиг хэн дуртай нь очоод буу тавьж байсан жишээ саяхных.

Page 4: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

2018.05.21, ДАВАА ~ №102 (901)4 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН

Технологи

0 0 9 0 1

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын ДУЛАМХОРЛОО

ЗөвлөхШатарбалын ДАвААДОРж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.Энхжаргал

Утас: 99901621

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.Баяртогтох

Утас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Утас: 99903581 99903578 99909472 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Б.Энхжаргал

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

РЕДАКц

ЗАР СУРТАлЧИлГАА

ХАЯГ

цАХИМ ХУвИлБАР

Google хөгжүүлэгчдийн чуулганаараа томоохон өөрчлөлтүүд танилцууллаа

Б.Төгсбилиг@tugsbiligZGM

ухаалаг гар утасны нэмэлт хэрэгсэл зохион бүтээдэг оху­ын Caviar компани iPhone гар утасны хамгийн үнэтэй гэр зохион бүтээжээ. iPhone X Tesla гэх ухаалаг утасны гэр нь iPhone X гар утсыг дахин загварчилж техникийн алмаз, алтаар бүрж нарны зай суурилуулсан аж. өөрөөр хэлбэл энэ нь ердийн нэг утасны гэр биш iPhone X­ийн шинэ загвар ч гэж хэлж болно.

Caviar компани нь нарийв­чилсан нэмэлт бүтээгдэхүүнийг өндөр зардлаар зохион бү­тээдгээрээ алдартай. уг гэрийн онцгойрох чанар нь утаснаас салах боломжгүй бөгөөд гар утастай шууд холбогдсон загвартай юм.

уг бүтээгдэхүүн 64 GB, 256 GB­ийн хоёр загвараар үйлдвэрлэгдэж байгаа. тус

бүрийн үнэ 4064 болон 4847 ам.доллараар зарагдаж байгаа

аж. Caviar­ийн хэлж буйгаар уг гар утасны зай хураагуурыг

наранд эсвэл тод гар чийдэнгээр ч цэнэг лэх боломжтой. түүнчлэн тус компани “Дэлхий дээр хүмүүс зохион бүтээв” гэсэн бичвэрийг бүтээгдэхүүндээ сийлсэн аж.

Анхандаа тус компани ер­дөө 99­н ширхэг iPhone X Tesla үйлд вэрлэхээр төлөвлөж байж. гэвч урьдчилсан захиал­га таа маг ласнаас давж 999 ширх гийг зах зээлд гаргажээ. уг бүтээгдэхүүнийг үнэгүй тээвэрлэх ба татвар, гаалийн тариф төлөөд л гар дээрээ авах боломжтой. гэхдээ цөөн үйлдвэрлэгдсэн уг бүтээг­дэхүүнийг Caviar компани сансрын нисэгч, шинийг сэт­гэгч, хүн төрөлхтний хэмжээ хязгаарыг тэлэх агуу нээлт бүтээгчдийн гарт байгаасай гэсэн хүсэлтэй байгаа билээ.

хайлтын системийн аварга Google компани өнгөрсөн мягмар гарагт 2018 оны хөгжүүлэгчдийн бага хурлаа зохион байгууллаа. Бага хурлын эхэнд Google компанийн удирдлагууд хамгийн сүүлийн үеийн ололт амжилтуудаа хуваалцаж хоёр цагийн танилцуулга хийлээ. Энэ үеэр Android, Google Assistant, Google Maps, Google Photos, хиймэл оюун ухаан зэрэг олон шинэлэг нээлтүүд дурдагдсан билээ. тэдгээрээс 15 онцлох ололтыг дурдъя:

1. Gmail автоматаар захидал бичдэг болжээ. шинээр гарч буй Smart Compose буюу ухаалаг найруулга нь автоматаар и­мэйл бичих боломж олгоно. тодруулбал, Tab дармагц

лхагва гарагт лондонд OnePlus өөрсдийн шинэ загварын гар утас OnePlus 6­г танилцууллаа. 2018 оны хамгийн сүүлийн үеийн үзүүлэлтийг агуулсан гэх уг бүтээгдэхүүн өмнөх OnePlus 5T загвараас төдийлэн ялгарахгүй. гэхдээ OnePlus ямагт Android­ийн шилдэг үзүүлэлт бүхий ухаалаг гар утсыг Samsung, Apple, LG зэрэг томоохон брэндүүдээс хямд үнээр санал болгодог юм. Энэ удаа ч OnePlus 6 харьцангуй хямд үнээр борлуулалтад гарна. гэсэн хэдий ч уг компани жил ирэх тусам шинэ загварын гар утасныхаа үнийг нэмсээр байна. АНу­д OnePlus 6 гар утас 580 ам.доллараар зарагдах төлөвтэй байгаа ба маргаашнаас худалдаанд гарах аж. уг гар утасны үзүүлэлт нь 2018 онд шинээр гарсан бүх л Android утасны онцлогийг агуулжээ. үүнд: • Qualcomm­ийн хамгийн

сүүлд зохион бүтээсэн өндөр хурд бүхий Snapdragon 845 процессор.

• олон аппликейшн зэрэг ажиллуулахад хурд нь удааширахгүй байх 6­8 GB багтаамжтой түр санах ой.

• 6.28 инч өргөн дэлгэц. • Нарийн хүрээтэй дээд

ангиллын дизайн. • хос камерын систем. • 3,300 mAh хэмжээтэй

томоохон зай хураагууртай

юм.харин дэлгэцийн нягтаршлын

хувьд сүүлийн үеийн Android гар утас 1440p байгаа бол OnePlus 1080p хэвээр хадгалжээ. Мөн уг компани OnePlus 6­д зориулж усны хамгаалалтын үнэлгээ аваагүй байна. Бусад загваруудаа бодвол OnePlus 6 нь шилэн кейс­тэй бөгөөд өмнөх OnePlus 5T загвартай үзэмжийн хувьд ижил харагддаг билээ.

түүнчлэн ар талдаа хос камер, хурууны хээ уншигч суурилуулсан байх аж. үндсэн камер нь 16 megapixel, хоёр догч линз нь 20 megapixel нягтар шил­тай. Энэ үзүүлэлт сельфи камерт нь ч бий.

өмнөх 5T загвараас сайжирсан хамгийн гол өөрчлөлт нь үндсэн камер дахь f/1.7 апертур болон өргөн гэрэл мэдрэгч. Нэмэлт камер нь portrait mode буюу хөрөг зураг авахад зориулагдсан байх ба сельфи камер ч мөн portrait mode­той юм.

OnePlus 6 гар утсанд тус ком­панийн Dash цэнэглэгч дагалдах ба энэ нь ухаалаг гар утасны хамгийн түргэн цэнэглэгч юм. Dash­ийн давуу тал нь цэнэглэх үед халдаг гол хэсгүүдийг цэнэглэгч дотор суурилуулсан тул хурданд огт нөлөөлдөггүй. Бусад гар утсыг цэнэглэх явцад ашиглавал дороо халж, цэнэглэлт удааширдаг аж.

Google-ийн 15 онцлох ололтдараагийн үгийн сонголтыг харуулдаг болсон аж. та яг одоо өөрийн Gmail­ийг нээгээд "шинэ Gmail" сонголтыг идэвхжүүлээд "тохиргоо" доторх "Ерөнхий тохиргоо" хэсгээс “туршилтад нэвтрэх” хэсгийг идэвхжүүлэн browser буюу хөтчөө дахин ачаалснаар үүнийг сонирхох боломжтой аж.

2. Google Photos­ийн санал болгож буй шинэ үйлчилгээ “Suggested Actions” нь таны зураг дундаас найзуудыг тань хайж олон тэдэнд түгээх сонголт бий болгожээ.

3. та Google Photos­ийг ашиг­лан зургаар хадгалсан албан бичгийг PDF болгох боломжтой боллоо. түүнчлэн өөрийн зур­гаас өнгүүдийг хэсэгчлэн хасах боломжийг олгосноос гадна хууч­ны хар, цагаан зурганд хялбархан өнгө оруулж дөнгөнө.

4. Google Assistant буюу ухаалаг утасны туслах үйлчилгээ маш том нээлт хийсэн талаар гүйцэтгэх захирал Сундар Пичай мэдэгджээ. Google Assistant тун удахгүй илүү амьд сонсогдохоос гадна R&B дуучин Жон леженд дуу оруулж байгаа аж.

5. Google Assistant илүү ухаа­лаг болж “үргэлжилсэн харилцан

яриа” нэвтрүүлжээ. та утастайгаа харилцан ярихын тулд “OK Google” гэж хэлэх шаардлагагүй болсон төдийгүй таны өмнөх хариултуудыг сануулна. Энэ нь дараагийн асуултыг илүү ойлгомжтой болгох систем юм.

6. Эцэг эхчүүдийн хүсэн хүлээсэн нэгэн үйлчилгээг Google нэвтрүүлэхээр болжээ. үүнийг "эелдэг" хэмээн нэрлэнэ. хүүхдүүдэд боловсон харилцаа сургах зорилгоор Google Assistant эелдэг, боловсон асуултад илүү сайн үйлчилдэг болжээ. та хэрхэн асууж буйгаас шалтгаалан Google Assistant танд найрсаг үйлчилж, заримдаа магтаалын үг ч хайрлах аж.

7. хурлын үеэр Пичай нэгэн гайхалтай туршилт танилцуулсан нь Duplex гэх үйлчилгээ. Энэ нь танд Google Assistant­аар өөрийнхөө өмнөөс бизнес дуудлага хийх боломж олгох аж. Google­ийн хиймэл оюун ухаан таны уулзалтыг ч төлөвлөж өгнө. тэрбээр туршилт болгож тайзан дээр хоёр дуудлага хийж үзүүлсэн нь сошиалд олныг алмайруулаад байгаа юм.

8. Google мөн Android­ийн шинэ хувилбар болох Android P­ийг танилцуулсан нь дижитал

орчныг хязгаарлахад төвлөрсөн үйлдлийн систем юм. өөрөөр хэлбэл Google таныг утсандаа бага цаг зарцуулж, хайртай хүмүүстээ илүү анхаарал тавихыг хүсэн You­Tube зэрэг аппликейшнүүдэд цаг тогтоон автоматаар дэлгэц унтрах сонголт олгожээ.

9. хэрэв та цахим сонин, сэтгүүл зэрэг олон төрлийн үйлчилгээ захиалдаг бол таны мөнгө төлдөг бүх үйлчилгээг Google Search, Google News болон бусад сайтуудад давхар мэдээлэл хүлээн авах боломж олгож эхэллээ.

10. Google шинээр огт товчгүй Android гар утас зохион бүтээж байна. Android P нь цоо шинэ навигацийн системтэй болсон нь таныг олон үйлдэл зэрэг хийхэд тусална. улмаар огт товчлуур даралгүй дохио зангаа ашиглан үйлдэл гүйцэтгэх боломж олгожээ. харин гаднах үзэмж нь iPhone X­ийн товчлуургүй загвартай нэлээн төстэй харагдах аж.

11. Android P үйлдлийн системийн өөр нэгэн сонирхолтой үйлчилгээ нь “чимээгүй” горим. уг горимыг идэвхжүүлэн утсаа ширээн дээр доош харуулан тавибал автоматаар “do not dis­turb” горимд орж танд огт саад болохгүй байна.

12. Android P дахь өөр нэгэн ухаалаг систем нь таныг утас руугаа харж байгаад санам­саргүй эсвэл албаар дэлгэцээ эргүүлэхэд дэлгэцийг дагаад эргүүлэх тохиргооны товчлуур гарч ирэх юм.

13. Google Maps нэгэн онцгой технологийг танилцуулаад буй. ухаалаг гар утасны камер ашиглан Google Maps­аар газрын байршлыг илүү хялбар авах боломжтой боллоо. гудамжны дүр зургийг камераар харвал Google Maps таны байршлыг газрын зураг дээр харуулна. Зам заалгах шаардлага гарахад камер дээр сум заан таныг чиглүүлэх аж.

14. Google Lens дээр шинээр нэмэгдсэн зүйл нь, та уншиж буй номруугаа камераа чиглүүлэн хуруугаараа тодотгож, утсан дээрээ хуулж авах боломж бий болов.

15. Google Lens­ийн өөр нэгэн шинэчлэлт нь Style Match. утасныхаа камерыг хувцас, гоёл чимэглэл, эсвэл тавилга руу харуулахад Google үүнийг сануулж аван уг бүтээгдэхүүнтэй ижил загварыг интернетээс хайн санал болгох юм.

580 ам.долларын үнэтэй сүүлийн үеийн Android загвар OnePlus 6

Ухаалаг утасны 4000 ам.долларын үнэтэй гэр бүтээжээ

БНхАу­ын төрийн хэвлэлийн мэдээлснээр тус улсын хувийн компанийн зохион бүтээсэн анхны пуужин өнгөрсөн пүрэв гарагт сансарт хөөрчээ.

2012 онд эрх мэдлээ хүлээн авсан БНхАу­ын Ерөнхийлөгч ши Жиньпин тус улсын Засгийн газрын тэргүүлэх чиглэлийг “Сансрын нислэгийн супер хүч” хэмээн тодорхойлсон. улмаар 2022 он гэхэд байнгын жолоодлоготой сансрын станц хөөргөхөөр төлөвлөөд буй юм.

өнгөрсөн пүрэв гарагт хөөргөсөн “Chongqing Liangjiang

Star” пуужинг БНАху­ын One­Space Technology компани зохион бүтээжээ. Энэ нь тус улсын хувьд хувийн компанийн хөөргөсөн анхны пуужин гэдгээрээ түүхэнд үлдлээ хэмээн шинхуа агентлаг мэдээллээ.

уг пуужин нь 100 кг ачааг дэлхийгээс 800 км зайд тээвэрлэх чадвартай юм. Мөн OS­XO хэмээн нэрлэж буй энэ пуужин нь шилэн кабелын оронд утасгүй холбоос ашиглах гэх мэт эрчим хүчний хэрэглээг багасгах технологи ашиглан түлшний хэрэглээг 30 хувиар бууруулсан

аж.OneSpace компани ирэх 2019

онд 10 тээвэрлэгч пуужин хөөргөх төлөвлөгөөтэй байгаа талаар тус компанийг үүсгэн байгуулагч шу Чан мэдээллээ. тэрбээр “Бид жижиг оврын хиймэл дагуул хөөргөгч дэлхийн томоохон компаниудын нэг болж чадна гэж найдаж байна” хэмээн байр сууриа илэрхийлжээ. тэрбээр мөн цаашдаа том оврын пуужин хөөргөн дэлхийн өрсөлдөөнд нэгдэнэ гэдгээ мэдэгдээд байгаа юм.

БНХАУ хувийн компанийн зохион бүтээсэн анхны пуужинг хөөргөлөө

Page 5: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

2018.05.21, ДАВАА ~ №102 (901)

нийгмийн хариуцлага

5ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН

Хуучин хувцсыг дахин “амилуулах” нь

туркийн Элчин Сайдын Яамны байранд зүймэл даавуун урлалын үзэсгэлэн хоёр дахь жилдээ боллоо. Цүнх, тоглоом, дэр, орны бүтээлэг, хөнжил, дарсны уут гээд хуучин хувцсыг “амилуулсан” олон төрлийн бүтээгдэхүүнийг энд дэлгэжээ. хүүхдийн хуучин хувцсаар хийсэн хөнжил, хаягдал даавууг зүүж оёсон буйдангийн бүтээлэг зэрэг гар урлалын гоёмсог бүтээл олон харагдана. Upcycling буюу хэрэглэгдэхгүй болсон хуучин эдлэлийг ахин хэрэглэж болох бүтээгдэхүүн болгох гар урлалын энэ төрлийг байгальд ээлтэй гэдэг. учир нь хувцас эдлэлийг нэг удаа хэрэглээд хаялгүй дахин ашиглах нь түүнийг бүтээхэд зарцуулж буй ус, эрчим хүч гээд олон нөөцийг хэмнэдэг гэж үздэг. Байгалийн асар их баялаг, нөөцийг ашиглаж бүтээсэн хувцас, эдлэлийг нэг удаа хэрэглээд хаях биш аль болох олон жил хэрэглэх ёстой гэсэн энэ үзэл санаа олон улсад дэлгэрч байна.

тиймээс байгальд ээлтэй хэрэглээг дэмжигчид Монголын зүймэл даавуун урлалын төв, туркийн Элчин сайдын Яам, TIKA, Jacobs байгууллагуудын хамтран зохион байгуулсан “Upcycling in Mongolia” үзэсгэлэнд цуглажээ. “хэрэглэхгүй болсон хуучин эдлэл, үйлдвэрлэлийн илүүдэл материал нь хөрс, ус болон агаарыг бохирдуулдаг. Монголчууд хуучин хувцсаа хаях, хайчлахыг цээрлэж, шатаадаг уламжлалтай. өмнө нь монголчууд нүүдэлчин амьдралын

хэв маягтай учраас нүүхдээ хог, хаягдлаа үлдээдэг байсан. тэр нь байгальдаа шингэдэг, эрүүл бүтээгдэхүүнүүд байсан бол орчин үед шил, гялгар уут, пластик зэрэг хөрсөнд шингэдэггүй эдлэл хэрэглэдэг болсон. Энэ нь орчны бохирдлыг улам нэмж байна” гэж туркийн элчин сайд М.Ахмед Язалын гэргий хатагтай Кадирэ Зэйнэп Сайым Язал хэллээ.

үзэсгэлэнд бүтээлээ дэлгэсэн Монголын зүймэл даавуун урлалын төв өнгөрсөн арав гаруй жилд

3000 гаруй иргэнийг сургалтад хамруулжээ. ихэвчлэн хөгжлийн бэрхшээлтэй, өрх толгойлсон гэх мэт эмзэг бүлгийн эмэгтэйчүүд энд сурдаг аж. одоогоор 20 гаруй эмэгтэй тус төвд ажиллаж байна. тус төвийн захирал Ц.Сэлэнгэ “Зүймэл даавуун болон хуучин эд хэрэглэлийг дахин бүтээгдэхүүн болгох upcycling гар урлал олон улсад өргөн дэлгэрсэн. орчны бохирдлоос гадна эмзэг бүлгийн эмэгтэйчүүдэд ч орлоготой байх боломж олгодог. тогтмол ажил хийх боломжгүй эмэгтэйчүүд өөрсдөө гэртээ хийгээд авчирч өгдөг. харин бид түүнийг нь борлуулж, багаар ажилладаг. тэтгэвэрт гарсан эсвэл ажил хийх боломжгүй эмэгтэйчүүдэд нэг талаас хамт олонтой болж, нийгэмших боломж олгодог” гэв. тус төвийн багш ш.Пүрэвсосор 64 настай. оёдлын чиглэлээр ажиллаж байгаад тэтгэвэрт гарсныхаа дараа зүймэл даавуун урлал сурчээ. тэрбээр “түүхий

С.Батсайхан©

Гар урлал эмзэг бүлгийн эмэгтэйчүүдийг нийгэмшихэд тусалдаг

Б.Баярмаа@bayarmaaZGM

эдээ бид захаас авдаг, мөн хуучин хув цас эдлэлээр хийдэг. Маш нарийн чимхлүүр ажиллагаа шаард сан ажил” гэв. Жинсэн материалаар хийсэн цүнх гэхэд загвар, хийцээсээ шалтгаалж 30­80 мянган төгрөгийн үнэтэй. харин хатгамал зэрэг нарийн чимхлүүр ажил орох тусмаа үнэд хүрдэг юм байна.

хуучин хувцас, эдлэлээр хий­сэн эдгээр бүтээгдэхүүний гол худал дан авагч нь гаднын жуул­чид. уг үзэсгэлэнд ирсэн зоч дын олонх нь гаднынхан байлаа. Австрали улсын иргэн Эйлин Мадиган “Австралид бүх хог, хаягдлаа ялгадаг тун боловс рон­гуй системтэй. хуучин хувцас зараад орлогоо буяны үйлст зориул даг дэлгүүрүүдээр хүмүүс их үйлчлүүлдэг болсон. Энэ үзэс гэлэнгийн бүтээлүүд тун өвөрмөц шийдэлтэй, ур чадвар шаардсан нь илт харагдаж байна” гэв. харин Японы иргэн Мичико Коно “Монголын гар урлалын бүтээгдэхүүнүүд харьцан гуй хямд үнэтэй учраас олныг авах сонирхолтой байна. Яг ийм бүтээгдэхүүн Японд маш үнэтэй байдаг учраас тэр бүр авч чаддаггүй” гэв.

уг үзэсгэлэнг санаачилсан хатагтай Кадирэ Зэйнэп Сайым “үзэсгэлэнд гаднынхан голдуу ирж хандив өгч, бүтээгдэхүүн худалдан авлаа. Энэ орлогоор бид Монголын зүймэл даавуун урлалын төвийн орон нутаг, нийслэлийн алслагдмал дүүргийн эмэгтэйчүүдэд явуулах сургалтыг санхүүжүүлж, дэмжиж ажиллана” гэлээ.

Зүймэл даавуун урлал бол upcycling­ийн нэг төрөл нь. хаяг­дал, хуучин даавуунаас гадна шил, хуванцар, цаас зэргийг дахин хэрэглэх бүтээгдэхүүн болго дог. Цаашид туркийн ЭСЯ болон Монголын зүймэл даавуун урлалын төв хамтран Монголд ийм төрлийн бүтээг дэхүүн хийх сургалт явуулдаг төвтэй болохыг зорьж байгаа аж.

Хатагтай Кадирэ Зэйнэп

Сайым Язал гар урлалаар

дамжуулж эмэгтэйчүүдэд

туслах хүсэлтэй.

Зүймэл даавуун бүтээгдэхүүнийг

ихэвчлэн жуулчид

худалдан авдаг

Б.Хасуй / ЗГМ©

Эрдэнэсийн сан буюу үзэж болдоггүй үзмэрүүд

өнгөрсөн баасан гарагт тохио­сон олон улсын музейн өдрөөр Богд хааны ордон музейг нэн баяртайяа зорьсон бөлгөө. учир юун гэвээс урьд өмнө нийтэд огт толилуулж байгаагүй VIII Богд хааны Эрдэнэсийн сан хөмрөгт хадгалагдаж байгаа хосгүй үнэт үзмэрүүдийг анх удаа олон ний­тэд дэлгэнэ гэсэн болохоор тийн догдолсон хэрэг.

“Богд хааны ордон үнэхээр гайхамшигтай. Европын орнуу­дын аль ч музейд байхгүй ховор үзмэрүүдийг энд л анх харлаа. Монголчуудын шүтээн болсон бурхан номын энэ ариун газарт байхгүй юм гэж алга.

Богд хааны ордон дахь өрнөдийн монемунталь тавилга, чимэглэл бүхий өрөөнд орж, хүн суумагц есөн төрлийн аялгуу эгшиглэдэг сандал дээр тухлаад халуун колумба кофе оочлон цонхоор онгон байгалийн ариун дагшинг бахдахын зэрэгцээ хажууханд дүүлэх янгир, буга гөрөөсийг харан нүд, сэтгэл баясан байлаа” хэмээн нэгэн цагт Барон унгернд хамгийн ойр шадарлаж явсан Польшийн аялагч Ф.оссендовский аян замын тэмдэглэлдээ дуу алдан бичиж үлдээснийг хүүхэд ахуйдаа уншиж билээ. хятадын шижир алтан гулдмай, Камчаткийн хар булга, Солонгосоос ирүүлсэн хүн орхоодой, бугын цусан эвэр, Энэтхэг одосын эвэр, хойд мөсөн далайн хар хув, хирсийн эвэр,зааны соёо, тоолж барамгүй шүр сувд, үнэт чулуу, алтан утсаар нэхсэн уут дүүрэн бадмаараг, очир алмааз, алт, мөнгө, ган, зааны яс, хаш, үнэт модоор ур заан сийлсэн бурхад гээд энэ бүхэн Богд хааны эрдэнэсийн зөвхөн өчүүхэн хэсэг хэмээн түүний тэмдэглэл цааш үргэлжилсэн байдаг. Энэ бүхнийг

л үзэх гэж хорхойссон юм. гэвч хорь орчим хүн ороод

шахалдах давчуу өрөөнд ердөө 10 гаруй төрлийн үзмэрийг л дэлгэсэн байхыг хараад гонсойв. Ядаж тэр үзмэрүүдийн үүх түүхийг тайлбарлаад өгөх тайлбарлагч алга. Энд баахан сэтгэл дутжээ. гээд яахав, VIII Богд хааны төрсөн дүү Чойжин лам лувсанхайдавын “Бодлоороо зангидсан илд” –ийг харах завшаан олдсонд баярлахаас өөр яалтай. хүн бүр л тэрхүү алдартай

үзмэрийг тойрон шавж, зарим нэг нь мөргөн залбирч, гүнээ сүсэглэх аж. VIII Богд Жавзандамба хутагт төр шашны үйл хэргийг цэвэр ариунаар сахин хамгаалах чин хүслээр чойжин буух айлтгал зарлиг буулган сар бүр товлосон билэгт сайн өдрүүдэд шашныг хамгаалагч сахиусуудыг буулгадаг байж. Энэхүү зан үйл нь эх болсон зургаан зүйл хамаг амьтны тусын тулд хорвоогийн ил далд, дүрстэй хийгээд дүрсгүй, дээд ба доод төрөлтөн бүхнийг

аливаа хорлолоос амирлуулах үүднээс чойжин буухдаа лувсанхайдав ламтны номын хүчээр зангидсан ган илд энэ юм. Мөн II Богдын хэрэглэж байсан аягыг анх удаа олноо үзүүлэхээр гаргасан байна. гайхалтай нь тэрхүү үнэт чулуугаар хийсэн алтан суурьтай аяганд байгаа будаа, самар нь тэртээх 1734 оных гэнэ. итгэмээргүй ч юм шиг. үзмэрийн үнэ цэнэ чухам энэ бүхэнд л оршдог биз ээ! Энэ мэт нэн ховор, хосгүй үнэт үзмэр

Богдын Эрдэнэсийн санд 8000 гаруй байдаг хэдий ч нийтэд хэзээ ч үзүүлж байгаагүй, цаашдаа ч үзүүлэх боломжгүй гэсэн музейн удирдлагуудын яриаг ойлгосонгүй. Маш харамсалтай. Засгийн газраас зөвшөөрөл өгвөл л цөөнөөр үзүүлж болох юм гэнэ дээ. Монголчууд ямар гайхамшигт өв соёл, эрдэнэс, үнэт бүтээлүүдтэйгээ мэдэж бахархах боломжгүй юм бол тэр бүхний үнэ цэнэ орших уу гэж бодогдлоо.

Эрдэнэсийн сан дахь бусад үзмэрүүдийг видео арт хэлбэрээр үзүүлэх хэдий ч шүдэнзний хайрцгаас томдохгүй шахам дэлгэцээр хэдэн хоромд солигдох дүрсүүдийг тогтож харж чада­хааргүй байлаа. үнэхээр амтгүй юм билээ. Болдогсон бол тэрхүү 8000 үзмэрийг бүгдийг нь багтаасан лувр шиг, Эрмитаж шиг гайхамшигтай ордонтой болохсон. төр засгийн бодлого чухам ийм зүйлд л чиглэх ёстой мэт санагднам.

II Богдын үнэт чулуун аяган дахь идээ, самар 1734 оныхоороо гэнэ. Чойжин лам Лувсанхайдавын бодлоороо зангидсан ган илд.

VIII Богдын хэрэглэж байсан шүрэн эрхи.Зааны ясан өмсгөл.VIII Богдын хэрэглэж байсан цул мөнгөн очир, буйл, хонх, рашааны гүц тэргүүтэн.

Б.Хасуй / ЗГМ©

Ш.АлтайЗГМ

Эрдэнэсийн сангийн бүх үзмэрийг үзмээр байна

Page 6: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

6 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН 2018.05.21, ДАВАА ~ №102 (901)

Өдрийн хэмнэлТв ХӨТӨЛБӨР

ЗУРХАй

06.00

07.00

11.00

19.50

20.00

22.00

“Долоо хоногийн тойм” хөтөлбөр

Өглөө хөтөлбөр

“Монголын мэдээ” мэдээллийн хөтөлбөр шууд

MNB-энэ 7 хоногт

“Цагийнхүрд”мэдээллийн хөтөлбөр

“Улаан уулс” Оросын уран сайхны кино 6-р анги

12.00

06.30

14.00

18.00

18.30

22.30

Өнөө өглөө

“Хөтөч” мэдээллийн хөтөлбөр

“Хүрээлэн амьд ертөнц” 20-р хэсэг

“The voice of Mongolia” хөшигний ард 16-р хэсэг

Нүүдэл, шийдэл

“24” ОАК season 1-4 дүгээр анги

09.00 “Монголчууд XX зууны эхэнд” нэвтрүүлэг

09.50

14.00

17.00

20.40

Дэлхийн атлас

“Дөрвөн өнгө” цаг агаарын хөтөлбөр

“Математикийн зарчмууд” хүүхэлдэйн кино 6-р анги

“Та 5-р ангийн хүүхдээс ухаантай юу” нэвтрүүлэг

22.00 “Нууц материалууд” ОАК 3-15 дугаар анги

11.00

11.30

14.00

15.00

22.00

#Made in mongolia

Ногоон хот

Суутнуудын намтар

Бизнесийн төв цэг

Бүрэн тайлбар

09.00 Бизнесийн хэмнэл

Билгийн тооллын 07Зуны тэргүүн улаагчин луу сарын есөн улаан мэнгэтэй, харагчин үхэр өдөр. Үс засуулбал: Хэл ам, хэрүүл тэмцэл ирнэ. наран ургах, шингэх: 05.07-20.30 Барилдлага: Рашааншүтэн барилдлага: СансарСуудал: Уул

Аргын тооллын тавдугаар сарын 21, Сумъяа гараг. Билгийн тооллын 7. Үнэг одтой, харагчин үхэр өдөр. Өдрийн наран 05.07 цагт мандан, 20.30 цагт жаргана Тухайн өдөр тахиа, могой жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн. Эл өдөр эм, эмнэлгийн элдэв үйл, хагалгаа хийлгэх, биеийн тамирыг сэргээх, хишиг даллага дуудуулах, насан бүтээл хийлгэх, мал арилжих, гэр бүрэхэд сайн. Эрдэнийг гадагш өгөхөд муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, туулай, могой, бич, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун хойш мөрөө гаргавал зохистой. Тэрсүүд өдөр. 10 цаг 29 минутанд өчүүхэн дүүрэн эхэлнэ. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.

Петя ба чоноХэзээ: 2018 оны 6 дугаар сарын 1Хаана: Улсын филармониТасалбарын үнэ: ^ 5000

А.Моцарт “Дон Жуан” хошин дуурьХаана: Улсын ФилармониХэзээ: 2018.06.01-нд 15.00 цагтҮнэ: ^ 10-20 мянга

Where are you? Electronic pop showХаана: Хар сувд хөлөг онгоцХэзээ: 2018.05.26-нд 19.00 цагтҮнэ: ^ 20 мянга

“цэнхэр нүдэн бүсгүй” балетХэзээ: 2018.05.26-нд 17.00 цагтХаана: УДБЭТТасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

“Үүлэн заяа” монгол дуурьХэзээ: 2018.06.30-ны 17.00 цагтХаана: УДБЭТ Тасалбарын үнэ: ^ 10-20 мянга

“Бүтээхэй дэгдээхэй хоёр” хүүхдийн жүжиг Хаана: Хүүхэлдэйн театрХэзээ: 2018.05.31, 06.01-нд 13.00 цагтҮнэ: ^ 15 мянга

ЗГМ: үГИйН СүЛжЭЭ

73

24

6

1

57

9

54

2 68

5

245

537

4

9

57

5

497

26

3 8 4 2 7 1 9 6 5

6 5 1 9 8 4 7 3 2

9 1 2 8 6 5 3 4 7

2 4 3 7 5 6 8 1 9

5 6 7 4 3 9 2 8 1

7 9 8 3 1 2 4 5 6

1 2 9 5 4 3 6 7 8

4 7 5 6 2 8 1 9 3

8 3 6 1 9 7 5 2 4

ЗГМ: СүДОКү

(Өмнөх дугаарын хариу)

Өмнөх дугаарын хариу / 05.18

БоСооГооР:1. Хөлбөмбөгийн анхныДАШТ-ийгнутагтаа зохион байгуулж улмаар анхны аварга болсон

улс2. Нийслэлийн нэгэн дүүрэг (товчилсон нэр)3. Ижил мөрнөөр суурьшсан Ойрад

8. Хошин урлагийн авъяаслаг жүжигчин агсан Батхуягийг нэрлэж заншсан нэр

10. 1944 онд Хөвсгөл аймгаас Завхан аймагт шилжүүлсэн сум

ОНЦЛОХ үЗвЭРОНЦЛОХ үЗвЭР

Улсын драмын эрдмийн театрын хамт олон хүүхдийн баярт зориулж “ЦарцааНамжил”хүүхдийнжүжгийг ирэх сарын 1-нд тоглох гэж байна. Энэхүү хүүхдийн уран бүтээлийн урын сангаа шинэ бүтээлээр баяжуулан үзэгчдийн хүртээл болгох, Монгол ардын аман зохиол, үлгэрийн өгүүлэмж үйл явдлаар дамжуулан хүүхдүүдэд

эрдэм боловсролын чухлыг таниулж, өв соёлоо дээдлэх хүсэл эрмэлзлийг бий болгох зорилготой юм. Хүүхдийн жүжгээр дамжуулан энэ хорвоо дээр нэг ертөнц оршдоггүй, эгэл жирийн хүмүүс бидний амьдардаг энэ ертөнцийг “Замбуулин хорвоо” хэмээдэг гэдгийг ойлгуулна. Мөн эгэл жирийн хүмүүс бид амьтны амь тасалдаггүй,

өглөгч энэрэнгүй зантай, үнэн шудрага сэтгэлтэй, шуналгүй, авралт бурхны оронд амьдрах эрхтэй болдог гэдэг санааг харуулдаг юм. Ингээд эрт урьдын цагт Эзэн Чингис ч төрөхөөс өмнө Намжил нэрт нэгэн хүү бурхны оронд очиж, эрдэм сурахаар явсан бөгөөд түүнд тохиолдсон элдэв сонин хэрэг явдлын талаар өгүүлэх жүжгийг сонирхоорой.

“Царцаа Намжил”

п

жЕ

Он

БаТ

Э

х

ГЛ

М

Э

С

и

Бя

яаМ

БО

а

ЭЕ

М

а

ө

аь

ь

нТө

д

р

ө

и

Э

Ош

я

х

н

а

ёр

ГУ

а

н

Гүйцэтгэх үндсэн чиг үүрэг: Компанийн үндсэн үйл ажиллагаатай холбоотой бүх төрлийн гэрээ, хэлцэл, дүрэм, журам заавар, тушаал шийдвэрийн хууль зүйн үндэслэлийг хянах, зөвлөгөө өгөх, компаниас иргэд, хуулийн этгээдтэй байгуулсан гэрээ, хэлцлийн төслийг англи, монгол хэл дээр боловсруулах, батлуулах, гэрээний хэрэгжилтэнд хяналт тавих, гэрээнээс үүдэн гарах хууль зүйн үр дагаварт дүгнэлт гаргах, шаардлагатай нэмэлт өөрчлөлтийг цаг тухайд нь оруулах, төрийн болон төрийн бус байгууллагад итгэмжлэлийн үндсэн дээр компанийг төлөөлөх.

Ажлын байранд тавигдах шаардлага:Хууль эрх зүйч мэргэжлээр бакалавр болон түүнээс дээш зэрэгтэй байх;Мэргэжлээрээ 1 ба түүнээс дээш жилийн хугацаанд ажилласан туршлагатай байх;Монгол, англи хэл дээр гэрээ хэлцэл, баримт бичиг боловсруулах, найруулах

чадвартай;Компьютерын хэрэглээний програмыг эзэмшсэн байх;Банк, санхүүгийн салбарт ажиллаж байсан бол давуу тал болно; Шүүхийн хянаншийдвэрлэх ажиллагаанд оролцожбайсан туршлагатай бол давуу

тал болно;Англи хэлний ярианы болон бичгийн өндөр мэдлэгтэй байх (IELTS-ийн 6.5 ба түүнээс

дээш оноотой эсхүл түүнтэй дүйцэхүйц TOEFL-ийн оноотой бол давуу тал болно).

нэмэлт ерөнхий шаардлага:Үйл явдал, асуудлын уялдаа холбооны логик дэс дарааллыг олж, үүссэн асуудлыг

хууль зүйн үүднээс зохих ёсоор шийдвэрлэх чадвартай; Багаар болон бие даан ажиллах чадвартай;Идэвхи санаачлагатай, бүтээлч сэтгэлгээтэй;Хувийн зохион байгуулалт сайтай, хариуцлагатай, харилцааны соёлтой;Ажлын ачаалал даах чадвартай, өөрийгөө дайчлан ажиллах боломжтой;Ёс зүйн хэм хэмжээ, хөдөлмөрийн сахилга батыг дээдлэн сахидаг;Урт хугацаанд тогтвор суурьшилтай ажиллах.

Бүрдүүлэх материал:Анкет (www.mik.mn цахим хуудаснаас татаж авна уу);1% цээж зураг;Иргэний үнэмлэхний хуулбар (нотариатаар гэрчлүүлсэн байх);Оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт;Боловсролын гэрчилгээ, диплом, мэргэжлийн үнэмлэхийн хуулбар (нотариатаар

гэрчлүүлсэн байх); Сургуулийн тодорхойлолт (шинэ төгсөгч бол);Өмнөх ажлын газрын тодорхойлолтууд.

Сонгон шалгаруулалтанд оролцох хүсэлтэй иргэд материалаа [email protected] цахим хаягаар, эсхүл Монгол Улс, Улаанбаатар хот 14210, Сүхбаатар дүүрэг, 1-р хороо, 13-р хороолол, Энхтайваны өргөн чөлөө 19, ХХБанкны 10-р давхарт 2018 оны 6-р сарын 02-ны өдрийг дуустал ирүүлнэ үү.

Жич: Анкетийн сонгон шалгаруулалтанд тэнцсэн ажил горилогч нартай холбоо барина.

Утас: 11-328267 (827) вэбсайт: www.mik.mn И-мейл: [email protected]

“МонГолЫн ИПоТЕКИЙн КоРПоРАцИ оССК ” ХХК ХУУлЬЧ шАлГАРУУлЖ АвнА

монголчууд, торгуудуудын улсын нэр5.Цэвэртунгалаг,буртаггүй гэсэн үг6. Улирал9. Хүйтэнд ус чийг зэргээс дэгдэн гарч царцсан уурХӨнДлӨнГӨӨР:4. Билгийн тооллын сар бүрийн 27-нд сүм хийдүүдэд хурдаг сахиус ном7. Ая, аялгуу

1 2 3

4 5 6

7 8

9

10

нИСлЭГИЙн цАГИЙн ХУвААРЬ

УБ-БЭЭжИН 06.10 08.25БЭЭжИН-УБ 09.30 12.00УБ-ХОНКОНГ 13.00 17.30ХОНКОНГ-УБ 18.30 23.10УБ-СӨҮл 08.40 12.50СӨҮл-УБ 14.20 17.00УБ-ТОКИО 07.45 13.40ТОКИО-УБ 14.40 19.15УБ-ЭРХҮҮ 07.50 19.15ЭРХҮҮ-УБ 10.15 11.45УБ-ХӨХ ХОТ 13.10 15.50ХӨХ ХОТ-УБ 16.50 19.20

ГАлТ ТЭРЭГнИЙ цАГИЙн ХУвААРЬ

ЭРЭЭН-УБ 18.00 11.15УБ-ХӨХ ХОТ 20.00 20.49ХӨХ ХОТ-УБ 22.50 11.15УБ-ЭРХҮҮ 21.10 02.40ЭРХҮҮ-УБ 15.35 06.20УБ-СҮХБААТАР 21.15 05.12СҮХБААТАР-УБ 20.55 05.03УБ-ЭРДЭНЭТ 20.30 07.45ЭРДЭНЭТ-УБ 19.10 05.48УБ-ЗАМыН-ҮҮД 17.20 07.05ЗАМыН-ҮҮД-УБ 17.35 08.55

Page 7: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

ZGM: hiGhliGhts

ZGM DAILY2018.05.21, MONDAY ~ №102 (901) 7ThE OFFICIAL GAzETTE

Coal export steadily grew in the last two months

tenkhleg Zuuch llC releases report on housing supply and demand

ETT is supplying coal at USD 60 per ton from East Tsankhi starting from last week.

Housing demand of households to rise to 217 thousand in the next five years.

top 20 index ends the week at 19,233.17 points

Mongolia Economic Forum 2018 kicks-off

Market cap stands at MNT 2.36 trillion.Panel speaker of MEF 2018 Enkhbat Davaasuren speaks to ZGM Daily.

In coherence with the policy of the Government of the People’s Republic of China, Mongolian companies are seeking ways to

Mongolia exported a total of 3.56 million tons of coal in April

Oyunbayar.NZGM

Enerel.SZGM

Baigal.G, Tugsbilig.BZGM

rEAl ESTATE

ZGM: GUEST

PoliticsPresident of Mongolia Battulga Khaltmaa sends a letter to Dr. Mahathir bin Mohamad for his reappointment as the Prime Minister of Malaysia. Additionally, the President addressed the Prime Minister pay attention to the murder of Ms. Altantuya Shariibuu, a Mongolian national and a mother of 2 children, committed on October 18, 2006.

Government of the Czech Republic approves “Special Procedures for Employment from Mongolia”.

EconomyCabinet plans to reduce the commercial banks weighted average interest rate to 16 percent. As of March 2018, the weighted average rate stands at 19.1 percent.

Top 20 Index falls 0.31 percent, to 19,233.17 points. MSE A Index decreases 0.04 percent, to 9065.86 points. MSE B Index drops 0.13 percent, to 10190.15 points. Market cap stands at MNT 2.36 trillion.

sociEtyTwo artworks of Mongolian State University of Arts and Culture selected for the semi-finals of the 23rd Taichung City Da Dun Fine Arts Exhibition. Final results of the com petition will be released in mid-June.

FIBA 3x3 Ulaanbaatar World Tour to take place on June 2-3.

Mongolian coal exporters strive to increase coal price

Housing for 38.5 thousand households to be commissioned

Batsaikhan.S / ZGM©

increase export coal price. Ac­cording to the National Statistics Office, Mongolian coal export has steadily grown for the last two months. Mongolia exported a to­tal of 3.56 million tons of coal in April.

Among the mining companies operating in Tavan Tolgoi resid­ual deposits, Erdenes Tavan Tol­goi JSC has reached a deal with Aluminum Corp. of China Ltd (Chalco) last week. As a result, Erdenes Tavan Tolgoi is supplying coal at USD 60 per ton from East Tsankhi starting from last week,

up from USD 59.3. At present, coking coal from West Tsankhi is sold at USD 68 and the price of thermal coal stands at USD 14­16 at the mine site.

In addition, Mongolian Min­ing Corporation mentioned in its financial statement that the av­erage price of processed coal is USD 130.3 per ton at the border. In addition, MAK (Mongolian Alt Corporation) LLC, Usukh zoos LLC, Southgobi Sands Ltd, which operate mines at the Nariinsukhait residual deposits, are aiming to sell processed coal. Southgobi

Гүйцэтгэх үндсэн чиг үүрэг: Компанийн актив пассивын удирдлагын бодлого боловсруулах, богино хугацааны мөнгөн урсгалын төсөөлөл болон гадаад валютын ханшийг төсөөлөх, мөнгөний болон хөрөнгийн зах зээлийн судалгаа, шинжилгээ хийх, санал, зөвлөмж боловсруулах.

Ажлын байранд тавигдах шаардлага:

Банк санхүү, эдийн засаг, санхүүгийн удирдлагын чиглэлээр бакалавр болон түүнээс дээш зэрэгтэй;

Санхүүгийн загварчлал, судалгаа шинжилгээ хийх, үнэлэлт дүгнэлт өгөх, тайлагнах туршлагатай;

Англи хэлний ярианы болон бичгийн өндөр мэдлэгтэй байх (IELTS-ийн 7 ба түүнээс дээш оноотой эсхүл түүнтэй дүйцэхүйц TOEFL-ийн оноотой бол давуу тал болно);

Мэргэшсэн нягтлан бодогч (CPA), Олон улсын мэргэшсэн нягтлан бодогч (ACCA), Мэргэшсэн санхүүгийн шинжээч (CFA) түвшиний анхан шатлалын шалгалтыг өгч гэрчилгээ авсан бол давуу тал болно.

нэмэлт ерөнхий шаардлага:

Хариуцсан ажилдаа идэвхи санаачлагатай, бүтээлч сэтгэлгээтэй;Ажлыг төлөвлөх, манлайлах, удирдан зохион байгуулах, дүгнэлт хийх, шийдвэр

гаргах чадвартай;Ёс зүйн хэм хэмжээ, хөдөлмөрийн сахилга батыг дээдлэн сахидаг;Ажлын цаг ашиглалт сайтай, ажлын ачаалал даах чадвартай;Байгууллагын болон хувь хүний нууцийг хадгалах чадвартай;Харилцааны өндөр соёлтой, хувийн зохион байгуулалт сайтай;Багаар болон бие даан үр дүнтэй ажиллах чадвартай;Урт хугацаанд тогтвор суурьшилтай ажиллах эрмэлзэлтэй.

Бүрдүүлэх материал:

Анкет (www.mik.mn цахим хуудаснаас татаж авна уу);1% цээж зураг;Иргэний үнэмлэхний хуулбар (нотариатаар гэрчлүүлсэн байх);Оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт;Боловсролын гэрчилгээ, диплом, мэргэжлийн үнэмлэхийн хуулбар (нотариатаар

гэрчлүүлсэн байх); Сургуулийн тодорхойлолт (шинэ төгсөгч бол);Өмнөх ажлын газрын тодорхойлолтууд.

Сонгон шалгаруулалтанд оролцох хүсэлтэй иргэд материалаа [email protected] хаягаар болон СБД-ийн 1-р хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө, 11-А хаягт орших Худалдаа хөгжлийн банкны 10-р давхарт 2018 оны 6-р сарын 02-ны өдрийг дуустал ирүүлнэ үү.

Жич: Анкетийн сонгон шалгаруулалтанд тэнцсэн ажил горилогч нартай холбоо барина.

Утас: 11-328267 (827) вэбсайт: www.mik.mn И-мейл: [email protected]

“МонГолЫн ИПоТЕКИЙн КоРПоРАцИ оССК ” ХХК ХӨРӨнГӨ ЗоХИцУУлАлТЫн шИнЖЭЭЧ

шАлГАРУУлЖ АвнА

Sands is estimating to sell their processed coal at CNY 500­600 (USD 78­94 as of May 18) per ton. The company plans to export 800 thousand tons of processed coal in 2018. As of the first quarter of this year, the company’s export coal price stood at USD 43.02 in average. This is almost double the price of the same period of 2017, the company reported in its finan­cial statement.

As for MAK LLC, the company is selling raw coal at about CNY 500 (USD 78 as of May 18) at its mine site.

ZGM Daily presents to you, the interview with Enkhbat Davaas-uren, Head of the Open Network Education Foundation. His ideals and leadership were the pillars to many fields of Mongolia, such as politics, information technology and education.

­As an expert who has been working in the IT field for de-cades, I would like to ask you about artificial intelligence and robotics. Is Mongolia ready for the age of automation?

­No matter how fast the world develops, intelligent people will always be needed in the labour market. Robots are needed in ar­eas that require little knowledge; for instance, they may replace av­erage doctors in the health sector by automating diagnosis. But they can never be as good as surgeons and replace their “gifted” skills. In other words, people's knowledge, skill and experience can not be re­placed by robots. Thus, countries are viewing this as both a challenge

Enkhbat Davaasuren: Era of automatation is a superb opportunity for Mongolia

and call.­Whether to be glad or reluctant

about this revolution is for us to de­cide. But this is a great opportunity for small countries, such as Mongo­lia. If robots can replace humans, we only need a few robots instead of 10 million foreign workers.

­How do we keep up with this change?

­Knowledge and skills are the priority for Mongolians. Our edu­cational system is outdated and the population is small. Our productiv­ity is 10 times lower than that of average Americans. Which is why, comparing our lives to Americans, while standing way behind and pro­ducing 10 times lower than them, is pointless. In other words, we are failing to keep up with the global network and are inactive to interna­

tional cooperation. Also, Mongolia did not join ASEAN, trade networks of Europe and Asia, not to mention the lack of trades with the People’s Republic of China, the biggest glob­al trade partner. Mongolia remains foreign to global businesses. It is time to learn to be one.

­Mongolia Economic Forum is taking place this week. Aside from the key topics of politics and economy, the forum picks up on “Mongolian dream”. What exact-ly is Mongolian dream?

­Everyone has different idea of what Mongolian dream is. Thanks to democracy, we were able to compete toe to toe with 7 billion people on earth. The freedom gave us more chance to gain knowledge. But it also means that we have to compete with 7 billion experts. I believe that Mongolian dream is for Mongolians, who lived for cen­turies in the extreme weather of Central Asia, to make a stand in the 21st century. Or else, we will just be a line in the history. We cannot live off the coal sales. We need to establish modern Mongolia in the digital world.

­Do we have the opportunities and potentials to build digital Mongolia?

­Mongolia is a connector. There is a reason why Americans exalted Chinggis Khaan as the “Man of the Millennium”. he was the pioneer of globalism that connects the world. But he did not wage war in doing so. It was his strict law and order, diplomacy, transportation and se­curity, which we now call the soft infrastructure of development. By ensuring safety in the silk road, it granted more opportunity for other countries. We need to re­es­tablish the city of Karakorum. Not in Umnugobi aimag, but in digital world with Mongolia as the new Karakorum. British encyclopedia Britannica marked Karakorum as the smallest, yet the most signif­icant point for silk road. In other words, Mongolia was the strongest when we fulfilled our role as the connector.

According to the research firm “Tenkhleg zuuch” LLC, housing for 217 thousand households will be in demand in the capital over the next five years, and 122 thousand in rural areas. As of 2017, 43 percent of 380 thousand households living in Ulaanbaatar live in apartments connected to centralized engineer­ing network. In collaboration with the Mongolian National Construc­tion Association, “Tenkhleg zuuch” LLC has presented a study on Mon­golia’s housing supply and demand. The study was conducted at the or­der of the Ministry of Construction and Urban Development. According to the survey, 427 construction proj­ects for 62.3 thousand households are currently being implemented in Ulaanbaatar. The report high­lights that housing for a total of 38.5 thousand households will be ready for sale in the next three years. Presently, accommodation for 5822 households are available in the mar­ket, of which the majority are less than 80 square meters and the aver­age housing price per square meter stands at MNT 2.1 million, which is slightly higher than the previous year when the housing price per square meter was MNT 2.03 million in April 2017.

Mongolian dream is for Mongolians

to make a stand in the 21st century

Enkhbat Davaasuren, Head of the Open Network Education Foundation.

Enerel.S / ZGM©

Page 8: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

8 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН 2018.05.21, ДАВАА ~ №102 (901)

Фото сурвалжилга

Төв зам “нуруугаа” амрааж, нийслэлчүүд стрессийг мартав

Агаар, орчны бохирдлыг бууруулах зорилгоор жил бүрийн хавар “Автомашингүй өдөр”­ийг зохион байгуулдаг. Энэ өдөр өнгөрсөн бямба гарагт тохиож, Бага тойруу, Энхтайваны өргөн чөлөөний Баруун 4 замын уулзвараас Зүүн 4 зам хүртэлх авто зам, Сөүлийн гудамж, Бээжингийн гудамж, Анкарагийн гудамж, Сүхбаатарын гудамж, их сургуулийн гудамж, Элчингийн гудамж, хөх тэнгэрийн гудамж, Партизаны гудамж, олимпын гудамж Самбуугийн гудамжин дахь автомашины хөдөлгөө­нийг 07.00­17.00 цаг хүртэл хязгаарласан юм.

Мөн энэ өдөр “улаанбаатар марафон 2018” олон гүйлтийн тэмцээнийг тав дахь удаа зохион байгуулж, гадаад, дотоодын нийт 3000 гаруй тамирчин оролцов.

төв зам “нуруугаа” амрааж, нийслэлчүүд стрессийг мартсан энэ өдөр гэрэл зурагт ийн буулгалаа.

Б.ХасуйЗГМ

Б.Хасуй / ЗГМ©

Page 9: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

toshiba-гийн наймааг Хятадын зохицуулах байгууллага зөвшөөрлөө

JPMorgan Chase хувьцаа эзэмшигчдийн маргаанаа таслав, одоо eBay...

Атомын түвшинд ажиллах квантын компьютер үйлдвэрлэнэКвантын технологид суурилсан компьютерийн шинэ эрин хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн хаяанд ирээд байгаа. >10

JPMorgan Chase компани удаа дараагийн хурал, санал хураал-тын дүнд өнгөрсөн долоо хоногт маргааныг шийдсэн. >10

Toshiba компани санах ойн чипний үйлдвэрээ Bain Capital-д 18 тэрбум ам.доллараар зарахыг зөвшөөрлөө. >10

PayPal өрсөлдөгчөө 2.2 тэрбумаар өөрийн болгов

Ричард Милне, Мартин АрнольдАНу­ын PayPal компани

шве дийн төлбөрийн izettle старт­апыг Европтоо санхүүгийн технологийн хамгийн том нь болохоос өмнө амжиж 2.2 тэрбум ам.доллараар худалдан авлаа.

үйл ажиллагаа нь Европ, латин Америкт төвлөрдөг шве­дийн компани энэ сарын эцсээр IPO гарган төвлө рүү лэхээр төлөвлөж байсан хөрөн гөөс АНу­ын төлбөрийн групп хоёр дахин өндөр үнэ төлж байна.

АНу­ын аварга өрсөлдөгчид нь шведийн технологийн салбараас худалдан авч буй компаниудын ердөө нэг нь izettle. урьд нь Мicrosoft компани шведийн Skype, Mojang хоёрыг IPO гаргахаас нь өмнөхөн худалдаж авсан юм.

уг наймаа Европын техно­логийн компаниуд АНу­ын аваргуудтай өрсөлдөхүйц болон томорч амжихаас өмнө, худалдан авах саналыг сөрж чадалгүй

“залгиулаад байна” гэсэн түгшүүрийг ихэсгэв. Цагтаа Стокхольмын алдартан байсан Spotify хүртэл Нью­йоркийн хөрөнгийн биржид бүртгэлтэй болж, бизнесийн цөм нь шведээс алсад одлоо.

“гар утас онлайн, офлайн худалдааны ялгааг бүдгэрүүлж, жижиглэн худалдааны ертөнц улам бүр олон талтай болсоор байгаа”­г PayPal­ын Ерөнхий­лөгч, гүйцэтгэх захирал Дэн шульман тайлбарлав. Жижиг бизнес хүртэл төлбөрийн шаардлагадаа нийцсэн нэг дороос бүгдийг худалдан авах арга хэрэгсэл эрэлхийлж байна.

“худалдах гэж компани байгуулдаг хүн байхгүй. гэхдээ манай компанийн төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхэд сайхан боломж таарлаа. Энэ нь бидний хувьд компаниа өргөжүүлэх, хурдцаа ихэсгэх арга” хэмээн izettle­ийн хамтран үндэслэгч Якоб де геер өгүүлж байна. Мөн “уг нь бид

IPO гаргахаар эртнээс бэлдсэн ч PayPal­тэй өрнүүлсэн яриа хэлэлцээ эрчимжсэн тул оройт­сон санаа болж хувирлаа” хэмээн тайлбарлав.

шведийн izettle нь кофе шоп, сонины мухлаг зэрэг хаа сайгүй хэрэглэж болох зээлийн карт унших жижиг төхөөрөмж бүтээж, анх олны анхааралд өртсөн юм. уг уншуур төхөөрөмж эдүгээ жижиг бизнес эрхлэгч, цахим худалдааны компаниудад чухал хэрэгтэй бүтээгдэхүүн болж хувираад байна.

тус компанийн гол өрсөлдөгч нь Twitter­ийг үндэслэгч Жэк Дорсигийн байгуулсан АНу­ын төлбөрийн Square групп. гэхдээ Sqare, izettle хоёр зөвхөн их Британийн зах зээлд л өрсөлдөгч болдог. шведийн группийн бизнес Европ тив, Мексик, Бразилд төвлөрдөг юм. PayPal сүүлийн таван жилд гурван том худал дан авалт хийсэн байна.

ШведийнiZettle нь кофе шоп, сонины мухлаг зэрэг хаа сайгүй хэрэглэж болох зээлийн карт унших жижиг төхөөрөмж бүтээж анх олны анхааралд өртсөн юм.

ШведийнiZettle нь кофе шоп, сонины мухлаг зэрэг хаа сайгүй хэрэглэж болох зээлийн карт унших жижиг төхөөрөмж бүтээж анх олны анхааралд өртсөн юм.

FIFA, UEFA хоорондын “дайн” ширүүслээ1Дэлхийн хөлбөмбөгийн түү­

хэнд байгаагүй том хэм жээ ний хөрөнгө оруулалтыг татаж чадсан инфантино санал ху­раал таар асуудлаа шийдэхээ мэдэгдсэн. түүний санаачилгыг хэрэгжүүлэх эсэх тухай санал хураалтыг ДАшт­ээс өмнө зохион байгуулна.

Жианни инфантиногийн сана­лыг UEFA­гаас бусад бүх хүн, хөлбөмбөгийн баг, клубууд, улс орнууд дэмжиж байна. учир нь түүний санаачилсан тэмцээнүүд UEFA зохион байгуулдаг Аваргуудын лигийн нэр хүндэд сөргөөр нөлөөлж, үзэгчдийн тоог бууруулна гэж үзжээ. UEFA нь Аваргуудын лигийн тэмцээнийг зурагтаар дамжуулах, ивээн тэтгэгчийн орлогоос нийт 2.5 тэрбум еврог жил бүр олдог. Энэ ашгаа бусадтай хуваалцахгүйн тулд UEFA чадах бүхнээ хийж байгаа юм.

UEFA­гийн удирдлага энэ асуудлаар яаралтай хурал даж, FIFA­ны төлөвлөгөөг хур цаар шүүмжилжээ. тэд Жианни ин фан тиногийн санаачилгыг хүлээн зөв шөөрөх боломжгүй гэж мэдэгд сэн байна. гэхдээ чухам яагаад шүүмжилж буйгаа мэдээлээгүй аж. FIFA­гийн зохион байгуулах гэж буй арга хэмжээ нь

цагаа олоогүйгээс гадна ямар ч бодитой мэдээ лэл байхгүй байна хэмээн буруутгажээ.

FIFA нь нийт орлогынхоо бараг 90 хувийг ДАшт­ээс олдог. харин шинэ тэмцээн, арга хэмжээ зохиосноор ашиг орлогоо нэмэгдүүлэхээс гадна,

дэлхий нийтэд хөлбөмбөгийн спортыг түгээн дэлгэрүүлэхэд илүү их хувь нэмэр оруулна гэж төлөвлөсөн.

Зарим ажиглагчийн үзэж буй гаар Жианни инфантино уг санаачилгыг дэвшүүлснээр холбооны ерөнхийлөгчөөр улиран

сонгогдохыг зорьж байгаа аж. ирэх жил болох сонгуулийн өмнө нэр хүндээ дээшлүүлэхийн тулд шинэ тэмцээн зохион байгуулж байна гэж шүүмжилжээ.

FIFA­гийн удирдлага шинэ тэмцээн зохиох болсон нь холбооны ерөнхийлөгчийн

сонгуультай ямар ч холбоогүй хэмээн мэдэгдсэн байна. хол­бооны төлөөлөгч хэлэх дээ “Бидний хийхээр төлөвлөж буй сайн ажлыг мушгин гуйвуулах хандлагатай байна. шинэ тэмцээнийг бүх хүн таатай хүлээж авна. хөлбөмбөгийн

клубүүдийн ашиг орлого нэмэгдэнэ. тэмцээнийг дам­жуулс наар телевиз ашиг олно. шинэ тоглолт үзсэн үзэгчид аз жаргалтай байх болно. Дэлхий дахинд хөлбөмбөг улам бүр хөгжинө” гэв.

BBM©

BBM©

Page 10: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

Лео Льюис, Кана ИнагакиToshiba компани санах ойн

чипний үйлдвэрээ Bain Capital­д 18 тэрбум ам.доллараар зарах наймааг хятадын монополийн эсрэг зохицуулах байгууллага зөвшөөрлөө. уг наймаа нь дэл­хийн санхүүгийн хямралаас хойш хувийн шууд хөрөнгө оруулалтын салбарт хийгдэж буй хамгийн том хэлцлийн нэг.

хятадын зохицуулах байгуул­лагын зөвшөөрөл Toshiba­гийн хамгийн үнэтэй хөрөнгийг зарах наймааны эцсийн саадыг ийн арил галаа. Японы компанийг сан хүүгийн хям ралаас аврах зорилгоор уг наймааг хийж байгаа юм.

хөрөнгийн чадавх сайжир­сан ч цагтаа Японы хамгийн хүчирхэг үйлдвэрлэгчдийн нэг байсан Toshiba­д шийдвэрлэх бэрхшээл мундахгүй.

Санхүү бүртгэл тооцооны дуулиант хэрэг, АНу дахь цөмийн эрчим хүчний салбартай холбоо­

той их хэмжээний алдагдлаас үүдэн токиогийн хөрөнгийн биржид Toshiba­гийн үнэлгээ нэгдүгээр зэрэглэлээс хоёр болж буурлаа.

Вашингтон болон Бээжин­гийн худалдааны харилцаа хурцадсанаас хятадын зохи­цуулах байгууллага эсэргүүцэж

болзошгүй хэмээн наймаанд оролцогч талууд түгшиж байсныг мэдээлэлд ойр хүмүүс тайлбарлав.

Зохицуулах байгууллага зөвшөөрөх нь тодорхойгүй байсан тул Toshiba 2019 оны эцсээр санах ойн бизнесээрээ IPO гаргах зэргээр худалдан авагч олох өөр бусад хувилбарыг ч тооцоолж

байжээ. “оролцогч талууд транзакц

дуусгахад шаардлагатай бусад асуудлыг хэлэлцэн тохирох хэрэгтэй боллоо. Наймааг ирэх сард бүрэн дуусгахаар төлөвлөж байна” хэмээн Toshiba пүрэв гарагт мэдэгдэв.

Зохицуулалтын саад арилснаар

Toshiba­гийн наймааны эцсийн үнэтэй холбоотой олон сарын таамаг, цуу яриа эцэс боллоо. учир нь Toshiba­гийн зарим хөрөнгө оруулагч санах ойн үйлдвэр гэрээнд зааснаас илүү үнэтэй гэсэн хатуу байр суурьтай байсан юм.

Зохицуулах байгууллагууд 2018 оны гуравдугаар сарын сүүл гэхэд зөвшөөрөл олгохгүй бол оролцогч талууд наймаанаас гарах эрхтэй байхаар хэлэлцээртээ зааж өгчээ. Заасан хугацаа хэтэрсэн тул Toshi­ba, Bain тэргүүтэй консорциум хэлэлцээрээ анхны нөхцөлийн дагуу шинэчилжээ. Энэ хугацаанд Toshiba­гийн дээд удирдлагын түвшинд наймаатай холбоотой ноцтой зөрчил үүссэнийг эх сурвалж мэдээлэв.

Наймаа дууссан нь аж үйлдвэрийн группийн хөрөнгийн чадавхыг эрс сайжруулсан тул баасан гарагийн арилжаагаар Toshiba­гийн хувьцааны үнэ “унах нь унана, гэхдээ их биш”

хэмээн нэгэн шинжээч таамаглав. “Компани хувьцаа эзэмшигчиддээ хөрөнгийг нь буцааж өгнө гэснээс хойш одоо л боломж бүрдэж байна” хэмээн шинжээч өгүүлэв.

Чип үйлдвэрлэлийн чухал бизнесээ зарснаар Toshiba­гийн тайлан баланс эрс өөрчлөгдөнө. Нийт 143 жилийн түүхтэй эртний конгломератад үлдэх үйлдвэрлэл цар хүрээний хувьд хавьгүй бага, ашиг орлогын хувьд их бус болно.

Энэ гуравдугаар сараар төгсгөл болсон санхүүгийн жилд Toshi­ba­гийн NAND санах ойн бизнес дангаараа 479 тэрбум иен буюу 4.3 тэрбум ам.долларын орлого оруулж, 40 хувийн цэвэр ашигтай ажиллажээ. Чухал салбараа зарж, цахилгаан шат, кондиционер, урсдаг шат зэрэг нийгмийн дэд бүтцийн бизнестэй үлдсэнээр Toshiba­гийн цэвэр ашиг нэг оронтой тоонд эргэлдэж, үйл ажиллагааны жилийн ашиг нь 64.1 тэрбум иен болно.

Ричард Уотэрс Квантын технологид суурилсан

компьютерийн шинэ эрин хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн хаяанд ирсэн тухай эрдэмтэд шуугиж байна. одоо энэ салбарт дорвитой хөрөнгө оруулж, мэргэжилтэн бэлтгэх, судалгаа шинжилгээнд анхаарал хандуулж чадсан улс ирээдүйд дэлхийн хөгжлийн чиг хандлагыг тодорхойлох юм.

Квантын технологи нь компьютерийн дижитал системээс тэс өөр ойлголт. өнөөгийн компьютер болон бусад цахилгаан хэрэгсэл нь хагас дамжуулагчийн системд суурилсан дижитал

төхөөрөмжүүд байдаг. Дижитал технологид суурилсан компьютер асаалттай эсвэл унтраастай гэсэн хоёрхон өгөгдлийг ойлгодог, тэг ба нэг гэсэн цагаан толгойтой байдаг ба мэдээллийг хоёртын системд тохируулан хувиргаж дамжуулна.

харин квантын технологиор мэдээллийг атомын түвшинд боловсруулах давуу талтай. тэгэхээр квантын компьютер нь хамгийн орчин үеийн дижитал компьютерээс овор хэмжээгээр бага, хурд хүчээр хэдэн сая дахин өндөр үзүүлэлттэй болох юм. өнөөдрийн байдлаар ийм компьютер хүний ой тойнд багтахааргүй, харь гаригийн мэт сонсогдож болох. гэсэн хэдий ч

эрдэмтэд энэчиглэлээр судалгаа шинжилгээний ажлыг амжилттай хийж байна.

тухайлбал, АНу­ын IBM, Канадын D­Wave Systems тэргүүтэй компаниуд энэ салбарт тэргүүлж байна. IBM Research компанийн захирал Арвинд Кришна энэ технологийн талаар хэлэхдээ “техник технологийн салбар хурдацтай хөгжиж байгаа ч хангалтгүй байгаа. Зарим судалгаа, шинжилгээнд өнөөдөр дэлхийн хамгийн хурдтай супер компьютерийн хүчин чадал хүрэхгүй байх жишээтэй. Энэ нь дижитал технологи хоцрогдож, хүмүүс илүү ахисан түвшний шинэ зүйл нээх хэрэгтэй болсныг

харуулж байна. Квантын технологийг

компьютер үйлдвэрийн салбарт ашиглахад эрт байна. гэхдээ энэ технологийг компьютерийн салбарт зайлшгүй нэвтрүүлэх нь тодорхой бөгөөд хүмүүсийн эрэлт хэрэгцээ үүнийг батлан харуулж байна. Бид квантын технологийн ач холбогдлыг ухамсарлаж, цаг алдалгүй хөрөнгө хүч зарцуулж чадвал үр шимийг нь хүртэх болно. иймээс квантын компьютерийг хэзээ ашиглаж эхлэх нь биднээс хамаарах юм. Энэ технологийг хүмүүс хэдэн зуун жилийн дараа биш хэдэн жилийн дараа хэрэглээнд нэвтрүүлэх боломжтой” гэв.

женнифер Биссел-ЛинскСудалгаагаар АНу­д төрөлт

2017 онд сүүлийн 30 жилийн үнэмлэхүй түвшинд буурчээ. төрөлт буурсан нь өтөлж буй хүн ам бүхий улсад халамжийн хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд нэмэлт дарамт учруулж байна.

АНу­ын өвчлөлөөс урьд­чилан сэргийлэх, хяналт тавих төвүүдийн (CDC ­ Cen­ters for Disease Control and Prevention) судалгаагаар америк эмэгтэйчүүд өнгөрсөн онд 3.9 сая орчим хүүхэд төрүүлжээ. Энэ 2016 оныхоос хоёр хувь буурсан үзүүлэлт юм. Нэгдсэн

улсад төрөлт 1987 оноос хойш үнэмлэхүй буурсан нь иргэдээс татдаг татварын орлогоор санхүүжүүлдэг Medicaid, Medi­care зэрэг Засгийн газрын тусгай хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, нийгмийн халамжийн арга хэмжээ авахад хүндрэл учруулж эхэллээ.

“Нийгмийн халамжийн бүх хөтөлбөр хөдөлмөрийн насны хүн ам тэтгэврийн насныхныгаа дэмжихэд тулгуурладаг” хэмээн хөгшрөл судлах RAND төвийн захирал Майкл херд тайлбарлав. “төрөлт багасчихвал ийм дэмжлэг үүсгэх нь тун хүнд ажил болно. хөтөлбөрөө танаж

засах хэрэг гарна” гэж тэрбээр тодотгов. Эдүгээ тус улсын 1000 эмэгтэйд 60.2 төрөлт оногдож байна. тэгвэл 2008 онд санхүүгийн хямрал тохиохоос өмнөхөн АНу­ын 1000 эмэгтэйд 70 төрөлт оногдож байв.

Санхүүгийн хямралын дараах судалгаагаар цаашдын 10 жилд төрөлт эргээд сэргэж хэвийн болох тооцоо гарсан. гэтэл эмэгтэйчүүд мэдлэг боловсролоо сайжруулах, албан тушаал ахих эрмэлзэлтэй болсонтой уялдан төрөлт улам багассан юм.

төрөлт багассанаас Зас­гийн газрын санхүүжилт,

ялангуяа чөлөөнд гарсны, хөдөлмөрийн чадвар алдсаны, бэлэвсэрсний зэрэг тэтгэвэр тэтгэмж бүрдүүлдэг нийгмийн халамжийн сангийн санхүүжилт хүндэрсээр байна. итгэмж­лэгчдийн нийгмийн халамжийн зөвлөлийн (Social Security Board of Trustees) тооцоогоор нийгмийн халамжийн сангуудын нөөц 2035 он гэхэд дуусахаар байгаа. өссөөр байгаа зардлыг харгалзан тооцвол одоогийн татварын тогтолцоо ирээдүйн тэтгэвэр тэтгэмжийн 75 хувийг төлж дөнгөнө. “тэтгэвэр тэтгэмжийг багасгахаас аргагүй. тэтгэвэрт

гарч буй хүмүүст л хэцүү. учир нь хөгшчүүд ажлын бүтээмжээ ихэсгэж чадахгүй” хэмээн ноён херд тайлбарлав.

өнгөрсөн онд төрөлт буурс­ны цогц нөлөө дахиад 20 жил өнгөрөхөөс нааш илэрч мэдэгдэхгүй. гэхдээ төрөлт ийм бага хувьтай үргэлжлээд байвал АНу­ын хүн ам, сургуульд сурах хүүхэд, шинээр барих орон сууц цөөрнө гэсэн үг.

Америк эмэгтэй амьдралынхаа турш хэдэн хүүхэд төрүүлэхийн хэмжүүр болдог нийт төрөлтийн хувь хэмжээ ч 1978 оноос хойш тохиолдоогүй багасчээ. Энэ

судалгаа өвчлөлөөс урьдчилан сэргийлэх, хяналт тавих төвүүд хийсэн юм. уг үзүүлэлт өнгөрсөн онд гурван хувиар буурч нэг эмэгтэйд 1.76 хүүхэд гэсэн харьцаатай болжээ. Бүр 2015 онд явуулсан судалгаагаар Японд нэг эмэгтэйд 1.46, хятадад 1.57 хүүхэд оногдож байгаа юм.

“өнөө цагийн бид хүн ам цөөрсний үр нөлөөг амсаж мэдрээгүй улс учраас яах ёстойг мэдэхгүй. Бид чинь юмыг устгаж хорогдуулдаг бус, бүтээж ихэсгэдэг эдийн засагт дассан улс” хэмээн ноён херд өгүүлэв.

JPMorgan Chase хувьцаа эзэмшигчдийн маргаанаа таслав, одоо eBay...

Атомын түвшинд ажиллах квантын компьютер үйлдвэрлэнэ

АНУ-д төрөлт буурсан нь бэрхшээл учруулав

Алистер ГрэйАНу­ын JPMorgan Chase, eBay

тэргүүтэй компанийн удирд­лага болон хувьцаа эзэм шигч хоорондын маргаан ширүүс лээ. хувьцаа эзэмшигчид компанийн удирдлагад тавих хяналт, үүрэг оролцоогоо нэмэгдүүлэх санаачилгыг бараг жилийн өмнөөс тавьсан. гэтэл энэхүү санаачилга нь компанийн удирдлагын хатуу эсэргүүцэлтэй тулгарснаар тэмцэл сунжирсан юм.

JPMorgan Chase компани удаа дараагийн хурал, санал хураал тын дүнд өнгөрсөн долоо хоногт маргааныг шийдсэн. Нийт хувьцаа эзэмшигчдийн

58­аас дээш хувийн саналаар ээлжит бус хурлыг зарлахаар болсон байна. Санал хураалтаар хувьцаа эзэмшигчдийн үүрэг оролцоо, хяналтыг байгууллагын удирдлагын түвшинд хэвээр үлдээхээр шийджээ. харин eBay компани маргааныг энэ сарын сүүлээр шийдвэрлэх тов гарсан.

хэрэв JPMorgan Chase ком­панийн хувьцаа эзэмшигчид санал асуулгад ялсан бол эрх мэдэл, оролцоогоо сайжруулах байлаа. тэд хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг хүссэн цагтаа зарлан, байгууллагын удирдлага, ногдол ашиг орлоготой холбоотой асууд­лыг хэлэлцэхэд хялбар болох байв. “Компанийн удирдлагыг

хяналтдаа байлгаж, өөрсдийн эрх ашгаа хамгаалахын тулд хувь цаа эзэмшигчид хурал зарладаг. Энэ хурлыг хүссэн үедээ зарлах нь хувьцаа эзэмшигчдийн хувьд чухал байсан юм” хэмээн тэдний төлөөлөл мэдэгджээ.

JPMorgan Chase­ийн төлөөлөгч Кеннэт штайнер хэлэхдээ “хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит бус хуралдааны тухай маргаан намжлаа. өмнө нь цөөн хэдэн хувьцаа эзэмшигч ээлжит бус хуралдаан явуулах эрхийг бий болгох санал гаргасан. тэгэхээр зөвхөн хэдхэн хүний эрх ашгийг хөндөх бүрт хурал зарлаад байх нь оновчтой биш. хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг зохион

байгуулах ажилд тодорхой хэмжээний зардал гардаг. Зардал шаарддаггүй амар хялбар арга хэмжээ биш” гэв.

JPMorgan Chase­ийн хувьцаа эзэмшигч Жон шэвэдэн “хувьцаа эзэмшигчид байгууллагын удирдлагатай уулзаж, дотоод асуудлыг хэлэлцэх, цаашдын үйл ажиллагааг төлөвлөх нь эрүүл тогтолцоо. Жилд нэг удаа хурал зарлах нь хангалтгүй байна. Wells Fargo банкны дуулианыг намжаахад хувьцаа эзэмшигчид чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Энэ мэт чухал үйл явд лын үеэр ээлжит бус хурал даан зайлшгүй зохион байгуулах ёстой” гэв.

Хувьцаа эзэмшигчдийн хурал зардал ихтэй арга хэмжээ.

Toshiba-гийн наймааг Хятадын зохицуулах байгууллага зөвшөөрлөөЯпоны групп

үнэлгээ сайтай

активаа Bain тэргүүтэй

консорциумд 18 тэрбум

ам.доллараар зарахыг

зөвшөөрлөө.

BBM©

BBM©

BBM©

Page 11: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

2018.05.21, ДАВАА ~ №102 (901)

Эдийн засаг

11ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН

ЗГМ ТОвЧХОН

Улстөржилтөөс хол, илүү ажил хэрэгч байдалд энэ удаагийн чуулган өрнөх боломжтой

» ноГДол АшИГ

150Төгрөг. “Монгол Алт” компани 2017 оны цэвэр ашгаасаа нэгж хувьцаанд 150 төгрөгийн ногдол ашиг хуваарилна. Ногдол ашгийг 2018 оны аравдугаар сарын 31-ний дотор олгох аж.

ХУвЬцАА

500Төгрөг. “Тээвэр Дархан” компани өнгөрсөн оны цэвэр ашгаасаа нэгж хувьцаанд 500 төгрөгийн ногдол ашиг тараахаар болов.

ХӨРӨнГИЙн ЗАХ ЗЭЭл Монголын хөрөнгийн биржид шинээр бүртгэсэн “Монгол Базальт” компанийн анхдагч зах зээлийн арилжаанд БНСУ-ын хөрөнгө оруулагчдаас хөрөнгө татан төвлөрүүлж байгаа аж. БНСУ-ын хөрөнгө оруулагч "Монгол Базальт"-д урт хугацааны хөрөнгө оруулах сонирхолтойгоо илэрхийлж, Санхүүгийн зохицуулах хорооноос зөвшөөрсөн хуваарилалтын дагуу анхдагч зах зээлийн арилжаанд оролцохоор болжээ

ХУДАлДАА

500 Сая төгрөг. “Дорнод худалдаа” компани арилжааны банкнаас авсан зээлээ үндсэн хөрөнгөө худалдаж, барагдуулахаар болсон байна. Тус компани 500 сая төгрөгийн урт хугацаат өртэй бөгөөд өөрийн эзэмшлийн 200 ам метр талбай бүхий дэлгүүрийн барилгыг худалдаж, өрөө төлөхөөр болжээ. ҮнЭТ цААС Санхүүгийн зохицуулах хорооноос Монголын хөрөнгийн биржийн гишүүн “Зэргэд” үнэт цаасны компанийн диллерийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг цуцлах шийдвэр гаргав. Тус компанийн хувьд брокер болон диллерийн үйл ажиллагаа явуулах тусгай зөвшөөрлийг эзэмшиж байсан юм.

ТҮҮХИЙ ЭД

82Тэрбум ам.доллар. Очир эрдэнийн олборлолтоор дэлхийд тэргүүлэгч De Beers компани очир эрдэнийн үнээ дахин нэг хувиар өсгөлөө. Сүүлийн хэдэн жил уналтад орсон энэхүү салбар сэргэж, 2017 онд очир эрдэнийн борлуулалт олон улсад түүхэн дээд цэг буюу 82 тэрбум ам.долларт хүрч өссөн байна.

УУл УУРХАЙ

0.2Хувь. West Texas төрлийн газрын тосны ханш 0.2 хувиар өсөж, баррель нь 71 ам.долларыг давав.

АНУ доллар 2,405.65

Евро 2,842.03

Япон иен 21.69

ОХУ рубль 38.84

БНХАУ юань 377.46

БНСУ вон 2.23

вАЛЮТыН ХАНШхөрөнгийн зах зээлийг

сонирхох иргэдийн тоо сүүлийн саруудад нэмэгдэж байна. үүнийг ч шинэ IPO­ийн хөрөнгө оруулалтууд баталлаа. ойрын үед “Анд­Энерги”, “Айтүүлс”, “лэндмн” компани анхдагч зах зээлд хувьцаа гаргасан. Нийт хөрөнгө оруулагчдын дийлэнх нь дотоодын иргэд байжээ. хөрөнгө оруулалтын бүтцийг харвал “Анд­Энерги”­ийн хувьцааны 98, “Айтүүлс”­ийн 88, “лэндмн”­

ийн 44 хувийг дотоодын иргэд бүрдүүлсэн байна. Мөн энэ оны эхний дөрвөн сарын хоёрдогч зах зээлийн арилжааны 82 хувийг иргэд дангаараа бүрдүүлжээ. өөрөөр хэлбэл, иргэд хөрөнгийн анхдагч төдийгүй хоёрдогч зах зээлд ч идэвхтэй байгаа нь энэ. хэдийгээр иргэд зах зээлд идэвхтэй оролцож буй нь сайн боловч тэдний дийлэнх нь богино хугацааны хөрөнгө оруулалтын стратегитай байгаа нь ханшийн тогтворгүй байдал үүсэх шалтгаан болж байна гэж шинжээчид хэлж байна. Энэ онд цөөнгүй компани IPO гаргах төлөвтэй.

гэвч иргэдийн худалдан авах чадвар хязгаарлагдмал байгаа нь IPO­д сөрөг нөлөө үзүүлж болзошгүй гэж шинжээчид үзэж буй. Цаашлаад үнэт цаасны хоёрдогч зах зээлийн арилжаанд нөлөөлж болзошгүй.

учир нь зах зээлээс мөнгө татсанаар хоёрдогч зах зээлийн арилжааны идэвх буурах хандлага ажиглагддаг аж. иймд хөрөнгийн зах зээлд гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулалт болон тэтгэврийн сан зэрэг мэргэжлийн томоохон хөрөнгө оруулагчид зайлшгүй шаардлагатай байна гэж салбарынхан үзэж байна.

1Эдгээр хөтөлбөр дээр томоохон

шийдлүүд гаргах ёстой” гэв. тэрбээр “Монгол улс хүчээ нэгтгэх цаг болсон. хэт улс төржилтөөс бид салмаар байна. тиймээс томоохон төслүүдээ хөдөлгөхийн тулд хүчээ нэгтгэх зайлшгүй шаардлагатай” гэж өгүүлсэн юм.

Бизнес эрхлэгчдэд тулгарч буй хүндрэл, бэрхшээлийг шийдэхэд эдийн засгийн чуулганы ач холбогдол оршдог. тус чуулганыг Засгийн газартай хамтран зохион байгуулж байгаа СЕо клубийн гүйцэтгэх захирал В.ганзориг “Засгийн газар саяхан гурван тулгуурт хөгжлийн бодлогоо зарлалаа. Юу хийх гээд байна вэ гэсэн асуулт хариулттай болж, нэг үеэ бодвол бодлого нь тодорхой, хийж буй ажил нь цаг хугацаатай боллоо. тодорхой болсон бодлогод нь хувийн хэвшлийнхэн яаж оролцож, хэрхэн хамтын үнэ цэнэ үүсгэж, бие биедээ харилцан

Популизмд цэг тавьсны дараа л хөгжил ирнэ

Монголын эдийн засгийн

ээлжит чуулган “Хүчээ нэгтгэе” уриан дор найм дахь

жилдээ болж байна.

ашигтай бодитой ажлуудыг хийх боломжтойг чуулганы үеэр дэлгэрэнгүй хэлэлцэнэ” гэв.

төр, хувийн хэвшлийн төлөөл­лийн тэнцвэртэй оролцоог хангахад зохион байгуулагчдын зүгээс анхаарч байна. Зөвхөн эдийн засаг яриад өнгөрөх бус нийгэм улс төр, шашин, үнэт зүйлс зэрэг одоо цагт хөндөхөөс аргагүй сэдвүүд энэ чуулганы хөтөлбөрт багтжээ. хувийн хэвшлийнхэн мөрөөрөө ажлаа хийх нөхцөлийг “найман нас”­тай золгож буй эдийн засгийн чуулган олгоно гэсэн хүлээлт, горьдлого нийгэмд байна. шийдэл, хөгжил ярих учиртай энэхүү арга хэмжээ эдийн засгийн өсөлтийг иргэн бүрт хүртээмжтэй болгох хөрсийг бүрдүүлэх ёстойг уих­ын гишүүн М.оюунчимэг онцолсон юм. 2010 онд анхны форум болж байсан. Эдийн засагч Д.Жаргалсайхан “Яагаад форум” өгүүлэлдээ “Ардчилсан нийгэмд ийм хэлэлцүүлэг заавал байх ёстой” хэмээн байр сууриа илэрхийлсэн байна.

“Монгол Давос” хэмээн тодот­гох эдийн засгийн чуул ганаар төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагаа, Монгол улсын хөгжлийн загвар, Аж үйлдвэрийн IV дэх хувьсгал хэлэлцүүлэг өрнөнө. Салбар хуралдааныг авч үзвэл, улаанбаатар хотын

эдийн засаг ба хөрөнгө оруулалт, хариуцлагатай уул уурхай, хүртээмжтэй өсөлт, Мега төслүүд болон төрийн өмчит компаниуд, Аялал жуулчлал ба агаарын тээвэр зэрэг сэдвээр оролцогчид даваа гарагт чуулах юм.

“AmCham” буюу Монгол дахь Америкийн худалдааны тан химын гүйцэтгэх захирал о.Адьяа “хөрөнгө оруулалт шинээр татах нь чухал. гэхдээ өмнө нь хөрөнгөө оруулчихсан компаниудын амжилтыг гаднын хөрөнгө оруулагчид анхаа ралтай ажиглаж байна.

хөрөнгө оруулагчид, төр засгийн хооронд тогтоод байгаа хамтын ажиллагаа цаашид яаж үргэлжлэх бол гэдгийг анхааралтай ажиглаж байдаг. хувийн хэвшлийнхэн шинээр боловсруулж буй хуулийн төсөл, тогтоол зэрэгт саналаа өгөхөөр төр засгийнхан тусгасан л гэдэг. Араас нь хөөхөөр бидэнд эргүүлж хариу өгдөггүй. төр хувийн хэвшлийн түншлэл жинхэнэ утгаар хэрэгжихгүй байна” хэмээн чуулганы талаарх байр сууриа илэрхийлсэн юм. тэрбээр “Нөгөө л хүмүүс өнөө л асуудлуудаа ярилаа гэж чуулганаас залхах маягтай болчихлоо. Дарга нар мэндчилгээ илгээх төдий болоод гараад явчихдаг. Энэ удаагийн форумд

Ерөнхий сайд, сайд нар идэвхтэй оролцож, сууна гэж найдаж байна. хувийн хэвшлийнхэн л хоорондоо зов лон гоо хуваалцаад үлддэг” гэж нэмж хэллээ.

үндэсний статистикийн хороо­ны мэдээлснээр, энэ оны эхний улиралд ДНБ 6.1 хувиар өссөн. төв банкны гадаад валю тын албан нөөц гурван тэрбум ам.долларыг давж, зээлжих зэрэглэл сайжрах хүлээлттэй байна. тэрчлэн уул уурхайн эрдэс түүхий эдийн үнэ тогтвортой байгаа нь бүхэлдээ эдийн засаг тогтвортой өсөх найдвар болж байгаа юм. уул уурхайн ассоциацийн туЗ­ийн дарга А.Билгүүн “Энэ форумыг ашиглан гаднын хөрөнгө оруу ­лагчдад эерэг мессеж өгөх хэрэгтэй. Аливаа улсын нийт хөрөнгө оруулагчдын гурав­ны нэг нь л шинэ хөрөнгө оруулагчид байдаг. өмнө нь хөрөнгөө оруулсан хүн дахин хө рөнгө оруулах тохиолдол түгээ мэл” гэлээ. хувийн хэвш ­лийн хэн өөрсдийн өмнө тээг болж буй хүндрэл, хүч хүрэх гүй бэрхшээлээ бодлого тодорхой­логчдод эдийн засгийн чуулганаар дамжуулан хүргэдэг. харин өнгөрсөн хугацаанд зохион байгуулагдсан зарим чуулга уулзалт хэт улстөржих, ялангуяа сонгуулийн өмнө эрх баригч намын сурталчилгааны индэр болж үлдэх нь бий. тэгвэл энэ өдрүүдэд үргэлжлэх найм дахь удаагийн чуулган улстөржилтөөс хол, илүү ажил хэрэгч түвшинд өрнөх хүлээлт зонхилж байна.

үйЛЧИЛГЭЭ

Зочид буудлын салбарын орлого 26.2 хувиар өсчээ

Дотоодын зочид буудлын салбарын орлого энэ оны эхний улирлын байдлаар 28.8 тэрбум төгрөгт хүрч, өмнөх оны мөн үеэс 26.2 хувиар өссөн байна. Ялангуяа гурав ба түүнээс дээш одтой зочид буудлын орлого дөрвөн тэрбум төгрөг буюу өмнөх оны мөн үеэс 25.1 хувиар өссөнийг үндэсний статистикийн хороо мэдээллээ. гэхдээ гурав ба түүнээс дээш одтой зочид буудлуудын орлого нэмэгдэхтэй зэрэгцээд зардал нь 15 тэрбум гаруй төгрөгөөр өссөн.

үүнээс гадна энэ төрлийн зочид

буудлын тоо 36 болж, өмнөх оны мөн үеэс зургаагаар нэмэгджээ. Мөн, ирэх долоодугаар сард Японы Toyoko Inn зочид буудлын сүлжээ Монголд нээлтээ хийх товтой байгаа юм. Энэхүү зочид буудал 16 давхар, 233 өрөөтэй үйл ажиллагаа явуулна. Японд 200 гаруй зочид буудлыг эзэмшдэг тус сүлжээ БНСу­д 10 зочид буудал, Камбожид нэг зочид буудлаа нээгээд байгаа. түүнчлэн Францаас гаралтай Novotel сүлжээ зочид буудал ирэх сард улаанбаатарт нээлтээ хийх аж.

УУЛ УУРХАй

SMQ-ийн 24 хувийг China Tianqi lithium худалдан авлаа

БНхАу­ын China Tianqi Lith­ium компани лити олборлолтоор дэлхийд тэргүүлэгч, Чилийн SMQ компанийн 24 хувийг 4.1 тэрбум ам.доллараар худалдаж авахаар боллоо. ингэснээр тэд дэлхийн литийн зах зээлийн 70 хувийг хамтран эзэмших юм. үүнээс өмнө Чилийн Засгийн газраас хоёр компанийн хэлцэлд хориг тавьсан. SQM компани цахилгаан автомашин үйлдвэрлэлийн гол түүхий эд болох литийн нийт нийлүүлэлтийн 20 хувийг дангаар

хангадаг. Цаашид Чилийн Засгийн газартай гэрээ хийснээр SQM­ийн олборлолт хамгийн багадаа 2­4 дахин нэмэгдэнэ хэмээн тус компанийн удирдлагууд онцоллоо. China Tianqi Lithium литийн томоохон уурхайнуудын нэг Австралийн Greenbushes уурхайн 50 хувийг эзэмшдэг байна. Дэлхий даяар цахилгаан автомашины үйлдвэрлэл өсөн нэмэгдсэнээс цэнэг хураагуурт голчлон ашигладаг литийн ханш огцом өссөн.

ХӨРӨНГИйН ЗАХ ЗЭЭЛ

Иргэд хөрөнгийн зах зээлд идэвхтэй оролцож байна

Г.ИлчЗГМ

• 2017 онд өнжсөн төр, хувийн хэвшлийн нэгдсэн цугларалт энэ удаа гурван төрлийн хуралдаанаас бүрдэж буй.

• Бизнес эрхлэгчдэд тулгарч буй хүндрэл, бэрхшээлийг шийдэхэд эдийн засгийн чуулганы ач холбогдол оршдог.

• Эдийн засгийн чуулган улстөржилтөөс хол, илүү ажил хэрэгч түвшинд өрнөх хүлээлт зонхилж байна.

С.Батсайхан /ЗГМ©

С.Батсайхан /ЗГМ©

Page 12: ЗГМ - UBinfo.mn• Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн

12 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН 2018.05.21, ДАВАА ~ №102 (901)

Сурталчилгаа